Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 27 тамыздағы № 198 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2018 жылғы 2 қазанда № 17462 болып тіркелді.

      Ескерту. Қаулының тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      "Сақтандыру қызметі туралы", "Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

      Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 23.01.2023 № 1 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      1. Қоса беріліп отырған Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидалары бекітілсін.

      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      2. Осы қаулыға қосымшаға сәйкес тізбе бойынша Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің, сондай-ақ Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілері құрылымдық элементтерінің күші жойылды деп танылсын.

      3. Қаржы нарығының әдіснамасы департаменті (Сәлімбаев Д.Н.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) Заң департаментімен (Сәрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы қаулы мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оны қазақ және орыс тілдерінде "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін жіберуді;

      3) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

      4) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы қаулының осы тармағының 2), 3) тармақшаларында және 4-тармағында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

      4. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау және сыртқы коммуникациялар басқармасы (Терентьев А.Л.) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

      5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары О.А. Смоляковқа жүктелсін.

      6. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Ұлттық Банк Төрағасы Д. Ақышев

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Ұлттық экономика министрлігі

      Статистика комитетінің Төрағасы

      _____________________ Н. Айдапкелов

      2018 жыл 5 кыркүйук

  Қазақстан Республикасы
Ұлттық Банкі Басқармасының
2018 жылғы 27 тамыздағы
№ 198 қаулысымен
бекітілді

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидалары

      Ескерту. Қағиданың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидалары (бұдан әрі - Қағидалар) "Сақтандыру қызметі туралы" 2000 жылғы 18 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңының 52-1-бабының 1-тармағының екінші бөлігіне, "Мемлекеттік статистика туралы" 2010 жылғы 19 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңының 16-бабының 3-тармағының 2)-тармақшасына сәйкес әзірленді және сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары (бұдан әрі - ұйым) үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру тәртібін айқындайды.

      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      2. Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

      1) андеррайтинг - актуарий белгілеген шектерде сақтандыру өтемін, сақтандыру талаптарын, франшизаның және сақтандыру тарифінің деңгейін анықтау мақсатымен сақтандыру тәуекелдерін бағалау негізінде мәлімделген сақтандыру объектісін сақтандыруға немесе қайта сақтандыруға қабылдау бойынша рәсімдер кешені;

      2) басқару есептілігі - ішкі бақылау және ұйымның қызметін бағалау құралы;

      3) гэп-талдау - ұйымның сыйақы мөлшерлемелерінің өзгерістеріне ұшыраған немесе белгілі бір мерзім ішінде өтелуі тиіс активтері мен міндеттемелерінің көлемін салыстыру негізінде пайыздық тәуекелді және өтімділік тәуекелін өлшеу әдістері;

      4) лимиттеу - қабылданатын тәуекелдердің сапалық, сандық шектеулерін белгілеу, ұйымның мәмілелеріне (операцияларына) шектеулерді белгілеу.

      Лимиттеу кезінде мынадай өлшемдер анықталады:

      лимит белгіленетін көрсеткіш;

      лимит белгіленетін көрсеткішті есептеу әдісі;

      көрсеткіштің шекті (ең жоғары, ең төмен) мәні;

      5) мүдделер қақтығысы - ұйымның лауазымды тұлғаларының және (немесе) оның қызметкерлерінің жеке мүддесі мен олардың өздерінің лауазымдық өкілеттіктерін тиісінше орындауы немесе ұйымның және (немесе) оның қызметкерлерінің және (немесе) клиенттерінің ұйым және (немесе) оның клиенттері үшін қолайсыз салдарлар туындатуы мүмкін мүліктік және өзге де мүдделері арасында қайшылықтар туындататын ахуал;

      6) саясат - ұйымның тиімді жұмыс істеуін және оның қызметінің стратегияға және тәуекелдің жол берілетін деңгейіне сәйкестігін қамтамасыз ететін қажетті өлшемшарттарды, өлшемдерді, тәсілдерді, қағидаттарды, стандарттарды, рәсімдер мен тетіктерді айқындайтын саясатты және (немесе) өзге де ішкі құжаттарды қамтитын ішкі құжаттардың жиынтығы;

      7) стресс-тестілеу - ұйымның қаржылық жағдайына айырықша, бірақ ұйымның қызметіне әсер етуі мүмкін ықтимал оқиғалардың әлеуетті әсер етуін өлшеу әдістері;

      8) тәуекел - ұйым қызметінің күтілетін нәтижесін алу сенімсіздігін немесе мүмкін еместігін туындататын жағдаяттардың пайда болу, шығыстардың (зиянның) туындау ықтималдығы;

      9) тәуекелдерді бағалау жүйесі - ұйымның қаржылық жай-күйіне кешенді талдау жүргізуге арналған коэффициенттердің жиынтығы;

      10) тәуекелдерді басқару жүйесі - тәуекелдерді және олардың ұйымның мақсаттарына жетуге әсер ететін салдарын анықтау, бағалау, мониторинг жүргізу, төмендету мақсатында бүкіл ұйым шегінде жүзеге асырылатын, ұйымның директорлар кеңесі мен басқармасы белгілеген тұрақты құрылымдалған процесс;

      11) тәуекел картасы - бір "ось" бойынша тәуекелдің ықпал ету күші немесе маңыздылығы көрсетілген, ал екіншісінде оның пайда болу ықтималдылығы мен жиілігі көрсетілген кестеде орналастырылған ұйым тәуекелдерінің графикалық және мәтіндік сипаттамасы;

      12) тәуекел лимиті - қабылданатын тәуекелді сандық не сапалық шектеу құралы;

      13) тәуекелді сәйкестендіру - тәуекел элементтерін табу, тізбесін құру, және сипаттау процесі;

      14) тәуекелді өлшеу - оқиғаның басталу салдары мен ықтималдығын математикалық жолмен ықтималдық теориясын және статистикалық деректер негізінде үлкен сандар заңын қолдана отырып бағалау арқылы жүзеге асырылатын тәуекелдің ықтималдығы дәрежесін және әлеуетті шығыстар (зияндар) мөлшерін анықтау;

      15) уәкілетті орган - қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау мен қадағалау жөніндегі уәкілетті орган;

      16) ішкі аудит - ішкі аудит қызметі Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасына, ішкі құжаттарға, ішкі аудиттің халықаралық кәсіптік стандарттарына сәйкес келу дәрежесін одан әрі көрсету мақсатында қаржылық есептілікті, сондай-ақ ұйым қызметін сандық және сапалық жағынан бағалауға келетін басқа деректер мен ақпаратты бағалайтын басқарушылық бақылаудың ажырамас элементі;

      17) ішкі бақылау - бұл ұйымның директорлар кеңесі, алқалы органдары, басқармасы, қызметкерлері жүзеге асыратын, мынадай санаттар бойынша мақсаттарға жетуді қамтамасыз етуге бағытталған процесс:

      қызметінің тиімділігі;

      қаржылық есептіліктің және өзге де басқарушылық есептіліктің сенімділігі, толықтығы мен уақтылығы;

      Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасын сақтау;

      18) ішкі бақылау жүйесі - мыналарды қамтамасыз ететін бақылау рәсімдерінің, іс-шаралар мен әдістемелердің жиынтығы:

      ұйымның қаржы-шаруашылық қызметін тиісінше және тиімді жүргізу;

      Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасының талаптарын сақтау;

      жауапкершілікті тиімді бөлу;

      ұйым қызметкерлерінің ішкі құжаттардың талаптарын уақтылы және тиісінше орындауы;

      мүліктің сақталуын қамтамасыз ету;

      алаяқтық фактілерін және басқарушылық қателердің алдын алу және анықтау;

      қаржылық есептілікті және өзге басқарушылық есептілікті дайындау уақтылығы, шынайылығы мен толықтығы.

      Қағидалардың талаптарын Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалына қолдану кезінде:

      Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тиісті басқару органы директорлар кеңесі болып түсініледі;

      Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының басшы қызметкерлері басқарма болып түсініледі;

      бас офис шотының сомасы, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалы қызметінің резервтері мен нәтижелері капитал болып түсініледі;

      Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының бухгалтерлік есебінің деректері бойынша есептілік қаржылық есептілік болып түсініледі.

      Қағидалардың акционерлік қоғамдар және бағалы қағаздар нарығы туралы заңнаманың талаптарын сақтауға қатысты бөлігіндегі талаптары, сондай-ақ Қағидалардың 13-1, 13-2-тармақтары Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалына қолданылмайды.

      Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 23.01.2023 № 1 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2-тарау. Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру тәртібі

      3. Ұйымның тәуекелдері мынадай түрде жіктеледі:

      1) сақтандыру қызметін жүзеге асыруға байланысты тәуекелдер:

      андеррайтинг тәуекелі – сақтандыруға қабылданатын тәуекелдерді бұрыс (қате) бағалау тәуекелі;

      сақтандыру резервтерінің тәуекелі - жеткіліксіз (барабар емес) сақтандыру резервтерін құру тәуекелі;

      сақтандыру төлемдерінің тәуекелі – сақтандыру шарттарының талаптарын бұзумен сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға байланысты тәуекел;

      апатты тәуекел - елеулі мөлшердегі бір оқиға әдеттегіден жоғары сақтандыру төлемдеріне әкеліп соқтыратын тәуекел;

      қайта сақтандыру тәуекелі - жеткіліксіз қайта сақтандыру өтемінің немесе қайта сақтандырушының қайта сақтандыру шарты бойынша төлемді жүзеге асыруға қабілетсіздігі тәуекелі.

      Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 23.01.2023 № 1 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      4. Директорлар кеңесі мен басқарма тәуекелдерді басқарудың және ішкі бақылаудың барабар жүйесінің болуын қамтамасыз етеді және ұйым қызметкерлерінің тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау саласындағы өз міндеттерін орындауы үшін жағдай жасайды, сондай-ақ ішкі аудит қызметінің функционалдық және ұйымдық тәуелсіздігін қамтамасыз етеді.

      5. Директорлар кеңесі ұйым қызметінің мөлшеріне, сипатына және күрделілік деңгейіне, ұйымдық құрылымына, тәуекелдер бейініне және ұйымның директорлар кеңесі мүшелерінің санына байланысты Қағидалардың талаптарын іске асыру мақсатында әртүрлі мәселелер бойынша бір және (немесе) бірнеше алқалы органдар құру туралы шешім қабылдайды.

      Ұйымның директорлар кеңесі комитеттерді құру кезінде мүдделер қақтығысын болдырмайды.

      6. Андеррайтинг, қайта сақтандыру, сақтандыру төлемдерінің тәуекелдерін және ұйымдағы инвестициялық тәуекелдерді басқарудың барабар жүйесін қалыптастыру мақсатында ұйымда алқалы органдар – андеррайтингтік кеңес пен активтерді және пассивтерді басқару кеңесі құрылады.

      Көрсетілген кеңестердің құрамына ұйымның директорлар кеңесі бекітетін мүдделі құрылымдық бөлімшелердің, тәуекелдерді басқару бөлімшелерінің қызметкерлері және басшы қызметкерлер кіреді.

      Көрсетілген кеңестердің шешімдері мүшелер дауыстарының жай көпшілігімен қабылданады және жазбаша түрде ресімделеді.

      Көрсетілген кеңестердің шешімдеріне шешім қабылдау барысын жан-жақты көрсете отырып хаттама жасалады және мыналарды көрсете отырып, шешім қабылдау үшін негіз болып табылатын құжаттар қоса беріледі:

      қаралатын мәселелердің тізбесі мен егжей-тегжейлі сипатталуы;

      кеңеске шешім қабылдау үшін берілген құжаттардың тізбесі;

      әрбір қаралатын мәселе бойынша дауыс беру қорытындылары;

      мүшелердің пікірлері, оның ішінде олардың қабылданған шешіммен келіспеуі және ерекше пікірінің болуы жағдайында негіздемесімен қоса беріледі.

      Хаттамаға аталған кеңестердің отырысқа қатысқан барлық мүшелерінің қолдары қойылады және ол ұйымда сақталады.

      Директорлар кеңесі аталған кеңестердің және басқарманың жұмысына олардың жұмыс нәтижесі туралы жыл сайынғы есептерінің негізінде бағалайды.

      7. Тәуекелдерді басқару барысы мынадай кезеңдерді қамтиды:

      1) тәуекелдерді анықтау:

      тәуекелді туындататын факторларды және тәуекелді бағалау (барлық ықтимал шығыстардың (шығындардың) себептерін, олардың ықтималдығы мен мөлшерін жүйелі және тұрақты түрде қадағалау, талдау);

      тәуекелдерді жіктеу (тәуекелдердің және олардың пайда болуына алып келетін, олардың дамуына ықпал ететін факторлардың ерекшеліктерін зерттеу, тарихи деректерді сараптамалық бағалау, тәуекелдер картасын талдау);

      2) өткізу кезеңділігін тәуекелдің маңыздылығына қарай директорлар кеңесі бекітетін, бірақ жылына екі реттен көп емес белгіленетін тәуекелдерді өлшеу;

      3) тәуекелдерге жүйелі стресс-тестілеу пен талдауды жүзеге асыру;

      4) тәуекелдерді басқару әдісін таңдау және қолдану;

      5) тәуекелдерді басқару жүйесін түзету.

      Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 23.01.2023 № 1 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      8. Ішкі бақылау жүйесі ұйымның мыналар үшін қабылдаған ұйымдастыру жүйесін, саясатын, рәсімдері мен әдістерін білдіреді:

      1) сақтандыру тәуекелдерін, активтері мен міндеттемелерін басқару тиімділігін қоса алғанда, ұйым қызметінің тиімділігін қамтамасыз ету, активтердің сақталуын қамтамасыз ету;

      2) ішкі және сыртқы пайдаланушылар үшін қаржылық, реттеушілік және басқа есептіліктің толықтығын, дәйектілігін және уақтылығын, сондай-ақ ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;

      3) ұйымның Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасын және ұйымның ішкі құжаттарын орындауын қамтамасыз ету;

      4) ұйым мен оның қызметкерлерін заңсыз қызметті жүзеге асыруға тартуға, оның ішінде алаяқтыққа, қателерге, дәлсіздіктерге, алдауға, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға жол бермеу.

      9. Ұйым қызметінің барлық салалары бойынша тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесінің жұмыс істеу тиімділігін тексеру және объективті бағалау үшін ішкі аудит жүргізуді қамтамасыз етеді.

      10. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесінің ішкі құжаттарына қойылатын талаптардың сақталуын қамтамасыз етеді.

      Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалы Қағидаларға 1-1-қосымшаға сәйкес тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесінің ішкі құжаттарына қойылатын талаптардың сақталуын қамтамасыз етеді.

      Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      11. Ұйымның қызметкерлері өздерінің функционалдық міндеттері шеңберінде тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне, кәсіптік этика нормалары мен ішкі құжаттарға қойылатын талаптарды сақтайды.

      12. Ұйым жыл сайын есепті жылдан кейінгі жылғы 15 қаңтардан кешіктірмей уәкілетті органға растаушы құжаттардың көшірмелерін қоса бере отырып, Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін бағалау туралы мәліметтерді ұсынады.

      Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 22.12.2020 № 126 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      13. Ұйым ұйымның қаржылық және өзге де есептілігі негізінде есепті күнге тәуекелдер бойынша стресс-тестілеуді жүзеге асырады.

      Ұйым уәкілетті органға тәуекелдер бойынша стресс-тестілеуді Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша тоқсан сайынғы негізде есепті тоқсаннан кейінгі айдың 15 (он бесінші) жұмыс күнінен кешіктірмей ұсынады.

      Тәуекелдер бойынша стресс-тестілеуге тәуекелдерді басқару бөлімшесі басшысының қорытындысы қоса беріледі, ол мыналарды қамтиды:

      ұйымның тәуекелдерге ұшырағыштығын талдау;

      ұйымның қаржылық жағдайына аса ықпал ететін тәуекелдерді анықтау.

      Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 23.01.2023 № 1 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      13-1. Ұйым жылдық қаржылық және өзге де есептілік негізінде ұйымның тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін талдауды жүзеге асырады.

      Ұйым директорлар кеңесі бекіткеннен кейін жыл сайын, бірақ есепті жылдан кейінгі жылғы 30 сәуірден кешіктірмей уәкілетті органға "жалпы сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын ұйым үшін Қағидаларға 3-1-қосымшаға және "өмірді сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын ұйым үшін Қағидаларға 3-2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттеріне талдауды (стандартты диапазоннан тыс шығатын коэффициенттер бойынша түсіндірмелермен) және ұйымның тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициенттерінің стандартты диапазонның бекітілген шектерінен төрт және одан да көп ауытқулары болған жағдайда, директорлар кеңесі бекіткен тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін жақсарту жөніндегі іс-шаралар жоспарын не директорлар кеңесінің тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін жақсарту жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлеу қажеттілігінің жоқтығы туралы шешімді ұсынады.

      Ескерту. Қағида 13-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 22.12.2020 № 126 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      13-2. Егер ұйым есепті күнгі жағдай бойынша қызметін екі қаржы жылынан кем жүзеге асырса, ұйымның тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициенттерінің стандартты диапазонның бекітілген шектерінен ауытқу санын айқындау кезінде есептерінде соңғы екі қаржы жылының әрбір жылдық есепті кезеңінің соңындағы деректер пайдаланылатын коэффициенттер ескерілмейді.

      Ескерту. Қағида 13-2-тармақпен толықтырылды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 22.12.2020 № 126 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      14. Қызметін "өмірді сақтандыру" саласында жүзеге асыратын ұйым уәкілетті органға "өмірді сақтандыру" саласында қызметін жүзеге асыратын сақтандыру ұйымдарына арналған гэп-талдауды Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша тоқсан сайынғы негізде есепті тоқсаннан кейінгі айдың 15 (он бесінші) жұмыс күнінен кешіктірмей ұсынады.

3-тарау. Тәуекелдерді басқару жүйесін қалыптастыру тәртібі

      15. Тәуекелдерді басқарудың тиімді жүйесін ұйымдастыру мақсатында директорлар кеңесі:

      1) тәуекелдерді басқару жөніндегі саясатты және Қағидаларға сәйкес әзірленетін ішкі құжаттарды бекітеді;

      2) жыл сайын ұйымның тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін талдауды бекітеді және ұйымның тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициенттерінің стандартты диапазонның бекітілген шектерінен төрт және одан да көп ауытқулары болған жағдайда ұйымның тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін жақсарту жөніндегі іс-шаралар жоспарын бекітеді не тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін жақсарту жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлеу қажеттілігінің жоқтығы туралы шешім қабылдайды;

      3) корпоративтік басқару бөлігінде:

      алқалы органдардың, ішкі аудит қызметінің, басқарманың, құрылымдық бөлімшелердің қызметін үйлестіреді;

      басшы қызметкерлердің функционалдық міндеттемелеріндегі ықтимал мүдделер қақтығысын төмендету бойынша шаралар қабылдайды;

      ұйыммен ерекше қатынаспен байланысқан тұлғаларға жеңілдік шарттарын беру фактісін тексеруді қамтамасыз етеді;

      директорлар кеңесінің құзыретіне жататын өзге де мәселелер;

      4) стратегиялық мақсаттарды түзету мақсатында мыналарды қарайды:

      ұйымның тәуекелдерді басқару бөлімшесі немесе функциясына көрсетілген талдауды жүргізу кіретін өзге құрылымдық бөлімше жүргізген капиталдағы ағымдағы (болашақ) қажеттіліктерін талдау;

      ішкі (сыртқы) аудиторлар өздері жүргізген тексеру нәтижелері бойынша анықталған сәйкессіздіктер, сондай-ақ олардың ұсынымдары көрсетілген есеп;

      активтерді және пассивтерді басқару кеңесінің (инвестициялық қызмет үшін жауапты бөлімшенің) ұйымның активтерін инвестициялау бойынша жүргізілген операциялардың (мәмілелердің) (қаржы құралдарының түрлері бойынша топтастырылып және олардың баланстық, нарықтық құнын, кірістілігін, сатып алу мен сату сомаларын көрсете отырып) нәтижелері бойынша есебі;

      5) тәуекелдерді басқару бөлігінде:

      корпоративтік стратегияға, саясаттарға, рәсімдерге және ішкі құжаттарға қайшы келетін операциялардың жасалуын болдырмау мақсатында, сондай-ақ оларды түзету мақсатында құрылған алқалы органдар, ішкі аудит қызметі мен құрылымдық бөлімшелер арқылы ұйымның қызметіне тұрақты мониторинг жүргізу;

      ішкі аудит қызметі, тәуекелдерді басқару бөлімшесі функцияларының ұйымдастырушылық дербестігін қамтамасыз ету;

      уәкілетті орган шараларының, оның ішінде кемшіліктерді жою жөніндегі іс-шаралар жоспарының орындалуын бақылауды жүзеге асырады;

      уәкілетті орган талаптары орындалмаған, анықталған кемшіліктер уақтылы жойылмаған (жоймаған) жағдайда орындамау (жоймау) себептерін анықтайды және жауапты қызметкерлерге тиісті шаралар қолданады;

      қабылданатын тәуекелдерді лимиттеу және мәмілелерге (операцияларға) шектеулерді белгілеуді жүзеге асырады;

      тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін жақсарту бойынша іс-шаралар жоспары бекітілген жағдайда ұйым тоқсан сайынғы негізде жоспардың орындалуын бақылауды жүзеге асырады.

      Осы тармақтың 2) тармақшасының ережелері Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалына қолданылмайды.

      Ескерту. 15-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      16. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі тәуекелдерді басқару саясатын әзірлейді және жүйелі түрде стресс-тестинг, сценарийлік талдау жүргізуді көздейді және мыналармен шектелмей, төмендегілерді белгілейді:

      1) ұйымның ұйымдық құрылымының құрамында андеррайтингтік кеңестің, активтерді және пассивтерді басқару кеңесінің, тәуекелдерді басқару бөлімшесінің болуын;

      1-1) бағалы қағаздар нарығында инвестициялық портфельді басқару бойынша қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар ұйым үшін - ұйымның ұйымдық құрылымының құрамында төмендегі функцияларды қоса алғанда, бірақ олармен шектелмей инвестициялық портфельді басқару жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын бөлімшенің болуы:

      инвестициялық декларацияны әзірлеу және сақтанушылар активтерін инвестициялау лимиттерін айқындау және қайта қарау, сақтанушылардың активтері есебінен мәмілелер жасасу туралы шешімдер қабылдау кезінде жасалатын ұсынымдарды (бұдан әрі - ұсынымдар) дайындау үшін қажетті ақпаратты жинақтау, өңдеу және талдау;

      ұсынымдар жасау;

      ұйымның инвестициялық комитеті отырыстарының қорытындылары бойынша қабылданған инвестициялық шешімдер мен хаттамаларды ресімдеу;

      сақтанушылардың активтері есебінен сатып алынған қаржы құралдарын есепке алу;

      сақтанушыларға инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметтің нәтижелері туралы есептерді сақтанушының инвестицияларға қатысу талабы көзделетін сақтандыру шарттарында көзделген тәртіппен дайындау;

      активтерді басқарды жүзеге асыру процесінде сақтанушылардың басқа қаржы ұйымдарымен өзара іс-қимыл жасауы;

      ұйымның ішкі құжаттарында айқындалған функциялар;

      2) басшы қызметкерлерге, тәуекелдерді басқаруға тікелей қатысы бар қызметкерлерге білімінің және жұмыс өтілінің болу талаптарын қоса алғанда, қойылатын біліктілік талаптарын;

      3) ұйымның директорлар кеңесінің, алқалы органдарының, ішкі аудит қызметінің, басқармасының, тәуекелдерді басқару бөлімшесінің, құрылымдық бөлімшелерінің тәуекелдерді басқару жөніндегі өкілеттіктерін және функционалдық міндеттерін;

      4) ұйымның құрылымдық бөлімшелерінің, алқалы органдарының, басқармасының және директорлар кеңесінің, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы арасында тәуекелдерді басқаруға қажетті ақпарат алмасу тәртібін;

      5) ұйымның қызметіне байланысты тәуекелдер көрсеткіштерінің сандық мәндерін анықтау тәртібін қоса алғанда, тәуекелдерді сәйкестендіру, бағалау, мониторинг жүргізу және бақылау рәсімдерін;

      6) басқарушылық шешімдердің орындалуына тұрақты мониторинг жүргізу және қабылданған басқарушылық шешімдердің тиімділігін анықтау рәсімдерін;

      7) тәуекелдерді басқару жүйесінің тиімділігін бағалаудың ішкі өлшемшарттарын;

      8) сапалық және сандық тәсілдерді қоса алғанда, тәуекелдер картасын әзірлеу тәртібін;

      9) тәуекел лимитін анықтау рәсімдерін, оның ішінде ссссссүшін;

      10) ұйымның қызметі барысында туындайтын тәуекелдерді басқару жөніндегі шараларды;

      11) сәйкестендірілген (анықталған) тәуекелдерге мониторинг жүргізу, бағалау және бақылау, ұйым тәуекелдерінің картасын жасау рәсімдері, оның ішінде:

      тәуекелдерді басқару бөлімшесі ұйымның басқа бөлімшелерімен бірлесіп, тәуекелдерді сәйкестендіру бойынша қабылдайтын шараларын;

      тәуекелдердің туындау жиілігін бағалауды қоса алғанда, тәуекелдерді басқару бөлімшесі жүзеге асыратын тәуекелдерді бағалау, кейіннен осы тәуекелдер көрсеткен ықпалдарды жіктеу және тәуекел лимиттерін белгілеу;

      тәуекелдер көрсеткіштері мәндерінің және тәуекелдер көрсеткіштерінің барынша жоғары рұқсат етілген мәндерінің өзгеру мониторингін, сондай-ақ тәуекел лимиттерінің тәуекел көрсеткіштерінің мәндеріне сәйкес келмеген жағдайда тәуекелдерді барынша азайту мақсатында қабылданатын шараларды қамтитын тәуекелдерді басқару бөлімшесі жүргізген тәуекелдердің мониторингі;

      директорлар кеңесіне шығыстарға (зиянға) ұшыратуы мүмкін және (немесе) ұйымының қызметіне ықпал ететін немесе заңсыз сипатты білдіретін кез келген елеулі жағдайлар туралы есептілікті тез арада ұсыну тетігін;

      12) тәуекелдерді тестілеу және бағалануын модельдеу рәсімдері;

      13) тәуекелдерді басқару бөлімшесінің директорлар кеңесіне тәуекелдерді басқару жөніндегі есепті беру тәртібін, оларға мыналар кіреді:

      тәуекелдерді басқару бойынша ағымдағы жағдай (тәуекелдерді барынша азайту және жою бойынша жүргізілетін жұмыстар);

      анықталған тәуекелдер және осы тәуекелдерді барынша азайту бойынша іс-шаралар жоспары, сондай-ақ оларды төмендету және болдырмау бойынша жүргізілген жұмыстың нәтижелері;

      ұйымның ағымдағы қызметін жүргізу барысында туындауы мүмкін тәуекелдер және оларды төмендету және болдырмау жолдары;

      ұйымның корпоративтік стратегиясын іске асырудың ағымдағы кезеңінде туындауы мүмкін тәуекелдерді бақылау және мониторинг жүргізу және оларды барынша азайту және болдырмау жолдары;

      тәуекелдерді басқару жүйесінің барабарлығы мен тиімділігі;

      14) бақылауды жүзеге асыруға жауапты тұлғалар лауазымдарының тізбесін көрсете отырып, сақтандыру, инвестициялық және өзге қызмет бойынша және мәмілелер (операциялар) бойынша белгіленген лимиттердің орындалуын бақылауды жүзеге асыру тәртібі.

      Ескерту. 16-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      17. Басқарма тәуекелдерді басқару жүйесінің тиісінше жұмыс істеуін қамтамасыз ету мақсатында:

      1) тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау бөлігінде белгіленген мақсаттарға және әдістерге сәйкес ұйымға күнделікті басшылық жасауды жүзеге асырады;

      2) директорлар кеңесінің, алқалы органдардың, басқарманың (Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тиісті атқарушы органы), Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының басшы қызметкерлерінің және құрылымдық бөлімшелердің арасында тәуекелдерді тиімді басқаруды және ішкі бақылауды қамтамасыз ететін ақпарат беру тәртібін бекітеді;

      3) директорлар кеңесінің нұсқауларын, ішкі аудит қызметінің ұсынымдары мен ескертулерін, тәуекелдерді басқару бөлімшесінің ұсынымдарын, уәкілетті органның талаптары мен шараларын іске асыруды жүзеге асырады;

      4) тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жөніндегі саясатты іске асыру мақсатында ішкі құжаттарды бекітеді;

      5) төлем жасауға қабілеттілік маржасы жеткіліктілігінің қажетті деңгейін сақтау мақсатында активтерді әртараптандыру, капиталдың, тәуекелдердің рентабельдігі, өтімділігі және жеткіліктілігі бойынша бағдарларды айқындайды;

      6) директорлар кеңесі белгілеген тәуекелдер лимиттерінің шегіндегі операциялар түрлері бойынша тәуекелдердің лимиттерін бекітеді;

      7) тәуекелдерді басқару бөлімшесінің ай сайынғы есептеулері негізінде көрсетілген лимиттердің сақталуын бақылаудың тиімді шараларын қабылдауды қамтамасыз етеді;

      8) тариф саясатының тәуекелдер жөніндегі дәйекті статистикасы негізінде тәуекелдер дамуындағы болжамды үрдістерге сәйкес келуін қамтамасыз етеді;

      9) ұйым үшін әлеуетті тәуекелді туындататын ішкі және сыртқы экономикалық факторларға тұрақты түрде талдау жасауды қамтамасыз етеді, олардың қаржылық көрсеткіштерге әсер ету дәрежесін бағалайды;

      10) түзету коэффициенттерінің қызметкер еңбек (қызметтік) міндеттерін атқарған кезде оны жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақыларына барабарлығын бағалау үшін қаржылық көрсеткіштер мен статистикалық ақпаратқа тұрақты түрде талдау жүргізуді қамтамасыз етеді.

      Осы тармақшаның талабы "Қызметкер еңбек (қызметтік) міндеттерін атқарған кезде оны жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру туралы" 2005 жылғы 7 ақпандағы Қазақстан Республикасы Заңының 17-1-бабы 2-1-тармағының негізінде түзету коэффициенттерін айқындайтын сақтандыру ұйымына қолданылады;

      11) ағымдағы және болашақтағы экономикалық ортаны, нормативтік құқықтық базаны, капиталдың мөлшерін ескере отырып, жылдық бюджеттерді, стратегиялық жоспарларды жасау бөлігінде директорлар кеңесіне ұсынымдар береді;

      12) іс-шаралар жоспарының қаржылық тұрақсыздық және төтенше жағдайлар жағдайында орындалуын және тиісті тоқсан сайынғы есептің ұсынылуын бақылайды;

      13) шарттық қатынастардың, Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасы талаптарының, қаржы құралдарымен операциялар жүргізуді регламенттейтін ішкі құжаттардың сақталуына тұрақты түрде талдау жасайды;

      14) құрылымдық бөлімшелердің ықтимал және әлеуетті тәуекелдерді басқарудағы саясаттарды, тәуекелдердің белгіленген лимиттер шегіндегі мөлшерлерін сақтауын бақылайды;

      15) қаржы құралдарының нарықтық құнының серпінін ескере отырып, олармен операциялардан кірістердің (шығыстардың) өзгеруіне талдау жасауды қамтамасыз етеді;

      16) ұйымның төлем қабілеттілігі маржасының Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы заңнамасына сәйкес талап етілетін ең төменгі деңгейіне сәйкес келуін қамтамсыз етеді;

      17) сыртқы аудиторлардың ұсынымдарын ескере отырып, есепке алу және есептілік жүйесін жақсартуды қамтамасыз етеді;

      18) аудиторлық есептерге талдау жасайды және директорлар кеңесіне анықталған кемшіліктерді жою туралы тиісті шаралар қабылдау жөнінде ұсыныстар береді.

      Осы тармақтың ережелерін Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалына қолданған кезде осы тармақтың 2), 4), 6) тармақшаларының талаптары Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тиісті атқарушы органның құзыретіне жатады.

      Ескерту. 17-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      18. Тәуекелдерді басқару бөлімшесінің функцияларына:

      1) мыналарды қоса алғанда тәуекелдерді басқарудың тиімді жүйесін ұйымдастыру:

      тәуекелдерді басқару жөніндегі саясатты әзірлеу;

      сапалық және сандық тәсілдерді қоса алғанда тәуекелдер картасын әзірлеу;

      басқарушылық шешімдер қабылдау барысына қатысу;

      басқарушылық шешімдердің орындалуына және қабылданған басқарушылық шешімдердің тиімділігін анықтауға тұрақты мониторингі жүргізу;

      сақтандыру, инвестициялық және өзге де мәмілелер (операциялар) бойынша белгіленген лимиттердің орындалуын бақылау;

      2) ұйымның қызметіне байланысты тәуекелдер көрсеткіштерінің сипаттау және сандық мәндерін анықтауды, сондай-ақ тәуекелдер көрсеткіштерінің барынша қолжетімді мәндерін анықтауды қоса алғанда тәуекелдерді сәйкестендіру және бағалау;

      3) "жалпы сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын ұйым үшін Қағидаларға 3-1-қосымшаға және "өмірді сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын ұйым үшін Қағидаларға 3-2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жылдық қаржылық және өзге де есептілік негізінде ұйымның тәуекелдерін бағалау жүйесінің коэффициенттерін талдау;

      4) ұйым қызметі барысында туындайтын тәуекелдерді басқару бойынша шаралар қабылдау;

      5) сәйкестендірілген (анықталған) тәуекелдерге мониторинг, бағалау және бақылау, оның ішінде:

      ұйымның басқа да құрылымдық бөлімшелерімен бірлесе отырып тәуекелдерді сәйкестендіру бойынша шаралар қабылдау;

      тәуекелдердің туындау жиілігін бағалауды қоса алғанда тәуекелдерді бағалау, осы тәуекелдер көрсеткен әсерді кейін жіктеу және тәуекелдердің лимитін белгілеу;

      тәуекелдер көрсеткіші мәндерінің өзгерісіне мониторинг және тәуекелдер көрсеткіштерінің барынша қолжетімді мәндері кіретін тәуекелдерді, сондай-ақ тәуекелдер көрсеткіштерінің мәндері тәуекелдер көрсеткішінің барынша қолжетімді мәндеріне сәйкес келмеген жағдайда тәуекелдерді барынша азайту мақсатында қабылданатын шараларды мониторингтеу;

      ұйымның қызметіне зиян келтіруі және (немесе) ықпал етуі мүмкін немесе заңсыз сипаттағы кез келген маңызды жағдайлар туралы дереу басқармаға және директорлар кеңесіне есептілік беруге;

      6) ұйымның тиісті құрылымдық бөлімшелерінің анықталған тәуекелдерді барынша азайту бойынша іс-шаралардың егжей-тегжейлі жоспарын (жоспарларды құрылымдық бөлімшелер ұсынады және ұйымның анықталған тәуекелдерін барынша азайту бойынша іс-шаралардың жалпы жоспарын тәуекелдерді басқару бөлімшесі әзірлейді) әзірлеу бойынша процесті ұйымдастыру және директорлар кеңесі бекіткен ұйымның тәуекелдерін барынша азайту бойынша іс-шаралар жоспарына одан әрі мониторинг жүргізу;

      7) төтенше жағдайларға және ұйымның үзіліссіз қызметін қамтамасыз етуге арналған жоспарын орындау жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру;

      8) мыналарды тұрақты талдау:

      қаржылық көрсеткіштерді (стресс-тестілер және қабылданған тәуекелдер деңгейін тұрақты талдау шеңберінде);

      қаржы құралдары бағасының (стресс-тестілер және қабылданған тәуекелдер деңгейін тұрақты талдау шеңберінде) өзгеруінің өтімділік, төлем жасау қабілеттілігі көрсеткіштеріне, төлем жасау қабілеті маржасының жеткіліктілігіне ықпалы;

      9) макроэкономикалық факторлардың өтімділікке, тиімділікке, төлем жасау қабілеті маржасының жеткіліктілігіне ықпал етуінің болжамы;

      10) директорлар кеңесі мен басқармаға тоқсан сайынғы негізде мына бағыттар бойынша тәуекелдерді басқару жүйесін бағалау және талдау туралы есеп ұсыну:

      тәуекелдерді басқарудың ағымдағы жай-күйі (тәуекелдерді барынша азайту және болдырмау бойынша жүргізіліп отырған жұмыстар);

      анықталған тәуекелдер және осы тәуекелдерді барынша азайту бойынша іс-шаралар жоспары, сондай-ақ оларды төмендету не алдын алу бойынша жүргізілген жұмыстардың нәтижелері;

      ұйымның ағымдағы қызметін жүргізу барысында туындауы мүмкін тәуекелдер және оларды азайту және алдын алу жолдары;

      ұйымның корпоративтік стратегиясын іске асырудың ағымдағы кезеңінде туындауы мүмкін тәуекелдерді және оларды барынша азайту және алдын алудың жолдарын бақылау және мониторинг;

      тәуекелдерді басқару жүйесінің барабарлығы мен тиімділігі;

      есепті кезеңде қаржы көрсеткіштеріне қысқаша талдау;

      тәуекелдер картасын бағалау және талдау;

      тәуекелдерді тестілеудің қолданылатын рәсімдерінің және бағалау үлгілерінің барабарлығы мен тиімділігі;

      11) директорлар кеңесінің бекітуіне мыналарды ұсыну:

      есепті жылдан кейінгі жылғы 1 сәуірден кешіктірмей тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициенттерінің талдамасы (стандартты диапазонның шегінен асып кететін коэффициенттер бойынша түсіндірмелермен бірге);

      ұйымның тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициенттерінің стандартты диапазонның бекітілген шектерінен төрт және одан да көп ауытқулары болған жағдайда тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін жақсарту жөніндегі іс-шаралар жоспары;

      12) акционерлердің жылдық жалпы жиналысына тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициенттерінің талдамасын (стандартты диапазонның шегінен асып кететін коэффициенттер бойынша түсіндірмелермен бірге) және директорлар кеңесі бекіткен тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін жақсарту жөніндегі іс-шаралар жоспарын (болатын болса) ұсыну;

      13) мыналардың орындалуын қамтамасыз ету:

      Қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес андеррайтинг тәуекелін басқаруға қойылатын талаптар;

      Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес қайта сақтандыру тәуекелін басқаруға қойылатын талаптар;

      Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес сақтандыру төлемдерінің тәуекелін басқаруға қойылатын талаптар;

      Қағидаларға 8-қосымшаға сәйкес сақтандыру резервтері жеткіліксіздігінің тәуекелін басқаруға қойылатын талаптар;

      Қағидаларға 9-қосымшаға сәйкес инвестициялық тәуекелді басқаруға қойылатын талаптар;

      Қағидаларға 10-қосымшаға сәйкес операциялық және ілеспе тәуекелдерді басқаруға қойылатын талаптар;

      Қағидаларға 11-қосымшаға сәйкес комплаенс-тәуекелді басқаруға қойылатын талаптар;

      14) корпоративтік стратегияны және тәуекелдерді басқару жөніндегі ішкі саясатты түзету мақсатында стратегиялық жоспарлау және талдау бөлімшесімен немесе осыған ұқсас функциялар атқаратын өзге де бөлімшемен бірлесіп, басқармаға жылына бір рет мыналарды ұсыну:

      барлық тәуекелдер, олардың ықтималдылық дәрежесі, ұйымның дайындық дәрежесі, оларды барынша азайту бойынша жүргізілген іс-шаралар, ден қою шаралары туралы сандық және сапалық деректерді ескере отырып, ұйымның ағымдағы жай-күйіне толыққанды шолуды қамтитын есеп;

      ұйымның қаржылық жай-күйі мен қызметінің нәтижелеріне, сондай-ақ ұйымның қаржылық жай-күйіне, ұйымның тәуекелдер картасына ықпал етуі мүмкін Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар рыногы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасындағы, актілеріндегі өзгерістерге толыққанды шолуды қамтитын есеп.

      Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалына осы тармақтың ережелері қолданылатын жағдайда:

      осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларының ережелері Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тәуекелдерін басқару жөніндегі бөлімшенің функционалдық міндеттеріне қатысты қолданылады;

      осы тармақтың 3), 11) және 12) тармақшаларының ережелері Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалына қатысты қолданылмайды.

      Ескерту. 18-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 23.01.2023 № 1 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      19. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі барлық алқалы органдардан, құрылымдық бөлімшелерден, филиалдардан, өкілдіктерден және ұйымның қызметкерлерінен өз функциясын жүзеге асыруға қажетті кез келген құжаттарды және ақпаратты тәуекелдерді басқару бөлімшесінің сұратуында көрсетілген мерзімде алады.

      20. Ұйымның басшылық қызметкерлер және құрылымдық бөлімшелердің басшылары тәуекелдерді бағалауға байланысты барлық қажетті ақпаратты тәуекелдерді басқару бөлімшесіне уақтылы және толық жеткізу үшін жауапты.

4-тарау. Ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру тәртібі

      21. Ұйымда ішкі бақылау жүйесі мыналарды қамтамасыз ету үшін құрылады:

      1) ұйым қызметінің операциялық және қаржылық тиімділігін қамтамасыз ету, бұл ұйымның активтері мен пассивтерін басқарудың тиімділігі мен рентабельдігін тексеруді және шығын ықтималдығын анықтауды көздейді;

      2) қаржылық және басқарушылық есептіліктің сенімділігін, толықтығын және уақтылығын қамтамасыз етеді, бұл дәйекті және сапалы қаржылық есептіліктің және ұйым шешім қабылдаған кезде пайдаланатын басқа да қаржылық құжаттардың жасалуын тексеруді көздейді;

      3) Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасы мен ішкі құжаттардың талаптарын сақтау.

      Осы құрауыштардың тиісінше жұмыс істеуі ұйымның тиімді қызметінің маңызды талабы, ақпараттық жүйелердің жұмысы және пруденциялық нормативтерді және ұйымның уәкілетті орган белгілеген сақталуға міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді сақтау болып табылады.

      22. Ұйымның ішкі бақылау жүйесі өзара байланысты бес құрауыштан тұратын тұрақты процесті білдіреді:

      1) басқарушылық бақылау;

      2) тәуекелдерді анықтау және бағалау;

      3) бақылауды жүзеге асыру және өкілеттіктерді бөлу;

      4) ақпараттық алмасу және өзара іс-қимыл;

      5) мониторинг (ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін бағалау) және бұзушылықтар мен сәйкессіздіктерді (кемшіліктерді) болдырмау.

      23. Ішкі бақылау жүйесінің мынадай үш кезеңнен үздіксіз кезекпен өту қағидаты бойынша жұмыс істеуі:

      1) рәсімдерді ұйымның ішкі құжаттарына енгізу арқылы ішкі бақылау жүйесін (тиімділік бағалауының нәтижелерін ескере отырып) қалыптастыру;

      2) жұмыста ұйымның ішкі құжаттарының орындалуы;

      3) ішкі бақылау жүйесінің тиімділігіне бағалау жүргізу.

      24. Ішкі бақылау рәсімдері мыналар болып табылады:

      1) ұйымның корпоративтік стратегиясында қойылған мақсаттары мен міндеттеріне құрылымдық бөлімшелердің өздеріне жүктелген функциялары шеңберінде директорлар кеңесіне және басқармаға қаржылық қызметінің жоспарлы көрсеткіштерін қоса бере отырып қаржылық қызметтің ағымдағы нәтижелері туралы есептерді ұсынуы арқылы қол жеткізу барысын тоқсан сайын тексеру;

      2) кассалық қолма-қол ақшаны және қаржы құралдарын қоса алғанда кезең-кезеңімен түгендеу жүргізу;

      3) тәуекелдердің белгіленген лимитінің сақталуын және анықталған кемшіліктерді жою бойынша іс-шаралардың іске асырылуын тексеру;

      4) міндетті авторизацияны талап ететін операциялар тізбесін белгілеу;

      5) операция талаптарын және тәуекелдерді басқару үлгілерін қолдану нәтижелерін тексеру;

      6) жүргізілген операциялардың есепте және есептілікте уақтылы, дұрыс, толық және дәл көрсетілуін тексеру.

5-тарау. Ішкі аудит

      25. Директорлар кеңесі ұйымның ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін қамтамасыз ету, ішкі аудит қызметінің функционалдық және ұйымдық тәуелсіздігін қамтамасыз ету мақсатында:

      1) ішкі аудит саясатын бекітеді;

      2) ішкі аудит қызметі туралы ережені бекітеді;

      3) ішкі аудиттің жылдық жоспарын бекітеді;

      4) ішкі аудит қызметінің қызметкерлерін тағайындайды;

      5) ұйым аудитіне аудиторлық ұйымды анықтау үшін акционерлердің жалпы жиналысына ұсынымдар береді.

      Осы тармақтың 5) тармақшасының талаптары Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалына қолданылмайды.

      Ескерту. 25-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      26. Ішкі аудит саясатына мыналар кіреді, бірақ бұлармен шектелмейді:

      1) ішкі аудиттің мақсаты мен міндеттері;

      2) ішкі аудит қызметі қызметкерлерінің кәсіби сапасына қойылатын талаптар, олардың өкілеттіктері мен жауапкершіліктері;

      3) тәуекелдерді және ішкі бақылауды басқару, бағалау өлшемшарттарын көрсете отырып, корпоративтік басқару жүйелерін бағалау әдістемесі кіретін ішкі аудитті жүзеге асыру тәртібі мен рәсімдері;

      4) ұйымның құрылымдық бөлімшелерімен, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалымен өзара іс-қимыл жасау және ақпарат алмасу тәртібі;

      5) ішкі аудит қызметінің бюджеті.

      Ескерту. 26-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      27. Ішкі аудит саясатын әзірлеген кезде мына факторлар ескеріледі:

      ұйымның стратегиясы;

      ұйым қызметінің мөлшері, сипаты және күрделілігі;

      ұйымның ұйымдық құрылымы;

      ұйым қызметіне тән тәуекелдердің деңгейі мен тәуекелдері.

      28. Ішкі аудит мәселелері жөніндегі алқалы орган:

      1) ішкі аудит саясатын, ішкі аудит қызметі туралы ережені, ішкі аудиттің жылдық жоспарын және бағдарламасын әзірлеуді және келісуді қамтамасыз етеді;

      2) ұйымның және оның қызметкерлерінің ішкі аудит саясаты сақтауына мониторинг және бақылау жүзеге асырады;

      3) ішкі аудит қызметінің, оның ішінде Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалының басшысы мен қызметкерлері кандидатураларын іріктеуді жүзеге асырады.

      Ескерту. 28-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      29. Ішкі аудит қызметі ішкі бақылау жүйесінің, тәуекелдерді басқару жүйесінің жағдайына, корпоративтік басқаруға және оларды жетілдіру бойынша ұсыныстарға объективті баға беру мақсатында құрылады.

      30. Ішкі аудит қызметі өз қызметінде ұйымның жарғысын, ұйымның ішкі бақылау жүйесін және ішкі аудит қызметін ұйымдастыру туралы ережелерді, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалы туралы ережені, сондай-ақ ұйымның қызметін регламенттейтін басқа да ішкі құжаттарды және осы Қағидалардың талаптарын басшылыққа алады.

      Ескерту. 30-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      31. Ішкі аудит қызметі ішкі аудит жоспарын және ішкі аудит бағдарламасын жасайды.

      Ішкі аудит жоспары ұйымның мақсатына сәйкес ішкі аудиттің басымды бағыттарын айқындайтын тәуекелге бағдарланған тәсілге негізделеді.

      Ішкі аудит жоспарын іске асыру үшін ішкі аудит қызметінің басшысы бекітетін ішкі аудит бағдарламасы әзірленеді.

      32. Ішкі аудит қызметінің міндеттеріне мына мәселелерді қарау және талқылау кіреді:

      1) ішкі бақылау жүйесінің жұмыс істеуі;

      2) директорлар кеңесі үшін ішкі аудит қызметінің жұмысы туралы есептілік дайындау;

      3) ұйымның ағымдағы жылы ішкі және сыртқы аудиттен өтуі қажет мәмілелеріндегі (операцияларындағы) тәуекелдер саласы;

      4) менеджментке ұсынылатын қаржылық ақпараттық дәйектілігі мен дәлдігі;

      5) сыртқы немесе ішкі аудиторлар анықтаған бухгалтерлік есептегі немесе ішкі аудиттегі кез келген маңызды кемшіліктер.

      33. Ішкі аудит қызметінің негізгі функциялары мыналар болып табылады:

      1) ішкі аудит қызметінің саясаты, ережесі, бюджеті, жұмыс жоспарын, аудиторлық қорытынды, ұйым қызметін бағалау өлшемшарттарын әзірлеу және оларды директорлар кеңесінің бекітуіне ұсыну;

      2) ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін тексеру және бағалау, сондай-ақ ішкі бақылау жүйесін үнемі жетілдіруге жәрдем ету;

      3) ұйымның тәуекелдерін бағалау әдіснамасының және ұйым тәуекелдерін басқару жүйесінің толық қолданылуын және тиімділігін тексеру;

      4) құрылымдық бөлімшенің, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалының қызметін тексеру және оның нәтижелері бойынша директорлар кеңесіне есеп беру;

      5) бөлімшелер, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалы ұсынатын тиісті есептіліктің немесе сұратылатын ақпараттың (оның ішінде қаржы мониторингіне жататын ақпарат) дәйектілігін, толық ашылуын, объективтілігін, уәкілетті органға, басшылыққа және басқа да мүдделі тараптарға уақтылы берілуін тексеру;

      6) аудит (ішкі, сыртқы) процестерінің тиімділігі мен тәуелсіздігін қамтамасыз ету;

      7) ішкі аудиттің халықаралық кәсіптік стандарттарына және Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасының талаптарына сәйкес келетін бақылау ортасын бекітілген жоспарға сәйкес тұрақты тексерулер жүргізу арқылы қалыптастыру;

      8) бухгалтерлік есеп жүргізуді бақылау;

      9) ішкі аудитті жетілдіру бойынша директорлар кеңесіне ұсыныстар беру;

      10) ұйым қызметін қаржылық тұрақтылық және төлем жасау қабілетіне, пруденциялық нормативтерді және сақталуы тиіс өзге де нормалар мен лимиттерді сақтау мәніне жүйелі талдау жүргізу және бағалау;

      11) активтер мен міндеттемелерді басқару бөлігінде қабылданған басқарушылық шешімдерді орындаудың тиімділігін бағалау;

      12) ұйым қызметінің қаржылық есептілікте уақтылы, дұрыс, толық және дәл көрсетілуін және оның халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес келуін тексеру;

      13) қаржы құралдарын талдау, оның ішінде:

      жиынтық баланс және өткен кезеңдегі және жоспарланған қаржылық көрсеткіштермен салыстыра отырып пайда мен шығын туралы есеп;

      қаржы құралдарын түрлері бойынша және баланстық және нарықтық құнын, кірістілігін және сатып алудың (сатудың) жалпы сомасын көрсете отырып, топтай отырып инвестициялар туралы есеп;

      14) сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары тізілімінің хронологиялық тәртіппен жүргізілуін бақылау;

      15) корпоративтік басқару саласындағы тәуекелдерді, ұйымның операциялық қызметін және оның ақпараттық жүйелерін бірдей және тиімді бақылануын бағалау;

      16) ұйымның ішкі құжаттарында көзделген ішкі аудит қызметінің құзыреті шеңберінде өзге де функциялар.

      Ескерту. 33-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      34. Ішкі аудит қызметі өз функцияларын жүзеге асыру үшін қажетті, оның ішінде жергілікті есептеу желілерінде және автономды компьютер желілерінде тұрған барлық материалдарға, мәліметтерге, құжаттарға (файлдарға) ақпаратқа оларға өзгерістер енгізу құқығынсыз шектеусіз кіру рұқсатына ие.

      35. Ішкі аудит қызметінің басшысы:

      1) ішкі аудит бағдарламасын бекітеді;

      2) ішкі аудиттің ұйымдық тәуелсіздігі мен объективтілігі фактісін директорлар кеңесіне жылына кемінде бір рет растайды;

      3) ішкі аудит қызметінің тәуелсіздігін бұзу фактілері (мүдделер қайшылығының туындауы, ұйымның материалдарына, мәліметтеріне, құжаттарына (файлдарына) кіру өкілеттіктерін шектеу) туралы ақпаратты директорлар кеңесіне жеткізу;

      4) аудиторлық тексеру жүргізу басталғанға дейін бір айдан кешіктірмей басшы қызметкерлерден мыналар туралы жазбаша өтініш сұратады:

      қаржылық есептілікті айтарлықтай бұрмалау тәуекелін бағалау нәтижелерін толық ашу;

      ішкі бақылау жүйесінде маңызды рөл атқаратын қызметкерлер (оның ішінде жұмыстан шығарылған) және қаржылық есептілікке маңызды ықпал етуі мүмкін басқа да тұлғалар тарапынан алаяқтық іс-қимылдар немесе алаяқтыққа күдік туғызатын жайттар туралы ақпаратты ашу.

      36. Ішкі аудит қызметінің қызметкерлері күн сайынғы жұмыс барысында:

      1) Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасының талаптарын сақтайды;

      2) ішкі аудиттің халықаралық кәсіби стандарттарын басшылыққа алады;

      3) алаяқтық салдарынан есептіліктің бұрмалануын анықтайды;

      4) аудиторлық шешімдер мен дәлелдерді құжаттандырады;

      5) өз өкілеттіктерін жүзеге асырған кезде алынған ақпараттық конфиденциалдылығын сақтайды;

      6) алынған аудиторлық дәлелдерді бағалау барысында ұйымның негізгі қызметіне сәйкес келмейтін мәмілелерді (операцияларды) тексеру рәсімдерін орындайды, осы кезде мәміленің (операциялардың) ұйымның мақсаттарына (мақсаттың болмауы) алаяқтық мәніне сәйкес келуі бағаланады;

      7) аудиторлық дәлелдердің сенімділігін бағалау қағидаттарын басшылыққа алады:

      ішкі дереккөздерден алынған сенімді сыртқы ресми дереккөздерден алынған дәлелдер;

      егер бухгалтерлік есепті және ішкі бақылауды жүргізу тиімді болса, ішкі дереккөздерден алынған дәлелдер неғұрлым сенімді;

      аудиторлар жинаған дәлелдер құрылымдық бөлімшелер берген дәлелден сенімдірек;

      құжаттар және жазбаша өтініштер нысанындағы дәлелдер ауызша нысанда ұсынылған өтініштерден сенімдірек.

      Дәлелдер бір-біріне қайшы келген жағдайда, ішкі аудит қызметі істің дәйектілігін анықтау мақсатында қосымша рәсімдер жүргізеді.

      37. Ішкі аудит қызметінің басшысы мен қызметкерлері бір мезгілде өзге құрылымдық бөлімшелердің басшысы және (немесе) қызметкерлері, сондай-ақ алқалы органдардың мүшелері бола алмайды.

      38. Ұйымның қызметкерлері ішкі аудит қызметін мынадай мәмілелер (операциялар) жөнінде хабардар етеді:

      1) қолма-қол ақша нысанында төлемімен 1 (бір) миллион теңгеден аспайтын сомаға кез келген мәмілелер (операциялар) (оның ішінде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша);

      2) 3 000 (үш мың) айлық есептік көрсеткіштен астам мөлшерде сақтандыру төлемін жүзеге асыру;

      3) олардың заңдылығына күмән туғызатын басқа да мәмілелер (операциялар).

      Ескерту. 38-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 23.01.2023 № 1 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

  Сақтандыру
(қайта сақтандыру) ұйымдары,
Қазақстан Республикасының
бейрезидент-сақтандыру
(қайта сақтандыру)
ұйымдарының филиалдары үшін
тәуекелдерді басқару және ішкі
бақылау жүйесін қалыптастыру
қағидаларына
1-қосымша

      Ескерту. 1-қосымшаның оң жақ жоғарғы бұрышы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесінің ішкі құжаттарына қойылатын талаптар

      Ескерту. Тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      1. Ішкі құжатта қамтылатын ақпарат көлемі ұйым қызметін бағалау және директорлар кеңесінің, алқалы органдардың, басқарманың және басшы қызметкерлердің тиімді шешім қабылдауы үшін дәйекті және жеткілікті болуы тиіс.

      2. Акционерлердің жалпы жиналысы корпоративтік басқару кодексін бекітеді, ол:

      1) Қазақстан Республикасының акционерлік қоғамдар туралы заңнамасына, корпоративтік басқару қағидаттарына сәйкес, сондай-ақ корпоративтік іс-қимылдың озық халықаралық тәжірибесін, кәсіби этика нормаларын, ұйым қызметінің дамуының ағымдағы кезеңіндегі қажеттіліктері мен талаптарын ескере отырып әзірленеді;

      2) корпоративтік басқаруды ұйымдастырудың қағидаттарын мыналарды ескере отырып регламенттейді:

      ұйымның органдары және (немесе) құрылымдық бөлімшелер арасындағы міндеттерді нақты бөлу;

      акционерлер, органдар және лауазымды тұлғалар арасындағы, сондай-ақ үшінші тұлғалармен өзара іс-қимыл барысындағы қатынастарда кәсіби этика нормаларын қамтамасыз ету мақсатында корпоративтік басқару кодексінің міндетті орындалуын;

      директорлар кеңесі, алқалы органдар, басқарма мүшелерінің және өзге де басшы қызметкерлердің ұйымның қызметін және тәуекелдерді басқарудың тұрақты ішкі бақылауды жүзеге асыруға белсенді қатысу;

      директорлар кеңесінің, алқалы органдардың, басқарманың және басшы қызметкерлердің шешімдер қабылдаудағы тәуелсіздігі;

      директорлар кеңесінің, алқалы органдардың, басқарманың және басшы қызметкерлердің шешімдерінен (негізінде шешім қабылданған құжаттарды қоса отырып) міндетті түрде хаттама жасайды;

      басшы қызметкерлердің мүдделері мен ұйымның мүдделері арасында тікелей немесе жанама қайшылық туындауына әкелуі мүмкін іс-әрекеттерден тыйылу міндеттемесін, мүдделер қақтығысы туындаған жағдайда бұл жөнінде директорлар кеңесіне уақтылы хабарлау міндеттемесін жазбаша ресімдеу;

      басшы қызметкерлердің уәкілетті органның біліктілік талаптарына сәйкес келуі;

      басшы қызметкерлердің бақылау және басқарушылық функцияларының сапасын үнемі жетілдіріп отыру;

      кәсіби этиканың жалпыға бірдей нормалары;

      3) мүдделер қақтығысын реттеу жөніндегі тәртіпті және директорлар кеңесінің қалауына қарай басқа да мәселелерді регламенттейді.

      3. Директорлар кеңесі тәуекелдерді және ішкі бақылауды тиімді басқару мақсатында мынадай ішкі құжаттарды:

      1) корпоративтік стратегияны;

      2) ұйымның ұйымдық-функционалдық құрылымы туралы ережесін;

      3) басшы қызметкерлерге еңбекақы төлеу, ақшалай сыйақы есептеу, сондай-ақ материалдық көтермелеудің басқа да түрлері бойынша ішкі саясатты;

      4) есеп саясатын;

      5) басқарушылық есептілігін ұсынудың мерзімдері мен нысандары туралы ережені бекітеді.

      4. Корпоративтік стратегияны басқарма әзірлейді және:

      1) ұйымның қысқа мерзімді (бір жылға дейінгі), орта мерзімді (1 (бір) жылдан 3 (үш) жылға дейінгі) және ұзақ мерзімді (3 (үш) жылдан және одан ұзақ жылға) мақсаттарын айқындайды;

      2) мыналарды қамтиды:

      ұйым қызметін дамытудың стратегиясы;

      ұйым қызметінің негізгі мақсаттары мен бағыттары;

      ұйым бағдарланған нарық сегменті;

      ұйым қызметінің қаржылық және өзге көрсеткіштерінің болжамдық мәні;

      күтілетін макроэкономикалық және микроэкономикалық көрсеткіштер;

      ұйымның қарауына қарай өзге де мәселелер.

      5. Ұйымның ұйымдық-функционалдық құрылымы туралы ережені басқарма әзірлейді және ол мыналарды қамтиды:

      1) директорлар кеңесінің, алқалы органдардың, басқарманың, ішкі аудит қызметінің, басшы қызметкерлердің, бөлімшелердің құрылымы, өкілеттіктері мен міндеттемелерін;

      2) қызметкерлерге қойылатын біліктілік талаптарын;

      3) өзара іс-әрекет ету тәртібі және есеп беруін;

      4) ішкі аудит қызметінің, тәуекелдерді басқару бөлімшесінің, андеррайтердің (андеррайтинг бөлімшесінің), актуарийдің қызметкерлеріне басқа бөлімшелердің функцияларын жүктеуге жол бермеу;

      5) басқарма, құрылымдық бөлімшелер мен қызметкерлер қызметінің тиімділігін бағалау өлшемшарттары, оның ішінде оларға жүктелген функциялар мен міндеттерді орындамағаны (тиісінше, уақтылы орындамағаны) үшін шаралар қолдану тәртібі.

      6. Басшы қызметкерлерге еңбекақы төлеу, ақшалай сыйақы есептеу, сондай-ақ материалдық көтермелеудің басқа да түрлері жөніндегі ішкі саясатты басқарма әзірлейді және мыналарды регламенттейді:

      1) директорлар кеңесі, басқарма мүшелерінің, өзге де басшы қызметкерлердің лауазымына үміткерлерді іріктеу қағидаттары, өлшемшарттары, сыйақы мөлшерін айқындау;

      2) сыйақы төлеуді жүзеге асыруға негіздеме, түрлері, құрамдары (белгіленген сыйақы мөлшері, акциялар, облигациялар бойынша сыйақы, өтемақы төлемдерінің басқа да түрлері);

      3) басшы қызметкерлердің жұмысын бағалау және сыйақыны қолдану өлшемшарттары;

      4) басқарманың бюджетті жүргізілген сыйақы және басқа да өтемақы төлемдері бөлігінде игеруге, басшы қызметкерлердің уәкілетті органның біліктілік талаптарына және лауазымдық нұсқаулық талаптарына сәйкес келуін қамтамасыз етуге қатысты директорлар кеңесіне ұсынатын есебінің нысаны мен кезеңділігі;

      5) директорлар кеңесінің өзге де мәселелері.

      7. Есеп саясаты:

      1) оны басқарма халықаралық қаржылық есеп стандарттарына, Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік заңнамасына сәйкес әзірлейді;

      2) ол бухгалтерлік есеп жүргізу және қаржылық есептілікті жасаудың қағидаттарын, негіздерін, шарттарын, қағидалары мен тәжірибесін қамтиды;

      3) кірістерді (шығыстарды) динамикасында және қызмет түрлері бойынша ай сайынғы салыстырып тексеруге жауапты бөлімшені айқындайды;

      4) регламенттейді:

      сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын есепке алу, сондай-ақ олардың тізілімін жүргізу тәртібін;

      тәуекелді бағалау үлгісі негізінде қаржы құралдарының құнын бағалауға қойылатын талаптарды және ағымдағы бағаларды нарықтық бағаларға келтіруді;

      қаржы құралының нарықтық құны болмаған жағдайда, қаржы құралының құнсыздануына тест және сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша ақша қаражатының болашақ ағындарын халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес ағымдағы есептік бағалауды қолдана отырып сақтандыру резервтерінің барабарлығын бағалауды жүзеге асыру әдістемесін;

      директорлар кеңесінің қалауына қарай өзге де мәселелер.

      8. Басқарушылық есептілікті ұсыну мерзімдері мен нысандары туралы ережені басқарма әзірлейді және басқарма мен тәуекелдерді басқару бөлімшесінің директорлар кеңесіне және ұйымның акционерлеріне басқарушылық есептілікті ұсыну тәртібін регламенттейді, оның ішінде:

      пайда мен зиян туралы есеп (оның ішінде өткен жылдардың өткен кезеңімен салыстырғанда және қызметтің жоспарланған көрсеткіштері);

      инвестициялар туралы есептер (баланстық және нарықтық құнын, кірістілігін, сатып алу мен сатудың жалпы сомасын көрсете отырып, қаржы құралдарын түрлері бойынша топтастыра отырып);

      активтер мен міндеттемелердің көлемін салыстыру туралы есеп;

      ұйым тәуекелі картасының талдауы;

      ұйымның тәуекелдерін бағалау жүйесінің коэффициенттерін талдау (стандартты диапазоннан тыс шығатын коэффициенттер бойынша түсіндірмелермен);

      Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16944 болып тіркелген, "Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының, сақтандыру тобының және Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының қаржылық жағдайының нашарлауына әсер ететін факторларды белгілеу, сондай-ақ Ерте ден қою шараларын көздейтін іс-шаралар жоспарын мақұлдау қағидаларын және Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының (сақтандыру тобының) және Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының қаржылық жағдайының нашарлауына әсер ететін факторларды айқындау әдістемесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 27 сәуірдегі № 75 қаулысында көрсетілген пруденциялық нормативтерді бұзуға және (немесе) ұйымның және (немесе) сақтандыру тобының қаржылық жағдайының нашарлауына ықпал ететін факторларды анықтауға алып келмейтін ұйымның капиталға және оны пайдалануға ағымдағы және болжанатын қажеттіліктерін қысқаша талдау;

      ұйымның директорлар кеңесінің және акционерлерінің талап етуі бойынша есептілік.

      Басқарушылық есептілік тізбесі директорлар кеңесі мен басқарманың тәуекелдерді тиісінше басқаруды және ішкі бақылауды қамтамасыз ету мақсатында функционалдық міндеттері мен өкілеттіктерін тиісінше орындауы үшін жеткілікті.

      Ескерту. 8-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 13.12.2021 № 107 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

  Сақтандыру (қайта сақтандыру)
ұйымдары,
Қазақстан Республикасының
бейрезидент-сақтандыру
(қайта сақтандыру)
ұйымдарының филиалдары үшін
тәуекелдерді басқару және ішкі
бақылау жүйесін қалыптастыру
қағидаларына
1-1-қосымша

Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесінің ішкі құжаттарына қойылатын талаптар

      Ескерту. 1-1-қосымшамен толықтырылды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      1. Ішкі құжатта қамтылатын ақпарат көлемі Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының қызметін бағалау және Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органының, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалы басшысының және басшы қызметкерлерді тиімді шешім қабылдауы үшін дәйекті және жеткілікті болуы тиіс.

      2. Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалы туралы ережені әзірлейді, ол:

      1) корпоративтік басқару қағидаттарына сәйкес, сондай-ақ корпоративтік іс-қимылдың озық халықаралық тәжірибесін, кәсіби этика нормаларын, филиал қызметінің дамуының ағымдағы кезеңіндегі қажеттіліктері мен талаптары ескеріле отырып әзірленеді;

      2) Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалын корпоративтік басқаруды ұйымдастырудың қағидаттарын мыналарды ескере отырып регламенттейді:

      филиалдың органдары және (немесе) құрылымдық бөлімшелер арасындағы міндеттерді нақты бөлу;

      алқалы органдар мүшелерінің, басшы қызметкерлердің филиалдың қызметін және тәуекелдерді басқарудың тұрақты ішкі бақылауды жүзеге асыруға белсенді қатысуы;

      Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органының, алқалы органдардың және басшы қызметкерлердің шешімдер қабылдаудағы тәуелсіздігі;

      Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органының, алқалы органдардың және басшы қызметкерлердің шешімдерінен (негізінде шешім қабылданған құжаттарды қоса отырып) міндетті түрде хаттама жасайды;

      басшы қызметкерлердің мүдделері мен филиалдың мүдделері арасында тікелей немесе жанама қайшылық туындауына әкелуі мүмкін іс-әрекеттерден тыйылу міндеттемесін, мүдделер қақтығысы туындаған жағдайда бұл жөнінде Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органына уақтылы хабарлау міндеттемесін жазбаша ресімдеу;

      басшы қызметкерлердің уәкілетті органның біліктілік талаптарына сәйкес келуі;

      басшы қызметкерлердің бақылау және басқарушылық функцияларының сапасын үнемі жетілдіріп отыру;

      кәсіби этиканың жалпыға бірдей нормалары;

      3) мүдделер қақтығысын реттеу жөніндегі тәртіпті және Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органының қалауына қарай басқа да мәселелерді регламенттейді.

      3. Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органы тәуекелдерді және ішкі бақылауды тиімді басқару мақсатында мынадай ішкі құжаттарды:

      1) филиал туралы ережені;

      2) филиалдың ұйымдық-функционалдық құрылымы туралы ережесін;

      3) басшы қызметкерлерге еңбекақы төлеу, ақшалай сыйақы есептеу, сондай-ақ материалдық көтермелеудің басқа да түрлері бойынша ішкі саясатты;

      4) есеп саясатын;

      5) басқарушылық есептілігін ұсынудың мерзімдері мен нысандары туралы ережені бекітеді.

      4. Стратегияны Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органы әзірлейді және:

      1) филиалдың қысқа мерзімді (бір жылға дейінгі), орта мерзімді (1 (бір) жылдан 3 (үш) жылға дейінгі) және ұзақ мерзімді (3 (үш) жылдан және одан ұзақ жылға) мақсаттарын айқындайды;

      2) мыналарды қамтиды:

      филиал қызметін дамытудың стратегиясы;

      филиал қызметінің негізгі мақсаттары мен бағыттары;

      филиал бағдарланған нарық сегменті;

      филиал қызметінің қаржылық және өзге көрсеткіштерінің болжамдық мәні;

      күтілетін макроэкономикалық және микроэкономикалық көрсеткіштер;

      филиалдың қарауына қарай өзге де мәселелер.

      5. Филиалдың ұйымдық-функционалдық құрылымы туралы ережені Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органы әзірлейді және ол мыналарды қамтиды:

      1) Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органының, алқалы органдардың, басшы қызметкерлердің, ішкі аудит қызметінің, бөлімшелердің құрылымы, өкілеттіктері мен міндеттемелерін;

      2) қызметкерлерге қойылатын біліктілік талаптарын;

      3) өзара іс-әрекет ету және есеп беру тәртібі;

      4) ішкі аудит қызметінің, тәуекелдерді басқару бөлімшесінің, андеррайтердің (андеррайтинг бөлімшесінің), актуарийдің қызметкерлеріне басқа бөлімшелердің функцияларын жүктеуге жол бермеу;

      5) басшы қызметкерлер, құрылымдық бөлімшелер мен қызметкерлер қызметінің тиімділігін бағалау өлшемшарттары, оның ішінде оларға жүктелген функциялар мен міндеттерді орындамағаны (тиісінше, уақтылы орындамағаны) үшін шаралар қолдану тәртібі.

      6. Басшы қызметкерлерге еңбекақы төлеу, ақшалай сыйақы есептеу, сондай-ақ материалдық көтермелеудің басқа да түрлері жөніндегі ішкі саясатты Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органы әзірлейді және мыналарды регламенттейді:

      1) басшы қызметкерлердің лауазымына үміткерлерді іріктеу қағидаттары, өлшемшарттары, сыйақы мөлшерін айқындау;

      2) сыйақы төлеуді жүзеге асыруға негіздеме, түрлері, құрамдары (белгіленген сыйақы мөлшері, акциялар, облигациялар бойынша сыйақы, өтемақы төлемдерінің басқа да түрлері);

      3) басшы қызметкерлердің жұмысын бағалау және сыйақыны қолдану өлшемшарттары;

      4) филиалдың бюджетті жүргізілген сыйақы және басқа да өтемақы төлемдері бөлігінде игеруге, басшы қызметкерлердің уәкілетті органның біліктілік талаптарына және лауазымдық нұсқаулық талаптарына сәйкес келуін қамтамасыз етуге қатысты басқару органына ұсынатын есебінің нысаны мен кезеңділігі;

      5) Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органының қалауына қарай өзге де мәселелері.

      7. Есеп саясаты:

      1) оны Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органы халықаралық қаржылық есеп стандарттарына, Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік заңнамасына сәйкес әзірлейді;

      2) ол бухгалтерлік есеп жүргізу және қаржылық есептілікті жасаудың қағидаттарын, негіздерін, шарттарын, қағидалары мен тәжірибесін қамтиды;

      3) кірістерді (шығыстарды) динамикасында және қызмет түрлері бойынша ай сайынғы салыстырып тексеруге жауапты бөлімшені айқындайды;

      4) регламенттейді:

      сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын есепке алу, сондай-ақ олардың тізілімін жүргізу тәртібін;

      сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша ақша қаражатының болашақ ағындарын халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес ағымдағы есептік бағалауды қолдана отырып сақтандыру резервтерінің барабарлығын бағалауды жүзеге асыру әдістемесін;

      Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органының қалауына қарай өзге де мәселелер.

      8. Басқарушылық есептілікті ұсыну мерзімдері мен нысандары туралы ережені Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органы әзірлейді және филиалдың басшы қызметкерлерінің және тәуекелдерді басқару бөлімшесінің басқару органына басқарушылық есептілікті ұсыну тәртібін регламенттейді, оның ішінде:

      активтер мен міндеттемелер туралы жиынтық есеп;

      пайда мен шығын туралы есеп;

      активтер мен міндеттемелер көлемін салыстыру туралы есеп

      филиал тәуекелінің картасын талдау;

      Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органының талап етуі бойынша есептілік

      Басқару есептілігінің тізбесі тәуекелдерді және ішкі бақылауды тиісінше басқаруды қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы басқару органының функционалдық міндеттер мен өкілеттіктерді тиісінше орындауы үшін жеткілікті.

  Сақтандыру
(қайта сақтандыру) ұйымдары,
Қазақстан Республикасының
бейрезидент-сақтандыру
(қайта сақтандыру)
ұйымдарының филиалдары үшін
тәуекелдерді басқару және ішкі
бақылау жүйесін қалыптастыру
қағидаларына
2-қосымша

      Ескерту. 2-қосымшаның оң жақ жоғарғы бұрышы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      Нысан

      Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін бағалау туралы мәліметтер

      ____________________________
(ұйымның атауы)

      ____________ жылғы

      (күні)

      Ескерту. 2-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 22.12.2020 № 126 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Қағидалардың тиісті абзацын, тармақшасын, тармағын көрсету

Қағидалардың талаптарына сәйкес келуін бағалау

Анықталған кемшіліктер

Кемшіліктерді жою бойынша қабылданған (жоспарланған) іс-шаралар (іс-шаралардың мазмұны, орындалу мерзімі)

Жауапты орындаушылар (тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса), лауазымы, байланыс ақпараты)

1

2

3

4

5

6

      Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелеріне қойылатын талаптарға сәйкес келуінің жалпы бағасы

      ____________________________________________________________________

      Ұйымның бірінші басшысы не оның мәліметке қол қоюға уәкілетті тұлғасы

      ______________________________________________________ ______________

      (тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса)                  (қолы)

      Тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің басшысы

      ______________________________________________________ ______________

      (тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса)                  (қолы)

      Ішкі аудит қызметінің басшысы

      ______________________________________________________ ______________

      (тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса)                  (қолы)

      Қол қойылған күн 20___жылғы "_____" ___________________

  Тәуекелдерді басқару және ішкі
бақылау жүйесін бағалау туралы
мәліметтер нысанына қосымша

Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін бағалау туралы мәліметтерді толтыруға түсіндірме

      Ұйымның тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін Қағидалардың талаптарына сәйкес келуін бағалау мына өлшемшарттарды негізге ала отырып жүзеге асырылады:

      1) ТС – "толық сәйкес келеді"

      талап өлшемшартын маңызды ауытқусыз орындаған кезде;

      2) ІС – "ішінара сәйкес келеді"

      ұйымның осы өлшемшартты сақтауға қолжеткізу мүмкіндігіне қатысты маңызды күмән туындату үшін жеткілікті болып саналмайтын және жақын арада жойылатын талаптар өлшемшартынан ауытқулар (кемшіліктер) анықталған кезде;

      3) СК – "сәйкес келмейді"

      тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелеріне қойылатын талаптар өлшемшартын орындамаған кезде;

      4) ҚМ – "қолданылмайды"

      егер тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне қойылатын жекелеген талаптар бағалау күні ұйымға қатысты қолданылмайтын жағдайда. "Қолданылмайды" деген баға ұйым Қағидалар талаптарының өлшемшарттарын орындаған үлесін есептеуге қосылмайды.

  Сақтандыру (қайта сақтандыру)
ұйымдары, Қазақстан
Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру)
ұйымдарының филиалдары
үшін тәуекелдерді басқару және
ішкі бақылау жүйесін
қалыптастыру қағидаларына
3-қосымша

      Ескерту. 3-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 23.01.2023 № 1 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      Нысан

      Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысан

      Қайда ұсынылады: қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау

      жөніндегі уәкілетті органға

      Әкімшілік деректер нысаны https://www.gov.kz интернет-ресурсына орналастырылды

      Тәуекелдер бойынша стресс-тестілеу

      Әкімшілік деректер нысанының индексі: 1-STRESS-TEST

      Кезеңділігі: тоқсан сайын

      Есепті кезең: 20___ жылғы "___" _______________ жағдай бойынша

      Ақпаратты ұсынатын тұлғалар тобы: сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары

      Ұсыну мерзімі: тоқсан сайын, есепті тоқсаннан кейінгі айдың 15 (он бесінші) жұмыс

      күнінен кешіктірмей

      1-кесте

      Баға тәуекелі бойынша стресс-тестілеу

Эмитенттің атауы

Бағалы қағаздың атауы

Халықаралық сәйкестендіру нөмірі (ISIN)

 
Қаржы құралының баланстық құны (мың теңгемен)

1

2

3

4

5

1





2





3



















1

Шығын жиынтығы

2

Стресс-тестілеуден кейін төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі

3

Стресс-тестілеуден кейін өтімділігі жоғары активтердің жеткіліктілік нормативі

      кестенің жалғасы:

Қаржы құралының ағымдағы құнының төмендеу сценарийі (мың теңгемен)

Қаржы құралының құны төмендеген кездегі шығын (мың теңгемен)

20-ға%

30%-ға

40%-ға

20%-ға

30%-ға

40%-ға

6

7

8

9

10

11























































      Ескертпе:

      1. 2-бағанда үлестік құралдар эмитентінің атауы көрсетіледі (Exchange Traded Funds

      (ETF) (Эксчейндж Трэйдэд Фандс) акциялары, пайлары базалық активі болып

      табылатын акциялар, депозитарлық қолхаттар).

      2. 3 және 4-бағандарда бағалы қағаздың атауы және оның халықаралық сәйкестендіру

      нөмірі (ISIN) көрсетіледі.

      3. 5-бағанда есепті күнге қаржы құралының баланстық құны көрсетіледі.

      4. 6, 7 және 8-бағандарда қаржы құралы тиісінше 20%-ға, 30%-ға және 40%-ға

      төмендеген кезде оның баланстық құны көрсетіледі.

      5. 9, 10 және 11-бағандарда қаржы құралының баланстық құны мен оның

      болжамды төмендетілген құны арасындағы айырма көрсетіледі.

      Стресс-тестілеуге түсініктеме

      _________________________________________________________

      _________________________________________________________

      _________________________________________________________

      2-кесте

      Пайыздық тәуекел бойынша стресс-тестілеу

Эмитенттің атауы

Қаржы құралының баланстық құны мың теңгемен (нақты)

Кірістілік мөлшерлемесі (нақты)

Кірістілік мөлшерлемесінің болжамды мәні (+1%)

1

2

3

4

5

1





2





3














1

Шығын жиынтығы


2

Стресс-тестілеуден кейін төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі


3

Стресс-тестілеуден кейін өтімділігі жоғары активтер қалдығының жеткіліктілік нормативі


      кестенің жалғасы:

(+1%) кірістілік мөлшерлемесі кезіндегі қаржы құралының болжамды құны

 
(+1%) кірістілік мөлшерлемесі кезіндегі шығын сомасы
мың теңгемен

6

7

















      Ескертпе:

      1. 2-бағанда облигация эмитенттерінің атауы көрсетіледі.

      2. 3-бағанда бухгалтерлік баланстың мынадай баптары бойынша ескерілетін

      есепті күнге қаржы құралының баланстық құны көрсетіледі: "Өзгерістері

      пайданың немесе шығынның құрамында көрсетілетін әділ баға бойынша

      бағаланатын бағалы қағаздар" және "Сату үшін қолда бар бағалы

      қағаздар (құнсыздануға арналған резервтерді шегергенде)".

      3. 4-бағанда есепті күнге облигация бойынша өтеуге кірістіліктің нақты

      мөлшерлемесі көрсетіледі.

      4. 5-бағанда облигацияның кіріс мөлшерлемесін 1%-ға ұлғайту кезіндегі

      оның болжамды мәні көрсетіледі.

      5. 7-бағанда облигацияның кіріс мөлшерлемесін ұлғайту кезіндегі шығын

      сомасының болжамды мәні көрсетіледі.

      Стресс-тестілеуге түсініктеме

      _______________________________________________________________

      _______________________________________________________________

      _______________________________________________________________

      3-кесте

      Валюталық тәуекел бойынша стресс-тестілеу

Шетел валютасының атауы

Осы шетел валютасыа номинирленген активтер мен міндеттемелердің ағымдағы құны теңгемен

Теңгенің шетел валютасына қатысты төмендеу сценарийі

Теңгенің шетел валютасына қатысты нығаю сценарийі

Активтер

Міндеттемелер

Активтер

Міндеттемелер

Активтер

Міндеттемелер

1

2

3

4

5

6

7

USD







EURO







RUB







Өзге валюталар







Жиынтығы







      кестенің жалғасы:

Теңгенің шетел валютасына қатысты төмендеу сценарийі бойынша шығын (кіріс)

Теңгенің шетел валютасына қатысты нығаю сценарийі бойынша шығын (кіріс)

Теңгенің шетел валютасына қатысты төмендеу нәтижелері бойынша

Теңгенің шетел валютасына қатысты нығаю нәтижелері бойынша

Активтер (2-4)

Міндеттемелер (3-5)

Активтер (2-6)

Міндеттемелер (3-7)

ТМН

ӨЖАН

ТМН

ӨЖАН

8

9

10

11

12

13

14

15

























      Ескертпе:

      1. ТМН – стресс-тестілеуден кейін төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі;

      ӨЖАН – стресс-тестілеуден кейін өтімділігі жоғары активтер қалдығының жеткіліктілік нормативі.

      2. Стресс-тестілеуге сақтандыру ұйымының активтері мен міндеттемелері жатады.

      3. Стресс-тестілеуді өткізуге арналған сценарий: USD, EURO – ±20%; RUB – ±10%; өзге валюталар – ±10%.

      4. 2 және 3-бағандарда есепті күнге осы шетел валютасында номинирленген активтер мен міндеттемелердің

      ағымдағы құны теңгемен көрсетіледі.

      5. 4, 5, 6 және 7-бағандарда шетел валютасына қатысты теңгенің төмендеу және нығаю сценарийлері кезінде

      тиісінше активтер мен міндеттемелердің болжамды баланстық сомасы көрсетіледі.

      6. 8, 9, 10 және 11-бағандарда шетел валютасына қатысты теңгенің төмендеуі мен нығаю сценарийі бойынша

      тиісінше (активтер мен міндеттемелердің нақты және болжамды мәндері арасындағы айырма) болжамды

      шығын (кіріс) көрсетіледі.

      Стресс-тестілеуге түсініктеме

      ______________________________________________________________

      ______________________________________________________________

      ______________________________________________________________

      4.1-кесте

      Сақтандыру қызметін жүзеге асыруға байланысты тәуекелдер бойынша стресс-тестілеу

Баптың атауы

Сақтандыру сыйлықақыларын жинауды тоқтата тұру сценарийі

Есепті тоқсанға

1-ші болжамды тоқсан

2-ші болжамды тоқсан

3-ші болжамды тоқсан

4-ші болжамды тоқсан

1

2

3

4

5

6

7

1

Салықтарды төлегеннен кейінгі таза пайданың (шығынның) жиынтығы (мың теңге)






2

Төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі






3

Өтімділігі жоғары активтер қалдығының жеткіліктілік нормативі






      Ескертпе:

      1. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру сыйлықақыларын жинауды

      тоқтата тұру бойынша стресс-тестілеуді жүргізу мақсатында сақтандыру бөлігі

      бойынша кірістердің болмауын және тұрақты шығыстар мен сақтандыру төлемдері

      бойынша шығыстардың сақталуын ескере отырып, қаржылық көрсеткіштер мен

      пруденциялық нормативтер мәндерінің өзгеру болжамын жүзеге асыру қажет.

      2. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының осы сценарийі бойынша есепті күнге

      портфельдегі бар сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша сақтандыру

      төлемдерін жүзеге асыруды (тиісінше олар бойынша сақтандыру төлемдерінің

      жаңа түсімдерінің болмауы) көздеу қажет.

      3. Осы стресс-тестілеу бойынша нысан 4 (төрт) болжамды тоқсанға (тоқсан бойынша

      жыл) толтырылады.

      Стресс-тестілеуге түсініктеме

      _________________________________________________________________________

      _________________________________________________________________________

      _________________________________________________________________________

      4.2-кесте

Баптың атауы

Индекстеу мөлшерлемесінің өсуіне байланысты аннуитет шарттары бойынша орын алмаған шығындар резервінің ұлғаю сценарийі

Есепті күнге көрсеткіштің мәні

Стресс-тестілеуден кейінгі көрсеткіштің мәні

1

2

3

4

1

Сақтандыру төлемдерін индекстеу ставкасы


8,25%

2

Орын алмаған шығын резерві ("Қызметкер еңбек (қызметтік) міндеттерін атқарған кезде оны жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жасалған аннуитет шарттары бойынша)



3

Төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі



4

Өтімділігі жоғары активтердің жеткіліктілік нормативі



      Ескертпе:

      1. "Қызметкер еңбек (қызметтік) міндеттерін атқарған кезде оны жазатайым

      оқиғалардан міндетті сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының

      Заңына сәйкес жасалған аннуитет шарттары бойынша орын алмаған шығындар

      резервінің ұлғаю сценарийі индекстеу мөлшерлемесін 8,25% деңгейінде

      пайдаланған кезде есепті күнге есептеледі.

      Кәсіби пайымға сүйене отырып, мөлшерлеменің 8,25% мәнінен елеулі

      ауытқулары кезінде актуарий негізделген баламалы мөлшерлемені ұсынады.

      2. Стресс-тестілеу нысанына қызметкер еңбек (қызметтік) міндеттерін

      атқарған кезде оны жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру

      шеңберінде жасалған қолданыстағы аннуитет шарттары бойынша есеп

      қоса беріледі (жаңа индекстеуді ескере отырып) (электрондық нысанда ұсынылады).

      Стресс-тестілеуге түсініктеме

      ____________________________________________________________

      ____________________________________________________________

      ____________________________________________________________

      4.3-кесте

Баптың атауы

Есепті күнге нақты сома

Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзу сценарийі:

10%

20%

30%

1

2

3

4

5

6

1

Қолданыстағы сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақылары





2

Бұзылатын сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша комиссиялық сыйақы сомасы

Х




3

Шығын сомасының жиынтығы
(1+2-тармақтар)

Х




4

Төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі





5

Өтімділігі жоғары активтер қалдығының жеткіліктілік нормативі





      Ескертпе:

      1. Сақтандыру шарттарын бұзу тәуекелі бойынша стресс-тестілеу сақтандыру

      (қайта сақтандыру) шарттарын бұзудың 10%-30% дейінгі сценарийін көздейді.

      2. 4, 5 және 6-бағандарда Кесте баптарының болжамды мәндері көрсетіледі.

      3. Стресс-тестілеу нысанының 2-бағаны бойынша бұзылған (сақтандыру сыйлықақысына

      теңбе-тең) сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша комиссиялық сыйақы

      сомасы көрсетіледі.

      4. Пруденциалық нормативтердің болжамды мәндерін есептеу үшін, сақтандыру

      (қайта сақтандыру) шартын бұзуға байланысты шығыстардың сомасын және

      аталған шарттар бойынша комиссиялық сыйақыны төлеу шығыстарының сомасын

      ескеру қажет.

      Стресс-тестілеуге түсіндірме

      _________________________________________________________

      _________________________________________________________

      _________________________________________________________

      5.1-кесте

      Кредиттік тәуекел бойынша стресс-тестілеу

Баптың атауы

Пруденциялық нормативтерді есептеу кезінде ескерілетін, қаржы құралдары, қайта сақтандырушылар бойынша рейтингтік бағасының төмендеу сценарийі

Есепті күнге нақты мәні

Болжамды мәні

Шығын/Айырмашылық

1

2

3

4

5

1

Активтерді сапасы мен өтімділігі бойынша жіктеу ескеріле отырып есептелген төлем қабілеттілігінің нақты маржасы, мың теңге




2

Төлем қабілеттілігі маржасының ең төмен мөлшері




3

Төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі




4

Өтімділігі жоғары активтердің сомасы, мың теңге




5

Өтімділігі жоғары активтердің жеткіліктілік нормативі




      Ескертпе:

      1. Осы стресс-тестілеуді жүргізу үшін 1-тармаққа (one notch) (уан ноч) пруденциялық нормативтерді есептеу кезінде ескерілетін, қаржы құралдарының, қайта сақтандырушылардың рейтингтік бағасының төмендеуін ескере отырып, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативін есептеуді және өтімділігі жоғары активтердің жеткіліктілік нормативін есептеуді (бұдан әрі - есептеу) жүзеге асыру қажет. Рейтингтік бағаның төмендеуі Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14794 болып тіркелген "Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және сақтандыру тобының пруденциялық нормативтерінің және сақталуға міндетті өзге де нормалар мен лимиттердің нормативтік мәндерін және оларды есептеу әдістемелерін, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының немесе сақтандыру холдингтерінің еншілес ұйымдары сатып алатын заңды тұлғалардың акцияларына (жарғылық капиталдағы қатысу үлестеріне) қойылатын талаптарды, сақтандыру холдингтері сатып алатын халықаралық қаржы ұйымдары облигацияларының тізбесін, сақтандыру холдингтері сатып алатын облигациялар үшін талап етілетін ең төмен рейтингті және рейтингтік агенттіктердің тізбесін, сондай-ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары сатып алатын қаржы құралдарының (акциялар мен жарғылық капиталына қатысу үлестерін қоспағанда) тізбесін белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 26 желтоқсандағы № 304 қаулысына сәйкес рейтингтік бағалар бойынша талаптар қойылған есеп айырысу тармақтары бойынша жүзеге асырылады.

      2. Төлем қабілеттілігінің нақты маржасы 1-тармаққа (one notch) (уан ноч) пруденциялық нормативтерді есептеу кезінде ескерілетін, қаржы құралдарының, қайта сақтандырушылардың рейтингтік бағасы төмендегеннен кейін капитал баптары және оларды сапасы мен өтімділігі бойынша жіктеу ескеріле отырып есептелген екі шаманың ең аз шамасы болып табылады.

      3. Morningstar (Морнинстар) рейтингтік агенттігінің рейтингтік бағасы бар пай бойынша бағаны 1 жұлдызға азайту қажет.

      4. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының төлем қабілеттілігі маржасының ең төмен мөлшері қайта сақтандырушының төмендетілген рейтингтік бағасына немесе Қазақстан Республикасының резидент-қайта сақтандыру ұйымының алдыңғы есепті күнге төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі мәніне байланысты Қазақстан Республикасының резидент және бейрезидент – сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарына қолданыстағы сақтандыру шарттары бойынша қайта сақтандыруға берілетін (берілген) сыйлықақылардың сомасына ұлғайтылуға тиіс.

      5. Пруденциялық нормативтерді есептеу кезінде ескерілетін, қаржы құралдарының, қайта сақтандырушылардың рейтингтік бағасының төмендеу тәуекелі бойынша стресс-тестілеуге түсіндірмелерде стресс-тестілеуді жүргізу қорытындысы (пруденциялық нормативтердің нақты және болжамды мәндерінің арасындағы айырмашылық) бойынша шығындардың туындауының негізгі себебі көрсетіледі.

      Стресс-тестілеуге түсіндірме

      ____________________________________________________________________

      ____________________________________________________________________

      ____________________________________________________________________

      5.2-кесте

Сақтандыру сыныбының атауы

Қайта сақтандырушының төлемді уақтылы жүзеге асырмауы сценарийі

Сақтандыру шартының нөмірі

Сақтанушы

Қайта сақтандырушы

Жауапкершілік лимиті (сақтандыру сомасы)

Қайта сақтандырушының жауапкершілік сомасы

Қайта сақтандырушының жауапекршілік сомасының 5%-ы

1

2

3

4

5

6

7















Шығындардың жиынтығы:


Стресс-тестілеуден кейін төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі


Стресс-тестілеуден кейін өтімділігі жоғары активтердің жеткіліктілік нормативі


      Ескертпе:

      1. 1-6-бағандарында сақтандыру сомасы ең аз қайта сақтандыру шарты

      бойынша ақпарат көрсетіледі. Аталған қайта сақтандыру шарты бойынша

      қайта сақтандырушыға берілген жауапкершілік сомасы 5% мөлшерінде нөлге

      теңестіріледі.

      2. Төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі және өтімділігі жоғары

      активтердің жеткіліктілік нормативі қайта сақтандырушының қайта сақтандыру

      шарты бойынша 5% мөлшеріндегі жауапкершілік сомасының шегерімі ескеріле

      отырып есептеледі.

      Стресс-тестілеуге түсіндірме

      ____________________________________________________________________

      ____________________________________________________________________

      ____________________________________________________________________

      5.3-кесте

Сақтанушының атауы

Дефолт ықтималдығы ескерілген сценарий (қайта сақтандыру ұйымы)

Сақтандыру шартының (полисінің) және (немесе) қосымша келісімнің нөмірі

Қайта сақтандырушының атауы

Табыс таппаған сыйлықақылардың резерві

Қайта сақтандырушының кредиттік рейтингі

Дефолт ықтималдығы кестесіне сәйкес дефолт ықтималдығы (PD)

Таңдалған сцена-рий бойынша шығын (EL) (теңге-мен)

Дефолт ықтималдығы (PD) ескерілген табыс таппаған сыйлықақылардың резерві

1

2

3

4

5

6

7 = 4*6

8 = 4+7









Жиынтығы:



Стресс-тестілеуден кейін төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі


Стресс-тестілеуден кейін өтімділігі жоғары активтердің жеткіліктілік нормативі


      Ескертпе:

      1. Қайта сақтандырушының кредиттік тәуекелі бойынша есептеу қайта

      сақтандырушы рейтингісінің 1 санатқа төмендеуі арқылы Дефолт ықтималдығы (PD)

      кестесіне сәйкес жүзеге асырылады және тиісінше сақтандыру ұйымының

      пруденциялық нормативтерінің көрсеткіштеріне ықпал етуі мүмкін.

S&P, Fitch

Moody’s

PD в %

ААА

Ааа

0

АА+

Аа1

0

АА

Аа2

0

АА-

Аа3

0

А+

А1

0

А

А2

0,06

А-

А3

0,1

ВВВ+

Ваа1

0,14

ВВВ

Ваа2

0,18

ВВВ-

Ваа3

0,48

ВВ+

Ва1

0,76

ВВ

Ва2

1,06

ВВ-

Ва3

2,44

В+

В1

3,82

В

В2

5,2

В-

В3

10,07

ССС+

Саа1

14,93

ССС

Саа2

19,79

ССС-

Саа3

46,52

С

Са

73,26

D

D

100

      Стресс-тестілеуге түсіндірме

      _______________________________________________________________

      _______________________________________________________________

      _______________________________________________________________

      Атауы__________________________________________________________

      Мекенжайы_____________________________________________________

      Телефон________________________________________________________

      Электрондық поштаның мекенжайы________________________________

      Бірінші басшы немесе стресс-тестілеуге қол қоюға уәкілетті адам

      ____________________________________________________ _________
тегі, аты, әкесінің аты (бар болса) қолы, телефоны

      Тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің басшысы

      ___________________________________________________ _________
тегі, аты, әкесінің аты (бар болса) қолы, телефоны

      Күні 20__ жылғы "____" ______________

  Тәуекелдер бойынша
стресс-тестілеу нысанына
қосымша

      Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды жазып-толтыру бойынша түсіндірме

      Тәуекелдер бойынша стресс-тестілеу (индекс – 1-STRESS-TEST, кезеңділік – тоқсан сайын)

      1. Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды жазып-толтыру бойынша осы түсіндіру (бұдан әрі – Түсіндіру) "Тәуекелдер бойынша стресс-тестілеу" әкімшілік деректерін жинауға арналған нысанды (бұдан әрі – Нысан) жазып-толтыру жөнінде бірыңғай талаптарды айқындайды.

      2. Ұйым нысанды есепті кезең соңындағы жағдай бойынша тоқсан сайын жазып-толтырады.

      3. "Жалпы сақтандыру" саласы бойынша қызметін жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары Нысанның 1-3, 4.1, 4.3, 5.1-5.3-кетесін жазып-толтырады.

      4. "Өмірді сақтандыру" саласы бойынша қызметін жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары Нысанның 1-3, 4.1, 4.3, 5.1-кестесін жазып-толтырады.

      5. Нысанды жазып-толтыру кезінде пайдаланылатын өлшем бірлігі теңгемен және пайыздармен (үтірден кейін екінші белгіге дейін) белгіленеді. 500 (бес жүз) теңгеден аз сома 0 (нөлге) дейін дөңгелектенеді, ал 500 (бес жүз) теңгеге тең және одан жоғары сома 1000 (бір мың) теңгеге дейін дөңгелектенеді.

      6. Нысанға бірінші басшы немесе Нысанға қол қоюға уәкілетті адам, сондай-ақ тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің басшысы қол қояды.

  Сақтандыру
(қайта сақтандыру)
ұйымдары және
Қазақстан Республикасының
бейрезидент-сақтандыру
(қайта сақтандыру)
ұйымдарының филиалдары үшін
тәуекелдерді басқару және ішкі
бақылау жүйесін қалыптастыру
қағидаларына
3-1-қосымша

      Ескерту. 3-1-қосымшаның оң жақ жоғарғы бұрышы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

  Нысан

      Ескерту.Қағида 3-1-қосымшамен толықтырылды - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 22.12.2020 № 126 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысан

      Қайда ұсынылады: қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға

      Әкімшілік деректер нысан http://finreg.kz интернет-ресурсына орналастырылды

      "Жалпы сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының тәуекелдерін бағалау жүйесінің коэффициенттерін талдау

      Әкімшілік деректер нысанының индексі: RASA_1NL

      Кезеңділігі: жыл сайын

      Есепті кезең: 20__ жылғы "___" ________ жағдай бойынша

      Ақпаратты ұсынатын тұлғалар тобы: "жалпы сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары

      Нысан

      _________________________________________________________

      (сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының атауы)

Тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициентінің атауы

Мәні

Стандартты диапазон

Тәуекелдер

Қысқаша сипаты/ұсынымдар

Стандартты диапазоннан ауытқыған кезде қысқаша түсіндірме (есепті жыл үшін)

өткен есепті кезеңнің, %-бен

есепті жылдың, %-бен

1

2

3

4

5

6

7

К1 "Капиталға сақтандыру сыйлықақылары"



К1<300%

андеррайтинг, стратегиялық

К1 қайта сақтандыру үлесін ескермей, шығындарды өтеуге арналған капитал барабарлығын бағалайды. Тәуекелді толық бағалау үшін К1 талдауы К2 және К5 ескере отырып жүргізіледі. К1>300% капиталға қатысты рұқсат етілген тәуекелдің ұлғаюын көрсетеді.


К2 "Капиталға таза сақтандыру сыйлықақылары"



K2<200%

андеррайтинг, стратегиялық

К2 қайта сақтандыруға берілген сақтандыру сыйлықақыларын ескере отырып, шығындарды өтеуге арналған капитал барабарлығын бағалайды. К2 мәні жоғарырақ болуына қарай, капиталға тәуекел де көбірек болады. К2 талдау кезінде К5 талдау жүргізіледі.

К2>200% капиталға қатысты рұқсат етілген тәуекелдің ұлғаюын көрсетеді.


К3 "Таза сақтандыру сыйлықақыларындағы өзгеріс"



-33%<K3<33%

андеррайтинг, стратегиялық

К3 операциялық қызметтегі/ менеджментегі тұрақтылықты/тұрақсыздықты бағалайды.

К3 біршама ұлғаюы бизнестің кеңеюін (сақтандырудың жаңа сыныптары бойынша сатудың ұлғаюы, географиялық жерлердің кеңеюі) көрсетеді. Таза сыйлықақылардың біршама қысқаруы сақтандырудың жекелеген сыныптары бойынша сатудың тоқтап тұрғанын/қысқарғанын, нарық үлесі залалын, қайта сақтандырудың ұлғаюын көрсетеді. Бағалау кезінде К9 активтер бағасы және К11, К12, К13 резервтерінің барабарлығы, сондай-ақ К4 қайта сақтандырудан түскен пайда ескеріледі.


К4 "Капиталға қайта сақтандырудан түскен пайда"



K4<15%

андеррайтинг, стратегиялық

К4 қайта сақтандыру қызметінен түскен кіріс үлесінің бағасын береді. К4>15% сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы менеджментінің болжамы бойынша капитал жеткіліксіздігін немесе капиталмен байланысты проблемаларды жасыру үшін К1, К2, К7, К10, К13 коэффициенттері мәндерінің жақсарғанын көрсетеді. К4>15% болған кезде, қайта сақтандырудан кіріс үлесін шегере отырып К1, К2, К7, К10, К13 қайта есептеледі.


К5 "Операциялық қызметтің 2 жылдық коэффициенті"



K5<100%

операциялық

К5 операциялық қызметтің пайдалылығын/шығындылығын бағалайды. К5>100% болған кезде, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы операциялық шығынды көтереді, К5<100% болған кезде операциялық кіріске ие болады. К5 құрамдас бөліктеріне: өтімділік коэффициентіне, шығындар коэффициентіне және инвестициялық қызметтен түскен кірістер коэффициентіне талдау жүргізіледі. К11, К13 бірге талдау жүргізу керек.


К6 "Инвестициялық кіріс"



5%<K6<20%

өтімділік, нарықтық, стратегиялық

К6 инвестициялық портфельдің жылдық кірісін пайыздық арақатынаста бағалайды. К6 мәні төмен болған кезде инвестициялық портфельдің құрылымына, "РЕПО" операцияларына, комиссиялық шығыстарға кеткен шығындарға және басқаларына талдау жүргізіледі. К6 мәні жоғары болған кезде тәуекелдері жоғары құралдарға инвестицияларға және еншілес ұйымның бас ұйымға дивидендтер төлеу саясатына талдау жүргізіледі.


К7 "Капиталдың өзгеруі"



-10%<K7<50%

операциялық, стратегиялық

К7 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының бір жыл бойы қаржылық жағдайының жақсарғанын/ нашарлағанын бағалайды. К7>50% операциялық қызметтің тұрақсыздығын, сақтандыру холдингі ішінде капиталдың ағылуын, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының недәуір өсуін немесе қосылуын/қосуын көрсетеді.

К7<-10% болған кезде мыналардың өзгеруіне ықпал ететін факторлар айқындалады:

а) таза пайда (К5);

б) жұмсалмаған кіріс немесе шығын;

в) К8;

г) төленген дивидендтер;

д) К4;

е) есеп саясаты/есептілікті түзету;

ж) кейінге қалдырылған салық активтері;

з) танылмаған активтер;

и) акционерлер.


К8 "Түзетілген капиталдағы өзгеріс"



-10%<K8<25%

операциялық, стратегиялық

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының негізгі қызметінің нәтижелерін негізге ала отырып, қаржылық жағдайының жақсарғанын/ нашарлағанын бағалайды (жарғылық капиталды алуға және толықтыруды ескере отырып, негізгі қызметтің нақты бағасы). К8>25% операциялық қызметтің тұрақсыздығын, сақтандыру холдингі ішінде капитал ағылуын, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының маңызды өсуін немесе қосылуын/қосуын көрсетеді. К8<-10% болған кезде мыналардың өзгеруіне ықпал ететін факторлар айқындалады:

а) таза пайда (К5);

б) жұмсалмаған кірістің немесе зиянның;

в) резервтік капиталда;

г) күтілмеген тәуекелдер резервінде;

д) тұрақтандыру резервінде;

е) басқа резервтерде; ж) төленген дивидендтер;

з) есеп саясаты /есептілікті түзету.


К9 "Өтімді активтерге түзетілген міндеттемелер"



K9<100%

өтімділік

К9 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының өзінің қысқа мерзімді міндеттемелерін орындау қабілетін бағалайды, сонымен қатар сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын тарату кезіндегі салдарларды шамамен бағалайды. Егер K9> 100% болса, K9 өткен жылдар серпінінде талдау жүргізіледі, резервтердің барабарлығы, бағалау, активтердің құрылымы мен өтімділігі тексеріледі.


К10 "Капиталға алынатын сақтандыру сыйлықақылары"



K10<20%

кредиттік

К10 капиталға қатысы дебиторлық берешектің үлесін бағалайды. Рұқсат етілген үлес 20% құрайды. 20% астам мәні болған кезде қайта сақтандырушылардан алынатын сомаға, сақтанушылардан (қайта сақтанушылардан) және делдалдардан 90 күннен астам мерзімі өткен берешектің болуына алынатын сақтандыру сыйлықақыларына және осындай активтерді тану орындылығына талдау жүргізіледі.


К11 "Капиталға мәлімделген шығындардың бір жылғы дамуы"



-10%<K11<10%

сақтандыру резервтері

К11 бір жыл бұрын мәлімделген, бірақ реттелмеген залалдардың дамуын бағалайды. К11 оң мәні болған кезде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы резервтерді жеткіліксіз қалыптастырған, ал К11 теріс мәні болған кезде резервтер артылуымен қалыптастырылды. К11 мәніне К12 мәнімен бірге талдау жүргізіледі.


К12 "Капиталға мәлімделген шығындардың екі жылғы дамуы"



-10%<K12<10%

сақтандыру резервтері

К12 екі жыл бұрын мәлімделген, бірақ реттелмеген залалдардың дамуын бағалайды. К12 оң мәні кезде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы резервтерді жеткіліксіз қалыптастырған, ал К12 теріс мәні болған кезде резервтер артылып қалыптастырылды. К12 мәніне К11 мәнімен бірге талдау жүргізіледі.


К13 "Капиталға ағымдағы резервтердің дефицитін (профицитін) бағалау"



-12%<K13<12%

сақтандыру резервтері

К13 ағымдағы резервтердің барабарлығын бағалайды. Тапшылық (профицит) болжанатын және нақты резервтер арасындағы айырманы білдіреді. К13 оң мәні кезде резервтер жеткіліксіз қалыптастырған, ал К13 теріс мәні болған кезде резервтер артылып қалыптастырылды.


      Ескерту: әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме осы нысанға қосымшада келтірілген.

      Стандартты диапазон шегінен шығатын тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттері бойынша түсіндірме

      ____________________________________________________________________

      ____________________________________________________________________

      ____________________________________________________________________

      ____________________________________________________________________

Атауы ________________________________

Мекенжайы ________________________________

Телефоны __________________________________________________________

Электрондық поштаның мекенжайы_____________________________________

      Бірінші басшы немесе оның талдауға қол қоюға уәкілетті тұлғасы

      ____________________________________________________ _______________

      тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)            қолы, телефоны

      Тәуекелдері басқару жөніндегі бөлімшенің басшысы

      ____________________________________________________ _______________

      тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)            қолы, телефоны

      Орындаушы

      ____________________________________________________ ________________

      тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)            қолы, телефоны

      Күні 20__ жылғы "____" ______________

  "Жалпы сақтандыру" саласы
бойынша қызметті жүзеге
асыратын сақтандыру (қайта
сақтандыру) ұйымының
тәуекелдерді бағалау жүйесі
коэффициенттерін талдау
нысанына қосымша

Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме "Жалпы сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициенттерін талдау (индексі – RASA_1NL, кезеңділігі – жыл сайын) 1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме (бұдан әрі - Түсіндірме) "Жалпы сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициенттерін талдау" әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды (бұдан әрі - Нысан) толтыру бойынша бірыңғай талаптарды айқындайды.

      2. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы нысанды есепті кезең соңындағы жағдай бойынша жыл сайын толтырады.

      3. Талдаудың 2 және 3-бағандарында тиісінше өткен есепті жылдың және есепті жылдың коэффициенттерінің мәндері пайызбен (үтірден кейін екінші белгіге дейін) көрсетіледі.

      4. Нысанға бірінші басшы немесе оның талдауға қол қоюға уәкілетті тұлғасы, тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің басшысы және орындаушы қол қояды.

2-тарау. Нысанды толтыру бойынша түсіндірме

      5. "Капиталға сақтандыру сыйлықақылары" К1 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:

      ССt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған, сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген сақтандыру сыйлықақылары;

      Кt – есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал.

      6. "Капиталға таза сақтандыру сыйлықақылары" К2 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:

      ССТСt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған, сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген сақтандыру сыйлықақыларының таза сомасы;

      Кt – есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал.

      7. "Таза сақтандыру сыйлықақылардағы өзгеріс" К3 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:

      ССТСt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған, сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген сақтандыру сыйлықақыларының таза сомасы;

      ССТСt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған, сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген сақтандыру сыйлықақыларының таза сомасы.

      8. "Капиталға қайта сақтандырудан түскен пайда" К4 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:

      ҚСПt – есепті күнгі жағдай бойынша қайта сақтандыру қызметінен түскен пайда;

      КСt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру қызметі бойынша комиссиялық сыйақы түріндегі кірістер;

      ҚСБСt – есепті күнгі жағдай бойынша қайта сақтандыруға берілген сақтандыру сыйлықақылар;

      ЕССҚСАөзгt – есепті күнгі жағдай бойынша еңбек сіңірілмеген сыйлықақылар бойынша қайта сақтандыру активтерінің өзгеруі;

      ЕССҚСАt – есепті күнгі жағдай бойынша еңбек сіңірілмеген сыйлықақылар бойынша қайта сақтандыру активтері (құнсыздану резервтері шегерілген);

      Кt – есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал.

      9. "Операциялық қызметтің 2 жылдық коэффициенті" К5 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:

      ЗК2-л – шағынның 2 жылдық коэффициенті;

      ШКЗ2-л – шығынның 2 жылдық коэффициенті;

      ИҚ2-л – инвестициялық қызметтің 2 жылдық коэффициенті;

      СТТСt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру төлемдерінің таза сомасы;

      СТТСt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша сақтандыру төлемдерінің таза сомасы;

      ШРӨТСt – есепті күнгі жағдай бойынша шығындар резервтеріндегі өзгерістердің таза сомасы;

      ШРӨТСt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша шығындар резервтеріндегі өзгерістердің таза сомасы;

      РШрt – есепті күнгі жағдай бойынша реттеу шығыстары;

      РШрt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша реттеу шығыстары;

      ЕССТСt – есепті күнгі жағдай бойынша еңбек сіңірілген сыйақылардың сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген таза сомасы;

      ЕССТСt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша еңбек сіңірілген сыйақылардың сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген таза сомасы;

      ТШt – есепті күнгі жағдай бойынша таза шығыстар;

      ТШt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша таза шығыстар;

      ССТСt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған, сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген сақтандыру сыйлықақыларының таза сомасы;

      ССТСt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған, сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген сақтандыру сыйлықақыларының таза сомасы;

      ИҚКt – есепті күнгі жағдай бойынша инвестициялық қызметтен түскен, сыйақы төлеуге байланысты шығыстар шегерілген кірістер;

      ИҚКt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша инвестициялық қызметтен түскен, сыйақы төлеуге байланысты шығыстар шегерілген кірістер.

      10. "Инвестициялық кіріс" К6 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:

      ИҚКt – есепті күнгі жағдай бойынша инвестициялық қызметтен түскен, сыйақы төлеуге байланысты шығыстар шегерілген кірістер;

      АҚжИнвt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша ақша қаражаты және инвестициялар ("РЕПО" операциялары шегерілген), мыналардың сомасы болып табылады:

      1) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша ақша қаражаты мен ақша қаражаты баламаларының;

      2) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша орналастырылған қаражат салымдарының (құнсыздану резервтері шегерілген);

      3) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша "кері РЕПО" операцияларының;

      4) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша өзгерістері пайда немесе шығындар құрамында көрсетілетін әділ құн бойынша бағаланатын бағалы қағаздардың;

      5) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша сату үшін қолда бар бағалы қағаздардың (құнсыздану резервтері шегерілген);

      6) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша аффинирленген бағалы металдардың;

      7) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша туынды бағалы қағаздардың;

      8) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздардың (құнсыздану резервтері шегерілген);

      9) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша басқа заңды тұлғалардың капиталына инвестициялардың;

      10) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша инвестициялық мүліктің;

      АҚжИнвt – есепті күнгі жағдай бойынша ақша қаражаты және инвестициялар ("РЕПО" операциялары шегерілген), мыналардың сомасы болып табылады:

      1) есепті күнгі жағдай бойынша ақша қаражаты мен ақша қаражаты баламаларының;

      2) есепті күнгі жағдай бойынша орналастырылған қаражат салымдарының (құнсыздану резервтері шегерілген);

      3) есепті күнгі жағдай бойынша "кері РЕПО" операцияларының;

      4) есепті күнгі жағдай бойынша өзгерістері пайда немесе зиян құрамында көрсетілетін әділ құн бойынша бағаланатын бағалы қағаздардың;

      5) есепті күнгі жағдай бойынша сату үшін қолда бар бағалы қағаздардың (құнсыздану резервтері шегерілген);

      6) есепті күнгі жағдай бойынша аффинирленген бағалы металдардың;

      7) есепті күнгі жағдай бойынша туынды бағалы қағаздардың;

      8) есепті күнгі жағдай бойынша өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздардың (құнсыздану резервтері шегерілген);

      9) есепті күнгі жағдай бойынша басқа заңды тұлғалардың капиталына инвестициялардың;

      10) есепті күнгі жағдай бойынша инвестициялық мүліктің.

      10. "Капиталдың өзгеруі" К7 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:

      Кt – есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал;

      Кt-1 – өткен есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал.

      11. "Түзетілген капиталдағы өзгеріс" К8 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:

      Кt – есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал;

      Кt-1 – өткен есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал;

      DЖКt – жарғылық капиталдағы өзгеріс, есепті күнгі жарғылық капиталдың және өткен есепті күнгі жарғылық капиталдың сомалары арасындағы айырма ретінде есептеледі.

      12. "Өтімді активтерге түзетілген міндеттемелер" К9 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:

      Міндеттемелерt – есепті күнгі болашақ кезеңдердегі кіріс шегерілген міндеттемелердің жалпы сомасы;

      ӨЖАt – есепті күнгі жағдай бойынша Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14794 болып тіркелген Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 26 желтоқсандағы № 304 қаулысымен бекітілген сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және сақтандыру тобының пруденциялық нормативтерінің және сақталуға міндетті өзге де нормалар мен лимиттердің нормативтік мәндерінің және оларды есептеу әдістемесінің 38-тармағында көрсетілген өтімділігі жоғары активтердің құны ("РЕПО" операциялары бойынша міндеттемелерді шегергенде).

      13. "Капиталға алынатын сақтандыру сыйлықақылары" К10 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:

      СПкПt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтанушылардан (қайта сақтанушылардан) және делдалдардан (құнсыздануға резервтерді шегере отырып) алатын сақтандыру сыйлықақылары;

      Кt – есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал.

      14. "Капиталға мәлімделген шығындардың бір жылғы дамуы" К11 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:

      Кt-1 – өткен есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал;

      МРШРt* – мәлімделген, бірақ реттелмеген шығындар таза резерві (бұдан әрі - МРШР) есепті күнгі жағдай бойынша t-1 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша;

      МРШРt-1 –өткен есепті күнгі жағдай бойынша таза МРШР;

      СТt – қайта сақтандырушының үлесін есептемегенде және кері талап ету бойынша өтемді шегере отырып, t-1 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті кезеңде төленген сақтандыру төлемдері;

      РШt – t-1 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті кезеңде төленген шығынды реттеу шығыстары.

      15. "Капиталға мәлімделген шығындардың екі жылғы дамуы" К12 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:

      Кt-2 – t-2 күнгі жағдай бойынша меншікті капитал;

      МРШРt** – есепті күнгі жағдай бойынша t-2 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша таза МРШР;

      МРШРt-2 – t-2 күнгі жағдай бойынша таза МРШР;

      СТt,t-1 – қайта сақтандырушының үлесін есептемегенде және кері талап ету бойынша өтемді шегере отырып, t-2 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті кезеңде және өткен кезеңде төленген сақтандыру төлемдері;

      РШt,t-1 – t-2 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті кезеңде және өткен кезеңде төленген шығынды реттеу шығыстары.

      Қызметті кемінде үш жыл жүзеге асырған сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы осы коэффициентті есептемейді.

      16. "Капиталға ағымдағы резервтердің дефицитін (профицитін) бағалау" К13 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:

      Кt - есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал;

      ТЕСt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген еңбек сіңірілген сыйлықақылардың таза сомасы;

      РШt – есепті күнге шығындар резерві;

      ТЕСt-1 – өткен есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген еңбек сіңірілген сыйлықақылардың таза сомасы;

      ТЕСt-2 – екінші өткен есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген еңбек сіңірілген сыйлықақылардың таза сомасы;

      СРОК – сыйлықақының резервтерге орташа коэффициенті;

      СТt – қайта сақтандырушының үлесін есептемегенде және кері талап ету бойынша өтемді шегере отырып, t-1 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті кезеңде төленген сақтандыру төлемдері;

      РШt,t-1 – t-1 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті кезеңде төленген шығынды реттеу шығыстары;

      СТt,t-1 – қайта сақтандырушының үлесін есептемегенде және кері талап ету бойынша өтемді шегере отырып, t-2 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті кезеңде және өткен кезеңде төленген сақтандыру төлемдері;

      РШt,t-2 - t-2 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті кезеңде және алдыңғы кезеңде төленген шығынды реттеу шығыстары;

      МРШРt* - t-1 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті күнгі жағдай бойынша таза МРШР;

      МРШРt** - t-2 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті күні жағдай бойынша таза МРШР;

      МРШРt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша таза МРШР;

      БМШРt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша болған, бірақ мәлімделмеген шығынның таза резерві (бұдан әрі – БМШР);

      МРШРt-2 – есепті күннің алдындағы екінші күнгі таза МРШР;

      РПНУt-2 – есепті күннің алдындағы екінші күнгі таза БМШР.

      Осы коэффициентті есептеуді қызметін үш жылдан аз жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жүргізбейді.

      Ескерту. 16-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 23.01.2023 № 1 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

  Сақтандыру
(қайта сақтандыру)
ұйымдары және
Қазақстан Республикасының
бейрезидент-сақтандыру
(қайта сақтандыру)
ұйымдарының филиалдары үшін
тәуекелдерді басқару және ішкі
бақылау жүйесін қалыптастыру
қағидаларына
3-2-қосымша

      Ескерту. 3-2-қосымшаның оң жақ жоғарғы бұрышы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      Нысан

      Ескерту.Қағида 3-2-қосымшамен толықтырылды - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 22.12.2020 № 126 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысан

      Қайда ұсынылады: қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға

      Әкімшілік деректер нысаны http://finreg.kz интернет-ресурсына орналастырылды

      "Өмірді сақтандыру" саласы бойынша қызметін жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тәуекелдерін бағалау жүйесінің коэффициенттерін талдау

      Әкімшілік деректер нысанының индексі: RASA_2LI

      Кезеңділігі: жыл сайын

      Есепті кезең: 20__ "___" ________ жағдай бойынша

      Ақпаратты ұсынатын тұлғалар тобы: "өмірді сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары

      Нысан

      _________________________________________________________

      (сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының атауы)

Тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициентінің атауы

Мәні

Стандарттық ауқым

Тәуекелдер

Қысқаша сипаты /ұсынымдар

Стандарттық ауқымнан ауытқулар кезіндегі қысқаша түсіндірме (есепті жыл үшін)

өткен есепті жылға, %-бен

есепті жылға, %-бен

1

2

3

4

5

6

7

К1
"Түзетілген капиталдың өзгеруі"



-10%<K1<50%

операциялық, стратегиялық

K1 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының бір жыл ішіндегі қаржылық жағдайының жақсаруын / нашарлауын бағалайды.
К1> 50% операциялық қызметтің тұрақсыздығын, сақтандыру холдингіндегі капитал ағынын, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының едәуір өсуін немесе қосылуын/қосуын көрсете алады.
K1 <-10% болғанда, өзгерістерге әсер ететін факторларды анықтау қажет.
Мынадай әсер етуі мүмкін факторлар: а) төленген дивидендтер; б) инвестициялар бойынша іске асырылмаған кіріс немесе залал; в) қайта бағалау нәтижесінде резервтердің өзгеруі; г) танылмаған активтердегі өзгерістер; д) бухгалтерлік есеп қағидаттарының өзгеруі; е) салық салу жүйесіндегі өзгерістер.


К2 "Капиталдың өзгеруі"



-10%<K2<50%

операциялық, стратегиялық

К2 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының негізгі қызметінің нәтижелері бойынша (жарғылық капиталды алу мен толықтыруды ескере отырып, негізгі қызметті нақты бағалау) қаржылық жағдайдың жақсаруын/ нашарлауын бағалайды.
K2 K1-мен бірге қарастырылуы керек. Егер K2 коэффициентінің нәтижесі K1 коэффициентінің нәтижесінен жоғары болса, онда бұл күшті бас ұйымды немесе акционер мен капиталды жеткілікті деңгейде ұстап тұрғысы келетін байланысты тұлғалар тарапынан қолдауды көрсете алады. Осыған байланысты талдау кезінде бас ұйымның, сақтандыру тобының тұрақтылығы, сондай-ақ қосымша капиталды қаржыландыратын активтердің сипатын тексеру ескерілуі тиіс.
Егер қосымша капиталдандыруға қарамастан, K2 теріс мән алса немесе ауқымның төменгі шегінен асып кетсе, онда капиталдың азаю себептері мен артық шығу себептерін төмендеу және үрдіс себептерін анықтау үшін талдау керек.
Егер K2 бірнеше жыл бойына теріс үрдісті көрсетсе, онда сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының операциялық қызметінде проблемалар туындауы мүмкін.


К3 "Пайдалылық"



К3>0%

операциялық

K3 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының активтерді пайда табу үшін пайдалану мүмкіндігінің бағасын береді.
Пайдалылық деңгейіне әсер етуі мүмкін факторлар: а) өлім мен аурушаңдық деңгейі;
б) инвестициялық кірістің жеткіліктілігі К4;
в) комиссиялық шығыстар деңгейі; г) міндетті резервтік талаптар, қолданыстағы пайыздық мөлшерлемелер және өлім көрсеткіштері.


К4 "Инвестициялық кірістің жеткіліктілігі"



125%<K4<900%

нарықтық,
стратегиялық, сақтандыру резервтері

К4 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының міндеттемелері бойынша пайыздық талаптарды қанағаттандыру үшін инвестициялық кірістің жеткіліктігін бағалайды.
К4 деңгейіне әсер етуі мүмкін факторлар: а) ұзақ мерзімді келешекте үлкен табыс алуға бағытталған алыпсатарлық инвестициялар, аралық кезеңде аз кірісті қамтамасыз етеді; б) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының еншілес ұйымдарына немесе акционердің кәсіпорындарына салған ірі инвестициялар; в) кеңсе үй-жайларын қамтамасыз етуге ірі инвестициялар; г) салық салынбайтын облигацияларға ірі инвестициялар; д) жоғары инвестициялық шығындар.
Егер K4 соңғы екі жыл ішінде стандартты диапазоннан асып кетсе, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жағдайды жақсарту және келешекте нашарлауына жол бермеу үшін шаралар қабылдауы керек.


К5 "Танылмайтын активтердің танылатын активтерге қатынасы"



К5<10%

өтімділік, кредиттік

К5 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы сатып алған танылмаған активтердің немесе қауіпті активтердің дәрежесін, активтер құрылымының тиімділігін бағалайды.
Талдау кезінде танылмаған активтердің сипатын және активтерді осы санатқа енгізу себептерін анықтау, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қаржылық жағдайына танылмаған активтердің әсерін анықтау үшін капиталмен танылмаған активтер сомасын салыстыру ұсынылады.
Талдау кезінде
К8 қайта сақтандыруға берілген сыйлықақылардың сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сыйлықақыларға қатынасы ескеру ұсынылады.


К6 "Дюрацияның салыстырмалы өзгеруі"



К6>0%

кредиттік, өтімділік,
операциялық

K6 инвестиция мен міндеттеме арасындағы алшақтықты бағалауды ұсынады.
К6>0% инвестицияларды қайтару мен міндеттемелерді орындау мерзімдері арасындағы алшақтықтың азаюын жиынтық портфель бойынша, сондай-ақ өткен жылмен салыстырғанда 10 жылдан астам мерзімдері бар инвестициялар мен міндеттемелер бойынша көрсетеді.
К6≤0% инвестицияларды қайтару және міндеттемелерді орындау арасындағы айырмашылықтың өсуін / өзгермеуін жиынтық портфель бойынша, сондай-ақ өткен жылмен салыстырғанда 10 жылдан астам өтеу мерзімі бар инвестициялар мен міндеттемелерді орындау бойынша көрсетеді.
Талдау кезінде К10 сыныптары бойынша сақтандыру сыйлықақыларының құрылымының өзгеруін және K11 танылған активтері құрылымының өзгеруін зерттеу қажет.


К7 "Үлестес және (немесе) ерекше байланыстағы тұлғалардың капиталға инвестициялары"



К7<20%

кредиттік, өтімділік,
нарықтық

К7 үлестес және (немесе) байланысты тұлғалардың капиталына салымдарды бағалайды.
К7>20% болған кезде
сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының инвестициясы және оған үлестес және (немесе) байланысты тұлғалардан тиесілі сома егер үлестес және (немесе) байланысты тұлғаларға салымдар сомасы үлкен болғаны сияқты сақтанушылардың мүдделерін қорғауға сәйкес келетін-келмейтіндігін айқындау қажет, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымында жоғары өтімсіздік немесе төмен кірістілік болуы мүмкін.


К8 "Қайта сақтандыруға берілген сыйлықақылардың сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сыйлықақыларға қатынасы"



K8<50%

андеррайтинг, қайта сақтандыру

К8 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қайта сақтандыру қызметін бағалайды.
К8>50% болған кезде шығыс қайта сақтандырудың асып кетуі ықтимал,
статистикалық деректер, қайта сақтандырушыдан өтемақы және оның төлем қабілеттілігі негізінде ықтимал шығысты бағалау арқылы қайта сақтандырудың тиімділігін бағалау қажет.


К9 "Қол қойылған сыйлықақылардың өзгеруі"



-10%<K9<50%

андеррайтинг

К9 менеджменттегі операциялық қызметтің тұрақтылығын/тұрақсыздығын бағалайды.
К9>50% болған кезде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру сыйлықақысы көлемінің бірден ұлғаюы, сақтандыру өнімдері түрлерінің өзгеруі, сату жүйесінің өзгеруі, сақтандырушылардың сақтандыру нарығынан кетуі, экономикалық саладағы өзгерістер, заңнамалық өзгерістер, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының акционерінің немесе менеджментінің ауысуы және т.б. ықтимал
К9<-10% болған кезде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру сыйлықақысы көлемінің бірден азаюы, сақтандыру өнімдері түрлерінің өзгеруі, сату жүйесінің өзгеруі, сақтандыру нарығында жаңа сақтандырушылардың пайда болуы, экономикалық саладағы өзгерістер, заңнамалық өзгерістер, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының акционерінің немесе менеджментінің ауысуы және т.б. болуы ықтимал.
Талдау кезінде сақтандыру сыйлықақылары құрылымының К10 сыныптар бойынша өзгеруін және К12 сақтандыру сыйлықақыларына қатысты резервтеудің өзгеруін ескеру ұсынылады.
Бұдан басқа өзгеріске ықпал еткен негізгі салаларды қарастыру қажет, менеджмент бизнес-жоспарын қаржылық орнықтылықты қолдау үшін қажетті ахуалды басқару нұсқауы бойынша бағалау қажет.


К10
"Сақтандыру сыйлықақыларының сыныптар бойынша құрылымының өзгеруі"



К10<5%

андеррайтинг, стратегиялық

К10 экономикалық ортадағы өзгерістерге, жаңа өнімдердің әзірленуіне және т.б. байланысты сату құрылымы мен бағытының өзгеруін бағалайды.
К10>50% болған кезде
сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру сыйлықақысы көлемінің бірден ұлғаюы, сақтандыру өнімдері түрлерінің өзгеруі, сату жүйесінің өзгеруі, сақтандыру нарығынан сақтандырушылардың кетуі, экономикалық саладағы өзгерістер, заңнамалық өзгерістер, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының акционерінің немесе менеджментінің ауысуы және т.б. ықтимал, бұл сақтандыру сыйлықақыларының құрылымын сыныптар бойынша өзгертуге әкеледі.
К10<-10% болған кезде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру сыйлықақысы көлемінің бірден азаюы, сақтандыру өнімдері түрлерінің өзгеруі, сату жүйесінің өзгеруі, сақтандыру нарығында жаңа сақтандырушылардың пайда болуы, экономикалық саладағы өзгерістер, заңнамалық өзгерістер, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы акционерінің немесе менеджментінің ауысуы және т.б. ықтимал, бұл сақтандыру сыйлықақыларының құрылымын сыныптар бойынша өзгертуге әкеледі.
Талдау кезінде
К6 дюрацияның салыстырмалы өзгеруін, қол қойылған К9 сыйлықақылардың өзгеруін және К12 сақтандыру сыйлықақыларына қатысты резервтеудің өзгеруін ескеруді ұсынамыз.


К11 "Танылатын активтер құрылымының өзгеруі"



К11<5%

кредиттік, нарықтық, стратегиялық

К11 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының инвестициялау құрылымы мен бағытының өзгеруін бағалайды.
К11>5% сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының инвестициялық саясаты өзгерістеріне, экономикалық ортадағы өзгерістеріне және т.б. байланысты инвестициялау құрылымы мен бағытының өзгеруін көрсетуі мүмкін.
Талдау кезінде
К6 дюрациясының салыстырмалы өзгеруін ескеру ұсынылады.


К12 "Сақтандыру сыйлықақыларына қатысты резервтеудің өзгеруі"



-20%<K12<20%

сақтандыру резервтері

К12 өткен жылмен салыстырғанда сыйлықақыларға резерв өсуінің өзгерістерін бағалайды.
Ауытқулар экономикалық ортадағы, сату жүйесіндегі өзгерістерге, сақтандыру нарығынан кетуге немесе
сақтандыру нарығында жаңа сақтандырушылардың пайда болуына, заңнамалық өзгерістерге, акционердің/менеджменттің ауысуы нәтижесіне т.б. байланысты
сату құрылымы мен бағытының өзгеруін білдіруі мүмкін.
Талдау кезінде қол қойылған К9 сыйлықақысының өзгеруін, сақтандыру сыйлықақылары құрылымының К10 сыныптар бойынша өзгерістерін ескеру ұсынылады.


      Ескерту: әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме осы нысанға қосымшада келтірілген.

      Стандарттық ауқым шегінен тыс тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттері бойынша түсіндірме

      ____________________________________________________________________

      ____________________________________________________________________

      ____________________________________________________________________

      ____________________________________________________________________


Атауы ________________________________

Мекенжайы ________________________________


Телефоны __________________________________________________________


Электрондық пошта мекенжайы _______________________________________

      Бірінші басшы немесе оның талдауға қол қоюға уәкілетті тұлғасы

      ____________________________________________________ _______________

      тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)            қолы, телефон

      Тәуекелдерді басқару бөлімшесінің басшысы

      ____________________________________________________ _______________

      тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)            қолы, телефон

      Орындаушы

      ___________________________________________________ ________________

      тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)            қолы, телефоны

      20___ жылғы "____" ___________________

  "Өмірді сақтандыру" саласы
бойынша қызметті жүзеге
асыратын сақтандыру (қайта
сақтандыру) ұйымының
тәуекелдерді бағалау жүйесінің
коэффициенттерін талдау
нысанына қосымша

Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме "Өмірді сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін талдау (индекс – RASA_2LI, кезеңділігі – жыл сайын) 1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме (бұдан әрі - Түсіндірме) "Өмірді сақтандыру" саласында қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін талдау" әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды (бұдан әрі - Нысан) толтыру бойынша бірыңғай талаптарды айқындайды.

      2. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы Нысанды есепті кезеңнің соңындағы жағдай бойынша жыл сайын толтырады.

      3. Талдаудың 2 және 3-бағандарында алдыңғы есепті жыл және тиісінше есепті жыл коэффициенттерінің мәндері көрсетіледі (пайызбен, үтірден кейін екінші таңбаға дейін).

      4. Нысанға бірінші басшы немесе оның талдауға қол қоюға уәкілетті тұлғасы, тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің басшысы және орындаушы қол қояды.

2-тарау. Нысанды толтыру бойынша түсіндірме

      5. "Түзетілген капиталдың өзгеруі" К1 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:


– есепті күнге меншікті капитал;

– алдыңғы жылмен салыстырғанда жарғылық капиталдың өзгеруі;

– алдыңғы жылмен салыстырғанда қосымша төленген капиталдың өзгеруі;

– алдыңғы есепті күнге меншікті капитал.

      6. "Капиталдың өзгеруі" К2 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:

      Кt – есепті күнге меншікті капитал;

      Кt-1 – алдыңғы есепті күнге меншікті капитал.

      7. "Пайдалылық" К3 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:

      ТПt – есепті күнге салықтардан кейінгі жиынтық таза пайда (залал);

      Кt – есепті күнге кірістердің жалпы сомасы.

      8. "Инвестициялық кірістің жеткіліктілігі" К4 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:


– есепті күнге инвестициялық қызметтен түсетін нақты кіріс, теңгемен;

– есепті күнге сақтандыру өнімдері бойынша теңгемен салынған инвестициялық кіріс;

– есепті күнге өмірді сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары және аннуитет шарттары бойынша орын алмаған шығындар резерві;

– алдыңғы есепті күнге өмірді сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары және аннуитет шарттары бойынша орын алмаған шығындар;

– резервтік базис кірістілігінің мөлшерлемесі %-бен.

      9. "Танылмайтын активтердің танылатын активтерге қатынасы" К5 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:


– есепті күнге активтердің жалпы сомасы;

– есепті күнге олардың сапасы мен өтімділігі бойынша жіктелуін ескергендегі активтердің (бұдан әрі – СӨА) жалпы сомасы, баланс бойынша сома;

– есепті күнге мәлімделген, бірақ реттелмеген шығындар бойынша қайта сақтандыру активтері (құнсыздануға арналған резервтерді шегергенде).

      10. "Дюрацияның салыстырмалы өзгеруі" K6 коэффициенті екі есеп айырысу формуладан және рұқсат етілген мәндерден тұратын K61 және K62 екі бөліктен тұрады. K61 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының портфелі бойынша барлық мерзімге есептеледі, ал K62 10 жылдан астам мерзімге есептеледі. Бұл ретте K6 мәні ең төменгі К61 және К62 мәндерін қабылдайды және мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:


– есепті күнге инвестицияларды қайтару мерзімі;

– есепті күнге міндеттемелерді орындау мерзімі;

– алдыңғы есепті күнге инвестицияларды қайтару мерзімі;

– алдыңғы есепті күнге міндеттемелерді орындау мерзімі.

      Инвестицияны қайтару мерзімі өтеу күні бар әрбір инвестиция үшін жеке есептелген дюрациялар бойынша орташа өлшенген мәнді табу жолымен есептеледі.

      Міндеттемелерді орындау мерзімі әрбір сақтандыру шарты үшін жеке есептелген міндеттемелерді орындау мерзімдері бойынша орташа алынған мәнді табу жолымен есептеледі.

      10. "Үлестес және (немесе) ерекше байланыстағы тұлғалардың капиталға инвестициялары" К7 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:


– есепті күнге үлестес және (немесе) байланысты тұлғалар бойынша дебиторлық берешек;

– есепті күнге үлестес және (немесе) байланысты тұлғаларға инвестициялар;

– есепті күнге меншікті капитал.

      12. "Қайта сақтандыруға берілген сыйлықақылардың сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сыйлықақыларға қатынасы" К8 коэффициенті сақтандырудың әр сыныбы бойынша есептеледі. Бұл ретте, K8 мәні мынадай формула бойынша есептелетін , арасында ең жоғары мәнді қабылдайды:



      мұндағы:

      ҚССt – i – ші сақтандыру сыныбы бойынша есепті күнге қайта сақтандыруға берілген сақтандыру сыйлықақылары;

      ССt – есепті күнге i – ші сақтандыру сыныбы бойынша шығыстарды шегергенде, сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандыру сыйлықақылары.

      13. "Қол қойылған сыйлықақыларының өзгеруі" К9 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:

      ССt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстарды шегергенде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандыру сыйлықақылары;

      ССt-1 – алдыңғы есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстарды шегергенде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандыру сыйлықақылары.

      14. "Сақтандыру сыйлықақыларының сыныптар бойынша құрылымының өзгеруі" К10 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:


– есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстарды шегергенде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандырудың i- сыныбы бойынша сақтандыру сыйлықақылары;

– есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстарды шегергенде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандыру сыйлықақылары;

– алдыңғы есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстарды шегергенде, сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандырудың i- сыныбы бойынша сақтандыру сыйлықақылары;

– алдыңғы есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстарды шегергенде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандыру сыйлықақылары;

– сақтандыру сыныптарының саны.

      15. "Танылатын активтер құрылымының өзгеруі" К11 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:


– есепті күнгі жағдай бойынша i -ші танылатын активтің сомасы, баланс бойынша сома;

– есепті күнгі жағдай бойынша танылатын активтердің сомасы, баланс бойынша сома;

–алдыңғы есепті күнгі жағдай бойынша i -ші танылатын активтің сомасы, баланс бойынша сома;

– алдыңғы есепті күнгі жағдай бойынша танылатын активтердің сомасы, баланс бойынша сома.

      Танылатын активтер ретінде Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14794 болып тіркелген, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 26 желтоқсандағы № 304 қаулысымен белгіленген Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және сақтандыру тобының пруденциялық нормативтерінің және сақталуға міндетті өзге де нормалар мен лимиттердің нормативтік мәндері мен есептеу әдістемелерінің 39-тармағына сәйкес СӨА анықтамасына жатқызылатын баланстық құны бойынша активтер қабылданады.

      К11 коэффициентін есептеу үшін танылатын активтердің құрылымы:

      1) ақша;

      2) салымдар;

      3) Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздары;

      4) Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдары шығарған борыштық бағалы қағаздар;

      5) Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларының мемлекеттік емес бағалы қағаздары;

      6) шет мемлекеттердің бағалы қағаздары;

      7) шетелдік эмитенттердің мемлекеттік емес бағалы қағаздары;

      8) халықаралық қаржы ұйымдары шығарған мемлекеттік емес борыштық бағалы қағаздар;

      9) қор биржасының ресми тізіміне енгізілген инвестициялық қорлардың бағалы қағаздары;

      10) пайлар;

      11) Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларын исламдық қаржыландыру құралдары;

      12) өзге де активтер.

      16. "Сақтандыру сыйлықақыларына қатысты резервтеудің өзгеруі" К12 коэффициенті мына формула бойынша есептеледі:



      мұндағы:

      ССt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстарды шегергенде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандыру сыйлықақылары;

      ССt-1 – алдыңғы есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстарды шегергенде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандыру сыйлықақылары;

      СРt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру резервтерінің сомасы;

      СРt-1 – алдыңғы есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру резервтерінің сомасы;

      СРt-2 – екінші алдыңғы есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру резервтерінің сомасы.

      Осы коэффициентті есептеуді үш жылдан аз қызметін жүзеге асырған сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жүргізбейді.

  Сақтандыру (қайта сақтандыру)
ұйымдары, Қазақстан
Республикасы бейрезидент-сақтандыру(қайта
сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді
басқару және ішкі бақылау
жүйесін қалыптастыру
қағидаларына 4-қосымша
  Нысан

      Ескерту. 4-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 23.01.2023 № 1 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысан

      Қайда ұсынылады: қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға

      Әкімшілік деректер нысаны http://finreg.kz интернет-ресурсына орналастырылды

      "өмірді сақтандыру" саласында Қызметін жүзеге асыратын сақтандыру ұйымдарына арналған гэп-таладау

      Әкімшілік деректер нысанының индексі: GAP-LI1

      Кезеңділігі: тоқсан сайын

      Есепті кезең: 20___ жылғы "___" _______________ жағдай бойынша

      Ақпаратты ұсынатын тұлғалар тобы: "өмірді сақтандыру" саласында қызметін жүзеге асыратын сақтандыру ұйымдары

      Ұсыну мерзімі: ай сайын, есепті тоқсаннан кейінгі айдың 15 (он бесінші) жұмыс күнінен кешіктірмей

      _________________________________________________________

      (сақтандыру ұйымының атауы)

      (мың теңге)


Өтегенге дейінгі мерзім

1 айға дейін

1 айдан
3 айға дейін

3-айдан 6 айға дейін

6 айдан 1 жылға дейін

1жылдан
3 жылға дейін

3- жылдан
5 жылға дейін

5-жылдан
10 жылға дейін

10 жылдан астам

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1

Активтер









1.1

Ақша - барлығы









1.2

Салымдар - барлығы, оның ішінде:









1.2.1

мынадай талаптардың біріне сәйкес келетін: күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "ВВ-"-тен төмен емес ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) ұлттық шкаласы бойынша "kzBB"-тен төмен емес рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар (негізгі борыштың және есептелген сыйақының сомаларын есептегенде); күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "А-"-тен төмен емес шетел валютасындағы ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезидент-бас банктері резидент-еншілес банктер болып табылатын Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктеріндегі салымдар (негізгі борыштың және есептелген сыйақының сомаларын есептегенде)









1.2.2

күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "В"-дан "В+"-ке дейінгі ұзақ мерзімді рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) ұлттық шкаласы бойынша "kzВ+"-тен "kzВВ-"-ке дейінгі рейтингтік бағасы бар Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктеріндегі салымдар (негізгі борыштың және есептелген сыйақының сомаларын есептегенде)









1.3

Күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі шығарған Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздары (оның ішінде шет мемлекеттердің заңнамасына сәйкес эмиссияланған)









1.4

күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдары шығарған, Қазақстан Республикасының аумағында қызметін жүзеге асыратын қор биржасының ресми тізіміне енгізілген борыштық бағалы қағаздар (негізгі борыш пен есептелген сыйақы сомаларын есептегенде)









1.5

қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын қор биржасының ресми тізіміне кіретін Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларының мемлекеттік емес бағалы қағаздары, оның ішінде::









1.5.1

күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Standard & Poor's (стандарт энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "ВВ-"-тен төмен емес ұзақмерзімді кредиттік рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's (стандарт энд Пурс) ұлттық шкаласы бойынша "kzBB"-тен төмен емес рейтингтік бағасы немесе басқа рейтинг агенттіктерінің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар эмитенттердің акциялары және осы акциялар базалық активі болып табылатын депозитарлық қолхаттар









1.5.2

күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, 1.4.1-жолда көрсетілген акцияларды қоспағанда, қазақстан қор биржасы индексінің өкілдік тізіміндегі эмитенттердің акциялары және осы акциялар базалық активі болып табылатын депозитарлық қолхаттар









1.5.3

күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Standard & Poor's (Стандарт энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "В"- тен "В+"-ке дейінгі ұзақмерзімді кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's (Стандарт энд Пурс) ұлттық шкаласы бойынша "kzB+"-тан "kzBВ-"-қа дейінгі рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар эмитенттердің акциялары және осы акциялар базалық активі болып табылатын депозитарлық қолхаттар









1.5.4

күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, 1.4.1, 1.4.2 және 1.4.3-жолдарда көрсетілген акцияларды қоспағанда, Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасына сәйкес шығарылған, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15175 болып тіркелген Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 27 наурыздағы № 54 қаулысымен бекітілген Эмитенттерге және олардың қор биржасында айналысқа жіберілетін (жіберілген) бағалы қағаздарына, сондай-ақ қор биржасы тізімінің жекелеген санаттарына қойылатын талаптарға (бұдан әрі - № 54 Талаптар) сәйкес айналысқа жіберілген акциялар және осы акциялар базалық активі болып табылатын депозитарлық қолхаттар









1.5.5

күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасына және Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) халықаралық шкаласы бойынша "ВВ-" төмен емес ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's (стандарт энд Пурс) ұлттық шкаласы бойынша "kzВВ" төмен емес рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар (эмитент) басқа мемлекеттердің заңнамасына сәйкес шығарылған борыштық бағалы қағаздар (негізгі борыш пен есептелген сыйақы сомаларын есептегенде)









1.5.6

күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасына және Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) халықаралық шкаласы бойынша "В"-дан "В+"-ке дейінгі ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) ұлттық шкаласы бойынша "kzB+"-тен "kzBВ-"-ке дейінгі рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар (эмитент) шет мемлекеттердің заңнамасына сәйкес шығарылған борыштық бағалы қағаздар (негізгі борыш пен есептелген сыйақы сомаларын есептегенде)









1.5.7

күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, 1.4.5 және 1.4.6-жолдарда көрсетілген борыштық бағалы қағаздарды қоспағанда, № 54 Талаптарға сәйкес қор биржасына айналысқа жіберілген борыштық бағалы қағаздар (негізгі борыш пен есептелген сыйақы сомаларын есептегенде)









1.6

Күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, "Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры" акционерлік қоғамының акциялары









1.7

Күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "В-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар шет мемлекеттердің орталық үкіметтері шығарған, мемлекеттік мәртебесі бар бағалы қағаздар









1.8

Шетелдік ұйымдар шығарған мемлекеттік емес бағалы қағаздар:









1.8.1

күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ-"-тен төмен емес халықаралық рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар эмитенттердің акциялары және осы акциялар базалық активі болып табылатын депозитарлық қолхаттар;









1.8.2

күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ-"-тен төмен емес халықаралық рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар борыштық бағалы қағаздар









1.9

Тізбесі Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14794 болып тіркелген, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 26 желтоқсандағы № 304 қаулысымен белгіленген Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және сақтандыру тобының пруденциялық нормативтерінің және сақталуға міндетті өзге де нормалар мен лимиттердің нормативтік мәндерінің және оларды есептеу әдістемесінің (бұдан әрі - Нормативтер) 39-тармағында айқындалған халықаралық қаржы ұйымдарының бағалы қағаздары









1.10

Лондон бағалы металдар қауымдастығы (London Bullіon Market Assocіatіon) (Ландон буллиан маркет ассосиэйшн) қабылдаған және осы қауымдастықтың құжаттарында "Лондон сапалы жеткізу" стандарты ("London Good Delіvery") ("Ландон гуд деливери") ретінде белгіленген халықаралық сапа стандарттарына сәйкес келетін тазартылған бағалы металдар және металл депозиттер, оның ішінде Қазақстан Республикасының "Standard & Poor's" агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "АА"-дан төмен емес рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезидент банктеріндегі металл депозиттер









1.11

Пайлар - барлығы, оның ішінде:









1.11.1

күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Нормативтердің 38-бабының 23) тармақшасының талаптарына сәйкес келетін пайлар









1.11.2

күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Нормативтердің 38-бабының 24) тармақшасының талаптарына сәйкес келетін пайлар









1.11.3

күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, ашық және аралық инвестициялық пай қорларының пайлары









1.12

Нормативтердің 38-бабының 25), 26) тармақшасының талаптарына сәйкес келетін исламдық қаржыландыру құралдары









1.13

Бағалы қағаздардың эмитенттеріне бағалы қағаздардың номиналдық құны бойынша қойылатын, бағалы қағаздар шығарылымының проспектісінде көзделген олардың айналыс мерзімінің (бағалы қағаздар шығарылымы проспектісінің талаптары бойынша мерзімі өтпеген) аяқталуына байланысты туындаған талаптар









2

Баланс бойынша активтер









3

Сақтандыру сыныптары бойынша міндеттемелер









3.1

Өмірді сақтандыру









3.2

Аннуитеттік сақтандыру









3.3

Жазатайым оқиғалардан сақтандыру









3.4

Ауырған жағдайдан сақтандыру









4

Гэп көрсеткіші (1-жол - 3-жол)









5

Гэп-тің активтердің пайызымен берілген көрсеткіші (4-жол/2-жол)









6

Кумулятивтік гэп









7

Активтердің пайызымен берілген кумулятивтік гэп (6-жол/2-жол)









      Ескертпе: әкімшілік деректер жинауға арналған нысанды толтыру бойынша

      түсіндірме осы нысанға қосымшада келтірілген.

      Атауы __________________________________________________________

      Мекенжайы_____________________________________________________

      Телефоны_______________________________________________________

      Электрондық почта мекенжайы Бірінші басшы немесе оның гэп-талдауға

      қол қоюға уәкілетті тұлғасы _____________________________________
тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса), қолы, телефоны

      Тәуекелдерді басқару бөлімшесінің басшысы тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса),

      қолы, телефоны Күні 20___ жылғы "_____" ___________________

  Сақтандыру
(қайта сақтандыру) ұйымдары,
Қазақстан Республикасының
бейрезидент-сақтандыру
(қайта сақтандыру)
ұйымдарының филиалдары үшін
тәуекелдерді басқару және ішкі
бақылау жүйесін қалыптастыру
қағидаларына
5-қосымша

      Ескерту. 5-қосымшаның оң жақ жоғарғы бұрышы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Андеррайтинг тәуекелін басқаруға қойылатын талаптар

      1. Директорлар кеңесі андеррайтинг тәуекелін тиімді басқару мақсатында:

      1) андеррайтинг жөніндегі саясатты бекітеді;

      2) сюрвейер (болған кезде) және андеррайтер (андеррайтинг бөлімшесі), актуарий, тәуекелдерді басқару бөлімшесінің қорытындысы негізінде, жекелеген сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасасу туралы немесе міндеттемелер сомасы (сақтандыру сомасы) не сақтандыру төлемінің мөлшері ұйымның сақтандыру резервтеріндегі қайта сақтандырушының үлесін шегере отырып активтер сомасының жиырма бес пайызынан асатын сақтандыру төлемін жүзеге асыру жөнінде шешім қабылдайды;

      3) сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасасу туралы шешімді сақтандыру делдалы, андеррайтер (андеррайтинг бөлімшесі), басқарма, андеррайтингтік кеңес, директорлар кеңесі қабылдайтын, сақтандыру сыныптары (түрлері) бойынша жеке сақтандыру (қайта сақтандыру) шарты бойынша жауапкершілік (сақтандыру сомалары) лимиттерін кемінде жылына бір рет белгілейді және қайта қарайды;

      4) әрбір сақтандыру түрі бойынша жеке сақтандыру ережелерін бекітеді.

      2. Андеррайтинг жөніндегі саясат мыналарды:

      1) андеррайтингке байланысты негізгі тәуекелдер туралы ақпаратты;

      2) сақтандыру қағидаларын әзірлеу және келісу рәсімдерін;

      3) сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын (сақтандыру полистерін) ресімдеу рәсімдерін;

      4) сақтандыру делдалының, андеррайтердің (андеррайтинг бөлімшесінің) және андеррайтингтік кеңестің құқықтарын, міндеттерін және жауапкершілігін;

      5) сақтандыруға өтініш нысандарын (сақтандыру түрлері бойынша) қоса алғанда, андеррайтингті өткізу үшін ақпаратты жинау, өңдеу, және талдау тәртібін;

      6) тәуекелдері бағалауға ықпал ететін факторларды:

      7) андеррайтердің (андеррайтинг бөлімшесінің) және андеррайтингтік кеңестің, сақтандыру тәуекелін қайта сақтандырушымен келісуді қоса алғанда, андеррайтингтік шешімді қабылдау процесін;

      8) сақтандыру делдалымен жасалған шарттардың (агенттік келісімдерге) талаптарына қойылатын талаптарды;

      9) қаржы көрсеткіштерін және статистикалық ақпаратты талдау негізінде қызметкер еңбек (қызметтік) міндеттерін атқарған кезде оны жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақыларына түзету коэффициенттерін белгілеу әдістемесін регламенттейді.

      10) директорлар кеңесінің ұйғаруы бойынша өзге мәселелерді регламенттейді.

      Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 22.12.2020 № 126 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      3. Андеррайтингтік кеңес мыналарды:

      1) директорлар кеңесі бекіткен лимиттер шегінде андеррайтингтік шешімдер қабылдауды;

      2) қабылданған тәуекелдердің барабар бағалануына бақылау жүргізуді;

      3) сақтандыруға қабылданатын объекті және тәуекелдер бойынша барабар сақтандыру тарифын қамтамасыз етуді;

      4) сақтандыруға қабылданатын тәуекелдер бойынша сақтандырып өтеудің шарттарын белгілеуді;

      5) алынған нетто-сыйлықақылар мен белгілі уақыт ішінде жасалған сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша жүзеге асырылған сақтандыру төлемдері арасындағы оң айырманың өсуін (сақтандыру жағдайлары басталуы өлшемшарттары ықтималдылығын ескере отырып) қамтамасыз етуді жүзеге асырады.

      Нетто-сыйлықақы – актуарий актуарлық әдістер негізінде бағалаған, ұйым ұйымның өзге де шығыстарын өтеуді есепке алмай сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру бойынша ғана міндеттер қабылдағаны үшін төлеуге жататын ақша сомасы;

      6) сақтандыру (қайта сақтандыру) шартына енгізілетін негізгі және қосымша шарттардың тізбесін анықтауды жүзеге асырады.

      4. Басқарма директорлар кеңесі белгілеген лимит шегінде жеке сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасасу бойынша андеррайтенгтік шешім қабылдайды.

      5. Андеррайтердің (андеррайтинг бөлімшесінің) негізгі функцияларына мыналар жатады:

      1) андеррайтинг бөлімшесі сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасасқанға дейін:

      сақтандыру жағдайының басталуы ықтималдығының ұлғаюына елеулі ықпал ететін тәуекелдерді туындататын факторларды сақтандыру жағдайларының түрлеріне және сақтандыру объектілеріне, сондай-ақ сақтандыру тарифтерін есептеген кезде оларды есепке алу мүмкіндігіне қарай анықтауды және есепке алуды;

      қабылданатын тәуекелдерді және олардың ықтимал салдарын жеке бағалауды және талдауды;

      қауіптілік дәрежесі бойынша тәуекелдерді саралауды;

      сақтандырылған объектінің, тәуекелдердің дамуына ықпал ететін және кедергі жасайтын факторлардың жай-күйін және тәуекелдерді төмендету бойынша іс-шаралардың орындалуын бағалаудың жүзеге асырылуын бақылауды;

      актуариймен бірлесіп бекітілген андеррайтинг жөніндегі саясат және ұйымның ішкі құжаттары негізінде сақтандыру сомаларын белгілеуді, тарифтерді, франшизаларды және басқа есептік көрсеткіштерді есептеуді жүзеге асырады;

      2) андеррайтер (андеррайтинг бөлімшесі) сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасасқаннан кейін:

      жеке сақтандыру түрлерін қоспағанда, сақтандыру объектісінің жағдайына мониторингті және тәуекелдерді төмендету бойынша іс-шаралар жоспарының (бар болған кезде) орындалуын бақылауды жүзеге асыра отырып, сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын қамтамасыз етуге қатысады;

      сақтандыруға қабылданған тәуекелдердің өлшемдері өзгерген жағдайда сақтандыру тарифін қайта есептейді және сақтандыру (қайта сақтандыру) шартына өзгерістер енгізу қажеттілігіне қатысты ұсынымдарды әзірлеп, басқармаға немесе функциясына сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын жасау кіретін құрылымдық бөлімшеге ұсынады;

      сақтанушы міндеттемелерді бұзған жағдайда сақтандыру шартын бұзу немесе сақтандыру төлемінің мөлшерін азайту қажеттілігі туралы қорытындыны әзірлейді;

      3) андеррайтингтік кеңеске ұсынымдар дайындайды;

      4) директорлар кеңесі бекіткен лимиттер шегінде андеррайтингтік шешімдерді қабылдайды;

      5) актуариймен келісім бойынша сақтандыру жағдайының басталуы ықтималдығына елеулі әсер ететін факторлардың болуын (жоқтығын), сондай-ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) шартында сол немесе өзге талаптың болуын (жоқтығын) ескеретін түзету коэффициенттерінің сандық мәндерін белгілейді;

      6) андеррайтинг мәселелері бойынша қызметкерлермен, сақтандыру делдалдарымен тұрақты негізде іс-әрекет жасауды;

      7) андеррайтингтік кеңеске сақтандыру (қайта сақтандыру) шартының талаптарына қажетті өзгерістер енгізуге қатысты ұсынымдарды әзірлеуді және ұсынуды жүзеге асырады.

      6. Директорлар кеңесі белгілеген андеррайтерге арналған лимиттен (андеррайтинг бөлімшесі) жоғары жеке сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасау туралы андеррайтингтік шешімді қабылдау андеррайтер (андеррайтинг бөлімшесі) берген ұсынымның және тәуекелдерді басқару бөлімінің қорытындысы негізінде жүзеге асырылады.

      Сақтандыру ұйымы ішкі құжатта андеррайтингтік кеңестің лимитіне дейінгі сомалар үшін ең төменгі және ең жоғары шектерді белгілейді, андеррайтермен (андеррайтинг бөлімшесі) міндетті келісімді көздейді.

      Андеррайтингтік шешімді қабылдау кезінде мынадай талаптар:

      1) сақтандыру портфелінің жай-күйі;

      2) сақтандыру объектісі жатқызылатын сақтандыру түрі бойынша шығындылық коэффициенттері;

      3) сақтандырылушыға және сақтандыру объектісіне байланысты тәуекелдер;

      4) актуарий және Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы заңнамасында белгіленген өзінің ұстап қалу лимиттерін сақтау;

      5) андеррайтингтік шешімді қабылдауға әсер ететін өзге факторлар ескеріледі.

      Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 23.01.2023 № 1 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      7. Андеррайтингтік шешімде мыналар қамтылады:

      1) қабылдау күні және оның нөмірі;

      2) негізінде андеррайтингтік шешім қабылданған ұсынымның берілген күні және нөмірі;

      3) сақтандыру (қайта сақтандыру) шартының түрі мен талаптары;

      4) сақтанушы туралы ақпарат;

      5) сақтандыру (қайта сақтандыру) шартының қолданылу мерзімі;

      6) сақтандыру сыныбына (сыныптарына) тиістілігі;

      7) көмегі арқылы сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасасу көзделетін сақтандыру агенті немесе сақтандыру брокері туралы ақпарат;

      8) андеррайтингтік шешімді қабылдаған тұлғалардың қолы, олардың лауазымдары көрсетілуге тиіс.

      8. Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын жасасқан кезде сақтандырылатын тәуекелдерді бағалау қағидаттары:

      1) зиянның кездейсоқтығы (шығыстардың (шығындардың) пайда болу уақытының және шамасының белгісіздігі, шығыстардың пайда болуының мүдделі тұлғалардың іс-әрекеттеріне байланысты болмауы);

      2) ықтимал шығынды бағалау (күтілетін шығыс (зиян) сомасы есептеледі, оның негізінде сақтандыру жарналарының мөлшері есептеледі);

      3) шығыстарды (шығындарды) анықтаудың нақтылығы (айқындығы) (шартта ықтимал тәуекелдер, сақтандыру объектілері, сақтандыру оқиғасы туындаған жағдайда күтілетін сақтандыру төлемі сомасының мөлшері нақты айтылады);

      4) сақтандыру тәуекелдерін бөлудің бір-бірінен тәуелді болмауы ескеріледі.

      9. Ұйым мыналарды қамтитын сақтандыру ісін қалыптастырады:

      1) сақтанушының (сақтандырылушының) сақтандыруға қол қойған, оның ішінде сақтанушының сақтандыру талаптарымен танысқаны және оның сақтандыру қағидаларының көшірмесін алғаны (егер сақтандыру (қайта сақтандыру) шарты қосылу шарты (сақтандыру полисі) нысанында жасалған болса) туралы мәліметтері сақтандыруға берілген өтініш.

      Сақтанушының (сақтандырылушының) қолының болуы жөніндегі талап электрондық нысанда жасалған шарттарға қолданылмайды;

      2) көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін, тасымалдаушының жолаушылар алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру сыныптары бойынша жасалған шарттарды қоспағанда, сақтандыру (қайта сақтандыру) шарты бойынша андеррайтингтік шешім (немесе оның көшірмесі);

      3) сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) және сюрвейердің андеррайтингтік шешімді қабылдау үшін ұсынған құжаттардың көшірмелері;

      4) сақтандыру (қайта сақтандыру) шарты және (немесе) сақтандыру полисі және енгізілген өзгерістер;

      5) жылжымалы және (немесе) жылжымайтын мүлікті сақтандыру (қайта сақтандыру) объектісінің жай-күйін мониторингтеу нәтижелері туралы жазбалар.

      Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 23.01.2023 № 1 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      10. Электрондық нысанда жасалған сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша сақтандыру ісі электрондық нысанда қалыптастырылады.

      Сақтандыру ісі қағаз жеткізгіште және (немесе) электрондық нысанда сақталады.

      Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 23.01.2023 № 1 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

  Сақтандыру
(қайта сақтандыру) ұйымдары,
Қазақстан Республикасының
бейрезидент-сақтандыру
(қайта сақтандыру)
ұйымдарының филиалдары үшін
тәуекелдерді басқару және ішкі
бақылау жүйесін қалыптастыру
қағидаларына
6-қосымша

      Ескерту. 6-қосымшаның оң жақ жоғарғы бұрышы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Қайта сақтандыру тәуекелін басқаруға қойылатын талаптар

      1. Директорлар кеңесі қайта сақтандыру тәуекелін тиімді басқару мақсатында:

      1) қайта сақтандыру саясатын;

      2) шешімдер қабылдауды басқарма, андеррайтингтік кеңес немесе директорлар кеңесі жүзеге асыратын кіріс қайта сақтандыру (осыған сәйкес ұйым қайта сақтанушының сақтандыру тәуекелдерінің бір бөлігін қабылдайтын қайта сақтандыру шарты) және шығыс қайта сақтандыру (осыған сәйкес ұйым сақтандыру тәуекелдерінің бір бөлігін қайта сақтандыруға беретін қайта сақтандыру шарты) шарттарының лимиттерін (түрлерін) бекітеді.

      2. Қайта сақтандыру саясаты:

      1) қайта сақтандыруға байланысты негізгі тәуекелдер туралы ақпаратты;

      2) қайта сақтандыру шарттарын жасау кезінде Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы заңнамасының сақталуын бақылауды қамтамасыз ету тәртібін;

      3) қайта сақтандыру бойынша контрәріптесті таңдау өлшемшарттарын;

      4) қайта сақтандыру жөніндегі контрәріптестердің іскерлік қатынастар белгілегенге дейінгі (шарт жасасқанға дейінгі) қызметін бағалауды;

      5) қайта сақтандыру жөніндегі контрәріптестермен (қайта сақтандырушылармен) бұдан былайғы іс-әрекет барысында қаржылық жағдайына, оның ішінде олардың рейтингтік көрсеткіштеріне тұрақты мониторинг жүргізу тәртібін;

      6) сақтандыру тәуекелдерінің орнын толтыру үшін пайдаланылатын қайта сақтандыру түрлерін сипаттауды;

      7) қайта сақтандыру арқылы автоматты түрде жабылатын (облигаторлық қайта сақтандыру) немесе қайта сақтандыруға толық немесе ішінара берілетін (белгілі бір үлеспен) (факультативті қайта сақтандыру) тәуекелдер бойынша сақтандыру сомалары (мөлшері) және түрлері бойынша лимиттерді;

      8) бір қайта сақтандырушыдағы қайта сақтандырумен орнын толықтырудың ең жоғары сомасын;

      9) актуарий есептеген сақтандыру портфелі, сыныбы, түрі және сақтандыру (қайта сақтандыру) шарты бойынша өзінің ұстап қалу лимиттерін қамтиды. Өзінің ұстап қалу лимиттері сақтандыру тәуекеліне және (немесе) сақтандыру жағдайына белгіленуі мүмкін.

      10) директорлар кеңесінің ұйғаруы бойынша өзге де мәселелерді қамтиды.

      3. Басқарма жыл сайын қайта сақтандыру саясатының ағымдағы нарықтық жағдайға сәйкес келуін бағалайды және қажет болған жағдайда, оны қайта қарайды. Қайта сақтандыру саясаты андеррайтинг жөніндегі саясат не қайта сақтандырушының мәртебесі өзгерген жағдайда түзетіледі.

      4. Ішкі аудит қызметі төмендегілерді:

      1) қайта сақтандыру шарттарын;

      2) тиісті қайта сақтандырушыны сақтандыру жағдайының басталғаны туралы хабардар ету жүйесін;

      3) сақтандыру жағдайы басталған кезде қайта сақтандырушыдан төлем алуды аудиторлық тексеруді жүзеге асырады.

      5. Қайта сақтандыру бөлімшесі қайта сақтандыру саясатын іске асыруға байланысты барлық қабылданатын шешімдерді құжат түрінде ресімдейді.

      6. Қайта сақтандыру бөлімшесі ай сайын тәуекелдерді басқару бөлімшесіне директорлар кеңесіне тоқсан сайынғы негізде бұдан әрі беру үшін:

      1) қайта сақтандыру бойынша тәуекел туындататын факторларды (оның ішінде аймақтық, нарықтық, саяси, экономикалық жағдайлар);

      2) қайта сақтандыру жөніндегі әрбір контрәріптестің (қайта сақтандырушының) кредиттік рейтингіне, сондай-ақ кредиттік рейтинг өзгеруінің уәкілетті орган белгілеген пруденциялық нормативтердің және сақталуы міндетті нормалары мен лимиттердің есептелуіне ықпалына мониторинг жүргізуді бағалау, өлшеу және талдау нәтижелері туралы есеп береді.

      7. Қайта сақтандыру бөлімшесі мынадай:

      1) қайта сақтандырушының атауы;

      2) қайта сақтандырушының қаржылық орнықтылығының рейтингісі;

      3) қайта сақтандыруға берілген жауапкершілік үлесі;

      4) қайта сақтандырушы андеррайтерінің, сақтандыру брокерінің (қайта сақтандыру шартын жасауға жауапты тұлғаның) байланыс деректері;

      5) тәуекелді қайта сақтандыруға қабылдаған (тәуекелді қайта сақтандыруға қабылдау бойынша шешім қабылдаған) жауапты тұлға туралы ақпарат бар қайта сақтандырушылардың тізілімін жүргізеді.

      8. Қайта сақтандыру бөлімшесі жыл сайын қайта сақтандыру шарты жасалған не жасалуы жоспарланып отырған әрбір қайта сақтандырушының қаржылық орнықтылығын талдауды (резидент - қайта сақтандырушылар үшін активтерді, сақтандыру резервтерін, міндеттемелерді өтеу үшін меншікті капитал жеткіліктілігін, шығыстар мен кірістерді, ақша қаражатының қозғалысын талдауды қоса алғанда, бейрезидент қайта сақтандырушылар үшін қаржылық орнықтылықты талдау қолжетімді ақпарат негізінде жүзеге асырылады) соңғы аяқталған 3 (үш) қаржы жылының қаржылық есептілігі (резидент - қайта сақтандырушылар үшін) негізінде жүзеге асырады.

      9. Қайта сақтандыру бөлімшесі:

      қайта сақтандырушының заңды тұлға ретінде тіркелуін;

      тиісті мемлекеттің заңнамасы бойынша лицензия не қайта сақтандыру қызметін жүзеге асыруға рұқсат талап етілмейтін жағдайларды қоспағанда, қайта сақтандыру қызметін жүзге асыруға тиісті мемлекеттің тиісті уәкілетті органының лицензиясының не рұқсатының болуын;

      андеррайтердің (андеррайтинг бөлімшесінің) не қайта сақтандырушының өзге қызметкерінің қайта сақтандырушының атынан қайта сақтандыру шартын жасасуға өкілеттіктерін растайтын құжаттардың көшірмелерін жинауды және сақтауды жүзеге асырады.

      10. Сақтандыру брокерінің қызметін пайдаланған жағдайда Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы заңнамасының талаптарына сәйкес қайта сақтандыру ковернотасының сақталуын және ресімделуіне бақылауды жүзеге асырады.

      11. Қайта сақтандыру бөлімшесі қайта сақтандыру саясатын түзету мақсатында тоқсанына бір реттен кем емес талдауды жүргізеді және активтерді және пассивтерді басқару кеңесіне және тәуекелдерді басқару бөлімшесіне:

      қайта сақтандыру шарттары жасалған қайта сақтандырушылардың қаржылық жағдайының талдауын;

      қайта сақтандырушыдан соңғы 5 (бес) жылда алынған төлемдерді талдауды және сақтандыру тәуекелдерін қайта сақтандырудың мақсатқа сәйкестігін бағалауды;

      актуарий белгілеген өзінің ұстап қалу лимиттерінің барабарлығын талдауды ұсынады.

  Сақтандыру
(қайта сақтандыру) ұйымдары,
Қазақстан Республикасының
бейрезидент-сақтандыру
(қайта сақтандыру)
ұйымдарының филиалдары үшін
тәуекелдерді басқару және ішкі
бақылау жүйесін қалыптастыру
қағидаларына
7-қосымша

      Ескерту. 7-қосымшаның оң жақ жоғарғы бұрышы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Сақтандыру төлемдері тәуекелін басқаруға қойылатын талаптар

      1. Директорлар кеңесі сақтандыру төлемдері тәуекелдерін басқару шеңберінде олар бойынша шешім қабылдау директорлар кеңесінің, активтерді және пассивтерді басқару кеңесінің, басқарманың, төлемдер бөлімшесінің, сондай-ақ ұйымдар филиалдарының құзыретіне жататын сақтандыру төлемдерінің лимиттерін бекітеді.

      2. Сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру процесін қамтамасыз ету мақсатында ұйым сақтандыру жағдайы басталғаны туралы хабарлама алған сәттен бастап дереу сақтанушыға (сақтандырылушыға, пайда алушыға):

      1) нұсқаулықтармен және сақтандыру шартының және ұйымның талаптарын қалай орындау туралы басқа ақпаратпен бірге, сақтандыру түрі бойынша сақтандыру жағдайы басталғаны туралы өтініштің тиісті нысанын;

      2) құжаттарды дайындау үшін қажетті ақпаратты және сақтандыру төлемін жүзеге асыру үшін құжаттар тізімін ұсынады.

      3. Басқарма сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) сақтандыру төлемдері жөніндегі бөлімшеге және (немесе) сақтандыру делдалына кедергісіз қолжетімділігін қамтамасыз етеді. Егер сақтандыру делдалының сақтанушыдан (сақтандырылушыдан, пайда алушыдан) құжаттарды алу мүмкіндігі болса, онымен жасалған тапсырма шартында ұйымға құжаттарды жіберу мерзімдері белгіленеді.

      4. Ұйым сақтандыру төлемін жүзеге асыруға құжаттарды алғаннан кейін өтініш берушіге қабылданған құжаттардың тізбесі көрсетілген анықтама береді.

      5. Егер сақтандыру төлемін жүзеге асыру туралы шешім белгіленген мерзімде қабылданбайтын болса, ұйым сақтанушыны (сақтандырылушыны, пайда алушыны) сақтандыру төлемін жүзеге асырудың мерзімін созу себебін қажеттілігінің себебін түсіндіре отырып хабардар етеді, бұл ретте басқарма сақтандыру төлемін сақтандыру шартында және (немесе) Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы заңнамасында, Қазақстан Республикасының міндетті сақтандыру түрлерін реттеу саласындағы заңнамалық актілерінде белгіленген мерзімде жүзеге асыруды қамтамасыз етеді.

      Егер оқиға сақтандыру жағдайы деп танылмаса, ұйым сақтанушыға (сақтандырылушыға, пайда алушыға) сақтандыру шартында және (немесе) Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы заңнамасында көзделген негіздемелер бойынша сақтандыру төлемін жүргізуден дәлелді жазбаша бас тарту жібереді.

      6. Сақтандыру жағдайының басталғандығы туралы хабарлама тіркелгеннен кейін сақтандыру төлемдері жөніндегі бөлімше сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) сақтандыру төлемін жүзеге асыруға арналған сақтандыру ісін электрондық не қағаз түрінде қалыптастырады, оған мынадай мәліметтер мен құжаттар кіреді:

      1) істің ашылған күні;

      2) ұйымда тіркелген сақтандыру төлемін жүзеге асыруға берілген өтініш;

      3) сақтандыру шарты (полисі);

      4) мүдделі бөлімшелер қарайтын мерзімдерді қоса алғанда, өтінішті қарау процесі туралы қысқаша есеп;

      5) сақтандыру жағдайы (сақтандыру жағдайы ретінде қарастырылатын оқиға) болған күн;

      6) сақтандыру жағдайы (сақтандыру жағдайы ретінде қарастырылатын оқиға) туралы хабар берілген күн;

      7) шығынның сипаттамасы;

      8) өтініш берушілер туралы ақпарат;

      9) егер сақтандыру шартына сәйкес талап етілсе, бағалау жасалған күні;

      10) егер сақтандыру шартына сәйкес талап етілсе, бағалаушы, аджастер, тәуелсіз сарапшы есебінің көшірмесі;

      11) егер сақтандыру шартына сәйкес талап етілсе, бағалаушының, аджастердің, тәуелсіз сарапшының қысқаша деректері;

      12) шығынның бағаланған құны;

      13) сақтандыру төлемінің күні мен сомасы;

      14) сақтандыру төлемін жүзеге асырудан бас тарту күні;

      15) сақтандыру ісінің аяқталған күні;

      16) сақтандыру төлемін жүзеге асыру туралы шешім.

      Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 22.12.2020 № 126 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      7. Сақтандыру төлемдері жөніндегі бөлімше сақтандыру жағдайларын сыныптар, сақтандыру түрлері, сақтанушылар (сақтандырылушылар, пайда алушылар) бойынша талдау жүргізеді және оны тәуекелдерді басқару бөлімшесіне ұйымның тәуекелдер картасын анықтау үшін тоқсан сайын ұсынады.

      8. Белгілі бір жасқа дейін өмір сүруіне байланысты сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру туралы шешімдерді қоспағанда, сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру туралы шешімді белгіленген лимиттерге сәйкес тәуекелдерді басқару бөлімшесімен және комплаенс-бақылаушымен келісілген соң активтерді және пассивтерді басқару кеңесі және басқарма қабылдайды.

      9. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі жыл сайын:

      1) табиғи және техногендік апаттардың басталу сценарийлері кіретін модельдерді пайдалануды көздейтін апаттық тәуекелдерді өлшейді және болжайды;

      2) сақтандыру портфелін апаттық оқиғаларға қарсы тұру қабілеттілігіне қатысты бағалайды.

      10. Апаттық тәуекелдер туралы есеп директорлар кеңесінің және басқарманың қарауына беріледі.

  Сақтандыру
(қайта сақтандыру) ұйымдары,
Қазақстан Республикасының
бейрезидент-сақтандыру
(қайта сақтандыру)
ұйымдарының филиалдары үшін
тәуекелдерді басқару және ішкі
бақылау жүйесін қалыптастыру
қағидаларына
8-қосымша

      Ескерту. 8-қосымшаның оң жақ жоғарғы бұрышы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Сақтандыру резервтерінің жеткіліксіздігі тәуекелін басқаруға қойылатын талаптар

      1. Директорлар кеңесі сақтандыру резервтерінің жеткіліксіздігін тиімді басқару мақсатында:

      1) сақтандыру резервтерін қалыптастыру саясатын;

      2) сақтандыру резервтерін есептеу үшін қажетті статистикалық ақпаратты жинау, өңдеу және талдау бойынша ішкі рәсімдерді бекітеді.

      Ескерту. 1-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 22.12.2020 № 126 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      2. Басқарма сақтандыру резервтерінің жеткіліксіздігін тиімді басқару мақсатында:

      1) сақтандыру резервтерін қалыптастыру саясатын әзірлеу және тиімді іске асыруды қамтамасыз етуді;

      2) барабар сақтандыру резервтерін қалыптастыру үшін қажетті статистикалық ақпаратты жинау, өңдеу және талдау бойынша ішкі рәсімдерді әзірлеу және тиімді іске асыруды қамтамасыз етуді;

      3) сақтандыру резервтерінің уақтылы қалыптастырылуын бақылауды;

      4) ұйымның штатында біліктілігі жеткілікті деңгейдегі актуарийдің болуын қамтамасыз етуді;

      5) зияндарды есепке алу журналын жүргізу тәртібін және мазмұнын анықтауды жүзеге асырады.

      Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 22.12.2020 № 126 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      3. Сақтандыру резервтерін қалыптастыру саясаты:

      1) шығындар резервін есептеу әдістемесін (мәлімделген, бірақ реттелмеген зияндар және болған, бірақ мәлімделмеген зияндар);

      2) еңбек сіңірілмеген сыйлықақылар резервін (жалпы сақтандыру бойынша) және болмаған зияндар резервін (өмірді сақтандыру бойынша) есептеу әдістемесін;

      3) қалыптастырылған сақтандыру резервтерінің барабарлығына тестілеу өткізуді;

      4) сақтандыру резервтерін есептеу кезеңділігі мен мерзімдерін;

      5) сақтандыру резервтерін есептеуге жауапты құрылымдық бөлімшені және (немесе) тұлғаны көрсетуді қамтиды.

      4. Ішкі аудит қызметі мынадай іс-шараларды қамтитын сақтандыру резервтерін қалыптастыруды ішкі бақылау және ішкі аудитін жүргізу қағидаларын әзірлейді және директорлар кеңесіне бекітуге ұсынады:

      1) сақтандыру резервтерін қалыптастыру кезінде қолдаланылатын статистикалық ақпараттың шынайлығын тексеру;

      2) мәлімделген, бірақ реттелмеген зияндар резервін барабар қалыптастыруды қамтамасыз ету үшін зияндарды есепке алу журналын тексеру;

      3) сақтандыру төлемі жүзеге асырылмаған не толық көлемде жүзеге асырылмаған сақтандыру жағдайларының мониторингі;

      4) сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары тізілімін онда барлық жасалған сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарының болуына жүйелі тексеру;

      5) сақтандыру агенттерінің жасалған сақтандыру шарттары туралы уақтылы хабардар етуді бақылау.

      Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 22.12.2020 № 126 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      5. Актуарий:

      1) сақтандыру резервтерін уақтылы және барабар есептеуді;

      2) сақтандыру резервтерін есептегенде шынайы және объективті статистикалық ақпаратты қолдануын;"

      3) сақтандыру резервтерін есептеу кезінде қаржылық және өзге де көрсеткіштердің барабар және экономикалық тұрғыдан негізделген болжамын;

      4) шынайы өлім-жітім кестесін пайдалануды;

      5) сақтанушыларды тарту үшін төмендетілген сақтандыру тарифтері бойынша жасалған сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша сақтандыру резервтерінің барабар есебін;

      6) сақтандыру түрлері бойынша сақтандыру резервтерінің барабарлығына тест жүргізуді;

      7) сақтандыру резервтерін есептеу бойынша біліктілік пен дағдыларды арттыруды жүзеге асырады.

      Ескерту. 5-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 22.12.2020 № 126 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      6. Актуарий тәуекелдерді басқару бөлімшесіне ай сайын есептеу кезінде қолданылған әдістемелер мен көрсеткіштердің сипаттамасын, ұйымның тәуекелдер картасын қалыптастыру үшін сақтандыру резервтерінің жеткіліктілігі туралы актуарийдің кәсіби пікірінен тұратын сақтандыру резервтері туралы есеп ұсынады.

  Сақтандыру
(қайта сақтандыру) ұйымдары,
Қазақстан Республикасының
бейрезидент-сақтандыру
(қайта сақтандыру)
ұйымдарының филиалдары үшін
тәуекелдерді басқару және ішкі
бақылау жүйесін қалыптастыру
қағидаларына
9-қосымша

      Ескерту. 9-қосымшаның оң жақ жоғарғы бұрышы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Инвестициялық тәуекелдерді басқаруға қойылатын талаптар

      1. Директорлар кеңесі инвестициялық тәуекелдерді тиімді басқару мақсатында:

      1) инвестициялық саясатты бекітеді;

      2) сақтандыру резервтерін өтейтін активтерді дербес орналастыру не активтерді ішінара не толығымен инвестициялық портфельді басқару қызметін жүзеге асыратын ұйымның (бұдан әрі - инвестициялық портфельді басқарушы) басқаруына беру туралы шешім қабылдайды;

      3) инвестициялық пай қорының қағидаларын, сақтанушының инвестицияларға қатысу талабы көзделетін сақтандыру шарттары бойынша инвестициялау мақсаттары үшін сақтанушылардан алынған сақтандыру сыйлықақыларының (сақтандыру жарналарының) бір бөлігі және оларды инвестициялаудан алынған кірістер (зиян) есебінен құрылған (қалыптастырылған) инвестициялық портфельдің инвестициялық декларациясын және активтердің ағымдағы құнын айқындау әдістемесін бекітеді;

      4) инвестициялық пай қорының қағидаларын, ұйыммен келісім бойынша сақтанушының инвестицияларға қатысу талабы көзделетін сақтандыру шарттары бойынша инвестициялау мақсаттары үшін сақтанушылардан алынған сақтандыру сыйлықақыларының (сақтандыру жарналарының) бір бөлігі және оларды инвестициялаудан алынған кірістер (зиян) есебінен құрылған (қалыптастырылған) инвестициялық портфельдің инвестициялық декларациясын және активтердің ағымдағы құнын айқындау әдістемесін келіседі;

      5) ұйым бағалы қағаздар нарығында инвестициялық портфельді басқару бойынша қызметті жүзеге асыруға лицензия алған жағдайда 10 (он) жұмыс күні ішінде инвестициялық комитет құрады.

      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 25.05.2020 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      2. Басқарма инвестициялық тәуекелдерді тиімді басқару мақсатында:

      1) қаржы құралдарымен жасалатын операциялар бойынша, оның ішінде қаржы құралдары нарығында бағалардың күрт құбылуына байланысты ("stop-loss" лимиттері) шектен тыс шығыстарға жол бермеу бойынша шұғыл рәсімдерді, сондай-ақ оларға қол жеткізгеннен кейін қаржы құралының нарықтық құнының төмендеу ықтималдығы артатын ("take-profit" лимиттері) қаржы құралдары бойынша бағалар мен кірістіліктердің өлшемдік деңгейлерін анықтайды. "Stop-loss" және "take-profit" лимиттері белсенді нарығы бар қаржы құралдары үшін, сондай-ақ тізбесін активтерді және пассивтерді басқару кеңесі белгілейтін өзге қаржы құралдары үшін белгіленеді;

      2) қаржы құралдары нарығының ауқымы мен серпініне және қаржы құралының өтімділігіне сәйкес лимиттерді және зияндардың барынша рұқсат етілген мөлшерін қайта қарауға бастама жасайды;

      3) инвестициялық портфельдің кредиттік, пайыздық және валюталық тәуекеліне ұшырағыштығы туралы қорытынды дайындайды және оны активтерді және пассивтерді басқару кеңесіне ұсынады.

      3. Активтер инвестициялық портфельді басқарушының басқаруына берілетін жағдайда, басқарма инвестициялық портфельді басқарушымен жасалған шартта:

      1) инвестициялық портфельді басқарушының ұйымның инвестициялық саясатын мүлтіксіз орындауы;

      2) тәуекелдерді мониторингтеу, оның ішінде стресс-тестілеу жүргізу үшін тиімді түрде ақпарат алмасу;

      3) инвестициялық портфельді басқарушының инвестициялық портфельді басқару, қасақана іс-әрекеттер нәтижесінде ұйымға зиян келтіргені үшін жауапкершілік алу жөніндегі талаптардың көрсетілуін қамтамасыз етеді.

      Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 23.01.2023 № 1 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      4. Инвестициялық саясатты активтерді және пассивтерді басқару бөлімшесі қайтарымдылық, әртараптандыру, табыстылық, өтімділік қағидаттарын ескерумен әзірледі.

      Қайтарымдылық қағидаты ықтимал залалдарды төмендету не алдын алу мақсатында активтерді орналастыру бойынша тәуекелдерді тиімді бағалауды білдіреді.

      Салымдарды әртараптандыру қағидаты инвестициялық портфельдің барынша орнықтылығына қол жеткізу, қандай да бір қаржы құралдарының артықшылығын, активтердің өңірлік, салалық және өзге де шоғырлануына жол бермеу мақсатында инвестициялық тәуекелдерді бөлу болып табылады.

      Табыстылық қағидаты капитал салымдары нарығындағы жағдайды ескерумен, қалған қағидаттарды қамтамасыз ету кезінде инвестициялардың рентабельділігін барынша жоғарылату, сондай-ақ барлық инвестициялау уақыты ішінде салынған қаражаттың нақты құнын сақтап қалуға, активтерді қысқа мерзім ішінде сатуға мүмкіндік беретін сақтандыру резервтерінің қаражатын басқару кезіндегі жоғары рентабельділігі болып табылады.

      Өтімділік қағидаты ұйымның міндеттемелерін оларды өтеу үшін жеткілікті мөлшерде қысқа мерзімде іске асырылатын қаржы құралдарымен қамтамасыз етуді ұйғарады.

      5. Инвестициялық саясат:

      1) активтерді инвестициялаудың мақсаттары мен стратегияларын;

      2) инвестициялау объектілерінің сипаттамасы мен тізбесін;

      3) Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы заңнамасының талаптарын ескере отырып, активтерді инвестициялау лимиттері мен ашық валюталық позицияның мөлшерлерін;

      4) инвестициялық қызметке қатысты белгіленген талаптар мен шектеулерді;

      5) хеджирлеу құралдарының тізбесі мен сипаттамасын көрсетумен активтерді хеджирлеу және әртараптандыру талаптарын;

      6) инвестициялық қызметпен байланысты негізгі тәуекелдер туралы ақпаратты;

      7) инвестициялық портфель бойынша зияндардың жиынтық ең жоғары рұқсат етілген мөлшерін;

      8) директорлар кеңесінің ұйғаруы бойынша басқа мәселелерді регламенттейді.

      6. Инвестициялық саясатта көзделген активтерді инвестициялау лимиттеріне:

      1) қаржы құралдарының түрлері бойынша инвестициялау лимиттері;

      2) белгілі бір мемлекеттің резиденті болып табылатын эмитенттердің қаржы құралдарына инвестициялау лимиттері ("елдің лимиті");

      3) ашық валюталық позициялар бойынша лимиттер және валюталық нетто-позиция лимиті;

      4) негізгі қызмет түрі экономиканың белгілі бір секторымен байланысты эмитенттердің қаржы құралдарына инвестициялау лимиттері;

      5) қаржы құралдарына арналған "stop-loss" лимиттері;

      6) қаржы құралдарына арналған "take-profit" лимиттері кіреді.

      7. Инвестициялық комитет сақтанушылардың активтері есебінен қаржы құралдарымен мәмілелер жасау туралы инвестициялық шешім қабылдайды.

      Инвестициялық комитеттің функциялары қажеттілігіне қарай активтер мен пассивтерді басқару кеңесіне беріледі.

      8. Инвестициялық саясатты түзету мақсатында тәуекелдерді басқару бөлімшесі тоқсанына кемінде бір рет:

      1) қалыптасудағы геосаяси жағдайға, инвестициялау валютасына, экономиканың секторына байланысты инвестициялау нарықтарының тартымдылығы дәрежесі бойынша макроэкономикалық талдау;

      2) эмиттенттің қаржылық жай-күйінің, оның активтерінің әрі қарай өсу әлеуетінің, қабылдаған міндеттемелері бойынша жауап беру қабілетінің, аталған эмиттенттің қаржы құралдарына инвестициялауға байланысты тәуекелдерінің талдауын қоса алғанда, эмитенттерді және ол шығарған (ұсынған) қаржы құралдарының талдауы;

      3) портфельдің құрылымы, кірістіліктің өзгеру серпіні туралы мәліметтерді, зиянды позициялар мен портфельдің құрылымын оңтайландыру жөніндегі ұсынымдар кіретін инвестициялық портфельдің талдауы;

      4) келесі күнтізбелік (12) он екі айға сақтандыру сыйлықақылары түсуінің және сақтандыру төлемдерін жүзеге асырудың, сондай-ақ ұйымның міндеттемелерінің құрылымын олардың басталу мерзімдері бойынша болжамдық талдау;

      5) өтімді активтерді жұмылдыру қабілетінің өзгеруі, оның ішінде міндеттемелерді өтеу үшін қажетті өтімді активтерді қалыптастыру қабілетінің мониторингі ескерілген қолма-қол ақшаның гэп-позициялары бойынша лимиттердің шолуын қамтитын гэп-талдау жүргізіп, активтерді және пассивтерді басқару кеңесіне ұсынады.

      Жүргізілген талдаулардың негізінде ұйымның құрылымдық бөлімшелері аталған ұсынымдарды беру үшін негіз болып табылған факторлардың толық тізбесі бар ұсынымдарды әзірлейді.

      Ұсынымдар:

      корпоративтік стратегияны, инвестициялық саясатты әзірлеу, сондай-ақ аталған құжаттарға өзгерістер мен толықтырулар енгізу;

      инвестициялау лимиттерін анықтау және қайта қарау;

      зияндардың барынша рұқсат етілетін мөлшерін анықтау және қайта қарау;

      инвестициялық шешімдер қабылдау кезінде ұсынылады.

      9. Ұйымның активтерін дербес орналастырған жағдайда инвестициялау инвестициялар бөлімшесінің және тәуекелдерді басқару бөлімшесінің қорытындыларын ескерумен, активтерді және пассивтерді басқару кеңесі қабылдайтын инвестициялық шешімдердің негізінде жүзеге асырылады.

      10. Инвестициялар бойынша бөлімшенің қорытындысы мынадай ақпаратты:

      1) жасауға ұсынылатын мәмілені (операцияны) жасау мақсатын;

      2) қаржы құралының түрін, көлемін, бағалар аралығын, кірістілік деңгейі мен басқа сипаттамаларын (талаптары) көрсетумен аталған құралдың сипаттамасын қамтиды.

      11. Тәуекелдерді басқару бойынша бөлімшенің қорытындысы мынадай ақпаратты қамтиды:

      1) жасалатын мәміленің (операцияның) активтер бойынша кірістердің болжамды өзгеруіне ықпалын;

      2) аталған қаржы құралын сатып алумен байланысты тәуекелдерді;

      3) жасалатын мәміленің (операцияның) пруденциялық нормативтер мәндерінің және өзге де сақталуы міндетті нормалар мен лимиттердің өзгеруіне ықпалын;

      4) ұсынылатын инвестициялық шешімнің болжамды нұсқаларын.

      12. Инвестициялық шешім:

      1) инвестициялық шешімді қабылдау күні мен нөмірін;

      2) жасалуы тиіс мәміленің (операцияның) түрін;

      3) ол бойынша мәміле (операция) жасалуы тиіс қаржы құралының сәйкестендіргішін;

      4) жасалуы тиіс мәміленің (операцияның) көлемін, бағасын және сомасын (көлемінің, бағасының және сомасының аралығы);

      5) мәмілені (операцияны) жасау мерзімдерін;

      6) онда мәміленің жасалуы көзделген нарықтың түрін көрсетуді (бастапқы немесе қайталама, ұйымдастырылған немесе ұйымдастырылмаған, халықаралық нарықтар);

      7) оның көмегімен мәміле (операция) жасалуы ұйғарылатын делдалдың (брокердің) атауы (бар болса);

      8) активтерді және пассивтерді басқару кеңесінің бір мүшесінің инвестициялық шешімді қабылдау (бас тарту) бойынша ерекше пікірінің болуын көрсетуді;

      9) инвестициялық шешімді қабылдаған активтерді және пассивтерді басқару кеңесінің мүшелерінің қолдарын қамтиды.

      13. Хеджирлеу құралдарымен мәміле (операция) жасауға арналған инвестициялық шешім мыналарды қамтиды:

      1) инвестициялық шешімді қабылдау күні мен нөмірін;

      2) жасалуы тиіс мәміленің (операцияның) түрін;

      3) хеджирлеу құралының түрін, оны жасау мерзімін, көлемін, құнын (сыйлықақының), онда хеджирлеу операциясын жасау жоспарланатын нарықты және аталған құралдың басқа сипаттамаларын (талаптары) көрсетумен оның толық сипаттамасы;

      4) аталған хеджирлеу құралын қолданудан күтілетін нәтижелерді;

      5) хеджирлеу объектісінің (базистік активінің) тәуекелін бағалау, онда оның түрі (пайыздық, бағалық, валюталық және басқа), сондай-ақ оны бағалау әдісі көрсетіледі;

      6) хеджирлеу объектісін, онда қажетті деректемелері (қаржы құралының сәйкестендіргіші, саны, құны, көлемі, валютасы) көрсетіледі;

      7) аталған мәмілені (операцияны) жасау хеджирлеу объектісі бойынша ықтимал зияндардың (кірісті толық алмау) мөлшерін төмендетуге әкелетінін растайтын есепті;

      8) оның көмегімен мәмілені (операцияны) жасау көзделетін делдалдың (брокердің) атауы (ол бар болған жағдайда);

      9) активтерді және пассивтерді басқару кеңесінің бір мүшесінің инвестициялық шешімді қабылдау (бас тарту) бойынша ерекше пікірінің болуы туралы нұсқауы;

      10) инвестициялық шешімді қабылдаған активтерді және пассивтерді басқару кеңесі мүшелерінің қолдарын қамтиды.

      14. Сақтанушылардың активтерін инвестициялау шеңберінде хеджирлеу құралдарымен мәмілелер (операциялар) жасау үшін инвестициялық шешімде мыналар қосымша көрсетіледі:

      1) трейдерге белгіленген сома шегінде сауда операцияларын жүзеге асыру мүмкіндігі берілген жағдайда трейдерге ашық позиция лимиті;

      2) оның активтері есебінен мәміле (операция) жасау ұйғарылған клиент туралы мәліметтер, не инвестициялық шешім меншікті активтерге қатысты қабылданатынын көрсету.

      15. Инвестициялық портфельді басқарушы инвестициялық пай қоры қағидаларының, ұйыммен келісім бойынша сақтанушының инвестицияларға қатысу талабы көзделетін сақтандыру шарттары бойынша инвестициялау мақсаттары үшін сақтанушылардан алынған сақтандыру сыйлықақыларының (сақтандыру жарналарының) бір бөлігі және оларды инвестициялаудан алынған кірістер (зияндар) есебінен инвестициялық портфельді басқарушы құрған (қалыптастырған) инвестициялық портфельдің инвестициялық декларациясының талаптарын бұзған жағдайда, ұйымның тәуелдерді басқаруға жауапты бөлімшесі бұзушылық күнінен бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде мұндай бұзушылықтың орын алуы туралы уәкілетті органды хабардар етуге міндетті.

      Ескерту. 15-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 25.05.2020 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      16. Бағалы қағаздар нарығында инвестициялық портфельді басқаруға лицензиясы бар ұйым:

      1) инвестициялық портфельді басқару (қаржы құралдарымен мәмілелер (операциялар) жасау, жасалған мәмілелер (операциялар) бойынша есептеулерді жүзеге асыру, инвестициялау лимиттерін бақылау, есепке алу журналын жүргізу);

      2) тәуекелдерді басқару жүйесінің жұмыс істеуіне қажетті ақпарат жинау;

      3) тәуекелдерді нақты уақыт режимінде қадағалау мүмкіндігімен қамтамасыз ете отырып, инвестициялық портфель ұшырауға бейім тәуекелдерді басқару процестерін автоматтандырады.

      17. Бағалы қағаздар нарығында инвестициялық портфельді басқару бойынша қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар ұйымның ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі нақты жүйелі проблемаларды есепке алуды жүргізеді, оларды ескерумен проблемалардың қайталануын болдырмау мақсатында мынадай іс-шараларды өткізу арқылы қауіпсіздік шараларын әзірлеу бойынша дереу шаралар қолданылады:

      1) техникалық проблемалар парағын толтыру және олар бойынша есептілік жүргізу;

      2) проблемалардың орын алу себебін қадағалау, ақпараттық жүйені әзірлеушіге олар жөнінде хабарлау және олардың қайталануын болдырмау үшін түзету шараларын қабылдау;

      3) тоқсанына кемінде бір рет автоматтандырылған дерекқордың жұмыс істеуін қамтамасыз ететін техникалық кешендерді тексеру жүргізу;

      4) автоматтандырылған дерекқорды басқару терминалдарының мониторингін және пайдаланушыларды сәйкестендіруді жүзеге асыру, оның ішінде олардың түрлері мен көлемдерін, олар жүргізген операциялардың пайдаланушының функционалдық міндеттеріне сәйкестігі пәніне бақылау.

  Сақтандыру
(қайта сақтандыру) ұйымдары,
Қазақстан Республикасының
бейрезидент-сақтандыру
(қайта сақтандыру)
ұйымдарының филиалдары үшін
тәуекелдерді басқару және ішкі
бақылау жүйесін қалыптастыру
қағидаларына
10-қосымша

      Ескерту. 10-қосымшаның оң жақ жоғарғы бұрышы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Операциялық және ілеспе тәуекелдерді басқаруға қойылатын талаптар

      1. Директорлар кеңесі операциялық және ілеспе тәуекелдерді басқару мақсатында:

      1) операциялық, ілеспе тәуекелдерді басқару жөніндегі саясатты бекітеді;

      2) ұйымның операциялық, ілеспе тәуекелдерін тиімді анықтауды, өлшеуді, мониторингін және бақылауды қамтамасыз етеді;

      3) төтенше жағдайларға және ұйымның үзіліссіз қызметін қамтамасыз етуге арналған жоспарын және оған барлық өзгерістерін бекітеді.

      2. Операциялық, ілеспе тәуекелдерді басқару жөніндегі саясатта мыналар қамтылады, бірақ олармен шектеліп қалмайды:

      1) операциялық, ілеспе тәуекелдерді басқарудың мақсаты мен міндеттері;

      2) операциялық тәуекелді, ілеспе тәуекелді басқарудың негізгі қағидаттары;

      3) операциялық тәуекелдердің, ілеспе тәуекелдердің негізгі түрлерін жіктеу;

      4) ұйымның операциялық тәуекелінің, ілеспе тәуекелінің рұқсат етілген деңгейі;

      5) операциялық тәуекелді, ілеспе тәуекелді анықтау, өлшеу, мониторингін және бақылау тәртібі мен рәсімдерін белгілеу;

      6) операциялық тәуекелдерді, ілеспе тәуекелдерді басқаруда кемшіліктер анықталған және (немесе) ұйымның операциялық тәуекелге, ілеспе тәуекелге ұшырау деңгейіне әсер ететін жағдайлар туындаған жағдайларда ішкі құжаттар мен рәсімдерге өзгерістер енгізу бойынша талаптар.

      3. Алқалық органдар және (немесе) басқарма:

      операциялық тәуекелдерді, ілеспе тәуекелдерді басқару жөніндегі саясатты және төтенше жағдайларға және ұйымның үзіліссіз қызметін қамтамасыз етуге арналған жоспарын әзірлеуге;

      ұйымның және оның қызметкерлерінің операциялық тәуекелді, ілеспе тәуекелді басқару жөніндегі саясатты сақтауын бақылауға және мониторингіне жауап береді.

      4. Төтенше жағдайларға және Ұйымның үзіліссіз қызметін қамтамасыз етуге арналған жоспарына мыналар кіреді:

      ұйым қызметінің ауқымына және күрделілігіне қарай, ұйым ұшыраған ықтимал сценарийлердің түрлері;

      құрылымдық бөлімшелердің жауапкершілігі және олардың төтенше жағдайлар туындаған кездегі іс-әрекеттерінің сипаттамасы;

      қағаздағы және электронды құжаттаманың резервтік көшірмелерінің болуын қоса алғанда сақтандыру қызметін қалпына келтіруге (жаңартуға) мүмкіндік беретін тетіктері.

      5. Басқарма операциялық, ілеспе тәуекелдерді басқару мақсатында:

      1) жыл сайын Ұйымның ағымдағы қызметінің және оның корпоративтік стратегиясының сәйкес келуін ескеріп, төтенше жағдайларға және ұйымның үзіліссіз қызметін қамтамасыз етуге арналған жоспарын қайта қарайды;

      2) конфиденциалды ақпараттың жайылып кетуін және:

      рұқсат берілуі шектеулі ақпараттық деректердің тізбесін;

      рұқсатты алу тәртібін;

      ақпараттық деректерге рұқсатты бақылау тәртібін;

      ақпараттық деректерге рұқсаты бар тұлғалардың тізбесін көздейтін ақпараттық деректердің бұрмалануын болдырмау рәсімдерін бекітеді.

      3) жабдықтарға инспекциялар жүргізу мен жұмыс туралы есептерді тексеру қоса қамтылған іркілістерді болдырмау рәсімдерін бекітеді.

      Осы тармақтың ережелерін Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалына қолданған кезде осы тармақтың 2) және 3) тармақшаларының талаптары Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының атқарушы органының құзыретіне жатады.

      Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      6. Ішкі аудит қызметі операциялық тәуекелді, ілеспе тәуекелді басқаруға бағалау жүргізеді және жыл сайын директорлар кеңесіне операциялық тәуекелді, ілеспе тәуекелдерді басқаруға, оның ішінде ұйым қызметін автоматтандыруға және құжаттандыруға, құжаттаманы басқаруға және құжаттарды сақтауға қойылатын талаптардың орындалғаны туралы есеп береді.

      7. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі:

      1) топ тәуекелін басқару мақсатында жыл сайын:

      акционерлердің және (немесе) негізгі ұйымның ұйымды қосымша капиталдандыру қажеттілігі туралы;

      ұйым қызметінің үлестес тұлғалардың қызметіне ықпал етуі және байланысты болуы туралы;

      топ қатысушысы банкроттығының (мәжбүрлеп таратылуының) ұйымның қаржылық жай-күйіне және төлем қабілеттілігіне әсері туралы;

      ұйым активтерінің топ ішінде шоғырлануы туралы есепті талдайды және директорлар кеңесіне ұсынады.

      2) жүйелі тәуекелді басқару мақсатында жыл сайын басқа сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын мәжбүрлеп таратудың, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқа филиалын мәжбүрлеп таратудың беделіне, сақтандыру өнімдеріне деген сұранысқа, ұйымның сақтандыру қызметін іске асыру арналарына ықпалы туралы есепті талдайды және директорлар кеңесіне ұсынады.

      Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      8. Ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі тоқсанда бір реттен кем емес:

      1) автоматтандырылған деректер базасының жұмыс істеуін қамтамасыз ететін техникалық кешендерге тексеру жүргізеді;

      2) басқармаға техникалық кешендердің жай-күйі туралы ақпарат береді.

  Сақтандыру
(қайта сақтандыру) ұйымдары,
Қазақстан Республикасының
бейрезидент-сақтандыру
(қайта сақтандыру)
ұйымдарының филиалдары үшін
тәуекелдерді басқару және ішкі
бақылау жүйесін қалыптастыру
қағидаларына
11-қосымша

      Ескерту. 11-қосымшаның оң жақ жоғарғы бұрышы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Комплаенс-тәуекелді басқаруға қойылатын талаптар

      1. Директорлар кеңесі комплаенс-тәуекелді тиімді басқару мақсатында:

      1) ұйымдағы комплаенс-тәуекелді басқаруға жалпы бақылауды жүзеге асырады;

      2) комплаенс-тәуекелді басқару жөніндегі саясатты бекітеді;

      3) комплаенс-тәуекелді басқаруды ұйымдастыруға және үйлестіруге жауапты комплаенс-бақылаушы лауазымына тағайындайды;

      4) жылына бір реттен сирек емес ұйымдағы комплаенс-тәуекелді басқарудың тиімділігін бағалайды;

      5) комплаенс-тәуекелдерді басқару мәселелерін тиімді және шұғыл шешуді қамтамасыз етуді қоса алғанда комплаенс-тәуекелдерді басқару жөніндегі саясаттың іске асырылуын бақылауды жүзеге асырады.

      2. Ұйымның комплаенс-тәуекелдерін басқару жөніндегі саясатты комплаенс -бақылаушы әзірлейді және онда мыналар белгіленеді:

      1) комплаенс-тәуекелді басқарудың мақсаты мен міндеттері;

      2) комплаенс-тәуекелді басқару қағидаттары, оның ішінде ұйымда комплаенс-мәдениетін (ұйым мен оның қызметкерлерінің Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасының, ұйым қызметіне ықпалын тигізетін шет мемлекеттер заңнамасының және ұйым қызметін реттейтін ішкі құжаттардың талаптарын сақтау мәдениетін) қалыптастыру қағидаттары;

      3) комплаенс-тәуекелді басқару тәртібі, тәсілдері мен рәсімдері;

      4) қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру процестеріне, басқа қылмыстық істерге ұйымды қасақана немесе қасақана емес тарту тәуекелдерін басқару тәртібі, тәсілдері мен рәсімдері;

      5) комплаенс- бақылаушының өкілеттіктері және жауапкершілігі;

      6) комплаенс-тәуекелді басқару шеңберінде құрылымдық бөлімшелер арасында өзара әрекеттесу және ақпарат алмасу тәртібі.

      3. Басқарма комплаенс-тәуекелді тиімді басқару мақсатында:

      1) комплаенс-тәуекелдерді басқару жөніндегі саясатты қабылдауды және қызметкерлерге жіберуді;

      2) комплаенс-тәуекелдерді басқару жөніндегі саясатты сақтауды; және директорлар кеңесіне тоқсан сайынғы есептілікті беруді;

      3) ұйым қызметкерлері үшін комплаенс-тәуекелдерді, оның ішінде қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдерін басқару мәселелері бойынша ішкі құжаттарды әзірлеуді;

      4) комплаенс-тәуекелге әкелетін бұзушылықтар анықталған жағдайда тиісті түзету немесе тәртіптік шаралар қабылдауды;

      5) міндетті ішкі бақылауға жататын операцияларды және күмәнді операцияларды уақтылы автоматандырылған түрде анықтау мақсатында бағдарламалық қамтамасыз етуді жетілдіруді;

      6) сақтандыру төлемін жүзеге асыруға берілетін өтініштің нысанында ұйымға жалған мәліметтерді беру салдарына Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы заңнамасында, ұйымның жарғысында, сақтандыру қағидаларында көзделген сілтеменің болуын.

      7) сақтандыру төлемдері жөніндегі бөлімше қызметкерлерін, алаяқтық индикаторлары мен белгілері бойынша оқытуды;

      8) шағым талаптарды уақтылы реттеу бойынша қызметін қадағалауға, сондай-ақ сақтандыру төлемдерінің үрдістерін анықтауға мүмкіндік беретін статистикалық деректер базасын жүргізе отырып, шағымдарды, өтініштерді қарау және дауларды реттеу тәртібін бекітуді қамтамасыз етеді.

      Осы тармақтың ережелерін Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалына қолданған кезде осы тармақтың 8) тармақшасының ережесі Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының атқарушы органына қолданылады.

      Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      6. Комплаенс-бақылаушы:

      1) Қазақстан Республикасының қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасының талаптарына сәйкес комплаенс-тәуекелдерді бақылау бойынша және қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жөніндегі бағдарламаны жүзеге асыру бойынша комплаенс шараларды әзірлейді;

      2) өзінің бастамасы бойынша кез келген қызметкермен байланыс жасайды және құжаттарға және мұрағатқа рұқсат алады;

      3) комплаенс-тәуекелді басқару жөніндегі саясатты ықтимал бұзушылықтарға тергеу жүргізеді және кеңес алу үшін ұйым қызметкерлеріне өтініш білдіреді;

      4) бекітілген корпоративтік стратегияға және комплаенс-тәуекелді басқару жөніндегі саясатқа сәйкес комплаенс-тәуекелді басқарудың артықшылықтарын белгілейді;

      5) сәйкес келмеу себептерін анықтай отырып, ішкі және сыртқы реттеуші құжаттарға, оның ішінде корпоративтік басқару кодексіне сәйкес келуіне байланысты комплаенс-функцияларын және комплаенс-тәуекелдерді жүйелі бақылауды және мониторингті жүзеге асырады;

      6) тәуекелдерді басқару бөлімшесіне анықталған кемшіліктері, жөнсіздіктері, бұзушылықтары туралы ақпарат қамтылған комплаенс-тәуекелдерге немесе бұзушылықтарға және оларды жоюдың ықтимал жолдарына жасалған мониторингтің қорытындысы бойынша тоқсан сайынғы есепті, сондай-ақ комплаенс-бақылауды жүзеге асыруды және корпоративтік басқару процестерін жетілдіру бойынша ұсынымдарды береді;

      7) сыртқы және ішкі дереккөздерден алынған ресми емес ақпаратқа мониторинг жүргізеді, қажет болған жағдайда қызметтік тергеуді ұйымдастырады;

      8) қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруды (жылыстатуды) және терроризмді қаржыландыруды болдырмау бойынша шаралар қабылдайды.

  Қазақстан Республикасы
Ұлттық Банкі Басқармасының
2018 жылғы 27 тамыздағы
№ 198 қаулысына қосымша

Күші жойылды деп танылған Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің, сондай-ақ Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілері құрылымдық элементтерінің тізбесі

      1. "Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарында тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерінің болуына қойылатын талаптар жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010 жылғы 1 ақпандағы № 4 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6113 тіркелген).

      2. "Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Сақтандару (қайта сақтандыру ұйымдарында тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерінің болуына қойылатын талаптар жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" 2010 жылғы 1 ақпандағы № 4 қаулысына толықтырулар мен өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010 жылғы 27 желтоқсандағы № 181 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6767 тіркелген, Қазақстан Республикасының орталық атқарушы және өзге де орталық мемлекеттік органдарының актілер жинағының 2011 жылғы № 8 жарияланған).

      3. "Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 27 тамыздағы № 168 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының өзгерістер мен толықтырулар енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесінің 11-тармағы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9796 тіркелген, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2014 жылғы 12 қарашада жарияланған).

      4. "Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне қор биржасы бағалы қағаздарының ресми тізімі мәселелері бойынша өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 24 желтоқсандағы № 244 қаулысымен бекітілген Қор биржасы бағалы қағаздарының ресми тізімі мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының өзгерістер енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесінің 4-тармағы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10339 тіркелген, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2015 жылғы 18 наурызда жарияланған).

      5. "Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне сақтандыру қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 30 мамырдағы № 127 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының өзгерістер енгізілетін сақтандыру қызметін реттеу мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілерінің тізбесінің 9-тармағы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14277 тіркелген, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2016 жылғы 24 қазанда жарияланған).

Об утверждении Правил формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для страховых (перестраховочных) организаций, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 августа 2018 года № 198. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 2 октября 2018 года № 17462.

      Сноска. Заголовок - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      В соответствии с законами Республики Казахстан "О страховой деятельности", "О государственной статистике" Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

      Сноска. Преамбула - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 23.01.2023 № 1 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Утвердить прилагаемые Правила формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для страховых (перестраховочных) организаций, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан.

      Сноска. Пункт 1 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. Признать утратившими силу нормативные правовые акты Республики Казахстан, а также структурные элементы некоторых нормативных правовых актов Республики Казахстан по перечню согласно приложению к настоящему постановлению.

      3. Департаменту методологии финансового рынка (Салимбаев Д.Н.) в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) совместно с Юридическим департаментом (Сарсенова Н.В.) государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего постановления его направление на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

      3) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Национального Банка Республики Казахстан после его официального опубликования;

      4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего постановления представление в Юридический департамент сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 2), 3) настоящего пункта и пунктом 4 настоящего постановления.

      4. Управлению по защите прав потребителей финансовых услуг и внешних коммуникаций (Терентьев А.Л.) обеспечить в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего постановления направление его копии на официальное опубликование в периодические печатные издания.

      5. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Национального Банка Республики Казахстан Смолякова О.А.

      6. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Председатель
Национального Банка
Д. Акишев

      "СОГЛАСОВАНО"
Председатель
Комитета по статистике
Министерства национальной
экономики
Республики Казахстан
________________Н. Айдапкелов
05 сентября 2018 г.

  Утверждены
постановлением Правления
Национального Банка
Республики Казахстан
от 27 августа 2018 года № 198

Правила формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для страховых (перестраховочных) организаций, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан

      Сноска. Заголовок - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящие Правила формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для страховых (перестраховочных) организаций, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан (далее - Правила) разработаны в соответствии с частью второй пункта 1 статьи 52-1 Закона Республики Казахстан от 18 декабря 2000 года "О страховой деятельности", подпунктом 2) пункта 3 статьи 16 Закона Республики Казахстан от 19 марта 2010 года "О государственной статистике" и определяют порядок формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для страховых (перестраховочных) организаций, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан (далее - организация).

      Сноска. Пункт 1 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. В Правилах используются следующие понятия:

      1) андеррайтинг - комплекс процедур по принятию на страхование или перестрахование заявленного объекта страхования на основе оценки страховых рисков с целью определения страхового покрытия, условий страхования, уровня франшизы и страхового тарифа в пределах, установленных актуарием;

      2) управленческая отчетность - инструмент внутреннего контроля и оценки деятельности организации;

      3) гэп-анализ - методы измерения процентного риска и риска ликвидности на основе сравнения объема активов и обязательств организации, подверженных изменениям ставок вознаграждения или подлежащих погашению в течение определенных сроков;

      4) лимитирование - установление качественных, количественных ограничений принимаемых рисков, установление ограничений на сделки (операции) организации.

      При лимитировании определяются следующие параметры:

      показатель, на который устанавливается лимит;

      метод расчета показателя, на который устанавливается лимит;

      предельное (максимальное, минимальное) значение показателя;

      5) конфликт интересов - ситуация, при которой возникает противоречие между личной заинтересованностью должностных лиц организации и (или) его работников и надлежащим исполнением ими своих должностных полномочий или имущественными и иными интересами организации и (или) его работников и (или) клиентов, которое может повлечь за собой неблагоприятные последствия для организации и (или) его клиентов;

      6) политика - совокупность внутренних документов, включающих в себя политику и (или) иные внутренние документы, определяющие необходимые критерии, параметры, подходы, принципы, стандарты, процедуры и механизмы, обеспечивающие эффективное функционирование организации и соответствие ее деятельности стратегии и допустимому уровню риска;

      7) стресс-тестирование - методы измерения потенциального влияния на финансовое положение организации исключительных, но возможных событий, которые могут оказать влияние на деятельность организации;

      8) риск - возможность появления обстоятельств, обусловливающих неуверенность или невозможность получения ожидаемых результатов деятельности организации, возникновения расходов (убытков);

      9) система оценки рисков - совокупность коэффициентов, предназначенных для комплексного анализа финансового состояния организации;

      10) система управления рисками - постоянный структурированный процесс, установленный советом директоров и правлением организации, осуществляемый в рамках всей организации в целях выявления, оценки, мониторинга, снижения рисков и их последствий, влияющих на достижение целей организации;

      11) карта риска - графическое и текстовое описание рисков организации, расположенных в таблице, по одной "оси" по которой указана сила воздействия или значимость риска, а по другой вероятность или частота его возникновения;

      12) лимит риска - средство количественного либо качественного ограничения принимаемого риска;

      13) идентификация риска – процесс нахождения, составления перечня и описания элементов риска;

      14) измерение риска - определение степени вероятности риска и размеров потенциальных расходов (убытков), которые осуществляются посредством оценки последствий и вероятности наступления события математическим путем с помощью применения теории вероятностей и закона больших чисел на основе статистических данных;

      15) уполномоченный орган - уполномоченный орган по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций;

      16) внутренний аудит - неотъемлемый элемент управленческого контроля, посредством которого служба внутреннего аудита оценивает финансовую отчетность, а также другие данные и информацию, поддающиеся количественной и качественной оценке деятельности организации в целях дальнейшего отражения степени ее соответствия законодательству Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности, об обязательном страховании, об акционерных обществах, о рынке ценных бумаг, о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма, внутренним документам, международным профессиональным стандартам внутреннего аудита;

      17) внутренний контроль — это процесс, осуществляемый советом директоров, коллегиальными органами, правлением, работниками организации, направленный на обеспечение достижения целей по следующим категориям:

      эффективность деятельности;

      надежность, полнота и своевременность финансовой отчетности и иной управленческой отчетности;

      соблюдение законодательства Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности, об обязательном страховании, об акционерных обществах, о рынке ценных бумаг, о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма;

      18) система внутреннего контроля - совокупность контрольных процедур, мероприятий и методик, обеспечивающая:

      надлежащее и эффективное ведение финансово-хозяйственной деятельности организации;

      соблюдение требований законодательства Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности, об обязательном страховании, об акционерных обществах, о рынке ценных бумаг, о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма;

      эффективное разделение ответственности;

      своевременное и надлежащее исполнение работниками организации требований внутренних документов;

      обеспечение сохранности имущества;

      предотвращение и выявление фактов мошенничества и управленческих ошибок;

      своевременность подготовки, достоверность и полноту финансовой отчетности и иной управленческой отчетности.

      При применении требований Правил к филиалу страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан:

      под советом директоров понимается соответствующий орган управления страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан;

      под правлением понимаются руководящие работники филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан;

      под капиталом подразумевается сумма счета головного офиса, резервов и результатов деятельности филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан;

      под финансовой отчетностью понимается отчетность по данным бухгалтерского учета филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан.

      Требования Правил не распространяются на филиал страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан в части соблюдения требований законодательства об акционерных обществах и рынке ценных бумаг, а также пунктов 13-1, 13-2 Правил.

      Сноска. Пункт 2 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 23.01.2023 № 1 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Порядок формирования системы управления рисками и внутреннего контроля

      3. Риски организации классифицируются следующим образом:

      1) риски, связанные с осуществлением страховой деятельности:

      риск андеррайтинга - риск неправильной (ошибочной) оценки принимаемых на страхование рисков;

      риск страховых резервов - риск формирования недостаточных (неадекватных) страховых резервов;

      риск страховых выплат - риск, связанный с осуществлением страховых выплат в нарушение условий договоров страхования;

      катастрофический риск - риск того, что одно событие значительного размера приведет к страховым выплатам выше обычного;

      риск перестрахования - риск недостаточного перестраховочного покрытия или неспособности перестраховщика осуществить выплату по договору перестрахования.

      Сноска. Пункт 3 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 23.01.2023 № 1 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      4. Совет директоров и правление обеспечивают наличие адекватной системы управления рисками и внутреннего контроля и создают условия для исполнения работниками организации своих обязанностей в области управления рисками и внутреннего контроля, а также обеспечивают функциональную и организационную независимость службы внутреннего аудита.

      5. Совет директоров для целей реализации требований Правил, в зависимости от размера, характера и уровня сложности деятельности организации, организационной структуры, профиля рисков и количества членов совета директоров организации принимает решение о создании одного и (или) нескольких коллегиальных органов по различным вопросам.

      Совет директоров организации исключает конфликт интересов при создании комитетов.

      6. В целях формирования адекватной системы управления рисками андеррайтинга, перестрахования, страховых выплат и инвестиционными рисками в организации создаются коллегиальные органы – андеррайтинговый совет и совет по управлению активами и пассивами.

      В состав указанных советов входят работники заинтересованных структурных подразделений, подразделения по управлению рисками и руководящие работники, который утверждается советом директоров организации.

      Решения указанных советов принимаются простым большинством голосов членов и оформляются в письменном виде.

      Решения указанных советов протоколируются с детальным отражением процесса принятия решения и приложением документов, на основании которых было принято решение, с указанием:

      перечня и детальным описанием рассматриваемых вопросов;

      перечня документов, представленных совету для принятия решения;

      итоги голосования по каждому рассматриваемому вопросу;

      мнения членов с обоснованием, в том числе в случае их несогласия с принятым решением и наличия особого мнения.

      Протокол подписывается всеми членами указанных советов, присутствующими на заседании, и хранится в организации.

      Совет директоров оценивает работу указанных советов и правления на основании их ежегодных отчетов о результатах работы.

      7. Процесс управления рисками включает следующие этапы:

      1) определение рисков:

      оценка рискообразующих факторов и риска (систематическое и постоянное отслеживание, анализ всех возможных причин расходов (убытков), их вероятности и размеров);

      классификация рисков (осуществляется по результатам исследования специфики рисков и факторов, которые приводят к их возникновению, влияют на их развитие, экспертных оценок исторических данных, анализа карты рисков);

      2) измерение рисков, периодичность проведения которых устанавливается советом директоров в зависимости от значимости риска, но не реже двух раз в год;

      3) осуществление регулярного стресс-тестирования и анализа рисков;

      4) выбор и применение метода управления рисками;

      5) корректирование системы управления рисками.

      Сноска. Пункт 7 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 23.01.2023 № 1 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      8. Система внутреннего контроля представляет собой систему организации, политики, процедур и методов, принятых организацией для:

      1) обеспечения эффективности деятельности организации, включая эффективность управления страховыми рисками, активами и обязательствами, обеспечение сохранности активов;

      2) обеспечения полноты, достоверности и своевременности финансовой, регуляторной и другой отчетности для внутренних и внешних пользователей, а также информационной безопасности;

      3) обеспечения выполнения организацией законодательства Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности, об обязательном страховании, об акционерных обществах, о рынке ценных бумаг, о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма и внутренних документов организации;

      4) недопущения вовлечения организации и его работников в осуществление противоправной деятельности, в том числе мошенничества, ошибок, неточностей, обмана, легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма.

      9. Организация для проверки и объективной оценки эффективности функционирования системы управления рисками и внутреннего контроля по всем аспектам деятельности организации обеспечивает проведение внутреннего аудита.

      10. Страховая (перестраховочная) организация обеспечивает соблюдение требований к внутренним документам системы управления рисками и внутреннего контроля, согласно приложению 1 к Правилам.

      Филиал страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан обеспечивает соблюдение требований к внутренним документам системы управления рисками и внутреннего контроля, согласно приложению 1-1 к Правилам.

      Сноска. Пункт 10 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      11. Работники организации в рамках своих функциональных обязанностей соблюдают требования к системе управления рисками и внутреннего контроля, норм профессиональной этики и внутренних документов.

      12. Организация ежегодно не позднее 15 января года, следующего за отчетным, представляет в уполномоченный орган сведения об оценке системы управления рисками и внутреннего контроля по форме согласно приложению 2 к Правилам, с приложением копий подтверждающих документов.

      Сноска. Пункт 12 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 22.12.2020 № 126 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      13. Организация на основании финансовой и иной отчетности организации на отчетную дату осуществляет стресс- тестирование по рискам.

      Организация представляет в уполномоченный орган стресс-тестирование по рискам по форме согласно приложению 3 к Правилам на ежеквартальной основе не позднее 15 (пятнадцатого) рабочего дня месяца, следующего за отчетным кварталом.

      К стресс-тестированию по рискам прилагается заключение руководителя подразделения по управлению рисками, содержащее:

      анализ подверженности организации рискам;

      определение рисков, влияющих в большей степени на финансовое положение организации.

      Сноска. Пункт 13 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 23.01.2023 № 1 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      13-1. Организация на основании годовой финансовой и иной отчетности осуществляет анализ коэффициентов системы оценки рисков организации.

      Организация ежегодно после утверждения советом директоров, но не позднее 30 апреля года, следующего за отчетным, представляет в уполномоченный орган анализ коэффициентов системы оценки рисков (с пояснениями по коэффициентам, выходящим за пределы стандартного диапазона) по форме согласно приложению 3-1 к Правилам для организации, осуществляющей деятельность по отрасли "общее страхование", и приложению 3-2 к Правилам для организации, осуществляющей деятельность по отрасли "страхование жизни", и, в случае наличия четырех и более отклонений коэффициентов системы оценки рисков организации от утвержденных пределов стандартного диапазона, утвержденный советом директоров план мероприятий по улучшению коэффициентов системы оценки рисков либо решение совета директоров об отсутствии необходимости разработки плана мероприятий по улучшению коэффициентов системы оценки рисков.

      Сноска. Правила дополнены пунктом 13-1 в соответствии с постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 22.12.2020 № 126 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      13-2. Если организация по состоянию на отчетную дату осуществляет деятельность менее двух финансовых лет, при определении количества отклонений коэффициентов системы оценки рисков организации от утвержденных пределов стандартного диапазона не учитываются коэффициенты, в расчете которых используются данные на конец каждого годового отчетного периода последних двух финансовых лет.

      Сноска. Правила дополнены пунктом 13-2 в соответствии с постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 22.12.2020 № 126 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      14. Организация, осуществляющая деятельность в отрасли "страхование жизни" представляет в уполномоченный орган гэп-анализ для страховых организаций, осуществляющих деятельность в отрасли "страхование жизни" по форме согласно приложению 4 к Правилам на ежеквартальной основе не позднее 15 (пятнадцатого) рабочего дня месяца, следующего за отчетным кварталом.

Глава 3. Порядок формирования системы управления рисками

      15. В целях организации эффективной системы управления рисками совет директоров:

      1) утверждает политику по управлению рисками и внутренние документы, разрабатываемые в соответствии с Правилами;

      2) ежегодно утверждает анализ коэффициентов системы оценки рисков организации и, в случае наличия четырех и более отклонений коэффициентов системы оценки рисков организации от утвержденных пределов стандартного диапазона, утверждает план мероприятий по улучшению коэффициентов системы оценки рисков организации либо принимает решение об отсутствии необходимости разработки плана мероприятий по улучшению коэффициентов системы оценки рисков;

      3) в части корпоративного управления:

      координирует деятельность коллегиальных органов, службы внутреннего аудита, правления, структурных подразделений;

      принимает меры по снижению вероятности конфликтов интересов в функциональных обязанностях руководящих работников;

      обеспечивает проверку факта предоставления льготных условий лицам, связанным с организацией особыми отношениями;

      иные вопросы, относящиеся к компетенции совета директоров;

      4) в целях корректировки стратегических целей рассматривает:

      анализ текущих (будущих) потребностей организации в капитале, проведенном подразделением по управлению рисками или иным структурным подразделением, в функции которого относится проведение указанного анализа;

      отчет внутренних (внешних) аудиторов по результатам проведенной ими проверок с указанием выявленных несоответствий, а также их рекомендации;

      отчет совета по управлению активами и пассивами (подразделения, ответственного за инвестиционную деятельность) по результатам проведенных операций (сделок) по инвестированию активов организации (с группировкой финансовых инструментов по видам и указанием балансовой, рыночной стоимости, доходности, суммы покупок и продаж);

      5) в части управления рисками:

      осуществляет регулярный мониторинг деятельности организации посредством созданных коллегиальных органов, службы внутреннего аудита и структурных подразделений в целях исключения возможности совершения операций, противоречащих корпоративной стратегии, политикам, процедурам и внутренним документам, а также в целях их корректировки;

      обеспечивает организационную независимость функций службы внутреннего аудита, подразделения по управлению рисками;

      осуществляет контроль выполнения мер уполномоченного органа, в том числе плана мероприятий по устранению недостатков;

      устанавливает причины неисполнения (неустранения) и применяет соответствующие меры к ответственным работникам в случае неисполнения требований уполномоченного органа, несвоевременного устранения (неустранения) выявленных недостатков;

      осуществляет лимитирование принимаемых рисков и устанавливает ограничения на сделки (операции);

      при утверждении плана мероприятий по улучшению коэффициентов системы оценки рисков организации осуществляет контроль выполнения плана на ежеквартальной основе.

      Положения подпункта 2) настоящего пункта не распространяются на филиал страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан.

      Сноска. Пункт 15 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      16. Политика по управлению рисками, разрабатывается подразделением по управлению рисками и предусматривает регулярное проведение стресс-тестирования, сценарных анализов и определяет, но не ограничивается следующим:

      1) наличие в составе организационной структуры организации андеррайтингового совета, совета по управлению активами и пассивами, подразделения по управлению рисками;

      1-1) для организации, обладающей лицензией на осуществление деятельности по управлению инвестиционным портфелем на рынке ценных бумаг - наличие в составе организационной структуры организации подразделения, осуществляющего функции по управлению инвестиционным портфелем, включая, но не ограничиваясь следующими функциями по:

      сбору, обработке и анализу информации, необходимой для подготовки рекомендаций, составляемых при разработке инвестиционной декларации, определении и пересмотре лимитов инвестирования активов страхователей, принятии решений о совершении сделок за счет активов страхователей (далее - рекомендации);

      составлению рекомендаций;

      оформлению принятых инвестиционных решений и протоколов по итогам заседаний инвестиционного комитета организации;

      учету финансовых инструментов, приобретенных за счет активов страхователей;

      подготовке отчетов страхователям о результатах деятельности по управлению инвестиционным портфелем в порядке, предусмотренном договором страхования, предусматривающим условие участия страхователя в инвестициях;

      взаимодействию с другими финансовыми организациями в процессе осуществления управления активами страхователей;

      функции, определенные внутренними документами организации;

      2) квалификационные требования к руководящим работникам и работникам, имеющим непосредственное отношение к управлению рисками, включая требования по наличию образования и стажа работы;

      3) полномочия и функциональные обязанности по управлению рисками совета директоров, коллегиальных органов, службы внутреннего аудита, правления, подразделения по управлению рисками, структурных подразделений организации;

      4) порядок по обмену информацией, необходимой для управления рисками, между структурными подразделениями, коллегиальными органами, правлением, и советом директоров организации, филиалом страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан со страховой (перестраховочной) организацией-нерезидентом Республики Казахстан;

      5) процедуры по идентификации, оценке, мониторингу и контролю рисков, включая порядок определения количественных значений показателей рисков, связанных с деятельностью организации;

      6) процедуры постоянного мониторинга выполнения управленческих решений и определения эффективности принятых управленческий решений;

      7) внутренние критерии оценки эффективности системы управления рисками;

      8) порядок разработки карты рисков, включая качественный и количественный подходы;

      9) процедуры по определению лимита риска, в том числе для филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан;

      10) меры по управлению рисками, возникающими в процессе деятельности организации;

      11) процедуры по мониторингу, оценке и контролю идентифицированных (обнаруженных) рисков, составлению карты рисков организации, в том числе:

      меры, предпринимаемые подразделением по управлению рисками совместно с другими структурными подразделениями организации, по идентификации рисков;

      оценка рисков, осуществляемая подразделением по управлению рисками, включая оценку частоты возникновения рисков, последующая классификация воздействий, оказанных данными рисками, и установления лимитов рисков;

      мониторинг рисков, проводимый подразделением по управлению рисками, включающий мониторинг изменений значений показателей рисков и максимально допустимых значений показателей рисков, а также мер, предпринимаемых в целях минимизации рисков в случае несоответствия значений показателей рисков лимитам рисков;

      механизм незамедлительного представления отчетности совету директоров о любых значительных случаях, способных повлечь за собой расходы (убытки) и (или) повлиять на деятельность организации, или носящих незаконный характер;

      12) процедуры тестирования и моделирования оценки рисков;

      13) порядок предоставления подразделением по управлению рисками совету директоров отчета по управлению рисками, включая:

      текущее состояние по управлению рисками (проводимая работа по минимизации и исключению рисков);

      выявленные риски и план мероприятий по минимизации данных рисков, а также результаты проведенной работы по их снижению либо предотвращению;

      риски, которые могут возникнуть в процессе ведения текущей деятельности организации, и пути их снижения и предотвращения;

      контроль и мониторинг рисков, которые могут возникнуть на текущем этапе реализации корпоративной стратегии организации, и пути их минимизации и предотвращения;

      адекватность и эффективность системы управления рисками;

      14) порядок осуществления контроля за выполнением установленных лимитов по страховой, инвестиционной и прочей деятельности и сделкам (операциям) с указанием перечня должностей лиц, ответственных за осуществление контроля.

      Сноска. Пункт 16 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      17. Правление в целях обеспечения надлежащего функционирования системы управления рисками:

      1) осуществляет ежедневное руководство организацией в соответствии с установленными целями и методами в части управления рисками и внутреннего контроля;

      2) утверждает порядок передачи информации между советом директоров, коллегиальными органами, правлением (соответствующим исполнительным органом страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан), руководящими работниками филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан и структурными подразделениями организации, обеспечивающего эффективное управление рисками и внутренний контроль;

      3) осуществляет реализацию указаний совета директоров, рекомендаций и замечаний службы внутреннего аудита, рекомендации подразделения по управлению рисками, требований и мер уполномоченного органа;

      4) утверждает внутренние документы в целях реализации политики по управлению рисками и внутреннего контроля;

      5) определяет ориентиры по диверсификации активов, рентабельности, ликвидности и достаточности капитала, рисков в целях сохранения необходимого уровня достаточности маржи платежеспособности;

      6) утверждает лимиты рисков по видам операций в пределах лимитов рисков, установленных советом директоров;

      7) обеспечивает принятие эффективных мер контроля соблюдения указанных лимитов на основе ежемесячных расчетов подразделения по управлению рисками;

      8) обеспечивает соответствие тарифной политики прогнозируемым тенденциям в развитии рисков на основе достоверной статистики по рискам;

      9) обеспечивает проведение регулярного анализа внутренних и внешних экономических факторов, представляющих потенциальный риск для организации, оценку степени их влияния на финансовые показатели;

      10) обеспечивает проведение регулярного анализа финансовых показателей и статистической информации для оценки адекватности поправочных коэффициентов к страховым премиям по договорам обязательного страхования работника от несчастных случаев при исполнении им трудовых (служебных) обязанностей.

      Требование настоящего подпункта применяется к страховой организации, определяющей поправочные коэффициенты на основании пункта 2-1 статьи 17 -1 Закона Республики Казахстан от 7 февраля 2005 года "Об обязательном страховании работника от несчастных случаев при исполнении им трудовых (служебных) обязанностей;

      11) предоставляет рекомендации совету директоров в части составления годовых бюджетов, стратегических планов с учетом текущей и будущей экономической среды, нормативной правовой базы, размера капитала;

      12) контролирует выполнение плана мероприятий в условиях финансовой нестабильности и чрезвычайных обстоятельств и предоставление соответствующего ежеквартального отчета;

      13) проводит регулярный анализ соблюдения договорных отношений, требований законодательства Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности, об обязательном страховании, об акционерных обществах, о рынке ценных бумаг, о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма, внутренних документов организации, регламентирующих проведение операций с финансовыми инструментами;

      14) контролирует соблюдение структурными подразделениями политик в управлении возможными и потенциальными рисками, размеров рисков в пределах установленных лимитов;

      15) обеспечивает проведение анализа изменения доходов (расходов) от операций с финансовыми инструментами с учетом динамики их рыночной стоимости;

      16) обеспечивает соответствие маржи платежеспособности организации минимальному требуемому уровню в соответствии с законодательством Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности;

      17) обеспечивает улучшение системы учета и отчетности с учетом рекомендаций внешних аудиторов;

      18) проводит анализ аудиторских отчетов, и представление совету директоров предложений по принятию соответствующих мер по устранению выявленных недостатков.

      При применении положений настоящего пункта к филиалу страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан, требования подпунктов 2), 4), 6) настоящего пункта относятся к компетенции соответствующего исполнительного органа страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан.

      Сноска. Пункт 17 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      18. В функции подразделения по управлению рисками входят:

      1) организация эффективной системы управления рисками, включая:

      разработку политики по управлению рисками;

      разработку карты рисков, включая качественный и количественный подходы;

      участие в процессе принятия управленческих решений;

      постоянный мониторинг выполнения управленческих решений и определения эффективности принятых управленческий решений;

      контроль за выполнением установленных лимитов по страховым, инвестиционным и иным сделкам (операциям);

      2) идентификация и оценка рисков, включая определение описательных и количественных значений показателей рисков, связанных с деятельностью организации, а также определение максимально допустимых значений показателей рисков;

      3) анализ коэффициентов системы оценки рисков организации на основании годовой финансовой и иной отчетности по форме согласно приложению 3-1 к Правилам для организации, осуществляющей деятельность по отрасли "общее страхование", и приложению 3-2 к Правилам для организации, осуществляющей деятельность по отрасли "страхование жизни";

      4) принятие мер по управлению рисками, возникающими в процессе деятельности организации;

      5) мониторинг, оценка и контроль идентифицированных (обнаруженных) рисков, в том числе:

      принятие мер совместно с другими структурными подразделениями организации по идентификации рисков;

      оценка рисков, включая оценку частоты возникновения рисков, последующая классификация воздействий, оказанных данными рисками, и установление лимитов рисков;

      мониторинг рисков, включающий мониторинг изменений значений показателей рисков и максимально допустимых значений показателей рисков, а также мер, предпринимаемых в целях минимизации рисков в случае несоответствия значений показателей рисков максимально допустимым значениям показателей рисков;

      незамедлительное представление отчетности правлению и совету директоров о любых значительных случаях, способных повлечь за собой ущерб и (или) повлиять на деятельность организации, или носящих незаконный характер;

      6) организация процесса по разработке соответствующими структурными подразделениями организации детального плана мероприятий по минимизации выявленных рисков (планы предоставляется структурными подразделениями и общий план мероприятий по минимизации выявленных рисков организации разрабатывается подразделением по управлению рисками) и дальнейший мониторинг утвержденного советом директоров плана мероприятий по минимизации рисков организации;

      7) организация мероприятий по исполнению плана на случай чрезвычайных обстоятельств и обеспечения непрерывности деятельности организации;

      8) регулярный анализ:

      финансовых показателей (в рамках стресс-тестирования и регулярного мониторинга уровня принятых рисков);

      влияния изменений цен на финансовые инструменты на показатели ликвидности, платежеспособности, достаточности маржи платежеспособности (в рамках стресс-тестирования и регулярного мониторинга уровня принятых рисков);

      9) прогнозирование воздействия макроэкономических факторов на рентабельность, ликвидность, достаточность маржи платежеспособности;

      10) предоставление совету директоров и правлению на ежеквартальной основе отчета по оценке и анализу системы управления рисками по следующим направлениям:

      текущее состояние управления рисками (проводимая работа по минимизации и исключению рисков);

      выявленные риски и план мероприятий по минимизации данных рисков, а также результаты проведенной работы по их снижению либо предотвращению;

      риски, которые могут возникнуть в процессе ведения текущей деятельности организации и пути их снижения и предотвращения;

      контроль и мониторинг рисков, которые могут возникнуть на текущем этапе реализации корпоративной стратегии организации и пути их минимизации и предотвращения;

      адекватность и эффективность системы управления рисками;

      краткий анализ финансовых показателей за отчетный период;

      оценка и анализ карты рисков;

      адекватность и эффективность применяемых процедур тестирования и моделей оценки рисков;

      11) предоставление на утверждение совету директоров:

      не позднее 1 апреля года, следующего за отчетным, анализа коэффициентов системы оценки рисков (с пояснениями по коэффициентам, выходящим за пределы стандартного диапазона);

      плана мероприятий по улучшению коэффициентов системы оценки рисков в случае наличия четырех и более отклонений коэффициентов системы оценки рисков организации от утвержденных пределов стандартного диапазона;

      12) предоставление годовому общему собранию акционеров анализа коэффициентов системы оценки рисков (с пояснениями по коэффициентам, выходящим за пределы стандартного диапазона), и утвержденного советом директоров плана мероприятий по улучшению коэффициентов системы оценки рисков (при наличии);

      13) обеспечение выполнения:

      требований к управлению риском андеррайтинга согласно приложению 5 к Правилам;

      требований к управлению риском перестрахования согласно приложению 6 к Правилам;

      требований к управлению риском страховых выплат согласно приложению 7 к Правилам;

      требований к управлению риском недостаточности страховых резервов согласно приложению 8 к Правилам;

      требований к управлению инвестиционным риском согласно приложению 9 к Правилам;

      требований к управлению операционными и сопутствующими рисками согласно приложению 10 к Правилам;

      требований к управлению комплаенс-риском согласно приложению 11 к Правилам;

      14) в целях корректировки корпоративной стратегии и внутренней политики по управлению рисками совместно с подразделением стратегического планирования и анализа либо иным структурным подразделением с аналогичными функциями представление правлению не реже одного раза в год:

      отчета, содержащего детальный обзор текущего состояния организации с учетом количественных и качественных данных обо всех рисках, степени их вероятности, степени готовности организации, проведенных мероприятиях по их минимизации, мер реагирования;

      отчета, содержащего детальный обзор финансового состояния и результатов деятельности организации, а также изменений в законодательстве актах Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности, об обязательном страховании, об акционерных обществах, о рынке ценных бумаг, о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма, способные повлиять на финансовое состояние организации, карту рисков организации.

      При применении положений настоящего пункта к филиалу страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан:

      положения подпунктов 1) и 2) настоящего пункта применяются к функциональным обязанностям подразделения по управлению рисками страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан;

      положения подпунктов 3), 11) и 12) настоящего пункта не распространяются на филиал страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан.

      Сноска. Пункт 18 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 23.01.2023 № 1 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      19. Подразделение по управлению рисками получает от всех коллегиальных органов, структурных подразделений, филиалов, представительств, и работников организации любые документы и информацию, необходимую для осуществления своих функций, в сроки, указанные в запросе подразделения по управлению рисками.

      20. Руководящие работники организации и руководители структурных подразделений ответственны за своевременное и полное доведение до сведения подразделения по управлению рисками всей необходимой информации, связанной с оценкой рисков.

Глава 4. Порядок формирования системы внутреннего контроля

      21. Система внутреннего контроля в организации создается для целей обеспечения:

      1) операционной и финансовой эффективности деятельности организации, что предполагает проверку эффективности и рентабельности управления активами и пассивами организации и определения вероятности убытков;

      2) надежности, полноты и своевременности финансовой и управленческой отчетности, что предполагает проверку составления достоверной и качественной финансовой отчетности и других финансовых документов, используемых организацией при принятии решений;

      3) соблюдения требований законодательства Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности, об обязательном страховании, об акционерных обществах, о рынке ценных бумаг, о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма и внутренних документов организации.

      Надлежащее функционирование этих компонентов является важным условием эффективной деятельности организации, работы информационных систем и соблюдения пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов организации, установленных уполномоченным органом.

      22. Система внутреннего контроля организации представляет собой постоянный процесс, состоящий из пяти взаимосвязанных компонентов:

      1) управленческий контроль;

      2) выявление и оценка рисков;

      3) осуществление контроля и разделение полномочий;

      4) информационный обмен и взаимодействие;

      5) мониторинг (оценка эффективности системы внутреннего контроля) и исключение нарушений и несоответствий (недостатков).

      23. Функционирование системы внутреннего контроля происходит по принципу непрерывного поочередного прохождения следующих трех этапов:

      1) формирование системы внутреннего контроля (с учетом результатов оценки эффективности) путем включения процедур во внутренние документы организации;

      2) исполнение внутренних документов организации в работе;

      3) проведение оценки эффективности системы внутреннего контроля.

      24. Процедурами внутреннего контроля являются:

      1) ежеквартальная проверка процесса достижения поставленных в корпоративной стратегии организации целей и задач посредством представления структурными подразделениями в рамках возложенных на них функций совету директоров и правлению отчетов о текущих результатах финансовой деятельности с приложением плановых показателей финансовой деятельности;

      2) проведение периодической инвентаризации, включая кассовую наличность и финансовые инструменты;

      3) проверка соблюдения установленных лимитов риска и реализации мероприятий по устранению выявленных несоответствий;

      4) установление перечня операций, требующих обязательной авторизации;

      5) проверка условий операций и результатов применения моделей управления рисками;

      6) проверка своевременности, правильности, полноты и точности отражения проведенных операций в учете и отчетности.

Глава 5. Внутренний аудит

      25. Совет директоров в целях обеспечения эффективности системы внутреннего контроля организации, обеспечения функциональной и организационной независимости службы внутреннего аудита:

      1) утверждает политику внутреннего аудита;

      2) утверждает положение о службе внутреннего аудита;

      3) утверждает годовой план внутреннего аудита;

      4) назначает работников службы внутреннего аудита;

      5) предоставляет рекомендации общему собранию акционеров для определения аудиторской организации, осуществляющей аудит организации.

      Требования подпункта 5) настоящего пункта не распространяются на филиал страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан.

      Сноска. Пункт 25 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      26. Политика внутреннего аудита включает, но не ограничивается следующим:

      1) цели и задачи внутреннего аудита;

      2) требования к профессиональным качествам работников службы внутреннего аудита, их полномочия и ответственность;

      3) порядок и процедуры осуществления внутреннего аудита, в том числе включающие методику оценки системы управления рисками и внутреннего контроля, корпоративного управления с указанием критериев оценки;

      4) порядок взаимодействия и обмена информацией со структурными подразделениями организации, филиалом страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан;

      5) бюджет службы внутреннего аудита.

      Сноска. Пункт 26 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      27. При разработке политики внутреннего аудита учитываются, следующие факторы:

      стратегия организации;

      размер, характер и сложность деятельности организации;

      организационная структура организации;

      уровень и виды рисков, присущих деятельности организации.

      28. Коллегиальный орган по вопросам внутреннего аудита:

      1) обеспечивает разработку и согласовывает политику внутреннего аудита, положения о службе внутреннего аудита, годового плана и программу внутреннего аудита;

      2) осуществляет мониторинг и контроль за соблюдением организацией и ее работниками политики внутреннего аудита;

      3) осуществляет отбор кандидатуры руководителя и работников службы внутреннего аудита, в том числе филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан.

      Сноска. Пункт 28 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      29. Служба внутреннего аудита создается в целях предоставления объективной оценки состояния системы внутреннего контроля, системы управления рисками, корпоративного управления и рекомендаций по их совершенствованию.

      30. Служба внутреннего аудита в своей деятельности руководствуется уставом организации, положениями об организации системы внутреннего контроля и службы внутреннего аудита организации, положением о филиале страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан, а также другими внутренними документами, регламентирующими деятельность организации, и требованиями Правил.

      Сноска. Пункт 30 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      31. Служба внутреннего аудита составляет план внутреннего аудита и программу внутреннего аудита.

      План внутреннего аудита основывается на риск - ориентированном подходе, определяющем приоритетные направления внутреннего аудита в соответствии с целями организации.

      Для реализации плана внутреннего аудита разрабатывается программа внутреннего аудита, которая утверждается руководителем службы внутреннего аудита.

      32. В задачи службы внутреннего аудита входит рассмотрение и обсуждение следующих вопросов:

      1) функционирование системы внутреннего контроля;

      2) подготовка отчетности для совета директоров о деятельности службы внутреннего аудита;

      3) области риска в сделках (операциях) организации, которые в текущем году необходимо подвергнуть внутреннему и внешнему аудитам;

      4) достоверность и точность финансовой информации, предоставляемой менеджменту;

      5) любые существенные недостатки в бухгалтерском учете или внутреннем аудите, выявленные внешними или внутренними аудиторами.

      33. Основными функциями службы внутреннего аудита являются:

      1) разработка и предоставление на утверждение совету директоров политики, положения, бюджета, плана деятельности службы внутреннего аудита, аудиторского заключения, критериев оценки деятельности организации;

      2) проверка и оценка эффективности системы внутреннего контроля, а также содействие в постоянном совершенствование системы внутреннего контроля;

      3) проверка полноты применения и эффективности методологии оценки рисков организации и системы управления рисками организации;

      4) проверка деятельности структурного подразделения, филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан и предоставление отчета совету директоров по ее результатам;

      5) проверка достоверности, полноты раскрытия, объективности, своевременности предоставления подразделениями, филиалом страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан соответствующей отчетной или запрашиваемой информации уполномоченному органу (в том числе информации, подлежащей финансовому мониторингу), руководству и другим заинтересованным сторонам;

      6) обеспечение эффективности и независимости процессов аудита (внутреннего, внешнего);

      7) формирование контрольной среды, соответствующей международным профессиональным стандартам внутреннего аудита и требованиям законодательства Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности, об обязательном страховании, об акционерных обществах, о рынке ценных бумаг, о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма, посредством проведения регулярных проверок в соответствии с утвержденным планом;

      8) контроль за ведением бухгалтерского учета;

      9) предоставление рекомендаций совету директоров по совершенствованию внутреннего аудита;

      10) системный анализ и оценка деятельности организации на предмет финансовой устойчивости и платежеспособности, соблюдения пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов;

      11) оценка принятых управленческих решений в части управления активами и обязательствами;

      12) проверка своевременности, правильности, полноты и точности отражения деятельности организации в финансовой отчетности и ее соответствия международным стандартам финансовой отчетности;

      13) анализ финансовых документов, в том числе:

      сводного баланса и отчета о прибылях и убытках в сравнении с предыдущим периодом и запланированными финансовыми показателями;

      отчета об инвестициях с группировкой финансовых инструментов по видам и указанием балансовой и рыночной стоимости, доходности и общей суммы покупок (продаж);

      14) контроль за ведением реестра страховых (перестраховочных) договоров;

      15) оценка адекватности и эффективности контроля за рисками в сфере корпоративного управления, операционной деятельности организации и ее информационных систем;

      16) иные функции в пределах компетенции службы внутреннего аудита, предусмотренные внутренними документами организации.

      Сноска. Пункт 33 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      34. Служба внутреннего аудита имеет неограниченный доступ ко всем материалам, сведениям, документам (файлам), информации необходимых для осуществления своих функций, в том числе находящихся в локальных вычислительных сетях и автономных компьютерных системах, без права внесения в них изменений.

      35. Руководитель службы внутреннего аудита:

      1) утверждает программу внутреннего аудита;

      2) не менее одного раза в год подтверждает совету директоров факт организационной независимости и объективности внутреннего аудита;

      3) доводит до сведения совета директоров информацию о фактах нарушения независимости службы внутреннего аудита (возникновение конфликта интересов, ограничения полномочий доступа к материалам, сведениям, документам (файлам) организации);

      4) не позднее, чем за месяц до начала проведения аудиторской проверки запрашивает письменные заявления от руководящих работников о нижеследующем:

      полном раскрытии результатов оценок риска существенного искажения финансовой отчетности;

      раскрытии информации о мошеннических действиях или подозрениях в мошенничестве со стороны работников (в том числе уволенных), выполняющего важную роль в системе внутреннего контроля, и других лиц, которые могут оказать существенное влияние на финансовую отчетность.

      36. Работники службы внутреннего аудита в процессе ежедневной работы:

      1) соблюдают требования законодательства Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности, об обязательном страховании, об акционерных обществах, о рынке ценных бумаг, о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма;

      2) руководствуются международными профессиональными стандартами внутреннего аудита;

      3) выявляют искажения отчетности в результате мошенничества;

      4) документируют аудиторские решения и доказательства;

      5) соблюдают конфиденциальность информации, полученной при осуществлении своих полномочий;

      6) в ходе оценки полученных аудиторских доказательств выполняют процедуры проверки сделок (операций), несоответствующих основной деятельности организации, при которых оценивается соответствие сделки (операции) целям организации (отсутствие цели) на предмет мошенничества;

      7) руководствуются принципами оценки надежности аудиторских доказательств:

      доказательства, полученные из внешних официальных источников, надежнее полученных из внутренних источников;

      доказательства, полученные из внутренних источников, более надежны, если ведение бухгалтерского учета и внутреннего контроля эффективны;

      доказательства, собранные аудитором, надежнее доказательств, предоставленных структурным подразделением;

      доказательства в форме документов и письменных заявлений надежнее заявлений, представленных в устной форме.

      В случае противоречивости доказательств служба внутреннего аудита проводит дополнительные процедуры с целью выяснения достоверного положения дел.

      37. Руководитель и работники службы внутреннего аудита не могут одновременно являться руководителем и (или) работниками иных структурных подразделений, а также быть членами коллегиальных органов.

      38. Работники организации информируют службу внутреннего аудита о следующих сделках (операциях):

      1) любых сделках (операциях) (в том числе по договорам страхования (перестрахования) на сумму более 1 (одного) миллиона тенге с оплатой в наличной форме;

      2) осуществлении страховой выплаты в размере более 3 000 (трех тысяч) месячных расчетных показателей;

      3) других сделках (операциях), вызывающих сомнения в их законности.

      Сноска. Пункт 38 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 23.01.2023 № 1 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

  Приложение 1
к Правилам формирования
системы управления рисками и
внутреннего контроля для
страховых (перестраховочных)
организаций, филиалов
страховых (перестраховочных)
организаций-нерезидентов
Республики Казахстан

      Сноска. Правый верхний угол приложения 1 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Требования к внутренним документам системы управления рисками и внутреннего контроля страховых (перестраховочных) организаций

      Сноска. Заголовок - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Объем информации, охватываемый внутренними документами, должен быть достоверным и достаточным для оценки деятельности организации и принятия эффективных решений советом директоров, коллегиальных органов, правлением и руководящими работниками.

      2. Общее собрание акционеров утверждает кодекс корпоративного управления, который:

      1) разрабатывается в соответствии с законодательством Республики Казахстан об акционерных обществах, принципами корпоративного управления, а также с учетом наилучшей международной практики корпоративного поведения, норм профессиональной этики, потребностей и условий деятельности организации на текущем этапе развития;

      2) регламентирует принципы организации корпоративного управления с учетом:

      четкого разделения обязанностей между органами организации и (или) структурными подразделениями;

      обязательного исполнения кодекса корпоративного управления в целях обеспечения соблюдения норм профессиональной этики в отношениях между акционерами, органами и должностными лицами, а также при взаимодействии с третьими лицами;

      активного участия членов совета директоров, коллегиальных органов, правления и иных руководящих работников в осуществлении постоянного внутреннего контроля за деятельностью организации и управлением рисками;

      независимости принятия решений советом директоров, коллегиальными органами, правлением и руководящими работниками;

      обязательного протоколирования решений совета директоров, коллегиальных органов, правления и руководящих работников (с приложением документов, на основании которых было принято решение);

      письменного оформления обязательства руководящих работников воздерживаться от действий, которые прямо или косвенно способны привести к возникновению конфликта между их интересами и интересами организации, а в случае возникновения конфликта интересов - обязательства своевременного информирования об этом совета директоров;

      соответствия руководящих работников квалификационным требованиям уполномоченного органа;

      постоянного совершенствования качества контрольных и управленческих функций руководящих работников;

      общепринятых норм профессиональной этики;

      3) регламентирует порядок по урегулированию конфликта интересов и другие вопросы по усмотрению совета директоров.

      3. Совет директоров в целях эффективного управления рисками и внутреннего контроля утверждает следующие внутренние документы:

      1) корпоративную стратегию;

      2) положение об организационно-функциональной структуре организации;

      3) внутреннюю политику по оплате труда, начислению денежных вознаграждений, а также других видов материального поощрения руководящих работников;

      4) учетную политику;

      5) положение о сроках и формах представления управленческой отчетности.

      4. Корпоративная стратегия разрабатывается правлением и:

      1) определяет краткосрочные (до одного года), среднесрочные (от 1 (одного) года до 3 (трех) лет) и долгосрочные (от 3 (трех) и более лет) цели организации;

      2) содержит:

      стратегию развития деятельности организации;

      основные цели и направления деятельности организации;

      сегмент рынка, на который ориентирована организация;

      прогнозные значения финансовых и иных показателей деятельности организации;

      ожидаемые макроэкономические и микроэкономические показатели;

      иные вопросы по усмотрению организации.

      5. Положение об организационно-функциональной структуре организации разрабатывается правлением и содержит:

      1) структуру, полномочия и обязанности совета директоров, коллегиальных органов, правления, службы внутреннего аудита, руководящих работников, подразделений;

      2) квалификационные требования к работникам;

      3) порядок взаимодействия и подотчетности;

      4) недопущение возложения на работников службы внутреннего аудита, подразделения по управлению рисками, андеррайтера (подразделения по андеррайтингу), актуария функций других подразделений;

      5) критерии оценки эффективности деятельности правления, структурных подразделений и работников, в том числе порядок применения мер за невыполнение (ненадлежащее, несвоевременное выполнение) возложенных на них функций и задач.

      6. Внутренняя политика по оплате труда, начислению денежных вознаграждений, а также других видов материального поощрения руководящих работников разрабатывается правлением и регламентирует:

      1) принципы, критерии подбора кандидатов на должность членов совета директоров, правления, иных руководящих работников, определения размера вознаграждения;

      2) виды, компоненты, основания осуществления вознаграждений (размер фиксированного вознаграждения, вознаграждений по акциям, облигациям, другие виды вознаграждений, компенсационных выплат);

      3) критерии оценки работы руководящих работников и применения вознаграждений;

      4) форму и периодичность отчета правления, предоставляемого совету директоров, касательно освоения бюджета в части произведенных вознаграждений и других компенсационных выплат, обеспечения соответствия руководящих работников квалификационным требованиям уполномоченного органа и требованиям должностной инструкции;

      5) иные вопросы по усмотрению совета директоров.

      7. Учетная политика:

      1) разрабатывается правлением в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности, законодательством Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности;

      2) содержит принципы, основы, условия, правила и практику ведения бухгалтерского учета и составления финансовой отчетности;

      3) определяет подразделение, ответственное за ежемесячное отслеживание доходов (расходов) в динамике и по видам деятельности;

      4) регламентирует:

      порядок учета договоров страхования (перестрахования), а также ведение их реестра;

      требования к оценке стоимости финансовых инструментов на основе модели оценки риска и приведения текущих цен к рыночным;

      методику осуществления тестов на обесценение финансового инструмента в случае отсутствия рыночной стоимости финансового инструмента и оценки адекватности страховых резервов, используя текущие расчетные оценки будущих потоков денежных средств по договорам страхования (перестрахования) в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности;

      иные вопросы по усмотрению совета директоров.

      8. Положение о сроках и формах представления управленческой отчетности разрабатывается правлением и регламентирует порядок представления правлением и подразделением по управлению рисками совету директоров и акционерам организации управленческой отчетности, в том числе:

      отчет о прибылях и убытках (в том числе в сравнении с предыдущим периодом прошлых лет и запланированные показатели деятельности);

      отчеты об инвестициях (с группировкой финансовых инструментов по видам, с указанием балансовой и рыночной стоимости, доходности, общей суммы покупок и продаж);

      отчет о сравнении объема активов и обязательств;

      анализ карты риска организации;

      анализ коэффициентов системы оценки рисков организации (с пояснениями по коэффициентам, выходящим за пределы стандартного диапазона);

      краткий анализ текущих и прогнозируемых потребностей организации в капитале и его использовании, которые не приведут к нарушению пруденциальных нормативов и (или) выявлению факторов, влияющих на ухудшение финансового положения организации и (или) страховой группы, указанных в постановлении Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 апреля 2018 года № 75 "Об установлении факторов, влияющих на ухудшение финансового положения страховой (перестраховочной) организации, страховой группы и филиала страховой (перестраховочной) организации – нерезидента Республики Казахстан, а также утверждении Правил одобрения плана мероприятий, предусматривающего меры раннего реагирования, и Методики определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения страховой (перестраховочной) организации (страховой группы) и филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан", зарегистрированном в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 16944;

      отчетность по требованию совета директоров и акционеров организации.

      Перечень управленческой отчетности достаточен для надлежащего исполнения советом директоров и правлением функциональных обязанностей и полномочий в целях обеспечения надлежащего управления рисками и внутреннего контроля.

      Сноска. Пункт 8 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 13.12.2021 № 107 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

  Приложение 1-1 к Правилам
формирования системы
управления рисками и
внутреннего контроля для
страховых (перестраховочных)
организаций, филиалов
страховых (перестраховочных)
организаций-нерезидентов
Республики Казахстан

Требования к внутренним документам системы управления рисками и внутреннего контроля филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан

      Сноска. Правила дополнены приложением 1-1 в соответствии с постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Объем информации, охватываемый внутренними документами, должен быть достоверным и достаточным для оценки деятельности филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан и принятия эффективных решений органом управления страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан, коллегиальных органов, руководителем филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан и руководящими работниками.

      2. Страховая (перестраховочная) организация-нерезидент Республики Казахстан разрабатывает положение о филиале страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан, которое:

      1) разрабатывается в соответствии с принципами корпоративного управления, а также с учетом наилучшей международной практики корпоративного поведения, норм профессиональной этики, потребностей и условий деятельности филиала на текущем этапе развития;

      2) регламентирует принципы организации корпоративного управления филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан с учетом:

      четкого разделения обязанностей между органами филиала и (или) структурными подразделениями;

      активного участия членов коллегиальных органов, руководящих работников в осуществлении постоянного внутреннего контроля за деятельностью филиала и управлением рисками;

      независимости принятия решений органом управления страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан, коллегиальными органами и руководящими работниками;

      обязательного протоколирования решений органа управления страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан, коллегиальных органов и руководящих работников (с приложением документов, на основании которых было принято решение);

      письменного оформления обязательства руководящих работников воздерживаться от действий, которые прямо или косвенно способны привести к возникновению конфликта между их интересами и интересами филиала, а в случае возникновения конфликта интересов - обязательства своевременного информирования об этом органа управления страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан;

      соответствия руководящих работников квалификационным требованиям уполномоченного органа;

      постоянного совершенствования качества контрольных и управленческих функций руководящих работников;

      общепринятых норм профессиональной этики;

      3) регламентирует порядок по урегулированию конфликта интересов и другие вопросы по усмотрению органа управления страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан.

      3. Орган управления страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан для эффективного управления рисками и внутреннего контроля утверждает следующие внутренние документы:

      1) положение о филиале;

      2) положение об организационно-функциональной структуре филиала;

      3) внутреннюю политику по оплате труда, начислению денежных вознаграждений, а также других видов материального поощрения руководящих работников;

      4) учетную политику;

      5) положение о сроках и формах представления управленческой отчетности.

      4. Стратегия филиала разрабатывается исполнительным органом страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан и:

      1) определяет краткосрочные (до одного года), среднесрочные (от 1 (одного) года до 3 (трех) лет) и долгосрочные (от 3 (трех) и более лет) цели филиала;

      2) содержит:

      стратегию развития деятельности филиала;

      основные цели и направления деятельности филиала;

      сегмент рынка, на который ориентирован филиал;

      прогнозные значения финансовых и иных показателей деятельности филиала;

      ожидаемые макроэкономические и микроэкономические показатели;

      иные вопросы по усмотрению филиала.

      5. Положение об организационно-функциональной структуре филиала разрабатывается исполнительным органом страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан и содержит:

      1) структуру, полномочия и обязанности органа управления страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан, коллегиальных органов, руководящих работников, службы внутреннего аудита, подразделений;

      2) квалификационные требования к работникам;

      3) порядок взаимодействия и подотчетности;

      4) недопущение возложения на работников службы внутреннего аудита, подразделения по управлению рисками, андеррайтера (подразделения по андеррайтингу), актуария функций других подразделений;

      5) критерии оценки эффективности деятельности руководящих работников, структурных подразделений и работников, в том числе порядок применения мер за невыполнение (ненадлежащее, несвоевременное выполнение) возложенных на них функций и задач.

      6. Внутренняя политика по оплате труда, начислению денежных вознаграждений, а также других видов материального поощрения руководящих работников разрабатывается исполнительным органом страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан и регламентирует:

      1) принципы, критерии подбора кандидатов на должность руководящих работников, определения размера вознаграждения;

      2) виды, компоненты, основания осуществления вознаграждений (размер фиксированного вознаграждения, вознаграждений по акциям, облигациям, другие виды вознаграждений, компенсационных выплат);

      3) критерии оценки работы руководящих работников и применения вознаграждений;

      4) форму и периодичность отчета филиала, предоставляемого органу управления, касательно освоения бюджета в части произведенных вознаграждений и других компенсационных выплат, обеспечения соответствия руководящих работников квалификационным требованиям уполномоченного органа и требованиям должностной инструкции;

      5) иные вопросы по усмотрению органа управления страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан.

      7. Учетная политика:

      1) разрабатывается исполнительным органом страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности, законодательством Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности;

      2) содержит принципы, основы, условия, правила и практику ведения бухгалтерского учета и составления отчетности по данным бухгалтерского учета;

      3) определяет подразделение, ответственное за ежемесячное отслеживание доходов (расходов) в динамике и по видам деятельности;

      4) регламентирует:

      порядок учета договоров страхования (перестрахования), а также ведение их реестра;

      методику оценки адекватности страховых резервов, используя текущие расчетные оценки будущих потоков денежных средств по договорам страхования (перестрахования) в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности;

      иные вопросы по усмотрению органа управления страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан.

      8. Положение о сроках и формах представления управленческой отчетности разрабатывается исполнительным органом страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан и регламентирует порядок представления руководящими работниками филиала и подразделением по управлению рисками органу управления управленческой отчетности, которая включает, но не ограничивается следующим:

      сводный отчет об активах и обязательствах;

      отчет о доходах и расходах;

      отчет о сравнении объема активов и обязательств;

      анализ карты риска филиала;

      отчетность по требованию органа управления страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан.

      Перечень управленческой отчетности достаточен для надлежащего исполнения органом управления страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан и руководящими работниками функциональных обязанностей и полномочий для обеспечения надлежащего управления рисками и внутреннего контроля.

  Приложение 2 к Правилам
формирования системы
управления рисками и
внутреннего контроля для
страховых (перестраховочных)
организаций, филиалов
страховых (перестраховочных)
организаций-нерезидентов
Республики Казахстан

      Сноска. Правый верхний угол приложения 2 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

  Форма

Сведения об оценке системы управления рисками и внутреннего контроля

_____________________________________
(наименование организации) за ____________ год (дата)

      Сноска. Приложение 2 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 22.12.2020 № 126 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Указание соответствующего абзаца, подпункта, пункта Правил

Оценка соответствия требованиям Правил

Выявленные недостатки

Принятые (планируемые) мероприятия по устранению недостатков (содержание мероприятия, сроки исполнения)

Ответственные исполнители (фамилия, имя, отчество (при его наличии), должность, контактная информация)

1

2

3

4

5

6

      Общая оценка соответствия требованиям к системам управления рисками и
внутреннего контроля
____________________________________________________________________
Первый руководитель организации или лицо, уполномоченное им на подписание сведений
______________________________________________________ ______________
(фамилия, имя, отчество (при его наличии) (подпись)
Руководитель подразделения по управлению рисками
______________________________________________________ ______________
(фамилия, имя, отчество (при его наличии) (подпись)
Руководитель службы внутреннего аудита ______________________________________________________ ______________
(фамилия, имя, отчество (при его наличии) (подпись)
Дата подписания "_____" ___________________ 20___ года

  Приложение
к форме сведений об оценке
системы управления рисками
и внутреннего контроля

Пояснения к заполнению сведений об оценке системы управления рисками и внутреннего контроля

      Оценка соответствия системы управления рисками и внутреннего контроля организации требованиям Правил осуществляется исходя из следующих критериев:

      1) ПС – "полностью соответствует"

      при выполнении критерия требования без значительных отклонений;

      2) ЧС – "частично соответствует"

      при обнаружении отклонений от критерия требований (недостатков), которые не считаются достаточными для серьезных сомнений относительно способности организации в достижении соблюдения данного критерия и будут в скором времени устранены;

      3) НС – "не соответствует"

      при невыполнении критерия требований к системам управления рисками и внутреннего контроля;

      4) НП – "не применимо"

      в случае если отдельные требования к системе управления рисками и внутреннего контроля не применимы в отношении организации на дату осуществления оценки. Оценка "не применимо" в расчет доли выполненных организацией критериев требований Правил не включается.

  Приложение 3
к Правилам формирования
системы управления рисками
и внутреннего контроля
для страховых (перестраховочных)
организаций, филиалов
страховых (перестраховочных)
организаций-нерезидентов
Республики Казахстан

      Сноска. Приложение 3 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 23.01.2023 № 1 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

  Форма

      Форма, предназначенная для сбора административных данных
Представляется: в уполномоченный орган по регулированию, контролю
и надзору финансового рынка и финансовых организаций
Форма административных данных размещена на интернет-ресурсе: https://www.gov.kz
Стресс-тестирование по рискам
Индекс формы административных данных: 1-STRESS-TEST
Периодичность: ежеквартальная
Отчетный период: по состоянию на "___" _______________ 20___ года
Круг лиц, представляющих информацию: страховые (перестраховочные) организации
Срок представления: ежеквартально, не позднее 15 (пятнадцатого)
рабочего дня месяца, следующего за отчетным кварталом

      Таблица 1

      Стресс-тестирование по ценовому риску

Наименование эмитента

Наименование ценной бумаги

Международный идентификационный номер (ISIN)

Балансовая стоимость финансового инструмента
(в тыс. тенге)

1

2

3

4

5

1





2





3



















1

Итого убыток 

2

Норматив достаточности маржи платежеспособности после стресс-тестирования

3

Норматив достаточности остаточности высоколиквидных активов после стресс-тестирования

      продолжение таблицы:

Сценарий снижения текущей стоимости финансового инструмента (в тыс. тенге)

Убыток при снижении стоимости финансового инструмента (в тыс. тенге)

на 20 %

на 30 %

на 40 %

на 20 %

на 30 %

на 40 %

6

7

8

9

10

11























































      Примечание:
1. В столбце 2 указывается наименование эмитента долевых инструментов (акции, депозитарные расписки, базовым активом которых являются акции, паи Exchange Traded Funds (ETF) (Эксчейндж Трэйдэд Фандс).
2. В столбцах 3 и 4 указывается наименование ценной бумаги и его международный идентификационный номер (ISIN).
3. В столбце 5 указывается балансовая стоимость финансового инструмента на отчетную дату.
4. В столбцах 6, 7 и 8 указывается балансовая стоимость финансового инструмента при снижении ее на 20 %, 30 % и 40 %, соответственно.
5. В столбцах 9, 10 и 11 указывается разница между балансовой стоимостью финансового инструмента и ее прогнозной сниженной стоимостью.
Комментарий к стресс-тестированию
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________

      Таблица 2

      Стресс-тестирование по процентному риску

Наименование эмитента

Балансовая стоимость финансового инструмента в тыс. тенге (факт.)

Ставка доходности (факт.)

Прогнозное значение ставки доходности (+1 %)

1

2

3

4

5

1





2





3














1

Итого убыток 


2

Норматив достаточности маржи платежеспособности после стресс-тестирования


3

Норматив достаточности высоколиквидных активов после стресс-тестирования


      продолжение таблицы:

Прогнозная стоимость финансового инструмента при ставке доходности (+1%)

Сумма убытка при ставке доходности (+1%) в тыс. тенге

6

7

















      Примечание:
1. В столбце 2 указывается наименование эмитентов облигации.
2. В столбце 3 указывается балансовая стоимость финансового инструмента на отчетную дату, учитываемых по следующим статьям бухгалтерского баланса: "Ценные бумаги, оцениваемые по справедливой стоимости, изменения которых отражаются в составе прибыли или убытка" и "Ценные бумаги, имеющиеся в наличии для продажи (за вычетом резервов на обесценение)".
3. В столбце 4 указывается фактическая ставка доходности к погашению по облигации на отчетную дату.
4. В столбце 5 указывается прогнозное значение ставки доходности облигации при увеличении ее на 1 %.
5. В столбце 7 указывается прогнозное значение суммы убытка при увеличении ставки доходности облигации.
Комментарий к стресс-тестированию
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________

      Таблица 3

      Стресс-тестирование по валютному риску

Наименование иностранной валюты

Текущая стоимость активов и обязательств, номинированных в данной иностранной валюте в тенге

Сценарий снижения тенге по отношению к иностранной валюте

Сценарий укрепления тенге по отношению к иностранной валюте

Активы

Обязательства

Активы

Обязательства

Активы

Обязательства

1

2

3

4

5

6

7

USD







EURO







RUB







Иные валюты







Итого







      продолжение таблицы:

Убыток (доход) по сценарию снижения тенге по отношению к иностранной валюте

Убыток (доход) по сценарию укрепления тенге по отношению к иностранной валюте

По результатам снижения тенге по отношению к иностранной валюте

По результатам укрепления тенге по отношению к иностранной валюте

Активы (2-4)

Обязательства (3-5)

Активы (2-6)

Обязательства (3-7)

НМП

НВЛА

НМП

НВЛА

8

9

10

11

12

13

14

15

























      Примечание:
1. НМП – норматив достаточности маржи платежеспособности после стресс-тестирования;
ВЛА - Норматив достаточности остаточности высоколиквидных активов после стресс-тестирования.
2. Стресс-тестированию подлежат активы и обязательства страховой организации.
3. Сценарий для проведения стресс-тестирования: USD, EURO – ±20 %; RUB – ±10 %; иные валюты – ±10 %.
4. В столбцах 2 и 3 указывается текущая стоимость активов и обязательств, номинированных в данной иностранной валюте в тенге на отчетную дату.
5. В столбцах 4, 5, 6 и 7 указывается прогнозная балансовая сумма активов и обязательств при сценариях снижения и укрепления тенге по отношению к иностранной валюте, соответственно.
6. В столбцах 8, 9, 10 и 11 указывается прогнозный убыток (доход) по сценарию снижения и укрепления тенге по отношению к иностранной валюте, соответственно (разница между фактическими и прогнозными значениями активов и обязательств).
Комментарий к стресс-тестированию
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________

      Таблица 4.1

      Стресс-тестирование по рискам, связанным с осуществлением страховой деятельности

Наименование статьи

Сценарий приостановления сбора страховых премий

На отчетный квартал

1-ый прогнозный квартал

2-ой прогнозный квартал

3-й прогнозный квартал

4-ый прогнозный квартал

1

2

3

4

5

6

7

1

Итого чистая прибыль (убыток) после уплаты налогов (тыс. тенге)






2

Норматив достаточности маржи платежеспособности






3

Норматив достаточности остаточности высоколиквидных активов






      Примечание:
1. В целях проведения стресс-тестирования по приостановлению сбора страховых премий страховой (перестраховочной) организации необходимо осуществить прогноз изменения финансовых показателей и значений пруденциальных нормативов с учетом отсутствия доходов по страховой части и сохранения постоянных расходов и расходов по страховым выплатам.
2. По данному сценарию страховой (перестраховочной) организации необходимо предусмотреть осуществление страховых выплат по имеющимся в портфеле договорам страхования (перестрахования) на отчетную дату (отсутствие новых поступлений, соответственно, страховых выплат по ним).
3. Форма по данному стресс-тестированию заполняется на 4 (четыре) прогнозных квартала (год в разрезе кварталов).
Комментарий к стресс-тестированию
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

      Таблица 4.2

Наименование статьи

Сценарий увеличения резерва непроизошедших убытков по договорам аннуитета ввиду роста ставки индексации

Значение показателя на отчетную дату

Значение показателя после стресс-тестирования

1

2

3

4

1

Ставка индексации страховых выплат


8,25%

2

Резерв не произошедших убытков (по договорам аннуитета, заключенные в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об обязательном страховании работника от несчастных случаев при исполнении им трудовых (служебных) обязанностей")



3

Норматив достаточности маржи платежеспособности



4

Норматив достаточности высоколиквидных активов



      Примечание:
1. Сценарий увеличения резерва непроизошедших убытков по договорам аннуитета, заключенным в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об обязательном страховании работника от несчастных случаев при исполнении им трудовых (служебных) обязанностей", рассчитывается на отчетную дату при использовании ставки индексации на уровне 8,25 %.
При значительных отклонениях ставки от значения 8,25 %, опираясь на профессиональное суждение, актуарий представляет обоснованную альтернативную ставку.
2. К форме стресс-тестирования прикладывается отчет по действующим договорам аннуитета, заключенным в рамках обязательного страхования работника от несчастных случаев при исполнении им трудовых (служебных) обязанностей (с учетом новой индексации) (представляется в электронной форме).
Комментарий к стресс-тестированию
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

      Таблица 4.3

Наименование статьи

Фактическая сумма на отчетную дату

Сценарий расторжения договоров страхования (перестрахования) на:

10 %

20 %

30 %

1

2

3

4

5

6

1

Страховые премии по действующим договорам страхования (перестрахования)





2

Сумма комиссионного вознаграждения по договорам страхования (перестрахования), по которым произойдет расторжение

Х 




3

Итого сумма убытка (строки 1+2)

Х




4

Норматив достаточности маржи платежеспособности





5

Норматив достаточности остаточности высоколиквидных активов





      Примечание:
1. Стресс-тестирование по риску расторжения договоров страхования предусматривает сценарий расторжения договоров страхования (перестрахования) от 10 % до 30 %.
2. В столбцах 4, 5 и 6 указываются прогнозные значения статей Таблицы.
3. По строке 2 формы стресс-тестирования указывается сумма комиссионного вознаграждения по договорам страхования (перестрахования), по которым произошло расторжение (пропорционально к страховой премии).
4. Для расчета прогнозных значений пруденциальных нормативов необходимо учитывать сумму расходов, связанных с расторжением договора страхования (перестрахования), и сумму расходов по выплате комиссионного вознаграждения по данным договорам.
Комментарий к стресс-тестированию
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________

      Таблица 5.1

      Стресс-тестирование по кредитному риску

Наименование статьи

Сценарий снижения рейтинговой оценки по финансовым инструментам, перестраховщикам, учитываемых при расчете пруденциальных нормативов

Фактическое значение отчетную дату

Прогнозное значение

Убыток/Разница

1

2

3

4

5

1

Фактическая маржа платежеспособности, рассчитанная с учетом классификации активов по качеству и ликвидности в тыс. тенге




2

Минимальный размер маржи платежеспособности




3

Норматив достаточности маржи платежеспособности




4

Сумма высоколиквидных активов в тыс. тенге




5

Норматив достаточности высоколиквидных активов




      Примечание:
1. Для проведения данного стресс-тестирования необходимо осуществить расчет норматива достаточности маржи платежеспособности и расчет норматива достаточности высоколиквидных активов страховой (перестраховочной) организации (далее – расчеты) с учетом снижения рейтингой оценки финансовых инструментов, перестраховщиков, учитываемых при расчете пруденциальных нормативов на 1 пункт (one notch) (уан ноч). Снижение рейтинговой оценки осуществляется по тем строкам расчетов, по которым установлено требование по рейтинговым оценкам, в соответствии с постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 26 декабря 2016 года № 304 "Об установлении нормативных значений и методик расчетов пруденциальных нормативов страховой (перестраховочной) организации и страховой группы и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, требований к приобретаемым страховыми (перестраховочными) организациями, дочерними организациями страховых (перестраховочных) организаций или страховых холдингов акциям (долям участия в уставном капитале) юридических лиц, перечня облигаций международных финансовых организаций, приобретаемых страховыми холдингами, минимального требуемого рейтинга для облигаций, приобретаемых страховыми холдингами, и перечня рейтинговых агентств, а также перечня финансовых инструментов (за исключением акций и долей участия в уставном капитале), приобретаемых страховыми (перестраховочными) организациями", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 14794.

      2. Фактическая маржа платежеспособности является наименьшей из двух величин, рассчитанных с учетом статей капитала и с учетом их классификации по качеству и ликвидности после снижения рейтинговой оценки финансовых инструментов, перестраховщиков, учитываемых при расчете пруденциальных нормативов на 1 пункт (one notch) (уан ноч).
3. По паям, имеющим рейтинговую оценку рейтингового агентства Morningstar (Морнинстар), необходимо снизить оценку на 1 звезду.
4. Минимальный размер маржи платежеспособности страховой (перестраховочной) организации должен увеличиваться на сумму премий, передаваемых (переданных) в перестрахование страховым (перестраховочным) организациям - резидентам и нерезидентам Республики Казахстан по действующим договорам перестрахования, в зависимости от сниженной рейтинговой оценки перестраховщика или значения норматива достаточности маржи платежеспособности перестраховочной организации-резидента Республики Казахстан на предыдущую отчетную дату.
5. В комментариях к стресс-тестированию по риску снижения рейтинговой оценки финансовых инструментов, перестраховщиков, учитываемых при расчете пруденциальных нормативов, указывается основная причина образования убытка по итогам проведения стресс-тестирования (разницы между фактическими и прогнозными значениями пруденциальных нормативов).
Комментарий к стресс-тестированию
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

      Таблица 5.2

Наименование класса страхования

Сценарий несвоевременного осуществления выплаты перестраховщиком

Номер договора страхования

Страхователь

Перестраховщик

Лимит ответственности (страховая сумма)

Сумма ответственности перестраховщика

5% от суммы ответственности перестраховщика

1

2

3

4

5

6

7















Итого убыток:


Норматив достаточности маржи платежеспособности после стресс-тестирования


Норматив достаточности высоколиквидных активов после стресс-тестирования


      Примечание:
1. В столбцах 1-6 указывается информация по договору перестрахования с наибольшей страховой суммой. По данному договору перестрахования сумма ответственности, переданной перестраховщику, в размере 5 % обнуляется.
2. Норматив достаточности маржи платежеспособности и норматив достаточности высоколиквидных активов рассчитывается с учетом вычета суммы ответственности перестраховщика по договору перестрахования в размере 5 %.
Комментарий к стресс-тестированию
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

      Таблица 5.3

Наименование страхователя

Сценарий с учетом вероятности дефолта (перестраховочной организации)

Номер договора (полиса) страхования и (или) дополнительного соглашения

Наименование перестраховщика

Резерв незаработанных премий

Кредитный рейтинг перестраховщика

Вероятность дефолта (PD) в соответствии с Таблицей вероятности дефолта

Убыток по выбранному сценарию (EL) (в тенге)

Резерв незаработанных премий с учетом вероятности дефолта (PD)

1

2

3

4

5

6

7 = 4*6

8 = 4+7









Итого:



Норматив достаточности маржи платежеспособности после стресс-тестирования


Норматив достаточности высоколиквидных активов после стресс-тестирования


      Примечание:
1. Расчет по кредитному риску перестраховщика осуществляется согласно Таблице вероятности дефолта (PD) посредством снижения рейтинга перестраховщика на 1 категорию и, соответственно, возможное влияние на показатели пруденциальных нормативов страховой организации:

S&P, Fitch

Moody’s

PD в %

ААА

Ааа

0

АА+

Аа1

0

АА

Аа2

0

АА-

Аа3

0

А+

А1

0

А

А2

0,06

А-

А3

0,1

ВВВ+

Ваа1

0,14

ВВВ

Ваа2

0,18

ВВВ-

Ваа3

0,48

ВВ+

Ва1

0,76

ВВ

Ва2

1,06

ВВ-

Ва3

2,44

В+

В1

3,82

В

В2

5,2

В-

В3

10,07

ССС+

Саа1

14,93

ССС

Саа2

19,79

ССС-

Саа3

46,52

С

Са

73,26

D

D

100

      Комментарий к стресс-тестированию
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

      Наименование _________________________________________
Адрес _________________________________________________
Телефон _______________________________________________
Адрес электронной почты ________________________________
Первый руководитель или лицо, уполномоченное им на подписание
стресс-тестирования ___________________________ _________
фамилия, имя и отчество (при его наличии) подпись, телефон
Руководитель подразделения по управлению рисками
_____________________________________________ _________
фамилия, имя и отчество (при его наличии) подпись, телефон
Дата "____" ______________ 20__ года

  Приложение
к форме стресс-тестирования
по рискам

      Пояснение по заполнению формы, предназначенной для сбора административных данных

      Стресс-тестирование по рискам (индекс – 1-STRESS-TEST, периодичность – ежеквартальная)

      1. Настоящее пояснение по заполнению формы, предназначенной для сбора административных данных (далее – Пояснение) определяет единые требования по заполнению формы, предназначенной для сбора административных данных "Стресс-тестирование по рискам" (далее – Форма).

      2. Форма заполняется организацией ежеквартально по состоянию на конец отчетного периода.

      3. Страховые (перестраховочные) организации, осуществляющие деятельность по отрасли "общее страхование", заполняют Таблицы 1 - 3, 4.1, 4.3, 5.1 - 5.3 Формы.

      4. Страховые (перестраховочные) организации, осуществляющие деятельность по отрасли "страхование жизни", заполняют Таблицы 1 - 3, 4.1 - 4.3, 5.1 Формы.

      5. Единица измерения, используемая при заполнении Формы, устанавливается в тенге и в процентах (до второго знака после запятой). Сумма менее 500 (пятисот) тенге округляется до 0 (нуля), а сумма, равная 500 (пятистам) тенге и выше, округляется до 1000 (тысячи) тенге.

      6. Форму подписывают первый руководитель или лицо, уполномоченное им на подписание Формы, а также руководитель подразделения по управлению рисками.

  Приложение 3-1 к Правилам
формирования системы
управления рисками и
внутреннего контроля для
страховых (перестраховочных)
организаций, филиалов
страховых (перестраховочных)
организаций-нерезидентов
Республики Казахстан

      Сноска. Правый верхний угол приложения 3-1 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

  Форма

Форма, предназначенная для сбора административных данных

      Представляется: в уполномоченный орган по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций

      Форма административных данных размещена на интернет-ресурсе: http://finreg.kz

      Анализ коэффициентов системы оценки рисков страховой (перестраховочной) организации, осуществляющей деятельность по отрасли "общее страхование"

      Индекс формы административных данных: RASA_1NL

      Периодичность: ежегодная

      Отчетный период: по состоянию на "___" ________ 20__года

      Круг лиц, представляющих информацию: страховые (перестраховочные) организации, осуществляющие деятельность по отрасли "общее страхование"

  Форма

_________________________________________________________
(наименование страховой (перестраховочной) организации)

Наименование коэффициента системы оценки рисков

Значение

Стандартный диапазон

Риски

Краткое описание /рекомендации

Краткое пояснение при отклонении от стандартного диапазона (для отчетного года)

предыдущего отчетного года, в %

отчетного года, в %

1

2

3

4

5

6

7

К1 "Страховые премии на капитал"



К1<300%

андеррайтинга, стратегический

К1 дает оценку адекватности капитала для покрытия убытков без учета доли перестрахования. Для полной оценки риска анализ К1 проводится с учетом К2 и К5. К1>300% указывает на увеличение допустимого риска по отношению к капиталу.


К2 "Чистые страховые премии на капитал"



K2<200%

андеррайтинга, стратегический

К2 дает оценку адекватности капитала для покрытия убытков с учетом страховых премий, переданных на перестрахование. Чем выше значение К2, тем больше возрастает риск на капитал. При анализе К2 проводится анализ К5. К2>200% указывает на увеличение допустимого риска по отношению к капиталу.


К3 "Изменение в чистых страховых премиях"



-33%<K3<33%

андеррайтинга, стратегический

К3 дает оценку стабильности/нестабильности операционной деятельности/в менеджменте.
Существенное увеличение К3 указывает на расширение бизнеса (увеличение продаж по новым классам страхования, расширение географической локации). Значительное сокращение чистых премий указывает на приостановление/сокращение продаж по отдельным классам страхования, потерю доли рынка, увеличение перестрахования. При анализе учитывается оценка активов К9, и адекватность резервов К11, К12, К13, а также прибыль от перестрахования К4.


К4 "Прибыль от перестрахования на капитал"



K4<15%

андеррайтинга, стратегический,

К4 дает оценку доли дохода от перестраховочной деятельности. К4>15% указывает на недостаточность капитала по ожиданиям менеджмента страховой (перестраховочной) организации, или на улучшение значений коэффициентов К1, К2, К7, К10, К13, в части сокрытия проблем, связанных с капиталом. При К4>15% пересчитываются К1, К2, К7, К10, К13 с вычетом доли дохода от перестрахования.


К5 "2-летний коэффициент операционной деятельности"



K5<100%

операционный

К5 дает оценку рентабельности/убыточности операционной деятельности. При К5>100%, страховая (перестраховочная) организация несет операционный убыток, при К5<100% имеет операционный доход. Анализируются компоненты К5: коэффициент убыточности, коэффициент затрат и коэффициент доходов от инвестиционной деятельности. Следует анализировать совместно с К11, К13.


К6 "Инвестиционная доходность"



5%<K6<20%

ликвидности, рыночный, стратегический

К6 дает оценку годового дохода инвестиционного портфеля в процентном соотношении. При низком значении К6 анализируется структура инвестиционного портфеля, операции "РЕПО", затраты на комиссионные расходы, прочее. При высоком значении К6 анализируются инвестиции в высокорисковые инструменты и политика выплат дивидендов дочерней организацией родительской.


К7 "Изменение капитала"



-10%<K7<50%

операционный, стратегический

К7 дает оценку улучшения/ухудшения финансового положения страховой (перестраховочной) организации в течение года. К7>50% указывает на нестабильность операционной деятельности, переток капитала внутри страхового холдинга, значительный рост страховой (перестраховочной) организации, или слияние/поглощение.
При К7<-10% определяются факторы, влияющие на изменения:
а) чистой прибыли (К5);
б) нереализованного дохода или убытка;
в) К8;
г) выплаченных дивидендов;
д) К4;
е) учетной политике/корректировке отчетности;
ж) отложенных налоговых активов;
з) непризнанных активов;
и) акционеров.


К8 "Изменение в откорректированном капитале"



-10%<K8<25%

операционный, стратегический

К8 дает оценку улучшения/ухудшения финансового положения, основываясь на результатах основной деятельности страховой (перестраховочной) организации (фактическая оценка основной деятельности с учетом изъятий и пополнений уставного капитала). К8>25% указывает на нестабильность операционной деятельности, переток капитала внутри страхового холдинга, значительный рост страховой (перестраховочной) организации или слияние/поглощение. При К8<-10% определяются факторы, влияющие на изменения:
а) чистой прибыли (К5);
б) нереализованного дохода или убытка;
в) в резервном капитале;
г) в резерве непредвиденных рисков;
д) в стабилизационном резерве;
е) в прочих резервах; ж) выплаченных дивидендов;
з) учетной политики/корректировке отчетности.


К9 "Откорректированные обязательства на ликвидные активы"



K9<100%

ликвидности

К9 дает оценку способности страховой (перестраховочной) организации отвечать по своим краткосрочным обязательствам, а также дает приблизительную оценку последствий в случае ликвидации страховой (перестраховочной) организации. При К9>100% анализируется К9 в динамике прошлых лет, проверяется адекватность резервов, оценка, структура и ликвидность активов.


К10 "Страховые премии к получению на капитал"



K10<20%

кредитный

К10 дает оценку доли дебиторской задолженности по отношению к капиталу. Допустимая доля составляет до 20%. При значении выше 20% анализируются суммы к получению от перестраховщиков, страховые премии к получению от страхователей (перестрахователей) и посредников на наличие задолженностей, просроченных более чем на 90 дней, и целесообразность признания таких активов.


К11 "Развитие заявленных убытков за один год на капитал"



-10%<K11<10%

страховых резервов

К11 дает оценку развития неурегулированных убытков, заявленных годом ранее. При положительном значении К11 страховая (перестраховочная) организация недостаточно сформировала резервы, а при отрицательном значении К11 резервы сформированы с избытком . К11 анализируется совместно с К12.


К12 "Развитие заявленных убытков за два года на капитал"



-10%<K12<10%

страховых резервов

К12 дает оценку развития неурегулированных убытков, заявленных двумя годами ранее. При положительном значении К12 страховая (перестраховочная) организация недостаточно сформировала резервы, а при отрицательном значении К12 резервы сформированы с избытком. К12 анализируется совместно с К11.


К13 "Оценка дефицита (профицита) текущих резервов на капитал"



-12%<K13<12%

страховых резервов

К13 дает оценку адекватности текущих резервов. Дефицит (профицит) представляет собой разницу между прогнозируемыми и фактическими резервами. При положительном значении К13 недостаточно сформированы резервы, при отрицательном значении К13 резервы сформированы с избытком.


      Примечание: пояснение по заполнению формы, предназначенной для сбора административных данных, приведено в приложении к настоящей форме.

      Пояснения по коэффициентам системы оценки рисков, выходящим за пределы стандартного диапазона

      _______________________________________________________________

      ________________________________________________________________

      ________________________________________________________________


Наименование ________________________________

Адрес ________________________________


Телефон __________________________________________________________


Адрес электронной почты _____________________________________________

      Первый руководитель или лицо, уполномоченное им на подписание анализа
____________________________________________________ _______________
фамилия, имя и отчество (при его наличии) подпись, телефон
Руководитель подразделения по управлению рисками
____________________________________________________ _______________
фамилия, имя и отчество (при его наличии) подпись, телефон
Исполнитель________________________________________ ________________
фамилия, имя и отчество (при его наличии) подпись, телефон
Дата "____" ______________ 20__ года

  Приложение
к форме анализа коэффициентов
системы оценки рисков
страховой (перестраховочной)
организации, осуществляющей
деятельность по отрасли "общее страхование"

Пояснение по заполнению формы, предназначенной для сбора административных данных

Анализ коэффициентов системы оценки рисков страховой (перестраховочной) организации, осуществляющей деятельность по отрасли "общее страхование" (индекс – RASA_1NL, периодичность – ежегодная)

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящее пояснение (далее – Пояснение) определяет единые требования по заполнению формы, предназначенной для сбора административных данных "Анализ коэффициентов системы оценки рисков страховой (перестраховочной) организации, осуществляющей деятельность по отрасли "общее страхование" (далее – Форма).

      2. Форма заполняется страховой (перестраховочной) организацией ежегодно по состоянию на конец отчетного периода.

      3. В столбцах 2 и 3 Анализа указываются значения коэффициентов предыдущего отчетного года и отчетного года соответственно, в процентах (до второго знака после запятой).

      4. Форму подписывают первый руководитель или лицо, уполномоченное им на подписание Формы, руководитель подразделения по управлению рисками и исполнитель.

Глава 2. Пояснение по заполнению Формы

      5. Коэффициент К1 "Страховые премии на капитал" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      СПt – страховые премии, принятые по договорам страхования (перестрахования), за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на отчетную дату;

      Кt – собственный капитал на отчетную дату.

      6. Коэффициент К2 "Чистые страховые премии на капитал" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      ЧСПt – чистая сумма страховых премий, принятых по договорам страхования (перестрахования), за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на отчетную дату;

      Кt – собственный капитал на отчетную дату.

      7. Коэффициент К3 "Изменение в чистых премиях" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      ЧСПt – чистая сумма страховых премий, принятых по договорам страхования (перестрахования), за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на отчетную дату;

      ЧСПt-1 – чистая сумма страховых премий, принятых по договорам страхования (перестрахования), за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на предшествующую отчетную дату.

      8. Коэффициент К4 "Прибыль от перестраховочной деятельности на капитал" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      ППt – прибыль от перестраховочной деятельности на отчетную дату;

      КВt – доходы в виде комиссионного вознаграждения по страховой деятельности на отчетную дату;

      СППt – страховые премии, переданные на перестрахование, на отчетную дату;

      ИзмАПНЗПt – изменение активов перестрахования по незаработанным премиям на отчетную дату;

      РНППt – активы перестрахования по незаработанным премиям (за вычетом резервов на обесценение) на отчетную дату;

      Кt – собственный капитал на отчетную дату.

      9. Коэффициент К5 "2-летний коэффициент операционной деятельности" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      КУ2-л – 2-летний коэффициент убытков;

      КЗ2-л – 2-летний коэффициент затрат;

      ИД2-л – 2-летний коэффициент инвестиционной доходности;

      ЧСВt – чистая сумма страховых выплат на отчетную дату;

      ЧСВt-1 – чистая сумма страховых выплат на предшествующую отчетную дату;

      ЧСПИt – чистая сумма изменений в резервах убытков на отчетную дату;

      ЧСПИt-1 – чистая сумма изменений в резервах убытков на предшествующую отчетную дату;

      РУрt – расходы на урегулирование на отчетную дату;

      РУрt-1 – расходы на урегулирование на предшествующую отчетную дату;

      ЧЗПt – чистая сумма заработанных премий за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на отчетную дату;

      ЧЗПt-1 – чистая сумма заработанных премий за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на предшествующую отчетную дату;

      ЧРt – чистые расходы на отчетную дату;

      ЧРt-1 – чистые расходы на предшествующую отчетную дату;

      ЧСПt – чистая сумма страховых премий, принятых по договорам страхования (перестрахования), за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на отчетную дату;

      ЧСПt-1 – чистая сумма страховых премий, принятых по договорам страхования (перестрахования), за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на предшествующую отчетную дату;

      ДИДt – доходы от инвестиционной деятельности за вычетом расходов, связанных с выплатой вознаграждения, на отчетную дату;

      ДИДt-1 – доходы от инвестиционной деятельности за вычетом расходов, связанных с выплатой вознаграждения, на предшествующую отчетную дату.

      10. Коэффициент К6 "Инвестиционная доходность" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      ДИДt – доходы от инвестиционной деятельности за вычетом расходов, связанных с выплатой вознаграждения, на отчетную дату;

      ДСиИнвt-1 – денежные средства и инвестиции (за вычетом операций "РЕПО") на предшествующую отчетную дату, являющиеся суммой:

      1) денежных средств и эквивалентов денежных средств на предшествующую отчетную дату;

      2) вкладов размещенных (за вычетом резервов на обесценение) средств на предшествующую отчетную дату;

      3) операций "обратное РЕПО" на предшествующую отчетную дату;

      4) ценных бумаг, оцениваемых по справедливой стоимости, изменения которой отражаются в составе прибыли или убытка, на предшествующую отчетную дату;

      5) ценных бумаг, имеющихся в наличии для продажи (за вычетом резервов на обесценение), на предшествующую отчетную дату;

      6) аффинированных драгоценных металлов на предшествующую отчетную дату;

      7) производных финансовых инструментов на предшествующую отчетную дату;

      8) ценных бумаг, удерживаемых до погашения (за вычетом резервов на обесценение), на предшествующую отчетную дату;

      9) инвестиций в капитал других юридических лиц на предшествующую отчетную дату;

      10) инвестиционного имущества на предшествующую отчетную дату;

      ДСиИнвt – денежные средства и инвестиции (за вычетом операций "РЕПО") на отчетную дату, являющиеся суммой:

      1) денежных средств и эквивалентов денежных средств на отчетную дату;

      2) вкладов размещенных (за вычетом резервов на обесценение) средств на отчетную дату;

      3) операций "обратное РЕПО" на отчетную дату;

      4) ценных бумаг, оцениваемых по справедливой стоимости, изменения которой отражаются в составе прибыли или убытка, на отчетную дату;

      5) ценных бумаг, имеющихся в наличии для продажи (за вычетом резервов на обесценение), на отчетную дату;

      6) аффинированных драгоценных металлов на отчетную дату;

      7) производных финансовых инструментов на отчетную дату;

      8) ценных бумаг, удерживаемых до погашения (за вычетом резервов на обесценение), на отчетную дату;

      9) инвестиций в капитал других юридических лиц на отчетную дату;

      10) инвестиционного имущества на отчетную дату.

      11. Коэффициент К7 "Изменение капитала" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      Кt – собственный капитал на отчетную дату;

      Кt-1 – собственный капитал на предшествующую отчетную дату.

      12. Коэффициент К8 "Изменение в откорректированном капитале" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      Кt – собственный капитал на отчетную дату;

      Кt-1 – собственный капитал на предшествующую отчетную дату;

      DУКt – изменение в уставном капитале, рассчитывается как разница между суммами уставного капитала на отчетную дату и уставного капитала на предшествующую отчетную дату.

      13. Коэффициент К9 "Обязательства на ликвидные активы" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      Обязательстваt – общая сумма обязательств за вычетом доходов будущих периодов на отчетную дату;

      ВЛАt – стоимость высоколиквидных активов, указанных в пункте 38 Нормативных значений и методик расчетов пруденциальных нормативов страховой (перестраховочной) организации и страховой группы и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, установленных постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 26 декабря 2016 года № 304, зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 14794 (за вычетом обязательств по операциям "РЕПО"), на отчетную дату.

      14. Коэффициент К10 "Страховые премии к получению на капитал" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      СПкПt – страховые премии к получению от страхователей (перестрахователей) и посредников (за вычетом резервов на обесценение) на отчетную дату;

      Кt – собственный капитал на отчетную дату.

      15. Коэффициент К11 "Развитие заявленных убытков за один год на капитал" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      Кt-1 – собственный капитал на предшествующую отчетную дату;

      РЗНУt* – чистый резерв заявленных, но неурегулированных убытков (далее - РЗНУ) на отчетную дату по убыткам, которые произошли и заявлены на дату до t-1;

      РЗНУt-1 – чистый РЗНУ на предшествующую отчетную дату;

      СВt – страховые выплаты без учета доли перестраховщика и за вычетом возмещения по регрессному требованию, выплаченные в отчетном периоде, по убыткам, которые произошли и заявлены на дату до t-1;

      РУt – расходы на урегулирование убытков, оплаченных в отчетном периоде, по убыткам, которые произошли и заявлены на дату до t-1.

      16. Коэффициент К12 "Развитие заявленных убытков за два года" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      Кt-2 – собственный капитал на дату t-2;

      РЗНУt** – чистый РЗНУ на отчетную дату по убыткам, которые произошли и заявлены на дату до t-2;

      РЗНУt-2 – чистый РЗНУ на дату t-2;

      СВt,t-1 – страховые выплаты без учета доли перестраховщика и за вычетом возмещения по регрессному требованию, выплаченные в отчетном периоде и в предшествующем периоде, по убыткам, которые произошли и заявлены на дату до t-2;

      РУt,t-1 – расходы на урегулирование убытков, оплаченных в отчетном периоде и в предшествующем периоде, по убыткам, которые произошли и заявлены на дату до t-2.

      Расчет данного коэффициента не производится страховой (перестраховочной) организацией, осуществляющей деятельность менее трех лет.

      17. Коэффициент К13 "Дефицит (профицит) оценки текущих резервов на капитал" рассчитывается по следующей формуле:



      где:

      Кt - собственный капитал на отчетную дату;

      ЧЗПt - чистая сумма заработанных премий за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на отчетную дату;

      РУt - резерв убытков на дату отчета;

      ЧЗПt-1 - чистая сумма заработанных премий за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на предшествующую отчетную дату;

      ЧЗПt-2 - чистая сумма заработанных премий за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на вторую предшествующую отчетную дату;

      СКРП - средний коэффициент резервов на премии;

      СВt - страховые выплаты без учета доли перестраховщика и за вычетом возмещения по регрессному требованию, выплаченные в отчетном периоде, по убыткам, которые произошли и заявлены на дату до t-1;

      РУt,t-1 - расходы на урегулирование убытков, оплаченных в отчетном периоде, по убыткам, которые произошли и заявлены на дату до t-1;

      СВt,t-1 - страховые выплаты без учета доли перестраховщика и за вычетом возмещения по регрессному требованию, выплаченные в отчетном периоде и в предшествующем периоде, по убыткам, которые произошли и заявлены на дату до t-2;

      РУt,t-2 - расходы на урегулирование убытков, оплаченных в отчетном периоде и в предшествующем периоде, по убыткам, которые произошли и заявлены на дату до t-2;

      РЗНУt* - чистый РЗНУ на отчетную дату по убыткам, которые произошли и заявлены на дату до t-1;

      РЗНУt** - чистый РЗНУ на отчетную дату по убыткам, которые произошли и заявлены на дату до t-2;

      РЗНУt-1 - чистый РЗНУ на предшествующую отчетную дату;

      РПНУt-1 - чистый резерв произошедших, но незаявленных убытков (далее - РПНУ) на предшествующую отчетную дату;

      РЗНУt-2 - чистый РЗНУ на вторую предшествующую отчетную дату;

      РПНУt-2 - чистый РПНУ на вторую предшествующую отчетную дату.

      Расчет данного коэффициента не производится страховой (перестраховочной) организацией, осуществляющей деятельность менее трех лет.

      Сноска. Пункт 17 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 23.01.2023 № 1 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

  Приложение 3-2 к Правилам
формирования системы
управления рисками и
внутреннего контроля для
страховых (перестраховочных)
организаций, филиалов
страховых (перестраховочных)
организаций-нерезидентов
Республики Казахстан

      Сноска. Правый верхний угол приложения 3-2 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

  Форма

Форма, предназначенная для сбора административных данных

      Представляется: в уполномоченный орган по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций

      Форма административных данных размещена на интернет-ресурсе: http://finreg.kz

      Анализ коэффициентов системы оценки рисков страховой (перестраховочной) организации, осуществляющей деятельность по отрасли "страхование жизни"

      Индекс формы административных данных: RASA_2LI

      Периодичность: ежегодная

      Отчетный период: по состоянию на "___"________20__года

      Круг лиц, представляющих информацию: страховые (перестраховочные) организации, осуществляющие деятельность по отрасли "страхование жизни"

  Форма

_________________________________________________________
(наименование страховой (перестраховочной) организации)

Наименование коэффициента системы оценки рисков

Значение

Стандартный диапазон

Риски

Краткое описание /рекомендации

Краткое пояснение при отклонении от стандартного диапазона (для отчетного года)

предыдущего отчетного года, в %

отчетного года, в %

1

2

3

4

5

6

7

К1 "Изменение в откорректированном капитале"



-10%<K1<50%

операционный, стратегический

К1 дает оценку улучшения/ухудшения финансового положения страховой (перестраховочной) организации в течение года.
К1>50% может указывать на нестабильность операционной деятельности, переток капитала внутри страхового холдинга, значительный рост страховой (перестраховочной) организации или слияние/поглощение.
При К1<-10% необходимо определить факторы, влияющие на изменения. Факторы, которые могут оказать влияние: а) выплаченные дивиденды; б) нереализованный доход или убыток по инвестициям; в) изменение резервов в результате переоценки; г) изменения непризнаваемых активов; д) изменения в принципах бухгалтерского учета; е) изменения в системе налогообложения.


К2 "Изменение капитала"



-10%<K2<50%

операционный, стратегический

К2 дает оценку улучшения/ухудшения финансового положения, основываясь на результатах основной деятельности страховой (перестраховочной) организации (фактическая оценка основной деятельности с учетом изъятий и пополнений уставного капитала).
К2 необходимо рассматривать совместно с К1. Если результат коэффициента К2 выше, чем результат коэффициента К1, то это может указывать на сильную родительскую организацию или поддержку со стороны акционера и связанных лиц, желающих поддерживать достаточный уровень капитала. В связи с этим, при анализе необходимо учитывать стабильность родительской организации, страховой группы, а также проверку характера активов, финансирующих добавочный капитал.
Если несмотря на докапитализацию К2 принимает отрицательное значение или выходит за нижний предел диапазона, должны быть проанализированы причины уменьшения капитала и излишков, чтобы определить причины снижения и тенденцию. Если К2 показывает отрицательную тенденцию в течение нескольких лет - возможны проблемы с операционной деятельностью страховой (перестраховочной) организации.


К3 "Рентабельность"



К3>0%

операционный

К3 дает оценку способности страховой (перестраховочной) организации использовать активы для получения прибыли.
Факторы, которые могут влиять на уровень рентабельности: а) уровень смертности и заболеваемости; б) достаточность инвестиционного дохода К4; в) уровень комиссионных расходов; г) обязательные резервные требования, действующие процентные ставки и показатели смертности.


К4 "Достаточность инвестиционного дохода"



125%<K4<900%

рыночный,
стратегический, страховых резервов

К4 дает оценку достаточности инвестиционного дохода для удовлетворения процентных требований по обязательствам страховой (перестраховочной) организации.
Факторы, которые могут влиять на низкий уровень К4: а) cпекулятивные инвестиции, предназначенные для получения большого дохода в долгосрочной перспективе, обеспечивают небольшой доход в промежуточном периоде; б) крупные инвестиции страховой (перестраховочной) организации в дочерние компании или предприятия акционера; в) крупные инвестиции в снабжение офисных помещений; г) крупные инвестиции в безналоговые облигации; д) высокие инвестиционные затраты.
Если К4 выходит за пределы стандартного диапазона в течение двух последних лет страховой (перестраховочной) организации необходимо провести меры по улучшению и недопущению дальнейшего ухудшения ситуации.


К5 "Отношение непризнаваемых активов к признаваемым активам"



К5<10%

ликвидности, кредитный

К5 дает оценку степени приобретенных страховой (перестраховочной) организацией непризнаваемых активов или рискованных активов, эффективности структуры активов.
При анализе рекомендуется определить характер непризнаваемых активов и причин попадания активов в эту категорию, сравнить сумму непризнаваемых активов с капиталом, чтобы определить влияние непризнаваемых активов на финансовое состояние страховой (перестраховочной) организации.
При анализе рекомендуется учитывать отношение премий, переданных на перестрахование, к премиям, принятым по договорам страхования (перестрахования) К8.


К6 "Относительное изменение дюрации"



К6>0%

кредитный, ликвидности,
операционный

К6 дает оценку разрыва между инвестициями и обязательствами.
К6>0% указывает на сокращение разрыва между сроками возврата инвестиции и исполнения обязательств как по совокупному портфелю, так и инвестициям и обязательствам со сроком возврата и исполнения свыше 10 лет по сравнению с предыдущим годом.
К6≤0% указывает на увеличение/неизменение разрыва между сроками возврата инвестиции и исполнения обязательств как по совокупному портфелю, так и инвестициям и обязательствам со сроком возврата и исполнения свыше 10 лет по сравнению с предыдущим годом.
При анализе необходимо изучить изменение структуры страховых премий по классам К10 и изменение структуры признаваемых активов К11.


К7 "Инвестиции в капитал аффилированных и (или) связанных лиц"



К7<20%

кредитный, ликвидности,
рыночный

К7 дает оценку вложений в капитал аффилированных и (или) связанных лиц.
При К7>20% необходимо определить, соответствуют ли инвестиции страховой (перестраховочной) организации и причитающиеся ей суммы от аффилированных и (или) связанных лиц защите интересов страхователей, так как если сумма вложений в аффилированные и (или) связанные лица большая, то у страховой (перестраховочной) организации может возникнуть высокая неликвидность или низкая доходность.


К8 "Отношение премий, переданных на перестрахование, к премиям, принятым по договорам страхования (перестрахования)"



K8<50%

андеррайтинга,
перестрахования

К8 дает оценку перестраховочной деятельности страховой (перестраховочной) организации.
При К8>50% возможно превышение исходящего перестрахования, необходимо оценить эффективность перестрахования путем оценки вероятного убытка на основе статистических данных, возмещения от перестраховщика и его платежеспособности.


К9 "Изменение подписанных премий"



-10%<K9<50%

андеррайтинга

К9 дает оценку стабильности/нестабильности операционной деятельности в менеджменте.
При К9>50% возможны резкое увеличение объема страховых премий страховой (перестраховочной) организации, изменение ассортимента страховых продуктов, изменение системы продаж, уход со страхового рынка страховщиков, изменение в экономической сфере, законодательные изменения, смена акционера или менеджмента страховой (перестраховочной) организации и т.д.
При К9<-10% возможны резкое уменьшение объема страховых премий страховой (перестраховочной) организации, изменение ассортимента страховых продуктов, изменение системы продаж, появление на страховом рынке новых страховщиков, изменение в экономической сфере, законодательные изменения, смена акционера или менеджмента страховой (перестраховочной) организации и т.д.
При анализе рекомендуется учитывать изменение структуры страховых премий по классам К10 и изменение резервирования по отношению к страховым премиям К12.
Кроме того, необходимо рассмотреть ключевые области, оказавшие влияние на изменение, оценить бизнес-план менеджмента в части руководства по управлению ситуацией, необходимой для поддерживания финансовой устойчивости.


К10 "Изменение структуры страховых премий по классам"



К10<5%

андеррайтинга, стратегический

К10 дает оценку изменению структуры и направления продаж в зависимости от изменений в экономической среде, разработки новых продуктов и т.д.
При К10>5% возможно резкое увеличение объема страховых премий страховой (перестраховочной) организации, изменение ассортимента страховых продуктов, изменение системы продаж, уход со страхового рынка страховщиков, изменение в экономической сфере, законодательные изменения, смена акционера или менеджмента страховой (перестраховочной) организации и т.д., что приводит к изменению структуры страховых премий по классам.
При анализе рекомендуется учитывать
относительное изменение дюрации К6, изменение подписанных премий К9 и изменение резервирования по отношению к страховым премиям К12.


К11 "Изменение структуры признаваемых активов"



К11<5%

кредитный, рыночный, стратегический

К11 дает оценку изменению структуры и направления инвестирования страховой (перестраховочной) организации.
К11>5% может указывать на изменение структуры и направления инвестирования в зависимости от изменений инвестиционной политики страховой (перестраховочной) организации, изменений в экономической среде и т.д.
При анализе рекомендуется учитывать
относительное изменение дюрации К6.


К12 "Изменение резервирования по отношению к страховым премиям"



-20%<K12<20%

страховых резервов

К12 дает оценку изменению прироста резерва к премиям по сравнению с предыдущим годом.
Отклонения могут указывать на изменение структуры и направления продаж в зависимости от изменений в экономической среде, системе продаж, ухода со страхового рынка или появления на страховом рынке новых страховщиков, законодательные изменения, результат смены акционера/менеджмента и т.д.
При анализе рекомендуется учитывать изменение подписанных премий К9, изменение структуры страховых премий по классам К10.


      Примечание: пояснение по заполнению формы, предназначенной для сбора административных данных, приведено в приложении к настоящей форме.

      Пояснения по коэффициентам системы оценки рисков, выходящим за пределы стандартного диапазона

      ____________________________________________________________________________________

      ____________________________________________________________________________________

      ____________________________________________________________________________________

      ____________________________________________________________________________________


Наименование ________________________________

Адрес ________________________________


Телефон __________________________________________________________


Адрес электронной почты _____________________________________________

      Первый руководитель или лицо, уполномоченное им на подписание анализа
____________________________________________________ _______________
фамилия, имя и отчество (при его наличии) подпись, телефон
Руководитель подразделения по управлению рисками
____________________________________________________ _______________
фамилия, имя и отчество (при его наличии) подпись, телефон Исполнитель________________________________________ ________________
фамилия, имя и отчество (при его наличии) подпись, телефон

      Дата "____" ______________ 20__ года

  Приложение
к форме анализа коэффициентов
системы оценки рисков
страховой (перестраховочной)
организации, осуществляющей
деятельность по отрасли
"страхование жизни"

Пояснение по заполнению формы, предназначенной для сбора административных данных

Анализ коэффициентов системы оценки рисков страховой (перестраховочной) организации, осуществляющей деятельность по отрасли "страхование жизни" (индекс – RASA_2LI, периодичность – ежегодная)

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящее пояснение (далее – Пояснение) определяет единые требования по заполнению формы, предназначенной для сбора административных данных "Анализ коэффициентов системы оценки рисков страховой (перестраховочной) организации, осуществляющей деятельность по отрасли "страхование жизни" (далее – Форма).

      2. Форма заполняется страховой (перестраховочной) организацией ежегодно по состоянию на конец отчетного периода.

      3. В столбцах 2 и 3 Анализа указываются значения коэффициентов предыдуего отчетного года и отчетного года соответственно (в процентах, до второго знака после запятой).

      4. Форму подписывают первый руководитель или лицо, уполномоченное им на подписание Формы, руководитель подразделения по управлению рисками и исполнитель.

Глава 2. Пояснение по заполнению Формы

      5. Коэффициент К1 "Изменение в откорректированном капитале" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

     

– собственный капитал на отчетную дату;

     

– изменение уставного капитала по сравнению с предыдущим годом;

     

– изменение дополнительно оплаченного капитала по сравнению с предыдущим годом;

     

– собственный капитал на предшествующую отчетную дату.

      6. Коэффициент К2 "Изменение капитала" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      Кt – собственный капитал на отчетную дату;

      Кt-1 – собственный капитал на предшествующую отчетную дату.

      7. Коэффициент К3 "Рентабельность" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      ЧПt – итоговая чистая прибыль (убыток) после уплаты налогов на отчетную дату;

      Дt – общая сумма доходов на отчетную дату.

      8. Коэффициент К4 "Достаточность инвестиционного дохода" расчитывается по следующей формуле:

     


      где:

     

– фактический доход от инвестиционной деятельности на отчетную дату в тенге;

     

– инвестиционный доход, заложенный по страховым продуктам, на отчетную дату в тенге;

     

– резерв непроизошедших убытков по договорам страхования (перестрахования) жизни и договорам аннуитета на отчетную дату;

     

– резерв непроизошедших убытков по договорам страхования (перестрахования) жизни и договорам аннуитета на предшествующую отчетную дату;

     

– ставка доходности резервного базиса в %.

      9. Коэффициент К5 "Отношение непризнаваемых активов к признаваемым активам" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

     

– общая сумма активов на отчетную дату;

     

– общая сумма активов с учетом их классификации по качеству и ликвидности (далее – АКЛ) на отчетную дату, сумма по балансу;

     

– активы перестрахования по заявленным, но неурегулированным убыткам (за вычетом резервов на обесценение) на отчетную дату.

      10. Коэффициент К6 "Относительное изменение дюрации" состоит из двух частей К61 и К62, для которых формула расчета и допустимые значения одинаковы. К61 рассчитывается для всего срока по портфелю страховой (перестраховочной) организаций, тогда как К62 рассчитывается для срока свыше 10 лет. При этом значение К6 принимает минимальное значение из К61 и К62 и рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

     

– срок возврата инвестиции на отчетную дату;

     

– срок исполнения обязательств на отчетную дату;

     

– срок возврата инвестиции на предшествующую отчетную дату;

     

– срок исполнения обязательств на предшествующую отчетную дату.

      Срок возврата инвестиции рассчитывается путҰм нахождения средневзвешенного значения по дюрациям, рассчитанным отдельно для каждой инвестиции, имеющей дату погашения.

      Срок исполнения обязательств рассчитывается путҰм нахождения средневзвешенного значения по срокам исполнения обязательств, рассчитанных отдельно для каждого договора страхования.

      11. Коэффициент К7 "Инвестиции в капитал аффилированных и (или) связанных лиц" расчитывается по следующей формуле:

     


      где:

     

– дебиторская задолженность по аффилированным и (или) связанным лицам на отчетную дату;

     

– инвестиции в аффилированные и (или) связанные лица на отчетную дату;

     

– собственный капитал на отчетную дату.

      12. Коэффициент К8 "Отношение премий, переданных на перестрахование, к премиям, принятым по договорам страхования (перестрахования)", рассчитывается по каждому классу страхования. При этом значение К8 принимает максимальное значение среди , которые рассчитываются по следующей формуле:

     


      где:

      СППt – страховые премии, переданные на перестрахование, на отчетную дату по i – му классу страхования;

      СПt – страховые премии, принятые по договорам страхования (перестрахования), за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на отчетную дату по i – му классу страхования.

      13. Коэффициент К9 "Изменение подписанных премий" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      СПt – страховые премии, принятые по договорам страхования (перестрахования), за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на отчетную дату;

      СПt-1 – страховые премии, принятые по договорам страхования (перестрахования), за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на предшествующую отчетную дату.

      14. Коэффициент К10 "Изменение структуры страховых премий по классам" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

     

– страховые премии по i – ному классу страхования, принятые по договорам страхования (перестрахования), за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на отчетную дату;

     

– страховые премии, принятые по договорам страхования (перестрахования), за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на отчетную дату;

     

– страховые премии по i – ному классу страхования, принятые по договорам страхования (перестрахования), за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на предшествующую отчетную дату;

     

– страховые премии, принятые по договорам страхования (перестрахования), за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на предшествующую отчетную дату;

     

– количество классов страхования.

      15. Коэффициент К11 "Изменение структуры признаваемых активов" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

     

– сумма i - го признаваемого актива на отчетную дату, сумма по балансу;

     

– сумма признаваемых активов на отчетную дату, сумма по балансу;

     

– сумма i - го признаваемого актива на предшествующую отчетную дату, сумма по балансу;

     

– сумма признаваемых активов на предшествующую отчетную дату.

      В качестве признаваемых активов принимаются активы по балансовой стоимости, подпадающие под определение АКЛ согласно пункту 39 Нормативных значений и методик расчетов пруденциальных нормативов страховой (перестраховочной) организации и страховой группы и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, установленных постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 26 декабря 2016 года № 304, зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 14794.

      Структура признаваемых активов для расчета коэффициента К11:

      1) деньги;

      2) вклады;

      3) государственные ценные бумаги Республики Казахстан;

      4) долговые ценные бумаги, выпущенные местными исполнительными органами Республики Казахстан;

      5) негосударственные ценные бумаги юридических лиц Республики Казахстан;

      6) ценные бумаги иностранных государств;

      7) негосударственные ценные бумаги иностранных эмитентов;

      8) негосударственные долговые ценные бумаги, выпущенные международными финансовыми организациями;

      9) ценные бумаги инвестиционных фондов, включенные в официальный список фондовой биржи;

      10) паи;

      11) инструменты исламского финансирования юридических лиц Республики Казахстан;

      12) иные активы.

      16. Коэффициент К12 "Изменение резервирования по отношению к страховым премиям" рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      СПt – страховые премии, принятые по договорам страхования (перестрахования), за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на отчетную дату;

      СПt-1 – страховые премии, принятые по договорам страхования (перестрахования), за вычетом расходов, связанных с расторжением договоров страхования (перестрахования), на предшествующую отчетную дату;

      СРt – сумма страховых резервов страховой (перестраховочной) организации на отчетную дату;

      СРt-1 – сумма страховых резервов страховой (перестраховочной) организации на предшествующую отчетную дату;

      СРt-2 – сумма страховых резервов страховой (перестраховочной) организации на вторую предшествующую отчетную дату.

      Расчет данного коэффициента не производится страховой (перестраховочной) организацией, осуществляющей деятельность менее трех лет.

  Приложение 4
к Правилам формирования
системы управления рисками
и внутреннего контроля
для страховых (перестраховочных)
организаций, филиалов
страховых (перестраховочных)
организаций-нерезидентов
Республики Казахстан

      Сноска. Приложение 4 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 23.01.2023 № 1 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

  Форма

      Форма, предназначенная для сбора административных данных
Представляется: в уполномоченный орган по регулированию,
контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций
Форма административных данных размещена на интернет-ресурсе: http://finreg.kz
Гэп-анализ для страховых организаций, осуществляющих деятельность
в отрасли "страхование жизни"
Индекс формы административных данных: GAP-LI1
Периодичность: ежеквартальная
Отчетный период: по состоянию на "___" _______________ 20___ года
Круг лиц, представляющих информацию: страховые организации,
осуществляющие деятельность в отрасли "страхование жизни"
Срок представления: ежеквартально, не позднее 15 (пятнадцатого)
рабочего дня месяца, следующего за отчетным кварталом
_________________________________________________________
(наименование страховой организации)

      (тысяч тенге)


Срок до погашения

до 1 месяца

от 1 до 3 месяцев

от 3 до 6 месяцев

от 6 месяцев до 1 года

от 1 до 3 лет

от 3 до 5 лет

от 5 до 10 лет

Свыше 10 лет

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1

Активы









1.1

Деньги - всего









1.2

Вклады - всего, в том числе:









1.2.1

вклады в банках второго уровня Республики Казахстан, соответствующих одному из следующих требований: имеют долгосрочный кредитный рейтинг не ниже "ВВ-" по международной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или рейтинговую оценку не ниже "kzBB" по национальной шкале Standard & Poor's (Стандард энд Пурс), или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале одного из других рейтинговых агентств (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам; являются дочерними банками-резидентами, родительские банки-нерезиденты которых имеют долгосрочный кредитный рейтинг в иностранной валюте не ниже "А-" по международной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам









1.2.2

вклады в банках второго уровня Республики Казахстан, имеющих долгосрочный кредитный рейтинг от "В" до "В+" по международной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или рейтинговую оценку от "kzB+" до "kzBВ-" по национальной шкале Standard & Poor's (Стандард энд Пурс), или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале одного из других рейтинговых агентств (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам









1.3

Государственные ценные бумаги Республики Казахстан (в том числе эмитированные в соответствии с законодательством иностранных государств), выпущенные Министерством финансов Республики Казахстан и Национальным Банком Республики Казахстан, за вычетом резерва по сомнительным долгам









1.4

Долговые ценные бумаги, выпущенные местными исполнительными органами Республики Казахстан, включенные в официальный список фондовой биржи, осуществляющей деятельность на территории Республики Казахстан (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам









1.5

Негосударственные ценные бумаги юридических лиц Республики Казахстан, входящих в официальный список фондовой биржи, осуществляющей деятельность на территории Республики Казахстан, в том числе:









1.5.1

акции эмитентов, имеющих долгосрочный кредитный рейтинг не ниже "ВВ-" по международной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или рейтинговую оценку не ниже "kzBB" по национальной шкале Standard & Poor's (Стандард энд Пурс), или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале одного из других рейтинговых агентств, и депозитарные расписки, базовым активом которых являются данные акции, за вычетом резерва по сомнительным долгам









1.5.2

акции эмитентов, находящиеся в представительском списке индекса казахстанской фондовой биржи и депозитарные расписки, базовым активом которых являются данные акции, за исключением акций, указанных в строке 1.4.1, за вычетом резерва по сомнительным долгам









1.5.3

акции эмитентов, имеющих долгосрочный кредитный рейтинг от "В" до "В+" по международной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или рейтинговую оценку от "kzB+" до "kzBВ-" по национальной шкале Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале одного из других рейтинговых агентств, и депозитарные расписки, базовым активом которых являются данные акции, за вычетом резерва по сомнительным долгам









1.5.4

акции, выпущенные в соответствии с законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг, допущенные к обращению на фондовой бирже в соответствии с Требованиями к эмитентам и их ценным бумагам, допускаемым к обращению на фондовой бирже, а также к отдельным категориям официального списка фондовой биржи, утвержденным постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 марта 2017 года № 54, зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15175 (далее - Требования № 54), и депозитарные расписки, базовым активом которых являются данные акции, за исключением акций, указанных в строках 1.4.1, 1.4.2 и 1.4.3, за вычетом резерва по сомнительным долгам









1.5.5

долговые ценные бумаги, выпущенные в соответствии с законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг и других государств, имеющие (эмитент которых имеет) долгосрочный кредитный рейтинг не ниже "ВВ-" по международной шкале агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или рейтинговую оценку не ниже "kzBB" по национальной шкале Standard & Poor's (Стандард энд Пурс), или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале одного из других рейтинговых агентств (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам









1.5.6

долговые ценные бумаги, выпущенные в соответствии с законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг и иностранных государств, имеющие (эмитент которых имеет) долгосрочный кредитный рейтинг от "В" до "В+" по международной шкале агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или рейтинговую оценку от "kzB+" до "kzBВ-" по национальной шкале Standard & Poor's (Стандард энд Пурс), или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале одного из других рейтинговых агентств (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам









1.5.7

долговые ценные бумаги, допущенные к обращению на фондовой бирже в соответствии с Требованиями № 54, за исключением долговых ценных бумаг, указанных в строках 1.4.5 и 1.4.6 (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам









1.6

Акции акционерного общества "Фонд гарантирования страховых выплат", за вычетом резерва по сомнительным долгам









1.7

Ценные бумаги, имеющие статус государственных, выпущенные центральными правительствами иностранных государств, имеющих суверенную рейтинговую оценку не ниже "В-" по международной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс), или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, за вычетом резерва по сомнительным долгам









1.8

Негосударственные ценные бумаги, выпущенные иностранными организациями:









1.8.1

акции эмитентов, имеющих международную рейтинговую оценку не ниже "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс), или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и депозитарные расписки, базовым активом которых являются данные акции, за вычетом резерва по сомнительным долгам









1.8.2

долговые ценные бумаги, имеющие международную рейтинговую оценку не ниже "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс), или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резерва по сомнительным долгам









1.9

Ценные бумаги международных финансовых организаций, перечень которых определен пунктом 39 Нормативных значений и методик расчетов пруденциальных нормативов страховой (перестраховочной) организации и страховой группы и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, установленных постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 26 декабря 2016 года № 304, зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 14794 (далее - Нормативы)









1.10

Аффинированные драгоценные металлы, соответствующие международным стандартам качества, принятым Лондонской ассоциацией рынка драгоценных металлов (London Bullion Market Association) (Ландон буллиан маркет ассосиэйшн) и обозначенным в документах данной ассоциации как стандарт "Лондонская качественная поставка" ("London Good Delivery") ("Ландон гуд деливери") и металлические депозиты, в том числе в банках-нерезидентах Республики Казахстан, обладающих рейтинговой оценкой не ниже "АA" по международной шкале агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс), или рейтингом аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств









1.11

Паи - всего, в том числе:









1.11.1

паи, соответствующие требованиям подпункта 23) пункта 38 Нормативов, за вычетом резерва по сомнительным долгам









1.11.2

паи, соответствующие требованиям подпункта 24) пункта 38 Нормативов, за вычетом резерва по сомнительным долгам









1.11.3

паи открытого и интервального паевого инвестиционного фонда, за вычетом резерва по сомнительным долгам









1.12

Инструменты исламского финансирования, соответствующие требованиям подпунктов 25), 26) пункта 38 Нормативов









1.13

Требования к эмитентам ценных бумаг по выплате номинальной стоимости ценных бумаг, возникшие в связи с истечением срока их обращения, предусмотренного проспектом выпуска ценных бумаг (не просроченные по условиям проспекта выпуска ценных бумаг)









2

Активы по балансу









3

Обязательства по классам страхования









3.1

Страхование жизни









3.2

Аннуитетное страхование









3.3

Страхование от несчастных случаев









3.4

Страхование на случай болезни









4

Показатель гэп (строка 1- строка 3)









5

Показатель гэп в процентах от активов (строка 4/строка 2)









6

Кумулятивный гэп









7

Кумулятивный гэп в процентах от активов (строка 6/строка 2)



















      Примечание: пояснение по заполнению формы, предназначенной
для сбора административных данных, приведено в приложении к настоящей форме.
Наименование _________________________________________________
Адрес ________________________________________________________
Телефон______________________________________________________
Адрес электронной почты
Первый руководитель или лицо, уполномоченное им на подписание гэп-анализа
фамилия, имя, отчество (при его наличии) подпись, телефон
Руководитель подразделения по управлению рисками
_____________________________________________________________
фамилия, имя, отчество (при его наличии) подпись, телефон
Дата "_____" ___________ 20___ года

  Приложение 5 к Правилам
формирования системы
управления рисками и
внутреннего контроля для
страховых (перестраховочных)
организаций, филиалов
страховых (перестраховочных)
организаций-нерезидентов
Республики Казахстан

      Сноска. Правый верхний угол приложения 5 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Требования к управлению риском андеррайтинга

      1. Совет директоров в целях эффективного управления риском андеррайтинга:

      1) утверждает политику по андеррайтингу;

      2) принимает решение по заключению отдельного договора страхования (перестрахования) либо об осуществлении страховой выплаты, сумма обязательств (страховая сумма) либо размер страховой выплаты по которым превышают двадцать пять процентов от суммы активов за минусом доли перестраховщика в страховых резервах организации, на основе заключений сюрвейера (при наличии) и андеррайтера (подразделения по андеррайтингу), актуария, подразделения по управлению рисками;

      3) устанавливает и пересматривает не реже одного раза в год лимиты ответственности (страховых сумм) по отдельному договору страхования (перестрахования) в разрезе классов (видов) страхования, по которым решение о заключении договора страхования (перестрахования) принимается страховым посредником, андеррайтером (подразделением по андеррайтингу), правлением, андеррайтинговым советом, советом директоров;

      4) утверждает правила страхования отдельно по каждому виду страхования.

      2. Политика по андеррайтингу регламентирует:

      1) информацию об основных рисках, связанных с андеррайтингом;

      2) процедуры разработки и согласования правил страхования;

      3) процедуры оформления договоров страхования (перестрахования) (страховых полисов);

      4) права, обязанности и ответственность страхового посредника, андеррайтера, (подразделения по андеррайтингу) и андеррайтингового совета;

      5) порядок сбора, обработки и анализа информации для проведения андеррайтинга;

      6) факторы, влияющие на оценку риска;

      7) процесс принятия андеррайтингового решения андеррайтером (подразделением по андеррайтингу) и андеррайтинговым советом, включая согласование страхового риска с перестраховщиком;

      8) требования к условиям договоров со страховыми посредниками (агентские соглашения);

      9) методику определения поправочных коэффициентов к страховым премиям по договорам обязательного страхования работника от несчастных случаев при исполнении им трудовых (служебных) обязанностей на основе анализа финансовых показателей и статистической информации.

      10) иные вопросы по усмотрению совета директоров.

      Сноска. Пункт 2 с изменением, внесенным постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 22.12.2020 № 126 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      3. Андеррайтинговый совет осуществляет:

      1) принятие андеррайтинговых решений в пределах лимитов, установленных советом директоров;

      2) контроль за адекватной оценкой принятых рисков;

      3) обеспечение адекватного страхового тарифа по объекту и рискам, принимаемым на страхование;

      4) определение условий страхового покрытия по рискам, принимаемым на страхование;

      5) обеспечение увеличения положительной разности (с учетом вероятностных критериев наступления страховых случаев) между полученными нетто-премиями и осуществленными страховыми выплатами по договорам страхования (перестрахования), заключенным в течение определенного периода времени.

      Нетто-премия - сумма денег, оцененная актуарием на основе актуарных методов, которая подлежит уплате организацией за принятие ею обязательств исключительно по осуществлению страховых выплат без учета покрытия иных расходов организации;

      6) определение перечня основных и дополнительных условий, включаемых в договор страхования (перестрахования).

      4. Правление принимает андеррайтенговое решение по заключению отдельного договора страхования (перестрахования) в пределах лимита, установленного советом директоров.

      5. К основным функциям андеррайтера (подразделения по андеррайтингу) относится:

      1) до заключения договора страхования (перестрахования) подразделение по андеррайтингу осуществляет:

      определение и учет рискообразующих факторов, существенно влияющих на повышение вероятности наступления страхового случая, в зависимости от видов страховых случаев и объектов страхования, а также возможности их учета при расчете страховых тарифов;

      индивидуальная оценка и анализ принимаемых рисков и их возможные последствия;

      селектирование рисков по степени опасности;

      контроль за осуществлением оценки состояния застрахованного объекта, факторов, способствующих и препятствующих развитию рисков, и выполнения мероприятий по снижению рисков;

      определение страховых сумм, расчет тарифов, франшиз и других расчетных показателей совместно с актуарием на основе утвержденной политики по андеррайтингу и внутренних документов организации;

      2) после заключения договора страхования (перестрахования) андеррайтер (подразделение по андеррайтингу):

      участвует в сопровождении договора страхования (перестрахования), осуществляя мониторинг состояния объекта страхования, кроме видов личного страхования и контроль выполнения плана мероприятий по снижению рисков (при его наличии);

      в случае изменения параметров принятых на страхование рисков пересчитывает страховой тариф, разрабатывает и предоставляет правлению или структурному подразделению, в функции которого входит заключение договоров страхования (перестрахования) рекомендации касательно необходимости внесения изменений в договор страхования (перестрахования);

      в случае нарушения страхователем обязательств разрабатывает заключение о необходимости расторжения договора страхования или уменьшения размера страховой выплаты;

      3) подготовка рекомендации для андеррайтингового совета;

      4) принятие андеррайтинговых решений в пределах лимитов, установленных советом директоров;

      5) установление по согласованию с актуарием числовых значений поправочных коэффициентов, учитывающих наличие (отсутствие) факторов, существенно влияющих на вероятность наступления страхового случая, а также наличие (отсутствие) в договоре страхования (перестрахования) того или иного условия;

      6) постоянное взаимодействие с работниками, страховыми посредниками по вопросам андеррайтинга;

      7) разработка и предоставление андеррайтинговому совету рекомендаций касательно необходимых изменений в условия договора страхования (перестрахования).

      6. Принятие андеррайтингового решения по заключению отдельного договора страхования (перестрахования) выше предела лимита на андеррайтера (подразделением по андеррайтингу), установленного советом директоров, осуществляется на основании рекомендации, выданной андеррайтером (андеррайтинговым подразделением), и заключения подразделения по управлению рисками.

      Страховой организацией во внутреннем документе устанавливаются минимальный и максимальный пороги сумм до лимита андеррайтингового совета, предусматривающие обязательное согласование с андеррайтером (андеррайтинговым подразделением).

      При принятии андеррайтингового решения учитываются следующие условия:

      1) состояние страхового портфеля;

      2) коэффициенты убыточности по виду страхования, к которому относится объект страхования;

      3) риски, связанные с застрахованным и объектом страхования;

      4) соблюдение лимитов собственного удержания, установленных актуарием и законодательством Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности;

      5) иные факторы, влияющие на принятие андеррайтингового решения.

      Сноска. Пункт 6 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 23.01.2023 № 1 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      7. Андеррайтинговое решение содержит:

      1) дату принятия и его номер;

      2) дату выдачи и номер рекомендации, на основании которой было принято андеррайтинговое решение;

      3) вид и условия договора страхования (перестрахования);

      4) информацию о страхователе;

      5) срок действия договора страхования (перестрахования);

      6) принадлежность к классу (классам) страхования;

      7) информация о страховом агенте или страховом брокере, с помощью которого предполагается заключение договора страхования (перестрахования);

      8) подписи лиц, принявших андеррайтингового решение, с указанием их занимаемых должностей.

      8. При заключении договоров страхования (перестрахования) учитываются принципы оценки страхуемых рисков:

      1) случайность ущерба (неизвестность времени возникновения и величины расходов (убытков), независимость возникновения расходов (убытков) от действий заинтересованных лиц);

      2) оценка возможного ущерба (вычисляется ожидаемая сумма расходов (убытков), на основании которой рассчитывается размер страховых взносов);

      3) однозначность (четкость) определения расходов (убытков) (в договоре однозначно оговариваются возможные риски, объекты страхования, размер ожидаемой суммы страховой выплаты в случае возникновения страхового события);

      4) независимость распределения страховых рисков друг от друга.

      9. Организация формирует страховое дело, содержащее:

      1) заявление, подписанное страхователем (застрахованным) на страхование, в том числе содержащее сведения об ознакомлении страхователя с условиями страхования и получения им копии правил страхования (если договор страхования (перестрахования) заключен в форме договора присоединения (страхового полиса).

      Требование по наличию подписи страхователя (застрахованного) в заявлении не распространяется на договоры, заключенные в электронной форме;

      2) андеррайтинговое решение или его копию по договору страхования (перестрахования), за исключением договоров, заключенных по классам обязательного страхования гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств, гражданско-правовой ответственности перевозчика перед пассажирами;

      3) копии документов, предоставленных страхователем (застрахованным, выгодоприобретателем) и сюрвейером для принятия андеррайтингового решения;

      4) договор страхования (перестрахования) и (или) страховой полис и внесенные изменения;

      5) записи о результатах мониторинга состояния объекта страхования (перестрахования) движимого и (или) недвижимого имущества.

      Сноска. Пункт 9 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 23.01.2023 № 1 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      10. По договорам страхования (перестрахования), заключенным в электронной форме, страховое дело формируется в электронной форме.

      Хранение страхового дела осуществляется на бумажном носителе и (или) в электронной форме.

      Сноска. Пункт 10 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 23.01.2023 № 1 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

  Приложение 6 к Правилам
формирования системы
управления рисками и
внутреннего контроля для
страховых (перестраховочных)
организаций, филиалов
страховых (перестраховочных)
организаций-нерезидентов
Республики Казахстан

      Сноска. Правый верхний угол приложения 6 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Требования к управлению риском перестрахования

      1. Совет директоров в целях эффективного управления риском перестрахования утверждает:

      1) политику по перестрахованию;

      2) лимиты (виды) договоров исходящего перестрахования (договор перестрахования, в соответствии с которым организация передает часть страховых рисков в перестрахование), по которым принятие решений осуществляется правлением, андеррайтинговым советом или советом директоров.

      2. Политика по перестрахованию содержит:

      1) информацию об основных рисках, связанных с перестрахованием;

      2) порядок обеспечения контроля за соблюдением законодательства Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности при заключении договоров перестрахования;

      3) критерии выбора контрпартнера по перестрахованию;

      4) порядок оценки деятельности контрпартнеров по перестрахованию до установления деловых отношений (заключения договора);

      5) порядок проведения регулярного мониторинга финансового состояния в процессе дальнейшего взаимодействия с контрпартнерами по перестрахованию (перестраховщиками), в том числе их рейтинговых показателей;

      6) описание видов перестрахования, используемых для покрытия страховых рисков;

      7) лимиты по суммам (размерам) и видам страхования, риски по которым автоматически покрываются перестрахованием (облигаторное перестрахование) или передаются в перестрахование полностью или частично (в определенной доле) (факультативного перестрахования);

      8) максимальную сумму перестраховочного покрытия у одного перестраховщика;

      9) лимиты собственного удержания по страховому портфелю, классу, виду и договору страхования (перестрахования), рассчитанные актуарием. Лимиты собственного удержания могут устанавливаться на страховой риск и (или) страховой случай;

      10) иные вопросы по усмотрению совета директоров.

      3. Правление ежегодно оценивает политику по перестрахованию на соответствие текущим рыночным условиям и, при необходимости, осуществляет ее пересмотр. Политика по перестрахованию корректируется в случае изменения политики по андеррайтингу либо статуса перестраховщиков.

      4. Служба внутреннего аудита осуществляет аудиторскую проверку:

      1) договоров перестрахования;

      2) системы информирования соответствующего перестраховщика о наступлении страхового случая;

      3) получения выплаты от перестраховщика при наступлении страхового случая.

      5. Подразделение по перестрахованию документирует все принимаемые решения, связанные с реализацией политики по перестрахованию.

      6. Подразделение по перестрахованию ежемесячно предоставляет в подразделение по управлению рисками, для дальнейшего представления совету директоров на ежеквартальной основе отчет о результатах оценки, измерения и анализа:

      1) рискообразующих факторов по перестрахованию (в том числе региональных, рыночных, политических, экономических условий и т.д.);

      2) мониторинга кредитного рейтинга каждого контрпартнера по перестрахованию (перестраховщика), а также влияния изменения кредитного рейтинга на расчет пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, установленных уполномоченным органом.

      7. Подразделение по перестрахованию ведет реестр перестраховщиков, содержащий следующую информацию:

      1) наименование перестраховщика;

      2) рейтинг финансовой устойчивости перестраховщика;

      3) доля ответственности, переданной на перестрахование;

      4) контактные данные андеррайтера перестраховщика, страхового брокера (лица, ответственного за заключение договора перестрахования)

      5) лицо, ответственное за принятие риска на перестрахование (принявшее решение по принятию риска на перестрахование).

      8. Подразделение по перестрахованию ежегодно осуществляет анализ финансовой устойчивости каждого перестраховщика (включая для перестраховщиков – резидентов анализ активов, страховых резервов, достаточности собственного капитала для погашения обязательств, расходов и доходов, движения денежных средств, для перестраховщиков – нерезидентов анализ финансовой устойчивости осуществляется на основе доступной информации), с которым заключен либо планируется к заключению договор перестрахования, на основе финансовой отчетности за последние завершенные 3 (три) финансовых года (для перестраховщиков – резидентов).

      9. Подразделение по перестрахованию, осуществляет сбор и хранение копий документов, подтверждающих:

      регистрацию перестраховщика в качестве юридического лица;

      наличие лицензии либо разрешения соответствующего уполномоченного органа соответствующего государства на осуществление перестраховочной деятельности, за исключением случаев, когда лицензия либо разрешение на осуществление перестраховочной деятельности по законодательству соответствующего государства не требуется;

      полномочия андеррайтера (подразделения по андеррайтингу) либо иного сотрудника перестраховщика на заключение договора перестрахования от имени перестраховщика.

      10. В случае использования услуг страхового брокера подразделение, по перестрахованию, осуществляет хранение и контроль оформления перестраховочной коверноты в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности.

      11. С целью корректировки политики по перестрахованию подразделением по перестрахованию проводится и представляется совету по управлению активами и пассивами и подразделению по управлению рисками не реже одного раза в квартал:

      анализ финансового состояния перестраховщиков, с которыми заключены договоры перестрахования;

      анализ полученных выплат от перестраховщиков за последние 5 (пять) лет и оценка целесообразности перестрахования страховых рисков;

      анализ адекватности лимитов собственного удержания, установленных актуарием.

  Приложение 7 к Правилам
формирования системы
управления рисками и
внутреннего контроля для
страховых (перестраховочных)
организаций, филиалов
страховых (перестраховочных)
организаций-нерезидентов
Республики Казахстан

      Сноска. Правый верхний угол приложения 7 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Требования к управлению риском страховых выплат

      1. Совет директоров в рамках управления рисками страховых выплат утверждает лимиты страховых выплат, принятие решения по которым относится к компетенции совета директоров, совета по управлению активами и пассивами, правления, подразделения по выплатам, а также филиалов организации.

      2. В целях обеспечения процесса осуществления страховых выплат организация немедленно с момента сообщения о наступлении страхового случая представляет страхователю (застрахованному, выгодоприобретателю):

      1) соответствующую форму заявления о наступлении страхового случая по виду страхования вместе с инструкциями и другой информацией о том, как выполнить условия договора страхования и требования организации;

      2) информацию, необходимую для подготовки документов и список документов на осуществление страховой выплаты.

      3. Правление обеспечивает беспрепятственный доступ страхователя (застрахованного, выгодоприобретателя) к подразделению по страховым выплатам и (или) страховому посреднику. В случае если страховой посредник имеет возможность получения документов от страхователя (застрахованного, выгодоприобретателя), в договоре поручения с ним устанавливает сроки направления документов в организацию.

      4. После получения документов на осуществление страховых выплат организация предоставляет заявителю справку с указанием перечня принятых документов.

      5. В случае, если решение об осуществлении страховой выплаты не может быть принято в установленные сроки, организация уведомляет страхователя (застрахованного, выгодоприобретателя) с объяснением причин необходимости продления сроков осуществления страховой выплаты, при этом правление обеспечивает осуществление страховой выплаты в срок, установленный договором страхования и (или) законодательством Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности, об обязательном страховании.

      В случае если событие не может быть признано страховым случаем, организация направляет страхователю (застрахованному, выгодоприобретателю) мотивированный письменный отказ от осуществления страховой выплаты по основаниям, предусмотренным договором страхования и (или) законодательством Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности, об обязательном страховании.

      6. После регистрации уведомления о наступлении страхового случая подразделение по страховым выплатам формирует и хранит страховое дело страхователя (застрахованного, выгодоприобретателя) на осуществление страховой выплаты в электронном либо бумажном виде, которое содержит следующие сведения и документы:

      1) дата открытия дела;

      2) заявления на осуществление страховой выплаты, зарегистрированное в организации;

      3) договор страхования (полиса);

      4) краткий отчет о процессе рассмотрения заявления, включая сроки рассмотрения заинтересованными подразделениями;

      5) дата страхового случая (события, рассматриваемого в качестве страхового случая);

      6) дата сообщения о страховом случае (событии, рассматриваемом в качестве страхового случая);

      7) описание убытка;

      8) информация о заявителях;

      9) дата оценки, если требуется в соответствии с договором страхования;

      10) копия отчета оценщика, аджастера, независимого эксперта, если требуется в соответствии с договором страхования;

      11) краткие данные оценщика, аджастера, независимого эксперта, если требуется в соответствии с договором страхования;

      12) оцененная стоимость убытка;

      13) дата и сумма страховой выплаты;

      14) дата отказа в осуществлении страховой выплаты;

      15) дата завершения страхового дела;

      16) решение об осуществлении страховой выплаты.

      Сноска. Пункт 6 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 22.12.2020 № 126 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      7. Подразделение по страховым выплатам проводит анализ страховых случаев по классам, видам страхования, страхователям (застрахованным, выгодоприобретателям) и ежеквартально представляет его в подразделение по управлению рисками для определения карты риска организации.

      8. Решение об осуществлении страховой выплаты, за исключением решений об осуществлении страховых выплат, связанных с дожитием, принимается советом по управлению активами и пассивами и правлением после согласования с подразделением по управлению рисками и комплаенс-контролером согласно установленным лимитам.

      9. Подразделение по управлению рисками ежегодно:

      1) измеряет и прогнозирует катастрофические риски, предусматривающие использование моделей, включающих сценарии наступления природных и техногенных катастроф;

      2) оценивает страховой портфель на способность противостоять катастрофическим событиям.

      10. Отчет о катастрофических рисках представляется на рассмотрение совету директоров и правлению.

  Приложение 8 к Правилам
формирования системы
управления рисками и
внутреннего контроля для
страховых (перестраховочных)
организаций, филиалов
страховых (перестраховочных)
организаций-нерезидентов
Республики Казахстан

      Сноска. Правый верхний угол приложения 8 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Требования к управлению риском недостаточности страховых резервов

      1. Совет директоров в целях эффективного управления риском недостаточности страховых резервов утверждает:

      1) политику формирования страховых резервов;

      2) внутренние процедуры по сбору, обработке и анализу статистической информации, необходимой для расчета страховых резервов.

      Сноска. Пункт 1 с изменением, внесенным постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 22.12.2020 № 126 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. Правление в целях эффективного управления риском недостаточности страховых резервов осуществляет:

      1) разработку и обеспечение эффективной реализации политики формирования страховых резервов;

      2) разработку и обеспечение эффективной реализации внутренних процедур по сбору, обработке и анализу статистической информации, необходимой для формирования адекватных страховых резервов;

      3) контроль своевременного формирования страховых резервов;

      4) обеспечение в штате организации актуария с достаточным уровнем квалификации;

      5) определение порядка ведения и содержания журнала учета убытков.

      Сноска. Пункт 2 с изменением, внесенным постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 22.12.2020 № 126 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      3. Политика формирования страховых резервов содержит:

      1) методики расчета резерва убытков (заявленных, но неурегулированных убытков и произошедших, но незаявленных убытков);

      2) методики расчета резерва незаработанных премий (по общему страхованию) и резерва не произошедших убытков (по страхованию жизни);

      3) порядок проведения теста на адекватность сформированных страховых резервов;

      4) периодичность и сроки расчета страховых резервов;

      5) указание структурного подразделения и (или) лица, ответственного за расчет страховых резервов.

      4. Служба внутреннего аудита разрабатывает и представляет на утверждение совету директоров правила внутреннего контроля и проведения внутреннего аудита формирования страховых резервов, включающие следующие мероприятия:

      1) проверка достоверности статистической информации, используемой при формировании страховых резервов;

      2) проверка журнала учета убытков для обеспечения адекватного формирования резерва заявленных, но неурегулированных убытков;

      3) мониторинг страховых случаев, по которым страховая выплата не осуществлена либо осуществлена не в полном объеме;

      4) регулярная проверка реестра договоров страхования (перестрахования) на наличие в нем всех заключенных договоров страхования (перестрахования);

      5) контроль за своевременным информированием страховыми агентами о заключенных договорах страхования.

      Сноска. Пункт 4 с изменением, внесенным постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 22.12.2020 № 126 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      5. Актуарий осуществляет:

      1) своевременный и адекватный расчет страховых резервов;

      2) использование при расчете страховых резервов достоверной и объективной статистической информации;

      3) адекватное и экономически обоснованное прогнозирование финансовых и иных показателей, используемых в расчетах страховых резервов;

      4) использование достоверных таблиц смертности;

      5) адекватный расчет страховых резервов по договорам страхования (перестрахования), заключенным по заниженным страховым тарифам для привлечения страхователей;

      6) проведение теста на адекватность страховых резервов по видам страхования;

      7) повышение квалификации и навыков по расчету страховых резервов.

      Сноска. Пункт 5 с изменением, внесенным постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 22.12.2020 № 126 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      6. Актуарий ежемесячно представляет отчет о страховых резервах подразделению по управлению рисками, содержащий описание методик и показателей, использованных при расчете, профессионального мнения актуария о достаточности страховых резервов, для формирования карты рисков организации.

  Приложение 9 к Правилам
формирования системы
управления рисками и
внутреннего контроля для
страховых (перестраховочных)
организаций, филиалов
страховых (перестраховочных)
организаций-нерезидентов
Республики Казахстан

      Сноска. Правый верхний угол приложения 9 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Требования к управлению инвестиционными рисками

      1. Совет директоров в целях эффективного управления инвестиционными рисками:

      1) утверждает инвестиционную политику;

      2) принимает решение о самостоятельном размещении активов, покрывающих страховые резервы, либо о передаче активов частично либо полностью в управление организации, осуществляющей деятельность по управлению инвестиционным портфелем (далее - управляющему инвестиционным портфелем);

      3) утверждает правила паевого инвестиционного фонда, инвестиционную декларацию и методику определения текущей стоимости активов инвестиционного портфеля, созданного (сформированного) за счет части страховых премий (страховых взносов), полученных от страхователей для целей инвестирования, и доходов (убытков), полученных от их инвестирования, по договорам страхования, предусматривающим условие участия страхователя в инвестициях;

      4) согласовывает правила паевого инвестиционного фонда, инвестиционную декларацию и методику определения текущей стоимости активов инвестиционного портфеля, созданного (сформированного) управляющим инвестиционным портфелем по договоренности с организацией за счет части страховых премий (страховых взносов), полученных от страхователей для целей инвестирования, и доходов (убытков), полученных от их инвестирования, по договорам страхования, предусматривающим условие участия страхователя в инвестициях;

      5) создает инвестиционный комитет в течение 10 (десяти) рабочих дней в случае получения организацией лицензии на осуществление деятельности по управлению инвестиционным портфелем на рынке ценных бумаг.

      Сноска. Пункт 1 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 25.05.2020 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. Правление в целях эффективного управления инвестиционными рисками:

      1) определяет оперативные процедуры по недопущению чрезмерных расходов по операциям с финансовыми инструментами, в том числе связанных с резким колебанием цен на рынке финансовых инструментов (лимиты "stop-loss"), а также критические уровни цен и доходностей по финансовым инструментам, после достижения которых повышается вероятность снижения рыночной стоимости финансового инструмента (лимиты "take-profit"). Лимиты "stop-loss" и "take-profit" устанавливаются для финансовых инструментов, по которым существует активный рынок, а также для иных финансовых инструментов, перечень которых определяется советом по управлению активами и пассивами;

      2) инициирует пересмотр лимитов и максимально допустимого размера убытков в соответствии с масштабом и динамикой рынка финансовых инструментов и ликвидностью финансового инструмента;

      3) обеспечивает подготовку заключения о подверженности кредитному, процентному и валютному рискам инвестиционного портфеля и представляет его в совет по управлению активами и пассивами.

      3. При передаче активов в управление управляющему инвестиционным портфелем правление обеспечивает указание в договоре с управляющим инвестиционным портфелем требований по:

      1) неукоснительному соблюдению управляющим инвестиционным портфелем инвестиционной политики организации;

      2) эффективному обмену информацией для осуществления мониторинга рисков, в том числе для осуществления стресс-тестирования;

      3) ответственности управляющего инвестиционным портфелем за причинение убытков организации в результате управления инвестиционным портфелем в результате преднамеренных действий.

      Сноска. Пункт 3 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 23.01.2023 № 1 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      4. Инвестиционная политика разрабатывается подразделением по управлению активами и пассивами с учетом принципов возвратности, диверсификации, прибыльности, ликвидности.

      Принцип возвратности подразумевает эффективную оценку рисков по размещению активов в целях снижения либо предотвращения возможных потерь.

      Принцип диверсификации вложений заключается в распределении инвестиционных рисков в целях достижения максимальной устойчивости инвестиционного портфеля, недопущении превалирования каких-либо финансовых инструментов, региональной, отраслевой и иной концентрации активов.

      Принцип прибыльности заключается в максимизации рентабельности инвестиций при обеспечении остальных принципов с учетом ситуации на рынке капиталовложений, а также в высокой рентабельности вложений при управлении средствами страховых резервов, позволяющей сохранить реальную стоимость вложенных средств в течение всего времени инвестирования, реализовать активы в кратчайшие сроки.

      Принцип ликвидности предполагает обеспечение обязательств организации финансовыми инструментами, реализуемыми в кратчайший срок, в размере, достаточном для их покрытия.

      5. Инвестиционная политика регламентирует:

      1) цели и стратегии инвестирования активов;

      2) описание и перечень объектов инвестирования;

      3) лимиты инвестирования активов и размеры открытой валютной позиции с учетом требований законодательства Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности;

      4) условия и ограничения, установленные в отношении инвестиционной деятельности;

      5) условия хеджирования и диверсификации активов с указанием перечня и описания инструментов хеджирования;

      6) информацию об основных рисках, связанных с инвестиционной деятельностью;

      7) совокупный максимальный допустимый размер убытков по инвестиционному портфелю;

      8) другие вопросы по усмотрению совета директоров.

      6. Лимиты инвестирования активов, предусмотренные инвестиционной политикой включают:

      1) лимиты инвестирования по видам финансовых инструментов;

      2) лимиты инвестирования в финансовые инструменты эмитентов, являющихся резидентами определенного государства ("лимит на страну");

      3) лимиты по открытым валютным позициям и лимит валютной нетто-позиции;

      4) лимиты инвестирования в финансовые инструменты эмитентов, основной вид деятельности которых связан с определенным сектором экономики;

      5) лимиты "stop-loss" для финансовых инструментов;

      6) лимиты "take-profit" для финансовых инструментов.

      7. Инвестиционный комитет принимает инвестиционное решение о заключении сделок с финансовыми инструментами за счет активов страхователей.

      Функции инвестиционного комитета при необходимости передаются совету по управлению активами и пассивами.

      8. С целью корректирования инвестиционной политики подразделением по управлению рисками проводится и предоставляется совету по управлению активами и пассивами не реже одного раза в квартал:

      1) макроэкономический анализ по степени привлекательности рынков инвестирования в зависимости от складывающейся геополитической ситуации, валюты инвестирования, сектора экономики;

      2) анализ эмитентов и выпущенных (предоставленных) ими финансовых инструментов, включая анализ финансового состояния эмитента, потенциала дальнейшего роста стоимости его активов, способности отвечать по принятым обязательствам, рисков, связанных с инвестированием в финансовые инструменты данного эмитента;

      3) анализ инвестиционного портфеля, включающий сведения о структуре портфеля, динамике изменения доходности, анализ убыточных позиций и рекомендаций по оптимизации структуры портфеля;

      4) прогнозный анализ поступления страховых премий и осуществления страховых выплат на следующие 12 (двенадцать) календарных месяцев, а также структуры обязательств организации по срокам их наступления.

      5) гэп-анализ, включающий обзор лимитов по гэп-позициям наличных денег с учетом изменения способности мобилизовать ликвидные активы, в том числе мониторинг способности сформировать ликвидные активы, необходимые для погашения обязательств.

      На основе проведенных анализов структурными подразделениями организации разрабатываются рекомендации, содержащие подробный перечень факторов, послуживших основанием для предоставления данных рекомендаций.

      Рекомендации предоставляются при:

      разработке корпоративной стратегии, инвестиционной политики, а также внесении изменений и дополнений в указанные документы;

      определении и пересмотре лимитов инвестирования;

      определении и пересмотре максимальных допустимых размеров убытков;

      принятии инвестиционных решений.

      9. При самостоятельном размещении активов организации инвестирование осуществляется на основании инвестиционных решений, принимаемом советом по управлению активами и пассивами с учетом заключения подразделения по инвестициям и подразделения по управлению рисками.

      10. Заключение подразделения по инвестициям содержит следующую информацию:

      1) цель заключения предлагаемой к совершению сделки (операции);

      2) описание финансового инструмента с указанием вида, объема, диапазона цен, уровня доходности и других характеристик (условий) данного инструмента.

      11. Заключение подразделения по управлению рисками содержит следующую информацию:

      1) влияние совершаемой сделки (операции) на предполагаемое изменение доходов по активам;

      2) риски, связанные с приобретением данного финансового инструмента;

      3) влияние совершаемой сделки (операции) на изменение значений пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов;

      4) предлагаемые варианты инвестиционного решения.

      12. Инвестиционное решение содержит:

      1) дату принятия и номер инвестиционного решения;

      2) вид сделки (операции), подлежащей совершению;

      3) идентификатор финансового инструмента, по которому должна быть совершена сделка (операция);

      4) объем, цену и сумму (диапазон объема, цены и суммы) сделки (операции), подлежащей совершению;

      5) сроки совершения сделки (операции);

      6) указание на тип рынка (первичный или вторичный, организованный или неорганизованный, международный рынки), на котором предполагается совершение сделки (операции);

      7) наименование посредника (брокера), с помощью которого предполагается совершение сделки (операции) (при наличии);

      8) указание на наличие у какого-либо члена совета по управлению активами и пассивами особого мнения в отношении принятия (отклонения) инвестиционного решения;

      9) подписи членов совета по управлению активами и пассивами принявших инвестиционное решение.

      13. Инвестиционное решение для совершения сделки (операции) с инструментами хеджирования содержит:

      1) дату принятия и номер инвестиционного решения;

      2) вид сделки (операции), подлежащей совершению;

      3) подробное описание инструмента хеджирования с указанием вида, срока его заключения, объема, стоимости (премии), рынка, на котором планируется совершение операции хеджирования, и других характеристик (условий) данного инструмента;

      4) ожидаемые результаты от применения данного инструмента хеджирования;

      5) оценку риска объекта хеджирования (базисного актива) с указанием его вида (процентный, ценовой, валютный и прочее), а также метода его оценки;

      6) объект хеджирования с указанием необходимых реквизитов (идентификатор финансового инструмента, количество, стоимость, объем, валюта);

      7) расчет, подтверждающий, что совершение данной сделки (операции) приведет к снижению размера возможных убытков (недополучения дохода) по объекту хеджирования;

      8) наименование посредника (брокера), с помощью которого предполагается совершение сделки (операции) (при наличии такового);

      9) указание на наличие у какого-либо члена совета по управлению активами и пассивами особого мнения в отношении принятия (отклонения) инвестиционного решения;

      10) подписи членов совета по управлению активами и пассивами, принявших инвестиционное решение.

      14. В инвестиционном решении для совершения сделки (операции) с инструментами хеджирования в рамках инвестирования активов страхователей дополнительно указывается:

      1) лимит открытой позиции на трейдера в случае предоставления трейдеру возможности осуществлять торговые операции в пределах установленной суммы;

      2) сведения о клиенте, за счет активов которого предполагается совершение сделки (операции), либо указание на то, что инвестиционное решение принимается в отношении собственных активов.

      15. При нарушении управляющим инвестиционным портфелем требований правил паевого инвестиционного фонда, инвестиционной декларации инвестиционного портфеля, созданного (сформированного) управляющим инвестиционным портфелем по договоренности с организацией за счет части страховых премий (страховых взносов), полученных от страхователей для целей инвестирования, и доходов (убытков), полученных от их инвестирования, по договорам страхования, предусматривающим условие участия страхователя в инвестициях, подразделение организации, ответственное за управление рисками, обязано уведомлять уполномоченный орган о наличии такого нарушения в течение 3 (трех) рабочих дней с даты нарушения.

      Сноска. Пункт 15 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 25.05.2020 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      16. Организация, обладающая лицензией на осуществление деятельности по управлению инвестиционным портфелем на рынке ценных бумаг автоматизирует процессы:

      1) управления инвестиционным портфелем (проведение сделок (операций) с финансовыми инструментами, осуществление расчетов по проведенным сделкам (операциям), контроль за лимитами инвестирования, ведение журналов учета);

      2) сбора информации, необходимой для функционирования системы управления рисками;

      3) управления рисками, которым подвержен инвестиционный портфель, с обеспечением возможности отслеживать риски в режиме реального времени.

      17. Подразделение информационного обеспечения организации, обладающей лицензией на осуществление деятельности по управлению инвестиционным портфелем на рынке ценных бумаг, ведет учет фактических системных проблем, с учетом которых применяются незамедлительные меры по разработке мер безопасности с целью предотвращения повторного возникновения проблем, посредством проведения следующих мероприятий:

      1) заполнение листов учета технических проблем и ведения по ним отчетности;

      2) отслеживание причин возникновения проблемы, извещения о них изготовителя информационной системы и принятие коррективных мер для предотвращения их повторного возникновения;

      3) проведение не менее, чем раз в квартал, проверок технических комплексов, обеспечивающих функционирование автоматизированной базы данных;

      4) осуществление мониторинга и идентификации пользователей терминалов управления автоматизированной базой данных, в том числе контроля видов и объема, проведенных ими операций на предмет их соответствия функциональным обязанностям пользователя.

  Приложение 10 к Правилам
формирования системы
управления рисками и
внутреннего контроля для
страховых (перестраховочных)
организаций, филиалов
страховых (перестраховочных)
организаций-нерезидентов
Республики Казахстан

      Сноска. Правый верхний угол приложения 10 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Требования к управлению операционными и сопутствующими рисками

      1. Совет директоров в целях управления операционными, сопутствующими рисками:

      1) утверждает политику по управлению операционными, сопутствующими рисками;

      2) обеспечивает эффективное выявление, измерение, мониторинг и контроль за операционными рисками, сопутствующими рисками организации;

      3) утверждает план на случай чрезвычайных обстоятельств и обеспечения непрерывности деятельности организации и изменения к нему.

      2. Политика по управлению операционными, сопутствующими рисками содержит, но не ограничивается следующим:

      1) цели и задачи управления операционными, сопутствующими рисками;

      2) основные принципы управления операционным риском, сопутствующими рисками;

      3) классификацию основных видов операционных рисков, сопутствующих рисков;

      4) допустимый уровень операционного риска, сопутствующего риска организации;

      5) определение порядка и процедур выявления, измерения, мониторинга и контроля за операционным риском, сопутствующим риском;

      6) требования по внесению изменений во внутренние документы и процедуры в случаях обнаружения недостатков в управлении операционным риском, сопутствующими рисками и (или) возникновения условий, влияющих на уровень подверженности организации операционному риску, сопутствующим рискам.

      3. Коллегиальные органы и (или) правление, ответственны за:

      разработку политики по управлению операционными, сопутствующими рисками и плана на случай чрезвычайных обстоятельств и обеспечения непрерывности деятельности организации;

      мониторинг и контроль соблюдения организацией и его работниками политики по управлению операционным риском, сопутствующими рисками.

      4. План на случай чрезвычайных обстоятельств и обеспечения непрерывности деятельности организации содержит:

      различные виды вероятных сценариев, которым подвержена организация, соразмерно масштабам и сложности деятельности организации;

      ответственность структурных подразделений и описание их действий при наступлении чрезвычайных обстоятельств;

      механизмы, позволяющие восстановить (возобновить) страховую деятельность, включая наличие резервных копий бумажной и электронной документации.

      5. Правление в целях управления операционными, сопутствующими рисками:

      1) ежегодно пересматривает план на случай чрезвычайных обстоятельств и обеспечения непрерывности деятельности организации с учетом соответствия текущей деятельности организации и ее корпоративной стратегии;

      2) утверждает процедуры по предотвращению утечки конфиденциальной информации и искажения информационных данных, предусматривающие:

      перечень информационных данных, имеющих ограниченный доступ;

      порядок получения доступа;

      порядок контроля доступа к информационным данным;

      перечень лиц, имеющих доступ к информационным данным;

      3) утверждает процедуры по предотвращению сбоев, включающие инспекцию оборудования и проверку отчетов о работе.

      При применении положений настоящего пункта к филиалу страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан, требования подпунктов 2) и 3) настоящего пункта относятся к компетенции исполнительного органа страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан.

      Сноска. Пункт 5 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      6.Служба внутреннего аудита осуществляет оценку управления операционным риском, сопутствующими рисками и ежегодно представляет совету директоров отчет о выполнении требований к управлению операционным риском, сопутствующими рисками, в том числе автоматизации деятельности организации и документирования, управления документацией и хранения документов.

      7. Подразделение по управлению рисками:

      1) в целях управления риском группы ежегодно анализирует и представляет совету директоров отчет о:

      необходимости дополнительной капитализации организации акционерами и (или) родительской организацией;

      влиянии и зависимости деятельности организации от деятельности аффилированных лиц;

      влиянии банкротства (принудительной ликвидации) участника группы на финансовое состояние и платежеспособность организации;

      концентрации активов организации внутри группы;

      2) в целях управления системным риском ежегодно анализирует и представляет совету директоров отчет о влиянии принудительной ликвидации другой страховой (перестраховочной) организации, принудительного прекращения деятельности другого филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан на репутацию, спрос на страховые продукты, каналы реализации страховых услуг организации.

      Сноска. Пункт 7 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      8. Подразделения информационного обеспечения не менее чем раз в квартал проводит:

      1) проверку технических комплексов, обеспечивающих функционирование автоматизированной базы данных;

      2) предоставляет правлению информацию о состоянии технических комплексов.

  Приложение 11 к Правилам
формирования системы
управления рисками и
внутреннего контроля для
страховых (перестраховочных)
организаций, филиалов
страховых (перестраховочных)
организаций-нерезидентов
Республики Казахстан

      Сноска. Правый верхний угол приложения 11 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Требования к управлению комплаенс - риском

      1. Совет директоров в целях эффективного управления комплаенс - риском:

      1) осуществляет общий контроль за управлением комплаенс-риском в организации;

      2) утверждает политику по управлению комплаенс-риском;

      3) назначает на должность комплаенс-контролера, ответственного за организацию и координацию управления комплаенс-риском;

      4) не реже одного раза в год оценивает эффективность управления комплаенс-риском в организации;

      5) осуществляет контроль за реализацией политики по управлению комплаенс-рисками, включая обеспечение эффективного и оперативного решения вопросов управления комплаенс-рисками.

      2. Политика по управлению комплаенс-рисками организации разрабатывается комплаенс-контролером и устанавливает:

      1) цели и задачи управления комплаенс- риском;

      2) принципы управления комплаенс-риском, в том числе принципы создания комплаенс-культуры в организации (культуры соблюдения органзации и ее работниками требований законодательства Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности, об обязательном страховании, об акционерных обществах, о рынке ценных бумаг, о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма, законодательства иностранных государств, оказывающих влияние на деятельность организации, и внутренних документов, регулирующих деятельность организации);

      3) порядок, способы и процедуры управления комплаенс-риском;

      4) порядок, способы и процедуры управления рисками преднамеренного или непреднамеренного вовлечения организации в процессы легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма, или иную преступную деятельность;

      5) полномочия и ответственность комплаенс-контролера;

      6) порядок взаимодействия и обмена информацией между структурными подразделениями в рамках управления комплаенс-риском.

      3. Правление в целях эффективного управления комплаенс-риском обеспечивает:

      1) принятие и доведение до сведения работников политики по управлению комплаенс-рисками;

      2) соблюдение политики по управлению комплаенс-рисками и предоставление ежеквартальной отчетности совету директоров;

      3) разработку внутренних документов для работников организации по вопросам управления комплаенс-риском, в том числе рисками легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма;

      4) принятие соответствующих корректирующих или дисциплинарных мер в случае обнаружения нарушений, влекущих комплаенс-риск;

      5) совершенствование программного обеспечения в целях своевременного автоматизированного выявления операций, подлежащих обязательному внутреннему контролю, и подозрительных операций.

      6) наличие в форме заявления на осуществление страховой выплаты ссылки на последствия предоставления ложных сведений в организацию, предусмотренные в законодательстве Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности, уставе организации, правилах страхования;

      7) обучение работников подразделения по страховым выплатам индикаторам и сигналам мошенничества.

      8) утверждение порядка рассмотрения жалоб, обращений и урегулирования споров, с ведением статистической базы данных, позволяющих отслеживать деятельность по своевременному урегулированию претензий, а также выявить тенденции в страховых выплатах.

      При применении положений настоящего пункта к филиалу страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан, положение подпункта 8) настоящего пункта распространяется на исполнительный орган страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан.

      Сноска. Пункт 3 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      6. Комплаенс-контролер:

      1) разрабатывает комплекс мер по контролю комплаенс-рисков и осуществлению программы по противодействию (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма;

      2) по своей инициативе контактирует с любым работником и получает доступ к документам и архивам;

      3) проводит расследования возможных нарушений политики по управлению комплаенс-риском и обращается за консультацией к работникам организации;

      4) устанавливает приоритеты управления комплаенс-риском в соответствии с утвержденной корпоративной стратегией и политикой по управлению комплаенс - риском;

      5) осуществляет регулярный контроль и мониторинг комплаенс-функций и комплаенс-рисков, связанных с соответствием внешним и внутренним регулирующим документам, в том числе кодексу корпоративного управления, с выяснением причин несоответствий;

      6) предоставляет подразделению по управлению рисками ежеквартальный отчет по результатам мониторинга комплаенс-рисков, содержащий информацию о выявленных недостатках, упущениях, нарушениях или нарушений и возможных путей их устранения, а также рекомендации по совершенствованию осуществления комплаенс-контроля и процессов корпоративного управления;

      7) осуществляет мониторинг неофициальной информации от внешних и внутренних источников, в случае необходимости организовывает служебное расследование;

      8) принимает меры по предотвращению легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма.

  Приложение
к постановлению Правления
Национального Банка
Республики Казахстан
от 27 августа 2018 года № 198

Перечень нормативных правовых актов Республики Казахстан, а также структурных элементов некоторых нормативных правовых актов Республики Казахстан, признаваемых утратившими силу

      1. Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 1 февраля 2010 года № 4 "Об утверждении Инструкции о требованиях по наличию систем управления рисками и внутреннего контроля в страховых (перестраховочных) организациях" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6113).

      2. Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 27 декабря 2010 года № 181 "О внесении дополнений и изменений в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 1 февраля 2010 года № 4 "Об утверждении Инструкции о требованиях по наличию систем управления рисками и внутреннего контроля в страховых (перестраховочных) организациях" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6767, опубликовано 20 сентября 2011 года в Собрании актов центральных исполнительных и иных центральных государственных органов Республики Казахстан № 8).

      3. Пункт 11 Перечня нормативных правовых актов Республики Казахстан в которые вносятся изменения и дополнения, утвержденного постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 августа 2014 года № 168 "О внесении изменений и дополнений в некоторые нормативные правовые акты Республики" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 9796, опубликовано 12 ноября 2014 года в информационно-правовой системе "Әділет").

      4. Пункт 4 Перечня нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам официального списка ценных бумаг фондовой биржи, в которые вносятся изменения, утвержденного постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 декабря 2014 года № 244 "О внесении изменений в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан по вопросам официального списка ценных бумаг фондовой биржи" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 10339, опубликовано 18 марта 2015 года в информационно-правовой системе "Әділет").

      5. Пункт 9 Перечня нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования страховой деятельности, в которые вносятся изменения, утвержденного постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 30 мая 2016 года № 127 "О внесении изменений в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан по вопросам регулирования страховой деятельности" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 14277, опубликовано 24 октября 2016 года в информационно-правовой системе "Әділет").