Мұнай туралы

Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 28 маусымдағы N 2350 Заңы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 24 маусымдағы № 291-IV Заңымен.

      Мұнай туралы


      МАЗМҰНЫ

      Ескерту. Күші жойылды – ҚР 24.06.2010 № 291-IV Заңымен.
      Ескерту. Актінің нысаны мен тақырыбы мына редакцияда берілді: "Мұнай туралы" Қазақстан Республикасының Заңы, кіріспе алып тасталды, бүкіл мәтін бойынша сөздер алмастырылды - Қазақстан Республикасының 2004.12.01 N 2 Заңымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз).

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

      Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:

      1) аффилиирленген тұлғалар - жер қойнауын пайдаланушының еншiлес ұйымдары және Қазақстан Республикасында мұнай операцияларын жүргiзуге мердiгер болып табылатын ұйымның жарғылық капиталында акциялар пакетi немесе қатысу үлесi бар ұйымдар;

      2) барлау - мұнай iздеумен және барлаумен байланысты кез келген операциялар және олар:

      геологиялық-геофизикалық зерттеулердi;

      құрылымдық бұрғылауды;

      iздеу және барлау ұңғымаларын бұрғылауды, сондай-ақ барлаудағы кен орнын сынамалы пайдалануды қамтиды;

      3) блок - мұнай операцияларын жүргiзу үшiн мердiгерге беруге арналған және блоктардың арнайы дайындалған картасында блок ретiнде белгiленген жер қойнауының учаскесi;

      4) жағалау жиегi - су объектiсi жағалауының судың барынша көтерiлуi (судың толуы) нәтижесiнде пайда болатын жиегi;

      5) жағалау маңындағы мемлекеттер - Каспий және Арал теңiздерi (көлдерi) алабында iргелес және қарама-қарсы жатқан мемлекеттер;

      6) жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi орган - геологиялық зерттеу, жер қойнауын ұтымды және кешендi пайдалану саласындағы реттеудi жүзеге асыратын мемлекеттiк орган;

      7) келiсiм-шарт - мердiгер мен құзыреттi орган арасында мұнай операцияларын жүргiзуге арналған шарт;

      8) келiсiм-шарттық аумақ - мердiгер келiсiм-шартта айқындалған мұнай операцияларын жүргiзуге құқылы, геологиялық және (немесе) тау-кендiк бөлумен айқындалатын аумақ;

      9) кен орны - кез келген тұрпатты геологиялық резервуардағы көмiрсутектерiнiң бiр немесе бiрнеше табиғи шоғырлары;

      10) кен орындарын әзiрлеудiң оң тәжiрибесi - мұнай операцияларын жүргiзу кезiнде ұтымды, қауiпсiз, тиiмдi және қажеттi болып саналатын мұнай операцияларын жүргiзудiң жалпы қабылданған әлемдiк практикасы;

      11) кен орындарын сынамалы пайдалану - қабаттардың геологиялық-физикалық сипаттамасы, тереңдегi көмiрсутектердiң жағдайлары, ұңғымалардың өнiмдiлiгi туралы бар ақпаратты нақтылау және қосымша ақпарат алу жөнiндегі жұмыстар, мұнай мен газ алудың жаңа немесе бұрыннан белгiлi технологияларын сынау;

      12) коммерциялық табу - келiсiм-шарт аумағында әзiрлеу үшiн рентабельдi бiр немесе бiрнеше кен орнын табу;

      13) құзыреттi орган - Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын және мұнай операцияларын жүргiзу кезiнде мемлекеттiк реттеумен, келiсiм-шарттар жасаумен және орындаумен байланысты құқықтарды жүзеге асыруда Қазақстан Республикасының атынан әрекет ететiн мемлекеттiк орган;

      14) магистральдық құбыр - мұнайды мердiгердiң құбырынан көлiктiң басқа түрiне аудару, өңдеу немесе тұтыну орнына дейiн тасымалдауға арналған желiлiк бөлiктен және онымен iргелес жатқан жер үстi объектiлерiнен, коммуникациялардан, телебасқару мен байланыстан тұратын инженерлiк құрылыс. Құрастырмалы коллектор режимiнде жұмыс iстейтiн құбыр магистральдық құбырға жатпайды;

      15) мердiгер - құзыреттi органмен мұнай операцияларын жүргiзуге келiсiм-шарт жасасқан жеке немесе заңды тұлға;

      16) мұнай - шикi мұнай, газ конденсаты және табиғи газ, сондай-ақ шикi мұнай, табиғи газ тазартылғаннан кейiн және жанатын тақтатастарды немесе шайырлы құмдарды өңдегеннен кейiн алынған көмiрсутектерi;

      17) мұнай-газ құбырлары - мұнай тасымалдауға арналған құбырлар, оның iшiнде магистральдық құбырлар, құрастырмалы коллектор режимiнде жұмыс iстейтiн құбырлар, сондай-ақ құбырлар жүйесi не оның жекелеген бөлiктерi арқылы тасымалданатын заттарды тазарту, айыру және сұйылту жөнiндегi жабдықтар мен тетiктер, бақылау және оқшаулау жүйелерi, электрлi-химиялық қорғаныс жүйелерi мен осындай құбырларға қызмет көрсетуге арналған өзге де жабдықтар;

      18) мұнай-газ құбырларын салу және (немесе) пайдалану - құрлықта, өзендерде, көлдерде, теңiзде және басқа да iшкi су айдындарында мұнай-газ құбырларын салу, төсеу және пайдалану мақсатында жүргiзiлетiн кез келген жұмыстар (операциялар);

      19) мұнайдағы iлеспе компоненттер - мұнай мен қабатты су құрамындағы технологиялық бөлiп алуды талап ететiн пайдалы қазбалар мен әртүрлi қосындылар;

      20) мұнай мен газдың жер асты қоймалары мен резервуарларын салу және (немесе) пайдалану - жер асты мұнай және газ қоймалары мен резервуарларын салумен және (немесе) пайдаланумен байланысты кез келген жұмыстар;

      21) мұнай операциялары - құрлықта, өзендердiң, көлдердiң және басқа да iшкi су айдындарының шектерiнде жүргiзiлетiн барлау, өндiру, жер асты қоймалары мен мұнай резервуарларын салу және (немесе) пайдалану жөнiндегi жұмыстар, сондай-ақ теңiздегi мұнай операциялары;

      22) мұнай операцияларын жүргiзу жөнiндегi ұлттық компания (бұдан әрi - ұлттық компания ) - Yкiмет шешiмi бойынша құрылған, ұлттық басқарушы холдинг жалғыз акционерi болып табылатын, осы Заңда белгiленген жағдайларда мұнай операцияларын жүзеге асыратын акционерлiк қоғам;

      23) оператор - Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құзыреттi органның жазбаша хабарламасы бойынша мердiгерлер құратын немесе белгiлейтiн, келiсiм-шартты орындауға байланысты қызметтi жедел басқаруды және есепке алу-есеп беру операцияларын жүзеге асыратын заңды тұлға, оның iс-әрекетi үшiн мердiгер мемлекет алдында мүлiктiк жауапкершiлiкте болады;

      24) өндiру - мұнайды жер үстiне шығарумен байланысты кез келген операциялар және соның iшiнде:

      жер асты және жер үстi өнеркәсiптiк жабдықтары мен құрылыстарын салу мен пайдалануды, оның iшiнде мұнайды өндiру орнынан мердiгердiң құбырынан магистральдық құбырға және (немесе) көлiктiң басқа түрiне аудару орнына дейiн тасымалдау үшiн; P081335

      мұнайды жер үстiне шығаруды, пайдалану ұңғымаларында жұмыс процесiн ұйымдастыруды және демеп отыруды;

      мұнайды өңдеудi және механикалық қоспалар мен қабаттағы судан тазартуды;

      мұнайдан iлеспе құрамдарды алуды, сондай-ақ табиғи газды және iлеспе газды кәдеге жаратуды;

      жер асты қабаттарында бұрғылау шөгiндiсiн кәдеге жаратуды қамтиды;

      25) сақтық аймағы - Қазақстан Республикасының аумағында теңiз жағалауы жиегiнен құрлыққа қарай бес километрге созылып жатқан аймақ;

      26) стратегиялық серiктес - мердiгердi таңдау үшiн, ұлттық компания мен құзыреттi орган арасындағы тiкелей келiссөздердiң қорытындылары бойынша жасалған келiсiм-шарттар жөнiндегi жобаларды iске асыру жөнiнде немесе Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарға сәйкес "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген өлшемдер негiзiнде ұлттық компания құзыреттi органмен келiсе отырып таңдаған немесе айқындаған қазақстандық немесе шетелдiк заңды тұлға (олардың бiрлестiктерi);

      27) табиғи газ - майлы газдан сұйық көмiрсутектерiн сығымдаудан немесе айырудан кейiн қалатын, майлы газды, құрғақ газды, iлеспе газды қоса алғанда, қалыпты атмосфералық температурада және қысымда газ тектес фазада болатын көмiрсутектерi және сұйық немесе газ тектес көмiрсутектерiмен бiрге алынған көмiрсутектi емес газ;

      28) табиғи және iлеспе газды кәдеге жарату - табиғи және iлеспе газды технологиялық қажеттiктер үшiн пайдалану және (немесе) оны тауарлы өнiмге дейiн дайындау мақсатында оны кен орнында кәсiпшiлiк жинауды қамтамасыз ету;

      29) теңiз - Каспий және Арал теңiздерiнiң қазақстандық бөлiгi шегiндегi су айдыны мен қабаты, сондай-ақ Каспий және Арал теңiздерiнiң (көлдерiнiң) түбi;

      30) теңiзде қоршаған ортаны қорғау жөнiндегi ең үздiк тәжiрибе - теңiзде мұнай операцияларын жүргiзуде теңiздi ластаудың ең төменгi деңгейiн жасайтын не теңiздi ластауды толығымен болғызбайтын жалпы қабылданған халықаралық практика;

      31) теңiздегi мұнай операциялары - теңiзде жүзеге асырылатын барлау, өндiру;

      32) теңiздi ластау - адамдардың денсаулығына, теңiздiң биологиялық ресурстарына және теңiздiң экожүйесiне зиян келтiретiн не зиян келтiруге қабiлеттi, теңiзде немесе оның жағалауында жұмысты жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғаларға кедергiлер жасайтын немесе зиян не залал келтiретiн немесе келтiруге қабiлеттi материалдардың, заттардың, энергияның, шудың, тербелiстердiң теңiз аясына келiп түсуi, сондай-ақ сәулелер мен өрiстердiң алуан үлгiлерiнiң пайда болуы;

      33) теңiз ғылыми зерттеулерi - теңiзде мұнай операцияларын жүргiзуге және олардың салдарларын зерделеуге байланысты ғылыми-зерттеу жұмыстары;

      34) теңiздiк қорғау аймақтары немесе қауiпсiздiк аймақтары - Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын, адамдардың, теңiздiң биологиялық ресурстарының, қоршаған ортаның қауiпсiздiгiн, сондай-ақ кеме қатынасын, балық аулауды және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жеке және заңды тұлғалардың теңiздегi басқа да қызметтерiн қамтамасыз ету мақсатында теңiз құрылыстарының айналасында белгiленетiн аймақтар;

      35) теңiздiк құрылыстар - жасанды аралдарды, бөгеттердi, қондырғыларды, жылжымайтын және жүзбелi жабдықтарды қоса алғанда, теңiзде мұнай операцияларын жүргізуге арналған жасанды құрылыстар;

      36) шекара маңындағы кен орны - Қазақстан Республикасы аумағының шектерiнде немесе бiр бөлiгi, сондай-ақ басқа не iргелес немесе қарама-қарсы жатқан мемлекеттiң заңдық құзырындағы аумақта немесе теңiзде орналасқан кен орны;

      37) шикi мұнай - табиғи газдан табиғи сұйылу жолымен пайда болған дистиллят және конденсат атауымен белгiлi сұйық көмiрсутектерiн қоса алғанда, қалыпты атмосфералық температура мен қысым кезiнде үлес салмағына қарамастан жер қойнауынан сұйық күйiнде алынатын кез келген көмiрсутектерi;

      38) iшкi су айдындары - көлдер, жасанды су қоймалары және басқа да жер үстi су объектiлерi.

      Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2006.12.29 N 209 , өзгерту енгізілді - 2007.01.12 N 226 , 2009.02.13 N 135-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 3-баптан қараңыз) Заңдарымен.

2-бап. Заңды қолдану саласы

      1. Осы Заң Қазақстан Республикасының қарамағындағы аумақта, соның iшiнде теңiздегi және ішкi су тоғандарындағы аумақта мұнай операцияларын жүргiзген кезде туындайтын қарым-қатынастарды реттейдi, сондай-ақ адам өмiрi мен денсаулығы және қоршаған орта үшiн мұнайға және оның өмiрлiк циклiнiң процестерiне қойылатын техникалық реттеу саласындағы қауiпсiздiктiң (бұдан әрi - қауiпсiздiк) жалпы талаптарын белгiлейдi.

      2. Осы Заң Қазақстан Республикасының "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Заңымен және Қазақстан Республикасының басқа да заң актiлерiмен ұштастырылып қолданылады.

      3. Осы Заң пен Қазақстан Республикасының басқа заң актiлерi арасында мұнай операцияларын реттеуге қатысты қайшылықтар болған жағдайда осы Заңның нормалары қолданылады.

      4. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартпен осы Заңда баяндалғаннан өзге ережелер белгiленген болса, онда халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.

      5. Осы Заң күшiне енгiзiлгенге дейiн берiлген лицензиялар мен жасалған контрактiлер, сондай-ақ Қазақстан Республикасы мемлекеттiк органдарының соларға байланысты барлық актiлерi өз күшiн сақтайды.

      5-1. Мұнай операцияларын жүргiзу жөнiндегi қатынастарға жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңдардың принциптерi, сондай-ақ Қазақстан Республикасының "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Заңымен белгiленген терминдер мен анықтамалар қолданылады.

      Ескерту. 2-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , 2004.12.01. N 2 (күшіне ену тәртібін 2-баптан қараңыз), 2006.12.29. N 209 Заңдарымен.

3-бап. Мұнайға меншiк құқығы

      1. Қазақстан Республикасының жер қойнауындағы табиғи жайылған мұнайдың бәрi де тек қана Қазақстан Республикасының меншiгi болып табылады.

      2. Жер бетiне шығарылған мұнайдың меншiк иесi контрактiмен айқындалады.

      Жер бетiне шығарылған мұнайға иелiк ету құқығы, егер контрактiде өзгеше көзделмеген болса, меншiк иесiне берiледi.

      3. Сақтау үшiн жер қойнауына қайтарылған мұнай жер бетiне шығарылған мұнай ретiнде қарастырылады және оның меншiк иесi контрактiмен айқындалады.

4-бап. Мұнай операцияларын жүргiзудiң жариялылығы

      Мұнай операцияларын жүргiзуге және келiсiм-шарттың талаптарына қатысты ақпаратты беру "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүргiзiледi.

      Ескерту. 4-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2004.12.01. N 2 Заңымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз).

2-тарау. Мемлекеттiк басқару органдарының мұнай операцияларын жүргiзу саласындағы құзыры

5-бап. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң құзыры

      Қазақстан Республикасының Үкiметi:

      1) мұнай ресурстарын пайдаланудың, ұдайы өндiру мен одан әрi ұлғайту қарқынының стратегиясын әзiрлейдi;

      2) жер қойнауын пайдалану мен оны қорғау ережелерiн , мұнай мен газ кен орындарын игерудiң бiрыңғай ережелерiн белгiлейдi;

      3) мұнай қорларының республикалық балансын жасауды бақылайды, жер қойнауының (блоктарының) зерттеуiне мемлекеттiк есеп жүргiзудi ұйымдастырады;

      4) мұнайдың стратегиялық қорларын қалыптастыруды және олардың республика аумағында орналастырылу есебiн жүргiзудi қамтамасыз етедi;

      5) ұлттық қауiпсiздiктi, қоршаған ортаны қорғауды, халықтың қауiпсiздiгiн және болашақ ұрпақтың мүддесiн қамтамасыз ету мақсатында жекелеген учаскелер жер қойнауын пайдалануға шектеулер енгiзедi, сондай-ақ кен орындарын игерудi тоқтатады;

      6) баға саясатын белгiлейдi;

      6-1) мұнай экспортын реттейдi, оның iшiнде акциздердiң, кедендiк, қорғау, демпингке қарсы және өтем баждарының ставкаларын, мұнай экспортына квоталарды бекiту (өзгерту) жолымен реттейдi;

      6-2) мұнайды көлiктiң әр түрлерiмен тасымалдауға сандық шектеулер (квоталар) белгiлейдi;

      6-3) мұнай өндiрудiң және оның айналымының бiртұтас деректер базасын жүргiзу тәртiбiн белгiлейдi ;

      6-4) мұнай өндiрудiң, сақтаудың және оның айналымының технологиялық процесiне қойылатын қауiпсiздiк талаптарының сақталуын бақылау жүйесiн ұйымдастырады;

      6-5) жағалау жиегiнiң нақты орналасқан жерiн айқындау тәртiбiн бекiтедi ;

      7) (алынып тасталды)
      8) (алынып тасталды)

      9) мұнай операциялары саласында Қазақстан Республикасының заң актiлерiмен өзiне берiлген өзге де өкiлеттiктi жүзеге асырады;

      9-1) (алынып тасталды)

      10) конкурсқа, оның iшiнде ұлттық компанияның үлестiк қатысуымен, қойылуға жататын блоктардың тiзбесiн бекiтедi ;

      11) мұнай операцияларын жүргiзу кезiнде тауарларды, жұмыстарды және көрсетiлетiн қызметтердi сатып алу ережелерiн бекiтеді ;

      12) мердігердің құқықтары мен міндеттерін мұнай операцияларын жүргізуге келісім-шарт бойынша беруге рұқсат беру немесе одан бас тарту тәртiбін белгiлейдi;

      13) мұнайға және оның өмiрлiк циклiнiң процестерiне техникалық регламенттердi бекiтедi.

      Ескерту. 5-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , 2003.04.07. N 403 (бұл өзгеріс 2003 жылғы 1 шілдеден бастап күшіне енеді), 2004.12.01. N 2 (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз), 2005.10.14. N 79 , 2006.12.29. N 209 Заңдарымен.

6-бап. Құзырлы органның функциялары

      1. Құзырлы органның функцияларына:

      1) контрактiнiң шарттары туралы мердiгермен келiссөздер жүргiзу және мердiгермен бiрлесе отырып контрактiнiң жобасын әзiрлеу;

      1-1) тiкелей келiссөздер негiзiнде мұнай операцияларын жүргiзу құқығын беру;

      2) контрактiлiк құжаттардың жобаларына сараптама жүргiзудi ұйымдастыру;

      3) келiсiм-шартқа қол қою және оны тiркеу;

      3-1) Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленген өкiлеттiктерге сәйкес келiсiм-шарттарда Қазақстан Республикасының мүдделерiн бiлдiру;

      4) (алынып тасталды)
      5) (алынып тасталды)

      6) контрактiнiң орындалу барысы туралы Үкiметке жыл сайын есеп берiп отыру;

      6-1) Қазақстан Республикасының Үкiметiне конкурсқа қойылатын, оның iшiнде ұлттық компанияның үлестiк қатысуымен қойылатын блоктардың тiзбесi бойынша ұсыныстар әзiрлеу;

      7) Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң тапсыруы бойынша контрактiнi орындау, мұнайды экспорттау үшiн олардың аумағында труба құбырларын салу мен пайдалану, тасымалдаудың басқа да құралдарын жасау мүмкiндiгiн қамтамасыз ететiн басқа мемлекеттердiң тиiстi органдарымен келiссөздер жүргiзу және келiсiмдер жасасу енедi.

      7-1) барлауға, өндiруге, бiрлесiп барлау мен өндiруге арналған жер қойнауын пайдалану Құқығын беруге конкурсты әзiрлеу мен ұйымдастыруды жүзеге асырады;

      7-2) осы Заңға және Қазақстан Республикасының "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Заңының 14 және 15-баптарына сәйкес мұнай операцияларын жүргiзуге арналған құқықтарды беруге рұқсат етедi;

      7-3) мұнай операцияларын жүргiзуге арналған келiсiм-шарттар талаптарының сақталуына мониторингтi және бақылауды жүзеге асырады;

      7-4) кен орнын әзiрлеу жобасына сәйкес мұнай өндiрудi, сондай-ақ оның айналымын мемлекеттiк реттеудi жүзеге асырады.

      8) әрбiр жер қойнауын пайдаланушының бiрдей қол жеткiзу принциптерiне сүйенiп, магистральдық құбырлар мен темiр жол эстакадаларының қуатын пайдалануды бекiтедi.

      Бұл ретте өздерiнiң ресурстарын тасымалдау үшiн балама техникалық мүмкiндiгi жоқ (автокөлiктен басқа) жер қойнауын пайдаланушылар нақты үлгiдегi (түрдегi) көлiк жүйесiне кiрудiң басым құқығын пайдаланады;

      9) жер қойнауын пайдаланушылар үшiн техникалық-экономикалық негiздемеде қабылданған мұнай өткiзудiң есептеу бағалары шегiнде, келiсiм-шартқа қол қою кезiндегi техникалық-экономикалық негiздеменiң экономикалық көрсеткiштерiн негiзге ала отырып, Қазақстан Республикасының iшкi нарығына қайта өңдеу үшiн шикi мұнай жеткiзу көлемiн анықтайды;

      10) осындай қажеттiлiк болған жағдайда iшкi нарықтың жанар-жағар май материалдарына мұқтаждығын жабуға қажеттi көлемде, Қазақстан Республикасының iшкi нарығында қайта өңдеуге арналған мұнайдың көлемiн графиктермен (жылдық және ай сайынғы) белгiлейдi.

      11) мұнай-газ саласындағы нормативтiк-техникалық құжаттарды әзiрлеу және бекiту;

      12) мұнай операцияларын жүргiзу және мұнай тасымалдау саласында адам өмiрi мен денсаулығына және қоршаған ортаға зиян келтiретiн тәуекелдерге талдау жасау және оларды бағалау;

      13) мұнайға және оның өмiрлiк циклiнiң процестерiне қойылатын техникалық регламенттердi әзiрлеу;

      14) техникалық регламенттерде белгiленген, мұнайға және оның өмiрлiк циклiнiң процестерiне қойылатын талаптардың орындалуына мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыру енедi.

      2. Құзырлы орган:

      1) Қазақстан Республикасының мүддесiн сақтауды қамтамасыз етуге;

      2) кен орындарының қорына мемлекеттiк сараптама жүргiзiп, өнеркәсiптiк санаттар қорларының бар екенi расталғаннан кейiн ғана өндiруге арналған конкурс өткiзуге және келiсiм-шарттар жасауға мiндеттi.

      Ескерту. 6-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , 2003.04.07. N 403 , (бұл өзгеріс 2003 жылғы 1 шілдеден бастап күшіне енеді), 2004.12.01. N 2 Заңымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз), 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2005.10.14. N 79 , 2006.12.29. N 209 Заңдарымен.

6-1-бап. Жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөнiндегi уәкілетті органның құзыреті

      Жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөніндегі уәкiлетті органның құзыретіне:

      1) геологиялық және тау-кендік бөлуге дайындау және беру;

      2) барлауды немесе өндiрудi жүзеге асыру жұмыстарының бағдарламасын келісу;

      3) жылдық жұмыс бағдарламасына мердігер ұсынған өзгерістерді келiсу;

      4) жылдық жұмыс бағдарламаларын келісу кiредi.

      Ескерту. 6-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2005.10.14. N 79 Заңымен.

6-2-бап. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілеттi органның құзыреті

      Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi органның құзыретіне:

      1) жер қойнауын қорғау саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

      2) мұнай операцияларын жүргізу, мұнай-газ құбырларын салу және пайдалану кезiнде аварияларды және өзге де қауіпті жағдайларды болғызбау жөнiндегі іс-шаралар бағдарламаларын келісу;

      3) жер қойнауын пайдалану объектілерiн консервациялауды және жоюды мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру кiреді.

      Ескерту. 6-2-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2005.10.14. N 79 Заңымен.

7-бап. Облыстық (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) атқарушы органдардың құзыретi

      Облыстық (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) атқарушы органдар:

      1) контракт жасалғаннан кейiн Қазақстан Республикасының жер туралы заңдарына сәйкес мердiгерге жер бөлiгiн бередi;

      2) өңiрдiң экономикалық және экологиялық ерекшелiктерiн ескере отырып, өңiрдiң тиiстi аумағында Қазақстан Республикасының мұнай-газ саласын дамытудың мемлекеттiк бағдарламасының iске асырылуына қатысуға құқылы;

      3) өздерiне заң актiлерiмен берiлген құзыры шегiнде мұнай операцияларын жүргiзу үшiн бөлiнген жер және су учаскелерiнiң қорғалуына, экологиялық қауiпсiздiк ережелерiнiң сақталуына, археологиялық ескерткiштер мен басқа да тарихи-мәдени мұра объектiлерiнiң қорғалуына бақылауды жүзеге асырады;

      4) халық әлеуметтiк-экономикалық және экологиялық мүдделерiн сақтаумен байланысты мәселелердi шешу үшiн мердiгермен келiссөздер жүргiзуге қатысады.

      Ескерту. 7-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.01. N 2 Заңымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз), 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

7-1-бап. Ұлттық компанияның мiндеттерi

      Ұлттық компанияның мiндеттерi:

      1) ұдайы өндiру қарқынын пайдалану және мұнай ресурстарын одан әрi арттыру стратегиясын әзiрлеуге қатысу;

      2) Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын тәртiппен және келiсiм-шартта бекiтiлген өкiлеттiктер шегiнде ұлттық компанияның үлестiк қатысуын көздейтiн мердігерлермен жасалған келісім-шарттарда мемлекет мүддесiн бiлдiру;

      2-1) Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмi бойынша келiсiм-шарттарда үлестiк қатысу арқылы конкурс жеңiмпаздарымен бiрлесiп мұнай операцияларын жүргiзу;

      2-2) оларға тiкелей келiсiм негiзiнде ұсынылған блоктарда мұнай операцияларын жүргiзу;

      2-3) мұнай-газ саласында бiрыңғай мемлекеттiк саясатты iске асыруға қатысу;

      3) Қазақстан Республикасының аумағында, Каспий және Арал теңіздерi секторын қоса алғанда, мұнай операцияларына конкурстар ұйымдастыруға қатысу;

      4) Қазақстан Республикасының мұнай-газ операцияларын жүзеге асыру жөнiндегi халықаралық және iшкi жобаларына Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен қатысу.

      5) Қазақстан Республикасының көмiрсутегi шикiзатын тасымалдау жөнiндегi халықаралық және iшкi жобаларына Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен қатысу;

      6) келiсiм-шарттардың орындалу барысы туралы Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң жыл сайынғы есептерiн әзiрлеуге қатысу;

      7) көмiрсутегiн барлау, әзiрлеу, өндiру, өңдеу, сату, тасымалдау, мұнай-газ құбырлары мен мұнай-газ кәсiпшiлiгi инфрақұрылымын жобалау, салу, пайдалану мәселелерi жөнiндегi корпоративтiк басқаруды және мониторингтi жүзеге асыру болып табылады.

      Ұлттық компания мердiгер болып табылатын келiсiм-шарттар бойынша Қазақстан Республикасының пайдасына қол қою бонусын төлеу, сондай-ақ бiрлескен қызмет туралы шартта өзгеше көзделмесе, барлауды қаржыландыруды оның стратегиялық серiктесi жүргiзедi.

      Құзыреттi орган жосықсыз мердiгермен барлауға, өндiруге, бiрлескен барлау мен өндiруге арналған келiсiм-шартты бұзған кезде ұлттық компания келiсiм-шарттық аумақты өз қарамағына алады. Құзыреттi орган келiсiм-шартты бұзған кезде көрсетiлген аумақтағы бұрынғы мердiгердiң мүлкi, ғимараттары, жабдықтары белгiленген тәртiппен республиканың меншiгiне өтедi.

      Ұлттық компания және құзыреттi орган бұрын қолданылған келiсiм-шартқа белгiленген тәртiппен қажеттi өзгерiстер енгiзедi.

      Ұлттық компания келiсiм-шарттарда мiндеттi үлестiк қатысумен мемлекеттiк мүдделердi бiлдiру мақсатында операторды құру кезеңiнде оператордың жарғылық капиталының кем дегенде елу процентiн иеленуге тиiс.

      Ескерту. Жаңа 7-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , өзгерту енгізілді - 2004.12.01. N 2 Заңдарымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз).

7-2-бап. Ұлттық компанияның үлестiк қатысу арқылы мұнай операцияларын жүргiзуi

      1. Ұлттық компанияның келiсiм-шарттарға үлестiк қатысу арқылы конкурс жеңiмпаздарымен бiрлесiп мұнай операцияларын жүргiзуi кезiнде ұлттық компания мұнай операцияларын жүргiзу құқықтарының бiрлескен иегерi ретiнде жүредi. Мұндай мердiгерлердiң өзара құқықтары мен мiндеттерi, сондай-ақ құзыреттi органға қатысты құқықтары мен мiндеттерi контрактiде айқындалады.

      2. Ұлттық компания "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жер қойнауын пайдалану құқығын еншiлес ұйымға беруге құқылы.

      Ескерту. Жаңа 7-2-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2004.12.01. N 2 Заңымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз).

3-тарау .

      Ескерту. 3-тарау және 8-14-баптар алып тасталды және жаңа 3-1-тараумен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 Заңымен.

3-1-тарау. Мұнай операцияларын жүргiзуге арналған құқық

8-1-бап. Мұнай операцияларын жүргiзуге арналған құқықтың пайда болуы

      1. Мұнай операцияларын жүргiзуге арналған құқық:

      1) Осы Заңға сәйкес мұнай операцияларын жүргiзуге арналған құқықты беру;

      2) Осы Заңмен белгiленген шектерде мұнай операцияларын жүргiзуге арналған құқықты беру;

      3) әмбебап құқық мирасқорлығы тәртiбiмен мұнай операцияларын жүргiзуге арналған құқықтың ауысуы арқылы пайда болады.

      2. Жер қойнауын пайдалану Құқығының пайда болуы үшiн белгiленген заңдардың нормалары осы Заңмен өзгеше белгiленген жағдайларды қоспағанда, мұнай операцияларын жүргiзуге арналған құқықтың пайда болуымен тең дәрежеде қолданылады.

8-2-бап. Мұнай операцияларын жүргiзуге арналған құқықты беру

      1. Барлау, өндiру, бiрлескен барлау мен өндiру жөнiндегi мұнай операцияларын жүргiзуге, жер асты мұнай қоймалары мен резервуарларын салуға және (немесе) пайдалануға арналған құқық "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгiленген тәртiппен берiледi.

      2. алып тасталды

      3. Теңiз түбiн онда мұнай операцияларын жүргiзу үшiн пайдалануға арналған құқық жер ресурстарын пайдалану және қорғау саласындағы уәкiлетті органның рұқсаты арқылы берiледi.

      4. Мұнайгаз құбырларын пайдалануға арналған құқық табиғи монополиялар салаларындағы және реттелетін нарықтардағы басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органның тиiстi лицензиясы арқылы берiледi.

      Ескерту. 8-2-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.01 N 2 (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз), 2004.12.20 N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2007.01.12 N 222 (ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2007.07.27 N 316 (ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2008.12.29 N 116-IV (2009 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-3-бап. Мұнай операцияларын жүргiзуге арналған құқықтарды беру

      1. Барлау, өндiру, бiрлесiп барлау жүргiзу мен өндiруге арналған, сондай-ақ жер асты қоймалары мен мұнай резервуарларын салуға және пайдалануға арналған құқықтарды беруге контрактiге тиiстi өзгерiстер енгiзу арқылы, Қазақстан Республикасының "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Заңымен белгiленген тәртiпте жол берiледi.

      2. Теңiзде мұнайгаз құбырларын Салуға және оларды пайдалануға арналған құқықты беруге жол берiлмейдi.

4-тарау.

      Ескерту. 4-тарау және 15-24-баптар алып тасталды - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 Заңымен.

5-тарау. Контрактiлер

25-бап. Контрактiлердiң түрлерi

      1. Жер қойнауын пайдалану жөнiндегi операцияларды жүргiзу үшiн келiсiм-шарттардың мынадай түрлерi қолданылады:

      1) (алынып тасталды - Қазақстан Республикасының 2008.12.10 N 101-IV (2009 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен);

      2) концессия туралы;

      3) мердiгерлiк және өтемдi қызметтер көрсету (сервистiк келiсiм-шарт) туралы.

      Жер қойнауын пайдалану жөнiндегi нақты операциялардың талаптарына және басқа мән-жайларына байланысты келiсiм-шарттардың аралас және өзге де түрлерiне жол берiледi.

      Келiсiм-шартты жасасу, орындау, өзгерту немесе тоқтату тәртiбi осы Заңға және Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарына сәйкес жүргiзiледi.

      2. Нақты мұнай операцияларының шарттарына және басқа жағдайларға қарай контрактiлердiң құрастырылған және өзге де нысандарына рұқсат етiледi.

      Ескерту. 25-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1999.08.11 N 467 , 2004.12.01 N 2 (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз), 2008.12.10 N 101-IV (2009 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

26-бап. Контрактiнiң қолданылу шарты мен мерзiмi

      1. Барлау жөнiндегi операцияларды жүргiзуге арналған келiсiм-шарт алты жылға дейiнгi мерзiмге жасалады. Мердiгердiң контрактiнiң қолданылу мерзiмiн контрактiде және жұмыс бағдарламасында айқындалған мiндеттемелердi мердiгер орындаған жағдайда ұзартуға құқығы бар. Контрактiнiң қолданылу мерзiмi әрбiр кезеңi екi жылға дейiн ұзақтықпен екi рет ұзартылуы мүмкiн. Мұнай табылған жағдайда мердiгердiң контрактiнiң қолданылу мерзiмiн коммерциялық табуды бағалау үшiн қажеттi кезеңге ұзартуға құқығы бар. Егер мердiгер келiсiм-шарттың қолданылу мерзiмi аяқталғанға дейiн үш айдан кешiктiрмей құзыреттi органға өтiнiш жасаса, барлау жөнiндегi операцияларды жүргiзуге арналған келiсiм-шарттың мерзiмi ұзартылуы мүмкiн.

      2. Өндiру жөнiндегi операцияларды жүргiзуге арналған келiсiм-шарт жиырма бес жылға дейiнгi мерзiмге жасалады. Кен орындарында қоры жүз миллион тоннадан асатын шикi мұнайды және (немесе) жүз миллиард текше метрден асатын табиғи газды алуға арналған өндiру жөнiндегi операцияларды жүргiзуге арналған келiсiм-шарт қырық бес жылға дейiнгi мерзiмге жасалуы мүмкiн. Егер мердiгер мерзiмдi ұзартуға келiсiм-шарттың қолданылу мерзiмi аяқталғанға дейiн он екi айдан кешiктiрмей өтiнiш жасаса, мердiгер мен құзыреттi органның өзара келiсiмi бойынша өндiру жөнiндегi операцияларды жүргiзуге арналған келiсiм-шарттың мерзiмi ұзартылуы мүмкiн.

      3. Бiрлескен барлау мен өндiру жөнiндегi операцияларды жүргiзуге арналған келiсiм-шарт ұзартудың мүмкiн мерзiмдерi ескерiле отырып, барлау мен өндiру мерзiмiн қамтитын мерзiмге жасалады. Бұл ретте мерзiмдердi ұзартуға осы баптың 1 және 2-тармақтарымен белгiленген ережелер қолданылады.

      4. Контрактiнiң қолданылу мерзiмiн ұзарту туралы өтiнiм ол құзыреттi органға келiп түскен күннен бастап 3 айдан кешiктiрiлмей қаралуы тиiс. Құзыреттi орган оң шешiм қабылдаған жағдайда контрактiге тиiстi өзгерiстер енгiзiледi.

      5. Контракт шарттары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес келуi тиiс. Келiсiм-шарт талаптарының конкурстық ұсыныс талаптарымен салыстырғанда Қазақстан Республикасына қатысты тиiмдiлiгi аз болуы мүмкiн емес.

      6. Келiсiм-шарттың талаптары тараптардың өзара келiсiмiмен айқындалады және Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген талаптарға сәйкес келуге тиiс.

      7. алып тасталды
      Ескерту. 26-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , өзгерту енгізілді - 2004.12.01. N 2 Заңдарымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз).

26-1-бап. Контрактiнiң қолданылуының аумақтық аясы

      1. Қазақстан Республикасының аумағы, блоктардың шекарасы Қазақстан Республикасының шекарасымен түйісетін жағдайларды қоспағанда, тiк бұрыш нысанындағы блоктарға бөлiнедi. Әрбiр блогының өзiнiң реттiк нөмiрi және географиялық координаттары бар блоктардың картасын Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтедi .

      2. Контракт аумағы өзiне бiр блокты немесе бiр-бiрiмен аралас, сондай-ақ бөлек-бөлек блоктар жүйесiн қамтиды. Контракт аумағы ретiнде бөлiнетiн блок (блоктар) белгiлi бiр тереңдiкпен шектелiне алады (шектелiнуi мүмкiн). Теңiзде мұнай операцияларын жүргiзуге арналған құқықты беру кезiнде контракт аумағы оның шекараларының географиялық координаттары көрсетiле отырып, контрактiде көрсетiлген қызметке рұқсат етiлетiн шектердегi теңiз табанының алаңымен айқындалады.

      3. Егер мұнай операцияларының процесiнде кен орындары жерлерiнiң географиялық шекаралары контракт аумағының шегiнен шығып кеткендiгi анықталса, онда оны кеңейту туралы мәселенi құзыреттi орган қосымша шешуi тиiс.

      4. Контракт аумағын қайтарудың тәртiбi контрактiде айқындалады.

      5. Контракт аумағының бөлiктерiн қайтару контракт аумағынан қайтарылатын бөлiктердi қоспағанда, геологиялық бөлудi қайта ресiмдеу жолымен жүзеге асырылады. Аумақтарды қайтаруға байланысты ресiмделетiн геологиялық бөлудi жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөнiндегi уәкілеттi орган дайындайды және бередi.

      Ескерту. Жаңа 26-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , 2005.10.14. N 79 Заңдарымен.

27-бап. Келiсiм-шартты жасасу, өзгерту мен тоқтату және мұнай операцияларын тоқтата тұру

      Келiсiм-шартты жасасу, өзгерту және тоқтату, сондай-ақ мұнай операцияларын тоқтата тұру "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.

      Ескерту. 27-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , бап жаңа редакцияда - 2004.12.01. N 2 Заңдарымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз).

28-бап.

      Ескерту. 28-бап алынып тасталды - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 Заңымен.

28-1-бап.

      Ескерту. 28-1-бап алынып тасталды - Қазақстан Республикасының 2004.12.01. N 2 Заңымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз).

29-бап.

      Ескерту. 29-бап алынып тасталды - Қазақстан Республикасының 2004.12.01. N 2 Заңымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз).

6-тарау. Мұнай операцияларын жүргiзу

30-бап. Мұнай операцияларын жүргiзудiң шарттары

      1. Мұнай операцияларын жүзеге асырушы мердiгер мұнай операцияларын Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес, сондай-ақ контрактiде айқындалған тәртiп пен шарттарда жүргiзуге мiндеттi. Көмiрсутегi шикiзатының кен орындарын барлау және әзiрлеу бекiтiлген техникалық жобаларға сәйкес жүзеге асырылады.

      2. Барлау мен өндiрудi және бiрлескен барлау мен өндiрудi жүзеге асыратын мердiгер барлау мен өндiру жөнiндегi операцияларды келiсiм-шарттарға сәйкес жүргiзуге мiндеттi.

      3. Мердiгер барлау мен өндiрудi жүргiзу кезiнде кен орындарын әзiрлеудiң оң тәжiрибесiн басшылыққа aлуғa мiндеттi.

      4. Барлауды жүзеге асыратын мердiгер кен орындарын, егер ол келiсiм-шартта көзделсе, сынамалы пайдалануды жүргiзуге құқығы бар.

      5. Кен орнындағы мұнайдың қоры, сондай-ақ мұнайдың алыну деңгейi Қазақстан Республикасының пайдалы қазбалар қорлары жөнiндегi мемлекеттiк комиссиясында мемлекеттiк сараптауға және бекiтуге жатады.

      Ескерту. 30-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , өзгеріс енгізілді - 2004.12.01. N 2 Заңымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз), 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңдарымен.

30-1-бап. Жұмыс бағдарламасы және жылдық жұмыс бағдарламасы

      1. (алынып тасталды)
      2. (алынып тасталды)

      3. Жұмыс бағдарламасы контрактiге қосымша болып табылады және контрактiнiң қолданылуының бүкiл кезеңi iшiнде барлау жүргiзудiң және (немесе) өндiрудiң шарттарын айқындайды.

      4. Барлау мен өндiрудi жүзеге асыруға арналған жылдық жұмыс бағдарламасы контракт айқындайтын тәртiп пен мерзiмде жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөнiндегі уәкiлеттi органмен мiндеттi түрде келiсiлуi тиiс. Егер контрактiде өзгеше белгiленбесе, жылдық жұмыс жоспары әрбiр күнтiзбелiк жылдың контракт жасалған айынан кейiнгi айының 30-нан кешiктiрiлмей бекiтiлуi тиiс. Жылдық жұмыс жоспарына барлау мен өндiру бағдарламалары кiредi, жүргiзiлетiн iс-шаралар мен жұмыстарды барлау мен өндiру процесiнде мердiгер жүзеге асыратын осындай жұмыстарды орындау мен қажеттi жабдықты сатып алуға байланысты шығыстарды егжей-тегжейлi айқындайды, сондай-ақ осы жұмыс бағдарламасы бекiтiлетiн күнтiзбелiк жылдағы өндiрудiң ең төмен және ең жоғары деңгейлерiн белгiлейдi.

      5. Жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөніндегі уәкілеттi орган құзыреттi органға жылдық жұмыс бағдарламаларын келiсу хаттамаларының көшiрмелерiн осындай бағдарламалар бекiтiлген күннен бастап екi апта мерзiмде бередi.

      6. Құзыреттi орган мердiгерден өзiнiң бастамашылығы бойынша не жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органның қорытындысының негiзiнде, жылдық бағдарламасының жобасы кен орындарын игерудiң оң практикасына сәйкес келмейдi не жер қойнауын пайдалану принциптерiн бұзуға әкеп соғады не адамдардың өмiрi мен денсаулығы не орта үшiн қолайсыз зардаптардың тәуекелiн негiзсiз өсiруге байланысты деген талаппен жылдық жұмыс бағдарламасының жобасын өзгертудi талап етуге құқылы. Егер мердiгер құзыреттi органның талаптарымен келiспесе, ал құзыреттi орган өзiнiң талаптарын қайтарып алуға келiспесе, мердiгер дауды осы Заңның 58-бабына сәйкес шешудi талап етуге құқылы.

      7. Жылдық жұмыс бағдарламасына мердiгер ұсынған кез келген өзгерiс жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органмен мiндеттi түрде келiсiлуi тиiс.

      Ескерту. Жаңа 30-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , 2004.12.01. N 2 (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз), 2005.10.14. N 79 Заңдарымен.

30-2-бап. Мұнай операцияларын жүргiзу процесiнде авариялар мен өзге де қауiптi жағдайларды болдырмау жөнiндегi iс-шаралар

      1. Мұнай операцияларын осы Заңға сәйкес жүзеге асыратын мердiгер кен орындарын игерудiң оң практикасын және Қазақстан Республикасының заңнамасын басшылыққа ала отырып, адамдардың өмiрi мен денсаулығына және қоршаған ортаға, сондай-ақ мұнай операцияларын жүргiзу процесiнде меншiктi жоюға қатер төндiретiн авариялар мен өзге де қауiптi жағдайларды болғызбау мақсатында қолданыстағы нормалардың сақталуын қамтамасыз етуге және барлық қажеттi шараларды қабылдауға мiндеттi.

      2. Мұнай операцияларын жүзеге асыратын мердiгер мұнай операцияларын жүргiзу кезiнде авариялар мен өзге де қауiптi жағдайларды болдырмау жөнiндегi iс-шаралар бағдарламасын әзiрлеуге және оны жылдық жұмыс бағдарламасымен бiрге барлау жүргiзу мен өндiру кезiнде не жыл сайын, мұнайгаз құбырларының құрылысын Салу және оны пайдалану кезiнде, сондай-ақ мұнайдың жер асты сақтау қоймалары мен резервуарларын Салуда және оны пайдалану кезiнде қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлетті органда келiсуге мiндеттi.

      Ескерту. Жаңа 30-2-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , өзгеріс енгізілді - 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2005.10.14. N 79 , 2006.12.29. N 209 Заңдарымен.

30-3-бап. Кен орнын бағалау

      1. Егер барлау жүргiзушi мердiгер кен орнын ашқан жағдайда осы мердiгер бұл туралы құзыреттi органға және жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органға хабарлауға, кен орнын бағалау жүргiзуге және контрактіде белгiленген тәртiп пен шарттарда оның коммерциялық немесе коммерциялық емес мәнi туралы қорытынды әзiрлеуге мiндеттi.

      2. Егер контрактiде өзгеше белгiленбесе, мердiгер құзыреттi орган мен жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органға кен орнының ашылуы туралы осындай ашылу кезiнен бастап он күннiң iшiнде хабарлауға және кен орнын алдын ала бағалау жүргiзуге кiрiсуге мiндеттi.

      Ескерту. Жаңа 30-3-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , өзгерту енгізілді - 2004.12.01. N 2 (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз), 2005.10.14. N 79 Заңдарымен.

30-4-бап. Табиғи газды барлау және өндiру

      1. Табиғи газды коммерциялық табу жағдайында мердiгер кен орнына өндiрудiң басталуы қандай деңгейдi талап етсе, сондай шамада, контрактiде өзгеше белгiленбеген жағдайда барлауды жүзеге асыруға мiндеттi.

      2. Табылған кен орнынан табиғи газды беру бойынша мәмiле жасалғанға дейiн құзыреттi органның табиғи газды өндiрудi талап етуге құқығы жоқ, ал мердiгер бастауға мiндеттi емес. Бұл ретте контрактiнiң қолданылу мерзiмi табиғи газ табылған кен орнынан, егер контрактiде өзгеше көзделмесе, табиғи газды беру бойынша тиiстi мәмiлелер жасау кезiне дейiн үзiледi.

      3. Егер мердiгер табиғи газды беру бойынша бiр жыл iшiнде мәмiлелер жасамаған болса, құзыреттi орган үшiншi тұлғаның мердiгермен мәмiле жасауға келiсуi жағдайында мердiгерден ақылға сыйымды жағдайда үшiншi тұлғамен, оның iшiнде берiлетiн газды кейiн қайта сату мақсатында отандық не шетелдiк тұтынушыларға газды беру жөнiнде шарт жасауын талап етуге құқылы. Егер мердiгер және құзыреттi орган белгiлеген мұндай үшiншi тұлға осы мәселе бойынша келiсiмге келе алмайтын болса, олар бұл дауды сот тәртiбiмен шешудi талап етуге құқылы.

      4. Табиғи газды өндiру кезiнде адам өмiрi мен денсаулығы және қоршаған орта үшiн қауiпсiздiктi қамтамасыз ететiн талаптар мен нормалар орындалуға, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес келетiн өлшеу жабдықтары мен құралдары қолданылуға тиiс.

      Ескерту. Жаңа 30-4-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , өзгеріс енгізілді - 2004.12.01. N 2 (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз), 2006.12.29. N 209 Заңдарымен.

30-5-бап. Iлеспе және (немесе) табиғи газды кәдеге жарату, жағу

      1. Iлеспе және (немесе) табиғи газды кәдеге жаратпайынша, мұнай-газ кен орындарын өнеркәсiптiк әзiрлеуге тыйым салынады.

      2. Авариялық жағдайды және халықтың денсаулығы мен қоршаған ортаға төнетiн қауiптi қоспағанда, iлеспе және (немесе) табиғи газды алау етiп жағуға тыйым салынады.

      2-1. Осы баптың 1 және 2-тармақтарының күшi 2004 жылғы 1 желтоқсандағы жағдай бойынша жер қойнауын пайдалануға жасалған келiсiмшарттар бойынша мұнай операцияларын жүзеге асыратын мердiгерлерге, егер iлеспе және (немесе) табиғи газды кәдеге жарату жөнiндегi бағдарламалар 2004 жылғы 1 желтоқсанға дейiн мемлекеттiк органда бекiтілген (келісiлген) болса немесе 2006 жылғы 1 шiлдеге дейiн құзыреттi органда және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi органда келісiлген болса, оларды iске асыру мерзiмдерi аяқталғанға дейiн қолданылмайды.

      Бұл peттe iлеспе және (немесе) табиғи газды кәдеге жарату жөнiндегi бағдарламаны iске асырудың белгiленген мерзiмдерi орындалған жағдайда жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органның рұқсаты және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi органмен келiсiм бойынша не авариялық жағдайда және халықтың денсаулығы мен қоршаған ортаға қауiп төнген жағдайда iлеспе және (немесе) табиғи газды алау етiп жағуға жол берiледi.

      3. Ұңғымаларды сынау кезiнде iлеспе және (немесе) табиғи газды және кен орындарын сынамалы пайдалану кезiнде iлеспе газды үш жылдан аспайтындай жалпы мерзiммен жағуға жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органның рұқсатымен және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi органның келiсiмi бойынша ерекше жағдайларда жол берiледi.

      4. Ілеспе және (немесе) табиғи газ жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөнiндегi уәкілетті органның рұқсатынсыз және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi органның келiсiмiнсiз жағылған жағдайда, осы баптың 3-тармағына сәйкес мердiгер жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөніндегі уәкiлеттi органға және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілеттi органға мұндай жағу туралы он күн ішінде жазбаша хабарлауға мiндетті. Мұндай хабарлама iлеспе және (немесе) табиғи газды жағудың себептерi мен жағылған газдың көлемi туралы мәлiметтердi қамтуға тиiс.

      Ескерту. Жаңа 30-5-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , бап жаңа редакцияда - 2004.12.01. N 2 (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз), 2005.10.14. N 79 , 2007.01.12. N 226 Заңдарымен.

30-6-бап. Мердiгердiң барлау жүргiзу мен өндiру нәтижесiнде орын алған шығыстарын өтеу

      1. Мердiгердiң барлау мен өндiру процесiнде шеккен шығындары контрактiде көзделген тәртiп пен жағдайларда өтелуге тиiс.

      2. Егер контрактпен өзгеше белгiленбесе, мердiгердiң барлау процесiнде шеккен шығындарын өтеу өндiру басталғаннан кейiн ғана мердiгерге меншiгiне шығындарды өтеу үшiн өндiрiлетiн мұнайдың үлесiн беру есебiнен жүргiзiледi.

      3. Егер контрактiде өзгеше белгiленбесе, мердiгер өндiрiлген мұнайдың 50 процентi құнынан аспайтын көлемде өзiнiң шығыстарын күнтiзбелiк жылда өтеудi талап етуге құқығы жоқ. Бұл ретте шығындарды өтеуге бөлiнетiн мұнайдың құны салық заңдарымен белгiленген амортизациялық аударымдардың ставкасынан аспайды. Күнтiзбелiк жылда өтелмеген шығындар өтеу үшiн келесi күнтiзбелiк жылға ауыстырылады.

      Ескерту. Жаңа 30-6-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 Заңымен.

30-7-бап. Мердiгердiң жабдық пен өзге мүлiкке меншiгi

      1. Барлау жүргiзу мен өндiру үшiн мердiгер пайдаланған жабдық пен өзге мүлiкке, ақшаны, бағалы қағаздар мен басқа да өндiрiстiк емес мүлiктi қоспағанда меншiк құқығының көшу, сондай-ақ мұндай көшудiң өтем мәселелерi контрактiде белгiленедi.

      2. Жабдық пен мүлiкке меншiк құқығының Қазақстан Республикасына көшуiне қарамастан, контракт аумағынан мұндай жабдық пен мүлiктi жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органның немесе құзыреттi органның талап етуi бойынша контрактiнiң қолданылу мерзiмi iшiнде сондай-ақ мұндай жабдықтың немесе мүлiктiң басқа жер қойнауын пайдаланушыға берiлген жағдайларын қоспағанда, құзыреттi органның нұсқауына сәйкес, не контрактiде өзгеше белгiленген кезде, контрактiнiң қолданылу мерзiмi өткен кезден бастап бiр жылдың iшiнде мұндай мүлiк пен жабдықты контракт аумағында өзiнiң есебiнен бөлшектеу не әкету мiндеттiлiгi мердiгерде сақталады.

      3. Мұндай жабдық пен мүлiктiң тиесiлiлiгiне қарамастан контракт аумағынан жабдық пен өзге мүлiктi бөлшектеу мен әкетудi мердiгер адамдардың өмiрi, денсаулығы және қоршаған орта үшiн қауiпсiз тәсiлмен Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына және құзыреттi органның нұсқауларына сәйкес жүзеге асыруға тиіс.

      Ескерту. Жаңа 30-7-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , 2005.10.14. N 79 Заңдарымен.

30-8-бап. Шекара маңындағы кен орындарында барлау мен өндiрудiң ерекшелiгi

      1. Егер жүргiзiлетiн барлаудың немесе өндiрудiң нәтижесiнде мердiгер кен орны шекара маңындағы кен орны болып табылатындығын анықтаған жағдайда мұндай мердiгер бұл туралы құзыреттi органға дереу хабарлауға мiндеттi.

      2. Аумағында не құқықтық құзыретiнде осы шекара маңындағы кен орнының бiр бөлiгi бар мемлекетпен Қазақстан Республикасының тиiстi халықаралық келiсiмдерi болмаған жағдайда, құзыреттi орган шекара маңындағы кен орнында мұндай мемлекетпен тиiстi келiсiмге қол жеткiзгенге дейiн барлау мен өндiрудi тоқтата тұруды талап етуге құқылы. Бұл ретте контракт құзыреттi орган жүргiзiлген барлау мен өндiрудi қайта бастауға рұқсат бергенге дейiн өзiнiң қолданылуын үзген болып есептеледi.

      3. Осы Заңның және Қазақстан Республикасының жер қойнауы туралы заңдарының нормалары шекара маңындағы кен орнында барлау мен өндiру жөнiндегi қатынастарға Қазақстан Республикасы қатысушы болып табылатын халықаралық шартқа қайшы келмейтiн бөлiгiнде қолданылады.

      Ескерту. Жаңа 30-8-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 Заңымен.

30-9-бап. Сақтық аймағының шектерiнде мұнай операцияларын жүргiзу

      1. Сақтық аймағының шектерiнде мұнай операцияларын жүзеге асыратын мердiгер осы мұнай операцияларын теңiз суының деңгейi көтерiлген жағдайда теңiздiң ластануын болдырмайтындай не барынша төмендететiндей етiп жүргiзуге мiндеттi.

      2. Сақтық аймағының шектерiнде мұнай операцияларын жүзеге асыратын мердiгер мұнай операцияларын жүргiзудің және теңiз суының деңгейi көтерiлуiнің нәтижесiнде теңiз Ластанған жағдайда қоршаған ортаға не басқа жеке немесе заңды тұлғаларға келтiрiлген залал үшiн жауапкершiлiкте болады.

      3. Сақтық аймағының шектерiнде мұнай операцияларын жүзеге асыратын мердiгер теңiздiң ластануын болдырмау жөнiнде арнаулы бағдарламаларды әзiрлеуге және мұндай бағдарламаларды осы Заңның 30-2-бабында белгiленген тәртiппен бекiтуге мiндеттi. Мұндай бағдарламалар теңiз аясын қорғаудың тиiстi дәрежесiмен барлау және өндiру объектiлерiн жедел консервациялау бағдарламасын, су басқан аймақтан сақталған мұнайды, материалдарды, бұрғылау ерiтiндiлерiн және қоршаған ортаға, теңiз бен өзге шаруашылық қызметiн дұрыс пайдалануға зиян келтiруге қабiлеттi өзге де заттарды әкетудi, сондай-ақ теңiз Ластанған жағдайда суды бөгеу мен тазалау жөнiндегi бағдарламаларды қамтуы тиiс.

      4. Теңiз Ластанған жағдайда осы бапқа сәйкес мұнай операцияларын жүзеге асыратын мердiгер қолданған ластанудың алдын алу жөнiндегi шараларына қарамастан, мұндай мердiгер өзiнiң қолы жететiн барлық құралдармен теңiздiң ластануының зардаптарын жою не қауiптiлiгiн төмендету үшiн барлық мүмкiн шараларды қолдануға мiндеттi.

      Ескерту. 30-9-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , өзгерту енгізілді - 2004.12.01. N 2 (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз) Заңымен.

31-бап. Кен орнында бiрыңғай объект ретiнде барлау және өндiру

      1. Егер барлауды, өндiрудi немесе бiрлесiп барлау мен өндiрудi жүзеге асыратын мердiгер контракт аумағындағы кен орнының, сондай-ақ контракт аумағының шегiнен тысқары аумаққа iргелес орналасқандығын анықтаса, бұл мердiгер құзыреттi органға одан әрi барлау жүргiзу және өндiру үшiн табылған кен орнының мүмкiн болатын шекараларының шектерiнде контракт аумағын кеңейту мақсатында дереу өтiнiш жасауға мiндеттi.

      2. Келiсiм-шарттық аумақты өзгерту келiсiм-шартқа, оның iшiнде геологиялық және (немесе) тау-кендiк бөлуге, тиiстi өзгерiстер енгiзу арқылы жүзеге асырылады.

      3. Егер осы баптың 1-тармағында белгiленген кен орнының қандай да болсын бөлiгi басқа мердiгердiң контракт аумағының шегiнде болған жағдайда, осы мердiгерлер өздерiнiң таңдауы бойынша:

      1) осы кен орнында барлау жүргiзу және (немесе) өндiру құқығына ие тек бiр ғана мердiгер немесе бiр контрактiнiң негiзiнде iшiнара Құқыққа ие бiрнеше мердiгер қалатындай етiп жер қойнауын пайдалану Құқығын беру кезiнде белгiленген беру рәсiмдерiн сақтай отырып барлау жүргiзу және (немесе) өндiруге арналған өздерiнiң құқықтарын беруге;

      2) кен орнына, бiрыңғай тұтас нәрсе ретiнде, бiрлесiп барлау жүргiзу мен өндiру туралы шарт жасасуға, мұндай шарт туралы құзыреттi органмен алдын ала келiсуге мiндеттi.

      4. Мердiгерлер осы баптың 3-тармағын сақтамаған жағдайда, құзыреттi орган бiрыңғай объект ретiнде, кен орнында бiрлесiп барлау мен өндiру туралы мердiгерлердi шарт жасасуға сот тәртiбiмен мәжбүр етуге құқылы. Бiрлесiп барлау мен өндiру не өндiру туралы шартты жасау кезiнде бүкiл кен орны үшiн жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөнiндегi және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi органдармен мiндеттi түрде келiсуге жататын жұмыстардың бiрыңғай жұмыс және жылдық бағдарламаларын әзiрлейдi.

      5. Бiрлесiп барлау мен өндiрудi жүзеге асыратын мердiгерлер өздерiне контрактпен, сондай-ақ жұмыс және жылдық жұмыс бағдарламаларымен жүктелген мiндеттердi орындау бойынша ортақ жауапкершiлiкте болады.

      Ескерту. 31-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , өзгеріс енгізілді - 2004.12.01. N 2 (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз), 2005.10.14. N 79 Заңдарымен.

31-1-бап. Мұнай операцияларын жүргiзу және мұнай тасымалдау кезiндегi қауiпсiздiк талаптары

      1. Мұнай операцияларын жүргiзу және мұнай тасымалдау кезiнде қауiпсiздiк белгiленген нормаларды сақтау, адам өмiрi мен денсаулығын және қоршаған ортаны қорғауға бағытталған ұйымдастырушылық және техникалық iс-шаралар кешенiн орындау, жерүстi және жерасты құрылыстары мен жабдықтарын салу мен пайдаланудың қауiпсiз шарттарын жасау, сондай-ақ ықтимал аварияларды болғызбау арқылы қамтамасыз етiлуге тиiс. P081335

      2. Мұнай, сондай-ақ оның өмiрлiк циклiнiң процестерi техникалық реттеу объектiлерi болып табылады.

      3. Мұнай операцияларын жүргiзу және мұнай тасымалдау кезiнде мердiгер пайдаланатын жабдық және өзге де мүлiк техникалық регламенттерде белгiленген қауiпсiздiк талаптарына сәйкес келуге тиiс.

      4. Мұнайды төгу және құю режимi, сақтау және тасымалдау құралдарының конструкциясы және оларды пайдалану шарттары мұнайға және оның өмiрлiк циклiнiң процестерiне қатысты техникалық регламенттерде белгiленген өрт қауiпсiздiгi нормаларына сәйкес келуге тиiс.

      5. Мұнай өңдеу зауыттарына өңдеу үшiн жеткiзiлетiн мұнай осы Заңда және өзге де нормативтiк құқықтық актiлерде белгiленген қауiпсiздiк нормаларына сәйкес келуге тиiс.

      6. Мұнай тасымалдау әуе, темiржол , құбыр, теңiз, өзен және автомобиль көлiктерiнде қолданылатын ережелерге сәйкес жүзеге асырылуға және мұнайдың сақталуын қамтамасыз етуге тиiс.

      Ескерту. 31-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2006.12.29. N 209 Заңымен.

32-бап.

33-бап.

34-бап.

      Ескерту. 32, 33, 34-баптар алып тасталды - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 Заңымен.

35-бап. Қазақстан Республикасының мұнай сатып алу құқығы

      Қазақстан Республикасының мердiгерден әлемдiк нарық бағасынан аспайтын баға бойынша мұнай сатып алуға бiрiншi кезекте құқығы бар. Сатып алынатын мұнайдың шектi көлемi, баға белгiлеу тәртiбi мен төлем түрi мердiгермен жасалатын жеке келiсiмде ескерiледi.

      Ескерту. 35-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2007.01.12. N 226 Заңымен.

36-бап. Мұнайды уақытша алып қою және оның өтемi

      1. Соғыс, табиғи зiлзала жағдайында немесе төтенше жағдайлар туралы заңдарда көзделген өзге де реттерде Қазақстан Республикасының Үкiметi жер қойнауын пайдаланушыға тиесiлi мұнайдың бiр бөлiгiн немесе бәрiн меншiк құқығымен немесе шаруашылық жүргiзу құқығымен уақытша алып қою құқығына ие болады. Уақытша алып қою сондай төтенше жағдайлар кезiнде Қазақстан Республикасының мұқтажын қамтамасыз ету үшiн қажеттi мөлшерде жүзеге асырылады. Бұл ретте уақытша алып қою олардың меншiк нысаны мен қай мемлекетке жататындығына қарамастан барлық жер қойнауын пайдаланушылардан нақты өндiрiлген мұнай деңгейiне қарай бiрдей тепе-теңдiкте жүргiзiледi.

      2. Қазақстан Республикасы уақытша алынған мұнай үшiн шетелдiк жер қойнауын пайдаланушыға еркiн айналыстағы валютамен, ал ұлттық жер қойнауын пайдаланушыға ұлттық валютамен уақытша алып қойған күнi қолданылған әлемдiк нарықтық баға бойынша заттай немесе оның құнын төлеу арқылы өтеуге кепiлдiк бередi.

6-1-тарау. Теңiзде және iшкi су қоймаларында мұнай
операцияларын жүргiзу

      Ескерту. 6-1-тараумен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 Заңымен.

36-1-бап. Теңiзде және iшкi су қоймаларында мұнай операцияларын жүргiзудiң жалпы шарттары

      1. Теңiзде мұнай операцияларын жүзеге асыратын мердiгер осы операцияларды әдетте теңiздiң нақты учаскесiнде жүзеге асырылатын теңiз кеме қатынасына, балық аулауға және өзге де заңды қызметке кедергi және зиян келтiрмейтiндей етiп жүзеге асыруға тиiс. Бұл ретте теңiздi осындай заңды түрде пайдалануды жүзеге асыратын мердiгерлер өз кезегiнде теңiз қорғаныш аймағының немесе қауiпсiздiк аймағының режимiн сақтауға тиiс.

      2. Теңiзде мұнай операцияларын жүзеге асыратын мердiгерлер теңiзде қоршаған ортаны қорғаудың ең таңдаулы практикасын басшылыққа алуға мiндеттi.

      3. Теңiзде мұнай операцияларын жүзеге асыратын мердiгер теңiзде жүргiзiлген мұнай операцияларының нәтижесiнде пайда болған теңiздiң ластануы жағдайында қоршаған ортаға және жеке немесе заңды тұлғаларға келтірілген зиян мен залал үшiн, мұндай тұлғаның кiнәсінің болу-болмауына қарамастан, жауапкершiлiкте болады.

      4. Теңiзде мұнай операцияларын жүзеге асыратын мердiгер теңiздiң ластануын болдырмау жөнiндегi арнаулы бағдарламаларды әзiрлеуге және мұндай бағдарламаларды осы Заңның 30-2-бабында белгiленген тәртiппен бекiтуге мiндеттi. Мұндай бағдарламаларда жүргiзілетiн мұнай операцияларына iшкi бақылау, қызметкерлердi оқыту, скважиналарды бақылауға алу жөнiндегi iс-шаралар, авариялық және өзге де қауiптi жағдайлар пайда болған және теңiз Ластанған жағдайда қажеттi жабдықтармен және материалдармен қамтамасыз етудi не сондай-ақ теңiзде аварияларды және олардың зардаптарын жоюға маманданған өзге де ұйымдарды тартуды қамтуға тиiс.

      5. Теңiз Ластанған жағдайда теңiзде мұнай операцияларын жүзеге асыратын мердiгер авариялар мен өзге де қауiптi жағдайларды болдырмау жөнiндегi арнаулы бағдарламаларға сәйкес қолданған алдын алу шараларына қарамастан, мұндай мердiгер бұл үшiн өзiнiң қолы жететiн барлық құралдармен теңiздiң ластануын жою не оның деңгейiн төмендету үшiн барлық мүмкiн болатын шараларды қолдануға мiндеттi.

      6. Теңiзде мұнай операцияларын жүзеге асыратын мердiгер өзiнiң есебiнен мұндай тұлғаның меншiгiндегi не пайдалануындағы теңiз құрылыстарына инспекциялар жүргiзу үшiн мемлекеттiк органдардың өкiлдерiн, мұндай мемлекеттiк органдардың өкiлдерi Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес осы инспекцияларды жүргiзуге өкiлеттi болған жағдайда тасымалдауды ұйымдастыруға мiндеттi. Теңiз құрылыстарында мемлекеттiк органдар өкiлдерiнiң инспекцияларын жүргiзу Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейтiн тәртiппен жүзеге асырылады және ол теңiзде мұнай операцияларын жүзеге асыратын мердiгердiң қалыпты қызметiне кедергi келтiрмеуге тиiс.

      7. Теңiзде мұнай операцияларын жүзеге асыратын мердiгердiң мемлекеттiк органның жазбаша рұқсатын алмай теңiз құрылысын салуды немесе орналастыруды бастауға құқығы жоқ. Рұқсатты алу үшiн мұндай мердiгер мемлекеттiк органға теңiз құрылысының жоспарланған орналастырылуына не құрылысының басталуына дейiн өтiнiш жасауға мiндеттi. Өтiнiште жоспарланған теңiз құрылысының не осындай теңiз құрылысын салу жөнiндегi жүргiзiлетiн жұмыстардың сипаты, мерзiмi мен орналасқан жерi болуы тиiс. мемлекеттiк орган теңiзде мұнай операцияларын жүзеге асыратын мердiгердiң өтiнiшiн қарауға және өтiнiш берген сәттен бастап 30 күннен кешiктiрмей тиiстi шешiм қабылдауға мiндеттi.

      7-1. Теңiздегi жер қойнауын мемлекеттiк геологиялық зерттеу үшiн жұмыстар орындауды және (немесе) қызметтер көрсетудi жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғаларға осы бапта белгiленген нормалар қолданылады.

      8. Iшкi су қоймаларындағы мұнай операцияларына теңiздегi мұнай операциялары үшiн белгiленген осы Заңның ережелерi қолданылады.

      Ескерту. 36-1-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.01. N 2 Заңымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз).

36-2-бап. Теңiзде барлау жүргiзу мен өндiру шарттары

      1. Теңiзде барлауды жүзеге асыратын мердiгер iздестiру және барлау скважиналарын бұрғылауға контракт аумағының барлық қажеттi геофизикалық және сейсмологиялық зерттеулер жүргiзiлген жағдайда ғана құқылы.

      2. Мердiгердiң iздестiру, барлау, пайдалану скважиналарын немесе өзге де скважинаны бұрғылауды, бұрын бұрғыланған скважина бақылаудан алынған кезiнде, мұндай скважинаны бақылауға алуға өзге әдiстердi қолдану мүмкiн емес не қалыптасқан мән-жайларда тиiмсiз болып табылатын қысымды шығарып тастауға арналған тығындау скважинасын бұрғылауды қоспағанда, құзыреттi органның жазбаша рұқсаты болмай бастауға құқығы жоқ. Бұл ретте мердiгер құзыреттi органға мұндай тығындау скважинасын бұрғылаудың басталуы туралы осындай тығындау скважинасын бұрғылау туралы шешiм қабылдауға әсер еткен нақты мән-жайлар мен себептердi көрсете отырып қисынды мерзiмде жазбаша хабарлауға мiндеттi.

      3. Құзыреттi орган скважинаны бұрғылауға мердiгерде не оның тартқан қосалқы мердiгерiнде бұрғылау жұмыстарын жүргiзуге арналған тиiстi лицензия болған кезде, мердiгерге жылдық жұмыс бағдарламасы және авариялар мен өзге де қауiптi жағдайларды болдырмау жөнiндегi арнаулы бағдарлама жүктелген жұмыстарды орындау фактiсiн белгiлейтiн теңiз құрылысы жөнiндегi тиiстi инспекцияның қорытындысы болғанда, мердiгердiң осы скважинаны бұрғылауы кезiнде пайда болатын тәуекелдi мiндеттi сақтандыру жөнiндегi мiндеттемелердi сақтау фактiсi, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлетті органның мұндай ұңғыманы бұрғылаудың жобасы бойынша мемлекеттiк экологиялық сараптамасының оң қорытындысы болғанда және мемлекеттiк орган берген теңiз құрылысын салуға не орналастыруға рұқсаты болған кезiнде рұқсат бередi. Өтiнiшке мұндай өтiнiште көрсетiлген фактiлердi растайтын тиiстi құжаттар қоса тiркелуге тиiс.

      4. Құзыреттi органның жазбаша рұқсаты болмаса iшкi қабаттық қысымды ұстап тұру үшiн iлеспе және табиғи газды айдауға тыйым салынады. Құзыреттi орган мұндай рұқсатты iшкi қабаттық қысымды ұстаудың өзге де әдiстерi тиiмсiз болған жағдайда және мұндай айдау қоршаған орта мен адам өмiрi үшiн қауiпсiздiктiң жеткiлiктi деңгейiн иеленсе, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi органның мұндай айдауды сипаттайтын жоба бойынша берген мемлекеттік экологиялық сараптамасының оң қорытындысы болған кезде беруге құқылы.

      5. Теңiзде барлау мен өндiрудi жүзеге асыратын мердiгердiң теңiз құрылысында, не 30 минуттық қол жетерлiк шектерiнде теңiздi тазалау жөнiндегi жұмыстар Жүргiзу үшiн қажеттi мөлшердегi тиiстi жабдығы, материалдары мен заттары болуға мiндеттi. Материалдарға, заттарға, олардың санына және оларға қол жетiмдiлiгiне нормативтер мен талаптарды өздерiнiң құзыретiне сәйкес мемлекеттiк органдар белгiлейдi.

      6. Теңiздегі авариялық және өзге де қауiптi жағдайларды болдырмаудың осы Заңға сәйкес бекiтiлетiн бағдарламалары барлау жүргiзу мен өндiру кезiнде теңiздiң ластануы салдарынан теңiздi дереу оқшаулау және тазалау жөнiндегi шараларды қамтуға тиiс.

      Ескерту. 36-2-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.01. N 2 (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз), 2005.10.14. N 79 Заңдарымен.

36-3-бап. Теңiзде мұнайгаз құбырларын салу және пайдалану

      1. Теңiзде мұнайгаз құбырларын салуды және оны пайдалануды жүзеге асыратын мердiгер мұнайгаз құбырларының құрылысын, монтажын немесе оны төсеу жөнiндегi жұмысты мемлекеттiк органның жазбаша рұқсаты болмай бастауға құқығы жоқ. Мұндай рұқсат осы Заңның 36-1-бабының 7-тармағымен белгiленген жалпы тәртiпте берiледi.

      2. Теңiзде мұнайгаз құбырларын салуды және пайдалануды жүзеге асыратын мердiгердiң табиғи монополиялар салаларындағы және реттелетін нарықтардағы басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органның лицензиясы болмай бастауға құқығы жоқ. Табиғи монополиялар салаларындағы және реттелетін нарықтардағы басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган лицензия беру туралы шешiмдi осы тұлғаның өтiнiшiнiң негiзiнде өтiнiш берiлген кезден бастап 30 күннен кешiктiрмей мұнайгаз құбыры жөнiндегi тиiстi инспекцияның қорытындысы болған, осы мердiгердің тәуекелдi мiндеттi сақтандыру жөнiндегi мiндетiн сақтау фактiсi, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi органмен келiсiлген мұнай-газ құбырында авариялар мен өзге де қауiптi жағдайларды болдырмау жөнiндегi бағдарламасы болған жағдайда қабылдайды.

      3. Теңiзде мұнай-газ құбырларын салу және пайдалану кезiнде адамның өмiрi мен денсаулығы және қоршаған орта үшiн жүргiзiлетiн операциялардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жөнiндегi талаптар мен нормалардың сақталуы қамтамасыз етiлуге тиiс.

      Ескерту. 36-3-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.01 N 2 (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз), 2005.10.14 N 79 , 2006.12.29 N 209 , 2007.01.12 N 222 (ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2007.07.27 N 316 (ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2008.12.29 N 116-IV (2009 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

36-4-бап. Теңiзде мұнай сақтау қоймалары мен резервуарларын Салу және оны пайдалану

      1. Теңiзде мұнай сақтау қоймалары мен резервуарларын салуға және оны пайдалануға тыйым салынды.

      2. Мұнайды уақытша сақтауды (20 күннен аспайтын) қоспағанда, мұндай мұнайды танкерлермен теңiз құрылыстарынан тiкелей тасымалдау кезiнде теңiз құрылыстарында мұнайды сақтау мен қоймада ұстауға тыйым салынады.

36-5-бап. Жасанды аралдар, бөгеттер, құрылыстар мен қондырғылар

      1. Қазақстан Республикасының Yкiметi теңiзде мұнай операцияларын жүргiзуге, ғылыми зерттеулер мен басқа да мақсаттарға арналған жасанды аралдарды, бөгеттердi, құрылыстар мен қондырғыларды қоршаған орта мен биоресурстардың қорғалуы мен сақталуы жағдайында салуға, пайдалануға және iске қосуға рұқсат беру мен реттеуде ерекше құқыққа ие.

      2. Мұндай жасанды аралдардың, бөгеттердiң, құрылыстар мен қондырғылардың төңiрегiне қауiпсiздiк аймақтары орнатылады, олар оның сыртқы шегiнiң әрбiр нүктесiнен бастап 500 метр арақашықтыққа созылып жатады. Аралдар, бөгеттер, құрылыстар мен қондырғылар, сондай-ақ оларды қоршаған қауiпсiздiк аймақтары халықаралық кеме қатынасы мен балық шаруашылығы үшiн елеулi мәнi бар әдеттегi теңiз жолдарына кедергi болмайтын жерлерде орналасады.

      3. Жасанды аралдарды, бөгеттердi, құрылыстар мен қондырғыларды ұстау мен пайдалануға жауапты ұйымдар олардың күзетiлуiн, сондай-ақ олардың орналасқан жерi туралы Ескерту бойынша тиiстi құралдардың болуын қамтамасыз етуге тиiс.

      4. Жасанды аралдар, бөгеттер, құрылыстар мен қондырғылар, егер олар шаруашылық немесе өзге мақсаттарға пайдаланылмайтын болса, адамдардың қауiпсiздiгiне қатер, кеме қатынасына немесе балық шаруашылығына кедергi келтiрмейтiндей дәрежеге дейiн бөлшектелуге тиiс.

      5. Жасанды аралдарды, бөгеттердi, құрылыстар мен қондырғыларды жасау, пайдалану және iске қосу Қазақстан Республикасының Yкiметi бекiтетiн мұнай операцияларын жүргiзу кезiнде жасанды аралдарды, бөгеттердi, құрылыстар мен қондырғыларды монтаждауға, пайдалану мен iске қосуға рұқсат берудiң тәртiбi мен шарттары туралы ережеге сәйкес жүргiзiледi.

36-6-бап. Теңiзде мұнай операцияларын жүргiзу кезiнде қалдықтарды теңiзге тастау мен көму

      1. Теңiзде мұнай операцияларын жүргiзу кезiнде қалдықтарды теңiзге тастауға және теңiз түбiне көмуге тыйым салынады.

      2. Теңiзге техникалық суларды ағызу мемлекеттiк бақылаушы органдардың рұқсатымен және бақылауымен ғана оларды белгiленген нормативтерге дейiн тазалау жағдайында жүзеге асырылады.

      Ескерту. 36-6-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.01. N 2 Заңымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз).

36-7-бап. Теңiз ғылыми зерттеулерi

      1. Теңiз ғылыми зерттеулерi Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң рұқсатымен ғана жүргiзiледi. Теңiз ғылыми зерттеулерiн жүргiзудiң тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтедi .

      2. Теңiз ғылыми зерттеулерiн қазақстандық та, сондай-ақ шетелдiк те заңды және жеке тұлғалар, шетелдiк мемлекеттiк және құзыреттi халықаралық ұйымдар жүзеге асыра алады.

      3. Теңiз ғылыми зерттеулерiн жүргiзу кезiнде мынадай принциптер сақталуы тиiс:

      1) теңiз ғылыми зерттеулерi теңiздi заңды түрде пайдалануды жүзеге асыратын басқа тұлғаларға өзiн-өзi ақтамайтын кедергiлер жасамауы тиiс;

      2) теңiз ғылыми зерттеулерi табиғат қорғау шараларын сақтай отырып ғылыми әдiстермен және құралдармен тиісті түрде жүргiзіледі;

      3) теңiз ғылыми зерттеулерi процесiнде жиналған барлық деректер олар өңделген және талданған соң Қазақстан Республикасына берiлуге және Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң алдын ала рұқсатынсыз еркiн таратылмауға және жарияланбауға тиiс.

37-бап. Мұнай операцияларының жүргiзiлуiне мемлекеттiк бақылау

      Мұнай операцияларының жүргiзiлуiне мемлекеттiк бақылауды Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес мемлекеттiк органдар (өздерiнiң құзыры шегiнде) жүзеге асырады. Бұл органдардың тексеру жүргiзетiн қызметкерлерi коммерциялық құпияны сақтауды қамтамасыз етуге мiндеттi.

38-бап. Мұнай өндiрудi бақылау

      Егер мердiгер өндiрудi негiзсiз бастамай отырса немесе кен орнының геологиялық мүмкiндiгiн ескере отырып мұнайды жеткiлiксiз деңгейде өндiретiн болса, құзыреттi орган жазбаша хабарлар ету арқылы мердiгерге белгiлi бiр мерзiмде кен орындарын игерудiң Оңтайлы тәжiрибесiмен негiзделген мөлшерде өндiрудi қамтамасыз ететiн шаралар қолдану қажеттiгiн атап көрсетуi мүмкiн. Хабарлама белгiленген мерзiмде орындалмаған ретте құзыреттi орган осы Заңның 27-бабына сәйкес контрактiнi бұзуға құқылы.

      Ескерту. 38-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , 2004.12.01. N 2 Заңымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз).

39-бап. Өндiрiлген мұнайды өлшеу

      1. Контрактi аумағында өндiрiлген мұнайды өлшеу мен салмақтауды Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiткен әдiске сәйкес мердiгер жүргiзедi.

      2. Мердiгер белгiленген тәртiппен уақыттың белгiлi бiр кезеңi сайын Құзырлы орган өкiлiнiң қатысуымен мұнайды салмақтау мен өлшеу үшiн пайдаланылатын жабдықтар мен аспаптарды жүйелi түрде сынақтан өткiзiп отырады.

      3. Егер сынаған немесе тексерiп қараған кезде жабдықтар немесе аспаптар ақаулы болып шығып, оның бұзылу мерзiмiн анықтау мүмкiн болмаған жағдайда, ақаулық мерзiмi бұрынғы өлшеген кезден бастап ақау анықталған күнге дейiнгi уақыттың жартысы ретiнде белгiленедi.

7-тарау. Мердiгердiң құқықтары мен мiндеттерi

40-бап. Мердiгердiң құқықтары

      Мердiгер:

      1) егер мұның өзi контрактiде көзделсе, контрактi аумағында мұнай операцияларын айрықша негiзде жүргiзу;

      2) контрактi аумағында жұмыстардың қалыпты жүргiзiлуiн жүзеге асыруға қажеттi өндiрiстiк және әлеуметтiк сала объектiлерiн салуға, сондай-ақ контрактi аумағында да, сол сияқты одан тысқары жерлерде де иелерiмен уағдаластық бойынша жалпы пайдаланымдағы объектiлер мен коммуникацияларды пайдалану;

      3) мұнай операцияларын жүргiзуге байланысты жұмыстардың жекелеген түрлерiн орындау үшiн көбiне Қазақстан Республикасы ұйымдары арасынан қосалқы мердiгерлердi тарту;

      4) осы Заңның 35 және 36-баптарында көзделген жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Республикасында да, сондай-ақ одан тысқары жерлерде де мұнайдың (өнiмдердiң) және ілеспе құрамдардың үлесiне, соның iшiнде жекелеген скважиналарды жүргiзу және сынақпен пайдалануға беру кезiнде алынған өзiне тиесiлi үлесiне иелiк ету;

      5) контрактiнiң қолданылу мерзiмiн осы Заңның 26-бабында белгiленген мерзiмдерден әрi ұзарту туралы келiссөздердi бiрiншi кезекте жүзеге асыру;

      6) өз құқықтарының бәрiнен немесе бiр бөлiгiнен бас тартуға және контрактiде белгiленген шарттармен контрактi аумағында да, сол сияқты республикада да өз қызметiн тоқтату құқығына ие болады.

      Ескерту. 40-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , 2004.12.01. N 2 (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз) Заңдарымен.

41-бап. Мердiгердiң мiндеттерi

      Контрактiнi жүзеге асыру барысында мердiгер:

      1) халықаралық iс-тәжiрибеде қабылданған стандарттарға негiзделген мұнай операцияларын жүргiзудiң неғұрлым тиiмдi әдiстерi мен технологияларын таңдап алуға;

      2) контрактi аумағын контрактiде көзделген мақсаттарға ғана пайдалануға;

      3) мұнай операцияларын Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүргiзуге және мұнайдың өмiрлiк циклi процестерiнiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететiн талаптарды сақтауға;

      4) басқа мердігерлердің контрактi аумағында еркiн жүруiне, жалпы пайдаланудағы объектiлер мен коммуникацияларды пайдалануына немесе, егер бұл қауiпсiздiктiң ерекше жағдайларына байланысты болмаса және мұндай қызмет мұнай операцияларын жүргiзуге бөгет жасамаса, жұмыстың кез келген түрiн, соның iшiнде мұнайды қоспағанда, басқа табиғи ресурстарды барлауына, игеруi мен өндiруiне кедергi келтiрмеуге;

      5) қызметкерлер мен халықтың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететiн мұнай операцияларын жүргiзуге арналып белгiленген тәртiппен бекiтiлген технологиялық схемалар мен жобаларды ұстануға;

      6) Қазақстан Республикасында өндiрiлген жабдықтарды, материалдарды және дайын өнiмдi, олар техникалық регламенттерге сәйкес келген жағдайда, мiндеттi түрде пайдалануға;

      7) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген талаптар сақталған жағдайда, мұнай операцияларын жүргiзу кезiнде жұмыстарды орындау және қызметтер көрсету үшiн әуе, темiр жол, су және басқа да көлiк түрлерiн пайдалануды қоса алғанда, қазақстандық ұйымдарды мiндеттi түрде тартуға;

      8) келiсiм-шартта айқындалған көлемде келiсiм-шарт бойынша тартылған қазақстандық қызметкерлердi даярлау және қайта даярлау бойынша оқытуды қаржыландыруды жүзеге асыруға;

      9) құзыреттi органға жұмыс бағдарламасын iске асыру туралы ақпаратты бepугe;

      10) өздерiнiң қызмет мiндеттерiн орындаған кезде Қазақстан Республикасының бақылау органдарына қажеттi құжаттарды, ақпаратты кедергiсiз беруге және жұмыс орындарына жiберуге;

      11) егер мұнай операцияларының мазмұны туралы ақпарат беру қажеттiгi туған жағдайда, егер контрактiде өзгеше белгiленбесе, бұл ақпаратты тараптардың жалпы келiсiмiмен ғана үшiншi бiр адамға беруге;

      12) контрактi аумағындағы қызметтiң нәтижесi бойынша геологиялық және геофизикалық ақпаратты жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөнiндегi уәкiлетті органға түсiруге;

      13) салықтар мен өзге мiндеттi төлемдердi дер кезiнде төлеп тұруға;

      14) контрактiге сәйкес әлеуметтiк инфрақұрылымды дамытуға қатысуға;

      15) мәдени-тарихи маңызы бар объектiлер сақтауға;

      16) өзiнiң шаруашылық қызметiнiң ұзақ мерзiмдi экологиялық және экономикалық түйiндерiне болжам жасауға;

      17) мұнай операцияларын жүргiзу салдарынан бұзылған жер учаскелерi мен басқа да табиғи объектiлердi өз есебiнен Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес одан әрi пайдалануға жарамды күйiне жеткiзiп, қалпына келтiруге мiндеттi.

      Ескерту. 41-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , 2004.12.01. N 2 Заңымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз), 2005.10.14. N 79 , 2006.12.29. N 209 Заңдарымен.

8-тарау. Арналы труба құбыры көлiгi

42-бап. Арналы труба құбырына меншiк құқығы

      1. Арналы труба құбыры бөлiнбейтiн технологиялық жүйе болып табылады және ол мемлекеттiк меншiкте де, сондай-ақ өзге меншiкте де болуы мүмкiн.

      2. Арналы труба құбырын басқаруды, егер контрактiде өзгеше көзделмесе, оны меншiктенушi жүзеге асырады.

43-бап. Арналы труба құбырын пайдалану

      1. Арналы труба құбыры объектiлерiн пайдалану Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiткен Арналы труба құбырын Техникалық пайдалану, оның қауiпсiздiгi мен қорғалуы туралы ережелерге сәйкес жүзеге асырылады.

      Барлық мемлекеттiк органдар, кәсiпорындар, жердi пайдаланушылар, лауазымды адамдар мен азаматтар Арналы труба құбыры иесiмен өзара iс-қимыл жасаған кезде аталған ережелер орындау үшiн мiндеттi болып табылады.

      2. Энергиямен жабдықтайтын кәсiпорындардың Арналы труба құбыры иесiмен келiспей энергия тұтынудың белгiленген лимиттерiн шектеу жөнiнде режимдiк шаралар жүргiзуiне тыйым салынады.

      3. Арналы труба құбырының иесi облыстық (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) атқарушы органдардың және басқа да мүдделi кәсiпорындар мен ұйымдардың келiсуi бойынша Арналы труба құбыры объектiлерiн қауiпсiз пайдалану шарттарын қамтамасыз ету, мүмкiн болатын аварияларды, төтенше жағдайларды және олардың зардаптарын жою жөнiндегi бiрлескен шараларды әзiрлейдi.

      4. Арналы труба құбырының иесi оны техникалық пайдалану, қауiпсiздiк және қорғау ережелерiн сақтауға жауапты болады.

      5. Арналы труба құбырының күзетiлетiн аймағында оның иесiмен келiспей жұмыс пен iс-қимылдың кез келген түрiн атқаруына тыйым салынады.

      6. Қауіпсiздiктi қамтамасыз ету үшiн құрылыс нормаларымен және ережелерiмен белгiленген ең жақын қашықтық шегiнде Арналы труба құбырына қатысы жоқ қандай да болсын объектiлердi салуға тыйым салынады.

      Ескерту. 43-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

44-бап. Арналы труба құбыры иесiнiң жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдармен және жүк жөнелтушiлермен өзара қарым-қатынасы

      1. Мұнайды айдау, сақтау мен бөлу процестерiне байланысты Арналы труба құбырының жедел өндiрiстiк қызметiне жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдардың араласуға құқығы жоқ.

      2. Арналы труба құбырының авариялық қызметiнiң қызметкерлерi, авариялық және арнайы техника басқа жұмыстарға тартыла алмайды.

      3. Арналы труба құбырының өткiзу қабiлетiнiң резервi болған жағдайда оның иесiнiң жүк жөнелтушiге мұнайды тасымалдаудан бас тартуға құқығы жоқ. Бұл ретте жүктi жөнелтушiлердiң бiркелкi тарифтер бойынша көлiк қызметiнiң көрсетiлуiне тең құқығы болады.

45-бап. Су асты труба құбырлары мен кабельдерiн орнату мен пайдалану

      Су асты труба құбырлары мен кабельдерiн орнату, тарту мен пайдалану мұнай айналымы саласындағы техникалық регламенттерге сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. 45-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2006.12.29. N 209 Заңымен.

9-тарау. Қоршаған ортаны қорғау, халықтың және
қызметкерлердiң қауiпсiздiгi

      Ескерту. Тақырыбына өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.01. N 2 Заңымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз).

46-бап. Табиғатты қорғау шараларының мәртебесi

      Табиғатты қорғау шараларын орындау және халық пен қызметкерлердiң денсаулығын сақтау қолданылып жүрген заңдарға сәйкес жүзеге асырылады әрi бүкiл мұнай операцияларын болжау (жоспарлау), жобалау және оларды жүргiзу жөнiндегi шаруашылық қызметiн жүзеге асыру үшiн мiндеттi шарт болып табылады.

47-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптама

      Теңiзде мұнай операцияларын жүргiзуге арналған келiсiм-шарт жасау үшiн қажеттi экологиялық негiздеме белгiленген қызметтiң қоршаған ортаға әсер етуiн (ҚОӘБ) мiндеттi түрде бағалай отырып нұсқалық негiзде орындалған, мұнай операцияларының экологиялық-экономикалық негiздемесiне мемлекеттiк экологиялық сараптама жасаудың оң қорытындысы болып табылады.

      Ескерту. 47-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2004.12.01. N 2 Заңымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз).

48-бап. Мониторинг

      Қоршаған ортаға келеңсiз әсердi жою мен оны азайту жөнiндегi шараларды қолдану және мұнай операцияларын экологиялық жағынан қауiпсiз жүргiзудi қамтамасыз ету мақсатында мұнай операциялары басталғанға дейiн және олардың бүкiл кезеңiнде жер қойнауын пайдаланушы табиғатта болып жатқан өзгерiстер мен жүргiзiлген шаруашылық қызметiнiң оған әсер ету сипаты туралы жедел кешендi ақпарат алу жүйесiн - мониторинг құруға тиiс.

      Ескерту. 48-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.01. N 2 Заңымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз).

49-бап. Теңiзде, ішкi су тоғандарында, төтенше экологиялық жағдайлар аймақтарында және табиғаттың ерекше қорғалатын объектiлерiнде мұнай операцияларын жүргiзу

      1. Теңiзде, ішкi су тоғандарында, төтенше экологиялық жағдайлар аймақтарында және табиғат пен мәдениеттiң ерекше қорғалатын объектiлерiнде мұнай операцияларын жүргiзу мүмкiндiгi туралы жалпы шешiмдi мемлекеттiк экологиялық сараптама қорытындысы негiзiнде Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Президентi қабылдайды.

      2. Теңiзде, ішкi су тоғандарында, төтенше экологиялық жағдайлар аймақтарында және табиғат пен мәдениеттiң ерекше қорғалатын объектiлерiнде мұнай операцияларын жүргiзу тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтедi .

      3. Кен орындарын пайдаланған кезде теңiздің қорықтық бөлiгiнде мұнай тасымалдау табиғат қорғау туралы заңдарда белгiленген талаптар сақталған жағдайда труба құбырлары арқылы жүзеге асырылады.

10-тарау. Коммерциялық шарттар

50-бап. Валюталық операциялар

      Мердiгер мен қосалқы мердiгердiң валюталық операцияларды жүзеге асыру тәртiбi Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленедi.

51-бап. Кедендік рәсім

      Кедендік рәсім кеден одағының және (немесе) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. 51-бап жаңа редакцияда - ҚР 2010.06.30 N 297-IV (2010.07.01 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

52-бап. Салықтар мен төлемдер

      Мұнай операцияларын жүргiзу кезiнде мердiгер Қазақстан Республикасы заңдарына сәйкес салықтар мен өзге де мiндеттi төлемдердi төлеушi болып табылады.

11-тарау. Құқықтық шарттар

53-бап. Келiсiм-шарт бойынша құқықтар мен мiндеттердi, акциялардың үлестерiн (пакеттерiн) беру

      1. Мердiгердiң келiсiм-шарт бойынша өзiнiң құқықтары мен мiндеттерінің барлығын немесе бiр бөлігін басқа жеке немесе заңды тұлғаға беруі, сондай-ақ мұнай операцияларын жүргiзуге арналған келiсiм-шарт бойынша мердігер болып табылатын заңды тұлғадағы қатысу үлесiн (акциялар пакетін) иелiктен айыруы құзыреттi органның жазбаша рұқсатымен ғана жүргiзiлуi мүмкін. Құзыреттi орган мердiгерге келiсiм-шарт бойынша құқықтар мен мiндеттердi беруге рұқсат беруден Қазақстан Республикасының Үкiметi белгілеген тәртiппен бас тартуға, сондай-ақ мердiгер болып табылатын тұлғаның жарғылық капиталдағы қатысу үлесiн (акциялар пакетiн) иелiктен айыруына Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген негiздер бойынша рұқсат бермеуге құқылы.

      Аффилиирленген тұлғалармен мәмілелерге қатысты да осы шарттың сақталуы мiндеттi.

      2. Осы баптың бiрiншi бөлiгiне сәйкес құқықтар мен мiндеттердi беруге байланысты жұмсалатын шығындар мердiгерге жүктеледi.

      3. Мердiгер контрактiге қандай болса да қатысуын сақтап отырған кезде ол және құқықтары мен мiндеттерi берiлетiн адам контрактi бойынша бiрдей жауапкершiлiкте болады.

      Ескерту. 53-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.01. N 2 (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз), 2005.10.14. N 79 Заңдарымен.

53-1-бап. Қолданылатын құқық

      1. Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асырылатын мұнай операцияларын жүргiзу жөнiндегi қатынастарға, сондай-ақ теңiздегi мұнай операцияларына тек қана Қазақстан Республикасының құқығы қолданылады.

      2. Құзыреттi органмен жасалатын контрактiлерде шетелдiк құқықты қолдану туралы шарт белгiленбейдi.

      3. Шекара маңындағы кен орындарында жүргiзiлетiн теңiздегi барлау және өндiру, бiрлесiп барлау және өндiру жөнiндегi мұнай операцияларын жүргiзу жөнiндегi қатынастарға, егер ол Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында тiкелей көзделген болса, Қазақстан Республикасына қарама-қарсы немесе шектес жатқан мемлекеттiң құқығы қолданылады.

      Ескерту. Жаңа 53-1-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , 2004.12.01. N 2 Заңдарымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз).

54-бап. Жер қойнауы туралы ақпаратқа меншiк құқығы

      Жер қойнауы туралы ақпаратты меншiктену құқығы Қазақстан Республикасының "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Заңына сәйкес белгiленедi.

      Ескерту. 54-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 Заңымен.

55-бап. Сақтандыру

      1. Мұнай операцияларын жүзеге асыратын мердiгерлер сақтандырудың міндетті түрлерін реттейтін заңнамалық актілерге сәйкес:

      1) қоршаған ортаға келтiрiлген залалдың зардаптарын жою жөнiндегi шығындарды қосқанда, қоршаған ортаның ластануына;

      2) үшiншi адамдар алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершiлiкке байланысты жауапкершiлiк тәуекелдiгiн сақтандыруға мiндеттi.

      2. Мердiгерлер Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қызметкерлердi өндiрiстегi бақытсыз жағдайлар мен кәсiби аурулардан сақтандыруға мiндеттi.

      3. Сақтандыру Қазақстан Республикасының сақтандыру заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

      3-1. Теңiзде барлау мен өндiрудi жүзеге асыратын мердiгерлер мүлiктiк тәуекел мен жауапкершiлiк тәуекелiн:

      1) скважинаны бақылауға алу жөнiндегi шығыстары;

      2) скважина бақылаудан шыққан жағдайда, қайта бұрғылау операциялары бойынша шығыстары;

      3) теңiздiң ластануы жағдайында тазалау және оқшаулау жөнiндегi шығыстары;

      4) теңiзде авариялық жағдайлар мен олардың зардаптарын жою бойынша мамандандырылған компанияларды тарту жөнiндегi шығыстары бойынша сақтандыру өтеуiн қамтамасыз ететiндей түрде сақтандыруға мiндеттi.

      Ескерту. 55-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1997.06.13. N 122 -I, 1999.08.11. N 467 (3-1 тармақ 2000 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енгізіледі), 2007.05.07. N 244 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

56-бап. Еңбектегi құқық қатынастары

      Мердiгерде жұмыс iстейтiн Қазақстан Республикасы азаматтарының еңбекке ақы төлеу шарттары, жұмыс iстеу мен тынығу режимi, әлеуметтiк қамсыздандырылуы мен әлеуметтiк сақтандырылуы Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасымен реттеледi.

      Ескерту. 56-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2007.05.15. N 253 Заңымен.

57-бап. Мердiгер құқықтарының кепiлдiктерi

      Мердiгерге оның құқықтары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қорғалатынына кепiлдiк берiледi. Мердiгердiң жағдайын нашарлататын заңдардың өзгертулерi мен толықтырулары, ондай өзгертулер мен толықтыруларға дейiн жасалған контрактiлерге қолданылмайды.

      Осы баппен белгiленген кепiлдiктер қорғаныс қабiлетiн қамтамасыз ету, ұлттық қауiпсiздiк саласындағы, экологиялық қауіпсiздiк, сондай-ақ денсаулық сақтау саласындағы Қазақстан Республикасы заңдарының өзгерiсiне қолданылмайды.

      Ескерту. 57-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 Заңымен.

58-бап. Дауларды шешу

      1. Келiсiм-шартты орындаумен, өзгертумен және тоқтатумен байланысты даулар келiссөздер жүргiзу арқылы не дауларды шешудiң келiсiм-шартта бұрын келiсiлген рәсiмдерiне сәйкес шешiледi.

      2. Егер келiсiм-шартты орындаумен, өзгертумен және тоқтатумен байланысты дауларды осы баптың 1-тармағына сәйкес шешу мүмкiн болмаса, онда тараптар дауды шешу үшiн:

      1) Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес сотқа;

      2) Қазақстан Республикасының инвестициялар туралы заң актiсiне сәйкес халықаралық төрелiкке бере алады.

      Ескерту. 58-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1999.08.11. N 467 , 2004.12.01. N 2 Заңдарымен (күшіне ену тәртібін 2 баптан қараңыз).

59-бап. Осы Заңды күшiне енгiзу тәртiбi

      Осы Заң 1995 жылғы 1 шiлдеден бастап күшiне енедi.

Қазақстан Республикасының


Президентi



О нефти

Закон Республики Казахстан от 28 июня 1995 г. N 2350. Утратил силу Законом Республики Казахстан от 24 июня 2010 года № 291-IV (вводится в действие с 05.07.2010).

      Сноска. Утратил силу Законом РК от 24.06.2010 № 291-IV (порядок введения в действие см. ст.130).

      ОГЛАВЛЕНИЕ

      Сноска. Форма акта и заголовок изложены в следующей редакции:
      "Закон Республики Казахстан "О нефти"; преамбула исключена; по всему тексту заменены слова - Законом РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2).

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

      В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

      1) аффилиированные лица - дочерние организации недропользователя и организации, обладающие пакетом акций или долей участия в уставном капитале организации, являющейся подрядчиком на проведение нефтяных операций в Республике Казахстан;

      2) разведка - любые операции, которые связаны с поиском и разведкой нефти и включают:

      геолого-геофизические исследования;

      структурное бурение;

      бурение поисковых и разведочных скважин, а также пробную эксплуатацию месторождения, находящегося в разведке;

      3) блок - участок недр, предназначенный для предоставления подрядчику для проведения нефтяных операций и обозначенный как блок на специально подготовленной карте блоков;

      4) береговая линия - линия берега водного объекта, образующаяся в результате максимального прилива (полной воды);

      5) прибрежные государства - прилегающие и противолежащие государства бассейнов Каспийского и Аральского морей (озер);

      6) уполномоченный орган по изучению и использованию недр - государственный орган, осуществляющий регулирование в области геологического изучения, рационального и комплексного использования недр;

      7) контракт - договор между подрядчиком и компетентным органом на проведение нефтяных операций;

      8) контрактная территория - территория, определяемая геологическим и (или) горным отводом, на которой подрядчик вправе проводить нефтяные операции, определенные контрактом;

      9) месторождение - одно или несколько естественных скоплений углеводородов в геологическом резервуаре любого типа;

      10) положительная практика разработки месторождений - общепринятая мировая практика проведения нефтяных операций, которая является рациональной, безопасной, эффективной и необходимой при проведении нефтяных операций;

      11) пробная эксплуатация месторождений - работы по уточнению имеющейся и получению дополнительной информации о геолого-физической характеристике пластов, условиях залегания углеводородов, продуктивности скважин, испытание новых или ранее известных технологий извлечения нефти и газа;

      12) коммерческое обнаружение - обнаружение на контрактной территории одного или нескольких месторождений, рентабельных для разработки;

      13) компетентный орган - государственный орган, определяемый Правительством Республики Казахстан и действующий от имени Республики Казахстан в осуществлении прав, связанных с государственным регулированием при проведении нефтяных операций, заключением и исполнением контрактов;

      14) магистральный трубопровод - инженерное сооружение, состоящее из линейной части и сопряженных с ним наземных объектов, коммуникаций, телеуправления и связи, предназначенное для транспортировки нефти от трубопровода подрядчика до мест перевалки на другой вид транспорта, переработки или потребления. К магистральному трубопроводу не относится трубопровод, работающий в режиме сборного коллектора;

      15) подрядчик - физическое или юридическое лицо, заключившее с компетентным органом контракт на проведение нефтяных операций;

      16) нефть - сырая нефть, газовый конденсат и природный газ, а также углеводороды, полученные после очистки сырой нефти, природного газа и обработки горючих сланцев или смолистых песков;

      17) нефтегазопроводы - трубопроводы, предназначенные для транспортировки нефти, в том числе магистральные трубопроводы, трубопроводы, работающие в режиме сборного коллектора, а также оборудование и механизмы по очистке, сепарации и сжижению веществ, транспортируемых через систему трубопроводов либо ее отдельных частей, системы контроля и изоляции, системы электрохимической защиты и иное оборудование, предназначенное для обслуживания таких трубопроводов;

      18) строительство и (или) эксплуатация нефтегазопроводов - любые работы (операции), проводимые в целях строительства, прокладки и эксплуатации нефтегазопроводов на суше, реках, озерах, морях и иных внутренних водоемах;

      19) попутные компоненты в нефти - полезные ископаемые и различного рода соединения, содержащиеся в нефти и пластовых водах, технологически требующие их извлечения;

      20) строительство и (или) эксплуатация подземных хранилищ и резервуаров нефти и газа - любые работы, связанные со строительством и (или) эксплуатацией подземных нефтяных и газовых хранилищ и резервуаров;

      21) нефтяные операции - работы по разведке, добыче, строительству и (или) эксплуатации подземных хранилищ и резервуаров нефти, проводимые на суше, в пределах рек, озер и иных внутренних водоемов, а также нефтяные операции на море;

      22) национальная компания по проведению нефтяных операций (далее - национальная компания) - созданное по решению Правительства акционерное общество, единственным акционером которого является национальный управляющий холдинг, осуществляющее нефтяные операции на условиях, установленных настоящим Законом;

      23) оператор - создаваемое или определяемое в соответствии с законодательством Республики Казахстан подрядчиками по письменному уведомлению компетентного органа юридическое лицо, осуществляющее оперативное управление деятельностью и учетно-отчетные операции, связанные с исполнением контракта, за действия которого подрядчик несет имущественную ответственность перед государством;

      24) добыча - любые операции, которые связаны с извлечением нефти на поверхность и включают в том числе:

      строительство и эксплуатацию подземного и наземного промышленного оборудования и сооружений, в том числе от трубопровода подрядчика для транспортировки нефти от места добычи до места перевалки в магистральный трубопровод и (или) на другой вид транспорта; P081335

      извлечение нефти на поверхность, организацию и поддержание рабочего процесса в эксплуатационных скважинах;

      обработку и очистку нефти от механических примесей и пластовой воды;

      извлечение попутных компонентов из нефти, а также утилизацию природного и попутного газа;

      утилизацию бурового шлама в подземные пласты;

      25) предохранительная зона - зона, простирающаяся от береговой линии моря на пять километров в сторону суши на территории Республики Казахстан;

      26) стратегический партнер - казахстанское или иностранное юридическое лицо (их объединения), выбранное или определенное национальной компанией по согласованию с компетентным органом на основании критериев, предусмотренных Законом Республики Казахстан "О недрах и недропользовании", для выбора подрядчика по реализации проектов по контрактам, заключенным по итогам прямых переговоров между национальной компанией и компетентным органом, или в соответствии с международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан;

      27) природный газ - углеводороды, которые находятся в газообразной фазе при нормальных атмосферных температуре и давлении, включая жирный газ, сухой газ, попутный газ, остающийся после экстракции или сепарации жидких углеводородов от жирного газа, и неуглеводородный газ, добытый вместе с жидкими или газообразными углеводородами;

      28) утилизация природного и попутного газа - обеспечение на месторождении промыслового сбора природного и попутного газа в целях его использования для технологических нужд и (или) его подготовки до товарного продукта;

      29) море - поверхность и толща воды, а также дно Каспийского и Аральского морей в пределах казахстанской части Каспийского и Аральского морей (озер);

      30) наилучшая практика по охране окружающей среды на море - общепринятая международная практика проведения нефтяных операций на море, создающая максимально низкий уровень загрязнения моря либо полностью исключающая загрязнение моря;

      31) нефтяные операции на море - разведка, добыча, осуществляемые на море;

      32) загрязнение моря - поступление в морскую среду материалов, веществ, энергии, шума, вибраций, а также образование различных типов излучений и полей, наносящих или способных нанести вред здоровью человека, биологическим ресурсам моря и морской экосистеме либо создающих помехи, либо приносящих или способных принести ущерб или убытки физическим и юридическим лицам, осуществляющим деятельность в море или на его побережье;

      33) морские научные исследования - научно-исследовательские работы, связанные с проведением нефтяных операций на море и изучением их последствий;

      34) морские охранные зоны или зоны безопасности - зоны, определяемые Правительством Республики Казахстан, устанавливаемые вокруг морских сооружений в целях обеспечения безопасности человека, биологических ресурсов моря, окружающей среды, а также судоходства, рыболовства и другой деятельности, физических и юридических лиц на море в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      35) морские сооружения - искусственно созданные сооружения, находящиеся в море, включая искусственные острова, дамбы, установки, не подвижное и плавучее оборудование для проведения нефтяных операций на море;

      36) приграничное месторождение - месторождение, расположенное в пределах территории Республики Казахстан или моря, часть которого также расположена на территории или на море, находящихся в юрисдикции другого смежного или противолежащего государства;

      37) сырая нефть - любые углеводороды вне зависимости от их удельного веса, извлекаемые из недр в жидком состоянии при нормальных атмосферных температуре и давлении, включая жидкие углеводороды, известные под названием дистиллята или конденсата, образованные из природного газа путем естественной конденсации;

      38) внутренние водоемы - озера, искусственные водохранилища и другие поверхностные водные объекты.

      Сноска. Статья 1 в редакции Закона РК от 01.12.2004 N 2 (порядок введения в действие см. статью 2); с изменениями, внесенными законами РК от 14.10.2005 N 79 ; от 07.07.2006 N 178 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 29.12.2006 N 209 (порядок введения в действие см. статью 2 ); от 12.01.2007 N 226 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 13.02.2009 N 135-IV (порядок введения в действие см. ст. 3 ).

Статья 2. Сфера применения Закона

      1. Настоящий Закон регулирует отношения, возникающие при проведении нефтяных операций на территории, находящейся под юрисдикцией Республики Казахстан, в том числе на море и во внутренних водоемах, а также устанавливает общие требования безопасности в области технического регулирования (далее - безопасность) к нефти и процессам ее жизненного цикла для жизни и здоровья человека и окружающей среды.

      2. Настоящий Закон действует в сочетании с Законом Республики Казахстан "О недрах и недропользовании" и другими законодательными актами Республики Казахстан .

      3. В случае противоречия между настоящим Законом и другими законодательными актами Республики Казахстан в части регулирования нефтяных операций применяются нормы настоящего Закона.

      4. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

      5. Лицензии, выданные, и контракты, заключенные до введения в действие настоящего Закона, а также все связанные с ними акты государственных органов Республики Казахстан сохраняют свое действие.

      5-1. К отношениям по проведению нефтяных операций применяются принципы законодательства о недрах и недропользовании, а также термины и определения, установленные Законом Республики Казахстан "О недрах и недропользовании".

      Сноска. В статью 2 внесены изменения - Законами РК от 11 августа 1999 г. N 467 ; от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2); от 29 декабря 2006 г. N 209 (порядок введения в действие см. статью 2 ).

Статья 3. Право собственности на нефть

      1. Вся нефть в естественном залегании в недрах Республики Казахстан является исключительной собственностью Республики Казахстан.

      2. Собственник нефти, поднятой на поверхность, определяется контрактом.

      Право распоряжения нефтью, поднятой на поверхность, принадлежит собственнику, если иное не предусмотрено контрактом.

      3. Нефть, возвращенная в недра для хранения, рассматривается как нефть, поднятая на поверхность, и ее собственник определяется контрактом.

Статья 4. Гласность проведения нефтяных операций

      Предоставление информации, касающейся проведения нефтяных операций и условий контракта, производится в соответствии с Законом Республики Казахстан "О недрах и недропользовании". <*>

      Сноска. Статья 4 - в редакции Закона РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2).

Глава 2. Компетенция органов государственного управления в
области проведения нефтяных операций

Статья 5. Компетенция Правительства Республики Казахстан

      Правительство Республики Казахстан:

      1) разрабатывает стратегию использования, темпов воспроизводства и дальнейшего расширения ресурсов нефти;

      2) устанавливает правила пользования недрами и их охраны , единые правила разработки нефтяных и газовых месторождений;

      3) контролирует составление республиканских балансов запасов нефти, организует государственный учет изученности недр (блоков);

      4) обеспечивает формирование стратегических запасов нефти и учет их размещения на территории республики;

      5) вводит ограничения на пользование недрами на отдельных участках, а также консервацию месторождений в целях обеспечения национальной безопасности, сохранности окружающей среды, безопасности населения и интересов будущих поколений;

      6) определяет ценовую политику;

      6-1) регулирует экспорт нефти, в том числе путем утверждения (изменения) ставок акцизов, таможенных, защитных, антидемпинговых и компенсационных пошлин, квот на экспорт нефти;

      6-2) устанавливает количественные ограничения (квоты) на транспортировку нефти различными видами транспорта;

      6-3) определяет порядок ведения единой базы данных добычи и оборота нефти;

      6-4) организует систему контроля за соблюдением требований безопасности к технологическому процессу добычи, хранения и оборота нефти;

      6-5) утверждает порядок определения фактического местоположения береговой линии;

      7) (исключен)
      8) (исключен)

      9) осуществляет иные полномочия в области нефтяных операций, предоставленные ему законодательными актами Республики Казахстан.

      9-1) (исключен)

      10) утверждает перечень блоков, подлежащих выставлению на конкурс, в том числе с долевым участием национальной компании;

      11) устанавливает правила приобретения товаров, работ и услуг при проведении нефтяных операций;

      12) устанавливает порядок выдачи разрешений или отказа на передачу прав и обязанностей подрядчика по контракту на проведение нефтяных операций;

      13) утверждает технические регламенты к нефти и процессам ее жизненного цикла.

      Сноска. В статью 5 внесены изменения - Законами РК от 11 августа 1999 г. N 467 ; от 7 апреля 2003 г. N 403 (вводится в действие с 1 июля 2003 г.); от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2); от 14 октября 2005 г. N 79 ; от 29 декабря 2006 г. N 209 (порядок введения в действие см. статью 2 ).

Статья 6. Функции компетентного органа

      1. В функции компетентного органа входят:

      1) ведение переговоров с подрядчиком об условиях контракта и подготовка совместно с подрядчиком проекта контракта;

      1-1) предоставление права на проведение нефтяных операций на основе прямых переговоров;

      2) организация проведения экспертизы проектов контрактных документов;

      3) подписание контракта и его регистрация;

      3-1) представление интересов Республики Казахстан в контрактах в соответствии с полномочиями, установленными законодательством Республики Казахстан;

      4) (исключен)
      5) (исключен)

      6) представление ежегодного отчета Правительству о ходе выполнения контракта;

      6-1) подготовка предложений в Правительство Республики Казахстан по перечню блоков, выставляемых на конкурс, в том числе с долевым участием национальной компании;

      7) по поручению Правительства Республики Казахстан ведение переговоров и заключение соглашений с соответствующими органами других государств, обеспечивающих возможность исполнения контракта, строительства и эксплуатации трубопроводов и других средств транспортировки на их территории для экспорта нефти;

      7-1) осуществляет подготовку и организацию конкурса на предоставление права недропользования на разведку, добычу и совмещенную разведку и добычу;

      7-2) дает разрешение на передачу права на проведение нефтяных операций в соответствии с настоящим Законом и статьями 14 и 15 Закона Республики Казахстан "О недрах и недропользовании";

      7-3) осуществляет мониторинг и контроль за соблюдением выполнения условий контрактов на проведение нефтяных операций;

      7-4) осуществляет государственное регулирование добычи нефти в соответствии с проектом разработки месторождения, а также ее оборота;

      8) утверждает использование мощностей магистральных трубопроводов и железнодорожных эстакад из принципа равнодоступности каждого недропользователя.

      При этом приоритетным правом доступа к транспортным системам определенного типа (вида) пользуются недропользователи, не имеющие альтернативной технической возможности для транспортировки своих ресурсов (кроме автотранспорта);

      9) определяет для недропользователей объемы поставки сырой нефти на внутренний рынок Республики Казахстан для переработки, исходя из экономических показателей технико-экономического обоснования к контракту на момент его подписания в пределах расчетных цен реализации нефти, принятых в технико-экономическом обосновании;

      10) определяет графиками (годовым и ежемесячными) количество нефти для переработки на внутреннем рынке Республики Казахстан в объемах, необходимых для покрытия потребностей внутреннего рынка в горюче-смазочных материалах, в случае такой необходимости;

      11) разработка и утверждение нормативно-технических документов в нефтегазовой отрасли;

      12) проведение анализа и оценки рисков причинения вреда жизни и здоровью человека и окружающей среде в сфере проведения нефтяных операций и транспортировки нефти;

      13) разработка технических регламентов к нефти и процессам ее жизненного цикла;

      14) осуществление государственного контроля за выполнением требований безопасности к нефти и процессам ее жизненного цикла, установленных техническими регламентами.

      2. Компетентный орган обязан:

      1) обеспечить соблюдение интересов Республики Казахстан;

      2) проводить конкурс и заключать контракты на добычу только после государственной экспертизы запасов месторождений и подтверждения наличия запасов промышленных категорий.

      Сноска. В статью 6 внесены изменения - Законами РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ ; от 7 апреля 2003 г. N 403 (вводится в действие с 1 июля 2003 г.); от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2); от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.); от 14 октября 2005 г. N 79 ; от 29 декабря 2006 г. N 209 (порядок введения в действие см. статью 2 ).

Статья 6-1. Компетенция уполномоченного органа по изучению и использованию недр

      В компетенцию уполномоченного органа по изучению и использованию недр входят:

      1) подготовка и выдача геологического и горного отводов;

      2) согласование программы работ на осуществление разведки или добычи;

      3) согласование изменений в годовую программу работ, предложенных подрядчиком;

      4) согласование годовых рабочих программ. <*>

      Сноска. Дополнен статьей 6-1 - Законом РК от 14 октября 2005 г. N 79 .

Статья 6-2. Компетенция уполномоченного органа в области охраны окружающей среды

      В компетенцию уполномоченного органа в области охраны окружающей среды входят:

      1) осуществление государственного контроля в области охраны недр;

      2) согласование программ мероприятий по предотвращению аварий и иных опасных ситуаций при проведении нефтяных операций, строительстве и эксплуатации нефтегазопроводов;

      3) осуществление государственного контроля за консервацией и ликвидацией объектов недропользования. <*>

      Сноска. Дополнен статьей 6-2 - Законом РК от 14 октября 2005 г. N 79 .

Статья 7. Компетенция областных (города республиканского значения, столицы) исполнительных органов

      Областные (города республиканского значения, столицы) исполнительные органы:

      1) представляют после заключения контракта земельный отвод подрядчику в соответствии с земельным законодательством Республики Казахстан;

      2) вправе участвовать в реализации на соответствующей территории региона государственной программы развития нефтегазовой отрасли Республики Казахстан с учетом экономических и экологических особенностей региона;

      3) осуществляют в пределах предоставленной им законодательными актами компетенции контроль за охраной земельных и водных участков, отведенных для проведения нефтяных операций, за соблюдением правил экологической безопасности , сохранением археологических памятников и других объектов историко-культурного наследия;

      4) принимают участие в переговорах с подрядчиком для решения вопросов, связанных с соблюдением социально-экономических и экологических интересов населения.

      Сноска. В статью 7 внесены изменения - Законами РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ ; от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2); от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 7-1. Функции национальной компании

      Функциями национальной компании являются:

      1) участие в разработке стратегии использования темпов воспроизводства и дальнейшего увеличения ресурсов нефти;

      2) представление государственных интересов в контрактах с подрядчиками, предусматривающих долевое участие в них национальной компании, в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан, и в пределах полномочий, закрепленных в контрактах;

      2-1) проведение нефтяных операций совместно с победителями конкурса путем долевого участия в контрактах по решению Правительства Республики Казахстан;

      2-2) проведение нефтяных операций на блоках, предоставленных им на основе прямых переговоров;

      2-3) участие в реализации единой государственной политики в нефтегазовой отрасли;

      3) участие в организации конкурсов на нефтяные операции на территории Республики Казахстан, включая секторы Каспийского и Аральского морей;

      4) участие в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, в международных и внутренних проектах Республики Казахстан по осуществлению нефтегазовых операций;

      5) участие в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, в международных и внутренних проектах Республики Казахстан по тpанспортировке углеводородного сырья;

      6) участие в подготовке ежегодных отчетов Правительству Республики Казахстан о ходе выполнения контрактов;

      7) осуществление корпоративного управления и мониторинга по вопросов разведки, разработки, добычи, обработки, реализации, транспортировки углеводородов, проектирования, строительства, эксплуатации нефтегазопроводов и нефтегазопромысловой инфраструктуры.

      По контрактам, в которых национальная компания выступает подрядчиком, выплата подписного бонуса в пользу Республики Казахстан, а также финансирование разведки производятся ее стратегическим партнером, если договором о совместной деятельности не предусмотрено иное.

      При расторжении компетентным органом контракта на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу с недобросовестным подрядчиком национальная компания принимает в свое ведение контрактную территорию. При расторжении компетентным органом контракта находящиеся на указанной территории имущество, сооружения, оборудование бывшего подрядчика в установленном порядке переходят в собственность республики.

      Национальная компания и компетентный орган вносят необходимые изменения в ранее действовавший контракт в установленном порядке .

      Национальная компания в целях представления государственных интересов в контрактах с обязательным долевым участием должна обладать в период создания оператора не менее чем пятьюдесятью процентами уставного капитала оператора. <*>

      Сноска. Дополнен статьей 7-1 - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ . Внесены изменения - Законом РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2).

Статья 7-2. Проведение нефтяных операций национальной компанией путем долевого участия

      1. При проведении национальной компанией нефтяных операций совместно с победителями конкурса путем долевого участия в контрактах национальная компания выступает в качестве совместного обладателя права на проведение нефтяных операций. Взаимные права и обязанности таких подрядчиков, а также права и обязанности по отношению к компетентному органу определяются в контракте.

      2. Национальная компания вправе передать право недропользования дочерней организации в соответствии с Законом Республики Казахстан "О недрах и недропользовании". <*>

      Сноска. Дополнен статьей 7-2 - Законом РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2).

Глава 3. (Глава 3 и статьи 8-14 исключены - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ )
Глава 3-1. Право на проведение нефтяных операций

      Сноска. Дополнен главой 3-1 - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ .

Статья 8-1. Возникновение права на проведение нефтяных операций

      1. Право на проведение нефтяных операций возникает путем:

      1) предоставления права на проведение нефтяных операций в соответствии с настоящим Законом;

      2) передачи права на проведение нефтяных операций в пределах, установленных настоящим Законом;

      3) перехода права на проведение нефтяных операций в порядке универсального правопреемства.

      2. Нормы законодательства, установленные для возникновения права недропользования, в равной степени применяются к возникновению права на проведение нефтяных операций, за исключением случаев, когда настоящим Законом установлено иное.

Статья 8-2. Предоставление права на проведение нефтяных операций

      1. Право на проведение нефтяных операций по разведке, добыче, совмещенной разведке и добыче, строительству и (или) эксплуатации подземных хранилищ и резервуаров нефти предоставляется в порядке, установленном Законом Республики Казахстан "О недрах и недропользовании".

      2. (исключен)

      3. Право на использование дна моря для проведения нефтяных операций на нем предоставляется путем выдачи разрешения уполномоченным органом в области использования и охраны земельных ресурсов.

      4. Право на эксплуатацию нефтегазопроводов предоставляется путем выдачи соответствующей лицензии государственным органом , осуществляющим руководство в сферах естественных монополий и на регулируемых рынках.

      Сноска. В статью 8-2 внесены изменения - Законами РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2); от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.); от 12 января 2007 года N 222 (вводится в действие по истечении 6 месяцев со дня его официального опубликования); от 27 июля 2007 года N 316 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 29.12.2008 N 116-IV (вводится в действие с 01.01.2009).

Статья 8-3. Передача прав на проведение нефтяных операций

      1. Передача права на проведение разведки, добычи, совмещенной разведки и добычи, а также на строительство и эксплуатацию подземных хранилищ и резервуаров нефти допускается в порядке, определенном Законом Республики Казахстан "О недрах и недропользовании" путем внесения соответствующих изменений в контракт.

      2. Передача права на строительство и эксплуатацию нефтегазопроводов на море не допускается.

Глава 4. (Глава 4 и статьи 15-24 исключены - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ )
Глава 5. Контракты

Статья 25. Виды контрактов

      1. Для проведения операций по недропользованию применяются следующие виды контрактов:

      1) (исключен - Законом РК от 10.12.2008 N 101-IV (вводится в действие с 01.01.2009) ;

      2) о концессии;

      3) о подряде и возмездном оказании услуг (сервисный контракт).

      В зависимости от условий конкретных операций по недропользованию и других обстоятельств допускаются комбинированные и иные виды контрактов.

      Порядок заключения, исполнения, изменения или прекращения контракта производится в соответствии с настоящим Законом и гражданским законодательством Республики Казахстан.

      2. В зависимости от условий конкретных нефтяных операций и других обстоятельств допускаются комбинированные и иные формы контрактов.

      Сноска. Статья 25 с изменениями, внесенными законами РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ ; от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2); от 10.12.2008 N 101-IV (вводится в действие с 01.01.2009).

Статья 26. Условия и срок действия контракта

      1. Контракт на проведение операций по разведке заключается на cpок до шести лет. Подрядчик имеет право на продление срока действия контракта при условии исполнения подрядчиком обязательств, определенных контрактом и рабочей программой. Срок действия контракта может быть продлен дважды с продолжительностью каждого периода до двух лет. В случае обнаружения нефти подрядчик имеет право на продление срока действия контракта на период, необходимый для оценки коммерческого обнаружения. Срок контракта на проведение операций по разведке может быть продлен, если подрядчик обратился в компетентный орган не позднее трех месяцев окончания срока действия контракта.

      2. Контракт на проведение операций по добыче заключается на срок до двадцати пяти лет. На месторождениях с извлекаемыми запасами свыше ста миллионов тонн сырой нефти и (или) свыше ста миллиардов кубических метров природного газа контракт на проведение операций по добыче может быть заключен на срок до сорока пяти лет. Срок контракта на проведение операций по добыче может быть продлен по взаимному согласию подрядчика и компетентного органа, если подрядчик обратился за продлением срока не позднее двенадцати месяцев до окончания срока действия контракта.

      3. Контракт на проведение операций по совмещенной разведке и добыче заключается на срок, включающий срок разведки и добычи, с учетом возможных сроков продления. При этом к продлению сроков применяются правила, установленные пунктами 1 и 2 настоящей статьи.

      4. Заявка о продлении срока действия контракта должна быть рассмотрена не позднее 3 месяцев со дня ее поступления в компетентный орган. При принятии положительного решения компетентным органом в контракт вносятся соответствующие изменения.

      5. Условия контракта должны соответствовать законодательству Республики Казахстан. Условия контракта не могут быть менее выгодными по отношению к Республике Казахстан в сравнении с условиями конкурсного предложения.

      6. Условия контракта определяются по взаимному согласию сторон и должны соответствовать требованиям, установленным законодательством Республики Казахстан.

      7. (исключен)
      Сноска. Статья 26 - в редакции Закона РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ . Внесены изменения - Законом РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2).

Статья 26-1. Территориальная сфера действия контракта

      1. Территория Республики Казахстан делится на блоки прямоугольной формы, за исключением случаев, когда граница блока совпадает с государственной границей Республики Казахстан. Карта блоков, где каждый блок имеет свой порядковый номер и географические координаты, утверждается Правительством Республики Казахстан.

      2. Контрактная территория может включать в себя один блок или систему блоков, как смежных между собой так и раздельных. Выделяемый в качестве контрактной территории блок (блоки) может (могут) ограничиваться определенной глубиной. При предоставлении права на проведение нефтяных операций на море, контрактная территория определяется площадью морского дна с указанием географических координат ее границ, в пределах которых разрешается деятельность, указанная в контракте.

      3. Если в процессе нефтяных операций обнаружится, что географические границы залежей месторождения выходят за пределы контрактной территории, то вопрос о ее расширении должен решаться компетентным органом дополнительно.

      4. Условия возврата контрактной территории определяются в контракте.

      5. Возврат частей контрактной территории осуществляется путем переоформления геологического отвода, с исключением возвращаемых частей из контрактной территории. Геологический отвод, оформляемый в связи с возвратом территорий, подготавливается и выдается уполномоченным органом по изучению и использованию недр.

      Сноска. Дополнен статьей 26-1 - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ . Внесены изменения - Законом РК от 14 октября 2005 г. N 79 .

Статья 27. Заключение, изменение и прекращение контракта и приостановление нефтяных операций

      Заключение, изменение и прекращение контракта, а также приостановление нефтяных операций осуществляются в порядке, установленном Законом Республики Казахстан "О недрах и недропользовании". <*>

      Сноска. В статью 27 внесены изменения - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ . Новая редакция - Законом РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2).

Статья 28. (Статья 28 исключена - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ )

Статья 28-1. (Статья 28-1 исключена - Законом РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2).

Статья 29. (Статья 29 исключена - Законом РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2). Глава 6. Проведение нефтяных операций

Статья 30. Условия проведения нефтяных операций

      1. Подрядчик, осуществляющий нефтяные операции, обязан проводить нефтяные операции в соответствии с законодательством Республики Казахстан, а также в порядке и на условиях, определенных контрактом. Разведка и разработка месторождений углеводородного сырья осуществляются в соответствии с утвержденными техническими проектами.

      2. Подрядчик, осуществляющий разведку и добычу и совмещенную разведку и добычу, обязан проводить операции по разведке и добыче в соответствии с контрактами.

      3. Подрядчик обязан руководствоваться положительной практикой разработки месторождений при проведении разведки и добычи.

      4. Подрядчик, осуществляющий разведку, имеет право на проведение пробной эксплуатации месторождений, если она предусмотрена контрактом.

      5. Запасы нефти на месторождении, а также уровень извлекаемости нефти подлежат государственной экспертизе и утверждению в Государственной комиссии по запасам полезных ископаемых Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 30 - в редакции Закона РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ . Внесены изменения - Законами РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2); от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 30-1. Рабочая программа и годовая программа работ

      1. (исключен)
      2. (исключен)

      3. Рабочая программа является приложением к контракту и определяет условия проведения разведки и (или) добычи в течение всего срока действия контракта.

      4. Годовая программа работ на осуществление разведки или добычи подлежит обязательному согласованию с уполномоченным органом по изучению и использованию недр в порядке и сроки, определяемые контрактом. В случае, если контрактом не установлено иное, годовая программа работ подлежит утверждению не позднее 30 числа месяца следующего за месяцем, в котором был заключен контракт, каждого календарного года. Годовая программа работ включает в себя программы разведки и добычи, детально определяет проводимые мероприятия и работы, расходы, связанные с покупкой необходимого оборудования и выполнения таких работ, осуществляемых подрядчиком в процессе разведки и добычи, а также устанавливает минимальный и максимальные уровни добычи в течение календарного года, в котором утверждается такая программа работ.

      5. Уполномоченный орган по изучению и использованию недр предоставляет компетентному органу копии протоколов согласования годовых программ работ, в двухнедельный срок со дня утверждения таких программ.

      6. Компетентный орган вправе потребовать от подрядчика изменения проекта годовой программы работ, по собственной инициативе либо на основе заключения уполномоченного органа по изучению и использованию недр, при условии, что проект годовой программы работ не соответствует положительной практике разработки месторождений либо влечет нарушение принципов недропользования либо связан с необоснованным увеличением риска неблагоприятных последствий для человеческой жизни и здоровья либо среде. В случае, если подрядчик не согласен с требованиями компетентного органа, а компетентный орган не согласен отозвать свои требования, подрядчик вправе требовать разрешения спора в соответствии со статьей 58 настоящего Закона.

      7. Любые изменения, предложенные подрядчиком в годовую программу работ, подлежат обязательному согласованию с уполномоченным органом по изучению и использованию недр.

      Сноска. Дополнен статьей 30-1 - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ . Внесены изменения - Законами РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2); от 14 октября 2005 г. N 79 .

Статья 30-2. Мероприятия по предотвращению аварий и иных опасных ситуаций в процессе проведения нефтяных операций

      1. Подрядчик, осуществляющий нефтяные операции в соответствии с настоящим Законом, обязан обеспечить соблюдение действующих норм и принимать все необходимые меры в целях предотвращения аварий и иных опасных ситуаций, создающих угрозу жизни и здоровью людей и окружающей среде, а также угрозу уничтожения собственности в процессе проведения нефтяных операций, руководствуясь положительной практикой разработки месторождений и законодательством Республики Казахстан.

      2. Подрядчик, осуществляющий нефтяные операции, обязан разрабатывать программы мероприятий по предотвращению аварий и иных опасных ситуаций при проведении нефтяных операций и согласовывать их вместе с годовой программой работ, в случае проведения разведки и добычи либо ежегодно, при строительстве и эксплуатации нефтегазопроводов, а также строительстве и эксплуатации подземных хранилищ и резервуаров нефти в уполномоченном органе в области охраны окружающей среды.

      Сноска. Дополнен статьей 30-2 - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 . Внесены изменения - Законами РК от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.); от 14 октября 2005 г. N 79 ; от 29 декабря 2006 г. N 209 (порядок введения в действие см. статью 2 ).

Статья 30-3. Оценка месторождения

      1. В случае, если подрядчиком, проводящим разведку, открыто месторождение, данный подрядчик обязан уведомить об этом компетентный орган и уполномоченный орган по изучению и использованию недр, произвести оценку месторождения и подготовить заключение о его коммерческом или некоммерческом значении в порядке и на условиях, установленных контрактом.

      2. Если контрактом не установлено иное, подрядчик обязан уведомить компетентный орган и уполномоченный орган по изучению и использованию недр об открытии месторождения в течение десяти дней с момента такого открытия и приступить к предварительной оценке месторождения.

      Сноска. Дополнен статьей 30-3 - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ . Внесены изменения - Законами РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2); от 14 октября 2005 г. N 79 .

Статья 30-4. Разведка и добыча природного газа

      1. В случае коммерческого обнаружения природного газа подрядчик обязан осуществить разведку месторождения в такой мере, в какой этого требует начало добычи при условии, что иное не установлено контрактом.

      2. Компетентный орган не вправе требовать, а подрядчик не обязан начинать добычу природного газа до заключения сделок по поставке природного газа с обнаруженного месторождения. При этом срок действия контракта прерывается до момента заключения соответствующих сделок по поставке природного газа с обнаруженного месторождения природного газа, если контрактом не предусмотрено иное.

      3. В случае, если подрядчик не заключил сделок по поставкам природного газа в течение одного года, компетентный орган вправе потребовать заключение договора на поставку газа подрядчиком с третьим лицом на разумных условиях, в том числе с целью последующей перепродажи поставляемого газа отечественным либо зарубежным потребителям, при условии согласия третьего лица на совершение сделки с подрядчиком. В случае, если подрядчик и такое третье лицо, определенное компетентным органом, не могут прийти к соглашению по данному вопросу, они вправе требовать разрешения данного спора в судебном порядке.

      4. При добыче природного газа должны выполняться требования и нормы, обеспечивающие безопасность для жизни и здоровья человека и окружающей среды, применяться оборудование и средства измерений, соответствующие законодательству Республики Казахстан .

      Сноска. Дополнен статьей 30-4 - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 . Внесены изменения - Законом РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2); от 29 декабря 2006 г. N 209 (порядок введения в действие см. статью 2 ).

Статья 30-5. Утилизация, сжигание попутного и (или) природного газа

      1. Без утилизации попутного и (или) природного газа промышленная разработка нефтегазовых месторождений запрещается.

      2. Сжигание попутного и (или) природного газа в факелах запрещается, за исключением случаев аварийной ситуации и угрозы здоровью населения и окружающей среде.

      2-1. Действие пунктов 1 и 2 настоящей статьи не распространяется на подрядчиков, осуществляющих нефтяные операции по контрактам на недропользование по состоянию на 1 декабря 2004 года, до завершения сроков реализации программ по утилизации попутного и (или) природного газа, если они были утверждены (согласованы) в государственном органе до 1 декабря 2004 года или согласованы в компетентном органе и в уполномоченном органе в области охраны окружающей среды до 1 июля 2006 года.

      При этом сжигание попутного и (или) природного газа в факелах допускается по разрешению уполномоченного органа по изучению и использованию недр и согласованию с уполномоченным органом в области охраны окружающей среды при условии выполнения установленных сроков реализации программы по утилизации попутного и (или) природного газа либо в случае аварийной ситуации и угрозы здоровью населения и окружающей среде.

      3. В исключительных случаях допускается с разрешения уполномоченного органа по изучению и использованию недр и по согласованию с уполномоченным органом в области охраны окружающей среды сжигание попутного и (или) природного газа при испытании скважин и попутного газа при пробной эксплуатации месторождений с общим сроком, не превышающим трех лет.

      4. В случае сжигания попутного и (или) природного газа без разрешения уполномоченного органа по изучению и использованию недр и без согласования с уполномоченным органом в области охраны окружающей среды в соответствии с пунктом 3 настоящей статьи подрядчик обязан в течение десяти дней письменно уведомить уполномоченный орган по изучению и использованию недр и уполномоченный орган в области охраны окружающей среды о таком сжигании. Такое уведомление должно содержать причины, по которым произошло сжигание попутного и (или) природного газа, и сведения об объемах сожженного газа. <*>

      Сноска. Новая редакция - Законом РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2). Внесены изменения - Законами РК от 14 октября 2005 г. N 79 ; от 12 января 2007 года N 226 (вводится в действие со дня его официального опубликования).
      Статья 30-6. Возмещение расходов подрядчика, образовавшихся в результате проводимой разведки и добычи

      1. Затраты, понесенные подрядчиком в процессе разведки и добычи, подлежат возмещению в порядке и на условиях, предусмотренных контрактом.

      2. Если иное не установлено контрактом, возмещение затрат, понесенных подрядчиком в процессе разведки, производится только после начала добычи за счет предоставления подрядчику в собственность доли добываемой нефти, предназначенной для возмещения затрат.

      3. В случае, если контрактом не установлено иное, подрядчик не вправе требовать возмещения его затрат в календарном году в объеме, превышающем стоимость 50% добытой нефти. При этом стоимость, выделяемой для возмещения затрат нефти, не может превышать ставку амортизационных отчислений, установленных налоговым законодательством . Не возмещенные в календарном году затраты переносятся для возмещения в следующий календарный год.

      Сноска. Дополнен статьей 30-6 - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ .

Статья 30-7. Собственность на оборудование и иное имущество подрядчика

      1. Вопросы перехода прав собственности, а также компенсации такого перехода на оборудование и иное имущество, исключая деньги, ценные бумаги и прочее непроизводственное имущество, используемое подрядчиком для проведения разведки и добычи, определяются в контракте.

      2. Вне зависимости от перехода права собственности на оборудование и имущество к Республике Казахстан за подрядчиком сохраняется обязанность демонтажа либо удаления с контрактной территории такого оборудования и имущества за его счет по требованию уполномоченного органа по изучению и использованию недр или компетентного органа в течение срока действия контракта, а также в течение одного года с момента истечения срока действия контракта, за исключением случаев передачи такого оборудования или имущества другому недропользователю в соответствии с указаниями компетентного органа, либо когда контрактом установлено иное.

      3. Демонтаж и удаление оборудования и иного имущества с контрактной территории вне зависимости от принадлежности такого оборудования и имущества должно осуществляться подрядчиком безопасным для человеческой жизни, здоровья и окружающей среды способом, в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан и указаниями компетентного органа.

      Сноска. Дополнен статьей 30-7 - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ .Внесены изменения - Законом РК от 14 октября 2005 г. N 79 .

Статья 30-8. Особенности разведки и добычи на приграничных месторождениях

      1. В случае, если в результате проводимой разведки или добычи подрядчик обнаружит, что месторождение является приграничным, такой подрядчик обязан незамедлительно уведомить об этом компетентный орган.

      2. В случае отсутствия соответствующих международных соглашений Республики Казахстан с государством, на территории либо в юрисдикции которого находится часть данного приграничного месторождения, компетентный орган вправе потребовать приостановления разведки и добычи на приграничном месторождении до достижения соответствующего соглашения с таким государством. При этом контракт считается прервавшим свое действие до дачи разрешения компетентным органом на возобновление проводимых разведки и добычи.

      3. Нормы настоящего Закона и законодательства Республики Казахстан о недрах применяются к отношениям по разведке и добыче на приграничном месторождении в части, не противоречащей международным договорам, участником которых является Республика Казахстан.

      Сноска. Дополнен статьей 30-8 - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ .

Статья 30-9. Проведение нефтяных операций в пределах предохранительной зоны

      1. Подрядчик, осуществляющий нефтяные операции в пределах предохранительной зоны, обязан проводить данные нефтяные операции таким образом, чтобы исключить либо максимально снизить загрязнение моря в случае подъема морского уровня вод.

      2. Подрядчик, осуществляющий нефтяные операции в пределах предохранительной зоны несет ответственность за убытки, нанесенные окружающей среде либо другим физическим или юридическим лицам в случае загрязнения моря в результате проводимых нефтяных операций и подъема морского уровня вод.

      3. Подрядчик, осуществляющий нефтяные операции в пределах предохранительной зоны, обязан разрабатывать специальные программы по предотвращению загрязнения моря и утверждать такие программы в порядке, определенном статьей 30-2 настоящего Закона. Такие программы должны включать программы срочной консервации объектов разведки и добычи с должной степенью защиты от морской среды, удаление из зоны затопления хранящейся нефти, материалов, буровых растворов и иных веществ, способных нанести вред окружающей среде, правомерному использованию моря и иной хозяйственной деятельности, а также программы по локализации и очистке вод в случае загрязнения моря.

      4. В случае загрязнения моря, несмотря на меры по предупреждению загрязнения, предпринятые подрядчиком, осуществляющим нефтяные операции, в соответствии с настоящей статьей, такой подрядчик обязан предпринять все возможные меры для устранения либо снижения опасности последствий загрязнения моря всеми доступными для него средствами.

      Сноска. Дополнен статьей 30-9 - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ . Внесены изменения - Законом РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2).

Статья 31. Разведка и добыча на месторождении в качестве единого объекта

      1. В случае, если подрядчик, осуществляющий разведку, добычу или совмещенную разведку и добычу, обнаружит, что месторождение, находящееся на контрактной территории, расположено также на прилегающей территории, лежащей вне пределов контрактной территории, данный подрядчик обязан незамедлительно обратиться в компетентный орган с заявлением, с целью расширения контрактной территории в пределах возможных границ обнаруженного месторождения для проведения дальнейшей разведки и добычи.

      2. Изменение контрактной территории осуществляется путем внесения соответствующих изменений в контракт, в том числе в геологический и (или) горный отвод.

      3. В случае, если какая-либо часть месторождения, определенного в пункте 1 настоящей статьи, находится в пределах контрактной территории другого подрядчика, данные подрядчики обязаны по своему выбору:

      1) передать свои права на проведение разведки и (или) добычи с соблюдением процедур передачи, установленных при передаче права недропользования таким образом, чтобы остался только один подрядчик, обладающий правом на проведение разведки и (или) добычи на данном месторождении или несколько подрядчиков, обладающих правом недропользования частично на основе одного контракта;

      2) заключить договор о проведении совместной разведки и добычи месторождения, как единого целого, предварительно согласовав такой договор с компетентным органом.

      4. В случае несоблюдения подрядчиками пункта 3 настоящей статьи компетентный орган вправе принудить подрядчиков к заключению договора о совместной разведке и добыче на месторождении в качестве единого объекта в судебном порядке. При заключения договора о совместной разведке и добыче либо добыче разрабатывается единая рабочая и годовая программы работ для всего месторождения, которые подлежат обязательному согласованию с уполномоченными органами по изучению и использованию недр и в области охраны окружающей среды.

      5. Подрядчики, осуществляющие совместную разведку и добычу, несут солидарную ответственность по выполнению обязательств, возложенных на них контрактом, а также рабочей и годовой программами работ.

      Сноска. Статья 31 - в редакции Закона РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ . Внесены изменения - Законами РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2); от 14 октября 2005 г. N 79 .

Статья 31-1. Требования безопасности при проведении нефтяных операций и транспортировки нефти

      1. Безопасность при проведении нефтяных операций и транспортировки нефти обеспечивается соблюдением установленных норм, выполнением комплекса организационных и технических мероприятий, направленных на защиту жизни и здоровья человека и окружающей среды, созданием условий безопасного строительства и эксплуатации наземных и подземных сооружений и оборудования, а также устранением возможных аварий. P081335

      2. Объектами технического регулирования являются нефть, а также процессы ее жизненного цикла.

      3. Оборудование и иное имущество, используемые подрядчиком при проведении нефтяных операций и транспортировки нефти, должны соответствовать требованиям безопасности, установленным техническими регламентами.

      4. Режим слива и налива нефти, конструкция и условия эксплуатации средств хранения и транспортировки должны соответствовать нормам пожаробезопасности, установленным техническими регламентами к нефти и процессам ее жизненного цикла.

      5. Нефть, поставляемая для переработки нефтеперерабатывающим заводам, должна соответствовать нормам безопасности, установленным настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами .

      6. Транспортировка нефти должна осуществляться в соответствии с правилами , действующими на воздушном, железнодорожном , трубопроводном, морском, речном и автомобильном транспорте и обеспечить сохранность нефти.

      Сноска. Статьи 31-1 дополнена - Законом РК от 29 декабря 2006 г. N 209 (порядок введения в действие см. статью 2 ).

Статья 32. (Статьи 32-34 исключены - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ )

Статья 35. Право Республики Казахстан на приобретение нефти

      Республика Казахстан имеет первоочередное право на приобретение нефти у подрядчика по ценам, не превышающим цены мирового рынка. Предельный объем приобретаемой нефти, порядок определения цен и вид оплаты оговариваются отдельным соглашением с подрядчиком.

      Сноска. Статья 35 в редакции Закона РК от 12 января 2007 года N 226 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

Статья 36. Реквизиция и компенсация нефти

      1. В случае войны, стихийных бедствий или иных случаях, предусмотренных законодательством о чрезвычайных ситуациях , Правительство Республики Казахстан обладает правом реквизиции части или всей нефти, принадлежащей недропользователю на праве собственности или праве хозяйственного ведения. Реквизиция осуществляется в размерах, необходимых для обеспечения нужд Республики Казахстан в течение всего периода чрезвычайных ситуаций. При этом реквизиция производится у всех недропользователей в одинаковой пропорции от уровня фактической добычи нефти, независимо от формы их собственности и государственной принадлежности.

      2. Республика Казахстан гарантирует компенсацию за реквизированную нефть натурой или выплатой ее стоимости иностранному недропользователю в свободно конвертируемой валюте, а национальному недропользователю - в национальной валюте по ценам мирового рынка, действующим на день реквизиции.

Глава 6-1. Проведение нефтяных операций на море и внутренних
водоемах

      Сноска. Дополнен главой 6-1 - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ .

Статья 36-1. Общие условия проведения нефтяных операций на море и внутренних водоемах

      1. Подрядчик, осуществляющий нефтяные операции на море, должен осуществлять данные операции таким образом, чтобы не препятствовать и не наносить вреда морскому судоходству, рыбной ловле и иной правомерной деятельности, обычно осуществляемой на конкретном участке моря. При этом подрядчики, осуществляющие такое правомерное использование моря, в свою очередь, должны соблюдать режим морских охранных зон или зон безопасности.

      2. Подрядчики, осуществляющие нефтяные операции на море, обязаны руководствоваться наилучшей практикой по охране окружающей среды на море.

      3. Подрядчик, осуществляющий нефтяные операции на море, несет ответственность за ущерб и убытки, нанесенные окружающей среде и физическим или юридическим лицам в случае загрязнения моря, образовавшемся в результате проводимых нефтяных операций на море, вне зависимости от наличия вины такого лица.

      4. Подрядчик, осуществляющий нефтяные операции на море, обязан разрабатывать специальные программы по предотвращению загрязнения моря и утверждать такие программы в порядке, определенном статьей 30-2 настоящего Закона. Такие программы должны включать внутренний контроль за проводимыми нефтяными операциями, обучение персонала, мероприятия по взятию скважины под контроль, обеспечение оборудованием и материалами, необходимыми в случае возникновения аварийных и иных опасных ситуаций и загрязнения моря либо также привлечение иных организаций, специализирующихся на устранении аварий на море и их последствий.

      5. В случае загрязнения моря, несмотря на предварительные меры, предпринятые подрядчиком, осуществляющим нефтяные операции на море, в соответствии со специальной программой по предотвращению аварий и иных опасных ситуаций, такой подрядчик обязан предпринять все возможные меры для устранения либо снижения уровня загрязнения моря всеми доступными для этого средствами.

      6. Подрядчик, осуществляющий нефтяные операции на море, обязан организовывать за свой счет транспортировку представителей государственных органов для проведения инспекций на морских сооружениях, находящихся в собственности либо пользовании такого лица, при условии, что такие представители государственных органов полномочны на проведение данных инспекций в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан . Проведение инспекций представителями государственных органов на морских сооружениях осуществляется в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан, и не должно препятствовать нормальной деятельности подрядчика, осуществляющего нефтяные операции на море.

      7. Подрядчик, осуществляющий нефтяные операции на море, не вправе начать строительство или размещение морского сооружения без получения письменного разрешения государственного органа. Для получения разрешения такой подрядчик обязан обратиться с заявлением в государственный орган до начала планируемого размещения либо строительства морского сооружения. Заявление должно содержать описание, сроки и местоположение планируемого морского сооружения либо проводимых работ по строительству такого морского сооружения. Государственный орган обязан рассмотреть заявление подрядчика, осуществляющего нефтяные операции на море и принять соответствующее решение не позднее 30 дней с момента подачи заявления.

      7-1. К физическим и юридическим лицам, осуществляющим выполнение работ и (или) предоставление услуг для государственного геологического изучения недр на море, применяются нормы, установленные настоящей статьей.

      8. К нефтяным операциям на внутренних водоемах применяются положения настоящего Закона, установленные для нефтяных операций на море. <*>

      Сноска. В статью 36-1 внесены изменения - Законом РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2).

Статья 36-2. Условия проведения разведки и добычи на море

      1. Подрядчик, осуществляющий разведку на море, вправе приступить к бурению поисковых и разведочных скважин только в случае, когда проведены все необходимые геофизические и сейсмические исследования контрактной территории.

      2. Подрядчик не вправе начать бурение поисковой, разведочной, эксплуатационной скважины или иной скважины без наличия письменного разрешения компетентного органа, за исключением бурения глушащей скважины для сброса давления, при выходе ранее пробуренной скважины из под контроля, при условии, что применение иных методов взятия такой скважины под контроль невозможно либо является неэффективным в сложившихся обстоятельствах. При этом подрядчик обязан письменно уведомить компетентный орган о начале бурения такой глушащей скважины в разумный срок, с указанием конкретных обстоятельств и причин, повлиявших на принятие решения о бурении такой глушащей скважины.

      3. Компетентный орган выдает разрешение на бурение скважины при наличии у подрядчика либо у привлекаемого им субподрядчика соответствующей лицензии на проведение буровых работ , наличии заключения соответствующей инспекции по морскому сооружению, устанавливающей факт выполнения работ, возложенных на подрядчика годовой программой работ и специальной программой по предотвращению аварий и иных опасных ситуаций, наличии факта соблюдения обязательств подрядчика по обязательному страхованию рисков, возникающих при бурении данной скважины, наличии положительного заключения государственной экологической экспертизы уполномоченного органа в области охраны окружающей среды по проекту бурения такой скважины и наличии разрешения на строительство либо размещение морского сооружения государственным органом. К заявлению должны прилагаться соответствующие документы, подтверждающие факты, указанные в таком заявлении.

      4. Нагнетание попутного и природного газа для поддержания внутрипластового давления без наличия письменного разрешения компетентного органа, запрещается. Компетентный орган вправе выдать такое разрешение при условии, что иные методы поддержания внутрипластового давления нецелесообразны и такое нагнетание обладает достаточным уровнем безопасности для окружающей среды и человеческой жизни при наличии положительного заключения государственной экологической экспертизы по проекту, описывающего такое нагнетание, выданного уполномоченным органом в области охраны окружающей среды.

      5. Подрядчик, осуществляющий разведку и добычу на море, обязан иметь в наличии на морском сооружении либо в пределах 30 минутной досягаемости соответствующее оборудование, материалы и вещества в количестве, необходимом для проведения работ по очистке моря. Нормативы и требования к материалам, веществам, их количеству и досягаемости устанавливаются государственными органами в соответствии с их компетенцией.

      6. Программы предотвращения аварийных и иных опасных ситуаций на море, утверждаемые в соответствии с настоящим Законом, при проведении разведки и добычи должны включать меры по незамедлительной локализации и очистке моря вследствие загрязнения моря. <*>

      Сноска. В статью 36-2 внесены изменения - Законами РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2); от 14 октября 2005 г. N 79 .

Статья 36-3. Строительство и эксплуатация нефтегазопроводов на море

      1. Подрядчик, осуществляющий строительство и эксплуатацию нефтегазопроводов на море, не вправе начать работы по строительству, монтажу или прокладке нефтегазопроводов без письменного разрешения государственного органа . Такое разрешение выдается в общем порядке, установленном пунктом 7 статьи 36-1 настоящего Закона.

      2. Подрядчик, осуществляющий строительство и эксплуатацию нефтегазопроводов на море не вправе начать эксплуатацию нефтегазопровода без лицензии государственного органа , осуществляющего руководство в сферах естественных монополий и на регулируемых рынках. Государственный орган, осуществляющий руководство в сферах естественных монополий и на регулируемых рынках принимает решение о выдаче лицензии на основе заявления данного подрядчика не позднее 30 дней с момента подачи заявления, при наличии заключения соответствующей инспекции по нефтегазопроводу, факта соблюдения обязанностей такого лица по обязательному страхованию рисков, а также наличия программы по предотвращению аварий и иных опасных ситуаций на нефтегазопроводе, согласованной с уполномоченным органом в области охраны окружающей среды.

      3. При строительстве и эксплуатации нефтегазопроводов на море должно обеспечиваться соблюдение требований и норм по обеспечению безопасности проводимых операций для жизни и здоровья человека и окружающей среды.

      Сноска. В статью 36-3 внесены изменения - Законами РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2); от 14 октября 2005 г. N 79 ; от 29 декабря 2006 г. N 209 (порядок введения в действие см. статью 2 ); от 12 января 2007 года N 222 (вводится в действие по истечении 6 месяцев со дня его официального опубликования); от 27 июля 2007 года N 316 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 29.12.2008 N 116-IV (вводится в действие с 01.01.2009).

Статья 36-4. Строительство и эксплуатация хранилищ и резервуаров нефти на море

      1. Строительство и эксплуатация хранилищ и резервуаров нефти на море запрещается.

      2. Запрещается хранение и складирование нефти на морских сооружениях, за исключением временного (не более 20 дней) хранения нефти, при транспортировке такой нефти танкерами непосредственно с морских сооружений.

Статья 36-5. Искусственные острова, дамбы, сооружения и установки

      1. Правительство Республики Казахстан имеет исключительное право разрешать и регулировать создание, эксплуатацию и использование искусственных островов, дамб, сооружений и установок, предназначенных для проведения нефтяных операций на море, научных исследований и других целей, при условии защиты и сохранения окружающей среды и биоресурсов.

      2. Вокруг таких искусственных островов, дамб, сооружений и установок устанавливаются зоны безопасности, которые простираются на расстояние 500 метров от каждой точки их наружного края. Острова, дамбы, сооружения и установки, а также окружающие их зоны безопасности размещаются в местах, где они не могут стать помехой на обычных морских путях, имеющих существенное значение для международного судоходства и рыболовства.

      3. Организации, ответственные за содержание и эксплуатацию искусственных островов, дамб, сооружений и установок должны обеспечивать их охрану, а также наличие соответствующих средств по предупреждению об их местонахождении.

      4. Искусственные острова, дамбы, сооружения и установки, если они не могут быть использованы в хозяйственных или иных целях, должны быть демонтированы до такой степени, чтобы не создавать угрозы безопасности людей, помех судоходству или рыболовству.

      5. Создание, эксплуатация и использование искусственных островов, дамб, сооружений и установок производятся в соответствии с положением о порядке и условиях выдачи разрешения на монтаж, эксплуатацию и использование искусственных островов, дамб, сооружений и установок при проведении нефтяных операций, утверждаемым Правительством Республики Казахстан.

Статья 36-6. Сброс и захоронение отходов при проведении нефтяных операций на море

      1. Сброс в море и захоронение на дне моря отходов при проведении нефтяных операций на море запрещаются.

      2. Сброс технических вод в море осуществляется только с разрешения и под контролем государственных контролирующих органов при условии их очистки до установленных нормативов. <*>

      Сноска. В статью 36-6 внесены изменения - Законом РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2).

Статья 36-7. Морские научные исследования

      1. Морские научные исследования могут проводиться только с разрешения Правительства Республики Казахстан. Порядок проведения морских научных исследований утверждается Правительством Республики Казахстан.

      2. Морские научные исследования могут осуществляться как казахстанскими, так и иностранными юридическими и физическими лицами, иностранными государственными и компетентными международными организациями.

      3. При проведении морских научных исследований должны соблюдаться следующие принципы:

      1) морские научные исследования не должны создавать неоправданных помех другим лицам, осуществляющим правомерное использование моря;

      2) морские научные исследования проводятся надлежащими научными методами и средствами с соблюдением природоохранных мероприятий;

      3) все данные, собранные в процессе морских научных исследований, после их обработки и анализа должны быть переданы Республике Казахстан и не должны свободно распространяться или публиковаться без предварительного разрешения Правительства Республики Казахстан.

Статья 37. Государственный контроль за проведением нефтяных операций

      Государственный контроль за проведением нефтяных операций осуществляется государственными органами (в пределах их компетенции) в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан. Работники этих органов, осуществляющие проверки, обязаны обеспечивать сохранение коммерческой тайны.

Статья 38. Контроль за добычей нефти

      Если подрядчик необосновано не начинает добычу или добывает нефть на недостаточном уровне с учетом геологических возможностей месторождения, компетентный орган письменным уведомлением может указать подрядчику на необходимость принятия в определенный срок таких мер, которые обеспечат добычу в объемах, обоснованных положительной практикой разработки месторождений. В случае невыполнения уведомления в установленный срок компетентный орган вправе расторгнуть контракт в соответствии со статьей 27 настоящего Закона.

      Сноска. В статью 38 внесены изменения - Законами РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ ; от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2).

Статья 39. Измерение добытой нефти

      1. Измерение и взвешивание нефти, добытой на контрактной территории, производятся подрядчиком в соответствии с методом, утвержденным Правительством Республики Казахстан.

      2. Подрядчик систематически через определенный в установленном порядке период времени проводит с участием представителя компетентного органа испытание оборудования и приборов, используемых для взвешивания и измерения нефти.

      3. Если при испытании или осмотре окажется, что оборудование или приборы имеют дефекты, то, при невозможности установления срока неисправности, срок дефекта определяется как половина времени от предыдущего замера до дня установления дефекта.

Глава 7. Права и обязанности подрядчика

Статья 40. Права подрядчика

      Подрядчик имеет право:

      1) на исключительной основе проводить нефтяные операции на контрактной территории, если это предусмотрено контрактом;

      2) сооружать на контрактной территории объекты производственной и социальной сферы, необходимые для осуществления нормального хода работ, а также пользоваться по договоренности с владельцами объектами и коммуникациями общего пользования как на контрактной территории, так и вне ее пределов;

      3) привлекать субподрядчиков преимущественно из числа организаций Республики Казахстан для выполнения отдельных видов работ, связанных с проведением нефтяных операций;

      4) распоряжаться принадлежащей ему долей нефти (продукции) и попутных компонентов как в Республике Казахстан, так и за ее пределами, в том числе полученной при проведении и пробной эксплуатации отдельных скважин, за исключением случаев, предусмотренных статьями 35 и 36 настоящего Закона;

      5) в первоочередном порядке осуществлять переговоры о продлении срока действия контракта сверх сроков, установленных статьей 26 настоящего Закона;

      6) отказываться от всех или части своих прав и прекращать свою деятельность как на контрактной территории, так и в республике на условиях, определенных в контракте.

      Сноска. В статью 40 внесены изменения - Законами РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ ; от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2).

Статья 41. Обязанности подрядчика

      В процессе осуществления контракта подрядчик обязан:

      1) выбирать наиболее эффективные методы и технологии проведения нефтяных операций, основанные на стандартах, принятых в международной практике;

      2) Использовать контрактную территорию только в целях, предусмотренных контрактом;

      3) проводить нефтяные операции в соответствии с законодательством Республики Казахстан и соблюдать требования , обеспечивающие безопасность процессов жизненного цикла нефти;

      4) не препятствовать другим подрядчикам свободно передвигаться в пределах контрактной территории, пользоваться объектами и коммуникациями общего пользования или проводить любые виды работ, в том числе разведку, разработку и добычу других природных ресурсов, кроме нефти, если это не связано с особыми условиями безопасности и такая деятельность не мешает проведению нефтяных операций;

      5) соблюдать утвержденные в установленном порядке технологические схемы и проекты на проведение нефтяных операций, обеспечивающие безопасность персонала и населения;

      6) обязательно использовать оборудование, материалы и готовую продукцию, произведенные в Республике Казахстан, при условии их соответствия техническим регламентам;

      7) обязательно привлекать казахстанские организации для выполнения работ и оказания услуг при проведении нефтяных операций, включая использование воздушного, железнодорожного, водного и других видов транспорта, при условии соблюдения требований, установленных законодательством Республики Казахстан;

      8) осуществлять в объеме, определенном контрактом, финансирование обучения по подготовке и переподготовке привлеченного по контракту казахстанского персонала;

      9) предоставлять компетентному органу информацию о реализации рабочей программы;

      10) беспрепятственно предоставлять необходимые документы, информацию и доступ к местам работ контрольным органам Республики Казахстан при выполнении ими служебных функций;

      11) передавать информацию о содержании нефтяных операций третьим лицам, если возникает такая необходимость, только с общего согласия сторон, если иное не установлено контрактом;

      12) предоставлять геологическую и геофизическую информацию по результатам деятельности на контрактной территории в уполномоченный орган по изучению и использованию недр;

      13) своевременно уплачивать налоги и иные обязательные платежи;

      14) участвовать в развитии социальной инфраструктуры в соответствии с контрактом;

      15) сохранять объекты культурно-исторического значения;

      16) прогнозировать долгосрочные экологические и экономические последствия своей хозяйственной деятельности;

      17) восстанавливать за свой счет участки земли и другие природные объекты, нарушенные вследствие проведения нефтяных операций, до состояния, пригодного для дальнейшего использования, в соответствии с законодательством Республики Казахстан .

      Сноска. В статью 41 внесены изменения - Законами РК от 11 августа 1999 г. N 467 ; от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2); от 14 октября 2005 г. N 79 ; от 29 декабря 2006 г. N 209 (порядок введения в действие см. статью 2 ).

Глава 8. Магистральный трубопроводный транспорт

Статья 42. Право собственности на магистральный трубопровод

      1. Магистральный трубопровод является неделимой технологической системой и может находиться как в государственной, так и в иной собственности.

      2. Управление магистральным трубопроводом осуществляется его собственником, если иное не предусмотрено контрактом.

Статья 43. Эксплуатация магистрального трубопровода

      1. Эксплуатация объектов магистрального трубопровода осуществляется в соответствии с утвержденными Правительством Республики Казахстан правилами технической эксплуатации, безопасности и охраны магистрального трубопровода.

      Указанные правила являются обязательными для исполнения всеми государственными органами, предприятиями, землепользователями, должностными лицами и гражданами при взаимодействии их с владельцем магистрального трубопровода.

      2. Предприятиям энергоснабжения запрещается проведение режимных мероприятий по ограничению установленных лимитов энергопотребления без согласования с владельцем магистрального трубопровода.

      3. Владелец магистрального трубопровода по согласованию с областными (города республиканского значения, столицы) исполнительными органами и другими заинтересованными предприятиями и организациями разрабатывает совместные мероприятия по обеспечению условий безопасной эксплуатации объектов магистрального трубопровода, ликвидации возможных аварий, чрезвычайных ситуаций и их последствий.

      4. Владелец магистрального трубопровода несет ответственность за соблюдение правил его технической эксплуатации, безопасности и охраны.

      5. В охранной зоне магистрального трубопровода запрещаются любые виды работ и действий без согласования с его владельцем.

      6. В пределах минимальных расстояний, установленных строительными нормами и правилами, для обеспечения безопасности запрещается строительство любых объектов, не относящихся к магистральному трубопроводу. <*>

      Сноска. В статью 43 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 44. Взаимоотношения владельца магистрального трубопровода с местными представительными и исполнительными органами и грузоотправителями

      1. Местные представительные и исполнительные органы не вправе вмешиваться в оперативную производственную деятельность магистрального трубопровода, связанную с процессами перекачки, хранения и распределения нефти.

      2. Работники аварийных служб, аварийная и специальная техника магистрального трубопровода не могут отвлекаться на другие работы.

      3. При имеющемся резерве пропускной способности магистрального трубопровода его владелец не вправе отказать грузоотправителю в транспортировке нефти. При этом грузоотправители имеют равные права на получение транспортных услуг по одинаковым тарифам.

Статья 45. Строительство, прокладка и эксплуатация подводных трубопроводов и кабелей

      Строительство, прокладка и эксплуатация подводных трубопроводов и кабелей осуществляется в соответствии с техническими регламентами в сфере оборота нефти.

      Сноска. В статью 45 внесены изменения - Законом РК от 29 декабря 2006 г. N 209 (порядок введения в действие см. статью 2 ).

Глава 9. Охрана окружающей среды, безопасность
населения и персонала <*>

      Сноска. В заголовок главы 9 внесены изменения - Законом РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2).

Статья 46. Статус природоохранных мер

      Выполнение природоохранных мер и охрана здоровья населения и персонала осуществляются в соответствии с действующим законодательством и являются обязательным условием для осуществления хозяйственной деятельности по прогнозированию (планированию), проектированию всех нефтяных операций и их проведению.

Статья 47. Государственная экологическая экспертиза

      Необходимым экологическим основанием для заключения контракта на проведение нефтяных операций на море является положительное заключение государственной экологической экспертизы на эколого-экономическое обоснование нефтяных операций, выполненное на вариантной основе с обязательной оценкой воздействия намечаемой деятельности на окружающую среду (ОВОС). <*>

      Сноска. Статья 47 - в редакции Закона РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2).

Статья 48. Мониторинг

      До начала нефтяных операций и на весь их период недропользователем должна быть создана система получения оперативной комплексной информации об изменениях, происходящих в природе, и характере влияния на нее проводимой хозяйственной деятельности - мониторинг , с целью принятия мер по устранению и снижению негативного воздействия на окружающую среду и обеспечения экологически безопасного проведения нефтяных операций. <*>

      Сноска. В статью 48 внесены изменения - Законом РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2).

Статья 49. Проведение нефтяных операций на море, внутренних водоемах, в зонах чрезвычайной экологической ситуации и на особо охраняемых объектах природы и культуры

      1. Общее разрешение о возможности проведения нефтяных операций на море, внутренних водоемах, в зонах чрезвычайной экологической ситуации и на особо охраняемых объектах природы и культуры принимается Президентом Республики Казахстан по представлению Правительства Республики Казахстан на основе заключения государственной экологической экспертизы.

      2. Порядок проведения нефтяных операций на море, внутренних водоемах, в зонах чрезвычайной экологической ситуации и на особо охраняемых объектах природы и культуры утверждается правительством Республики Казахстан.

      3. Транспортировка нефти в заповедной части моря при эксплуатации месторождений осуществляется трубопроводами при соблюдении требований, установленных законодательством об охране природы.

Глава 10. Коммерческие условия

Статья 50. Валютные операции

      Порядок осуществления валютных операций подрядчиком и субподрядчиком определяется законодательством Республики Казахстан.

Статья 51. Таможенная процедура

      Таможенная процедура осуществляется в соответствии с таможенным законодательством таможенного союза и (или) Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 51 в редакции Закона РК от 30.06.2010 № 297-IV (вводится в действие с 01.07.2010).

Статья 52. Налоги и платежи

      При проведении нефтяных операций подрядчик является плательщиком налогов и иных обязательных платежей в соответствии с законодательством Республики Казахстан .

Глава 11. Правовые условия

Статья 53. Передача прав и обязанностей по контракту, долей (пакетов) акций

      1. Передача подрядчиком другому физическому или юридическому лицу всех или части своих прав и обязанностей по контракту, а также отчуждение доли участия (пакета акций) в юридическом лице, являющемся подрядчиком по контракту на проведение нефтяных операций, может производиться только с письменного разрешения компетентного органа. Компетентный орган вправе отказать в установленном Правительством Республики Казахстан порядке подрядчику в выдаче разрешения на передачу прав и обязанностей по контракту, а также не разрешить отчуждение доли участия (пакета акций) в уставном капитале лица, являющегося подрядчиком, по основаниям, предусмотренным законами Республики Казахстан.

      Соблюдение данного условия обязательно и в отношении сделок с аффилиированными лицами.

      2. Расходы, связанные с передачей прав и обязанностей, производимые в соответствии с частью первой настоящей статьи, возлагаются на подрядчика.

      3. До тех пор, пока подрядчик сохраняет какое-либо участие в контракте, он и лицо, которому передаются права и обязанности, несут солидарную ответственность по контракту. <*>

      Сноска. В статью 53 внесены изменения - Законами РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2); от 14 октября 2005 г. N 79 .

Статья 53-1. Применимое право

      1. К отношениям по проведению нефтяных операций, осуществляемых на территории Республики Казахстан, а также нефтяным операциям на море применяется исключительно право Республики Казахстан.

      2. В контрактах, заключаемых с компетентным органом, не могут устанавливаться условия о применении иностранного права.

      3. К отношениям по проведению нефтяных операций на море по разведке и добыче, совмещенной разведке и добыче, проводимым на приграничных месторождениях может применяться право противолежащего или смежного Республике Казахстан государства, если это прямо предусмотрено международным договором Республики Казахстан.

      Сноска. Дополнен статьей 53-1 - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ . Внесены изменения - Законами РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2).

Статья 54. Право собственности на информацию о недрах

      Право собственности на информацию о недрах определяется в соответствии с Законом Республики Казахстан "О недрах и недропользовании".

      Сноска. В статью 54 внесены изменения - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ .

Статья 55. Страхование

      1. Подрядчики, осуществляющие нефтяные операции обязаны в соответствии с законодательными актами, регулирующими обязательные виды страхования, застраховать риски ответственности, связанные с:

      1) загрязнением окружающей среды, включая затраты по ликвидации последствий причиненного окружающей среде ущерба;

      2) гражданско-правовой ответственности перед третьими лицами.

      2. Подрядчики обязаны застраховать работников от несчастных случаев на производстве и профессиональных заболеваний в соответствии с законодательством Республики Казахстан .

      3. Страхование осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан о страховании.

      3-1. Подрядчики, осуществляющие разведку и добычу на море, обязаны застраховать имущественные риски и риски ответственности таким образом, чтобы обеспечить страховое покрытие по:

      1) расходам по взятию скважины под контроль;

      2) расходам по операциям повторного бурения в случае выхода скважины из под контроля;

      3) расходам по очистке и локализации в случае загрязнения моря;

      4) расходам по привлечению специализированных компаний по устранению аварийных ситуаций и их последствий на море.

      Сноска. Статья 55 с изменениями, внесенными Законами РК от 13 июня 1997 г. N 122-1 ; от 11 августа 1999 г. N 467 ; от 7 мая 2007 года N 244 .

Статья 56. Трудовые правоотношения

      Условия оплаты труда, режим работы и отдыха, социальное обеспечение и социальное страхование граждан Республики Казахстан, работающих у подрядчика, регулируются трудовым законодательством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 56 с изменениями, внесенными Законом РК от 15 мая 2007 г. N 253 .

Статья 57. Гарантии прав подрядчика

      Подрядчику гарантируется защита его прав в соответствии с законодательством Республики Казахстан. Изменение и дополнение законодательства, ухудшающие положение подрядчика, не применяются к контрактам, заключенным до таких изменений и дополнений.

      Гарантии, установленные настоящей статьей, не распространяются на изменения законодательства Республики Казахстан в области обеспечения обороноспособности, национальной безопасности в сфере экологической безопасности, а также здравоохранения.

      Сноска. В статью 57 внесены изменения - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ .

Статья 58. Разрешение споров

      1. Споры, связанные с исполнением, изменением и прекращением контракта, решаются путем переговоров либо в соответствии с ранее согласованными в контракте процедурами разрешения споров.

      2. Если споры, связанные с исполнением, изменением и прекращением контракта, не могут быть разрешены в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи, то стороны могут передать спор для разрешения:

      1) в суд в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан;

      2) в международный арбитраж в соответствии с законодательным актом Республики Казахстан об инвестициях . <*>

      Сноска. В статью 58 внесены изменения - Законом РК от 11 августа 1999 г. N 467 Z990467_ . Новая редакция - Законом РК от 1 декабря 2004 г. N 2 (порядок введения в действие см. статью 2).

Статья 59. Порядок вступления в силу настоящего Закона

      Настоящий Закон вступает в силу с 1 июля 1995 года.

Президент


Республики Казахстан