"Халыққа арналған ауызсудың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 13 мамырдағы N 456 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 13 мамырдағы № 272 қаулысымен.

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Үкіметінің 13.05.2019 № 272 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

"Техникалық реттеу туралы" Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 қарашадағы Заңын іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған "Халыққа арналған ауызсудың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламенті бекітілсін.

2. Осы қаулы алғаш ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 13 мамырдағы N 456 қаулысымен бекітілген

"Халыққа арналған ауызсудың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламенті
1. Қолданылу аясы

1. Осы "Халыққа арналған ауызсудың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламенті (бұдан әрі - Техникалық регламент) халыққа арналған, оның ішінде халықтың өмірі мен денсаулығын қорғауды қамтамасыз ету мақсатында азық-түлік шикізатын қайта өңдеу және тамақ өнімдерін өндіру процестерінде пайдалануға арналған ауызсудың қауіпсіздігіне қойылатын талаптарды белгілейді.

2. Осы Техникалық регламент "Ыдыстарға құйылған ауызсудың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" Техникалық регламентінде көзделген талаптардағы ауызсуға қолданылмайды.

3. Ауызсудың микробиологиялық және химиялық ластануына байланысты қауіп-қатерлер қауіп-қатердің дәрежесін бағалауға және сенімді әрі салыстырмалы нәтижелерді қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін әдістемеге негізделуі тиіс.

4. Халықты ауызсумен жабдықтаумен етумен және суды дайындаумен айналысатын суды пайдаланушылар ауызсудың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін әрбір жұмыс кезеңін белгілейді және мыналарды:

1) ауызсуды өндіру, сақтау жөніндегі объектілердегі және су беру орындарындағы ауызсудың қауіпсіздігіне байланысты ықтимал қауіп-қатерді талдауды жүзеге асырады;

2) ауызсудың қауіпсіздігіне байланысты қауіп-қатер туындауы мүмкін бақылау нүктелерін сәйкестендіруді жүргізеді;

3) бақылау нүктелерінде тексеру және реттеу рәсімдерінің тиімділігін айқындайды;

4) ауызсудың, бақылау нүктелерінің қауіпсіздігіне байланысты қауіп-қатерлердің, тексеру мен реттеу рәсімдерінің, сондай-ақ ауызсуды өндіру процестері өзгерген кездегі талдаулардың нәтижелерін кезең-кезеңмен қарайды;

5) бақылау нүктелерін сәйкестендіру жөнінде шешімдер қабылдайды.

5. Суды пайдаланушылардың ауызсу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі шараларды қолдануы қауіп-қатердің талдауына негізделуі тиіс.

6. Ауызсу қауіпсіздігінің қауіп-қатерін бағалау кезінде қолда бар ғылыми деректер, тиісті өңдеу және өндіру (дайындау) әдістері, инспекциялау, іріктеп бақылау, зертханалық зерттеу әдістері пайдаланылуы, сондай-ақ аурулардың таралуы мен аурулардан таза аймақтардың болуы ескерілуі тиіс.

7. Ауызсу қауіпсіздігінің қауіп-қатерін бағалауды суды пайдаланушылар мынадай жолдармен жүзеге асырады:

1) адам организміне зиянды әсер етуі мүмкін ауызсудың сипаттамаларын анықтау;

2) адам организміне әрбір анықталған ықтимал қауіптің әсеріне талдау жүргізу;

3) анықталған қауіп-қатерлерді шектеудің барабар шараларын анықтау.

8. Ауызсу қауіпсіздігінің қауіп-қатерін бағалау ауызсуды зертханалық зерттеу барысында қауіп-қатерді кешенді бағалау сияқты әрбір нақты жағдайда жүзеге асырылады.

9. Қауіп-қатерді басқару қауіп-қатерді бағалау нәтижелеріне, сондай-ақ халықтың денсаулығына зиянды әсер ету мүмкіндігінің алдын алу қағидатына негізделуі тиіс.

Қауіп-қатерді басқару жөніндегі шаралар қауіп-қатер дәрежесін растайтын деректерді алу үшін талап етілетін уақыттың ең аз қажетті кезеңі ішінде қайта қаралуы тиіс.

Қауіп-қатерді талдау және бағалау кезінде ерекше жағдайларда адам өмірі мен денсаулығына зиянды әсер ету мүмкіндігі сәйкестендіріледі, алайда қолда бар ғылыми деректер оның дәрежесін анықтау үшін жеткіліксіз, мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдары қауіп-қатерді басқару жөнінде қажетті уақытша шараларды қабылдайды.

2. Терминдер мен анықтамалар

10. Осы Техникалық регламентте мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылады:

суды пайдаланушы - Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жеке мұқтаждықтарды және (немесе) коммерциялық мүдделерді қанағаттандыру үшін су ресурстарын пайдалану құқығы берілген заңды немесе жеке тұлға;

суды тұтынушы - су объектілерінен суды пайдаланатын немесе су шаруашылығы ұйымының қызметтерін пайдаланатын және сумен қамтамасыз ету жүйесінен су алатын жеке немесе заңды тұлға;

су құбыры желісі - тұтынушыға су беруге арналған құбырлар мен құрылыстар жүйесі;

сумен жабдықтау - қауіпсіздік жөніндегі талаптарға сәйкес талап етілген мөлшерде жер бетіндегі немесе жерасты суларын тұтынушыларға беру;

ауызсумен жабдықтау көзі - суы қауіпсіздік жөніндегі белгіленген талаптарға сай келетін және ауызсумен жабдықтау жүйесінде жинау үшін пайдаланылатын немесе пайдаланылуы мүмкін жерүсті немесе жерасты су объектісі (немесе оның бөлігі);

ауызсумен жабдықтау жүйесінің сенімділігі - ауызсумен жабдықтау жүйесінің ауызсудың қауіпсіздік жөніндегі талаптарға сәйкестігін және оны суды тұтынушыларға берудің ұсынылған режимін қамтамасыз ету орталықтандырылған сумен жабдықтау жүйесі - ауызсуды жинауға, дайындауға, сақтауға, тұтыну орындарына беруге және жалпы пайдалануға арналған ашық құрылғылар, құрылыстар мен құбырлар (құбырларсыз) кешені;

орталықтандырылмаған ауызсумен жабдықтау жүйесі - ауызсуды су тұтыну орындарына бермей жинауға арналған, жалпы пайдалануға арналған ашық немесе жеке пайдаланымдағы құрылыстар;

ауызсу - адамның ішуіне, өзге де тұрмыстық мұқтаждықтарын қанағаттандыруға арналған және тамақ өнімдерін өндіру үшін сумен жабдықтау жүйелері арқылы берілетін табиғи су немесе өңделгеннен кейінгі су;

ауызсумен жабдықтау - суды тұтынушыларды ауызсумен қамтамасыз ету жөніндегі қызмет;

ауызсуды дайындау (суды дайындау) - суды ауызсу қауіпсіздігі жөніндегі талаптарға сәйкес келтіруге арналған су өңдеудің технологиялық процесі;

ауызсумен жабдықтау жүйесі - суды тұтыну орындарында суды жинауға, сондай-ақ қажетіне қарай оны тазалауға, сақтауға және тасымалдауға арналған құрылыстар мен құрылғылар кешені;

ауызсуды дайындау станциясы - ауызсуды дайындауға арналған ғимараттар, құрылыстар мен құрылғылар кешені;

органолептикалық көрсеткіштер - түсі, дәмі, иісі және сыртқы түрі сияқты судың қасиеттерін сипаттайтын анықтама;

су қауіпсіздігінің көрсеткіштері - пайдалану ұзақтығына қарамастан, адам өмірі мен денсаулығы үшін оның қауіпсіздігі мен зиянсыздығына кепілдік беретін радиациялық аясы деңгейінің және ондағы химиялық, биологиялық заттардың, микроорганизмдердің, паразиттік агенттердің органолептикалық, шекті рұқсат етілген құрамы.

3. Сумен жабдықтау көздерінің және судың жай-күйіне әсер ететін техникалық құрылғылардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

11. Жерүсті және жерасты көздерінен шаруашылық-ауызсу мұқтаждықтарына су беретін сумен жабдықтау көздері және су құбыры құрылыстары Қазақстан Республикасы су заңнамасының талаптарына сәйкес санитарлық қорғаныш аймағы болуы тиіс.

12. Су дайындау станцияларына, сору станцияларына және өңделмеген суды шығаруға арналған алаңдарды, жерасты және жерүсті суларын жинау құрылысына, шаруашылық-ауызсу су құбырының құрылыстарына, резервуарлар мен су айдайтын мұнараларға, құрылыс қоршауына жанасуға арналған алаңдарды таңдауға қойылатын талаптар халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленеді.

13. Коллекторлы жабдықтар, құбырлар мен резервуарлар судың қажет емес қоспалармен ластануын болдырмайтын, ауызсу үшін жарамды материалдардан дайындалуы тиіс. Тазалауды жеңілдету үшін және бактериялық өсуін болдырмау үшін олардың ішкі беті тегіс болуы және мүмкіндігінше саңылау болмауы тиіс.

14. Ауызсумен жабдықтау жүйесінде қолданылатын технологиялық жабдық оның дербес немесе технологиялық кешендер мен жүйелердің құрамында пайдаланылуына қарамастан, жарылыс қауіпсіздігі, өрт қауіпсіздігі талаптарына сай болуы тиіс.

4. Ауызсу қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

15. Суды тұтынушыларға орталықтандырылған және орталықтандырылмаған ауызсумен жабдықтау жүйелерімен, үйдегі бөлу жүйелерімен, дербес ауызсумен жабдықтау жүйелерімен және көлік құралдарындағы ауызсумен жабдықтау жүйелерімен берілетін адамның тұтынуына арналған ауызсу індеттік және радиациялық тұрғыдан қауіпсіз, химиялық құрамы бойынша зиянсыз болуы және қолайлы органолептикалық қасиеттері болуы тиіс.

16. Ауызсудың қауіпсіздігі мыналар арқылы қамтамасыз етіледі:

1) ауызсумен жабдықтау көздерін таңдау;

2) ауызсумен жабдықтау көздерін және ауызсумен жабдықтау жүйелерін ластанудан қорғауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету;

3) халықты ауызсумен жабдықтау мақсатында оларды пайдалану үшін жарамды жағдайда ауызсумен жабдықтау көздерін күтіп ұстау жөніндегі іс-шараларды іске асыру;

4) оның қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін қамтамасыз ететін ауызсуды дайындау технологияларын қолдану;

5) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен берілген, өнімдердің қауіпсіздігін растайтын санитарлық-эпидемиологиялық қорытындылары бар жабдықтарды, қондырғыларды, материалдар мен реагенттерді ауызсумен жабдықтау жүйелерінде қолдану;

6) ауызсудың қауіпсіздігіне, ауызсумен жабдықтау жүйелеріне, сондай-ақ белгіленген тәртіппен бекітілген бірыңғай өлшеу әдістемелері мен құралдарын пайдалана отырып, ауызсумен жабдықтау көздеріне қойылатын талаптардың сақталуын мемлекеттік қадағалау мен бақылауды жүзеге асыру;

7) суды пайдаланушылардың өндірістік бақылау бағдарламаларын әзірлеу және орындау.

17. Ауызсу халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген химиялық, бактериялық және уытты көрсеткіштер бойынша қауіпсіздік талаптарына сәйкес болуы тиіс.

18. Егер суда кез келген микроорганизмдер мен паразиттер, сондай-ақ адам денсаулығына концентрация деңгейі ықтимал қауіп төндіретін кез келген заттар болмаса, ол халық үшін жарамды деп танылады.

Қауіпсіздік көрсеткіштері өзінің мәндері бойынша:

1) халықты орталықтандырылған немесе орталықтандырылмаған сумен жабдықтау жүйелерінен;

2) цистерналардан;

3) тамақ өнеркәсібі, тағам және сауда объектілеріне;

4) денсаулық сақтау, білім беру ұйымдарына;

5) коммуналдық-тұрмыстық объектілерге;

6) халыққа су беру кезінде сақталуы тиіс.

Ауызсудың қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін бақылауды суды пайдаланушылардың өндірістік зертханалары не ауызсуды зерттеуді (сынақтан өткізуді) орындау құқығына белгіленген тәртіппен аккредиттелген басқа да зертханалар жүзеге асырады.

19. Өндірістік бақылау мыналарды қамтитын бағдарламаға сәйкес жүзеге асырылады:

1) өндірістік бақылау пункттері туралы мәлімет;

2) бақыланатын көрсеткіштер тізбесі;

3) сынама іріктеу мерзімділігі;

4) өлшемдерді орындау әдістемесі.

Өндірістік бақылау бағдарламасын белгіленген тәртіппен мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органы бекітеді.

20. Көрсеткіштердің түрін (органолептикалық, химиялық, микробиологиялық, радиологиялық, уытты және т.б.), орталықтандырылған сумен жабдықтау жүйесінің су жинау құрылыстары орналасқан орындардағы және суды бөлу желілеріне ауызсу келер алдында су сынамасын іріктеу кезеңділігін мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдары белгілейді.

21. Сумен жабдықтау процесінде бақыланатын көрсеткіштердің тізбесі сумен жабдықтаудың нақты жүйесіне қатысты белгіленеді.

22. Қажет болған жағдайда өндірістік бақылау бағдарламасына өңірдің ерекшеліктері ескеріле отырып, қосымша көрсеткіштер енгізіледі.

Қосымша көрсеткіштерді таңдауды мыналардың негізінде тиісті мемлекеттік бақылау және қадағалау органдары жүргізеді:

1) кемінде соңғы үш жыл кезеңдегі мәліметтерді талдау;

2) шаруашылық қызмет субъектілерінің мемлекеттік статистикалық есептілігі, сондай-ақ ауызсумен жабдықтау көздеріне келетін ағынды сулардың құрамы мен көлемі туралы өзге де ресми деректер;

3) ауызсумен жабдықтау көздеріндегі және ауызсумен жабдықтау жүйелеріндегі судың сапасын өндірістік бақылау деректері;

4) халықтың суды пайдалану орындарындағы және ауызсумен жабдықтау жүйелеріндегі судың сапасын зерттеу нәтижелері.

23. Ауызсудың қауіпсіздігін өндірістік бақылауды жүзеге асыратын зертханалар қауіпсіздік талаптарына сәйкес келмейтін су сынамасының зертханалық зерттеулер нәтижелері туралы тиісті аумақтардағы, көліктегі мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдарын дереу хабардар етеді.

24. Қоршаған ортаны қорғау, су қорын пайдалану және қорғау саласындағы, өсімдіктерді қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдар, сондай-ақ ауызсумен жабдықтау жүйесін пайдаланатын суды пайдаланушылар ауызсудың ластануы немесе белгіленген нормативтерге сәйкес келмейтіні, оны берудің белгіленген режимінің өзгеруі туралы, ауызсумен жабдықтау көздеріндегі су сапасының болжамды нашарлауы туралы мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдарына ақпарат, оның ішінде шұғыл ақпарат береді.

25. Орталықтандырылған немесе орталықтандырылмаған ауызсумен жабдықтау жүйелерінің қызметі бұзылған, ауызсу берудің белгіленген режимі бұзылған жағдайларда, апатты жағдайларда, берілетін ауызсудың тұтынушылық қасиеттері төмендеген және (немесе) қауіпсіздік талаптарына сәйкес келмейтін жағдайларда суды пайдаланушылар мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдарымен келісім бойынша ауызсуды тұтынуды қамтамасыз ету және халықтың денсаулығына ықтимал қауіпті жою үшін қажетті шараларды, оның ішінде эпидемиологиялық ахуал тұрақтанғанға дейін су жинауды тоқтату, суды тұтынушыларды резервтік су көздерінен және ауызсумен жабдықтау жүйелерінен ауызсумен қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылдайды.

26. Ауызсуды беруге тыйым салу немесе тоқтата тұру туралы шешім халықтың денсаулығы үшін қауіптілігі мен қауіп-қатерін бағалау негізінде белгіленген тәртіппен тиісті аумақтың бас мемлекеттік санитарлық дәрігерінің қаулысы бойынша қабылданады.

27. Ауызсуды пайдалануға тыйым салу немесе беруді тоқтата тұру туралы шешім қабылданған жағдайда, суды пайдаланушылар ауызсудың қауіпсіздік талаптарына сәйкессіздік себептерін анықтау және жою, халықты нормативтік талаптарға сай келетін балама ауызсумен қамтамасыз ету бойынша олардың орындалу мерзімімен іс-шаралар жоспарын әзірлейді және жоспарды аумақтық мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органымен келіседі.

5. Көлік құралдарындағы ауызсумен қамтамасыз ету жүйелерінің қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

28. Үш сағаттан артық сапарда жүрген көлік құралдарында (теміржол поездарында, теңіз, өзен мен әуе кемелерінде және өзге де көлік құралдарында) ауызсумен жабдықтау көлік құралдарының ажырамас бөлігі болып табылатын ауызсумен жабдықтау жүйелерін ұйымдастыру арқылы жүзеге асырылады.

29. Көлік құралдарындағы ауызсумен жабдықтау жүйелері арқылы берілетін ауызсу ауызсудың қауіпсіздігіне қойылатын талаптарға сәйкес болуы тиіс.

30. Көлік құралдарындағы ауызсуды сақтау мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдары қолдануға рұқсат еткен материалдардан жасалған сыйымдылықтарда жүргізіледі.

31. Көлік құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын адамдар көлік құралдарындағы ауызсумен жабдықтау жүйелерін тиісінше пайдалануды және ауызсудың халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес сынама алу жиілігімен қауіпсіздік талаптарына сәйкестігіне өндірістік бақылауды қамтамасыз етеді.

6. Төтенше жағдайлар кезінде ауызсудың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

32. Ауызсумен жабдықтау көздерінің ластануына, сарқылуына және (немесе) ауызсумен жабдықтау жүйелерінің зақымдалуына әкеп соқтыратын авариялардың, апаттардың, зілзала немесе табиғи немесе техногендік сипаттағы өзге де жағдайлардың салдарынан суды тұтынушыларға бір тәуліктен астам кезеңге ауызсу беруді тоқтату ауызсумен жабдықтаудағы төтенше жағдайлар деп танылады.

33. Төтенше жағдайлар кезінде сумен жабдықтау жүйелерінің жұмыс істеуі туралы шешімді тиісті аумақтың бас мемлекеттік санитарлық дәрігерінің қаулысы бойынша жергілікті атқарушы орган қабылдайды.

34. Төтенше жағдайлар кезінде суды тұтынушыларды ауызсумен қамтамасыз ету барлық қолжетімді күштер мен құралдарды пайдалана отырып, жергілікті атқарушы органдардың басшылығымен ұйымдастырылады.

Төтенше жағдайлар туындаған кезде төтенше жағдайлар саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес іс-шаралар жүргізіледі.

35. Шаруашылығы және өзге де қызметі ауызсумен жабдықтау көздерінің апаттық ластануына және (немесе) ауызсумен жабдықтау жүйелерінің зақымдалуына әкеліп соқтырған тұлғалар жергілікті атқарушы органға, су қорын пайдалану және қорғау саласындағы, мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау және төтенше жағдайлар бойынша уәкілетті органның аумақтық органдарына (бұдан әрі - мемлекеттік органдар) дереу хабарлайды және апатты жою жөнінде шаралар қабылдайды.

36. Мемлекеттік органдар төтенше жағдайларда орталықтандырылған сумен жабдықтау жүйелерінің жұмысы бойынша кейіннен шешімдер қабылдау мақсатында барлық мүдделі адамдарды тарта отырып, төтенше жағдайлардың ауқымын бағалау және оның дамуын болжау жөнінде жұмыс жүргізеді.

37. Ауызсумен жабдықтау көздері болып табылатын немесе рекреакциялық мақсаттарда пайдаланылатын су объектілерінің жай-күйіне әсер ететін, табиғи немесе техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туындаған жағдайда жергілікті атқарушы органдар:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген төтенше жағдайлардың зардаптарын жою жөнінде дереу шаралар қабылдайды;

2) халықты қабылданған шаралар туралы хабардар етеді, белгіленген нормативтерге жауап бермейтін ауызсуды тұтыну нәтижесінде халық денсаулығына зиян келтіруді болдырмау мақсатында тиісті ұсынымдар береді.

38. Сумен жабдықтау жүйесі арқылы берілетін ауызсудың қауіпсіздігіне белгіленген талаптардан уақытша ауытқуға мынадай жағдайларда ғана жол беріледі:

1) ауызсудың қауіпсіздік талаптарына сәйкестігі қамтамасыз етілмеуі мүмкін табиғи немесе техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туындағанда;

2) ауызсу қауіпсіздігі бойынша белгіленген талаптардан уақытша рұқсат етілген ауытқуларын қолдану мерзімінде.

7. Сәйкестікті бағалау

39. Ауызсу сәйкестікті міндетті растауға жатпайды. Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган бекіткен тәртіппен мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдары беретін санитарлық-эпидемиологиялық қорытындының болуы ауызсудың қауіпсіздігін растау болып табылады.

40. Ауызсу суды пайдаланушының қалауы бойынша техникалық реттеу саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ерікті сертификаттауға жіберілуі мүмкін.

8. Үйлестірілген стандарттар тізбесі

Ескерту. 8-бөлім алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 2011.01.21 № 25 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.

9. Техникалық регламентті қолданысқа енгізу
мерзімі мен шарты

43. Осы Техникалық регламент алғаш ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

44. Осы Техникалық регламент қолданысқа енгізілгенге дейін берілген сәйкестікті растау саласындағы құжаттар олардың қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін жарамды деп есептеледі.

"Халыққа арналған ауызсудың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентіне қосымша

Талаптардың орындалуын қамтамасыз ететін үйлестірілген стандарттар (дәлелдеу базасы) тізбесі

Ескерту. Қосымша алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 2011.01.21 № 25 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.

Об утверждении Технического регламента "Требования к безопасности питьевой воды для населения"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 13 мая 2008 года N 456. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 13 мая 2019 года № 272 ( вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования)

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 13.05.2019 № 272 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В целях реализации Закона Республики Казахстан от 9 ноября 2004 года "О техническом регулировании" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемый Технический регламент "Требования к безопасности питьевой воды для населения".

2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении шести месяцев со дня первого официального опубликования.

Премьер-Министр Республики Казахстан	К. Масимов

Утвержден постановлением Правительства Республики Казахстан от 13 мая 2008 года N 456

Технический регламент
"Требования к безопасности питьевой воды для населения"
1. Область применения

1. Настоящий Технический регламент "Требования к безопасности питьевой воды для населения" (далее - Технический регламент) устанавливает требования к безопасности питьевой воды, предназначенной для населения, в том числе для использования в процессах переработки продовольственного сырья и производства пищевых продуктов в целях обеспечения защиты жизни и здоровья населения.

2. Настоящий Технический регламент не распространяется на питьевые воды, требования к которым предусмотрены Техническим регламентом "Требования к безопасности питьевой воды, расфасованной в емкости".

3. Риски, связанные с микробиологическими и химическими загрязнениями питьевой воды должны основываться на методике, позволяющей оценить степень риска и обеспечивать надежные и сравнимые результаты.

4. Водопользователи, занимающиеся питьевым водоснабжением населения и водоподготовкой, определяют каждый этап работ для обеспечения безопасности питьевой воды:

1) осуществляют анализ потенциальных рисков, связанных с безопасностью питьевой воды на объектах по их производству, хранению и в местах подачи воды;

2) проводят идентификацию контрольных точек, в которых могут возникнуть риски, связанные с безопасностью питьевой воды;

3) определяют эффективность процедур проверок и регулирования в контрольных точках;

4) периодически рассматривают результаты анализов рисков, связанных с безопасностью питьевой воды, контрольных точек и процедур проверок и регулирования, а также при изменениях процессов производства питьевой воды;

5) принимают решения по идентификации контрольных точек.

5. Применение водопользователями мер по обеспечению безопасности питьевой воды должно основываться на анализе риска.

6. При оценке риска безопасности питьевой воды должны быть использованы имеющиеся научные данные, соответствующие методы обработки и производства (изготовления), методы инспектирования, выборочного контроля, лабораторных исследований, а также учтены распространенность заболеваний и наличие зон свободных от заболеваний.

7. Оценка риска безопасности питьевой воды осуществляется водопользователями путем:

1) выявления характеристик питьевой воды, которые могут вызвать вредное воздействие на организм человека;

2) проведения анализа воздействия каждого из выявленных потенциальных опасностей на организм человека;

3) определения адекватных мер ограничения выявленных рисков.

8. Оценка риска безопасности питьевой воды осуществляется в каждом конкретном случае, как комплексная оценка рисков в ходе лабораторного исследования питьевой воды.

9. Управление риском должно основываться на результатах оценки риска, а также на принципе предупреждения возможного вредного воздействия на здоровье населения.

Меры по управлению риском должны быть пересмотрены в течение минимально необходимого периода времени, требуемого для получения данных, подтверждающих степень риска.

В особых случаях, когда при анализе и оценке риска идентифицируется возможность вредного воздействия на жизнь и здоровье населения, однако имеющихся научных данных недостаточно для определения его степени, органами государственного санитарно-эпидемиологического надзора принимаются необходимые временные меры по управлению риском.

2. Термины и определения

10. В настоящем Техническом регламенте используются следующие термины и определения:

водопользователь - юридическое или физическое лицо, которому в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, предоставлено право использования водных ресурсов для удовлетворения собственных нужд и (или) коммерческих интересов;

водопотребитель - физическое или юридическое лицо, потребляющее воду из водных объектов или пользующееся услугами водохозяйственных организации и получающее воду из систем водоснабжения;

водопроводная сеть - система трубопроводов и сооружений, предназначенных для подачи воды потребителю;

водоснабжение - подача поверхностных или подземных вод водопотребителям в требуемом количестве в соответствии с требованиями по безопасности;

источник питьевого водоснабжения - поверхностный или подземный водный объект (или его часть), воды которого отвечают установленным требованиям по безопасности и используются или могут быть использованы для забора в системы питьевого водоснабжения;

надежность системы питьевого водоснабжения - свойство системы питьевого водоснабжения обеспечивать соответствие питьевой воды требованиям по безопасности и заданный режим ее подачи водопотребителям;

централизованная система водоснабжения - комплекс устройств, сооружений и трубопроводов (без трубопроводов), предназначенных для забора, подготовки, хранения, подачи к местам потребления питьевой воды и открытый для общего пользования;

нецентрализованная система питьевого водоснабжения - сооружения, предназначенные для забора питьевой воды без подачи ее к местам расходования, открытые для общего пользования или находящиеся в индивидуальном пользовании;

питьевая вода - природная вода или вода после обработки, подаваемая через системы водоснабжения, предназначенная для удовлетворения питьевых, иных бытовых нужд человека и для производства пищевой продукции;

питьевое водоснабжение - деятельность по обеспечению водопотребителей питьевой водой;

подготовка питьевой воды (водоподготовка) - технологический процесс обработки воды для приведения ее в соответствие с требованиями по безопасности питьевой воды;

система питьевого водоснабжения - комплекс сооружений и устройств, предназначенных для забора воды, а также, при необходимости ее очистки, хранения и транспортировки к местам водопотребления;

станция подготовки питьевой воды - комплекс зданий, сооружений и устройств, предназначенных для подготовки питьевой воды;

органолептические показатели - определение, характеризующее свойства воды, такие как цвет, вкус, запах и внешний вид;

показатели безопасности воды - органолептические, предельно допустимое содержание химических, биологических веществ, микроорганизмов, паразитарных агентов и уровня радиационного фона, гарантирующие ее безопасность и безвредность для жизни и здоровья человека независимо от продолжительности использования.

3. Требования к безопасности источников водоснабжения и
технических устройств, влияющих на состояние вод

11. Источники водоснабжения и водопроводные сооружения, подающие воду на хозяйственно-питьевые нужды из поверхностных и подземных источников должны иметь зону санитарной охраны в соответствии с требованиями водного законодательства Республики Казахстан.

12. Требования к выбору площадки для станций водоподготовки, насосных станций и подкачки необработанной воды, площадки для сооружений забора подземной и поверхностной воды, сооружений хозяйственно-питьевого водопровода, резервуаров и водонапорных башен, примыкание к ограждению строений устанавливаются законодательством Республики Казахстан в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения.

13. Коллекторное оборудование, трубы и резервуары должны быть изготовлены из материалов, пригодных для питьевой воды, предотвращающих загрязнение воды нежелательными примесями. Для облегчения чистки и во избежание бактериального роста внутренние их поверхности должны быть гладкими и по возможности не иметь пор.

14. Технологическое оборудование, применяемое в системе питьевого водоснабжения, должно отвечать требованиям взрывобезопасности, пожарной безопасности независимо от того, используется ли оно автономно или в составе технологических комплексов и систем.

4. Требования к безопасности питьевой воды

15. Питьевая вода, предназначенная для потребления человеком, подаваемая водопотребителям централизованными и нецентрализованными системами питьевого водоснабжения, домовыми распределительными системами, автономными системами питьевого водоснабжения и системами питьевого водоснабжения на транспортных средствах должна быть безопасна в эпидемическом и радиационном отношении, безвредна по химическому составу и иметь благоприятные органолептические свойства.

16. Безопасность питьевой воды обеспечивается посредством:

1) выбора источников питьевого водоснабжения:

2) организации и обеспечения охраны источников питьевого водоснабжения и систем питьевого водоснабжения от загрязнения;

3) реализации мероприятий по содержанию источников питьевого водоснабжения в состоянии, пригодном для их использования в целях питьевого водоснабжения населения;

4) применения технологий подготовки питьевой воды, обеспечивающих ее соответствие требованиям безопасности;

5) применения в системах питьевого водоснабжения оборудования, устройств, материалов и реагентов, имеющих санитарно- эпидемиологические заключения, подтверждающие их безопасность, выданные в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения;

6) осуществления государственного надзора и контроля за соблюдением требований к безопасности питьевой воды, системам питьевого водоснабжения, а также к источникам питьевого водоснабжения, с использованием единых методик и средств измерений, утвержденных в установленном порядке;

7) разработки и выполнения водопользователями программ производственного контроля.

17. Питьевая вода должна соответствовать требованиям безопасности по химическим, бактериальным и токсикологическим показателям, устанавливаемым законодательством Республики Казахстан в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения.

18. Вода для населения признается пригодной, если в ней отсутствуют любые микроорганизмы и паразиты, а также любые вещества, уровень концентрации которых не создает потенциальной угрозы здоровью человека.

Показатели безопасности по своим значениям должны соблюдаться при подаче воды:

1) из централизованных или нецентрализованных систем водоснабжения населения;

2) из цистерн;

3) на объекты пищевой промышленности, питания и торговли;

4) организациям здравоохранения, образования;

5) в коммунально-бытовые объекты;

6) населению.

Контроль за соответствием питьевой воды требованиям безопасности осуществляется производственными лабораториями водопользователей, либо другими лабораториями, аккредитованными в установленном порядке на право выполнения исследований (испытаний) питьевой воды.

19. Производственный контроль осуществляется в соответствии с программой, которая включает в себя:

1) сведения о пунктах производственного контроля;

2) перечень контролируемых показателей;

3) периодичность отбора проб;

4) методики выполнения измерений.

Программа производственного контроля утверждается органами государственного санитарно-эпидемиологического надзора в установленном порядке.

20. Виды показателей (органолептические, химические, микробиологические, радиологические, токсикологические и другие), периодичность отбора проб воды в местах расположения водозаборных сооружений централизованных систем водоснабжения и перед поступлением питьевой воды в распределительную сеть устанавливается органами государственного санитарно-эпидемиологического надзора.

21. Перечень контролируемых показателей в процессе водоснабжения устанавливается применительно к конкретной системе водоснабжения.

22. В программу производственного контроля при необходимости включаются дополнительные показатели с учетом особенностей региона.

Выбор дополнительных показателей производится соответствующими органами государственного контроля и надзора на основании:

1) анализа сведений за период не менее трех последних лет;

2) государственной статистической отчетности субъектов хозяйственной деятельности, а также иных официальных данных о составе и объемах сточных вод, поступающих в источники питьевого водоснабжения;

3) данных производственного контроля качества воды в источниках питьевого водоснабжения и системах питьевого водоснабжения;

4) результатов исследований качества вод в местах водопользования населения и системах питьевого водоснабжения.

23. Лаборатории, осуществляющие производственный контроль безопасности питьевой воды, немедленно информируют органы государственного санитарно-эпидемиологического надзора на соответствующих территориях, транспорте о результатах лабораторного исследования проб воды, не соответствующих требованиям безопасности.

24. Уполномоченные государственные органы в области охраны окружающей среды, использования и охраны водного фонда, в области защиты растений, а также водопользователи, эксплуатирующие системы питьевого водоснабжения представляют органам государственного санитарно-эпидемиологического надзора информацию, в том числе экстренную, о загрязнении или несоответствии питьевой воды установленным нормативам, об изменений установленного режима ее подачи, о прогнозируемом ухудшении качества воды в источниках питьевого водоснабжения.

25. В случаях нарушений функционирования централизованных или нецентрализованных систем питьевого водоснабжения, нарушений установленного режима подачи питьевой воды, аварийных ситуациях, ухудшении потребительских свойств и (или) несоответствии подаваемой питьевой воды требованиям безопасности, водопользователями по согласованию с органами государственного санитарно- эпидемиологического надзора принимаются меры, необходимые для обеспечения водопотребителей питьевой водой и устранения потенциальной угрозы здоровью населения, в том числе по остановке водозабора, обеспечению водопотребителей питьевой водой из резервных источников и систем питьевого водоснабжения до стабилизации эпидемиологической ситуации.

26. Решение о запрещении или приостановлении подачи питьевой воды принимается по постановлению главного государственного санитарного врача соответствующей территории в установленном порядке на основании оценки опасности и риска для здоровья населения.

27. В случае принятия решения о запрещении или приостановлении подачи питьевой воды, водопользователи разрабатывают план мероприятий по выявлению и устранению причин несоответствия питьевой воды требованиям безопасности, обеспечению населения альтернативной питьевой водой, отвечающей нормативным требованиям, со сроками их выполнения и согласовывают план с территориальным органом государственного санитарно-эпидемиологического надзора.

5. Требования к безопасности систем питьевого
водоснабжения на транспортных средствах

28. Питьевое водоснабжение на транспортных средствах (железнодорожных поездах, на морских, речных и воздушных судах и на иных транспортных средствах), находящихся в пути следования более трех часов, осуществляется посредством организации систем питьевого водоснабжения, являющихся неотъемлемой частью транспортных средств.

29. Питьевая вода, подаваемая через системы питьевого водоснабжения на транспортных средствах должна соответствовать требованиям безопасности питьевой воды.

30. Хранение питьевой воды на транспортных средствах должно производиться в емкостях, изготовленных из материалов, разрешенных к применению органами государственного санитарно-эпидемиологического надзора.

31. Лица, осуществляющие эксплуатацию транспортных средств, обеспечивают надлежащую эксплуатацию систем питьевого водоснабжения на транспортных средствах и производственный контроль соответствия питьевой поды требованиям безопасности с частотой отбора проб в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения.

6. Требования к безопасности питьевой воды при чрезвычайных ситуациях

32. Чрезвычайной ситуацией в питьевом водоснабжении признается прекращение на период более суток подачи питьевой воды водопотребителям вследствие аварии, катастрофы, стихийного или иной ситуации природного или техногенного характера, повлекшей за собой загрязнение, истощение источников питьевого водоснабжения и (или) повреждение систем питьевого водоснабжения.

33. Решение о функционировании систем водоснабжения при чрезвычайных ситуациях принимается местным исполнительным органом по постановлению главного государственного санитарного врача соответствующей территории.

34. Обеспечение водопотребителей питьевой водой при чрезвычайных ситуациях организуется под руководством местных исполнительных органов с использованием всех доступных сил и средств.

При возникновении чрезвычайных ситуации проводятся мероприятия в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области чрезвычайных ситуаций.

35. Лица, чья хозяйственная и иная деятельность привела к аварийному загрязнению источников питьевого водоснабжения и (или) повреждению систем питьевого водоснабжения немедленно оповещают местный исполнительный орган, территориальные органы уполномоченного органа в области использования и охраны водного фонда, государственного санитарно-эпидемиологического надзора и по чрезвычайным ситуациям (далее - государственные органы) и принимают меры по ликвидации аварии.

36. Государственные органы проводят работу по оценке масштабов чрезвычайной ситуации и прогнозу ее развития с привлечением всех заинтересованных лиц с целью принятия последующих решений по работе систем централизованного водоснабжения в условиях чрезвычайной ситуации.

37. В случаях возникновения чрезвычайных ситуаций природного или техногенного характера, влияющих на состояние водных объектов, являющихся источниками питьевого водоснабжения или используемых в рекреационных целях, местным исполнительным органом:

1) незамедлительно принимаются меры по устранению последствий чрезвычайных ситуаций, предусмотренные законодательством Республики Казахстан;

2) информируется население о принятых мерах, даются соответствующие рекомендации в целях предотвращения причинения вреда здоровью населения в результате потребления питьевой воды, не отвечающей установленным нормативам.

38. Временные отклонения от установленных требований к безопасности питьевой воды, подаваемой через системы водоснабжения, допускаются только в случаях:

1) возникновения чрезвычайных ситуаций природного или техногенного характера, при которых не может быть обеспечено соответствие питьевой воды требованиям безопасности;

2) срока действия временных допустимых отклонений от установленных требований по безопасности питьевой воды.

7. Подтверждение соответствия

39. Питьевая вода не подлежит обязательному подтверждению соответствия. Подтверждением безопасности питьевой воды является наличие санитарно-эпидемиологического заключения, выдаваемого органами государственного санитарно-эпидемиологического надзора в порядке, утвержденном уполномоченным органом в области здравоохранения.

40. Питьевая вода по желанию водопользователя может быть направлена на добровольную сертификацию в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области технического регулирования.

8. Перечень гармонизированных стандартов

Сноска. Раздел 8 исключен постановлением Правительства РК от 21.01.2011 № 25 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

9. Срок и условия введения в действие Технического регламента

43. Настоящий Технический регламент вводится в действие по истечении шести месяцев со дня первого официального опубликования.

44. Документы в сфере подтверждения соответствия, выданные до введения в действие настоящего Технического регламента, считаются действительными до окончания срока их действия.

Приложение к Техническому регламенту "Требования к безопасности питьевой воды для населения"

Перечень гармонизированных стандартов (доказательная база),
обеспечивающих выполнение требований

Сноска. Приложение исключено постановлением Правительства РК от 21.01.2011 № 25 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).