Об утверждении Правил проведения военно-врачебной экспертизы и Положения об органах военно-врачебной экспертизы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 30 января 2010 года № 44. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 2 декабря 2016 года № 755

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 02.12.2016 № 755 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Примечание РЦПИ.
В соответствии с Законом РК от 29.09.2014 г. № 239-V ЗРК по вопросам разграничения полномочий между уровнями государственного управления» см. приказ Министра внутренних дел РК от 17 февраля 2015 года № 118, приказ Министра обороны Республики Казахстан от 2 июля 2015 года № 373.

В соответствии с Кодексом Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить прилагаемые:
1) Правила проведения военно-врачебной экспертизы;
2) Положение об органах военно-врачебной экспертизы.
2. Признать утратившим силу постановление Правительства Республики Казахстан от 31 марта 2006 года № 226 "Об утверждении Правил проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан" (САПП Республики Казахстан 2006 г., № 11, ст. 108).
3. Настоящее постановление вводится в действие со дня официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 30 января 2010 года № 44

Правила
проведения военно-врачебной экспертизы

Сноска. Правила в редакции постановления Правительства РК от 07.08.2012 № 1029 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила проведения военно-врачебной экспертизы (далее – Правила) разработаны в соответствии с Кодексом Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения", законами Республики Казахстан от 7 января 2005 года "Об обороне и Вооруженных Силах Республики Казахстан", от 13 февраля 2012 года "О специальных государственных органах Республики Казахстан", от 16 февраля 2012 года "О воинской службе и статусе военнослужащих".
2. Правила определяют порядок организации и проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан, в специальных государственных органах, правоохранительных органах.
3. Военно-врачебная экспертиза проводится:
1) при медицинском освидетельствовании:
граждан, приписываемых к призывным участкам, призываемых на воинскую службу или воинские сборы;
граждан, поступающих на воинскую службу или службу в специальные государственные и правоохранительные органы, в том числе по контракту;
военнослужащих, проходящих воинскую службу по призыву или контракту;
сотрудников специальных государственных и правоохранительных органов;
курсантов военных (специальных) учебных заведений, учебных заведений специальных государственных органов, кадетов и воспитанников;
военнослужащих (служащих Вооруженных Сил), сотрудников (работников) специальных государственных и правоохранительных органов, отбираемых для службы (работы) и проходящих службу (работающих) с радиоактивными веществами, ионизирующими источниками излучений, компонентами ракетных топлив, источниками электромагнитных полей;
граждан, поступающих: в военные (специальные) учебные заведения, реализующие программы послевузовского образования;
в военные (специальные) учебные заведения, реализующие программы среднего технического и профессионального, послесреднего и высшего образования; на военные факультеты учебных заведений (далее – военные факультеты); в организации общего среднего, технического и профессионального, послесреднего образования с дополнительными образовательными программами по военной подготовке; организации образования правоохранительных органов;
авиационного персонала государственной авиации;
граждан, пребывающих в запасе, при призыве на воинские сборы,сборы специальных государственных органов или воинскую службу, службу в специальных государственных и правоохранительных органах или в учетных целях;
2) при осуществлении психофизиологического отбора граждан, поступающих на службу в специальные государственные и правоохранительные органы;
3) при определении причинной связи заболеваний, увечий (ранений, травм, контузий) (далее – увечья) у военнослужащих или граждан, проходивших воинскую службу (воинские сборы), у сотрудников специальных государственных и правоохранительных органов или граждан, проходивших службу в специальных государственных и правоохранительных органах (специальные сборы);
4) при определении категории годности граждан по состоянию здоровья к воинской службе или службе в специальных государственных и правоохранительных органах на момент их увольнения с воинской службы или со службы в специальных государственных и правоохранительных органах;
5) при определении причинной связи гибели (смерти) военнослужащих, военнообязанных, сотрудников в период воинской службы (воинских сборов) или службы в специальных государственных и правоохранительных органах либо после увольнения с воинской службы (воинских сборов) или службы (сборов) в специальных государственных и правоохранительных органах вследствие увечья, заболевания, полученных в период прохождения воинской службы (воинских сборов) или службы (сборов) в специальных государственных и правоохранительных органах.

Глава 2. Порядок и организация проведения военно-врачебной
экспертизы в Вооруженных Силах, других войсках и воинских
формированиях Республики Казахстан, специальных государственных
органах Республики Казахстан

1. Медицинское освидетельствование граждан,
приписываемых к призывным участкам, призываемых
на воинскую службу или воинские сборы

4. Для проведения медицинского освидетельствования граждан по представлению начальников местных органов государственного управления здравоохранением и местных органов военного управления постановлением акиматов (в областях, городе республиканского значения и столице) создаются постоянно действующие, а в районах (городах областного значения) временно (постоянно) действующие медицинские комиссии в зависимости от количества состоящих на воинском учете граждан.
5. В состав комиссии из организации здравоохранения выделяются наиболее квалифицированные врачи-специалисты, имеющие подготовку по вопросам военно-врачебной экспертизы: хирург, терапевт, невропатолог, психиатр, окулист, оториноларинголог, дерматовенеролог, стоматолог. При необходимости в состав медицинских комиссий привлекаются врачи других специальностей. Средний медицинский персонал выделяется в соответствии с заявками департаментов, управлений (отделов) по делам обороны.
6. До приписки граждан к призывным участкам, призыва на воинскую службу медицинские организации здравоохранения по запросам управлений (отделов) по делам обороны в течение семи рабочих дней представляют следующие медицинские документы в порядке, определяемом уполномоченным органом:
1) из психоневрологических, наркологических, противотуберкулезных и кожно-венерологических диспансеров (кабинетов) – сведения (справки) о состоянии на учете граждан, приписываемых к призывным участкам, призываемых на воинскую службу;
2) из других медицинских организаций – сведения о состоянии на диспансерном учете по поводу хронических заболеваний и перенесенных в течение последних двенадцати месяцев инфекционных и паразитарных заболеваний, сведения о профилактических прививках и непереносимости (повышенной чувствительности) медикаментозных средств и других веществ, а также медицинские карты амбулаторного больного (форма № 025/у) и вкладной лист подростка к медицинской карте (форма № 025-1/у), медицинские документы, характеризующие состояние здоровья граждан (выписки из медицинских карт стационарного больного, рентгенограммы, протоколы специальных методов исследований и другие сведения за последние пять лет).
Справки и выписки заверяются штампом и печатью медицинских организаций здравоохранения.
7. Гражданам, подлежащим приписке к призывным участкам и призыву на воинскую службу, в течение тридцати рабочих дней до медицинского освидетельствования проводятся:
1) общий анализ крови;
2) реакция микропреципитации (микрореакция) на сифилис;
3) общий анализ мочи;
4) электрокардиография (далее – ЭКГ);
5) флюорографическое (рентгенологическое) исследование органов грудной клетки проводится не позже трех месяцев на день медицинского освидетельствования.
8. Сведения о результатах флюорографического (рентгенологического), лабораторных и электрокардиографического исследований, росте и массе тела, а также обо всех ранее полученных профилактических прививках и непереносимости (повышенной чувствительности) медикаментозных средств и других веществ записываются в учетную карту призывника.
Флюорограммы (рентгенограммы) находятся в личном деле освидетельствуемого до истечения срока его воинской службы, после возвращаются в соответствующие медицинские организации, где они хранятся в виде флюорографических пленок или на электронном носителе в течение одного года.
9. Врач, руководящий работой медицинского персонала, – председатель медицинской комиссии:
1) до начала медицинского освидетельствования:
проверяет состояние помещений призывного (сборного) пункта, оснащение кабинетов врачей-специалистов медицинским и другим имуществом согласно приложению к настоящим Правилам;
уточняет место, время и порядок направления граждан на обследование (лечение);
инструктирует врачей-специалистов об организации и проведении медицинского освидетельствования граждан, разъясняет положения настоящих Правил и требований, предъявляемых к соответствию состояния здоровья лиц для службы в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан, утвержденных центральным исполнительным органом в области обороны по согласованию с уполномоченным органом в области здравоохранения, а также нормативные правовые акты по вопросам проведения военно-врачебной экспертизы;
докладывает председателю комиссии по приписке или призыву на воинскую службу – заместителю руководителя местного исполнительного органа (акима) района (города областного значения) о недостатках в подготовке граждан к медицинскому освидетельствованию в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан;
2) в период медицинского освидетельствования:
обеспечивает взаимодействие работы врачей-специалистов;
проверяет качество оформления, обоснованность вынесенных врачами-специалистами заключений и их соответствие требованиям предъявляемыми к соответствию состояния здоровья лиц для службы в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан (далее – требования);
коллегиально с врачами, входящими в состав медицинской комиссии, выносит заключение медицинской комиссии о категории годности граждан к воинской службе и показателю предназначения по видам и родам войск;
ежедневно проверяет правильность ведения книги протоколов комиссии;
проверяет своевременность направления граждан на обследование (лечение) по ранее вынесенным заключениям;
ежедневно подводит итоги, анализирует результаты медицинского освидетельствования граждан и докладывает их председателю комиссии;
дает разъяснения гражданам по вопросам медицинского освидетельствования при приписке к призывным участкам, призыве на воинскую службу;
принимает участие в разрешении жалоб и заявлений, связанных с медицинским освидетельствованием граждан.
10. При проведении медицинского освидетельствования врач-специалист обязан удостовериться в личности освидетельствуемого, проверить медицинскую документацию, провести обследование и записать в учетную карту призывника, во вкладной лист к медицинской карте диагноз (при отсутствии заболеваний делается запись – "здоров"), заключение о категории годности к воинской службе в соответствии с требованиями.
11. Граждане, признанные при приписке к призывным участкам нуждающимися в обследовании (лечении), учитываются департаментами, управлениями (отделами) по делам обороны в двух списках:
1) в списке № 1 – временно негодные к воинской службе;
2) в списке № 2 – годные к воинской службе с незначительными ограничениями.
Указанные списки не позднее десяти рабочих дней после окончания работы комиссий по приписке направляются в медицинские организации по месту прикрепления призывника. Руководители медицинских организаций
и местных исполнительных органов обеспечивают своевременное обследование и лечение граждан.
12. Направление на обследование (лечение) выдается гражданам, подлежащим приписке к призывным участкам, призыву на воинскую службу при объявлении им решения комиссии по приписке или призывной комиссии.
13. В случаях, когда врачи затрудняются окончательно определить состояние здоровья призывника, призывная комиссия направляет его на амбулаторное или стационарное обследование в лечебное (лечебно-профилактическое) учреждение. В направлении указываются наименование медицинской организации (военно-медицинского учреждения), предполагаемый диагноз, что требуется уточнить и срок повторной явки на медицинское освидетельствование.
К направлению на обследование (лечение) прилагаются акт исследования состояния здоровья (далее – акт), медицинская карта амбулаторного больного и медицинские документы, характеризующие состояние здоровья.
По окончании медицинского обследования заполняется акт, который подписывается главным врачом и врачом, проводившим медицинское обследование, и скрепляется печатью медицинской организации (учреждения).
Акт представляется на рассмотрение комиссии по приписке или призывной комиссии, которые выносят окончательное решение о категории годности к воинской службе.
14. При проведении медицинского освидетельствования врач-специалист записывает диагноз в учетную карту призывника, во вкладной лист к медицинской карте (при отсутствии заболеваний делается запись - "здоров"), заключение о категории годности к воинской службе в соответствии с требованиями, показатель предназначения по видам и родам войск.
15. Гражданам при приписке или призыве на воинскую службу,поступающим для обучения по программам подготовки военно-обученного резерва, признанным годными к воинской службе или годными к воинской службе с незначительными ограничениями, врач-специалист медицинской комиссии после заключения о категории годности к воинской службе устанавливает показатель предназначения по видам и родам войск в соответствии с требованиями.
16. Гражданам, признанным при приписке или призыве на воинскую службу временно негодными к воинской службе, врач-специалист выносит заключение о временной негодности к воинской службе.
По медицинским показаниям заключение о временной негодности к воинской службе выносится на срок от трех до шести месяцев, которое при незаконченных случаях заболеваний выносится повторно, но в общей сложности срок временной негодности не должен превышать двенадцати месяцев, после чего проводится повторное медицинское освидетельствование.
В случае завершения обследования (лечения) граждан до окончания работы комиссии по приписке или призывной комиссии (текущего призыва на воинскую службу), заключение о временной негодности к воинской службе не выносится, и врач-специалист дает заключение об обследовании (лечении) и повторном медицинском освидетельствовании.
Гражданам, нуждающимся в продолжительном (свыше трех месяцев) обследовании (лечении), выносится заключение о временной негодности к воинской службе на срок от шести до двенадцати месяцев, после чего проводится повторное медицинское освидетельствование.
После истечения срока временной негодности граждан к воинской службе выносится окончательное заключение о годности (негодности) к воинской службе.
Лица, освобожденные от призыва на срочную воинскую службу по достижению двадцати семи лет, медицинскому освидетельствованию (осмотру) не подлежат.
17. В случае, если при приписке граждане, признанные годными к воинской службе с незначительными ограничениями, нуждаются в лечении, санации полости рта, коррекции зрения, заключение врача-специалиста после показателя предназначения по видам и родам войск дополняется словами: "Нуждается в лечении (санации полости рта, коррекции зрения)", указанная категория граждан направляется для лечения в медицинские организации по месту прикрепления.
18. На граждан, признанных ограниченно годными к воинской службе, временно негодными к воинской службе, негодными к воинской службе, а также направленных на обследование (лечение) заполняется лист медицинского освидетельствования.
19. Годность к обучению по военно-учетной специальности определяется в соответствии с требованиями и выносится после заключения о категории годности граждан к воинской службе.
20. Заключение записывается в учетную карту призывника, в книгу протоколов призывной комиссии.
21. После проведения медицинского освидетельствования призывными комиссиями районов (городов областного значения) областная (города республиканского значения и столицы) призывная комиссия организует контрольное медицинское освидетельствование в целях исключения случаев призыва на воинскую службу граждан, не подлежащих призыву по состоянию здоровья. Перед отправкой к месту прохождения воинской службы призывников тестируют на наличие в организме наркотических веществ, проводят исследование на ВИЧ (по показаниям).
22. Если в результате медицинского осмотра у гражданина выявлены отклонения в состоянии здоровья, препятствующие призыву на воинскую службу (изменяющие категорию годности к воинской службе), врачом-специалистом областной (города республиканского значения и столицы) медицинской комиссии оформляется лист медицинского освидетельствования, и областная (города республиканского значения и столицы) призывная комиссия отменяет решение призывных комиссий районов, городов и выносит свое решение, которое оформляется в книге протоколов и объявляется гражданам.
23. Учетная карта призывника, лист медицинского освидетельствования, выписка из книги протоколов областной (города республиканского значения и столицы) призывной комиссии, заверенные печатью департамента по делам обороны, направляются в районную (города областного значения) призывную комиссию, решение которой пересмотрено.
24. Обоснованность предоставления гражданам отсрочек или освобождения от призыва на воинскую службу по состоянию здоровья проверяется медицинским осмотром областной (города республиканского значения и столицы) призывной комиссией и (или) путем изучения личных дел всех граждан, получивших отсрочку или освобождение от воинской службы.
По результатам проверки документов областная (города республиканского значения и столицы) призывная комиссия в учетной карте призывника делает отметку об утверждении решения районной (городской) призывной комиссии или направлении гражданина на повторное медицинское освидетельствование.
Повторному медицинскому освидетельствованию подлежат также граждане, заявившие о несогласии с заключением медицинской комиссии об их годности (негодности) к воинской службе.
25. О сроках, месте проведения повторного медицинского освидетельствования и гражданах, подлежащих медицинскому освидетельствованию, областная (города республиканского значения и столицы) призывная комиссия извещает нижестоящие призывные комиссии.
26. На повторное медицинское освидетельствование гражданин направляется с личным делом и медицинскими документами, подтверждающими установленный диагноз и вынесенное заключение.
Если в результате повторного медицинского освидетельствования у гражданина изменяется категория годности к воинской службе, врач-специалист оформляет лист медицинского освидетельствования и областная (города республиканского значения и столицы) призывная комиссия отменяет решение нижестоящей комиссии и выносит свое решение, которое оформляется в книге протоколов и объявляется гражданину.
Учетная карта призывника, лист медицинского освидетельствования, а также выписка из книги протоколов заседаний областной (города республиканского значения и столицы) призывной комиссии, заверенные печатью департамента по делам обороны, направляются в призывную комиссию, решение которой пересмотрено.
Если в результате повторного медицинского освидетельствования решение районной (города областного значения) призывной комиссии не изменяется, то в книге протоколов и учетной карте делается краткая запись об его утверждении, лист медицинского освидетельствования при этом не оформляется.
27. Для обеспечения преемственности в медицинском наблюдении за гражданами, призванными на воинскую службу, управление (отдел) по делам обороны направляет в воинскую часть вкладной лист к медицинской карте (форма № 025-1/у) с заключениями врачей-специалистов.
28. Изучение деятельности районных (городских) призывных комиссий осуществляется по данным областной (города республиканского значения и столицы) призывной комиссии, медицинского освидетельствования и осмотра граждан, признанных: ограниченно годными к воинской службе; временно негодными к воинской службе; негодными к воинской службе; и по книге протоколов (города республиканского значения и столицы) призывной комиссии, где указываются подтверждение или отмена решения районных (городских) призывных комиссий.
29. Военнослужащие по прибытию к месту воинской службы проходят медицинский осмотр, а прибывшие в учебные воинские части проходят окончательное медицинское освидетельствование в нештатных военно-врачебных комиссиях (далее – ВВК) для определения годности к обучению (службе) по военно-учетным специальностям.
Заключения врачей-специалистов записываются в карту медицинского освидетельствования, медицинскую книжку, а заключение ВВК в книгу протоколов заседаний ВВК.
30. Досрочное увольнение военнослужащих, не подлежавших призыву на срочную воинскую службу по состоянию здоровья, производится после стационарного или амбулаторного обследования на основании заключения госпитальной или гарнизонной ВВК, оформленного свидетельством о болезни и утвержденного штатной ВВК. Амбулаторное медицинское освидетельствование гарнизонной ВВК проводится при наличии явных физических недостатков.
31. Штатные ВВК копию утвержденного экспертного заключения гарнизонной (госпитальной) ВВК в течение пяти рабочих дней после утверждения направляют в департаменты по делам обороны по месту призыва военнослужащего.
32. Департаменты по делам обороны совместно с местными органами государственного управления здравоохранением областей (города республиканского значения, столицы) изучают причины необоснованного призыва гражданина на воинскую службу по состоянию здоровья и после заполнения соответствующих разделов "Карты изучения причин необоснованного призыва" возвращают в штатную ВВК ведомства, где проходил воинскую службу военнослужащий.
33. Штатные ВВК, департаменты по делам обороны совместно с местными органами государственного управления здравоохранением областей (города республиканского значения, столицы) ведут учет случаев и причин необоснованного призыва граждан на воинскую службу по состоянию здоровья и принимают меры к улучшению качества обследования и медицинского освидетельствования граждан, призываемых на воинскую службу.

2. Медицинское освидетельствование граждан, поступающих
в организации общего среднего, технического и
профессионального, послесреднего образования с дополнительными
образовательными программами по военной подготовке, в том числе
республиканские военные школы-интернаты
(лицеи), и воспитанников

34. Медицинское освидетельствование граждан, поступающих в организации общего среднего, технического и профессионального, послесреднего образования с дополнительными образовательными программами по военной подготовке, в том числе республиканские военные школы-интернаты (лицеи), и воспитанников проводится с целью определения годности по состоянию здоровья к поступлению или продолжению обучения.
35. Кандидаты проходят предварительный осмотр и окончательное медицинское освидетельствование.
36. Предварительный медицинский осмотр граждан проводится врачами-специалистами медицинских комиссий призывных комиссий управлений (отделов) по делам обороны, окончательное медицинское освидетельствование – медицинскими комиссиями при департаментах по делам обороны или нештатными временно действующими медицинскими комиссиями, создаваемыми при учебных заведениях.
Состав медицинской комиссии аналогичный составу комиссии по приписке, указанному в пункте 5 настоящих Правил.
37. До начала медицинского освидетельствования медицинские организации по месту прикрепления кандидатов, поступающих в учебные заведения, по запросам управлений (отделов) по делам обороны в семь рабочих дней представляют следующие медицинские документы:
1) из психоневрологического, наркологического (с результатами тестирования на наличие в организме наркотических средств и психотропных веществ), противотуберкулезного и кожно-венерологического диспансеров (кабинетов) – сведения (справки) о состоянии их на учете;
2) из других медицинских организаций здравоохранения – сведения о состоянии на диспансерном учете по поводу хронических заболеваний и перенесенных в течение последних двенадцати месяцев инфекционных и паразитарных заболеваний, сведения о профилактических прививках и о непереносимости (повышенной чувствительности) медикаментозных средств и других веществ, а также медицинские документы, характеризующие состояние здоровья граждан (выписки из медицинских карт амбулаторного, стационарного больного, рентгенограммы, протоколы специальных методов исследований).
Справки и выписки заверяются штампом и печатью организаций здравоохранения.
Лица не направляются на предварительный медицинский осмотр, если по сведениям медицинских организаций у них имеются хронические заболевания или физические недостатки, препятствующие поступлению в учебные заведения и прохождению воинской службы.
38. Поступающим в течение тридцати рабочих дней до медицинского освидетельствования проводятся:
1) общий анализ крови;
2) реакция микропреципитации (микрореакция) на сифилис;
3) общий анализ мочи;
4) ЭКГ в покое (после нагрузки – по показаниям);
5) флюорографическое (рентгенологическое) исследование органов грудной клетки не позже трех месяцев на день медицинского освидетельствования.
В процессе медицинского освидетельствования по показаниям проводятся необходимые дополнительные лабораторные, инструментальные методы исследования для определения состояния здоровья.
39. Результаты проведенных исследований, а также сведения обо всех ранее полученных профилактических прививках и непереносимости (повышенной чувствительности) медикаментозных средств и других веществ записываются и прилагаются к карте медицинского освидетельствования.
40. С целью уточнения диагноза поступающий направляется на обследование в медицинские организации.
В направлении указываются наименование медицинской организации (военно-медицинского учреждения), диагноз, цель обследования.
К направлению на обследование прилагаются акт исследования состояния здоровья (далее – акт), медицинская карта амбулаторного больного и медицинские документы, характеризующие состояние здоровья.
41. По окончании обследования заполняется акт, который подписывается главным врачом и врачом, проводившим обследование, и скрепляется печатью медицинской организации. Акт представляется на рассмотрение медицинской комиссии, которая принимает решение о годности к поступлению.
42. В результате медицинского освидетельствования нештатная временно действующая ВВК выносит заключение о годности к поступлению (при этом необходимо указать пункты требований, на основании которых вынесено заключение ВВК).
43. В целях определения годности к продолжению обучения при заболеваниях, предусмотренных в требованиях, воспитанников направляют для медицинского освидетельствования в нештатную постоянно действующую (гарнизонную и госпитальную) ВВК.
44. В результате медицинского освидетельствования нештатная постоянно действующая ВВК выносит заключение о годности (негодности) к продолжению обучения (при этом указываются пункты требований, на оснований которых вынесено заключение ВВК).
Заключения ВВК на воспитанников, признанных негодными к обучению, а также выпускников, признанных негодными к поступлению в военные (специальные) учебные заведения, оформляются справкой.

3. Медицинское освидетельствование граждан и военнослужащих,
а также сотрудников специальных государственных органов,
поступающих в военные (специальные) учебные заведения, в том
числе иностранных государств, реализующие программы высшего
образования, на военные факультеты учебных заведений, военные
учебные заведения, реализующие программы послевузовского
образования

45. Предварительный медицинский осмотр граждан проводится врачами-специалистами медицинских комиссий при призывных комиссиях, а военнослужащих и граждан, закончивших организации общего среднего, технического и профессионального, послесреднего образования с дополнительными образовательными программами по военной подготовке – нештатными постоянно действующими (гарнизонными или госпитальными) ВВК.
Сотрудники, военнослужащие специальных государственных органов, поступающие на очную форму обучения в военные (специальные) учебные заведения Республики Казахстан и иностранных государств, проходят предварительное медицинское освидетельствование в нештатных постоянно действующих (гарнизонных или госпитальных) военно-врачебных комиссиях Комитета национальной безопасности Республики Казахстан (далее – ВВК КНБ РК).
46. Окончательное медицинское освидетельствование кандидатов для обучения проводится по прибытии в военные (специальные) учебные заведения нештатными постоянно действующими (временно действующими) ВВК для определения годности к поступлению в военные специальные учебные заведения. Состав медицинской комиссии определяется согласно пункту 5 настоящих Правил.
47. До поступления в военное специальное учебное заведение медицинские организации здравоохранения по запросам управлений (отделов) по делам обороны в течение семи рабочих дней представляют медицинские документы согласно пункту 37 настоящих Правил.
48. Поступающим в военные специальные учебные заведения в течение тридцати рабочих дней до медицинского освидетельствования проводятся:
1) общий анализ крови;
2) реакция микропреципитации (микрореакция) на сифилис;
3) общий анализ мочи;
4) рентгенография придаточных пазух носа;
5) ЭКГ в покое (после нагрузки – по показаниям);
6) флюорографическое (рентгенологическое) исследование органов грудной клетки проводится не позже трех месяцев на день медицинского освидетельствования;
7) исследование кала на яйца гельминтов.
В процессе медицинского освидетельствования по показаниям проводятся необходимые дополнительные лабораторные, инструментальные методы исследования для определения состояния здоровья. В необходимых случаях осуществляется психофизиологическое освидетельствование.
49. Результаты проведенных исследований, а также сведения обо всех ранее полученных профилактических прививках и непереносимости (повышенной чувствительности) медикаментозных средств и других веществ записываются и прилагаются к карте медицинского освидетельствования кандидатов, поступающих в военные специальные учебные заведения.
50. С целью уточнения диагноза кандидат направляется на обследование в медицинские организации здравоохранения. В направлении указываются наименование медицинской организации здравоохранения (военно-медицинского учреждения), диагноз, цель обследования.
К направлению на обследование прилагаются акт исследования состояния здоровья (далее – акт), медицинская карта амбулаторного больного и медицинские документы, характеризующие состояние здоровья.
51. Карты медицинского освидетельствования граждан, поступающих
в военные (специальные) учебные заведения, признанных при окончательном медицинском освидетельствовании негодными к поступлению в военные специальные учебные заведения, не позднее пяти рабочих дней после окончания медицинского освидетельствования направляются в департаменты по делам обороны и нештатные постоянно действующие (гарнизонные или госпитальные) ВВК, проводившие предварительное освидетельствование, для анализа и улучшения качества медицинского освидетельствования.
52. На предварительное медицинское освидетельствование при поступлении в военные учебные заведения по подготовке авиационного персонала направляются граждане, имеющие:
1) нормальное цветоощущение и остроту зрения не ниже 1,0 без коррекции на каждый глаз;
2) слух на шепотную речь не менее 6/6;
3) артериальное давление не выше 130/80 и не ниже 105/60 мм рт.ст.;
4) индекс массы тела не ниже 18,5 и массу тела не более 90 кг;
5) рост не менее 165 см и не более 186 см;
6) длину ног не менее 80 см;
7) длину рук не менее 76 см;
8) рост в положении сидя не менее 80 см и не более 93 см.
53. Перед направлением на предварительное медицинское освидетельствование в отделах (управлениях) по делам обороны или в воинских частях на кандидатов для обучения, отвечающих этим требованиям, оформляется карта медицинского освидетельствования гражданина, поступающего в военное учебное заведение по подготовке летного состава, в дополнение к обязательным исследованиям проводятся:
1) флюорографическое (рентгенологическое) исследование органов грудной клетки;
2) рентгенография придаточных пазух носа;
3) электрокардиография в двенадцати отведениях (в покое и после физической нагрузки);
4) исследование цветоощущения, остроты зрения, рефракции с помощью скиаскопии или рефрактометрии в условиях покоя и циклоплегии;
5) исследование носового дыхания, обоняния, барофункции ушей, слуха на шепотную речь не менее 6/6 метров, вестибулярного и отолитового аппаратов.
54. У военнослужащих, поступающих в военные учебные заведения по подготовке летного состава, изучаются медицинская книжка, служебная и медицинская характеристики.
55. Граждане подлежат окончательному медицинскому освидетельствованию врачебно-летной комиссией военного учебного заведения, которое проводится не ранее, чем через два календарных дня после прибытия.
56. Граждане, у которых одним из врачей-специалистов врачебно-летной комиссии выявлено заболевание, препятствующее летному обучению, проходят медицинское обследование у остальных врачей-специалистов, но освобождаются от выполнения специальных нагрузочных проб.
Гражданам, у которых не выявлено заболеваний, препятствующих летному обучению, проводятся специальные исследования: испытания в барокамере на переносимость высотной гипоксии и перепадов барометрического давления, вестибулометрия, тональная аудиометрия и электроэнцефалография.
Проводить испытания в барокамере и вестибулометрию в один рабочий день запрещается.
57. Результаты медицинского освидетельствования записываются в книгу протоколов заседаний врачебно-летной комиссии, карту медицинского освидетельствования гражданина, поступающего в военное учебное заведение по подготовке летного состава, а военнослужащему – в медицинскую книжку.
На лиц, признанных не годными к летному обучению, в книгу протоколов заседаний врачебно-летной комиссии записывается подробное обоснование причины негодности.
58. Для уточнения диагноза заболевания гражданин направляется на амбулаторное или стационарное обследование в медицинскую организацию здравоохранения (военно-медицинское учреждение).
59. Граждане, признанные при окончательном медицинском освидетельствовании не годными к летному обучению и не согласные с заключением врачебно-летной комиссии военного учебного заведения, имеют право пересматривать это решение в штатной военно-врачебной комиссии.
60. Лица не направляются на предварительный медицинский осмотр, если по сведениям медицинских организаций у них имеются хронические заболевания или физические недостатки, препятствующие поступлению в военные (специальные) учебные заведения.
По результатам медицинского освидетельствования нештатная временно действующая ВВК выносит заключение о негодности к поступлению (при этом необходимо указать пункты требований, на основании которых вынесено заключение ВВК).
61. Военнослужащими, сотрудниками специальных государственных органов, поступающими в военные (специальные) учебные заведения, реализующие программы послевузовского образования, и на военные факультеты, при направлении на предварительное медицинское освидетельствование представляется медицинская книжка, в которой отражаются результаты ежегодных углубленных и контрольных медицинских обследований (на офицеров не менее чем за последние три года), обращения за медицинской помощью.
62. При отсутствии в медицинских книжках офицерского состава результатов ежегодных углубленных медицинских обследований за последние три года, предварительном медицинском освидетельствовании выносится заключение ВВК о направлении их на стационарное обследование с последующим медицинским освидетельствованием госпитальной ВВК.
63. При выявлении заболевания, препятствующего поступлению в военное (специальное) учебное заведение, дальнейшее обследование прекращается и нештатная (постоянно, временно действующая) ВВК выносит заключение о негодности к поступлению в военное (специальное) учебное заведение.
64. Карты медицинского освидетельствования (копии) военнослужащих, сотрудников специальных государственных органов, признанных при окончательном медицинском освидетельствовании негодными к поступлению в военные (специальные) учебные заведения, не позднее пяти рабочих дней после окончания медицинского освидетельствования направляются в нештатные постоянно действующие (гарнизонные или госпитальные) ВВК, направившие медицинские документы, для анализа и улучшения качества предварительного медицинского освидетельствования.

4. Медицинское освидетельствование граждан, поступающих на
воинскую службу или службу в специальные государственные
органы по контракту

65. Управление (отдел) по делам обороны оформляет карту медицинского освидетельствования гражданина, поступающего на воинскую службу по контракту в Вооруженные Силы, другие войска и воинские формирования, и запрашивает из медицинских организаций здравоохранения медицинские документы согласно пункту 37 настоящих Правил.
66. Гражданам, поступающим на воинскую службу в Вооруженные Силы, другие войска и воинские формирования или службу в специальные государственные органы по контракту, до медицинского освидетельствования проводятся:
1) общий анализ крови;
2) реакция микропреципитации (микрореакция) на сифилис;
3) общий анализ мочи;
4) ЭКГ в покое (после нагрузки – по показаниям);
5) флюорографическое (рентгенологическое) исследование органов грудной клетки не позже трех месяцев на день освидетельствования;
6) рентгенограмма придаточных пазух носа;
7) исследование крови на маркеры вирусных гепатитов В и С;
8) исследование крови на ВИЧ инфекцию;
9) измерение внутриглазного давления, анализ крови на сахар лицам старше сорока лет.
Исследования должны быть проведены не позднее тридцати дней до начала медицинского освидетельствования.
По медицинским показаниям проводятся профилактические прививки и необходимые медицинские исследования.
67. Предварительный медицинский осмотр граждан, поступающих на воинскую службу по контракту в Вооруженные Силы, другие войска и воинские формирования (кроме воинских формирований специальных государственных органов), проводится врачами-специалистами медицинских организаций по местожительству: хирургом, терапевтом, невропатологом, психиатром, окулистом, оториноларингологом, дерматовенерологом, стоматологом, для женщин дополнительно – гинекологом.
При необходимости привлекается психолог.
68. Окончательное медицинское освидетельствование проводится нештатными постоянно действующими гарнизонными ВВК или ВВК при департаментах по делам обороны, лицам старше 40 лет – нештатными постоянно действующими госпитальными ВВК.
Медицинское освидетельствование поступающих на воинскую службу, службу в специальные государственные органы проводится нештатными постоянно действующими гарнизонными ВВК КНБ РК по местожительству.
69. Для уточнения диагноза заболевания гражданин направляется на амбулаторное или стационарное обследование в медицинскую организацию здравоохранения (военно-медицинское учреждение).
При этом нештатная постоянно действующая ВВК выносит заключение: "Подлежит обследованию".
К направлению на обследование прилагаются акт исследования состояния здоровья, медицинская карта амбулаторного больного и другие медицинские документы, характеризующие состояние здоровья гражданина.
При невозможности завершения медицинского обследования освидетельствуемого в течение одного месяца, а также в случае
непредставления в срок результатов назначенных медицинских исследований нештатная постоянно и временно действующая ВВК выносит заключение: "Заключение не вынесено в связи с неявкой на медицинское освидетельствование (недообследование)".
При отказе гражданина от обследования нештатная постоянно действующая ВВК выносит заключения: "Не годен к поступлению на воинскую службу по контракту", "Не годен к поступлению на службу в специальные государственные органы по контракту".
70. Годными к поступлению на воинскую службу, службу в специальные государственные органы по контракту признаются граждане, которые по состоянию здоровья годны к воинской службе, службе в специальных государственных органах или годны к воинской службе с незначительными ограничениями в зависимости от рода и вида войск (службы) в соответствии с требованиями.
В этих случаях заключение нештатной постоянно действующей ВВК о категории годности к воинской службе, службе в специальных государственных органах дополняется словами: "Годен к поступлению на воинскую службу по контракту", "Годен к поступлению на службу в специальные государственные органы по контракту".
71. Если в направлении на медицинское освидетельствование указано об определении годности для прохождения воинской службы в виде и роде войск Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований, к обучению (службе) по военно-учетной специальности, к прохождению воинской службы на территориях с неблагоприятными климатическими условиями в отношении граждан, признанных годными к поступлению на воинскую службу по контракту, нештатная постоянно действующая ВВК выносит соответствующее заключение.
72. При заболеваниях, по которым в соответствии с требованиями предусматривается индивидуальная оценка категории годности к воинской службе, нештатная постоянно действующая ВВК выносит заключения о годности к воинской службе, службе в специальных государственных органах: "Ограниченно годен к воинской службе. Не годен к поступлению на воинскую службу по контракту", "Ограниченно годен к службе в специальных государственных органах. Не годен к поступлению на службу в специальные государственные органы по контракту".
73. При выявлении на медицинском освидетельствовании беременности или заболеваний, препятствующих поступлению на воинскую службу, службу в специальные государственные органы по контракту, дальнейшее медицинское освидетельствование прекращается, и нештатная постоянно действующая ВВК выносит заключения: "Не годен к поступлению на воинскую службу по контракту" или "Не годен к поступлению на службу в специальные государственные органы по контракту", при этом заключение о категории годности к воинской службе, службе в специальных государственных органах не выносится.
Такое же заключение выносится в отношении лиц, признанных временно негодными к воинской службе, службе в специальных государственных органах по контракту.

5. Медицинское освидетельствование военнослужащих, проходящих
воинскую службу по призыву или контракту, сотрудников
специальных государственных органов, слушателей и курсантов
военных (специальных) учебных заведений, кадетов

74. Решение о направлении на медицинское освидетельствование выносится:
1) в отношении военнослужащих, проходящих срочную воинскую службу, – командирами воинских частей (начальниками учреждений), начальниками гарнизонов, начальниками (председателями) штатных ВВК, начальниками департаментов по делам обороны, начальниками управлений (отделов) по делам обороны по согласованию с начальниками департаментов по делам обороны, военным судом или прокуратурой, следственным органом;
2) в отношении лиц офицерского состава, проходящих воинскую службу по призыву, – командирами воинских частей (руководителями государственных учреждений), начальниками департаментов по делам обороны, военным судом или прокуратурой, следственным органом;
3) в отношении военнослужащих, проходящих воинскую службу по контракту, сотрудников специальных государственных органов, проходящих службу по контракту, – прямыми начальниками должностью от командира воинской части (первым руководителем подразделений специальных государственных органов) и выше, военным судом или военной прокуратурой, следственным органом;
4) в отношении слушателей, курсантов и кадетов военных (специальных) учебных заведений – начальниками учебных заведений, военным судом или военной прокуратурой, следственным органом.
75. Направление на медицинское освидетельствование военнослужащим выдается командирами воинских частей (начальниками учреждений) или начальником кадрового органа вида и родов войск Вооруженных Сил со ссылкой на решение прямого командира (начальника), а для сотрудников специальных государственных органов – начальником кадровых подразделений по решению первого руководителя.
76. В случае выявления в ходе обследования или лечения
у военнослужащих, проходящих срочную воинскую службу, заболеваний, которые изменяют категорию годности к воинской службе, медицинское освидетельствование проводится по письменному распоряжению начальника военно-медицинского учреждения.
77. На лиц, направляемых на медицинское освидетельствование, в нештатную постоянно действующую ВВК представляются:
1) направление на медицинское освидетельствование;
2) медицинская книжка;
3) служебная и медицинская характеристики, заверенные печатью воинской части (учреждения).
В служебной характеристике обязательно отражаются сведения о влиянии состояния здоровья освидетельствуемого на исполнение им обязанностей воинской службы по занимаемой должности и мнение командования о целесообразности сохранения военнослужащего на воинской службе или сотрудника на службе в специальных государственных органах.
В медицинской характеристике обязательно указываются сведения о результатах динамического наблюдения за состоянием здоровья освидетельствуемого, об обращаемости его за медицинской помощью, количестве дней трудопотерь за последние три года. Сведения, указанные в медицинской характеристике, должны подтверждаться данными медицинской книжки и другими медицинскими документами;
4) справка об увечье (ранении, травме, контузии), заболевании на лиц, получивших при прохождении воинской службы, службы в специальных государственных органах увечье, с указанием их связи с исполнением обязанностей воинской службы, службы в специальных государственных органах.
Лица без вышеуказанных документов на медицинское освидетельствование не допускаются.
78. Медицинское освидетельствование военнослужащих для решения вопроса о предоставлении отпуска или освобождения от исполнения обязанностей воинской службы по болезни проводится по письменному распоряжению начальника (заместителя начальника по медицинской части) военно-медицинского учреждения.
Для сотрудников, военнослужащих специальных государственных органов медицинское освидетельствование для решения вопроса о предоставлении отпуска или освобождения от исполнения обязанностей службы (воинской службы) в специальных государственных органах по болезни проводится по письменному распоряжению начальника (заместителя начальника по медицинской части) военно-медицинского учреждения и (или) военно-медицинских подразделений территориальных органов Комитета национальной безопасности Республики Казахстан.
79. Медицинское освидетельствование военнослужащих, сотрудников специальных государственных органов, проходящих воинскую службу (службу) по контракту, проводится нештатными постоянно действующими (гарнизонными или госпитальными) ВВК амбулаторно или стационарно в сроки от трех до четырнадцати рабочих дней со дня начала обследования.
При наличии заболеваний, препятствующих прохождению воинской службы, службы в специальных государственных органах в соответствии с требованиями, или достижении предельного возраста состояния на воинской службе, службе в специальных государственных органах, медицинское освидетельствование проводится госпитальными ВВК.
С целью сокращения сроков обследования военнослужащие, сотрудники специальных государственных органов на время амбулаторного обследования и освидетельствования освобождаются от исполнения должностных обязанностей на срок не более трех суток.
80. В случае, когда стационарное медицинское освидетельствование военнослужащего, сотрудника специальных государственных органов в связи с неясностью диагноза заболевания, увечья (ранений, травмы, контузии) и их последствий не может быть проведено в указанный срок, обследование его продлевается письменным распоряжением начальника военно-медицинского учреждения на срок не более семи суток, о чем ставятся в известность командир воинской части (начальник учреждения) или кадровый орган, направивший военнослужащего, сотрудника специальных государственных органов на медицинское освидетельствование.
81. Если при медицинском освидетельствовании военнослужащего, сотрудника специальных государственных органов у нештатной постоянно действующей ВВК имеются основания полагать, что последствия увечья (ранений, травмы, контузии) или заболевания, по которым он освидетельствуется, не связаны с прохождением воинской службы, службы в специальных государственных органах, то ВВК запрашивает медицинскую документацию и личное дело (для сотрудника уполномоченного органа в сфере внешней разведки представляется выписка из личного дела).
82. В целях определения годности к продолжению обучения при заболеваниях, предусмотренных в требованиях, слушателей, курсантов и кадетов направляют для медицинского освидетельствования в нештатную постоянно действующую (гарнизонную или госпитальную) ВВК.
По результатам медицинского освидетельствования нештатная постоянно действующая ВВК выносит заключение о годности (негодности) к продолжению обучения (при этом указываются пункты требований, на основании которых вынесено заключение).
83. В отношении кадетов и курсантов военных учебных заведений, учебных заведений специальных государственных органов в возрасте до восемнадцати лет нештатная постоянно действующая ВВК выносит заключение только о годности (негодности) к обучению.
84. В отношении кадетов, курсантов первого курса (слушателей, не имеющих офицерских званий) военных (специальных) учебных заведений старше восемнадцати лет, признанных негодными к обучению, одновременно решается вопрос о годности их к воинской службе в соответствии с требованиями.
85. При вынесении заключений "Временно не годен к воинской службе", "Временно не годен к службе в специальных государственных органах" окончательное заключение ВВК о годности к дальнейшему обучению и воинской службе принимается по истечении срока освобождения, отпуска по болезни.
86. Медицинское освидетельствование граждан, обучающихся в высших учебных заведениях по программе подготовки офицеров запаса на военных кафедрах, проводится медицинскими комиссиями приписных комиссий, ВВК при департаментах по делам обороны и гарнизонными ВВК.
87. Медицинское освидетельствование военнослужащих, сотрудников специальных государственных органов, получивших увечье при исполнении обязанностей воинской службы, службы в специальных государственных органах, в военных учебных заведениях, учебных заведениях специальных государственных органов, производится по окончании лечения в военно-медицинском учреждении (медицинской организации).
В остальных случаях увечий (ранения, травмы, контузии) и заболеваний, при которых длительность лечения (согласно стандартам, утверждаемым уполномоченным органом в области здравоохранения) превышает установленные сроки, военнослужащие, сотрудники специальных государственных органов представляются на медицинское освидетельствование.
88. При необходимости перевода военнослужащего, сотрудника специальных государственных органов из одного военно-медицинского учреждения (медицинской организации) в другое; сопровождения к место- жительству военнослужащего, сотрудника специальных государственных органов, уволенных по болезни; потребности в медицинской помощи и постороннем уходе; необходимости в изоляции и сопровождении нештатная постоянно действующая ВВК выносит заключение о переводе с указанием количества сопровождающих лиц и вида транспорта.
89. Заключение ВВК о предоставлении военнослужащему, сотруднику специальных государственных органов отпуска по болезни или освобождения от исполнения обязанностей воинской службы, службы в специальных государственных органах выносится в случаях, когда в соответствии с требованиями предусматривается временная негодность к воинской службе, службе в специальных государственных органах.
90. В мирное время нештатная постоянно действующая ВВК выносит заключение о предоставлении отпуска по болезни, если после завершения стационарного лечения и проведения медицинской реабилитации срок, по истечению которого военнослужащий, сотрудник специальных государственных органов может приступить к исполнению обязанностей воинской службы, службы в специальных государственных органах, составляет не менее месяца.
В остальных случаях лечение военнослужащих, сотрудников специальных государственных органов заканчивается в военно-медицинском учреждении, а нештатная постоянно действующая ВВК выносит заключение о полном или частичном освобождении от исполнения обязанностей воинской службы, службы в специальных государственных органах.
91. Отпуск по болезни (завершающий этап восстановительного лечения) военнослужащему, сотруднику специальных государственных органов в мирное время предоставляется на срок от тридцати до шестидесяти суток в зависимости от характера и тяжести увечья (ранения, травмы, контузии), заболевания.
92. Общая продолжительность непрерывного стационарного лечения, проведения медицинской реабилитации и пребывания в отпуске по болезни для военнослужащих, проходящих срочную воинскую службу, не должна превышать четыре месяца, по истечении которых нештатная постоянно действующая ВВК определяет категорию годности к воинской службе.
93. Военнослужащему, проходящему воинскую службу по контракту, сотруднику специальных государственных органов, воспитаннику, кадету, курсанту, слушателю военных (специальных) учебных заведений отпуск
по болезни продлевается по медицинским показаниям, но каждый раз не более чем на тридцать суток. В общей сложности время пребывания на стационарном лечении, проведения медицинской реабилитации и в отпуске по болезни не должно превышать четыре месяца, а для больных туберкулезом – десять месяцев.
Если по истечении указанного срока военнослужащий, проходящий воинскую службу по контракту, сотрудник специальных государственных органов, проходящий службу в специальных государственных органах по контракту, не могут по состоянию здоровья приступить к исполнению обязанностей воинской службы, службы в специальных государственных органах, срок пребывания их на лечении продлевается решением прямого начальника от командующего родом войск, командующего войсками регионального командования и выше (для сотрудников специальных государственных органов – заместителя руководителя специального государственного органа, курирующего кадровое подразделение) на основании заключения военно-медицинского учреждения.
Продление сроков лечения осуществляется в случаях, если после дальнейшего лечения военнослужащий сможет возвратиться к исполнению обязанностей воинской службы. Аналогичное решение принимается по сотруднику специальных государственных органов, когда он сможет возвратиться к исполнению обязанностей службы в специальных государственных органах.
94. Для продления срока непрерывного пребывания военнослужащего, сотрудника специальных государственных органов на лечении начальник военно-медицинского учреждения направляет командиру (начальнику) воинской части (учреждения), начальнику подразделения специальных государственных органов, где проходят службу (обучается) военнослужащий, сотрудник специальных государственных органов, отношение о продлении срока пребывания на лечении, в котором указываются диагноз, необходимость продолжения лечения и его предполагаемый срок, который не должен превышать шестидесяти суток.
Командир воинской части, начальник подразделения специальных государственных органов указанное отношение со своим мнением по нему представляет прямому начальнику, заместителю руководителя специального государственного органа, курирующего кадровое подразделение, который принимает решение о продлении срока непрерывного пребывания военнослужащего, сотрудника специальных государственных органов на лечении.
95. По истечении предельного непрерывного срока пребывания на лечении и в отпуске по болезни военнослужащие, сотрудники специальных государственных органов подлежат медицинскому освидетельствованию для определения категории годности к воинской службе, службе в специальных государственных органах.
96. Военнослужащим-женщинам отпуск по беременности и родам предоставляется командиром воинской части (начальником учреждения) в порядке и на срок, установленные трудовым законодательством Республики Казахстан, в соответствии с заключением медицинской организации здравоохранения.
97. Заключение нештатной постоянно действующей ВВК о предоставлении отпуска (продлении отпуска) по болезни записывается в книгу протоколов заседаний военно-врачебной комиссии и оформляется справкой.
98. В случаях, не предусмотренных пунктом 89 настоящих Правил, нештатная постоянно действующая ВВК выносит заключение об освобождении от исполнения обязанностей воинской службы, службы в специальных государственных органах (далее – освобождение) на срок от семи до пятнадцати суток, но в общей сложности срок освобождения не должен превышать тридцати суток.
99. Военнослужащие, проходящие срочную воинскую службу и освобожденные по состоянию здоровья от исполнения обязанностей воинской службы, направляются на лечение (реабилитацию) в медицинский пункт (медицинскую роту) воинской части (лазарет).
При вынесении заключения о частичном освобождении от исполнения обязанностей воинской службы в отношении военнослужащих, проходящих срочную воинскую службу, в заключении нештатной постоянно действующей ВВК указываются конкретные виды занятий, работ, нарядов, от которых они освобождаются.
100. В отношении военнослужащих, проходящих срочную воинскую службу и осужденных к аресту с содержанием на гауптвахте, заключение ВВК о предоставлении отпуска по болезни, освобождении от исполнения обязанностей воинской службы не выносится. Лечение их должно быть завершено в военно-медицинском учреждении или медицинском пункте воинской части.
101. В отношении военнослужащих, проходящих срочную воинскую службу, кадетов и курсантов военных (специальных) учебных заведений с пониженным питанием при индексе массы тела менее 18,5 нештатная постоянно действующая ВВК выносит заключение о предоставлении им дополнительного питания в пределах половины предусмотренных для них норм продовольственного пайка на срок не более трех месяцев.
102. В отношении военнослужащих, проходящих срочную воинскую службу, кадетов и курсантов военных (специальных) учебных заведений, имеющих рост 190 сантиметров и выше, нештатная постоянно действующая ВВК по показаниям выносит заключение о предоставлении им дополнительного питания в пределах половины предусмотренных для них норм продовольственного пайка на срок не более трех месяцев.
103. В случаях, когда сохраняются жалобы на ухудшение самочувствия, ощущение голода, отсутствие чувства насыщения после приема пищи, а также отрицательная динамика массы тела, нештатная постоянно действующая ВВК выносит заключение о продлении предоставления дополнительного питания в пределах половины нормы суточного продовольственного пайка.
104. Заключение нештатной постоянно действующей ВВК об освобождении (в продлении освобождения) по болезни заносится в книгу протоколов заседаний ВВК и оформляется справкой.
105. Военнослужащие, проходящие срочную воинскую службу, по окончании отпуска по болезни, при необходимости, направляются на повторное медицинское освидетельствование в нештатную ВВК (по месту прохождения воинской службы или проведения отпуска) для определения категории годности к воинской службе или продления отпуска по болезни.
106. Медицинское освидетельствование военнослужащих, проходящих воинскую службу по контракту, сотрудников специальных государственных органов, проходящих службу в специальных государственных органах по контракту, при перемещении по службе (при изменении вида или рода службы) и изъявивших желание заключить новый вид контракта или продлить контракт, проводится амбулаторно или стационарно нештатной постоянно действующей (гарнизонной или госпитальной) ВВК.
При заболеваниях, по которым требованиями предусматривается индивидуальная оценка категории годности к воинской службе, службе в специальных государственных органах в отношении солдат, матросов, сержантов, старшин, проходящих воинскую службу, сотрудников специальных государственных органов, проходящих службу в специальных государственных органах по контракту, ВВК выносит заключения: "Ограниченно годен к воинской службе. Не годен к поступлению на воинскую службу по контракту" или "Ограниченно годен к службе в специальных государственных органах. Не годен к поступлению на службу в специальные государственные органы по контракту".
При заболеваниях, по которым в соответствии с требованиями предусматривается индивидуальная оценка годности к воинской службе, службе в специальных государственных органах, в отношении лиц офицерского состава, проходящих медицинское освидетельствование, при ходатайстве командования о целесообразности прохождения ими дальнейшей воинской службы и благоприятном прогнозе заболевания, положительной служебной характеристике, настрое на продолжение воинской службы выносятся заключения: "Годен к воинской службе с незначительными ограничениями", "Годен к службе в специальных государственных органах с незначительными ограничениями".
107. Если военнослужащий, проходящий воинскую службу по контракту, сотрудник специальных государственных органов, проходящий службу в специальных государственных органах по контракту, курсант, обучающийся в военных (специальных) учебных заведениях, признаны негодными к воинской службе (службе в специальных государственных органах) с исключением с воинского учета и в период оформления увольнения не могут по состоянию здоровья исполнять обязанности воинской службы (службы в специальных государственных органах), нештатная постоянно действующая ВВК одновременно с заключением о их негодности к воинской службе или службе в специальных государственных органах выносит заключение ВВК: "Подлежит освобождению от исполнения обязанностей воинской службы (службы в специальных государственных органах) на срок, необходимый для оформления увольнения, но не более чем на 30 (тридцать) суток".
Нештатная постоянно действующая ВВК выносит повторно заключение ВВК: "Подлежит освобождению от исполнения обязанностей воинской службы (службы в специальных государственных органах) на срок, необходимый для оформления увольнения, но не более чем на 30 (тридцать) суток", если военнослужащий, проходящий воинскую службу по контракту, признанный негодным к воинской службе с исключением с воинского учета (сотрудник, проходящий службу в специальных государственных органах по контракту, признанный негодным к службе в специальных государственных органах с исключением с учета), в указанный срок не уволен с воинской службы, со службы в специальных государственных органах по состоянию здоровья.
108. Медицинское освидетельствование лиц офицерского состава, проходящих воинскую службу по призыву, и военнослужащих, проходящих воинскую службу по контракту в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях, сотрудников специальных государственных органов, проходящих службу в специальных государственных органах по контракту, для определения годности к прохождению воинской службы, службы в специальных государственных органах (для членов семей – к проживанию) на территории с неблагоприятными климатическими условиями проводится по направлению командира воинской части, начальника кадрового подразделения специального государственного органа по согласованию с первым руководителем.
В направлении указываются местность (район, город, область), куда направляются для прохождения службы или проходят службу военнослужащий, сотрудник специальных государственных органов, цель медицинского освидетельствования.
109. Медицинское освидетельствование для определения категории годности к воинской службе и годности к службе на территориях с неблагоприятными климатическими условиями военнослужащих, сотрудников специальных государственных органов, проходящих службу или направляемых в эти местности для прохождения службы, проводится в соответствии с перечнем медицинских противопоказаний к прохождению воинской службы, службы в специальных государственных органах (для членов семей – к проживанию) в отдельных местностях Республики Казахстан, утверждаемым приказами первых руководителей центральных исполнительных органов в области обороны, органов национальной безопасности по согласованию с уполномоченным органом в области здравоохранения и соответствующей ведомственной инструкцией.
110. Детализация применения настоящих Правил в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан, в специальных государственных органах осуществляется в соответствии с ведомственными инструкциями, утверждаемыми приказами первых руководителей центрального исполнительного органа в области обороны, органов национальной безопасности по согласованию с уполномоченным органом в области здравоохранения и заинтересованными ведомствами.

6. Медицинское освидетельствование военнослужащих
Военно-морских сил

111. Медицинское освидетельствование военнослужащих проводится для определения годности к службе по следующим военно-учетным специальностям один раз в двенадцать месяцев: личный состав надводных кораблей; водолаз-глубоководник, акванавт, водолазный специалист; рулевой, сигнальщик, штурманский электрик, торпедный электрик, торпедист, гидроакустик, радиотелеграфист надводных кораблей.
112. В случаях, если военнослужащие не годны к службе в Военно-морских силах, нештатная (постоянно, временно действующая) ВВК выносит заключение о категории годности к воинской службе.
113. Военнослужащие, проходящие службу на надводных кораблях гидроакустиками и радиотелеграфистами, перед длительным плаванием (продолжительностью свыше двух месяцев) подлежат медицинскому освидетельствованию, если после их очередного медицинского освидетельствования прошло более шести месяцев.
114. Лица, откомандированные на надводные корабли, уходящие в плавание, подлежат медицинскому освидетельствованию нештатной постоянно действующей ВВК для определения годности к службе на надводных кораблях.
В отдельных случаях командированным лицам, у которых имеются стойко компенсированные заболевания, препятствующие службе на корабле, нештатная постоянно действующая ВВК выносит заключение в редакции: "Противопоказаний к выходу в море на надводном корабле на срок не более 3 (трех) месяцев не имеется".

7. Медицинское освидетельствование военнослужащих
Аэромобильных войск

115. Медицинское освидетельствование военнослужащих, проходящих срочную воинскую службу, для определения годности к воинской службе в Аэромобильных войсках проводится один раз за период службы, а проходящих воинскую службу по контракту – один раз в двенадцать месяцев.
116. Медицинское освидетельствование проводится – гражданам, призванным на воинскую службу (воинские сборы) в Аэромобильные войска, и военнослужащим, прибывающим для прохождения воинской службы из других родов войск, военных (специальных) учебных заведений, с курсов усовершенствования.
117. Внеочередное медицинское освидетельствование военнослужащих Аэромобильных войск проводится по возвращению их из военно-медицинского (медицинского) учреждения (организации) после стационарного лечения, если они не были освидетельствованы госпитальной ВВК, а также по решению командира воинской части на основании заключения врача воинской части, врача-специалиста военно-медицинского учреждения.
118. Годность к службе в Аэромобильных войсках военнослужащих, проходящих воинскую службу по контракту и имеющих массу тела более 90 кг, определяется индивидуально.

8. Медицинское освидетельствование военнослужащих (служащих
Вооруженных Сил), отбираемых для службы (работы) и проходящих
службу (работающих) с радиоактивными веществами, ионизирующими
источниками излучений, компонентами ракетного топлива,
источниками электромагнитных полей

119. Медицинское освидетельствование военнослужащих (служащих Вооруженных Сил), отбираемых для службы (работы) и проходящих службу (работающих) с радиоактивными веществами (далее – РВ), ионизирующими источниками излучений (далее – ИИИ), компонентами ракетного топлива (далее – КРТ), источниками электромагнитных полей (далее – источники ЭМП), проводится с участием начальника медицинской службы (врача) и представителя командования воинской части.
120. Медицинское освидетельствование военнослужащих (служащихВооруженных Сил), отбираемых для службы (работы) с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП, проводится перед назначением на должность, а проходящих службу (работающих) с РВ, ИИИ, КРТ и источниками ЭМП, один раз в 3 (три) года и по медицинским показаниям.
121. Лицам, отбираемым для службы (работы) и проходящим службу (работу) с РВ, ИИИ, КРТ и источниками ЭМП, до начала медицинского освидетельствования проводятся:
1) флюорографическое (рентгенологическое) исследование органов грудной клетки;
2) общий анализ крови (с подсчетом лейкоцитарной формулы
и количества тромбоцитов);
3) общий анализ мочи;
4) ЭКГ в покое (после нагрузки – по показаниям);
5) рентгенограмма придаточных пазух носа;
6) исследование крови на маркеры вирусных гепатитов В и С;
7) исследование крови на ВИЧ инфекцию.
Лицам старше сорока лет проводятся измерение внутриглазного давления, определение уровня сахара в крови. По медицинским показаниям проводятся дополнительные медицинские исследования.
122. До начала медицинского освидетельствования начальник медицинской службы (врач) воинской части представляет в нештатную (постоянно, временно действующую) ВВК утвержденный командованием воинской части список военнослужащих и служащих Вооруженных Сил, подлежащих медицинскому освидетельствованию.
В списке указываются: цель медицинского освидетельствования, воинское звание (для военнослужащих), фамилия, имя, отчество освидетельствуемого; в отношении лиц, проходящих службу (работающих) с РВ, ИИИ, КРТ и источниками ЭМП, - стаж работы его с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП, а также данные индивидуального дозиметрического контроля в межкомиссионный период.
123. Перед медицинским освидетельствованием представитель командования воинской части знакомит членов нештатной (постоянно, временно действующей) ВВК с условиями службы (работы) освидетельствуемых, а начальник медицинской службы (врач) воинской части сообщает ВВК о результатах медицинского наблюдения за состоянием здоровья освидетельствуемых в межкомиссионный период.
124. При направлении военнослужащего (служащего Вооруженных Сил), проходящего службу (работающего) с РВ, ИИИ, КРТ и источниками ЭМП, на стационарное обследование и медицинское освидетельствование в военно-медицинское учреждение представляется карта санитарно-гигиенической характеристики условий труда и рабочего места специалиста.
125. В случаях, когда в результате стационарного обследования у военнослужащего (служащего Вооруженных Сил) выявляется заболевание, возникновение которого может быть следствием воздействия на организм РВ, ИИИ, КРТ, источников ЭМП, и по этому заболеванию в соответствии с требованиями предусматриваются временная негодность к воинской службе, негодность или индивидуальная оценка годности к службе (работе) с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП, нештатная (постоянно, временно действующая) ВВК выносит заключение с участием врача-радиолога и/или врача-токсиколога.
Заключение ВВК выносится с учетом степени компенсации патологического процесса, военно-учетной специальности, общего трудового стажа и трудового стажа по специальности, способности исполнять обязанности воинской службы.
126. В соответствии с требованиями, предусматривающими временную негодность к воинской службе, в отношении лиц, отбираемых для службы (работы) с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП, выносится заключение ВВК о негодности к службе (работе) с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП.
127. Внеочередному медицинскому освидетельствованию подлежат военнослужащие (служащие Вооруженных Сил), предъявившие жалобы на состояние здоровья, ранее признанные временно негодными к службе (работе) с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП, возвратившиеся из отпусков по болезни, предоставленных после перенесенного увечья, заболевания, по которым они могут быть признаны негодными к службе (работе) с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП.
128. Лица, ранее признанные по результатам стационарного обследования и медицинского освидетельствования временно негодными к работе с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП, направляются на повторное медицинское освидетельствование через три месяца.
129. В отношении военнослужащих, признанных негодными к службе с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП, ВВК также выносит заключение о категории годности к воинской службе.

9. Медицинское освидетельствование военнослужащих, проходящих
воинскую службу по контракту, сотрудников специальных
государственных органов, проходящих службу по контракту и
членов их семей, выезжающих в иностранные государства

130. Военнослужащие, проходящие воинскую службу по контракту, сотрудники специальных государственных органов, проходящие службу в специальных государственных органах по контракту, члены их семей, выезжающие в длительные (свыше шести месяцев) командировки в иностранные государства, освидетельствуются врачами-специалистами: хирургом, терапевтом (дети до пятнадцати лет – педиатром), невропатологом, окулистом, оториноларингологом, дерматовенерологом, стоматологом, женщины дополнительно гинекологом.
Медицинское освидетельствование членов семей военнослужащих, сотрудников специальных государственных органов проводится при наличии справок из противотуберкулезного, кожно-венерологического, психоневрологического и наркологического диспансеров о состоянии их на учете.
До начала медицинского освидетельствования кроме общепринятых лабораторных исследований дополнительно проводится исследование уровня сахара в крови, а у военнослужащих, кроме того, определяются группа крови и резус-принадлежность.
Выезжающим в государства, для въезда в которые требуется сертификат на отсутствие ВИЧ-инфекции, проводят обследование на ВИЧ с получением сертификата.
131. Медицинское освидетельствование военнослужащих, сотрудников специальных государственных органов и членов их семей, направляемых в длительную (свыше шести месяцев) командировку в иностранные государства, проводится на основании перечня медицинских противопоказаний к прохождению службы (для членов семей – к проживанию) в иностранном государстве, утверждаемого по согласованию с уполномоченным органом в области здравоохранения.
132. По результатам медицинского освидетельствования нештатная постоянно действующая ВВК выносит одно из следующих заключений:
1) годен к службе (для членов семей – к проживанию) в иностранном государстве;
2) не годен к службе (для членов семей – к проживанию) в иностранном государстве.
133. Заключение нештатной постоянно действующей ВВК оформляется справкой о состоянии здоровья гражданина, выезжающего в иностранное государство.
На лиц, признанных годными к службе (к проживанию) в иностранном государстве, справка составляется в трех экземплярах, из которых первый и второй экземпляры направляются командиру воинской части, направившему на медицинское освидетельствование, третий экземпляр остается в нештатной постоянно действующей ВВК.
134. Заключение нештатной постоянно действующей ВВК о негодности лица, выезжающего в иностранное государство, к службе (к проживанию) в иностранном государстве подлежит утверждению штатной ВВК.
135. Заключение нештатной постоянно действующей ВВК о годности к службе (к проживанию) в иностранном государстве действительно в течение одного года со дня его вынесения.
136. При выезде в страны, неблагополучные по карантинным инфекциям, и наличии у освидетельствуемых противопоказаний для проведения профилактических прививок против этих инфекций нештатная постоянно действующая ВВК выносит заключение о негодности к службе (к проживанию) в иностранном государстве.

10. Медицинское освидетельствование граждан, пребывающих
в запасе (запасе специальных государственных органов), при
призыве на воинские сборы или воинскую службу (службу в
специальные государственные органы) или в учетных целях

137. До начала медицинского освидетельствования граждан, пребывающих в запасе, при призыве на воинские (специальные) сборы или воинскую службу, или в учетных целях начальник управления (отдела) по делам обороны оформляет карту медицинского освидетельствования гражданина, пребывающего в запасе и запрашивает медицинские документы согласно пункту 37 настоящих Правил.
Военнообязанные, пребывающие в запасе специальных государственных органов, в ВВК представляют сведения согласно пункту 37 настоящих Правил.
138. До начала медицинского освидетельствования проводятся:
1) общий анализ крови;
2) реакция микропреципитации (микрореакция) на сифилис;
3) общий анализ мочи;
4) ЭКГ в покое (после нагрузки - по показаниям);
5) флюорографическое (рентгенологическое) исследование органов грудной клетки проводится не позже трех месяцев на день освидетельствования;
6) рентгенограмма придаточных пазух носа (для призываемых на воинскую службу, службу в специальные государственные органы);
7) лицам старше сорока лет измерение внутриглазного давления, определение сахара в крови.
По медицинским показаниям проводятся профилактические прививки и необходимые медицинские исследования.
139. При медицинском освидетельствовании граждан, которые были уволены с воинской службы по состоянию здоровья, управление (отдел) по делам обороны представляет в медицинские комиссии при департаментах по делам обороны подлинник (копию) заключения ВВК.
Гражданам, которые были уволены со службы специальных государственных органов по состоянию здоровья, кадровые подразделения специальных государственных органов представляют в ВВК подлинник (копию) заключения ВВК.
140. При заболеваниях, по которым в соответствии с требованиями предусматривается индивидуальная оценка годности к воинской службе, службе в специальных государственных органах, в отношении граждан, проходивших воинскую службу, службу в специальных государственных органах по контракту и освидетельствуемых в учетных целях или при поступлении на воинскую службу, службу в специальные государственные органы по контракту, а также в отношении военнообязанных офицерского состава запаса при призыве на воинскую службу, службу в специальные государственные органы, выносятся заключения ВВК: "Ограниченно годен воинской службе" или "Ограниченно годен к службе в специальных государственных органах", при призыве на воинские сборы – "Не годен к воинским сборам".
141. При заболеваниях, по которым в соответствии с требованиями предусматривается временная негодность к воинской службе, службе в специальных государственных органах, в отношении военнообязанных, призываемых на воинские (специальные) сборы, выносится заключение ВВК о негодности к воинским сборам.
142. Военнообязанные офицерского состава запаса, призванные на воинскую службу, службу в специальные государственные органы, при наличии приказа Министра обороны Республики Казахстан, первых руководителей специальных государственных органов о призыве на воинскую службу, службу в специальные государственные органы, но еще не отправленные к месту службы и заявившие жалобы на состояние здоровья, по направлению начальников управлений (отделов) по делам обороны, начальников кадровых подразделений специальных государственных органов освидетельствуются нештатными постоянно действующими (гарнизонными или госпитальными) ВВК.
При выявлении заболеваний, по которым в соответствии с требованиями предусматривается изменение категории годности к воинской службе, службе в специальных государственных органах, заключение нештатной постоянно действующей ВВК оформляется свидетельством о болезни (справкой) и подлежит утверждению штатной ВВК.
143. Если гражданин, уволенный с воинской службы по состоянию здоровья, ставит вопрос о пересмотре заключения ВВК на момент медицинского освидетельствования и определения категории годности к воинской службе, начальник управления (отдела) по делам обороны рассматривает целесообразность выдачи направления на проведение переосвидетельствования.
С этой целью запрашиваются документы, подтверждающие улучшение состояния здоровья, справки о снятии с диспансерного учета, выписки из медицинских карт стационарного больного, амбулаторные карты и другие медицинские документы, характеризующие состояние здоровья. При наличии положительной динамики в состоянии здоровья гражданин, подлежащий переосвидетельствованию, проходит предварительное медицинское освидетельствование в медицинской комиссии департамента по делам обороны с вынесением предварительного заключения. Не подлежат медицинскому освидетельствованию лица, признанные негодными к воинской службе с исключением с воинского учета.
Начальник управления (отдела) по делам обороны направляет в штатную ВВК его заявление, военный билет, медицинскую книжку, заключение ВВК, результаты предварительного медицинского освидетельствования с подтверждающими медицинскими документами.
Если гражданин, уволенный со службы в специальных государственных органах по состоянию здоровья, ставит вопрос о пересмотре заключения ВВК на момент медицинского освидетельствования и определения категории годности к службе (воинской службе), начальник кадрового подразделения (отдела) направляет в штатную ВВК его заявление, военный билет, медицинскую книжку, заключение ВВК и другие имеющиеся документы.
На гражданина, уволенного с воинской службы, службы в специальных государственных органах по состоянию здоровья вследствие психического заболевания, кроме вышеперечисленных документов представляется заключение врачей-специалистов медицинской организации здравоохранения об изменении или снятии ранее установленного диагноза после стационарного обследования.
144. Штатная ВВК изучает представленные документы и если будет установлено, что имеются основания для удовлетворения заявления,гражданин направляется на медицинское освидетельствование через начальника управления (отдела) по делам обороны, а для специальных государственных органов – через начальника кадрового подразделения в нештатную постоянно действующую (гарнизонную или госпитальную) ВВК с целью определения категории годности к воинской службе, службе в специальных государственных органах.
145. После проведения медицинского освидетельствования заключение нештатной постоянно действующей ВВК оформляется свидетельством о болезни и направляется на рассмотрение в штатную ВВК. Причинная связь увечья, заболевания в свидетельстве о болезни не указывается.

Глава 3. Порядок и организация проведения военно-врачебной
экспертизы в государственной авиации

1. Медицинское освидетельствование авиационного персонала
государственной авиации

146. Авиационный персонал (летчики, штурманы и другие члены летных экипажей, парашютисты, военнослужащие, выполняющие полетные задания на борту воздушного судна), лица группы руководства полетами ежегодно подлежат очередному плановому медицинскому освидетельствованию.
Офицеры боевого управления центров управления воздушным движением, пунктов наведения авиации ежегодно проходят углубленный медицинский осмотр.
Командующий военно-воздушными силами и вышестоящее руководство Управления главнокомандующего Силами воздушной обороны проходят врачебно-летную комиссию (далее – ВЛК) в Центральной военно-врачебной комиссии Министерства обороны Республики Казахстан (далее – ЦВВК МО РК).
147. При подготовке к очередному медицинскому освидетельствованию начальник медицинской службы воинской части обобщает следующие результаты медицинского наблюдения в межкомиссионный период:
1) динамику изменений в состоянии здоровья;
2) влияние летной работы на выявленные ранее патологические изменения, если они имели место;
3) индивидуальные психологические особенности;
4) перенесенные заболевания, особенности их течения;
5) переносимость различных видов полетов, специальных тренировок, испытаний и исследований.
148. До начала медицинского освидетельствования всем лицам авиационного персонала проводятся:
1) флюорографическое (рентгенологическое) исследование органов грудной клетки;
2) ЭКГ в двенадцати отведениях в покое и после физической нагрузки;
3) общие анализы крови и мочи;
4) исследование крови на сахар лицам старше 40 лет;
5) фиброгастродуоденоскопия по показаниям;
6) измерение внутриглазного давления лицам старше 40 лет;
7) рентгенография придаточных пазух носа по показаниям.
149. Все клинико-лабораторные и инструментальные исследования должны быть выполнены не ранее, чем за месяц до начала медицинского освидетельствования. Дополнительные обследования проводятся по медицинским показаниям.
150. Авиационный персонал, а именно летчики и штурманы первое стационарное медицинское освидетельствование проходят в возрасте тридцати лет.
Летчики и штурманы, признанные годными к летной работе без применения пунктов требований, очередное стационарное медицинское освидетельствование проходят через три года, а признанные годными к летной работе в соответствии с пунктами требований, предусматривающими индивидуальную оценку годности к летной работе – через два года.
Срок действия заключения ВЛК о годности к летной работе (летному обучению, руководству полетами, парашютным прыжкам и полетам) – один год с момента его вынесения. Если в установленные сроки медицинское освидетельствование (амбулаторное, стационарное) по объективным причинам не проведено, начальник медицинской службы авиационной части по разрешению старшего медицинского начальника проводит углубленный медицинский осмотр и по его результатам принимает решение о допуске к полетам (руководству полетами) до 60 суток.
151. Если в состоянии здоровья летчиков и штурманов произошли изменения, требующие уточнения диагноза или экспертного заключения врачебно-летной комиссии, они подлежат направлению на внеочередное стационарное медицинское освидетельствование.
152. Внеочередное медицинское освидетельствование проводится в следующих случаях:
1) при изменениях в состоянии здоровья;
2) в случаях систематического невыполнения полетных заданий;
3) при перерывах в летной работе свыше 6 (шести) месяцев;
4) после авиационных происшествий;
5) при переводе летного состава на другие типы самолетов, для работы на которых предъявляются более высокие медицинские требования к состоянию здоровья;
6) при направлении в местности с неблагоприятными климатическими условиями (иностранные государства) и по возвращении из них (со сроком пребывания более двух месяцев).
Другие лица авиационного персонала направляются на стационарное медицинское освидетельствование по медицинским показаниям.
153. Очередное (внеочередное) стационарное медицинское освидетельствование проводится в специализированных отделениях военно-медицинских учреждений.
154. Направление на очередное (внеочередное) медицинское освидетельствование производится командиром воинской части и вышестоящим руководством.
155. На лиц, направляемых на медицинское освидетельствование, во врачебно-летную комиссию представляются:
1) направление на медицинское освидетельствование;
2) медицинская книжка;
3) служебная и медицинская характеристики.
156. Медицинская характеристика должна содержать следующие основные сведения:
1) с какого времени военнослужащий состоит под врачебным наблюдением в воинской части;
2) диагноз и заключение предыдущей врачебно-летной комиссии;
3) когда и где последний раз проходил стационарное медицинское освидетельствование;
4) общую характеристику физического состояния и работоспособности в межкомиссионном периоде;
5) обращаемость за медицинской помощью и количество дней нетрудоспособности;
6) случаи освобождения или отстранения от летной работы по медицинским показаниям, их причины;
7) данные врачебного наблюдения за летной работой;
8) индивидуально-психологические особенности;
9) целенаправленность на продолжение летной работы;
10) причина направления на медицинское освидетельствование;
11) мнение врача воинской части о дальнейшем использовании
на летной работе.
157. Служебная характеристика должна содержать следующие основные сведения:
1) общий налет, тип самолета (вертолета);
2) качество выполнения летной работы и служебных обязанностей;
3) вывод о возможности продолжения летной работы.
158. Исследование на переносимость высотной гипоксии в барокамере проводится:
1) летчикам и штурманам до достижения тридцатилетнего возраста – один раз в четыре года, далее – при стационарном медицинском освидетельствовании и по медицинским показаниям;
2) другим членам летных экипажей - один раз в пять лет;
3) парашютистам, планеристам и воздухоплавателям, военнослужащим, участвующим в выполнении полетных заданий на борту воздушного судна, – при первичном медицинском освидетельствовании, а в последующем – по медицинским показаниям.
Плановые испытания в барокамере на переносимость высотной гипоксии заменяются при отсутствии барокамеры высотными испытаниями на самолете.
159. Лица авиационного персонала к очередному медицинскому освидетельствованию допускаются только после проведения санации полости рта, а женщины дополнительно обследуются гинекологом.
160. По окончании стационарного медицинского обследования военнослужащий представляется на нештатную госпитальную врачебно-летную комиссию, которая выносит экспертное заключение и доводит его до освидетельствуемого. Результаты исследований, осмотра врачей-специалистов и заключение врачебно-летной комиссии заносятся в соответствующие разделы медицинской книжки. В случае отказа освидетельствуемого от проведения обязательных медицинских исследований, медицинское обследование прекращается и военнослужащий выписывается в воинскую часть.
В медицинской книжке делается запись: "Выписывается без медицинского освидетельствования врачебно-летной комиссией в связи с отказом от медицинского обследования".
161. Авиационный персонал, признанный негодным к летной работе (руководству полетами, парашютным прыжкам или полетам) и назначенный на воинские должности, не связанные с летной работой (руководством полетами, парашютными прыжками и полетами), ставится на диспансерный учет.
162. В случае выздоровления или достижения стойкой ремиссии заболевания, эти лица после согласования со штатной военно-врачебной комиссией (с обязательным представлением ходатайства командования воинской части, служебной и медицинской характеристик, медицинской книжки) направляются командиром воинской части на стационарное медицинское освидетельствование для определения возможности восстановления на летную работу, к руководству полетами, парашютным прыжкам и полетам, но не ранее чем через год после вынесения экспертного заключения о негодности к летной работе (руководству полетами, парашютным прыжкам и полетам).
163. Авиационный персонал, а именно летчики и штурманы при восстановлении на летные должности подлежат медицинскому обследованию и освидетельствованию в специализированных отделениях военно-медицинских учреждений.
164. Авиационный персонал, находящийся в военно-медицинском учреждении на лечении, представляется на врачебно-летную комиссию только в случаях, когда при обследовании установленные изменения в состоянии здоровья вызывают необходимость:
1) изменить степень годности к летной работе;
2) определить противопоказания к службе в местностях с неблагоприятными климатическими условиями (иностранных государствах);
3) предоставить отпуск по болезни;
4) освободить от полетов с исполнением других обязанностей воинской службы.
165. Если перенесенное заболевание не требует изменения предыдущего экспертного заключения, авиационный персонал выписывается из военно-медицинского (медицинского) учреждения (организации) без медицинского освидетельствования, и в выписном эпикризе и медицинской книжке делается запись: "Перенесенное заболевание не препятствует продолжению летной работы".
166. Курсанты, обучающиеся в военных учебных заведениях по подготовке летного авиационного персонала, подлежат ежегодному медицинскому освидетельствованию врачебно-летной комиссией (до начала летной практики) на предмет годности к летному обучению, а по окончании обучения – на предмет годности к летной работе.
При этом им проводятся:
1) флюорографическое (рентгенологическое) исследование органов грудной клетки;
2) ЭКГ в двенадцати отведениях (в покое и после физической нагрузки);
3) общий анализ крови;
4) общий анализ мочи;
5) определение группы крови и резус-фактора курсантам первого курса, результаты которых заносятся в медицинскую книжку и военный билет.
По медицинским показаниям курсанты направляются на медицинское освидетельствование в специализированные отделения военно-медицинских организаций (медицинских учреждений).

2. Медицинское освидетельствование авиационного персонала,
пребывающего в запасе, в учетных целях

167. Медицинское освидетельствование авиационного персонала, а именно летного состава, пребывающего в запасе, в учетных целях проводится один раз в пять лет, перед призывом на воинские сборы или при изменении состояния здоровья. Другие члены летных экипажей – только при призыве на воинские сборы или при изменении состояния здоровья.
168. Результаты медицинского освидетельствования заносятся в карту медицинского освидетельствования гражданина, пребывающего в запасе.
169. Авиационный персонал, а именно летчики и штурманы, пребывающие в запасе и находящиеся на летной работе в гражданской авиации, на медицинское освидетельствование в учетных целях не направляются. При этом управлениями (отделами) по делам обороны в те же сроки на этих лиц из врачебно-летных экспертных комиссий по месту работы запрашиваются справки о результатах их медицинского освидетельствования для приобщения в личное дело.

Глава 4. Определение причинной связи заболеваний, увечий,
гибели (смерти) у военнослужащих, сотрудников специальных
государственных органов или граждан в связи с прохождением
(исполнением обязанностей) воинской службы (воинских сборов),
службы в специальных государственных органах

170. Причинная связь заболеваний, увечий определяется:
1) у граждан, проходящих воинскую службу в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан, службу в специальных государственных органах и правоохранительных органах – Центральной военно-врачебной комиссией Министерства обороны Республики Казахстан (далее – ЦВВК МО РК), Центральной военно-врачебной комиссией Комитета национальной безопасности Республики Казахстан (далее – ЦВВК КНБ РК), военно-врачебной комиссией Пограничной службы Комитета национальной безопасности Республики Казахстан (далее – ВВК ПС КНБ РК), Центральной военно-врачебной комиссией Министерства внутренних дел Республики Казахстан (далее – ЦВВК МВД РК), штатными военно-врачебными комиссиями департаментов внутренних дел (далее – ВВК ДВД), штатной военно-врачебной комиссией Внутренних войск Министерства внутренних дел Республики Казахстан (далее – ВВК ВВ МВД РК), нештатными постоянно действующими госпитальными и гарнизонными ВВК Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований, органов национальной безопасности Республики Казахстан;
2) у граждан, проходивших воинскую службу в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях, службу в специальных государственных и правоохранительных органах Республики Казахстан – ЦВВК МО РК, ЦВВК КНБ РК, ВВК ПС КНБ РК, ЦВВК МВД РК, ВВК ВВ МВД РК.
171. При наличии вновь открывшихся обстоятельств о получении заболевания, увечья и их связи с прохождением (исполнением обязанностей) воинской службы, службы в специальных государственных органах заключение о причинной связи заболевания, увечья может быть заочно (по документам) пересмотрено (с отменой ранее вынесенного заключения).
Заключения штатных и нештатных ВВК о причинной связи заболеваний, увечий, гибели (смерти) выдаются в единственном экземпляре один раз без ограничения срока действия.
172. Заключение ВВК об установлении причинной связи увечья военнослужащим, сотрудникам специальных государственных органов или гражданам, проходившим воинскую службу, службу в специальных государственных органах, выносится согласно справке об увечье (ранении, травме, контузии) на основании акта об обстоятельствах получения увечья или материалов служебного расследования.
173. Справка об увечье выдается командиром воинской части, начальником подразделения, в котором военнослужащий, сотрудник специальных государственных органов или гражданин проходили воинскую службу (службу). В справке об увечье указываются обстоятельства получения увечья и связь с исполнением обязанностей (прохождением) воинской службы, службы в специальных государственных органах.
Нештатная постоянно действующая ВВК или штатная ВВК выносят заключение ВВК о причинной связи увечья на основании рассмотрения справки об увечье и подтверждающих документов, отражающих обстоятельства получения увечья.
174. При отсутствии справки об увечье при вынесении заключения о причинной связи увечья, заболевания ВВК принимаются во внимание документы, в которых указаны причина и обстоятельства получения увечья, заболевания (если они составлены не позднее 3 (трех) месяцев с момента получения увечья, заболевания): служебная и медицинская характеристики; выписка из книги учета больных в амбулатории о первичном обращении за медицинской помощью, материалы административного или служебного расследования, дознания или уголовного дела, аттестации, справка военно-медицинского учреждения, история болезни или выписка из нее, свидетельство о болезни, запись врача воинской части или военно-медицинского учреждения в медицинской книжке военнослужащего о первичном обращении за медицинской помощью, справка архивного учреждения.
175. В случаях, если гражданин в период прохождения воинской службы в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях, службы в специальных государственных и правоохранительных органах находился на лечении по поводу увечья, заболевания, полученного в период прохождения воинской службы, службы в специальных государственных и правоохранительных органах, и на медицинское освидетельствование в ВВК не направлялся, если у гражданина имеются явные последствия телесных повреждений, полученных в период участия в боевых действиях, а также, если вследствие заболевания, полученного в период прохождения воинской службы, службы в специальных государственных и правоохранительных органах, либо до истечения одного года после увольнения с воинской службы, службы в специальных государственных и правоохранительных органах, гражданину была установлена инвалидность либо наступила смерть, причинную связь увечья, заболевания определяют ЦВВК МО РК, ЦВВК КНБ РК, ЦВВК МВД РК.
176. Определение причинной связи заболеваний, увечий, смерти (гибели) проводится на основании обращения: граждан, территориальных подразделений центрального исполнительного органа в области социальной защиты населения, органов, осуществляющих пенсионное обеспечение, кадровых служб Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований, специальных государственных органов, судов и органов прокуратуры Республики Казахстан.
177. Заключение ВВК о причинной связи увечья, заболевания записывается в книгу протоколов заседаний ВВК, свидетельство о болезни или справку, историю болезни, медицинскую книжку военнослужащего, сотрудника специальных государственных органов со ссылкой на документ, подтверждающий обстоятельства получения увечья, заболевания.
178. При отсутствии в свидетельстве о болезни, справке или других медицинских документах заключения ВВК о причинной связи заболевания, увечья, при неправильном оформлении указанных документов, несогласии гражданина с имеющимся заключением ВВК о причинной связи заболевания, увечья, а также при наличии в документах, удостоверяющих прохождение воинской службы, службы в специальных государственных органах, записей об увольнении с воинской службы, службы в специальных государственных органах "по болезни" или "по состоянию здоровья", документы направляются на рассмотрение в штатную ВВК.
179. Результаты рассмотрения документов оформляются протоколом заседания ВВК и выносится заключение штатной ВВК о причинной связи заболевания, увечья.
180. В случае, когда в документах гражданина, проходившего воинскую службу, службу в специальных государственных органах, не указан диагноз заболевания, но указан пункт расписания болезней, действовавший на момент медицинского освидетельствования, штатная ВВК в своем заключении о причинной связи заболевания, увечья указывает наименование болезней, которые предусматривались указанным пунктом расписания болезней.
181. Если у военнослужащего, сотрудника специальных государственных органов выявлено несколько заболеваний, увечий или их последствий, возникших (полученных) при различных обстоятельствах, заключение ВВК о причинной связи выносится раздельно.
182. В случае, когда в документе неточно указан диагноз заболевания, увечья, по которому ранее было вынесено заключение ВВК о причинной связи, штатная ВВК указывает первоначальный диагноз, не меняя его формулировки, а затем указывает уточненный диагноз заболевания, увечья и выносит по нему заключение ВВК о причинной связи.
183. Если документы о результатах медицинского освидетельствования гражданина отсутствуют или медицинское освидетельствование его не проводилось, основанием для вынесения заключения ВВК о причинной связи заболевания, увечья являются записи в истории болезни, медицинской книжке, медицинской справке, справке архива.
184. Заключение ВВК:
1) "Увечье получено при исполнении обязанностей воинской службы (службы в специальных государственных органах)" выносится военнослужащим, сотрудникам специальных государственных органов, если оно получено при исполнении обязанностей воинской службы, а также
в результате поражений, обусловленных воздействием радиоактивных веществ, источников ионизирующего излучения, компонентов ракетного топлива и иных высокотоксичных веществ, источников электромагнитного поля и оптических квантовых генераторов;
2) "Заболевание получено при исполнении служебных обязанностей воинской службы (службы в специальных государственных органах)" выносится, если оно получено при инфицировании во время пребывания в эпидемическом очаге особо опасной инфекции, а у освидетельствуемого из числа медицинского персонала кроме того вследствие заражения при исполнении служебных обязанностей по оказанию медицинской помощи больным туберкулезом, вирусным гепатитом и ВИЧ-инфекцией (для лиц, имеющих непосредственный контакт с больными);
3) "Заболевание получено в период прохождения воинской службы (службы в специальных государственных органах)" выносится военнослужащим, сотрудникам специальных государственных органов или гражданам, проходившим воинскую службу, службу в специальных государственных органах, если оно возникло у освидетельствуемого в период прохождения воинской службы, службы в специальных государственных органах, либо достигло в указанный период степени тяжести, которая изменяет категорию годности к воинской службе, службе в специальных государственных органах, а также при хронических медленно прогрессирующих заболеваниях, диагностированных до истечения одного года после увольнения с воинской службы, службы в специальных государственных органах, если начало заболевания относится к периоду прохождения воинской службы, службы в специальных государственных органах при наличии медицинских документов, позволяющих отнести начало заболевания к указанному периоду.
185. Заключение ВВК: "Заболевание получено вследствие чрезвычайных экологических ситуаций" выносится военнослужащим, сотрудникам специальных государственных органов, гражданам, проходившим воинскую службу, службу в специальных государственных органах и привлекавшимся к выполнению работ по ликвидации последствий чрезвычайных экологических ситуаций, в том числе аварии на Чернобыльской атомной электростанции (далее - Чернобыльской АЭС) в 1986 – 1990 годах, если заболевания вызваны неблагоприятными факторами, возникшими вследствие катастрофы.
186. Заключение ВВК: "Заболевание получено вследствие воздействия ионизирующих излучений" выносится военнослужащим, сотрудникам специальных государственных органов, гражданам, проходившим воинскую службу, службу в специальных государственных органах и участвовавшим в испытании ядерного оружия или проходившим воинскую службу (воинские сборы) в период 1949 – 1991 годах на территории, подвергшейся загрязнению радиоактивными веществами.
187. При установлении причинной связи заболеваний категориям граждан, указанных в пунктах 184-186 настоящих Правил, штатная ВВК руководствуется перечнем заболеваний, связанных с воздействием ионизирующих излучений, утвержденным постановлением Правительства Республики Казахстан, архивными данными министерств обороны Республики Казахстан и Российской Федерации о прохождении воинской службы (службы).
При хронических медленно прогрессирующих (общесоматических) заболеваниях заключения ВВК, указанные в пунктах 184-186 настоящих Правил, выносятся, если начало заболевания можно отнести к периоду прохождения воинской службы, службы в специальных государственных органах в указанный период или в течение пяти лет после прекращения ими работ по ликвидации последствий катастрофы.
188. Заключения ВВК: "Увечье (ранение, травма, контузия) получено при защите бывшего Союза ССР"; "Увечье (ранение, травма, контузия) получено при исполнении обязанностей воинской службы, службы в специальных государственных органах"; "Заболевание связано с пребыванием на фронте"; "Заболевание связано с прохождением воинской службы в Афганистане или других государствах, в которых велись боевые действия" выносятся военнослужащим, сотрудникам специальных государственных органов, гражданам, проходившим воинскую службу, статус которых определен Законом Республики Казахстан от 28 апреля 1995 года "О льготах и социальной защите участников, инвалидов Великой Отечественной войны и лиц, приравненных к ним".
189. Для установления причинной связи заболеваний, увечий, связанных с участием в боевых действиях, в штатную ВВК представляются документы о прохождении воинской службы, службы в специальных государственных органах, архивные документы, подтверждающие факт получения заболевания, увечья в период прохождения воинской службы, службы в специальных государственных органах, и медицинские документы, оформленные после увольнения с воинской службы, службы в специальных государственных органах.
190. Заключение ВВК:
1) "Увечье получено в результате несчастного случая, не связанного с исполнением обязанностей воинской службы (службы в специальных государственных органах)" выносится военнослужащим, сотрудникам специальных государственных органов в случаях, если увечье не связано с исполнением обязанностей воинской службы, службы в специальных государственных органах;
2) "Заболевание не связано с прохождением воинской службы (службы в специальных государственных органах)" выносится военнослужащим, сотрудникам специальных государственных органов в случаях, если заболевание возникло у освидетельствованного до призыва на воинскую службу, службу в специальные государственные органы, поступления на воинскую службу, службу в специальные государственные органы по контракту и в период прохождения воинской службы, службы в специальных государственных органах не достигло степени, которая изменяет категорию годности освидетельствуемого к воинской службе, службе в специальных государственных органах.
191. Заключение ВВК:
1) "Увечье, приведшее к смерти, получено в результате исполнения обязанностей воинской службы (службы в специальных государственных органах)" выносится военнослужащим, сотрудникам специальных государственных органов, гражданам, проходившим воинскую службу, службу в специальных государственных органах, если вследствие увечья, полученного в результате исполнения обязанностей воинской службы, службы в специальных государственных органах, или в течение одного года после увольнения наступила смерть;
2) "Заболевание, приведшее к смерти, получено в результате исполнения служебных обязанностей воинской службы (службы в специальных государственных органах)" выносится военнослужащим, сотрудникам специальных государственных органов, гражданам, проходившим воинскую службу, службу в специальных государственных органах, если вследствие заболеваний, полученных при инфицировании во время пребывания в эпидемическом очаге особо опасной инфекции, а у освидетельствуемого из числа медицинского персонала кроме того вследствие заражения при исполнении служебных обязанностей туберкулезом и ВИЧ-инфекцией (для лиц, имеющих непосредственный контакт с больными), или в течение одного года после увольнения наступила смерть;
3) "Заболевание, приведшее к смерти, получено в период прохождения воинской службы (службы в специальных государственных органах)" выносится военнослужащим, сотрудникам специальных государственных органов, гражданам, проходившим воинскую службу, службу в специальных государственных органах, если вследствие заболевания, полученного в период прохождения воинской службы, службы в специальных государственных органах, или в течение одного года после увольнения наступила смерть.
192. Заключение ВВК: "Заболевание (увечье), приведшее к гибели (смерти), связано с воздействием катастрофы на Чернобыльской АЭС и других радиационных катастроф и аварий на объектах гражданского или военного назначения и ядерных испытаний" выносится военнослужащим, сотрудникам специальных государственных органов, гражданам, проходившим воинскую службу, службу в специальных государственных органах, если вследствие заболевания, увечья, полученного в период прохождения воинской службы, службы в специальных государственных органах или в течение одного года после увольнения наступила гибель (смерть).

Глава 5. Особенности проведения военно-врачебной экспертизы
в специальных государственных органах

193. В специальных государственных органах военно-врачебную экспертизу проводят органы военно-врачебной экспертизы Комитета национальной безопасности.
Медицинское освидетельствование в нештатных постоянно и временно действующих ВВК проводится на основании направления, выданного кадровой службой специального государственного органа. Направление подписывается начальником кадровой службы специального государственного органа и заверяется печатью.
194. В направлении должны быть указаны: фамилия, имя, отчество, год, месяц, дата рождения освидетельствуемого, его статус по отношению к службе; цель направления на медицинское освидетельствование; вид или род службы, подразделения, название специального (военного) учебного заведения и факультет, для определения годности которому проводится медицинское освидетельствование.
Направление на медицинское освидетельствование действительно в течение одного месяца со дня выдачи.
195. Допуск к медицинскому освидетельствованию в нештатной (постоянно или временно действующей) ВВК специальных государственных органов граждане получают после представления ими соответствующих документов, указанных в пунктах 37, 66 настоящих Правил, соответственно.
При этом граждане представляют: ЭКГ в покое и после нагрузки, серологическую реакцию на сифилис (RW).
Гражданам старше 40 лет проводятся измерение внутриглазного давления, анализ крови на сахар с 30 лет.
196. Годность к службе, воинской службе по контракту в специальных государственных органах и (или) к обучению в специальных (военных) учебных заведениях определяется в соответствии с требованиями, предъявляемыми к соответствию состояния здоровья для службы и воинской службы в специальных государственных органах.
197. Медицинское освидетельствование кандидатов, поступающих на службу, воинскую службу по контракту в специальные государственные органы или обучение в специальные (военные) учебные заведения, проводится врачами–специалистами гарнизонных ВВК органов национальной безопасности: хирургом, терапевтом, невропатологом, психиатром, отоларингологом, офтальмологом, дерматовенерологом, наркологом, стоматологом, женщин дополнительно – гинекологом.
Вновь принимаемые кандидаты, поступающие на очную форму обучения в учебные заведения специальных государственных органов, проходят предварительное медицинское освидетельствование в нештатных постоянно действующих ВВК специальных государственных органов по место-жительству, окончательное медицинское освидетельствование – в нештатных временно действующих ВВК специальных государственных органов.
При окончательном медицинском освидетельствовании проводятся общий анализ крови, общий анализ мочи, микрореакция крови. При необходимости проводятся другие методы исследования.
198. Заключение нештатной постоянно и временно действующей ВВК действительно в течение 1 года с момента освидетельствования, если иное не оговорено в этом заключении.
Освидетельствуемым проводится экспресс-диагностика на наличие наркотических веществ в биологических жидкостях.
При положительном результате для установления факта употребления психоактивного вещества и состояния опьянения субъекты исследования направляются в медицинские организации в порядке, установленном уполномоченным органом в области здравоохранения.
При выявлении положительных результатов на наличие наркотических веществ в биологических жидкостях для установления факта употребления психоактивного вещества и состояния опьянения субъекты исследования направляются в медицинские организации (наркологические организации или в определенные органами здравоохранения лечебно-профилактические организации) в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
199. В рамках проведения военно-врачебной экспертизы осуществляется психофизиологическое освидетельствование.
Порядок и организация проведения психофизиологического освидетельствования в специальных государственных органах определяются первым руководителем центрального государственного органа в области обеспечения национальной безопасности по согласованию с другими специальными государственными органами Республики Казахстан.
200. Медицинское освидетельствование для граждан, поступающих на службу в специальные государственные органы Республики Казахстан и (или) обучение в военные (специальные) учебные заведения, в том числе иностранных государств, как вновь принимаемых, проводится в соответствии с разделами 3, 4 главы 2 настоящих Правил.
201. Годными к поступлению на службу по контракту в специальные государственные органы и (или) обучению в военных (специальных) учебных заведениях признаются граждане, которые по состоянию здоровья годны к службе в специальных государственных органах в соответствии с требованиями.
202. Годность к поступлению на службу по контракту в специальные государственные органы и (или) обучению в военных (специальных) учебных заведениях определяется в зависимости от функций подразделений, рода и вида службы подразделений; военного (специального) учебного заведения, факультета специальных государственных органов.
В этих случаях нештатная постоянно и временно действующая ВВК специальных государственных органов выносит заключения: "Годен к поступлению на службу по контракту (указываются род, вид, подразделения службы); "Годен к поступлению в военное (специальное) учебное заведение (факультет)".
203. Заключения нештатной постоянно и временно действующей ВВК при медицинском освидетельствовании записываются в книгу протоколов заседаний ВВК, акт медицинского освидетельствования, карту поступающего на учебу в специальные (военные) учебные заведения, справку и свидетельство о болезни соответственно.

Глава 6. Порядок и организация проведения военно-врачебной
экспертизы в органах внутренних дел, противопожарной службе,
финансовой полиции, таможенных органах, органах прокуратуры
(далее – служба в правоохранительных органах)

1. Медицинское освидетельствование кандидатов, поступающих на
службу в правоохранительные органы и воинскую службу по
контракту во Внутренние войска

204. Кадровые службы оформляют направление (соответственно должности и специальности) кандидата, поступающего на службу
в правоохранительные органы и воинскую службу по контракту во Внутренние войска. Направление на медицинское освидетельствование в ВВК органов внутренних дел действительно в течение тридцати календарных дней со дня выдачи.
Для медицинского освидетельствования кандидатами представляются из организаций здравоохранения медицинские документы согласно пункту 37 настоящих Правил.
Граждане, поступающие на воинскую службу по контракту во Внутренние войска и правоохранительные органы, представляют при медицинском освидетельствовании военный билет или приписное свидетельство с отметкой о годности к воинской службе и причинах отсрочки от призыва на воинскую службу.
205. По окончании медицинского освидетельствования кандидату возвращаются медицинская карта амбулаторного больного и медицинские документы (прививочная карта).
206. Медицинское освидетельствование кандидатов, поступающих на службу в правоохранительные органы и воинскую службу по контракту во Внутренние войска, проводится врачами-специалистами ВВК органов внутренних дел: хирургом, терапевтом, неврологом, психиатром, отоларингологом, офтальмологом, дерматовенерологом, стоматологом, женщин дополнительно – гинекологом.
При медицинском освидетельствовании в штатной ВВК кандидатам, поступающим на службу в правоохранительные органы, проводится психологическое обследование.
Кандидатам, поступающим на воинскую службу по контракту во Внутренние войска, психофизиологическое исследование проводится по показаниям (поступающим на воинскую службу на должности, связанные с сохранностью вооружения и боеприпасов).
207. Для уточнения диагноза заболевания кандидат направляется на амбулаторное или стационарное медицинское обследование в медицинскую организацию здравоохранения.
208. При невозможности завершения медицинского обследования освидетельствуемым в течение одного месяца, а также в случае непредставления в срок результатов, назначенных дополнительных медицинских исследований ВВК выносит заключение: "Заключение не вынесено в связи с неявкой на медицинское освидетельствование (не завершенным обследованием)".
209. При отказе кандидата от обследования ВВК органов внутренних дел выносит заключения: "Не годен к службе в правоохранительных органах", "Не годен к поступлению на воинскую службу по контракту".
210. ВВК органов внутренних дел для медицинского освидетельствования кандидатов, поступающих на службу в правоохранительные органы и воинскую службу по контракту во Внутренние войска, оформляет акт медицинского освидетельствования.
211. Для медицинского освидетельствования в ВВК кандидаты представляют:
1) флюорографическое (рентгенологическое) исследование органов грудной клетки, проведенное не позже трех месяцев на день медицинского освидетельствования;
2) рентгенограмму придаточных пазух носа – для поступающих на воинскую службу по контракту;
3) ЭКГ в покое (в покое и после нагрузки – для поступающих на воинскую службу по контракту);
4) общий анализ крови;
5) реакцию микропреципитации (микрореакция) на сифилис;
6) общий анализ мочи;
7) лицам старше сорока лет - измерение внутриглазного давления, анализ крови на сахар.
По медицинским показаниям назначаются дополнительные методы исследования и консультации других специалистов.
212. Годными к поступлению на воинскую службу по контракту во Внутренние войска признаются кандидаты, которые по состоянию здоровья годны к воинской службе или годны к воинской службе с незначительными ограничениями в соответствии с требованиями.
Годными к поступлению на службу в правоохранительные органы признаются кандидаты, которые по состоянию здоровья годны к службе в правоохранительных органах, в соответствии с требованиями, предъявляемыми к соответствию состояния здоровья, утвержденными центральным исполнительным органом в области внутренних дел по согласованию с уполномоченным органом в области здравоохранения и правоохранительными органами.
213. В отношении кандидатов, признанных годными к поступлению на службу в правоохранительные органы, ВВК органов внутренних дел выносит заключение о годности для прохождения службы (соответственно направлению) в правоохранительных органах, к обучению в организациях образования правоохранительных органов, к прохождению специальной службы на территориях с неблагоприятными климатическими условиями.
214. В отношении кандидатов, признанных годными к поступлению на воинскую службу по контракту во Внутренние войска, в соответствии
с направлением на медицинское освидетельствование, ВВК органов внутренних дел выносит заключение о годности для прохождения воинской службы по контракту во внутренних войсках, к обучению в организациях образования правоохранительных органов, к прохождению воинской службы на территориях с неблагоприятными климатическими условиями.
215. При выявлении на медицинском освидетельствовании заболевания или беременности, препятствующих поступлению на службу в правоохранительные органы, дальнейшее медицинское освидетельствование прекращается, и ВВК органов внутренних дел выносит заключение (соответственно направлению): "Не годен к службе в правоохранительных органах". Такое же заключение выносится в отношении лиц, признанных временно не годными к службе в правоохранительных органах.
При выявлении на медицинском освидетельствовании заболевания, требующего времени для излечения, или беременности, препятствующих поступлению на воинскую службу по контракту во Внутренние войска, дальнейшее медицинское освидетельствование прекращается, и ВВК органов внутренних дел выносит заключение: "Не годен к поступлению на воинскую службу по контракту", при этом заключение о категории годности к воинской службе во внутренних войсках не выносится.
Такое же заключение выносится в отношении лиц, признанных временно не годными к воинской службе по контракту во внутренних войсках.
216. Срок реализации заключения ВВК для поступающих на воинскую службу по контракту во Внутренние войска и правоохранительные органы составляет шесть месяцев.

2. Медицинское освидетельствование граждан, поступающих
в организации образования правоохранительных органов

217. Кандидаты, поступающие на очную форму обучения в организации образования правоохранительных органов, проходят предварительное медицинское освидетельствование в штатных ВВК органов внутренних дел, окончательное медицинское освидетельствование в нештатных временно действующих ВВК (далее – ВВВК) организаций образования правоохранительных органов.
ВВВК создаются ежегодно приказом начальника организации образования правоохранительного органа для окончательного освидетельствования. Состав ВВВК утверждается приказом начальника организации образования: председатель (начальник медицинской службы учебного заведения); заместитель председателя (из числа штатных врачей-специалистов); председатель штатной территориальной ВВК; члены комиссии: терапевт, психиатр, невролог, хирург, офтальмолог, отоларинголог, стоматолог, дерматовенеролог, гинеколог; секретарь (из числа среднего медицинского персонала). Этим же приказом определяются сроки и порядок работы ВВВК. В целях качественного профессионального отбора в состав комиссии включаются эксперты-врачи, психолог и лаборант штатной территориальной ВВК. Начальникам организаций образования правоохранительных органов для доукомплектования ВВВК разрешается приглашать врачей соответствующих специальностей из медицинских учреждений правоохранительной системы.
Председатель ВВВК организации образования правоохранительного органа по вопросам военно-врачебной экспертизы подчиняется начальнику (председателю) территориальной штатной ВВК органов внутренних дел.
Заключения ВВВК организации образования правоохранительного органа о негодности к поступлению на учебу подлежат утверждению территориальной штатной ВВК органов внутренних дел.
218. Перед медицинским освидетельствованием в штатных ВВК органов внутренних дел запрашиваются медицинские документы согласно пункту 37 настоящих Правил, оформляются карты медицинского освидетельствования поступающего в организацию образования правоохранительных органов и проводятся:
1) общий анализ крови;
2) реакция микропреципитации (микрореакция) на сифилис;
3) общий анализ мочи;
4) рентгенография придаточных пазух носа – для поступающих в военные учебные заведения;
5) ЭКГ;
6) флюорографическое (рентгенологическое) исследование органов грудной клетки не позже трех месяцев на день медицинского освидетельствования.
219. При направлении на предварительное медицинское освидетельствование представляется медицинская карта амбулаторного больного и/или медицинская книжка, в которых должны быть отражены результаты ежегодных углубленных и контрольных медицинских обследований за последние три года, обращения за медицинской помощью.
220. Медицинское освидетельствование граждан проводится согласно пункту 206 при наличии у кандидатов, поступающих в организации образования правоохранительных органов, военного билета, приписного свидетельства с отметкой о годности к воинской службе и причинах отсрочки от призыва на воинскую службу.
221. При выявлении заболевания, препятствующего поступлению в организации образования правоохранительных органов, дальнейшее освидетельствование прекращается и выносится заключение о негодности к поступлению в организации образования правоохранительного органа. При индивидуальной оценке категории годности кандидаты, поступающие в организации образования правоохранительных органов, признаются негодными к поступлению в организации образования на очное обучение.
222. Результаты медицинского освидетельствования и заключения штатных ВВК органов внутренних дел и нештатных временно действующих ВВВК организаций образования правоохранительных органов записываются в карту медицинского освидетельствования, медицинскую книжку (для военнослужащих) и книгу протоколов заседаний ВВК.
223. Карты медицинского освидетельствования кандидатов, признанных при окончательном медицинском освидетельствовании негодными к поступлению в организации образования правоохранительных органов, не позднее пяти рабочих дней после окончания медицинского освидетельствования направляются в Центральную военно-врачебную комиссию Министерства внутренних дел Республики Казахстан для анализа и улучшения качества медицинского освидетельствования.

3. Медицинское освидетельствование лиц рядового
и начальствующего состава правоохранительных органов,
а также военнослужащих Внутренних войск

224. Направление на медицинское освидетельствование:
1) в отношении лиц рядового и начальствующего состава правоохранительных органов выдается кадровыми службами правоохранительных органов по согласованию с руководством правоохранительных органов, в отношении военнослужащих Внутренних войск – командирами воинских частей Внутренних войск;
2) в отношении курсантов военных учебных заведений, организаций образования правоохранительных органов – кадровыми службами военных учебных заведений, организаций образования правоохранительных органов по согласованию с начальниками военных учебных заведений, организаций образования правоохранительных органов.
225. На лиц рядового и начальствующего состава правоохранительных органов, а также военнослужащих Внутренних войск, направляемых на медицинское освидетельствование, в штатные ВВК органов внутренних дел представляются:
1) направление на медицинское освидетельствование;
2) медицинская карта амбулаторного больного (медицинская книжка);
3) служебная и медицинская характеристики (выписка из медицинской карты амбулаторного больного), заверенные печатью воинской части (учреждения):
в служебной характеристике отражаются сведения о влиянии состояния здоровья освидетельствуемого на исполнение им обязанностей служебных обязанностей (воинской службы) по занимаемой должности, мнение кадровой службы (командования) о целесообразности дальнейшей службы и возможности перемещения на другую должность (дальнейшего прохождения военнослужащим внутренних войск воинской службы);
в медицинской характеристике обязательно указываются сведения о результатах динамического наблюдения за состоянием здоровья военнослужащего, об обращаемости его за медицинской помощью, количество дней нетрудоспособности за последние три года; сведения, указанные в медицинской характеристике, должны подтверждаться данными медицинской книжки и другими медицинскими документами;
4) справка об увечье на лиц, получивших увечье при исполнении служебных обязанностей, составленная на основании акта об обстоятельствах получения увечья или материалов служебного расследования, с указанием связи: для сотрудников правоохранительных органов с исполнением служебных обязанностей в правоохранительных органах, а для военнослужащих Внутренних войск – с исполнением обязанностей воинской службы.
226. Медицинское освидетельствование лиц рядового и начальствующего состава правоохранительных органов, а также военнослужащих Внутренних войск проводится штатными ВВК органов внутренних дел в сроки от трех до четырнадцати рабочих дней согласно пункту 206 настоящих Правил.
Военнослужащим Внутренних войск проводится психологическое обследование по показаниям.
В отношении курсантов военных учебных заведений, организаций образования правоохранительных органов в возрасте до восемнадцати лет штатная ВВК органов внутренних дел выносит заключение только о годности (негодности) к обучению.
В отношении курсантов (слушателей, не имеющих офицерских или специальных званий) военных учебных заведений, организаций образования правоохранительных органов в возрасте восемнадцати лет и старше, признанных негодными к обучению, одновременно решается вопрос о годности их к воинской службе в соответствии с требованиями.
При вынесении заключения ВВК "Временно не годен к воинской службе" принимается окончательное заключение ВВК о годности к дальнейшему обучению и воинской службе по истечении срока освобождения, отпуска по болезни.
При увечьях и заболеваниях, при которых длительность лечения превышает установленные сроки, согласно стандартам, утверждаемым уполномоченным органом в области здравоохранения, лица рядового и начальствующего состава правоохранительных органов, а также военнослужащие Внутренних войск представляются на медицинское освидетельствование.
227. Заключение ВВК о предоставлении лицам рядового и начальствующего состава правоохранительных органов или военнослужащим Внутренних войск освобождения от исполнения служебных обязанностей или обязанностей воинской службы, отпуска по болезни выносится, когда в соответствии с требованиями предусматривается временная негодность к службе в правоохранительных органах или воинской службе.
228. Военнослужащим Внутренних войск предоставляется освобождение от исполнения обязанностей воинской службы на срок от семи до тридцати суток или отпуск по болезни – от тридцати до шестидесяти суток.
229. Общая продолжительность непрерывного пребывания лиц рядового и начальствующего состава правоохранительных органов, военнослужащих, проходящих срочную воинскую службу во Внутренних войсках, и соответствующих данной категории лиц на стационарном лечении, проведения медицинской реабилитации и в отпуске по болезни не должна превышать четыре месяца, (при туберкулезе – десять месяцев) по истечении которых ВВК органов внутренних дел определяет категорию годности военнослужащих к воинской службе, сотрудников к службе
в правоохранительных органах).
230. Медицинское освидетельствование лиц рядового и начальствующего состава правоохранительных органов, получивших увечье при исполнении служебных обязанностей, проводится по окончанию лечения в медицинском учреждении (организации) или определившемуся исходу. Время нахождения на лечении сотрудников в связи с увечьями, полученными ими при исполнении служебных обязанностей и служебного долга, сроком не ограничивается. Начальник правоохранительного органа с учетом информации лечебно-профилактического учреждения о пребывании лица рядового и начальствующего состава на лечении принимает решение о возможности направления на медицинское освидетельствование в ВВК для определения категории годности к службе. В случаях заболеваний, при которых длительность лечения превышает предельный (с учетом продления) непрерывный срок пребывания на лечении и в отпуске по болезни, лица рядового и начальствующего состава правоохранительных органов, а также военнослужащие Внутренних войск подлежат медицинскому освидетельствованию для определения категории годности к службе в правоохранительных органах (воинской службе).
231. Женщинам-сотрудникам правоохранительных органов и военнослужащим-женщинам Внутренних войск отпуска по беременности и родам предоставляются кадровыми службами правоохранительных органов, командирами воинских частей Внутренних войск в порядке и на срок, установленный трудовым законодательством Республики Казахстан, в соответствии с заключением медицинской организации здравоохранения.
232. Заключение ВВК органов внутренних дел о предоставлении освобождения (продлении освобождения) по болезни или отпуска (продлении отпуска) по болезни военнослужащим Внутренних войск записывается в книгу протоколов заседаний военно-врачебной комиссии и оформляется справкой.
233. Военнослужащие Внутренних войск, проходящие срочную воинскую службу, по окончании отпуска по болезни, при необходимости, направляются на повторное медицинское освидетельствование в ВВК органов внутренних дел (по месту прохождения воинской службы или проведения отпуска) для определения категории годности к воинской службе или продления отпуска по болезни.
234. Медицинское освидетельствование военнослужащих Внутренних войск, проходящих воинскую службу по контракту и изъявивших желание заключить новый вид контракта или продлить контракт о прохождении воинской службы, проводится ВВК органов внутренних дел.
235. Кратность медицинского освидетельствования устанавливается для лиц рядового и начальствующего состава правоохранительных органов не реже одного раза в три года и по медицинским показаниям.

4. Определение причинной связи заболеваний, увечий, гибели
(смерти) у лиц рядового и начальствующего состава
правоохранительных органов, граждан с периодом прохождения
службы (исполнением служебных обязанностей) в
правоохранительных органах.

236. Причинная связь заболеваний, увечий определяется у лиц рядового и начальствующего состава правоохранительных органов или граждан, проходивших службу в правоохранительных органах Республики Казахстан.
237. Заключение ВВК об установлении причинной связи увечья лицам рядового и начальствующего состава правоохранительных органов или гражданам, проходившим службу в правоохранительных органах, выносится согласно справке об увечье на основании акта об обстоятельствах получения увечья или материалов служебного расследования.
238. Справка об увечье выдается кадровыми службами правоохранительных органов, в которых гражданин проходил службу.
239. В справке об увечье указываются обстоятельства получения увечья и связь с исполнением служебных обязанностей в правоохранительных органах.
240. ВВК органов внутренних дел выносит заключение ВВК о причинной связи увечья на основании рассмотрения справки об увечье и подтверждающих документов, отражающих обстоятельства получения увечья.
241. Причинную связь заболевания, увечья определяют ВВК органов внутренних дел на момент увольнения из правоохранительных органов, если гражданин при прохождении службы в правоохранительных органах находился на лечении в связи с получением заболевания, увечья и на медицинское освидетельствование не направлялся.
242. При наличии вновь открывшихся обстоятельств о получении заболевания, увечья и их связи с периодом прохождения службы (исполнением служебных обязанностей) в правоохранительных органах заключение ВВК о причинной связи заболевания, увечья пересматривается заочно (по документам).
Заключения штатных и нештатных ВВК о причинной связи заболеваний, увечий, гибели (смерти) выдаются один раз без ограничения срока действия.
243. Определение причинной связи заболеваний, увечий проводится на основании обращения граждан, территориальных подразделений центрального исполнительного органа в области социальной защиты населения, органов, осуществляющих пенсионное обеспечение, кадровых служб правоохранительных органов, а также Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан, судов.
244. При отсутствии в свидетельстве о болезни, справке или других медицинских документах заключения ВВК о причинной связи заболевания, увечья, при неправильном оформлении указанных документов, несогласии гражданина с имеющимся заключением ВВК о причинной связи заболевания, увечья, а также при наличии в документах, удостоверяющих прохождение службы в правоохранительных органах, записей об увольнении со службы в правоохранительных органах "по болезни" или "по состоянию здоровья", документы направляются на рассмотрение в штатную ВВК органов внутренних дел.
245. Результаты рассмотрения документов и заключение штатной ВВК органов внутренних дел о причинной связи заболевания, увечья оформляются протоколом заседания ВВК, и выносится экспертное заключение.
246. В случае, когда в документах гражданина, проходившего службу в правоохранительных органах, не указан диагноз заболевания, но указан пункт требований (расписания болезней), действовавший на момент медицинского освидетельствования, штатная ВВК органов внутренних дел в своем заключении ВВК о причинной связи заболевания, увечья указывает наименования болезней, которые предусматривались указанным пунктом требований (расписания болезней).
247. Если у лиц рядового и начальствующего состава правоохранительных органов или граждан, проходивших службу в правоохранительных органах, выявлено несколько заболеваний, увечий или их последствий, возникших (полученных) при различных обстоятельствах, заключение ВВК о причинной связи выносится раздельно.
248. В случае, когда в документе неточно указан диагноз заболевания, увечья, по которым ранее было вынесено заключение ВВК о причинной связи, штатная ВВК органов внутренних дел указывает первоначальный диагноз, не меняя его формулировки, а затем указывает уточненный диагноз заболевания, увечья и выносит по ним заключение о причинной связи.
249. Если документы о результатах медицинского освидетельствования гражданина отсутствуют или медицинское освидетельствование его не проводилось, основанием для вынесения заключения ВВК о причинной связи заболевания, увечья являются записи в истории болезни, медицинской книжке, медицинской справке, справке архива.
250. Заключение ВВК о причинной связи гибели (смерти) вследствие заболевания, увечья, полученных в период прохождения службы (исполнения служебных обязанностей) либо после увольнения со службы, определяет штатная ВВК органов внутренних дел.
251. Заключение ВВК:
1) "Увечье (ранение, травма, контузия) получено при исполнении служебных обязанностей" выносится лицам рядового и начальствующего состава правоохранительных органов или гражданам, проходившим службу в правоохранительных органах, если оно возникло у освидетельствуемого при исполнении служебных обязанностей в правоохранительных органах, а также в результате поражений, обусловленных воздействием радиоактивных веществ, источников ионизирующего излучения, компонентов ракетного топлива и иных высокотоксичных веществ, источников электромагнитного поля и оптических квантовых генераторов;
2) "Заболевание получено в период прохождения службы в правоохранительных органах" выносится лицам рядового и начальствующего состава правоохранительных органов или гражданам, проходивших службу в правоохранительных органах, если оно возникло у освидетельствуемого в период прохождения службы в правоохранительных органах либо достигло в указанный период степени тяжести, которая изменяет категорию годности к службе в правоохранительных органах, а также при хронических медленно прогрессирующих заболеваниях, если начало заболевания можно отнести к периоду прохождения службы в правоохранительных органах при наличии медицинских документов, позволяющих отнести начало заболевания к указанному периоду;
3) "Заболевание получено при исполнении служебных обязанностей в правоохранительных органах" выносится, если оно получено при инфицировании во время пребывания в эпидемическом очаге особо опасной инфекции, а также в случае заболевания сотрудников туберкулезом, СПИДом, пользующихся предусмотренными на этот счет льготами (работающих непосредственно в медицинских учреждениях уголовно-исполнительной системы) и имеющих непосредственный контакт с осужденными больными.
252. Заключение ВВК: "Заболевание получено вследствие чрезвычайных экологических ситуаций" выносится лицам рядового и начальствующего состава правоохранительных органов или гражданам, проходившим службу в правоохранительных органах и привлекавшимся к выполнению работ по ликвидации последствий чрезвычайных экологических ситуаций, в том числе аварии на Чернобыльской АЭС в 1986 – 1990 годах, если заболевания вызваны неблагоприятными факторами, возникшими вследствие катастрофы.
253. Заключение ВВК: "Заболевание связано с воздействием ионизирующих излучений" выносится лицам рядового и начальствующего состава правоохранительных органов или гражданам, проходившим службу в правоохранительных органах и участвовавшим в испытании ядерного оружия в период 1949 – 1991 годы на территории, подвергшейся загрязнению радиоактивными веществами.
254. При установлении причинной связи заболеваний категориям граждан, указанных в пунктах 252-253 настоящих Правил, штатная ВВК органов внутренних дел руководствуется перечнем заболеваний, связанных с воздействием ионизирующих излучений, утвержденным постановлением Правительства Республики Казахстан, архивными данными министерств обороны Республики Казахстан и Российской Федерации о прохождении службы в правоохранительных органах.
При хронических медленно прогрессирующих (общесоматических) заболеваниях заключения ВВК, указанные в пунктах 252-253 настоящих Правил, выносятся, если начало заболевания можно отнести к периоду прохождения службы в правоохранительных органах в указанный период или в течение пяти лет после прекращения ими работ по ликвидации последствий катастрофы.
255. Заключения ВВК:
1) "Увечье получено при исполнении служебных обязанностей";
2) "Заболевание связано с пребыванием на фронте";
3) "Заболевание связано с выполнением служебных обязанностей в государствах, где велись боевые действия" выносятся лицам рядового и начальствующего состава правоохранительных органов или гражданам, проходившим службу в правоохранительных органах, статус которых определен Законом Республики Казахстан от 28 апреля 1995 года "О льготах и социальной защите участников, инвалидов Великой Отечественной войны и лиц, приравненных к ним".
256. Для установления причинной связи заболеваний, увечий, связанных с участием в боевых действиях, в штатную ВВК органов внутренних дел представляются документы о прохождении службы, архивные документы, подтверждающие факт получения заболевания, увечья в период прохождения службы в правоохранительных органах, и медицинские документы, оформленные после увольнения со службы в правоохранительных органах.
257. Заключение ВВК:
1) "Увечье (ранение, травма, контузия) получено в результате несчастного случая, не связанного с исполнением служебных обязанностей" выносится, если оно получено лицом рядового и начальствующего состава или гражданином, проходившим службу в правоохранительных органах, при обстоятельствах, не связанных с исполнением служебных обязанностей, а также, если оно получено в состоянии алкогольного, токсического, наркотического опьянения, вследствие совершения правонарушения или причинено им умышленно, что установлено в результате служебного, административного, уголовного расследования, указанное лицо не привлекается к уголовной ответственности или уголовное дело в отношении его прекращено;
2) "Заболевание не связано с исполнением служебных обязанностей и службой в правоохранительных органах" выносится, если оно возникло у освидетельствуемого до поступления на службу в правоохранительные органы и в период прохождения службы в правоохранительных органах не достигло степени, которая изменяет категорию годности освидетельствуемого к службе в правоохранительных органах.
258. Заключение ВВК:
1) "Увечье, приведшее к гибели (смерти), получено при исполнении служебных обязанностей" выносится лицам рядового и начальствующего состава правоохранительных органов или гражданам, проходившим службу в правоохранительных органах, если вследствие увечья, полученного при исполнении служебных обязанностей или в течение одного года после увольнения, наступила гибель (смерть);
2) "Заболевание, приведшее к гибели (смерти), получено в период прохождения службы в правоохранительных органах" выносится лицам рядового и начальствующего состава правоохранительных органов или гражданам, проходившим службу в правоохранительных органах, если вследствие заболевания, полученного в период прохождения службы в правоохранительных органах или в течение одного года после увольнения наступила гибель (смерть);
3) Заключение ВВК "Заболевание, приведшее к гибели (смерти), получено при исполнении служебных обязанностей" выносится, если вследствие заболеваний, полученных при инфицировании во время пребывания в эпидемическом очаге особо опасной инфекции, а также в случае заболевания сотрудников туберкулезом, СПИДом, пользующихся предусмотренными на этот счет льготами (работающих непосредственно в медицинских учреждениях уголовно-исполнительной системы), и имеющих непосредственный контакт с осужденными больными, наступила смерть лица рядового и начальствующего состава правоохранительных органов или гражданина, проходившего службу в правоохранительных органах, вследствие заболевания, полученного им при исполнении служебных обязанностей в правоохранительных органах или в течение одного года после увольнения наступила гибель (смерть).
259. Заключение ВВК: "Заболевание (увечье), приведшее к гибели (смерти), связано с воздействием катастрофы на Чернобыльской АЭС и других радиационных катастроф и аварий на объектах гражданского или военного назначения и ядерных испытаний" выносится лицам рядового и начальствующего состава правоохранительных органов или гражданам, проходившим службу в правоохранительных органах, если вследствие заболевания (увечья), полученного в период прохождения службы в правоохранительных органах или в течение одного года после увольнения наступила гибель (смерть).

Заключительные положения

260. Заключение штатной или нештатной ВВК (постоянно- и временно-действующей) обжалуется в вышестоящую штатную ВВК.
261. Заключение штатной ВВК обжалуется в судебном порядке.

Утверждено
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 30 января 2010 года № 44

Положение
об органах военно-врачебной экспертизы

Сноска. Положение в редакции постановления Правительства РК от 07.08.2012 № 1029 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

1. Общие положения

1. Настоящее Положение об органах военно-врачебной экспертизы (далее – Положение) разработано в соответствии с Кодексом Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения", законами Республики Казахстан от 7 января 2005 года "Об обороне и Вооруженных Силах Республики Казахстан", от 13 февраля 2012 года "О специальных государственных органах Республики Казахстан", от 16 февраля 2012 года "О воинской службе и статусе военнослужащих", определяет статус и полномочия органов военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан, в специальных государственных органах Республики Казахстан и органах внутренних дел Республики Казахстан.
2. Органы военно-врачебной экспертизы проводят военно-врачебную экспертизу в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан, в специальных государственных и правоохранительных органах. Для специальных государственных органов военно-врачебную экспертизу проводят органы военно-врачебной экспертизы органов национальной безопасности.
3. Органы военно-врачебной экспертизы – штатные военно-врачебные комиссии, которые имеют в своем подчинении по вопросам военно-врачебной экспертизы нештатные (постоянно и временно действующие) военно-врачебные (врачебные) комиссии (далее – ВВК) и врачебно-летные комиссии (далее – ВЛК).
Органы военно-врачебной экспертизы создаются в соответствии с организационно-штатной структурой Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан, органов национальной безопасности, органов внутренних дел Республики Казахстан и являются составной частью управления центральных исполнительных органов в области обороны, внутренних дел, центрального государственного органа в области обеспечения национальной безопасности.
4. Состав, порядок работы и структура органов военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан, органах национальной безопасности и внутренних дел Республики Казахстан определяются и утверждаются приказами первых руководителей центральных исполнительных органов в области обороны, внутренних дел, центрального государственного органа в области обеспечения национальной безопасности и государственного органа, относящего к силам обеспечения национальной безопасности Республики Казахстан.
5. Органы военно-врачебной экспертизы подчиняются соответствующим командирам (начальникам), за исключением вопросов военно-врачебной экспертизы, и отвечают за организацию военно-врачебной экспертизы в соответствующих центральных исполнительных органах в области обороны, специальных государственных и правоохранительных органов Республики Казахстан, государственном органе, относящемся к силам обеспечения национальной безопасности Республики Казахстан.
6. Штатными ВВК являются:
1) Центральная военно-врачебная комиссия Министерства обороны Республики Казахстан (далее – ЦВВК МО РК), врачебно-летная комиссия при Центральной военно-врачебной комиссии Министерства обороны Республики Казахстан (далее – ВЛК при ЦВВК МО РК);
2) Центральная военно-врачебная комиссия Комитета национальной безопасности Республики Казахстан (далее – ЦВВК КНБ РК);
3) Центральная военно-врачебная комиссия Министерства внутренних дел Республики Казахстан (далее – ЦВВК МВД РК);
4) военно-врачебные комиссии департаментов внутренних дел (далее – ВВК ДВД);
5) военно-врачебная комиссия Пограничной службы Комитета национальной безопасности Республики Казахстан (далее – ВВК ПС КНБ РК);
6) военно-врачебная комиссия Внутренних войск Министерства внутренних дел Республики Казахстан (далее – ВВК ВВ МВД РК).
7. Штатные ВВК в организационно-правовой форме создаются как:
1) государственное учреждение "Центральная военно-врачебная комиссия Министерства обороны Республики Казахстан", которое имеет статус центра военно-врачебной экспертизы в центральном исполнительном органе в области обороны Республики Казахстан;
2) структурные подразделения центрального аппарата центрального исполнительного органа внутренних дел Республики Казахстан;
3) структурные подразделения центрального аппарата центрального государственного органа в области обеспечения национальной безопасности Республики Казахстан.
Штатные ВВК имеют печать с изображением Государственного герба Республики Казахстан со своим наименованием на государственном языке, штампы и бланки установленного образца.
8. ЦВВК КНБ РК в своем составе имеет психофизиологическую лабораторию.
9. Состав штатных ВВК ДВД согласовывается с председателем ЦВВК МВД РК. Штатные военно-врачебные комиссии органов внутренних дел Республики Казахстан имеют в своем составе психофизиологическую лабораторию (группу).
10. Руководящие органы военно-врачебной экспертизы: ЦВВК МО РК, ЦВВК КНБ РК, ЦВВК МВД РК. Их методические рекомендации и указания по вопросам военно-врачебной экспертизы обязательны к применению подчиненными штатными и нештатными (постоянно и временно действующими) ВВК и ВЛК.
11. Нештатные ВВК (ВЛК) создаются в гарнизонах, военно-медицинских учреждениях, военных учебных заведениях Министерства обороны, военно-медицинских учреждениях и (или) военно-медицинских подразделениях территориальных органов Комитета национальной безопасности Республики Казахстан, учебных заведениях специальных государственных органов, организациях образования правоохранительных органов.
12. Нештатные постоянно действующие ВВК (ВЛК) создаются для медицинского освидетельствования: военнослужащих; граждан, поступающих в военные (специальные) учебные заведения; граждан, поступающих на воинскую службу по контракту; офицеров запаса, призываемых (определяемых) на воинскую службу по призыву; членов семей военнослужащих, проходящих воинскую службу по контракту; военнослужащих авиационного персонала государственной авиации; прибывающего в воинские части пополнения; военнообязанных запаса.
Нештатные постоянно действующие ВВК (ВЛК), врачебные и санаторно-отборочные комиссии назначаются ежегодно соответствующими должностными лицами своими приказами по согласованию с начальниками (председателями) ЦВВК МО РК, ЦВВК КНБ РК.
13. Нештатные временно действующие ВВК (ВЛК) создаются для медицинского освидетельствования для окончательного отбора: кандидатов, поступающих в военные (специальные) учебные заведения и организации образования правоохранительных органов; прибывающего пополнения при распределении его по воинским частям и подразделениям, а так же кандидатов для обучения (прохождения воинской службы) по военно-учетным специальностям.
14. Состав нештатных временно действующих ВВК специальных государственных органов формируется председателем ЦВВК КНБ РК и утверждается приказом Председателя КНБ РК.
Состав нештатных временно действующих ВВК организаций образования правоохранительных органов утверждается приказом начальника организации образования после согласования с председателем штатной территориальной ВВК органов внутренних дел Республики Казахстан

2. Организация деятельности органов военно-врачебной экспертизы

15. Система органов военно-врачебной экспертизы формируется по порядку подчиненности в пределах полномочий следующим образом:
1) руководящие органы военно-врачебной экспертизы: ЦВВК МО РК, ЦВВК КНБ РК, ЦВВК МВД РК;
2) подчиненные в пределах полномочий штатные и нештатные (постоянно и временно действующие) ВВК и ВЛК Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан, органов национальной безопасности и внутренних дел Республики Казахстан:
врачебно-летная комиссия при ЦВВК МО РК; ВВК ПС КНБ РК; нештатные госпитальные и гарнизонные ВВК КНБ; временно действующие ВВК КНБ РК; ВВК Республиканской гвардии Республики Казахстан; ВЛК лаборатории авиационной медицины Сил воздушной обороны ВС РК; ВВК департаментов внутренних дел; ВВК ВВ МВД РК; ВВВК организаций образования правоохранительных органов; госпитальные ВВК; госпитальные ВЛК военно-медицинских учреждений, имеющих отделения врачебно-летной экспертизы авиационного персонала; гарнизонные ВВК; ВВК (ВЛК) при департаментах по делам обороны; ВЛК военных (специальных) учебных заведений по подготовке авиационного персонала государственной авиации Республики Казахстан; ВВК для медицинского освидетельствования кандидатов, поступающих в военные учебные заведения, реализующие программы послевузовского образования; в военные учебные заведения, реализующие программы среднего технического и профессионального, послесреднего и высшего образования; на военные факультеты учебных заведений; в организации общего среднего, технического и профессионального, послесреднего образования с дополнительными образовательными программами по военной подготовке; ВВК Аэромобильных войск; ВВК Военно-морских сил Республики Казахстан; ВВК для медицинского освидетельствования водолазов Военно-морских сил; ВВК для медицинского освидетельствования военнослужащих, привлекаемых к подводному вождению танков и других машин; ВВК для медицинского освидетельствования военнослужащих, имеющих контакт с радиоактивными веществами, ионизирующими источниками излучений, компонентами ракетных топлив, источниками электромагнитных полей; медицинские комиссии при департаментах, управлениях (отделах) по делам обороны для проведения медицинского освидетельствования граждан при приписке к призывным участкам, призыве на воинскую службу (воинские сборы) и поступлении в военные (специальные) учебные заведения, военные факультеты (кафедры) учебных заведений и организации общего среднего, технического и профессионального, послесреднего образования с дополнительными образовательными программами по военной подготовке.
16. Заключения штатных и нештатных ВВК и ВЛК действительны, если иное не оговорено в этих заключениях, в течение года с момента медицинского освидетельствования в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях и специальных государственных органах Республики Казахстан, а в правоохранительных органах Республики Казахстан – в течение шести месяцев.
17. Заключения штатных и нештатных (постоянно и временно действующих) ВВК (ВЛК) рассматриваются и утверждаются в соответствии с нормативными правовыми актами по военно-врачебной экспертизе и принимаются коллегиально большинством голосов членов ВВК (ВЛК). Заключение ВВК (ВЛК) является обязательным для исполнения всеми должностными и юридическими лицами.
18. На должности экспертов-специалистов в органы военно-врачебной экспертизы назначаются лица, имеющие высшее военно-медицинское (медицинское) образование, сертификат специалиста, а также опыт клинической и (или) экспертной работы в военно-медицинских (медицинских) учреждениях (организациях) центральных исполнительных органов и иных центральных государственных органов.
19. Руководитель военно-медицинского (медицинского) учреждения (организации) или иного подразделения центральных исполнительных органов и иных центральных государственных органов создает работникам нештатных (постоянно и временно действующих) ВВК и ВЛК необходимые условия для их нормальной работы (помещения и оснащение для проведения освидетельствования, обеспечение законодательно-справочными материалами, медицинской и другой необходимой литературой, техническими средствами).

3. Задачи органов военно-врачебной экспертизы

20. Основными задачами органов военно-врачебной экспертизы являются:
1) проведение военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан, специальных государственных органах и правоохранительных органах Республики Казахстан;
2) проведение медицинского освидетельствования в соответствии с требованиями, предъявляемыми к соответствию состояния здоровья освидетельствуемых для службы в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан, специальных государственных органах Республики Казахстан и органах внутренних дел Республики Казахстан и государственной авиации;
3) контроль за полнотой и качеством обследования, обоснованностью и своевременностью лечения военнослужащих, сотрудников специальных государственных и правоохранительных органов, находящихся на лечении в военных и ведомственных лечебных учреждениях;
4) контроль за обоснованностью врачебно-экспертных заключений;
5) взаимодействие с государственными органами и иными организациями, осуществляющими деятельность в области здравоохранения, социальной защиты населения и пенсионное обеспечение по вопросам военно-врачебной экспертизы;
6) участие в подготовке проектов нормативных правовых актов по вопросам военно-врачебной экспертизы.

4. Функции органов военно-врачебной экспертизы

21. Органы военно-врачебной экспертизы:
1) рассматривают и утверждают (не утверждают) или отменяют заключения нижестоящих штатных и нештатных (постоянно и временно действующих) ВВК (ВЛК) ВС РК, органов национальной безопасности и внутренних дел Республики Казахстан;
2) пересматривают и принимают заключения ВВК в порядке контроля собственные и нижестоящих штатных и нештатных (постоянно и временно действующих) ВВК и ВЛК Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан, органов национальной безопасности и внутренних дел Республики Казахстан, при обжаловании их командованием или лицами, подвергавшимися медицинскому освидетельствованию;
3) пересматривают заключения собственные и нижестоящих штатных и нештатных (постоянно и временно действующих) ВВК Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан, органов национальной безопасности и внутренних дел Республики Казахстан о причинной связи увечий (ранений, травм, контузий), заболеваний, гибели (смерти) у граждан в связи с прохождением (исполнением обязанностей) воинской службы или службы в специальных государственных и правоохранительных органах Республики Казахстан, воинских сборов;
4) анализируют состояние военно-врачебной экспертизы и экспертной деятельности нижестоящих штатных и нештатных (постоянно и временно действующих) ВВК (ВЛК) ВС РК, органов национальной безопасности и внутренних дел Республики Казахстан;
5) по результатам военно-врачебной экспертизы выявляют недостатки в организации лечебно-профилактической работы и медицинского освидетельствования в военно-медицинских (медицинских) учреждениях (организациях) и иных подразделениях центральных исполнительных органов и иных центральных государственных органов;
6) изучают в департаментах (отделах, управлениях) по делам обороны организацию, состояние и результаты медицинского освидетельствования граждан при приписке к призывным участкам и призыве на воинскую службу, при поступлении на воинскую службу по контракту, в военные (специальные) учебные заведения, военнообязанных;
7) дают указания, разъяснения по практическому применению в центральных исполнительных органах в области обороны, специальных государственных и правоохранительных органах Республики Казахстан настоящего Положения, нормативных правовых документов по военно-врачебной экспертизе и другим вопросам военно-врачебной экспертизы нижестоящим штатным и нештатным (постоянно и временно действующим) ВВК и ВЛК Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан, органов национальной безопасности и внутренних дел Республики Казахстан;
8) дают указания по вопросам организации военно-врачебной экспертизы работникам нижестоящих штатных и нештатных (постоянно и временно действующих) ВВК и ВЛК Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан, органов национальной безопасности и внутренних дел Республики Казахстан;
9) направляют в военно-медицинские (медицинские) учреждения (организации) и иные подразделения центральных исполнительных органов и иных центральных государственных органов на стационарное или амбулаторное обследование и медицинское освидетельствование военнослужащих и членов их семей, военнообязанных, сотрудников специальных государственных и правоохранительных органов Республики Казахстан;
10) запрашивают от подчиненных штатных и нештатных (постоянно и временно действующих) ВВК и ВЛК Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан, органов национальной безопасности и внутренних дел Республики Казахстан, из военно-медицинских (медицинских) учреждений (организаций) и иных подразделений центральных исполнительных органов, иных центральных государственных органов, воинских частей и учреждений документы, необходимые для вынесения экспертного заключения и выполнения возложенных функций и задач;
11) консультируют, выдают заключения, справки по вопросам военно-врачебной экспертизы;
12) участвуют в деятельности уполномоченного органа в области здравоохранения при осуществлении им контроля за проведением экспертиз в области здравоохранения в составе комиссий;
13) участвуют в нормотворческой деятельности по вопросам военно-врачебной экспертизы;
14) привлекают с согласия руководителя структурного подразделения центральных исполнительных органов и иных центральных государственных органов, осуществляющих организацию и координацию деятельности военно-медицинских (медицинских) учреждений (организаций), специалистов военно-медицинской службы для подготовки проектов нормативных правовых актов и других документов, а также для разработки и осуществления мероприятий по военно-врачебной экспертизе, проводимых в соответствии с возложенными функциями и задачами;
15) представляют государственные учреждения в суде и других государственных органах при рассмотрении вопросов по военно-врачебной экспертизе.

5. Реорганизация и ликвидация органов военно-врачебной
экспертизы

22. Реорганизация, ликвидация органов военно-врачебной экспертизы осуществляются в соответствии с гражданским законодательством Республики Казахстан.

Приложение
к Правилам проведения
военно-врачебной экспертизы

Перечень
инструментария, медицинского и хозяйственного имущества,
необходимого для медицинского освидетельствования
на призывных (сборных) пунктах

№ п/п	Врачебно-медицинские инструменты, предметы и аппараты	Кол-во	Единица измерения
1	2	3	4
Кабинет антропометрии
1.	Весы медицинские	1	шт.
2.	Динамометр ручной (плоскопружинный)	2	шт.
3.	Лента измерительная с делениями на сантиметры	1	шт.
4.	Пинцет анатомический	2	шт.
5.	Ростомер	1	шт.
6.	Спирометр	1	шт.
7.	Стекло увеличительное (лупа)	1	шт.
8.	Сфигмоманометр	1	шт.
9.	Облучатель бактерицидный стационарный	1	шт.
10.	Наркотесты (только на областном сборном пункте по количеству человек отправляемых в войска)	-	-
Расходные материалы: спирт 96 % - 100 мл., перчатки медицинские - 50 пар; вата 100 гр.; дез. раствор для обработки инструментария, емкость для обработки инструментария - 2 шт., шприц (одноразовый) 5,0 мл. - 50 шт., медицинский халат (или костюм) - 2 шт., аммиак - 5 мл., термометр комнатный - 1 шт.
Кабинет терапевта
11.	Тонометр с стетофонендоскопом	2	комплект
12.	Термометр медицинский	3	шт.
13.	Шпатель для языка прямой двухсторонний	5	шт.
14.	Тазик почкообразный эмалированный	1	шт.
15.	Кушетка медицинская	1	шт.
16.	Лампа настольная	1	шт.
17.	Облучатель бактерицидный стационарный	1	шт.
18.	Электрокардиограф с термобумажной лентой для кардиографа (только на областной контрольной комиссии)	1	комплект
Вата 100 гр.; дез. раствор для обработки инструментария, емкость для обработки инструментария - 2 шт., медицинский халат (или костюм) - 2 шт.; аммиак - 5 мл.
Кабинет хирурга
19.	Стетофонендоскоп	1	шт.
20.	Угломер	1	шт.
21.	Лента измерительная с делениями на сантиметры	1	шт.
22.	Кушетка медицинская	1	шт.
23.	Облучатель бактерицидный стационарный	1	шт.
Расходные материалы: спирт 96 % - 100 мл., перчатки медицинские - 50 пар; вата 100 гр.; дез. раствор для обработки инструментария, емкость для обработки инструментария - 2 шт. медицинский халат (или костюм) - 2 шт.
Кабинет невропатолога
24.	Молоточек неврологический	1	компл.
25.	Комплект, шпатель дли языка прямой двухсторонний	5	шт.
26.	Лента измерительная с делениями на сантиметры	1	шт.
27.	Тазик почкообразный	1	шт.
28.	Фонарик медицинский (для офтальмоскопии)	1	шт.
29.	Кушетка медицинская	1	шт.
30.	Облучатель бактерицидный стационарный	1	шт.
Расходные материалы: спирт 96 % - 100 мл., дез. раствор для обработки инструментария, емкость для обработки инструментария - 2 шт., медицинский халат (или костюм) - 2 шт.
Кабинет психиатра
31.	Молоточек неврологический	1	компл.
32.	Фонарик медицинский (для офтальмоскопии)	1	шт
33.	Медицинский халат (или костюм)	2	шт.
34.	Облучатель бактерицидный стационарный	1	шт.
Кабинет оториноларинголога
35.	Кресло Барани (только на областной контрольной медицинской комиссии)	1	шт.
36.	Воронки ушные № 1, 2, 3, 4	3	набор
37.	Воронка ушная пневматическая	1	шт.
38.	Заглушитель ушной для исследования слуха при определении односторонней глухоты	1	шт.
39.	Зеркало гортанное	2	шт.
40.	Зеркало носовое	15	шт.
41.	Зонд ушной Воячека остроконечный	1	шт.
42.	Зонд пуговчатый	2	шт.
43.	Зонд ушной с нарезкой для ваты	1	шт.
44.	Манометр ушной простой (отоманометр)	1	шт.
45.	Пинцет ушной изогнутый по ребру	1	шт.
46.	Рефлектор лобный	1	шт.
47.	Тазики почкообразные эмалированные	2	шт.
48.	Термометр медицинский	1	шт.
49.	Шкаф сухожаровой (стерилизатор)	1	шт.
50.	Шпатель для языка прямой двухсторонний	15	шт.
51.	Спиртовка	1	шт.
52.	Лампа настольная	1	шт.
53.	Облучатель бактерицидный стационарный	1	шт.
Расходные материалы: спирт 96 % - 100 мл., перчатки медицинские - 50 пар; вата 100 гр.; дез. раствор для обработки инструментария, емкость для обработки инструментария - 2 шт., медицинский халат (или костюм) - 2 шт.
Кабинет окулиста
54.	Векоподъемник большой	2	шт.
55.	Линейка скиаскопическая	2	шт.
56.	Линейка измерительная для подбора очков	1	шт.
57.	Лупа бинокулярная козырьковая	1	шт.
58.	Оптотипы Поляка	1	шт.
59.	Офтальмоскоп	1	шт.
60.	Очковые стекла	1	набор
61.	Осветительный аппарат для таблиц Головина-Сивцева	1	шт.
62.	Светильник офтальмологический	1	шт.
63.	Таблицы Головина-Сивцева для определения остроты зрения	1	компл.
64.	Пороговые таблицы для исследования цветового зрения	1	компл.
65.	Таблицы контрольные и знаки Поляка для исследования симуляции пониженного зрения	1	компл.
66.	Тазики почкообразные эмалированные	2	шт.
67.	Эластотонометр глазной	1	шт.
68.	Шприц с двумя тупоконечными канюлями для промывания слезных путей	2	шт.
69.	Лампа настольная	1	шт.
70.	Фонарик медицинский (для офтальмоскопии)	1	шт.
71.	Облучатель бактерицидный стационарный	1	шт.
Расходные материалы: спирт 96 % - 100 мл., перчатки медицинские - 50 пар; вата 100 гр.; дез. раствор для обработки инструментария, емкость для обработки инструментария - 2 шт., медицинский халат (или костюм) - 2 шт. лекарственные препараты, используемые для диагностики остроты зрения.
Кабинет стоматолога
72.	Зеркало зубное	25	шт.
73.	Зонд зубной прямой штыковидный	3	шт.
74.	Зонд зубной изогнутый под углом	25	шт.
75.	Пинцет анатомический общего назначения	2	шт.
76.	Пинцет зубной изогнутый нестандартный	10	шт.
77.	Осветительный прибор	1	шт.
78.	Облучатель бактерицидный стационарный	1	шт.
Расходные материалы: спирт 96 % - 100 мл., перчатки медицинские - 50 пар; вата 100 гр.; дез. раствор для обработки инструментария, емкость для обработки инструментария - 2 шт., медицинский халат (или костюм) - 2 шт.

Әскери-дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидасын және Әскери-дәрігерлік сараптама органдары туралы ережені бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 30 қаңтардағы № 44 Қаулысы. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 02.12.2016 № 755 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі)

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 02.12.2016 № 755 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).
РҚАО-ның ескертпесі.
ҚР мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы өкілеттіктердің аражігін ажырату мәселелері бойынша 2014 жылғы 29 қыркүйектегі № 239-V ҚРЗ Заңына сәйкес ҚР Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 17 ақпандағы № 118 бұйрығын және ҚР Қорғаныс министрінің 2015 жылғы 2 шілдедегі № 373 бұйрығын қараңыз.
"Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексіне сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған:
1) Әскери-дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидасы;
2) Әскери-дәрігерлік сараптама органдары туралы ереже бекітілсін.
2. "Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында әскери-дәрігерлік сараптама жүргізу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 31 наурыздағы № 226 қаулысының (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2006 ж., № 11, 108-құжат) күші жойылды деп танылсын.
3. Осы қаулы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 30 қаңтардағы № 44 қаулысымен бекітілген

Әскери-дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидасы

Ескерту. Қағида жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2012.08.07 № 1029 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Әскери-дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидасы (бұдан әрі – Қағида) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексіне, Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасының қорғанысы мен Қарулы Күштері туралы" 2005 жылғы 7 қаңтардағы, "Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдары туралы" 2012 жылғы 13 ақпандағы, "Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы" 2012 жылғы 16 ақпандағы заңдарына сәйкес әзірленді.
2. Қағида Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында, арнаулы мемлекеттік органдарда, құқық қорғау органдарында әскери-дәрігерлік сараптаманы ұйымдастыру мен жүргізу тәртібін айқындайды.
3. Әскери-дәрігерлік сараптама:
1) мыналарды:
шақыру учаскелеріне тіркелетін, әскери қызметке немесе әскери жиындарға шақырылатын азаматтарды;
әскери қызметке немесе арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарындағы қызметке, оның ішінде келісімшарт бойынша қызметке кіретін азаматтарды;
әскери қызметті шақыру бойынша немесе келісімшарт бойынша өткеретін әскери қызметшілерді;
арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарының қызметкерлерін;
әскери (арнайы) оқу орындарының, арнаулы мемлекеттік органдары оқу орындарының курсанттарын, кадеттер мен тәрбиеленушілерді;
радиоактивтік заттармен, иондандырушы сәулелену көздерімен, зымыран отыны компоненттерімен, электр-магниттік өрістер көздерімен қызметке (жұмысқа) іріктеп алынатын және қызмет өткеріп (жұмыс істеп) жүрген әскери қызметшілерді (Қарулы Күштер қызметшілерін), арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарының қызметкерлерін (жұмыскерлерін);
жоғары білім беруден кейінгі бағдарламаларды іске асыратын әскери (арнайы) оқу орындарына; орта техникалық және кәсіптік, ортадан кейінгі және жоғары білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери (арнайы) оқу орындарына; оқу орындарының әскери факультеттеріне (бұдан әрі – әскери факультеттер); әскери даярлық бойынша қосымша білім беру бағдарламалары бар жалпы орта, техникалық және кәсіптік, ортаңғыдан кейінгі білім беру ұйымдарына; құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарына түсетін азаматтарды;
мемлекеттік авиацияның авиация персоналына;
әскери жиындарға, арнаулы мемлекеттік органдардың жиындарына немесе әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарындағы қызметке шақырылған кезде немесе есепке алу мақсатында запастағы азаматтарды медициналық куәландыру кезінде;
2) арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарына қызметке кіретін азаматтарға психологиялық-физиологиялық іріктеуді жүзеге асыру кезінде;
3) әскери қызметті (әскери жиындарды) немесе арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарындағы қызметті (жиындарды) өткерген әскери қызметшілердің, арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдар қызметкерлерінің немесе азаматтардың, мертігуінің, (бұдан әрі – мертігу), ауруының себепті байланыстарын айқындау кезінде;
4) азаматтар әскери қызметтен немесе арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарындағы қызметтен босатылған кезде олардың денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке немесе арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарындағы қызметке жарамдылық санатын айқындау кезінде;
5) әскери қызметшілердің, әскери міндеттілердің, қызметкерлердің әскери қызмет (әскери жиындар) немесе арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарындағы қызметі кезеңінде не әскери қызметтен (әскери жиындардан) немесе арнаулы мемлекеттік органдардағы, құқық қорғау органдарындағы әскери қызметтен (жиындардан) босатылғаннан кейін әскери қызметті (әскери жиындарды) немесе арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарындағы қызметті (жиындарды) өткеру кезеңінде мертігуі, ауруы салдарынан қаза табуының (қайтыс болуының) себепті байланысын айқындау кезінде жүргізіледі.

2-тарау. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да
әскерлері мен әскери құралымдарында, Қазақстан Республикасының
арнаулы мемлекеттік органдарында әскери-дәрігерлік сараптама
жүргізудің тәртібі және оны ұйымдастыру
1. Шақыру учаскелеріне тіркелетін, әскери қызметке (әскери
жиындарға) шақырылатын азаматтарды медициналық куәландыру

4. Азаматтарды медициналық куәландыру үшін денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары және жергілікті әскери басқару органдары бастықтарының ұсынысы бойынша әкімдіктердің шешімімен облыстарда (республикалық маңызы бар қала және астана) тұрақты әрекет ететін, ал аудандарда (облыстық маңызы бар қалаларда), әскери есепте тұрған азаматтардың санына байланысты, уақытша (тұрақты) әрекет ететін медициналық комиссиялар құрылады.
5. Комиссия құрамына денсаулық сақтау ұйымдарынан аса білікті, әскери-дәрігерлік сараптама мәселелері бойынша даярлығы бар мынадай дәрігер-мамандар тартылады: хирург, терапевт, невропатолог, психиатр, окулист, оториноларинголог, дерматовенеролог, стоматолог. Қажет жағдайларда медициналық комиссиялардың құрамына басқа да мамандықтардың дәрігерлері тартылады. Орта буындағы медициналық персонал қорғаныс істері жөніндегі департаменттер, басқармалар (бөлімдер) берген тапсырыстарға сәйкес бөлінеді.
6. Азаматтарды шақыру учаскелеріне тіркегенге, әскери қызметке шақырғанға дейін қорғаныс істері жөніндегі басқармалардың (бөлімдердің) сұрау салулары бойынша денсаулық сақтау ұйымдары, өкілетті орган белгілеген тәртіппен, жеті жұмыс күні ішінде мынадай медициналық құжаттарды береді:
1) психоневрологиялық, наркологиялық, туберкулезге қарсы және тері-венерологиялық диспансерлерден (кабинеттерден) – шақыру учаскелеріне тіркелетін, әскери қызметке шақырылатын азаматтардың есепте тұратыны туралы мәліметтерді (анықтамаларды);
2) басқа да денсаулық сақтау ұйымдарынан – созылмалы науқастары бойынша диспансерлік есепте тұру жай-күйі және соңғы он екі ай ішінде жұқпалы және паразитарлық науқастарға шалдыққаны, алдын алу егулері және дәрі-дәрмектерді және басқа да заттарды көтере алмайтыны (артылған сезгіштігі) туралы мәліметтерді, сондай-ақ амбулаторлық науқастың медициналық карталары (№ 025/у үлгісі), жасөспірімнің медициналық картаға қосымша парағы (№ 025-1/у үлгісі), азаматтардың денсаулық жағдайын сипаттайтын медициналық құжаттарды (стационарлық науқастың медициналық карталарынан үзінділерді, рентгенограммаларды, арнайы зерттеулер әдістерінің хаттамаларын және соңғы бес жылдағы басқа да құжаттарды).
Анықтамалар мен үзінділер денсаулық сақтау ұйымдарының мөртаңбасымен және мөрімен расталады.
7. Шақыру учаскелеріне тіркелуге және әскери қызметке шақырылуға жататын азаматтарды медициналық куәландыруға дейін отыз жұмыс күні ішінде:
1) қанды жалпы талдау;
2) мерезге микропреципитация реакциясы (микрореакция);
3) зәрді жалпы талдау;
4) электрокардиография (бұдан әрі – ЭКГ);
5) кеуде қуысы мүшелерін флюорографиялық (рентгенологиялық) зерттеу медициналық куәландыру күніне дейін үш айдан кешіктірілмей жүргізіледі.
8. Флюорографиялық (рентгенологиялық), зертханалық және электрокардиографиялық зерттеулердің нәтижелері, бойы мен дене салмағы туралы, сондай-ақ бұрын алынған барлық алдын алу егулері мен дәрі-дәрмек құралдарын және басқа да заттарды көтере алмаушылығы (артылған сезгіштігі) туралы мәліметтер әскерге шақырылушының есепке алу картасына жазылады.
Флюорограммалар (рентгенограммалар) куәландырылушының жеке ісінде, оның әскери қызмет мерзімі аяқталғанға дейін болады, одан кейін тиісті медициналық ұйымдарға қайтарылады, олар флюорографиялық үлдір түрінде немесе электронды тасымалдауыштарда бір жыл бойы сақталады.
9. Медициналық персоналдың жұмысына басшылық жасайтын дәрігер – медициналық комиссияның төрағасы:
1) медициналық куәландыру басталғанға дейін:
шақыру (жиын) пункті үй-жайларының жай-күйін, Қағидаларға қосымшаға сәйкес дәрігер-мамандардың кабинеттерін медициналық және басқа да мүлікпен жарақтандыруды тексереді;
азаматтарды тексеруге (емделуге) жіберу орнын, уақыты мен тәртібін нақтылайды;
дәрігер-мамандарға азаматтарды медициналық куәландыруды ұйымдастыру мен жүргізу туралы нұсқау береді, осы Қағидалардың және денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша қорғаныс саласындағы орталық атқарушы орган бекіткен Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында қызмет ету үшін адамдар денсаулық жағдайының сәйкес келуіне қойылатын талаптардың ережелерін, сондай-ақ әскери-дәрігерлік сараптаманы жүргізу мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілерді түсіндіреді;
әскери қызметке тіркеу немесе шақыру жөніндегі комиссияның төрағасы – ауданның (облыстық маңызы бар қала) жергілікті атқарушы органы бастығының орынбасарына (әкіміне) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес азаматтарды медициналық куәландыруға дайындаудағы кемшіліктер туралы баяндайды;
2) медициналық куәландыру кезеңінде:
дәрігер-мамандардың жұмысындағы өзара іс-қимылды қамтамасыз етеді;
дәрігер-мамандар шығарған қорытындылардың сапалы ресімделуін, негізділігін және олардың Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында қызмет ету үшін адамдар денсаулық жағдайының сәйкес келуіне қойылатын талаптарға (бұдан әрі – талаптар) сәйкес келуін тексереді;
медициналық комиссияның құрамына кіретін дәрігерлермен алқа болып азаматтардың әскери қызметке және әскер түрлері мен тектері бойынша арналу көрсеткішіне жарамдылығы санаты туралы медициналық комиссияның қорытындысын шығарады;
күн сайын комиссияның хаттамалары кітабын жүргізудің дұрыстығын тексереді;
бұрын шығарылған қорытындылар бойынша азаматтарды тексеруге (емделуге) уақтылы жіберуді тексереді;
күн сайын қорытынды жасайды, азаматтарды медициналық куәландыру нәтижелерін талдайды және оларды комиссия төрағасына баяндайды;
шақыру учаскелеріне тіркеу, әскери қызметке шақыру кезінде медициналық куәландыру мәселелері бойынша азаматтарға түсініктемелер береді;
азаматтарды медициналық куәландыруға байланысты шағымдар мен өтініштерді шешуге қатысады.
10. Медициналық куәландыру жүргізген кезде дәрігер-маман куәландырылушының өзі екеніне көз жеткізуге, медициналық құжаттаманы тексеруге, тексеру жүргізуге және әскерге шақырылушының есепке алу картасына, медициналық картаға қосымша параққа диагнозды (науқастары болмаған кезде – "дені сау" деген жазба жасалады), талаптарға сәйкес әскери қызметке жарамдылық санаты туралы қорытындыны жазуға міндетті.
11. Шақыру учаскелеріне тіркеу кезінде тексеруге (емделуге) мұқтаж деп танылған азаматтарды қорғаныс істері жөніндегі департаменттер, басқармалар (бөлімдер) екі тізімде ескереді:
1) № 1 тізімде – әскери қызметке уақытша жарамсыздар;
2) № 2 тізімде – әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамдылар.
Көрсетілген тізімдер тіркеу жөніндегі комиссиялардың жұмысы аяқталғаннан кейін он жұмыс күнінен кешіктірілмей әскерге шақырылушы бекітілген медициналық ұйымдарға жіберіледі. Медициналық ұйымдардың және жергілікті атқарушы органдардың басшылары азаматтардың уақтылы тексерілуі мен емделуін қамтамасыз етеді.
12. Тексеруге (емделуге) жолдама әскери есепке тіркелуге, әскери қызметке шақырылуға жататын азаматтарға, оларға тіркеу жөніндегі немесе әскерге шақыру комиссиясының шешімдерін жариялаған кезде беріледі.
13. Дәрігерлер әскерге шақырылушының денсаулық жағдайын түпкілікті айқындай алмаған жағдайларда әскерге шақыру комиссиясы оны емдеу (емдеу-алдын алу) мекемесіне амбулаторлық немесе стационарлық тексеруге жібереді. Жолдамада медициналық ұйымның (әскери-медициналық мекеменің) атауы, болжамды диагнозы және нені нақтылау қажеттігі, медициналық куәландыруға қайтадан келу мерзімі көрсетіледі.
Тексеруге (емделуге) арналған жолдамаға денсаулық жағдайын зерттеу актісі (бұдан әрі – акт), науқастың амбулаторлық медициналық картасы мен денсаулық жағдайын сипаттайтын медициналық құжаттар қоса беріледі.
Тексеру аяқталғаннан кейін акт толтырылады, оған бас дәрігер мен тексеру жүргізген дәрігер қол қояды және медициналық ұйымның (мекеменің) мөрі басылады.
Акт әскери қызметке жарамдылық санаты туралы түпкілікті шешім шығаратын тіркеу жөніндегі немесе әскерге шақыру комиссиясының қарауына ұсынылады.
14. Медициналық куәландыру жүргізген кезде дәрігер-маман әскерге шақырылушының есепке алу картасына, медициналық картаға қосымша параққа диагнозды (науқастары болмаған кезде – "дені сау" деген жазба жасалады), талаптарға сәйкес әскери қызметке жарамдылық санаты туралы қорытындыны, әскер түрлері мен тектері бойынша арналу көрсеткішін жазады.
15. Тіркеу немесе әскери қызметке шақыру және әскери-оқытылған резерв бағдарламалары бойынша оқуға түсу кезінде әскери қызметке жарамды немесе әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамды деп танылған азаматтарға медициналық комиссияның дәрігер-маманы әскери қызметке жарамдылық санаты туралы қорытындысынан кейін талаптарға сәйкес әскер түрлері мен тектері бойынша арналу көрсеткішін белгілейді.
16. Тіркеу немесе әскери қызметке шақыру кезінде әскери қызметке уақытша жарамсыз деп танылған азаматтарға дәрігер-маман әскери қызметке уақытша жарамсыздығы туралы қорытынды шығарады.
Медициналық көрсеткіштер бойынша әскери қызметке уақытша жарамсыздығы туралы қорытынды үш айдан алты айға дейін шығарылады, науқастары жазылмаған жағдайлар кезінде ол қайтадан шығарылады, бірақ уақытша жарамсыздықтың жалпы мерзімі он екі айдан аспауға тиіс, одан кейін қайта медициналық куәландыру жүргізіледі.
Тіркеу жөніндегі комиссияның немесе шақыру комиссиясы жұмысының (әскери қызметке ағымдағы шақыру) соңына дейін азаматтарды тексеру (емдеу) аяқталған жағдайда әскери қызметке уақытша жарамсыздығы туралы қорытынды шығарылмайды және дәрігер-маман тексеру (емдеу) және қайта медициналық куәландыру туралы қорытынды шығарады.
Ұзақ тексеруге (емдеуге) (үш айдан артық) мұқтаж азаматтарға алтыдан он екі айға дейінгі мерзімге әскери қызметке уақытша жарамсыздығы туралы қорытынды шығарылады, одан кейін қайтадан медициналық куәландыру жүргізіледі.
Азаматтардың әскери қызметке уақытша жарамсыздығы мерзімі өткеннен кейін әскери қызметке жарамдылығы (жарамсыздығы) туралы түпкілікті қорытынды шығарылады.
Жиырма жеті жасқа толуы бойынша мерзімді әскери қызметке шақырылудан босатылған адамдар медициналық куәландыруға (тексерілуге) жатпайды.
17. Егер тіркеу кезінде әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамды деп танылған азаматтар емделуге, ауыз қуысын санациялауға, көздің көруін түзетуге мұқтаж болған жағдайда дәрігер-маманның қорытындысы әскер түрлері мен тектеріне арналу көрсеткішінен кейін: "Емделуге (ауыз қуысын санациялауға, көздің көруін түзетуге) мұқтаж" деген сөздермен толықтырылады және осы санаттағы азаматтар өздері бекітілген медициналық ұйымдарға емделуге бағытталады.
18. Әскери қызметке шектеулі жарамды, әскери қызметке уақытша жарамсыз, әскери қызметке жарамсыз деп танылған, сондай-ақ тексерілуге (емделуге) жіберілген азаматтарға медициналық куәландыру парағы толтырылады.
19. Әскери-есептік мамандық бойынша оқуға жарамдылық талаптарға сәйкес айқындалады және азаматтардың әскери қызметке жарамдылық санаты туралы қорытындыдан кейін шығарылады.
20. Қорытынды әскерге шақырылушының есепке алу картасына, шақыру комиссиясы хаттамаларының кітабына жазылады.
21. Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) шақыру комиссиялары медициналық куәландыруды жүргізгеннен кейін облыстық (республикалық маңызы бар қала және астана) шақыру комиссиясы денсаулық жағдайы бойынша әскерге шақыруға жатпайтын азаматтарды әскери қызметке шақыру жағдайларына жол бермеу мақсатында қадағалау медициналық куәландыру ұйымдастырады. Әскери қызмет өткеру орнына жөнелту алдында әскерге шақырылушыларды ағзада есірткі заттарының болуына тестілеуді және АИТВ-инфекциясына (көрсеткіштер бойынша) зерттеуді жүргізеді.
22. Егер медициналық тексеру нәтижесінде азаматтардың денсаулық жағдайында әскери қызметке шақыруға кедергі келтіретін (әскери қызметке жарамдылық санатын өзгертетін) ауытқулар анықталса, облыстық (республикалық маңызы бар қала және астана) шақыру комиссиясының дәрігер-маманы медициналық куәландыру парағын ресімдейді және облыстық (республикалық маңызы бар қала және астана) шақыру комиссиясы аудандардың, қалалардың шақыру комиссияларының шешімін жояды және хаттамалары кітабында ресімделетін және азаматтарға жарияланатын өз шешімін шығарады.
23. Әскерге шақырылушының есепке алу картасы, медициналық куәландыру парағы, қорғаныс істері жөніндегі департаменттің мөрімен расталған облыстық (республикалық маңызы бар қала және астана) шақыру комиссиясының хаттамалары кітабынан үзінді шешімі қайта қаралған аудандық (облыстық маңызы бар қала) шақыру комиссиясына жіберіледі.
24. Азаматтарды денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке шақыруды кейінге қалдыру немесе одан босату негізділігін облыстық (республикалық маңызы бар қала және астана) шақыру комиссиясының медициналық тексеруімен және (немесе) әскери қызметке шақыру кейінге қалдырылған немесе одан босатылған барлық азаматтардың жеке істерін зерделеу жолымен тексеріледі.
Құжаттарды тексеру нәтижелері бойынша облыстық (республикалық маңызы бар қала және астана) шақыру комиссиясы әскерге шақырылушының есепке алу картасына аудандық (қалалық) шақыру комиссиясының шешімін бекіту туралы немесе азаматты қайта медициналық куәландыруға жіберу туралы белгі жасайды.
Қайта медициналық куәландырылуға сондай-ақ олардың әскери қызметке жарамдылығы (жарамсыздығы) туралы медициналық комиссияның қорытындысымен келіспеген азаматтар жатады.
25. Облыстық (республикалық маңызы бар қала және астана) шақыру комиссиясы қайта медициналық куәландыру жүргізу мерзімі, орны және медициналық куәландырылуға жататын азаматтар туралы төмен тұрған шақыру комиссияларына хабарлайды.
26. Қайта медициналық куәландыруға азамат жеке ісімен және белгіленген диагнозды және шығарылған қорытындыны растайтын медициналық құжаттарымен жіберіледі.
Егер қайта медициналық куәландыру нәтижесінде азаматтың әскери қызметке жарамдылық санаты өзгерсе, дәрігер-маман медициналық куәландыру парағын ресімдейді және облыстық (республикалық маңызы бар қала және астана) шақыру комиссиясы төмен тұрған комиссияның шешімін жояды және хаттамалар кітабында ресімделетін және азаматқа жарияланатын өз шешімін шығарады.
Әскерге шақырылушының есепке алу картасы, медициналық куәландыру парағы, қорғаныс істері жөніндегі департаменттің мөрімен расталған облыстық (республикалық маңызы бар қала және астана) шақыру комиссиясының хаттамалары кітабынан үзінді шешімі қайта қаралған шақыру комиссиясына жіберіледі.
Егер қайта медициналық куәландыру нәтижесінде аудандық (облыстық маңызы бар қала) шақыру комиссиясының шешімі өзгермесе, онда хаттамалар кітабы мен есепке алу картасында оны бекіту туралы қысқаша жазба жасалады, бұл ретте медициналық куәландыру парағы ресімделмейді.
27. Әскери қызметке шақырылған азаматтарды медициналық бақылау сабақтастығын қамтамасыз ету үшін қорғаныс істері жөніндегі басқарма (бөлім) әскери бөлімге дәрігер-мамандардың қорытындылары бар медициналық картаға қосымша парақты (№ 025-1/у үлгі) жолдайды.
28. Аудандық (қалалық) шақыру комиссияларының қызметін зерделеу облыстық (республикалық маңызы бар қала және астана) шақыру комиссиясының, әскери қызметке шектеулі жарамды; әскери қызметке уақытша жарамсыз; әскери қызметке жарамсыз деп танылған азаматтарды медициналық куәландыру және тексеру деректері бойынша және аудандық (қалалық) шақыру комиссияларының шешімін растау немесе жою көрсетілген облыстық (республикалық маңызы бар қала және астана) шақыру комиссиясының хаттамалары кітабы бойынша жүзеге асырылады.
29. Әскери қызметшілер әскери қызмет орнына келгеннен кейін медициналық тексеруден өтеді, ал оқу-жаттығу әскери бөлімдеріне келгендер әскери-есептік мамандықтар бойынша оқуға (қызметке) жарамдылығын айқындау үшін штаттық емес әскери-дәрігерлік комиссияларда (бұдан әрі – ӘДК) түпкілікті медициналық куәландырудан өтеді.
Дәрігер-мамандардың қорытындылары медициналық куәландыру картасына, медициналық кітапшаға, ал ӘДК-ның қорытындысы ӘДК отырыстарының хаттамалары кітабына жазылады.
30. Денсаулық жағдайы бойынша мерзімді әскери қызметке шақырылуға жатпайтын әскери қызметшілерді мерзімінен бұрын босату науқастануы туралы куәлікпен ресімделген және штаттық ӘДК бекіткен госпитальдық немесе гарнизондық ӘДК қорытындысы негізінде стационарлық немесе амбулаторлық тексеруден кейін жүргізіледі. Гарнизондық ӘДК-ның амбулаторлық медициналық куәландыруы дене бітімінің нақты кемтарлығы болған кезде жүргізіледі.
31. Штаттық ӘДК гарнизондық (госпитальдық) ӘДК бекіткен сараптамалық қорытындысының көшірмесін бекіткеннен кейін бес жұмыс күні ішінде әскери қызметшінің әскерге шақыру орны бойынша қорғаныс істері жөніндегі департаменттерге жолдайды.
32. Қорғаныс істері жөніндегі департаменттер облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарымен бірлесіп, азаматты денсаулық жағдайы бойынша негізсіз әскери қызметке шақыру себептерін зерделейді және "Негізсіз әскерге шақыру себептерін зерделеу картасының" тиісті бөлімдерін толтырғаннан кейін әскери қызметші әскери қызмет өткерген ведомствоның штаттық ӘДК-на қайтарады.
33. Штаттық ӘДК, қорғаныс істері жөніндегі департаменттер (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) облыстардың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарымен бірлесіп, азаматтарды денсаулық жағдайы бойынша негізсіз әскери қызметке шақыру жағдайлары мен себептерін есепке алуды жүргізеді және әскери қызметке шақырылатын азаматтарды тексерудің және медициналық куәландырудың сапасын жақсартуға шараларды қабылдайды.

2. Әскери даярлық бойынша қосымша білім беру бағдарламалары бар
жалпы орта, техникалық және кәсіптік, ортадан кейінгі білім
беру ұйымдарына, оның ішінде республикалық әскери
мектеп-интернаттарға (лицейлерге) оқуға түсетін азаматтарды
және тәрбиеленушілерді медициналық куәландыру

34. Әскери даярлық бойынша қосымша білім беру бағдарламалары бар жалпы орта, техникалық және кәсіптік, ортадан кейінгі білім беру ұйымдарына, соның ішінде республикалық әскери мектеп-интернаттарға (лицейлерге) оқуға түсетін азаматтарды және тәрбиеленушілерді медициналық куәландыру денсаулық жағдайы бойынша оқуға түсуге немесе оқуды жалғастыруға жарамдылығын айқындау мақсатында жүргізіледі.
35. Кандидаттар алдын ала тексеруден және түпкілікті медициналық куәландырудан өтеді.
36. Азаматтарды алдын ала медициналық тексеруді қорғаныс істері жөніндегі басқармалардың (бөлімдердің) әскерге шақыру комиссиялары жанындағы медициналық комиссияларының дәрігер-мамандары, түпкілікті медициналық куәландыруды – қорғаныс істері жөніндегі департаменттер жанындағы медициналық комиссиялар немесе оқу орындары жанында құрылатын штаттық емес уақытша әрекет ететін медициналық комиссиялар жүргізеді.
Медициналық комиссия құрамы осы Қағиданың 5-тармағында көрсетілген тіркеу жөніндегі комиссия құрамына ұқсас.
37. Медициналық куәландыру басталғанға дейін оқу орындарына түсетін кандидаттарды тіркеу орны бойынша медициналық ұйымдар қорғаныс істері жөніндегі басқармалардың (бөлімдердің) сұрау салулары бойынша жеті жұмыс күні ішінде мынадай медициналық құжаттарды береді:
1) психоневрологиялық, наркологиялық (ағзада есірткі заттары мен психотропты заттардың бар болуына тестілеу нәтижелерімен), туберкулезге қарсы және тері-венерологиялық диспансерлерден (кабинеттерден) – олардың есепте тұратыны туралы мәліметтерді (анықтамаларды);
2) басқа да медициналық денсаулық сақтау ұйымдарынан – созылмалы науқастары бойынша диспансерлік есепте тұру жай-күйі және соңғы он екі ай ішінде жұқпалы және паразитарлық науқастарға шалдыққаны туралы мәліметтерді, алдын алу егулері туралы және дәрі-дәрмек құралдары мен басқа да заттарды көтере алмайтыны (артылған сезгіштігі) туралы мәліметтерді, сондай-ақ азаматтардың денсаулық жағдайын сипаттайтын медициналық құжаттарды (стационарлық науқастың медициналық карталарынан үзінділерді, рентгенограммаларды, арнайы зерттеулер әдістерінің хаттамаларын).
Анықтамалар мен үзінділер денсаулық сақтау ұйымдарының мөртаңбасымен және мөрімен расталады.
Егер медицина ұйымдарының мәліметтері бойынша адамдарда оқу орындарына түсуге және әскери қызмет өткеруге кедергі келтіретін созылмалы науқастар немесе дене бітімінің кемістіктері бар болса, олар алдын ала медициналық тексеруге жіберілмейді.
38. Оқуға түсушілерге медициналық куәландыруға дейін отыз жұмыс күні ішінде:
1) қанды жалпы талдау;
2) мерезге микропреципитация (микрореакция) реакциясы;
3) зәрді жалпы талдау;
4) тыныштықта электрокардиографиялық зерттеу (жүктемеден кейін – көрсеткіштер бойынша);
5) кеуде қуысы мүшелерін флюорографиялық (рентгенологиялық) зерттеу медициналық куәландыру күніне дейін үш айдан кешіктірілмей жүргізіледі.
Медициналық куәландыру процесінде денсаулық жағдайын айқындау үшін көрсеткіштер бойынша қажетті қосымша зертханалық, құралдық зерттеу әдістері жүргізіледі.
39. Жүргізілген зерттеулер нәтижелері, сондай-ақ бұрын қабылданған барлық алдын алу егулері мен дәрі-дәрмек құралдарын және басқа да заттарды көтере алмаушылығы (артылған сезгіштігі) туралы мәліметтер медициналық куәландыру картасына жазылады және қоса беріледі.
40. Диагнозды нақтылау мақсатында оқуға түсуші медициналық ұйымдарға тексерілуге жіберіледі.
Жолдамада медициналық ұйымның (әскери-медициналық мекеменің) атауы, диагнозы, тексеру мақсаты көрсетіледі.
Тексеруге арналған жолдамаға денсаулық жағдайын зерттеу актісі (бұдан әрі – акт), амбулаторлық науқастың медициналық картасы және денсаулық жағдайын сипаттайтын медициналық құжаттар қоса беріледі.
41. Тексеру аяқталғаннан кейін акт толтырылады, оған бас дәрігер мен тексеру жүргізген дәрігер қол қояды және медициналық ұйымның мөрі басылады. Акт оқуға түсуге жарамдылығы туралы шешім шығаратын медициналық комиссияның қарауына ұсынылады.
42. Медициналық куәландыру нәтижесінде штаттық емес уақытша әрекет ететін ӘДК оқуға түсуге жарамдылығы туралы қорытындысын шығарады (бұл ретте ӘДК қорытындысын шығаруға негіз болған талаптардың тармақтарын көрсету қажет).
43. Талаптарда көзделген науқастар кезінде оқуды жалғастыруға жарамдылығын айқындау мақсатында тәрбиеленушілер штаттық емес тұрақты әрекет ететін (гарнизондық және госпитальдық) ӘДК-ға медициналық куәландыруға жіберіледі.
44. Медициналық куәландыру нәтижесінде штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК оқуды жалғастыруға жарамдылығы (жарамсыздығы) туралы қорытындысын шығарады (бұл ретте ӘДК қорытындысын шығаруға негіз болған талаптардың тармақтары көрсетіледі).
Оқуға жарамсыз деп танылған тәрбиеленушілерге, сондай-ақ әскери (арнайы) оқу орындарына түсуге жарамсыз деп танылған бітірушілерге ӘДК қорытындысы анықтама түрінде ресімделеді.

3. Жоғары білім беру бағдарламаларын іске асыратын, оның ішінде
шет мемлекеттерінің әскери (арнайы) оқу орындарына, оқу
орындарының әскери факультеттеріне, жоғарыдан кейінгі білім
беру бағдарламаларын іске асыратын әскери оқу орындарына
түсетін азаматтарды және әскери қызметшілерді, сондай-ақ
арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлерін медициналық
куәландыру

45. Азаматтарды алдын ала медициналық тексеруді әскерге шақыру комиссиялары жанындағы медициналық комиссиялардың дәрігер-мамандары, ал әскери даярлық бойынша қосымша білім беру бағдарламалары бар жалпы орта, техникалық және кәсіптік, ортадан кейінгі білім беру ұйымдарын бітіріп шыққан әскери қызметшілер мен азаматтарды – штаттық емес тұрақты әрекет ететін (гарнизондық немесе госпитальдық) ӘДК жүргізеді.
Қазақстан Республикасының және шет мемлекеттерінің арнайы (әскери) оқу орындарының күндізгі оқу нысанына түсетін арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлері, әскери қызметшілері алдын ала медициналық куәландырылуды Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік Комитетінің штаттық емес тұрақты әрекет ететін (гарнизондық немесе госпитальдық) әскери-дәрігерлік комиссияларында (бұдан әрі – ҚР ҰҚК ӘДК) өтеді.
46. Кандидаттарды оқыту үшін түпкілікті медициналық куәландыруды әскери (арнайы) оқу орындарына келуі бойынша штаттық емес тұрақты әрекет ететін (уақытша әрекет ететін) ӘДК әскери арнайы оқу орындарына түсуге жарамдылығын айқындау үшін жүргізеді. Медициналық комиссия құрамы осы Қағиданың 5-тармағына сәйкес айқындалады.
47. Әскери арнайы оқу орнына оқуға түскенге дейін қорғаныс істері жөніндегі басқармалардың (бөлімдердің) сұрау салулары бойынша медициналық денсаулық сақтау ұйымдары жеті жұмыс күні ішінде осы Қағиданың 37-тармағына сәйкес медициналық құжаттарды ұсынады.
48. Әскери арнайы оқу орындарына оқуға түсушілерді медициналық куәландыруға дейін отыз жұмыс күні ішінде:
1) қанды жалпы талдау;
2) мерезге микропреципитация (микрореакция) реакциясы;
3) зәрді жалпы талдау;
4) мұрынның қосалқы қуыстарының рентгенографиясы;
5) тыныштықта электрокардиографиялық зерттеу (жүктемеден кейін – көрсеткіштер бойынша);
6) кеуде қуысы мүшелерін флюорографиялық (рентгенологиялық) зерттеу медициналық куәландыру күніне дейін үш айдан кешіктірілмей жүргізіледі;
7) ішек құрты жұмыртқаларына үлкен дәретті зерттеу жүргізіледі.
Медициналық куәландыру процесінде денсаулық жағдайын анықтау үшін көрсеткіштер бойынша қажетті қосымша зертханалық, құралдық зерттеу әдістері жүргізіледі. Қажетті жағдайларда психофизиологиялық куәландыру жүзеге асырылады.
49. Жүргізілген зерттеулер нәтижелері, сондай-ақ бұрын алынған барлық алдын алу егулері мен дәрі-дәрмек құралдарын және басқа да заттарды көтере алмаушылығы (артылған сезгіштігі) туралы мәліметтер әскери арнайы оқу орындарына түсетін кандидаттардың медициналық куәландыру картасына жазылады және қоса беріледі.
50. Диагнозды нақтылау мақсатында кандидат медициналық денсаулық сақтау ұйымдарына тексерілуге жіберіледі. Жолдамада медициналық денсаулық сақтау ұйымының (әскери-медициналық мекеменің) атауы, диагнозы, тексеру мақсаты көрсетіледі.
Тексеруге арналған жолдамаға денсаулық жағдайын зерттеу актісі (бұдан әрі – акт), науқастың амбулаторлық медициналық картасы және денсаулық жағдайын сипаттайтын медициналық құжаттар қоса беріледі.
51. Түпкілікті медициналық куәландыру кезінде әскери арнайы оқу орындарына түсуге жарамсыз деп танылған әскери (арнайы) оқу орындарына түсетін азаматтардың медициналық куәландыру карталары медициналық куәландыру аяқталғаннан кейін бес жұмыс күнінен кешіктірілмей алдын ала медициналық куәландырудың сапасын талдау және жақсарту үшін медициналық куәландыру жүргізген қорғаныс істері жөніндегі департаменттерге және штаттық емес тұрақты әрекет ететін (гарнизондық немесе госпитальдық) ӘДК-ға жолданады.
52. Авиациялық персоналды даярлау бойынша әскери оқу орындарына түскен кезде алдын ала медициналық куәландыруға:
1) түсті қалыпты сезінетін және әрбір көзге түзетулерсіз көру өткірлігі 1,0-ден төмен емес;
2) сыбырлап сөйлеуді естуі 6/6-дан кем емес;
3) артериалдық қан қысымы сынап бағанасымен 130/80-нен жоғары емес және 105/60 мм-нан төмен емес;
4) дене салмағының индексі 18,5-тен төмен емес және дене салмағы 90 кг-нан артық емес;
5) бойы 165 см-ден төмен емес және 186 см-ден артық емес;
6) аяқтың ұзындығы 80 см-ден қысқа емес;
7) қолдың ұзындығы 76 см-ден қысқа емес;
8) отыру қалпында бойы 80 см-ден төмен емес және 93 см-ден артық емес азаматтар жіберіледі.
53. Алдын ала медициналық куәландыруға жіберер алдында қорғаныс істері жөніндегі бөлімдерде (басқармаларда) немесе әскери бөлімдерде осы талаптарға жауап беретін кандидаттарды оқыту үшін ұшқыштар құрамын даярлау бойынша әскери оқу орнына түсетін азаматтың медициналық куәландыру картасы ресімделеді, міндетті зерттеулерге қосымша мыналар жүргізіледі:
1) кеуде қуысы мүшелерін флюорографиялық (рентгенологиялық) зерттеу;
2) мұрынның қосалқы қуыстарының рентгенографиясы;
3) он екі жалғамалық әдіспен (тыныштықта және дене жүктемесінен кейін) электрокардиография;
4) тыныштық және циклоплегия жағдайларында скиаскопия немесе рефрактометрия көмегімен түсті сезінуін, көру өткірлігін, рефракцияны зерттеу;
5) мұрынмен тыныс алуды, иіс сезуді, құлақтардың бароқызметін, 6/6 м-ден кем емес алшақтықта сыбыр сөзді естуді, вестибулярлық және отолиттік аппараттарды зерттеу.
54. Ұшқыштар құрамын даярлау бойынша әскери оқу орындарына түсетін әскери қызметшілердің медициналық кітапшасы, қызметтік және медициналық мінездемелері зерделенеді.
55. Азаматтар келгеннен кейін екі күнтізбелік күннен ерте емес мерзімде әскери оқу орнының дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясының түпкілікті медициналық куәландыруына жатады.
56. Дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясының дәрігер-мамандарының біреуі ұшуға үйретуге кедергі келтіретін науқасты анықтаған азаматтар қалған дәрігер-мамандардың медициналық тексеруінен өтеді, бірақ арнайы жүктеме сынамаларын орындаудан босатылады.
Ұшуға үйретуге кедергі келтіретін науқасты анықталмаған азаматтарға арнайы зерттеулер: барокамерада биіктік гипоксиясына және барометрлік қысымның төмендеуіне шыдауға сынаулар, вестибулометрия, тоналдық аудиометрия және электроэнцефалография жүргізіледі.
Барокамерада сынауларды және вестибулометрияны бір жұмыс күнінде жүргізуге тыйым салынады.
57. Медициналық куәландыру нәтижелері дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясы отырыстарының хаттамалары кітабында, ұшқыштар құрамын даярлау бойынша әскери оқу орнына түсетін азаматтың медициналық куәландыру картасына, ал әскери қызметшіге – медициналық кітапшада жазылады.
Ұшуға үйретуге жарамсыз деп танылған адамдарға дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясы отырыстарының хаттамалары кітабында жарамсыздық себебінің толық негіздемесі жазылады.
58. Науқастанудың диагнозын нақтылау үшін азамат медициналық денсаулық сақтау ұйымына (әскери-медициналық мекемеге) амбулаторлық немесе стационарлық тексеруге жіберіледі.
59. Түпкілікті медициналық куәландыру кезінде ұшуға үйретуге жарамсыз деп танылған және әскери оқу орны дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясының қорытындысымен келіспеген азаматтардың бұл шешімді штаттық әскери-дәрігерлік комиссияда қайта қарауға құқығы бар.
60. Егер медициналық ұйымдардың мәліметтері бойынша адамдарда әскери (арнайы) оқу орындарына түсуге кедергі келтіретін созылмалы науқастанулар немесе дене кемістіктері бар болса, олар алдын ала медициналық тексеруге жіберілмейді.
Медициналық куәландыру нәтижелері бойынша штаттық емес уақытша әрекет ететін ӘДК оқуға түсуге жарамсыздығы туралы қорытындысын шығарады (бұл ретте ӘДК қорытындысын шығаруға негіз болған талаптардың тармақтарын көрсету қажет).
61. Жоғарыдан кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери (арнайы) оқу орындарына және әскери факультеттерге түсетін әскери қызметшілерді, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлерін алдын ала медициналық куәландыруға жіберген кезде жыл сайынғы тереңдетілген және бақылау медициналық тексерулердің (офицерлерге кемінде соңғы үш жылдағы) нәтижелері, медициналық көмекке жүгінуі көрсетілген медициналық кітапша беріледі.
62. Офицерлер құрамының медициналық кітапшаларында жыл сайынғы тереңдетілген медициналық тексерулердің соңғы үш жылдағы нәтижелері болмаған кезде, алдын ала медициналық куәландыру кезінде оларды стационарлық тексеруге жіберу, кейіннен госпитальдық ӘДК-да медициналық куәландыру туралы ӘДК қорытындысы шығарылады.
63. Әскери (арнайы) оқу орнына түсуге кедергі келтіретін науқасы анықталған кезде бұдан әрі тексеру тоқтатылады және штаттық емес (тұрақты, уақытша әрекет ететін) ӘДК әскери (арнайы) оқу орнына түсуге жарамсыздығы туралы қорытынды шығарады.
64. Түпкілікті медициналық куәландырудан кейін әскери (арнайы) оқу орындарына түсуге жарамсыз деп танылған әскери қызметшілердің, арнаулы мемлекеттік органдары қызметкерлерінің медициналық куәландыру карталары медициналық куәландыру аяқталғаннан кейін бес жұмыс күнінен кешіктірілмей алдын ала медициналық куәландырудың сапасын талдау және жақсарту үшін медициналық құжаттарды жолдаған штаттық емес тұрақты әрекет ететін (гарнизондық немесе госпитальдық) ӘДК-ға жіберіледі.

4. Келісімшарт бойынша әскери қызметке немесе арнаулы
мемлекеттік органдарға қызметке кіретін азаматтарды медициналық
куәландыру

65. Қорғаныс істері жөніндегі басқарма (бөлім) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріне, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарына келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін азаматтың медициналық куәландыру картасын ресімдейді және медициналық денсаулық сақтау ұйымдарынан 37-тармаққа сәйкес медициналық құжаттарды сұратады.
66. Келісімшарт бойынша Қарулы Күштерге, басқа да әскерлер мен әскери құралымдарға әскери қызметке немесе арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке кіретін азаматтарды медициналық куәландыруға дейін:
1) қанды жалпы талдау;
2) мерезге микропреципитация (микрореакция) реакциясы;
3) зәрді жалпы талдау;
4) тыныштықта электрокардиографиялық зерттеу (жүктемеден кейін – көрсеткіштер бойынша);
5) кеуде қуысы мүшелерін флюорографиялық (рентгенологиялық) зерттеу медициналық куәландыру күніне дейін үш айдан кешіктірілмей жүргізіледі;
6) мұрынның қосалқы қуыстарының рентгенограммасы;
7) В және С гепатиттерінің маркерлеріне қанды зерттеу;
8) АИТВ-инфекциясына қанды зерттеу;
9) қырық жастан асқан адамдарға көздің ішкі қысымын өлшеу, қандағы қантты талдау жүргізіледі.
Зерттеулер медициналық куәландыру басталғанға дейін отыз күннен кешіктірілмей жүргізілуі тиіс.
Медициналық көрсеткіштер бойынша алдын алу егулері және қажетті медициналық зерттеулер жүргізіледі.
67. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріне, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарына (арнаулы мемлекеттік органдардың әскери құралымдарынан басқа) келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін азаматтарды алдын ала медициналық тексеруді тұрғылықты жері бойынша медициналық ұйымдардың дәрігер-мамандары: хирург, терапевт, невропатолог, психиатр, окулист, оториноларинголог, дерматовенеролог, стоматолог, әйелдер үшін қосымша – гинеколог жүргізеді.
Қажет болған кезде психолог тартылады.
68. Түпкілікті медициналық куәландыруды штаттық емес тұрақты әрекет ететін гарнизондық ӘДК немесе қорғаныс істері жөніндегі департаменттер жанындағы ӘДК, жасы 40-тан жоғары адамдарға штаттық емес тұрақты әрекет ететін госпитальдық ӘДК жүргізеді.
Арнаулы мемлекеттік органдарға әскери қызметке, қызметке кіретіндерді медициналық куәландыруды тұрғылықты жері бойынша ҚР ҰҚК-ның штаттық емес тұрақты әрекет ететін гарнизондық ӘДК-сы жүргізеді.
69. Науқастың диагнозын нақтылау үшін азамат медициналық денсаулық сақтау ұйымына (әскери-медициналық мекемеге) амбулаторлық немесе стационарлық тексеруге жіберіледі.
Бұл ретте штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК "Тексерілуге жатады" деген қорытынды шығарады.
Тексеруге арналған жолдамаға денсаулық жағдайын зерттеу актісі, амбулаторлық науқастың медициналық картасы және азаматтың денсаулық жағдайын сипаттайтын басқа да медициналық құжаттар қоса беріледі.
Куәландырылушыны бір ай ішінде медициналық тексеруді аяқтау мүмкін емес кезінде, сондай-ақ тағайындалған медициналық зерттеулер нәтижелерін мерзімінде ұсынбау жағдайында штаттық емес тұрақты және уақытша әрекет етін ӘДК "Қорытынды медициналық куәландыруға келмеуіне (қосымша тексерілмеуіне) байланысты шығарылған жоқ" деген қорытынды шығарады.
Азамат тексерілуден бас тартқан кезде штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК "Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге жарамсыз", "Келісімшарт бойынша арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке кіруге жарамсыз" деген қорытынды шығарады.
70. Денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке жарамды немесе талаптарға сәйкес әскер (қызмет) түрлері мен тектеріне байланысты әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамды азаматтар келісімшарт бойынша әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке кіруге жарамды деп танылады.
Мұндай жағдайларда штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК-ның әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке жарамдылық санаты туралы қорытындысы "Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге жарамды", "Келісімшарт бойынша арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке кіруге жарамды" деген сөздермен толықтырылады.
71. Егер Қарулы Күштердің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының әскер түрлері мен тектерінде әскери қызмет өткеру үшін, әскери-есептік мамандық бойынша оқуға (қызметке), келісімшарт бойынша әскери қызметке түсуге жарамды деп танылған азаматтарға қатысты медициналық куәландыруға жолдамада климаттық жағдайлары қолайсыз аумақтарда әскери қызмет өткеруге жарамдылығын айқындау көрсетілсе, штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК тиісті қорытынды шығарады.
72. Талаптарға сәйкес әскери қызметке жарамдылық санаты дербес бағалауды көздейтін науқастар кезінде штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК "Әскери қызметке шектеулі жарамды. Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге жарамсыз", "Арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке шектеулі жарамды. Келісімшарт бойынша арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке кіруге жарамсыз" деген әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке жарамдылығы туралы қорытынды шығарады.
73. Медициналық куәландыруда келісімшарт бойынша әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке кіруге кедергі келтіретін жүктілік немесе науқасы анықталған кезде бұдан әрі медициналық куәландыру тоқтатылады және штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК "Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге жарамсыз", "Келісімшарт бойынша арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке кіруге жарамсыз" деген қорытынды шығарады, бұл ретте әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке жарамдылық санаты туралы қорытынды шығарылмайды.
Әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке уақытша жарамсыз деп танылған адамдарға қатысты да осындай қорытынды шығарылады.

5. Әскерге шақыру бойынша немесе келісімшарт бойынша әскери
қызмет өткеретін әскери қызметшілерді, арнаулы мемлекеттік
органдардың қызметкерлерін, әскери (арнайы) оқу орындарының
тыңдаушылары мен курсанттарын, кадеттерді медициналық
куәландыру

74. Медициналық куәландыруға жіберу туралы шешімді:
1) мерзімді әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерге қатысты – әскери бөлімдердің командирлері (мекемелердің бастықтары), гарнизондардың бастықтары, штаттық ӘДК бастықтары (төрағалары), қорғаныс істері жөніндегі департаменттердің бастықтары, қорғаныс істері жөніндегі департаменттер бастықтарымен келісу бойынша қорғаныс істері жөніндегі басқармалардың (бөлімдердің) бастықтары, әскери сот немесе прокуратура, тергеу органы;
2) әскерге шақыру бойынша әскери қызмет өткеретін офицерлер құрамының адамдарына қатысты – әскери бөлімдер командирлері (мемлекеттік мекемелердің бастықтары), қорғаныс істері жөніндегі департаменттердің бастықтары, әскери сот немесе прокуратура, тергеу органы;
3) келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерге, арнаулы мемлекеттік органдардың келісімшарт бойынша қызметкерлеріне қатысты – әскери бөлімдер командирлерінің лауазымдарынан бастап, оларға тең және жоғарғы тікелей бастықтар (арнаулы мемлекеттік органдар бөлімшелерінің бірінші бастықтары), әскери сот немесе әскери прокуратура, тергеу органы;
4) әскери (арнайы) оқу орындарының тыңдаушыларына, курсанттарына және кадеттерге қатысты – әскери (арнайы) оқу орындарының бастықтары, әскери сот немесе әскери прокуратура, тергеу органы шығарады.
75. Медициналық куәландыруға жолдаманы тікелей командирдің (бастықтың) шешіміне сілтеме жасай отырып, әскери бөлім командирі (мекеме бастығы) немесе Қарулы Күштердің әскер түрі мен тектері кадр органының бастығы, ал арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлері үшін – бірінші бастықтың шешімі бойынша кадр бөлімшелерінің бастығы береді.
76. Тексеру немесе емдеу барысында мерзімді әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерде әскери қызметке жарамдылық санатын өзгертетін науқастану анықталған жағдайда медициналық куәландыру әскери-медициналық мекеме бастығының жазбаша өкімі бойынша жүргізіледі.
77. Медициналық куәландыруға жіберілетін адамдарға штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК-ға мыналар ұсынылады:
1) медициналық куәландыруға жолдама;
2) медициналық кітапша;
3) әскери бөлімнің (мекеменің) мөрімен бекітілген қызметтік және медициналық мінездемелер.
Қызметтік мінездемеде куәландырылушы денсаулық жағдайының атқарып отырған лауазымы бойынша оның әскери қызмет міндеттерін атқаруға әсері туралы мәліметтер және бұдан әрі әскери қызметшіні әскери қызметте, қызметкерді арнаулы мемлекеттік органдарда қызметте пайдаланудың мақсатқа сәйкестігі туралы қолбасшылықтың пікірі сипатталады;
Медициналық мінездемеде денсаулық жағдайын динамикалық қадағалау нәтижелері туралы, оның медициналық көмекке жүгінуі туралы мәліметтер, соңғы үш жылда жұмыс істемеген күндерінің саны міндетті түрде көрсетіледі. Медициналық мінездемеде көрсетілген мәліметтер медициналық кітапшаның деректерімен және басқа да медициналық құжаттармен расталуы тиіс;
4) адамдардың әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет міндеттерін орындаумен байланысын көрсете отырып, әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеру кезінде алған науқастануы, мертігуі (жаралануы, жарақаттануы, контузия алуы) туралы анықтама.
Адамдар жоғарыда көрсетілген құжаттарсыз медициналық куәландыруға жіберілмейді.
78. Науқастануы бойынша демалыс беру немесе әскери қызмет міндеттерін атқарудан босату туралы мәселені шешу үшін әскери қызметшілерді медициналық куәландыру әскери-медициналық мекеме бастығының (бастықтың медициналық бөлім жөніндегі орынбасарының) жазбаша өкімі бойынша жүргізіледі.
Науқастануы бойынша демалыс беру немесе арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет (әскери қызмет) міндеттерін атқарудан босату туралы мәселені шешу үшін арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлері, әскери қызметшілері үшін медициналық куәландыру әскери-медициналық мекеме және (немесе) Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті аумақтық органдары әскери-медициналық бөлімшелері бастығының (бастықтың медициналық бөлім жөніндегі орынбасарының) жазбаша өкімі бойынша жүргізіледі.
79. Келісімшарт бойынша әскери қызмет (қызмет) өткеретін әскери қызметшілерді, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлерін медициналық куәландыруды штаттық емес тұрақты әрекет ететін (гарнизондық немесе госпитальдық) ӘДК амбулаторлық немесе стационарлық тексеру басталған күннен бастап үштен он төрт жұмыс күні мерзімінде жүргізеді.
Талаптарға сәйкес әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеруге кедергі келтіретін науқастанулар болған немесе әскери қызметте, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметте болудың шекті жасына толған кезде медициналық куәландыру госпитальдық ӘДК-да жүргізіледі.
Тексерілу мерзімдерін қысқарту мақсатында амбулаторлық тексерілу мен куәландырылу уақытында әскери қызметшілер, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлері лауазымдық міндеттерін орындаудан 3 тәуліктен артық емес мерзімге босатылады.
80. Әскери қызметшіні, арнаулы мемлекеттік орган қызметкерін стационарлық медициналық куәландыруды науқастану, мертігу (жаралану, жарақаттану, контузия алу) диагнозы және олардың салдарлары айқын болмауына байланысты көрсетілген мерзімде жүргізу мүмкін болмаған жағдайда, оны тексеру әскери-медициналық мекеме бастығының жазбаша өкімімен жеті тәуліктен артық емес мерзімге ұзартылады, ол туралы әскери қызметшіні, арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерін медициналық куәландыруға жіберген әскери бөлімнің командирі (мекеме бастығы) немесе кадр органы хабардар етіледі.
81. Егер арнаулы мемлекеттік органдардың әскери қызметшісін, қызметкерін медициналық куәландыру кезінде штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК-да ол куәландырылатын мертігу (жаралану, жарақаттану, контузия алу) немесе науқастану салдары арнаулы мемлекеттік органдарда әскери қызмет, қызмет өткерумен байланысты емес деп тануға негіз болса, онда ӘДК медициналық құжаттаманы және жеке істі сұратады (сыртқы барлау саласындағы уәкілетті органның қызметкері үшін жеке істен үзінді ұсынылады).
82. Талаптарда көзделген науқастанулар кезінде оқуды жалғастыруға жарамдылығын айқындау мақсатында тыңдаушылар, курсанттар мен кадеттер медициналық куәландырылу үшін штаттық емес тұрақты әрекет ететін (гарнизондық немесе госпитальдық) ӘДК-ға жіберіледі.
Медициналық куәландыру нәтижелері бойынша штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК оқуды жалғастыруға жарамдылығы (жарамсыздығы) туралы қорытындысын шығарады (бұл ретте ӘДК қорытындысын шығаруға негіз болған талаптардың тармақтары көрсетіледі).
83. Жасы он сегізге толмаған әскери оқу орындарының, арнаулы мемлекеттік органдардың оқу орындарының кадеттері мен курсанттарына қатысты штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК тек оқуға жарамдылығы (жарамсыздылығы) туралы қорытынды шығарады.
84. Оқуға жарамсыз деп танылған жасы он сегізден жоғары әскери (арнайы) оқу орындарының бірінші курс кадеттеріне, курсанттарына (офицер атақтары жоқ тыңдаушыларға) қатысты бір уақытта талаптарға сәйкес олардың әскери қызметке жарамдылығы туралы мәселе шешіледі.
85. "Әскери қызметке уақытша жарамсыз", "Арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке уақытша жарамсыз" деген қорытынды шығарылған кезде бұдан әрі оқуды жалғастыруға және әскери қызметке жарамдылығы туралы ӘДК-ның түпкілікті қорытындысы босату мерзімі, науқастануы бойынша демалысы аяқталғаннан кейін шығарылады.
86. Әскери кафедраларда запастағы офицерлерді даярлау бағдарламасы бойынша жоғары оқу орындарында оқитын азаматтарды медициналық куәландыруды тіркеу жөніндегі комиссияларының медициналық комиссиялары; қорғаныс істері жөніндегі департаменттер жанындағы ӘДК және гарнизондық ӘДК жүргізеді.
87. Әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет міндеттерін атқару кезінде, арнайы (әскери) оқу орындарында, арнаулы мемлекеттік органдардың оқу орындарында мертіккен әскери қызметшілерді, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлерін медициналық куәландыру әскери-медициналық мекемелерде (медициналық ұйымда) емделу аяқталғаннан кейін жүргізіледі.
Мертігу (жаралану, жарақаттану, контузия алу), науқастану кезінде емдеу ұзақтығы (денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган бекіткен стандарттарға сәйкес) белгіленген мерзімдерден асқан қалған жағдайларда әскери қызметшілер, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлері медициналық куәландыруға ұсынылады.
88. Әскери қызметшіні, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерін бір әскери-медициналық мекемеден (медициналық ұйымнан) басқасына ауыстыру, науқастануы бойынша босатылған әскери қызметшінің, арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерінің тұрғылықты жеріне ілесіп жүру қажет болған, оның медициналық көмекке және бөгде адамның қамқорлығына мұқтаж болуына байланысты, оқшаулауды және ілесіп жүретін адамдарды талап ететін науқасты көшірген кезде штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК ауыстыру қажеттігі, ілесіп жүретін адамдардың саны және көлік түрі туралы қорытынды шығарады.
89. Әскери қызметшіге, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкеріне науқастануы бойынша демалыс беру немесе әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет міндеттерін атқарудан босату туралы ӘДК қорытындысы талаптарға сәйкес әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке уақытша жарамсыздығы көзделгенде шығарылады.
90. Бейбіт уақытта штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК, егер стационарлық емделу және медициналық оңалту жүргізу аяқталғаннан кейін кемінде бір айды құрайтын мерзімде әскери қызметші, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкері әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет міндеттерін атқаруға кірісе алса, науқастануы бойынша демалыс беру туралы қорытынды шығарады.
Қалған жағдайларда әскери қызметшілерді, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерін емдеу әскери-медициналық мекемеде аяқталады, ал штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет міндеттерін атқарудан толық немесе ішінара босату туралы қорытынды шығарады.
91. Бейбіт уақытта әскери қызметшіге, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкеріне науқастануы бойынша демалыс (қалпына келтіру емделудің соңғы кезеңі) мертігу (жаралану, жарақаттану, контузия алу), науқастану сипатына және ауырлығына байланысты отыздан алпыс тәулікке дейінгі мерзімге беріледі.
92. Мерзімді әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілердің стационарлық емдеуде үздіксіз болуының, медициналық оңалту жүргізудің және науқастануы бойынша демалыста болуының жалпы ұзақтығы төрт айдан аспауға тиіс, ол аяқталғаннан кейін штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК әскери қызметке жарамдылық санатын айқындайды.
93. Келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшіге, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкеріне, арнайы (әскери) оқу орындарының тәрбиеленушісіне, кадетіне, курсантына, тыңдаушысына науқастануы бойынша демалыс медициналық көрсеткіштері бойынша ұзартылады, бірақ әрбір ретте отыз тәуліктен аспайды. Стационарлық емделуде болу, медициналық оңалту жүргізу және науқасы бойынша демалыста болу уақытын жалпы алғанда төрт айдан, ал туберкулезбен ауыратындар үшін он айдан аспауға тиіс.
Егер көрсетілген мерзім аяқталғаннан кейін келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметші, арнаулы мемлекеттік органдарда келісімшарт бойынша қызмет өткеретін қызметкер денсаулық жағдайы бойынша әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет міндеттерін атқаруға кірісе алмайтын болса, оның емделуде болу мерзімі әскери-медициналық мекеменің қорытындысы негізінде әскер түрлері қолбасшысынан, өңірлік қолбасшылық әскерлері қолбасшысынан бастап және одан жоғары (арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлері үшін – кадр бөлімшесіне жетекшілік ететін арнаулы мемлекеттік орган бастығының орынбасары) тікелей бастықтың шешімімен ұзартылады.
Егер әскери қызметшіні одан әрі емдегеннен кейін әскери қызмет міндеттерін орындауға кірісе алатын жағдайларда емдеу мерзімдерін ұзарту жүзеге асырылады. Арнаулы мемлекеттік органның қызметкері арнаулы мемлекеттік органдардағы қызмет міндеттерін орындауға кірісе алатын болса, сондай шешім қабылданады.
94. Әскери қызметшінің, арнаулы мемлекеттік органдары қызметкерінің емделуде үздіксіз болу мерзімін ұзарту үшін әскери-медициналық мекеменің бастығы әскери қызметші, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкері қызмет өткеретін (оқитын) әскери бөлімнің (мекеменің) командиріне (бастығына), арнаулы мемлекеттік органдар бөлімшесінің бастығына емделуде болу мерзімін ұзарту туралы қатынас қағазын жолдайды, онда диагнозы, емделуді жалғастыру қажеттігі және алпыс тәуліктен аспайтын оның болжамды мерзімі көрсетіледі.
Әскери бөлімнің командирі, арнаулы мемлекеттік органдар бөлімшесінің бастығы ол туралы өз пікірі мен көрсетілген қатынас қағазын әскери қызметшінің, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкері емделуде үздіксіз болу мерзімін ұзарту туралы шешім қабылдайтын тікелей бастығына, кадр бөлімшесіне жетекшілік ететін арнаулы мемлекеттік орган бастығының орынбасарына ұсынады.
95. Емделуде және науқастануы бойынша демалыста үздіксіз болудың шекті мерзімі аяқталғаннан кейін әскери қызметшілер, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлері әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке жарамдылық санатын айқындау үшін медициналық куәландыруға жатады.
96. Әскери қызметші-әйелдерге жүктілігі және бала тууы бойынша демалысты әскери бөлімнің командирі (мекеме бастығы) Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында белгіленген тәртіппен және мерзімге медициналық денсаулық сақтау ұйымының қорытындысына сәйкес береді.
97. Штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК-ның науқастануы бойынша демалыс беру (демалысты ұзарту) туралы қорытындысы әскери-дәрігерлік комиссия отырыстарының хаттамалары кітабына жазылады және анықтамамен ресімделеді.
98. Осы Қағиданың 89-тармағымен көзделмеген жағдайларда штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет міндеттерін атқарудан жетіден он бес тәулікке дейін босату (бұдан әрі – босату) туралы қорытынды шығарады, бірақ жалпы босату мерзімі отыз тәуліктен аспауға тиіс.
99. Мерзімді әскери қызмет өткеретін және денсаулық жағдайы бойынша әскери қызмет міндеттерін атқарудан босатылған әскери қызметшілер әскери бөлімнің (лазареттің) медициналық пунктіне (медициналық ротаға), емделуге (сауықтыруға) жіберіледі.
Мерзімді әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерге қатысты ішінара босату туралы қорытынды шығарған кезде штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК қорытындысында олар босатылған сабақтардың, жұмыстардың, нарядтардың нақты түрлері көрсетіледі.
100. Мерзімді әскери қызмет өткеретін және гаупвахтада ұстаумен қамауға алынған әскери қызметшілерге қатысты ӘДК науқастануы бойынша демалыс беру, әскери қызмет міндеттерін орындаудан босату туралы қорытынды шығармайды. Оларды емдеу әскери-медициналық мекемеде немесе әскери бөлімнің медициналық пунктінде аяқталуы тиіс.
101. Дене салмағының индексі кемінде 18,5 болған кезде тамақтануы төмен мерзімді әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерге, әскери (арнайы) оқу орындарының кадеттері мен курсанттарына қатысты штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК үш айдан аспайтын мерзімге оларға арналып көзделген азық-түлік үлесі нормасының жартысы шегінде оларды қосымша тамақтандыру туралы қорытынды шығарады.
102. Мерзімді әскери қызмет өткеретін бойы 190 см және одан жоғары болатын әскери қызметшілерге, әскери (арнайы) оқу орындарының кадеттері мен курсанттарына қатысты штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК көрсеткіштер бойынша үш айдан аспайтын мерзімге оларға арналып көзделген азық-түлік үлесі нормасының жартысы шегінде оларды қосымша тамақтандыру туралы қорытынды шығарады.
103. Көңіл-күйінің нашарлауына, ашығуды сезінуге, тамақтанғаннан кейін тойғанын сезбеуге шағымдану, сондай-ақ дене салмағының теріс қарқыны болған жағдайларда штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК тәуліктік азық-түлік үлесі нормасының жартысы шегінде оларды қосымша тамақтандыруды ұзарту туралы қорытынды шығарады.
104. Науқастануы бойынша босату (босатуды ұзарту) туралы штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК қорытындысы әскери-дәрігерлік комиссия отырыстарының хаттамалары кітабына жазылады және анықтамамен ресімделеді.
105. Мерзімді әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерді науқастануы бойынша демалысы аяқталғаннан кейін, қажет болған кезде, әскери қызметке жарамдылық санатын немесе демалыс ұзақтығын айқындау үшін қайта медициналық куәландыруға штаттық емес ӘДК-ға (әскери қызмет өткерген немесе демалысты өткізген орны бойынша) жіберіледі.
106. Келісімшарт бойынша әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда келісімшарт бойынша қызмет өткеретін қызметі бойынша ауысқан кезде (қызмет түрі мен тегі өзгерген кезде) және келісімшарттың жаңа түрін жасасуға немесе ұзартуға ниет білдірген әскери қызметшілерді, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлерін медициналық куәландыруды штаттық емес тұрақты әрекет ететін (гарнизондық немесе госпитальдық) ӘДК амбулаторлық немесе стационарлық жүргізеді.
Талаптарға сәйкес әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке жарамдылығы дербес бағалауды көздейтін науқастанулар кезінде келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін солдаттарға, матростарға, сержанттарға, старшиналарға, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеретін арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлеріне қатысты ӘДК: "Әскери қызметке шектеулі жарамды. Келісімшарт бойынша әскери қызметке түсуге жарамсыз" немесе "Арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке шектеулі жарамды. Келісімшарт бойынша арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке түсуге жарамсыз" деген қорытынды шығарады.
Талаптарға сәйкес арнаулы мемлекеттік органдардағы әскери қызметке, қызметке жарамдылығы дербес бағалауды көздейтін науқастанулар кезінде медициналық куәландырудан өтетін офицерлер құрамына қатысты, олардың одан әрі әскери қызмет өткеруінің мақсатқа сәйкестігі туралы қолбасшылықтың қолдауы және науқасы оң болжанған, оң қызметтік мінездеме және әскери қызметті жалғастыруға ниеттенген кезде "Әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамды", "Арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметке шамалы шектеулермен жарамды" деген қорытынды шығарылады.
107. Егер келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметші, арнаулы мемлекеттік органдарда келісімшарт бойынша қызмет өткеретін қызметкер, арнайы (әскери) оқу орындарында оқитын курсант әскери есептен шығара отырып әскери қызметке (арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке) жарамсыз деп танылса және босатуды ресімдеу кезеңінде денсаулық жағдайы бойынша әскери қызмет (арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет) міндеттерін атқара алмайтын болса, штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК оның әскери қызметке немесе арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке жарамсыздығы туралы қорытындымен бір уақытта "Қызметтен босатуды ресімдеу үшін қажетті 30 (отыз) тәуліктен аспайтын мерзімге әскери қызмет (арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет) міндеттерін атқарудан босатылуға жатады" деген ӘДК қорытындысын шығарады.
Егер әскери есептен шығара отырып әскери қызметке жарамсыз (арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке жарамсыз) деп танылған келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметші, арнаулы мемлекеттік органдарда келісімшарт бойынша қызмет өткеретін қызметкер денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметтен, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметтен көрсетілген мерзімде босатылмаса штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК қайта: "Қызметтен босатуды ресімдеу үшін қажетті 30 (отыз) тәуліктен аспайтын мерзімге әскери қызмет (арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет) міндеттерін атқарудан босатылуға жатады" деген ӘДК қорытындысын шығарады.
108. Климаттық жағдайлары қолайсыз аумақта әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеруге (отбасы мүшелері үшін тұруға) жарамдылығын айқындау үшін әскерге шақыру бойынша әскери қызмет өткеретін офицерлер құрамының адамдарын және Қарулы Күштерде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерді, арнаулы мемлекеттік органдарда келісімшарт бойынша қызмет өткеретін арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлерін медициналық куәландыру бірінші бастықтың келісуі бойынша әскери бөлім командирінің, арнаулы мемлекеттік орган кадр бөлімшесі бастығының жолдамасы бойынша жүргізіледі.
Жолдамада әскери қызметші, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкері қызмет өткеру үшін жіберілетін немесе қызмет өткеретін нақты жері (аудан, қала, облыс), медициналық куәландырудың мақсаты көрсетіледі.
109. Климаттық жағдайлары қолайсыз аумақта қызмет өткеретін немесе осы аумақтарға қызмет өткеру үшін жіберілетін әскери қызметшілердің, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлерінің әскери қызметке жарамдылығы және қызметке жарамдылығы санатын айқындау үшін медициналық куәландыру денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік органдары орталық атқарушы органдары бірінші басшыларының бұйрықтарымен бекітілетін Қазақстан Республикасының жекелеген аумақтарында әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеруге (отбасы мүшелері үшін тұруға) медициналық қарсы көрсеткіштер тізбесіне және тиісті ведомствоның нұсқаулығына сәйкес жүргізіледі.
110. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында, арнаулы мемлекеттік органдарында осы Қағиданы қолдануды нақтылау денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органмен және мүдделі ведомстволармен келісу бойынша қорғаныс саласындағы атқарушы органның, ұлттық қауіпсіздік органдары бірінші басшыларының бұйрықтарымен бекітілетін тиісті ведомствоның нұсқаулықтарына сәйкес жүзеге асырылады.

6. Әскери-теңіз күштерінің әскери қызметшілерін медициналық
куәландыру

111. Әскери қызметшілерді қызметке жарамдылығын айқындау үшін медициналық куәландыру мынадай әскери-есептік мамандықтар бойынша он екі айда бір рет жүргізіледі: суүсті кемелерінің жеке құрамы;
тереңге сүңгитін сүңгуір, акванавт, сүңгуір маман;
басқарушы, белгі беруші, штурмандық электрик, торпедалық электрик, торпедашы, гидроакустик, суүсті кемелерінің радиотелеграфисі.
112. Егер әскери қызметшілер Әскери-теңіз күштеріндегі қызметке жарамсыз болған жағдайларда штаттық емес (тұрақты, уақытша әрекет ететін) ӘДК олардың әскери қызметке жарамдылық санаты туралы қорытынды шығарады.
113. Егер кезекті медициналық куәландырудан кейін алты айдан астам уақыт өтсе, суүсті кемелеріндегі гидроакустиктер және радиотелеграфистер болып қызмет өткеретін әскери қызметшілер ұзақ (екі айдан артық) жүзу алдында медициналық куәландырылуға жатады.
114. Жүзуге кететін суүсті кемелеріне іссапарға жіберілген адамдар суүсті кемелеріндегі қызметке жарамдылығын айқындау үшін штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК-да медициналық куәландырылуға жатады.
Жекелеген жағдайларда кемедегі қызметке кедергі келтіретін тұрақты теңгерілген науқастанулары бар іссапарға жіберілетін адамдарға штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК мынадай редакцияда қорытындысын шығарады: "Суүсті кемесінде 3 (үш) айдан аспайтын мерзімге теңізге шығуға қарсы көрсеткіштері жоқ".

7. Аэроұтқыр әскерлерінің әскери қызметшілерін медициналық
куәландыру

115. Аэроұтқыр әскерлеріндегі әскери қызметке жарамдылығын айқындау үшін мерзімді әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерді медициналық куәландыру қызмет кезеңінде бір рет, келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретіндерге – он екі айда бір рет жүргізіледі.
116. Аэроұтқыр әскерлеріне әскери қызметке (әскери жиындарға) шақырылған азаматтарға және басқа да әскер тектерінен, әскери (арнайы) оқу орындарынан, жетілдіру курстарынан әскери қызмет өткеру үшін келген әскери қызметшілерге медициналық куәландыру жүргізіледі.
117. Аэроұтқыр әскерлерінің әскери қызметшілерін кезектен тыс медициналық куәландыру, егер оларды госпитальдық ӘДК куәландырмаған болса, әскери-медициналық (медициналық) мекемелерден (ұйымдардан) стационарлық емделуден келгеннен кейін, сондай-ақ әскери-медициналық мекеменің дәрігер-маманының қорытындысы негізінде әскери бөлім командирінің шешімі бойынша жүргізіледі.
118. Келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін және дене салмағы 90 кг-дан асатын әскери қызметшілердің Аэроұтқыр әскерлеріне қызметке жарамдылығы дербес айқындалады.

8. Радиоактивтік заттармен, иондандырушы сәулелену көздерімен,
зымыран отыны компоненттерімен, электр-магниттік өрістер
көздерімен қызметке (жұмысқа) іріктеп алынатын және қызмет өткеріп (жұмыс iстеп) жүрген әскери қызметшілерді (Қарулы Күштер қызметшілерін) медициналық куәландыру

119. Радиоактивтік заттармен (бұдан әрі – РЗ), иондандырушы сәулелену көздерімен (бұдан әрі – ИСК), зымыран отыны компоненттерімен (бұдан әрі – ЗОК), электр-магниттік өрістер көздерімен (бұдан әрі – ЭӨК) қызметке (жұмысқа) іріктеп алынатын және қызмет өткеріп (жұмыс істеп) жүрген әскери қызметшілерді (Қарулы Күштер қызметшілерін) медициналық куәландыру медициналық қызмет бастығының (дәрігерінің) және әскери бөлім қолбасшылығы өкілінің қатысуымен жүргізіледі.
120. Медициналық куәландыру РЗ, ИСК, ЗОК, ЭМӨ көздерімен қызметке (жұмысқа) іріктелетін әскери қызметшілерді (Қарулы Күштер қызметшілерін) лауазымға тағайындау алдында, ал РЗ, ИСК, ЗОК және ЭМӨ көздерімен қызмет өткеретіндерді (жұмыс істейтіндерді) 3 (үш) жылда бір рет немесе медициналық көрсеткіштер бойынша жүргізіледі.
121. РЗ, ИСК, ЗОК және ЭМӨ көздерімен қызметке (жұмысқа) іріктеп алынатын және қызмет өткеріп (жұмыс істеп) жүрген адамдарды медициналық куәландыру басталғанға дейін:
1) кеуде қуысы мүшелерін флюорографиялық (рентгенологиялық) зерттеу;
2) қанды жалпы талдау (лейкоцитарлық формуланы және тромбоциттер санын есептей отырып);
3) зәрді жалпы талдау;
4) тыныштықта электрокардиографиялық зерттеу (жүктемеден кейін – көрсеткіштер бойынша);
5) мұрынның қосалқы қуыстарының рентгенограммасы;
6) В және С гепатиттерінің маркерлеріне қанды зерттеу;
7) АИТВ инфекциясына қанды зерттеу;
Қырық жастан асқан адамдарға көздің ішкі қысымын өлшеу, қандағы қанттың деңгейін анықтау жүргізіледі. Медициналық көрсеткіштер бойынша қосымша медициналық зерттеулер жүргізіледі.
122. Медициналық куәландыру басталғанға дейін әскери бөлім медицина қызметінің бастығы (дәрігері) штаттық емес (тұрақты, уақытша) әрекет ететін ӘДК-ға әскери бөлім қолбасшылығы бекіткен медициналық куәландырылуға жататын әскери қызметшілер мен Қарулы Күштер қызметшілерінің тізімін береді.
Тізімде: медициналық куәландырудың мақсаты; әскери атағы (әскери қызметшілер үшін); куәландырылушының тегі, аты, әкесінің аты; РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен, ЭМӨ көздерімен қызмет өткеретін (жұмыс істейтін) адамдарға қатысты оның РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен, ЭМӨ көздерімен жұмыс өтілі, сондай-ақ комиссияаралық кезеңде жеке дозиметрлік бақылау деректері көрсетіледі.
123. Медициналық куәландыру алдында әскери бөлім қолбасшылығының өкілі штаттық емес (тұрақты, уақытша) әрекет ететін ӘДК мүшелерін куәландырылушылардың қызмет (жұмыс) жағдайларымен таныстырады, ал әскери бөлім медицина қызметінің бастығы (дәрігері) ӘДК-ға комиссияаралық кезеңде куәландырылушылардың денсаулық жағдайын медициналық бақылаудың нәтижелері туралы хабарлайды.
124. РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен және ЭМӨ көздерімен қызмет өткеретін (жұмыс істейтін) әскери қызметшіні (Қарулы Күштер қызметшісін) әскери-медициналық мекемеге стационарлық тексеруге және медициналық куәландыруға жіберген кезде маманның еңбек және жұмыс орны жағдайының санитарлық-гигиеналық картасы ұсынылады.
125. Стационарлық тексеру нәтижесінде әскери қызметшіде (Қарулы Күштер қызметшісінде) РЗ-ның, ИСК-ның, ЗОК-тың, ЭМӨ көздерінің организмге әсер етуі салдарынан болуы мүмкін науқастануы анықталғанда және осы науқастану бойынша талаптарда РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен, ЭМӨ көздерімен қызметке (жұмысқа) әскери қызметке уақытша жарамсыздықты, жарамсыздықты немесе жарамдылықты дербес бағалау көзделген жағдайда штаттық емес (тұрақты, уақытша әрекет ететін) ӘДК радиолог және/немесе токсиколог дәрігердің қатысуымен ғана қорытынды шығарады.
ӘДК қорытындысы патологиялық үдерістің өтелу дәрежесі, әскери-есептік мамандық, жалпы еңбек өтілі және мамандығы бойынша еңбек өтілі, әскери қызмет міндеттерін орындау қабілеті ескеріле отырып шығарылады.
126. Әскери қызметке уақытша жарамсыздықты көздейтін Талаптарға сәйкес РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен, ЭМӨ көздерімен қызмет ету (жұмыс істеу) үшін іріктелетін адамдарға қатысты РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен, ЭМӨ көздерімен қызмет етуге (жұмыс істеуге) жарамсыздығы туралы ӘДК қорытындысы шығарылады.
127. Кезектен тыс медициналық куәландыруға денсаулық жағдайына шағымданған, бұрын РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен, ЭМӨ көздерімен қызметке (жұмысқа) уақытша жарамсыз деп танылған, олар РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен, ЭМӨ көздерімен қызметке (жұмысқа) жарамсыз деп танылуы мүмкін мертігуден, науқастанудан кейін науқастануы бойынша берілген демалыстан келген әскери қызметшілер (Қарулы Күштер қызметшілері) жатады.
128. Стационарлық тексеру және медициналық куәландыру нәтижелері бойынша бұрын РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен, ЭМӨ көздерімен қызметке (жұмысқа) жарамсыз деп танылған адамдар үш айдан кейін қайтадан медициналық куәландыруға жіберіледі.
129. РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен, ЭМӨ көздерімен қызметке жарамсыз деп танылған әскери қызметшілерге қатысты олардың әскери қызметке жарамдылық санаты туралы да ӘДК қорытындысы шығарылады.

9. Шет мемлекеттеріне шығатын келісімшарт бойынша әскери қызмет
өткеретін әскери қызметшілерді, арнаулы мемлекеттік органдарда
келісімшарт бойынша қызмет өткеретін қызметкерлерді және
олардың отбасы мүшелерін медициналық куәландыру

130. Шет мемлекеттеріне ұзақ (алты айдан астам) іссапарларға шығатын келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерді, арнаулы мемлекеттік органдарда келісімшарт бойынша қызмет өткеретін қызметкерлерді, олардың отбасы мүшелерін хирург, терапевт (он бес жасқа дейінгі балаларды – педиатр), невропатолог, окулист, оториноларинголог, дерматовенеролог, стоматолог, әйелдерге қатысты – гинеколог маман-дәрігерлер куәландырады.
Әскери қызметшілердің, арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерлерінің отбасы мүшелерін медициналық куәландыру оларға туберкулезге қарсы, тері-венерологиялық, психоневрологиялық және наркологиялық диспансерлерден олардың есепте тұратындығы туралы анықтамалар болған кезде жүргізіледі.
Медициналық куәландыру басталғанға дейін жалпы қабылданған зертханалық зерттеулерден басқа, қосымша қандағы қанттың деңгейін зерттеу жүргізіледі, ал әскери қызметшілерде бұдан басқа, қан тобы және резус-тиістілігі айқындалады.
Кіру үшін АИТВ-инфекциясының жоқтығына сертификат талап етілетін мемлекеттерге шығатындарға сертификатты ала отырып АИТВ-ға тексеру жүргізіледі.
131. Шет мемлекеттеріне ұзақ (алты айдан астам) іссапарға жіберілетін әскери қызметшілерді, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлерін және олардың отбасы мүшелерін медициналық куәландыру денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша бекітілетін шетел мемлекетінде қызмет өткеруге (отбасы мүшелері үшін тұруға) медициналық қарсы көрсеткіштер тізбесі негізінде жүргізіледі.
132. Медициналық куәландырудың нәтижелері бойынша штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК мынадай қорытындылардың біреуін шығарады:
1) шет мемлекетінде қызметке (отбасы мүшелері үшін – тұруға) жарамды;
2) шет мемлекетінде қызметке (отбасы мүшелері үшін – тұруға) жарамсыз.
133. Штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК қорытындысы шет мемлекетіне шығатын азаматтың денсаулық жағдайы туралы анықтамамен ресімделеді.
Шет мемлекетіне қызметке (тұруға) жарамды деп танылған адамдарға анықтама үш данада жасалады, олардың бірінші және екінші даналары медициналық куәландыруға жіберген әскери бөлімнің командиріне жіберіледі, үшінші данасы штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК-да қалады.
134. Штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК-ның шет мемлекетіне шығатын адамның шетел мемлекетінде қызметке (тұруға) жарамсыздығы туралы қорытындысы штаттық ӘДК-да бекітілуге жатады.
135. Штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК-ның шет мемлекетінде қызметке (тұруға) жарамдылығы туралы қорытындысы оны шығарған күннен бастап бір жыл ішінде жарамды.
136. Карантиндік инфекциялар бойынша қолайсыз елдерге шыққан және куәландырылушыларда осы инфекцияларға қарсы алдын алу егулерін жүргізу үшін қарсы көрсеткіштер болған кезде штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК шет мемлекетінде қызметке (тұруға) жарамсыздығы туралы қорытындысын шығарады.

10. Запастағы (арнаулы мемлекеттік органдарында запастағы)
азаматтарды әскери жиындарға немесе әскери қызметке (арнайы
мемлекеттік органдарға қызметке) шақыру кезінде немесе есепке
алу мақсатында медициналық куәландыру

137. Запастағы азаматтарды әскери (арнайы) жиындарға немесе әскери қызметке шақыру кезінде немесе есепке алу мақсатында медициналық куәландыру басталғанға дейін қорғаныс істері жөніндегі басқарманың (бөлімнің) бастығы запастағы азаматтың медициналық куәландыру картасын ресімдейді және осы Қағиданың 37-тармағына сәйкес медициналық құжаттарды сұратады.
Арнаулы мемлекеттік органдардың запастағы әскери міндеттілері ӘДК-ға осы Қағиданың 37-тармағына сәйкес мәліметтерді ұсынады.
138. Медициналық куәландыру басталғанға дейін:
1) қанды жалпы талдау;
2) мерезге микропреципитация реакциясы (микрореакция);
3) зәрді жалпы талдау;
4) тыныштықта электрокардиографиялық зерттеу (жүктемеден кейін - көрсеткіштер бойынша);
5) кеуде қуысы мүшелерін флюорографиялық (рентгенологиялық) зерттеу медициналық куәландыру күніне дейін үш айдан кешіктірілмей жүргізіледі;
6) мұрынның қосалқы қуыстарының рентгенограммасы (әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке шақырылатындар үшін);
7) қырық жастан асқан адамдарға көздің ішкі қысымын өлшеу, қандағы қантты анықтау жүргізіледі.
Медициналық көрсеткіштер бойынша алдын алу егулері мен қажетті медициналық зерттеулер жүргізіледі.
139. Әскери қызметтен денсаулық жағдайы бойынша босатылған азаматтарды медициналық куәландыру кезінде қорғаныс істері жөніндегі басқарма (бөлім) қорғаныс істері жөніндегі департаменттер жанындағы медициналық комиссияларға ӘДК қорытындысының түпнұсқасын (көшірмесін) береді.
Арнаулы мемлекеттік органдардан денсаулық жағдайы бойынша босатылған азаматтарға арнаулы мемлекеттік органдардың кадр бөлімшелері ӘДК-ға ӘДК қорытындысының түпнұсқасын (көшірмесін) береді.
140. Талаптарға сәйкес әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке жарамдылығы дербес бағалау көзделетін науқастанулар болған кезде келісімшарт бойынша әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткерген және есепке алу мақсатында немесе келісімшарт бойынша әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке түскен кезде куәландырылатын азаматтарға қатысты, сондай-ақ әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке шақыру кезінде запастағы офицерлер құрамының әскери міндеттілеріне қатысты ӘДК: "Әскери қызметке шектеулі жарамды" немесе "Арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке шектеулі жарамды", әскери жиындарға шақыру кезінде – "Әскери жиындарға жарамсыз" деген қорытынды шығарады.
141. Талаптарға сәйкес әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке уақытша жарамсыздығы көзделетін науқастанулар болған кезде әскери (арнайы) жиындарға шақырылатын әскери міндеттілерге қатысты әскери жиындарға жарамсыздығы туралы ӘДК қорытындысы шығарылады.
142. Әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке шақырылған Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің, арнаулы мемлекеттік органдар бірінші басшыларының әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке шақыру туралы бұйрығы болған кезде, бірақ қызмет орнына әлі жіберілмеген және денсаулық жағдайына шағымданған запастағы офицерлер құрамының әскери міндеттілерін қорғаныс істері жөніндегі басқармалар (бөлімдер) бастықтарының, арнаулы мемлекеттік органдары кадр бөлімшелері бастықтарының жолдауы бойынша штаттық емес тұрақты әрекет ететін (гарнизондық немесе госпитальдық) ӘДК куәландырады.
Талаптарға сәйкес әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке жарамдылық санатын өзгерту көзделетін науқастанулар анықталған кезде штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК қорытындысы науқастану туралы куәлікпен (анықтамамен) ресімделеді және штаттық ӘДК-ның бекітуіне жатады.
143. Егер әскери қызметтен денсаулық жағдайы бойынша босатылған азамат медициналық куәландыру сәтінде ӘДК қорытындысын қайта қарау және әскери қызметке жарамдылық санатын айқындау туралы мәселе қоятын болса, қорғаныс істері жөніндегі басқарма (бөлім) бастығы қайта куәландыру жүргізуге жолдама берудің мақсатқа сәйкестігін қарайды.
Осы мақсатта денсаулық жағдайының жақсарғанын растайтын құжаттар, диспансерлік есептен алынғаны туралы анықтамалар, стационарлық науқастың медициналық картасынан үзінділер, амбулаторлық карта және денсаулық жағдайын сипаттайтын басқа да медициналық құжаттар сұратылады. Денсаулық жағдайында оң серпінділік болған кезде қайта куәландырылуға жататын азамат алдын ала медициналық куәландыруды алдын ала қорытынды шағаратын қорғаныс істері жөніндегі департаменттің медициналық комиссиясында өтеді. Әскери есептен шығара отырып әскери қызметке жарамсыз деп танылған адамдар медициналық куәландыруға жатпайды.
Қорғаныс істері жөніндегі басқарма (бөлім) бастығы оның өтінішін, әскери билетін, медициналық кітапшасын, ӘДК қорытындысын, медициналық құжаттармен расталған алдын ала медициналық куәландыру нәтижелерін штаттық ӘДК-ға жібереді.
Егер арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметтен денсаулық жағдайы бойынша босатылған азамат медициналық куәландыру сәтінде ӘДК-ның қорытындысын қайта қарау және қызметке (әскери қызметке) жарамдылық санатын айқындау туралы мәселе қоятын болса, кадр бөлімшесінің (бөлімінің) бастығы оның өтінішін, әскери билетін, медициналық кітапшасын, ӘДК қорытындысын және басқа да қолда бар медициналық құжаттарын штаттық ӘДК-ға жібереді.
Әскери қызметтен, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметтен психикалық науқастануы салдарынан денсаулық жағдайы бойынша босатылған азаматқа жоғарыда айтылған құжаттардан басқа медициналық денсаулық сақтау ұйымы дәрігер-мамандарының стационарлық емдеуден кейін бұрын қойылған диагнозды өзгерту немесе алып тастау туралы қорытындысы ұсынылады.
144. Штаттық ӘДК ұсынылған құжаттарды зерделейді және егер өтінішті қанағаттандыру үшін негіздеме бар екені белгіленсе, азамат әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке жарамдылық санатын айқындау мақсатында қорғаныс істері жөніндегі басқарма (бөлім) бастығы арқылы, ал арнаулы мемлекеттік органдар үшін – кадр бөлімшесінің бастығы арқылы штаттық емес тұрақты әрекет ететін (гарнизондық немесе госпитальдық) ӘДК-ға медициналық куәландыруға жіберіледі.
145. Медициналық куәландыру жүргізілгеннен кейін штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК-ның қорытындысы науқастануы туралы куәлікпен ресімделеді және штаттық ӘДК-ның қарауына жіберіледі. Мертігудің, науқастанудың себепті байланысы науқастануы туралы куәлігінде көрсетілмейді.

3-тарау. Мемлекеттік авиацияда әскери-дәрігерлік сараптаманы
жүргізудің тәртібі және оны ұйымдастыру
1. Мемлекеттік авиацияның авиациялық персоналын медициналық
куәландыру

146. Авиациялық персонал (ұшқыштар, штурмандар және ұшу экипаждарының басқа да мүшелері, парашютшілер, әуе кемесінің бортында ұшу тапсырмаларын орындайтын әскери қызметшілер) ұшу жетекшілері тобының адамдары жыл сайын кезекті жоспарлы медициналық куәландыруға жатады.
Әуе қозғалысын басқару орталықтарының жауынгерлік басқарма, авиацияны бақылау пунктерінің офицерлері жыл сайын тереңдетілген медициналық тексеруден өтеді.
Әскери-әуе күштері қолбасшысы және Әуе қорғанысы күштері Басқолбасшылығы басқармасының жоғары тұрған басшысы дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясын (бұдан әрі – ДҰК) Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Орталық әскери-дәрігерлік комиссиясында (бұдан әрі – ОӘДК) өтеді.
147. Кезекті медициналық куәландыруға дайындық кезінде әскери бөлім медицина қызметінің бастығы комиссияаралық кезеңде медициналық қадағалаудың мынадай нәтижелерін жинақтайды:
1) денсаулық жағдайындағы өзгерістердің қарқынын;
2) ұшу жұмысының бұрын анықталған патологиялық өзгерістерге, егер олар орын алса, әсерін;
3) жеке психологиялық ерекшеліктерін;
4) шалдыққан науқастануларды, олардың өтуінің ерекшеліктерін;
5) әртүрлі ұшу түрлеріне, арнайы жаттықтыруларға, сынаулар мен зерттеулерге төзімділігін.
148. Медициналық куәландыру басталғанға дейін авиациялық персоналдың барлық адамдарына:
1) кеуде қуысы мүшелерін флюорографиялық (рентгенологиялық) зерттеу;
2) тыныштықта және дене жүктемесінен кейін он екі жалғамалық әдіспен электрокардиография;
3) қанды және зәрді жалпы талдау;
4) 40 жастан асқан адамдарға қандағы қантты зерттеу;
5) көрсеткіштер бойынша фиброгастродуоденоскопия;
6) 40 жастан асқан адамдарға көздің ішкі қысымын өлшеу;
7) көрсеткіштер бойынша мұрынның қосалқы қуыстарының рентгенографиясы жүргізіледі.
149. Барлық клиникалық-зертханалық және инструменталдық зерттеулер медициналық куәландыру басталғанға дейін бір айдан ерте емес орындалуы тиіс. Қосымша тексерулер медициналық көрсеткіштер бойынша жүргізіледі.
150. Авиациялық персонал, атап айтқанда, ұшқыштар мен штурмандар бірінші стационарлық медициналық куәландырудан отыз жаста өтеді.
Талаптардың тармақтарын қолданусыз ұшу жұмысына жарамды деп танылған ұшқыштар мен штурмандар кезекті стационарлық медициналық куәландырудан үш жылдан кейін, ал ұшу жұмысына жарамдылығы жеке бағалауды көздейтін талаптардың тармақтарына сәйкес ұшу жұмысына жарамды деп танылғандар екі жылдан кейін өтеді.
Ұшу жұмыстарына (ұшуға үйретуге, ұшуларға басшылық жасауға, парашютпен секірулерге және ұшуларға) жарамдылығы туралы ДҰК қорытындысының жарамдылық мерзімі, оны шығарған сәттен бастап бір жыл. Егер белгіленген мерзімдерде медициналық куәландыру (амбулаторлық, стационарлық) объективті себептер бойынша жүргізілмесе, аға медицина бастығының рұқсаты бойынша авиация бөлімі медицина қызметінің бастығы тереңдетілген медициналық тексеру жүргізеді және оның нәтижелері бойынша 60 тәулікке дейін ұшуларға (ұшуларға басшылық жасауға) рұқсат ету туралы шешім қабылдайды.
151. Егер ұшқыштар мен штурмандардың денсаулық жағдайында диагнозды немесе дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясының сараптамалық қорытындысын нақтылауды талап ететін өзгерістер болса, олар кезектен тыс стационарлық медициналық куәландыруға жіберуге жатады.
152. Кезектен тыс медициналық куәландыру мынадай жағдайларда:
1) денсаулық жағдайында өзгерістер болған кезде;
2) ұшу тапсырмаларын жүйелі түрде орындамаған жағдайларда;
3) ұшу жұмысында 6 (алты) айдан астам үзілістер болған кезде;
4) авиациялық оқиғалардан кейін;
5) жұмыс істеу үшін оларға денсаулық жағдайына анағұрлым жоғары медициналық талаптар қойылатын ұшқыштар құрамын ұшақтардың басқа да типтеріне ауыстырған кезде;
6) климаттық жағдайлары қолайсыз жергілікті жерге (шетел мемлекеттеріне) жіберген кезде және одан қайтқаннан кейін (екі айдан астам болу мерзімімен) жүргізіледі.
Авиациялық персоналдың басқа да адамдары медициналық көрсеткіштер бойынша стационарлық медициналық куәландыруға жіберіледі.
153. Кезекті (кезектен тыс) стационарлық медициналық куәландыру әскери-медициналық мекемелердің мамандандырылған бөлімшелерінде жүргізіледі.
154. Кезекті (кезектен тыс) медициналық куәландыруға жіберуді әскери бөлімнің командирі және одан жоғары басшы жүргізеді.
155. Медициналық куәландыруға жіберілетін адамдардың дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясына:
1) медициналық куәландыруға жолдама;
2) медициналық кітапшасы;
3) қызметтік және медициналық мінездемелер ұсынылады.
156. Медициналық мінездемеде мынадай негізгі мәліметтер болуы тиіс:
1) қай уақыттан бастап әскери қызметші әскери бөлімде дәрігерлік қадағалауда тұр;
2) бұрынғы дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясының диагнозы мен қорытындысы;
3) соңғы рет қашан және қайда стационарлық медициналық куәландырудан өтті;
4) комиссияаралық кезеңдегі дене бітімінің жағдайына және жұмысқа қабілеттілігіне жалпы мінездеме;
5) медициналық көмекке жүгінушілік және еңбекке қабілеттілік шығындары күндерінің саны;
6) медициналық көрсеткіштер бойынша ұшу жұмысынан босату немесе шеттету жағдайлары, олардың себептері;
7) ұшу жұмысына дәрігерлік қадағалаудың деректері;
8) жеке-психологиялық ерекшеліктері;
9) ұшу жұмысын жалғастырудың мақсатқа сәйкестігі;
10) медициналық куәландыруға жіберудің себебі;
11) әскери бөлім дәрігерінің ұшу жұмысында одан әрі пайдалану туралы пікірі.
157. Қызметтік мінездемеде мынадай негізгі мәліметтер болуы тиіс:
1) жалпы ұшу, ұшақтың (тікұшақтың) типі;
2) ұшу жұмысын және қызметтік міндеттерді орындау сапасы;
3) ұшу жұмысын жалғастыру мүмкіндігі туралы қорытынды.
158. Барокамерада биіктік гипоксиясына төзімділікті зерттеу:
1) ұшқыштар мен штурмандарға отыз жасқа жеткенге дейін – төрт жылда бір рет, одан әрі – стационарлық медициналық куәландыру кезінде және медициналық көрсеткіштер бойынша;
2) ұшқыштар экипаждарының басқа да мүшелеріне – бес жылда бір рет;
3) парашютшілерге, планершілерге және әуеде ұшушыларға, әуе кемесінің бортында ұшу тапсырмаларын орындауға қатысатын әскери қызметшілерге – алғашқы медициналық куәландыру кезінде, ал одан әрі – медициналық көрсеткіштер бойынша жүргізіледі.
Барокамерада биіктік гипоксиясына төзімділікті жоспарлы сынаулар барокамера болмаған кезде ұшақтағы биіктік сынауларымен ауыстырылады.
159. Авиациялық персонал адамдары кезекті медициналық куәландыруға ауыз қуысын санациялауды жүргізгеннен кейін, ал әйелдер қосымша гинекологтың қарауынан өткеннен кейін ғана жіберіледі.
160. Стационарлық медициналық тексеру аяқталғаннан кейін әскери қызметші сараптамалық қорытынды шығаратын және оны куәландырылушыға жеткізетін штаттық емес госпитальдық дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясына ұсынылады. Зерттеулер, дәрігер-мамандардың тексеру нәтижелері және дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясының қорытындысы медициналық кітапшаның тиісті бөлімдеріне енгізіледі. Куәландырылушы міндетті медициналық зерттеу жүргізуден бас тартқан жағдайда медициналық тексеру тоқтатылады және әскери қызметші әскери бөлімге шығарылады. Медициналық кітапшада "Міндетті медициналық тексеруден бас тартуына байланысты дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясының медициналық куәландыруынсыз шығарылады" деген жазба жүргізіледі.
161. Ұшу жұмысына (ұшуларға басшылық жасауға, парашюттік секірулерге немесе ұшуларға) жарамсыз деп танылған және ұшу жұмысымен (ұшуларға басшылық жасаумен, парашюттік секірулермен және ұшулармен) байланысты емес әскери лауазымдарға тағайындалған авиациялық персонал диспансерлік есепке қойылады.
162. Жазылған немесе науқастанудың тұрақты ремиссиясына жеткен жағдайда осы адамдарды штаттық әскери-дәрігерлік комиссиямен келіскеннен кейін (әскери бөлім қолбасшылығының қолдаухатын, қызметтік және медициналық мінездемелерді, медициналық кітапшаны міндетті түрде ұсына отырып) әскери бөлімнің командирі ұшу жұмысына, ұшуларға басшылық жасауға, парашюттік секірулерге және ұшуларға, бірақ ұшу жұмысына (ұшуларға басшылық жасауға, парашюттік секірулерге және ұшуларға) жарамсыздығы туралы сараптамалық қорытынды шығарылғаннан кейін бір жылдан ерте емес, қалпына келтіру мүмкіндігін айқындау үшін стационарлық медициналық куәландыруға жібереді.
163. Авиациялық персонал, атап айтқанда ұшқыштар мен штурмандар ұшу лауазымдарына қалпына келтіру кезінде әскери-медициналық мекемелердің мамандандырылған бөлімшелерінде медициналық тексеруге және куәландыруға жатады.
164. Әскери-медициналық мекемеде емдеуде жатқан авиациялық персонал тексеру кезінде денсаулық жағдайында анықталған өзгерістер:
1) ұшу жұмысына жарамдылық дәрежесін өзгерту;
2) климаттық жағдайлары қолайсыз жергілікті жерлерде (шетел мемлекеттерінде) қызмет өткеруге қарсы көрсеткіштерді айқындау;
3) науқастануы бойынша демалыс беру;
4) әскери қызметтің басқа да міндеттерін орындай отырып, ұшулардан босату қажеттілігін тудыратын жағдайларда ғана дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясына ұсынылады.
165. Егер шалдыққан науқастану бұрынғы сараптамалық қорытындыны өзгертуді талап етпесе, авиациялық персонал медициналық куәландырусыз әскери-медициналық (медициналық) мекемеден (ұйымнан) шығарылады және шығару эпикризінде және медициналық кітапшада "Шалдыққан науқастану ұшу жұмысын жалғастыруға кедергі келтірмейді" деген жазба жүргізіледі.
166. Ұшқыш авиациялық персоналды даярлау бойынша әскери оқу орындарында оқитын курсанттар жыл сайын ұшуға үйретуге жарамдылығын айқындау үшін, ал үйрету аяқталғаннан кейін ұшу жұмыстарына жарамдылығын айқындау үшін (ұшу практикасы басталғанға дейін) дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясына медициналық куәландыруға жатады.
Бұл ретте оларға мыналар жүргізіледі:
1) кеуде қуысы мүшелерін флюорографиялық (рентгенологиялық) зерттеу;
2) (тыныштықта және дене жүктемесінен кейін) он екі жалғамалық әдіспен ЭКГ;
3) қанды жалпы талдау;
4) зәрді жалпы талдау;
5) бірінші курс курсанттарының қан тобын және резус-тиістілігін айқындау, олардың нәтижелері медициналық кітапшаға және әскери билетке жазылады.
Медициналық көрсеткіштер бойынша курсанттар әскери-медициналық ұйымдардың (медициналық мекемелердің) мамандандырылған бөлімшелеріне медициналық куәландыруға жіберіледі.

2. Запастағы авиациялық персоналды есепке алу мақсатында
медициналық куәландыру

167. Авиациялық персоналды, атап айтқанда запастағы ұшқыштар құрамын есепке алу мақсатында медициналық куәландыру бес жылда бір рет әскери жиындарға шақыру алдында немесе денсаулық жағдайында өзгерістер кезінде жүргізіледі. Ұшулар экипаждарының басқа да мүшелеріне әскери жиындарға шақырылған кезде немесе денсаулық жағдайында өзгерістер кезінде ғана жүргізіледі.
168. Медициналық куәландыру нәтижелері запастағы азаматтың медициналық куәландыру картасына жазылады.
169. Авиациялық персонал, атап айтқанда запастағы және азаматтық авиацияда ұшу жұмысындағы ұшқыштар мен штурмандар есепке алу мақсатында медициналық куәландыруға жіберілмейді. Бұл ретте қорғаныс істері жөніндегі басқармалар (бөлімдер) сол мерзімдерде осы адамдарға жұмыс орны бойынша дәрігерлік-ұшқыштар сараптамалық комиссияларынан жеке іске тіркеу үшін оларды медициналық куәландыру нәтижелері туралы анықтамаларды сұратады.

4-тарау. Әскери қызмет (әскери жиындарды), арнаулы мемлекеттік
органдарда қызмет өткеруге (міндеттерді орындауға) байланысты
әскери қызметшілердің, арнаулы мемлекеттік органдар
қызметкерлерінің немесе азаматтардың науқастануларының,
мертігулерінің, қаза табуының (қайтыс болуының) себепті
байланысын айқындау

170. Науқастанулардың, мертігулердің себепті байланысы мыналарда айқындалады:
1) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда және құқық қорғау органдарында қызмет өткеретін азаматтарға – Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Орталық әскери-дәрігерлік комиссиясында (бұдан әрі – ҚР ҚМ ОӘДК-сы), Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Орталық әскери-дәрігерлік комиссиясында (бұдан әрі – ҚР ҰҚК ОӘДК-сы), Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің әскери-дәрігерлік комиссиясында (бұдан әрі – ҚР ҰҚК ШҚ ӘДК-сы), Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Орталық әскери-дәрігерлік комиссиясында (бұдан әрі – ҚР ІІМ ОӘДК-сы), ішкі істер департаменттерінің штаттық әскери-дәрігерлік комиссиясында (бұдан әрі – ІІД ӘДК-сы), Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі Ішкі әскерлерінің әскери-дәрігерлік комиссиясында (бұдан әрі – ҚР ІІМ ІӘ ӘДК-сы), Қарулы Күштердің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдардың, ұлттық қауіпсіздік органдарының штаттық емес тұрақты әрекет ететін госпитальдық және гарнизондық ӘДК-сында;
2) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарында қызмет өткерген азаматтарға – ҚР ҚМ ОӘДК-сы; ҚР ҰҚК ОӘДК-сы; ҚР ҰҚК ШҚ ӘДК-сы; ҚР ІІМ ОӘДК-сы; ҚР ІІМ ІӘ ӘДК-сы.
171. Науқастану, мертігу туралы жаңадан ашылған жағдайлар және олардың әскери қызмет (міндеттерді орындаумен), арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткерумен байланысы болған кезде науқастанудың, мертігудің себепті байланысы туралы қорытынды сырттай (құжаттар бойынша) (бұрын шығарылған қорытындыны жоя отырып) қайта қаралады.
Науқастанулардың, мертігулердің, қаза табудың (қайтыс болудың) себепті байланысы туралы штаттық және штаттық емес ӘДК қорытындылары жарамдылық мерзімін шектеусіз бір рет бір данада беріледі.
172. Әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткерген әскери қызметшілерге, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлеріне немесе азаматтарға мертігудің себепті байланысын белгілеу туралы ӘДК қорытындысы мертігу туралы анықтамаға сәйкес мертігу алудың жағдайлары туралы акті немесе қызметтік тексеру материалдары негізінде шығарылады.
173. Мертігу туралы анықтаманы әскери қызметші, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкері немесе азамат әскери қызмет (қызмет) өткерген әскери бөлімнің командирі, бөлімше бастығы береді. Мертігу туралы анықтамада мертігу жағдайлары және әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет міндеттерін орындаумен (өткерумен) байланысы көрсетіледі.
Штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК және штаттық ӘДК мертігудің себепті байланысы туралы ӘДК-ның қорытындысын мертігу туралы анықтаманы және мертігу жағдайларын көрсететін, растайтын құжаттарды қарау негізінде шығарады.
174. Мертігудің, науқастанудың себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысын шығарған кезде мертігу туралы анықтама болмаған кезде мертігу, науқастану себебі мен жағдайлары көрсетілген құжаттар (егер олар мертігу, науқастану сәтінен 3 (үш) күннен кешіктірілмей жасалса): қызметтік және медициналық мінездемелер; амбулаторияда медициналық көмекке алғаш жүгінуі туралы науқастарды есепке алу кітабынан үзінді; әкімшілік немесе қызметтік тексеру, анықтау немесе қылмыстық іс материалдары; аттестациялар; әскери-медициналық мекеменің анықтамасы; науқастану тарихы немесе одан үзінді; науқастануы туралы куәлігі; әскери бөлім немесе әскери-медициналық мекеме дәрігерінің әскери қызметшінің медициналық кітапшасына медициналық көмекке алғаш жүгінуі туралы жазбасы; мұрағаттық мекеменің анықтамасы назарға алынуы мүмкін.
175. Егер азамат Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарда қызмет өткеру кезеңінде мертігуі, науқастануы себебінен емдеуде болса және ӘДК-ға медициналық куәландыруға жіберілмесе, егер жауынгерлік іс-қимылдарға қатысу кезеңінде алынған дене зақымдануларының айқын салдарлары бар болса, сондай-ақ әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда және құқық қорғау органдарында қызмет өткеру кезеңінде науқастануы салдарынан немесе әскери қызметтен, арнаулы мемлекеттік органдарда және құқық қорғау органдарында қызметтен босатылғаннан кейін бір жыл өткенге дейін азаматқа мүгедектік белгіленсе немесе қайтыс болса, мертігудің, науқастанудың себепті байланысын ҚР ҚМ ОӘДК-сы, ҚР ҰҚК ОӘДК-сы, ҚР ІІМ ОӘДК-сы айқындайды.
176. Науқастанулардың, мертігулердің, қаза табудың (қайтыс болудың) себепті байланысын айқындау – азаматтардың, халықты әлеуметтік қорғау саласындағы орталық атқарушы орган аумақтық бөлімшелерінің, зейнетақымен қамсыздандыруды жүзеге асыратын органдардың, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының, арнаулы мемлекеттік органдардың, сот пен прокуратураның кадрлар қызметтерінің өтініші негізінде айқындалады.
177. Мертігудің, науқастанудың себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысы ӘДК отырыстарының хаттамалары кітабына, әскери қызметшінің, арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерінің мертігу, науқастану жағдайларын растайтын құжатқа сілтеме жасай отырып науқастануы туралы куәлігіне немесе анықтамаға, науқастану тарихына, медициналық кітапшаға жазылады.
178. Науқастануы туралы куәлікте, анықтамада немесе басқа да медициналық құжаттарда науқастанудың, мертігудің себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысы болмаған кезде, көрсетілген құжаттарды дұрыс ресімдемеген, азамат қолда бар науқастанудың, мертігудің себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысымен келіспеген кезде, сондай-ақ әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеруді растайтын құжаттарда "науқастануы бойынша" немесе "денсаулық жағдайы бойынша" әскери қызметтен, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметтен босату туралы жазбалар болған кезде құжаттар штаттық ӘДК-ның қарауына жолданады.
179. Құжаттарды қарау нәтижелері және науқастанудың, мертігудің себепті байланысы туралы штаттық ӘДК-ның қорытындысы ӘДК отырысының хаттамасымен ресімделеді.
180. Әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткерген азаматтың құжаттарында науқастану диагнозы көрсетілмеген, бірақ медициналық куәландыру сәтінде қолданылған Науқастанулар кестесінің тармағы көрсетілген жағдайда штаттық ӘДК науқастанудың, мертігудің себепті байланысы туралы өз қорытындысында Науқастанулар кестесінің көрсетілген тармағында көзделген науқастанулардың атауын көрсетеді.
181. Егер әскери қызметшіде, арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерінде әртүрлі жағдайларда туындаған (алған) бірнеше науқастанулар, мертігулер немесе олардың салдарлары анықталса, себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысы жеке шығарылады.
182. Егер құжатта себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысы бұрын шығарылған науқастанудың, мертігудің диагнозы нақты көрсетілмесе, штаттық ӘДК оның тұжырымын өзгертпей, алғашқы диагнозды көрсетеді, одан кейін науқастанудың, мертігудің нақтыланған диагнозын көрсетеді және ол бойынша себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысын шығарады.
183. Егер азаматтың медициналық куәландыру нәтижелері туралы құжаттары болмаса немесе оған медициналық куәландыру жүргізілмесе, науқастанудың, мертігудің себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысын шығару үшін негіздеме науқастану тарихындағы, медициналық кітапшадағы, медициналық анықтамадағы, мұрағат анықтамасындағы жазбалар болып табылады.
184. ӘДК-ның мынадай:
1) "Әскери қызмет (арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет) міндеттерін орындау кезінде мертіккен" деген қорытындысы, егер ол әскери қызмет міндеттерін орындау кезінде, сондай-ақ радиоактивтік заттардың, иондандырушы сәулелену көздерінің, зымыран отыны компоненттерінің және өзге де жоғары уытты заттардың, электр-магниттік өріс көздерінің және оптикалық кванттық генераторлардың әсер етуі негіз болған зақымданулар нәтижесінде алынса, әскери қызметшілерге, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлеріне;
2) "Әскери қызмет (арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет) міндеттерін орындау кезінде алынған науқастану" деген қорытындысы, егер ол өте қауіпті инфекциялық эпидемиялық ошағында болу уақытында жұқтырылса, ал медициналық персонал санынан куәландырылушыда бұдан басқа туберкулезбен, вирусты гепатитпен және АИТВ-инфекциясымен науқастанғандарға медициналық көмек көрсету бойынша қызметтік міндеттерді орындау кезінде жұқтыру салдары болса шығарылады;
3) "Әскери қызмет (арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет) өткерумен байланысты науқастану" деген қорытындысы, егер олар куәландырылушыда әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеру кезеңінде туындаса немесе көрсетілген кезеңде әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке жарамдылық санатын өзгертетін ауырлық дәрежесіне жеткен болса, сондай-ақ әскери қызметтен, арнаулы мемлекеттік органдардан қызметтен босатылғаннан кейін бір жыл ішінде диагнозы қойылған созылмалы баяу үдемелі науқастанулар кезінде, егер науқастанудың басталуын әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеру кезеңіне жатқызса, науқастанудың басталуын көрсетілген кезеңге жатқызуға мүмкіндік беретін медициналық құжаттар болған кезде созылмалы баяу үдемелі науқастанулар кезінде әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткерген әскери қызметшілерге, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлеріне немесе азаматтарға шығарылады.
185. ӘДК-ның "Төтенше экологиялық жағдайлар салдарынан алынған науқастану" деген қорытындысы, егер науқастанулар апат салдарынан туындаған қолайсыз факторлардан пайда болса, әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткерген және төтенше экологиялық жағдайлардың, соның ішінде 1986-1990 жылдары Чернобыль атом электр станциясындағы (бұдан әрі - Чернобыль АЭС) авария салдарын жою жөніндегі жұмыстарды орындауға тартылған әскери қызметшілерге, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлеріне, азаматтарға шығарылады.
186. ӘДК-ның "Иондандырушы сәулелену әсеріне байланысты алынған науқастану" деген қорытындысы әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткерген және ядролық қару сынағына қатысқан немесе 1949-1991 жылдар кезеңінде радиоактивтік заттармен ластанған аумақта әскери қызмет (әскери жиындар) өткерген әскери қызметшілерге, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлеріне, азаматтарға шығарылады.
187. Осы Қағиданың 184-186-тармақтарында көрсетілген санаттағы азаматтарға науқастанулардың себепті байланысын анықтау кезінде штаттық ӘДК Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілген иондандырушы сәулелену әсеріне байланысты науқастанулардың тізбесін, әскери қызмет (қызмет) өткеру туралы Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы қорғаныс министрліктерінің мұрағаттық деректерін басшылыққа алады.
Егер науқастанудың басталуын әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеру кезеңіне жатқызуға болса көрсетілген кезеңде немесе олар апат салдарларын жою бойынша жұмыстарды тоқтатқаннан кейін бес жыл ішінде созылмалы баяу үдемелі (жалпы соматикалық) науқастанулар кезінде осы Қағиданың 184-186-тармақтарында көрсетілген ӘДК қорытындылары шығарылады.
188. ӘДК-ның "Бұрынғы КСР Одағын қорғау кезінде алынған мертігу (жаралану, жарақаттану, контузия алу)"; "Әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет міндеттерін орындау кезінде алынған мертігу (жаралану, жарақаттану, контузия алу)"; "Майданда болумен байланысты науқастану"; "Ауғанстанда немесе жауынгерлік іс-қимылдар жүргізілген басқа да мемлекеттерде әскери қызмет өткерумен байланысты науқастану" деген қорытындысы "Ұлы Отан соғысының қатысушылары мен мүгедектерiне және соларға теңестiрiлген адамдарға берiлетiн жеңiлдiктер мен оларды әлеуметтік қорғау туралы" Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 28 сәуірдегі Заңымен мәртебесі белгіленген әскери қызмет өткерген әскери қызметшілерге, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлеріне, азаматтарға шығарылады.
189. Жауынгерлік іс-қимылдарға қатысумен байланысты науқастанулардың, мертігулердің себепті байланысын белгілеу үшін штаттық ӘДК-ға әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткергені туралы құжаттар, әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеру кезеңінде науқастану, мертігу фактісін растайтын мұрағаттық құжаттар және әскери қызметтен, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметтен босатылғаннан кейін ресімделген медициналық құжаттар ұсынылады.
190. ӘДК-ның мынадай:
1) ӘДК-ның "Әскери қызмет (арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет) міндеттерін орындаумен байланысты емес қайғылы оқиға нәтижесінде алынған мертігу" деген қорытындысы, мертігу әскери қызметпен, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет міндеттерін орындаумен байланысты болмаған жағдайларда әскери қызметшілерге, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлеріне;
2) "Әскери қызмет (арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет) өткерумен байланысты емес науқастану" деген қорытындысы, егер науқастану куәландырылушыда әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке шақырғанға, келісімшарт бойынша әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке түскенге дейін туындаса және келісімшарт бойынша әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеру кезеңінде куәландырылушының әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметке жарамдылық санатын өзгертетін дәрежеге жетпесе, әскери қызметшілерге, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлеріне шығарылады.
191. ӘДК-ның мынадай:
1) "Әскери қызмет (арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет) міндеттерін орындау нәтижесінде алынған қаза табуына (қайтыс болуға) әкеп соқтырған мертігу" деген қорытындысы, егер әскери қызмет міндеттерін орындау кезінде мертігу болса, сондай-ақ егер әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет міндеттерін орындау кезінде алынған мертігу салдарынан немесе әскерден босатудан кейін бір жыл ішінде қаза табу (қайтыс болу) болса әскери қызмет (арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет) өткерген әскери қызметшілерге, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлеріне, азаматтарға;
2) "Әскери қызмет (арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет) міндеттерін орындау нәтижесінде алынған қаза табуына (қайтыс болуға) әкеп соқтырған науқастану" деген қорытындысы, егер өте қауіпті инфекциялық эпидемиялық ошағында болу уақытында жұқтырылса, ал медициналық персонал санынан бұдан басқа қызметтік міндеттерін орындау кезінде туберкулезді және АИТВ-инфекциясын жұқтыру салдары болса (науқастармен тікелей қарым-қатынастары бар адамдар үшін) немесе әскерден босатудан кейін бір жыл ішінде қаза табу (қайтыс болу) болса әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткерген әскери қызметшілерге, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлеріне, азаматтарға;
3) "Әскери қызмет (арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет) өткеру кезеңінде алынған қаза табуына (қайтыс болуға) әкеп соқтырған науқастану" деген қорытындысы, егер әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеру кезеңінде алынған науқастану салдарынан немесе әскерден босатудан кейін бір жыл ішінде қаза табу (қайтыс болу) болса, әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткерген әскери қызметшілерге, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлеріне, азаматтарға шығарылады.
192. "Чернобыль АЭС-ындағы апаттың және азаматтық немесе әскери мақсаттағы объектілердегі басқа да радиациялық апаттар мен авариялардың және ядролық сынақтардың әсеріне байланысты қаза табуына (қайтыс болуға) әкеп соқтырған науқастану, мертігу" деген қорытындысы, егер әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеру кезеңінде алынған науқастану, мертігу салдарынан немесе әскерден босатудан кейін бір жыл ішінде қаза табу (қайтыс болу) болса, әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткерген әскери қызметшілерге, қызметкерлерге, азаматтарға шығарылады.

5-тарау. Арнаулы мемлекеттік органдарда әскери-дәрігерлік
сараптаманы жүргізудің ерекшеліктері

193. Арнаулы мемлекеттік органдарда әскери-дәрігерлік сараптаманы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің әскери-дәрігерлік сараптама органдары жүргізеді.
Штаттық емес тұрақты және уақытша әрекет ететін ӘДК-да медициналық куәландыру арнаулы мемлекеттік органның кадр қызметі берген жолдама негізінде жүргізіледі. Жолдамаға арнаулы мемлекеттік орган кадр қызметінің бастығы қол қояды және мөрмен расталады.
194. Жолдамада куәландырылушының тегі, аты, әкесінің аты, туған жылы, айы, күні, оның қызметке қатысты мәртебесі; медициналық куәландыруға жіберудің мақсаты; медициналық куәландыру жүргізілетіннің жарамдылығын айқындау үшін қызмет, бөлімше түрі немесе тегі, арнайы (әскери) оқу орнының және факультеттің атауы көрсетілуі тиіс.
Медициналық куәландырылуға берілетін жолдама берілген күннен бастап бір ай ішінде жарамды.
195. Азаматтар осы Қағиданың 37, 66-тармақтарында көрсетілген тиісті құжаттарды ұсынғаннан кейін, оларды арнаулы мемлекеттік органдардың штаттық емес (тұрақты немесе уақытша әрекет ететін) ӘДК-сында медициналық куәландыруға рұқсат беріледі.
Бұл ретте азаматтар тыныштықта және жүктемеден кейін ЭКГ-ны, мерезге серологиялық реакцияны (RW) ұсынады.
40 жастан асқан азаматтарға көздің ішкі қысымын өлшеу, 30 жастан бастап қандағы қантты талдау жүргізіледі.
196. Арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке, келісімшарт бойынша әскери қызметке және (немесе) арнайы (әскери) оқу орындарында оқуға жарамдылық арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет және әскери қызмет ету үшін денсаулық жағдайының сәйкес келуіне қойылатын талаптарға сәйкес айқындалады.
197. Арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке, келісімшарт бойынша әскери қызметке немесе арнайы (әскери) оқу орындарына оқуға түсетін кандидаттарды медициналық куәландыруды ұлттық қауіпсіздік органдарының гарнизондық ӘДК дәрігер-мамандары: хирург, терапевт, невропатолог, психиатр, оториноларинголог, офтальмолог, дерматовенеролог, нарколог, стоматолог, әйелдер үшін қосымша – гинеколог жүргізеді.
Арнаулы мемлекеттік органдардың оқу орындарына күндізгі оқу нысанына жаңадан қабылданатын кандидаттар алдын ала медициналық куәландыруды тұрғылықты жері бойынша арнаулы мемлекеттік органдардың штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК-сында, түпкілікті медициналық куәландыруды арнаулы мемлекеттік органдардың штаттық емес уақытша әрекет ететін ӘДК-сында өтеді.
Түпкілікті медициналық куәландыру кезінде қанды жалпы талдау, зәрді жалпы талдау, қанға микрореакция жүргізіледі. Қажет болған кезде басқа да зерттеу әдістері жүргізіледі.
198. Штаттық емес тұрақты және уақытша әрекет ететін ӘДК қорытындысы, егер бұл қорытындыда өзге айтылмаса, куәландыру сәтінен бастап 1 бір жыл ішінде жарамды.
Куәландырылушыларға биологиялық сұйықтықтарда есірткі заттарының бар болуына экспресс-диагностика жүргізіледі.
Оң нәтиже кезінде психикалық белсенді заттарды пайдалану және масаю жай-күйі фактісін белгілеу үшін зерттеу субъектілері денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган белгілеген тәртіппен медициналық ұйымдарға жіберіледі.
Биологиялық сұйықтықтарда есірткі заттарының бар болуына оң нәтижелер айқындалған кезде психоактивті затты пайдалану фактісін және масаю жай-күйін белгілеу үшін зерттеу субъектілері Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленген тәртіппен медициналық ұйымдарға (наркологиялық ұйымдарға немесе денсаулық сақтау органдарымен айқындалған емдеу-алдын алу ұйымдарына) жіберіледі.
199. Әскери-дәрігерлік сараптама жүргізу аясында психофизиологиялық куәландыру жүргізіледі.
Арнаулы мемлекеттік органдарда психофизиологиялық куәландыруды жүргізу тәртібі мен оны ұйымдастыруды басқа да Қазақстан Республикасы арнаулы мемлекеттік органдарының келісімі бойынша ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы орталық мемлекеттік органның бірінші бастығы айқындайды.
200. Қазақстан Республикасы арнаулы мемлекеттік органдарына қызметке кіруге және (немесе) арнайы (әскери) оқу орындарына, соның ішінде шетел мемлекеттеріне оқуға түсетін азаматтар үшін медициналық куәландыру жаңадан қабылданатындар сияқты осы Қағиданың 2-тарауының 3, 4-бөлімдеріне сәйкес жүргізіледі.
201. Талаптарға сәйкес денсаулық жағдайы бойынша арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке жарамды азаматтар арнаулы мемлекеттік органдарға келісімшарт бойынша қызметке кіруге және (немесе) әскери (арнайы) оқу орындарына оқуға түсуге жарамды деп танылады.
202. Арнаулы мемлекеттік органдардың бөлімшелер функцияларына, бөлімшелердің қызмет тегі мен түріне; әскери (арнайы) оқу орнына, факультетіне байланысты арнаулы мемлекеттік органдарға келісімшарт бойынша қызметке кіру және (немесе) әскери (арнайы) оқу орындарында оқуға жарамдылық айқындалады.
Бұл жағдайларда арнаулы мемлекеттік органдардың штаттық емес тұрақты және уақытша әрекет ететін ӘДК-сы: "(Бөлімше, қызмет тегі, түрі; көрсетіледі) келісімшарт бойынша қызметке кіруге жарамды"; "Әскери (арнайы) оқу орнына (факультетке) түсуге жарамды" деген қорытынды шығарады.
203. Медициналық куәландыру кезінде штаттық емес тұрақты және уақытша әрекет ететін ӘДК қорытындылары ӘДК отырыстарының хаттамалары кітабында, медициналық куәландыру актісінде, сәйкесінше арнайы (әскери) оқу орындарына оқуға түсушінің картасында, анықтамасында және науқастануы туралы куәлігінде жазылады.

6-тарау. Ішкі істер органдарында, өртке қарсы қызметте, қаржы полициясында, кеден органдарында, прокуратура органдарында (бұдан әрі – құқық қорғау органдарындағы қызмет) әскери-дәрігерлік сараптама жүргізудің тәртібі және оны ұйымдастыру
1. Құқық қорғау органдарына қызметке және ішкі әскерлерге келісімшарт бойынша әскери қызметке түсетін кандидаттарды медициналық куәландыру

204. Кадр қызметтері құқық қорғау органдарына қызметке және ішкі әскерлерге келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін кандидаттың жолдамасын (лауазымына және мамандығына сәйкес) ресімдейді. Жолдама ӘДК-ға медициналық куәландыруға берілген күннен бастап отыз күнтізбелік күн ішінде жарамды.
Медициналық куәландыру үшін кандидаттар денсаулық сақтау ұйымдарынан осы Қағиданың 37-тармағына сәйкес құжаттарды ұсынады. Ішкі әскерлерге келісімшарт бойынша әскери қызметке және құқық қорғау органдарына қызметке кіретін азаматтар медициналық куәландыру кезінде әскери билетті немесе әскери қызметке жарамдылығы және әскери қызметке шақырудан шеттету себептері туралы белгісі бар тіркеу куәлігін ұсынады.
205. Медициналық куәландыру аяқталғаннан кейін кандидатқа амбулаторлық науқастың медициналық картасы және медициналық құжаттар (егілу картасы) қайтарылады.
206. Құқық қорғау органдарына қызметке және ішкі әскерлерге келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін кандидаттарды медициналық куәландыруды ішкі істер органдары ӘДК-сының дәрігер-мамандары: хирург, терапевт, невролог, психиатр, оториноларинголог, офтальмолог, дерматовенеролог, стоматолог, әйелдер үшін – гинеколог жүргізеді.
Штаттық ӘДК-да медициналық куәландыру кезінде құқық қорғау органдарына қызметке кіретін кандидаттарға психологиялық тексеру жүргізіледі.
Ішкі әскерлерге келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін кандидаттарға психикалық-физиологиялық зерттеулер көрсеткіштер бойынша жүргізіледі (қару-жарақты және оқ-дәрілерді сақтауға байланысты лауазымдарға әскери қызметке кіретіндерге).
207. Науқастану диагнозын нақтылау үшін кандидат амбулаторлық немесе стационарлық тексеруге медициналық денсаулық сақтау ұйымына жіберіледі.
208. Куәландырылушыны медициналық тексеруді аяқтау бір ай ішінде мүмкін болмаған кезде, сондай-ақ тағайындалған қосымша медициналық зерттеулер нәтижелері мерзімінде ұсынылмаған жағдайда ӘДК "Қорытынды медициналық куәландыруға келмеуіне (тексерілуінің аяқталмауына) байланысты шығарылмайды" деген қорытынды шығарады.
209. Кандидат тексерілуден бас тартқан кезде ішкі істер органдарының ӘДК-сы: "Құқық қорғау органдарына қызметке жарамсыз", "Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге жарамсыз" деген қорытынды шығарады.
210. Ішкі істер органдарының ӘДК-сы құқық қорғау органдарына қызметке және ішкі әскерлерге келісімшарт бойынша әскери қызметке түсетін кандидаттарды медициналық куәландыру үшін медициналық куәландыру актісін ресімдейді.
211. Кандидаттар ӘДК-да медициналық куәландыру үшін мыналарды ұсынады:
1) кеуде қуысы мүшелерін флюорографиялық (рентгенологиялық) зерттеу медициналық куәландыру күніне дейін үш айдан кешіктірілмей жүргізіледі;
2) мұрынның қосалқы қуыстарының рентгенограммасы – келісімшарт бойынша әскери қызметке түсетіндер үшін;
3) тыныштықта электрокардиографиялық зерттеу (тыныштықта және жүктемеден кейін – келісімшарт бойынша әскери қызметке түсетіндер үшін);
4) қанды жалпы талдау;
5) мерезге микропреципитация реакциясы (микрореакция);
6) зәрді жалпы талдау;
7) қырық жастан асқан адамдарға көздің ішкі қысымын өлшеу, қандағы қантты талдау жүргізіледі.
Медициналық көрсеткіштер бойынша қосымша зерттеулер мен басқа да мамандардың кеңестері тағайындалады.
212. Талаптарға сәйкес денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке жарамды немесе әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамды кандидаттар ішкі әскерлерге келісімшарт бойынша әскери қызметке түсуге жарамды деп танылады.
Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органмен және құқық қорғау органдарымен келісу бойынша ішкі істер саласындағы орталық атқарушы орган бекіткен құқық қорғау органдарында қызмет ету үшін денсаулық жағдайының сәйкес келуіне қойылатын талаптарға сәйкес денсаулық жағдайы бойынша жарамды кандидаттар құқық қорғау органдарына қызметке кіруге жарамды деп танылады.
213. Құқық қорғау органдарына қызметке кіруге жарамды деп танылған кандидаттарға қатысты ішкі істер органдарының ӘДК-сы құқық қорғау органдарында қызмет өткеру үшін, құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында оқуға, климаттық жағдайлары қолайсыз аумақтарда арнаулы қызмет өткеруге (жолдамаға сәйкес) жарамдылығы туралы ӘДК қорытындысын шығарады.
214. Ішкі әскерлерге келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге жарамды деп танылған кандидаттарға қатысты, медициналық куәландыруға жолдамаға сәйкес ішкі істер органдарының ӘДК-сы ішкі әскерлерде келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеру үшін, құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында оқуға, климаттық жағдайлары қолайсыз аумақтарда әскери қызмет өткеруге жарамдылығы туралы қорытындысын шығарады.
215. Медициналық куәландыру кезінде құқық қорғау органдарына қызметке кіруге кедергі келтіретін науқастану немесе жүктілік анықталған кезде одан әрі медициналық куәландыру тоқтатылады және ішкі істер органдарының ӘДК-сы (жолдамаға сәйкес) "Құқық қорғау органдарына қызметке жарамсыз" деген қорытындысын шығарады. Құқық қорғау органдарына қызметке уақытша жарамсыз деп танылған адамдарға қатысты да осындай қорытынды шығарылады.
Медициналық куәландыру кезінде ішкі әскерлерге келісімшарт бойынша әскери қызметке түсуге кедергі келтіретін, емдеу үшін уақытты қажет ететін науқастану немесе жүктілік анықталған кезде одан әрі медициналық куәландыру тоқтатылады және ішкі істер органдарының ӘДК-сы "Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге жарамсыз" деген қорытындысын шығарады, бұл ретте ішкі әскерлерге әскери қызметке жарамдылық санаты туралы қорытынды шығарылмайды.
Ішкі әскерлерге келісімшарт бойынша әскери қызметке уақытша жарамсыз деп танылған адамдарға қатысты да осындай қорытынды шығарылады.
216. Ішкі әскерлерге келісімшарт бойынша әскери қызметке және құқық қорғау органдарына қызметке түсетіндер үшін ӘДК қорытындысын іске асыру мерзімі – алты ай.

2. Құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарына оқуға түсетін азаматтарды медициналық куәландыру

217. Құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарына күндізгі оқу нысанына түсетін кандидаттар ішкі істер органдарының штаттық ӘДК-да алдын ала медициналық куәландырудан, құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының штаттық емес уақытша әрекет ететін ӘДК-сында (бұдан әрі – УӘДК) түпкілікті медициналық куәландырудан өтеді.
Түпкілікті куәландыру үшін УӘДК құқық қорғау органы білім беру ұйымы бастығының бұйрығымен жыл сайын құрылады. УӘДК құрамы білім беру ұйымы бастығының бұйрығымен мынадай бекітіледі: төраға (оқу орнының медицина қызметінің бастығы); төрағаның орынбасары (штаттық дәрігер-мамандар санынан); штаттық аумақтық ӘДК төрағасы; комиссия мүшелері: терапевт, психиатр, невролог, хирург, офтальмолог, оториноларинголог, стоматолог, дерматовенеролог, гинеколог; хатшы (орта медициналық персонал санынан). УӘДК жұмысының мерзімі және тәртібі осы бұйрықпен айқындалады. Сапалы кәсіптік іріктеу мақсатында комиссия құрамына штаттық аумақтық ӘДК-ның дәрігер-сарапшылары, психологы және зертханашысы енгізіледі. Құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының бастықтарына УӘДК-ны жасақтау үшін құқық қорғау жүйесінің медициналық мекемелерінен тиісті мамандықтардың дәрігерлерін шақыруға рұқсат етіледі.
Құқық қорғау органы білім беру ұйымының УӘДК төрағасы әскери-дәрігерлік сараптама мәселелері бойынша ішкі істер органдары аумақтық штаттық ӘДК бастығына (төрағасына) бағынады.
Құқық қорғау органының білім беру ұйымына оқуға түсуге жарамсыздығы туралы УӘДК қорытындылары ішкі істер органдары аумақтық штаттық ӘДК-да бекітілуге жатады.
218. Медициналық куәландыру алдында ішкі істер органдарының штаттық ӘДК-сы осы Қағиданың 37-тармағына сәйкес медициналық құжаттарды сұратады, құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарына оқуға түсушінің медициналық куәландыру карталарын ресімдейді және мыналар жүргізіледі:
1) қанды жалпы талдау;
2) мерезге микропреципитация реакциясы (микрореакция);
3) зәрді жалпы талдау;
4) мұрынның қосалқы қуыстарының рентгенографиясы – әскери оқу орындарына түсетіндер үшін;
5) ЭКГ;
6) кеуде қуысы мүшелерін флюорографиялық (рентгенологиялық) зерттеу медициналық куәландыру күніне дейін үш айдан кешіктірілмей жүргізіледі.
219. Алдын ала медициналық куәландыруға жіберу кезінде амбулаторлық науқастың медициналық кітапшасы және/немесе медициналық картасы ұсынылады, оларда соңғы үш жыл ішіндегі жыл сайынғы тереңдетілген және бақылау медициналық тексерулердің нәтижелері, медициналық көмекке жүгінулер көрсетілуі тиіс.
220. Құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарына оқуға түсетін кандидаттарда әскери билеті, әскери қызметке жарамдылық санаты мен әскери қызметке шақырудан шеттетілу себебі көрсетілген тіркеу куәлігі бар болған кезде азаматтарды медициналық куәландыру 206-тармаққа сәйкес жүргізіледі.
221. Құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарына оқуға түсуге кедергі келтіретін науқастану анықталған жағдайда одан әрі куәландыру тоқтатылады және құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарына оқуға түсуге жарамсыздығы туралы қорытынды шығарылады. Жарамдылық санаты дербес бағаланған кезде құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарына оқуға түсетін кандидаттар білім беру ұйымдарының күндізгі оқу нысанына түсуге жарамсыз деп танылады.
222. Медициналық куәландыру нәтижелері және ішкі істер органдары штаттық ӘДК-сы мен құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының штаттық емес уақытша әрекет ететін УӘДК қорытындылары медициналық куәландыру картасында, медициналық кітапшада (әскери қызметшілер үшін) және ӘДК отырыстарының хаттамалары кітабында жазылады.
223. Түпкілікті медициналық куәландыру кезінде құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарына оқуға түсуге жарамсыз деп танылған кандидаттардың медициналық куәландыру карталары медициналық куәландыру сапасын талдау және жақсарту үшін медициналық куәландыру аяқталғаннан кейін бес жұмыс күнінен кешіктірілмей Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Орталық әскери-дәрігерлік комиссиясына жолданады.

3. Құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдарын, сондай-ақ ішкі әскерлердің әскери қызметшілерін медициналық куәландыру

224. Медициналық куәландыруға жолдаманы:
1) құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдарына қатысты құқық қорғау органдарының басшылығымен келісу бойынша құқық қорғау органдарының кадр қызметтері, ішкі әскерлердің әскери қызметшілеріне қатысты ішкі әскерлер әскери бөлімдерінің командирлері;
2) әскери арнайы оқу орындарының, құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының курсанттарына қатысты әскери арнайы оқу орындарының, құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының бастықтарымен келісу бойынша әскери арнайы оқу орындарының, құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының кадр қызметтері береді.
225. Ішкі істер органдарының штаттық ӘДК-сына медициналық куәландыруға жіберілетін құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдарына, сондай-ақ ішкі әскерлердің әскери қызметшілеріне:
1) медициналық куәландыруға жолдама;
2) амбулаторлық науқастанудың медициналық картасы (медициналық кітапшасы);
3) әскери бөлімнің (мекеменің) мөрімен бекітілген қызметтік және медициналық мінездемелер (амбулаторлық науқастың медициналық картасынан үзінді) ұсынылады:
қызметтік мінездемеде куәландырылушының денсаулық жағдайының атқаратын лауазымы бойынша оның қызметтік (әскери қызмет) міндеттерін орындауына әсері туралы мәліметтер, кадр қызметінің (қолбасшылықтың) оның одан әрі қызметінің мақсатқа сәйкестігі туралы пікірі және басқа лауазымға ауыстыру (Ішкі әскерлердің әскери қызметшісінің одан әрі әскери қызмет өткеру) мүмкіндіктері көрсетіледі;
медициналық мінездемеде әскери қызметшінің денсаулық жағдайын қарқынды қадағалау нәтижелері туралы, оның медициналық көмекке жүгінуі, соңғы үш жылда жұмыс істемеген күндерінің саны туралы мәліметтер көрсетіледі; медициналық мінездемеде көрсетілген мәліметтер медициналық кітапшадағы деректермен және басқа да медициналық құжаттармен расталуы тиіс.
4) құқық қорғау органдарында қызмет өткеру кезінде мертіккен адамдарға мертігу туралы анықтама мертігу жағдайлары туралы акті немесе құқық қорғау органдарының қызметкерлері үшін құқық қорғау органдарында қызметтік міндеттерді орындаумен, ал ішкі әскерлердің әскери қызметшілері үшін – әскери қызмет міндеттерін орындаумен байланысын көрсете отырып қызметтік тексеру материалдары негізінде ұсынылады.
226. Құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдарын, сондай-ақ ішкі әскерлердің әскери қызметшілерін медициналық куәландыруды ішкі істер органдарының штаттық ӘДК-сы үштен он төрт жұмыс күніне дейінгі мерзімдерде осы Қағиданың 206-тармағына сәйкес жүргізеді.
Ішкі әскерлердің әскери қызметшілеріне психологиялық тексеру көрсеткіштер бойынша жүргізіледі.
Әскери арнайы оқу орындарының, құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының жасы он сегізге толмаған курсанттарына қатысты ішкі істер органдарының штаттық ӘДК-сы тек оқуға жарамдылығы (жарамсыздығы) туралы қорытынды шығарады.
Әскери арнайы оқу орындарының, құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының он сегіз және одан жоғары жастағы оқуға жарамсыз деп танылған курсанттарына (офицерлік немесе арнайы атақтары жоқ тыңдаушыларына) қатысты бір мезгілде олардың әскери қызметке жарамдылығы туралы мәселе Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында қызмет ету үшін денсаулық жағдайының сәйкес келуіне қойылатын талаптарға сәйкес шешіледі.
"Әскери қызметке уақытша жарамсыз" деген ӘДК-ның қорытындысын шығарған кезде босату мерзімі, науқастануы бойынша демалыс аяқталғаннан кейін одан әрі оқуға және әскери қызметке жарамдылығы туралы түпкілікті қорытынды қабылданады.
Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган бекітетін стандарттарға сәйкес емделу ұзақтығы белгіленген мерзімдерден асатын мертігулер мен науқастанулар болған кезде құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдары, сондай-ақ ішкі әскерлердің әскери қызметшілері медициналық куәландыруға ұсынылады.
227. Құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдарына немесе ішкі әскерлердің әскери қызметшілеріне қызметтік міндеттерін орындаудан босату немесе әскери қызмет міндеттерін орындаудан босату, науқастануы бойынша демалыс беру туралы ӘДК-ның қорытындысы Талаптарға сәйкес құқық қорғау органдарында қызметке немесе әскери қызметке уақытша жарамсыздық көзделетін жағдайда шығарылады.
228. Ішкі әскерлердің әскери қызметшілеріне әскери қызмет міндеттерін орындаудан босату жетіден отыз тәулікке дейінгі немесе науқастануы бойынша демалыс отыздан алпыс тәулікке дейінгі мерзімге беріледі.
229. Құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамы адамдарының, ішкі әскерлерде мерзімді әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілердің және осы санатқа сәйкес келетін адамдардың стационарлық емдеуде үздіксіз болуының, медициналық оңалту жүргізудің және науқастануы бойынша демалыста болуының жалпы ұзақтығы төрт айдан аспауға тиіс (туберкулез кезінде – он ай), ол аяқталғаннан кейін ішкі істер органдарының ӘДК-сы әскери қызметшілердің әскери қызметке, қызметкерлердің құқық қорғау органдарына қызметке жарамдылығы санатын айқындайды).
230. Қызметтік міндеттерін орындау кезінде мертіккен құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдарын медициналық куәландыру медициналық мекемеде (ұйымда) емдеу аяқталуы бойынша немесе айқындалған нәтиже кезінде жүргізіледі. Қызметкерлердің қызметтік міндеттерін және қызметтік борышын орындау кезінде мертігуіне байланысты емделуде болу уақыты мерзіммен шектелмейді. Құқық қорғау органының бастығы емдеу-алдын алу мекемесінің қатардағы және басшылық құрамы адамдарының емделуде болуы туралы ақпаратын ескере отырып қызметке жарамдылығы санатын айқындау үшін ӘДК-ға медициналық куәландыруға жіберу мүмкіндігі туралы шешім қабылдайды. Емделу ұзақтығы емделуде және науқастануы бойынша демалыста шекті (ұзартуды ескере отырып) үзіліссіз болу мерзімінен асатын мертігулер болған жағдайларда құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдары, сондай-ақ ішкі әскерлердің әскери қызметшілері құқық қорғау органдарында қызметке (әскери қызметке) жарамдылық санатын айқындау үшін медициналық куәландыруға жатады.
231. Құқық қорғау органдарының қызметкер-әйелдеріне және ішкі әскерлердің әскери қызметші-әйелдеріне жүктілігі және бала тууы бойынша демалыстарды құқық қорғау органдарының кадр қызметтері, ішкі әскерлер әскери бөлімдерінің командирлері медициналық денсаулық сақтау ұйымының қорытындысына сәйкес Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында белгіленген тәртіппен және мерзімге береді.
232. Ішкі істер органдары ӘДК-сының ішкі әскерлердің әскери қызметшілеріне науқастануы бойынша босату (босатуды ұзарту) немесе науқастануы бойынша демалыс (демалысты ұзарту) беру туралы қорытындысы әскери-дәрігерлік комиссия отырыстарының хаттамалары кітабына жазылады және анықтамамен ресімделеді.
233. Мерзімді әскери қызмет өткеретін ішкі әскерлердің әскери қызметшілері науқастануы бойынша демалыс аяқталғаннан кейін қажет болған кезде әскери қызметке жарамдылық санатын айқындау немесе науқастануы бойынша демалысты ұзарту үшін ішкі істер органдарының ӘДК-сына қайта медициналық куәландыруға (әскери қызмет өткерген немесе демалысты өткізген жері бойынша) жіберіледі.
234. Келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін және келісімшарттың жаңа түрін жасасуға немесе әскери қызмет өткеру туралы келісімшартты ұзартуға тілек білдірген ішкі әскерлердің әскери қызметшілерін медициналық куәландыруды ішкі істер органдарының ӘДК-сы жүргізеді.
235. Құқық қорғау органдарының қатардағы және басшылық құрамының адамдарын медициналық куәландыру саны үш жылда кемінде бір рет және медициналық көрсеткіштер бойынша белгіленеді.

4. Құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамы адамдарының, азаматтардың құқық қорғау органдарында қызмет өткеру (қызметтік міндеттерді орындау) кезеңінде науқастануларының, мертігулерінің, қаза табуының (қайтыс болуының) себепті байланысын айқындау

236. Науқастанудың, мертігудің себепті байланысы құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдарында немесе Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдарында қызмет өткерген азаматтарында айқындалады.
237. Құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдарына немесе құқық қорғау органдарында қызмет өткерген азаматтарға мертігудің себепті байланысын белгілеу туралы ӘДК қорытындысы мертігу туралы анықтамаға сәйкес мертігудің жағдайлары туралы акті немесе қызметтік тексеру материалдары негізінде шығарылады.
238. Мертігу туралы анықтаманы азамат қызмет өткерген құқық қорғау органдарының кадр қызметтері береді.
239. Мертігу туралы анықтамада мертігудің жағдайлары және құқық қорғау органдарында қызметтік міндеттерді орындаумен байланысы көрсетіледі.
240. Ішкі істер органдарының ӘДК-сы мертігудің себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысын мертігу туралы анықтаманы және мертігу жағдайларын сипаттайтын растайтын құжаттарды қарау негізінде шығарады.
241. Егер азамат құқық қорғау органдарында қызмет өткерген кезде науқастануына, мертігуіне байланысты емдеуде болса және медициналық куәландыруға жіберілмесе, құқық қорғау органдарынан босатылу сәтінде науқастанудың, мертігудің себепті байланысын ішкі істер органдарының ОӘДК-сы айқындайды.
242. Науқастану, мертігу туралы жаңадан ашылған жағдайлар және олардың құқық қорғау органдарында қызмет өткерумен (қызметтік міндеттерді орындаумен) байланысы болған кезде науқастанудың, мертігудің себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысы сырттай (құжаттар бойынша) қайта қаралады.
Науқастанулардың, мертігулердің, қаза табудың (қайтыс болудың) себепті байланысы туралы штаттық және штаттық емес ӘДК қорытындылары жарамдылық мерзімін шектеусіз бір рет беріледі.
243. Науқастанулардың, мертігудің себепті байланысын айқындау – азаматтардың, халықты әлеуметтік қорғау саласындағы орталық атқарушы орган аумақтық бөлімшелерінің, зейнетақымен қамсыздандыруды жүзеге асыратын органдардың, құқық қорғау органдары, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері, басқа да әскерлері мен әскери құралымдары, соттар кадр қызметтерінің өтініші негізінде айқындалады.
244. Науқастануы туралы куәлікте, анықтамада немесе басқа да медициналық құжаттарда науқастанудың, мертігудің себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысы болмаған кезде, көрсетілген құжаттарды дұрыс ресімдемеген, азамат науқастанудың, мертігудің себепті байланысы туралы қолда бар ӘДК қорытындысымен келіспеген кезде, сондай-ақ құқық қорғау органдарында қызмет өткеруді куәландыратын құжаттарда "науқастануы бойынша" немесе "денсаулық жағдайы бойынша" құқық қорғау органдарында қызметтен босату туралы жазбалар болған кезде құжаттар ішкі істер органдары штаттық ӘДК-сының қарауына жолданады.
245. Құжаттарды қарау нәтижелері және науқастанудың, мертігудің себепті байланысы туралы ішкі істер органдары штаттық ӘДК-сының қорытындысы ӘДК отырысының хаттамасымен ресімделеді және сараптамалық қорытындысы шығарылады.
246. Егер құқық қорғау органдарында қызмет өткерген азаматтың құжаттарында науқастану диагнозы көрсетілмесе, бірақ медициналық куәландыру сәтінде қолданылған талаптардың (науқастанулар кестесінің) тармағы көрсетілсе, ішкі істер органдарының штаттық ӘДК-сы өзінің науқастанудың, мертігудің себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысында талаптардың (науқастанулар кестесінің) көрсетілген тармағымен көзделген науқастанулардың атауын көрсетеді.
247. Егер құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдарында немесе құқық қорғау органдарында қызмет өткерген азаматтарда әртүрлі жағдайларда туындаған (алған) бірнеше науқастанулар, мертігулер немесе олардың салдары анықталса, себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысы жеке шығарылады.
248. Егер құжатта бұрын себепті байланысы туралы қорытынды шығарылған науқастанудың, мертігудің диагнозы нақты көрсетілмесе, ішкі істер органдарының штаттық ӘДК-сы оның тұжырымын өзгертпей, алғашқы диагнозды көрсетеді, одан кейін науқастанудың, мертігудің нақтыланған диагнозын көрсетеді және ол бойынша себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысын шығарады.
249. Егер азаматтың медициналық куәландыру нәтижелері туралы құжаттары болмаса немесе оны медициналық куәландыру жүргізілмесе, науқастанудың, мертігудің себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысын шығару үшін негіздеме науқастану тарихындағы, медициналық кітапшадағы, медициналық анықтамадағы, мұрағат анықтамасындағы жазбалар болып табылады.
250. Қызмет өткеру (қызметтік міндеттерді орындау) кезеңінде алған науқастану, мертігу салдарынан немесе қызметтен босатылғаннан кейін қаза табудың (қайтыс болудың) себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысын ішкі істер органдарының штаттық ӘДК-сы айқындайды.
251. ӘДК-ның мынадай:
1) "Қызметтік міндеттерді орындау кезінде алынған мертігу (жаралану, жарақаттану, контузия алу)" деген қорытындысы, егер олар куәландырылушыда құқық қорғау органдарында қызметтік міндеттерді орындау кезеңінде, сондай-ақ радиоактивтік заттардың, иондандырушы сәулелену көздерінің, зымыран отыны компоненттерінің және өзге де жоғары уытты заттардың, электр-магниттік өрістер көздерінің және оптикалық кванттық генераторлардың әсер етуі негіз болған зақымданулар нәтижесінде туындаса құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдарына немесе құқық қорғау органдарында қызмет өткерген азаматтарға;
2) "Құқық қорғау органдарында қызмет өткеру кезеңінде науқастану" деген қорытындысы, егер олар куәландырылушыда құқық қорғау органдарында қызмет өткеру кезеңінде туындаса немесе көрсетілген кезеңде құқық қорғау органдарына қызметке жарамдылық санатын өзгертетін ауырлық дәрежесіне жеткен болса, сондай-ақ егер науқастанудың басталуын құқық қорғау органдарында қызмет өткеру кезеңіне жатқызса, науқастанудың басталуын көрсетілген кезеңге жатқызуға мүмкіндік беретін медициналық құжаттар бар болған кезде созылмалы баяу үдемелі науқастанулар кезінде құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдарына немесе құқық қорғау органдарында қызмет өткерген азаматтарға;
3) "Құқық қорғау органдарында қызметтік міндеттерін орындау кезінде шалдыққан науқастану" деген қорытындысы, егер ол өте қауіпті инфекциялық эпидемиялық ошағында болу уақытында жұқтырылса, сондай-ақ осыған қатысты жеңілдіктер көзделетін (қылмыстық-атқару жүйесінің тікелей медициналық мекемелерінде жұмыс істейтін) және сотталған науқастармен тікелей қарым-қатынастары бар қызметкерлер туберкулезбен, ЖИТС-мен науқастанғанда шығарылады.
252. ӘДК-ның "Төтенше экологиялық жағдайлар салдарынан алынған науқастану" деген қорытындысы, егер науқастанулар апат салдарынан туындаған қолайсыз факторлардан пайда болса, құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдарына немесе құқық қорғау органдарында қызмет өткерген және төтенше экологиялық жағдайлардың, соның ішінде 1986 – 1990 жылдары Чернобыль АЭС-ындағы авария салдарын жою жөніндегі жұмыстарды орындауға тартылған азаматтарға шығарылады.
253. ӘДК-ның "Иондандырушы сәулелену әсерімен байланысты науқастану" деген қорытындысы құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдарына немесе құқық қорғау органдарында қызмет өткерген және 1949 – 1991 жылдар кезеңінде радиоактивтік заттармен ластанған аумақта ядролық қару сынағына қатысқан азаматтарға шығарылады.
254. Осы Қағиданың 252-253-тармақтарында көрсетілген санаттағы азаматтарға науқастанулардың себепті байланысын белгілеу кезінде ішкі істер органдарының штаттық ӘДК-сы Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілген иондандырушы сәулелену әсеріне байланысты науқастанулардың тізбесін, құқық қорғау органдарында қызмет өткеру туралы Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы қорғаныс министрліктерінің мұрағаттық деректерін басшылыққа алады.
Егер науқастанудың басталуын құқық қорғау органдарында қызмет өткеру кезеңіне жатқызуға болса көрсетілген кезеңде немесе олар апат салдарларын жою бойынша жұмыстарды тоқтатқаннан кейін бес жыл ішінде созылмалы баяу үдемелі (жалпы соматикалық) науқастанулар кезінде осы Қағиданың 252-253-тармақтарында көрсетілген ӘДК қорытындылары шығарылады.
255. ӘДК-ның мынадай:
1) "Қызметтік міндеттерді орындау кезінде мертіккен";
2) "Майданда болумен байланысты науқастану";
3) "Жауынгерлік іс-қимылдар жүргізілген мемлекеттерде қызметтік міндеттерді орындауға байланысты науқастану" деген қорытындысы "Ұлы Отан соғысының қатысушылары мен мүгедектерiне және соларға теңестiрiлген адамдарға берiлетiн жеңiлдiктер мен оларды әлеуметтік қорғау туралы" Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 28 сәуірдегі Заңымен мәртебесі белгіленген құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдарына немесе құқық қорғау органдарында қызмет өткерген азаматтарға шығарылады.
256. Жауынгерлік іс-қимылдарға қатысуға байланысты науқастанулардың, мертігулердің себепті байланысын белгілеу үшін ішкі істер органдарының штаттық ӘДК-сына қызмет өткергені туралы құжаттар, құқық қорғау органдарында қызмет өткеру кезеңінде науқастану, мертігу фактісін растайтын мұрағаттық құжаттар және құқық қорғау органдарында қызметтен босатылғаннан кейін ресімделген медициналық құжаттар ұсынылады.
257. ӘДК-ның мынадай:
1) "Қызметтік міндеттерді орындауға байланысты емес қайғылы оқиға нәтижесінде мертіккен (жараланған, жарақаттанған, контузия алған)" деген қорытындысы, егер мертігу қызметтік міндеттерді орындаумен байланысты болмаған жағдайларда, сондай-ақ егер ол қызметтік, әкімшілік, қылмыстық тергеу нәтижесінде құқық бұзушылық немесе қасақана жасау салдарынан маскүнемдік, уытқұмарлық, есірткіге мас болу жағдайында алынса, аталған адам қылмыстық жауапкершілікке тартылмаса немесе оған қатысты қылмыстық іс тоқтатылса, құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамына немесе құқық қорғау органдарында қызмет өткерген азаматқа;
2) "Қызметтік міндеттерді орындаумен және құқық қорғау органдарындағы қызметпен байланысты емес науқастану" деген қорытындысы, егер ол куәландырылушыда құқық қорғау органдарына қызметке түскенге дейін туындаса және құқық қорғау органдарында қызмет өткеру кезеңінде куәландырылушының құқық қорғау органдарында қызметке жарамдылық санатын өзгертетін дәрежеге жетпесе шығарылады.
258. ӘДК-ның мынадай:
1) "Қызметтік міндеттерді орындау кезінде алынған қаза табуына (қайтыс болуына) әкеп соқтырған мертігу" деген қорытындысы, егер қызметтік міндеттерді орындау кезінде немесе босатудан кейін бір жыл ішінде алынған мертігу салдарынан қаза табу (қайтыс болу) болса, құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдарына немесе құқық қорғау органдарында қызмет өткерген азаматтарға;
2) "Құқық қорғау органдарында қызмет өткеру кезеңінде алынған қаза табуына (қайтыс болуына) әкеп соқтырған науқастану" деген қорытындысы, егер құқық қорғау органдарында қызмет өткеру кезеңінде немесе босатудан кейін бір жыл ішінде алынған науқастану салдарынан қаза табу (қайтыс болу) болса, құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдарына немесе құқық қорғау органдарында қызмет өткерген азаматтарға;
3) "Қызметтік міндеттерді орындау кезінде алынған қаза табуына (қайтыс болуына) әкеп соқтырған науқастану" деген қорытындысы, егер ол өте қауіпті инфекциялық эпидемиялық ошағында болу уақытында жұқтыру кезінде науқастану, сондай-ақ осыған қатысты жеңілдіктер көзделетін (қылмыстық-атқару жүйесінің тікелей медициналық мекемелерінде жұмыс істейтін) және сотталған науқастармен тікелей қарым-қатынастары бар қызметкерлер туберкулезбен, ЖИТС-пен науқастану салдарынан қайтыс болса құқық қорғау органдарында қызмет өткерген немесе босатудан кейін бір жыл ішінде алынған науқастану салдарынан қаза табу (қайтыс болу) болса құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдарына немесе құқық қорғау органдарында қызмет өткерген азаматтарға шығарылады.
259. ӘДК-ның "Чернобыль АЭС-ындағы апаттың және азаматтық немесе әскери мақсаттағы объектілердегі басқа да радиациялық апаттар мен авариялардың және ядролық сынақтардың әсеріне байланысты қаза табуына (қайтыс болуына) әкеп соқтырған науқастану, мертігу" деген қорытындысы, егер құқық қорғау органдарында қызмет өткеру кезеңінде немесе босатудан кейін бір жыл ішінде алынған науқастану, мертігу салдарынан қаза табу (қайтыс болу) болса, құқық қорғау органдары қатардағы және басшылық құрамының адамдарына немесе құқық қорғау органдарында қызмет өткерген азаматтарға шығарылады.

Қорытынды ережелер

260. Штаттық немесе штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК-ның қорытындысына жоғары тұрған штаттық ӘДК-ға шағымданады.
261. Штаттық ӘДК-ның қорытындысы сот тәртібімен шағымданады.

Әскери-дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидасына қосымша

Шақыру (жиын) пунктерінде медициналық куәландыру үшін қажет құралдың, медициналық және шаруашылық мүліктің тізбесі

Р/с №	Дәрігерлік-медициналық құралдар, бұйымдар мен аппараттар	Саны	Өлшем бірлігі
1	2	3	4
Антропометрия кабинеті
1.	Медициналық таразы	1	дана
2.	Қол динамометрі (жалпысеріппелі)	2	дана
3.	Сантиметрге бөлінген өлшеу лентасы	1	дана
4.	Анатомиялық пинцет	2	дана
5.	Бой өлшегіш	1	дана
6.	Спирометр	1	дана
7.	Ұлғайтқыш шыны (лупа)	1	дана
8.	Сфигмоманометр	1	дана
9.	Стационарлық бактерицидті сәулелеуіш	1	дана
10.	Наркотесттер (тек қана облыстық жиын пунктінде әскерлерге жөнелтілетін адам санына сәйкес)	-	-
Шығыс материалдары: спирт 96% – 100мл., медициналық қолғаптар – 50 жұп; мақта 100 гр.; құралдарды өңдеуге арналған дез. ерітінді, аспаптарды өңдеуге арналған ыдыс – 2 дана, шприц (бір реттік) 5,0 мл – 50 дана, медициналық халат (немесе костюм) – 2 дана, аммиак – 5 мл., бөлме термометрі – 1 дана
Терапевттің кабинеті
11.	Стетофонендоскопы бар тонометр	2	жиынтық
12.	Медициналық термометр	3	дана
13.	Тілге арналған түзу екіжақты шпатель	5	дана
14.	Бүйректәрізді эмальданған леген	1	дана
15.	Медициналық кушетка	1	дана
16.	Үстел шамы	1	дана
17.	Стационарлық бактерицидті сәулелеуіш	1	дана
18.	Кардиографқа арналған термоқағаз лентасы бар электрокардиограф, (тек облыстық қадағалау комиссиясында ғана)	1	жиынтық
Мақта 100 гр.; құралдарды өңдеуге арналған дез. ерітінді, аспаптарды өңдеуге арналған ыдыс – 2 дана, медициналық халат (немесе костюм) – 2 дана, аммиак – 5 мл.
Хирургтың кабинеті
19.	Стетофонендоскоп	1	дана
20.	Бұрышөлшеуіш	1	дана
21.	Сантиметрге бөлінген өлшеу лентасы	1	дана
22.	Медициналық кушетка	1	дана
23.	Стационарлық бактерицидті сәулелеуіш	1	дана
Шығыс материалдары: спирт 96% – 100мл., медициналық қолғаптар – 50 жұп; мақта 100 гр.; құралдарды өңдеуге арналған дез. ерітінді, аспаптарды өңдеуге арналған ыдыс – 2 дана, медициналық халат (немесе костюм) – 2 дана
Невропатологтың кабинеті
24.	Неврологиялық балғаша	1	жиынтық
25.	Тілге арналған түзу екіжақты шпатель, жиынтық	5	дана
26.	Сантиметрге бөлінген өлшеу лентасы	1	дана
27.	Бүйректәрізді эмальданған леген	1	дана
28.	Медициналық қолшам (офтальмоскопия үшін)	1	дана
29.	Медициналық кушетка	1	дана
30.	Стационарлық бактерицидті сәулелеуіш	1	дана
Шығыс материалдары: спирт 96% – 100мл., құралдарды өңдеуге арналған дез. ерітінді, аспаптарды өңдеуге арналған ыдыс – 2 дана, медициналық халат (немесе костюм) – 2 дана
Психиатрдың кабинеті
31.	Неврологиялық балғаша	1	жиынтық
32.	Медициналық қолшам (офтальмоскопия үшін)	1	дана
33.	Медициналық халат (немесе костюм)	2	дана
34.	Стационарлық бактерицидті сәулелеуіш	1	дана
Оториноларингологтың кабинеті
35.	Барани креслосы (тек облыстық қадағалау комиссиясында ғана)	1	дана
36.	Құлақ воронкалары № 1, 2, 3, 4	3	жиынтық
37.	Пневматикалық құлақ воронкасы	1	дана
38.	Бір жақты кереңдікті айқындаған кезде естуді зерттеу үшін құлақ тығыны	1	дана
39.	Көмей айнасы	2	дана
40.	Мұрын айнасы	15	дана
41.	Воячектің сүйір ұшты құлақ зонды	1	дана
42.	Түйметәрізді зонд	2	дана
43.	Мақта үшін бөлігі бар құлақ зонды	1	дана
44.	Қарапайым құлақ манометрі (отоманометр)	1	дана
45.	Қабырғасы бойынша иілген құлақ пинцеті	1	дана
46.	Маңдай рефлекторы	1	дана
47.	Бүйректәрізді эмальданған легендер	2	дана
48.	Медициналық термометр	1	дана
49.	Құрғақ күйдіру шкафы (зарарсыздандырғыш)	1	дана
50.	Тілге арналған түзу екіжақты шпатель	15	дана
51.	Спирттік шам	1	дана
52.	Үстел шамы	1	дана
53.	Стационарлық бактерицидті сәулелеуіш	1	дана
Шығыс материалдары: спирт 96% – 100мл., медициналық қолғаптар – 50 жұп; мақта 100 гр.; құралдарды өңдеуге арналған дез. ерітінді, аспаптарды өңдеуге арналған ыдыс – 2 дана, шприц (бір реттік) 5,0 мл – 50 дана, медициналық халат (немесе костюм) – 2 дана
Окулистің кабинеті
54.	Қабақ көтергіш үлкен	2	дана
55.	Скиаскопиялық сызғыш	2	дана
56.	Көзілдірік таңдауға арналған өлшеу сызғышы	1	дана
57.	Күнқағарлы бинокулярлық лупа	1	дана
58.	Поляктің оптотипі	1	дана
59.	Офтальмоскоп	1	дана
60.	Көзілдірік әйнектері	1	жиынтық
61.	Головин-Сивцев кестесі үшін жарықтандыратын аппарат	1	дана
62.	Офтальмологиялық шам	1	дана
63.	Көру өткірлігін айқындау үшін Головин-Сивцев кестесі	1	жиынтық
64.	Түсті көруді зерттеу үшін шектеу кестесі	1	жиынтық
65.	Төмендеген көруді сылтауратуды зерттейтін бақылау кестелері және Поляктің белгілері	1	жиынтық
66.	Бүйректәрізді эмальданған леген	2	дана
67.	Көз эластотонометрі	1	дана
68.	Жас жолдарын жууға арналған екі ұшы доғал канюлалы шприц	2	дана
69.	Үстел шамы	1	дана
70.	Медициналық қол шам (офтальмоскопия үшін)	1	дана
71.	Стационарлық бактерицидті сәулелеуіш	1	дана
Шығыс материалдары: спирт 96% – 100мл., медициналық қолғаптар – 50 жұп; мақта 100 гр.; құралдарды өңдеуге арналған дез. ерітінді, аспаптарды өңдеуге арналған ыдыс – 2 дана, шприц (бір реттік) 5,0 мл – 50 дана, медициналық халат (немесе костюм) – 2 дана, көру өткірлігін диагностикалау үшін қолданылатын дәрілік препараттар
Стоматологтың кабинеті
72.	Тіс айнасы	25	дана
73.	Істік тәрізді түзу тіс зонды	3	дана
74.	Бұрышы иілген тіс зонды	25	дана
75.	Жалпы мақсаттағы анатомиялық пинцет	2	дана
76.	Стандартты емес иілген тіс пинцеті	10	дана
77.	Жарықтандыратын құрал	1	дана
78.	Стационарлық бактерицидті сәулелеуіш	1	дана
Шығыс материалдары: спирт 96% – 100мл., медициналық қолғаптар – 50 жұп; мақта 100 гр.; құралдарды өңдеуге арналған дез. ерітінді, аспаптарды өңдеуге арналған ыдыс – 2 дана, шприц (бір реттік) 5,0 мл – 50 дана, медициналық халат (немесе костюм) – 2 дана

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 30 қаңтардағы № 44 қаулысымен бекітілген

Әскери-дәрігерлік сараптама органдары туралы ереже

Ескерту. Ереже жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2012.08.07 № 1029 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.

1. Жалпы ережелер

1. Осы Әскери-дәрігерлік сараптама органдары туралы ереже (бұдан әрі – Ереже) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексіне, Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасының қорғанысы мен Қарулы Күштері туралы" 2005 жылғы 7 қаңтардағы, "Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдары туралы" 2012 жылғы 13 ақпандағы, "Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы" 2012 жылғы 16 ақпандағы заңдарына сәйкес әзірленді, Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында, Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдарында және Қазақстан Республикасының ішкі істер органдарында әскери-дәрігерлік сараптама органдарының мәртебесін және өкілеттігін айқындайды.
2. Әскери-дәрігерлік сараптама органдары әскери-дәрігерлік сараптаманы Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында, арнаулы мемлекеттік органдарда және құқық қорғау органдарында жүргізеді. Арнаулы мемлекеттік органдар үшін әскери-дәрігерлік сараптаманы ұлттық қауіпсіздік органдарының әскери-дәрігерлік сараптама органдары жүргізеді.
3. Әскери-дәрігерлік сараптама органдары – штаттық әскери-дәрігерлік комиссиялар, оларда әскери-дәрігерлік сараптама мәселелері бойынша өз қарамағындағы штаттық емес (тұрақты және уақытша әрекет ететін) әскери-дәрігерлік (дәрігерлік) комиссиялары (бұдан әрі – ӘДК) және дәрігерлік-ұшқыштар комиссиялары (бұдан әрі – ДҰК) болады.
Әскери-дәрігерлік сараптама органдары Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының, Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік органдарының және ішкі істер органдарының ұйымдық-штаттық құрылымына сәйкес құрылады және қорғаныс, Қазақстан Республикасы ішкі істер және ұлттық қауіпсіздік органдары саласындағы орталық атқарушы органдар басқармасының құрамдас бөлігі болып табылады.
4. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарындағы, Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік және ішкі істер органдарындағы әскери-дәрігерлік сараптама органдарының құрамы, жұмыс тәртібі мен құрылымы қорғаныс, ішкі істер, ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы орталық атқарушы органдарының және Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету күштеріне жататын мемлекеттік органының бірінші басшыларының бұйрықтарымен айқындалады және бекітіледі.
5. Әскери-дәрігерлік сараптама органдары әскери-дәрігерлік сараптама мәселелерін қоспағанда, тиісті командирлерге (бастықтарға) бағынады және қорғаныс, Қазақстан Республикасы арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдары саласындағы тиісті орталық атқарушы органдарда әскери-дәрігерлік сараптаманың ұйымдастырылуына жауап береді.
6. Штаттық ӘДК мыналар болып табылады:
1) Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Орталық әскери-дәрігерлік комиссиясы (бұдан әрі – ҚР ҚМ ОӘДК), Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Орталық әскери-дәрігерлік комиссиясы жанындағы дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясы (бұдан әрі – ҚР ҚМ ОӘДК жанындағы ДҰК);
2) Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Орталық әскери-дәрігерлік комиссиясы (бұдан әрі – ҚР ҰҚК ОӘДК);
3) Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Орталық әскери-дәрігерлік комиссиясы (бұдан әрі – ҚР ІІМ ОӘДК);
4) ішкі істер департаменттерінің әскери-дәрігерлік комиссиялары (бұдан әрі – ІІД ӘДК);
5) Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің әскери-дәрігерлік комиссиясы (бұдан әрі – ҚР ҰҚК ШҚ ӘДК);
6) Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі Ішкі әскерлерінің әскери-дәрігерлік комиссиясы (бұдан әрі – ҚР ІІМ ІӘ ӘДК).
7. Штаттық ӘДК ұйымдық-құқықтық нысанында:
1) Қазақстан Республикасының қорғаныс саласындағы орталық атқарушы органының әскери-дәрігерлік сараптама орталығы мәртебесі бар "Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Орталық әскери-дәрігерлік комиссиясы" мемлекеттік мекемесі;
2) Қазақстан Республикасының ішкі істер орталық атқарушы органы орталық аппаратының құрылымдық бөлімшелері;
3) Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы орталық мемлекеттік органы орталық аппаратының құрылымдық бөлімшелері;
Штаттық ӘДК-ның Қазақстан Республикасының мемлекеттік елтаңбасы бейнеленген, атауы мемлекеттік тілде жазылған белгіленген үлгідегі мөрі, мөртаңбалары мен бланкілері болады.
8. ҚР ҰҚК ОӘДК құрамында психофизиологиялық лаборатория болады.
9. ІІД-нің штаттық ӘДК құрамы ҚР ІІМ ОӘДК төрағасымен келісіледі. Қазақстан Республикасы Ішкі істер органдарының әскери-дәрігерлік комиссиялары құрамында психофизиологиялық лаборатория (топ) болады.
10. Әскери-дәрігерлік сараптаманың басшылық органдары: ҚР ҚМ ОӘДК, ҚР ҰҚК ОӘДК, ҚР ІІМ ОӘДК. Олардың әскери-дәрігерлік сараптама мәселелері бойынша әдістемелік ұсынымдарын және нұсқауларын барлық штаттық және штаттық емес (тұрақты және уақытша әрекет ететін) ӘДК және ДҰК қолдануға міндетті.
11. Штаттық емес ӘДК (ДҰК) гарнизондарда, әскери-медициналық мекемелерде, Қорғаныс министрлігінің әскери оқу орындарында, әскери-медициналық мекемелерде және (немесе) Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің аумақтық органдары әскери-медициналық бөлімшелерінде, арнаулы мемлекеттік органдардың оқу орындарында, құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында құрылады.
12. Штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК (ДҰК) әскери қызметшілерді; әскери (арнайы) оқу орындарына түсетін азаматтарды; келісімшарт бойынша әскери қызметке түсетін азаматтарды; әскерге шақыру бойынша әскери қызметке шақырылатын (айқындалатын) запастағы офицерлерді; келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілердің отбасы мүшелерін; мемлекеттік авиацияның авиациялық персоналы әскери қызметшілерін; әскери бөлімдерге толықтыруға келгендерді; запастағы әскери міндеттілерді медициналық куәландыру үшін құрылады.
Штаттық емес тұрақты әрекет ететін ӘДК (ДҰК), дәрігерлік және санаторлық-іріктеу комиссиялары ҚР ҚМ ОӘДК, ҚР ҰҚК ОӘДК бастықтарымен (төрағаларымен) келісу бойынша жыл сайын өз бұйрықтарымен сәйкес лауазымды адамдармен тағайындалады.
13. Штаттық емес уақытша әрекет ететін ӘДК (ДҰК) әскери (арнайы) оқу орындарына және құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарына түсетін кандидаттарды; толықтыруға келгендерді оларды әскери бөлімдер мен бөлімшелерге бөлу кезінде; сондай-ақ әскери-есептік мамандықтар бойынша оқыту (әскери қызмет өткеру) үшін кандидаттарды түпкілікті іріктеуде медициналық куәландыру үшін құрылады.
14. Арнаулы мемлекеттік органдардың штаттық емес уақытша әрекет ететін ӘДК құрамы ҚР ҰҚК ОӘДК төрағасы жасақталады және ҚР ҰҚК Төрағасының бұйрығымен бекітіледі.
Құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының штаттық емес уақытша әрекет ететін ӘДК құрамы Қазақстан Республикасы ішкі істер органдарының штаттық аумақтық ӘДК төрағасының келісімінен кейін білім беру ұйымы бастығының бұйрығымен бекітіледі.

2. Әскери-дәрігерлік сараптама органдарының қызметін ұйымдастыру

15. Әскери-дәрігерлік сараптама органдарының жүйесі бағыныстылық тәртібі бойынша өкілеттіктері шегінде былай құрылады:
1) әскери-дәрігерлік сараптаманың басшылық органдары: ҚР ҚМ ОӘДК, ҚР ҰҚК ОӘДК, ҚР ІІМ ОӘДК;
2) өз өкілеттігі шегінде бағынысты штаттық және штаттық емес (тұрақты және уақытша әрекет ететін) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының ӘДК-сы және ДҰК-ы, Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік және ішкі істер органдарының ӘДК-сы:
ҚР ҚМ ОӘДК жанындағы дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясы, ҚР ҰҚК ШҚ ӘДК, ҚР ҰҚК штаттық емес госпитальдық және гарнизондық ӘДК; ҚР ҰҚК уақытша әрекет ететін ӘДК-сы; Қазақстан Республикасы Республикалық ұланының ӘДК-сы; ҚР ҚК Әуе қорғанысы күштері авиациялық медицина зертханасының ДҰК-ы; ішкі істер департаменттерінің ӘДК; ҚР ІІМ ІӘ ӘДК-сы; құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарының УӘДК; госпитальдық ӘДК; авиациялық персоналды дәрігерлік-ұшқыштар сараптау бөлімшелері бар әскери-медициналық мекемелердің госпитальдық ДҰК; гарнизондық ӘДК; қорғаныс істері жөніндегі департаменттердің жанындағы ӘДК (ДҰК); Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының авиациялық персоналын даярлау жөніндегі әскери (арнайы) оқу орындарының ДҰК-ы; жоғарыдан кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери оқу орындарына; орта техникалық және кәсіптік, ортадан кейінгі және жоғары білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери оқу орындарына; оқу орындарының әскери факультеттеріне; әскери даярлық бойынша қосымша білім беру бағдарламалары бар жалпы орта, техникалық және кәсіптік, ортадан кейінгі білім беру ұйымдарына түсетін кандидаттарды медициналық куәландыру үшін ӘДК; Аэроұтқыр әскерлерінің ӘДК-сы; Қазақстан Республикасы Әскери-теңіз күштерінің ӘДК-сы; Әскери-теңіз күштерінің сүңгуірлерін медициналық куәландыру үшін ӘДК; танктер мен басқа да машиналарды суастында жүргізуге тартылатын әскери қызметшілерді медициналық куәландыру үшін ӘДК; радиоактивтік заттармен, иондаушы сәулелену көздерімен, зымыран отыны компоненттерімен, электр-магниттік өріс көздерімен жұмыс істейтін әскери қызметшілерді медициналық куәландыру үшін ӘДК; шақыру учаскелеріне тіркеу, әскери қызметке (әскери жиындарға) шақыру және әскери (арнайы) оқу орындарына, оқу орындарының әскери факультеттеріне (кафедраларына) және жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі қосымша әскери дайындық бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына түсу кезінде азаматтарға медициналық куәландыру жүргізетін қорғаныс істері жөніндегі департаменттер, басқармалар (бөлімдер) жанындағы медициналық комиссиялар.
16. Штаттық және штаттық емес ӘДК және ДҰК қорытындылары, егер осы қорытындыларда өзгелер айтылмаса, Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында және арнаулы мемлекеттік органдарында медициналық куәландырылған сәттен бастап бір жыл бойы, ал Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдарында – алты ай бойы жарамды.
17. Штаттық және штаттық емес (тұрақты және уақытша әрекет ететін) ӘДК (ДҰК) қорытындылары әскери-дәрігерлік сараптама мәселелері жөніндегі нормативтік құқықтық актілерге сәйкес қаралады және бекітіледі және ӘДК (ДҰК) мүшелерінің көп дауысымен алқалы түрде қабылданады. ӘДК (ДҰК) қорытындылары барлық лауазымды және заңды тұлғалар орындау үшін міндетті болып табылады.
18. Әскери-дәрігерлік сараптама органдарының сарапшы-мамандарының лауазымдарына жоғары әскери-медициналық (медициналық) білімі, маман сертификаты бар, сондай-ақ орталық атқарушы органдардың және өзге де орталық мемлекеттік органдардың әскери-медициналық (медициналық) мекемелерінде (ұйымдарында) клиникалық және (немесе) сараптама жұмысында тәжірибесі бар адамдар тағайындалады.
19. Әскери-медициналық (медициналық) мекеме (ұйым) немесе өзге де орталық атқарушы органдар бөлімшесінің және өзге де орталық мемлекеттік органдардың басшысы штаттық емес (тұрақты және уақытша әрекет ететін) ӘДК және ДҰК қызметкерлеріне, олардың қалыпты жұмыс істеуі үшін қажетті жағдайлар жасайды (жеке үй-жай, телефон, заңнамалық-анықтамалық материалдармен, медициналық және басқа да қажетті әдебиеттермен, техникалық құралдармен қамтамасыз ету).

3. Әскери-дәрігерлік сараптама органдарының міндеттері

20. Әскери-дәрігерлік сараптама органдары:
1) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында, Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарында әскери-дәрігерлік сараптама жүргізу;
2) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында, Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдарында және Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдарында және мемлекеттік авиацияда қызмет ету үшін адамдар денсаулық жағдайының сәйкес келуіне қойылатын талаптарға сәйкес медициналық куәландыру жүргізу;
3) әскери және ведомстволық емдеу мекемелерінде емделіп жатқан әскери қызметшілерді, арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарының қызметкерлерін тексеру толықтығын және сапасын, емделу негізділігі мен уақтылығын қадағалау;
4) дәрігерлік-сараптамалық қортындылардың негізділігін қадағалау;
5) денсаулық сақтау, халықты әлеуметтік қорғау саласындағы қызметті жүзеге асыратын және зейнетақымен қамсыздандыруды жүзеге асыратын мемлекеттік органдармен және өзге де ұйымдармен әскери-дәрігерлік сараптама мәселелері бойынша өзара іс-қимыл;
6) әскери-дәрігерлік сараптама мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілердің жобаларын дайындауға қатысу болып табылады.

4. Әскери-дәрігерлік сараптама органдарының функциялары

21. Әскери-дәрігерлік сараптама органдары:
1) ҚР ҚК, Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік және ішкі істер органдарының төмен тұрған штаттық және штаттық емес (тұрақты және уақытша жұмыс істейтін) ӘДК (ДҰК) қорытындыларын қарайды және бекітеді (бекітпейді) немесе жояды;
2) оларға қолбасшылық немесе медициналық куәландыруға түскен адамдар шағымданған кезде өзінің және Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының, Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік және ішкі істер органдарының төмен тұрған штаттық және штаттық емес (тұрақты және уақытша жұмыс істейтін) ӘДК-ны және ДҰК-ны бақылау тәртібінде әскери-дәрігерлік сараптама қорытындыларын қайта қарайды және қабылдайды;
3) әскери қызмет немесе Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарында қызмет, әскери жиындар өткеруіне (міндеттерін орындауға) байланысты азаматтарда мертігулердің (жараланулардың, жарақаттанулардың, контузия алудың), науқастанулардың, қаза табуының (қайтыс болуының) себепті байланысы туралы өзінің және Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының, Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік және ішкі істер органдарының төмен тұрған штаттық және штаттық емес (тұрақты және уақытша әрекет ететін) ӘДК қорытындыларын қайта қарайды;
4) ҚР ҚК-нің, Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік және ішкі істер органдарының төмен тұрған штаттық және штаттық емес (тұрақты және уақытша әрекет ететін) ӘДК (ДҰК) әскери-дәрігерлік сараптаманың және сараптамалық әрекеттің жай-күйін талдайды;
5) әскери-дәрігерлік сараптама нәтижелері бойынша әскери-медициналық (медициналық) мекемелердегі (ұйымдардағы) және өзге де орталық атқарушы органдардың бөлімшелеріндегі және өзге де орталық мемлекеттік органдарындағы емдеу-алдын алу жұмысының жай-күйін және медициналық куәландыруды ұйымдастырудағы кемшіліктерді айқындайды;
6) қорғаныс істері жөніндегі департаменттердегі (бөлімдердегі, басқармалардағы) шақыру учаскелеріне тіркеу және әскери қызметке шақыру кезінде, келісімшарт бойынша әскери қызметке, әскери (арнайы) оқу орындарына түскен кезде азаматтарды, әскери міндеттілерді медициналық куәландыруды ұйымдастыруды, оның жай-күйі мен нәтижелерін зерделейді;
7) қорғаныс, арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдары саласындағы орталық атқарушы органдарда Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының, Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік және ішкі істер органдарының төмен тұрған штаттық және штаттық емес (тұрақты және уақытша әрекет ететін) ӘДК-ға және ДҰК-на осы Ережені, әскери-дәрігерлік сараптама бойынша нормативтік құқықтық құжаттарды және әскери-дәрігерлік сараптаманың басқа да мәселелері бойынша іс жүзінде қолдану жөнінде нұсқаулар, түсініктемелер береді;
8) ӘДС ұйымдастыру мәселелері бойынша Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының, Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік және ішкі істер органдарының төмен тұрған штаттық және штаттық емес (тұрақты және уақытша әрекет ететін) ӘДК және ДҰК қызметкерлеріне нұсқаулар береді;
9) әскери қызметшілер мен олардың отбасы мүшелерін, әскери міндеттілерді, Қазақстан Республикасы арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарының қызметкерлерін әскери-медициналық (медициналық) мекемелерге (ұйымдарға) және өзге де орталық атқарушы органдардың және өзге де орталық мемлекеттік органдарының бөлімшелеріне стационарлық немесе амбулаторлық тексеруге және медициналық куәландыруға бағыттайды;
10) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының, Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік және ішкі істер органдарының бағынысты штаттық және штаттық емес (тұрақты және уақытша әрекет ететін) ӘДК-дан және ДҰК-нан, әскери-медициналық (медициналық) мекемелерден (ұйымдардан) және өзге де орталық атқарушы органдардың және өзге де мемлекеттік орталық органдарының бөлімшелерінен, әскери бөлімдер мен мекемелерден сараптама қорытындыларын шығаруға қажетті құжаттарды сұратады;
11) әскери-дәрігерлік сараптама мәселелері бойынша қеңестер, қорытындылар, анықтамалар береді;
12) денсаулық сақтау саласында сараптамалар жүргізуді бақылауды жүзеге асыру кезінде денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органның комиссиясы құрамында оның қызметіне қатысады;
13) әскери-дәрігерлік сараптама мәселелері бойынша норма жасау қызметіне қатысады;
14) әскери-медициналық (медициналық) мекемелердің (ұйымдардың) қызметін ұйымдастыруды және үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы органдарының және өзге де орталық мемлекеттік органдары құрылымдық бөлімшелерінің басшыларымен келісу бойынша нормативтік құқықтық актілердің және басқа да құжаттардың жобаларын дайындау үшін, сондай-ақ жүктелген міндеттерге сәйкес жүргізілетін ӘДС жөніндегі шараларды әзірлеу және жүзеге асыру үшін әскери-медициналық қызметтің мамандарын тартады;
15) әскери-дәрігерлік сараптама бойынша мәселелерді сотта және басқа да мемлекеттік органдарда қарастырған кезде мемлекеттік мекемелердің өкілі болады.

5. ӘДС органдарын қайта ұйымдастыру және тарату

22. ӘДС органдарын қайта ұйымдастыру, тарату Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.