"Халыққа профилактикалық егуді жүргізу бойынша санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 9 қаңтардағы № 8 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 8 қыркүйектегі № 754 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 08.09.2015 № 754 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

БАСПАСӨЗ РЕЛИЗІ

РҚАО-ның ескертпесі.
ҚР мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы өкілеттіктердің аражігін ажырату мәселелері бойынша 2014 жылғы 29 қыркүйектегі № 239-V ҚРЗ Заңына сәйкес ҚР Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 6 наурыздағы № 190 бұйрығын қараңыз.

«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 6-бабының 2) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының ҮкіметіҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған «Халыққа профилактикалық егуді жүргізу бойынша санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалары бекітілсін.
2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2011 жылғы 9 қаңтардағы
№ 8 қаулысымен
бекітілген

«Халыққа профилактикалық егуді жүргізу бойынша санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалары

1. Жалпы ережелер

1. «Халыққа профилактикалық егуді жүргізу бойынша санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалары (бұдан әрі – санитариялық қағидалар) профилактикалық егулерді жүргізу бойынша санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды белгілейді.
2. Осы санитариялық қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:
1) вакцинаның «ашылған сауыты» – тығыны алып тастамай, вакцинаны шприцпен тесіп алып, инъекциялық тәсілмен енгізілетін вакцинаның құтысы;
2) өлі вакциналар – өлі немесе белсенділігі жойылған микрорганизмдерден, сондай-ақ микробтық клетканың жекелеген компонеттерінен және олардың тіршілік әрекетінің өнімдерінен дайындалған вакциналар;
3) тірі вакциналар – тірі микроорганизмдерден дайындалған вакциналар.
3. Халыққа эпидемиялық көрсеткіштер бойынша профилактикалық егулерді жүргізу және вакцинадан кейінгі асқынулардың тіркелуіне байланысты профилактикалық егулерді жүргізуді тоқтата тұру Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттік санитарлық дәрігерінің қаулысы бойынша жүзеге асырылады.
4. Халыққа профилактикалық егулерді жүргізу үшін Қазақстан Республикасында тіркелген және рұқсат берілген медициналық иммундық-биологиялық препараттар (вакциналар, анатоксиндер, иммуноглобулиндер) (бұдан әрі – ИБП) пайдаланылады.

2. Халыққа профилактикалық егуді жүргізуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

5. ИБП-ны қолдану алдында оған қоса берілген нұсқаулықпен танысу, таңбасын және ампулалардың (сауыттың) бүтіндігін, қоса берілген нұсқаулыққа препараттың сәйкестігін тексеру қажет.
6. Мыналарды:
1) мұздаған адсорбцияланған дифтерия-сіреспе анатоксині (бұдан әрі – АДС), құрамында антиген азайған адсорбцияланған дифтерия-сіреспе анатоксині (бұдан әрі – АДС-М), құрамында антиген азайған адсорбцияланған дифтерия анатоксині (бұдан әрі – АД-М), сіреспе анатоксині (бұдан әрі – АС), адсорбцияланған көкжөтел-дифтерия-сіреспе вакцинасы бар вакциналар (бұдан әрі – АКДС-бар вакцина), вирусты гепатиттерге, пневмококк инфекциясына және белсенділігі жойылған полиомиелитке қарсы вакциналарды;
2) бақылау карточкасы-индикатордың немесе вакцина құйылған сауыттағы индикатордың көрсеткіштері негізінде жоғары температураның әсеріне ұшыраған вакциналарды;
3) жарамдылық мерзімі аяқталған ИБП-ны, оның ішінде вакциналар мен еріткіштерді;
4) оларға қойылатын тиісті талаптар сақталмаған кезде ашық сауыттардан алынған вакциналарды;
5) ампулалардың (сауыттардың) бүтіндігі бұзылған ИБП-ны;
6) ампулада (сауытта) таңбасы жоқ немесе айқын емес ИБП-ны;
7) нұсқаулықта көрсетілгенге сәйкес келмейтін ИБП-ны;
8) қаптаманың бүтіндігі бұзылған және жарамдылық мерзімі аяқталған бір рет қолданылатын шприцтерді пайдалануға жол берілмейді.
7. Лиофилизацияланған вакциналарды (қызылшаға, паротитке, қызамыққа, гемофильдік инфекцияға, туберкулезге қарсы) асептика қағидаларын қатаң сақтай отырып, вакцинаға қоса берілетін стандартты еріткішпен араластырады.
8. ИБП-ны енгізу орнын өңдеу егер, вакцинаға қоса берілетін нұсқаулықтарда басқа нұсқаулар болмаса, 70 % спиртпен жүргізіледі.
9. Профилактикалық егуді жүргізу кезінде бір рет пайдаланылатын аспаптар (шприцтер, инелер, скарификаторлар) пайдаланылады.
10. Туберкулезге қарсы егуді қоспағанда бір күнде әртүрлі профилактикалық егуді қосуға жол беріледі. Вакциналар дененің әр бөлігіне әртүрлі шприцтермен салынады.
11. Егер ИБП бір күнде егілмеген болса, тірі вакциналар арасында кемінде 4 апта аралық сақталады. Тірі және өлі вакциналар арасында аралық сақталмайды.
12. Иммуноглобулинді немесе қан препаратын енгізгеннен кейін қызылшаға, қызамыққа және паротитке қарсы вакциналарды егу кемінде 3 айға кейінге қалдырылады, иммуноглобулиндерді немесе қан препараттарын енгізу аралығында аралық сақталмай, АКДС-бар вакцина, АДС, АДС-М, АД-М, туберкулезге, пневмококк инфекциясына қарсы, полиомиелитке қарсы ауыз арқылы ішетін вакцина (бұдан әрі – АПВ) егіледі.
13. Қызылшаға, паротитке, полиомиелитке, туберкулезге қарсы вакциналарды еккеннен кейін иммуноглобулинді егу үшін кемінде екі апта аралық сақталады. АКДС-бар вакцинаны, пневмококк инфекциясына қарсы вакцинаны, АДС, АДС-М, АД-М препараттарын еккеннен кейін аралық сақталмайды.
14. «Ашылған сауыттарды» пайдалануға мына:
1) препараттың жарамдылық мерзімі аяқталмаған;
2) сақтау температурасы сақталған;
3) стерильдігі сақталған;
4) вакцинаның көзге көрінетін өзгерістері болмаған жағдайларда жол беріледі.
15. АКДС-бар вакцина, АДС, АДС-М, АД-М, АС, полиомиелитке, пневмококк инфекциясына қарсы вакциналар, «А» және «В» гепатиттеріне қарсы вакциналар құйылған «ашылған сауыттарды» осы санитариялық қағидалардың 14-тармағында жазылған шарттар сақталған кезде 3 күн ішінде пайдалануға жол беріледі.
16. Вакциналардың «ашылған сауыттарының» заттаңбасында сауыттарды ашу күні мен уақыты көрсетіледі.
17. «Ашылған сауыттарды» бір егу кабинетінен екіншісіне тасымалдауға жол берілмейді.
18. Қызылшаға, қызамыққа, паротитке, туберкулезге, сары қызбаға қарсы вакциналар еріткіштермен араластырылғаннан кейін тез арада немесе егер нұсқаулықта рұқсат етілген болса, кейіннен вакциналардың қалдықтары жойыла отырып, 6 сағат ішінде пайдаланылады.
19. Ампулаларда шығарылатын ИБП ашылғаннан кейін дереу пайдаланылады.
20. Егу бригадалары тұрғындарды үйлерінде иммундау кезінде пайдаланылған құтылар жұмыс күнінің соңында жойылады.

3. Профилактикалық егуді жүргізуге арналған үй-жайларға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

21. Профилактикалық егу жүргізілетін үй-жайда басқа медициналық емшараларды (манипуляция) жүргізуге жол берілмейді.
22. Егу кабинетінің ішін әрлеу ылғалды жинау мен дезинфекцияға төзімді тегіс болады. Егу кабинетінде: табиғи жарықтың, орталықтандырылған сумен жабдықтаудың, кәріздің, жылудың, қол жууға арналған раковинаның болуы көзделеді. Орталықтандырылған сумен жабдықтау мен кәріздеу болмаған жағдайда, персоналдың санитариялық-гигиеналық режімді және жеке гигиенаны сақтауы үшін жағдай жасалады.
23. Егу кабинеті мынадай жабдықпен жарақтандырылады:
1) сыйымдылығы ИБП сақтау үшін жеткілікті тоңазытқыш;
2) ИБП-ны тасымалдауға және жұмыс күні ішінде сақтауға арналған термоконтейнер немесе тоңазыту сөмкелері;
3) электр қуаты авариялық ажыраған жағдайда, ИБП-ны уақытша сақтауға арналған термоконтейнер;
4) жұмыс үстелі, орындықтар;
5) ИБП-ны пайдалануға дайындауға арналған медициналық үстел;
6) аспаптар мен дәрілік заттарды сақтауға арналған медициналық шкаф;
7) жөргекке орау үстелі және (немесе) медициналық кушетка;
8) стерильді материал салынған бикс;
9) тонометр, термометрлер, бір рет қолданылатын шприцтер, шпательдер;
10) ИБП-лардың қалдықтарын зарарсыздандыруға арналған ыдыс;
11) пайдаланылған бір рет қолданылатын шприцтерді қауіпсіз кәдеге жаратуға арналған қорап (бұдан әрі – ҚКҚ).
24. Егу кабинеті шокқа қарсы терапияның дәрілік препараттарымен қамтамасыз етіледі: адреналиннің 0,1 пайыздық (бұдан әрі – %) ерітіндісі, мезатонның 1 % ерітіндісі, преднизолон (дексаметазон, гидрокортизон), 1 % тавегил (2% супрастин), 2,4% эуфиллин, 0,05% строфантин, корглюкон, кордиамин.
25. Автокөлікпен, термоконтейнермен, егу материалымен, бір рет қолданылатын шприцтермен, шокқа қарсы препараттармен толықтырылған көшпелі егу бригадасының құрамына білікті дәрігер және егу жүргізетін мейірбике кіреді.

4. Вакциналарды егуге және егілген адамның вакцинация кезеңінен кейінгі жағдайын бақылауға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

26. Профилактикалық егу егілетін адамның медициналық құжатына егу жүргізуге рұқсатты ресімдейтін дәрігер, ол болмағанда фельдшер иммундауға қарсы айғақтар болмағанда егілетін адамды тексергеннен кейін жүргізіледі.
27. Егуді алғаннан кейін егілген адамдар вакцинадан кейінгі асқынулар немесе вакцинадан кейінгі реакцияларға тән емес (бұдан әрі – ВКА немесе ВКР) жағдайлар туындаған жағдайда шаралар қабылдау үшін денсаулық сақтау ұйымында медицина қызметкерінің бақылауында 30 минут болады. Кейіннен ауылдық дәрігерлік амбулаторияның (бұдан әрі – АДА) медицина қызметкері, емхананың учаскелік медицина қызметкері өлі немесе белсенділігі жойылған вакцинаны енгізгеннен кейін алғашқы үш күнде және тірі вакцинаны енгізгеннен кейін 5-6 және 10-11 күнінде үйде бақылауды қамтамасыз етеді.
28. АКДС бар вакцинаны енгізгеннен кейін егілген адамға егуден кейін 1 сағаттан соң 6 сағат сайын, бірақ тәулігіне 4 реттен көп емес 1 килограмм салмаққа 10-15 миллиграмнан 1-3 тәулік аралығында парацетамол бере отырып вакцинациядан кейінгі асқынулардың профилактикасы жүргізіледі.
29. Медицина қызметкері қарау кезінде вакцинацияға тән емес реакция туындаған жағдайда медициналық көмекке жүгіну қажеттігі туралы егілетін адамға немесе егілетін балалардың ата-аналарына түсіндіру жұмысын жүргізеді.
30. Егілген адамға шақыртылған медицина қызметкері осы шақыртуға тез арада қызмет көрсетеді, кезек күттірмейтін медициналық көмек көрсетеді және айғақтар болған кезде оны ауруханаға жатқызады. ВКА-ға немесе ВКР-ға күдіктену кезінде медицина қызметкері жедел хабарлама жібереді.
31. ВКА-ның немесе ВКР-ның әрбір жағдайы дереу тексеруге жатады, оны алғаш диагноз қойған медицина қызметкері жүргізе бастайды. Кейіннен тексеруге аумақтық мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау (бұдан әрі – МСЭҚ) органдарының және денсаулық сақтау басқармаларының мамандар бригадасы қосылады. Қажет болған жағдайда бригаданың құрамына невропатолог, аллерголог, фтизиатр, инфекционист, патологоанатом және басқа да мамандар қосылады. Тексеру нәтижелері бойынша осы санитариялық қағидаларға қосымшаға сәйкес ВКА немесе ВКР туралы есеп ресімделеді, ол ВКА немесе ВКР жағдайларын тіркеу сәтінен бастап 10 күн ішінде Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің (бұдан әрі – ҚР ДСМ) МСЭҚ комитетіне ұсынылады. Өлім-жітім кезінде патологиялық-анатомиялық ашып қарау және гистологиялық зерттеу хаттамасының көшірмелері қоса ұсынылады.

5. Профилактикалық егуге жататын балалар контингентін есепке алуға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар және орындалған профилактикалық егуді есепке алу

32. Иммундауға жататын контингентті профилактикалық егулермен толық қамтуды қамтамасыз ету үшін санақ журналына балалар құрамына өзгерістерді енгізе отырып, жылына 2 рет (көктем-күз) денсаулық сақтау ұйымдарының (фельдшерлік акушерлік пункт, АДА, емхана) медицина қызметкерлерінің күшімен аумақта тұратын балаларды есепке алуды жүргізіледі.
33. Санақ журналына туған, қайтыс болған, келген немесе кеткен адамдардың тегі бойынша деректерді енгізе отырып, балалардың динамикасын ай сайын бақылау жүргізіледі.
34. Қызмет көрсетілетін учаскеге келген балаларды белсенді анықтауды медицина қызметкері науқастардың үйлеріне баруы кезінде, олардың денсаулық сақтау ұйымдарына, консультациялық-диагностикалық емханаларға (бұдан әрі – КДЕ) медициналық көмекке жүгінуі кезінде, балаларды есепке алудың дұрыстығын ішінара бақылау кезінде жүзеге асырады.
35. Ересек контингентті есепке алу профилактикалық егу жоспарларын құру алдында (тамыз-қыркүйек) жылына бір рет денсаулық сақтау ұйымдарының медицина қызметкерлерінің күшімен жүргізіледі.
36. Қызмет көрсететін аумақтағы жас топтары бойынша тұрғындардың саны туралы жиынтық деректер белгіленген мерзімде аумақтық МСЭҚ органдарына және облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарына санақ аяқталғаннан кейін 14 күн ішінде беріледі.
37. Профилактикалық егулерді есепке алу тиісті жазбаша түрінде есепке алу нысандарында жүзеге асырылады, олар егудің жүргізілген орны бойынша денсаулық сақтау ұйымдарында сақталады.
38. Профилактикалық егуді дербес есепке алу егу паспортында жүргізіледі.
39. Тұрғындарды егуді толық есепке алуды және қамтуды үйлестіру мен бақылау аумақтық денсаулық сақтау ұйымдарына жүктелген:
1) учаскелік дәрігерлер профилактикалық егудің жылдық жоспарларын құрады, егу жүргізуді ұйымдастырады және ай сайын профилактикалық егу мен вакциналардың қозғалысы туралы есептерді КДЕ-ге тапсырады;
2) КДЕ профилактикалық егу жоспарының жиынтығын, профилактикалық егу мен вакциналардың қозғалысы туралы ай сайынғы есептердің жиынтығын жасайды;
3) КДЕ профилактикалық егудің жиынтық жоспарын және вакциналардың қозғалысы туралы ай сайынғы жиынтық есептерді аумақтық денсаулық сақтау басқармаларына, профилактикалық егу туралы жиынтық ай сайынғы есептерді аумақтық МСЭҚ органдарына ұсынады.

6. Вакциналар мен еріткіштердің қозғалысы туралы есепке алуға және есептілікке қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

40. Халыққа профилактикалық егуді жүргізетін денсаулық сақтау ұйымдары вакциналарды, еріткіштерді және басқа да ИБП-ны есепке алуды жүргізеді.
41. Халыққа белгіленген мерзімдерде профилактикалық егу жүргізетін денсаулық сақтау ұйымдары аумақтық денсаулық сақтау басқармаларына вакциналардың қозғалысы туралы ай сайынғы есептерді және аумақтық МСЭҚ органдарына профилактикалық егулер туралы ай сайынғы есептерді ұсынады.
42. ИБП-ның артық қорын болдырмау үшін денсаулық сақтау басқармаларының облыстық деңгейдегі қоймаларында 6 айдан аспайтын, қалалық/аудандық деңгейдегі қоймаларында – 3 айдан аспайтын және егу жүргізетін денсаулық сақтау ұйымында – бір айдан аспайтын көлемдегі қоры сақталады.

7. Иммундық-биологиялық препараттардың пайдаланылмаған қалдықтарын жоюға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

43. ИБП-ның пайдаланылмаған қалдықтары бар ампулалар мен сауыттарды егу жүргізген медицина қызметкері мынадай тәсілдердің бірімен зарарсыздандырады және жояды:
1) 30 минут бойы қайнату арқылы (күйдіргі ауруына қарсы вакциналар - 2 сағат);
2) Қазақстан Республикасында тіркелген және рұқсат етілген дезинфекциялау құралына батыру.
44. Пайдаланылған бір рет қолданылатын шприцтер және инелер жарақаттануды және ауру жұқтыруды болдырмау мақсатында бөлшектелмейді, пішіні өзгертілмейді, оларды жуу және дезинфекциялауға жол берілмейді, олар жинауға және кәдеге жаратуға жатады.
45. Пайдаланылғаннан кейін бір рет қолданылатын шприцтер мен инелер тесілмейтін, су өтпейтін ҚКҚ-ға дереу салынады және белгіленген тәртіппен кәдеге жаратылады.
46. Егер ИБП топтамасында ИБП-ға қоса ұсынылған нұсқаулықтың талаптарына 1 % ампулалар (сауыттар) сәйкес келмесе, онда ИБП-ның барлық вакциналары осы санитариялық қағидалардың 43-тармағында көрсетілген тәсілмен жойылуға жатқызылады.

«Халыққа профилактикалық
егуді жүргізу бойынша
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар» санитариялық қағидаларына
қосымша

Нысан

Вакцинациядан кейінгі асқынулар және вакцинациядан кейінгі реакциялар туралы есеп
(қосалқы ауруларға жатпайтын жағдайды енгізу)*

1-кесте

Пациенттің тегі, аты, әкесінің аты	Туған жылы, күні, айы	Мекенжайы	Вакцинаның атауы, енгізу күні (күні, айы, жылы), дозасы, тәсілі	Вакцинацияны жүргізген медициналық ұйым	Қаралған күні, айы, жылы
1	2	3	4	5	6

Емдеуге жатқызылған күні, айы, жылы	Вакцинаны өндіруші	Сериясының №	Жарамдылық мерзімі	Алдыңғы вакцинацияға реакциясы (вакцинаны, серияны көрсету)	Иммундау қағидаларының анықталған бұзушылықтары	Облысқа келіп түскен осы сериядағы вакцинаның саны
7	8	9	10	11	12	13

Ауданға келіп түскен осы сериядағы вакцинаның саны	Кентке келіп түскен осы сериядағы вакцинаның саны	Облыста осы сериямен егілген адамдардың саны/ реакциялар саны	Ауданда осы сериямен егілген адамдардың саны/ реакциялар саны	Кентте осы сериямен егілген адамдардың саны/ реакциялар саны	Қорытынды диагноз	Қорытындысы: сауығу қайтыс болу мүгедек болу
14	15	16	17	18	19	20

2-кесте

Вакцинациядан кейінгі реакцияның түрі **	минут	сағат	күндер
1. Вакцинацияланған жердегі жергілікті реакция:
1) жұқтырылған абсцесс
2) стерильді абсцесс/түйін
3) айналасына жайылып, ісініп, үлкеюі
4) лимфаденит (БЦЖ-ит)
5) құлақтың жанындағы бездердің ісінуі
2. Жалпы реакциялар:
1) қызба (дене қызуы 39 0С және одан да жоғары)
2) Орталық нерв жүйесінің реакциясы:
- фебрильді тырысу/энцефалопатия
- афебрильді тырысу/энцефалит
- анамнезіндегі тырысу (фебрильді, афебрильді астын сызып көрсету)
- әдеттегіден өзгеше жылау (қатты айқай, ұзақтығы 2 сағаттан асатын)
- серозды менингит
- жіті енжар паралич
3. Аллергиялық реакциялар:
1) анафилактикалық шок (кенеттен, кардиоваскулярлық коллапсты, бронхоспазмды, жұтқыншақтың ісуін қалыптастырып және жасанды тыныс алу әдісін қолдануды тудыруы)
2) тамыр реакциясы (кенеттен, терінің бозаруы, саусақтарының көгеруі - жедел бүйрекүсті бездері қызметінің жеткіліксіздігі түрі)
3) бөртпе (есекжем, Квинке ісігі және басқалары)
4) гемморагиялық бөртпе
4. Вакцинациямен байланысты ретінде медицина қызметкерлері немесе тұрғындар күдіктенетін өлімнің барлық түрлері
5. Иммундаумен байланысты ауруханаға жатқызудың барлық түрлері

* Есеп жасалады және ҚР ДСМ МСЭҚ комитетіне ВКА немесе ВКР жағдайлары тіркелгеннен кейін осы сызба бойынша 15 күннен кешіктірмей ұсынылады.

** Вакцинация мен реакцияның басталуы арасындағы аралық минутпен, сағатпен және күндермен белгіленеді.

Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования по проведению профилактических прививок населению"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 9 января 2012 года № 8. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 8 сентября 2015 года № 754

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 08.09.2015 № 754 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

ПРЕСС-РЕЛИЗ

Примечание РЦПИ!
В соответствии с Законом РК от 29.09.2014 г. № 239-V ЗРК по вопросам разграничения полномочий между уровнями государственного управления см. приказ Министра национальной экономики Республики Казахстан от 6 марта 2015 года № 190.

В соответствии с подпунктом 2) статьи 6 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года «О здоровье народа и системе здравоохранения» Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить прилагаемые Санитарные правила «Санитарно-эпидемиологические требования по проведению профилактических прививок населению».
2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 9 января 2012 года № 8

Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования
по проведению профилактических прививок населению"

1. Общие положения

1. Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования по проведению профилактических прививок населению" (далее - Санитарные правила) устанавливают санитарно-эпидемиологические требования по проведению профилактических прививок.
2. В настоящих Санитарных правилах используются следующие понятия:
1) "открытый флакон" вакцины - флакон вакцины, вводимой инъекционным способом, из которого брали вакцину без удаления пробки проколом шприца;
2) убитые вакцины - вакцины, приготовленные из убитых или инактивированных микроорганизмов, а также из отдельных компонентов микробной клетки и продуктов их жизнедеятельности;
3) живые вакцины - вакцины, приготовленные из живых микроорганизмов.
3. Профилактические прививки населению по эпидемиологическим показаниям и приостановление проведения профилактических прививок в связи с регистрацией поствакцинальных осложнений осуществляются по постановлению Главного государственного санитарного врача Республики Казахстан.
4. Для проведения профилактических прививок населению используются медицинские иммунобиологические препараты (вакцины, анатоксины, иммуноглобулины) (далее - ИБП), зарегистрированные и разрешенные в Республике Казахстан.

2. Санитарно-эпидемиологические требования к проведению
профилактических прививок населению

5. Перед применением ИБП необходимо изучить приложенную к ней инструкцию, проверить маркировку и целостность ампулы (флакона), соответствие препарата прилагаемой инструкции.
6. Не допускается использование:
1) адсорбированного дифтерийно-столбнячного анатоксина (далее - АДС), адсорбированного дифтерийно-столбнячного анатоксина с уменьшенным содержанием антигена (далее - АДС-М), адсорбированного дифтерийного анатоксина с уменьшенным содержанием антигена (далее - АД-М), столбнячного анатоксина (далее - АС), вакцин, содержащей адсорбированную коклюшно-дифтерийно-столбнячную вакцину (далее - АКДС-содержащая вакцина), вакцин против вирусных гепатитов, пневмококковой инфекции и инактивированной вакцины против полиомиелита, подвергшихся замораживанию;
2) вакцин, подвергшихся действию повышенной температуры на основании показаний контрольной карточки-индикатора или индикатора на флаконе вакцины;
3) ИБП, в том числе вакцин и растворителей с истекшим сроком годности;
4) вакцин из открытых флаконов при несоблюдении соответствующих требований, предъявляемых к ним;
5) ИБП с нарушением целостности ампул (флаконов);
6) ИБП с неясной или отсутствующей маркировкой на ампуле (флаконе);
7) ИБП, не соответствующих описанию инструкции;
8) одноразовых шприцев с нарушением целостности упаковки и с истекшим сроком годности.
7. Лиофилизированные вакцины (против кори, паротита, краснухи, гемофильной инфекции, туберкулеза) растворяют приложенным к вакцине стандартным растворителем при строгом соблюдении правил асептики.
8. Обработка места введения ИБП производится 70 % спиртом, если нет других указаний в инструкциях, прилагаемых к вакцине.
9. При проведении профилактических прививок используется инструментарий (шприцы, иглы, скарификаторы) одноразового пользования.
10. Допускается совмещение различных видов профилактических прививок в один день, за исключением прививки против туберкулеза. Вакцины вводятся в разные участки тела и разными шприцами.
11. Если ИБП не вводились в один и тот же день, соблюдается интервал между живыми вакцинами не менее 4-х недель. Интервал между живыми и убитыми вакцинами не соблюдается.
12. После введения иммуноглобулина или препарата крови введение вакцин против кори, краснухи и паротита откладывается не менее чем на 3 месяца, без интервала между введением иммуноглобулинов или препаратов крови вводятся АКДС-содержащая вакцина, АДС, АДС-М, АД-М, вакцина против туберкулеза, пневмококковой инфекции, оральная вакцина против полиомиелита (далее - ОПВ).
13. После введения вакцин против кори, паротита, полиомиелита, туберкулеза соблюдается интервал для введения иммуноглобулина не менее чем 2 недели. Не соблюдается интервал после введения АКДС-содержащей вакцины, вакцины против пневмококковой инфекции, АДС, АДС-М, АД-М препаратов.
14. Использование "открытых флаконов" допускается при соблюдении следующих условий:
1) не истек срок годности препарата;
2) соблюдается температура хранения;
3) соблюдается стерильность;
4) отсутствуют видимые изменения вакцины.
15. "Открытые флаконы" АКДС-содержащей вакцины, АДС, АДС-М, АД-М, АС, вакцины против полиомиелита, против пневмококковой инфекции, против гепатита "В" и "А" допускаются к использованию в течение 3 дней при соблюдении условий, изложенных в пункте 14 настоящих Санитарных правил.
16. На этикетке "открытых флаконов" вакцин указывается дата и время открытия флаконов.
17. Не допускается перенос "открытых флаконов" из одного прививочного кабинета в другой.
18. Вакцины против кори, краснухи, паротита, туберкулеза, желтой лихорадки используются сразу или в течение 6 часов после разведения, если это допускается инструкцией, с последующим уничтожением остатков вакцин.
19. ИБП, выпускаемые в ампулах, используются сразу после открытия.
20. Флаконы, в том числе с остатками вакцин, использованные для иммунизации населения на дому, при выезде прививочными бригадами уничтожаются в конце рабочего дня.

3. Санитарно-эпидемиологические требования к помещениям
для проведения профилактических прививок

21. В помещении, где проводятся профилактические прививки (далее - прививочный кабинет), не допускается проведение других медицинских процедур (манипуляций).
22. Внутренняя отделка прививочного кабинета имеет гладкую поверхность, выдерживающую влажную уборку и дезинфекцию. В прививочном кабинете предусматривается наличие: естественного освещения, централизованного водоснабжения, канализации, отопления, раковины для мытья рук. При отсутствии централизованного водоснабжения и канализации в прививочном кабинете создаются условия для соблюдения персоналом санитарно-гигиенического режима и личной гигиены.
23. Прививочный кабинет оснащается следующим оборудованием:
1) холодильник достаточной емкости для хранения ИБП;
2) термоконтейнер или холодильная сумка для транспортировки и хранения ИБП в течение рабочего дня;
3) термоконтейнер для временного хранения ИБП в случае аварийного отключения электроэнергии;
4) рабочий стол, стулья;
5) медицинский стол для подготовки ИБП к использованию;
6) медицинский шкаф для хранения инструментов и лекарственных средств;
7) пеленальный стол и (или) медицинская кушетка;
8) бикс со стерильным материалом;
9) тонометр, термометры, одноразовые шприцы, шпатели;
10) емкость для обеззараживания остатков ИБП;
11) коробка для безопасной утилизации использованных одноразовых шприцев (далее - КБУ).
24. Прививочный кабинет обеспечивается лекарственными препаратами противошоковой терапии: 0,1 процентный (далее - %) раствор адреналина, 1 % раствор мезатона, преднизолон (дексаметазон, гидрокортизон), 1 % тавегил (2,0 % супрастин), 2,4 % эуфиллин, 0,05 % строфантин, корглюкон, кордиамин.
25. В состав выездной прививочной бригады, укомплектованной автотранспортом, термоконтейнером, прививочным материалом, одноразовыми шприцами, противошоковыми препаратами входит квалифицированный врач и прививочная медицинская сестра.

4. Санитарно-эпидемиологические требования к
введению вакцин и наблюдению за состоянием привитого
в поствакцинальном периоде

26. Профилактическая прививка проводится после осмотра прививаемого врачом, при отсутствии врача - фельдшером, который при отсутствии противопоказаний к иммунизации оформляет допуск к проведению прививки в медицинском документе прививаемого.
27. После получения прививки привитые лица в течение 30 минут находятся в организации здравоохранения под наблюдением медицинского работника, для принятия мер в случае возникновения поствакцинальных осложнений или нехарактерных поствакцинальных реакций (далее - ПВО или ПВР). В последующем медицинским работником сельской врачебной амбулатории (далее - СВА), участковым медицинским работником поликлиники обеспечивается наблюдение на дому - в первые три дня после введения убитой или инактивированной вакцины и на 5-6 и 10-11 день после введения живой вакцины.
28. После введения АКДС-содержащей вакцины проводится профилактика поствакцинальных осложнений с дачей парацетамола привитому лицу через 1 час после прививки каждые 6 часов, но не более 4-х раз в сутки в дозировке 10-15 миллиграмм на 1 килограмм веса в течение 1-3 суток.
29. Медицинский работник при осмотре проводит разъяснительную работу с прививаемыми лицами или родителями прививаемых детей о необходимости обращения за медицинской помощью в случае возникновения нехарактерной реакции на вакцинацию.
30. Медицинский работник, получивший вызов к привитому лицу, немедленно обслуживает данный вызов, оказывает неотложную медицинскую помощь и при показаниях госпитализирует его. В случае подозрения на ПВО или ПВР медицинский работник немедленно передает экстренное извещение.
31. Каждый случай ПВО или ПВР подлежит немедленному расследованию, которое начинает проводить медицинский работник, первый поставивший диагноз. В последующем к расследованию подключается бригада специалистов территориальных органов государственного санитарно-эпидемиологического надзора (далее - ГСЭН) и управлений здравоохранения. В случае необходимости в бригаду включают невропатолога, аллерголога, фтизиатра, инфекциониста, патологоанатома и других специалистов. По результатам расследования оформляется отчет о ПВО или ПВР, согласно приложению к настоящим Санитарным правилам, который в течение 10 дней с момента регистрации случая ПВО или ПВР предоставляется в Комитет ГСЭН Министерства здравоохранения Республики Казахстан (далее - МЗ РК). При летальном исходе прилагается копия протокола патологоанатомического вскрытия и гистологического исследования.

5. Санитарно-эпидемиологические требования к учету
контингента детей, подлежащих профилактическим прививкам
и учет выполненных профилактических прививок

32. Для обеспечения полного охвата профилактическими прививками подлежащего иммунизации контингента проводится учет детей, проживающих на территории, силами медицинских работников организаций здравоохранения (фельдшерский акушерский пункт, СВА, поликлиника) 2 раза в год (весна-осень), с внесением изменений в составе детского населения в журнал переписи.
33. Проводится ежемесячное наблюдение за динамикой детского населения, с внесением в журнал переписи пофамильных данных о родившихся, умерших, прибывших или убывших лицах.
34. Активное выявление детей, прибывших на обслуживаемый участок, осуществляется при посещении медицинским работником больных на дому, при обращении их за медицинской помощью в организации здравоохранения, консультативно-диагностические поликлиники (далее - КДП), при выборочном контроле достоверности учета детей.
35. Учет взрослого контингента проводится силами медицинских работников организаций здравоохранения один раз в год перед составлением планов профилактических прививок (август-сентябрь).
36. Суммарные данные о количестве населения, проживающего на обслуживаемой территории по возрастным группам, передаются в течение 14 дней после окончания учета в территориальные органы ГСЭН и местные органы государственного управления здравоохранением областей, города республиканского значения и столицы.
37. Учет профилактических прививок, осуществляется соответствующими записями в учетных формах, которые хранятся в организациях здравоохранения по месту проведения прививок.
38. Персональный учет профилактических прививок ведется в прививочном паспорте.
39. Координация и контроль полноты учета и охвата населения прививками возложены на территориальные организации здравоохранения:
1) участковые врачи составляют годовые планы профилактических прививок, организуют проведение прививок и ежемесячно сдают отчеты о профилактических прививках и движении вакцин в КДП;
2) КДП делают свод плана профилактических прививок, свод ежемесячных отчетов о профилактических прививках и движении вакцин;
3) КДП предоставляет сводный план профилактических прививок и сводные ежемесячные отчеты о движении вакцин в территориальные управления здравоохранения, сводные ежемесячные отчеты о профилактических прививках в территориальные органы ГСЭН.

6. Санитарно-эпидемиологические требования
к учету и отчетности о движении вакцин и растворителей

40. Организации здравоохранения, проводящие профилактические прививки населению проводят учет вакцин, растворителей и других ИБП.
41. Организации здравоохранения, проводящие профилактические прививки населению в установленные сроки представляют ежемесячные отчеты о движении вакцин в территориальные управления здравоохранения и отчеты о профилактических прививках - в территориальные органы ГСЭН.
42. Для предотвращения избыточного запаса ИБП, на складах областного уровня управлений здравоохранения вакцина хранится в объеме не более 6 месячного запаса, городского/районного уровня - не более 3 месячного и в организации здравоохранения, проводящей прививки - не более месячного запаса.

7. Санитарно-эпидемиологические требования к уничтожению
неиспользованных остатков иммунобиологических препаратов

43. Ампулы и флаконы, содержащие неиспользованные остатки ИБП, обеззараживаются и уничтожаются медицинским работником, проводившим прививку, одним из следующих способов:
1) кипячением в течение 30 минут (вакцины против сибирской язвы - 2 часа);
2) погружением в дезинфицирующее средство, зарегистрированное и разрешенное в Республике Казахстан.
44. В целях недопущения травм и заражения, использованные одноразовые шприцы и иглы не разбираются, не подвергаются деформации, не допускается их промывка и дезинфекция, они подлежат сбору и утилизации.
45. Сразу после использования одноразовые шприцы и иглы сбрасываются в непрокалываемые, водонепроницаемые КБУ и утилизируются в установленном порядке.
46. Если 1 % ампул (флаконов) в партии ИБП не соответствуют требованиям приложенной к ней инструкции, то вся партия ИБП подлежит уничтожению, способом, указанным в пункте 43 настоящих санитарных правил.

Приложение
к санитарным правилам
«Санитарно-эпидемиологические
требования по проведению
профилактических прививок населению»

Форма

Отчет
о поствакцинальных осложнениях или поствакцинальных реакциях (включать состояния, не относящиеся к сопутствующим заболеваниям)*

Таблица 1

Фамилия, имя, отчество пациента	Год рождения, день, месяц, год	Адрес	Наименование вакцины, дата (день, месяц, год), доза и способ введения	Медицинская организация, проводившая вакцинацию	Дата обращения год, месяц, день
1	2	3	4	5	6

Дата госпита- лизации день, месяц, год	Произ- водитель вакцины	№ серии	Срок год- ности	Реакция на предыдущую вакцинацию (указать вакцину, серию)	Выявленные нарушения правил иммунизации	Количество вакцины данной серии, поступившей в область
7	8	9	10	11	12	13

Количество вакцин данной серии, посту- пившей в район	Коли- чество вакцин данной серии, посту- пившей в поселок	Коли- чество привитых данной серией в области/ число реакций	Количество привитых данной серией в районе/ число реакций	Количество привитых данной серией в поселке/ число реакций	Оконча- тельный диагноз	Исход: выздоро- вление, смерть, инвалид- ность
14	15	16	17	18	19	20

Таблица 2

Вид поствакцинальной реакции **	минута	часы	дни
1. Местная реакция в месте вакцинации:
1) инфицированный абсцесс
2) стерильный абсцесс/узелок
3) обширная припухлость, захватывающая близлежащую(ие) область(и)
4) лимфаденит (БЦЖ-ит)
5) припухлость околоушных желез
2. Общие реакции:
1) лихорадка (температура тела 390С и выше)
2) реакция Центральной нервной системы:
- судороги фебрильные/энцефалопатия
- судороги афебрильные/энцефалит
- судороги в анамнезе (фебрильные, афебрильные подчеркнуть)
- необычный плач (пронзительный крик, продолжительность более 2 часов)
- серозный менингит
- острый вялый паралич
3. Аллергическая реакция:
1) анафилактический шок (внезапный, приводящий к кардиоваскулярному коллапсу, бронхоспазму, отеку гортани и к необходимости метода искусственного дыхания)
2) сосудистая реакция (резкая, нарастающая бледность кожных покровов с акроцианозом - картина острой надпочечниковой недостаточности)
3) сыпь (крапивница, отек Квинке и другие)
4) сыпь геморрагическая
4. Все случаи смерти, которые подозреваются медицинскими работниками или населением как связанные с вакцинацией.
5. Все случаи госпитализации, связанные с иммунизацией.

* Отчет составляется и предоставляется в Комитет ГСЭН МЗ РК не позднее 15 дней после регистрации случая ПВО или ПВР по данной схеме.
**Интервалы между вакцинацией и началом реакции отметить в минутах, часах и днях.