Пайдаланылған отынмен жұмыс істеу қауіпсіздігі туралы және радиоактивті қалдықтармен жұмыс істеу қауіпсіздігі туралы біріктірілген конвенцияны ратификациялау туралы

Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 3 ақпандағы № 246-IV Заңы

МАЗМҰНЫ

1997 жылғы 5 қыркүйекте Венада қабылданған Пайдаланылған отынмен жұмыс істеу қауіпсіздігі туралы және радиоактивті қалдықтармен жұмыс істеу қауіпсіздігі туралы біріктірілген конвенция ратификациялансын.

Қазақстан Республикасының
Президенті Н.Назарбаев

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ОТЫНМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУ ҚАУІПСІЗДІГІ
ТУРАЛЫ ЖӘНЕ РАДИОАКТИВТІК ҚАЛДЫҚТАРМЕН ЖҰМЫС
ІСТЕУ ҚАУІПСІЗДІГІ ТУРАЛЫ БІРЛЕСКЕН КОНВЕНЦИЯ

(2010 жылғы 8 маусымда күшіне енді - ҚР СІМ-нің ресми сайты)

КІРІСПЕ

Уағдаласушы тараптар,

і) ядролық реакторларды пайдалану пайдаланылған отынның және радиоактивтік қалдықтардың пайда болуымен байланысты екендігін және ядролық технологияларды басқа да қолдану да радиоактивтік қалдықтардың пайда болуымен байланысты екендігін мойындай отырып;
іі) қауіпсіздік мақсаттарының пайдаланған отынмен де, сондай-ақ радиоактивтік қалдықтармен де жұмыс істеуге бірдей қолданылатынын мойындай отырып;
ііі) пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында ұтымды практикалық қызметті жоспарлау мен жүзеге асырудың халықаралық қоғамдастық үшін маңызды мәнін растай отырып;
іv) пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеу қауіпсіздігіне қатысты мәселелер туралы жұртшылықты хабардар етудің маңызды мәнін мойындай отырып;
v) бүкіл әлемде ядролық қауіпсіздіктің тиімді мәдениетіне жәрдемдесуге ниет білдіре отырып;
vі) пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін түпкілікті жауапкершіліктің мемлекетке жүктелетінін растай отырып;
vіі) отын циклы саласындағы саясатты айқындау мемлекеттің артықшылығы болып қала беретіндігін, сондай-ақ кейбір мемлекеттің пайдаланылған отынды өңдеуге болатын бағалы ресурс деп есептейтінін, ал басқа біреулері оны көмуді дұрыс көретінін мойындай отырып;
vііі) әскери немесе қорғаныс бағдарламаларының шеңберінде болғандықтан, осы Конвенцияның күші қолданылмайтын пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеудің осы Конвенцияда жарияланған мақсаттарға сәйкес жүзеге асырылуға тиіс екендігін мойындай отырып;
іх) екіжақты және көпжақты механизмдердің негізінде және осы қозғаушы Конвенцияның негізінде пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеудің қауіпсіздігін арттыру мақсатындағы халықаралық ынтымақтастықтың маңызды мәнін растай отырып;
х) дамушы елдердің, әсіресе ең аз дамыған елдердің және өтпелі экономикадағы мемлекеттердің қажетін, сондай-ақ олардың осы қозғаушы Конвенцияда жазылған құқықтары мен міндеттерін жүзеге асыруға көмек көрсету жөніндегі қолда бар механизмдердің жұмыс істеуіне жәрдемдесу қажеттігін сезіне отырып;
хі) радиоактивтік қалдықтарды көмудің осындай материалдарды қолданудың қауіпсіздігімен қаншалықты сыйымды екендігіне көз жеткізе отырып, олар сол пайда болған мемлекетте жүзеге асырылуға тиіс, бұл ретте пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен қауіпсіз және тиімді жұмыс істеудің кейбір мән-жайлары кезінде, атап айтқанда, қалдықтар бірлескен жобаларды жүзеге асыру нәтижесінде пайда болған жағдайларда, олардың біріндегі қондырғыны басқа тараптың мүддесіне пайдалану туралы Уағдаласушы тараптардың арасындағы келісімге ықпал ететінін мойындай отырып;
хіі) кез келген мемлекеттің шетелдік пайдаланылған отынды және радиоактивтік қалдықтарды өзінің аумағына импорттауға тыйым салу құқығын иеленетіндігін мойындай отырып;
хііі) Ядролық қауіпсіздік туралы конвенцияны (1994 жыл), Ядролық авария туралы жедел хабардар ету жөніндегі конвенцияны (1986 жыл), Ядролық авария немесе радиациялық авариялық ахуал жағдайындағы көмек туралы конвенцияны (1986 жыл), Ядролық материалды физикалық қорғау туралы конвенцияны (1980 жыл), Қалдықтарды және басқа да материалдарды оларға түзету енгізе отырып тастау арқылы теңізді ластауды болдырмау туралы конвенцияны (1994 жыл) және басқа тиісті халықаралық-құқықтық құжаттарды назарға ала отырып;
хіv) "Иондандырушы сәуледен қорғауға және сәуле көздерін қауіпсіз қолдануға арналған қауіпсіздіктің халықаралық негізгі нормалары" (1996) деген мекемеаралық құжатта, МАГАТЭ-нің қауіпсіздік негізі жөніндегі "Радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеу принциптері" (1995 жыл) деген тақырыптағы құжатында және радиоактивтік материалдарды тасымалдау қауіпсіздігіне қатысты қазіргі халықаралық нормаларда мазмұндалған принциптерді назарға ала отырып;
xv) Біріккен Ұлттар Ұйымының 1992 жылы Рио-де-Жанейрода өткен қоршаған орта және даму жөніндегі "XXI ғасырдың күн тәртібіне" деген конференциясында қабылданған, радиактивтік қалдықтарды қауіпсіз және экологиялық тұрғыдан негізді түрде аластаудың бірінші дәрежелі мәнін тағы да растайтын 22-тарауға сілтеме жасай отырып;
хvі) ол жөнінде қауіпті қалдықтарды трансшекаралық тасымалдауды және оларды аулаққа шығаруды бақылау туралы Базель конвенциясының (1989 жыл) 1 (3)-бабында айтылғандай, радиоактивтік материалдарға қатысты тікелей қолданылатын халықаралық бақылау жүйесін нығайту жөн екендігін мойындай отырып;
мына төмендегілер туралы келісті:

1-ТАРАУ. МАҚСАТТАР, АНЫҚТАМАЛАР ЖӘНЕ ҚОЛДАНУ АЯСЫ

1-БАП. МАҚСАТТАР

Осы Конвенцияның мынадай мақсаттары бар:
і) ұлттық шараларды және халықаралық ынтымақтастықты, оның ішінде тиісті жағдайларда - қауіпсіздік саласындағы техникалық ынтымақтастықты нығайту жолымен бүкіл әлемде пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеу қауіпсіздігінің жоғары деңгейіне қол жеткізу және қолдау;
іі) қазіргі ұрпақтың мұқтажы мен арманының болашақ ұрпақтың мұқтажы мен арманын іске асыру мүмкіндігіне залал келтірмей қанағаттандырылуы үшін, қазіргі уақытта және болашақта иондандырушы сәуленің зиянды әсерінен жекелеген адамдарды, тұтастай алғанда қоғамды және қоршаған ортаны қорғау үшін пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеудің барлық сатысында ықтимал қауіптен қорғаудың тиімді құралы болуын қамтамасыз ету;
ііі) пайдаланылған отынмен немесе радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеудің кез келген сатысында орын алған жағдайда, радиологиялық салдары бар аварияны болдырмау және олардың салдарын жұмсарту.

2-БАП. АНЫҚТАМАЛАР

Осы Конвенцияның мақсаттары үшін:
а) "жабу" пайдаланылған отынды немесе радиоактивтік қалдықтарды көмуге арналған қондырғыға жайғастырғаннан кейін белгілі бір сәтте барлық операциялардың аяқталғанын білдіреді. Ол қондырғыны ұзақ уақыт бойы қауіпсіз күйде қала беретін жағдайға келтіру үшін қажетті түпкілікті инженерлік-техникалық немесе басқа жұмыстарды қамтиды;
b) "пайдаланудан алу" ядролық қондырғыны реттеушілік бақылаудағы көмуге арналған қондырғыдағыдан өзгеше босатуға алып келетін барлық шараларды білдіреді. Мұндай шаралар дезактивтендіру және бөлшектеу процестерін қамтиды;
с) "тастау" қалыпты пайдалану барысында реттелетін ядролық қондырғыларда пайда болатын сұйық немесе газ тәріздес радиоактивтік материалдарды реттеуші органдар санкциялайтын шекте заңды практика ретінде қоршаған ортаға жоспарлы және бақылау түрінде шығаруды білдіреді;
d) "көму" пайдаланылған отынды немесе радиоактивтік қалдықтарды алуды ниет етпей тиісті қондырғыға жайғастыруды білдіреді;
е) "лицензия" пайдаланылған отынмен немесе радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге қатысты кез келген қызметті жүзеге асыру үшін реттеуші орган берген кез келген рұқсатты, жол беруді немесе сертификаттау куәлігін білдіреді;
f) "ядролық қондырғы" радиоактивтік материалдар қауіпсіздік факторының ескерілуі талап етілетін ауқымда пайда болатын, өңделетін, пайдаланылатын, физикалық әрекеттер жасауға тартылатын, сақталатын немесе көмілетін азаматтық қондырғыны және соған қатысты жерді, құрылыс пен жабдықты білдіреді;
g) "пайдалану мерзімі" пайдаланылған отынмен немесе радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғының сол мақсат үшін пайдаланылатын уақыт кезеңін білдіреді. Көмуге арналған қондырғы жағдайында бұл кезең пайдаланылған отынды немесе радиоактивтік қалдықтарды қондырғыға алғашқы жайғастырудан басталып, осы қондырғыны жабу кезеңімен аяқталады;
h) "радиоактивтік қалдықтар" Уағдаласушы тарап немесе жеке немесе заңды тұлға оларды одан әрі пайдалануды көздемейтін, ол шешімді Уағдаласушы тарап мойындайтын және реттеуші орган Уағдаласушы тараптардың заңнамалық және реттеушілік негізі шеңберінде радиоактивтік қалдықтар ретінде бақылайтын газ тәріздес, сұйық немесе қатты жағдайдағы радиоактивтік материалды білдіреді;
і) "радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеу" радиоактивтік қалдықтарды, алаңнан тысқары тасымалдауды қоспағанда, олармен пайдаланудан алуға байланысты қызметті қоса алғанда әрекеттер жасауға, алдын ала өңдеуге, өңдеуге, сапалық көрсеткішіне жеткізуге, сақтауға немесе көмуге қатысы бар қызметтің барлық түрін білдіреді. Ол сондай-ақ тастаумен де байланысты болуы мүмкін;
j) "радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғы" Уағдаласушы тарап оны радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғы ретінде айқындаған жағдайда ғана пайдаланудан алыну процесіндегі ядролық қондырғыны қоса алғанда, негізгі мақсаты радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеу болып табылатын кез келген қондырғыны немесе объектіні білдіреді;
k) "реттеуші орган" пайдаланылған отынмен немесе радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеу қауіпсіздігінің кез келген аспектілерін реттеуге Уағдаласушы тарап, лицензияны қоса алғанда, заңдық өкілеттік берген кез келген органды немесе органдарды білдіреді;
l) "өңдеу" одан әрі пайдалану үшін пайдаланылған отыннан радиоактивтік изотоптарды алуды мақсат ететін процесті немесе операцияны білдіреді;
m) "жабық көз" реактордың отындық элементтерін қоспағанда, капсулада түпкілікті мөрленген немесе тығыз қосылған және қатты күйде тұрған радиоактивтік материалды білдіреді;
n) "пайдаланылған отын" реактордың белсенді аймағында сәулеленген және одан түпкілікті аласталған ядролық отынды білдіреді;
о) "пайдаланылған отынмен жұмыс істеу" пайдаланылған отынды алаңнан тыс тасымалдауды қоспағанда, олармен іс жүзінде әрекеттер жасауға немесе сақтауға қатысы бар қызметтің барлық түрін білдіреді. Ол сондай-ақ тастаумен де байланысты болуы мүмкін;
р) "пайдаланылған отынмен жұмыс істеуге арналған қондырғы" негізгі мақсаты пайдаланылған отынмен жұмыс істеу болып табылатын кез келген қондырғыны немесе объектіні білдіреді;
q) "белгіленген мемлекет" оған трансшекаралық өткізу жоспарланған немесе жүзеге асырылатын мемлекетті білдіреді;
r) "шығарылатын мемлекет" одан трансшекаралық өткізу жоспарланған немесе жүзеге асырылатын мемлекетті білдіреді;
s) "транзит мемлекет" соның аумағы арқылы трансшекаралық өткізу жоспарланған немесе жүзеге асырылатын, шығарылатын мемлекеттен немесе белгіленген мемлекеттен басқа кез келген мемлекетті білдіреді;
t) "сақтау" оларды кейіннен алуды ниет ете отырып, оқшаулауды қамтамасыз ететін, пайдаланылған отынды немесе радиоактивтік қалдықтарды қондырғыда ұстауды білдіреді;
u) "трансшекаралық өткізу" пайдаланылған отынды немесе радиоактивтік қалдықтарды шығарылған мемлекеттен белгіленген мемлекетке кез келген тасымалдауды білдіреді.

3-БАП. ҚОЛДАНУ АЯСЫ

1. Осы Конвенция азаматтық ядролық реакторларды пайдалану нәтижесінде пайда болатын пайдаланылған отынмен жұмыс істеу қауіпсіздігіне қолданылады. Уағдаласушы тарап қайта өңдеу пайдаланылған отынмен жұмыс істеудің бір бөлігі болып табылатынын мәлімдейтін жағдайларды қоспағанда, қайта өңдеу жөніндегі қызмет шеңберінде қайта өңдеу қондырғысында тұрған пайдаланылған отын осы Конвенцияның қолдану аясына кірмейді.
2. Осы Конвенция сондай-ақ радиоактивтік қалдықтар азаматтық қызмет нәтижесінде пайда болатын жағдайларда, радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеу қауіпсіздігіне қолданылады. Алайда осы Конвенция олар жабық көзден пайдалануға алынғанды білдірген немесе осы Конвенцияның мақсаттары үшін Уағдаласушы тарап оларды радиоактивтік қалдықтар деп жариялағаннан басқа жағдайларда, табиғи радиоактивтік заттары ғана бар және ядролық отын циклында пайда болмайтын қалдықтарға қолданылмайды.
3. Осы Конвенция пайдаланылған отынмен немесе радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеудің қауіпсіздігіне, осы Конвенцияның мақсаттары үшін Уағдаласушы тарап оларды пайдаланылған отын немесе радиоактивтік қалдықтар деп жариялағаннан басқа жағдайларда, әскери немесе қорғаныс бағдарламалары шеңберінде қолданылмайды. Алайда осы Конвенция әскери немесе қорғаныс бағдарламаларын жүзеге асыру нәтижесінде пайда болған пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеудің қауіпсіздігіне, егер осындай материалдар азаматтық бағдарламаларға түпкілікті берілген және олармен жұмыс істеу осындай бағдарламалар шеңберінде жүргізілген жағдайларда қолданылады.
4. Осы Конвенция сондай-ақ 4, 7, 11, 14, 24 және 26-баптарда көзделген тастауларға қолданылады.

2-ТАРАУ. ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ОТЫНМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУ ҚАУІПСІЗДІГІ

4-БАП. ҚАУІПСІЗДІККЕ ҚАТЫСТЫ ЖАЛПЫ ТАЛАПТАР

Әрбір Уағдаласушы тарап пайдаланылған отынмен жұмыс істеудің барлық сатысында жекелеген адамдарды, тұтастай алғанда қоғамды және қоршаған ортаны радиологиялық тәуекелден тиісінше қорғауды жүзеге асыруды қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады.
Бұл ретте әрбір Уағдаласушы тарап:
і) пайдаланылған отынмен жұмыс істеу барысында пайда болатын жылу қалдығының қауіптілігі мен бөліну мәселелеріне тиісінше назар аударуды қамтамасыз ету;
іі) пайдаланылған отынмен жұмыс істеуге байланысты радиоактивтік қалдықтардың пайда болуын отын циклы саласында қабылданған саясатқа сай келетін, практикалық тұрғыдан қол жетімді ең төмен деңгейде ұстауды қамтамасыз ету;
ііі) пайдаланылған отынмен жұмыс істеу кезінде әртүрлі сатылардың өзара тәуелділігін ескеру;
іv) халықаралық деңгейде мақұлданған өлшемдер мен нормаларды тиісті дәрежеде ескеретін, өздерінің ұлттық заңнамасы шеңберінде, реттеуші орган бекіткен, қорғаудың тиісті әдістерін ұлттық деңгейде қолдану жолымен жекелеген адамдарды, тұтастай алғанда қоғамды және қоршаған ортаны тиімді қорғауды көздеу;
v) пайдаланылған отынмен жұмыс істеуге байланысты болуы мүмкін биологиялық, химиялық және басқа тәуекелдерді ескеру;
vі) қазіргі ұрпаққа қатысты жол беруге болатынмен салыстырғанда, негізделген болжамды салдары болашақ ұрпақ үшін неғұрлым елеулі іс-қимылдарды оралып өтуге ұмтылу;
vіі) болашақ ұрпаққа шамадан тыс ауыртпалық жүктемеу үшін тиісті шаралар қолданады.

5-БАП. ҚАЗІРГІ ҚОНДЫРҒЫЛАР

Әрбір Уағдаласушы тарап осы Уағдаласушы тарап үшін Конвенция күшіне енген сәтте қазіргі пайдаланылған отынмен жұмыс істеуге арналған кез келген қондырғының қауіпсіздігін қарау және қажет жағдайда осындай қондырғының қауіпсіздігін арттыру мақсатында практикада жүзеге асырылатын барлық ақылға қонымды жетілдірулерді орындауды қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады.

6-БАП. ҰСЫНЫЛАТЫН ҚОНДЫРҒЫЛАР ҮШІН АЛАҢДАР ТАҢДАУ

1. Әрбір Уағдаласушы тарап пайдаланылған отынмен жұмыс істеу үшін ұсынылатын қондырғыға қатысты төменде көрсетілген рәсімдердің белгіленіп, жүзеге асырылуы үшін мынадай тиісті шаралар қолданады:
і) пайдалану мерзімі ішінде осындай қондырғының қауіпсіздігіне ықпал ететін алаңға қатысты барлық тиісті факторларды бағалау;
іі) жекелеген адамдардың, тұтастай алғанда қоғамның және қоршаған ортаның қауіпсіздігіне осындай қондырғының ықтимал әсер етуін бағалау;
ііі) осындай қондырғының қауіпсіздігі туралы жұртшылыққа ақпарат беру;
іv) осы қондырғы тарапынан әсер етуге тартылу ықтималдығы бар болғандықтан, осындай қондырғыға жақын орналасқан Уағдаласушы тараптармен консультациялар жүргізу және оларға өздерінің аумағындағы қауіпсіздікке осы қондырғының ықтимал әсер етуін бағалау үшін қажет қондырғы туралы жалпы деректерді сұратуы бойынша беру.
2. Осындай іс-қимыл жасай отырып, әрбір Уағдаласушы тарап 4-бапта көзделген қауіпсіздіктің ортақ талаптарына сәйкес алаң таңдау жолымен, осындай қондырғылардың басқа Уағдаласушы тараптарға қолайсыз әсер етпеуін қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады.

7-БАП. ҚОНДЫРҒЫЛАРДЫ ЖОБАЛАУ ЖӘНЕ САЛУ

Әрбір Уағдаласушы тарап мыналарды:
і) пайдаланылған отынмен жұмыс істеуге арналған қондырғыны жобалау мен салу кезінде, оның ішінде тастау немесе бақылаусыз шығару нәтижесінде жекелеген адамдарға, тұтастай алғанда қоғамға және қоршаған ортаға ықтимал радиологиялық әсер етуді шектеу үшін тиісті шаралар көздеуді;
іі) пайдаланылған отынмен жұмыс істеуге арналған қондырғыны пайдаланудан алуға қатысты тұжырымдамалық жоспарларды және қажет жағдайда техникалық ережелерді жобалау сатысында назарға алуды;
ііі) пайдаланылған отынмен жұмыс істеуге арналған қондырғыны жобалау және салу кезінде пайдаланылатын технологияларды тәжірибемен, сынақпен немесе талдаумен растауды қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады.

8-БАП. ҚОНДЫРҒЫЛАРДЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІН БАҒАЛАУ

Әрбір Уағдаласушы тарап:
і) пайдаланылған отынмен жұмыс істеуге арналған қондырғыны салуды бастағанға дейін қауіпсіздікті жүйелі бағалауды және қондырғымен байланысты тәуекелмен мөлшерлес, оны пайдаланудың барлық мерзімін қамтитын экологиялық сараптама жүргізуді;
іі) пайдаланылған отынмен жұмыс істеуге арналған қондырғыны пайдалануды бастағанға дейін қауіпсіздікті бағалаудың және экологиялық сараптаманың і) тармақта ескертілген бағалауға қосымша қажет деп танылатын жағдайлар үшін жаңартылған және толық нұсқаларын дайындауды қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады.

9-БАП. ҚОНДЫРҒЫЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ

Әрбір Уағдаласушы тарап:
і) пайдаланылған отынмен жұмыс істеуге арналған қондырғыны пайдалану лицензиясының 8-бапта айтылған тиісті бағалауларға негізделуін және салынған қондырғының жобаға сәйкес келетінін, қауіпсіздік талаптарына жауап беретінін растайтын, пайдалануға беру бағдарламасының аяқталуына тәуелділікті;
іі) ол туралы 8-бапта айтылған сынау, пайдалану және бағалау тәжірибесі негізінде айқындалған пайдалану шегі мен талаптарын орнықтыруды және қажетіне қарай қайта қарауды;
ііі) пайдаланылған отынмен жұмыс істеуге арналған қондырғыны пайдаланудың, техникалық қызмет көрсетудің, бақылаудың, инспекциялаудың және сынаудың белгіленген рәсімдерге сәйкес жүзеге асырылуын;
іv) қауіпсіздік салаларына байланысты барлық инженерлік-техникалық қолдаулар пайдаланылған отынмен жұмыс істеуге арналған қондырғыны пайдалану мерзімі ішінде көрсетілуін;
v) лицензия иесінің қауіпсіздік тұрғысынан маңызды оқиға туралы реттеуші органға уақытылы хабарлауын;
vі) пайдалану тәжірибесі туралы тиісті ақпарат жинау мен талдаудың бағдарламасы әзірленуін және оның нәтижелері бойынша қажет жағдайда шаралар қолданылуын;
vіі) пайдаланылған отынмен жұмыс істеуге арналған қондырғыны пайдаланудан алудың жоспары дайындалуын және оның осы қондырғыны пайдалану мерзімі ішінде алынған ақпаратты пайдалана отырып, қажетіне қарай жаңартылуын, олардың реттеуші органда қаралуын қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады.

10-БАП. ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ОТЫНДЫ КӨМУ

Егер өзінің заңнамалық және реттеушілік негізімен Уағдаласушы тарап пайдаланылған отынды көмуге белгілесе, онда мұндай пайдаланылған отынды көму, радиоактивтік қалдықтарды көмуге қатысты 3-бапта бекітілген міндеттемелерге сәйкес жүргізіледі.

3-ТАРАУ. РАДИОАКТИВТІК ҚАЛДЫҚТАРМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУ ҚАУІПСІЗДІГІ

11-БАП. ҚАУІПСІЗДІККЕ ҚАТЫСТЫ ЖАЛПЫ ТАЛАПТАР

Әрбір Уағдаласушы тарап радиактивтік қалдықтармен жұмыс істеудің барлық сатысында жекелеген адамдарды, тұтастай алғанда қоғамды және қоршаған ортаға ықтимал радиологиялық және басқа тәуекелдерден тиісінше қорғауды жүзеге асыруды қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады.
Бұл ретте әрбір Уағдаласушы тарап:
і) радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеу барысында пайда болатын жылу қалдығының қауіптілігі мен бөліну мәселелеріне тиісінше назар аударуды қамтамасыз ету;
іі) радиоактивтік қалдықтардың пайда болуын практикалық тұрғыдан қол жетімді ең төмен деңгейде ұстауды қамтамасыз ету;
ііі) радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеу кезінде әртүрлі сатылардың өзара тәуелділігін ескеру;
іv) халықаралық деңгейде мақұлданған өлшемдер мен нормаларды тиісті дәрежеде ескеретін, өздерінің ұлттық заңнамасы шеңберінде, реттеуші орган бекіткен, қорғаудың тиісті әдістерін ұлттық деңгейде қолдану жолымен жекелеген адамдарды, тұтастай алғанда қоғамды және қоршаған ортаны тиімді қорғауды көздеу;
v) радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге байланысты болуы мүмкін биологиялық, химиялық және басқа тәуекелдерді ескеру;
vі) қазіргі ұрпаққа қатысты жол беруге болатынмен салыстырғанда, негізделген болжамды салдары болашақ ұрпақ үшін неғұрлым елеулі іс-қимылдарды оралып өтуге ұмтылу;
vіі) болашақ ұрпаққа шамадан тыс ауыртпалық жүктемеу үшін тиісті шаралар қолданады.

12-БАП. ҚАЗІРГІ ҚОНДЫРҒЫЛАР ЖӘНЕ БҰРЫНҒЫ ПРАКТИКАЛЫҚ
ҚЫЗМЕТ

Әрбір Уағдаласушы тарап:
і) осы Уағдаласушы тарап үшін осы Конвенция күшіне енген сәтте қолда бар радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған кез келген қондырғының қауіпсіздігін қарау және қажет жағдайда осындай қондырғының қауіпсіздігін арттыру мақсатында практикада жүзеге асырылатын барлық ақылға қонымды жетілдірулерді орындауды қамтамасыз ету;
іі) нұқсан мен шығынды, оның ішінде осындай араласуға байланысты әлеуметтік шығынды негіздеу үшін жеткілікті болуға тиіс мөлшерді қысқарту нәтижесінде зиянды әсерді азайтуды ескере отырып, радиациялық қорғаудың себептері бойынша қандай да бір араласудың белгілі бір қажеттілігі мақсатында өткендегі практикалық қызметтің нәтижелерін қарау үшін тиісті шараларды уақытылы қолданады.

13-БАП. ҰСЫНЫЛАТЫН ҚОНДЫРҒЫЛАР ҮШІН АЛАҢДАР ТАҢДАУ

1. Әрбір Уағдаласушы тарап радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеу үшін ұсынылатын қондырғыға қатысты төменде көрсетілген рәсімдердің белгіленіп, жүзеге асырылуы үшін мынадай тиісті шараларды қолданады:
і) пайдалану мерзімі ішінде осындай қондырғының қауіпсіздігіне ықпал ететін алаңға қатысты барлық тиісті факторларды, сондай-ақ көмуге арналған қондырғыны жапқаннан кейін бағалау;
іі) көмуге арналған қондырғылары бар алаңдар жабылғаннан кейін олардың жай-күйіндегі ықтимал өзгерістерді ескере отырып, тұтастай алғанда жекелеген адамдардың, қоғамның және қоршаған ортаның қауіпсіздігіне осындай қондырғының ықтимал әсер етуін бағалау;
ііі) осындай қондырғының қауіпсіздігі туралы жұртшылыққа ақпарат беру;
іv) осы қондырғы тарапынан әсер етуге тартылу ықтималдығы бар болғандықтан, осындай қондырғыға жақын орналасқан Уағдаласушы тараптармен консультациялар жүргізу және оларға өздерінің аумағындағы қауіпсіздікке осы қондырғының ықтимал әсер етуін бағалау үшін қажет қондырғы туралы жалпы деректерді сұратуы бойынша беру.
2. Осындай іс-қимыл жасай отырып, әрбір Уағдаласушы тарап 11-бапта көзделген қауіпсіздіктің ортақ талаптарына сәйкес алаң таңдау жолымен, осындай қондырғылардың басқа Уағдаласушы тараптарға қолайсыз әсер етпеуін қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады.

14-БАП. ҚОНДЫРҒЫЛАРДЫ ЖОБАЛАУ ЖӘНЕ САЛУ

Әрбір Уағдаласушы тарап мыналарды:
і) радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғыны жобалау мен салу кезінде, оның ішінде тастау немесе бақылаусыз шығару нәтижесінде тұтастай алғанда жекелеген адамдарға, қоғамға және қоршаған ортаға ықтимал радиологиялық әсер етуді шектеу үшін тиісті шараларды көздеуді;
іі) көмуге арналған қондырғыдан өзгеше, радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғыны пайдаланудан алуға қатысты тұжырымды жоспарларды және қажет жағдайда техникалық ережелерді жобалау сатысында назарға алуды;
ііі) көмуге арналған қондырғыны жабу үшін техникалық ережелердің жобалау сатысында әзірленуін;
іv) радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғыны жобалау және салу кезінде пайдаланылатын технологияларды тәжірибемен, сынақпен немесе талдаумен растауды қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады.

15-БАП. ҚОНДЫРҒЫЛАРДЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІН БАҒАЛАУ

Әрбір Уағдаласушы тарап мыналарды:
і) радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғыны салуды бастағанға дейін қауіпсіздікті жүйелі бағалауды және қондырғымен байланысты тәуекелмен мөлшерлес, оны пайдаланудың барлық мерзімін қамтитын экологиялық сараптама жүргізуді;
іі) бұдан басқа, көмуге арналған қондырғыны салуды бастағанға дейін қауіпсіздікті жүйелі бағалау және жапқаннан кейінгі кезеңге экологиялық сараптама жүргізу, сондай-ақ нәтижелерді реттеуші орган белгілеген өлшемдер негізінде бағалау;
ііі) радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғыны пайдалануды бастағанға дейін қауіпсіздікті бағалаудың және экологиялық сараптаманың і) тармақта ескертілген бағалауға қосымша қажет деп танылатын жағдайлар үшін жаңартылған және толық нұсқаларын дайындауды қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады.

16-БАП. ҚОНДЫРҒЫЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ

Әрбір Уағдаласушы тарап мыналарды:
і) радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғыны пайдалану лицензиясының 15-бапта айтылған тиісті бағалауларға негізделуін және салынған қондырғының жобаға сәйкес келетінін, қауіпсіздік талаптарына жауап беретінін растайтын, пайдалануға беру бағдарламасының аяқталуына тәуелділікті;
іі) ол туралы 15-бапта айтылған сынақ, пайдалану және бағалау тәжірибесі негізінде айқындалған пайдалану шегі мен талаптарын орнықтыруды және қажетіне қарай қайта қарауды;
ііі) радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғыны пайдаланудың, техникалық қызмет көрсетудің, бақылаудың, инспекциялаудың және сынаудың белгіленген рәсімдерге сәйкес жүзеге асырылуын. Осындай үлгімен алынған нәтижелер көмуге арналған қондырғылар жағдайында, олар жабылғаннан кейінгі кезеңде, ол туралы 15-бапта айтылған жол берілгеннің негізділігін тексеру және қарау үшін және бағалауды жаңарту үшін пайдаланылады;
іv) қауіпсіздік салаларымен байланысты барлық инженерлік-техникалық қолдау радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғыны пайдалану мерзімі ішінде көрсетілуін;
v) радиоактивтік қалдықтардың сипаттамасын анықтау мен сұрыптау рәсімдерінің қолданылуын;
vі) лицензия иесінің қауіпсіздік тұрғысынан маңызы бар оқиғалар туралы реттеуші органға уақытылы хабарлауын;
vіі) пайдалану тәжірибесі туралы тиісті ақпарат жинау мен талдаудың бағдарламасы әзірленуін және оның нәтижелері бойынша қажет жағдайда шаралар қолданылуын;
vііі) радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғыны пайдаланудан алудың, көмуге арналған қондырғыдан өзгеше жоспар дайындалуын және оның осы қондырғыны пайдалану мерзімі ішінде алынған ақпаратты пайдалана отырып қажетіне қарай жаңартылуын, олардың реттеуші органда қаралуын;
іх) көмуге арналған қондырғыны жабудың жоспары дайындалуын және оның осы қондырғыны пайдалану мерзімі ішінде алынған ақпаратты пайдалана отырып қажетіне қарай жаңартылуын, олардың реттеуші органда қаралуын қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады.

17-БАП. ЖАПҚАННАН КЕЙІН ВЕДОМСТВОЛЫҚ БАҚЫЛАУ ШАРАЛАРЫ

Әрбір Уағдаласушы тарап көмуге арналған қондырғыны жапқаннан кейін:
і) реттеуші орган талап ететін аталған қондырғының орналасқан жеріне, конструкциясына және мазмұнына қатысты есепке алу құжаттарының сақталуын;
іі) қажет жағдайда мониторинг немесе қол жетімділікті шектеу сияқты белсенді немесе енжар ведомстволық бақылаудың жүзеге асырылуын; және
ііі) егер белсенді ведомстволық бақылауды жүзеге асырудың қандай да бір кезеңінде радиоактивтік материалды қоршаған ортаға жоспарсыз шығару анықталса, қажет кезінде оған араласу шараларының қолданылуын қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады.

4-ТАРАУ. ҚАУІПСІЗДІККЕ ҚАТЫСТЫ ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

18-БАП. ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ЖӨНІНДЕГІ ШАРАЛАР

Әрбір Уағдаласушы тарап өзінің ұлттық заңнамасы шеңберінде осы Конвенциядан туындайтын міндеттемелерін жүзеге асыру үшін қажет заңнамалық, реттеушілік, әкімшілік шаралар қабылдайды және басқа қадамдар жасайды.

19-БАП. ЗАҢНАМАЛЫҚ ЖӘНЕ РЕТТЕУШІ НЕГІЗ

1. Әрбір Уағдаласушы тарап пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеудің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін заңнамалық және реттеуші негізді жасайды және оны қолдайды.
2. Бұл заңнамалық және реттеуші негіз:
і) қауіпсіздік және радиациялық қауіпсіздік бойынша реттеуші ережелерге қатысты тиісті ұлттық талаптар енгізуді;
іі) пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы қызметті лицензиялау жүйесін;
ііі) пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғыны лицензиясыз пайдалануға тыйым салу жүйесін;
іv) тиісті ведомстволық және реттеушілік бақылауды, сондай-ақ құжаттама мен есептілік жүйесін;
v) қолданыстағы реттеуші ережелер мен лицензия талаптарын орындау үшін мәжбүрлеу шараларын;
vі) пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеумен әртүрлі сатыларда шұғылданатын органдардың міндеттерін айқын бөлуді көздейді.
3. Уағдаласушы тараптар радиоактивтік материалдарға радиоактивтік қалдықтар ретінде реттеуді қолдану туралы мәселені қараған кезде осы Конвенцияның мақсатын тиісті дәрежеде ескереді.

20-БАП. РЕТТЕУШІ ОРГАН

1. Әрбір Уағдаласушы тарап оған 19-бапта аталған заңнамалық және реттеуші негізді іске асыру жүктелетін және өзіне тапсырылған міндеттерді орындау үшін тиісті өкілеттіктер, құзыреттер, қаржы және адам ресурстары берілетін реттеуші органды құрады немесе тағайындайды.
2. Әрбір Уағдаласушы тарап өзінің заңнамалық және реттеушілік негіздеріне сәйкес ұйымдардың пайдаланылған отынмен немесе радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеумен шұғылдану жағдайларында да, сондай-ақ оларға реттеуді қолдану жағдайларында да реттеушілік функциялардың басқа функциялардан тиімді тәуелсіздігін қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қабылдайды.

21-БАП. ЛИЦЕНЗИЯНЫ ИЕЛЕНУШІНІҢ ЖАУАПКЕРШІЛІГІ

1. Әрбір Уағдаласушы тарап пайдаланылған отынмен немесе радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеудің қауіпсіздігі үшін негізгі жауапкершіліктің тиісті лицензияның иесіне жүктелуін қамтамасыз етеді және осындай лицензияның әрбір иесінің өз міндеттемелерін орындауын қамтамасыз ету жөнінде тиісті шаралар қолданады.
2. Егер лицензияның осындай иесі немесе басқа жауапты тарап болмаса, онда жауапкершілік пайдаланылған отынға немесе радиоактивтік қалдықтарға қатысты юрисдикцияны иеленетін Уағдаласушы тарапқа жүктеледі.

22-БАП. АДАМ ЖӘНЕ ҚАРЖЫ РЕСУРСТАРЫ

Әрбір Уағдаласушы тарап:
і) пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғыны пайдалану мерзімі ішінде қауіпсіздік саласындағы қызметті жүзеге асыру үшін қажетті білікті кадрлардың болуын;
іі) пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғының қауіпсіздігін олардың пайдалану мерзімі ішінде ұстап тұру үшін және пайдаланудан алу үшін жеткілікті қаржы ресурстарының болуын;
ііі) көму үшін қондырғыны жапқаннан кейін қажетті деп танылған мерзім ішінде ведомстволық бақылау мен қадағалаудың тиісті шараларын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін қаржылық қамтамасыз етудің көзделуін қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады.

23-БАП. САПАНЫ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

Әрбір Уағдаласушы тарап пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге қатысты сапаны қамтамасыз етудің тиісті бағдарламаларын әзірлеп, жүзеге асыруды қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады.

24-БАП. ПАЙДАЛАНУ КЕЗЕҢІНДЕГІ РАДИАЦИЯЛЫҚ ҚОРҒАУ

1. Әрбір Уағдаласушы тарап пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғыны пайдалану мерзімі ішінде:
і) персоналдың және халықтың қондырғыдан туындайтын радиациялық сәуле алуының экономикалық және әлеуметтік факторларды ескере отырып, ақылға қонымды қол жетімді төмен деңгейде ұсталуын;
іі) бірде-бір адамның қалыпты жағдайларда радиациялық қорғау саласындағы халықаралық норма деңгейінде мақұлданғанды тиісті дәрежеде ескеретін, ұлттық мөлшерлік шекте белгіленгеннен асатын сәулелену мөлшерін алмауын; және
ііі) радиоактивтік материалдарды қоршаған ортаға жоспарсыз және бақылаусыз шығаруды болдырмау үшін шаралар қолданылуын қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады.
2. Әрбір Уағдаласушы тарап тастауды шектеу үшін:
і) экономикалық және әлеуметтік факторларды ескере отырып, радиациялық сәуле алудың ақылғa қонымды қол жетімді төмен деңгейде ұсталуын; және
іі) сөйтіп, бірде-бір адамның қалыпты жағдайларда радиациялық қорғау саласында халықаралық норма деңгейінде мақүлданғанды тиісті дәрежеде ескеретін, ұлттық мөлшерлік шекте белгіленгеннен асатын сәулелену мөлшерін алмауын қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады.
3. Әрбір Уағдаласушы тарап реттеу қолданылатын ядролық қондырғыны пайдалану мерзімі ішінде, жоспарланбаған немесе бақыланбайтын радиациялық материалдар қоршаған ортаға шығарылған жағдайда, шығарылуды бақылау және оның салдарын жұмсарту мақсатында тиісті түзету шараларын қабылдауды қамтамасыз етуге арналған тиісті шаралар қолданады.

25-БАП. АВАРИЯЛЫҚ ДАЙЫНДЫҚ

1. Әрбір Уағдаласушы тарап пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғыны пайдалану басталғанға дейін және оны пайдалану кезінде алаңда, және егер қажет болса, алаңнан тысқары жерде авариялық іс-шаралардың тиісті жоспарларының болуын қамтамасыз етеді. Мұндай авариялық іс-шаралар жоспарларының қолданылуын тексеру қажеттілігіне қарай жиі жүргізілуге тиіс.
2. Әрбір Уағдаласушы тарап өзінің аумағына жақын жердегі пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғыда радиациялық авариялық жағдайға ұшыру ықтималдығы болуына қарай, өз аумағындағы авариялық іс-шаралар жоспарларын әзірлеу және олардың қолданылуын тексеру үшін тиісті шаралар қолданады.

26-БАП. ПАЙДАЛАНУДАН АЛУ

Әрбір Уағдаласушы тарап ядролық қондырғыны пайдаланудан алу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөнінде тиісті шаралар қолданады. Мұндай шаралар:
і) білікті персоналдың және жеткілікті қаржы ресурстарының болуын;
іі) пайдалану кезінде радиациялық қорғауға, тастауға, жоспарланбаған және бақыланбайтын шығаруға қатысты 24-баптың ережелерін қолдануды;
ііі) авариялық дайындыққа қатысты 25-баптың ережелерін қолдануды, және
іv) пайдаланудан алу үшін маңызды ақпараттың құжаттамалық есебін жүргізуді көздейді.

5-ТАРАУ. ӘРТҮРЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

27-БАП. ТРАНСШЕКАРАЛЫҚ ӨТКІЗУ

1. Трансшекаралық өткізуге тартылған әрбір Уағдаласушы тарап, осындай алып өткізудің осы Конвенцияның және осы мәселеге қатысты міндетті күші бар халықаралық-құқықтық құжаттардың ережелерін сақтай отырып жүзеге асырылуын қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады.
Бұл ретте:
і) Уағдаласушы тарап - шығарылатын мемлекет трансшекаралық өткізуге рұқсат берілуін және оның алдын ала хабардар ету бойынша және белгіленген мемлекеттің келісімімен ғана жүргізілуін қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады;
іі) транзитті мемлекет арқылы трансшекаралық өткізу нақты пайдаланылатын көлік түріне сәйкес келетін халықаралық міндеттемелер орындалғанда жүзеге асырылады;
ііі) Уағдаласушы тарап - белгіленген мемлекет трансшекаралық өткізуге оның әкімшілік және техникалық мүмкіндігі, сондай-ақ пайдаланылған отынмен және радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеу үшін қажетті реттеуші негізі болған, және ол осы Конвенцияға сәйкес келген жағдайда ғана келісім береді;
іv) Уағдаласушы тарап - шығарылатын мемлекет трансшекаралық өткізуге егер ол белгіленген мемлекеттің келісіміне сәйкес ііі) тармақшаның талабы трансшекаралық алып өткізу басталғанға дейін куәландырылған жағдайда ғана трансшекаралық өткізуге рұқсат береді;
v) Уағдаласушы тарап - шығарылатын мемлекет трансшекаралық өткізу баламалы қауіпсіз іс-шаралар жүзеге асырылуы мүмкін болмайтын жағдайлар кезінде осы бапқа сәйкес жүзеге асырылмаса немесе жүзеге асырылуы мүмкін болмаса, оны өзінің аумағына қайтаруға рұқсат беру үшін тиісті шаралар қолданады.
2. Уағдаласушы тарап өзінің пайдаланылған отынын немесе радиоактивтік қалдықтарын оңтүстік ендіктен 60 градус оңтүстікке қарай белгіленген орынға сақтау немесе көму үшін жіберуге лицензия бермейді.
3. Осы Конвенцияда ешнәрсе:
і) барлық мемлекеттердің кемелері мен ұшу аппараттарының теңіздегі және өзендегі кеме қатынастары мен әуе навигациясының құқықтары мен бостандықтарын халықаралық құқықта көзделгендегідей, жүзеге асыруына;
іі) өздеріне радиоактивтік қалдықтар қайта өңдеу үшін экспортталатын, радиоактивтік қалдықтарды және басқа өңделетін өнімдерді шығарылатын мемлекетке қайтарудағы немесе қайтаруды қамтамасыз етудегі Уағдаласушы тараптардың құқықтарына;
ііі) өзінің пайдаланылған отынын қайта өңдеу үшін экспорттауға Уағдаласушы тараптың құқығына;
іv) өздеріне пайдаланылған отын қайта өңдеу үшін экспортталатын, пайдаланылған отынды және қайта өңдеу жөніндегі операциялар нәтижесінде пайда болған басқа өнімдерді шығарылатын мемлекетке қайтарудағы немесе қайтаруды қамтамасыз етудегі Уағдаласушы тараптардың құқықтарына қысым жасалмайды немесе оларды қозғамайды.

28-БАП. ЖАБЫҚ КӨЗДЕРДІ ПАЙДАЛАНУДАН АЛУ

1. Әрбір Уағдаласушы тарап өзінің ұлттық заңнамасы шеңберінде пайдаланудан алынған жабық көздерді қауіпсіз иеленуді, осы көздерді қайта өңдеуді немесе көмуді қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қолданады.
2. Уағдаласушы тараптар, егер өзінің ұлттық заңнамасы шеңберінде, пайдаланудан алынған жабық көздерді ала алатын және оны иелене алатын ретінде бағаланып, оны дайындаушыға қайтару тиіс екендігін мойындаса, пайдаланудан алынған жабық көздерді өзінің аумағына қайтаруға рұқсат береді.

6-ТАРАУ. УАҒДАЛАСУШЫ ТАРАПТАРДЫҢ КЕҢЕСІ

29-БАП. ДАЙЫНДЫҚ КЕҢЕСІ

1. Уағдаласушы тараптардың дайындық кеңесі осы Конвенция күшіне енгеннен кейін алты айдан кешіктірілмей жүргізіледі.
2. Осы кеңесте Уағдаласушы тараптар:
і) ол туралы 30-бапта айтылатын қарау жөніндегі бірінші кеңесті өткізудің күнін белгілейді. Қарау жөніндегі аталған кеңес неғұрлым тезірек, бірақ осы Конвенция күшіне енгеннен кейін отыз айдан кешіктірілмей өткізіледі;
іі) Рәсім ережесін және Қаржы ережесін ымыраға келу негізінде дайындайды және қабылдайды;
ііі) атап айтқанда және Рәсім ережелеріне сәйкес:
а) 32-баптың орындалуы үшін ұсынылуға тиіс ұлттық баяндамалардың нысаны мен құрылымына қатысты басшылыққа алынатын принциптерді;
b) осындай баяндамалардың ұсынылатын күнін;
с) осындай баяндамалардың қаралу процесін айқындайды.
3. Осы Конвенцияны бекітетін, қабылдайтын, мақұлдайтын кез келген мемлекет немесе интеграциялық немесе өзге сипаттағы өңірлік ұйым оған қосылады немесе оны растайды және олар үшін осы Конвенция әлі күшіне енбегендер, егер олар осы Конвенцияның тарабы болса, дайындық кеңесіне қатыса алады.

30-БАП. ҚАРАУ ЖӨНІНДЕГІ КЕҢЕС

1. Уағдаласушы тараптар 32-бапты орындау үшін ұсынылған баяндамаларды қарау мақсатында кеңес өткізеді.
2. Әрбір кеңесте қарау бойынша Уағдаласушы тараптар:
і) осындай келесі кеңес өткізудің күнін айқындайды, бұл орайда қарау бойынша кеңес үш жылдан аспайтын интервалмен өткізіледі;
іі) егер Рәсім ережелерінде өзгеше көзделмесе, 29-баптың 2-тармағына сәйкес қабылданған шараларды қарай алады және ымыраға келу негізінде өзгерістер қабылдай алады. Олар сондай-ақ ымыраға келу негізінде Рәсім ережесіне және Қаржы ережесіне түзетулер енгізе алады.
3. Қарау жөніндегі әрбір кеңесте әрбір Уағдаласушы тарап басқа Уағдаласушы тараптар ұсынған баяндамаларды ақылға қонымды талқылау мүмкіндігін иеленеді және осындай баяндамалар бойынша түсіндірулер сұрайды.

31-БАП. КЕЗЕКТЕН ТЫС КЕҢЕСТЕР

Уағдаласушы тараптардың кезектен тыс кеңесі:
і) егер осындай шешімді кеңеске және дауыс беруге қатысушы Уағдаласушы тараптардың көпшілігі қабылдаса;
іі) қандай да бір Уағдаласушы тараптың жазбаша өтініші бойынша осындай өтінішті Уағдаласушы тарапқа алты айдан кешіктірмей бергеннен және ол туралы 37-бапта айтылған хатшылық Уағдаласушы тараптардың көпшілігімен осы өтініштің қолдау тапқаны туралы хабарлама алғаннан кейін өткізіледі.

32-БАП. БАЯНДАМАЛАРДЫ ҰСЫНУ

1. 30-баптың ережелеріне сәйкес әрбір Уағдаласушы тарап әрбір кеңеске Уағдаласушы тараптардың қарауы бойынша ұлттық баяндама ұсынады. Бұл баяндамада осы Конвенцияда бекітілген әрбір міндеттемені жүзеге асыру үшін қабылданған шаралар қарастырылады. Әрбір Уағдаласушы тараптарға қатысты баяндамаларда сондай-ақ олардың:
і) пайдаланылған отынмен жұмыс істеу саласындағы саясаты;
іі) пайдаланылған отынмен жұмыс істеу практикасы;
ііі) радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы саясаты;
іv) радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеу практикасы;
v) радиоактивтік қалдықтарды айқындау мен сыныптау үшін пайдаланылатын өлшемдер қарастырылады.
2. Аталған баяндама сондай-ақ:
і) осы Конвенцияның қолдану аясына жататын пайдаланылған отынмен жұмыс істеуге арналған қондырғылардың тізбесін, олардың орналасқан жерін, негізгі мақсатын және аса маңызды сипаттамаларын;
іі) осы Конвенцияның қолдану аясына жататын, қоймада сақталатын және көмілген пайдаланылған отынның түгендеу тізімін. Бұл түгендеу тізімінде материалды сипаттау мазмұндалады және онда, егер сондай болса, оның массасы және белсенділігінің жалпы деңгейі туралы ақпарат келтіріледі;
ііі) осы Конвенцияның қолдану аясына жататын радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғылардың тізбесін, олардың орналасқан жерін, негізгі мақсатын және аса маңызды сипаттамаларын;
іv) осы Конвенцияның қолдану аясына жататын:
а) қоймалардағы радиоактивтік қалдықтармен жұмыс істеуге арналған қондырғыларда және ядролық отын тізбегі қондырғыларында болатын;
b) көмілген; немесе
с) бұрынғы практикалық қызметтің нәтижесі болып табылатын радиоактивтік қалдықтардың түгендеу тізімін қамтиды.
Бұл түгендеу тізімінде материалдың сипаты және нақты радионуклидтердің көлемі немесе массасы, белсенділігі туралы ақпарат сияқты басқа тиісті ақпаратты қамтиды;
d) пайдаланудан алу процесіндегі және пайдаланудан алу жөніндегі қызметке аталған қондырғылардағы жай-күйіндегі ядролық қондырғылар тізбесін қамтиды.

33-БАП. КЕҢЕСТЕРГЕ ҚАТЫСУ

1. Әрбір Уағдаласушы тарап Уағдаласушы тараптардың кеңесіне қатысады және мұндай кеңестерге бір делегат және ол қажет деп есептейтін орынбасарлар, сарапшылар мен кеңесшілер өкілдік етеді.
2. Уағдаласушы тараптар осы Конвенциямен реттелетін мәселелерде құзыретті кез келген үкіметаралық ұйымды ымыраға келу негізінде кез келген кеңестің немесе оның жекелеген отырыстарының жұмысына бақылаушы ретінде қатысуға шақыра алады. Бақылаушылар 36-баптың ережелерін алдын ала жазбаша нысанда қабылдауға тиіс.

34-БАП. ҚОРЫТЫНДЫ БАЯНДАМАЛАР

Уағдаласушы тараптардың кеңестері негізінде талқыланған мәселелер мен жасалған тұжырымдар жазылған құжатты Уағдаласушы тараптар ымыраға келу негізінде қабылдап, жұртшылыққа ұсынады.

35-БАП. ТІЛДЕР

1. Егер Рәсім ережелерінде өзгеше көзделмесе, ағылшын, араб, испан, қытай, орыс және француз тілдері Уағдаласушы тараптар кеңестерінің тілдері болып табылады.
2. 32-бапты орындау үшін ұсынылатын баяндамалар оларды ұсынатын Уағдаласушы тараптардың мемлекеттік тілінде немесе Рәсім ережелерінде келісілуге тиіс бірыңғай белгіленген тілде дайындалады. Егер баяндама белгіленген тіл болып табылмайтын мемлекеттік тілде ұсынылса, Уағдаласушы тарап осы баяндаманың белгіленген тілге аударылуын қамтамасыз етеді.
3. 2-тармақта жазылған ережеге қарамастан, өтемақы алған жағдайда хатшылық кеңестің кез келген басқа тілінде ұсынылған баяндамаларды белгіленген тілге аударуды қамтамасыз етуді өз мойнына алады.

36-БАП. ҚҰПИЯЛЫЛЫҚ

1. Осы Конвенцияның ережелері Уағдаласушы тараптардың ақпаратты ашудан қорғау жөніндегі өздерінің заңнамасында бекітілген құқықтары мен міндеттерін қозғамайды. Осы баптың мақсаты үшін "ақпарат", атап айтқанда, ұлттық қауіпсіздікке немесе ядролық материалды физикалық қорғауға қатысы бар ақпаратты, зияткерлік меншік құқығымен немесе өнеркәсіптік немесе коммерциялық талаптарымен қорғалатын ақпаратты, сондай-ақ жеке сипаттағы мәліметті қамтиды.
2. Егер Уағдаласушы тарап осы Конвенция тұрғысынан 1-бапта жазылған сипаттамаға сәйкес қорғалатын ақпарат ретінде белгіленген ақпаратты ұсынса, ондай ақпарат ұсынылған мақсат үшін ғана пайдаланылады және оның құпиялылығы сақталады.
3. Пайдаланылған отынға немесе радиоактивтік қалдықтарға қатысы бар, 3-баптың 3-тармағына орай осы Конвенцияның күші қолданылатын ақпаратқа қатысты осы Конвенцияның ережесі тиісті Уағдаласушы тараптың:
і) осындай ақпарат оны ашуға жол бермеу мақсатында өзге де тәсілмен жабық немесе бақыланатын болып табылады ма;
іі) жоғарыдағы і) тармағында ескертілген ақпаратты осы Конвенция тұрғысынан ұсынуға бола ма; және
ііі) егер ол осы Конвенция тұрғысынан ұсынылса, ондай ақпаратқа құпиялылықтың қандай талабы қолданылады деген мәселелерді шешудегі айрықша құқығын қозғамайды.
4. 30-бапқа сәйкес өткізілетін қарау жөніндегі барлық кеңестердегі ұлттық баяндамаларды қарау барысындағы жарыссөздің мазмұны құпия болып табылады.

37-БАП. ХАТШЫЛЫҚ

1. Атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттік (бұдан әрі "Агенттік" деп аталатын) Уағдаласушы тараптардың кеңесі үшін хатшылық функциясын орындайды.
2. Хатшылық:
і) 29, 30 және 31-баптарда жазылған Уағдаласушы тараптардың кеңесін шақырады, дайындайды және қызмет көрсетеді;
іі) осы Конвенцияның ережелеріне сәйкес алынған немесе даярланған ақпаратты Уағдаласушы тараптарға жеткізеді.
Жоғарыдағы і) және іі) тармақшаларда ескертілген функцияларды орындау барысында Агенттік шеккен шығыстарды Агенттік өзінің тұрақты бюджеті шеңберінде жабады.
3. Уағдаласушы тараптар ымыраға келу негізінде Уағдаласушы тараптардың кеңесіне қолдау көрсететін басқа да қызметтер ұсыну туралы Агенттіктен сұрайды. Агенттік, егер ол өзінің бағдарламасы мен тұрақты бюджеті шеңберінде көрсетілетін болса, ондай қызметтерді ұсына алады. Егер ол мүмкін болмаса, Агенттік ондай қызмет көрсетулерді басқа көздерден ерікті қаржыландыру қамтамасыз етілген жағдайда ұсына алады.

7-ТАРАУ ҚОРЫТЫНДЫ БАПТАР ЖӘНЕ БАСҚА ЕРЕЖЕЛЕР

38-БАП. КЕЛІСПЕУШІЛІКТЕРДІ ШЕШУ

Осы Конвенцияны түсіндіруге немесе қолдануға қатысты екі немесе бірнеше Уағдаласушы тараптардың арасында келіспеушіліктер туындаған жағдайда Уағдаласушы тараптар осы келіспеушіліктерді шешу мақсатында Уағдаласушы тараптардың кеңесі шеңберінде консультациялар өткізеді. Егер консультациялар нәтижесіз болса, МАГАТЭ қолданатын қолданыстағы ереже мен практиканы қоса алғанда, халықаралық құқықпен көзделетін делдалдық, бітімге келу және төрелік реттеу тетіктеріне жүгінуге болады.

39-БАП. ҚОЛ ҚОЮ, БЕКІТУ, ҚАБЫЛДАУ, МАҚҰЛДАУ, ҚОСЫЛУ

1. Осы Конвенция 1997 жылғы 29 қыркүйектен бастап ол күшіне енген кезге дейін Венадағы Агенттіктің Орталық мекемелеріндегі барлық мемлекеттердің қол қоюы үшін ашық.
2. Осы Конвенция оған қол қойған мемлекеттердің бекітуіне, қабылдауына немесе мақұлдауына жатады.
3. Осы Конвенция күшіне енгеннен кейін оған барлық мемлекеттердің қосылуы үшін ашық.
4. і) Осы Конвенция расталған немесе оған қосылған жағдайда, оған интеграциялық немесе өзге сипаттағы өңірлік ұйымдардың, осындай ұйымдарды егемен мемлекет құрған және олар осы Конвенция қамтитын мәселелер бойынша келіссөздер жүргізуге, қорытындылар жасауға және халықаралық келісімдерді қолдануға қатысты құзыретке ие болған жағдайда қол қоюы үшін ашық.
іі) өздерінің құзыретіне кіретін мәселелер бойынша мұндай ұйымдар осы Конвенция қатысушы мемлекетке беретін құқықтарды өз атынан жүзеге асырады және міндеттерді орындайды.
ііі) Мұндай ұйым осы Конвенцияның қатысушысы болғанда, ол 43-бапта жазылған Депозитарийге декларация береді, онда қандай мемлекеттер оның мүшесі болып табылатыны, осы Конвенцияның қандай баптары оған қолданылатыны және осы баптар қамтитын салалардағы оның құзыретінің аясы қандай екені көрсетіледі.
іv) Мұндай ұйым оған мүше мемлекеттердің дауысына қосымша қандай да бір дауысқа ие болмайды.
5. Бекіту, қабылдау, қосылу немесе растау туралы құжаттар Депозитарийге сақтауға өткізіледі.

40-БАП. КҮШІНЕ ЕНУ

1. Осы Конвенция олардың әрқайсысында атом станциясы пайдаланылатын он бес мемлекеттің құжаттарын қоса алғанда, бекіту, қабылдау немесе мақұлдау туралы жиырма бесінші құжатты Депозитарийге сақтауға өткізгеннен кейін тоқсаныншы күні күшіне енеді.
2. Осы Конвенцияны бекітетін, қабылдайтын, мақұлдайтын, оған қосылатын немесе 1-тармақта жазылған талаптарды орындау үшін қажет соңғы құжатты сақтауға өткізгеннен кейін оны растайтын әрбір мемлекет немесе интеграциялық немесе өзге сипаттағы өңірлік ұйым үшін осы Конвенция осындай мемлекет немесе ұйым тиісті құжатты Депозитарийге сақтауға өткізгеннен кейін тоқсаныншы күні күшіне енеді.

41-БАП. КОНВЕНЦИЯҒА ТҮЗЕТУЛЕР

1. Кез келген Уағдаласушы тарап осы Конвенцияға түзету ұсына алады. Ұсынылған түзетулер қарау жөніндегі кеңесте немесе кезектен тыс кеңесте қаралады.
2. Кез келген ұсынылған түзетудің мәтіні және оны ұсынудың негіздемесі Депозитарийге беріледі, ол осы ұсыныс қарауға ұсынылатын кеңеске дейін кем дегенде тоқсан күн бұрын оны Уағдаласушы тараптарға жібереді. Осындай ұсыныс бойынша алынған кез келген ескертулерді Депозитарий Уағдаласушы тараптар арасына таратады.
3. Ұсынылған түзетулерді қарағаннан кейін Уағдаласушы тараптар оны ымыраға келу негізінде қабылдау немесе ондай ымыраға келудің жоқтығы туралы, оны дипломатиялық конференцияға беру туралы шешім қабылдайды. Ұсынылған түзетулерді дипломатиялық конференцияға беру туралы шешім қабылдау үшін Уағдаласушы тараптардың кемінде жартысы дауыс беру уақытында қатысқан жағдайда, кеңеске қатысушы және дауыс беруге қатысушы Уағдаласушы тараптар дауыстарының үштен екісі көпшілігі талап етіледі.
4. Осы Конвенцияға түзетулерді қарауға және қабылдауға арналған дипломатиялық конференцияны Депозитарий шақырады және ол осы баптың 3-тармағына сәйкес қабылданған тиісті шешімнен кейін бір жылдан кешіктірілмей өткізіледі. Дипломатиялық конференция түзетулердің ымыраға келу негізінде қабылдануын қамтамасыз ету үшін барлық күш-жігерін жұмсайды. Егер ол мүмкін болмаса, түзетулер барлық Уағдаласушы тараптардың үштен екісінің басым даусымен қабылданады.
5. Жоғарыда келтірілген 3 және 4-тармақтарға сәйкес қабылданған осы Конвенцияға түзетулерді Уағдаласушы тараптар бекітуге, қабылдауға, мақұлдауға немесе растауға тиіс және ол Депозитарий Уағдаласушы тараптардың кемінде үштен екісінен тиісті құжаттар алғаннан кейін тоқсаныншы күні оларды бекіткен, қабылдаған, мақұлдаған немесе растаған Уағдаласушы тараптар үшін күшіне енеді. Аталған түзетулерді кейіннен бекітетін, қабылдайтын, мақұлдайтын немесе растайтын Уағдаласушы тараптар үшін бұл түзетулер осы Уағдаласушы тарап өзінің тиісті құжаттарын сақтауға өткізгеннен кейін тоқсаныншы күні күшіне енеді.

42-БАП. КҮШІН ЖОЮ

1. Кез келген Уағдаласушы тарап Депозитарийге жазбаша хабарлама жібере отырып, осы Конвенцияның күшін жоя алады.
2. Күшін жою Депозитарий осындай хабарлама алған күннен кейін бір жылдан соң немесе хабарламада көрсетілетін одан да кейінірек мерзімде күшіне енеді.

43-БАП. ДЕПОЗИТАРИЙ

1. Агенттіктің Бас директоры осы Конвенцияның Депозитарийі болып табылады.
2. Депозитарий Уағдаласушы тараптарға:
і) осы Конвенцияға қол қойылғаны және 39-бапқа сәйкес бекіту, қабылдау, мақұлдау, қосылу немесе растау туралы құжаттардың сақтауға өткізілгені;
іі) Конвенцияның 40-бапқа сәйкес күшіне енген күні;
ііі) Конвенцияның күшін жою туралы және 42-бапқа түзетулерге сәйкес осындай күшін жою күні туралы хабарламалар;
іv) осы Конвенцияға Уағдаласушы тараптар ұсынған түзетулер, тиісті дипломатиялық конференция немесе Уағдаласушы тараптардың кеңесі қабылдаған түзетулер туралы және 41-бапқа сәйкес аталған түзетулердің күшіне енген күні туралы хабарлайды.

44-БАП. ТЕҢ ТҮПНҰСҚАЛЫҚ МӘТІНДЕР

Осы Конвенцияның ағылшын, араб, испан, қытай, орыс және француз тілдеріндегі мәтіндері тең түпнұсқалықпен бірдей болып табылатын түпнұсқасы Депозитарийге сақтауға өткізіледі, ол оның куәландырылған көшірмесін Уағдаласушы тараптарға жібереді.

ОСЫНЫ КУӘЛАНДЫРУ ҮШІН ОСЫҒАН ТИІСІНШЕ УӘКІЛЕТТЕНДІРІЛГЕН ТӨМЕНДЕГІ ҚОЛ ҚОЮШЫЛАР ОСЫ КОНВЕНЦИЯҒА ҚОЛ ҚОЙДЫ.

Бір мың тоғыз жүз тоқсан жетінші жылы қыркүйек айының бесі күні Венада жасалған.

РҚАО-ның ескертпесі. Бұдан әрі Конвенцияның ағылшын, араб, испан, қытай, орыс және француз тілдеріндегі мәтіндері берілген.

О ратификации Объединенной конвенции о безопасности обращения с отработавшим топливом и о безопасности обращении с радиоактивными отходами

Закон Республики Казахстан от 3 февраля 2010 года № 246-IV

Оглавление

Ратифицировать Объединенную конвенцию о безопасности обращения с отработавшим топливом и о безопасности обращения с радиоактивными отходами, принятую в Вене 5 сентября 1997 года.

Президент
Республики Казахстан Н. Назарбаев

ОБЪЕДИНЕННАЯ КОНВЕНЦИЯ
О БЕЗОПАСНОСТИ ОБРАЩЕНИЯ С ОТРАБОТАВШИМ ТОПЛИВОМ И
О БЕЗОПАСНОСТИ ОБРАЩЕНИЯ С РАДИОАКТИВНЫМИ ОТХОДАМИ

(Бюллетень международных договоров РК, 2010 г., N 5, ст. 34)
(Вступила в силу 8 июня 2010 года)

ПРЕАМБУЛА

Договаривающиеся стороны,
i) признавая, что эксплуатация ядерных реакторов связана с образованием отработавшего топлива и радиоактивных отходов и что другие применения ядерных технологий также связаны с образованием радиоактивных отходов;
ii) признавая, что одни и те же цели безопасности применимы к обращению как с отработавшим топливом, так и с радиоактивными отходами;
iii) подтверждая важное значение для международного сообщества планирования и осуществления рациональной практической деятельности в целях обеспечения безопасности обращения с отработавшим топливом и с радиоактивными отходами;
iv) признавая важное значение информирования общественности о вопросах, касающихся безопасности обращения с отработавшим топливом и с радиоактивными отходами;
v) желая содействовать эффективной культуре ядерной безопасности во всем мире;
vi) подтверждая, что конечная ответственность за обеспечение безопасности обращения с отработавшим топливом и с радиоактивными отходами лежит на государстве;
vii) признавая, что определение политики в области топливного цикла остается прерогативой государства, а также то, что некоторые государства считают отработавшее топливо ценным ресурсом, который может быть переработан, а другие предпочитают его захоронение;
viii) признавая, что обращение с отработавшим топливом и с радиоактивными отходами, на которые не распространяется действие настоящей Конвенции, поскольку они находятся в рамках военных или оборонных программ, должно осуществляться в соответствии с целями, провозглашенными в настоящей Конвенции;
ix) подтверждая важное значение международного сотрудничества в целях повышения безопасности обращения с отработавшим топливом и с радиоактивными отходами на основе двусторонних и многосторонних механизмов и на основе настоящей побудительной Конвенции;
x) сознавая потребности развивающихся стран, и в особенности наименее развитых стран, и государств с переходной экономикой, а также потребности в содействии функционированию существующих механизмов по оказанию помощи в осуществлении их прав и обязанностей, изложенных в настоящей побудительной Конвенции;
xi) будучи убеждены, что захоронение радиоактивных отходов, насколько это совместимо с безопасным обращением с таким материалом, должно осуществляться в государстве, в котором они образовались, признавая при этом, что при некоторых обстоятельствах безопасному и эффективному обращению с отработавшим топливом и с радиоактивными отходами могут способствовать соглашения между Договаривающимися сторонами об использовании установок в одной из них в интересах других Сторон, в частности в тех случаях, когда отходы образуются в результате осуществления совместных проектов;
xii) признавая, что любое государство обладает правом запретить импорт на свою территорию иностранных отработавшего топлива и радиоактивных отходов;
xiii) принимая во внимание Конвенцию о ядерной безопасности (1994 год), Конвенцию об оперативном оповещении о ядерной аварии (1986 год), Конвенцию о помощи в случае ядерной аварии или радиационной аварийной ситуации (1986 год), Конвенцию о физической защите ядерного материала (1980 год), Конвенцию о предотвращении загрязнения моря сбросами отходов и других материалов с внесенными в нее поправками (1994 год) и другие соответствующие международно-правовые документы;
xiv) принимая во внимание принципы, содержащиеся в межучрежденческих "Международных основных нормах безопасности для защиты от ионизирующих излучений и безопасного обращения с источниками излучения" (1996 год), в документе МАГАТЭ по основам безопасности, озаглавленном "Принципы обращения с радиоактивными отходами" (1995 год), и в существующих международных нормах, касающихся безопасности перевозки радиоактивных материалов;
xv) ссылаясь на главу 22 "Повестки дня на XXI век" Конференции Организации Объединенных Наций по окружающей среде и развитию в Рио-де-Жанейро, принятой в 1992 году, в которой вновь подтверждается первостепенное значение безопасного и экологически обоснованного удаления радиоактивных отходов;
xvi) признавая желательность укрепления системы международного контроля, непосредственно применяемой в отношении радиоактивных материалов, как об этом говорится в статье 1 (3) Базельской конвенциио контроле за трансграничной перевозкой опасных отходов и их удалением (1989 год);

Согласились о нижеследующем:

ГЛАВА 1. ЦЕЛИ, ОПРЕДЕЛЕНИЯ И СФЕРА ПРИМЕНЕНИЯ

СТАТЬЯ 1. ЦЕЛИ

Настоящая Конвенция имеет следующие цели:
i) достичь и поддерживать высокий уровень безопасности обращения с отработавшим топливом и с радиоактивными отходами во всем мире путем укрепления национальных мер и международного сотрудничества, в том числе в соответствующих случаях - технического сотрудничества в области безопасности;
ii) обеспечить, чтобы на всех стадиях обращения с отработавшим топливом и с радиоактивными отходами имелись эффективные средства защиты от потенциальной опасности, с тем чтобы защитить отдельных лиц, общество в целом и окружающую среду от вредного воздействия ионизирующих излучений в настоящее время и в будущем таким образом, чтобы нужды и чаяния нынешнего поколения удовлетворялись без ущерба для возможности будущих поколений реализовывать свои нужды и чаяния;
iii) предотвращать аварии с радиологическими последствиями и смягчать их последствия в том случае, если они произойдут на любой стадии обращения с отработавшим топливом или с радиоактивными отходами.

СТАТЬЯ 2. ОПРЕДЕЛЕНИЯ

Для целей настоящей Конвенции:
а) "закрытие" означает завершение всех операций в определенный момент после помещения отработавшего топлива или радиоактивных отходов в установку для захоронения. Оно включает окончательные инженерно-технические или другие работы, необходимые для приведения установки в состояние, которое будет оставаться безопасным в течение продолжительного времени;
b) "снятие с эксплуатации" означает все меры, ведущие к освобождению ядерной установки, иной, чем установка для захоронения, из-под регулирующего контроля. Такие меры включают процессы дезактивации и демонтажа;
c) "сбросы" означают планируемые и контролируемые выбросы в окружающую среду в качестве законной практики в пределах, санкционированных регулирующим органом, жидких или газообразных радиоактивных материалов, которые образовались на регулируемых ядерных установках в ходе нормальной эксплуатации;
d) "захоронение" означает помещение отработавшего топлива или радиоактивных отходов в соответствующую установку без намерения их изъятия;
e) "лицензия" означает любое разрешение, допуск или сертификационное свидетельство, выданные регулирующим органом для осуществления любой деятельности, имеющей отношение к обращению с отработавшим топливом или с радиоактивными отходами;
f) "ядерная установка" означает гражданскую установку и относящиеся к ней землю, строения и оборудование, где образуются, обрабатываются, используются, подвергаются физическому манипулированию, хранятся или захораниваются радиоактивные материалы в таких масштабах, при которых требуется учитывать фактор безопасности;
g) "срок эксплуатации" означает период времени, в течение которого установка для обращения с отработавшим топливом или с радиоактивными отходами используется в целях, для которых она предназначена. В случае установки для захоронения этот период начинается с момента первого помещения отработавшего топлива или радиоактивных отходов в установку и заканчивается при закрытии этой установки;
h) "радиоактивные отходы" означают радиоактивный материал в газообразном, жидком или твердом состоянии, дальнейшее использование которого не предусматривается Договаривающейся стороной или физическим или юридическим лицом, чье решение признает Договаривающаяся сторона, и который контролируется в качестве радиоактивных отходов регулирующим органом в рамках законодательной и регулирующей основы Договаривающейся стороны;
i) "обращение с радиоактивными отходами" означает все виды деятельности, включая деятельность, связанную со снятием с эксплуатации, которые имеют отношение к физическому манипулированию, предварительной обработке, обработке, кондиционированию, хранению или захоронению радиоактивных отходов, за исключением перевозки за пределами площадки. Оно может также быть связано со сбросами;
j) "установка для обращения с радиоактивными отходами" означает любую установку или объект, основным назначением которых является обращение с радиоактивными отходами, включая ядерную установку в процессе снятия с эксплуатации лишь в том случае, если она определена Договаривающейся стороной в качестве установки для обращения с радиоактивными отходами;
k) "регулирующий орган" означает любой орган или органы, наделенные Договаривающейся стороной юридическими полномочиями регулировать любые аспекты безопасности обращения с отработавшим топливом или с радиоактивными отходами, включая выдачу лицензий;
l) "переработка" означает процесс или операцию, цель которой состоит в извлечении радиоактивных изотопов из отработавшего топлива для дальнейшего использования;
m) "закрытый источник" означает радиоактивный материал, окончательно запечатанный в капсуле или плотно соединенный и находящийся в твердом состоянии, за исключением топливных элементов реактора;
n) "отработавшее топливо" означает ядерное топливо, облученное в активной зоне реактора и окончательно удаленное из нее;
о) "обращение с отработавшим топливом" означает все виды деятельности, имеющие отношение к физическому манипулированию или хранению отработавшего топлива, за исключением перевозки за пределами площадки. Оно может также быть связано со сбросами;
р) "установка для обращения с отработавшим топливом" означает любую установку или объект, основным назначением которых является обращение с отработавшим топливом;
q) "государство назначения" означает государство, в которое планируется или осуществляется трансграничное перемещение;
r) "государство происхождения" означает государство, из которого планируется или осуществляется трансграничное перемещение;
s) "государство транзита" означает любое государство, иное, чем государство происхождения или государство назначения, через территорию которого планируется или осуществляется трансграничное перемещение;
t) "хранение" означает содержание отработавшего топлива или радиоактивных отходов в установке, которая обеспечивает их изоляцию, с намерением их последующего извлечения;
u) "трансграничное перемещение" означает любую перевозку отработавшего топлива или радиоактивных отходов из государства происхождения в государство назначения.

СТАТЬЯ 3. СФЕРА ПРИМЕНЕНИЯ

1. Настоящая Конвенция применяется к безопасности обращения с отработавшим топливом, образующимся в результате эксплуатации гражданских ядерных реакторов. Отработавшее топливо, находящееся на перерабатывающих установках в рамках деятельности по переработке, не входит в сферу действия настоящей Конвенции, за исключением тех случаев, когда Договаривающаяся сторона заявляет, что переработка является частью обращения с отработавшим топливом.
2. Настоящая Конвенция применяется также к безопасности обращения с радиоактивными отходами в тех случаях, когда радиоактивные отходы образуются в результате гражданской деятельности. Однако настоящая Конвенция не применяется к отходам, которые содержат лишь природные радиоактивные вещества и не образуются в ядерном топливном цикле, кроме тех случаев, когда они представляют собой изъятый из употребления закрытый источник или когда для целей настоящей Конвенции они объявлены Договаривающейся стороной радиоактивными отходами.
3. Настоящая Конвенция не применяется к безопасности обращения с отработавшим топливом или с радиоактивными отходами в рамках военных или оборонных программ, кроме тех случаев, когда для целей настоящей Конвенции они объявлены Договаривающейся стороной отработавшим топливом или радиоактивными отходами. Однако настоящая Конвенция применяется к безопасности обращения с отработавшим топливом и с радиоактивными отходами, образующимися в результате осуществления военных или оборонных программ, в тех случаях, если и когда такие материалы окончательно передаются гражданским программам и обращение с ними происходит исключительно в рамках таких программ.
4. Настоящая Конвенция применяется также к сбросам, как предусматривается в статьях 4, 7, 11, 14, 24 и 26.

ГЛАВА 2. БЕЗОПАСНОСТЬ ОБРАЩЕНИЯ С ОТРАБОТАВШИМ ТОПЛИВОМ

СТАТЬЯ 4. ОБЩИЕ ТРЕБОВАНИЯ В ОТНОШЕНИИ БЕЗОПАСНОСТИ

Каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы на всех стадиях обращения с отработавшим топливом осуществлялась надлежащая защита отдельных лиц, общества в целом и окружающей среды от радиологических рисков.
При этом каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры с тем, чтобы:
i) обеспечить уделение надлежащего внимания вопросам критичности и отвода остаточного тепла, образующегося в ходе обращения с отработавшим топливом;
ii) обеспечить, чтобы образование радиоактивных отходов, связанных с обращением с отработавшим топливом, поддерживалось на минимальном практически достижимом уровне, соответствующем принятой политике в области топливного цикла;
iii) учесть взаимозависимость различных стадий при обращении с отработавшим топливом;
iv) предусмотреть эффективную защиту отдельных лиц, общества в целом и окружающей среды путем применения на национальном уровне соответствующих методов защиты, утвержденных регулирующим органом, в рамках своего национального законодательства, должным образом учитывающего одобренные на международном уровне критерии и нормы;
v) учесть биологические, химические и другие риски, которые могут быть связаны с обращением с отработавшим топливом;
vi) стремиться избегать действий, имеющих обоснованно предсказуемые последствия для будущих поколений, более серьезные, чем те, которые допускаются в отношении нынешнего поколения;
vii) не возлагать чрезмерного бремени на будущие поколения.

СТАТЬЯ 5. СУЩЕСТВУЮЩИЕ УСТАНОВКИ

Каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для рассмотрения безопасности любой установки для обращения с отработавшим топливом, существующей на момент вступления Конвенции в силу для этой Договаривающейся стороны, и обеспечения того, чтобы в случае необходимости были выполнены все разумно осуществимые на практике усовершенствования в целях повышения безопасности такой установки.

СТАТЬЯ 6. ВЫБОР ПЛОЩАДОК ДЛЯ ПРЕДЛАГАЕМЫХ УСТАНОВОК

1. Каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы в отношении предлагаемой установки для обращения с отработавшим топливом были установлены и осуществлялись указанные ниже процедуры:
i) оценка всех соответствующих относящихся к площадке факторов, которые могут оказать влияние на безопасность такой установки в течение срока ее эксплуатации;
ii) оценка вероятного воздействия такой установки на безопасность отдельных лиц, общества в целом и окружающей среды;
iii) предоставление общественности информации о безопасности такой установки;
iv) проведение консультаций с Договаривающимися сторонами, расположенными вблизи такой установки постольку, поскольку существует вероятность того, что они могут подвергнуться воздействию со стороны этой установки, и предоставления им по их запросу общих данных об установке, необходимых им для оценки вероятного воздействия этой установки на безопасность на их территории.
2. Действуя таким образом, каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы такие установки не оказывали неприемлемого воздействия на другие Договаривающиеся стороны, путем выбора площадки в соответствии с общими требованиями безопасности, предусмотренными в статье 4.

СТАТЬЯ 7. ПРОЕКТИРОВАНИЕ И СООРУЖЕНИЕ УСТАНОВОК

Каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы:
i) при проектировании и сооружении установки для обращения с отработавшим топливом предусматривались соответствующие меры для ограничения возможного радиологического воздействия на отдельных лиц, общество в целом и окружающую среду, в том числе в результате сбросов или неконтролируемых выбросов;
ii) на стадии проектирования принимались во внимание концептуальные планы и в случае необходимости технические положения в отношении снятия с эксплуатации установки для обращения с отработавшим топливом;
iii) технологии, используемые при проектировании и сооружении установки для обращения с отработавшим топливом, были подтверждены опытом, испытаниями или анализом.

СТАТЬЯ 8. ОЦЕНКА БЕЗОПАСНОСТИ УСТАНОВОК

Каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы:
i) до начала сооружения установки для обращения с отработавшим топливом были проведены системная оценка безопасности и экологическая экспертиза, соразмерные риску, связанному с установкой, и охватывающие весь срок ее эксплуатации;
ii) до начала эксплуатации установки для обращения с отработавшим топливом были подготовлены обновленные и подробные варианты оценки безопасности и экологической экспертизы для тех случаев, когда будет признано необходимым дополнить оценки, упомянутые в пункте i).

СТАТЬЯ 9. ЭКСПЛУАТАЦИЯ УСТАНОВОК

Каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы:
i) лицензия на эксплуатацию установки для обращения с отработавшим топливом основывалась на соответствующих оценках, о которых говорится в статье 8, и зависела от завершения программы ввода в эксплуатацию, подтверждающей, что сооруженная установка соответствует проекту и отвечает требованиям безопасности;
ii) были установлены и по мере необходимости пересматривались эксплуатационные пределы и условия, определенные на основе испытаний, опыта эксплуатации и оценок, о которых говорится в статье 8;
iii) эксплуатация, техническое обслуживание, контроль, инспектирование и испытания установки для обращения с отработавшим топливом осуществлялись в соответствии с установленными процедурами;
iv) инженерно-техническая поддержка во всех связанных с безопасностью областях оказывалась в течение срока эксплуатации установки для обращения с отработавшим топливом;
v) обладатель лицензии своевременно сообщал регулирующему органу об инцидентах, значимых с точки зрения безопасности;
vi) были разработаны программы сбора и анализа соответствующей информации об опыте эксплуатации и по результатам в случае необходимости принимались меры;
vii) планы снятия с эксплуатации установки для обращения с отработавшим топливом подготавливались и по мере необходимости обновлялись с использованием информации, полученной в течение срока эксплуатации этой установки, и чтобы они рассматривались регулирующим органом.

СТАТЬЯ 10. ЗАХОРОНЕНИЕ ОТРАБОТАВШЕГО ТОПЛИВА

Если в соответствии со своей законодательной и регулирующей основой Договаривающаяся сторона предназначает отработавшее топливо для захоронения, то захоронение такого отработавшего топлива производится в соответствии с обязательствами, закрепленными в главе 3, которая касается захоронения радиоактивных отходов.

ГЛАВА 3. БЕЗОПАСНОСТЬ ОБРАЩЕНИЯ С РАДИОАКТИВНЫМИ ОТХОДАМИ

СТАТЬЯ 11. ОБЩИЕ ТРЕБОВАНИЯ В ОТНОШЕНИИ БЕЗОПАСНОСТИ

Каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы на всех стадиях обращения с радиоактивными отходами осуществлялась надлежащая защита отдельных лиц, общества в целом и окружающей среды от радиологических и других рисков.
При этом каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры, с тем чтобы:
i) обеспечить уделение надлежащего внимания вопросам критичности и отвода остаточного тепла, образующегося в ходе обращения с радиоактивными отходами;
ii) обеспечить, чтобы образование радиоактивных отходов поддерживалось на минимальном практически достижимом уровне;
iii) учесть взаимозависимость различных стадий обращения с радиоактивными отходами;
iv) предусмотреть эффективную защиту отдельных лиц, общества в целом и окружающей среды путем применения на национальном уровне соответствующих методов защиты, утвержденных регулирующим органом, в рамках своего национального законодательства, должным образом учитывающего одобренные на международном уровне критерии и нормы;
v) учесть биологические, химические и другие риски, которые могут быть связаны с обращением с радиоактивными отходами;
vi) стремиться избегать действий, имеющих обоснованно предсказуемые последствия для будущих поколений, более серьезные, чем те, которые допускаются в отношении нынешнего поколения;
vii) не возлагать чрезмерного бремени на будущие поколения.

СТАТЬЯ 12. СУЩЕСТВУЮЩИЕ УСТАНОВКИ И ПРАКТИЧЕСКАЯ
ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ В ПРОШЛОМ

Каждая Договаривающаяся сторона своевременно принимает соответствующие меры для рассмотрения:
i) безопасности любой установки для обращения с радиоактивными отходами, существующей на момент вступления настоящей Конвенции в силу для этой Договаривающейся стороны, и обеспечения того, чтобы в случае необходимости были выполнены все разумно осуществимые на практике усовершенствования в целях повышения безопасности такой установки;
ii) результатов практической деятельности в прошлом с целью определения необходимости какого-либо вмешательства по причинам радиационной защиты, учитывая, что уменьшение вредного воздействия в результате сокращения дозы должно быть достаточным для обоснования ущерба и издержек, в том числе социальных издержек, связанных с таким вмешательством.

СТАТЬЯ 13. ВЫБОР ПЛОЩАДОК ДЛЯ ПРЕДЛАГАЕМЫХ УСТАНОВОК

1. Каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы в отношении предлагаемой установки для обращения с радиоактивными отходами были установлены и осуществлялись указанные ниже процедуры:
i) оценка всех соответствующих относящихся к площадке факторов, которые могут оказать влияние на безопасность такой установки в течение срока ее эксплуатации, а также установки для захоронения после закрытия;
ii) оценка вероятного воздействия такой установки на безопасность отдельных лиц, общества в целом и окружающей среды с учетом возможных изменений состояния площадок с установками для захоронения после их закрытия;
iii) предоставление общественности информации о безопасности такой установки;
iv) проведение консультаций с Договаривающимися сторонами, расположенными вблизи такой установки постольку, поскольку существует вероятность того, что они могут подвергнуться воздействию со стороны этой установки, и предоставления им по их запросу общих данных об установке, необходимых им для оценки вероятного воздействия этой установки на безопасность на их территории.
2. Действуя таким образом, каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы такие установки не оказывали неприемлемого воздействия на другие Договаривающиеся стороны, путем выбора площадки в соответствии с общими требованиями безопасности, предусмотренными в статье 11.

СТАТЬЯ 14. ПРОЕКТИРОВАНИЕ И СООРУЖЕНИЕ УСТАНОВОК

Каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы:
i) при проектировании и сооружении установки для обращения с радиоактивными отходами предусматривались соответствующие меры для ограничения возможного радиологического воздействия на отдельных лиц, общество в целом и окружающую среду, в том числе в результате сбросов или неконтролируемых выбросов;
ii) на стадии проектирования принимались во внимание концептуальные планы и в случае необходимости технические положения в отношении снятия с эксплуатации установки для обращения с радиоактивными отходами, иной, чем установка для захоронения;
iii) на стадии проектирования были подготовлены технические положения для закрытия установки для захоронения;
iv) технологии, используемые при проектировании и сооружении установки для обращения с радиоактивными отходами, были подтверждены опытом, испытаниями или анализом.

СТАТЬЯ 15. ОЦЕНКА БЕЗОПАСНОСТИ УСТАНОВОК

Каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы:
i) до начала сооружения установки для обращения с радиоактивными отходами были проведены системная оценка безопасности и экологическая экспертиза, соразмерные риску, связанному с установкой, и охватывающие срок ее эксплуатации;
ii) кроме того, до начала сооружения установки для захоронения была проведена системная оценка безопасности и экологическая экспертиза на период после закрытия, а также оценка результатов на основе критериев, установленных регулирующим органом;
iii) до начала эксплуатации установки для обращения с радиоактивными отходами были подготовлены обновленные и подробные варианты оценки безопасности и экологической экспертизы для тех случаев, когда будет признано необходимым дополнить оценки, упомянутые в пункте i).

СТАТЬЯ 16. ЭКСПЛУАТАЦИЯ УСТАНОВОК

Каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы:
i) лицензия на эксплуатацию установки для обращения с радиоактивными отходами основывалась на соответствующих оценках, о которых говорится в статье 15, и зависела от завершения программы ввода в эксплуатацию, подтверждающей, что сооруженная установка соответствует проекту и отвечает требованиям безопасности;
ii) были установлены и по мере необходимости пересматривались эксплуатационные пределы и условия, определенные на основе испытаний, опыта эксплуатации и оценок, о которых говорится в статье 15;
iii) эксплуатация, техническое обслуживание, контроль, инспектирование и испытания установки для обращения с радиоактивными отходами осуществлялись в соответствии с установленными процедурами. В случае установки для захоронения полученные таким образом результаты используются для проверки и рассмотрения обоснованности сделанных допущений и для обновления оценок, о которых говорится в статье 15, на период после закрытия;
iv) инженерно-техническая поддержка во всех связанных с безопасностью областях оказывалась в течение срока эксплуатации установки для обращения с радиоактивными отходами;
v) применялись процедуры определения характеристик и сортировки радиоактивных отходов;
vi) обладатель лицензии своевременно сообщал регулирующему органу об инцидентах, значимых с точки зрения безопасности;
vii) были разработаны программы сбора и анализа соответствующей информации об опыте эксплуатации и по результатам в случае необходимости принимались меры;
viii) планы снятия с эксплуатации установки для обращения с радиоактивными отходами, иной, чем установка для захоронения, подготавливались и по мере необходимости обновлялись с использованием информации, полученной в течение срока эксплуатации этой установки, и чтобы они рассматривались регулирующим органом;
ix) планы закрытия установки для захоронения подготавливались и по мере необходимости обновлялись с использованием информации, полученной в течение срока эксплуатации этой установки, и чтобы они рассматривались регулирующим органом.

СТАТЬЯ 17. МЕРЫ ВЕДОМСТВЕННОГО КОНТРОЛЯ ПОСЛЕ ЗАКРЫТИЯ

Каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы после закрытия установки для захоронения:
i) сохранялись учетные документы, касающиеся места нахождения, конструкции и содержимого указанной установки, требуемые регулирующим органом;
ii) в случае необходимости осуществлялся активный или пассивный ведомственный контроль, такой, как мониторинг или ограничение доступа; и
iii) если в какой-либо период осуществления активного ведомственного контроля обнаруживается незапланированный выброс радиоактивных материалов в окружающую среду, принимались меры вмешательства, когда это необходимо.

ГЛАВА 4. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ В ОТНОШЕНИИ БЕЗОПАСНОСТИ

СТАТЬЯ 18. МЕРЫ ПО ОСУЩЕСТВЛЕНИЮ

Каждая Договаривающаяся сторона в рамках своего национального законодательства принимает свои законодательные, регулирующие и административные меры и другие шаги, необходимые для осуществления своих обязательств, вытекающих из настоящей Конвенции.

СТАТЬЯ 19. ЗАКОНОДАТЕЛЬНАЯ И РЕГУЛИРУЮЩАЯ ОСНОВА

1. Каждая Договаривающаяся сторона создает и поддерживает законодательную и регулирующую основу для обеспечения безопасности обращения с отработавшим топливом и с радиоактивными отходами.
2. Эта законодательная и регулирующая основа предусматривает:
i) введение соответствующих национальных требований в отношении безопасности и регулирующих положений по радиационной безопасности;
ii) систему лицензирования деятельности в области обращения с отработавшим топливом и с радиоактивными отходами;
iii) систему запрещения эксплуатации установки для обращения с отработавшим топливом или с радиоактивными отходами без лицензии;
iv) систему соответствующего ведомственного и регулирующего контроля, а также документации и отчетности;
v) принудительные меры для выполнения действующих регулирующих положений и условий лицензий;
vi) четкое распределение обязанностей органов, занимающихся различными стадиями обращения с отработавшим топливом и радиоактивными отходами.
3. При рассмотрении вопроса о применении регулирования к радиоактивным материалам в качестве радиоактивных отходов Договаривающиеся стороны должным образом учитывают цели настоящей Конвенции.

СТАТЬЯ 20. РЕГУЛИРУЮЩИЙ ОРГАН

1. Каждая Договаривающаяся сторона учреждает или назначает регулирующий орган, на который возлагается реализация законодательной и регулирующей основы, упомянутой в статье 19, и который наделяется надлежащими полномочиями, компетенцией и финансовыми и людскими ресурсами для выполнения порученных ему обязанностей.
2. Каждая Договаривающаяся сторона в соответствии со своей законодательной и регулирующей основой принимает соответствующие меры для обеспечения эффективной независимости регулирующих функций от других функций в тех случаях, когда организации занимаются как обращением с отработавшим топливом или с радиоактивными отходами, так и применением к ним регулирования.

СТАТЬЯ 21. ОТВЕТСТВЕННОСТЬ ОБЛАДАТЕЛЯ ЛИЦЕНЗИИ

1. Каждая Договаривающаяся сторона обеспечивает, чтобы основная ответственность за безопасность обращения с отработавшим топливом или с радиоактивными отходами была возложена на обладателя соответствующей лицензии, и принимает соответствующие меры по обеспечению того, чтобы каждый такой обладатель лицензии выполнял свои обязанности.
2. Если такой обладатель лицензии или другая ответственная сторона отсутствует, то ответственность возлагается на Договаривающуюся сторону, которая обладает юрисдикцией над отработавшим топливом или радиоактивными отходами.

СТАТЬЯ 22. ЛЮДСКИЕ И ФИНАНСОВЫЕ РЕСУРСЫ

Каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы:
i) имелись в наличии квалифицированные кадры, необходимые для осуществления деятельности в области безопасности в течение срока эксплуатации установки для обращения с отработавшим топливом и с радиоактивными отходами;
ii) имелись в наличии достаточные финансовые ресурсы для поддержания безопасности установок для обращения с отработавшим топливом и с радиоактивными отходами в течение срока их эксплуатации и для снятия с эксплуатации;
iii) было предусмотрено финансовое обеспечение, позволяющее осуществлять соответствующие меры ведомственного контроля и наблюдения на протяжении признанного необходимым срока после закрытия установки для захоронения.

СТАТЬЯ 23. ОБЕСПЕЧЕНИЕ КАЧЕСТВА

Каждая Договаривающаяся сторона принимает необходимые меры для обеспечения того, чтобы разрабатывались и осуществлялись соответствующие программы обеспечения качества в отношении безопасности обращения с отработавшим топливом и с радиоактивными отходами.

СТАТЬЯ 24. РАДИАЦИОННАЯ ЗАЩИТА В ПЕРИОД ЭКСПЛУАТАЦИИ

1. Каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы в течение срока эксплуатации установки для обращения с отработавшим топливом или с радиоактивными отходами:
i) радиационное облучение персонала и населения, вызываемое установкой, поддерживалось на разумно достижимом низком уровне с учетом экономических и социальных факторов;
ii) ни один человек в нормальных условиях не получал доз излучения, превышающих установленные национальные дозовые пределы, должным образом учитывающие одобренные на международном уровне нормы в области радиационной защиты; и
iii) принимались меры для предотвращения незапланированных и неконтролируемых выбросов радиоактивных материалов в окружающую среду.
2. Каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы сбросы ограничивались:
i) поддержанием радиационного облучения на разумно достижимом низком уровне с учетом экономических и социальных факторов; и
ii) таким образом, чтобы ни один человек в нормальных условиях не получал доз излучения, превышающих установленные национальные дозовые пределы, должным образом учитывающие одобренные на международном уровне нормы в области радиационной защиты.
3. Каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы в течение срока эксплуатации ядерной установки, к которой применяется регулирование, в случае незапланированного или неконтролируемого выброса радиоактивных материалов в окружающую среду принимались соответствующие корректирующие меры с целью контроля за выбросом и смягчения его последствий.

СТАТЬЯ 25. АВАРИЙНАЯ ГОТОВНОСТЬ

1. Каждая Договаривающаяся сторона обеспечивает, чтобы до начала и в течение эксплуатации установки для обращения с отработавшим топливом и с радиоактивными отходами имелись соответствующие планы аварийных мероприятий на площадке и, если необходимо, за пределами площадки. Проверки действия таких планов аварийных мероприятий должны проводиться так часто, как это необходимо.
2. Каждая Договаривающаяся сторона принимает соответствующие меры для подготовки и проверки действия планов аварийных мероприятий для своей территории постольку, поскольку существует вероятность того, что она может подвергнуться воздействию в случае радиационной аварийной ситуации на установке для обращения с отработавшим топливом или с радиоактивными отходами вблизи ее территории.

СТАТЬЯ 26. СНЯТИЕ С ЭКСПЛУАТАЦИИ

Каждая Договаривающаяся сторона принимает надлежащие меры по обеспечению безопасности снятия с эксплуатации ядерной установки. Такие меры предусматривают:
i) наличие квалифицированного персонала и достаточных финансовых ресурсов;
ii) применение положений статьи 24 в отношении радиационной защиты, сбросов и незапланированных и неконтролируемых выбросов в период эксплуатации;
iii) применение положений статьи 25 в отношении аварийной готовности; и
iv) ведение документального учета информации, важной для снятия с эксплуатации.

ГЛАВА 5. РАЗНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

СТАТЬЯ 27. ТРАНСГРАНИЧНОЕ ПЕРЕМЕЩЕНИЕ

1. Каждая Договаривающаяся сторона, вовлеченная в трансграничное перемещение, принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы такое перемещение осуществлялось с соблюдением положений настоящей Конвенции и относящихся к данному вопросу международно-правовых документов, имеющих обязательную силу.
При этом:
i) Договаривающаяся сторона - государство происхождения принимает соответствующие меры для обеспечения того, чтобы трансграничное перемещение было разрешено и происходило только по предварительному уведомлению и с согласия государства назначения;
ii) трансграничное перемещение через государства транзита осуществляется при условии выполнения тех международных обязательств, которые соответствуют конкретным используемым видам транспорта;
iii) Договаривающаяся сторона - государство назначения дает согласие на трансграничное перемещение только в том случае, если она имеет административные и технические возможности, а также регулирующую основу, необходимую для обращения с отработавшим топливом или с радиоактивными отходами таким образом, чтобы это соответствовало настоящей Конвенции;
iv) Договаривающаяся сторона - государство происхождения разрешает трансграничное перемещение только в том случае, если оно в соответствии с согласием государства назначения может удостовериться в том, что требования подпункта iii) удовлетворены до начала трансграничного перемещения;
v) Договаривающаяся сторона - государство происхождения принимает соответствующие меры для выдачи разрешения на возвращение на свою территорию, если трансграничное перемещение не осуществлено или не может быть осуществлено в соответствии с настоящей статьей при условии, что не могут быть осуществлены альтернативные безопасные мероприятия.
2. Договаривающаяся сторона не выдает лицензии на отправку своего отработавшего топлива или своих радиоактивных отходов для хранения или захоронения в место назначения южнее 60 градусов южной широты.
3. Ничто в настоящей Конвенции не ущемляет или не затрагивает:
i) осуществления судами и летательными аппаратами всех государств прав и свободы морского и речного судоходства и воздушной навигации, как это предусматривается в международном праве;
ii) прав Договаривающейся стороны, в которую экспортируются для переработки радиоактивные отходы, возвратить или обеспечить возвращение государству происхождения радиоактивных отходов и других продуктов переработки;
iii) права Договаривающейся стороны экспортировать свое отработавшее топливо для переработки;
iv) прав Договаривающейся стороны, в которую экспортируется для переработки отработавшее топливо, возвратить или обеспечить возвращение государству происхождения радиоактивных отходов и других продуктов, образовавшихся в результате операций по переработке.

СТАТЬЯ 28. ИЗЪЯТЫЕ ИЗ УПОТРЕБЛЕНИЯ ЗАКРЫТЫЕ ИСТОЧНИКИ

1. Каждая Договаривающаяся сторона в рамках своего национального законодательства принимает соответствующие меры для обеспечения безопасного владения изъятыми из употребления закрытыми источниками, переработки или захоронения этих источников.
2. Договаривающаяся сторона разрешает возвращение на свою территорию изъятых из употребления закрытых источников, если в рамках своего национального законодательства она признает, что они должны быть возвращены изготовителю, квалифицированному как могущему получать изъятые из употребления закрытые источники и владеть ими.

ГЛАВА 6. СОВЕЩАНИЯ ДОГОВАРИВАЮЩИХСЯ СТОРОН

СТАТЬЯ 29. ПОДГОТОВИТЕЛЬНОЕ СОВЕЩАНИЕ

1. Подготовительное совещание Договаривающихся сторон проводится не позднее чем через шесть месяцев после вступления в силу настоящей Конвенции.
2. На этом совещании Договаривающиеся стороны:
i) определяют дату проведения первого совещания по рассмотрению, о котором говорится в статье 30. Указанное совещание по рассмотрению проводится как можно скорее, но не позднее чем через тридцать месяцев после вступления в силу настоящей Конвенции;
ii) подготавливают и принимают на основе консенсуса Правила процедуры и Финансовые правила;
iii) определяют в частности и в соответствии с Правилами процедуры:
a) руководящие принципы в отношении формы и структуры национальных докладов, которые должны представляться во исполнение статьи 32;
b) дату представления таких докладов;
c) процесс рассмотрения таких докладов.
3. Любое государство или региональная организация интеграционного или иного характера, которые ратифицируют, принимают, одобряют настоящую Конвенцию, присоединяются к ней или подтверждают ее и для которых эта Конвенция еще не вступила в силу, могут присутствовать на подготовительном совещании, как если бы они были стороной настоящей Конвенции.

СТАТЬЯ 30. СОВЕЩАНИЯ ПО РАССМОТРЕНИЮ

1. Договаривающиеся стороны проводят совещания для цели рассмотрения докладов, представляемых во исполнение статьи 32.
2. На каждом совещании по рассмотрению Договаривающиеся стороны:
i) определяют дату проведения следующего такого совещания, причем совещания по рассмотрению проводятся с интервалом, не превышающим трех лет;
ii) могут рассматривать меры, принятые в соответствии с пунктом 2 статьи 29, и принимать изменения на основе консенсуса, если в Правилах процедуры не предусмотрено иное.
Они также могут вносить на основе консенсуса поправки в Правила процедуры и Финансовые правила.
3. На каждом совещании по рассмотрению каждая Договаривающаяся сторона имеет разумную возможность обсуждать доклады, представляемые другими Договаривающимися сторонами, и просить разъяснения по таким докладам.

СТАТЬЯ 31. ВНЕОЧЕРЕДНЫЕ СОВЕЩАНИЯ

Внеочередное совещание Договаривающихся сторон проводится:
i) если такое решение принимается большинством Договаривающихся сторон, присутствующих на совещании и участвующих в голосовании; или
ii) по письменной просьбе какой-либо Договаривающейся стороны не позднее чем через шесть месяцев после передачи Договаривающимся сторонам такой просьбы и получения секретариатом, о котором говорится в статье 37, уведомления о том, что эта просьба поддержана большинством Договаривающихся сторон.

СТАТЬЯ 32. ПРЕДСТАВЛЕНИЕ ДОКЛАДОВ

1. В соответствии с положениями статьи 30 каждая Договаривающаяся сторона представляет национальный доклад каждому совещанию Договаривающихся сторон по рассмотрению. В этом докладе рассматриваются меры, принятые для осуществления каждого из обязательств, закрепленных в Конвенции. В отношении каждой Договаривающейся стороны в докладе также рассматриваются ее:
i) политика в области обращения с отработавшим топливом;
ii) практика обращения с отработавшим топливом;
iii) политика в области обращения с радиоактивными отходами;
iv) практика обращения с радиоактивными отходами;
v) критерии, используемые для определения и классификации радиоактивных отходов.
2. Указанный доклад также включает:
i) перечень установок для обращения с отработавшим топливом, подпадающих под действие настоящей Конвенции, их местонахождение, основное назначение и важнейшие характеристики;
ii) инвентарный список отработавшего топлива, подпадающего под действие настоящей Конвенции, которое содержится в хранилище и которое было захоронено. Этот инвентарный список содержит описание материала, и в нем приводится информация, если таковая имеется, о его массе и общем уровне активности;
iii) перечень установок для обращения с радиоактивными отходами, подпадающих под действие настоящей Конвенции, их местонахождение, основное назначение и важнейшие характеристики;
iv) инвентарный список радиоактивных отходов, подпадающих под действие настоящей Конвенции, которые:
a) содержатся в хранилище на установках для обращения с радиоактивными отходами и установках ядерного топливного цикла;
b) были захоронены; или
c) являются результатом практической деятельности в прошлом.
Этот инвентарный список содержит описание материала и другую соответствующую информацию, такую, как информацию об объеме или массе, активности и конкретных радионуклидах;
v) перечень ядерных установок, находящихся в процессе снятия с эксплуатации, и состояние деятельности по снятию с эксплуатации на указанных установках.

СТАТЬЯ 33. УЧАСТИЕ В СОВЕЩАНИЯХ

1. Каждая Договаривающаяся сторона принимает участие в совещаниях Договаривающихся сторон, и ее представляет на таких совещаниях один делегат и такие заместители, эксперты и советники, участие которых она сочтет необходимым.
2. Договаривающиеся стороны могут пригласить на основе консенсуса любую межправительственную организацию, которая компетентна в вопросах, регулируемых настоящей Конвенцией, участвовать в качестве наблюдателя в работе любого совещания или его отдельных заседаний. Наблюдатели предварительно в письменной форме должны принять положения статьи 36.

СТАТЬЯ 34. ИТОГОВЫЕ ДОКЛАДЫ

Договаривающиеся стороны принимают на основе консенсуса и представляют общественности документ, в котором излагаются обсуждавшиеся вопросы и выводы, сделанные во время совещаний Договаривающихся сторон.

СТАТЬЯ 35. ЯЗЫКИ

1. Языками совещаний Договаривающихся сторон являются английский, арабский, испанский, китайский, русский и французский, если в Правилах процедуры не предусмотрено иное.
2. Доклады, представляемые во исполнение статьи 32, готовятся на государственном языке представляющей их Договаривающейся стороны или на едином установленном языке, который должен быть согласован в Правилах процедуры. Если доклад представляется на государственном языке, не являющемся установленным языком, Договаривающаяся сторона обеспечивает перевод этого доклада на установленный язык.
3. Несмотря на положения, содержащиеся в пункте 2, в случае получения компенсации секретариат будет брать на себя обеспечение перевода на установленный язык докладов, представленных на любом другом языке совещания.

СТАТЬЯ 36. КОНФИДЕНЦИАЛЬНОСТЬ

1. Положения настоящей Конвенции не затрагивают закрепленных в их законодательстве прав и обязанностей Договаривающихся сторон по охране информации от раскрытия. Для целей настоящей статьи "информация" включает, в частности информацию, имеющую отношение к национальной безопасности или физической защите ядерных материалов, информацию, охраняемую правами на интеллектуальную собственность или требованиями промышленной или коммерческой конфиденциальности, а также сведения личного характера.
2. Если в контексте настоящей Конвенции Договаривающаяся сторона представляет информацию, которую она определяет как охраняемую в соответствии с описанием, изложенным в пункте 1, такая информация используется только для целей, для которых она была предоставлена, и ее конфиденциальность соблюдается.
3. В отношении информации, имеющей отношение к отработавшему топливу или радиоактивным отходам, на которые распространяется действие настоящей Конвенции в силу пункта 3 статьи 3, положения настоящей Конвенции не затрагивают исключительного права соответствующей Договаривающейся стороны решать:
i) является ли такая информация закрытой или контролируемой иным способом в целях недопущения ее раскрытия;
ii) следует ли предоставлять информацию, упомянутую в пункте i) выше, в контексте настоящей Конвенции; и
iii) какие условия конфиденциальности применимы к такой информации, если она предоставляется в контексте настоящей Конвенции.
4. Содержание прений в ходе рассмотрения национальных докладов на всех совещаниях по рассмотрению, проводимых в соответствии со статьей 30, является конфиденциальным.

СТАТЬЯ 37. СЕКРЕТАРИАТ

1. Международное агентство по атомной энергии (в дальнейшем именуемое "Агентством") выполняет функции секретариата для совещаний Договаривающихся сторон.
2. Секретариат:
i) созывает, готовит и обслуживает совещания Договаривающихся сторон, о которых говорится в статьях 29, 30 и 31;
ii) препровождает Договаривающимся сторонам информацию, полученную или подготовленную в соответствии с положениями настоящей Конвенции.
Расходы, которые Агентство несет при выполнении функций, упомянутых в подпунктах i) и ii) выше, покрываются Агентством в рамках его регулярного бюджета.
3. Договаривающиеся стороны могут на основе консенсуса просить Агентство о предоставлении других услуг в поддержку совещаний Договаривающихся сторон. Агентство может предоставить такие услуги, если они могут быть оказаны в рамках его программы и регулярного бюджета. Если это не представляется возможным, Агентство может предоставить такие услуги при условии обеспечения добровольного финансирования из другого источника.

ГЛАВА 7. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ СТАТЬИ И ДРУГИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

СТАТЬЯ 38. РАЗРЕШЕНИЕ РАЗНОГЛАСИЙ

В случае возникновения разногласия между двумя или несколькими Договаривающимися сторонами в отношении толкования или применения настоящей Конвенции Договаривающиеся стороны в рамках совещания Договаривающихся сторон проводят консультации в целях разрешения этого разногласия. В случае, если консультации оказываются непродуктивными, можно прибегнуть к механизмам посредничества, примирения и арбитражного урегулирования, предусматриваемым международным правом, включая действующие правила и практику, применяемые МАГАТЭ.

СТАТЬЯ 39. ПОДПИСАНИЕ, РАТИФИКАЦИЯ, ПРИНЯТИЕ, ОДОБРЕНИЕ,
ПРИСОЕДИНЕНИЕ

1. Настоящая Конвенция открыта для подписания всеми государствами в Центральных учреждениях Агентства в Вене с 29 сентября 1997 года до момента ее вступления в силу.
2. Настоящая Конвенция подлежит ратификации, принятию или одобрению подписавшими ее государствами.
3. После вступления в силу настоящая Конвенция открыта для присоединения к ней всех государств.
4. i) Настоящая Конвенция открыта для подписания, при условии ее подтверждения или присоединения к ней, региональными организациями интеграционного или иного характера при условии, что любая такая организация создана суверенными государствами и обладает компетенцией в отношении ведения переговоров, заключения и применения международных соглашений по вопросам, охватываемым настоящей Конвенцией.
ii) По вопросам, входящим в их компетенцию, такие организации от своего собственного имени осуществляют права и выполняют обязанности, которыми настоящая Конвенция наделяет государства-участники;
iii) Когда такая организация становится участницей настоящей Конвенции, она передает Депозитарию, упомянутому в статье 43, декларацию, в которой указывается, какие государства являются ее членами, какие статьи настоящей Конвенции применяются к ней и какова сфера ее компетенции в области, охватываемой этими статьями.
iv) Такая организация не располагает каким-либо голосом в дополнение к голосам ее государств-членов.
5. Документы о ратификации, принятии, одобрении, присоединении или подтверждении сдаются на хранение Депозитарию.

СТАТЬЯ 40. ВСТУПЛЕНИЕ В СИЛУ

1. Настоящая Конвенция вступает в силу на девяностый день после сдачи на хранение Депозитарию двадцать пятого документа о ратификации, принятии или одобрении, включая документы пятнадцати государств, в каждом из которых эксплуатируется атомная станция.
2. Для каждого государства или региональной организации интеграционного или иного характера, которые ратифицируют, принимают, одобряют настоящую Конвенцию, присоединяются к ней или подтверждают ее после сдачи на хранение последнего документа, необходимого для выполнения условий, изложенных в пункте 1, настоящая Конвенция вступает в силу на девяностый день после сдачи на хранение Депозитарию соответствующего документа таким государством или организацией.

СТАТЬЯ 41. ПОПРАВКИ К КОНВЕНЦИИ

1. Любая Договаривающаяся сторона может предложить поправку к настоящей Конвенции. Предлагаемые поправки рассматриваются на совещании по рассмотрению или на внеочередном совещании.
2. Текст любой предлагаемой поправки и обоснование ее представления передаются Депозитарию, который по меньшей мере за девяносто дней до совещания, на котором это предложение представляется для рассмотрения, направляет его Договаривающимся сторонам. Любые замечания, полученные по такому предложению, распространяются Депозитарием среди Договаривающихся сторон.
3. После рассмотрения предлагаемой поправки Договаривающиеся стороны принимают решение о ее принятии на основе консенсуса, или в отсутствие такого консенсуса, о ее представлении дипломатической конференции. Для принятия решения о представлении предлагаемой поправки дипломатической конференции требуется большинство в две трети голосов Договаривающихся сторон, присутствующих на совещании и участвующих в голосовании, при условии, что во время голосования присутствует не менее половины Договаривающихся сторон.
4. Дипломатическая конференция для рассмотрения и принятия поправок к настоящей Конвенции созывается Депозитарием и проводится не позднее чем через один год после соответствующего решения, принятого согласно пункту 3 настоящей статьи. Дипломатическая конференция прилагает все усилия к обеспечению того, чтобы поправки принимались на основе консенсуса. Если это не представляется возможным, поправки принимаются большинством в две трети голосов всех Договаривающихся сторон.
5. Поправки к настоящей Конвенции, принятые в соответствии с вышеприведенными пунктами 3 и 4, подлежат ратификации, принятию, одобрению или подтверждению Договаривающимися сторонами и вступают в силу для тех Договаривающихся сторон, которые ратифицировали, приняли, одобрили или подтвердили их на девяностый день после получения Депозитарием соответствующих документов от не менее чем двух третей Договаривающихся сторон. Для Договаривающейся стороны, которая впоследствии ратифицирует, принимает, одобряет или подтверждает указанные поправки, эти поправки вступают в силу на девяностый день после того, как эта Договаривающаяся сторона сдала на хранение свой соответствующий документ.

СТАТЬЯ 42. ДЕНОНСАЦИЯ

1. Любая Договаривающаяся сторона может денонсировать настоящую Конвенцию, направив письменное уведомление Депозитарию.
2. Денонсация вступает в силу через один год после даты получения такого уведомления Депозитарием или в такую более позднюю дату, какая может быть указана в уведомлении.

СТАТЬЯ 43. ДЕПОЗИТАРИЙ

1. Депозитарием настоящей Конвенции является Генеральный директор Агентства.
2. Депозитарий информирует Договаривающиеся стороны о:
i) подписании настоящей Конвенции и сдаче на хранение документов о ратификации, принятии, одобрении, присоединении или подтверждении в соответствии со статьей 39;
ii) дате вступления Конвенции в силу в соответствии со статьей 40;
iii) уведомлениях о денонсации Конвенции и о дате такой денонсации в соответствии со статьей 42;
iv) предлагаемых поправках к настоящей Конвенции, представленных Договаривающимися сторонами, поправках, принятых соответствующей дипломатической конференцией или совещанием Договаривающихся сторон, и о дате вступления в силу указанных поправок, в соответствии со статьей 41.

СТАТЬЯ 44. АУТЕНТИЧНЫЕ ТЕКСТЫ

Подлинник настоящей Конвенции, тексты которого на английском, арабском, испанском, китайском, русском и французском языках являются равно аутентичными, сдается на хранение Депозитарию, который направляет его заверенные копии Договаривающимся сторонам.

В УДОСТОВЕРЕНИИ ЧЕГО НИЖЕПОДПИСАВШИЕСЯ, ДОЛЖНЫМ ОБРАЗОМ НА ТО УПОЛНОМОЧЕННЫЕ, ПОДПИСАЛИ НАСТОЯЩУЮ КОНВЕНЦИЮ.

Совершено в Вене пятого дня сентября месяца одна тысяча девятьсот девяносто седьмого года.

Примечание РЦПИ. Далее следует текст Конвенции на английском, арабском, испанском, китайском и французском языках.