ИПС "Әділет"

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
"Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне Адам құқықтары жөніндегі уәкіл қызметін қамтамасыз ету мәселесі бойынша толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

Жоба

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗАҢЫ Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне
Адам құқықтары жөніндегі уәкіл қызметін қамтамасыз ету
мәселесі бойынша толықтырулар енгізу туралы

1-бап. Қазақстан Республикасының мынадай заңнамалық актілеріне толықтырулар енгізілсін:

1. 1997 жылғы 13 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., N 23, 335-құжат; 1998 ж., N 23, 416-құжат; 2000 ж., N 3-4, 66-құжат; N 6, 141-құжат; 2001 ж., N 8, 53-құжат; N 15-16, 239-құжат; N 17-18, 245-құжат; N 21-22, 281-құжат; 2002 ж., N 4, 32, 33-құжаттар; N 17, 155-құжат; N 23-24, 192-құжат; 2003 ж., N 18, 142-құжат; 2004 ж., N 5, 22-құжат; N 17, 97-құжат; N 23, 139-құжат; N 24, 153, 154,156-құжаттар; 2005 ж.,
N 13, 53-құжат):

1) 7-бап мынадай мазмұндағы 39-1) тармақпен толықтырылсын:
"39-1) Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтініш жасауы - істі қадағалау тәртібімен қарауға өкілетті сотқа ұсынымдар, наразылық енгізу құқығы берілген тұлғаларға соттың заңды күшіне енген үкімін немесе сот қаулысын тексеру туралы өтініш.";

2) 2-бөлім мынадай мазмұндағы 10-1-тараумен толықтырылсын:

"10-1-тарау. Адам құқықтары жөніндегі уәкіл

88-1-бап. Адам құқықтары жөніндегі уәкіл

Адам құқықтары жөніндегі уәкіл - сот процесіне қатысатын өз құзыреті шегінде адамның және азаматтың бұзылған құқықтары мен бостандықтарын қалпына келтіру жөнінде шаралар қабылдау өкілеттіктері берілген лауазымды тұлға. Адам құқықтары жөніндегі уәкіл өз қызметін жүзеге асыру кезінде тәуелсіз және қорғау немесе айыптау жақтарына шыға алмайды.

88-2-бап. Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің құқықтары:

Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өз құзыреті шегінде адамның және азаматтың бұзылған құқықтары мен бостандықтарын қорғау мәселелеріне қатысты іс материалдарымен танысуға, олардан үзінділер жасауға, көшірмелер алуға; сотта істі қарауға қатысуға; сотқа өзінің ауызша пікірін баяндауға, сондай-ақ адамның және азаматтың бұзылған құқықтары мен бостандықтарын қорғау мақсатында сотқа жазбаша пікір білдіруге; сот отырысы хаттамасымен танысуға және баяндалған пікірдің мазмұны бөлігінде оған жазбаша ескерту беруге; Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен сотқа немесе прокуратураға соттың заңды күшіне енген үкімін немесе сот қаулысын тексеру туралы өтінішпен жүгінуге құқығы бар.
Сотта істі қарауға қатысатын Адам құқықтары жөніндегі уәкіл өзіне тиесілі барлық іс жүргізу құқықтарын адал пайдалануы және осы Кодексте көзделген өзінің іс жүргізу міндеттерін атқаруы тиіс.";

3) 40-тарау мынадай мазмұндағы 319-1 баппен толықтырылсын:

"319-1-бап. Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің басты сот
талқылауына қатысуы

      1. Істе тарап болып табылмайтын Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің адамның және азаматтың бұзылған құқықтары мен бостандықтарын қорғау мақсатында сот қарайтын іс бойынша сотқа пікір айту үшін соттың ұйғарымы бойынша сот талқылауына қатысуға құқығы бар.
      Нормативтік құқықтық актілерде көзделген жағдайларда Адам құқықтары жөніндегі уәкіл процеске сот талқылауында өзінің өкілеттіктерін іске асыру үшін өз бастамасы бойынша немесе іске қатысушылардың бастамасы бойынша қатыса алады.
      Егер адамның және азаматтың бұзылған құқықтары мен бостандықтарын қорғау талап етілсе, Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің іске сот талқылауының кез-келген кезеңінде қатысуға құқығы бар.
      2. Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын сақтау мәселесі жөніндегі пікірі сотқа ауызша немесе жазбаша нысанда ұсынылуы мүмкін. Адам құқықтары жөніндегі уәкілдік жазбаша нысандағы пікірін Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өзі не төрағалық етуші сот отырысында сот жарыссөзіне дейін жариялайды. Ауызша нысандағы пікірді Адам құқықтары жөніндегі уәкіл сот отырысында сот жарыссөзіне дейін жариялайды.
      3. Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің сот талқылауына қатысуы Қазақстан Республикасының Конституциясына және заңнамасына сәйкес адам құқықтарын қорғауды жүзеге асыратын басқа мемлекеттік органдардың құзыретін шектеуге әкеп соқпайды.";

      4) 460-бап:
      мынадай мазмұндағы 1-1-бөлікпен толықтырылсын:
      "1-1. Адам құқықтары жөніндегі уәкіл істі қадағалау тәртібімен қарауға өкілетті сотқа ұсынымдар, наразылықтар енгізу құқығы берілген тұлғаларға соттың заңды күшіне енген үкімін немесе сот қаулысын тексеру туралы өтініш жасауға құқылы.";
      үшінші бөлікте "өтініші бойынша да," деген сөздерден кейін "сондай-ақ Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтініші бойынша" деген сөздермен толықтырылсын;
      3-1 бөлікте "шағымдары бойынша," деген сөздерден кейін "сондай-ақ Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтініші бойынша," деген сөздермен толықтырылсын;
      төртінші бөлік мынадай мазмұндағы абзацпен толықтырылсын:
      "Адам құқықтары жөніндегі уәкіл қадағалау сатысында іс қаралғанға дейін өзінің өтінішін қайтарып алуға құқылы. Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтінішін ол мүддесіне берілген адам да қайтарып алуға құқылы.";

5) 463-баптың тақырыбындағы "шағымдарын", мәтіндегі "шағымдарын", "шағымы", "шағымын" деген сөздерден кейін тиісінше ",өтініштерін", ", сондай-ақ Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтініштерін", ", сондай-ақ Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтініші", ", сондай-ақ Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтінішін" деген сөздермен толықтырылсын;

6) 464-баптың тақырыбындағы, бірінші бөлігіндегі "Шағымды", "шағымын" деген сөздерден кейін тиісінше ", өтінішін", ", сондай-ақ Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтінішін" деген сөздермен толықтырылсын;

      7) 465-бапта:
      тақырып "шағымын" деген сөзден кейін ", өтінішін" деген сөзбен толықтырылсын;
      бірінші бөлік "материалдармен" деген сөзден кейін "немесе Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтінішімен және оған қоса тіркелген материалдармен" деген сөздермен толықтырылсын;
      үшінші, төртінші бөліктер "шағымының", "авторына" деген сөздерден кейін тиісінше ", Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтінішінің", ", сондай-ақ өтініш авторына" деген сөздермен толықтырылсын;
      бесінші бөлік "қадағалау шағымдарын", "шағымын", "шағымы", "шағым" деген сөздерден кейін тиісінше "ал Адам құқықтары жөніндегі уәкіл өтініш", "Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің бастапқы өтінішін", ", сондай-ақ Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтініші", "ал Адам құқықтары жөніндегі уәкіл де осындай өтініш" деген сөздермен толықтырылсын.

2. 1999 жылғы 13 шілдедегі Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1999 ж., N 18, 644-құжат; 2000 ж., N 3-4, 66-құжат; N 10, 244-құжат; 2001 ж., N 8, 52-құжат; N 15-16, 239-құжат; N 21-22, 281-құжат; N 24, 338-құжат; 2002 ж., N 17, 155-құжат; 2003 ж., N 10, 49-құжат; N 14, 109-құжат; N 15, 138-құжат; 2004 ж., N 5, 25-құжат; N 17, 97-құжат; N 23, 140-құжат; N 24, 153-құжат; 2005 ж., N 5, 5-құжат; N 13, 67-құжат):

1) 17-тарау мынадай мазмұндағы 176-1, 176-2 баптармен толықтырылсын:

"176-1-бап. Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің сот талқылауына
қатысуы

      1. Істе тарап болып табылмайтын Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің жеке тұлға тарап болып табылатын істер бойынша адамның және азаматтың бұзылған құқықтары мен бостандықтарын қорғау мақсатында сот қарайтын іс бойынша сотқа пікір айту үшін соттың ұйғарымымен сот талқылауына қатысуға құқығы бар.
      Нормативтік құқықтық актілерде көзделген жағдайларда Адам құқықтары жөніндегі уәкіл процеске сот талқылауында өзінің өкілеттіктерін іске асыру үшін өз бастамасы бойынша немесе іске қатысушылардың бастамасы бойынша қатыса алады.
      Егер адамның және азаматтың бұзылған құқықтары мен бостандықтарын қорғау талап етілсе, Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің іске сот талқылауының кез-келген кезеңінде қатысуға құқығы бар.
      2. Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын сақтау мәселесі жөніндегі пікірі сотқа ауызша немесе жазбаша нысанда ұсынылуы мүмкін. Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің жазбаша нысандағы пікірін Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өзі не төрағалық етуші сот отырысында сот жарыссөзіне дейін жариялайды. Ауызша нысандағы пікірді Адам құқықтары жөніндегі уәкіл сот отырысында сот жарыссөзіне дейін жариялайды.
      3. Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің сот талқылауына қатысуы Қазақстан Республикасының Конституциясына және заңнамасына сәйкес адам құқықтарын қорғауды жүзеге асыратын басқа мемлекеттік органдардың құзыретін шектеуге әкеп соқпайды.

176-2-бап. Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің құқығы

Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өз құзыреті шегінде адамның және азаматтың бұзылған немесе даулы құқықтарын, бостандықтарын және заңмен қорғалатын мүдделерін қорғау мәселелеріне қатысты іс материалдарымен танысуға, сотта істі қарауға қатысуға; сотқа өзінің ауызша пікірін баяндауға, сондай-ақ адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қорғау мақсатында сотқа жазбаша пікір білдіруге; сот отырысы хаттамасымен танысуға және баяндалған пікірдің мазмұны бөлігінде оған жазбаша ескерту беруге; Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен сотқа немесе прокуратураға соттың заңды күшіне енген шешімін, ұйғарымын немесе сот қаулысын тексеру туралы өтінішпен жүгінуге құқығы бар.
Сотта істі қарауға қатысатын Адам құқықтары жөніндегі уәкіл өзіне тиесілі барлық іс жүргізу құқықтарын адал пайдалануы және осы Кодексте көзделген өзінің іс жүргізу міндеттерін атқаруы тиіс.";

      2) 385-бапта:
      мынадай мазмұндағы 1-1-бөлікпен толықтырылсын:
      "1-1. Адам құқықтары жөніндегі уәкіл істі қадағалау тәртібімен қарауға өкілетті сотқа ұсынымдар, наразылықтар енгізу құқығы берілген тұлғаларға соттың заңды күшіне енген шешімін, ұйғарымын немесе сот қаулысын тексеру туралы өтінішпен жүгінуге құқылы.";
      үшінші бөлік "өтініші бойынша да," деген сөздерден кейін ", сондай-ақ Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтініші бойынша" деген сөздермен толықтырылсын;
      төртінші бөлік:
      мынадай мазмұндағы төртінші сөйлеммен толықтырылсын:
      "Адам құқықтары жөніндегі уәкіл қадағалау сатысында іс қаралғанға дейін өзінің өтінішін қайтарып алуға құқылы. Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтінішін ол мүддесіне берілген адам да қайтарып алуға құқылы.";
      "шағым мен наразылығын" деген сөздерден кейін ", Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтінішін" деген сөздермен толықтырылсын;
      4-1-бөлікте "шағымдары" деген сөзден кейін ", Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтініші" деген сөздермен толықтырылсын;

3) 393-баптың тақырыбындағы "шағымдарын", мәтіндегі "шағымын", "шағымдарын", "шағымының" деген сөздерден кейін тиісінше ", өтініштерін", ", сондай-ақ Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтініш", ", сондай-ақ Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтініштерін", ", сондай-ақ Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтінішінің" деген сөздермен толықтырылсын;

4) 394-бапта:
тақырып, бірінші бөлік "Шағымды", "шағымын" деген сөздерден кейін тиісінше ", өтінішті", ", сондай-ақ Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтінішін" деген сөздермен толықтырылсын;

      5) 395-бапта:
      тақырып "шағымын" деген сөзден кейін ", өтінішін" деген сөзбен толықтырылсын;
      бірінші бөлік "материалдармен" деген сөзден кейін "немесе Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтінішімен және оған қоса тіркелген материалдармен" деген сөздермен толықтырылсын;
      үшінші бөлік "шағымының," деген сөзден кейін "Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтінішінің" деген сөздермен толықтырылсын;
      төртінші бөлік "авторына" деген сөзден кейін ", сондай-ақ өтініш авторына" деген сөздермен толықтырылсын;
      бесінші бөлік "қадағалау шағымдарын", "шағымын", "шағымы", "шағым" деген сөздерден кейін тиісінше "ал Адам құқықтары жөніндегі уәкіл өтініш", "Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің бастапқы өтінішін", ", сондай-ақ Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтініші", "ал Адам құқықтары жөніндегі уәкіл де осындай өтініш" деген сөздермен толықтырылсын.

2-бап. Осы Заң ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "О внесении дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросу обеспечения деятельности Уполномоченного по правам человека".

Премьер-Министр
Республики Казахстан

Проект

ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН О внесении дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросу обеспечения деятельности Уполномоченного по правам человека

Статья 1. Внести дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

1. В Уголовно-процессуальный кодекс Республики Казахстан от 13 декабря 1997 г., (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., N 23, ст. 335; 1998 г., N 23, ст. 416; 2000 г., N 3-4, ст. 66; N 6, ст. 141; 2001 г., N 8, ст. 53; N 15-16, ст. 239; N 17-18, ст. 245; N 21-22, ст. 281; 2002 г., N 4, ст. 32, 33; N 17, ст. 155; N 23-24, ст. 192; 2003 г., N 18, ст. 142; 2004 г., N 5, ст. 22; N 17, ст. 97; N 23, ст. 139; N 24, ст. 153, 154, 156; 2005 г., N 13, ст. 53):

1) статью 7 дополнить пунктом 39-1) следующего содержания:
"39-1) ходатайство Уполномоченного по правам человека - обращение о проверке вступившего в законную силу приговора суда или постановления суда к лицам, наделенным правом вносить представления, протесты в суд, полномочный рассматривать дела в порядке надзора.";

2) раздел 2 дополнить главой 10-1 следующего содержания:
"Глава 10-1 Уполномоченный по правам человека

Статья 88-1. Уполномоченный по правам человека

Уполномоченный по правам человека - должностное лицо, участвующее в судебном процессе, наделенное в пределах своей компетенции полномочиями принимать меры по восстановлению нарушенных прав и свобод человека и гражданина. Уполномоченный по правам человека при осуществлении своей деятельности независим и не может выступать на стороне защиты или обвинения.

Статья 88-2. Права Уполномоченного по правам человека

Уполномоченный по правам человека имеет право в пределах своей компетенции знакомиться с материалами дела, касающихся вопросов защиты нарушенных прав и свобод человека и гражданина, делать выписки из них, снимать копии; принимать участие в судебном рассмотрении дела; излагать суду свое устное мнение, а также представлять суду письменное мнение с целью защиты нарушенных прав и свобод человека и гражданина; знакомиться с протоколом судебного заседания и подавать на него письменные замечания в части содержания изложенного мнения; обращаться в суд или прокуратуру с ходатайством о проверке вступившего в законную силу приговора суда или постановления суда в установленном законодательством Республики Казахстан порядке.
Уполномоченный по правам человека, участвующий в судебном рассмотрении дела, должен добросовестно пользоваться всеми принадлежащими ему процессуальными правами и нести свои процессуальные обязанности, предусмотренные настоящим Кодексом.";

3) главу 40 дополнить статьей 319-1 следующего содержания:

"Статья 319-1. Участие Уполномоченного по правам человека
в главном судебном разбирательстве

      1. Уполномоченный по правам человека, не являющийся стороной в деле, имеет право по определению суда участвовать в судебном разбирательстве для изложения суду мнения по поводу рассматриваемого судом дела с целью, защиты нарушенных прав и свобод человека я гражданина.
      В случаях, предусмотренных нормативными правовыми актами, Уполномоченный по правам человека может вступать в процесс по своей инициативе или по инициативе участвующих в деле лиц для реализации своих полномочий в судебном разбирательстве.
      Уполномоченный по правам человека имеет право вступать в дело на любом, этапе судебного разбирательства, если требуется зашита нарушенных прав и свобод человека и гражданина.
      2. Мнение Уполномоченного по правам человека по вопросу соблюдения прав и свобод человека и гражданина может быть представлено суду в устной или письменной форме. Мнение Уполномоченного по правам человека в письменной форме оглашается самим Уполномоченным по правам человека либо председательствующим в судебном заседаний до начала судебных прений. Мнение в устной форме оглашается Уполномоченным по правам человека в судебном заседании до начала судебных прений.
      3. Участие Уполномоченного по правам. человека в судебном разбирательстве не влечет ограничения компетенции других государственных органов, осуществляющих защиту прав человека в соответствии с Конституцией и законодательством Республики Казахстан.";

      4) статью 460:
      дополнить частью 1-1 следующего содержания:
      "1-1. Уполномоченный по правам человека вправе обращаться с ходатайством о проверке вступившего в законную силу приговора суда или постановления суда к лицам, наделенным правом вносить представления, протесты в суд, полномочный рассматривать дела в порядке надзора."; часть третью дополнить словами ", а также по ходатайству Уполномоченного по правам человека";
      в части 3-1 после слова "процесса" дополнить словами ", а также по ходатайству Уполномоченного по правам человека";
      часть четвертую дополнить абзацем следующего содержания:
      "Уполномоченный по правам человека вправе отозвать свое ходатайство до рассмотрения дела в надзорной инстанции. Ходатайство Уполномоченного по правам человека вправе отозвать также лицо, в интересах которого оно подано.";

5) в заголовке и тексте статьи 463 после слов "жалоб", "жалобы", дополнить соответственно словами ", ходатайств", ", а также ходатайства Уполномоченного по правам человека";

6) заголовок и часть первую статьи 464 после слов "жалобы", "надзорной жалобы" дополнить соответственно словами ", ходатайства", ", а также ходатайства Уполномоченного по правам человека";

      7) в статье 465:
      заголовок дополнить словом ", ходатайства";
      часть первую после слова "материалами" дополнить словами "или ходатайством Уполномоченного по правам человека и приложенными к нему материалами";
      части третью, четвертую после слов "жалобы" дополнить соответственно словами ", ходатайства Уполномоченного по правам человека", ", а также автору ходатайства";
      часть пятую после слов "надзорные жалобы", "лиц", "жалоба", "жалобу" дополнить соответственно словами ", а Уполномоченным по правам человека поданы ходатайства", ", первичного ходатайства Уполномоченного по правам человека", ", а также ходатайство Уполномоченного по правам человека", ", а Уполномоченный по правам человека аналогичное ходатайство".

2. В Гражданский процессуальный кодекс Республики Казахстан от 13 июля 1999 г. (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1999 г., N 18, ст. 644; 2000 г:, N 3-4, ст. 66; N 10, ст. 244; 2001 г., N 8, ст. 52; N 15-16, ст. 239; N 21-22, ст. 281; N 24, ст. 338; 2002 г., N 17, ст. 155; 2003 г., N 10, ст. 49; N 14, ст. 109; N 15, ст. 138; 2004 г., N 5, ст. 25; N 11, ст. 97; N 23, ст. 140; N 24, ст. 153; 2005 г., N 5, ст. 5; N 13, ст. 67):

1) главу 17 дополнить статьями 176-1, 176-2 следующего содержания:
"Статья 176-1. Участие Уполномоченного по правам человека в судебном разбирательстве

      1. Уполномоченный по правам человека, не являющийся стороной в деле, имеет право по определению суда участвовать в судебном разбирательстве для изложения суду мнения по поводу рассматриваемого судом дела с целью защиты нарушенных прав и свобод человека и гражданина по делам, где стороной является физическое лицо.
      В случаях, предусмотренных нормативными правовыми актами, Уполномоченный по правам человека может вступать в процесс по своей инициативе или по инициативе участвующих в деле лиц для реализации своих полномочий в судебном разбирательстве.
      Уполномоченный по правам человека имеет право вступать в дело на любом этапе судебного разбирательства, если требуется защита нарушенных прав и свобод человека и гражданина.
      2. Мнение Уполномоченного по правам человека по вопросу соблюдения прав и свобод человека и гражданина может быть представлено суду в устной или письменной форме. Мнение Уполномоченного по правам человека в письменной форме оглашается самим Уполномоченным по правам человека либо председательствующим в судебном заседаний до начала судебных прений. Мнение в устной форме оглашается Уполномоченным по правам человека в судебном заседании до начала судебных прений.
      3. Участие Уполномоченного по правам человека в судебном разбирательстве не влечет ограничения компетенции других государственных органов, осуществляющих защиту прав человека в соответствии с Конституцией и законодательством Республики Казахстан.

Статья 176-2. Права Уполномоченного по правам человека

Уполномоченный по правам человека имеет право в пределах своей компетенции знакомиться с материалами дела, касающихся вопросов защиты нарушенных или оспариваемых прав, свобод и охраняемых законом интересов человека и гражданина; принимать участие в судебном рассмотрении дела; излагать суду свое устное мнение, а также представлять суду письменное мнение с целью защиты нарушенных прав и свобод человека и гражданина; знакомиться с протоколом судебного заседания и подавать на него письменные замечания в части содержания изложенного мнения; обращаться в суд или прокуратуру с ходатайством о проверке вступившего в законную силу решения суда, определения или постановления суда в установленном законодательством Республики Казахстан порядке.
Уполномоченный по правам человека, участвующий в судебном рассмотрении дела, должен добросовестно пользоваться всеми принадлежащими ему процессуальными правами и нести свои процессуальные обязанности, предусмотренные настоящим Кодексом.";

      2) статью 385:
      дополнить частью 1-1 следующего содержания:
      "1-1. Уполномоченный по правам человека вправе обращаться с ходатайством о проверке вступившего в законную силу решения суда, определения или постановления суда к лицам, наделенным правом вносить представления, протесты в суд, полномочный рассматривать дела в порядке надзора.";
      часть третью после слов "первой настоящей статьи" дополнить словами ", а также по ходатайству Уполномоченного по правам человека";
      в части четвертой:
      дополнить четвертым предложением следующего содержания:
      "Уполномоченный по правам человека вправе отозвать свое ходатайство до рассмотрения дела в надзорной инстанции. Ходатайство Уполномоченного по правам человека вправе отозвать также лицо, в интересах которого оно подано.";
      после слов "жалобы, протеста" дополнить словами ", ходатайства Уполномоченного по правам человека";
      в части 4-1 после слова "процесса" дополнить словами ", а также по ходатайству Уполномоченного по правам человека";

3) в заголовке и тексте статьи 393 после слов "жалоб", "жалобы", дополнить соответственно словами ", ходатайств", ", а также ходатайства Уполномоченного по правам человека";

4) заголовок и часть первую статьи 394 после слов "жалобы" дополнить соответственно словами ", ходатайства", ", а также ходатайства Уполномоченного по правам человека";

      5) в статье 395:
      заголовок дополнить словом ", ходатайства";
      часть первую после слова "материалами" дополнить словами "или ходатайством Уполномоченного по правам человека и приложенными к нему материалами";
      часть третью после слова "жалобы," дополнить словами "ходатайства Уполномоченного по правам человека,";
      часть четвертую после слова "жалобы" дополнить словами ", а также автору ходатайства";
      часть пятую после слов "надзорные жалобы", "лиц", "жалоба", "жалобу" дополнить соответственно словами ", а Уполномоченным по правам человека поданы ходатайства", ", первичного ходатайства Уполномоченного по правам человека", ", а также ходатайство Уполномоченного по правам человека", ", а Уполномоченный по правам человека аналогичное ходатайство".

Статья 2. Настоящий Закон вводится в действие со дня официального опубликования.

Президент
Республики Казахстан