ИПС "Әділет"

Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға ыңғайлы болу үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

      Ескерту. Мазмұны алып тасталды – ҚР 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша:
      "(республикалық маңызы бар қаланың, астананың)" деген сөздер ", республикалық маңызы бар қалалардың, астананың" деген сөздермен;
      "мемлекет қажеттiктерi үшін", "мемлекет қажетіне", "мемлекет қажеті үшін" деген сөздер "мемлекет мұқтажы үшін" деген сөздермен;
      "мәдени-сауықтыру, рекреациялық" деген сөздер "сауықтыру, рекреациялық, тарихи- мәдени" деген сөздермен;
      "Қазақстан Республикасының жер туралы заң актiсiне", "Қазақстан Республикасының жер туралы заң актiсiнде", "Қазақстан Республикасының жер туралы заңнамалық актiсiне" деген сөздер тиісінше "Қазақстан Республикасының Жер кодексіне", "Қазақстан Республикасының Жер кодексінде" деген сөздермен;
      "облыстық атқарушы орган", "облыстық өкiлдi органдардың", "облыстық атқарушы органдар", "облыстық атқарушы органның", "Облыстық атқарушы органның", "облыстың жергілікті атқарушы органының ұсынуы бойынша облыстық өкiлдi органның" және "облыстық атқарушы органның ұсынуы бойынша облыстық өкiлдi орган" деген сөздер тиісінше "облыстың жергілікті атқарушы органы", "облыстың жергілікті атқарушы органымен", "облыстың жергілікті өкiлдi органының", "облыстың жергілікті атқарушы органдары", "облыстың жергілікті атқарушы органының", "Облыстың жергілікті атқарушы органының", "облыстың жергілікті атқарушы органының ұсынуы бойынша облыстың жергілікті өкiлдi органының" және "облыстың жергілікті атқарушы органының ұсынуы бойынша облыстың жергілікті өкiлдi органы" деген сөздермен;
      "мемлекеттiк бюджет қаражаты есебiнен", "Мемлекеттiк бюджет қаражаты есебiнен" деген сөздер "бюджет қаражаты есебiнен", "Бюджет қаражаты есебiнен"деген сөздермен;
      "жануарлар дүниесiн қорғау, молайту мен пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы" деген сөздер "жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "саябақтарға", "саябақтар", "табиғи саябақ", "саябақтардың" деген сөздер тиісінше "парктерге", "парктер", "табиғи парктер", "парктердің" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1-бөлім. Жалпы ережелер
1-тарау. Негізгі ережелер

1-бап. Қазақстан Республикасының орман заңдары

1. Қазақстан Республикасының орман заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актiлерiнен тұрады.

2. Өсiмдiктер (ормандардан басқа) мен жануарлар дүниесiн, су объектiлерiн, жер қойнауын, жердi, атмосфералық ауаны, ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды пайдалану мен қорғау саласындағы құқықтық қатынастар Қазақстан Республикасының арнайы заңдарымен реттеледi.

3. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Кодекстегіден өзгеше ережелер белгіленсе, халықаралық шарттың ережелері қолданылады.

2-бап. Осы Кодекспен реттелетін қатынастар

1. Осы Кодекс орман қорын иелену, пайдалану, оған билiк ету жөнiндегi қоғамдық қатынастарды реттейдi, сондай-ақ орман қорын күзетудiң, қорғаудың, молықтырудың, оның экологиялық және ресурстық әлеуетiн көтерудiң, оны ұтымды пайдаланудың құқықтық негiздерiн белгiлейдi.

2. Орман құқығы қатынастарын реттеу орман биосфераның ғаламдық экологиялық, әлеуметтiк және экономикалық мәнi бар аса маңызды компоненттерiнiң бiрi болып табылатыны негiзге алына отырып жүзеге асырылады.

3-бап. Қазақстан Республикасы орман заңдарының принциптерi

Қазақстан Республикасының орман заңдары:

1) ормандардың климатты реттейтiн, орта түзетiн, егiс-топырақ қорғау, су сақтау және санитарлық-гигиеналық функцияларды орындайтын жалпымемлекеттiк мәнiн мойындау;

2) ормандарды тұрақты дамыту (Қазақстан Республикасының орманды аумақтарын тұрақты ұлғайту);

3) ормандардың, мемлекеттiк табиғи-қорық қоры объектiлерiнiң, мәдени және табиғи мұраның биологиялық әралуандығын сақтау;

4) ормандарды көп мақсатқа пайдалану;

5) орман ресурстарын ұтымды, үздiксiз, сарқылмайтындай етiп пайдалану;

6) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсіру саласындағы мемлекеттік реттеу, бақылау мен қадағалау;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
7) тармақшаны алып тастау көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7) басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу мен алынған сүректi қайта өңдеудi жүзеге асыру функцияларынан орман пайдалануды реттеу функцияларының ара жiгiн ажырату;

8) Қазақстан Республикасының орман заңдарын бұзудан келтiрiлген залалдың орнын толтыру;

9) орман ресурстарын ақылы пайдалану;

10) орман қорының жай-күйi туралы ақпараттың қол жетiмдiлiгi;

11) халықтың және қоғамдық бiрлестiктердiң орман қорын күзетуге және қорғауға қатысу принциптерiне негiзделедi.

Ескерту. 3-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-бап. Осы Кодексте пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

Осы Кодексте мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) агроорман-мелиорациялық екпе – ауыл шаруашылығы үшiн қолайсыз табиғи факторлардың әсерiн азайтуға мүмкiндiк беретiн қорғаныштық орман екпесi;

2) ағаш және бұта тұқымдыларының селекциясы (орман селекциясы) – шаруашылық және өзге де құндылығы бар орман тұқымдыларының түрлерi мен сорттарын табиғи популяция арқылы iрiктеу немесе қолдан өсiру жөнiндегi iс-шаралар кешенi;

3) ағашы кесiлген жер – екпе ағашы кесiп алынған, ал орманның жаңа түптерi әлi көтерiле қоймаған орман алаңы;

4) ағаштың заңсыз кесілуі – Қазақстан Республикасының орман қорында ағаштар мен бұталарды, оның ішінде табиғи, антропогендік және техногендік факторлардың салдарынан зақымданған және жойылған ағаштар мен бұталарды: ағаш кесу билетінсіз; ағаш кесу билеті бойынша мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ағаш кесу қағидаларын бұзып, ағаш кесу билетінде белгіленген мерзімдерді сақтамай кесу; есепті кеспеағаш аймағынан асып түсетін мөлшерде кесу;

5) алаңқай жерлер – ағашы жоқ, бiрақ орман өсiмдiктерiнiң элементтері сақталған орман алаңы;

6) аралық мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу – орманды күтiп-баптау мақсатында ағаш кесу, iрiктеп санитариялық мақсатта ағаш кесу, құндылығы төмен орман екпелерін, сондай-ақ қорғаныштық, су сақтау және басқа да функцияларынан айырылған екпелерді қайта жаңғыртуға байланысты кесу, жекелеген талшыбықтарды кесу;

7) арнайы мақсаттағы плантациялық екпелер – өнеркәсiптiк, энергетикалық, тағамдық және өзге де мақсаттар үшiн қолдан өсiрiлетiн екпелер;

8) артықшылығы бар ағаш – дәл сондай орман өсiру жағдайларында өзiмен қатар өсiп тұрған, өзiмен бiр жастағы және бiрдей фенологиялық нысандағы айналасындағы ағаштардан бiр немесе бiрнеше шаруашылық жағынан құндылық белгiлері мен қасиеттерi бойынша айтарлықтай асып түсетiн ағаш;

9) артықшылығы бар ағаштар клондарының мұрағаттары – артықшылығы бар ағаштардың гендiк қорын сақтау және тұқым қуалау қасиеттерiн зерттеу мақсатында олардың вегетативтік тұқымдарын пайдалану арқылы өсiрiлген екпелер;

10) артықшылығы бар екпе – орман өсiрудiң белгiлi бiр жағдайларында өнiмдiлiгi жоғары және тұрақты екпе;

11) аса құнды орман алқаптары – тұқымдық құрамы бойынша сирек кездесетiн және эндемиктiк тұқымдар бар бiрегей орман; өнiмдiлiгi мен гендiк сапасы бойынша бiрегей ормандар; күрделi табиғи жағдайларда маңызды қорғаныштық функциялар орындайтын ормандар;

12) аэрофототүсірілім – жер иеліктерінің шекарасын картаға түсіру, анықтау; қоршаған ортаны зерттеу мен оның мониторингі үшін аэрофотосуреттерді пайдалану мақсатында аэрофотоаппараттың көмегімен әуе кемелерінен және басқа да ұшу аппараттарынан аумақты фотосуретке түсіру;

13) басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу - сүрек дайындау үшiн толысқан және қураған сүрекдiңдердi кесу;

14) биологиялық әралуандық – түр шеңберіндегі, түрлер арасындағы әртүрлілік пен экологиялық жүйелердің әртүрлілігін қамтитын, барлық көздерден, оның ішінде өздері бір бөлігі болып табылатын жердегі, теңіздегі және өзге де су экологиялық жүйелері мен экологиялық кешендерден тірі организмдердің өзгермелілігі;

15) биоценоз - белгiлi бiр, салыстырмалы түрде бiртектi жер учаскесiн немесе су айдыны учаскесiн мекендейтiн және өзара қарым-қатынастағы өсiмдiктердiң, жануарлар мен микроорганизмдердің жиынтығы;

16) гендiк қор - дарақтардың бiр тобы гендерiнiң (популяциялардың, популяциялар тобының немесе түрлердiң) олардың белгiлi бiр ұшырасу жиiлiгiмен сипатталатын шектегi жиынтығы;

17) географиялық дақылдар - жаңа жағдайларда сынақтан өткiзу мақсатымен бiрнеше экотиптердiң (климатиптердiң) неғұрлым тән популяцияларының тұқымдық ұрығынан арнаулы әдiстемелер бойынша өсiрiлетiн тәжiрибелiк дақылдар;

18) дериват – туынды өсімдік және одан немесе оның туындысынан жасалған өнім;

19) зияндылықтың экономикалық шегi - орман ресурстарына келтiрілген залал құны бойынша осы зиянкестермен күресуге жұмсалатын шығыннан артып кететiн орман зиянкестерiнiң тығыздығы;

20) кемiстiгi бар екпе - орман өсiрудiң белгiлi бiр жағдайлары үшін шығымдылығы төмен және сапасы нашар екпе;

21) кеспеағаш аймағы - ағаш кесудiң барлық түрлерi үшiн бөлiнген немесе ағаштары кесiлу сатысындағы орман учаскесi;

22) кеспеағаш аймағын бөлу - шекараны нақтылы және кеспеағаштарды таксациялай отырып айқындау, кесуге жатқызылған ағаштарға белгi соғу, кеспеағаш аймағында есепке алынған сүректердi заттай және ақшалай бағалау жөнiндегi iс-шаралар;

23) кеспеағаш аймағынан тыс қоқыс - кеспеағаш аймағынан тыс жерде жатқан және өнеркәсiптiк мақсаттарда дайындалмайтын ағаштың (дiңдердiң және бұтақтардың) табиғи құлап, үзiлiп түсуi;

24) кесу жасы - сүрекдiңдердiң толыса бастаған санатынан толысқан санатына өтуден басталатын және басты пайдалану мақсатында кесуге болатын жасы;

25) кесiлмеген ағаш – кесуге арналған, бiрақ ағаш кесу билетiнде көзделген мерзiмде кесiлмеген орман ағаштары немесе учаскелерi;

26) қала ормандары – қалалық елдi мекеннің шекарасында өсетін және мемлекеттік орман қоры құрамына енетін, негізінен санитариялық-гигиеналық және рекреациялық функцияларды орындайтын табиғи және (немесе) қолдан өсірілген екпелер;

27) қалыпты екпе – орман өсiрудiң белгiлi бiр жағдайында өнiмдiлiгi жоғары және орташа, сапасы жақсы және орташа екпе;

28) қосалқы сүрек ресурстары (материалдары) (бұдан әрi - қосалқы сүрек ресурстары) – ағаштар мен бұталардың қабықтары, бұтақтары, томарлары, тамырлары, жапырақтары, бүршiктерi;

29) мемлекеттiк орман қоры алқабы – орман орналастыру кезiнде орман қорын мемлекеттiк есепке алу, арнайы картаға түсiру және орман шаруашылығы iс-шараларын жоспарлау мақсатында мемлекеттiк орман қоры құрамында бөлiнетiн жер учаскелерi;

30) мемлекеттiк орман қорының санаты – Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен бөлiнген мемлекеттiк орман қорының ерекше қорғалатын, су сақтау, санитариялық-гигиеналық, рекреациялық, ғылыми немесе өзге де арнайы мақсаттағы, аумағында орман шаруашылығын жүргiзу мен орман пайдаланудың ерекше режимi белгiленген бiр бөлiгi;

31) мемлекеттiк орман орналастыру ұйымы - Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құрылған республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорын;

32) орман – ағаш пен бұта өсiмдiктерiнiң және тірі табиғаттың басқа да компоненттерiнiң жиынтығы негiзiнде белгiлi бiр аумақта қалыптасатын, қоршаған ортамен өзара байланыстағы және маңызды экологиялық, экономикалық және әлеуметтiк мәнi бар табиғи кешен;

33) орман аурулары – қоршаған ортаның қолайсыз факторларынан немесе ауру өсiмдiктерден сау өсiмдiктерге берiлетiн организмдерден туындайтын және өсiмдiктер құрылысының өзгеруiне немесе олардың құрып кетуiне әкеп соқтыратын патологиялық процестер;

34) орман дақылдары – орманның ағаш және бұта тұқымдыларынан қолдан өсірілген екпелер;

35) орман дақылдарының қоры – орман көмкермеген жерлер (ағашы кесілген орындар, өртеңдер, алаңқайлар, селдір ормандар) және ормандануы орманды қолдан өсіру арқылы ғана мүмкін болатын ормансыз жерлер;

36) орман зиянкестерi – орман екпелерiн зақымдайтын организмдер;

37) орман иелену – орман шаруашылығын жүргiзу және орман пайдалану, ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жұмыс iстеуi үшiн мемлекеттiк орман иеленушiлерге Қазақстан Республикасының Үкiметi беретiн мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн иелену және пайдалану құқығы, сондай-ақ жекеше орман иеленушiлерге осы Кодексте белгiленген тәртiппен берiлетiн жекеше орман қорын иелену, пайдалану және оған билiк ету құқығы;

38) орман иеленушiлер – мемлекеттiк орман қоры учаскелерi тұрақты жер пайдалану құқығымен берiлген мемлекеттiк ұйымдар, сондай-ақ осы Кодекске сәйкес жекеше орман қоры учаскелерi меншiгiнде болатын Қазақстан Республикасының азаматтары және шетелдік қатысуы жоқ Қазақстан Республикасының мемлекеттiк емес заңды тұлғалары;

39) орман қарау аймағы – орманшылық аумағын күзету үшiн бiр орманшыға бекiтiлiп берiлетiн, осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнде белгiленген тәртiппен айқындалатын орманшылық аумағының бiр бөлiгi;

40) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы мемлекеттік бақылау – орман шаруашылығы саласындағы уәкілетті органның Қазақстан Республикасының заңнамасы белгілеген талаптарға тексерілетін субъектілер қызметінің сәйкес келуі нысанасына оларды тексеру және бақылау жөніндегі қызметі, оны жүзеге асыру барысында және оның нәтижелері бойынша жедел араласпай-ақ құқық шектеу сипатындағы шаралар қолданылуы мүмкін;

40-1) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы мемлекеттік қадағалау – орман шаруашылығы саласындағы уәкілетті органның тексерілетін субъектілердің Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын сақтауын тексеру және байқау жөніндегі қызметі, оны жүзеге асыру барысында және оның нәтижелері бойынша құқық шектеу сипатындағы шаралар, оның ішінде жедел ден қою шаралары қолданылуы мүмкін;

41) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

42) орман қорын пайдалану – жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгiленген орман пайдалану, сондай-ақ орман қоры аумағындағы жердi, суды және кең таралған пайдалы қазбаларды шаруашылық және өзге де мақсаттарда пайдалану құқығы;

43) орман қорын түгендеу – орман қорының жекелеген учаскелерiнiң сандық және сапалық көрсеткiштерiн сипаттау, картаға түсiру және анықтау жөнiндегi жұмыстар кешенi;

44) орман орамы – орман шаруашылығын жүргізуді ұйымдастыру үшін қызмет ететін жергілікті жерде орман жолдарымен, табиғи шептермен (өзен жағалаулары, тау жоталары, жолдар және басқалар) шектелген орман қоры аумағының бір бөлігі;

45) орман өрт сөндіру станциясы – орман өрттерінің алдын алу және оларды уақтылы жою жөніндегі шаралардың жүргізілуін қамтамасыз ететін өртке қарсы қызмет пен техниканы орналастыруға арналған мемлекеттік орман иеленушінің объектісі;

46) орман өсiру – бұрын орман болмаған аумақтарда ағаш екпелерiн қолдан отырғызу және өсiру;

47) орман пайдалану – орман ресурстары мен орманның пайдалы қасиеттерiн пайдалану жөнiндегi заңдық және экономикалық жағынан регламенттелген қызмет;

48) орман пайдаланушы – осы Кодексте белгiленген тәртiппен уақытша орман пайдалану құқығы берiлген жеке немесе заңды тұлға;

49) орман питомнигі – орман қоры аумағының ағаш және бұта тұқымдас екпе материалдарды өсiруге арналған учаскесi;

50) орман соқпағы – орман орамдарының шекараларын белгiлеу немесе өзге мақсаттар үшiн ағаш және бұта өсiмдiктерiнен тазартылып жасалған белдеу;

51) орман телімі – бастапқы орман шаруашылығы есептік бірлігі болып табылатын, орман орамы аумағының таксациялау сипаттамалары, топырақ-типологиялық жағдайлары және шаруашылық маңызы бойынша біртекті бөлігі;

52) орман тұқымы плантациясы – берілген тұқым қуалаушылық қасиеттерi және себу сапасы жоғары сорттық, элиталық немесе будан тұқымдарын жүйелі түрде (ұзақ уақыт бойы) алуға арналған артықшылығы бар ағаштардың тұқымды, немесе вегетативтік ұрпағы болып табылатын өсімдіктердің арнаулы генетикалық схема бойынша отырғызылып, қолдан өсірілген екпесі;

53) орман тұқым шаруашылығы – тұқым қуалаушылық қасиеттерi құнды және себу сапасы жоғары тұқым алуға бағытталған орман тұқымдарын дайындау, өңдеу, сақтау және пайдалану, олардың сапасы мен шығу тегiне бақылау жасау жөнiндегi iс-шаралар кешенi;

54) орман шаруашылығы – орман қорын күзету және қорғау, ормандарды молықтыру мен орман өсiру, орман пайдалануды реттеу және оның жүзеге асырылуын бақылау жөнiндегi iс-шараларды қамтитын орман қорын зерттеу және оның есебiн жүргiзу жөнiндегi қызметтi жүзеге асыратын экономика саласы;

55) орман шаруашылығын жобалау – орман өсімдіктері, агроорман-мелиорациялық, өртке қарсы іс-шараларды, орман және аңшылық шаруашылығы объектілерін салуды жобалау жөніндегі жұмыстардың кешені;

56) орман шаруашылығы жолдары – орман шаруашылығы, өртке қарсы мақсаты бар, орман шаруашылығын жүргізу және орман пайдалануды жүзеге асыру үшін орманды аумақтардың қол жетімділігін қамтамасыз ететін орман шаруашылығы объектілері;

57) орман шаруашылығы мемлекеттiк мекемесi (бұдан әрі – орман мекемесі) – мемлекеттiк орман қорын күзету және қорғау, ормандарды молықтыру және орман өсiру, орман пайдалануды реттеу жөнiндегi іс-шараларды жүзеге асыру үшiн Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен құрылған мекеме;

58) орман шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi орган (бұдан әрi – уәкiлеттi орган) – орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласында басқару, бақылау мен қадағалау функцияларын жүзеге асыратын мемлекеттiк орган;

59) орман шаруашылығы iс-шаралары – орман қорын күзету, қорғау, ормандарды молықтыру және орман өсiру, орман пайдалануды реттеу жөнiнде орман орналастыру материалдары негiзiнде жүргiзiлетiн ұйымдастырушылық және техникалық iс-шаралар кешенi;

60) орман шеберiнiң учаскесi – орманшылық аумағының құрамында екi және одан да көп орман қарау аймағы бар бiр орман шеберiне бекiтiлген және орман шаруашылығы iс-шараларын орындауға арналған бiр бөлiгi;

61) ормандағы өрт қаупi бар маусым – климат және ауа райы факторларын негiзге алып, орман шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк орган, облыстық атқарушы орган айқындайтын, орман өртi шығу қаупi болуы мүмкiн күнтiзбелiк жылдың бiр бөлiгi;

62) ормандану – ағаш өспеген алқаптарда орманды қолдан өсiру немесе орманның табиғи түрде өсуі;

63) ормандарды күзету – орман өртiнiң алдын алу және орман өртiне, ағаштың заңсыз кесiлуiне және Қазақстан Республикасының орман заңнамасын басқа да бұзушылықтарға қарсы күрес жөнiндегi iс-шаралар жиынтығы;

64) орманды күтiп-баптау мақсатында ағаш кесу – жоғары өнiмдi және төзiмдi екпелердi қалыптастыру мақсатында екпелердiң арасынан өспей қалған немесе ағаштардың басты тұқымдарының өсуiне кедергi келтiретiн ағаштарды жою жолымен жүзеге асырылатын орманды мерзiмдiк күтiп-баптау;

65) орманның қайта түлеуі – сүрекдiңдер арасында, сондай-ақ ағашы кесiлген, өрт шалған және бұрын орман болған басқа да алаңдарда орманның жаңа түптерiнiң пайда болуының табиғи процесi;

66) орманды қорғау – орманды орман зиянкестерінен, ауруларынан және табиғи, антропогендiк және техногендік сипаттағы қолайсыз факторлар әсерiнен қорғау жөнiнде жер үстiндегі және авиациялық әдiстермен жүзеге асырылатын iс-шаралар жиынтығы;

67) орманды молықтыру – орман ағаштарын отырғызуға немесе орманды күтiп-баптау және оны сауықтыру жөнiндегi шараларды қоса алғанда, бұрынғы орманды алаңдарды табиғи түрде қайта жаңғыртуға ықпал ететiн шаралар жүргiзу;

68) орманды (кеспеағаш аймағын) таксациялау – орман ресурстарының, соның iшiнде кесу көзделетiн екпе ағаштардың сапалық және сандық сипаттамаларын анықтау, есепке алу, бағалау жөнiндегi iс-шаралар;

69) орманды өңір – қандай да бір аумақта орман басқан жерлердiң оның жалпы алаңына орман өскен жердiң арақатынасы арқылы анықталып, пайызбен белгiленетiн дәрежесi;

70) орманның аса қауiптi зиянкестерi – жаппай көбейiп, таралатын, сөйтiп ормандарға зияндылықтың экономикалық шегiнен асып кететiн залал келтiретiн зиянкес организмдер;

71) орманның генетикалық резерваты – өсiмдiктер түрi, түр тармағы популяциясының генетикалық-селекциялық тұрғыдан құнды бөлiгi бар орман учаскесi;

72) орманның жинақталмаған ағаштары – қолдан өсiрiлген (себiлген немесе отырғызылған), бiрақ орманды алқаптарға көшiрiлмеген ағаштар;

73) орманның санитариялық жай-күйi – қоқыстанған, солып қалған және қураған ағаштардың болуы, зиянкестер санының және орман аурулары таралуының қарқыны, орманның жай-күйіне керi әсер ететiн басқа да жағымсыз факторлар туралы мәлiметтердi қамтитын орман жай-күйiнiң сипаттамасы;

74) орманшылық – орман иеленушiнiң өз шекарасында орналасқан, орман шаруашылығы iс-шараларын жоспарлау мен орындауға, орман пайдалану көлемiн есептеуге арналған құрылымдық бөлiмшесi;

74-1) орманның экологиялық жүйелік қызметтері (бұдан әрі – орманның экожүйелік қызметтері) – орман қоры аумағында және оған іргелес жатқан учаскелерде қызметін жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар, пайдалы қасиеттерін қоса алғанда, орманды, оның функцияларын пайдаланудан алатын пайда;

75) өртең – екпе ағашын өрт жойып жiберген, ал жаңа түптерi әлi көтерiле қоймаған орман алқабы;

76) өскiн – орман жапырақтары астында немесе ағашы кесiлген жерде қалып қойған, көтеріліп өсуге немесе аналық сүрекдiңдердi алмастыруға жарамды ағаш өсімдіктерінің жас шыбықтары;

77) санитариялық мақсатта ағаш кесу – орманның санитариялық жай-күйiн жақсарту мақсатында жүргiзiлетiн ағаш кесу (iшiнара, жаппай), оның барысында жекелеген ауру, зақымданған, солып қалған және қураған ағаштар кесiледi;

78) селдiреу – жуандығы 0,1 - 0,2 мөлшерiндегi жасы бiрiншi және екiншi сыныптағы шыбықтарды қоспағанда, табиғи түрде қалыптасқан сүрекдiңдер;

79) сөл алу – ағаштардың дiңдерiнен шайыр, сөл алу үшiн оларды көктеп-өсу кезеңiнде қолдан зақымдау;

80) сүрекдiң – орман екпелерiнiң негiзгi компоненті болып табылатын ағаштар жиынтығы;

81) тез өсетін ағаш және бұта тұқымдылары – өнеркәсіптік және энергетикалық мақсаттарда арнайы мақсаттағы плантациялық екпелер құру үшін өсірудің қарқынды агротехникасы қолданылатын ағаш және бұта тұқымдылар;

82) тексеру кезеңi – орман шаруашылығын жүргiзу үшiн орман орналастыру жобасы немесе ерекше қорғалатын табиғи аумақты басқару жоспары әзiрленетiн мерзiм;

83) тұрақты орман тұқым базасы – тұқым қуалаушылық қасиетi құнды және себу сапасы жоғары тұқым алу үшiн Қазақстан Республикасының орман заңнамасында белгiленген тәртiппен мемлекеттiк орман қорында аумағы жағынан бөлiнген, селекциялық-тұқым шаруашылығы мақсатындағы объектiлер жиынтығы;

84) тұрақты орман тұқымы учаскесі – осы орман өсiру жағдайларында ұзақ уақыт бойы тұқым алуға арналған артықшылығы бар екпелерде, тұқым плантацияларында артықшылығы бар ағаштардан дайындалған тұқымдардан өсірілген, егiлген немесе отырғызылған көшеттерден жасалған жоғары өнімді табиғи түрдегі немесе орман дақылдары екпелерінің қалыптасқан учаскелері;

85) усадьба – ағаш өспеген алқаптарға жататын, орман шаруашылығын жүргiзумен және ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жұмыс iстеуiмен байланысты тұрғын үйге арналған және кiсi тұрмайтын қора-жайлар орналасқан жер учаскелерiн бiлдiретiн мемлекеттiк орман қоры алқаптарының түрi;

86) шайыр – қылқан жапырақты ағаштар зақымданған кезде бөлiнетiн қоймалжың зат;

87) шоқ ормандар – орманды дала аймағында шағын учаскелер (0,1-ден 30 гектарға дейін) болып өсетін табиғи ормандар.

Ескерту. 4-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-тарау. Орман құқығы қатынастарының объектілері мен субъектілері

5-бап. Орман құқығы қатынастарының объектiлерi

1. Орман қоры жерлерiн, орман ресурстары мен орманның пайдалы қасиеттерiн қамтитын Қазақстан Республикасының орман қоры орман құқығы қатынастарының объектiсi болып табылады.

2. Орман құқығы қатынастарының объектiлерi осы Кодексте және Қазақстан Республикасының салық заңнамасында белгiленген тәртiппен ақылы жағдайда ормандардың көп функциялы маңызы ескерiле отырып пайдаланылады.

Ескерту. 5-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6-бап. Қазақстан Республикасының орман қоры

1. Қазақстан Республикасының аумағындағы барлық орман, сондай-ақ орман өсiмдiктерi өспеген, бiрақ орман шаруашылығының қажеттерiне арналған орман қоры жерлерi Қазақстан Республикасының орман қорын (бұдан әрi - орман қоры) құрайды.

2. Орман қоры мемлекеттiк және жекеше орман қорларынан тұрады.

3. Мемлекеттiк орман қорына:

1) ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жерлерiндегi (орманды және ағаш өспеген алқаптарды қоса алғанда) табиғи және қолдан өсiрiлген ормандар;

2) табиғи және қолдан өсiрiлген ормандар, сондай-ақ мемлекеттiк орман қоры жерлерiндегi орман шаруашылығының қажеттерi үшiн берiлген, орман өсiмдiктерi өспеген жер учаскелерi;

3) халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланудағы темiр жолдар мен автомобиль жолдарының, каналдардың, магистральды құбырлардың және басқа желiлiк құрылыстардың белдеулерiндегi енi он метр және одан көбiрек, алаңы 0,05 гектардан астам қорғаныштық екпелерi жатады.

4. Жекеше орман қорына Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сәйкес Қазақстан Республикасының азаматтарына және шетелдік қатысуы жоқ Қазақстан Республикасының мемлекеттік емес заңды тұлғаларына жеке меншiкке немесе ұзақ мерзiмдi жер пайдалануға орман өсiру үшiн нысаналы мақсатпен берiлген жерлерде, солардың қаражаты есебiнен жасалған:

1) қолдан өсірілген екпелер;

2) табиғи тұқымдық және (немесе) вегетативтік жолмен пайда болған екпелер;

3) жекеше орман питомниктерi;

4) арнайы мақсаттағы плантациялық екпелер;

5) агроорман-мелиорациялық екпелер;

6) жеке меншіктегі шаруашылық автомобиль жолдарына бөлінген белдеулердегі қорғаныштық екпелер жатады.

5. Орман қорына:

1) мемлекеттiк орман қорының жерiнен тыс орналасқан жекелеген ағаштар және көлемi 0,05 гектардан кем шоқ ағаштар, ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлердегi бұта өсiмдiктер;

2) қала ормандарынан басқа, елді мекендер шекарасы шегіндегі жасыл екпелер;

3) үй маңындағы, саяжайлар мен бау-бақша учаскелерiндегi ағаштар мен бұталар кiрмейдi.

Ескерту. 6-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-бап. Орман қорына меншiк құқығы

1. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттiк орман қоры Қазақстан халқына тиесілі. Қазақстан халқының атынан меншік құқығын мемлекет жүзеге асырады. Бұл ретте мемлекеттің меншік құқығын жүзеге асыруы Қазақстан халқының мүддесі үшін мемлекеттік меншік режимі арқылы іске асырылады.

Қазақстан Республикасындағы мемлекеттiк орман қоры мемлекеттiк меншiк объектiлерiне жатады және республикалық меншiкте болады.

2. Жекеше орман қоры учаскелерiн иеленудi, пайдалану мен оған билiк етудi, осы Кодекске және Қазақстан Республикасының өзге де заң актiлерiне сәйкес, жекеше орман иеленушiлер жүзеге асырады.

Ескерту. 7-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-бап. Орман қорының жерлерi

1. Орман қорының жерлерi мемлекеттiк және жекеше орман қоры жерлерiне бөлiнедi.

2. Мемлекеттiк орман қорының жерлерiне табиғи түрде ағаш өскен, бюджет қаражаты есебiнен қолдан ағаш өсiрiлген және ағаш өспеген (орманды және ағаш өспеген алқаптар), орман шаруашылығын жүргiзетiн мемлекеттiк ұйымдарға тұрақты жер пайдалануға берiлген жерлер жатады.

3. Жекеше орман қоры жерлеріне Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сәйкес Қазақстан Республикасының азаматтарына және шетелдік қатысуы жоқ Қазақстан Республикасының мемлекеттік емес заңды тұлғаларына жеке меншікке немесе ұзақ мерзімді жер пайдалануға орман өсіру үшін нысаналы мақсатпен берілген:

1) қолдан өсірілген екпелер;

2) табиғи тұқымдық және (немесе) вегетативтік жолмен пайда болған екпелер;

3) жекеше орман питомниктері;

4) арнайы мақсаттағы плантациялық екпелер;

5) агроорман-мелиорациялық екпелер;

6) жеке меншіктегі шаруашылық автомобиль жолдарына бөлінген белдеулердегі қорғаныштық екпелер орналасқан жерлер жатады.

4. Мемлекеттiк орман қоры жерлерiнiң шекарасы жерге орналастыру жұмыстарын жүргiзу кезiнде орман орналастыру материалдарының негiзiнде белгiленедi және нақтыланады.

5. Мемлекеттiк орман қорының жерлерiн сатып алу-сату, кепiлге беру және басқа мәмiлелер жасасу арқылы иелiктен шығаруға жол берiлмейдi.

6. Орман қорының жерлерiн беру, алып қою және пайдалану тәртiбi осы Кодекспен, Қазақстан Республикасының Жер және Азаматтық кодекстерімен айқындалады.

Ескерту. 8-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-бап. Орман ресурстары және орманның пайдалы қасиеттерi

1. Орман ресурстары сүрек қорынан, шайыр мен ағаш шырындарынан, қосалқы сүрек ресурстарынан, жабайы өсетiн жемiстерден, жаңғақтардан, саңырауқұлақтардан, дәрiлiк өсiмдiктер мен техникалық шикiзаттан, орман қорында болатын, жинақталатын және өндiрiлетiн өзге де өсiмдiк пен мал өнiмдерi қорынан тұрады.

2. Орманның өсiп тұрған кезiнде өзiне тән экологиялық және әлеуметтiк мәнi бар функциялары (оттегiн бөлiп шығару, көмiр қышқыл газын бойына сiңiру, топырақты су және жел эрозиясынан сақтау, топырақтың жоғары қабатындағы ылғалды iшкi қабатына тарту, бальнеологиялық және климат реттеушiлiк қасиеттерi) оның пайдалы қасиеттерiне жатады.

10-бап. Орман құқығы қатынастарының субъектiлерi

Ормандарды күзетудi, қорғауды, молықтыруды, орман өсiру мен (немесе) орман пайдалануды жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар, сондай-ақ мемлекеттiк органдар орман құқығы қатынастарының субъектiлерi болып табылады.

2-бөлім. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы мемлекеттік басқару, бақылау мен қадағалау

Ескерту. 2-бөлімнің тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-тарау. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды
молықтыру мен орман өсіру саласындағы мемлекеттік басқару

11-бап. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы мемлекеттiк басқаруды жүзеге асыратын лауазымды адам және мемлекеттiк органдар жүйесi

Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы мемлекеттiк басқаруды жүзеге асыратын лауазымды адамға және мемлекеттiк органдар жүйесiне Қазақстан Республикасының Президенті, Қазақстан Республикасының Үкiметi, уәкiлеттi орган, уәкілетті органның ведомствосы және уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшелері, сондай-ақ облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары Конституцияда, осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде айқындалған өздерінің құзыреті шегінде жатады.

Ескерту. 11-бап жаңа редакцияда - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-1-бап. Орман қорын күзетуді, қорғауды, пайдалануды, ормандарды молықтыруды және орман өсiруді қамтамасыз ету жүйесі

Орман қорын күзетуді, қорғауды, пайдалануды, ормандарды молықтыруды және орман өсiруді қамтамасыз ету жүйесіне:

1) Қазақстан Республикасының Үкiметi;

2) уәкілетті орган, уәкілетті органның ведомствосы және уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшелері;

3) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсiру саласындағы қызметті жүзеге асыратын өзге де мемлекеттік органдар;

4) жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару органдары;

5) орман мекемелері мен табиғат қорғау ұйымдары;

6) мемлекеттік орман орналастыру ұйымдары;

РҚАО-ның ескертпесі!
7) тармақша 2015.01.01 бастап қолданысын тоқтатты.

7) орман қорын күзетуді, қорғауды, пайдалануды, ормандарды молықтыруды және орман өсiруді қамтамасыз ету саласындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорындар;

8) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсiру саласындағы ғылыми ұйымдар;

9) орман иеленушілер мен орман пайдаланушылар;

10) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсiру мақсатында құрылған қоғамдық бірлестіктер кiредi.

Ескерту. Заң 11-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

12-бап. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы құзыретi

Қазақстан Республикасының Үкiметi:

1) мемлекеттiк орман саясатының негiзгi бағыттарын әзiрлейдi және оның iске асырылуын қамтамасыз етедi;

2) мемлекеттiк орман қорын иелену, пайдалану және оған билiк ету құқығын жүзеге асырады;

3) осы Кодекстiң 22-бабының 2-тармағында аталған мемлекеттiк заңды тұлғаларға орман пайдалану құқығымен мемлекеттiк жер қоры учаскелерiн бередi;

4) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

5) мемлекеттiк орман қорын санаттар бойынша бөлудi бекiтедi;

6) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

7) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

8) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

9) алып тасталды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

10) өсімдіктердің сирек кездесетін және жойылып кету қаупі төнген түрлерін, олардың бөліктерін немесе дериваттарын алып қою туралы шешім қабылдайды және оларды алып қою көлемдерін бекітеді;

11) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

12) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

13) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

14) алып тасталды

15) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

16) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-1) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-2) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-3) алып тасталды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

17-4) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-5) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-6) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-7) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-8) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-9) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-10) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-11) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-12) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-13) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-14) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-15) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-16) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-17) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-18) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-19) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

      17-20) алып тасталды - ҚР 15.06.2017 № 73-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
      18) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. 12-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2008.12.10 № 101-IV (2009.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.01.06 № 379-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Уәкілетті органның құзыреті

Ескерту. 13-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Уәкiлеттi орган:

1) Қазақстан Республикасының Yкiметi белгiлеген құзыретi шегiнде мемлекеттiк орман қорын иелену мен пайдалануды жүзеге асырады;

1-1) мемлекеттік орман саясатын қалыптастырады және іске асырады;

2) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) орман қорын күзетуді, қорғауды, ормандарды молықтыруды және орман өсіруді ұйымдастырады және қамтамасыз етеді, өзінің функционалдық қарауындағы мемлекеттік орман қоры аумағында орман пайдалануды реттейді;

4) Қазақстан Республикасының орман қорын күзету, қорғау және пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы нормативтiк құқықтық актiлерiн әзiрлейдi және бекiтедi;

4-1) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде орман шаруашылығы іс-шараларының орындалу сапасына және олардың орман орналастыру жобаларына сәйкестігіне мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
5) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5) орман қорының жай-күйiне, күзетiлуiне, қорғалуына, пайдаланылуына, ормандардың молықтырылуы мен орман өсiруге мемлекеттік бақылау мен қадағалауды тексерулер арқылы жүзеге асырады;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
5-1) тармақшаның бірінші абзацына өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-1) тексерулер арқылы мыналарға:

орман қорындағы сандық және сапалық өзгерістерге, оның санитариялық жай-күйiне;

мемлекеттік орман қоры учаскелерінде орман ресурстарын орман пайдалануға беру тәртібіне және ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді орман пайдалану шарттарының сақталуына;

ормандарда өрт қауіпсіздігі талаптарының, орман өрттерінің алдын алу жөніндегі, оларды уақтылы байқауды және жоюды қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралардың орындалуына, сондай-ақ өртеңдер алқаптарын есепке алудың дәлме-дәлдігіне және мемлекеттік орман қорына өрттен келтірілген залалды анықтауға, орман өрттерінің зардаптарын жою бойынша қабылданған шаралардың уақтылығына;

ормандарды зиянкестер мен аурулардан қорғау жөніндегі іс-шаралардың орындалуына, орман зиянкестері мен аурулары ошақтарының туындауының, таралуының алдын алу бойынша қабылданған шаралардың уақтылығына, оларды, табиғи және антропогендік сипаттағы қолайсыз әсерлерден екпелердің әлсіреуі мен қырылуын есепке алу мен болжаудың дәлме-дәлдігіне;

кеспеағаш аймағының бөлінуіне;

мемлекеттік орман қоры учаскелерінде сүректі түбірімен босату және ағаш кесу қағидаларының, орман пайдаланудың өзге де қағидаларының сақталуына;

ерекше қорғалатын табиғи аумақтар ормандарында күзет режимдерінiң сақталуына;

мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман тұқымдарының аудандастырылуының, орман тұқымдарын дайындау, өңдеу, сақтау мен пайдалану және олардың сапасын бақылау қағидаларының сақталуына, питомник шаруашылығының жүргiзілуіне;

орман қоры жерлерiнiң нысаналы мақсатына сәйкес пайдаланылуына және осы жерлердiң қорғалуына;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
5-1) тармақшаның он бірінші абзацына өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (31.12.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

құрылыс жұмыстары, пайдалы қазбалар өндiру, коммуникациялар тарту және орман шаруашылығын жүргiзумен және орман пайдаланумен байланысты емес өзге де жұмыстарды орындау кезiнде мемлекеттiк орман қорын пайдалану тәртiбiнiң сақталуына мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асырады;

6) мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі есептік кеспеағаш аймағын және ағаштың кесілетін жасын әзірлеу мен бекітуді қамтамасыз етеді;

7) алып тасталды - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8) мемлекеттік орман қоры аумағында орман қорының мемлекеттік есебін, мемлекеттік орман кадастрын, ормандардың және орман орналастырудың мемлекеттік мониторингін жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді және оларды жүргізуді қамтамасыз етеді;

9) алынып тасталды - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен орман қатынастары саласында халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады;

11) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының орман шаруашылығымен айналысатын құрылымдық бөлімшесі басшысының, сондай-ақ орман мекемелері мен табиғат қорғау ұйымдары басшыларының орман қорының жай-күйі, оны күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру мәселелері бойынша есебін тыңдайды;

12) мемлекеттiк орман қоры учаскелерінде орман пайдалану құқығын, сондай-ақ өзінің қарауындағы ормандардың жай-күйiне және молықтырылуына қауiп төндiретiн жұмыстарды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тоқтата тұрады, шектейдi, тоқтатады;

13) орман қорын күзету, қорғау және пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру, орман селекциясы және орман тұқым шаруашылығы саласындағы ғылыми-техникалық даму бағыттарын айқындайды, ғылыми зерттеудi және жобалау-iздестiру жұмыстарын ұйымдастырады;

14) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті өкілді және атқарушы органдары өкілдерінің қатысуымен өз қарауындағы мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман ресурстарын ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға беру жөнiнде тендерлер ұйымдастырады және өткiзедi;

15) Қазақстан Республикасының орман заңдары, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдар саласындағы әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстердi қарайды;

16) алынып тасталды;

17) мынадай: мемлекеттік орман қоры учаскелерінде орман пайдаланғаны үшін төлемақы мөлшерлемелерін есептеудің; орман қоры аумағында өрттен келтірілген залалды есепке алу және айқындау жөніндегі; орман қоры аумағында ағаштың заңсыз кесілуінің көлемдерін және ағаштың заңсыз кесілуінен келтірілген залалды есепке алу және айқындау жөніндегі әдістемелік нұсқауларды әзірлейді және бекітеді;

18) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

18-1) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсiру мәселелерi бойынша облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың орман шаруашылығымен айналысатын жергiлiктi атқарушы органдарын, сондай-ақ орман мекемелерi мен табиғат қорғау ұйымдарын үйлестiрудi және оларға әдістемелік басшылық жасауды жүзеге асырады;

18-2) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен;

18-3) орман орналастыру жобаларын бекітеді;

18-4) әкімшілік органның Құрып кету қаупі төнген жабайы фауна мен флора түрлерімен халықаралық сауда туралы конвенцияның күші қолданылатын өсімдіктер дүниесі объектілерін, олардың бөліктері мен дериваттарын Қазақстан Республикасының аумағына импорттауға, Қазақстан Республикасының аумағынан экспорттауға және (немесе) кері экспорттауға арналған рұқсаттар беру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
18-5) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

18-5) мемлекеттік орман қоры аумағында ағаш кесудің жыл сайынғы көлемдерін мемлекеттік орман қоры учаскелерінде сүректі түбірімен босату қағидаларына сәйкес қалыптастырады және бекітеді;

18-6) орман тұқымдарын аудандастыруды әзірлейді және бекітеді;

18-7) орман шаруашылығы саласында ынталандыру қағидаларын және құрметті атақтар, омырауға тағатын белгілер мен құрмет грамоталарын беру тәртібін әзірлейді және бекітеді;

18-8) орман қорын күзету мен қорғау жөніндегі авиациялық жұмыстарды жүзеге асыру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-9) білім беру саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік органның келісімі бойынша мектеп орманшылығын ұйымдастыру және оның жұмыс істеуі қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-10) орман ағаштарын, питомниктерді, табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген және мемлекеттік орман қорында табиғи өсірілуге қалдырылған алқаптарды түгендеуді жүргізу тәртібін әзірлейді және бекітеді;

18-11) орман орналастыруды жүргізу нұсқаулығын әзірлейді және бекітеді;

18-12) орман ресурстары сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік және спорттық мақсаттар, аңшылық шаруашылығының мұқтаждықтары, жанама орман пайдалану үшін ұзақ мерзімді орман пайдалануға берілген мемлекеттік орман қоры жерлерінде орман пайдаланушыларға құрылыс объектілерін салуға учаскелер беру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
18-13) тармақшаны алып тастау көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

18-13) орман ресурстары сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік және спорттық мақсаттар; аңшылық шаруашылығының мұқтаждықтары; жанама орман пайдалану үшін ұзақ мерзімді орман пайдалануға берілген өз қарауындағы мемлекеттік орман қоры жерлерінде орман пайдаланушыларға құрылыс объектілерін салуға учаскелерді береді;

18-14) дериваттар тізбесін әзірлейді және бекітеді;

18-15) Қазақстан Республикасының Үкіметіне өсімдіктердің сирек кездесетін және жойылып кету қаупі төнген түрлерін, олардың бөліктерін немесе дериваттарын алып қою және оларды алып қою көлемдерін бекіту жөнінде ұсыныстар енгізеді;

18-16) Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман инспекциясы мен Қазақстан Республикасы мемлекеттік орман күзетінің лауазымды адамдарын айырым белгілері бар нысанды киіммен (погонсыз) қамтамасыз етудің заттай нормаларын бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша әзірлейді және бекітеді;

18-17) Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман инспекциясы мен Қазақстан Республикасы мемлекеттік орман күзетінің лауазымды адамдарының айырым белгілері бар нысанды киім (погонсыз) үлгілерін және оны киіп жүру тәртібін әзірлейді және бекітеді;

18-18) орман тұқымдарын дайындау, қайта өңдеу, сақтау мен пайдалану және олардың сапасын бақылау қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-19) мемлекеттік орман қорын санаттарға бөлу бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметіне ұсыныстар енгізеді;

18-20) мемлекеттік орман қоры учаскелерiнде сүректi түбiрiмен босату және ағаш кесу қағидаларын әзірлейді және бекiтедi;

18-21) өзендер, көлдер, су қоймалары, каналдар және басқа су объектiлерi жағалауларындағы ормандардың тыйым салынған белдеулерiнiң енiн белгiлеу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-22) Қазақстан Республикасының орман заңнамасын бұзудан келтірілген залалдың мөлшерін есептеуге арналған базалық мөлшерлемелер әзірлейді;

18-23) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру бойынша нормалар мен нормативтер әзірлейді және бекiтедi;

18-24) мемлекеттiк орман қоры аумағында шайырды, ағаш шырындарын, қосалқы сүрек ресурстарын дайындау, орманды жанама пайдалану қағидаларын әзірлейді және бекiтедi;

18-25) ормандарды молықтыру мен орман өсіру қағидаларын әзірлейді және бекiтедi;

18-26) отырғызылатын материалды және арнайы мақсаттағы плантациялық екпелерді өсіру үшін мемлекеттік орман қоры учаскелерін пайдалану қағидаларын әзірлейді және бекiтедi;

18-27) карантиндік түрлерді қоспағанда, орманның аса қауіпті зиянкестері мен ауруларының тізбесін және оларға қарсы күрес тәртібін әзірлейді және бекітеді;

18-28) ағаш кесу билеті мен орман билетінің нысандарын, оларды есепке алу, сақтау, толтыру және беру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-29) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ағаш кесілген жерлерді куәландыру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-30) мемлекеттік орман қорында таңбалар қолдану қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-31) орман қорының аумағында өрттен келтірілген залалды есепке алу, айқындау және өтеу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-32) орман қоры аумағында ағаштың заңсыз кесілуінің көлемдерін және ағаштың заңсыз кесілуінен келтірілген залалды есепке алу мен айқындау қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-33) мемлекеттік орман қоры аумағында орманды пайдаланушылар сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік, спорттық және басқа да іс-шаралар өткізетін орындардағы өрт сөндіру құралдарының тиесілік нормаларын бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша әзірлейді және бекітеді;

18-34) алып тасталды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

18-35) тез өсетін ағаш және бұта тұқымдыларды плантацияларға отырғызуға және оларды өсіруге, жекеше орман питомниктерін құруға және дамытуға жұмсалатын шығыстарды өтеу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-36) мемлекеттік орман иеленушінің орман өрт сөндіру станциясы туралы ережені әзірлейді және бекітеді;

18-37) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

18-38) мемлекеттік орман күзеті туралы ережені әзірлейді және бекітеді;

18-39) ұзақ мерзiмдi орман пайдалану кезiнде орман пайдаланушылар әзiрлейтiн өртке қарсы iс-шаралар жоспарларына қойылатын талаптарды айқындайды;

18-40) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың орман шаруашылығымен және ерекше қорғалатын табиғи аумақтармен айналысатын жергілікті атқарушы органдарына мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

18-41) Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде кеспеағаш аймағын бөлiп беру мен таксациялау қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-42) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

18-43) ағаштардың қурау және құрып кету қатерi төнген кезде мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ағаш кесуге тыйым салу туралы шешiм қабылдайды;

18-44) орман қоры жерiн орман шаруашылығын жүргiзуге байланысты емес мақсаттар үшiн басқа санаттардағы жерге ауыстыру тәртібін әзірлейді және бекітеді;

18-45) Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман инспекциясы мен Қазақстан Республикасы мемлекеттік орман күзетінің лауазымды адамдары актілерінің нысандарын әзірлейді және бекітеді;

18-46) өзінің ведомстволық бағынысындағы орман мекемесінің нышанын (эмблемасы мен жалауын) бекітеді;

18-47) Құрып кету қаупі төнген жабайы фауна мен флора түрлерімен халықаралық сауда туралы конвенцияның күші қолданылатын өсімдіктер дүниесі объектілерін, олардың бөліктері мен дериваттарын Қазақстан Республикасының аумағына импорттауға, Қазақстан Республикасының аумағынан экспорттауға және (немесе) кері экспорттауға арналған рұқсаттарды береді;

18-48) басқа санаттардағы жерді орман қоры жеріне ауыстыру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-49) жекелеген жабайы өсетін өсімдіктер мен жабайы өсетін дәрілік шикізатты, оның ішінде сирек кездесетіндерін және құрып кету қаупі төнгендерін Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік аумағынан әкетуге арналған қорытындыны (рұқсат беру құжатын) береді;

18-50) жекелеген жабайы өсетін өсімдіктер мен жабайы өсетін дәрілік шикізатты, оның ішінде сирек кездесетіндерін және құрып кету қаупі төнгендерін Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік аумағынан экспорттауға арналған лицензияны береді;

18-51) мемлекеттік орман қорында орман шаруашылығын жүргізуге және орман пайдалануға байланысты емес жұмыстарды жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-52) уранды жерасты ұңғымасында шайып сілтісіздендіру әдісімен өндіру кезінде мемлекеттік орман қоры жерінде бүлінген жер учаскелерін рекультивациялау және оларды орман иеленушіге беру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-53) климаттың өзгеруіне осалдыққа бағалау жүргізуді өз құзыреті шегінде ұйымдастырады;

18-54) климаттың өзгеруіне бейімделу жөніндегі басымдықтар мен шараларды өз құзыреті шегінде айқындайды;

18-55) климаттың өзгеруіне бейімделу жөніндегі шараларды өз құзыреті шегінде жүзеге асырады;

18-56) өз құзыреті шегінде айқындалған, климаттың өзгеруіне бейімделу жөніндегі шаралардың тиімділігіне мониторинг пен бағалауды жүзеге асырады және мониторинг пен бағалау нәтижелері негізінде осы шараларды түзетеді;

19) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Уәкілетті органның ведомствосы өз қызметін уәкілетті орган белгілеген құзырет шегінде жүзеге асырады.

      2. Алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      3. Алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. 13-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2006.01.31 № 125 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2008.12.10 № 101-IV (01.01.2009 бастап қолданысқа енгізіледі), 2009.07.17 № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.03.19 № 258-IV, 2011.01.06 № 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-бап. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi өкiлдi органдарының орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы құзыретi

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi өкiлдi органдары:

1) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
2) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2) аумақтық бөлімшелермен келiсе отырып, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары жасаған есептеулер негiзiнде мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану төлемақысының ставкаларын (түбiрiмен босатылатын сүрек үшiн белгiленетiн ставкаларды қоспағанда) бекiтедi;

3) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары мен ұйымдардың өздерiнiң функционалдық қарауындағы орман қорының жай-күйi, күзетiлуi, қорғалуы, пайдаланылуы, ормандардың молықтырылуы және орман өсіру мәселелерi жөнiндегi есептерiн қарайды;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету жөніндегі өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 14-бап жаңа редакцияда - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-бап. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдарының орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы құзыретi

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары:

1-1) мемлекеттік орман саясатын қалыптастыру және оны іске асыру жөніндегі ұсыныстарды тұжырымдауға қатысады;

2) ормандарды күзетудi, қорғауды, молықтыру мен орман өсiрудi ұйымдастырады және қамтамасыз етедi, өздерiнiң функционалдық қарауындағы мемлекеттiк орман қоры аумағында орман пайдалануды реттейдi;

3) мемлекеттiк орман қоры аумағында ормандағы өрттердiң алдын алу және оларға қарсы күрес жөнiндегi iс-шаралардың жыл сайынғы жоспарларын әзірлейді, бекітеді және iске асырады;

4) жеке және заңды тұлғаларды, сондай-ақ ұйымдардың өрт сөндiру техникаларын, көлiктерi мен басқа да құралдарын ормандағы өрттердi сөндiруге тарту тәртiбiн айқындайды, осы жұмысқа тартылған жеке тұлғаларды жүрiп-тұру өрт сөндiру құралдарымен, тамақпен және медициналық көмекпен қамтамасыз етедi;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өртке қарсы ерікті құралымдардың жұмыс iстеуiне жәрдемдеседi;

6) орманда өрт қаупi болатын маусымда мемлекеттiк орман қоры аумағында өрттердi сөндiру үшiн жанар-жағар май материалдарының резервiн жасайды;

7) шаруа және фермер қожалықтары мен өзге де ауыл шаруашылығы ұйымдарының орман қорына iргелес аумақтардағы ауыл шаруашылығы алқаптарында, жайылымдық және шабындық жерлерде сабантүбiн, аңыздарды және өзге де өсiмдiк қалдықтарын өртеуiне, қау шөбiн өртеуiне бақылау жасауды қамтамасыз етедi;

8) өртке қарсы насихатты, бұқаралық ақпарат құралдарында ормандарды сақтау, ормандарда өрт қауiпсiздiгi ережелерiн орындау туралы мәселелердiң тұрақты берiлуiн ұйымдастырады;

9) облыс аумағында ормандағы өртке қарсы күрес жөнiндегi жұмыстарды үйлестiредi, қажет болған жағдайда осы мақсатта арнайы комиссиялар құрады;

10) орман қоры аумағында орман зиянкестерiмен және ауруларымен күрес және орманның санитарлық жай-күйiн жақсарту жөнiндегi жұмыстарды ұйымдастырады;

11) орман зиянкестерi мен ауруларына қарсы күресте авиахимиялық, авиабиологиялық және аэрозольдық iс-шаралар жүргiзген кезде, сондай-ақ орманда өрт қаупi жоғары болып тұрған кезеңдерде жеке тұлғалардың мемлекеттiк орман қоры аумағында болуына тыйым салу туралы, орман пайдалану құқығын шектеу туралы шешiм қабылдайды;

12) уәкiлеттi органға беру үшiн өздерiнiң функционалдық қарауындағы орман қорының мемлекеттiк есебi, мемлекеттiк орман кадастры, мемлекеттiк орман мониторингi жөнiнде материалдар әзiрлейдi;

13) өздерiнiң функционалдық қарауындағы мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде аяқталған объектiлердi және орман шаруашылығы iс-шараларын жүргiзу нәтижесiнде өндiрiлген дайын өнiмдердi қабылдайды;

13-1) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде орман пайдаланғаны үшін төлемақы мөлшерлемелерін (сүректі түбірімен босату үшін мөлшерлемелерді қоспағанда) жобаларын әзірлейді;

14) уәкiлеттi органның және облыстың жергілікті өкiлдi органының қатысуымен өздерiнiң қарауындағы мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман ресурстарын ұзақ мерзiмдi пайдалануға беру жөнiнде тендерлер ұйымдастырады және өткiзедi;

15) алып тасталды;

15-1) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

15-2) орман ресурстары сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік және спорттық мақсаттар; аңшылық шаруашылығының мұқтаждықтары; жанама орман пайдалану үшін ұзақ мерзімді орман пайдалануға берілген, өз қарауындағы мемлекеттік орман қоры жерлерінде орман пайдаланушыларға құрылыс объектілерін салуға учаскелер береді;

15-3) алып тасталды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

15-4) өздерінің ведомстволық бағынысындағы орман мекемесінің нышанын (эмблемасы мен жалауын) бекітеді;

15-5) уәкілетті орган айқындаған тәртіппен басқа санаттардағы жерді орман қоры жеріне ауыстыруды жүзеге асырады;

16) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 15-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-бап.

Ескерту. 16-бап алып тасталды - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

17-бап.

Ескерту. 17-бап алып тасталды - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

18-бап. Орман мекемесінің негізгі қызметі

Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Орман мекемесі:

2) ормандарды күзету, қорғау, молықтыру мен орман өсiру, тұрақты орман тұқымдары учаскелері мен орман тұқымдары плантацияларын күтiп-ұстау, орман тұқымдарын дайындау, ұқсату мен сақтау жөнiндегi iс-шараларды орындайды;

3) орман орналастыру жобаларына сәйкес орман пайдалану орындары мен олардың көлемiн айқындайды;

4) орман ресурстарын тендерге қою үшiн материалдар әзiрлейдi;

5) орман ресурстарының ұтымды пайдаланылуын қамтамасыз етедi;

6) орман пайдалануға арналған ағаш кесу және орман билеттерiн бередi;

7) Қазақстан Республикасының орман заңдары, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдары саласында құқық бұзушылықтардың алдын алу мен олардың жолын кесу жөнiнде iс-шаралар қабылдайды;

8) мемлекеттік орман қоры аумағында орман қорының мемлекеттік есебін, мемлекеттік орман кадастрын, ормандардың, орман орналастырудың мемлекеттік мониторингін жүргізу жөніндегі жұмыстарға қатысады;

9) Қазақстан Республикасының орман және азаматтық заңдарына сәйкес, аяқталған объектiлер мен орман пайдаланушылардың орман шаруашылығы iс-шараларын жүргiзуi нәтижесiнде өндiрiлген дайын өнiмдi қабылдауды жүзеге асырады;

10) алып тасталды

11) алып тасталды

12) алып тасталды;

13) өзіне орман иелену құқығымен берілген мемлекеттік орман қоры учаскелерінде жануарлар дүниесін күзету жөніндегі іс-шараларды жүзеге асырады;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
14) тармақша жаңа редакцияда көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

14) ұзақ мерзімді орман пайдалану шарты бар орман пайдаланушылар бойынша ағаш кесудің жыл сайынғы көлемін қалыптастырады және бекітеді;

15) орман мекемесінің нышанын (эмблемасы мен жалауын) әзірлейді.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      16) тармақшамен толықтыру көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. 18-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2006.07.07 № 176, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-1-бап. Республикалық мемлекеттік кәсіпорындардың орман қорын күзетуді, қорғауды, пайдалануды, ормандарды молықтыруды және орман өсіруді қамтамасыз ету саласындағы қызметінің түрлері

Республикалық мемлекеттік кәсіпорындар орман қорын күзетуді, қорғауды, пайдалануды, ормандарды молықтыруды және орман өсіруді қамтамасыз ету саласында:

1) мемлекеттік орман қоры аумағында орман орналастыруды;

2) орман қорын күзету мен қорғау жөніндегі авиациялық жұмыстарды;

3) ормандарды молықтыруды және орман өсіруді;

4) өсімдіктер дүниесі объектілерін қолдан өсіруді;

5) орман шаруашылығын жобалауды жүзеге асырады.

Ескерту. 3-тарау 18-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-тарау. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау

Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

19-бап. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау

Ескерту. 19-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсіру саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау барлық жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген орман қорын пайдалану тәртiбiн, орман шаруашылығын жүргiзу, оның ішінде ормандарды күзету, қорғау, молықтыру және орман өсіру, оларды есепке алу қағидаларын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының орман заңнамасында, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану саласындағы және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңнамасында көзделген өзге де қағидалар мен нормаларды сақтауы мақсатында жүзеге асырылады.

2. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалауды уәкілетті органның ведомствосы, аумақтық бөлімшелер, өзге де мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген өздерінің құзыреті шегінде жүзеге асырады.

3. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсіру саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау тексерулер және байқаулар арқылы жүзеге асырылады.

Тексеру осы Кодекске сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 19-бап жаңа редакцияда - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

19-1-бап. Бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы тексерулерді жүзеге асыру тәртібі

1. Бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексерулерге орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы қызмет жатады.

2. Уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің лауазымды адамы орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы жұмыстар мен іс-шараларды тексеруді, сондай-ақ бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы өсімдіктер мен жануарлар дүниесі объектілерін санкциялаусыз алып қоюды бақылауды жүзеге асырады.

3. Жүргізілген тексерулердің нәтижелері бойынша Қазақстан Республикасы орман заңнамасы талаптарының анықталған бұзушылықтарына қарай уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің орман қорының жай-күйіне, оны күзетуге, қорғауға, пайдалануға, ормандарды молықтыруға және орман өсіруге мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдары тексеру нәтижелері туралы акт және бұзушылықтар анықталған жағдайда, анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқама шығарады.

4. Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің 132-бабының 2-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының орман заңнамасында белгіленген талаптарды бұзушылықтар болмаған жағдайда, тексеру жүргізу кезінде тексеру нәтижелері туралы актіде тиісті жазба жасалады.

5. Уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің лауазымды адамы:

1) мемлекеттік орман қоры аумағында:

заңсыз ағаш кесу фактісі;

ағаштар мен бұталарды жою немесе зақымдау;

орман дақылдарын, орман питомниктері мен плантацияларындағы егілген, отырғызылған көшеттерді, ормандарды молықтыруға және орман өсіруге арналған алаңдарда өзі өсіп шыққан шыбықтарды, өскіндерді, қолдан отырғызылған екпелерді жою немесе зақымдау;

отқа немесе өзге де жоғары қауіп көзіне абай болмау салдарынан ағаштар мен бұталарды жою немесе зақымдау бойынша бұзушылықтар;

2) мемлекеттік табиғи-қорық қорының объектілерін қасақана жою немесе зақымдау анықталған жағдайда, егер залал республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына қолданыста болатын бір жүз айлық есептік көрсеткішті құраса не одан асып түссе, материалдарды дереу құқық қорғау органдарына береді немесе егер залал республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына қолданыста болатын бір жүз айлық есептік көрсеткішке дейін болса, әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама толтырады.

6. Тексеру мерзімділігі:

кешенді тексерулер – жылына бір рет;

тақырыптық тексерулер жылына төрт рет жүргізіледі (қарау аймақтарын көктемгі және күзгі ревизиялау, өрт қаупі бар маусымға дайындалу, орман дақылдары жұмыстары).

Тексеру мерзімдері он жұмыс күнінен аспайды және тексеру мерзімін бес жұмыс күніне дейін ұзартуға болады. Тексеру мерзімдерін ұзарту үшін мыналар негіз болып табылады:

1) табиғи-климаттық факторлар (орман өрттері, өзендердің тасуы, көшкіндер, тастардың құлауы, селдер, қар басу, дауылдар, нөсерлер және басқалар);

2) жаңадан анықталған мән-жайлар (заңсыз ағаш кесудің мәлім болған көлемі, ормандарды молықтырудың зақымдалған учаскелерінің алаңдарын анықтау және басқалар).

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
7-тармаққа өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7. Жоспардан тыс тексерулер жеке немесе заңды тұлғалардың адам өміріне, денсаулығына, қоршаған орта мен жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттің заңды мүдделеріне зиян келтірілгені туралы нақты фактілер бойынша өтініштері, прокуратура органдары мен өзге де құқық қорғау органдарының тапсырмалары, мемлекеттік органдардың өтініштері бойынша, сондай-ақ ірі орман өрттері туындаған және заңсыз ағаш кесу анықталған жағдайларда тағайындалады.

Жоспардан тыс тексеру мерзімдері бес жұмыс күнінен аспайды және тексеру мерзімін үш жұмыс күніне дейін ұзартуға болады.

8. Көлемі бойынша тексерулер:

1) кешенді;

2) тақырыптық деп бөлінеді.

Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру бөлігінде Қазақстан Республикасы орман заңнамасының талаптарын сақтау мәселелері кешені бойынша бақылау және қадағалау субъектілерінің (объектілерінің) қызметін тексеру, сондай-ақ өсімдіктер мен жануарлар дүниесі объектілерін санкциялаусыз алып қоюды бақылау кешенді тексеру болып табылады.

Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру бөлігінде Қазақстан Республикасы орман заңнамасының талаптарын сақтаудың жекелеген мәселелері бойынша бақылау және қадағалау субъектілерінің (объектілерінің) қызметін тексеру тақырыптық тексеру болып табылады.

9. Уәкілетті орган ведомствосы бірінші басшысының немесе аумақтық бөлімше бірінші басшысының бұйрығы тексеруді тағайындау үшін негіз болып табылады. Тиісті бұйрық шығару үшін мыналар негіз болып табылады:

1) бақылау және қадағалау субъектілерінің (объектілерінің) қызметіне жүргізілген талдау мен мониторинг;

2) тексерулердің жылдық кестесі;

3) алдыңғы тексерулер мониторингінің қорытындылары.

10. Уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің тексеру үшін келген лауазымды адамдары субъектіге:

1) тексеруді тағайындау туралы бұйрықты;

2) қызметтік куәлігін;

3) қажет болған кезде – құзыретті органның режимдік объектілерге кіруге рұқсатын көрсетуге міндетті.

Тексерілетін субъектіге тексеруді тағайындау туралы бұйрық табыс етілген күн тексеру жүргізудің басталуы деп есептеледі.

11. Тексерулердің қорытындысына тексерілетін субъект Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен шағым жасай алады.

12. Аумақтық бөлімшелер шешімдерге шағым жасау мен оларды орындаудың қолданыстағы мерзімдерін ескере отырып, Қазақстан Республикасы орман заңнамасын анықталған бұзушылықтар фактілері бойынша материалдардың орындалуы мен әртүрлі сатылардан өтуіне мониторингті жүзеге асырады.

13. Бұзушылықтарды есепке алу, саны, түрлері мен бұзу орындары бойынша олардың динамикасын талдау мақсатында аумақтық бөлімшелер Қазақстан Республикасы орман заңнамасын бұзушылықтарды, заңсыз табиғат пайдаланудың алып қойылған құралдарын және заңсыз қолға түсірілген орман ресурстары мен жануарлар дүниесі объектілерін тіркеу журналын жүргізеді.

14. Бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексерулер, егер бұларды уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің лауазымды адамдары тексерулерді ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын талаптарды өрескел бұза отырып жүргізсе, жарамсыз деп танылады.

Жоғары тұрған мемлекеттік орган тексерудің жарамсыздығына байланысты тексеру нәтижелері туралы актінің күшін жою мен бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеру нәтижелерінің жарамсыздығына байланысты анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқаманың күшін жою туралы бақылау және қадағалау субъектісінің өтінішін қарауды өтініш берілген күннен бастап он жұмыс күні ішінде жүзеге асырады.

Жоғары тұрған мемлекеттік органның бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексерудің нәтижелерін жарамсыз деп тануы олардың күшін жою үшін негіз болып табылады.

Жарамсыз деп танылған тексеру нәтижелері туралы акт пен бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексерулердің қорытындысы бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқама бақылау және қадағалау субъектілерінің Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің 132-бабының 2-тармағына сәйкес белгіленген талаптарды бұзғанының дәлелдемесі болып табылмайды.

Тексерулерді өрескел бұзушылықтарға мыналар жатады:

1) бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеру жүргізуге негіздердің болмауы;

2) бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеруді тағайындау туралы бұйрықтың болмауы;

3) бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеруді тағайындау туралы бұйрықты бақылау және қадағалау субъектісіне ұсынбау;

4) уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің өздерінің құзыретіне кірмейтін мәселелер бойынша бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексерулерді тағайындауы;

5) бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексерулерді жүргізу мерзімдерін бұзу.

15. Бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеруді жүргізу кезінде уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің лауазымды адамдары:

1) құжаттарды, ақпаратты, егер олар тексеру объектілері болып табылмаса немесе тексеру нысанасына қатысты болмаса, беруді талап етуге;

2) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеруді жүргізу нәтижесінде алынған және коммерциялық, салықтық немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын ақпаратты жария етуге және (немесе) таратуға;

3) бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеру жүргізудің белгіленген мерзімдерін асырып жіберуге;

4) осы баптың 7-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, оған қатысты бұрын оның жоғары тұрған (төмен тұрған) органы не өзге мемлекеттік орган бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеруді жүргізген бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы сол бір кезеңдегі сол бір мәселе бойынша тексеруді жүргізуге;

5) тексерілетін субъектілердің есебінен мемлекеттік бақылау мақсатында шығын сипатындағы іс-шараларды жүргізуге құқылы емес.

      Ескерту. 4-тарау 19-1-баппен толықтырылды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      19-2-баптың тақырыбы жаңа редакцияда көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

19-2-бап. Мемлекеттік бақылау мен қадағалау нәтижелері бойынша жедел ден қою шаралары

1. Қоғамдық қауіпті салдардың басталуын болғызбау мақсатында тексеруді жүзеге асыру барысында және оның нәтижелері бойынша қолданылатын тексерілетін субъектілерге ықпал ету тәсілдері жедел ден қою шаралары болып табылады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      1-1-тармақпен толықтыру көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      2-тармаққа өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2. Тексерілетін субъектілердің қызметі ормандардың биологиялық әралуандылығының, мемлекеттік табиғи-қорық қоры, мәдени және табиғи мұра объектілерінің сақталуына тікелей қауіп төндірген жағдайда, уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің лауазымды адамдары жедел ден қою шараларын қолданады.

3. Жедел ден қою шараларына мыналар жатады:

1) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру бөлігінде Қазақстан Республикасының орман заңнамасы саласында құқық бұзушылықтар жасаған адамдарды ұстау және құқық қорғау органдарына жеткізу, сондай-ақ өсімдіктер мен жануарлар дүниесі объектілерін санкциялаусыз алып қоюды, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңнамасы талаптарының сақталуын бақылау;

2) жеке және заңды тұлғалардан, сондай-ақ лауазымды адамдардан заңсыз қолға түсірілген орман ресурстары мен жануарлар дүниесі ресурстарын, оларды қолға түсіру құралдарын, сондай-ақ көлік құралдарын алып қою;

3) ағаш кесу билетінің немесе орман билетінің қолданылуын үш жұмыс күнінен аспайтын мерзімге тоқтата тұру арқылы мемлекеттік орман иеленушілердің немесе орман пайдаланушылардың қызметін тоқтата тұру;

4) орман пайдалану түрлерін шектеу;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес орман пайдалану құқығын тоқтату.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 және 15-тармақтармен толықтыру көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. 4-тарау 19-2-баппен толықтырылды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

20-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман инспекциясы

1. Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман инспекциясы орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсіру, жануарлар дүниесі және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласында мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асыратын уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің лауазымды адамдарынан тұрады.

1-1. Уәкілетті орган ведомствосының басшысы лауазымы бойынша бір мезгілде Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттік орман инспекторы болып табылады.

2. Уәкiлеттi орган ведомствосы басшысының орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру, жануарлар дүниесі мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтар мәселелерiмен айналысатын орынбасарлары лауазымы бойынша бiр мезгiлде Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк бас орман инспекторының орынбасарлары болып табылады.

3. Уәкілетті орган ведомствосының құрылымдық бөлiмшелерiнiң орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру, жануарлар дүниесі мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтар мәселелерiмен айналысатын басшылары лауазымы бойынша бiр мезгiлде Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк аға орман инспекторлары болып табылады.

4. Уәкілетті орган ведомствосының орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру, жануарлар дүниесі мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтар мәселелерiмен айналысатын мамандары лауазымы бойынша бiр мезгiлде Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк орман инспекторлары болып табылады.

5. Аумақтық бөлімшелердің басшылары лауазымы бойынша бiр мезгiлде тиiстi облыстардың Мемлекеттiк бас орман инспекторлары болып табылады.

6. Аумақтық бөлімшелер басшыларының орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру, жануарлар дүниесі мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтар мәселелерiмен айналысатын орынбасарлары лауазымы бойынша бiр мезгiлде тиiстi облыстардың Мемлекеттiк бас орман инспекторларының орынбасарлары болып табылады.

7. Аумақтық бөлімшелердің құрылымдық бөлiмшелерiнiң орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру, жануарлар дүниесі мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтар мәселелерiмен айналысатын басшылары лауазымы бойынша бiр мезгiлде тиiстi облыстардың Мемлекеттiк аға орман инспекторлары болып табылады.

8. Аумақтық бөлімшелердің орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру, жануарлар дүниесі мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтар мәселелерiмен айналысатын мамандары лауазымы бойынша бiр мезгiлде тиiстi облыстардың Мемлекеттiк орман инспекторлары болып табылады.

Ескерту. 20-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-бап. Қазақстан Республикасы мемлекеттік орман инспекциясы лауазымды адамдарының құқықтары мен міндеттері

1. Қазақстан Республикасы мемлекеттік орман инспекциясы лауазымды адамдарының:

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
1) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1) ормандарды күзету, қорғау, молықтыру және орман пайдалану жөнiндегi жұмыстар мен iс-шаралардың барлық түрлерiн тексерудi, сондай-ақ мемлекеттік орман қорында орман шаруашылығын жүргізуге және орман пайдалануға байланысты емес жұмыстарды жүргiзген кезде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiптiң сақталуын бақылауды жүзеге асыру мен жеке және заңды тұлғаларға анықталған кемшiлiктердi жою жөнiнде жазбаша нұсқаулар беру;

2) алып тасталды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

3) Қазақстан Республикасының орман заңдары, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдары саласындағы әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы хаттамалар жасау;

3-1) осы Кодексті және Қазақстан Республикасы Үкіметінің орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы қаулыларын бұзушылықтарды жою туралы нұсқамалар беру;

3-2) мынадай:

Қазақстан Республикасының орман заңнамасы бұзылған жағдайда кінәлі тұлғаларды әкімшілік жауаптылыққа тарту туралы;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
3-2) тармақшаның үшінші абзацы жаңа редакцияда көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

сот шешімі шығарылғанға дейін уақытша сақтау үшін алынған орман ресурстарын, көлік құралдарын, оларды алу құралдарын алып қою туралы қаулыларды шығару;

3-3) тексеру нәтижелері туралы акт жасау;

4) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес орман пайдалану құқығын тоқтата тұру, шектеу, тоқтату;

5) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жеке және заңды тұлғаларға Қазақстан Республикасының орман заңдарын, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдарын бұза отырып мемлекеттiк орман қорына келтiрiлген залалды өтеу туралы талаптар қою;

6) тиiстi мемлекеттiк органдардың басшыларына Қазақстан Республикасының орман заңнамасын, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесiн қорғау, өсімін молайту мен пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы заңнамасын бұзуға жол берген лауазымды адамдарды жауапқа тарту жөнiнде ұсыныстар енгiзу, құқық қорғау органдарына іс-жүргізу шешімдерін қабылдау үшін қылмыстық жауаптылықты көздейтін бұзушылықтар туралы хабарлау;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
7) тармақша жаңа редакцияда көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7) заңсыз қолға түсірілген орман ресурстарын, көлік құралдарын және құқық бұзушылықтарды жасау құралдары болып табылатын өзге де заттарды алып қою, сот шешімі шығарылғанға дейін олардың сақталуын қамтамасыз ету құқығы бар.

2. Қазақстан Республикасы мемлекеттік орман инспекциясының лауазымды адамдары:

1) орман шаруашылығы iс-шараларының орындалу сапасын және олардың мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi орман орналастыру жобаларына сәйкестiгiн;

1-1) орман қорының сандық және сапалық өзгерiстерiн, орманның санитарлық жай-күйiн, ормандағы ағаштардың патологиялық жағдайын;

2) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде орман ресурстарын орман пайдалануға беру тәртібін және ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді орман пайдалану шарттарының сақталуын;

3) ормандарда өрт қауiпсiздiгi талаптарының, ормандағы өрттердiң алдын алу жөнiндегi, оларды дер кезiнде байқау мен жоюды қамтамасыз ету жөнiндегi iс-шаралардың орындалуын, сондай-ақ өртеңдер алаңының есебiн жүргiзудiң дәлдiгiн және мемлекеттiк орман қорына өрттен келген нұқсанды анықтау, орман өрттерiнiң зардаптарын жою жөнiндегi шаралардың уақтылы қабылдануын;

4) ормандарды орман зиянкестері мен ауруларынан қорғау жөнiндегi iс-шаралардың орындалуын, орман зиянкестерi мен аурулары ошақтарының пайда болуының, таралуының, екпелердiң табиғи, антропогендік және техногендік сипаттағы қолайсыз әсерлерден қурап-солып қалуының алдын алу жөнiндегi шаралардың дер кезiнде қабылдануын, олардың есебiн жүргiзу мен болжаудың дәлдiгiн;

5) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде сүректі түбiрiмен босату және ағаш кесу ережелерiнiң, орман пайдаланудың өзге де ережелерiнiң сақталуын;

5-1) кеспеағаш аймағын бөлiп беруді;

6) ерекше қорғалатын табиғи аумақтар ормандарындағы күзет режимдерінің сақталуын;

7) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман тұқымдарының аудандастырылуының, орман тұқымдарының дайындалуының, өңделуінің, сақталуының және пайдаланылуының орындалуын, питомник шаруашылығының жүргiзілуін;

8) орман қоры жерлерiнiң олардың нысаналы қызметiне сәйкес пайдаланылуын және осы жерлердiң сақталуын;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
9) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (31.12.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9) құрылыс жұмыстары, пайдалы қазбаларды өндiру, коммуникацияларды тарту және орман шаруашылығын жүргiзумен және орман пайдаланумен байланысты емес өзге де жұмыстарды орындау кезiнде мемлекеттiк орман қорын пайдалану тәртiбiнiң сақталуын;

10) Қазақстан Республикасының орман заңнамасының, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңнамасының өзге де талаптарының орындалуын бақылау мен қадағалауды жүзеге асыруға мiндеттi.

3. Қазақстан Республикасы мемлекеттік орман инспекциясының лауазымды адамдарына Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен қызметтік қаруды сақтауға, алып жүруге және қолдануға рұқсат берiледi.

4. Қазақстан Республикасы мемлекеттік орман инспекциясының лауазымды адамдары Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен айырым белгілері бар (погонсыз) нысанды киіммен және қызметтік қарумен қамтамасыз етіледі.

Айырым белгілері бар (погонсыз) нысанды киім киіп жүруге құқығы бар лауазымды адамдардың тізбесін, айырым белгілері бар (погонсыз) нысанды киім үлгілерін киіп жүру тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

5. Қазақстан Республикасы мемлекеттік орман инспекциясының лауазымды адамдары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құқықтық және әлеуметтік қорғалуға жатады.

Ескерту. 21-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.01.31 № 125 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.17 № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.01.06 № 379-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-1-бап. Орман қорының жай-күйiне, оны күзетуге, қорғауға, пайдалануға, ормандарды молықтыруға және орман өсiруге мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыратын уәкiлеттi органның және аумақтық органдардың лауазымды адамдарының тексеру актiлерi

Ескерту. 21-1-бап алып тасталды - ҚР 2009.07.17. № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

3-бөлім. Орман иелену және орман пайдалану құқығы

5-тарау. Орман иелену құқығы

22-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн орман иелену құқығымен беру

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiне орман иелену тұрақты жер пайдалану құқығымен туындайды.

2. Мемлекеттiк орман қорының учаскелерi орман иелену құқығымен:

1) мемлекеттiк орман қорын күзету, қорғау, ормандарды молықтыру мен орман өсiру, мемлекеттiк орман қорының кешендi пайдаланылуын ұйымдастыру үшiн орман мекемелерiне және уәкiлеттi органның өзге де мемлекеттiк ұйымдарына;

2) ерекше қорғалатын табиғи аумақтар қызметiне байланысты мақсаттар үшiн мемлекеттiк ұлттық табиғи парктерге, мемлекеттiк табиғи резерваттарға, мемлекеттiк өңiрлiк табиғи парктерге, мемлекеттiк ботаникалық бақтарға, мемлекеттiк дендрологиялық парктерге (бұдан әрi - заңды тұлға мәртебесi бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар) берiледi.

3. Осы баптың 2-тармағында аталған, мемлекеттiк орман қоры учаскелерi тұрақты жер пайдалану құқығымен берiлген мемлекеттiк заңды тұлғалар мемлекеттiк орман иеленушiлер болып табылады.

4. Орман иелену құқығы жер қатынастары жөніндегі уәкілетті орган беретін тұрақты жер пайдалану құқығы актісімен куәландырылады.

Ескерту. 22-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

23-бап. Жекеше орман иелену құқығының туындауы

Жекеше орман иелену құқығы Қазақстан Республикасы азаматтарының және шетелдік қатысуы жоқ Қазақстан Республикасы мемлекеттік емес заңды тұлғаларының оларға Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сәйкес жеке меншiгiне немесе ұзақ мерзiмдi жер пайдалануға берiлген жерлерiнде туындайды.

Ескерту. 23-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

24-бап. Мемлекеттiк орман иеленушiлердiң құқықтары

Мемлекеттiк орман иеленушiлердiң:

1) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн пайдалану;

2) осы Кoдекстe айқындалған тәртiппен мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асыру;

2-1) нәтижесінде өтімді қоқыс (жел, дауыл құлатқан ағаштар) пайда болған табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар туындаған кезде, оны жинауға жеке және заңды тұлғаларды шарт негізінде тарту;

3) аумақтық бөлімшелермен келiсе отырып жобалау және техникалық құжаттамаға сәйкес мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман шаруашылығын жүргiзу мен орман пайдалануды жүзеге асыру үшiн қажеттi құрылыстар мен ғимараттар салу;

4) өздерi өсірген және (немесе) дайындаған өнiмдi өткiзу және алынған табыстарды пайдалану;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
4-1) тармақшамен толықтыру көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5) жеке және заңды тұлғаларға мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануға арналған ағаш кесу және орман билеттерiн беру;

6) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде қысқа мерзімді орман пайдалану шарттарын жасасу құқығы бар.

Ескерту. 24-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

25-бап. Жекеше орман иеленушiлердiң құқықтары

Жекеше орман иеленушiлердiң:

1) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен өздерiнiң меншiгiндегi немесе ұзақ мерзiмдi жер пайдалануындағы жекеше орман қоры учаскелерiн иелену, пайдалану және оларға билiк ету;

2) өздерiнiң меншiгiндегi немесе ұзақ мерзiмдi жер пайдалануындағы жекеше орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асыру;

3) жобалық және техникалық құжаттамаға сәйкес тиiстi мемлекеттiк органдармен келiсiм бойынша жеке орман қоры учаскелерiнде құрылыстар мен ғимараттар, оның iшiнде орман шаруашылығын жүргiзу және орман пайдалануды жүзеге асыру үшiн қажеттi құрылыстар мен ғимараттар салу;

4) өздерi өсірген және (немесе) дайындаған өнiмдi және оны өткiзуден түскен табысты меншiктену құқығы бар.

Ескерту. 25-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

26-бап. Мемлекеттiк орман иеленушiлердiң мiндеттерi

Мемлекеттiк орман иеленушiлер:

1) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен орман шаруашылығын жүргiзуге;

2) ормандардың молықтырылуын, күзетiлуiн, қорғалуын, санитарлық жай-күйiн жақсартуды және күтiп-бапталуын, олардың өнiмдiлiгiнiң, қорғаныштық және өзге де пайдалы қасиеттерiнiң артуын, орманның көп мақсатқа ұтымды пайдаланылуын ұйымдастыруды, орман орналастыруды, ормандар мен жануарлар дүниесiнiң есебiн жүргiзудi, сондай-ақ мемлекеттiк табиғи-қорық қорлары объектiлерiнiң, мәдени және табиғи мұраның сақталуын қамтамасыз етуге;

3) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен мемлекеттiк орман қорының ресурстық әлеуетiн пайдалануға;

4) орманның орта құрайтын және ортаны қорғайтын функцияларының сақталуын, сондай-ақ екпелердi, дәрi-дәрмектiк, тағамдық және техникалық шикiзатты дер кезiнде қалпына келтiру жағдайларын қамтамасыз ететiн тәсiлдермен және әдiстермен жұмыс жүргiзуге, осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заң актiлерiнде көзделген мемлекеттiк орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру жөнiндегi өзге де талаптарды орындауға;

5) мемлекеттiк орман қоры аумағының өртке қарсы және санитарлық орналастырылуын қамтамасыз етуге, өрт қауiпсiздiгi мен орман пайдалану ережелерi бұзылуының, сондай-ақ Қазақстан Республикасының орман заңдарын басқа да бұзушылықтың алдын алуға, оны дер кезiнде байқап, жолын кесуге, ормандағы өрттердi сөндiру, орман зиянкестерi мен ауруларына қарсы күрес, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдарын бұзушылыққа қарсы күрес жөнiнде қажеттi шаралар қолдануға;

6) орман пайдаланушылар өртке қарсы күрес iс-шаралары жоспарларын әзiрлеген кезде оларға жәрдем көрсетуге;

6-1) уәкілетті орган бекiткен қағидаларға сәйкес орманды шолып, тексеру жүргiзуге;

6-2) уәкілетті орган бекіткен тәртіппен мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ағаш кесілген жерлерге куәландыру жүргізуге;

6-3) уәкілетті орган бекіткен мемлекеттік орман қорында таңбаларды қолдану қағидаларына сәйкес ағаштарды, сыпталған ағаштарды, сортименттерді және түбірлерді таңбалауды жүзеге асыруға;

7) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен ормандағы өрттердi және олардың зардаптарын тiркеудi;

8) уәкілетті орган бекіткен орман тұқымдарын дайындау, өңдеу, сақтау мен пайдалану және олардың сапасын бақылау қағидаларын сақтауға;

9) уәкілетті орган бекіткен орман тұқымдарын аудандастыруды сақтауға;

10) орман орналастыру жобасына және (немесе) ормандарды өртке қарсы орналастыру жобасына сәйкес орман өрт сөндіру станцияларын құруға және олардың қызметін уәкілетті орган бекіткен мемлекеттік орман иеленушінің орман өрт сөндіру станциясы туралы ережесіне сәйкес қамтамасыз етуге;

11) білім беру саласындағы уәкілетті мемлекеттік органмен келісім бойынша уәкілетті орган бекіткен мектеп орманшылығын ұйымдастыру және оның жұмыс істеу қағидаларына сәйкес мектеп орманшылығының жұмысын ұйымдастыруға жәрдемдесуге міндетті.

Ескерту. 26-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

27-бап. Жекеше орман иеленушiлердiң мiндеттерi

Жекеше орман иеленушiлер:

1) өздерінің меншігіндегі немесе ұзақ мерзімді жер пайдалануындағы жеке орман қоры учаскелерінде орман шаруашылығы мен орман пайдалануды Қазақстан Республикасының экология заңнамасының талаптарын сақтай отырып, осы Кодексте және Қазақстан Республикасының басқа да заңнамалық актілерінде көзделген тәсілдермен және әдістермен жүргізуге;

2) өздерiнiң меншiгiндегi ормандарды күзетудi, қорғауды, ормандардың санитарлық жай-күйiн жақсартуды және оларды күтiп-баптауды қамтамасыз етуге;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
3) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен уәкiлеттi органға орман қорының мемлекеттiк есебiн, мемлекеттiк орман кадастрын жүргiзу үшiн қажеттi материалдарды табыс етуге;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
4) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4) өздерiнiң меншiгiндегi немесе ұзақ мерзiмдi жер пайдалануындағы жекеше орман қоры учаскелерiнiң өртке қарсы және санитарлық орналастырылуын қамтамасыз етуге, ормандағы өрттердi сөндiру, орман зиянкестерi мен орман ауруларына қарсы күрес жөнiндегi қажетті шараларды қолдануға;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
5) тармақшаны алып тастау көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен өздерiнiң меншiгiндегi жекеше орман қоры учаскелерiнде ормандағы өрттердi және олардың зардаптарын тiркеудi жүргiзуге мiндеттi.

Ескерту. 27-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

28-бап. Орман иелену құқығының тоқтатылуы

1. Мемлекеттiк орман иелену құқығы:

1) мемлекеттiк орман қоры учаскелерi орман иеленуiнде болған заңды тұлға таратылған және олар басқа мемлекеттiк орман иеленушiге берiлген жағдайда;

2) мемлекеттiк орман қорының жерi Қазақстан Республикасының Жер кодексінде белгiленген тәртiппен мемлекет мұқтажы үшін алып қойылған жағдайда;

3) Қазақстан Республикасының заңдарымен көзделген өзге де жағдайларда тоқтатылады.

2. Жекеше орман иелену құқығы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тоқтатылады.

6-тарау. Орман пайдалану құқығы

29-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығының туындауы

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ұзақ мерзiмдi орман пайдалану құқығы тендер нәтижелерi туралы хаттама және сол негiзге алынып жасалған шарт негiзiнде туындайды.

Тендерге қатысуға Қазақстан Республикасы азаматтарының және шетелдік қатыспайтын Қазақстан Республикасы заңды тұлғаларының құқығы бар.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде қысқа мерзiмдi орман пайдалану құқығы қысқа мерзімді орман пайдалану шарты және (немесе) орман билетi негiзiнде туындайды.

3. Орман пайдаланушы жеке тұлға қайтыс болған жағдайда оған тиесiлi орман пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарында белгiленген тәртiппен басқа адамға ауысады.

4. Орман пайдаланушы заңды тұлға қайта ұйымдастырылған кезде оған тиесiлi орман пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен қайта ұйымдастырылған заңды тұлғаның құқық мирасқоры - заңды тұлғаға ауысады.

5. Орман пайдалану құқығы тек қана орман пайдалану түрi сақталғанда, құқық мирасқорының орман пайдалануды жүзеге асыру үшiн қажеттi қаражаты мен өндiрiстiк қуаты және облыстық атқарушы органдар айқындайтын, тиiстi бiлiктiлiгі бар мамандары болғанда ауысуы мүмкiн.

6. Орман пайдалану құқығының ауысуы ұзақ мерзiмдi және қысқа мерзімді орман пайдалану шарттарына, ағаш кесу билетiне, орман билетiне өзгерiстер енгiзу арқылы ресiмделедi.

Ескерту. 29-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

30-бап. Жекеше орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығының туындауы

Жекеше орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жекеше орман иеленушi айқындайтын тәртiппен туындайды.

31-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ұзақ мерзiмдi орман пайдалану

1. Осы баптың 1-1-тармағында көзделген орман пайдалану түрін қоспағанда, мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман ресурстары ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға тендер хаттамасы негiзiнде, кейiн мемлекеттік орман иеленуші мен орман пайдаланушы арасында шарт ресiмделе отырып, берiледi.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
1-1-тармаққа өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1-1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегі орман ресурстары аңшылық шаруашылығының мұқтажы үшін ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану саласындағы заңнамасына сәйкес жасалған аңшылық шаруашылығын жүргізуге арналған шарт негізінде, кейiн мемлекеттік орман иеленуші мен орман пайдаланушы арасында шарт ресiмделе отырып, берiледi.

1-2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ұзақ мерзiмдi орман пайдалану кезінде орман пайдаланудың мынадай түрлері жүзеге асырылуы мүмкін:

1) сүрек дайындау;

2) шайыр, ағаш шырындарын дайындау;

3) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн аңшылық шаруашылығының мұқтажы үшін пайдалану;

4) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн ғылыми-зерттеу мақсаттары үшін пайдалану;

5) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік және спорттық мақсаттар үшін пайдалану;

6) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн ағаш және бұта тұқымдыларының көшеттік материалы мен арнайы мақсаттағы плантациялық екпелер өсіру үшін пайдалану;

7) жанама орман пайдалану.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
2-тармақ жаңа редакцияда көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi орман ресурстары орман пайдалануды жүзеге асыру үшiн қаражаты мен өндiрiстiк қуаттары және тиiстi бiлiктiлiкке ие мамандары бар орман пайдаланушыларға 10 жылдан 49 жылға дейiнгi мерзiмге ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға берiледi.

2-1. Сүрек дайындау үшiн орман ресурстарын ұзақ мерзiмдi пайдалануға бекіту жөніндегі тендерге қатысуға мынадай талаптарға сай келетін Қазақстан Республикасының азаматтары және шетелдік қатысусыз Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары жіберіледі:

1) меншік құқығында не сенімгерлік басқаруда материалдық-техникалық базаның: мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ағаш кесу қағидаларында белгіленген кеспеағаш жұмыстарын жүргізу кезінде ағаш кесудің белгіленген жыл сайынғы көлемінің және орман шаруашылығы-экология талаптарының орындалуын қамтамасыз ететін сүрек құлатуға, сүйретуге, тиеуге және тасып әкетуге арналған техника мен жабдықтардың болуы;

2) ормандардағы өрт қауіпсіздігі қағидаларында көзделген өрт жабдықтары мен өрт сөндіру құралдарының болуы;

3) мамандығы бойынша (ағаш дайындау, орман ісі инженері, ағаш өңдеу, орман шаруашылығы) жоғары кәсіптік білімі немесе тиісті орта кәсіптік білімі және мамандығы бойынша кемінде екі жыл жұмыс өтілі бар жауапты орындаушы – инженер-техник қызметкердің болуы;

4) ағаш құлату, бұтақ шабу, сүрек сүйреу, тиеу және тасып әкету жұмыстарын жүргізуге машықтанған персоналдың болуы;

5) еңбекті қорғауға және қауіпсіздік техникасына жауапты маманның болуы;

6) іс-шараларды қаржыландыру көздері көрсетілген сүрек дайындау мен өңдеуді ұйымдастыру жөніндегі перспективалық бес жылдық жоспардың болуы.

3. Орман ресурстарын сүрек дайындау үшiн ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға берген жағдайда, орман пайдаланушыға мемлекеттiк орман қоры учаскесiнде сүрек ресурстары орман орналастыру материалдарына сәйкес сүрек ресурстарын ұдайы және сарқылмайтындай етiп пайдалануды қамтамасыз етуге мүмкiндiк беретiн, бiрақ орманшылық алаңынан аспайтындай етiп берiледi.

4. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман ресурстарын ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға беру сол аумақта тұратын халықтың мүдделерi ескерiле отырып, жария жүзеге асырылуға тиiс.

5. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға берiлген, пайдаланылмаған орман ресурстары шарт мерзiмi өткен соң орман пайдаланушының меншiгiне ауыспауға тиіс.

Ескерту. 31-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

32-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ұзақ мерзiмдi орман пайдалану шартының талаптары

Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ұзақ мерзiмдi орман пайдалану шартында мынадай талаптар:

1) орман телімдері мен орман орамдарының нөмірлері көрсетіліп, орман пайдалану жүзеге асырылатын мемлекеттiк орман қоры учаскесiнiң орман орналастырудың картографиялық материалдарынан алынған көшірме түріндегі шекаралары;

2) мемлекеттiк орман қоры учаскесiнiң алаңы және мөлшерлеу көрсеткiштерi;

3) орман пайдалану түрлерi;

4) орман пайдаланудың көлемi (мөлшерi);

5) орман пайдалану мерзiмi;

5-1) орман ресурстарын игеру және ұтымды пайдалану, тендер жеңімпазының конкурстық өтінімінде көрсетілген ормандарды күзету, қорғау және молықтыру, орман ресурстарын өңдеу жөніндегі іс-шараларды инвестициялау;

6) орман пайдалану төлемақысының мөлшерi мен оны енгiзу тәртiбi;

7) тараптардың орман ресурстарын күзету, қорғау және молықтыру жөнiндегi мiндеттерi;

8) тараптардың шарт талаптарын бұзғаны үшiн жауаптылығы;

9) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

10) күші жойылды - ҚР 2012.01.12 N 538-IV (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

10-1) сәйкестендіру нөмірі;

11) Қазақстан Республикасының орман заңдарында көзделген және тараптардың қалауымен анықталған өзге деталаптар көрсетiледi.

Ескерту. 32-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2007.01.12 № 224(2012.01.01 бастап күшіне енеді), 2012.01.12 № 538-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

33-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ұзақ мерзiмдi және қысқа мерзiмдi орман пайдалану шарттарының нысаны және оларды мемлекеттiк тiркеу

Ескерту. 33-бап алып тасталды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

34-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерінде қысқа мерзiмдi орман пайдалану

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi орман ресурстары қысқа мерзiмдi орман пайдалануға:

1) мемлекеттiк орман иеленушiлер беретiн орман билетi негiзiнде бiр жылға дейiнгi мерзiмге;

2) мемлекеттік орман иеленуші мен орман пайдаланушы арасында жасалатын қысқа мерзiмдi орман пайдалану шарты негізінде бір жылдан он жылға дейiнгi мерзiмге беріледі.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде қысқа мерзiмдi орман пайдалану кезiнде орман пайдаланудың мынадай түрлері жүзеге асырылуы мүмкін:

1) жанама орман пайдалану;

2) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн ғылыми-зерттеу мақсаттары үшiн пайдалану;

3) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристiк және спорттық мақсаттары үшiн пайдалану;

4) қосалқы сүрек ресурстарын дайындау.

Ескерту. 34-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 15.06.2017 № 73-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

35-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман ресурстарын ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға беру жөнiнде тендерлер өткiзу тәртiбi

Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман ресурстарын ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға беру жөнiнде тендерлердi өткiзу тәртiбiн уәкілетті орган белгiлейдi.

Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі орман ресурстарын ұзақ мерзімді орман пайдалануға беру жөніндегі тендер мемлекеттік мүлік тізілімінің веб-порталын пайдалана отырып электрондық нысанда өткізіледі.

Ескерту. 35-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

36-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануға рұқсаттама құжаттары

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асыруға рұқсаттама құжаттары: ағаш кесу билетi мен орман билетi негiзiнде ғана жол берiледi.

2. Ағаш кесу билетін беруге мыналар негіз болып табылады:

1) мемлекеттік орман иеленушілер үшін – уәкілетті орган бекіткен мемлекеттік орман қоры аумағында ағаш кесудің жыл сайынғы көлемі;

2) ұзақ мерзімді орман пайдалану шарты бар орман пайдаланушылар үшін – орман мекемесі бекіткен, мемлекеттік орман қоры аумағында ағаш кесудің жыл сайынғы көлемі.

3. Ағаш кесу билетi орман пайдаланушы мен орман иеленушіге сүрек, кесілген ағаш қалдықтарын (ұшар басынан алынған отын), шайыр, ағаш шырындарын және қосалқы сүрек ресурстарын дайындауға және кеспеағаш аймағынан ағаштар, сыпталған ағаштар немесе сортименттер (қабығы алынбаған іске жарамды және отындық) түрінде тасып әкетуге құқық беретiн құжат болып табылады.

4. Ағаш кесу билетi орман ресурстарының сандық және сапалық сипаттамасы, орманды пайдалану төлемақысы мөлшерi, жұмыстар жүргiзудiң мерзімдерi, орманды молықтыру талаптары мен ағаш кесу орындарын тазарту, дайындау технологиясына қойылатын орман шаруашылығы талаптары туралы мәлiметтердi, ағаш кесу билетiнiң қолданылуын тоқтату шарттарын қамтиды.

5. Ағаш кесу билетi орман пайдаланушыға жыл сайын, оны беру үшiн негiздеме болған құжаттарда көрсетiлген орман пайдалану түрлерiн ғана жүзеге асыруға, белгiленген көлемде және мемлекеттiк орман қорының нақты учаскесiне арнап берiледi.

6. Шайыр және ағаш шырындарын дайындауға арналған ағаш кесу билетi орман пайдаланушыға сөл ағызудың бүкiл мерзiмiне берiледi.

7. Мемлекеттiк орман иеленушi басты мақсатта пайдалану үшін ағаш кесуді, аралық мақсатта пайдалану үшін ағаш кесудi және басқа да мақсаттарда ағаш кесудi, жанама орман пайдалануды жүргiзген кезде ағаш кесу билетi және (немесе) орман билетi орманшылық басшысына, ал орманшылық болмаған жағдайда - аталған ағаш кесу мен орман пайдалануды жүргiзуге жауапты лауазымды адамға жазылады.

8. Орман билетi жанама орман пайдалануды жүзеге асыруға, қосалқы сүрек ресурстарын дайындауға, мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн ғылыми-зерттеу, сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристiк және спорттық мақсаттар үшiн пайдалануға құқық беретiн құжат болып табылады.

9. Ағаш кесу билетiнiң және орман билетiнiң нысанын, оларды есепке алудың, сақтаудың, толтыру мен берудiң тәртiбiн уәкілетті орган белгiлейдi.

10. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде жануарлар дүниесiн пайдалануға рұқсаттама құжаттары Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен берiледi.

Ескерту. 36-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2008.12.10 № 101-IV (2009.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

37-бап. Орман пайдаланушылардың мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асырған кездегi құқықтары

1. Орман пайдаланушылардың:

1) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды рұқсаттама құжаттарында көрсетілген көлемде жүзеге асыруға;

2) өздерiне орман пайдалануда берiлген орман ресурстары туралы ақпарат алуға;

3) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен орман пайдалану мерзiмiне құрылыстар мен ғимараттар, сүрек сақтау қоймаларын салуға, ағаш таситын жолдар тартуға, сүректi және мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн пайдалануға байланысты басқа да орман өнiмдерiн өңдеу үшiн жабдықтар орнатуға;

4) мемлекеттiк орман қорының санаттарының өзгеруi, сондай-ақ мемлекеттік орман қоры жерiн мемлекет мұқтажы үшін алып қою салдарынан келтiрiлген шығындарға өтем алуға;

5) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде сүрек дайындау үшін ұзақ мерзімді орман пайдалануды жүзеге асыру кезінде мемлекеттік орман иеленушімен келісу бойынша ағаш кесудің барлық түрін жүргізуге, орман питомниктері мен арнайы мақсаттағы плантациялық екпелерді орналастыруға құқығы бар.

1-1. Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде орман пайдалану құқығын жүзеге асыруы кезінде өздерінің міндеттерін тиісті дәрежеде орындаған орман пайдаланушылар, егер Қазақстан Республикасының заңдарында немесе ұзақ мерзімді орман пайдалану шартында өзгеше белгіленбесе, шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін басқа тұлғалардың алдында басқа да тең жағдайларда жаңа мерзімге ұзақ мерзімді орман пайдалану шартын жасауға басымдық құқыққа ие болады.

2. Орман пайдаланушылардың құқықтары бұзылған жағдайда оларды қорғау сот тәртiбiмен жүзеге асырылады.

Ескерту. 37-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

38-бап. Орман пайдаланушылардың мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асырған кездегi мiндеттерi

Орман пайдаланушылар:

1) ұзақ мерзiмдi және қысқа мерзімді орман пайдалану шарттарының талаптарын, сондай-ақ ағаш кесу билетiнде, орман билетiнде айқындалған талаптарды сақтауға;

2) тұрғын халықтың денсаулығына зиян келтiруiне жол бермеуге;

3) жұмысты топырақ эрозиясының пайда болуына жол бермейтiн, ормандардың жай-күйi мен молайтылуына, сондай-ақ су және басқа да табиғи объектiлердiң жай-күйiне терiс әсердi болдырмайтын немесе оны шектейтiн және жануарлар дүниесi мен олар тiршiлiк ететiн ортаның сақталуын қамтамасыз ететiн тәсiлдермен жүргiзуге;

4) сүрек дайындаған кезде орманды табиғи түрде молықтыру үшін оңтайлы жағдайларды сақтау жөніндегі талаптарды ұстануға;

5) мемлекеттік орман қорының өздеріне орман пайдалану үшін бөлініп берілген учаскелерінде өрт қауіпсіздігі қағидаларын сақтауға, өз қаражаты есебінен орман өрттерінің алдын алу іс-шараларын жүргізуге; орман өрті туындаған жағдайда ұзақ мерзімді орман пайдалану шартында көзделген шекарада оны сөндіруді жүзеге асыруға; Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік орман қорының басқа да учаскелерінде орман өрттерін сөндіруге қатысуға;

6) ұзақ мерзiмдi орман пайдалану кезiнде мемлекеттiк орман иеленушiлермен келiсе отырып өртке қарсы iс-шаралар жоспарын әзiрлеуге және бекiтуге, сондай-ақ оларды белгiленген мерзiмдерде өз қаражаты есебінен жүзеге асыруға;

7) мемлекеттiк орман қоры аумағында өздерi сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристiк, спорттық және басқа да iс-шаралар мен жұмыстарды өткiзетiн жерлерде уәкілетті орган бекiткен нормаларға сәйкес өрт сөндiру құралдары болуына;

8) ағашы кесiлетiн жерлерде оны дайындау мен тасып әкетудiң белгiленген мерзiмi аяқталған соң кесiлмеген және дайындалған ағаш сүректерiн қалдырмауға;

9) кеспеағаш аймағын кесілген ағаштардың қалдықтарынан мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ағаш кесу қағидаларына сәйкес тазартуға;

10) мемлекеттiк орман қорының орман пайдалану үшiн бөлiнген учаскелерiнде заңсыз ағаш кесуге және Қазақстан Республикасының орман заңдарын, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдарын өзге де бұзушылықтарға жол бермеуге;

11) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде жұмыс аяқталғаннан кейiн оларды мемлекеттiк орман иеленушiлерге тапсыруға;

12) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде басты мақсатта пайдалану үшін ағаш кескен кезде орман орналастыру жобасына сәйкес қылқан жапырақты және қатты жапырақты тұқымдастар үшін ағаш кесілген алаңның екі еселенген мөлшеріне, жұмсақ жапырақты тұқымдастар үшін ағаш кесілген алаңның бір еселенген мөлшеріне тең алаңда үш жыл ішінде ормандарды молықтыруды жүзеге асыруға;

12-1) мемлекеттік орман иеленушіде: орман дақылдары қоры; орман пайдаланушыға мемлекеттік орман қоры аумағында қосымша учаске беру мүмкіндігі болмаған жағдайларда жергілікті бюджетке орман көмкерген алқапқа ауыстырғанға дейін орман дақылдарын отырғызу мен өсіру құнының мөлшерінде төлемақы енгізуге міндетті. Орман дақылдарын отырғызу мен өсіру үшін төлемақы орман иеленуші әзірлеген технологиялық-есеп картасымен айқындалады;

13) ағашы кесiлген жерлерде және өздерiнiң қызметi салдарынан өскiндер жойылған, ағаш пен бұта өсiмдiктерi құрып кеткен алаңдарда ормандарды молықтыруды өз есебiнен жүзеге асыруға;

14) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен орман шаруашылығы шеккен шығындар мен шығасыны өтеуге;

15) Қазақстан Республикасының салық заңнамасында белгiленген тәртiппен орманды пайдаланудың төлемақысын уақтылы енгiзуге;

16) ормандардың санитариялық жай-күйiн қамтамасыз ету мен жақсарту жөнiндегi ережелердi (бұдан әрi - ормандардағы санитарлық ережелер) сақтауға;

17) ұзақ мерзімді орман пайдалану кезінде мемлекеттік орман қоры учаскелерін орман зиянкестері мен ауруларынан қорғау жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыру кезінде орман иеленушіге орман зиянкестерімен және ауруларымен күресті ұйымдастыруға жәрдемдесуге, сондай-ақ оған мемлекеттік орман қорының орман пайдалану үшін бөліп берілген учаскелерінде орман зиянкестері мен ауруларының пайда болуы туралы оған уақытылы хабарлауға;

17-1) орман пайлалануға берілген учаскелерде ұзақ мерзімді орман пайдалану шартының талаптарына сәйкес орман қорының жер учаскелерін қалпына келтіру жөніндегі іс-шараларды жүргізуге;

18) алып тасталды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

19) өзге орман пайдаланушылардың құқықтарын бұзбауға;

20) уәкілетті орган айқындаған тәртiппен уәкілетті органның ведомствосына, аумақтық бөлімшелерге, облыстардың жергілікті атқарушы органдары мен мемлекеттiк статистика саласындағы уәкілетті органға орман қорын мемлекеттік есепке алуды, мемлекеттiк орман кадастрын, ормандардың мемлекеттік мониторингін жүргiзу үшiн қажеттi ақпаратты берiп тұруға;

20-1) алып тасталды - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

21) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де мiндеттердi орындауға мiндеттi.

Ескерту. 38-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2007.01.09 № 213, 2010.03.19 № 258-IV, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі): 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

39-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығын тоқтата тұру мен шектеу негiздерi

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығы:

1) орман пайдаланушы Қазақстан Республикасы орман заңдарының, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдарының талаптарын бұзған;

2) орман пайдаланушы ұзақ мерзiмдi немесе қысқа мерзімді орман пайдалану шарттарының, ағаш кесу билетiнiң, орман билетiнiң талаптарын орындамаған жағдайларда тоқтатыла тұрады.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығы:

1) мемлекеттiк орман қорының орман пайдалану жүзеге асырылатын учаскелерiнде орман ресурстарының жай-күйiнiң нашарлауына әкеп соқтырған табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың басталуы нәтижесiнде олардың қоры азайған;

2) орман зиянкестерi мен ауруларына қарсы күрес жөнiндегi авиахимиялық, авиабиологиялық және аэрозольдық iс-шаралар өткiзiлетiн жағдайларда, сондай-ақ орманда өрт қаупi жоғары болатын кезеңде шектеледі.

3. Егер орман пайдалану құқығының шектелуiн не тоқтатыла тұруын тудырған мән-жайлар немесе жағдайлар жойылса, орман пайдалану құқығы толық көлемiнде қалпына келтiрiледi.

4. Орман пайдаланушы орман пайдалану құқығын шектеу туралы немесе тоқтата тұру туралы шешiммен келiспеген жағдайда, оның бұл шешiмге Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқығы бар.

5. Орман пайдалану құқығын шектеу немесе тоқтата тұру орман пайдаланушыларды Қазақстан Республикасының орман заңдарын бұзғаны үшiн әкiмшiлiк және өзге де жауапкершiлiктен босатпайды.

Ескерту. 39-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

40-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығын тоқтату негiздерi

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығы:

1) орман пайдаланушы орман пайдалану құқығынан ерiктi түрде бас тартқан;

2) орман пайдалану мерзiмi өткен;

3) орман пайдаланушы заңды тұлға таратылған;

4) орман пайдаланушы орман пайдаланудың белгiленген қағидаларын немесе ұзақ мерзiмдi немесе қысқа мерзімді орман пайдалану шарттарында, ағаш кесу билетiнде, орман билетiнде көзделген талаптарды жүйелі түрде (екi және одан да көп рет) бұзған;

5) мемлекеттiк орман қорында орман пайдалануды жүзеге асыруға кедергi келтiретiн өзгерiстерге әкеп соқтырған табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар басталғанда;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
6) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6) орман пайдалану төлемақысын енгiзудiң белгiленген мерзiмiн үнемi (екi және одан да көп рет) бұзған немесе төлемақыны белгiленген мерзiмнен кейiнгi үш ай iшiнде енгiзбеген;

7) мемлекеттiк орман қоры жерi мемлекет мұқтажы үшін алып қойылған, мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды шектеудiң неғұрлым қатал режимi белгiленген жағдайларда тоқтатылады.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығын тоқтату орман пайдаланушыларды Қазақстан Республикасының орман заңдарын бұзғаны үшiн әкiмшiлiк және өзгедей жауапкершiлiктен босатпайды.

Ескерту. 40-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

41-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығын тоқтату тәртiбi

Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығы:

1) ұзақ мерзiмдi немесе қысқа мерзімді орман пайдалану шарттарының бұзылуы;

2) орман пайдаланушының жазбаша өтiнiшi;

3) ағаш кесу билетi, орман билетi қолданылуының уәкілетті орган белгiлеген тәртiппен тоқтатылуы негiзiнде тоқтатылады;

4) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Ескерту. 41-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.01.12 № 222 (жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

42-бап. Жеке тұлғалардың мемлекеттiк орман қоры аумағында болуы

1. Жеке тұлғалардың мемлекеттiк орман қоры аумағында болу тәртiбi мен шарттары мемлекеттiк орман қорының санатымен, ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың түрімен, аумақтың абаттану деңгейiмен және орман пайдаланудың түрiмен айқындалады.

2. Жеке тұлғалардың, сирек кездесетін және құрып кету қаупі төнген санатына жатқызылған өсімдіктер дүниесі объектілерін қоспағанда, демалыс өткiзу, сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристiк және спорттық iс-шараларға қатысу, жабайы өскен жемiстердi, жаңғақтарды, саңырауқұлақтарды, жидектердi, дәрiлiк шикiзатты және өзге де орман ресурстарын өз мұқтажы үшiн жинау мақсатында мемлекеттiк орман қоры аумағында тегiн рұқсаттама құжаттарынсыз болуға құқығы бар.

3. Жеке тұлғалардың мемлекеттiк орман қоры аумағында жабайы өскен жемiстердi, жаңғақтарды, саңырауқұлақтарды, жидектердi, дәрiлiк шикiзатты және өзге де орман ресурстарын өз мұқтажы үшiн жинауына облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының ұсынуы бойынша облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті өкiлдi органының шешiмiмен бекiтiлген нормалар шегiнде рұқсат етiледi.

4. Жеке тұлғалардың мемлекеттiк орман қоры аумағында болуына және жабайы өскен жемiстердi, жаңғақты, саңырауқұлақтарды, жидектердi, дәрiлiк шикiзатты және өзге де орман ресурстарын жинауына Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес, халықтың денсаулығын қорғау, өрт қауiпсiздiгi, жаңғақ кәсiпшiлiгi, орман-жемiс, орман тұқым және аңшылық шаруашылықтарын жүргiзу мүддесiне орай шектеу қойылуы мүмкiн.

5. Қазақстан Республикасының арнайы заңнамасында айқындалған жағдайлардан басқа кезде, өсімдіктердің сирек кездесетін және жойылып кету қаупі төнген түрлерінің тізбесіне енгiзiлген жабайы өсетін өсiмдiктер мен саңырауқұлақтар түрлерiн, сондай-ақ құрамында есiрткi бар өсiмдiктер мен құрамында есiрткi бар табиғи шикiзат жинау мен дайындауға тыйым салынады.

6. Жеке тұлғалар өрт қауiпсiздiгi ережелерiн сақтауға, ағаштар мен бұталарды сындырмауға және кеспеуге, орман ағаштарының зақымдануына, ормандардың ластануына, құмырсқа илеулерiнiң, құс ұяларының бұзылуына жол бермеуге, жабайы өскен тағамдық орман ресурстарын, дәрiлiк шикiзатты олардың молықтырылуына нұқсан келмейтiн мерзiмде және тәсiлдермен жинауға мiндеттi.

7. Жеке тұлғалардың мемлекеттiк орман қоры аумағында аң аулау және балық аулау мақсатында болуы осы Кодекспен регламенттеледi.

Ескерту. 42-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-бөлім. Орман шаруашылығын ұйымдастыру
7-тарау. Орман шаруашылығын ұйымдастыру негіздері

43-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман шаруашылығын ұйымдастыру

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман шаруашылығын ұйымдастыру:

1) орман орналастыру iсiн жүргiзудi;

2) мемлекеттiк орман қорын санаттарға бөлудi;

3) мемлекеттiк орман қорын алқаптар түрлерi бойынша бөлудi;

4) кесу жасын белгiлеудi;

5) кесу жүйесi мен орман ресурстарын молықтыру жүйесiн белгiлеудi;

6) орман пайдалану нормаларын белгiлеудi;

7) ормандарды күзету мен қорғау жөнiнде шаралар белгiлеудi;

8) орман селекциясы мен орман тұқым шаруашылығын жүргізуді;

9) ормандарды зерттеу, есепке алу, күзету, қорғау, молықтыру, орман өcipу, орман пайдалануды реттеу және Қазақстан Республикасының орман заңдарының сақталуына бақылауды жүзеге асыру жөнiндегi өзге де құқықтық, ұйымдастырушылық және техникалық iс-шараларды қамтиды.

2. Мемлекеттiк орман қорын тиiмдi күзету мен қорғауды қамтамасыз ету үшiн мемлекеттiк орман иелiктерi аумағы орманшылықтарға, орман шеберi учаскелерiне және орман қарау аймағына бөлiнедi.

44-бап. Мемлекеттiк орман қорының санаттары және орман пайдалануды шектеу режимi

1. Қазақстан Республикасындағы барлық орман су күзету, егiс-топырақ қорғау, гендiк, санитарлық-гигиеналық, сауықтыру және өзге де пайдалы функцияларды атқаратын қорғаныштық орман болып табылады.

2. Ормандардың атқаратын функцияларының басымдықтарына қарай мемлекеттiк орман қоры:

1) ерекше қорғалатын орман аумақтары, оның iшiнде:

мемлекеттiк табиғи қорықтар ормандары;

мемлекеттiк ұлттық табиғи парктер ормандары;

мемлекеттiк табиғи резерваттар ормандары;

мемлекеттiк өңiрлiк табиғи парктер ормандары;

мемлекеттiк қорық аймақтары ормандары;

табиғаттың мемлекеттiк орман ескерткiштерi;

орманның гендiк резерваттарын қоса, ғылыми маңызы бар орман учаскелерi;

аса құнды орман алаптары;

жаңғақ кәсiпшiлiгi аймақтары;

орман-жемiс екпелерi;

аса биiк тау ормандары;

2) мемлекеттiк қорғаныштық орман белдеулерi;

3) қала ормандары;

4) елдi мекендердiң және емдеу-сауықтыру мекемелерiнiң жасыл аймақтары;

5) эрозияға қарсы ормандар;

6) өзендер, көлдер, су қоймалары мен басқа да су объектiлерi жағалауларындағы тыйым салынған орман белдеулерi;

7) халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланудағы темiр жолдар мен автомобиль жолдары, каналдар, магистральдық құбырлар мен басқа да желiлiк құрылыстардың бөлiп берiлген белдеулерiндегi қорғаныштық екпелер;

8) халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланудағы темiр жолдар мен автомобиль жолдары бойындағы қорғаныштық орманды белдеулер;

9) егiс-топырақ қорғаныштық ормандар санаттарына бөлiнедi.

3. Халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланудағы темiр жолдар мен автомобиль жолдары бойындағы қорғаныштық орманды белдеулерге жұмыс iстеп тұрған және салынып жатқан темiр жолдарға бөлiнген белдеулерге iргелес жатқан, темiр жол төсемiнен екi жаққа қарай бес жүз метр шегiндегi орман және халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланудағы автомобиль жолдарына бөлiнген белдеулерге iргелес жатқан, жолдың ортасынан екi жаққа қарай екi жүз елу метр шегiндегi орман жатады.

4. Мемлекеттiк орман қоры санаттарында орман пайдалануды шектеудiң мынадай режимдерi белгiленедi:

1) қорық режимi - осы Кодексте айтылған жағдайларды қоспағанда, орман пайдаланудың барлық түрлерiне, оның iшiнде ағаштарды кесуге тыйым салынады;

2) тапсырыс режимi - басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесуге (ағаш кесудiң өзге түрлерi осы Кодексте айтылған жағдайларда ғана жүргiзiлуi мүмкiн), шайыр мен ағаш шырындарын, қосалқы сүрек ресурстарын дайындауға, шөп шабу мен мал жаюға тыйым салынады;

3) шектеулi шаруашылық қызметiнiң режимi - жапырақты сүрекдiңдерді қоспағанда, басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесуге (ағаш кесудiң өзге де түрлерi осы Кодексте айтылған жағдайларда ғана жүргiзiлуi мүмкiн), шайыр мен ағаш шырындарын, қосалқы сүрек ресурстарын дайындауға тыйым салынады.

Ескерту. 44-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

45-бап. Мемлекеттiк орман қорын санаттарға жатқызу, бiр санаттан екiншi санатқа ауыстыру, сондай-ақ ерекше қорғаныштық учаскелердi бөлу

1. Мемлекеттiк орман қорын санаттарға жатқызу, бiр санаттан екiншi санатқа ауыстыру, сондай-ақ орман пайдалануға тыйым салынатын немесе ол шектелетiн ерекше қорғаныштық учаскелерге бөлiнуi мемлекеттiк экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болған кезде орман орналастыру материалдары және (немесе) арнайы зерттеулер негiзiнде оның экологиялық және әлеуметтiк-экономикалық маңызына қарай жүргiзiледi.

2. Мемлекеттiк орман қорын санаттарға жатқызуды, сондай-ақ бiр санаттан екiншi санатқа ауыстыруды Қазақстан Республикасының Үкiметi жүргiзедi.

3. Мемлекеттiк орман қорында, осы Кодекстiң 44-бабы 2-тармағының 1) - 5) тармақшаларында көрсетiлген санаттарды қоспағанда, орман пайдаланудың шектеулi режимiмен ерекше қорғаныштық учаскелер бөлiнуi мүмкiн.

Ерекше қорғаныштық учаскелер басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу ережелерiне сәйкес орман орналастыру немесе арнайы зерттеулер кезiнде бөлiнедi.

46-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде кесу жасын белгiлеу

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде кесу жасы ормандардың маңызы мен өнiмдiлiгi, олардың атқаратын функциялары, ағаш және бұта тұқымдастарының биологиялық ерекшелiктерi, сондай-ақ сүректiң мақсатты пайдаланылуы негiзге алына отырып айқындалады.

2. Кесу жасын негiздеу орман орналастыру кезiнде немесе ғылыми зерттеулер нәтижелерi бойынша жүргiзiледi.

3. Кесу жасын бекiтудi уәкiлеттi орган жүзеге асырады.

47-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi есептi кеспеағаш аймағы

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi есептi кеспе ағаш аймағы - басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу тәртiбiмен сүрек дайындаудың орман орналастыру кезiнде орманды үздiксiз және сарқылмайтындай етiп пайдалану принципi негiзге алына отырып, әрбiр мемлекеттiк орман иелiгi бойынша тексеру кезеңiне белгiленетiн жыл сайынғы нормасы.

Республиканың бүкiл аумағы және оның жекелеген облысының аумағы үшiн есептi кеспеағаш аймағы жекелеген мемлекеттiк орман иелiктерiнiң есептi кеспеағаш аймағының жиынтығы ретiнде айқындалады.

2. Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі есептік кеспеағаш аймағын мемлекеттік орман иеленушінің орман орналастыру жобасының құрамында уәкілетті орган бекітеді.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
3-тармаққа өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман ресурстары сүрек дайындау үшiн ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға берiлген жағдайда, есептi кеспеағаш аймағы осы учаскелер үшiн, қажетiне қарай уәкiлеттi орган айқындаған тәртiппен белгiленуi мүмкiн.

4. Мемлекеттiк орман қорының шекарасы мен жай-күйi, басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу жасы, мемлекеттiк орман қорының қорғаныштық санаты өзгерген кезде есептi кеспеағаш аймағына өзгерiстер енгiзiледi.

Мемлекеттiк орман қоры учаскесiнде өзгертiлген есептi кеспеағаш аймағын бекiтудi мемлекеттiк экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болған кезде уәкiлеттi орган жүргiзедi.

Ескерту. 47-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

48-бап. Мемлекеттiк орман қоры алқаптарының түрлерi

Мемлекеттiк орман қорының құрамы:

1) орман алқаптарына (орманды алқаптар; орманның жинақталмаған ағаштары; арнайы мақсаттағы плантациялар, орман питомниктерi, сондай-ақ ағаш өспеген алқаптар - ағашы кесiлген, өртең, алаңқай, селдiр ормандар);

2) ағаш өспеген алқаптарға (ауыл шаруашылығы алқаптары, жолдар, орманның шаршы соқпақтары, өртке қарсы жыртылған жерлер, усадьбалар, сулар, батпақтар, мұздақтар, құмайт жерлер және мемлекеттiк орман қоры құрамындағы басқа да алқаптар) бөлiнедi.

49-бап. Орман шаруашылығын жүргiзуге және орман пайдалануға байланысты мақсаттарда пайдалану үшiн мемлекеттiк орман қорындағы орман алқаптарын ағаш өспеген алқаптарға айналдыру

1. Орман шаруашылығын жүргiзуге және орман пайдалануға байланысты мақсаттарда пайдалану үшiн мемлекеттiк орман қорындағы орман алқаптарын ағаш өспеген алқаптарға айналдыруды орман орналастыру немесе арнайы зерттеулер материалдары негiзiнде аумақтық бөлімше жүргiзедi.

Алаңқай жерлер топырақ зерттеу және орман орналастыру материалдары бойынша орман өсiруге жарамсыз деп танылған жағдайларда ағаш өспеген алқаптарға айналдырылуы мүмкiн.

2. Аумақтық бөлімшенің орман шаруашылығын жүргiзуге және орман пайдалануға байланысты мақсаттарда орманды алқаптарды ағаш өспеген алқаптарға айналдыру туралы шешiмiнде учаскенiң орналасқан жерi, оның көлемi, ағаш өспеген алқапқа айналдыруды жүзеге асырудың мақсаты мен мерзiмi, атқаруға рұқсат етiлген жұмыстардың тiзбесi, ағаш өспеген алқапқа айналдыру мерзiмi аяқталғаннан кейiнгi осы учаскенi жаңғырту жөнiндегi iс-шаралар көрсетiледi.

Ескерту. 49-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

50-бап. Мемлекеттiк орман қорындағы ағаш өспеген алқаптарды орманды алқаптарға айналдыру

Мемлекеттiк орман қорындағы ағаш өспеген алқаптарды орманды алқаптарға айналдыруды уәкiлеттi орган белгiлеген тәртiппен мемлекеттiк орман иеленушi жүргiзедi.

51-бап. Мемлекеттiк орман қоры жерiн орман шаруашылығын жүргiзуге байланысты емес мақсаттар үшiн басқа санаттардағы жерге ауыстыру және (немесе) мемлекеттiк орман қоры жерiн мемлекет мұқтажы үшін алып қою

1. Мемлекеттiк орман қоры жерiн орман шаруашылығын жүргiзуге байланысты емес мақсаттар үшiн басқа санаттардағы жерге ауыстыруды және (немесе) мемлекеттiк орман қоры жерiн мемлекет мұқтажы үшін алып қоюды Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сәйкес Қазақстан Республикасының Үкiметi жүзеге асырады.

1-1. Мемлекеттік орман қоры жерін орман шаруашылығын жүргізуге байланысты емес мақсаттар үшін басқа санаттардағы жерге ауыстыруға айрықша жағдайларда орман орналастыру және жерге орналастыру материалдары негізінде Қазақстан Республикасының орман және жер заңнамасының талаптарына сәйкес мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болған кезде және:

1) ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды құруға және кеңейтуге;

2) халықаралық міндеттемелерді орындауға;

3) кен орны учаскесінің астынан пайдалы қазбалар табылып, оларды игерудің баламалы нұсқалары болмауына;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
4) тармақша жаңа редакцияда көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4) халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдарын және теміржолдарды, электр беру желілерін, байланыс желілерін және магистральдық құбыржолдарды ықтимал орналастырудың баламалы нұсқалары болмаған кезде оларды салуға;

5) елді мекендердің шекарасы (шегі) өзгеріп, оларды ықтимал орналастырудың басқа нұсқалары болмауына;

6) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік шекарасының объектілері мен қорғаныс мұқтаждарына арналған объектілерді жайластыруға байланысты ғана жол беріледі.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
7) тармақшамен толықтыру көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің 3) және 4) тармақшаларында көзделген жағдайларда орман қорының жері ауыстырылған кезде пайдасына учаске ауыстырылатын тұлғалар ауыстырылатын учаске алаңының екі еселенген мөлшерінде орман дақылдарын өтемдік отырғызуды және мемлекеттік орман қорының құрамына ауыстыру үшін мемлекеттік орман иеленушіге өтемақы тәртібімен тиісті жергілікті атқарушы органдар берген жер учаскелерінде оларды отырғызғаннан кейін алғашқы үш жыл бойы орман дақылдарына күтім жасауды жүзеге асырады.

2. Мемлекеттiк орман қоры жерiн орман шаруашылығын жүргiзуге байланысты емес мақсаттар үшiн басқа санаттардағы жерге ауыстырған және (немесе) мемлекеттiк орман қоры жерiн мемлекет мұқтаждығы үшін алып қойған кезде, көрсетілген ауыстыруды және (немесе) алып қоюды өз мүддесi үшiн жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар уәкілетті орган белгiлеген тәртiппен орман шаруашылығы өндiрiсiндегi шығасылар мен шығындардың орнын толтырады.

3. Мемлекеттiк орман қоры жерiн орман шаруашылығын жүргiзуге байланысты eмec мақсаттар үшiн басқа санаттардағы жерге ауыстырған және (немесе) мемлекеттiк орман қоры жерiн мемлекет мұқтажы үшін алып қойған кезде осы жерлердегi екпелердi сақтау немесе кесу туралы және кесiлген жағдайда алынатын сүректі пайдалану туралы мәселе бiр мезгiлде шешiледi.

Ескерту. 51-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі): 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

51-1-бап. Басқа санаттардағы жерді орман қоры жеріне ауыстыру

1. Басқа санаттардағы жерде табиғи өсiп шығатын екпелер орман қорының құрамына енгізілуге жатады.

2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген екпелерді анықтауды, құжаттаманы ресімдеуді және оны уәкілетті органға ұсынуды облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi атқарушы органы жүзеге асырады.

3. Басқа санаттардағы жерді орман қоры жеріне ауыстыру Қазақстан Республикасының жер заңнамасына және осы Кодекске сәйкес уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жүзеге асырылады.

Ескерту. 7-тарау 51-1-баппен толықтырылды - ҚР 15.06.2017 № 73-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

52-бап. Жекеше орман қоры жерiнiң мақсатты пайдаланылуын өзгерту

Жекеше орман қоры жерiнiң мақсатты пайдаланылуын өзгерту Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сәйкес жүргiзiледi.

53-бап. Ормандардың жай-күйi мен молықтырылуына әсер ететiн объектiлер салынатын орындарды келiсу

1. Ормандардың жай-күйi мен молықтырылуына әсер ететiн объектiлер салынатын орындар санитариялық-эпидемиологиялық сараптама мiндеттi түрде жүргiзiле отырып, уәкiлеттi органмен келiсiледi.

2. Кәсiпорындарды, ғимараттарды және басқа объектiлердi орналастырған, жобалаған, салған және пайдалануға берген кезде, сондай-ақ ормандардың жай-күйiне әсер ететiн жаңа технологиялық процестердi енгiзген кезде ормандарды ақаба судың, өнеркәсiптiк және коммуналдық-тұрмыстық шығарындылардың, қалдықтардың және төгiндiлердiң жағымсыз әсерiнен сақтауды қамтамасыз ететiн iс-шаралар көзделiп, жүзеге асырылуға тиiс.

3. Ормандардың жай-күйiне зиянды әсердi болдырмайтын құрылғылармен қамтамасыз етiлмеген кәсiпорындарды, цехтарды, көлiк жолдары мен басқа да объектiлердi пайдалануға беруге тыйым салынады.

Ескерту. 53-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

54-бап. Мемлекеттiк орман қорында орман шаруашылығын жүргiзуге және орман пайдалануға байланысты емес жұмыстарды жүргiзу

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
1-тармаққа өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (31.12.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Мемлекеттiк орман қорында құрылыс жұмыстарын жүргiзу, кең таралған пайдалы қазбаларды өндiру, коммуникациялар тарту және орман шаруашылығын жүргiзуге және орман пайдалануға байланысты емес өзге де жұмыстарды орындау, егер бұл үшiн мемлекеттiк орман қорының жерiн басқа жер санаттарына ауыстыру және (немесе) оларды алып қою қажет болмаса, тиісті экологиялық рұқсат не мемлекеттiк экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болған кезде уәкiлеттi органмен келiсу бойынша облыстың жергілікті атқарушы органының шешiмi негiзiнде жүзеге асырылады.

1-1. Мемлекеттік орман қоры жерінде уранды жерасты ұңғымасында шайып сілтісіздендіру әдісімен өндіру оны басқа санаттардағы жерге ауыстырмай, уәкілетті орган айқындаған тәртіппен, бүлінген жер учаскелерін кейіннен рекультивациялай отырып және оларды орман иеленушіге бере отырып жүзеге асырылады.

Жер қойнауын пайдаланушылар мемлекеттік орман қоры учаскелерін уранды жерасты ұңғымасында шайып сілтісіздендіру әдісімен өндіру үшін пайдаланған кезде жер қойнауын игерудің алғашқы үш жылы бойы пайдаланылатын учаскенің екі есе мөлшерінде орман екпелерін өтемдік отырғызуды және орман айналған алаңға ауыстырылғанға дейін оларды күтіп-ұстауды жүргізуге міндетті.

2. Облыстың жергілікті атқарушы органының шешiмiнде жүргiзiлетiн жұмыстардың атауы, оларды орындау мерзiмдерi мен шарттары, қоршаған ортаны қорғау жөнiндегi экологиялық талаптар, жер учаскелерін қалпына келтіру жөніндегі іс-шаралар және оларды жүргізу мерзімдері көрсетiледi.

Ескерту. 54-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бөлім. Орман орналастыру, орман қорының мемлекеттік есебі, мемлекеттік орман кадастры және мемлекеттік орман мониторингі

8-тарау. Орман орналастыру

55-бап. Орман орналастыру

1. Орман орналастыру орман шаруашылығын жүргiзудiң тиiмдiлiгiн арттыруға, орман шаруашылығында бiрыңғай ғылыми-техникалық саясатты жүзеге асыруға, орман қорының ұтымды пайдаланылуын қамтамасыз етуге бағытталған iс-шаралар жүйесiн қамтиды.

Орман орналастыру кезiнде:

1) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен мемлекеттiк орман қорының шекарасын және мемлекеттiк орман иелiктерiнiң шаруашылықiшiлік ұйымдастырылуын айқындау, оның ішінде орманшылықтарға, орман шеберiнiң учаскелерiне және орман қарау аймағына бөлу;

2) топографиялық-геодезиялық жұмыстарды орындау мен мемлекеттiк орман қорын арнайы картаға түсiру;

3) ормандардың тұқымдық және жас құрамын, олардың жай-күйін анықтай отырып, орман қорын түгендеу, сондай-ақ орман ресурстарының сапалық және сандық сипаттамаларын анықтау;

4) мемлекеттiк табиғат-қорық қоры объектiлерiн, орманның аса сирек кездесетiн өсiмдiктерiн және ерекше қорғаныштық учаскелердi анықтау;

5) басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу, аралық пайдалану мақсатында ағаш кесу, өзгедей мақсатта ағаш кесу, ормандарды молықтыру мен орман өсiру, суландыру, күзету мен қорғау жөнiндегi iс-шараларды және басқа да орман шаруашылығы iс-шараларын жүргiзу үшiн мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн анықтау, сондай-ақ оларды жүргiзудiң тәртiбi мен тәсiлдерiн анықтау;

6) мемлекеттiк орман қорын санаттарға жатқызуды негiздеу, мемлекеттiк орман қорын бiр санаттан екiншi санатқа ауыстыру, ағаш өспеген алқаптарды орманды алқаптарға айналдыру жөнiнде ұсыныстар әзiрлеу, сондай-ақ мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн алқаптар түрiне жатқызу және оларды негiздеу;

7) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде есептi кеспеағаштарды, аралық мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу мөлшерiн, басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу жасын анықтау;

8) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ормандарды молықтыру мен орман өсiру, орман тұқым шаруашылығы, ормандарды күзету мен қорғау жөнiндегi iс-шаралардың, басқа да орман шаруашылығы iс-шараларының көлемiн анықтау;

8-1) артықшылығы бар, қалыпты және кемiстiгi бар екпелерді қоса алғанда, орман екпелерін селекциялық тұрғыдан бағалау;

9) жанама орман пайдалану мен қосалқы сүрек ресурстарын дайындау, мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн аңшылық шаруашылығының мұқтаждары, сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристiк және спорттық мақсаттар үшiн пайдалану мөлшерiн айқындау;

9-1) орман шаруашылығын жүргiзуге кешендi баға беру кезінде өткен тексеру кезеңi iшiнде орман қоры аумағында өрттен және ағаштың заңсыз кесілуінен келтірілген залалды айқындау;

10) орманды биологиялық зерттеулер;

11) орман орналастыру жобаларын жүзеге асыруды авторлық қадағалау;

12) орман шаруашылығын жүргiзудiң негiзгi ережелерiн әзiрлеу және облыстар бойынша орман орналастырудың жиынтық жобаларын жасау жүзеге асырылады.

13) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2. Орман ресурстарын есепке алуға, орман қорының аумақтық құрылымына, оның ішінде мемлекеттік орман қорының шекараларын белгілеуге, ормандардың мемлекеттік мониторингіне, орман шаруашылығын жүргізуді жоспарлауға және орман пайдалануға байланысты орман орналастыру мемлекеттік монополияға жатады және оны мемлекеттік орман орналастыру ұйымы жүзеге асырады.

Мемлекеттік монополия субъектісі өндіретін және (немесе) өткізетін тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) бағаларын монополияға қарсы органмен келісу бойынша уәкілетті орган белгілейді.

3. Орман орналастыру материалдары мемлекеттiк орман қоры жерiнiң шекарасын белгiлейтiн және нақтылайтын кезде, жерге орналастыру жұмыстарын жүргiзу кезiнде қолданылады.

Ескерту. 55-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

56-бап. Орман орналастыруды жүргізу жүйесі

1. Орман орналастыру уәкілетті орган бекіткен мемлекеттік орман қоры аумағында орман орналастыруды жүргізу қағидаларына, сондай-ақ нұсқаулығына сәйкес бiрыңғай жүйе бойынша орындалады.

2. Мемлекеттiк орман қоры аумағына орман орналастыруды уәкiлеттi органның құзырындағы мемлекеттiк орман орналастыру ұйымдары аэрофототүсірілімі мен ғарыш түсірілімінің материалдарын қолдана отырып жүргiзедi.

3. Бастапқы орман орналастыруды жүргiзбей және осы Кодексте айқындалған тәртiппен бекiтiлген орман орналастыру құжаттамасынсыз мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман шаруашылығын жүргiзу мен орман пайдалануға тыйым салынады.

4. Мемлекеттік орман иелігі аумағында ревизиялық кезең аяқталған және орман орналастырудың жаңа құжаттамасы қолданысқа енгізілгенге дейін:

1) өртке қарсы іс-шаралар ревизиялық кезеңнің соңғы жылына белгіленген көлемдерде орындалады;

2) ағашты санитариялық мақсатта кесуді қоса алғанда, орман қорғау іс-шаралары ормандардың санитариялық жай-күйіне қарай, мемлекеттік орман иеленушілер немесе уәкілетті органның мамандандырылған ұйымдары жүргізетін орман-патологиялық зерттеп-қараулардың материалдары бойынша айқындалатын көлемдерде жүзеге асырылады;

3) ормандарды молықтыру және орман өсіру жөніндегі іс-шаралар орман дақылдары қорының болуына қарай, ревизиялық кезеңнің соңғы жылына белгіленген көлемдерде, бірінші кезекте, ағаш кесілген жерлер мен өртеңдерде орындалады;

4) орманды күтіп-баптау мақсатында ағаш кесу өспей қалған немесе ағаштардың басты тұқымдыларының өсуіне кедергі келтіретін ағаштарды кесіп тастауды қажет ететін екпелердің болуына қарай, ревизиялық кезеңнің соңғы жылына белгіленген көлемдерде орындалады;

5) басты мақсатта пайдалану үшін ағаш кесу есепті кеспеағаш аймағының орман орналастыру жобасында белгіленген шекте уәкілетті орган бекіткен жыл сайынғы кеспеағаш аймағы қоры мөлшерінде жүргізіледі. Бір жыл бойы есепті кеспеағаш аймағына осы Кодексте айқындалған тәртіппен өзгерістер енгізіледі;

6) орман пайдаланудың осы бөліктің 2), 4) және 5) тармақшаларында көрсетілмеген қалған түрлері осы Кодексте айқындалған тәртіппен ревизиялық кезеңнің соңғы жылына белгіленген көлемдерде жүзеге асырылады.

Мемлекеттік орман иеленушілер мемлекеттік орман қоры учаскелерінде жүргізіліп жатқан іс-шаралар мен орман пайдалану туралы деректерді бұрынғы орман орналастыру материалдарына енгізуге міндетті.

Ескерту. 56-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

57-бап. Мемлекеттiк орман иелiктерiнiң орман орналастыру жобалары

1. Мемлекеттiк орман қорында орман орналастыру кезiнде орман орналастыру жобалары жасалады, оларда өткен тексеру кезеңi iшiнде орман шаруашылығын жүргiзу мен мемлекеттiк орман қорын пайдалануға кешендi баға берiледi, орман шаруашылығы іс-шаралары жоспарланады және орман шаруашылығын ұйымдастыру мен жүргiзудiң келесi тексеру кезеңiне арналған негiзгi ережелерi әзiрленедi.

2. Мемлекеттiк экологиялық сараптамадан өткен мемлекеттiк орман иелiктерiнiң орман орналастыру жобалары мен орман орналастырудың басқа да құжаттарын уәкiлеттi орган бекiтедi және олар орман шаруашылығын жүргiзу, оның ағымдағы және болашақтағы дамуын жоспарлау үшiн мiндеттi нормативтiк актiлер болып табылады.

3. Орман орналастыру жобалары орман орналастыру жұмыстары аяқталғаннан кейiнгi жылдың 1 қаңтарынан бастап қолданысқа енгiзiледi.

Ескерту. 57-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

58-бап. Орман қоры туралы ақпарат

1. Орман қоры туралы ақпарат орман қорының мемлекеттiк есебi, мемлекеттiк орман кадастры, мемлекеттiк орман мониторингi, орман орналастыру деректерiн және уәкiлеттi орган және (немесе) мемлекеттік орман орналастыру ұйымдары алған өзге де деректердi қамтиды.

2. Орман қоры туралы ақпарат мемлекеттiк меншiк болып табылады, оны жеке және заңды тұлғалардың пайдалану тәртiбi мен шарттарын уәкiлеттi орган Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарға сәйкес айқындайды.

Ескерту. 58-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

9-тарау. Орман қорының мемлекеттік есебі, мемлекеттік
орман кадастры және мемлекеттік орман мониторингі

59-бап. Орман қорының мемлекеттiк есебi

1. Орман қорының мемлекеттiк есебi Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен орман қорының күзетiлуiн, қорғалуын, ормандардың молықтырылуы мен орман өсiрудi, орманның пайдаланылуын, орман қорының сандық және сапалық өзгерiстерiне жүйелi бақылау жасауды ұйымдастыру және мемлекеттiк органдарды, мүдделi жеке және заңды тұлғаларды орман қоры туралы ақпаратпен қамтамасыз ету үшiн жүргiзiледi.

Мемлекеттiк орман қорының құрамындағы ерекше қорғалатын орман аумақтары жеке бөлiнедi және есепке алынады.

Мемлекеттiк табиғи қорықтар, мемлекеттiк ұлттық табиғи парктер, мемлекеттiк өңiрлiк табиғи парктер мен мемлекеттiк табиғи резерваттар шекарасындағы мемлекеттiк табиғи ескерткiштер солардың құрамында есепке алынады.

Орман қорының мемлекеттiк есебiнiң деректерi мемлекеттiк орман кадастрын жүргiзген кезде пайдаланылады.

2. Орман қорын мемлекеттік есепке алудың нысанын уәкілетті орган мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті мемлекеттік органмен келісе отырып бекітеді.

3. Орман қорын мемлекеттік есепке алуды уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес мемлекеттік орман орналастыру ұйымы жүргізеді.

Ескерту. 59-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2010.03.19 № 258-IV, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

60-бап. Мемлекеттiк орман кадастры

1. Мемлекеттiк орман кадастры орман қорының құқықтық режимi, оны орман иеленушiлер арасында бөлу, орман қорының сандық және сапалық жай-күйi, мемлекеттiк орман қорын санаттары бойынша бөлу туралы мәлiметтер жүйесiн және орман қорының орман шаруашылығын жүргiзу мен шаруашылық қызметтiң нәтижелерiн бағалау үшiн қажеттi басқа да экологиялық және экономикалық сипаттамалары туралы деректердi қамтиды.

1-1. Мемлекеттік орман кадастрын уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес мемлекеттік орман орналастыру ұйымы жүргізеді.

2. Мемлекеттiк орман кадастрының деректерi орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару, оны жүргiзудi ұйымдастыру, орман шаруашылығын жүргiзуге және мемлекеттiк орман қорын пайдалануға байланысты емес мақсаттарда орман алқаптарын ағаш өспеген алқаптарға айналдыру және (немесе) мемлекеттiк орман қоры жерiн алып қою, ормандарды пайдаланудың төлемақысы мөлшерiн белгiлеу, орман пайдаланушылар мен орман иеленушiлердiң шаруашылық қызметiн бағалау кезiнде пайдаланылады.

3. Мемлекеттiк орман кадастры көрсеткiштерiнiң тiзбесi мен ормандарды экономикалық бағалау әдiстемесiн уәкiлеттi орган айқындайды.

Ескерту. 60-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

61-бап. Мемлекеттiк орман мониторингi

Ормандардың мемлекеттік мониторингi орман қорын күзету, қорғау, пайдалану және орман өсіру, ормандардың биологиялық әралуандығы мен экологиялық функцияларын сақтау саласында мемлекеттік басқару мақсатында орман қорының жай-күйi мен серпінін байқау, бағалау және болжау, оның ішінде Жерді қашықтан зондтау деректерін пайдалана отырып байқау, бағалау және болжау жүйесiн бiлдiредi.

Ормандардың мемлекеттік мониторингін уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес мемлекеттік орман орналастыру ұйымы жүргізеді.

Ескерту. 61-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 08.04.2016 № 490-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 21.12.2022 № 167-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-бөлім. Ормандарды күзету, қорғау, молықтыру мен орман өсіру, орман тұқым шаруашылығы

10-тарау. Орман қорын күзету мен қорғау

62-бап. Мемлекеттiк орман қорын күзету мен қорғау мiндеттерi

Мемлекеттiк орман қорын күзету мен қорғаудың негiзгi мiндеттерi:

1) ормандағы өрттердiң алдын алу, оларды дер кезiнде байқап, жою жөнiндегi іс-шараларды жүргiзу;

2) мемлекеттiк орман қоры аумағындағы барлық жұмыс iстейтiн әрi сонда орналасқан ұйымдардың, сондай-ақ орманда болатын жеке тұлғалардың ормандарда өрт қауiпсiздiгi ережелерi мен санитарлық ережелердi сақтауын қамтамасыз ету;

3) орманды заңсыз ағаш кесуден, зақымдаудан, ұрлаудан және Қазақстан Республикасының орман заңдарын басқадай бұзушылықтан қорғау, сондай-ақ мемлекеттiк орман қоры жерлерiн күзету;

4) орман пайдаланушылардың сүрiктi түбiрiмен босату, мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ағаш кесу ережелерiн және орман пайдаланудың басқа да түрлерi ережелерiн орындауын қамтамасыз ету;

5) орман зиянкестерi мен ауруларының ошақтарын дер кезiнде анықтау, олардың өсiп-көбеюiн болжау және оларға қарсы күресу;

6) биотехникалық iс-шараларды жүргiзу;

7) мемлекеттiк орман қоры аумағында аң аулау мен балық аулау ережелерiн сақтауды қамтамасыз ету;

8) мемлекеттiк орман қорының күзетiлуiн, қорғалуын, ормандардың молықтырылуын, ұтымды пайдаланылуын және орман өсiрудi қамтамасыз ететiн басқа да iс-әрекеттер;

9) Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасында белгіленген экологиялық талаптардың сақталуын қамтамасыз ету;

10) климаттың өзгеруіне бейімделу және климаттың өзгеруіне осалдықты азайту жөніндегі іс-шараларды жүргізу болып табылады.

Ескерту. 62-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2007.01.09 № 213, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

63-бап. Орман қорын күзету мен қорғау жөнiндегi іс-шараларды жүзеге асыру

1. Уәкілетті орган, уәкілетті органның ведомствосы, аумақтық бөлімшелер, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары, орман иеленушiлер, орман пайдаланушылар орман қорын күзету мен қорғау жөнiндегi iс-шараларды жүзеге асыруды қамтамасыз етедi.

2. Ормандарды өрттен қорғау жөніндегі іс-шаралар уәкілетті орган бекіткен ормандардағы өрт қауіпсіздігі қағидаларымен регламенттеледі.

3. Ормандағы өрт қауiпсiздiгi ережелерiне сәйкес өрт қаупi жағдайын бәсеңдету мақсатында орман иелерi өткiзетiн орман қоры аумағындағы және оған iргелес аумақтарда басқарылатын өртеуден басқа, жердiң барлық санаттарында шөптесiн өсiмдiктердi өртеуге тыйым салынады.

4. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары өрт қаупi жоғары кезеңде қажет болған жағдайларда жеке тұлғалардың орманда болуына және оған көлiк құралдарымен кіруіне, сондай-ақ мемлекеттiк орман қоры аумағында жұмыстың белгiлi бiр түрлерiн жүргiзуге шектеу қояды.

5. Жеке тұлғалар мен заңды тұлғаларды ормандағы өрттердi сөндiруге тарту тәртiбi Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленедi.

Ескерту. 63-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

64-бап. Орман шаруашылығы объектiлерiндегi мемлекеттiк өрт қадағалау

Ескерту. 64-бап алып тасталды - ҚР 11.04.2014 № 189-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

65-бап. Орман қорын күзету және қорғау жөніндегі авиациялық жұмыстар

1. Орман қорын күзету және қорғау жөніндегі авиациялық жұмыстарды уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес орман қорын күзету және қорғау жөніндегі авиациялық жұмыстарды жүргізу саласында маманданған ұйымдар жүзеге асырады.

2. Ормандарды өрттерден күзету және қорғау жөніндегі авиациялық жұмыстарды орындау үшін орман қорын күзету және қорғау жөніндегі авиациялық жұмыстарды жүргізу саласында маманданған ұйымдар мемлекеттік метеорологиялық қызметтің қысқа мерзімді, орта мерзімді және ұзақ мерзімді ауа райы болжамдарымен қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 65-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

65-1-бап. Мемлекеттік өртке қарсы қызметтің орман қорын күзетуге қатысуы

Мемлекеттік өртке қарсы қызметті ормандағы өрттерді сөндіруге тарту тәртібі азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның уәкілетті органмен және (немесе) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарымен жасалған келісімімен регламенттеледі.

Ескерту. 10-тарау 65-1-баппен толықтырылды - ҚР 11.04.2014 № 189-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

66-бап. Өртке қарсы ерікті құралымдардың орман қорын күзетуге қатысуы

Ескерту. 66-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 11.04.2014 № 189-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Орман қорын өрттен күзетуге, олардың алдын алу және оларды сөндіруге өртке қарсы ерікті құралымдар қатысуға құқылы.

2. Өртке қарсы ерікті құралымдарды құру және олардың жұмыс істеуі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 66-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

67-бап. Мемлекеттiк орман қорын орман зиянкестерi мен ауруларынан қорғау

1. Мемлекеттiк орман қорын орман зиянкестерi мен ауруларынан қорғау мемлекеттiк орман қорының жай-күйiн жүйелi түрде қадағалап отырумен, ошақтардың пайда болуының алдын алу, оларды оқшаулау мен жою шаралары арқылы орман зиянкестерi мен ауруларының ошақтарын дер кезiнде анықтаумен қамтамасыз етiледi.

2. Мемлекеттiк орман қорын орман зиянкестерi мен ауруларынан қорғау:

1) ағымдағы, экспедициялық, аэровизуальдi және басқа да орман-патологиялық зерттеулер;

2) орман зиянкестерi мен ауруларының өсiп-көбеюiн жалпы, алдын ала және егжей-тегжейлi қадағалау;

3) орман зиянкестерi мен ауруларына қарсы күрес жөнiндегi жер бетiндегi және авиациялық жұмыстарды жүзеге асыру;

4) орман зиянкестерi мен ауруларының алдын алу мен оның ошақтарын жою iс-шараларын қамтиды.

2-1. Алып тасталды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

3. Мемлекеттiк орман қорын орман зиянкестерi мен ауруларынан қорғау жөнiндегi iс-шаралар уәкілетті орган бекiткен ормандардағы санитариялық қағидалармен регламенттеледi.

Ескерту. 67-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

68-бап. Жеке тұлғалар мен қоғамдық бірлестіктердің орман қорын күзетуді, қорғауды, пайдалануды, ормандарды молықтыруды және орман өсіруді қамтамасыз етуге қатысуы

Жеке тұлғалар мен қоғамдық бірлестіктер Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес орман қорын күзетуді, қорғауды, пайдалануды, ормандарды молықтыруды және орман өсіруді қамтамасыз етуге қатысады.

Халық орман қорын күзетуге, қорғауға, пайдалануға, ормандарды молықтыруға және орман өсіруге жергілікті өзін-өзі басқару органдары арқылы қатысады. Мемлекеттік органдар мен ұйымдар орман қорын күзетуге, қорғауға, пайдалануға, ормандарды молықтыруға және орман өсіруге байланысты жергілікті маңызы бар мәселелерді шешуде жергілікті өзін-өзі басқару органдарына жәрдем көрсетеді.

Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру мақсатында құрылған қоғамдық бірлестіктер ормандардың биологиялық әр алуандығын, мемлекеттік табиғи-қорық қорының объектілерін, мәдени және табиғи мұраны сақтау, орман ресурстарын ұтымды пайдалануды қамтамасыз ету, мектеп орманшылықтарын дамыту, өртке қарсы ерікті құралымдарды құру жөніндегі өздерінің қызметін және орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы басқа да қызметті орман мекемесімен өзара іс-қимыл жасай отырып жүзеге асырады.

Ескерту. 68-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

11-тарау. Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман күзеті

69-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттiк орман күзетi

1. Қазақстан Республикасының мемлекеттiк орман күзетi (бұдан әрi - мемлекеттiк орман күзетi) орманды күзету, қорғау, молықтыру және орман пайдалану мәселелерiмен айналысатын орман мекемелерiнiң қызметкерлерiнен тұрады.

2. Мемлекеттiк орман күзетiне өзiне жүктелген мiндеттердi орындауы үшiн:

1) жеке тұлғалар мен лауазымды адамдардың мемлекеттiк орман қорын пайдалануды жүзеге асыруға рұқсат беретiн құжаттарын тексеру;

2) Қазақстан Республикасының Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы кодексiне сәйкес Қазақстан Республикасының орман заңдары, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдар саласындағы әкiмшiлiк құқық бұзушылық жөнiнде хаттамалар жасау;

3) Қазақстан Республикасының орман заңдары, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдар саласында құқық бұзушылық жасаған адамдарды ұстау және оларды құқық қорғау органдарына жеткiзу;

4) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес көлiк құралдарын, өзге де объектiлер мен орындарды тексерiп қарау, ал қажет болған кезде ұсталған адамдарды жеке қарап тексеру;

5) жеке тұлғалар мен лауазымды адамдардың заңсыз қолға түсiрген орман ресурстары мен жануарлар дүниесi ресурстарын, оларды қолға түсiру құралдарын, сондай-ақ көлік құралдарын алып қою және Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен бұлардың кейiннен кiмге тиесiлi болатыны туралы мәселенi шешу құқықтары;

6) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де құқықтар берiледi.

3. Мемлекеттiк орман күзеті мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде:

1) Қазақстан Республикасының орман заңдары, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдар саласындағы құқық бұзушылықтарды болдырмауға және оның жолын кесуге;

2) Қазақстан Республикасының орман заңдары, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдарды бұзу фактiлерi жөнiндегi ақпаратты, талап-арыздарды және өзге де материалдарды мемлекеттiк органдарға және құқық қорғау органдарына, сотқа жiберуге;

3) өз құзыретi шегiнде жеке және заңды тұлғаларға анықталған тәртiп бұзушылықтарды жою жөнiнде жазбаша нұсқаулар беруге;

4) мемлекеттiк орман қоры жерлерiнде, сондай-ақ орман өртi тiкелей қауiп тудырған жағдайда оған iргелес аумақтарда ормандағы өрттердiң алдын алу, оларды дер кезiнде байқау мен сөндiру жөнiндегi жұмыстарды жүргiзуге;

5) шаруашылық қызмет пен өзге де қызметтердi шектеу, тоқтата тұру және тоқтату туралы ұсыныстар енгiзуге мiндеттi.

6) алып тасталды

4. Мемлекеттiк орман күзетiнiң лауазымды адамдарына Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен қызметтiк қаруды сақтауға, алып жүруге және қолдануға рұқсат eтiледi.

5. Мемлекеттiк орман күзетiнiң лауазымды адамдары Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен айырым белгілері бар нысанды киіммен (погонсыз), қызметтiк қарумен және арнаулы қорғаныс құралдарымен, қызметтiк жер телiмiмен қамтамасыз етiледi.

6. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда, мемлекеттiк орман күзетiнiң лауазымды адамдарының қол күшiн, арнаулы қорғаныс құралдарын және қызметтiк қаруды қолдануға құқығы бар.

6-1. Тартылып отырған күштер мен құралдарға қарамастан, мемлекеттік орман күзетінің лауазымды адамы орман өртін сөндіру жөніндегі басшылықты жүзеге асырады.

7. Мемлекеттiк орман күзетiнiң қызметi уәкілетті орган бекiткен Мемлекеттiк орман күзетi туралы ережемен айқындалады.

Ескерту. 69-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2011.01.06 № 379-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

70-бап. Мемлекеттiк орман күзетiнiң лауазымды адамдарын құқықтық және әлеуметтiк қорғау

1. Мемлекеттiк орман күзетiнiң лауазымды адамдары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құқықтық және әлеуметтiк қорғалуға жатады.

2. Азаматтық қызметшілер болып табылатын және ауылдық жерде жұмыс істейтін мемлекеттiк орман күзетiнің лауазымды адамдарына Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес кемінде жиырма бес пайызға жоғарылатылған лауазымдық айлықақылар белгіленеді.

3. Мемлекеттiк орман күзетiнің лауазымды адамдарына мал жаю және шөп шабу үшін жергілікті атқарушы органдардың шешімі бойынша жер учаскелері беріледі.

Ескерту. 70-бап жаңа редакцияда - ҚР 15.06.2017 № 73-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз).

12-тарау. Ормандарды молықтыру мен орман өсіру

71-бап. Ормандарды молықтыру мен орман өсiру мақсаттары

1. Ормандарды молықтыру мақсаты мемлекеттiк орман қорының ағашы кесiлген, өртелген және бұрын орман өскен өзге де аумақтарында орманды уақытында қалпына келтiру, ормандардың тұқымдық құрамын жақсарту, олардың өнiмдiлiгін арттыру, мемлекеттiк орман қоры жерлерiнiң ұтымды пайдаланылуын қамтамасыз ету болып табылады.

2. Орман өсiру мақсаты бұрын ағаш өспеген аумақтарда екпелер отырғызу болып табылады.

72-бап. Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ормандардың ресурстық әлеуетін арттыру

Ескерту. 72-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман шаруашылығын жүргiзу ормандардың ресурстық әлеуетiн арттыруды қамтамасыз етуге тиiс.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ормандардың ресурстық әлеуетiн арттыру ағаш кесудің ғылыми негiзделген жүйесiн iске асыру, ормандарды молықтыру, олардың тұқымдық құрамын жақсарту, селекциялық-генетикалық негiзде тұрақты орман тұқым базасын жасау және оны тиiмдi пайдалану, су-орман мелиорациясы, күтiп-баптау мақсатында ағаш кесу мен санитариялық мақсатта ағаш кесудi қоса алғанда, орманды күтiп-баптау, орман шаруашылығына арнап жолдар салу, басқа да орман шаруашылығы iс-шараларын жүргiзу нәтижесiнде жүзеге асырылады.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ормандардың ресурстық әлеуетiн арттыру жөнiндегi iс-шараларды орман мекемелерi мен орман пайдаланушылар орман орналастыру жобаларына сәйкес жүргiзедi.

4. Осы баптың 2-тармағында көрсетілген іс-шараларды орман мекемелері және орман пайдаланушылар орманның экожүйелік қызметтері үшін ерікті жарналар есебінен жүргізе алады.

Ескерту. 72-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

73-бап. Ормандарды молықтыру мен орман өсiру жөнiндегi iс-шараларды жүргiзу

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ормандарды молықтыру жөнiндегi iс-шаралар орман өсiру жағдайы мен экономикалық мақсатқа сәйкестiгi ескерiле отырып, экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық талаптар сақталып, неғұрлым қысқа мерзiмде өнiмдiлiгi жоғары және төзiмдi екпелер жасауды қамтамасыз ететiн әдiстермен жүргiзiлуге тиiс.

2. Мемлекеттiк орман қорында ормандарды молықтыру мен орман өсiру жөнiндегi жұмыстар көлемi орман орналастыру және осы салаға маманданған басқа да жобалау-iздестiру ұйымдары әзiрлеген, мемлекеттiк экологиялық сараптамадан өткен жобалармен айқындалады.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ормандарды молықтыру мен орман өсiру және олардың сапасына бақылау жасау жөнiндегi iс-шараларды жүргiзу тәртiбiн уәкілетті орган белгiлейдi.

3-1. Мемлекеттік орман қорында орман дақылдарын, питомниктерді, орманның табиғи қалпына келуіне жәрдемдесу шаралары жүргізілген және табиғи өсуге қалдырылған алаңдарды түгендеу уәкілетті орган бекіткен тәртіппен жүзеге асырылады.

4. Жекеше орман қоры жерлерiнде орман өсiру жөнiндегi iс-шараларды жүргiзу меншiк иесiнiң қаражаты есебiнен жүзеге асырылады.

Ескерту. 73-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

74-бап. Жердi орман мекемелерiне орман өсiру үшiн беру

Республика аумағының оңтайлы ормандануын, өзендер, су айдындары жағалауларының желектенуiн қамтамасыз ету үшiн және басқа да қажеттi жағдайларда орман мекемелерiне мемлекеттiк орман қоры жерiнiң құрамына өзге санаттағы жерлер, бiрiншi кезекте ауыл шаруашылығына пайдалану үшiн жарамсыз (сайлар, жыралар, құмдауыттар, басқа да тозған жерлер) жерлер, сондай-ақ босалқы жерлер берiлуi мүмкiн.

Аталған жерлердi орман мекемелерiне беру Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

75-бап. Орман флорасы мен фаунасын жерсiндiру

1. Орман биоқауымдастықтарында өсiмдiктер мен жануарлардың түрлерi мен нысандарын қалпына келтiру және молықтыру жергiлiктi байырғы флора мен фаунаның ең жақсы тұқымдарын қайта жерсiндiру жолымен жүргiзiледi.

2. Алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3. Өсiмдiктердiң негiзгi байырғы түрлерiне зиянын тигiзетiн өсiмдiктер түрлерiн жерсiндiруге тыйым салынады.

Ескерту. 75-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-тарау. Орман тұқым шаруашылығы

76-бап. Орман тұқым шаруашылығының мiндеттерi

Орман тұқым шаруашылығының негiзгi мiндеттерi орманды молықтыру мен орман өсiру жөнiндегi жұмыстарды бағалы тұқым қуалаушылық қасиеттерi бар және себу сапасы жоғары тұқымдармен қамтамасыз ету, селекциялық-гендiк негiзде тұрақты орман тұқым базасын қалыптастыру болып табылады.

77-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi тұрақты орман тұқым базасы

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi тұрақты орман тұқым базасы селекциялық-тұқым шаруашылығы мақсатындағы:

1) орман тұқымы плантациялары;

2) тұрақты орман тұқым учаскелерi;

3) артықшылығы бар екпелер объектiлерiн қамтиды.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде тұрақты орман тұқым базасын жасау ормандарды молықтыру мен орман өсiруге арналған тұқымдар мен отырғызу материалдарына қажеттiлiктiң ғылыми негiзделген нормаларына сәйкес жүзеге асырылады.

2-1. Селекциялық-тұқым шаруашылығы мақсатындағы объектiлер уәкiлеттi орган айқындаған тәртiппен анықталады, жасалады және пайдаланылады.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде селекциялық-тұқым шаруашылығы мақсатындағы объектiлердi аттестаттау мен есепке алуды уәкілетті орган белгілеген тәртіппен осы салада маманданған ұйымдар жүзеге асырады.

4. Орман тұқымы плантациялары мемлекеттік экологиялық сараптамадан өткен және осы салада маманданған жобалау-іздестіру немесе ғылыми ұйымдар әзірлеген жобалар бойынша құрылады.

Тұрақты орман тұқымы учаскелері осы салада маманданған жобалау-іздестіру және ғылыми ұйымдардың ұсынымдарына сәйкес қалыптасады.

Ескерту. 77-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

78-бап. Селекциялық-гендiк мақсаттағы объектiлер

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде селекциялық-гендiк мақсаттағы объектiлердi анықтау мен құру орман өсiмдiктерiнiң гендiк қорын кепiлдi сақтау, тұқым қуалаушылық қасиеттерiн бағалау, орман тұқым шаруашылығында пайдалану үшін неғұрлым келешегі бар тұқымдар түрiн iрiктеп алу үшiн жүзеге асырылады.

2. Селекциялық-гендiк мақсаттағы объектiлерге:

1) артықшылығы бар ағаштар;

2) артықшылығы бар ағаштар клондарының мұрағаттары;

3) географиялық дақылдар;

4) популяциялар мен будандардың сынақ дақылдары;

5) орман генетикалық резерваттары жатады.

3. Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектiлер уәкiлеттi орган айқындаған тәртiппен анықталады, жасалады және пайдаланылады.

3-1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектiлердi аттестаттау мен есепке алуды уәкілетті орган белгілеген тәртіппен осы салада маманданған ұйымдар жүзеге асырады.

4. Селекциялық-гендiк мақсаттағы объектiлердi күзетудi мемлекеттiк орман иеленушiлер жүзеге асырады.

Ескерту. 78-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

79-бап. Орман тұқымын аудандастыру

1. Орман тұқымын аудандастыру ғылыми-зерттеу талдамалары негiзiнде белгiленедi және оны уәкiлеттi орган бекiтедi.

2. Ормандарды молықтыру мен орман өcipу үшiн тұқымдар мен отырғызу материалын пайдалану, олардың орнын ауыстыру уәкілетті орган белгiлеген тәртiппен жүзеге асырылады.

3. Орман тұқымдары мен отырғызу материалдарын орман тұқымын аудандастыру талаптарын бұза отырып егуге және пайдалануға тыйым салынады.

Ескерту. 79-бапқа өзгерістер енгізілді - 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

80-бап. Орман тұқымдарын дайындау, өңдеу, сақтау, пайдалану және олардың сапасын бақылау

1. Орман тұқымдарын дайындау тұрақты орман тұқым базасы объектiлерiнде жүзеге асырылады, ал олар жетiспеген жағдайда қалыпты екпелерде дайындауға жол берiледi.

2. Орман тұқымдарын кемiстiгi бар екпелерде және кемiстiгi бар ағаштардан дайындауға тыйым салынады.

3. Сатуға және егу үшiн пайдалануға жататын орман тұқымдарына сараптама жасауды олардың ұлттық стандарттарға, техникалық жағдайларға және орман тұқым шаруашылығы жөнiндегi басқа да нормативтiк құжаттарға сәйкестігі туралы құжаттар беруді уәкiлеттi органның маманданған ұйымдары жүзеге асырады.

4. Осы баптың 3-тармағының талаптарына сәйкестiгi тексеруден өтпеген орман тұқымдарын сату мен егуге тыйым салынады.

5. Алып тасталды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Ескерту. 80-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-тарау. Мемлекеттік орман қоры учаскелерін күзету, қорғау,
пайдалану, жердің кейбір санаттарында ормандарды молықтыру
мен орман өсіру ерекшеліктері

81-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн күзету, қорғау, пайдалану, заңды тұлға мәртебесi бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда ормандарды молықтыру мен орман өсiру ерекшелiктерi

Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн күзету, қорғау, пайдалану, заңды тұлға мәртебесi бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда ормандарды молықтыру мен орман өсiру осы Кодекске және Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 81-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

82-бап. Қала ормандарында орман пайдалану ерекшелiктерi

Ескерту. Тақырыпқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Қалалық елдi мекендердiң шекарасы шегiнде орналасқан ормандар (қала ормандары) халықтың демалысына, сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік, спорттық және басқа да шараларды өткiзуге, сондай-ақ қолайлы қоршаған ортаны сақтауға арналады.

2. Қала ормандарында басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесуге және осы ормандардың мақсатымен сыйыспайтын орман пайдаланудың өзге де түрлерiн жүзеге асыруға тыйым салынады.

Ескерту. 82-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

83-бап. Шекара аймақтарында мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн пайдалану ерекшелiктерi

Шекара аймақтарындағы мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман шаруашылығын жүргiзу мен орман пайдалану осы Кодексте және Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы туралы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiпте жүзеге асырылады.

Ескерту. 83-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

84-бап. Орман иеленушілерге және (немесе) орман пайдаланушыларға пайдалануға берiлген мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ағаш және бұта өсiмдiктерiн күзету, қорғау, молықтыру және пайдалану ерекшелiктерi

Ескерту. 84-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен орман иеленушілерге және (немесе) орман пайдаланушыларға ауыл және орман шаруашылықтарын кешендi жүргiзу үшiн берiлген мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ағаш және бұта өсiмдiктерiн күзету, қорғау, молықтыру және пайдалану осы Кодекске сәйкес жүргiзiледi.

2. Пайдалануына мемлекеттiк орман қоры учаскелерi берiлген орман иеленушілер және (немесе) орман пайдаланушылар осы Кодексте белгiленген тәртiппен оларда орман орналастыру жұмыстарын жүргiзуге және орман қорының мемлекеттiк есебiн жүргiзуге қатысуға мiндеттi.

3. Осы баптың 1-тармағында аталған ағаш және бұта өсiмдiктерiнiң жай-күйiне, күзетiлуiне, қорғалуына, пайдаланылуы мен молықтырылуына бақылауды уәкілетті органның ведомствосы, аумақтық бөлімшелер жүзеге асырады.

Ескерту. 84-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

85-бап. Басқа меншiк иелерiнiң немесе жер пайдаланушылардың жер учаскелерi арасында орналасқан мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру ерекшелiктерi

1. Басқа меншiк иелерiнiң немесе жер пайдаланушылардың жер учаскелерi арасында орналасқан мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн күзетудi, қорғауды, пайдалануды, ормандарды молықтыруды жүзеге асыру үшiн мемлекеттiк орман иеленушiлердiң Қазақстан Республикасының жер туралы заң актiсiнде белгiленген тәртiппен бөтен жер учаскесiн шектеулi мақсатта пайдалану (сервитут) құқығы бар.

2. Қазақстан Республикасының жер туралы заң актiсiне сәйкес, табиғи өсiп шығатын ормандарды сыртқы қолайсыз әсерлерден қорғау үшiн басқа меншiк иелерiнiң немесе жер пайдаланушылардың жер учаскелерi арасында орналасқан мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнiң шекарасын бойлай енi жиырма метр болатын күзет аймақтары белгiленедi.

Күзет аймағы шегiнде мемлекеттiк орман қоры учаскесiнiң жай-күйiне керi әсер ететiн кез келген қызметке тыйым салынады.

86-бап. Бюджет қаражаты есебiнен өсiрiлген агроорман-мелиорациялық екпелердi күзету, қорғау және пайдалану ерекшелiктерi

1. Бюджет қаражаты есебiнен өсiрiлген агроорман-мелиорациялық екпелер жердi қолайсыз табиғи құбылыстар мен антропогендiк факторлардың әсерiнен қорғауға арналған.

2. Бюджет қаражаты есебiнен өсiрiлген агроорман-мелиорациялық екпелердi күзетудi, қорғауды және пайдалануды меншiк иелерi немесе жер пайдаланушылар өздерi орналасқан жерлерде жүзеге асырады.

Бюджет қаражаты есебiнен отырғызылған агроорманмелиорациялық екпелер өсiп тұрған ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер сатып алынады немесе ұзақ мерзiмдi жер пайдалануға берiледi және Қазақстан Республикасының жер туралы заңнамалық актiсiне сәйкес жекеше орман қоры жерлерiне ауыстырылуы мүмкiн.

3. Агроорман-мелиорациялық екпелердiң қорғаныштық функцияларын сақтау мақсатымен орманды күтiп-баптау мақсатында кесуге, санитарлық мақсатта кесуге, бағалылығы төмен екпелердi, сондай-ақ қорғаныштық, су сақтау және басқа да функцияларын жоғалта бастаған екпелердi қайта жаңғыртуға байланысты кесуге, сондай-ақ өзге де мақсаттарда кесуге жол берiледi.

Ескерту. 86-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2006.07.07. № 176 Заңымен.

87-бап. Темiр жолдарға, автомобиль жолдарына, каналдарға, магистральдық құбырларға және басқа да желiлiк құрылыстарға бөлiп берiлген белдеулердегi қорғаныштық екпелердi күзету, қорғау және пайдалану ерекшелiктерi

1. Темiр жолдарға, автомобиль жолдарына, каналдарға, магистральдық құбырларға және басқа да желiлiк құрылыстарға бөлiп берiлген белдеулерде орналасқан қорғаныштық екпелер осы объектiлердi қолайсыз табиғи құбылыстардан қорғауға, қоршаған ортаның ластануын болдырмауға, шудың әсерiн азайтуға арналған.

2. Темiр жолдарға, автомобиль жолдарына, каналдарға, магистральдық құбырларға және басқа да желiлiк құрылыстарға бөлiп берiлген белдеулердегi қорғаныштық екпелердi, оларды өсiру жобаларына сәйкес орманды күтiп-баптау мақсатында кесуге, санитарлық мақсатта кесуге, бағалылығы төмен екпелердi, сондай-ақ қорғаныштық, су сақтау және басқа да функцияларын жоғалта бастаған екпелердi қайта жаңғыртумен байланысты кесуге және өзге де мақсаттарда кесуге жол берiледi.

3. Осы баптың 1-тармағында аталған қорғаныштық екпелердi күзетудi, қорғауды және пайдалануды, осы Кодекске сәйкес, жер пайдаланушылар өздерi орналасқан жерлерде жүзеге асырады.

7-бөлім. Орман қорын пайдалану
15-тарау. Орман пайдалану түрлері

Ескерту. 15-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

88-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану түрлері

1. Мемлекеттiк орман қорында орман пайдаланудың:

1) сүрек дайындау;

2) шайыр, ағаш шырындарын дайындау;

3) қосалқы сүрек ресурстарын дайындау;

4) жанама орман пайдалану (шөп шабу, мал жаю, марал шаруашылығы, аң шаруашылығы, ара ұялары мен омарта орналастыру, бау шаруашылығы, бақша шаруашылығы, бақ шаруашылығы және өзгеде ауыл шаруашылығы дақылдарын өсiру, дәрiлiк шөптер мен техникалық шикiзаттар, жабайы өсетiн жемiстер, жаңғақтар, саңырауқұлақтар, жидектер мен басқа да тағамдық өнiмдер, мүк, орман жамылғысы мен түскен жапырақтар, қамыс дайындау мен жинау);

5) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн аңшылық шаруашылығының қажетi үшiн пайдалану;

6) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн ғылыми-зерттеу мақсаты үшін пайдалану;

7) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристiк және спорттағы мақсаттар үшiн пайдалану;

8) мемлекеттік орман қоры учаскелерін ағаш және бұта тұқымдарының отырғызу материалдары мен арнайы мақсаттағы плантациялық екпелерді өсіру үшін пайдалану түрлері жүзеге асырылуы мүмкін.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн пайдалану орман ресурстарын алып қойып, сондай-ақ оларды алмай да жүзеге асырылуы мүмкiн.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскесi орман пайдаланудың бiр немесе бiрнеше түрлерiн жүзеге асыру үшiн бiр немесе бiрнеше орман пайдаланушыға берiлуi мүмкiн.

4. Орман пайдаланудың белгiлi бiр түрлерiн жүзеге асырған кезде орман ресурстары мен мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн пайдалану ерекшелiктерi осы Koдекске сәйкес уәкілетті органның актiлерiмен айқындалады.

Ескерту. 88-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

89-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану жөнiндегi қызметтi лицензиялау

Ескерту. 89-бап алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-тарау. Орман пайдалануды жүзеге асыру

90-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ағаш кесу

Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде сүрек дайындаудың мынадай түрлерi:

1) толысқан және қураған сүрекдiңдерде жүргiзiлетiн, басты мақсатта пайдалану үшiн;

2) аралық мақсатта пайдалану үшiн (орманды күтiп-баптау мақсатында ағаш кесу, iрiктеп санитарлық мақсатта ағаш кесу және құндылығы төмен орман екпелерiн, сондай-ақ қорғаныштық, су сақтау және басқа қасиеттерiн жоғалтқан екпелердi қайта жаңғыртуға байланысты ағаш кесу, жас шыбықтарды жекелеп кесу);

3) өзге де мақсатта пайдалану үшiн (жаппай санитарлық мақсатта ағаш кесу, су тораптарының, құбырлардың, жолдардың құрылысына байланысты, орман соқпақтарын тарту, өртке қарсы жыралар жасау кезiнде орман алаңдарын тазарту, өтiмдi үйiндiлердi жинау, өзге де мақсаттар үшiн ағаш кесу) ағаш кесу тәртiбiмен жүзеге асырылады.

91-бап. Басты мақсатта пайдалану үшін ағаш кесу, аралық мақсатта пайдалану үшін ағаш кесу және басқа да мақсаттарда ағаш кесу кезiнде мемлекеттiк орман иеленушiнiң жергiлiктi халықтың сүрекке деген қажеттілігін қамтамасыз етуi

1. Жергiлiктi халықтың сүрекке, оның ішінде отындық сүрекке деген қажеттілігін қамтамасыз ету, одан өтiнiмдер болған кезде, басты мақсатта пайдалану үшін ағаш кесу, аралық мақсатта пайдалану үшін ағаш кесу және басқа да мақсаттарда ағаш кесу кезiнде дайындалған сүректi мемлекеттiк орман иеленушiнiң өткiзуi есебiнен жүзеге асырылады.

2. Осы баптың 1-тармағында белгіленген өтiнiмдер басты мақсатта пайдалану үшін ағаш кесу, аралық мақсатта пайдалану үшін ағаш кесу және басқа да мақсаттарда ағаш кесу, сондай-ақ кеспеағаш аймағынан тыс қоқысты жинау жүргізілгенге дейін бір ай бұрын тиiстi мемлекеттік орман иеленушіге берiледі.

Ескерту. 91-бап жаңа редакцияда - ҚР 15.06.2017 № 73-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз).

92-бап. Мемлекеттiк орман қорының жекелеген санаттарында орман пайдалануды шектеу

1. Мемлекеттiк орман қорының "мемлекеттiк табиғи қорықтар ормандары", "табиғаттың мемлекеттiк орман ескерткiштерi", "орманның гендiк резерваттарын қоса алғандағы ғылыми маңызы бар орман учаскелерi", "аса құнды орман алаптары" санаттарында, сондай-ақ қорық режимiндегi мемлекеттiк ұлттық табиғи парктер мен мемлекеттiк өңiрлiк табиғи парктер аймақтарында, мемлекеттiк табиғи резерваттардың қорық орталығы аймақтарында орман пайдалануды шектеудiң қорық режимi белгiленедi.

2. Мемлекеттiк орман қорының рекреациялық пайдалану аймақтарындағы, әкiмшiлiк-өндiрiстiк мақсаттағы, келушiлер мен туристерге қызмет көрсетуге арналған шағын аймақтардағы "мемлекеттiк ұлттық табиғи парктер ормандары" және "мемлекеттiк өңiрлiк табиғи парктер ормандары" санаттарында; мемлекеттiк орман қорының бұзылған ландшафтарды қалпына келтiру аймағындағы "мемлекеттiк табиғи резерваттар ормандары" санатында; мемлекеттiк орман қорының тапсырыс режимi аймағындағы "мемлекеттiк қорық аймақтары ормандары" санатында; мемлекеттiк орман қорының "жаңғақ кәсiпшiлiгi аймақтары", "орман-жемiс екпелерi", "aca биiк тау ормандары", "мемлекеттiк қорғаныштық орман белдеулерi", "эрозияға қарсы ормандар" және "халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланудағы темiр жолдар мен автомобиль жолдарының, магистральдық құбырлар мен басқа да желiлiк құрылыстардың бөлiп берiлген белдеулерiндегi қорғаныштық екпелер", "халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланудағы темiр жолдар мен автомобиль жолдары бойындағы қорғаныштық орман белдеулерi" санаттарында орман пайдалануды шектеудiң тапсырыстық режимi белгiленедi.

3. Мемлекеттік орман қорының мынадай:

1) шектеулі шаруашылық қызметі аймақтарында "мемлекеттік ұлттық табиғи парктер ормандары" және "мемлекеттік өңірлік табиғи парктер ормандары";

2) "жапырақты сүрекдіңдерді қоспағанда, "өзендер, көлдер, су қоймалары, каналдар және басқа да су объектiлерi жағалауларындағы ормандардың тыйым салынған белдеулерi";

3) шектеулі шаруашылық қызметі аймағындағы "мемлекеттік қорық аймақтары ормандары" санаттарында шектеулі шаруашылық қызметі режимі белгіленеді.

Мемлекеттік орман қорының "өзендер, көлдер, су қоймалары, каналдар және басқа да су объектiлерi жағалауларындағы ормандардың тыйым салынған белдеулерi" санатында шаруашылық қызмет Қазақстан Республикасының орман және су заңнамаларының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 92-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

93-бап. Мемлекеттiк орман қорының жекелеген санаттағы ормандарында және таудағы ормандарда ағаш кесу ерекшелiктерi

1. Басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу мемлекеттiк орман қорының "егiс-топырақ қорғау ормандары" санатының толысқан және қураған сүрекдiңдерiнде; мемлекеттiк орман қорының "өзендер, көлдер, су қоймалары, каналдар мен басқа да су объектiлерi жағалауларындағы ормандардың тыйым салынған белдеулерi" санатының жапырақты сүрекдіңдерінде жүргізіледі.

Мемлекеттiк орман қорының басқа санаттарындағы сүрекдiңдерде басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесуге тыйым салынады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
2-тармаққа өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2. Мемлекеттiк орман қорының осы Кодекстiң 44-бабы 2-тармағының 1), 2), 3), 4), 5) және 6) тармақшаларында санамаланған санаттағы ормандарында басқа мақсатта ағаш кесу, сондай-ақ құндылығы төмен және қорғаныштық, су сақтау және басқа да экологиялық функцияларын жоғалта бастаған екпелердi реконструкциялауға байланысты ағаш кесу уәкiлеттi органның рұқсаты бойынша ғана жүргiзiледi.

Мемлекеттiк орман қорының "халықаралық және республикалық жалпы маңызы бар ортақ пайдаланудағы темiр жолдар мен автомобиль жолдарының, каналдардың, магистральдық құбырлар мен басқа да желiлiк құрылыстардың бөлiп берiлген белдеулерiндегi қорғаныштық екпелерi"; "халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланудағы темiр жолдар мен автомобиль жолдары бойындағы қорғаныштық орман белдеулерi" санаттарында, сондай-ақ мемлекеттiк табиғи резерваттардың орнықты даму аймақтары аумағындағы сүрекдiңдерде аралық мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесуге және олардың жүргiзiлу ережелерiне сәйкес өзге де мақсаттарда ағаш кесуге жол берiледi.

3. Мемлекеттiк табиғи қорықтар ормандарында, мемлекеттiк ұлттық табиғи парктердің, мемлекеттiк өңiрлiк табиғи парктердің және мемлекеттiк қорық аймақтарының қорық режимi аймақтарында, мемлекеттiк табиғи резерваттардың қорық орталығы аймақтарында, мемлекеттiк орман табиғат ескерткiштерiнде және орманның гендiк резерваттарында орман қорғау iс-шараларын жүзеге асыру үшiн қажеттi санитарлық және өзге мақсаттарда ағаш кесуге ғана жол берiледi.

Аталған мақсаттарда ағаш кесу мемлекеттiк экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болған кезде уәкiлеттi органның рұқсатымен жүргiзiледi.

4. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi таудағы ормандарда осы ормандардың қорғаныштық, эрозияға қарсы және су реттеушiлiк маңызы ескерiле отырып, басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу тәсiлдерi қолданылады.

Ескерту. 93-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

94-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ағаш кесу кезiнде сүрек дайындау көлемi

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу тәртiбiмен сүрек дайындау есептi кеспеағаш шегiнде жүзеге асырылады.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде аралық мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу кезiнде сүрек дайындау көлемi орман орналастыру материалдары бойынша, орманды күтiп-баптау мақсатында ағаш кесудiң, іріктеп санитариялық мақсатта ағаш кесудiң, құндылығы төмен және қорғаныш функциясы жоғала бастаған екпелердiң құрылымын қайта жаңғыртуға байланысты ағаш кесудiң белгiленген нормаларын негiзге ала отырып анықталады және оны уәкiлеттi орган бекiтедi.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде өзге мақсаттарда ағаш кесу кезiнде сүрек дайындау көлемi жаппай санитариялық мақсатта ағаш кесу жөніндегі, құрылыс объектiлерiне арнап орман алаңдарын тазарту, орман соқпақтарын тарту және басқа да орман шаруашылығы iс-шараларын орындау жөнiндегi жұмыстар көлемiмен анықталады және оны уәкiлеттi орган бекiтедi.

Ескерту. 94-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

95-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi кеспеағаш қоры

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi кеспеағаш қоры басты мақсатта пайдалану үшiн сүрек дайындауға арналған толысқан босалқы сүрекдіңдерден құралады.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi кеспеағаш қорының мөлшерi қылқан жапырақты, қатты жапырақты және жұмсақ жапырақты тұқымдар бойынша деректер бөлiп көрсетiле отырып, мемлекеттiк орман қорының санаттары бойынша жыл сайын бөлек белгiленедi және уәкiлеттi орган бекiтедi.

96-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде шайыр және ағаш шырындарын дайындау

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде шайыр және ағаш шырындарын дайындау толысқан және қураған сүрекдiңдерде жүзеге асырылады, олар сөл алудың белгiленген мерзiмi аяқталғаннан кейiн басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесуге арналады.

Толысқан және қураған сүрекдiңдер жеткiлiксiз болған кезде, сөл алу мерзiмiнiң аяқталуына қарай кесу жасына жететiн толысуға таяу сүрекдiңдерден сөл алуға жол берiледi.

Басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесудiң Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен бекiтiлген жоспарларынсыз аталған сүрекдiңдердi сөл алу үшiн беруге және осы сүрекдiңдерден сөл алуға тыйым салынады.

2. Екпелердiң санитарлық жай-күйi күрт нашарлаған немесе өрттен зақымданған жағдайда ғана олар сөл алудан мерзiмiнен бұрын босатылады.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде шайыр және ағаш шырындарын дайындау қағидаларын, сондай-ақ сүрекдiңдерден сөл алынуы мүмкiн аймақты уәкілетті орган бекiтедi.

Ескерту. 96-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

97-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде қосалқы сүрек ресурстарын дайындау

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде өнеркәсiптiк өңдеу және тұрғын халықтың қажетін қанағаттандыру үшін қосалқы сүрек ресурстарын дайындау орманға зиян келтiрiлмей жүзеге асырылуға тиіс.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ағаш кесу жұмыстарын жүргiзу тәртiбiмен кесiлген ағаштардан ғана қабық және бұтақ дайындауға болады.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде қураған және құлаған ағаштардан қабық дайындау мемлекеттiк орман қорының бүкiл аумағында жүргiзiлуi мүмкiн.

4. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде сыпыртқыларды, сыпырғыларды және басқа да сол сияқты заттарды өру, сондай-ақ әзiрлеу үшiн бұтақтарды ағаш кесу ережелерiмен айқындалған тәртiппен өсiп тұрған ағаштардан дайындауға жол берiледi.

98-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде жанама орман пайдалануды жүзеге асыру шарттары

Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде жабайы жемiстер, жаңғақтар, саңырауқұлақтар, жидектер, дәрiлiк өсiмдiктер және техникалық шикiзат дайындау мен жинау, марал шаруашылығы, аң шаруашылығы, ара ұялары мен омарталар орналастыру, бау шаруашылығы, бақша шаруашылығы, бақ шаруашылығы және өзге де ауыл шаруашылығы дақылдарын өсiру орманға зиян келтiрiлмей, уәкілетті орган бекiткен Қазақстан Республикасында жанама орман пайдалану қағидаларында айқындалған тәртiппен жүзеге асырылуға тиіс.

Ескерту. 98-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс енгізілді - ҚР 15.06.2017 № 73-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

99-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде шөп шабу және мал жаю

ЗҚАИ ескертпесі!
1-тармаққа өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Мемлекеттiк орман қорының шөп шабуға және мал жаюға болатын учаскелерiн орман орналастыру жобаларына немесе ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды басқару жоспарларына сәйкес мемлекеттiк орман иеленушiлер белгiлейдi.

Шөп шабуға және мал жаюға болатын мемлекеттік орман қорының учаскелерін пайдалануға Қазақстан Республикасының жайылымдар туралы заңнамасына сәйкес жеке және (немесе) заңды тұлғалардың артықшылықты құқығы бар.

2. Мемлекеттiк орман қорына кiретiн жайылымдарда бақташысыз мал жаюға шалғай, жолы қиын және халық аз қоныстанған аудандарда ерекше жағдайларда жол берiледi. Мұндай аудандардың тiзбесiн облыстың жергілікті атқарушы органының ұсынуы бойынша облыстың жергілікті өкiлдi органы бекiтедi.

3. Сексеуіл ормандарынан басқа, мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ешкi жаюға арнайы бөлiнiп қоршалған учаскелерде ғана жол берiледi.

4. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде шөп шабу және мал жаю қағидаларын уәкілетті орган бекiтедi.

Ескерту. 99-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 20.02.2017 № 48-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

100-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн аңшылық шаруашылығының қажетiне пайдалану

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн аңшылық шаруашылығының қажетi үшiн пайдалану орманға зиян келтiрiлмей жүзеге асырылады.

2. Мемлекеттiк орман қорының аңшылық шаруашылығының қажетi үшiн берiлген учаскелерiнде орман пайдалану және орман шаруашылығы iс-шаралары жабайы жануарлардың мекен етуiне қолайлы орта сақталған жағдайда жүзеге асырылуға тиiс.

3. Ормандардағы жабайы жануарлар саны экожүйенiң тұрақтылығын қамтамасыз ететiн шекте реттеледi.

4. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерi аңшылық шаруашылығының қажеттерi үшiн жеке және заңды тұлғаларға пайдалануға осы Кодексте белгiленген тәртiппен ұзақ мерзiмдi орман пайдалану шарты негiзiнде берiледi.

5. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде жануарлар дүниесiн, оның iшiнде аңшылық шаруашылығының мұқтаждығы үшiн пайдалану тәртiбiн уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 100-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

101-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн ғылыми-зерттеу мақсаттарына пайдалану

1. Ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргiзу үшін мемлекеттiк орман иеленушiлер мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн осы Кодексте айқындалған тәртiппен жеке және заңды тұлғаларға ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға – ұзақ мерзiмдi орман пайдалану шартының талаптарымен, ал қысқа мерзiмдi орман пайдалануға қысқа мерзiмдi орман пайдалану шарты және рұқсат беру құжаттары негiзiнде бередi.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн ғылыми-зерттеу мақсаттарында пайдалану тәртiбiн уәкілетті орган белгiлейдi.

Ескерту. 101-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

102-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристiк және спорттағы мақсаттар үшін пайдалану

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерi сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристiк және спорттық мақсаттар үшiн осы Кодексте айқындалған тәртiппен жеке және заңды тұлғаларға ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға – ұзақ мерзiмдi орман пайдалану шартының талаптарымен, ал қысқа мерзiмдi орман пайдалануға қысқа мерзiмдi орман пайдалану шарты және рұқсат беру құжаттары негiзiнде берiледi.

2. Орман пайдаланушылар өздерiне берiлген мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман ортасы мен табиғи ландшафтар қорғалған, ормандардағы өрт қауiпсiздiгi ережелерi мен санитарлық ережелер сақталған жағдайда абаттандыру және халыққа мәдени-тұрмыстық қызмет көрсету жөнiндегi iс-шараларды жүргiзеді.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристiк және спорттық мақсаттар үшiн пайдалану тәртiбiн уәкілетті орган белгiлейдi.

Ескерту. 102-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

102-1-бап. Мемлекеттік орман қорының учаскелерін ағаш және бұта тұқымдыларының отырғызу материалы мен арнайы мақсаттағы плантациялық екпелер өсіру үшін пайдалану

1. Мемлекеттік орман қорының учаскелері ағаш және бұта тұқымдыларының отырғызу материалдары мен арнайы мақсаттағы плантациялық екпелер өсіру үшін осы Кодексте белгіленген тәртіппен жеке және заңды тұлғаларға ұзақ мерзімді орман пайдалануға шарт талаптарымен беріледі.

2. Арнайы мақсаттағы плантациялық екпелерді өсіру үшін мемлекеттік орман қорының тек ормансыз жерлерге жататын учаскелері бөлінеді.

Ескерту. 16-тарау 102-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

102-2-бап. Орман ресурстары ұзақ мерзімді орман пайдалануға берілген мемлекеттік орман қорының жерлерінде объектілер салу

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
1-тармаққа өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Орман ресурстары сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік және спорттық мақсаттар; аңшылық шаруашылығы мұқтаждықтары; жанама орман пайдалану үшін ұзақ мерзімді орман пайдалануға берілген мемлекеттік орман қоры жерлерінде объектілер салу уәкілетті органмен келісілген эскизге (эскиздік жобаға) сәйкес әзірленген жобалау (жобалау-сметалық) құжаттама бойынша жүзеге асырылады.

2. Сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік және спорттық мақсаттар; аңшылық шаруашылығы мұқтаждары; жанама орман пайдалану үшін ұзақ мерзімді орман пайдалану шартының қолданылу мерзімі өткеннен соң орман пайдаланушының шарттың қолданылу мерзімін ұзартуға артықшылықты құқығы бар.

3. Сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік және спорттық мақсаттар; аңшылық шаруашылығы мұқтаждары; жанама орман пайдалану үшін орман ресурстары ұзақ мерзімді орман пайдалануға берілген мемлекеттік орман қорының жерлерінде құрылыс объектілерін пайдалану құқығының ауысу мәселелері ұзақ мерзімді орман пайдалану шартында айқындалады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
4-тармаққа өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4. Сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік және спорттық мақсаттар; аңшылық шаруашылығы мұқтаждары; жанама орман пайдалану үшін ұзақ мерзімді орман пайдалану құқығының ауысуына қарамастан, орман пайдаланушы құрылыс объектілерін уәкілетті органның жазбаша хабарламасына сәйкес басқа тұлғаға беру не шартта өзгеше белгіленген жағдайларды қоспағанда, осы учаскені қалпына келтіру жөнінде іс-шаралар жүргізуге міндетті.

5. Жер учаскелеріндегі құрылыс объектілерін бөлшектеуді және сыртқа шығаруды орман пайдаланушы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес адамның өміріне, денсаулығына және қоршаған ортаға қауіпсіз тәсілмен жүзеге асыруға тиіс.

Ескерту. 16-тарау 102-2-баппен толықтырылды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

102-3-бап. Мемлекеттік орман қоры аумағында құрылыс процесіне қойылатын негізгі талаптар

1. Мемлекеттік орман қорында ұзақ мерзімді орман пайдалану шарты сәулет-жоспарлау тапсырмасын алу үшін негіз болып табылады.

Сәулет-жоспарлау тапсырмасы белгіленген құрылыс объектісін жобалауға тапсырма жасау үшін негіз болып табылады.

2. Мемлекеттік ұлттық табиғи парктер немесе мемлекеттік табиғи резерваттар жерінде Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңнамасына сәйкес жеке және заңды тұлғалар мемлекеттік ұлттық табиғи паркпен немесе мемлекеттік табиғи резерватпен жасаған ұзақ мерзімді пайдалану шарты сәулет-жоспарлау тапсырмасы мен жобалауға тапсырма алу үшін негіз болып табылады.

3. Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде объектілер құрылысының сапасына бақылау мен қадағалауды ұйымдастыру және жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексінде және "Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында айқындалады.

4. Салынған объектілерді пайдалануға қабылдау Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексімен және "Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңымен реттеледі.

Ескерту. 16-тарау 102-3-баппен толықтырылды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

103-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман биоқауымдастықтарының гендiк қорын пайдалану

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi орман биоқауымдастықтарының гендiк қоры мемлекеттiк меншiк объектiлерiне жатады және республикалық меншiкте болады, өсiмдiктер мен жануарлар дүниесiнiң гендiк резерваттарын, артықшылығы бар екпелер мен ағаштарды, басқа да селекциялық-гендiк объектiлердi қамтитын шектеулi орман пайдалану режимiндегi жеке аймақтар түрiнде аумағы жағынан бөлiнедi.

Аталған аймақтарды уәкiлеттi органның және ғылым мен ғылыми-техникалық қызмет саласында басшылықты жүзеге асыратын орталық атқарушы органның ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.

2. Орман флорасы мен фаунасының гендiк қорының өсiп-өну материалын басқа мемлекеттермен алмасу мемлекеттiк экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болған жағдайда, Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмi негiзiнде жүзеге асырылады.

3. Орман флорасы мен фаунасы гендік қорының репродуктивтік материалдарына қол жеткізу Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 103-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бөлім. Орман қорын күзетудің, қорғаудың, пайдаланудың, ормандарды молықтыру мен орман өсірудің экономикалық тетігі

17-тарау. Орман қорын күзетудің, қорғаудың, пайдаланудың, ормандарды молықтыру мен орман өсірудің экономикалық принциптері мен әдістері. Мемлекеттік орман қорын пайдалану төлемақысы

104-бап. Орман қорын күзетудiң, қорғаудың, пайдаланудың, ормандарды молықтыру мен орман өсiрудiң экономикалық принциптерi мен әдiстерi

Орман қорын күзетудiң, қорғаудың, пайдаланудың, ормандарды молықтыру мен орман өсiрудiң экономикалық принциптерi мен әдiстерi:

1) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ормандарды күзету, қорғау, молықтыру мен орман өсiру жөнiндегi iс-шараларды жоспарлау;

2) мемлекеттiк орман қорында орман шаруашылығын жүргiзудi бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша уәкілетті орган бекiткен нормалар мен нормативтерге сәйкес қаржыландыру;

3) орман ресурстарын және ормандардың пайдалы қасиеттерiн ақылы түрде пайдалану;

4) ерекше қорғалатын орман аумақтарын ақылы түрде пайдалану;

5) Қазақстан Республикасының аумағында орманды өңiрлердi ұлғайтуды ынталандыру;

6) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асыратын мемлекеттiк орман иеленушiлердiң және орман пайдаланушылардың жауапкершiлiгiн сақтандыру болып табылады.

Ескерту. 104-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

105-бап. Мемлекеттік орман қорынан орман пайдаланғаны үшін төлемақы

Ескерту. 105-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2008.12.10 № 101-IV (01.01.2009 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Мемлекеттiк орман қорын пайдалану ақылы түрде жүзеге асырылады.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану төлемақысы орман пайдаланудың Қазақстан Республикасының салық заңдарында көзделген жекелеген түрлерi үшiн алынады.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану төлемақысы ормандардың пайдалы қасиеттерi, сапасы, жалпы пайдаланылатын жолдардан кеспе ағаштар аймағының қашықтығы, жер бедері және ағаш кесу түрлері ескерiле отырып белгiленедi.

4. Мемлекеттік орман қорының учаскелерінде орман пайдалану төлемақысының ставкалары, оны есептеу және оның сомаларын төлеу тәртiбi Қазақстан Республикасының салық заңдарына сәйкес айқындалады.

Бұл ретте, төлем ставкалары орман пайдалану түрлеріне және олардың өзгеше ерекшеліктеріне байланысты белгіленеді, олар ауданы бойынша — гектармен (га), көлемі бойынша — тығыздық текше метрімен (м ³) немесе қаланған текше метрмен (қал. м ³), саны бойынша — түйірлеп, салмағы бойынша — килограммен (кг), центнермен (ц), тоннамен (т) жас (табиғи өсу) күйімен өлшенеді.

Ескерту. 105-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2008.12.10 № 101-IV (01.01.2009 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

106-бап. Қазақстан Республикасы аумағының орманды өңiрлерiн ұлғайтуды экономикалық ынталандыру

Қазақстан Республикасы аумағының орманды өңiрлерiн ұлғайтуды экономикалық ынталандыру:

1) Қазақстан Республикасының жер туралы заңнамалық актiсiне сәйкес, босалқы жерлерден, ауыл шаруашылығында пайдалануға жарамсыз өзге де жер санаттарынан орман қорына жер беру;

2) Қазақстан Республикасының салық заңдарына сәйкес, орман өсiрудi ынталандыру және арнайы мақсаттағы плантациялар, агроорман-мелиорациялық және өзге де қорғаныштық екпелер жасау;

3) республика экономикасының сүрек ресурстарына мұқтажын қамтамасыз ету мақсатында өнiмi жоғары плантациялық екпелер отырғызуға ынталандыру;

4) селекциялық-гендiк негiздегi тұқым қуалау сапасы жақсартылған орман тұқымдарын және отырғызылатын материалдарды өндiру мен қолдануды ынталандыру;

5) орман шаруашылығына инвестициялар тарту үшiн қолайлы жағдайлар жасау және жекеше орман өсіруді дамытуды мемлекеттік қолдау;

6) тез өсетін ағаш және бұта тұқымдылары плантацияларын отырғызу мен өсіруге, жекеше орман питомниктерін құру мен дамытуға жұмсалатын шығыстарды өтеу жолымен жүзеге асырылады.

Ескерту. 106-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

107-бап. Мемлекеттiк орман иеленушiлер мен мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асыратын орман пайдаланушылардың жауапкершiлiгiн сақтандыру

1. Мемлекеттiк орман иеленушiлер мен мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асыратын орман пайдаланушылардың жауапкершiлiгiн сақтандыру мемлекеттiк орман қорына, сондай-ақ үшiншi адамдардың өмiрiне, денсаулығы мен мүлкiне зиян келуi салдарынан шарттан туындайтын мiндеттемелер бойынша жауапкершiлiк тәуекелi басталған кезде олардың мүлiктiк мүдделерiн қорғауға бағытталған.

2. Мемлекеттiк орман иеленушiлер мен мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асыратын орман пайдаланушылардың жауапкершiлiгiн ерiктi сақтандыру олардың ерiк бiлдiруiмен жүзеге асырылады.

Мемлекеттiк орман иеленушiлер мен мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асыратын орман пайдаланушылардың жауапкершiлiгiн ерiктi сақтандырудың түрлерi, талаптары және тәртiбi сақтандырушылар мен сақтанушылар арасындағы шарттармен айқындалады.

108-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ормандарды күзету, қорғау, молықтыру мен орман өсiру жөнiндегi iс-шараларды жоспарлау

Ескерту. 108-бап алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

18-тарау. Орман шаруашылығын қаржыландыру

109-бап. Мемлекеттiк орман қорында орман шаруашылығын жүргiзуге жұмсалатын шығыстарды қаржыландыру көздерi

Мемлекеттiк орман қорында орман шаруашылығын жүргiзуге жұмсалатын шығыстарды қаржыландыру:

1) бюджет қаражаты;

2) алып тасталды

3) орман мекемелерiнiң ақылы қызметтерi мен тауарлар өткiзуiнен түскен қаражаты;

4) орман пайдаланушылардың қаражаты;

5) жеке және заңды тұлғалардың қайырмалдықтары, ерiктi жарналары, оның ішінде орманның экожүйелік қызметтері үшін қайырмалдықтары, ерiктi жарналары;

6) Қазақстан Республикасының заңдарымен тыйым салынбаған өзге де қаржыландыру көздерi есебiнен жүргiзiледi.

Ескерту. 109-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

110-бап. Мемлекеттiк орман қорында орман шаруашылығын жүргiзуге жұмсалатын шығыстарды бюджет қаражатынан қаржыландыру

Бюджет қаражатынан:

1) орман орналастыру, орман қорының мемлекеттiк есебi, мемлекеттiк орман кадастры, мемлекеттiк орман мониторингi;

2) ормандарды өрттен күзету, орман зиянкестерiмен ауруларынан қорғау жөнiндегi авиациялық жұмыстар;

3) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы ғылыми-зерттеу және жобалау-iздестiру жұмыстары;

4) орман селекциясы және тұқым шаруашылығы, соның iшiнде тұрақты орман тұқымы базасын қалыптастыру, орман тұқымдарын сертификаттау саласындағы жұмыстар;

5) орманның аса қауiптi зиянкестерi мен ауруларының және оларға қарсы күрестiң орман патологиялық мониторингiн;

6) орман мен аңшылық шаруашылықтары үшiн мамандар даярлау және олардың бiлiктiлiгiн арттыру;

7) орман пайдалануға рұқсаттама құжаттарын дайындау;

8) уәкiлеттi органның, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдарының және өзге де мемлекеттiк органдардың функционалдық қарауындағы мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi:

ормандарды өрттен, рұқсатсыз кесуден және Қазақстан Республикасының орман заңдарын өзге де заң бұзушылықтан сақтау, орманды зиянкестер мен орман ауруларынан қорғау;

ормандарды молықтыру мен орман өсiру;

орман шаруашылығы жолдарының құрылысы және оларды күтiп-ұстау, ормандарды өртке қарсы орналастыру;

орман шаруашылығын жобалау;

күтiп-баптау мақсатында ағаш кесу, санитарлық мақсатта ағаш кесу, кеспеағаш аймағын бөлiп беру және оларды мөлшерлеу;

ормандарды күзету, қорғау, молықтыру мен орман өсiруге күрделi қаржы бөлу жөнiндегi iс-шараларды;

9) тез өсетін ағаш және бұта тұқымдылары плантацияларын отырғызу мен өсіруге, жекеше орман питомниктерін құру мен дамытуға жұмсалатын шығыстарды өтеуді қаржыландыру жүзеге асырылады.

Ескерту. 110-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2006.01.31 № 125 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

111-бап.

Ескерту. 111-бап алып тасталды – ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді) Заңымен.

112-бап. Орман мекемелерiнiң ақылы қызметтерiнен түскен қаражаты

1. Орман мекемелерiнiң өздерiнiң негiзгi қызметiне жатпайтын мынадай тауарларды (жұмыстар мен көрсетiлетiн қызметтердi) өткiзу:

1) елді мекендерді көгалдандыру және орман тұқымдарын жинау үшін отырғызылатын материалды өсіру, жасыл, қорғаныштық, плантациялық және өзге де екпелерді жасау, екпелерге күтім жасау жөніндегі жұмыстарды жүргізу, оқу практикасын өткізу;

2) басты мақсатта пайдалану үшін ағаш кесуді, аралық мақсатта пайдалану үшін ағаш кесуді және басқа да мақсаттарда ағаш кесуді, оның ішінде халықты отынмен қамтамасыз ету үшін ағаш кесуді жүргізу кезінде алынған сүректі қайта өңдеуден алынған тауарлар мен өнімді, сондай-ақ жанама орман пайдалану өнімін өткізу және сүректі қайта өңдеу жөніндегі қызметтерді көрсету;

3) орман мекемелерінің аумақтары шегінде халыққа жүк тасымалдау жөнінде көлік қызметтерін көрсету;

4) орман пайдаланушымен жасалған шартқа сәйкес сүрек дайындау үшін ұзақ мерзімді орман пайдалануға берілген мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ормандарды молықтыруды жүзеге асыру есебінен қаражаты болуына құқылы.

1-1. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген қызмет түрлерінен табыс алу мақсатында орман мекемелері мемлекеттік сатып алу конкурстарына қатысуға құқылы.

2. Орман мекемелерiнiң қаражатын пайдалану Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

3. Орман мекемелерiнiң қаражатын ормандарды күзетуге, қорғауға, молықтыруға және орман өсiруге, жанама орман пайдалануға байланысты емес мақсаттарға пайдалануға тыйым салынады.

Ескерту. 112-бап жаңа редакцияда - ҚР 2006.07.07 № 176, өзгерістер енгізілді - 2008.12.10 № 101-IV (2009.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-1-тарау. Жекеше орман өсіруді мемлекеттік қолдау

Ескерту. Кодекс 18-тараумен толықтырылды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

112-1-бап. Жекеше орман өсірудің мемлекеттік қолдауға жататын бағыттары

1. Жекеше орман өсіруді мемлекеттік қолдау мынадай бағыттар бойынша жүргізіледі:

1) өнеркәсіптік және энергетикалық мақсаттарда, тез өсетін ағаш және бұта тұқымдыларын плантациялық өсіру;

2) орман питомниктерін құру және дамыту.

2. Жекеше орман өсіруді мемлекеттік қолдау меншік иелерінің немесе жер пайдаланушылардың жерлерінде де, мемлекеттік орман қоры жерлерінде де жүзеге асырылады.

112-2-бап. Жекеше орман өсіруді мемлекеттік қолдау субъектілері

Тез өсетін ағаш және бұта тұқымдылары плантацияларын отырғызу мен өсіру, жекеше орман питомниктерін құру мен дамыту жөніндегі қызметті жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының азаматтары және шетелдік қатысуы жоқ Қазақстан Республикасының мемлекеттік емес заңды тұлғалары жекеше орман өсіруді мемлекеттік қолдау субъектілері болып табылады.

Ескерту. 112-2-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

112-3-бап. Жекеше орман өсіруді мемлекеттік қолдау және оны жүзеге асыру мерзімдері

1. Жекеше орман өсіруді мемлекеттік қолдау:

1) өнеркәсіптік және энергетикалық мақсаттарда, тез өсетін ағаш және бұта тұқымдылары плантацияларын отырғызу мен өсіруге жұмсалатын шығыстарды өтеу (елу пайызға дейін);

2) жекеше орман питомниктерін құру және дамытуға жұмсалатын шығыстарды өтеу (елу пайызға дейін) арқылы жүзеге асырылады.

2. Жекеше орман өсіруді мемлекеттік қолдау мынадай мерзімдерден аспай жүзеге асырылады:

1) өнеркәсіптік және энергетикалық мақсаттарда, тез өсетін ағаш және бұта тұқымдыларын плантациялық өсіру – он-он бес жыл;

2) жекеше орман питомниктерін құру мен дамыту – бес-он жыл.

9-бөлім. Қазақстан Республикасының орман заңдары саласындағы заң бұзушылықтар

19-тарау. Қазақстан Республикасының орман заңдары саласындағы заң бұзушылықтар

113-бап. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы заң бұзушылықтар

1. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы заң бұзушылықтар:

1) орман қорындағы орман орналастыру мен орман шаруашылығы белгiлерiн жою немесе бүлдiру;

2) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн сатып алу-сату, сыйға тарту, кепiлге беру, өз бетiнше иелену мен айырбастау, сондай-ақ орманға мемлекеттiк меншiк құқығын бұзатын орман пайдалануды жүзеге асыру құқығын өз бетiмен басқа бiреуге беру;

3) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн тиiстi рұқсатсыз тегiстеу, құрылыстар салу, сүректер өңдеу, қоймалар салу және басқа да мақсаттар үшiн заңсыз пайдалану;

4) ағаштар мен бұталарды зақымдау, орманды, оның iшiнде өрттен зақымданған орманды заңсыз кесу, орман ағаштарын, орман питомниктерi мен плантацияларындағы егiлген не отырғызылған көшеттердi, сондай-ақ ормандарды молықтыру мен орман өсiруге арналған алаңдарда өзi өсiп шыққан шыбықтарды, өскiндер мен қолдан отырғызылған екпелердi жою немесе зақымдау;

5) ормандарды, сол сияқты орман қорына кiрмейтiн екпелердi отқа немесе өзге де аса қауiптi көздерге абай болмау салдарынан жою немесе зақымдау;

6) орман қорын, сол сияқты орман қорына кiрмейтiн екпелердi қасақана жағып жiберу, өзге де жалпы қауiптi тәсiлмен не зиянды заттармен, қалдықтармен, шығарындылармен немесе төгiндiлермен ластау салдарынан жою немесе зақымдау;

7) ормандарда өрт қауiпсiздiгi талаптарын, санитариялық қағидаларды, мемлекеттік орман қоры учаскелерінде сүректі түбірімен босату және ағаш кесу қағидаларын бұзу;

8) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде кеспеағаш қорын пайдаланудың, сүрек, қосалқы сүрек ресурстарын, ағаш шырындарын дайындау мен тасып әкетудiң Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiбiн бұзу;

9) орман қорының уақытша алынған учаскелерiн қайтару мерзiмдерiн бұзу немесе оларды нысаналы мақсатқа қарай пайдалану үшiн жарамды күйге келтiру жөнiндегi мiндеттемелердi орындамау;

10) орман қоры жерлерiндегi шабындықтар мен жайылымдық алқаптарды бүлдiру;

11) ормандар мен орман қоры жерлерiнде өз бетiнше шөп шабу мен мал жаю;

12) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде тыйым салынған немесе орман билетiмен ғана жол берiлетiн дәрiлiк өсiмдiктер мен техникалық шикiзатты өз бетiмен жинау;

13) мемлекеттiк орман қорының ағашы кесiлген және ормандарды молықтыру мен орман өсiруге арналған басқа да алқаптарында ормандарды молықтырудың тәртiбi мен мерзiмдерiн бұзу;

14) орман үшiн пайдалы фаунаны жою;

15) ормандарды қурап қалуға немесе ауруға ұшырататын не оларды ластайтын ақаба сулармен, химиялық заттармен, өнеркәсiптiк және тұрмыстық қалдықтармен және төгiндiлермен орманды бүлдiру;

16) орман қоры жерлерiндегi орман құрғататын жыраларды, кәрiз жүйелерi мен жолдарды жою немесе бүлдiру;

17) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды рұқсаттама құжаттарында көзделген мақсаттарға немесе талаптарға сай келмейтiн әрекеттермен жүзеге асыру;

18) ормандардың жай-күйi мен оларды молықтыруға зиянын тигiзуге әкеп соқтыратын объектiлер салу мен оларды пайдалануға беру;

19) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде кеспеағаш аймағын бөлiп беру және таксациялау қағидаларын бұзу;

20) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде сүректердi есептi кеспеағаштардан артық мөлшерде дайындау болып табылады.

2. Қазақстан Республикасының заңдарында орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы өзге заң бұзушылықтар үшiн де жауаптылық белгiленуi мүмкiн.

Ескерту. 113-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

114-бап. Қазақстан Республикасының орман заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының орман заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

Ескерту. 114-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

115-бап. Мемлекеттiк орман қорынан өз бетiмен иеленген аумақтарды қайтару

1. Мемлекеттiк орман қорынан өз бетiмен иеленген аумақтар оларды заңсыз пайдалану кезiнде шыққан шығындар өтелместен тиесiлi иелерiне қайтарылады. Бұл ретте мемлекетке орман иеленушi шеккен залал өтеледi.

2. Өз бетімен тұрғызылған құрылыстарды бұзу, жерлерді нысаналы мақсатына сәйкес келтiру және орман алқаптарын қалпына келтiру заң бұзушылар есебiнен жүргiзiледi.

116-бап. Орман қорына кiрмейтiн ағаш және бұта өсiмдiктерiн жойғаны немесе зақымдағаны үшiн жауаптылық

Осы Кодекстiң 6-бабы 5-тармағының 3) тармақшасында көрсетiлгеннен басқа, орман қорына кiрмейтiн ағаш және бұта өсiмдiктерiн заңсыз жою немесе зақымдау Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

Ескерту. 116-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

20-тарау. Қорытынды ережелер

117-бап. Ормандарды күзету, қорғау, молықтыру, орман өсiру мен орман пайдалану саласындағы халықаралық ынтымақтастық

Ормандарды күзету, қорғау, молықтыру, орман өсiру мен орман пайдалану саласындағы халықаралық ынтымақтастық Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттармен белгiленген принциптерге сәйкес жүзеге асырылады.

117-1-бап. Орман шаруашылығының мамандарын құқықтық және әлеуметтік қорғау

1. Орман шаруашылығының мамандары Қазақстан Респрубликасының заңнамасына сәйкес құқықтық және әлеуметтік қорғалуға жатады.

2. Азаматтық қызметшілер болып табылатын және ауылдық жерде жұмыс істейтін орман шаруашылығының мамандарына Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес кемінде жиырма бес пайызға жоғарылатылған лауазымдық айлықақылар белгіленеді.

3. Орман шаруашылығының мамандарына мал жаю және шөп шабу үшін жергілікті атқарушы органдардың шешімі бойынша жер учаскелері беріледі.

Ескерту. 20-тарау 117-1-баппен толықтырылды - ҚР 15.06.2017 № 73-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз).

118-бап. Осы Кодекстi қолданысқа енгiзу тәртiбi

1. Осы Кодекс ресми жарияланған күнiнен бастап қолданысқа енгiзiледi.

2. Мыналардың күшi жойылды деп танылсын:

1) 1993 жылғы 23 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Орман кодексi (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң Жаршысы, 1993 ж., № 3, 45-құжат; 1995 ж., № 20, 120-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1999 ж., № 11, 357-құжат; 2001 ж., № 3, 20-құжат; № 24, 338-құжат);

2) Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң "Қазақстан Республикасының Орман кодексiн күшiне енгiзу тәртiбi туралы" 1993 жылғы 23 қаңтардағы Қаулысы (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң Жаршысы, 1993 ж., № 3, 46-құжат).

Қазақстан Республикасының

Президентi

Примечание ИЗПИ!
Для удобства пользования ИЗПИ создано Содержание

СОДЕРЖАНИЕ

      Сноска. Оглавление исключено Законом РК от 30 июня 2021 года № 59-VII (вводится в действие) с 01.01.2022.
      Сноска. По всему тексту Кодекса:
      слова "(города республиканского значения, столицы)" заменены словами ", городов республиканского значения, столицы";
      слово "надобностей" заменены словом "нужд";
      слова "культурно-оздоровительных, рекреационных" заменены словами "оздоровительных, рекреационных, историко-культурных";
      слова "законодательным актом Республики Казахстан о земле" заменены словами "Земельным кодексом Республики Казахстан";
      слова "областным исполнительным органом", "областных представительных органов", "областными исполнительными органами", "областного исполнительного органа", "областного представительного органа по представлению областного исполнительного органа" и "областным представительным органом по представлению областного исполнительного органа" заменены соответственно словами "местным исполнительным органом области", "местного представительного органа области", "местными исполнительными органами области", "местного исполнительного органа области", "местного представительного органа области по представлению местного исполнительного органа области" и "местным представительным органом области по представлению местного исполнительного органа области";
      слова "за счет средств государственного бюджета" заменены словами "за счет бюджетных средств";
      слова "об охране, воспроизводстве и использовании животного мира и особо охраняемых природных территориях" заменены словами "в области охраны, воспроизводства и использования животного мира и особо охраняемых природных территорий" Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
      Сноска. По всему тексту Кодекса внесены изменения на казахском языке, текст на русском языке не изменяется в соответствии с Законом РК от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Раздел 1. Общие положения
Глава 1. Основные положения

Статья 1. Лесное законодательство Республики Казахстан

1. Лесное законодательство Республики Казахстан основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Кодекса и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

2. Общественные отношения в области использования и охраны растительного (кроме лесов) и животного мира, водных объектов, недр, земли, атмосферного воздуха, особо охраняемых природных территорий регулируются специальным законодательством Республики Казахстан.

3. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Кодексе, то применяются правила международного договора.

Статья 2. Отношения, регулируемые настоящим Кодексом

1. Настоящий Кодекс регулирует общественные отношения по владению, пользованию, распоряжению лесным фондом, а также устанавливает правовые основы охраны, защиты, воспроизводства, повышения экологического и ресурсного потенциала лесного фонда, его рационального использования.

2. Регулирование лесных правоотношений осуществляется исходя из того, что лес является одним из важнейших компонентов биосферы, имеющий глобальное экологическое, социальное и экономическое значение.

Статья 3. Принципы лесного законодательства Республики Казахстан

Лесное законодательство Республики Казахстан основывается на следующих принципах:

1) признания общегосударственного значения лесов, выполняющих климаторегулирующие, средообразующие, поле- и почвозащитные, водоохранные и санитарно-гигиенические функции;

2) устойчивого развития лесов (постоянное увеличение лесистости территории Республики Казахстан);

3) сохранения биологического разнообразия лесов, объектов государственного природно-заповедного фонда, культурного и природного наследия;

4) многоцелевого использования лесов;

5) рационального, непрерывного, неистощительного пользования лесными ресурсами;

6) государственного регулирования, контроля и надзора в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения;

Примечание ИЗПИ!
Подпункт 7) предусмотрено исключить Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7) разграничения функций регулирования лесопользования и функций осуществления рубок главного пользования и переработки полученной древесины;

8) возмещения ущерба, причиненного нарушением лесного законодательства Республики Казахстан;

9) платности пользования лесными ресурсами;

10) доступности информации о состоянии лесного фонда;

11) участия населения и общественных объединений в охране и защите лесного фонда.

Сноска. Статья 3 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 N 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 4. Основные понятия, используемые в настоящем Кодексе

В настоящем Кодексе используются следующие основные понятия:

1) агролесомелиоративное насаждение – защитное лесное насаждение, позволяющее снижать воздействие неблагоприятных для сельского хозяйства природных факторов;

2) селекция древесных и кустарниковых пород (лесная селекция) – комплекс мероприятий по отбору в естественных популяциях или искусственному получению форм и сортов лесных пород, имеющих хозяйственную и иную ценность;

3) вырубка – лесная площадь, на которой насаждение вырублено, а новое поколение леса еще не образовалось;

4) незаконная порубка леса – рубка деревьев и кустарников в лесном фонде Республики Казахстан, в том числе поврежденных и погибших в результате природных, антропогенных и техногенных факторов: без лесорубочного билета; по лесорубочному билету, произведенному с нарушением правил рубок леса на участках государственного лесного фонда, совершенная с нарушением сроков, установленных в лесорубочном билете; рубка в размерах, превышающих расчетную лесосеку;

5) прогалина – лесная площадь, лишенная деревьев, но сохранившая элементы лесной растительности;

6) рубка промежуточного пользования – рубка ухода за лесом, выборочная санитарная рубка и рубка, связанная с реконструкцией малоценных лесных насаждений, а также насаждений, теряющих защитные, водоохранные и другие функции, рубка единичных деревьев в молодняках;

7) плантационные насаждения специального назначения – искусственные насаждения, выращиваемые в промышленных, энергетических, пищевых и иных целях;

8) плюсовое дерево – дерево, значительно превосходящее по одному или нескольким хозяйственно ценным признакам и свойствам окружающие деревья одних с ним возраста и фенологической формы, растущие с ним в тех же лесорастительных условиях;

9) архивы клонов плюсовых деревьев – насаждения, создаваемые с использованием вегетативного потомства плюсовых деревьев в целях сохранения их генофонда и изучения наследственных свойств;

10) плюсовое насаждение – высокопродуктивное и устойчивое насаждение для определенных лесорастительных условий;

11) особо ценные лесные массивы – леса, уникальные по породному составу, с наличием реликтовых и эндемичных пород; леса, уникальные по продуктивности и генетическим качествам; леса, выполняющие важные защитные функции в сложных природных условиях;

12) аэрофотосъемка – фотографирование местности с воздушных судов и других летательных аппаратов с помощью аэрофотоаппарата в целях использования аэрофотоснимков для картографирования, определения границ землевладений; изучения окружающей среды и ее мониторинга;

13) рубка главного пользования – рубка спелого и перестойного древостоя для заготовки древесины;

14) биологическое разнообразие – вариабельность живых организмов из всех источников, в том числе наземных, морских и иных водных экологических систем и экологических комплексов, частью которых они являются, включающая в себя разнообразие в рамках вида, между видами и разнообразие экологических систем;

15) биоценоз – совокупность растений, животных и микроорганизмов, населяющих определенный, относительно однородный земельный участок или участок водоема и взаимодействующих между собой;

16) генофонд – совокупность генов одной группы особей (популяции, группы популяций или вида), в пределах которой они характеризуются определенной частотой встречаемости;

17) географические культуры – опытные культуры, создаваемые по специальным методикам семенным потомством наиболее характерных популяций нескольких экотипов (климатипов) с целью их испытания в новых условиях;

18) дериват – производное растения и продукция, произведенная из него и ее производного;

19) экономический порог вредоносности – плотность вредителей леса, при которой ущерб, наносимый лесным ресурсам, по стоимости превышает затраты на борьбу с этими вредителями;

20) минусовое насаждение – насаждение низкой продуктивности и плохого качества для определенных лесорастительных условий;

21) лесосека – участок леса, отведенный для рубок всех видов или находящийся в стадии рубки;

22) отвод лесосек – мероприятия по определению границ в натуре и таксации лесосек, отметке подлежащих вырубке деревьев, материальной и денежной оценке учтенной на лесосеке древесины;

23) внелесосечная захламленность – естественный отпад древесины (стволы и ветви), лежащий на земле вне лесосек и не заготавливаемый в промышленных целях;

24) возраст рубки – возраст древостоя, начиная с которого он из категории приспевающего переходит в категорию спелого и может быть назначен в рубку главного пользования;

25) недоруб – деревья или участки леса, назначенные в рубку, но не вырубленные в срок, предусмотренный лесорубочным билетом;

26) городские леса – естественные и (или) искусственные насаждения, выполняющие преимущественно санитарно-гигиенические и рекреационные функции, произрастающие в границах городского населенного пункта и входящие в состав государственного лесного фонда;

27) нормальное насаждение – насаждение высокой и средней продуктивности, хорошего и среднего качества для определенных лесорастительных условий;

28) второстепенные древесные ресурсы (материалы) (далее – второстепенные древесные ресурсы) – кора, ветви, пни, корни, листья, почки деревьев и кустарников;

29) угодья государственного лесного фонда – земельные участки, выделяемые в составе государственного лесного фонда при лесоустройстве в целях государственного учета лесного фонда, специального картографирования и планирования лесохозяйственных мероприятий;

30) категория государственного лесного фонда – выделенная в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, часть государственного лесного фонда с особым защитным, водоохранным, санитарно-гигиеническим, рекреационным, научным или иным специальным назначением, на территории которой устанавливается особый режим ведения лесного хозяйства и лесопользования;

31) государственная лесоустроительная организация – республиканское государственное казенное предприятие, созданное по решению Правительства Республики Казахстан;

32) лес – природный комплекс, формирующийся на определенной территории, на основе совокупности древесной и кустарниковой растительности и других компонентов живой природы, взаимодействующий с окружающей средой и имеющий важное экологическое, экономическое и социальное значение;

33) болезни леса – патологические процессы, вызванные неблагоприятными факторами окружающей среды или организмами, способными передаваться от больных растений к здоровым, и приводящие к изменению строения растений или их гибели;

34) лесные культуры – искусственно созданные насаждения из лесных древесных и кустарниковых пород;

35) лесокультурный фонд – непокрытые лесом угодья (вырубки, гари, прогалины, редины) и нелесные угодья, облесение которых возможно только путем искусственного выращивания леса;

36) вредители леса – организмы, повреждающие лесные насаждения;

37) лесовладение – право владения и пользования участками государственного лесного фонда, предоставляемое Правительством Республики Казахстан государственным лесовладельцам для ведения лесного хозяйства и лесопользования, функционирования особо охраняемых природных территорий, а также право владения, пользования и распоряжения частным лесным фондом, предоставляемое частным лесовладельцам в порядке, установленном настоящим Кодексом;

38) лесовладельцы – государственные организации, которым участки государственного лесного фонда предоставлены на праве постоянного землепользования, а также граждане Республики Казахстан и негосударственные юридические лица Республики Казахстан без иностранного участия, в чьей собственности находятся участки частного лесного фонда в соответствии с настоящим Кодексом;

39) лесной обход – часть территории лесничества, закрепляемая за одним лесником для ее охраны, определяемая в порядке, установленном настоящим Кодексом и иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан;

40) государственный контроль в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения – деятельность уполномоченного органа в области лесного хозяйства по проверке и наблюдению за проверяемыми субъектами на предмет соответствия их деятельности требованиям, установленным законодательством Республики Казахстан, в ходе осуществления и по результатам которой могут применяться меры правоограничительного характера без оперативного реагирования;

40-1) государственный надзор в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения – деятельность уполномоченного органа в области лесного хозяйства по проверке и наблюдению за соблюдением проверяемыми субъектами требований законодательства Республики Казахстан, в ходе осуществления и по результатам которой могут применяться меры правоограничительного характера, в том числе оперативного реагирования;

41) исключен Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

42) пользование лесным фондом – установленное законодательными актами Республики Казахстан право физических и юридических лиц на лесопользование, а также на использование земель, вод и общераспространенных полезных ископаемых на территории лесного фонда в хозяйственных и иных целях;

43) инвентаризация лесного фонда – комплекс работ по описанию, картированию и определению количественных и качественных показателей отдельных участков лесного фонда;

44) лесной квартал – часть территории лесного фонда, отграниченная на местности просеками, естественными рубежами (берега рек, горные хребты, дороги и другие), которая служит для организации ведения лесного хозяйства;

45) лесная пожарная станция – объект государственного лесовладельца, предназначенный для размещения противопожарной службы и техники, обеспечивающих проведение мер по предотвращению лесных пожаров и их своевременной ликвидации;

46) лесоразведение – создание и выращивание искусственных лесных насаждений на территориях, не находившихся ранее под лесом;

47) лесопользование – юридически и экономически регламентированная деятельность по использованию лесных ресурсов и полезных свойств леса;

48) лесопользователь – физическое или юридическое лицо, которому предоставлено право временного лесопользования в порядке, установленном настоящим Кодексом;

49) лесной питомник – участок территории лесного фонда, предназначенный для выращивания посадочного материала древесных и кустарниковых пород;

50) просека – освобожденная от древесной и кустарниковой растительности полоса, проложенная для обозначения границ лесных кварталов или иных целей;

51) лесной выдел – часть территории лесного квартала, однородная по таксационным характеристикам, почвенно-типологическим условиям и хозяйственному значению, являющейся первичной лесохозяйственной учетной единицей;

52) лесосеменная плантация – искусственно созданное насаждение из высаженных по специальной генетической схеме растений, являющихся семенным или вегетативным потомством плюсовых деревьев, предназначенное для регулярного получения (в течение длительного времени) сортовых, элитных или гибридных семян с заданными наследственными свойствами и высокими посевными качествами;

53) лесное семеноводство – комплекс мероприятий по заготовке, обработке, хранению и использованию лесных семян, контролю за их качеством и происхождением, направленных на получение семян с ценными наследственными свойствами и высокими посевными качествами;

54) лесное хозяйство – отрасль экономики, осуществляющая деятельность по изучению и учету лесного фонда, включающая мероприятия по его охране и защите, воспроизводству лесов и лесоразведению, регулированию лесопользования и контролю за его осуществлением;

55) лесохозяйственное проектирование – комплекс работ по проектированию лесокультурных, агролесомелиоративных, противопожарных мероприятий, строительства объектов лесного и охотничьего хозяйств;

56) лесохозяйственные дороги – объекты лесного хозяйства, имеющие лесохозяйственное, противопожарное назначение, обеспечивающие доступность лесных территорий для ведения лесного хозяйства и осуществления лесопользования;

57) государственное учреждение лесного хозяйства (далее – лесное учреждение) – учреждение, созданное в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, для осуществления мероприятий по охране и защите государственного лесного фонда, воспроизводству лесов и лесоразведению, регулированию лесопользования;

58) уполномоченный орган в области лесного хозяйства (далее – уполномоченный орган) – государственный орган, осуществляющий функции управления, контроля и надзора в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения;

59) лесохозяйственные мероприятия - комплекс организационных и технических мероприятий по охране, защите лесного фонда, воспроизводству лесов и лесоразведению, регулированию лесопользования, проводимых на основе материалов лесоустройства;

60) лесной мастерский участок – часть территории лесничества в составе двух и более лесных обходов, закрепляемая за одним мастером леса и предназначенная для выполнения лесохозяйственных мероприятий;

61) пожароопасный сезон в лесу – часть календарного года, определяемая уполномоченным органом в области лесного хозяйства, областным исполнительным органом исходя из климатических и погодных факторов, в течение которого возможна угроза возникновения лесного пожара;

62) облесение – искусственное лесозаращивание или естественное зарастание лесом нелесных угодий;

63) охрана лесов – совокупность мероприятий по профилактике и борьбе с лесными пожарами, незаконными порубками леса и другими нарушениями лесного законодательства Республики Казахстан;

64) рубка ухода за лесом – периодический уход за лесом, осуществляемый путем удаления из насаждения деревьев, отставших в росте или мешающих росту деревьев главных пород, в целях формирования высокопродуктивных и устойчивых насаждений;

65) возобновление леса – естественный процесс образования нового поколения леса под пологом древостоя, а также на вырубках, гарях и других площадях, ранее занимаемых лесом;

66) защита леса – совокупность мероприятий по защите леса от вредителей, болезней леса и воздействия неблагоприятных факторов природного, антропогенного и техногенного характера, осуществляемых наземными и авиационными методами;

67) воспроизводство леса – создание лесных культур или проведение мер содействия естественному возобновлению на площадях, ранее занимаемых лесом, включая меры по уходу за лесом и его оздоровлению;

68) таксация леса (лесосек) – мероприятие по выявлению, учету, оценке качественных и количественных характеристик лесных ресурсов, в том числе насаждений, намечаемых для рубки;

69) лесистость – степень покрытия лесом какой-либо территории, определяемая отношением покрытых лесом земель к ее общей площади, выраженная в процентах;

70) особо опасные вредители леса – вредные организмы, способные к массовому размножению и распространению, при котором лесам причиняется ущерб, превышающий экономический порог вредоносности;

71) лесной генетический резерват – участок леса с ценной в генетико-селекционном отношении частью популяции вида, подвида растений;

72) несомкнувшиеся лесные культуры – культуры, созданные искусственным путем (посевом или посадкой), но не переведенные в покрытые лесом угодья;

73) санитарное состояние леса – характеристика состояния леса, содержащая сведения о наличии захламленности, усыхающих и сухостойных деревьев, динамике численности вредителей и распространения болезней леса, других негативных факторах, отрицательно влияющих на состояние леса;

74) лесничество – структурное подразделение лесовладельца, располагающееся в его границах, предназначенное для планирования и выполнения лесохозяйственных мероприятий, расчета объемов лесопользования;

74-1) лесные экологические системные услуги (далее – лесные экосистемные услуги) – выгоды, получаемые от пользования лесом, его функциями, включая полезные свойства, физическими и юридическими лицами, осуществляющими деятельность на территории лесного фонда и прилегающих к нему участках;

75) гарь – лесная площадь, на которой насаждение уничтожено пожаром, а новое поколение леса еще не образовалось;

76) подрост – молодое поколение древесных растений под пологом леса или оставленное на вырубке, способное выйти в первый ярус или сменить материнский древостой;

77) санитарная рубка – рубка (выборочная, сплошная), проводимая с целью улучшения санитарного состояния леса, при которой вырубаются больные, поврежденные, усыхающие и сухостойные деревья;

78) редина – древостой естественного формирования, кроме молодняков первого и второго классов возраста, имеющий полноту 0,1-0,2;

79) подсочка – искусственное повреждение стволов деревьев в период их вегетации для получения из них живицы, сока;

80) древостой – совокупность деревьев, являющихся основным компонентом лесных насаждений;

81) быстрорастущие древесные и кустарниковые породы – древесные и кустарниковые породы, используемые для создания плантационных насаждений специального назначения в промышленных и энергетических целях с интенсивной агротехникой выращивания;

82) ревизионный период – срок, на который разработан лесоустроительный проект для ведения лесного хозяйства или план управления особо охраняемой природной территории;

83) постоянная лесосеменная база – совокупность объектов селекционно-семеноводческого назначения, территориально выделенных в государственном лесном фонде в порядке, установленном лесным законодательством Республики Казахстан, для получения семян с ценными наследственными свойствами и высокими посевными качествами;

84) постоянный лесосеменной участок – высокопродуктивные для данных лесорастительных условий сформированные участки насаждений естественного происхождения или лесных культур, созданных из сеянцев или саженцев, выращенных из семян, заготовленных с плюсовых деревьев, в плюсовых насаждениях, на лесосеменных плантациях, предназначенных для получения семян в течение длительного времени;

85) усадьба – вид угодий государственного лесного фонда, относящийся к нелесным угодьям, представленный земельными участками, занятыми жилыми и нежилыми постройками, связанными с ведением лесного хозяйства и функционированием особо охраняемых природных территорий;

86) живица – смолистое вещество, выделяющееся при повреждении хвойных деревьев;

87) колочные леса – естественные леса, произрастающие в лесостепной зоне небольшими (от 0,1 до 30 гектар) участками.

Сноска. Статья 4 в редакции Закона РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2012 № 34-V (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2021 № 59-VII (вводится в действие с 01.01.2022).

Глава 2. Объекты и субъекты лесных правоотношений

Статья 5. Объекты лесных правоотношений

1. Объектом лесных правоотношений является лесной фонд Республики Казахстан, включающий земли лесного фонда, лесные ресурсы и полезные свойства лесов.

2. Объекты лесных правоотношений используются с учетом многофункционального значения лесов на условиях платности в порядке, установленном настоящим Кодексом и налоговым законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 5 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011).

Статья 6. Лесной фонд Республики Казахстан

1. Все леса, находящиеся на территории Республики Казахстан, а также земли лесного фонда, не покрытые лесной растительностью, но предназначенные для нужд лесного хозяйства, образуют лесной фонд Республики Казахстан (далее - лесной фонд).

2. Лесной фонд состоит из государственного и частного лесных фондов.

3. К государственному лесному фонду относятся:

1) леса естественного и искусственного происхождения (включая лесные и нелесные угодья) на землях особо охраняемых природных территорий;

2) леса естественного и искусственного происхождения, а также не покрытые лесной растительностью земельные участки, предоставленные для нужд лесного хозяйства, на землях государственного лесного фонда;

3) защитные насаждения на полосах отвода железных и автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения, каналов, магистральных трубопроводов и других линейных сооружений шириной десять метров и более, площадью более 0,05 гектара.

4. К частному лесному фонду относятся созданные за счет средств граждан Республики Казахстан и негосударственных юридических лиц Республики Казахстан без иностранного участия на землях, предоставленных им в частную собственность или долгосрочное землепользование, в соответствии с Земельным кодексом Республики Казахстан с целевым назначением для лесоразведения:

1) искусственные насаждения;

2) насаждения естественного происхождения, возникшие семенным и (или) вегетативным путем;

3) частные лесные питомники;

4) плантационные насаждения специального назначения;

5) агролесомелиоративные насаждения;

6) защитные насаждения на полосах отвода хозяйственных автомобильных дорог, находящихся в частной собственности.

5. В лесной фонд не входят:

1) отдельные деревья и группы деревьев площадью менее 0,05 гектара, расположенные вне земель государственного лесного фонда, кустарниковая растительность на землях сельскохозяйственного назначения;

2) зеленые насаждения в пределах границы населенных пунктов, кроме городских лесов;

3) деревья и кустарники на приусадебных, дачных и садовых участках.

Сноска. Статья 6 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 N 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 30.06.2021 № 59-VII (вводится в действие с 01.01.2022); от 02.01.2023 № 184-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 7. Право собственности на лесной фонд

1. Государственный лесной фонд в Республике Казахстан принадлежит народу Казахстана. От имени народа Казахстана право собственности осуществляет государство. При этом осуществление права собственности государством реализуется через режим государственной собственности в интересах народа Казахстана.

Государственный лесной фонд в Республике Казахстан относится к объектам государственной собственности и находится в республиканской собственности.

2. Владение, пользование и распоряжение участками частного лесного фонда осуществляются частными лесовладельцами в соответствии с настоящим Кодексом и иными законодательными актами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 7 с изменением, внесенным Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 8. Земли лесного фонда

1. Земли лесного фонда подразделяются на земли государственного и частного лесных фондов.

2. К землям государственного лесного фонда относятся земли, покрытые лесами естественного происхождения, искусственными лесами, созданными за счет бюджетных средств, и не покрытые лесами (лесные и нелесные угодья), предоставленные в постоянное землепользование государственным организациям, ведущим лесное хозяйство.

3. К землям частного лесного фонда относятся земли, предоставленные гражданам Республики Казахстан и негосударственным юридическим лицам Республики Казахстан без иностранного участия в частную собственность или долгосрочное землепользование в соответствии с Земельным кодексом Республики Казахстан с целевым назначением для лесоразведения, занятые:

1) искусственными насаждениями;

2) насаждениями естественного происхождения, возникшими семенным и (или) вегетативным путем;

3) частными лесными питомниками;

4) плантационными насаждениями специального назначения;

5) агролесомелиоративными насаждениями;

6) защитными насаждениями на полосах отвода хозяйственных автомобильных дорог, находящихся в частной собственности.

4. Границы земель государственного лесного фонда устанавливаются и уточняются при проведении землеустроительных работ на основании материалов лесоустройства.

5. Отчуждение земель государственного лесного фонда путем купли-продажи, залога и совершения других сделок не допускается.

6. Порядок предоставления, изъятия и использования земель лесного фонда определяется настоящим Кодексом, Земельным и Гражданским кодексами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 8 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 N 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 30.06.2021 № 59-VII (вводится в действие с 01.01.2022).

Статья 9. Лесные ресурсы и полезные свойства леса

1. Лесные ресурсы состоят из запасов древесины, живицы и древесных соков, второстепенных древесных ресурсов, дикорастущих плодов, орехов, грибов, ягод, лекарственных растений и технического сырья, иных продуктов растительного и животного происхождения, находящихся, накапливаемых и добываемых в лесном фонде.

2. К полезным свойствам леса относятся его экологические и социально значимые функции, характерные для него в растущем состоянии (выделение кислорода, поглощение углекислого газа, предохранение почв от водной и ветровой эрозии, перевод поверхностного стока вод во внутрипочвенный, бальнеологические и климаторегулирующие свойства).

Статья 10. Субъекты лесных правоотношений

Субъектами лесных правоотношений являются физические и юридические лица, а также государственные органы, осуществляющие охрану, защиту, воспроизводство лесов, лесоразведение и (или) лесопользование.

Раздел 2. Государственное управление, контроль и надзор в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения

Сноска. Заголовок раздела 2 в редакции Закона РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. Государственное управление в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения

Статья 11. Должностное лицо и система государственных органов, осуществляющих государственное управление в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения

К должностному лицу и системе государственных органов, осуществляющих государственное управление в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения, относятся Президент Республики Казахстан, Правительство Республики Казахстан, уполномоченный орган, ведомство уполномоченного органа и территориальные подразделения ведомства уполномоченного органа, а также местные исполнительные органы областей, городов республиканского значения, столицы в пределах их компетенции, определенной Конституцией, настоящим Кодексом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 11 в редакции Закона РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); с изменениями, внесенными законами РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 28.12.2018 № 210-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 11-1. Система обеспечения охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения

В систему обеспечения охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения входят:

1) Правительство Республики Казахстан;

2) уполномоченный орган, ведомство уполномоченного органа и территориальные подразделения ведомства уполномоченного органа;

3) иные государственные органы, осуществляющие деятельность в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения;

4) органы местного государственного управления и самоуправления;

5) лесные учреждения и природоохранные организации;

6) государственные лесоустроительные организации;

Абзац прекращает свое действие с 01.01.2015.

7) республиканские государственные предприятия в области обеспечения охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения;

8) научные организации в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения;

9) лесовладельцы и лесопользователи;

10) общественные объединения, созданные в целях охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения.

Сноска. Глава 3 дополнена статьей 11-1 в соответствии с Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12. Компетенция Правительства Республики Казахстан в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения

Правительство Республики Казахстан:

1) разрабатывает основные направления и обеспечивает реализацию государственной лесной политики;

2) осуществляет права владения, пользования и распоряжения государственным лесным фондом;

3) предоставляет участки государственного лесного фонда на праве лесовладения государственным юридическим лицам, указанным в пункте 2 статьи 22 настоящего Кодекса;

4) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

5) утверждает распределение государственного лесного фонда по категориям;

      6) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      7) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      8) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      9) исключен Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

10) принимает решение об изъятии редких и находящихся под угрозой исчезновения видов растений, их частей или дериватов и утверждает объемы их изъятия;

      11) исключен Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      12) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      13) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      14) (исключен);
      15) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      16) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-1) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-2) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-3) исключен Законом РК от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-4) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-5) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-6) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-7) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-8) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-9) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-10) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-11) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-12) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-13) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-14) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-15) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-16) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-17) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-18) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-19) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      17-20) исключен Законом РК от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      18) исключен Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Сноска. Статья 12 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 № 13; от 10.12.2008 № 101-IV (вводится в действие с 01.01.2009); от 06.01.2011 № 379-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 13. Компетенция уполномоченного органа

Сноска. Заголовок - в редакции Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Уполномоченный орган:

1) осуществляет владение и пользование государственным лесным фондом в пределах компетенции, установленной Правительством Республики Казахстан;

1-1) формирует и реализует государственную лесную политику;

2) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

3) организовывает и обеспечивает охрану, защиту, воспроизводство лесов и лесоразведение, регулирует лесопользование на территории государственного лесного фонда, находящегося в его функциональном ведении;

4) разрабатывает и утверждает нормативные правовые акты Республики Казахстан в области охраны, защиты и пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения;

4-1) осуществляет государственный контроль за качеством выполнения лесохозяйственных мероприятий и их соответствием лесоустроительным проектам на участках государственного лесного фонда;

Примечание ИЗПИ!
В подпункт 5) предусмотрено изменение Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5) осуществляет путем проверок государственный контроль и надзор за состоянием, охраной, защитой, пользованием лесным фондом, воспроизводством лесов и лесоразведением;

Примечание ИЗПИ!
В абзац первый подпункта 5-1) предусмотрено изменение Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5-1) осуществляет путем проверок государственный контроль и надзор за:

количественными и качественными изменениями в лесном фонде, его санитарным состоянием;

порядком передачи лесных ресурсов в лесопользование на участках государственного лесного фонда и соблюдением договоров долгосрочного и краткосрочного лесопользования;

выполнением требований пожарной безопасности в лесах, мероприятий по предупреждению лесных пожаров, по обеспечению их своевременного обнаружения и ликвидации, а также точностью учета площадей гарей и определением причиненного пожарами ущерба государственному лесному фонду, своевременностью принятых мер по ликвидации последствий лесных пожаров;

выполнением мероприятий по защите лесов от вредителей и болезней, своевременностью принятых мер по предупреждению возникновения, распространения, точностью учета и прогнозирования очагов вредителей и болезней леса, ослабления и гибели насаждений от неблагоприятных воздействий природного и антропогенного характера;

отводом лесосек;

соблюдением правил отпуска древесины на корню и рубок леса, иных правил лесопользования на участках государственного лесного фонда;

соблюдением режимов охраны в лесах особо охраняемых природных территорий;

соблюдением лесосеменного районирования, правил заготовки, переработки, хранения и использования лесных семян и контроля за их качеством, ведением питомнического хозяйства на участках государственного лесного фонда;

использованием земель лесного фонда в соответствии с их целевым назначением и охраной этих земель;

Примечание ИЗПИ!
В абзац одиннадцатый подпункта 5-1) предусмотрено изменение Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие с 31.12.2025).

соблюдением порядка пользования государственным лесным фондом при строительных работах, добыче полезных ископаемых, прокладке коммуникаций и выполнении иных работ, не связанных с ведением лесного хозяйства и лесопользованием;

6) обеспечивает разработку и утверждает расчетные лесосеки на участках государственного лесного фонда и возраста рубок;

7) исключен Законом РК от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

8) разрабатывает и утверждает правила ведения государственного учета лесного фонда, государственного лесного кадастра, государственного мониторинга лесов и лесоустройства на территории государственного лесного фонда и обеспечивает их ведение;

9) исключен Законом РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011);

10) осуществляет международное сотрудничество в области лесных отношений в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

11) заслушивает отчет руководителя структурного подразделения местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы, ведающего лесным хозяйством, а также руководителей лесных учреждений и природоохранных организаций по вопросам состояния, охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения;

12) приостанавливает, ограничивает, прекращает право лесопользования на участках государственного лесного фонда, а также работы, представляющие опасность для состояния и воспроизводства лесов, находящихся в его ведении, в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

13) определяет направления научно-технического развития, организовывает научное исследование и проектно-изыскательские работы в области охраны, защиты и пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения, лесной селекции и лесного семеноводства;

14) организовывает и проводит тендеры по предоставлению лесных ресурсов в долгосрочное лесопользование на участках государственного лесного фонда, находящихся в его ведении, с участием представителей местных представительных и исполнительных органов области, города республиканского значения, столицы;

15) рассматривает дела об административных правонарушениях в области лесного законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира и особо охраняемых природных территорий;

16) (исключен);

17) разрабатывает и утверждает методические указания: расчета ставок платы за лесные пользования на участках государственного лесного фонда; по учету и определению ущерба, причиненного пожарами на территории лесного фонда; по учету и определению объемов незаконных порубок леса и ущерба, причиненного незаконными порубками леса на территории лесного фонда;

18) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

18-1) осуществляет координацию и методическое руководство местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы, ведающих лесным хозяйством, а также лесных учреждений и природоохранных организаций по вопросам охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения;

18-2) исключен Законом РК от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования);

18-3) утверждает лесоустроительные проекты;

18-4) разрабатывает и утверждает правила выдачи административным органом разрешений на импорт на территорию Республики Казахстан, экспорт и (или) реэкспорт с территории Республики Казахстан объектов растительного мира, их частей и дериватов, подпадающих под действие Конвенции о международной торговле видами дикой фауны и флоры, находящимися под угрозой исчезновения;

Примечание ИЗПИ!
В подпункт 18-5) предусмотрено изменение Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

18-5) формирует в соответствии с правилами отпуска древесины на корню на участках государственного лесного фонда и утверждает ежегодные объемы рубок леса на территории государственного лесного фонда;

18-6) разрабатывает и утверждает лесосеменное районирование;

18-7) разрабатывает и утверждает правила поощрения и порядок присвоения почетных званий, нагрудных знаков и почетных грамот в области лесного хозяйства;

18-8) разрабатывает и утверждает правила осуществления авиационных работ по охране и защите лесного фонда;

18-9) разрабатывает и утверждает правила организации и функционирования школьного лесничества по согласованию с уполномоченным государственным органом в области образования;

18-10) разрабатывает и утверждает порядок проведения инвентаризации лесных культур, питомников, площадей с проведенными мерами содействия естественному возобновлению леса и оставленных под естественное заращивание в государственном лесном фонде;

18-11) разрабатывает и утверждает инструкцию проведения лесоустройства;

18-12) разрабатывает и утверждает правила предоставления лесопользователям участков под объекты строительства на землях государственного лесного фонда, где лесные ресурсы предоставлены в долгосрочное лесопользование для оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских и спортивных целей, нужд охотничьего хозяйства, побочного лесного пользования;

Примечание ИЗПИ!
Подпункт 18-3) предусмотрено исключить Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

18-13) предоставляет лесопользователям участки под объекты строительства на землях государственного лесного фонда, находящихся в его ведении, где лесные ресурсы предоставлены в долгосрочное лесопользование для оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских и спортивных целей; нужд охотничьего хозяйства; побочного лесного пользования;

18-14) разрабатывает и утверждает перечень дериватов;

18-15) вносит в Правительство Республики Казахстан предложения по изъятию редких и находящихся под угрозой исчезновения видов растений, их частей или дериватов и утверждению объемов их изъятия;

18-16) разрабатывает и утверждает по согласованию с центральным уполномоченным органом по бюджетному планированию натуральные нормы обеспечения форменной одеждой со знаками различия (без погон) должностных лиц государственной лесной инспекции Республики Казахстан и государственной лесной охраны Республики Казахстан;

18-17) разрабатывает и утверждает образцы и порядок ношения форменной одежды со знаками различия (без погон) должностных лиц государственной лесной инспекции Республики Казахстан и государственной лесной охраны Республики Казахстан;

18-18) разрабатывает и утверждает правила заготовки, переработки, хранения и использования лесных семян и контроля за их качеством;

18-19) вносит предложения в Правительство Республики Казахстан по распределению государственного лесного фонда по категориям;

18-20) разрабатывает и утверждает правила отпуска древесины на корню и рубок леса на участках государственного лесного фонда;

18-21) разрабатывает и утверждает правила установления ширины запретных полос лесов по берегам рек, озер, водохранилищ, каналов и других водных объектов;

18-22) разрабатывает базовые ставки для исчисления размеров вреда, причиненного нарушением лесного законодательства Республики Казахстан;

18-23) разрабатывает и утверждает нормы и нормативы по охране, защите, пользованию лесным фондом, воспроизводству лесов и лесоразведению на участках государственного лесного фонда;

18-24) разрабатывает и утверждает правила заготовки живицы, древесных соков, второстепенных древесных ресурсов, побочного пользования лесом на территории государственного лесного фонда;

18-25) разрабатывает и утверждает правила воспроизводства лесов и лесоразведения;

18-26) разрабатывает и утверждает правила пользования участками государственного лесного фонда для выращивания посадочного материала и плантационных насаждений специального назначения;

18-27) разрабатывает и утверждает перечень особо опасных вредителей и болезней леса, за исключением карантинных видов, и порядок борьбы с ними;

18-28) разрабатывает и утверждает формы лесорубочного билета и лесного билета, правила их учета, хранения, заполнения и выдачи;

18-29) разрабатывает и утверждает правила проведения освидетельствования мест рубок на участках государственного лесного фонда;

18-30) разрабатывает и утверждает правила применения клейм в государственном лесном фонде;

18-31) разрабатывает и утверждает правила учета, определения и возмещения ущерба, причиняемого пожарами на территории лесного фонда;

18-32) разрабатывает и утверждает правила учета и определения объемов незаконных порубок леса и ущерба, причиненного незаконными порубками на территории лесного фонда;

18-33) разрабатывает и утверждает по согласованию с центральным уполномоченным органом по бюджетному планированию нормы положенности средств пожаротушения в местах проведения лесопользователями оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских, спортивных и других мероприятий на территории государственного лесного фонда;

18-34) исключен Законом РК от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

18-35) разрабатывает и утверждает правила возмещения расходов на закладку и выращивание плантаций быстрорастущих древесных и кустарниковых пород, создание и развитие частных лесных питомников;

18-36) разрабатывает и утверждает положение о лесной пожарной станции государственного лесовладельца;

18-37) исключен Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

18-38) разрабатывает и утверждает положение о государственной лесной охране;

18-39) определяет требования к планам противопожарных мероприятий, разрабатываемым лесопользователями при долгосрочном лесопользовании;

18-40) осуществляет государственный контроль за местными исполнительными органами областей, городов республиканского значения, столицы, ведающими лесным хозяйством и особо охраняемыми природными территориями;

18-41) разрабатывает и утверждает Правила отвода и таксации лесосек на участках государственного лесного фонда;

18-42) исключен Законом РК от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования);

18-43) принимает решение о запрещении рубок леса на участках государственного лесного фонда при возникновении угрозы деградации или гибели лесов;

18-44) разрабатывает и утверждает порядок перевода из категории земель лесного фонда в земли других категорий для целей, не связанных с ведением лесного хозяйства;

18-45) разрабатывает и утверждает формы актов должностных лиц государственной лесной инспекции Республики Казахстан и государственной лесной охраны Республики Казахстан;

18-46) утверждает символику (эмблему и флаг) лесного учреждения, находящегося в его ведомственном подчинении;

18-47) выдает разрешения на импорт на территорию Республики Казахстан, экспорт и (или) реэкспорт с территории Республики Казахстан объектов растительного мира, их частей и дериватов, подпадающих под действие Конвенции о международной торговле видами дикой фауны и флоры, находящимися под угрозой исчезновения;

18-48) разрабатывает и утверждает правила перевода земель других категорий в земли лесного фонда;

18-49) выдает заключение (разрешительный документ) на вывоз с таможенной территории Евразийского экономического союза отдельных дикорастущих растений и дикорастущего лекарственного сырья, в том числе редких и находящихся под угрозой исчезновения;

18-50) выдает лицензию на экспорт с таможенной территории Евразийского экономического союза отдельных дикорастущих растений и дикорастущего лекарственного сырья, в том числе редких и находящихся под угрозой исчезновения;

18-51) разрабатывает и утверждает правила проведения в государственном лесном фонде работ, не связанных с ведением лесного хозяйства и лесопользованием;

18-52) разрабатывает и утверждает правила рекультивации нарушенных земельных участков на землях государственного лесного фонда и их передачи лесовладельцу при добыче урана методом подземного скважинного выщелачивания;

18-53) организует в пределах своей компетенции проведение оценки уязвимости к изменению климата;

18-54) определяет в пределах своей компетенции приоритеты и меры по адаптации к изменению климата;

18-55) осуществляет в пределах своей компетенции меры по адаптации к изменению климата;

18-56) осуществляет мониторинг и оценку эффективности мер по адаптации к изменению климата, определенных в пределах своей компетенции, и корректирует эти меры на основе результатов мониторинга и оценки;

19) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Кодексом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Ведомство уполномоченного органа осуществляет свою деятельность в пределах компетенции, установленной уполномоченным органом.

      2. Исключен Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      3. Исключен Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Сноска. Статья 13 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 N 13; от 31.01.2006 N 125; от 10.12.2008 N 101-IV (вводится в действие с 01.01.2009); от 17.07.2009 N 188-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 19.03.2010 № 258-IV; от 06.01.2011 № 378-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (порядок введения в действие см. ст. 2); от 02.01.2021 № 401-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 14. Компетенция местных представительных органов областей, городов республиканского значения, столицы в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения

Местные представительные органы областей, городов республиканского значения, столицы:

1) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

Примечание ИЗПИ!
В подпункт 2) предусмотрено изменение Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2) утверждают ставки платы за лесные пользования на участках государственного лесного фонда (за исключением ставок за древесину, отпускаемую на корню) на основании расчетов, составленных местными исполнительными органами областей, городов республиканского значения, столицы, согласованных с территориальными подразделениями;

3) рассматривают отчеты местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы и организаций по вопросам состояния, охраны, защиты, пользования лесным фондом, находящимся в его функциональном ведении, воспроизводства лесов и лесоразведения;

4) осуществляют в соответствии с законодательством Республики Казахстан иные полномочия по обеспечению прав и законных интересов граждан.

Сноска. Статья 14 в редакции Закона РК от 20.12.2004 N 13; с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 15. Компетенция местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения

Местные исполнительные органы областей, городов республиканского значения, столицы:

1-1) участвуют в выработке предложений по формированию государственной лесной политики и ее реализации;

2) организовывают и обеспечивают охрану, защиту, воспроизводство лесов и лесоразведение, регулируют лесопользование на территории государственного лесного фонда, находящегося в их функциональном ведении;

3) разрабатывают, утверждают и реализуют выполнение ежегодных планов мероприятий по профилактике лесных пожаров и борьбе с ними на территории государственного лесного фонда;

4) определяют порядок привлечения физических и юридических лиц, а также противопожарной техники, транспортных и других средств организаций для тушения лесных пожаров, обеспечивают привлекаемых к этой работе физических лиц средствами передвижения, пожаротушения, питанием и медицинской помощью;

5) оказывают содействие функционированию добровольных противопожарных формирований в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

6) создают резерв горюче-смазочных материалов на пожароопасный сезон в лесу для тушения пожаров на территории государственного лесного фонда;

7) обеспечивают контроль за проведением крестьянскими и фермерскими хозяйствами и иными сельскохозяйственными организациями сжигания стерни, пожнивных и иных растительных остатков на сельскохозяйственных полях, пастбищах и сенокосах, отжигов травянистой растительности на территориях, прилегающих к лесному фонду;

8) организовывают противопожарную пропаганду, регулярное освещение в средствах массовой информации вопросов о сбережении лесов, выполнении правил пожарной безопасности в лесах;

9) координируют работу по борьбе с лесными пожарами на территории области с созданием в необходимых случаях для этой цели специальных комиссий;

10) организовывают на территории лесного фонда работу по борьбе с вредителями и болезнями леса и улучшению его санитарного состояния;

11) принимают решения о запрещении пребывания физических лиц на территории государственного лесного фонда, об ограничении права лесопользования при проведении авиахимических, авиабиологических и аэрозольных мероприятий по борьбе с вредителями и болезнями леса, а также в периоды высокой пожарной опасности в лесу;

12) подготавливают материалы по государственному учету лесного фонда, государственному лесному кадастру, государственному мониторингу лесов, находящихся в их функциональном ведении, для представления их уполномоченному органу;

13) принимают законченные объекты и готовую продукцию, произведенную в результате проведения лесохозяйственных мероприятий на участках государственного лесного фонда, находящихся в их функциональном ведении;

13-1) разрабатывают проекты ставок платы за лесные пользования на участках государственного лесного фонда (за исключением ставок за древесину, отпускаемую на корню);

14) организовывают и проводят тендеры по предоставлению лесных ресурсов в долгосрочное лесопользование на участках государственного лесного фонда, находящихся в их функциональном ведении, с участием уполномоченного органа и местного представительного органа области;

15) (исключен);

15-1) исключен Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

15-2) предоставляют лесопользователям участки под объекты строительства на землях государственного лесного фонда, находящихся в их ведении, где лесные ресурсы предоставлены в долгосрочное лесопользование для оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских и спортивных целей; нужд охотничьего хозяйства; побочного лесного пользования;

15-3) исключен Законом РК от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

15-4) утверждают символику (эмблему и флаг) лесного учреждения, находящегося в их ведомственном подчинении;

15-5) осуществляют перевод земель других категорий в земли лесного фонда в порядке, определенном уполномоченным органом;

16) осуществляют в интересах местного государственного управления иные полномочия, возлагаемые на местные исполнительные органы законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 15 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 N 13; от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 16. (Cтатья 16 исключена - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13)

Статья 17. (Cтатья 17 исключена - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13)

Статья 18. Основная деятельность лесного учреждения

Сноска. Заголовок в редакции Закона РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Лесное учреждение:

2) выполняет мероприятия по охране, защите, воспроизводству лесов и лесоразведению, содержанию постоянных лесосеменных участков и лесосеменных плантаций, заготовке, переработке и хранению лесных семян;

3) определяет в соответствии с лесоустроительными проектами места и объемы лесопользования;

4) подготавливает материалы для выставления лесных ресурсов на тендеры;

5) обеспечивает рациональное использование лесных ресурсов;

6) выдает лесорубочные и лесные билеты на лесопользование;

7) принимает меры по предупреждению и пресечению правонарушений в области лесного законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира и особо охраняемых природных территорий;

8) участвует в работах по ведению государственного учета лесного фонда, государственного лесного кадастра, государственного мониторинга лесов, лесоустройства на территории государственного лесного фонда;

9) осуществляет приемку законченных объектов и готовой продукции, произведенной в результате проведения лесохозяйственных мероприятий лесопользователями, в соответствии с лесным и гражданским законодательством Республики Казахстан;

10) (исключен - Законом РК от 7 июля 2006 года N 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования);
11) (исключен - Законом РК от 7 июля 2006 года N 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования);

12) (исключен);

13) осуществляет мероприятия по охране животного мира на участках государственного лесного фонда, предоставленных ему на праве лесовладения;

Примечание ИЗПИ!
Подпункт 14) предусмотрен в редакции Закона РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

14) формирует и утверждает ежегодный объем рубок леса в разрезе лесопользователей, имеющих договор долгосрочного лесопользования;

15) разрабатывает символику (эмблему и флаг) лесного учреждения.

      Примечание ИЗПИ!
      Статью 18 предусмотрено дополнить подпунктом 16) в соответствии с Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Сноска. Статья 18 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 N 13; от 07.07.2006 N 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 18-1. Виды деятельности республиканских государственных предприятий в области обеспечения охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения

Республиканские государственные предприятия в области обеспечения охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения осуществляют:

1) лесоустройство на территории государственного лесного фонда;

2) авиационные работы по охране и защите лесного фонда;

3) воспроизводство лесов и лесоразведение;

4) искусственное разведение объектов растительного мира;

5) лесохозяйственное проектирование.

Сноска. Глава 3 дополнена статьей 18-1 в соответствии с Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 4. Государственный контроль и надзор в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения

Сноска. Заголовок главы 4 в редакции Закона РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 19. Государственный контроль и надзор в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения

Сноска. Заголовок статьи 19 с изменением, внесенным Законом РК от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Государственный контроль и надзор в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения осуществляются с целью соблюдения всеми физическими и юридическими лицами порядка, установленного законодательством Республики Казахстан, пользования лесным фондом, правил ведения лесного хозяйства, в том числе охраны, защиты, воспроизводства лесов и лесоразведения, их учета, а также иных правил и норм, предусмотренных лесным законодательством Республики Казахстан, законодательством Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира и в области особо охраняемых природных территорий.

2. Государственный контроль и надзор в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения осуществляют ведомство уполномоченного органа, территориальные подразделения, иные государственные органы в пределах их компетенции, установленной законами Республики Казахстан.

3. Государственный контроль и надзор в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения осуществляются путем проверок и наблюдений.

Проверка осуществляется в соответствии с настоящим Кодексом.

Сноска. Статья 19 в редакции Закона РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 19-1. Порядок осуществления проверок в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения с посещением субъекта (объекта) контроля и надзора

1. Проверкам с посещением субъекта (объекта) контроля и надзора подлежит деятельность в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения.

2. Должностное лицо ведомства уполномоченного органа, территориальных подразделений осуществляет проверку работ и мероприятий в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения, а также контроль за несанкционированным изъятием объектов растительного и животного мира с посещением субъекта (объекта) контроля и надзора.

3. По результатам проведенных проверок в зависимости от установленных нарушений требований лесного законодательства Республики Казахстан должностными лицами ведомства уполномоченного органа, территориальных подразделений, осуществляющими государственный контроль за состоянием, охраной, защитой лесного фонда, пользованием им, воспроизводством лесов и лесоразведением, выносятся акт о результатах проверки и предписание об устранении выявленных нарушений в случаях выявления нарушений.

4. В случае отсутствия нарушений требований, установленных лесным законодательством Республики Казахстан в соответствии с пунктом 2 статьи 132 Предпринимательского кодекса Республики Казахстан, при проведении проверки в акте о результатах проверки производится соответствующая запись.

5. Должностное лицо ведомства уполномоченного органа, территориальных подразделений незамедлительно передает материалы в правоохранительные органы, если ущерб составляет сто месячных расчетных показателей, установленных законом о республиканском бюджете и действующих на 1 января соответствующего финансового года, либо его превышающий, или составляет протокол об административном правонарушении, если ущерб составляет до ста месячных расчетных показателей, установленных законом о республиканском бюджете и действующих на 1 января соответствующего финансового года, в случае обнаружения:

1) на территории государственного лесного фонда нарушений по:

факту незаконной порубки леса;

уничтожению или повреждению деревьев и кустарников;

уничтожению или повреждению лесных культур, сеянцев, саженцев в лесных питомниках и на плантациях, молодняков естественного происхождения, подроста, самосева на площадях, предназначенных для воспроизводства лесов и лесоразведения;

уничтожению или повреждению деревьев и кустарников в результате неосторожного обращения с огнем или иным источником повышенной опасности;

2) умышленного уничтожения или повреждения объектов государственного природно-заповедного фонда.

6. Периодичность проверок:

комплексные проводятся один раз в год;

тематические – четыре раза в год (весенняя и осенняя ревизии обходов, подготовка к пожароопасному сезону, лесокультурные работы).

Сроки проверок составляют не более десяти рабочих дней и с продлением срока проверки – до пяти рабочих дней. Основаниями для продления сроков проверки являются:

1) природно-климатические факторы (лесные пожары, разлив рек, лавины, камнепады, сели, снегопады, ураганы, ливни и другие);

2) вновь выявленные обстоятельства (обнаруженный объем незаконных порубок леса, установление площадей пораженных участков воспроизводства лесов и другое).

Примечание ИЗПИ!
В пункт 7 предусмотрены изменения Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7. Внеплановые проверки назначаются по обращениям физических или юридических лиц по конкретным фактам о причинении вреда жизни, здоровью человека, окружающей среде и законным интересам физических и юридических лиц, государства, поручениям органов прокуратуры и иных правоохранительных органов, обращениям государственных органов, а также в случаях возникновения крупных лесных пожаров и выявления незаконных порубок леса.

Сроки внеплановых проверок составляют не более пяти рабочих дней и с продлением срока проверки – до трех рабочих дней.

8. По объему проверки подразделяются на:

1) комплексные;

2) тематические.

Комплексной проверкой является проверка деятельности субъектов (объектов) контроля и надзора по комплексу вопросов соблюдения требований лесного законодательства Республики Казахстан в части охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения, а также контроль за несанкционированным изъятием объектов растительного и животного мира.

Тематической проверкой является проверка деятельности субъектов (объектов) контроля и надзора по отдельным вопросам соблюдения требований лесного законодательства Республики Казахстан в части охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения.

9. Основанием для назначения проверки является приказ первого руководителя ведомства уполномоченного органа или первого руководителя территориального подразделения. Основаниями для издания соответствующего приказа являются:

1) проведенный анализ и мониторинг деятельности субъектов (объектов) контроля и надзора;

2) годовой график проверок;

3) итоги мониторинга предыдущих проверок.

10. Должностные лица ведомства уполномоченного органа, территориальных подразделений, прибывшие для проверки, обязаны предъявить субъекту:

1) приказ о назначении проверки;

2) служебное удостоверение;

3) при необходимости – разрешение компетентного органа на посещение режимных объектов.

Началом проведения проверки считается дата вручения проверяемому субъекту приказа о назначении проверки.

11. Итоги проверок могут быть обжалованы проверяемым субъектом в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

12. Территориальные подразделения осуществляют мониторинг исполнения и прохождения материалов по фактам выявленных нарушений лесного законодательства Республики Казахстан в различных инстанциях с учетом действующих сроков обжалования и исполнения решений.

13. В целях учета нарушений, анализа их динамики по количеству, видам и местам нарушения территориальными подразделениями ведется журнал регистрации нарушений лесного законодательства Республики Казахстан, изъятых орудий незаконного природопользования и незаконно добытых лесных ресурсов и объектов животного мира.

14. Проверки с посещением субъекта (объекта) контроля и надзора признаются недействительными, если они проведены должностными лицами ведомства уполномоченного органа, территориальных подразделений с грубым нарушением требований к организации и проведению проверок.

Рассмотрение вышестоящим государственным органом заявления субъекта контроля и надзора об отмене акта о результатах проверки в связи с недействительностью проверки и отмене предписания об устранении выявленных нарушений в связи с недействительностью результатов проверки с посещением субъекта (объекта) контроля и надзора осуществляется в течение десяти рабочих дней со дня подачи заявления.

Признание вышестоящим государственным органом результатов проверки с посещением субъекта (объекта) контроля и надзора недействительными является основанием для их отмены.

Акт о результатах проверки и предписание об устранении выявленных нарушений по итогам проверок с посещением субъекта (объекта) контроля и надзора, признанных недействительными, не могут являться доказательством нарушения субъектами контроля и надзора требований, установленных в соответствии с пунктом 2 статьи 132 Предпринимательского кодекса Республики Казахстан.

К грубым нарушениям проверок относятся:

1) отсутствие оснований проведения проверки с посещением субъекта (объекта) контроля и надзора;

2) отсутствие приказа о назначении проверки с посещением субъекта (объекта) контроля и надзора;

3) непредставление субъекту контроля и надзора приказа о назначении проверки с посещением субъекта (объекта) контроля и надзора;

4) назначение ведомством уполномоченного органа, территориальными подразделениями проверок с посещением субъекта (объекта) контроля и надзора по вопросам, не входящим в их компетенцию;

5) нарушение сроков проведения проверок с посещением субъекта (объекта) контроля и надзора.

15. При проведении проверки с посещением субъекта (объекта) контроля и надзора должностные лица ведомства уполномоченного органа, территориальных подразделений не вправе:

1) требовать предоставления документов, информации, если они не являются объектами проверки или не относятся к предмету проверки;

2) разглашать и (или) распространять информацию, полученную в результате проведения проверки с посещением субъекта (объекта) контроля и надзора и составляющую коммерческую, налоговую или иную охраняемую законом тайну, за исключением случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан;

3) превышать установленные сроки проведения проверки с посещением субъекта (объекта) контроля и надзора;

4) проводить проверку с посещением субъекта (объекта) контроля и надзора, в отношении которого ранее проводилась проверка с посещением субъекта (объекта) контроля и надзора его вышестоящим (нижестоящим) органом либо иным государственным органом, по одному и тому же вопросу за один и тот же период, за исключением случаев, предусмотренных пунктом 7 настоящей статьи;

5) проводить мероприятия, носящие затратный характер, в целях государственного контроля за счет проверяемых субъектов.

      Сноска. Глава 4 дополнена статьей 19-1 в соответствии с Законом РК от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Примечание ИЗПИ!
      Заголовок статьи 19-2 предусмотрен в редакции Закона РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 19-2. Меры оперативного реагирования по результатам государственного контроля и надзора

1. Мерами оперативного реагирования являются способы воздействия на проверяемых субъектов в целях предотвращения наступления общественно опасных последствий, применяемые в ходе осуществления и по результатам проверки.

      Примечание ИЗПИ!
      Статью 19-2 предусмотрено дополнить пунктом 1-1 в соответствии с Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Примечание ИЗПИ!
      В пункт 2 предусмотрено изменение Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Меры оперативного реагирования применяются должностными лицами ведомства уполномоченного органа, территориальных подразделений в случае, если деятельность проверяемых субъектов представляет непосредственную угрозу сохранению биологического разнообразия лесов, объектов государственного природно-заповедного фонда, культурного и природного наследия.

3. К мерам оперативного реагирования относятся:

1) задержание и доставление в правоохранительные органы лиц, совершивших правонарушения в области лесного законодательства Республики Казахстан в части охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения, а также контроль за несанкционированным изъятием объектов растительного и животного мира, соблюдением требований законодательства Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира и особо охраняемых природных территорий;

2) изъятие у физических и юридических лиц, а также должностных лиц незаконно добытых лесных ресурсов и ресурсов животного мира, орудия их добывания, а также транспортных средств;

3) приостановление деятельности государственных лесовладельцев или лесопользователей путем приостановления на срок не более трех рабочих дней действия лесорубочного билета или лесного билета;

4) ограничение видов лесопользования;

5) прекращение права лесопользования в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      Примечание ИЗПИ!
      Статью 19-2 предусмотрено дополнить пунктами 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 и 15 в соответствии с Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Сноска. Глава 4 дополнена статьей 19-2 в соответствии с Законом РК от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 20. Государственная лесная инспекция Республики Казахстан

1. Государственная лесная инспекция Республики Казахстан состоит из должностных лиц ведомства уполномоченного органа, территориальных подразделений, осуществляющих государственный контроль и надзор в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения, животного мира и особо охраняемых природных территорий.

1-1. Руководитель ведомства уполномоченного органа является по должности одновременно Главным государственным лесным инспектором Республики Казахстан.

2. Заместители руководителя ведомства уполномоченного органа, ведающие вопросами охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения, животного мира и особо охраняемых природных территорий, являются по должности одновременно заместителями Главного государственного лесного инспектора Республики Казахстан.

3. Руководители структурных подразделений ведомства уполномоченного органа, ведающие вопросами охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения, животного мира и особо охраняемых природных территорий, являются по должности одновременно старшими государственными лесными инспекторами Республики Казахстан.

4. Специалисты ведомства уполномоченного органа, ведающие вопросами охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения, животного мира и особо охраняемых природных территорий, являются по должности одновременно государственными лесными инспекторами Республики Казахстан.

5. Руководители территориальных подразделений являются по должности одновременно главными государственными лесными инспекторами соответствующих областей.

6. Заместители руководителей территориальных подразделений, ведающие вопросами охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения, животного мира и особо охраняемых природных территорий, являются по должности одновременно заместителями главных государственных лесных инспекторов соответствующих областей.

7. Руководители структурных подразделений территориальных подразделений, ведающие вопросами охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения, животного мира и особо охраняемых природных территорий, являются по должности одновременно старшими государственными лесными инспекторами соответствующих областей.

8. Специалисты территориальных подразделений, ведающие вопросами охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения, животного мира и особо охраняемых природных территорий, являются по должности одновременно государственными лесными инспекторами соответствующих областей.

Сноска. Статья 20 с изменениями, внесенными законами РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 21. Права и обязанности должностных лиц государственной лесной инспекции Республики Казахстан

1. Должностные лица государственной лесной инспекции Республики Казахстан вправе:

Примечание ИЗПИ!
В подпункт 1) предусмотрены изменения Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1) осуществлять проверку всех видов работ и мероприятий по охране, защите, воспроизводству лесов и лесопользованию, а также контроль за соблюдением порядка, установленного законодательством Республики Казахстан, при проведении в государственном лесном фонде работ, не связанных с ведением лесного хозяйства и лесопользованием, и давать физическим и юридическим лицам письменные указания по устранению выявленных недостатков;

2) исключен Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

3) составлять протоколы об административных правонарушениях в области лесного законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира и особо охраняемых природных территорий;

3-1) выдавать предписания об устранении нарушений настоящего Кодекса и постановлений Правительства Республики Казахстан в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения;

3-2) выносить постановления:

о привлечении виновных лиц к административной ответственности в случае нарушения лесного законодательства Республики Казахстан;

Примечание ИЗПИ!
Абзац третий подпункта 3-2) предусмотрен в редакции Закона РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

об изъятии добытых лесных ресурсов, средств транспорта, орудий их добывания для временного хранения до вынесения судебного решения;

3-3) составлять акт о результатах проверки;

4) приостанавливать, ограничивать, прекращать право лесопользования в соответствии с законами Республики Казахстан;

5) предъявлять в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, иски к физическим и юридическим лицам о возмещении ущерба, причиненного государственному лесному фонду нарушением лесного законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира и особо охраняемых природных территорий;

6) вносить представления руководителям соответствующих государственных органов о привлечении к ответственности должностных лиц, допустивших нарушение лесного законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира и особо охраняемых природных территорий, о нарушениях, предусматривающих уголовную ответственность, сообщать в правоохранительные органы для принятия процессуальных решений;

Примечание ИЗПИ!
Подпункт 7) предусмотрен в редакции Закона РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7) изымать незаконно добытые лесные ресурсы, транспортные средства и иные предметы, явившиеся орудиями совершения правонарушения, обеспечивать их сохранность до вынесения судебного решения.

2. Должностные лица государственной лесной инспекции Республики Казахстан обязаны осуществлять контроль и надзор за:

1) качеством выполнения лесохозяйственных мероприятий и их соответствием лесоустроительным проектам на участках государственного лесного фонда;

1-1) количественными и качественными изменениями лесного фонда, санитарным состоянием лесов, лесопатологической обстановкой в лесах;

2) порядком передачи лесных ресурсов в лесопользование на участках государственного лесного фонда и соблюдением договоров долгосрочного и краткосрочного лесопользования;

3) выполнением требований пожарной безопасности в лесах, мероприятий по предупреждению лесных пожаров, по обеспечению их своевременного обнаружения и ликвидации, а также точностью учета площадей гарей и определения причиненного пожарами ущерба государственному лесному фонду, своевременностью принятых мер по ликвидации последствий лесных пожаров;

4) выполнением мероприятий по защите лесов от вредителей и болезней леса, своевременностью принятых мер по предупреждению возникновения, распространения, точностью учета и прогнозирования очагов вредителей и болезней леса, ослабления и гибели насаждений от неблагоприятных воздействий природного, антропогенного и техногенного характера;

5) соблюдением правил отпуска древесины на корню и рубок леса, иных правил лесопользования на участках государственного лесного фонда;

5-1) отводом лесосек;

6) соблюдением режимов охраны в лесах особо охраняемых природных территорий;

7) соблюдением лесосеменного районирования, заготовки, переработки, хранения и использования лесных семян, ведением питомнического хозяйства на участках государственного лесного фонда;

8) использованием земель лесного фонда в соответствии с их целевым назначением и охраной этих земель;

Примечание ИЗПИ!
В подпункт 9) предусмотрено изменение Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие с 31.12.2025).

9) соблюдением порядка пользования государственным лесным фондом при строительных работах, добыче полезных ископаемых, прокладке коммуникаций и выполнении иных работ, не связанных с ведением лесного хозяйства и лесопользованием;

10) выполнением иных требований лесного законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира и особо охраняемых природных территорий.

3. Должностным лицам государственной лесной инспекции Республики Казахстан разрешается хранение, ношение и применение служебного оружия в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

4. Должностные лица государственной лесной инспекции Республики Казахстан в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, обеспечиваются форменной одеждой со знаками различия (без погон) и служебным оружием.

Перечень должностей должностных лиц, имеющих право на ношение форменной одежды со знаками различия (без погон), образцы форменной одежды со знаками различия (без погон), порядок ношения определяются уполномоченным органом.

5. Должностные лица государственной лесной инспекции Республики Казахстан подлежат правовой и социальной защите в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 21 с изменениями, внесенными законами РК от 31.01.2006 N 125; от 17.07.2009 N 188-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 06.01.2011 № 379-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.01.2023 № 184-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 21-1. Акты проверок должностных лиц уполномоченного органа и территориальных органов, осуществляющих государственный контроль за состоянием, охраной, защитой лесного фонда, пользованием им, воспроизводством лесов и лесоразведением

Сноска. Статья 21-1 исключена Законом РК от 17.07.2009 N 188-IV (порядок введения в действие см. ст. 2).

Раздел 3. Право лесовладения и лесопользования

Глава 5. Право лесовладения

Статья 22. Предоставление участков государственного лесного фонда на праве лесовладения

1. Лесовладение на участки государственного лесного фонда возникает на праве постоянного землепользования.

2. Участки государственного лесного фонда на праве лесовладения предоставляются:

1) лесным учреждениям и иным государственным организациям уполномоченного органа для охраны, защиты государственного лесного фонда, воспроизводства лесов и лесоразведения, организации комплексного пользования государственным лесным фондом;

2) государственным природным заповедникам, государственным национальным природным паркам, государственным природным резерватам, государственным региональным природным паркам, государственным ботаническим садам, государственным дендрологическим паркам (далее - особо охраняемые природные территории со статусом юридического лица) для целей, связанных с деятельностью особо охраняемых природных территорий.

3. Государственные юридические лица, указанные в пункте 2 настоящей статьи, которым участки государственного лесного фонда предоставлены на праве постоянного землепользования, являются государственными лесовладельцами.

4. Право лесовладения удостоверяется актом на право постоянного землепользования, выдаваемым уполномоченным органом по земельным отношениям.

Сноска. Статья 22 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 N 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 23. Возникновение права частного лесовладения

Право частного лесовладения возникает на землях граждан Республики Казахстан и негосударственных юридических лиц Республики Казахстан без иностранного участия, предоставленных им в частную собственность или долгосрочное землепользование в соответствии с Земельным кодексом Республики Казахстан.

Сноска. Статья 23 с изменением, внесенным Законом РК от 30 июня 2021 года № 59-VII (вводится в действие с 01.01.2022).

Статья 24. Права государственных лесовладельцев

Государственные лесовладельцы имеют право:

1) пользоваться участками государственного лесного фонда в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

2) осуществлять лесопользование на участках государственного лесного фонда в порядке, определенном настоящим Кодексом;

2-1) при возникновении чрезвычайных ситуаций природного характера, в результате которых образовалась ликвидная захламленность (ветровальные, буреломные деревья), привлекать для ее уборки физических и юридических лиц на договорной основе;

3) возводить строения и сооружения на участках государственного лесного фонда, необходимые для ведения лесного хозяйства и осуществления лесопользования, в соответствии с проектной и технической документацией по согласованию с территориальными подразделениями;

4) на реализацию выращенной и (или) заготовленной ими продукции и использование полученных доходов;

Примечание ИЗПИ!
Статью 24 предусмотрено дополнить подпунктом 4-1) в соответствии с Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5) выдавать физическим и юридическим лицам лесорубочные и лесные билеты на лесопользование на участках государственного лесного фонда;

6) заключать договоры краткосрочного лесопользования на участках государственного лесного фонда.

Сноска. Статья 24 с изменениями, внесенными законами РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 25. Права частных лесовладельцев

Частные лесовладельцы имеют право:

1) владеть, пользоваться и распоряжаться участками частного лесного фонда, находящимися в их собственности или в долгосрочном землепользовании, в порядке, установленном законами Республики Казахстан;

2) осуществлять лесопользование на участках частного лесного фонда, находящихся в их собственности или долгосрочном землепользовании;

3) возводить строения и сооружения на участках частного лесного фонда, в том числе необходимые для ведения лесного хозяйства и осуществления лесопользования, в соответствии с проектной и технической документацией по согласованию с соответствующими государственными органами;

4) собственности на выращенную и (или) заготовленную ими продукцию и доход от ее реализации.

Сноска. Статья 24 с изменением, внесенным Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 26. Обязанности государственных лесовладельцев

Государственные лесовладельцы обязаны:

1) вести лесное хозяйство в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

2) обеспечивать расширенное воспроизводство, охрану, защиту, улучшение санитарного состояния лесов и уход за ними, повышение продуктивности, защитных и иных полезных свойств лесов, организацию многоцелевого рационального лесопользования, ведение лесоустройства, учет лесов и животного мира, а также сохранение объектов государственного природно-заповедного фонда, культурного и природного наследия;

3) использовать ресурсный потенциал государственного лесного фонда в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

4) вести работы способами и методами, обеспечивающими сохранение средообразующих и средозащитных функций леса, а также условий своевременного восстановления насаждений, лекарственного, пищевого и технического сырья, выполнять иные требования по охране, защите, пользованию государственным лесным фондом, воспроизводству лесов и лесоразведению, предусмотренные настоящим Кодексом и иными законодательными актами Республики Казахстан;

5) обеспечивать противопожарное и санитарное обустройство территории государственного лесного фонда, предупреждать, своевременно обнаруживать и пресекать нарушения правил пожарной безопасности и лесопользования, а также другие нарушения лесного законодательства Республики Казахстан, принимать необходимые меры по тушению лесных пожаров, борьбе с вредителями и болезнями леса, борьбе с нарушениями законодательства Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира и особо охраняемых природных территорий;

6) оказывать содействие лесопользователям при разработке ими планов противопожарных мероприятий;

6-1) проводить ревизию лесных обходов в соответствии с правилами, утвержденными уполномоченным органом;

6-2) проводить освидетельствование мест рубок на участках государственного лесного фонда в порядке, утвержденном уполномоченным органом;

6-3) осуществлять клеймение деревьев, хлыстов, сортиментов и пней в соответствии с правилами применения клейм в государственном лесном фонде, утвержденными уполномоченным органом;

7) вести регистрацию лесных пожаров и последствий от них в порядке, определенном законодательством Республики Казахстан;

8) соблюдать правила заготовки, переработки, хранения и использования лесных семян и контроля за их качеством, утвержденные уполномоченным органом;

9) соблюдать лесосеменное районирование, утвержденное уполномоченным органом;

10) создавать лесные пожарные станции в соответствии с лесоустроительным проектом и (или) проектом противопожарного устройства лесов и обеспечивать их деятельность в соответствии с положением о лесной пожарной станции государственного лесовладельца, утвержденным уполномоченным органом;

11) содействовать организации работы школьных лесничеств в соответствии с правилами организации и функционирования школьного лесничества, утвержденными уполномоченным органом по согласованию с уполномоченным государственным органом в области образования.

Сноска. Статья 26 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 N 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.01.2021 № 401-VI (вводится в действие с 01.07.2021).

Статья 27. Обязанности частных лесовладельцев

Частные лесовладельцы обязаны:

1) вести лесное хозяйство и лесопользование на участках частного лесного фонда, находящихся в их собственности или долгосрочном землепользовании, способами и методами, предусмотренными настоящим Кодексом и другими законодательными актами Республики Казахстан, с соблюдением требований экологического законодательства Республики Казахстан;

2) обеспечивать охрану, защиту, улучшение санитарного состояния лесов, находящихся в их собственности, и уход за ними;

Примечание ИЗПИ!
В подпункт 3) предусмотрены изменения Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3) предоставлять уполномоченному органу материалы, необходимые для ведения государственного учета лесного фонда, государственного лесного кадастра, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

4) обеспечивать противопожарное и санитарное обустройство участков частного лесного фонда, находящихся в их собственности или долгосрочном землепользовании, принимать необходимые меры по тушению лесных пожаров, борьбе с вредителями и болезнями леса;

Примечание ИЗПИ!
Подпункт 5) предусмотрено исключить Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5) вести регистрацию лесных пожаров на участках частного лесного фонда, находящихся в их собственности, и последствий от них в порядке, определенном законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 27 с изменением, внесенным Законом РК от 02.01.2021 № 401-VI (вводится в действие с 01.07.2021).

Статья 28. Прекращение права лесовладения

1. Право государственного лесовладения прекращается в следующих случаях:

1) ликвидации юридического лица, в лесовладении которого находятся участки государственного лесного фонда, и передачи их другому государственному лесовладельцу;

2) изъятия земель государственного лесного фонда для государственных нужд в порядке, установленном Земельным кодексом Республики Казахстан;

3) в иных случаях, предусмотренных законами Республики Казахстан.

2. Право частного лесовладения прекращается в соответствии с законами Республики Казахстан.

Глава 6. Право лесопользования

Статья 29. Возникновение права лесопользования на участках государственного лесного фонда

1. Право долгосрочного лесопользования на участках государственного лесного фонда возникает на основании протокола о результатах тендера и заключенного на его основе договора.

Принимать участие в тендере имеют право граждане Республики Казахстан и юридические лица Республики Казахстан без иностранного участия.

2. Право краткосрочного лесопользования на участках государственного лесного фонда возникает на основании договора краткосрочного лесопользования и (или) лесного билета.

3. В случае смерти физического лица - лесопользователя принадлежащее ему право лесопользования переходит к другому лицу в порядке, установленном гражданским законодательством Республики Казахстан.

4. При реорганизации юридического лица - лесопользователя принадлежащее ему право лесопользования переходит к юридическому лицу - правопреемнику реорганизованного юридического лица в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

5. Право лесопользования может переходить только при условиях сохранения вида лесопользования, наличия у правопреемника необходимых средств и производственных мощностей для осуществления лесопользования и специалистов соответствующей квалификации, определяемых областными исполнительными органами.

6. Переход права лесопользования оформляется посредством внесения изменений в договоры долгосрочного и краткосрочного лесопользования, лесорубочный билет, лесной билет.

Сноска. Статья 29 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 30. Возникновение права лесопользования на участках частного лесного фонда

Право лесопользования на участках частного лесного фонда возникает в порядке, определяемом частным лесовладельцем, в соответствии с законами Республики Казахстан.

Статья 31. Долгосрочное лесопользование на участках государственного лесного фонда

1. Лесные ресурсы на участках государственного лесного фонда предоставляются в долгосрочное лесопользование на основании протокола тендера с последующим оформлением договора между государственным лесовладельцем и лесопользователем, за исключением вида лесопользования, предусмотренного пунктом 1-1 настоящей статьи.

Примечание ИЗПИ!
В пункт 1-1 предусмотрены изменения Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1-1. Лесные ресурсы на участках государственного лесного фонда для нужд охотничьего хозяйства предоставляются в долгосрочное лесопользование на основании договора на ведение охотничьего хозяйства, заключенного в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира, с последующим оформлением договора между государственным лесовладельцем и лесопользователем.

1-2. При долгосрочном лесопользовании на участках государственного лесного фонда могут осуществляться следующие виды лесопользования:

1) заготовка древесины;

2) заготовка живицы, древесных соков;

Примечание ИЗПИ!
В подпункт 3) предусмотрено изменение Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3) пользование участками государственного лесного фонда для нужд охотничьего хозяйства;

4) пользование участками государственного лесного фонда для научно-исследовательских целей;

5) пользование участками государственного лесного фонда для оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских и спортивных целей;

6) пользование участками государственного лесного фонда для выращивания посадочного материала древесных и кустарниковых пород и плантационных насаждений специального назначения;

7) побочное лесопользование.

Примечание ИЗПИ!
Пункт 2 предусмотрен в редакции Закона РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Лесные ресурсы на участках государственного лесного фонда предоставляются в долгосрочное лесопользование на срок от 10 до 49 лет лесопользователям, имеющим средства и производственные мощности для осуществления лесопользования и специалистов соответствующей квалификации.

2-1. К участию в тендере по закреплению в долгосрочное пользование лесных ресурсов для заготовки древесины допускаются граждане Республики Казахстан и юридические лица Республики Казахстан без иностранного участия, соответствующие следующим требованиям:

1) наличие материально-технической базы на праве собственности либо в доверительном управлении: техники и оборудования для валки, трелевки, погрузки и вывозки древесины, обеспечивающей выполнение установленного ежегодного объема рубок и лесоводственно-экологических требований при проведении лесосечных работ, установленных правилами рубок леса на участках государственного лесного фонда;

2) наличие пожарного оборудования и средств тушения, предусмотренных правилами пожарной безопасности в лесах;

3) наличие инженерно-технического работника – ответственного исполнителя, имеющего высшее профессиональное образование по специальности (лесозаготовка, лесоинженерное дело, деревообработка, лесное хозяйство), или соответствующее среднее профессиональное образование и стаж работы по специальности не менее двух лет;

4) наличие персонала, обученного для производства работ по валке деревьев, обрубке сучьев, трелевке, погрузке и вывозке древесины;

5) наличие специалиста, ответственного за охрану труда и технику безопасности;

6) наличие перспективного пятилетнего плана по организации заготовки и переработки древесины, с указанием источников финансирования мероприятий.

3. В случае передачи лесных ресурсов в долгосрочное лесопользование для заготовки древесины лесопользователю передаются древесные ресурсы на участке государственного лесного фонда площадью, позволяющей обеспечить непрерывное и неистощительное пользование древесными ресурсами в соответствии с материалами лесоустройства, но не превышающей площади лесничества.

4. Предоставление лесных ресурсов на участках государственного лесного фонда в долгосрочное лесопользование должно осуществляться гласно с учетом интересов населения, проживающего на соответствующей территории.

5. Неиспользованные лесные ресурсы на участках государственного лесного фонда, переданные в долгосрочное лесопользование, не подлежат переходу в собственность лесопользователя по истечении срока договора.

Сноска. Статья 31 с изменениями, внесенными законами РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 32. Условия договора долгосрочного лесопользования на участках государственного лесного фонда

В договоре долгосрочного лесопользования на участках государственного лесного фонда указываются следующие условия:

1) границы участка государственного лесного фонда, на котором осуществляются лесопользование в виде выкопировки из картографических материалов лесоустройства, с указанием номеров лесных выделов и лесных кварталов;

2) площадь и таксационные показатели участка государственного лесного фонда;

3) виды лесопользования;

4) объемы (размеры) лесопользования;

5) сроки лесопользования;

5-1) освоения и рационального использования лесных ресурсов, инвестирования мероприятий по охране, защите и воспроизводству лесов, переработке лесных ресурсов, указанных в конкурсной заявке победителя тендера;

6) размер платы за лесные пользования и порядок ее внесения;

7) обязанности сторон по охране, защите и воспроизводству лесных ресурсов;

8) ответственность сторон за нарушение условий договора;

9) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

10) утратил силу Законом РК от 12.01.2012 № 538-IV (вводится в действие с 01.01.2013).

10-1) идентификационный номер;

11) иные условия, предусмотренные лесным законодательством Республики Казахстан и определенные по усмотрению сторон.

Сноска. Статья 32 с изменениями, внесенными законами РК от 12.01.2007 № 224 (вводится в действие с 01.01.2012); от 12.01.2012 № 538-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 33. Форма и государственная регистрация договоров долгосрочного и краткосрочного лесопользования на участках государственного лесного фонда

Сноска. Статья 33 исключена Законом РК от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 34. Краткосрочное лесопользование на участках государственного лесного фонда

1. Лесные ресурсы на участках государственного лесного фонда предоставляются в краткосрочное лесопользование:

1) на срок до одного года на основании лесного билета, выдаваемого государственными лесовладельцами;

2) на срок от одного года до десяти лет на основании договора краткосрочного лесопользования, заключаемого между государственным лесовладельцем и лесопользователем.

2. При краткосрочном лесопользовании на участках государственного лесного фонда могут осуществляться следующие виды лесопользования:

1) побочные лесные пользования;

2) пользование участками государственного лесного фонда для научно-исследовательских целей;

3) пользование участками государственного лесного фонда для оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских и спортивных целей;

4) заготовка второстепенных древесных ресурсов.

Сноска. Статья 34 с изменениями, внесенными Законом РК от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 35. Порядок проведения тендеров по предоставлению лесных ресурсов на участках государственного лесного фонда в долгосрочное лесопользование

Порядок проведения тендеров по предоставлению лесных ресурсов на участках государственного лесного фонда в долгосрочное лесопользование устанавливается уполномоченным органом.

Тендер по предоставлению лесных ресурсов на участках государственного лесного фонда в долгосрочное лесопользование проводится с использованием веб-портала реестра государственного имущества в электронной форме.

Сноска. Статья 35 в редакции Закона РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие с 01.01.2021).

Статья 36. Разрешительные документы на лесопользование на участках государственного лесного фонда

1. Осуществление лесопользования на участках государственного лесного фонда допускается только на основании разрешительных документов: лесорубочного билета и лесного билета.

2. Основанием для выдачи лесорубочного билета являются:

Примечание ИЗПИ!
В подпункт 1) предусмотрено изменение Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1) для государственных лесовладельцев – ежегодный объем рубок леса на территории государственного лесного фонда, утвержденный уполномоченным органом;

2) для лесопользователей, имеющих договор долгосрочного лесопользования, – ежегодный объем рубок леса на территории государственного лесного фонда, утвержденный лесным учреждением.

3. Лесорубочный билет является документом, дающим право лесопользователю и лесовладельцу на проведение заготовки и вывозки древесины из лесосеки деревьями, хлыстами или сортиментами (деловая и дровяная в коре), порубочных остатков (дрова из кроны), живицы, древесных соков и второстепенных древесных ресурсов.

4. Лесорубочный билет содержит сведения о количественной и качественной характеристике лесных ресурсов, размере платы за лесные пользования, сроках производства работ, условиях воспроизводства леса и очистке мест рубок, лесоводственных требованиях к технологии заготовок и условия прекращения действия лесорубочного билета.

5. Лесорубочный билет выдается лесопользователю ежегодно на осуществление только тех видов лесопользования, которые указаны в документах, служащих основанием для его выдачи, в установленном объеме и на конкретный участок государственного лесного фонда.

6. Лесорубочный билет на заготовку живицы и древесных соков выдается лесопользователю на весь срок подсочки.

7. Лесорубочный билет и (или) лесной билет при проведении государственным лесовладельцем рубок главного пользования, рубок промежуточного пользования и прочих рубок, побочных лесных пользований выписываются им на руководителя лесничества, а при отсутствии лесничества - на должностное лицо, ответственное за проведение указанных рубок и лесопользования.

8. Лесной билет является документом, предоставляющим право на осуществление побочных лесных пользований, заготовку второстепенных древесных ресурсов, пользование участками государственного лесного фонда для научно-исследовательских, оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских и спортивных целей.

9. Форма лесорубочного билета и лесного билета, порядок их учета, хранения, заполнения и выдачи устанавливаются уполномоченным органом.

10. Разрешительные документы на пользование животным миром на участках государственного лесного фонда выдаются в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 36 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 N 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 10.12.2008 N 101-IV (вводится в действие с 01.01.2009); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 37. Права лесопользователей при осуществлении ими лесопользования на участках государственного лесного фонда

1. Лесопользователи имеют право:

1) осуществлять лесопользование на участках государственного лесного фонда в объемах, указанных в разрешительных документах;

2) получать информацию о лесных ресурсах, предоставляемых им в лесопользование;

3) возводить на срок лесопользования строения и сооружения, склады хранения древесины, прокладывать лесовозные дороги, устанавливать оборудование для переработки древесины и другой продукции леса, связанные с пользованием участками государственного лесного фонда в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

4) на возмещение убытков, понесенных в результате изменения категорий государственного лесного фонда, а также изъятия земель государственного лесного фонда для государственных нужд;

5) при осуществлении долгосрочного лесопользования для заготовки древесины на участках государственного лесного фонда проводить все виды рубок леса, размещать лесные питомники и плантационные насаждения специального назначения по согласованию с государственным лесовладельцем.

1-1. Лесопользователи при осуществлении ими права лесопользования на участках государственного лесного фонда, надлежащим образом исполнявшие свои обязанности, имеют, если иное не установлено законами Республики Казахстан или договором долгосрочного лесопользования, по истечении его срока действия при прочих равных условиях преимущественное перед другими лицами право на заключение договора долгосрочного лесопользования на новый срок.

2. Защита прав лесопользователей в случае их нарушения осуществляется в судебном порядке.

Сноска. Статья 37 с изменениями, внесенными законами РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 38. Обязанности лесопользователей при осуществлении ими лесопользования на участках государственного лесного фонда

Лесопользователи обязаны:

1) соблюдать условия договоров долгосрочного и краткосрочного лесопользования, а также условия, определенные лесорубочным билетом, лесным билетом;

2) не допускать нанесения вреда здоровью населения;

3) вести работы способами, предотвращающими возникновение эрозии почв, исключающими или ограничивающими негативное воздействие на состояние и воспроизводство лесов, а также на состояние водных и других природных объектов и обеспечивающими сохранение животного мира и среды его обитания;

4) при заготовке древесины соблюдать требования по сохранению оптимальных условий для естественного воспроизводства леса;

5) соблюдать на отведенных им для лесопользования участках государственного лесного фонда правила пожарной безопасности, проводить за счет собственных средств мероприятия по предупреждению лесных пожаров; в случае возникновения лесного пожара осуществлять его тушение в границах, предусмотренных договором долгосрочного лесопользования; принимать участие в тушении лесных пожаров на других участках государственного лесного фонда в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

6) при долгосрочном лесопользовании разрабатывать и утверждать по согласованию с государственными лесовладельцами планы противопожарных мероприятий, а также осуществлять их в установленные сроки за счет собственных средств;

7) иметь в местах проведения ими на территории государственного лесного фонда оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских, спортивных и других мероприятий и работ средства пожаротушения в соответствии с нормами, утвержденными уполномоченным органом;

8) не оставлять недорубов и заготовленной древесины в местах рубок по истечении установленных сроков ее заготовки и вывозки;

9) проводить очистку лесосек от порубочных остатков в соответствии с правилами рубок леса на участках государственного лесного фонда;

10) не допускать на отведенных для лесопользования участках государственного лесного фонда незаконных порубок леса и иных нарушений лесного законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира и особо охраняемых природных территорий;

11) сдавать участки государственного лесного фонда государственным лесовладельцам после завершения на них работ;

12) при рубках главного пользования на участках государственного лесного фонда осуществлять в течение трех лет воспроизводство лесов на площади, равной двукратному размеру вырубленной площади для хвойных и твердолиственных пород, однократному размеру вырубленной площади для мягколиственных пород, в соответствии с лесоустроительным проектом;

12-1) вносить в местный бюджет плату в размере стоимости посадки и выращивания лесных культур до перевода в покрытую лесом площадь в случаях отсутствия у государственного лесовладельца: лесокультурного фонда; возможности предоставления лесопользователю дополнительного участка на территории государственного лесного фонда. Плата за посадку и выращивание лесных культур определяется расчетно-технологической картой, разработанной лесовладельцем;

13) осуществлять воспроизводство лесов за свой счет на вырубках и площадях, на которых в результате их деятельности уничтожен подрост, погибла древесная и кустарниковая растительность;

14) возмещать убытки и потери лесного хозяйства в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

15) своевременно вносить плату за лесные пользования в порядке, установленном налоговым законодательством Республики Казахстан;

16) соблюдать правила по обеспечению и улучшению санитарного состояния лесов (далее - санитарные правила в лесах);

17) при осуществлении мероприятий по защите участков государственного лесного фонда от вредителей и болезней леса при долгосрочном лесопользовании оказывать содействие лесовладельцу в организации борьбы с вредителями и болезнями леса, а также своевременно информировать его о появлении на отведенных им для лесопользования участках государственного лесного фонда вредителей и болезней леса;

17-1) на участках, предоставленных в лесопользование, проводить мероприятия по рекультивации земельных участков лесного фонда в соответствии с требованиями договора долгосрочного лесопользования;

18) исключен Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

19) не нарушать прав иных лесопользователей;

20) предоставлять информацию, необходимую для ведения государственного учета лесного фонда, государственного лесного кадастра, государственного мониторинга лесов, ведомству уполномоченного органа, территориальным подразделениям, местным исполнительным органам областей и уполномоченному органу в области государственной статистики в порядке, определенном уполномоченным органом;

20-1) исключен Законом РК от 02.01.2021 № 401-VI (вводится в действие с 01.07.2021);

21) выполнять иные обязанности, предусмотренные законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 38 c изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 N 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 09.01.2007 N 213 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 19.03.2010 № 258-IV; от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.01.2021 № 401-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 02.01.2023 № 184-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 39. Основания приостановления и ограничения права лесопользования на участках государственного лесного фонда

1. Право лесопользования на участках государственного лесного фонда приостанавливается в случаях:

1) нарушения лесопользователем требований лесного законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира и особо охраняемых природных территорий;

2) невыполнения лесопользователем условий договоров долгосрочного или краткосрочного лесопользования, лесорубочного билета, лесного билета.

2. Право лесопользования на участках государственного лесного фонда ограничивается в случаях:

1) сокращения запасов лесных ресурсов на участках государственного лесного фонда, где осуществляется лесопользование, в результате наступления чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, повлекших ухудшение их состояния;

2) проведения авиахимических, авиабиологических и аэрозольных мероприятий по борьбе с вредителями и болезнями леса, а также в периоды высокой пожарной опасности в лесу.

3. Если обстоятельства или условия, вызвавшие ограничение либо приостановление права лесопользования, устранены, то право лесопользования восстанавливается в полном объеме.

4. В случае несогласия лесопользователя с решением об ограничении или о приостановлении права лесопользования он имеет право данное решение обжаловать в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

5. Ограничение или приостановление права лесопользования не освобождает лесопользователей от административной и иной ответственности за нарушения лесного законодательства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 39 с изменениями, внесенными законами РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021).

Статья 40. Основания прекращения права лесопользования на участках государственного лесного фонда

1. Право лесопользования на участках государственного лесного фонда прекращается в случаях:

1) добровольного отказа лесопользователя от права лесопользования;

2) истечения срока лесопользования;

3) ликвидации юридического лица - лесопользователя;

Примечание ИЗПИ!
В подпункт 4) предусмотрено изменение Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4) систематического (двух и более раз) нарушения лесопользователем установленных правил лесопользования или условий, предусмотренных договорами долгосрочного или краткосрочного лесопользования, лесорубочным билетом, лесным билетом;

5) наступления чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, повлекших изменения в государственном лесном фонде, препятствующих осуществлению лесопользования;

Примечание ИЗПИ!
В подпункт 6) предусмотрено изменение Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6) систематического (двух и более раз) нарушения установленных сроков внесения платы за лесные пользования или невнесения платы в течение трех месяцев после установленного срока;

7) изъятия земель государственного лесного фонда для государственных нужд, установления на участках государственного лесного фонда более строгого режима ограничения лесопользования.

2. Прекращение права лесопользования на участках государственного лесного фонда не освобождает лесопользователей от административной и иной ответственности за нарушение лесного законодательства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 40 с изменениями, внесенными законами РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 41. Порядок прекращения права лесопользования на участках государственного лесного фонда

Право лесопользования на участках государственного лесного фонда прекращается на основании:

1) расторжения договоров долгосрочного или краткосрочного лесопользования;

2) письменного заявления лесопользователя;

3) прекращения действия лесорубочного билета, лесного билета в порядке, установленном уполномоченным органом;

4) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Сноска. Статья 41 с изменениями, внесенными законами РК от 12.01.2007 N 222 (вводится в действие по истечении 6 месяцев со дня его официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 42. Пребывание физических лиц на территории государственного лесного фонда

1. Порядок и условия пребывания физических лиц на территории государственного лесного фонда определяются категорией государственного лесного фонда, видом особо охраняемой природной территории, уровнем благоустройства территории и видом лесопользования.

2. Физические лица имеют право на бесплатное без разрешительных документов пребывание на территории государственного лесного фонда в целях проведения отдыха, участия в оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских и спортивных мероприятиях, сбора для собственных нужд дикорастущих плодов, орехов, грибов, ягод, лекарственного сырья и иных лесных ресурсов, за исключением объектов растительного мира, отнесенных к категории редких и находящихся под угрозой исчезновения.

3. Сбор физическими лицами на территории государственного лесного фонда для собственных нужд дикорастущих плодов, орехов, грибов, ягод, лекарственного сырья и иных лесных ресурсов разрешается в пределах норм, утвержденных решением местного представительного органа области, города республиканского значения, столицы по представлению местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы.

4. Пребывание физических лиц на территории государственного лесного фонда и сбор дикорастущих плодов, орехов, грибов, ягод, лекарственного сырья, иных лесных ресурсов могут быть ограничены в интересах охраны здоровья населения, пожарной безопасности, ведения орехопромыслового, лесоплодового, лесосеменного и охотничьего хозяйства в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

5. Сбор и заготовка видов дикорастущих растений и грибов, занесенных в перечень редких и находящихся под угрозой исчезновения видов растений, а также наркосодержащих растений и природного наркосодержащего сырья запрещаются, кроме случаев, определенных специальным законодательством Республики Казахстан.

6. Физические лица обязаны соблюдать правила пожарной безопасности, не допускать поломок и порубок деревьев и кустарников, повреждений лесных культур, засорения лесов, повреждения муравейников, гнездовий птиц, вести сбор дикорастущих пищевых лесных ресурсов, лекарственного сырья в сроки и способами, которые не наносят ущерба их воспроизводству.

7. Пребывание физических лиц на территории государственного лесного фонда в целях охоты и рыболовства регламентируется настоящим Кодексом.

Сноска. Статья 42 с изменениями, внесенными законами РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Раздел 4. Организация лесного хозяйства

Глава 7. Основы организации лесного хозяйства

Статья 43. Организация лесного хозяйства на участках государственного лесного фонда

1. Организация лесного хозяйства на участках государственного лесного фонда включает:

1) проведение лесоустройства;

2) деление государственного лесного фонда на категории;

3) распределение государственного лесного фонда по видам угодий;

4) установление возрастов рубок;

5) установление систем рубок и воспроизводства лесных ресурсов;

6) установление норм лесопользования;

7) установление мер по охране и защите лесов;

8) ведение лесной селекции и лесного семеноводства;

9) иные правовые, организационные и технические мероприятия по изучению, учету, охране, защите, воспроизводству лесов, лесоразведению, регулированию лесопользования и осуществлению контроля за соблюдением лесного законодательства Республики Казахстан.

2. Для обеспечения эффективной охраны и защиты государственного лесного фонда территория государственных лесовладений разделяется на лесничества, лесные мастерские участки и лесные обходы.

Статья 44. Категории государственного лесного фонда и режимы ограничения лесопользования

1. Все леса в Республике Казахстан являются защитными, выполняющими водоохранные, поле- и почвозащитные, генетические, санитарно-гигиенические, оздоровительные и иные полезные функции.

2. В зависимости от приоритетности выполняемых лесами функций государственный лесной фонд подразделяется на следующие категории:

1) особо охраняемые лесные территории, в том числе:

леса государственных природных заповедников;

леса государственных национальных природных парков;

леса государственных природных резерватов;

леса государственных региональных природных парков;

леса государственных заповедных зон;

государственные лесные памятники природы;

участки леса, имеющие научное значение, включая лесные генетические резерваты;

особо ценные лесные массивы;

орехопромысловые зоны;

лесоплодовые насаждения;

субальпийские леса;

2) государственные защитные лесные полосы;

3) городские леса;

4) зеленые зоны населенных пунктов и лечебно-оздоровительных учреждений;

5) противоэрозионные леса;

6) запретные полосы лесов по берегам рек, озер, водохранилищ, каналов и других водных объектов;

7) защитные насаждения на полосах отвода железных и автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения, магистральных трубопроводов и других линейных сооружений;

8) защитные лесные полосы вдоль железных дорог и автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения;

9) поле- и почвозащитные леса.

3. К защитным лесным полосам вдоль железных дорог и автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения относятся леса, примыкающие к полосам отвода действующих и строящихся железных дорог в пределах пятисот метров в каждую сторону от полотна железной дороги, и леса, примыкающие к полосе отвода вдоль автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения в пределах двухсот пятидесяти метров в каждую сторону от оси дороги.

4. В категориях государственного лесного фонда устанавливаются следующие режимы ограничения лесопользования:

1) заповедный режим - запрещается проведение всех видов лесопользования, в том числе рубок леса, кроме случаев, оговоренных в настоящем Кодексе;

2) заказной режим - запрещаются проведение рубок главного пользования (иные виды рубок могут проводиться только в случаях, оговоренных в настоящем Кодексе), заготовка живицы и древесных соков, второстепенных древесных ресурсов, сенокошение и пастьба скота;

3) режим ограниченной хозяйственной деятельности - запрещаются проведение рубок главного пользования, за исключением лиственных древостоев (иные виды рубок могут проводиться только в случаях, оговоренных в настоящем Кодексе), заготовка живицы и древесных соков, второстепенных древесных ресурсов.

Сноска. Статья 44 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 N 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 45. Отнесение государственного лесного фонда к категориям, перевод из одной категории в другую, а также выделение особо защитных участков

1. Отнесение государственного лесного фонда к категориям, перевод из одной категории в другую, а также выделение особо защитных участков, на которых лесопользование запрещается или ограничивается, производятся исходя из его экологического и социально-экономического значения на основании материалов лесоустройства и (или) специальных обследований при наличии положительного заключения государственной экологической экспертизы.

2. Отнесение государственного лесного фонда к категориям, а также перевод из одной категории в другую производятся Правительством Республики Казахстан.

3. В государственном лесном фонде, кроме категорий, указанных в подпунктах 1)-5) пункта 2 статьи 44 настоящего Кодекса, могут быть выделены особо защитные участки с ограниченным режимом лесопользования.

Особо защитные участки выделяются при лесоустройстве или специальных обследованиях в соответствии с правилами рубок главного пользования.

Статья 46. Установление возраста рубки на участках государственного лесного фонда

1. Возраст рубки на участках государственного лесного фонда определяется исходя из значения и продуктивности лесов, выполняемых ими функций, биологических особенностей древесных и кустарниковых пород, а также целевого использования древесины.

2. Обоснование возраста рубки проводится при лесоустройстве или по результатам научных исследований.

3. Утверждение возраста рубки осуществляется уполномоченным органом.

Статья 47. Расчетная лесосека на участках государственного лесного фонда

1. Расчетная лесосека на участках государственного лесного фонда - норма ежегодной заготовки древесины в порядке рубок главного пользования, устанавливаемая на ревизионный период по каждому государственному лесовладению при лесоустройстве, исходя из принципов непрерывности и неистощительности лесопользования.

Для всей территории республики и территории отдельной ее области расчетная лесосека определяется как сумма расчетных лесосек отдельных государственных лесовладений.

2. Расчетная лесосека на участках государственного лесного фонда утверждается уполномоченным органом в составе лесоустроительного проекта государственного лесовладельца.

Примечание ИЗПИ!
В пункт 3 предусмотрено изменение Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. В случае передачи лесных ресурсов на участках государственного лесного фонда в долгосрочное лесопользование для заготовки древесины расчетная лесосека при необходимости может устанавливаться для этих участков в порядке, определенном уполномоченным органом.

4. При изменении границ и состояния государственного лесного фонда, возрастов рубок главного пользования, категорий государственного лесного фонда в расчетную лесосеку вносятся изменения.

Утверждение измененной расчетной лесосеки на участках государственного лесного фонда производится уполномоченным органом при положительном заключении государственной экологической экспертизы.

Сноска. Статья 47 с изменением, внесенным Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 48. Виды угодий государственного лесного фонда

В составе государственного лесного фонда выделяются:

1) лесные угодья (угодья, покрытые лесом; не сомкнувшиеся лесные культуры; плантации специального назначения, лесные питомники, а также угодья, не покрытые лесом, - вырубки, гари, прогалины, редины);

2) нелесные угодья (сельскохозяйственные угодья, дороги, квартальные просеки, противопожарные разрывы, усадьбы, воды, болота, ледники, пески и прочие угодья в составе государственного лесного фонда).

Статья 49. Перевод лесных угодий в нелесные угодья в государственном лесном фонде для использования их в целях, связанных с ведением лесного хозяйства и лесопользованием

1. Перевод лесных угодий в нелесные угодья в государственном лесном фонде для использования их в целях, связанных с ведением лесного хозяйства и лесопользованием, производится территориальным подразделением на основании материалов лесоустройства или специальных обследований.

Прогалины могут переводиться в нелесные угодья в случаях признания их нелесопригодными по материалам почвенного обследования и лесоустройства.

2. В решении территориального подразделения о переводе лесных угодий в нелесные для использования их в целях, связанных с ведением лесного хозяйства и лесопользованием, указываются местонахождение участка, его площадь, цель и срок, на который осуществляется перевод, перечень разрешенных к выполнению работ, мероприятия по рекультивации этого участка после истечения срока перевода.

Сноска. Статья 49 с изменениями, внесенными Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 50. Перевод угодий, не покрытых лесом, в угодья, покрытые лесом, в государственном лесном фонде

Перевод угодий, не покрытых лесом, в угодья, покрытые лесом, в государственном лесном фонде производится государственным лесовладельцем в порядке, установленном уполномоченным органом.

Статья 51. Перевод земель государственного лесного фонда в земли других категорий для целей, не связанных с ведением лесного хозяйства, и (или) изъятие земель государственного лесного фонда для государственных нужд

1. Перевод земель государственного лесного фонда в земли других категорий для целей, не связанных с ведением лесного хозяйства, и (или) изъятие земель государственного лесного фонда для государственных нужд осуществляются Правительством Республики Казахстан в соответствии с Земельным кодексом Республики Казахстан.

1-1. Перевод земель государственного лесного фонда в земли других категорий для целей, не связанных с ведением лесного хозяйства, допускается в исключительных случаях при наличии положительного заключения государственной экологической экспертизы в соответствии с требованиями лесного и земельного законодательства Республики Казахстан на основании материалов лесоустройства и землеустройства и только связанных с:

1) созданием и расширением особо охраняемых природных территорий;

2) выполнением международных обязательств;

3) обнаружением под участком месторождения полезных ископаемых, при отсутствии альтернативных вариантов их разработки;

Примечание ИЗПИ!
Подпункт 4) предусмотрен в редакции Закона РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4) строительством автомобильных и железных дорог международного и республиканского значения, линий электропередачи, линий связи и магистральных трубопроводов, при отсутствии альтернативных вариантов возможного их размещения;

5) изменением границ (черты) населенных пунктов, при отсутствии других вариантов возможного их размещения.

6) обустройством объектов Государственной границы Республики Казахстан и объектов для нужд обороны.

При переводе земель лесного фонда в случаях, предусмотренных подпунктами 3) и 4) части первой настоящего пункта, лица, в чью пользу переводится участок, осуществляют компенсационную посадку лесных культур в двукратном размере от площади переводимого участка и уход за лесными культурами в течение первых трех лет после их посадки на земельных участках, предоставленных соответствующими местными исполнительными органами в порядке компенсации государственному лесовладельцу для перевода в состав государственного лесного фонда.

Примечание ИЗПИ!
Пункт 1-1 предусмотрено дополнить подпунктом 7) в соответствии с Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. При переводе земель государственного лесного фонда в земли других категорий для целей, не связанных с ведением лесного хозяйства, и (или) изъятии земель государственного лесного фонда для государственных нужд физические и юридические лица, в интересах которых осуществляются указанные перевод и (или) изъятие, возмещают потери и убытки лесохозяйственного производства в порядке, установленном уполномоченным органом.

3. При переводе земель государственного лесного фонда в земли других категорий для целей, не связанных с ведением лесного хозяйства, и (или) изъятии земель государственного лесного фонда для государственных нужд одновременно решаются вопросы о сохранении или вырубке насаждений, находящихся на этих землях, и об использовании древесины, получаемой в случае вырубки.

Сноска. Статья 51 с изменениями, внесенными законами РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.01.2023 № 184-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 51-1. Перевод земель других категорий в земли лесного фонда

1. Насаждения естественного происхождения на землях других категорий подлежат включению в состав лесного фонда.

2. Выявление насаждений, указанных в пункте 1 настоящей статьи, оформление документации и представление ее в уполномоченный орган осуществляются местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы.

3. Перевод земель других категорий в земли лесного фонда осуществляется в порядке, определенном уполномоченным органом, в соответствии с земельным законодательством Республики Казахстан и настоящим Кодексом.

Сноска. Глава 7 дополнена статьей 51-1 в соответствии с Законом РК от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 52. Изменение целевого назначения земель частного лесного фонда

Изменение целевого назначения земель частного лесного фонда производится в соответствии с Земельным кодексом Республики Казахстан.

Статья 53. Согласование мест строительства объектов, влияющих на состояние и воспроизводство лесов

1. Места строительства объектов, влияющих на состояние и воспроизводство лесов, согласовываются с уполномоченным органом с обязательным проведением санитарно-эпидемиологической экспертизы.

2. При размещении, проектировании, строительстве и вводе в эксплуатацию предприятий, сооружений и других объектов, а также при внедрении новых технологических процессов, влияющих на состояние лесов, должны предусматриваться и осуществляться мероприятия, обеспечивающие защиту лесов от отрицательного воздействия на них сточных вод, промышленных и коммунально-бытовых выбросов, отходов и отбросов.

3. Запрещается ввод в эксплуатацию предприятий, цехов, транспортных путей и других объектов, не обеспеченных устройствами, предотвращающими вредное воздействие на состояние лесов.

Сноска. Статья 53 с изменением, внесенным Законом РК от 02.01.2021 № 401-VI (вводится в действие с 01.07.2021).

Статья 54. Проведение в государственном лесном фонде работ, не связанных с ведением лесного хозяйства и лесопользованием

Примечание ИЗПИ!
В пункт 1 предусмотрены изменения Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие с 31.12.2025).

1. Проведение в государственном лесном фонде строительных работ, добыча общераспространенных полезных ископаемых, прокладка коммуникаций и выполнение иных работ, не связанных с ведением лесного хозяйства и лесопользованием, если для этого не требуются перевод земель государственного лесного фонда в другие категории земель и (или) их изъятие, осуществляются на основании решения местного исполнительного органа области по согласованию с уполномоченным органом при наличии соответствующего экологического разрешения либо положительного заключения государственной экологической экспертизы.

1-1. Добыча урана методом подземного скважинного выщелачивания на землях государственного лесного фонда осуществляется без их перевода в земли других категорий с дальнейшей рекультивацией нарушенных земельных участков и их передачей лесовладельцу в порядке, определенном уполномоченным органом.

Недропользователи при использовании участков государственного лесного фонда для добычи урана методом подземного скважинного выщелачивания обязаны в течение первых трех лет разработки недр произвести компенсационные посадки лесных насаждений в двойном размере от используемого участка и их содержание до перевода в покрытую лесом площадь.

2. В решении местного исполнительного органа области указываются наименование проводимых работ, сроки и условия их выполнения, экологические требования по охране окружающей среды, мероприятия по рекультивации земельных участков и сроки их проведения.

Сноска. Статья 54 с изменениями, внесенными законами РК от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.01.2021 № 401-VI (вводится в действие с 01.07.2021).

Раздел 5. Лесоустройство, государственный учет
лесного фонда, государственный лесной кадастр
и государственный мониторинг лесов

Глава 8. Лесоустройство

Статья 55. Лесоустройство

1. Лесоустройство включает в себя систему мероприятий, направленных на повышение эффективности ведения лесного хозяйства, осуществление единой научно-технической политики в лесном хозяйстве, обеспечение рационального пользования лесным фондом.

При лесоустройстве осуществляются:

1) определение в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, границ государственного лесного фонда и внутрихозяйственной организации государственных лесовладений, в том числе разделение на лесничества, лесные мастерские участки и лесные обходы;

2) выполнение топографо-геодезических работ и специальное картографирование государственного лесного фонда;

3) инвентаризация лесного фонда с определением породного и возрастного составов лесов, их состояния, а также определение качественных и количественных характеристик лесных ресурсов;

4) выявление объектов государственного природно-заповедного фонда, реликтовой лесной растительности и особо защитных участков;

5) выявление участков государственного лесного фонда для проведения рубок главного пользования, рубок промежуточного пользования, прочих рубок, мероприятий по воспроизводству лесов и лесоразведению, мелиорации, охране и защите лесов и других лесохозяйственных мероприятий, а также определение порядка и способов их проведения;

6) обоснование отнесения государственного лесного фонда к категориям, подготовка предложений по переводу государственного лесного фонда из одной категории в другую категорию, переводу нелесных угодий в лесные угодья, а также обоснование и отнесение участков государственного лесного фонда к видам угодий;

7) определение расчетных лесосек, размеров рубок промежуточного пользования, возрастов рубок главного пользования на участках государственного лесного фонда;

8) определение объемов мероприятий по воспроизводству лесов и лесоразведению, лесному семеноводству, охране и защите лесов, других лесохозяйственных мероприятий на участках государственного лесного фонда;

8-1) селекционная оценка лесных насаждений, включая выявление плюсовых, нормальных и минусовых насаждений;

9) определение размеров побочного лесопользования и заготовки второстепенных древесных ресурсов, пользования участками государственного лесного фонда для нужд охотничьего хозяйства, для оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских и спортивных целей;

9-1) определение при комплексной оценке ведения лесного хозяйства ущерба, причиненного пожарами и незаконными порубками на территории лесного фонда за прошедший ревизионный период;

10) лесобиологические обследования;

11) авторский надзор за осуществлением лесоустроительных проектов;

12) разработка основных положений ведения лесного хозяйства и составление сводных лесоустроительных проектов по областям;

13) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 34-V (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

2. Лесоустройство, связанное с учетом лесных ресурсов, территориальным устройством лесного фонда, в том числе с установлением границ государственного лесного фонда, государственным мониторингом лесов, планированием ведения лесного хозяйства и лесопользованием, относится к государственной монополии и осуществляется государственной лесоустроительной организацией.

Цены на товары (работы, услуги), производимые и (или) реализуемые субъектом государственной монополии, устанавливаются уполномоченным органом по согласованию с антимонопольным органом.

3. Материалы лесоустройства применяются при установлении и уточнении границ земель государственного лесного фонда, при проведении землеустроительных работ.

Сноска. Статья 55 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 N 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 34-V (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 56. Система проведения лесоустройства

1. Лесоустройство выполняется по единой системе в соответствии с правилами, а также инструкцией ведения лесоустройства на территории государственного лесного фонда, утвержденными уполномоченным органом.

2. Лесоустройство на территории государственного лесного фонда проводится государственными лесоустроительными организациями, находящимися в ведении уполномоченного органа, с применением материалов аэрофотосъемки и космической съемки.

3. Без проведения первичного лесоустройства и наличия лесоустроительной документации, утвержденной в порядке, определенном настоящим Кодексом, ведение лесного хозяйства и лесопользование на участках государственного лесного фонда запрещаются.

4. В случаях окончания ревизионного периода и до вступления в действие новой лесоустроительной документации на территории государственного лесовладения:

1) противопожарные мероприятия выполняются в объемах, установленных на последний год ревизионного периода;

2) лесозащитные мероприятия, включая санитарные рубки леса, осуществляются в зависимости от санитарного состояния лесов в объемах, определяемых по материалам лесопатологических обследований, проводимых государственными лесовладельцами или специализированными организациями уполномоченного органа;

3) мероприятия по воспроизводству лесов и лесоразведению выполняются в зависимости от наличия лесокультурного фонда в объемах, установленных на последний год ревизионного периода, в первую очередь на вырубках и гарях;

4) рубки ухода за лесом выполняются в зависимости от наличия насаждений, требующих удаления деревьев, отставших в росте или мешающих росту деревьев главных пород, в объемах, установленных на последний год ревизионного периода;

5) рубки главного пользования проводятся в пределах установленной лесоустроительным проектом расчетной лесосеки в размерах ежегодного лесосечного фонда, утвержденного уполномоченным органом. В течение года в расчетную лесосеку вносятся изменения в порядке, определенном настоящим Кодексом;

6) остальные виды лесопользования, не указанные в подпунктах 2), 4) и 5) настоящей части, осуществляются в объемах, установленных на последний год ревизионного периода, в порядке, определенном настоящим Кодексом.

Государственные лесовладельцы обязаны вносить данные о проводимых мероприятиях и лесопользовании на участках государственного лесного фонда в материалы прежнего лесоустройства.

Сноска. Статья 56 с изменениями, внесенными законами РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 57. Лесоустроительные проекты государственных лесовладений

1. При лесоустройстве государственного лесного фонда составляются лесоустроительные проекты, в которых дается комплексная оценка ведения лесного хозяйства и пользования государственным лесным фондом за прошедший ревизионный период, планируются лесохозяйственные мероприятия и разрабатываются основные положения организации и ведения лесного хозяйства на последующий ревизионный период.

2. Лесоустроительные проекты государственных лесовладений и другие документы лесоустройства, прошедшие государственную экологическую экспертизу, утверждаются уполномоченным органом и являются обязательными нормативными актами для ведения лесного хозяйства, его текущего и перспективного планирования.

3. Лесоустроительные проекты вводятся в действие с 1 января года, следующего за годом окончания лесоустроительных работ.

Сноска. Статья 57 с изменением, внесенным Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 58. Информация о лесном фонде

1. Информация о лесном фонде включает в себя данные государственного учета лесного фонда, государственного лесного кадастра, государственного мониторинга лесов, лесоустройства и иные данные, полученные уполномоченным органом и (или) государственными лесоустроительными организациями.

2. Информация о лесном фонде является государственной собственностью, порядок и условия ее использования физическими и юридическими лицами определяются уполномоченным органом в соответствии с международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан.

Сноска. Статья 58 с изменениями, внесенными законами РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 9. Государственный учет лесного фонда, государственный
лесной кадастр и государственный мониторинг лесов

Статья 59. Государственный учет лесного фонда

1. Государственный учет лесного фонда ведется для организации охраны, защиты лесного фонда, воспроизводства лесов и лесоразведения, лесопользования, систематического контроля за количественными и качественными изменениями лесного фонда и обеспечения государственных органов, заинтересованных физических и юридических лиц информацией о лесном фонде в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

В составе государственного лесного фонда отдельно выделяются и учитываются особо охраняемые лесные территории.

Государственные памятники природы, находящиеся в границах государственных природных заповедников, государственных национальных природных парков, государственных региональных природных парков и государственных природных резерватов, учитываются в их составе.

Данные государственного учета лесного фонда используются при ведении государственного лесного кадастра.

2. Форма государственного учета лесного фонда утверждается уполномоченным органом по согласованию с уполномоченным государственным органом в области государственной статистики.

3. Государственный учет лесного фонда ведется государственной лесоустроительной организацией в соответствии с правилами, утвержденными уполномоченным органом.

Сноска. Статья 59 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 № 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 19.03.2010 № 258-IV; от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 60. Государственный лесной кадастр

1. Государственный лесной кадастр содержит систему сведений о правовом режиме лесного фонда, распределении его по лесовладельцам, количественном и качественном состоянии лесного фонда, распределении государственного лесного фонда по категориям и другие данные об экологических и экономических характеристиках лесного фонда, необходимые для ведения лесного хозяйства и оценки результатов хозяйственной деятельности.

1-1. Государственный лесной кадастр ведется государственной лесоустроительной организацией в соответствии с правилами, утвержденными уполномоченным органом.

2. Данные государственного лесного кадастра используются при государственном управлении лесным хозяйством, организации его ведения, переводе лесных угодий в нелесные угодья в целях, не связанных с ведением лесного хозяйства и пользованием государственным лесным фондом, и (или) изъятии земель государственного лесного фонда, определении размеров платы за лесные пользования, оценке хозяйственной деятельности лесопользователей и лесовладельцев.

3. Перечень показателей государственного лесного кадастра и методика экономической оценки лесов определяются уполномоченным органом.

Сноска. Статья 60 с изменениями, внесенными законами РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 61. Государственный мониторинг лесов

Государственный мониторинг лесов представляет собой систему наблюдений, оценки и прогноза состояния и динамики лесного фонда, в том числе с использованием данных дистанционного зондирования Земли, в целях государственного управления в области охраны, защиты, пользования лесным фондом и воспроизводства лесов, сохранения биологического разнообразия и экологических функций лесов.

Государственный мониторинг лесов ведется государственной лесоустроительной организацией в соответствии с правилами, утвержденными уполномоченным органом.

Сноска. Статья 61 с изменениями, внесенными законами РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 08.04.2016 № 490-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 21.12.2022 № 167-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Раздел 6. Охрана, защита, воспроизводство
лесов и лесоразведение, лесное семеноводство

Глава 10. Охрана и защита лесного фонда

Статья 62. Задачи охраны и защиты государственного лесного фонда

Основными задачами охраны и защиты государственного лесного фонда являются:

1) проведение мероприятий по предупреждению лесных пожаров, своевременному их обнаружению и ликвидации;

2) обеспечение соблюдения всеми работающими и расположенными на территории государственного лесного фонда организациями, а также находящимися в лесу физическими лицами правил пожарной безопасности и санитарных правил в лесах;

3) охрана лесов от незаконных порубок, повреждений, хищений и других нарушений лесного законодательства Республики Казахстан, а также охрана земель государственного лесного фонда;

4) обеспечение выполнения лесопользователями правил отпуска древесины на корню, рубок леса на участках государственного лесного фонда и правил других видов лесопользования;

5) своевременное выявление очагов вредителей и болезней леса, прогнозирование их развития и борьба с ними;

6) проведение биотехнических мероприятий;

7) обеспечение соблюдения правил охоты и рыболовства на территории государственного лесного фонда;

8) другие действия, обеспечивающие охрану, защиту государственного лесного фонда, воспроизводство, рациональное использование лесов и лесоразведение;

9) обеспечение соблюдения экологических требований, установленных экологическим законодательством Республики Казахстан;

10) проведение мероприятий по адаптации к изменению климата и уменьшению уязвимости к изменению климата.

Сноска. Статья 62 c изменениями, внесенными законами РК от 9 января 2007 г. N 213 (порядок введения в действие смотрите в ст. 2); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 02.01.2021 № 401-VI (вводится в действие с 01.07.2021).

Статья 63. Осуществление мероприятий по охране и защите лесного фонда

1. Уполномоченный орган, ведомство уполномоченного органа, территориальные подразделения, местные исполнительные органы областей, городов республиканского значения, столицы, лесовладельцы, лесопользователи обеспечивают осуществление мероприятий по охране и защите лесного фонда.

2. Мероприятия по охране лесов от пожаров регламентируются правилами пожарной безопасности в лесах, утвержденными уполномоченным органом.

3. Запрещаются отжиги травянистой растительности на всех категориях земель, кроме управляемых отжигов на территории лесного фонда и прилегаемых к нему территориях, проводимых лесовладельцами в целях снижения пожароопасной обстановки в соответствии с правилами пожарной безопасности в лесах.

4. Местные исполнительные органы областей, городов республиканского значения, столицы ограничивают в необходимых случаях на период высокой пожарной опасности посещение физическими лицами лесов и въезд в них транспортных средств, а также проведение определенных видов работ на территории государственного лесного фонда.

5. Порядок привлечения физических и юридических лиц к тушению лесных пожаров определяется законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 63 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 N 13; от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 64. Государственный пожарный надзор на объектах лесного хозяйства

Сноска. Статья 64 исключена Законом РК от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 65. Авиационные работы по охране и защите лесного фонда

1. Авиационные работы по охране и защите лесного фонда осуществляются организациями, специализирующимися в области проведения авиационных работ по охране и защите лесного фонда, в соответствии с правилами, утвержденными уполномоченным органом.

2. Для выполнения авиационных работ по охране и защите лесов от пожаров организации, специализирующиеся в области проведения авиационных работ по охране и защите лесного фонда, обеспечиваются краткосрочными, среднесрочными и долгосрочными прогнозами погоды государственной метеорологической службы.

Сноска. Статья 65 в редакции Закона РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 65-1. Участие государственной противопожарной службы в охране лесного фонда

Порядок привлечения государственной противопожарной службы для тушения лесных пожаров регламентируется соглашением уполномоченного органа в сфере гражданской защиты с уполномоченным органом и (или) местными исполнительными органами областей, городов республиканского значения, столицы.

Сноска. Глава 10 дополнена статьей 65-1 в соответствии с Законом РК от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 66. Участие добровольных противопожарных формирований в охране лесного фонда

Сноска. Заголовок статьи 66 с изменением, внесенным Законом РК от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. В охране лесного фонда от пожаров, их предупреждении и тушении вправе участвовать добровольные противопожарные формирования.

2. Создание добровольных противопожарных формирований и их функционирование осуществляются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 66 с изменениями, внесенными законами РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 67. Защита государственного лесного фонда от вредителей и болезней леса

1. Защита государственного лесного фонда от вредителей и болезней леса обеспечивается систематическим слежением за состоянием государственного лесного фонда, своевременным выявлением очагов вредителей и болезней леса мерами по профилактике возникновения очагов, их локализации и ликвидации.

2. Защита государственного лесного фонда от вредителей и болезней леса включает в себя следующие мероприятия:

1) текущие, экспедиционные, аэровизуальные и другие лесопатологические обследования;

2) общие, рекогносцировочные и детальные наблюдения за развитием вредителей и болезней леса;

3) осуществление наземных и авиационных работ по борьбе с вредителями и болезнями леса;

4) профилактику и ликвидацию очагов вредителей и болезней леса.

2-1. Исключен Законом РК от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Мероприятия по защите государственного лесного фонда от вредителей и болезней леса регламентируются санитарными правилами в лесах, утвержденными уполномоченным органом.

Сноска. Статья 67 с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 68. Участие физических лиц и общественных объединений в обеспечении охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведении

Физические лица и общественные объединения участвуют в обеспечении охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведении в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Население участвует в охране, защите, пользовании лесным фондом, воспроизводстве лесов и лесоразведении посредством органов местного самоуправления. Государственные органы и организации оказывают содействие органам местного самоуправления в решении вопросов местного значения, связанных с охраной, защитой, пользованием лесным фондом, воспроизводством лесов и лесоразведением.

Общественные объединения, созданные в целях охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения, осуществляют свою деятельность по сохранению биологического разнообразия лесов, объектов государственного природно-заповедного фонда, культурного и природного наследия, обеспечению рационального использования лесных ресурсов, развитию школьных лесничеств, созданию добровольных противопожарных формирований и другую деятельность в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения во взаимодействии с лесным учреждением.

Сноска. Статья 68 в редакции Закона РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 11. Государственная лесная охрана
Республики Казахстан

Статья 69. Государственная лесная охрана Республики Казахстан

1. Государственная лесная охрана Республики Казахстан (далее - государственная лесная охрана) состоит из работников лесных учреждений, ведающих вопросами охраны, защиты, воспроизводства лесов и лесопользования.

2. Государственной лесной охране для выполнения возложенных на нее обязанностей предоставляется право:

1) проверять у физических и должностных лиц документы, разрешающие осуществлять пользование государственным лесным фондом;

2) составлять протоколы об административных правонарушениях в области лесного законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира и особо охраняемых природных территорий в соответствии с Кодексом Республики Казахстан об административных правонарушениях;

3) задерживать и доставлять в правоохранительные органы лиц, совершивших правонарушения в области лесного законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира и особо охраняемых природных территорий;

4) производить в соответствии с законодательством Республики Казахстан досмотр транспортных средств, иных объектов и мест, а при необходимости - личный досмотр задержанных лиц;

5) изымать у физических и должностных лиц незаконно добытые лесные ресурсы и ресурсы животного мира, орудия их добывания, а также транспортные средства и решать вопрос об их дальнейшей принадлежности в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

6) использовать иные права, предусмотренные законами Республики Казахстан.

3. Государственная лесная охрана на участках государственного лесного фонда обязана:

1) предотвращать и пресекать правонарушения в области лесного законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира и особо охраняемых природных территорий;

2) направлять в государственные и правоохранительные органы, суд информацию, исковые требования и иные материалы по фактам нарушений лесного законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира и особо охраняемых природных территорий;

3) давать в пределах своей компетенции физическим и юридическим лицам письменные указания по устранению выявленных нарушений;

4) проводить работы по предупреждению лесных пожаров, своевременному их обнаружению и тушению на землях государственного лесного фонда, а также на прилегающих к ним территориях в случае прямой угрозы возникновения лесных пожаров;

5) вносить предложения об ограничении, приостановлении и прекращении хозяйственной и иной деятельности;

6) (исключен)

4. Должностным лицам государственной лесной охраны разрешаются хранение, ношение и применение служебного оружия в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

5. Должностные лица государственной лесной охраны в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, обеспечиваются форменной одеждой со знаками различия (без погон), служебным оружием и специальными средствами защиты, служебным земельным наделом.

6. В случаях, предусмотренных законами Республики Казахстан, должностные лица государственной лесной охраны имеют право применять физическую силу, специальные средства защиты и служебное оружие.

6-1. Руководство по тушению лесного пожара независимо от привлекаемых сил и средств осуществляется должностным лицом государственной лесной охраны.

7. Деятельность государственной лесной охраны определяется Положением о государственной лесной охране, утвержденным уполномоченным органом.

Сноска. Статья 69 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 N 13; от 06.01.2011 № 379-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.01.2023 № 184-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 70. Правовая и социальная защита должностных лиц государственной лесной охраны

1. Должностные лица государственной лесной охраны подлежат правовой и социальной защите в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

2. Должностным лицам государственной лесной охраны, являющимся гражданскими служащими и работающим в сельской местности, устанавливаются повышенные не менее чем на двадцать пять процентов должностные оклады в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

.3. Должностным лицам государственной лесной охраны предоставляются земельные участки для пастьбы скота и сенокошения по решению местных исполнительных органов.

Сноска. Статья 70 в редакции Закона РК от 15.06.2017 № 73-VI (порядок введения в действие см. ст. 2).

Глава 12. Воспроизводство лесов и лесоразведение

Статья 71. Цели воспроизводства лесов и лесоразведения

1. Целью воспроизводства лесов являются своевременное восстановление лесов на вырубках, гарях и иных ранее занимаемых лесом территориях государственного лесного фонда, улучшение породного состава лесов, увеличение их производительности, обеспечение рационального использования земель государственного лесного фонда.

2. Целью лесоразведения является создание насаждений на территориях, ранее не занимаемых лесом.

Статья 72. Повышение ресурсного потенциала лесов на участках государственного лесного фонда

1. Ведение лесного хозяйства на участках государственного лесного фонда должно обеспечивать повышение ресурсного потенциала лесов.

2. Повышение ресурсного потенциала лесов на участках государственного лесного фонда осуществляется в результате реализации системы научно обоснованных рубок, воспроизводства лесов, улучшения их породного состава, создания и эффективного использования постоянной лесосеменной базы на селекционно-генетической основе, гидролесомелиорации, ухода за лесами, включая рубки ухода и санитарные рубки, строительство дорог лесохозяйственного назначения, проведение других лесохозяйственных мероприятий.

3. Мероприятия по повышению ресурсного потенциала лесов на участках государственного лесного фонда проводятся лесными учреждениями и лесопользователями в соответствии с лесоустроительными проектами.

4. Мероприятия, указанные в пункте 2 настоящей статьи, могут проводиться лесными учреждениями и лесопользователями за счет добровольных взносов за лесные экосистемные услуги.

Сноска. Статья 72 с изменениями, внесенными законами РК от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.01.2021 № 401-VI (вводится в действие с 01.07.2021).

Статья 73. Проведение мероприятий по воспроизводству лесов и лесоразведению

1. Мероприятия по воспроизводству лесов на участках государственного лесного фонда должны проводиться с соблюдением экологических и санитарно-эпидемиологических требований способами, обеспечивающими создание в наиболее короткие сроки высокопродуктивных и устойчивых насаждений с учетом лесорастительных условий и экономической целесообразности.

2. Объемы работ в государственном лесном фонде по воспроизводству лесов и лесоразведению определяются проектами, разработанными лесоустроительными и другими проектно-изыскательскими организациями, специализирующимися в этой области, прошедшими государственную экологическую экспертизу.

3. Порядок проведения мероприятий на участках государственного лесного фонда по воспроизводству лесов и лесоразведению и контролю за их качеством устанавливается уполномоченным органом.

3-1. Инвентаризация лесных культур, питомников, площадей с проведенными мерами содействия естественному возобновлению леса и оставленных под естественное заращивание в государственном лесном фонде осуществляется в порядке, утвержденном уполномоченным органом.

4. Проведение мероприятий по лесоразведению на землях частного лесного фонда осуществляется за счет средств собственника.

Сноска. Статья 73 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 N 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 74. Передача земель лесным учреждениям для лесоразведения

Для обеспечения оптимальной лесистости территории республики, облесения берегов рек, водоемов и в других необходимых случаях лесным учреждениям в состав земель государственного лесного фонда могут передаваться земли иных категорий, в первую очередь не пригодные для использования в сельском хозяйстве (овраги, балки, пески и другие деградированные земли), а также земли земельного запаса.

Передача указанных земель лесным учреждениям осуществляется в соответствии с Земельным кодексом Республики Казахстан.

Статья 75. Интродукция лесной флоры и фауны

1. Восстановление и воспроизводство видов и форм растений и животных в лесных биоценозах производятся путем реинтродукции лучших представителей местной аборигенной флоры и фауны.

2. Исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

3. Запрещается интродукция видов растений, наносящих вред основным аборигенным видам растений.

Сноска. Статья 75 с изменениями, внесенными законами РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования)

Глава 13. Лесное семеноводство

Статья 76. Задачи лесного семеноводства

Основными задачами лесного семеноводства являются обеспечение семенами с ценными наследственными свойствами и высокими посевными качествами работ по воспроизводству лесов и лесоразведению, формирование постоянной лесосеменной базы на селекционно-генетической основе.

Статья 77. Постоянная лесосеменная база на участках государственного лесного фонда

1. Постоянная лесосеменная база на участках государственного лесного фонда включает следующие объекты селекционно-семеноводческого назначения:

1) лесосеменные плантации;

2) постоянные лесосеменные участки;

3) плюсовые насаждения.

2. Создание постоянной лесосеменной базы на участках государственного лесного фонда осуществляется в соответствии с научно обоснованными нормами потребности в семенах и посадочном материале для воспроизводства лесов и лесоразведения.

2-1. Объекты селекционно-семеноводческого назначения выявляются, создаются и эксплуатируются в порядке, определенном уполномоченным органом.

3. Аттестация и учет объектов селекционно-семеноводческого назначения на участках государственного лесного фонда осуществляются организациями, специализирующимися в этой области, в порядке, установленном уполномоченным органом.

4. Лесосеменные плантации создаются по проектам, прошедшим государственную экологическую экспертизу и разработанным проектно-изыскательскими или научными организациями, специализирующимися в этой области.

Постоянные лесосеменные участки формируются в соответствии с рекомендациями проектно-изыскательских и научных организаций, специализирующихся в этой области.

Сноска. Статья 77 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 N 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 34-V (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 78. Объекты селекционно-генетического назначения

1. Выявление и создание объектов селекционно-генетического назначения на участках государственного лесного фонда осуществляются для гарантированного сохранения генофонда лесных растений, оценки наследственных свойств, отбора наиболее перспективных представителей для использования в лесном семеноводстве.

2. К объектам селекционно-генетического назначения относятся:

1) плюсовые деревья;

2) архивы клонов плюсовых деревьев;

3) географические культуры;

4) испытательные культуры популяций и гибридов;

5) лесные генетические резерваты.

3. Объекты селекционно-генетического назначения выявляются, создаются и эксплуатируются в порядке, определенном уполномоченным органом.

3-1. Аттестация и учет объектов селекционно-генетического назначения на участках государственного лесного фонда осуществляются организациями, специализирующимися в этой области, в порядке, установленном уполномоченным органом.

4. Охрана объектов селекционно-генетического назначения осуществляется государственными лесовладельцами.

Сноска. Статья 78 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 N 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 34-V (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 79. Лесосеменное районирование

1. Лесосеменное районирование устанавливается на основании научно-исследовательских разработок и утверждается уполномоченным органом.

2. Использование, перемещение семян и посадочного материала для воспроизводства лесов и лесоразведения осуществляются в порядке, установленном уполномоченным органом.

3. Посев лесных семян и использование посадочного материала в нарушение требований лесосеменного районирования запрещаются.

Сноска. Статья 79 с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 80. Заготовка, переработка, хранение, использование лесных семян и контроль за их качеством

1. Заготовка лесных семян осуществляется на объектах постоянной лесосеменной базы, а в случае их недостатка допускается заготовка в нормальных насаждениях.

2. Заготовка лесных семян в минусовых насаждениях и с минусовых деревьев запрещается.

3. Проведение экспертизы лесных семян, выдача документов об их соответствии национальным стандартам, техническим условиям и другим нормативным документам по лесному семеноводству, подлежащих реализации и использованию для посева, осуществляется специализированными организациями уполномоченного органа.

4. Реализация и посев лесных семян, не прошедших проверку на соответствие требованиям пункта 3 настоящей статьи, запрещаются.

5. Исключен Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Сноска. Статья 80 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 № 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 31-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 14. Особенности охраны, защиты, пользования участками
государственного лесного фонда, воспроизводства лесов и
лесоразведения на некоторых категориях земель

Статья 81. Особенности охраны, защиты, пользования участками государственного лесного фонда, воспроизводства лесов и лесоразведения на особо охраняемых природных территориях со статусом юридического лица

Охрана, защита, пользование участками государственного лесного фонда, воспроизводство лесов и лесоразведение на особо охраняемых природных территориях со статусом юридического лица осуществляются в соответствии с настоящим Кодексом и законодательством Республики Казахстан в области особо охраняемых природных территорий.

Сноска. Статья 81 с изменением, внесенным Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 82. Особенности лесопользования в городских лесах

Сноска. Заголовок с изменением, внесенным Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

1. Леса, расположенные в пределах границы городского населенного пункта (городские леса), предназначены для отдыха населения, проведения оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских, спортивных и других мероприятий, а также сохранения благоприятной окружающей среды.

2. В городских лесах запрещается осуществление рубок главного пользования и иных видов лесопользования, не совместимых с назначением этих лесов.

Сноска. Статья 82 с изменениями, внесенными Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 83. Особенности пользования участками государственного лесного фонда в пограничных зонах

Ведение лесного хозяйства и лесопользование на участках государственного лесного фонда в пограничных зонах осуществляются в порядке, установленном настоящим Кодексом и законодательством Республики Казахстан о Государственной границе Республики Казахстан.

Сноска. Статья 83 с изменением, внесенным Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 84. Особенности охраны, защиты, воспроизводства и использования древесной и кустарниковой растительности на участках государственного лесного фонда, переданных в пользование лесовладельцам и (или) лесопользователям

Сноска. Статья 84 с изменением, внесенным Законом РК от 30 июня 2021 года № 59-VII (вводится в действие с 01.01.2022).

1. Охрана, защита, воспроизводство и использование древесной и кустарниковой растительности на участках государственного лесного фонда, переданных в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, в пользование лесовладельцам и (или) лесопользователям для комплексного ведения сельского и лесного хозяйства, производятся в соответствии с настоящим Кодексом.

2. Лесовладельцы и (или) лесопользователи, в пользование которым переданы участки государственного лесного фонда, обязаны проводить в них лесоустройство и участвовать в проведении государственного учета лесного фонда в порядке, установленном настоящим Кодексом.

3. Контроль за состоянием, охраной, защитой, использованием и воспроизводством древесной и кустарниковой растительности, указанной в пункте 1 настоящей статьи, осуществляется ведомством уполномоченного органа, территориальными подразделениями.

Сноска. Статья 84 с изменениями, внесенными законами РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2021 № 59-VII (вводится в действие с 01.01.2022).

Статья 85. Особенности охраны, защиты, пользования участками государственного лесного фонда, воспроизводства лесов на участках государственного лесного фонда, расположенных среди земельных участков других собственников или землепользователей

1. Для осуществления охраны, защиты, пользования участками государственного лесного фонда, воспроизводства лесов на участках государственного лесного фонда, расположенных среди земельных участков других собственников или землепользователей, государственные лесовладельцы имеют право ограниченного целевого пользования чужим земельным участком (сервитут) в порядке, установленном Земельным кодексом Республики Казахстан.

2. Для защиты лесов естественного происхождения от неблагоприятных внешних воздействий вдоль границ участков государственного лесного фонда, расположенных среди земельных участков других собственников или землепользователей, устанавливаются охранные зоны шириной двадцать метров в соответствии с Земельным кодексом Республики Казахстан.

В пределах охранной зоны запрещается любая деятельность, отрицательно влияющая на состояние лесов на участках государственного лесного фонда.

Статья 86. Особенности охраны, защиты и использования агролесомелиоративных насаждений, созданных за счет бюджетных средств

1. Агролесомелиоративные насаждения, созданные за счет бюджетных средств, предназначены для защиты земель от воздействия неблагоприятных природных явлений и антропогенных факторов.

2. Охрана, защита и использование агролесомелиоративных насаждений, созданных за счет бюджетных средств, осуществляются собственниками или землепользователями, на землях которых они расположены.

Земли сельскохозяйственного назначения, занятые агролесомелиоративными насаждениями, созданными за счет бюджетных средств, выкупаются или передаются в долгосрочное землепользование и могут быть переведены в земли частного лесного фонда в соответствии с Земельным кодексом Республики Казахстан.

3. В целях сохранения защитных функций агролесомелиоративных насаждений в них допускается проведение рубок ухода за лесом, санитарных рубок, рубок, связанных с реконструкцией малоценных насаждений, а также насаждений, теряющих защитные, водоохранные и другие функции, а также прочих рубок.

Сноска. В статью 86 внесены изменения Законом РК от 7 июля 2006 года N 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

Статья 87. Особенности охраны, защиты и использования защитных насаждений на полосах отвода железных, автомобильных дорог, каналов, магистральных трубопроводов и других линейных сооружений

1. Защитные насаждения, расположенные на полосах отвода железных, автомобильных дорог, каналов, магистральных трубопроводов и других линейных сооружений, предназначены для защиты данных объектов от неблагоприятных природных явлений, предотвращения загрязнения окружающей среды, снижения шумового воздействия.

2. В защитных насаждениях на полосах отвода железных, автомобильных дорог, каналов, магистральных трубопроводов и других линейных сооружений допускаются рубки ухода за лесом, санитарные рубки, рубки, связанные с реконструкцией малоценных насаждений, а также насаждений, теряющих защитные, водоохранные и другие функции, и прочие рубки в соответствии с проектами создания данных защитных насаждений.

3. Охрана, защита и использование защитных насаждений, указанных в пункте 1 настоящей статьи, осуществляются землепользователями, на землях которых они расположены, в соответствии с настоящим Кодексом.

Раздел 7. Пользование лесным фондом

Глава 15. Виды лесопользования

Сноска. Заголовок главы 15 в редакции Закона РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 88. Виды лесопользования на участках государственного лесного фонда

1. В государственном лесном фонде могут осуществляться следующие виды лесопользования:

1) заготовка древесины;

2) заготовка живицы, древесных соков;

3) заготовка второстепенных древесных ресурсов;

4) побочные лесные пользования (сенокошение, пастьба скота, мараловодство, звероводство, размещение ульев и пасек, огородничество, бахчеводство, садоводство и выращивание иных сельскохозяйственных культур, заготовка и сбор лекарственных растений и технического сырья, дикорастущих плодов, орехов, грибов, ягод и других пищевых продуктов, мха, лесной подстилки и опавших листьев, камыша);

5) пользование участками государственного лесного фонда для нужд охотничьего хозяйства;

6) пользование участками государственного лесного фонда для научно-исследовательских целей;

7) пользование участками государственного лесного фонда для оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских и спортивных целей;

8) пользование участками государственного лесного фонда для выращивания посадочного материала древесных и кустарниковых пород и плантационных насаждений специального назначения.

2. Пользование участками государственного лесного фонда может осуществляться как с изъятием лесных ресурсов, так и без их изъятия.

3. Участок государственного лесного фонда может предоставляться для осуществления одного или нескольких видов лесопользования одному или нескольким лесопользователям.

4. Особенности использования лесных ресурсов и участков государственного лесного фонда при осуществлении определенных видов лесопользования определяются актами уполномоченного органа в соответствии с настоящим Кодексом.

Сноска. Статья 88 с изменениями, внесенными законами РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие с 01.01.2013); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 89. Лицензирование деятельности по лесопользованию на участках государственного лесного фонда

Сноска. Статья 89 исключена Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 16. Осуществление лесопользования

Статья 90. Рубки на участках государственного лесного фонда

Заготовка древесины на участках государственного лесного фонда осуществляется в порядке проведения следующих видов рубок леса:

1) главного пользования, проводимых в спелых и перестойных древостоях;

2) промежуточного пользования (рубок ухода за лесом, выборочных санитарных рубок и рубок, связанных с реконструкцией малоценных лесных насаждений, а также насаждений, теряющих защитные, водоохранные и другие функции, рубок единичных деревьев в молодняках);

3) прочих рубок (сплошных санитарных рубок; расчистки лесных площадей в связи со строительством гидроузлов, трубопроводов, дорог; при прокладке просек, создании противопожарных разрывов; уборки ликвидной захламленности; рубок для иных целей).

Статья 91. Обеспечение потребности местного населения в древесине государственным лесовладельцем при рубках главного пользования, рубках промежуточного пользования и прочих рубках

1. Обеспечение потребности местного населения в древесине, в том числе топливной древесине, осуществляется при наличии от него заявок за счет реализации государственным лесовладельцем древесины, заготовленной при рубках главного пользования, рубках промежуточного пользования и прочих рубках.

2. Заявки, установленные в пункте 1 настоящей статьи, подаются соответствующему государственному лесовладельцу за месяц до проведения рубок главного пользования, рубок промежуточного пользования и прочих рубок, а также уборки внелесосечной захламленности.

Сноска. Статья 91 в редакции Закона РК от 15.06.2017 № 73-VI (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 92. Ограничение лесопользования в отдельных категориях государственного лесного фонда

1. В категориях государственного лесного фонда "леса государственных региональных природных заповедников", "государственных лесных памятниках природы", "участки леса, имеющие научное значение, включая лесные генетические резерваты", "особо ценные лесные массивы", а также в зонах заповедного режима государственных национальных природных парков и государственных региональных природных парков, зонах заповедного ядра государственных региональных природных резерватов устанавливается заповедный режим ограничения лесопользования.

2. В категориях государственного лесного фонда "леса государственных национальных природных парков" и "леса государственных региональных природных парков" в зонах рекреационного использования, подзон, административно-производственного назначения, обслуживания посетителей и туристов; в категории государственного лесного фонда "леса государственных природных резерватов" в зоне восстановления нарушенных ландшафтов; в категории государственного лесного фонда "леса государственных заповедных зон" в зоне заказного режима; в категориях государственного лесного фонда "орехопромысловые зоны", "лесоплодовые насаждения", "субальпийские леса", "государственные защитные лесные полосы", "противоэрозионные леса" и "защитные насаждения на полосах отвода железных и автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения, магистральных трубопроводов и других линейных сооружений", "защитные лесные полосы вдоль железных дорог и автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения" устанавливается заказной режим ограничения лесопользования.

3. В следующих категориях государственного лесного фонда устанавливается режим ограниченной хозяйственной деятельности:

1) "леса государственных национальных природных парков" и "леса государственных региональных природных парков" в зонах ограниченной хозяйственной деятельности;

2) "запретные полосы лесов по берегам рек, озер, водохранилищ, каналов и других водных объектов", за исключением лиственных древостоев;

3) "леса государственных заповедных зон" в зоне ограниченной хозяйственной деятельности.

Хозяйственная деятельность в категории государственного лесного фонда "запретные полосы лесов по берегам рек, озер, водохранилищ, каналов и других водных объектов" осуществляется в соответствии с требованиями лесного и водного законодательств Республики Казахстан.

Сноска. Статья 92 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 № 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 93. Особенности рубок в лесах отдельных категорий государственного лесного фонда и горных лесах

1. Рубки главного пользования проводятся в спелых и перестойных древостоях категории государственного лесного фонда "поле- и почвозащитные леса"; в лиственных древостоях категории государственного лесного фонда "запретные полосы лесов по берегам рек, озер, водохранилищ, каналов и других водных объектов".

В древостоях других категорий государственного лесного фонда рубки главного пользования запрещаются.

Примечание ИЗПИ!
В пункт 2 предусмотрено изменение Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Прочие рубки, а также рубки, связанные с реконструкцией малоценных и теряющих защитные, водоохранные и другие экологические функции насаждений, в лесах категорий государственного лесного фонда, перечисленных в подпунктах 1), 2), 3), 4), 5) и 6) пункта 2 статьи 44 настоящего Кодекса, проводятся только по разрешению уполномоченного органа.

В категориях государственного лесного фонда: "защитные насаждения на полосах отвода железных и автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения, каналов, магистральных трубопроводов и других линейных сооружений"; "защитных лесных полосах вдоль железных дорог и автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения", а также в древостоях на территории зон устойчивого развития государственных природных резерватов допускаются рубки промежуточного пользования и прочие рубки в соответствии с правилами их проведения.

Примечание ИЗПИ!
В пункт 3 предусмотрены изменения Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. В лесах государственных региональных природных заповедников, в зонах заповедного режима государственных национальных природных парков, государственных региональных природных парков и государственных заповедных зон, в зонах заповедного ядра государственных региональных природных резерватов, в государственных лесных памятниках природы и в лесных генетических резерватах допускается проведение только санитарных и прочих рубок, необходимых для осуществления лесозащитных мероприятий.

Указанные рубки проводятся с разрешения уполномоченного органа при положительном заключении государственной экологической экспертизы.

4. В горных лесах на участках государственного лесного фонда применяются способы рубок главного пользования с учетом защитного, противоэрозионного и водорегулирующего значения этих лесов.

Сноска. Статья 93 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 № 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 02.01.2021 № 401-VI (вводится в действие с 01.07.2021).

Статья 94. Объем заготовки древесины при рубках на участках государственного лесного фонда

1. Заготовка древесины в порядке рубок главного пользования на участках государственного лесного фонда осуществляется в пределах расчетной лесосеки.

2. Объем заготовки древесины при проведении рубок промежуточного пользования на участках государственного лесного фонда определяется по материалам лесоустройства исходя из установленных норм рубок ухода за лесом, выборочных санитарных рубок, рубок, связанных с реконструкцией малоценных и теряющих защитные функции насаждений, и утверждается уполномоченным органом.

3. Объем заготовки древесины при прочих рубках на участках государственного лесного фонда определяется объемом работ по сплошным санитарным рубкам, по расчистке лесных площадей под строительные объекты, прокладке просек и выполнению других лесохозяйственных мероприятий и утверждается уполномоченным органом.

Сноска. Статья 94 с изменениями, внесенными Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 95. Лесосечный фонд на участках государственного лесного фонда

1. Лесосечный фонд на участках государственного лесного фонда образуется из запасов спелых древостоев, предназначенных для заготовки древесины по главному пользованию.

2. Размер лесосечного фонда на участках государственного лесного фонда устанавливается ежегодно раздельно по категориям государственного лесного фонда с выделением данных по хвойным, твердолиственным и мягколиственным породам и утверждается уполномоченным органом.

Статья 96. Заготовка живицы и древесных соков на участках государственного лесного фонда

1. Заготовка живицы и древесных соков на участках государственного лесного фонда осуществляется в спелых и перестойных древостоях, которые после окончания установленного срока подсочки предназначаются для рубки главного пользования.

При недостатке спелых и перестойных древостоев может допускаться подсочка приспевающих древостоев, которые к сроку окончания подсочки достигнут возраста рубки.

Передача указанных древостоев в подсочку без утвержденных в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, планов рубок главного пользования и подсочки этих древостоев запрещается.

2. Досрочное изъятие насаждений из подсочки допускается только в случае резкого ухудшения их санитарного состояния или повреждения пожарами.

3. Правила заготовки живицы и древесных соков, а также зона возможной подсочки древостоев на участках государственного лесного фонда утверждаются уполномоченным органом.

Сноска. Статья 96 с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 97. Заготовка второстепенных древесных ресурсов на участках государственного лесного фонда

1. Заготовка второстепенных древесных ресурсов на участках государственного лесного фонда для промышленной переработки и удовлетворения нужд населения должна осуществляться без причинения вреда лесу.

2. Заготовка коры и ветвей на участках государственного лесного фонда допускается только с деревьев, срубленных в порядке проведения рубок леса.

3. Заготовка коры с сухостойных и валежных деревьев на участках государственного лесного фонда может производиться на всей территории государственного лесного фонда.

4. Заготовка ветвей для плетения, а также изготовления веников, метел и других подобных предметов на участках государственного лесного фонда допускается с растущих деревьев в порядке, определенном правилами рубок.

Статья 98. Условия осуществления побочных лесных пользований на участках государственного лесного фонда

Заготовка и сбор дикорастущих плодов, орехов, грибов, ягод, лекарственных растений и технического сырья, мараловодство, звероводство, размещение ульев и пасек, огородничество, бахчеводство, садоводство и выращивание иных сельскохозяйственных культур на участках государственного лесного фонда должны осуществляться без причинения вреда лесу в порядке, определенном правилами побочных лесных пользований в Республике Казахстан, утвержденными уполномоченным органом.

Сноска. Статья 98 в редакции Закона РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие с 01.01.2018).

Статья 99. Сенокошение и пастьба скота на участках государственного лесного фонда

Примечание ИЗПИ!
В пункт 1 предусмотрены изменения Законом РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Участки государственного лесного фонда, на которых возможно сенокошение и пастьба скота, устанавливаются государственными лесовладельцами в соответствии с лесоустроительными проектами или планами управления особо охраняемыми природными территориями.

Преимущественное право пользования участками государственного лесного фонда, на которых возможны сенокошение и пастьба скота, имеют физические и (или) юридические лица в соответствии с законодательством Республики Казахстан о пастбищах.

2. Пастьба скота без пастуха на пастбищах, входящих в государственный лесной фонд, допускается в исключительных случаях в отдаленных, труднодоступных и малонаселенных районах. Перечень таких районов утверждается местным представительным органом области по представлению местного исполнительного органа области.

3. Пастьба коз на участках государственного лесного фонда, кроме саксауловых лесов, допускается только на специально отведенных огороженных участках.

4. Правила сенокошения и пастьбы скота на участках государственного лесного фонда утверждаются уполномоченным органом.

Сноска. Статья 99 с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.02.2017 № 48-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 100. Пользование участками государственного лесного фонда для нужд охотничьего хозяйства

1. Пользование участками государственного лесного фонда для нужд охотничьего хозяйства осуществляется без причинения вреда лесу.

2. Лесные пользования и лесохозяйственные мероприятия на участках государственного лесного фонда, предоставленных для нужд охотничьего хозяйства, должны осуществляться при условии сохранения благоприятной среды обитания для диких животных.

3. Численность диких животных в лесах регулируется в пределах, обеспечивающих стабильность экосистемы.

4. Участки государственного лесного фонда предоставляются в пользование для нужд охотничьего хозяйства физическим и юридическим лицам на основании договора долгосрочного лесопользования в порядке, установленном настоящим Кодексом.

5. Порядок пользования животным миром на участках государственного лесного фонда, в том числе для нужд охотничьего хозяйства, определяется уполномоченным органом.

Сноска. Статья 100 с изменением, внесенным Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 101. Пользование участками государственного лесного фонда для научно-исследовательских целей

1. Для проведения научно-исследовательских работ государственные лесовладельцы предоставляют участки государственного лесного фонда физическим и юридическим лицам в долгосрочное лесопользование на условиях договора долгосрочного лесопользования, а в краткосрочное лесопользование – на основании договора краткосрочного лесопользования и разрешительных документов в порядке, определенном настоящим Кодексом.

2. Порядок пользования участками государственного лесного фонда для научно-исследовательских целей устанавливается уполномоченным органом.

Сноска. Статья 101 с изменениями, внесенными законами РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 102. Пользование участками государственного лесного фонда для оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских и спортивных целей

1. Участки государственного лесного фонда для оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских и спортивных целей предоставляются физическим и юридическим лицам в долгосрочное лесопользование на условиях договора долгосрочного лесопользования, а в краткосрочное лесопользование – на основании договора краткосрочного лесопользования и разрешительных документов в порядке, определенном настоящим Кодексом.

2. Лесопользователи на предоставленных участках государственного лесного фонда проводят мероприятия по благоустройству и культурно-бытовому обслуживанию населения при условии сохранения лесной среды и природных ландшафтов, соблюдения правил пожарной безопасности и санитарных правил в лесах.

3. Порядок пользования участками государственного лесного фонда для оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских и спортивных целей устанавливается уполномоченным органом.

Сноска. Статья 102 с изменениями, внесенными законами РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 102-1. Пользование участками государственного лесного фонда для выращивания посадочного материала древесных и кустарниковых пород и плантационных насаждений специального назначения

1. Участки государственного лесного фонда для выращивания посадочного материала древесных и кустарниковых пород и плантационных насаждений специального назначения предоставляются физическим и юридическим лицам в долгосрочное лесопользование на условиях договора в порядке, установленном настоящим Кодексом.

2. Для выращивания плантационных насаждений специального назначения выделяются участки государственного лесного фонда, относящиеся только к нелесным угодьям.

Сноска. Глава 16 дополнена статьей 102-1 в соответствии с Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие с 01.01.2013).

Статья 102-2. Строительство объектов на землях государственного лесного фонда, где лесные ресурсы предоставлены в долгосрочное лесопользование

Примечание ИЗПИ!
В пункт 1 предусмотрено изменение Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Строительство объектов на землях государственного лесного фонда, где лесные ресурсы предоставлены в долгосрочное лесопользование для оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских и спортивных целей; нужд охотничьего хозяйства; побочного лесного пользования, осуществляется по проектной (проектно-сметной) документации, разработанной в соответствии с эскизом (эскизным проектом), согласованным с уполномоченным органом.

2. Лесопользователь по истечении срока действия договора долгосрочного лесопользования для оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских и спортивных целей; нужд охотничьего хозяйства; побочного лесного пользования имеет преимущественное право на продление срока действия договора.

3. Вопросы перехода права пользования объектами строительства на землях государственного лесного фонда, где лесные ресурсы предоставлены в долгосрочное лесопользование для оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских и спортивных целей; нужд охотничьего хозяйства; побочного лесного пользования определяются в договоре долгосрочного лесопользования.

Примечание ИЗПИ!
В пункт 4 предусмотрено изменение Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. Вне зависимости от перехода права долгосрочного лесопользования для оздоровительных, рекреационных, историко-культурных, туристских и спортивных целей; нужд охотничьего хозяйства; побочного лесного пользования лесопользователь обязан провести мероприятия по рекультивации этого участка, за исключением случаев передачи объектов строительства другому лицу в соответствии с письменным уведомлением уполномоченного органа либо когда договором установлено иное.

5. Демонтаж и удаление объектов строительства с земельных участков должны осуществляться лесопользователем способом, безопасным для жизни, здоровья человека и окружающей среды, в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Глава 16 дополнена статьей 102-2 в соответствии с Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования).

Статья 102-3. Основные требования к процессу строительства на территории государственного лесного фонда

1. В государственном лесном фонде основанием для получения архитектурно-планировочного задания является договор долгосрочного лесопользования.

Основанием для составления задания на проектирование намеченного объекта строительства является архитектурно-планировочное задание.

2. На землях государственных национальных природных парков или государственных природных резерватов основанием для получения архитектурно-планировочного задания и задания на проектирование является договор долгосрочного пользования, заключенный физическими и юридическими лицами с государственным национальным природным парком или государственным природным резерватом, в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области особо охраняемых природных территорий.

3. Порядок организации и проведения контроля и надзора за качеством строительства объектов на участках государственного лесного фонда определяется Предпринимательским кодексом Республики Казахстан и Законом Республики Казахстан "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан".

4. Приемка построенных объектов в эксплуатацию регулируется Гражданским кодексом Республики Казахстан и Законом Республики Казахстан "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан".

Сноска. Глава 16 дополнена статьей 102-3 в соответствии с Законом РК от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 103. Использование генофонда лесных биоценозов на участках государственного лесного фонда

1. Генофонд лесных биоценозов на участках государственного лесного фонда относится к объектам государственной собственности и находится в республиканской собственности, территориально выделяется в виде отдельных зон с ограниченным режимом лесопользования, включающих генетические резерваты растительного и животного мира, плюсовые насаждения и деревья, другие селекционно-генетические объекты.

Указанные зоны устанавливаются Правительством Республики Казахстан по представлению уполномоченного органа и центрального исполнительного органа, осуществляющего руководство в области науки и научно-технической деятельности.

2. Обмен репродукционным материалом генофонда лесной флоры и фауны с другими государствами осуществляется на основании решений Правительства Республики Казахстан при наличии положительного заключения государственной экологической экспертизы.

3. Доступ к репродуктивным материалам генофонда лесной флоры и фауны обеспечивается в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 103 с изменениями, внесенными законами РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 02.01.2023 № 184-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Раздел 8. Экономический механизм охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства и лесоразведения

Глава 17. Экономические принципы и методы охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения. Плата за пользование государственным лесным фондом

Статья 104. Экономические принципы и методы охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения

Экономическими принципами и методами охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения являются:

1) планирование мероприятий по охране, защите, воспроизводству лесов и лесоразведению на участках государственного лесного фонда;

2) финансирование ведения лесного хозяйства в государственном лесном фонде в соответствии с нормами и нормативами, утвержденными уполномоченным органом по согласованию с центральным уполномоченным органом по бюджетному планированию;

3) платность за пользование лесными ресурсами и полезными свойствами лесов;

4) платность за пользование особо охраняемыми лесными территориями;

5) стимулирование увеличения лесистости территории Республики Казахстан;

6) страхование ответственности государственных лесовладельцев и лесопользователей, осуществляющих лесопользование на участках государственного лесного фонда.

Сноска. Статья 104 с изменением, внесенным Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 105. Плата за лесные пользования государственного лесного фонда

Сноска. Заголовок статьи 105 в редакции Закона РК от 10.12.2008 N 101-IV (вводится в действие с 01.01.2009).

1. Пользование государственным лесным фондом осуществляется за плату.

2. Плата за лесные пользования на участках государственного лесного фонда взимается за отдельные виды лесопользования, предусмотренные налоговым законодательством Республики Казахстан.

3. Плата за лесные пользования на участках государственного лесного фонда устанавливается с учетом полезных свойств лесов, качества, удаленности лесосек от дорог общего пользования, рельефа местности и видов рубок.

4. Ставки, порядок исчисления и уплаты сумм платы за лесные пользования на участках государственного лесного фонда определяются в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан.

При этом ставки платы устанавливаются в зависимости от вида лесных пользований и специфических их особенностей, которые измеряются: по площади - в гектарах (га), по объему - в плотных кубических метрах (м ³) или складочных кубических метрах (скл. м ³), по количеству - в штуках, по весу - в килограммах (кг), центнерах (ц), тоннах (т) в свежем (сырорастущем) состоянии.

Сноска. Статья 105 с изменениями, внесенными Законом РК от 10.12.2008 N 101-IV (вводится в действие с 01.01.2009).

Статья 106. Экономическое стимулирование увеличения лесистости территории Республики Казахстан

Экономическое стимулирование увеличения лесистости территории Республики Казахстан осуществляется путем:

1) передачи земель в лесной фонд из земель запаса, иных категорий земель, не пригодных для использования в сельском хозяйстве, в соответствии с Земельным кодексом Республики Казахстан;

2) стимулирования лесоразведения и создания плантаций специального назначения, агролесомелиоративных и иных защитных насаждений в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан;

3) стимулирования создания высокопродуктивных плантационных насаждений в целях обеспечения потребности экономики республики в древесных ресурсах;

4) стимулирования производства и применения лесных семян с улучшенными наследственными качествами и посадочного материала на селекционно-генетической основе;

5) создания благоприятных условий для привлечения инвестиций в лесное хозяйство и государственной поддержки развития частного лесного лесоразведения;

6) возмещения расходов на закладку и выращивание плантаций быстрорастущих древесных и кустарниковых пород, на создание и развитие частных лесных питомников.

Сноска. Статья 106 с изменениями, внесенными Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 107. Страхование ответственности государственных лесовладельцев и лесопользователей, осуществляющих лесопользование на участках государственного лесного фонда

1. Страхование ответственности государственных лесовладельцев и лесопользователей, осуществляющих лесопользование на участках государственного лесного фонда, направлено на защиту их имущественных интересов при наступлении риска ответственности по обязательствам, возникающим из договора, вследствие причинения вреда государственному лесному фонду, а также жизни, здоровью и имуществу третьих лиц.

2. Добровольное страхование ответственности государственных лесовладельцев и лесопользователей, осуществляющих лесопользование на участках государственного лесного фонда, осуществляется в силу их волеизъявления.

Виды, условия и порядок добровольного страхования ответственности государственных лесовладельцев и лесопользователей, осуществляющих лесопользование на участках государственного лесного фонда, определяются договорами между страховщиком и страхователями.

Статья 108. Планирование мероприятий по охране, защите, воспроизводству лесов и лесоразведению на участках государственного лесного фонда

Сноска. Статья 108 исключена Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 18. Финансирование лесного хозяйства

Статья 109. Источники финансирования расходов на ведение лесного хозяйства в государственном лесном фонде

Финансирование расходов на ведение лесного хозяйства в государственном лесном фонде производится за счет:

1) бюджетных средств;

2) (исключен)

3) средств от платных услуг и реализации товаров лесных учреждений;

4) средств лесопользователей;

5) пожертвований, добровольных взносов, в том числе за лесные экосистемные услуги, физических и юридических лиц;

6) иных источников, не запрещенных законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 109 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 N 13; от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 110. Финансирование расходов на ведение лесного хозяйства в государственном лесном фонде из бюджетных средств

Из бюджетных средств осуществляется финансирование:

1) лесоустройства, государственного учета лесного фонда, государственного лесного кадастра, государственного мониторинга лесов;

2) авиационных работ по охране лесов от пожаров, защите от вредителей и болезней леса;

3) научно-исследовательских и проектно-изыскательских работ в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения;

4) работ в области лесной селекции и семеноводства, в том числе по формированию постоянной лесосеменной базы, сертификации лесных семян;

5) лесопатологического мониторинга за особо опасными вредителями и болезнями леса и борьбы с ними;

6) подготовки и повышения квалификации специалистов для лесного и охотничьего хозяйства;

7) изготовления разрешительных документов на лесопользование;

8) мероприятий на участках государственного лесного фонда, находящихся в функциональном ведении уполномоченного органа, местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы и иных государственных органов, по:

охране лесов от пожаров, самовольных порубок и иных нарушений лесного законодательства Республики Казахстан, защите лесов от вредителей и болезней леса;

воспроизводству лесов и лесоразведению;

строительству и содержанию лесохозяйственных дорог, противопожарному обустройству лесов;

лесохозяйственному проектированию;

проведению рубок ухода и санитарных рубок, отводу и таксации лесосек;

капитальным вложениям в охрану, защиту, воспроизводство лесов и лесоразведение;

9) возмещения расходов на закладку и выращивание плантаций быстрорастущих древесных и кустарниковых пород, на создание и развитие частных лесных питомников.

Сноска. Статья 110 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 N 13; от 31.01.2006 N 125; от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 111. (Cтатья 111 исключена - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13)

Статья 112. Средства лесных учреждений от платных услуг

1. Лесные учреждения вправе иметь средства за счет реализации следующих товаров (работ и услуг), не относящихся к их основной деятельности:

1) выращивание посадочного материала для озеленения населенных пунктов и сбора лесных семян, создание зеленых, защитных, плантационных и иных насаждений, проведение работ по уходу за насаждениями, проведение учебной практики;

2) реализация товаров и продукции от переработки древесины, полученной при проведении рубок главного пользования, рубок промежуточного пользования и прочих рубок, в том числе для обеспечения населения топливом, а также продукции побочных лесных пользований и оказание услуг по переработке древесины;

3) оказание транспортных услуг населению по перевозке грузов в пределах территорий лесных учреждений;

4) осуществление воспроизводства лесов на участках государственного лесного фонда, переданных в долгосрочное лесопользование для заготовки древесины, в соответствии с договором, заключенным с лесопользователем.

1-1. В целях получения доходов от видов деятельности, указанных в пункте 1 настоящей статьи, лесные учреждения вправе участвовать в конкурсах государственных закупок.

2. Использование средств лесных учреждений осуществляется в соответствии с бюджетным законодательством Республики Казахстан.

3. Запрещается использование средств лесных учреждений на цели, не связанные с охраной, защитой, воспроизводством лесов и лесоразведением, побочным лесным пользованием.

Сноска. Статья 112 в редакции Закона РК от 07.07.2006 N 176 (вводится в действие со дня его официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 10.12.2008 N 101-IV (вводится в действие с 01.01.2009); от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.01.2023 № 184-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 18-1. Государственная поддержка частного лесоразведения

Сноска. Закон дополнен главой 18-1 в соответствии с Законом РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 112-1. Направления частного лесоразведения, подлежащие государственной поддержке

1. Государственная поддержка частного лесоразведения осуществляется по следующим направлениям:

1) плантационное выращивание быстрорастущих древесных и кустарниковых пород в промышленных и энергетических целях;

2) создание и развитие лесных питомников.

2. Государственная поддержка частного лесоразведения осуществляется как на землях собственников или землепользователей, так и на землях государственного лесного фонда.

Статья 112-2. Субъекты государственной поддержки частного лесоразведения

Субъектами государственной поддержки частного лесоразведения являются граждане Республики Казахстан и негосударственные юридические лица Республики Казахстан без иностранного участия, осуществляющие деятельность по закладке и выращиванию плантаций быстрорастущих древесных и кустарниковых пород, по созданию и развитию частных лесных питомников.

Сноска. Статья 112-2 с изменением, внесенным Законом РК от 30 июня 2021 года № 59-VII (вводится в действие с 01.01.2022).

Статья 112-3. Государственная поддержка частного лесоразведения и сроки ее осуществления

1. Государственная поддержка частного лесоразведения осуществляется посредством:

1) возмещения (до пятидесяти процентов) расходов на закладку и выращивание плантаций быстрорастущих древесных и кустарниковых пород в промышленных и энергетических целях;

2) возмещения (до пятидесяти процентов) расходов на создание и развитие частных лесных питомников.

2. Государственная поддержка частного лесоразведения осуществляется не более следующих сроков:

1) плантационного выращивания быстрорастущих древесных и кустарниковых пород в промышленных и энергетических целях – десять-пятнадцать лет;

2) создание и развитие частного лесного питомника – пять-десять лет.

Раздел 9. Нарушения в области
лесного законодательства Республики Казахстан

Глава 19. Нарушения в области лесного
законодательства Республики Казахстан

Статья 113. Нарушения в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения

1. Нарушениями в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения являются:

1) уничтожение или повреждение лесоустроительных и лесохозяйственных знаков в лесном фонде;

2) купля-продажа, дарение, залог, самовольное занятие и обмен участков государственного лесного фонда, а также самовольная переуступка права осуществления лесных пользований, нарушающие права государственной собственности на леса;

3) незаконное использование участков государственного лесного фонда для раскорчевки, возведения построек, переработки древесины, устройства складов и других целей без надлежащего разрешения;

4) повреждение деревьев и кустарников, незаконная порубка леса, в том числе поврежденного пожаром, уничтожение или повреждение лесных культур, сеянцев либо саженцев в лесных питомниках и на плантациях, а также молодняков естественного происхождения, подроста и самосева на площадях, предназначенных для воспроизводства лесов и лесоразведения;

5) уничтожение или повреждение лесов, а равно насаждений, не входящих в лесной фонд, в результате неосторожного обращения с огнем или иным источником повышенной опасности;

6) умышленное уничтожение или повреждение лесного фонда, а равно насаждений, не входящих в лесной фонд, путем поджога, иным общеопасным способом либо в результате загрязнения вредными веществами, отходами, выбросами или отбросами;

7) нарушение требований пожарной безопасности, санитарных правил в лесах, правил отпуска древесины на корню и рубок леса на участках государственного лесного фонда;

8) нарушение порядка, установленного законодательством Республики Казахстан, использования лесосечного фонда, заготовки и вывозки древесины, второстепенных древесных ресурсов, древесных соков на участках государственного лесного фонда;

9) нарушение сроков возврата временно занимаемых участков лесного фонда или невыполнение обязанностей по приведению их в состояние, пригодное для использования по назначению;

10) повреждение сенокосов и пастбищных угодий на землях лесного фонда;

11) самовольное сенокошение и пастьба скота в лесах и на землях лесного фонда;

12) самовольный сбор лекарственных растений и технического сырья на участках государственного лесного фонда, где это запрещено или допускается только по лесным билетам;

13) нарушение порядка и сроков воспроизводства лесов на вырубках и других угодьях государственного лесного фонда, предназначенных для воспроизводства лесов и лесоразведения;

14) уничтожение полезной для леса фауны;

15) повреждение леса сточными водами, химическими веществами, промышленными и бытовыми выбросами, отходами и отбросами, влекущее его усыхание или заболевание, либо засорение лесов;

16) уничтожение или повреждение лесоосушительных канав, дренажных систем и дорог на землях лесного фонда;

17) осуществление лесопользования на участках государственного лесного фонда не в соответствии с целями или требованиями, предусмотренными разрешительными документами;

18) строительство и эксплуатация объектов, приведших к вредному воздействию на состояние и воспроизводство лесов;

19) нарушение правил отвода и таксации лесосек на участках государственного лесного фонда;

20) заготовка древесины на участках государственного лесного фонда в размерах, превышающих расчетную лесосеку.

2. Законами Республики Казахстан может быть установлена ответственность и за иные нарушения в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения.

Сноска. Статья 113 с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.06.2017 № 73-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 114. Ответственность за нарушение лесного законодательства Республики Казахстан

Нарушение лесного законодательства Республики Казахстан влечет ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 114 в редакции Закона РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 115. Возвращение самовольно занятых территорий государственного лесного фонда

1. Самовольно занятые территории государственного лесного фонда возвращаются по их принадлежности без возмещения затрат, произведенных за время незаконного пользования ими.

При этом государству возмещается ущерб, понесенный государственным лесовладельцем.

2. Снос самовольно возведенных построек, приведение земель в соответствие с их целевым назначением и восстановление лесных угодий производятся за счет нарушителей.

Статья 116. Ответственность за уничтожение или повреждение древесной и кустарниковой растительности, не входящей в лесной фонд

Незаконное уничтожение или повреждение древесной и кустарниковой растительности, не входящей в лесной фонд, кроме указанной в подпункте 3) пункта 5 статьи 6 настоящего Кодекса, влечет ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 116 в редакции Закона РК от 25.01.2012 № 548-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 20. Заключительные положения

Статья 117. Международное сотрудничество в области охраны, защиты, воспроизводства лесов, лесоразведения и лесопользования

Международное сотрудничество в области охраны, защиты, воспроизводства лесов, лесоразведения и лесопользования осуществляется в соответствии с принципами, установленными международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан.

Статья 117-1. Правовая и социальная защита специалистов лесного хозяйства

1. Специалисты лесного хозяйства подлежат правовой и социальной защите в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

2. Специалистам лесного хозяйства, являющимся гражданскими служащими и работающим в сельской местности, устанавливаются повышенные не менее чем на двадцать пять процентов должностные оклады в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

3. Специалистам лесного хозяйства предоставляются земельные участки для пастьбы скота и сенокошения по решению местных исполнительных органов.

Сноска. Глава 20 дополнена статьей 117-1 в соответствии с Законом РК от 15.06.2017 № 73-VI (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 118. Порядок введения в действие настоящего Кодекса

1. Настоящий Кодекс вводится в действие со дня его официального опубликования.

2. Признать утратившими силу:

1) Лесной кодекс Республики Казахстан от 23 января 1993 г. (Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан, 1993 г., N 3, ст. 45; 1995 г., N 20, ст. 120; Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1999 г., N 11, ст. 357; 2001 г., N 3, ст. 20; N 24, ст. 338);

2) Постановление Верховного Совета Республики Казахстан от 23 января 1993 г. "О порядке введения в действие Лесного кодекса Республики Казахстан" (Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан, 1993 г., N 3, ст. 46).

Президент
Республики Казахстан

Қазақстан Республикасының Орман кодексі

1-бөлім. Жалпы ережелер1-тарау. Негізгі ережелер