Қазақстан Республикасы соттарының судьяларын аттестациялау туралы ереженi бекiту туралы <*>

Қазақстан Республикасы Президентiнiң Жарлығы 1996 жылғы 24 мамыр N 3004. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Президентінің 2001.06.26. N 643 Жарлығымен. ~U010643

Қазақстан Республикасы Конституциясының K951000_ 61-бабы 3-тармағының екiншi абзацына сәйкес ҚАУЛЫ ЕТЕМIН:
1. Қазақстан Республикасы соттарының судьяларын аттестациялау туралы ереже (қоса берiлiп отыр) бекiтiлсiн.
2. Осы Жарлық қол қойылған күнiнен бастап күшiне енедi.

     Қазақстан Республикасының
             Президентi 

                                       Қазақстан Республикасы



                                       Президентiнiң 1996 жылғы
                                       24 мамырдағы N 3004
                                            Жарлығымен
                                            бекiтiлген

Қазақстан Республикасы соттарының судьяларын
аттестациялау туралы
ЕРЕЖЕ

I. Жалпы ережелер

1. "Қазақстан Республикасындағы соттар және судьялардың мәртебесi туралы" Қазақстан Республикасы Президентiнiң Конституциялық заң күшi бар Жарлығының 84-бабына сәйкес судьяларды аттестациялау соттарды тұрақты судьялармен жасақтау, олардың сапалық құрамын жақсарту, кәсiби бiлiктiлiгiнiң өсуiне баға беру және ынталандыру, iстердi қараған кезде заңдылықтың нығайтылуы үшiн жауапкершiлiгiн арттыру, азаматтардың құқықтары мен қоғам мүдделерiн қорғау мақсатында жүзеге асырылады.
2. "Қазақстан Республикасындағы соттар және судьялардың мәртебесi туралы" Қазақстан Республикасы Президентiнiң Жарлығы күшiне енгенге дейiн сайланған және тағайындалған Қазақстан Республикасының барлық соттарының судьялары аттестациялаудан өтедi. Бос сот лауазымдарына Жарлықта белгiленген тәртiппен тұрақты судьялар алынады.
3. Аттестациялауды жүргiзу үшiн Орталық және аймақтық аттестациялық комиссиялар құрылады.
Орталық аттестациялық комиссия Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының судьяларын, сондай-ақ облыстық және соларға теңестiрiлген соттардың төрағаларын аттестациялауды жүргiзедi.
Аймақтық аттестациялық комиссиялар Қазақстан Республикасы соттарының қалған барлық судьяларын аттестациялаудан өткiзедi.
4. Орталық және аймақтық аттестациялық комиссиялардың құрамдарын Қазақстан Республикасының Әдiлет министрi мен Жоғарғы Сотының Төрағасы бекiтедi.
5. Аттестациялауды жүргiзу мерзiмiн Әдiлет министрi белгiлейдi.

II. Аттестациялауды жүргiзу тәртiбi

6. Орталық аттестациялық комиссияға материалдарды:
1) Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының алқа төрағалары мен судьяларына - Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Төрағасы;
2) облыстық және соларға теңестiрiлген соттардың төрағаларына - Әдiлет министрi ұсынады.
7. Аймақтық аттестациялық комиссияларға материалдарды:
1) облыстық және соларға теңестiрiлген соттардың алқа төрағалары мен судьяларына - облыстық және соларға теңестiрiлген соттардың төрағаларын;
2) барлық басқа соттардың судьяларына - облыстық және соларға теңестiрілген әдiлет басқармаларының бастықтары ұсынады.
8. Аттестациялануға тиiс судья жөнiнде аттестациялық комиссияға:
1) оның кәсiби қызметiне берiлетiн бағаны, iскерлiк және адамгершiлiк қасиеттерi көрсетiлуге тиiс мiнездеме;
2) қаралған iстердiң саны мен сапасы, мерзiмi және сот iстерiн қарау кезiнде заңдылықтың сақталуы туралы соңғы үш жылдағы деректер;
3) судьялардың үстiнен келiп түскен шағымдар мен олардың негiздiлiгi жайында мәлiметтер ұсынылады.
Ұсынылатын материалдарға судьялар бiлiктiлiк алқасының тәртiптiк iстер жөнiндегi шешiмдердi; судьяның атына жолданған жоғары тұрған соттардың жеке ұйымдары мен хаттары; шағымдарды тексерудiң нәтижелерi мен судьяның кәсiби қызметiне және адамгершiлiк қасиеттерiне қатысты басқа да деректер қоса берiлуге тиiс. Бұл ретте судьялардың нақты iстер жөнiнде есеп бермейтiндiгi туралы Конституция талабы бұлжымай сақталуға тиiс.
Судья өзiне берiлген мiнездемемен және басқа да материалдармен таныстырылуға тиiс.
9. Аттестациялау басталғанға дейiн қажет болған жағдайда қосымша тексеру жүргiзiлуi мүмкiн, оны комиссия төрағасы комиссия мүшелерiнiң бiрiне тапсырады, қосымша құжаттар мен материалдар соның iшiнде сот iстерi талап етiлiп алынуы мүмкiн.
10. Аттестациялау комиссияның отырысы оның мүшелерiнiң жалпы санының көпшiлiгi қатысқан жағдайда құқылы.
11. Комиссияның отырысында хаттама жүргiзiледi. Хаттамада отырыстың уақыты мен орны, комиссияның құрамы, аттестацияланатын судьяның тегi, аты-жөнi және лауазымдық жағдайы, комиссия қабылдаған шешiм көрсетiледi.
12. Аттестациялау аттестацияланатын судьяның қатысуымен жүргiзiледi. Судья екiншi рет дәлелсiз себеппен қатыспаған жағдайда аттестациялау оның қатысуынсыз жүргiзiлуi мүмкiн.
13. Орталық аттестация комиссиясында аттестациялау Жоғарғы Соттың тиiстi алқасы төрағасының баяндауымен басталады. Алқа төрағаларына қатысты материалдары Жоғарғы Соттың Төрағасы баяндайды.
Аймақтық аттестациялау комиссиясында аттестациялау төрағалық етушiнiң немесе оның тапсыруы бойынша ұсынылған материалды алдын ала зерделеудi жүргiзген комиссия мүшелерiнiң бiрiнiң баяндауымен басталады. Бұдан кейiн аттестацияланатын адам тыңдалады.
14. Комиссия аттестацияланатын адамның судья ретiндегi кәсiби бiлiмiн, тәжiрибесi мен жұмысының сапасын осы Ереженiң 8-тармағына сәйкес ұсынылған құжаттардың негiзiнде айқындайды.
Комиссия аттестацияланатын адамның адамгершiлiк қасиеттерiн ол жөнiнде ұсынылған материалдар мен комиссияның отырысына алдын-ала материалдар дайындау нәтижесiнде алынған деректер бойынша айқындайды.
15. Аттестациялау әңгiмелесу түрiнде жүргiзiледi.
Аттестациялау барысында судьяға материалдық және iс-жүргiзу заңдары, тiзбесiн Жоғарғы Соттың Төрағасы мен Әдiлет министрi бекiтетiн соттардың жұмысын ұйымдастыру мәселелерi жөнiнде сұрақтар қойылуы мүмкiн. Сұрақтарға аттестацияланатын адам жазбаша жауап қайтарады, жауабы аттестация материалдарына қосылады.

III. Комиссияның шешiмдерi және оларға шағымдану тәртiбi

16. Аттестациялау нәтижелерi бойынша аттестацияланатын адамның кәсiби бiлiмiне, жұмыс тәжiрибесi мен сапасына, адамгершiлiк қасиеттерiне қарай комиссия мына шешiмдердiң бiрiн қабылдайды;
1) атқарып отырған лауазымына сай келедi;
2) атқарып отырған лауазымына сай келмейдi.
17. Республика Жоғарғы Сотының аттестациядан өткен судьяларына Парламенттiң Сенаты Республика Президентiнiң Республика Жоғарғы Сот Кеңесiнiң кепiлдемесiне негiзделген ұсынысы бойынша тұрақты судьялардың өкiлеттiктерiн бередi.
Облыстық және соларға теңестiрiлген соттардың аттестациядан өткiзiлген судьяларына Республика Президентi Жоғары Сот Кеңесiнiң кепiлдемесi бойынша тұрақты судьялардың өкiлеттiктерiн бередi.
Бұл ретте Жоғары Сот Кеңесiне Жоғарғы сот судьяларына материалдарды Жоғарғы Сот Төрағасы, ал облыстық және соларға теңестiрiлген соттардың судьяларына - Әдiлет министрi бередi.
18. Қазақстан Республикасы басқа соттарының судьяларына Әдiлет министрiнiң ұсыныс бойынша Республика Президентi тұрақты судьялардың өкiлеттiктерiн бередi.
19. Судьяның атқаратын қызметiне сай келмейтiндiгi туралы комиссия қорытындысы жеке дәлелдi шешiммен ресiмделедi. Өзге шешiмдердiң хаттамалық сипаты болады.
Шешiмдер мен хаттамаларға төрағалық етушi мен комиссия мүшелерi қол қояды. Шешiммен келiспейтiн комиссия мүшесi өз пiкiрiн жазбаша түрде баяндауға хақылы.
20. Аттестациялық комиссияның шешiмi комиссия мүшелерiнiң көпшiлiк даусымен қабылданады. Дауыстар тең болған жағдайда төрағалық етушiнiң даусы шешушi болып табылады.
Аттестациялау нәтижелерi судьяға дауыс беруден кейiн дереу хабарланады. Комиссияның шешiмi судьяға оның өтiнiшi бойынша берiлуi мүмкiн.
21. Аттестациялық комиссияның судьяның атқаратын қызметiне сай келмейтiндiгi туралы шешiмiне "Қазақстан Республикасындағы соттар және судьялардың мәртебесi туралы" Қазақстан Республикасы Президентiнiң Конституциялық заң күшi бар Жарлығының 84-бабының 1-тармағында көзделген тәртiппен шағымдануға болады.

IV. Қорытынды ережелер

22. Аттестациялық комиссияның судьяның атқаратын қызметiне сай келмейтiндiгi туралы шешiмi "Қазақстан Республикасы Президентi Жарлығының 47-бабы 1-тармағының 3)-тармақшасына сәйкес белгiленген тәртiппен оны қызметiнен босату үшiн негiз болып табылады.

Об утверждении Положения об аттестации судей судов Республики Казахстан

Указ Президента Республики Казахстан от 24 мая 1996 г. N 3004. Утратил силу - Указом Президента РК от 26 июня 2001 г. N 643 ~P010643.

В соответствии с абзацем вторым пункта 3 статьи 61 Конституции Республики Казахстан постановляю:

1. Утвердить Положение об аттестации судей судов Республики Казахстан (прилагается).
2. Настоящий Указ вступает в силу со дня подписания.

     Президент
Республики Казахстан

                                          Утверждено



                                 Указом Президента Республики
                                          Казахстан
                                    от 24 мая 1996 г. N 3004

Положение
Об аттестации судей судов Республики Казахстан

I. Общие положения

1. Аттестация судей в соответствии со статьей 84 Указа Президента Республики Казахстан, имеющего силу Конституционного закона, "О судах и статусе судей в Республике Казахстан" осуществляется в целях формирования судов из постоянных судей, улучшения их качественного состава, оценки и стимулирования роста профессиональной квалификации, повышения ответственности за укрепление законности при рассмотрении дел, охраны прав граждан и интересов общества.
2. Аттестацию проходят судьи всех судов Республики Казахстан, избранные и назначенные до вступления в силу Указа Президента Республики Казахстан "О судах и статусе судей в Республике Казахстан".
Вакантные судебные должности замещаются постоянными судьями в порядке, установленном Указом.
3. Для проведения аттестации судей образуются Центральная и региональные аттестационные комиссии.
Центральная аттестационная комиссия проводит аттестацию судей Верховного Суда Республики Казахстан, а также председателей областных и приравненных к ним судов.
Региональные аттестационные комиссии проводят аттестацию всех остальных судей судов Республики Казахстан.
4. Составы Центральной и региональных аттестационных комиссий утверждаются Министром юстиции и Председателем Верховного Суда Республики Казахстан.
5. Срок проведения аттестации устанавливает Министр юстиции.

II. Порядок проведения аттестации

6. Материалы в Центральную аттестационную комиссию представляют:
1) на председателей коллегий и судей Верховного Суда Республики Казахстан - Председатель Верховного Суда Республики Казахстан;
2) на председателей областных и приравненных к ним судов - Министр юстиции.
7. Материалы в региональные аттестационные комиссии представляют:
1) на председателей коллегий и судей областных и приравненных к ним судов - председатели областных и приравненных к ним судов;
2) на судей всех других судов - начальники областных и приравненных к ним управлений юстиции.
8. На судью, подлежащего аттестации, в аттестационную комиссию представляются:
1) характеристика, которая должна отражать оценку его профессиональной деятельности, деловые и нравственные качества;
2) данные за последние три года о количестве и качестве рассмотренных дел, сроках и соблюдении законности при рассмотрении судебных дел;
3) сведения о поступивших на судью жалобах и их обоснованности.
К представленным материалам должны быть приложены решения квалификационной коллегии судей по дисциплинарным делам; частные определения и письма вышестоящих судов, направленные в адрес судьи; результаты проверок жалоб и другие данные, относящиеся к профессиональной деятельности и нравственным качествам судьи. При этом должно неукоснительно соблюдаться требование Конституции о неподотчетности судей по конкретным делам.
Судья должен быть ознакомлен с представленной на него характеристикой и другими материалами.
9. До начала аттестации при необходимости может быть произведена дополнительная проверка, которую председатель комиссии поручает одному из членов комиссии, истребованы дополнительные документы и материалы, в том числе судебные дела.
10. Заседание аттестационной комиссии правомочно при наличии большинства от общего числа ее членов.
11. На заседании комиссии ведется протокол. В протоколе отражается: время и место заседания, состав комиссии, фамилия, инициалы и должностное положение аттестуемого судьи, принимаемое комиссией решение.
12. Аттестация проводится в присутствии аттестуемого судьи. При вторичной неявке судьи по неуважительной причине аттестация может быть проведена в его отсутствие.
13. В Центральной аттестационной комиссии аттестация начинается докладом председателя соответствующей коллегии Верховного Суда. В отношении председателей коллегий материалы докладывает Председатель Верховного Суда.
Аттестация в региональной аттестационной комиссии начинается докладом председательствующего или по его поручению одного из членов комиссии, проводившего предварительное изучение представленных материалов. Затем заслушивается аттестуемый.
14. Профессиональные знания судьи, опыт и качество работы аттестуемого определяются комиссией на основании документов, представляемых в соответствии с пунктом 8 настоящего Положения.
Нравственные качества аттестуемого комиссия определяет по представленным на него материалам и данным, полученным в результате предварительной подготовки материалов на заседание комиссии.
15. Аттестация проводится в форме собеседования.
В ходе аттестации судье задаются вопросы по материальному и процессуальному законодательству, организации работы судов, перечень которых утверждается Председателем Верховного Суда и Министром юстиции.
На вопросы аттестуемый дает письменный ответ, который приобщается к материалам аттестации.

III. Решения комиссии и порядок обжалования

16. По результатам аттестации в зависимости от уровня профессиональных знаний, опыта, качества работы и нравственных качеств аттестуемого комиссия принимает одно из следующих решений:
1) занимаемой должности соответствует;
2) занимаемой должности не соответствует.
17. Аттестованные судьи Верховного Суда наделяются полномочиями постоянных судей Сенатом Парламента по представлению Президента Республики, основанному на рекомендации Высшего Судебного Совета Республики.
Аттестованные судьи областных и приравненных к ним судов наделяются полномочиями постоянных судей Президентом Республики по рекомендации Высшего Судебного Совета.
При этом материалы на судей Верховного Суда представляются в Высший Судебный Совет Председателем Верховного Суда, а на судей областных и приравненных к ним судов - Министром юстиции.
18. Судьи других судов Республики Казахстан полномочиями постоянных судей наделяются Президентом Республики по представлению Министра юстиции.
19. Вывод комиссии о несоответствии судьи занимаемой должности оформляется отдельным мотивированным решением. Иные решения носят протокольный характер.
Решения и протоколы подписываются председательствующим и членами комиссии. Член комиссии, не согласный с решением, вправе свое мнение изложить в письменном виде.
20. Решения аттестационной комиссии принимаются большинством голосов членов комиссии. При равенстве голосов голос председательствующего является решающим.
Результаты аттестации сообщаются судье сразу же после голосования. Решение комиссии может быть выдано судье по его просьбе.
21. Решение аттестационной комиссии о несоответствии судьи занимаемой должности может быть обжаловано в порядке, предусмотренном пунктом 1 статьи 84 Указа Президента Республики Казахстан, имеющего силу Конституционного закона, "О судах и статусе судей в Республике Казахстан".

IV. Заключительные положения

22. Решение аттестационной комиссии о несоответствии судьи занимаемой должности является основанием для освобождения его от должности в соответствии с подпунктом 3) пункта 1 статьи 47 Указа Президента Республики Казахстан "О судах и статусе судей в Республике Казахстан".