ИПС "Әділет"

Ескерту: Қаулының күші жойылды - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 2006 жылғы 8 ақпандағы N 35 бұйрығымен .
-----------------------------------

      Шаруашылық кешендеріндегі және жергілікті қордағы материалдық шығынды төмендету, өрттің шығуын болдырмау шараларын қолға алу мақсатында жаңа шаруашылық нысандарындағы шығуына байланысты және Қазақстан Республикасы Z960048_ "Өрт қауіпсіздігі туралы", "Тұтынушылардың құқығын қорғау туралы" заңдарының орындалуын Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар жөніндегі Агенттігі қаулы етеді:
      1. Қазақстан Республикасы өрт қауіпсіздігінің ережесі бекітілсін. Негізгі талаптар. ҚР ӨҚЕ 08-97.
      2. Осы Ереже Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде тіркелген күнінен бастап күшіне енеді.
      3. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар жөніндегі комитетінің 1998 жылғы 20 қазандағы N 16 қаулысының күші жойылды деп танылсын.

Төраға

Қазақстан Республикасындағы
өрт қауіпсіздігінің
ережелері
Негізгі талаптар
ҚР ӨҚЕ 08-97

1. Жалпы талаптар

1. Жалпы ережелер

1) Осы ережелер Қазақстан Республикасының Z960048_ "Өрт қауіпсіздігі туралы" Заңына сәйкес Қазақстан Республикасы аумағындағы өрт қауіпсіздігінің жалпы талабын белгілейді және барлық мемлекеттік органдардың, жергілікті өкілетті және атқарушы органдардың, жергілікті өзін-өзі атқарушы органдардың, кәсіпорындардың*, мекемелердің және ұйымдардың, басқа да заңды тұлғалардың (меншік түріне қарамай), олардың лауазымды қызметкерлерінің, Қазақстан Республикасы азаматтарының, шет ел азаматтарының және азаматтығы жоқтардың міндетті түрде орындауын талап етеді.
___________________
Ескерту: *Бұдан әрі "кәсіпорын" және "ұйымдар" сөзі бірғана "кәсіпорын" сөзімен белгіленеді.

      Өрт қауіпсіздігі ережелерінің талаптарын бұзғандар (орындамағандар, әдейі орындамағандар немесе орындаудан бас тартқандар) қолданылып жүрген заңға сәйкес, қылмыстық, әкімшілік немесе басқа да жауапкершілікке тартылады.
      2) Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету кезінде нағыз ережелермен бірге Қазақстан Республикасының "Өрт қауіпсіздігі туралы" Заңын және өрт қауіпсіздігі жөніндегі нормативті актілерін оларға жататындар: өрт қауіпсіздігінің ережелері, стандарттары және нормалары, нұсқамалары, басқа да өрт қауіпсіздігінің талабын қажет ететін құқықтық актілері басшылыққа алынады.
      Өрт қауіпсіздігінің салалық және арнайы ережелері, сонымен қатар өрт қауіпсіздігі саласындағы белгіленген тәртіп бойынша бекітілген басқа да нормативті құжаттары, нағыз ереженің талабын төмендетпеуі керек.
      3) Әрбір объектіде өрт шыққан жағдайда, адамдардың қауіпсіздігі қамтамасыз етілуі қажет, сонымен бірге әрбір жарылу өрт қауіпі бар және өрт қауіпті учаскелер үшін (шеберхана, цехтар т.б.), өрт қауіпсіздігінің шаралары туралы нұсқаулар жасалынып, жергілікті өртке қарсы қызметімен келісіліп, оны объекті басшысы бекітеді.
      ___________________
      Ескерту: *Объект-аумақ, кәсіпорын, үйлер, құрылыстар, сыртқы қондырғылар, қоймалар, көлік құралдары, ашық алаң, технологиялық процестер, құрал-жабдықтар, бұйымдар.

      4) Жаңадан жұмысқа алынған жұмысшылар мен қызметкерлерге кәсіпорындарда белгіленген өртке қарсы ережелерді сақтау туралы нұсқау берілуі қажет. Объектінің басшысы белгілеген мерзім өткеннен кейін (бір жылдан соң), сонымен қатар жұмысшылар мен қызметкерлердің жұмыстарының ерекшеліктері өзгерген жағдайда, кәсіпорындарда қайтадан нұсқау беріледі немесе өрт-техникалық минимумы жөнінде сабақтар өткізіледі. Өрт-техникалық минимумды оқып біткеннен кейін зачет тапсырылады.
      5) Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету мыналарға:
      - толығымен кәсіпорындардың, Қазақстан Республикасының "Өрт қауіпсіздігі туралы" Заңына сәйкес олардың бөлімшелерінің бірінші басшыларына (кәсіпкерлерге, жұмыс берушілерге) жүктеледі;
      - жекеленген аумақтарға, үйлерге, ғимараттарға, цехтарға, технологиялық жабдықтардың учаскелеріне және инженерлік жабдықтарға, процестерге, электр жүйелеріне т.т. кәсіпорынның басшысы (кәсіпкер, жұмыс беруші) жауапты адамдарға қол қойғыза отырып, өзінің бұйрығымен анықтайды;
      - жеке меншік үйлердің, сая жайлардың, гараждардың, (бокстердің) ауладағы құрылыстардың жауапкершілігі олардың иелеріне жүктеледі;
      - үйлерді, ғимараттарды жалға алған кезде, егер шартта басқаша жазылмаған күнде олардың жалдап алған адамдарына жүктеледі.
      6) Министрліктер, мемлекеттік комитеттер және орталық атқарушы органдар, Қазақстан Республикасы үкіметінің құрамына енбейтін органдар Қазақстан Республикасының "Өрт қауіпсіздігі туралы" Заңына сәйкес, өрт қауіпсіздігінің саласында өз құзырының шегінде:
      - біртұтас мемлекеттік саясат және өрт қауіпсіздігі саласында ведомствоаралық үйлестіруді жүргізеді;
      - нормативтерді, стандарттарды және ережелерді дайындайды және келісіледі;
      - салалық өрт-техникалық комиссияларын, өртке қарсы құрылымдарын, өртке қарсы қызмет бөлімшелерін және авариялық-құтқару жұмыстарын ұйымдастырады және олардың күні-түні жұмыс істеуін жүзеге асырады;
      - өрт қауіпсіздігінің жағдайына бақылау ұйымдастырады, өрттің алдын алу және жою шараларын жүргізеді;
      - ғылыми зерттеуді, білімін насихаттауды ұйымдастырады, азаматтар мен мамандарды өрт қауіпсіздігінің ережелерін үйренуге оқытады.
      7) Қазақстан Республикасының "Өрт қауіпсіздігі туралы" Заңына сәйкес өрт қауіпсіздігінің саласында жергілікті өкілетті, атқарушы органдардың және жергілікті өзін-өзі басқаратын органдардың уәкілеттілігі мыналарды орындауға:
      - өрт қауіпсіздігінің шараларын ұйымдастыруға, орындауға және жүзеге асыруға;
      - аймақтық мақсатты бағдарламаларды дайындауға, бекітуге және орындалуын қамтамасыз етуге;
      - өрт болған жағдайда қауіпсіздікті және қоғамдық тәртіпті қамтамасыз ету жөнінен міндетті ережелерді қабылдауға, оларды алдын-ала ескертуге және жоюға;
      - өртті алдын-ала ескертуге және жою шараларын ұйымдастыруға;
      - өрт қауіпсіздігінің шаралары жөнінде халыққа және ұйымдарға барлауға;
      - жергілікті бюджеттердің өрт қауіпсіздігіне жұмсайтын шығындарының бөлігін дайындауға, бекітуге және орындауға;
      - қоғамдық өрт бірлестіктерінің әрекетіне көмектесуге құқылы.
      8) Қазақстан Республикасының "Өрт қауіпсіздігі туралы" Заңына сәйкес, меншік түріне қарамай, ұйымдар мыналарды орындауға:
      - өрт қауіпсіздігінің талабын сақтауға, сонымен қатар мемлекеттік өртті қадағалау органдарының заңдарын және басқа да ұйғарымдарын орындауға;
      - өрт қауіпсіздігі жөніндегі шараларды дайындауға және жүзеге асыруға;
      - өртке қарсы үгіт-насихат жүргізуге, сонымен қатар өзінің қызметкерлерін өрт қауіпсіздігінің шараларын оқытуға;
      - өртке қарсы қызметтің белгілеген нормаларына сәйкес, оның ішінде өртке қарсы қызмет органдары шарттарының негізінде бөлімшелер құруға және оларды ұстауға;
      - өрт сөндіргіш құралдарын және жүйелерін дұрыс жағдайда ұстауға, оларды қалай болса солай ұстауға рұқсат бермеуге;
      - Өрт сөндіру кезінде, оның шығу жағдайын, себебін және дамуын анықтауға, сонымен бірге өрттің шығуына себеп болғандарды және өрт қауіпсіздігінің ережесін бұзған кінәлілерді табу үшін өрт қауіпсіздігі қызметіне көмек көрсетуге;
      - өртті автоматтандырылған құралдар арқылы табудың және сөндірудің жаңа түрлерін енгізу жөніндегі шараларын жүзеге асыруға;
      - мемлекеттік өртке қарсы қызмет өкілдеріне өздерінің қызмет бабын атқару кезінде ұйымның аумағына кіруге рұқсат беруге;
      - мемлекеттік өртті қадағалау органдарына өрт қауіпсіздігінің жағдайы оның ішінде олардың шығаратын өнімдерінің өрт қауіпті екені жөнінде, сонымен бірге болған өрт пен олардың зардаптары жөнінде мәліметтер мен құжаттар беруге;
      - пайда болған өрт, өртке қарсы қорғаныс құралдарының және олардың жүйелерінің ақаулығы, жолдар мен кіретін жолдардың жағдайының өзгергендігі туралы тезарада мемлекеттік өртке қарсы қызметіне хабарлауға міндетті.
      9) Қазақстан Республикасының "Өрт қауіпсіздігі туралы" Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының азаматтары мыналарды орындауға:
      - өрт қауіпсіздігінің талабын сақтауға;
      - өрттің шыққанын білген кезде, ол туралы тезарада мемлекеттік өртке қарсы қызметке хабарлауға;
      - мемлекеттік өртке қарсы қызметтің бөлімшелері келіп жеткенге дейін адамдарды, мүлікті құтқарудың және өртті сөндірудің шараларын қолдануға;
      - өрт сөндіру кезінде мемлекеттік өртке қарсы қызметіне көмек көрсетуге;
      - мемлекеттік өртті қадағалау органдарының ұйғарымын және басқа да заңды талаптарын орындауға;
      - Қазақстан Республикасының заңы белгіленген тәртіп бойынша, мемлекеттік өртті қадағалау органдарына оларға тән өндірістік, шаруашылық, тұрғын үй және басқа да салынып жатқан құрылыстардың өрт қауіпсіздігінің талабын сақтауды зерттеп тексеру жүргізуге және олардың бұзылуына жол бермеуге мүмкіндіктер беруге міндетті.

2. Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етудің
ұйымдастырылған шаралары

      1) Қалалардың, поселкелердің және халық орналасқан пункттердің жергілікті өкілетті және атқарушы органдары және жергілікті өзін-өзі басқаратын органдары мыналарды орындауға:
      - жанар май қоқыстарын тастайтын орындарды анықтауға;
      - ормандарда, алаңдарда болған оттың халық қоныстанған пункттерге жайылу мүмкіндігін болдырмаудың шараларын дайындауға және олардың қалай орындалып жатқанын тексеруге;
      - объектілердің өрт қауіпі мол көктем-жаз мезгілдеріне және қысқы от жағылатын мерзімдерге дайындық шараларын жасап, олардың орындалуын тексеруге, халық тұратын пункттер үшін жалпы шараларды өткізуге;
      - өрт сөндіретін құралдар мен күштерді тартудың жоспарын бекітуге;
      - өрт қауіпсіздігінің шаралары туралы халық пен ұйымдарға хабарлауға;
      - қоғамдық өрт бірлестіктерінің әрекеттеріне көмектесуге міндетті.
      2) Әрбір объекті өрт сөндіру жөнінен өрт бөлімшелерін құру жолдары арқылы өрт техникасымен немесе мұндай бөлімшелерді (қалалық, аудандық және т.т.) құруға қатысу арқылы өртке қарсы қызметпен қамтамасыз етілуі қажет.
      3) Барлық шығарылатын өнімдердің өрт қауіпті екендігі жөнінде көрсеткіштері болуы керек. Жарылғыш өрт қауіпті заттар мен бұйымдарды өрт қауіпсіздігінің шаралары туралы нұсқауы болмаса, сатуға рұқсат етілмеуі керек.
      4) Әрбір кәсіпорындарда өрт қауіптілігіне қатысты бұйрықпен (нұсқаумен), белгіленген өртке қарсы тиісті ережелер болуы керек, оның ішінде:
      - ашық отты пайдалану тәртібін және қауіпсіздік шараларын анықтау;
      - темекі шегетін орын дайындау және оны жабдықтау;
      - өрт машиналарының объектіге кіру тәртібін анықтау;
      - үй ішіндегі шикізаттың, жартылай фабрикаттың және дайын өнімдердің рұқсат етілетін санын және орнын анықтау;
      - жанар май қалдықтарын және шаңдарын жинаудың және май болған арнайы киімдерді сақтаудың тәртібін белгілеу;
      - өрт болған жағдайда және жұмыс аяқталған кезде электр жабдықтарын сөндіру тәртібін анықтау;
      тәртіп белгілеу:
      - уақытша өрт қауіпті және басқа да жұмыстарды жүргізу тәртібі;
      - жұмыс біткен соң бөлмелерді қарап шығу және жабу тәртібі;
      - өрт кезіндегі қызметкерлердің әрекеті;
      - мамандықтардың (қызметтердің) тізімі, өртке қарсы нұсқаулар және өрт-техникалық минимум жөнінен өткізілетін сабақтың уақыты және тәртібі белгіленсін.
      5) Барлық өндірістегі, әкімшіліктегі, қойма және қосымша бөлмелердегі телефондардың жанында мемлекеттік өртке қарсы қызметтің 01 деген телефон нөмері жазылған кесте ілулі тұруы керек.
      6) Ғимараттарда және үйлерде (тұрғын үйлерден басқасында), өрт болған кезде бір этажда 10-нан аса адам тұрса, оларды қауіпсіз жерге қалай көшірудің жоспары (үлгісі) көрінетін жерде ілулі тұруы керек, адамдарға өрт жөнінде жүйелер (қондырғы) арқылы хабарлау керек.
      Көп адам жиналатын объектілердің басшылары (кәсіпкерлер) (50 адам жиналатын объектілерде) өрт болған жағдайда адамдарды қауіпсіз жерге апарудың, графикалық және текст бөлімінен тұратын жоспарын жасауы керек.
      Эвакуациялау жоспарының текст бөліміне өрт болған жағдайда, жасаған әрекетін, іс-қимылының тізілімі енгізілуі қажет.
      Эвакуациялау жоспарының графикалық бөлімінде ғимараттардың (бөлмелердің) және адамдардың жүретін жолдары сілтемелермен белгіленуі керек.
      Эвакуацияға қатысатын барлық қызметкерлер үшін жарты жылда бір рет жаттығулар жүргізіліп тұруы қажет.
      Түнде жұмыс істейтін объектілердің (бала бақшалар, мектеп-интернаттар, ауруханалар т.т.б.) нұсқауларында әрекет жасаудың екі түрі: күндізгі және түнгі түрі қаралуы қажет.
      Түнде өрт бола қалған жағдайда адамдарды эвакуациялайтын орын дайындау қажет.
      7) Кәсiпорындардың қызметкерлерi, сонымен бiрге азаматтары мыналарды білуге:
      - өндірісте, тұрмыста белгіленген тәртіп бойынша бекітілген өрт қауіпсіздігінің талабын, стандарттарын, нормалары мен ережелерін сақтауға, сонымен қатар өртке қарсы шараларды сақтап, қолдауға;
      - электр және газ құралдарын, тұрмыста химиялық заттарды, өрт қауіпті тез жанғыш заттарды (ТЖЗ) және жанғыш заттарды (ЖЗ), пайдалануда, сонымен бірге басқа да өрт қауіпті заттармен, материалдармен және жабдықтармен жұмыс істеу кезінде сақ болудың шараларын орындауға;
      - өрт болған жағдайда мемлекеттік өртке қарсы қызметінің өрт бөліміне хабарлап, адамдарды, мүлікті құтқаруға және өртті сөндіруге міндетті.
      8) Адам көп жиналатын жерлерде (митингі, жиналыс, кеш, дискотека, жаңа жылдық мерекелік кештер, ойын-сауықтар т.т.б.), шараларды өткізуге жауапты адамдар, олар басталар алдында үйдің ішін мұқият қарап шығып, олардың өртке қарсы дайындығына толық көз жеткізуге, адамдар жүретін жолдарға ерекше көңіл аударуға міндетті.
      9) Өте қауіпті (жарылу қаупі бар), радиоактивті және қатты әсер ететін улы заттарды өндіретін және сақтайтын кәсіпорындардың басшылары (кәсіпкерлер), мемлекеттік өртке қарсы қызметтердің бөлімшелеріне өрт жарылу қаупі бар заттардың және материалдардың көрсеткіштерін сипаттайтын мәліметтер туралы хабарлауға (ГОСТ 12.1.044-89), өрт сөндіретін жеке құрамның қауіпсіздігін қамтамасыз етуге және осы кәсіпорындарда алдымен авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге міндетті.

3. Өрт қауіпсіздігінің аумақтарға, ғимараттарға,
құрылыстарға және үйлерге қойылатын талаптары

1. Аумақтарды таза ұстау

      1) Халық тұратын пункттердің және кәсіпорындардың аумақтарына жанғыш заттардың қоқыстарын және т.т.б. тастауға болмайды. Барлық қоқыстарды арнайы қойылған контейнерлерге немесе жәшіктерге салып төгу керек.
      2) Халық тұратын пункттердің және кәсіпорындардың аумақтары мен үйлердің, ғимараттардың және ашық қоймалардың, сонымен қатар тұрғын үйлерге жақын жатқан сая жайлардың және басқа да жүріп жатқан құрылыстардың аралығындағы өрт қауіпі бар жерлер жанғыш заттардың қоқыстарынан, түскен жапырақтардан, құрғақ шөптерден т.т. уақытында тазаланып тұруы керек.
      3) Үйлердің және ғимараттардың, үйілген ағаштардың, кесілген материалдардың, басқа да материалдардың және жабдықтардың аралығындағы өрт қаупі бар жерлерді материалдарды, жабдықтарды және бос ыдыстарды қоятын қойма ретінде, автокөлік тұрағы және үйлер мен ғимараттар құрылысы үшін пайдалануға болмайды.
      4) Үйлерге, ғимараттарға, ашық қоймаларға және өрт кезінде су алатын жерлерге апаратын, кіретін, өтетін жолдар, өрт сөндіретін баспалдақтар және өрт сөндіретін құралдар әрқашанда бос және дұрыс жағдайда болуы керек, ал қыста - қар мен мұздан таза болуы керек.
      Өрт сөндіретін машиналардың кедергісіз өтуі үшін жолдың, өтетін жерлердің жөндеуге немесе басқа да себептермен жабық екендігі туралы бұл жұмысты жүргізіп жатқан ұйым, мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшелеріне тезарада хабарлауға тиіс.
      Жол жабық тұрған жағдайда, тиісті жерлерде қалай қарай жүру бағыты белгіленген, айналып өтетін немесе жөнделіп жатқан учаскелер арқылы өтетін және су алуға баратын жолдардың үлгісі көрсетілген көрсеткіштер болуы қажет.
      5) Уақытша салынып жатқан құрылыстардың алшақтығы басқа үйлер мен құрылыстардан (басқа нормалар бойынша өртке қарсы көбірек алшақтық талап етіледі) немесе өртке қарсы қабырғалардан 15 м орналасуы қажет.
      Жеке блок-контейнерлерден салынған үйлер тобымен бір топта 10 көлемі 800 м2 жерге орналасуы қажет. Бұл топталып салынған үйлердің арасы басқа құрылыстардан, сауда дүңгіршектерінен 15 м болуы керек.
      6) Қоймаларда және астық қабылдайтын пункттерде, сауда объектілерінде, мұнай өндіруде және оны қайта өңдеуде, ТЖЗ және ЖЗ және жанғыш газдарды (ЖГ) сақтауда, барлық жарылғыш заттар шығаратын өндірістерде, жарылу өрт қауіпі бар учаскелерде, мектепке дейінгі балалар және мектеп мекемелерінде, емделу және ойын-сауық мекемелерінде, дәнді дақылдар алқабында, көлікте, сонымен бірге өндірістердің темекі тартуға болмайтын жерлерінде темекі тартуға болмайды.
      7) Үйлер мен құрылыстардан 50 м қашықтықта ғана от жағуға, қоқыстарды және ыдыстарды өртеуге рұқсат етіледі. Қоқыстар және ыдыстар арнайы бөлінген жерде, күндізгі уақытта қызмет көрсететін адамдардың бақылауымен өртеледі.
      8) Объектілердің аумағында өрт сөндіру үшін суды, сыртқы баспалдақтарды, үй мен құрылыстарға кіретін есікті тез табу үшін үлкен жарық болуы керек.
      9) Өрт машиналары өту үшін объектінің ішіндегі темір жолдар арқылы өтетін тораптар, өтетін жерлер бос болуы керек және биіктігі рельспен бірдей болатындай төсем төселуі керек. Тораптарда локомотивсіз вагондардың тұруына болмайды. Жол арқылы өтетін торап екеуден артық болмауы керек.
      10) Тұрғын үйлердің, сая жайлардың, бақшалы поселкелердің, қоғамдық және азаматтық үйлердің аумақтары мен аулаларында ТЖЗ және ЖЗ бар ыдыстарды, сонымен бірге бұл заттардан босаған бос ыдыстарды, сығылған және сұйытылған газдардың баллондарын тастауға болмайды.
      11) Орманның ішінде, орманды алаңқайларда орналасқан жазғы балалар дем алатын сая жайлардың, денсаулығын емдейтін лагерлердің аумақтарында ені 3м қорғаныс алқабы болуы керек.
      12) Селодағы адамдар тұратын пункттердің, бақ өсіруші серіктестіктердің және сая жай-құрылыс кооперативтерінің 300-ден аса үй-жайлық учаскелері бар болған жағдайда, өрт сөндіретін тасымалды мотопомпасы, ал 300-ден 1000-ға дейін учаскелері барлардың - тіркемелі өрт сөндіретін мотопомпасы, 1000-нан жоғары учаскелері барлардың кемінде екі өрт сөндіретін мотопомпасы болуы керек.
      Селолы жерлерде орналасқан демалыс үйлері мен емделетін мекемелер, атқарушы үкімет органдарының шешіміне сәйкес тиісті өрт сөндіретін техникамен және өрт-техникалық жабдықтармен қамтамасыз етілуі қажет.

2. Үйлерді, құрылыстарды, ғимараттарды ұстау

      1) Барлық өндірістік және қойма үйлері үшін өрт жарылу және өрт қауіпсіздігінің категориясы анықталынуы қажет, сонымен бірге электр қондырғы құрылғыларының (ЭҚҚ) ережелері жөнінен зона класы үйлердің есігінде жазылуы қажет.
      Өрт қауіптілігі жоғары жабдықтардың қасында, қауіптіліктің стандарттық белгілері, сонымен бірге құлақтандыру және кестесі ілулі тұруы керек.
      Өндіріс процестерінде жарылу өрт қауіптілігінің көрсеткіштері зерттелмеген немесе сертификаты жоқ материалдар мен заттарды қолдануға, сонымен қатар оларды басқа материалдар және заттармен бірге сақтауға болмайды.
      2) Барлық объектілер дұрыс өрт сөндіретін құралдармен (3 Қосымшаға сәйкес), өртке қарсы қызметті шақыртатын байланыс құралдарымен және қолданып жүрген нормаға сәйкес өртке қарсы автоматикамен қамтамасыз етілуі қажет.
      3) Ғимараттардың, үйлердің және құрылыстардың өртке қарсы жүйелері мен қондырғылары (түтіннен қорғану, өрт сөндіретін автоматика құралдары, өртке қарсы су жүйелері, өртке қарсы есіктер, қалқандар, басқа да өртке қарсы қорғану құрылғылары т.т.) әрқашанда дайын күйінде болуы керек. Өртке қарсы немесе түтінге қарсы есіктерге кедергі болатындай ештеңе болмауы керек.
      4) Өртке әкеп соқтыратын ақау келген станоктар және жабдықтармен, сонымен қатар қауіпсіздіктің белгіленген жағдайын, параметрін, температураның режимін, қысымын бақылауды қамтамасыз ететін сөнулі тұрған өлшеуіш-бақылау аспаптарымен жұмыс істеуге болмайды.
      5) Өртке қарсы жабуы (сылақ, арнайы бояу, лак т.т., өртке қарсы қасиетін жоғалтқан) құрылыс конструкциясы бұзылған жанғыш, өңдегіш және жылылықты өткізбейтін материалдар, металдан жасалған материалдар, жабдықтарды тірейтін металдан жасалған тіреулер алынып тасталуы керек.
      Нормативті талапқа сай өңделген (сіңдірілген) ағаш конструкцияларының және маталдардың қолдану мерзімі өткен және оттан қорғау қасиеті жоғалған жағдайда, олардың құрамы қайтадан өңделінеді.
      Жанғыш конструкциялардың және маталдардың оттан қорғану өңдеуінің (сіңдіру) жағдайы жылына екі рет тексеріліп отырылуы керек.
      6) Өртке қарсы қабырғаларды, жабуларды әртүрлі инженерлік және технологиялық коммуникациялармен қиып өтудің салдарынан пайда болған тесіктер мен саңылауларды түтін мен газ енбейтіндей етіп құрылыс ерітінділерімен немесе басқа да жанбайтын материалдармен бекіту керек.
      7) Үйлерді қайта жоспарлауда, оларды функционалды белгілеуде немесе жаңа технологиялық қондырғыларды орнатуда, құрылыстық және технологиялық жобалауда қолданып жүрген өртке қарсы норма талабы сақталуы қажет.
      8) Жарылу өрт қауіпі бар объектілерін және үлкен ойын-сауық кәсіпорындарын (мұнай базасы, театарлар және т.т.) жақын жердегі мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшелерімен немесе орталық пунктпен тікелей телефон байланысымен қамтамасыз ету қажет.
      9) Кәсіпорындардың үйлерінде, ғимараттарында және құрылыстарында (жеке салынып жатқан тұрғын үйлерді қоспағанда):
      - подвалдар мен цокольдық қабаттарда ТЖЗ және ЖЗ, оқ-дәрілерді, жарылғыш заттарды, газы бар баллондарды, аэрозолды, целлулоидты буып-түйілген тауарларды және басқа да жарылу өрт қауіпі бар заттар мен материалдарды, қолданып жүрген нормативтік құжаттарда көрсетілгендерінен басқасын сақтауға және қолдануға;
      - ұйымдарға өндірістік учаскелер, шеберханалар үшін шатырдың астын, техникалық қабаттарды, ауатазартқыш камераларды және басқа да техникалық үйлерді пайдалануға, сонымен бірге өнімдерді, жабдықтарды және басқа да заттарды сақтауға;
      - лифті холдарын, қоймаларды, дүңгіршектерді, ларектарды және т.т.б. орналастыруға;
      - жанғыш материалдар қоймаларын және шеберханаларын жасауға, сонымен қатар подвалдарда және цокольдық қабаттарда басқа да шаруашылық үйлерін салуға, егер оларға кіретін есік жалпы басқыш алаңынан бөлінбеген жағдайда;
      - жобамен қойылған вестибюлдердің және холдардың, коридорлардың, тамбурлардың және басқыш алаңдарының есіктерін алып тастауға;
      - балкондардың және лоджалардың есіктерін, көршілес секцияларға шығатын есіктерді және сыртқы шығатын эвакуациялық басқыштарды жиһазбен, жабдықтармен және басқа да заттармен үйіп тастауға;
      - бензин, керосин және басқа да ТЖЗ мен ЖЗ қолдану арқылы үйді жинауға және кір жууға, сонымен қатар қатып қалған құбырларды дәнекерлейтін лампамен және басқа да ашық отты қолдану әдісі арқылы жібітуге;
      - терезелерге темір торлар қоюға (қойма үйлерін, кассаларға, қару-жарақ бөлмелерін, мекемелер мен тұрғын үйлердің құпия бөлмелерін қоспағанда);
      - өрт бола қалған жағдайда, қауіпсіздік зонасына жататын лоджалар мен балкондарды шынылауға;
      - басқыш алаңдарында және дәліздерде қоймалар (шошалалар) жасауға, сонымен қатар басқыштардың астына және олардың алаңдарына заттарды, жиһаздарды және басқа да жанғыш заттарды сақтауға (басқыштардың астында және бірінші, цокольдық қабаттардың астында тек қана орталық жылу және су өлшегіш жүйелері, электр қалқандары жанбайтын материалдардан қоршалып жасалған);
      - өндіріс және қойма үйлерінде (V дәрежелі отқа тұрақты үйлерден басқа) антресольдар және басқа да жанғыш, қиын жанатын материалдардан және табақ металдардан үйлер салуға тиым салынады.
      10) Үйлер мен құрылыстардың сыртқы өрт сөндіретін басқыштары мен төбелеріндегі қоршаулары (жабулар) дұрыс жағдайда болуы қажет және жылына екі рет олардың дұрыстығы тексеріліп отырылуы керек.
      11) Эвакуация жасайтын бір ғана жолы бар үйлерде, 50-ге дейін адам саны болған жағдайда шаралар өткізуге рұқсат етіледі.
      IV және V дәрежедегі отқа тұрақты үйлерде адам көп жиналған жерлерде (50-ден аса адам болған жағдайда) шараларды жүргізу тек қана 1-ші қабатында жүргізіледі.
      12) Шатырдың терезелері, техникалық қабаттардың және подвалдардың терезелері шынылануы қажет, ал есіктері жабық күйде болуы қажет. Есігінде кілттің қай жерде екені көрсетілуі қажет.
      үйлер мен құрылыстардың подвалдары мен цокольдық қабаттарындағы жарық түсетін ойықтары жанғыш қоқыстардан тазаланып отырылуы қажет. Жарық түсетін ойықтар мен терезелер төсемдермен тұтас жабылмауы қажет.
      13) Керосин шамдар (фонарлар) жақсылап бекітіліп, олардың шыныларына кигізілетін металдан жасалған қорғаныш қалпақтары болуы керек. Шамның астындағы қалпақ және фонардың қақпағы мен төбеге дейінгі ара қашықтық 0,7 м, ал жанғыш (тез жанбайтын) қабырғаларға дейін - 0,2 м. болуы қажет. Қабырғаға ілінетін керосин шамдардың (фонарлар) металдан жасалған шағылдырғыштары болуы керек және жақсылап ілінуі қажет. Фонарлар мен столдың үстінде тұратын керосин шамдар тұрақты бекітілуі керек.
      14) Сұйық отынмен жұмыс істейтін жылыту және жарық беретін аспаптар, оның құжатында көрсетілген отынның түрін қолдануы қажет.
      15) Көрермендер, тамақ ішетін, көрме, сауда, биржа, ғибадат және басқа да залдарда (үйлерде) мінбелерде, сонымен қатар адам көп жиналатын басқа да үйлерде эвакуациялау жолдары жобада белгіленген нормадан аспайтын немесе анықталынған есеп бойынша болуы қажет. Жобалау нормада көрсетілгендей болмаған жағдайда, есеп бойынша адамдарды залдан эвакуациялауға - 2 минут керек, ал есеп бойынша бір адамға келетін аумақ көлемі - 0,75 м2.
      16) Сүрту үшін пайдалынылатын материалдарды тастау үшін аузы дұрыс жабылатын темір жәшік қойылуы қажет.
      Жұмыс аяқталған соң оны сыртқа шығарып төгу керек.
      17) Маймен, лакпен, бояу және басқа да ТЖЗ және ЖЗ-мен жұмыс істейтін адамдардың киетін арнайы киімдері темірден жасалынған шкафтарда ілінуі керек.
      18) Биіктігі 1 қабаттан жоғары шыныланған үйлерде түтін өткізбейтін жанбайтын диафрагмаларды орнатудың конструкциясын бұзуға рұқсат етілмейді.
      19) Жаңа жыл мерекесін және басқа да шараларды өткізу үшін адам көп жиналатын жерлерде:
      - жобалау нормасының талабына сай, терезесінде темір торы жоқ 2 қабаттан жоғары емес үйде орналасқан, эвакуациялауда шығатын екі есігі бар үйлерді пайдалануға рұқсат беріледі;
      - жаңа жыл шыршасы берік тұғырға орнатылып, оның жапырақтары қабырға мен төбеге тимеуі керек және үйден шығатын жолға бөгет болмауы керек;
      - үйде электр болмаған жағдайда, елка күндіз өткізілуі керек;
      - жарықпен әдемілеу ЭҚЕ-ге сәйкес орындалуы қажет.
      Электрлік жарық жүйелерін төмендететін трансформаторлар болмаған жағдайда, елкаларда гирляндаларды пайдалануға болады, бірақ ол кезде электр шамын 12В дейін сөндіру қажет;
      - электр шамдарының күші 25 Вт аспауы керек, жарықтандыру кезінде, солқылдақ электр сымдарын пайдалану керек;
      - жарықпен безендіру кезінде (сым қызып кетсе, шамдар жыпылықтаса, от шықса т.т.) онда дереу тоқтатылуы керек;
      - шараларды өткізу кезінде, сахналарда және залдарда өртке қарсы құрылымдардың немесе өртке қарсы қызметтердің жауапты қызметкерлерінен кезекшілік ұйымдастыру қажет. Шаралар өткізілетін үйлер, өрт сөндіретін құралдармен қамтамасыз етілуі қажет.
      Тиым салынады:
      - иілген прожекторларды, май шамды пайдалануға және фейерверктерді жағуға, сонымен бірге өрттің шығуына әкеп соғатын басқа да өрт қауіпті жарық құралдарын қоюға;
      - елканы целлулоидты ойыншықтармен, сонымен қатар мақтамен және дәкемен безендіруге, жаңа жылға киетін костюмдерді өрт қауіпті матадан және мақтадан тігуге;
      - отқа қарсы, сырлау және басқа да жарылу өрт қауіпті жұмыстарды жүргізуге;
      - үйдің ішін қараңғылау үшін терезе қақпақтарын пайдалануға;
      - қатарлардың арасындағы өтетін жолдардың енін азайтуға және өтетін жолдарға қосымша кресло, орындықтар және т.т. қоюға;
      - спектакль және қойылымдар кезінде үйдің ішіндегі жарықтың бәрін сөндіруге;
      - үйдің ішіне белгіленген нормадан тыс адам жинауға.

3. Эвакуациялау жолдары

      1) Эвакуациялау есіктері, олардың көлемі, жарық берудің жағдайы және түтін болмауды қамтамасыз ету, сонымен қатар эвакуациялау жолдарының ұзақтығы құрылыс жобасының өртке қарсы нормасына сәйкес болуы қажет.
      2) Эвакуациялау жолдарының барлық есіктері сыртқа шығуда кедергісіз ашылуы қажет. Үйге адамдар келген соң есік оңай ашылатын ілгішпен ішінен жабылуы керек.
      3) Тиым салынады:
      - өтетін жолдарды, дәліздерді, тамбурларды, лифті холлдарын, басқыш алаңын, иірілмелі басқыштардың алаңын және люктер, сонымен бірге эвакуациялау кезінде шығатын есіктер жиһазбен, шкафпен, жабдықтармен, түрлі материалдармен және дайын өнімдермен үйіп тасталмауы керек;
      - тамбурлардан шығатын жер (үйдің шығатын есігінен басқа) қандай конструкцияда болмасын, кір жаятын жер, киім ілетін ілгіш және шкаф жасауға, тізімнен шығарылып тасталған заттар мен материалдарды (оның ішінде уақытша) сақтауға;
      - эвакуация жолдарына табалдырық, турникет, жылжымалы, көтерілетін және айналмалы есіктер және адамдарды эвакуациялауда еркін жүріп-тұруға кедергі жасайтын басқа да қондырғыларды орнатуға;
      - эвакуациялау жолдарындағы (V дәрежедегі отқа тұрақты үйлерден басқасы) қабырғалар мен төбелерді, басқыш алаңдарын өңдеуге, қаптауға және бояуға;
      - жарық түсетін жерлерді кабинет және басқа да үй жасауға;
      - басқыш алаңындағы, дәліздегі, холл және тамбурдағы өзі тың есіктерді ашық күйінде қалдыруға (егер бұл мақсаттар үшін автоматтандырылған қондырғылар пайдаланбаған жағдайда) сонымен қатар оларды алып тастауға;
      - түтін кірмейтін басқыш алаңдарындағы ауа кіретін зоналарды шынылауға немесе жалюзимен жабуға;
      - өрнектелген шынымен шыныланған есіктерді жай шынымен шынылауға;
      - синтетикалық жанғыш материалдардан жасалған кілемдерді және кілем төсегіштерді пайдалануға.
      4) Бөлмеге технологиялық, көрмелік және басқа да құралдарды орналастыру кезінде басқыш алаңдарына өтетін және жобалау нормаларына сәйкес эвакуациялау жолдары ашық болуы керек.
      5) Адам көп жиналатын үйлерде электр энергиясы сөніп қалған жағдайда, электр фонарлары болуы керек. Фонар санын объектінің ерекшелігіне қарай, қолда барына, үйдегі адам санына қарай басшы бөледі, бірақ қызмет көрсететін кезекшіде біреуден артық болмауы керек, авариялық жарық беру алдын-ала ескерілуі керек.

4. Электр қондырғыларына қойылатын өрт қауіпсіздігінің талаптары

      1) Электр қондырғылары, электр қондырғыларын құру Ережелері - не (ЭҚЕ), тұтынушылардың электр қондырғыларын техникалық пайдалану Ережелеріне (ЭТЕ), тұтынушылардың электр қондырғыларын пайдалану кезіндегі техникалық қауіпсіздік Ережелеріне және басқа да нормативті құжаттарына сәйкес құрылуы және пайдалануы керек.
      2) Электр двигательдері, электр шырақтары, басқару аппараттары және іске қосуды реттейтін, бақылау-өлшеуіш және қорғану аппаратурасының, көмекші құралдардың, электр өткізгіштердің және кабель жүйелерінің ЭҚЕ зонасының класына сәйкес қорғану дәрежесі, сонымен қатар айқас тұйықталу және шамадан тыс токтан қорғанудың қорғану аппараты болуы қажет.
      3) Ток жүретін бөлімдердің барлығы, бөлу қондырғылары, аппараттар және өлшеуіш аспаптары, сонымен бірге ажыралу үлгісіндегі қорғағыш қондырғылары, рубильниктер және барлық іске қосу құрылғылары жанбайтын негізге орнатылуы керек (мәрмер тасқа, текстолит, гетинакс т.т.).
      4) Барлық үйлерде (белгісіне қарамай-ақ), жұмыс аяқталған соң барлық электр қондырғыларын және электр аспаптарын кезекші қызметкер тексеріп, сөндіреді және жабады (кезекшілік авариялық жарықтардан басқалары, өрт сөндіретін автоматты қондырғылардан, өрт және кезекші қоңырауынан, сонымен бірге технологияның талабы бойынша күні-түні істейтін электр қондырғыларын қоспағанда).
      5) Электр жүретін және сыртқы электр өткізгіштерінің әуе жолдарын шатырдың, қалқаның және жанғыш материалдар сақтайтын қоймалардың (қатар-қатар үйілген маялардың) үстінен салуға рұқсат етілмейді.
      6) Электр қондырғыларын пайдалану кезінде тиым салынады:
      - шығарған-кәсіпорындардың кепілдемелеріне (нұсқамаларға) сәйкес келмейтін немесе өртке әкеп соқтыратын ақауы бар электр аппараттары мен аспаптарын пайдалануға, сонымен бірге бүлінген немесе қорғану қасиетін жоғалтқан кабельдер мен сымдарды пайдалануға;
      - бұзылған розеткаларды, рубильниктерді және басқа да электр қондырғыларының бұйымдарын пайдалануға;
      - электр шамдарын, шырақтарды қағазбен, матамен және басқа да жанғыш материалдармен орауға;
      - жанбайтын материалдан жасалған тұғырығы болмаса, электр үтүгін, плиткасын, электр шәйнегін және басқа да электрмен қыздыратын аспаптарды пайдалануға;
      - жүйеге өткізілген электр қыздырғыш аспаптарын, теледидарды, радиоқабылдағышты т.т. айтылған техникалық, электр жүйелерінің толассыз жұмыс істеуін қараусыз қалдыруға;
      - жобаға сәйкес келмейтін, стандартты емес (қолдан жасалған) электр қыздырғыш аппараттарын, ерігіш калибрленбеген қондырғыларды немесе қолдан жасалған аппараттарды айқас тұйықталу және шамадан пайдалануға;
      - қойма үйлері, сонымен бірге жарылу және өрт қауіпті бар зоналар арқылы транзитті электр сымдарын және кабель жүйелерін өткізуге, және де жарылу, өрт қаупі бар, электр құралдарының құрылғы ережесіне сәйкес еместігі;
      - барлық жарылу және өрт қауіпті үйлерде электр қыздырғыш аспаптарын пайдалануға;
      - қорғану плафондарынсыз электр шырақтарын пайдалануға.
      7) Бір құбырда, будада, құрылыс жобаларының жабық арналарында немесе бір науада бірлескен ток тізбегін, жұмыс және авариялық жарық беру, кабелдерін бір жерде ұстауға рұқсат берілмейді.
      8) 12.4. 026-76 ГОСТ-қа сәйкес орындалған "Шығу" жарық көрсеткіштері әрқашанда дұрыс жағдайда болып, жанып тұруы қажет. Көрермендер, көрсету, көрме және басқа да залдарда шараларды өткізу кезінде (адамдар жиналған кезде) жанып тұруы қажет.
      9) Жылжымалы электр шырақтары өте жұмсақ мыс сымнан жасалынып, шыны қалпақ кигізілуі қажет, сонымен қатар қорғағыш торлармен және іліп қоятын ілгіштермен жабдықталынуы қажет.
      10) Соффиттерді пайдалану кезінде жанбайтын материалдарды қолдану қажет, ал олардың сыртын ұстап тұратын сыммен орау қажет.
      Прожекторлар мен соффиттердің ара қашықтығы жанғыш материалдардан 0,5 м, ал линзалы прожекторлар - 2 м-де болуы керек. Прожекторлар мен соффиттер үшін электр фильтрлері жанбайтын материалдардан жасалуы қажет.
      11) Термореттегішпен жабдықталмаған электр пештері мен электр утюгтерін пайдалануға болмайды.

5. Жылу және желдеткіш жүйелеріне қойылатын өрт қауіпсіздігінің талабы

      1) Пешті, жылу генераторларын және калорифтерлік қондырғыларды, басқа да жылыту аспаптарын және жүйелерін жағатын мерзім алдында олар жөнделіп, тексерілуі қажет. Бұзылған пештер мен басқа да жылыту аспаптарын пайдалануға рұқсат етілмейді.
      2) Пештер мен басқа да жылыту аспаптарының өртке қарсы норма белгілеген жанғыш құрылымдардан бөлініп тұратын бөлгіштері, сонымен қатар күймейтіндей астына көлемі 0,5 Х 07 м. металдан жасалған қаңылтыр салынады (ағаштан немесе басқа жанғыш материалдан жасалынған едендерге).
      3) Түтін шығатын мойындарды және пештерді от жағардан бұрын және от жағу мерзімі аяқталғанға дейін тазалап отыру қажет:
      - жағатын пештер үшін үш айда бір рет;
      - үздіксіз жанатын пештер мен ошақтар үшін екі айда бір рет;
      - ас үйлердің плиталары мен басқа да үздіксіз (ұзақ) жанатын пештер үшін айына бір рет.
      4) Жағылатын қазандардың және сұйық отынмен жанатын жылу генератор қондырғыларының отын жүретін форсункаларына кем дегенде екі желдеткіш қойылуы керек: біреуі - оттығына, екіншісі - отыны бар ыдысқа.
      5) Кәсіпорындар мен халықты жылытатын қазандар мен жылу шығаратын қондырғыларды пайдалануда:
      - арнайы оқымаған және тиісті кәсіби куәлiгi болмаған адамды жұмысқа тартуға;
      - от жағылатын үйлерде және жылу генераторларында 1 м ТЖЗ немесе 5 м3 ЖЗ жанғыш заттарды сақтауға;
      - мұнай өнімдерінің қалдықтарын және басқа да ТЖЗ және ЖЗ, жабдықтарды пайдалануда техникалық жағдаймен қаралмаған, отын ретінде пайдалануға болмайды.
     Тиым салынады:
     - жылу беретін жүйелерден сұйық отын аққан кезде (газ шыққанда) жылу шығаратын қондырғыларды пайдалануға;
     - сөніп қалған форсункаларға немесе газ плитасының отын жанатын мойындарына от беруге;
     - қондырғыларды алдын-ала үрлеп тазартпайынша жағуға;
     - тексеру және реттеу аспаптары бұзылып немесе сөніп қалған жағдайда, сонымен қатар мүлдем болмаған жағдайда жұмыс істеуге;
     - жанғыш заттарды қазандарда және бу жүргіштерде кептіруге.
     6) Жанып жатқан пешті пайдалану кезінде тиым салынады:
     - жанып жатқан пешті қараусыз қалдыруға, сонымен қатар тай балаларды пешті қаратуға;
     - отынды, басқа да жанғыш заттарды және материалдарды пештің алдындағы қаңылтырға тастауға;
     - пешті жағу үшін бензин, керосин, дизель отынын және басқа да ТЖЗ мен ЖЗ қолдануға;
     - пештерді тағайындалмаған отынның мына түрлерімен көмірмен, кокспен және газбен жағуға;
     - үйдің ішінде жиналыс және басқа шаралар өткізіліп жатқанда пешке от жағуға;
     - жеделткіш және газ арналарын түтіндік ретінде пайдалануға;
     - пешті қыздырып жағуға.
      7) Үйлер мен құрылыстарда (тұрғын үйлерден басқаларында) от жағу жұмыс аяқталуға екі сағат қалғанда, ал аурухана мен үздіксіз адам келетін объектілерде ұйықтауға екі сағат қалғанда пешті жағу тоқтатылуы керек.
      Күндіз балалар келетін балалар мекемелерінде олар келуге бір сағат қалғанда тоқтауы керек.
      Пештен шығарылған күл, шлактар сумен сөндіріліп, арнайы бөлінген қауіпсіз жерге төгіуі керек.
      8) Өрт қауіпсіздігінің талабына, стандартқа және техникалық жағдайға сай келмейтін темір пештерді орнатуға рұқсат берілмейді.
      Уақытша темір пеш қойылған жағдайда өрт қауіпсіздігінің мына талаптары сақталуы қажет:
      - темір пештің аяғының биіктігі 0,2 м-ден кем болмауы керек.
      Пештің астындағы жанғыш едендерге балшықпен немесе асбест ерітіндісімен кірпіш төселіп, үстінен қалыңдығы 0,012 м болатын қаңылтыр жабылады;
      - темір пешті ағаш жобаларынан, жиһаздан 1 метр, жанудан сақтау жобасы 0,7 м және жанатын оттан 1,25 м. қашықтықта орналастыру қажет.
      9) Терезеден түтін шығатын темір мұржаны шығару кезінде, оны ауыстыратын қаңылтырдан жасалған көлемі үш диаметрден кем емес түтін шығатын мұржа сияқты, бөлімше қойылады. Мұржаның ұшын үйдің қабырғасынан 0,7 м, ал биіктігі 0,5 м етіп жасайды. Жоғарғы қабаттың терезесінен шығарылған мұржаның ұшы терезенің сырт ернеуінен шығып тұруы керек. Мұржаның басына қалпақ кигізілуі керек.
      10) Төбедегі түтін өтетін арналар, барлық түтін мұржалары және қабырғалары әктелiнуі керек.
      11) Қатты отынмен жанатын түтін өтетін мұржалары, ұшқын сөндіретін құралдармен жабдықталып, 3.п. сәйкес күлден тазартылуы қажет.
      Сауда мекемелерінің үйлеріне орналасқан қазандарды қатты отыннан сұйық отынға ауыстыруға рұқсат етілмейді.
      12) Ауа жүретін жерлерде отқа бөгет жасайтын қондырғыларды, (жапқыштар, қақпақтар және басқалар) желдеткіш жүйелері, автоматтандырылған өрт сөндіретін сигнал беру немесе өрт сөндіру қондырғылары, өрт кезінде желдеткіштерді автоматтандырылған сөндіру қондырғылары белгіленген мерзімде тексеріліп, дұрыс жағдайда ұсталынуы қажет.
      13) Ауа тазарту жүйелерін пайдалану кезінде мыналарға тиым салынады:
      - желдеткіш камералардың есігін ашық тастауға;
      - тартатын арналарды, саңлауларды және торларды жабуға;
      - ауа тартатын желдеткіштерге газ жылыту аспаптарын қосуға;
      - ауа жүретін желдеткіштерде жиналған май қыртыстарын, шаңдарды және басқа да жанғыш заттарды күйдіруге.
      14) Желдеткіш камералар, циклондар, фильтрлер, ауа жүретін құбырлар кәсіпорынның анықтаған бұйрығы бойынша, өндірістің жанғыш шаңдарынан және қалдықтарынан уақытында тазаланып отырылуы керек.
      Жарылу өрт қауіпті және өрт қауіпті үйлер үшін кәсіпорынның басшысымен (кәсіпкер) желдеткіш жүйелерін қауіпсіз әдіспен тазалау тәртібі жасалынуы қажет.
      15) Жарылу өрт қауіпті өндірістерде (қондырғылармен) су фильтрлерімен, құрғақ фильтрлермен, шаң жұтатын және басқа да желдеткіш жүйелерімен (аспирациялармен) бұзылған немесе сөніп қалған кезде жұмыс істеуге болмайды.
      16) Желдеткіштерге қатты заттардың түспеуі үшін жанғыш шаңдарды, талшықтарды және басқа да қатты қоспалардың қалдықтарын жоятын олардың алдына тас аулағыштарды, ал металдан жасалған заттарды алып тастау үшін - магнитті сепараторларды қою қажет.
      17) Пневматикалық көліктердің өткізгіш құбырларында және ауа жүретін жүйелерінде сол жүйелерді тазалау үшін және өрт бола қалған жағдайда оны сөндіру үшін тығыз жабылған люк болуы қажет.
      Бұл люктердің, сонымен қатар бұрылыстардағы құбыр жүйесі бөлімдерінің және қабырға арқылы өтетін жерлердің арақашықтығы бір-бірінен 15 м болуы керек.
      18) Ауаны, машиналар мен агрегаттарды шаңнан тазалау үшін қойылған фильтрлер бөлек үйлерге қойылуы керек.
      19) Жабдықтардан ұшқан шаң ауа тараған кезде, фильтрдің арқасында екі тазалаудан өтуі керек.

6. Инженерлік құрал-жабдықтардың басқа да түрлеріне
қойылатын өрт қауіпсіздігінің талаптары

      1) Ақауы бар газ аспаптарын пайдалануға, газ аспаптарын және газ құбырларын ашық қалдыруға, жиһаз бен жанғыш заттарды және материалдарды газ аспабынан 0,2 м жақын қоюға рұқсат берілмейді.
      2) "Өрт бөлімшелерін тасымалдауға" тағайындалған, лифтерді пайдалану, басшы бекіткен нұсқаумен белгіленіп, мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшелерімен келісілуі қажет.
      3) Өрт жарылу қауіпті және өрт қауіпті сұйықтарды канализация жүйесіне құюға болмайды. ТЖЗ және ЖЗ пайдаланатын кәсіпорындардың канализация жүйелеріне орнатылған гидроқақпағы әрқашанда дұрыс жағдайда болуы қажет.
      4) Сыпырынды құбырларының нығыздап жабатын жапқыштары болуы қажет.

7. Өртке қарсы сумен жабдықтау жүйелерін ұстау

      1) Өртке қарсы су құбырлары әрқашанда дұрыс жағдайда болып, өртті сөндіру үшін норма бойынша талап етілетін су шығынын қамтамасыз етуі қажет. Олардың жұмыс істеу дұрыстығы жылына екі рет тексеріліп отырылуы қажет (көктемде және күзде). Өрт сөндіретін гидранттар дұрыс жағдайда болуы керек, ал қыстың күні жылы жабылып, қар мен мұздан тазалануы қажет.
      Су құбырларының жүйелерін және гидранттарды тоқтату немесе жүйедегі судың қысымын талап бойынша азайту кезінде, мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшелеріне бұл жөнінде хабарлау қажет.
      Кәсіпорындарды электрмен жабдықтау үшін өрт сөндіру насостарының электр двигателдерін үздіксіз қоректендіріп отыру қажет.
      2) Гидранттар мен суаттарда (су көздері), сонымен қатар соларға баратын жолдарда тиісті көрсеткіштер (үлкен шырақпен немесе жолақпен, жарықпен шағылысатын жабудан жасалған) қойылуы керек. Онда суатқа дейінгі жердің ара қашықтығы санмен жазылуы қажет. Түнгі уақытта өрт сөндіру гидранттары мен суаттардың көрсеткіштеріне жарық түсіп тұруы қажет.
      3) Ішкі өртке қарсы су құбырларының крандары 1,35 м. биіктікте болуы керек, өртке су себетін шлангтармен және оқпаншылармен жинақталып, өрт сөндіретін шкафтың ішінде болуы керек. Шкафтың есігінде әріппен "ПК" деген индекс, жақын жердегі өрт бөлімінің тіркеу нөмірі және телефон нөмірі көрсетілуі қажет. Есіктің ішкі жағы қызыл бояумен боялып, 12.4.026-76 ГОСТ талабына сәйкес болуы керек. Өрт сөндіретін шланг кран мен оқпанға қосылуы керек. 6 айда бір рет "ПК" суын жіберіп, шлангтерін қайтадан орап, тексеріп отыру қажет.
      4) Насос станциясының үйінде өртке қарсы сумен жабдықтау және насостарды байлаудың үлгісі ілінуі керек. Әрбір ысырылмада және өрт сөндіретін насос-жоғарылатқыштарда оны қалай қолдану көректігі көрсетіледі. Насос-жоғарылатқышты қосу тәртібі нұсқамамен анықталынады.
      Халық орналасқан пункттердің өртке қарсы су құбырларының насос станциясының үйінде мемлекеттік өртке қарсы қызметпен сөйлесетін байланыс телефоны болуы керек.
      5) Су өлшегіш қондырғылардың айналмалы шегіне қойылған электр өткізгіші бар ысырылмалардың қалай жұмыс істейтіндігін жылына екі рет, ал өрт сөндіретін насостарды - ай сайын тексеріп тұру қажет.
      Көрсетілген жабдықтар дұрыс жағдайда болуы қажет.
      6) Объекті аумағында немесе соған жақын жерлерде (200 м. радиуста) жасанды немесе табиғи су көздеріне (өзен, көл, бассейн т.т.) өрт сөндіретін машиналар, жылдың қай уақытында болса да, су ала алатындай көлемі 12х12 м. қатты жабудан жасалған алаңдар салу қажет.
      Жасанды суаттардың және соларға баратын жолдардың әр уақытта дайын болуын қадағалап отыру тиісті кәсіпорындарға жүктеледі (халық тұратын пункттерде - жергілікті өзін-өзі атқару органдарына).
      7) Суды қысыммен ағызатын мұнаралар өрт техникасының суды жылдың қай мезгілінде болса да алып тұруға бейімделуі қажет. Өрт сөндіруге арналған су қорын шаруашылық және өндірістік мақсаттарға пайдалануға болмайды.

8. Сигнал беру, өрт сөндіру қондырғыларын және түтіннен қорғау жүйелерін ұстау, халықты және эвакуация басқармасын хабарландыру

      1) Өрт және өрт сөндіру жөнінде сигнал беретін автоматтандырылған қондырғыларды, түтіннен қорғану жүйелерін, өрт туралы халықты және эвакуациялау басқармасын хабарландыруда техникалық қызмет көрсету (ТҚ) және жоспарлама-ескерту жөндеу жұмыстарын (ЖЕЖ) белгілеу, жылдық-жоспар кестесіне сәйкес, дайындаушы-заводтардың жасаған техникалық құжаттарының және жөндеу жұмыстарын жүргізу есебінен жүргізіледі. ТҚ және ЖЕЖ арнайы оқытылған қызметкерлермен немесе арнайы бағытқа салынған шарт бойынша лицензиясы бар ұйымдармен орындалады.
      Қондырғыларды сөндіруге байланысты, ТҚ немесе жөндеу жүргізу кезінде (хабарланған, бөлек жүйелер), кәсіпорынның басшысы (кәсіпкер) үйлерді, құрылыстарды, ғимараттарды, технологиялық жабдықтарды өрттен қорғау жөнінен қажетті шаралар қабылдауға міндетті.
      2) Диспетчерлік пункт үйінде (өрт сөндіру орны) өрт болып жатқандығы және өрт сөндіретін автоматты қондырғылардың ақаулығы туралы сигнал келіп түскен кезде қызметкердің (кезекшінің) шұғыл әрекет жасауы үшін нұсқама ілініп тұруы қажет. Диспетчерлік пункті (өрт сөндіру орны) байланыс телефонымен және қол фонарларымен (3 дана) қамтамасыз етілуі қажет.
      3) Өрт сөндіретін автоматтандырылған қондырғылар әрқашанда дұрыс, дайын және жоба құжатына сәйкес болуы керек. Норма мен ережеде ескертілген жағдайды қоспағанда, автоматтандырылған қондырғыны қолмен іске қосуға болмайды.
      4) Өрт сөндіретін баллондар және ыдыс қондырғылары, өрт сөндіретін заттардың қоспасы және қысымы есеп бойынша 10-тен кем болса, онда қайта зарядтау қажет.
      5) Суландыру спринклерлі (дринчерлі) қондырғылары, механикалық зақымдану қаупі бар жерлерде жылудың таралуына әсерін тигізбейтін және жер суару картасын өзгертпейтін мықты қоршаумен қорғануы керек.
      Суландыру қондырғыларының ашылып кеткен немесе дұрыс емес бұқтырма және тығынын ауыстыруға болмайды.
      6) Өрт сөндіру станциясында өрт кезінде қондырғыларды басқару туралы нұсқамамен және орау үлгісімен қамтамасыз етілуі қажет.
      Басқарудың әр торабында қорғалатын үйдің үлгісі және бөлімдеріндегі суландыру қондырғыларының саны көрсетілген кесте ілініп тұруы қажет. Орау үлгісіне сәйкес ысырылма мен крандар нөмірленуі қажет.
      7) Хабарландыру жүйелері өрт туралы хабарландыру сигналын эвакуациялау жоспарына сәйкес бүкіл үйге біруақытта (құрылыстарға) немесе іріктелген жеке бөлімдеріне (қабаттарға, секцияларға) хабарлауды қамтамасыз етуге тиіс.
      Емделу және мектепке дейінгі балалар мекемелерінде, сонымен қатар мектеп-интернаттардың ұйықтайтын бөлмелерінде қызмет көрсететін қызметкерге ғана хабарланады.
      Хабарландыру жүйелерін пайдалану тәртібі оларды пайдалану жөніндегі нұсқамада және жүйелерді қолданысқа келтіруге құқы бар адамның аты жазылған эвакуациялау жоспарында анықталынады.
      8) Өрт туралы адамдарға техникалық хабарлауды қажет етпейтін үйлерде, объектінің басшысы адамдарға өрт туралы хабарлаудың тәртібін анықтайды және осыған жауапты адам тағайындайды.
      9) Хабарландырушылар (дауыстап айтушылар) дауыс қаттылығын реттеусіз-ақ және алмалы-салмалы қондырғысыз-ақ жүйеге қосылады.
      Хабарландыру кезінде тексті анық жеткізу және эвакуациялауды басқару үшін объектідегі ішкі радио арқылы хабар тарату жүйелерін пайдалануға болады.

9. Өрт сөндіру техникасын ұстау

      1) Өрт сөндіретін машиналарды өрт сөндіру деполарында немесе осы мақсаттарға арнайы тағайындалған, оның ішінде жылуы, электр, телефон байланысы бар, едені қалың жабумен жабылған суық өткізбейтін қақпасы және басқа да қондырғылар мен жабдықтары бар бокстарда ұстау керек.
      Өрт сөндіру машиналарынан өрт-техникалық құралдарын алып тастауға және өрт сөндіретін техниканы басқа жағдайларға пайдалануға болмайды.
      2) Өрт сөндіру үшін қайта жабдықталған және бейімделген өрт сөндіретін машиналар мен мотопомпылар өрт-техникалық құралдармен жинақталуы керек, жанар-май, өрт сөндіретін заттар құйылып, әрқашанда дайын жағдайда болуы керек. Техниканы өрт сөндіруге тарту тәртібі аудан әкімшілігі бекіткен шығу кестесімен және өрт сөндіру үшін күш пен құралдарды тарту жоспарымен анықталынады.
      3) Өрт сөндіру мақсатына бейімделген әрбір өрт сөндіретін мотопомпаның (қайта жабдықталған) арнайы дайындықтан өткен моторисі (жүргізушісі) болуы тиіс. Кәсіпорындарда өрт сөндіретін мотопомпаларды өрт болып жатқан жерге жеткізу тәртібі жасалуы керек.

10. Өрт кезінде әрекет жасау тәртібі

      1) Әрбір азамат өртті немесе жану белгісін көрген кезде (түтін, күйік иісі шыққан кезде, температура көтерілген кезде т.т.) міндетті:
      - тезарада телефон арқылы мемлекеттік өртке қарсы қызметке хабарлауға (бұл жағдайда объектінің мекен-жайын, өрттің шыққан жерін, сонымен қатар өзінің мекен-жайын айтуға);
      - мүмкіндігінше адамдарды эвакуациялаудың, өртті сөндірудің және құнды заттарды сақтап қалудың шараларын қабылдау.
      2) Өрт болып жатқан жерге келген кәсіпорынның басшысы (басқа да лауазымды адам) міндетті:
      - Өрттің шыққаны туралы мемлекеттік өртке қарсы қызметке және жоғарыдағы басшыларға, диспетчерге, объекті бойынша жауапты кезекшіге қайтадан хабарлауға;
      - адамдардың өміріне қауіп төнген кезде оларды құтқаруды ұйымдастыруға, ол үшін қолда бар күш пен құралдарды пайдалануға;
      - автоматтық жүйенің өртке қарсы қорғанысының жұмыс істеуін тексеріп, адамдарды өртті сөндіру, түтінге қарсы қорғаныс туралы хабарландыру;
      - қажет болған жағдайда (өрттен қорғану жүйелерінен басқасын) электр энергиясын сөндіруге, жұмыс істеп тұрған қондырғыларды, агрегаттарды, аппараттарды тоқтатуға, газ, бу, су коммуникацияларын жабуға, желдеткіштерді тоқтатып қоюға, үйдің ішінде өртті және түтінді болдырмауға мүмкіндік туғызатын шараларды орындауға;
      - үйдің ішіндегі жұмыстың барлығын тоқтатуға (егер ол өндірістің технологиялық процесіне қайшы келмесе) өртті жою жөніндегі шараларға байланысты жұмыстардан басқасын;
      - қауіпті зонадағы өртті сөндіруге қатыспайтын қызметкерлердің барлығын тысқары жерге апаруға;
      - өртті сөндіруге мемлекеттік өртке қарсы қызметтің бөлімшелері келіп жеткенше жалпы басшылық жасай тұруға (объектінің өзіне тән ерекшеліктері есебінен);
      - өрт сөндіруге қатысқан қызметкерлердің қауіпсіздік талабын сақтауды қамтамасыз етуге;
      - өртті сөндірумен қатар эвакуациялауды ұйымдастыруға және материалдық құнды заттарды қорғауға;
      - мемлекеттік өртке қарсы қызметпен кездесу ұйымдастырып өртке жақынырақ барудың және өртке қарсы сумен жабдықталудың қысқа жолдарын таңдауға көмектесуге.
      3) Өрт сөндіру бөлімшелері келіп жеткен кезде, кәсіпорынның басшысы (немесе оның орнындағы адам) өрт сөндіретін басшыға объектінің жобасы және технологиялық ерекшеліктері жөнінде, оларға іргелес құрылыстар, олардың саны және объектідегі қолданып жүрген және сақталынып жатқан қауіпті, жарылу қауіпі бар жарылғыш, қатты әсер ететін уланғыш, радиоактивті заттар, материалдар, бұйымдардың өрт қауіпті қасиеттері жайында хабарлауға, сонымен қатар өртті сөндіруге және оның дамуын ескертуге байланысты қажетті шараларды қолдануда объектінің күші мен құралын тартуды ұйымдастыруға міндетті.
      4) Объектіде болған әр өртке әкімшілік өрттің шығуы мен дамуына себеп болған жағдайды түсіндіруге және қажетті сақтандыру шараларын жүзеге асыруға міндеті.

2. Елді мекендер

      1) Ормандарға жақын орналасқан елді мекендер үшін орманда өрт болған кезде оның үйлер мен ғимараттарға жайылу мүмкіншілігін болдырмайтын шаралар дайындалып, жасалынуы қажет (өртке қарсы қорғану алқаптарын жасау, ағаштар отырғызу, жазда құрғақ ағаштарды алып тастау). Көктем-жаз мерзімдерінде ауылдық жерлерде өрттің шығуын болдырмайтын шараларды дайындап, қолдану қажет.
      2) Ауылдық жерлерде әр үйдің алдында (қақпасында) құрал-саймандардың суреті салынған кесте ілулі тұруы керек, бұл үйлердің тұрғындары осы құралдармен өрт сөндіруге келулері қажет.
      Әр үйдің жанына суы бар ыдыс (бөшке) қойылуы қажет. Үйлердің жанында төбеге шығатын қосымша басқыш болуы керек, ал шатырдың ішінде сыртқа шығатын басқыш болуы керек.
      3) Ауылдағы халық орналасқан пункттердің аумақтарында, блок-контейнерлі үйлердің, сая-жай және бау-бақша поселкелерінде өрт болған жағдайда халыққа хабарлайтын дыбыстық сигнал беретін құралдарды орнату және өрт сөндіру үшін запас судың болуы қажет, сонымен қатар мемлекеттік өртке қарсы қызметті шақырудың тәртібі анықталынуы қажет.
      4) Сарай, гараж және басқа да құрылыстардың (жапсыра салынған үй) құрылысы өрт қауіпсіздігінің нормасына сәйкес жүзеге асырылуы қажет.
      5) Көктем-жаз өрт қауіпті кезеңдерде өрт сөндіру депосының жанында өрт сөндіру құрылымдарына, өрттен қорғау күзетіне т.т. көмек ретінде ауылдағы кәсіпорындардың азаматтары мен қызметкерлерінен кезекшілік ұйымдастыру қажет.
      6) Елді мекендер және бөлек орналасқан объектілер мемлекеттік өртке қарсы қызметке өрт туралы хабарлау үшін телефон немесе радио байланысымен қамтамасыз етілуі қажет. Таксофондардағы "01" байланыс жүйесін ақылы қызмет көрсететін етіп жасауға болмайды.

3. Адамдар тұратын үйлер

      1) Тұрғын үйлердің және жатақханалардың бөлмелерінен жарылу өрт қауіпті материалдарды және заттарды сақтайтын қойма және шеберхана жасауға, сонымен қатар оларды пайдалану үшін жалға беруге болмайды.
      Тұрғын үйлер мен пәтерлерде 10 л. артық ТЖЗ және ЖЗ және 12 л. артық ГЗ сақтауға болмайды. Балкондар мен лоджаларда ТЖЗ мен ГЗ сақтауға болмайды.
      2) Баллонды газ қондырғыларын (бөлек 12 л баллондарды) ас үйлердегі газды жағатын отын ретінде және басқа да жағдайда қолдану кезінде:
     - егер қондырғының құрамында екі баллоннан артық болмаса, екі қабат үйдің сыртынан немесе ішінен;
     - қондырғының құрамында екі баллон болса, онда үйдің сыртынан орнатады.
     Екі қабат үйлерге газ жүргізу кезінде баллонды үйдің ішінде мынадай жағдайда:
     - жаңа салынған үйде төрт пәтерден артық болмағанда;
     - бұрыннан салынған үйлерде сегіз пәтерден артық болған жағдайда орнатуға болады.
     Баллонды газ қондырғыларын үйдің сыртына орналастырған жағдайда оларды жанбайтын материалдан жасалған шкафтар ішіне сақтау қажет.
     Тікелей газ баллондары қойылатын үйлердің қабырғаларының отқа тұрақты ІІІ - ІІІ а дәрежесінен кем болмауы керек.
     Баллонды газ қондырғылары терезе ойығы мен есік тесігінен мынадай қашықтықта болуы қажет:
     - тұрғын үй және өндіріс үйлерінде;
     отқа тұрақтылығы І және ІІ дәрежелі - 8 м;
     отқа тұрақтылығы ІІІ, ІІІ а және ІІІ б дәрежелі - 10 м;
     отқа тұрақтылығы IV, IVa және V дәрежелі - 12 м;
     - қоғамдық үйлер - 25 м.
     Тұрғын үйдің қасына ара қашықтықтары бір-бірінен 15 метрде болатындай 3 топталған баллон қондырғысын қоюға болады.
     Қоғамдық және өндіріс үйлерінің жанына бір топтағы қондырғыларды орнатуға болады.
      3) Сая жайлардағы үйлерді ұзақ уақытқа жапқан кезде электр жүйелерін сөндіріп, газы бар баллондардың қақпақтарын тығыздап жабу керек.
      4) Мейманханаларда, мотелдерде, кемпингтерде және жатақханаларда өрт қауіпсіздігінің ережелері қазақ және орыс тілінде жазылған жарнама болуы керек. Ол жерлерде шетел азаматтары тұрған жағдайда жарнама бірнеше тілде жазылуы керек. Келген адамдардың барлығы сонымен таныс болуы керек (қол қояды).
      5) Мейманханаларда, мотелдерде, кемпингтерде және жатақханаларда, өрт бола қалған жағдайда адамдарды эвакуациялаудың жекеленген жоспары ілініп, онда бөлмелердің нөмірі жазылуы керек.
      6) Мейманханаларда, мотелдерде, кемпингтерде және жатақханаларда қыздырғыш аспаптарды (электр шәйнегін, су қайнатқыштарды, утюгті, электр плиталарын және т.б.) пайдалануға болмайды, оған тиым салынғандығын көрсететін жазулар, белгілер болуы керек.
      7) Тұрғын үй қабатындағы мейманхана үйлерінен қойма, офис, кеңсе жасауға болмайды.
      8) Өрт бола қалған жағдайда, тұрып жатқан адамдарды эвакуациялау үшін мейманхана қызметкерлерін жеке қорғану құралдарымен қамтамасыз ету қажет (демалатын маска, противогаз).
      9) Әлеуметтік қамтамасыз ету мекемелерінде (мектеп-интернаттарда, мүгедектер және кәрі адамдар тұратын үйлерде, балалар үйінде) қызметкерлер тәуліктік кезекшілік етулері қажет. Кезекшіде барлық эвакуациялық шығатын есіктердің кілттері болуы керек, ал екінші жинағы кезекшінің бөлмесінде сақталуы қажет.
      Түнде жұмыс істейтін кезекшілерге (күзетшілерге) ұйықтауға немесе мекемеден басқа жаққа кетуге болмайды. Дәліздерде, холлдарда және басқа да эвакуациялау жолдарына кереует қоюға болмайды.

4. Әкімшілік үйлері

      1) Әрбір әкімшілік үйлерінде барлық заттар шаруашылығының жағдайына жауап беретін маман тағайындалуы керек.
      2) Электр плита, электр шәйнек және басқа да қыздырғыш аспаптарды пайдалану кезінде төмендегі мына талаптар орындауы тиіс:
      - электр қыздырғыш аспаптары жанбайтын берік тұғырыққа бекітіліп, шығатын есікке қарама-қарсы қойылуы қажет;
      - электр қыздырғыш аспаптары қойылған жердің ара қашықтығы жиһаздардан және басқа да жанғыш материалдардан 1 метр болуы керек;
      - жұмыс істемейтін уақытта электр қыздырғыш аспаптарын қосатын жерлер сөндірілуі тиіс;
      - электр қыздырғыш аспаптары зауыттан шыққан болуы керек. Қыздырғыш элементтерін ашық қолдануға болмайды.
      3) Конференция - өткізетін залдарда және соларға теңестірілген 50 адам сиятын үйлерде кем дегенде екі эвакуациялау шығатын жері болуы керек.
      4) Архивтердің, кітапханалардың, машина басатын бюролардың қағаз көбейтетін цехтардың, шеберханалардың және басқа да көмекші шаруашылықтардың қабырғалары мен төбелерін жанғыш материалдармен жасауға болмайды.
      5) Өрт шыққан кезде қызметкерлерді ойдағыдай эвакуациялау үшін жоспар жасалынуы қажет.

5. ЭЕМ, есептеу орталықтарының үйлері және ғимараттары

      1) Хабарды, перфокартты, перфолентаны, магнитті лентаны және магнитті дискілердің пакеттері жеке бөлмеде жанбайтын стеллаждары мен шкафтары бар жерде сақталынуы қажет. Перфокартты, перфоленталарды және магнитті ленталарды стеллаждарда темірден жасалынған кассеталарда сақтау қажет.
      ЭЕМ машина тұратын залдарында қандай да болмасын заттар мен материалдарды сақтау үшін шкафтар болмауы керек.
      2) ЭЕМ машина залдарының астынан не үстінен жарылу өрт қауіпті және өрт қауіпті үйлер мен қоймалар салуға болмайды.
      ЭЕМ залдарымен іргелес етіп А және Б категориясындағы жарылу өрт қауіпті және үйлерді салуға болмайды.
      3) ЭЕМ блоктарын тікелей машина залында жөндеуге болмайды.
      4) ЭЕМ машина залында сынбайтын, қақпағы тығыз жабылатын ыдыста ұсақ жөндеулер және ТО машиналарын жөндеу үшін 0,5 л. ТЖЗ сақтауға болады.
      5) ЭЕМ машиналарын зерттеу және тексеру үшін пайдалынатын жүйеге өткізілген радио электронды аппаратураны қараусыз қалдыруға болмайды.
      6) Тоқсан сайын бір рет агрегаттар мен кабельді каналдардың және еден аралығындағы бос жерлерді шаңнан тазартып отыру қажет.

6. Ғылыми мекемелер және оқу орындары

      1) Тәжірибе (эксперимент) жасайтын қондырғыларда өрт қауіпті және өрт қауіпті заттармен материалдарды қолдануға байланысты жұмыс істеуге, оларды комиссия қабылдап алғаннан кейін кәсіпорынның шығарған бұйрығы бойынша рұқсат беріледі. Комиссия олардың жарылу өрт қауіпті және өрт қауіпті дәрежесін анықтайды және оларды әр үйлерге қою мүмкіндігі жөнінде қорытынды шығарады.
      2) Зерттеу жүргізу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөнінен ғылыми басшы (жауапты орындаушы) қажетті шаралар қабылдауға тиіс.
      3) Лабораториялар мен үйлерде ТЖЗ мен ЖЗ жұмыс қажеттілігіне жететіндей сақтауға болады. Буға айналған сұйық заттарды сорып алатын шкафтарда, оның ішіндегі жанған булардың концентрациясы рұқсат етілетін жарылу қауіпті концентрациядан (екі есе) төмен болуы керек. Үйге сұйық заттарды жабық, қауіпсіз ыдысқа құйып әкелу керек.
      4) Егер соратын шкафтардың ішінде операцияға қажетті емес заттар, материалдар және жабдықтар болса, сонымен қатар ол дұрыс жұмыс істемесе немесе желдеткіш жүйесінен алынып тасталса, онда жұмыс істеуге болмайды.
      Столдардан ағатын сұйықтарды болдырмау үшін астаулар дұрыс жұмыс істеуі керек.
      5) Соратын шкафтардың тез жанатын заттармен жұмыс істейтін ағаштан жасалған жақ бөлігі оттан қорғайтын лакпен сырлануы керек немесе жанбайтын заттармен жабылуы керек.
      6) Жұмыстың аяғында пайдаланып болған ТЖЗ және ЖЗ арнайы ауа кірмейтін ыдысқа салып лабораториядан шығарып тастау керек.
      ТЖЗ және ЖЗ канализацияға құюға болмайды.
      7) ТЖЗ және ЖЗ жұмыс істеген ыдыстарды, жұмыс біткеннен кейін өрт қауіпсіз ерітінділермен жуылуы керек.
      8) Мектеп үйлерін оқу басталар алдында құрамында мемлекеттік өртті қадағалаудың қызметкері бар тиісті комиссиясы қабылдап алады.
      9) Оқыту сыныптарында және кабинеттерінде шкафтарда, стеллаждарда сақталатын оқу процесіне қажетті жиһаздарды, аспаптарды, үлгілерді, керек-жарақтарды, құрал-жабдықтарды т.т. ғана қоюға болады.
      10) Оқыту сыныптары мен кабинеттеріне қойылатын парталардың (столардың) саны жоба белгілеген нормадан аспауы керек.
      11) Оқушылармен және студенттермен жыл сайын тұрмыста және өрт болған жағдайда өрт қауіпсіздігінің ережесін қалай пайдалану жөнінен жылына 4 сағат сабақ (әңгіме) өткізу ұйымдастырылуы қажет. Төменгі сыныптың оқушыларымен өртке қарсы тақырып бойынша жылына екі рет әңгіме өткізу, ал мектеп жасына дейінгі балалармен - ойын ойнау арқылы сабақ өткізу қажет.
      12) Сабақ біткен соң кабинеттердегі, лабораториялардағы және шеберханалардағы барлық жарылу өрт қауіпті заттар мен материалдарды бөлек үйге қойылған жанбайтын шкафтарға (жәшіктерге) салу қажет.

7. Мектепке дейінгі балалар мекемелері

      1) Ағаштан салынған балалар сауықтыру лагерлері бір қабаттан тұруы керек. Каркастан салынған үйлер майлануы керек және жанбайтын төбесі болуы керек.
      2) Тиым салынады:
      - мектепке дейінгі балалардың пайдаланып жүрген үйлерін жалға беруге;
      - үйді жанғыш материалдармен (қамыспен, тольмен және т.т.) жабуға;
      - балаларды ағаш үйдің мансардасына, сонымен қатар қабатта, үйде эвакуациялау шығатын жері жоқ үйлерге орналастыруға;
      - мектепке дейінгі балалар мекемелерін тұрғын және қоғамдық үйлерге орналастыруға;
      - лагерь үйлерінде ас үй, кір жуатын үй жасауға;
      - жанғыш жобамен жасалынған үйлерде 50-ден аса балаларды орналастыруға;
      - 50-ден аса адам сиятын мектепке дейінгі балалар үйінде пеш жағуға;
      - жаз кезінде балалар бар үйлерде пеш жағуда керосин және электрмен қыздыратын аспаптарды қолдануға.
      3) Балалар сая жайы және сауықтыру лагерлері, өрт бола қалған жағдайда телефон байланысымен, қауіп-қатер дабылымен және өрт сөндіретін құралдармен қамтамасыз етілуі қажет. Түнгі уақытта қызметкерлерден кезекші тағайындау қажет. Кезекші отыратын бөлмеде телефон болуы керек.

8. Мәдени-ағарту және ойын-сауық көрсететін мекемелер

      1) Адам көп жиналатын театрларды, цирктерді, кинотеатрларды, мәдени сарайларын, діни мекемелерді, мұражайларды, кітапханаларды және басқа да азаматтық объектілерді, сонымен қатар 1000 адам жиналатын стадиондарда нормативті құжаттардың өрт қауіпсіздігінің талабына сай келген және мемлекеттік өртті қадағалау органдары рұқсат берген жағдайда ғана пайдалануға беріледі.
      2) Заңды тұлғалар шетел фирмаларымен шарт (келісім) жасасу арқылы гастролдер, ойын-сауықтар және көрмелер ұйымдастыруда Қазақстан Республикасында қолданып жүрген өрт қауіпсіздігінің талабын бейнелеулері қажет.
      3) Мұражайларда және сурет галереясында экспонаттарды және басқа да құнды заттарды эвакуациялаудың жоспары, ал цирктерде және хайуанаттар зоопаркінде - хайуанаттарды эвакуациялаудың жоспары жасалынуы қажет.
      4) барлық мәдени-ағарту және ойын-сауық мекемелері ашылар кезінде өрт қауіпсіздігінің талабына сай тексеріліп, ведомствоаралық комиссиямен және жергілікті құрылған өзін-өзі басқару органдарымен қабылдануы қажет.
      5) Көрермендер залындағы және трибуналардағы барлық креслолар мен орындықтар өзара қатар-қатар біріктіріліп, еденге бекітілуі қажет. Лоджалардағы 12 орындық орындардағы креслолар (орындықтар) лоджадан шығатын бөлек есігі болған жағдайда бекітілмейді.
      200 орындық көрермендер залын би кеші үшін пайдалануда, орындықтарды өзара бір-біріне біріктіргені болмаса, еденге бекітілмейді.
      6) Театрдың, клубтың ағаштан жасалынған сахнаның қораптары (декорация бекіткіштері, сахнадағы төсемдері, жұмысшы мінбелері т.т.б.) салынып жатқан кезінде антипиренмен дымқылдануы керек. Көрсетілген жобалар, сонымен бірге жанғыш декорациялар, сахна және көрме безендірулері, көрермендер және экспозициялық залдардағы, фойелердегі, буфеттердегі перделер мерзім-мерзім отқа қарсы құрамдармен тазаланып отырылуы қажет. Мекеменің басшысында осы жұмысты орындаған ұйымның дымқылдандырған күні, айы жазылған және өңделу сапасы тексерілген тиісті актісі болуы керек.
      7) Театр ойын-сауық мекемелерінің сахна қораптарының шегінде бірмезгілде декорация мен сахналық құралдар екі спектакль үшін тұра алады. Сахнада декорацияның сақталынатын орындары анық белгілермен көрсетілуі қажет.
      Декорацияны, бутафорияны, ағаш ұсталарын және басқа да мүліктерді трюмдарда, декорация бекіткіштерінде және жұмыс алаңында (галереяда), сонымен бірге көрермендер залының подвалында сақтауға болмайды.
      8) Сахнадағы қойылымдардың айналасын безендіру кезінде ені 1 м. еркін өтетін айналма жер болуы керек.
      Спектакль біткен соң сахнадан барлық декорация мен бутафорияны бұзып алып, арнайы қоймаларға (қораларға, сейфтерге т.т.б.) апару қажет.
      9) Сахнада темекі тартуға, ашық отты (шырақты, балауыз шамды, канделябрды т.т.б.) иілмелі прожекторларды, фейерверктерді және басқа да оттың түрлерін пайдалануға болмайды.
      10) Сахнаның планшетінде өртке қарсы шымылдықты түсіретін шекараны көрсетіп сызылған қызыл сызық болуы керек. Сахнаны безендіретін декорация және басқа да заттар бұл сызықтан аспауы керек.
      11) Спектакль (дайындық) біткен соң өртке қарсы шымылдық түсірілуі керек. Өртке қарсы шымылдық түсірілген кезде сахнаның планшетін эластикалық жастық сияқты тығыз қабысып тұруы қажет. Бүйір жағындағы қабысқан жері және өртке қарсы шымылдықтың жоғарғы жағы (көтеріліп-түсірілетін) герметизациялауда ол тығыздалып құммен жабылады.
      12) Түтін шығатын люктердің қақпақтары қыс мезгілінде жылы оралынады және он күнде бір рет қалай жұмыс істейтіндігі тексеріліп отырылады.
      13) Пиротехникалық бұйымдарды сақтау және пайдалану арнайы ереженің талабына сай қатаң түрде жүзеге асырылады. Оларды берекесіз әдіспен дайындау, сонымен бірге оларды ойын-сауық мекемелерінде, стадион үйлерінде, трибуналарында, мәдени және дем алу парктерінде, басқа да адам көп жиналатын жерлерде сақтауға болмайды.
      14) Ашық алаңда қажет болған жағдайда арнайы отты пайдалану үшін жауапты қоюшымен (бас режиссермен) мемлекеттік өртті қадағалау органдарының келісімі бойынша өртті ескерту жөнінен шаралар дайындалып, жүзеге асырылуы қажет.
      15) Адамдарды эвакуациялауға арналған есіктердің барлығында "Шығу" деп жазылған жасыл шынылы белгі беретін фонарлар болуы керек.
      Қолданып жүрген нормативті құжаттарға сәйкес көрермендер, көрме, экспозициялық және оқу залдарына, фойелерге, вестибюлдерге және басқа да адам көп жиналатын жерлерге төселінетін кілемдер мен кілемнен жасалынған төсеніштер қатаң түрде еденге бекітілуі керек.

9. Сауда объектілері

      1) Сауда залдарында және эвакуациялау жолдарында жанғыш материалдарды, қалдықтарды, бумаларды және контейнерлерді уақытша сақтауға болмайды. Жиналған сайын күнделікті алынып тасталынып отырылуы керек. Үйдің терезелерінің алдында жанғыш ыдыстарды үйіп тастауға болмайды.
      2) Терезесі жоқ, түтін тартпайтын үйдің ішіне немесе шахтаға жанғыш заттар мен бірге жанбайтын заттарды сақтауға болмайды.
      3) Өрт шығу қаупі бар сіріңке, иіс суды, әтірді, аэрозольді, басқа тауарлардан бөлек арнайы үйлерде сақтау қажет.
      4) Сауда кәсіпорындарында мыналарға тиым салынады:
      - сауда залдарында сатып алушылар болған кезде отпен жасайтын жұмыстарды жүргізуге;
      - басқа жағдайға тағайындалған бөлмелерде ТЖЗ, ЖЗ, ЖГ (газ бар баллондарды, бояуларды, лактарды, ерітінділерді, тұрмыстық химия тауарларын), аэрозольді байламдарды және т.т.б., оқ-дәріні және пиротехникалық бұйымдарды сатуға;
      - өрт қауіпті тауарларды сататын бөлімдерді, секцияларды шығатын жерден, басқыш алаңдарынан және эвакуациялаудың басқа жолдарынан 4 м. жерге орналастыруға;
      - эвакуациялау жолдарына және басқыш алаңдарына сағат жөндеу пунктін, ойма шеберханасын және басқа да шеберханаларды, сонымен бірге дәрі, газет, кітап сататын дүңгіршектерді орналастыруға;
      - сауда залдарында әуе шарларын толтыру үшін ЖГ баллондарын орнатуға;
      - басқыш алаңдарында, тамбурларда және басқа да эвакуациялау жолдарында сауда, ойын аппараттарын орнатуға және тауарлар сатуға;
      - 15 000-нан аса аэрозольді бумаларды сақтауға;
      - 14 жасқа дейінгі балаларға сіріңке, басқа да өрт қауіпті тауарларды сатуға;
      - қатты отынмен жанатын пешті газ тәрізді және сұйық отынға ауыстыруға.
      5) Ереже бойынша, үлкен дүкендердің жоғарғы қабаттарында тез жанатын материалдарды және өрт қауіпті тауарларды (аэрозольді ыдыстардағы парфюмерия, пласмассадан және синтетикалық материалдардан жасалған бұйымдарды т.т.б.) сататын бөлімдер орналастырылады.
      6) Өтімді тауарларды сату кезінде басшы (кәсіпкер) сатып алушылардың қауіпсіздігі жөнінен қосымша шаралар (сауда залдарына кіретін адамдардың санын шектеуге, қосымша кезекшілер қоюға) қабылдауға міндетті.
      7) Белгіленген тәртіп бойынша, жергілікті өкімет органдарының келісімен, ашық алаңдарда немесе үйлерде (ғимараттарда) ұйымдастырылған киім-кешек рыногі өрт қауіпсіздігінің төмендегідей талаптарына жауап береді:
      - сауда құралдары қатарлардың бойымен эвакуациялау жолдарына шығатын 2 м. жерді қамтамасыз етуі керек;
      - сауда қатарларынан әр 30 м. жерде ені 1,4 м. шығатын көлденең жолдар болуы керек;
      - басқыш алаңдарында, холлдарда және дәліздерде сатуға;
      - үйдің (ғимараттың) ішіне рынокті орналастыру олардың өрт қауіпсіздігін арттырмауы керек және бұл үйлерге белгіленген өрт қауіпсіздігінің талабын бұзуға.
      8) Үйлер мен ғимараттарға орналасқан дүңгіршектер мен ларектар (егер ол нормативті құжаттарға қайшы келмесе) жанбайтын материалдан болуы керек.
      9) Жұмыс уақытында тауар түсіру және тауар арту, сатып алушыларды эвакуациялау жолдарына байланысты емес басқа жолдармен жүзеге асырылуы керек.
      10) Тұрмыстық химия тауарларын, лактарды, бояуларды және басқа да әрқайсысы 1 л. шыны ыдысқа құйылған ТЖЗ, ЖЗ, сонымен қатар сыртында "өрт қауіпті", "отқа жақын шашуға болмайды" деп ескертіліп жазылған қағазы жоқ тауарларды сатуға болмайды.
      Өрт қауіпті тауарларды орау осы мақсаттарға арналған арнайы үйлерде жүзеге асырылады.
      11) Керосин (ТЖЗ t<61С), пешке жағатын отынды және басқа да тез жанатын және жанғыш сұйықтарды, бөлек тұрған жанбайтын материалдан салынған үйлерде сақтауға және сатуға болады. Бұл үйлердегі едендердің деңгейі жобадағы өлшемнен төмен болуы керек, авария болған жағдайда сұйық ақпайтындай, едендер жанбайтын материалдан жасалынуы керек. Аталған үйлерде пеш жағылмауы керек.
      12) Сауда залдарының ортасы, керосин (ТЖЗ, t < 61С), пешке жағатын отын және басқа да тез жанатын, жанғыш заттар құйылған ыдыстар тұратын бөлмелерден қалқаланып бөлінеді. Ыдыстардың көлемі (резервуарлар, бөшкелер) 5 куб.м. аспауы керек.
      13) Резервуарлардан ЖЗ үлестіретін бактарға құятын құбырлар, қозғалмайтындай бекітілуі керек және үлестіретін бакпен ыдыста бұрандасы болуы керек. Үлестіретін бактың көлемі 0,1 куб.м. болуы керек. Құбырлар мен ыдыстар екі жерден жерге қосылуы керек. Жерге қосылғанның электр тогына қарсылығы жылына бір рет тексеріліп отырылуы керек.
      14) Керосин (ТЖЗ, t<61C), пешке жағатын отын және басқа да тез жанатын және жанғыш сұйықтарды қоятын столды, ұрған кезде от шықпайтындай металдан жасалған қаңылтырмен қаптайды.
      15) Керосин сататын үйлерде орайтын материалдарды (жаңқа, қағаз, сабан т.т.б.) сақтауға болмайды.
      Керосиннің және басқа да ЖЗ ыдыстары арнайы қоршалған алаңдарда сақталынуы керек.
      16) Автоцистернадан керосинді сату жақын тұрған үйден, жердің рельефіне байланысты 15 м. қашықтықта сатылуы тиіс.
      17) Оқ-дәріні (оқты, капсулді, жабдықталған патрондар) және пиротехникалық бұйымдарды арнайы дүкендерде сатуға рұқсат беріледі. Мұндай жағдайда оқ-дәрі және пиротехникалық бұйымдарды сататын секциялар дүкеннің жоғарғы қабатында болуы керек. Бұл дүкендердің жылыту жүйесі орталықтанған болуы керек.
      18) Оқ-дәрі мен пиротехникалық бұйымдар, үйдің ішінде өртке қарсы жабулармен қоршаған темірден жасалған шкафтардың ішінде сақталуы қажет. Бұл шкафтарды үйдің подвалына қоюға болмайды.
      19) Әрбір сауда үйінде екі шкафтан болуы керек: біреуі - оқ сақтау үшін; екіншісі капсулдер және жабдықталған патрондар үшін. Оқты капсулмен немесе жабдықталған патрондармен бір шкафта сақтауға болмайды.
      20) Оқ заводтың жасап шығарған қағазымен ғана сатылады. Оқ-дәріні заводтан шыққан орамымен болмаса, үйдің қоймасына енгізуге болмайды.
      21) Тікелей дүкен үйлеріне түтінді оқтың (50 кг.) бір жәшігін, түтінсіз оқтың бір жәшігін (50 кг) және 15 мың. жабдықталған патрондарды сақтауға болады. Дайындайтын кеңселерге 200 кг. оқ сақтауға рұқсат беріледі.

10. Стационары бар емдеу мекемелері

      1) Емдеу мекемелерінің басшысы ауру адамды ауруханадан шығаруға ұйғарғаннан кейін әр мекеме үйлерінде қалған аурулардың саны туралы мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшесіне хабарлауға міндетті.
      2) Ауылдық жердегі емдеу мекемелерінде жиылмалы басқыштар, бір қабатты үйге бір басқыш есебінен.
      3) Ылғи да адам көп келетін аурухана үйлері мен мекемелерінде өздері қозғалып жүре алмайтындар үшін зембілдермен, бес ауруға (мүгедекке) бір зембіл есебінен қамтамасыз етілуге тиіс. Ауруханадағы өте қатты науқастар мен балалардың бөлмелері төменгі қабатта болуы қажет.
      4) Аурухана бөлмелеріндегі кереуеттердің бір-бірінен ара қашықтығы 08м, ал ортадағы өтетін жердің ені - 1,2 м. болуы керек. Орындықтар, столдар және басқа да жиһаздар эвакуациялау жолдарын жаппау керек.
      5) Бөлмелерге оттегі, ереже бойынша орталықтанған бөлек тұрған баллон қондырғыларынан (10 баллоннан кем болмау керек) немесе орталықтанған оттегі пункттерінен (10 баллоннан асқан жағдайда) беріледі.
      Орталықтанған оттегімен қамтамасыз ету болмаған жағдайда, ішінде оттегі бар жастықты пайдалану тәртібі мекеменің бұйрығы бойынша анықталынады. Бір оттегі баллонымен рампаны мекеме үйінің жанбайтын қабырғасына жанбайтын шкафтың ішіне орнатуға болады.
      6) Тиым салынады:
      - ауруларға арналған үйге ауру процесіне байланысты емес орналастыруға (жобалау нормасында анықталғаннан басқа) немесе басқа жағдайлармен жалға беруге;
      - дәліздерге, холлдарға және эвакуациялау жолдарына кереует қоюға;
      - аурулар мен қызметкерлері бар үйлердің терезелеріне металдан жасалған торлар қоюға;
      - ағаштан жасалған қабырғаларын және төбелерін қағазбен жапсыруға және оларды нитро- немесе майлы бояумен сырлауға;
      - жанған кезде улы заттар бөлетін материалдарды үйді өңдеу үшін пайдалануға;
      - емдеу мекемелерінің үйіне оттегі бар баллондарды орнатуға және сақтауға;
      - аурухана бөлмелеріне баллондардан оттегін беру үшін резеңке және пласмассадан жасалған шлангтерді қолдануға;
      - ақауы бар электр құралдарын емдеу үшін пайдалануға;
      - аурухана бөлмелерінде жағатын пеш саңлауларын орнатуға;
      - емдеу мекемелерінің подвалдарына және цокольдық қабаттарынан шеберхана, қойма ашуға.
      7) Су қайнатқыш, су жылытқыш титандарды орнатуды, дәрігерлік аспаптарды стерилдеуді, сонымен бірге параффинді жылытуды осы мақсаттар үшін арнайы жасалынған үйлерде жасауға рұқсат беріледі. Аспаптарды қайнату үшін жабық спиралі бар стерилизаторлар қолданылады. Бұл мақсаттар үшін керогаз, керосинка және примустарды қолдануға болмайды.
      8) Ереже бойынша, жалпы аурухана үйінің бөлігіндегі дәріхана бірінші қабатта, сыртқа шығатын бөлек есігі бар, басқа бөлмелерден жанбайтын қабырғалармен бөлінген болуы керек.
      Басқа жағдайда пайдаланатын үйлерге орналасқан дәріханаларда тез жанғыш және жанғыш сұйықтардың жалпы саны 100 кг. аспауы қажет.
      Дәріханаларда оттегісі бар екі баллон ғана сақтауға болады.
      9) Дәрігерлердің кабинетінде, лабораторияларда, бөлімдерде дәрі-дәрмекті, реактивті (ТЖЗ - спирт, эфирге жататындар т.т.) арнайы металдан жасалған жабылатын шкафтарда, жалпы саны 3 кг. сақтауға рұқсат беріледі.
      10) Пешпен жағылатын, каркас-қамыстан салынған үйлерде 25-тен аса үлкен аурулар мен балаларды жатқызуға болмайды.
      11) Салмағы 300 кг-нан артық рентген суреттерін сақтайтын архив қоймасы бөлек үйге орналасады, ал салмағы 300 кг-нан кем болса, онда өртке қарсы қабырғалармен және 1 үлгідегідей жабулармен қоршалады. Рентген сақтау қоймасының терезесінің ара қашықтығы көрші үйдің терезесінен 15 м. болуы керек.
      Архив сақтау қоймасының бір бөлігінде 500 кг. артық пленка сақтауға болмайды. Әр бөлімнің тартатын жеке жеделткіші болуы керек. Бөлімдердің есігі өртке қарсы жасалынған болуы керек және сыртқа қарай ашылуы керек. Архивтің терезесі мен еденінің арасы 1:8 болуы керек.
      Архивке жылу орталықтан келеді. Оның ішіне бумен жағылатын металдан жасалынған пеш, мұржасы бар темірден жасалған пеш қоюға болмайды.
      Қойманың ішіне электр қалқандарын, сөндіретін қондырғыларды, электр қоңырауларын, штепсельдік біріктіруді орнатуға болмайды. Жұмыс жоқ кезде қоймадағы электр өткізгішті алып тастау керек.
      12) Үйде салмағы 4 кг. пленка мен рентгенограмманы металдан жасалған шкафта (жәшікте) ал архивтен тыс жерлерде шкаф жылытатын аспаптардан 1 м. қашықтықта тұруы керек. Мұндай шкафтар тұратын бөлмелерде темекі тартуға және жылытатын аспаптарды қоюға болмайды.
      13) Архивтерге металдан жасалған (ағаштан жасалып, темірмен қапталған) фильмостаттар немесе шкафтар қойылып, ұзындығы және ені 0,5 м. бөлімдерге бөлінеді. Шкафтан қабырғаға, терезеге, еденге дейінгі ара қашықтық 0,5 м. болуы керек. Әр бөлімнің металдан немесе ағаштан жасалып, темірмен қапталған есігі болуы керек.

11. Өнеркәсіп кәсіпорындары

      1. Жалпы талаптар
      1) Технологиялық процестер техникалық пайдалану ережелеріне және басқа да техникалық-нормативті тәртіп белгілеп, бекіткен және пайдалану құжаттарына сәйкес жүргізіледі, ал өрт қауіпті және жарылу өрт қауіпті заттар мен материалдарды пайдалану үшін тағайындалған құрал-жабдықтар конструкторлық құжаттарға сәйкес болуы керек.
      2) Әрбір кәсіпорындарда технологиялық процестерде 12.1.044-89 ГОСТ-қа сәйкес пайдалынатын заттар мен материалдардың көрсеткіштері туралы мәліметтер болуы керек, ал үйлер мен ғимараттар үшін қолданылып жүрген ҚР. ІІМ РТЖН 01-94 республикалық технологиялық жобалау нормаларының негізінде жарылу өрт қауіпті және өрт қауіпті категориялары анықталынуы қажет.
      Жарылу өрт қауіпті және өрт қауіпті заттармен және материалдармен жұмыс істеу кезінде орауындағы немесе қоса берілген құжатындағы ескертіп жазылған талаптар орындауы қажет.
      Өзара біріккен кезде жану, жарылу немесе жанғыш және улы заттар (қоспа) шығаратын заттар мен материалдарды бірге қолдануға, сақтауға және тасымалдауға (егер ол технологиялық ережемен қаралған болмаса) болмайды.
      3) Жоспарланған-ескерту жөндеуден және құралды сақтандыру байқауынан өткізу жобамен және технологиялық жұмыс тәртібімен немесе объектілік (цехтық) нұсқамамен қаралып, белгіленген мерзім бойынша жүргізіледі.
      4) Соратын аппараттар мен құбыр өткізгіштері қондырғыларының конструкциясы өрт қауіпті шөгінділерді жинауды және оларды өрт қауіпсіз әдіспен тазалауды қамтамасыз етеді. Тазалау жұмыстары технологиялық тәртіпке сай өткізіледі және журналға тіркеледі.
      5) Ұшқын сөндіретін, ұшқын аулағыш, отты өткізбейтін, шаң және металл аулағыш және жарылуға қарсы статикалық электрден қорғайтын құбыр өткізгіштеріне және басқа да жерлерге қойылған қондырғылары, жүйелері ақаусыз дұрыс болуы керек.
      6) Құрал-жабдықтарды, бұйымдарды және бөлшектерді жуу және майын кетіру үшін ереже бойынша, жанбайтын техникалық жуатын құралдар, сонымен бірге өртке қатысты қауіпсіз қондырғылар мен әдістер қолданылады.
      7) Құбырларда және басқа да тығындарда кристал тәрізді мұз болып қатып қалған өнімдерді ыстық сумен, бумен және басқа да қауіпсіз әдістермен жібітуге болады. Бұларды отпен жібітуге болмайды.
      8) Резервуарлардың ТЖЗ және ЖЗ тығындарын (ыдыстардың) сұрыптау және деңгейін өлшеу соғылған кезде от шықпайтындай жағдайда жүргізіледі. Көрсетілген операцияларды найзағай ойнаған кезде, сонымен бірге өнімді ағызу, құю кезінде жасауға болмайды.
      Мұндай сұйықтар "үзілген ағыспен" аққан кезде оларды резервуарларға (ыдыстарға) құюға болмайды. Резервуарды толтыру және босату жылдамдығы резервуарлардың өтетін клапандарында бекітілген өткізгіштік қабілетінен аспауы керек.
      9) Шаң жинайтын камералар мен циклондардың есіктері мен люктері оларды пайдалану кезінде жабық болуы керек. Камера мен циклонда жиналған жанғыш қалдықтар дер кезінде төгіліп отырылуы керек.
      10) Өндіріс үйлерінде, қоймаларында және аумағында тұруға, сонымен бірге қоймаларда кәсіпорын шеберханаларын ашуға болмайды.
      11) Кәсіпорын үйлері, қоймалары арқылы транзитті электр жүйелерін, сонымен бірге ТЖЗ, ЖЗ, ГЖ және жанғыш шаңдар өтетін құбырларды жүргізуге болмайды.
      12) Жарылу өрт қауіпті цехтарда, учаскелерде және үйлерде жанбайтын материалдан жасалған құралдары пайдалану керек.
      13) Едендері, төбесі, конструкциясы және жабдықтары жанғыш шаң, жаңқа және т.т.б., бөліп шығаратын үйлер жүйелі түрде жиналып отырылуы керек. Үйді жинау мерзімі технологиялық тәртіппен немесе объектілік (цехтық) нұсқаумен белгіленеді.
      14) ТЖЗ, ЖЗ және ГЖ жұмыс орындарына орталықтан берілуі керек. Сменамен істейтіндерге ТЖЗ, ЖЗ арнайы қауіпсіз ыдыспен жеткізіледі. Ашық ыдыстан қолдануға болмайды.
      15) Қабырғалар мен жабындардағы технологиялық саңлауларды отты бөгейтін қондырғылармен қорғауға болады.
      16) Жартылай фабрикаттарды ыдыссыз тасымалдауда шахты көтергіштерінің арту қондырғылары артатын кезде ғана ашылатын жапқыштармен жабдықталуы қажет.
      17) Өртке қарсы өзі жабылатын есіктердің механизмдері әрқашанда дұрыс жағдайда болуы керек. Жұмыс аяқталған кезде отты бөгейтін қондырғылардың өртке қарсы есіктері жабылуы керек.
      18) Жүйелер мен адсорберлардағы жарылу сақтық клапандарының қорғану мембраналары материалдардың түрі мен жуандығына байланысты берілген жобаға сәйкес болуы керек.
      19) Отты бөгейтін қондырғының дұрыстығын жиі-жиі тексеріп, отты сөндіретін қондырғыларды тазалап, сонымен бірге мембраналық клапандардың дұрыстығын тексеріп отыру қажет. Цех нұсқамасында тексеру мерзімі көрсетілуге тиіс.
      20) Адсорберлердегі активтенген көмірдің өзінен-өзі жануына жол бермеу керек, оны тек таңбасы бар активтенген көмірмен ғана толтыру керек.
      21) ЖС қолданатын гидро жүйелерінің бағындағы майдың деңгейін тексеріп отыру керек, ондағы майдың қысымы құжатында көрсетілгеннен аспауы керек. Гидро жүйелерден май аққан жағдайда, оны тезарада жою керек.
      22) Терезенің рамасын кесетін араларды, дөңгелек ағашты кесетін, фрезерлі-араларды және басқа да станоктар мен агрегаттарды мынадай жағдайларда:
      - ара қоршауға тигенде;
      - араның жұқартатын тістері және ірі қабыршақтануы біркелкі болмаған жағдайда пайдалануға;
      - майлау және суыту жүйелері бүлінгенде;
      - суыту мен майлау жүйелері бұзылған және ағаш кесетін араны автоматтандырылған түрде тоқтатын қондырғысы болмаған және суыту жүйесіндегі қысымы құжатта жазылған қысымнан төмен болғанда;
      - терезе кәсектерін қыйыстырып келтіруде дұрыс кеспегенде;
      - подшипниктері 70С жоғары қызғанда пайдалануға болмайды.
      23) Шикізатты кесетін машиналарға салатын конвейрлердің металл аулайтын қондырғылары, автоматтанған түрде сөндірілуі керек және металл түсіп кеткен жағдайда дыбыстық белгі беретін болуы керек.
      24) Шикізат кесетін машиналардың шұңқырларын металдан жасаған заттармен тазалауға болмайды.
      25) Өңдеуге түсетін технологиялық жаңқалар, сонымен бірге жаңқадан жасалған кілемдер престелгенге дейін металл аулағыштан өтуі керек.
      26) Ағаш-жаңқа плиталарын тегістейтін станоктардың алдына металл іздейтін, сигнал беретін қондырғылар қойылуы керек.
      27) Ағаштың бөлшектерін ұсақтайтын және қалпына келтіретін машиналардың бункерлерін ыдыстағы ауаны сирететін аспирация жүйелерімен жабдықтауға және оның толғандығы туралы белгі беретін қондырғылармен жабдықтау қажет.
      28) Ыстықтай престейтін, тиейтін, артатын этажеркалардың алдына плиталарды қабыстыру, айыру кезінде бөлінген газ бен шаңның бөлмеге тарамауы үшін оларды соратын шатырлар қойылады. Шатырдың конструкциясы престі тазалауда кедергісіз жұмыс істеуі керек.
      29) Барабанды кептіргіштер мен құрғақ жаңқалар мен шаңдардың бункерлері автоматтанырылған өрт сөндіргіш және жарылуға қарсы қондырғылармен жабдықталуы керек.
      30) Жаңқа және шаң материалдарын тасымалдау жүйелері өрттің жайылуын болдырмайтын жануды жоятын люктармен жабдықталуы қажет.
      31) Аспирациялық және пневмокөлік жүйелерінің ағаштың және басқа да жарылу қауіпті шаңдарды жинайтын ыдыстары жарылуға қарсы қондырғылармен жабдықталуы қажет.
      32) Термиялық өңдеу камералары күніне бір рет ұшпалы смола қалдықтарынан және ағаштың пиролиз өнімінен және басқа да шаңдар мен қалдықтардан тазаланып отыруы қажет.
      Ағаш жаңқалары тақталарының термиялық өңдеу камераларынан шығатын жарылу қауіпті газдарды жою үшін соратын құбырлардың жапқыштарын әр 15 минут сайын 2-3 минутке ашып отыратын автоматтандырылған қондырғылары болуы қажет.
      Пресстелмеген жұмсақ жиекті тақталарға термо өңдеу жүргізілмейді.
      33) Термо өңдеуден шыққан тақталардың өзінен-өзі жануын болдырмау үшін оларды буферлік алаңда айналадағы ортаның температурасына дейін суыту керек.
      34) Өңдеу камераларының және май ванналарының температурасы автоматты түрде тексеріліп отырылады.
      35) Кептіргіш барабандар және жағылатын газдар ұшқын аулағышпен жабдықталынуы керек.
      36) Қалың ағаш пластиктерді престелгеннен кейін 12 сағаттан соң кесіп, бөлуге болады.
      37) Жұмыс аяқталған соң дымқылдандыру ванналары, сонымен бірге ЖС бар салқындататын ванналары тығыз қақпақпен жабылуы керек.
      38) ЖС бар дымқылдандыратын, суарылатын және басқа да ванналарды авария кезінде үйден тысқары орналасқан жерасты ыдыстарына құятын қондырғылармен жабдықтау қажет.
      Әр ваннаның жанғыш буларды соратын жергілікті сорғышы және өрт сөндіретін құралдары болуы тиіс.
      39) Үздіксіз жұмыс істейтін кептіргіш камераларын және калориферлерін тиердің алдында олар өндіріс қоқыстарынан және шаңдарынан тазартылуы керек.
      40) Бу және газ камераларының тартатын каналдары өрт бола қалған жағдайда жабылатын арнайы қақпақтармен жабдықталуы қажет.
      41) Желдеткіш тоқтап қалған жағдайда газ, кептіру камераларына келіп түсетін жанғыш газдарды автоматты түрде тоқтататын қондырғылармен жабдықталуы керек.
      Кептіргіш камераларына ұшқынның түсуін болдырмау үшін газ кептіру камераларының алдына ұшқын аулағыш қондырғылармен жабдықталуы қажет.
      Ұшқын аулағыш қондырғылардың, газ кептіргіш қондырғыларының техникалық жағдайы жиі-жиі тексеріліп отырылуы керек. Жарықшақ түскен кептіргіш құралдарын және жұмыс істемейтін ұшқын аулағыштарды пайдалануға болмайды.
      42) Қатты және сұйық отынмен жұмыс істейтін газ кептіргіш камераларының жанғыш-газ қондырғылары айына екі рет күлден тазартылып отырылуы керек.
      43) Жанғыш-кептіргіш бөлімдері кептіргіш агенттерінің температурасын тексеру үшін дұрыс аспаптармен жинақталуы қажет.
      44) Жұмсақ талшықты ағаш тақталарын кептіретін камераларды ағаш қалдықтарынан тәулігіне бір рет тазалап отыру керек.
      Конвейерді 11 минуттен артық уақытқа сөндірген кезде кептіргіш камераларын қыздыруды тоқтату қажет.
      Кептіргіш камераларында камера жанған кезде калориферлер желдеткіштерін сөндіретін және өрт сөндіретін құралдарын қосатын қондырғылар болуы керек.
      45) Жартылай фабрикаттарды, шикі заттарды және боялған дайын бұйымдарды кептіретін камералардың (орналастыратын шкафтардың) белгілі температурадан асып кеткен жағдайда автоматты сөндіретін жабдықтар болуы қажет.
      46) Ағаштарды ток жиілігі жоғары кептіргіштерге кептіруге салу үшін алдымен оның ішінде темір заттар, шіріген бұтақ, қабық жоқпа соны қарап алу керек.
      47) Кептіргіш камераларында арнайы киімдерді кептіруге рұқсат етілмейді.

      2. Энергетика
      1) Бақылау-өлшеуіш аспаптарын және қондырғыларын басқаратын бөлмелер газды реттейтін пункттерден (ГРП) және газ реттейтін қондырғылардан (ГРҚ) газ өтпейтін қабырғалармен бөлінуі қажет. Қабырға арқылы коммуникация жүргізу тек арнайы қондырғылар (сальник) арқылы ғана жүргізіледі.
      2) Газ қауіпті жұмыстары қауіпсіздік ережесіне сәйкес наряд бойынша жүргізілуі тиіс. Қызметкерлермен өрт қауіпсіздігінің шаралары туралы нұсқау жүргізілгеннен кейін ғана бригада мүшелері жұмысқа жіберіледі.
      3) Қолданылатын ГРП (ГРҚ) жөндеу жұмыстары, ереже бойынша, күндіз жүргізілуі керек.
      4) ГРП (ГРҚ) желдеткіш жүйелері істемей қалған жағдайда, үйдің ішінде жарылу қауіпті газ концентрациясының пайда болуын болдырмайтын шаралар қолдануы керек.
      Үйдің ішінде желдеткіш істемеген жағдайда газ өткізгіштерін және жабдықтарын монтаждау немесе жөндеу жұмыстарын жүргізуге болмайды.
      5) От алу температурасы 120С кем болған жағдайда отын құюда (мазуттан басқасын) құю қондырғылары жабық күйде болу керек (ұшу бар иілмелі шланг). Шлангтердің ұшу соғылған кезде от шықпайтындай металдан жасалуы керек.
      6) Май өткізгіштерінің жанбайтын айырғыштары және металдан жасалған қаңылтырмен жасалынуы керек.
      Энергетикалық қондырғылардың май бактарының авариялық құйылысы болуы керек. Авариялық құйылыстың қолмен жасалған ілмегі қол жететін жерге орналастырылып, қызыл бояумен, ал май өткізгіштері - қоңыр бояумен боялады.
      7) Майды тазалау кезінде, қысымын, температурасын, майдың май қыздырғышқа үздіксіз түсуін бақылап отыру қажет.
      8) Отын салатын жүйелерде аспирациялық қондырғылары немесе су шашып шаңды басатын қондырғылары, ауа-механикалық көбіктері немесе су буы (тұманы) дұрыс жұмыс істеуі қажет.
      9) Отын беру кезінде отын беретін трактадағы шаңсыздандыратын барлық құралдар, сонымен қатар металл аулағыш қондырғылары жұмыс істеуі қажет.
      10) Отын беретін трактаны жиі-жиі тексеріп отыру керек және шаңның жиналуын азайтатын жеңіл-желпі жөндеу, қызмет көрсету жүргізілуі керек.
      Конвейерлердің қабырғалары тегіс жанбайтын тақталармен қапталып, ашық түсті суға тұрақты бояумен бояулы керек.
      11) Отын беретін тракт үйлерінің іші таза болып, шаңы жиі-жиі сүртіліп отырылуы керек.
      Үйді жинау қатты отынның түріне, оның қышқылдану бейімділігіне, шыңдануына байланысты белгіленген кесте бойынша жүргізіледі.
      Шаң сумен жуылады немесе механикаланған әдіспен жиналады. Қажетіне қарай жекеленген жерлерде шаңды қолмен жинау шаңға су шашып, содан кейін жиналады. Өрт сөндіретін крандар бытыраңқы ағыспен ағатын өрт сөндіретін оқпаншымен жинақталуы керек.
      12) Тракта бойынша отын жүретін кабельді трассада, кабельдердің арасында шаңның жиналуын азайтатын саңылау болу керек.
      13) Конвейер лентасымен отынды арту кезінде шашылмауы керек. Шашылған отынды жұмыс аяқталғанша жинап біту керек.
      Конвейер лентасының астына отынның жиналуын болдырмау керек.
      14) Авария болған жағдайда болмаса, отын салынып, толып тұрған конвейерді тоқтатуға болмайды. Авария болып тоқтап қалған жағдайда, тезарада конвейердің лентасы (артылған) отыннан босатылуы керек.
      15) Электр станциялары ұзақ уақытқа газ немесе мазут жағуға ауысқан кезде немесе күрделі жөндеудің алдында бункерлерді шикі отыннан босату керек.
      16) Конвейерде вулканизациялау жұмыстарын жүргізудің алдында конвейердің еніндей лентаның бойымен 11 метрдей жерді (қажет болған жағдайда сумен жинау).
      Шаңнан тазалау қажет оны жанбайтын қалқанмен қоршап, керекті өрт сөндіру құралдарымен қамтамасыз ету қажет.
      17) Жабық үлестіруші қондырғылар орналасқан үйдің іші мен дәліздерде үлестіру қондырғыларына жатпайтын қойма және басқа да көмекші шаруашылық ашуға, сонымен қатар электр техникалық құралдарын, қосалқы бөлшектерін, ЖС ыдыстарын және әртүрлі газдармен баллондарды сақтауға болмайды.
      18) Кабельді құрылыстарда әр 50 метр сайын шығатын жерге көрсеткіштер қойылуы керек.
      Секция қоршауларының есігінде жақын жердегі шығатын жер көрсетілуі керек. Кабельді құрылыстардың шығатын люктеріне басқыш қойылуы керек, бірақ олар тоннельге (қабатқа) көтерілуге кедергі болмау керек.
      19) Үйдің ішіне белгіленген кабельдерді кендір жамылғысын алып тастамай төсеуге болмайды.
      20) Кабельді құрылыстардың секция қоршауларының есігі өзі ашылып-жабылатын болуы керек, шығатын жаққа қарай ашылып, тығыз жабылауы керек.
      Кабельді құрылыстарды пайдалану кезінде көрсетілген есіктер жабық күйінде болу керек.
      Кабельді үйлердегі желдеткіштердің шарты бойынша есік ашық күйінде болуы керек, үйдің бір бөлігіне орнатқан өрт сөндіру сигналының күшінен автоматты түрде жабылуы керек. Өзі жабылатын есіктің қондырғылары техникалық дұрыс жағдайда болуы керек.
      21) ККБ, КП үлгісіндегі кабельді жүйелер жанбайтын материалдармен нығыздалынып және отқа тұрақтылығы 0,75 ч шегінде қоршаумен мынадай орындарда:
      - басқа құрылыстарға кабель жүргізген кезде;
      - әр 30 м. сайын кабель қораптарының көлденең учаскелерінде, негізгі кабельдердің басқа қорапқа тармақталған кезде;
      - әр 20 м. сайын кабельді қораптардың тік учаскелерінде. Қоршаулар арқылы өтетін осындай отқа тұрақты нығыздаулар әр қоршаудың белгісінде болуы керек.
      Металдан жасалған қорапқа салынған кабель жүйелерінің нығыздалған жерлерін қораптың сыртынан қызыл жолақпен белгілеу керек. Қажет болған жағдайда сыртына түсіндірме жазу жазылады.
      22) Қайта құрылыс немесе жөндеу жүргізіп жатқан жағдайда жанғыш полиэтиленді айырумен кабельдерді қолдануға болмайды.
      23) Кабельдердің металдан жасалған қабығы және оның сырты жанбайтын коррозияға қарсы жабумен қорғалуы керек.
      24) Кабельдерді маймен толтыратын жабдықтар тұрған бөлмелерде жанатын және асқа да қондырғыларға қатысты емес материалдарды сақтауға болмайды.
      25) Бөлуші қондырғылар орналасқан және басқа да үйлердегі кабельді каналдар және екі қабатты едендер алынатын жанбайтын тақталармен жабылады. Басқару қалқандары бар үйлердің паркеттен жасалған едені және ағаш қалқаны төменгі жағынан асбестпен қорғалып, темірмен немесе оттан қорғайтын басқа материалмен қапталады. Алынатын жанбайтын тақталар және тұтас қалқандар қолмен көтеруге ыңғайлы болуы керек.
      26) Қайта құру және жөндеу кезінде кабельді құрылыстар арқылы қандай да болмасын транзитті коммуникация және өткізгіш шиналарын төсеуге болмайды.
      27) Трансформаторлардың және реакторлардың май құятын, майды бөлетін қондырғылары (немесе арнайы дренаждары) авария болған кезде майдың кабельді каналдар және басқа да құрылыстарға ағуын болдырмау үшін дұрыс жағдайда болуы керек.
      28) Май қабылдағыштың бүйірдегі қоршауының шегіне төселген қиыршық тастар таза болуы керек және жылына бір рет жуылып отыруы керек.
      Төселген қиыршылық тастар (шаң, құм т.т.) кірлеген кезде немесе май болғанда ереже бойынша, көктемде не күзде жуылады.
      Қиыршылық тас төсемдерінде мұнай өнімдерінен қалыңдығы 0,001 м. қыртыстар пайда болса, немесе өсімдіктер шықса, ол жуғанға кетпесе, онда қиыршық тастарды ауыстыру керек.
      29) Кабельді каналдардың қабырғаларын май қабылдағыштардың, трансформаторлардың және май реакторларының бүйірдегі қоршауы ретінде пайдалануға (бейімдеуге) болмайды.
      30) Көшпелі өрт сөндіру техникасы орнатылған жерлер жабдықталып, жерге қосылғаны белгіленуі керек. Көшпелі өрт сөндіру техникасының орны энергетикалық объектілердің мамандары мен мемлекеттік өртке қарсы қызметтің өкілдері бірлесіп анықтайды және жерге қосылғандығы белгімен белгіленеді.

3. Полиграфия (баспахана) өнеркәсібі

      1) Машиналық теру бөліміндегі столдар мен шкафтар (тумбочка) тот баспайтын немесе мырышпен қапталған құрышпен қапталады, сонымен бірге термо тұрақты пласмассаны да қолдануға болады.
      2) Ұяларды және қалыптарды тиісті желдеткішпен жабдықталған бөлек бөлмеде тазалау керек.
      Кей жағдайда оларды тазалау линотип бөлімінде сорғыш желдеткіштері бар арнайы жанбайтын шкафтарда тазаланады.
      3) Тиым салынады:
      - құйғыш машиналардың металл бергішіне дымқыл кесектерді ілуге;
      - құйғыш қазандарды әртүрлі материалдармен, кір бояулармен және жанғыш заттармен толтыруға;
      - тергіш машиналардың қасында жанғыш жуатын материалдары және майымен май салғыштарды қалдыруға немесе сақтауға;
      - ЖС сіңген арнайы киіммен құйғыш аппараттарына жақындауға және машинада жұмыс істеуге;
      - теру мен қалыптарды жуу үшін бензинді, бензолды, ацетонды және скипидарды пайдалануға болмайды.
      4) Гарт балқытатын бөлімнің едені жанбайтын отқа төзімді материалдан болуы керек.
      5) Қалып материалдарына (винипласт, балауыз қоспасын, қорғасын) бензиндегі каучук ерітіндісін құюды және сүзгіш картонды бакелитті лакпен арнайы жанбайтын столдарда бүйірінде сорғышы бар немесе төменгі және жоғарғы жағында сорғыштары бар жанбайтын шкафтарда бояуға болады.
      6) Воскіні термостатта қыздыру кезінде температура 80С аспауы керек.)
      7) Матрицаны материалмен графиттеу тартқыш желдеткіші қосылған арнайы жабық аппаратта жүргізіледі.
      8) Қалып материалына бензиндегі каучук ерітіндісін құюға немесе пресс тралерінде немесе қыздырғыш тралер қондырғыларында ашық әдіспен графиттеуге, сонымен бірге оларды жағылатын және қыздыратын аспаптардың үстінде кептіруге болмайды.
      9) Фото пленкалардың қиындыларын қақпағы дұрыс жабылатын, жанбайтын жәшіктерге жинау қажет.
      10) Жұмыс аяқталған соң фото лабораториялардағы шығарылған пленкаларды архивке сақтауға өткізу қажет. Жанбайтын шкафтарда 10 кг. дейін пленкаларды сақтауға болады.
      11) Монтаждау столындағы және ретушер пульттеріндегі столға қойылатын фонарлардың қос шынысы болуы керек. Монтаждау столында сынық күңгірт шынымен жұмыс істеуге және оны жай жылтыр қағаздан жасалған жарықпен ауыстыруға болмайды.

12. Ауыл шаруашылығы өндірісінің объектілері

1. Негізгі өндіріс объектілері

      1) Мал шаруашылығы және құс шаруашылығы фермаларына, үйлеріне отпен қыздырып жем дайындау үшін вакуумды насостарын және жылу генераторларын орнататын үйлер, сонымен бірге артық жемді сақтайтын бөлмелер, мал шаруашылығы және құс шаруашылығы үйлеріне жалғаса салынған үйлерді мал және құс ұстайтын бөлмелерден өртке қарсы қабырғалармен және қоршаулармен бөлу қажет. Көрсетілген үйлердің сыртқа шығатын есігі болуы керек.
      2) Мал және құс шаруашылығы үйлерінде шеберхана, қойма жасауға, авто көлік, трактор, ауыл шаруашылығы техникасын қоятын жер жасауға, сонымен бірге фермаға қатысты емес жұмыстар жүргізуге болмайды.
      Бұл үйлерге тракторларды, автомобильдерді және ауыл шаруашылығы машиналарын пайдаланған газды шығаратын мұржаларында ұшқын сөндіретіндері жоқ болса, кіргізуге болмайды.
      3) Сүт фермаларында (кешендерінде) 20-дан аса мал болса, оларды топтап байлап қою керек.
      4) Төбесі бар ферма үйлерінде жемді сақтау кезінде мыналар қаралуы керек:
      - төбесін жанбайтын материалдан жасау;
      - төбенің ағаштан жасалған жабуын және жанғыш жылытуларды жанудан сақтау үшін 0,03 м. балшықпен майлау керек немесе жанбайтын жабумен қорғау;
      - төбедегі электр өткізгіштерін механикалық зақымданудан қорғау;
      - түтін шығатын мұржаларды 1 м. қашықтықта қоршау керек.
      5) Электр брудерлерін орнатуда және пайдалануда мына талаптар сақталуы қажет;
      - жылумен қыздыратын элементтерден төсемдерге және жанғыш заттарға дейінгі қашықтық тігінен 0,8 м. және көлденеңінен - 0,25 м. болуы керек.
      - қыздырғыш элементтері заводтікі болуы керек және қыздыратын жағы түспейтін болуы керек. Ашық қыздырғыш элементтерін пайдалануға болмайды;
      - оларды электр энергиясымен қамтамасыз ету, бөліну қалқанынан өзіндік жүйе арқылы қамтамасыз етіледі. Әрбір бруддердің жеке сөндіргіші болуы керек;
      - бөлуші қалқанның барлық электр жүйелерін сөндіретін рубильнигі, сонымен қатар айқас тұйықталудан, шамадан артық болған жағдайда қорғау қондырғылары болуы керек;
      - брудердің температурасы автоматты түрде сақталынуы керек.
      6) Жылжымалы ультракүлгін қондырғылары және олардың электр жабдықтарының жанғыш заттардан ара қашықтығы 1 м. болуы керек.
      7) Электр брудерлері мен ультракүлгін қондырғыларының ішкі электр жүйелері кабель және оқшауланған электр өткізгіші арқылы тартылады. Оқшауланған электр өткізгіші құбырларға немесе изоляторлы якорьларға, еденнен биіктігі 2,5 м жанғыш жобалардан ара қашықтығы 0,1 м. болуы қажет.
      8) Қырқатын машинаның бензинді двигателін үйден 15 м. қашықтықта шөптен және қоқыстан тазаланған жерге орнату қажет. ГСМ қосалқы бөлшектері қырқатын пункттен және құрылыстан 20 м. қашықтықта жабық металдан жасалған ыдыста сақталуы қажет.
      9) Қырқу пунктінде жүннің жиналуына жол бермеу және өтетін жолдарды жүн салынған теңдермен жабуға болмайды.
      10) Түнгі уақытта мал және құс шаруашылығы үйлерінің ішінде мал және құс болған жағдайда, оларды күзетші, бақташы қарауы керек.
      11) Аммиак селитрасы төбесі жоқ бір қабатты, едені жанбайтын І және ІІ дәрежелі отқа төзімді үйде сақталуы қажет. Төтенше жағдайда селитраны ауыл шаруашылығы минералдық тыңайытқыштарын сақтайтын І және ІІ дәрежелі отқа төзімді жалпы қойманың бір бөлігінде сақталады, бұл жағдайда айтылған бөлік қойманың басқа бөліктерінен өртке қарсы қабырғалармен бөлінуі керек. Қатты әсер ететін тотықтар (магний, кальций хлораты және сутек асқын тотығы) І, ІІ және ІІІа дәрежедегі отқа төзімді үйлердің жекеленген бөлігінде сақталады.

2. Ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеу

      1) Жұмыс басталар алдында астық тазалайтын және астық басатын машиналарды, астықты сапалы аэродинамикалық тазалау және үйдің ішінде шаңды болдырмау үшін аспирациялық каналдарда әуе ережесіне реттеу қажет. Жарылуды разрядтайтын машиналар дұрыс жағдайда болуы қажет.
      2) Сағатына 50 т/с өндіргіш норииы тоқтап қалған кезде лентаны кейін қарай жүргізбейтін автоматтанған тежеуіш қондырғылармен жабдықталады. Нории қондырғысын және бөлек бөлшектерін ағаштан немесе жанғыш материалдан жасауға болмайды.
      3) Тазаланбаған астықты тазалайтын астық шнектері ірі қоспаларды аулайтын тормен және өнімнің қысымымен ашылатын сақтық клапандарымен жабдықталады. Торларды тазалау мерзімін кәсіпорынның басшысы белгілейді.
      4) Барлық сына беру белдіктері бірдей созылуы керек. Сына белдіктерінің жинағы түгел болмаса немесе белдік пішіні канавок шкивіне сәйкес келмесе, жұмыс істеуге болмайды.
      Сына белдіктерін ауыстыру жинақты түрде жүргізіледі.

3. Астық жинау және азық дайындау

      1) Егін жинауды бастамастан бұрын оған қатысатын адамдардың бәрі өртке қарсы нұсқаудан өтеді, ал егін жинайтын агрегаттар мен автомобилдер өрт сөндіретін құралдармен (өзі жүретін комбайнмен - екі өрт сөндіргішпен, екi тiк күрекпен және екi сыпырғышпен; тракторлар - бiр өрт сөндiргiшпен, бiр күрекпен), дұрыс ұшқын сөндіргішпен және қоректену, майлау, от алдырғыш жүйелерімен жабдықталуы қажет.
      2) Масақты дақылдарды темір және тас жол қарауына алынған жерлерге себуге болмайды. Осы алаңдарда шабылған шөптің шөмелесін астық алабынан 30 м. қашықтыққа орналастыру керек.
      3) Масақты, астықтар пісер алдында олардың орманға, автомобиль және темір жолдарға жақын ұласып жатқан жерлері ені 4 м. шабылып, жыртылып тасталуы керек.
      4) Астықты жинау астықты алаптарды 50 га. алқапқа бөлуден басталуы керек. Учаскелердің арасынан ені 8 м. кем емес шалғы жолы жасалуы керек. Шабылған астық шалғыдан тез жиналуы керек. Шалғы жолының ортасынан ені 4 м. жыртылады.
      5) Уақытша дала қостары шөптен тазартылған жерде егін алабынан, қырманнан 100 м. ара қашықтықта орналасуы керек. Дала қостарының, астық қырмандарының алаңдары ені 4 м. жолдар жыртылады.
      6) Егіс даласында мұнай өнімдерін сақтау және жанар май құю, шөптен, жанғыш қоқыстан тазартылған арнайы алаңда немесе қырманнан, шөп шөмелесінен, сабаннан, астық алабынан және құрылыстан 50 м. жерде жүргізілуі қажет.
      7) 25 га. астықты жерді жинау кезінде, өрт бола қалғандай жағдайда жақын жерде трактор және тырма даяр тұруы керек.
      8) Жиналған егіннен қалған сабанды өртеуге және от жағуға болмайды.
      9) Қырмандар үйлер мен құрылыстардан 50 м. ал астық алабынан - 100 м. жерге орналасуы керек.
      10) Тиым салынады:
      - тракторлардың, автомобильдердің қақпақсыз немесе ашық қақпақтармен жұмыс істеуіне;
      - двигатель радиаторларындағы шаңды күйдіру үшін дәнекерлейтін шамды қолдануға;
      - егіс даласында двигателі жүріп тұрған трактор, комбайндарға және басқа да машиналарға жанар май құюға;
      11) Жинайтын машиналардың двигательдерінің радиаторлары, биттерлерінің валдары, сабан толтырғыштары, транспортерлары, жинағыш, шнектері және басқа да тораптары мен бөлшектері уақытында шаңнан, сабаннан және бидайдан тазартылып отырылуы қажет.

4. Витаминделген шөп ұнын дайындау және сақтау

      1) Витаминделген шөп ұнын дайындайтын агрегаттар қалқаларда немесе үйлерде орнатылуы керек. Қалқалар мен үйлердің жанғыш материалдан жасалған құрылғылары өрттен қорғайтын қоспалармен өңделуі тиіс.
      2) Өртке қарсы жер шөп ұнын дайындайтын пункттен үйге дейін құрылыстар және ЖЖМ құйылған цистерналар 50 м, ал құнарсыз жемдерді сақтайтын ашық қоймалардан - 150 м. жерге орналасуы керек.
      3) Шығыс отын багы үйден тыс агрегатқа орнатылады. Отын өткізгіштерінің кем дегенде екі вентилі болуы керек (біреуі - агрегатта, екіншісі - отын багында).
      4) Агрегаттар мен үйлерге (алаңның), орнатылған электр жабдықтары мен электр өткізгіштерін, өрт қауіпті ІІ -ІІІа класс зонасына ПУЭ бойынша орнатылуы керек.
      5) Жасыл қоспа ұзындығы 0,03 м. болып ұсақталады және үздіксіз агрегатқа салынып отырылуы керек.
      6) Кептіргіш барабанда өнім жанған кезде оны жанғанға дейін алынған 150 кг. өнімді, өртті сөндіргеннен кейін алынған салмағы 200 кг. өнімді жалпы қоймаға салуға болмайды, оларды бөлек қауіпсіз жерге қойып, 48 сағат байқау керек.
      7) Дайын қаптарға салынған ұндарды оның температурасы түскенге дейін 48 сағатқа қалқанның астына қою керек.
      8) Ұнды бөлек қоймада немесе өртке қарсы қабырғалармен және жабулармен бөлінген, желдеткіші бар басқа заттар мен материалдардан бөлек қойылуы керек. Қойманың іші дымқыл болмауы керек. Ұнды ыдыссыз сақтауға болмайды.
      9) Ұн салынған қаптар қатар-қатар, биіктігі 2м. болып қалануы керек. Олардың ортасымен жүретін жердің ені 1 м, ал қабырғаны бойлай - 0,8 м. болуы керек.
      10) Ұнның өздігінен жануын болдырмау үшін мезгіл-мезгіл оның температурасын тексеріп отыру керек.

5. Тазартылмаған мақтаны жинау, тасымалдау, кептіру, сақтау
және алғашқы өңдеу

      1) Мақта жинайтын машиналар жүйелі түрде мақтаның жапырағынан, бұтағынан, қабығынан тазартылып отырылуы керек.
      2) Ереже бойынша, қырмандар арықтың, суаттың және басқа да су көздеріне жақын орналасуы керек. Су көздері болмаған жағдайда қырманның аумағына сиымдылығы 50 м. суат салынуы керек.
      3) Тазартылмаған мақтаны ыдыссыз тасуда машинада және оның тіркемесінде саңылау болмау керек, ал тазартылмаған мақта жоғарғы жағынан брезентпен жабылуы керек.
      4) Тазартылмаған-мақтаның сақталатын жерлері:
      - жабық қоймаларда;
      - қалқандардың астында;
      - ашық жерде.
      Тазартылмаған-мақтаны ашық жерлерде бөлек тең-тең болып немесе топтап байланған байлам күйінде сақталады. Мақта теңдері брезентпен жабылады.
      5) Кептіргіш жұмыс істеп тұрған кезде тазартылмаған-мақтаның шығардағы температурасы 70С аспауы керек. Тазартылмаған-мақта сары болып шықса, агрегатты тоқтату керек.
      6) Мақта өнеркәсібінің жұмыс істеп жатқан және жаңадан салынып жатқан объектілеріндегі оның аумағынан өтетін, күш және жарық беретін электр жүйелері жерге кабель жүргізу арқылы орындалады.
      7) Жылжымалы механизмдерге орнатылатын иілмелі шлангілі кабельдер нөмірленуі керек және изоляциялауға қарсылығы айына бір рет сыналып отырылуы керек.
      Сынаудан өтпеген кабельді пайдалануға болмайды.
      8) Тазартылмаған-мақтаны сақтау үшін мақта заводы мен мақта дайындайтын пункттері, қырмандары және алаңдарындағы сыртқы жарық беру прожекторлармен немесе су өтпейтін және шаң кірмейтін жабық шырақтармен жүргізіледі. Шырақтар тікелей тіректерге немесе діңгектерге орнатылады.
      9) Тазалағыш машиналардың, линтерлердің үздіксіз жұмыс істеуі және тазартылмаған-мақтаның өрт қауіпсіздігін төмендету үшін оны өңдеуге дейін олардан ауыр қоспалар (тастар, металдан жасалған заттар т.т.б.), ауыр қоспаларды аулағыш қондырғылар арқылы алынып тасталынады.
      10) 6А -12М тазалағышын пайдалану процесінде шыбықтардың арасындағы саңылаулар ауысып кетпес үшін және перфорациялау торларының жоғарғы жағы қоқысты қоспарлармен толып қалмас үшін желтартқы тордың жұмыс істеуін бақылау қажет.
      11) Циклондардан шаңдарды, қоқысты тарту т.т. тығыздалып жабылған қаптамасы бар шнектер арқылы жүзеге асырылады.
      12) Автотранспорттың, трактордың, тягачтың және ішкі жану қондырғыларының ұшқын сөндіргіштері болмаса немесе дұрыс емес ұшқын сөндіргіштері болса, мақта тазалайтын заводтың немесе мақта дайындайтын пункттің аумағына кіруге болмайды.
      Ұшқын сөндіргіштері бар автомашиналар мен тракторлар тазаланбаған-мақта сақтайтын және кептіретін жерлерге 5 м. артық жақындауға болмайды.

13. Көлік объектілері
1. Автомобиль көлігі

      1) 25-тен аса көлікті сақтайтын үйлерде өрт бола қалған жағдайда, көлік құралдарын кезегін және тәртібін жазу арқылы орналастырудың жоспары жасалуы керек. Жоспарда түнде демалыс және мейрам күндері жұмыс істейтін шоферлардың кезекшілігі қаралуы қажет, сонымен қатар оталдыру кілттерін сақтау тәртібі анықталынады.
      2) Көлік құралдары тұрағының үйлері және ашық алаңдарда сақтау (жеке меншіктен басқасы) тіркейтін арқандармен немесе штангалармен, бір арқан (штанга) 10 техника бірлігі есебінен жабдықталуы қажет.
      3) Үйлерде, қалқандардың астында және ашық алаңдарда көлікті сақтауда мыналарға тиым салынады:
      - нормадан асыра көлік құралдарын қоюға, оларды орналастыру жоспарын, автомобильдердің ара қашықтығын бұзуға, шығатын және кіретін жолдарды ыбырсытып жабуға;
      - темір соғу, термиялық, пісіру, майлау және ағаш өңдеу жұмыстарын жүргізуге, сонымен қатар ТЖЗ және ЖС бөлшектерді жууға;
      - көлік құралдарының жанар-май құятын бактарының аузын ашық ұстауға, сонымен бірге жанар-майдың ағуына;
      - көлік құралдарына жанар-май құюға және одан құйып алуға;
      - жанар-майдан босаған ыдыстарды сақтауға, сонымен бірге жанар-майды сақтауға (жеке меншік көлігінің гаражынан басқа);
      - тікелей көлік құралдарында аккумуляторларды зарядтауға;
      - двигателді ашық отпен қыздыруға (алау от, шырақ, лейтін шам), жарық түсіру үшін ашық отты қолдануға;
      - ТЖЗ және ЖС, сонымен бірге ЖМ таситын көлік құралдарын көпшілік тұрағына қоюға.
      4) Тармақтың талабына қосымша жеке меншік гараждарында:
      - жанғыш материалдан жасалған жиһаздарды, үйге керекті заттарды т.т.б.;
      - 20 л отынды және 5 л. майды сақтауға;
      - қолдан жасалынған электр қыздырғыштарын пайдалануға тиым салынады.

      2. Метрополитендер
      1) Әрбір станцияда: жылдам өрт сөндірудің жоспары, өрт қауіпсіздігіің шаралары туралы нұсқама, жолаушыларды эвакуациялаудың жоспары, тоннель желдеткішінің жұмысы кезінде түтін шығып, өрт бола қалған жағдайда метрополитен қызметкерлерінің іс-әрекет тәртібі туралы нұсқама болуы керек. Бұл құжаттар станция бойынша кезекшіде сақталуы керек. Жылдам өрт сөндіру жоспарының екінші данасы кассирде сақталады, өрт сөндіру басшысы талап еткен жағдайда беріледі.
      2) Тоннель мен станцияның салынып жатқан құрылыс объектілеріне қабысқан жерлері жұмыс жүргізбей тұрып жанбайтын қоршаулармен қоршалады. Жұмыс істеп тұрған метрополитен жүйелері қабысқан жерлерде жұмыс істеу үшін кезекші қызметкермен телефон арқылы сөйлесу керек.
      3) Қабырғаларды, эвакуациялау жолдарының төбесін (коридорлар, басқыштар алаңы, вестибюльдер, холлдар және т.т.б.) сонымен бірге станцияның жерасты үйлерінде және вестибюлдарында жарнамаларды ілуде жанбайтын материалдарды қолдану керек.
      4) Метрополитен кеңістігінің жерастындағы киім ілетін шкафтары жанбайтын материалдан жасалуы керек.
      5) Станцияның жерасты үйлерінде мемлекеттік өртті қадағалау органдарының келісімі бойынша әрқайсысында 5 л. газы бар баллондарды сақтауға болады.
      6) Метрополитеннің жерасты үйлерінде түнгі уақытта отпен жұмыс істеу, электр жүйелерінің кернеуін тоқтатқан кезде ғана болады, қызмет басшысының бұйрығы бойынша авариялық жұмыстардан басқасы.
      7) Пайдаланып жүрген тоннельдерде электр-газбен пісіру жұмыстары көшпелі көлікке қондырылған арнайы агрегаттармен жүргізіледі.
      8) Тоннельге түнгі уақытта ЖММ кіргізу осы мақсаттар үшін жабдықталған арнайы тарататын ыдыстары бар моторельсті көлік арқылы жүзеге асырылады (метрополитенде адам жоқ кезінде).
      9) Тоннельдерде ЖММ таситын көліктер өрт сөндіру құралдарымен жабдықталуы қажет.
      10) Станция үйлерінде және кабельді коллекторларда өртке қарсы тәртіпті тексеру үшін станция кезекшісінің кабинасының тақтасында үйлердің нөмірі жазылған кілттері ілулі тұруы керек.
      Бұл үйлерді тексеру станция бойынша кезекші немесе қызмет өкілі болған кезде жүргізу қажет.
      11) Жерасты кеңістігіне орналасқан техникалық кабинеттердегі оқыту сыныптарына 30-дан аса адам сыйюы керек.
      12) Метрополитеннің жерасты кеңістігінде жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде металдан жасалған ағаштар қолданылады;
      13) Пайдаланып жүрген тоннельдерде:
      - газ генераторымен жұмыс істеуге;
      - шпалдарға, төсемдерге креозотты сіңдіруге, сонымен бірге битумды қыздыруға тиым салынады.
      14) Машина залдарының, эскалаторлар және демонтаж камераларының үйлерінде бөлшектерді, майлау және басқа да материалдарды қатарлап қоюға болмайды.
      15) Тоннельдердегі кабель жүйелерін қызмет басшысының рұқсаты бойынша және мемлекеттік өрт қадағалау органдарының келісімі бойынша түнде ғана сырлауға болады.
      16) Электр поездарының вагондары "жолаушы-машинист" деген байланыс қондырғыларымен және өрт сөндіретін құралдармен жабдықталуы қажет.
      17) Машинистердің кабинасына орнатылатын электр пештерінің өзіндік қорғаныштары болуы керек және жақсылап бекітілуі керек. Пештің үстіне немесе қасына жанғыш материалдарды қоюға болмайды.
      18) Сауда дүңгіршіктерін станцияның вестибюлына және көшеден өтетін жер астындағы жерлерге ғана қоюға болады. Дүңгіршіктер жанбайтын материалдардан жасалуы керек. Сауда дүңгіршіктері жолаушылардың жүріуіне кедергі болмауы керек.
      19) Дүңгіршіктерді жылыту үшін маймен жанатын электр радиаторларын немесе завод жасап шығарған электр жылытқыштарын пайдалану қажет.
      20) Дүңгіршіктер өрт сөндіру құралдарымен және күзет-өрт дабылымен жабдықталуы қажет.
      21) Мыналарға:
      - аэрозольді ыдыстардағы ТЖЗ, ЖС, ГЖ заттарды, пиротехникалық бұйымдарды және басқа да өрт қауіпті материалдарды сатуға және пайдалануға;
      - станция үйлерінде тауарларды, буып-түйілген материалдарды, сауда бұйымдарын т.т.б. сақтауға тиым салынады.

      3. Темір жол көлігі
      1) Вокзал үйлеріне сауда дүңгіршіктерін орналастыру және жолаушыларға басқа да қызмет көрсету вокзал әкімшілігінің және мемлекеттік өрт қадағалау органдарының келісімі бойынша жүргізіледі.
      2) Қол жүктерін сақтайтын қоймалардағы және жүк бөліміндегі сөрелер жанбайтын материалдардан жасалуы қажет. Антресольдар жасауға рұқсат етілмейді.
      3) Локомотив деполарында мыналарға:
      - депо бокстарында (қоршалған орындарда) ТЖЗ және ЖС цистернасын, сонымен қатар көрсетілген сұйықтардан босаған цистерналарды алдымен буға ұстап алмай қоюға;
      - бокстардағы майларды тікелей шелекке, қалбырға және қосымша ыдыстарға құюға;
      - тепловоздарға техникалық процестермен белгіленбеген жерлерде отын, май құюға;
      - отын құйылған бактардың аузын ашық қалдыруға болмайды.
      4) Станцияның (пункттердің) жууға-бұландыруға бөлінген алаңдары, станцияның технологиялық процесс талабына сай келуі керек және темір жолдан, жақын жердегі станция жолынан 30 м, ал көршілес темір жол үйлерінен және ғимараттарынан - 50м. қашықтықта болуы керек.
      Цистерналарға өңдеу жүргізу үшін бөлінген аумақ учаскелерінің, топыраққа мұнай өнімін өткізбейтіндей қатты жабуы болуы керек.
      5) Цистерналар өңдеу орындарына ұшқын сөндіргішпен жабдықталған тепловоздармен (мотовоздармен) апарылады. Цистерналарды жақындатқан кезде, екі не төрт вагонды жабу керек. Тазалау орындарына тепловоз 20 м. аса жақындамау керек, ол одан әрі жүруге болмайтындай белгімен белгіленуі керек.
      6) Жуу-буландыру станцияларына (пункттеріне) өңдеуге берілетін цистерналардың құйғыш аспаптары, қақпақтары және тиегіш люктері жабық болуы керек. Өңделген цистерналарды ілгекті арматурамен жабдықтау қажет.
      7) Цистерналардың құйғыш аспаптарының клапандарына май құятын жолдары, мұнай қалдықтарын пайдалану үшін науамен немесе басқа да құралдармен жабдықталуы қажет.
      Тұндырғыштар мен құбырлардың люктері ылғи да қақпақпен жабық тұруы керек.
      Клапандарға жанар-май құюда жарылуы қауіпсіз аккумуляторлы шам және ұшқын қауіпсіз саймандар қолданылуы керек.
      8) Темір жолдары, эстакадалар, құбырлар, резервуарлар, цистерналар жанғыш газдарды, ТЖЗ, ЖС құюда және төгуде статикалық электрді болдырмау үшін дұрыстап жермен қосылуы керек.
      9) Металдан жасалған жылжымалы және қозғалмалы сатылардың мыстан жасалған ілгегі және түйіскен жерлерінде резеңке жастықтары болуы керек.
      10) Цистерна қазандарының ішіне жарықты жарылу қаупі жоқ аккумуляторлы шамдармен ғана түсіруге болады. Шамды цистернаның сыртында ғана жағуға, сөндіруге болады.
     11) Эстакада мен алаңдардағы жанар-май қалдықтарын күніне бір рет ыстық сумен тазалап, жуып отыру қажет.
     12) Жуу-булау станцияларының (пункттерінің) аумақтарында мыналарға:
     - жарылу қорғанышы жоқ шамдарды, шырақтарды және фонарларды пайдалануға;
     - соққылаған кезде ұшқын шығаратын қара металдан жасалған саймандарды пайдалануға;
     - темір жолдарының, үйлердің және ғимараттардың үстімен әуе электр өткізгіштерін жүргізуге;
     - цистерна қазандарының ішінде жұмыс істеу кезінде болат тілігі немесе шеге қағылған аяқ киімді киюге;
     - ТЖЗ, ЖС сумен және конденсатпен бірге ортақ канализация торабына, ашық орға, кюветке құюға;
     - цистернаның ішіне адам түсіру үшін жылжымалы сатыларды, сонымен қатар болатпен қапталған ағаш сатыларды қолдануға;
     - сүртетін материалдарды цистернаның ішінде немесе сыртында қалдыруға;
     - локомотивтерді тазалау үшін депоға және эстакадаға кіргізуге тиым салынады.
     13) Темір жолға бөлінген жер құрғақ шөптен, ескі шпалдардан және жанғыш қоқыстардан тазартылуы керек. Аталған материалдар уақытында төгіліп отырылуы керек.
     14) Жолға төгілген ТЖЗ және ЖС құм, топырақ төгілуі керек.
     15) Станциядағы, екі аралықтағы және сақтау базаларындағы уақытша сақталатын шпалдар мен брустар қатар-қатар қойылуы керек.
      Отын тұратын алаңдар және аумақтар көлемі 3 м. құрғақ шөптен және жаңғыш материалдардан тазартылып, айналасындағы жер жыртылып тасталуы керек.
      16) Шпалдар мен брустардың қатары үйлер мен ғимараттардан 30 м. қашықтықта жолмен қатарластырыла, ал поезд жүретін жолдан - 10 м, басқа жолдардан - 6 м, электр берілісі мен байланыс жүйелерінен бір жарым метр биіктікте болуы керек. Шпалдар 100 данадан қатар-қатар нығыздалып қаланады, олардың аралары 1м, ал әрбір қосақталған штабелдердің арасы 20м. болуы керек.
      Көлемі 10000 м3 қоймаларда шпал мен брустарды ұзақ уақытқа сақтаған кезде ағаш материалдарын сақтайтын қоймалар жобасының өртке қарсы талап нормаларын басшылыққа алуы қажет.
      17) Шөпті, сабанды, отынды т.т.б. көпірден, жол құрылыстарынан, тұрғын үйлерден және поезд жүретін жолдан 50 м. жақын үйге, сонымен бірге электр берілісі мен байланыс жүйелері өткізгіштерінің астына үйге болмайды.
      18) Арнайы бөлінген алаңқайда от жағуға, құрғақ шөп пен сабанды өртеуге, сонымен қатар қу ағашпен, бұталарды қалдыруға болмайды.
      19) Ормандағы көпірлер ені 1,4 м. алқаппен айналдыра қоршалады.
      Көпір астындағы радиусы 50 м. жер учаскелері құрғақ шөптен, бұталардан, жанғыш қоқыстан т.т.б. тазартылуы қажет.
      20) Ағаштан жасалған жол көрсеткіштері, темір жол үстіне орнатылған астынан ені 4 м. болат қаңылтырмен, екі жағынан шеті 0,3 м, түсіріліп қапталады.
      21) Барлық ағаштан және темірден жасалған ағаштан жасалған төсеніштері бар көпірлерге көлдер қатқан кезде қатпайтын суаттар және оларға өтетін жолдар жасалынады. Суат орналасқан жер көрсеткішпен белгіленуі қажет.
      22) Барлық көпірлер мен жол өтпелерінде мыналарға:
      - олардың астына немесе оларға жақын материалдар қоймасын, кеме, баржы, қайық және сал тұратын тұрақтар жасауға;
      - керосинмен жанатын шамдарға және бензомоторлы агрегаттардың бактарына май құюға;
      - мұнай өнімдерінен тазаланбаған аралық құрылыстарды және басқа жобаларды ұстауға;
      - көпірдің астында құрғақ шөпті, сонымен қатар бұталарды және басқа жанғыш материалдарды жағуға;
      - мемлекеттік өрт қадағалау органдарының келісімінсіз өрт жұмыстарын жүргізуге тиым салынады.
      23) Жол машина станцияларының вагондары тұратын темір жол жолдары, өрт бола қалған жағдайда, жылжымалы составтарды шығару және бөліп орналастыру үшін айырушы жабдықтармен жабдықталуы қажет.
      24) Өндіріс шеберханасы, мектеп, балалар мекемелері т.т.б. орналасқан вагондар, жеке топталып тұрғын үйлерден 10 м. қашықтыққа орналасуы керек.
      25) Жол машина станциялары орналасқан жерлерде (ЖМС) жасанды немесе табиғи су көздері болмаған жағдайда, өрт сөндіру үшін темір жол цистерналарында немесе басқа ыдыстарға құйылған әр (15-20) вагонға 50 м3 келетін қосымша су болуы керек.
      26) Әрбір жылжымалы құрамның мемлекеттік өртке қарсы қызметті шақыру үшін көршілес темір жол станциясымен сөйлесетін телефон байланысы болуы керек. ЖМС вагондары тұратын пункттерде өрт туралы хабар беретін сигнал болуы керек.

14. Жарылу өрт қауіпті және өрт қауіпті
заттар мен материалдарды тасымалдау

      1) Қауіпті жүктер жүк жөнелтушілерге, сол өнімге берілген стандарттық және техникалық жағдайда қаралғандай, байламмен және ыдыспен өткізілуі керек.
      Жүк төгілмейтіндей және ақпайтындай, жүктің қауіпсіздігін және толықтығын қамтамасыз ететіндей ыдысы және байламы мықты, дұрыс болуы керек.
      2) ТЖЗ және ЖС таситын автоцистерналар дұрыстап жермен қосылып, өрт сөндіру құралдарымен жабдықталуы керек және жүктің қауіпсіздік дәрежесіне сәйкес таңбалануы керек, ал пайдаланылған газ шығатын мұржалар ұшқын сөндіргіштермен жабдықталуы қажет.
      3) Тез жанатын, улы, ащы, коррозиялы бу немесе газ бөліп шығаратын өрт қауіпті жүктер кепкен кезде жарылуы және ауамен, сумен қауіпті әрекеттесуі мүмкін, сонымен бірге тотығу қасиеті бар жүктер герметикалық байлануы керек.
      4) Шыны ыдыстарға салынған қауіпті жүктер мықты жәшіктерге немесе тор көздерге (ағаштан, пласмассадан, темірден) салынып, бос орындар жанбайтын материалдармен толтырылуы керек.
      Жәшіктің және тор көздердің қабырғалары аузы тығындалған бөтелке мен банкелерден 0,05 м. биік болуы керек. Шыны ыдысқа салынған қауіпті жүктерді тасымалдауда, олар нығыздалып, қақпағы бар ағаш жәшіктерге салынуы керек.
      5) Темір және пласмассадан жасалған банкілердегі, бидондардағы және канистрлердегі қауіпті жүктер қосымша ағаш жәшікке немесе тор көздерге салынуы қажет.
      6) Қатты сусымалы қаптағы қауіпті жүктер, егер ондай орамдағы өнімдер стандарттық және техникалық жағдайлармен қаралған болса, онда олар вагондармен тасымалданады. Мұндай жүктерді тасымалдауда олар қосымша қатты ыдысқа (металдан немесе фанерден жасалған) оралуы қажет.
      7) Сұйық қауіпті жүктерді тасымалдауда ыдыс сол өнімге берген стандарттық және техникалық жағдай белгілеген нормаға дейін толтырылуы керек.
      8) Әртүрлі топтағы қауіпті жүктерді, сонымен қатар бірге тасымалдауға болмайтын бір топтағы қауіпті жүктерді бір вагонда немесе контейнерде тасымалдауға болмайды.
      9) Қышқылы бар ыдыстарды вагонға артуда оларды ТЖЗ және ЖС құйылған ыдыстарға қарама-қарсы қояды. Вагондағы барлық ыдыстар бір-біріне тығыз бекітілуі керек.
      10) Улы газдар және (2.2. кластағы) жанғыш улы газдар (2.4.кластағы), сонымен қатар осы газдардан босаған ыдыстар вагонмен немесе контейнермен жөнелтілуі керек. Қауіпті жүктердің тізбесі 2 анықтамалық қосымшада келтірілген.
      11) Жанғыш және улы газдары бар баллондардың сақтық клапандары бір жаққа қаратылып, көлденең күйінде артылады.
      Газы бар баллондарды қорғаныш сақиналары болған жағдайда және баллондар құламайтындай тығыз орналастырған жағдайда тік күйінде артуға болады. Есіктің тесіктері жүктің есікке құламауы үшін қалыңдығы 40 мм тақтаймен қоршалуы керек.
      Ерекшелік ретінде тасымалдау кезінде баллондарды қорғаныш сақинасынсыз артуға болады. Мұндай жағдайда баллондардың әр қатарына баллон салатын тақтайдан ойып жасаған төсемдер болуы керек.
      Баллондардың (ыдыстардың) арасына төсем ретінде шөп, сабан және басқа да тез жанатын материалдарды салуға болмайды.
      ТЖЗ және ЖС заттар тасымалдауда стандартты ауа кірмейтін және пломбалаған бөшкелерге құйылуы керек.
      Изопропилнитрата және саминдерді таситын вагондарды артылған немесе бос кезінде жүк артатын (жүк қабылдайтын) мамандар бригадасы шығарып салады.
      12) ТЖЗ, ЖС және ЖГ жұмыс орындарына, ереже бойынша, тасымалдаудың орталықтанған әдісі бойынша беріледі.
      ТЖЗ және ЖС жұмыс орындарына ашық ыдыспен беруге болмайды.
      13) Үйлерге және құрылыстарға ТЖЗ, ЖС және ЖГ құбырларын өткізуде:
      - тесіктерді ауа кірмейтіндей етіп (жабылмайтын саңылауларды т.т.б.) құрылыс жобалары арқылы құбырлар өтетін жерлерді үйдің жобасына сай келетіндей қалың жанбайтын материалмен жабу;
      - каналдар және траншеялар (ашық және жабық) арқылы өтетін, бір үйден екінші үйге өтетін жерлерге жанбайтын материалдан газ өткізбейтін құрылғыларды (диафрагмаларды) пайдалану;
      - қолданылатын стандарттың талабына сәйкес құбырларды бояу қажет.
      14) ТЖЗ және ЖГ қотаруда, ереже бойынша, сальниксіз насосты және қатты насосты қолдану қажет.
      Толық емес қимамен жұмыс істейтін құбырларға, гидро қақпа орнату қажет.
      15) ТЖЗ және ЖС құйылған сиымдылығы 10 л және одан да көп шыны ыдыстарды өрілген кәрзеңкеге немесе ағаштан жасалған тор көздерге, ал сиымдылығы 10 л дейінгі шыны ыдыстарды ағаш жәшіктерге материалдармен орап салу керек. Бұл материалдар, соғылғанда сынбайтындай, сынған күнде аққан сұйықты сорып алатындай болуы керек.
      16) Транспортерлерді, норийді, өздігінен қозғалатын және пневматикалық құбырларды ауа кірмейтіндей дұрыс жабылатын орындарда пайдалану қажет. Жабудың астындағы шаңды желдеткіш тұрақты және нәтижелі сорып тұруы керек.
      17) Пневмокөлік және өздігінен қозғалатын қондырғыларды пайдалану кезінде (өнімдер құбырмен жүрген кезде) құбырларда шаңның жиналуына жол бермеу керек. Құбырларды тазалау келісілген кесте бойынша жүргізілуі қажет.
      18) Транспортерлер мен пневмокөлік қондырғыларын іске қоспас бұрын оларды бос жүргізіп, бөтен заттар жоқ па екен, подшипнігінде май бар ма екен жоқ па екен, сонымен қатар барлық қорғаныш қондырғыларының дұрыстығын тексеру қажет.
      19) Технологиялық жабдықтардың электр двигательдерінің автоблокировкаларының, өнімді тиісті пневмокөлік жүйесіне түсіретін электр двигателді ауа үрлейтін машиналарының дұрыстығын әр жіберген сайын тексеріп отырған жөн.
      20) Сусымалы (ұнтақ, тәрізді) өнімдерді артуда жабдықтардың үйінділерден және сүйеулерден аман болуы үшін авария болған жағдайда, транспортерлерді тоқтатын автоблокировка қою қажет.
      21) Ақауы бар бұрандалы транспортерды және норийді (бұранда мен науа қабырғасының арасында саңылау болмай, лентасы үйкеліп, ожауы науаның қабырғасына тиетін болса) пайдалануға болмайды.
      22) Транспортерлердің доңғалақтары және созып кигізілген барабандары еркін айналуы керек. Ленталар тұрып қалмау керек, сонымен қатар қозғалтқыш барабандарды битуммен, канифольмен және басқа да жанғыш материалдармен майлауға болмайды.
      23) Цехтағы технологиялық жабдықтардың жұмысын тоқтату үшін өздігінен ағатын және пневматикалық құбырлар мен басқа транспортерлердегі нория жанған кездегі аспирациялық және желдеткіш жүйелерін сөндіру үшін әр қабаттағы басқыш алаңдарында арнайы кнопкалар болады.
      24) Ұсақталған материалдарды сөніп қалған немесе ақауы бар отты жібермейтін автоматтандырылған қондырғылармен аспирациялық және транспортер жүйелерін пайдалануға болмайды.
      25) Транспортерлар мен конвейерлер өтетін өртке қарсы қоршаудың тесіктері т.т.б. өртке қарсы тұратын қондырғылармен (есіктермен, қақпалармен, су бүркеулермен, себу қондырғыларымен т.т.б) қорғалуы керек.
      26) Өрт жарылуы қауіпті заттарды көлікпен тасымалдауда, сонымен қатар әр жүк тұрған жерде қауіпсіздік белгісі болуы керек.
      27) Елді мекен аумақтарынан жарылу өрт қауіпті заттардың үлкен партиясын көлікпен тасымалдау, қауіпсіздік талабына сәйкес тек күнгі уақытта ғана жүргізілуі қажет.
      28) Жарылу өрт қауіпті заттарды тасымалдау кезінде мыналарға:
      - ТЖЗ және ГЖ құйылған цистерналарды елді мекен пункттерінен күндіз тасымалдауға;
      - соққылауға, кенеттен тоқтатуға;
      - ГЖ бар баллондарды сақтық қалыпынсыз тасымалдауға;
      - көлік құралдарын қараусыз қалдыруға тиым салынады.
      29) Жарылу өрт қауіпті және өрт қауіпті заттар мен материалдарды артатын және түсіретін орындар мынадай жабдықтармен:
      - өрт болған жағдайда, қауіпсіз жұмыс жүргізуде арнайы құрылғылармен қамтамасыз ету қажет (қалқандар, басқыштар, зембілдер және т.т.б.). Мұндай жағдайда шыны ыдыстар үшін ұялары бар арба немесе арнайы зембілдер болуы қажет. Шыны ыдыстарды екі адам ұстайтын тұтқасы бар кәрзеңкелерге салып көтеру қажет;
      - өрт сөндіретін және апаттық жағдайды жоятын құралдармен;
      - ПУЭ зона класына сәйкес стационарлық немесе уақытша жарықпен жабдықтау қажет.
      30) Жарылу өрт қауіпті және өрт қауіпті жүктерді артатын және түсіретін орындарда ашық отты пайдалануға болмайды.
      31) Пайдаланылатын жүк түсіретін, артатын механизмдер ақаусыз болуы керек.
      32) Жүкті арту және түсіруді күту кезінде, сонымен бірге арту, түсіру жұмыстарын жүргізіп жатқан кезде жүргізушілер мен машинистер көлік құралдарын иесіз қалдыруға болмайды.
      33) Жарылу өр қауіпті және өрт қауіпті заттар мен материалдарды артатын көлік құралдары (вагондар, кузовтар, тіркемелер, контейнерлер т.т.б.) бөтен заттарсыз таза болуы керек.
      34) Заттар салынған ыдыстар (байламдар) сынып немесе тесілсе, оларды ауыстырып, төгілген не шашылған жарылу қауіпті және өрт қауіпті заттарды жинап, тазалау қажет.
      35) Жарылу өрт қауіпті және өрт қауіпті жүктерді арту түсіруде жұмыс істеушілер таңбалау белгілерінің және байламдарға жазылған ескертулердің талабын сақтаулары қажет.
      36) Автомобильдің двигателі жұмыс істеп тұрған уақытта, сонымен қатар жаңбыр жауып тұрғанда, егер заттар материалдар су тиген уақытта жануға бейімделген болса, онда арту және түсіру жұмыстарын жүргізуге болмайды.
      37) Вагондардағы, контейнерлердегі және машиналардың кузовтарындағы жарылу өрт қауіпті және өрт қауіпті жүктерді қозғалған кезде ауыспас үшін мықтап байлау керек.
      38) ТЖЗ және ЖС толтыру және құю сияқты технологиялық операцияларын жүргізу кезінде мына талаптар орындалуы қажет:
      - қақпақтар мен люктарды ұшқын шығармайтын саймандарды пайдаланып, қақпақтары мен люктарын жұлқыламай, соқпай ақырын ашу керек. ТЖЗ мен ЖС төгілген ыдыстармен арту-тиеу жұмыстарын жүргізуге болмайды;
      - арматура (шлангілер, ажырайтын қосылыстар, статикалық, электрден қорғану т.т.) техникалық дұрыс жағдайда болуы керек.
      39) Резервуарларды, цистерналарды, ыдыстарды сұйықпен толтырмас бұрын өлшеу қондырғыларының дұрыстығын тексеріп алу керек.
      40) Резервуардағы сұйықтың деңгейін өлшеуді және сынауды күндіз жүргізу қажет. Түнде жұмыс істейтіндер аккумуляторлы фонарларды пайдаланулары қажет.
      Найзағай ойнап тұрған кезде сұйық деңгейін қолмен өлшеуге және сынауға, сонымен бірге шайқауға, ағызуға болмайды. Сынағыш от шығармайтын және бір ұшы жерге қосылған материалдан жасалуы керек.
      41) Ыдыстар ТЖЗ мен ЖС дұрыс қосылысы бар ысырылмалары дұрыс ашылып, жабылатын құбырлар мен шлангілер арқылы толтырылады. Ілмекті арматураны толығымен ашу керек.
     42) Резервуарлар мен ыдыстарға т.т.б. өнімдерді "құламалы ағыспен" құюға болмайды. Резервуарларды (бос ыдыстарды) толтыру шапшаңдығы резервуарларға қойылған қорғаныс клапандарының белгіленген өткізу қабілетінің жиынтығынан аспауы керек.
     43) Жарылу өрт қауіпті немесе өрт қауіпті жүктерді артып болғаннан кейін вагондарды, контейнерлерді немесе автомобиль кузовтарын дұрыстап қарап, қалған қоқыс қалдықтарын алып тастау керек.

15. Сақтау объектілері

1. Жалпы талаптар

     1) Қоймаларда (үйлерде) заттарды және материалдарды сақтауда олардың өрт қауіптілігіне, физика-химиялық қасиеттеріне (қышқылдану, өзінен-өзі жану және су тиген жағдайда тұтану қабілеттерін), сиымдылығы және біркелкілік белгілеріне қарау керек 2 қосымшадағы.
      Бір бөлімде каучукті немесе авторезинаны басқа материалдар және тауарлармен бірге сақтауға болмайды.
      2) ГЖ баллондарын, ТЖЗ және ЖС құйылған ыдыстарды (бөтелкелерді, басқа ыдыстарды) сонымен бірге аэрозольдар күннің көзіне және басқа да жылулардан қорғалу керек.
      3) Көп қабатты қоймаларда аэрозольді байламдарды өртке қарсы бөлектердің тек қана жоғарғы қабатында қатарлап салуға рұқсат етіледі, мұндай байламдардың саны 150 000-нан аспауы керек.
      Қойманың жеке бөліктерінде 15 000 байлам (қорап), ал қоймаға барлығы 900 000 байлам сақтауға рұқсат етіледі. Қойма үйлерінің төбесі шатырсыз, тез алып тастайтын жабулармен жабылуы керек.
      Жалпы қоймаларда аэрозольді байламдардың 5 000 данасын сақтауға рұқсат етіледі.
      4) Аэрозольді байламдарды ашық алаңдарда немесе қалқаның астында тек қана жанбайтын контейнерлерге сақтауға рұқсат етіледі.
      5) Материалдарды сөресі жоқ қойма үйлерінде қатар-қатар қойып сақтау керек. Қойма үйлерінің есік тесігіне қарама-қарсы өтетін жолдардың ені, есіктің енімен бірдей, бірақ 1 метрден аспауы керек.
      Ереже бойынша қоймаларда әр 6 метр сайын, ені 0,8 м ұзына бойлай жүретін жол жасау керек.
      6) Шырақтардан сақталатын тауарларға дейінгі ара қашықтық 0,5 м және жанғыш құрылыс бетіне дейін 0,2 м болуы керек.
      7) Материалдық-тауар құнды заттарын сақтауға арналған үйлерде тұрмыс қондырғыларын қоюға, тамақ ішетін бөлме жасауға рұқсат етілмейді.
      8) Қойма үйлеріне товароведтің, сарапшының, қоймашының және т.б. отыратын жұмыс орындарын бөлу үшін қойылған шыны қалқандар өрт шыға қалған жағдайда адамдарды эвакуациялауға немесе материалдық-тауар құнды заттарын шығаруға бөгет болмауы керек.
      9) Қойма үйлерінде тұрақ жасауға және артатын-түсіретін көлік құралдарын жөндеуге тиым салынады.
      Рампаға (платформа) түсірілген жүктер мен материалдар жұмыс аяғына дейін тасылынып бітуі керек.
      10) Қойма үйлерінде ыдысты ашуға, дұрыстығын тексеруге және ұсақ жөндеулер жүргізуге, өнімдерді өлшеп орауға, өрт қауіпті сұйықтарды, қоспаларды дайындауға (нитробояу, лактер) байланысты барлық операциялар сақтау үйлерінен бөлек орындарда жүргізілуі керек.
      11) Автомобильдер, мотовоздар, автотиегіштер, автокрандар және жүк көтеретін техникалардың түрлері маялар, қалқалар, қатар-қатар үюлі тұрған отындар, азық қоры, талшықты материалдар сақталатын жерлерге дұрыс ұшқын сөндіргіштері бар және ара қашықтығы 3 м. болған жағдайда ғана жіберіледі.
      12) Қоймалардағы электр құралдары жұмыс аяқталған соң сөндірілуі қажет. Қоймадағы электр құралдарын сөндіруге арналған аппараттар қойма үйінен тыс жерге, жанбайтын материалдан жасалған қабырғаға немесе бөлек тұрған тіренішке бекітіліп, пломбылап, кілтке жабылатын тетігі бар шкафтың немесе нишаның ішіне орналастырылады.
      13) Қойма үйінде кезекшілік жарық түсіруге, газ плиталарын, электр жылытқыш аспаптарын және штепсельді розеткалар орнатуға болмайды.
      14) Ашық алаңдарда материалдарды сақтау кезінде, бір бөліктің аумағы 300 м2, аспауға тиіс, ал өртке қарсы қатарлардың ара қашықтығы 6 м. кем болмау керек.
      15) Қоймалар мен базалар аумағына орналасқан үйлерде қызметкерлердің және басқа адамдардың тұруына рұқсат берілмейді.
      16) Қойма үйлеріне А, Б және В категориясындағы локомотивтерді кіргізуге болмайды.
      17) Цех қоймаларында кәсіпорындарда белгіленген нормадан асатын ТЖЗ және ЖС сақтауға болмайды. Жұмыс орындарында бұл сұйықтардың саны сменаға жететіндей ғана болу керек.
      18) Жанатын және жанбайтын материалдарды түтін шығатын терезесі жоқ подвал үйлерінде, цокольді қабаттарда және қабат аралығындағы басқыш алаңдарында жанатын ыдыста сақтауға болмайды.

2. ТЖЗ, ЖС және өрт қауіпті сұйықтар қоймасы
1. Резервуарлар паркі

     1) Мұнай базаларының (қоймалардың), құятын, қотаратын станциялардың аумақтары биіктігі 2 м. жанбайтын қоршаумен қоршалуы керек.
     2) Резервуарлардың айналысын қорғандау керек, сонымен қатар сол арқылы өтетін жол дұрыс болуы керек. Қоршаудың ішіндегі алаңдар жобалап, құм төсек керек.
     3) Мыналарға:
     - герметикалық емес жабдықтарды және тиекті арматураларды пайдалануға;
     - жобалау нормасында белгіленгендегіден қорғанның биіктігін азайтуға;
     - жарылған және қисайған резервуарларды, сонымен қатар ақауы бар құралдарды, бақылау-өлшеуіш аспаптарын және стационарлық өртке қарсы қондырғыларды пайдалануға;
     - үйінді топыраққа ағаш, бұта, шөп отырғызуға;
     - жанғыш немесе тез жанбайтын негіздерге ыдыс орнатуға;
     - резервуарлар мен цистерналарды асыра толтыруға;
     - резервуарға мұнай өнімдерін құйып немесе қотарып жатқан кезде сынауға алуға;
     - найзағай ойнап тұрған кезде құюға және қотаруға тиым салынады.
      4) Ауа жіберетін клапандарды және от бөгегіштерді техникалық құжаттың талабына сай айына бір рет, ал ауаның температурасы 0 С-тан төмен болған жағдайда он күнде бір рет тексеріп отыру қажет.
      Ауа жүретін арматураларды байқау кезінде олардың клапандары мен торларын мұздан тазалау керек. Оларды жылытуды тек өрт қауіпсіздігі әдісімен ғана жүргізуге болады.
      5) Мұнай өнімдерінің деңгейін өлшеу және сынауға алу тек стационарлық өрт қауіпсіздігі жүйелерінің өлшеуіш қондырғыларымен жүргізіледі.
      6) Резервуарлар паркінің қоймасында қосалқы өрт сөндіретін заттар, сонымен бірге өрт сөндіруге қажетті үлкен резервуарларды беру үшін қаржы болуы керек.

2. Ыдыста сақтау

      1) Жарық беру температурасы 120 С-дан жоғары, саны 60 м3 сұйықтарды едені жанбайтын материалдан жасалған және қалыңдығы 0,2 м. топырақпен жабылған жер асты қоймаларында сақтауға болады.
      2) ТЖЗ мен ЖС бір үйдің ішінде ыдыста, олардың жалпы саны 200 м3, ТЖЗ немесе ЖС 1000 м3 болған жағдайда сақтауға болады.
      3) Қоймаларда ТЖЗ және ЖЗ құйылған бөшкелерді қолмен қалаған жағдайда, еденде 2 қатар қылып қалау керек, ал механизммен қалаған жағдайда ЖС - 5, ал ТЖЗ - 3 қатар қылып қалау керек.
      Қатарлардың ені 2 бөшкеден болу керек. Бөшкені тасымалдайтын өтетін жолдың ені 1,8 м, ал қатарлардың арасы - 1м болуы керек.
      4) Сұйықтарды дұрыс ыдыста сақтау керек. Төгілген сұйықты жылдам сүртіп алу керек.
      5) Ыдыстағы мұнай өнімдерін сақтайтын ашық алаңдар топырақ үймегімен немесе биіктігі 0,5 м жанбайтын тұтас қабырғамен қоршалады.
      6) Алаңқай іргелес жатқан аумақтардан 0,2 м көтеріліп, ағынды суды бұру үшін ор қазылып қоршалады.
      7) Топырақпен үйілген алаңқайда мөлшері 25х15 м. биіктігі 5,5 м бөшкенің 4 қатарын, қатарлардың арасы 10 м, ал қатар мен қабырғаның арасы - 5 м болуы керек.
      Екі аралас алаңдардағы қатарлардың арасы 20 метрден кем болмау керек.
      8) Алаңдардың үстіне жанбайтын материалдан қалқан жасауға болады.
      9) Мұнай өнімдерін төгуге, сонымен қатар орайтын материалдарды және ыдыстарды тікелей қоймада немесе алаңдарда сақтауға болмайды.

3. Газдарды сақтау

      1) ЖГ бар баллондарды сақтайтын қойма жеңіл алынып тасталатын жамылғысы бар және төбесі жоқ бір қабат болуы керек.
      Газы бар баллондар сақталатын үйлердің терезесі ақ бояумен боялып немесе күннен қорғайтын жанбайтын қондырғылармен жабдықталуы қажет.
      Баллондарды жауыннан және күннен сақтайтын ашық алаңның қалқандары жанбайтын материалдардан жасалуы керек.
      2) Саңылаусыз қабырғалары бар үйдің ішінде топтап баллон қондырғыларын орнатуға болады.
      Баллондарды сақтайтын шкафтар мен будкалар жанбайтын материалдан жасалынады және жарылу қаупі бар қоспалардың жиналуын болдырмайтын желдеткіші болады.
      3) ЖГ баллондарды оттегі, сығылған ауа, хлор, фтор және басқа да тотықтары бар баллондардан, сонымен қатар улы газдары бар баллондардан бөлек тұруы керек.
      4) Оттегісі бар баллондарды сақтауда және тасымалдауда оларға майдың тамуына және баллон арматурасының майлы материалдарға тиюіне жол бермеу керек.
      Оттегісі бар баллондарды қолмен домалатқан кезде клапанынан ұстауға болмайды.
      5) Газ сақтайтын үйлерде дұрыс газ анализаторы болуы керек, ал ол болмаған жағдайда объекті басшысымен сынауды іріктеу және тексеру тәртібі белгіленуі қажет.
      6) Баллоннан газдың шыққанын байқаған кезде оны қоймадан алып басқа бір қауіпсіз жерге қою керек.
      7) ЖГ бар баллондар сақталатын қоймаға, аяғында металл шегемен таға қағылған аяқ киімі бар адам жіберілмейді.
      8) ЖГ қалпы бар баллондар арнайы ұяда, торда және басқа да құламайтын қондырғыларда тік күйінде сақталуы керек.
      Қалпы жоқ баллондар, көлденең күйінде рамада немесе сөрелерде сақталынуы керек. Мұндай жағдайда қатардың биіктігі 1,5 метрден аспауы керек, ал клапандары сақтандырғыш қалпақтармен жабылып бір жаққа қарап тұруы керек.
      9) Газ тұратын қоймаларда басқа заттарды, материалдарды және құралдарды сақтауға болмайды.
      10) ЖГ қоймасының үйі табиғи желдеткішпен қамтамасыз етілуі керек.

4. Ауыл шаруашылығы өнімдерін сақтау

1. Жемді сақтау

      1) Жемді ферма үйінен бөлек жалғастыра салынған саңылаусыз жанбайтын қабырғалары (қалқасы) бар және отқа тұрақтылығы 0,75 с. жабындар үйінде сақтауға рұқсат етіледі.
      Жалғастыра салынған құрылыстардың тікелей сыртқа шығатын есіктері болуы керек.
      2) Пішен сарай топырақпен үйіліп, сыммен қоршалуы керек т.т.б. Таразы пішен сарайынан тысқары жерде болуы керек.
      Пішен маялары, қалқалары және қатарлары электр жүйесіне дейін 15м, жолға дейін 20 м, үйлер мен құрылыстарға дейін - 50 м. қашықтықта болуы керек.
      3) Маяларды (шөп) орналастыратын алаңдары алқаптың периметрі бойынша енін 4 м. қазып тастау керек. Алқаптың шетінен маяға дейінгі ара қашықтық 15 м, ал маялардың арасы - 5м, кем болмау керек. Бір мая тұратын алқаптың аумағы 150 м2, ал престелген шөптің, сабанның қатары - 500 м2 аспауы керек.
      Әр маяның, қатардың, қалқаның өртке қарсы аралығы 20 м. кем болмауы керек. Маялардың (шөптің) қатарларын, қалқаларын қос-қостап орналастырғанда олардың ара қашықтығы 6 м, ал олардың екеуінің арасы - 30м. болуы керек.
      Кварталдар арасындағы өртке қарсы аралық (әр кварталға 20 маядан орналастыруға болады) 100 м. кем болмауы керек.
      4) Маялардағы шөптің дымқылдығы жоғары болса, онда температурасына бақылау жасау керек.
      5) Жем қоймаларында жұмыс істейтін тракторлардың ұшқын сөндіргіштері болуы керек, ал автомобильдердің - сөндіргіштерін бампердің алдына шығарып қою керек.
      Арба тіркеп сүйрейтін тракторлар жүк түсіру жұмыстары кезінде маяларға 3м. артық жақындамауы керек.
      6) Жем сақтайтын қоймаларда өрт бола қалған жағдайда оны сөндіру үшін 50 м3 су болуы керек.

2. Астықты сақтау

      1) Егінді жинардың алдында астық қоймаларының және астық кептіргіштерінің дайындығын тексеріп, ақау жерлерін жөндеп, дайындаған жөн.
      Астық қоймаларын бөлек тұратын үйлерге орналастырған жөн. Олардың қақпалары сыртқа қарай ашылып, ештеңе бөгет болмауы керек.
      Қойманың жанғыш құрылмаларын өртке қарсы құраммен өңдеу қажет.
      2) Астықты үйіп сақтау кезінде үйіндінің жоғарғы жағынан жанғыш жабуға, сонымен қатар шырақтарға және электр өткізгіштеріне дейінгі ара қашықтық 0,5 м болуы керек.
      Астықты тасымалдайтын орындарда өртке қарсы тосқауылдарға қорғаныш қондырғыларын (өртке қарсы ЕФ-8 клапанын немесе басқаларын) орнату қажет.
      3) Мыналарға:
      - астықпен бірге басқа материалдармен жабдықтарды сақтауға;
      - қойма үйінің ішінде астық тазалағыш және іштен жанатын двигательдері бар машиналарды қолдануға;
      - қойманың екі жағындағы қақпалары жабық болған жағдайда, қозғалмалы механизмдермен жұмыс істеуге;
      - қатты отынмен, ТЖС және ЖС көмегімен жұмыс істейтін кептіргіштерді тамыздықпен жағуға, сұйық отынмен жұмыс істейтін шырақпен тұтатуға;
      - кептіргіштерде температураны тексеретін ақауы бар аспаптармен және оттықта шырақ сөніп қалған жағдайда жылу беретін автоматикада электрмен жағатын жүйемен немесе онсыз жұмыс істеуге;
      - транспортер лентасынан асырып астық салуға және лентаның транспортер құрылғысына үйкелеуіне тиым салынады.
      4) Жұмыс істеп тұрған кептіргіштердегі астықтың температурасын тексеруді 2 сағат сайын сынауға алу жолымен жүзеге асырылады.
      Кептіргіштердің артатын, түсіретін механизмдерін астық пен шаңнан тазарту жұмыс істеп болғаннан кейін бір сөткедан кейін жүргізіледі.
      5) Жылжымалы кептіргіш агрегат астық сақтайтын қоймадан 10 м. қашықтыққа орналасуы керек.
      Кептіргіштің жағылатын қондырғысынан ұшқын шықпауы керек. Түтін шығатын мұржалар ұшқын сөндіргіштермен жабдықталуы керек, ал жанғыш конструкциялар арқылы өтетін жерлерде өртке қарсы бөлімдер жасау керек.
      6) Астық қоймаларында астықты кептіру кезінде желдеткіштерді жанғыш қабырғалардан 2,5 м қашықтыққа орналастыру керек. Ауа жүргіштер жанбайтын материалдардан жасалынуы қажет.

5. Ағаш материалдарын сақтау

      1. Жалпы талаптар
      1) Ағаш материалдарын сақтайтын қоймалардың аумағы 10 мың.м3, ағаш материалдарын сақтайтын қоймалардың жобалау нормаларының талабына сәйкес болуы керек.
      2) Аумағы 10 мың. м3 ағаш материалдарының қоймаларында сақтайтын материалдардың көлеміне қарай ағаштарды қатар-қатар орналастырудың, өртке қарсы өтетін жолдардың аралығы жөнінде мемлекеттік өртті қадағалау органдарымен келісіліп, жоспар жасалынады.
      3) Қатарлардың арасындағы өртке қарсы аралықтарға ағаш материалдарын, жабдықтарды қоюға болмайды.
      4) Отын қоюға бөлінген жерлер топырағына дейін шөптен, жанғыш қоқыстардан тазартылып, 0,15 м биіктікте құм, топырақ, қиыршық тас төселуі керек.
      5) Әрбір қойма үшін қатарларды, жаңқаларды қалай бұзу керектігі жөнінде шаралары анықталынып, кәсіпорындардың қызметкерлері мен техникасын тарту мүмкіндігіне байланысты өрт сөндіру жоспарлары жасалынады. Жыл сайын көктем-жаз өрт қауіпті кезең басталар алдында кәсіпорындардың барлық қызметкерлерін және тиісті мемлекеттік өртке қарсы қызметтері бөлімшелерін тарту арқылы жоспар қайтадан жасалынуы керек. Жаз уақытында қойманың аумағын мезгіл-мезгіл сулап отыру керек.
      6) Қоймаларда өрт сөндіретін жабдықтардан басқа қосалқы өрт сөндіретін әртүрлі техникасы бар пункттер (постар) болуы керек. Ағаш материалдарын сақтайтын қоймаларда өрт сөндіруге қажетті мол су болуы керек.
      7) Қоймаларда ағаш материалдарын сақтауға қатысты емес басқа жұмыстарды жүргізуге болмайды.
      8) Ағаш сақтайтын қоймаларда жұмысшылар үшін тұрмыстық бөлмелер, жергілікті мемлекеттік өртті қадағалау органдарының келісімі бойынша бөлек басқа үйлерде орналасуы керек.
      Бұл үйлерді жылыту үшін тек қана заводтан шыққан электр қыздырғыш құралдарын пайдалануға болады.
      9) Ішінде жанғыш двигательдері бар лебедкаларды ағаш үйілген қатарлардан 15м қашықтыққа орналастыру керек.
      Лебедканың маңайы қоқыстардан, қабықтардан, жанғыш қалдықтардан таза болуы керек. Двигательдерге құятын ЖСМ, бір бөшке ғана сақтау керек және лебедкадан 10 м, үйілген қатардан 20 м қашықтықта болуы керек.

      2. Кесілген материалдар қоймасы
      1) Кесілген материалдарды қалауда және сұрыптауда көлік өтетін жолдың бір ақ жағында тұруы керек, өтетін жолдың ені 4 м. болуы керек. Кесілген материалдардың қаланбаған жалпы көлемі қоймаға сетке бойына түсетін көлемінен аспауы керек.
      2) Өртке қарсы жүретін жолдарда, су көздеріне баратын жерлерге көлік пакетін орнатуға болмайды.
      3) Механизмдер уақытша жұмысын тоқтатқан жағдайда, пакеттерді іріктеу және орнату арнайы алаңдарда жүргізіледі.
      4) Көлік пакеттерін су өтпейтін қағазбен орау (біртұтас технологиялық процесс кезінде бұл операция болмаған жағдайда) арнайы бөлінген алаңда жасалынады.
      5) Пайдаланылған су өтпейтін, қағазды, оның жыртылған қиындыларын контейнерге жинап салу керек, оларды байлайтын жер мемлекеттік өртті қадағалау органдарымен келісіледі.
      6) Жабық қоймалардағы қатарлардың арасы мен үйдің қабырғаларының арасындағы жүретін жолдың ені 0,8 м кем болмау керек. Қойманың есігіне қарсы өтетін жолдың ені есіктің енімен бірдей болуы керек, бірақ 1 м. аспауы керек.
      7) Жабық қоймаларда қоршаулар мен қызмет үйлері болмауы керек.
      8) Жабық қоймалардың және төбесі жабылған алаңқайлардың едені жанбайтын материалдан жасалынуы керек.

      3. Тамызық қоймалары
      1) Тамызық жабық қоймаларда, шұңқырларда және жанбайтын материалдан жасалған негізі бар ашық алаңқайларда сақталынады.
      2) Конвейерлердің электр двигательдері орналасқан күркелер І және ІІ дәрежелі отқа тұрақты болуы керек.
      3) Тамызықтың температурасының қызып кетпестігін бақылап отыру үшін буртаның ішіне термоэлектр түрлендіргіштерін орнату үшін жанбайтын материалдан құдық жасау керек.

6. Көмір қоймалары

      1) Көмірді су баспайтын дұрыс жерге төгу керек.
      2) Мыналарға:
      - жаңадан өндірілген көмірді бір айдан аса жатқан ескі көмір үйінділерінің үстіне төгуге;
      - қоймаға өзінен-өзі жанатын көмірді төгуге;
      - жанғыш көмірлерді транспортер лентасымен темір жол көлігіне немесе бункерге артуға және тасымалдауға;
      - көмірді жылу көздерінің үстіне (бу өткізгіштерінің, ыстық су құбырларының), сонымен қатар жер астымен жүргізілген электр кабельдерінің және мұнай өткізгіштерінің үстіне төгуге тиым салынады.
      3) Көмірді үйюде және сақтауда олардың арасына қағаз, ағаш және басқа да жанғыш материалдарды түсірмеу керек.
      Сапасы әртүрлі көмірлерді бөлек-бөлек үю қажет.
      4) Қоймаға ұзақ уақыт сақталуға келіп түскен көмірді вагоннан түсіргеннен кейін аз уақыттың ішінде үйіп тастау керек. Түсірілген көмірді үймей екі-ақ сөтке сақтауға болады.
      Өтетін механизмдер мен өрт машиналарының өтетін жолдарының ара қашықтығы қоршалған дуалдан немесе кран астындағы жолдардың ірге тасынан көмір үйінділеріне дейін 3 м. кем болмау керек, ал сыртқы рельстің басына немесе автомобиль жолдарына дейін - 2 м кем болмау керек.
      Өтетін жолдарды қатты отынмен және олардың жабдықтарымен үйіп тастауға болмайды.
      5) Қоймада температураны жиі-жиі бақылап отыруды қамтамасыз ету керек, ол үшін темір құбырлардың басына термометр қойып немесе басқа да қауіпсіз әдіспен тексеріп отыру керек.
      Температурасы 60С жоғары болса, температурасы көтерілген жерлердің қатарларын нығыздау, жанған көмірді ойып алып тастау немесе температураны төмендететін қауіпсіз әдістерді қолдану керек.
     Температурасы жоғарылай бастаған көмірлерді алдымен жұмсау керек.
     6) Қатарлардағы көмірді тікелей сумен сөндіруге немесе суытуға болмайды. Жанған көмірді үйіндіден алғаннан кейін ғана сумен сөндіруге болады.
     7) Өздігінен жанған көмірді сөндіргеннен кейін немесе суытқаннан кейін қайтадан үйіндіге салуға болмайды.
     8)) Өндіріс үйлеріндегі көмір сақтайтын подвал немесе бірінші қабаттағы үйлер өртке қарсы қоршаулармен бөлінуі керек.

16. Сауда павильондары мен дүңгіршіктер

      1. Жалпы талаптар
      1) Аумағы 20 м2 сауда дүңгіршектері үйлерінің және бір қабатты павильондардың отқа қарсы дәрежесі белгіленбеген.
      Аумағы үлкен сауда павильондарының рұқсат етілетін қабат саны және қабат алаңының отқа қарсы тұрақтылығы құрылыс нормасы мен ережесі бойынша анықталынады.
      2) Жанғыш сұйықтарды және газдарды сату үшін тағайындалған павильондар мен дүңгіршіктер ереже бойынша, қатар тұрған немесе топталып тұрған осыларға ұқсас тауарларды сататын дүңгіршіктерімен бірге отқа тұрақтылықтың І, ІІ және ІІІ дәрежелерін орындаулары керек.
      3) Есіктің ішіне орнатқан тиегі тез ашылып жабылатын болуы керек.
      4) Елді мекендердегі дүңгіршіктер электрмен (маймен жанатын радиаторлармен панельді жылытатын - тиісті сертификаты болуы керек), бумен және сумен жылытылуы керек.
      Елді мекендерден тыс пункттерге орналасқан дүңгіршіктерде СНиП 2.04.05-91 * талабын сақтай отырып пеш жағуға рұқсат беріледі.
      5) Дүңгіршіктердің электр жабдықтары ЭҚЖ талабына сай болуы керек.
      Қызып кететін электр шамдарының қорғаныш қалпағы болуы керек.
      Павильондардың және дүңгіршектердің электр жүйесін сөндіретін қондырғылары жанбайтын негізге орнатылуы керек.
      6) Дүңгіршіктер мен павильондардың қас бетіне дыбыс және жарық беретін автоматтандырылған өрт сөндіру дыбыстағыштарын орнату керек (жекелеген өрт хабарлағыштары).
      7) Өрт қауіптілігі жөнінен ІҮ топ объектілеріне жататын павильондар мен киоскілер мемлекеттік өрт қадағалау органдарының шығарған қорытындысы бойынша жыл сайын құжатталады.
      Шет елдің заңды және жеке тұлғалары (егер олар экс аумақтық жағдайды пайдаланбаса), сонымен қатар азаматтығы жоқтар объектіге құжатты Қазақстан Республикасының заңды және жеке тұлғаларымен бірдей алады.
      8) Өрт қауіптілігі бойынша ІҮ топқа жататын объектілерге мыналар жатады:
      - І, ІІ, ІІІ топтағы объектілерге жатпайтындар:
      - көлікті жөндеуге, сонымен қатар бөлек агрегаттарға қызмет көрсететін кәсіпорындар т.т.б.
      кооператив көлік тұрақтары және гараждар;
      әртүрлі үлгідегі және түрдегі автоға май құятын станциялар.
      - Бөлек тұрған сауда павильондары, дүңгіршіктер, қабылдау пункттері, жөндеу шеберханалары, ақша ауыстыратын пункттер - халықтың тұтыну заттарын сататын, оның ішінде көтерме рыноктары мен базарларының аумағында орналасқан 20 кв.м. контейнерлер.
      - Қоғамдық, тұрғын үйлерге және құрылыстарға қоса салынғандар:
      аумағы 500 кв.м. жерді алатын сауда, тұрмыс қажеттері, азық-түлік, физкультура-сауықтыру кешендері, кітапханалар, дәріханалар, дәрігерлік кабинеттер, жинақ банкілері, сыра барлары, үйлену үйлері, көркемдік шеберханалар, салтанат сарайлары, мұражайлар және көрмелер;
      аумағына байланысты емес офистер, дискотека залдары, ойын орындары, видео-аудио жазу және жалға беру пункттері, ақша айырбастау пункттері, диспетчерлік пункттер, байланыс бөлімдері, сурет салондары, жерлеу бюросы (жоралар) кеңселер, дүңгіршіктер, жөндеу шеберханалары, кішкене-өндірістер (орналастыруға болатын), тирлар, бильярд, көшіріп-басу, көлік агентствалары, касса павильондары.
      - Мемлекеттік өртті қадағалау органдары І, ІІ, ІІІ топтағы объектілерге жатқызбаған басқа объектілер.
      - Әр дүңгіршікте 5 қосымшадағы міндетті нормаларға сәйкес өрт сөндіретін құралдар болуы керек.

      2. Дүңгіршіктер мен павильондарды орналастыру
      1) Дүңгіршіктер мен павильондарды орналастыру атқару өкіметінің аумақтық органдары белгілеген тәртіп бойынша келісіледі.
      2) Бөліп берілген аумақтарға дүңгіршіктерді сонымен қатар аумағы 20 кв.м. бір қабатты павильондарды - топтап орналастыруға болады. Бір топқа олардың отқа тұрақтылығына қарамай-ақ 10-нан аса құрылыстарды орналастыруға болады.
      Олардың ара қашықтығы белгіленбейді.
      3) пунктінде көрсетілгендей топтардың, аумағы 20 кв.м, павильондар мен дүңгіршіктердің, сонымен қатар жанғыш заттар мен газдарды сатуға арналған павильондар мен дүңгіршіктердің ара қашықтығы (аумағына байланысты емес), 1 кестеге сәйкес алынады.

1 Кесте

_______________________________________________________________________
Топтағы құрылыстардың       Отқа тұрақтылық кезіндегі дүңгіршіктер мен
отқа тұрақтылық дәрежесі    павильондардың метрмен алынған ара
                             қашықтығы
                              __________________________________________

                             №І, ІІ, ІІІ          ІІІа, ІІІб, ІV, IVa, V
_______________________________________________________________________
№І, ІІ, ІІІ                       6                     8
ІІІа, ІІІб, ІҮ, ІҮа, Ү           8                    10
_______________________________________________________________________
      Ескерту: дүңгіршіктер мен павильондардың отқа тұрақтылығы әртүрлі дәрежедегі топтары бар болса, топтан көрші үйге дейінгі ара қашықтығы отқа тұрақтылығы өте төмен дәрежедегі құрылыстар бойынша алынады.
      4) тармақта көрсетілген бөлек тұрған дүңгіршіктерден (павильондардан) және топталып тұрған құрылыстардан, өнеркәсіп кәсіпорындарының қоғамдық және көмекші үйлерінен өндіріс үйлеріне дейін, сонымен қатар аумағы 20 м2 сауда павильондарының ара қашықтығы қалаларды және селоларды жоспарлап салу нормаларына сәйкес алынады.
      5) Жанатын қоқыстарды жинайтын орын дүңгіршіктер мен павильондардан 15м. қашықтықта орналасуы керек.
      6) Оралған материалдар мен құрал-саймандарды сақтайтын үйлер 5 м2 алаңдарда орналасуы керек.

      17. Автокөлiктерге жанар май құю стансалары <*>
       Ескерту: 17-тараумен толықтырылды - ҚР Төтенше жағдайлар жөнiндегi
               Агенттiгiнің 2000 жылғы 19 қыркүйегiндегi
               N 214 бұйрығымен .   V001273_

1. Жалпы ережелер

       1) Осы тарауда жер үстiндегi көлiк құралдарына жанар май құю, сондай-ақ жөндеу және реттеу жұмыстарын жүргiзу үшiн арналған автокөлiктерге жанар май құю стансаларын (бұдан әрi - АЖС) пайдалану кезiнде өрт қауiпсiздiгiнiң талабы белгiленген.
      2) АЖС пайдалануға беруде штаттағы қызметкерлер саны тәртiп бойынша екi адамнан кем болмауы керек.
      3) Қазақстан Республикасының "Өрт қауiпсiздiгi туралы" Заңына сәйкес АЖС өртке қарсы жағдайына оның иелерi жауап бередi.
      4) Осы тараудың негiзiнде әрбiр АЖС қожалары үшiн өрт қауiпсiздiгiнiң шаралары туралы нұсқаулықтарды жасауы тиiс.
      Нұсқаулықта:
      мұнай өнiмдерiн қабылдау, оны сақтау және тұтынушыларға сату тәртiбi;
      аумақты ұстау тәртiбi;
      дұрыс сақтамаған жағдайда өрт туғызатын, өртке қарсы арнайы iс-шаралары;
      өрт сөндiру құралдарын ұстау, оларды iс-қимылға келтiру және өрт шыққан кезде өртке қарсы қызмет бөлiмшелерiн шақыру ережелерi;
      майланған сүртетiн материалды және құмды жинау, сақтау және алып тастау, арнаулы жұмыс киiмдерiн сақтау, үйдi жиыстыру және технологиялық жабдықтарды тазалау тәртiбi;
      өрт және өрт қауiптi жағдай туындаған кезде өртке қарсы қызмет бөлiмшелерi келiп жеткенге дейiнгi АЖС қызметшiлерiнiң мiндеттерi мен iс-қимылдары;
      АЖС басқа да өзiне тән ерекшелiктерi.
      5) Нұсқаулықтың "Өрт және өрт қауiптi жағдай туындаған кездегi АЖС қызметшiлерiнiң мiндеттерi мен iс-қимылдары" бөлiмiнде АЖС қызметшiлерiнiң мынадай iс-қимылдары мiндеттi тәртiппен регламенттеледi:
      АЖС өрт қауiптi жағдай туындаған кезде технологиялық электр беру жүйесiн сөндiру (аварияға қарсы және өрттен қорғану жүйелерiнiң электр беруiнен басқасын), АЖС пайдалануды тоқтату және оның аумағын көлiк құралдары мен адамдардан босату, соған орай, бiр уақытта өрт қауiптi жағдайды жоюға кiрiсу қажет;
      4 кв.м. аз аумаққа отын төгiлген кезде дереу ағып жатқан жердi жабу қажет және өрт қауiптi жағдайды жоюға кiрiсу;
      4 кв.м. көп аумаққа отын төгiлген кезде дереу отын төгiлген барлық аумақты ауа-механикалық көбiгiмен жабу және соңынан отынды авариялық ыдысқа толығымен құйып алғанға дейiн көбiктiң қабатын 0,05 м. қалыңдықта ұстау қажет;
      отын автоцистернаға жақын жерге төгiлген кезде (бұдан әрi - АЦ) (бензин төгiлген жағдайда бұл ара қашықтық 6 м. дейiн, дизелдi отын төгiлген шетiнен АЦ габаритiне дейiн 3 м. алынады) (егер бұл адамдардың өмiрiне қауiп төндiрмесе), өрт қауiптi жағдайды жою үшiн төгiлген отын жаңа бастаған жағдайда немесе төгiлген отынның үстiне себiлетiн, ластанған құмды әкеткеннен кейiн АЦ двигателiн қосу және оны АЖС аумағынан әкету қажет. Отын көп аумаққа төгiлген жағдайда, АЦ АЖС аумағынан дереу, бензин төгiлген жерден 6 м. қашықтықта және дизельдi отын төгiлген жерден 3 м. қашықтықта айналып өтiп әкетiлуi тиiс.
      АЦ жабдықтары жанған кезде оны әрқайсысының сиымдылығы 50 л. кем емес ұнтақты өрт сөндiргiштер мен АЦ штатындағы өрт сөндiргiштердiң көмегiмен, ал жанып жатқан отынның үстiне қосымша құйылып жанса, оны әрқайсысының сиымдылығы 100 л. ауа-көбiктi өрт сөндiргiшпен сөндiредi;
      АЖС өрт туындаған жағдайда өрт туралы дереу өртке қарсы қызметке хабарлау қажет және қолда бар өрт сөндiру құралдарымен оны сөндiруге кiрiсу керек, сонымен бiрге аумақты адамдар мен көлiк құралдарынан босату жөнiндегi iс-шараларын қабылдайды.
      6) АЖС жұмысшылары мен АЦ жүргiзушiлерi өртке қарсы нұсқаулардан тұратын (өрт-техникалық минимум бойынша бастауыш және қайталау сабақтары) арнайы өртке қарсы дайындықтан өтуi тиiс.

2. АЖС үйлерiн, ғимараттарын және аумақтарын ұстауға
қойылатын талаптар

      1) АЖС аумағы жоспарлануы және көркейтiлуi, жанғыш қоқыстан және төгiлген мұнай өнiмдерiнен тұрақты тазартылып отыруы тиiс.
      2) Үйлер мен ғимараттардың арасындағы өртке қарсы жарылған жердi әртүрлi заттар мен материалдарды жинау, көлiк құралдарын қою және құрылыстың күрделi және уақытша объектiсi үшiн пайдалануға болмайды
      3) АЖС аумағының iшiнде көлiк құралдарының жүрiсi, ереже бойынша, бiржақты болуы тиiс. Мұндай жағдайда жеке кiретiн және шығатын жол болуы керек.
      4) АЖС аумағына кiрер алдында сол ұйымның аумағы бойынша көлiктiң қалай жүру тәсiмi және жүргiзушiлер мен жолаушылар үшiн өрт қауіпсiздiгінiң іс-шараларын реттейтiн нұсқаулығы бар тақталар iлiнуi керек.
      5) АЖС аумағы бойынша жүретiн жолдар, су көздерiне және алғашқы өрт сөндiру құралдарына баратын жолдар жинақы болуы керек. Қыс уақытында жүретiн жолдар мен өтетiн жолдар қардан тазаланып отыруы тиiс.
      6) Пайдаланылған сүртетiн материалдар мен мұнай өнiмдерi сiңген құмдарды жинау үшiн қақпағы мықтап жабылатын металдан жасалынған жәшiктер қойылуы қажет. Сүртетiн материалдар мен мұнай өнiмдерi сiңген құмдарды жұмасына бiр рет АЖС тыс жерлерге апарып төгу қажет.
      7) АЖС аумағында темекi тартуға тиым салынады. Жүргiзушiлерге және жолаушыларға ұйымдасқан қызмет көрсететiн үйлер мен ғимараттарда темекi тарту үшiн арнайы жабдықталған орындар бөлiнуi тиiс.
      8) АЖС барлық үйлерiнiң кiретiн есiктерiнде, сондай-ақ сыртқы есiктерiнде мынадай жазулар болуы керек:
      жарылу және өрт қауiптiлiгi бойынша үйлердiң санаттары;
      ПУЭ бойынша жарылу қауiптi және өрт қауiптi аймақтардың класы;
      өрт қауiптi жағдайға жауапты қызметкердiң аты-жөнi;
      өртке қарсы қызмет бөлiмшелерiн шақыру телефондарының нөмiрлерi.
      9) АЖС үшiн көрiнетiн жерлерде iлiнiлуi және жасалынуы қажет:
      өрт қауiпсiздiгiнiң шаралары туралы нұсқаулықтар;
      ғимараттардың, олардағы бөлмелердiң, эвакуациялық шығу есiктерiнiң жоспарларын, өрт сөндiру құралдарының және дабылдағыштардың орнын сiлтеп көрсетiлiп.
      10) АЖС аумағындағы жанып жатқан көлiк құралын жедел эвакуациялау үшiн АЖС буксирге алатын ұзындығы 3 м. қатты штангымен қамтамасыз етiлуi тиiс.
      11) АЖС қауiпсiздiк белгiлерiмен және жол белгiлерiмен қамтамасыз етiлуi тиiс, оның құрамында темекi тартуға және ашық отты пайдалануға тыйым салатын, жолаушылардың қозғалысын және жанар май құятын көлiктi реттейтiн белгiлер болуы керек.
      12) АЖС-да АЖС қызметшiлерi үшiн мынадай қызметтiк және тұрмыстық үйлердi (ғимараттарды) орналастыруға рұқсат етiледi: операторлық, әкiмшiлiк, тамақ қабылдайтын, күзет қызметi, сондай-ақ санузелдер, арнайы киiмдер, құрал-саймандар, қосалқы бөлшектер, аспаптар мен жабдықтар қоймасы. Көрсетiлгендер басқа АЖС аумағында жер астында ыдыстары бар жолаушыларға, жүргiзушiлерге және олардың көлiк құралдарына ұйымдасқан қызмет көрсететiн үйлер (ғимараттар) орналастыруға рұқсат берiледi.
      Жолаушылар мен жүргiзушiлерге ұйымдасқан қызмет көрсетуге берiлген үйлерде әртүрлi тауарлары бар дүкендер, кафелер және санузелдер, көлiк құралдарына ұйымдасқан қызмет көрсету үшiн техникалық қызмет көрсету постарын және автомобиль жуатын жерлер ашуға рұқсат берiледi. АЖС аумақтарында жер бетiндегi ыдыстармен қатар АЖС қызметшiлерi үшiн сауда залы жоқ тауарлары бар дүкен үйлерiн орналастыруға рұқсат етiледi.
      13) Бiр үйдiң iшiнде:
      көлiк құраларына ұйымдасқан қызмет көрсету үйi және жолаушылар мен жүргiзушiлерге ұйымдасқан қызмет көрсететiн үйлердi;
      тез жанатын және жанар май сұйықтарын сататын дүкендер мен қоғамдық тамақтану үйлерiн бiрiктiруге болмайды.
      14) АЖС үйi, ереже бойынша, орталықтан жылу беру жүйелерiмен жабдықталуы керек.
      АЖС үйiнде өрт қауiпсiздiгiнiң талабына жауап беретiн, жанғыш конструкция мен материалдарға дейiнгi талап етiлетiн ара қашықтықты сақтай отырып, зауыттан шыққан майлы электрқыздырғыш аспаптарын орнатуға болады. Қыздырғыш аспаптардың және әртүрлi құбырлардың үстiне жанғыш материалдарды (арнайы киiмдi, сүртетiн материалдарды және т.т.б.) жинауға, сондай-ақ қыздырғыш аспаптардың үстiне киiм, аяқ киiм кептiруге болмайды.
      АЖС аумағында және үйiнде жылыту қондырғыларын және ашық оты бар құрылғыларды қолдануға болмайды.
     15) Қызмет көрсететiн қызметшiлердiң арнайы киiмдерi металдан жасалған шкафтарда iлулi күйiнде сақталуы керек.
     16) Ауыл шаруашылығы дақылдарының егiстiгiне немесе орман алқаптарына жақын АЖС орналастыру кезiнде өрт жайылуы ықтимал жағдайда (астық, мақта және т.т.б.) отырғызылған көшеттердi және дала алаптарын бойлай жанасып жатқан АЖС шекарасын 4 м. жердi жыртып тастайды.

3. Технологиялық жабдықтарды пайдалануда қойылатын талаптар

      1) АЖС технологиялық жабдықтары:
      - жобалау, техникалық-пайдалану құжаттарына (бұдан әрi - ТПҚ) және техникалық жағдайға (бұдан әрi - ТЖ) сәйкес болуы керек;
      - бақылау және реттеу аспаптары дұрыс болуы керек;
      - ауа кiрмейтiндей болуы керек;
      2) Технологиялық жабдықтарды:
      - қолда бар отын аққан кезде;
      - бақылау және реттеу аспаптарын тексеру кезiнде болмаған, қираған, үзiп тасталған немесе мерзiмi өтiп кеткен жағдайда;
      - басқа да ақаулықтары болған жағдайда пайдалануға тиым салынады.
      3) Технологиялық жабдықтарға АЖС өрт қауiпсiздiгiнiң дәрежесiн арттыратын, конструкциялық өзгерiстер енгiзуге тиым салынады.
      4) Тексеру-өлшеуiш аспаптары мөр басып бекiтiлуi және технологиялық жабдықтардың өрт қауіпсiздiгi жұмысын қамтамасыз етушi нақты белгiленген шектi рұқсат етiлетiн параметрi болуы керек (қысымы, температурасы, концентрациясы, құю деңгейi және т.т.б).
      Рұқсат етiлетiн шегiнен бiр параметрi ауытқыған жағдайда, автоматты түрде ескерту (жарықты немесе дыбысты) дабылдары берiлуi керек.
      5) Негiзгi және көмекшi технологиялық жабдықтар статикалық электiрлендiруден қорғалуы тиiс.
      6) Отын сақтайтын ыдыстар олардың асып төгiлуiн болдырмайтын жүйемен жабдықталуы керек, ыдыс 90%-ке жетiп толған кезде автоматты дабылмен қамтамасыз етiлуi тиiс (жарықты немесе дыбысты), ал барынша рұқсат етiлетiн дәрежесi бойынша 95% толған кезде 5 с аспай, ыдыстың толғаны автоматты түрде тоқтатылады.
      7) Отынды және оның буларын атмосферадан, қоршаған ортадан бөлiп тұратын қақпақтар және фланцелердiң, штуцердiң патрубкалары мен жанасқан жерлерi ұшқынданбайтын және мұнай өнiмдерiнiң әсерiне тұрақты арматурамен, басқа да қондырғыларымен жабдықталуы тиiс.
      Пайдалану кезiнде ашылатын аталған қақпақтар мен бұқтырмалар ұшқынданбайтын материалдан жасалуы керек.
      8) Отын сақтайтын ыдыстар деаэрация желiлерiмен жабдықталуы тиiс.
      Деаэрация желiлерiнiң құбырлары отқа бөгеу болатын немесе жылдың қай мезгiлiнде болса да жұмыс қабiлетiн сақтайтын телiме отқа бөгеу болатын тыныс алатын қақпақтармен, жылдың қай мезгiлiнде болса да жұмыс қабiлетiн сақтайтын телiме отқа бөгеу болатын тыныс алатын қақпақтармен жабдықталуы тиiс.

4. Жөндеу және реттеу жұмыстары

      1) Жанар май бу-ауа қоспалары пайда болуы ықтимал аймақтардағы жұмысты ұшқын тудырмайтын ұшқын қауiпсiз құралдармен, киiммен және аяқ киiммен iстеу қажет.
      2) Бұрын пайдаланған ыдыстарды тасымалдауға, алаңға орналастыруға, орнатуға, жөндеуге iшiндегi отыны толығымен бiткен кезде су буына ұстау, жылы сумен жуу, оқшау газдармен үрлеп тазарту және газ анализаторы арқылы отынның буын тексергенде ғана рұқсат берiледi.
      Ыдыстағы отын буының концентрациясы 20% тұтанудың төменгi концентрациялық шегiнен аспауы керек (ТКША).
      3) АЖС технологиялық жүйелерiнiң ауа кiрмейтiндiгiне пневматикалық сынау жүргiзу үшiн (ыдыстың қабырға аралық кеңiстiгiне, ыдыстың iшкi кеңiстiгiне, құбырларға және т.т.б.) жанбайтын газдарды пайдалану қажет (азот, көмiр қышқыл газы және т.т.б.). Жабдықтың ауа кiретiндiгiн тапқаннан кейiн АЖС пайдалану тоқтатылуы тиiс.
      4) Ыдыстың қай түрiндегi болмасын суды кетiру қатты шламдарды қоса отырып, жабық әдiспен жүргiзiледi. Бұл мақсаттар үшiн пайдаланылатын құралдар ұшқын шығармайтын материалдардан жасалынып, бензин және дизельдi отынмен жұмыс iстеу үшiн арналуы керек. Қолмен жұмыс iстейтiн насостарды пайдалану арқылы шламды төгу кезiнде аздаған бу шығатын ашық жерi бар жабық ыдысқа құю арқылы жүзеге асырылады. Шламдалған кезде бұл операцияға қатысты емес барлық люктер мен штуцерлер жабық болуы тиiс. Шлам салатын ыдыс аумақтағы жақсы бекiтiлген ыдыстың табандығына орнатылуы керек және жерге қосылады. Көп камералы ыдыстарды шламдау әр камераға бөлек жүргiзiледi.
      Шламдалып болғаннан кейiн шлам АЖС аумағынан тыс жерге апарылады.
      5) Деаэрация жүйесi құбырларының шыға берiсiне орнатылған дем шығаратын клапандарды немесе от бөгегiштердi жөндеу кезiнде осы құбырлардағы iлмектi арматураны алдын ала ауа кiрмейтiндей етiп жабу керек.

5. Отын қабылдау және беру үшiн пайдаланылатын
жабдықтарға қойылатын талаптар

      1) Автоцистернадан (АЦ) отынды қотарып құю жабық схема бойынша орындалуы тиiс. Отынның буын, ыдыстың және АЦ дем шығаратын қондырғыларын қоспағанда, қоршаған ортаға шығармау керек.
      2) АЦ отынды қотарып құйяр алдында ыдыстың iшiндегi отынның деңгейiн өлшеу және қорғану қондырғыларының дұрыстығына көз жеткiзу қажет. Қотару процесiн АЖС қызметкерлерi мен АЦ жүргiзушiлерi бақылауы тиiс.
      3) Ыдыстың iшiндегi отынның түрiн ауыстыру кезiнде (бензин-дизель отыны) оның iшi бұрын сақталған өнiмнен мұқият тазалануы қажет және ыдыстың сыртына немесе жер асты ыдыстарына құятын құбырлардың көрiнетiн жерiне сақталынған отынның түрi көрсетiлiп жазылуы керек.
      4) АЖС АЦ отынмен кiрген кезде оның аумағындағы көлiк пен бөгде адамдар шығарылуы тиiс. АЖС бiр уақытта екi не одан да көп АЦ ұстауға болмайды.
      5) АЦ отынды қотарып құю бойынша операцияны АЖС екi қызметкерi жүргiзуге тиiс және мына:
      жанар жағар май АЦ алаңында әрқайсысының сиымдылығы 100 л тұратын, екi жылжымалы ауа-көбiктi өрт сөндiргiшiн орнату;
      жанар жағар май АЦ аумағындағы мұнай өнiмдерiнен ластанған атмосфера тұнбасын бөлетiн науаны жабу және төгiлген отынды авариялық ыдысқа бөлiп құятын құбырды ашу;
      АЦ жерге қосу және отынды АЖС ыдыстарына қотарып құю бойынша операцияға кiрiсу шарттарын орындаулары тиiс.
      Автопоездан мұнай өнiмдерiн қотарып құю кезiнде, толық босағанға дейiн әр цистерна жеке жерге қосылады.
      6) Иiлгiш мыстан жасалған жерге қосылатын өткiзгiштер АЦ корпусына тұрақты жалғанып тұруы керек және ұшында жерге қосылатын қондырғыға қосу үшiн (қысқаш, болтты кигiзетiн ұштық және т.т.б.) қондырғысы болуы қажет.
      Жерге қосылатын өткiзгiштердi сырланған және лас металдан жасалған АЦ бөлiгiне қосуға рұқсат етiлмейдi.
      7) АЖС көлiк құралдарын жанар жағар май құюда мына талаптар:
      мотоциклдер мен мотороллерлер двигательдерiн сөндiрiп, отын құятын бағаналарға жақындайды, жiберу мен тоқтау 15 м. қашықтықта жүргiзiледi, автомобильдер өздерi жүрiп келедi;
      двигателiн қосқанға дейiн жүргiзушi көлiгiнiң мұнай өнiмдерiмен ластанған бөлiгiн сүртуi тиiс;
      мұнай өнiмдерi төгiлген жерге құм төгiледi, ал мұнай өнiмдерi сiңген құм мен сүртетiн материалдар тығыз жабылатын қақпағы бар металдан жасалынған жәшiктерге салынады және жұмыс күнi аяқталғаннан кейiн АЖС аумағынан аулақ шығарып тасталады;
      жанар май құяйын деп тұрған автомобиль мен одан кейiн кезекте тұрған автомобильдiң ара қашықтығы 1 м. кем болмау керек.
      8) АЖС:
      двигателi жұмыс iстеп тұрған;
      жолаушылары (төрт есiгi бар жеңiл автомобильдердi қоспағанда) бар;
      жарылғыш заттар, сығылған және сұйытылған жанғыш газдар, тез жанатын және жанғыш сұйықтар, жанғыш материалдар, улы және радиоактивтi заттар және басқа да қауiптi заттар мен материалдар артылған;
      iштен жанатын двигательдерi мұнай өнiмдерiмен ластанған көлiк құралдарына жанар жағар май құюға рұқсат етiлмейдi.

6. Жылжымалы автожанар жағар май құю стансаларына
қойылатын талаптар

      1) Жылжымалы жанар май құю стансаларын Қазақстан Республикасы ТЖА аумақтық мемөрттiқадағалау органдарымен келiсiлген алаңдарға орналастыруға болады.
      2) Автоотын құятын және бұл мақсаттар үшiн тағайындалған басқа да техниканы автожанар жағар май құю стансалары ретiнде қолдануға рұқсат етiлмейдi.
      3) Жылжымалы автожанар май құю стансаларын пайдаланар алдында:
      бақылау-өлшеуiш аспаптары бойынша стансаның герметикалығын тексеру және көзбен шолу;
      автожанар жағар май құю стансасының жерге қосылатын өткiзгiштерiн алаңның жерге қосу қондырғысына жалғастыру;
      көлiк құралдарының отын багының астына қоятын қондырғы ретiнде тұғырық дайындау;
      көлiк құралдарының автожанар жағар май стансаларына кiретiн жолдарға 1 м. шектейтiн бөгеу орнату;
      ескерту белгiсi мен хабарлама қалқандарын орнату.

7. Электр жабдықтарын пайдалануға қойылатын талаптар

    1) АЖС электр жабдықтарына қызмет көрсетудi, мұндай жұмыс түрлерiн жүргiзуге лицензиясы бар мамандандырылған ұйымдар жүргiзедi.
      2) Электр жүйелерi мен электр жабдықтарындағы барлық ақаулықтар тез түзетiлуi керек. Электр жүйелерi мен электр жабдықтарының бұзылған учаскелерi, оларды өрт қауiпсiздiгi жағдайына келтiргенге дейiн сөндiрiлуi тиiс.
      3) Электр жабдықтарының, электр шырақтарының, электр өткiзгiштерiнiң, кабельдi желiлердiң және бөлiп таратқыш қондырғыларының бетiн шаңнан, батпақтан және мұнай өнiмдерiнен үнемi тазалап отыру қажет.
      4) Электр жабдықтары ПЭУ бойынша жарылу қауiптi аймақтың класына сәйкес жөнделедi. Электр жабдықтарында шығарушы-зауыттың жарылыстан қорғану таңбасы болмаса, жарылу қауiптi аймақта пайдалануға рұқсат етiлмейдi.
      5) Жарылу және өрт қауiптi аймақтарда:
      кернеу жерге қосылмаған жағдайда кернеу электр қондырғысына немесе оның ақауы болған жағдайда; ток жүретiн бөлшектермен кернеу жүрген жағдайда, сыртын ашуға;
      электр жабдықтары автоматты түрде сөнгеннен кейiн оның себебiн анықтамай қосуға;
      ток айқас тұйықталып және шамадан артық болып қорғаусыз болса, электр қондырғыны қосуға тиым салынады.
      6) Жөндеу және реттеу жұмыстарын жүргiзу үшiн пайдаланылатын жылжымалы және тасымал электр қабылдағыштарына механикалық әсерге және мұнай өнiмдерiне тұрақты иiлмелi кабельдер мен желiсiнiң қабығы мыстан жасалынған сымдарды пайдалану қажет.
      7) Жарылу қауiптi аймақтардағы үйлерге, ашық технологиялық алаңдарға, аппаратуралар мен басқа да технологиялық жабдықтарға уақытша жарық беру үшiн жарылыстан қорғайтын аккумуляторлы фонарлар қолданылуы тиiс.
      Тасымал шырақтар ақаусыз және ПУЭ талабына жауап беруi тиіс.
      8) Тасымал аккумуляторлы фонарларды жарылу қауiптi аймақтан тыс қосу және сөндiру қажет.
      9) Жұмыс аяқталғаннан кейiн барлық электр жабдықтарын, қауiпсiздiк жүйелерiнiң электр жабдықтарын қоспағанда, сөндiру қажет.
      Бөгде адамдарға сөндiрiлген электр аппаратураларына кiруге болмайды.
      10) Электр шамдары мен қоректену көздерiн ауыстыру шырақтар мен фонарларды жарылыстан қорғауды қалпына келтiру есебiнен жүргiзiледi.
      11) Электр жүйелерiнде және электр аппаратураларында айқас тұйықталу, ұшқын, кабелдер мен сымдарды айыруда қызып кетудi туғызатын барлық ақаулар, автоматты басқару және қорғау жүйелерi бұзылып, тоқтап қалса, оларды тезарада жою қажет.
      12) Найзағайдан қорғау қондырғыларын тексеру және жөндеу әзiрленген регламентке сәйкес жүргiзiлуi тиiс.
      Найзағайдан қорғау қондырғыларын сынаудан өткiзудi тексеру қорытындысы, сондай-ақ реттеу және жөндеу жұмыстарын жүргiзу арнайы журналға тiркеледi.

8. Сумен жабдықтау, өрт сөндiру және байланыс құралдары

      1) Сырттағы өрттi сөндiру өрт гидранттары немесе сиымдылығы 100 куб.м. кем емес өртке қарсы суаттар арқылы жүзеге асырылады.
      2) Өрт гидранттары орналасқан жерлерде жарықты немесе тез өшiп қалатын ПГ деген әрiппен жазылған жол белгiлерi орнатылуы керек, жол белгiлерiнен гидрантқа дейiнгi ара қашықтығы метр және құбырларының iшкi диаметрi миллиметр санымен жазылған.
      Өрт сөндiретiн суатта ПВ деген әрiптi индекспен жазылған соған ұқсас жол белгiлерi орналастырылады, су қоры кубметрмен және суат алаңына бiруақытта сиятын өрт сөндiретiн машиналардың саны санмен көрсетiлген.
      3) АЖС үйлерi СН ВЗ. 1.1-98 "Үйлердi, ғимараттарды және құрылғыларды автоматтандырылған өрт сөндiру дабылдарының жүйелерiмен, автоматты өрт сөндiру және халыққа өрт туралы хабарлау қондырғыларымен жабдықтау нормаларының" талабына сәйкес автоматты өрт сөндiру дабылдарының жүйелерiмен жабдықталуы қажет. Тәулiк бойы адамнан босамайтын АЖС қызметкерлерiнiң үйлерiн өрт дабылдарымен жабдықтау қаралмаған.
      4) АЖС өрт бола қалған жағдайда өртке қарсы қызметтi тезарада шақыру үшiн телефонмен немесе радиобайланысымен, сондай-ақ қатты дауысты байланыс жүйелерiмен жарақтандырылуы керек.
      5) АЖС өндiрiстiк және қоғамдық үйлерi олардың өрт сөндiру қабiлетiне, аумағына және өрттiң тобына қарай осы ереженiң 3 қосымшасының талабына сәйкес өрт сөндiргiштермен қамтамасыз етiлуi керек.
      6) Электр пульттерiнiң және ыдыстардың арматураларының жанғанын сөндiру үшiн көмiр қышқылды немесе ұнтақты қол өрт сөндiргiштерiн пайдалануды қарастыру қажет.
      7) АЖС АЦ жанар май алаңының үстiн жабу үшiн әрқайсысының сиымдылығы 100 литрден тұратын жылжымалы екi ауа-көбiктi өрт сөндiргiшiмен қамтамасыз етiлуi тиiс.
      Одан басқа, АЖС жылжымалы алғашқы өрт сөндiру құралдарымен мынадай есеп бойынша:
      жанар май құятын 4 колонкаға 2 жылжымалы ұнтақты өрт сөндiргiштен (әрқайсысының сиымдылығы 50л), жанған жанар май құятын техниканы сөндiру үшiн 1 ауа-көбiктi өрт сөндiргiшiн (сиымдылығы 10л.) және 1 ұнтақты өрт сөндiргiшiн (сиымдылығы 5 литрден кем емес) қарастыру керек;
      жанар май құятын 4-8-ге дейiн колонкаларға 2 жылжымалы ұнтақты өрт сөндiргiшi (әрқайсысының сиымдылығы 50л), жанған жанар май құятын техниканы сөндiру үшiн 2 ауа-көбiктi өрт сөндiргiшi (сиымдылығы 10л) және 2 ұнтақты өрт сөндiргiштерi (сиымдылығы 5л) қажет. Өрт сөндiргiштердi жанар май құятын шұңқырларға орналастыру керек.
      АЦ жанар май құятын алаңының әрқайсысына 2 жылжымалы ұнтақты өрт сөндiргiшi (сиымдылығы 50л), АЦ жанған жағдайда соны сөндiру үшiн қажет. АЖС жанған жанар май құйятын техникасын сөндiру үшiн мұндай өрт сөндiргiштерi болған жағдайда АЦ өрттi сөндiру үшiн қосымша өрт сөндiргiштерi қарастырылмайды.
      8) Жылжымалы автожанар май стансаларын сиымдылығы 10л бiр ауа-көбiктi өрт сөндiргiшiмен және сиымдылығы 5л ұнтақты бiр өрт сөндiргiшiмен жарақтандыру қажет.
      9) Өрт сөндiргiштердiң орналасқан жерi тиiстi көрсеткiш белгiлерiмен белгiленуi тиiс.

Қазақстан Республикасының ТЖА мемлекеттік
өртке қарсы қызметінің Департаменті

1 Қосымша

Міндетті

Өрт қауіпсіздігінің шаралары туралы
нұсқауларға қойылатын талаптар

       Өрт қауіпсіздігінің шаралары туралы нұсқаулар өрт қауіпсіздігі ережесінің, нормативті-техникалық, нормативті және басқа да өрт қауіпсіздігінің талабын қамтамасыз ететін құжаттардың негізінде, үйдің, құрылыстың, технологиялық, процесстердің, технологиялық және өндіріс құрал-жабдықтарының өрт қауіпті ерекшелігіне байланысты жасалынады.
      Өрт қауіпсіздігінің шаралары туралы нұсқауларда мыналар көрсетілуі керек:
      - аумақты, үйлерді және мекемелерді, оның ішінде эвакуациялау жолдарын ұстау тәртібі;
      - өрт қауіпті жұмыс өндісірінде технологиялық процесстерді жүргізуде, жабдықтарды пайдалануда өрт қауіпсіздігін оқыту шаралары;
      - жарылу өрт қауіпті және өрт қауіпті заттар мен материалдарды сақтау нормалары мен тасымалдау тәртібі;
      - темекі шегетін орындар, ашық отты қолдану және отпен істейтін жұмыстарды жүргізу;
      - жанғыш заттар мен материалдарды жинау, сақтау және жою тәртібі, арнайы киімдерді ұстау және сақтау;
      - тексеру-өлшегіш аспаптарының дұрыс көрсетуі (манометрлер термометрлер және басқалар), ауытқыған жағдайда өрт немесе жарылыс болады;
      - өрт кезінде жұмыс істейтіндердің іс-әрекеті мен міндеттері, оның ішінде;
      - өртке қарсы қызмет бөлімшелерін шақыру;
      - технологиялық жабдықтарды апат кезінде тоқтату тәртібі;
      - желдеткішті және электр жабдықтарын тоқтату тәртібі;
      - өрт сөндіру құралдарын пайдалану ережесі және өрт сөндіретін автоматиканы орнату;
      - адамдарды, жанғыш заттар мен құнды заттарды эвакуациялау тәртібі;
      - барлық үйлер мен кәсіпорындарды (бөлімшелерді) өрт жарылу қауіпсіздігіне келтіру және қарап шығу тәртібі.

                                                       2 Қосымша
                        Анықтама
              Заттар мен материалдарды бірге
         сақтау кезіндегі өрт қауіпсіздігінің талабы
              (МЕМС 12. 1.004-91 шыдамдылығы)

      Талап заттар мен материалдарды сақтайтын қоймалары мен базалары бар барлық кәсіпорындарға қатысты.
      Талап арнайы ереже бойынша тасымалданып, сақталатын жарылғыш және радиоактивті заттар мен материалдарға қатысты емес.
      Заттар мен материалдарды сақтау кезіндегі өрт қауіпсіздігін көрсететін ведомстволық құжаттар осы талаптарға сәйкес келуі керек.

1. Жалпы ережелер

      1) Заттар мен материалдарды бірге сақтау кезінде олардың өрт қауіптілігіне, улылығына, химиялық активтілігіне, сонымен қатар өрт сөндіретін құралдардың біртектілігіне көңіл бөлінеді.
      2) т.келтірілген заттар мен материалдардың қасиеттерінің сәйкес келуіне байланысты олар сақтау кезінде бір-бірімен бірге қосылады не қосылмайды.
      3) Бірге сақтау кезінде (қорғану ыдысы мен байламын есепке алмағанда):
      - заттар мен материалдардың әрқайсысы жеке алып қарағанда өрт қауіптілігін ұлғайтады;
      - өрт сөндіру кезінде қосымша қиындықтар туғызады;
      - өрт сөндіру кезінде экологиялық жағдайды қиындатады (бөлек заттар мен материалдар жанған кезбен салыстырғанда);
      - өзара бір-бірімен қосылып, қауіпті реакцияға түсетін заттар мен материалдар бірге қосылмайтындар деп аталады.
      4) Бірге қосылмайтындар потенциалдық қауіптілігіне сәйкес өрт шығаруға, өрттің қауіпті факторларын күшейтуге, айналаны қоршаған ортаны (ауаны, суды, топырақты, флораны және фаунаны) адамды терісі арқылы және тікелей байланыс кезінде тыныс алу жолдарының шырышты қабықтары арқылы уландыруға әсерін тигізеді, бұл заттар мен материалдар өрт кезінде мына топтарға бөлінеді;
      қауіпі аз;
      қауіпті;
      өте қауіпті.
      5) Өрт кезінде шіритін немесе тотығатын, жарылатын немесе өрт қауіпін тудыратын, улы, ащы, экзометриялық қоспаларды және қауіпті басқа заттарды (жанғыш, улы, ащы) бөліп шығармайтын жанбайтын орамдағы жанбайтын заттар мен материалдар қауіпсіз деп аталады.
      Қауіпсіз заттар мен материалдарды үйлерде немесе әр түрдегі ашық алаңдарда (егер бұл заттың техникалық жағдайына қайшы келмесе) сақтауға болады.
      6) Қауіпсізге жатпайтын, 19433-88 МЕМС-тың "Қауіпті жүктер. Топтастыру және таңбалау" талабы жүрмейтін, жанғыш және бірден жанбайтын заттар мен материалдар аз қауіптілер деп аталады.
      Қаупі аз заттар мына төмендегі топтарға бөлінеді:
      - температурасы 90оС артық сұйық заттар;
      - 120 с және одан артық та газ жанарғысының әсерінен тұтанатын қатты заттар мен материалдар;
      - 12.1.044-89 МЕМС сынауы бойынша 150 С жоғары температураға дейін, айналадағы температура 140 С кезінде өзінен-өзі жанатын заттар мен материалдар; су тиген кезде 0,5 куб.дм/кг қарқынды тұтанатын газ бөлетін заттар мен материалдар;
      - асқазанға 500 мг/кг (егер олар сұйық болса), немесе 2000 мг/кг (егер ол қатты болса), немесе 2500 мг/кг теріге тисе ойып түсетін, немесе демді ішке тарту кезінде 20 мг/куб.дм улы заттар мен материалдар;
      - ащы және (немесе) мына көрсеткіштерге сай: байланыс кезінде, 24 сағаттан аса (ақ егеуқұйрық) жануарлардың тері ткандерін жансыздандыратын заттар мен материалдар;
      - 1.5.т. жанатын орамдағы жанбайтын заттар мен материалдар.
      Қаупі аз заттар мен материалдарды барлық дәрежедегі отқа тұрақты (Ү дәрежедегісінен басқасына) қоймаларда сақтауға болады.
      7) Жарылуға, өртке, жарақатқа, улануға, сәулемен емдеуге, адамдар мен жануарларды ауруға шалдықтыратын, құрылысты, көлік құралдарын қирататын қасиеттері бар жанатын және жанбайтын заттар мен материалдар қауіптілерге жатады. Бөлек заттар мен материалдардың қауіпті қасиеті дұрыс немесе апат жағдайындағыдай, 19433-88 МЕМС бойынша басқа топтағы заттар және материалдармен өзара әрекеттестік кезінде де пайда болады.
      Қауіпті заттар мен материалдарды І және ІІ дәрежелі отқа тұрақты қоймаларда сақтау қажет.
      8) 19433-88 МЕМС бойынша олармен бір топтағы заттар мен материалдармен қосыла алмайтын қауіпті заттар мен материалдар өте қауіпті заттарға жатады.
      Өте қауіпті заттар мен материалдарды бөлек тұратын үйге орналасқан І және ІІ дәрежелі отқа тұрақты қоймаларда сақтайды.
      9) 19433-88 МЕМС бойынша қауіпті және өте қауіпті заттар мен материалдар класқа және санатқа бөлінеді.

2. Заттар мен материалдарды бірге сақтау жағдайлары

      1) Өте қауіпті топқа жататын заттар мен материалдарды сақтау кезінде 15 кестеде көрсетілгендей орналастыру керек.
      2) Қауіпті тобына жататын заттар мен материалдарды сақтау кезінде 16 кестеде көрсетілгендей орналастыру керек.
      3) Ерекшелік ретінде өте қауіпті және қауіпті заттарды бір қоймада сақтауға болады. Мұндай жағдайда 17 кестеде көрсетілгендей орналастыру керек.
      4) Біркелкі өрт сөндіретін құралдары жоқ қойма үйлерінде заттар мен материалдарды сақтауға болмайды.

Өте қауіпті заттармен құралдарды сақтау кезінде бөлу. <*>

     Ескерту: Мемст 12.1.004-91 15 кестесін қағаздағы кестеден қараңыз.       Ескерту:
     1. Заттар мен құралдар қойманың бір бөлігінде немесе бір алаңында болуы мүмкін. Олардың аралықтары нормативті құжаттардың талабына сәйкес, бірақта аралықтары 5 метрден кем болмауы қажет.
     2. Заттар мен құралдар қойманың бір бөлігінде немесе бір алаңда болуы мүмкін. Олардың аралықтары нормативтік құжаттардың талабына сәйкес, бірақта аралықтары 10 метрден кем болмауы қажет.
     3. Заттар мен құралдар қойманың басқа да бөлігінде болуы керек (бірақ өртке қарсы қалқаның 1-ші түрімен бөлінуі керек) немесе бөлек алаңда.
     4. Заттар мен құралдар бөлек қоймаларда немесе бөлек алаңда болуы қажет.

     ТТС - те тұтанатын сұйық
     ТТҚ - тез тұтанатын қатты
     ТТЗ - тез тұтанатын заттар
     УЗ - улы заттар
     t жарық - жабық ыдыстағы жарық ету температурасы
     t - температура

Қауіпті заттар мен құралдарды сақтау кезінде бөлу. <*>

Ескерту: 16 кестені қағаздағы кестеден қараңыз .

Ескерту:

* Заттар мен құралдардың сиымдылығы

      1. Заттар мен құралдар қойманың бір бөлігінде немесе бір алаңда болуы мүмкін. Олардың аралықтары нормативті құжаттардың талабына сәйкес болуы керек, бірақ аралықтары 5 метрден кем болмауы қажет.
      2. Заттар мен құралдар қойманың бір бөлігінде немесе бір алаңда болуы мүмкін. Олардың аралықтары нормативтік құжаттардың талабына сәйкес болуы керек, бірақ аралықтары 10 метрден кем болмауы қажет.
      3. Заттар мен құралдар қойманың басқа да бөлігінде болуы мүмкін (бірақ өртке қарсы қалқаның 1-ші түрімен бөлінуі керек) немесе бөлек болуы керек.
      4. Заттар мен құралдар бөлек қоймаларда немесе бөлек алаңда болуы қажет.

     ТТС - тез тұтанатын сұйық
     ТТҚ - тез тұтанатын қатты заттар
     ТТЗ - тез тұтанатын заттар
     УЗ - улы заттар
     t жарық - жабық ыдыстағы жарық ету температурасы
     t - температура

Қауіпті және өте қауіпті заттарды сақтағандағы бөлінуі.

12.1.004-91 Мемст <*>

Ескерту: 17 кестені қағаздағы кестеден қараңыз .

Ескерту:

     * Заттар мен құралдардың сиымдылығы
      1. Заттар мен құралдар қойманың бір бөлігінде немесе бір алаңда болуы керек. Олардың аралықтары нормативтік құжаттың талабына сәйкес, бірақ аралықтары 5 метрден кем болмауы керек.
      2. Заттар мен құралдар қойманың бір бөлігінде немесе бір алаңда болуы керек. Олардың аралықтары нормативтік құжаттың талабына сәйкес, бірақта аралықтары 10 метрден кем болмауы қажет.
      3. Заттар мен құралдар қойманың әртүрлі бөлігінде қажет (өртке қарсы қалқаның 1-ші түрімен бөлінуі керек) немесе бөлек алаңда.
      4. Заттар мен құралдар бөлек қоймаларда немесе әрбір алаңда болуы қажет.

*Қауіпті заттар мен құралдар

3 Қосымша

                               Міндетті
                  Өрт сөндіруге қажетті құралдардың
                            санын анықтау

      1) Өрт сөндіру құралдарының түрлерін және қажеттілігін анықтау кезінде жанғыш заттардың физико-химиялық және өрт қауіпті қасиеттеріне, олардың сөндіретін заттарға қатысы, сонымен қатар өндіріс үйлерінің, ашық алаңдарының аумағына көңіл бөлінеді.
      2) Асбест маталдары, қалың жүннен жасалған маталар және мөлшері 1х1 киіздер жанған заттардың ауа кірмесе жанбайтын үлкен емес ошағын сөндіруге тағайындалған. ТЖС және ЖС пайдаланатын және сақтайтын орындарда матаның мөлшері (2х1,5; 2х2 м) ұлғайтылады.
      3) 12.4009-83 МЕМС-қа сәйкес су сақтайтын бөшкелердің көлемі 0,2 м3 және шелектері болуы керек. Құм салатын жәшіктердің көлемі 0,5; 1,0 және 3 м3, 3620-76 МЕМС бойынша күректері болуы керек.
      4) Құм салатын ыдыстардың сиымдылығы 0,1 м3 кем болмау керек. Жәшіктің құрылысы құмды түсіру үшін ыңғайлы және су тимейтіндей болуы керек.
      5) Өрт сөндіретін технологиялық құралдарды жинақтау осы құралдың техникалық жағдайының (құжатына) талабына және өрт қауіпсіздігінің ережесіне сәйкес жүзеге асырылады.
      6) Өрт сөндіретін шетел құралдарын жинақтау оның жеткізіліп тұратын шартына сәйкес жүзеге асырылады.
      7) Өрт сөндіргіштің қажетті санын және түрін таңдау 1 және 2 кестеде айтылған мәліметтердің негізіне сүйене отырып, олардың өрт сөндіретін қабілетіне, шекті аумағына, қорғану үйлері мен N 3941-77 ИСО-ға сәйкес объектілердегі өрттің жанғыш заттар мен материалдардың класына сай жүргізіледі:
      А класы - қатты заттардың негізінен органикалық заттардың бықсып жануы (ағаштың, матаның, қағаздың);
      В класы - жанғыш сұйықтардың немесе ерігіш қатты заттардың жануы;
      С классы - металл мен олардың қорытпаларының жануы;
      Д классы - металл мен олардың қорытпаларының жануы;
      Е классы - электр қондырғыларының жануы;
      Өрт сөндіргіштің түрін таңдау (жылжымалы немесе қолға ұстайтын) болатын ошағының мөлшеріне қарай алынады. Едәуір мөлшердегісіне жылжымалы өрт сөндіргіштер пайдаланылады.
      8) Өрт сөндіргішті таңдау кезінде, үйлер мен құрылыстардың климаттық жағдайы ескерілуі қажет.
      9) Егер сөндіретін өрт ошағы қиын болған жағдайда, онда әр жақты өрт сөндіргішті қолдану керек.
      10) Әртүрлі санаттағы үйлердің аумағы үшін (аумағы үлкен, бір немесе көп өрт сөндіргішті қолданатын) 1 және 2 кестеде көрсетілген "++" немесе "+" деген белгінің алдындағы өрт сөндіргіштердің түрін, санын қарау керек.
      11) Қоғамдық үйлер мен құрылыстардың әр қабатында екі өрт сөндіргіштен болуы керек.
      12) Д санатындағы үйлердің аумағы 100 м2 аспаса, онда өрт сөндіргішпен жабдықталмайды.
      13) Өрт қауіптілігінің бір санатындағы кішкентай үйлерге керекті өрт сөндіргіштің мөлшері осы үйлердің аумағына сай 18 т. және 1,2 кестеге сәйкес анықталынады.
      14) Кәсіпорындардан қайта зарядтауға жіберілген өрт сөндіргіштер, зарядталған өрт сөндіргіштердің санына сәйкес ауыстырылуы қажет.
      15) ЭЕМ, телефон станция, мұражай, архив үйлерін қорғауда сөндірілетін затпен қорғайтын құралдың, бұйымдардың, материалдардың т.т.б. ерекшелігін ескеру қажет. Берілген бөлмелерді хладонды және көмір қышқылды өрт сөндіргіштермен жабдықтау ұсынылады.
      16) Автоматты стационарлық өрт сөндіру құралдарымен жабдықталған үйлерде, олардың есеп санына қарай 50% өрт сөндіргіштермен жабдықталуы қажет.
      17) Өрт ошағы мен өрт сөндіргіштерді орналастыратын жерге дейінгі қоғамдық үйлер мен құрылыстардың ара қашықтығы 20 м аспауы керек, ал А, Б және В санатындағы үйлер үшін 30 м; Г санатындағы үйлер үшін - 40м; Д санатындағы үйлер үшін - 70 м болуы керек.
      18) Өндіріс үйлері мен өнеркәсіп аумақтарында өрт сөндіретін құралдарды орналастыру үшін ереже бойынша, өрт сөндіретін құралдары жиынтығымен қалқан орнатылуы керек: ұнтақты өрт сөндіргіш - 2, көмір қышқылды өрт сөндіргіш - 1, құм салынған жәшік - 1, тығыз мата (киіз, брезент т.т.б.) - 1, сүймен - 2, ілгекті бақан - 3, балта - 2. Өнеркәсіп кәсіпорындарындағы бір өрт сөндіретін қалқан 5000 м. есебінен анықталынады.

Үйлерді қол өрт сөндіретіндермен жабдықтау
туралы кеңес

1 Кесте

________________________________________________________________________
Санаттағы !Шекті !Өрт! Көбікпен ! Ұнтақты өрт !   Сиым. ! Көмір қышқыл
үйлер     қорға. кла. және су мен сөнд. сиымды дылығы 2(3)ды өрт сөндір.
           латын ссы сөндіретін   лығы, л       хладонды   гіштер сиым.
           аумақ       сиымдылығы                 өрт.с      дылығы л.
           кв.м.       10 л өрт   _______________           ______________
                       сөнд.       2 ! 5 ! 10               2    ! 5 (8)
_________________________________________________________________________
А,Б,В     200     А    2 ++       - 2+ 1++       -          -    -
(жанғыш           В    4+         - 2+ 1++      4+          -    -
газдар            С     -         - 2+ 1++      4+          -    -
және              Д     -         - 2+ 1++      -           -    -
сұйықтар)        (Е)    -         - 2+ 1++      -           -    2++
(жанатын 400     А    2 ++       4+ 2++ 1++      -           -    2+
газдар мен        Д     -         - 2+ 1++      -           -    -
сұйықтардан      (Е)    -         - 2++ 1+       2+          4+   2++
басқа.
    Г      800     В     2+        - 2++ 1+       -           -    -
                   С     -         4+ 2++ 1+       -           -    -
Г, Д      1800    А     2++       4+ 2++ 1+       -           -    -
                   Д     -         - 2+ 1++      -           -    -
                  (Е)    -         2+ 2++ 1+       2+          4+   2++
Қоғамдық 800     А     4++       8+ 4++ 2+       -           -    4+
                   Е     -         - 4++ 2+       4+          4+   2++
________________________________________________________________________

     Ескерту: 1. Әртүрлі кластағы өртті сөндіру үшін ұнтақты өрт
сөндіргіштердің тиісті зарядтары болуы керек: А классы үшін АВС (Е); В,
С және (Е) - ВС (Е) немесе АВС (Е) және Д кластары үшін - Д ұнтағы болуы керек.
     2. "++" белгілерімен жабдықтауға ұсынылып отырған өрт сөндіргіштер
белгіленген, "+" - ұсынылған өрт сөндіргіштер болмай қалған жағдайда
ұсынылатындар, "-"- объектілерді жабдықтауға болмайтын өрт сөндіргіштер.

Үйлерді жылжымалы өрт сөндіргіштермен жабдықтау
туралы кепілдемелер

__________________________________________________________________________
Үйлердің !Шекті қор.! Өрттің !Сиымды. !Сиымды. !Сиымдылығы! Сиымдылығы
санаты   ғалатын     класы лығы 100 л лығы 100 100л ұнтақты л, көмір
          аумақ, кв.м        әуе-көбік л.аралас   өрт.сөн.    қышқылды
                            ті өрт сөн. өрт.сөн.               өрт сөндір
                                                                 гіштер
                                                             ______________
                                                              25   ! 80
__________________________________________________________________________
А,Б,В       500          А      1++      1++       1++        -     3+
(жанғыш                  В      2+       1++       1++        -     3+
газдар және              С      -         1+       1++        -     3+
сұйық                    Д      -         -        1++        -     -
тар)                    (Е)     -         -        1+         2+    1++
(жанғыш      800          А      1++      1++       1++        4+    2+
газдар және              В      2+       1++       1++        -     3+
сұйық.                   С      -        1+        1++        -     3+
тардан                   Д      -        -         1++        -     -
басқа),Д                (Е)     -        -         1+         1++   1+
__________________________________________________________________________
     Ескерту: 1. Әртүрлі кластағы өртті сөндіру үшін ұнтақты өрт
сөндіргіштерінің тиісті зарядклассытары болуы керек: А класы үшін - АВС
(Е); В, С және (Е) - ВС (Е) немесе АВС (Е) және Д классы үшін - Д ұнтағы
болуы керек.
     2. "++" белгісімен өрт сөндіруге арналған өрт сөндіргіштер
белгіленген, "+" - белгісі өрт сөндіргіштер болмаған жағдайда қолданылатын
өрт сөндіргіштер және "-" - белгісі объектілерді жабдықтауға болмайтын өрт
сөндіргіштер.

4 Қосымша

                                    Бөлімдер
     Анықтамалық                   Кәсіпорындар
                                   Цехтар
                                   Бекітемін *
                                   ________________________
                                   лауазымы, аты-жөні
                                   ________________________
                                                     қолы

"__" _______ 19 ____ ж.

Жоғары қауіпті жұмыстарды орындауға
Наряд-Рұқсат

     1. Берілді (кімге) ______________________________________________
                              (жұмысты жүргізуге жауапты )
     _________________________________________________________________
     басшының лауазымы, Аты-жөні, әкесінің аты, айы-күні

     2. Жұмысты орындауға берілетін __________________________________
                                     жұмыстың ерекшелігі мен маңызы,
     _________________________________________________________________
      қауіпті және зиянды өндірістік факторларды көрсетіледі

     3. Жұмыс жүргізілетін жер _______________________________________
                                бөлім, учаске, қондырғылар, аппарат,
     _________________________________________________________________
                            құру, үй

     4. Орындайтын бригаданың құрамы (оның ішінде бақылаушы, дублерлер)
     (Бригада мүшелерінің саны көп болған жағдайда, оның құрамы және
     қажетті мәліметтер қоса беріліп отырған кестеде көрсетіледі)
     ___________________________________________________________________
      N ! Аты-жөні! Атқаратын ! Жіктеу (электр ! Жұмыс жағдайы
     т/т              қызметі   қауіпсіздігі жөні- мен таныстым,
                                нен разряды, тобы) нұсқау алдым
                                                  ______________________
                                                  қолы    ! айы
     ___________________________________________________________________
      1   Жұмыс өн.
         діруші (жау-
         апты, бас
         орындаушы
         бригадир)
      2
      3
     ___________________________________________________________________
     __________________
     * қауіпсіз жұмыс жүргізуді белгілейтін нормативті құжат талап етсе.
     5. Жұмыс жүргізетін уақытты белгілеу:
     Басталуы ________ уақыты _______айы
     Аяқталуы ________ уақыты _______айы

     6. Қауіпсіздікті қамтамасыз ететін шаралар ___________________
                                                 қауіпсіздіктің
     _________________________________________________________________
     объектілерді қаупі жоғары жұмыстарды жүргізуге дайындау кезінде
     ұйымдастырушылық және техникалық шаралары, оларды жүргізу кезінде
     топтап және жекеше қорғану,
     _________________________________________________________________
     жұмыс тәртібі

     7. Талап етілетін қосымшалар ___________________________________
                                    үлгі, эскиз, анализдердің аты т.т.
     8. Ерекше жағдайлары ____________________________________________
                    жұмыс жүргізу кезінде қадағалаушы адамдардың қатысуы
     9. Наряд беруші _________________________________________________

     Аты-жөні, лауазымы, наряд берушінің қолы, айы
     10. Мына қызметтермен: (техника _______________________________
     қауіпсіздігі, өртке қарсы, ГСС, қызметтің аты, жауапты адамның
     (ВГСЧ), механикалық энергетика- _______________________________
     лық және басқалары қажетіне        аты-жөні, қолы, айы
     қарай өзара байланысты цехтар-
     мен, учаскелермен, ЛЭП иелерімен
     және басқаларымен.               _______________________________
                                       цех, учаске, жауапты адамның
                                       аты-жөні, қолы, айы

     11. Объект жұмыс жүргізуге дайын:
     Объектіні дайындауға ___________________________________________
     жауапты адам               Аты-жөні, лауазымы, қолы, айы
                          ___________________________________________
                                           уақыты
     12. Жұмысты орындауға жіберіледі:
                                     _______________________________
                                       лауазымы, аты-жөні, қолы, айы,
                                      _______________________________
                                          уақыты

     13. Күнделікті жұмысқа қатысу туралы белгі, жұмыс кезеңінің
     аяқталу уақыты
     _________________________________________________________________
     Айы !        6 т. қауіпсіздік шаралары орындалды
         _____________________________________________________________
               Жұмыстың басталуы         !    Аяқталуы
         _____________________________________________________________
         Уақыты! Жұмысқа рұқсат! Басшының!   Уақыты ! Басшының
         (с.мин) берген адамның    қолы     (с.мин)     қолы
                 қолы
     _________________________________________________________________

     14. Наряд-рұқсат ұзартылды ______________________________________
                             айы, уақыты, нарядты ұзартқан адамның қолы,
     _________________________________________________________________
                        Аты-жөні, лауазымы

     15. Наряд-рұқсатты ұзарту (10 т, сәйкес) келісілді
     _________________________________________________________________
      қызметтің, цехтың, учаскенің аты, жауапты адамның лауазымы,
     _________________________________________________________________
                     Аты-жөні, қолы, айы

     16. Рұқсаттың ұзартылған мерзіміне жұмысты орындауға жіберемін
     _________________________________________________________________
            рұқсат берген адамның аты-жөні, қолы, айы, уақыты

17. Орындаушы бригада құрамның өзгеруі

     _________________________________________________________________
     Бригада құрамына        Бригаданың             Жұмыстың басшысы
     енгізілді               құрамынан шығарылды    (қолы)
     _________________________________________________________________
     Аты-! Жұмыс ! Жік! Атқа.! Аты-! Уақыты! Атқара.!
     жөні жағдайы теу, ратын жөні   айы    тын
          мен та. раз. қыз.                қызметі
          ныстым   ряд. меті
          нұсқау   тар,
          алдым    тобы
     _________________________________________________________________

     18. Жұмыс толығымен орындалды, жұмыс орындары тәртіпке келтірілді,
     құрал-саймандар жиналды, адамдар шығарылды, наряд-рұқсат жабылды
      _________________________________________________________
      жұмыстың басшысы, қолы, айы, уақыты, жұмыс жүріп
      _________________________________________________________________
     жатқан жердің смена бастығы (смена бойынша бастық,) аты-жөні, қолы,
     _________________________________________________________________
                                айы, уақыты

5 Қосымша
Міндетті

           ІҮ топтағы объектілер мен көлік құралдары үшін
                алғашқы рет сөндіретін құралдардың
                               Мөлшері
   ____________________________________________________________________
    N ! ІҮ топтағы ! Аумағы! Алғашқы өрт сөндіру құралдарының аттары
   т/т объектілер   кв.м.      және қажетті саны
        дің, құрылыс        ___________________________________________
        тардың және         ұнтақты! көмір қышқыл   !0,5 куб.м.құм салын.
        көлік құрал         өрт сөн. ды өрт сөндір ған жәшік, күрегі
        дарының ат.         діргіш.   гіштер         мен өртке қарсы
        тары                тер                      көрпесі бар
   ____________________________________________________________________
    1       2          3      4          5              6
   ____________________________________________________________________
    1   Автокөлік   100-ге 2 - ОП - 5 не 1- ОУ - 2         --
        жөндейтін   дейін   месе 1 - ОП
        жеке меншік әрбір   - 10
        кәсіпорын. 100-не 2 - ОП - 5 не 1 - ОУ - 2         --
        дар.                месе 1 - ОП
                            - 10

    2   Кооператив
        көлік тұрағы
        және гараждары

    а) ашық тұрақ. әрбір   2 - ОП - 5      --            1 жинақ
        тар;         100-не немесе
    б) гараждар;    есеп    1 - ОП - 10
                     бойынша 1 - ОП - 2
                     1гараж.
                     ға 100-ге
                     дейін

    в) әкімшілік            2 - ОП - 5
        үйлері немесе        немесе
        күзет үйлері         1 - ОП -10      --              --
    г) гараж        әрбір   2 - ОП - 5
        аумағы       100-ге   немесе
                             1 - ОП -10     1 - ОУ -2      1 жинақ

    3   Машинаға
        май құятын
        станциялар:

    а) сөткесіне
        600 машина-   --     4 - ОП -5
        ға май құяды         немесе         2 - ОУ -2      1 жинақ
                             2 - ОП -10
                             1 - ОП-100
                             немесе
    б) сөткесіне     --     2 - ОП -50
        600-ден кем          2 - ОП -5
        май құйылады         1 - ОП -10
                             1 - ОП -100    2- ОУ - 2      1 жинақ
                             немесе 2-
                             ОП - 50

в) операторлық 1 - ОП - 5 1 - ОУ - 2
үйлер:

    г) көп пішінді 100-ге 1 - ОП - 5        --             --
        үйлер        дейін
        тағайындау

5 Қосымшаның жалғасы _________________________________________________________________
   1   !        2        !      3     !    4    !   5    !      6
__________________________________________________________________
4    Бөлек тұрған сауда әр 100-не   1 - ОП -5    --     --
       павильондары, дүң. 100-ді қо.
       гіршіктер, қабыл.   са санағанда 1 - ОП -5   --     --
       дау пункттері,
       жөндеу шеберхана.   әр 100-не   1 - ОП - 5
       лары, ақша айыр.
       бастау пункттері,
       ХТТ сататын, оның
       ішінде көтерме ры.
       ноктары мен базар.
       ларына орналасқан
       контейнерлер

5    Қоғамдық, тұрғын
       үйлер мен құрылыс.
       тарға жалғаса салын-
       ған:

а)   сауда, тұрмыстық     100-ге     2 - ОП - 5   --      --
       қызмет көрсету       дейін      немесе
       көрсету азық-түлік              1 - ОП - 10
       кәсіпорындары,       әр 100-ге 2 - ОП - 5    --      --
       сауықтыру кешен-                немесе
       дері, кітапхана.                1 - ОП -10
       лар, дәріханалар,
       дәрігерлік кабинет.
       тер жинақ банкілері,
       сырахана, неке сарайы,
       көркемдік шеберхана.
       лар, сүт беретін
       үйлер, мұражайлар
       және көрмелер;

   б) офистер, би залдары, 100-ді    2 - ОП -5
       ойын үйлері, видео-   қоса       немесе
       аудио жазып алу       алғанда   1 - ОП - 10
       және прокатқа беру,
       ақша айырбастау       әр 100    2 - ОП -5
       пункттері, диспет.               немесе
       черлік және сөйлес.             1- ОП- 10
       тіретін пункттер,
       сурет салондары,
       жерлеу бюросы
       (жоралар), кеңселер,
       жөндеу шеберханалары,
       тирлер, бильярд
       көбейту, көлік
       агенствалары,
       касса павильондары.

   6   Жаздық сауықтыру      әр үйге    2 - ОП - 5     --         --
       лагерлері.                       1 - ОП - 10
   7   Көлік құралдары:
   а) 8 адамға дейін        бір техни. 1 - ОП - 1     ---        --
       сиятын                каға
   б) 8 адамнан көп.        бір техни. 1 -ОП- 2       ---        --
                             каға
   в) жүк-жолаушы           бір техни. 1 -ОП - 5      ---        --
                             каға
   г) тракторлар            бір техни. 1 -ОП - 3      ---        --
   д) комбайндар            каға       2 -ОП - 5      ---        -- _________________________________________________________________________
     Ескерту:

     1. Тізімде көрсетілмеген нысандарға кірмеген, алғашқы өрт сөндіргіш
құрал-жабдықтардың саны N 3 қосымша талабының негізіне сәйкес анықталады.
     2. Темір жол, көл, теңіз жолдары және әуе көлігіне қажетті алғашқы
өрт сөндіргіш құрал-жабдықтардың санын тиісті министрліктерде қажетті
мөлшерге сәйкес анықталады.
     3. Сертификаттық байқаудан өткен алғашқы өрт сөндіру құралдарын пайдалануға рұқсат беріледі.

Сноска. Утратил силу приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 08.02.2006 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

В целях предупреждения возникновения пожаров на объектах хозяйствования и жилого фонда, снижения материальных потерь от них, с учетом возникновения новых форм хозяйствования и во исполнение Законов Республики Казахстан " О пожарной безопасности", " О защите прав потребителей" Агентство Республики Казахстан по чрезвычайным ситуациям постановляет:

1. Утвердить Правила пожарной безопасности в Республике Казахстан. Основные требования. ППБ РК 08-97.

2. Настоящие Правила вступают в действие со дня регистрации их в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

3. Признать утратившим силу постановление Комитета Республики Казахстан по чрезвычайным ситуациям от 20 октября 1998 года № 16.

Председатель

Правила
пожарной безопасности
в Республике Казахстан Основные требования
ППБ РК 08-97 1. Общие требования
1. Общие положения

1) Настоящие правила в соответствии с Законом Республики Казахстан "О пожарной безопасности" устанавливают общие требования пожарной безопасности на территории Республики Казахстан и являются обязательными для исполнения всеми органами государственной власти, местными представительными и исполнительными органами, органами местного самоуправления, предприятиями, учреждениями и организациями*, иными юридическими лицами (независимо от форм собственности, вида деятельности и ведомственной принадлежности), их должностными лицами, гражданами Республики Казахстан, иностранными гражданами и лицами без гражданства.

Примечание: * В дальнейшем слова "предприятия" и "организация" будут обозначаться одним словом "предприятия".

Лица, виновные в нарушении (невыполнении, ненадлежащем выполнении или уклонении от выполнения) требований правил пожарной безопасности, несут уголовную, административную или иную ответственность в соответствии с действующим законодательством.

2) При обеспечении пожарной безопасности наряду с настоящими правилами следует также руководствоваться требованиями, определенными Законом Республики Казахстан "О пожарной безопасности" и нормативными актами по пожарной безопасности, к которым относятся: стандарты, нормы и правила пожарной безопасности, инструкции, иные правовые акты, содержащие требования пожарной безопасности.

Отраслевые и специальные правила пожарной безопасности, а также другие, утвержденные в установленном порядке нормативные документы в области пожарной безопасности, не должны снижать требований настоящих правил.

3) На каждом объекте* должна быть обеспечена безопасность людей в случае возникновения пожара, а также разработаны инструкции о мерах пожарной безопасности для каждого взрывопожароопасного и пожароопасного участка (мастерской, цеха и т.п.), которые согласовываются с местной противопожарной службой и утверждаются руководителем объекта.

Примечание: *Объект - территория, предприятие, здание, сооружение, помещение, наружная установка, склад, транспортное средство, открытая площадка, технологический процесс, оборудование, изделие.

4) Все вновь принимаемые на работу рабочие и служащие должны быть проинструктированы о соблюдении установленного на предприятии противопожарного режима. По истечении определенного срока (не более одного года), установленного руководителем объекта, а также при изменении специфики работы рабочих и служащих предприятия проводится повторный инструктаж или организуются занятия по пожарно-техническому минимуму. По окончании прохождения пожарно-технического минимума принимаются зачеты.

5) Ответственность за обеспечение пожарной безопасности:

- предприятий в целом, их структурных подразделений в соответствии с Законом Республики Казахстан "О пожарной безопасности" возлагается на первых руководителей (предпринимателей, работодателей);

- отдельных территорий, зданий, сооружений, помещений, цехов, участков технологического оборудования и процессов, инженерного оборудования, электросетей и т.п. определяет руководитель предприятия (предприниматель, работодатель) своим приказом, с ознакомлением под роспись ответственных лиц;

- индивидуальных жилых домов, дач, садовых домиков, гаражей (боксов), надворных построек несут их владельцы;

- при аренде зданий, сооружений, помещений, установок - арендаторы, если иное не оговорено в договоре на аренду.

6) В соответствии с Законом Республики Казахстан "О пожарной безопасности" министерства, государственные комитеты и центральные исполнительные органы, не входящие в состав Правительства Республики Казахстан, в пределах их компетенции в области пожарной безопасности:

- проводят единую государственную политику и осуществляют межведомственную координацию в области пожарной безопасности;

- разрабатывают и согласовывают нормативы, стандарты и правила;

- образуют отраслевые пожарно-технические комиссии, противопожарные формирования, подразделения противопожарной службы и аварийно-спасательных работ и осуществляют обеспечение их круглосуточной работы;

- организуют контроль за состоянием пожарной безопасности, проводят мероприятия по предупреждению и ликвидации пожаров;

- организуют научные исследования, пропаганду знаний, обучение граждан и специалистов правилам пожарной безопасности.

7) В соответствии с Законом Республики Казахстан "О пожарной безопасности" к полномочиям местных представительных и исполнительных органов и органов местного самоуправления в области пожарной безопасности относятся:

- организация выполнения и осуществления мер пожарной безопасности;

- разработка, утверждение и обеспечение исполнения региональных целевых программ;

- принятие обязательных правил по обеспечению общественного порядка и безопасности при возникновении пожаров, их предупреждению и ликвидации;

- организация мероприятий по предупреждению и ликвидации пожаров;

- информирование населения и организаций о мерах в области пожарной безопасности;

- разработка, утверждение и исполнение местных бюджетов в части расходов на пожарную безопасность;

- содействие деятельности общественных пожарных объединений.

8) В соответствии с Законом Республики Казахстан "О пожарной безопасности" организации, независимо от форм собственности, обязаны:

- соблюдать требования пожарной безопасности, а также выполнять предписания и иные законные требования органов государственного пожарного надзора;

- разрабатывать и осуществлять меры по обеспечению пожарной безопасности;

- проводить противопожарную пропаганду, а также обучать своих работников мерам пожарной безопасности;

- создавать и содержать в соответствии с установленными нормами подразделения противопожарной службы, в том числе и на основе договоров с органами противопожарной службы;

- содержать согласно перечню в исправном состоянии системы и средства пожаротушения, не допускать их использования не по назначению;

- оказывать содействие противопожарной службе при тушении пожаров, установлении причин и условий их возникновения и развития, а также при выявлении лиц, виновных в нарушении требований пожарной безопасности и возникновении пожаров;

- осуществлять меры по внедрению автоматических средств обнаружения и тушения пожаров;

- обеспечивать доступ представителям государственной противопожарной службы при осуществлении ими служебных обязанностей на территории организаций в установленном законодательством порядке;

- предоставлять органам государственного пожарного надзора сведения и документы о состоянии пожарной безопасности, в том числе о пожарной опасности производимой ими продукции, а также о происшедших на их территориях пожарах и их последствиях;

- незамедлительно сообщать государственной противопожарной службе о возникших пожарах, неисправностях имеющихся систем и средств противопожарной защиты, об изменении состояния дорог и подъездов.

9) В соответствии с Законом Республики Казахстан "О пожарной безопасности" граждане Республики Казахстан обязаны:

- соблюдать требования пожарной безопасности;

- при обнаружении пожаров немедленно уведомлять о них государственную противопожарную службу;

- до прибытия подразделений государственной противопожарной службы принимать посильные меры по спасению людей, имущества и тушению пожара;

- оказывать содействие государственной противопожарной службе при тушении пожаров;

- выполнять предписания и иные законные требования органов государственного пожарного надзора;

- предоставлять в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, возможность органам государственного пожарного надзора проводить обследования и проверки принадлежащих им производственных, хозяйственных, жилых и иных помещений и строений в целях контроля за соблюдением требований пожарной безопасности и пресечения их нарушений.

2. Организационные мероприятия по
обеспечению пожарной безопасности

1) В городах, поселках и сельских населенных пунктах местные представительные и исполнительные органы и органы местного самоуправления обязаны:

- определять места свалки горючего мусора;

- разрабатывать и контролировать выполнение мероприятий, исключающих возможность переброса огня на населенные пункты при степных (лесных) пожарах;

- разрабатывать и контролировать выполнение мероприятий по подготовке объектов к весенне-летнему пожароопасному периоду и зимнему отопительному сезону, проведению общих для населенного пункта массовых мероприятий;

- утверждать планы привлечения сил и средств для тушения пожаров;

- информировать население и организации о мерах пожарной безопасности;

- содействовать деятельности общественных пожарных объединений.

2) Каждый объект должен быть обеспечен противопожарной службой по тушению пожаров путем создания пожарных подразделений с пожарной техникой, либо путем участия в долевом содержании таких подразделений (противопожарной службы города, района и т.д.).

3) Вся выпускаемая продукция должна иметь показатели пожарной опасности. Продажа пожаровзрывоопасных веществ и материалов без инструкции о мерах пожарной безопасности не допускается.

4) На каждом предприятии приказом (инструкцией) должен быть установлен соответствующий их пожарной опасности противопожарный режим, в том числе:

- определен порядок пользования открытым огнем и меры безопасности;

- определены и оборудованы места для курения;

- определен порядок проезда пожарных автомашин на объект;

- определены места и допустимое количество единовременно находящихся в помещении сырья, полуфабрикатов и готовой продукции;

- установлен порядок уборки горючих отходов и пыли, хранения промасленной спецодежды;

- определен порядок обесточивания электрооборудования в случае пожара и по окончании рабочего дня;

регламентированы:

- порядок проведения временных огневых и других пожароопасных работ;

- порядок осмотра и закрытия помещений после окончания работы;

- действия работников при обнаружении пожара;

- определен перечень профессий (должностей), порядок и сроки прохождения противопожарного инструктажа и занятий по пожарно- техническому минимуму, а также назначены ответственные за их проведение.

5) Во всех производственных, административных, складских и вспомогательных помещениях у телефонов должны быть вывешены таблички с указанием номера телефона 01 вызова государственной противопожарной службы.

6) В зданиях и сооружениях (кроме жилых домов), при единовременном нахождении на этаже более 10 человек, должны быть разработаны и на видных местах вывешены планы (схемы) эвакуации людей в случае пожара, предусмотрена система (установка) оповещения людей о пожаре.

Руководители (предприниматели) объектов с массовым пребыванием людей (объекты вместимостью более 50 человек) должны разрабатывать планы эвакуации людей на случай пожара, состоящие из графической и текстовой частей.

Текстовая часть плана эвакуации должна включать перечень действий при пожаре, порядок и их последовательность. В графической части плана эвакуации на плане (схеме) здания (помещения) должны быть стрелками показаны направления движения людских потоков.

Практические тренировки всех задействованных для эвакуации работников должны проводиться не реже одного раза в полугодие.

Для объектов с ночным пребыванием людей (детские сады, школы- интернаты, больницы и т.п.) в инструкции должны предусматриваться два варианта действий: в дневное и в ночное время.

Ночной вариант действий должен определять места эвакуации людей на случай возникновения пожара.

7) Работники предприятий, а также граждане обязаны:

- соблюдать на производстве и в быту требования пожарной безопасности, стандартов, норм и правил, утвержденных в установленном порядке, а также соблюдать и поддерживать противопожарный режим;

- выполнять меры предосторожности при пользовании электрическими и газовыми приборами, предметами бытовой химии, проведении огневых работ и работ с легковоспламеняющимися (ЛВЖ) и горючими (ГЖ) жидкостями, другими опасными в пожарном отношении веществами, материалами и оборудованием;

- в случае обнаружения пожара сообщить о нем в пожарную часть государственной противопожарной службы и принять возможные меры к спасению людей, имущества и ликвидации пожара.

8) Лица, ответственные за проведение мероприятий с массовым участием людей (митинги, собрания, вечера, дискотеки, новогодние торжества, представления и т.п.), обязаны перед их началом тщательно осмотреть помещения и убедиться в полной готовности в их противопожарном отношении, обратив особое внимание на пути эвакуации.

9) Руководители (предприниматели) предприятий, на которых применяются, перерабатываются и хранятся опасные (взрывоопасные), радиоактивные и сильнодействующие ядовитые вещества, обязаны сообщать подразделениям государственной противопожарной службы сведения о них, характеризующие показатели пожаровзрывоопасности веществ и материалов (ГОСТ 12.1.044-89), необходимые для обеспечения безопасности личного состава, привлекаемого для тушения пожара и проведения первоочередных аварийно-спасательных работ на этих предприятиях.

3. Требования пожарной безопасности к территориям,
зданиям, сооружениям, помещениям

1. Содержание территории

1) На территории населенных пунктов и предприятий не допускается устраивать свалки горючих отходов, мусора и т.д. Все отходы следует собирать на специально выделенных площадках в контейнеры или ящики, а затем вывозить.

2) Территория населенных пунктов и предприятий, в пределах противопожарных разрывов между зданиями, сооружениями и открытыми складами, а также участки, прилегающие к жилым домам, дачным и иным постройкам, должны своевременно очищаться от горючих отходов, мусора, опавших листьев, сухой травы и т.п.

3) Противопожарные разрывы между зданиями и сооружениями, штабелями леса, пиломатериалов, других материалов и оборудования не допускается использовать под складирование материалов, оборудования и тары, для стоянки транспорта и строительства (установки) зданий и сооружений.

4) Дороги, проезды, подъезды и проходы к зданиям, сооружениям, открытым складам и водоисточникам, используемым для пожаротушения, подступы к стационарным пожарным лестницам и пожарному инвентарю, должны быть всегда свободными, содержаться в исправном состоянии, а зимой - быть очищенными от снега и льда.

О закрытии дорог или проездов для их ремонта или по другим причинам, препятствующим проезду пожарных машин, организация, выполняющая эти работы, должна немедленно сообщать об этом в подразделения государственной противопожарной службы.

На период закрытия дорог в соответствующих местах должны быть установлены указатели направления объезда или устроены переезды через ремонтируемые участки и подъезды к водоисточникам.

5) Временные строения должны располагаться от других зданий и сооружений на расстоянии не менее 15 м (кроме случаев, когда по другим нормам требуется больший противопожарный разрыв) или у противопожарных стен .

Отдельные блок-контейнерные здания допускается располагать группами не более 10 в группе и площадью не более 800 м2. Расстояние между группами этих зданий и от них до других строений, торговых киосков и т.п. следует принимать не менее 15 м.

6) Не допускается курение на территории и в помещениях складов и баз, хлебоприемных пунктов, объектов торговли, добычи и переработки нефти, хранения ЛВЖ, ГЖ и горючих газов (ГГ), производств всех видов взрывчатых веществ, взрывопожароопасных и пожароопасных участков, в детских дошкольных и школьных учреждениях, лечебных и культурно- зрелищных учреждениях, на полях злаковых культур, транспортных средствах, а также в неотведенных для курения местах предприятий.

7) Разведение костров, сжигание отходов и тары не допускается ближе 50 м до зданий и сооружений. Сжигание отходов и тары в специально отведенных для этих целей местах должно производиться под контролем обслуживающего персонала в дневное время.

8) Территория объектов должна иметь наружное освещение, достаточное для быстрого нахождения противопожарных водоисточников, наружных пожарных лестниц, входов в здания и сооружения.

9) Переезды и переходы через внутриобъектовые железнодорожные пути должны быть свободны для проезда пожарных автомобилей и иметь сплошные настилы на уровне высоты поверхности рельсов. Стоянка вагонов без локомотивов на переездах не допускается. Количество переездов через пути должно быть не менее двух.

10) На территории жилых домов, дачных и садовых поселков, общественных и гражданских зданий не допускается оставлять на открытых площадках и во дворах емкости с ЛВЖ и ГЖ, а также порожнюю тару из-под этих жидкостей, баллоны со сжатыми и сжиженными газами.

11) Территория летних детских дач, детских оздоровительных лагерей, расположенных в лесах, лесостепных полосах и степи должны иметь защитную минерализованную полосу шириной не менее 3 м.

12) Сельские населенные пункты, садоводческие товарищества и дачно-строительные кооперативы с количеством усадеб (участков) не более 300 для целей пожаротушения должны иметь переносную пожарную мотопомпу, с количеством усадеб (участков) от 300 до 1000 - прицепную пожарную мотопомпу, а с количеством усадеб (участков) свыше 1000 - не менее двух прицепных пожарных мотопомп.

Дома отдыха и другие оздоровительные учреждения, расположенные в сельской местности, должны быть обеспечены пожарной техникой и соответствующим пожарно-техническим вооружением в соответствии с решениями органов исполнительной власти.

2. Содержание зданий, сооружений, помещений

1) Для всех производственных и складских помещений должна быть определена категория взрывопожарной и пожарной опасности, а также класс зоны по правилам устройства электроустановок (ПУЭ), которые надлежит обозначать на дверях помещений.

Около оборудования, имеющего повышенную пожарную опасность, следует вывешивать стандартные знаки безопасности, а также аншлаги, таблички.

Применение в процессах производства материалов и веществ с неисследованными показателями их пожаровзрывоопасности или неимеющими сертификатов, а также их хранение совместно с другими материалами и веществами не допускается.

2) Все объекты должны быть обеспечены исправными первичными средствами пожаротушения (согласно Приложению 3), средствами связи для вызова противопожарной службы и противопожарной автоматикой согласно действующим нормам.

3) Противопожарные системы и установки (противодымная защита, средства пожарной автоматики, системы противопожарного водоснабжения, противопожарные двери, клапаны, другие защитные устройства в противопожарных стенах и перекрытиях и т.п.) помещений, зданий и сооружений должны постоянно содержаться в исправном состоянии. Не допускается устанавливать какие-либо приспособления, препятствующие нормальному закрыванию противопожарных или противодымных дверей (устройств).

4) Не допускается проводить работы на оборудовании, установках и станках с неисправностями, могущими привести к пожару, а также при отключенных контрольно-измерительных приборах и технологической автоматике, обеспечивающих контроль заданных режимов температуры, давления и других, регламентированных условиями пожарной безопасности параметров.

5) Нарушения огнезащитных покрытий (штукатурки, специальных красок, лаков, обмазок и т.п., включая потерю и ухудшение огнезащитных свойств) строительных конструкций, горючих отделочных и теплоизоляционных материалов, металлических материалов, металлических опор оборудования должны немедленно устраняться.

Обработанные (пропитанные) в соответствии с нормативными требованиями деревянные конструкции и ткани по истечении сроков действия обработки (пропитки) испытываются и в случае потери огнезащитных свойств составов должны обрабатываться (пропитываться) повторно.

Состояние огнезащитной обработки (пропитки) горючих конструкций и тканей должно проверяться не реже двух раз в год.

6) В местах пересечения противопожарных стен, перекрытий и ограждающих конструкций различными инженерными и технологическими коммуникациями образовавшиеся отверстия и зазоры должны быть заделаны строительным раствором или другими негорючими материалами, обеспечивающими требуемый предел огнестойкости и дымогазонепроницаемость.

7) При перепланировке помещений, изменении их функционального назначения или установки нового технологического оборудования должны соблюдаться противопожарные требования действующих норм строительного и технологического проектирования.

8) Взрывопожароопасные объекты и крупные театрально-зрелищные предприятия (нефтебазы, театры и др.) необходимо обеспечивать прямой телефонной связью с ближайшим подразделением государственной противопожарной службы или центральным пунктом пожарной связи населенных пунктов.

9) В помещениях предприятий, зданий и сооружений (за исключением жилых домов индивидуальной застройки) запрещается:

- хранение и применение в подвалах и цокольных этажах ЛВЖ и ГЖ, пороха, взрывчатых веществ, баллонов с газами, товаров в аэрозольной упаковке, целлулоида и других взрывопожароопасных веществ и материалов кроме случаев, оговоренных в действующих нормативных документах;

- использовать чердаки, технические этажи, венткамеры и другие технические помещения для организации производственных участков, мастерских, а также хранения продукции, оборудования, мебели и других предметов;

- размещать в лифтовых холлах кладовые, киоски, ларьки и т.п.;

- устраивать склады горючих материалов и мастерские, а также размещать иные хозяйственные помещения в подвалах и цокольных этажах, если вход в них не изолирован от общих лестничных клеток;

- снимать предусмотренные проектом двери вестибюлей и холлов, коридоров, тамбуров и лестничных клеток;

- загромождать мебелью, оборудованием и другими предметами двери, люки на балконах и лоджиях, переходы в смежные секции и выходы на наружные эвакуационные лестницы;

- проводить уборку помещений и стирку одежды с применением бензина, керосина и других ЛВЖ и ГЖ, а также производить отогревание замерзших труб паяльными лампами и другими способами с применением открытого огня;

- устанавливать глухие решетки на окнах (за исключением помещений складов, касс, оружейных комнат, секретных частей учреждений и жилых помещений);

- остеклять лоджии и балконы, относящиеся к зонам безопасности на случай пожара;

- устраивать в лестничных клетках и коридорах кладовые (чуланы), а также хранить под маршами лестниц и на их площадках вещи, мебель и другие горючие материалы (под маршами лестниц в первом и цокольном этажах допускается устройство только помещений для узлов управления центрального отопления, водомерных узлов и электрощитовых, выгороженных перегородками из негорючих материалов);

- устраивать в производственных и складских помещениях зданий (кроме зданий V степени огнестойкости) антресоли, конторки и другие встроенные помещения из горючих и трудногорючих материалов и листового металла.

10) Наружные пожарные лестницы и ограждения на крышах (покрытиях) зданий и сооружений должны содержаться в исправном состоянии и не менее двух раз в год должна проверяться их исправность.

11) В помещениях, имеющих один эвакуационный выход, допускается проведение мероприятий с количеством присутствующих в этих помещениях не более 50 человек.

В зданиях IV и V степеней огнестойкости проведение мероприятий с массовым пребыванием людей (50 и более человек) допускается только в помещениях первого этажа.

12) Окна чердаков, технических этажей и подвалов должны быть остеклены, а их двери должны содержаться в закрытом состоянии. На дверях следует указывать место хранения ключей.

Приямки световых проемов подвальных и цокольных этажей зданий и сооружений должны регулярно очищаться от горючего мусора. Не допускается закрывать сплошным настилом указанные приямки и окна.

13) Керосиновые лампы (фонари) должны надежно крепиться к конструкциям и иметь металлические предохранительные колпаки над стеклами. Расстояние от колпака над лампой или крышки фонаря до горючих (трудногорючих) конструкций потолка должно быть не менее 0,7 м, а до горючих (трудногорючих) стен - не менее 0,2 м. Настенные керосиновые лампы (фонари) должны иметь металлические отражатели и надежно крепиться. Фонари и настольные керосиновые лампы должны иметь устойчивые основания.

14) Для отопительных и осветительных приборов, работающих на жидком топливе, допускается применять только тот вид топлива, который указан в паспорте.

15) Число посетителей в зрительных, обеденных, выставочных, торговых, биржевых, культовых и других залах (помещениях), на трибунах, а также в других помещениях с массовым пребыванием людей не должно превышать количества, установленного нормами проектирования или определенного расчетом, исходя из пропускной способности путей эвакуации. При отсутствии в нормах проектирования данных для расчета следует принимать время обеспечения эвакуации людей из залов - 2 минуты, а расчетную площадь, приходящуюся на одного посетителя - 0,75 м2.

16) Для сбора использованных обтирочных материалов необходимо устанавливать металлические ящики с плотно закрывающимися крышками. По окончании смены их содержимое должно удаляться из помещения.

17) Спецодежда лиц, работающих с маслами, лаками, красками, другими ЛВЖ и ГЖ, должна храниться в подвешенном виде в металлических шкафах, установленных в специально отведенных для этой цели местах.

18) В зданиях с витражами высотой более 1 этажа не допускается нарушение конструкций дымонепроницаемых негорючих диафрагм, установленных в витражах на уровне каждого этажа.

19) При организации и проведении новогодних праздников и других мероприятий с массовым пребыванием людей:

- допускается использовать только помещения, обеспеченные не менее чем двумя эвакуационными выходами, отвечающими требованиям норм проектирования, не имеющие на окнах решеток и расположенные не выше 2 этажа в зданиях с горючими перекрытиями;

- елка должна устанавливаться на устойчивом основании и с таким расчетом, чтобы ветви не касались стен и потолка, не затрудняла выход из помещения;

- при отсутствии в помещении электрического освещения мероприятия у елки должны проводиться только в светлое время суток;

- иллюминация должна быть выполнена с соблюдением ПУЭ. При использовании электрической осветительной сети без понижающего трансформатора на елке могут применяться гирлянды только с последовательным включением лампочек напряжением до 12В;

- мощность лампочек не должна превышать 25 Вт, для устройства иллюминации следует применять гибкие электрические провода с медными жилами;

- при обнаружении неисправности в иллюминации (нагрев проводов, мигание лампочек, искрение и т.п.) она должна быть немедленно обесточена;

- при проведении мероприятий должны быть организованы дежурства на сцене и в зальных помещениях ответственных лиц, членов противопожарных формирований или работников противопожарной службы. Помещения, где должны проводиться мероприятия, обеспечиваются первичными средствами пожаротушения.

Запрещается:

- применять дуговые прожекторы, свечи и хлопушки, зажигать фейерверки и устраивать другие световые пожароопасные эффекты, могущие привести к пожару;

- украшать елку целлулоидными игрушками, а также марлей и ватой, не пропитанными огнезащитными составами и изготавливать новогодние костюмы из ткани и ваты, не пропитанных огнезащитными составами;

- проводить огневые, покрасочные и другие взрывопожароопасные и пожароопасные работы;

- использовать ставни на окнах для затемнения помещений;

- уменьшать ширину проходов между рядами и устанавливать в проходах дополнительные кресла, стулья и т.п.;

- полностью гасить свет в помещении во время спектаклей или представлений;

- нахождение в помещении людей сверх установленной нормы.

3. Пути эвакуации

1) Количество эвакуационных выходов, их размеры, условия освещения и обеспечения незадымляемости, а также протяженность путей эвакуации должны соответствовать противопожарным нормам строительного проектирования.

2) Все двери эвакуационных выходов должны свободно открываться в сторону выхода из помещений. При пребывании людей в помещении двери могут запираться лишь на внутренние, легкооткрывающиеся запоры.

3) Запрещается:

- загромождать проходы, коридоры, тамбуры, галереи, лифтовые холлы, лестничные площадки, марши лестниц и люки мебелью, шкафами, оборудованием, различными материалами и готовой продукцией, а также забивать двери эвакуационных выходов;

- устраивать в тамбурах выходов (за исключением квартир и индивидуальных жилых домов) сушилки одежды любой конструкции, вешалки для одежды и гардеробы, хранение (в том числе временное) любого инвентаря и материалов;

- устраивать на путях эвакуации пороги, турникеты, раздвижные, подъемные и вращающиеся двери и другие устройства, препятствующие свободной эвакуации людей;

- применять на путях эвакуации (кроме зданий V степени огнестойкости) горючие материалы для отделки, облицовки, окраски стен и потолков, а в лестничных клетках - также ступеней и площадок;

- устраивать в световых карманах коридоров кабинеты и другие помещения;

- фиксировать самозакрывающиеся двери лестничных клеток, коридоров, холлов и тамбуров в открытом положении (если для этих целей не используются автоматические устройства, срабатывающие при пожаре), а также снимать их;

- остеклять или закрывать жалюзи воздушных зон в незадымляемых лестничных клетках;

- заменять армированное стекло обычным в остеклениях дверей и фрамуг;

- применять ковры и ковровые дорожки из горючих синтетических материалов.

4) При расстановке технологического, выставочного и другого оборудования в помещениях должны быть обеспечены эвакуационные проходы к лестничным клеткам и другим путям эвакуации в соответствии с нормами проектирования.

5) В зданиях с массовым пребыванием людей на случай отключения электроэнергии у обслуживающего персонала должны быть электрические фонари. Количество фонарей определяется руководителем, исходя из особенностей объекта, наличия дежурного персонала, количества людей в здании, но не менее одного на каждого работника дежурного персонала, если не предусмотрено аварийное освещение.

4. Требования пожарной безопасности
к электроустановкам

1) Электроустановки должны монтироваться и эксплуатироваться в соответствии с Правилами устройства электроустановок (ПУЭ), Правилами технической эксплуатации электроустановок потребителей (ПТЭ), Правилами техники безопасности при эксплуатации электроустановок потребителей (ПТБ) и другими нормативными документами.

2) Электродвигатели, электрические светильники, аппараты управления, пускорегулирующая, контрольно-измерительная и защитная аппаратура, вспомогательное оборудование, электропроводки и кабельные линии должны иметь исполнение и степень защиты, соответствующие классу зон по ПУЭ, а также иметь аппараты защиты от токов короткого замыкания и перегрузок.

3) Все токоведущие части, распределительные устройства, аппараты и измерительные приборы, а также предохранительные устройства разрывного типа, рубильники, и все прочие пусковые аппараты и приспособления должны монтироваться только на негорючих основаниях (мрамор, текстолит, гетинакс и т.д.).

4) Во всех помещениях (независимо от назначения), которые по окончании работ закрываются и не контролируются дежурным персоналом, все электроустановки и электроприборы должны быть обесточены (за исключением дежурного и аварийного освещения, автоматических установок пожаротушения, пожарной и охранной сигнализации, а также электроустановок, работающих круглосуточно по требованию технологии).

5) Не допускается прокладывание воздушных линий электропередач и наружных электропроводок над горючими кровлями, навесами и открытыми складами (штабелями, скирдами) горючих материалов.

6) При эксплуатации электроустановок запрещается:

- использовать электроаппараты и приборы в условиях, не соответствующих рекомендациям (инструкциям) предприятий-изготовителей, или имеющие неисправности, могущие привести к пожару, а также эксплуатировать провода и кабели с поврежденной или потерявшей защитные свойства изоляцией;

- пользоваться поврежденными розетками, рубильниками, другими электроустановочными изделиями;

- обертывать электролампы и светильники бумагой, тканью и другими горючими материалами;

- пользоваться электроутюгами, электроплитками, электрочайниками и другими электронагревательными приборами без подставок из негорючих материалов;

- оставлять без присмотра включенные в сеть электронагревательные приборы, телевизоры, радиоприемники и т.п., кроме приборов, непрерывное питание которых обусловлено техническими инструкциями;

- применять нестандартные (самодельные) электронагревательные приборы, использовать некалиброванные плавкие вставки или другие самодельные аппараты защиты от перегрузки и короткого замыкания, не соответствующие проекту;

- прокладывать транзитные электропроводки и кабельные линии через складские помещения, а также через взрывоопасные и пожароопасные зоны с нарушением ПУЭ;

- применять электронагревательные приборы во всех взрывопожароопасных и пожароопасных помещениях;

- использовать электросветильники с лампами накаливания без защитных плафонов.

7) В одной трубе, металлорукаве, пучке, замкнутом канале строительной конструкции или на одном лотке совместная прокладка взаиморезервируемых цепей, цепей рабочего и аварийного освещения, кабелей питания и управления не допускается.

8) Световые указатели "Выход", выполненные в соответствии с ГОСТ 12.4.026-76, должны находиться в исправном состоянии и быть постоянно включенными. В зрительных, демонстрационных, выставочных и других залах они могут включаться только на время проведения мероприятий (на время пребывания людей).

9) Переносные электрические светильники должны быть выполнены с применением гибких электропроводок, с медными жилами, оборудованы стеклянными колпаками, а также защищены предохранительными сетками и снабжены крючками для подвески.

10) При устройстве софитов необходимо применять только негорючие материалы, а их корпуса - изолировать от поддерживающих тросов.

Прожекторы и софиты следует размещать на расстоянии не менее 0,5 м от горючих конструкций и материалов, а линзовые прожекторы - не менее 2 м. Светофильтры для прожекторов и софитов должны быть из негорючих материалов.

11) Не допускается эксплуатация электропечей и электроутюгов не оборудованных терморегуляторами.

5. Требования пожарной безопасности
к системам отопления и вентиляции

1) Перед началом отопительного сезона печи, котельные, теплогенераторные и калориферные установки, другие отопительные приборы и системы должны быть проверены и отремонтированы. Неисправные печи и другие отопительные приборы к эксплуатации не допускаются.

2) Печи и другие отопительные приборы должны иметь установленные нормами противопожарные разделки (отступки) от горючих конструкций, а также без прогаров и повреждений предтопочный металлический лист, размером не менее 0,5х0,7 м (на деревянном или другом полу из горючих материалов).

3) Очищать дымоходы и печи от сажи необходимо перед началом, а также в течение всего отопительного сезона не реже:

- одного раза в три месяца для отопительных печей;

- одного раза в два месяца для печей и очагов непрерывного действия;

- одного раза в месяц для кухонных плит и других печей непрерывной (долговременной) топки.

4) На топливопроводе к каждой форсунке отопительных котлов и теплогенераторных установок, работающих на жидком топливе, должно быть установлено не менее двух вентилей: один - у топки, другой - у емкости с топливом.

5) При эксплуатации котельных и других теплопроизводящих установок предприятий и населенных пунктов не допускается:

- привлекать к работе лиц, не прошедших специального обучения и не получивших соответствующих квалификационных удостоверений;

- хранить более 1 м3 ЛВЖ или 5 м3 ГЖ в помещениях котельных и теплогенераторных;

- применять в качестве топлива отходы нефтепродуктов и другие ЛВЖ и ГЖ, которые не предусмотрены техническими условиями на эксплуатацию оборудования.

Запрещается:

- эксплуатировать теплопроизводящие установки при подтекании жидкого топлива (утечки газа) из систем топливоподачи;

- подавать топливо при потухших форсунках или газовых горелках;

- разжигать установки без предварительной их продувки;

- работать при неисправных или отключенных приборах контроля и регулирования, а также при их отсутствии;

- сушить какие-либо горючие материалы на котлах и паропроводах.

6) При эксплуатации печного отопления запрещается:

- оставлять без присмотра топящиеся печи, а также поручать надзор над ними малолетним детям;

- располагать топливо, другие горючие вещества и материалы на предтопочном листе;

- применять для розжига печей бензин, керосин, дизельное топливо и другие ЛВЖ и ГЖ;

- топить углем, коксом и газом печи, не предназначенные для этих видов топлива;

- производить топку печей во время проведения в помещениях собраний и других массовых мероприятий;

- использовать вентиляционные и газовые каналы в качестве дымоходов;

- перекаливать печи.

7) Топка печей в зданиях и сооружениях (за исключением жилых домов) должна прекращаться не менее чем за два часа до окончания работы, а в больницах и других объектах с круглосуточным пребыванием людей за два часа до отхода ко сну.

В детских учреждениях с дневным пребыванием детей топка печей должна быть закончена не позднее чем за 1 час до прихода детей.

Зола и шлак, выгребаемые из топок, должны быть политы водой и удалены в специально отведенное для них безопасное место.

8) Установка металлических печей, не отвечающих требованиям пожарной безопасности, стандартов и технических условий, не допускается.

При установке временных металлических печей должны соблюдаться следующие требования пожарной безопасности:

- высота ножек металлических печей должна быть не менее 0,2 м.

Горючие полы под печами должны быть изолированы одним рядом кирпичей уложенных плашмя на глиняном растворе или асбестовым картоном толщиной 0,012 м с обшивкой сверху из кровельной стали;

- металлические печи следует устанавливать на расстоянии не менее 1 метра от деревянных конструкций и мебели, не менее 0,7 м от конструкций, защищенных от возгорания, и 1,25 м от топочных отверстий до деревянных конструкций и мебели.

9) При выведении металлической дымовой трубы через окно, в него должен быть вставлен заменяющий разделку лист из кровельного железа, размером не менее трех диаметров дымовой трубы. Конец трубы следует выводить за стену здания не менее чем на 0,7 м и заканчивать направленным вверх патрубком высотой 0,5 м. Патрубок, выведенный из окна верхнего этажа, должен выступать выше карниза на 1 метр. На патрубок должен быть установлен колпачок.

10) На чердаках все дымовые трубы и стены, в которых проходят дымовые каналы, должны быть побелены.

11) Дымовые трубы котельных установок, работающих на твердом топливе, должны быть оборудованы искрогасителями и очищаться от сажи в соответствии с п.1.5.3.

Встроенные в здания торговых учреждений котельные не допускается переводить с твердого топлива на жидкое.

12) Огнезадерживающие устройства (заслонки, шиберы, клапаны и др.) в воздуховодах, устройства блокировки вентиляционных систем с автоматическими установками пожарной сигнализации или пожаротушения, автоматические устройства отключения вентиляции при пожаре должны проверяться в установленные сроки и содержаться в исправном состоянии.

13) При эксплуатации систем вентиляции и кондиционирования воздуха запрещается:

- оставлять двери вентиляционных камер открытыми;

- закрывать вытяжные каналы, отверстия и решетки;

- подключать к воздуховодам газовые отопительные приборы;

- выжигать скопившиеся в воздуховодах жировые отложения, пыль и другие горючие вещества.

14) Вентиляционные камеры, циклоны, фильтры, воздуховоды должны очищаться от горючих пылей и отходов производства в сроки, определенные приказом по предприятию.

Для взрывопожароопасных и пожароопасных помещений руководителем (предпринимателем) предприятия должен быть разработан порядок очистки вентиляционных систем безопасными способами.

15) Не допускается работа технологического оборудования в помещениях с пожаровзрывоопасными производствами (установками) при неисправных и отключенных гидрофильтрах, сухих фильтрах, пылеулавливающих и других устройствах систем вентиляции (аспирации).

16) Для предотвращения попадания твердых тел в вентиляторы, удаляющие горючую пыль, волокна и другие отходы с твердыми примесями, перед ними следует устанавливать камнеуловители, а для извлечения металлических предметов - магнитные сепараторы.

17) На трубопроводах пневматического транспорта и воздуховодах систем местных отсосов должны быть предусмотрены плотно закрывающиеся люки для периодического осмотра, очистки систем и тушения пожара в случае его возникновения.

Смотровые люки должны располагаться не более чем через 15 м друг от друга, а также у тройников, на поворотах, в местах прохода трубопроводов через стены и перекрытия.

18) Фильтры для очистки воздуха, удаляемого от обеспыливающих устройств машин и агрегатов, должны устанавливаться в изолированных помещениях.

19) При рециркуляции запыленный воздух, удаляемый от оборудования, должен подвергаться двухступенчатой очистке с помощью фильтров.

6. Требования пожарной безопасности
к другим видам инженерного оборудования

1) Пользоваться неисправными газовыми приборами, оставлять незакрытыми краны газовых приборов и газопроводов, устанавливать мебель и другие горючие предметы и материалы ближе 0,2 м от газовых приборов не допускается.

2) Использование лифтов, имеющих назначение "перевозка пожарных подразделений", должно быть регламентировано инструкцией, утвержденной руководителем и согласованной с подразделением государственной противопожарной службы.

3) Слив взрывопожароопасных и пожароопасных жидкостей в канализационные сети (даже в аварийных случаях) не допускается. Гидрозатворы, установленные на сети канализации предприятия, где применяются ЛВЖ и ГЖ, должны постоянно находиться в исправном состоянии.

4) Клапаны мусоропроводов должны иметь плотные притворы.

7. Содержание сетей противопожарного
водоснабжения

1) Сети противопожарного водопровода должны находиться в исправном состоянии и обеспечивать требуемый по нормам расход воды на нужды пожаротушения. Проверка их работоспособности должна осуществляться не реже двух раз в год (весной и осенью).

Пожарные гидранты должны находиться в исправном состоянии, а в зимнее время должны быть утеплены и очищаться от снега и льда.

При отключении участков водопроводной сети и гидрантов или уменьшении давления в сети ниже требуемого, необходимо извещать об этом подразделение государственной противопожарной службы.

Электроснабжение предприятия должно обеспечивать бесперебойное питание электродвигателей пожарных насосов.

2) У гидрантов и водоемов (водоисточников), а также по направлению движения к ним должны быть установлены соответствующие указатели (объемные со светильником или плоские, выполненные с использованием светоотражающих покрытий). На них должны быть четко нанесены цифры, указывающие расстояние до водоисточника. В ночное время указатели пожарных гидрантов и водоемов должны освещаться.

3) Пожарные краны внутреннего противопожарного водопровода должны быть установлены на высоте 1,35 м, укомплектованы рукавами и стволами и размещаться в пожарном шкафу. На дверце шкафа должен быть указан буквенный индекс "ПК", порядковый номер и номер телефона ближайшей пожарной части. Внешнее оформление дверцы шкафа должно включать красный цвет и отвечать требованиям ГОСТ 12.4.026-76. Пожарный рукав должен быть присоединен к крану и стволу. Необходимо не реже одного раза в 6 месяцев производить ревизию "ПК", пуск воды, перемотку рукавов на новую скатку.

4) В помещениях насосной станции должны быть вывешены общая схема противопожарного водоснабжения и схема обвязки насосов. На каждой задвижке и пожарном насосе-повысителе должно быть указано их назначение. Порядок включения насосов-повысителей должен определяться инструкцией.

Помещения насосных станций противопожарного водопровода населенных пунктов должны иметь прямую телефонную связь с государственной противопожарной службой.

5) Задвижки с электроприводом, установленные на обводных линиях водомерных устройств, должны проверяться на работоспособность не реже двух раз в год, а пожарные насосы - ежемесячно.

Указанное оборудование должно находиться в исправном состоянии.

6) При наличии на территории объекта или вблизи его (в радиусе 200 м) естественных или искусственных водоисточников (река, озеро, бассейн, градирня и т.п.) к ним должны быть устроены подъезды с площадками (пирсами) из твердых покрытий размерами не менее 12х12 м для установки пожарных автомобилей и забора воды в любое время года. Поддержание в постоянной готовности искусственных водоемов, подъездов к водоисточникам и водозаборных устройств возлагается на соответствующие предприятия (в населенных пунктах - на органы местного самоуправления).

7) Водонапорные башни должны быть приспособлены для отбора воды пожарной техникой в любое время года. Использование для хозяйственных и производственных целей запаса воды, предназначенного для нужд пожаротушения, не допускается.

8. Содержание установок пожарной сигнализации
и пожаротушения, систем противодымной защиты,
оповещения людей о пожаре и управления эвакуацией

1) Регламентные работы по техническому обслуживанию и планово- предупредительному ремонту (ТО и ППР) автоматических установок пожарной сигнализации и пожаротушения, систем противодымной защиты, оповещения людей о пожаре и управления эвакуацией должны осуществляться в соответствии с годовым планом-графиком, составляемым с учетом технической документации заводов-изготовителей и сроками проведения ремонтных работ. ТО и ППР должны выполняться специально обученным обслуживающим персоналом или специализированной организацией, имеющей лицензию, по договору.

В период выполнения работ по ТО или ремонту, связанных с отключением установки (отдельных линий, извещателей), руководитель (предприниматель) предприятия обязан принять необходимые меры по защите от пожаров зданий, сооружений, помещений, технологического оборудования.

2) В помещении диспетчерского пункта (пожарного поста) должна быть вывешена инструкция о порядке действий оперативного (дежурного) персонала при получении сигналов о пожаре и неисправности установок (систем) пожарной автоматики. Диспетчерский пункт (пожарный пост) должен быть обеспечен телефонной связью и исправными электрическими фонарями (не менее 3 штук).

3) Установки пожарной автоматики должны находиться в исправном состоянии и постоянной готовности, соответствовать проектной документации.

Перевод установок с автоматического пуска на ручной не допускается, за исключением случаев, оговоренных в нормах и правилах.

4) Баллоны и емкости установок пожаротушения, масса огнетушащего вещества и давление в которых ниже расчетных значений на 10% и более, подлежат дозарядке или перезарядке.

5) Оросители спринклерных (дренчерных) установок в местах, где имеется опасность механического повреждения, должны быть защищены надежными ограждениями, не влияющими на распространение тепла и не изменяющими карту орошения.

Устанавливать взамен вскрывшихся и неисправных оросителей пробки и заглушки не допускается.

6) Станция пожаротушения должна быть обеспечена схемой обвязки и инструкцией по управлению установкой при пожаре.

У каждого узла управления должна быть вывешена табличка с указанием защищаемых помещений, типа и количества оросителей в секции установки. Задвижки и краны должны быть пронумерованы в соответствии со схемой обвязки.

7) Системы оповещения о пожаре должны обеспечивать в соответствии с планами эвакуации передачу сигналов оповещения одновременно по всему зданию (сооружению) или выборочно в отдельные его части (этажи, секции и т.п.).

В лечебных и детских дошкольных учреждениях, а также спальных корпусах школ-интернатов оповещается только обслуживающий персонал.

Порядок использования систем оповещения должен быть определен в инструкциях по их эксплуатации и в планах эвакуации с указанием лиц, которые имеют право приводить системы в действие.

8) В зданиях, где не требуются технические средства оповещения людей о пожаре, руководитель объекта должен определить порядок оповещения людей о пожаре и назначить ответственных за это лиц.

9) Оповещатели (громкоговорители) должны быть без регулятора громкости и подключены к сети без разъемных устройств.

Для обеспечения надежности передачи текстов оповещения и управления эвакуацией допускается использовать внутренние радиотрансляционные сети и другие сети вещания, имеющиеся на объекте.

9. Содержание пожарной техники

1) Пожарные автомобили следует содержать в пожарных депо или специально предназначенных для этих целей выделенных боксах, которые должны иметь отопление, электроснабжение, телефонную связь, твердое покрытие полов, утепленные ворота, другие устройства и оборудование, необходимые для обеспечения нормальных и безопасных условий работы личного состава государственной противопожарной службы.

Не допускается снимать с пожарных автомобилей пожарно-техническое вооружение и использовать пожарную технику не по назначению.

2) Пожарные автомобили и мотопомпы, приспособленная и переоборудованная техника для тушения пожаров должны быть укомплектованы пожарно-техническим вооружением, заправлены топливом, огнетушащими веществами и находиться в исправном состоянии. Порядок привлечения техники для тушения пожаров определяется расписанием выезда и планом привлечения сил и средств для тушения пожаров, утвержденным администрацией района.

3) За каждой пожарной мотопомпой, приспособленной (переоборудованной) для целей пожаротушения техникой, должен быть закреплен моторист (водитель), прошедший специальную подготовку. На предприятии должен быть отработан порядок доставки пожарных мотопомп к месту пожара.

10. Порядок действий при пожаре

1) Каждый гражданин при обнаружении пожара или признаков горения (задымление, запах гари, повышение температуры и т.п.) обязан:

- немедленно сообщить об этом по телефону в государственную противопожарную службу (при этом необходимо назвать адрес объекта, место возникновения пожара, а также сообщить свою фамилию);

- принять по возможности меры по эвакуации людей, тушению пожара и сохранности материальных ценностей.

2) Руководитель предприятия (другое должностное лицо), прибывший к месту пожара, обязан:

- продублировать сообщение о возникновении пожара в государственную противопожарную службу и поставить в известность вышестоящее руководство, диспетчера, ответственного дежурного по объекту;

- в случае угрозы жизни людей немедленно организовать их спасение, используя для этого имеющиеся силы и средства;

- проверить включение в работу автоматических систем противопожарной защиты (оповещения людей о пожаре, пожаротушения, противодымной защиты);

- при необходимости отключить электроэнергию (за исключением систем противопожарной защиты), остановить работу транспортирующих устройств, агрегатов, аппаратов, перекрыть сырьевые, газовые, паровые и водяные коммуникации, остановить работу систем вентиляции в аварийном и смежном с ним помещениях, выполнить другие мероприятия, способствующие предотвращению развития пожара и задымления помещений здания;

- прекратить все работы в здании (если это допустимо по технологическому процессу производства) кроме работ, связанных с мероприятиями по ликвидации пожара;

- удалить за пределы опасной зоны всех работников, не участвующих в тушении пожара;

- осуществить общее руководство по тушению пожара (с учетом специфических особенностей объекта) до прибытия подразделения государственной противопожарной службы;

- обеспечить соблюдение требований безопасности работниками, принимающими участие в тушении пожара;

- одновременно с тушением пожара организовать эвакуацию и защиту материальных ценностей;

- организовать встречу подразделений государственной противопожарной службы и оказать помощь в выборе кратчайшего пути для подъезда к очагу пожара и противопожарного водоснабжения.

3) По прибытии пожарного подразделения руководитель предприятия (или лицо его заменяющее) обязан проинформировать руководителя тушения пожара о конструктивных и технологических особенностях объекта, прилегающих строений и сооружений, количестве и пожароопасных свойствах хранимых и применяемых на объекте опасных, взрывоопасных, взрывчатых, сильнодействующих ядовитых, радиоактивных веществ, материалов, изделий и других сведениях необходимых для успешной ликвидации пожара и безопасности участников тушения пожара, а также организовать привлечение сил и средств объекта к осуществлению необходимых мероприятий, связанных с ликвидацией пожара и предупреждением его развития.

4) По каждому произошедшему на объекте пожару администрация обязана выяснить обстоятельства, способствовавшие возникновению и развитию пожара, и осуществить необходимые профилактические мероприятия.

2. Населенные пункты

1) Для населенных пунктов, расположенных в лесах, должны быть разработаны и выполнены мероприятия, исключающие возможность распространения огня при лесных пожарах на здания и сооружения (устройство защитных противопожарных полос, посадка лиственных насаждений, удаление в летний период сухой растительности и другие). В весенне-летний период в сельской местности необходимо разрабатывать и выполнять мероприятия, исключающие возможность заноса огня из населенных пунктов.

2) В сельской местности на фасадах индивидуальных жилых домов (калитках или воротах домовладений) должны вывешиваться таблички с изображением инвентаря, с которым жильцы этих домов обязаны являться на тушение пожара.

У каждого жилого строения должна быть установлена емкость (бочка) с водой. Указанные строения должны иметь приставную лестницу, достигающую крыши, а на кровле - лестницу, доходящую до конька крыши.

3) На территории сельских населенных пунктов, блок-контейнерных зданий, дачных и садоводческих поселков должны устанавливаться средства звуковой сигнализации для оповещения людей на случай пожара и иметься запасы воды для целей пожаротушения, а также должен быть определен порядок вызова государственной противопожарной службы.

4) Строительство сараев, гаражей и других построек (пристроек) должно осуществляться в соответствии с нормами пожарной безопасности.

5) В весенне-летний пожароопасный период рекомендуется при пожарном депо в помощь противопожарным формированиям, пожарно- сторожевой охране и т.п. организовать дежурство граждан и работников предприятий, расположенных в населенном пункте.

6) Населенные пункты и отдельно расположенные объекты должны быть обеспечены исправной телефонной или радиосвязью для сообщения о пожаре в государственную противопожарную службу. Не допускается переводить линии связи "01" в таксофонах на платное обслуживание.

3. Здания для проживания людей

1) В квартирах жилых домов и жилых комнатах общежитий не допускается устраивать различного рода мастерские и складские помещения, где применяются и хранятся взрывопожароопасные вещества и материалы, а также сдавать их в аренду под помещения другого назначения, без проведения соответствующей реконструкции согласно норм проектирования.

В квартирах и жилых комнатах допускается хранение не более 10 л ЛВЖ и ГЖ и не более 12 л ГГ. Не допускается хранение ЛВЖ, ГЖ и баллонов с ГГ на балконах и лоджиях.

2) Газобаллонные установки (отдельные баллоны емкостью более 12 л) для снабжения газообразным топливом кухонь и других потребителей, допускается располагать:

- снаружи или внутри зданий, имеющих не более двух этажей, если в состав установки входит не более двух баллонов;

- снаружи зданий, если в состав установки входит более двух баллонов.

При газификации двухэтажных жилых домов допускается установка баллонов внутри помещений при числе квартир:

- не более четырех в домах новой застройки;

- не более восьми в домах существующей застройки.

Газобаллонные установки снаружи зданий следует размещать в шкафах из негорючих материалов или под защитными кожухами.

Стены зданий, непосредственно у которых размещаются газобаллонные установки, должны быть не ниже III - IIIа степени огнестойкости и не иметь горючего утеплителя.

Газобаллонные установки должны располагаться на расстоянии от оконных и дверных проемов:

- жилых и производственных зданий:

I и II степени огнестойкости - 8 м;

III, IIIа и IIIб степени огнестойкости - 10 м;

IV, IVа и V степени огнестойкости - 12 м;

- общественных зданий - 25 м.

Возле жилого дома допускается размещение не более 3-х групповых баллонных установок на расстоянии не менее 15 метров одна от другой.

Возле общественного или производственного здания допускается размещать не более одной групповой установки.

3) При закрытии дач, садовых домиков на длительное время электросеть должна быть обесточена, а клапаны баллонов с газом должны быть плотно закрыты.

4) В гостиницах, мотелях, кемпингах, общежитиях должны иметься памятки с правилами пожарной безопасности на казахском и русском языках. При проживании иностранных граждан, памятки о мерах пожарной безопасности должны выполняться на нескольких языках. Все прибывающие для проживания должны быть ознакомлены с ними (под роспись).

5) В номерах гостиниц, мотелей, кемпингов и общежитий должны быть вывешены индивидуальные планы эвакуации людей на случай пожара с указанием на плане номера или комнаты.

6) В номерах гостиниц, мотелей, кемпингов и общежитий не допускается пользоваться нагревательными приборами (кипятильниками, электрочайниками, утюгами, электроплитками и т.п.), о чем должны сообщать запрещающие надписи и знаки.

7) В помещениях гостиниц на жилых этажах размещать склады, офисы, конторы и т.п. не допускается.

8) Для успешной эвакуации проживающих в случае пожара персонал гостиниц должен быть обеспечен индивидуальными средствами защиты (дыхательные маски, противогазы и т.п.).

9) В учреждениях социального обеспечения (школы-интернаты, дома для престарелых и инвалидов, детские дома) должно быть организовано круглосуточное дежурство обслуживающего персонала. Дежурный обязан иметь при себе комплект ключей от всех замков на дверях эвакуационных выходов, а другой комплект должен храниться в помещении дежурного.

В ночное время дежурному (сторожу) не разрешается спать и отлучаться за пределы учреждения. Установка коек в коридорах, холлах и на других путях эвакуации не допускается.

4. Административные здания

1) В каждом административном здании должен быть назначен специалист, ответственный за общее состояние эксплуатации всего электрохозяйства.

2) При пользовании электроплитками, электрочайниками и другими электронагревательными приборами должны быть выполнены следующие требования:

- электронагревательные приборы должны быть установлены на негорючей подставке с устойчивым основанием, в противоположной стороне от выхода;

- расстояние от мест установки электронагревательных приборов до строительных конструкций, мебели и других горючих материалов должны быть не менее 1 метра;

- в нерабочее время места подключения электронагревательных приборов должны быть обесточены;

- электронагревательные приборы должны быть заводского исполнения. Применение открытых нагревательных элементов в данных приборах не допускается.

3) В конференц-залах и приравненных к ним помещениях при вместимости более 50 человек должно быть не менее двух эвакуационных выходов.

4) В архивных помещениях, библиотеках, машинописных бюро, множительных, мастерских и других подсобных помещениях не допускается отделывать стены и потолки горючими материалами.

5) Для успешной эвакуации служащих должны быть разработаны планы эвакуации людей в случае возникновения пожара.

5. Здания и помещения для ЭВМ,
вычислительные центры

1) Хранилища информации, помещения для хранения перфокарт, перфолент, магнитных лент и пакетов магнитных дисков должны располагаться в обособленных помещениях, оборудованных негорючими стеллажами и шкафами. Хранить перфокарты, перфоленты и магнитные ленты на стеллажах следует в металлических кассетах.

В машинных залах ЭВМ не допускается устанавливать шкафы для хранения любых материалов и предметов.

2) Над и под машинными залами ЭВМ не допускается размещать взрывопожароопасные и пожароопасные помещения и склады.

В смежных с залами для ЭВМ не допускается размещение помещений категории А и Б по взрывопожарной и пожарной опасности.

3) Ремонтировать блоки ЭВМ непосредственно в машинных залах не допускается.

4) В машинных залах ЭВМ допускается иметь в небьющейся, плотно закрывающейся таре не более 0,5 л ЛВЖ для мелкого ремонта и ТО машин.

5) Не допускается оставлять без наблюдения включенную в сеть радиоэлектронную аппаратуру, используемую для испытаний и контроля ЭВМ.

6) Не реже одного раза в квартал необходимо производить очистку от пыли агрегатов и узлов, кабельных каналов и межпольного пространства.

6. Научные учреждения и учебные заведения

1) Работы на опытных (экспериментальных) установках, связанных с применением взрывопожароопасных и пожароопасных веществ и материалов, допускаются только после принятия их в эксплуатацию комиссией, назначенной приказом по предприятию. Комиссия определяет степень их взрывопожароопасности и пожароопасности и подготавливает заключение о возможности их установки в различных помещениях.

2) Научный руководитель (ответственный исполнитель) должен принять необходимые меры по обеспечению пожарной безопасности при проведении исследований.

3) В лабораториях и других помещениях допускается хранение ЛВЖ и ГЖ в количествах, не превышающих сменную потребность. При работе в вытяжном шкафу поверхность испаряющейся жидкости выбирают таким образом, чтобы концентрация горючих паров, внутри шкафа, была значительно (в два раза) ниже предельно допустимых взрывоопасных концентраций. Доставка жидкостей в помещения должна производиться в закрытой безопасной таре.

4) Не допускается проводить работы в вытяжном шкафу, если в нем находятся вещества, материалы и оборудование не относящиеся к выполняемым операциям, а также при его неисправности и отключенной системе вентиляции.

Бортики, предотвращающие стекание жидкостей со столов, должны быть исправными.

5) Деревянные части вытяжных шкафов, в которых проводятся работы с легковоспламеняющимися веществами, должны быть покрашены огнезащитным лаком или покрыты негорючими материалами.

6) Отработанные ЛВЖ и ГЖ следует по окончании рабочего дня собирать в специальную, герметично закрывающуюся тару и удалять из лаборатории для дальнейшей утилизации.

Не допускается сливать ЛВЖ и ГЖ в канализацию.

7) Сосуды, в которых проводились работы с ЛВЖ и ГЖ, после окончания опыта должны промываться пожаробезопасными растворами.

8) Школьные здания перед началом учебного года должны быть приняты соответствующими комиссиями, в состав которых включаются работники государственного пожарного надзора.

9) В учебных классах и кабинетах следует размещать только необходимые для обеспечения учебного процесса мебель, приборы, модели, принадлежности, пособия и т.п., которые должны храниться в шкафах, на стеллажах или на стационарно установленных стойках.

10) Число парт (столов) в учебных классах и кабинетах не должно превышать количества, установленного нормами проектирования.

11) С учащимися и студентами должны быть ежегодно организованы занятия (беседы) по изучению правил пожарной безопасности в быту и действиями на случай пожара из расчета 4 часа в год. С младшими классами должны проводиться беседы по противопожарной тематике не реже двух раз в год, а в детских дошкольных учреждениях - игровые занятия.

12) По окончании занятий в кабинетах, лабораториях и мастерских все взрывопожароопасные и пожароопасные вещества и материалы должны быть убраны в негорючие шкафы (ящики), устанавливаемые в отдельных помещениях.

7. Детские дошкольные учреждения

1) Деревянные здания детских оздоровительных лагерей должны быть одноэтажными. Каркасные и щитовые здания должны быть оштукатурены и иметь негорючую кровлю и негорючий утеплитель.

2) Запрещается:

- сдавать в аренду помещения действующих детских дошкольных учреждений;

- покрывать здания горючими материалами (камышом, толью и т.п.);

- размещать детей в мансардных помещениях деревянных зданий, а также в этажах, зданиях и помещениях, не обеспеченных двумя эвакуационными выходами;

- размещать детские дошкольные учреждения в приспособленных помещениях жилых и общественных зданиях;

- устраивать кухни, прачечные в зданиях лагерей из горючих конструкций;

- размещать более 50 детей в зданиях из горючих конструкций;

- печное отопление в детских дошкольных учреждениях вместимостью более 50 человек;

- топить печи, применять керосиновые и электронагревательные приборы в помещениях, занятых детьми в летний период.

3) Детские дачи и летние оздоровительные лагеря должны быть обеспечены телефонной связью, сигналом тревоги на случай пожара и первичными средствами пожаротушения. В них должно быть установлено круглосуточное дежурство обслуживающего персонала без права сна в ночное время. В помещениях дежурных должен быть установлен телефон.

8. Культурно-просветительные
и зрелищные учреждения

1) Эксплуатация помещений, зданий театров, цирков, кинотеатров, дворцов культуры, культовых учреждений, музеев, библиотек и других гражданских объектов, с массовым пребыванием людей, а также стадионов с трибунами на 1000 человек и более допускается только при их соответствии требованиям пожарной безопасности нормативных документов и при наличии разрешения органов государственного пожарного надзора.

2) Юридическими лицами при заключении договора (контракта) на проведение гастролей, представлений и организацию выставок с зарубежными фирмами необходимо отражать в нем требования пожарной безопасности, действующие в Республике Казахстан.

3) В музеях и картинных галереях должен быть разработан план эвакуации экспонатов и других ценностей, а в цирках и зоопарках - план эвакуации животных.

4) Все культурно-просветительные и зрелищные учреждения перед открытием сезона должны быть проверены на соответствие требованиям пожарной безопасности и приняты межведомственными комиссиями, образуемыми органами местного самоуправления.

5) В зрительных залах и на трибунах все кресла и стулья следует соединять в ряды между собой и прочно крепить к полу. Допускается не закреплять кресла (стулья) в ложах с количеством мест не более 12 при наличии самостоятельного выхода из ложи.

В зрительных залах, используемых для танцевальных вечеров, с количеством мест не более 200, крепление стульев к полу может не производиться при обязательном соединении их в ряду между собой.

6) Деревянные конструкции сценической коробки театра, клуба и т.д. (колосники, настил сцены, рабочие мостики и т.п.) в процессе строительства должны подвергаться глубокой пропитке антипиренами. Указанные конструкции, а также горючие декорации, сценическое и выставочное оформление, драпировки в зрительных и экспозиционных залах, фойе, буфетах должны периодически обрабатываться огнезащитными составами. У руководителя учреждения должен быть соответствующий акт организации, выполнившей эту работу, с указанием даты пропитки и акта проверки качества обработки.

7) В пределах сценической коробки театрально-зрелищных учреждений могут одновременно находиться декорации и сценическое оборудование не более чем для двух спектаклей. Места хранения декораций на сцене должны быть обозначены четкими знаками.

Хранение декораций, бутафории, деревянных станков, откосов, инвентаря и другого имущества в трюмах, на колосниках и рабочих площадках (галереях), под лестничными маршами и площадками, а также в подвалах под зрительными залами не допускается.

8) При оформлении постановок вокруг планшета сцены должен быть обеспечен свободный круговой проход шириной не менее 1 м.

По окончании спектакля все декорации и бутафория должны быть разобраны и убраны со сцены в специальные склады (кладовые, сараи, сейфы и т.п.).

9) На сцене не допускается курение, применение открытого огня (факелы, свечи, канделябры и т.п.), дуговые прожекторы, фейерверки и другие виды огневых эффектов.

10) На планшете сцены должна быть нанесена красная линия, указывающая границу спуска противопожарного занавеса. Декорации и другие предметы оформления сцены не должны выступать за эту линию.

11) По окончании спектакля (репетиции) противопожарный занавес должен быть опущен. В опущенном состоянии противопожарный занавес должен плотно примыкать эластичной "подушкой" к планшету сцены. Герметизация мест примыкания боковых сторон и верха противопожарного занавеса (подъемно-опускного) должна быть выполнена при помощи лабиринтных уплотнений и песочного затвора.

12) Клапаны дымовых люков на зимний период должны утепляться и проверяться на безотказность в работе не реже одного раза в десять дней.

13) Хранение и использование пиротехнических изделий должно осуществляться в строгом соответствии с требованиями специальных правил. Изготовление их кустарным способом, а также хранение в зрелищных учреждениях, в помещениях и на трибунах стадионов, в парках культуры и отдыха, других местах с массовым пребыванием людей не допускается.

14) При необходимости проведения специальных огневых эффектов на открытых площадках ответственным постановщиком (главным режиссером, художественным руководителем) должны быть разработаны и осуществлены по согласованию с органами государственного пожарного надзора меры по предупреждению пожаров.

15) Все двери, предназначенные для эвакуации людей, должны иметь сигнальные фонари с зелеными стеклами и надписью "Выход".

Ковры и ковровые дорожки, допущенные к применению действующими нормативными документами, в зрительных, выставочных, экспозиционных и читальных залах, фойе, вестибюлях и других помещениях с массовым пребыванием людей должны быть жестко прикреплены к полу.

9. Объекты торговли

1) Временное хранение горючих материалов, отходов, упаковок и контейнеров в торговых залах и на путях эвакуации не допускается. Они должны удаляться ежедневно по мере их накопления. Не допускается складировать горючую тару вплотную к окнам зданий.

2) Организовывать хранение горючих товаров равно как и негорючих товаров в горючей упаковке в помещениях, не имеющих оконных проемов или шахт дымоудаления, не допускается.

3) Хранение спичек, одеколона, духов, аэрозольных упаковок и других опасных в пожарном отношении товаров необходимо осуществлять отдельно от других товаров в специально приспособленных помещениях.

4) В торговых предприятиях запрещается:

- проводить огневые работы во время нахождения покупателей в торговых залах;

- торговать ЛВЖ, ГЖ и ГГ (баллоны с газом, краски, лаки, растворители, товары бытовой химии), аэрозольными упаковками и т.п., боеприпасами и пиротехническими изделиями при размещении их в зданиях иного назначения;

- размещать отделы, секции по продаже пожароопасных товаров ближе 4 м от выходов, лестничных клеток и других путей эвакуации;

- размещать на путях эвакуации и в лестничных клетках пункты ремонта часов, граверные и другие мастерские, а также аптечные, газетные, книжные и другие киоски;

- устанавливать в торговых залах баллоны с ГГ для наполнения воздушных шаров и других целей;

- размещать торговые, игровые аппараты и торговать товарами на площадках лестничных клеток, в тамбурах и на других путях эвакуации;

- хранить более 15 000 аэрозольных упаковок;

- продавать спички и другие пожароопасные товары детям до 14 лет;

- переводить печное отопление с твердого на газообразное и жидкое топливо.

5) В крупных магазинах на верхних этажах должны, как правило, размещаться отделы (секции), торгующие легкогорючими материалами и пожароопасными товарами (парфюмерия в аэрозольной упаковке, изделия из пластмасс и синтетических материалов и т.д.).

6) При продаже товаров повышенного спроса руководитель (предприниматель) обязан принять дополнительные меры по обеспечению безопасности покупателей (ограничить доступ людей в торговые залы, выставить дополнительных дежурных и т.п.).

7) Вещевые рынки, организованные по разрешению местных органов власти в установленном порядке на открытых площадках или в зданиях (сооружениях), должны отвечать следующим требованиям пожарной безопасности:

- торговое оборудование должно располагаться с учетом обеспечения свободных проходов шириной не менее 2 м вдоль рядов к эвакуационным выходам;

- через каждые 30 м торгового ряда должны быть поперечные проходы шириной не менее 1,4 м;

- не допускается торговать на путях эвакуации людей и имущества;

- размещение рынка в зданиях (сооружениях) не должно повышать их пожарную опасность и нарушать установленные для этих зданий (сооружений) требования пожарной безопасности.

8) Киоски и ларьки, устанавливаемые (если это не противоречит нормативным документам) в зданиях и сооружениях, должны быть из негорючих материалов.

9) В рабочее время загрузка товаров и выгрузка тары должна осуществляться по путям, не связанным с эвакуационными выходами покупателей .

10) Не допускается торговля товарами бытовой химии, лаками, красками и другими ЛВЖ и ГЖ, расфасованными в стеклянную тару емкостью более 1 л каждая, а также пожароопасными товарами без этикеток с предупреждающими надписями, такими как "огнеопасно", "не распылять вблизи огня" и т.п.

Расфасовка пожароопасных товаров должна осуществляться в специально приспособленных для этой цели помещениях.

11) Хранить и продавать керосин (ЛВЖ, tвсп<61 оС), печное топливо и другие легковоспламеняющиеся и горючие жидкости разрешается только в отдельно стоящих зданиях, выполненных из негорючих материалов. Уровень пола в этих зданиях должен быть ниже примыкающей планировочной отметки с таким расчетом, чтобы исключалось растекание жидкости при аварии, полы должны быть выполнены из негорючих материалов. В указанных зданиях не допускается печное отопление.

12) Торговые залы должны быть отделены от кладовых, где установлены емкости с керосином (ЛВЖ, tвсп<61 оС), печным топливом и другими легковоспламеняющимися и горючими жидкостями, противопожарными перегородками. Емкости (резервуары, бочки) не должны быть объемом более 5 куб.м.

13) Трубопровод, по которому подается ГЖ из резервуаров в раздаточные баки, должен закрепляться неподвижно и иметь вентили у раздаточного бака и емкости. Раздаточный бак должен быть емкостью не более 0,1 куб.м. Трубопроводы и емкости должны иметь заземление не менее чем в двух местах. Надежность заземления с измерением электрического сопротивления должна проверяться не реже одного раза в год.

14) Прилавок для отпуска керосина (ЛВЖ, tвсп<61 оС), печного топлива и других легковоспламеняющихся и горючих жидкостей следует обивать металлическим листом, исключающим искрообразование при ударе.

15) Хранение упаковочных материалов (стружка, солома, бумага и т.д.) в помещениях торговли керосином не допускается.

Тара из-под керосина и других ГЖ должна храниться только на специальных огражденных площадках.

16) Продажа керосина из автоцистерн должна производиться на расстоянии не менее 15 м от ближайших зданий и с учетом рельефа местности - на участках, имеющих планировочные отметки не выше планировочных отметок расположенных зданий, сооружений и открытых складов.

17) Продажу боеприпасов (порох, капсюли, снаряженные патроны) и пиротехнических изделий разрешается производить в специализированных магазинах. При этом секции по продаже боеприпасов и пиротехнических изделий должны располагаться на верхних этажах магазинов. Отопление этих магазинов должно быть центральным.

18) Боеприпасы и пиротехнические изделия должны храниться в металлических шкафах, установленных в помещениях выгороженных противопожарными перегородками. Не допускается размещение указанных шкафов в подвальных помещениях.

19) В каждом торговом помещении должно быть не менее двух шкафов: один - для хранения пороха; другой для хранения капсюлей и снаряженных патронов. Не допускается хранить порох совместно с капсюлями или снаряженными патронами в одном шкафу.

20) Продажа пороха допускается только в заводской упаковке. Раскупоривать заводскую упаковку ящиков с боеприпасами в помещениях складов не допускается.

21) Непосредственно в зданиях магазинов допускается хранить не более одного ящика дымного пороха (50 кг), одного ящика бездымного пороха (50 кг) и 15 тысяч снаряженных патронов. Заготовительным конторам допускается хранить до 200 кг пороха.

10. Лечебные учреждения со стационаром

1) Руководитель лечебного учреждения обязан ежедневно после окончания выписки больных сообщать в подразделение государственной противопожарной службы данные о числе больных, находящихся в каждом здании учреждения.

2) В лечебных учреждениях, расположенных в сельской местности, должны быть приставные лестницы из расчета одна лестница на одноэтажное здание.

3) Здания больниц и других учреждений с постоянным пребыванием людей, не способных передвигаться самостоятельно, должны обеспечиваться носилками из расчета одни носилки на пять больных (инвалидов). В больницах палаты для тяжелобольных и детей следует размещать на нижних этажах.

4) Расстояние между кроватями в больничных палатах должно быть не менее 0,8 м, а центральный основной проход - шириной не менее 1,2 м. Стулья, тумбочки и другая мебель не должны загромождать эвакуационные проходы и выходы.

5) Подача кислорода в палаты должна производиться, как правило, централизованно от отдельностоящей баллонной установки (не более 10 баллонов) или из центрального кислородного пункта (при числе баллонов более 10).

При отсутствии централизованного снабжения кислородом порядок пользования кислородными подушками определяется приказом по учреждению. Допускается устанавливать рампу с одним кислородным баллоном в глухом простенке наружной негорючей стены здания учреждения в негорючем шкафу.

6) Запрещается:

- размещать в корпусах с палатами для больных помещения, не связанные с лечебным процессом (кроме определенных нормами проектирования), или сдавать их в аренду под другое назначение;

- устанавливать кровати в коридорах, холлах и на других путях эвакуации;

- устанавливать металлические решетки или жалюзи на окнах помещений, где находятся больные и обслуживающий персонал;

- оклеивать деревянные стены и потолки обоями и окрашивать их нитро- или масляными красками;

- применять для отделки помещений материалы, выделяющие при горении токсичные вещества;

- устанавливать и хранить баллоны с кислородом в зданиях лечебных учреждений;

- применять резиновые и пластмассовые шланги для подачи кислорода от баллонов в больничные палаты;

- пользоваться неисправным лечебным электрооборудованием;

- устраивать топочные отверстия печей в больничных палатах;

- размещать в подвальных и цокольных этажах лечебных учреждений мастерские, склады, кладовые.

7) Установка кипятильников, водонагревателей и титанов, стерилизация медицинских инструментов, а также разогрев парафина и озокерита допускается только в специально приспособленных для этой цели помещениях. Для кипячения инструментов и прокладок должны применяться стерилизаторы с закрытыми спиралями. Применение керогазов, керосинок и примусов для этих целей не допускается.

8) Аптеки в общем больничном корпусе, как правило, должны находиться на первом этаже, иметь самостоятельный выход наружу и отделяться от помещений иного назначения негорючими стенами, перегородками.

В аптеках, находящихся в зданиях другого назначения, общее количество легковоспламеняющихся и горючих жидкостей не должно превышать 100 кг.

В аптеках разрешается хранить не более двух баллонов с кислородом.

9) В лабораториях, отделениях, кабинетах врачей допускается хранение медикаментов, реактивов (относящихся к ЛВЖ - спирт, эфир и т.п.) в специальных закрывающихся металлических шкафах общим количеством не более 3 кг с учетом их совместимости.

10) Не допускается размещать взрослых больных и детей при их количестве более 25 в каркасно-камышитовых и деревянных зданиях с печным отоплением.

11) Архивохранилища рентгеновской пленки емкостью более 300 кг должны располагаться в отдельностоящих зданиях, а емкостью менее 300 кг допускается размещать в помещениях зданий, выгороженных противопожарными стенами и перекрытиями 1 типа. Расстояние от окон рентгенохранилища до окон соседних зданий должно быть не менее 15 м.

В одной секции архивохранилища допускается хранить не более 500 кг пленки. Каждая секция должна иметь самостоятельную вытяжную вентиляцию. Двери из секции должны быть противопожарными и открываться наружу. Отношение площади окон к площади пола в архивах должно быть не менее 1:8.

Отопление архивов следует выполнять центральным. Не допускается в них паровое отопление, металлические печи, а также времянки с металлическими трубами.

В помещениях хранилища не допускается устанавливать электрощитки, отключающие устройства, электрические звонки, штепсельные соединения. В нерабочее время электропроводка в хранилищах должна быть обесточена.

12) Хранение в помещении пленок и рентгенограмм при их количестве до 4 кг допускается в металлическом шкафу (ящике) вне архива при расположении шкафа не ближе 1 м от отопительных приборов. В помещениях, где установлены такие шкафы, не допускается курение и применение нагревательных приборов любых типов.

13) Архивы оборудуются металлическими (деревянными обшитыми железом по асбесту) фильмостатами или шкафами, разделенными на секции глубиной и длиной не более О,5 м. Расстояние от шкафов до стен, окон, потолка и пола должно быть не менее 0,5 м. Каждая секция должна плотно закрываться металлической или деревянной обшитой железом по асбесту дверцей.

11. Промышленные предприятия
1. Общие требования

1) Технологические процессы должны проводиться в соответствии с регламентами, правилами технической эксплуатации и другой утвержденной в установленном порядке нормативно-технической и эксплуатационной документацией, а оборудование, предназначенное для использования пожароопасных и взрывопожароопасных веществ и материалов, должно соответствовать конструкторской документации.

2) На каждом предприятии должны быть данные о показателях пожарной опасности применяемых в технологических процессах веществ и материалов по ГОСТ 12.1.044-89, а для зданий и помещений должны быть определены категории по взрывопожарной и пожарной опасности на основании действующих республиканских норм технологического проектирования РНТП 01-94 МВД РК.

При работе с взрывопожароопасными и пожароопасными веществами и материалами должны соблюдаться требования маркировки и предупредительных надписей на упаковках или указанных в сопроводительных документах.

Совместное применение (если это не предусмотрено технологическим регламентом), хранение и транспортировка веществ и материалов, которые при взаимодействии друг с другом вызывают воспламенение, взрыв или образуют горючие и токсичные газы (смеси), не допускается.

3) Планово-предупредительный ремонт и профилактический осмотр оборудования должен проводиться в установленные сроки и при выполнении мер пожарной безопасности, предусмотренных проектом и технологическим регламентом или объектовыми (цеховыми) инструкциями.

4) Конструкция вытяжных устройств (шкафов, окрасочных, сушильных камер и т.д.), аппаратов и трубопроводов должна предотвращать накопление пожароопасных отложений и обеспечивать возможность их очистки пожаробезопасными способами. Работы по очистке должны проводиться согласно технологическим регламентам и фиксироваться в журнале.

5) Искрогасители, искроуловители, огнезадерживающие, огнепреграждающие, пыле- и металлоулавливающие и противовзрывные устройства, системы защиты от статического электричества, устанавливаемые на технологическом оборудовании, трубопроводах и в других местах, должны быть исправны.

6) Для мойки и обезжиривания оборудования, изделий и деталей должны, как правило, применяться негорючие технические моющие средства, а также безопасные в пожарном отношении установки и способы.

7) Разогрев застывшего продукта, ледяных, кристаллогидратных и других пробок в трубопроводах следует производить горячей водой, паром и другими безопасными способами. Применение для этих целей открытого огня не допускается.

8) Отбор проб ЛВЖ и ГЖ из резервуаров (емкостей) и замер уровня следует производить приспособлениями, исключающими искрообразование при ударах и в светлое время суток. Выполнять указанные операции во время грозы, а также во время закачки или откачки продукта не допускается.

Не допускается подача таких жидкостей в резервуары (емкости) "падающей струей". Скорость наполнения и опорожнения резервуара не должна превышать суммарной пропускной способности установленных на резервуарах дыхательных клапанов (вентиляционных патрубков).

9) Двери и люки пылесборных камер и циклонов при их эксплуатации должны быть закрыты. Горючие отходы, собранные в камерах и циклонах, должны своевременно удаляться.

10) Проживание в производственных зданиях, складах и на территориях предприятий, а также размещение в складах производственных мастерских не допускается.

11) Через склады и производственные помещения согласно ПУЭ не должны прокладываться транзитные электросети, а также трубопроводы для транспортирования ЛВЖ, ГЖ, ГГ и горючих пылей.

12) Во взрывопожароопасных цехах, участках и помещениях должны применяться только инструменты, изготовленные из неискрящих материалов или в соответствующем взрывобезопасном исполнении.

13) Стены, потолки, полы, конструкции и оборудование помещений, где имеются выделения горючей пыли, стружки и т.п., должны систематически убираться. Периодичность уборки устанавливается технологическими регламентами или объектовыми (цеховыми) инструкциями.

14) Подача ЛВЖ, ГЖ и ГГ к рабочим местам должна осуществляться централизованно. Допускается доставка сменной потребности ЛВЖ и ГЖ к рабочему месту в специальной безопасной таре. Применение открытой тары не допускается.

15) Технологические проемы в стенах и перекрытиях следует защищать огнепреграждающими устройствами.

16) Загрузочные устройства шахтных подъемников для бестарного транспортирования полуфабрикатов должны быть оборудованы заслонками, открывающимися только на период загрузки.

17) Механизмы для самозакрывания противопожарных дверей должны содержаться в исправном состоянии. Противопожарные двери, огнепреграждающие устройства по окончании рабочего дня должны закрываться.

18) Защитные мембраны взрывных предохранительных клапанов на линиях и на адсорберах по виду материала и по толщине должны соответствовать проектным данным.

19) Необходимо регулярно проверять исправность огнепреградителей и производить чистку их огнегасящей насадки, а также проверять исправность мембранных клапанов. Сроки проверки должны быть указаны в цеховой инструкции.

20) Адсорберы должны исключать возможность самовозгорания находящегося в них активированного угля, для чего они должны заполняться только стандартным, установленной марки активированным углем и на определенную высоту аппарата.

21) В гидросистемах с применением ГЖ необходимо установить контроль за уровнем масла в баке и не допускать превышения давления масла в системе выше предусмотренного в паспорте. При обнаружении подтекания масла из гидросистем, течь следует немедленно устранить.

22) Не допускается эксплуатация лесопильных рам, круглопильных, фрезерно-пильных и других станков и агрегатов при:

- касании пил об ограждения;

- использовании пил с недостаточным или неравномерным плющением (разводов) зубьев и крупными заусеницами;

- повреждениях систем смазки и охлаждения;

- неисправных системах охлаждения и смазки и без устройств, обеспечивающих автоматическую остановку лесопильной рамы при давлении в системе охлаждения ниже паспортного;

- перекосе пильной рамки, ослаблении и неправильной подгонке ползунов;

- нагреве подшипников свыше 70оС.

23) Конвейеры, подающие сырье в рубительную машину, должны быть оснащены металлоуловителями, автоматически выключающими конвейеры и подающими звуковой сигнал в случае попадания металлических предметов.

24) Применять металлические предметы для чистки загрузочной воронки рубительной машины не допускается.

25) Технологическая щепа, поступающая на обработку, а также стружечный ковер до входа в пресс должны пропускаться через металлоуловители.

26) Перед шлифовальными станками для древесно-стружечных плит должны быть установлены металлоискатели, оборудованные сигнализацией и сблокированные с подающими устройствами.

27) Бункеры измельченных древесных частиц и формирующие машины должны быть оборудованы системой аспирации, поддерживающей в емкости разрежение, и снабжены датчиками, сигнализирующими об их заполнении.

28) Над прессом для горячего прессования, загрузочной и разгрузочной этажерками должен быть оборудован вытяжной зонт, не допускающий выделения пыли и газа в помещение во время смыкания и размыкания плит. Конструкция зонта не должна затруднять обслуживание и очистку пресса и самого зонта.

29) Барабанная сушилка и бункеры сухой стружки и пыли должны быть оборудованы установками автоматического пожаротушения и противовзрывными устройствами.

30) Системы транспортирования стружечных и пылевых материалов должны быть оснащены приспособлениями, предотвращающими распространение огня, и люками для ликвидации загораний.

31) Емкости для сбора древесной и другой взрывоопасной пыли от аспирационных и пневмотранспортных систем должны быть снабжены исправными противовзрывными устройствами.

32) Не реже одного раза в сутки камеры термической обработки плит должны очищаться от остатков летучих смоляных выделений и продуктов пиролиза древесины, пыли и других отходов.

Для удаления взрывоопасных газов из камер термической обработки древесно-стружечных плит необходимо иметь автоматическое устройство для открывания шибера вытяжной трубы на 2-3 минуты через каждые 15 минут.

Производить термообработку недопрессованных плит с рыхлыми кромками не допускается.

33) Для исключения самовозгорания, плиты перед укладкой в стопы после термообработки должны охлаждаться на открытых буферных площадках до температуры окружающего воздуха.

34) Температура в камерах обработки и в масляных ваннах должна контролироваться автоматически.

35) Сушильные барабаны, использующие топочные газы, должны оборудоваться искроуловителями.

36) Обрезать древесно-слоистые пластики и разрезать их на части следует не ранее, чем через 12 часов после прессования.

37) После окончания работы пропиточные ванны, а также ванны с охлаждающими ГЖ должны закрываться крышками.

38) Пропиточные, закалочные и другие ванны с ГЖ следует оборудовать устройствами аварийного слива в подземные емкости, расположенные вне здания.

Каждая ванна должна иметь местный отсос горючих паров и средства пожаротушения.

39) Сушильные камеры периодического действия и калориферы перед каждой загрузкой должны очищаться от производственного мусора и пыли.

40) Приточные и вытяжные каналы паровоздушных и газовых камер должны быть оборудованы специальными заслонками (шиберами), закрывающимися при возникновении пожара.

41) Газовые сушильные камеры должны быть оборудованы исправными устройствами, автоматически прекращающими поступление топочных газов в случае остановки вентиляции.

Перед газовыми сушильными камерами должны устанавливаться искроуловители, предотвращающие попадание искр в сушильные камеры.

Техническое состояние боровов, искроуловителей устройств газовых сушильных установок должно регулярно проверяться. Эксплуатация сушильных установок с трещинами на поверхности боровов и с неработающими искроуловителями не допускается.

42) Топочно-газовые устройства газовых сушильных камер, работающих на твердом и жидком топливе, должны очищаться от сажи не реже двух раз в месяц.

43) Топочно-сушильное отделение должно быть укомплектовано исправными приборами для контроля температуры сушильного агента.

44) Сушильные камеры для мягких древесноволокнистных плит следует очищать от древесных отходов не реже одного раза в сутки.

При отключении конвейера более чем на 11 минут обогрев сушильной камеры должен быть прекращен.

Сушильные камеры должны иметь устройства, отключающие вентиляторы калориферов при возникновении загорания в камере и включающие средства стационарного пожаротушения.

45) Сушильные камеры (помещения, шкафы) для сырья, полуфабрикатов и покрашенных готовых изделий должны быть оборудованы автоматикой отключения обогрева при повышении температуры сверх допустимой.

46) Перед укладкой древесины в штабели для сушки токами высокой частоты необходимо убедиться в отсутствии в ней металлических предметов, гнилых сучков и коры.

47) Пребывание людей и сушка спецодежды в сушильных камерах не допускается.

2. Энергетика

1) Помещения с контрольно-измерительными приборами и устройствами управления должны быть отделены от газорегуляторных пунктов (ГРП) и газорегуляторных установок (ГРУ) газонепроницаемыми стенами. Прокладка коммуникаций через стену допускается только с применением специальных устройств (сальников).

2) Газоопасные работы должны проводиться только по наряду в соответствии с правилами безопасности. С персоналом должен проводиться инструктаж о мерах пожарной безопасности, только после которого члены бригады допускаются к работе.

3) Ремонтные работы в действующем ГРП (ГРУ), разрешается выполнять, как правило, в течение светового дня.

4) При отказе системы вентиляции ГРП (ГРУ) должны быть приняты меры для исключения образования взрывоопасной концентрации газа в помещении .

Производить монтаж или ремонт оборудования и газопроводов в помещении при неработающей вентиляции не допускается.

5) При сливе топлива с температурой вспышки ниже 120 оС (за исключением мазута) сливные устройства должны быть закрытого исполнения (гибкий шланг с наконечником или фланцевое соединение). Наконечники (фланцы) шлангов должны быть выполнены из металла, исключающего возможность искрообразования при ударе.

6) Маслопроводы должны иметь негорючую изоляцию и покрыты металлическим листом.

Маслобаки энергетических установок должны иметь аварийный слив. Ручной привод запорного устройства аварийного слива должен устанавливаться в доступных местах и окрашиваться в красный цвет, а маслопроводы - в коричневый.

7) При очистке масла должен быть установлен постоянный контроль за давлением, температурой, непрерывностью подачи масла в маслоподогреватели.

8) На узлах пересыпки топлива должны нормально работать аспирационные установки или установки подавления пыли с применением тонкораспыленной воды, воздушно-механической пены или водяного тумана (пара).

9) При подаче топлива должны работать все средства обеспыливания, находящиеся на тракте топливоподачи, а также устройства по улавливанию металла, щепы и других посторонних включений из топлива.

10) На тракте топливоподачи должен регулярно проводиться контроль и своевременно выполняться текущий ремонт и обслуживание для уменьшения скопления пыли.

Стены галерей конвейеров должны облицовываться гладкими негорючими плитками или окрашиваться водостойкой краской светлых тонов.

11) В помещениях тракта топливоподачи должна соблюдаться чистота, регулярно проводиться уборка с удалением пыли со всех мест ее скопления.

Уборка должна проводиться по утвержденному графику в зависимости от типа твердого топлива, его склонности к окислению и запыленности помещений.

Пыль должна убираться гидросмывом или механизированным способом. При необходимости в отдельных местах ручной уборки эти работы допускается проводить только после увлажнения пыли распыленной водой. Пожарные краны, должны укомплектовываться пожарными стволами дающими распыленную струю.

12) На кабельных трассах, идущих по тракту топливоподачи, должны быть просветы между кабелями для уменьшения скопления пыли.

13) При загрузке конвейерных лент не должно быть просыпей топлива при их движении. Просыпи топлива следует убирать в течение рабочей смены.

Скопление топлива под нижней ниткой конвейерных лент не допускается.

14) Не допускается, кроме аварийных ситуаций, осуществлять отключение конвейеров, нагруженных топливом. В случае аварийного отключения конвейерные ленты должны быть освобождены (разгружены) от топлива в кратчайшие сроки.

15) При переводе электростанции на длительное сжигание газа или мазута и перед капитальным ремонтом соответствующего оборудования должно производиться полное опорожнение бункеров от сырого топлива.

16) Перед проведением вулканизационных работ на конвейере необходимо очистить от пыли участок по всей ширине конвейера не менее 11 м вдоль ленты (при необходимости выполнить гидроуборку), огородить его негорючими щитами и обеспечить первичными средствами пожаротушения.

17) Не допускается в помещениях и коридорах закрытых распределительных устройств устраивать кладовые и другие подсобные помещения, не относящиеся к распределительному устройству, а также хранить электротехническое оборудование, запасные части, емкости с ГЖ и баллоны с различными газами.

18) В кабельных сооружениях не реже, чем через 50 м должны быть установлены указатели ближайшего выхода.

На дверях секционных перегородок должны быть нанесены указатели (схема) движения до ближайшего выхода. У выходных люков из кабельных сооружений должны быть установлены лестницы таким образом, чтобы они не мешали проходу по тоннелю (этажу).

19) Прокладка бронированных кабелей внутри помещений без снятия горючего джутового покрова не допускается.

20) Двери секционных перегородок кабельных сооружений должны быть самозакрывающимися, открываться в сторону ближайшего выхода и иметь уплотнение притвора.

При эксплуатации кабельных сооружений указанные двери должны находиться и фиксироваться в закрытом положении.

Допускается по условиям вентиляции кабельных помещений держать двери в открытом положении, при этом они должны автоматически закрываться от импульса пожарной сигнализации в соответствующем отсеке сооружения. Устройства самозакрывания дверей должны поддерживаться в технически исправном состоянии.

21) В металлических коробках типа ККБ, КП и др. кабельные линии должны уплотняться негорючими материалами и разделяться перегородками с пределом огнестойкости не менее 0,75 ч в следующих местах:

- при вводе в другие кабельные сооружения;

- на горизонтальных участках кабельных коробов через каждые 30 м, а также при ответвлениях в другие короба основных потоков кабелей;

- на вертикальных участках кабельных коробов через каждые 20 м. При прохождении через перекрытия такие же огнестойкие уплотнения дополнительно должны выполняться на каждой отметке перекрытия.

Места уплотнения кабельных линий, проложенных в металлических коробах, следует обозначать красными полосами на наружных стенках коробов. В необходимых случаях делаются поясняющие надписи.

22) Не допускается при проведении реконструкции или ремонта применять кабели с горючей полиэтиленовой изоляцией.

23) Металлические оболочки кабелей и металлические поверхности, по которым они прокладываются, должны быть защищены негорючими антикоррозийными покрытиями.

24) В помещениях подпитывающих устройств маслонаполненных кабелей хранить горючие и другие материалы, не относящиеся к данной установке, не допускается.

25) Кабельные каналы и двойные полы в распределительных устройствах и других помещениях должны перекрываться съемными негорючими плитами. В помещениях щитов управления с паркетными полами деревянные щиты должны снизу защищаться асбестом и обиваться жестью или другим огнезащитным материалом. Съемные негорючие плиты и цельные щиты должны иметь приспособления для быстрого их подъема вручную.

26) При реконструкции и ремонте прокладка через кабельные сооружения каких-либо транзитных коммуникаций и шинопроводов не допускается.

27) Маслоприемные устройства под трансформаторами и реакторами, маслоотводы (или специальные дренажи) должны содержаться в исправном состоянии для исключения при аварии растекания масла и попадания его в кабельные каналы и другие сооружения.

28) В пределах бортовых ограждений маслоприемника гравийная засыпка должна содержаться в чистом состоянии и не реже одного раза в год промываться.

При загрязнении гравийной засыпки (пылью, песком и т.д.) или замасливании гравия его промывка должна проводиться, как правило, весной и осенью.

При образовании на гравийной засыпке твердых отложений от нефтепродуктов толщиной более 0,001 м, появлении растительности или невозможности его промывки должна осуществляться замена гравия.

29) Использовать (приспосабливать) стенки кабельных каналов в качестве бортового ограждения маслоприемников трансформаторов и масляных реакторов не допускается.

30) В местах установки передвижной пожарной техники должны быть оборудованы и обозначены места заземления. Места заземления передвижной пожарной техники определяются специалистами энергетических объектов совместно с представителями государственной противопожарной службы и обозначаются знаками заземления.

3. Полиграфическая промышленность

1) Столы и шкафчики (тумбочки) в отделениях машинного набора должны быть покрыты листовой нержавеющей или оцинкованной сталью, а также может быть использована термостойкая пластмасса.

2) Чистить магазины, матрицы и клинья с помощью ЛВЖ и ГЖ следует в изолированном помещении, оборудованном соответствующей вентиляцией.

В отдельных случаях допускается чистка непосредственно в линотипном отделении в специальном негорючем шкафу, оборудованном вентиляционными отсосами.

3) Запрещается:

- подвешивать на металлоподаватель отливных машин влажные слитки;

- загружать отливной котел наборными материалами, загрязненными красками и горючими веществами;

- оставлять на наборных машинах или хранить около них горючие смывочные материалы и масленки с маслом;

- подходить к отливочному аппарату и работать на машине в спецодежде, пропитанной ГЖ;

- пользоваться для смывки набора и форм бензином, бензолом, ацетоном и скипидаром.

4) Полы в гартоплавильных отделениях должны быть из негорючих огнестойких материалов.

5) Поливать матричный материал (винипласт, восковую массу, свинец) раствором каучука в бензине и пропитывать фильтровальный картон бакелитовым лаком следует на специальных негорючих столах, оборудованных бортовыми отсосами, или в негорючем шкафу с верхним и нижним отсосами.

6) Температура в термостате при разогреве восковой композиции не должна превышать 80 оС.

7) Графитирование матричного материала следует производить в специальном закрытом аппарате при включенной вытяжной вентиляции.

8) Не допускается поливать матричный материал раствором каучука в бензине или графитировать открытым способом на тралере пресса или тралере нагревательного устройства, а также сушить его над отопительными и нагревательными приборами.

9) Обрезки фотопленки следует собирать в негорючие ящики с плотно закрывающимися крышками.

10) По окончании работы в фотолабораториях проявленные пленки необходимо сдавать на хранение в архив. Допускается хранить пленку в количестве до 10 кг в негорючем шкафу.

11) Настольные фонари монтажных столов и ретушерских пультов должны иметь двойное остекление. Не допускается работать на монтажных столах с разбитым матовым стеклом и заменять его на обычное прозрачное с бумажным рассеивателем.

12. Объекты сельскохозяйственного производства

1. Объекты основного производства

1) В зданиях животноводческих и птицеводческих ферм помещения, предназначенные для размещения вакуум-насосов и теплогенераторов, для приготовления кормов с огневым подогревом, а также помещения для хранения запаса грубых кормов, пристроенные к животноводческим и птицеводческим зданиям или встроенные в них, необходимо отделять от помещения для содержания скота и птицы противопожарными стенами и перекрытиями. Указанные помещения должны иметь выходы непосредственно наружу.

2) В помещениях для животных и птицы не допускается устраивать мастерские, склады, стоянки автотранспорта, тракторов, сельхозтехники, а также производить какие-либо работы, не связанные с обслуживанием ферм.

Въезд в эти помещения тракторов, автомобилей и сельхозмашин, выхлопные трубы которых не оборудованы искрогасителями, не допускается.

3) На молочно-товарных фермах (комплексах) при наличии 20 и более голов скота необходимо применять групповой способ привязи.

4) При хранении грубых кормов в чердачных помещениях ферм следует предусматривать:

- кровлю из негорючих материалов;

- защиту деревянных чердачных перекрытий и горючего утеплителя от возгорания со стороны чердачных помещений глиняной обмазкой толщиной 0,03 м по горючему утеплителю (или равноценной огнезащитной) или негорючий утеплитель;

- предохранение электропроводки на чердаке от механических повреждений;

- ограждение дымоходов по периметру на расстоянии 1 м.

5) При устройстве и эксплуатации электрических брудеров должны соблюдаться следующие требования:

- расстояние от теплонагревательных элементов до подстилки и горючих предметов должно быть по вертикали не менее 0,8 м и по горизонтали - не менее 0,25 м;

- нагревательные элементы должны быть заводского изготовления и устроены таким образом, чтобы исключалась возможность выпадания раскаленных частиц. Применение открытых нагревательных элементов не допускается;

- обеспечение их электроэнергией должно осуществляться по самостоятельным линиям от распределительного щита. У каждого брудера должен быть самостоятельный выключатель;

- распределительный щит должен иметь рубильник для обесточивания всей электросети, а также устройства защиты от короткого замыкания, перегрузки и т.п.;

- температурный режим под брудером должен поддерживаться автоматически.

6) Передвижные ультрафиолетовые установки и их электрооборудование должны располагаться на расстоянии не менее 1 м от горючих материалов.

7) Внутренняя электросеть к электробрудерам и ультрафиолетовым установкам должна выполняться кабелем или изолированным проводом. Изолированный провод прокладывается в трубах или на якорях с изоляторами, на высоте не менее 2,5 м от уровня пола и на расстоянии 0,1 м от горючих конструкций.

8) Бензиновый двигатель стригального агрегата необходимо устанавливать на очищенной от травы и мусора площадке на расстоянии 15 м от зданий. Запасы ГСМ должны храниться в закрытой металлической таре на расстоянии 20 м от пункта стрижки и строений.

9) Нельзя допускать скопление шерсти на стригальном пункте свыше сменной выработки и загромождать проходы и выходы тюками с шерстью.

10) В ночное время животноводческие и птицеводческие помещения при нахождении в них скота и птицы должны находиться под наблюдением сторожей, скотников или других, назначенных для этой цели лиц.

11) Аммиачная селитра должна храниться в самостоятельных I или II степени огнестойкости бесчердачных одноэтажных зданиях с негорючими полами. В исключительных ситуациях допускается хранение селитры в отдельном отсеке общего склада минеральных удобрений сельскохозяйственного предприятия I или II степени огнестойкости, при этом указанный отсек должен отделяться от остальной части склада глухой противопожарной стеной. Сильнодействующие окислители (хлораты магния и кальция, перекись водорода и т.п.) должны храниться в отдельных отсеках зданий I, II и IIIа степеней огнестойкости.

2. Переработка сельскохозяйственной продукции

1) Перед началом работы зерноочистительные и молотильные машины должны быть отрегулированы на воздушный режим в аспирационных каналах, обеспечивающий качественную аэродинамическую очистку зерна и исключающий выделение пыли в помещение. Взрыворазрядители машин должны находиться в исправном состоянии.

2) Нории производительностью более 50 т/ч должны быть оборудованы автоматическими тормозными устройствами, предохраняющими ленту от обратного хода при остановках. Не допускается устройство норий и отдельных деталей из дерева или других горючих материалов.

3) Зерновые шнеки для неочищенного зерна должны быть оборудованы решетками для улавливания крупных примесей и предохранительными клапанами, открывающимися под давлением продукта. Периодичность очистки решеток устанавливается руководителем предприятия.

4) Натяжение ремней всех клиноременных передач должно быть одинаковым. Не допускается работа с неполным комплектом клиновых ремней или применение ремней с профилем, не соответствующим профилю канавок шкива.

Замена клиновых ремней должна производиться полным комплектом для данной передачи.

3. Уборка зерновых и заготовка кормов

1) До начала уборки урожая все задействованные в ней лица должны пройти противопожарный инструктаж, а уборочные агрегаты и автомобили должны быть оснащены первичными средствами пожаротушения (самоходные комбайны - двумя огнетушителями, двумя штыковыми лопатами и двумя метлами; трактора - одним огнетушителем, одной штыковой лопатой), оборудованы исправными искрогасителями и иметь отрегулированные системы питания, зажигания и смазки.

2) Не допускается сеять колосовые культуры на полосах отчуждения железных и шоссейных дорог. Копны скошенной на этих полосах травы необходимо размещать на расстоянии не менее 30 м от хлебных массивов.

3) Перед созреванием колосовых хлебные поля в местах их прилегания к лесам, степи, автомобильным и железным дорогам должны быть обкошены и опаханы полосой шириной не менее 4 м.

4) Уборка зерновых должна начинаться с разбивки хлебных массивов на участки площадью не более 50 га. Между участками должны делаться прокосы шириной не менее 8 м. Скошенный хлеб с прокосов немедленно убирается. Посредине прокосов делается пропашка шириной не менее 4 м.

5) Временные полевые станы необходимо располагать на очищенной от растительности площадке и на расстоянии не ближе 100 м от хлебных массивов, токов и т.п. Площадки полевых станов, зернотока опахиваются полосой шириной не менее 4 м.

6) В полевых условиях хранение и заправка нефтепродуктами должны осуществляться на специальных площадках, очищенных от сухой травы, горючего мусора и опаханных полосой шириной не менее 4 м или на пахоте на расстоянии 100 м от токов, стогов сена и соломы, хлебных массивов и не менее 50 м от строений.

7) В непосредственной близости от убираемых хлебных массивов площадью более 25 га необходимо иметь наготове трактор и плуг на случай пожара.

8) Не допускается сжигание стерни, пожнивных остатков и разведение костров на полях.

9) Зернотока необходимо располагать от зданий и сооружений не ближе 50 м, а от хлебных массивов - 100 м.

10) Запрещается:

- работа тракторов, самоходных шасси и автомобилей без капотов или с открытыми щитками капотов;

- применение паяльных ламп для выжигания пыли в радиаторах двигателей;

- заправка в полевых условиях тракторов, комбайнов и других машин при работающих двигателях, а также любая заправка в ночное время.

11) Радиаторы двигателей, валы биттеров, соломонабивателей, транспортеров, подборщиков, шнеки и другие узлы и детали уборочных машин должны своевременно очищаться от пыли, соломы и зерна.

4. Приготовление и хранение витаминной
травяной муки

1) Агрегаты для приготовления витаминной травяной муки должны быть установлены под навесом или в помещениях. Конструкции навесов и помещений из горючих материалов должны быть обработаны огнезащитными составами.

2) Противопожарные разрывы от пункта приготовления травяной муки до зданий, сооружений и цистерн с ГСМ должны быть не менее 50 м, а до открытых складов грубых кормов - не менее 150 м.

3) Расходный топливный бак следует устанавливать вне помещения агрегата. Топливопроводы должны иметь не менее двух вентилей (один - у агрегата, второй - у топливного бака).

4) Электрооборудование и электропроводку агрегатов и помещений (площадок), где они установлены, следует выполнять как для пожароопасных зон класса П-IIа по ПУЭ.

5) Зеленая масса должна измельчаться до 0,03 м длины и непрерывно подаваться в агрегат.

6) При обнаружении горения продукта в сушильном барабане необходимо приготовленный до пожара продукт в количестве 150 кг и первый полученный после ликвидации пожара продукт в количестве не менее 200 кг не складывать в общее хранилище, а помещать отдельно в безопасном месте и держать под наблюдением не менее 48 часов.

7) Приготовленную и затаренную в мешки муку необходимо выдерживать под навесом не менее 48 часов для снижения ее температуры.

8) Хранение муки должно осуществляться в отдельностоящем складе или отсеке, выделенном противопожарными стенами и перекрытиями и имеющем надежную вентиляцию и отдельно от других веществ и материалов.

Попадание влаги в склад не допускается. Хранить муку навалом не допускается.

9) Мешки с мукой должны складываться в штабели высотой не более 2 м по два мешка в ряду. Проходы между рядами должны быть шириной не менее 1 м, а вдоль стен - 0,8 м.

10) Во избежание самовозгорания хранящейся муки необходимо периодически контролировать ее температуру.

5. Сбор, транспортировка, сушка, хранение
и первичная обработка хлопка-сырца

1) Хлопкоуборочные машины необходимо систематически очищать от долек хлопка, веток, коробочек и листьев.

2) Хирманы должны, как правило, располагаться вблизи арыков, водоемов и других водоисточников. При отсутствии водоисточников на территории хирмана должен быть построен водоем емкостью не менее 50 м3.

3) При бестарной перевозке хлопка-сырца пол автомашины и прицепа не должен иметь щелей, а хлопок-сырец должен сверху укрываться брезентом.

4) Хлопок-сырец может храниться:

- в закрытых складах;

- под навесами;

- на открытых площадках.

Хранение хлопка-сырца на открытых площадках может производиться отдельными бунтами или группами бунтов. Бунты хлопка-сырца укрываются брезентом.

5) При работе сушилок температура хлопка-сырца на выходе не должна превышать 70 оС. При выходе пожелтевшего хлопка-сырца немедленно прекращают его подачу и останавливают агрегат.

6) На существующих и вновь строящихся объектах хлопковой промышленности силовые и осветительные электролинии, проходящие по территории и ее периметру, должны быть выполнены кабелем и проложены в земле.

7) Гибкий шланговый кабель, применяемый для подключения передвижных механизмов, должен нумероваться и испытываться не реже одного раза в месяц на сопротивление изоляции.

Кабель, непрошедший испытаний, к эксплуатации не допускается.

8) Наружное освещение территории хлопкозаводов и заготхлопкопунктов, хирманов и площадок, занятых под хранением хлопка- сырца, должно осуществляться прожекторами или закрытыми светильниками во влагозащищенном или пыленепроницаемом исполнении. Установка светильников должна осуществляться непосредственно на опорах или мачтах.

9) Для бесперебойной работы очистительных машин, джинов, линтеров и снижения пожарной опасности из хлопка-сырца до его переработки должны извлекаться тяжелые примеси (камни, металлические предметы и т. д.), путем установки уловителей тяжелых примесей.

10) В процессе эксплуатации очистителей 6А-12М необходимо следить за состоянием колосниковой решетки, чтобы не менялись зазоры между прутками и не забивалась сорными примесями поверхность перфорированных сеток.

11) Отвод пыли, сора и т.п. от циклонов должен производиться шнеками с закрытыми уплотненными кожухами.

12) Въезд на территорию хлопкоочистительного завода или заготхлопкопункта автотранспорта, тракторов, тягачей и установок внутреннего сгорания без искрогасителей или с неисправными искрогасителями запрещается.

Автомашины и трактора, оборудованные искрогасителями, допускаются к местам хранения и сушки хлопка-сырца не ближе 5 м.

13. Объекты транспорта
1. Автомобильный транспорт

1) Для помещений хранения транспорта в количестве более 25 единиц должен быть разработан план расстановки транспортных средств с описанием очередности и порядка их эвакуации в случае пожара. В плане должно быть предусмотрено дежурство ответственных лиц, имеющих право на управление автотранспортным средством в ночное время, выходные и праздничные дни, а также определен порядок хранения ключей зажигания.

2) Помещения для стоянки и площадки открытого хранения транспортных средств (кроме индивидуального) должны быть оснащены буксирными тросами или штангами из расчета один трос (штанга) на 10 единиц техники.

3) В помещениях, под навесами и на открытых площадках хранения транспорта запрещается:

- устанавливать транспортные средства в количестве, превышающем норму, нарушать план их расстановки, расстояние между автомобилями, загромождать выездные ворота и проезды;

- производить кузнечные, термические, сварочные, малярные и деревоотделочные работы, а также промывку деталей с использованием ЛВЖ и ГЖ;

- держать транспортные средства с открытыми горловинами топливных баков, а также при наличии течи горючего и масла;

- заправлять транспортные средства горючим и сливать из них топливо;

- хранить порожнюю тару из-под горючего, а также горючее и масла (кроме гаражей индивидуального транспорта);

- подзаряжать аккумуляторы непосредственно на транспортных средствах;

- подогревать двигатели открытым огнем (костры, факелы, паяльные лампы), пользоваться открытыми источниками огня для освещения;

- устанавливать на общих стоянках транспортные средства для перевозки ЛВЖ и ГЖ, а также ГГ.

4) В гаражах индивидуального пользования дополнительно к требованиям пункта 3) не допускается:

- хранить мебель, предметы домашнего обихода из горючих материалов и т.п.;

- хранить запас топлива более 20 л и масла 5 л;

- применять самодельные электронагревательные приборы.

2. Метрополитены

1) На каждой станции должны быть: оперативный план пожаротушения, инструкция о мерах пожарной безопасности, план эвакуации пассажиров, инструкция о порядке действия работников метрополитена при работе шахт тоннельной вентиляции в случае задымления или пожара. Эти документы должны храниться в помещении дежурного по станции. Второй экземпляр оперативного плана пожаротушения должен храниться в кассе у старшего кассира и выдаваться по первому требованию руководителя тушения пожара.

2) Места примыкания действующих тоннелей и станций к строящимся и реконструируемым объектам до начала проведения работ должны ограждаться негорючими дымонепроницаемыми перегородками. При организации работ в местах примыкания к действующим линиям метрополитена должна устанавливаться телефонная связь с дежурным персоналом .

3) Для облицовки стен, потолков путей эвакуации (коридоры, лестничные клетки, вестибюли, холлы и т.п.), а также для устройства рекламы в подземных помещениях и вестибюлях станций допускается применять только негорючие материалы.

4) Платяные шкафы, устанавливаемые в подземном пространстве метрополитенов, должны быть из негорючих материалов.

5) В подземных сооружениях станции допускается хранить не более двух баллонов с газами емкостью не более 5 л каждый, в согласованном с органом государственного пожарного надзора специально отведенном месте.

6) Огневые работы в подземных сооружениях метрополитена проводятся только в ночное время после снятия напряжения в электросети, за исключением работ аварийного характера, выполняемых по распоряжению руководителей служб.

7) Проведение электрогазосварочных работ в действующих тоннелях допускается только со специальных агрегатов, устанавливаемых на подвижном транспорте.

8) Завоз ГСМ в тоннели должен осуществляться на оборудованном для этих целей моторельсовом транспорте в специальных раздаточных емкостях в ночное время (при отсутствии пассажиров в метрополитене).

9) Транспорт, приспособленный для перевозки ГСМ в тоннели, должен быть оборудован первичными средствами пожаротушения.

10) Для проверки противопожарного режима в помещениях станций и кабельных коллекторах на аварийной доске в кабинах дежурных по станциям должны находиться ключи, замаркированные в соответствии с нумерацией помещений.

Проверку этих помещений следует проводить в присутствии дежурного по станции или представителя службы.

11) Вместимость учебных классов в технических кабинетах, размещаемых в подземном пространстве, должна быть не более 30 человек.

12) При проведении ремонтных работ в подземном пространстве метрополитенов должны применяться металлические леса.

13) В действующих тоннелях не допускается:

- проводить работы с газогенераторами;

- пропитывать креозотом шпалы, подкладки, клинья и др., а также разогревать битум.

14) В помещениях машинных залов, эскалаторов и в демонтажных камерах не допускается складирование запчастей, смазочных и других материалов.

15) Покраску кабельных линий в тоннелях допускается осуществлять только в ночное время по разрешению руководителей служб и по согласованию с органами государственного пожарного надзора.

16) Вагоны электропоездов должны быть оборудованы исправным устройством связи "пассажир-машинист" и первичными средствами пожаротушения.

17) Электропечи, устанавливаемые в кабинах машинистов, должны быть хорошо укреплены и иметь самостоятельную защиту. На печах и вблизи них не допускается размещение различных горючих материалов.

18) Торговые киоски допускается устанавливать только в наземных вестибюлях станций и в подуличных переходах. Киоски должны выполняться из негорючих материалов. Торговые киоски должны размещаться с таким расчетом, чтобы они не препятствовали проходу пассажиров.

19) Для отопления киосков должны применяться масляные электрорадиаторы или греющие электропанели заводского изготовления.

20) Киоски должны быть оборудованы первичными средствами пожаротушения и охранно-пожарной сигнализацией с выводом сигнала в помещение с круглосуточным пребыванием дежурного персонала.

21) Запрещается:

- торговля и пользование ЛВЖ, ГЖ, ГГ, товарами в аэрозольной упаковке, пиротехническими изделиями и другими огнеопасными материалами;

- хранение товара, упаковочного материала, торгового инвентаря и т.п. в помещениях станций.

3. Железнодорожный транспорт

1) Размещение киосков для торговли и выполнение других услуг для пассажиров в зданиях вокзалов допускается по согласованию с администрацией вокзала и органами государственного пожарного надзора.

2) Стеллажи в камерах хранения ручной клади и багажных отделениях должны быть выполнены из негорючих материалов. Устройство антресолей не допускается.

3) В локомотивных депо не допускается:

- ставить в боксы (стойла) депо цистерны с ЛВЖ и ГЖ, а также порожние цистерны из-под указанных жидкостей без предварительной их пропарки;

- слив топлива и масел непосредственно в боксах (стойлах) в ведра, противни и подсобные емкости;

- производить заправку тепловозов топливом и смазкой в неустановленных технологическим процессом местах;

- оставлять открытыми горловины топливных баков.

4) Площадки, отводимые под промывочно-пропарочные станции (пункты), должны отвечать требованиям типового технологического процесса станции и располагаться от железнодорожных путей, ближайших станционных и тракционных путей на расстоянии не менее 30 м, а от соседних железнодорожных зданий и сооружений - не менее 50 м.

Участки территории, на которых производится обработка цистерн, должны иметь твердое покрытие, не допускающее проникновение нефтепродуктов в грунт.

5) Подача цистерн к местам их обработки производится только тепловозами (мотовозами), оборудованными искрогасителями. При подаче цистерн устанавливается прикрытие не менее двух четырехосных вагонов. Приближение тепловозов к местам очистки ближе 20 м не допускается, что должно быть обозначено сигналом, запрещающем дальнейшее движение.

6) Сливные приборы, крышки колпаков и загрузочных люков цистерн, подаваемых на обработку на промывочно-пропарочные станции (пункты), должны быть закрыты. Обработанные цистерны следует оборудовать исправной запорной арматурой.

7) Пути, на которых производится заправка клапанов сливных приборов цистерн, должны быть оборудованы желобами или другими приспособлениями для улавливания остатков нефтепродуктов.

Люки и приямки на отстойниках и трубопроводах должны быть постоянно закрыты крышками.

При заправке клапанов должны использоваться только взрывобезопасные аккумуляторные фонари и искробезопасный инструмент.

8) Железнодорожные пути, эстакады, трубопроводы, резервуары, цистерны с горючими газами, ЛВЖ и ГЖ под сливом и наливом следует обеспечивать надежным заземлением для отвода статического электричества.

9) Металлические переносные и передвижные лестницы должны быть оборудованы медными крючками и резиновыми подушками под стыками.

10) Освещение внутри котлов цистерн допускается только аккумуляторными фонарями во взрывобезопасном исполнении. Включать и выключать фонарь следует вне цистерн.

11) Эстакады и площадки необходимо очищать от остатков нефтепродуктов и промывать горячей водой не реже одного раза в смену.

12) На территории промывочно-пропарочных станций (пунктов) запрещается:

- пользоваться невзрывозащищенными фонарями, лампами и светильниками;

- использовать инструмент изготовленный из черных металлов или других материалов образующих искры при ударах;

- проводить воздушную электропроводку над железнодорожными путями, зданиями и сооружениями;

- пользоваться обувью, подбитой стальными пластинами или гвоздями, при работе внутри котла цистерны;

- сливать остатки ЛВЖ и ГЖ вместе с водой и конденсатом в общую канализационную сеть, в открытые канавы, в кюветы, под откос и т. д.;

- применять для спуска людей в цистерну переносные стальные лестницы, а также деревянные лестницы, обитые сталью;

- оставлять обтирочные материалы внутри осматриваемых цистерн и на их наружных частях;

- въезд локомотивов в депо очистки и под эстакады.

13) Полоса отвода железных дорог должна содержаться очищенной от сухого травостоя, старых шпал и другого горючего мусора. Указанные материалы должны своевременно вывозиться с полосы отвода.

14) Разлитые на путях ЛВЖ и ГЖ должны засыпаться песком, землей и удаляться за полосы отвода.

15) Шпалы и брусья при временном хранении на перегонах, станциях и звеносборочных базах должны укладываться в штабели.

Площадка под штабели и территория на расстоянии не менее 3 м должны очищаться от сухой травы и другого горючего материала, окапываться или опахиваться.

16) Штабели шпал и брусьев могут укладываться параллельно пути на расстоянии не менее 30 м от строений и сооружений, 10 м - от путей организованного движения поездов, 6 м - от других путей и не менее полуторной высоты опоры от оси линий электропередач и связи. Шпалы укладываются в штабели плотно по 100 штук в каждом и разрывы между штабелями шпал должны быть не менее 1 м, а между каждой парой штабелей не менее 20 м.

При длительном хранении или при емкости склада шпал и брусьев, превышающей 10000 м3 следует руководствоваться противопожарными требованиями норм проектирования складов лесных материалов.

17) Складирование сена, соломы, дров и т.п. ближе 50 м от мостов, путевых сооружений, жилых домов и путей организованного движения поездов, а также под проводами линий электропередач и связи не допускается.

18) В полосе отвода не допускается разводить костры и сжигать сухую траву, солому, а также оставлять сухостойные деревья и кустарники.

19) В лесах мосты должны окаймляться минерализованной полосой шириной не менее 1,4 м по внешнему периметру полосы отвода.

Земляные участки под мостами в радиусе 50 м должны быть очищены от сухой травы, кустарника, горючего мусора и т.п.

20) Деревянные путепроводы, расположенные над железнодорожными путями, должны обиваться снизу кровельной сталью на ширину не менее 4 м со спущенными с обеих сторон краями по 0,3 м.

21) С замерзанием рек, у всех деревянных и металлических мостов с деревянным настилом для целей пожаротушения устраиваются незамерзающие проруби и подъезды к ним. Место нахождения проруби должно обозначаться указателем.

22) На всех мостах и путепроводах запрещается:

- устраивать под ними или вблизи их склады материалов, места стоянки для судов, плотов, барж и лодок;

- производить заправку керосиновых фонарей и баков бензомоторных агрегатов;

- содержать пролетные строения и другие конструкции, не очищенными от нефтепродуктов;

- производить под мостами выжигание сухой травы, а также сжигание кустарника и другого горючего материала;

- производить огневые работы без согласования с органами государственного пожарного надзора.

23) Железнодорожные пути для стоянки вагонов путевых машинных станций должны оборудоваться стрелочными переводами для обеспечения вывода и рассредоточения подвижного состава на случай пожара.

24) Вагоны, в которых размещаются производственные мастерские, школы, детские учреждения и т.д., должны стоять отдельными группами с противопожарными разрывами от жилых домов не менее 10 м.

25) При отсутствии искусственных и естественных источников водоснабжения в местах расположения путевых машинных станций (ПМС) должен создаваться запас воды для нужд пожаротушения в железнодорожных цистернах или других емкостях из расчета 50 м3 на каждую группу (15-20 ед.) вагонов.

26) Каждое передвижное формирование должно иметь телефонную связь с ближайшей железнодорожной станцией для вызова государственной противопожарной службы. В пунктах стоянки вагонов ПМС должен быть установлен сигнал оповещения о пожаре.

14. Транспортирование взравопожароопасных
и пожароопасных веществ и материалов

1) Опасные грузы должны предъявляться грузоотправителями к перевозке в таре и упаковке, предусмотренными стандартами и техническими условиями на данную продукцию.

Тара и упаковка должны быть прочными, исправными, полностью предотвращать утечку и рассыпание груза, обеспечивать его сохранность и безопасность перевозки. Материалы, из которых изготовлены тара и упаковка, должны быть инертными по отношению к содержимому.

2) Автоцистерны, перевозящие ЛВЖ и ГЖ, должны быть оборудованы надежным заземлением, первичными средствами пожаротушения и промаркированы в соответствии со степенью опасности груза, а выхлопные трубы должны быть оборудованы исправными искрогасителями.

3) Взрывопожароопасные грузы, которые выделяют легковоспламеняющиеся, ядовитые, едкие, коррозионные пары или газы, становятся взрывчатыми при высыхании, могут опасно взаимодействовать с воздухом и влагой, а также грузы, обладающие окисляющими свойствами, должны быть упакованы герметично.

4) Опасные грузы в стеклянной таре должны быть упакованы в прочные ящики или обрешетки (деревянные, пластмассовые, металлические) с заполнением свободного пространства соответствующими негорючими прокладочными и впитывающими материалами.

Стенки ящиков и обрешеток должны быть выше закупоренных бутылей и банок на 0,05 м. При перевозке мелкими отправками опасные грузы в стеклянной таре должны быть упакованы в плотные деревянные ящики с крышками.

5) Опасные грузы в металлических или пластмассовых банках, бидонах и канистрах должны быть дополнительно упакованы в деревянные ящики или обрешетки.

6) Твердые сыпучие опасные грузы в мешках, если такая упаковка предусмотрена стандартами или техническими условиями на продукцию, должны перевозиться повагонными отправками. При перевозке таких грузов мелкими отправками они должны быть дополнительно упакованы в жесткую транспортную тару (металлические или фанерные барабаны).

7) При предъявлении к перевозке жидких опасных грузов тара должна наполняться до нормы, установленной стандартами или техническими условиями на данную продукцию.

8) Не допускается погрузка в один вагон или контейнер опасных грузов разных групп, а также некоторых опасных грузов, входящих в одну группу, не разрешенных к совместной перевозке.

9) При погрузке в вагоны тары с кислотами, ее ставят в противоположную сторону от тары с ЛВЖ и ГЖ. Вся тара в вагоне должна плотно устанавливаться одна к другой и прочно крепиться.

10) Баллоны с ядовитыми газами (подкласс 2.2.) и горючими ядовитыми газами (подкласс 2.4.), а также порожние баллоны из-под этих газов должны перевозиться только повагонными отправками или в контейнерах. Классификация опасных грузов приведена в справочном приложении 2.

11) Баллоны с горючими и ядовитыми газами грузятся в горизонтальном положении предохранительными колпаками в одну сторону.

В вертикальном положении баллоны с газами можно грузить лишь при наличии на всех баллонах защитных колец и при условии плотной загрузки, исключающей возможность перемещения или падения баллонов. Дверные проемы должны быть ограждены досками толщиной не менее 40 мм с целью исключения навала груза на двери.

В виде исключения при перевозке допускается погрузка баллонов без защитных колец. В этом случае между каждым рядом баллонов должны быть прокладки из досок с вырезами гнезд для баллонов.

Не допускается использовать в качестве прокладок между баллонами (сосудами) сено, солому и другие легковоспламеняемые материалы.

ЛВЖ и ГЖ должны предъявляться к перевозке в стандартных герметичных и опломбированных бочках.

Вагоны для перевозки изопропилнитрата и самина как в загруженном, так и порожнем состоянии должны следовать в сопровождении бригады специалистов грузоотправителя (грузополучателя).

12) Подачу к рабочим местам ЛВЖ, ГЖ и ГГ следует предусматривать, как правило, централизованным способом транспортирования.

Применение открытой тары для подачи ЛВЖ и ГЖ к рабочим местам не допускается.

13) При прокладке трубопроводов ГГ, ЛВЖ и ГЖ в зданиях и сооружениях необходимо:

- герметично закрывать проемы (зазоры, неплотности и т.п.) в местах прохождения трубопроводов через строительные конструкции негорючими материалами на всю толщину конструкции здания;

- использовать исправные газонепроницаемые перемычки (диафрагмы) из негорючих материалов в местах перехода каналов и траншей (открытых и закрытых) из одного помещения в другое;

- окрашивать трубопроводы в соответствии с требованиями действующих стандартов.

14) Для перекачки ГГ и ЛВЖ следует, как правило, применять бессальниковые насосы и насосы с торцевыми уплотнениями.

На трубопроводах, работающих неполным сечением, должны устанавливаться гидрозатворы.

15) Стеклянную тару с ЛВЖ и ГЖ емкостью 10 л и более следует устанавливать в плетенные корзины или деревянные обрешетки, а стеклянную тару емкостью до 10 л - в плотные деревянные ящики с прокладочными материалами. Эти материалы, служащие для смягчения толчков, должны обладать способностью впитывать вытекающую при бое тары жидкость.

16) Эксплуатация транспортеров, норий, самотечных и пневматических труб допускается только с исправными и герметичными укрытиями мест выделения пыли. Вентиляция должна обеспечивать постоянный и эффективный отсос пыли из-под укрытия.

17) В период эксплуатации пневмотранспортных и самотечных устройств (при движении продукта в трубопроводах) не допускается скопление пыли в трубопроводах. Очистка трубопроводов должна производиться согласно утвержденному графику.

18) Пуск транспортеров и пневмотранспортных устройств необходимо производить лишь после тщательной проверки их состояния на холостом ходу, отсутствия в них посторонних предметов, наличия смазки в подшипниках, а также исправности всех устройств защиты.

19) Автоблокировка электродвигателей технологического оборудования с электродвигателями воздуходувных машин, из которых продукт поступает в соответствующую пневмотранспортную сеть, должна находиться в исправном состоянии и проверяться при каждом пуске оборудования.

20) Во избежание завалов и подпора оборудования транспортируемыми сыпучими (порошкообразными) продуктами должна быть предусмотрена автоблокировка для аварийной остановки транспортеров.

21) Эксплуатация неисправных винтовых транспортеров и норий (отсутствие зазора между винтом и стенкой желоба, трение лент и задевание ковшей о стенки желоба) не допускается.

22) Ролики транспортеров и натяжные барабаны должны свободно вращаться. Не допускается буксование ленты, а также смазывание приводных барабанов битумом, канифолью и другими горючими материалами.

23) Для остановки работы технологического оборудования цеха и выключения аспирационной и вентиляционной систем при загорании в нориях, самотечных и пневматических трубах и на других транспортерах на каждом этаже около лестничной клетки должны быть установлены специальные кнопки.

24) Эксплуатировать аспирационные линии и линии транспортировки измельченных материалов с отключенными или неисправными автоматическими огнепреграждающими устройствами не допускается.

25) Проемы в противопожарных преградах для пропуска транспортеров, конвейеров и т.п. должны быть защищены огнепреграждающими устройствами (дверями, воротами, водяными завесами, пересыпными устройствами и т.п.).

26) При перевозке взрывопожароопасных веществ на транспортном средстве, а также на каждом грузовом месте, содержащем эти вещества, должны быть знаки безопасности.

27) Транспортировка больших партий взрывопожароопасных веществ по территории населенного пункта на автотранспорте должна производиться в соответствии с требованиями безопасности и только в ночное время суток.

28) При перевозке взрывопожароопасных веществ запрещается:

- транспортировать цистерны с ЛВЖ и ГГ по населенному пункту в дневное время суток;

- допускать толчки, резкие торможения;

- транспортировать баллоны с ГГ без предохранительных башмаков;

- оставлять транспортное средство без присмотра.

29) Места погрузки и разгрузки взрывопожароопасных и пожароопасных веществ и материалов должны быть оборудованы:

- специальными приспособлениями, обеспечивающими безопасные в пожарном отношении условия проведения работ (козлы, стоянки, щиты, трапы, носилки и т.п.). При этом для стеклянной тары должны быть предусмотрены тележки или специальные носилки, имеющие гнезда. Допускается переносить стеклянную тару в исправных корзинах с ручками, обеспечивающими возможность перемещения их двумя работающими;

- средствами пожаротушения и ликвидации аварийных ситуаций;

- исправным стационарным или временным освещением, соответствующим классу зоны по ПУЭ.

30) В местах погрузочно-разгрузочных работ с взрывопожароопасными и пожароопасными грузами не допускается пользоваться открытым огнем.

31) Используемые погрузочно-разгрузочные механизмы должны быть в исправном состоянии.

32) Водители и машинисты, ожидающие погрузку или разгрузку, а также во время проведения погрузочно-разгрузочных работ, не должны оставлять транспортные средства без присмотра.

33) Транспортные средства (вагоны, кузова, прицепы, контейнеры и т.п.), подаваемые под погрузку взрывопожароопасных и пожароопасных веществ и материалов, должны быть исправными и очищены от посторонних веществ.

34) При обнаружении повреждения тары (упаковки), рассыпанных или разлитых веществ следует немедленно удалить поврежденную тару (упаковку), очистить пол и убрать рассыпанные или разлитые взрывопожароопасные и пожароопасные вещества.

35) При выполнении погрузочно-разгрузочных работ с взрывопожароопасными и пожароопасными грузами работающие должны соблюдать требования маркировочных знаков и предупреждающих надписей на упаковках.

36) Не допускается производить погрузочно-разгрузочные работы с взрывопожароопасными и пожароопасными веществами и материалами при работающих двигателях автомобилей, а также во время дождя, если вещества и материалы склонны к самовозгоранию при взаимодействии с водой.

37) Взрывопожароопасные и пожароопасные грузы в вагонах, контейнерах и кузовах автомобилей следует надежно закреплять с целью исключения их перемещения при движении.

38) При проведении технологических операций, связанных с наполнением и сливом ЛВЖ и ГЖ, должны выполняться следующие требования:

- люки и крышки следует открывать плавно, без рывков и ударов, с применением искробезопасных инструментов. Не допускается производить погрузочно-разгрузочные работы с емкостями, облитыми ЛВЖ и ГЖ;

- арматура (шланги, разъемные соединения, защита от статического электричества и т.п.) должна быть в технически исправном состоянии.

39) Перед заполнением резервуаров, цистерн, тары и т.п. жидкостью необходимо проверить исправность имеющегося замерного устройства.

40) Замер уровня жидкости в резервуаре и отбор проб, как правило, следует производить в светлое время суток. В темное время суток работающие должны пользоваться только аккумуляторными фонарями во взрывозащищенном исполнении.

Замер уровня и отбор проб вручную во время грозы, а также во время закачки или откачки продукта не допускается.

Пробоотборники должны быть изготовлены из материала не дающего искру и заземлены.

41) Наполнение и опорожнение емкостей с ЛВЖ и ГЖ должно осуществляться по трубопроводам и шлангам, имеющим исправные соединения и только после проверки правильности открытия и закрытия соответствующих задвижек, плотности соединения шлангов и трубопроводов. Открытие запорной арматуры следует проводить полностью.

42) Подача продукта в резервуары, емкости и т.п. "падающей струей" не допускается. Скорость наполнения (опорожнения) резервуара не должна превышать суммарной пропускной способности установленных на резервуаре дыхательных и предохранительных клапанов (или вентиляционных патрубков).

43) По окончании разгрузки взрывопожароопасных или пожароопасных грузов необходимо осмотреть вагон, контейнер или кузов автомобиля, тщательно собрать и удалить остатки веществ и мусор.

15. Объекты хранения

1. Общие требования

1) Хранить в складах (помещениях) вещества и материалы необходимо с учетом их пожароопасных физико-химических свойств (способность к окислению, самонагреванию и воспламенению при попадании влаги, соприкосновении с воздухом и т.п.), признаков совместимости и однородности огнетушащих веществ в соответствии со справочным приложением 2.

Совместное хранение в одной секции с каучуком или авторезиной каких-либо других материалов и товаров, независимо от однородности применяемых огнетушащих веществ, не допускается.

2) Баллоны с ГГ, емкости (бутылки, бутыли, другая тара) с ЛВЖ и ГЖ, а также аэрозольные упаковки должны быть защищены от солнечного и иного теплового воздействия.

3) Складирование аэрозольных упаковок в многоэтажных складах допускается в противопожарных отсеках только на верхнем этаже, количество таких упаковок в отсеке склада не должно превышать 150 000.

В изолированном отсеке склада допускается хранение не более 15 000 упаковок (коробок), а общая емкость склада не должна превышать 900 000 упаковок. Здания складов должны быть бесчердачными, с легкосбрасываемыми покрытиями.

В общих складах допускается хранение аэрозольных упаковок в количестве не более 5 000 штук.

4) На открытых площадках или под навесами хранение аэрозольных упаковок допускается только в негорючих контейнерах.

5) В складских помещениях при бесстеллажном способе хранения материалы должны складываться в штабели. Напротив дверных проемов складских помещений должны оставаться свободные проходы шириной, равной ширине дверей, но не менее 1 м.

Через каждые 6 м в складах следует устраивать, как правило, продольные проходы шириной не менее 0,8 м.

6) Расстояние от светильников до хранящихся товаров должно быть не менее 0,5 м и 0,2 м до поверхности горючих строительных конструкций.

7) В помещениях, предназначенных для хранения товарно-материальных ценностей, не допускается устройство бытовок, комнат для приема пищи и других подсобных служб.

8) Устанавливаемые в складских помещениях остекленные перегородки для ограждения рабочих мест товароведов, экспертов, кладовщиков и т.п. не должны препятствовать эвакуации людей или товарно-материальных ценностей в случае возникновения пожара.

9) Стоянка и ремонт погрузочно-разгрузочных и транспортных средств в складских помещениях и на дебаркадерах не допускается.

Грузы и материалы, разгруженные на рампу (платформу), к концу рабочего дня должны быть убраны.

10) В зданиях складов все операции, связанные с вскрытием тары, проверкой исправности и мелким ремонтом, расфасовкой продукции, приготовлением рабочих смесей пожароопасных жидкостей (нитрокрасок, лаков и т.п.) должны производиться в помещениях, изолированных от мест хранения.

11) Автомобили, мотовозы, автопогрузчики, автокраны и другие виды грузоподъемной техники должны допускаться к скирдам, штабелям и навесам, где хранятся грубые корма, волокнистые материалы, на расстоянии не менее 3 м при наличии у них исправных искрогасителей.

12) Электрооборудование складов по окончании рабочего дня должно обесточиваться. Аппараты, предназначенные для отключения электроснабжения склада, должны располагаться вне складского помещения на стене из негорючих материалов или на отдельно стоящей опоре, заключаться в шкаф или нишу с приспособлением для опломбирования и закрываться на замок.

13) Дежурное освещение в помещениях складов, а также эксплуатация газовых плит, электронагревательных приборов и установка штепсельных розеток не допускается.

14) При хранении материалов на открытой площадке площадь одной секции (штабеля) не должна превышать 300 м2, а противопожарные разрывы между штабелями должны быть не менее 6 м.

15) В зданиях, расположенных на территории баз и складов, не допускается проживание персонала и других лиц.

16) Въезд локомотивов в складские помещения категорий А, Б и В не допускается.

17) В цеховых кладовых не допускается хранение ЛВЖ и ГЖ в количестве, превышающем установленную на предприятии норму. На рабочих местах количество этих жидкостей не должно превышать сменную потребность.

18) Не допускается хранение горючих материалов или негорючих материалов в горючей таре в помещениях подвальных и цокольных этажей, не имеющих окон с приямками для дымоудаления, а также при сообщении общих лестничных клеток здания с этими этажами.

2. Склады ЛВЖ, ГЖ и других пожароопасных жидкостей
1. Резервуарные парки

1) Территории нефтебаз (складов), наливных и перекачивающих станций должны быть ограждены негорючими заборами высотой не менее 2 м.

2) Обвалования вокруг резервуаров, а также переезды через них, должны находиться в исправном состоянии. Площадки внутри обвалования должны быть спланированы и засыпаны песком.

3) Запрещается:

- эксплуатация негерметичного оборудования и запорной арматуры;

- уменьшение высоты обвалования, установленной нормами проектирования;

- эксплуатация резервуаров, имеющих перекосы и трещины, а также неисправное оборудование, контрольно-измерительные приборы, подводящие продуктопроводы и стационарные противопожарные устройства;

- высаживать деревья, кустарники, траву и т.д. в каре обвалований;

- устанавливать емкости на горючее или трудногорючее основание;

- переполнять резервуары и цистерны;

- отбирать пробы из резервуаров во время слива или налива нефтепродуктов;

- слив и налив нефтепродуктов во время грозы.

4) Дыхательные клапаны и огнепреградители необходимо проверять на соответствие с требованием технического паспорта не реже одного раза в месяц, а при температуре воздуха ниже 0 оС - не реже одного раза в декаду.

При осмотрах дыхательной арматуры необходимо очищать клапаны и сетки от льда. Отогрев их следует производить только пожаробезопасными способами.

5) Измерять уровни и отбирать пробы нефтепродуктов следует только стационарными пожаробезопасными системами измерительных устройств.

6) На складах резервуарного парка должен быть запас огнетушащих веществ, а также иметься средства их подачи в количестве, необходимом для тушения пожара в наибольшем резервуаре.

2. Хранение в таре

1) Хранение жидкостей с температурой вспышки выше 120 оС в количестве до 60 м3 допускается в подземных хранилищах из горючих материалов при условии устройства пола из негорючих материалов и засыпки покрытия слоем утрамбованной земли толщиной не менее 0,2 м.

2) Совместное хранение ЛВЖ и ГЖ в таре в одном помещении допускается при их общем (приведенном) количестве не более 200 м3 ЛВЖ или 1000 м3 ГЖ.

3) В хранилищах при ручной укладке бочки с ЛВЖ и ГЖ должны устанавливаться на полу не более чем в 2 ряда, при механизированной укладке бочек с ГЖ - не более 5, а ЛВЖ - не более 3.

Ширина штабеля должна быть не более 2 бочек. Ширину главных проходов для транспортирования бочек следует предусматривать не менее 1,8 м, а между штабелями - не менее 1 м.

4) Хранить жидкости допускается только в исправной таре. Пролитая жидкость должна немедленно убираться.

5) Открытые площадки для хранения нефтепродуктов в таре должны быть огорожены земляным валом или негорючей сплошной стенкой высотой не менее 0,5 м с пандусами для прохода на площадки.

6) Площадки должны возвышаться на 0,2 м над прилегающей территорией и быть окружены кюветом для отвода сточных вод.

7) В пределах одной обвалованной площадки допускается размещать не более 4 штабелей бочек размером 25х15 м и высотой 5,5 м с разрывами между штабелями не менее 10 м, а между штабелем и валом (стенкой) - не менее 5 м.

Разрывы между штабелями двух смежных площадок должны быть не менее 20 м.

8) Над площадками допускается устройство навесов из негорючих материалов.

9) Не допускается разливать нефтепродукты, а также хранить упаковочный материал и тару непосредственно в хранилищах и на обвалованных площадках.

3. Хранение газов

1) Склады для хранения баллонов с ГГ должны быть одноэтажными с легкосбрасываемыми покрытиями и не иметь чердачных помещений.

Окна помещений, где хранятся баллоны с газами, должны закрашиваться белой краской или оборудоваться солнцезащитными негорючими устройствами.

При хранении баллонов на открытых площадках навесы, защищающие их от воздействия осадков и солнечных лучей, должны быть выполнены из негорючих материалов.

2) Размещение групповых баллонных установок допускается у глухих (не имеющих проемов) наружных стен зданий.

Шкафы и будки, где размещаются баллоны, должны быть из негорючих материалов и иметь естественную вентиляцию, исключающую образование в них взрывоопасных смесей.

3) Баллоны с ГГ должны храниться отдельно от баллонов с кислородом, сжатым воздухом, хлором, фтором и другими окислителями, а также от баллонов с токсичными газами.

4) При хранении и транспортировании баллонов с кислородом нельзя допускать попадания масел (жиров) и соприкосновения арматуры баллона с промасленными материалами.

При перекантовке баллонов с кислородом вручную не допускается браться за клапаны.

5) В помещениях хранения газов должны быть исправные газоанализаторы довзрывоопасных концентраций, а при их отсутствии руководителем объекта должен быть установлен порядок отбора и контроля проб.

6) При обнаружении утечки газа из баллонов они должны быть убраны из склада в безопасное место.

7) В склад, где хранятся баллоны с ГГ, не допускаются лица в обуви, подбитой металлическими гвоздями или подковами.

8) Баллоны с ГГ, имеющие башмаки, должны храниться в вертикальном положении в специальных гнездах, клетях и других устройствах, исключающих их падение.

Баллоны, не имеющие башмаков, должны храниться в горизонтальном положении на рамах или стеллажах. Высота штабеля в этом случае не должна превышать 1,5 м, а клапаны должны быть закрыты предохранительными колпачками и обращены в одну сторону.

9) Хранение каких-либо других веществ, материалов и оборудования в складах газов не допускается.

10) Помещения складов с ГГ должны быть обеспечены естественной вентиляцией.

4. Хранение сельскохозяйственной продукции
1. Хранение грубых кормов

1) Хранение запаса грубых кормов допускается только в пристройках (встройках), отделенных от здания ферм глухими негорючими стенами (перегородками) и перекрытиями с пределом огнестойкости не менее 0,75 ч.

Пристройки (вставки) должны иметь выходы только непосредственно наружу.

2) Сеновал должен быть огорожен земляным валом, проволочным забором и т.д. Весовая должна размещаться за пределами сеновала.

Скирды (стога), навесы и штабели грубых кормов должны располагаться на расстоянии не менее 15 м до линии электропередач, не менее 20 м до дорог и не менее 50 м - до зданий и сооружений.

3) Площадки для размещения скирд (стогов), а также пары скирд (стогов) или штабелей необходимо опахивать по периметру полосой шириной не менее 4 м. Расстояние от края полосы до скирды (стога), расположенной на площадке, должно быть не менее 15 м, а до отдельностоящей скирды (стога) - не менее 5 м.

Площадь основания одной скирды (стога) не должна превышать 150 м2, а штабеля прессованного сена (соломы) - 500 м2.

Противопожарные разрывы между отдельными штабелями, навесами и скирдами (стогами) должны быть не менее 20 м. При размещении штабелей, навесов и скирд (стогов) попарно расстояние между штабелями и навесами следует предусматривать не менее 6 м, а между их парами - не менее 30 м.

Противопожарные разрывы между кварталами (в квартале допускается размещение 20 скирд или штабелей) должно быть не менее 100 м.

4) В скирдах (стогах) и штабелях сена с повышенной влажностью необходимо организовать контроль за температурой.

5) Трактора, работающие на складах грубых кормов, должны быть оборудованы искрогасителями, а у автомобилей - глушитель должен быть выведен вперед под бампер.

Тракторы-тягачи при разгрузочных работах не должны подъезжать к скирдам на расстоянии менее 3 м.

6) Склады грубых кормов должны иметь запас воды на случай пожара не менее 50 м3.

2. Хранение зерна

1) Перед началом уборки урожая зерносклады и зерносушилки должны быть проверены на пригодность использования, обнаруженные неисправности должны быть устранены до начала сушки и приема зерна.

Зерносклады следует размещать в отдельностоящих зданиях. Ворота в них должны открываться наружу и не загромождаться.

Горючие конструкции склада должны быть обработаны огнезащитным составом.

2) При хранении зерна насыпью расстояние от верха насыпи до горючих конструкций покрытия, а также до светильников и электропроводов должно быть не менее 0,5 м.

В местах транспортирования зерна через проемы в противопожарных преградах необходимо устанавливать защитные устройства (противопожарный клапан ЕФ-8 или другие).

3) Запрещается:

- хранить совместно с зерном другие материалы и оборудование;

- применять внутри складских помещений зерноочистительные и другие машины с двигателями внутреннего сгорания;

- работать на передвижных механизмах при закрытых воротах с двух сторон склада;

- розжиг сушилок, работающих на твердом топливе, с помощью ЛВЖ и ГЖ, а работающих на жидком топливе - с помощью факелов;

- работать на сушилках с неисправными приборами контроля температуры и автоматики отключения подачи топлива при затухании факела в топке, системой электрозажигания или без них;

- засыпать зерно выше уровня транспортерной ленты и допускать трение ленты о конструкции транспортера.

4) Контроль за температурой зерна при работающей сушилке должен осуществляться путем отбора проб не реже чем через каждые 2 ч.

Очистка загрузочно-разгрузочных механизмов сушилки от пыли и зерна должна производиться через сутки ее работы.

5) Передвижной сушильный агрегат должен устанавливаться на расстоянии не менее 10 м от здания зерносклада.

Устройство топок сушилок должно исключать вылет искр. Дымовые трубы следует оборудовать искрогасителями, а в местах прохода их через горючие конструкции устраивать противопожарные разделки.

6) При вентилировании зерна в зерноскладах вентиляторы следует устанавливать на расстоянии не менее 2,5 м от горючих стен.

Воздуховоды должны быть выполнены из негорючих материалов.

5. Хранение лесных материалов
1. Общие требования

1) Склады лесоматериалов емкостью свыше 10 тыс. м3 должны соответствовать требованиям норм проектирования складов лесных материалов.

2) На складах лесоматериалов емкостью менее 10 тыс. м3 должны быть разработаны и согласованы с органами государственного пожарного надзора планы размещения штабелей с указанием предельного объема хранящихся материалов, противопожарных разрывов и проездов между штабелями, а также между штабелями и соседними объектами.

3) В противопожарных разрывах между штабелями не допускается складирование лесоматериалов, оборудования и т.п.

4) Места отведенные под штабеля должны быть очищены до грунта от травяного покрова, горючего мусора и отходов или покрыты слоем песка, земли или гравия толщиной не менее 0,15 м.

5) Для каждого склада должен быть разработан оперативный план пожаротушения с определением мер по разборке штабелей, куч баланса, щепы и т.д., с учетом возможности привлечения работников и техники предприятия. Ежегодно перед началом весенне-летнего пожароопасного периода план должен отрабатываться с привлечением работников всех смен предприятия и соответствующих подразделений государственной противопожарной службы. В летнее время территория склада должна периодически поливаться.

6) Кроме первичных средств пожаротушения на складах должны быть оборудованы пункты (посты) с запасом различных видов пожарной техники в количествах, определяемых оперативными планами пожаротушения. Склады лесных материалов должны иметь необходимый запас воды для пожаротушения.

7) На складе не допускается производить работы, не связанные с хранением лесоматериалов.

8) Бытовые помещения для рабочих на складах лесоматериалов могут устраиваться только в отдельных зданиях с соблюдением противопожарных разрывов по согласованию с местными органами государственного пожарного надзора.

Для отопления этих помещений допускается применять электронагревательные приборы только заводского изготовления.

9) Лебедки с двигателями внутреннего сгорания следует размещать на расстоянии не менее 15 м от штабелей круглого леса.

Площадка вокруг лебедки должна быть свободной от кусковых отходов, коры и других горючих отходов и мусора. ГСМ для заправки двигателей допускается хранить в количестве не более одной бочки и на расстоянии не менее 10 м от лебедки и 20 м от ближайшего штабеля.

2. Склады пиломатериалов

1) При укладке и разборке штабелей пиломатериалов, транспортные пакеты необходимо устанавливать только по одной стороне проезда, при этом ширина оставшейся проезжей части дороги должна быть не менее 4 м. Общий объем неуложенных в штабели пиломатериалов не должен превышать суточного поступления их на склад.

2) Установка транспортных пакетов в противопожарных разрывах, проездах, подъездах к пожарным водоисточникам не допускается.

3) Переборка и установка пакетов на случай временного прекращения работы механизмов, хранение инвентарных крыш и прокладочного материала должны производиться на специальных площадках.

4) Обертка транспортных пакетов водонепроницаемой бумагой (при отсутствии этой операции в едином технологическом процессе) должна производиться на специально отведенных площадках.

5) Использованную водонепроницаемую бумагу, ее обрывки и обрезки необходимо собирать в контейнеры, места упаковки которых согласовываются с органами государственного пожарного надзора.

6) В закрытых складах ширина прохода между штабелями и выступающими частями стен здания должна быть не менее 0,8 м. Напротив дверных проемов склада должны оставаться проходы шириной, равной ширине дверей, но не менее 1 м.

7) В закрытых складах не должно быть перегородок и служебных помещений.

8) Полы закрытых складов и площадок под навесами должны быть выполнены из негорючих материалов.

3. Склады щепы

1) Хранить щепу допускается в закрытых складах, бункерах и на открытых площадках с основанием из негорючего материала.

2) Будки, в которых размещены электродвигатели конвейеров подачи щепы, должны быть I и II степени огнестойкости.

3) Для контроля температуры нагрева щепы внутри бурта необходимо предусматривать колодцы из негорючих материалов для установки термоэлектрических преобразователей.

6. Склады угля

1) Площадки для складирования угля должны быть спланированы так, чтобы исключать их затопление паводковыми или грунтовыми водами.

2) Запрещается:

- складировать уголь свежей добычи на старые отвалы угля, пролежавшего более одного месяца;

- принимать на склады уголь с явно выраженными очагами самовозгорания;

- транспортировать горящий уголь по транспортерным лентам и отгружать его в железнодорожный транспорт или бункера;

- располагать штабели угля над источниками тепла (паропроводы, трубопроводы горячей воды, каналы нагретого воздуха и т.п.), а также над проложенными электрокабелями и нефтегазопроводами.

3) При укладке угля и его хранении не допускается попадание в штабели древесины, бумаги, и других горючих материалов.

Уголь различных марок должен укладываться в отдельные штабели.

4) Уголь, поступающий на склад для длительного хранения, должен укладываться в штабели по мере выгрузки его из вагонов в возможно короткие сроки. Не допускается хранение выгруженного угля в бесформенных кучах и навалом более двух суток.

Для выполнения регламентных работ со штабелями, а также проезда механизмов и пожарных машин расстояние от границы подошвы штабелей до ограждающего забора или фундамента подкрановых путей должно быть не менее 3 м, а до наружной грани головки рельса или бордюра автодороги не менее 2 м.

Не допускается засыпать проезды твердым топливом и загромождать их оборудованием.

5) На складе должен быть обеспечен систематический контроль за температурой в штабелях угля путем установки в откосах контрольных железных труб и термометров или другим безопасным способом.

При повышении температуры выше 60 оС необходимо производить уплотнение штабеля в местах повышения температуры, выемку разогревшегося угля или применять другие безопасные методы по снижению температуры.

Штабели, в которых отмечается повышение температуры, следует расходовать в первую очередь.

6) Тушение или охлаждение угля водой непосредственно в штабелях не допускается. Загоревшийся уголь следует тушить водой только после выемки из штабеля.

7) Самовозгоревшийся уголь после охлаждения или тушения вновь укладывать в штабеля не допускается.

8) Помещения для хранения угля, устраиваемые в подвальном или первом этаже производственных зданий, должны быть выделены противопожарными преградами (стенами и перегородками).

16. Торговые павильоны и киоски
1. Общие требования

1) Степень огнестойкости зданий торговых киосков и одноэтажных павильонов площадью до 20 м2 включительно не регламентируется.

Степень огнестойкости, допустимое количество этажей и площадь этажа торговых павильонов большей площади следует определять по действующим строительным нормам и правилам.

2) Павильоны и киоски, предназначенные для торговли горючими жидкостями и газами, следует выполнять I, II, IIIa степеней огнестойкости, как правило, отдельно стоящими, или в группе с киосками, торгующими аналогичными товарами.

3) Внутренние запоры, устанавливаемые на дверях и используемые в период нахождения в сооружении людей, должны быть легкооткрываемыми.

4) Отопление киосков, устанавливаемых в населенных пунктах, следует применять электрическое (с применением масляных радиаторов, греющих панелей - имеющих сертификат соответствия), паровое или водяное.

В киосках, устанавливаемых вне населенных пунктов, допускается применять печное отопление с соблюдением требований СНиП 2.04.05-91*.

5) Электрооборудование киосков должно соответствовать требованиям ПУЭ.

Электросветильники с лампами накаливания следует использовать с защитными колпаками, а с люминесцентными лампами - бесстартерные.

Для обесточивания электрической сети павильона или киоска и группы сооружений отключающее устройство должно быть установлено на негорючем основании.

6) Киоски и павильоны следует оборудовать автоматической пожарной сигнализацией с выводом звукового и светового сигнала на фасад сооружения или непосредственно в защищаемое помещение (автономные пожарные извещатели).

7) Павильоны и киоски, отнесенные к IV группе объектов по пожарной опасности, подлежат ежегодной паспортизации на основании заключения органов государственного пожарного надзора.

Иностранные юридические и физические лица (если они не пользуются условиями экстерриториальности), а также лица без гражданства получают на объект паспорт наравне с юридическими и физическими лицами Республики Казахстан.

8) Объектами IV группы по пожарной опасности считаются:

- Не отнесенные к I, II, III группам объекты:

предприятия по ремонту и обслуживанию транспорта, а также отдельных агрегатов, узлов и т.п.;

кооперативные стоянки транспорта и гаражи;

автозаправочные станции всех типов и видов.

- Отдельно стоящие торговые павильоны, киоски, приемные пункты, ремонтные мастерские, обменные пункты валюты - площадью до 20 кв.м включительно, контейнера, с которых производится реализация товаров народного потребления, в том числе, располагаемых на территориях оптовых рынков и базаров.

- Встроенные-пристроенные в общественные, жилые здания и сооружения:

предприятия торговли, бытового обслуживания, питания, физкультурно-оздоровительные комплексы, библиотеки, аптеки, медицинские кабинеты, сбербанки, пивные бары, ЗАГСы, художественные мастерские, залы торжеств, молочные кухни, музеи и выставки - площадью до 500 кв.м;

офисы, залы дискотек, игровые заведения, пункты видео-, аудио записи и проката, обменные пункты валюты, диспетчерские пункты, переговорные пункты связи, фотосалоны, похоронные бюро (обрядов), конторы, киоски, ремонтные мастерские, мини-производства (допустимые к размещению), тиры, бильярдные, копировально-множительные, транспортные агентства, кассовые павильоны - независимо от площади.

- Прочие объекты, не отнесенные органами государственного пожарного надзора к объектам I, II, III групп.

9) В каждом киоске должны иметься первичные средства пожаротушения в соответствии с нормами обязательного приложения 5.

2. Размещение киосков и павильонов

1) Места размещения киосков и павильонов подлежат согласованию в порядке, установленном территориальными органами исполнительной власти.

2) На отведенной территории допускается установка киосков, а также одноэтажных павильонов площадью до 20 м2 включительно - группами.

В одной группе может размещаться не более 10 сооружений независимо от степеней их огнестойкости.

Расстояние между ними в группе не нормируется.

3) Расстояние между группами, указанными в пункте 2, между павильонами и киосками площадью более 20 м2, а также между павильонами и киосками, предназначенными для продажи горючих жидкостей и газов (независимо от площади), следует принимать в соответствии с таблицей 1.

Таблица 1

____________________________________________________________________

Степень огнестойкости ! Расстояние, м, при степени огнестойкости !

сооружений в группе ! киосков и павильонов !

!____________________________________________!

! I, II, III ! IIIa, IIIб, IV, IVa, V !

_______________________!________________!___________________________!

I, II, III ! 6 ! 8 !

IIIa, IIIб, IV, IVa, V ! 8 ! 10 !

_______________________!________________!___________________________!

Примечание: при наличии в группе киосков и павильонов различных степеней огнестойкости расстояние от группы до соседних зданий принимается по сооружению, имеющему наиболее низкую степень огнестойкости.

4) Расстояния от отдельно стоящих киосков (павильонов) и групп сооружений, указанных в пункте 2, до жилых, общественных и вспомогательных зданий промышленных предприятий и до производственных зданий, а также между торговыми павильонами площадью более 20 м2 принимаются в соответствии с нормами по планировке и застройке городов и сельских поселений.

5) Места сбора сгораемых отходов следует размещать на расстоянии не менее 15 м от киосков и павильонов.

6) Помещения для хранения упаковочных материалов и инвентаря следует предусматривать площадью не более 5 м2.

17. Автозаправочные станции<*>

<*>Сноска. Правила дополнены главой 17 согласно приказу Агентства РК по чрезвычайным ситуациям от 19 сентября 2000 года N 214 V001273_ .

1. Общие положения

1) В настоящей главе устанавливаются требования пожарной безопасности при эксплуатации автозаправочных станций (далее - АЗС), предназначенных для заправки наземных транспортных средств, а также при проведении ремонтных и регламентных работ.

2) Эксплуатация АЗС допускается при числе работающих штатных сотрудников АЗС, как правило, не менее двух человек.

3) В соответствии с Законом Республики Казахстан Z960048_ "О пожарной безопасности" ответственность за противопожарное состояние АЗС несут их владельцы.

4) На основании данной главы владельцы АЗС должны разработать инструкцию о мерах пожарной безопасности.

В инструкции указывается:

порядок приема нефтепродуктов, условия его хранения и отпуска потребителям;

порядок содержания территории;

специальные противопожарные мероприятия, несоблюдение которых может вызвать пожар;

правила содержания средств пожаротушения, приведение их в действие и вызов подразделений противопожарной службы при обнаружении пожара;

порядок сбора, хранения и удаления промасленных обтирочных материалов и песка, хранение спецодежды, уборки помещений и очистки технологического оборудования;

обязанности и действия персонала АЗС при возникновении пожароопасных ситуаций и пожаре до прибытия подразделений противопожарной службы;

другие специфические особенности АЗС.

5) В разделе инструкции "Обязанности и действия персонала АЗС при возникновении пожароопасной ситуации и пожаре" в обязательном порядке должны регламентироваться следующие действия работников АЗС:

при возникновении пожароопасных ситуаций на АЗС необходимо отключить электропитание технологических систем (кроме электропитания систем противоаварийной и противопожарной защиты), приостановить эксплуатацию АЗС и освободить ее территорию от транспортных средств и посетителей и одновременно с этим приступить к ликвидации пожароопасной ситуации;

при розливе топлива на площади менее 4 кв.м необходимо немедленно перекрыть место утечки и приступить к ликвидации пожароопасной ситуации;

при розливе топлива на площади более 4 кв.м необходимо немедленно покрыть всю площадь розлива топлива воздушно-механической пеной и в последующем поддерживать слой пены толщиной не менее 0,05 м до полного слива топлива в аварийный резервуар;

при розливе топлива в непосредственной близости от автоцистерны (в дальнейшем - АЦ) (при розливе бензина это расстояние принимается до 6 м от края пролива до габаритов АЦ и 3 м при розливе дизельного топлива) включение двигателя АЦ и ее удаление с территории АЗС (если это не грозит жизни людей) необходимо производить только при возникновении загорания разлитого топлива или после удаления загрязненного песка, которым засыпается пролив топлива для ликвидации пожароопасной ситуации. При розливе на большем расстоянии АЦ должна быть немедленно удалена с территории АЗС, объезжая места розлива на расстоянии не менее 6 м от границы пролива бензина и 3 м от границ пролива дизельного топлива;

при загорании оборудования АЦ необходимо приступить к тушению огня при помощи порошковых огнетушителей объемом не менее 50 л каждый и штатными огнетушителями АЦ, а при образовании горящего топлива - дополнительно посредством воздушно-пенных огнетушителей объемом не менее 100 л каждый;

в случае возникновения пожара на АЗС необходимо немедленно сообщить о пожаре противопожарной службе и приступить к тушению огня первичными средствами пожаротушения, одновременно приняв меры к освобождению территории от посетителей и транспортных средств.

6) Все работники АЗС и водители АЦ должны проходить специальную противопожарную подготовку, которая состоит из противопожарного инструктажа (первичного и повторного и занятий по пожарно-техническому минимуму).

2. Требования к содержанию помещений, зданий, сооружений и
территории АЗС

1) Территория АЗС должна быть спланирована и благоустроена, постоянно очищаться от горючего мусора и розлитых нефтепродуктов.

2) Противопожарные разрывы между зданиями и сооружениями не допускается использовать для складирования различных веществ и материалов, размещения транспортных средств и строительства как капитальных, так и временных объектов.

3) Движение транспортных средств по территории АЗС должно быть, как правило, односторонним. При этом должен быть отдельный въезд и выезд.

4) Перед въездом на территорию АЗС должна быть вывешена схема организации движения транспорта по ее территории и щит с инструкцией, регламентирующей меры пожарной безопасности для водителей и пассажиров.

5) Проезды по территории АЗС, подъезды к водоисточникам и подходы к первичным средствам пожаротушения должны быть всегда сводными. В зимнее время проезды и проходы должны очищаться от снега.

6) Для сбора используемого обтирочного материала и пропитанного нефтепродуктами песка необходимо установить металлические ящики с плотно закрывающимися крышками. Не реже одного раза в неделю обтирочные материалы и пропитанный нефтепродуктами песок должны удаляться за пределы АЗС.

7) На территории АЗС курение запрещается. В зданиях и помещениях сервисного обслуживания водителей и пассажиров могут быть отведены специально оборудованные места для курения.

8) На входных дверях во все помещения АЗС, а также на наружных установках должны быть выполнены надписи с указанием:

категории помещения по взрывопожарной и пожарной опасности;

класса взрывоопасных или пожароопасных зон по ПУЭ;

Ф.И.О. ответственного за противопожарное состояние работника; номеров телефонов вызова подразделений противопожарной службы.

9) Для АЗС должны быть разработаны и вывешены на видных местах:

инструкции по мерам пожарной безопасности;

планы зданий с указанием существующих помещений, эвакуационных выходов, мест размещения средств пожаротушения и сигнализации.

10) АЗС должна быть обеспечена жесткой буксировочной штангой, длиной не менее 3 м, для экстренной эвакуации с территории АЗС горящего транспортного средства.

11) АЗС должны обеспечиваться знаками безопасности и дорожными знаками, в числе которых должны быть знаки, запрещающие курение и пользование открытым огнем, знаки, регулирующие движение пассажиров и заправляемого транспорта.

12) На АЗС допускается размещать следующие служебные и бытовые здания (помещения) для персонала АЗС: операторная, администрации, приема пищи, службы охраны, а также санузлы, кладовые для спецодежды, инструмента, запасных деталей, приборов и оборудования. Помимо указанных, на территории АЗС с подземными резервуарами допускается размещать здания (помещения) сервисного обслуживания пассажиров, водителей и их транспортных средств.

В помещениях, отведенных под сервисное обслуживание пассажиров и водителей, допускается размещать магазин сопутствующих товаров, кафе и санузлы, для сервисного обслуживания транспортных средств - посты технического обслуживания и мойки автомобилей. На территории АЗС с наземными резервуарами, наряду с помещениями для персонала АЗС, допускается размещать помещения магазина сопутствующих товаров без торгового зала.

13) Не допускается объединять в одном здании:

помещения сервисного обслуживания транспортных средств и помещения сервисного обслуживания водителей и пассажиров;

помещение магазина, в котором предусмотрена продажа легковоспламеняющихся и горючих жидкостей, и помещений общественного питания.

14) Здания АЗС, как правило, должны быть оборудованы системами центрального отопления.

Допускается устанавливать в помещениях АЗС масляные электронагревательные приборы заводского изготовления, отвечающих требованиям пожарной безопасности, с соблюдением требуемых расстояний до горючих конструкций и материалов. Не допускается складывать на нагревательные приборы и трубопроводы различного рода горючие материалы (спецодежду, обтирочный материал и т.д.), а также сушить одежду и обувь на нагревательных приборах.

На территории и зданиях АЗС не допускается применять отопительные установки и устройства с применением открытого огня.

15) Спецодежда обслуживающего персонала должна храниться в металлических шкафах в подвешенном виде.

16) При размещении АЗС вблизи посевов сельскохозяйственных культур, по которым возможно распространение пламени (зерновые, хлопчатник и т.д.) или степным массивам, вдоль прилегающих к посадкам и степным массивам границы АЗС должны опахиваться шириной не менее 4 м.

3. Требования к эксплуатации технологического оборудования

1) Технологическое оборудование АЗС:

- должно соответствовать проектной, технико-эксплуатационной документации (далее - ТЭД) и техническим условиям (далее - ТУ);

- должно иметь исправные приборы контроля и регулирования;

- должно быть герметичным.

2) Запрещается эксплуатация технологического оборудования:

- при наличии утечек топлива;

- при отсутствии, неисправности, отключении или с просроченными сроками проверки приборов контроля и регулирования;

- при наличии любых неисправностей.

3) Запрещается вносить конструктивные изменения в технологическое оборудование, повышающие степень пожарной опасности АЗС.

4) Контрольно-измерительные приборы должны быть опломбированы и иметь четко обозначенные предельно-допустимые параметры (давление, температура, концентрация, уровень налива и т.д.), обеспечивающие пожаробезопасную работу технологического оборудования.

При отклонении хотя бы одного параметра от допустимых пределов автоматически должны подавать предупредительные (световые или звуковые) сигналы.

5) Основное и вспомогательное технологическое оборудование должно иметь защиту от статического электричества.

6) Резервуары для хранения топлива должны быть оборудованы системами предотвращения их переполнения, обеспечивающими при достижении 90%-го заполнения резервуаров автоматическую выдачу сигнала (светового или звукового), а при достижении максимально допустимой степени заполнения 95% - автоматическое прекращение наполнения резервуара не более чем за 5 с.

7) Крышки и патрубки фланцев, патрубков, штуцеров и другие устройства, отделяющие топливо и его пары от атмосферы, должны быть оборудованы в местах соприкосновения с арматурой неискрящими и устойчивыми к воздействию нефтепродуктов и окружающей среды прокладками.

Указанные крышки и заглушки, которые предусматривается открывать при эксплуатации, должны быть выполнены из неискрообразующего материала.

8) Резервуары для хранения топлива должны быть оборудованы линиями деаэрации.

Трубопроводы линии деаэрации должны оснащаться огнепреградителями или дыхательными клапанами со встроенными огнепреградителями, сохраняющими работоспособность в любое время года.

4. Ремонтные и регламентные работы

1) Работы в зонах, в которых возможно образование горючих паровоздушных смесей, следует выполнять искробезопасным инструментом и в одежде и обуви, неспособных вызвать искру.

2) Перевозка, перемещение на площадке, установка, ремонт бывших в употреблении резервуаров допускается только после полного удаления топлива, пропарки водяным паром, промывки теплой водой, продувки инертным газом и проверки на наличие паров топлива с помощью газоанализатора.

Концентрация паров топлива в емкости не должна превышать 20% нижнего концентрационного предела воспламенения (НКПВ).

3) Для проведения пневматических испытаний на герметичность технологических систем АЗС (межстенное пространство резервуара, внутреннее пространство резервуара, трубопроводы и т.п.) необходимо использовать негорючие газы (азот, углекислый газ и т.п.). В случае обнаружения негерметичности оборудования эксплуатация АЗС должна быть приостановлена.

4) Удаление подтоварной воды с включениями твердых частиц (шлама) из всех видов резервуаров должно производиться закрытым способом. Используемое для этих целей оборудование должно быть выполнено из неискрящего материала и предназначена для работы с бензином и дизельным топливом. При использовании ручных насосов слив шлама должен осуществляться только в закрытую емкость с минимально возможной открытой площадью испарения. При обесшламливании все люки и штуцера, несвязанные с этой операцией, должны быть закрыты. Емкость для шлама должна быть установлена на поддон на прилегающей к резервуару территории и заземлена. Обесшламливание многокамерных резервуаров должно производиться раздельно для каждой камеры.

После окончания обесшламливания шлам должен удаляться за пределы территории АЗС.

5) При ремонте дыхательных клапанов или огнепреградителей, установленных на выходе трубопроводов систем деаэрации, предварительно должна быть герметично перекрыта запорная арматура на этом трубопроводе.

5. Требования к эксплуатации оборудования для
приема и выдачи топлива

1) Слив топлива из автоцистерн (АЦ) должен быть выполнен по закрытой схеме. Выход паров топлива в окружающую среду, за исключением дыхательных устройств резервуаров и АЦ, должен быть исключен.

2) Перед сливом топлива из АЦ необходимо замерить уровень топлива в резервуаре и убедиться в исправности защитных устройств. Процесс слива должен контролироваться работниками АЗС и водителем АЦ.

3) При смене вида топлива в резервуаре (бензин-дизельное топливо) последний должен быть тщательно очищен от ранее хранимого продукта и на корпусе резервуара или на видных местах наливных трубопроводов подземных резервуаров выполнена надпись с указанием вида хранимого топлива.

4) При въезде на АЗС АЦ с топливом с ее территории должны быть удалены весь транспорт и посторонние лица. Наличие на АЗС одновременно двух и более АЦ не допускается.

5) Операции по сливу топлива из АЦ должны проводиться не менее чем двумя работниками АЗС и при выполнении следующих условий:

у заправочной площадки для АЦ устанавливать два передвижных воздушно-пенных огнетушителя объемом не менее 100 л каждый;

перекрыть лоток отвода атмосферных осадков, загрязненных нефтепродуктами, с заправочной площадки АЦ и открыть трубопровод отвода проливов топлива в аварийный резервуар;

заземлить АЦ и приступить к операции по сливу топлива в резервуары АЗС.

При сливе нефтепродукта с автопоезда отдельно заземляется каждая цистерна, до полного ее опорожнения.

6) Гибкий медный заземляющий проводник должен быть постоянно подсоединен к корпусу АЦ и иметь на конце устройство для подсоединения (зажим, наконечник под болт и т.д.) к заземляющему устройству.

Не допускается подсоединять заземляющие проводники к окрашенным и загрязненным металлическим частям АЦ.

7) При заправке транспортных средств на АЗС должны соблюдаться следующие требования:

мотоциклы и мотороллеры должны подаваться к топливозаправочным колонкам с заглушенными двигателями, пуск и остановка которых производится на расстоянии не менее 15 м от колонок, автомобили - своим ходом;

до пуска двигателя водитель должен протереть насухо загрязненные нефтепродуктами части транспорта;

пролитые на землю нефтепродукты должны посыпаться песком, а пропитанный песок и обтирочные материалы должны собирать в металлические ящики с плотно закрывающимися крышками и по окончанию рабочего дня удаляться с территории АЗС;

расстояние от автомобиля стоящим под заправкой и следующим за ним в очереди, должно быть не менее 1 м.

8) На АЗС запрещается заправлять транспортные средства: с работающим двигателем;

с пассажирами (за исключением легковых автомобилей с количеством дверей не менее четырех);

груженные взрывчатыми веществами, сжатыми и сжиженными горючими газами, легковоспламеняющимися и горючими жидкостями, легкогорючими материалами, ядовитыми и радиоактивными веществами и другими опасными веществами и материалами;

с загрязненным нефтепродуктами двигателем внутреннего сгорания.

6. Требования к передвижным автозаправочным станциям

1) Передвижные автозаправочные станции следует размещать на площадках, согласованных с территориальными органами госпожнадзора АЧС Республики Казахстан.

2) Не допускается использовать в качестве автозаправочных станций автотопливозаправщики и другую непредназначенную для этих целей технику.

3) Перед началом эксплуатации передвижной автозаправочной станции необходимо:

проверить герметичность станции по контрольно-измерительным приборам и визуально;

подсоединить заземляющий проводник автозаправочной станции к устройству заземления площадки;

приготовить поддон для установки его под топливный бак транспортного средства;

установить барьеры, ограничивающие подъезд транспортных средств к автозаправочной станции не менее чем на 1 м;

установить предупреждающий знак и информационный щит.

7. Требования к эксплуатации электрооборудования

1) Обслуживание электрооборудования АЗС должно производиться специализированными организациями, имеющими лицензию на проведение такого вида работ.

2) Все неисправности в электросетях и электрооборудовании должны немедленно устраняться. Неисправные участки электросети и электрооборудование должны отключаться до приведения их в пожаробезопасное состояние.

3) Поверхность электрооборудования, электросветильники, электропроводка, кабельные линии и распределительные устройства должны регулярно очищаться от грязи, пыли и нефтепродуктов.

4) Электрооборудование должно подбираться в соответствии с классом взрывоопасной зоны по ПУЭ. Электрооборудование, не имеющее маркировки взрывозащиты завода-изготовителя, к эксплуатации во взрывоопасных зонах не допускается.

5) Во взрыво- и пожароопасных зонах запрещается:

подавать электрическое напряжение на установки при отсутствии или неисправном защитном заземлении (занулении), неисправных блокирующих устройствах, нарушении целостности корпуса (оболочки);

вскрывать корпус электроустановки при нахождении токоведущих частей под напряжением;

включать электрооборудование после автоматического его отключения без выяснения причин отключения;

включать электроустановки без защиты их от токов короткого замыкания и перегрузок.

6) Для передвижных и переносных электроприемников, используемых для ремонтных и регламентных работ должны применяться гибкие кабели и провода с медными жилами в оболочке, стойкой к механическим воздействиям и нефтепродуктам.

7) Для временного освещения помещений с взрывоопасными зонами, открытых технологических площадок, аппаратуры и другого технологического оборудования должны применяться аккумуляторные фонари во взрывозащищенном исполнении.

Переносные светильники должны быть исправны и отвечать требованиям ПУЭ.

8) Включать и выключать переносные аккумуляторные фонари следует за пределами взрывоопасной зоны.

9) В нерабочее время все электрооборудование, за исключением электрооборудования систем безопасности, должно быть обесточено.

Доступ к отключающей электроаппаратуре посторонних лиц должен быть исключен.

10) Смена ламп и источников питания должна производиться с учетом восстановления взрывозащищенности светильников и фонарей.

11) Все неисправности в электросетях и электроаппаратуре, которые могут вызвать короткое замыкание, искрение, перегрев изоляции кабелей и проводов, отказа автоматических систем управления и защиты должны немедленно устраняться.

12) Проверка и ремонт молниезащитных устройств должна проводиться в соответствии с разработанным регламентом.

Результаты проверок, испытаний молниезащитных устройств, а также проведения регламентных и ремонтных работ должны фиксироваться в специальном журнале.

8. Водоснабжение, средства пожаротушения и связи

1) Наружное пожаротушение должно осуществляться от пожарных гидрантов или от противопожарного водоема (водоемов) вместимостью не менее 100 куб.м.

2) У места размещения пожарного гидранта должен быть установлен световой или флуоресцентный указатель с нанесенным буквенным индексом ПГ, цифровыми значениями расстояния в метрах от указателя до гидранта и внутреннего диаметра трубопровода в миллиметрах.

У пожарного водоема устанавливается аналогичный указатель с нанесенным буквенным индексом ПВ, цифровыми значениями запаса воды в кубических метрах и количества пожарных автомобилей, которые могут быть одновременно установлены на площадке водоема.

3) Помещения АЗС должны оборудоваться системами автоматической пожарной сигнализации в соответствии с требованиями СН В3.1.1-98 "Нормы оборудования зданий, помещений и сооружений системами автоматической пожарной сигнализации, автоматическими установками пожаротушения и оповещения людей о пожаре". Оборудование пожарной сигнализацией помещений для персонала АЗС с круглосуточным пребыванием людей допускается не предусматривать.

4) АЗС должны быть оснащены телефонной или радиосвязью для немедленного вызова противопожарной службы в случае возникновения пожара, а также системой громкоговорящей связи.

5) Производственные и общественные помещения АЗС должны обеспечиваться огнетушителями в зависимости от их огнетушащей способности, площади и класса пожара в соответствии с требованиями приложения 3 настоящих правил.

6) Для тушения загораний электропультов и арматуры резервуаров необходимо предусматривать ручные углекислотные или порошковые огнетушители.

7) АЗС должны быть обеспечены передвижными воздушно-пенными огнетушителями вместимостью не менее 100 л каждый в количестве не менее двух для покрытия поверхностей заправочных площадок для АЦ.

Кроме того, АЗС должны оснащаться передвижными первичными средствами пожаротушения из расчета:

на заправочный островок, имеющий до 4 топливораздаточных колонок, должны предусматриваться 2 передвижных порошковых огнетушителя (вместимостью не менее 50 л каждый) для тушения загораний заправляемой техники, 1 воздушно-пенный огнетушитель (вместимостью не менее 10 л) и 1 порошковый огнетушитель (вместимостью не менее 5 л);

на заправочный островок, имеющий от 4 до 8 топливораздаточных колонок, - 2 передвижных порошковых огнетушителя (вместимостью не менее 50 л каждый) для тушения загораний заправляемой техники, 2 воздушно-пенных огнетушителя (вместимостью не менее 10 л) и 2 порошковых огнетушителя (вместимостью 5 л). Размещение огнетушителей должно предусматриваться на заправочных островках;

на каждую заправочную площадку для АЦ - 2 передвижных порошковых огнетушителя (вместимостью 50 л каждый) для тушения загорания АЦ. При наличии на АЗС таких огнетушителей, для тушения загораний заправляемой техники, дополнительных огнетушителей для тушения АЦ допускается не предусматривать.

8) Передвижные автозаправочные станции необходимо оснащать одним воздушно-пенным огнетушителем вместимостью 10 л и одним порошковым огнетушителем вместимостью 5 л.

9) Места размещения огнетушителей должны обозначаться соответствующими указательными знаками.

	Приложение 1 Обязательное

Требования к Инструкциям о мерах
пожарной безопасности

Инструкции о мерах пожарной безопасности должны разрабатываться на основе правил пожарной безопасности, нормативно-технических, нормативных и других документов, содержащих требования пожарной безопасности, исходя из специфики пожарной опасности зданий, сооружений, технологических процессов, технологического и производственного оборудования.

В инструкциях о мерах пожарной безопасности необходимо отражать следующие вопросы:

- порядок содержания территории, зданий и помещений, в том числе эвакуационных путей;

- мероприятия по изучению пожарной безопасности при проведении технологических процессов, эксплуатации оборудования, производстве пожароопасных работ;

- порядок и нормы хранения и транспортировки взрывопожароопасных и пожароопасных веществ и материалов;

- места курения, применения открытого огня и проведения огневых работ;

- порядок сбора, хранения и удаления горючих веществ и материалов, содержания и хранения спецодежды;

- предельные показания контрольно-измерительных приборов (манометры, термометры и др.), отклонения от которых могут вызвать пожар или взрыв;

- обязанности и действия работающих при пожаре, в том числе:

- последовательность вызова подразделений противопожарной службы;

- порядок аварийной остановки технологического оборудования;

- порядок отключения вентиляции и электрооборудования;

- правила применения средств пожаротушения и установок пожарной автоматики;

- порядок эвакуации людей, горючих веществ и материальных ценностей;

- порядок осмотра и приведения в пожаровзрывобезопасное состояние всех помещений предприятия (подразделения).

	Приложение 2 Справочное
	Требования пожарной безопасности по совместному хранению веществ и материалов (выдержки из ГОСТ 12.1.004-91)

Требования распространяются на все предприятия, имеющие склады или базы для хранения веществ и материалов.

Требования не распространяются на взрывчатые и радиоактивные вещества и материалы, которые должны храниться и перевозиться по специальным правилам.

Ведомственные документы, регламентирующие пожарную безопасность при хранении веществ и материалов, должны быть приведены в соответствие с настоящими требованиями.

1. Общие положения

1) Возможность совместного хранения веществ и материалов определяется на основе количественного учета показателей пожарной опасности, токсичности, химической активности, а также однородности средств пожаротушения.

2) В зависимости от сочетания свойств, перечисленных в п.1, вещества и материалы могут быть совместимыми или не совместимыми друг с другом при хранении.

3) Несовместимыми называются такие вещества и материалы, которые при хранении совместно (без учета защитных свойств тары или упаковки):

- увеличивают пожарную опасность каждого из рассматриваемых материалов и веществ в отдельности;

- вызывают дополнительные трудности при тушении пожара;

- усугубляют экологическую обстановку при пожаре (по сравнению с пожаром отдельных веществ и материалов, взятых в соответствующем количестве);

- вступают в реакцию взаимодействия друг с другом с образованием опасных веществ.

4) По потенциальной опасности вызвать пожар, усиливать опасные факторы пожара, отравлять среду обитания (воздух, воду, почву, флору, фауну и т.п.), воздействовать на человека через кожу, слизистые оболочки дыхательных путей путем непосредственного контакта или на расстоянии как при нормальных условиях, так и при пожаре, вещества и материалы делятся на разряды:

безопасные;

малоопасные;

опасные;

особоопасные.

5) К безопасным относятся негорючие вещества и материалы в негорючей упаковке, которые в условиях пожара не выделяют опасных (горючих, ядовитых, едких) продуктов разложения или окисления, не образуют взрывчатых или пожароопасных, ядовитых, едких, экзотермических смесей с другими веществами.

Безопасные вещества и материалы следует хранить в помещениях или на открытых площадках любого типа (если это не противоречит техническим условиям на вещество).

6) К малоопасным относятся такие горючие и трудногорючие вещества и материалы, которые не относятся к безопасным и на которые не распространяются требования ГОСТ 19433-88 "Грузы опасные. Классификация и маркировка".

Малоопасные вещества разделяются на следующие группы:

- жидкие вещества с температурой вспышки более 90 оС;

- твердые вещества и материалы, воспламеняющиеся от действия газовой горелки в течение 120 с и более;

- вещества и материалы, которые в условиях испытаний по ГОСТ 12.1.044-89 способны самонагреваться до температуры выше 150 оС за время более 24 ч при температуре окружающей среды 140 оС; вещества и материалы, которые при взаимодействии с водой выделяют воспламеняющиеся газы с интенсивностью менее 0,5 куб.дм/кг.ч;

- вещества и материалы ядовитые со среднесмертельной дозой при введении в желудок более 500 мг/кг (если они жидкие), или более 2000 мг/кг (если они твердые), или со среднесмертельной дозой при нанесении

на кожу более 2500 мг/кг, или со смертельной дозой при вдыхании более 20 мг/куб.дм;

- вещества и материалы слабые едкие и (или) коррозионные со следующими показателями: время контакта, вызывающее видимый некроз кожной ткани животных (белых крыс), более 24 часов, скорость коррозии стальной (Ст3) или алюминиевой (А6) поверхности менее 1 мм в год;

- негорючие вещества и материалы по п.5 в горючей упаковке.

Малоопасные вещества и материалы допускается хранить в складах всех степеней огнестойкости (кроме V степени).

7) К опасным относятся горючие и негорючие вещества и материалы, обладающие свойствами, проявление которых может привести к взрыву, пожару, гибели, травмированию, отравлению, облучению, заболеванию людей и животных, повреждению сооружений, транспортных средств. Опасные свойства могут проявляться при нормальных или аварийных условиях как у отдельных веществ и материалов, так и при взаимодействии их с веществами и материалами других категорий по ГОСТ 19433-88.

Опасные вещества и материалы необходимо хранить в складах I и II степени огнестойкости.

8) К особоопасным относятся такие опасные вещества и материалы, которые не совместимы с веществами и материалами одной с ними категории по ГОСТ 19433-88.

Особоопасные вещества и материалы необходимо хранить в складах I и II степени огнестойкости преимущественно в отдельностоящих зданиях.

9) Опасные и особоопасные вещества и материалы по ГОСТ 19433-88 разделяются на классы и подклассы и категории.

2. Условия совместного хранения веществ и материалов

1) Вещества и материалы, относящиеся к разряду особоопасных, при хранении необходимо располагать так, как указано в табл.15.

2) Вещества и материалы, относящиеся к разряду опасных, при хранении необходимо располагать так, как указано в табл.16.

3) В порядке исключения допускается хранение особоопасных и опасных веществ и материалов в одном складе. При этом их необходимо располагать так, как указано в табл.17.

4) В одном помещении склада запрещается хранить вещества и материалы, имеющие неоднородные средства тушения.

ГОСТ 12.1.004-91

Таблица 15

Разделение особо опасных веществ и материалов при хранении

(См. бумажный вариант)

ГОСТ 12.1.004-91

Таблица 16

Разделение опасных веществ и материалов при хранении

(См. бумажный вариант)

ГОСТ 12.1.004-91

Таблица 17

Разделение опасных и особо опасных веществ

и материалов при хранении

(См. бумажный вариант)

	Приложение 3 Обязательное

Определение необходимого количества

первичных средств пожаротушения

1. При определении видов и необходимых средств пожаротушения следует учитывать физико-химические и пожароопасные свойства горючих веществ, их отношение к огнетушащим веществам, а также площадь производственных помещений, открытых площадок и установок.

2. Асбестовые полотна, грубошерстные ткани и войлок размером не менее 1х1 м предназначены для тушения небольших очагов при воспламенении веществ, горение которых не может происходить без доступа воздуха. В местах применения и хранения ЛВЖ и ГЖ размеры полотен могут быть увеличены (2х1,5; 2х2 м).

3. В соответствии с ГОСТ 12.4.009-83 бочки для хранения воды должны иметь объем не менее 0,2 м3 и комплектоваться ведрами. Ящики для песка должны иметь объем 0,5; 1,0 и 3 м3 и комплектоваться совковой лопатой по ГОСТ 3620-76.

4. Емкости для песка, входящие в конструкцию пожарного стенда, должны быть вместимостью не менее 0,1 м3. Конструкция ящика должна обеспечивать удобство извлечения песка и исключать попадание осадков.

5. Комплектование технологического оборудования огнетушителями осуществляется согласно требованиям технических условий (паспортов) на это оборудование или соответствующим правилам пожарной безопасности.

6. Комплектование импортного оборудования огнетушителями производится согласно условиям договора на его поставку.

7. Выбор типа и расчет необходимого количества огнетушителей рекомендуется производить на основе данных, изложенных в табл. 1 и 2 в зависимости от их огнетушащей способности, предельной площади, класса пожара горючих веществ и материалов в защищаемом помещении или на объекте согласно ИСО N 3941-77:

класс А - пожары твердых веществ, в основном органического происхождения, горение которых сопровождается тлением (древесина, текстиль, бумага);

класс В - пожары горючих жидкостей или плавящихся твердых веществ;

класс С - пожары газов;

класс D - пожары металлов и их сплавов;

класс Е - пожары связанные с горением электроустановок.

Выбор типа огнетушителя (передвижной или ручной) обусловлен размерами возможных очагов пожара. При значительных размерах рекомендуется использовать передвижные огнетушители.

8. Выбирая огнетушитель с соответствующим температурным пределом использования, необходимо учитывать климатические условия эксплуатации зданий и сооружений.

9. Если возможны комбинированные очаги пожара, то предпочтение при выборе огнетушителя отдается более универсальному по области применения.

10. Для предельной площади помещений разных категорий (максимальной площади, защищаемой одним или группой огнетушителей) необходимо предусматривать число огнетушителей одного из типов, указанное в табл. 1 и 2 перед знаком "++" или "+".

11. В общественных зданиях и сооружениях на каждом этаже должны размещаться не менее двух ручных огнетушителей.

12. Помещения категории Д могут не оснащаться огнетушителями, если их площадь на превышает 100 м2.

13. При наличии небольших помещений одной категории пожарной опасности количество необходимых огнетушителей определяется согласно п.18 и табл. 1 и 2 с учетом суммарной площади этих помещений.

14. Огнетушители, отправленные с предприятия на перезарядку, должны заменяться соответствующим количеством заряженных огнетушителей.

15. При защите помещений ЭВМ, телефонных станций, музеев, архивов и т.д. следует учитывать специфику взаимодействия огнетушащих веществ с защищаемым оборудованием, изделиями, материалами и т.п. Данные помещения рекомендуется оборудовать хладоновыми и углекислотными огнетушителями с учетом предельно допустимой концентрации огнетушащих веществ.

16. Помещения, оборудованные автоматическими стационарными установками пожаротушения, обеспечиваются огнетушителями на 50 %, исходя из их расчетного количества.

17. Расстояние от возможного очага пожара до места размещения огнетушителя не должно превышать 20 м для общественных зданий и сооружений; 30 м для помещений категорий А, Б и В; 40 м для помещений категории Г; 70 метров для помещений категории Д.

18. Для размещения первичных средств пожаротушения в производственных зданиях и территориях промпредприятий, как правило, должны устанавливаться пожарные щиты с набором: порошковых огнетушителей - 2, углекислотных огнетушителей - 1, ящиков с песком - 1, плотного полотна (войлок, брезент и т.д.) - 1, ломов - 2, багров - 3, топоров - 2. На территориях промпредприятий один пожарный щит определяется из расчета 5000 м2.

Рекомендации по оснащению помещений ручными огнетушителями

Таблица 1

_________________________________________________________________________

Категория!Предельная!Класс ! Пенные и ! Порошковые огне- ! Хладоновые !

помещения!защищаемая!пожара!водные огне- ! тушители вмести- !огнетушители!

! площадь, ! ! тушители ! мостью, л !вместимостью!

! кв.м ! !вместимостью,!__________________! 2 (3) л !

! ! ! 10 л ! 2 ! 5 ! 10 ! !

_________!__________!______!_____________!_____!_____!______!____________!

А, Б, В ! 200 ! А ! 2 + + ! - ! 2 + ! 1 ++ ! - !

(горючие ! ! В ! 4 + ! - ! 2 + ! 1 ++ ! 4 + !

газы и ! ! С ! - ! - ! 2 + ! 1 ++ ! 4 + !

жидкости)! ! D ! - ! - ! 2 + ! 1 ++ ! - !

! ! (Е) ! - ! - ! 2 + ! 1 ++ ! - !

В (кроме ! 400 ! А ! 2 + + ! 4 + !2 + +! 1 + ! - !

горючих ! ! D ! - ! - ! 2 + ! 1 ++ ! - !

газов и ! ! (Е) ! - ! - !2 + +! 1 + ! 2 + !

жидкостей) ! ! ! ! ! ! !

! ! ! ! ! ! ! !

Г ! 800 ! В ! 2 + ! - !2 + +! 1 + ! - !

! ! С ! - ! 4 + !2 + +! 1 + ! - !

Г, Д ! 1800 ! А ! 2 + + ! 4 + !2 + +! 1 + ! - !

! ! D ! - ! - !2 + ! 1 + +! - !

! ! (E) ! - ! 2 + !2 + +! 1 + ! 2 + !

Общест- ! 800 ! А ! 4 + + ! 8 + !4 + +! 2 + ! - !

венные ! ! Е ! - ! - !4 + +! 2 + ! 4 + !

_________!__________!______!_____________!_____!_____!______!____________!

Продолжение таблицы:

_______________

Углекислотные !

огнетушители !

вместимостью, л!

_______________!

2 ! 5(8) !

_______!_______!

- ! - !

- !2 + + !

- ! 2 + !

- ! - !

4 + !2 + + !

! !

- ! - !

4 + !2 + + !

- ! 4 + !

4 + !2 + + !

_______!_______!

Примечания: 1. Для тушения пожаров различных классов порошковые огнетушители должны иметь соответствующие заряды: для класса А - порошок АВС(Е); для классов В, С и (Е) - ВС(Е) или АВС(Е) и класса Д - Д.

2. Знаком "+ +" обозначены рекомендуемые к оснащению огнетушители,знаком "+" - огнетушители, применение которых допускается при отсутствии рекомендуемых и при соответствующем обосновании, знаком "-" - огнетушители, которые не допускаются для оснащения данных объектов.

Рекомендации по оснащению помещений передвижными огнетушителями

Таблица 2

_________________________________________________________________________

Категория!Предельная!Класс !Воздушно- !Комбинирован!Порошковые !Углекислот

помещения!защищаемая!пожара!пенные ог-!ные огнетуши!огнетушители!ные огне-

! площадь, ! !нетушители!тели вмести-!вместимостью!тушители

! кв.м ! !вместимос-!мостью !100 л !вместимо-

! ! !тью 100 л !(пена,поро- ! !тью, л

! ! ! !шок) 100 л ! !_________

! ! ! ! ! ! 25 ! 80

_________!__________!______!__________!____________!____________!____!____

А, Б, В ! 500 ! А ! 1 + + ! 1 + + ! 1 + + ! - !3 +

(горючие ! ! В ! 2 + ! 1 + + ! 1 + + ! - !3 +

газы и ! ! С ! - ! 1 + ! 1 + + ! - !3 +

жидкости)! ! D ! - ! - ! 1 + + ! - ! -

! ! (Е) ! - ! - ! 1 + !2 + !1++

В (кроме ! 800 ! А ! 1 + + ! 1 + + ! 1 + + !4 + !2 +

горючих ! ! В ! 2 + ! 1 + + ! 1 + + ! - !3 +

газов и ! ! С ! - ! 1 + ! 1 + + ! - !3 +

жидкос- ! ! D ! - ! - ! 1 + + ! - ! -

тей), Д ! ! (Е) ! - ! - ! 1 + !1++ !1 +

_________!__________!______!__________!____________!____________!____!____

2. Знаком "+ +" обозначены рекомендуемые к оснащению огнетушители, знаком "+" - огнетушители, применение которых допускается при отсутствии рекомендуемых и при соответствующем обосновании, знаком "-" - огнетушители, которые не допускаются для оснащения данных объектов.

Приложение 4 Объединение

Справочное Предприятие

Цех

Утверждаю*

________________

должность, Ф.И.О.

________________

подпись

"__"______19__г.

Наряд-допуск

на выполнение работ повышенной опасности

1. Выдан (кому) _________________________________________________

должность руководителя работ (ответственного за

_________________________________________________________________

проведение работ) Ф.И.О., дата

2. На выполнение работ___________________________________________

указывается характер и содержание работы,

_________________________________________________________________

опасные и вредные производственные факторы

3. Место проведения работ________________________________________

отделение, участок, установка,

_________________________________________________________________

аппарат, выработка, помещение

4. Состав бригады исполнителей (в том числе дублеры, наблюдающие)

(При большом числе членов бригады ее состав и требуемые сведения

приводятся в прилагаемом списке с отметкой об этом в настоящем

пункте)

_____________________________________________________________________

№ ! Ф.И.О. !Выполняемая! Квалификация !С условиями работы!

п/п! ! функция !(разряд, группа!ознакомлен, инст- !

! ! !по электробезо-! руктаж получил !

! ! ! пасности) !__________________!

! ! ! ! Подпись ! Дата !

___!__________________!___________!_______________!_________!________!

1 ! Производитель ! ! ! ! !

!работ (ответствен-! ! ! ! !

!ный,старший испол-! ! ! ! !

!нитель, бригадир) ! ! ! ! !

2 ! ! ! ! ! !

3 ! ! ! ! ! !

___!__________________!___________!_______________!_________!________!

________________________

* Если этого требует нормативный документ, регламентирующий

безопасное проведение работ.

5. Планируемое время проведения работ:

Начало _____ время ______ дата

Окончание _____ время ______ дата

6. Меры по обеспечению безопасности _____________________________

указываются организационные

_________________________________________________________________

и технические меры безопасности, осуществляемые при подготовке

_________________________________________________________________

объекта к проведению работ повышенной опасности, при их

_________________________________________________________________

проведении, средства коллективной и индивидуальной защиты,

_________________________________________________________________

режим работы

7. Требуемые приложения _________________________________________

наименование схем, эскизов, анализов, ППР и т.п.

8. Особые условия________________________________________________

в т.ч. присутствие лиц надзора при проведении работ

9. Наряд выдал___________________________________________________

должность, Ф.И.О., подпись выдавшего наряд, дата

10. Согласовано: со службами ________________________________

(техники безопасности, название службы, Ф.И.О.

противопожарной, ГСС (ВГСЧ), ________________________________

механической, энергетической ответственного, подпись, дата

и др. при необходимости)

с взаимосвязанными цехами, ________________________________

участками, владельцем ЛЭП и др. цех, участок, Ф.И.О.

________________________________

ответственного, подпись, дата

11. Объект к проведению работ подготовлен:

Ответственный за подготовку _____________________________________

должность, Ф.И.О., подпись, дата,

объекта _____________________________________

время

Руководитель работ ______________________________________________

должность, Ф.И.О., подпись, дата,

______________________________________________

время

12. К выполнению работ допускаю:_________________________________

должность, Ф.И.О., подпись, дата,

_________________________________

время

13. Отметка о ежедневном допуске к работе, окончании этапа работы

______________________________________________________________________

Дата ! Меры безопасности по п.6 выполнены !

!____________________________________________________________!

! Начало работы ! Окончание !

!______________________________________!_____________________!

! Время ! Подпись допус- ! Подпись ! Время ! Подпись !

!(ч, мин)!кающего к работе!руководителя!(ч,мин) !руководителя!

_________!________!________________!____________!________!____________!

14. Наряд-допуск продлен до _____________________________________

дата, время, подпись продлившего наряд,

_________________________________________________________________

Ф.И.О., должность

15. Продление наряда-допуска согласовано (в соответствии с п.10)

_________________________________________________________________

название службы, цеха, участка, др. должность ответственного,

_________________________________________________________________

Ф.И.О., подпись, дата

16. К выполнению работ на период продления допускаю

_________________________________________________________________

должность допускающего, Ф.И.О., подпись, дата, время

17. Изменения состава бригады исполнителей

____________________________________________________________________

Введен в состав бригады !Выведен из состава бригады! Руководитель!

___________________________!__________________________! работ !

Ф.И.О.! С усло- !Ква- !Вы- ! Ф.И.О. !Дата,!Выполняемая! (подпись) !

! виями !ли- !пол-! !время! функция ! !

! работы !фика-!няе-! ! ! ! !

!ознаком- !ция, !мая ! ! ! ! !

!лен, про-!раз- !фун-! ! ! ! !

!инструк- !ряд, !кция! ! ! ! !

!тирован !груп-! ! ! ! ! !

!(подпись)!па ! ! ! ! ! !

______!_________!_____!____!________!_____!___________!_____________!

18. Работа выполнена в полном объеме, рабочие места приведены в

порядок, инструмент и материалы убраны, люди выведены, наряд-

допуск закрыт____________________________________________________

руководитель работ, подпись, дата, время, начальник

_________________________________________________________________

смены (старший по смене) по месту проведения работ, Ф.И.О.,

_________________________________________________________________

подпись, дата, время

Приложение 5

Обязательное

Нормы

положенности первичных средств пожаротушения

для объектов IV группы и транспортных средств

_____________________________________________________________________

№ !Наименование !Площадь! Наименование и потребное кол-во первичных!

п/п!объектов, ! кв.м. ! средств пожаротушения !

!сооружений ! !__________________________________________!

!IV группы и ! !порошковые !углекислотные!ящик с песком !

!транспортных ! !огнетушители,!огнетушители,!0,5 куб.м с !

!средств ! ! шт. ! шт. !лопатой и про-!

! ! ! ! !тивопожарным !

! ! ! ! !одеялом !

___!_____________!_______!_____________!_____________!______________!

1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 !

___!_____________!_______!_____________!_____________!______________!

1 !Частные пред-!до 100 !2 - ОП-5 или ! 1 - ОУ-2 ! -- !

!приятия по ! !1 - ОП-10 ! ! !

!ремонту ав- ! ! ! ! !

!тотранспорта !на каж-!2 - ОП-5 или ! 1 - ОУ-2 ! -- !

! !дые 100!1 - ОП-10 ! ! !

2 !Кооперативные! ! ! ! !

!стоянки ! ! ! ! !

!транспорта и ! ! ! ! !

!гаражи: ! ! ! ! !

а)!открытые сто-!на каж-!2 - ОП-5 или ! -- ! 1 комплект !

!янки; !дые 100!1 - ОП-10 ! ! !

б)!гаражи; !из рас-!1 - ОП-2 ! -- ! -- !

! !чета на! ! ! !

! !1 гараж! ! ! !

в)!администра- !до 100 !2 - ОП-5 или ! -- ! -- !

!тивное здание! !1 - ОП-10 ! ! !

!или помещение! ! ! ! !

!охраны; ! ! ! ! !

г)!территория !на каж-!2 - ОП-5 или ! 1 - ОУ-2 ! 1 комплект !

!гаража !дые 100!1 - ОП-10 ! ! !

3 !Автозаправоч-! ! ! ! !

!ные станции: ! ! ! ! !

а)!на 600 и бо- ! -- !4 - ОП-5 или ! 2 - ОУ-2 ! 1 комплект !

!лее заправок ! !2 - ОП-10 ! ! !

!в сутки; ! !1 - ОП-100 ! ! !

! ! !или 2-ОП-50 ! ! !

б)!менее 600 ! -- !2 - ОП-5 или ! 2 - ОУ-2 ! 1 комплект !

!заправок в ! !1 - ОП-10 ! ! !

!сутки ! !1 - ОП-100 ! ! !

! ! !или 2 ОП-50 ! ! !

в)!операторное ! -- !1 - ОП-5 ! 1 - ОУ-2 ! -- !

!здание; ! ! ! ! !

г)!здание много-!до 100 !1 - ОП-5 ! -- ! -- !

!профильного ! ! ! ! !

!назначения ! ! ! ! !

! !на каж-!1 - ОП-5 ! -- ! -- !

! !дые 100! ! ! !

4 !Отдельно сто-!до 100 !1 - ОП-5 ! -- ! -- !

!ящие торговые!включи-! ! ! !

!павильоны, !тельно ! ! ! !

!киоски, при- ! ! ! ! !

!емные пункты,!на каж-!1 - ОП-5 ! -- ! -- !

!ремонтные !дые 100! ! ! !

!мастерские, ! ! ! ! !

!обменные ! ! ! ! !

!пункты валю- ! ! ! ! !

!ты, контейне-! ! ! ! !

!ра, с которых! ! ! ! !

!производится ! ! ! ! !

!реализация ! ! ! ! !

!ТНП, в том ! ! ! ! !

!числе, распо-! ! ! ! !

!лагаемые на ! ! ! ! !

!территориях ! ! ! ! !

!оптовых рын- ! ! ! ! !

!ков и базаров! ! ! ! !

5 !Встроенные- ! ! ! ! !

!пристроенные ! ! ! ! !

!в обществен- ! ! ! ! !

!ные, жилые ! ! ! ! !

!здания и соо-! ! ! ! !

!ружения: ! ! ! ! !

а)!предприятия !до 100 !2 - ОП-5 или ! -- ! -- !

!торговли, бы-! !1 - ОП-10 ! ! !

!тового обслу-! ! ! ! !

!живания, пи- !на каж-!2 - ОП-5 или ! -- ! -- !

!тания, физ- !дые 100!1 - ОП-10 ! ! !

!культурно-оз-! ! ! ! !

!доровительные! ! ! ! !

!комплексы, ! ! ! ! !

!библиотеки, ! ! ! ! !

!аптеки, меди-! ! ! ! !

!цинские каби-! ! ! ! !

!неты, сбер- ! ! ! ! !

!банки, пивные! ! ! ! !

!бары, ЗАГСы, ! ! ! ! !

!художествен- ! ! ! ! !

!ные мастерс- ! ! ! ! !

!кие, молочные! ! ! ! !

!кухни, музеи ! ! ! ! !

!и выставки; ! ! ! ! !

б)!офисы, залы !до 100 !2 - ОП-5 или ! -- ! -- !

!дискотек, иг-!включи-!1 - ОП-10 ! ! !

!ровые заведе-!тельно ! ! ! !

!ния, пункты ! ! ! ! !

!видео-аудио- !на каж-!2 - ОП-5 или ! -- ! -- !

!записи и про-!дые 100!1 - ОП-10 ! ! !

!ката, обмен- ! ! ! ! !

!ные пункты ! ! ! ! !

!валюты, дис- ! ! ! ! !

!петчерские и ! ! ! ! !

!переговорные ! ! ! ! !

!пункты, фото-! ! ! ! !

!салоны, похо-! ! ! ! !

!ронные бюро ! ! ! ! !

!(обрядов), ! ! ! ! !

!конторы, ре- ! ! ! ! !

!монтные мас- ! ! ! ! !

!терские, ми- ! ! ! ! !

!ни-производс-! ! ! ! !

!тва, тиры, ! ! ! ! !

!бильярдные, ! ! ! ! !

!копироваль- ! ! ! ! !

!но-множитель-! ! ! ! !

!ные, транс- ! ! ! ! !

!портные ! ! ! ! !

!агентства, ! ! ! ! !

!кассовые па- ! ! ! ! !

!вильоны ! ! ! ! !

6 !Летние оздо- !на каж-!2 - ОП-5 или ! -- ! -- !

!ровительные !дое зда!1 - ОП-10 ! ! !

!лагеря !ние ! ! ! !

7 !Транспортные ! ! ! ! !

!средства: ! ! ! ! !

а)!вместимостью !на ед. !1 - ОП-1 ! --- ! -- !

!до 8 человек !техники! ! ! !

б)!вместимостью !на ед. !1 - ОП-2 ! --- ! -- !

!свыше 8 чел. !техники! ! ! !

в)!грузо-пасса- !на ед. !1 - ОП-5 ! --- ! -- !

!жирский !техники! ! ! !

г)!трактора !на ед. !1 - ОП-3 ! --- ! -- !

! !техники! ! ! !

д)!комбайны !на ед. !2 - ОП-5 ! --- ! -- !

! !техники! ! ! !

___!_____________!_______!_____________!_____________!______________!

Примечания:

1. На объекты, не вошедшие в данный перечень, количество первичных средств пожаротушения, определяется на основании требований обязательного приложения 3.

2. Для железнодорожного, морского, речного и воздушного транспорта потребное количество первичных средств пожаротушения определяется согласно норм положенности, утвержденных соответствующими министерствами.

3. К внедрению допускается использовать первичные средства пожаротушения, прошедшие сертификационные испытания.

Қазақстан Республикасындағы өрт қауіпсіздігінің ережесін бекіту туралы. Негізгі талаптар. ҚР ӨҚЕ 08-97

Об утверждении Правил пожарной безопасности в Республике Казахстан. Основные требования. ППБ РК 08-97

Правилапожарной безопасностив Республике Казахстан Основные требованияППБ РК 08-97 1. Общие требования1. Общие положения

2. Организационные мероприятия пообеспечению пожарной безопасности

3. Требования пожарной безопасности к территориям,зданиям, сооружениям, помещениям

1. Содержание территории

2. Содержание зданий, сооружений, помещений

3. Пути эвакуации

4. Требования пожарной безопасностик электроустановкам

5. Требования пожарной безопасностик системам отопления и вентиляции

6. Требования пожарной безопасностик другим видам инженерного оборудования

7. Содержание сетей противопожарноговодоснабжения

8. Содержание установок пожарной сигнализациии пожаротушения, систем противодымной защиты,оповещения людей о пожаре и управления эвакуацией

9. Содержание пожарной техники

10. Порядок действий при пожаре

2. Населенные пункты

3. Здания для проживания людей

4. Административные здания

5. Здания и помещения для ЭВМ,вычислительные центры

6. Научные учреждения и учебные заведения

7. Детские дошкольные учреждения

8. Культурно-просветительныеи зрелищные учреждения

9. Объекты торговли

10. Лечебные учреждения со стационаром

11. Промышленные предприятия1. Общие требования

2. Энергетика

3. Полиграфическая промышленность

12. Объекты сельскохозяйственного производства

1. Объекты основного производства

2. Переработка сельскохозяйственной продукции

3. Уборка зерновых и заготовка кормов

4. Приготовление и хранение витаминнойтравяной муки

5. Сбор, транспортировка, сушка, хранениеи первичная обработка хлопка-сырца

13. Объекты транспорта1. Автомобильный транспорт

2. Метрополитены

3. Железнодорожный транспорт

14. Транспортирование взравопожароопасныхи пожароопасных веществ и материалов

15. Объекты хранения

1. Общие требования

2. Склады ЛВЖ, ГЖ и других пожароопасных жидкостей 1. Резервуарные парки

2. Хранение в таре

3. Хранение газов

4. Хранение сельскохозяйственной продукции1. Хранение грубых кормов

2. Хранение зерна

5. Хранение лесных материалов1. Общие требования

2. Склады пиломатериалов

3. Склады щепы

6. Склады угля

16. Торговые павильоны и киоски1. Общие требования

2. Размещение киосков и павильонов

17. Автозаправочные станции<*>

1. Общие положения

2. Требования к содержанию помещений, зданий, сооружений итерритории АЗС

3. Требования к эксплуатации технологического оборудования

4. Ремонтные и регламентные работы

5. Требования к эксплуатации оборудования дляприема и выдачи топлива

6. Требования к передвижным автозаправочным станциям

7. Требования к эксплуатации электрооборудования

8. Водоснабжение, средства пожаротушения и связи

Требования к Инструкциям о мерахпожарной безопасности

1. Общие положения

2. Условия совместного хранения веществ и материалов

Правила
пожарной безопасности
в Республике Казахстан Основные требования
ППБ РК 08-97 1. Общие требования
1. Общие положения

2. Организационные мероприятия по
обеспечению пожарной безопасности

3. Требования пожарной безопасности к территориям,
зданиям, сооружениям, помещениям

4. Требования пожарной безопасности
к электроустановкам

5. Требования пожарной безопасности
к системам отопления и вентиляции

6. Требования пожарной безопасности
к другим видам инженерного оборудования

7. Содержание сетей противопожарного
водоснабжения

8. Содержание установок пожарной сигнализации
и пожаротушения, систем противодымной защиты,
оповещения людей о пожаре и управления эвакуацией

5. Здания и помещения для ЭВМ,
вычислительные центры

8. Культурно-просветительные
и зрелищные учреждения

11. Промышленные предприятия
1. Общие требования

4. Приготовление и хранение витаминной
травяной муки

5. Сбор, транспортировка, сушка, хранение
и первичная обработка хлопка-сырца

13. Объекты транспорта
1. Автомобильный транспорт

14. Транспортирование взравопожароопасных
и пожароопасных веществ и материалов

2. Склады ЛВЖ, ГЖ и других пожароопасных жидкостей
1. Резервуарные парки

4. Хранение сельскохозяйственной продукции
1. Хранение грубых кормов

5. Хранение лесных материалов
1. Общие требования

16. Торговые павильоны и киоски
1. Общие требования

2. Требования к содержанию помещений, зданий, сооружений и
территории АЗС

5. Требования к эксплуатации оборудования для
приема и выдачи топлива

Требования к Инструкциям о мерах
пожарной безопасности