Об утверждении Правил взрывобезопасности топливоподачи для приготовления и сжигания пылевидного топлива

Постановление Правительства Республики Казахстан от 24 октября 2012 года № 1348. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 10 августа 2015 года № 628

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 10.08.2015 № 628 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Примечание РЦПИ.
В соответствии с Законом РК от 29.09.2014 г. № 239-V ЗРК по вопросам разграничения полномочий между уровнями государственного управления см. приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 27 января 2015 года № 39.

В соответствии с подпунктом 27) статьи 4 Закона Республики Казахстан от 9 июля 2004 года «Об электроэнергетике» Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить прилагаемые Правила взрывобезопасности топливоподачи для приготовления и сжигания пылевидного топлива.
2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан С. Ахметов

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 24 октября 2012 года № 1348

Правила
взрывобезопасности топливоподачи для
приготовления и сжигания пылевидного топлива

1. Общие положения

1. Настоящие Правила взрывобезопасности топливоподачи для приготовления и сжигания пылевидного топлива (далее - Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 27) статьи 4 Закона Республики Казахстан от 9 июля 2004 года «Об электроэнергетике» и определяют порядок обеспечения взрывобезопасных условий эксплуатации оборудования топливоподачи, пылеприготовительных установок электростанций, промышленных и отопительных котельных, работающих на природном твердом топливе.
2. В настоящих Правилах используются следующие понятия:
1) аварийное отключение оборудования энергопредприятия — частичное или полное прекращение электроснабжения оборудования, связанное с отключением оборудования по причине его повреждения или отключения защитой от превышения рабочих параметров;
2) газовая сушка - сушка топлива дымовыми газами, отбираемыми из топки или газоходов котла, при которой объемная концентрация кислорода в пылегазовой смеси за пылеприготовительной установкой (без учета содержания водяных паров) не превышает 16 %;
3) оборудование топливоподачи - оборудование, предназначенное для транспортировки природного топлива к пылеприготовительной установке;
4) останов - плановый или внеплановый вывод из работы энергоустановки или оборудования;
5) пылевидное топливо - подсушенное, мелко размолотое природное твердое топливо;
6) пылеприготовительная установка - оборудование, в котором кусковое природное твердое топливо подсушивается и размалывается;
7) срабатывание топлива - удаление топлива или пыли из бункера путем сжигания его в котле;
8) транзитные трубопроводы и электрокабели - трубопроводы и электрокабели, которые не подводятся к технологическому оборудованию, установленному в данном помещении.
3. Оборудование топливоподачи, пылеприготовительных установок обеспечивается соответствием требованиям Правил устройства электроустановок, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан.

2. Порядок взрывобезопасности топливоподачи для приготовления и
сжигания пылевидного топлива

4. Размораживающие и разгрузочные устройства на электростанциях, использующих топливо IV группы взрывоопасности, исполняются в разных зданиях.
5. Выполняются мероприятия, исключающие возможность отложения в газоходах котла продуктов неполного сгорания и образования застойных и плохо вентилируемых зон в топках, газоходах, размещенных на стенах топки горелочных устройств.
6. Обеспечиваются мероприятия по:
1) исключению возможности открывания люков и смотровых окон топки, газоходов котла и горелок при хлопках и взрывах;
2) исключению возможности попадания воздуха в бункер пыли в системах с подачей пыли высокой концентрации;
3) предотвращению образования на поверхности воды шлакоудаляющего устройства котла плавающего шлака и несгоревшего топлива.
7. Срабатывание любой технологической защиты и блокировки сопровождается световой и звуковой сигнализацией на пульте котла (блока), звуковой сигнал этих защит отличается по тембру от сигнала систем (установок) пожарной автоматики.
8. При обслуживании взрывных предохранительных клапанов (далее - ВПК) контролируются правильность изготовления мембран, выбор их материалов и толщины. Эти сведения, а также периодичность замены мембран фиксируются в ремонтной документации с указанием ответственного лица и даты производства работ.
9. Качество сварочных работ, выполняемых при монтаже и ремонте оборудования, обеспечивается контролем за соблюдением технологий при производстве работ, допуском к производству работ квалифицированных сварщиков и тщательностью приемки.
10. Подача пыли в горелки котла производится при устойчивом горении растопочного топлива и достижении заданного значения температуры продуктов сгорания в поворотном газоходе котла.
11. При погасании (обрыве) факела в топке прекращается подача растопочного топлива и пылевоздушной смеси через основные и сбросные горелки (автоматически или вручную), а также выключается запальное устройство. После устранения причин погасания факела и повторной вентиляции топки и газоходов работа возобновляется.
При открытых лазах и смотровых окнах растопка котла не выполняется. Визуальный контроль за факелом осуществляется через специальные лючки.
12. Исключается возможность подачи топлива с очагами горения на ленточные конвейеры топливоподачи, а также в бункера сырого топлива главного корпуса и из бункеров сырого топлива в систему пылеприготовления.
Подача топлива по тракту топливоподачи производится при включенных средствах обеспыливания, металло- и щепоулавливания.
13. Обдувка (обмывка) поверхностей нагрева котла, а также расшлаковка топки производятся в случаях:
1) устойчивой работы топки без пульсаций факела;
2) получения разрешения машиниста котла на эту операцию;
3) увеличения разрежения в верхней части топки до установленного для данного типа оборудования значения.
14. Огневые работы в производственных помещениях и на оборудовании выполняются в соответствии с требованиями Правил пожарной безопасности для энергетических предприятий, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан (далее - ППБ).
15. Осмотр, очистка, ремонт пылеприготовительного оборудования, бункеров сырого топлива и пыли производятся по наряду и при соблюдении требований Правил техники безопасности при эксплуатации тепломеханического оборудования электростанций и тепловых сетей, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан (далее - ПТБ).
Открытие люков и дверок для осмотра или ремонта остановленной системы пылеприготовления проводится при отсутствии тлеющих отложений пыли.
Перед вскрытием люков на молотковой мельнице и мельнице-вентиляторе в мельницы подается вода.
При вскрытии дверок и люков обеспечивается исключение возможности:
1) нахождения людей напротив них;
2) изменения положения регулирующих шиберов и лопаток в сепараторе, клапанов в подводящем газовоздухопроводе и за сепаратором;
3) нанесения ударов по корпусу мельницы, пылепроводам и воздухопроводам.
16. При останове мельницы и закрытии плотных клапанов на газовоздухопроводе сушильного агента перед мельницей обеспечивается расположение атмосферного клапана в открытом положении, находящемся между ними.
17. При появлении признаков горения в какой-либо части установки пылеприготовления, за исключением бункеров сырого топлива и пыли, вызывается противопожарная служба, осуществляется ликвидация очага возгорания в соответствии с ППБ.
При появлении признаков горения внутри установки пылеприготовления (мельницы) в нее подаются пар или распыленная вода (через штатные форсунки или сопла), погашается пожар и останавливается установка (мельница).
При обнаружении горения топлива на конвейере топливоподачи останавливается конвейер и используются штатная система или ручные средства пожаротушения, гасится очаг.
18. При взрыве в топке котла, газоходах и золоуловителях котел немедленно останавливается.
19. После взрывов, в системе пылеприготовления, топке, газоходе и золоуловителе ответственным лицом из оперативного персонала котлотурбинного (котельного) цеха принимаются меры по тщательному обследованию зоны взрыва для обнаружения пострадавших лиц и оказания им помощи в соответствии с ППБ.
20. Все случаи взрывов и возгорания пыли, произошедшие в системе пылеприготовления, котле или в помещении котельной и топливоподачи, регистрируются и расследуются в установленном законодательством порядке.
21. До начала растопки на котле прекращаются все монтажные и ремонтные работы, закрывается наряд-допуск, выводится персонал, не имеющий отношения к растопке данного котла.
22. При взрывах, растопка котла возможна после устранения причин взрыва и восстановления поврежденного оборудования.
23. Разрешение на пуск смонтированного или реконструированного оборудования топливоподачи и пылеприготовительной установки выдается техническим руководством предприятия при наличии акта о соответствии конструкции установки проектной документации, акта освидетельствования на предмет соответствия требованиям настоящих Правил и ПТБ.
24. В помещениях топливоподачи не прокладываются:
1) транзитные трубопроводы отопления, технологического пара и электрокабелей;
2) трубопроводы кислорода, ацетилена и других горючих газов и легковоспламеняющихся жидкостей.
25. Топливо, поступающее в бункеры сырого угля, проходит стадию предварительного дробления и очистки от металла и других посторонних предметов.
Электростанции обеспечиваются средствами сыпучести топлива, поступающего в тракт топливоподачи на электростанции.
26. Обеспечиваются мероприятия по исключению возможности отложения топлива в газовоздухопроводе сушильного агента перед мельницей.
27. Для предупреждения самовозгорания и слеживания сырого топлива и пыли в бункерах обеспечиваются:
1) периодически, не реже чем через каждые 7-10 суток, срабатывание сырого топлива из бункеров до минимально допустимого уровня;
2) периодически по графику, разработанному с учетом местных условий, срабатывание пыли из бункеров до минимального уровня, при котором исключается поступление горячего воздуха в бункер и обеспечивается равномерность подачи пыли пылепитателем;
3) перед капитальным ремонтом котла полная выгрузка бункеров сырого топлива и пыли и очистка их внутренних стенок;
4) срабатывание сырого топлива и пыли из бункеров при переводе котла на сжигание газа или мазута на срок, превышающий допустимый срок хранения топлива по условиям самовозгорания и слеживания топлива и пыли в бункерах;
5) недопущение длительного простоя питателей пыли.
28. При образовании сквозной воронки в бункере сырого топлива система пылеприготовления останавливается, бункер заполняется топливом.
29. При обнаружении очагов тления или горения в бункере сырого топлива:
1) подается пар в газовоздухопровод сушильного агента перед мельницей;
2) заливается очаг горения в бункере распыленной водой;
3) полностью заполняется бункер топливом;
4) продолжается срабатывание топлива из бункера, останавливается работа средств побуждения движения топлива в бункере.
30. Теплоизоляция элементов пылеприготовительной установки, расположенных вне здания, выбирается из условий, исключающих возможность конденсации водяных паров на внутренних стенках этих элементов при минимальной для данной местности температуре окружающего воздуха. Теплоизоляция защищается от воздействия атмосферных осадков.
31. Устройство окон на стене надбункерной галереи, смежной с помещением котельной или машинного зала не допускается.
32. При применении пневмообрушения обеспечиваются условия, исключающие проникновение сжатого воздуха в бункера в промежутках между включением пневмообрушения. Для систем пылеприготовления, работающих под давлением, исключается возможность попадания сушильного агента в бункера сырого топлива.
33. Исключается возможность накопления угольной пыли на внешней стороне крышки бункера и перекрытии над ним.
34. Для систем пылеприготовления применение шнеков для подачи пыли в бункеры соседних систем допускается только для углей I группы взрывоопасности.
35. Обеспечиваются мероприятия по:
1) исключению возможности проникновения транспортирующего воздуха в бункер пыли в системах подачи пыли с высокой концентрацией под давлением и пульсации пылевого потока при транспортировке пыли в топку;
2) исключению возможности отложения пыли во всех элементах систем пылеприготовления: патрубках и горловинах шаровых барабанных мельниц, переходах от одного сечения пылепровода к другому, участках пылепроводов на входе и выходе из циклонов, вентиляторах, сепараторах, пыледелителях и других элементах оборудования;
3) снижению интенсивности износа поворотов пылепроводов;
4) разделению между собой систем пылеприготовления по пылегазовоздушной среде для топлив II—IV групп взрывоопасности, подвод аэросмеси от нескольких пылеприготовительных установок к одной горелке допускается;
5) предотвращению открывания люков и лазов на работающей пылеприготовительиой установке, а также недопущению работ, связанных с нарушением герметичности пылегазовоздушного тракта (замена мембран ВПК и прочие). Исключение составляют работы по очистке сеток под циклонами.
36. При размоле топлив II-IV групп взрывоопасности предусматриваются следующие мероприятия:
1) при отключении молотковой мельницы в системах пылеприготовления с прямым вдуванием пыли в топку по блокировке осуществляется подача распыленной воды в газовоздухопровод перед ней и сепаратор, а также накладывается запрет на включение мельницы без подачи воды;
2) при отключении среднеходной мельницы по блокировке осуществляется подача в нее пара и накладывается запрет на включение мельницы без подачи в нее пара.
37. При совместном сжигании пыли и газа (мазута), а также при использовании газа и мазута как растопочного топлива, котельная установка оборудуется всеми видами контроля, защит, блокировок и сигнализации.
38. Элементы, узлы и оборудование системы пылеприготовления защищаются от разрушения при взрывах, если:
1) они рассчитаны на внутреннее избыточное давление, превышающее максимально возможное давление, возникающее при взрыве;
2) они рассчитаны на внутреннее избыточное давление, значение которого меньше максимального давления взрыва при наличии разгрузочных устройств ВПК.
39. Расчету на прочность подлежат все элементы, узлы и оборудование системы пылеприготовления: от питателя сырого топлива до горелок (питатели и поток сырого топлива, лопастные затворы, пылевые шнеки, бункера и питатели пыли, корпус огнепреградителя), а также участок газовоздухопровода от мельницы до напорного распределительного короба сушильного агента или до индивидуального вентилятора сушильного агента.
При наличии трубчатого огнепреградителя перед мельницей расчет на прочность газовоздухопровода не требуется.
Расчет на прочность компенсаторов не производится. Они устанавливаются в безопасных для персонала местах.
40. Продукты взрыва из циклонов и бункеров пыли удаляются за пределы здания с помощью отводов, которые прикрываются от атмосферных осадков козырьками, навесами, зонтами или другими устройствами, не создающими помех истечению продуктов взрыва.
41. При плановом останове системы пылеприготовления сначала производится отключение питателей топлива. После опорожнения системы от топлива производится останов мельницы и вентиляторов. В местной инструкции даются конкретные указания по режиму опорожнения и вентиляции системы.
При аварийном останове котла останавливаются мельницы и вентиляторы без опорожнения системы пылеприготовления от топлива.
42. При плановом останове всех систем пылеприготовления, подключенных к одному бункеру пыли, на срок, превышающий предельный срок ее хранения, пыль из бункера полностью срабатывается, внутренние стенки бункера очищаются (при необходимости обмываются водой) и осматриваются.
Для вновь проектируемых котлов предусматривается возможность опорожнения бункеров пыли в систему гидрозолоудаления при аварийном останове котла или системы пылеприготовления на срок, превышающий допустимый срок хранения пыли в бункерах.
43. При обнаружении очагов тления в бункере пыли работающего котла:
1) закрываются клапаны на трубопроводах отсоса влаги из бункера;
2) увеличивается производительность работающих систем пылеприготовления, включаются в работу резервные системы и заполняется бункер пыли до максимально допустимого уровня;
3) увеличивается паровая нагрузка котла, включаются в работу резервные питатели пыли, продолжается интенсивное срабатывание пыли из пылевого бункера в топку котла, поддерживается максимальный уровень пыли в бункере.

Шаң тәріздес отынды дайындау және жағу үшін отын берудің жарылыс қауіпсіздігі қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 24 қазандағы № 1348 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 10 тамыздағы № 628 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 10.08.2015 № 628 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

РҚАО-ның ескертпесі.
ҚР мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы өкілеттіктердің аражігін ажырату мәселелері бойынша 2014 жылғы 29 қыркүйектегі № 239-V ҚРЗ Заңына сәйкес ҚР Энергетика министрінің 2015 жылғы 27 қаңтардағы № 39 бұйрығын қараңыз.

«Электр энергетикасы туралы» Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 шілдедегі Заңының 4-бабының 27) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған Шаң тәріздес отынды дайындау және жағу үшін отын берудің жарылыс қауіпсіздігі қағидалары бекітілсін.
2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі С. Ахметов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2012 жылғы 24 қазандағы
№ 1348 қаулысымен
бекітілген

Шаң тәріздес отынды дайындау және жағу үшін отын берудің жарылыс қауіпсіздігі қағидалары

1. Жалпы ережелер

1. Осы Шаң тәріздес отынды дайындау және жағу үшін отын берудің жарылыс қауіпсіздігі қағидалары (бұдан әрі - Қағидалар) «Электр энергетикасы туралы» Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 шілдедегі Заңы 4-бабының 27) тармақшасына сәйкес әзірленді және табиғи қатты отынмен жұмыс істейтін электр станцияларының, өнеркәсіптік және жылыту қазандықтарының отын беру жабдықтарын, шаң дайындау қондырғыларын пайдаланудың жарылыс қауіпсіздігі жағдайын қамтамасыз ету тәртібін айқындайды.
2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:
1) энергетикалық кәсіпорын жабдығын авариялық ажырату - жабдықтың бұзылуы немесе жұмыс параметрлерінен асып кетуінен қорғануын ажырату себепті ажыратылуына байланысты жабдықтың электрмен жабдықталуын ішінара немесе толық тоқтату;
2) газбен кептіру - отынды қазандықтың от жанатын майынан немесе газ жолдарынан алынатын түтінді газбен кептіру, бұл кезде шаң дайындау қондырғысынан шаң-газ қоспасындағы көлемді оттегі концентрациясы (су буының құрамын есепке алмай-ақ) 16 %-дан аспайды;
3) отын беру жабдығы - табиғи отынды шаң әзірлеуші қондырғыға тасымалдауға арналған жабдық;
4) тоқтатым - энергия қондырғыларын немесе жабдықтарын жоспарлы немесе жоспардан тыс істен шығару;
5) шаң тәріздес отын - кептірілген, ұсақталған табиғи қатты отын;
6) шаң дайындау қондырғысы - кесек табиғи қатты отын кептірілетін және ұсақталатын жабдық;
7) отынды жою - бункерден отынды немесе шаңды оны қазандықта жағу арқылы жою;
8) транзиттік құбыр жолдары мен электр кәбілдері - осы үй-жайда орнатылған технологиялық жабдыққа жүргізілмейтін құбыр жолдары мен электр кәбілдері.
3. Отын беру жабдықтары, шаң дайындау қондырғылары Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілген Электр қондырғыларын орнату қағидаларының талаптарына сәйкес қамтамасыз етіледі.

Шаң тәріздес отынды дайындау және жағу үшін отын
берудің жарылыс қауіпсіздігі тәртібі

4. IV топтағы жарылу қаупі бар отынды пайдаланатын электр станцияларындағы жібітетін және жүк түсіретін қондырғылар әр түрлі ғимараттарда іске қосылады.
5. Толық жанбаған өнімдер қазанның газ жолдарындағы шөгінділердің және от жанатын мойындағы, газ жолдарындағы қабырғаларда орналасқан қыздыру құрылғыларының от жанатын мойнындағы тұрып қалған және нашар желдетілетін аймақтардың пайда болу мүмкіндігін болдырмайтын іс-шаралар орындалады.
6. Мыналар бойынша:
1) тарсыл және жарылыс кезінде оттық пен қазанның газ жолдарын, жанарғының қарайтын терезелері мен люктерін ашу мүмкіндігін болдырмау;
2) жоғары концентрациялы шаң шығаратын жүйелердегі шаң бункеріне ауаның кіру мүмкіндігін болдырмау;
3) қазанның қоқыс тазартатын қондырғысының бетіндегі суда жүзетін қождың және жанып бітпеген отынның пайда болуының алдын алу іс-шаралары қамтамасыз етіледі.
7. Кез келген технологиялық қорғану мен бұғаттау қазан (блок) пультіндегі жарық немесе дыбыстық сигнализациямен қоса жүреді, бұл қорғанудың дыбыстық дабылы өртке қарсы автоматика жүйесінің (қондырғылар) дабылынан тембр бойынша ерекшеленеді.
8. Жарылудан сақтандыру клапандары (бұдан әрі - ЖСК) қызмет көрсетуде мембраналардың дұрыс дайындалуы, олардың материалы мен қалыңдығын дұрыс таңдау бақылауға алынады. Бұл мәлімет, сондай-ақ мембраналарды ауыстыру мерзімділігі жауапты тұлға мен жұмыс жүргізу күнін көрсете отырып жөндеу құжаттарында тіркеледі.
9. Жабдықтарды монтаждау және жөндеу кезінде орындалатын пісіру жұмыстарының сапасы жұмыс істеу кезінде технологиялардың сақталуымен, жұмысты білікті дәнекершілердің орындауына рұқсат беру және мұқият қабылдануын мұқият бақылаумен қамтамасыз етіледі.
10. Қазанның жанарғысына шаң тамызықтық отынның тұрақты жануы және қазанның бұрылысты газ жолындағы жану өнімдерінің берілген температура мәніне жеткен кезінде беріледі.
11. Алау өшкен кезде оттықта негізгі және түсіру жанарғысы арқылы (автоматты түрде немесе қолмен) тамызық отын мен шаң мен ауа қоспасының берілуі де тоқтайды, сондай-ақ тұтандырғыш құрылғы да ажыратылады. Алаудың сөну себептері жойылғаннан кейін және оттық пен газ жолдарын қайтадан желдеткеннен кейін жұмыс қайта басталады.
Тесіктер мен қарауға арналған терезелер ашық болған кезде қазан жағылмайды. Алауды сыртынан бақылау арнайы люктер арқылы жүзеге асырылады.
12. Жану ошақтары бар отын беруші конвейерлерге, сондай-ақ бас корпустың шикі отын бункерлеріне және шикі отын бункерлерінен шаң дайындау жүйесіне орын берілмейді.
Отын беру трактісі бойынша отынның берілуі қоқыстан тазарту, металл мен жаңқалардан тазарту құралдарының көмегімен жүзеге асырылады.
13. Қазанды қыздыру бетінің үрілуі (жуылуы), сондай-ақ күлдердің жинастырылуы мынадай:
1) алаудың тұтануынсыз жанатын оттықтың тұрақты жұмысы кезінде;
2) қазан машинисінің осы операцияға рұқсат алған кезінде;
3) оттықтың жоғарғы бөлігінде жабдықтың осы түрі үшін белгіленген мәнге дейін сиреуі ұлғайтқан кезде жүргізіледі.
14. Өндірістік үй-жайларда және жабдықтардағы өрт жұмыстары Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілген Энергетикалық кәсіпорындар үшін өрт қауіпсіздігі қағидаларының (бұдан әрі - ӨҚҚ) талаптарына сәйкес жүргізіледі.
15. Шаң және шикі отын бункерлерін, шаң дайындау жабдығын қарау, тазалау, жөндеу жұмыстары наряд бойынша және Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілген Электр станцияларының және жылу желілерінің жылу-механикалық жабдықтарын пайдалану кездегі қауіпсіздік техникасы қағидаларының (бұдан әрі - ТҚҚ) талаптарын сақтаған кезде жүргізіледі.
Тоқтатылған жүйені жөндеу немесе қарау үшін люктер мен есіктер шаңның қалдықтары жалынсыз күйде болғанда ашылады.
Балғалы диірмен және желдеткіш-диірмен люктерін ашу алдында диірмендерге су құйылады.
Есіктер мен люктерді ашу кезінде:
1) оларға қарама-қарсы адамдардың болмауын;
2) сепаратордағы реттеуші шиберлер мен қалақшалардың, газ-ауа құбырына әкелетін шапандардың және сепаратордың артында орналасуының өзгерісін;
3) диірмен корпусының бойымен, шаң құбырлары мен ауа құбырлары бойымен соғуды қамтамасыз етеді.
16. Диірменді тоқтатқан кезде және кептіруші агенттің газ және ауа құбырының клапандарын нығыздап жапқанда диірменнің алдына ашық күйдегі атмосфера клапаны орнатылады.
17. Шаң дайындау құрылғыларының қандай да бір бөлігінде, шикі отын мен шаң бункерін қоспағанда, жану белгілері байқалғанда өртке қарсы қызмет шақырылады, ӨҚҚ-ға сәйкес жану ошағын жою жұмысы жүзеге асырылады.
Шаң дайындау құрылғысының (диірменнің) ішінде жану белгілері пайда болған кезде оған бу немесе шашыратылған су беріледі (штаттық үрлектер немесе шүмектер арқылы), өрт сендіріледі және құрылғы
(диірмен) тоқтатылады.
Отын беруші конвейерде отынның жануын байқаған кезде конвейер тоқтатылады да, штаттық жүйе немесе өрт сөндірудің қол құралдары қолданылады, ошақ сөндіріледі.
18. Қазан оттығында, газ құбырлары мен күл тұтқыштарда жарылыс болған кезде қазан дереу тоқтатылады.
19. Шаң дайындау жүйесіндегі, оттықтағы, газ құбырындағы және күл тұтқыштағы жарылыстан кейін қазан турбина (қазандық) цехының жедел персоналы қатарынан тағайындалған жауапты тұлға зардап шеккен адамдарды табу және оларға ӨҚҚ-ға сәйкес көмек көрсету үшін жарылыс аймағын мұқият тексеру шараларын қабылдайды.
20. Шаң дайындау жүйесіндегі, оттықта немесе қазандық пен отын жеткізу үй-жайларында орын алған жарылыс және шаңның өртену жағдайларының барлығы жолға қойылған заңды тәртіппен қарастырылады және тіркеледі.
21. Қазанды тұтату алдында барлық монтаждау және жөндеу жұмыстары тоқтатылады, рұқсат ету наряды жабылады, осы қазанды тұтатуға қатысы жоқ персонал шығарылады.
22. Жарылыс кезінде қазанды жарылыс себептері жойылғаннан және зақымдалған жабдықты қалпына келтіргеннен кейін жағуға болады.
23. Жөнделген немесе қайта жаңғыртылған отын жеткізу жабдығы мен шаң дайындау қондырғысын іске қосу үшін рұқсатты жобалау құжаттамасының қондырғы конструкциясына сәйкестігі туралы актісі, осы Қағидалар мен ТҚҚ-ны талаптарына сәйкестігін куәландыратын актісі болған кезде кәсіпорынның техникалық басшысы береді.
24. Отын жеткізу үй-жайларына мыналар төселмейді:
1) жылудың, технологиялық будың және электр кәбілдерінің транзиттік құбырлары;
2) оттегінің, ацетиленнің және басқа да жанатын газдар мен тез тұтанатын сұйықтардың құбырлары.
25. Шикі көмір бункеріне құйылатын отын алдын ала ұсату және металл мен басқа бөгде заттардан тазарту сатысынан өтеді.
Электр станциялар отын жеткізу трактісіне түсетін отынның сусымалы құралдарымен қамтамасыз етіледі.
26. Диірмен алдында кептіру агентінің газды ауаны өткізгіште отынның жиналып қалу мүмкіндігін жою жөніндегі іс-шарамен қамтамасыз етіледі.
27. Өздігінен жануды алдын алу және бункерлерде шикі отын мен шаңды бақылау үшін мыналар қамтамасыз етіледі:
1) жүйелі түрде кемінде әрбір 7-10 тәуліктен кем емес шикі отынды бункерден жол берілетін ең төменгі деңгейіне дейін ағызу;
2) жүйелі түрде жергілікті жағдайды ескере отырып әзірленген кесте бойынша шаңды бункерлерден жол берілетін ең төменгі деңгейіне дейін ағызу, сол кезде ыстық ауаның бункерге түсуі жойылады және шаңмен қоректендіргіштен шаңды біркелкі беру қамтамасыз етіледі;
3) қазандықты күрделі жөндеу алдында шикі отын мен шаң бункерлерін толық түсіру және ішкі қабырғаларын тазарту;
4) қазандықты газды немесе мазутты жағуға көшіру кезінде өздігінен тұтану және бункерлерде шикі отын мен шаңды бақылау шарттары бойынша отынды сақтаудың жол берілетін мерзімінен асатын сақтау мерзіміне дейін шикі отын мен шаң бункерінен іске косу;
5) шаңды қоректендіргіштердің ұзақ уақыт бойы тоқтап тұруына жол бермеу.
28. Шикі отын бункерінде шұңқыр пайда болған кезде шаң дайындау жүйесі тоқтатылады, бункер отынмен толтырылады.
29. Шикі отын бункерінде бықсу немесе жану ошақтары табылған кезде:
1) диірмен алдында кептіру агентінің газды ауа өткізгішіне бу беріледі;
2) бункерде жану ошағына су шашыратылып құйылады;
3) бункер отынмен толық толтырылады;
4) бункерден отынды ағызу жалғастырылады, бункердегі отынды қозғау құралдарының жұмысы тоқтатылады.
30. Ғимараттан тыс орналасқан, шаң дайындау қондырғылары элементтерінің жылу оқшаулағышы осы элементтердің ішкі қабырғаларындағы қоршаған ауаның осы жердегі ең аз температурасы үшін су буының сұйық түрге айналуына мүмкіндік бермейтін шарттардан алынады. Жылу оқшаулағыш атмосфералық шөгінділер әсерінен қорғалады.
31. Қазандық орналасқан үй-жаймен немесе машина залымен жапсарлас, бункер үстіндегі галерея қабырғаларында терезелерді орнатуға жол берілмейді.
32. Пневматикалық құлатуды қолдану кезінде пневматикалық құлатуды қосу аралығында бункерлерге қысылған ауаның енуін жоятын жағдайлар қамтамасыз етіледі. Қысыммен жұмыс істейтін шаң дайындау жүйесі үшін кептіру агентінің шикі отын бункеріне түсуіне мүмкіндік берілмейді.
33. Бункер қақпағының сыртқы жағында және оның үстіндегі жабынында көмір шаңының жиналуына мүмкіндік берілмейді.
34. Шаң дайындау жүйесі үшін көршілес жүйелер бункерлеріне шаңды беру үшін шнектерді қолдану I топтағы жарылыс қаупі бар көмірлерге ғана жол беріледі.
35. Мынадай іс-шаралар қамтамасыз етіледі:
1) қысыммен жоғары шоғырланған шаң беру жүйелерін шаң бункеріне шанағына тасымалданатын ауаның және оттыққа шаңды тасымалдау кезінде шаңдық ағынның толықсымасы кіруіне мүмкіндік бермеу;
2) шаң дайындау жүйесінің барлық элементтерінде: келте құбырлар мен шарлы барабан диірменінің мойнында, шаң өткізгіштің бір қимасының басқасына ауысуында, циклондардан шығу және кіруде шаң өткізгіш учаскелерінде, желдеткіштерде, сепараторларда, шаңбөлгіштерде және жабдықтың басқа элементтерінде шаңның шөгу мүмкіндігін жою;
3) шаң еткізгіштер бұрылыстарының тозу қарқындылығын төмендету;
4) жарылыс қауіптілігі II—IV топтардағы отын үшін шаң-газ-ауа ортасы бойынша шаң дайындау жүйесінің араларындағы белініс. Бір жанарғыға бірнеше шаң дайындау қондырғыларының аэроқоспасын тартуға жол беріледі;
5) жұмыс істейтін шаң дайындау қондырғыларында люктер мен лаздардың ашылуының алдын алу, сондай-ақ шаңгазауа трактының (ВПК мембранасын ауыстыру және басқалары) бітемеліп бұзылу жұмыстарына жол бермеу. Циклон кезінде торларды тазалау жүмыстарына ғана жол беріледі.
36. жарылыс қаупі II—IV топтардағы отынды ұсақтау кезінде мынадай іс-шаралар көзделеді:
1) блоктау бойынша оттыққа шаңды тікелей үрлей отырып, шаң дайындау жүйелерінде балғалы диірменді ажыратқан кезде оның алдындағы газауаөткізгішіне және сепараторға шашылған су беріледі, сондай-ақ суды бермей, диірменді іске қосуға тыйым салынады;
2) блоктау бойынша орта жүрісті диірмендерді ажыратқан кезде, оған бу беріледі және бу бермей диірменді іске қосуға тыйым салынады.
37. Шаң мен газды (мазутты) бірге жаққан кезде, сондай-ақ жағу материалы ретінде газ бен мазутты пайдаланған кезде қазандық қондырғысы бақылаудың, қорғаныстың, блоктаудың және сигналдаудың барлық түрімен жабдықталады.
38. Егер:
1) олар жарылыс кезінде туындайтын ең жоғары мүмкін боларлық қысымнан асатын ішкі артық қысымға есептелсе;
2) олар ішкі артық қысымға есептеліп, оның мәні ЖАК жүктемесіз қондырғылары бар болғанда, жарылыстың ең жоғары қысымынан кем болса, шаң дайындау жүйесінің элементтері, тораптары және жабдықтары жарылыс кезіндегі қираудан қорғалады.
39. Шаң дайындау жүйесінің барлық элементтері, тораптары және жабдықтары беріктігі бойынша есептеледі: шикі отын қоректендіргішінен бастап жанарғыға дейін (қоректендіргіштер және шикі отын ағыны, қалақты жапқыш, шаңдық шнектер, бункерлер, шаң қоректендіргіштері, от бөгегішінің корпусы), сондай-ақ диірменнен бастап кептіру агентінің арынды үлестіруші қорабына дейін немесе кептіру агентінің жеке желдеткішіне дейін.
Диірменнің алдында түтікшелі от бөгегіш болған кезде, газ-ауа өткізгішінің беріктігін есептеу талап етілмейді.
Компенсатордың беріктігі есепке алынбайды. Олар персоналға қауіпті емес орындарда орнатылады.
40. Циклондар мен шаң бункерлерін жарылыс өнімдері бұрып әкету арқылы ғимараттан тыс шеттетіледі, олар атмосфералық шөгінділерден күнқағармен, жабынмен, қолшатырмен немесе жарылыс өнімдерінің өтуіне жол бермейтін басқа қондырғылармен жабылады.
41. Шаң дайындау жүйесінің жоспарлы тоқтатылуы кезінде алдымен отын қоректендіргіш ажыратылады. Жүйені отыннан босатқаннан кейін диірмен мен желдеткіштер тоқтатылады. Жергілікті нұсқаулықта тазарту және желдеткіш жүйесінің режимі бойынша нақты нұсқаулар беріледі.
Қазандықтың авариялық жағдайда тоқтатылуы кезінде шаң дайындау жүйесі отыннан босатылмай, диірмендер мен желдеткіштер тоқтатылады.
42. Шаңның бір бункеріне қосылған барлық шаң дайындау жүйесі жоспарлы түрде оны сақтаудың шектік мерзімінен аспайтын мерзімге тоқтатылған кезде, бункерден шаң толығымен шығарылады, бункердің ішкі қабырғалары тазартылады (қажет болғанда сумен шайылады) және қаралады.
Қайтадан жобаланған қазандар үшін қазандықтың немесе шаң дайындау жүйелерінің авариялық тоқтатым кезінде гидрокүлді шығару жүйесіне шаң бункерлерін босату, бункерлерде шаңды сақтау мерзімі оны сақтаудың рұқсат берілген мерзімінен аспайтын мерзімге тоқтатылған кезде, мүмкіндігі көзделеді.
43. Жұмыс істейтін қазанның шаң бункерінде түтіндеу ошақтары табылған кезде:
1) бункерден ылғалды copy кұбыр жолдарының клапандары жабылады;
2) шаң дайындаудың жұмыс істейтін жүйелерінің өнімділігі ұлғаяды, жұмысқа резервтік жүйелер іске қосылады және шаң бункері жол берілетін ең жоғары деңгейіне дейін толтырылады;
3) қазандықтың бу жүктемесі ұлғаяды, резервтік шаң қоректендіргіштері іске қосылады, шаң бункерінен қазандық оттығына шаң түрінде түсуі жалғасады, бункерде шаңның ең жоғары деңгейі сақталады.