Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің макроэкономикалық саясатының 2017-2018 жылдарға арналған негізгі бағдарлары туралы

Жоғары Еуразиялық экономикалық Кеңестің 2017 жылғы 14 сәуірдегі № 7 шешімі

Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес шешті:

Қоса беріліп отырған Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің макроэкомикалық саясатының 2017-2018 жылдарға арналған негізгі бағдарлары бекітілсін.

Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің үкіметтеріне макроэкономикалық саясатты жүргізу кезінде осы Шешіммен бекітілген Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің макроэкомикалық саясатының 2017-2018 жылдарға арналған негізгі бағдарларын ескеруге ұсыным жасалсын.

Еуразиялық экономикалық комиссия Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің макроэкономикалық саясат саласында іске асыратын шараларына талдау жүргізсін және олардың осы Шешіммен бекітілген Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің макроэкомикалық саясатының 2017-2018 жылдарға арналған негізгі бағдарларына сәйкестігін бағаласын.

Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес мүшелері:

Армения Республикасынан

Беларусь Республикасынан

Қазақстан Республикасынан

Қырғыз Республикасынан

Ресей Федерациясынан

	Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің
	2017 жылғы 14 сәуірдегі № 7 шешімімен
	БЕКІТІЛГЕН

Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің макроэкономикалық саясатының 2017-2018 жылдарға арналған НЕГІЗГІ БАҒДАРЛАРЫ

Осы құжат 2014 жылғы 29 мамырдағы Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа (бұдан әрі - Шарт) сәйкес әзірленген және Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің 2015 жылғы 16 қазандағы № 28 шешімімен бекітілген Еуразиялық экономикалық одақтың экономикалық дамуының негізгі бағыттарында белгіленген мақсаттарға қол жеткізуге бағытталған.

2016 жылы Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің (бұдан әрі тиісінше – Одақ, мүше мемлекеттер) экономикалық дамуы олардың соңғы жылдары әлемдік экономикада және негізгі сауда әріптестері болып табылатын елдерде бірінші кезекте негізгі экспортталатын тауарларға бағаның төмендеуі мен экономикалық ахуалдың нашарлауына байланысты бірқатар сыртқы ерсі әрекеттердің әсерінен болған сыртқы жағдайларға бейімделуі мен теріс салдарын еңсеру қажеттілігімен байланысты болды.

Бірқатар елдер мен халықаралық ұйымдар тарапынан сыртқы қаржыландыруға, тауарлар мен технологияларға, сондай-ақ бірлескен жобаларды іске асыру қол жетімділігіне байланысты Ресей Федерациясына қатысты шектеу (санкциялық) шараларының қолданысын ұзарту мүше мемлекеттер экономикасының дамуына әсер ететін қосымша жағымсыз фактор болды.

Халықаралық валюта қоры мен Дүниежүзілік банктің бағалауы бойынша 2016 жылы әлемдік экономиканың өсу қарқыны баяулап, күткендегіден әлдеқайда төмен болды. Америка Құрама Штаттарын, Еуропалық одақ елдерін, Қытай Халық Республикасын, Латын Америкасы елдерін қоса алғанда, экономиканың өсу қарқынының баяулауы немесе төмендеуі әлемнің сол және өзге барлық ірі экономикаларына тән болды, бұл ретте ірі дамушы елдер мен шикізат тауарларын экспорттаушы елдерде экономиканың өсуінің баяулауы өте анық байқалды.

Халықаралық валюта қоры мен Дүниежүзілік банктің бағалау болжамына сәйкес 2017 жылы дамушы елдерде іскерліктің белсенділігін қалпына келтіру арқылы әлемдік экономиканың өсу қарқыны үдейді деп ұйғарылды.

Саяси және экономикалық тұрлаусыздық, қаржы нарығындағы тұрақсыздық, дамыған елдердегі іскерлік белсенділіктің төмен деңгейі, дамушы елдерге инвестиция ағынының баяулауы, өнімділіктің өсуін тежеу, сондай-ақ әлемдік сауда көлемінің төмендеуі мен жағдайының нашарлауы әлем экономикасының өрбуі үшін негізгі төмендетуші тәуекелдер болып табылады.

Әлемдік экономиканың жалғаспалы өсуіне байланысты мұнайға деген сұраныстың біртіндеп артуы мен мұнай өндіруші елдердің мұнай өндіруді қысқартуы сұраныс пен ұсыныс теңгеріміне қол жеткізуге ықпал ететін болады. Сондай-ақ басқа шикізаттар нарығында жағдайдың тұрақтануы мен оң үрдістің үдеуі күтілуде.

Мүше мемлекеттер осы жағдайларда бірқатар салалар мен экономика секторларының макроэкономикалық орнықтылыққа жетуі және қолдауы үшін қажетті шараларды қабылдау арқылы экономикаға қолайсыз сыртқы экономикалық конъюнктураның әсер етуін жұмсартуға бағыттаған экономикалық саясат жүргізді.

Мүше мемлекеттердің үкіметтері мен ұлттық (орталық) банктері қабылдаған шаралар нәтижесінде мүше мемлекеттерде макроэкономикалық жағдайлар тұрақтандырылды. Ұлттық валюталар бағамының құбылмалылығы төмендеді. 2016 жылы ресейлік рубльдің бағамы жыл бойы тұрақты түрде жоғарылаумен болды, жыл қорытындысы бойынша АҚШ долларына шаққанда 20,1 пайыз деңгейіне жетіп тұрақталды. Сондай-ақ, сәйкесінше 2016 жылы қазақстандық теңге мен қырғыз сомы 8.8 пайызға және 1,8 пайызға нығайды. 2015 жылмен салыстырғанда Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасында инфляцияның өсу қарқыны едәуір төмендегені, Беларусь Республикасында инфляцияның аздап баяулағаны байқалды.

Еуразиялық экономикалық комиссия экономикалық даму тұрақтылығын айқындайтын Шарттың 63-бабында белгіленген макроэкономикалық көрсеткіштердің сандық мәндерінің деңгейі асып кеткен мүше мемлекеттердің макроэкономикалық ахуалын жақсарту үшін оны тұрақтандыруға бағытталған арнайы ұсынымдар дайындады.

Сонымен бірге, 2016 жылы күрделі сыртқы экономикалық коньюнктура аясында экономикалық даму тұрақтылығын айқындайтын көрсеткіштердің кем дегенде біреуінің асып түсуі барлық мүше мемлекеттерде сақталды.

2015 жылға қарағанда Беларусь Республикасында, Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясында инфляцияның есептік деңгейінің артуы (өткен жылғы желтоқсанмен салыстырғанда желтоқсанда) айтарлықтай болмады және тиісінше 6,7 пайыздық тармақты (пунктті) 4,6 пайыздық тармақты және 1.5 пайыздық тармақты құрады.

Жеке инвестициялардың төмен деңгейіне байланысты мүше мемлекеттердің экономикасына қолдау көрсету елеулі дәрежеде мемлекеттік шығыстарды ұлғайту арқылы жүзеге асырылады, мұның өзі 2016 жылы кейбір мүше мемлекеттерде Армения Республикасында, Қазақстан Республикасында, Қырғыз Республикасы мен Ресей Федерациясында бюджет кірістерінің азаюы аясында мемлекеттік басқару секторының шоғырландырылған бюджет тапшылығының қалыптасуына және барлық мүше мемлекеттерде борыштық жүктемелерінің ұлғаюына ықпал етті.

Армения Республикасында мемлекеттік басқару секторының шоғырландырылған бюджет тапшылығының Шартта белгіленген деңгейден асып түсуі сақталып отыр. Аталған көрсеткіш Қырғыз Республикасында да артып отыр. Қырғыз Республикасында мемлекеттік басқару секторы борыштарының белгіленген деңгейі әлі де жоғары, ал Армения Республикасында ол Шартта белгіленген шекті сандық мәніне жетуі мүмкін.

Макроэкономикалық орнықтылықты қамтамасыз ету экономикалық белсенділікті арттырудың қажетті шарты болып табылады, сондықтан мүше мемлекеттер макроэкономикалық ахуалды одан әрі жақсарту бойынша ұлттық және интеграциялық шараларды қабылдауы тиіс.

Макроэкономикалық ахуалды тұрақтандыру аясында Ресей Федерациясы мен Беларусь Республикасында жалпы ішкі өнімнің қысқару қарқыны едәуір баяулап, өнеркәсіптік және ауыл шаруашылығы өндірісінің өсу үрдісі байқалды, бұл тұтастай алғанда Одақтың экономикалық дамуына оң әсер етті.

2016 жылы Армения Республикасында, Қазақстан Республикасында және Қырғыз Республикаларында жалпы ішкі өнімнің өсуі байқалды. Армения Республикасында өнеркәсіп секторында және қызмет көрсету секторында экономикалық белсенділіктің жандануы атап өтілді, өзара және сыртқы сауда көлемі ұлғайды. Қазақстан Республикасында және Қырғыз Республикасында экономикалық белсенділіктің ең жоғары өсу қарқыны құрылыс және агроөнеркәсіп секторларында байқалды. Алайда, мүше мемлекеттер экономикаларының өсу қарқыны мен Одақтық экономикалық дамуы тұтастай алғанда әлеуетті деңгейден төмен болып отыр.

Мүше мемлекеттерде экономикалық өсу қарқынының жоғары болмауына тұтынушылық және инвестициялық сұраныстың әлсіз деңгейі, сондай-ақ мүше мемлекеттердің тауарларына сыртқы сұраныстың төмендеуі басты әсер етеді. Соңғы жылдары мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарының тиімді айырбас бағамының төмендеуі сауда жасайтын тауарлар шығаратын секторлар пайдасына қызмет көрсету секторы мен жеке тұтынудағы кірістерді қайта бөлуге алып келді. Осыған байланысты мүше елдердегі ұйымдар қызметінің қаржылық көрсеткіштері 2015 жылмен салыстырғанда корпоративтік сектордың пайдасының айтарлықтай өсуін көрсетеді. Сонымен қатар, көптеген мүше мемлекеттерде негізгі капиталға салынған инвестициялардың өсу қарқынының төмендеуі жалғасуда. Мүше мемлекеттер ішкі қаржыландыру көздерін жандандыруға, қолдағы бар жинақ салымдарын іске қосуға, сондай-ақ инвестициялық ахуалды жақсартуға және бизнес ортаның сапасын арттыруға бағытталған инвестициялық саясат жүргізуі қажет.

2016 жылы жалпы Одақ бойынша экспорт көлемі өткен жылмен салыстырғанда төмендеген. Мұның негізгі себебі бірінші кезекте энергетикалық, аралық тауарлар экспортының құндық көлемінің қысқаруы болды. Сонымен қатар, тұтынушылық тауарлардың экспорты өсті, дегенмен мүше мемлекеттердің жалпы экспорттық көлемінде олардың үлесі төмен болып қалып отыр. Осындай жағдайда мүше мемлекеттерді шикізаттық емес өнімдерді экспорттауға ынталандыру, олардың экономикасының шикізаттық ресурстар саудасына тәуелділігін біртіндеп төмендетумен бірге экспортталатын тауарларының бәсекелестікке қабілеттілігін арттыру мүше мемлекеттердің экономикалық саясаты басымдылықтарының бірі болып табылады.

Осыған байланысты Одақта құрылған, оның ішінде Одақтың интеграциялық әлеуетін іске асыру арқылы қосымша құнды арттырудың маңызы зор. Мүше мемлекеттердің кәсіпорындарын халықаралық қосымша құн тізбектеріне кірістіру мүше мемлекеттердің экономикаларының тиімді өзара іс-қимылын дамыту үшін қосымша мүмкіндіктер туғызады.

Осылайша мүше мемлекеттер үшін қысқа және орта мерзімде тиімді экономикалық даму үшін жағдай жасау және төмендегі бағыттар бойынша шараларды іске асыру арқылы орнықты экономикалық өсуге өту маңызды міндет болып отыр.

Макроэкономикалық жағдайды, оның ішінде:

Шарттың экономикалық дамуының орнықтылығын айқындайтын 63-бабында белгіленген көрсеткіштердің сандық мәндерін сақтау;

экономикалық дамудың орнықтылығын айқындайтын көрсеткіштердің сандық мәндерінің сақталуына (олардан асып кеткен жағдайда) бағытталған Еуразиялық экономикалық комиссияның ұсынымдарын әзірлеу және оларды есепке алу;

мүше мемлекеттердің инфляцияны таргеттеу режиміне көшу бойынша жұмысты жалғастыру;

Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің инфляция деңгейі бойынша (тұтыну бағаларының индексі) орта мерзімді бағдарын белгілеу тәртібін келісу;

мүше мемлекеттердің резиденттерімен өзара есеп айырысуда мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарын кеңінен пайдаланылуын қамтамасыз ету;

мүше мемлекеттердің ұлттық деңгейде жүргізілетін қаржылық-кредиттік және бюджеттік-салық саясаттарын үйлестіру арқылы жақсарту.

Негізгі капиталға инвестициялар көлемін ұлғайтуда мүше мемлекеттер экономикаларының корпоративтік секторын, оның ішінде:

экономикада құрылымдық қайта құруларды іске асыру бойынша мүше мемлекеттердің тәжірибелерін және әлемдік озық тәжірибелерді пайдалану;

инвесторлар үшін фискалдық жүктемені қалыптастырудың болжамдылығын қамтамасыз ету, басым салалар және экономика секторлары мен инвестициялық жобалар үшін қосымша салықтық ынталандыруды құру;

инвесторлар үшін мүше мемлекеттердің халықаралық рейтингтердегі позицияларын жақсарту және инвестициялық тартымдылығын арттыру мақсатында әкімшілік рәсімдерді оңайлату және әкімшілік кедергілерді азайту;

мүше мемлекеттерде бәсекелік орта мен бәсекелес нарықтарды дамыту;

мемлекеттік-жекеше әріптестік механизмдерін қолдануды жандандыру және жеке капиталдың инвестициялық жобаларды іске асыруға қолжетімділігі үшін мүмкіндіктерді кеңейту;

инвестицияланған қаражатты қайтарудың қосымша кепілдіктерін қалыптастыру және инвестордың салынған қаржысының қайтарылуы мен тәуекелдерін жабуға қосымша кепілдік беретін инвестициялық кепілдік механизмдерін пайдалану;

ұзақ мерзімді қаржыландыруды тартуға мүмкіндік беретін қолданылатын құралдар жиынтығын кеңейту;

Еуразиялық тұрақтандыру және даму қоры мен Еуразиялық даму банкін қоса алғанда, ұлттық және өңірлік даму институттарының қаржылық мүмкіндіктерін пайдалануды жандандыру арқылы ынталандыру.

Одақта құрылатын, оның ішінде:

мүше мемлекеттердің экономика саласында интеграциялық әлеуетіне ие бірлескен кооперациялық жобаларын дайындау;

мүше мемлекеттердің қатысуымен халықаралық қосымша құн тізбектерін құру және дамыту;

мүше мемлекеттердің өнеркәсіп, агроөнеркәсіп және энергетикалық саясат саласындағы сыртқы және ішкі нарықтағы бәсекелестікке қабілетті өнімдерді өндіру мақсатында ынтымақтастықтың тиімді нысандарын дамыту;

тауарлардың, қызметтердің, капитал мен жұмыс күштерінің еркін қозғалысы үшін кедергілерді біртіндеп жою және алып тастаулар мен шектеулерді барынша азайту арқылы қосымша құнды ұлғайту.

Шикізаттық емес экспортты, оның ішінде:

әлем нарығында басқа тараптармен Одақ мүддесін ілгерілетуге бағытталған сауда-экономикалық қарым-қатынастарды дамыту;

Одақтың көпжақты сауда жүйесіне қатысуының тиімділігін арттыру;

кредиттеуді, сақтандыруды және қайта сақтандыруды қоса алғанда, экспортты қолдау механизмдерін, сондай-ақ ақпараттық-консультациялық қолдауды пайдалану;

Одақтың көлік-логистикалық инфрақұрылымын дамыту;

жүктерді жылдам жеткізу мен көлік қызметтерінің сапасын жақсарту мақсатында транзиттік және аралас тасымалдауды дамыту;

мүше мемлекеттердің өзара сауда-саттығын жандандыру;

Одақта кедендік реттеуді жетілдіру және кедендік операциялардың жасалу тәртібін оңайлату;

сыртқы экономикалық қызметке қатысушылар үшін Одақтың кедендік шекарасында кедендік бақылау мен өзге де бақылау түрлерінің сапасын жоғалтпай кедендік рәсімдердің оңайлату және жеделдету арқылы дамыту.

Көрсетілген шаралар кешенін іске асыру мүше мемлекеттер экономикасының қалыптасқан сыртқы жағдайларға бейімделуінің аяқталуына, теріс экономикалық құбылыстар салдарын еңсеруіне, мүше мемлекеттердің, оның ішінде Одақтың интеграциялық әлеуетін іске асыру мен интеграциялық мүмкіндіктерін пайдалану есебінен олардың экономикасын қалпына келтіруге және экономикалық орнықты өсуіне көшуге ықпал ететін болады.

Об основных ориентирах макроэкономической политики государств – членов Евразийского экономического союза на 2017 – 2018 годы

Решение Высшего Евразийского экономического Совета от 14 апреля 2017 года № 7

Высший Евразийский экономический совет решил:
1. Утвердить прилагаемые основные ориентиры макроэкономической политики государств – членов Евразийского экономического союза на 2017 – 2018 годы.
2. Рекомендовать правительствам государств – членов Евразийского экономического союза учитывать при проведении макроэкономической политики утвержденные настоящим Решением основные ориентиры макроэкономической политики государств – членов Евразийского экономического союза на 2017 – 2018 годы.
3. Евразийской экономической комиссии проводить анализ мер, реализуемых государствами – членами Евразийского экономического союза в области макроэкономической политики, и оценивать соответствие таких мер утвержденным настоящим Решением основным ориентирам макроэкономической политики государств – членов Евразийского экономического союза на 2017 – 2018 годы.

Члены Высшего Евразийского экономического совета:

От Республики Армения

От Республики Беларусь

От Республики Казахстан

От Кыргызской Республики

От Российской Федерации

УТВЕРЖДЕНЫ Решением Высшего Евразийского экономического совета от 14 апреля 2017 г. № 7

ОСНОВНЫЕ ОРИЕНТИРЫ макроэкономической политики государств – членов Евразийского экономического союза на 2017 – 2018 годы

Настоящий документ разработан в соответствии с Договором о Евразийском экономическом союзе от 29 мая 2014 года (далее – Договор) и направлен на достижение целей, установленных Основными направлениями экономического развития Евразийского экономического союза, утвержденными Решением Высшего Евразийского экономического совета от 16 октября 2015 г. № 28.
Экономическое развитие государств – членов Евразийского экономического союза (далее соответственно – государства-члены, Союз) в 2016 году было обусловлено необходимостью их адаптации к сложившимся внешним условиям и преодоления негативных последствий воздействия ряда внешних шоков последних лет, связанных в первую очередь со снижением цен на основные экспортируемые товары и ухудшением экономической ситуации в мировой экономике и странах – основных торговых партнерах.
Дополнительным негативным фактором, влияющим на развитие экономик государств-членов, стало продление действия ограничительных (санкционных) мер в отношении Российской Федерации со стороны ряда стран и международных организаций, связанных с доступом к внешнему финансированию, товарам и технологиям, а также реализацией совместных проектов.
Темпы роста мировой экономики в 2016 году по оценкам Международного валютного фонда и Всемирного банка замедлились и были ниже, чем ожидалось. Замедление или снижение темпов экономического роста было характерно в той или иной мере для всех крупнейших экономик мира, включая Соединенные Штаты Америки, страны Европейского союза, Китайскую Народную Республику, страны Латинской Америки, при этом наиболее выраженным являлось замедление роста в крупных развивающихся странах и странах – экспортерах сырьевых товаров.
В соответствии с прогнозными оценками Международного валютного фонда и Всемирного банка в 2017 году предполагается ускорение темпов роста мировой экономики в основном за счет восстановления деловой активности в развивающихся странах. Основными понижательными рисками для роста мировой экономики являются политическая и экономическая неопределенность, нестабильность на финансовых рынках, низкий уровень деловой активности в развитых странах, замедление притока инвестиций в развивающиеся страны, сдерживающее рост производительности, а также ухудшение условий и снижение объемов мировой торговли.
Постепенное повышение спроса на нефть, обусловленное продолжающимся мировым экономическим ростом, в совокупности с сокращением добычи нефти странами-производителями будет способствовать достижению баланса спроса и предложения. Также ожидаются стабилизация ситуации и нарастание положительных тенденций на других сырьевых рынках.
В этих условиях государствами-членами проводилась экономическая политика, направленная на смягчение воздействия неблагоприятной внешнеэкономической конъюнктуры на их экономики посредством принятия мер, необходимых для достижения макроэкономической устойчивости и поддержки ряда отраслей и секторов экономики.
В результате принятых правительствами и национальными (центральными) банками государств-членов мер удалось стабилизировать макроэкономическую ситуацию в государствах-членах. Снизилась волатильность курсов национальных валют. На протяжении 2016 года курс российского рубля демонстрировал устойчивую тенденцию к росту, укрепившись по итогам года по отношению к доллару США на 20,1 процента. Также в 2016 году укрепились кыргызский сом и казахстанский тенге на 8,8 процента и 1,8 процента соответственно. Значительно снизились темпы роста инфляции по сравнению с 2015 годом в Российской Федерации и Республике Казахстан, небольшое замедление инфляции наблюдалось и в Республике Беларусь.
Для улучшения макроэкономической ситуации в государствах-членах, превысивших установленные статьей 63 Договора количественные значения макроэкономических показателей, определяющих устойчивость экономического развития, Евразийской экономической комиссией были подготовлены рекомендации, направленные на ее стабилизацию.
В то же время на фоне сложной внешнеэкономической конъюнктуры в 2016 году сохранилось превышение всеми государствами-членами как минимум одного из показателей, определяющих устойчивость экономического развития. Превышение расчетного уровня инфляции (декабрь к декабрю предыдущего года) в Республике Беларусь, Республике Казахстан и Российской Федерации было менее значительным, чем в 2015 году, и составило 6,7 процентного пункта, 4,6 процентного пункта и 1,5 процентного пункта соответственно.
Ввиду низкого уровня частных инвестиций поддержка экономик государств-членов осуществлялась в значительной степени за счет увеличения государственных расходов, что на фоне снижения доходов бюджета в некоторых государствах-членах способствовало формированию в 2016 году в Республике Армения, Республике Казахстан, Кыргызской Республике и Российской Федерации дефицита консолидированного бюджета сектора государственного управления и увеличению долговой нагрузки во всех государствах-членах.
В Республике Армения сохраняется превышение установленного Договором уровня дефицита консолидированного бюджета сектора государственного управления. Данный показатель превышен и в Кыргызской Республике. Установленный уровень долга сектора государственного управления по-прежнему превышен в Кыргызской Республике, а в Республике Армения он может достичь предельного количественного значения, установленного Договором.
Обеспечение макроэкономической устойчивости является необходимым условием для повышения экономической активности, поэтому государствам-членам и в дальнейшем следует принимать национальные и интеграционные меры по улучшению макроэкономической ситуации.
На фоне стабилизации макроэкономической ситуации в Российской Федерации и Республике Беларусь значительно замедлились темпы сокращения валового внутреннего продукта, наметились тенденции к росту промышленного и сельскохозяйственного производства, что положительно сказывается на экономическом развитии Союза в целом.
В Республике Армения, Республике Казахстан и Кыргызской Республике в 2016 году наблюдался прирост валового внутреннего продукта. В Республике Армения оживление экономической активности отмечено в промышленном секторе и секторе услуг, вырос объем внешней и взаимной торговли. В Республике Казахстан и Кыргызской Республике наиболее высокие темпы роста экономической активности наблюдались в строительном и агропромышленном секторах. Однако темпы роста экономик государств-членов и экономическое развитие Союза в целом оставались ниже потенциального уровня.
Ключевое влияние на отсутствие высоких темпов экономического роста в государствах-членах оказывают слабый уровень потребительского и инвестиционного спроса, а также снижение внешнего спроса на товары государств-членов. Снижение эффективных обменных курсов национальных валют государств-членов в течение последних лет привело к перераспределению доходов от сектора услуг и частного потребления в пользу секторов, производящих торгуемые товары. В связи с этим финансовые результаты деятельности организаций в государствах-членах показывают значительный рост прибыли корпоративного сектора по сравнению с 2015 годом. При этом темпы роста инвестиций в основной капитал в большинстве государств-членов продолжают сокращаться. Государствам-членам необходимо проводить инвестиционную политику, направленную на активизацию внутренних источников финансирования, задействование имеющихся сбережений, а также на улучшение инвестиционного климата и повышение качества бизнес-среды.
В 2016 году объемы экспорта по Союзу в целом снизились по сравнению с предыдущим годом. Основной причиной этого стало сокращение стоимостного объема экспорта промежуточных товаров, в первую очередь энергетических. В то же время вырос экспорт потребительских товаров, однако их доля в общем объеме экспорта государств-членов остается невысокой. В этих условиях стимулирование экспорта несырьевой продукции государств-членов в совокупности с постепенным снижением зависимости их экономик от продажи сырьевых ресурсов и повышением конкурентоспособности экспортируемых товаров становится одним из приоритетов экономической политики государств-членов.
В связи с этим большое значение будет иметь наращивание добавленной стоимости, создаваемой в Союзе, в том числе путем реализации интеграционного потенциала Союза. Встраивание предприятий государств-членов в международные цепочки добавленной стоимости будет создавать дополнительные возможности для развития эффективного взаимодействия экономик государств-членов.
Таким образом, важнейшей задачей для государств-членов в кратко- и среднесрочном периоде становятся создание условий для эффективного экономического развития и переход к устойчивому экономическому росту посредством реализации мер по следующим направлениям.
Улучшение макроэкономической ситуации, в том числе путем:
соблюдения установленных статьей 63 Договора количественных значений показателей, определяющих устойчивость экономического развития;
разработки и учета подготовленных Евразийской экономической комиссией рекомендаций, направленных на соблюдение количественных значений показателей, определяющих устойчивость экономического развития (в случае их превышения);
продолжения работы по переходу государств-членов к режиму таргетирования инфляции;
согласования порядка установления среднесрочного ориентира по уровню инфляции (индексу потребительских цен) государств – членов Евразийского экономического союза;
обеспечения расширения использования национальных валют государств-членов во взаимных расчетах резидентов государств-членов;
координации проводимой государствами-членами денежно-кредитной и бюджетно-налоговой политики на национальном уровне.
Стимулирование корпоративного сектора экономик государств-членов к увеличению объемов инвестиций в основной капитал, в том числе путем:
использования лучших мировых практик и практик государств-членов по реализации структурных преобразований в экономике;
обеспечения предсказуемости формирования фискальной нагрузки для инвесторов, создания дополнительных налоговых стимулов для приоритетных отраслей и секторов экономики и инвестиционных проектов;
упрощения административных процедур и снижения административных барьеров для инвесторов в целях повышения инвестиционной привлекательности и улучшения позиций государств-членов в международных рейтингах;
развития конкурентной среды и конкурентных рынков в государствах-членах;
активизации применения механизмов государственно-частного партнерства и расширения возможностей для доступа частного капитала к реализации инвестиционных проектов;
использования механизмов гарантирования инвестиций, создающих дополнительные гарантии возврата вложенных средств и покрытия рисков инвестора;
расширения набора применяемых инструментов, позволяющих привлекать долгосрочное финансирование;
активизации использования финансовых возможностей национальных и региональных институтов развития, включая Евразийский фонд стабилизации и развития и Евразийский банк развития.
Увеличение добавленной стоимости, создаваемой в Союзе, в том числе путем:
подготовки совместных кооперационных проектов государств-членов в сферах экономики, обладающих интеграционным потенциалом;
создания и развития международных цепочек добавленной стоимости с участием государств-членов;
развития эффективных форм сотрудничества государств-членов в сфере промышленной, агропромышленной и энергетической политики в целях создания продукции, конкурентоспособной на внешнем и внутреннем рынках;
постепенного устранения барьеров и минимизации изъятий и ограничений для свободного движения товаров, услуг, капитала и рабочей силы.
Развитие несырьевого экспорта, в том числе путем:
развития торгово-экономических отношений с третьими сторонами, направленных на продвижение интересов Союза на мировом рынке;
повышения эффективности участия Союза в многосторонней торговой системе;
использования механизмов поддержки экспорта, включая кредитование, страхование и перестрахование, а также информационно-консультационную поддержку;
развития транспортно-логистической инфраструктуры Союза;
развития транзитных и смешанных перевозок в целях ускорения доставки грузов и улучшения качества транспортных услуг;
активизации взаимной торговли государств-членов;
совершенствования таможенного регулирования и упрощения порядка совершения таможенных операций в Союзе;
упрощения и ускорения таможенных процедур для участников внешнеэкономической деятельности без потери качества таможенного контроля и иных видов контроля на таможенной границе Союза.
Реализация указанного комплекса мер будет способствовать завершению адаптации экономик государств-членов к сложившимся внешним условиям, преодолению последствий негативных экономических явлений, восстановлению экономик государств-членов и переходу к устойчивому экономическому росту, в том числе за счет реализации интеграционного потенциала и использования интеграционных возможностей Союза.