Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттерде өндірілетін ауыл шаруашылығы өніміне және тамақ өнеркәсібі өніміне Еуразиялық экономикалық комиссияның баға мониторингін және бәсекеге қабілеттілігін талдауды жүзеге асыруы әдістемесін бекіту туралы

Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2017 жылғы 20 маусымдағы № 67 өкімі.

2014 жылғы 29 мамырдағы Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 18 және 95-баптарына сәйкес:

1. Қоса беріліп отырған Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттерде өндірілетін ауыл шаруашылығы өніміне және тамақ өнеркәсібі өніміне Еуразиялық экономикалық комиссияның баға мониторингін және бәсекеге қабілеттілігін талдауды жүзеге асыруы әдістемесі бекітілсін. 

2. Осы Өкім Еуразиялық экономикалық одақтың ресми сайтында жарияланған күнінен бастап күшіне енеді.

Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының Төрағасы

Т. Саркисян

Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2017 жылғы 10 маусымдағы № 67 өкімімен БЕКІТІЛГЕН

Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттерде өндірілетін ауыл шаруашылығы өніміне және тамақ өнеркәсібі өніміне Еуразиялық экономикалық комиссияның баға мониторингін және бәсекеге қабілеттілігін талдауды жүзеге асыруы ӘДІСТЕМЕСІ

I. Жалпы ережелер

1. Осы Әдістеме Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде ортақ аграрлық нарықты дамыту мақсатында өнім бағаларының деңгейлері және олардың динамикасы туралы ақпаратқа талдау жүргізу, өнімнің бәсекеге қабілеттілігін талдау (бұдан әрі – талдау) арқылы Еуразиялық экономикалық комиссиясы Агроөнеркәсіптік саясат департаментінің Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттерде өндірілетін ауыл шаруашылығы өніміне және тамақ өнеркәсібі өніміне баға мониторингін және бәсекеге қабілеттілігін талдауды жүзеге асыруы мақсатында әзірленді.

Талдау ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің дәндеріне қатысты жүргізілмейді.

2. Талдау жүргізу кезінде мынадай ақпараттар пайдаланылады:

а) Еуразиялық экономикалық одақтың ресми статистикалық ақпараты;

б) мүше мемлекеттердің ресми статистикалық ақпараты;

в) UN Comtrade тауарларының саудасы туралы статистикалық деректер.

3. Мүше мемлекеттердің ішкі және сыртқы нарықтарындағы өнімнің бәсекеге қабілеттілік көрсеткіштері халықаралық стандарттарда көзделген мынадай қағидаттарды сақтау кезінде кешенді, жүйелі тәсілдеме негізінде анықталады:

а) сенімділік және объективтілік;

б) талданатын өнімге қатысты бөлігінде номенклатуралардың біркелкілігі;

в) мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарын АҚШ долларымен қайта есептеуді жүзеге асыру есебінен өнімнің бағаларын салыстыру;

г) есептеулерді жүргізу мерзімділігі.

4. Өнімнің баға мониторингін жүргізу және бәсекеге қабілеттілігін талдау мақсатында мынадай зерттеу әдістері қолданылады:

а) монографиялық әдіс;

б) топтау әдісі;

в) салыстырмалы талдау әдісі;

г) іріктеу әдісі;

д) сараптамалық бағалау әдісі;

е) абстрактілі-логикалық әдіс;

ж) экономикалық-статистикалық әдіс;

з) есептік-конструктивтік әдіс.

5. Өндірушілердің бағасы мен тұтынушылық бағалар әрбір мүше мемлекетте ұлттық валютада есептелетінін ескере отырып, деректерді салыстыруды қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарын мүше мемлекеттердің ұлттық (орталық) банктері жариялайтын валюта курсы бойынша АҚШ долларына қайта есептеу жүзеге асырылады.

Ақпарат талданатын кезеңдер – ай және жыл.

6. Өнімнің баға мониторингі және бәсекеге қабілеттілігін талдау шеңберінде алынған ақпарат № 1 қосымшаға сәйкес нысандар бойынша жиынтық кестелерге енгізіледі.

II. Баға мониторингін жүзеге асыру бірізділігі

7. Баға мониторингі Еуразиялық экономикалық комиссия Кеңесінің 2016 жылғы 12 ақпандағы № 15 шешімімен бекітілген Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттерде өндірілетін, Еуразиялық экономикалық комиссия соған қатысты баға мониторингін және бәсекеге қабілеттілігін талдауды жүзеге асыратын ауыл шаруашылығы өнімі мен тамақ өнеркәсібі өнімінің номенклатурасында көзделген өнімге қатысты жүзеге асырылады.

Мүше мемлекеттердің сыртқы және өзара саудадағы өнім бағасының мониторингін жүзеге асыру кезінде өнім атауларының Еуразиялық экономикалық одақтың сыртқы экономикалық қызметінің Бірыңғай тауар номенклатурасымен салыстырмалылығы мақсатында № 2 қосымшаға сәйкес ақпарат пайдаланылады.

8. Өнімге өндірушілердің орташа бағасы мен тұтынушылардың орташа бағаларына мониторингті жүзеге асыру процесінде ақпарат жиынтық кестеде көрсетіледі (осы Әдістемеге № 1 қосымшаның 1-кестесі).

9. Өнімнің сыртқы және өзара саудадағы бағаларына мониторингті жүзеге асыру мақсатында орташа өлшемді бағаларды есептеу жүзеге асырылады.

Сараптамалық бағалар FOB талаптарында есептеледі.

Импорттық бағалар CIF талаптарында есептеледі.

10. Өзара саудада сараптамалық бағалар мынадай формула бойынша есептеледі:

PEEUi =QEEUiVEEUi ,

мұндағы:

PEEUi – өнімнің i-ші түрінің өзара саудадағы сараптамалық бағасы (тоннасы үшін АҚШ долларымен);

QEEUi – өнімнің i-ші түрінің барлық мүше мемлекеттердегі құны өрнегіндегі экспорты (АҚШ долларымен);

VEEUi – өнімнің i-ші түрінің барлық мүше мемлекеттердегі натуралдық өрнектегі экспорты (тоннамен).

Өнімнің өзара саудадағы бағаларына мониторингті жүзеге асыру процесінде ақпарат жиынтық кестеде көрсетіледі (осы Әдістемеге № 1 қосымшаның 2-кестесі).

11. Мүше мемлекеттердің сыртқы саудасында экспорттық және импорттық бағалар мынадай формула бойынша есептеледі:

Pwi=QwiVwi ,

мұндағы:

Pwi – өнімнің i-ші түрінің сыртқы саудадағы тиісінше экспорттық немесе импорттық бағасы (тоннасына АҚШ долларымен);

Qwi – өнімнің i-ші түрінің үшінші елдердегі құны өрнегіндегі тиісінше экспорты немесе импорты (АҚШ долларымен);

Vwi – өнімнің i-ші түрінің үшінші елдердегі натуралдық өрнектегі экспорты немесе импорты (тоннамен).

Өнімнің сыртқы саудадағы бағасына мониторингті жүзеге асыру процесінде ақпарат жиынтық кестеде көрсетіледі (осы Әдістемеге № 1 қосымшаның 3-кестесі).

III. Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін талдау бірізділігі

12. Өнімнің бәсекеге қабілеттілігіне талдау жүргізу үшін мүше мемлекеттердің ресми статистикалық ақпараты негізінде мүше мемлекеттердегі өндірушілердің ұлттық валюталардағы орташа жылдық бағасына талдау жүргізіледі. Көрсетілген ақпарат болмаған жағдайда орташа жылдық бағаларды өнімнің түрлері бойынша орташа айлық бағаларының орташа арифметикалық мәні ретінде есептеуге рұқсат етіледі.

Жүргізілген есептеулердің негізінде өнімді өндірушілердің орташа жылдық бағалары туралы ақпарат жиынтық кестеде көрсетіледі (осы Әдістемеге № 1 қосымшаның 4-кестесі). Осылайша өнім өндірушілердің неғұрлым төмен бағасы бар, яғни неғұрлым бәсекеге қабілетті бағасы бар мүше мемлекет анықталады.

Мүше мемлекеттердегі өндірушілердің орташа бағаларын салыстыру өндіру деңгейіндегі өнімнің бәсекеге қабілеттілігін анықтауға мүмкіндік береді.

13. Мүше мемлекеттердегі өнімді өндіру көлемін талдау мүше мемлекеттердің ресми статистикалық ақпараты негізінде жүргізіледі.

Меншікті өндіріс көлеміндегі экспорттың үлес салмағы мынадай формула бойынша есептеледі:

Dэкс i=Э iV i х 100,

мұндағы:

Dэкс i – өндірістегі экспорттың үлес салмағы (пайызбен);

V i – өнімнің i-ші түрін өндіру көлемі (мың тонна);

Э i – өнімнің i-ші түрі экспортының көлемі (мың тонна).

Жүргізілген талдау нәтижелері бойынша өнімді өндіру көлемі және оның әрбір мүше мемлекет және өнім түрі бойынша экспортының көлемі туралы ақпарат жиынтық кестеде көрсетіледі (осы Әдістемеге № 1 қосымшаның 5-кестесі).

14. Өнім өндірушілердің орташа жылдық бағаларын осы өнімнің сыртқы нарықтағы импорттық бағаларымен арақатынасын талдау әрбір мүше мемлекет бойынша жүргізіледі.

Өнім өндірушілердің орташа жылдық бағалары мен осы өнімнің сыртқы нарықтағы импорттық бағаларының арақатынасын осындай өнімнің импорттық аналогтарымен салыстырғанда бәсекеге қабілеттілігін сипаттайтын коэффициент ұсынады. Осы арақатынасты анықтау кезінде импорттық баға кедендік әкелу баждары мен ҚҚС мөлшеріне көбейеді.

Өнімнің бәсекеге қабілеттілігі коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

Кксij=ӨОБИБ + КБ + ҚҚС ,

мұндағы:

Кксij – j-ші мүше мемлекеттің өнімнің i-ші түрінің бәсекеге қабілеттілігі коэффициенті;

ӨОБ – j-ші мүше мемлекеттің өнімнің i-ші түрінің өндірушілердің орташа бағасы (тоннасына АҚШ долларымен);

ИБ – импортталатын өнімнің i-ші түрінің j-ші мемлекеттің шекарасындағы CIP жеткізу талаптарындағы бағасы (тоннасына АҚШ долларымен);

КБ – j-ші мемлекетке импортталатын өнімнің i-ші түріне кедендік әкелу баждары (тоннасына АҚШ долларымен);

ҚҚС – j-ші мемлекетке импортталатын өнімнің i-ші түріне қосымша құн салығы (тоннасына АҚШ долларымен).

Өнім егер оның бәсекелестікке қабілеттілік коэффициенті 1-ден төмен болған жағдайда бәсекеге қабілетті деп саналады. Бәсекелестіке қабілеттілік коэффициенті неғұрлым төмен болса, өнім соғұрлым бәсекеге қабілетті болып саналады.

Өнімге кедендік әкелу баждарының мөлшері Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифіне сәйкес белгіленеді.

Жүргізілген талдау нәтижелері бойынша өнімнің бәсекеге қабілеттілік коэффициентінің мәндері туралы ақпарат әрбір мүше мемлекет және өнімнің түрі бойынша жиынтық кестеде көрсетіледі (осы Әдістемеге № 1 қосымшаның 6-кестесі).

IV. Өнімнің бәсекеге қабілеттілігі көрсеткіштерін анықтау

15. Өнімнің бәсекеге қабілеттілігінің кешендік көрсеткіші j-ші мемлекет үшін өнімнің әрбір i-ші түрі бойынша мынадай көрсеткіштерді біріктіру негізінде белгіленуі мүмкін:

қндірушілердің орташа бағасы (Сij);

экспорттық баға (Cэij);

j-ші мемлекеттің өнімнің i-ші түрін өндіру көлемі (Vij);

өнімнің i-ші түрінің j-ші мемлекеттің жан басына шаққандағы өндірісі (Пij);

j-ші мемлекеттің өнімнің i-ші түрінің натуралдық өрнектегі экспортының (соның ішінде басқа мүше мемлекеттерге) үлесі (Dij);

j-ші мемлекеттің өнімнің i-ші түрінің бәсекеге қабілеттілік коэффициенті (Kij).

Өнімнің жекелеген түрлерінің жан басына шаққандағы өндірісі мүше мемлекеттердің мемлекеттік статистика органдарының (қызметтерінің) деректері негізінде мына формула бойынша есептеледі:

Пij=V iH j ,

мұндағы:

Пij – өнімнің i-ші түрінің жан басына шаққандағы өндірісі
(килограммда);

Vi – өнімнің i-ші түрін өндіру (тоннамен);

Hj – халықтың орташа жылдық саны (мың адам).

Одан әрі есептеуді жүргізу үшін көрсетілген әрбір көрсеткіш барлық мүше мемлекеттер бойынша алынған ең жоғары мәнге бөлінеді:

cij =Cijmax {Cij} ,cijЭ=СijЭmax{СijЭ} ,vij=Vijmax {Vij} ,пij=Пijmax {Пij} ,dij=Dijmax {Dij} ,

kij=Kijmax {Kij} .

Әрбір j-г-ші мүше мемлекет үшін өнімнің i-ші түрінің бәсекеге қабілеттігінің кешенді көрсеткіші мынадай формула бойынша есептеледі:

Lij =1 – cij + CijЭ+ 1-vij+ 1-пij+1-dij+ kij6 ,

Өнімнің осы түрінің экспорты болмаған жағдайда осы көрсеткіш нөлге тең деп қолданылады.

Мүше мемлекеттердің бәсекеге қабілеттілігін салыстыру мақсатында мүше мемлекеттердің i-ші өнім бойынша бәсекеле қабілеттілігінің кешенді көрсеткіштері мынадай формула бойынша пайызбен есептеледі:

lij=Lijmax {Lij} * 100,

мұндағы:

lij – j-ші мүше мемлекеттің өнімнің i-ші түрінің бәсекеге қабілеттілігінің кешенді көрсеткіші.

Мүше мемлекет өнімінің бәсекеге қабілеттілігінің кешенді көрсеткіші неғұрлым жоғары болса, осы мүше мемлекеттер экспортталатын осы өнім соғұрлым бәсекеге қабілетті болып табылады.

16. Сыртқы нарықтардағы өнімнің бәсекеге қабілеттілік көрсеткіштері мынадай тәсілдермен анықталады:

а) өнімнің бәсекеге қабілеттілігін экспорттың көлемі негізінде бағалау мынадай формула бойынша есептелген анықталған салыстырмалы басымдық коэффициентін (Баласса индексін) пайдаланып жүргізіледі:

RCA = (XijXjt)/(XniXnt),

мұндағы:

RCA – анықталған салыстырмалы басымдық коэффициенті;

Хij – j-ші мүше мемлекеттің өнімнің i-ші түрі экспортының көлемі;

Хni – өнімнің i-ші түрінің әлемдік экспортының көлемі;

Xjt – j-ші мүше мемлекетте өндірілген өнімнің барлық түрлерінің экспортының көлемі;

Xnt – өнімнің барлық түрлерінің әлемдік экспортының көлемі.

Есептеу құндық өрнекте жүргізіледі (АҚШ долларымен).

Анықталған салыстырмалы басымдық коэффициенті j-ші мүше мемлекеттен өнімнің i-ші түрінің экспортының құндық көлемінің осы мүше мемлекеттің экспортының жалпы құндық көлеміне қатынасын және өнімнің i-ші түрінің әлемдік құндық көлемінің өнімнің барлық түрлері экспортының әлемдік құндық көлеміне қатынасын өлшейді.

Өнімнің i-ші түрін өндіруде бәсекелестік басымдылығы егер анықталған салыстырмалы басымдық коэффициенті 1-ден артық болған жағдайда дәлелденді деп есептеледі;

б) өнімнің экспорты және импортының құндық көлемі негізіндегі бәсекеге қабілеттілігін бағалау мынадай формула бойынша есептелген анықталған салыстырмалы басымдық коэффициентін (Лафей индексін) пайдалана отырып жүргізіледі:

LFI =100*(Xij - MijXij+ Mij- j=1NXij- Mijj=1NXij+ Mij)*Xij+ Mijj=1NXij+ Mij ,

мұндағы:

LFI – анықталған салыстырмалы басымдық коэффициенті;

Хij – j-ші мүше мемлекеттің өнімнің i-ші түрі экспортының көлемі;

Mij – j-ші мүше мемлекеттің өнімнің i-ші түрі импортының көлемі;

N – Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифінің 1-ден 24-ке дейінгі тобының өнімдері түрлерінің саны.

Есептеу құндық өрнекте жүргізіледі (АҚШ долларымен).

Формула өнімнің i-ші түрінің таза экспортының оның белгілі бір жылдағы сыртқы сауда айналымына қатынасы мен өнімнің i-ші түрінің жиынтық таза экспортының сыртқы сауда айналымына қатынасы арасындағы айырмаға, сондай-ақ өнімнің соңғы і-ші түрі бойынша мүше мемлекеттің жиынтық сыртқы сауда айналымындағы үлесіне 100 нормаланған көбейтіндісін ұсынады.

Лафей индексінің оң мәндері бәсекелестік басымдықтарының бар екенін көрсетеді. Осы индекстің мәні неғұрлым жоғары болса, j-ші мүше мемлекеттің өнімнің i-ші түрінің бәсекеге қабілеттілік деңгейі соғұрлым жоғары. Осы индекстің теріс мәндері өнімнің i-ші түрінің бәсекеге қабілетсіз екендігі туралы куәландырады. Осы индекстің басқа маңызды сипаттамасы минималды және максималды мәндер бойынша шектеулер болып табылады –минус 50-ден (төмен бәсекеге қабілеттілік) плюс 50-ге дейін (жоғары бәсекеге қабілеттілік).

Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттерде өндірілетін ауыл шаруашылығы өніміне және тамақ өнеркәсібі өніміне Еуразиялық экономикалық комиссияның баға мониторингін және бәсекеге қабілеттілігін талдауды жүзеге асыруы әдістемесіне № 1 ҚОСЫМША

Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің ауыл шаруашылығы өнімінің және тамақ өнеркәсібі өнімінің баға мониторингі және бәсекеге қабілеттілігін талдау шеңберінде алынған ақпарат енгізілетін жиынтық кестелердің НЫСАНДАРЫ

1-кесте

Кезең	АҚШ долларының орташа номиналды курсы (мүше мемлекеттің ұлттық валютасымен)	Өндірушілердің орташа бағасы (мүше мемлекеттің ұлттық валютасымен)	Орташа тұтынушылық бағасы (мүше мемлекеттің ұлттық валютасымен)	Өндірушілердің орташа бағасы (АҚШ доллары)	Орташа тұтынушылық баға (АҚШ доллары)
Мүше мемлекет
Өнімнің түрі
Жыл
қаңтар ақпан наурыз ...
Жыл
...
Мүше мемлекет
Өнімнің түрі
Жыл
...
Мүше мемлекет
Өнімнің түрі
Жыл
...

2-кесте

Кезең	Өнімнің i-ші түрінің барлық мүше мемлекеттердегі құндық өрнектегі экспорты (АҚШ доллары)	Өнімнің i-ші түрінің барлық мүше мемлекеттердегі натуралдық өрнектегі экспорты (т)	Өнімнің i-ші түрінің өзара саудадағы экспорттыұ бағасы (АҚШ доллары/т)
Мүше мемлекет
Өнімнің түрі
Жыл
қаңтар ақпан наурыз …
Жыл
...
Мүше мемлекет
Өнімнің түрі
Жыл
...

3-кесте

Кезең	Өнімнің i-ші түрінің үшінші елдердег құны өрнегіндегі экспорты (АҚШ доллары)	Өнімнің i-ші түрінің үшінші елдердегі натуралдық өрнектегі экспорты (т)	Өнімнің і-ші түрінің сыртқы саудадағы экспорттық бағасы (АҚШ доллары /т)	Өнімнің i-ші түрінің үшінші елдердег құны өрнегіндегі импорты (АҚШ доллары)	Өнімнің i-ші түрінің үшінші елдердегі натуралдық өрнектегі импорты (т)	Өнімнің і-ші түрінің сыртқы саудадағы импорттық бағасы (АҚШ доллары /т)
Мүше мемлекет
Өнімнің түрі
Жыл
қаңтар ақпан наурыз …
Жыл
…
Мүше мемлекет
Өнімнің түрі
Жыл
...

4-кесте

Өнімнің атауы	Өндірушілердің орташа жылдық бағасы (АҚШ доллары/т)
Мүше мемлекет
1.
...
Мүше мемлекет
1.
...

5-кесте

Өнімнің атауы	Өнімнің i-ші түрін өндіру көлемі (мың т)	Өнімнің i-ші түрі экспортының көлемі (мың т)	Өндірістегі экспорттың үлес салмағы (%)
Мүше мемлекет
1.
...
Мүше мемлекет
1.
...

6-кесте

ЕАЭО СЭҚ ТН коды	Өнімнің атауы	j-ші мүше мемлекеттің өнімнің i-ші түрінің өндірушілердің орташа бағасы (АҚШ доллары/т)	Импортталатын өнімнің i-ші түрінің j-ші мемлекеттің шекарасындағы бағасы (АҚШ доллары/т)	j-ші мемлекетке импортталатын өнімнің i-ші түріне кедендік әкелу баждары (АҚШ доллары/т)	ҚҚС (АҚШ доллары/т)	Импортталатын өнімнің i-ші түрінің j-ші мемлекеттің шекарасындағы кедендік баждар мен ҚҚС есептелген бағасы (АҚШ доллары/т)	j-ші мүше мемлекеттің өнімнің i-ші түрінің бәсекеге қабілеттілігі коэффициенті
Мүше мемлекет
1.
...
Мүше мемлекет
1.
...

Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттерде өндірілетін ауыл шаруашылығы өніміне және тамақ өнеркәсібі өніміне Еуразиялық экономикалық комиссияның баға мониторингін және бәсекеге қабілеттілігін талдауды жүзеге асыруы әдістемесіне № 2 ҚОСЫМША

Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттерде өндірілетін, Еуразиялық экономикалық комиссия соған қатысты баға мониторингін және бәсекеге қабілеттілігін талдауды жүзеге асыратын ауыл шаруашылығы өнімі мен тамақ өнеркәсібі өнімінің номенклатурасында көзделген өнім атаулары мен ЕАЭО СЭҚ ТН кодтарының АРАҚАТЫНАСЫ

Өнімнің Номенклатураға сәйкес атауы	ЕАЭО СЭҚ ТН коды
I. Өзіне қатысты орташа босату бағаларының мониторингі және бәсекеге қабілеттілігін талдау жүзеге асырылатын ауыл шаруашылығы өнімі
Бидай	1001
Қара бидай	1002
Арпа	1003
Сұлы	1004
Астыққа арналған жүгері	1005 90 000 0
Бұршақ дәнді дақылдар	0708 0713
Күнбағыс дәндері	1206 00
Қант қызылшасы	1212 91
Картоп	0701
Қырыққабат	0704
Басты пияз	0703 10
Асхана сәбізі	0706 10 000 1
Асхана қызылшасы	0706 90 900 1
Бақша дақылдары	0807
Шекілдеуікті дақылдардың жемістері	0808
Дәнекті дақылдардың жемістері	0809
Жидекті дақылдардың жемістері	0810 0811
Жүзім	0806
Ірі қара мал	0102
Шошқа	0103
Қой мен ешкі	0104
Құс	0105
Сүт	0401
Жұмыртқа	0407 21 000 0
Тоған балығы	0301 99
II. Өзіне қатысты орташа босату бағаларының мониторингі және бәсекеге қабілеттілігін талдау жүзеге асырылатын тамақ өнеркәсібі өнімі
Сиыр еті	0201 0202
Шошқа еті	0203
Қой еті	0204
Құс еті	0207
Жаңа сауылған сүт	0401
Сары мау	0405
Ірімшік	0406 10 0406 20 000 0 0406 30 0406 40 0406 90
Күнбағыс майы	1512
Құмшекер	1701 99
Жоғары сұрыпты бидай ұны	1101 00
Макарон өнімдері	1902
Қауызданған күріш	1006 30
Тоңазытылған балық	0303
Зығыр талшығы	5301
III. Өзіне қатысты орташа босату бағаларының мониторингі және бәсекеге қабілеттілігін талдау жүзеге асырылатын азық-түлік тауарлары
Сиыр еті (сүйексіз еттен басқа)	0201 0202
Шошқа еті (сүйексіз еттен басқа)	0203
Қой еті (сүйексіз еттен басқа)	0204
Құс еті (сүйексіз еттен басқа)	0207
Сүт	0401
Сары май	0405
Ірімшік	0406 10 0406 20 000 0 0406 30 0406 40 0406 90
Тауық жұмыртқасы	0407 21 000 0
Күнбағыс майы	1512
Құмшекер	1701 99
Бидай ұны	1101 00
Макарон өнімдері	1902
Күріш	1006
Картоп	0701
Жаңа піскен ақбас қырыққабаты	0704
Басты пияз	0703 10
Сәбіз	0706 10 000 1
Асхана қызылшасы	0706 90 900 1
Алма	0808 10
Балық	0301 99

Ескерту. Осы тізбеде Номенклатура деп Еуразиялық экономикалық комиссия Кеңесінің 2016 жылғы 12 ақпандағы № 15 шешімімен бекітілген Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттерде өндірілетін, Еуразиялық экономикалық комиссия соған қатысты баға мониторингін және бәсекеге қабілеттілігін талдауды жүзеге асыратын ауыл шаруашылығы өнімі мен тамақ өнеркәсібі өнімінің номенклатурасы түсіндіріледі.

Об утверждении Методики осуществления Евразийской экономической комиссией ценового мониторинга и анализа конкурентоспособности сельскохозяйственной продукции и продукции пищевой промышленности, производимой в государствах – членах Евразийского экономического союза

Распоряжение Коллегии Евразийской экономической комиссии от 20 июня 2017 года № 67

В соответствии со статьями 18 и 95 Договора о Евразийском экономическом союзе от 29 мая 2014 года:

1. Утвердить прилагаемую Методику осуществления Евразийской экономической комиссией ценового мониторинга и анализа конкурентоспособности сельскохозяйственной продукции и продукции пищевой промышленности, производимой в государствах – членах Евразийского экономического союза.

2. Настоящее распоряжение вступает в силу с даты его опубликования на официальном сайте Евразийского экономического союза.

Председатель Коллегии Евразийской экономической комиссии

Т. Саркисян

УТВЕРЖДЕНА распоряжением Коллегии Евразийской экономической комиссии от 20 июня 2017 г. № 67

МЕТОДИКА
осуществления Евразийской экономической комиссией ценового мониторинга и анализа конкурентоспособности сельскохозяйственной продукции и продукции пищевой промышленности, производимой в государствах – членах Евразийского экономического союза

I. Общие положения

1. Настоящая Методика разработана в целях осуществления Департаментом агропромышленной политики Евразийской экономической комиссии ценового мониторинга и анализа конкурентоспособности сельскохозяйственной продукции и продукции пищевой промышленности, производимой в государствах – членах Евразийского экономического союза (далее соответственно – продукция, государства-члены), путем проведения анализа информации об уровнях цен на продукцию и их динамике, анализа конкурентоспособности продукции в целях развития общего аграрного рынка в рамках Евразийского экономического союза (далее – анализ).

Анализ не проводится в отношении семян сельскохозяйственных растений.

2. При проведении анализа используется следующая информация:

а) официальная статистическая информация Евразийского экономического союза;

б) официальная статистическая информация государств-членов;

в) статистические данные о торговле товарами UN Comtrade.

3. Показатели конкурентоспособности продукции на внутренних и внешних рынках государств-членов определяются на основе комплексного, системного подхода при соблюдении следующих принципов, предусмотренных международными стандартами:

а) достоверность и объективность;

б) единообразие номенклатур в части, касающейся анализируемой продукции;

в) сопоставимость цен на продукцию за счет осуществления пересчета национальных валют государств-членов в доллары США;

г) периодичность проведения расчетов.

4. В целях проведения ценового мониторинга и анализа конкурентоспособности продукции применяются следующие методы исследования:

а) монографический метод;

б) метод группировок;

в) метод сравнительного анализа;

г) выборочный метод;

д) метод экспертных оценок;

е) абстрактно-логический метод;

ж) экономико-статистический метод;

з) расчетно-конструктивный метод.

5. Учитывая, что цены производителей и потребительские цены в каждом государстве-члене исчисляются в национальной валюте, в целях обеспечения сопоставимости данных осуществляется пересчет национальных валют государств-членов в доллары США по курсам валют, публикуемым национальными (центральными) банками государств-членов.

Периоды, за которые анализируется информация, – месяц и год.

6. Информация, полученная в рамках ценового мониторинга и анализа конкурентоспособности продукции, включается в сводные таблицы по формам согласно приложению № 1.

II. Последовательность осуществления ценового мониторинга

7. Ценовой мониторинг осуществляется в отношении продукции, предусмотренной Номенклатурой сельскохозяйственной продукции и продукции пищевой промышленности, производимой в государствах – членах Евразийского экономического союза, в отношении которой Евразийской экономической комиссией осуществляются ценовой мониторинг и анализ конкурентоспособности, утвержденной Решением Совета Евразийской экономической комиссии от 12 февраля 2016 г. № 15.

При осуществлении мониторинга цен на продукцию во внешней и взаимной торговле государств-членов в целях сопоставимости наименований продукции с единой Товарной номенклатурой внешнеэкономической деятельности Евразийского экономического союза используется информация согласно приложению № 2.

8. В процессе осуществления мониторинга средних цен производителей и средних потребительских цен на продукцию информация указывается в сводной таблице (таблица 1 приложения № 1 к настоящей Методике).

9. В целях осуществления мониторинга цен на продукцию во внешней и взаимной торговле осуществляется расчет средневзвешенных цен.

Экспортные цены рассчитываются на условиях FOB.

Импортные цены рассчитываются на условиях CIF.

10. Во взаимной торговле экспортные цены рассчитываются по следующей формуле:

,

где:

– экспортная цена i-го вида продукции во взаимной торговле (в долларах США за тонну);

– экспорт i-го вида продукции в стоимостном выражении во все государства-члены (в долларах США);

– экспорт i-го вида продукции в натуральном выражении во все государства-члены (в тоннах).

В процессе осуществления мониторинга цен на продукцию во взаимной торговле информация указывается в сводной таблице (таблица 2 приложения № 1 к настоящей Методике).

11. Во внешней торговле государств-членов экспортные и импортные цены рассчитываются по следующей формуле:

,

где:

– экспортная или импортная цена i-го вида продукции во внешней торговле соответственно (в долларах США за тонну);

– экспорт или импорт i-го вида продукции в стоимостном выражении в третьи страны соответственно (в долларах США);

– экспорт или импорт i-го вида продукции в натуральном выражении в третьи страны соответственно (в тоннах).

В процессе осуществления мониторинга цен на продукцию во внешней торговле информация указывается в сводной таблице (таблица 3 приложения № 1 к настоящей Методике).

III. Последовательность анализа конкурентоспособности продукции

12. Для проведения анализа конкурентоспособности продукции проводится анализ среднегодовых цен производителей в государствах-членах в национальных валютах исходя из официальной статистической информации государств-членов. В случае отсутствия указанной информации допускается расчет среднегодовых цен как среднеарифметическое значение среднемесячных цен по видам продукции.

На основании проведенных расчетов информация о среднегодовых ценах производителей продукции указывается в сводной таблице (таблица 4 приложения № 1 к настоящей Методике). Таким образом выявляется государство-член с наиболее низкой ценой производителей продукции, то есть с наиболее конкурентоспособной ценой.

Сравнение средних цен производителей в государствах-членах позволяет определить конкурентоспособность продукции на уровне производства.

13. Анализ объемов производства продукции в государствах-членах проводится на основании официальной статистической информации государств-членов.

Удельный вес экспорта в объемах собственного производства рассчитывается по следующей формуле:

, где:

– удельный вес экспорта в производстве (в процентах);

– объемы производства i-го вида продукции (в тысячах тонн);

– объемы экспорта i-го вида продукции (в тысячах тонн).

По результатам проведенного анализа информация об объемах производства продукции и объемах ее экспорта по каждому государству-члену и виду продукции указывается в сводной таблице (таблица 5 приложения № 1 к настоящей Методике).

14. Анализ соотношения среднегодовых цен производителей продукции с импортными ценами на данную продукцию на внешнем рынке проводится по каждому государству-члену.

Соотношение среднегодовых цен производителей продукции и импортных цен на данную продукцию на внешнем рынке представляет собой коэффициент, характеризующий конкурентоспособность такой продукции по сравнению с импортными аналогами. При определении данного соотношения импортная цена увеличивается на размер ввозных таможенных пошлин и НДС.

Коэффициент конкурентоспособности продукции рассчитывается по следующей формуле:

,

где:

– коэффициент конкурентоспособности i-го вида продукции j-го государства-члена;

СЦП – средняя цена производителей i-го вида продукции j-го государства-члена (в долларах США за тонну);

ИЦ – цена импортируемого i-го вида продукции на границе j-го государства на условиях поставки CIP (в долларах США за тонну);

ТП – ввозные таможенные пошлины на импортируемый i-й вид продукции в j-е государство-член (в долларах США за тонну);

НДС – налог на добавленную стоимость на импортируемый i-й вид продукции в j-е государство-член (в долларах США за тонну).

Продукция считается конкурентоспособной в случае, если коэффициент ее конкурентоспособности меньше 1. Чем меньше значение коэффициента конкурентоспособности, тем продукция считается более конкурентоспособной.

Размеры ввозных таможенных пошлин на продукцию определяются в соответствии с Единым таможенным тарифом Евразийского экономического союза.

По результатам проведенного анализа информация о значениях коэффициента конкурентоспособности продукции по каждому государству-члену и виду продукции указывается в сводной таблице (таблица 6 приложения № 1 к настоящей Методике).

IV. Определение показателей конкурентоспособности продукции

15. Комплексный показатель конкурентоспособности продукции может определяться по каждому i-му виду продукции для j-го государства-члена на основе агрегирования следующих показателей:

средняя цена производителей (Сij);

экспортная цена (Cэij);

объемы производства i-го вида продукции j-го государства-члена (Vij);

производство i-го вида продукции на душу населения j-го государства-члена (Пij);

доля экспорта в натуральном выражении (в том числе в другие государства-члены) i-го вида продукции j-го государства-члена (Dij);

коэффициент конкурентоспособности i-го вида продукции j-го государства-члена (Kij).

Производство отдельных видов продукции на душу населения рассчитывается на основе данных органов (служб) государственной статистики государств-членов по следующей формуле:

,

где:

Пij – производство i-го вида продукции на душу населения (в килограммах);

Vi – производство i-го вида продукции (в тоннах);

Hj – среднегодовая численность населения (в тысячах человек).

Для проведения дальнейших расчетов каждый из указанных показателей делится на наибольшее значение, полученное по всем государствам-членам:

, , , ,,

Для каждого j-го государства-члена рассчитывается комплексный показатель конкурентоспособности i-го вида продукции по следующей формуле:

,

При отсутствии экспорта продукции данного вида данный показатель принимается равным нулю.

В целях сопоставления конкурентоспособности государств-членов комплексные показатели конкурентоспособности государств-членов по i-й продукции рассчитываются в процентах по следующей формуле:

,

где:

– комплексный показатель конкурентоспособности i-го вида продукции j-го государства-члена.

Чем выше комплексный показатель конкурентоспособности продукции государства-члена, тем данная продукция, экспортируемая из этого государства-члена, более конкурентоспособна.

16. Показатели конкурентоспособности продукции на внешних рынках определяются следующими способами:

а) оценка конкурентоспособности продукции на основе объемов экспорта проводится с использованием коэффициента выявленного сравнительного преимущества (индекса Балассы), рассчитанного по следующей формуле:

RCA = (/,

где:

RCA – коэффициент выявленного сравнительного преимущества;

Хij – объем экспорта i-го вида продукции j-го государства-члена;

Хni – объем мирового экспорта i-го вида продукции;

Xjt – объем экспорта всех видов продукции, произведенной в j-м государстве-члене;

Xnt – объем мирового экспорта всех видов продукции.

Расчеты проводятся в стоимостном выражении (в долларах США).

Коэффициент выявленного сравнительного преимущества измеряет отношение стоимостных объемов экспорта i-го вида продукции из j-го государства-члена к общему стоимостному объему экспорта этого государства-члена и отношение мирового стоимостного объема экспорта i-го вида продукции к мировому стоимостному объему экспорта всех видов продукции.

Конкурентное преимущество в производстве i-го вида продукции считается доказанным в случае, если коэффициент выявленного сравнительного преимущества больше 1;

б) оценка конкурентоспособности продукции на основе стоимостных объемов ее экспорта и импорта проводится с использованием коэффициента выявленного сравнительного преимущества (индекса Лафея), рассчитанного по следующей формуле:

,

где:

LFI – коэффициент выявленного сравнительного преимущества;

Хij – объем экспорта i-го вида продукции j-го государства-члена;

Mij – объем импорта i-го вида продукции j-го государства-члена;

N – число видов продукции с 1 по 24 группу Единого таможенного тарифа Евразийского экономического союза.

Расчеты проводятся в стоимостном выражении (в долларах США).

Формула представляет собой нормированное произведение 100 на разность между отношением чистого экспорта i-го вида продукции к ее внешнеторговому обороту в определенном году и отношением совокупного чистого экспорта i-го вида продукции к внешнеторговому обороту, а также на долю последнего по i-му виду продукции в совокупном внешнеторговом обороте государства-члена.

Положительные значения индекса Лафея указывают на наличие конкурентных преимуществ. Чем выше значение данного индекса, тем выше уровень конкурентоспособности i-го вида продукции j-го государства-члена. Отрицательные значения данного индекса свидетельствуют о неконкурентоспособности i-го вида продукции. Другой важной характеристикой данного индекса является ограничение по минимальному и максимальному значениям – от минус 50 (низкая конкурентоспособность) до плюс 50 (высокая конкурентоспособность).

ПРИЛОЖЕНИЕ № 1 к Методике осуществления Евразийской экономической комиссией ценового мониторинга и анализа конкурентоспособности сельскохозяйственной продукции и продукции пищевой промышленности, производимой в государствах – членах Евразийского экономического союза

ФОРМЫ
сводных таблиц, в которые включается информация, полученная
в рамках ценового мониторинга и анализа конкурентоспособности сельскохозяйственной продукции
и продукции пищевой промышленности государств – членов Евразийского экономического союза

Таблица 1

Период	Средний номинальный курс доллара США (в национальной валюте государства-члена)	Средняя цена производителей (в национальной валюте государства-члена)	Средняя потребительская цена (в национальной валюте государства-члена)	Средняя цена производителей (долл. США)	Средняя потребительская цена (долл. США)
Государство-член
Вид продукции
Год
Январь Февраль Март ...
Год
...
Государство-член
Вид продукции
Год
...
Государство-член
Вид продукции
Год
...

	Таблица 2

Период	Экспорт i-го вида продукции в стоимостном выражении во все государства-члены (долл. США)	Экспорт i-го вида продукции в натуральном выражении во все государства-члены (т)	Экспортная цена i-го вида продукции во взаимной торговле (долл. США/т)
Государство-член
Вид продукции
Год
Январь Февраль Март …
Год
...
Государство-член
Вид продукции
Год
...

	Таблица 3

Период	Экспорт i-го вида продукции в стоимостном выражении в третьи страны (долл. США)	Экспорт i-го вида продукции в натуральном выражении в третьи страны (т)	Экспортная цена i-го вида продукции во внешней торговле (долл. США/т)	Импорт i-го вида продукции в стоимостном выражении в третьи страны (долл. США)	Импорт i-го вида продукции в натуральном выражении в третьи страны (т)	Импортная цена i-го вида продукции во внешней торговле (долл. США/т)
Государство-член
Вид продукции
Год
Январь Февраль Март …
Год
…
Государство-член
Вид продукции
Год
...

	Таблица 4

Наименование продукции	Среднегодовая цена производителей (долл. США/т)
Государство-член
1.
...
Государство-член
1.
...

	Таблица 5

Наименование продукции	Объемы производства i-го вида продукции (тыс. т)	Объемы экспорта i-го вида продукции (тыс. т)	Удельный вес экспорта в производстве (%)
Государство-член
1.
...
Государство-член
1.
...

Таблица 6

Код ТН ВЭД ЕАЭС	Наиме-нование продук-ции	Средняя цена производите-лей i-го вида продукции j-го государства-члена (долл. США/т)	Цена импортируемо-го i-го вида продукции на границе j-го государства-члена (долл. США/т)	Ввозные таможенные пошлины на импортируемый i-й вид продукции в j-е государство-член (долл. США/т)	НДС (долл. США/т)	Цена импортируемого i-го вида продукции на границе j-го государства-члена с учетом таможенных пошлин и НДС (долл. США/т)	Коэффициент конкуренто-способности i-го вида продукции j-го государства-члена
Государство-член
1.
...
Государство-член
1.
...

	ПРИЛОЖЕНИЕ № 2 к Методике осуществления Евразийской экономической комиссией ценового мониторинга и анализа конкурентоспособности сельскохозяйственной продукции и продукции пищевой промышленности, производимой в государствах – членах Евразийского экономического союза

СООТНОШЕНИЕ
наименований продукции, предусмотренной Номенклатурой сельскохозяйственной продукции и продукции пищевой промышленности, производимой в государствах – членах Евразийского экономического союза, в отношении которой Евразийской экономической комиссией осуществляются ценовой мониторинг и анализ конкурентоспособности, и кодов ТН ВЭД ЕАЭС

Наименование продукции в соответствии с Номенклатурой	Код ТН ВЭД ЕАЭС
I. Сельскохозяйственная продукция, в отношении которойосуществляются мониторинг средних отпускных цен и анализ конкурентоспособности
Пшеница	1001
Рожь	1002
Ячмень	1003
Овес	1004
Кукуруза на зерно	1005 90 000 0
Зернобобовые культуры	0708 0713
Семена подсолнечника	1206 00
Свекла сахарная	1212 91
Картофель	0701
Капуста	0704
Лук репчатый	0703 10
Морковь столовая	0706 10 000 1
Свекла столовая	0706 90 900 1
Бахчевые культуры	0807
Плоды семечковых культур	0808
Плоды косточковых культур	0809
Плоды ягодных культур	0810 0811
Виноград	0806
Крупный рогатый скот	0102
Свиньи	0103
Овцы и козы	0104
Птица	0105
Молоко	0401
Яйца	0407 21 000 0
Рыба прудовая	0301 99
II. Продукция пищевой промышленности, в отношении которой осуществляются мониторинг средних отпускных цен и анализ конкурентоспособности
Говядина	0201 0202
Свинина	0203
Баранина	0204
Мясо птицы	0207
Молоко свежее	0401
Масло сливочное	0405
Сыры	0406 10 0406 20 000 0 0406 30 0406 40 0406 90
Масло подсолнечное	1512
Сахар-песок	1701 99
Мука пшеничная высшего сорта	1101 00
Макаронные изделия	1902
Рис обрушенный	1006 30
Рыба замороженная	0303
Льноволокно	5301
III. Продовольственные товары, в отношении которых осуществляются мониторинг средних потребительских цен и анализ конкурентоспособности
Говядина (кроме бескостного мяса)	0201 0202
Свинина (кроме бескостного мяса)	0203
Баранина (кроме бескостного мяса)	0204
Мясо птицы (кроме бескостного мяса)	0207
Молоко	0401
Масло сливочное	0405
Сыры	0406 10 0406 20 000 0 0406 30 0406 40 0406 90
Яйца куриные	0407 21 000 0
Масло подсолнечное	1512
Сахар-песок	1701 99
Мука пшеничная	1101 00
Макаронные изделия	1902
Рис	1006
Картофель	0701
Капуста белокочанная свежая	0704
Лук репчатый	0703 10
Морковь	0706 10 000 1
Свекла столовая	0706 90 900 1
Яблоки	0808 10
Рыба	0301 99

Примечание. В настоящем перечне под Номенклатурой понимается Номенклатура сельскохозяйственной продукции и продукции пищевой промышленности, производимой в государствах – членах Евразийского экономического союза, в отношении которой Евразийской экономической комиссией осуществляются ценовой мониторинг и анализ конкурентоспособности, утвержденная Решением Совета Евразийской экономической комиссии от 12 февраля 2016 г. № 15.