ИПС "Әділет"

Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

ЗҚАИ ескертпесі!
Кіріспе жаңа редакцияда көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Осы Заң жайылымдарды ұтымды пайдалануға байланысты қоғамдық қатынастарды реттейді және жайылымдар мен олардың инфрақұрылымының жай-күйін жақсартуға, жайылымдардың тозу процестерін болғызбауға бағытталған.

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) аридтік жайылымдар – сиретілген жартылай бұталы, сирек шөптесін өсімдіктері бар шөлді және шөлейтті аумақтарда орналасқан жайылымдар;

2) екпе жайылымдар – шығымдылығы жоғары шалғын өсіру, оларға күтім жасау және ұтымды пайдалану жөніндегі агротехникалық іс-шаралардың ғылыми негізделген жүйесі негізін құрайтын, өнімділігі жоғары жемшөп дақылдары бар жайылымдар;

3) жайылым айналымы – Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарға сәйкес жайылымдарды өнімді жағдайда ұстап тұру үшін оларды кезеңділікпен және кезектілікпен пайдалану және оларға күтім жасау жүйесі;

ЗҚАИ ескертпесі!
4) тармақша жаңа редакцияда көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4) жайылымдар – ауыл шаруашылығы жануарларын жыл бойы немесе маусымдық жаю үшін берілетін және пайдаланылатын ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер құрамындағы жер учаскелері, сондай-ақ жердің басқа санаттарының құрамындағы жер учаскелері;

5) жайылымдарды басқару және пайдалану саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – жайылымдарды басқару және пайдалану саласындағы басшылықты жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

6) жайылымдарды геоботаникалық зерттеп-қарау – жайылымдардың өнімділігін, шалғынның құрылымы мен құрамын, оның өскен жерлерін, жайылымдарды ауыл шаруашылығы жануарларының сан алуан түрін жаю үшін пайдалану мүмкіндігін, жайылымдардағы шөптесін және ағашты-бұталы өсімдіктердің сапасын айқындау мақсатында жүргізілетін зерттеп-қарау;

7) жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормалары – жайылымдық шалғынның ботаникалық құрамы мен оның өнімділігіне залал келтірмей ауыл шаруашылығы жануарларын жаюды жүзеге асыруға болатын, жайылымдардың жалпы алаңына ауыл шаруашылығы жануарларының түрлері бойынша, жайылымдардың типтері мен табиғи-климаттық аймақтар бөлінісінде өңірлер бойынша түсетін жүктеменің сараланған нормалары;

8) жайылымдардың оты-суының молдығы – жайылымдар алаңының бірлігіне шаққандағы жайылымдық шалғынның өнімділігі;

9) жайылымдарды суландыру – жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларын суаруды және персоналды ауызсумен жабдықтауды қамтамасыз ету үшін шахталы және құбырлы құдықтарды, су айдындарын, суат пункттерін және басқа да құрылыстарды салу;

10) жайылымдарды түбегейлі жақсарту – көпжылдық шөптердің және аридтік өсімдіктердің (дақылдардың) шығымдылығы жоғары сорттарын егу арқылы жаңа шалғын өсіру;

11) жайылымдық инфрақұрылым объектілері – құрылыстар, көпірлер, жолдар, суландыру құрылыстары (ұңғымалар, құбырлы және шахталы құдықтар, апандар), мал айдайтын жолдар, малды аялдатуға арналған алаңдар мен суат алаңдары, қойларды тоғытуға арналған ыдыстар, қоралар және қоршалған жерлер, жайылымдардың қоршаулары, шарбақтар (оның ішінде электрлі шарбақтар), ауыл шаруашылығы жануарларын қоршап-бөлшектеп жаюға арналған қашалар, ауыл шаруашылығы жануарларын ветеринариялық емдеуге арналған өткелектер, электр және жылу энергиясымен қамтамасыз етуге арналған құрылыстар мен объектілер, жаңартылатын және баламалы энергия көздері пайдаланылатын объектілер, сумен жабдықтау объектілері және тіршілікті қамтамасыз етудің басқа да түрлері, персоналдың маусымдық тұруына арналған құрылыстар және жайылымдарды күтіп-ұстау мен пайдалану үшін қажетті өзге де мүлік;

12) жайылым пайдаланушы – осы Заңға және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес жайылымдарды пайдалану құқығы бар жеке немесе заңды тұлға;

ЗҚАИ ескертпесі!
12-1) тармақшамен толықтыру көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

13) маусымдық жайылымдар – жыл мезгілдеріне және (немесе) пайдалану кезеңділігіне сәйкес қолайлы табиғи-климаттық жағдайларда ауыл шаруашылығы жануарларын жаю үшін пайдаланылатын жайылымдар;

14) шалғайдағы жайылымдар – елді мекендерден алыстағы аумақтарда шалғайдағы мал шаруашылығын жүргізу үшін пайдаланылатын жайылымдар.

2-бап. Қазақстан Республикасының жайылымдар туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының жайылымдар туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда көзделгеннен өзгеше қағидалар белгіленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

3-бап. Жайылымдардың құқықтық режимі

Жайылымдардың құқықтық режимі Қазақстан Республикасының жер, орман, су заңнамасына, Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар және өсімдіктер дүниесін күзету, қорғау, қалпына келтіру және пайдалану саласындағы заңнамасына сәйкес жердің қандай да бір санатына олардың тиесiлілігі және рұқсат етілген пайдалану тәртібі негiзге алына отырып айқындалады.

      Ескерту. 3-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      ЗҚАИ ескертпесі!
      3-1-баппен толықтыру көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-бап. Қазақстан Республикасының жайылымдар туралы заңнамасының қағидаттары

Қазақстан Республикасының жайылымдар туралы заңнамасы мынадай қағидаттарға негізделеді:

ЗҚАИ ескертпесі!
1) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1) өсімдіктердің түрлік құрамын сақтай отырып, жайылымдарды ұтымды пайдалану;

2) жеке және заңды тұлғалар үшін жайылымдардың қолжетімді болуы;

3) жайылымдарды беруге және пайдалануға байланысты іс-шараларды жүргізу кезіндегі жариялылық;

4) жайылымдарды басқару және пайдалану жөніндегі мәселелерді шешуге жеке және заңды тұлғалардың қатысуы.

Ескерту. 4-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті

Ескерту. 5-бап жаңа редакцияда - ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Қазақстан Республикасының Үкіметі жайылымдарды басқару, суландыру және пайдалану саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлейді және олардың жүзеге асырылуын ұйымдастырады.

6-бап. Уәкілетті органның құзыреті

Уәкілетті орган:

1) жайылымдарды басқару, суландыру және пайдалану саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастырады және іске асырады және оның жүзеге асырылуын ұйымдастырады;

2) жайылымдарды ұтымды пайдалану қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

ЗҚАИ ескертпесі!
3) тармақша жаңа редакцияда көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3) жайылымдарды суландыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлейді және бекітеді;

4) жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормаларын әзірлейді және бекітеді;

ЗҚАИ ескертпесі!
4-1) тармақшамен толықтыру көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5) жайылымдардың, оның ішінде аридтік жайылымдардың тозуымен және шөлейттенуімен күрес жөніндегі іс-шараларды жүргізу әдістемесін әзірлейді және бекітеді;

6) Қазақстан Республикасының Үкіметіне бір облыстың аумағындағы шалғайдағы жайылымдарды басқа облыстың ұзақ мерзімді пайдалануына беру туралы ұсыныс енгізеді;

      7) Алып тасталды - ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      ЗҚАИ ескертпесі!
      8) тармақша жаңа редакцияда көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8) жайылымдарды қалпына келтіру, сақтау, ұтымды пайдалану және түбегейлі жақсарту үшін ғылыми-зерттеу, іздестіру, жобалау жұмыстарын ұйымдастырады;

9) жайылымдарды пайдалану және қорғау саласында халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады;

10) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      ЗҚАИ ескертпесі!
      7-бап жаңа редакцияда көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7-бап. Облыстың жергілікті атқарушы органының құзыреті

Облыстың жергілікті атқарушы органының құзыретіне:

1) уәкілетті органға:

жайылымдарды ұтымды пайдалану;

жайылымдардың тозуымен және шөлейттенуімен күрес жөніндегі іс-шараларды жүргізу;

жайылымдардың оты-суының молдығы;

жайылымдық инфрақұрылым объектілерінің жай-күйі туралы жартыжылдық және жылдық есептерді ұсыну;

2) жайылымдық инфрақұрылым объектілерін дамыту және реконструкциялау жөніндегі жоспарларды әзірлеу және бекіту;

2-1) жайылымдардың оты-суының молдығы және жайылымдық инфрақұрылым объектілерінің жай-күйі туралы деректерді жинауды жүзеге асыру;

3) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде өзіне Қазақстан Республикасының заңнамасымен жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру жатады.

Ескерту. 7-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-бап. Ауданның, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті өкілді органының құзыреті

Ауданның, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті өкілді органының құзыретіне:

1) Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарды бекіту;

ЗҚАИ ескертпесі!
2) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2) ауданның (қалалардағы аудандардан басқа), облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органының Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарды іске асыру қорытындылары туралы жыл сайынғы есебін тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің жергілікті өзін-өзі басқару органдары өкілдерінің қатысуымен тыңдау;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету бойынша өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру жатады.

9-бап. Ауданның (қалалардағы аудандардан басқа), облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органының және аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ әкімдерінің құзыреті

1. Ауданның (қалалардағы аудандардан басқа), облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органының құзыретіне:

1) Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарды аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ әкімдерімен және жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен бірлесіп әзірлеу, ауданның, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті өкілді органына бекітуге енгізу;

2) Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспардың іске асырылуын қамтамасыз ету және ауданның, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті өкілді органына оны іске асыру қорытындылары туралы жыл сайынғы есепті ұсыну;

ЗҚАИ ескертпесі!
3) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3) жайылымдарды геоботаникалық зерттеп-қарау негізінде жайылым айналымдарының схемасын әзірлеу және бекіту;

4) жайылым пайдаланушылар арасында жайылымдарды ұтымды пайдалану жөніндегі іс-шараларды жүргізу туралы түсіндіру жұмысын жүзеге асыру;

ЗҚАИ ескертпесі!
4-1), 4-2), 4-3), 4-4), 4-5), 4-6) тармақшалармен толықтыру көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен өзіне жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру жатады.

2. Аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ әкімдері:

1) Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспардың іске асырылуын қамтамасыз етеді және жергілікті өзін-өзі басқару органына (жергілікті қоғамдастық жиынына) оны іске асыру қорытындылары туралы жыл сайынғы есепті ұсынады;

2) жайылым пайдаланушылар арасында жайылымдарды ұтымды пайдалану жөніндегі іс-шараларды жүргізу туралы түсіндіру жұмысын жүзеге асырады;

3) жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормаларының сақталуын жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен бірлесіп қамтамасыз етеді;

4) Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарды өздерінің интернет-ресурстарына орналастырады;

ЗҚАИ ескертпесі!
5) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5) Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарды іске асыру қорытындылары туралы жыл сайынғы есептерді тиісті аумақтарда таратылатын бұқаралық ақпарат құралдарында жариялайды;

6) облыстың жергілікті атқарушы органына тапталған және тозған жайылымдар туралы ақпарат береді;

ЗҚАИ ескертпесі!
6-1), 6-2), 6-3), 6-4) тармақшалармен толықтыру көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7) Қазақстан Республикасының заңнамасымен өздерінің қарауына жатқызылған өзге де мәселелерді шешеді.

10-бап. Жергілікті өзін-өзі басқару органдарының қарауына жатқызылған мәселелер

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жергілікті өзін-өзі басқару органдары:

1) ауданның (қалалардағы аудандардан басқа), облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органымен және аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ әкімдерімен бірлесіп Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарды әзірлеуге қатысады;

2) аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ әкімдерінің Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарды іске асыру қорытындылары туралы жыл сайынғы есептерін тыңдайды және талқылайды;

3) аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ аумақтарының шегінде орналасқан жайылымдарды қайта бөлу мәселесін қарау кезінде қатысады;

4) Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарды іске асыруға қатысады;

5) аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ әкімдеріне жайылымдарды беру және пайдалану мәселелері бойынша ұсыныстар енгізеді;

6) аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ аумақтарының шегінде жайылымдарды басқару және пайдалану мәселелері бойынша жайылым пайдаланушылармен, жайылым пайдаланушылар бірлестіктерімен (жай серіктестіктермен, консорциумдармен) өзара іс-қимыл жасайды.

11-бап. Жайылым пайдаланушылардың құқықтары мен міндеттері

1. Жайылым пайдаланушы:

1) Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарды әзірлеуге қатысуға;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жайылымдарды беру және пайдалану мәселелері бойынша жергілікті қоғамдастық жиналыстары мен жиындарына қатысуға;

3) жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормалары сақталған кезде жайылымдардың өнімділігі жайылатын ауыл шаруашылығы жануарларына жемшөп қажеттілігінен асатын жағдайларда, жемшөп дайындау мақсатында шөп шабуды жүзеге асыруға;

4) осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқылы.

2. Жайылым пайдаланушы:

1) жайылымдарды беру шарттарына сәйкес жайылымдарды нысаналы мақсаты бойынша ұтымды пайдалануға;

2) жайылым айналымдары схемасын сақтауға;

3) Қазақстан Республикасының ветеринария саласындағы заңнамасын және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтауға;

4) басқа жайылым пайдаланушылардың құқықтарын бұзбауға;

5) осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген өзге де міндеттерді орындауға міндетті.

12-бап. Жайылым пайдаланушылар бірлестігі (жай серіктестік, консорциум)

1. Жайылымдарды пайдалану кезінде бірлескен қызметті жүргізу үшін жайылым пайдаланушылар Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес жасалатын бірлескен қызмет туралы шарт негізінде жайылым пайдаланушылар бірлестігін (жай серіктестікті, консорциумды) құруға құқылы.

2. Жайылым пайдаланушылар (жай серіктестікке, консорциумға қатысушылар) өзара келісу бойынша ортақ істерге басшылық жасауды және оны жүргізуді жайылым пайдаланушылардың біріне (жай серіктестікке, консорциумға қатысушыға) тапсыра алады.

3. Бірлескен қызметті жүзеге асыру үшін жайылым пайдаланушылар – бірлескен қызмет туралы шартқа қатысушылар ақшалай немесе басқа мүлікпен немесе тиісінше еңбек үлесі арқылы жарналарды енгізеді. Жайылым пайдаланушылар бірлестігінің (жай серіктестіктің, консорциумның) ортақ мүлкін пайдалану тәртібі Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде айқындалады.

4. Жайылым пайдаланушылар бірлестігінің (жай серіктестіктің, консорциумның) қызметін ұйымдастырудың өзге де мәселелері Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде айқындалады.

ЗҚАИ ескертпесі!
13-бап жаңа редакцияда көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

13-бап. Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар

1. Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар жайылымдарды ұтымды пайдалану, жемшөпке қажеттілікті тұрақты қамтамасыз ету және жайылымдардың тозу процестерін болғызбау мақсатында қабылданады.

Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарды әзірлеу кезінде әкімшілік-аумақтық бірліктердің тиісті аумақтарында ауыл шаруашылығы жануарларын жаю дәстүрі ескеріледі.

Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар қысқа мерзімді (бір жылға дейін) және (немесе) ұзақ мерзімді (екі жылға дейін) кезеңдерге бекітілетін нормативтік құқықтық акт болып табылады.

2. Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар:

1) құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасын (картасын);

2) жайылым айналымдарының қолайлы схемаларын;

3) жайылымдардың, оның ішінде маусымдық жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылым объектілері белгіленген картаны;

4) жайылым пайдаланушылардың су тұтыну нормасына сәйкес жасалған су көздерiне (көлдерге, өзендерге, тоғандарға, апандарға, суару немесе суландыру каналдарына, құбырлы немесе шахталы құдықтарға) қол жеткізу схемасын;

5) жайылымы жоқ жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын орналастыру үшін жайылымдарды қайта бөлу және оны берілетін жайылымдарға ауыстыру схемасын;

6) аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ маңында орналасқан жайылымдармен қамтамасыз етілмеген жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын шалғайдағы жайылымдарға орналастыру схемасын;

7) ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графикті;

7-1) жергілікті жағдайлар мен ерекшеліктерге қарай жеке ауладағы ауыл шаруашылығы жануарларын жаюға халық мұқтажын қанағаттандыру үшін қажетті жайылымдардың сыртқы мен ішкі шекаралары және алаңдары белгіленген картаны;

8) тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікте жайылымдарды ұтымды пайдалану үшін қажетті өзге де талаптарды қамтуға тиіс.

Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар:

жайылымдарды геоботаникалық зерттеп-қараудың жай-күйі туралы мәліметтер;

ветеринариялық-санитариялық объектілер туралы мәліметтер;

иелерін – жайылым пайдаланушыларды, жеке және (немесе) заңды тұлғаларды көрсете отырып, ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер;

ауыл шаруашылығы жануарларының түрлері мен жыныстық жас топтары бойынша қалыптастырылған үйірлердің, отарлардың, табындардың саны туралы деректер;

шалғайдағы жайылымдарда жаю үшін ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын қалыптастыру туралы мәліметтер;

екпе және аридтік жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларын жаю ерекшеліктері;

малды айдап өтуге арналған сервитуттар туралы мәліметтер;

мемлекеттік органдар, жеке және (немесе) заңды тұлғалар берген өзге де деректер ескеріле отырып қабылданады.

3. Жайылымдарды пайдалану жөніндегі қатынастар Қазақстан Республикасының заңнамасымен реттеледі.

      Ескерту. 13-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      ЗҚАИ ескертпесі!
      14-бапқа өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

14-бап. Жайылымдарды беру шарттары

1. Осы Заңға және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес жайылымдар жеке ауланы ұстау, шаруа немесе фермер қожалығын жүргізу үшін, сондай-ақ ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін беріледі.

1-1. Осы Заңның 13-бабы 2-тармағы бірінші бөлігінің 7-1) тармақшасында көрсетілген жайылымдар жеке меншікке және жер пайдалануға берілмейді және жеке ауладағы ауыл шаруашылығы жануарларын жаю үшін халық мұқтажына ғана пайдаланылады.

2. Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарға сәйкес жайылымдарды беру кезінде мынадай шарттар ескерілуге тиіс:

1) ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының болуы;

2) жайылымдық инфрақұрылым объектілерінің болуы және олардың жай-күйі;

3) жер учаскесінің өнімділігі.

3. Екі жыл бойы жайылымдарда жаю үшін ауыл шаруашылығы жануарлары болмаған не олардың саны жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормасының жиырма пайызынан аз болған және (немесе) жемшөп дайындау мақсатында шөп шабу болмаған жағдайда, жер учаскелері Қазақстан Республикасының жер заңнамасында көзделген тәртіппен алып қоюға жатады.

4. Жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормасын айқындау кезінде басқа ауыл шаруашылығы алқаптарының ішіндегі ұсақ контурлы (қосылған) жайылымдар ескерілмейді.

Ескерту. 14-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-бап. Жайылымдарды беру және пайдалану тәртібі

ЗҚАИ ескертпесі!
1-тармақ жаңа редакцияда көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Кенттердің және ауылдық елді мекендердің аумағы шегінде орналасқан, мемлекет меншігіндегі жайылымдар жергілікті халықтың ауыл шаруашылығы жануарларының аналық (сауын) мал басын ұстау бойынша мұқтажын қанағаттандыру үшін беріледі.

2. Жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормалары сақталған кезде ғана, осы баптың 1-тармағында көрсетілген жайылымдарда басқа ауыл шаруашылығы жануарларын жаюға рұқсат етіледі.

ЗҚАИ ескертпесі!
2-тармақтың екінші бөлігі жаңа редакцияда көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормалары асып кеткен кезде Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарға сәйкес жайылымдар аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ шегінде беріледі.

ЗҚАИ ескертпесі!
3-тармақ жаңа редакцияда көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3. Аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ шегінде жайылымдармен қамтамасыз етілмеген жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басы Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарға сәйкес шалғайдағы жайылымдарға ауыстырылады.

ЗҚАИ ескертпесі!
4-тармақ жаңа редакцияда көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4. Жергілікті халықтың ауыл шаруашылығы жануарларын ұстау үшін елді мекендер шегінде жайылымдар беру Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарға сәйкес аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ әкімдерінің, ал аудан, облыстық маңызы бар қала шегінде – ауданның (қалалардағы аудандардан басқа), облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органының шешімдерімен жүзеге асырылады.

5. Бір аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ аумағындағы жайылымдарды басқа аудандық маңызы бар қаланың, кенттің, ауылдың, ауылдық округтің пайдалануына беруді аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ әкімдерінің, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының ұсынысы бойынша ауданның (қалалардағы аудандардан басқа), облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органы жүзеге асырады.

6. Бір ауданның (қалалардағы аудандардан басқа), облыстық маңызы бар қаланың аумағындағы жайылымдарды басқа ауданның (қалалардағы аудандардан басқа), облыстық маңызы бар қаланың пайдалануына беруді ауданның (қалалардағы аудандардан басқа), облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органының ұсынысы бойынша облыстың жергілікті атқарушы органы жүзеге асырады.

7. Бір облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумағындағы жайылымдарды басқа облыстың пайдалануына беруді облыстың жергілікті атқарушы органының ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметі жүзеге асырады.

16-бап. Шалғайдағы жайылымдарды беру және пайдалану тәртібі

1. Бір облыстың аумағындағы шалғайдағы жайылымдарды басқа облыстың ұзақ мерзімді пайдалануына беруді уәкілетті органның ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметі жүзеге асырады.

2. Бір ауданның (қалалардағы аудандардан басқа), облыстық маңызы бар қаланың аумағындағы шалғайдағы жайылымдарды басқа ауданның (қалалардағы аудандардан басқа), облыстық маңызы бар қаланың ұзақ мерзімді пайдалануына беруді ауданның (қалалардағы аудандардан басқа), облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органының ұсынысы бойынша облыстың жергілікті атқарушы органы жүзеге асырады.

3. Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарда айқындалатын қашықтықтағы шалғайдағы жайылым учаскелеріне тікелей жақын орналасқан елді мекен аумағында тұрақты тұратын жеке тұлғалардың немесе елді мекен аумағында тіркелген заңды тұлғалардың және ауыл шаруашылығы жануарлары осы Заңның 15-бабының 3-тармағына сәйкес ауыстырылатын, аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ шегінде жайылымдармен қамтамасыз етілмеген жеке және (немесе) заңды тұлғалардың шалғайдағы жайылымдарды беруде артықшылықты құқығы бар.

4. Шалғайдағы жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларын жаюды жүзеге асыратын жайылым пайдаланушылардың табиғи су айдындарына және бюджет қаражаты есебінен салынған суландыру құрылыстарына тең қол жеткізу құқығы бар.

ЗҚАИ ескертпесі!
16-1-баппен толықтыру көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

17-бап. Қазақстан Республикасының жайылымдар туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының жайылымдар туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа алып келеді.

ЗҚАИ ескертпесі!
17-1-баппен толықтыру көзделген – ҚР 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

18-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

Осы Заң алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті	Н.НАЗАРБАЕВ

      Вниманию пользователей!
      Для удобства пользования РЦПИ создано ОГЛАВЛЕНИЕ.Примечание ИЗПИ!
      Преамбула предусмотрена в редакции Закона РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Настоящий Закон регулирует общественные отношения, связанные с рациональным использованием пастбищ, и направлен на улучшение состояния пастбищ и их инфраструктуры, предотвращение процессов деградации пастбищ.

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) аридные пастбища – пастбища, расположенные на пустынных и полупустынных территориях с разреженной полукустарниковой, реже травянистой растительностью;

2) культурные пастбища – пастбища c высокопродуктивными кормовыми культурами, в основе которых лежит научно обоснованная система агротехнических мероприятий по созданию высокоурожайного травостоя, уходу за ними и рациональному использованию;

3) пастбищеоборот – система периодического и последовательного использования пастбищ и ухода за ними для поддержания их в продуктивном состоянии в соответствии с Планом по управлению пастбищами и их использованию;

Примечание ИЗПИ!
Подпункт 4) предусмотрен в редакции Закона РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4) пастбища – земельные участки в составе земель сельскохозяйственного назначения, а также земельные участки в составе других категорий земель, предоставляемые и используемые для круглогодичного или сезонного выпаса сельскохозяйственных животных;

5) уполномоченный орган в области управления и использования пастбищ (далее – уполномоченный орган) – центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство в области управления и использования пастбищ;

6) геоботанические обследования пастбищ – обследования, проводимые в целях определения продуктивности пастбищ, строения и состава травостоя, мест его произрастания, возможности использования пастбищ для выпаса различных видов сельскохозяйственных животных, качества травянистой и древесно-кустарниковой растительности пастбищ;

7) предельно допустимые нормы нагрузки на общую площадь пастбищ – дифференцированные нормы нагрузки по видам сельскохозяйственных животных на общую площадь пастбищ, по регионам в разрезе типов пастбищ и природно-климатических зон, где может осуществляться выпас сельскохозяйственных животных без нанесения ущерба ботаническому составу пастбищного травостоя и его продуктивности;

8) кормоемкость пастбищ – продуктивность пастбищного травостоя на единицу площади пастбищ;

9) обводнение пастбищ – строительство шахтных и трубчатых колодцев, водоемов, водопойных пунктов и других сооружений для обеспечения водопоя сельскохозяйственных животных и питьевого водоснабжения персонала на пастбищах;

10) коренное улучшение пастбищ – создание нового травостоя путем посева высокоурожайных сортов многолетних трав и аридных растений (культур);

11) объекты пастбищной инфраструктуры – сооружения, мосты, дороги, обводнительные сооружения (скважины, трубчатые и шахтные колодцы, копани), скотопрогонные трассы, скотоостановочные и водопойные площадки, емкости для купки овец, кошары и отгороженные места, ограждения пастбищ, изгороди (в том числе электроизгороди), загоны для загонно-порционного выпаса сельскохозяйственных животных, расколы для ветеринарной обработки сельскохозяйственных животных, сооружения и объекты, предназначенные для обеспечения электрической и тепловой энергией, объекты по использованию возобновляемых и альтернативных источников энергии, объекты водоснабжения и другие виды жизнеобеспечения, сооружения для сезонного проживания персонала и иное имущество, необходимое для содержания и использования пастбищ;

12) пастбищепользователь – физическое или юридическое лицо, обладающее правом пользования пастбищами в соответствии с настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан;

Примечание ИЗПИ!
Статью 1 предусмотрено дополнить подпунктом 12-1) в соответствии с Законом РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

13) сезонные пастбища – пастбища, которые используются для выпаса сельскохозяйственных животных в благоприятных природно-климатических условиях в соответствии с временами года и (или) периодичностью их использования;

14) отгонные пастбища – пастбища, которые используются для ведения отгонного животноводства на отдаленных от населенных пунктов территориях.

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан о пастбищах

1. Законодательство Республики Казахстан о пастбищах основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые предусмотрены настоящим Законом, то применяются правила международного договора.

Статья 3. Правовой режим пастбищ

Правовой режим пастбищ определяется исходя из их принадлежности к той или иной категории земель и разрешенного порядка использования в соответствии с земельным, лесным, водным законодательством Республики Казахстан, законодательством Республики Казахстан в области особо охраняемых природных территорий и охраны, защиты, восстановления и использования растительного мира.

      Сноска. Статья 3 с изменением, внесенным Законом РК от 02.01.2023 № 184-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Примечание ИЗПИ!
      Закон предусмотрено дополнить статьей 3-1 в соответствии с Законом РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 4. Принципы законодательства Республики Казахстан о пастбищах

Законодательство Республики Казахстан о пастбищах основывается на принципах:

Примечание ИЗПИ!
В подпункт 1) предусмотрено изменение Законом РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1) рационального использования пастбищ с сохранением видового состава растительности;

2) доступности пастбищ для физических и юридических лиц;

3) гласности при проведении мероприятий, связанных с предоставлением и использованием пастбищ;

4) участия физических и юридических лиц в решении вопросов по управлению и использованию пастбищ.

Сноска. Статья 4 с изменением, внесенным Законом РК от 02.01.2023 № 184-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 5. Компетенция Правительства Республики Казахстан

Правительство Республики Казахстан разрабатывает основные направления государственной политики в области управления, обводнения и использования пастбищ и организует их осуществление.

Сноска. Статья 1 - в редакции Закона РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 6. Компетенция уполномоченного органа

Уполномоченный орган:

1) формирует и реализует государственную политику в области управления, обводнения и использования пастбищ и организует ее осуществление;

2) разрабатывает и утверждает правила рационального использования пастбищ;

Примечание ИЗПИ!
Подпункт 3) предусмотрен в редакции Закона РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3) разрабатывает и утверждает план мероприятий по обводнению пастбищ;

4) разрабатывает и утверждает предельно допустимые нормы нагрузки на общую площадь пастбищ;

Примечание ИЗПИ!
Статью 6 предусмотрено дополнить подпунктом 4-1) в соответствии с Законом РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5) разрабатывает и утверждает методику проведения мероприятий по борьбе с деградацией и опустыниванием пастбищ, в том числе аридных;

6) вносит в Правительство Республики Казахстан предложения о предоставлении отгонных пастбищ, находящихся на территории одной области, в долгосрочное пользование другой области;

      7) исключен Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Примечание ИЗПИ!
      Подпункт 8) предусмотрен в редакции Закона РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

8) организует научно-исследовательские, поисковые, проектные работы для восстановления, сохранения, рационального использования и коренного улучшения пастбищ;

9) осуществляет международное сотрудничество в области использования и охраны пастбищ;

10) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 6 с изменениями, внесенными Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Примечание ИЗПИ!
      Статья 7 предусмотрена в редакции Закона РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 7. Компетенция местного исполнительного органа области

К компетенции местного исполнительного органа области относятся:

1) представление полугодовых и годовых отчетов уполномоченному органу о:

рациональном использовании пастбищ;

проведении мероприятий по борьбе с деградацией и опустыниванием пастбищ;

кормоемкости пастбищ;

состоянии объектов пастбищной инфраструктуры;

2) разработка и утверждение планов по развитию и реконструкции объектов пастбищной инфраструктуры;

2-1) осуществление сбора данных о кормоемкости пастбищ и состоянии объектов пастбищной инфраструктуры;

3) осуществление в интересах местного государственного управления иных полномочий, возлагаемых на него законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 7-1 с изменением, внесенным Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 8. Компетенция местного представительного органа района, города областного значения

К компетенции местного представительного органа района, города областного значения относятся:

1) утверждение Плана по управлению пастбищами и их использованию;

Примечание ИЗПИ!
В подпункт 2) предусмотрено изменение Законом РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2) заслушивание ежегодного отчета местного исполнительного органа района (кроме районов в городах), города областного значения об итогах реализации Плана по управлению пастбищами и их использованию с участием представителей органов местного самоуправления соответствующей административно-территориальной единицы;

3) осуществление в соответствии с законодательством Республики Казахстан иных полномочий по обеспечению прав и законных интересов граждан.

Статья 9. Компетенция местного исполнительного органа района (кроме районов в городах), города областного значения и акимов города районного значения, поселка, села, сельского округа

1. К компетенции местного исполнительного органа района (кроме районов в городах), города областного значения относятся:

1) разработка совместно с акимами города районного значения, поселка, села, сельского округа и органами местного самоуправления, внесение на утверждение местному представительному органу района, города областного значения Плана по управлению пастбищами и их использованию;

2) обеспечение реализации Плана по управлению пастбищами и их использованию и представление ежегодного отчета об итогах его реализации местному представительному органу района, города областного значения;

Примечание ИЗПИ!
В подпункт 3) предусмотрено изменение Законом РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3) разработка и утверждение схемы пастбищеоборотов на основании геоботанического обследования пастбищ;

4) осуществление разъяснительной работы среди пастбищепользователей о проведении мероприятий по рациональному использованию пастбищ;

Примечание ИЗПИ!
Пункт 1 предусмотрено дополнить подпунктами 4-1), 4-2), 4-3), 4-4), 4-5) и 4-6) в соответствии с Законом РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5) осуществление в интересах местного государственного управления иных полномочий, возлагаемых на него законодательством Республики Казахстан.

2. Акимы города районного значения, поселка, села, сельского округа:

1) обеспечивают реализацию Плана по управлению пастбищами и их использованию и представляют ежегодный отчет об итогах его реализации органу местного самоуправления (сходу местного сообщества);

2) осуществляют разъяснительную работу среди пастбищепользователей о проведении мероприятий по рациональному использованию пастбищ;

3) обеспечивают совместно с органами местного самоуправления соблюдение предельно допустимых норм нагрузки на общую площадь пастбищ;

4) размещают на своих интернет-ресурсах План по управлению пастбищами и их использованию;

Примечание ИЗПИ!
В подпункт 5) предусмотрено изменение Законом РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5) публикуют в средствах массовой информации, распространяемых на соответствующих территориях, ежегодные отчеты об итогах реализации Плана по управлению пастбищами и их использованию;

6) информируют местный исполнительный орган области о сбитых и деградированных пастбищах;

Примечание ИЗПИ!
Пункт 2 предусмотрено дополнить подпунктами 6-1), 6-2), 6-3) и 6-4) в соответствии с Законом РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7) решают иные вопросы, отнесенные законодательством Республики Казахстан к их ведению.

Статья 10. Вопросы, отнесенные к ведению органов местного самоуправления

Органы местного самоуправления в соответствии с законодательством Республики Казахстан:

1) участвуют совместно с местным исполнительным органом района (кроме районов в городах), города областного значения и акимами города районного значения, поселка, села, сельского округа в разработке Плана по управлению пастбищами и их использованию;

2) заслушивают и обсуждают ежегодные отчеты акимов города районного значения, поселка, села, сельского округа об итогах реализации Плана по управлению пастбищами и их использованию;

3) участвуют при рассмотрении вопроса перераспределения пастбищ, расположенных в пределах территории города районного значения, поселка, села, сельского округа;

4) участвуют в реализации Плана по управлению пастбищами и их использованию;

5) вносят предложения акимам города районного значения, поселка, села, сельского округа по вопросам предоставления и использования пастбищ;

6) взаимодействуют с пастбищепользователями, объединениями пастбищепользователей (простыми товариществами, консорциумами) по вопросам управления и использования пастбищ в пределах территории города районного значения, поселка, села, сельского округа.

Статья 11. Права и обязанности пастбищепользователей

1. Пастбищепользователь вправе:

1) участвовать в разработке Плана по управлению пастбищами и их использованию;

2) принимать участие в собраниях и сходах местного сообщества по вопросам предоставления и использования пастбищ в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

3) осуществлять сенокошение в целях заготовки кормов в случаях, когда продуктивность пастбищ превышает потребность в кормах выпасаемых сельскохозяйственных животных при соблюдении предельно допустимых норм нагрузки на общую площадь пастбищ;

4) осуществлять иные права, предусмотренные настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан.

2. Пастбищепользователь обязан:

1) рационально использовать пастбища по их целевому назначению в соответствии с условиями предоставления пастбищ;

2) соблюдать схемы пастбищеоборотов;

3) соблюдать законодательство Республики Казахстан в области ветеринарии и требования пожарной безопасности;

4) не нарушать права других пастбищепользователей;

5) выполнять иные обязанности, предусмотренные настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан.

Статья 12. Объединение пастбищепользователей (простое товарищество, консорциум)

1. Для ведения совместной деятельности при использовании пастбищ пастбищепользователи вправе образовывать объединение пастбищепользователей (простое товарищество, консорциум) на основе договора о совместной деятельности, заключаемого в соответствии с гражданским законодательством Республики Казахстан.

2. Пастбищепользователи (участники простого товарищества, консорциума) по соглашению между собой могут поручить руководство и ведение общих дел одному из пастбищепользователей (участнику простого товарищества, консорциума).

3. Для осуществления совместной деятельности пастбищепользователи – участники договора о совместной деятельности вносят взносы деньгами или другим имуществом либо соответственно путем трудового вклада. Порядок использования общего имущества объединения пастбищепользователей (простого товарищества, консорциума) определяется Гражданским кодексом Республики Казахстан.

4. Иные вопросы организации деятельности объединения пастбищепользователей (простого товарищества, консорциума) определяются Гражданским кодексом Республики Казахстан.

Примечание ИЗПИ!
Статья 13 предусмотрена в редакции Закона РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 13. План по управлению пастбищами и их использованию

1. План по управлению пастбищами и их использованию принимается в целях рационального использования пастбищ, устойчивого обеспечения потребности в кормах и предотвращения процессов деградации пастбищ.

При разработке Плана по управлению пастбищами и их использованию учитываются традиции выпаса сельскохозяйственных животных на соответствующих территориях административно-территориальных единиц.

План по управлению пастбищами и их использованию является нормативным правовым актом, утверждаемым на краткосрочный (до года) и (или) долгосрочный (до двух лет) периоды.

2. План по управлению пастбищами и их использованию должен содержать:

1) схему (карту) расположения пастбищ на территории административно-территориальной единицы в разрезе категорий земель, собственников земельных участков и землепользователей на основании правоустанавливающих документов;

2) приемлемые схемы пастбищеоборотов;

3) карту с обозначением внешних и внутренних границ и площадей пастбищ, в том числе сезонных, объектов пастбищной инфраструктуры;

4) схему доступа пастбищепользователей к водоисточникам (озерам, рекам, прудам, копаням, оросительным или обводнительным каналам, трубчатым или шахтным колодцам), составленную согласно норме потребления воды;

5) схему перераспределения пастбищ для размещения поголовья сельскохозяйственных животных физических и (или) юридических лиц, у которых отсутствуют пастбища, и перемещения его на предоставляемые пастбища;

6) схему размещения поголовья сельскохозяйственных животных на отгонных пастбищах физических и (или) юридических лиц, не обеспеченных пастбищами, расположенными при городе районного значения, поселке, селе, сельском округе;

7) календарный график по использованию пастбищ, устанавливающий сезонные маршруты выпаса и передвижения сельскохозяйственных животных;

7-1) карту с обозначением внешних и внутренних границ и площадей пастбищ, необходимых для удовлетворения нужд населения для выпаса сельскохозяйственных животных личного подворья, в зависимости от местных условий и особенностей;

8) иные требования, необходимые для рационального использования пастбищ на соответствующей административно-территориальной единице.

План по управлению пастбищами и их использованию принимается с учетом:

сведений о состоянии геоботанического обследования пастбищ;

сведений о ветеринарно-санитарных объектах;

данных о численности поголовья сельскохозяйственных животных с указанием их владельцев – пастбищепользователей, физических и (или) юридических лиц;

данных о количестве гуртов, отар, табунов, сформированных по видам и половозрастным группам сельскохозяйственных животных;

сведений о формировании поголовья сельскохозяйственных животных для выпаса на отгонных пастбищах;

особенностей выпаса сельскохозяйственных животных на культурных и аридных пастбищах;

сведений о сервитутах для прогона скота;

иных данных, предоставленных государственными органами, физическими и (или) юридическими лицами.

3. Отношения по использованию пастбищ регулируются законодательством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 13 с изменением, внесенным Законом РК от 30.06.2021 № 59-VII (вводится в действие с 01.01.2022).
      Примечание ИЗПИ!
      Заголовок статьи 14 предусмотрен в редакции Закона РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 14. Условия предоставления пастбищ

Примечание ИЗПИ!
Пункт 1 предусмотрен в редакции Закона РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Пастбища предоставляются для содержания личного подворья, ведения крестьянского или фермерского хозяйства, а также для ведения сельскохозяйственного производства в соответствии с настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан.

Примечание ИЗПИ!
В пункт 1-1 предусмотрено изменение Законом РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1-1. Пастбища, указанные в подпункте 7-1) части первой пункта 2 статьи 13 настоящего Закона, не предоставляются в частную собственность и землепользование и используются только для нужд населения для выпаса сельскохозяйственных животных личного подворья.

Примечание ИЗПИ!
Статью 14 предусмотрено дополнить пунктами 1-2 и 1-3 в соответствии с Законом РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. При предоставлении пастбищ в соответствии с Планом по управлению пастбищами и их использованию должны учитываться следующие условия:

1) наличие поголовья сельскохозяйственных животных;

2) наличие объектов пастбищной инфраструктуры и их состояние;

3) продуктивность земельного участка.

Примечание ИЗПИ!
Пункт 3 предусмотрен в редакции Закона РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. В случае отсутствия на пастбищах в течение двух лет сельскохозяйственных животных для выпаса либо их наличия в количестве менее двадцати процентов от предельно допустимой нормы нагрузки на общую площадь пастбищ и (или) отсутствия сенокошения в целях заготовки кормов земельные участки подлежат изъятию в порядке, предусмотренном земельным законодательством Республики Казахстан.

4. При определении предельно допустимой нормы нагрузки на общую площадь пастбищ не учитываются мелкоконтурные (вкрапленные) пастбища, находящиеся внутри других сельскохозяйственных угодий.

Сноска. Статья 14 с изменением, внесенным Законом РК от 30.06.2021 № 59-VII (вводится в действие с 01.01.2022).

Статья 15. Порядок предоставления и использования пастбищ

1. Пастбища, расположенные в пределах территории поселков и сельских населенных пунктов, находящиеся в государственной собственности, предоставляются для удовлетворения нужд местного населения по содержанию маточного (дойного) поголовья сельскохозяйственных животных.

2. Выпас на пастбищах, указанных в пункте 1 настоящей статьи, других сельскохозяйственных животных допускается только при соблюдении предельно допустимых норм нагрузки на общую площадь пастбищ.

Примечание ИЗПИ!
Часть вторая пункта 2 предусмотрена в редакции Закона РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

При превышении предельно допустимых норм нагрузки на общую площадь пастбищ пастбища предоставляются в пределах города районного значения, поселка, села, сельского округа согласно Плану по управлению пастбищами и их использованию.

3. Поголовье сельскохозяйственных животных физических и (или) юридических лиц, не обеспеченных пастбищами в пределах города районного значения, поселка, села, сельского округа, перемещается на отгонные пастбища согласно Плану по управлению пастбищами и их использованию.

Примечание ИЗПИ!
Пункт 4 предусмотрен в редакции Закона РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. Предоставление пастбищ для содержания сельскохозяйственных животных местного населения в пределах населенных пунктов осуществляется решениями акимов города районного значения, поселка, села, сельского округа, а в пределах района, города областного значения – местным исполнительным органом района (кроме районов в городах), города областного значения в соответствии с Планом по управлению пастбищами и их использованию.

5. Предоставление пастбищ, находящихся на территории одного города районного значения, поселка, села, сельского округа, для использования другому городу районного значения, поселку, селу, сельскому округу осуществляется местным исполнительным органом района (кроме районов в городах), города областного значения по предложению акимов города районного значения, поселка, села, сельского округа, органов местного самоуправления.

6. Предоставление пастбищ, находящихся на территории одного района (кроме районов в городах), города областного значения, для использования другому району (кроме районов в городах), городу областного значения осуществляется местным исполнительным органом области по предложению местного исполнительного органа района (кроме районов в городах), города областного значения.

7. Предоставление пастбищ, находящихся на территории одной (одного) области, города республиканского значения, столицы, для использования другой области осуществляется Правительством Республики Казахстан по предложению местного исполнительного органа области.

Статья 16. Порядок предоставления и использования отгонных пастбищ

1. Предоставление отгонных пастбищ, находящихся на территории одной области, в долгосрочное пользование другой области осуществляется Правительством Республики Казахстан по предложению уполномоченного органа.

2. Предоставление отгонных пастбищ, находящихся на территории одного района (кроме районов в городах), города областного значения, в долгосрочное пользование другому району (кроме районов в городах), городу областного значения осуществляется местным исполнительным органом области по предложению местного исполнительного органа района (кроме районов в городах), города областного значения.

3. Преимущественное право на предоставление отгонных пастбищ имеют физические лица, постоянно проживающие на территории населенного пункта, или юридические лица, зарегистрированные на территории населенного пункта, расположенного в непосредственной близости к участкам отгонного пастбища на расстоянии, определяемом Планом по управлению пастбищами и их использованию, и физические и (или) юридические лица, не обеспеченные пастбищами в пределах города районного значения, поселка, села, сельского округа, сельскохозяйственные животные которых перемещаются в соответствии с пунктом 3 статьи 15 настоящего Закона.

4. Пастбищепользователи, осуществляющие выпас сельскохозяйственных животных на отгонных пастбищах, имеют право равного доступа к естественным водоемам и обводнительным сооружениям, построенным за счет бюджетных средств.

Примечание ИЗПИ!
Закон предусмотрено дополнить статьей 16-1) в соответствии с Законом РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 17. Ответственность за нарушение законодательства Республики Казахстан о пастбищах

Нарушение законодательства Республики Казахстан о пастбищах влечет ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Примечание ИЗПИ!
Закон предусмотрено дополнить статьей 17-1) в соответствии с Законом РК от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 18. Порядок введения в действие настоящего Закона

Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Президент
Республики Казахстан

Н. НАЗАРБАЕВ

Жайылымдар туралы

О пастбищах