Мемлекеттік құпиялар туралы

Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 15 наурыздағы N 349-I Заңы.

МАЗМҰНЫ

      Осы Заң Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мүддесінде мемлекеттік құпияларды қорғаудың құқықтық негіздері мен бірыңғай жүйесін айқындайды, мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызуға, оларды құпияландыруға, оларға билік етуге, оларды қорғау мен құпиясыздандыруға байланысты туындайтын қоғамдық қатынастарды реттейді.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

      Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

      мемлекеттік құпиялар - таратылуын мемлекет жалпы қабылданған халықаралық құқық нормаларына қайшы келмейтін әскери, экономикалық, ғылыми-техникалық, сыртқы экономикалық, сыртқы саяси, барлаушылық, қарсы барлаушылық, жедел-іздестірушілік және өзге де қызметті тиімді жүзеге асыру мақсатымен шектейтін, мемлекет қорғайтын мемлекеттік және қызметтік құпияларды құрайтын мәліметтер;

      мемлекеттік құпияларға жатқызылған, қорғалып орындалған ақпараттық жүйе – мемлекеттік құпияларды қамтитын ақпаратты жасауға, іздеуге, жинауға, өңдеуге, жинақтауға, сақтауға, таратуға, бейнелеуге, пайдалануға және тұтынуға арналған, қолжетімділігі шектелген ақпараттық жүйе;

      мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді қамтитын электрондық ақпараттық ресурс – электрондық-цифрлық нысанда берілген және электрондық жеткізгіште, мемлекеттік құпияларға жатқызылған, қорғалып орындалған ақпараттық жүйелерде қамтылған ақпарат;

      мемлекеттік құпия - жарияланған немесе жоғалған жағдайда Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне нұқсан келтіретін немесе нұқсан келтіруі мүмкін әскери, экономикалық, саяси және өзге де сипаттағы мәліметтер;

      қызметтік құпия - мемлекеттік құпияның құрамына кіруі мүмкін, жарияланған немесе жоғалған жағдайда мемлекеттің ұлттық мүдделеріне, Қазақстан Республикасы мемлекеттік органдары мен ұйымдарының мүдделеріне нұқсан келтіруі мүмкін жекелеген деректер сипаты бар мәліметтер;

      құпиялылық белгісі - беру көзінің өзінде және (немесе) оған ілеспе құжаттамада көрсетілетін, беру көздерінде қамтылған мәліметтердің құпиялылық дәрежесін куәландыратын деректемелер;

      мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге рұқсат ету - өкілетті лауазымды адамның рұқсатымен нақты адамды мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтермен таныстыру;

      мемлекеттік құпияларға рұқсат ету - азаматтарға мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге рұқсат етілу, ал ұйымдарға - осындай мәліметтерді пайдалану арқылы жұмыс жүргізу құқығын ресімдеу рәсімі;

      мәліметтер мен олардың көздерін құпияландыру - мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мүдделерін көздеп, мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтер таратуды және олардың көздеріне рұқсат етуді шектеу жөніндегі шаралардың жиынтығы;

      мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтер көздері - мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәлімет нышандар, үлгілер, белгілер, техникалық шешімдер және процестер түрінде өз көрінісін табатын материалдық объектілер, оның ішінде физикалық өрістер;

      мәліметтерді құпиясыздандыру - мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігі мүдделерін көздеп, мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді таратуға және олардың көздеріне рұқсат етуге белгіленген шектеулерді алып тастау жөніндегі шаралардың жиынтығы;

      мемлекеттік құпияларды қорғау жүйесі - мемлекеттік құпияларды қорғау органдарының, олардың мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді және солардың көздерін қорғауда пайдаланатын құралдары мен әдістерінің, сондай-ақ осы мақсатта жүргізілетін шаралардың жиынтығы;

      мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қорғау құралдары - мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қорғауға арналған техникалық, криптографиялық, бағдарламалық және басқа да құралдар, олар іске асырылған құралдар, сондай-ақ мемлекеттік құпияларды қорғаудың тиімділігіне бақылау жасау құралдары;

      мемлекеттік құпияларды жария ету - мемлекеттік құпияларды олармен танысуға құқық берілмеген заңды және жеке тұлғаларға хабарлау, беру, табыс ету, жіберу, жариялау немесе кез-келген басқа әдістермен жеткізу;

      мемлекеттік құпияларды жоғалту - мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің жоғалтылуы не ұрлануы салдарынан заңды иеленуден немесе пайдаланудан шығып қалуы, соның ішінде уақытша да шығып қалуы.

      Ескерту. 1-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 24.11.2015 № 419-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).

2-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңдары

      Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына, Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шарттарға негізделеді және осы Заңнан және Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларды қорғау саласындағы қатынастарды реттейтін өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2-1-бап. Мемлекеттік құпияларды қорғаудың мақсаты мен міндеттері

      1. Мемлекеттік құпияларды қорғаудың мақсаты оларды жария ету және жоғалту қаупінен қорғауды қамтамасыз ету болып табылады.

      2. Мемлекеттік құпияларды қорғаудың міндеттері мыналар болып табылады:

      1) Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында мемлекеттік құпияларды қорғау жүйесін дамыту;

      2) мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызуға, оларды құпияландыруға, оларға билік етуге, оларды қорғау мен құпиясыздандыруға байланысты туындайтын қоғамдық қатынастарды реттеу;

      3) таратылуын шектеу Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік мүдделеріне негізделген, құпияландыруға жататын мәліметтер тізбесін айқындау;

      4) мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтер пайдаланылатын жұмысқа жіберілетін адамдар тобын айқындау;

      5) мемлекеттік құпияларды қорғау әдістері мен құралдарын әзірлеу, ендіру, қолдану және жетілдіру.

      Ескерту. 2-1-баппен толықтырылды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялары мен олардың көздеріне меншік құқығы

      Мемлекеттік құпиялар мен мемлекеттік құпия болып табылатын мәліметтердің көздері Қазақстан Республикасының меншігі болып табылады.

4-бап. Мемлекеттік құпияларды қорғау органдары

      1. Мемлекеттік құпияларды қорғау органдарына:

      Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органы;

      Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті мен оның органдары;

      мемлекеттік органдар мен ұйымдар, олардың мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі құрылымдық бөлімшелері жатады.

      2. Мемлекеттік құпияларды қорғау органдары өздеріне жүктелген міндеттерге сәйкес және өз құзыреттері шегінде мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің қорғалуын қамтамасыз етеді. Мемлекеттік органдар мен ұйымдарда мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің қорғалуын ұйымдастыру үшін жауапкершілік олардың басшыларына жүктеледі. Мемлекеттік органдар мен ұйымдардың басшылары мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтер пайдаланылатын жұмыстардың көлеміне қарай міндеттері Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін нормативтік құқықтық актілерге сәйкес және олар жүргізетін жұмыстардың ерекшеліктерін ескере отырып, аталған басшылар белгілейтін мемлекеттік құпияларды қорғау жөнінде құрылымдық бөлімшелер құрады.

      3. Мемлекеттік құпияларды қорғау мемлекеттік орган мен ұйымның негізгі қызметінің бір түрі болып табылады.

2-тарау. Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасы Парламентінің, Үкіметінің, мемлекеттік органдары мен ұйымдарының мемлекеттік құпияларды қорғау саласындағы өкілеттігі

5-бап. Қазақстан Республикасы Президентінің өкілеттігі

      Қазақстан Республикасының Президенті:

      1) мемлекеттік құпияларды қорғау саласындағы бірыңғай саясатты айқындайды;

      2) мемлекеттік құпияларды қорғау жүйесінің қызметіне жалпы басшылықты жүзеге асырады;

      3) Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органды құрады, таратады және қайта ұйымдастырады;

      4) Мемлекеттік органдардың мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызу жөнінде өкілеттік берілген лауазымды адамдарының тізбесін бекітеді;

      5) Қазақстан Республикасының Конституциясына және заңдарына сәйкес басқа да өкiлеттiктердi жүзеге асырады.

      Қазақстан Республикасының Президенті Қазақстанның бүкіл аумағында немесе оның жекелеген жерлерінде төтенше немесе әскери жағдай енгізген жағдайларда лауазымды адамдар мен азаматтарға мемлекеттік құпияларға рұқсат ету тәртібі осы кезеңге өзгертілуі мүмкін.

      Ескерту. 5-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-бап. Қазақстан Республикасы Парламентінің өкілеттігі

      Қазақстан Республикасының Парламенті өз өкілеттігі шегінде:

      1) мемлекеттік құпиялар саласындағы заңдарды қабылдайды, оларға өзгерістер мен толықтырулар енгізеді;

      2) мемлекеттік құпияларды қамтамасыз ету мәселелері бойынша парламенттік тыңдаулар өткізеді;

      3) Үкімет мүшесінің мемлекеттік құпияларды қамтамасыз ету мәселелері жөніндегі есебін тыңдау нәтижелері бойынша оны қызметінен босату туралы Қазақстан Республикасының Президентіне өтініш қабылдайды.

7-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті

      Ескерту. Тақырыпқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      Қазақстан Республикасының Үкіметі:

      1) Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңдарының орындалуын қамтамасыз етеді;

      2) алып тасталды - ҚР 28.12.2017 № 128-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      3) Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі нұсқаулықты бекітеді;

      4) құпияландырылуға тиісті мәліметтердің ведомостволық тізбелерін әзірлеу тәртібін белгілейді;

      5) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      6) мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі жұмыстарды материалдық-техникалық және қаржылық қамтамасыз ету тәртібін айқындайды;

      7) мемлекеттік органдар мен ұйымдарды Қазақстан Республикасының айрықша режимді, режимді және ерекше қорғалатын объектілері санатына жатқызу тәртібін бекітеді, сондай-ақ шетелдіктердің болуы үшін уақытша жабық аумақтардың тізбесін бекітеді;

      8) мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі бөлімшелерді ұйымдастыру, олардың жұмыс істеу және таратылу тәртібін белгілейді;

      9) Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді бірлесіп пайдалану мен қорғау туралы үкіметаралық келісімдерін жасайды, халықаралық шарттарының орындалуын қамтамасыз етеді, шет мемлекеттерге және (немесе) халықаралық ұйымдарға мемлекеттік құпиялар мен олардың көздерін беру туралы шешім қабылдайды және оларды беру тәртібін белгілейді;

      10) мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді жария ету немесе жоғалту салдарынан Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне немесе мемлекеттік органдар мен ұйымдардың мүдделеріне келтірілген немесе келтірілуі мүмкін зиянның, сондай-ақ мәліметтердің құпияландырылуы салдарынан олардың көздері иесіне келтірілген зиянның мөлшерін айқындау тәртібін белгілейді;

      11) Қазақстан Республикасының азаматтарына оларға мемлекеттік құпияларға рұқсат етуге байланысты арнаулы тексеру жүргізу тәртібін бекітеді;

      12) өзіне Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен жүктелген өзге де функцияларды орындайды.

      Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2017 № 128-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.06.2020 № 344-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органның құзыреті

      Ескерту. Тақырыпқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган мемлекеттік құпияларды қорғау саласындағы бірыңғай саясатты жүзеге асырады және мынадай негізгі міндеттерді атқарады:

      1) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      1-1) мемлекеттік құпияларды қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік құпияларды қорғаудың мақсаты мен міндеттеріне сәйкес әзірлейді және бекітеді;

      2) мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі құқықтық, әкімшілік, экономикалық, техникалық, бағдарламалық және криптографиялық шаралар жүйесін әзірлейді;

      3) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      4) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      5) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      6) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      7) мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді жария етудің немесе жоғалтудың салдарынан Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне немесе мемлекеттік органдар мен ұйымдардың мүдделеріне келтірілген немесе келтірілуі мүмкін зиянның, сондай-ақ мәліметтердің құпияландырылуы салдарынан олардың көздері иесіне келтірілген зиянның мөлшерін айқындау тәртібін әзірлейді;

      8) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      9) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      10) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      11) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      12) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      13) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.06.2020 № 344-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-бап. Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті мен оның органдарының құзыреті

      Ескерту. Тақырыпқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті мен оның органдары:

      1) мемлекеттік органдар мен ұйымдарда мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қарсы барлаудан қорғау жөніндегі шараларды әзірлеп, жүзеге асырады, сондай-ақ олардың аталған саладағы қызметін бақылап отырады;

      1-1) мемлекеттік органдар мен ұйымдарда құпиялылық режимін қамтамасыз ету жөніндегі жұмысты үйлестіреді және бақылайды;

      1-2) мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі нормативтік және әдістемелік актілерді әзірлеу мен орындау мүддесінде мемлекеттік құпияларды қорғау органдарының қызметін үйлестіреді және бақылайды;

      1-3) мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі құқықтық, әкімшілік, экономикалық, техникалық, бағдарламалық және криптографиялық шаралар жүйесінің Қазақстан Республикасының аумағында орындалуын бақылайды;

      2) мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге рұқсат етуге ресімделетін (қайта ресімделетін) Қазақстан Республикасының азаматтарына арнайы тексеру жүргізеді;

      3) Қазақстан Республикасының рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасына сәйкес қызмет түрлерін лицензиялауды жүзеге асырады;

      4) мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қорғаудың техникалық, оның ішінде криптографиялық құралдарын сертификаттауды ұйымдастырады;

      5) мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді пайдаланып жұмыс жүргізуге белгіленген тәртіппен рұқсат береді;

      5-1) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      5-2) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      5-3) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      5-4) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      6) Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңдарын бұзуға байланысты қылмыстарды анықтайды, оларды тыяды, ашады және тергеу жүргізеді;

      7) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де функцияларды жүзеге асырады.

      Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.01.12 № 222 (ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.07.15 № 461-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 419-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-бап. Мемлекеттік органдар мен ұйымдардың өкілеттігі

      Мемлекеттік органдар мен ұйымдар мемлекеттік құпияларды қорғау органдарымен өзара іс-қимылда:

      1) құпияландырылуға тиісті мәліметтердің ведомостволық тізбесін әзірлейді;

      2) олар әзірлеген мемлекеттік құпиялардың Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес, оның ішінде ведомостволық бағынысты ұйымдарда да қорғалуын қамтамасыз етеді;

      3) мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді жария етудің немесе жоғалтудың салдарынан Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне немесе мемлекеттік органдар мен ұйымдардың мүдделеріне келтірілген немесе келтірілуі мүмкін зиянның мөлшерін анықтау тәртібін әзірлеуге қатысады;

      4) өздеріне басқа мемлекеттік органдар мен ұйымдар берген мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің, сондай-ақ өздері құпияландырған мәліметтердің қорғалуын қамтамасыз етеді;

      5) мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді пайдалану арқылы жұмыс жүргізуге белгіленген тәртіппен рұқсат алады;

      6) мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қорғау құралдарына сертификаттар алады;

      7) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      8) мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі жұмыстарды материалдық-техникалық және қаржылық қамтамасыз етуге қатысады;

      9) айрықша режимді, режимді және ерекше қорғалатын объектілердің санаттарын және оларды уақтылы қайта қарауды белгілейді;

      10) мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтер алуға рұқсат етілетін азаматтарға қатысты тексеру шараларын жүргізуді өз құзыреті шегінде қамтамасыз етеді;

      11) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      12) өз құзыреті шегінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау саласындағы басқа да мәселелерді шешеді.

      Ескерту. 10-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-тарау. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларына жатқызылатын мәліметтер

11-бап. Қазақстан Республикасының әскери саладағы мемлекеттік құпияларына жатқызылатын мәліметтер

      Әскери салада мемлекеттік құпияларға мына мәліметтер жатқызылады:

      1) әскерлерді қолдану жоспарларын, жедел жоспарларды, жауынгерлік басқару құжаттарын, мемлекет қорғанысы жоспарының құжаттарын, әскерлерді жауынгерлік әзірліктің әртүрлі дәрежесіне келтіру жөніндегі құжаттарды ашатын мәліметтер;

      2) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің стратегиялық өрістетілуі туралы мәліметтер;

      3) әскерлердің дамуы, саны, жауынгерлік құрамы немесе мөлшері, олардың жауынгерлік даярлығы, сондай-ақ әскери-саяси және (немесе) жедел жағдайлары туралы мәліметтер;

      4) әскерлердің жедел (жауынгерлік) даярлығының, қызметінің қамтамасыз етілуінің жай-күйін, әскерлерді басқару жүйесінің құрамын және (немесе) жай-күйін ашатын мәліметтер;

      5) әскерлердің жұмылдырушылық өрістетілуі, адам және көлік ресурстарын жұмылдыруды жүргізу, жұмылдырушылық өрістетілуді басқару жүйесі туралы және (немесе) әскерлерді жеке құраммен жасақтаудың, қару-жарақпен, әскери техникамен және басқа да материалдық, қаржы қаражатымен, сондай-ақ әскери тасымалдаумен қамтамасыз етудің мүмкіндіктері туралы мәліметтер;

      6) қару-жарақ пен әскери техниканы дамытудың бағыттарын, ұзақ мерзімді болжамдарын немесе жоспарларын, қару-жарақ пен әскери техниканың үлгілерін жасау немесе жаңғырту жөніндегі мақсатты бағдарламаларды зерттеу, тәжірибе-конструкторлық жұмыстарды орындаудың мазмұнын немесе нәтижелерін, олардың тактикалық-техникалық сипаттамаларын ашып көрсететін мәліметтер;

      7) қару-жарақ пен әскери техниканы әзірлеудің бағыттарын, оларды даярлаудың конструкциясын, технологиясын, изотоптық құрамын, жауынгерлік, физикалық, химиялық, немесе ядролық қасиеттерін қолдану немесе пайдалану тәртібін ашып көрсететін мәліметтер;

      8) бактериялық немесе медициналық қорғау құралдарын (заттай түрде) шығару және (немесе) жеткізу жөніндегі өндірістік қуаттарды, жоспарлы немесе іс жүзіндегі деректерді ашатын мәліметтер;

      9) қорғаныстық және экономикалық маңызы зор атом ғылымы мен техникасының немесе қару-жарақ пен әскери техниканың және (немесе) принципінде жаңа бұйымдар мен технологиялар жасау мүмкіндіктерінің сапасы жөнінен жаңа деңгейін анықтайтын жетістіктерін ашатын мәліметтер;

      10) ракеталық отын, баллистикалық оқ-дәрі, әскери мақсаттағы жарылғыш заттар немесе жару құралдары, сондай-ақ қару-жарақ пен әскери техникаға арналған жаңа құймалар, арнайы сұйықтар, отын өндірудің қасиеттерін, рецептурасын немесе технологиясын ашатын мәліметтер;

      11) Қазақстан Республикасының халықаралық міндеттемелеріне сәйкес ашық жариялауға жататын объектілердің тізбесіне кіргізілмеген әскерлердің орналасқан жерін, шынайы атауын, ұйымдық құрылымын, қару-жарағын, санын ашатын мәліметтер;

      12) Қазақстан Республикасының инфрақұрылымын оның қорғаныс қабілеті мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету мүддесінде пайдалану туралы мәліметтер;

      13) Қазақстан Республикасының халықаралық шарттар бойынша міндеттемелеріне кірмейтін режимді объектілердің орналасқан жері, мақсаты, даярлық дәрежесі немесе қорғалуы туралы, аталған объектілерді салу үшін жер учаскелерін, жер қойнауларын немесе айдындарды таңдау, бөлу туралы, сондай-ақ бұл объектілерді жасау жөнінде жоспарланып немесе жүргізіліп отырған іздестіру, жобалау және өзге де жұмыстар туралы мәліметтер. Мемлекеттік өкімет органдарының арнаулы объектілеріне қатысты нақ сондай мәліметтер;

      14) мемлекеттің қорғаныс қабілеті мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету мүддесінде Қазақстан Республикасының өзара ұштастырылған байланыс желілерін пайдалану немесе оларды дамытудың болашағы туралы мәліметтер;

      15) магистралды қалааралық байланыс желілерінің, оның ішінде Қазақстан Республикасының Үкіметі, Қорғаныс Министрлігі, Ұлттық қауіпсіздік комитеті және Ішкі істер министрлігі жалға алатын запастағы байланыс тораптарының географиялық координаттарын қамтитын схемалары мен сипаттаулары бар олардың қуаттары туралы деректер көрсетілген жиынтық мәліметтер;

      16) әскери немесе арнаулы мақсаттағы радиоэлектронды құралдармен радиожиіліктері белдеулерінің бөлінуін немесе пайдаланылуын ашатын мәліметтер;

      17) байланыстың барлық түрлерінің, әскерлерді радиолокациялық, радиотехникалық қамтамасыз етудің ұйымдастырылуын немесе олардың жұмыс істеуін ашатын мәліметтер;

      18) Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң негiзгi қызмет түрлерiн ұстауды, ұйымдастыруды немесе олардың нәтижелерін ашатын мәліметтер;

      19) қос мақсаттағы құралдарды, технологияларды дамытудың бағыттарын, бұл құралдарды, технологияларды жасау немесе жаңғырту жөніндегі нысаналы бағдарламаларды, ғылыми-зерттеу және (немесе) тәжірибе-конструкторлық жұмыстарды орындаудың мазмұнын, нәтижелерін ашатын мәліметтер;

      20) қос мақсаттағы құралдарды, технологияларды әскери мақсаттарда қолдану туралы мәліметтер;

      21) Қазақстан Республикасының ғарыштық инфрақұрылымдарын оның қорғаныс қабілеті мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету мүддесінде дамытудың перспективалары туралы және (немесе) оларды пайдалану туралы мәліметтер;

      22) мемлекеттің қорғанысы мен оның қауіпсіздігі мүдделерінде гидронавтиканы дамытудың жай-күйін және (немесе) бағыттарын ашып көрсететін мәліметтер.

      Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2002.07.10 № 338; 10.06.2020 № 344-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Экономика, білім, ғылым және техника саласында Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларына жатқызылатын мәліметтер

      Экономика, білім, ғылым және техника саласында мыналар мемлекеттік құпияларға жатқызылады:

      1) Қазақстан Республикасының экономикасын соғыс уақытында орнықты жұмыс істеуге дайындауды айқындайтын көрсеткіштер туралы мәліметтер;

      2) ғылым мен техника саласында принципті жаңа бұйымдарды жасауға пайдаланылуы мүмкін ең жаңа жетістіктердің, экономиканың түрлі салаларындағы технологиялық процестердің мәнін ашатын, сондай-ақ жария болуы мемлекет мүддесіне залал келтіруі мүмкін қару-жарақтар мен әскери техника мүмкіндіктерінің, олардың жауынгерлік тиімділігін арттырудың сапалық жаңа деңгейін анықтайтын мәліметтер;

      3) мемлекеттің қорғанысы мен қауіпсіздігі мүдделерінде жүргізілетін ғылыми-зерттеу, тәжірибе-конструкторлық немесе жобалық жұмыстардың мазмұнын және (немесе) бағыттарын ашатын мәліметтер;

      4) мемлекеттің қауіпсіздігі мүддесінде жүргізілетін шараларды ашатын кадрларды даярлау немесе бөлу туралы мәліметтер;

      5) гидрометеорология немесе гелиогеофизика саласындағы жұмыстардың нәтижелерін, сондай-ақ мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мүддесінде жүргізілетін арнаулы геологиялық-геофизикалық зерттеулердің нәтижелерін ашатын мәліметтер;

      6) мемлекеттік қорғаныс тапсырысының жоспарын (тапсырмасын), қару-жарақ пен әскери техниканы беру көлемін, оларды шығару жөніндегі өндірістік құжаттарды ашатын мәліметтер;

      7) кәсіпорындардың кооперация жөніндегі байланыстары, қару-жарақ пен әскери техниканы әзірлеушілер немесе дайындаушылар туралы мәліметтер, егер бұл мәліметтер оларды шығару жөніндегі өндірістік қуаттар және (немесе) қару-жарақ пен әскери техниканың негізгі тактикалық-техникалық сипаттамасы туралы деректерді ашатын болса;

      8) қару-жарақ пен әскери техниканы метрологиялық жағынан қамтамасыз етудің жай-күйін, әскери эталондардың техникалық немесе метрологиялық сипаттамаларын немесе қару-жарақ пен әскери техниканың сапалық жағынан жаңа деңгейін айқындайтын метрологиялық қамтамасыз ету құралдарын ашатын мәліметтер. Стандарттауды дамытудың негізгі бағыттарын немесе бағдарламаларын, сондай-ақ әскери ұлттық стандарттардың мазмұнын ашатын мәліметтер;

      9) Қазақстан Республикасындағы ғылыми-техникалық прогрестің болжамды бағалануын және оның мемлекеттің қорғаныс қабілетін айқындайтын бағыттар бойынша әлеуметтік-экономикалық салдарларын ашатын мәліметтер;

      10) металлургия өнеркәсібінің сирек кездесетін металдарды немесе стратегиялық маңызы бар басқа да материалдарды өндіруі туралы мәліметтер;

      11) Қазақстан Республикасы бойынша тұтас алғанда жер қойнауларындағы ресурстық әлеуетті, баланстық қорларын ашатын мәліметтер немесе пайдалы қазбалардың жекелеген түрлерін өндіру туралы деректер;

      12) республикалық бюджеттің Қазақстан Республикасының қауіпсіздігін қамтамасыз етуді (қорытылған көрсеткіштерден басқа) ашатын шығыстары туралы мәліметтер;

      13) қару-жарақ пен әскери техниканы жасау жөніндегі ғылыми-зерттеу, тәжірибе-конструкторлық жұмыстарға арналған шығындарды ашатын мәліметтер. Арнаулы объектілердің мүдделерінде жүргізілетін жұмыстарға қатысты нақ сондай мәліметтер;

      14) қару-жарақ пен әскери техниканы, режимдік объектілерді әзірлеу, өндіру немесе жөндеу тапсырыстарына арналған қаржыны немесе нақты шығындарды ашатын мәліметтер. Арнаулы объектілерге де қатысты нақ сондай мәліметтер;

      15) сыртқы берешектер бойынша жинақталған көрсеткіштерді қоспағанда, Қазақстан Республикасының шет мемлекеттермен реттелмеген есеп айырысулары жөніндегі мәліметтер;

      16) мемлекеттік органдар сметаларының жекелеген баптары бойынша әскерлерді ұстауға арналған ақша қаражатының шығыстарын ашатын мәліметтер;

      17) Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының жаңа банкноттары мен монетттерін шығару және (немесе) оларды ауыстыру туралы мәліметтер, егер оларды ауыстыру шешім қабылданған күннен бастап және бұл мәліметтерді оларды айналысқа шығару туралы жариялау үшін бұқаралық ақпарат құралдарына берген кезге дейін банкноттар мен монеттерді (мерейтойлық және атаулы күндерге арналғандардан басқа) айналыстан алып тастауға әкеп соқтыратын болса;

      18) мемлекеттік бағалы қағаздарды, құжаттарды қолдан жасаудан қорғаудың әдістері, сондай-ақ олардың түпнұсқалылығын айқындаудың әдістері туралы мәліметтер;

      19) қару-жарақ пен әскери техниканы дайындау (жөндеу) жөніндегі жұмылдыру қуаттары, бұл қуаттарды жасау және (немесе) дамыту (сақтау) туралы мәліметтер;

      20) жаппай қолданылатын өнімдерді, шикізаттың, материалдардың стратегиялық түрлерін өндіру жөніндегі жұмылдырушылық қуаттар, осы қуаттарды жасау және (немесе) дамыту (сақтау) туралы мәліметтер;

      21) индикациялау, газсыздандыру, халықты жаппай жою қаруларынан химиялық қорғау құралдарын немесе олар үшін жаңа сорбционды және басқа да материалдар жасау мақсатында жүргізілген жұмыстарды ашатын мәліметтер;

      22) қорғаныстық немесе экономикалық маңызы зор топографиялық, геодезиялық немесе картографиялық қызметтердің нәтижелерін ашатын мәліметтер;

      23) көлік желілерінің, көлік құралдарының жай-күйін, оларды әскери мақсаттар үшін жабдықтауды, дайындауды, әскери тасымалдардың көлемін және қару-жарақ пен әскери техниканы тасымалдау бағыттарын ашатын мәліметтер;

      24) темір жолдардың жүктерді темір жолмен тасымалдауды қамтамасыз ету жөніндегі мүмкіндіктерін және (немесе) жұмылдыру резервтерін, әскери тасымалдауды ұйымдастыру мен олардың көлемін, энергетикалық, минералдық, ауыл шаруашылығы шикізаттарының, отындардың, материалдардың стратегиялық түрлерін, қару-жарақтың немесе әскери техниканың жекелеген түрлерін тасымалдаудың көлемі мен тасымалдау бағыттарын, байланыс немесе басқару жүйелерін ұйымдастыруды және (немесе) олардың жұмыс істеуін, сондай-ақ темір жол қозғалысының қауіпсіздігі мен жүктердің сақталуын қамтамасыз ету жөніндегі арнаулы шараларды ашатын мәліметтер;

      25) әскерлерді тиеу немесе түсіру пункттерінің орналасқан жерін, мамандануын, қуатын және (немесе) өткізу қабілетін, оларға азық-түлік, медициналық-санитариялық жағынан қызмет көрсету туралы деректерді ашатын мәліметтер;

      26) көлік құралдарына, оның ішінде көліктің жекелеген түрлері бойынша жұмылдырушылық қажеттіліктерін және (немесе) олармен жұмылдырушылық жөнінен қамтамасыз етілуді ашатын мәліметтер;

      27) Қазақстан Республикасы бойынша тұтас алғанда азаматтық қорғаныс күштерінің немесе құралдарының жай-күйін ашатын мәліметтер;

      28) Қазақстан Республикасы экономикасының жұмылдырушылық жоспарын құрылымдық жағынан ұйымдастыруды немесе олардың көрсеткіштерін, сондай-ақ мемлекеттік органдардың немесе жекелеген ұйымдардың жұмылдырушылық дайындығының жай-күйін ашатын мәліметтер;

      29) мемлекеттiк материалдық резервтiң нақты запастарын ашатын мәліметтер;

      30) қару-жарақ пен әскери техника бұйымдарына, аса маңызды азаматтық өнімдерге арналған техникалық құжаттаманың, сондай-ақ қатері жоғары, халықтың тіршілік ету жүйелерін қамтамасыз ететін объектілерге және ұлттық игілік болып табылатын объектілерге арналған жобалық техникалық құжаттаманың сақтандыру қорының жасалуы мен сақталуын сипаттайтын мәліметтер, тұтас алғанда Қазақстан Республикасы бойынша техникалық құжаттаманың сақтандыру қорын сақтау объектілерін (базаларын) орналастыру туралы мәліметтер;

      31) Қазақстан Республикасының өнеркәсібін жұмылдыруға дайындау және жұмылдыру саласындағы ғылыми-зерттеу жұмыстарының жоспарларын, мазмұнын немесе нәтижелерін ашатын мәліметтер;

      32) Қазақстан Республикасының соғыс уақыты кезіндегі шет елдермен төлем балансын ашатын мәліметтер;

      33) елді қорғау мүдделерінде пайдаланылуы мүмкін кен қазу орындары, табиғи үңгірлер, басқа да ғимараттар туралы мәліметтер, сондай-ақ 300 мың адамнан астам тұрғындары бар қалаларды сумен жабдықтаудың, темір жол тораптарының, стратегиялық және қорғаныстық маңызы бар объектілердің және (немесе) оларды сумен жабдықтайтын су құбырларының бас ғимараттарының орналасу схемаларын ашатын мәліметтер;

      34) қару-жарақты, әскери техниканы жасауға, өндіруге және (немесе) пайдалануға жағдай туғызатын, олардың күзетілетін параметрлерін ашатын физикалық-химиялық құбылыстар (өрістер) туралы мәліметтер;

      35) Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттардың күші қолданылатын және олармен алмасу көзделетін мәліметтер мен ашық көздерден немесе оларға еркін қол жеткізу арқылы алынуы мүмкін мәліметтерді қоспағанда, ядролық материалдар мен ядролық қондырғыларды физикалық қорғауды қамтамасыз ету туралы мәліметтер;

      36) бюджет қаражаттары есебінен өткізілетін ұлттық бірыңғай тестілеуді өткізу кезінде пайдаланылатын тестілердің мазмұнын және олардың дұрыс жауаптарының кодтарын ашатын мәліметтер.

      Ескерту. 12-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.04.02 № 541, 2007.07.27 № 320 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.02.03 № 248-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 12.01.2016 № 443-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.05.2020 № 332-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.06.2020 № 344-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2022 № 173-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларына жатқызылатын сыртқы саяси және сыртқы экономикалық салалардағы мәліметтер

      Сыртқы саяси және сыртқы экономикалық салалардағы мемлекеттік құпияларға мыналар жатады:

      1) Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының стратегиясы мен тактикасын ашып беретін сыртқы саясат, сыртқы сауда, ғылыми-техникалық байланыстар мәселелері жөніндегі, күні бұрын таратылуы мемлекеттің мүдделеріне нұқсан келтіруі мүмкін мәліметтер;

      2) егер жария еткен жағдайда олардың көзін анықтауға әкеп соғуы мүмкін бір немесе бірқатар шет мемлекеттерге қатысты сенім білдіру тәртібімен алынған саяси, әскери, ғылыми-техникалық немесе экономикалық мәселелер жөніндегі мәліметтер;

      3) егер келіссөзге қатысушылардың пікірі бойынша бұл мәліметтерді жария ету тараптардың біреуі үшін дипломатиялық шиеленістерге әкеп соқтыруы мүмкін болса, Қазақстан Республикасы Үкіметінің өкілдері мен басқа мемлекеттердің өкілдері арасындағы халықаралық қатынастарда бірыңғай принципті көзқарас тұжырымдау жөніндегі келіссөздер туралы мәліметтер;

      4) күні бұрын тарату Қазақстан Республикасының қорғаныс қабілетіне, қауіпсіздігіне, саяси немесе экономикалық мүдделеріне зиян келтіру мүмкін халықаралық шарттарды әзірлеу, жасасу, олардың күшін жоюға дайындау, мазмұны немесе орындалуы туралы мәліметтер;

      5) егер бұл мәліметтерді жария ету тараптардың біреуі үшін дипломатиялық шиеленістерге әкеп соқтыруы мүмкін болса, алушы елдері көрсетілетін қару-жарақтың, әскери техниканың немесе керек-жарақтардың экспорты мен импорты туралы мәліметтер, сондай-ақ шет мемлекеттерге қару-жарақты, әскери техника мен әскери объектілерді жасауға техникалық жәрдем, оның ішінде тегін көрсету туралы мәліметтер;

      6) шет мемлекеттермен ерекше кезеңдегі экономикалық ынтымақтастықтың мәнін немесе көлемін, сондай-ақ ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің осы мәселелер жөніндегі сыртқы экономикалық ұйымдары әскери-жұмылдыру органдарының өзара іс-қимылын ашатын мәліметтер;

      7) Қазақстан Республикасы мен ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің арасындағы есептік жылға арналған шикізатты, материалдарды, отынды, жабдықтарды, дәрі-дәрмектерді өзара беруді қамтамасыз ету жөніндегі шаралардың немесе соңғыларына тұтас алғанда Қазақстан Республикасы бойынша есептік жылға арналған кәсіпорындар мен объектілерді салуға техникалық жәрдем көрсету жөніндегі шаралардың мазмұнын ашатын мәліметтер;

      8) Қазақстан Республикасы мен ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің арасындағы жалпы Қазақстан Республикасы бойынша есептік жылға арналған экспорттық-импорттық жүктерді тасымалдау көлемін ашатын мәліметтер.

14-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларына жатқызылатын барлау, қарсы барлау, жедел-іздестіру қызметі мен өзге де қызмет саласындағы мәліметтер

      Барлау, қарсы барлау, жедел-іздестіру қызметі мен өзге де қызметтер саласындағы мемлекеттік құпияларға мыналар жатады:

      1) барлау, қарсы барлау, жедел-іздестіру қызметінің күштерін, құралдарын, көздерін, әдістерін, жоспарларын, жай-күйін, ұйымдастырылуын, қылмыстық істі дұрыс шешу үшін маңызы бар нақты деректер ретінде қылмыстық процесте пайдаланылмаған нәтижелерін ашатын мәліметтер, сондай-ақ барлау, қарсы барлау, жедел-іздестіру қызметін қаржыландыру туралы деректер, егер олар тізбеленген мәліметтерді ашатын болса;

      1-1) өздеріне қатысты қылмыстық процеске қатысушылардың жеке қауіпсіздігі шараларын қолдану туралы шешім қабылданған адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтің күштерін, құралдарын, нысандарын, әдістерін және нәтижелерін ашатын мәліметтер, осы қызметті қаржыландыру туралы деректер, егер олар санамаланған мәліметтерді ашатын болса, сондай-ақ өздеріне қатысты "Қылмыстық процеске қатысушы адамдарды мемлекеттік қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабы 2-тармағы бірінші бөлігінің 6) және 7) тармақшаларында көзделген қауіпсіздік шаралары қолданылған адамдар туралы мәліметтер;

      2) нақты адамдардың Қазақстан Республикасының барлау, қарсы барлау органдарының кадрлар құрамына қатыстылығын ашатын мәліметтер;

      3) барлау қызметін жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының органдарына құпия көмек көрсететін (көрсеткен) адамдар туралы мәліметтер;

      4) сыртқы барлау саласында жүргізілетін жедел жұмылдыру жұмыстарының жай-күйі мен нәтижелерін ашатын мәліметтер;

      5) Қазақстан Республикасының қарсы барлау немесе жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыратын органдарымен құпиялық негізде жұмыс істейтін (жұмыс істеген) адамдар туралы мәліметтер;

      6) жедел жұмылдыру жұмысының жай-күйін, нәтижелерін, сондай-ақ шараларын ашатын мәліметтер;

      7) радиоэлектрондық барлау, байланыс құралдары органдарының күштерін, құралдарын, әдістерін, жоспарларын, жай-күйі мен қызметінің нәтижелерін ашатын мәліметтер, сондай-ақ осы қызметті қаржыландыру туралы деректер, егер бұл деректер аталған мәліметтерді ашатын болса;

      8) Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң барлау, қарсы барлау, жедел іздестіру қызметінің күштерін, құралдарын, әдістерін, жоспарларын немесе нәтижелерін ашатын мәліметтер, сондай-ақ осы қызметті қаржыландыру туралы деректер, егер бұл деректер аталған мәліметтерді ашатын болса;

      9) Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң барлау, қарсы барлау немесе жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыратын бөлімшелерімен құпиялық негізде жұмыс істейтін (жұмыс істеген) адамдар туралы мәліметтер;

      10) үкіметтік байланыс, шифрланған, құпияландырылған, кодталған немесе арнаулы байланыстың өзге де түрлерінің жүйесі туралы мәліметтер және мемлекеттік шифрлар, кодтар, оларды талдаудың әдістері немесе құралдары, шифрлау, құпияландыру, кодтау құралдары туралы ақпарат;

      11) Қазақстан Республикасы Президентінің және оның отбасы мүшелерінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ұйымдастыру, оның күштері, құралдары және әдістері туралы, Қазақстан Республикасы Президентінің және оның отбасы мүшелерінің денсаулық жағдайы және жеке өмірі туралы мәліметтер;

      12) жоғары өкімет және басқару органдарының басқа да күзетілетін адамдарының қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ұйымдастыруды, күштерін, құралдарын немесе әдістерін ашатын мәліметтер;

      13) ұйымдасқан қылмысқа қарсы күрес жөніндегі бөлімшелердің күштерін, құралдарын және әдістерін, сондай-ақ олар жүргізген жедел-іздестіру және жедел-техникалық шараларды ашатын мәліметтер;

      14) нақты адамдардың қылмыстық-атқару жүйесінің, экономикалық тергеу қызметінің және сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметтің, сондай-ақ ішкі істер органдарының жедел бөлімшелерінің кадрлық құрамына жататындығын ашатын мәліметтер;

      15) Қазақстан Республикасының қауіпсіздігі мүдделерін қозғайтын қылмыстық істер бойынша тергеу жүргізудің күштерін, құралдары мен әдістерін ашатын мәліметтер;

      16) мемлекеттік құпияларды қорғауды ұйымдастыруды немесе оның іс жүзіндегі жай-күйін ашатын мәліметтер;

      17) ақпараттарды рұқсат етілмей алудан, шетелдік техникалық барлаудан және техникалық арналар арқылы өтіп кетуден қорғау жөнінде жоспарланатын және (немесе) жүргізілетін шараларды ашатын мәліметтер;

      18) арнайы мақсаттағы бөлімшелердің қызметкерлері, терроризмге қарсы операцияны жүргізуге, терроризм актісін анықтауға, оның алдын алуға, жолын кесуге және ашуға қатысатын және (немесе) жәрдемдесетін адамдар туралы және аталған адамдардың отбасы мүшелері туралы мәліметтер;

      18-1) терроризмге қарсы операциялардың тактикасын, нысанын, әдістерін, құралдарын және оларға қатысушылар құрамын ашатын мәліметтер;

      19) мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді қамтитын электрондық ақпараттық ресурстар мен мемлекеттік құпияларға жатқызылған, қорғалып орындалған ақпараттық жүйелер туралы мәліметтер.

      Ескерту. 14-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2001.03.16 № 163, 2002.07.10 № 338, 2009.12.10 № 228-IV (қолданысқа енгізу тәртібін 2-б қараңыз), 2010.04.08 № 266-IV, 2012.04.23 № 14-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 24.11.2015 № 419-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2016 № 36-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.01.2023 № 188-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-бап. Мәліметтерді Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларына жатқызу тәртібі

      1. Мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызуды мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызу жөнінде өкілеттік берілген мемлекеттік органдардың лауазымды адамдарының тізбесіне сәйкес мемлекеттік органдардың басшылары жүзеге асырады.

      Аталған лауазымды адамдар басқаратын мемлекеттік органдарға өз құзыреті шегінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялары болып табылатын мәліметтерге билік ету жөнінде өкілеттік беріледі.

      2. Мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызу олардың салалық, ведомостволық немесе бағдарламалық-нысаналық тиістілігіне сәйкес жүзеге асырылады.

      Басшыларына осы Заңның 11, 12, 13 және 14-баптары негізінде мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызу жөнінде өкілеттік берілген мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін тәртіппен құпияландыруға жататын мәліметтердің ведомостволық (салалық) тізбелерін әзірлейді. Аталған органдардың билік етуі жөнінде өкілеттік берілген мәліметтер осы тізбелерге енгізіледі және олардың құпиялылық дәрежесі белгіленеді. Қару-жарақтар мен әскери техниканың үлгілерін әзірлеу мен жаңғырту, ғылыми-зерттеу және тәжірибе-конструкторлық жұмыстар жөніндегі нысаналы бағдарламалар шеңберінде аталған үлгілер мен жұмыстарға тапсырыс берушілердің шешімі бойынша құпияландыруға жататын мәліметтердің жекелеген тізбелері әзірленуі мүмкін. Бұл тізбелерді тиісті мемлекеттік органдар мен ұйымдардың басшылары бекітеді. Мұндай тізбелерді құпияландырудың орындылығы олардың мазмұнымен айқындалады.

      3. Мәліметтерді құпияландырудың принциптеріне сәйкес мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызу қажеттілігінің негіздемесі осы мәліметтер алынған (әзірленген) мемлекеттік органдар мен ұйымдарға жүктеледі.

      4. Мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызудың негізділігіне сот тәртібімен шағым жасалуы мүмкін. Сот мәліметтерді құпияландырудың негізсіздігі туралы шешім шығарған жағдайда бұл мәліметтер осы Заңда белгіленген тәртіппен құпиясыздандырылуға тиіс.

      Ескерту. 15-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-тарау. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялары болып табылатын мәліметтер мен олардың көздерін құпияландыру

16-бап. Мәліметтер мен олардың көздерін құпияландырудың принциптері

      Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялары болып табылатын мәліметтерді және олардың көздерін құпияландыру заңдылық, негізділік және уақтылығы принциптеріне сәйкес жүзеге асырылады.

      Заңдылық - құпияландырудың Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдарына сәйкестігін білдіреді.

      Негізділік-қоғамның, азаматтар мен мемлекеттің өмірлік маңызды мүдделерінің тепе-теңдігін негізге ала отырып, нақты мәліметтерді құпияландырудың орындылығын, сол актінің болуы ықтимал экономикалық және өзге де салдарларын сараптамалық бағалау арқылы анықтау болып табылады.

      Уақтылығы - осы мәліметтер алынған (әзірленген) кезден бастап немесе алдын ала олардың таратылуына шек қоюды көздейді.

17-бап. Құпияландыруға жатпайтын мәліметтер

      1. Мынадай:

      1) азаматтардың қауіпсіздігі мен денсаулығына қатер төндіретін төтенше жағдайлар мен апаттар және олардың салдарлары туралы, сондай-ақ дүлей зілзалалар, олардың ресми болжамдары мен салдарлары туралы;

      2) денсаулық сақтау саласының, санитарияның, демографияның, көші-қонның, білім берудің, мәдениеттің, әлеуметтік қорғаудың, экономиканың, ауыл шаруашылығының жай-күйі туралы, сондай-ақ қылмыстық ахуал туралы;

      3) терроризм актілерін жасау фактілері туралы;

      4) экологияның, өрт қауіпсіздігінің жай-күйі туралы, сондай-ақ санитариялық-эпидемиологиялық және радиациялық жағдай, тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі туралы;

      5) азаматтар мен ұйымдарға мемлекет беретін артықшылықтар, өтемақылар және жеңілдіктер туралы;

      6) адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын бұзу фактілері туралы;

      7) Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің алтын-валюта резервінің мөлшерлері туралы;

      8) Қазақстан Республикасының қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ашатын мәліметтерді қоспағанда, республикалық және жергілікті бюджеттер қаражатының қалыптастырылуы және жұмсалуы туралы;

      9) Қазақстан Республикасының қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ашатын мәліметтерді қоспағанда, республикалық және жергілікті бюджеттерден қаражаттың жұмсалуын бақылау туралы;

      10) мемлекеттік органдардың және ұйымдардың, олардың лауазымды адамдарының заңдылықты бұзу фактілері туралы;

      11) осы Заңның 14-бабында көзделген мәліметтерді қоспағанда, саяси, әлеуметтік және басқа да себептер бойынша жаппай қуғын-сүргін туралы, оның ішінде архивтегі мәліметтер құпияландырылмауға тиіс.

      2. Аталған мәліметтерді құпияландыру туралы не оларды осы мақсатта мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің көздеріне енгізу туралы шешім қабылдаған лауазымды адамдар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады. Азаматтар мұндай шешімдерге сот тәртібімен шағымдануға құқылы.

      Ескерту. 17-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 16.11.2015 № 404-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

18-бап. Мәліметтердің құпиялылық дәрежелері мен бұл мәліметтер көздерінің құпиялылық белгілері

      1. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің құпиялылық дәрежесі аталған мәліметтерді тарату салдарынан Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігі мен мемлекеттің, мемлекеттік органдар мен ұйымдардың мүдделеріне келтірілген немесе келтірілуі мүмкін залалдың ауырлық дәрежесіне сәйкес келуге тиіс.

      2. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің құпиялылық үш дәрежесі және осы дәрежелерге сәйкес көрсетілген мәліметтердің көздеріне арналған: "аса маңызды", "өте құпия" және "құпия" деген құпиялылық белгілері белгіленеді.

      Мемлекеттік құпия болып табылатын мәліметтерге "аса маңызды", "өте құпия" деген құпиялылық белгілері беріледі.

      Қызметтік құпияны құрайтын мәліметтерге "құпия" деген құпиялылық белгісі беріледі.

      Аталған құпиялылық белгілерін мемлекеттік құпияға жатқызылмаған мәліметтерді құпияландыру үшін пайдалануға, сондай-ақ көрсетілген мәліметтерге өзге де шектеу белгілерін беруге жол берілмейді.

19-бап. Қазақстан Республикасы азаматтарының, мемлекеттік органдары мен ұйымдарының мәлімет көздерінің құпияландырылуына байланысты оларға меншік құқығы

      1. Мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызу жөнінде өкілеттік берілген лауазымды адамдар, егер бұл мәліметтер осы Заңның 11, 12, 13 және 14-баптарында немесе құпияландыруға жататын мәліметтердің ведомостволық (салалық) тізбесінде аталған болса, мәліметтерді және азаматтар мен ұйымдардың (бұдан әрі - мәліметтер көздерінің меншік иесі) иелігіндегі олардың көздерін құпияландыру туралы шешім қабылдауға құқылы. Аталған мәлімет көздерін құпияландыру мәліметтер көздері иесінің және осы мәліметтер мен олардың көздері қарауына көшетін мемлекеттік органдар мен ұйымдардың арасындағы осы мәліметтерді иеліктен айыру туралы шарт негізінде жүзеге асырылады.

      2. Шартта:

      мәлімет көздерінің құпияландырылуына байланысты оның иесінің құқықтарын шектеуге төленетін өтемақының мөлшері;

      мәлімет көздері иесінің аталған мәліметтерді жария етпеу жөніндегі міндеттемесі айтылады.

      Мәлімет көздерінің иесі иеліктен айырылудан бас тартқан жағдайда бұл мәліметтер соттың шешімі бойынша, иесіне иеліктен шығарылған мәліметтердің құны оларды иеліктен шығару жөніндегі шығындар шегеріле отырып өтеліп, еріксіз иеліктен шығарылуға жатады, сөйтіп оған Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді жария еткені үшін жауаптылығы ескертіледі.

      3. Мәлімет көздерінің меншік иесі лауазымды адамдардың оның құқықтарына нұқсан келтіретін әрекеттеріне Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқылы. Сот лауазымды адамдардың әрекеттерін заңсыз деп таныған жағдайда, мәлімет көздерінің меншік иесіне келтірілген нұқсанды өтеу тәртібі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес сот шешімімен айқындалады.

      4. Егер мәліметтер Қазақстан Республикасының заңдары бұзылмай алынса (әзірленсе), шетелдіктерге, азаматтығы жоқ адамдарға және шетелдік ұйымдарға тиесілі мәліметтер мен олардың көздеріне меншік құқығын шектеуге болмайды.

      Ескерту. 19-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Мәліметтер мен олардың көздерін құпияландырудың тәртібі мен мерзімдері

      1. Мемлекеттік органдардың, ұйымдар мен азаматтардың қызметтерінің басқару, өндірістік, ғылыми және өзге де түрлерінің нәтижесінде алынған (әзірленген) мәліметтерді құпияландыру үшін олардың мемлекеттік органдар мен ұйымдарда қолданылып жүрген құпияландырылуға тиісті мәліметтер тізбесіне сәйкес келуі негіз болып табылады. Бұл мәліметтерді құпияландыру кезінде олардың көздеріне құпиялылықтың тиісті белгісі беріледі.

      2. Алынған (әзірленген) мәліметтерді қолданылып жүрген тізбелердегі мәліметтермен бірдей ету мүмкін болмаған жағдайда, мемлекеттік органдар мен ұйымдардың лауазымды адамдары, азаматтар алынған (әзірленген) мәліметтерді құпиялылықтың жорамалды дәрежесіне сәйкес алдын ала құпияландыруды қамтамасыз етуге және бір ай мерзімде тиісті тізбені бекіткен лауазымды адамның мекен-жайына оны толықтыру (өзгерту) жөнінде ұсыныс жіберуге міндетті.

      Тізбені бекіткен лауазымды адамдар келіп түскен ұсыныстарға үш айдың ішінде сараптамалық баға беруді ұйымдастыруға және қолданылып жүрген тізбені толықтыру (өзгерту) немесе мәліметтерге алдын ала берілген құпиялылық белгісін алып тастау жөнінде шешім қабылдауға міндетті. Мәліметтер мен олардың көздерін құпияландыру тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

      3. Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді құпияландыру мерзімі отыз жылдан аспауға тиіс. Айрықша жағдайларда бұл мерзім Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органның қорытындысы бойынша ұзартылады.

      Ескерту. 20-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.07.27 № 320 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-бап. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтер көздерінің деректемелері

      Ескерту. 21-бап алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-тарау. Мәліметтер мен олардың көздерін құпиясыздандыру

22-бап. Мәліметтерді құпиясыздандырудың негіздері

      1. Мәліметтерді құпиясыздандыру үшін:

      Қазақстан Республикасында мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді ашық алмасу жөнінде Қазақстан Республикасының халықаралық міндеттемелер қабылдауы;

      объективті мән-жайлар өзгеріп, соның салдарынан мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді одан әрі қорғаудың мәні болмауы;

      осы Заңның 11, 12, 13 және 14-баптарында белгіленген Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялары болып табылатын Мәліметтер тізбесінің өзгеруі;

      мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді құпияландыру мерзімінің аяқталуы;

      жедел-іздестіру, қарсы барлау қызметінің нәтижелерін қылмыстық процесте пайдалану қажеттігі негіздер болып табылады.

      2. Басшыларына мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызу жөнінде өкілеттік берілген мемлекеттік органдар мен ұйымдар дүркін-дүркін, бірақ кемінде әрбір бес жылда осы органдар мен ұйымдарда қолданылып жүрген, құпияландыруға жататын мәліметтер тізбесінің мазмұнын мәліметтерді құпияландырудың негізділігі мен олардың бұрын белгіленген құпиялық дәрежесіне сәйкес келуі бөлігінде қайта қарауға міндетті.

      3. Мемлекеттік органдар мен ұйымдарда қолданылып жүрген құпияландыруға жататын мәліметтер тізбесін өзгерту құқығы оларды бекіткен, мәліметтерді құпиясыздандыру жөнінде өздері қабылдаған шешімдердің негізділігі үшін дербес жауап беретін басшыларға беріледі. Аталған басшылардың құпияландырылуға жататын мәліметтердің тізбесін өзгертуге байланысты шешімдері Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органмен және Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитетімен келісілуге тиіс.

      Ескерту. 22-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2001.03.16 № 163; 28.12.2016 № 36-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

23-бап. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің көздерін құпиясыздандырудың тәртібі

      1. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің көздері оларды құпияландыру кезінде белгіленген мерзімдерден кешіктірмей құпиясыздандырылады. Егер мемлекеттік органда немесе ұйымда олар құпияландырылған кезде негізге алынған, қолданылып жүрген ережелер өзгерсе, көздер бұл мерзімдер біткенге дейін құпиясыздандырылуға тиіс.

      Ерекше жағдайларда мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің көздерін құпияландырудың бастапқыда белгіленген мерзімдерін ұзарту құқығы белгіленген тәртіппен өздері тағайындаған сараптама комиссиясы қорытындысының негізінде мемлекеттік органдар мен ұйымдардың тиісті мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызу жөнінде өкілеттік берілген басшыларына беріледі.

      2. Мемлекеттік органдар мен ұйымдардың басшыларына өздеріне бағынатын лауазымды адамдар негізсіз құпияландырған мәліметтердің көздерін құпиясыздандыру жөнінде өкілеттік беріледі.

      Қазақстан Республикасы мемлекеттік мұрағаттарының басшыларына қорды құрушы ұйым немесе оның құқықтық мұрагері оларға мұндай өкілеттік берген жағдайда, бұл мұрағаттардың жабық қорларында сақтаулы тұрған Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялары болып табылатын мәліметтердің көздерін құпиясыздандыру жөнінде өкілеттік беріледі. Қорды құрушы ұйым таратылған және оның құқықтық мұрагері болмаған жағдайда мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің көздерін құпиясыздандыру тәртібі туралы мәселені Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган қарайды.

      3. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің көздерін құпиясыздандыру тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

      Ескерту. 23-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

24-бап. Қазақстан Республикасы азаматтарының, мемлекеттік органдары мен ұйымдарының мәліметтерді құпиясыздандыру туралы сауалдарын орындау

      1. Азаматтар, мемлекеттік органдар мен ұйымдар Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары мен ұйымдарына Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларына жатқызылған мәліметтерді құпиясыздандыру туралы сауал салуға құқылы.

      2. Мұндай сауал алған мемлекеттік органдар мен ұйымдар, оның ішінде мемлекеттік мұрағаттар да оны бір айға дейінгі мерзімде қарап, салынған сауалдың мәні бойынша дәлелді жауап қайтаруға міндетті. Егер олардың сауал салынған мәліметтерді құпиясыздандыру туралы мәселені шешуге құқығы болмаса, сауал осындай өкілеттік берілген мемлекеттік органға не Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органға беріледі, ол туралы сауал салған азаматтарға, мемлекеттік органдар мен ұйымдарға хабарланады.

      3. Азаматтардың, мемлекеттік органдар мен ұйымдардың салған сауалдарын орындау Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. 24-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6-тарау. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялары болып табылатын мәліметтерге билік ету

25-бап. Мемлекеттік органдар мен ұйымдардың мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді беруі

      1. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтер беруді осы Заңның 15-бабына сәйкес осы мәліметтерге билік ететін мемлекеттік органның рұқсатымен, бағыныстылық қатынаста тұрмайтын және бірлескен жұмыстар атқармайтын мемлекеттік органдар мен ұйымдар жүзеге асырады.

      2. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге сауал салушы мемлекеттік органдар мен ұйымдар бұл мәліметтерді қорғауды қамтамасыз ететін жағдай жасауға міндетті. Олардың басшылары мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтермен танысу жөнінде белгіленген тәртіптің сақталуы үшін дербес жауап береді.

      Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді мемлекеттік органдар мен ұйымдарға беруге арналған міндетті шарт олардың осы Заңның талаптарын орындауы болып табылады.

      3. Мемлекеттік органдар мен ұйымдардың мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді беру тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

26-бап. Бірлескен және басқа да жұмыстарды орындауға байланысты мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді беру

      1. Ұйымдарға немесе азаматтарға бірлескен және басқа да жұмыстарды орындауына байланысты мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтер беруді осы Заңның 15-бабына сәйкес тиісті мәліметтерге билік ететін мемлекеттік органның рұқсатымен және осы жұмыстарды орындау үшін қажетті көлемде ғана осы жұмыстарға тапсырысшы жүзеге асырады. Бұл орайда тапсырысшы мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтер берілгенге дейін ұйымда тиісті құпиялылық дәрежесіндегі мәліметтерді пайдалану арқылы жұмыстар жүргізуге арналған рұқсаттың, ал азаматтарда - тиісті рұқсаттың болуына көз жеткізуге міндетті.

      2. Ұйымдар бірлескен және басқа да жұмыстарды жүргізуі (мемлекеттік тапсырыстар алуы) және осыған байланысты мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді пайдаланудың қажеттігі туындаған кезінде басқа ұйымдармен олардың мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі құрылымдық бөлімшелерінің қызметтерін пайдалану туралы шарттар жасаса алады, ол туралы екі уағдаласушы тараптың мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді пайдалана отырып жұмыс жүргізуге рұқсаттарына тиісті белгі қойылады.

      Бірлескен және басқа да жұмыстарды жүргізуге арнап белгіленген тәртіппен жасалған шартта тараптардың жұмыстарды жүргізу процесінде де, олар аяқталғаннан кейін де мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің сақталуын қамтамасыз ету жөніндегі өзара міндеттемелері, сондай-ақ мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қорғау жөніндегі жұмыстарды (қызмет көрсетулерді) қаржыландыру шарттары көзделеді.

      3. Бірлескен және басқа да жұмыстарды жүргізу кезінде мемлекеттік құпиялардың қорғалуын бақылауды ұйымдастыру тараптар жасасқан шарттың ережелеріне сәйкес осы жұмыстардың тапсырысшысына жүктеледі.

      Бірлескен және басқа да жұмыстардың барысында атқарушы өзіне алған мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі міндеттемелерін бұзған жағдайда тапсырысшы жолсыздықтар жойылғанға дейін тапсырысты орындауды тоқтата тұруға, ал міндеттеме қайталап бұзылған жағдайда - мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді пайдалана отырып жұмыстар жүргізуге арналған тапсырыс пен рұқсаттың күшін жою туралы және кінәлі адамдарды жауапқа тарту туралы мәселе қоюға құқылы. Бұл орайда атқарушының тапсырысшы арқылы мемлекетке келтірген материалдық зияны Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өндіріліп алынуға тиіс.

      4. Бірлескен және басқа да жұмыстарды орындауға байланысты мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді беру тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

27-бап. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді шет мемлекеттерге және (немесе) халықаралық ұйымдарға беру тәртібі

      Ескерту. 27-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Мемлекеттік органдар мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді шет мемлекетке және (немесе) халықаралық ұйымға беру туралы шешім қабылдау үшін Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органға осы Заңның 15-бабына сәйкес мемлекеттік құпия болып табылатын мәліметтерге билік ету жөнінде өкілеттік берілген мемлекеттік органмен келісіп, дәлелді ұсыныс енгізеді.

      2. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган бұл мәліметтерді берудің мүмкіндіктері мен орындылығы туралы сараптамалық қорытынды шығарады.

      3. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялары болып табылатын мәліметтерді шет мемлекетке және (немесе) халықаралық ұйымға беру туралы шешімді, егер Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органның сараптамалық қорытындысы болған кезде Қазақстан Республикасының Үкіметі қабылдайды.

      4. Қабылдаушы тараптың өзіне берілетін мәліметтерді қорғау жөніндегі міндеттемесі онымен жасалатын шартта көзделеді.

      5. Алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. 27-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7-тарау. Мемлекеттік құпияларды қорғау

28-бап. Құқық қатынастары субъектілерінің меншік нысандары мен міндеттері өзгерген кезде мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қорғау

      1. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге билік ететін мемлекеттік органдар мен ұйымдар өздерінің міндеттері, меншік нысандары өзгерген, мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтер пайдаланылатын жұмыстар таратылған немесе тоқтатылған жағдайларда, бұл мәліметтер мен олардың көздерін қорғауды қамтамасыз ету жөнінде шаралар қолдануға міндетті. Бұл орайда мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің көздері жойылады, мұрағатқа сақтауға тапсырылады не белгіленген тәртіппен:

      егер бұл құқықтық мұрагердің аталған мәліметтерді пайдалану арқылы жұмыстар жүргізуге өкілеттігі болса, мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге билік ететін мемлекеттік органның немесе ұйымның құқықтық мұрагеріне;

      осы Заңның 15-бабына сәйкес билігінде тиісті мәліметтер бар мемлекеттік органға;

      Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органның шешімі бойынша басқа мемлекеттік органға немесе ұйымға беріледі.

      2. Құқық қатынастары субъектілерінің меншік нысандары мен атқаратын қызметтері өзгерген кезде мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қорғау тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

      Ескерту. 28-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

29-бап. Қазақстан Республикасының лауазымды адамдарына, азаматтарына, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға мемлекеттік құпияларға рұқсат ету

      Ескерту. 29-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Қазақстан Республикасының лауазымды адамдары мен азаматтарына, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға мемлекеттік құпияларға рұқсат ету:

      мемлекеттің алдында өздеріне сеніп тапсырылған, мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді жарияламау жөнінде жазбаша міндеттеме қабылдауын;

      осы Заңның 32-бабына сәйкес өз құқықтарының ішінара, уақытша шектелуіне келісімін;

      өкілетті органдардың оларға қатысты тексеру шараларын жүргізуіне жазбаша келісімін;

      Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялары туралы оны бұзғаны үшін жауаптылық көзделетін заңдармен таныстыруды;

      мемлекеттік орган немесе ұйым басшысының ресімделуші адамға мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге рұқсат ету туралы шешім қабылдауын көздейді.

      Тексеру шараларының көлемі ресімделуші адамға рұқсат етілетін мәліметтің құпиялық дәрежесіне байланысты болады.

      Әкімшілік пен ресімделуші адамның өзара міндеттемелері мемлекеттік құпияларға рұқсат ету туралы шартта көрсетіледі.

      Қазақстан Республикасы азаматтарының, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың мемлекеттік құпияларға рұқсат ету Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңнамасына сәйкес ресімделгенге дейін осындай рұқсат етудің тиісті нысанын талап ететін қызметіне жол берілмейді.

      2. Лауазымды адамдар мен азаматтарға мемлекеттік құпияларға рұқсат етудің мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің үш құпиялық: ерекше маңызды, өте құпия немесе құпия дәрежелеріне сәйкес келетін үш нысаны белгіленеді. Лауазымды адамдар мен азаматтардың неғұрлым жоғары дәрежедегі мәліметтерге рұқсатының болуы құпиялық дәрежесі одан төменірек мәліметтерге рұқсат етуге негіз болып табылады.

      3. Лауазымды адамдар мен азаматтарға мемлекеттік құпияларға рұқсат етілуін ресімдеудің немесе қайта ресімдеудің мерзімдерін, мән-жайларын және тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

      4. Шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға мемлекеттік құпияларға Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын іске асыру шеңберінде ғана рұқсат етіледі. Шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларына рұқсат ету тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

      Ескерту. 29-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.05.15 № 253; 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

30-бап. Қазақстан Республикасының лауазымды адамына немесе азаматына мемлекеттік құпияларға рұқсат етуден бас тарту үшін негіздер

      1. Қазақстан Республикасының лауазымды адамына немесе азаматына мемлекеттік құпияларға рұқсат етуден бас тартуға:

      оны соттың әрекетке қабілетсіз, әрекетке қабілеті шектеулі деп тануы, онда заңда белгіленген тәртіппен өтелмеген немесе алынбаған қасақана қылмыс жасағаны үшін соттылығының болуы;

      денсаулық сақтау саласындағы өкілеттікті жүзеге асырушы мемлекеттік орган бекіткен тізбеге сәйкес онда мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді пайдалану арқылы жұмыстар жүргізу үшін медициналық тұрғыдан қарсы дәлелдемелердің болуы;

      оның өзінің шетелде тұрақты тұруы және оның басқа мемлекетте тұрақты тұруға кету үшін құжаттарды ресімдеуі;

      тексеру шараларының нәтижесінде ресімделуші адамның Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне қатер төндіретін іс-әрекеттерінің анықталуы;

      Қазақстан Республикасы лауазымды адамының және (немесе) азаматының Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңнамасында белгіленген шектеулерді қабылдамауы;

      лауазымды адам немесе мемлекеттік қызметші активтер мен міндеттемелер туралы декларацияны тапсырмаған адамды жұмысқа қабылдағаны үшін алғаш рет әкімшілік жауаптылыққа тартылған жағдайды қоспағанда, мемлекеттік құпияларға рұқсат ету ресімделгенге дейін үш жыл ішінде сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін әкімшілік жаза қолданылуы;

      сыбайлас жемқорлық қылмыс жасауы;

      ауыр немесе аса ауыр қылмыстар жасағаны үшін онда сотталғандығының болуы немесе Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігінің 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтары немесе 36-бабы негізінде қылмыстық жауаптылықтан босатылуы;

      қылмыстық топ құрамында қылмыс жасауы;

      азаматтың тексеру шараларынан жалтаруы;

      осы Заңның 31-бабының 1-тармағы бірінші бөлігінің екінші абзацында көзделген талаптарды сақтамауы;

      осы тармақта көрсетілген мәліметтерді ұсынбауы немесе бұрмалауы негіз болып табылады.

      2. Лауазымды адамға немесе азаматқа мемлекеттік құпияларға рұқсат етуден бас тарту туралы шешімді жеке тәртіппен тексеру шараларының нәтижелерін ескере отырып, мемлекеттік органның немесе ұйымның басшысы қабылдайды.

      3. Лауазымды адамның немесе азаматтың бұл шешімге Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқығы бар.

      Ескерту. 30-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 121-V Конституциялық заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

31-бап. Қазақстан Республикасының лауазымды адамына немесе азаматына мемлекеттік құпияларға рұқсат етуді тоқтату шарттары

      1. Қазақстан Республикасының лауазымды адамына немесе азаматына мемлекеттік құпияларға рұқсат ету ұйым басшысының шешімі бойынша:

      оның өзіне алған мемлекеттік құпияларды қорғауға байланысты мемлекеттік құпияларға рұқсат ету туралы шартта көзделген міндеттемелерді бұзуы;

      осы Заңның 30-бабына сәйкес лауазымды адамға немесе азаматқа мемлекеттік құпияларға рұқсат етуден бас тарту үшін негіз болып табылатын мән-жайлардың пайда болуы жағдайларында тоқтатылады.

      Қазақстан Республикасының лауазымды адамы немесе азаматы осындай тоқтату орын алғаннан кейін бес жыл өткен соң бас тартуға негіздер болмаған кезде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік құпияларға қайтадан жіберілуге құқылы.

      2. Лауазымды адамға немесе азаматқа мемлекеттік құпияларға рұқсат етуді тоқтату әкімшіліктің бастамасы бойынша онымен еңбек шартын, келісімшартты бұзу, оны лауазымнан шеттету немесе жұмыстан шығару үшін қосымша негіздеме болып табылады.

      3. Мемлекеттік құпияларға рұқсат етудің тоқтатылуы лауазымды адамды немесе азаматты мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді жарияламау жөніндегі олар алған міндеттемелерден босатпайды.

      4. Ұйым басшысының лауазымды адамға немесе азаматқа мемлекеттік құпияларға рұқсат етуді тоқтату және осының негізінде онымен еңбек шартын, келісімшартты бұзу, оны лауазымнан шеттету немесе жұмыстан шығару туралы шешіміне Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

      Ескерту. 31-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.05.15 № 253, 2009.12.07 № 222-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

32-бап. Рұқсат етуді ресімдеу кезеңінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларға рұқсат етілген немесе бұрын рұқсат етілген лауазымды адамның немесе азаматының құқықтарын шектеу

      Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларға рұқсат етілген немесе бұрын рұқсат етілген лауазымды адамы немесе азаматы өзінің құқықтары жөнінен уақытша шектелуі мүмкін.

      Шектеу:

      мемлекеттік құпияларға рұқсат ету туралы шартта көзделген мерзімге Қазақстан Республикасынан тысқары жерлерге (оның ішінде тұрақты тұрғылықты жерге) шығу құқығына;

      мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтері бар жаңалықтар мен өнертабыстарын пайдалану және мұндай мәліметтерді тарату құқығына;

      мемлекеттік құпияларға рұқсат етуді ресімдеу кезеңінде тексеру шаралары жүргізілген кезде жеке өміріне қол сұғылмаушылық құқығына қатысты болуы мүмкін.

      Ескерту. 32-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.05.15 № 253; 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

33-бап. Қазақстан Республикасының лауазымды адамына немесе азаматына мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге рұқсат ету

      1. Қазақстан Республикасының лауазымды адамына немесе азаматына мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге рұқсат етуді ұйымдастыру мемлекеттік органның немесе ұйымның басшысына, сондай-ақ олардың мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі құрылымдық бөлімшелеріне жүктеледі. Лауазымды адамға немесе азаматқа мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге рұқсат ету тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

      2. Мемлекеттік органдар мен ұйымдардың басшылары лауазымды адам немесе азамат мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтермен өздерінің лауазымдық (қызметтік) міндеттерін орындауы үшін қажет болатын және сондай көлемде ғана танысатын жағдай жасау үшін дербес жауапты болады.

      3. Еңбек шарты, келісімшарт бұзылған, жұмыстан шығарылған (отставкаға кеткен) немесе мемлекеттік құпияларға рұқсат етуге қатысы жоқ лауазымға ауысқан кезде Қазақстан Республикасының лауазымды адамына немесе азаматына мемлекеттік құпияларға рұқсат ету тоқтатылады.

      Ескерту. 33-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.05.15 № 253; 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

34-бап. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді пайдалану арқылы жүргізілетін жұмыстарға рұқсат беру

      Ұйымдардың мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді пайдалануға, мемлекеттік құпияларды қорғау құралдарын жасауға, сондай-ақ мемлекеттік құпияларды қорғау жөнінде шаралар өткізумен және (немесе) қызмет көрсетумен байланысты қызметі Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті мен оның органдары беретін рұқсат негізінде жүзеге асырылады.

      Рұқсат ұйымдарға арнаулы сараптама жасаудың және олардың басшыларын Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін тәртіппен жүзеге асырылатын аттестаттаудың нәтижелері негізінде беріледі.

35-бап. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қорғау құралдарын сертификаттау

      Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қорғау құралдарының Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен берілетін, олардың тиісті құпиялылық дәрежесіндегі мәліметтерді қорғау жөніндегі талаптарға сәйкес келетіндігін куәландыратын сертификаты болуға тиіс.

36-бап. Мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі шараларды қаржыландыру

      1. Мемлекеттік мекемелердің, олардың құрылымдық бөлімшелерінің мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі қызметін қаржыландыру республикалық және жергілікті бюджеттердің қаражаты есебінен, ал қалған ұйымдарда – мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді пайдалануға байланысты жұмыстарды орындау кезінде олардың негізгі қызметінен алынатын қаражаттың есебінен жүзеге асырылады.

      2. Мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі шараларды жүргізуге бөлінетін қаржы қаражатының жұмсалуына бақылау жасауды мемлекеттік органдар мен ұйымдардың басшылары, жұмыстардың тапсырысшылары, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің арнайы уәкілдік берілген өкілдері жүзеге асырады. Егер бұл бақылауды жүзеге асыру мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге рұқсат етілуге байланысты болса, аталған адамдардың тиісті құпиялылық дәрежесіндегі мәліметтерге рұқсаты болуға тиіс.

      Ескерту. 36-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

37-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңдарын бұзғаны үшін жауапкершілік

      1. Мемлекеттік құпиялар туралы заңдарды бұзғаны үшін Қазақстан Республикасының лауазымды адамдары, азаматтары, сондай-ақ шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауап береді.

      2. Азаматтардың, мемлекеттік органдар мен ұйымдардың осы Заңның қолданылу аясындағы құқықтары мен мүдделерін қорғау Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

      Ескерту. 37-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.05.15 № 253; 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

38-бап. Халықаралық шарттар және Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау

      Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шарттарда осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.

      Қазақстан Республикасының
      Президенті

О государственных секретах

Закон Республики Казахстан от 15 марта 1999 года N 349-1.

      Вниманию пользователей!
      Для удобства пользования РЦПИ создано ОГЛАВЛЕНИЕ

      Настоящий Закон определяет правовые основы и единую систему защиты государственных секретов в интересах обеспечения национальной безопасности Республики Казахстан, регулирует общественные отношения, возникающие в связи с отнесением сведений к государственным секретам, их засекречиванием, распоряжением, защитой и рассекречиванием.

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

      В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

      государственные секреты - защищаемые государством сведения, составляющие государственную и служебную тайны, распространение которых ограничивается государством с целью осуществления эффективной военной, экономической, научно-технической, внешнеэкономической, внешнеполитической, разведывательной, контрразведывательной, оперативно-розыскной и иной деятельности, не вступающей в противоречие с общепринятыми нормами международного права;

      информационная система в защищенном исполнении, отнесенная к государственным секретам, – информационная система ограниченного доступа, предназначенная для создания, поиска, сбора, обработки, накопления, хранения, распространения, отображения, использования и потребления информации, содержащей государственные секреты;

      электронный информационный ресурс, содержащий сведения, составляющие государственные секреты, – информация, предоставленная в электронно-цифровой форме и содержащаяся на электронном носителе в информационной системе в защищенном исполнении, отнесенной к государственным секретам;

      государственная тайна - сведения военного, экономического, политического и иного характера, разглашение или утрата которых наносит или может нанести ущерб национальной безопасности Республики Казахстан;

      служебная тайна - сведения, имеющие характер отдельных данных, которые могут входить в состав государственной тайны, разглашение или утрата которых может нанести ущерб национальным интересам государства, интересам государственных органов и организаций Республики Казахстан;

      гриф секретности - реквизиты, свидетельствующие о степени секретности сведений, содержащихся в их носителе, проставляемые на самом носителе и (или) в сопроводительной документации на него;

      доступ к сведениям, составляющим государственные секреты, - санкционированное полномочным должностным лицом ознакомление конкретного лица со сведениями, составляющими государственные секреты;

      допуск к государственным секретам - процедура оформления права граждан на доступ к сведениям, составляющим государственные секреты, а организаций - на проведение работ с использованием таких сведений;

      засекречивание сведений и их носителей - совокупность мероприятий по ограничению в интересах обеспечения национальной безопасности государства распространения сведений, составляющих государственные секреты, и доступа к их носителям;

      носители сведений, составляющих государственные секреты, - материальные объекты, в том числе физические поля, в которых сведения, составляющие государственные секреты, находят свое отображение в виде символов, образов, сигналов, технических решений и процессов;

      рассекречивание сведений - совокупность мероприятий по снятию ограничений с соблюдением интересов национальной безопасности государства, установленных на распространение сведений, составляющих государственные секреты, и на доступ к их носителям;

      система защиты государственных секретов - совокупность органов защиты государственных секретов, используемых ими средств и методов защиты сведений, составляющих государственные секреты, и их носителей, а также мероприятий, проводимых в этих целях;

      средства защиты сведений, составляющих государственные секреты, - технические, криптографические, программные и другие средства, предназначенные для защиты сведений, составляющих государственные секреты, средства, в которых они реализованы, а также средства контроля эффективности защиты государственных секретов;

      разглашение государственных секретов - сообщение, передача, предоставление, пересылка, публикация или доведение государственных секретов любыми другими способами до юридических и физических лиц, которым не предоставлено право ознакомления с ними;

      утрата государственных секретов - выход, в том числе и временный, сведений, составляющих государственные секреты, из законного владения или пользования в результате утери либо хищения.

      Сноска. Статья 1 с изменениями, внесенными Законом РК от 24.11.2015 № 419-V (вводится в действие с 01.01.2016).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан о государственных секретах

      Законодательство Республики Казахстан о государственных секретах основывается на Конституции Республики Казахстан, международных договорах, ратифицированных Республикой Казахстан, и состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан, регулирующих отношения в области защиты государственных секретов.

Статья 2-1. Цель и задачи защиты государственных секретов

      1. Целью защиты государственных секретов является обеспечение защищенности от угроз их разглашения и утраты.

      2. Задачами защиты государственных секретов являются:

      1) развитие системы защиты государственных секретов с целью обеспечения национальной безопасности Республики Казахстан;

      2) регулирование общественных отношений, возникающих в связи с отнесением сведений к государственным секретам, их засекречиванием, распоряжением, защитой и рассекречиванием;

      3) определение перечня сведений, подлежащих засекречиванию, ограничение на распространение которых обусловлено интересами национальной безопасности Республики Казахстан;

      4) определение круга лиц, допускаемых к работам с использованием сведений, составляющих государственные секреты;

      5) разработка, внедрение, применение и совершенствование методов и средств защиты государственных секретов.

      Сноска. Глава 1 дополнена статьей 2-1 в соответствии с Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 3. Право собственности на государственные секреты Республики Казахстан и их носители

      Государственные секреты и носители сведений, составляющих государственные секреты, являются собственностью Республики Казахстан.

Статья 4. Органы защиты государственных секретов

      1. К органам защиты государственных секретов относятся:

      уполномоченный государственный орган по защите государственных секретов Республики Казахстан;

      Комитет национальной безопасности Республики Казахстан и его органы;

      государственные органы и организации, их структурные подразделения по защите государственных секретов.

      2. Органы защиты государственных секретов обеспечивают защиту сведений, составляющих государственные секреты, в соответствии с возложенными на них задачами и в пределах своей компетенции. Ответственность за организацию защиты сведений, составляющих государственные секреты, в государственных органах и организациях возлагается на их руководителей. В зависимости от объема работ с использованием сведений, составляющих государственные секреты, руководителями государственных органов и организаций создаются структурные подразделения по защите государственных секретов, функции которых определяются указанными руководителями с учетом специфики проводимых ими работ в соответствии с нормативными правовыми актами, утверждаемыми Правительством Республики Казахстан.

      3. Защита государственных секретов является одним из видов основной деятельности государственного органа и организации.

Глава 2. Полномочия Президента Республики Казахстан, Парламента, Правительства, государственных органов и организаций Республики Казахстан в области защиты государственных секретов

Статья 5. Полномочия Президента Республики Казахстан

      Президент Республики Казахстан:

      1) определяет единую политику в области защиты государственных секретов;

      2) осуществляет общее руководство деятельностью системы защиты государственных секретов;

      3) образует, упраздняет и реорганизует уполномоченный государственный орган по защите государственных секретов Республики Казахстан;

      4) утверждает Перечень должностных лиц государственных органов, наделенных полномочиями по отнесению сведений к государственным секретам;

      5) осуществляет другие полномочия в соответствии с Конституцией и законами Республики Казахстан.

      В случаях введения Президентом Республики Казахстан на всей территории Республики или в отдельных ее местностях чрезвычайного или военного положения на этот период может быть изменен порядок допуска должностных лиц и граждан к государственным секретам.

      Сноска. Статья 5 с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 6. Полномочия Парламента Республики Казахстан

      Парламент Республики Казахстан в пределах своих полномочий:

      1) принимает законы в области государственных секретов, вносит изменения и дополнения к ним;

      2) проводит парламентские слушания по вопросам обеспечения государственных секретов;

      3) принимает обращение к Президенту Республики Казахстан об освобождении от должности члена Правительства по результатам заслушивания его отчета по вопросам обеспечения государственных секретов.

Статья 7. Компетенция Правительства Республики Казахстан

      Правительство Республики Казахстан:

      1) обеспечивает исполнение законодательства о государственных секретах Республики Казахстан;

      2) исключен Законом РК от 28.12.2017 № 128-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      3) утверждает Инструкцию по защите государственных секретов Республики Казахстан;

      4) устанавливает порядок разработки ведомственных перечней сведений, подлежащих засекречиванию;

      5) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

      6) определяет порядок материально-технического и финансового обеспечения работ по защите государственных секретов;

      7) утверждает порядок отнесения государственных органов и организаций к категории особорежимных, режимных и особо охраняемых объектов Республики Казахстан, а также утверждает перечни территорий, временно закрытых для посещения иностранцами;

      8) определяет порядок организации, функционирования и ликвидации подразделений по защите государственных секретов;

      9) заключает межправительственные соглашения, обеспечивает исполнение международных договоров Республики Казахстан о совместном использовании и защите сведений, составляющих государственные секреты, принимает решения о передаче государственных секретов и их носителей иностранным государствам и (или) международным организациям и определяет порядок их передачи;

      10) устанавливает порядок определения размеров ущерба, который нанесен или может быть нанесен национальной безопасности Республики Казахстан или интересам государственных органов и организаций вследствие разглашения или утраты сведений, составляющих государственные секреты, а также ущерба, наносимого собственнику носителей сведений в результате их засекречивания;

      11) утверждает порядок специальной проверки граждан Республики Казахстан в связи с их допуском к государственным секретам;

      12) выполняет иные функции, возложенные на него Конституцией, законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 28.12.2017 № 128-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 10.06.2020 № 344-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 8. Компетенция уполномоченного государственного органа по защите государственных секретов Республики Казахстан

      Уполномоченный государственный орган по защите государственных секретов Республики Казахстан осуществляет единую политику в области защиты государственных секретов и выполняет следующие основные функции:

      1) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      1-1) разрабатывает и утверждает нормативные правовые акты в области защиты государственных секретов в соответствии с целью и задачами защиты государственных секретов;

      2) разрабатывает систему правовых, административных, экономических, технических, программных и криптографических мер по защите государственных секретов;

      3) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      4) исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      5) исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      6) исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      7) разрабатывает порядок определения размеров ущерба, который нанесен или может быть нанесен национальной безопасности Республики Казахстан или интересам государственных органов и организаций вследствие разглашения или утраты сведений, составляющих государственные секреты, а также ущерба, наносимого собственнику носителей сведений в результате их засекречивания;

      8) исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      9) исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      10) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      11) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      12) исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      13) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 8 с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.10.2018 № 184-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 10.06.2020 № 344-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 9. Компетенция Комитета национальной безопасности Республики Казахстан и его органов

      Комитет национальной безопасности Республики Казахстан и его органы:

      1) разрабатывают и осуществляют меры по контрразведывательной защите сведений, составляющих государственные секреты, в государственных органах и организациях, а также контролируют их деятельность в указанной сфере;

      1-1) координирует и контролирует работу по обеспечению режима секретности в государственных органах и организациях;

      1-2) координирует и контролирует деятельность органов защиты государственных секретов в интересах разработки и выполнения нормативных и методических актов по защите государственных секретов;

      1-3) контролирует исполнение на территории Республики Казахстан системы правовых, административных, экономических, технических, программных и криптографических мер по защите государственных секретов;

      2) проводят специальную проверку граждан Республики Казахстан, оформляемых (переоформляемых) на допуск к сведениям, составляющим государственные секреты;

      3) осуществляют лицензирование видов деятельности в соответствии с законодательством Республики Казахстан о разрешениях и уведомлениях;

      4) организуют сертификацию технических, в том числе криптографических, средств защиты сведений, составляющих государственные секреты;

      5) выдают в установленном порядке разрешения на проведение работ с использованием сведений, составляющих государственные секреты;

      5-1) исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      5-2) исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      5-3) исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      5-4) исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      6) выявляют, пресекают, раскрывают и расследуют преступления, связанные с нарушением законодательства Республики Казахстан о государственных секретах;

      7) осуществляют иные функции, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными законами РК от 12.01.2007 № 222 (вводится в действие по истечении 6 месяцев со дня его официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 15.07.2011 № 461-IV (вводится в действие с 30.01.2012); от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 419-V (вводится в действие с 01.01.2016); исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 10. Полномочия государственных органов и организаций

      Государственные органы и организации во взаимодействии с органами защиты государственных секретов:

      1) разрабатывают ведомственные перечни сведений, подлежащих засекречиванию;

      2) обеспечивают защиту разработанных ими государственных секретов в соответствии с законодательством Республики Казахстан, в том числе и в подведомственных им организациях;

      3) участвуют в разработке порядка определения размеров ущерба, который нанесен или может быть нанесен национальной безопасности Республики Казахстан или интересам государственных органов и организаций вследствие разглашения или утраты сведений, составляющих государственные секреты;

      4) обеспечивают защиту переданных им другими государственными органами и организациями сведений, составляющих государственные секреты, а также сведений, засекреченных ими;

      5) получают в установленном порядке разрешения на проведение работ с использованием сведений, составляющих государственные секреты;

      6) получают сертификаты на средства защиты сведений, составляющих государственные секреты;

      7) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      8) участвуют в материально-техническом и финансовом обеспечении работ по защите государственных секретов;

      9) определяют категории особорежимных, режимных и особо охраняемых объектов и их своевременный пересмотр;

      10) обеспечивают в пределах своей компетенции проведение проверочных мероприятий в отношении граждан, допускаемых к сведениям, составляющим государственные секреты;

      11) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      12) в пределах своей компетенции решают другие вопросы в области защиты государственных секретов Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. Сведения, относимые к государственным
секретам Республики Казахстан

Статья 11. Сведения в военной области, относимые к государственным секретам Республики Казахстан

      К государственным секретам в военной области относятся:

      1) сведения, раскрывающие планы применения войск, оперативные планы, документы боевого управления, документы плана обороны государства, документы по приведению войск в различные степени боевой готовности;

      2) сведения о стратегическом развертывании Вооруженных Сил Республики Казахстан;

      3) сведения о развитии, численности, боевом составе или количестве войск, их боевой готовности, а также о военно-политической и (или) оперативной обстановке;

      4) сведения, раскрывающие состояние оперативной (боевой) подготовки войск, обеспеченность их деятельности, состав и (или) состояние систем управления войсками;

      5) сведения о мобилизационном развертывании войск, проведении мобилизации людских и транспортных ресурсов, системе управления мобилизационным развертыванием и (или) о возможностях комплектования войск личным составом, обеспечения вооружением, военной техникой и другими материальными, финансовыми средствами, а также воинскими перевозками;

      6) сведения, раскрывающие направления, долгосрочные прогнозы или планы развития вооружения и военной техники, содержание или результаты выполнения целевых программ, исследовательских, опытно-конструкторских работ по созданию или модернизации образцов вооружения и военной техники, их тактико-технические характеристики;

      7) сведения, раскрывающие направления разработки, конструкцию, технологию изготовления, изотопный состав, боевые, физические, химические или ядерные свойства, порядок применения или эксплуатации вооружения и военной техники;

      8) сведения, раскрывающие производственные мощности, плановые или фактические данные о выпуске и (или) поставках (в натуральном выражении) средств бактериальной или медицинской защиты;

      9) сведения, раскрывающие достижения атомной науки и техники, имеющие важное оборонное и экономическое значение или определяющие качественно новый уровень возможностей создания вооружения и военной техники и (или) принципиально новых изделий и технологий;

      10) сведения, раскрывающие свойства, рецептуру или технологию производства ракетного топлива, балистных порохов, взрывчатых веществ или средств взрывания военного назначения, а также новых сплавов, специальных жидкостей, топлива для вооружения и военной техники;

      11) сведения, раскрывающие дислокацию, действительные наименования, организационную структуру, вооружение, численность войск, не включенных в перечень объектов, подлежащих открытому объявлению в соответствии с международными обязательствами Республики Казахстан;

      12) сведения об использовании инфраструктуры Республики Казахстан в интересах обеспечения ее обороноспособности и безопасности;

      13) сведения о дислокации, назначении, степени готовности или защищенности режимных объектов, не подпадающие под обязательства Республики Казахстан по международным договорам, о выборе, отводе земельных участков, недр или акваторий для строительства указанных объектов, а также о планируемых или проводимых изыскательских, проектных и иных работах по созданию этих объектов. Те же сведения применительно к специальным объектам органов государственной власти;

      14) сведения об использовании или перспективах развития взаимоувязанной сети связи Республики Казахстан в интересах обеспечения обороноспособности и безопасности государства;

      15) сводные сведения со схемами и описаниями, содержащими географические координаты магистральных междугородных линий связи, в том числе запасных узлов связи, арендуемых Правительством, Министерством обороны, Комитетом национальной безопасности и Министерством внутренних дел Республики Казахстан, с указанием данных об их мощностях;

      16) сведения, раскрывающие распределение или использование полос радиочастот радиоэлектронными средствами военного или специального назначения;

      17) сведения, раскрывающие организацию или функционирование всех видов связи, радиолокационного, радиотехнического обеспечения войск;

      18) сведения, раскрывающие содержание, организацию или результаты основных видов деятельности Пограничной службы Комитета национальной безопасности Республики Казахстан;

      19) сведения, раскрывающие направления развития средств, технологий двойного назначения, содержание, результаты выполнения целевых программ, научно-исследовательских и (или) опытно-конструкторских работ по созданию или модернизации этих средств, технологий;

      20) сведения о применении в военных целях средств, технологий двойного назначения;

      21) сведения о перспективах развития и (или) об использовании космической инфраструктуры Республики Казахстан в интересах обеспечения ее обороноспособности и безопасности;

      22) сведения, раскрывающие состояние и (или) направления развития гидронавтики в интересах обороны и безопасности государства.

      Сноска. Статья 11 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2002 № 338; от 10.06.2020 № 344-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12. Сведения в области экономики, образования, науки и техники, относимые к государственным секретам Республики Казахстан

      К государственным секретам в области экономики, образования, науки и техники относятся:

      1) сведения о показателях, определяющих подготовку экономики Республики Казахстан к устойчивому функционированию в военное время;

      2) сведения, раскрывающие существо новейших достижений в области науки и техники, которые могут быть использованы в создании принципиально новых изделий, технологических процессов в различных отраслях экономики, а также определяющие качественно новый уровень возможностей вооружения и военной техники, повышения их боевой эффективности, разглашение которых может нанести ущерб интересам государства;

      3) сведения, раскрывающие содержание и (или) направленность научно-исследовательских, опытно-конструкторских или проектных работ, проводимых в интересах обороны и безопасности государства;

      4) сведения о подготовке или распределении кадров, раскрывающие мероприятия, проводимые в интересах безопасности государства;

      5) сведения, раскрывающие результаты работ в области гидрометеорологии или гелиогеофизики, а также результаты специальных геологогеофизических исследований, проводимых в интересах обеспечения безопасности государства;

      6) сведения, раскрывающие планы (задания) государственного оборонного заказа, объемы поставок вооружения и военной техники, производственные мощности по их выпуску;

      7) сведения о связях предприятий по кооперации, о разработчиках или изготовителях вооружения и военной техники, если эти сведения раскрывают данные о производственных мощностях по их выпуску и (или) основные тактико-технические характеристики вооружения и военной техники;

      8) сведения, раскрывающие состояние метрологического обеспечения вооружения и военной техники, технические или метрологические характеристики военных эталонов или средств метрологического обеспечения, определяющие качественно новый уровень вооружения и военной техники. Сведения, раскрывающие основные направления или программы развития стандартизации, а также содержание военных национальных стандартов;

      9) сведения, раскрывающие прогнозные оценки научно-технического прогресса в Республике Казахстан и его социально-экономические последствия по направлениям, определяющим обороноспособность государства;

      10) сведения о производстве металлургической промышленностью редких металлов или других материалов, имеющих стратегическое значение;

      11) сведения, раскрывающие ресурсный потенциал, балансовые запасы в недрах или данные о добыче отдельных видов полезных ископаемых в целом по Республике Казахстан;

      12) сведения о расходах республиканского бюджета, раскрывающие обеспечение безопасности Республики Казахстан (кроме обобщенных показателей);

      13) сведения, раскрывающие затраты на научно-исследовательские, опытно-конструкторские работы по созданию вооружения и военной техники. Те же сведения применительно к работам, проводимым в интересах специальных объектов;

      14) сведения, раскрывающие ассигнования или фактические затраты на заказы, разработку, производство или ремонт вооружения и военной техники, режимных объектов. Те же сведения применительно к специальным объектам;

      15) сведения по неурегулированным расчетам Республики Казахстан с иностранными государствами, кроме обобщенных показателей по внешней задолженности;

      16) сведения, раскрывающие расходы денежных средств на содержание войск по отдельным статьям смет государственных органов;

      17) сведения о выпуске новых банкнот и монет национальной валюты Республики Казахстан и (или) их замене, если последнее влечет изъятие из обращения банкнот и монет (кроме юбилейных и памятных), с даты принятия решения и до момента передачи этих сведений в средства массовой информации для публикации об их выпуске в обращение;

      18) сведения о способах защиты государственных ценных бумаг, документов от подделок, а также способы определения их подлинности;

      19) сведения о мобилизационных мощностях по изготовлению (ремонту) вооружения и военной техники, создании и (или) развитии (сохранении) этих мощностей;

      20) сведения о мобилизационных мощностях по производству продукции общего применения, стратегических видов сырья, материалов, создании и (или) развитии (сохранении) этих мощностей;

      21) сведения, раскрывающие работы, проводимые в целях создания средств индикации, дегазации, химической защиты населения от оружия массового уничтожения или новых сорбционных и других материалов для них;

      22) сведения, раскрывающие результаты топографической, геодезической или картографической деятельности, имеющие важное оборонное или экономическое значение;

      23) сведения, раскрывающие состояние, оборудование, подготовку для военных целей транспортной сети, средств транспорта, объемы воинских перевозок и маршруты транспортировки вооружения и военной техники;

      24) сведения, раскрывающие возможности и (или) мобилизационные резервы железных дорог по обеспечению железнодорожных перевозок грузов, организацию и объемы воинских перевозок, объемы перевозок и маршруты транспортировки стратегических видов энергетического, минерального, сельскохозяйственного сырья, топлива, материалов, отдельных видов вооружения или военной техники, организацию и (или) функционирование системы связи или управления, а также специальные меры по обеспечению безопасности железнодорожного движения и сохранности грузов;

      25) сведения, раскрывающие дислокацию, специализацию, мощности и (или) пропускную способность пунктов погрузки или выгрузки войск, данные об их продовольственном, медико-санитарном обслуживании;

      26) сведения, раскрывающие мобилизационную потребность в транспортных средствах, в том числе по отдельным видам транспорта, и (или) мобилизационную обеспеченность ими;

      27) сведения, раскрывающие состояние сил или средств гражданской обороны в целом по Республике Казахстан;

      28) сведения, раскрывающие структурную организацию или показатели мобилизационного плана экономики Республики Казахстан, а также состояние мобилизационной подготовки государственных органов или отдельных организаций;

      29) сведения, раскрывающие фактические запасы государственного материального резерва;

      30) сведения, характеризующие создание и сохранение страхового фонда технической документации на изделия вооружения и военной техники, важнейшую гражданскую продукцию, а также проектной документации на объекты повышенного риска, системы жизнеобеспечения населения и объекты, являющиеся национальным достоянием, сведения о дислокации объектов (баз) хранения страхового фонда технической документации в целом по Республике Казахстан;

      31) сведения, раскрывающие планы, содержание или результаты научно-исследовательских работ в области мобилизационной подготовки и мобилизации промышленности Республики Казахстан;

      32) сведения, раскрывающие платежный баланс Республики Казахстан с зарубежными странами в течение военного времени;

      33) сведения о горных выработках, естественных полостях, других сооружениях, которые могут быть использованы в интересах обороны страны, а также сведения, раскрывающие схемы водоснабжения городов с населением более 300 тысяч человек, железнодорожных узлов, объектов, имеющих стратегическое и оборонное значение, и (или) расположение головных сооружений водопровода, их питающих;

      34) сведения о физико-химических явлениях (полях), сопутствующих созданию, производству и (или) эксплуатации вооружения, военной техники, раскрывающие их охраняемые параметры;

      35) сведения об обеспечении физической защиты ядерных материалов и ядерных установок, за исключением сведений, подпадающих под действие международных договоров, ратифицированных Республикой Казахстан и предусматривающих их обмен, и сведений, которые могут быть получены из открытых источников или путем свободного к ним доступа;

      36) сведения, раскрывающие содержание тестов и кодов правильных ответов к ним, используемых при проведении единого национального тестирования проводимого за счет бюджетных средств.

      Сноска. Статья 12 с изменениями, внесенными законами РК от 02.04.2004 № 541; от 27.07.2007 № 320 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 03.02.2010 № 248-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 12.01.2016 № 443-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.10.2018 № 184-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 25.05.2020 № 332-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 10.06.2020 № 344-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 14.07.2022 № 141-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.12.2022 № 173-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 13. Сведения во внешнеполитической и внешнеэкономической области, относимые к государственным секретам Республики Казахстан

      К государственным секретам во внешнеполитической и внешнеэкономической области относятся:

      1) сведения по вопросам внешней политики, внешней торговли, научно-технических связей, раскрывающие стратегию и тактику внешней политики Республики Казахстан, преждевременное распространение которых может нанести ущерб интересам государства;

      2) сведения по политическим, военным, научно-техническим или экономическим вопросам в отношении одного или ряда иностранных государств, полученные в доверительном порядке, если их разглашение может привести к выявлению источника;

      3) сведения о переговорах между представителями Правительства Республики Казахстан и представителями других государств о выработке единой принципиальной позиции в международных отношениях, если, по мнению участников переговоров, разглашение этих сведений может повлечь для одной из сторон дипломатические осложнения;

      4) сведения о подготовке, заключении, подготовке к денонсации, содержании или выполнении международных договоров, преждевременное распространение которых может нанести ущерб обороноспособности, безопасности, политическим или экономическим интересам Республики Казахстан;

      5) сведения об экспорте и импорте вооружения, военной техники или снаряжения, а также сведения об оказании технического содействия иностранным государствам в создании вооружения, военной техники и военных объектов, в том числе безвозмездно, с указанием стран- получателей, если разглашение этих сведений может повлечь для одной из сторон дипломатические осложнения;

      6) сведения, раскрывающие существо или объем экономического сотрудничества с иностранными государствами в особый период, а также взаимодействие военно-мобилизационных органов внешнеэкономических организаций государств - участников СНГ по этим вопросам;

      7) сведения, раскрывающие содержание мероприятий по обеспечению взаимных поставок сырья, материалов, топлива, оборудования, медикаментов между Республикой Казахстан и государствами - участниками СНГ на расчетный год или мероприятий по оказанию последним технического содействия в строительстве предприятий и объектов на расчетный год в целом по Республике Казахстан;

      8) сведения, раскрывающие объемы перевозок экспортно-импортных грузов между Республикой Казахстан и государствами - участниками СНГ на расчетный год в целом по Республике Казахстан.

Статья 14. Сведения в области разведывательной, контрразведывательной, оперативно-розыскной и иной деятельности, относимые к государственным секретам Республики Казахстан

      К государственным секретам в области разведывательной, контрразведывательной, оперативно-розыскной и иной деятельности относятся:

      1) сведения, раскрывающие силы, средства, источники, методы, планы, состояние, организацию, результаты разведывательной, контрразведывательной, оперативно-розыскной деятельности, не использованные в уголовном процессе как фактические данные, имеющие значение для правильного разрешения уголовного дела, а также данные о финансировании разведывательной, контрразведывательной, оперативно-розыскной деятельности, если они раскрывают перечисленные сведения;

      1-1) сведения, раскрывающие силы, средства, формы, методы и результаты деятельности по обеспечению безопасности лиц, в отношении которых принято решение о применении мер личной безопасности участников уголовного процесса, данные о финансировании этой деятельности, если они раскрывают перечисленные сведения, а также сведения о лицах, в отношении которых применены меры безопасности, предусмотренные подпунктами 6) и 7) части первой пункта 2 статьи 7 Закона Республики Казахстан "О государственной защите лиц, участвующих в уголовном процессе";

      2) сведения, раскрывающие принадлежность конкретных лиц к кадровому составу органов разведки, контрразведки Республики Казахстан;

      3) сведения о лицах, оказывающих (оказывавших) конфиденциальное содействие органам Республики Казахстан, осуществляющим разведывательную деятельность;

      4) сведения, раскрывающие состояние и результаты оперативно- мобилизационной работы, проводимой в области внешней разведки;

      5) сведения о лицах, сотрудничающих (сотрудничавших) на конфиденциальной основе с органами Республики Казахстан, осуществляющими контрразведывательную или оперативно-розыскную деятельность;

      6) сведения, раскрывающие состояние, результаты, а также мероприятия оперативно-мобилизационной работы;

      7) сведения, раскрывающие силы, средства, методы, планы, состояние и результаты деятельности органов радиоэлектронной разведки, средств связи, а также данные о финансировании этой деятельности, если эти данные раскрывают перечисленные сведения;

      8) сведения, раскрывающие силы, средства, методы, планы или результаты разведывательной, контрразведывательной, оперативно-розыскной деятельности Пограничной службы Комитета национальной безопасности Республики Казахстан, а также данные о финансировании этой деятельности, если эти данные раскрывают перечисленные сведения;

      9) сведения о лицах, сотрудничающих (сотрудничавших) на конфиденциальной основе с подразделениями Пограничной службы Комитета национальной безопасности Республики Казахстан, осуществляющими разведывательную, контрразведывательную или оперативно-розыскную деятельность;

      10) сведения о системе правительственной связи, шифрованной, засекреченной, кодированной или иных видах специальной связи и информация о государственных шифрах, кодах, методах или средствах их анализа, средствах шифрования, засекречивания, кодирования;

      11) сведения об организации, силах, средствах и методах обеспечения безопасности Президента Республики Казахстан и членов его семьи, о состоянии здоровья и личной жизни Президента Республики Казахстан и членов его семьи;

      12) сведения, раскрывающие организацию, силы, средства или методы обеспечения безопасности других охраняемых лиц высших органов власти и управления;

      13) сведения, раскрывающие силы, средства и методы подразделений по борьбе с организованной преступностью, а также проводимые ими оперативно-поисковые и оперативно-технические мероприятия;

      14) сведения, раскрывающие принадлежность конкретных лиц к кадровому составу уголовно-исполнительной системы, оперативных подразделений службы экономических расследований и антикоррупционной службы, а также органов внутренних дел;

      15) сведения, раскрывающие силы, средства и методы ведения следствия по уголовным делам, затрагивающим интересы безопасности Республики Казахстан;

      16) сведения, раскрывающие организацию или фактическое состояние защиты государственных секретов;

      17) сведения, раскрывающие планируемые и (или) проводимые мероприятия по защите информации от несанкционированного доступа, иностранных технических разведок и утечки по техническим каналам;

      18) сведения о сотрудниках подразделений специального назначения, лицах, участвующих и (или) оказывающих содействие в проведении антитеррористической операции, выявлении, предупреждении, пресечении и раскрытии акта терроризма, и о членах семей указанных лиц;

      18-1) сведения, раскрывающие тактику, форму, методы, средства и состав участников антитеррористических операций;

      19) сведения об электронных информационных ресурсах, содержащих сведения, составляющие государственные секреты, и информационных системах в защищенном исполнении, отнесенных к государственным секретам.

      Сноска. Статья 14 с изменениями, внесенными законами РК от 16.03.2001 № 163; от 10.07.2002 № 338; от 10.12.2009 № 228-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 08.04.2010 № 266-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 23.04.2012 № 14-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 419-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 28.12.2016 № 36-VІ (вводится в действие по истечении двух месяцев после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 291-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.01.2023 № 188-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15. Порядок отнесения сведений к государственным секретам Республики Казахстан

      1. Отнесение сведений к государственным секретам осуществляется руководителями государственных органов в соответствии с Перечнем должностных лиц государственных органов, наделенных полномочиями по отнесению сведений к государственным секретам.

      Государственные органы, возглавляемые указанными должностными лицами, наделяются полномочиями по распоряжению сведениями, составляющими государственные секреты Республики Казахстан, в пределах своей компетенции.

      2. Отнесение сведений к государственным секретам осуществляется в соответствии с их отраслевой, ведомственной или программно-целевой принадлежностью.

      Государственными органами, руководители которых наделены полномочиями по отнесению сведений к государственным секретам, на основании статей 11, 12, 13 и 14 настоящего Закона разрабатываются в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан, ведомственные (отраслевые) перечни сведений, подлежащих засекречиванию. В эти перечни включаются сведения, полномочиями по распоряжению которыми наделены указанные органы, и устанавливается степень их секретности. В рамках целевых программ по разработке и модернизации образцов вооружения и военной техники, научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ по решению заказчиков указанных образцов и работ могут разрабатываться отдельные перечни сведений, подлежащих засекречиванию. Эти перечни утверждаются руководителями соответствующих государственных органов и организаций. Целесообразность засекречивания таких перечней определяется их содержанием.

      3. Обоснование необходимости отнесения сведений к государственным секретам в соответствии с принципами засекречивания сведений возлагается на государственные органы и организации, которыми эти сведения получены (разработаны).

      4. Обоснованность отнесения сведений к государственным секретам может быть обжалована в судебном порядке. При решении суда о необоснованности засекречивания сведений эти сведения подлежат рассекречиванию в установленном настоящим Законом порядке.

      Сноска. Статья 15 с изменением, внесенным Законом РК от 10.01.2011 № 383-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 4. Засекречивание сведений и их носителей,
составляющих государственные секреты Республики Казахстан

Статья 16. Принципы засекречивания сведений и их носителей

      Засекречивание сведений, составляющих государственные секреты Республики Казахстан, и их носителей осуществляется в соответствии с принципами законности, обоснованности и своевременности.

      Законность означает соответствие засекречивания Конституции и законам Республики Казахстан.

      Обоснованность заключается в установлении путем экспертной оценки целесообразности засекречивания конкретных сведений, вероятных экономических и иных последствий этого акта, исходя из баланса жизненно важных интересов общества, граждан и государства.

      Своевременность предполагает установление ограничений на распространение этих сведений с момента их получения (разработки) или заблаговременно.

Статья 17. Сведения, не подлежащие засекречиванию

      1. Не подлежат засекречиванию сведения о:

      1) чрезвычайных ситуациях и катастрофах, угрожающих безопасности и здоровью граждан, и их последствиях, а также о стихийных бедствиях, их официальных прогнозах и последствиях;

      2) состоянии здравоохранения, санитарии, демографии, миграции, образования, культуры, социальной защиты, экономики, сельского хозяйства, а также о состоянии преступности;

      3) фактах совершения актов терроризма;

      4) состоянии экологии, пожарной безопасности, а также о санитарно-эпидемиологической и радиационной обстановке, безопасности пищевых продуктов;

      5) привилегиях, компенсациях и льготах, предоставляемых государством гражданам и организациям;

      6) фактах нарушения прав и свобод человека и гражданина;

      7) размерах золотовалютного резерва Национального Банка Республики Казахстан;

      8) формировании и расходовании средств из республиканского и местного бюджетов, за исключением сведений, раскрывающих обеспечение безопасности Республики Казахстан;

      9) контроле за расходованием средств из республиканского и местного бюджетов, за исключением сведений, раскрывающих обеспечение безопасности Республики Казахстан;

      10) фактах нарушения законности государственными органами и организациями, их должностными лицами;

      11) массовых репрессиях по политическим, социальным и другим мотивам, в том числе находящиеся в архивах, за исключением сведений, предусмотренных статьей 14 настоящего Закона.

      2. Должностные лица, принявшие решение о засекречивании перечисленных сведений либо о включении их в этих целях в носители сведений, составляющих государственные секреты, несут ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан. Граждане вправе обжаловать такие решения в судебном порядке.

      Сноска. Статья 17 с изменениями, внесенными законами РК от 15.07.2011 № 461-IV (вводится в действие с 30.01.2012); от 16.11.2015 № 404-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 18. Степени секретности сведений и грифы секретности носителей этих сведений

      1. Степень секретности сведений, составляющих государственные секреты, должна соответствовать степени тяжести ущерба, который нанесен или может быть нанесен национальной безопасности Республики Казахстан или интересам государственных органов и организаций вследствие распространения указанных сведений.

      2. Устанавливаются три степени секретности сведений, составляющих государственные секреты, и соответствующие этим степеням грифы секретности для носителей указанных сведений: "особой важности", "совершенно секретно" и "секретно".

      Сведениям, составляющим государственную тайну, присваиваются грифы секретности "особой важности", "совершенно секретно".

      Сведениям, составляющим служебную тайну, присваивается гриф секретности "секретно".

      Использование перечисленных грифов секретности для засекречивания сведений, не отнесенных к государственным секретам, а также присвоение указанным сведениям иных ограничительных грифов не допускаются.

Статья 19. Право собственности граждан, государственных органов и организаций Республики Казахстан на носители сведений в связи с их засекречиванием

      1. Должностные лица, наделенные полномочиями по отнесению сведений к государственным секретам, вправе принимать решения о засекречивании сведений и их носителей, находящихся в собственности граждан и организаций (далее - собственник носителей сведений), если эти сведения перечислены в статьях 11, 12, 13 и 14 настоящего Закона или в ведомственном (отраслевом) перечне сведений, подлежащих засекречиванию. Засекречивание указанных носителей сведений осуществляется на основании договора об отчуждении этих сведений между собственником носителей сведений и государственными органами и организациями, в распоряжение которых переходят эти сведения и их носители.

      2. В договоре оговариваются:

      размер компенсации ограничения прав собственника носителей сведений в связи с их засекречиванием;

      обязательства собственника носителей сведений по неразглашению указанных сведений.

      В случае отказа собственника носителей сведений от отчуждения, эти сведения, по решению суда, подлежат принудительному отчуждению с возмещением собственнику стоимости отчуждаемых сведений, за вычетом затрат по их отчуждению, и он предупреждается об ответственности за разглашение сведений, составляющих государственные секреты, в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      3. Собственник носителей сведений вправе обжаловать действия должностных лиц, ущемляющие его права, в порядке, установленном законами Республики Казахстан. В случае признания судом действий должностных лиц незаконными порядок возмещения ущерба, нанесенного собственнику носителей сведений, определяется решением суда в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      4. Не может быть ограничено право собственности на сведения и их носителей, принадлежащие иностранцам, лицам без гражданства и иностранным организациям, если эти сведения получены (разработаны) без нарушения законодательства Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 19 с изменениями, внесенными законами РК от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 20. Порядок и сроки засекречивания сведений и их носителей

      1. Основанием для засекречивания сведений, полученных (разработанных) в результате управленческой, производственной, научной и иных видов деятельности государственных органов, организаций и граждан, является их соответствие действующим в государственных органах и организациях перечням сведений, подлежащих засекречиванию. При засекречивании этих сведений их носителям присваивается соответствующий гриф секретности.

      2. При невозможности идентификации полученных (разработанных) сведений со сведениями, содержащимися в действующих перечнях, должностные лица государственных органов и организаций, граждане обязаны обеспечить предварительное засекречивание полученных (разработанных) сведений в соответствии с предполагаемой степенью секретности и в месячный срок направить в адрес должностного лица, утвердившего соответствующий перечень, предложения по его дополнению (изменению).

      Должностные лица, утвердившие перечень, обязаны в течение трех месяцев организовать экспертную оценку поступивших предложений и принять решение по дополнению (изменению) действующего перечня или снятию предварительно присвоенного сведениям грифа секретности. Порядок засекречивания сведений и их носителей определяется Правительством Республики Казахстан.

      3. Срок засекречивания сведений, составляющих государственные секреты, не должен превышать тридцать лет. В исключительных случаях этот срок продлевается по заключению уполномоченного государственного органа по защите государственных секретов Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 20 с изменениями, внесенными законами РК от 27.07.2007 № 320 (порядок введения в действие см. ст.2); Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 14.07.2022 № 141-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 21. Реквизиты носителей сведений, составляющих государственные секреты

      Сноска. Статья 21 исключена Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 5. Рассекречивание сведений и их носителей

Статья 22. Основания рассекречивания сведений

      1. Основаниями для рассекречивания сведений являются:

      принятие Республикой Казахстан международных обязательств по открытому обмену сведениями, составляющими в Республике Казахстан государственные секреты;

      изменение объективных обстоятельств, вследствие чего дальнейшая защита сведений, составляющих государственные секреты, является нецелесообразной;

      изменение Перечня сведений, составляющих государственные секреты Республики Казахстан, определенного статьями 11, 12, 13 и 14 настоящего Закона;

      окончание срока засекречивания сведений, составляющих государственные секреты;

      необходимость использования результатов оперативно-розыскной, контрразведывательной деятельности в уголовном процессе.

      2. Государственные органы и организации, руководители которых наделены полномочиями по отнесению сведений к государственным секретам, обязаны периодически, но не реже, чем через каждые пять лет, пересматривать содержание действующих в этих органах и организациях перечней сведений, подлежащих засекречиванию, в части обоснованности засекречивания сведений и их соответствия установленной ранее степени секретности.

      3. Правом изменения действующих в государственных органах и организациях перечней сведений, подлежащих засекречиванию, наделяются утвердившие их руководители, которые несут персональную ответственность за обоснованность принятых ими решений по рассекречиванию сведений. Решения указанных руководителей, связанные с изменением перечня сведений, подлежащих засекречиванию, подлежат согласованию с уполномоченным государственным органом по защите государственных секретов Республики Казахстан и Комитетом национальной безопасности Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 22 с изменениями, внесенными законами РК от 16.03.2001 N 163; от 28.12.2016 № 36-VІ (вводится в действие по истечении двух месяцев после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 23. Порядок рассекречивания носителей сведений, составляющих государственные секреты

      1. Носители сведений, составляющих государственные секреты, рассекречиваются не позднее сроков, установленных при их засекречивании. До истечения этих сроков носители подлежат рассекречиванию, если изменены положения действующего в государственном органе или организации перечня, на основании которого они были засекречены.

      В исключительных случаях право продления первоначально установленных сроков засекречивания носителей сведений, составляющих государственные секреты, предоставляется руководителям государственных органов и организаций, наделенным полномочиями по отнесению соответствующих сведений к государственным секретам, на основании заключения назначенной ими в установленном порядке экспертной комиссии.

      2. Руководители государственных органов и организаций наделяются полномочиями по рассекречиванию носителей сведений, необоснованно засекреченных подчиненными им должностными лицами.

      Руководители государственных архивов Республики Казахстан наделяются полномочиями по рассекречиванию носителей сведений, составляющих государственные секреты Республики Казахстан, находящихся на хранении в закрытых фондах этих архивов, в случае делегирования им таких полномочий организацией - фондообразователем или ее правопреемником. В случае ликвидации организации - фондообразователя и отсутствия ее правопреемника вопрос о порядке рассекречивания носителей сведений, составляющих государственные секреты, рассматривается уполномоченным государственным органом по защите государственных секретов Республики Казахстан.

      3. Порядок рассекречивания носителей сведений, составляющих государственные секреты, определяется Правительством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 23 с изменением, внесенным Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 24. Исполнение запросов граждан, государственных органов и организаций Республики Казахстан о рассекречивании сведений

      1. Граждане, государственные органы и организации вправе обратиться в государственные органы и организации Республики Казахстан с запросом о рассекречивании сведений, отнесенных к государственным секретам Республики Казахстан.

      2. Государственные органы и организации, в том числе и государственные архивы, получившие такой запрос, обязаны в срок до одного месяца рассмотреть его и дать мотивированный ответ по существу запроса. Если они не правомочны решить вопрос о рассекречивании запрашиваемых сведений, то запрос передается в государственный орган, наделенный такими полномочиями, либо в уполномоченный государственный орган по защите государственных секретов Республики Казахстан, о чем уведомляются граждане, государственные органы и организации, подавшие запрос.

      3. Исполнение запросов граждан, государственных органов и организаций осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 24 с изменением, внесенным Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 6. Распоряжение сведениями, составляющими государственные секреты Республики Казахстан

Статья 25. Передача сведений, составляющих государственные секреты, государственными органами и организациями

      1. Передача сведений, составляющих государственные секреты, осуществляется государственными органами и организациями, не состоящими в отношениях подчиненности и не выполняющими совместных работ, с санкции государственного органа, в распоряжении которого в соответствии со статьей 15 настоящего Закона находятся эти сведения.

      2. Государственные органы и организации, запрашивающие сведения, составляющие государственные секреты, обязаны создать условия, обеспечивающие защиту этих сведений. Их руководители несут персональную ответственность за соблюдение установленного порядка по ознакомлению со сведениями, составляющими государственные секреты.

      Обязательным условием для передачи сведений, составляющих государственные секреты, государственным органам и организациям является выполнение ими требований настоящего Закона.

      3. Порядок передачи сведений, составляющих государственные секреты, государственными органами и организациями определяется Правительством Республики Казахстан.

Статья 26. Передача сведений, составляющих государственные секреты, в связи с выполнением совместных и других работ

      1. Передача сведений, составляющих государственные секреты, организациям или гражданам, в связи с выполнением совместных и других работ, осуществляется заказчиком этих работ с разрешения государственного органа, в распоряжении которого в соответствии со статьей 15 настоящего Закона находятся соответствующие сведения, и только в объеме, необходимом для выполнения этих работ. При этом до передачи сведений, составляющих государственные секреты, заказчик обязан убедиться в наличии у организации разрешения на проведение работ с использованием сведений соответствующей степени секретности, а у граждан - соответствующего допуска.

      2. Организации при проведении совместных и других работ (получении государственных заказов) и возникновении в связи с этим необходимости в использовании сведений, составляющих государственные секреты, могут заключать с другими организациями договоры об использовании услуг их структурных подразделений по защите государственных секретов, о чем делается соответствующая отметка в разрешениях на проведение работ с использованием сведений, составляющих государственные секреты, обеих договаривающихся сторон.

      В договоре на проведение совместных и других работ, заключенном в установленном порядке, предусматриваются взаимные обязательства сторон по обеспечению сохранности сведений, составляющих государственные секреты, как в процессе проведения работ, так и по их завершении, а также условия финансирования работ (услуг) по защите сведений, составляющих государственные секреты.

      3. Организация контроля за защитой государственных секретов при проведении совместных и других работ возлагается на заказчика этих работ в соответствии с положениями заключенного сторонами договора.

      При нарушении исполнителем в ходе совместных и других работ взятых на себя обязательств по защите государственных секретов заказчик вправе приостановить выполнение заказа до устранения нарушений, а при повторных нарушениях - поставить вопрос об аннулировании заказа и разрешения на проведение работ с использованием сведений, составляющих государственные секреты, и о привлечении виновных лиц к ответственности. При этом материальный ущерб, нанесенный исполнителем государству в лице заказчика, подлежит взысканию в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      4. Порядок передачи сведений, составляющих государственные секреты, в связи с выполнением совместных и других работ, определяется Правительством Республики Казахстан.

Статья 27. Порядок передачи сведений, составляющих государственные секреты, иностранным государствам и (или) международным организациям

      Сноска. Заголовок статьи 27 с изменением, внесенным Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Для принятия решения о передаче сведений, составляющих государственные секреты, иностранному государству и (или) международной организации государственные органы вносят в уполномоченный государственный орган по защите государственных секретов Республики Казахстан мотивированное предложение, согласованное с государственными органами, наделенными в соответствии со статьей 15 настоящего Закона полномочиями по распоряжению сведениями, составляющими государственные секреты.

      2. Уполномоченный государственный орган по защите государственных секретов Республики Казахстан выносит экспертное заключение о возможности и целесообразности передачи этих сведений.

      3. Решение о передаче сведений, составляющих государственные секреты Республики Казахстан, иностранному государству и (или) международной организации принимается Правительством Республики Казахстан при наличии экспертного заключения уполномоченного государственного органа по защите государственных секретов Республики Казахстан, если иное не предусмотрено международными договорами Республики Казахстан.

      4. Обязательства принимающей стороны по защите передаваемых ей сведений предусматриваются заключаемым с ней договором.

      5. Исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Сноска. Статья 27 с изменениями, внесенными Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 7. Защита государственных секретов

Статья 28. Защита сведений, составляющих государственные секреты, при изменении форм собственности и функций субъектов правоотношений

      1. Государственные органы и организации, располагающие сведениями, составляющими государственные секреты, в случаях изменения их функций, форм собственности, ликвидации или прекращения работ с использованием сведений, составляющих государственные секреты, обязаны принять меры по обеспечению защиты этих сведений и их носителей. При этом носители сведений, составляющих государственные секреты, уничтожаются, сдаются на архивное хранение либо передаются в установленном порядке:

      правопреемнику государственного органа или организации, располагающих сведениями, составляющими государственные секреты, если этот правопреемник имеет полномочия на проведение работ с использованием указанных сведений;

      государственному органу, в распоряжении которого, согласно статьи 15 настоящего Закона, находятся соответствующие сведения;

      другому государственному органу или организации по решению уполномоченного государственного органа по защите государственных секретов Республики Казахстан.

      2. Порядок защиты сведений, составляющих государственные секреты, при изменении форм собственности и функций субъектов правоотношений определяется Правительством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 28 с изменением, внесенным Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 29. Допуск должностных лиц, граждан Республики Казахстан, иностранцев и лиц без гражданства к государственным секретам

      Сноска. Заголовок статьи 29 с изменением, внесенным Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Допуск должностных лиц и граждан Республики Казахстан, иностранцев и лиц без гражданства к государственным секретам предусматривает:

      принятие на себя письменных обязательств перед государством по неразглашению доверенных им сведений, составляющих государственные секреты;

      согласие на частичные, временные ограничения их прав в соответствии со статьей 32 настоящего Закона;

      письменное согласие на проведение в отношении их полномочными органами проверочных мероприятий;

      ознакомление с законодательством Республики Казахстан о государственных секретах, предусматривающим ответственность за его нарушение;

      принятие решения руководителем государственного органа или организации о допуске оформляемого лица к сведениям, составляющим государственные секреты.

      Объем проверочных мероприятий зависит от степени секретности сведений, к которым будет допускаться оформляемое лицо.

      Взаимные обязательства администрации и оформляемого лица отражаются в договоре о допуске к государственным секретам.

      Не допускается деятельность граждан Республики Казахстан, иностранцев и лиц без гражданства, требующая соответствующей формы допуска к государственным секретам, до оформления такого допуска в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственных секретах.

      2. Устанавливаются три формы допуска к государственным секретам должностных лиц и граждан, соответствующие трем степеням секретности сведений, составляющих государственные секреты: особой важности, совершенно секретно или секретно. Наличие у должностных лиц и граждан допуска к сведениям более высокой степени секретности является основанием для доступа их к сведениям более низкой степени секретности.

      3. Сроки, обстоятельства и порядок оформления или переоформления допуска должностных лиц и граждан к государственным секретам устанавливаются Правительством Республики Казахстан.

      4. Иностранцы и лица без гражданства к государственным секретам допускаются только в рамках реализации международных договоров Республики Казахстан. Порядок допуска иностранцев и лиц без гражданства к государственным секретам Республики Казахстан определяется Правительством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 29 с изменениями, внесенными законами РК от 15.05.2007 № 253; от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 30. Основания для отказа должностному лицу или гражданину Республики Казахстан в допуске к государственным секретам

      1. Основаниями для отказа должностному лицу или гражданину Республики Казахстан в допуске к государственным секретам являются:

      признание его судом недееспособным, ограниченно дееспособным, наличие у него непогашенной или неснятой в установленном законом порядке судимости за совершение умышленного преступления;

      наличие у него медицинских противопоказаний для работы с использованием сведений, составляющих государственные секреты, согласно перечню, утвержденному государственным органом, осуществляющим полномочия в области здравоохранения;

      постоянное проживание его за границей и оформление им документов для выезда на постоянное жительство в другое государство;

      выявление в результате проверочных мероприятий действий оформляемого лица, создающих угрозу национальной безопасности Республики Казахстан;

      непринятие должностным лицом и (или) гражданином Республики Казахстан ограничений, установленных законодательством Республики Казахстан о государственных секретах;

      наложение административного взыскания за совершение коррупционного правонарушения в течение трех лет до оформления допуска к государственным секретам, за исключением случая, когда должностное лицо или государственный служащий впервые привлечены к административной ответственности за принятие на работу лица, не представившего декларацию об активах и обязательствах;

      совершение коррупционного преступления;

      имевшаяся у него судимость или освобождение от уголовной ответственности на основании пунктов 3), 4), 9), 10) и 12) части первой статьи 35 или статьи 36 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан за совершение тяжких или особо тяжких преступлений;

      совершение преступления в составе преступной группы;

      уклонение гражданина от проверочных мероприятий;

      несоблюдение требований, предусмотренных абзацем вторым части первой пункта 1 статьи 31 настоящего Закона;

      непредставление или искажение сведений, указанных в настоящем пункте.

      2. Решение об отказе должностному лицу или гражданину в допуске к государственным секретам принимается руководителем государственного органа или организации в индивидуальном порядке с учетом результатов проверочных мероприятий.

      3. Должностное лицо или гражданин имеет право обжаловать это решение в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 30 с изменениями, внесенными Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); законами РК от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 31. Условия прекращения допуска должностного лица или гражданина Республики Казахстан к государственным секретам

      1. Допуск должностного лица или гражданина Республики Казахстан к государственным секретам прекращается по решению руководителя организации в случаях:

      нарушения им взятых на себя предусмотренных договором о допуске к государственным секретам обязательств, связанных с защитой государственных секретов;

      возникновения обстоятельств, являющихся основаниями для отказа должностному лицу или гражданину в допуске к государственным секретам в соответствии со статьей 30 настоящего Закона.

      Должностное лицо или гражданин Республики Казахстан вправе в установленном законодательством Республики Казахстан порядке повторно быть допущенным к государственным секретам по истечении пяти лет после такого прекращения при отсутствии оснований для отказа.

      2. Прекращение допуска должностного лица или гражданина к государственным секретам является дополнительным основанием для расторжения с ним трудового договора, контракта, отстранения от должности или увольнения по инициативе администрации.

      3. Прекращение допуска к государственным секретам не освобождает должностное лицо или гражданина от взятых ими обязательств по неразглашению сведений, составляющих государственные секреты.

      4. Решение руководителя организации о прекращении допуска должностного лица или гражданина к государственным секретам и расторжении на основании этого с ним трудового договора, контракта, об отстранении от должности или увольнении может быть обжаловано в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 31 с изменениями, внесенными законами РК от 15.05.2007 № 253; от 07.12.2009 № 222-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 32. Ограничения прав должностного лица или гражданина Республики Казахстан в период оформления допуска, допущенных или ранее допускавшихся к государственным секретам

      Должностное лицо или гражданин Республики Казахстан, допущенные или ранее допускавшиеся к государственным секретам, могут быть временно ограничены в своих правах.

      Ограничения могут касаться:

      права выезда за пределы Республики Казахстан (в том числе на постоянное место жительства) на срок, предусмотренный договором о допуске к государственным секретам;

      права на использование открытий и изобретений, содержащих сведения, составляющие государственные секреты, и на распространение таких сведений;

      права на неприкосновенность частной жизни при проведении проверочных мероприятий в период оформления допуска к государственным секретам.

      Сноска. Статья 32 с изменениями, внесенными законами РК от 15 мая 2007 г. № 253; от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 33. Доступ должностного лица или гражданина Республики Казахстан к сведениям, составляющим государственные секреты

      1. Организация доступа должностного лица или гражданина Республики Казахстан к сведениям, составляющим государственные секреты, возлагается на руководителя государственного органа или организации, а также на их структурные подразделения по защите государственных секретов. Порядок доступа должностного лица или гражданина к сведениям, составляющим государственные секреты, устанавливается Правительством Республики Казахстан.

      2. Руководители государственных органов и организаций несут персональную ответственность за создание таких условий, при которых должностное лицо или гражданин знакомится только с теми сведениями, составляющими государственные секреты, и в таких объемах, которые необходимы для выполнения его должностных (функциональных) обязанностей.

      3. При расторжении трудового договора, контракта, увольнении (отставке) или переходе на должность, не связанную с допуском к государственным секретам, доступ должностного лица или гражданина Республики Казахстан к государственным секретам прекращается.

      Сноска. Статья 33 с изменениями, внесенными законами РК от 15 мая 2007 г. № 253; от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 34. Разрешение на работы с использованием сведений, составляющих государственные секреты

      Деятельность организаций, связанная с использованием сведений, составляющих государственные секреты, созданием средств защиты государственных секретов, а также с проведением мероприятий и (или) оказанием услуг по защите государственных секретов, осуществляется на основании разрешения, выдаваемого Комитетом национальной безопасности Республики Казахстан и его органами.

      Разрешение выдается на основании результатов специальной экспертизы организаций и аттестации их руководителей, которые осуществляются в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.

Статья 35. Сертификация средств защиты сведений, составляющих государственные секреты

      Средства защиты сведений, составляющих государственные секреты, должны иметь сертификат, удостоверяющий их соответствие требованиям по защите сведений соответствующей степени секретности, выдаваемый в порядке, установленном Правительством Республики Казахстан.

Статья 36. Финансирование мероприятий по защите государственных секретов

      1. Финансирование деятельности государственных учреждений, их структурных подразделений по защите государственных секретов осуществляется за счет средств республиканского и местных бюджетов, а остальных организаций – за счет средств, получаемых от их основной деятельности при выполнении работ, связанных с использованием сведений, составляющих государственные секреты.

      2. Контроль за расходованием финансовых средств, выделяемых на проведение мероприятий по защите государственных секретов, осуществляется руководителями государственных органов и организаций, заказчиками работ, а также специально уполномоченными на то представителями Министерства финансов Республики Казахстан. Если осуществление этого контроля связано с доступом к сведениям, составляющим государственные секреты, то перечисленные лица должны иметь допуск к сведениям соответствующей степени секретности.

      Сноска. Статья 36 с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 37. Ответственность за нарушение законодательства Республики Казахстан о государственных секретах

      1. Должностные лица, граждане Республики Казахстан, а также иностранцы и лица без гражданства несут ответственность за нарушение законодательства о государственных секретах в соответствии с законами Республики Казахстан.

      2. Защита прав и интересов граждан, государственных органов и организаций в сфере действия настоящего Закона осуществляется в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 37 с изменениями, внесенными законами РК от 15 мая 2007 г. № 253; от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 38. Международные договоры и защита государственных секретов Республики Казахстан

      Если международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

     
      Президент
Республики Казахстан