Теміржол көлігі туралы

Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 8 желтоқсандағы N 266 Заңы.

МАЗМҰНЫ

Ескерту. Заңның тақырыбы мен бүкіл мәтіні бойынша "Темір жол", "темір жол", "темір жолдармен", "темір жолдың", "темір жолдар", "темір жолдарды", "темір жолдарға", "Темір жолдарды", "темір жолда", "темір жолдардың", "Темір жолдармен", "темір жолдарда", "темір жолдағы" деген сөздер тиісінше "Теміржол", "теміржол", "теміржолдармен", "теміржолдың", "теміржолдар", "теміржолдарды", "теміржолдарға", "Теміржолдарды", "теміржолда", "теміржолдардың", "Теміржолдармен", "теміржолдарда", "теміржолдағы" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 04.07.2013 № 132-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

Осы Заң темiржол көлiгiмен жолаушылар, багаж, жүк, жүк-багаж және почта жөнелтiлiмдерiн тасымалдарын жүзеге асыру кезiндегi тасымалдаушылар, темiржол көлiгi ұйымдары, мемлекеттiк органдар, жолаушылар, жөнелтушiлер, алушылар, жүк жөнелтушiлер, жүк алушылар, басқа да жеке және заңды тұлғалар арасындағы қоғамдық қатынастарды реттейдi.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

Ескерту. Мәтiнiндегi "почта", "почтаны" деген сөздер тиiсiнше "почта жөнелтiлiмдерiн", "почта жөнелтiлiмдерi" деген сөздермен; "темiр жол көлiгi ұйымдарымен", "темiр жол көлiгi ұйымы", "темiр жол көлiгi ұйымдарын", "темiр жол көлiгi ұйымдары" деген сөздер тиiсiнше "тасымал процесiне қатысушылармен", "тасымал процесiне қатысушы", "тасымал процесiне қатысушыларды", "тасымал процесiне қатысушылар" деген сөздермен ауыстырылды – ҚР 2004.07.09. № 596 Заңымен.

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:

1) авария – теміржолдарда немесе мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары бойынша, оның ішінде концессия шарттары бойынша теміржолдарда жылжымалы құрамның соқтығысу, рельстен шығып кету, солардың нәтижесінде адамның денсаулығына ауыр зиян келтірілу және (немесе) жылжымалы құрамның күрделі жөндеу көлемінде зақымдалу жағдайлары;

1-1) алушы – багажды, жүк-багажды немесе пошта жөнелтілімдерін алатын және тасымалдау құжаттарында көрсетілген тұлға;

1-2) апат – теміржолдарда немесе мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары бойынша, оның ішінде концессия шарттары бойынша теміржолдарда жылжымалы құрамның соқтығысу, рельстен шығып кету, солардың нәтижесінде адамның қаза болу және (немесе) жылжымалы құрамның мүкаммалдан шығарып тасталатын дәрежеге дейін зақымдалу жағдайлары;

2) арнайы жылжымалы құрам – магистральдық теміржол желісін және кірме жолдарды күтіп ұстау, оларға қызмет көрсету, қалпына келтіру және жөндеу жөніндегі жұмыстарды жүргізуге арналған өздігінен жүретін және өздігінен жүрмейтін теміржол көлігі құралдары;

3) арнаулы тасымалдар – уəкілетті орган айқындайтын тəртіппен мемлекет мұқтажына арналған арнаулы жүктердi жəне жолаушылардың жекелеген санаттарын тасымалдау;

4) әлеуметтiк мәнi бар жолаушы қатынастары – әлеуметтiк мәнiн:

облысаралық қатынастарда – уәкілетті орган;

ауданаралық (облысішілік қаларалық) және қала маңындағы қатынастарда жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдар айқындайтын қатынастар;

5) багаж – жолаушылар немесе почта-багаж поезында тасымалдауға қабылданған, салмағы екi жүз килограмнан аспайтын мүлiк;

6) бекіту-пломбалау құрылғылары – вагонмен, контейнермен тасымалданатын жүкке қол жеткізілуіне жол бермеу үшін қолданылатын блок қою құрылғыларымен біртұтас конструкцияда орналастырылған бақылау элементтері;

7) билет кассасы – оларда Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жол жүру құжаттарын (билеттер) сату жөнінде қызмет көрсетілетін, теміржол вокзалдарында және осы ғимараттардан тыс жерлерде орналасқан жол жүру құжаттарын (билеттерді) сату пункттері;

8) вагон – темiржолдармен тасымалдауға арналған өздiгiнен жүрмейтiн тiркемелi көлiк құралы;

8-1) вагондарды беру-алып кету – маневрлік локомотивпен вагондардың:

станциялық жолдардан – тиеу, түсіру (жүктен босату) орындарына, кірме жолдарға;

кірме жолдарда – контрагенттің қабылдау-тапсыру (беру-шығару) жолдары мен тиеу, түсіру (жүктен босату) орындары арасында орнын ауыстыру;

9) вагондар (контейнерлер) операторы – вагондарды (контейнерлердi) меншiк құқығымен немесе өзге де заңды негiздерде иеленушi және (немесе) тасымалдаушымен жасалған шарт негiзiнде вагондар (контейнерлер) операторы қызметін көрсету жолымен тасымалдау процесiне қатысатын және тасымалдау құжаттарында көрсетiлген тұлға;

10) вагондар (контейнерлер) операторының қызметтері – уәкілетті орган белгілеген тәртіппен шарт негізінде вагондармен (контейнерлермен) қамтамасыз ету, бөлу және вагондар (контейнерлер) қозғалысын басқару жөніндегі қызметтер;

10-1) вокзал маңындағы аумақ – теміржол вокзалына кіреберіс және кірме жолдар, қоғамдық және жеке көліктің аялдама пункттері, қойылатын орындар, автомобиль тұрақтары, абаттандыру элементтері бар теміржол вокзалына іргелес жатқан аумақ;

11) габариті ірі (габариттен тыс) жүк – теміржолдың тікелей көлбеу учаскесіндегі ашық жылжымалы құрамда орналастырған кезде габариті жүк тиеу габаритінің ернеуінен сыймай асып тұрған немесе оның геометриялық қиықтағы дөңесі Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген есептелген нормативтерден асып кеткен жүк;

11-1) диспетчерлік реттеу – нақты уақыт режимінде тасымалдау процесінің операцияларын басқару және олардың мониторингі процесі;

11-2) ерекше маңызды тасымалдар – Қазақстан Республикасының күзетілетін адамдарын теміржолмен тасымалдау кезінде теміржол жылжымалы құрамымен тасымалдауға, сондай-ақ олардың жүру маршруттарына (қатынастарына) уəкілетті орган беретін мəртебе;

12) жолаушы – жол жүру құжаты (билетi) бар және поезбен жол жүретiн жеке тұлға;

13) жолаушы агенттігі – тасымалдаушымен шарттың негізінде жол жүру құжаттарын (билеттерін) ресімдеуге қойылатын талаптардың орындалуын қамтамасыз ететін, өзінің сату пункттері арқылы жол жүру құжаттарын (билеттерін) сату жөнінде қызмет көрсететін тұлға;

13-1) жолаушылар қозғалысындағы локомотивтік тартқыш операторы – жолаушылар тасымалдары үшін пайдаланылатын тартқыш көлік құралын (локомотивті) меншік құқығымен немесе өзге де заңды негіздерде иеленетін, оны күтіп-ұстауды, пайдалануды қамтамасыз ететін тұлға;

14) жолаушылар тасымалын басқарудың автоматтандырылған жүйесі – жолаушылар тасымалын басқару және орындарды электронды резервке сақтау жүйесі;

15) жол дамытылымы – магистральдық, станция жолдарының, оларды өзара біріктіретін бағыттамалы бұрмалардың, станция мен кірме жолдардың шегінде орналасқан техникалық құралдар мен құрылғылардың жиынтығы;

16) жөнелтушi – багажды, жүк-багажды немесе почта жөнелтiлiмдерiн жөнелтетiн және тасымалдау құжаттарында көрсетiлген тұлға;

17) жүк – тасымалдау шарты ресімделе отырып тасымалдауға қабылданған мүлік, оның ішінде бос меншікті вагон (контейнер);

18) жүк алушы – тасымалдау құжаттарында көрсетiлген және жүктi алушы тұлға;

19) жүк-багаж – жолаушылар мен почта-багаж поезында тасымалдауға қабылданған, салмағы екi жүз килограмнан артық мүлiк;

20) жүк жөнелтушi – тасымалдау құжаттарында көрсетiлген және жүктi жөнелтушi тұлға;

21) жүк жөнелтiлiмi – бiр темiржол көлiгi жүкқұжатымен тасымалдауға ұсынылатын жүк партиясы;

22) жүк терминалы – жүк жөнелтушілер мен жүк алушыларға қызметтер кешенін ұсынуға және аралас тасымалдауды жүзеге асыруға арналған кірме жолдағы құрылыстар мен техникалық құралдар кешені;

22-1) жүк транзиті – жүкті бір елден екінші елге Қазақстан Республикасының аумағы арқылы тасымалдау, ол процесте мынадай бір немесе бірнеше операция: жүктің тоқтап тұруы, оны қайта тиеу, қоймаға қою, бөлшектеу, жүктің орындарын, массасын, санын және көлік түрін өзгерту орындала отырып, жүк Қазақстан Республикасының теміржол станциясына келеді және (немесе) теміржол станциясынан Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерге кетеді;

23) жылжымалы құрам – жолаушыларды, багажды, жүктердi, жүк-багажды, пошта жөнелтiлiмдерiн темiржолдармен тасымалдауға арналған тартқыш көлiк құралдары (локомотивтер), вагондар, өздiгiнен жүретiн және өзге де теміржол көлiк құралдары, сондай-ақ арнайы жылжымалы құрам;

23-1) инфрақұрылым учаскесінің өткізу қабілеті – инфрақұрылымның, жылжымалы составтың техникалық және технологиялық мүмкіндіктеріне және әртүрлі санаттардағы поездарды өткізуді ескере отырып, поездардың қозғалысын ұйымдастыру тәсілдеріне қарай, есепті уақыт кезеңі (тәулік) ішінде инфрақұрылым учаскесі бойынша өткізілуі мүмкін поездар мен поезд жұптарының ең жоғары саны;

24) контейнер – жүктердi тасымалдауға арналған көп мәрте қолданылатын әмбебап көлiк жабдығы;

25) контрагент – рельс бойындағы қоймаларға, жүк сақталатын алаңдарға, тиеу-түсiру механизмдерiне және (немесе) басқа тармақ иеленушiнiң кiрме жолдарына жалғасатын кiрме жолдарға меншiк құқығымен немесе өзге де заңды негiздерде иелiк ететiн немесе кірме жолдар қызметтерін пайдаланатын тұлға;

26) алып тасталды - ҚР 31.10.2015 № 380-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
27) алып тасталды - ҚР 31.10.2015 № 380-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
28) алып тасталды - ҚР 31.10.2015 № 380-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

29) кiрме жолдар – жүк жөнелтушiлерге, жүк алушыларға қызмет көрсетуге арналған және тiкелей немесе басқа да кiрме жолдар арқылы магистральдық және (немесе) станциялық жолдарға жалғасатын темiржолдар;

30) кiрме жолдар қызметтерi – тармақ иеленушiнiң кiрме жолдарды пайдалануға беру жөніндегі немесе оның жүк жөнелтушілер мен жүк алушыларға көрсететiн қызметтері;

31) қабылдау-тапсыру (беру-шығару) жолдары – қабылдау-тапсыру операцияларын орындау үшін станция немесе кірме жол шегінде вагондарды теміржолдарға шығару-жинау шартында белгіленген теміржолдар;

32) қабылдау-тапсыру операциялары – жүктерді, вагондарды, контейнерлерді қабылдау (тапсыру) кезінде орындалатын, белгіленген тәртіппен құжаттық ресімделген іс-әрекеттер;

32-1) қауіпсіздік сертификаты – тасымалдаушының қауіпсіздікті басқару жүйесінің теміржол көлігіндегі қауіпсіздік қағидаларына сәйкестігін куәландыратын құжат;

32-2) қауіпсіздікті басқару жүйесі – операцияларды жоспарлау, дайындау және орындау, мониторинг, бақылау, талдау процестерін қамтитын және тасымалдау процесінің қауіпсіздігі жөнінде белгіленген талаптардың орындалуын қамтамасыз етуге және адам өміріне немесе денсаулығына, қоршаған ортаға зиян келтіру, тасымалдау процесіне қатысушылар мен үшінші тұлғалардың мүлкіне залал келтіру тәуекелдерін азайтуға бағытталған, тасымалдаушыны басқарудың өзара байланысты және өзара іс-қимыл жасаушы құрауыштарының жиынтығы;

32-3) қауіпсіздікті басқару жүйесінің аудиті – қауіпсіздікті басқару жүйесінің теміржол көлігіндегі қауіпсіздік қағидаларында белгіленген талаптарға сәйкестігін диагностикалаудың және бағалаудың жүйелі процесі;

33) қауiптi жүктер – өздерiне тән қасиеттерiне байланысты адамдардың, жануарлардың өлiмiне, жарақаттануына немесе ауруға шалдығуына, жарылысқа, өртке, мүлiктердiң бұзылуына немесе жойылуына себеп болуы, сондай-ақ қоршаған ортаға зиян келтiруi мүмкiн жүктер;

34) қол жүгi – жолаушының вагонда өзiмен бiрге ақысыз тасымалдайтын, салмағы мен габаритi бойынша белгiленген мөлшерден аспайтын жеке заттары;

35) локомотив инфрақұрылымының объектілері – тартқыш жылжымалы құрамды пайдалануды әрі жарақтандыруды қамтамасыз етуге және локомотив бригадаларына қызмет көрсетуге арналған объектілер;

36) локомотив инфрақұрылымының операторы – меншік құқығымен немесе өзге де заңды негіздерде локомотив инфрақұрылымының объектілеріне иелік ететін және локомотивтiк тартқыш операторларына қызмет көрсететін тұлға;

37) локомотивтік тартқыш операторы – жолаушылар қозғалысындағы локомотивтік тартқыш операторын қоспағанда, тартқыш көлік құралын (локомотивті) меншік құқығымен немесе өзге де заңды негіздерде иеленетін, оны күтіп-ұстауды, пайдалануды қамтамасыз ететін тұлға;

38) локомотивтiк тартқыш қызметтерi – темiржолдар бойынша тартқыш көлiк құралымен (локомотивпен) жылжымалы құрамның орнын ауыстыру жөнiнде көрсетiлетiн қызметтер;

39) магистральдық жолдар – Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында теміржол көлігінің жұмыс істеуіне және басқа мемлекеттермен теміржол қатынасын қамтамасыз етуге арналған, басты жолдардан (теміржол станциялары арасындағы аралық жолдардан, іргелес жатқан аралық жолдардың тікелей жалғасы болып табылатын, станциялар шекараларындағы және әдеттегідей, бағыттамалық бұрмаларда ауытқуы жоқ жолдар), сондай-ақ қабылдау-жөнелту жолдарынан (станция шекараларында поездарды қабылдауға, жөнелтуге, басып озуға, айыруға және өткізуге арналған жолдар) тұратын теміржолдар;

40) магистральдық теміржол желісі – халықаралық және республикаішілік теміржол қатынастарын қамтамасыз ететін, өзара жалғасқан магистральдық және станциялық жолдар, сондай-ақ электрмен жабдықтау, жылумен жабдықтау, сумен жабдықтау, сигнал беру, байланыс объектілері, құрылғылар, жабдықтар, үйлер, құрылыстар, ғимараттар, вокзалдар және олардың жұмыс iстеуi үшiн технологиялық қажеттi өзге де объектілер жүйесі;

41) магистральдық теміржол желісінің көрсетілетін қызметтері – поездарды өткізу мен олардың қозғалысы үшін магистральдық теміржол желісін пайдаланумен байланысты, Ұлттық инфрақұрылым операторы тасымалдаушыларға көрсететін қызметтер;

42) алып тасталды - ҚР 04.07.2013 № 132-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

43) маневрлік жұмыс – вагондарды өңдеу, сұрыптау, тарқату, тиеуге, түсіруге, жөндеу жолына (жолынан), салмағын өлшеуге әкелу-әкету, поездарды құрастыру, тарқату кезінде олардың орнын ауыстыру, жылжымалы құрамды бір жолдан басқасына ауыстырып қою, локомотивтердің станция шегіндегі қозғалысы, арнайы жылжымалы құрамның, тартқыш көлік құралдарының (локомотивтер немесе моторвагондық жылжымалы құрамдардың) орнын ауыстыру;

43-1) мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары бойынша, оның ішінде концессия шарттары бойынша темiржолдар – мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары бойынша, оның ішінде концессия шарттары бойынша салынған және пайдаланылатын және магистральдық темiржол желiсiне енгізілмеген темiржолдар;

43-2) мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары бойынша, оның ішінде концессия шарттары бойынша темiржол көлiгi объектiлерi – мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары бойынша, оның ішінде концессия шарттары бойынша салынған және пайдаланылатын және магистральдық темiржол желiсiне енгізілмеген объектiлер;

43-3) мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары бойынша, оның ішінде концессия шарттары бойынша темiржол көлiгi объектiлерi бар темiржолдардың көрсетілетін қызметтерi – мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары бойынша, оның ішінде концессия шарттары бойынша салынған және пайдаланылатын, темiржол көлiгi объектiлерi бар темiржолдарды пайдалануға беру және олар бойынша жылжымалы құрамды өткiзудi ұйымдастыру жөнiндегi көрсетілетін қызметтер;

43-4) оқиға – теміржолдарда немесе мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары бойынша, оның ішінде концессия шарттары бойынша теміржолдарда жылжымалы құрамның соқтығысу, рельстен шығып кету, сондай-ақ жылжымалы құрамның бағдаршамның тыйым салатын сигналына өтіп кету не поезды қабылдау-жөнелту маршрутына кетіп қалу, бірақ апат немесе авария салдары жоқ жағдайлары;

43-5) оқыс оқиға – теміржолдарда немесе мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары бойынша, оның ішінде концессия шарттары бойынша теміржолдарда апатқа, аварияға және оқиғаға әкеп соқпаған, тізбесі теміржол көлігіндегі қауіпсіздік қағидаларында айқындалған жол жүрісі қауіпсіздігінің бұзылу жағдайлары;

44) пайдалану құжаттамасы – инфрақұрылым объектілерін, ғимараттарды, теміржол көлігінің жылжымалы құрамын, арнайы жылжымалы құрамын, конструкцияларын, жабдықтары мен мүкәммалын пайдалану тәртібін көздейтін құжаттама;

45) поезд - Ұлттық инфрақұрылым операторы айқындаған маршрут бойынша жүретін, белгіленген сигналдары бар, жұмыс істеп тұрған бір немесе бірнеше тартқыш көлік құралдары (локомотивтері немесе моторлы-вагонды жылжымалы құрамдары) бар, құралған және тіркелген вагондар құрамы, вагонсыз локомотивтер, моторлы вагондар және арнайы өздігінен жүретін жылжымалы құрам;

45-1) поездарды қалыптастыру жоспары – тасымалдаушылардың поездарды қалыптастыру жоспарының жобалары негізінде ұлттық инфрақұрылым операторы бекіткен, оның ішінде магистральдық теміржол желісі учаскелерінің өткізу қабілеті мен станциялардың өңдеу қабілеті ескеріле отырып, теміржол станцияларында қалыптастырылатын, поездардың санаты мен бағытын белгілейтін құжат;

46) салмағы ауыр жүк – массасы мен ұзындығы немесе вагонның жақтауына (еденіне) жүктемесі жүктерді тиеу мен бекітудің техникалық шарттарында белгіленген, әмбебап жылжымалы құрамда тасымалдау кезінде рұқсат етілетін шамадан асатын жүк;

47) станциялық жолдар – станциялар шекараларындағы теміржолдар: станциялар шекараларындағы магистральдық жолдарды қоспағанда, сұрыптау, тиеу-түсіру, тартымдық, деполық, жалғастырғыш, арнайы теміржолдар;

48) тармақ иеленушi – меншiк құқығымен немесе өзге де заңды негiздерде темiржолдың кiрме жолдарын иеленушi тұлға;

49) тасымалдау – жолаушыларды, багажды, жүк-багажды, почта жөнелтілімдерін, жүктерді жөнелту пунктінен межеленген пунктке апару;

49-1) тасымалдау бойынша көрсетілетін қызметтерді пайдаланушы – жолаушы, жүк жөнелтуші (жөнелтуші), жүк қабылдаушы (қабылдаушы), экспедитор;

50) тасымалдауға болатын мерзiм – тез бүлiнетiн багаждың, жүктiң, жүк-багаждың сертификатта (сапалық куәлiкте) көрсетiлген деректер негiзге алынып, жолда болуының ықтимал шектi мерзiмi;

51) тасымалдау қағидалары – тасымалдау процесiнiң барлық қатысушыларының қызметiн және өзара қатынастарын реттейтiн нормативтiк құқықтық актiлер;

52) тасымалдау құжаттары – ресiмделуi арқылы тасымалдау шарты жасалатын құжаттар (жол жүру құжаты (билет), багаж бен жүк-багаж түбіртегі, темiржол көлiгi жүкқұжаты);

53) тасымалдау процесі – теміржол көлігімен тасымалдауды дайындау, жүзеге асыру және аяқтау кезінде орындалатын ұйымдастырушылық және технологиялық тұрғыдан өзара байланысты операциялар жиынтығы;

54) тасымалдау процесіне қатысушы – тасымалдау бойынша көрсетілетін қызметтерді пайдаланушы, тасымалдаушы, Ұлттық инфрақұрылым операторы, локомотивтік тартқыш операторы, жолаушылар қозғалысындағы локомотивтік тартқыш операторы, вагондар (контейнерлер) операторы, тармақ иеленуші, сондай-ақ мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары бойынша, оның ішінде концессия шарттары бойынша теміржолдарды иеленуші;

54-1) тасымалдау процесінің қауіпсіздігі (бұдан әрі – қозғалыс қауіпсіздігі) – қауіпті фактордың іске асу ықтималдығы мен оның салдарларының ауырлық дәрежесінің ұштасуын ескере отырып, адам өміріне, денсаулығына, қоршаған ортаға зиян келтіруге, тасымалдау процесіне қатысушылар мен үшінші тұлғалардың мүлкіне залал келтіруге байланысты, тасымалдау процесі операцияларын орындау кезінде жол берілмейтін қатердің болмауы;

54-2) тасымалдаушы – жүктерді немесе жолаушыларды, багажды, жүк-багажды, почта жөнелтілімдерін тасымалдау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын және тасымалдау құжаттарында көрсетілген, тартқыш көлік құралдарын қоса алғанда, меншік құқығымен немесе өзге де заңды негіздерде жылжымалы құрамды иеленетін тұлға;

55) тез бүлiнетiн багаж, жүк, жүк-багаж – жарамдылық мерзiмi шектеулi және тасымалдау мен сақтаудың ерекше жағдайын талап ететiн багаж, жүк, жүк-багаж;

55-1) теміржол вокзалының класы – теміржол вокзалының орындалатын жұмыстар (көрсетілетін қызметтер) көлеміне және техникалық жарақтандырылуына қарай айқындалған мәртебесі;

56) теміржол вокзалы – класына қарай халыққа теміржол көлігімен тасымалдау және багажды, жүк-багажды қабылдау-беру жөніндегі қызметтерді көрсетуге арналған үйлердің, ғимараттардың (жолаушы платформаларын, вокзал өтпелерін және вокзал маңындағы аумақты қоса алғанда) және басқа да мүлік түрлерінің кешені;

57) темiржолдар – жылжымалы құрамның жүруi жүзеге асырылатын жылжымайтын мүлiк объектiлерi (магистральдық, станциялық, кiрме жолдар);

58) темiржол көлiгi – темiржолдармен тасымалдауды қамтамасыз ететiн көлiк түрi;

59) алып тасталды - ҚР 04.07.2013 № 132-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

60) темiржол көлiгiнiң қорғалатын аймақтары – тасымалдау қауiпсiздiгiн, темiржол көлiгi құрылыстарының, құрылғыларының және басқа объектiлерiнiң сақталуын, төзiмдiлiгi мен берiктiгiн қамтамасыз ету үшiн қажеттi жер учаскелерi;

60-1) теміржол көлігінің көмекші қызметі – тасымалдау процесінің қатысушысы болып табылмайтын және инфрақұрылым объектілерін, ғимараттарды, теміржол көлігінің жылжымалы құрамын, арнайы жылжымалы құрамын, конструкцияларын, жабдықтары мен мүкәммалын жобалау, жасау, оларға техникалық қызмет көрсету, жөндеу және кәдеге жарату бойынша қызметтер көрсететін жеке немесе заңды тұлға;

61) теміржол қатынасы – жөнелту және межелі пункттер арасында теміржол көлігімен жолаушыларды, багажды, жүктерді, жүк-багажды және почта жөнелтілімдерін тасымалдау;

62) темiржол станциясы – поездар қозғалысын реттеудi, өткiзу қабiлетiн қамтамасыз ететiн және оларды қабылдау, жөнелту және (немесе) тоғыстыру, басып озу жөнiндегi, жолаушыларға қызмет көрсету, багажды, жүк-багажды, почта жөнелтiлiмдерiн және (немесе) жүктердi қабылдау, беру жөнiндегi операцияларды, сондай-ақ маневрлік жұмысты жүргiзуге мүмкiндiк беретiн жол дамытылымы бар, магистральдық жолдарды учаскелерге бөлетiн пункт;

62-1) 01.01.2022 дейін қолданыста болды - ҚР 27.12.2019 № 295-VІ Заңымен.
ЗҚАИ-ның ескертпесі!
62-2) тармақша 01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі және 01.01.2024 дейін қолданыста болады – ҚР 29.12.2022 № 174-VII Заңымен.

62-2) уақытша теңгерімдеу төлемақысы – Ұлттық жүк тасымалдаушының жолаушылар тасымалын қолдауға бағытталған шығыстары;

63) уәкiлеттi орган – теміржол көлігі саласындағы басшылықты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген шекте салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

64) Ұлттық жолаушылар тасымалдаушы – жолаушыларды, багажды, жүк-багажын, пошта жөнелтілімдерін тасымалдау бойынша қызметтер көрсететін, бүкіл магистральдық теміржол желісінде поездарды қалыптастыру жоспарын іске асыруды, оның ішінде арнайы және әскери тасымалдаулар бойынша қамтамасыз ететін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын заңды тұлға;

64-1) Ұлттық жүк тасымалдаушы – жүктерді тасымалдау бойынша қызметтер көрсететін, оның ішінде арнайы және әскери тасымалдауларды орындайтын, бүкіл магистральдық теміржол желісінде поездарды қалыптастыру жоспарын іске асыруды қамтамасыз ететін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын заңды тұлға;

64-2) Ұлттық инфрақұрылым операторы – акцияларының бақылау пакеті ұлттық басқарушы холдингке немесе Ұлттық теміржол компаниясына тиесілі, магистральдық теміржол желісін пайдалануды, күтіп-ұстауды, жаңғыртуды, салуды жүзеге асыратын және магистральдық теміржол желісі қызметтерін көрсететін, сондай-ақ әскери тасымалдарды бірінші кезекте қамтамасыз етуді жүзеге асыратын заңды тұлға;

65) Ұлттық теміржол компаниясы – Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құрылған, акцияларының бақылау пакеті ұлттық басқарушы холдингке тиесілі, дамудың жалпы бағыттарын айқындайтын жəне Ұлттық инфрақұрылым операторы, ұлттық тасымалдаушылар жəне теміржол көлігі саласында қызметін жүзеге асыратын өзге де үлестес заңды тұлғалар қызметінің бағыттарын, оның ішінде əскери тасымалдарды жан-жақты қамтамасыз ету бойынша үйлестіруді қамтамасыз ететін акционерлік қоғам;

66) экспедитор – тасымалдау құжаттарында көлiк экспедициясы шартының негiзiнде тасымалдаудың төлеушiсi ретiнде көрсетiлуi мүмкiн, жүк тасымалдауларын ұйымдастыру жөнiнде қызметтер көрсететiн тұлға.

Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.12 № 538 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 31.10.2015 № 380-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.12.2015 № 435-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.05.2017 № 59-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 295-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 09.11.2020 № 373-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

2-бап. Теміржол көлiгiнің мемлекеттік саясаты және жұмыс істеу қағидаттары

Ескерту. 2-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 04.07.2013 № 132-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Теміржол көлігінің жұмыс істеуі мынадай қағидаттар:

1) Қазақстан Республикасының бірыңғай әлеуметтік-экономикалық кеңістігін сақтау және нығайту;

2) Қазақстан Республикасының бірыңғай көлік жүйесінің жұмыс істеуінің келісімділігі;

3) теміржол көлігі инфрақұрылымының тұтастығын және іркіліссіз жұмыс істеуін сақтау;

4) тасымалдау процесінің қауіпсіздігін, үздіксіздігін және іркіліссіздігін қамтамасыз ету;

5) көлік нарығының барлық субъектiлерiнiң теміржол көлiгi қызметтерін ұсынуға және алуға еркін қол жеткізуі;

6) Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделерін қорғау;

7) тасымалдаулардың барлық қатысушылары үшін құқықтық және экономикалық кепілдіктердің бірыңғай стандартын қолдану негізінде жүзеге асырылады.

2. Теміржол көлігі саласындағы мемлекеттік саясат халық пен мемлекеттің тасымалдауларға деген қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жағдай жасауға бағытталған. Теміржол көлiгi саласындағы мемлекеттік саясаттың мақсаттары:

1) темiржол көлiгiнiң магистралдық темiржол желiсiн және жылжымалы құрамын дамыту;

2) тасымалдарды дамыту;

3) адам өмiрi мен денсаулығы және қоршаған орта үшiн темiржол көлiгi мен оның өмiрлiк циклi процестерiнiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету;

4) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес темiржол көлiгiнде тариф, салық және кеден саясатын жүзеге асыру;

5) темiржол көлiгiнде кәсiпкерлiкті дамыту және оған жеке инвестицияларды тарту үшін жағдайлар жасау және мемлекеттiк органдардың шаруашылық қызметке заңсыз араласуына жол бермеу;

6) бәсекелестiктi дамыту, соның iшiнде халықаралық тасымалдар саласындағы бәсекелестiктi дамыту;

7) магистралдық темiржол желiсiнiң бiрыңғай мүлiктiк кешенiн сақтау;

8) қоршаған ортаны қорғау;

9) темiржол көлiгiн жұмылдыру дайындығында ұстап тұру;

10) темiржол көлiгiнiң қажеттерi үшiн импортты алмастыратын өндiрiстi дамытуға жәрдемдесу;

11) транзиттік және халықаралық тасымалдауларды кеңейту;

12) мемлекет, тасымалдау процесіне қатысушылар мен теміржол көлігінің көмекші қызметі мүдделерінің тепе-теңдігін қамтамасыз ету;

13) көлік-логистика жүйесін дамыту және теміржолдар бойынша жүктердің көлік ағындарын арттыру болып табылады.

3. Темiржол көлiгi саласындағы мемлекеттiк саясатты қалыптастыру және іске асыру уәкiлеттi органға және өз құзыретiне сәйкес өзге де мемлекеттiк органдарға жүктеледi.

Ескерту. 2-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 596, 2006.12.29 № 209, 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-бап. Темiржол көлiгiнде жолаушылар, багаж, жүк, жүк-багаж және почта жөнелтiлiмдерiн тасымалын ұйымдастыру негiздерi

1. Темiржол көлiгiмен жолаушылар, багаж, жүк, жүк-багаж және пошта жөнелтiлiмдерiн тасымалдау уәкілетті орган белгілеген тәртiппен және шарттарда жүзеге асырылады.

1-1. Тасымалдау процесіне қатысушылар жасалатын шарттарға, тасымалдау қағидаларына, инфрақұрылымдық қызметтерге қол жеткізу және оларды көрсету қағидаларына, осы Заңға, Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына сәйкес тасымалдау процесі операцияларын жоспарлайды, ұйымдастырады және орындайды.

2. Тасымалдаушы осы Заңда және Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарда көзделгеннен басқа жағдайларда, ақысын төлеген және жол жүру немесе багаж, жүк, жүк-багаж және почта жөнелтiлiмдерiн тасымалдарына арналған тасымалдау құжаттарын дұрыс ресiмдеген қызмет пайдаланушыларға тасымал жасаудан бас тартуға құқығы жоқ.

3. Өзінің жылжымалы құрамы жоқ тасымалдау процесіне қатысушылар шарттың негізінде локомотивтік тартқыш операторының, жолаушылар қозғалысындағы локомотивтік тартқыш операторының және вагондар (контейнерлер) операторының көрсетілетін қызметтерін пайдаланады.

Ескерту. 3-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 596, 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.12.2019 № 295-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді) Заңдарымен.

4-бап. Темiржол көлiгi туралы Қазақстан Республикасының заңнамасы

1. Темiржол көлiгi туралы Қазақстан Республикасының заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарда осы Заңдағыдан өзге ережелер белгiленсе, халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.

2-1. Халықаралық теміржол қатынасы кезінде құжаттарды ресімдеу халықаралық жолаушылар және жүк теміржол қатынастарында теміржол ынтымақтастығы саласындағы шарттарға (келісімдерге) сәйкес жүзеге асырылады.

3. Әскери және арнайы тасымалдарды ұйымдастыру, қамтамасыз ету және орындау ерекшелiктерi Қазақстан Республикасының заңдарымен реттеледi.

Ескерту. 4-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.12.2013 № 152-V (01.01.2014 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бап. Темiржол көлiгiнiң ортақ және жеке пайдаланылатын объектiлерi

1. Магистральдық теміржол желісі жекешелендіруге жатпайды және кейіннен Ұлттық инфрақұрылым операторына беріле отырып, Ұлттық теміржол компаниясына беру үшін уәкілетті орган белгілейтін шарттарда және тәртіппен ұлттық басқарушы холдингке беріледі.

Мемлекет меншігіндегі магистральдық, станциялық жолдар және магистральдық теміржол желісінің өзге де объектілері кейіннен Ұлттық инфрақұрылым операторына беріле отырып, Ұлттық теміржол компаниясына беру үшін уәкілетті орган белгілейтін шарттарда және тәртіппен ұлттық басқарушы холдингке беріледі.

Кірме жолдың жылжымалы құрамды бір жолдан екінші жолға ауыстыруға арналған құрылысжайлары, құрылғылары мен элементтері кірме жолдың бөлінбейтін бөлігі болып табылады.

2. Магистральдық темiржол желiсiне жатпайтын темiржолдар жеке пайдалану объектiлерi бола алады және жеке меншiкте, оның ішінде мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары, оның ішінде концессия шарттары негізінде жеке меншікте бола алады.

3. Жекеше әріптеске мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары бойынша, оның ішінде концессионерге концессия шарттары бойынша теміржолдарға және теміржол көлігі объектілеріне мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттарының, оның ішінде концессия шарттарының қолданылу мерзіміне иелену мен пайдалану құқығы беріледі.

Мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары бойынша, оның ішінде концессия шарттары бойынша теміржолдар және теміржол көлігі объектілері мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттарының, оның ішінде концессия шарттарының қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін магистральдық теміржол желісінің құрамына енгізілмейді.

Ескерту. 5-бапқа өзгерістер енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 596, 2006.07.07. № 168, 2008.07.05. № 66-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.03.01 № 414-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.12 № 538 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 31.10.2015 № 380-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 352-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-1-бап. Теміржолдарды сыныптау

Теміржолдарды сыныптау тәртібін уәкілетті орган жолаушы және жүк поездары қозғалысының жүк сыйымдылығы мен рұқсат етілетін ең жоғары жылдамдықтарының үйлесімділігіне қарай айқындайды.

Ескерту. Заң 5-1-баппен толықтырылды - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-2-бап. Ұлттық теміржол компаниясы мен магистральдық теміржол желісін басқару ерекшеліктері

1. Ұлттық инфрақұрылым операторына берілген магистральдық теміржол желісін, сондай-ақ Ұлттық инфрақұрылым операторының акцияларын жеке және (немесе) заңды тұлғаларға иеліктен шығаруға, оған үшінші тұлғалардың құқықтарымен ауыртпалық салуға тыйым салынады.

2. Ұлттық басқарушы холдингке нәтижесінде Ұлттық теміржол компаниясының тоқсан пайыздан кем плюс бір дауыс беретін акциясы ұлттық басқарушы холдингке тиесілі болатын осы Ұлттық теміржол компаниясының акцияларын иеліктен шығаруға тыйым салынады.

Ескерту. 1-тарау 5-2-баппен толықтырылды - ҚР 02.07.2014 № 225-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

6-бап. Магистралдық темiржол желiсi

1. Тасымалдаушылар магистральдық теміржол желісі бойынша тасымалдауларды Магистральдық теміржол желісін пайдалану қағидаларына сәйкес жүзеге асырады.

2. Тасымалдаушы магистралдық теміржол желісінің көрсетілетін қызметтері үшiн Ұлттық инфрақұрылым операторына Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес белгiленген мөлшерде ақы төлейдi.

3. Магистральдық теміржол желісінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу құқығын Ұлттық инфрақұрылым операторы береді.

Ұлттық инфрақұрылым операторы магистральдық теміржол желісінің көрсетілетін қызметтеріне кемсiтушіліксiз қол жеткізудi қамтамасыз етуге және тасымалдаушыларға магистральдық теміржол желісін пайдалануға тең құқық беруге мiндеттi.

Магистральдық теміржол желісінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді ұсыну тәртібі Қазақстан Республикасының заңнамасымен және Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттармен айқындалады.

4. Ұлттық инфрақұрылым операторы магистральдық теміржол желісін пайдалануды, күтiп-ұстауды және жаңғыртуды, салуды жүзеге асырады.

Жаңа магистральдық жолдар салу уәкілетті органның шешiмi бойынша жүзеге асырылады.

Ескерту. 6-бап жаңа редакцияда - ҚР 04.07.2013 № 132-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

6-1-бап. Магистралдық темiржол желiсiн пайдалану кезiнде туындайтын мiндеттемелердi бұзғаны үшiн жауаптылық

Магистралдық темiржол желiсiн пайдалану кезiнде туындайтын мiндеттемелер орындалмаған немесе тиiсiнше орындалмаған жағдайда, тараптар Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнде, Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында, Магистралдық темiржол желiсiн пайдалану қағидасында, сондай-ақ осылардың негiзiнде жасалатын шарттарда белгiленген негiздер бойынша және мөлшерде жауаптылықта болады.

Ескерту. 6-1-баппен толықтырылды - ҚР 2004.07.09 № 596 Заңымен, өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6-2-бап. Теміржол қатынастарының түрлері

1. Теміржол қатынастары мынадай түрлерге:

1) жолаушыларды, багажды, жүк-багажды және почта жөнелтілімдерін тасымалдау;

2) жүк тасымалдау болып бөлінеді.

2. Жолаушыларды, багажды, жүк-багажды және почта жөнелтілімдерін тасымалдау:

1) халықаралық – Қазақстан Республикасы мен шет мемлекеттер арасында немесе Қазақстан Республикасының аумағы арқылы транзитпен тасымалдау;

2) республикаішілік – Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан жөнелту және межелі станциялар арасындағы тасымалдаулар болып бөлінеді.

3. Әкімшілік-аумақтық белгісі бойынша республикаішілік жолаушылар мен жүк тасымалдау:

1) облысаралық – әртүрлі облыстардағы жөнелту және межелі станциялар арасында жүзеге асырылатын немесе республикалық маңызы бар қалалармен, астанамен елді мекендерді жалғастыратын тасымалдау;

2) ауданаралық (облысішілік қаларалық) – бір облыс шегіндегі жөнелту және межелі станциялар арасындағы тасымалдау;

3) қала маңындағы – тиісті аумақтарда қала маңындағы аймақтардың бекітілген шекаралары шегінде қаланы елді мекенмен жалғастыратын маршруттар бойынша тасымалдаулар болып бөлінеді.

4. Жүктерді тасымалдау:

1) халықаралық – Қазақстан Республикасы мен шет мемлекеттер арасындағы тасымалдар немесе жүк транзиті;

2) республикаішілік – Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан жөнелту және межелі теміржол станциялары арасындағы тасымалдау болып бөлінеді.

Ескерту. Заң 6-2-баппен толықтырылды - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 295-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді) Заңдарымен.

7-бап. Темiржол қатынасын тоқтату

Мемлекеттік меншік болып табылатын теміржолдар арқылы теміржол қатынасын тоқтатуды уәкілетті орган белгілеген тәртіппен уәкілетті орган жүзеге асырады.

Ескерту. 7-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

8-бап. Темiржол көлiгiндегi шарттар

1. Тасымалдау шарттарының мiндеттi талаптары Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнде, осы Заңда және соларға сәйкес шығарылған тасымалдау ережелерiнде белгiленедi. Тараптар тасымалдау шарттарының өзге де талаптарын белгiлеуге ерiктi.

2. Жолаушылар тасымалдарын ұйымдастыру кезінде Ұлттық теміржол компаниясының, жолаушылар қозғалысындағы локомотивтік тартқыш операторының және тасымалдаушылардың мемлекеттік басқару органдарымен өзара қарым-қатынастары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шарттардың талаптарымен жүзеге асырылады.

2-1. Вагондар мен локомотивтерді сатып алуға кредит беру және қаржы лизингі кезінде сыйақы мөлшерлемесін субсидиялауға арналған шарттар уәкілетті орган бекітетін үлгілік шарт негізінде жазбаша түрде жасалады.

2-2. Әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жолаушылар қозғалысындағы локомотивтік тартқыш операторының шығыстарын ұзақ мерзімді субсидиялауға арналған шарттар жазбаша нысанда жасалады. Әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жолаушылар тасымалдарын жүзеге асыруға байланысты тасымалдаушының шығыстарын ұзақ мерзімді субсидиялауға арналған шарттар уәкілетті орган бекітетін үлгілік шарт негізінде жазбаша нысанда жасалады.

Осы тармақтың бірінші абзацында көрсетілген шарттың заңнамаға сәйкес бұзылуы жағдайында уәкілетті орган мен облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергiлiктi атқарушы органдары әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жолаушылар тасымалын жүзеге асыратын және кредиттік қаражатты қайтару мен жолаушылар вагондарын сатып алуға берілетін қаржылық лизингті төлеу міндеттемелерін орындауды қамтамасыз ететін жаңа тасымалдаушыны айқындай алады.

Осы тармақтың екінші абзацында көрсетілген тасымалдаушыны айқындау тәртібі шығыстары бюджет қаражаты есебінен ұзақ мерзімді субсидиялануға жататын әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша теміржол жолаушылар тасымалын жүзеге асыратын тасымалдаушыларды айқындау бойынша ашық тендер негізінде конкурс өткізу қағидаларында белгіленеді.

2-3. Уәкілетті орган және (немесе) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары мынадай міндеттемелер бойынша шарттар жасаса алады:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жолаушылар қозғалысындағы локомотивтік тартқыш операторының шығыстарын ұзақ мерзімді субсидиялау;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жолаушылар тасымалдарын жүзеге асыруға байланысты тасымалдаушының шығыстарын ұзақ мерзімді субсидиялау;

3) осы баптың 2-2-тармағының екінші бөлігінде аталған тасымалдаушыны айқындау;

4) осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамасында көзделген басқа да міндеттемелер.

2-4. Магистральдық теміржол желісін және теміржол көлігінің жылжымалы құрамын дамыту мақсатында шығарылған тасымалдаушының облигациялары бойынша купондық сыйақы мөлшерлемесін субсидиялауға арналған шарттар уәкілетті орган бекітетін үлгілік шарт негізінде жазбаша нысанда жасалады.

Магистральдық теміржол желісін және теміржол көлігінің жылжымалы құрамын дамыту мақсатында шығарылған тасымалдаушының облигациялары бойынша купондық сыйақы мөлшерлемесін субсидиялау уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

3. Тасымалдаушы өздерiнiң құзыретiне сәйкес мәлiмделген ерекше маңызды тасымалдарды жүзеге асыру туралы мемлекеттiк органдардың жазбаша нұсқауларын (шешiмдерiн) орындауға мiндеттi. Тиiстi нұсқауларда (шешiмдерде) осындай тасымалдар үшiн есеп айырысу тәртiбi мен мерзiмдерi туралы мәлiметтер болуға тиiс.

4. Темiржол көлiгiмен халықаралық қатынаста және транзитпен жолаушыларды, багажды, жүктi және жүк-багажды тасымалдау Қазақстан Республикасының заңдарына және Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына сәйкес жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық келісімдер, шарттар (келісімшарттар) шеңберінде жүзеге асырылатын, Қазақстан Республикасының аумағымен, оның ішінде транзитпен және Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерге əскери тасымалдарды акцияларының бақылау пакеті Ұлттық теміржол компаниясына тиесілі заңды тұлға (экспедитор) орындайды.

5. Локомотивтiк тартқыш операторы шарттар негiзiнде және уәкiлеттi орган белгiлеген тәртiппен локомотивтiк тартқыш қызметтерiн көрсетедi.

Локомотивтiк тартқыш операторы шартқа сәйкес локомотивтік инфрақұрылым операторының қызметтерін пайдаланады.

Локомотивтік тартқыш операторы бiрiншi кезекте арнайы және әскери тасымалдарды орындау үшiн ұлттық тасымалдаушыларға локомотивтiк тартқыш көрсететiн қызметтердi ұсынуға мiндеттi.

Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 596, 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 09.04.2016 № 494-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 295-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді); 27.12.2019 № 290-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

9-бап. Жылжымалы құрамды және оның кепілін мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу), Мемлекеттік жылжымалы құрам тізілімінен алып тастау

Жылжымалы құрам және жылжымалы құрамның кепілі уәкілетті орган айқындаған тәртiппен мiндеттi мемлекеттік тiркеуге (қайта тіркеуге) жатады.

Жылжымалы құрамды және оның кепілін мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) үшін "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінде (Салық кодексі) айқындалатын тәртіппен және мөлшерде алым алынады.

Мемлекеттік тіркеуден (қайта тіркеуден) өткен жылжымалы құрам Мемлекеттік жылжымалы құрам тізіліміне енгізуге жатады. Мемлекеттік жылжымалы құрам тізілімінен алып тастау уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жүзеге асырылады.

Ескерту. 9-бап жаңа редакцияда - ҚР 19.04.2019 № 249-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

10-бап. Лицензиялау

Ескерту. 10-бап алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

11-бап. Сәйкестiктi растау

1. Темiржол көлiгiнiң қызметiне жататын өнiмдердiң сәйкестiгiн растау Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Шет мемлекет берген сәйкестiктi растау саласындағы құжат мемлекеттiк техникалық реттеу жүйесiнде Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасына сәйкес танылған жағдайда, ол Қазақстан Республикасында жарамды болып саналады.

Ескерту. 11-бап жаңа редакцияда - ҚР 2006.12.29 № 209 Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

12-бап. Тарифтер және ақы төлеу

1. Ұлттық инфрақұрылым операторының көрсетілетiн қызметтері мен мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары бойынша, оның ішінде концессия шарттары бойынша теміржол көлігі объектілері бар теміржолдардың көрсетілетін қызметтерінің бағалары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес белгiленедi.

2. Уәкілетті орган әлеуметтік маңызы бар облысаралық қатынастарда жолаушылар тасымалы бойынша көрсетілетін қызметтерге бағалардың (тарифтердiң) шекті деңгейлерін белгілейді. Жергiлiктi атқарушы органдар әлеуметтік маңызы бар ауданаралық (облысiшiлік қалааралық) және қала маңындағы қатынастарда жолаушылар тасымалы бойынша көрсетілетін қызметтерге бағалардың (тарифтердің) шекті деңгейлерін белгілейді.

2-1. Әлеуметтiк маңызы бар қатынастар бойынша барлық жүру жолында жолаушылар тасымалы бойынша қызметтер көрсететiн тасымалдаушының шығыстары Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес бюджет қаражаты есебiнен субсидияланады.

2-2. Вагондарды, локомотивтерді сатып алуға және теміржолдарды жаңғыртуға кредит беру және қаржы лизингі кезінде сыйақы мөлшерлемелері Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес кредиттеудің немесе қаржы лизингінің бүкіл мерзіміне бюджет қаражаты есебінен субсидияланады.

3. Халықаралық қатынаста тарифтi (тасымалдау ақысын) қолдану ережесi Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында белгiленедi.

4. 01.01.2022 дейін қолданыста болды - ҚР 27.12.2019 № 295-VІ Заңымен.
ЗҚАИ-ның ескертпесі!
5-тармақ 01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі және 01.01.2024 дейін қолданыста болады – ҚР 29.12.2022 № 174-VII Заңымен.

5. Уақытша теңгерімдеу төлемақысын тиісті табиғи монополиялар салаларында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган локомотивтік тартқыштың көрсетілетін қызметтеріне бағалардың шекті деңгейлерін қалыптастыру кезінде белгілейді және ол:

1) жолаушылар қозғалысындағы локомотивтік тартқыш операторына;

2) Ұлттық инфрақұрылым операторына жіберіледі.

Уақытша теңгерімдеу төлемақысын есептеу және төлеу қағидаларын тиісті табиғи монополиялар салаларында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган уәкілетті органмен келісу бойынша әзірлейді және бекітеді.

Уақытша теңгерімдеу төлемақысын есептеу және төлеу қағидалары уақытша теңгерімдеу төлемақысын қалыптастыру кезінде есепке алынатын шығыстардың тізбесін қамтиды.

Ұлттық жүк тасымалдаушының Қазақстан Республикасының аумағы арқылы транзиттік қатынаста жүктерді теміржол көлігімен тасымалдау жөніндегі қызметтен түсетін кірістері уақытша теңгерімдеу төлемақысының көзі болып табылады.

Ескерту. 12-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09. № 596 Заңымен (күшіне ену тәртібін Заңның 2-бабынан қараңыз), 2004.12.20. № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi), 2008.07.05. № 66-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 31.10.2015 № 380-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 09.04.2016 № 494-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 27.12.2019 № 295-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 02.01.2021 № 399-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

13-бап. Тасымалдауға талап қою құқығын беру

Жүк жөнелтушiге байланысты себептер бойынша жүзеге асырылмаған (толық көлемiнде жүзеге асырылмаған) тасымалға алдын ала ақы төленген жағдайда, жүк жөнелтушi ақша қаражатын қайтарып алуға немесе тасымалдаушының келiсiмiмен осы тасымалға талап ету құқығын басқаға беруге құқылы.

2-тарау. ТЕМIРЖОЛ КӨЛIГIНДЕГI БАСҚАРУ

14-бап. Темiржол көлiгiндегi мемлекеттiк басқару

1. Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң темiржол көлiгi саласындағы құзыретiне:

1) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

2) Ұлттық темiржол компаниясының мәртебесiн белгiлеу;

3) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
4) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
5) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
6) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
7) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
8) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
9) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
10) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
11) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
12) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
13) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
14) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

15) Қазақстан Республикасының аумағы арқылы транзиттiк жолаушылар қатынасына тыйым салу туралы шешiмдер қабылдау;

15-1) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
16) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
17) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
18) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
19) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
20) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
21) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
22) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
22-1) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
22-2) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
22-3) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
22-4) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

23) өзіне Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен жүктелген өзге де функцияларды орындау жатады.

2. Уәкілетті органның құзыретіне:

1) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
2) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 № 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

2-1) ерекше маңызды тасымалдарды жүзеге асыру қағидаларын бекіту;

2-2) Қазақстан Республикасының аумағына (аумағынан) багажды, жүкті және жүк-багажды тасымалдауды шектеу туралы, әкелуге, әкетуге, олардың транзитіне тыйым салу туралы шешімдер қабылдау;

3) магистральдық темiржол желiсiнiң жұмыс iстеуi үшiн технологиялық қажеттi станция жолдарының, электрмен жабдықтау, сигнализация, байланыс объектiлерiнiң, құрылғылардың, жабдықтардың, үйлердiң, құрылыстардың, ғимараттардың және өзге де объектiлердiң тiзбесiн табиғи монополиялар салаларында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттiк органмен келiсу бойынша бекiту;

4) Тасымалдау процесіне қатысушылардың өзара технологиялық іс-қимыл жасау қағидасын бекіту;

5) темiржол көлiгiнiң жұмыс iстеу, оларды бұзушылықты анықтау мен жолын кесу жөнiнде шаралар қабылдау тәртiбiн айқындайтын Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің талаптарын жеке және заңды тұлғалардың сақтауын мемлекеттiк бақылау;

6) жылжымалы құрамды мемлекеттік тіркеу тәртiбiн әзірлеу;

7) тасымалдауды ұйымдастыруға және (немесе) тасымалдауға байланысты қызметтердi орындауға жасалған шарттар бойынша мiндеттемелердi қамтамасыз ету тәртiбi мен шараларын белгiлеу;

8) қозғалыс қауiпсiздiгi мен қоршаған ортаны қорғаудың белгiленген талаптарына жай-күйi сай келмейтiн магистральдық темiржол желiсiнiң, темiржолдар мен жылжымалы құрамның объектiлерiн пайдалануды тоқтата тұру және тоқтату;

9) темiржол көлiгiмен тасымалдау кезiнде әскерилендiрiлген күзетпен алып жүруге жататын жүктердiң тiзбесiн бекiту;

10) халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыру;

11) алып тасталды - ҚР 04.07.2013 № 132-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

12) темiржол көлiгi қызметкерлерiн кәсiби үздік белгiсiмен марапаттау тәртiбiн бекiту;

13) қозғалыс қауiпсiздiгi талаптарының бұзылуы туралы статистикалық ақпарат қалыптастыру;

14) өз құзыретi шегiнде әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы мәселелердi қарау;

15) теміржол көлігінде сигнализация жөніндегі нұсқаулықты бекіту;

16) экспедиторлар қызметiн ұсыну тәртiбiн айқындау;

17) вагондар (контейнерлер) операторлары ұсынатын қызметтер тәртiбiн айқындау;

18) локомотивтік тартқыш қызметтерін көрсету тәртiбiн айқындау;

19) теміржолдарды техникалық пайдалану, қызмет көрсету және жөндеу қағидаларын бекіту;

19-1) магистральдық, станциялық жолдарды және магистральдық теміржол желісінің өзге де объектілерін магистральдық, станциялық жолдар және магистральдық теміржол желісінің жұмыс істеуі үшін технологиялық тұрғыдан қажетті өзге де объектілер тізбесіне енгізу және одан алып тастау қағидаларын әзірлеу және бекіту;

20) магистральдық темiржол желiсiнде көрсетiлетiн қызметтерге кiретiн операциялардың тiзбесiн табиғи монополиялар салаларында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттiк органмен келiсу бойынша бекiту;

21) кiрме жолдарда көрсетiлетiн қызметтерге кiретiн операциялардың тiзбесiн табиғи монополиялар салаларында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттiк органмен келiсу бойынша бекiту;

22) жылжымалы құрамды, арнайы жылжымалы құрамды сыныптау тізбесін бекіту;

23) поездардың қозғалысы және теміржол көлігіндегі маневрлік жұмыс жөніндегі нұсқаулықты бекіту;

24) жылжымалы құрамның қызмет ету мерзімдерін ұзарту қағидаларын бекіту;

25) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

26) Қорғау аймақтары жерiнiң көлемiн, оларды пайдалану режимiн айқындау және бөлiнген белдеуде темiржол көлiгiнiң қажетi үшiн жердi пайдалану жөнiндегi қағиданы бекiту;

26-1) Қазақстан Республикасында теміржол көлігінде жол жүру құжаттарын (билеттерді) сатуды ұйымдастыру қағидаларын бекіту;

27) теміржол өткелдерін техникалық пайдалану, қызмет көрсету және жөндеу қағидаларын бекіту;

28) нысанды киім (погонсыз) киіп жүруге құқығы бар темiржол көлiгiндегі мемлекеттiк бақылау қызметкерлерi лауазымдарының (кәсіптерінің) тізбесін, нысанды киімнің (погонсыз) үлгілерін, оны киіп жүру тәртібін және айырым белгілерін бекіту;

29) жолаушыларды, багажды, жүк-багажды, жүктерді тасымалдау туралы және тасымалдау кезінде жылжымалы құрамды пайдалану туралы есептілікті есепке алуды жүргізу мен беру тәртібін бекіту;

30) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

31) Қазақстан Республикасының аумағында теміржол көлігіндегі апаттарды, аварияларды тергеп-тексеру;

31-1) Қазақстан Республикасының аумағында жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген теміржол көлігіндегі оқиғаларды тергеп-тексеру;

32) поездар қозғалысына байланысты қызметтік терминдерді бекіту;

33) жолаушы поездарының құрамындағы жылжымалы құрамды тіркеу және оның бағытпен жүруінің тәртібі мен шарттарын айқындау;

33-1) әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жолаушылар қозғалысындағы локомотивтік тартқыш операторының шығыстарын ұзақ мерзімді субсидиялау қағидаларын әзірлеу және бекіту;

33-2) әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жолаушылар қозғалысындағы локомотивтік тартқыш операторының шығыстарын ұзақ мерзімді субсидиялау көлемдерін айқындау әдістемесін әзірлеу және бекіту;

34) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

34-1) теміржол көлігіндегі табиғи монополия субъектілерінің шикізат пен материалдар, қосалқы бөлшектер, жабдықтар, отын, энергия шығыстарының, техникалық ысыраптарының техникалық және технологиялық үлгілік нормаларын бекіту;

34-2) теміржол вокзалдарының тізбесін олардың класына сәйкес бекіту;

34-3) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша темiржол көлiгiндегі мемлекеттiк бақылау қызметкерлерiн нысанды киiммен (погонсыз) қамтамасыз етудің заттай нормаларын бекіту;

34-4) темiржол көлiгiмен жүктердi тасымалдау кезiнде әскерилендiрiлген күзетті қамтамасыз ету тәртiбiн айқындау;

34-5) әлеуметтiк маңызы бар облысаралық жолаушылар қатынастарының тізбесін айқындау;

34-6) арнаулы тасымалдауларды жүзеге асыру тәртібін айқындау;

34-7) магистральдық темiржол желiсiне кiретiн магистральдық жолдардың тiзбесiн бекiту;

34-8) жеке және заңды тұлғалар қаражаты есебінен салынған объектілерді магистральдық теміржол желісі құрамына беру қағидаларын бекіту;

34-9) жолаушыларды облысаралық және халықаралық қатынастарда тасымалдауды ұйымдастыру қағидаларын бекіту;

34-10) магистральдық темiржол желiсiн пайдалану қағидаларын бекiту;

34-11) темiржол көлiгiндегi қауiпсiздiк қағидаларын бекiту;

34-12) теміржол көлігін техникалық пайдалану қағидаларын бекіту;

34-13) теміржол көлігімен жүктерді тасымалдау жөніндегі қызметке қойылатын біліктілік талаптарын бекіту;

34-14) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

34-15) жолаушыларды, багажды, жүк-багажды және пошта жөнелтілімдерін теміржол көлігімен тасымалдау қағидаларын бекіту;

34-16) жол жүру құжаттарын (билеттерін) сатуды ұйымдастыру кезінде жолаушылар тасымалын басқарудың автоматтандырылған жүйесіне қол жеткізу және технологиялық өзара іс-қимыл жасау қағидаларын бекіту;

34-17) темiржол көлiгiнiң қауiптiлiгi жоғары аймақтарында жолаушылардың, азаматтардың болуы және объектiлерді орналастыру, оларда жұмыс жүргiзу, темiржолдар арқылы жүріп өту және өту қағидаларын бекiту;

34-18) шығыстары бюджет қаражаты есебінен ұзақ мерзімді субсидиялануға жататын әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жолаушылар тасымалын жүзеге асыратын тасымалдаушыларды айқындау бойынша ашық тендер негізінде конкурс өткізу қағидаларын әзірлеу және бекіту;

34-19) әлеуметтiк маңызы бар қатынастар бойынша жолаушылар тасымалын жүзеге асырумен байланысты тасымалдаушының шығыстарын ұзақ мерзімді субсидиялау қағидаларын әзірлеу және бекіту;

34-20) теміржол вокзалдары қызметін ұйымдастыру қағидаларын бекіту;

34-21) теміржол вокзалдарының класын айқындау әдістемесін бекіту;

34-22) әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жолаушылар тасымалы бойынша көрсетілетін қызметтерге бағалардың (тарифтердің) шекті деңгейлерін айқындау әдістемесін әзірлеу және бекіту;

34-23) әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жолаушылар тасымалын жүзеге асыратын тасымалдаушылардың шығыстарын ұзақ мерзімді субсидиялау көлемдерін айқындау әдістемесін әзірлеу және бекіту;

34-24) темiржол көлiгiндегi техникалық реттеу объектiлерiнің және оның тiршілiк циклiнiң процестерiнің техникалық регламенттерін бекiту;

34-25) тасымалдауды жүзеге асыру кезінде Ұлттық теміржол компаниясы мен тасымалдаушылардың мемлекеттік органдармен өзара іс-қимыл жасау тәртібін айқындау;

34-26) әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жолаушылар тасымалын жүзеге асырумен байланысты тасымалдаушының шығыстарын ұзақ мерзімді субсидиялауға арналған үлгілік шартты әзірлеу және бекіту;

34-27) вагондар мен локомотивтерді сатып алуға кредит беру және қаржы лизингі кезінде сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялау қағидаларын әзірлеу және бекіту;

34-28) вагондар мен локомотивтерді сатып алуға кредит беру және қаржы лизингі кезінде сыйақы мөлшерлемесін субсидиялауға арналған үлгілік шартты әзірлеу және бекіту;

34-29) вагондар мен локомотивтерді сатып алуға кредит беру және қаржы лизингі кезінде сыйақының мөлшерлемелерін субсидиялау;

34-30) Мемлекеттік жылжымалы состав тізілімін жүргізу;

34-31) құзыреті шегінде стандарттау жөніндегі құжаттардың жобаларын қарау, сондай-ақ стандарттау саласындағы уәкілетті органға енгізу үшін ұлттық, мемлекетаралық стандарттарды, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын және стандарттау жөніндегі ұсынымдарды әзірлеу, өзгерістер енгізу, қайта қарау және күшін жою жөнінде ұсыныстар дайындау;

34-32) қауіпсіздік сертификатын беру;

34-33) жүктерді теміржол көлігімен тасымалдау қағидаларын бекіту;

34-34) теміржол көлігіндегі жол жүрісі қауіпсіздігін бұзушылықтарды тергеп-тексеру қағидаларын бекіту;

34-35) қауіпсіздік сертификатының нысанын бекіту;

34-36) кiрме жолдар мен жанасу станциялары жұмысының бірыңғай технологиялық процестерін әзірлеу қағидаларын бекіту;

34-37) тасымалдаушы мен экспедитор арасындағы жүктерді теміржол көлігімен тасымалдауды ұйымдастыру туралы үлгілік шарттарды бекіту;

34-38) жасанды құрылысжайларды техникалық пайдалану, қызмет көрсету және жөндеу қағидаларын бекіту;

34-39) жылжымалы құрамды техникалық пайдалану, қызмет көрсету және жөндеу қағидаларын бекіту;

34-40) магистральдық теміржол желісін және теміржол көлігінің жылжымалы құрамын дамыту мақсатында шығарылған тасымалдаушының облигациялары бойынша купондық сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялау қағидаларын әзірлеу және бекіту;

34-41) магистральдық теміржол желісін және теміржол көлігінің жылжымалы құрамын дамыту мақсатында шығарылған тасымалдаушының облигациялары бойынша купондық сыйақы мөлшерлемесін субсидиялауға арналған үлгілік шартты әзірлеу және бекіту;

34-42) теміржолдарды жаңғыртуға кредит беру және қаржы лизингі кезінде сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялау қағидаларын әзірлеу және бекіту;

34-43) теміржолдарды жаңғыртуға кредит беру және қаржы лизингі кезінде сыйақы мөлшерлемесін субсидиялауға арналған үлгілік шартты әзірлеу және бекіту;

34-44) теміржолдарды жаңғыртуға кредит беру және қаржы лизингі кезінде сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялау;

35) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасының Президенті мен Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді орындау жатады.

3. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергiлiктi өкілді органдарының темiржол көлiгi саласындағы құзыретiне:

1) әлеуметтік мәні бар ауданаралық (облысішілік қалааралық) және қала маңындағы жолаушылар қатынасының тізбесін бекіту;

2) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету жөніндегі өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру жатады.

4. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдарының темiржол көлiгi саласындағы құзыретiне:

1) ауданаралық (облысішілік қалааралық) және қала маңындағы жолаушылар қатынасын ұйымдастыру туралы шешімдерді тасымалдаушы қабылдайтын жағдайларды қоспағанда, осындай шешім қабылдау;

2) төтенше жағдайлар туындаған кезде тасымалды уақытша тоқтату туралы шешімдер қабылдау;

3) әлеуметтік маңызы бар ауданаралық (облысішілік қалааралық) және қала маңындағы қатынастар бойынша жолаушылар тасымалын жүзеге асырумен байланысты тасымалдаушының шығыстарын ұзақ мерзімді субсидиялау;

4) ауданаралық (облысішілік қалааралық) және қала маңындағы қатынастарды айқындау;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасында жергiлiктi атқарушы органдарға жүктелген өзге де өкілеттіктерді жергілікті мемлекеттік басқару мүдделерінде жүзеге асыру жатады.

Ескерту. 14-бап жаңа редакцияда - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.01.06 № 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.01.06 № 379-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 № 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 09.04.2016 № 494-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 28.12.2016 № 34-VI (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.05.2017 № 59-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 295-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді); 27.12.2019 № 290-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-бап. Ұлттық темiржол компаниясы

Ескерту. 15-бап алып тасталды - ҚР 2012.01.12 № 538 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-1-бап. Ұлттық тасымалдаушылар

1. Ұлттық тасымалдаушылар өз қызметiн Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырады.

2. Ұлттық тасымалдаушылар жолаушыларды, багажды, жүк-багажды, почта жөнелтілімдерiн және (немесе) жүктердi тасымалдау бойынша қызметтер көрсетедi, сондай-ақ арнайы және әскери тасымалдауларды орындайды.

3. Ұлттық тасымалдаушылар Ұлттық инфрақұрылым операторымен жəне тасымалдау процесіне басқа да қатысушылармен өзара іс-қимыл жасай отырып, əскери тасымалдарды бірінші кезектегі тəртіппен қамтамасыз етуге жəне орындауға міндетті.

Ескерту. 15-1-баппен толықтырылды - ҚР 2004.07.09 № 596 Заңымен; жаңа редакцияда - ҚР 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-бап. Тасымалдау процесiн басқару

1. Ұлттық инфрақұрылым операторы магистральдық және станциялық жолдардағы қозғалысты диспетчерлік реттеуді қоса алғанда, Магистральдық теміржол желісін пайдалану қағидаларына сәйкес магистральдық теміржол желісі қызметтерін көрсетеді, тасымалдаушылармен шарттар жасасады.

2. Ұлттық инфрақұрылым операторы Техникалық пайдалану қағидаларының, Қазақстан Республикасының техникалық реттеу, денсаулық сақтау саласындағы, стандарттау саласындағы заңнамасының және Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасының талаптарына сәйкес келмейтiн жылжымалы құрамды магистральдық теміржол желісіне жiбермеуге мiндеттi.

Тасымалдаушы пайдаланылатын жылжымалы құрамның Техникалық пайдалану қағидаларының, Қазақстан Республикасының техникалық реттеу, денсаулық сақтау саласындағы, стандарттау саласындағы заңнамасының және Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасының талаптарына сәйкестігін қамтамасыз етуге міндетті.

3. Ұлттық инфрақұрылым операторы жекеше әріптеспен не концессионермен мемлекеттік-жекешелік әріптестік шартын, оның ішінде концессия шартын іске асыру үшін тараптардың өзара қатынастарын регламенттейтін шарт жасасуға міндетті.

Ескерту. 16-бап жаңа редакцияда - ҚР 04.07.2013 № 132-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 27.10.2015 № 363-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 31.10.2015 № 380-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-бап. Темiржол станциясы

1. Тасымалдаушы поездарды қабылдау, жөнелту, тоғыстыру, басып озу жөнiндегi, жолаушыларға қызметтер көрсету, багажды, жүк-багажды, почта жөнелтiлiмдерiн және (немесе) жүктердi қабылдау, беру жөнiндегi тиiстi операцияларды жүргiзу үшiн ашық темiржол станцияларының арасында тасымалдауды жүзеге асырады. Тиісті жол дамытылымы бар теміржол станциясында поездарды құрастыру және тарқату жөніндегі маневрлік жұмыстар және поездармен техникалық операциялар жүргізілуі мүмкін.

2. Барлық немесе жекелеген операцияларды орындау үшін теміржол станцияларының, разъездердің жұмыс режиміне қойылатын талаптарды, сондай-ақ оларды ашу және жабу тәртібін облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) және өзге де елді мекендердің жергілікті өкілді және атқарушы органдарымен келісу бойынша уәкілетті орган айқындайды.

3. Мемлекеттік кіріс органдары, шекара, ветеринария, фитосанитария органдары және басқа да органдар теміржол станциясы аумағындағы өз қызметтерiн теміржол станциясының жұмыс режимiнде жүзеге асырады.

4. Темiржол станцияларының жолаушыларды, багажды, жүк-багажды және почта жөнелтiлiмдерiн тасымалдау жөнiндегi операцияларды, сондай-ақ жүктердi қабылдау, тиеу, түсiру және беру жөнiндегi операцияларды жүзеге асыру жөнiндегі қызмет көрсетулеріне тасымалдаушылардың тең дәрежеде қол жеткiзуi қамтамасыз етiлуге тиiс.

5. Темiржол станциялары өзiнiң қызметi мен жұмыс сипатына қарай жолаушылар, жүк, сұрыптау станциялары, учаскелiк және аралық станциялар болып бөлiнедi.

Ескерту. 17-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 596, 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

17-1-бап. Теміржол вокзалы

1. Теміржол вокзалында билет кассалары, күтуге арналған үй-жайлар, санитариялық-тұрмыстық, оның ішінде мүгедектігі бар адамдар мен халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтары үшін арнайы жабдықталған үй-жайлар, ана мен бала бөлмесі, ақпараттық қызмет көрсету объектілері (оның ішінде жолаушыларды бірыңғай анықтамалық-ақпараттық орталықпен байланыстыратын объектілер), медициналық пункт, қоғамдық тәртіпті сақтау пункті болуға тиіс.

2. Теміржол вокзалында халық жолаушылар поездарының жөнелтілу және келу уақыты, жолаушылардың жол жүру және багажды, жүк-багажды тасымалдау құны, поездарда бос орындардың бар-жоғы, шұғыл медициналық көмек, шағымдар мен ұсыныстар кітабының тұрған орны, билет және багаж кассаларының жұмыс режимі, вокзал үй-жайларының орналасуы туралы, сондай-ақ халыққа көрсетілетін қызметтердің тізбесі туралы анық ақпаратпен қамтамасыз етіледі.

Ақпаратты беру тілдерді, мәтіндерді, Брайль қарпін, тактильдік қарым-қатынасты, ірі қаріпті, қолжетімді мультимедиялық құралдарды пайдалана отырып, мүгедектігі бар адамдар үшін де қамтамасыз етіледі.

3. Жолаушылар платформалары мен перрондарға өтпелер және шығу жолдары мүгедектігі бар адамдар мен халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтарына қолжетімді болуға (пандустармен, арнаулы лифтілермен жабдықталуға) тиіс.

4. Меншік құқығымен немесе өзге де заңды негіздерде теміржол вокзалдарын иеленуші тұлғалар вокзал маңы аумағын күтіп-ұстауды және жөндеуді қамтамасыз етеді.

5. Халыққа қызмет көрсетуге арналған вокзал құрылыстары жарамды техникалық жай-күйде ұсталуға тиіс.

6. Меншік құқығымен немесе өзге де заңды негіздерде теміржол вокзалдарын иеленуші тұлғалар халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге және техникалық регламенттің талаптарын сақтауға тиіс.

7. Теміржол вокзалдары тасымалдау процесінің ажырамас бөлігі болып табылады және Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес пайдаланылуға тиіс.

Ескерту. 2-тарау 17-1-баппен толықтырылды - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-2-бап. Теміржол көлігі саласындағы көрсетілетін қызметтердің мүгедектігі бар адамдар үшін қолжетімділігі

1. Мүгедектігі бар адамдардың теміржол көлігі саласындағы көрсетілетін қызметтерге қол жеткізуі үшін теміржол вокзалдары мен теміржол станцияларында:

1) мүгедектігі бар адамдардың автокөлік құралдарын қоюға арналған, арнаулы жол белгілері орнатылған орындардың бөлінуі;

2) ғимараттардың, ғимараттарға кірме жолдың (ғимаратқа кіреберістің, баспалдақтардың), ғимарат ішіндегі қозғалыс жолдарының, мүгедектігі бар адамдарды қоса алғанда, халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтары үшін ыңғайластырылуы;

3) Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес, есту және көру қабілеттері бойынша мүгедектігі бар адамдар үшін қолжетімді ақпараттық сигналдық құрылғылармен және байланыс құралдарымен жабдықталуы;

4) тірек-қимыл аппараты бұзылған мүгедектігі бар адамдарға және халықтың жүріп-тұруы шектеулі басқа да топтарына қызмет көрсету үшін кезекші кресло-арбаның болуы;

5) қоғамдық дәретханалардың кресло-арбалармен жүріп-тұратын адамдарға арналған кабиналармен жабдықталуы;

6) кресло-арбалармен жүріп-тұратын адамдарға арналған арнаулы таксофондардың орнатылуы қамтамасыз етілуге тиіс.

2. Поездың құрамында кресло-арбалармен жүріп-тұратын адамдарды отырғызуға және түсіруге арналған көтергіш құрылғылары, кресло-арбалармен жүріп-тұратын адамдарға арналған арнаулы орындары бар вагон болуға тиіс.

Ескерту. 2-тарау 17-2-баппен толықтырылды - ҚР 03.12.2015 № 433-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда - ҚР 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-тарау. ТЕМIРЖОЛ КӨЛIГIНІҢ ҚАЖЕТIНЕ АРНАЛҒАН ЖЕР
ЖӘНЕ ҚОРҒАЛАТЫН АЙМАҚТАР

18-бап. Темiржол көлiгiнiң қажетiне арналған жер

1. Тасымалдаушыға немесе тасымал процесiне қатысушыларға өздерiне жүктелген мiндеттердi жүзеге асыру үшiн жер пайдалануға немесе меншiкке берiлетiн жер темiржол көлiгiнiң қажетiне арналған жер болып табылады.

2. Темiржол көлiгiнiң қажетiне арналған жерге мынадай темiржолдарға және олармен технологиялық байланыстағы құрылғылар мен ғимараттарға:

1) магистралдық жолдарға және олармен технологиялық байланыстағы құрылғылар мен құрылыстарға (темiржол төсемi, көпiрлер, тоннельдер, виадуктер, сигналдық жабдықтар, қызметтiк-техникалық ғимараттар);

2) кiрме жолдарға;

3) энергетика, локомотив, вагон, жол және жүк шаруашылықтарының, сумен қамтамасыз ету және канализация ғимараттарымен, құрылыстарымен, қорғаныш және бекiткiш екпе ағаштарымен, арнаулы темiржол көлiгiне қызмет көрсетуге арналған қызметтiк және басқа да объектiлерiмен бiрге темiржол станцияларына;

4) теміржолдардың бөлінген белдеулері мен қорғалатын аймақтарына;

5) мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары, оның ішінде концессия шарттары бойынша теміржолдарға және теміржол көлігі объектілеріне бөлінген жерлер жатады.

3. Темiржол көлiгiнiң қажетiне арналған жер уәкiлеттi мемлекеттiк органдар белгiлеген қала құрылысын салу мен экология талаптарына, Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес санитариялық және өзге де нормаларға сәйкес келуге тиiс.

4. Тасымал процесiне қатысушы өздерiнiң кiнәсiнен қоршаған ортаға келтiрген зияны үшiн, сондай-ақ темiржол көлiгiнiң қажетiне арналған жердi тиiсiнше күтiп-ұстамағаны үшiн Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес жауапты болады.

Ескерту. 18-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2008.07.05. № 66-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 31.10.2015 № 380-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

19-бап. Темiржол көлiгiнiң қажетiне арналған жердi бөлу мен пайдалану тәртiбi

1. Жер учаскелерiн беру Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Жер учаскелерi темiржолдар мен темiржол станцияларын дамытудың жобалау-техникалық құжаттамасы мен бас схемаларына сәйкес, уәкiлеттi органмен келiсе отырып белгiленген тәртiппен бекiтiлетiн нормативтер бойынша берiледi.

3. Бөлiнген белдеудегi темiржол көлiгiнiң қажетiне арналған жердi пайдалану тәртiбiн Қазақстан Республикасының жер туралы заңдарына сәйкес уәкiлеттi орган белгiлейдi.

20-бап. Темiржол көлiгiнiң қорғалатын аймақтары

1. Халықтың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету, сондай-ақ темiржол көлiгiнiң қажетiне арналған жерге бөлiнген белдеуге жанасатын жер учаскелерiндегi объектiлердi қауiпсiз пайдалану мақсатында, жер пайдаланудың ерекше жағдайларымен қорғалатын аймақтар белгiленедi, олардың шегiнде аймақтарды белгiлеу мақсаттарымен сыйыспайтын қызмет түрлерiне шек қойылады немесе тыйым салынады.

2. Темiржол көлiгiнiң қорғалатын аймақтарына көлiк құрылыстарының, құрылғыларының және басқа объектiлерiнiң сақталуын, берiктiгiн әрi орнықтылығын қамтамасыз етуге қажеттi қорғаныш орман аймақтары, жер учаскелерi, сондай-ақ темiржол көлiгiне бөлiнген белдеуге жанасатын, сел қаупi, көшкiн қаупi және басқа да қауiптi жағдайлар болатын аймақтардағы және өңiрлердегi жер учаскелерi жатады.

3. Темiржол көлiгi қорғалатын аймақтарының жерi меншiк иелерi мен жер пайдаланушылардың иелiгiнен алынбайды және олар бұл жердi белгiленген шектеулердi сақтай отырып пайдаланады.

21-бап. Қорғалатын аймақтардағы жерлердiпайдалануды шектеу

1. Темiржол көлiгiнiң қорғалатын аймақтарында:

1) темiржол көлiгiнiң қажетiне арналған жерге iргелес жатқан учаскенiң меншiк иесiнiң немесе оны пайдаланушының жазбаша келiсiмiнсiз тұрақты және уақытша сипаттағы құрылыс, монтаждау және тау-кен жұмыстарын жүргiзуге;

2) көшкiннiң, шөгiндiнiң, сел тасқынының, сай-жыраның пайда болуына, сусымалы құмдардың, қар үйiндiлерiнiң, көшкiнiнiң туындауына, өзге де осындай зардаптарға әкелiп соғатын тәсiлдермен ағаштарды кесуге және өсiмдiк қабатын бұзуға тыйым салынады.

2. Қорғалатын аймақтар жерiнiң меншiк иелерi мен пайдаланушылары темiржол көлiгiнiң қорғалатын аймақтарындағы жерлердi пайдаланудың режимiн бұзғаны үшiн Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленген жауаптылықта болады.

4-тарау. ТЕМIРЖОЛ КӨЛIГI ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРIНIҢ ЕҢБЕК ҚАТЫНАСТАРЫН РЕТТЕУ ЕРЕКШЕЛIКТЕРI

22-бап. Темiржол көлiгi қызметкерлерiнiң еңбек қатынастарын реттеу ерекшелiктерi

1. Темiржол көлiгi қызметкерлерiнiң еңбек қатынастары Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасымен, осы Заңмен, бас келiсiммен, салалық (тарифтiк) келiсiмдермен, еңбек және ұжымдық шарттармен реттеледi.

2. Темiржол көлiгiнiң поездар қозғалысына тiкелей байланысты қызметкерi кәсiби даярлығы мен денсаулығы жөнiнен уәкiлеттi орган белгiлейтiн талаптарға сай болуға тиiс.

3. Темiржол көлiгiнiң поездар қозғалысына тiкелей байланысты қызметкердің жұмыс уақытының және демалыс уақытының есепке алынуының ерекшелiктерiн уәкiлеттi орган белгiлейдi.

Ескерту. 22-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.05.15 № 253, 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

23-бап. Темiржол көлiгiнiң қызметкерiн жұмыстан шеттетудiң қосымша негiздерi

1. Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында көзделген негiздерден басқа, жұмыс беруші уәкiлеттi органның актісі негізінде теміржол көлігі қызметкерін мынадай:

1) диспетчерлiк қызметтiң, Ұлттық инфрақұрылым операторының тасымалдау процесiн басқаруға және поездардың қозғалысына байланысты нұсқауларын орындамаған;

2) жұмыс уақыты режимiн бұзған жағдайларда жұмыстан шеттетуге мiндеттi.

2. Жұмыстан шеттетiлген кезеңге жалақы сақталмайды.

Қызметкердi жұмыстан шеттету осыған негiз болған себеп анықталғанға дейiнгi мерзiмге жүзеге асырылуы мүмкiн.

Ескерту. 23-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.05.15 № 253; 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

24-бап. Нысанды киiм (погонсыз) және айырым белгiлерi

Темiржол көлiгiнiң жолаушыларға, жүк жөнелтушiлерге және жүк алушыларға қызмет көрсетуге байланысты, сондай-ақ поездар қозғалысына тiкелей байланысты қызметкерлерiне жұмыс берушiнiң есебiнен тиiстi айырым белгiлерi бар нысанды киiм (погонсыз) берiлуге тиiс.

Нысанды киiм (погонсыз) киiп жүруге құқығы бар темiржол көлiгi қызметкерлерi лауазымдарының (кәсіптерінің) тiзбесiн, нысанды киім (погонсыз) мен айырым белгілерінің үлгілерін, оны киіп жүру тәртібін және онымен қамтамасыз етудің нормаларын уәкілетті орган бекітеді.

Ескерту. 24-бап жаңа редакцияда - ҚР 2011.01.06 № 379-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-ТАРАУ.

Ескерту. 5-тарау алып тасталды - Қазақстан Республикасының 2003.05.08. № 414 Заңымен.

6-тарау. ТЕМІРЖОЛ КӨЛІГІ САЛАСЫНДАҒЫ ҚАУІПСІЗДІКТІҢ
ЖАЛПЫ ТАЛАПТАРЫ

Ескерту. 6-тараудың тақырыбына өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2006.12.29. № 209 Заңымен.

30-бап. Жалпы ережелер

1. Темiржол көлiгi, темiржолдар, темiржол станциялары, вокзалдар және темiржол тасымалдарымен байланысты тасымалдау процесiне қатысушы өзге де объектiлер, сондай-ақ олардың өмiрлiк циклiнiң процестерi техникалық реттеу объектiлерi болып табылады.

2. Тасымал процесiне қатысушылар техникалық регламенттер де белгiленген қауiпсiздiк талаптарын орындауға және адамның өмiрi мен денсаулығы, жолаушылардың жолда жүруi үшiн қауiпсiз жағдайларды, сондай-ақ магистральдық, станциялық және кiрме жолдардағы қозғалыс қауiпсiздiгi талаптарының сақталуын қамтамасыз етуге мiндеттi.

2-1. Тасымалдау процесіне қатысушылар және теміржол көлігінің көмекші қызметтері магистральдық, станциялық және кірме жолдарда қозғалыс қауіпсіздігін бұзушылықтар туралы уәкілетті органға және оның аумақтық бөлімшелеріне хабарлауға міндетті.

Тасымалдау процесіне қатысушылар және теміржол көлігінің көмекші қызметтері қозғалыс қауіпсіздігін бұзушылықтар туралы ақпаратты оқиға болған кезден бастап бір сағаттан кешіктірмей телефон немесе факсимильдік байланыс арқылы береді. Жол жүрісі қауіпсіздігін бұзушылықтар туралы егжей-тегжейлі ақпарат оқиға болған кезден бастап бір тәуліктен кешіктірілмей жазбаша нысанда беріледі.

Жол жүрісі қауіпсіздігін бұзушылықтар туралы ақпараттың нысандарын уәкілетті орган бекітеді.

3. Теміржол көлігі саласындағы қауіпсіздік адамның өмiрi мен денсаулығын сақтауға, қоршаған ортаны қорғауға, тасымалдау процесiне қатысушылардың авариясыз жұмыс iстеуiне жағдайлар жасауға, магистральдық темiржол желiсiн, темiржолдың жылжымалы құрамын, құрылысжайларды, жабдықтарды, механизмдер мен тетiктердi ақаусыз ұстауға, сондай-ақ теміржол көлігіндегі жол жүрісі қауіпсіздігін бұзушылықтар салдарын жоюға бағытталған ұйымдастырушылық және техникалық iс-шаралар кешенiмен қамтамасыз eтiледi.

4. Темiржолдармен қиылысатын немесе оларға тiкелей жақын орналасқан газ, мұнай құбырларын, автомобиль жолдарын, электр берілісі желілерін және басқа да құрылыстар салу мен пайдалану кезiнде белгiленген нормативтердiң сақталмағаны үшiн, сондай-ақ аталған құрылыстарды пайдалану қауіпсіздігі үшiн олардың меншiк иелерi мен иелерi ортақ жауаптылықта болады.

Аталған құрылысжайлардың иелерi тасымалдау процесiне қатысушыларға және мемлекеттiк көлiк бақылау органдарына жол жүрісі қауiпсiздiгiне қатер төндiретiн авариялық жағдайлардың туындауы туралы дер кезiнде хабар беруге мiндеттi.

5. Қауiптi жүктердi жөнелтетiн жөнелтушi (жүк жөнелтушi) және қабылдайтын алушы (жүк алушы), сондай-ақ қауiптi жүктердi тасымалдайтын тасымалдаушы олардың қауiпсiз тасымалдануын қамтамасыз етуге мiндеттi, оларда авариялық жағдайларды және олардың салдарын жоюға қажеттi құралдар мен жұмылдыру бөлiмшелерi (оның iшiнде шарт бойынша) болуға тиiс.

Қауiптi жүктердi тасымалдау процесiнде авариялық жағдайлар туындаған кезде тасымалдау процесiне қатысушылар аталған бөлiмшелердiң оқиға орнына жедел түрде жiберiлуiн қамтамасыз етуге мiндеттi.

Ескерту. 30-бап жаңа редакцияда - ҚР 2006.12.29 № 209 Заңымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.05.2017 № 59-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

31-бап. Инфрақұрылым объектілерін, ғимараттарды, теміржол көлігінің жылжымалы құрамын, арнайы жылжымалы құрамын, конструкцияларын, жабдықтары мен мүкәммалын жобалау, жасау, пайдалану, тасымалдау, сақтау, жөндеу және кәдеге жарату кезіндегі қауіпсіздік талаптары

1. Инфрақұрылым объектілерін, ғимараттарды, теміржол көлігінің жылжымалы құрамын, арнайы жылжымалы құрамын, конструкцияларын, жабдықтары мен мүкәммалын жобалау, жасау, пайдалану, тасымалдау, сақтау, жөндеу және кәдеге жарату олардың өмірлік цикл процесінде адамның өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін және инфрақұрылым объектілерін, ғимараттарды, теміржол көлігінің жылжымалы құрамын, арнайы жылжымалы құрамын, конструкцияларын, жабдықтары мен мүкәммалын жобалауға, жасауға, пайдалануға, тасымалдауға, сақтауға, жөндеуге және кәдеге жаратуға қатысты Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасының және Қазақстан Республикасы экологиялық заңнамасының, сондай-ақ Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарының сақталуын қамтамасыз ететін жағдайларда жүзеге асырылуға тиіс.

2. Теміржол көлігінің инфрақұрылым объектілерін, құрылысжайларын жылжымалы құрамын, арнайы жылжымалы құрамын, конструкцияларын, жабдықтары мен мүкәммалын жобалау, жасау, пайдалану, тасу, сақтау, жөндеу және кәдеге жарату процестері Техникалық пайдалану қағидаларына, техникалық регламенттерге, стандарттау жөніндегі құжаттарға, пайдалану құжаттамасына сәйкес жүзеге асырылуға тиіс.

3. Инфрақұрылым объектілерін, ғимараттарды, теміржол көлігінің жылжымалы құрамын, арнайы жылжымалы құрамын, конструкцияларын, жабдықтары мен мүкәммалын жобалау, жасау, пайдалану, тасымалдау, сақтау және жөндеу процестерінде олардың сақталуын қамтамасыз етуге қойылатын талаптар пайдалану құжаттамасында белгіленеді.

4. Теміржолдардың, көпірлердің және тоннельдердің қызметтер көрсету үшін жабық жекелеген учаскелері бойынша жылжымалы составтың жүруіне тыйым салынады.

Ескерту. 31-бап жаңа редакцияда - ҚР 04.07.2013 № 132-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 05.05.2017 № 59-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

31-1-бап. Темiржол көлiгi мен жабдығын жобалау кезiндегi қауiпсiздiк талаптары

Ескерту. 31-1-баппен толықтырылды - ҚР 2006.12.29 № 209 Заңымен, алып тасталды - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

31-2-бап. Темiржол көлiгi мен жабдығын өндiру кезiндегi қауiпсiздiк талаптары

Ескерту. 31-2-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2006.12.29 № 209 Заңымен, алып тасталды - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

31-3-бап. Темiржол көлiгi мен жабдығын пайдалану (монтаждау және жөндеу) кезiндегiқауiпсiздiк талаптары

Ескерту. 31-3-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2006.12.29 № 209 Заңымен, алып тасталды - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

31-4-бап. Темiржол көлiгi мен жабдығын тасымалдау және сақтау кезiндегi қауiпсiздiк талаптары

Ескерту. 31-4-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2006.12.29 № 209 Заңымен, алып тасталды - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

31-5-бап. Темiржол көлiгi мен жабдығын кәдеге жарату және жою кезiндегi қауiпсiздiк талаптары

Ескерту. 31-5-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2006.12.29 № 209 Заңымен, алып тасталды - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

32-бап. Жүру қауiпсiздiгi талаптарының сақталуын тексеру

1. Магистралдық, станциялық және кiрме жолдардағы жүру қауiпсiздiгi талаптарының сақталуын тексерудi уәкiлеттi орган жүзеге асырады.

Уәкілетті органның лауазымды адамдары мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру кезінде белгіленген үлгідегі нысанды киім (погонсыз) киюге, олардың қызметтік куәліктері не сәйкестендіру карталары болуға тиіс.

2. Лауазымдар (кәсiптер) тiзбесiн, лауазымдарға (кәсiптерге) қойылатын бiлiктiлiк талаптарына сәйкес кәсiби даярлық деңгейiн, лауазымға (кәсiпке) қойылатын бiлiктiлiк талаптарын айқындау тәртiбiн уәкiлеттi орган белгiлейдi.

3. Алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
Ескерту. 32-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 596, 2011.01.06 № 379-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.11.2019 № 273-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

32-1-бап. Тасымалдау процесіне қатысушыларға және теміржол көлігінің көмекші қызметтеріне қауіпсіздік бойынша қойылатын талаптар

1. Тасымалдау процесіне қатысушыларға және теміржол көлігінің көмекші қызметтеріне қауіпсіздік бойынша қойылатын талаптар Теміржол көлігіндегі қауіпсіздік қағидаларымен, Теміржол көлігін техникалық пайдалану қағидаларымен, Поездар қозғалысы және теміржол көлігіндегі маневрлік жұмыс жөніндегі нұсқаулықпен, Теміржол көлігіндегі сигнал беру жөніндегі нұсқаулықпен және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерімен белгіленеді.

2. Тасымалдаушылар қауіпсіздікті басқару жүйесін теміржол көлігіндегі қауіпсіздік қағидаларына сәйкес әзірлеуге және енгізуге міндетті.

Уәкілетті орган тасымалдаушының қауіпсіздікті басқару жүйесіне аудитті тасымалдаушының өтініші бойынша теміржол көлігіндегі қауіпсіздік қағидаларына сәйкес жүргізеді.

Қауіпсіздік сертификатын беру тәртібі мен мерзімдері теміржол көлігіндегі қауіпсіздік қағидаларында айқындалады.

3. Жылжымалы құрам осы Заңның, Теміржол көлігін техникалық пайдалану қағидаларының, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінің талаптарына сәйкес келуге тиіс.

Ескерту. 6-тарау 32-1-баппен толықтырылды - ҚР 04.07.2013 № 132-V Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); өзгерістер енгізілді - ҚР 09.04.2016 № 494-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

32-2-бап. Қауіпсіздік жөніндегі талаптарды бұзғаны үшін жауаптылық

Тасымалдау процесіне қатысушылар мен теміржол көлігінің көмекші қызметтері адамның өмірі мен денсаулығына, қоршаған ортаға зиян келтіруге, тасымалдау процесіне қатысушылар мен үшінші тұлғалардың мүлкіне залал келтіруге әкеп соққан, қауіпсіздік жөніндегі талаптарды бұзғаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылықта болады.

Ескерту. 6-тарау 32-2-баппен толықтырылды - ҚР 04.07.2013 № 132-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

33-бап. Жүктердi және объектiлердi күзету

1. Тасымалдаушы мен Ұлттық инфрақұрылым операторы:

1) тасымалдау кезiнде жүктердiң сақталуын;

2) уәкілетті орган бекiтетiн тiзбеге сәйкес, өздерiнiң қарауындағы темiржол көлiгi объектiлерiнің әскерилендірілген күзетiлуiн;

3) темiржол көлiгiнде өртке қарсы профилактикалық жұмыстың жүргiзiлуiн және өртті жоюды қамтамасыз етуге мiндетті.

2. Темiржол көлiгiмен тасымалдау кезiнде тасымалдаушы не жүк жөнелтушi жүктердiң тасымалдарын ұйымдастыру туралы шарт бойынша әскерилендiрiлген күзетпен алып жүруге жататын жүктердiң күзетiн уәкілетті орган белгiлеген тәртiппен қамтамасыз етуге мiндеттi.

3. Жүк жөнелтушi, жүк алушы тасымалдау ережелерiнде белгiленген тiзбе мен тәртiпке сәйкес жүктердiң жекелеген түрлерiн өз өкiлдерiнiң (жолсерiктердiң) жолбасшылығы арқылы тасымалдауды қамтамасыз етуге мiндеттi.

4. Жүк жөнелтушi, жүк алушы осы бапта көзделген тiзбеге енбейтiн жүктердi күзетудi және оларға жолбасшылық жасауды тасымалдау ережелерiнде белгiленген тәртiппен жүзеге асыра алады.

5. Темiржол көлiгiнде қоғамдық тәртiптiң сақталуын және қылмысқа қарсы күрестi iшкi iстер органдары қамтамасыз етедi.

Ескерту. 33-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09. № 596; 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

34-бап. Ерекше жағдайларда жұмысты ұйымдастыру

1. Тасымалдаушы, Инфрақұрылымның ұлттық операторы, тармақ иеленушi әлеуметтік, табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың зардаптарын жою жөніндегі шараларды шұғыл түрде қолдануға мiндеттi.

Осы шараларды жүзеге асыру және қолдану үшiн оларда тiзбесiн уәкiлеттi орган айқындайтын материалдық және техникалық құралдардың қажеттi қоры болуға тиiс.

2. Жұмылдыру дайындығын қамтамасыз етуге, азаматтық қорғаныс, төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөнiндегi 10-шараларды жүргiзуге, төтенше немесе соғыс жағдайы режимiн енгiзуге байланысты құқықтық қатынастар Қазақстан Республикасының заңдарымен реттеледi.

Ескерту. 34-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 596 Заңымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен.

35-бап. Темiржол көлiгiнiң ерекше жағдайлардағы iс-әрекетi

1. Əлеуметтік, табиғи жəне техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар туындаған кезде, сондай-ақ төтенше жəне соғыс жағдайы енгiзiлген кезде тасымалдаушының шарттық қатынастары əлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алуды (анықтауды, жолын кесуді) жəне оларды жоюды өз құзыретіне қарай жүзеге асыратын мемлекеттік органдардың, жергілікті жер комендантының ұсынуы бойынша уəкілетті органның шешімдері негізінде тоқтатыла тұруы мүмкiн.

2. Ұлттық қауіпсіздікке қатер төнген немесе әлеуметтік, табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар туындаған кезде, сондай-ақ төтенше жағдай енгiзiлген кезде және тасымалдауға кедергi келтiретiн өзге де мән-жайлар кезiнде Инфрақұрылымның ұлттық операторы темiржол қатынасының белгілі бір бағыттарында тасымалдауға байланысты қызметтер көрсетудi уақытша тоқтату не шектеу туралы шешiм қабылдай алады.

Ұлттық инфрақұрылым операторы осындай шешiмнiң қолданылу мерзiмiн белгiлеуге, сондай-ақ уәкiлеттi органды, тасымалдаушыларды және өзге де мүдделі тұлғаларды дереу хабардар етуге мiндеттi.

3. Багажды, жүктi және жүк-багажды жеткiзiп беру, беру жөнiндегi шартты тиiстi тұрғыда орындамауға әкеп соқтырып, сақтаудың шектi мерзiмiнiң өтiп кетуiне ұрындырған осы баптың 1 және 2-тармақтарында аталған мән-жайлар туындаған кезде тасымалдаушы багажды, жүктi және жүк-багажды жөнелтушiге, жүк жөнелтушiге олардың есебiнен қайтаруға құқылы.

Ескерту. 35-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

35-1-бап. Теміржол көлігін құқық қорғау органдары мен арнаулы мемлекеттік органдарға беру міндеті

Теміржол көлігінің иелері (дипломатиялық иммунитеті бар шет мемлекеттер мен халықаралық ұйымдардың өкілдіктерінен басқа) құқық қорғау органдары мен арнаулы мемлекеттік органдарға оқиға, төтенше жағдайлар болған жерлерге бару үшін және шұғыл медициналық көмекке мұқтаж азаматтарды емдеу мекемелеріне жеткізу үшін осы Заңның 35-бабында көзделген тәртіппен теміржол көлігін беруге міндетті.

Теміржол көлігінің иелеріне осы бапта көзделген жағдайларда көлікті пайдаланғаны үшін шығыстар, сондай-ақ келтірілген залал Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік бюджет есебінен өтеледі.

Ескерту. Заң 35-1-баппен толықтырылды - ҚР 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен.

7-тарау. ЖYК ТАСЫМАЛДАУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ

36-бап. Жүк тасымалдау шарты

1. Жүк тасымалдау шартына сәйкес тасымалдаушы жүк жөнелтушi өзiне сенiп тапсырған жүктi оның тасымалдау талаптарын сақтай отырып, баратын темiржол станциясына дер кезiнде әрi сол күйiнде жеткiзiп беруге және жүк алушыға тапсыруға мiндеттенедi, ал жүк жөнелтушi (жүк алушы) жүк тасымалына ақы төлеуге және оны қабылдап алуға мiндеттенедi.

2. Темiржол көлiгiмен жүк тасымалдау шарты темiржол көлiгi жүкқұжатын толтыру арқылы ресiмделедi.

3. Жүк жөнелтушiге темiржол көлiгi жүкқұжатына жөнелту станциясының күнтізбелік мөртабаны қойылған жүктің қабылданғаны туралы түбіртек берiлген кезден бастап жүк тасымалдау шарты жасалды деп есептеледi.

Ескерту. 36-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

37-бап. Тасымалдау шартының талаптарын өзгерту

1. Тасымалдау шартының талаптарын өзгерту, соның iшiнде жүктiң барар жерiн өзгерту тараптардың келiсiмi бойынша тасымалдау ережелерiне сәйкес жүзеге асырылады.

2. Кедендiк бақылаудағы жүктiң барар жерiн өзгерту тиiстi мемлекеттік кіріс органының келісімi болған кезде жүргiзiледi.

Кедендiк бақылаудағы жүктi тасымалдау адамдардың денсаулығы мен өміріне, жүру қауiпсiздiгiне, экологиялық қауіпсiздiкке, жүктiң сақталуы мен сапалық жай-күйiне қатер төндiрген жағдайда, жүктiң барар жерiн өзгерту мемлекеттік кіріс органдарын белгiленген мерзiмде мiндеттi түрде хабардар ете отырып, олардың келісімiнсiз жүзеге асырылады.

3. Бұдан әрi тасымалдау жүру қауiпсiздiгi мен жүктiң сақталуына қатер төндiретiн жағдайда, тасымалдаушы жүк жөнелтушiнi (жүк алушыны) хабардар ете отырып, жүктi қайта тиеуге құқылы.

4. Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде көзделген жағдайларда мемлекеттік органдар өздерінің құзыретiне сәйкес жүкті тасымалдаушыдан алып қоюға құқылы. Бұл орайда тасымалдаушының жүктi тасымалдау және сақтау жөнiндегi шығыстарын, сондай-ақ оған келтiрiлген зиянды кiнәлi тарап өтеуге тиiс.

Жүк жөнелтушінің, жүк алушының залалдары Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгіленген тәртіппен өтеуге жатады.

Ескерту. 37-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

38-бап. Жүк тасымалдауды ұйымдастыру туралы шарт

1. Жүк тасымалдауды ұйымдастыру туралы шарт бойынша тасымалдаушы жүктi белгiленген мерзiмдерде қабылдауға, ал жүк жөнелтушi жүктi тасымалдауға келiсiлген көлемде тапсыруға мiндеттенедi.

2. Əскери тасымалдарды ұйымдастыру туралы шарттарды қоспағанда, жүктерді тасымалдауды ұйымдастыру туралы шартта тасымалдаудың көлемдері, мерзімдері, сапасы, көлік құралдарын беру жəне жүктерді тасымалдауға ұсыну талаптары, сондай-ақ тасымалдауды ұйымдастырудың осы Заңда жəне тасымалдау қағидаларында көзделмеген өзге де талаптары айқындалады.

3. Тасымалдаушы мен жүк жөнелтушi жүйелi түрде тасымалдауды жүзеге асыру қажет болған кезде тасымалдауды ұйымдастыру туралы ұзақ мерзiмдi шарт жасауы мүмкiн.

Ескерту. 38-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

39-бап. Құқықтар мен мiндеттердiң ауысуы

1. Жүктiң баратын жерiне жеткiзiлгенi туралы хабарланған кезден бастап тасымалдау шарттары бойынша құқықтар мен мiндеттер жүк алушыға ауысады.

2. Жүк алушы жүк жөнелтушiнiң дұрыс емес iс-әрекеттерi салдарынан тасымалдаушыға төленген шығыстар мен залалдардың орнын толтыруды жүк жөнелтушiден талап етуге құқылы.

40-бап. Жүк тасымалдау ережелерi

1. Жүк тасымалдау ережелерi жалпы ережелердi қамтиды, сондай-ақ мыналарды:

1) тасымалдарды жоспарлау;

2) тасымалдау жоспарын орындаудың есеп карточкасын жасау;

3) жүктердi тасымалдауға қабылдау;

4) жүктердi беру;

4-1) жүк транзиті;

5) вагондар мен контейнерлердi пломбалау үшiн бекiту-пломбалау құрылғыларын қолдану;

6) жүкқұжаты мен тасымалдау құжаттарын ресiмдеу;

7) жаппай тасымалданатын жүктердi маршруттармен және вагондар тобымен бiр жүкқұжаты бойынша тасымалдау;

8) құндылығы жарияланған жүктердi тасымалдау;

9) жүктi вагон таразыларында өлшеу дәлдiгi нормалары;

10) жүк массасының табиғи азаю нормалары;

11) тасымалдаулар және тасымалдау ақысы бойынша есеп айырысулар;

12) вагондарды беруге-алып кетуге шарттар жасасу және осындай шарттардың мiндетті талаптары;

13) тиеу және түсiру мерзiмдерi;

14) жеткiзiп беру мерзiмдерiнiң және жеткiзiп беру мерзiмдерiн есептеу ережелерi;

15) сақтау;

16) жүктi ұстап қалу, өткізу, жүктердi мемлекеттiк органдарға тапсыру;

17) жүктiң барар жерiн өзгерту, жүк жөнелтушiге қайтару;

18) бос және үйiп тиелген жүктi тасымалдау;

19) ашық жылжымалы құраммен тасымалдау;

20) жолсерiктердiң жолбасшылығы арқылы тасымалдау;

21) жөнелтушi маршруттарымен тасымалдау;

22) ұсақ және шағын тонналық жөнелтiлiмдермен тасымалдау;

23) контейнерлермен және көлiктiк пакеттермен тасымалдау;

24) мұз болып тоңазыған жүктердi тасымалдау;

25) тез бүлiнетiн жүктердi тасымалдау;

26) жануарларды тасымалдау;

27) ветеринариялық, фитосанитариялық бақылауға жататын жүктердi тасымалдау;

28) алып тасталды - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

29) актiлер жасау;

30) алып тасталды - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

31) сұйық жүктердi құйып алу арқылы вагон-цистерналарда және бункерлiк жартылай вагондарда тасымалдау;

32) қауiптi жүктердi тасымалдау;

32-1) бос меншікті вагондарды (контейнерлерді) тасымалдау;

33) арнайы зерттеулер мен сараптамалар жүргiзу;

33-1) ерекше жағдайларда жүктерді тасымалдауды жүзеге асыру;

33-2) вагондар мен контейнерлерді жүк түсірілгеннен кейін тазалау және жуу шарттары мен тәртібін;

34) Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес өзге де талаптарды белгiлейдi.

2. Жүк тасымалдау қағидасын сақтауына бақылауды жүзеге асыру тәртiбiн уәкiлеттi орган белгiлейдi.

Ескерту. 40-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 596, 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 295-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді); 09.11.2020 № 373-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2021 № 98-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

40-1-бап. Жүктерді аралас тасымалдау

Бiрыңғай тауар-көлiк жүкқұжаты (бірыңғай коносамент) бойынша әртүрлi көлiк түрлерiмен жүктердi аралас тасымалдарға қатысатын тасымалдаушылардың, сондай-ақ басқа да тұлғалардың қарым-қатынастары Қазақстан Республикасының көлік туралы заңнамалық актiлерiнде айқындалады.

Ескерту. 7-тарау 40-1-баппен толықтырылды - ҚР 27.10.2015 № 363-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

41-бап. Жүктi тиеу, түсiру (жүктен босату)

1. Жүктi тиеудi және түсiрудi (жүктен босатуды) тасымалдаушы немесе жүк жөнелтушi (жүк алушы) тасымалдау ережелерiнде немесе шарттарында көзделген тәртiппен және мерзiмде жүзеге асырады.

1-1. Кедендiк тексерiп қарау мақсатында орналасуы мемлекеттік кіріс органдарымен келісілген кiрме жолдарда жүктердi, жүк-багажды вагондарға, контейнерлерге тиеудi, сондай-ақ олардан түсiрудi тасымалдау процесiне қатысушылар жүзеге асыруы мүмкiн.

Тасымалдау процесiне қатысушылардың тауарларды тиеуге (түcipугe), зақымдалған буманы жөндеуге, буманы ашуға, буып-түюге немесе қайта буып-түюге, сондай-ақ вагондарды, контейнерлердi беруге және алып кетуге, санитариялық паспорттар беруге, жүктердi, контейнерлердi сақтауға байланысты шығыстары және мемлекеттік кіріс органдарының не өзге де мемлекеттік бақылау және қадағалау органдарының бастамасы немесе нұсқауы бойынша осы жұмыстарды орындауға байланысты туындаған басқа да шығыстары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес белгiленген мөлшерде жүк жөнелтушілер, жүк алушылар есебiнен өтеледi.

1-2. Жүк жөнелтуші жүкті тиеу кезінде жүктің орналастырылуы мен бекітілуінің дұрыстығын, тиісті көлік құралының тиелуінің белгіленген нормалары мен схемаларының сақталуын қамтамасыз етуге міндетті.

1-3. Поездар қозғалысының қауіпсіздігін және тасымалданатын жүктердің сақталуын қамтамасыз ету үшін тасымалдаушы жөнелту алдында жүктің тиелуі мен бекітілуінің дұрыстығын, тиісті көлік құралының тиелуінің белгіленген нормалары мен схемаларының сақталуын тексеруге құқылы.

2. Жүк жөнелтушi жүктi тасымалдауға жүру қауiпсiздiгi, жүктiң және жылжымалы құрамның сақталуы қамтамасыз етiлетiндей етiп дайындауға мiндеттi.

3. Тасымалдаушы жүк жөнелтушiнiң, жүк алушының құралдарымен жүктi тиеуге, түсiруге (жүктен босатуға) вагондар, контейнерлер беру уақыты туралы берерден кемiнде екi сағат бұрын оларды хабардар етуге мiндеттi.

4. Егер тасымалдауды ұйымдастыру туралы шартта өзгеше белгiленбесе, тасымалдаушы тасымалдау ережелерiнде көрсетiлген тәртiппен жүктiң баратын станцияға жеткiзiлгендiгi туралы жүк келген күннен кейiнгi тәулiкте күндiзгi сағат он екiден кешiктiрмей жүк алушыны хабардар етуге мiндеттi.

5. Егер шарт талаптарында көзделген болса, тасымалдаушы жүк алушыға немесе экспедиторға оның атына жүк келе жатқандығы туралы алдын ала хабар беруi мүмкін.

6. Жүк алушы өзiнiң атына келген жүктi қабылдап алуға, жылжымалы құрамды босатуға және оны тазалауды қамтамасыз етуге мiндеттi.

Жылжымалы құрамды тазалау тасымалдау ережелерiнде көрсетiлген талаптарға сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 41-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 596, 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

42-бап. Жүк тасымалдарын жоспарлау

1. Тасымалдаушы жүк тасымалдауды ұйымдастыру шарттарына және берiлген өтiнiмдердiң негiзiндегi тасымалдау шарттарына сәйкес жүзеге асырады.

2. Жүктердi тасымалдауға берiлетiн өтiнімнiң нысаны, оны ресiмдеу, толтыру, орындау, өзгерiстер енгiзу және есепке алу тәртiбi тасымалдау ережелерiмен белгiленедi.

3. Халықаралық қатынастағы тасымалдарға өтiнiм беру Қазақстан Республикасы халықаралық шарттарының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

4. Тасымалдаушы, осы Заңмен және тасымалдау ережелерiмен көзделген жағдайларда, жүктердi тасымалдау өтiнiмiн қабылдаудан бас тарта алады.

43-бап. Темiржол көлiгi жүкқұжаты

1. Жүк жөнелтушi жүктi тасымалдауға ұсынған кезде тасымалдаушыға әрбір жөнелтілім үшiн теміржол көлiгi жүкқұжатын, ал Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген қажеттi жағдайларда өзге де құжаттарды (сертификатты, лицензияны, ветеринариялық сертификатты, кедендiк декларацияларды) беруге мiндеттi.

Кедендік декларация электрондық құжат түрінде ресімделген жағдайда, мемлекеттік кіріс органы тасымалдаушыға мемлекеттік кіріс органдарының ақпараттық жүйелерін пайдалана отырып, тауарларды шығару туралы электрондық хабарламаны жібереді.

2. Темiржол көлiгi жүкқұжаты мен өзге де тасымалдау құжаттарының нысаны, оларды ресiмдеу тәртiбi тасымалдау ережелерiмен белгiленедi.

3. Жүк жөнелтушi жүкқұжатқа енгiзiлген мәлiметтердiң дұрыстығы, сондай-ақ ол теміржол көлiгi жүкқұжатында көрсеткен мәлiметтердiң қателiгiнен, дәл еместiгiнен немесе толық еместiгiнен болған барлық зардаптар үшiн Қазақстан Республикасының заңдарымен көзделген жауаптылықта болады.

Ескерту. 43-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.15 № 461-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2014 № 225-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

44-бап. Тасымалдау құжаттарын тексеру

1. Тасымалдаушы темiржол көлiгi жүкқұжатында көрсетiлген мәлiметтердiң дұрыстығын тексередi, ол үшiн:

1) жүкке тексеру жүргiзуге;

2) жүк жөнелтушiден, жүк алушыдан, экспедитордан және вагондардың (контейнерлердiң) операторынан заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы анықтаманы алуға;

3) жүк жөнелтушi, жүк алушы, экспедитор және вагондардың (контейнерлердiң) операторы ретiндегi жеке тұлғалардың жеке басын куәландыратын құжаттарын тексеруге;

4) жүк транзиті кезінде жүк алушыдан, жүк жөнелтушіден тауарға ілеспе құжаттардың көшірмелерін алуға құқығы бар.

2. Жүк жөнелтушiнiң, жүк алушының, экспедитордың өкiлi тасымалдаушыға жүктi қабылдауға (жөнелтуге) немесе беруге (алуға) сенiмхат тапсыруға мiндеттi.

2-1. Жүк жөнелтушінің өкілі жүк жөнелтудің мәлімделген күніне дейін бір тәулік бұрын жүкті әкелу, әкету тәсілі мен орнын көрсете отырып, жүк транзиті туралы тасымалдаушыға жазбаша хабарлайды.

3. Жүк жөнелтушi, жүк алушы, экспедитор осы баптың 1-тармағының 2) тармақшасында және 2-тармағында көрсетiлген мәлiметтердiң қандай да болмасын өзгерiстерi туралы жүктi қабылдағанға немесе бергенге дейiн тасымалдаушыға хабарлауға мiндеттi.

Ескерту. 44-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 596, 2012.12.24 № 60-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.12.2019 № 295-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді) Заңдарымен.

45-бап. Вагондарды, контейнерлердi беру-алып кету

Ескерту. 45-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 05.05.2017 № 59-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Тасымалдаушы жүк жөнелтушiге вагондарды, контейнерлердi қабылданған өтiнiмде және (немесе) шартта белгiленген мерзiмдерде жүк тиеуге беруге және оларды алып кетуге мiндеттi. Берiлген вагондар, контейнерлер мәлiмделген жүктердi тасымалдау үшiн тасымалдау ережелерiне сәйкес (жарамды, iшi мен сырты тазаланған) болуға тиiс.

Вагондарды, контейнерлердi тиеуге дайындау вагондар мен (немесе) контейнерлер меншiк құқығымен немесе өзге де заңды негiзде тиесiлi болатын тұлғаның есебiнен және тасымалдау ережелерiне сәйкес айқындалатын мерзiмдерде жасалған шартқа сәйкес жүзеге асырылады.

2. Вагондарға жүк тиеу тасымалдаушының құралдарымен жүзеге асырылатын жағдайлардан басқа кезде, мәлiмделген жүктердi тасымалдау үшiн жүк жөнелтушi вагондар мен контейнерлердiң коммерциялық тұрғыдан жарамдылығын анықтайды.

Жүк жөнелтушi тиiстi жүктердi тасымалдауға берiлген жарамсыз көлiк құралдарынан бас тартуға құқылы.

Ескерту. 45-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09. № 596 Заңымен; 05.05.2017 № 59-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

46-бап. Вагондарды, контейнерлердi пломбалау

1. Жүк тиелген вагондар мен контейнерлер:

1) егер жүктi тасымалдаушы тиеген болса, соның бекiту-пломбалау құрылғыларымен;

2) егер жүктi жүк жөнелтушi, порт, айлақ тиеген болса, онда жүк жөнелтушiнiң, порттың, айлақтың бекiту-пломбалау құрылғыларымен пломбаланады.

2. Вагондар, контейнерлер кедендiк жете тексеру үшiн ашылған жағдайда, оларды жаңа бекіту-пломбалау құрылғыларымен пломбалауды мемлекеттік кіріс органдары тасымалдау қағидаларына сәйкес қолдануға рұқсат етiлген бекіту-пломбалау құрылғыларының түрлерiмен жүзеге асырады.

3. Мемлекеттік кіріс органдары салған бекіту-пломбалау құрылғылары жүк жөнелтушi мен тасымалдаушының бекіту-пломбалау құрылғыларына теңестiрiледi.

Ескерту. 46-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 07.11.2014 № 248-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

47-бап. Тасымалдау ақысы

1. Егер шартта өзгеше көзделмесе, жүк тасымалдау ақысын және тасымалдаушыға тиiстi өзге де төлемдердi жүк жөнелтушi, экспедитор жүк жөнелтiлгенге дейiн төлейдi.

Бұл орайда жүк тасымалдау ақысы жүк тасымалдауы жүзеге асырылатын ең қысқа ара қашықтыққа есептеп алынады.

Ірі габаритті (габариттен тыс) және ауыр салмақты жүктерді тасымалдау жүзеге асырылатын ең қысқа қашықтықты анықтау осындай жүктерді тасымалдауға арналған теміржолдардың техникалық мүмкіндіктерін және өткізу қабілетін ескере отырып жүзеге асырылады.

2. Жүктi тасымалдауға және беруге байланысты түпкiлiктi есеп айырысуды жүк алушы жүк жеткiзiлген кезде жүргiзедi.

3. Жүк жөнелтушiнiң, жүк алушының, экспедитордың тасымалдар үшiн берешегi болған, сондай-ақ олар төлемдердi дер кезiнде жасамаған жағдайда, бұдан кейiн тасымалдаушы борыш өтелгенге дейiн тасымалдау шартын жасасудан бас тарта алады.

4. Осы баптың 3-тармағында көзделген iс-әрекеттер жүзеге асырылған жағдайда, кiнәлi тарап (жүк жөнелтушi, жүк алушы, экспедитор) тасымалдаушыға вагондар мен контейнерлердi пайдаланғаны үшiн ақыны бүкiл кiдiрiс уақытына қоса төлейдi.

5. Жүк тасымалына ақы - жүктi тасымалдауға қабылдаған күнi, ал жүк жеткізілген кезде есеп айырысқан ретте жүк берiлген күнi төленедi.

Ескерту. 47-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 596, 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

48-бап. Жүктi жеткiзу мерзiмдерi

1. Тасымалдаушы жүктi тасымалдау ережелерiне сәйкес тасымалдау шартында белгiленген мерзiмде баратын темiржол станциясына жеткiзуге мiндеттi.

2. Егер жүктi жеткiзiп беру мерзiмi өткенге дейiн ол межеленген пунктке жеткізілсе және жүк алушыға тапсырылса немесе қабылдау-тапсыру (беру-шығару) жолдарына жеткізілсе, жүк мерзiмiнде жеткiзiлдi деп есептеледi.

3. Егер жүктiң қабылдау-тапсыру (беру-шығару) жолдарына берiлуi жүк жөнелтушiнiң, жүк алушының, тармақ иеленушiнiң кiнәсiнен (түсiру орнының бос болмауы, жүк тасымалдау ақысының және тасымалдаушыға тиiстi өзге де төлемдердiң төленбеуi) кешiктiрiлген жағдайда, жүк мерзiмiнде жеткiзiлдi деп есептеледi.

Ескерту. 48-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

49-бап. Вагондарды, контейнерлердi пайдаланғаны және теміржолдарда жылжымалы құрамның бос тұрғаны (тоқтап тұрғаны, кідіртілгені) үшiн төлем

1. Вагондарды, контейнерлердi пайдаланғаны үшін төлемді жүк жөнелтуші, жүк алушы, тармақ иеленуші тасымалдаушыға, ал тиісті шарт болған кезде вагондардың, контейнерлердің иесіне:

1) тиеу (түсiру) және маневрлiк жұмыстар үшiн тасымалдау қағидасында белгіленген уақытты қоса алғанда, вагондардың, контейнерлердiң жүк жөнелтушілерде, жүк алушыларда, тармақ иеленушілерде болған бүкіл уақыты үшiн;

2) жүк жөнелтушілердің, жүк алушылардың, тармақ иеленушілердің кінәсінен магистральдық, станциялық жолдарда вагондар мен контейнерлердің бос тұрған (тоқтап тұрған, кiдiртiлген) уақыты үшiн төлейді.

2. Жүк жөнелтушілердің, жүк алушылардың, тармақ иеленушілердің, вагондар (контейнерлер) иеленушілердің кінәсінен орын алған магистральдық, станциялық жолдарда, сондай-ақ мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары бойынша, оның ішінде концессия шарттары бойынша теміржолдарда тасымалдаудың технологиялық процесінің бұзылуына әкеп соққан вагондардың бос тұрғаны (контейнерлердің кідіртілгені) үшін олар көрсетілген жолдардың иеленушісіне соларда тұрған уақыты үшін төлеген төлемдерін тасымалдаушыға өтеуге міндетті.

3. Төлемнің мөлшері Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес белгіленеді.

Ескерту. 49-бап жаңа редакцияда - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 31.10.2015 № 380-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

50-бап. Жүктi беру кезiнде тексеру

1. Тасымалдаушы жүктi беру кезiнде оны:

1) бұзылған вагонда, контейнерде келген;

2) жолдағы темiржол станцияларының бекiту-пломбалау құрылғыларымен бекiтiлген, сондай-ақ бекiту-пломбалау құрылғылары жоқ болған немесе олар бұзылған вагондарда, контейнерде келген;

3) ашық жылжымалы құрамда немесе бекiту-пломбалау құрылғылары жоқ жабық вагондарда тасымалданған кезде, егер мұндай тасымалдар тасымалдау ережелерiнде көзделген болса, жетiспеу, бұзылу (бүлiну) белгiлерiмен келген;

4) тез бүлiнетiн жүктердi рефрижератор вагондарда тасымалдаған кезде жеткiзiп беру мерзiмi бұзылып немесе температуралық режим бұзылып келген;

5) тасымалдаушы тиеген;

6) түсiрудi тасымалдаушы жүзеге асырған жағдайларда тексередi.

2. Тасымалдаушы ыдыстағы және жеке-дара жүктердi тек бүлiнген жерлердегi жүктiң салмағы мен жай-күйiн тексерiп бередi. Ыдыстың бұзылғаны немесе жүктiң жай-күйiне әсер етуi мүмкiн басқа да жағдайлар байқалған кезде, тасымалдаушы бұзылған жерлердегi жүкке тексеру жүргізеді.

3. Жүктi беру кезiнде оның салмағын тексеру оны тиеген кездегi салмағын анықтау тәсiлiмен жүргiзiледi.

Егер жүктiң жөнелту станциясында анықталған салмағы баратын станциясындағы салмағымен салыстырғанда тасымалдау ережелерiне сәйкес белгiленген салмақтың шектi ауытқу және табиғи азаю нормасынан аспаса, жүктiң салмағы дұрыс деп есептеледi.

4. Жүк алушы мен тасымалдаушыда вагонды өлшейтiн таразылар болмаған жағдайда, бос және үйiп тиелген жүктер салмақтары тексерiлмей берiледi.

Ескерту. 50-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

51-бап. Жүктiң жетiспеу, бұзылу (бүлiну) мөлшерiн анықтау

1. Жүктiң жоғалғаны, жетiспейтiнi немесе бұзылғаны (бүлiнгенi) байқалған жағдайда тасымалдаушы мен жүк алушы нақты зиянның мөлшерiн бiрлесiп анықтайды.

2. Тасымалдаушының немесе жүк алушының бастамасы бойынша жүктiң жетiспеуiнен, бүлiнуiнен немесе бұзылуынан болған нақты зиянның мөлшерiн анықтау жөнiнде сараптама немесе өзге де қажеттi зерттеу жүргiзiлуi мүмкiн.

3. Сараптама немесе өзге де қажеттi зерттеу жүргiзуге байланысты шығыстар кiнәлi тарапқа жүктеледi.

52-бап. Төлем бойынша мiндеттемелердi қамтамасыз ету жөнiндегi шаралар

1. Тасымалдаушы өзiне тасымалдау үшiн берiлген жүктi тасымал төлемiн және басқа да тиесiлi төлемдердi қамтамасыз ету үшiн ұстап қалуға құқылы.

2. Соттардың және өзге де уәкiлеттi органдардың шешiмдерi бойынша жүк (алып қойылған, тәркiленген, иесiз деп танылған) сатылған жағдайда, тасымалдаушының тасымалдау мен сақтауға байланысты шеккен шығыстары сот шешiмдерiн және басқа уәкiлеттi органдардың шешiмдерiн орындауға құзыреттi тұлғалардың атқарушылық iс-әрекеттерiн жасау жөнiндегi шығыстар ретiнде өтеледi.

53-бап. Жүк алушының мiндеттемелерiн бұзуының салдары

1. Жүк алушы жүктi алу жөнiндегi мiндеттемелерiн орындаудан жалтарған жағдайда тасымалдаушы жүк келген кезден бастап жетi тәулiк (тез бүлiнетiн, қауіпті жүктерге қатысты - екi тәулiк) өткен соң жүк жөнелтушiнi жүкке оның иелiк ету қажеттiгi туралы хабардар етуге мiндеттi. Жүк жөнелтушi мұндай хабарламаны алған кезден бастап төрт тәулiк (тез бүлiнетiн, қауіпті жүкке қатысты - екi тәулiк) iшiнде жүкке иелiк етуге мiндеттi.

2. Жүк жөнелтушiнiң тез бүлiнетiн жүкке қалай иелiк ету жөнiндегi нұсқауы болмаған, жүктi сақтау оның бұзылуына әкелiп соғуы мүмкiн болатын жағдайда тасымалдаушының оны сатуға құқығы бар.

Тез бүлiнетiн жүктi сатудан түскен сома тасымалдаушыға тиесiлi барлық төлемдердi шегергеннен кейiн жүк жөнелтушi үшiн нотариустың атына депозит шартымен салынады.

3. Тасымалдаушы жүк жөнелтушiнiң жүкке иелiк ету туралы нұсқауын алған кезге дейiн жүктi жүк алушыға беруге құқылы.

4. Жүк жөнелтушiнiң жүкке иелiк ету туралы нұсқауын осы баптың 1-тармағында белгiленген мерзiмде алмаған жағдайда тасымалдаушы жүктi жүк жөнелтушiге оның есебiнен қайтаруға құқылы.

Ескерту. 53-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

54-бап. Жүктiң тиiстi емес жүк алушының атына келуi

1. Жүк алушының атына берiлуi шартта көзделмеген жүк келген, сондай-ақ атауы теміржол көлiгі жүкқұжатында көрсетілген атауға сәйкес келмейтiн жүк келген жағдайда:

1) жүк алушы жүктiң келгенi жөнiнде хабарлама алған кезден бастап бiр тәулiк iшiнде тасымалдау шарты бойынша өзiнiң тиiстi тарап еместiгi туралы тасымалдаушыға жазбаша хабарлама жiберуге мiндеттi;

2) тасымалдаушы жүк жөнелтушiнi жүкке иелiк ету қажеттiгi туралы дереу хабардар етуге мiндеттi, ал жүк жөнелтушi төрт тәулiк (тез бүлiнетiн, қауіпті жүктерге қатысты - екi тәулiк) iшiнде жүкке иелiк ету туралы жазбаша нұсқау беруге мiндеттi.

2. Темiржол жүкқұжатында көрсетiлген жүк алушы тасымалдаушыға тиiстi барлық төлемдердi төлеген жағдайда, оның жүктi алуға құқығы бар.

3. Жүк жөнелтушiнiң жүкке иелiк ету туралы нұсқауын осы баптың 1-тармағында көзделген мерзiмде алмаған жағдайда, тасымалдаушы жүктi жүк жөнелтушiге оның есебiнен қайтаруға, ал тез бүлiнетiн жүктi осы Заңның 53-бабының 2-тармағына сәйкес сатуға құқылы.

Ескерту. 54-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

55-бап. Жүк тасымалдауға кедергiлер

1. Тасымалдаушы жүк жөнелтушiнi немесе экспедиторды олардың кiнәсiнен жүктi тасымалдауға кедергiлер туындағаны (мемлекеттік кіріс органдарының және өзге де мемлекеттік органдардың кiдiртуi) және мұндай жүктi одан әрi тасымалдау үшiн басқа тасымалдаушыларға тапсыру мүмкiн еместiгi туралы дереу телеграф арқылы немесе өзге де тәсiлмен жүк жөнелтушінi немесе экспедиторды жасалған шартқа сәйкес хабардар етуге мiндеттi.

Жүк жөнелтушi, сондай-ақ экспедитор, егер шартта оған осындай мiндеттемелер жүктелген болса, жүк тасымалдауға кедергiлердi жою жөнiнде шаралар қолдануға мiндеттi.

2. Тасымалдаушы үшiн белгiленген жүктi жеткiзiп беру мерзiмдерi жүк жөнелтушiнiң, экспедитордың кiнәсiнен жүктi кiдiрткен уақытқа ұзартылады.

3. Экспорттық және импорттық жүктi кiдiрткен уақыты үшiн кiнәлi тұлға тасымалдаушыға - вагондар мен контейнерлердi пайдаланғаны үшiн ақы, ал транзиттiк жүктi кiдiрткен уақыты үшiн Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында белгiленген мөлшерде ақы төлейдi.

4. Жүк жөнелтушi немесе жүк алушы тасымалдаушыдан хабарлама алған кезден бастап сегiз тәулiк (тез бүлiнетiн, қауіпті жүктерге қатысты - төрт тәулiк) iшiнде кідіртілген жүктерге қатысты шара қолданбаған жағдайда, тасымалдаушы жүктi жүк жөнелтушiге оның есебiнен қайтаруға немесе көлік құралынан жүкті босатуды талап етуге, ал тез бүлiнетiн жүктi осы Заңның 53-бабының 2-тармағына сәйкес сатуға құқылы.

Ескерту. 55-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 596, 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

55-1-бап. Алдын ала ақпараттың мәліметтерін ұсыну

Жүк жөнелтушілер, жүк алушылар, экспедиторлар, кеден өкілдері не жүктің тасымалдануына байланысты көрсетілетін қызметтерді ұйымдастыруға тартылатын өзге де тұлғалар мемлекеттік кіріс органдарын алдын ала хабардар етуді жүзеге асыру үшін тасымалдаушыға Қазақстан Республикасының заңнамасында және (немесе) халықаралық шартта белгіленген көлем мен мерзімдерде қажетті мәліметтерді ұсынуға міндетті.

Ескерту. 7-тарау 55-1-баппен толықтырылды - ҚР 27.10.2015 № 363-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

8-тарау. КIРМЕ ЖОЛДАР

56-бап. Кiрме жолдарды пайдалану шарттары

1. Кiрме жолдар, олардың құрылыстары мен құрылғылары құрылыс нормалары мен қағидаларына, сондай-ақ Теміржол көлігін техникалық пайдалану қағидаларына сәйкес келуге, жылжымалы составты магистральдық жолдарда рұқсат етiлетiн техникалық жүктеме нормасымен өткiзудi қамтамасыз етуге тиiс.

2. Кiрме жолдар, олардың құрылыстары мен құрылғылары жүктi ырғақты тиеудi, түсiрудi (жүктен босатуды), жүк айналымына сәйкес маневрлiк жұмысты, сондай-ақ жылжымалы құрамды ұтымды пайдалануды қамтамасыз етуге тиiс.

3. Кiрме жолды оны салу немесе шұғыл жөндеу жұмыстарын жүргiзу кезеңiнде пайдалану қысқа мерзiмдi шарт талаптарымен жүзеге асырылуы мүмкiн.

4. Кiрме жолды пайдалану тасымалдау қағидаларына сәйкес тармақ иеленуші әзірлейтін және Ұлттық инфрақұрылым операторы бекiтетiн кiрме жолдағы қозғалысқа қызмет көрсету және оны ұйымдастыру тәртібі туралы нұсқаулық негізінде жүзеге асырылады.

5. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріне бекітіліп берілген кірме жолдарды, олардың құрылыстары мен құрылғыларын техникалық күтіп-ұстауды жəне жөндеуді Ұлттық инфрақұрылым операторы шарттық негізде жүзеге асырады.

Ескерту. 56-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 596, 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.05.2017 № 59-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

57-бап. Кiрме жолдардың жалғасуы

1. Кiрме жолдардың магистральдық және станциялық жолдарға жалғасуы Ұлттық инфрақұрылым операторының немесе мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асыру кезінде жекеше әріптестің не концессиялық жобаны іске асыру кезінде концессионердің келісімімен жүзеге асырылады.

Ұлттық инфрақұрылым операторы немесе концессионер кiрме жолдарды магистральдық және станциялық жолдарға жалғастырудан бас тартқан жағдайда, табиғи монополиялар салаларында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган шағымдарды қарауды жүзеге асырады.

2. Жаңадан салынып жатқан кiрме жолдардың жұмыс iстеп тұрған кiрме жолдарға жалғасуына тармақ иеленушiнiң келiсiмiмен рұқсат берiледi.

Жаңадан салынып жатқан жолдардың жұмыс iстеп тұрған кiрме жолдарға жалғасуын келісу тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

3. Жаңа салынып жатқан кiрме жолдар жалғасқан немесе пайдаланылып жүрген кiрме жолда тасымалдау көлемi ұлғайған жағдайда, кiрме жолдар, темiржол станцияларын салу, магистралдық темiржол желiсiнiң бұрыннан бар темiржол станцияларын дамыту құрылыс бастамашысының қаражаты есебiнен жүзеге асырылуы мүмкiн.

Ескерту. 57-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 596, 2007.07.27 № 316 (ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2008.12.29 № 116-IV (2009 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 31.10.2015 № 380-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2016 № 34-VI (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.05.2017 № 59-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

57-1-бап. Кiрме жолдар қызметтерiн көрсету

1. Тармақ иеленушiлер жылжымалы құрамды өткiзу, оның тұруы, вагондарды, контейнерлердi беру-алып кету және кiргiзу-шығару үшiн, жүктердi қабылдау, тиеу (түсiру), беру жөнiндегi операцияларды, маневрлiк жұмыстарды және өзге де операцияларды жүзеге асыру үшiн тасымалдау процесiне қатысушыларға кiрме жолдар қызметтерiн көрсету жөнiндегi шарттың негiзiнде кiрме жолдар қызметтерiн көрсетуге құқылы.

2. Тармақ иеленушiлер кiрме жолдар қызметтерiн көрсеткені үшін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес төлем алады.

2-1. Кірме жолдың жылжымалы құрамды бір жолдан екінші жолға ауыстыруға арналған құрылысжайларын, құрылғылары мен элементтерін пайдаланғаны үшін жеке төлемақы алуға тыйым салынады.

3. Тармақ иеленушiлер кiрме жолдар қызметтерiн көрсетудi тасымал процесiне қатысушылардың тең құқықпен пайдалануын қамтамасыз етуге мiндеттi.

4. Тармақ иеленушілер бәсекелес кірме жол болмаған кезде, Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, тасымалдау процесіне қатысушыларға кірме жол қызметтерін көрсетуді тоқтатуға алып келетін әрекеттерге (әрекетсіздікке) жол бермеуге міндетті.

Ескерту. 57-1-баппен толықтырылды – ҚР 2004.07.09. № 596 Заңымен; өзгеріс енгізілді – ҚР 27.12.2019 № 295-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

58-бап. Кiрме жол бойынша жүру қауiпсiздiгi талаптарының сақталуын тексеру ерекшелiктерi

1. Мемлекеттік көлiктік бақылау органы кiрме жолда жүру қауiпсiздiгiне, жылжымалы составтың, контейнерлердiң, жүктердiң сақталуына қатер төндiретiн ақауларды байқаған кезде анықталған бұзушылықтар туралы акт жасалады.

Тармақ иеленушi көрсетілген актiнiң негiзiнде кiрме жолдар қызметтерін көрсетуді тоқтата тұруға мiндеттi.

Уәкілетті органның жазбаша хабарламасы негізінде Ұлттық инфрақұрылым операторы кiрме жолдарға вагондарды беруді-алып кетуді тоқтатады.

2. Тармақ иеленушi анықталған бұзушылықтардың жойылғаны туралы уәкілетті органды жазбаша хабардар етеді.

Кiрме жолды пайдалануды қайта бастауға уәкiлеттi органның шешiмi негiзiнде жол берiледi.

Уәкілетті орган кiрме жолды пайдалануды қайта бастау туралы шешім қабылданған кезден бастап Ұлттық инфрақұрылым операторын жазбаша хабардар етеді.

3. Анықталған бұзушылықтарды актiде көрсетiлген мерзiмдерде жоймағаны үшін тармақ иеленушi Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

Аталған жағдайда тармақ иеленушi шарттар бойынша, оның iшiнде контрагентпен жасалған шарт бойынша мiндеттемелердi орындамағаны немесе тиiсiнше орындамағаны үшiн толық мүлiктiк жауаптылықта болады.

Ескерту. 58-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.12.2014 № 269-V Заңымен (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 05.05.2017 № 59-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

59-бап. Ұлттық инфрақұрылым операторының өкiмдерiн кiрме жолдарда орындаудың мiндеттiлiгi

Кiрме жолдарда қызметтiк мiндеттерiн атқаратын қызметкерлер Ұлттық инфрақұрылым операторының маневрлiк жұмыстарды ұйымдастыру мәселелерi жөнiндегi өкiмiн орындауға мiндеттi.

Ескерту. 59-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 04.07.2013 № 132-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

60-бап. Кiрме жолдар қызметтерiн көрсетуге жасалатын шарттар

1. Тасымалдау процесiне қатысушылардың кiрме жолдар қызметтерiн көрсету жөнiндегi өзара қатынастары шартпен айқындалады.

2. Тармақ иеленушi бiр жақты тәртiппен:

1) кiрме жолдар қызметтерiн көрсетуге жасалатын шарт талаптарын өзгертуге;

2) кiрме жолдар қызметтерiн көрсетуге жасалатын шартты бұзуға;

3) тасымалдау процесiне қатысушылар кiрме жолдар қызметтерiн көрсету шартын өздерi бұзған жағдайларды қоспағанда, олардың тең қол жеткiзу принципiн бұзатын өзге де iс-әрекеттер жасауға құқылы емес.

Ескерту. 60-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 596 Заңымен.

61-бап. Келiспеушiлiктердi сотқа дейiн реттеу

Вагондарды беруге-алып кетуге шарт жасасу кезiнде туындаған дауларды, сондай-ақ оларды өзгерту мен толықтыру жөнiндегi келiспеушiлiктердi сотқа дейiн реттеу тасымалдау ережелерiнде көрсетiлген тәртiппен және мерзiмдерде жүзеге асырылады.

Ескерту. 61-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

62-бап. Кiрме жолдарда вагондар мен контейнерлердiң сақталуы үшiн жауапкершiлiк

Кiрме жолдарда жүктер мен жылжымалы құрамның сақталуына қабылдаушы тарап жауапты болады. Тармақ иеленушiнiң алдындағы контрагенттiң жауаптылығы тармақ иеленушiнiң тасымалдаушы алдында жауап беретiн ережелерi сияқты ережелермен белгiленедi.

63-бап. Вагондар мен контейнерлердiң кiрме жолдарда тұру уақытын есепке алу

Вагондар мен контейнерлердiң кiрме жолдарда тұру уақытын есепке алу тасымалдау ережелерiне сәйкес жүзеге асырылады. Вагондар мен контейнерлердi кiрме жолдарда қабылдау орны және тәртiбi шартпен белгiленедi.

9-тарау. ЖОЛАУШЫЛАРДЫ, БАГАЖДЫ, ЖYК-БАГАЖДЫ ЖӘНЕ ПОЧТА
ЖӨНЕЛТІЛІМДЕРІН ТАСЫМАЛДАУ

64-бап. Жолаушылар тасымалдауды ұйымдастыру

Халықаралық және облысаралық қатынастарда жолаушылар тасымалын ұйымдастыруды уәкілетті орган айқындайды.

Ауданаралық (облысішілік қалааралық) және қала маңындағы қатынастар бойынша жолаушылар тасымалдаудың ұйымдастырылуын жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдар немесе тасымалдаушы айқындайды.

Жолаушылар тасымалдаушыларының әлеуметтік маңызы бар жолаушылар қатынастарына жатпайтын жаңа теміржол қатынастарын ашуы уәкілетті органмен келісу бойынша жүзеге асырылады.

Уәкілетті органның жолаушылар тасымалдаушыларының әлеуметтік маңызы бар жолаушылар қатынастарына жатпайтын жаңа теміржол қатынастарын ашуын келісу тәртібі Магистральдық теміржол желісін пайдалану қағидаларында айқындалады.

Ескерту. 64-бап жаңа редакцияда - ҚР 2004.07.09 № 596 Заңымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.12.2019 № 295-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді) Заңдарымен.

65-бап. Жолаушыны, багажды және жүк-багажды тасымалдау шарты

1. Жолаушыны тасымалдау шарты бойынша тасымалдаушы оған жол жүру құжатына (билетiне) сәйкес поезда орын берiп, оны баратын жерiне жеткiзуге мiндеттенедi, ал жолаушы жол жүру ақысын төлеуге мiндеттi.

2. Багажды, жүк-багажды тасымалдау шарты бойынша тасымалдаушы багажды, жүк-багажды баратын жерiне жеткiзiп беруге, ал жөнелтушi оның тасымалдау ақысын төлеуге мiндеттi.

3. Жолаушыны тасымалдау шарты - жол жүру құжатымен (билетпен), багажды тасымалдау - багаж квитанциясымен, жүк-багажды тасымалдау жүк-багаж квитанциясымен ресiмделедi.

4. Тасымалдаушы жолаушы көрсеткен межелі станцияға дейiн жол жүру құжатының (билеттiң) сатылуын қамтамасыз етуге мiндеттi. Тасымалдаушы жол жүру құжаттарын (билеттердi) сатуды жолаушы агенттіктерінің билет кассалары, электрондық терминалдар, интернет-ресурстар арқылы және Қазақстан Республикасында теміржол көлігінде жол жүру құжаттарын (билеттерді) сатуды ұйымдастыру қағидаларында белгіленген тәртіппен басқа да тәсілдермен ұйымдастыра алады.

4-1. Жол жүру құжаттарын (билеттерді) сату және орындарды резервке қою уәкілетті органмен келісу бойынша жолаушылар тасымалын басқарудың автоматтандырылған жүйелері арқылы жүзеге асырылады.

Поездың жүру жолында жол жүру құжаттарын (билеттерді) сатуды тасымалдаушы Қазақстан Республикасында теміржол көлігінде жол жүру құжаттарын (билеттерді) сатуды ұйымдастыру қағидаларына сәйкес жолаушылар тасымалын басқарудың автоматтандырылған жүйелері арқылы жүзеге асырады.

5. Жолаушыға жол жүру құжатына (билетiне) сәйкес орын бермеген немесе тасымалдауды жалғастырудан бас тартқан тасымалдаушы өз есебiнен жолаушыны баратын жерiне жеткiзуге немесе жолаушыға шартты тиiсiнше орындамаудан келтiрiлген барлық залалды өтеуге мiндеттi.

6. Жол жүру құжаттарының (билеттерiнiң) нысаны, оларды сату тәртiбi мен қолданылу мерзiмдерi тасымалдау ережелерiмен белгiленедi.

Ескерту. 65-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 09.04.2016 № 494-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

66-бап. Жолаушыларды, багажды және жүк-багажды тасымалдау ережелерi

Жолаушыларды, багажды және жүк-багажды тасымалдау ережелерiнде:

1) жол жүру құжаттарын (билеттердi) сату, олардың қолданылу мерзiмiн ұзарту және билет кассаларының жұмысын ұйымдастыру;

2) жолаушылар вагонының санаты, оның iшiнде жайлылық деңгейi бойынша санаты;

3) жолаушыларға жолаушылар поездары мен вокзалдарда жедел медициналық көмек көрсетудi қоса алғанда, мiндеттi түрде көрсетiлетiн қызметтердiң тiзбесi;

4) жолаушылардың жол жүру жағдайының өзгеру, поездарда төсекорын жабдықтарын беру және басқа қызметтер көрсету шарттары мен тәртiбi;

5) жолаушының жол бойында аялдама жасауын (он күнге дейiн) ресiмдеудiң тәртiбi;

6) қол жүгiн алып жүру тәртiбi мен шарттары;

7) багажды, жүк-багажды қабылдаудың және берудiң талаптары мен тәртiбi;

8) тасымалдау құжаттарының нысандары және оларды ресiмдеудiң тәртiбi;

9) тасымалдауға рұқсат етiлетiн жануарлардың тiзбесi, оларды тасымалдаудың тәртiбi мен талаптары;

10) жол бойында багаж бен жүк-багажды берудiң тәртiбi;

11) багаж бен жүк-багажды қайта жөнелтудiң тәртiбi мен талаптары;

12) багаж бен жүк-багажды сақтау, ұстап қалу, беру тәртiбi;

13) қауiптi заттарды тасымалдаудың тәртiбi;

14) пайдаланылмаған жол жүру құжаттары (билеттер) үшiн төлемдердi қайтару тәртiбi;

15) кәмелетке толмаған жолаушылардың жол жүру ережелерi;

15-1) жолаушы платформаларын пайдалану тәртібі;

16) Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес өзге де жағдайлар белгiленедi.

Ескерту. 66-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 596, 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

66-1-бап. Жолаушылар поездарында Жолаушылар, багаж және жүк-багаж тасымалдау қағидаларының сақталуына бақылау жүргізу тәртібі

Ескерту. 66-1-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Жолаушылар поездарында Жолаушылар, багаж және жүк-багаж тасымалдау қағидаларының сақталуына бақылауды уәкілетті орган жүргізеді.

2. Жолаушылар поездарында тасымалдаушылардың Жолаушылар, багаж және жүк-багаж тасымалдау қағидаларын сақтауын тексеруді уәкілетті органның лауазымды адамы (адамдары) тексеруді тағайындау туралы актiнің негiзiнде жүргiзедi.

Тексеруді тағайындау туралы актiде:

1) актінің күні және нөмірі;

2) уәкілетті органның атауы;

3) тексеруді жүргiзуге уәкілеттілік берілген адамның (адамдардың) тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде) және лауазымы;

4) жолаушылар поездарын тексеруді тағайындау туралы актілерді есепке алу журналындағы тіркеу күні мен нөмірі;

5) тексерілетін субъектінің атауы мен жолаушылар поезының нөмірі;

6) тексерілетін субъектінің сәйкестендіру нөмірі (ЖСН/БСН);

7) тексеру мәселелері;

8) тексеру жүргiзу мерзімі;

9) актілерге қол қоюға уәкілеттілігі бар адамның қолы мен уәкілетті органның мөрі көрсетіледі.

3. Тексеруді тағайындау туралы акт жолаушылар, багаж және жүк-багажды тасымалдауды жүзеге асыратын, тексерілетін әрбір субъектіге жолаушылар поездарының нөмірлері көрсетіле отырып толтырылады.

Тексеруді тағайындау туралы акт тексеруді тағайындау туралы актілерді есепке алу журналында тіркеледі.

Жолаушылар поездарын тексеруді тағайындау туралы актіні есепке алу журналын жүргізу тәртібі мен нысанын уәкілетті орган бекітеді.

4. Лауазымды адамдар жолаушылар поезын тексеруді бастаудың алдында қызметтік куәлігін не сәйкестендіру картасын және осы поезды тексеруді тағайындау туралы актіні көрсетеді, бұл ретте тексерудің басталғаны туралы жолаушылар поезының бастығын немесе аға жолсерiгiн (вагон-мейрамхана директорын, жүк вагонын қабылдап-тапсырушыны, қызметтік вагон жолсерiгiн) қол қойғыза отырып, таныстырады.

5. Мемлекеттік бақылаудың объектісі болып табылатын жолаушылар поезына лауазымды адамды жіберуге кедергі келтірілген жағдайда, ол хаттама толтырады. Тексерілетін объектіге жіберуден бас тарту, тексеруді болдырмау үшін негіз болып табылмайды.

6. Жолаушылар поезын Жолаушылар, багаж және жүк-багаж тасымалдау қағидаларының сақталуы тұрғысынан тексеруді лауазымды адамдар жолаушылар поезы жөнелтілгеннен кейін бастайды.

7. Тексерілетін жолаушылар поезының барлық вагондарында Жолаушылар, багаж және жүк-багаж тасымалдау қағидаларының сақталуы бөлігінде тексеру жүзеге асырылады.

8. Жолаушылар поезын тексеру нәтижелері бойынша лауазымды адамдар тексеру нәтижелері туралы акт жасайды.

Тексеру нысанасына қойылған талаптарды бұзушылықтар анықталмаған жағдайда, тексеру нәтижелері туралы актіде тиісті жазба жасалады.

9. Тексеру нәтижелері туралы акт екі данада жасалады.

Тексеру нәтижелері туралы актіде:

1) тексеру күні, уақыты және учаскесі;

2) уәкілетті органның атауы;

3) негізінде тексеру жүргізілген тексеруді тағайындау туралы актінің күні және нөмірі;

4) тексеруді жүргізген адамның (адамдардың) тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде) және лауазымы;

5) тексерілетін субъектінің атауы, жолаушылар поезының нөмірлері мен қатынастары, тексеру жүргізу кезінде қатысқан жолаушылар поезы бастығының немесе аға жолсерiгiнің (вагон-мейрамхана директорының, жүк вагонын қабылдап-тапсырушының, қызметтік вагон жолсерiгiнің) тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде);

6) тексеру нәтижелері, оның ішінде анықталған бұзушылықтар туралы мәліметтер;

7) тексеру жүргізу кезінде қатысқан жолаушылар поезы бастығының немесе аға жолсерiгiнің (вагон-мейрамхана директорының, жүк вагонын қабылдап-тапсырушының, қызметтік вагон жолсерiгiнің) тексеру нәтижелері туралы актімен танысқандығы немесе танысудан бас тартқандығы жөніндегі мәліметтер, оның қолы немесе қол қоюдан бас тартуы;

8) тексеру жүргізген лауазымды адамның (адамдардың) қолы көрсетіледі.

Тексеру нәтижелері туралы актіге бар болған жағдайда тексеру нәтижелерімен байланысты құжаттар немесе олардың көшірмелері қоса беріледі.

10. Тексеру нәтижелері бойынша ескертпелері және (немесе) қарсылықтары болған жағдайда, тексеру жүргізу кезінде қатысқан жолаушылар поезы бастығы немесе аға жолсерiгi (вагон-мейрамхана директоры, жүк вагонын қабылдап-тапсырушы, қызметтік вагон жолсерiгi) оларды жазбаша нысанда баяндайды.

Ескертпелер және (немесе) қарсылықтар тексеру жүргізу нәтижелері туралы актіге қоса беріледі, бұл жөнінде тиісті белгі жасалады.

11. Тексеру нәтижелері туралы актінің бір данасы тексеру жүргізу кезінде қатысқан жолаушылар поезының бастығына немесе аға жолсерiгiне (жолаушылар поезының құрамындағы вагон-мейрамхана, жүк вагоны және қызметтік вагон тексерілген жағдайда тексеру нәтижелері туралы актінің бір-бір данасы тиісінше вагон-мейрамхана директорына, жүк вагонын қабылдап-тапсырушыға, қызметтік вагон жолсерiгiне табыс етіледі) танысуы және анықталған бұзушылықтарды жою бойынша шаралар қабылдауы үшін табыс етіледі.

12. Лауазымды адамның (адамдардың) жолаушылар поездарында Жолаушылар, багаж және жүк-багаж тасымалдау қағидаларының сақталуына бақылауды жүргізу кезінде:

1) тексерілетін жолаушылар поезының құрамындағы барлық типтегі жолаушылар вагондарына кедергісіз кіруге;

2) тексеру нәтижелерінің актісіне қоса беру үшін тексеру мәселелерімен байланысты құжаттарды (мәліметтерді) қағаздағы жеткізгіште не олардың көшірмелерін алуға;

3) мемлекеттік органдардың мамандарын, консультанттарын және сарапшыларын тартуға құқығы бар.

13. Тексеруді жүзеге асыратын лауазымды адамға (адамдарға) тексеру мәселелеріне жатпайтын талаптарды қоюына және өтініштер жасауына тыйым салынады.

14. Уәкілетті органның лауазымды адамдары тексеру жүргізу кезінде:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасын, тексерілетін субъектілердің құқықтары мен заңды мүдделерін сақтауға;

2) тексерулерді осы Заңмен белгіленген тәртіпке қатаң сәйкестікте жүргізуге;

3) тексеру жүргізу кезінде қатысқан жолаушылар поезының бастығына немесе аға жолсерiгiне (вагон-мейрамхана директорына, жүк вагонын қабылдап-тапсырушыға, қызметтік вагон жолсерiгiне) жүргізілген тексеру нәтижелері туралы актіні ол аяқталған күні табыс етуге міндетті.

15. Жолаушылар поезының бастығы немесе аға жолсерiгi (вагон-мейрамхана директоры, жүк вагонын қабылдап-тапсырушы, қызметтік вагон жолсерiгi) бақылау жүргізу кезінде:

1) тексеруді тағайындау туралы актіде көрсетілген мерзімдер өтіп кеткен;

2) тексеру жүргізу үшін келген лауазымды адамның (адамдардың) деректерінің тексеруді тағайындау туралы актіде көрсетілген лауазымды адамның (адамдардың) деректерімен сәйкес келмеген жағдайларда объектіге тексеру жүргізу үшін келген уәкілетті органның лауазымды адамын (адамдарын) тексеруге жібермеуге құқылы.

16. Жолаушылар поезының бастығы немесе аға жолсерiгi (вагон-мейрамхана директоры, жүк вагонын қабылдап-тапсырушы, қызметтік вагон жолсерiгi) уәкілетті орган Жолаушылар, багаж және жүк-багаж тасымалдау қағидаларының сақталуына бақылау жүргізген кезде:

1) осы Заңның 66-1-бабы 4-тармағының талаптары сақталған кезде, лауазымды адамның (адамдардың) тексерілетін жолаушылар поезының құрамындағы барлық типтегі жолаушылар вагондарына кедергісіз кіруін қамтамасыз етуге;

2) тексеру нәтижелері туралы актіге қоса беру үшін лауазымды адамға (адамдарға) тексеру мәселелерімен байланысты құжаттарды (мәліметтерді) қағаздағы жеткізгіште не олардың көшірмелерін ұсынуға;

3) тексеру тағайындалғаны туралы актімен танысқандығы жөнінде белгі жасауға;

4) актінің екінші данасында тексеру аяқталған күні жүргізілген тексерудің нәтижелері туралы актіні алғандығы туралы белгі жасауға міндетті.

Ескерту. 66-1-баппен толықтырылды - ҚР 2006.01.31. № 125 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); жаңа редакцияда - ҚР 09.04.2016 № 494-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 26.11.2019 № 273-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

66-2-бап. Жолаушыларды, багажды және жүк-багажды тасымалдау ережелерiн тексерудiжүргiзудiң тәртiбi

Ескерту. 66-2-бап алып тасталды - ҚР 2009.07.17. № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

67-бап. Жолаушының құқықтары мен мiндеттерi

1. Жолаушының:

1) поездар жүретiн маршруттар бойынша жолаушылар операциялары үшiн ашық, өзi атаған баратын станциясына дейiн кез келген поезға не кез келген вагонға жол жүру құжатын (билет) сатып алуға;

2) сатып алған жол жүру құжатына (билетке) сәйкес поездағы вагоннан орын алуға;

3) өзiмен бiрге жетi жасқа дейiнгi бiр баланы, егер бала жеке орын алатын болмаса - ақысыз және жетi жастан он бес жасқа дейiнгi балаларды жол жүру ақысының елу пайызын төлеп, оларға жеке орын беріп, алып жүруге құқығы бар.

Басқа мемлекеттердiң жолаушы вагондарында және басқа мемлекеттердiң аумағы бойынша Қазақстан Республикасының жолаушы вагондарында тасымалдау кезiнде осы құқықты беру Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарының ережелерiне сәйкес жүзеге асырылады;

4) бiр толық жол жүру құжатына немесе баланың жол жүру құжатына салмағы отыз бес килограмнан аспайтын қол жүгiн өзiмен бiрге ақысыз алып жүруге құқығы бар.

Салмағы бұдан асатын қол жүгi багаж вагонына тапсырылуға тиiс.

Мүгедектігі бар адамдар мен халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтары арасынан шыққан жолаушылардың жеке пайдалануға арналған техникалық көмекші (компенсаторлық) құралдарды және арнайы қозғалыс құралдарын өздерімен тегін алып жүруге қосымша құқығы бар;

5) тасымалдау ережелерiнде белгiленген тәртiп бойынша тасымалдаушыға жол жүру құжатын (билеттi) қайтарып тапсыруға және тасымалдаушыдан жол жүру және багажды алып жүру ақысын (ал жөнелтушi - багаж, жүк-багаж тасымалының ақысын) қайтарып алуға;

6) тасымалдау ережелерiнде белгiленген тәртiппен жүру құжатының (билеттiң) қолданылу мерзiмiн ұзартуға;

7) жол бойында аялдама жасап, тасымалдау ережелерiнде белгiленген тәртiппен жол жүру құжатының (билеттiң) қолданылу мерзiмiн он күннен аспайтын мерзiмге ұзартуға;

8) бос орындар болған және сатып алынған жол жүру құжатына (билетiне) өзгерiстер енгiзген жағдайда, жол жүру құжаты (билет) сатып алынған поездан бұрын жүретiн жолаушы поезымен жүруге;

9) белгiленген ақысын төлеп, багажын тасымалдауға тапсыруға;

10) жазбаша талап ету бойынша тасымалдаушыдан (билет кассаларынан немесе жолаушылар агенттіктерінен) бұрын сатып алынған жол жүру құжаты (билет) бүлінген, жоғалған жағдайда, Жолаушыларды, багажды, жүктерді, жүк-багажды тасымалдау қағидаларында белгіленген тәртіппен оның телнұсқасын алуға құқығы бар.

Бұрын қайтарылған жол жүру құжаттары (билеттер) бойынша телнұсқа берілмейді.

2. Жолаушы:

1) қала маңындағы қатынас поездарын қоспағанда, жол жүру құжатын (билет) сатып алған кезде, поезға отырғызу кезiнде жол бойында жол жүру құжатын (билеттi) тексерген кезде жеке басын куәландыратын құжатты көрсетуге;

2) поезға отырғызған кезде және жол үстiнде сапар аяқталғанға дейiн оның жол жүру құжаты (билетi) болуы;

3) қоғамдық тәртiптi, жолаушы вагондарын және жолаушылар тасымалдауына қызмет көрсетуге арналған объектілерді пайдалану қағидасын сақтауға, сондай-ақ тасымалдаушының мүлкiне ұқыпты қарауға және жол жүру барысында да, күту орындарында да өрт қауіпсіздігі қағидасын сақтауға мiндеттi.

Ескерту. 67-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 596, 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.12.2015 № 433-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

68-бап. Багажды және жүк-багажды тасымалдау

1. Тасымалдаушы жолаушыдан немесе жөнелтушiден багажды және жүк-багажды қабылдап алуға және осы операциялар үшiн ашық кез келген темiржол станциясына дейiн жөнелтуге мiндеттi.

Жөнелтушінің жүк-багажы жол жүру құжатын (билетті) ұсынбай тасымалдау құжаты (жүк-багаждың түбіртегі) бойынша қабылданады.

Жөнелтушiнiң багажы, жүк-багажы таяу арада жүретiн багаж вагоны бар поезбен жөнелтiледi. Бұл орайда тасымалдаушы жолаушының багажын, жүк-багажын бiрiншi кезекте жөнелтудi қамтамасыз етуге мiндеттi. Жолаушының жол жүру құжатында (билетiнде) көрсетiлген маршрут бойынша жеткiзiлетiн багаж, жүк-багаж жолаушы отырған поезбен немесе таяу арада жүретiн багаж вагоны бар поезбен жөнелтiлуге тиiс.

2. Жолаушы (жөнелтушi) багажды тапсыру кезiнде оның құнын жариялауға құқылы, ал жүк-багажды тапсыру кезiнде оның құнын жариялауға мiндеттi.

3. Багажбен, жүк-багажбен тасымалдауға өзiнiң мөлшерiне, буып-түйiлуiне және қасиеттерiне қарай багаж вагонына қиындықсыз тиелiп, орналастырылатын және тасымалдаушының мүлкiне және басқа жолаушылардың (жөнелтушiлердiң) багажына, жүк-багажына зиян келтiрмейтiн заттар мен нәрселер қабылданады.

Ескерту. 68-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 596, 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

69-бап. Багаж бен жүк-багажды жеткiзiп беру мерзiмi

1. Багаж бен жүк-багажды жеткiзiп беру мерзiмi поездардың жүру кестесiне сәйкес тасымалдау жүзеге асырылатын жолаушы поезының межелі темiржолстанциясына дейiн жүру уақытымен айқындалады.

Егер багажды, жүк-багажды тасымалдау жол жүру барысында ауыстырып тиеу арқылы жүзеге асырылса, онда жеткiзiп беру мерзiмi әрбiр ауыстырып тиеу үшiн бiр тәулiкке арттырылады.

2. Жолаушыға, алушыға багаж, жүк-багаж баратын станцияда багаж, жүк-багаж квитанциясын және жеке басын куәландыратын құжатты көрсеткеннен кейiн берiледi.

3. Багажды, жүк-багажды беру жолаушылар тасымалы жөнiндегi операциялар үшiн станция ашық болған уақыт iшiнде жүргiзiледi.

Ескерту. 69-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

70-бап. Сақтаудың шектi мерзiмi аяқталуының салдары

1. Жолаушы, алушы тасымалдаушыға байланысты емес себептер бойынша багажды, жүк-багажды алмаған жағдайда, тасымалдаушы оны баратын станцияда, келген күнiнен бастап - отыз күн бойы, ал кедендiк бақылаудағы багаж бен жүк-багажды он бес күн бойы сақтауға мiндеттi.

2. Осы баптың 1-тармағында аталған сақтаудың шектi мерзiмi аяқталғаннан кейін, тасымалдаушы багаж бен жүк-багажды уәкiлеттi мемлекеттік органдардың (мемлекеттік кіріс органдарының және өзге де мемлекеттік органдардың) билiгiне бередi. Осы кезден бастап жолаушы, жөнелтушi, алушы оларға багаждың, жүк-багаждың құнын өтеу немесе оларды алу мәселелерi бойынша өтiнiш жасауға құқылы.

3. Багаж, жүк-багаж (алып қойылған, тәркiленген, иесiз деп танылған) соттардың және басқа уәкiлеттi органдардың шешiмдерi бойынша сатылған жағдайда тасымалдаушының тасымалдау мен сақтауға байланысты шеккен шығыстары сот шешiмдерiн және басқа уәкiлеттi органдардың шешімдерін орындауға құзыретті тұлғалардың атқарушылық іс-әрекеттерін жүзеге асыру жөніндегі шығыстары ретінде өтеледі.

Ескерту. 70-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 07.11.2014 № 248-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

71-бап.

Ескерту. 71-бап алып тасталды - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 596 Заңымен.

72-бап. Почта жөнелтiлiмдерiн тасымалдау

Почта жөнелтiлiмдерiн тасымалдау Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен почта вагондарымен жүзеге асырылады.

Ескерту. 72-бап жаңа редакцияда - ҚР 2004.07.09 № 596 Заңымен, өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-тарау. ТАСЫМАЛДАУДАН ТУЫНДАЙТЫН МIНДЕТТЕМЕЛЕР БОЙЫНША ЖАУАПКЕРШIЛIК

73-бап. Тасымалдау жөнiндегi мiндеттемелердiбұзғаны үшiн жауапкершiлiк

1. Тасымалдаудан туындайтын мiндеттемелердi орындамаған немесе тиiсiнше орындамаған жағдайда тараптар Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнде, осы Заңда және темiржол көлiгi саласындағы өзге де нормативтiк құқықтық актiлерде, Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында, тасымалдау ережелерiнде, сондай-ақ осылардың негiзiнде жасалған шарттарда белгiленген негiздер бойынша және мөлшерде жауапты болады.

Мiндеттеменi бұзған тарапты жауапқа тарту, құқығы бұзылған тараптың талап етуi бойынша ғана жүргiзiледi.

2. Тараптардың осы Заңда белгiленген жауапкершiлiктi шектеу немесе жою мақсатындағы келiсiмдерi жарамсыз болып табылады.

Тараптар өзара келiсiм бойынша жауапкершiлiк мөлшерiн ұлғайта алады, сондай-ақ тасымалдау шарты бойынша қосымша жауапкершiлiк көздей алады.

3. Тасымалдау жөнiндегi мiндеттемелердi орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін тасымалдаушылардың өзара жауапкершiлiктерi осы Заңда, жүктердi, жолаушыларды тасымалдау ережелерiнде, сондай-ақ тасымалдаушылар арасындағы шарттарда белгiленедi.

4. Тасымалды бiрнеше тасымалдаушы жүзеге асырған жағдайда олар жөнелтушiнiң (жүк жөнелтушiнiң), алушының (жүк алушының) алдында багаждың, жүктiң, жүк-багаждың жоғалғаны, жетiспеушiлiгi, бұзылғаны (бүлiнгенi), жеткiзiп беру мерзiмiн өткiзiп жiбергенi үшiн ортақ жауапкершiлiкте болады.

5. Егер тасымалдаушы басқа тасымалдаушының, жүк жөнелтушiнiң, жүк алушының, тармақ иеленушiнiң, экспедитордың кiнәсiнен жауапқа тартылса, оның кiнәлiлерге керi талап қоюға құқығы бар.

Ескерту. 73-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 596 Заңымен.

74-бап. Тұрақсыздық айыбы

1. Жүк тасымалы бойынша мiндеттемелердi орындамағаны немесе тиiсiнше орындамағаны үшiн кiнәлi тарап Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнде, осы Заңда немесе шартта белгiленген мөлшерде тұрақсыздық айыбын төлейдi.

2. Тасымалдаушыға тиiстi төлемдi мерзiмiн өткiзiп төлегенi үшiн Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнде бөтен адамдардың ақша қаражатын заңсыз пайдаланғаны үшiн белгiленген жауапкершiлiк мөлшерiнде тұрақсыздық айыбы алынады.

3. Тараптардың өзге шарттары болмаған ретте төлем жасалған сомадан, ең алдымен - тұрақсыздық айыбының сомасы, ал қалған бөлiгiнен борыштың негiзгi сомасы өтеледi.

75-бап. Жолаушының өмiрi мен денсаулығына келтiрiлген зиян үшiн тасымалдаушының жауапкершiлiгi

Тасымалдаушы жолаушының өмiрi мен денсаулығына келтiрiлген зиянның салдарынан туындайтын мiндеттемелер бойынша Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiне сәйкес жауапты болады.

Жолаушының өмiрi мен денсаулығына келтiрген зиян үшiн тасымалдаушының жауапкершiлiгi жолаушының поезда отырған және вокзал аумағында поезға отырғызу (одан түсiру) кезiнде туындайды.

76-бап. Тасымалдаушының багажды, жүктi, жүк-багажды жоғалтқаны, олардың жетiспеуi немесе бұзылуы (бүлiнуi) үшiн жауапкершiлiгi

1. Тасымалдаушы жүктi, багажды, жүк-багажды тасымалдауға алған кезден бастап жүк алушыға, алушыға берген кезге дейiн олардың сақталуын қамтамасыз етуге мiндеттi.

2. Багажды, жүктi, жүк-багажды жоғалтқаны, оның жетiспеуi, бұзылуы (бүлiнуi) үшiн мүлiктiк жауапкершiлiк оларды қабылдаған - тапсырған кезден бастап ауысады.

3. Тасымалдауға құндылығы жарияланбай қабылданған багажды, жүктi, жүк-багажды жоғалтқаны, оның жетiспегені немесе бұзылғаны (бүлiнгені) үшiн тасымалдаушы мына мөлшерлерде:

1) жоғалтқан немесе жетiспеген жағдайда - жоғалған немесе жетiспеген багаждың, жүктiң, жүк-багаждың құны мөлшерiнде;

2) бұзылған (бүлінген) жағдайда багаждың, жүктiң, жүк-багаждың құны төмендеген сома мөлшерiнде жауапты болады.

Багаждың, жүктiң, жүк-багаждың құны сатушының шотында, шартта көрсетiлген баға негiзге алынып, ал ол болмаған кезде салыстырмалы жағдайларда осыған ұқсас тауарлар үшiн әдетте алынатын баға негiзге алынып айқындалады.

4. Тасымалдауға құндылығы жарияланып тапсырылған багаж бен жүк-багажды, сондай-ақ жүктi жоғалтқаны, олардың жетiспеуi немесе бұзылуы (бүлiнуi) үшiн тасымалдаушы жарияланған құндылығы мөлшерiнде жауапты болады.

5. Тасымалдаушы осы баптың 3 және 4-тармақтарында көзделген зиянның орнын толтырумен бiрге, егер тасымал ақысы олардың құнына кiрмейтiн болса, жоғалтқан, жетiспеген, бұзылған (бүлiнген) багажды, жүктi, жүк-багажды тасымалдау үшiн алған тасымал ақысын қайтарады.

6. Багаж, жүк, жүк-багаж жеткiзiп беру мерзiмiнен жетi күн өткеннен кейiн жоғалды деп есептеледi.

Багаж, жүк, жүк-багаж аталған мерзiм өткеннен кейiн келген жағдайда, алушы оларды қабылдай алады және тасымалдаушының жоғалтқаны үшiн төлеген сомасын қайтара алады.

7. Тасымалдаушы, егер жүктің немесе багаждың, жүк-багаждың жоғалуы, жетіспеуі немесе бұзылуы (бүлінуі) өзінің кінәсінан болмағанын дәлелдей алмаса, жүктің, багаждың немесе жүк-багаждың жоғалуына, жетіспеуіне немесе бұзылуына (бүлінуіне) жауап береді.

8. Темiржол көлiгi жүкқұжатында көрсетiлген мәлiметтерге сәйкес келмейтiн жүктi берген жағдайда, мұндай жүктi тасымалдаушы тиеген болса, ол жүк алушы алдында жүктiң темiржол көлiгi жүкқұжатында көрсетiлген құны мөлшерiнде, оны жоғалтқанмен бiрдей жауапкершiлiкте болады.

9. Тасымалдау шарты бұзылған жағдайда, Еуразиялық экономикалық одақтың басқа тасымалдаушысынан жүкті тасымалдауға қабылдаған тасымалдаушы кедендік транзиттің кедендік рәсіміне сәйкес жүктерді халықаралық тасымалдау кезінде жоғалған, жеткізілмеген жүкке кедендік баждар мен салықтарды төлеуге жауапты болады.

Ескерту. 76-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 26.12.2017 № 124-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

77-бап. Жүк тасымалдау жоспары бойынша өтiнiмдердi орындамағаны үшiн жауапкершiлiк

1. Тасымалдаушы қабылданған өтiнiмге сәйкес көлiк құралдарын бермегенi, ал жүк жөнелтушi жүктi ұсынбағаны, сондай-ақ берiлген көлiк құралдарын пайдаланбағаны үшiн, айлық есептiк көрсеткiш шамасынан мынадай мөлшерде процентпен есептелетін айыппұл түрінде өзара мүлiктiк жауапкершiлiкте болады:

1) жүктi контейнерлермен тасымалдағанда:

брутто салмағы қоса алғанда бес тоннаға дейiн әр контейнер үшiн он бес процент;

брутто салмағы қоса алғанда бес тоннадан он тоннаға дейiн әр контейнер үшiн отыз процент;

брутто салмағы он тоннадан артық әр контейнер үшiн алпыс процент;

2) жүктi рефрижератор вагондардан, транспортерлардан басқа вагондарда тасымалдаған кезде - әр вагон үшiн бiр жүз елу процент;

3) рефрижератор вагондарда, транспортерларда тасымалдаған кезде - әр вагон, транспортер үшiн екi жүз тоқсан процент.

2. Жүктi (вагондармен ғана тасымалдау белгiленген) тар табанды темiржол желiлерiмен тасымалдаған кезде - осы баптың 1-тармағында көзделген айыппұлдардың елу процентi мөлшерiнде мүлiктiк жауапкершiлiкте болады.

3. Жүк тасымалдау өтiнiмiн орындамағаны үшiн айыппұл вагондарды, контейнерлерді пайдаланғаны үшiн төлемге қарамастан алынады.

3-1. Жүк жөнелтуші тасымалдаушыны вагондардың (контейнерлердің) пайдаланылмағаны туралы тиеуге дейін кемінде үш тәулік бұрын ескерткен жағдайда айыппұл сомасы үштен бір бөлігіне азайтылады.

4. Тасымалдаушының қабылданған өтiнiмге сәйкес жылжымалы құрамның берiлмегенi үшiн айыппұл төлеуi оны жылжымалы құрамды беру жөнiндегi одан әрi атқаратын мiндеттемелерден босатпайды. Жылжымалы құрам жүк жөнелтушiмен келiсiлген ұзартылған мерзiмде берiлмеген жағдайда, егер тасымалдаушы жылжымалы құрамның берiлмеуi өзiнiң кiнәсiнен болмағанын дәлелдемесе, тасымалдаушы тиiстi қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгiленген 5 еселенген айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде тұрақсыздық айыбын төлеуге мiндеттi.

Ескерту. 77-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 596, 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

78-бап. Вагондар мен контейнерлердi өз бетiмен иеленiп алғаны, бұзғаны немесе жоғалтқаны үшiн жауапкершiлiк

1. Тасымалдаушы, жүк жөнелтушi, жүк алушы, сондай-ақ басқа да тұлғалар өздерiне тиесiлi емес вагондарды, контейнерлердi өздерiнiң тасымалдары, жүктерiн сақтауы үшiн пайдалануға, сондай-ақ олардың иелерiнiң рұқсатынсыз, егер бұл тиiстi шарттарда көзделмесе, тиеу үшiн пайдалануға құқығы жоқ.

2. Мұндай талапты сақтамағаны үшiн кiнәлi тарап вагондарды, контейнерлердi пайдаланғаны үшiн ақы төлеумен қатар көлiк құралдары иесiнiң алдында вагондарды, контейнерлердi пайдаланғаны үшiн төленетiн ақы мөлшерiндегi айыппұл түрiнде мүлiктiк жауапкершiлiкте болады.

3. Осы баптың 2-тармағында көзделген айыппұлды төлеу кiнәлi тарапты Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiмен белгiленген иеленушi алдындағы мүлiктiк жауапкершiлiктен босатпайды.

79-бап. Жүктi жеткiзiп беру мерзiмдерiн бұзғаны үшiн жауапкершiлiк

1. Жүктi жеткiзiп беру мерзiмiнiң өтiп кеткен әрбір тәулiгiне жолдың теміржол бөлігі үшін, егер тасымалдаушы мерзiмнiң өтiп кеткенi өзінің кiнәсiнен болмағанын дәлелдей алмаса, жүк алушыға темiржол көлiгiмен тасымалдағаны үшiн тасымал төлемiнiң бес пайызы мөлшерiнде, бiрақ тасымал төлемiнiң елу пайызынан аспайтын мөлшерде айыппұл төлейдi.

2. Жүк жөнелтушi, жүк алушы, экспедитор Қазақстан Республикасы заңнамасының тауарлар экспортына, импортына, транзитiне арналған құжаттарды ресiмдеу жөніндегі талаптарын мемлекеттік кіріс органдарының, шекаралық немесе басқа да түрдегі бақылау органдарының вагондар мен контейнерлердi кiдiртiп қоюына әкеп соғатындай етіп бұзғаны үшін тасымалдаушының пайдасына вагондарды, контейнерлердi пайдалану ақысы мөлшерiнде айыппұл алынады.

Ескерту. 79-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.10.2015 № 363-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

79-1-бап. Жүктi уақтылы түсiрмегені (босатпағаны)үшін жауапкершілік

Жүк алушылар жүктердi уақтылы түсiрмеген (босатпаған) кезде тасымалдаушы вагондар айналымының технологиялық мерзімінен және жүктердi түсiру (босату) мерзімдерінен (технологиялық уақытынан) тыс жиырма төрт сағаттан артық кiдiртiлген вагондар мен контейнерлердi пайдаланғаны үшiн төлемақыны арттырады, бірақ он еседен аспайтын көлемде арттырады.

Осы төлемді алу кезінде осы Заңның 49-бабы 2-тармағының нормасы қолданылмайды.

Ескерту. Заң 79-1-баппен толықтырылды - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

80-бап. Жолаушыларды, багажды, жүк-багажды жеткiзiп беру мерзiмдерiнiң бұзылғаны үшiн жауапкершiлiк

1. Тасымалдаушы багажды, жүк-багажды жеткiзiп беру мерзiмiнiң өтiп кеткен әр тәулiгi үшiн жолаушыға, алушыға, егер мерзiмнiң өтiп кетуi өзiнiң кiнәсiнен болмағанын дәлелдей алмаса, жол жүру ақысының он процентi мөлшерiнде, бiрақ жол жүру ақысының елу процентiнен аспайтын мөлшерде айыппұл төлейдi.

Жеткiзiп беру мерзiмiнiң өтiп кетуi багаж, жүк-багаж жеткiзiлуге тиiс тәулiктегi сағат жиырма төрттен бастап есептеледi.

2. Багажды, жүк-багажды жеткiзiп беру мерзiмдерiн бұзғаны үшiн айыппұл төлеу тасымалдау ережелерiне сәйкес жолаушының, алушының өтiнiшi бойынша жалпы нысандағы актiнiң негiзiнде жүргiзiледi.

3. Жолаушылар тасымалдайтын жолаушы поезының жөнелтiлуiн кiдiрткенi, сондай-ақ баратын темiржол станциясына кешiгiп келгенi үшiн тасымалдаушы, егер кiдiру немесе кешiгу тежеусiз күштiң салдарынан болғанын дәлелдей алмаса, жолаушының шеккен залалын өтей отырып, оған кешiккен әр сағат үшiн жол жүру құжаты (билетi) құнының үш процентi мөлшерiнде айыппұл төлейдi.

Өндiрiп алынған айыппұлдың сомасы жол жүру құжатының (билеттiң) құнынан аспауға тиiс.

Жолаушы поезының кешiккенi үшiн айыппұл төлеу тасымалдау ережелерiне сәйкес жолаушының өтiнiшi бойынша жүргiзiледi.

81-бап. Багажды, жүктi, жүк-багажды тасымалдау шарттарын бұзып тасымалдауға ұсынғаны үшiн жауапкершiлiк

1. Темiржол көлiгi жүкқұжатында жүктiң атауын, оның ерекше қасиеттерiн немесе қажеттi алдын ала сақтық шараларын дұрыс көрсетпегенi, сондай-ақ тасымалдауға тыйым салынған жүктi жөнелткенi үшiн жүк жөнелтушiден тасымалдаушының пайдасына осы жағдай салдарынан келтірілген шығындарды өтеумен қатар, тасымалдау құнының бес есе мөлшерiнде айыппұл өндiрiп алынады.

2. Багажды, жүк-багажды жөнелтушi тасымалдауға тыйым салынған багажды, жүк-багажды тасымалдағаны үшiн тасымалдаушы алдында тасымалдау құнының бес есе мөлшерiндегi айыппұл түрiнде жауапты болады, ал Қазақстан Республикасының заңдарымен көзделген жағдайларда әкiмшiлiк немесе қылмыстық жауапқа тартылады.

82-бап. Вагонға, контейнерге артық жүк тиегенi үшiн жауапкершiлiк

Вагонға, контейнерге жүк көтерiмдiлiгiнен (сыйымдылығынан) артық жүк тиегенi үшiн жүк жөнелтушiден тасымалдаушының пайдасына келтiрiлген залалдарды өтеумен қатар, тасымал ақысының елу процентi мөлшерiнде айыппұл өндiрiп алынады.

Ескерту. 82-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 596 Заңымен.

83-бап. Вагондарды, контейнерлердi жүктiтүсiргеннен кейiн тазаламағаны үшiн жауапкершiлiк

1. Тасымалдаушының тазаланбаған вагонды, контейнердi қабылдаудан бас тартуға құқығы бар. Вагонның, контейнердiң тазалауда тұрған уақытына жүк алушы тасымалдаушыға пайдаланғаны үшiн ақы төлейдi.

2. Вагонды, контейнерді тазалаудан бас тартқаны үшін жүк алушыдан тасымалдаушының пайдасына тазалау жөніндегі жұмыстардың екі еселеген құны мөлшерінде айыппұл және тасымалдаушының вагонды, контейнерді тазалау орнына жеткізу жөніндегі шығыстары өндіріп алынады.

Ескерту. 83-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

84-бап. Жылжымалы құрамды, контейнерлердi, түсiретiн тасымалдау құралдарын бұзғаны немесе жоғалтқаны үшiн жауапкершiлiк

Жылжымалы құрамды, контейнерлердi, түсiретiн тасымалдау және пакеттеу құралдарын бұзғаны немесе жоғалтқаны үшiн кiнәлi тараптан меншiк иесiнiң (иеленушiнiң) пайдасына жоғалған мүлiктiң немесе қажеттi жөндеудiң құны, сондай-ақ жоғалған мүлiк немесе қажеттi жөндеу құнының елу процентi мөлшерiнде айыппұл өндiрiп алынады.

85-бап. Вагондарды кiрме жолдарға беруді-алып кетуді кешiктiргенi үшiн жауапкершiлiк

Ескерту. 85-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 05.05.2017 № 59-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Вагондарды беру-алып кету, кiрме жолдарды пайдалану шарттары бойынша тасымалдаушы темiржолдардың кiрме жолдарындағы тиеу және түсiру (жүктен босату) орындарына (орындарынан) вагондарды беруді-алып кетуді, қабылдауды кешiктiргенi үшiн әр вагонға сағатына айлық есептiк көрсеткiш шамасының 1,7 пайызы мөлшерiнде айыппұл төлеу түрiнде жауаптылықта болады.

Айыппұл аталған шарттарда көзделген вагондарды беру-алып кету мерзiмiн бұзған кезден бастап кешiктiрiлген бүкiл уақытқа есептеледi.

2. Вагондарды отыз минуттан аз уақытқа кешiктiру есепке алынбайды. Вагондарды отыз минуттан бiр сағатқа дейiнгi мерзiмге кешiктiру толық бiр сағатқа есептеледi.

Ескерту. 85-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.05.2017 № 59-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

86-бап. Жауапкершiлiктен босату

1. Тараптар тасымалдау шартынан туындайтын мiндеттемелердi орындамағаны немесе тиiсiнше орындамағаны үшiн Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнде, осы Заңда, Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында көзделген негiздер бойынша жауапкершiлiктен босатылуы мүмкiн.

2. Егер мiндеттемелердi орындамау немесе тиiсiнше орындамау:

1) еңсерілмейтін күштiң, сондай-ақ әлеуметтік, табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың;

2) әскери iс-қимылдың, төтенше жағдай енгiзудiң;

3) осы Заңда белгiленген тәртiппен жарияланған жүк тасымалын, поездардың жүруiн тоқтатудың немесе шектеудiң салдарынан болса, тараптар жауапкершiлiктен босатылады.

Ескерту. 86-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 121-V Конституциялық заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

87-бап. Тасымалдаушыны жауапкершiлiктен босату

1. Тасымалдаушы осы Заңның 86-бабының 2-тармағында көрсетiлген негiздерден басқа мынадай:

1) жолаушының, жөнелтушiнiң (жүк жөнелтушiнiң), алушының (жүк алушының), экспедитордың кiнәсiнен мiндеттемелер орындалмаған немесе тиiсiнше орындалмаған;

2) онкүндiктiң жекелеген күндерiнде вагондарды, контейнерлердi бермеудiң орнын осы күнтiзбелiк онкүндiк iшiнде жүк жiберушiнiң келiсiмi бойынша толтырған;

3) вагондар мен контейнерлердi беру осы Заңның 47-бабының 3-тармағында көзделген негiздер бойынша тоқтатылған немесе жүктердiң жөнелтiлуi кiдiртiлген;

4) жүк алушының жүктi дер кезiнде түсiрмеуi және алып кетпеуi салдарынан жүк бұзылған (бүлiнген);

5) багаж, жүк, жүк-багаж жөнелтушi (жүк жөнелтушi) бекiткен ақаусыз бекiту-пломбалау құрылғылары бар ақаусыз вагонда, контейнерде не ақаусыз жылжымалы құрамда жолшыбай ауыстырып тиелмей, ақаусыз қорғаныш таңбамен немесе дұрыс байламмен келген, сондай-ақ багаждың, жүктiң, жүк-багаждың сақталғандығын куәландыратын басқа да белгiлерi болған;

6) жүк ерекше табиғи қасиеттерiне байланысты, сондай-ақ оны тасымалдау құжаттарында тасымалдау немесе сақтау кезiнде ерекше жағдайды немесе алдын ала сақтандыру шараларын қажет ететiн ерекше қасиеттерiн көрсетпей тапсыру салдарынан сақталмаған;

7) егер тиеу немесе түсiру (жүктен босату) жүк жөнелтушiнiң немесе жүк алушының құралдарымен жүргiзiлiп, жүк жабық вагонға, контейнерге тиелген, түсiрiлген (жүктен босатылған);

8) жүк ашық жылжымалы құраммен тасымалдануына байланысты табиғи себептердiң салдарынан сақталмаған;

9) жүк жүк жөнелтушiнiң немесе жүк алушының жолсерiгiнiң жолбасшылығымен тасымалданған;

10) жүк жөнелтушi темiржол көлiгi жүкқұжатында көрсеткен мәлiметтер қате, дәл емес немесе толық емес болған;

11) жүк салмағындағы табиғи азаю, ылғалдылықтың төмендеу нормалары шегiндегi айырмашылық және таразылар көрсетуiндегi нормалардың алшақтауы, сондай-ақ жүк тасымалдаушының қатысуынсыз жүк жөнелтушi белгiлеген салмақ бойынша тасымалдауға қабылданған жүк салмағында айырмашылық болған;

12) тез бүлiнетiн жүк тасымалдаудың шектi мерзiмi және температуралық режим сақталған кезде бүлiнген;

13) көлiк ыдысының немесе олардың қасиеттерiнiң көзге көрiнбейтiн кемшiлiктерiнен багаж, жүк, жүк-багаж сақталмаған;

14) тығыздап тиеу нәтижесiнде вагондардың, контейнерлердiң санын өтiнiмде көзделген мөлшерден аз пайдаланған жағдайларда жауаптылықтан босатылады.

2. Тасымалдаушының кiнәсiнен багаждың бүлiну жағдайларын қоспағанда, жолаушы қол жүгi ретiнде өзiмен бiрге алып жүретiн багаждың сақталуына тасымалдаушы жауапты болмайды.

Ескерту. 87-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 27.10.2015 № 363-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

88-бап. Жүк жөнелтушiнi, жүк алушыны жауапкершiлiктен босату

Жүк жөнелтушi немесе жүк алушы, оның ішінде əскери тасымалдарды орындау кезінде, осы Заңның 86-бабының 2-тармағында көрсетiлген негiздерден басқа, мынадай:

1) өзiнiң алдын ала келiсiмiнсiз берiлген вагондар, контейнерлер пайдаланылмаған;

2) онкүндiктiң жекелеген күндерiнде жүктiң жол берiлген кем тиелуiн осы күнтiзбелiк онкүндiк iшiнде тасымалдаушының келiсiмiмен толтырған;

3) тығыздап тиеу нәтижесiнде вагондарды, контейнерлердi өтiнiмде көзделген мөлшерден аз пайдаланған;

4) тасымалдаушыны вагондарды, контейнерлердi пайдаланбайтыны туралы – тиейтiн күнге дейін кемінде жеті тəулiк бұрын, ал əскери тасымалдар бойынша тиейтін күні хабардар еткен жағдайларда жауапкершіліктен босатылады.

Ескерту. 88-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-1-тарау. Темiржол көлiгi саласындағы
мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру

Ескерту. 10-1-тараумен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2006.01.31. № 125 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен. Тақырыпқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

88-1-бап. Темiржол көлiгi саласындағы мемлекеттік бақылаудың мәні мен мақсаты

Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Теміржол көлiгi саласындағы мемлекеттік бақылау (бұдан әрі – көлiктiк бақылау) теміржол көлiгiнің жұмыс істеу тәртібін айқындайтын Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің талаптарын жеке және заңды тұлғалардың сақтауына, оларды бұзушылықтарды анықтау және жолын кесу бойынша шаралар қабылдау үшін жүргiзiледi.

2. Көлiктiк бақылауды жүргiзудiң мақсаты Қазақстан Республикасының темiржол көлiгi саласындағы заңнамасының темiржол көлiгiн қауiпсiз пайдалану және оның тиiмдi жұмыс iстеуiн қамтамасыз ету жөнiндегi талаптарын сақтау болып табылады.

3. Уәкiлеттi орган орталық және жергiлiктi атқарушы органдармен өзара iс-қимыл жасасады, бiрлескен бақылау шараларын қабылдайды, өзара ақпарат алмасуды қамтамасыз етедi.

Мемлекеттiк органдар уәкiлеттi органға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес темiржол көлiгi саласында қауiпсiздiктiң қамтамасыз етiлуiне көлiктiк бақылауды жүзеге асыру жөнiндегi мiндеттердi орындауда жәрдемдесуге мiндеттi.

Тасымалдау процесіне қатысушылар және жылжымалы теміржол составының иелері жылжымалы теміржол составына, сондай-ақ магистральдық, станциялық, кірме жолдарға жүргізілген жоспарлы жөндеу туралы ақпаратты Теміржол көлігін техникалық пайдалану қағидаларында белгіленген нысан бойынша жөндеу аяқталған кезден бастап күнтізбелік отыз күннен кешіктірмей уәкілетті органға береді.

Ескерту. 88-1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 09.04.2016 № 494-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.05.2017 № 59-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

88-2-бап. Теміржол көлігі саласындағы мемлекеттік бақылау

1. Теміржол көлігі саласындағы мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес тексеру және бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау нысанында жүзеге асырылады.

2. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне және осы Заңға сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 88-2-бап жаңа редакцияда - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

88-3-бап. Тексеру жүргiзу мерзiмдерi

Ескерту. 88-3-бап алып тасталды - 2009.07.17. № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

88-4-бап. Уәкiлеттi органның құқықтары

Уәкiлеттi орган алға қойылған мiндеттердi iске асыру үшiн:

1) жеке және заңды тұлғалардан уәкiлеттi органның құзыретiне кiретiн барлық мәселелер бойынша қажеттi ақпараттар, материалдар, анықтамалық деректер сұратуға;

2) темiржол көлiгiнде тасымалдау және басқа да қызметтi жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалардың қызметiн, оның ішінде бақылау-өлшеу техникалық құралдары мен аспаптарын қолдана отырып, олардың:

темiржол желiсiнiң станциялық және магистралдық жолдар мен темiржолдағы кiрме жолдарды күтiп-ұстауды;

жылжымалы құрамды күтiп-ұстауды, пайдалануды және жөндеудi;

белгіленген жолаушыларды, багажды, жүк-багажды және пошта жөнелтілімдерін теміржол көлігімен тасымалдау қағидаларын, сондай-ақ жүктерді теміржол көлігімен тасымалдау қағидаларын;

темiржол көлiгiнде жүру қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге бағытталған техникалық құралдарды күтiп-ұстауды, пайдалануды және жөндеудi;

жасанды құрылыстарды, сондай-ақ теміржол өткелдерiн күтіп-ұстауды, пайдалануды және жөндеудi сақтау бөлiгiнде тексеруге;

3) (алып тасталды - 2007.07.27. № 316 ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

4) өз құзыретi шегiнде тексерулердің нәтижелерi бойынша актiлер жасауға және Қазақстан Республикасының теміржол көлігі туралы заңнамасының, теміржол көлiгінiң жұмыс iстеу тәртiбiн айқындайтын стандарттау жөніндегі құжаттардың және нормалардың анықталған бұзушылықтарын жою туралы нұсқама енгiзуге;

4-1) уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен уәкілетті органның лауазымды адамдарының әкімшілік құқық бұзушылықтар және әрекеттер жасау фактілерін тіркеп алу үшін техникалық құралдарды пайдалануға;

5) хаттамалар толтыруға, Қазақстан Республикасының әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстер бойынша iс жүргiзудi жүзеге асыруға;

6) алып тасталды - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

7) өз құзыретi шегiнде заңды тұлғаға тиесiлi аумақты, үй-жайларды, тауарларды, өзге де мүлiктi қарап шығуға, сондай-ақ тиiстi құжаттарды тексеруге;

8) уәкiлеттi органның құзыретiне жатқызылған мәселелер бойынша сараптамаларға қатысу үшiн тиiстi мамандарды тартуға;

9) мемлекеттiк органдарға көлiк оқиғаларының, көлiктi пайдалану ережелерiн бұзушылықтың алдын алу жөнiндегi шаралар туралы ұсыныстар енгiзуге;

10) жүру қауiпсiздiгi мен қоршаған ортаны қорғаудың белгiленген талаптарына жай-күйi сай келмейтiн магистралдық темiржол желiсiнiң, темiржолдар мен жылжымалы құрамның объектiлерiн, сондай-ақ жолаушыларды, жүктердi және қауiптi жүктердi тасымалдау кезiнде пайдалануды тоқтата тұруға және тоқтатуға;

11) жай-күйі жүру қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғаудың белгіленген талаптарына сай келетін магистральдық теміржол желісінің, теміржолдар мен жылжымалы құрамның объектілерін пайдалануды, сондай-ақ жолаушыларды, жүктерді және қауіпті жүктерді тасымалдауды қайта бастауға құқылы.

Ескерту. 88-4-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.07.27 № 316 (ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.05.2017 № 59-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

88-5-бап. Актiлердiң нысандары

Тексеру жүргiзуге, жүргiзiлген тексеру нәтижелерiн ресiмдеуге арналған актiлердiң, жүру қауiпсiздiгiн бұзушылық жағдайларын есепке алу жөнiндегi қажеттi есеп құжаттарының, анықталған бұзушылықты жоюға нұсқамалардың нысандарын уәкiлеттi орган белгiлейдi.

88-6-бап. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылауды жүргізу тәртібі

1. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылауды уәкілетті орган ақпараттық жүйелер деректерін, сондай-ақ бақылау субъектісінің (объектісінің) қызметі туралы басқа да мәліметтерді талдау негізінде жүзеге асырады.

Мыналар бақылау субъектілері болып табылады:

1) ұлттық инфрақұрылым операторы;

2) тасымалдаушылар;

3) вагондар операторлары;

4) локомотивтік тартқыш операторлары;

5) тармақ иеленушілері;

6) теміржол көлігінің көмекші қызметтері.

Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылаудың мақсаттары бұзушылықтардың дер кезінде жолын кесу және оларға жол бермеу, бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды өз бетінше жою құқығын бақылау субъектісіне беру және бақылау субъектісіне әкімшілік жүктемені азайту болып табылады.

Бақылау субъектілеріне бұзушылықтарды өз бетінше жою құқығын беру үшін бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес салдарын жою мүмкін болатын бұзушылықтар бойынша ғана жүргізіледі.

2. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша бақылау субъектісінің әрекеттерінде (әрекетсіздігінде) бұзушылықтар анықталған жағдайда, уәкілетті орган бұзушылықтар анықталған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде ұсынымды ресімдейді және жібереді.

3. Ұсыным бақылау субъектісіне қол қойғызып, жеке өзіне немесе жөнелту және алу фактілерін растайтын өзге де тәсілмен табыс етілуге тиіс.

Төменде санамаланған тәсілдердің бірімен жіберілген ұсыным мынадай жағдайларда:

1) қолма-қол – ұсынымға алғаны туралы белгі қойылған күннен бастап;

2) поштамен – тапсырысты хатпен;

3) электрондық тәсілмен – уәкілетті орган сұрау салған кезде хатта көрсетілген бақылау субъектісінің электрондық мекенжайына уәкілетті орган жөнелткен күннен бастап табыс етілді деп есептеледі.

4. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы ұсыным табыс етілген күнінен кейінгі күннен бастап он жұмыс күні ішінде орындалуға тиіс.

5. Бақылау субъектісі ұсынымда көрсетілген бұзушылықтармен келіспеген жағдайда, ұсынымды жіберген уәкілетті органға ол табыс етілген күннен кейінгі күннен бастап бес жұмыс күні ішінде қарсылық жіберуге құқылы.

6. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы ұсынымды белгіленген мерзімде орындамау бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау жүргізудің жартыжылдық тізіміне енгізу жолымен бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылауды тағайындауға алып келеді.

7. Бақылау субъектілеріне (объектілеріне) қатысты бармай профилактикалық бақылау жылына бір реттен жиілетпей жүргізіледі.

Ескерту. 10-1-тарау 88-6-баппен толықтырылды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

10-2-тарау. Жол жүрісі қауіпсіздігін бұзушылықтарды тергеп-тексеру

Ескерту. Заң 10-2-тараумен толықтырылды - ҚР 19.04.2019 № 249-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

88-7-бап. Жол жүрісі қауіпсіздігін бұзушылықтарды тергеп-тексерудің жалпы ережелері

1. Жол жүрісі қауіпсіздігін бұзушылықтар темiржол көлiгiндегі жол жүрісі қауiпсiздiгiн бұзушылықтарды тергеп-тексеру қағидаларында айқындалған тәртiппен мiндеттi тергеп-тексеруге жатады. Жол жүрісі қауіпсіздігін бұзушылықтарға апаттар, авариялар, оқиғалар және оқыс оқиғалар жатады.

2. Тергеп-тексерудің мақсаттары себептерді және (немесе) ілеспе факторларды анықтау, жол жүрісі қауіпсіздігін бұзушылықты болашақта болғызбау және жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөнінде ұсынымдарды әзірлеу болып табылады.

3. Жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ апаттарды және аварияларды тергеп-тексеруді уәкілетті орган құратын комиссия жүзеге асырады. Осы комиссияның құрамына уәкілетті органның лауазымды адамы болып табылатын тергеп-тексеру жөніндегі уәкіл, уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерінің өкілдері, тасымалдау процесіне қатысушылар және мүдделі тұлғалар кіреді.

Жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген жағдайларды қоспағанда, оқиғаларды және оқыс оқиғаларды тасымалдау процесіне қатысушылар тергеп-тексереді.

4. Жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ апаттарды және аварияларды тергеп-тексеру жөніндегі комиссияның жұмысы тергеп-тексеру жөніндегі уәкілдің төрағалық етуімен жүргізіледі.

5. Тергеп-тексеру жөніндегі уәкіл жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ апаттарды және аварияларды тергеп-тексеру жөніндегі комиссияның жұмысын, оның ішінде олармен байланысты барлық аспектілерді жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғалар, сондай-ақ апаттар мен авариялар болған жерде ұйымдастырады және үйлестіреді.

6. Тергеп-тексеру жөніндегі уәкіл кәсіптік деңгейін ұстап тұру және біліктілігін арттыру үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мерзімділікпен оқудан өтеді.

7. Жеке және заңды тұлғалар, мемлекеттік органдар жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ апаттарды және аварияларды тергеп-тексеру жөніндегі комиссияның сұрау салулары бойынша жүргізілетін тергеп-тексеруге қатысы бар ақпаратты және (немесе) құжаттаманы беруге міндетті.

8. Жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ апаттарды және аварияларды тергеп-тексеру жөніндегі комиссия жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ апаттарды және аварияларды тергеп-тексеруді жеке және басқа да мемлекеттік органдар жүргізетін басқа тергеп-тексеру түрлерінен бөлек жүргізеді.

9. Қазақстан Республикасының заңдарында тікелей көзделген жағдайлардан басқа кезде, тергеп-тексеру жүргізу кезінде жолаушылар поезында жылжымалы құрамның рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ апаттарды және аварияларды тергеп-тексеру жөніндегі комиссияның қызметіне жеке және (немесе) заңды тұлғалардың, басқа да мемлекеттік органдардың араласуына жол берілмейді.

Ескерту. 88-7-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

88-8-бап. Жолаушылар поезында вагондардың рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ апаттарды және аварияларды тергеп-тексеру жөніндегі комиссияның құқықтары мен міндеттері

Ескерту. 88-8-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Жолаушылар поезында вагондардың рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ апаттарды және аварияларды тергеп-тексеру жөніндегі комиссия:

1) тергеп-тексеру жүргізудің тәуелсіздігі мен объективтілігін қамтамасыз ету үшін, сондай-ақ тергеп-тексеруге қатысы бар дәлелдемелердің жоғалуын немесе өзгертілуін болғызбау үшін басқа да мемлекеттік органдардың өкілдерімен өзара іс-қимыл жасауды жүзеге асыруға;

2) жолаушылар поезында вагондардың рельстен шығып кетуіне алып келген оқиға, сондай-ақ апат және авария болған жерге, жылжымалы құрамды пайдаланумен байланысты барлық құжаттамаға, оған қызмет көрсетуге және қауіпсіздікті қамтамасыз етуге тартылған персоналға кедергісіз қолжетімділігі болуға, оқиға орындарын, объектілер мен сынықтарды, қосалқы бөлшектерді және жолаушылар поезында вагондардың рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаның, сондай-ақ апаттың және аварияның туындауына себепші болған немесе ықпал етуі, әсер етуі мүмкін кез келген басқа да объектілерді қарап-тексеруді және одан әрі зерттеп-қарауды жүргізуге;

3) жылжымалы құрамдағы объективті бақылау аспаптарының немесе ақпарат жеткізгіштің кез келген басқа да құрылғысының деректерін, сондай-ақ жол жүрісіне қызмет көрсететін техникалық құралдардың жазбаларын іздеуді, қалпына келтіруді, шығарып алуды, оқуды және алынған деректердің сақталуына толық бақылауды жүзеге асыруға құқылы. Объективті бақылау немесе ақпарат жеткізгіштің кез келген басқа да құрылғысы жазбаларын шығарып алу және оқу Қазақстан Республикасындағы тиісті құралдарды пайдалана отырып қандай да бір кідіріссіз жүргізілуге тиіс;

4) оқиғаны көргендерден, персоналдан және жолаушылар поезында вагондардың рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаға, сондай-ақ апатқа және аварияға қатысы бар басқа да адамдардан сұрауға, жолаушылар поезында вагондардың рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаның, сондай-ақ апаттың және аварияның себептерін және (немесе) ілеспе факторларды анықтау үшін қажетті зерттеулер мен сынақтар жүргізуді тағайындауға;

5) сарапшыларды жұмысқа тартуға, олардың жолаушылар поезында вагондардың рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаны, сондай-ақ апатты және аварияны тергеп-тексеруге қатысты есептерін сұратуға;

6) жылжымалы құрамның меншік иесімен келісу бойынша жолаушылар поезында вагондардың рельстен шығып кетуіне алып келген оқиға, сондай-ақ апат және авария болған жерге жүру жолындағы жолаушылар вагонында немесе локомотивте болуға құқылы.

2. Жолаушылар поезында вагондардың рельстен шығып кетуіне алып келген оқиғаларды, сондай-ақ апаттарды және аварияларды тергеп-тексеру жөніндегі комиссия Қазақстан Республикасының заңнамасын сақтауға міндетті.

Ескерту. 88-8-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

11-тарау. АКТIЛЕР, КIНӘ ҚОЮ, ТАЛАП ҚОЮ

89-бап. Кiнә қоюдың шарттары мен тәртiбi

1. Тасымалдаушыға тасымалдау шартынан туындайтын кiнә қоюға жолаушының, жөнелтушiнiң (жүк жөнелтушiнiң), алушының (жүк алушының) құқығы бар.

Меншік құқығымен немесе өзге де заңды негіздерде вагондарға, контейнерлерге иелік ететін тұлға вагондар, контейнерлер жоғалған, бүлінген жағдайларда тасымалдаушыға кінә қоюға құқылы.

2. Жеке немесе заңды тұлғалар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тасымалдау шарты бойынша кінә қою құқығы бар тұлғалардың атынан кінә қоя алады.

3. Өтiнiш берушiде кінә қою құқығы бар екендігін куәландыратын құжаттар кiнә қоюға қоса берілуге тиiс.

4. Өтiнiш берушiнiң талаптарын растайтын мына құжаттар түпнұсқа түрiнде кiнә қоюға қоса берілуге тиiс:

1) жолаушының өміріне немесе денсаулығына келтірілген зиянды өтеу туралы талап қойылған жағдайда – жол жүру құжаты (билет) және жазатайым оқиға туралы акт;

2) жолаушылар поезының жөнелтiлуi кiдiртiлген немесе ол кешiгiп келген, жол жүргені үшін төлемді қайтару туралы талап қойылған жағдайда – жол жүру құжаты (билет);

3) багажды, жүк-багажды жоғалтқан, жеткiзiп беру мерзiмiн бұзған, багажды, жүк багажды тасымалдағаны үшін тасымалдау ақысын қайтару туралы талап қойылған жағдайда – багаждың, жүк-багаждың түбіртегі;

4) багаж, жүк-багаж жетiспеген, бұзылған (бүлiнген) жағдайда – багаж, жүк-багаж түбіртегі мен коммерциялық акт;

5) жолаушыны, багажды, жүк-багажды тасымалдағаны үшін тариф дұрыс қолданылмаған, багаждың, жүк-багаждың салмағы қате анықталған, тасымалдау төлемдерін айқындау кезіндегі есептеуде қате жіберілген жағдайларда – жол жүру құжаты (билет), багаждың, жүк-багаждың түбіртегі;

6) жүк түгелдей жоғалған жағдайда – жүктің келіп түспегені туралы межелі станцияның белгісі қойылған жүкті қабылдау туралы түбіртек және жөнелтілген жүктің саны мен құнын растайтын құжат;

7) жүк жетiспеген, бұзылған (бүлiнген) жағдайда – темiржол көлiгi жүкқұжаты, межелі станция берген коммерциялық акт және жөнелтілген, жетiспеген, бұзылған (бүлiнген) жүктің саны мен құнын растайтын құжаттар.

Жүк жөнелтуші мен жүк алушы арасындағы есеп айырысу нормаланған және іс жүзіндегі ылғалдылық ескеріле отырып, жүргізілетін жүк жетіспеген жағдайда, кінә қоюға жүкті жөнелту және беру кезіндегі оның ылғалдылығын растайтын құжаттар қоса беріледі.

Жүкті беру кезінде оның бағасын арзандату немесе сортын төмендету жүргізілген жүк бұзылған (бүлiнген) жағдайда кінә қою актісіне сараптама актісі қоса беріледі;

8) жүктi жеткiзiп беру мерзiмдерi бұзылған жағдайда – темiржол көлiгi жүкқұжаты;

9) тариф артық төленген жағдайда – темiржол көлiгi жүкқұжаты немесе жүкті тасымалдауға қабылдау туралы түбіртек және төленгенін растайтын құжаттар;

10) тасымалдау орындалмаған жағдайда – тасымалдаушының жүкті қайтарғаны туралы белгісі қойылған жүкті тасымалдауға қабылдау туралы түбіртек;

11) жүк тасымалдаумен байланысты алымдар мен айыппұлдар артық төленген жағдайда – олардың есептелгенін және төленгенін растайтын құжаттар;

12) тасымалдаушы заңды немесе жеке тұлғаларға тиесілі немесе олар жалға алған вагондарды, контейнерлерді жоғалтқан, зақымдаған жағдайда – межелі станциядағы тасымалдаушының вагондардың, контейнерлердің жеткізілмегені туралы белгісімен жүкті тасымалдауға қабылдау туралы түбіртек, техникалық паспорттар мен оларға меншік құқығын немесе жалға алынғанын растайтын құжаттар.

5. Бір кінә қоюда осы бапта көрсетілген әртүрлі жағдайлар бойынша талаптар біріктірілмеуі тиіс.

Жүктің жоғалғаны, жетіспеуі, бүлінгені немесе бұзылғаны үшін кінә қою әрбір жөнелтілім бойынша жеке қойылады.

Бір атаудағы, бір станцияда бір ғана жүк жөнелтуші бір межелі станцияға бір жүк алушының мекенжайына жөнелткен жүктер бойынша тасымалдауды ресімдеу кезінде тасымалдаушы олар бойынша бір коммерциялық акт жасаған жүк жөнелтілімдері тобы бойынша бір кінә қоюды ресімдеуге рұқсат етіледі.

Маршруттық немесе топтап тасымалданған жүктер бойынша кінә қою коммерциялық актіде көрсетілген вагондар санына қойылады.

Жүкті жеткізу мерзімі асып кеткен кезде олар бір тәулік ішінде келсе, бірнеше жүк жөнелтілімін бір кінә қоюда біріктіруге рұқсат етіледі.

Ескерту. 89-бап жаңа редакцияда - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

89-1-бап. Кінә қоюды ресімдеу

1. Кінә қоюда мынадай мәліметтер көрсетіледі:

1) кінә қоюшы өтінім берушінің тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде) немесе толық атауы, почталық деректемелері, оның жасалған күні;

2) олардың негізінде кінә қойылған мән-жайлар;

3) өтінім берушінің талаптары, кінә қойылған сома және оның есептеулері, банктік деректемелері;

4) кінә қоюға қоса берілетін құжаттардың, сондай-ақ басқа да дәлелдемелердің тізбесі.

2. Жеке тұлғадан түсетін кінә қоюға өтініш иесі өзінің жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесін қоса бере отырып, қол қояды.

Заңды тұлғадан түсетін кінә қоюға ұйымның басшысы немесе ол уәкілеттік берген адам қол қояды және ол мөрмен куәландырылады.

Егер заңды тұлға жеке кәсіпкерлік субъектісі болып табылған жағдайда, құжаттарды мөрмен бекемдеу талап етілмейді.

3. Жүк жөнелтушіге жүктің қабылданғаны туралы түбіртек және жүк алушыға жүкқұжат электрондық деректер алмасу жүйесі арқылы берілген жағдайда, өтініш беруші жөнелтілім нөмірін, жүктің тасымалдауға қабылданған күнін және тасымалдаушының ақпараттық жүйелеріндегі электрондық досьесінің тіркеу деректерін көрсетеді.

Ескерту. Заң 89-1-баппен толықтырылды - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.04.2019 № 241-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

90-бап. Кiнә қоюдың мерзiмдерi

1. Тасымалдау шартынан туындайтын кiнәнi тасымалдаушыға талап қою мерзiмi iшiнде қоюға болады.

Кiнә қою мерзiмдерi мыналарға қатысты:

1) багаждың, жүктiң, жүк-багаждың жоғалғаны үшiн шығынды өтеуге - жеткiзiп беру мерзiмi аяқталғаннан жетi тәулiк өткеннен кейiн;

2) багаждың, жүктiң, жүк-багаждың жетiспеушiлiгi, бұзылғаны (бүлiнгенi), жеткiзiп беру мерзiмiнiң өтiп кеткенi үшiн шығынды өтеуге - берiлген күннен бастап;

3) багаж, жүк, жүк-багаж тасымалына артық төленген тасымал төлемдерiн қайтаруға - берiлген күннен бастап;

4) багаж бен жүк-багажды жеткiзiп беру мерзiмi өтiп кетуiне - берiлген күннен бастап;

5) жүк тасымалына қабылданған өтiнiмдi орындамағаны үшiн айыппұл өндiрiп алуға - өтiнiмдi орындау үшiн тасымалдау ережелерiнде белгiленген мерзiм аяқталған соң есептеледi.

Өзге жағдайларда - талап қоюға негiз болған оқиға туындаған күннен бастап есептеледi.

1-1. Почтамен жөнелту үшін кінә қою почтамен жөнелтілген күн немесе тасымалдаушының қолына берілген күн кінә қойылған күн болып есептеледі.

Егер кінә қоюды берудің соңғы күні жұмыс істемейтін күнге дәл келсе, кінә қоюды берудің соңғы күні одан кейінгі жұмыс күні болып есептеледі.

2. Тасымалдаушы, егер кiнә қою мерзiмi өтiп кетуiнiң себебiн дәлелдi деп таныса, қойылған кiнәнi белгiленген мерзiм өткеннен кейiн де қарауға құқығы бар.

Ескерту. Заң 90-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

91-бап. Кiнә қоюды қараудың тәртiбi мен мерзiмдерi

1. Кiнә қою ол алынған күннен бастап бiр ай мерзiмде қаралуға тиiс.

Қараудың нәтижесі туралы тасымалдаушы өтініш берушіні жазбаша нысанда хабардар етеді.

2. Кiнә қоюға жауапта:

1) жауап берілетін кінә қоюшы өтініш берушінің тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде) немесе толық атауы, почталық деректемелері, жауап берілетін кінә қоюдың күні;

2) кінә қою толық немесе ішінара танылған жағдайда, танылған сома және кінә қоюды қанағаттандыру тәсілі;

3) кінә қою толық немесе iшiнара қабылданбаған жағдайда, кінә қоюдан бас тартуды негіздейтін, тиiстi нормативтiк құқықтық актiлер мен құжаттарға сiлтеме жасалып, бас тартудың дәлелдері;

4) жауапқа қоса берілген құжаттар мен өзге де дәлелдемелердің тізбесі көрсетіледі.

3. Кінә қою толық сомада қанағаттандырылған жағдайда өтініш беруші ұсынған құжаттарды тасымалдаушы қайтармайды.

Кiнә қою толығымен немесе iшiнара қабылданбаған жағдайда, өтініш берушіге кiнә қоюға қоса берілген құжаттар, сондай-ақ егер өтініш берушіде олар жоқ болса, бас тартуды негіздейтін құжаттар жіберілуге тиіс.

4. Егер өтініш беруші берген кінә қою осы Заңның талаптары бұзылып ресімделсе, онда осындай кінә қою қайтарудың себептері көрсетіліп, тасымалдаушыға келіп түскен күннен бастап күнтізбелік он күннен кешіктірілмей өтініш берушіге қайтарылады. Осындай кінә қоюды қайтару оны қанағаттандырудан бас тарту болып табылмайды.

5. Жүк жоғалған және бүлінген жағдайда кінә қоюды қанағаттандыру кезінде өтелуі тиіс сома оның сатушының шотында көрсетілген немесе шартта көзделген бағасы, ал шот болмаған немесе шартта баға көрсетілмеген кезде – салыстырмалы мән-жайлар кезінде әдетте осыған ұқсас тауарлар үшін алынатын баға негізге алынып айқындалады.

Тасымалдаушы залалды өтеумен қатар, жоғалған, жетіспейтін, бүлінген немесе зақымдалған жүктің тасымалданғаны үшін өндіріп алынған тасымалдау төлемақысын, егер осы төлемақы жүктің құнына енгізілмеген болса, қайтарады.

Егер жүк тасымалдауға оның құны жарияланып тапсырылса, онда ол жоғалған жағдайда, тасымалдаушы залалды – жарияланған құны мөлшерінде, ал ішінара жоғалған жағдайда – жүктің жоғалған бөлігіне барабар құнының мөлшерінде өтейді.

6. Егер кінә қоюды қарау кезінде жүктің мекенжайы ауыстырылса, не жүк жөнелтушінің немесе бастапқы жүк алушының өтініші бойынша басқа жүк алушыға берілсе, кінә қою оған жүк берілген жүк алушыны немесе оның өтініші бойынша жүктің мекенжайы ауыстырылған немесе жүк берілген тұлға көрсетіліп, қайтарылады.

Ескерту. 91-бап жаңа редакцияда - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

92-бап. Актiлер

1. Тасымалдарды жүзеге асырған кезде тасымалдаушының, жөнелтушiнiң (жүк жөнелтушiнiң), алушының (жүк алушының), экспедитордың немесе жолаушының мүлiктiк жауапкершiлiгi үшiн негiз болатын мән-жайлар коммерциялық актiлермен немесе жалпы нысандағы актiлермен куәландырылады.

Коммерциялық актiнiң және жалпы нысандағы актiнiң нысандары, сондай-ақ оларды жасау ережелерi тасымалдау ережелерiмен белгiленедi.

2. Тасымалдаушы багажды, жүктi, жүк-багажды берген кезде мына мән-жайларды:

1) нақты атауының, сондай-ақ салмағы мен орын санының тасымалдау құжаттарында көрсетiлген деректерге сәйкес келмеуiн;

2) бұзылуын (бүлiнуiн);

3) тасымалдау құжаты жоқ багажды, жүктi не жүк-багажды немесе багажсыз, жүксiз не жүк-багажсыз тасымалдау құжатын тапқанын;

4) тасымалдаушыға ұрланған багажды, жүктi немесе жүк-багажды қайтарғанын;

5) жүк беру туралы құжаттарды ресiмдегеннен кейiн жиырма төрт сағат iшiнде тасымалдаушының түсiретiн (жүктен босататын) орынға жүктi бермегенiн куәландыру үшiн коммерциялық акт жасауға мiндеттi. Бұл жағдайда коммерциялық акт жүк алушының талабы бойынша ғана жасалады;

6) багажды, жүктi немесе жүк-багажды өткiзуге бергенiн куәландыру үшiн коммерциялық акт жасауға мiндеттi.

Тасымалдаушы тасымалдау құжаттарына коммерциялық акт жасалғандығы туралы белгi соғуға мiндеттi.

3. Жалпы нысандағы актiлер осы баптың 2-тармағында көзделмеген мән-жайларды куәландыру үшiн жасалады.

4. Актiнi жасауға қатысатын тараптардың оған қол қоюдан бас тартуға құқығы жоқ. Актiнiң мазмұнымен келiспеген жағдайда тараптардың онда өз пiкiрлерiн жазуға құқығы бар.

5. Дұрыс емес ақпараты бар коммерциялық актiнi жасаған немесе оған қол қойған адамдар Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленген жауаптылықта болады.

Ескерту. 92-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 596 Заңымен.

93-бап. Талап қою мерзiмi

1. Тасымалдаушыға тасымалдаудан туындайтын талап қою ол кiнә қоюды қанағаттандырудан толық не iшiнара бас тартқан жағдайда немесе тасымалдаушыдан қойылған кiнәға оны қарау мерзімі өткен соң жауап алынбаған жағдайда жасалуы мүмкiн.

2. Жүк, почта жөнелтiлiмдерiн тасымалдау шарты бойынша талап қою мерзiмi - бiр жыл, жолаушыны, багажды, жүк-багажды тасымалдау шарты бойынша - алты ай.

3. Талап қою мерзiмi талап қоюға негiз болған оқиға орын алғаннан кейiнгi келесi күннен басталады.

Ескерту. 93-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

12-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛI ЕРЕЖЕЛЕР

94-бап. Ақпарат, қызметтiк iс қағаздарын жүргiзу және байланыс

1. Тасымалдаушы жолаушыларға, жөнелтушiлерге (жүк жөнелтушiлерге), алушыларға (жүк алушыларға) тасымалдау жөнiнде көрсетiлетiн қызметтер туралы қажеттi және дұрыс ақпарат беруге мiндеттi.

Темiржол станцияларында, вокзалдарда, пойыздарда және жолаушыларға, жөнелтушiлерге (жүк жөнелтушiлерге), алушыларға (жүк алушыларға) қызмет көрсетiлетiн басқа да орындарда ақпарат мемлекеттiк тілде және орыс тiлiнде, қажет болған кезде басқа тiлдерде де берiледi.

Ақпарат мәтіні "Қазақстан Республикасындағы тіл туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сәйкес келуге тиіс.

2. Жолаушылар, багаж, жүк, жүк-багаж тасымалдау құнын өзгерту туралы мәлiметтер оларды енгiзуден кем дегенде он күн бұрын бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланады.

3. Теміржол көлігінде қызметтік іс жүргізу мен байланыс қазақ және орыс тілдерінде жүргізіледі.

Поездар қозғалысын жүзеге асыру кезінде уәкілетті орган бекіткен терминдер пайдаланылады.

4. Темiржол көлiгiндегi тасымалдау құжаттары және халықаралық хабарлар Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарының нормаларымен белгiленген тiлдерде жүзеге асырылады.

Ескерту. 94-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2021 № 94-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

94-1-бап. Есепке алу және есептілік

Локомотивтiк тартқыштың, вагондардың, контейнерлердің операторлары және тасымалдаушылар жолаушыларды, багажды, жүк-багажды, жүктерді тасымалдау және тасымалдау кезінде жылжымалы құрамды пайдалану туралы уәкілетті орган белгілеген есепке алу және есептілікті ұсыну тәртібін сақтауға міндетті.

Ескерту. Заң 94-1-баппен толықтырылды - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

95-бап. Темiржол көлiгiндегi есепке алу-есеп беру уақыты

1. Темiржол көлiгiнде уәкiлеттi орган белгiлейтiн бiрыңғай есепке алу-есеп беру уақыты қолданылады.

2. Халықаралық қатынаста есепке алу-есеп беру уақыты Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарымен белгiленедi.

96-бап. Осы Заңды қолдану тәртiбi

Осы Заң оны қолданысқа енгiзгеннен кейiн туындаған құқықтық қатынастарға қолданылады. Осы Заңды қолданысқа енгiзгенге дейiн туындаған құқықтық қатынастар бойынша Заң өзi қолданысқа енгiзiлгеннен кейiн туындайтын құқықтар мен мiндеттемелерге қолданылады.

97-бап. Осы Заңды қолданысқа енгiзуге байланысты заңдарды қолдану

Осы Заң қолданысқа енгiзiлгенге дейiн қабылданған темiржол көлiгi саласындағы қатынастарды реттейтiн нормативтiк құқықтық актiлер осы Заңға қайшы келмейтiн бөлiгiнде қолданылады.

Қазақстан Республикасының Президенті

On Railway Transport

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 8 December 2001 No. 266.

Unofficial translation

Footnote. In the whole text of the Law, the words are substituted – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 9 July 2004 No. 596.

The Law regulates public relations between carriers, participants of carriage process, state bodies, passengers, senders, receivers, senders of cargo, receivers of cargo, other individuals and legal entities upon carrying out of carriage of passengers, luggage, cargos, cargo-luggage and postal matters by railway transport.

Chapter 1. General provisions

Article 1. Basic definitions used in the Law

The following basic definitions are used in the Law:

1) accident - cases of collision, derailment of rolling stock on railway tracks or railway tracks under public-private partnership agreements, including under concession agreements, as a result of which a person received serious health damage and (or) damaged rolling stock in the amount of overhaul;

1-1) recipient - a person who receives baggage, cargo luggage or postal items and is indicated in transportation documents;

1-2) crash - cases of collision, derailment of rolling stock on railway tracks or railway tracks under public-private partnership agreements, including under concession agreements, as a result of which a person died and (or) the rolling stock was damaged to the extent of its exclusion from inventory;

2) special rolling stock – self-propelled and non-propelled railway transport vehicles designed for performance of works on maintenance, service, restoration and repair of backbone railway network and approaching lines;

3) special transportations are transportations of special loads for the state needs and separate categories of passengers in the order determined by authorized body;

4) social important passenger service – communications, the social important of which shall be determined as follows:

interregional – authorized body;

inter-district (inter-city intra-oblast) and suburban – by local representative and executive bodies;

5) luggage – property with a weight no more than two hundred kilograms received for carriage in passenger or postal and luggage train;

6) locking and packing devices – control elements combined in the unified construction with blocking devices applied for prevention of an access to cargo, transferred in railcar, container;

7) booking office window – sales points of travel documents (tickets) located inside of the railway stations and outside of these buildings in which the services for selling travel documents (tickets) are rendered in accordance with requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan;

8) railcar – non-propelled trailing transport vehicle designed for carriage on rail tracks;

8-1) подача-уборка вагонов – перемещение вагонов маневровым локомотивом:

от станционных путей – к местам погрузки, выгрузки (разгрузки), подъездным путям;

на подъездных путях – между приемо-сдаточными (выставочными) путями и местами погрузки, выгрузки (разгрузки) контрагента;

9) railcar (container) operator – a person owning railcars (containers) as a property or on other legal grounds participated in carriage process on the basis of contract with a carrier by rendering services of railcar (container) operator and mentioned in carriage documents;

10) railcar (container) operator services – services for ensuring of distribution and traffic control of railcars (containers) in the manner established by the authorized body on a contractual basis;

10-1) station landside territory – territory adjacent to railway station with approaches and entrances to railway station, halt platforms of public and individual transport, parking places, parking areas, improvements;

11) large size (off-gauge) cargo – cargo the stowing dimensions of which upon placement on open rolling-stock being on direct flat of rail way exceeds the clearance outline of loading or its geometric gabs in traces exceeds design specifications established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

11-1) dispatching control – process of control and supervision of the operations of carriage process in a real time mode;

11-2) особо важные перевозки – статус, присваиваемый уполномоченным органом перевозкам железнодорожным подвижным составом, а также маршрутам (сообщениям) их следования при железнодорожных перевозках охраняемых лиц Республики Казахстан;

12) a passenger – an individual having travel document (ticket) and travelling in train;

13) passenger agency – a person rendering services for selling of travel documents (tickets) through his (her) sales points on the basis of contract with a carrier ensuring performance of requirements submitted to issuance of travel documents (tickets);

13-1) operator of locomotive traction in passenger traffic - a person who owns a traction vehicle (locomotive) used for passenger traffic on the basis of ownership or other legal grounds, ensuring its maintenance, operation;

14) automated system for managing passenger transportation - a system for managing passenger transportation and electronic seat reservation;

15) arrangement of tracks – a set of main line, station tracks, pointworks connecting them together, technical equipment and devices located within the station and approaching lines;

16) a sender – a person sending luggage, cargo luggage or postal matters and mentioned in carriage documents;

17) cargo - property, including an empty own wagon (container), accepted for transportation with the execution of a contract of carriage;

18) a sender of cargo – a person mentioned in carriage documents and receiving luggage;

19) cargo luggage – property with a weight more than two hundred kilograms received for carriage in passenger and postal and luggage train;

20) a sender of cargo – a person mentioned in carriage documents and sending the cargo;

21) sending of cargo – consignment of cargo represented to carriage under one railway bill of lading;

22) cargo terminal – a set of structures and technical equipment on approaching line designed for rendering of the complex of services for senders of cargo and receivers of cargo and carrying out of mixed carriage;

22-1) transit of cargo - transportation of cargo from one country to another through the territory of the Republic of Kazakhstan, during which the cargo arrives at the railway station of the Republic of Kazakhstan and (or) departs from the railway station outside the Republic of Kazakhstan with the performance of one or more of the following operations: parking, reloading, warehousing, cargo crushing, changing places, weight, quantity of cargo and mode of transport;

23) rolling stock – traction vehicles (locomotives), wagons, self-propelled and other railway vehicles intended for the carriage of passengers, baggage, cargo, cargo luggage, mail, as well as special rolling stock by rail;

23-1) flow capacity of the site of infrastructure means the maximum quantity of trains and steam of trains which can be passed on the site of infrastructure for the rated period of time (days) depending on technical and technological capabilities of infrastructure, the rolling stock and ways of the organization of train service taking into account the admission of trains of different categories;

24) container – universal transport equipment of repeated use designed for cargo carriage;

25) contracting party – a person owning stockpiles, places for storing cargo, cargo handling equipment and (or) approaching lines connecting to approaching lines of other railroad branch owner or employing services of approaching lines as a property or on other legal grounds;

26) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 31.10.2015 No. 380-V (enters into force after ten calendar days after day of its first official publication);
27) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 31.10.2015 No. 380-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication);
28) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 31.10.2015 No. 380-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication);

29) approaching lines – rail tracks designed for serving of senders of cargo, receivers of cargo and connecting to main line and (or) station tracks immediately or through other approaching lines;

30) services of approaching lines – services of a railroad branch owner on providing approaching lines for use or servicing of senders of cargo and receivers of cargo by him (her);

31) acceptance (exhibition) tracks – rail tracks within the station or on approaching line for performance of acceptance operations determined by the contract on spotting-picking of railcars;

32) acceptance operations – actions performed upon receipt (transfer) of cargo, railcars, containers drawn up documentarily in established manner;

32-1) safety certificate – a document certifying the compliance of the carrier's safety management system with the safety rules for railway transport;

32-2) safety management system – a set of interconnected and interacting management components of the carrier, covering the planning, preparation and execution of operations, monitoring, control, analysis and aimed at ensuring compliance with the established requirements for safety of transportation process and reducing the risk of harm to human life or health, the environment, damage to property of participants in transportation process and third parties;

32-3) audit of safety management system – a systematic process of diagnostics and assessment of compliance of safety management system with the requirements established in safety rules for railway transport;

33) hazardous cargo – cargo that may serve as a reason of death, traumatizing or diseases of people, animals, explosion, fire, damage or destruction of property, as well as inflict harm to environment in virtue of the properties being inherent to them;

34) cabin luggage – personal property carried by a passenger in a railcar without payment, not exceeding established sizes of weight and dimensions;

35) objects of locomotive infrastructure – objects designed for ensuring of operation and gear of towing rolling stock and servicing of locomotive brigades;

36) operator of locomotive infrastructure – a person owning the objects of locomotive infrastructure as a property or on other legal grounds and rendering services for operators of locomotive traction;

37) locomotive traction operator - a person who owns a traction vehicle (locomotive) on the right of ownership or on other legal grounds, ensuring its maintenance, operation, except for a locomotive traction operator in passenger traffic;

38) locomotive traction services – services for movement of rolling stock by towing transport vehicle (locomotive) on rail tracks;

39) main line tracks – rail tracks designed for functioning of railway transport in the whole territory of the Republic of Kazakhstan and ensuring of railway communication with other states, comprising of backbones (span tracks between railroad stations, tracks within borders of stations being immediate continuation of the tracks of adjoining spans and not having deviations on pointworks as a rule), as well as receiving-departure tracks (tracks designed for receipt, departure, overtaking, crossing and handling of trains within the borders of station);

40) backbone railway network – system of main line and station tracks adjoining together, as well as objects of electric power supply, heat supply, water supply, signal arrangement, communication, devices, equipment, buildings, constructions, structures, railway stations and other objects being technically required for their functioning, ensuring international and inter-republican railway communications;

41) services of backbone railway network – services rendered for carriers by the National operator of infrastructure linked with the use of backbone railway network for handling and movement of trains;

42) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

43) shunting operation – movement of railcars upon their handling, classifying, detaching, spotting-picking for loading, unloading, on track (from track) of repair, on weighing, upon collection, breaking up of trains; rearrangement of rolling stock from one track to another, movement of locomotives within the station, movement of special rolling stock, towing transport vehicles (locomotives or motor-coach rolling stocks);

43-1) railway tracks under contracts of public-private partnership, including under contracts of concession, are the railway tracks constructed and operated under contracts of public-private partnership, including under contracts of concession, and not included in the high-level railway system;

43-2) objects of railway transport under contracts of public-private partnership, including under contracts of concession, are the objects constructed and operated under contracts of public-private partnership, including under contracts of concession, and not included in the high-level railway system;

43-3) services of railway tracks with objects of railway transport under contracts of public-private partnership, including under contracts of concession, – services in granting in use of the railway tracks with objects of railway transport constructed and operated under contracts of public-private partnership, including under contracts of concession, and the organization of the admission of the rolling stock for them;

43-4) event - cases of collision, derailment of rolling stock, as well as the passage of rolling stock to a prohibiting traffic signal or leaving on the route of acceptance and departure of a train on railway tracks or railway tracks under public-private partnership agreements, including under concession agreements, but not having the consequences of a crash or accident;

43-5) incident - cases of traffic safety violations that did not entail a crash, an accident and an event on railway tracks or railway tracks under public-private partnership agreements, including concession agreements, the list of which is determined by safety rules for railway transport;

44) operational documentation – documentation providing procedure for operation of objects of infrastructure, constructions, rolling stock, special rolling stock, constructions, equipment and inventory of railway transport;

45) train – collected and coupled formation of railcars with one or several operating towing transport vehicles (locomotives or motor-coach rolling stocks) having established signals, locomotives without railcars, motor railcars and special self-propelled rolling stock, following through route determined by the National operator of infrastructure;

45-1) the plan of formation of trains is the document approved by the national operator of infrastructure on the basis of drafts of the plan of formation of trains of carriers, including establishing categories and purposes of the trains formed at railway stations taking into account the capacity of sites of the high-level railway system and the overworking ability of stations;

46) heavy cargo – cargo the mass and length or load on frame (floor) of railcar of which exceeds the size allowed upon carriage on universal rolling stock established by technical conditions of loading and securing of cargo;

47) station tracks – railway tracks within the borders of station: classifying, loading and unloading, draw-out, engine, crossover, special tracks, with the exception of main line tracks within the borders of stations;

48) railroad branch owner – a person owning railway approaching line as a property or on other legal grounds;

49) carriage – transfer of passengers, luggage, cargo luggage, postal matters, cargo from point of departure to the point of destination;

49-1) user of services for carriage – a passenger, sender of cargo (sender), receiver of cargo (receiver), forwarding merchant;

50) term of transportability – the maximum possible term of perishable luggage, cargo, cargo luggage on the way proceeding from data mentioned in certificate (quality certificate);

51) rules of carriage – regulatory legal acts regulating the activity and relations of all the participants of carriage process;

52) carriage documents – documents upon drawing up of which, the contract of carriage (travel document (ticket), luggage and cargo luggage check, railway bill of lading);

53) carriage process – set of organizational and technologically interrelated operations performed upon training, carrying out and termination of carriage by railway transport;

54) a participant in transportation process - a user of transportation services, a carrier, a national infrastructure operator, a locomotive traction operator, a locomotive traction operator in passenger traffic, an operator of wagons (containers), a branch owner, as well as an owner of railway tracks under public-private partnership agreements, including number under concession agreements;

54-1) safety of carriage process (hereinafter – traffic safety) – absence of inadmissible risk upon performance of operations of carriage process with infliction of harm for life, health of human, environment, infliction of damage to property of participants of carriage process and third parties, in recognizing combination of probability of realization of hazardous factor and severity level of its consequences;

54-2) a carrier – a person carrying out the activity on carriage of cargo or passengers, luggage, cargo luggage, postal matters and mentioned in carriage documents owning rolling stock as a property or on other legal ground, including towing transport vehicles;

55) perishable luggage, cargo, cargo luggage – luggage, cargo, cargo luggage having limited shelf life and requiring special conditions of carriage and storage;

55-1) class of railway station – status of railway station determined depending on volume of performed works (rendered services) and equipment capability;

56) railway station – complex of buildings, constructions (including passenger platforms, station passages and station landside territory) and other types of property designed for rendering of services of population on carriage by railway transport and acceptance-dispensing of luggage, cargo luggage depending on the class;

57) rail tracks – objects of immovable property (main line, station tracks, approaching lines) on which the movement of rolling stock is carried out;

58) railway transport – type of transport ensuring carriage on rail tracks;

59) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

60) protective zones of railway transport – land plots being necessary for safety ensuring of carriage, preservation, reliability and stability of constructions, devices and other objects of railway transport;

60-1) support service of railway transport – individual or legal entity that is not participant of carriage process and rendering services for projecting, production, technical maintenance, repair and utilization of objects of infrastructure, constructions, rolling stock, special rolling stock, constructions, equipment and inventory of railway transport;

61) railway communication – carriage of passengers, luggage, cargo, luggage cargo and postal matters by railway transport between points of departure and destination;

62) railroad station – point separating main lines on fields, having arrangement of tracks, ensuring traffic arrangements, crossing capacity and enabling to perform operations on receipt, departure and (or) crossing, overtaking of trains, servicing of passengers, receipt, dispensing of luggage, cargo luggage, postal matters and (or) cargo, as well as shunting operation;

62-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.12.2019 No. 295-VІ (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);
Note!
Subparagraph 62-2) shall come into effect from 01.01.2022 and is valid until 01.01.2024 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 No. 174-VII.

62-2) temporary balancing fee - expenses of the National Carrier of Goods aimed at supporting passenger traffic;

63) the authorized body – central executive body carrying out management in the scope of railway transport, as well as within the ambit provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan, - cross-sector coordination;

64) National carrier of passengers is the legal persion determined by the Government of the Republic of Kazakhstan, rendering services in transportation of passengers, baggage, cargo baggage, mailings, providing implementation of the plan of formation of trains on all high-level railway system including on special and military transportations;

64-1) National carrier of freights is the legal person determined by the Government of the Republic of Kazakhstan, who is rendering services in transportation of goods, including carrying out special and military transportations, providing implementation of the plan of formation of trains on all high-level railway system;

64-2) National infrastructure operator - a legal entity, the controlling stake of which belongs to the national management holding or the National Railway Company, which operates, maintains, modernizes, builds the main railway network and provides services of the main railway network, as well as provides priority support for military transport;

65) The national railway company is the joint-stock company created according to the decision of the Government of the Republic of Kazakhstan which controlling stake the national operating holding owns, defining the general directions of development and providing coordination of activities of the National operator of infrastructure, the national carriers and other affiliated legal entities which are carrying out activity in the field of railway transport including on comprehensive ensuring military transportations;

66) forwarding merchant – a person rendering services for organization of cargo carriage that may be stated in carriage documents as a payer of carriage on the basis of freight forwarding contract.

Footnote. Article 1 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 12.01.2012 No. 538-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 10.07.2012 No. 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.09.2014 No. 239-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 31.10.2015 No. 380-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 04.12.2015 No. 435-V (enters into force with 01.01.2016); dated 05.05.2017 No. 59-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated13.06.2017 No. 69-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 19.04.2019 No. 249-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 27.12.2019 No. 295-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 09.11.2020 No. 373-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated December 29, 2022 No. 174-VII (Refer to Article 2 for the order of enactment).

Article 2. State policy and principles of functioning of railway transport

Footnote. Title of Article 2 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. Functioning of railway transport shall be carried out on the basis of the following principles:

1) preservation and strengthening of unified social economic space of the Republic of Kazakhstan;

2) concurrence of functioning of the unified transport system of the Republic of Kazakhstan;

3) preservation of integrity and continuity of functioning of railway transport infrastructure;

4) ensuring of safety, regularity and continuity of carriage process;

5) free access of all the subjects of transport market to rendering and receipt of railway transport services;

6) protection of economic interests of the Republic of Kazakhstan;

7) application of unitary standard of legal and economic guarantees for all the participants of carriage.

2. State policy in the field of railway transport is oriented to creation of conditions for satisfying needs of population and state in carriage. The purposes of state policy in the field of railway transport are:

1) development of backbone railway network and rolling stock of railway transport;

2) development of carriage;

3) safety ensuring of railway transport and processes of its life circle for life and health of human and environment;

4) carrying out of tariff, tax and customs policy on railway transport in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

5) creation of conditions for business development and attraction of private investments on railway transport and prevention of illegal intervention of public authorities in economic activity;

6) development of business competition, as well as in the field of international carriage;

7) preservation of single property complex of backbone railroad network;

8) environmental protection;

9) maintenance of mobilization readiness of railway transport;

10) assistance in development of import-substituting production for the needs of railway transport;

11) extension of transit and international carriage;

12) ensuring of a balance of the interests of state, participants of carriage process and support service of railway transport;

13) development of transport-logistic system and increase of transport flows of cargo on railway tracks.

3. The formation and implementation of state policy in the field of railway transport shall be entrusted to the authorized body and other state bodies in accordance with their competence.

Footnote. Article 2 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 29.12.2006 No. 209 (the order of enforcement see Article 2); dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.10.2015 No. 376-V (enters into force with 01.01.2016); dated 19.04.2023 No. 223-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 3. Grounds of organizing carriage of passengers, luggage, cargo, cargo luggage and postal matters on railway transport

1. Transportations of passengers, baggage, freights, cargo baggage and mailings by rail are made in an order and on the conditions established by authorized body.

1-1. Participants of carriage process shall plan, organize and perform operations of carriage process in accordance with concluded contracts, rules of carriage, access rules and rendering of services of infrastructure, this Law, international Laws of the Republic of Kazakhstan.

2. A carrier shall not have the right to refuse in carriage to users of services who paid and drawn up carriage documents in a proper manner for travel or carriage of luggage, cargo, cargo luggage and postal matters except for the cases provided by this Law and international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan.

3. Participants in transportation process who do not have their own rolling stock use the services of a locomotive traction operator, a locomotive traction operator in passenger traffic and an operator of wagons (containers) on the basis of a contract.

Footnote. Article 3 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 05.07.2011 No. 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.09.2014 No. 239-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 27.12.2019 № 295-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 4. Legislation of the Republic of Kazakhstan on railway transport

Footnote. Title as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. Legislation of the Republic of Kazakhstan on railway transport is based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and consists of this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. If international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan established other rules than those contained in this Law, the regulations of international treaty shall be applied.

2-1. Upon international communication, the drawing up of documents shall be carried out in accordance with contracts (agreements) in the scope of cooperation of rail ways in international passenger and cargo railway communication.

3. Special aspects of organization, ensuring and performance of military and special carriage shall be regulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 4 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 05.12.2013 No. 152-V (shall be enforced from 01.01.2014).

Article 5. Objects of railroad transport of common and private use

1. The main railway network shall not be subject to privatization and shall be transferred to the national management holding company on the terms and in the manner established by the authorized body, for transfer to the National railway company with subsequent transfer to the National infrastructure operator.

Mainline, station tracks and other objects of the main railway network, that are in state ownership shall be transferred to the national management holding company on the terms and in the manner established by the authorized body, for transfer to the National railway company with subsequent transfer to the National infrastructure operator.

An integral part of the access road shall be are structures, devices and elements of the access road designed to move rolling stock from one track to another.

2. The railway tracks which are not relating to the high-level railway system can be objects of private use and be in a private property, including on the basis of contracts of public-private partnership, including contracts of concession.

3. On railway tracks and objects of railway transport under contracts of public-private partnership to the private partner, including in contracts of concession to the concessionaire, the rights of possession and use for period of validity of contracts of public-private partnership, including contracts of concession are transferred.

Railway tracks and objects of railway transport under contracts of public-private partnership, including under contracts of concession, can't be included in structure of the high-level railway system before the termination of period of validity of contracts of public-private partnership, including contracts of concession.

Footnote. Article 5 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 07.07.2006 No. 168 (shall be enforced from the date of its official publication); dated 05.07.2008 No. 66-)V (the order of enforcement see Article 2); dated 01.03.2011 No. 414-IV (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 12.01.2012 No. 538-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 04.07.2013 No. 132-V 9shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 31.10.2015 No. 380-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 29.06.2020 No. 352-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 19.04.2023 No. 223-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 5-1. Classification of railway tracks

The procedure for classifying railway tracks shall be established by the authorized body depending on combination of freight traffic density and maximum allowed travel speeds of passenger and freight trains.

Footnote. The Law is supplemented by Article 5-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 5-2. Special aspects of management of the National railway company and main line railway network

1. Alienation to individuals and (or) legal entities, encumbrance of rights of third parties of main backbone railway network transferred to the National operator of infrastructure, as well as shares of stock of the National operator of infrastructure shall be prohibited.

2. Alienation of shares of stock of the National railway network shall be prohibited to the national management holding, in the result of which less than ninety percent and plus one voting share of the National railway company shall belong to the national management holding.

Footnote. The Law is supplemented by Article 5-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2014 No. 225-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 6. Backbone railway network

1. Carriers shall carry out carriage on backbone railway network in accordance with the Rules of using backbone railway network.

2. Carrier shall contribute payment to the National operator of infrastructure for services of backbone railway network in amount established in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Right of access to services of backbone railway network shall be provided by the National operator of infrastructure. The National operator of infrastructure shall be obliged to ensure non-discriminatory access to the services of backbone railway network and provide equal right of using backbone railway network to carriers.

Procedure for providing access to services of backbone railway network shall be determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan and international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan.

4. The National operator of infrastructure shall carry out operation, maintenance and modernization, construction of backbone railway network.

Construction of new main ways is carried out according to the decision of authorized body.

Footnote. Article 6 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); with the change made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 6-1. Responsibility for violation of obligations arising upon use of backbone railway network

In case of non-fulfillment of improper fulfillment of obligations arising upon using backbone railway network, parties shall bear responsibility on the grounds and in amounts established by the Civil Code of the Republic of Kazakhstan, international treaties of the Republic of Kazakhstan, rules of using backbone railway network, as well as contracts concluded on their basis.

Footnote. The Law is supplemented by Article 6-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 6-2. Types of railway communication

1. Railway communication shall be divided into the following types:

1) carriage of passengers, luggage, cargo luggage and postal matters;

2) cargo carriage.

2. Carriage of passengers, luggage, cargo luggage and postal matters shall be divided into:

1) international – carriage between the Republic of Kazakhstan and foreign states or transit through the territory of the Republic of Kazakhstan;

2) inter-republican – carriage between stations of departure and destination, located in the territory of the Republic of Kazakhstan.

3. On administrative territorial basis, inter-republican carriage of passengers and luggage shall be divided into:

1) inter-oblast – carriage carried out between stations of departure and destination being in different oblasts, or adjoining inhabited localities with bodies of republican significance, the capital;

2) inter-district (inter-city intra-oblast) – carriage between stations of departure and destination being within one oblast;

3) suburban – carriage on the routes adjoining a city with an inhabited locality within approved borders of suburban zones in the relevant territories.

4. Cargo carriage shall be divided into:

1) international - transportation between the Republic of Kazakhstan and foreign states or transit of cargo;

2) inter-republican – carriage between railroad stations of departure and destination located in the territory of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. The Law is supplemented by Article 6-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 27.12.2019 № 295-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 7. Termination of railway communication

The termination of railway communication on the railway tracks which are state ownership is carried out by authorized body in the order established by authorized body.

Footnote. Article 7 in edition of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 8. Contracts on railway transport

1. Compulsory conditions of contracts of carriage shall be determined by the Civil Code of the Republic of Kazakhstan, this Law and rules of carriage issued in accordance with them. Parties are free in determination of other conditions of contracts of carriage.

2. The relationship of the National Railway Company, the operator of locomotive traction in passenger traffic and carriers with government authorities when organizing the transportation of passengers shall be carried out on the terms of agreements in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2-1. Agreements for subsidizing the interest rate for lending and financial leasing for the purchase of wagons and locomotives shall be concluded in writing based on a standard agreement approved by the authorized body.

2-2. Agreements for long-term subsidizing of the costs of the operator of locomotive traction in passenger traffic on socially significant messages shall be concluded in writing. Agreements for long-term subsidizing of the carrier's costs related to the transportation of passengers on socially significant messages shall be concluded in writing on the basis of a standard agreement approved by the authorized authority.

If the contract specified in the first paragraph of this paragraph is terminated in accordance with the legislation, the authorized body and local Executive bodies of regions, cities of Republican significance, and the capital may determine a new carrier that transports passengers on socially significant messages and ensures the fulfillment of obligations to repay credit funds and pay financial leasing for the purchase of passenger cars.

The procedure for determining the carrier specified in the second paragraph of this paragraph is established By the rules for conducting a tender based on an open tender for determining carriers that carry out railway transportation of passengers on socially significant messages, whose expenses are subject to long-term subsidization from budget funds.

2-3. The authorized authority and (or) local executive authorities of regions, cities of republican significance, the capital may conclude agreements on the following obligations:

1) long-term subsidizing of the costs of the operator of locomotive traction in passenger traffic on socially significant routes in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) long-term subsidizing of the carrier's costs related to the transportation of passengers on socially significant routes, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

3) determination of the carrier specified in part two of Paragraph 2-2 of this Article;

4) other obligations provided by this Law and other legislation of the Republic of Kazakhstan.

2-4. Agreements for subsidizing the coupon rate on the carrier's bonds issued for development of the main railway network and rolling stock of railway transport shall be concluded in writing on the basis of a standard agreement approved by the authorized authority.

Subsidizing the coupon rate on the carrier's bonds issued for development of the main railway network and rolling stock of railway transport shall be carried out in the manner determined by the authorized authority.

3. A carrier shall be obliged to perform written instructions (decisions) of state bodies on carrying out of carriage of especial importance declared in accordance with their competence. The relevant instructions (decisions) shall contain details on procedure and terms of calculating for such carriage.

4. Carriage of passengers, luggage, cargo and cargo luggage by railway transport in international communication and in transit shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan and international treaties of the Republic of Kazakhstan.

Military transportation through the territory of the Republic of Kazakhstan, including in transit and outside the Republic of Kazakhstan, carried out within the framework of international agreements, deals (contracts) to which the Republic of Kazakhstan is a party, shall be carried out by a legal entity (forwarder), the controlling stake of which belongs to the National Railway Company.

5. Operator of locomotive traction shall render locomotive traction services on the basis of contracts and in the manner established by the authorized body.

Operator of locomotive traction shall enjoy the services of an operator of locomotive infrastructure in accordance with the contract.

The operator of locomotive traction shall be obliged to provide locomotive traction services principally to the national carriers for performance of special and military carriage.

Footnote. Article 8 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 09.04.2016 No. 494-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 13.06.2017 No. 69-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 27.12.2019 № 290-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 27.12.2019 № 295-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated December 29, 2022 No. 174-VII (Refer to Article 2 for the procedure for enactment).

Article 9. State registration (re-registration) of rolling stock and its pledge, exclusion from the State register of rolling stock

Rolling stock and rolling stock pledge shall be subject to mandatory state registration (re-registration) in the manner determined by the authorized authority.

For the state registration (re-registration) of rolling stock and its pledge, a fee shall be levied in the manner and amount determined by the Code of the Republic of Kazakhstan "On taxes and other mandatory payments to the budget" (Tax Code).

The rolling stock that has passed the state registration (re-registration) shall be subject to entry into the State Register of Rolling Stock. Exclusion from the State Register of rolling stock shall be carried out in the manner determined by the authorized authority.

Footnote. Article 9 is in the wording by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2019 № 249-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 10. Licensing

Footnote. Article 10 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 No. 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 11. Confirmation of conformance

1. Confirmation of conformance of production related to the activity of railway transport shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Document in the scope of confirmation of conformance issued by foreign state shall be considered as valid in the Republic of Kazakhstan upon condition of its recognition in the state system of technical regulation in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of technical regulation.

Footnote. Article 11 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2006 No. 209 (the order of enforcement see Article 2); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 12. Tariffs and payment

1. Service prices of the National operator of infrastructure and service of railway tracks with objects of railway transport under contracts of public-private partnership, including under contracts of concession, are established according to the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. The authorized body establishes limits of the prices (tariffs) for services in transportation of passengers according to socially important interregional messages. Local executive bodies establish limits of the prices (tariffs) for services in transportation of passengers on socially important interdistrict (long-distance intraregional) and to suburban messages.

2-1. Expenses of the carrier rendering services in transportation of passengers in socially important messages on all transit are subsidized at the expense of budgetary funds according to the budgetary legislation of the Republic of Kazakhstan.

2-2. Interest rates for lending and financial leasing for the purchase of wagons, locomotives and the modernization of railway tracks shall be subsidized from budgetary funds for the entire period of lending or financial leasing in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Rules of applying tariffs (carriage charge) for carriage in international communication shall be established by international treaties of the Republic of Kazakhstan.

4. shall remain in force before 01.01.2022 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.12.2019№ 295-VІ.
Note!
Paragraph 5 shall come into effect from 01.01.2022 and is valid until 01.01.2024 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 No. 174-VII.

5. The temporary balancing fee shall be established by the state body exercising leadership in the relevant areas of natural monopolies, when setting the marginal price levels for locomotive traction services and is sent:

1) an operator of a locomotive traction in passenger traffic;

2) National infrastructure operator.

The rules for calculating and paying the temporary balancing fee shall be developed and approved by the state body exercising management in the relevant areas of natural monopolies, in agreement with the authorized body.

The rules for calculating and paying the temporary balancing fee contain a list of expenses taken into account when forming the temporary balancing fee.

The source of the temporary balancing fee shall be the income of the National Carrier of Goods from the activity of transporting goods by rail in transit through the territory of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 12 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596 (the enforcement see Article 2); dated 20.12.2004 No. 13 (shall be enforced from 1 January 2005); dated 05.07.2008 No. 66-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated29.09.2014 No. 239-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 31.10.2015 No. 380-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 09.04.2016 No. 494-V (an order of enforcement see Art. 2); dated 27.12.2019 № 295-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 02.01.2021 No. 399-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated December 29, 2022 No. 174-VII (Refer to Article 2 for the procedure for enactment).

Article 13. Cession of rights of demand to carriage

In case of contributing prepayment for cargo carriage that is not carried out (carried out not in full volume) by the reasons depending on a sender of cargo, the latter shall have the right to return of monetary funds or to cession of a right of demand to the carriage.

Chapter 2. Management on railway transport

Article 14. State management on railway transport

1. Competence of the Government of the Republic of Kazakhstan in the field of railway transport shall include:

1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 No. 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

2) determination of the status of the National railway company;

3) - 14) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication);

15) taking decisions on prohibition of transit passenger communication in the territory of the Republic of Kazakhstan;

15-1) iexcluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication);
16) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 No. 223-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);
17) - 22-4) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication);

23) performance of other functions imposed on it by the Constitution, Laws of the Republic of Kazakhstan and acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

2. Competence of the authorized body shall include:

1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 No. 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.01.2014 No. 159-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication);

2-1) approval of rules of implementation of especially important transportations;

2-2) making decisions on restricting transportation, bans on the import, export, transit of luggage, cargo and cargo luggage to the territory (from the territory) of the Republic of Kazakhstan;

3) the approval of the list of station ways, objects of power supply, the alarm system, communication, devices, the equipment, buildings, structures, constructions and other objects technologically necessary for functioning of the high-level railway system, in coordination with the public authority performing management in spheres of natural monopolies;

4) approval of the Rules of technological interaction of participants of carriage process;

5) the state control of observance by natural and legal entities of requirements of the regulations of the Republic of Kazakhstan defining an order of functioning of railway transport, identification and taking measures to suppression of their violations;

6) development of the procedure for state registration of rolling stock;

7) determination of the procedure and measures of ensuring obligations according to the contracts for organizing carriage and (or) performance of services linked with carriage;

8) suspension and termination of operation of the objects of backbone railway network, railway tracks and rolling stock, the condition of which is inconsistent with established traffic safety requirements and environmental protection;

9) approval of the list of cargo being subject to accompaniment of paramilitary security service upon carriage by railway transport;

10) carrying out of international cooperation;

11) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

12) approval of the procedure for awarding employees of railway transport by badge of professional merit;

13) formation of statistical information on violations of traffic safety requirements;

14) consideration of questions on administrative infractions within the competence;

15) approval of instruction on signal arrangement on railway transport;

16) determination of the procedure for rendering of services of forwarding merchant;

17) determination of the procedure for rendering of railcar (container) operator services;

18) determination of the procedure for rendering of locomotive traction services;

19) approval of the rules for technical operation, maintenance and repair of railway tracks;

19-1) development and approval of rules for inclusion and exclusion of mainline, station tracks and other objects of the main railway network from the list of mainline, station tracks and other objects technologically necessary for the functioning of the mainline railway network;

20) the approval of the list of the operations entering services of the high-level railway system in coordination with the public authority performing management in spheres of natural monopolies;

21) the approval of the list of the operations entering services of access roads in coordination with the public authority performing management in spheres of natural monopolies;

22) approval of the list of classifying rolling stock, special rolling stock;

23) approval of instruction on traffic of trains and shunting operation on railway transport;

24) approval of the rules for extending the service life of rolling stock;

25) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 No. 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

26) approval of the Rules on determining the size, regime of using lands of protective zones and use of lands for the needs of railway transport in the right of way;

26-1) approval of the Rules of organizing sale of travel documents (tickets) on railway transport in the Republic of Kazakhstan;

27) approval of the rules for technical operation, maintenance and repair of level crossings;

28) approval of the list of offices (professions) of employees of state control on railway transport having the right of bearing official uniforms (without shoulder straps), its samples, procedure for wearing and badges of ranks;

29) approval of the procedure for maintaining records and provision of reporting on carriage of passengers, luggage, cargo luggage, cargo and on use of rolling stock upon carriage;

30) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 No. 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

31) investigation of crashes, and accidents in railway transport on the territory of the Republic of Kazakhstan;

31-1) investigation of events in railway transport that caused the derailment of rolling stock in a passenger train on the territory of the Republic of Kazakhstan;

32) approval of the terms linked with train traffic;

33) determination of procedure and conditions of hitching and plying of rolling stock in formation of passenger trains;

33-1) development and approval of the rules for long-term subsidizing of the costs of the operator of locomotive traction in passenger traffic on socially significant routes;

33-2) development and approval of a methodology for determining the scope of long-term subsidizing of the costs of the operator of locomotive traction in passenger traffic on socially significant routes;

34) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 No. 269-V (enters into force with 01.01.2015 );

34-1) the approval of technical and technological standard norms of expenses of raw materials and materials, spare parts, the equipment, fuel, energy, technical losses of subjects of natural monopoly on railway transport;

34-2) approval of the list of railway stations according to their class;

34-3) a statement in coordination with the central authorized body on budget planning of natural norms of providing workers of the state control on railway transport a uniform (without shoulder strap);

34-4) definition of an order of providing with the militarized protection of freights in transit by rail;

34-5) definition of the list of socially important passenger interregional traffics;

34-6) definition of a procedure of special transportations;

34-7) the approval of the list of the main ways entering the high-level railway system;

34-8) the approval of rules of transfer to structure of the high-level railway system of the objects constructed at the expense of means of natural and legal entities;

34-9) the approval of rules of the organization of transportations of passengers in interregional and international messages;

34-10) approval of instructions for use high-level railway system;

34-11) the approval of safety rules on railway transport;

34-12) approval of rules of technical operation of railway transport;

34-13) the approval of the qualification requirements imposed to activities for transportation of goods by railway transport;

34-14) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 No. 479-V (enters into force after twenty one calendar days after day of his first official publication);

34-15) approval of the rules for carriage of passengers, baggage, cargo luggage and postal items by railway transport;

34-16) the approval of rules of access to an automated control system for passenger traffic and technological interaction at the organization of sale of travel documents (tickets);

34-17) the approval of rules of finding of passengers, citizens and placement of objects in zones of the increased danger of railway transport, carrying out in them works, journey and transition through railway tracks;

34-18) development and the approval of rules of holding a competition on the basis of an open tender by definition of the carriers transporting passengers according to socially important messages which expenses are subject to long-term subsidizing at the expense of budgetary funds;

34-19) development and the approval of rules of long-term subsidizing of the expenses of carrier connected with implementation of transportations of passengers according to socially important messages;

34-20) approval of rules of the organization of activity of railway stations;

34-21) statement of a technique of definition of a class of railway stations;

34-22) development and the statement of a technique of determination of limits of the prices (tariffs) for services in transportation of passengers according to socially important messages;

34-23) development and the statement of a technique of determination of volumes of long-term subsidizing of expenses of the carriers transporting passengers according to socially important messages;

34-24) the approval of technical regulations to subjects to technical regulation on railway transport and to processes of his life cycle;

34-25) definition of an order of interaction of the National railway company and carriers with public authorities at implementation of transportations;

34-26) development and the adoption of the standard contract for long-term subsidizing of the expenses of carrier connected with implementation of transportations of passengers according to socially important messages;

34-27) development and approval of rules for subsidizing interest rates in lending and financial leasing for the purchase of wagons and locomotives;

34-28) development and approval of a model agreement for subsidizing the interest rate for lending and financial leasing for the purchase of wagons and locomotives;

34-29) subsidizing interest rates for lending and financial leasing for the purchase of wagons and locomotives;

34-30) maintaining the State register of the rolling stock;

34-31) consideration of draft documents on standardization within the competence, as well as preparation of proposals for the development, modification, revision and abolition of national and international standards, national classifiers of technical and economic information and recommendations for standardization for submission to the authorized body in the field of standardization;

34-32) issuance of a safety certificate;

34-33) approval of the rules for carriage of goods by railway transport;

34-34) approval of the rules for investigating traffic safety violations on railway transport;

34-35) approval of the form of safety certificate;

34-36) approval of the rules for development of unified technological processes for operation of access roads and abutment stations;

34-37) approval of model contracts between the carrier and forwarder on organization of the carriage of goods by railway transport;

34-38) approval of the rules for technical operation, maintenance and repair of artificial structures;

34-39) approval of the rules for technical operation, maintenance and repair of rolling stock;

34-40) development and approval of the rules for subsidizing coupon rates on carrier bonds issued for development of the main railway network and rolling stock of railway transport;

34-41) development and approval of a standard agreement for subsidizing the coupon rate on the carrier's bonds issued for development of the main railway network and rolling stock of railway transport;

34-42) development and approval of rules for subsidizing interest rates for lending and financial leasing for modernization of railways;

34-43) development and approval of a model contract for subsidizing the interest rate for lending and financial leasing for modernization of railways;

34-44) subsidizing interest rates for lending and financial leasing for modernization of railways;

35) performance of other powers provided by this Law, other Laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and Government of the Republic of Kazakhstan.

3. Competence of local representative bodies of oblasts, cities of republican significance and the capital in the field of railway transport shall include:

1) approval of the list of social important passenger, inter-district (inter-city intra-oblast) and suburban service;

2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 No. 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

3) carrying out of other powers on ensuring of rights and legal interests of citizens in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

4. Competence of local executive bodies of oblasts, cities of republican significance, the capital in the field of railway transport shall include:

1) taking decisions on organizing carriage of passengers in inter-district (inter-city and intra-oblast) and suburban communications, with the exception of cases when such decision is taken by a carrier;

2) taking decisions on temporary termination of carriage upon occurrence of emergency situations;

3) long-term subsidizing of the expenses of carrier connected with implementation of transportations of passengers on socially important interdistrict (long-distance intraregional) and to suburban messages;

4) determination of inter-district (inter-city intra-oblast) and suburban communications;

5) carrying out of management of other powers imposed on local executive bodies by the legislation of the Republic of Kazakhstan in behalf of local state administration.

Footnote. Article 14 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 06.01.2011 No. 378-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication)l dated 06.01.2011 No. 379 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 05.07.2011 No. 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 10.07.2012 No. 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.07.2013 No. 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 13.01.2014 No. 159-V 9shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated29.09.2014 No. 239-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 29.12.2014 No. 269-V (enters into force with 01.01.2015 ); dated 29.03.2016 No. 479-V (enters into force after twenty one calendar days after day of his first official publication); dated 09.04.2016 No. 494-V (an order of enforcement see Art. 2); dated 28.12.2016 № 34-VІ (enters into force with01.01.2017); dated 05.05.2017 No. 59-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 13.06.2017 No. 69-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon the xpiration of six months after the day of its first official publication); dated 19.04.2019 № 249-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 27.12.2019 № 290-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 27.12.2019 № 295-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 02.01.2021 No. 399-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated December 29, 2022 No. 174-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication); dated 19.04.2023 No. 223-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 15. National railway company

Footnote. Article 15 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.01.2012 No. 538-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 15-1. National carriers

1. National carriers shall carry out their activity in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. National carriers shall render services for carriage of passengers, luggage, cargo luggage, postal matters and (or) cargo, as well as perform special and military carriage.

3. National carriers in interaction with the National operator of infrastructure and other participants of transportation process are obliged to provide and carry out military transportations in a prime order.

Footnote. Chapter 2 is supplemented by Article 15-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); with the change made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2017 No. 69-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 16. Carriage process control

1. The National operator of infrastructure shall render services of backbone railway network including dispatching traffic control on main line and station tracks, shall conclude contracts with carriers in accordance with the Rules of using backbone railway network.

2. The National Infrastructure Operator shall not allow rolling stock not complying with the requirements of the Technical Operation Rules, legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of technical regulation, healthcare, standardization and environmental legislation of the Republic of Kazakhstan to enter the main railway network.

The Carrier is obliged to ensure compliance of the operated rolling stock with the requirements of the Rules of technical operation, legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of technical regulation, health care, standardization and environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. The national operator of infrastructure is obliged to sign the contract with the private partner or with the concessionaire regulating relationship of the parties for implementation of the contract of public-private partnership, including the contract of concession.

Footnote. Article 16 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); with the changes made by laws of the Republic of Kazakhstan dated 27.102015 No. 363-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated31.10.2015 No. 380-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon the expiration of six months after the day of its first official publication).

Article 17. Railroad station

1. Carrier shall carry out carriage between railroad stations opened for performance of the relevant operations on receipt, departure, crossing, overtaking of trains, on servicing of passengers, receipt, dispensing of luggage, cargo luggage, postal matters and (or) cargo. Shunting operation on making up and breaking up of trains and technical operations with trains may be performed on railroad station having the relevant arrangement of tracks.

2. Requirements for operating mode, as well as procedure for opening and closing railroad stations, crossing loops for performance of all or separate operations shall be determined by the authorized body in concurrence with local representative and executive bodies of oblast, city of republican significance, the capital, district (city of oblast significance) and other inhabited localities.

3. Bodies of state revenues, boundary, veterinary, phytosanitary and other bodies carry out the activity in the territory of the railway station in working hours of the railway station.

4. Equal access to services of railroad stations on carrying out of operations on carriage of passengers, luggage, cargo luggage and postal matters, as well as operations on receipt, loading, unloading and dispensing of cargo shall be ensured for carriers.

5. Railroad stations shall be divided into passenger, cargo, distributing, divisional and passing according to their destination and character.

Footnote. Article 17 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 20.12.2004 No. 13 (shall be enforced from 01.01.2005); dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 07.11.2014 No. 248-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 17-1. Railway station

1. The railway station must have ticket offices, waiting rooms, sanitary facilities, including those specially equipped for persons with disabilities and people with limited mobility, a mother and child room, information service facilities (including facilities connecting passengers with a single reference and information center), medical center, public order protection point.

2. At the railway station, the population shall be provided with reliable information about the time of departure and arrival of passenger trains, the cost of travel for passengers and the transportation of luggage, cargo luggage, the availability of seats on trains, emergency medical care, the location of the book of complaints and suggestions, the operating hours of ticket and luggage offices, the location of the station premises, as well as the list of services provided to the population.

The provision of information shall be also provided for persons with disabilities using languages, texts, Braille, tactile communication, large print, and accessible multimedia.

3. Crossings and exits to passenger platforms and aprons should be accessible to persons with disabilities and people with limited mobility (equipped with ramps, and specialized elevators).

4. Persons owning railway stations as a property or on other legal grounds shall ensure maintenance and repair of station landside territory.

5. Station structures designed for servicing of population shall be maintained in good technical condition.

6. Upon operation of railway stations, the persons owning them as a property or on other legal grounds shall ensure safety of population and comply with the requirements of technical regulation.

7. Railway stations are integral part of carriage process and shall be operated in accordance with requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 2 is supplemented by Article 17-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 27.06.2022 No. 129-VII (shall come into effect ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 17-2. Accessibility of rail transport services for persons with disabilities

1. For the access of persons with disabilities to services in the field of railway transport at railway stations and railway stations, the following must be provided:

1) allocation of places with the installation of special road signs for parking vehicles of persons with disabilities;

2) adaptation of buildings, entrance to buildings (entrance to the building, stairs), and ways of movement inside the building for people with limited mobility, including persons with disabilities;

3) equipment with information signalling devices and means of communication accessible to persons with hearing and vision disabilities, in accordance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan;

4) the availability of a wheelchair on duty to serve persons with disabilities who have a violation of the musculoskeletal system, and other low-mobility groups of the population;

5) equipping public toilets with cabins for wheelchair users;

6) establishment of specialized payphones for wheelchair users.

2. The train must include a wagon with lifting devices for boarding and disembarking persons moving in wheelchairs, with specialized places for persons moving in wheelchairs.

Footnote. Chapter 2 is supplemented with article 17-2 according to the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.12.2015 No. 433-V (enters into force with 01.01.2016); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated June 27, 2022 No. 129-VII (shall come into effect ten calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 3. Lands and protective zones for the needs of railway transport

Article 18. Lands for the needs of railway transport

1. Lands for the needs of railway transport are the lands provided to a carrier or participant of carriage process for land use or in ownership for carrying out of the tasks imposed on him (her).

2. Lands designated for railway tracks and structures and constructions linked technologically with them shall relate to the lands for the needs of railway transport:

1) main line tracks and structures and constructions linked technologically with them (railroad groundwork, bridges, tunnels, viaducts, signal equipment, service and technical buildings);

2) approaching lines;

3) railroad stations with buildings, structures of energy, locomotive, railcar, track and cargo economy, water supply and sewage facilities, protective and strengthening plantings, service and other objects having special designation on servicing of railway transport;

4) right of way and protective zones of rail ways;

5) railway tracks and objects of railway transport under contracts of public-private partnership, including under contracts of concession.

3. Lands for the needs of railway transport shall conform to town-planning and environmental requirements established by the authorized state bodies, sanitary and other regulations in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

4. Participants of carriage process shall bear responsibility inflicted to environment due to their fault, as well as for improper maintenance of lands for the needs of railway transport in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 18 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2008 No. 66-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 31.10.2015 No. 380-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 19. Procedure for assignment and use of lands for the needs of railway transport

1. Provision of land plots shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Land plots shall be provided in accordance with project design documentation and general schemes of developing railway tracks and railroad stations according to normative standards approved in concurrence with the authorized body in established manner.

3. Procedure for using lands for the needs of railway transport in a right of way shall be determined by the authorized body in accordance with the land legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 20. Protective zones of railway transport

1. For the purpose of safety ensuring of population, as well as safety operation of objects on land plots connecting to the right of way of the lands for the needs of railway transport, protective zones with special conditions of land use within which those types of activity being incompatible with the purposes of establishing zones shall be established.

2. Protective zones of railway transport shall include: protective forest areas, land ploys being required for ensuring of preservation, reliability and sustainability of structures, devices and other objects of transport, as well as land plots connecting to the right of way of railway transport located in seismic hazardous, landslide zones and in places being subject to other hazardous exposure.

3. Lands of protective zones of railway transport shall not be subject to seizure from possessors and land users and shall be used by them in compliance with established restrictions.

Article 21. Restriction of using lands in protective zones

1. It shall be prohibited in protective zones of railway transport to:

1) perform construction, assembling and mine works of regular and temporary character without a written agreement of possessor or user of adjoining land plot for the needs of railway transport;

2) conduct forest felling and violate vegetative cover by methods that may lead to formation of landslides, rockslides, mud flows, cloughs, occurrence of drift sands, drift snows, snow slips and other similar consequences.

2. For violation of the regime of using lands in protective zones of railway transport, possessors and users of lands of protective zones shall bear responsibility established by the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 4. Special aspects of regulating labour relations of employees of railway transport

Article 22. Special aspects of regulating labour relations of employees of railway transport

1. Labour relations of employees of railway transport shall be regulated by labour legislation of the Republic of Kazakhstan, this Law, general agreement, branch (tariff) agreements, labour and collective agreements.

2. Employee of railway transport immediately linked with train traffic shall conform to requirements on professional training and health condition determined by the authorized body.

3. Special aspects of recording work time and rest time of employee of railway transport immediately linked with train traffic shall be established by the authorized body.

Footnote. Article 22 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 15.05.2007 No. 253; dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 23. Additional grounds of dismissal from work of employee of railway transport

1. Beside the grounds provided by labour legislation of the Republic of Kazakhstan, on the basis of act of the authorized body, an employer shall be obliged to dismiss employee of railway transport from work in cases of:

1) non-fulfillment of instructions of dispatching service, the National operator of infrastructure linked with control of carriage process and train traffic;

2) violation of working schedule.

2. For the period of dismissal from work, the salary shall not be preserved. Dismissal of employee from work may be carried out for the term until clarifying reasons serving as ground for dismissal.

Footnote. Article 23 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 15.05.2007 No. 253; dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 24. Official uniform (without shoulder straps) and badges of ranks

Employees of railway transport linked with servicing of passengers, senders of cargo and receivers of cargo, as well as linked immediately with train traffic shall be issued by official uniform (without shoulder straps) with the relevant badges of ranks at the expense of employer.

List of offices (professions) of employees of railway transport having the right of bearing official uniform (without shoulder straps), samples of official uniform (without shoulder straps) and badges of ranks, procedure for its bearing and norms of its supplying shall be approved by the authorized body.

Footnote. Article 24 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.01.2011 No. 379-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 5. Insurance of passengers on railway transport

Footnote. Chapter 5 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 8 May 2003 No. 414.

Chapter 6. General safety requirements in the scope of railway transport

Footnote. Title of chapter 6 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29 December 2006 No. 209 (the order of enforcement see Article 2).

Article 30. General provisions

1. Objects of technical regulation are railway transport, railway tracks, railroad stations, railway stations and other objects of participants of carriage process linked with railway carriage, as well as process of their life circle.

2. Participants of carriage process shall be obliged to perform the safety requirements established in technical regulations and ensure safety conditions for life and health of human, travel of passengers, as well as compliance with traffic safety requirements on main line, stations tracks and approaching lines.

2-1. Participants of transportation process and auxiliary services of railway transport are obliged to inform on violations of traffic safety on the main, station and access roads authorized body and its territorial divisions.

Participants in transportation process and support services of railway transport shall provide information on traffic safety violations no later than one hour from the moment of the accident by telephone or facsimile. Detailed information on traffic safety violations shall be provided in writing no later than 24 hours after the accident.

Forms of information on traffic safety violations shall be approved by the authorized authority.

3. Safety in the scope of railway transport shall be ensured by a set of organizational and technical measures oriented to protection of life and health of people, protection of environment, creation of conditions of accident-free work of participants of carriage process, maintenance of backbone railway network, rolling stock of railway tracks, structures, equipment, mechanisms and appliances, as well as elimination of consequences of possible accidents.

4. Joint and several responsibility for non-compliance with established normative standards upon construction and operation of gas-, oil pipelines, automobile overbridges, power transmission lines and other constructions crossing railway tracks or being in immediate area from them, as well as for safety of operation of mentioned constructions shall be borne by their possessors and owners.

Owners of mentioned structures shall be obliged to inform participants of carriage process and bodies of state transport control on occurrence of accidents or accident situations threatening traffic safety without undue delay.

5. Sender (sender of cargo) sending and receiver (receiver of cargo) receiving hazardous cargo, as well as carrier performing carriage of hazardous cargo shall be obliged to ensure safety of their carriage, have means and mobile subdivisions being required for liquidation of accident situations and their consequences (as well as under the contract).

Upon occurrence of accident situation in the process of carriage of hazardous cargo, participants of carriage process shall be obliged to ensure immediate sending of mentioned subdivisions to the place of occurrence.

Footnote. Article 30 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2006 No. 209 (the order of enforcement see Article 2); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 05.05.2017 No. 59-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 19.04.2019 № 249-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 31. Safety requirements upon designing, production, operation, carriage, storage, repair and utilization of objects of infrastructure, structures, rolling stock, special rolling stock, constructions, equipment and inventory of railway transport

1. Designing, production, operation, carriage, storage, repair and utilization of objects of infrastructure, structures, rolling stock, special rolling stock, constructions, equipment and inventory of railway transport shall be carried out in conditions ensuring safety of life and health of human and compliance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of technical regulation and environmental legislation of the Republic of Kazakhstan, as well as international treaties of the Republic of Kazakhstan concerning designing, production, operation, carriage, storage, repair and utilization of objects of infrastructure, structures, rolling stock, special rolling stock, constructions, equipment and inventory of railway transport in the process of their life circle.

2. Processes of design, production, operation, transportation, storage, storage, repair and utilization of infrastructure facilities, structures, rolling stock, special rolling stock, structures, equipment and inventory of railway transport shall be carried out in accordance with the Rules of technical operation, technical regulations, documents on standardization, operational documentation.

3. Requirements for preservation of objects of infrastructure, structures, rolling stock, special rolling stock, constructions, equipment and inventory of railway transport in the process of their designing, production, operation, carriage, storage and repair shall be established in operational documentation.

4. The movement of the rolling stock on certain sites of the railway tracks, bridges and tunnels closed for rendering services is forbidden.

Footnote. Article 31 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); with the change made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.05.2017 No. 59-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon the expiration of six months after the day of its first official publication)

Article 31-1. Safety requirements upon designing of railway transport and equipment

Footnote. The Law is supplemented by Article 31-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2006 No. 209 (the order of enforcement see Article 2); is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 31-2. Safety requirements upon production of railway transport and equipment

Footnote. The Law is supplemented by Article 31-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2006 No. 209 (the order of enforcement see Article2); is excluded by the Law dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 31-3. Safety requirements upon operation (assembling and repair) of railway transport and equipment

Footnote. The Law is supplemented by Article 31-3 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2006 No. 209 (the order of enforcement see Article 2); is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 31-4. Safety requirements upon transportation and storage of railway transport and equipment

Footnote. The Law is supplemented by Article 31-4 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.2006 No. 209 (the order of enforcement see Article 2); is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 31-5. Safety requirements upon utilization and destruction of railway transport and equipment

Footnote. The Law is supplemented by Article 31-5 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2006 No. 209 (the order of enforcement see Article 2); is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 32. Verification of complying with traffic safety requirements

1. Verification of complying with traffic safety requirements on main line, station tracks and approaching lines shall be carried out by the authorized body.

When exercising state control, officials of the authorized authority must be in uniform (without shoulder straps) of the established pattern, have service certificates or identification cards.

2. List of offices (professions), the procedure for determining the level of professional training in accordance with qualification requirements submitted to office (profession), qualification requirement submitted to office (profession) shall be established by the authorized body.

3. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 No. 479-V (enters into force after twenty one calendar days after day of his first official publication).
Footnote. Article 32 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 06.01.2011 No. 379-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its official publication); dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.03.2016 No. 479-V (enters into force after twenty one calendar days after day of his first official publication); dated 26.11.2019 № 273-VI (shall be enforced upon expiry of six months after the day of its first official publication).

Article 32-1. Safety requirements to participants of carriage process and support services of railway transport

1. Safety requirements to participants of carriage process and support services of railway transport shall be established by the Rules of safety on railway transport, Rules of technical operation of railway transport, Instruction on trains traffic and shunting operation on railway transport, Instruction on signalling on railway transport and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. Carriers shall be obliged to develop and implement a safety management system in accordance with the safety rules for railway transport.

The audit of the carrier's safety management system shall be carried out by the authorized authority in accordance with the safety rules for railway transport at the request of the carrier.

The procedure and terms for issuing a safety certificate shall be determined by the safety rules for railway transport.

3. Rolling stock shall conform to requirements of this Law, Rules of technical operation of railway transport, other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 6 is supplemented by Article 32-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); with the change made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.04.2016 No. 494-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 19.04.2019 № 249-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 32-2. Responsibility for violation of safety requirements

Participants of carriage process and support services of railway transport shall bear responsibility for violation of safety requirements that entailed infliction of harm to life and health of human, environment, infliction of damage to property of participants of carriage process and third parties, in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 6 is supplemented by Article 32-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 33. Protection of cargo and objects

1. Carrier and the National operator of infrastructure shall be obliged to ensure:

1) preservation of cargo upon carriage;

2) the militarized protection of the objects of railway transport which are under their authority according to the list approved by authorized body;

3) conduct of fire-fighting routine maintenance and fire extinguishing on railway transport.

2. The carrier or the consignor in transit is obliged to provide with railway transport under the contract on the organization of transportation of goods in the order established by authorized body protection of the freights which are subject to maintenance by the militarized protection.

3. Sender of cargo, receiver of cargo shall be obliged to ensure carriage of separate types of cargo accompanied by own representatives (conductors) according to the list and in the manner established by the rules of carriage.

4. Sender of cargo, receiver of cargo may carry out protection and accompaniment of cargo not included into the lists provided by this Article in the manner established by the rules of carriage.

5. Protection of public order and crime prevention on railway transport shall be ensured by internal affairs bodies.

Footnote. Article 33 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.09.2014 No. 239-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 34. Organization of work in specific conditions

1. Carrier, the National operator of infrastructure, railroad branch owner shall be obliged to take measures immediately on eliminating consequences of emergency situations of social, natural and technogenic character.

For carrying out and taking these measures, they shall have necessary stock of material and technical means, the list of which shall be determined by the authorized body.

2. Legal relations linked with ensuring of mobilization readiness, conduct of measures on civil defence, prevention and liquidation of emergency situations, imposition of the regime of emergency or military situation shall be regulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 34 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; by the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 No. 121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendardays after its first official publication).

Article 35. Action of railway transport in specific conditions

1. At emergence of emergency situations of social, natural and technogenic character and also at introduction of extraordinary and martial law the contractual relations of carrier can be suspended on the basis of decisions of authorized body on representation of the public authorities which are carrying out prevention (identification, suppression) and elimination of emergency situations of social character depending on the competence, the commandant of the area.

2. In case of occurrence of a threat to national security or occurrence of emergency situations of social, nature and technogenic character, as well as upon imposition of emergency situation and other circumstances impeding the carriage, the National operator of infrastructure may take decision on temporary termination or restriction of rendering the services linked with carriage, in determined directions of railway communication.

The National operator of infrastructure shall be obliged to establish validity term of such decision, as well as notify the authorized body, carriers and other interested persons immediately.

3. Upon occurrence of circumstances listed in paragraphs 1 and 2 of this Article entailed improper fulfillment of the contract on delivery, dispensing of luggage, cargo and cargo luggage that lead to expiration of limiting storage period, carrier shall have the right to return luggage, cargo and cargo luggage to a sender, sender of cargo at their expense.

Footnote. Article 35 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); by the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 No. 121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 13.06.2017 No. 69-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 35-1. Obligation of representing railway transport to law enforcement and special state bodies

Owners of railway transport shall be obliged to represent railway transport (except for representatives of foreign states and international organizations having diplomatic immunity) to law enforcement and special state bodies for travelling to the place of occurrence, emergency situations and delivering citizens being in need of emergency medical treatment to medical institutions in the manner provided by Article 35 of this Law.

Owners of railway transport shall be compensated for expenses for using the transport in cases provided by this Article, as well as inflicted damage at the expense of state budget in the manner established by civil legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. The Law is supplemented by Article 35-1 in accordance with the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 No. 121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 7. Organization of cargo carriage

Article 36. Contract of cargo carriage

1. In accordance with the contract of cargo carriage, carrier shall be obliged to deliver cargo entrusted to him (her) by a sender of cargo in due time and in safe keeping to railway station of destination and dispense to a receiver of cargo, and sender of cargo (receiver of cargo) shall be obliged to pay a transfer of cargo and ensure its acceptance.

2. Contract of cargo carriage by railway transport shall be executed by drawing up of railway bill of lading.

3. Contract of cargo carriage shall be considered as concluded from the date of issuance of a receipt to a sender of cargo on acceptance of cargo with marking the date stamp of station of departure in railway bill of lading.

Footnote. Article 36 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 37. Modifying conditions of contract of carriage

1. Modifying conditions of the contract of carriage, as well as reforwarding of cargo shall be carried out under agreements of parties in accordance with the rules of carriage.

2. Readdressing of the freight which is under customs control is carried out in the presence of the consent of appropriate authority of state revenues.

In case transportation of the freight which is under customs control threatens health and life of people, traffic safety, ecological safety, safety and a qualitative condition of freight, readdressing is carried out without the consent of bodies of state revenues with the obligatory notice them at the scheduled time.

3. In cases where excessive transportation is dangerous for traffic safety and cargo protection, the carrier has the right to increase the overload of cargo with the help of the consignor (consignee).

4. In cases provided by the legislative acts of the Republic of Kazakhstan, state bodies in accordance with their competence shall have the right to withdraw cargo from a carrier. By this, expenses of the carrier on carriage and storage of cargo, as well as expenses inflicted to him (her) shall be subject to compensation by a guilty party.

Expenses of a sender of cargo, receiver of cargo shall be subject to compensation in the manner established by the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 37 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 07.11.2014 No. 248-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 38. Contract on organizing carriage of cargo

1. According to the contract on organizing cargo carriage, carrier shall be obliged to accept in established terms, and a sender of cargo – to represent cargo for carriage in specified volume.

2. The contract on the organization of transportation of goods, except for contracts on the organization of military transportations, volumes, terms, quality of transportations, conditions of granting vehicles and presentation of freights to transportation and also other conditions of the organization of transportations which aren't provided by the present Law and rules of transportations are defined.

3. Carrier and sender of cargo may conclude long-term contracts on organizing carriage upon necessity of carrying out systematic carriage.

Footnote. Article 38 with the change made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2017 No. 69-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 39. Transfer of rights and obligations

1. From the date of notifying on arrival of cargo in point of destination, the rights and obligations under the contract of carriage shall transfer to receiver of cargo.

2. Receiver of cargo shall have the right to claim compensation for expenses and losses from a sender of cargo paid to a carrier due to incorrect actions of the sender of cargo.

Article 40. Rules of cargo carriage

1. Rules of cargo carriage shall include general provisions, as well as determine conditions and procedure for:

1) planning of carriage;

2) drawing up of a registration card of performing the plan of carriage;

3) receipt of cargo for carriage;

4) dispensing of cargo;

4-1) transit of cargo;

5) applying locking and packing devices for locking the railcars and containers;

6) drawing up of way-bill and carriage documents;

7) carriage of mass cargo by the routes and groups of railcars on one way-bill;

8) cargo carriage with declared value;

9) precision standards of weighing cargo on railcar scales;

10) natural loss standards of cargo weights;

11) calculations on carriage and carriage charge;

12) conclusion of contracts on spotting-picking of railcars and compulsory conditions of such contracts;

13) terms of loading and unloading (discharge);

14) delivery date and rules of calculating the delivery date;

15) storage;

16) retention, sale of cargo, transfer of cargo to state bodies;

17) reforwarding, return to a sender of cargo;

18) carriage in bulk and in a heap;

19) carriage on opened rolling stock;

20) carriage accompanied by conductors;

21) carriage by exit routes;

22) part load and less-than-railcar carriage;

23) carriage in containers and transportation blocks;

24) carriage of freezing cargo;

25) carriage of perishable goods;

26) carriage of animals;

27) carriage of cargo being subject to veterinary, phytosanitary control;

28) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

29) drawing up of acts;

30) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

31) carriage of liquid cargo in tanks in reservoir trucks and hopper open wagons;

32) carriage of hazardous cargo;

32-1) transportation of empty own wagons (containers);

33) production of special investigations and examinations;

33-1) carrying out of cargo carriage upon special conditions;

33-2) clearance and wash-out of railcars and containers after unloading;

34) other conditions in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

2. Procedure for carrying out of control of complying with the Rules of cargo carriage shall be established by the authorized body.

Footnote. Article 40 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 27.12.2019 № 295-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 09.11.2020 No. 373-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 30.12.2021 No. 98-VII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 40-1. The mixed transportation of goods

The relations of carriers and also other persons participating in the mixed transportation of goods by different types of transport according to the uniform commodity-transport consignment note (the uniform consignment) are defined by acts of the Republic of Kazakhstan for transport.

Footnote. Chapter 7 is supplemented with article 40-1 according to the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.10.2015 No. 363-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 41. Loading, unloading (discharge) of cargo

1. Loading, unloading (discharge) of cargo shall be carried out by a carrier or sender of cargo (receiver of cargo) in the manner and in the terms provided by the rules of carriage or contracts.

1-1. Loading of freights, cargo baggage in cars, containers and also unloading from them on access roads which arrangement is coordinated with bodies of state revenues for customs inspection can be carried out by participants of transportation process.

The expenses of participants of transportation process connected with loading (unloading), correction of the damaged packing, packing opening, packing or repacking of goods and also with giving and cleaning of cars, containers, issue of sanitary passports, storage of freights, containers and other expenses which have arisen in connection with implementation of data of works on an initiative or the indication of bodies of state revenues or other bodies of the state control and supervision are compensated at the expense of consignors, consignees in a size established according to the legislation of the Republic of Kazakhstan.

1-2. Sender of cargo shall be obliged to ensure the accuracy of placing and securing of cargo upon loading, the compliance with established standards and loading patterns of the relevant transport vehicle.

1-3. For safety ensuring of train traffic and preservation of transferred cargo, carrier shall have the right to check accuracy of loading and securing of cargo, compliance with established standards and loading patterns of the relevant transport vehicle before departure.

2. Sender of cargo shall be obliged to prepare cargo for carriage by such a manner that traffic safety, preservation of cargo and rolling stock are ensured.

3. Carrier shall be obliged to notify sender of cargo, receiver of cargo on time of supplying railcar, containers for loading, unloading (discharge) by their means not later than two hours before supply.

4. Carrier shall be obliged to notify sender of cargo on delivery of cargo within the term not later than twelve hours of daytime next to the day of delivering cargo in the manner mentioned in rules of cargo, unless otherwise established by the contract on organizing carriage.

5. Carrier may carry out preliminary notification of receiver of cargo or forwarding merchant on delivery of cargo, if it is provided by conditions of the contract.

6. Sender of cargo shall be obliged to carry out acceptance of cargo arrived to him (her), release rolling stock and ensure its clearance.

Clearance of rolling stock shall be carried out in accordance with requirements mentioned in the rules of carriage.

Footnote. Article 41 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 07.11.2014 No. 248-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 42. Planning of cargo carriage

1. Carrier shall carry out cargo carriage in accordance with the contracts on organizing carriage and contracts of carriage on the basis of submitted applications.

2. The form of application for cargo carriage, procedure for its drawing up, filling, fulfillment, introduction of amendments and accounting shall be established by the rules of carriage.

3. Submission of applications for carriage in international communication shall be carried out on conditions of international treaties of the Republic of Kazakhstan.

4. Carrier may refuse in accepting the application for cargo carriage in cases provided by this Law and rules of carriage.

Article 43. Railway bill of lading

1.The consignor is obliged at presentation of freight to transportation to submit to carrier the railway consignment note on each sending, and in the necessary cases provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan and other documents (the certificate, the license, the veterinary certificate, customs declarations).

In case of execution of the customs declaration in the form of the electronic document the body of state revenues sends to carrier the electronic notice of release of goods with use of information systems of bodies of state revenues.

2. Form of railway transport bill of lading and other carriage documents, procedure for their drawing up shall be determined by the rules of carriage.

3. Sender of cargo shall bear responsibility provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan for accuracy of details included into bill of lading, as well as for all the consequences of inaccuracy, inexactness or deficiency of details mentioned by him (her) in railway transport bill of lading.

Footnote. Article 43 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 15.07.2011 No. 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012); dated 02.07.2014 No. 255-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 07.11.2014 No. 248-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 44. Verification of carriage documents

1. The carriage shall verify accuracy of details mentioned in railway bill of lading, for which he (she) shall have the right to:

1) inspect cargo;

2) receive certificate on state registration (reregistration) of legal entity from sender of cargo, receiver of cargo, forwarding merchant and railcar (container) operator;

3) verify documents certifying personality of individuals acting as sender of cargo, receiver of cargo, forwarding merchant and railcar (container) operator;

4) receive copies of shipping documents from the consignee, consignor during transit of cargo.

2. A representative of a sender of cargo, receiver of cargo, forwarding merchant shall be obliged to represent power of attorney for receipt (departure) or dispensing (receipt) of cargo to a carrier.

3. Sender of cargo, receiver of cargo, forwarding merchant shall be obliged to inform a carrier on any changes of details mentioned in subparagraph 2) of paragraph 1, paragraph 2 of this Article before receipt or dispensing of cargo.

Footnote. Article 44 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 24.12.2012 No. 60-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 27.12.2019 № 295-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 45. Giving cleaning of cars, containers

Footnote. Article 45 heading with the change made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.05.2017 No. 59-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

1. Carrier shall be obliged to supply and pick railcars, containers for loading to sender of cargo within the terms established by received application and (or) contract. Supplied railcars, containers shall be suitable for carriage of declared cargo (properly functioning, cleared inside and outside) in accordance with the rules of carriage.

Preparation of railcars, containers for loading shall be carried out at the expense of a person who owns railcars and (or) containers as property or on the other legal ground, and in accordance with concluded contract within the terms determined by the rules of carriage.

2. Sender of cargo shall determine suitability of railcars and containers in commercial relations for carriage of notified cargo, with the exception of cases when loading of railcars is carried out by the means of a carrier.

Sender of cargo shall have the right to refuse from supplied transport vehicles that are not suitable for carriage of the relevant cargo.

Footnote. Article 45 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 9 July 2004 No. 596; dated 05.05.2017 No. 59-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 46. Locking of railcars, containers

1. Loaded railcars and containers shall be locked by:

1) locking and packing devices of a carrier when the cargo is loaded by him (her);

2) locking and packing devices of sender of cargo, port, quay when the cargo is loaded by a sender of cargo, port, quay.

2. In case of opening of cars, containers for customs inspection their sealing by new locking and sealing devices is carried out by bodies of state revenues types of locking and sealing devices which are allowed for application according to rules of transportations.

3. The locking and sealing devices imposed by bodies of state revenues are equated to locking and sealing devices of the consignor and carrier.

Footnote. Article 46 with the changes made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 07.11.2014 No. 248-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 47. Carriage charge

1. Payment for cargo carriage and other payment due and owing to a carrier shall be made by a sender of cargo, forwarding merchant before the moment of dispatching cargo, unless otherwise provided by the contract.

By this, payment for cargo carriage shall be collected on the basis for the shortest distance within which cargo carriage is carried out.

Determination of the shortest distance within which carriage of large size (off-gauge) and heavy cargo shall be carried out in recognition of technical capability and crossing capacity of railway tracks for carriage of such cargo.

2. Final settlements linked with carriage and dispensing of cargo shall be performed with a sender of cargo upon arrival of cargo.

3. Carrier may refuse henceforth from concluding the contract in case if sender of cargo, receiver of cargo, forwarding merchant has debts for carriage, as well as upon untimely making payments before repayment of debts.

4. Upon commission of actions provided by paragraph 3 of this Article, the guilty party (sender of cargo, receiver of cargo, forwarding merchant) shall pay charge to a carrier for using railcars and containers for all the time of delay.

5. Payment for carriage of cargo shall be performed on the date of receiving cargo for carriage, and upon settlement on arrival of cargo on the date of its dispensing.

Footnote. Article 47 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 48. Delivery dates of cargo

1. Carrier shall be obliged to deliver cargo to railroad station of destination within the term determined by the contract of carriage in accordance with the rules of carriage.

2. Cargo shall be considered as delivered in time, if upon expiry of the delivery date it was delivered to the point of destination and given to a sender of cargo or handled to acceptance (exhibition) tracks.

3. In case if spotting of cargo for acceptance (exhibition) tracks is delayed due to the fault of a sender of cargo, receiver of cargo, railroad branch owner (non-availability of a front of unloading, non-making of payment for cargo carriage and other payments owing to a carrier), the cargo shall be considered as delivered in time.

Footnote. Article 48 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 49. Payment for using railcars, containers and for time-out (lay-out, delay) of rolling stock on railway tracks

1. Payment for using railcars, containers shall be made to a carrier, and in existence of the relevant contract – to owner of railcars, containers by a sender of cargo, receiver of cargo, railroad branch owner:

1) for the whole time of staying in senders of cargo, receivers of cargo, railroad branch owners of railcars, containers including time established by the rules of carriage for loading (discharge) and shunting operations;

2) for the time of time-out (lay-out, delay) of railcars and containers on main line, station tracks due to the fault of senders of cargo, receivers of cargo, railroad branch owners.

2. Consignors, consignees, vetvevladelets, owners of cars (containers) for the idle time of cars (a delay of containers) which has happened on their fault on the main, station ways and also railway tracks under contracts of public-private partnership, including under contracts of concession, entailed violation of technological process of transportations, are obliged to compensate to carrier the payments paid to the owner of the specified ways during their occupation.

3. Amount of payment shall be established in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 49 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); with the changes made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 31.10.2015 No. 380-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 50. Verification of cargo upon dispensing

1. Upon dispensing of cargo, carrier shall verify it in cases of arrival:

1) in damaged railcar, container;

2) in railcar, container with locking and packing devices of trailing railroad stations, as well as in the absence or damage of locking luting devices;

3) with signs of deficiency, damage (waste) upon carriage on open rolling stock or in covered railcars without locking luting devices, when such carriage is provided by the rules of carriage;

4) with non-observance of the delivery date or violation of temperature regime upon carriage of perishable cargo in refrigerator railcars;

5) loaded by a carrier;

6) when unloading is carried out by a carrier.

2. Tare and piece cargo shall be dispensed by a carrier with verifying the weight and condition of cargo only in damaged places. Upon detection of damage of a tare or upon other circumstances that may influence on condition of cargo, carrier shall perform verification of cargo in damaged places.

3. Verification of the cargo weight upon dispensing shall be carried out by a method being similar to the method of its determination upon loading.

Weight of cargo shall be considered as correct if the difference in cargo weight determined on the station of departure in comparison with the weight being on the station of destination doesn’t exceed the standards of limiting weight discrepancy and natural loss established in accordance with the rules of carriage.

4. In case if a sender of cargo and carrier don’t have car scales, the cargo transferred in a heap and in bulk shall be dispensed without verifying their weight.

Footnote. Article 50 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 51. Determination of the size of deficiency, damage (waste) of cargo

1. In case of detecting loss, deficiency or damage (waste) of cargo, carrier and sender of cargo shall jointly determine the size of real damage.

2. At the initiative of a carrier or sender of cargo, the examination or other necessary investigation on determining the size of real damage inflicted by deficiency, waster or damage of cargo may be conducted.

3. Expenses on conducting examination or other necessary investigation shall be assigned on the guilty person.

Article 52. Measures on ensuring obligations on payment

1. Carrier shall have the right to hold cargo being transferred to him (her) for carriage for ensuring carriage charge and other payments due.

2. In case of selling cargo (seized, confiscated, recognized as ownerless), the expenses of a carrier inflicted due to carriage and storage shall be compensated under decisions of courts and other authorized bodies as the expenses on commission of executive actions of persons the competence of which includes fulfillment of court decisions and decisions of other authorized bodies.

Article 53. Consequences of violating the obligations of sender of cargo

1. Upon avoidance of sender of cargo from fulfilling the obligations on receipt of cargo, carrier shall notify sender of cargo upon expiry of seven days (in respect of perishable, hazardous cargo – two days) from the date of arrival of cargo, that he (she) is required to dispose the cargo. Sender of cargo shall be obliged to dispose cargo within four days (perishable, hazardous cargo – two days) from the date of receiving such notification.

2. In the absence of instructions of sender of cargo about how to dispose the cargo, when storage of the cargo may lead to its waste, carrier shall have the right to sale cargo.

Sum collected from selling perishable cargo, with the deduction of all payments owing to a carrier shall be contributed in the name of notary officer for sender of cargo on conditions of deposit.

3. Carrier shall have the right to dispense cargo to receiver of cargo before the date of receiving instructions of sender of cargo on disposal of the cargo.

4. In case of non-receipt of instructions of sender of cargo on disposal of cargo within the terms established by paragraph 1 of this Article, carrier shall have the right to return cargo to sender of cargo at his (her) expense.

Footnote. Article 53 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 54. Arrival of cargo to the address of improper receiver of cargo

1. In case of arrival of cargo to the address of receiver of cargo, delivery of which is not provided by the contract, as well as cargo the name of which doesn’t conform to the name mentioned in railway bill of lading:

1) receiver of cargo shall be obliged to notify carrier in written within a day from the date of receiving notification on arrival of cargo that he (she) is improper party under the contract of carriage;

2) carrier shall be obliged to notify immediately sender of cargo on necessity of disposal of cargo, and sender of cargo shall be obliged to give written instruction on disposal of cargo within four days (in respect of perishable, hazardous cargo – two days).

2. Sender of cargo mentioned in railway bill of lading shall have the right to receive cargo upon paying all the payments owing to carrier.

3. Upon non-receipt of instructions of sender of cargo on disposal of cargo within the terms provided by paragraph 1 of this Article, carrier shall have the right to return cargo to sender of cargo at his (her) expense, and sell perishable cargo in accordance with paragraph 2 of Article 53 of this Law.

Footnote. Article 54 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 55. Preclusions to cargo carriage

1. The carrier is obliged to notify the consignor or the forwarding agent on emergence of obstacles to transportation of freight on their fault (a delay bodies of state revenues or other public authorities) and impossibility of transfer of such freights to other carriers for further transportation immediately on telegraph or otherwise according to the signed contract.

The consignor and also the forwarding agent, if such obligations are assigned to him by the contract, are obliged to accept measures for removal of obstacles for shipment of freight.

2. Terms of delivering cargo established for carrier shall be increased for the rime of delay of cargo due to the fault of sender of cargo, forwarding merchant.

3. For the time of delay of export and import cargo, the guilty party shall pay payment for using railcars and containers to carrier, and for the time of delay of transit cargo – payment in amount established by conditions of international treaties of the Republic of Kazakhstan.

4. In case if sender of cargo or receiver of cargo didn’t take measures in respect of delayed cargo within eight days (in respect of perishable, hazardous cargo within four days) from the date of receiving notification from carrier, carrier shall have the right to return cargo to sender of cargo at his (her) expense or to require release of cargo from transport vehicle, and to sell perishable cargo in accordance with paragraph 2 of Article 53 of this Law.

Footnote. Article 55 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 07.11.2014 No. 248-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 55-1. Providing data of preliminary information

Consignors, consignees, forwarding agents, customs representatives or the other persons involved for the organization of the services connected with transportation of freight are obliged to provide to carrier the information necessary for implementation of preliminary informing bodies of state revenues in volume and the terms established by the legislation of the Republic of Kazakhstan and (or) the international treaty.

Footnote. Chapter 7 is supplemented with article 55-1 according to the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.10.2015 No. 363-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Chapter 8. Approaching lines

Article 56. Conditions of operating approaching lines

1. Access roads, their constructions and devices have to meet construction standards and rules and also Rules of technical operation of railway transport, to provide the admission of the rolling stock with norm of technical loading, admissible on the main ways.

2. Approaching lines, their structure and devices shall ensure rhythmical loading, unloading (discharge) of cargo, shunting operation in accordance with cargo turnover, as well as rational use of rolling stock.

3. Operation of approaching line in the period of its construction or conducting necessary repair works may be carried out on conditions of short-term contract.

4. Operation of approaching line shall be carried out on the basis of instruction on the procedure for servicing and organizing traffic on approaching line, developed by railroad branch owner and approved by the National operator of infrastructure in accordance with the rules of carriage.

5. Maintenance and repair of the access roads, their constructions and devices assigned to Armed Forces of the Republic of Kazakhstan are carried out by the National operator of infrastructure on a contractual basis.

Footnote. Article 56 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 05.05.2017 No. 59-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 13.06.2017 No. 69-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 57. Connection of approaching lines

1. The adjunction of access roads to the main and station ways is carried out with the consent of the National operator of infrastructure or the private partner at implementation of the project of public-private partnership or the concessionaire at implementation of the concession project.

The public authority performing management in spheres of natural monopolies carries out consideration of complaints in case of refusal by the National operator of infrastructure or the concessionaire on an adjunction of access roads to the main and station ways.

2. Connection of newly built approaching lines to existing approaching lines shall be allows with the agreement of railroad branch owner.

The order of coordination of an adjunction of again under construction ways to the existing access roads is defined by authorized body.

3. In case of connection of newly built approaching lines or increase of the volumes of carriage on current approaching line, construction of approaching lines, railroad stations, development of existing railroad stations of backbone railway network may be carried out at the expense of the means of initiator of construction.

Footnote. Article 57 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 27.07.2007 No. 316 (shall be enforced from the date of its official publication); dated 29.12.2008 No. 116-IV (shall be enforced from 01.01.2009); dated 10.07.2012 No. 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 31.10.2015 No. 380-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 28.12.2016 No. 34-VІ (enters into force with 01.01.2017); dated 05.05.2017 No. 59-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 57-1. Services of approaching lines

1. Railroad branch owner shall have the right to render services of approaching lines for participants of carriage process for pass, parking point of rolling stock, spotting-picking and rolling-on and rolling-out of railcars, containers, carrying out of operations on receipt, loading (discharge), dispensing of cargo, shunting operation and other operations on the basis of a contract on rendering of services of approaching lines.

2. For rendering of services of approaching lines, railroad branch owners shall collect a charge in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2-1. The collection of a separate fee for use of structures, devices and elements of the access road, intended for moving rolling stock from one track to another, shall be prohibited.

3. Railroad branch owners shall be obliged to ensure equal right of using the services of approaching lines for participants of carriage process.

4. Railway owners, in the absence of a competitive access road, shall be obliged not to allow actions (inactions) leading to the termination of provision of access road services to participants in transportation process, except for cases stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Is supplemented by Article 57-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 27.12.2019 № 295-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 58. Features of check of observance of safety requirements of the movement on an access road

1. At detection on an access road by the body of the state transport control of the malfunctions menacing to traffic safety, safety of the rolling stock, containers, freights draws up the statement of the revealed violations.

On the basis of the specified act a vetvevladelets is obliged to suspend rendering services of access roads.

On the basis of the written notice of authorized body the National operator of infrastructure stops giving cleaning of cars on access roads.

2. A vetvevladelets in writing notifies authorized body on elimination of the revealed violations.

Renewal of operation of an access road is allowed on the basis of the decision of authorized body.

The authorized body from the moment of making decision on renewal of operation of an access road in writing notifies the National operator of infrastructure.

3. For not elimination of the revealed violations in the terms specified in the act, a vetvevladelets bears the responsibility established by laws of the Republic of Kazakhstan.

In the specified case a vetvevladelets bears full property responsibility for non-execution or inadequate performance of obligations under contracts, including with the contractor.

Footnote. Article 58 in edition of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 No. 269-V (enters into force with 01.01.2015); with the change made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.05.2017 No. 59-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 59. Compulsory fulfillment of orders of operator of backbone railway network on approaching lines

Employees fulfilling employment duties on approaching lines shall be obliged to perform order of the National operator of infrastructure on the issues of organizing shunting operation.

Footnote. Article 59 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 60. Contracts on rendering of services of approaching lines

1. Interrelations of participants of carriage process on rendering on services of approaching lines shall be determined by a contract.

2. Unilaterally, railroad branch owner shall not have the right to:

1) change conditions of the contract on rendering of services of approaching lines;

2) dissolve the contract on rendering of services of approaching lines;

3) commit other actions violating the principle of equal access of participants of carriage process with the exception of cases of their violation of the contract on rendering of services of approaching lines.

Footnote. Article 60 – is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 9 July 2004 No. 596.

Article 61. Prejudicial regulation of disagreements

Prejudicial regulation of disagreements arising upon conclusion of the contracts on spotting-picking of railcars, as well as disagreements on their amending and supplementing shall be carried out in the manner and within the terms mentioned in the rules of carriage.

Footnote. Article 61 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 62. Responsibility for preservation of railcars and containers on approaching lines

Responsibility for preservation of cargo and rolling stock on approaching lines shall be borne by received party. Responsibility of contracting party before railroad branch owners shall be determined by the same rules on which the railroad branch owner shall answer before carrier.

Article 63. Considering time of being of railcars and containers on approaching lines

Considering time of being of railcars and containers on approaching lines shall be carried out in accordance with the rules of carriage. Place and procedure for receipt of railcars, containers on approaching lines shall be established by the contract.

Chapter 9. Carriage of passengers, luggage, cargo luggage and postal matters

Article 64. Organization of carriage of passengers

In the international and interregional messages the organization of transportations of passengers is defined by authorized body.

On inter-district (inter-city intra-oblast) and suburban communications, the organization of carriage of passengers shall be determined by local representative and executive bodies or carrier.

Opening of new railway services by carriers of passengers, not related to socially significant passenger services shall be carried out in agreement with the authorized authority.

The procedure for the authorized authority to agree on opening of new railway services by carriers, not related to socially significant passenger traffic shall be determined by the Rules for using the main railway network.

Footnote. Article 64 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.09.2014 No. 239-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 27.12.2019 № 295-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 65. Contract of carriage of passenger, luggage and cargo luggage

1. Under the contract of carriage of passenger, carrier shall be obliged to transfer it to the point of destination providing a place in train to him (her) according to travel document (ticket), and passenger shall be obliged to pay for a travel.

2. Under the contract of carriage of luggage, cargo luggage, carrier shall be obliged to transfer luggage, cargo luggage to the point of destination, and sender shall be obliged to pay for its transportation.

3. Contract of carriage of passenger shall be drawn up by travel document (ticket), of luggage carriage – by luggage ticket, and of cargo luggage carriage – by cargo luggage ticket.

4. The carrier is obliged to provide sale of the travel document (ticket) to the station of destination specified by the passenger. The carrier can organize sale of travel documents (tickets) through ticket offices of the passenger agencies, electronic terminals, Internet resources and other ways in the order established by Rules of the organization of sale of travel documents (tickets) on railway transport in the Republic of Kazakhstan.

4-1. The sale of travel documents (tickets) and reservation of seats shall be carried out through automated systems management of passenger transportation in coordination with the authorized body.

The sale of travel documents (tickets) along the route of the train by the carrier shall be carried out through automated systems of management of passenger traffic in accordance with the Rules for organizing the sale of travel documents (tickets) on railway transport in the Republic of Kazakhstan.

5. Carrier that didn’t provide place for passenger according to the travel document (ticket) or who refused from continuation of carriage shall be obliged to carry the passenger to the point of destination at his (her) expense or compensate all the losses inflicted to the passenger by improper fulfillment of the contract.

6. The form of travel documents (tickets), procedure for their selling and validity terms shall be established by the rules of carriage.

Footnote. Article 65 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 09.04.2016 No. 494-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated December 29, 2022 No. 174-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 66. Rules of carriage of passengers, luggage and cargo luggage

Rules of carriage of passengers, luggage and cargo luggage shall determine:

1) organization of selling, prolongation of the validity term of travel documents (tickets) and work of booking office windows;

2) category of passenger railcar, as well as according to the comfort level;

3) the list of compulsory services including rendering of emergency medical treatment rendered to passengers in passenger trains and at railway stations;

4) conditions and procedure for changing the conditions of travel of passenger, provision of bedding items and other services in trains;

5) procedure for registering stop by passenger on route (up to ten days);

6) procedure and conditions of cabin luggage transportation;

7) conditions and procedure for receipt and dispensing of luggage, cargo luggage;

8) forms of carriage documents and procedure for their drawing up;

9) list of animals allowed for carriage, procedure and conditions of their carriage;

10) procedure for dispensing of luggage and cargo luggage on route;

11) procedure and conditions of resending luggage and cargo luggage;

12) procedure for storage, deduction, transfer of luggage and cargo luggage;

13) procedure for carriage of hazardous substances;

14) procedure for return of payments for non-used travel documents (tickets);

15) rules of travelling for minor passengers;

15-1) procedure for using passenger platforms;

16) other conditions in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 66 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.12.2014 No. 269-V (enters into force dated 01.01.2015).

Article 66-1. The procedure for monitoring compliance with the Rules for the carriage of passengers, luggage and cargo luggage in passenger trains

Footnote. The heading of Article 66-1 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 No. 174-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

1. Control over compliance with the Rules for the carriage of passengers, luggage and cargo luggage in passenger trains shall be carried out by the authorized body.

2. Check of passenger trains on observance by carriers of Rules of transportations of passengers, baggage and cargo baggage is carried out official (official) by the person (faces) of authorized body on the basis of the act of purpose of check.

Are specified in the act of purpose of check:

1) date and number of the act;

2) name of authorized body;

3) a surname, a name, a middle name (at his existence) and a position of the person (persons), representative (representatives) on conducting check;

4) date and number of logging of accounting of acts of purpose of checks of passenger trains;

5) the name of the checked subject and number of passenger trains;

6) the identification number (IIN/BIN) of the checked subject;

7) questions of check;

8) term of conducting check;

9) the signature of the person authorized to sign acts, and the press of authorized body.

3. The statement of purpose of check is drawn up on everyone the checked subject transporting passengers, baggage and cargo baggage with the indication of numbers of passenger trains.

The act of purpose of check is registered in the log-book of acts of purpose of checks of passenger trains.

The order of maintaining and form of the log-book of acts of purpose of checks of passenger trains are approved by authorized body.

4. Before the start of an inspection of a passenger train, officials present an official certificate or an identification card and an act on appointment of an inspection of this train, while informing the head of the passenger train or a senior conductor (director of the restaurant car, the receiver of baggage car, the conductor of service car).

5. In case of hindrance to access for the official to the passenger train which is subject to the state control him the protocol is formed. The refusal in access to the checked object isn't the basis for check cancellation.

6. Behind observance of Rules of transportations of passengers, baggage and cargo baggage officials start check of the passenger train after departure of the passenger train.

7. Check is carried out in all carriages of the checked passenger train regarding observance of Rules of transportations of passengers, baggage and cargo baggage.

8. By results of check of the passenger train by officials the statement of results of check is drawn up.

In case of lack of violations of the established requirements to a check subject in the act of results of check the corresponding record is made.

9. The statement of results of check is drawn up in duplicate.

Are specified in the act of results of check:

1) date, time and site of check;

2) name of authorized body;

3) date and number of the act of purpose of check on the basis of which an inspection is carried out;

4) a surname, a name, a middle name (at his existence) and a position of the person (faces) who was carrying out (carrying out) an inspection;

5) the name of the checked subject, numbers and messages of the passenger train, a surname, a name, a middle name (at his existence) the chief of the passenger train or the senior conductor (the director of a dining-carriage, the gager of a baggage car, the conductor of the office car) which was present when conducting check;

6) data on results of check, including on the revealed violations;

7) data on acquaintance or on refusal in acquaintance with the act of results of check of the chief of the passenger train or the senior conductor (the director of a dining-carriage, the gager of a baggage carriage, the conductor of the office carriage) which was present when conducting check, his signature or refusal of the signature;

8) the signature official (official) the person (faces) who was carrying out (carrying out) an inspection.

Are attached to the act of results of check at their existence the documents or their copies connected with results of check.

10. In case of existence of remarks and (or) objections by results of check the chief of the passenger train or the senior conductor (the director of a dining-carriage, the gager of a baggage carriage, the conductor of the office car) which was present when conducting check states them in writing.

Remarks and (or) objections are attached to the act of results of conducting check about what the corresponding mark becomes.

11. One copy of the act of results of check is handed to the chief of the passenger train or the senior conductor (in case of check as a part of the passenger train of a dining-carriage, a baggage carriage and the office carriage according to one copy of the act of results of check are handed according to the director of a dining-carriage, the gager of a baggage carriage, the conductor of the office carriage) which was present when conducting check for acquaintance and taking measures to elimination of the revealed violations.

12. Rules for the Transportation of Passengers, Baggage and Cargo Luggage in Passenger Trains, an official (officials) shall have the right to:

1) easy access in the carriages of all types which are in structure of the checked passenger train;

2) to receive documents (data) connected with questions of check on papers or their copy for attaching to the act of results of check;

3) to involve experts, consultants and experts of public authorities.

13. Official (official) the person (faces) which is carrying out (carrying out) check is forbidden to impose requirements and to appeal, not belonging to questions of check.

14. Officials of authorized body at monitoring procedure are obliged:

1) to observe the legislation of the Republic of Kazakhstan, the right and legitimate interests of the checked subjects;

2) to carry out inspections in strict accordance with the order established by the present Law;

3) to hand to the chief of the passenger train or the senior conductor (to the director of a dining-car, the gager of a baggage car, the conductor of the office car) which was present when conducting check, the act of results of the carried-out inspection in day of her termination.

15. The chief of the passenger train or the senior conductor (the director of a dining-carriage, the gager of a baggage carriage, the conductor of the office carriage) at monitoring procedure has the right not to allow to check official (official) faces (faces) of the authorized body which has arrived (arrived) for conducting check to an object in cases:

1) the expirations of the terms specified in the act of purpose of check;

2) discrepancies of data official (official) the person (faces) which has arrived (arrived) for conducting check with data official (official) the person (faces) specified (specified) in the act of purpose of check.

16. The chief of the passenger train or the senior conductor (the director of a dining-carriage, the gager of a baggage carriage, the conductor of the office carriage) when carrying out by authorized body control of observance of Rules of transportations of passengers, baggage and cargo baggage in the passenger train is obliged:

1) to provide easy access official (official) faces (faces) in the cars of all types which are in structure of the checked passenger train at observance of requirements of paragraph 4 of article 66-1 of the present Law;

2) to submit official (official) to the person (faces) documents (data) connected with questions of check on papers or their copy for attaching to the act of results of check;

3) to make a mark about acquaintance with the act of purpose of check;

4) to make a mark about receiving in the second copy of the act of results of the carried-out inspection in day of her termination.

Footnote. Chapter 9 is supplemented with article 66-1 according to the Law of the Republic of Kazakhstan dated 31.01.2006 N 125; in edition of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.04.2016 No. 494-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated November 26, 2019 No. 273-VI (shall be enforced upon the expiry of six months after the day of its first official publication); dated December 29, 2022 No. 174-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 66-2. Procedure for conducting verifications of the rules of carriage of passengers, luggage and cargo luggage

Footnote. Article 66-2 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 17.07.2009 No. 188-IV (the order of enforcement see Article 2).

Article 67. Rights and obligations of passenger

1. Passenger shall have the right to:

1) acquire travel document (ticket) for any train and any railcar until the station of destination named by him (her) opened for passenger operations on the routes of trains;

2) receive place in railcar of train according to acquired travel document (ticket);

3) carry one child on a gratuitous basis at the age up to seven years, if he (she) doesn’t take a separate place, or children at the age from seven to fifteen years with provision of separate places for them with paying for travel in amount of fifty percent.

Provision of such right upon carriage in passenger railcars of other states and in passenger railcars of the Republic of Kazakhstan through the territory of other states shall be carried out on conditions of international treaties of the Republic of Kazakhstan;

4) carry cabin luggage on a gratuitous basis with a weight no more than thirty five kilograms for one full or child travel document.

Cabin luggage exceeding this weight shall be subject to deliver in luggage railcar.

Passengers from among persons with disabilities and people with limited mobility additionally shall have the right to carry with them technical auxiliary (compensatory) means and special means of transportation intended for personal use free of charge;

5) return travel document (ticket) to carrier and receive refund of passenger fare and luggage transportation from carrier (and sender – to receive payment for luggage transportation, cargo luggage) in the manner established by the rules of carriage;

6) elongate validity term of travel document (ticket) in the manner established by the rules of carriage;

8) make a stop on route and elongate validity term of travel document (ticket) for no more than none days in the manner established by the rules of carriage;

8) go by passenger train being previous to the train on which travel document (ticket) is acquired, in existence of free places and introduction of amendments in travel document (ticket);

9) register luggage for carriage for established charge;

10) receive duplicate of previously acquired travel document (ticket) upon written request from carrier (booking office windows or passenger agencies) in case of its damage, loss in the manner established by the Rules of carriage of passengers, luggage, cargo, cargo luggage.

Duplicate on previously returned travel documents (tickets) shall not be issued.

2. Passenger shall be obliged to:

1) represent document certifying identity upon acquiring travel document (ticket), upon entraining and upon verifying travel document (ticket) on route, with the exception of trains of suburban traffic;

2) have travel document (ticket) upon entraining and on route until the end of travel;

3) comply with public order, rules of using passenger railcars and objects intended for servicing the carriage of passengers, as well as handle carefully with property of carrier and comply with the rules of fire security as on route, so at the waiting places.

Footnote. Article 67 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.12.2015 No. 433-V (enters into force with 01.01.2016); dated 27.06.2022 No. 129-VII (shall come into effect ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 68. Luggage and cargo luggage transportation

1. Carrier shall be obliged to accept luggage and cargo luggage from passenger or sender and direct to any railroad station opened for such operations.

Cargo luggage of sender shall be accepted according to carriage document (cargo luggage ticket) without representing travel document (ticket).

Luggage, cargo luggage of sender shall be forwarded by the earliest train in which the luggage railcar is available. By this, carrier shall be obliged to ensure primary forwarding of luggage, cargo luggage of passenger. Luggage, cargo luggage running on route mentioned in travel document (ticket) of a passenger shall be forwarded by train, which is steered by the passenger or by the earliest train in which the luggage railcar is available.

2. Upon delivery of luggage, passenger (sender) shall have the right to declare its value, and shall be obliged to declare its value upon delivery of cargo luggage.

3. Such things and items that on their dimensions, packing and properties may be loaded and placed in luggage railcar without difficulties and may not inflict harm to property of carrier and luggage, cargo luggage of other passengers (senders) shall be accepted for carriage as luggage, cargo luggage.

Footnote. Article 68 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 69. Delivery date of luggage and cargo luggage

1. Delivery date of luggage and cargo luggage shall be determined by the running time of passenger train, in which carriage to railroad station of destination is carried out according to the train schedule.

If carriage of luggage, cargo luggage is carried out with transshipment on route, the delivery date shall be increased for a day for each transshipment.

2. Passenger, receiver shall be issued by luggage, cargo luggage at the station of destination upon representing luggage, cargo luggage tickets and document confirming identity.

3. Dispensing of luggage, cargo luggage shall be performed within time when the station is opened for operations on passenger carriage.

Footnote. Article 69 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 70. Consequences of expiration of limiting storage periods

1. In case when passenger, receiver didn’t receive luggage, cargo luggage by the reasons not depended from carrier, carrier shall be obliged to keep it at station of destination within thirty days from the date of arrival, and luggage and cargo luggage being under customs control – within fifteen days.

2. After the deadlines of storage specified in paragraph 1 of the present article, the carrier transfers baggage and cargo baggage to the order of authorized public authorities (bodies of state revenues and other public authorities). From this point the passenger, the sender, the recipient have the right to address them concerning compensation of cost or receiving baggage, cargo baggage.

3. In case of implementing luggage, cargo luggage (seized, confiscated, recognized as ownerless), the expenses of carrier inflicted due to carriage and storage shall be compensated under the decisions of courts and other authorized bodies as expenses for commission of executive actions of persons, the competence of which includes fulfillment of judicial decisions and decisions of other authorized bodies.

Footnote. Article 70 with the change made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 07.11.2014 No. 248-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 71. Organization of carriage of passengers in suburban traffic

(Article 71 is excluded – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 9 July 2004, No. 596)

Article 72. Carriage of postal matters

Carriage of postal matters shall be carried out in post office cars in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 72 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 10. Responsibility for obligations arising from carriage

Article 73. Responsibility for violation of circumstances on carriage

1. In case of non-fulfillment or improper fulfillment of obligations arising from carriage, parties shall bear responsibility on the basis and in amounts established by the Civil Code of the Republic of Kazakhstan, this Law and other regulatory legal acts in the field of railway transport, international treaties of the Republic of Kazakhstan, rules of carriage, as well as contracts concluded on their basis.

Bringing of party to responsibility violated the obligations shall be performed only upon request of the party whose rights are violated.

2. Agreement of parties having the purpose to restrict or eliminate responsibility established by this Law shall be invalid.

Parties may increase amount of responsibility on mutual agreement, as well as provide additional responsibility under the contract of carriage.

3. Mutual responsibility of carriers for non-fulfillment or improper fulfillment of obligations on carriage shall be determined by this Law, rules of carriage of cargo, passengers, as well as by agreements between carriers.

4. In case of carrying out of carriage by several carriers, they shall be jointly and severally responsible before a sender (receiver of cargo) for loss, deficiency, damage (waste), delay of delivery of luggage, cargo, cargo luggage.

5. If carrier bears responsibility occurred due to the fault of other carrier, sender of cargo, receiver of cargo, railroad branch owner, forwarding merchant, he (she) shall have the right of recourse claim to guilty persons.

Footnote. Article 73 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 9 July 2004 No. 596.

Article 74. Penalty

1. For non-fulfillment or improper fulfillment of obligations on cargo carriage, a guilty party shall pay penalty in amounts established by the Civil Code of the Republic of Kazakhstan, this Law or contract.

2. For delay of paying payments owing to a carrier, a penalty in amount of responsibility shall be collected for illegal use of other monetary resources established by the Civil Code of the Republic of Kazakhstan.

3. In the absence of other contract of parties, primarily a sum of penalty shall be discharged from a sum of performed payment, and in a rest part – capital sum of the debt.

Article 75. Responsibility of a carrier for harm inflicted to life and health of a passenger

Carrier shall bear responsibility on obligations arising due to infliction of harm to life and health of a passenger in accordance with the Civil Code of the Republic of Kazakhstan.

Responsibility of a carrier shall begin for infliction of harm to life and health of a passenger during the period of passenger’s stay in a train and in the territory of railway station upon entraining (detraining).

Article 76. Responsibility of a carrier for loss, deficiency or damage (waste) of luggage, cargo, cargo luggage

1. Carrier shall be obliged to ensure preservation of luggage, cargo, cargo luggage from the moment of their receipt for carriage until the moment of dispensing to receiver of cargo, receiver.

2. Property responsibility for loss, deficiency, damage (waste) of luggage, cargo, cargo luggage shall be transferred from the moment of their receipt and transfer.

3. For loss, deficiency or damage (waste) of luggage, cargo, cargo luggage accepted for carriage without declaring value, carrier shall bear responsibility in the following amount:

1) in case of loss or deficiency in amount of cost of lost or deficient luggage, cargo, cargo luggage;

2) in case of damage (waste) in amount of a sum, on which the cost of luggage, cargo, cargo luggage is reduced.

Cost of luggage, cargo, cargo luggage shall be determined proceeding from its price mentioned in a bill of a seller, contract, and in its absence proceeding from the price that is normally collected for similar goods upon comparable circumstances.

4. For loss, deficiency or damage (waste) of luggage and cargo luggage, as well as cargo delivered for carriage with declaring a value, carrier shall bear responsibility in amount of declared value.

5. Besides damage provided by paragraphs 3 and 4 of this Article, carrier shall return carriage charge received for carriage of lost, deficient, damaged (wasted) luggage, cargo, cargo luggage, if the carriage charge is not included into their cost.

6. Luggage, cargo, cargo luggage shall be considered as lost after seven days upon expiry of delivery date.

In case of arrival of luggage, cargo, cargo luggage upon expiry of mentioned terms, receiver may accept them and return a sum paid for loss by a carrier.

7. Carrier shall answer for loss, deficiency or damage (waste) of cargo, luggage or cargo luggage, if he (she) proves that loss, deficiency or damage (waste) of cargo or luggage, cargo luggage are occurred not due to his (her) fault.

8. In case of dispensing cargo that doesn’t conform to details mentioned in railway bill of lading upon loading of such cargo by a carrier, the latter shall bear responsibility before a sender of cargo in amount of the cost of cargo mentioned in railway bill of lading, as for its loss.

9. Responsibility on payment of the customs duties and taxes for the lost, not delivered freight at international transport of freights according to customs procedure of customs transit bears the carrier which has accepted freight for shipment from other carrier of the Eurasian Economic Union in case of transportation breach of contract.

Footnote. Article 76 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.12.2014 No. 269-V (enters into force with 01.01.2015); dated 26.12.2017 No. 124-VI (enters into force with 01.01.2018).

Article 77. Responsibility of non-fulfillment of application on plan of cargo carriage

1. Carrier for non-provision of transport vehicles in accordance with received application, and sender of cargo for non-representing cargo, as well as for non-use of supplied transport vehicles shall bear mutual property responsibility in the form of fine estimated in percent from the size of monthly calculation index in the following amounts:

1) upon cargo carriage in containers: fifteen percent for each container with a gross weight up to five tons included;

thirty percent for each container with a gross weight from five to ten tons included;

sixty percent for each container with a gross weight more than ten tons;

2) upon cargo carriage in railcars, with the exception of refrigerator railcars and conveyors – one hundred fifty percent for each railcar;

3) upon carriage in refrigerator railcars, conveyors – two hundred ninety percent for each railcar, conveyor.

2. Upon cargo carriage (carriage of which is established only in railcars) on railroad tracks having narrow gauge – in amount of fifty percent of fines provided by paragraph 1 of this Article.

3. Fine for non-fulfillment of application for cargo carriage shall be collected independently from payment for using railcars, containers.

3-1. In case of preventing a carrier by a sender of cargo on non-use of railcars (containers) not less than three days before the day of loading, the sum of fine shall be reduced to one third.

4. Payment of fine by a carrier for non-supply of a rolling stock in accordance with received application shall not release him (her) from the following obligations on supply of the rolling stock. In case of non-representation of a rolling stock within the prolonged terms specified with a sender of cargo, a carrier shall be obliged to pay penalty in amount of 5-fold monthly calculation index established by the Law on republican budget for the relevant financial year, unless the carrier proves that non-supply of a rolling stock occurred not due to his (her) fault.

Footnote. Article 77 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.07.2004 No. 596; dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 78. Responsibility for unauthorized occupation, damage or loss of railcars and containers

1. Carrier, sender of cargo, receiver of cargo, as well as other persons shall not have the right to use railcars, containers not belonged to them for own carriage, storage of cargo, as well as use them for loading without permits of owners, if this is not provided by the relevant contracts.

2. For non-compliance with such requirement, guilty party shall bear property responsibility before owner in the form of fine in amount of payment for use of railcars, containers besides the payment for use of railcars, containers.

3. Payment of fine provided by paragraph 2 of this Article shall not release guilty party from property responsibility before the owner, established by the Civil Code of the Republic of Kazakhstan.

Article 79. Responsibility for violation of delivery date of cargo

1. For a railway part of a way the carrier pays for every day of delay of delivery of freight to the consignee a penalty of five percent of a carrying payment for transportation by railway transport, but not over fifty percent of a carrying payment if it doesn't prove that the delay has happened not through his fault.

2. For the violation by the consignor, consignee, forwarding agent of requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan for paperwork for export, import, transit of goods which has entailed a delay of cars and containers bodies of state revenues, bodies boundary or other types of control in favor of carrier the penalty at a rate of a payment for use of cars, containers is raised.

Footnote. Article 79 with the changes made by laws of the Republic of Kazakhstan dated 07.11.2014 No. 248-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 27.10.2015 No. 363-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 79-1. Responsibility of untimely unloading (discharge) of cargo

Upon untimely unloading (discharge) of cargo by receivers of cargo, carrier shall increase payment for using railcars and containers delayed for more than twenty four hours over technological term of railcar turnover and terms (technological time) of loading (unloading) of cargo, but no more than tenfold.

Upon collection of this payment, the rule of paragraph 2 of Article 49 of this Law shall not be applied.

Footnote. The Law is supplemented by Article 79-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 80. Responsibility for violation of delivery dates of a passenger, luggage, cargo luggage

1. For each day of delay of delivering luggage, cargo luggage, carrier shall pay a fine to a passenger, receiver in amount of ten percent of carriage charge, but not more than fifty percent of carriage charge, unless he (she) proves that delay is occurred not due to his (her) fault.

Delay in delivering shall be calculated from twenty four hours of days on which luggage, cargo luggage shall arrive.

2. Payment of a fine for violation of delivery dates of luggage, cargo luggage shall be made on the basis of act of general form upon application of a passenger, receiver in accordance with the rules of carriage.

3. For delay of departure, as well as for lateness of a passenger train carrying a passenger to railway station of destination, carrier shall pay a fine to the passenger in amount of three percent from the cost of travel document (ticket) for each hour of delay besides compensation of losses to the passenger, unless he (she) proves that delay or lateness is occurred due to insuperable force.

Sum of collected fine may not exceed the cost of travel document (ticket).

Payment of a fine for lateness of a passenger train shall be made upon application of a passenger in accordance with the rules of carriage.

Article 81. Responsibility for representing luggage, cargo, cargo luggage for carriage with violation of conditions of carriage

1. For incorrect specifying the name of cargo, its special properties or necessary preventive measures in railway bill of lading, as well as for departure of cargo carriage of which is prohibited, a fine in amount of fivefold cost of carriage shall be collected from a sender of cargo in favor of a carrier, together with compensation for losses inflicted by these circumstances.

2. Sender of luggage, cargo luggage shall bear responsibility before a carrier in the form of a fine in amount of fivefold cost of carriage for transportation of luggage, cargo luggage, carriage of which is prohibited, and in cases provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan shall be brought to administrative or criminal responsibility.

Article 82. Responsibility for overloading railcars, containers

For overloading a railcar, container over carrying load (carrying capacity), a fine in amount of fifty percent of carriage charge shall be collected from a sender of cargo in favor of a carrier, together with compensation of inflicted losses.

Footnote. Article 82 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 9 July 2004 No. 596.

Article 83. Responsibility for non-clearance of railcars, containers after unloading

1. Carrier shall have the right to refuse from acceptance of non-cleaned railcar, container. For a time of being of a railcar, container under the clearance, receiver of cargo shall pay payment for use to a carrier.

2. For refusal of clearing a railcar, container, a fine in amount of twofold cost of works on clearance and expenses of a carrier on spotting of a railcar, container to the place of clearance shall be collected from a receiver of cargo in favor of a carrier.

Footnote. Article 83 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 84. Responsibility for damage or loss of a rolling stock, containers, removable carriage appliances

For damage or loss of a rolling stock, containers, removable carriage appliances and means of bundling, the cost of lost property or necessary repair, as well as a fine in amount of fifty percent of the cost of lost property or necessary repair shall be collected from a guilty party in favor of possessor (owner).

Article 85. Responsibility for a delay of giving cleaning of carriages from access roads

Footnote. Article 85 heading with the change made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.05.2017 No. 59-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

1. Under contracts for giving cleaning of cars, operation of an access road the carrier bears responsibility in the form of a penalty for a delay of giving cleaning, reception of cars on places (from places) loadings and unloadings (unloading) on railway access roads at a rate of 1,7 percent from the size of a monthly settlement indicator for each car in an hour.

The penalty is charged for all the time of a delay from the moment of violation of terms of giving cleaning of the cars provided by the specified contracts.

2. Delay of railcars for the term of less than thirty minutes shall not be considered. Delay of railcars for the term from thirty minutes until one hour shall be considered for full hour.

Footnote. Article 85 with the changes made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.05.2017 No. 59-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 86. Release from responsibility

1. Parties may be released from responsibility for non-fulfillment or improper fulfillment of obligations arising from the contract of carriage, on the grounds provided by the Civil Code of the Republic of Kazakhstan, this Law, international treaties of the Republic of Kazakhstan.

2. Parties shall be released from responsibility, if non-fulfillment of improper fulfillment of obligations is occurred due to:

1) insuperable force, as well as emergency situations of social, natural and technogenic character;

2) military actions, imposition of emergency situation;

3) termination or restriction of transfer of cargo, train traffic declared in the manner established by this Law.

Footnote. Article 86 as amended by the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 No. 121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 87. Release of a carrier from responsibility

1. Besides the grounds mentioned in paragraph 2 of Article 86 of this Law, carrier shall be released from responsibility in the cases of:

1) non-fulfillment or improper fulfillment of obligations due to the fault of a passenger, sender (sender of cargo), receiver (receiver of cargo), forwarding merchant;

2) compensation of spotting railcars, containers allowed for separate days of decade within this calendar decade with the agreement of a sender of cargo;

3) termination of spotting railcars, containers or delay of departure of cargo on the grounds provided by paragraph 3 of Article 47 of this Law;

4) damage (waste) of cargo due to its untimely unloading and pickup by a receiver of cargo;

5) arrival of luggage, cargo and cargo luggage in good-order railcar, container with good-order locking and packing devices established by a sender (sender of cargo) or in a good-order rolling stock on route with good-order protecting marking or good-order signaling control system, as well as in existence of other signs testifying on preservation of luggage, cargo, cargo luggage;

6) non-preservation of cargo due to special natural properties, as well as due to its delivery for carriage without specifying special properties in travel documents, requiring special conditions or preventive measures upon carriage or storage;

7) loading, unloading (discharge) of cargo in covered railcar, container, if loading or unloading (discharge) was performed by means of a sender of cargo or receiver of cargo;

8) non-preservation of cargo due to natural reasons linked with carriage on opened rolling stock;

9) cargo carriage accompanied by a conductor of a sender of cargo or receiver of cargo;

10) abnormality, inaccuracy or incompleteness of details mentioned by a sender of cargo in railway bill of lading;

11) difference in a cargo weight within the rates of natural loss, lowering of humidity, as well as difference of norms in cargo weight being accepted for carriage on weight determined by a sender of cargo without participation of a carrier;

12) waste of perishable cargo in compliance with the term of transportability and temperature condition;

13) non-preservation of luggage, cargo, cargo luggage due to hidden defects of transport packing or their properties;

14) uses of smaller number of cars, containers, than it is provided by the application, as a result of the condensed loading.

2. Carrier shall not bear responsibility for preservation of luggage running together with a passenger as cabin luggage, except for cases of waste of luggage due to the fault of a carrier.

Footnote. Article 87 with the changes made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.10.2015 No. 363-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 88. Release from responsibility of a sender of cargo, receiver of cargo

The consignor or the consignee, including when performing military transportations, besides the bases specified in paragraph 2 of article 86 of the present Law is exempted from liability in cases:

1) non-use of railcars, containers spotted without its preliminary agreement;

2) compensation of underloading allowed in separate days of decade, within this calendar decade with the agreement of a carrier;

3) use of lower quantity of railcars, containers that is provided by application, in the result of pressed loading;

4) notifications of carrier of non-use of cars, containers not less than in seven days prior to day of loading, and on military transportations – in day of loading.

Footnote. Article 88 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 13.06.2017 No. 69-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Chapter 10-1. Carrying out of state control in the field of railway transport

Footnote. The Law is supplemented by chapter 10-1 by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 31.01.2006 No. 125. Title as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 88-1. Subject and purpose of conducting state control in the field of railway transport

Footnote. Title as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. The state control in the field of railway transport (further – transport control) is carried out behind observance by natural and legal entities of requirements of the regulations of the Republic of Kazakhstan defining an order of functioning of railway transport, identification and taking measures to suppression of their violations.

2. Purpose of conducting transport control is compliance with requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of railway transport on ensuring of safety operation and effective activity on railway transport.

3. The authorized body shall interact with central and local executive bodies, take joint control measures, ensure mutual information exchange.

State bodies shall be obliged to provide assistance to the authorized body in performance of tasks on carrying out of transport control for safety ensuring in the field of railway transport in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Participants of transportation process and owners of the rolling stock provide the information on the made scheduled repair of the rolling stock and also the main, station, access roads to authorized body in the form established by Rules of technical operation of railway transport no later than thirty calendar days from the moment of repair completion.

Footnote. Article 88-1 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 09.04.2016 No. 494-V (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication); dated 05.05.2017 No. 59-VI (enters into force after ten calendar days after day of his first official publication).

Article 88-2: State Control in the Field of Railway Transport

1. State control in the field of railway transport is carried out in the form of inspection and preventive control with a visit to the subject (object) of control in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

2. Preventive control without visiting the subject (object) of control is carried out in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan and this Law.

Footnote. Article 88-2 of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 88-3. Terms of conducting verifications

Footnote. Article 88-3 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 17.07.2009 No. 188-IV (the order of enforcement see Article 2).

Article 88-4. Rights of the authorized body

For implementing assigned tasks, the authorized body shall have the right to:

1) require information, materials, referenced data from individuals and legal entities on all the issues included into the competence of the authorized body;

2) to check activity of the natural and legal entities which are carrying out transportation and other activity on railway transport including with use of control and measuring technical means and devices, regarding observance by them:

maintenance of station and main line tracks of railway network and railway approaching lines;

maintenance, operation and repair of a rolling stock;

the established rules for the carriage of passengers, baggage, cargo luggage and postal items by rail, as well as the rules for transportation of goods by rail;

maintenance, operation and repair of technical means oriented to safety traffic ensuring on railway transport;

maintenance, operation and repair of artificial structures, as well as railway carriage;

3) is excluded – dated 27 July 2007 No. 316;

4) within the limits of the competence to make certificates by results of checks and to bring orders about elimination of the revealed infringements of the legislation of the Republic of Kazakhstan about a railway transportation, documents on standardization and the norms defining an order of functioning of a railway transportation;

4-1) use technical means to record the facts of committing administrative offenses and actions of officials of the authorized body in the manner determined by the authorized body;

5) draw up minutes, to carry out production on the cases on administrative infractions in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative infractions;

6) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV;

7) conduct inspection of territories, premises, goods, other property belonged to a legal entity, as well as verification of the relevant documents within the competence;

8) engage the relevant specialists for participation in examinations on the issues related to the competence of the authorized body;

9) submit proposals to state bodies on prevention of transport accidents, violations of the rules of operation of a transport;

10) suspend and terminate operation of objects of backbone railway network, railway tracks and rolling stock, as well as upon carriage of passengers, cargo and hazardous cargo, condition of which doesn’t conform to established requirements of traffic safety and environmental protection;

11) to resume the operation of objects of the main railway network, railways and rolling stock, as well as the transportation of passengers, cargo and dangerous goods, the condition of which meets the established requirements for traffic safety and environmental protection.

Footnote. Article 88-4 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 27.07.2007 No. 316 (shall be enforced from the date of its official publication); dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 05.05.2017 No. 59-VI (enters into force after six months after day of his first official publication); dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon the expiration of six months after the day of its first official publication); dated 19.04.2019 No. 249-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated December 29, 2022 No. 174-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 88-5. Forms of acts

Forms of acts on conducting verifications, drawing up of results of conducted verification, of necessary accounting documents on registering the cases of violation of traffic safety, prescriptions on elimination of detected violations shall be established by the authorized body.

Article 88-6. Procedure for preventive control without visiting the subject (object) of control

1. Preventive control without visiting the subject (object) of control is carried out by the authorized body on the basis of analysis and data of information systems, as well as other data on the activity of the subject (object) of control.

The subjects of control are:

1) a national infrastructure operator;

2) carriers;

3) wagon operators;

4) locomotive traction operators;

5) branch owners;

6) railway transport support services.

The objectives of preventive control without visiting the subject (object) of control are timely suppression and prevention of violations, granting the subject of control the right of independent elimination of violations identified by the results of preventive control without visiting the subject (object) of control, and reducing the administrative burden on the subject of control.

For granting the right of independent elimination of violations to control subjects preventive control without visiting the subject (object) of control is carried out only on those violations, which consequences are possible to eliminate in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. In case of detection of violations according to the results of preventive control without visiting the subject (object) of control in actions (inaction) of the subject of control the authorized body executes and sends a recommendation within five working days from the date of detection of violations.

3. The recommendation shall be handed over to the subject of control in person, upon signature or otherwise, confirming the facts of dispatch and receipt.

A recommendation sent by one of the following means shall be deemed to have been delivered in the following cases:

1) by courier - from the date of the mark in the recommendation on receipt;

2) by registered mail - by registered mail;

3) by electronic means - from the date of sending by the authorized body to the e-mail address of the subject of control specified in the letter at the request of the authorized body.

4. The recommendation on elimination of violations revealed by results of preventive control without visiting the subject (object) of control shall be executed within ten working days from the day following the day of its delivery.

5. In case of disagreement with violations specified in the recommendation, the subject of control has the right to send an objection to the authorized body that sent the recommendation within five working days from the day following the day of its delivery.

6. Non-implementation of the recommendation on elimination of violations revealed by the results of preventive control without visiting the subject (object) of control entails appointment of preventive control with visiting the subject (object) of control by means of inclusion in the half-yearly list of preventive control with visiting the subject (object) of control.

7. Preventive control without visiting the control subjects (objects) is carried out not more often than once a year.

Footnote. Chapter 10 was supplemented by Article 88-6 of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 10-2. Investigation of traffic safety violations

Footnote. The Law is supplemented with Chapter 10-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2019 № 249-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Статья 88-7. Общие положения расследования нарушений безопасности движения

1. Violations of traffic safety shall be subject to compulsory investigation in accordance with the procedure established by the rules for investigating traffic safety violations on railway transport. Traffic safety violations include crashes, accidents, events and incidents.

2. The objectives of the investigation are to establish the causes and (or) associated factors, develop recommendations to prevent violations of traffic safety in future and ensure traffic safety.

3. The investigation of the events that caused the derailment of the rolling stock in a passenger train, as well as crashes and accidents, shall be carried out by a commission created by the authorized body. This commission shall include an authorized investigator, who is an official of the authorized body, representatives of its territorial divisions, participants in the transportation process and interested parties.

Events, except for those that caused the derailment of the rolling stock in a passenger train, and incidents are investigated by the participants in the transportation process.

4. The work of the commission of inquiry events that caused the derailment of the rolling stock in a passenger train, as well as derailments and accidents, shall be carried out under the chairmanship of the Commissioner of Investigation.

5. The Commissioner for Investigation organizes and coordinates the work of the commission for investigating the events that caused the derailment of the rolling stock in the passenger train, as well as crashes and accidents, including all aspects related to them, at the scene of the events that caused the derailment of the rolling stock in the passenger train, as well as crashes and accidents.

6. In order to maintain a professional level and improve qualifications, the Commissioner for Investigation periodically undergoes training in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

7. Individuals and legal entities, and state bodies shall be obliged to provide, at the request of the commission of inquiry events that caused the derailment of rolling stock in a passenger train, as well as derailments and accidents, information and (or) documentation relevant to the ongoing investigation.

8. The Commission for the Investigation of Events Causing Derailment of Rolling Stock in a Passenger Train, as well as Derailments and Accidents shall conduct investigations of events that caused the derailment of rolling stock in a passenger train, as well as derailments and accidents, separately and independently of other types of investigations conducted by other state bodies.

9. When conducting an investigation, it shall be prohibited to interfere in the activities of the commission for investigating events that caused the derailment of the rolling stock in a passenger train, as well as crashes and accidents of individuals and (or) legal entities, other state bodies, except for cases expressly provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 88-7 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated December 29, 2022 No. 174-VII (shall come into effect sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 88-8. Rights and obligations of the commission of inquiry events that caused the derailment of wagons in a passenger train, as well as crashes and accidents

Footnote. The heading of Article 88-8 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 No. 174-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

1. Commission of Inquiry events that caused the derailment of wagons in a passenger train, as well as crashes and accidents, shall have the right to:

1) interact with representatives of other state authorities to ensure the independence and objectivity of investigation, as well as to avoid the loss or alteration of evidence related to the investigation;

2) have easy access to the place of an event that caused the derailment of cars in a passenger train, as well as crashes and accidents, to all documentation related to the operation of the rolling stock, to the personnel involved in its maintenance and security, to inspect and further examine the scene of the incident, objects and debris, spare parts and any other objects that cause or could contribute to, influence the occurrence events that caused the derailment of wagons in a passenger train, as well as crashes and accidents;

3) to search, restore, retrieve, read data from objective control devices or any other device of an information carrier on a rolling stock, as well as records of technical means of traffic maintenance and full control over the storage of the obtained data. The extraction and reading of the records of objective control or any other device of the information carrier should be made without any delay using appropriate means in the Republic of Kazakhstan;

4) interview eyewitnesses, personnel and other persons involved in an event that caused the derailment of cars in a passenger train, as well as a crash and an accident, to appoint the conduct of studies and tests necessary to establish the causes of the event that caused the derailment of cars in a passenger train, as well as crashes and accidents and (or) related factors;

5) involve experts in the work, and request their reports related to the investigation events that caused the derailment of wagons in a passenger train, as well as crashes and accidents;

6) agree with the owner of the rolling stock in a passenger car or locomotive on the way to the place events that caused the derailment of cars in a passenger train, as well as crashes and accidents.

2. Commission of Inquiry events that caused the derailment of wagons in a passenger train, as well as crashes and accidents, shall be obliged to comply with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 88-8 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated December 29, 2022 No. 174-VII (shall come into effect sixty calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 11. Acts, claims, suits

Article 89. Conditions and procedure for submission of a claim

1. Passenger, sender (sender of cargo), receiver (receiver of cargo) shall have the right of submitting claims to a carrier arising from the contract of carriage.

Person owning railcars, containers as a property or on other legal grounds shall have the right of submitting claims to a carrier in case of loss, damage, railcars, containers.

2. Individuals or legal entities may submit claims in the name of persons having the right of submitting claims under the contract of carriage in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Documents certifying existence of a right of submitting claim of an applicant shall be attached to the claim.

4. The following documents in original confirming requirements of an applicant shall be attached to the claim in cases of:

1) requirement on compensation for a harm inflicted to life or health of a passenger – travel document (ticket) and act concerning an accident;

2) delay of departure or lateness of passenger train, submission of requirement on return of payment for travel – travel document (ticket);

3) loss, violation of delivery dates of luggage, cargo luggage, submission of requirement on return of carriage charge for carriage of luggage, cargo luggage – luggage, cargo luggage ticket;

4) deficiency, damage (waste) of luggage, cargo luggage – luggage, cargo luggage ticket and commercial act;

5) incorrect application of tariff for carriage of passenger, luggage, cargo luggage, wrong determination of weight of luggage, cargo luggage, mistakes in calculation upon determination of carriage charges – travel document (ticket), luggage, cargo luggage ticket;

6) full loss of cargo – receipt on acceptance of cargo with a mark of destination station on non-arrival of cargo and document confirming the quantity and cost of forwarded cargo;

7) deficiency, damage (waste) of cargo – railway bill of lading, commercial act issued by destination station, and documents confirming the quantity and cost of forwarded, deficient, damaged (wasted) cargo.

In case of deficient of cargo, on which the calculations between a sender of cargo and receiver of cargo are performed in recognition of standardize and actual humidity, the claim shall be attached by documents confirming humidity of cargo upon forwarding and dispensing.

In case of damage (waste) of cargo, upon dispensing of which the markdown or down grading was performed, the claims shall be attached by an act of examination;

8) violations of the delivery dates of cargo – railway bill of lading;

9) excessive payment of tariff – railway bill of lading or receipt on acceptance of cargo for carriage and documents confirming the payment;

10) non-performed carriage – receipt on acceptance of cargo for carriage with a mark of a carrier on return of cargo;

11) excessive payment of charges and fines linked with cargo carriage – documents confirming their crediting and payment;

12) losses, damages of railcars, containers belonged to individuals or legal entities by a carrier – receipt on acceptance of cargo for carriage with a mark of a carrier at the destination station on non-arrival of railcars, containers, technical passports and documents confirming lease or right of ownership.

5. One claim shall not combine requirements on different cases mentioned in this Article.

Claims on compensation for loss, deficiency, waste or damage of cargo shall be submitted separately for each sending.

Upon drawing up of carriage on cargo of one and the same name loaded at one departure station by one sender of cargo to one destination station in the address of one receiver of cargo, submission of one claim for a group of cargo forwarding shall be allowed, on which one commercial act was drawn up by a carrier.

On cargo transferred by route or group sending of cargo, claims shall be submitted according to the quantity of railcars mentioned in commercial act.

In case of excess of delivery date of cargo, the combination of several cargo forwarding shall be allowed in one claim on conditions of arrival of cargo within one day.

Footnote. Article 89 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 89-1. Drawing up of claim

1. It shall be specified in a claim as follows:

1) last name, first name, patronymic (if available) or full name, post details of an applicant of claim, date of its drawing up;

2) circumstances on the basis of which, a claim is applied;

3) requirements of an applicant, sum of claim and its calculation, banking details;

4) list of documents, as well as other facts of evidence attached to a claim.

2. A claim from an individual shall be signed by the applicant with a copy of his identity document attached.

A claim from a legal entity shall be signed by the head of the organization or a person authorized by him/her and certified by a seal.

If the legal entity is a private business entity, the seal is not required to seal the documents.

3. In case of issuing receipt on acceptance of cargo to a sender of cargo and invoice to a receiver of cargo by electronic data exchange system, an applicant shall specify a number of sending, date of acceptance of cargo for carriage and registering data of electronic folder of carriage in informational systems of a carrier.

Footnote. The Law is supplemented by Article 89-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 2812.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.12.2014 № 269-V (enters into force with 01.01.2015); dated 02.04.2019 № 241-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 90. Terms of submitting a claim

1. Claims arising from contract of carriage may be submitted to a carrier within the limitation period.

Terms of submitting claims shall be calculated in respect of:

1) compensation for loss of luggage, cargo, cargo luggage – upon expiry of seven days from the expiration of limitation period;

2) compensation for deficiency, damage (waste), delay of delivering luggage, cargo, cargo luggage – from the date of dispensing;

3) return of carriage charges, excessive paid for carriage of luggage, cargo, cargo luggage – from the date of dispensing;

4) delay of delivering luggage and cargo luggage – from the date of dispensing;

5) collection of fines for non-fulfillment of accepted application for cargo carriage – upon termination of a term established by the rules of carriage for fulfilling the application.

In other cases – from the date of occurrence of an event constituting a ground for bringing of a suit.

1-1. Date of submitting a claim is a date of delivering a postal matter with the claim to the post office or transfer purposely to a carrier.

If the last date of a term of transferring the claim falls to non-work day, the date of termination of term for transferring the claim is a working day next to it.

2. Carrier shall have the right to consider submitted claim upon expiry of established terms, if he (she) recognizes a reason of missing the claim term as valid.

Footnote. Article 90 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 91. Procedure and terms of considering a claim

1. Claim shall be subject to consideration within monthly term from the date of its receipt.

Carrier shall notify an applicant in written on results of considering the claim.

2. It shall be specified in response to a claim:

1) last name, first name, patronymic (if available) or full name, post details of an applicant of the claim, to which the response is directed, date of the claim on which the response is given;

2) in case of recognition of the claim in full or in part, recognized sum and method of satisfying the claim shall be specified;

3) in case of rejecting the claim in full or in part – motives of rejecting with reference to the relevant regulatory legal acts and documents substantiating rejection of the claim;

4) list of documents and other facts in evidence attached to the response.

3. Upon satisfying a claim in a total sum, documents represented by an applicant shall not be returned by a carrier.

In case when a claim is rejected in full or in part, documents received with the claim shall be returned, as well as documents substantiating rejection of the claim shall be directed to an applicant, if the applicant doesn’t have them.

4. If a claim is drawn up by an applicant with violation of requirements of this Law, the claim shall be returned to the applicant within the term of no later than ten calendar days from the date of its receipt to a carrier with specification of the reason for its return. Return of such claim is not rejection in its satisfying.

5. Upon satisfying a claim in case of loss or damage of cargo, the sum being subject to compensation shall be determined proceeding from its price mentioned in invoice of a seller or provided by the contract, and in the absence of invoice or specifying price in contract – proceeding from price that shall be collected normally for similar goods upon comparable circumstances.

Together with compensation for damage, carrier shall return carriage charge collected for carriage of lost, deficient, wasted or damaged cargo, if such charge is not included in the cost of cargo.

If cargo is delivered for carriage with declaring its value, then in case of its loss, carrier shall compensate for damage in amount of declared value, and in case of partial loss – proportionally to lost part of cargo.

6. If upon considering a claim it is established that cargo is reforwarded or dispensed to other receiver of cargo upon the application of a sender of cargo or primal receiver of cargo, the claim shall be returned to an applicant with specifying the receiver of cargo to which the cargo is dispensed, or a person upon the application of which, the reforwarding or dispensing of cargo is performed.

Footnote. Article 91 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2013 No. 132-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 92. Acts

1. Circumstances that may serve as a ground for property responsibility of a carrier, sender (sender of cargo), receiver (receiver of cargo), forwarding merchant or passenger upon carrying out of carriage shall be certified by commercial acts or acts of general form.

Forms of commercial act and act of general form, as well as rules of their drawing up shall be established by the rules of carriage.

2. Carrier shall be obliged to draw up commercial act upon dispensing of luggage, cargo and cargo luggage for satisfying the following circumstances:

1) non-conformance of factual name, as well as weight and quantity of places to data mentioned in carriage document;

2) damage (waste);

3) detection of luggage, cargo or cargo luggage without carriage documents or carriage documents without luggage, cargo or cargo luggage;

4) return of stolen luggage, cargo or cargo luggage to a carrier;

5) non-delivery of cargo by a carrier to the places of unloading (discharge) within twenty four hours after drawing up of documents on dispensing of cargo. In this case, commercial act shall be drawn up only upon request of a receiver of cargo;

6) transfer of luggage, cargo or cargo luggage for sale.

Carrier shall be obliged to make a note on drawing up commercial act in carriage documents.

3. Acts of general form shall be drawn up for satisfying circumstances not provided by paragraph 2 of this Article.

4. Parties participated in drawing up of the act shall not have the right to refuse from its signing. Upon disagreement with the content of the act, parties shall have the right to state their opinion in there.

5. Persons that drew up or signed the act containing untrustworthy information shall bear responsibility established by the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 92 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 9 July 2004 No. 596.

Article 93. Limitation periods

1. Suits to a carrier arising from carriage may be submitted in case of full or partial refusal of the carrier to satisfy a claim or in case of non-receipt of a response from the carrier to submitted claim upon expiry of its consideration.

2. Limitation period under the contract of cargo carriage, postal matters – one year, under the contract of carriage of a passenger, luggage, cargo luggage – six months.

3. Limitation period shall be calculated from the following date after occurrence of an event constituting a ground for submission of suits.

Footnote. Article 93 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 12. Final and transitional provisions

Article 94. Information, official paperwork and communication

1. Carrier shall be obliged to provide necessary and trustworthy information on services for carriage to passengers, senders (senders of cargo), receivers (receivers of cargo).

Information at railway stations, railway terminals, on trains and other places of service for passengers, senders (consignors), recipients (consignees) shall be provided in the state and Russian languages, if necessary, in other languages too.

The text of the information must comply with the requirements of the Law of the Republic of Kazakhstan "On Languages in the Republic of Kazakhstan".

2. Details on changing the cost of carriage of passengers, luggage, cargo, cargo luggage shall be informed in mass media no later than ten days before their imposition.

3. Official paperwork and communication on railway transport shall be carried out in Kazakh and Russian languages.

Upon carrying out of train traffic, the expressions approved by the authorized body shall be used.

4. Carriage documents and international communications on railway transport shall be carried out in languages determined by the rules of international treaties of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 94 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.12.2021 No. 94-VII (effective ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 94-1. Accounting and reporting

Operators of locomotive traction, railcars, containers and carriers shall be obliged to comply with procedure for accounting and representing reporting established by the authorized body on carriage of passengers, luggage, cargo luggage, cargo and on use of a rolling stock upon carriage.

Footnote. The Law is supplemented by Article 94-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No. 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 95. Accounting and reporting time on railway transport

1. Unified accounting and reporting time established by the authorized body shall be applied on railway transport.

2. Accounting and reporting time shall be determined by international treaties of the Republic of Kazakhstan in international communication.

Article 96. Procedure for applying the Law

The Law shall be applied to legal relations arising after its enforcement. On legal relations arising before enforcement, the Law shall be applied to those rights and obligations that shall arise after its enforcement.

Article 97. Applying the legislation due to enforcement of the Law

Regulatory legal acts regulating relations in the scope of railway transport adopted before enforcement of the Law shall be applied in a part that is not inconsistent with this Law.

The President of the Republic of Kazakhstan