Авиация персоналы куәлігін беру қағидасын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2011 жылғы 14 наурыздағы № 138 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2011 жылы 1 сәуірде № 6860 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2013 жылғы 26 қыркүйектегі № 750 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Көлік және коммуникация министрінің 26.09.2013 № 750 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

«Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 15 шілдедегі Заңының 54-бабының 3-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған Авиация персоналы куәлігін беру қағидасы бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің Азаматтық авиация комитеті (Р.Ө. Әдимолда) осы бұйрықты белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеу үшін ұсынуды қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Көлік және коммуникация вице-министрі А.Ғ. Бектұровқа жүктелсін.
4. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр Ә. Құсайынов

Қазақстан Республикасы
Көлік және коммуникация
министрінің
2011 жылғы 14 наурыздағы
№ 138 бұйрығымен
бекітілген

Авиация персоналы куәлігін беру қағидасы

1. Жалпы ережелер

1. Осы Авиация персоналы куәлігін беру қағидасы (бұдан әрі – Қағида) «Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 15 шілдедегі Заңына және Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияның (Чикаго, 1944 жылғы 7 желтоқсан) 1-қосымшасына сәйкес әзірленді.
2. Қағида азаматтық және эксперименттiк авиацияның авиация персоналына куәлік (бұдан әрі – куәлік) беру тәртібін айқындайды.
3. Осы Қағидада мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылады:
1) авиация персоналы – арнайы және (немесе) кәсіптік даярлығы бар, әуе кемелерінің ұшуын, әуе тасымалдары мен авиациялық жұмыстарды орындау және қамтамасыз ету, әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету (бұдан әрі – ӘК ТҚК), әуе қозғалысын ұйымдастыру және оған қызмет көрсету, әуе қозғалысын басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жеке адамдар;
2) авиация персоналының куәлігі (бұдан әрі - куәлік) - авиация персоналының біліктілігін растайтын белгіленген үлгідегі құжат;
3) авиация персоналына куәлік беру тiзiлiмi (бұдан әрі - Тізілім) - авиация персоналына куәлік беру туралы жазба жазылатын құжат;
4) біліктілік белгісі - куәлікте жазылған немесе оған қатысы бар, оның бөлігі болып табылатын, осы куәлікке қатысты ерекше жағдайлар, құқықтар немесе шектеулер көрсетілген жазба.
4. Куәлік мынадай авиация персоналына беріледі:
1) әуесқой пилот (ұшақ);
2) әуесқой пилот (тікұшақ);
3) коммерциялық авиация пилоты (ұшақ);
4) коммерциялық авиация пилоты (тікұшақ);
5) желілік пилот (ұшақ);
6) желілік пилот (тікұшақ);
7) аса жеңіл авиация пилоты;
8) штурман;
9) борт инженер (борт механик);
10) борт радист;
11) борт операторы;
12) борт жолсерігі;
13) ӘҚҚК диспетчерi;
14) ӘК техникалық қызмет көрсету жөніндегі инженер;
15) ӘК техникалық қызмет көрсету жөніндегі техник;
16) аса жеңiл авиация технигi;
17) ұшуды қамтамасыз ету жөнiндегi қызметкер;
18) авиациялық станция (теңіз қондырғыларында орналасқан) операторы.
Ескертпе. ӘК құрауыштарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі инженер үшін ӘК техникалық қызмет көрсету жөніндегі инженерге куәлік беруге рұқсат етіледі.
ӘК құрауыштарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі техник үшін ӘК техникалық қызмет көрсету жөніндегі техникке куәлік беруге рұқсат етіледі.
Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2011.12.02 № 711 (4-тармақты қараңыз) бұйрығымен.
5. Авиация персоналының куәлігі мамандыққа байланысты түстері мен сериялық әріптік кодтары бойынша ажыратылады.
Авиация персоналы куәлігінің сериялық әріптік кодтары мен түстері осы Қағиданың 1–қосымшасында көрсетілген.
6. Куәлік медициналық куәландырудан өткен күнінен бастап:
1) әуесқой пилот (ұшақ немесе тiкұшақ) үшін – 24 ай;
2) коммерциялық авиация пилоты (ұшақ немесе тiкұшақ) үшін – 12 ай;
3) авиакомпанияның желілік пилоты (тiкұшақ немесе тiкұшақ) үшін – 12 ай;
4) борт операторы үшін – 24 ай;
5) штурман үшін – 12 ай;
6) борт инженер немесе борт механик үшін – 12 ай;
7) борт радист үшін – 12 ай;
8) аса жеңiл авиация пилоты үшін – 24 ай;
9) ӘҚҚК диспетчерi үшін – 24 ай;
10) борт жолсерiгі үшін – 24 ай;
11) ұшуды қамтамасыз ету жөнiндегi қызметкер үшін 3 жылдан аспайтын кезең ішінде жарамды болып табылады.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2011.12.02 № 711 (4-тармақты қараңыз) бұйрығымен.
6-1. Куәлік азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган берген күннен бастап немесе оны ұзартқан күннен бастап:
1) ӘК техникалық қызмет көрсету жөніндегі инженер үшін - 5 жыл;
2) ӘК техникалық қызмет көрсету жөніндегі техник үшін - 5 жыл;
3) аса жеңiл авиация технигi - 5 жыл;
4) авиациялық станция (теңіз қондырғыларында орналасқан) операторы үшін 12 айдан жыл аспайтын кезең ішінде жарамды болып табылады.
Осы тармақтың 1)-4) тармақшаларында көрсетілген куәліктің қолданылу мерзімі, егер ол аяқталғанға дейін куәлікті ұзартуға арналған құжаттар ұсынылса, үзілмейді. Бұл жағдайда азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган куәліктің берілген күнінен (куәлікті бірінші ұзартқан кезде) немесе куәліктің қолданысы аяқталған күннен (екінші және кейінгі ұзартулар кезінде) куәлік ұзартылады.
Егер осы тармақтың талаптары бұзылса, онда куәліктің қолданылу мерзімін есептеу күні қарауға ұсынылған құжаттар бойынша куәлікті ұзарту туралы азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган шешім қабылдаған күннен басталатын болады.
Ескерту. 6-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2011.12.02 № 711 (4-тармақты қараңыз) бұйрығымен.
7. Мынадай клиникалық көрсеткіштер бойынша медициналық қорытындының қолданылу мерзімі қысқарады:
1) 40 жастан асқан авиакомпанияның желілік пилотының (ұшақ, тікұшақ) куәлігін және коммерциялық авиация пилотының (ұшақ, тікұшақ) куәлігін иеленген, бір пилот басқаратын ұшақта жолаушыларды тасымалдау жөніндегі коммерциялық ұшуды орындайтын адамдар үшін куәліктің қолданылу мерзімі 6 айға дейін қысқарады;
2) авиакомпанияның желілік пилотының (ұшақ, тікұшақ) куәлігін және коммерциялық авиация пилотының (ұшақ, тікұшақ) куәлігін иеленген, коммерциялық әуе тасымалын орындаумен айналысатын адамдар 60 жасқа толғанда куәліктің қолданылу мерзімі 6 айға дейін қысқарады.
8. 50 жастан асқан әуесқой пилоттың (ұшақ, тікұшақ) куәлігін, аса жеңіл авиация пилотының ұшақ, тікұшақ) куәлігін және диспетчерiнің куәлігін иеленген адамдар үшін куәліктің қолданылу мерзімі 12 айға дейін қысқарады.
9. Әуе кемесі командирінің немесе төменде санамалаған әуе кемелерінің кез келген түрінің командирі немесе екінші ұшқышының функцияларын орындау үшін осы куәлікті алу қажет:
ұшақ;
тікұшақ;
аса жеңіл әуе кемесі.
10. Ұшқыш куәлігін беру кезінде куәлікке әуе кемесінің түрі туралы белгі және білімді, дағдыларды (шеберліктерді) тексеру барысында пайдаланылған әуе кемелерінің сыныбына немесе үлгісіне сәйкес келетін біліктілік белгілері енгізіледі.
11. Әуе кемесі командирінің немесе ұшақтағы екінші ұшқыштың функцияларын орындау үшін үлгі сертификатында немесе осы біліктілік талаптарының көрсетілген жағдайлардан басқа, бір ұшқыштан тұратын ұшу экипажы пайдаланатын ұшуды пайдалану нұсқаулығында (оған барабар құжатта):
1) бір қозғалтқышы бар, құрлықтағы;
2) бір қозғалтқышы бар, гидроұшақ;
3) көп қозғалтқышы бар, құрлықтағы;
4) көп қозғалтқышы бар, гидроұшақ үлгісі туралы біліктілік белгісі бар ұшқыш куәлігінің иесі.
12. Оқу өтіп жатқан әуе кемесі командирінің функциясын орындауға мүмкіндік беретін біліктілік белгілері және «пилот–нұсқаушы» біліктілік белгісі бар, ұшу оқуын жүзеге асыру үшін пилот куәлігінің иесі жіберіледі.
13. Куәлік алу мақсатында ұшқышты оқыту кезінде оқытылатын адам бірінші немесе екінші сыныпты қолданыстағы медициналық қорытындыларға ие болса, дербес ұшуларға жіберіледі.
14. Жоғары және орта азаматтық авиацияның ұшқыштарды даярлау жөніндегі оқу орындарында оқитын тұлғаларға бірінші сыныптағы медициналық куәлігі болуы қажет.

2. Куәліктерді беру тәртібі

15. Осы Қағиданың 4-тармағында көрсетілгендей авиация персоналына куәлік беру, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органымен жүзеге асырылады.
16. Куәлікті беру азаматтық және экспериментальдық ұйымның азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға ұсынған мынадай құжаттардың негізінде жүзеге асырылады:
1) еркін нысандағы өтініш;
2) азаматтық және экспериментальдық ұйымның қолымен және мөрімен расталған объективті деректері бар авиация персоналына ұсынымдар;
3) Қазақстан Республикасының азаматтығын немесе Қазақстан Республикасының тұруға ықтиярхатын растайтын құжаттардың көшірмелері;
4) екі фотосурет (түрлі түсті, күлгін, 3,5х4,5 өлшемде);
5) азаматтық авиацияның оқу мекемесін бітіргені туралы құжаттардың көшірмелері (ұшу училищесі, авиациялық-техникалық училище, авиация институт, авиация техникумы, колледж, оқу орталығы (бұдан әрі - ОО).
Ескертпе. ӘК қызмет көрсету жөніндегі инженерлер мен техниктер үшін – азаматтық авиацияның авиация-техникалық және ұшу орталығын, авиация институтын немесе ӘК және оның жабдықтарын техникалық немесе ұшумен пайдалану мамандығы бойынша авиация техникумын аяқтау туралы құжаттардың көшірмесі.
Лабораториялар немесе шеберханалар жағдайында құрауыштарға техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі инженерлер, техниктер, механиктер үшін - азаматтық авиацияның авиация-техникалық және ұшу орталығын, авиация институтын немесе авиация техникумын немесе техникалық колледжді, училищені немесе техникалық мамандықтар бойынша институты аяқтау туралы құжаттардың көшірмесі.
Аса жеңіл авиацияға қызмет көрсету жөніндегі техниктер үшін – аса жеңіл авиация техниктерінің курстарын аяқтау туралы құжаттардың көшірмесі;
6) медициналық қорытындылардың көшірмелері (ұшу персоналы, экипаждың қызмет көрсететін персоналы және ӘҚКД диспетчерлері үшін);
7) мамандығы бойынша біліктілігін арттыру курстарын уақыт бойынша соңғы өтуі туралы құжаттардың көшірмелері.
Ескертпе. Азаматтық авиацияның оқу мекемесінде тек теориялық курстардан өткен пилоттар мен штурмандар тренажерлық және ұшу дайындығы актілерін қосымша ұсынады.
ӘК техникалық қызмет көрсету жөніндегі инженерлер мен техниктер, аса жеңіл авиация техниктері, құрауыштарға қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі техниктер үшін – «Әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсетуге қатысты адам мүмкіншіліктері» курсын өткені туралы куәліктің көшірмесі, оны өту мерзімі азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның құжаттарды қарауға қабылдау күні сәтіне кемінде үш жыл болуы тиіс.
Ескерту. 16-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2011.12.02 № 711 (4-тармақты қараңыз) бұйрығымен.
17. Құжаттарды қарау түскен сәттен бастап 30 күнтізбелік күн құрайды.
18. Куәлік азаматтық авиация ұйымының бірінші басшысына немесе сенім білдірілген адамға беріледі.
19. Азаматтық авиация персоналының куәлігі оны иесіне берген сәттен бастап күшіне енеді.
20. Куәлікті ауыстыру куәлік бүлінген, толтыру үшін парақтары болмаған жағдайларда және басқа себептермен азаматтық және экспериментальдық ұйымдардың куәлікті қалпына келтіру туралы өтініші негізінде жүргізіледі.
Куәлікті ауыстыру үшін азаматтық авиация ұйымы осы Қағиданы 16-тармағының 1)-7) тармақшаларында белгіленген құжаттарды ұсынады.
Ескертпе. ӘК техникалық қызмет көрсету жөніндегі инженерлер мен техниктер, құрауыштарға техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі инженерлер мен техниктер, аса жеңіл авиация техниктері үшін ескі куәлікте белгіленген қызмет көрсетуге арналған барлық рұқсаттар ауыстыруға жатады.
Ескерту. 20-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2011.12.02 № 711 (4-тармақты қараңыз) бұйрығымен.
21. Куәлікті беру Тізілімде және электрондық базада тіркеледі (авиация персоналының әрбір мамандығы үшін жеке) осы Қағиданың 2-қосымшасына сәйкес.
22. Куәлік кітап типті, өлшемі 8,7х12 сантиметр.
23. Азаматтық авиация куәлігі ағылшын тіліне аударылып, қазақ тілінде шығарылады.
Куәлік 14 тармақты құрайды, куәліктің тармақтары біркелкі рим цифрымен нөмірленеді, олар анық және мұқият жазумен, қара түсті сиямен немесе қаламның пастасымен толтырылады. Тазартып өшірулерге, түзетулерге және өшірулерге жол берілмейді.
Куәліктің әрбір тармағына белгілі бір ақпарат (мәлімет) сәйкес келеді.
24. Авиация персоналының барлық санаттарының куәліктердегі төменде көрсетілген тармақтар мынадай мәліметтерді қамтиды:
1) I тармақта мемлекеттің атауы мемлекеттік (қазақ) немесе халықаралық (ағылшын) тілдерінде (жартылай қою шрифпен) көрсетіледі;
2) II тармақта куәліктің атауы көрсетілген (қалың шрифтпен);
3) III тармақта куәлік берген азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган берген куәліктің сериялық нөмірі көрсетілген (араб цифрларымен);
4) IV тармақта куәлік иесінің тегі, аты, әкесінің аты қазақ тілінде көрсетіледі, туған күні араб цифрларымен көрсетіледі (күні, айы, жылы);
5) V тармақта куәлік иесінің мекенжайы көрсетіледі, ол «Қазақстан Республикасы» немесе «Republic of Kazakhstan» деген жазулармен үйлесімді болады;
6) VI тармақта куәлік иесінің азаматтығы көрсетіледі. VI тармақта азаматтық ағылшын тілінде көрсетіледі;
7) VII тармақта куәлiк иесi өзiнiң қолын қояды. Осы бетте қойылған қолдың үстiне куәлiк иесiнiң костюмде және галстукте бас киiмсiз алдынан түскен фотосуретi жапсырылады. Күңгірт қағаздағы фотосуреттiң мөлшерi 3,5х4,5 см, сол жақ шеткi бұрышқа жапсырылады. Фотосурет пен жеке қол куәлiктi берген азаматтық авиация саласындағы уәкiлеттi органның елтаңбалық мөрiмен расталады;
Ескертпе. Инженерлер мен техниктер үшін алдынан және бас киімсіз түскен фотосурет беріледі.
8) VIII тармақта азаматтық авиация куәлігі кіммен берілгені көрсетілген;
9) IХ тармақта куәліктің қолданылу мерзімі жазылады, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның лауазымды тұлғасының қолы қойылады. Жазу азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның елтаңбалық мөрімен расталады. Куәлік жарамды болып табылатын күн осы Қағиданың 6, 6-1-тармақтарының талаптарымен айқындалады;
10) Х тармақта куәлікке азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органы лауазымды адамның қолы және берген күні;
11) куәліктің XI тармағында куәліктің берілген күні көрсетіледі және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның мөрі қойылады;
12) XII тармақта пилоттардың, штурмандардың, борт инженерлерiнiң, борт механиктерiнiң, борт радистерiнiң, борт операторларының, борт жолсерiктерiнiң куәліктерінде ӘК (ұшақтар үшiн бiр қозғалтқышты немесе көп қозғалтқышты, тiкұшақтар үшiн бiр бұрандалы немесе көп бұрандалы), құрлықтық немесе гидроұшақтың (тiкұшақ) түрi, типi, берiлген бiлiктiлiкке байланысты мынадай лауазымдары көрсетiледi:
әуе кемесiнiң командирi (Captain);
екiншi пилот;
штурман;
борт инженерi;
борт механигi;
борт радистi;
борт операторы;
борт жолсерiгi;
әуесқой пилот;
аса жеңiл авиация пилоты.
ӘҚҚК диспетчерлерi куәлiктерiнде оның иесi жұмысқа жiберілген диспетчерлiк пункттiң (пункттердiң) атауы көрсетiледi.
ӘК техникалық қызмет көрсету жөніндегі инженерлер мен техниктердің, сондай-ақ аса жеңіл авиация техниктерінің куәліктерінде ӘК–нің типі мен түрлендіруі, ӘК пайдаланылатын қозғалтқыштың типі, куәлік иесінің санаты, сондай-ақ куәлік иесі орындауға жіберілетін ӘК техникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстардың түрі мен көлемдері көрсетіледі.
Құрауыштарға техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі инженерлер мен техниктердің куәліктерінде куәлік иесінің санаты, сондай-ақ оларға қызмет көрсетуге және жөндеуге маманға рұқсат етілетін жабдықтардың немесе құрауыштардың түрлері көрсетіледі.
Куәліктегі жазулар рұқсат ету күнін көрсете отырып, лауазымды тұлғаның қолымен және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның мөрімен расталады. ӘК техникалық қызмет көрсету, сондай-ақ құрауыштарға техникалық қызмет көрсету күні рұқсат ету туралы азаматтық және экспериментальдық авиациялар ұйымының бұйрығы жарияланған күнмен анықталады және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға ұсынылған бұйрықтың көшірмесімен расталады.
Әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету, сондай-ақ құрауыштарға техникалық қызмет көрсету жөніндегі куәліктің ХII тармағына рұқсат етулерді енгізу туралы бұйрықтардың көшірмелері бұйрықтың жарияланған күнін және оның нөмірін енгізу үшін негіз болады, содан бастап рұқсат ету жарамды болып табылады;
13) куәліктердің ХIII тармағына рұқсат ету туралы мынадай деректер енгізіледі:
Нұсқаушылық жұмысқа, аспаптар бойынша ұшуға және метеорологиялық минимумдар (минимумдар бойынша 1, 2, 3-санаттар) бойынша ұшуды және қонуды орындауға, 2008 жылғы 5 наурыздан бастап радиотелефондық байланыста пайдаланылатын ағылшын тілін білу деңгейі туралы белгі.
Авиациялық жұмысты орындайтын пилоттар үшін куәліктерінде жұмыстар түрлері көрсетіледі.
ӘҚҚК диспетчерлерi куәлiктерiнде лауазымға тағайындау туралы деректер енгiзiледi және әуе қозғалысын ұйымдастыру, ағылшын тiлiнде радиоалмасу жүргiзу сияқты ерекше құқықтар туралы мәлiметтер, ал 2008 жылғы 5 наурыздан бастап радиотелефон байланысында пайдаланылатын ағылшын тiлін бiлу деңгейi туралы белгi көрсетiледi.
Инженерлер мен техниктердің куәліктерінің ХIII тармағы, егер азаматтық және экспериментальдық авиация ұйымдары маманға дербес берілетін, ӘК немесе олардың құрауыштарында жұмыс істеу үшін маманға рұқсат етілген қосымша жұмыстардың түрлері белгіленетін рұқсаттар сертификатын бақылау мен берудің меншікті ішкі жүйесі бар болса, бос қалуы мүмкін, бұл ретте рұқсат етілген жұмыс түрлері осы тармақтың бесінші бөлігінде көрсетілген арнайы жұмыстар түрлерімен анықталады.
Егер азаматтық және экспериментальдық авиация ұйымы маманға дербес берілетін рұқсаттар сертификатын бақылау мен берудің меншікті ішкі жүйесі болмаса, ХIII тармаққа мынадай арнайы жұмыстардың бір немесе бірнеше жазуы енгізілуі мүмкін:
ӘК сүйрету;
қозғалтқыштың барынша рұқсат етілген жазуымен ӘК қозғалтқышын іске қосу және сынау;
қозғалтқыштың бороскопиясы;
Ескертпе. ХIII тармақ азаматтық және экспериментальдық авиация ұйымының рұқсаттар сертификатын бақылау мен берудің меншікті ішкі жүйесі болған жағдайда толтырылуы мүмкін және қалауына қарай толтырылуы мүмкін.
Авиациялық персоналдың куәліктерінің ХIII тармағына енгізу үшін арнайы жұмыстар түрлерін, азаматтық және экспериментальдық авиация ұйымында, егер куәлікте көрсетілуі басқа да қажет арнайы жұмыстардың түрлері болса, азаматтық және экспериментальдық авиация ұйымы толықтырады. Арнайы жұмыстардың басқа түрлерінің тізбесі азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органмен оларды куәліктерге енгізгенге дейін келісілуі тиіс.
Әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету, сондай-ақ құрауыштарға техникалық қызмет көрсету жөніндегі куәліктің ХIII тармағына рұқсат етулерді енгізу туралы бұйрықтардың көшірмелері бұйрықтың жарияланған күнін және оның нөмірін енгізу үшін негіз болады, содан бастап рұқсат ету жарамды болып табылады.
ХIII тармақтағы жазулар қазақ, орыс немесе ағылшын тілдерінде жүргізіледі. Жазу азаматтық және экспериментальдық авиация саласындағы уәкілетті органның лауазымды тұлғасының қолымен расталады;
14) Куәліктің ХIV тармағында азаматтық және экспериментальдық авиация ұйымының атауы көрсетіледі. Жазуларды енгізуге негіз азаматтық және экспериментальдық авиация ұйымына жұмысқа жалдану туралы бұйрық болып табылады, одан деректер оған объективті деректерден алынады.
Ескерту. 24-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2011.12.02 № 711 (4-тармақты қараңыз) бұйрығымен.
25. Куәліктің XII және XIII тармақтарында толтырылатын біліктілік белгілері мен арнайы белгілер жазбаларының мысалдары осы Қағиданың 3-қосымшасында көрсетілген.

3. Қорытынды ереже

26. Авиация персоналы авиациялық оқиғаларға немесе дау–жанжалға алып келетін немесе ұшу қауіпсіздігіне, адамдардың өмірі мен денсаулығына тікелей қауіп туғызатын ұшуды орындау, қызмет көрсету және қамтамасыз ету нормалары мен ережелерін бұзған жағдайда азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның лауазымды адамы авиация персоналы куәлігінің уақытша қолданылуын тексеру аяқталғанға және шара қабылданғанға дейін тоқтата тұрады. Куәлік қолданылуын тоқтату, осы куәліктегі біліктілік белгісінің қолданылуын тоқтатады.
27. Авиация персоналы жасаған ұшу қауіпсіздігіне, адамдардың өмірі мен денсаулығына тікелей қауіп туғызатын бұзушылықтарға мыналар жатады:
1) ӘК–нің ұшу жарамдылығына әсер ететін жұмыстарды орындау технологиясын сақтамау;
2) инспекциялық тексеру кезінде анықталған кәсіптік дайындықтың жеткіліксіздігі;
3) ӘҚҚК ұйымына техникалық қызмет көрсету, ұшуды қамтамасыз ету және орындау жөніндегі жұмыстарды атқарған кезде белгіленген талаптарды қайта-қайта немесе бір рет өрескел бұзу.
28. Куәліктің қолданылуын тоқтатқан лауазымды адам Акт (нұсқама) ресімдейді және оны көрсетілген авиация персоналы бағынатын азаматтық авиация ұйымының басшысына жібереді.
29. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның лауазымды адамы мыналардың куәліктерінің қолданысын тоқтатады:
1) Қазақстан Республикасының азаматтық авиация ұйымының авиация персоналы;
2) Қазақстан Республикасының азаматтық авиацияның авиация персоналы куәлігін алған басқа ұйымның авиация персоналы;
3) әуесқой пилот;
4) аса жеңіл авиация пилоты.
30. Азаматтық авиация ұйымының командалық-ұшу, инспекторлық, басшылық құрамы өздеріне тікелей бағыныстағы авиация персоналының куәліктеріндегі біліктілік белгінің қолданылуын тоқтатады.
31. Куәлік мынадай жағдайларда толық жойылуға жатады:
1) жоғалтқан, бүлінген аты-жөнін, ауыстырған кезінде және басқа да техникалық себептер бойынша;
2) коммерциялық авиация пилоты, әуесқой пилот куәлігінің орнына авиакомпанияның желілік пилотына куәлік беру, әуесқой пилот куәлігінің орнына коммерциялық авиация пилотының куәлігін беру, немесе коммерциялық авиация пилотының куәлігінің орнына әуесқой пилот куәлігін беру;
3) техник куәлігінің орнына инженер куәлігін берген кезде;
4) жұмыс орнынан деректерді ұсынған жағдайда авиаперсоналдың денсаулығы бойынша зейнеткерлікке шығуы немесе қайтыс болуы;
5) 5 жылдан артық жұмыс істемеуі;
6) Қазақстан Республикасы сот органдарының шешімі бойынша.
Ескерту. 31-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2011.12.02 № 711 (4-тармақты қараңыз) бұйрығымен.
32. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органы авиация персоналының куәлігін кері қайтарып алу туралы шешім шығарған жағдайда авиация персоналына куәлік беру тізіліміне «Ескертпе» деген бағанда күнін көрсете отырып, куәлікті кері қайтарып алу туралы жазба түсіріледі.
33. Азаматтық авиация ұйымы, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға куәлікті қалпына келтіру туралы өтініш жібереді.
34. Куәлікті қалпына келтіру ол жоғалған, ұрланған, бүлінген жағдайда жүргізіледі.
35. Куәлік жоғалған, ұрланған жағдайда куәліктің қолданылуы жаңа куәлік алғанға дейін тоқтатылады.
36. жоғалған (бүлінген) куәліктерді айырбастау үшін азаматтық авиация ұйымы азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға осы Қағиданың 16-тармағына сәйкес құжаттармен өтінішті, сондай-ақ жоғалғанын, ұрланғанын, бүлінгенін растайтын құжаттарды жібереді.
Ескерту. 36-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2011.12.02 № 711 (4-тармақты қараңыз) бұйрығымен.
37. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органы құжаттардың түскен уақытынан бастап және сол бойынша 30 күнтізбелік күн ішінде шешім қабылдайды.

Авиация персоналына
куәлік беру қағидасына
1–қосымша

Ескерту. 1-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2011.12.02 № 711 (4-тармақты қараңыз) бұйрығымен.

Авиация мамандары куәлiктерiнiң сериялық әрiптiк
кодтары мен түстерiнiң кестесi

Код (Серия)	Мамандығы	Түсi
ПИЛОТТАР
РРL(А)	Әуесқой пилот (ұшақ)	жасыл
СРL(А)	Коммерциялық авиация пилоты (ұшақ)	қою жасыл
АТРL (А)	Желiлiк пилот (ұшақ)	көгiлдiр
РРL (Н)	Әуесқой пилот (тiкұшақ)	ақ реңде қою сұр екi жолақты жасыл
СРL(Н)	Коммерциялық авиация пилоты (тiкұшақ)	ақ реңде қою сұр екi жолақты қою жасыл
АТРL(Н)	Желiлiк пилот (тiкұшақ)	ақ реңде қою сұр түстi екi немесе бiрнеше жолақты көгiлдiр
Ұшу экипажының мүшелерi
FN	Штурман	қызыл
FE (FE(А)	Бортинженерi (бортмеханигi)	қоңыр
FR	Бортрадистi	қызғылт сары
FO	Бортоператоры	ақ
FA	Борт жолсерiгi	ақ
FE(Н)	Бортмеханигi	ақ реңде қою сұр екi жолақты қоңыр
Ұшу экипажының мүшелерiнен қоспағанда, басқа персоналдар
AMТL/АМEL	Әуе кемелерiне қызмет көрсету жөнiндегi және компоненттерінің техник/инженер	қызыл-қоңыр
ТС	ӘҚҚК диспетчері	сары
ASO	Авиациялық станциясының операторы (теңіз қондырғыларында орналасқан)	көк
Аса жеңiл авиация (АЖА)
ULP	АЖА пилоты	сарғыш
ULT	АЖА технигi	ақшыл қоңыр

Авиация персоналына
куәлік беру қағидасына
2–қосымша

Нысаны

Ескерту. 2-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2011.12.02 № 711 (4-тармақты қараңыз) бұйрығымен.

Авиация персоналына куәлiк беру тiзiлiмi

№	Куәлiктiң типi	Куәлiктiң №	Мақсаты	Берiлген күнi	Пайдаланушы	Жарамдылық мерзiмi Licence	Куәлiк иесi (меншігі)	Мед. куәлiктiң мерзiмi	Бiлiктiлiгiн арттыру курстары (БАК)	Ескертпе
1	CPL	B № 0000	жолаушы
2	ATPL	P№ 000	Авиациялық жұмыстар
3	AMEL-Engineer	E№ 0000	жүк					қолданылмайды
4	FAL-Attendant	CA№ 000	Қызмет көрсету

Авиация персоналына
куәлік беру қағидасына
3–қосымша

Ескерту. 3-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2011.12.02 № 711 (4-тармақты қараңыз) бұйрығымен.

Авиация Авиация персоналы куәлiгiнiң XII және XIII
тармақтарын толтыру 1. Flight crew members
(ӘУЕ КЕМЕСI ЭКИПАЖЫНЫҢ МҮШЕЛЕРI):

ХII. Ratings (Бiлiктiлiк белгiлерi):
А. Category (Санаты):
1) Multi–engine (көп қозғалтқышты);
2) Single–engine (бiр қозғалтқышты);
3) Single main rotor, land helicopter MI–8 (MI–2);
4) (бiр бұрандалы, құрлықтағы тiкұшақ МИ–8 (МИ–2);
5) Аutogiro (Ротор типтi (автомай);
6) With balance control – мotor deltaplane (теңгерiмдi басқарумен – дельтаұшақ);
7) airship (дирижабль);
8) heat air ball (жылу әуе шары).

В. Class (Класс):
1) Land aircraft (Құрлықтағы);
2) Hydroplane (Гидроплан);
3) Amphibian (Амфибия);
4) with tail rack carriage (артқы тiрегi бар шасси).

С. Type of aircraft (ӘК типi):
Il–96, Tu–154, Yak–42, А–320, В–737, 757

D. Duties exercised (Мiндеттер):
1) pilot-instructor (пилот–нұсқаушы);
2) Pilot-in-command (ӘК командирi);
3) Co-pilot (Екiншi пилот);
4) Flight navigator (Штурман);
5) Flight engineer (Борт инженерi);
6) Radio operator (Борт радистi);
7) Аircraft on-board operator (Борт операторы);
8) Flight attendant (Борт жолсерiгi);
9) Chief- cabin, Flight attendants – Instructor (Борт жолсерiгi–нұсқаушы);
10) Pilot in command ULР (АЖА әуе кемесiнiң командирi);
11) Pilot-instructor ULР (пилот – АЖА нұсқаушысы);
Example:
1) multi-engine, land aircraft А-320, pilot-in-command, Order of FD № (көп қозғалтқышты, құрылықтағы ұшақ, А-320, ӘК командирi, ҰО № бұйрығы};
2) Flight Department – {Ұшу отряды);
3) multi-engine, land aircraft А-320, co-pilot, Order of HQC № (көп қозғалтқышты, құрылықтағы ұшақ, А-320, екiншi пилот, ЖАК № бұйрығы);
4) Flight attendant, A/C Tu-154M, Order Order of HQC № 12, 12.12.02 High Quality Commission);
5) single-engine, land aircraft, An-2, co-pilot, Order of CADK № (бiр қозғалтқышты, құрылықтағы ұшақ, Ан-2, екiншi пилот, ЖАК № бұйрығы);
6) Civil Aviation Committee – Азаматтық Авиация Комитетi.

XII. Approved type of work (РҰҚСАТ БЕРIЛГЕН ЖҰМЫС ТҮРЛЕРI):

1) Approved for aerochemical works on ACFT An-2. Order № (Ан-2 ӘК-те авиациялық-химиялық жұмыстарға жiберiлдi. № бұйрық.);
2) Approved for aerovisual and aerophotography flights (Ан-2 ӘК-те аэрокөрiлiмдiк және аэротүсiрiлiм жасау үшiн ұшуды орындауға жiберiлдi. № бұйрық);
3) Approved for passenger transportation. Order № (Жолаушыларды тасымалдауға жiберiлдi. № бұйрық.);
4) Approved to perform forestry-aviation works in highlands. (Таулы жерлерде орман-авиациялық жұмыстарды орындауға жiберiлдi.);
5) Approved to perform searching aerovisual and aerophotography works in highlands. (Таулы жерлерде iздестiру-түсiру жұмыстарын орындауға жiберiлдi);
6) Approved to perform search and rescue works in highlands. (Таулы жерлерде iздестiру-құтқару жұмыстарын орындауға жiберiлдi.);
7) Approved to perform aerochemical works in highlands (on flat ground). Order of Air Unit Commander # (Таулы жерлерде (жазық жерлерде) АХЖ (авиациялық-химиялық жұмыстар) орындауға жiберiлдi. Авиабөлiмше командирiнiң № бұйрығы.);
8) Approved to perform flights for shooting off wild animals from air in highlands (on flat ground). (Таулы жерлерде (жазық жерлерде) аспаннан жабайы аңдарды ату бойынша ұшуды орындауға жiберiлдi.);
9) Approved to transport standard (long-length, large-size) cargo in highlands to sites, to ACT 1000m (on flat ground) in the daytime by weather minimum: base =200m, visibility=3000m. (Алаңы Набс=1000 м дейiнгi таулы жерлерде (жазық жерлерде) күндiз бұлттардың биiктiгi 200 м, көру мүмкiндiгi 3000 м минимум кезiнде қалыпты (ұзын өлшемдi, iрi габариттi) жүктердi тасымалдауға жiберiлдi.);
10) Approved to perform construction and assembling operations in highlands, to ACT 1000m in the daytime by weather minimum: base=200m, visibility=3000m, wind=25mps. (Алаңы Набс=1000 м дейiнгi таулы жерлерде (жазық жерлерде) күндiз Нбұлт (бұлттардың биiктiгi) 200 м, көру мүмкiндiгi 3000 м минимум кезiнде құрылыс-монтаж жұмыстарын орындауға жiберiлдi.);
11) Approved to perform forestry-aviation works with drain equipment in highlands (on flat ground). (Таулы (жазық) жерлерде суағар құрылғыларын қолдана отырып, орман-авиациялық жұмыстарды орындауға жiберiлдi.);
12) Approved to perform search and rescue works in highlands, authorized for bailing out of parachutists. (Таулы жерлерде парашютистердi түсiру құқығымен iздестiру-құтқару жұмыстарын орындауға жiберiлдi.);
13) Approved fly as pilot-instructor for elementary flying training programs. (Тыңдаушылардың алғашқы ұшу дайындығы бағдарламасы бойынша пилот-нұсқаушы болып жiберiлдi.).

XIII. Special Remarks (Ерекше белгiлер):

1) Approved for Special VFR flights, ACFT An-2 by weather minimum: base – 100m, visibility – 1000m, wind – 18 mps. Order № (Метеоминимум: Нбұлт – 100м, көру мүмкiндiгi – 1000м, U – 18м/с бойынша Ан-2 ӘК ҰКШЕҚ бойынша ұшуды орындауға жiберiлдi. № бұйрық);
2) Approved for VFR flights, ACFT An-2 by weather minimum: base – 100m, visibility – 1000m, wind – 18mps. Order № (Метеоминимум: Нбұлт – 100м, көру мүмкiндiгi – 1000м, U – 18м/с бойынша Ан-2 ӘК ҰКШҚ бойынша ұшуды орындауға жiберiлдi. № бұйрық);
3) Approved for IFR flights, ACFT An-2 by weather minimum: base – 150m, visibility – 2000m, wind – 18mps. Order № (Метеоминимум: Нбұлт - 150м, көру мүмкiндiгi – 2000м, U – 18м/с бойынша Ан-2 ӘК АҰҚ бойынша ұшуды орындауға жiберiлдi. № бұйрық);
4) Approved operation on ACFT Yak-42D by weather minimum: base – 60m, visibility (RVR) – 800(550)m, take-off – 200m.Order № (Метеоминимум: Нбұлт – 60м, көру мүмкiндiгi (RVR) – 800(550)м, ұшып көтерiлу – 200м бойынша Як-42Д ӘК ұшуды орындауға жiберiлдi. № бұйрық);
5) Approved to conduct radiotelephony in English. Certificate № (Ағылшын тiлiнде радиотелефон байланысын жүргiзуге жiберiлдi. № сертификат);
6) Approved for international flights. Order № (Халықаралық ұшуларға жiберiлдi. № бұйрық);
7) Approved to fly as pilot-instructor on ACFT Yak-42. Order № (Як-42 ӘК-те пилот-нұсқаушымен ұшуды орындауға жiберiлдi. № бұйрық);
8) Approved to fly as pilot-instructor on International Airlines. Order № (ЖӘЖ-де пилот-нұсқаушымен ұшуды орындауға жiберiлдi. № бұйрық);
9) Approved to fly as navigator-instructor on ACFT Yak-42. Order № (Як-42 ӘК-те пилот штурман-нұсқаушымен ұшуды орындауға жiберiлдi. № бұйрық);
10) Approved to fly as navigator-instructor on International Airlines. Order № (ЖӘЖ-де пилот штурман-нұсқаушымен ұшуды орындауға жiберiлдi. № бұйрық);
11) Approved for VFR flights (Special VFR) in the daytime by weather minimum: base=150m, visibility=3000m, wind=25mps. (Метеоминимум: Нбұлт= 150м, көру мүмкiндiгi 3000м, жел 25м/сек бойынша Ұшуды көзбен шолу қағидасы (бұдан әрi – ҰКШҚ) және Ұшуды көзбен шолудың ерекше қағидасы (бұдан әрi – ҰКШЕҚ) бойынша күндiз ұшуларға жiберiлдi.);
12) Approved for IFR flights base=60m, visibility=600m, take-off base=30m, visibility (RVR)=400m, wind=25mps. (Нбұлт=60м, көру мүмкiндiгi=600м, ұшып көтерiлу Нбұлт=30м, көру мүмкiндiгi 400м, жел 25м/сек бойынша Аспаптар жөнiндегi ұшу қағидасы (бұдан әрi – АҰҚ) бойынша ұшуларға жiберiлдi.);
13) Approved for Special VFR flights at night by weather minimum base=450m, visibility=4000m. (Метеоминимум: Нбұлт=450м, көру мүмкiндiгi 4000м бойынша түнде ҰКШЕҚ бойынша ұшуларға жiберiлдi);
14) Approved for random flights, authorized to select landing sites from air. Order № (Аспаннан алаңды таңдау құқығымен трассадан тыс ұшуларға жiберiлдi. № бұйрық);
15) Approved for IFR flights. Order № (АҰҚ бойынша ұшуларға жiберiлдi. № бұйрық);
16) Approved to fly by "B-RNAV" (B-RNAV бойынша ұшуларға жiберiлдi.);
17) Approved to fly as co-pilot on ACFT An-24 in reduced crew (without navigator). Order of FD № (Экипаждың қысқарған құрамында (штурмансыз) Ан-24 ұшағында екiншi пилотпен ұшуларға жiберiлдi. № бұйрық);
18) Approved to fly by “RVSM” (RVSM бойынша ұшуларға жiберiлдi). Approved for random flights, authorized to select landing sites on flat ground from air. Order of Flight Group Commander # (Жазық жерлерде аспаннан алаңды таңдау құқығымен трассадан тыс ұшуларға жiберiлдi. ҰОК (ұшу отрядының командирi) № бұйрығы);
19) Approved for random flights, authorized to select landing sites in highlands from air, to ACT(altitude) 1000m. Order of the Air Unit Commander # (Набс=1000 (Набс - абсолюттi биiктiк) дейiнгi таулы жерлерде аспаннан алаңды таңдау құқығымен трассадан тыс ұшуларға жiберiлдi. Авиабөлiмше командирiнiң № бұйрығы);
20) Approved to operate flights within range of 25 km. Frontier area. (25 км ұшуларға жiберiлдi. Шекара маңындағы белдеулер.);
21) Approved to fly as co-pilot on ACFT MI-8, authorized to perform take-offs and landings. (Ұшып көтерiлу-қонуды орындау құқығымен ӘК-нiң екiншi пилоты болып ұшуларға жiберiлдi.).

2. MAINTENANCE PERSONNEL
(ИНЖЕНЕРЛIК-ТЕХНИКАЛЫҚ ПЕРСОНАЛ):

Батыста өндiрiлген әуе кемелері үшiн

XII. Ratings (Бiлiктiлiк белгiлерi):

A. Category (Дәрежесі):

1) Non-certifying Mechanic (Өз бетінше техникалық қызмет көрсетуге құқығы жоқ механик)
2) Certifying Mechanic Category A (A дәрежесіндегі сертификаттаушы механик)
3) Certifying Engineer or Technician, Category B1 (В1 дәрежесіндегі сертификаттаушы механик немесе техник)
4) Certifying Engineer or Technician, Category B2 (В2 дәрежесіндегі сертификаттаушы инженер немесе техник)
5) Certifying Engineer, Category С (С дәрежесіндегі сертификаттаушы инженер)
6) Workshop Certifying Engineer or Technician, (Бұзбай бақылау әдістері/құрамдас бөліктерге техникалық қызмет көрсету бойынша сертификаттаушы инженер немесе техник)
7) Superlight ACFT Certifying Technician. Category A2 (Аса жеңіл авиациясының сертификаттаушы А2 дәрежесіндегі техник).

B. Type of aircraft (әуе кемесiнiң түрi):

1) Boeing B737-700/800 with CFM56-7B қозғалтқыштарымен
2) Boeing B747-400/400ERF with CF6-80C2, RB211-524 and PW4000 қозғалтқыштарымен
3) Boeing B757-200 with RB211-535E4 қозғалтқыштарымен
4) Boeing B767-300 with CF6-80C2 қозғалтқыштарымен
5) Fokker F-50 with PW125B қозғалтқыштарымен
6) Airbus A319/320/321 Series with V2500/CFM56 қозғалтқыштарымен
7) Airbus A330-200 Series with CF6-80E1/RR Trent 700 Series қозғалтқыштарымен
8) Airbus A330-300 Series with GE CF6-80E қозғалтқыштарымен
9) Embraer 190 Series with GE CF34 Series engines қозғалтқыштарымен
Ескертпе 1. Әуе кеме/қозғалтқыш түрлерінің сертификатындағы мәліметтер негізінде, әуе кемелерінің түрі мен қозғалтқыштары куәлікке енгізіледі.

C. Privileges (өкiлеттiктер):
1. Aircraft / Helicopter mechanic (Механик жұмыстарын орындауға және сертификаттауға рұқсат берілген Ұшақ/ тікұшақтақ механигі. А категориясы)
1. Мысал
«Embraer 190. Certifying Mechanic Category А. Authorised to perform simple tasks within limits of the Company Authorization Certificate». Немесе
«Embraer 190 ӘК «А» дережесіндегі механик. Авиакомпанияның рұқсаттаушы сертификатының шегіндегі жеңіл тапсырмаларды орындауға жіберілген».
2. Aircraft / Helicopter mechanic (Эксплуатацияға жіберуді талап етпейтін, жеңіл жұмыстарды орындауға жіберілген ұшақ/тікұшақ механигі).
2. Мысал
«Non-certifying Mechanic. Authorised to perform tasks under control of certifying staff», немесе
«Өзбетінше техникалық қызмет көрсетуге құқығы жоқ механик. Сертификаттаушы тұлғалардың бақылауымен жұмысты орындауға жіберілген.»
3. Workshop mechanic (Эсплуатацияға жіберуді талап етпейтін, жеңіл жұмыстарды орындауға жіберілген әуе кемелерінің құрамдас бөліктеріне қызмет көрсететін цехтың механигі.) – Өзбетінше техникалық қызмет көрсетуге құқығы жоқ.
3. Мысал.
«Non-certifying Mechanic Authorised to perform the tasks under control of certifying staff», немесе
«Өзбетінше техникалық қызмет көрсетуге құқығы жоқ.» Сертификаттаушы тұлғалардың бақылауымен жұмысты орындауға жіберілген.
4. Airframe and power plant line/base maintenance technician Category B1 (категория В1 Әуе кемелеріне, қозғалтқыштарына және олардың электр жабдықтарына техникалық қызмет көрсететін техник)- В1 дәрежесі.
4.1 Мысал
«Embraer 190 with GE CF34. Certifying Technician Category B1. Authorised to perform airframe and power plant line maintenance up to and including A-Check», немесе
«GE-CF-34 қозғалтқыштары бар Embraer ERJ 190 типтес әуе кемесі. В1 дәрежелі сертификаттаушы техник. "A-Check"-ke дейін және қоса әуе кемелеріне, қозғалтқыштарына және олардың электр жабдықтарына техникалық қызмет көрсетуіне рұқсат етілген».
4.2 Мысал
«Embraer 190 with GE CF34. Certifying Technician Category B1. Authorised to perform airframe and power plant base maintenance tasks», немесе
«GE-CF-34 қозғалтқыштары бар Embraer ERJ 190 типтес әуе кемесі. В1 дәрежелі сертификаттаушы техник. Әуе кемелеріне, қозғалтқыштарына және олардың электр жабдықтарына периодті техникалық қызмет көрсету регламентінің басқа пунктілерін пайдалануына және орындауына рұқсат етілген.»
5. Aircraft /Helicopter avionic line/base maintenance technician. (Ұшақ/тікұшақтың аспапты, радиоэлектронды және электрлі жабдықтарына техникалық қызмет көрсететін техник) – В2 дәрежесі;
5.1 Мысал
«Embraer 190 with GE CF34. Certifying Technician Category B2. Authorised to perform avionic line maintenance up to and including A-Check», немесе
«GE-CF-34 қозғалтқыштары бар Embraer ERJ 190 типтес әуе кемесі. В2 дәрежелі сертификаттаушы техник. "A-Check"-ke дейін және оны қоса аспапты, радиоэлектронды және электрі жабдықтарына жеделді техникалық қызмет көрсетуіне рұқсат етілген».
5.2 Мысал
«Embraer 190 with GE CF34. Certifying Technician Category B2. Authorised to perform avionic base maintenance tasks », немесе
«GE-CF-34 қозғалтқыштары бар Embraer ERJ 190 типтес әуе кемесі. В2 дәрежелі сертификаттаушы техник. Әуе кемелерінің аспапты, радиоэлектронды және электрі жабдықтарына периодті техникалық қызмет көрсету регламентінің басқа пункттілерін пайдалануына және орындауына рұқсат етілген.».
6. Airframe and power plant line/base maintenance engineer Category B1.
(Әуе кемелерінің қозғалтқыштарына және оның электр жабдықтарына қызмет көрсететін инженер) - В1 дәрежесі
Мысал 6.1
Embraer 190 with GE CF34. Certifying Engineer Category B1. Authorised to perform airframe and power plant line maintenance up to and including A-Check», немесе
«GE-CF-34 қозғалтқыштары бар Embraer ERJ 190 типтес әуе кемесі. В1 дәрежелі сертификаттаушы инженер. "A-Check"-ke дейін және оны қоса әуе кемелерінің қозғалтқыштарына, электр жабдықтарына жеделді техникалық қызмет көрсетуіне рұқсат етілген».
Мысал 6.2
«Embraer 190 with GE CF34. Certifying Engineer Category B1. Authorised to perform airframe and power plant base maintenance tasks»
«GE-CF-34 қозғалтқыштары бар Embraer ERJ 190 типтес әуе кемесі. В1 дәрежелі сертификаттаушы инженер. Әуе кемелеріне, қозғалтқыштарына және олардың электр жабдықтарына периодті техникалық қызмет көрсету регламентінің басқа пунктілерін пайдалануына және орындауына рұқсат етілген.»
7. Aircraft /Helicopter avionic line/base maintenance Engineer. Category B2 (Ұшақ/тікұшақтың аспапты, радиоэлектронды және электрлі жабдықтарына техникалық қызмет көрсететін техник) – В2 дәрежесі;
7.1 Мысал
«Embraer 190 with GE CF34. Certifying Engineer Category B2. Authorised to perform avionic line maintenance up to and including А-Check», немесе
«GE-CF-34 қозғалтқыштары бар Embraer ERJ 190 типтес әуе кемесі. В2 дәрежелі сертификаттаушы инженер. "A-Check"-ke дейін және оны қоса әуе кемелерінің аспапты, радиоэлектронды және электрі жабдықтарына периодті техникалық қызмет көрсету регламентінің басқа пунктілерін пайдалануына және орындауына рұқсат етілген.»
7.2 Мысал
«Embraer 190 with GE CF34. Certifying Engineer Category B2. Authorised to perform avionic base maintenance tasks », немесе
«GE-CF-34 қозғалтқыштары бар Embraer ERJ 190 типтес әуе кемесі. В2 дәрежелі сертификаттаушы инженер. Әуе кемелерінің аспапты, радиоэлектронды және электрі жабдықтарына периодті техникалық қызмет көрсету регламентінің басқа пунктілерін пайдалануына және орындауына рұқсат етілген.»
8. Airframe and power plant base maintenance engineer (Әуе кемелеріне, қозғалтқыштарына және олардың электр жабдықтарына периодті техникалық қызмет көрсететін инженер) - С дәрежесі;
8 Мысал
«Embraer 190 with GE CF34. Certifying Engineer Category С. Authorised to perform airframe and power plant base maintenance up to and including С-Check», немесе
«GE-CF-34 қозғалтқыштары бар Embraer ERJ 190 типтес әуе кемесі. С дәрежелі сертификаттаушы инженер. "С-Check"-ke дейін және оны қоса әуе кемелеріне, қозғалтқыштарына және олардың электр жабдықтарына техникалық қызмет көрсетуіне рұқсат етілген».
9. NDT engineer (Бұзбай бақылау әдістері бойынша инженер)
9. Мысал
«Certifying NDT engineer. Authorized to carry out NDT inspections for UT, MP, ET, LP NDT methods as a Level III(II) specialist”, немесе
«Бұзбай бақылау әдістері бойынша инженер. III(II) деңгейіне сәйкес UT, MP, ET, LP NDT әдістерімен бұзбай бақылау жұмыстарын жүргізуіне рұқсат етілген»
10. NDT technician (Бұзбай бақылау әдістері бойынша техник).
10. Мысал
«NDT technician. Authorized to carry out NDT inspections for UT, MP, ET, LP NDT methods as a Level III(II) specialist”, немесе
«Бұзбай бақылау әдістері бойынша техник. III(II) деңгейіне сәйкес UT, MP, ET, LP NDT әдістерімен бұзбай бақылау жұмыстарын жүргізуіне рұқсат етілген».
11. Workshop Certifying Technician (Шеберхана/зертхана жағдайында құрамдас бөліктерге техникалық қызмет көрсету бойынша сертификаттаушы техник).
11. Мысал
«Workshop Certifying Technician. Authorized to perform SAFT batteries workshop maintenance», немесе
«зертхана жағдайында құрамдас бөліктерге техникалық қызмет көрсету бойынша сертификаттаушы техник зертхана жағдайында SAFT типтес аккумуляторлық батареяларына техникалық қызмет көрсету жұмыстарын жүргізуіне рұқсат етілген».
12. Workshop Certifying engineer (Шеберхана/зертхана жағдайында құрамдас бөліктерге техникалық қызмет көрсету бойынша сертификаттаушы инженер).
12. Мысал
«Workshop Certifying engineer. Authorized to perform SAFT batteries workshop maintenance», немесе
«зертхана жағдайында құрамдас бөліктерге техникалық қызмет көрсету бойынша сертификаттаушы инженер зертхана жағдайында SAFT типтес аккумуляторлық батареяларына техникалық қызмет көрсету жұмыстарын жүргізуіне рұқсат етілген»
13. Superlight ACFT Certifying Technician (Аса жеңіл авиациясының сертификаттаушы технигі).
13.1. Мысал
«Сessna-337 with engines JJ1400 Superlight ACFT. Certifying Technician Category A2. Authorized to perform line maintenance», немесе
«JJ1400 қозғалтқыштары бар Сessna-337 әуе кемесіне желілік техникалық қызмет көрсетуді сертификаттауға және оны орындауға рұқсат етілген»
13.2. Мысал
«Сessna-337 with engines JJ1400 Superlight ACFT. Certifying Technician Category A2. Authorized to perform base maintenance», немесе
«JJ1400 қозғалтқыштары бар Сessna-337 әуе кемесіне, базалық техникалық қызмет көрсету бойынша, техникалық қызмет көрсетуді сертификаттауға және оны орындауға рұқсат етілген».

XIII. Special Remarks (Арнайы белгілер):

1. ACFT push out / towing (Әуе кемелерін сүйреу)
1. Мысал «Authorised to perform push-out / towing Boeing 757-200», немесе «B757-200 типтес әуе кемелерін сүйреуге рұқсат етілген»
2. Engine ground run up (Idle or Full) (Максималды рұқсат етілген қозғалтқыштың режимі (төменгі газ немесе максималды тарту күші ) туралы жазбасы бар қозғалтқышты іске қосу және толықтай жұмыс істеткізу)
2. Мысал
«Embraer ERJ 190 with GE-CF34 authorised to perform Engine Ground Run Up (Full или Idle)», немесе
«Embraer ERJ 190 әуе кемесінің GE-CF34 қозғалтқышын іске қосуға және жұмыс істеткізуге рұқсат етілген. (төменгі газ немесе ұшу режимі)»
3.Borescope inspection (Бороскопия)
3. Мысал
«Authorised to carry out Borescope Inspections of GE-CF34 engines», немесе
«GE-CF34 қозғалтқыштарына бороскопия жұмыстарын жүргізуіне рұқсат етілген»

Кеңестік заманда және Ресейде өндірілген әуе кемелері үшін

XII. APPROVED TYPE OF WORK (Рұқсат етілген жұмыстардың түрлері):

А. Дәрежесі

қарастырылмаған

В. Типы ВС
Әуе кемелерінің түрлері

Ан-2
Ан-24
Ту-134
Ту-154
Ескертпе. Әуе кеме / қозғалтқыш түрлерінің сертификатындағы мәліметтер негізінде, әуе кемелерінің түрі мен қозғалтқыштары куәлікке енгізіледі.

С. Өкілеттіктер

1. Airframe and power plant Maintenance Engineer (or Technician) of (Әуе кемелеріне және оның қозғалтқыштарына техникалық қызмет көрсететін инженер);
1. Мысал
«Tu-154 M with engine D30KU-154. Airframe and power plant engineer. Authorised to perform line (or base) maintenance », немесе
«Әуе кемелерін немесе қозғалтқыштарды пайдалану бойынша инженер. Әуе кемелеріне жедел техникалық қызмет көрсетуіне (немесе базалық) рұқсат етілген.»
2. Aircraft radio equipment maintenance Engineer (or Technician) Ұшақтардың радио жабдықтарын пайдалану бойынша инженер (техник);
2. Мысал
«MI-2 (MI-8T, MI-8MTV) with ТВ3-117 ВМ Engines. Avionic Engineer (or Technician). Authorised to perform line and base maintenance of radio equipment», немесе
«Радиоэлектронды және аспапты жабдықтарды пайдалану бойынша инженер (техник). МИ-2(МИ-8Т, МИ-8МТВ) тікұшақтарының радиоэлектронды жабдықтарына техникалық қызмет көрсету регламентінің барлық түрлеріне сәйкес өзбетінше техникалық қызмет көрсету рұқсат етілген.»;
3. Aircraft electrical equipment maintenance Engineer(or Technician). (Ұшақтардың электржабдықтарын пайдалану бойынша инженер (техник);
3. Мысал
«Tu-134 A with D30- III ser. engines. Avionic Engineer (or Technician). Authorised to perform line and base maintenance of electrical equipment», немесе
«Әуе кемелерінің электржабдықтарын пайдалану бойынша инженер (техник) III сериялы Д30 қозғалтқышы бар Ту 134А әуе кемесінің электр жабдығына техникалық қызмет көрсету регламентінің барлық түрлеріне сәйкес өзбетінше техникалық қызмет көрсету рұқсат етілген»
4. Aircraft avionic Engineer. (or Technician) Ұшақтардың электржабдықтарын пайдалану бойынша инженер (техник)
4. Мысал
MI-2 (MI-8T, MI-8MTV) with ТВ3-117 ВМ engines. Authorised to perform line and base maintenance of avionic (instrument) equipment of MI-2 (MI-8T, MI-8MTV) Helicopter, немесе
«Аспапты жабдықты пайдалану бойынша инженер (техник) МИ-2(МИ-8Т, МИ-8МТВ) тікұшақтарының аспапты жабдықтарына техникалық қызмет көрсету регламентінің барлық түрлеріне сәйкес өзбетінше техникалық қызмет көрсету рұқсат етілген».

XIII. Special Remarks (Арнайы белгілер):

1. ACFT push out / towing (Әуе кемелерін сүйреу)
1. Мысал
«Authorised to perform push-out / towing AN-24», немесе
«AN-24 типтес әуе кемелерін сүйреуге рұқсат етілген»
2. Engine ground run up (Idle or Full) (Максималды рұқсат етілген қозғалтқыштың режимі (төменгі газ немесе максималды тарту күші ) туралы жазбасы бар қозғалтқышты іске қосу және толықтай жұмыс істеткізу)
2. Мысал
«Tu-134A with D30-III ser. engines Authorised to perform Engine Ground Run Up (Full или Idle)», немесе
«ТУ-134А әуе кемесінің III сериялы Д30 қозғалтқышын іске қосуға және жұмыс істеткізуге рұқсат етілген. ( төменгі газ немесе ұшу режимі)»
3. Approved for APU Tu-154 M with engine D30KU-154 engines. (Д30-КУ қозғалтқыштары бар Ту-154М әуе кемесінің қосалқы күш құрылғысын ҚКҚ-6) іске қосуға рұқсат етілген);
Мысал 3.
«Tu-154М with D30-KU-154 engines Authorised to perform Engine Ground Run Up (Full или Idle)», немесе
«ТУ-154М әуе кемесінің D30-KУ қозғалтқышын іске қосуға және жұмыс істеткізуге рұқсат етілген. ( төменгі газ немесе ұшу режимі)»
4. Approved for flights as crew member on international airlines on ACFT Yak-42D. (Як-42Д типтес ұшақтарының экипаж мүшесі болып халықаралық авиалинияларда ұшуға рұқсат етілген)
5. Approved for aircraft line maintenance in temporary airports. (Уақытша аэродромдарда әуе кемелеріне жедел техникалық қызмет көрсетуіне рұқсат етілген);
6. Approved avionic engineer for aircraft line maintenance in temporary airports. (Уақытша аэродромдарда жедел техникалық қызмет көрсету түрлері бойынша әуе кемелерінің радиоэлектронды және аспапты жабдықтарына техникалық қызмет көрсетуіне рұқсат етілген).

3. AIR TRAFFIC CONTROLLER
(ӘҚҚК ДИСПЕТЧЕРI):

XII. Ratings (Бiлiктiлiк белгiлерi):

А) ӘҚҚК диспетчерi куәлiгiнде оқу мекемесін немесе алғашқы даярлық курстарын аяқтағаны туралы маманның алған дипломы, куәлігі немесе сертификаты негізінде берілген келесi бiлiктiлiк белгiлер және тиісті диспетчерлік пункте дербес жұмыс істеуге рұқсатының болуы көзделген:
1) Aerodrom control (Әуеайлақ ауданыныдағы (әуеайлақ диспетчерлік орталығы) диспетчерлік (тік) пункт (тер) диспетчері);
2) Approach control and approach radar control (Жақындау кезiндегi диспетчерлік пункт диспетчері және жақындау кезiндегi диспетчерлік пункттің радиолокациялық бақылау диспетчерi);
3) Area control and area radar control (Аудандық диспетчерлік пункттің (аудандық диспетчерлік орталықтың) процедуралық бақылау диспетчері және аудандық диспетчерлік пункттің (аудандық диспетчерлік орталықтың) радиолокациялық бақылау диспетчерi);
4) Dispatcher on planning, control and coordination of air traffic (Әуе қозғалысын жоспарлау, бақылау және үйлестіру диспетчері).
Ескертпе:
1. Әуеайлақ ауданының диспетчерлік пункті диспетчерiнiң (Aerodrom control) бiлiктiлiгi мынадай диспетчерлік пункттер брифинтегі, рульдеудегі (РДП), старт диспетчерлiк пунктiндегi (СДП), айналу диспетчерлiк пунктiндегi (АДП) және мұнара диспетчерлiк пунктiндегi (МДП) дербес жұмысқа рұқсаты бар адамдарға толтырылады.
2. Жақындау кезiндегi диспетчерлік пункттің процедуралық бақылау диспетчері және жақындау кезiндегi диспетчерлік пункттің радиолокациялық бақылау диспетчерi (approach control and approach radar control) біліктілігі жақындау кезiндегi диспетчерлiк пунктiнде (ЖКДП) дербес жұмысқа рұқсаты бар адамдарға үшін және ЖКДП диспетчерінің функциясын атқаратын (диспетчерлік пункттерді қоса атқару кезінде) МДП (БДП) дербес жұмысқа рұқсаты бар адамдарға толтырылады.
3. Аудандық диспетчерлік пунктінің (аудандық диспетчерлік орталығының) процедуралық бақылау диспетчерi және аудандық диспетчерлік пунктінің (аудандық диспетчерлік орталығының) радиолокациялық бақылау диспетчерiнiң біліктілігі аудандық диспетчерлік пунктінің (аудандық диспетчерлік орталығының) және/немесе жергiлiктi диспетчерлік пунктiнiң (ЖДП) жұмыс орындарына рұқсаттары бар адамдарға толтырылады.
4. Әуе қозғалысын жоспарлау, бақылау және үйлестіру диспетчері біліктілігі жоспарлау диспетчерінің, әуе кеңістігін пайдалану жоспарын бақылау диспетчерінің, әуе кеңістігін пайдалану тәртібі жөніндегі диспетчердің жұмыс орындарына рұқсаттары бар адамдарға толтырылады.

В) Name of the Aviation Institute, Academy, College or Course (Авиациялық институт, академия, колледж немесе курстың атауы).

Толтыру кезiнде әуе қозғалысына қызмет көрсету бойынша маманының авиациялық оқу орталығынан алған бiлiктiлiгi негiзiнде көрсетiледi. Сондай-ақ әуе қозғалысына қызмет көрсету диспетчерi куәлiгiмен қарастырылғандай мiндеттердi орындауға рұқсаты болса, бiрнеше оқу орнын бiтiрген болса, соңғы бiтiрген оқу орны көрсетiледi.

С) PERMIT TO WORK AS CONTROLLER (Диспетчерлiк жұмысқа жiберiлдi).

Name of control sector (диспетчерлiк пункттiң атауы) қоса алғанда: филиал орналасқан қаланың атауы; диспетчерлiк пункттiң атауы, сектордың атауы (осы диспетчерлiк пунктте бiрнеше секторлардың бар болуы).

XIII. SPECIAL REMARKS (ЕРЕКШЕ БЕЛГIЛЕР):

1) Approved to work as supervisor (Ұшу басқарушысының болып жұмысқа жiберiлдi);
2) Approved to work as senior controller (аға диспетчерi болып жұмысқа жiберiлдi);
3) Approved to work as instructor (инструкторлық жұмысқа жiберiлдi);
4) Approved to work as chief of shift (ауысым бастығы болып жұмысқа жiберiлдi);
5) Approved to work by weather minima CAT-I and САТ-II ICAO (ИКАО-ның 1-шi және 2-шi дәрежесi метеоминимумы бойынша жұмысқа жiберiлдi);
6) Approved to work by weather minimum CAT-I ICAO (ИКАО-ның 1-шi дәрежесi метеоминимумы бойынша жұмысқа жiберiлдi);
7) Approved radiotelephony communication in English till (күнi). Level (шкала бойынша номер деңгейi) ICAO. Certificate N (сертификат нөмiрi) dated (сертификат берiлген күнi).

Об утверждении Правил выдачи свидетельств авиационного персонала

Приказ Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 14 марта 2011 года № 138. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 1 апреля 2011 года № 6860. Утратил силу приказом Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 26 сентября 2013 года № 750

Сноска. Утратил силу приказом Министра транспорта и коммуникаций РК от 26.09.2013 № 750 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии с пунктом 3 статьи 54 Закона Республики Казахстан от 15 июля 2010 года "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации", ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемые Правила выдачи свидетельств авиационного персонала.
2. Комитету гражданской авиации Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан (Адимолда Р.О.) в установленном порядке обеспечить представление настоящего приказа в Министерство юстиции Республики Казахстан для государственной регистрации.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан Бектурова А.Г.
4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр А. Кусаинов

Утверждены
приказом Министра транспорта
и коммуникаций
Республики Казахстан
от 14 марта 2011 года № 138

Правила выдачи свидетельств авиационного персонала

1. Общие положения

1. Настоящие Правила выдачи свидетельств авиационного персонала (далее - Правила) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан от 15 июля 2010 года "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации" и Приложения 1 к Конвенции о международной гражданской авиации (г. Чикаго, 7 декабря 1944 года).
2. Правила определяют порядок выдачи свидетельств авиационного персонала (далее - свидетельства) гражданской и экспериментальной авиации.
3. В настоящих Правилах используются следующие термины и определения:
1) авиационный персонал - физические лица, имеющие специальную и (или) профессиональную подготовку, осуществляющие деятельность по выполнению и обеспечению полетов воздушных судов, воздушных перевозок и авиационных работ, техническому обслуживанию воздушных судов (далее - ТО ВС), организации и обслуживанию воздушного движения, управлению воздушным движением;
2) свидетельство авиационного персонала - документ, подтверждающий квалификацию авиационного персонала;
3) Реестр выдачи свидетельств авиационного персонала (далее - Реестр) - документ, в котором производится запись о выдаче свидетельств авиационного персонала.
4) квалификационная отметка - запись, сделанная в свидетельстве или имеющая к нему отношение, являющаяся его частью, в которой указываются особые условия, права или ограничения, относящиеся к этому свидетельству.
4. Свидетельства выдаются следующему авиационному персоналу:
1) пилот-любитель (самолет);
2) пилот-любитель (вертолет);
3) пилот коммерческой авиации (самолет);
4) пилот коммерческой авиации (вертолет);
5) линейный пилот (самолет);
6) линейный пилот (вертолет);
7) пилот сверхлегкой авиации;
8) штурман;
9) бортинженер (бортмеханик);
10) бортрадист;
11) бортоператор;
12) бортпроводник;
13) диспетчер ОВД;
14) инженер по техническому обслуживанию ВС;
15) техник по техническому обслуживанию ВС;
16) техник сверхлегкой авиации;
17) сотрудник по обеспечению полетов;
18) оператор авиационной станции (расположенной на морской установке).
Примечание. Для инженера по техническому обслуживанию и ремонту компонентов ВС допускается выдавать свидетельство инженера по техническому обслуживанию ВС.
Для техника по техническому обслуживанию и ремонту компонентов ВС допускается выдавать свидетельство техника по техническому обслуживанию ВС.
Сноска. Пункт 4 в редакции приказа и.о. Министра транспорта и коммуникаций РК от 02.12.2011 № 711 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
5. Свидетельства различаются по цветам и серийной буквенной кодировке в зависимости от специальности.
Серийные буквенные коды и цвета свидетельств приведены в приложении 1 к настоящим Правилам.
6. Свидетельство является действительным со дня прохождения медицинского освидетельствования в течение периода, не превышающего:
1) 24 месяца - для пилота-любителя (самолет или вертолет);
2) 12 месяцев - для пилота коммерческой авиации (самолет или вертолет);
3) 12 месяцев - для линейного пилота авиакомпании (самолет или вертолет);
4) 24 месяца - для бортоператора;
5) 12 месяцев - для штурмана;
6) 12 месяцев - для бортинженера или бортмеханика;
7) 12 месяцев - для бортрадиста;
8) 24 месяца - для пилота сверхлегкой авиации;
9) 24 месяца - для диспетчера ОВД;
10) 24 месяца - для бортпроводника;
11) 3 года - для сотрудника по обеспечению полетов.
Сноска. Пункт 6 в редакции приказа и.о. Министра транспорта и коммуникаций РК от 02.12.2011 № 711 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
6-1. Свидетельство является действительным со дня его выдачи или со дня даты его продления уполномоченным органом в сфере гражданской авиации в течение периода, не превышающего:
1) 5 лет - для инженера по техническому обслуживанию ВС;
2) 5 лет - для техника по техническому обслуживанию ВС;
3) 5 лет - для техника сверхлегкой авиации;
4) 12 месяцев - для оператора авиационной станции (расположенной на морской установке).
Срок действия свидетельств, указанных в подпунктах 1)-4) настоящего пункта не прерывается, если документы на продление свидетельства предоставляются до его окончания. В этом случае уполномоченный орган в сфере гражданской авиации продлевает свидетельство от даты выдачи свидетельства (при первом продлении свидетельства) или даты окончания действия свидетельства (при втором и последующих продлениях).
Если требования настоящего пункта будут нарушены, то дата отсчета срока действия свидетельства будет начинаться от даты принятия решения уполномоченным органом в сфере гражданской авиации о продлении свидетельства по представленным к рассмотрению документам.
Сноска. Правила дополнены пунктом 6-1 в соответствии с приказом и.о. Министра транспорта и коммуникаций РК от 02.12.2011 № 711 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
7. Сроки действия медицинского заключения и свидетельства сокращаются до 6 месяцев:
1) для обладателей свидетельства линейного пилота авиакомпании (самолет) и свидетельства пилота коммерческой авиации (самолет), выполняющими коммерческие воздушные перевозки, управляемых одним пилотом старше 40 лет;
2) для обладателей свидетельства линейного пилота авиакомпании (самолет, вертолет), свидетельства пилота коммерческой авиации (самолет, вертолет), занятых выполнением коммерческих воздушных перевозок и которым исполняется 60 лет.
8. Для обладателей свидетельства пилота-любителя (самолет, вертолет), свидетельства пилота сверхлегкой авиации и свидетельства диспетчера старше 50 лет, срок действия медицинского заключения и свидетельства сокращается до 12 месяцев.
9. Для выполнения функций командира воздушного судна или второго пилота любого из перечисленного ниже вида воздушных судов, необходимо наличие свидетельства авиационного персонала:
самолет;
вертолет;
сверхлегкое воздушное судно.
10. При выдаче свидетельства пилота в свидетельство вносится отметка о виде воздушного судна и квалификационные отметки, соответствующие классу или типу воздушных судов, которые использовались в ходе проверки знаний, навыков (умений).
11. Для выполнения функций командира воздушного судна или второго пилота на самолете, который в соответствии с сертификатом типа или руководством по летной эксплуатации (эквивалентным ему документом), эксплуатируется летным экипажем, состоящим из одного пилота, обладатель свидетельства пилота имеет соответствующую квалификационную отметку о виде воздушного судна:
1) с одним двигателем, сухопутный;
2) с одним двигателем, гидросамолет;
3) многодвигательный, сухопутный;
4) многодвигательный, гидросамолет.
12. Обладатель свидетельства пилота допускается для осуществления летного обучения, имеющий квалификационную отметку "пилот-инструктор" и квалификационные отметки, позволяющие выполнять функции командира воздушного судна, на котором производится обучение.
13. При обучении с целью получения свидетельства пилота обучаемое лицо допускается к самостоятельным полетам при наличии действующего медицинского заключения первого или второго класса.
14. Лицам, обучающимся в высших и средних учебных заведениях гражданской авиации по подготовке пилотов, необходимо владеть медицинским свидетельством первого класса.

2. Порядок выдачи свидетельств

15. Выдача свидетельств авиационного персонала, указанных в пункте 4 настоящих Правил, осуществляется уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.
16. Выдача свидетельства осуществляется на основании представленных организацией гражданской и экспериментальной авиации в уполномоченный орган в сфере гражданской авиации следующих документов:
1) заявление в произвольной форме;
2) представлений на авиационный персонал с объективными данными, заверенных подписью и печатью организации гражданской и экспериментальной авиации;
3) копий документов, подтверждающих гражданство Республики Казахстан или вид на жительство Республики Казахстан;
4) двух фотографий (цветные, матовые, размером 3,5 х 4,5);
5) копий документов об окончании учебного заведения гражданской авиации (летное училище, авиационно-техническое училище, авиационный институт, авиационный техникум, колледж, учебный центр (далее - УЦ)).
Примечание. Для инженеров и техников по обслуживанию ВС – копии документов об окончании авиационно-технического и летного центра гражданской авиации, авиационного института или авиационного техникума по специальностям техническая или летная эксплуатация ВС и его оборудования.
Для инженеров, техников, механиков по техническому обслуживанию и ремонту компонентов в условиях лаборатории или мастерских - копии документов об окончании авиационно-технического или летного центра гражданской авиации, авиационного института или авиационного техникума или технического колледжа, училища или института по техническим специальностям.
Для техников по обслуживанию сверхлегкой авиации – копии документов об окончании курсов техников сверхлегкой авиации;
6) копий медицинского заключения (для летного персонала, обслуживающего персонала экипажа и диспетчеров ОВД);
7) копий документов о прохождении последних по времени курсов повышения квалификации по специальности.
Примечание. Пилоты и штурманы, прошедшие в учебном заведении гражданской авиации только теоретический курс, дополнительно представляют акты тренажерной и летной подготовки.
Для инженеров и техников по обслуживанию ВС, техников сверхлегкой авиации, а также инженеров, техников по техническому обслуживанию и ремонту компонентов – копию свидетельства или сертификата о прохождении курса «Возможности человека применительно к техническому обслуживанию воздушных судов», срок прохождения которых должен быть не более 3-х лет на момент даты принятия документов уполномоченным органом в сфере гражданской авиации к рассмотрению.
Сноска. Пункт 16 в редакции приказа и.о. Министра транспорта и коммуникаций РК от 02.12.2011 № 711 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
17. Срок рассмотрения документов, с момента поступления, составляет 30 календарных дней.
18. Свидетельства выдаются первому руководителю организации гражданской авиации или их доверенным лицам.
19. Свидетельства авиационного персонала гражданской авиации являются действительными с момента их выдачи.
20. Замена свидетельства производится в случаях порчи свидетельства, отсутствия страниц для заполнения и других причин на основании заявления организации гражданской и экспериментальной авиации о восстановлении свидетельства.
Для замены свидетельств организация гражданской авиаций предоставляет документы, определенные подпунктами 1)-7) пункта 16 настоящих Правил.
Примечание. Для инженеров и техников по обслуживанию ВС, инженеров и техников по техническому обслуживанию и ремонту компонентов, техников сверхлегкой авиации переносу подлежат все допуска на обслуживание, отмеченные в старом свидетельстве.
Сноска. Пункт 20 в редакции приказа и.о. Министра транспорта и коммуникаций РК от 02.12.2011 № 711 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
21. Выдача свидетельств регистрируется в Реестре и в электронной базе (отдельно для каждой специальности авиационного персонала) по форме согласно приложению 2 к настоящим Правилам.
22. Свидетельство изготавливается книжного типа с размерами 8,7х12 сантиметров.
23. Свидетельства гражданской авиации выпускаются на казахском языке с переводом на английский язык.
Свидетельства содержат 14 пунктов, которые единообразно пронумеровываются римскими цифрами и заполняются четким и разборчивым почерком, черной тушью или пастой от руки. Подчистки, исправления и помарки не допускаются.
Каждому пункту свидетельства соответствует определенная информация (сведения).
24. Порядок заполнения и оформления свидетельств:
1) в пункте I указывается название государства на государственном (казахском) или международном (английском) языках (полужирным шрифтом);
2) в пункте II указывается название свидетельства (жирным шрифтом);
3) в пункте III указывается серийный номер свидетельства, присвоенный уполномоченным органом в сфере гражданской авиации, выдавшим свидетельство (арабскими цифрами);
4) в пункте IV указывается фамилия, имя, отчество на казахском и английском языках, дата рождения указывается арабскими цифрами (число, месяц, год);
5) в пункте V указывается адрес обладателя свидетельства, который может быть органичен записью «Қазақстан Республикасы» или «Republic of Kazakhstan»;
6) в пункте VI указывается гражданство обладателя свидетельства. В пункте VI гражданство указывается на английском языке;
7) в пункте VII владелец ставит свою подпись. На этой же странице над подписью приклеивается фотография обладателя, сфотографированного в фас без головного убора в костюме и при галстуке. Размер фотографии 3,5х4,5 сантиметров на матовой бумаге. Фотография и личная подпись заверяется гербовой печатью уполномоченного органа в сфере гражданской авиации, выдавшего свидетельство.
Примечание. Для инженеров и техников предоставляется фотографии в фас и без головного убора;
8) в пункте VIII указывается, кем было выдано свидетельство авиационного персонала;
9) в пункте IX записывается срок действия свидетельства, ставится подпись должностного лица уполномоченного органа в сфере гражданской авиации. Подпись заверяется гербовой печатью уполномоченного органа в сфере гражданской авиации. Дата, с которой свидетельство является действительным, определяется требованиями пунктов 6, 6-1 настоящих Правил;
10) в пункте Х свидетельства ставится подпись должностного лица уполномоченного органа, выдавшего свидетельство, и дата выдачи;
11) в пункте XI свидетельства ставится дата выдачи и печать уполномоченного органа в сфере гражданской авиации, выдавшего свидетельство;
12) в пункте XII, в свидетельствах пилотов, штурманов, бортинженеров, бортмехаников, бортрадистов, бортоператоров, бортпроводников указывается вид, тип ВС (однодвигательный или многодвигательный для самолетов, одновинтовой или многовинтовой для вертолетов), сухопутный или гидросамолет (вертолет), должность в зависимости от присвоенной квалификации:
командир воздушного судна (Captain);
второй пилот;
штурман;
бортинженер;
бортмеханик;
бортрадист;
бортоператор;
бортпроводник;
пилот–любитель;
пилот сверхлегкой авиации.
В свидетельствах диспетчеров ОВД указывается наименование диспетчерского пункта (пунктов), на котором(ых) допущен к работе обладатель свидетельства.
В свидетельствах инженеров и техников по техническому обслуживанию ВС, а также техников сверхлегкой авиации указывается тип и модификация ВС, тип двигателя с которым эксплуатируется ВС, категория обладателя свидетельства, а также виды и объемы работ по техническому обслуживания ВС, к выполнению которых допускается обладатель свидетельства.
В свидетельствах инженеров и техников по техническому обслуживанию и ремонту компонентов указывается категория обладателя свидетельства, а также виды оборудования или компонентов, к обслуживанию и ремонту которых допускается специалист.
Записи в свидетельствах заверяются подписью должностного лица и печатью уполномоченного органа в сфере гражданской авиаций указанием даты допуска. Дата допуска к техническому обслуживанию ВС, а также к техническому обслуживанию и ремонту компонентов определяется датой издания приказа организации гражданской и экспериментальной авиаций о допуске и подтверждается копией приказа, предоставленного в уполномоченный орган в сфере гражданской авиации.
Копии приказов о внесении допусков в пункты XII свидетельства по техническому обслуживанию воздушных судов, а также техническому обслуживанию компонентов являются основанием для внесения даты издания приказа и его номера, с которой допуск будет являться действительным;
13) в пункт XIII свидетельств вносятся следующие данные о допуске:
К инструкторской работе, к полетам по приборам, к выполнению взлета и посадки по метеорологическим минимумам (по минимумам 1, 2, 3 категорий), с 5 марта 2008 года отметка об уровне знания английского языка, используемого в радиотелефонной связи.
Для пилотов, выполняющих авиационные работы, в свидетельствах указываются виды работ.
В свидетельствах диспетчеров ОВД вносятся данные о назначении на должность и указываются сведения об особых правах, таких как организация воздушного движения, ведение радиообмена на английском языке, а с 5 марта 2008 года отметка об уровне знания английского языка, используемого в радиотелефонной связи.
В свидетельствах инженеров и техников пункт XIII свидетельства может оставаться пустым, если организации гражданской и экспериментальной авиаций имеет собственную внутреннюю систему контроля и выдачи разрешительных сертификатов, выдаваемых специалисту индивидуально, где фиксируются виды дополнительных работ, разрешенных специалисту для работы на ВС или их компонентах, при этом разрешенные виды работ будут определяться видами специальных работ, указанных в части пятом настоящего подпункта.
Если организация гражданской и экспериментальной авиаций не имеет собственную внутреннюю систему контроля и выдачи разрешительных сертификатов, выдаваемых специалисту индивидуально, в пункт XIII может быть внесена одна или несколько записей видов специальных работ:
буксировка ВС;
запуск и опробование двигателя ВС с записью максимально разрешенного режима двигателя;
бороскопия двигателя.
Примечание. Пункт XIII может быть заполнен и в случае наличия собственной внутренней сиcтемы контроля и выдачи разрешительных сертификатов организации гражданской и экспериментальной авиаций и может быть заполнен на усмотрение.
Виды специальных работ для внесения в пункт XIII свидетельств авиационного персонала, дополняются организацией гражданской и экспериментальной авиаций, если, в организации гражданской и экспериментальной авиаций, имеются виды других специальных работ, которые необходимо отразить в свидетельстве. Перечень других видов специальных работ должен быть согласован с уполномоченным органом в сфере гражданской авиации до их внесения в свидетельство.
Копии приказов о внесении допусков в пункты XIII свидетельства по техническому обслуживанию ВС, а также техническому обслуживанию компонентов являются основанием для внесения даты издания приказа и его номера, с которой допуск будет являться действительным.
Записи в пункте XIII производятся на казахском, русском или английском языке. Запись заверяется подписью должностного лица уполномоченного органа в сфере гражданской авиаций;
14) В пункте XIV свидетельства указывается наименование организации гражданской и экспериментальной авиации. Основание для внесения записи является приказ о найме на работу в организацию гражданской авиации авиационного специалиста, данные из которого берутся в объективных данных на него;
Сноска. Пункт 24 с изменениями, внесенными приказом и.о. Министра транспорта и коммуникаций РК от 02.12.2011 № 711 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
25. Примеры записей квалификационных и специальных отметок, вносимых в пункты XII и XIII свидетельств, приведены в приложении 3 к настоящим Правилам.

3. Заключительное положение

26. В случаях нарушения авиационным персоналом норм и правил выполнения, обслуживания и обеспечения полетов, приведших к авиационному происшествию или инциденту или созданию прямой угрозы безопасности полетов, жизни и здоровью людей, уполномоченный орган в сфере гражданской авиации временно приостанавливает действие свидетельства до окончания расследования и принятия решения. Приостановление действия свидетельства приостанавливает действие квалификационных отметок в этих свидетельствах.
27. К нарушениям, создающим прямую угрозу безопасности полетов, жизни и здоровья людей относится:
1) несоблюдение технологии выполнения работ, влияющих на летную годность ВС;
2) недостаточная профессиональная подготовка, выявленная при инспекционных проверках;
3) систематические или разовое грубое нарушения установленных требований при обеспечении и выполнении полетов, при обслуживании воздушного движения и техническом обслуживании.
28. Уполномоченное лицо, приостановившее действие свидетельства, оформляет Акт (предписание) и направляет его руководителю организации гражданской авиации, в чьем подчинении находится указанный авиационный персонал.
29. Должностные лица уполномоченного органа в сфере гражданской авиации приостанавливают действие свидетельств:
1) авиационного персонала организаций гражданской авиации Республики Казахстан;
2) авиационного персонала других организаций, получивших свидетельства авиационного персонала гражданской авиации в уполномоченном органе в сфере гражданской авиации;
3) пилотов-любителей;
4) пилотов сверхлегкой авиации.
30. Командно-летный, инспекторский, руководящий состав организаций гражданской авиации приостанавливает действие квалификационных отметок в свидетельствах у авиационного персонала, находящегося в их прямом подчинении.
31. Выданные свидетельства отзываются в следующих случаях:
1) при утере, порче, замене фамилии и по другим техническим причинам;
2) выдачи свидетельства линейного пилота взамен свидетельства пилота коммерческой авиации, пилота-любителя взамен свидетельства пилота коммерческой авиаций, или выдачи свидетельства пилота коммерческой авиаций взамен пилота-любителя;
3) при выдаче свидетельства инженера взамен свидетельства техника;
4) ухода авиаперсонала на пенсию по состоянию здоровья или смерти по предоставлению данных с места работы;
5) перерыва в работе более 5-ти лет;
6) по решению судебных органов Республики Казахстан.
Сноска. Пункт 31 с изменениями, внесенными приказом и.о. Министра транспорта и коммуникаций РК от 02.12.2011 № 711 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
32. В случае решения уполномоченного органа в сфере гражданской авиации об отзыве свидетельства авиационного персонала в Реестре выдачи свидетельств в графе "Примечание" делается запись об отзыве свидетельства с указанием даты.
33. Организация гражданской авиации направляет заявление о восстановлении свидетельства уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.
34. Восстановление свидетельства производится в случаях утери, хищения, порчи.
35. В случае утери или хищения действие свидетельства прекращается до получения нового свидетельства.
36. Для замены утраченного (испорченного) свидетельства, организации гражданской авиации направляют в уполномоченный орган в сфере гражданской и экспериментальной авиации заявление с документами согласно пункта 16 настоящих Правил, а также документы, подтверждающие утерю, хищение, порчу свидетельств.
Сноска. Пункт 36 в редакции приказа и.о. Министра транспорта и коммуникаций РК от 02.12.2011 № 711 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
37. Уполномоченный орган в сфере гражданской авиации рассматривает документы в течение 30 календарных дней с момента поступления и принимает по ним соответствующее решение.

Приложение 1 к Правилам
выдачи свидетельств
авиационного персонала

Таблица
Серийных буквенных кодов и цветов свидетельств
авиационных специалистов

Сноска. Приложение 1 в редакции приказа и.о. Министра транспорта и коммуникаций РК от 02.12.2011 № 711 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Код (Серия)	Специальность	Цвет
ПИЛОТЫ
РРL(А)	Пилот-любитель (самолет)	зеленый
СРL(А)	Пилот коммерческой авиации (самолет)	темно-зеленый
АТРL (А)	Линейный пилот (самолет)	голубой
РРL (Н)	Пилот-любитель (вертолет)	зеленый две полоски темно-серого на белом фоне
СРL(Н)	Пилот коммерческой авиации (вертолет)	темно-зеленый две полоски темно-серого на белом фоне
АТРL(Н)	Линейный пилот (вертолет)	голубой две или несколько полос темно-серого цвета на белом фоне
Члены летного экипажа
FN	Штурман	Красный
FE (FE(А)	Бортинженер (бортмеханик)	Коричневый
FR	Бортрадист	Оранжевый
FO	Бортоператор	Белый мрамор
FA	Бортпроводник	Белый мрамор
FE(Н)	бортмеханик	Коричневый две полоски темно-серого на белом фоне
Другой персонал, кроме членов летного экипажа
AMТL/АМEL	Техник/инженер по техническому обслуживанию воздушных судов или их компонентов	Каштановый
ТС	Диспетчер ОВД	Желтый
ASO	Оператор авиационной станции (расположенной на морской установке)	Синий
Сверхлегкая авиация (СЛА)
ULP	Пилот СЛА	Бежевый
ULT	Техник СЛА	Светло-коричневый

Приложение 2 к Правилам
выдачи свидетельств
авиационного персонала

Форма

Реестр выдачи свидетельств авиационного персонала

Сноска. Приложение 2 в редакции приказа и.о. Министра транспорта и коммуникаций РК от 02.12.2011 № 711 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

№	Тип свидетельства	№ свиде- тельства	Назначение	дата вы- дачи	Экс- плуа- тант	Срок год. Licence	Соб- ствен- ник (Вла- делец)	срок мед. Свид.	Курсы повышения квалифи- кации (КПК)	Приме- чание
1	CPL	В № 0000	Пассажирское
2	ATPL	Р№ 0000	авиационные работы
3	AMEL-Engineer	Е№ 0000	ТО ВС/ТО компонента					Не при- менимо
4	FAL-Attendant	СА № 000	обслуживание

Приложение 3 к Правилам
выдачи свидетельств
авиационного персонала

Заполнение пунктов XII и XIII свидетельств
авиационного персонала

Сноска. Приложение 3 в редакции приказа и.о. Министра транспорта и коммуникаций РК от 02.12.2011 № 711 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. FLIGHT CREW MEMBERS
(ЧЛЕНЫ ЭКИПАЖИ ВОЗДУШНОГО СУДНА):

XII. Ratings (Квалификационные отметки):

А. Category (Категория):
1) Multi-engine (Многодвигательный);
2) Single-engine (Однодвигательный);
3) Single main rotor, land helicopter MI-8 (MI-2);
4) (вертолет одновинтовой, сухопутный МИ-8 (МИ-2);
5) Аutogiro (Роторного типа (автожир);
6) With balance control - мotor deltaplane (С балансирным управлением - дельталет);
7) airship (дирижабль);
8) heat air ball (тепловой воздушный шар).

В. Class (Класс):
1) Land aircraft (Сухопутный);
2) Hydroplane (Гидроплан);
3) Amphibian (Амфибия);
4) with tail rack carriage (С хвостовой стойкой шасси).

С. Type of aircraft (Тип ВС):
Il-96, Tu-154, Yak-42, А-320, В-737, 757.

D. Duties exercised (Обязанности):
1) pilot-instructor (пилот-инструктор);
2) Pilot-in-command (Командир ВС);
3) Co-pilot (Второй пилот);
4) Flight navigator (Штурман);
5) Flight engineer (Бортинженер);
6) Radio operator (Бортрадист);
7) Аircraft on-board operator (бортоператор);
8) Flight attendant (Бортпроводник);
9) Chief- cabin, Flight attendants - Instructor (Бортпроводник-инструктор);
10) Pilot in command ULР (командир воздушного судна СЛА);
11) Pilot-instructor ULР (пилот-инструктор СЛА);
Example:
1) multi-engine, land aircraft А-320, pilot-in-command, Order of FD № (самолет многодвигательный, сухопутный, А-320, Командир ВС, Приказ ЛО №);
2) Flight Department - (Летный отряд);
3) multi-engine, land aircraft А-320, co-pilot, Order of HQC № (самолет многодвигательный, сухопутный, А-320, второй пилот, Приказ ВАК №);
4) Flight attendant, A/C Tu-154M, Order Order of HQC № 12, 12.12.02 High Quality Commission - Высшая Аттестационная Комиссия);
5) single-engine, land aircraft, An-2, co-pilot, Order of CADK № (самолет однодвигательный, сухопутный, Ан-2, второй пилот, Приказ №);
6) Civil Aviation Committee - Комитет Гражданской Авиации.

XII. APPROVED TYPE OF WORK (РАЗРЕШЕННЫЕ ВИДЫ РАБОТ):

1) Approved for aerochemical works on ACFT An-2. Order № (Допущен к авиационно-химическим работам на ВС Ан-2. Приказ №);
2) Approved for aerovisual and aerophotography flights (Допущен к аэровизуальным и аэросъемочным полетам на ВС Ан-2. Приказ №);
3) Approved for passenger transportation. Order № (Допущен к перевозке пассажиров. Приказ №);
4) Approved to perform forestry-aviation works in highlands. (Допущен к выполнению лесоавиационных работ в горной местности.);
5) Approved to perform searching aerovisual and aerophotography works in highlands. (Допущен к выполнению поисково-съемочных работ в горной местности.);
6) Approved to perform search and rescue works in highlands. (Допущен к выполнению поисково-спасательных работ в горной местности.);
7) Approved to perform aerochemical works in highlands (on flat ground). Order of Air Unit Commander # (Допущен к выполнению АХР (авиационно-химических) работ в горной местности (равнинной местности). Приказ командира авиаподразделения №);
8) Approved to perform flights for shooting off wild animals from air in highlands (on flat ground). (Допущен к выполнению полетов по отстрелу диких животных с воздуха в горной местности (равнинной местности);
9) Approved to transport standard (long-length, large-size) cargo in highlands to sites, to ACT 1000m (on flat ground) in the daytime by weather minimum: base = 200m, visibility = 3000m. (Допущен к транспортировке обычных (длинномерных, крупногабаритных грузов) в горной местности на площадки до Набс = 1000м (на равнинной местности) днем при минимуме: высота облаков 200м, видимость 3000м.);
10) Approved to perform construction and assembling operations in highlands, to ACT 1000m in the daytime by weather minimum: base = 200m, visibility = 3000m, wind = 25mps. (Допущен к выполнению строительно-монтажных работ в горной местности до Набс = 1000м днем при минимуме: Нобл.(высота облаков) 200м, видимость 3000м.);
11) Approved to perform forestry-aviation works with drain equipment in highlands (on flat ground). (Допущен к выполнению лесоавиационных работ с применением водосливного устройства в горной (равнинной) местности.);
12) Approved to perform search and rescue works in highlands, authorized for bailing out of parachutists. (Допущен к выполнению поисково-спасательных работ в горной местности с правом выброски парашютистов.);
13) Approved fly as pilot-instructor for elementary flying training programs. (Допущен пилотом-инструктором по программе первоначальной летной подготовки слушателей).

XIII. Special Remarks (Особые отметки):

1) Approved for Special VFR flights, ACFT An-2 by weather minimum: base - 100m, visibility - 1000m, wind - 18 mps. Order № (Допущен к полетам по ОПВП, ВС Ан-2 по метеоминимуму Нобл - 100м, Вид. - 1000м, U - 18м/с. Приказ №);
2) Approved for VFR flights, ACFT An-2 by weather minimum: base - 100m, visibility - 1000m, wind - 18mps. Order № (Допущен к полетам по ПВП, ВС Ан-2 по метеоминимуму Нобл - 100м, Вид. - 1000м, U - 18м/с. Приказ №);
3) Approved for IFR flights, ACFT An-2 by weather minimum: base - 150m, visibility - 2000m, wind - 18mps. Order № (Допущен к полетам по ППП, ВС Ан-2 по метеоминимуму - 150м, Вид. - 2000м, U - 18м/с. Приказ №);
4) Approved operation on ACFT Yak-42D by weather minimum: base - 60m, visibility (RVR) - 800(550)m, take-off - 200m.Order № (Допущен к выполнению полетов на ВС Як-42Д по метеоминимуму: Нобл - 60м, Вид.(RVR) - 800(550)м, Взлет - 200м. Приказ №);
5) Approved to conduct radiotelephony in English. Certificate № (Допущен к ведению радиотелефонной связи на английском языке. Сертификат №);
6) Approved for international flights. Order № (Допущен к международным полетам. Приказ №);
7) Approved to fly as pilot-instructor on ACFT Yak-42. Order № (Допущен к выполнению полетов пилотом-инструктором на ВС Як-42. Приказ №);
8) Approved to fly as pilot-instructor on International Airlines. Order № (Допущен к выполнению полетов пилотом-инструктором на МВЛ. Приказ №);
9) Approved to fly as navigator-instructor on ACFT Yak-42. Order № (Допущен к выполнению полетов штурманом-инструктором на ВС Як-42. Приказ №);
10) Approved to fly as navigator-instructor on International Airlines. Order № (Допущен к выполнению полетов штурманом-инструктором на МВЛ. Приказ №);
11) Approved for VFR flights (Special VFR) in the daytime by weather minimum: base=150m, visibility=3000m, wind=25mps. (Допущен к полетам по правилам визуальных полетов (далее - ПВП) и особые правила визуальных полетов(далее - ОПВП) днем по метеоминимуму Нобл.=150м, видимость 3000м, ветер 25м/сек.);
12) Approved for IFR flights base=60m, visibility=600m, take-off base=30m, visibility (RVR)=400m, wind=25mps. (Допущен к полетам по правилам полетов по приборам (далее - ППП) Нобл.=60м, видимость 600м, взлет Нобл.=30м, видимость 400м, ветер 25м/сек.);
13) Approved for Special VFR flights at night by weather minimum base=450m, visibility=4000m. (Допущен к полетам по ОПВП ночью по метеоминимуму Нобл.=450м, видимость 4000м.);
14) Approved for random flights, authorized to select landing sites from air. Order № (Допущен к внетрассовым полетам с правом подбора площадок с воздуха. Приказ №);
15) Approved for IFR flights. Order № (Допущен к полетам по ППП. Приказ №);
16) Approved to fly by "B-RNAV" (Допущен к полетам по B-RNAV);
17) Approved to fly as co-pilot on ACFT An-24 in reduced crew (without navigator). Order of FD № (Допущен к полетам вторым пилотом на самолете Ан-24 в сокращенном составе экипажа (без штурмана). Приказ №);
18) Approved to fly by "RVSM" (Допущен к полетам по RVSM). Approved for random flights, authorized to select landing sites on flat ground from air. Order of Flight Group Commander # (Допущен к внетрассовым полетам с правом подбора посадочных площадок с воздуха на равнинной местности. Приказ КЛО (командир летного отряда №);
19) Approved for random flights, authorized to select landing sites in highlands from air, to ACT(altitude) 1000m. Order of the Air Unit Commander # (Допущен к внетрассовым полетам с правом подбора посадочных площадок с воздуха в горной местности до Набс=1000 (Набс-абсолютная высота). Приказ командира авиаподразделения №);
20) Approved to operate flights within range of 25 km. Frontier area. (Допущен к полетам в 25 км. Приграничную полосу.);
21) Approved to fly as co-pilot on ACFT MI-8, authorized to perform take-offs and landings. (Допущен к полетам вторым пилотом ВС с правом выполнения взлетов - посадок.).

2. MAINTENANCE PERSONNEL
(ИНЖЕНЕРНО-ТЕХНИЧЕСКИЙ ПЕРСОНАЛ):

Для ВС западного производства

XII. Ratings (Квалификационные отметки):
Для ВС западного производства
A. Category (Категория):
1) Non-certifying Mechanic (механик без права самостоятельного ТО);
2) Certifying Mechanic Category A (сертифицирующий механик категории А);
3) Certifying Engineer or Technician , Category B1 (сертифицирующий инженер или техник категории В1);
4) Certifying Engineer or Technician, Category B2 (сертифицирующий инженер или техник категории В2);
5) Certifying Engineer, Category С (сертифицирующий инженер категории С);
6) Workshop Certifying Engineer or Technician, (сертифицирующий инженер или техник по ТО компонентов / по неразрушающим методам контроля);
7) Superlight ACFT Certifying Technician. Category A2(Сертифицирующий техник сверхлегкой авиации категории А2).

B. Type of aircraft (Тип ВС):
1) Boeing B737-700/800 with CFM56-7B
2) Boeing B747-400/400ERF with CF6-80C2, RB211-524 and PW4000
3) Boeing B757-200 with RB211-535E4
4) Boeing B767-300 with CF6-80C2
5) Fokker F-50 with PW125B
6) Airbus A319/320/321 Series with V2500/CFM56
7) Airbus A330-200 Series with CF6-80E1/RR Trent 700 Series
8) Airbus A330-300 Series with GE CF6-80E
9) Embraer 190 Series with GE CF34 Series engines
Примечание 1. Типы других ВС и двигателей вносятся в свидетельство на основании данных из сертификата типа ВС / двигателя.

C. Privileges (полномочия):
1. Aircraft / Helicopter mechanic (Механик самолета/вертолета с допуском к выполнению и сертификации работ механика) – категория А
Пример 1
«Embraer 190 with GE CF34. Certifying Mechanic Category А. Authorised to perform simple tasks within limits of the Company Authorization Certificate», или
«ВС Embraer 190 с двигателями GE CF34. Механик Категории «А». Допущен к выполнению простых задач в пределах разрешительного сертификата авиакомпании»

2. Aircraft / Helicopter mechanic (Механик самолета/вертолета с допуском к выполнению простых работ, не требующих допуска к эксплуатации)
Пример 2.
«Non-certifying Mechanic. Authorised to perform tasks under control of certifying staff», или
«Механик без права самостоятельного ТО. Допущен к выполнению работ по контролем сертифицирующего персонала»

3.Workshop mechanic (Механик цеха обслуживания компонентов ВС с допуском к выполнению простых работ, не требующих допуска к эксплуатации) – механик без права самостоятельного ТО
Пример 3.
«Non-certifying Mechanic Authorised to perform the tasks under control of certifying staff», или
«Механик без права самостоятельного ТО. Допущен к выполнению работ по контролем сертифицирующего персонала»

4. Airframe and power plant line/base maintenance technician Category B1 (Техник по техническому обслуживанию летательных аппаратов, двигателей и их электрооборудования ВС) - категория В1
Пример 4.1
«Embraer 190 with GE CF34. Certifying Technician Category B1. Authorised to perform airframe and power plant line maintenance up to and including A-Check», или
«ВС типа Embraer ERJ 190 с двигателями GE-CF-34. Сертифицирующий техник категории В1. Допущен к выполнению оперативного ТО самолета, двигателей и электрооборудования до “A-Check” включительно».

Пример 4.2
«Embraer 190 with GE CF34. Certifying Technician Category B1. Authorised to perform airframe and power plant base maintenance tasks», или
«ВС типа Embraer ERJ 190 с двигателями GE-CF-34. Сертифицирующий техник категории В1. Допущен к выполнению и допуску к эксплуатации отдельных пунктов регламента по периодическому ТО самолета, двигателей и электрооборудования»

5. Aircraft /Helicopter avionic line/base maintenance technician. (Техник по технической эксплуатации приборного, радиоэлектронного и электрооборудования ВС/вертолета) - категория В2;
Пример 5.1
«Embraer 190 with GE CF34. Certifying Technician Category B2. Authorised to perform avionic line maintenance up to and including A-Check», или
«ВС типа Embraer ERJ 190 с двигателями GE-CF-34. Сертифицирующий техник Категории В2. Допущен к выполнению оперативного ТО радио, приборного и электрооборудования ВС до “A-Check» включительно».

Пример 5.2
«Embraer 190 with GE CF34. Certifying Technician Category B2. Authorised to perform avionic base maintenance tasks », или
«ВС типа Embraer ERJ 190 с двигателями GE-CF-34. Сертифицирующий техник Категории В2. Допущен к выполнению и допуску к эксплуатации отдельных пунктов регламента по периодическому ТО радио, приборного и электрооборудования ВС».

6. Airframe and power plant line/base maintenance engineer Category B1. (Инженер по техническому обслуживанию летательных аппаратов, двигателей и их электрооборудования ВС) - категория В1
Пример 6.1
Embraer 190 with GE CF34. Certifying Engineer Category B1. Authorised to perform airframe and power plant line maintenance up to and including A-Check», или
«ВС типа Embraer ERJ 190 с двигателями GE-CF-34. Сертифицирующий инженер категории В1. Допущен к выполнению оперативного ТО самолета, двигателей и электрооборудования до “A-Check” включительно».

Пример 6.2
«Embraer 190 with GE CF34. Certifying Engineer Category B1. Authorised to perform airframe and power plant base maintenance tasks» или
«ВС типа Embraer ERJ 190 с двигателями GE-CF-34. Сертифицирующий инженер категории В1. Допущен к выполнению и допуску к эксплуатации отдельных пунктов регламента по периодическому ТО самолета, двигателей и электрооборудования»

7. Aircraft /Helicopter avionic line/base maintenance Engineer. Category B2 (Инженер по технической эксплуатации приборного, радиоэлектронного и электрооборудования ВС/вертолета) - категория В2;

Пример 7.1
«Embraer 190 with GE CF34. Certifying Engineer Category B2. Authorised to perform avionic line maintenance up to and including А-Check», или
«ВС типа Embraer ERJ 190 с двигателями GE-CF-34. Сертифицирующий инженер Категории В2. Допущен к выполнению оперативного ТО радио, приборного и электрооборудования ВС до “А-Check включительно»

Пример 7.2
«Embraer 190 with GE CF34. Certifying Engineer Category B2. Authorised to perform avionic base maintenance tasks», или
«ВС типа Embraer ERJ 190 с двигателями GE-CF-34. Сертифицирующий инженер Категории В2. Допущен к выполнению и допуску к эксплуатации отдельных пунктов регламента по периодическому ТО радио, приборного и электрооборудования ВС»

8. Airframe and power plant base maintenance engineer (Инженер по периодическому техническому обслуживанию летательных аппаратов, двигателей и их электрооборудования) - категория C;
Пример 8.
«Embraer 190 with GE CF34. Certifying Engineer Category С. Authorised to perform airframe and power plant base maintenance up to and including С-Check», или
«ВС типа Embraer ERJ 190 с двигателями GE-CF-34. Сертифицирующий инженер категории С. Допущен к выполнению периодического технического обслуживания самолета, двигателей и электрооборудования ВС до “ С-Check” включительно».

9. NDT engineer (Инженер по неразрушающим методам контроля)
Пример 9.
«Certifying NDT engineer. Authorized to carry out NDT inspections for UT, MP, ET, LP NDT methods as a Level III(II) specialist”, или
«Инженер по неразрушающим методам контроля. Допущен к выполнению NDT инспекции методами UT, MP, ET, LP NDT по уровню III(II)»

10. NDT technician (Техник по неразрушающим методам контроля)
Пример 10.
«NDT technician. Authorized to carry out NDT inspections for UT, MP, ET, LP NDT methods as a Level III(II) specialist», или
«Техник по неразрушающим методам контроля. Допущен к выполнению NDT инспекции методами UT, MP, ET, LP NDT по уровню III(II)»

11. Workshop Certifying Technician (Сертифицирующий Техник по ТО компонентов в условиях лаборатории/мастерских)
Пример 11.
«Workshop Certifying Technician. Authorized to perform SAFT batteries workshop maintenance», или
«Сертифицирующий техник по ТО компонентов в условиях лаборатории. Допущен к выполнению работ по ТО аккумуляторных батарей типа SAFT в условиях лаборатории»

12. Workshop Certifying engineer (Сертифицирующий Инженер по ТО компонентов в условиях лаборатории/мастерских)
Пример 12.
«Workshop Certifying engineer. Authorized to perform SAFT batteries workshop maintenance», или
«Сертифицирующий инженер по ТО компонентов в условиях лаборатории. Допущен к выполнению работ по ТО аккумуляторных батарей типа SAFT в условиях лаборатории»

13. Superlight ACFT Certifying Technician (Сертифицирующий Техник сверхлегкой авиации)
Пример 13.1
«Сessna-337 with engines JJ1400 Superlight ACFT. Certifying Technician Category A2. Authorized to perform line maintenance», или
«Допущен к выполнению и сертификации линейного ТО ВС Сessna-337 с двигателями JJ1400»

Пример 13.2
«Сessna-337 with engines JJ1400 Superlight ACFT. Certifying Technician Category A2. Authorized to perform base maintenance», или
«Допущен к выполнению и сертификации технического обслуживания ВС Сessna-337 с двигателями JJ1400 по базовому ТО»

XIII. Special Remarks (Особые отметки):

1.ACFT push out / towing (Буксировка ВС)
Пример 1. «Authorised to perform push-out / towing Boeing 757-200» , или «Допущен к выполнению буксировки ВС типа B757-200»

2. Engine ground run up (Idle or Full) (Запуск и опробование двигателя ВС с записью максимально разрешенного режима двигателя – малый газ или максимальная тяга)
Пример 2.
«Embraer ERJ 190 with GE-CF34 authorised to perform Engine Ground Run Up (Full или Idle)», или
«Допущен к запуску и опробованию двигателя GE-CF34 ВС Embraer ERJ 190 (малый газ или взлетный режим)»

3. Borescope inspection (Бороскопия)
Пример 3.
«Authorised to carry out Borescope Inspections of GE-CF34 engines», или
«Допущен к выполнению бороскопии двигателей GE-CF34»

Для ВС советского и российского производства

XII. APPROVED TYPE OF WORK (РАЗРЕШЕННЫЕ ВИДЫ РАБОТ):

А. Категория
Не предусмотрена

В. Типы ВС
Ан-2
Ан-24
Ту-134
Ту-154
Примечание. Типы других ВС и двигателей вносятся в свидетельство на основании данных из сертификата типа ВС / двигателя.

С. Привилегии (полномочия)
1. Airframe and power plant Maintenance Engineer (or Technician) of (Инженер по ТО летательных аппаратов и двигателей);
Пример 1.
«Tu-154 M with engine D30KU-154. Airframe and power plant engineer. Authorised to perform line (or base) maintenance », или
«Инженер по эксплуатации ВС и двигателей. Допущен к выполнению оперативных видов (или базового) технического обслуживания ВС»

2. Aircraft radio equipment maintenance Engineer (or Technician) Инженер (техник) по эксплуатации радиооборудования самолетов);
Пример 2.
«MI-2 (MI-8T, MI-8MTV) with ТВ3-117 ВМ Engines. Avionic Engineer (or Technician). Authorised to perform line and base maintenance of radio equipment», или
«Инженер (техник) по эксплуатации радиоэлектронного и приборного оборудования. Допущен к самостоятельному техническому обслуживанию по всем видам регламента ТО радиоэлектронного оборудования вертолета МИ-2(МИ-8Т, МИ-8МТВ)»;

3. Aircraft electrical equipment maintenance Engineer(or Technician). (Инженер (техник) по эксплуатации электрооборудования самолетов);
Пример 3.
«Tu-134 A with D30- III ser. engines. Avionic Engineer (or Technician). Authorised to perform line and base maintenance of electrical equipment», или
«Инженер (техник) по эксплуатации электрооборудования ВС. Допущен к самостоятельному техническому обслуживанию по всем видам регламента технического обслуживания электрооборудования ВС Ту- 134 А с двигателями Д30- III серии»

4. Aircraft avionic Engineer. (or Technician) (Инженер (техник) по эксплуатации электрооборудования самолетов);
Пример 4.
MI-2 (MI-8T, MI-8MTV) with ТВ3-117 ВМ engines. Authorised to perform line and base maintenance of avionic (instrument) equipment of MI-2 (MI-8T, MI-8MTV) Helicopter, или
«Инженер (техник) по эксплуатации приборного оборудования. Допущен к самостоятельному техническому обслуживанию по всем видам регламента ТО приборного оборудования вертолета МИ-2(МИ-8Т, МИ-8МТВ)»

XIII. Special Remarks (Особые отметки):
1. ACFT push out / towing (Буксировка ВС)
Пример 1
«Authorised to perform push-out / towing AN-24» , или
«Допущен к выполнению буксировки ВС типа An-24»

2. Engine ground run up (Idle or Full) (Запуск и опробование двигателя ВС с записью максимально разрешенного режима двигателя – малый газ или взлетный режим)
Пример 2
«Tu-134A with D30-III ser. engines Authorised to perform Engine Ground Run Up (Full или Idle)», или
«Допущен к запуску и опробованию двигателя D30-IIIser самолета Ту-134 А (малый газ или взлетный режим)»

3. Approved for APU Tu-154 M with engine D30KU-154 engines. (Допущен к запуску вспомогательной силовой установки ВСУ-6 самолета Ту-154М с двигателями Д30-КУ-154 М);
Пример 3.
«Tu-154М with D30-KU-154 engines Authorised to perform Engine Ground Run Up (Full или Idle)», или
«Допущен к запуску и опробованию двигателя D30-KУ-154 самолета Ту-154М (малый газ или взлетный режим)»

4. Approved for flights as crew member on international airlines on ACFT Yak-42D. (Допущен к полетам в составе экипажа на международных авиалиниях на самолетах типа Як-42Д)

5. Approved for aircraft line maintenance in temporary airports. (Допущен к оперативным видам ТО ВС ВС на временном аэродроме);

6. Approved avionic engineer for aircraft line maintenance in temporary airports. (Допущен к обслуживанию приборного и радиоэлектронного оборудования ВС по оперативным видам ТО на временном аэродроме);

3. AIR TRAFFIC CONTROLLER
(ДИСПЕТЧЕР ОВД):

XII. Ratings (Квалификационные отметки):

А) В свидетельстве диспетчера ОВД предусмотрены следующие отметки о квалификации, присвоенной на основании полученного специалистом диплома, свидетельства или сертификата об окончании учебного заведения или курсов первоначальной подготовки и наличия допуска к самостоятельной работе на соответствующем диспетчерском пункте:
1) Aerodrome control (Диспетчер диспетчерского (-их) пункта (-ов) района аэродрома (аэродромного диспетчерского центра);
2) Approach control and approach radar control (Диспетчер диспетчерского пункта подхода и диспетчер радиолокационного контроля диспетчерского пункта подхода);
3) Area control and area radar control (Диспетчер процедурного контроля районного диспетчерского пункта (районного диспетчерского центра) и диспетчер радиолокационного контроля районного диспетчерского пункта (районного диспетчерского центра));
4) Dispatcher on planning, control and coordination of air traffic (Диспетчер планирования, контроля и координации воздушного движения).
Примечания:
1. Квалификация диспетчера диспетчерского пункта района аэродрома (aerodrome control) заполняется для лиц, имеющих допуск к самостоятельной работе на следующих диспетчерских пунктах брифинг, руление (ДПР), стартового диспетчерского пункта (СДП), диспетчерского пункта круга (ДПК) и диспетчерского пункта вышка (ДПВ).
2. Квалификация диспетчера процедурного контроля диспетчерского пункта подхода и диспетчера радиолокационного контроля диспетчерского пункта подхода (approach control and approach radar control) заполняется для лиц, имеющих допуск к самостоятельной работе на диспетчерском пункте подхода (ДПП) и для лиц, имеющих допуск к самостоятельной работе на ДПВ (ДПК) исполняющих функции диспетчера ДПП (при совмещении диспетчерских пунктов).
3. Квалификация диспетчера процедурного контроля районного диспетчерского пункта (районного диспетчерского центра) и диспетчера радиолокационного контроля районного диспетчерского пункта (районного диспетчерского центра) заполняется для лиц, имеющих допуски на рабочих местах районного диспетчерского пункта (районного диспетчерского центра) и/или местного диспетчерского пункта (МДП).
4. Квалификация диспетчер планирования, контроля и координации воздушного движения заполняется для лиц, имеющих допуски на рабочих местах диспетчера планирования, диспетчера контроля плана использования воздушного пространства, диспетчера по режиму использования воздушного пространства.
B) Name of the Aviation Institute, Academy, College or Course (Наименование авиационного института, академии, колледжа или курса).
При заполнении указывается авиационное учебное заведение, на основании которого получена квалификация специалиста по обслуживанию воздушного движения. В случае окончания нескольких специализированных учебных заведений (курсов), указывается последнее учебное заведение, позволяющее исполнять обязанности, предусмотренные свидетельством диспетчера обслуживания воздушного движения.
С) PERMIT TO WORK AS CONTROLLER (Допущен к работе диспетчером).
Name of control sector (название диспетчерского пункта) включает: название города в котором расположен филиал; название диспетчерского пункта; название сектора (при наличии нескольких секторов на данном диспетчерском пункте).

XIII. SPECIAL REMARKS (ОСОБЫЕ ОТМЕТКИ):

1) Approved to work as supervisor (допущен к работе руководителем полетов);
2) Approved to work as senior controller (допущен к работе старшим диспетчером);
3) Approved to work as instructor (допущен к инструкторской работе);
4) Approved to work as chief of shift (допущен к работе начальником смены);
5) Approved to work by weather minima CAT-I and САТ-II ICAO (допущен к работе по метеоминимумам 1-ой и 2-ой категорий ИКАО);
6) Approved to work by weather minimum CAT-I ICAO (допущен к работе по метеоминимуму 1-ой категории ИКАО);
7) Approved radiotelephony communication in English till (дата). Level (номер уровня по шкале) ICAO. Certificate N (номер сертификата) dated (дата выдачи сертификата).