Об утверждении Правил отпуска древесины на корню в лесах Республики Казахстан

Постановление Кабинета Министров Республики Казахстан от 29 мая 1995 г. N 752. Утратило силу - постановлением Правительства РК от 22 декабря 2003 г. N 1287 (P031287)

В соответствии с постановлением Верховного Совета Республики Казахстан от 23 января 1993 г. N 1925-XII "О порядке введения в действие Лесного кодекса Республики Казахстан" Кабинет Министров Республики Казахстан постановляет:
Утвердить Правила отпуска древесины на корню в лесах Республики Казахстан (прилагаются).

Первый заместитель
Премьер-министра
Республики Казахстан

Утверждены
постановлением Кабинета Министров
Республики Казахстан
от 29 мая 1995 г. N 752

Правила
отпуска древесины на корню
в лесах Республики Казахстан

Общие положения

1. Правила отпуска древесины на корню в лесах Республики Казахстан разработаны в соответствии с Лесным кодексом Республики Казахстан и являются обязательными для лесовладельцев и лесопользователей, иных хозяйствующих субъектов, производящих заготовку и вывозку древесины, второстепенных лесных материалов, подсочку и осмолоподсочку насаждений, рубку леса при расчистке лесных площадей, исключаемых из состава земель лесного фонда, при переводе лесных площадей в нелесные для возведения производственных объектов, связанных с ведением лесного хозяйства и осуществления лесных пользований, а также при производстве в лесах иных работ, как связанных, так и не связанных с ведением лесного хозяйства и осуществлением лесных пользований.
Действие настоящих Правил распространяется на всю территорию лесного фонда Республики Казахстан, независимо от принадлежности лесов, включая участки лесного фонда, переданные в пользование, в том числе на условиях аренды.
2. Заготовка и вывозка древесины, второстепенных лесных материалов, подсочка и осмолоподсочка насаждений допускается только по лесорубочным билетам и ордерам на мелкий отпуск древесины на корню, выдаваемых лесовладельцем на основании договора купли-продажи древесины на корню, реализованной через лесные торги (аукционы).
Никакие другие документы, а также устные распоряжения должностных лиц не могут служить основанием для заготовки и вывозки древесины и второстепенных лесных материалов либо подсочки и осмолоподсочки насаждений. <*>

Сноска. В пункт 2 внесены изменения - постановлением Правительства РК от 14 апреля 2003 г. N 358 .
3. Формы лесорубочных билетов и ордеров на мелкий отпуск древесины на корню, а также порядок их учета, хранения, заполнения и выдачи устанавливаются государственным органом управления лесным хозяйством Республики Казахстан по согласованию с Министерством финансов Республики Казахстан.
Бланки лесорубочных билетов и ордеров на мелкий отпуск древесины на корню* единого для республики образца изготавливаются централизованно органом государственного управления лесным хозяйством Республики Казахстан для всех лесовладельцев и учитываются как бланки строгой отчетности.
В лесорубочном билете указывается наименование лесопользователя, его регистрационный номер налогоплательщика и юридический адрес, вид, объем и сроки лесопользования, сумма платы за древесину, отпускаемую на корню.
* Дальше по тексту - "ордер".
Сноска. В пункт 3 внесены изменения - постановлением Правительства РК от 15 апреля 2002 г. N 431 P020431_ .
4. Передача прав по лесорубочному билету или ордеру от одного лесопользователя другому производится в пределах установленных для заготовок сроков лесовладельцем, выдавшем этот документ, на основании их письменных заявлений, с разрешения областного государственного органа управления лесным хозяйством.
Отметка о передаче прав другому лесопользователю производится лесовладельцем в лесорубочном билете, ордере на всех экземплярах.
5. Прекращение права на пользование участком лесного фонда в целях заготовки древесины, второстепенных лесных материалов, подсочки и осмолоподсочки насаждений производится в следующих случаях:
а) добровольного отказа от лесопользования либо истечения срока лесопользования с выплатой лесопользователем соответствующих штрафных сумм за неиспользование лесных ресурсов;
б) ликвидации предприятия или иного субъекта хозяйственной деятельности, которому участок лесного фонда был предоставлен в пользование;
в) осуществления лесных пользований с нарушением установленного порядка и правил лесопользования;
г) осуществления лесных пользований способами, отрицательно влияющими на состояние и воспроизводство лесов, снижающими их экологические функции, а также производящими к возникновению эрозии почв и другим необратимым процессам;
д) невыполнение лесопользователем обязанностей, предусмотренных разрешительными документами;
е) отнесения лесов к группам и категориям защитности, исключающим возможность дальнейшего осуществления лесных пользований, предусмотренных разрешительными документами;
ж) невнесения в установленные сроки платы за лесные пользования. Прекращения права на пользование участком лесного фонда оформляется аннулированием лесорубочного билета, ордера лесовладельцем, выдавшим их.
При несогласии лесопользователя с решением о прекращении права на пользование участком лесного фонда он может обжаловать его в судебном порядке.
6. Лесопользователи, в зависимости от вида лесного пользования, обязаны:
а) вести работы способами, исключающими отрицательное воздействие лесных пользований на состояние и воспроизводство лесов, других природных объектов;
б) не допускать возникновения эрозии почв;
в) соблюдать санитарные правила и пожарную безопасность, проводить в местах работ противопожарные мероприятия в объемах, устанавливаемых лесовладельцем, а в случаях возникновения лесных пожаров осуществлять их тушение;
г) вести лесные пользования способами, обеспечивающими сохранение животного мира и среды его обитания;
д) проводить очистку лесосек от порубочных остатков, приводить за свой счет участки лесного фонда, нарушенные при осуществлении лесных пользований, в состояние, пригодное для использования их по назначению и указанное в разрешительных документах, осуществлять лесовосстановительные мероприятия на вырубках, а также землях, где в результате их деятельности был уничтожен или погиб лес.
Очистка лесосек от порубочных остатков должна производиться одновременно с заготовкой древесины, второстепенных лесных материалов способами и в сроки, установленные в разрешительных документах;
е) наиболее полно и рационально использовать переданные им лесосеки, а также лесонасаждения, отведенные под подсочку и для заготовки второстепенных лесных материалов;
ж) не оставлять недорубов и заготовленной древесины на местах рубок и в лесу после истечения сроков ее заготовки и вывозки.
Недорубами считаются деревья и участки леса, назначенные в рубку, но не вырубленные в срок, предусмотренный в разрешительных документах. Не законченные рубкой лесосеки, на которые получена отсрочка по заготовке древесины, недорубами не являются;
з) не допускать захламления земель при разрубке и расчистке лесных площадей под трассы дорог, лесные склады, другие сооружения, а также сдвигания деревьев на прилегающие стены леса и оставления срубленных деревьев;
и) производить в соответствии с действующими санитарными нормами и требованиями окорку оставляемый на летний период в лесу хвойной и пролыску лиственной древесины, либо укладку древесины в плотные штабеля с их притенением, или обработку и защиту ее другими способами, предохраняющими от поражения вредными насекомыми и болезнями;
к) обеспечивать при осуществлении лесных пользований сохранность семенных куртин и полос, семенников и других не подлежащих рубке деревьев, подроста и молодняка, сохранение которых предусмотрено в разрешительных документах, сохранность насаждений, прилегающих к лесосеке, а также целостность граничных, квартальных, деляночных столбов и клейм на деревьях и пнях. Порядок сохранения на лесосеках подроста и молодняка утверждается государственным органом управления лесным хозяйством Республики Казахстан;
л) сохранять и приводить в надлежащее состояние нарушенные при вывозке древесины просеки, дороги, мосты и другие сооружения;
м) вносить в установленные сроки плату за лесные пользования;
и) выполнять другие требования, предусмотренные лесным законодательством и правилами лесопользования.

Заготовка древесины
7. Отпуск древесины на корню в соответствии с установленным режимом лесопользования производится:
а) при проведении рубок главного пользования в лесах первой и второй групп, за исключением лесов заповедников, национальных и историко-природных парков, памятников природы, заповедных зон, лесов, имеющих научное значение, лесопарков, лесов орехопромысловых зон, лесоплодовых насаждений, городских лесов, лесопарковых частей зеленых зон, лесов первого и второго поясов зон санитарной охраны источников водоснабжения, лесов первой и второй зон округов санитарной охраны курортов, государственных защитных лесных полос, противоэрозионных и субальпийских лесов, особо ценных лесных массивов, запретных полос лесов по берегам рек, озер, водохранилищ и других водных объектов (кроме пойменных лиственных лесов), а также особо защитных участков.
В лесах указанных категорий защитности допускаются только рубки ухода за лесом и санитарные рубки, а также, по разрешению областного государственного органа управления лесным хозяйством, прочие рубки и рубки, связанные с реконструкцией хозяйственно малоценных и теряющих защитные, водоохранные и другие экологические функции насаждений.
Не назначаются в рубку главного пользования ценные и редкие древесные и кустарниковые породы в соответствии с перечнем, указанным в правилах рубок;
б) при проведении в лесах первой и второй групп промежуточного пользования - рубок ухода за лесом, санитарных рубок и рубок, связанных с реконструкцией малоценных лесных насаждений;
в) при проведении прочих рубок (расчистка лесных площадей в связи со строительством гидроузлов, трубопроводов, дорог, при прокладке просек, создании противопожарных разрывов).
Прочие рубки осуществляются в соответствии с утвержденными проектами и техническими условиями на проведение работ.
8. Проведение рубок главного пользования и рубок ухода за лесом допускается только в хозяйствах, для которых в установленном порядке определены расчетные лесосеки и ежегодные объемы промежуточного пользования.
9. Все виды рубок проводятся в соответствии с правилами (наставлениями, инструкциями), утверждаемыми в установленном порядке.

Сроки и порядок заготовки, вывозки
древесины и получения отсрочек
10. Срок заготовки древесины устанавливается с 1 января по 31 декабря того года, на который лесосека назначена в рубку, а срок вывозки - до 1 мая следующего года.
11. При отпуске древесины мелким лесозаготовителям и гражданам лесовладелец может устанавливать более короткие сроки ее заготовки и вывозки в зависимости от объемов лесозаготовок.
12. При отпуске древесины с учетом по количеству вывозка ее с лесосек до освидетельствования заготовленного количества допускается на временные лесные склады, указанные в лесорубочном билете или ордере. При отпуске древесины с учетом по количеству в насаждениях, поврежденных пожарами, а также за счет разработки бурелома и ветровала разрешается вывозка ее на нижние склады при условии организации учета этой древесины.
13. Отпуск древесины на площадях, подлежащих расчистке в связи со строительством гидроузлов, трубопроводов, дорог, линий связи и электропередач, разработкой карьеров и добычей полезных ископаемых, а также в иных случаях вырубки леса, связанной с переводом лесных площадей в нелесные, производится в сроки, установленные для проведения этих работ в проектной документации. Разрешительные документы при этом выписываются в течение года на количество древесины, предусмотренное к освоению в текущем году.
14. Сроки вывозки древесины, заготовленной лесовладельцами при проведении ими рубок ухода за лесом и санитарных рубок, лесокультурных, противопожарных и других лесохозяйственных мероприятий, при условии реализации древесины потребителям на местах рубок, в лесорубочных билетах и ордерах не предусматриваются. Сроки вывозки потребителями этой древесины, а также древесины, поступающей в распоряжение лесовладельцев (бесхозяйная, не вывезенная лесозаготовителями в установленный срок и самовольно срубленная), устанавливаются лесовладельцами в зависимости от количества такой древесины, сезона вывозки, путей транспортирования и других условий в пределах до 12 месяцев со дня передачи этой древесины потребителю.
15. При наличии лесосек, начатых и не законченных рубкой к установленному сроку, а также при оставлении в лесу заготовленной, но не вывезенной в срок древесины лесозаготовитель может получить отсрочку на проведение этих работ на срок не более 5 месяцев.
Отсрочка предоставляется лесовладельцами по письменным заявлениям лесозаготовителей, которые должны быть поданы не позднее установленного срока окончания заготовки или вывозки древесины.
Гражданам отсрочка заготовки или вывозки древесины может предоставляться по их устным заявлениям при условии, если они сделаны не позднее срока, установленного для заготовки или вывозки древесины.
16. При предоставлении отсрочки на заготовку древесины с лесозаготовителя взыскивается пеня в размере 1,5 процента в месяц таксовой стоимости древесины, оставшейся на корню.
При предоставлении отсрочки на вывозку древесины лесозаготовители оплачивают за каждый месяц отсрочки пеню, начисляемую в размере 4,5 процента таксовой ее стоимости, принимая в расчет объем древесины, не вывезенной в срок.
Лесовладельцы обязаны проводить контрольные проверки соответствия оставленных недорубов и не вывезенной древесины количеству, указанному в заявке лесозаготовителя.
Отметка об отсрочке производится лесовладельцами в лесорубочных билетах или ордерах.
В таком же порядке может предоставляться отсрочка потребителям на вывозку древесины, заготавливаемой лесовладельцами в порядке рубок ухода за лесом и других рубок, и древесины, поступающей в распоряжение лесовладельцев (бесхозяйной и другой) и реализуемой ими франко-лесосека.
17. Древесина, не вывезенная по истечении установленных сроков (с учетом предоставленной отсрочки), а также самовольно срубленная древесина поступает в распоряжение лесовладельца и реализуется им в установленном законодательством порядке.
Древесина считается вывезенной с мест рубок, если она подвезена к складам у железных и шоссейных дорог, установкам и приспособлениям для переработки, а также к промежуточным складам у лесовозных дорог круглогодичного действия, устроенным в местах, согласованных с лесовладельцем и указанных в лесорубочных билетах или ордерах.
Сноска. В пункт 17 внесены изменения - постановлением Правительства РК от 15 апреля 2002 г. N 431 P020431_ .
18. Лесозаготовители, полностью использовавшие выделенный им лесосечный фонд, могут по разрешению областного государственного органа управления лесным хозяйством начать с 1 октября текущего года досрочную рубку лесосек в размере до 20 процентов лесосечного фонда, выделенного им на следующий год. При этом разрешение может быть дано только после освидетельствования мест рубок, устранения выявленных нарушений и в пределах установленной ежегодной расчетной лесосеки.

Лесосечный фонд
19. Лесосечный фонд образуется из запасов спелых древостоев, назначенных для заготовки древесины по главному пользованию.
Ежегодный размер лесосечного фонда определяется раздельно по группам лесов с выделением данных по хвойным, твердолиственным и мягколиственным породам.
20. Лесосечный фонд формируется на основании письменных заявок лесозаготовителей на участие в лесных торгах (аукционах), которые направляются в областной государственный орган управления лесным хозяйством в срок с 1 января по 1 марта включительно, за год до начала лесозаготовок.
К лесным торгам (аукционам) допускаются лесозаготовители, отвечающие квалификационным требованиям, установленным уполномоченным органом по управлению лесным хозяйством Республики Казахстан. <*>

Сноска. В пункт 20 внесены изменения - постановлением Правительства РК от 14 апреля 2003 г. N 358 .
21. Областной государственный орган управления лесным хозяйством в 15-дневный срок после окончания приема заявок размещает заявленный лесосечный фонд по лесовладельцам в пределах установленных для них расчетных лесосек. Сводные по области материалы, после согласования их с областным комитетом экономики, в срок до 15 апреля направляет в государственный орган управления лесным хозяйством Республики Казахстан. <*>

Сноска. В пункт 21 внесены изменения - постановлением Правительства РК от 14 апреля 2003 г. N 358 .
22. Государственный орган управления лесным хозяйством Республики Казахстан в срок до 15 мая рассматривает материалы о распределении лесосечного фонда по лесовладельцам, утверждает их и доводит до областных государственных органов управления лесным хозяйством. <*>

Сноска. В пункт 22 внесены изменения - постановлением Правительства РК от 14 апреля 2003 г. N 358 .
23. Утвержденные материалы о распределении лесосечного фонда по лесовладельцам в срок до 10 июня доводятся областным государственным органом управления лесным хозяйством до лесовладельцев и лесозаготовителей. <*>

Сноска. В пункт 23 внесены изменения - постановлением Правительства РК от 14 апреля 2003 г. N 358 .
24. (Пункт 24 исключен - постановлением Правительства РК от 15 апреля 2002 г. N 431 P020431_ )
25. (Пункт 25 исключен - постановлением Правительства РК от 15 апреля 2002 г. N 431 P020431_ )
26. Отвод лесосек сторонним лесозаготовителям на участках лесного фонда, переданных в аренду, запрещается.
27. (Пункт 27 исключен - постановлением Правительства РК от 15 апреля 2002 г. N 431 P020431_ )
28. Натурные работы по отводу и таксации лесосечного фонда должны быть завершены до 1 сентября года подачи заявления на участие в лесных торгах (аукционах), после чего лесовладелец предъявляет отведенные лесосеки с документами материальной и денежной оценки лесозаготовителю для ознакомления. <*>

Сноска. В пункт 28 внесены изменения - постановлением Правительства РК от 14 апреля 2003 г. N 358 .
29. Лесозаготовитель имеет право осматривать отведенные лесосеки, знакомиться с их материальной и денежной оценкой. При расхождении данных лесовладельца с данными лесозаготовителя последний имеет право до получения лесорубочного билета или ордера представить лесовладельцу в письменном виде свои возражения с необходимыми обоснованиями. Лесовладелец заблаговременно извещает лесозаготовителя о дне проверки и в 10-дневный срок проверяет на месте с участием представителя лесозаготовителя представленные претензии, по результатам проверки составляется акт. При неявки представителя лесозаготовителя к назначенному сроку лесовладелец проводит проверку в одностороннем порядке. Составленный при этом акт проверки является для лесозаготовителя обязательным.
Выявленные при проверки отклонения более чем на 10 процентов от первоначальных данных лесовладельца, а также отступления от правил рубок леса, отвода и таксации лесосек, должны быть устранены лесовладельцем в 10-дневный срок. <*>

Сноска. В пункт 29 внесены изменения - постановлением Правительства РК от 14 апреля 2003 г. N 358 .
30. (Пункт 30 исключен - постановлением Правительства РК от 14 апреля 2003 г. N 358 ) 31. Лесозаготовитель после предварительной передачи ему лесосечного фонда имеет право производить на принятых лесосеках подготовительные работы в соответствии с пунктами 49-55 настоящих Правил.
32. (Пункт 32 исключен - постановлением Правительства РК от 14 апреля 2003 г. N 358 )
33. (Пункт 33 исключен - постановлением Правительства РК от 14 апреля 2003 г. N 358 )
34. При оформлении лесосечного фонда на очередной год лесозаготовителю в счет представленного ему лесосечного фонда засчитываются оставленные им недорубы, не законченные рубкой лесосеки, на которые предоставлена отсрочка, не начатые рубкой лесосеки предыдущего года, а также заготовленная, но не вывезенная в срок (с учетом предоставленной отсрочки) древесина.
35. Государственный орган управления лесным хозяйством Республики Казахстан может продлевать в необходимых случаях сроки получения разрешительных документов на пользование лесосечным фондом, что не освобождает лесозаготовителя от уплаты неустойки.
Сноска. В пункт 35 внесены изменения - постановлением Правительства РК от 15 апреля 2002 г. N 431 P020431_ .
36. (Пункт 36 исключен - постановлением Правительства РК от 15 апреля 2002 г. N 431 P020431_ )
37. Правом получения лесорубочных и билетов и ордеров в течении всего года пользуются предприятия, учреждения и организации, осуществляющие научно-исследовательские, геологические, лесоустроительные и другие поисковые и изыскательские работы, мелиоративные работы, строительство и ремонт дорог, дорожных сооружений, прокладку трубопроводов, линий связи и электропередачи, при проведении рубок ухода за лесом, санитарных рубок и других лесохозяйственных, лесокультурных и противопожарных мероприятий, а также работники, занятые в отгонном животноводстве, и местное население.
38. Со дня получения разрешительных документов на пользование лесосечным фондом лесосеки, переданные лесозаготовителю, считаются сданными под его охрану. При этом на него возлагаются все обязательства, предусмотренные настоящими Правилами, и претензии о несогласии с материальной и денежной оценкой не принимаются.
39. В необходимых случаях лесовладельцы могут с разрешения областного государственного органа управления лесным хозяйством производить в местах работы замену переданных лесозаготовителям лесосек, в том числе и начатых рубкой, отведенных в здоровых насаждениях, на лесосеки в насаждениях, поврежденных стихийными бедствиями, болезнями и вредителями леса.
40. Дополнительный отпуск древесины сверх количества, выделенного на год, допускается:
а) (исключен)
б) с разрешения областного государственного органа управления лесным хозяйством в лесах всех групп:
в порядке рубок ухода за лесом и санитарных рубок сверх установленного плана в насаждениях, где требуется проведение таких рубок, разработка бурелома, горельников, а также в порядке рубки единичных деревьев, семенников и редин в объемах, определяемых при проведении лесоустройства;
при проведении прочих рубок леса, связанных с переводом в установленном порядке лесных площадей в нелесные, а также связанных с текущим содержанием линий связи и электропередачи, трасс дорог, трубопроводов, просек, граничных линий, мелиоративной сети;
в) с разрешения лесовладельца в лесах всех групп:
при рубке леса в связи с проведением лесокультурных, лесоустроительных, противопожарных и других лесохозяйственных работ по установленному плану;
при вырубке деревьев и кустарников для обеспечения видимости знаков судоходной обстановки, а также вырубке деревьев, создающих опасность для судоходства;
за счет рубки ивы кустарниковой (тальников) для плетения и других целей;
за счет валежной и сухостойной древесины;
мелкими партиями для заготовки до 100 куб. метров деловой древесины в год на лесничество (при не полном использовании расчетной лесосеки) для потребностей лесного хозяйства, для строительства прокладываемых по территории лесного фонда дорог, линий связи и электропередачи, а также при проведении научно-исследовательских, геологоразведочных и изыскательских работ. <*>

Сноска. В пункт 40 внесены изменения - постановлением Правительства РК от 14 апреля 2003 г. N 358 .

Заготовка живицы
41. Заготовка живицы разрешается в лесах первой и второй групп, за исключением категорий защитности, указанных в пункте 7 настоящих Правил, и производится в соответствии с Правилами заготовки живицы, утверждаемыми государственным органом управления лесным хозяйством Республики Казахстан.
42. Заготовка живицы в зоне обязательной подсочки производится во всех спелых насаждениях, назначенных в рубки главного пользования. Если сырьевая база для подсочки в спелых древостоях исчерпана, то она может допускаться в приспевающих насаждениях, которые к сроку окончания подсочки достигнут возраста рубки.
43. Досрочное изъятие насаждений из подсочки допускается только в случае резкого ухудшения их санитарного состояния или повреждения пожарами.
44. Сроки проведения подсочки насаждений устанавливаются с 1 января года начала этих работ по 31 декабря года окончания на весь период их проведения, определенный в соответствии с Правилами заготовки живицы в лесах Республики Казахстан.

Заготовка второстепенных лесных материалов
45. Заготовка второстепенных лесных материалов производится, как правило, в древостоях, отведенных в рубку и осуществляется в соответствии с Правилами заготовки второстепенных лесных материалов, утверждаемых государственным органом управления лесным хозяйством Республики Казахстан, а также правилами рубок леса.
46. Заготовка второстепенных лесных материалов для промышленной переработки, развития лесных промыслов и удовлетворения нужд населения должна осуществляться без причинения вреда лесу.
Рубка растущих деревьев с целью заготовки коры и древесной зелени запрещается.
Заготовка коры и древесной зелени ( хвойной лапки и ветвей лиственных пород) допускается только с деревьев, срубленных в порядке проведения всех видов рубок леса.
Заготовку коры с сухостойных и валежных деревьев разрешается производить на всей территории лесного фонда.
47. Сроки заготовки, переработки в лесу и вывозки второстепенных лесных материалов устанавливаются лесовладельцем по договоренности с заготовителями в пределах до 12 месяцев. Вывозка до освидетельствования заготовленных второстепенных лесных материалов допускается только на временные лесные склады, указанные в разрешительных документах.
48. Отсрочка лесозаготовителям на вывозку второстепенных лесных материалов предоставляется в порядке, предусмотренном пунктов 16 настоящих Правил.

Подготовительные работы

49. К подготовительным работам относятся:
строительство установок и приспособлений для первичной разделки и переработки древесины, а также различного рода сооружений, жилых и хозяйственных построек временного назначения;
расчистка площадей под лесные склады и их устройство;
строительство лесовозных дорог и устройство волоков;
разбивка лесосек на пасеки, уборка деревьев, мешающих безопасной работе, а также другие работы, связанные с подготовкой лесосек к эксплуатации.
50. (Пункт 50 исключен - постановлением Правительства РК от 14 апреля 2003 г. N 358 )
51. (Пункт 51 исключен - постановлением Правительства РК от 14 апреля 2003 г. N 358 )

52. Отвод площадей за пределами лесосек, связанный с проведением подготовительных работ (строительство дорог, лесных складов и т. п.) допускается в первой группе лесов с разрешения областного государственного органа управления лесным хозяйством , во второй - с разрешения лесовладельца.
53. Заготовленная при проведении подготовительных работ древесина засчитывается в объем лесосечного фонда, выделенного лесозаготовителю.
54. Заготовители второстепенных лесных материалов имеют право осуществлять в установленном порядке строительство временных установок для переработки лесных материалов, а также временных помещений и складов для продукции со дня выдачи разрешительных документов.
55. Возведенные в указанном порядке постройки, сооружения, установки и приспособления должны быть убраны лесозаготовителем в течение года после окончания вывозки древесины и второстепенных лесных материалов. Все постройки, сооружения, установки и приспособления, не убранные в установленные сроки, поступают в распоряжение лесовладельца.
Областные государственные органы управления лесным хозяйством имеют право допускать в необходимых случаях оставление в распоряжении лесозаготовителей построек, сооружений, установок и приспособлений на более длительные сроки.

Освидетельствование мест рубок, подсочки
и осмолоподсочки насаждений, заготовки второстепенных
лесных материалов
56. Лесовладельцы обязаны осуществлять систематический контроль за соблюдением лесопользователями требований действующего лесного законодательства, а после окончания работ, в целях выявления полноты и правильности разработки лесосек, проведения подсочки и осмолоподсочки насаждений, заготовки второстепенных лесных материалов, а также выявления оставшихся недорубов, не вывезенной древесины, второстепенных лесных материалов и других нарушений при осуществлении лесопользования, производить освидетельствование мест рубок, подсочки и осмолоподсочки насаждений и мест заготовки второстепенных лесных материалов в соответствии с нормативными документами по освидетельствованию мест рубок, подсочки и осмолоподсочки насаждений, заготовки второстепенных лесных материалов, утверждаемых государственным органом управления лесным хозяйством Республики Казахстан.
57. Освидетельствованию подлежат все места рубок и заготовки второстепенных лесных материалов, где закончился срок вывозки, указанный в разрешительных документах, а также все находящиеся в подсочке насаждения ежегодно до окончания установленного срока подсочки.
При предоставлении отсрочек на заготовку и вывозку древесины и второстепенных лесных материалов по истечении срока этих отсрочек проводится повторное освидетельствование.
58. При отпуске древесины и второстепенных лесных материалов с учетом по количеству до начала их вывозки производится освидетельствование количества заготовленной древесины и второстепенных лесных материалов в местах временного их складирования, указанных в разрешительных документах. При этом в насаждениях, поврежденных пожарами, а также при разработке бурелома и ветровала освидетельствование может проводиться на нижних складах при условии организации учета этой древесины.
59. Освидетельствование производится не позднее следующих сроков:
мест рубок - в течение 30 дней со дня окончания срока, установленного для вывозки древесины;
заподсоченных насаждений - ежегодно в конце сезона подсочки и осмолоподсочки;
мест заготовки второстепенных лесных материалов - в течение 20 дней со дня окончания срока, установленного для вывозки этих материалов.
60. Освидетельствование должно производится после окончания работ, до перебазирования техники и рабочих на другие объекты в целях своевременного устранения выявленных нарушений и проведения лесохозяйственных мероприятий на вырубках.
При окончании работ ранее срока, установленного в разрешительном документе, лесопользователь за 10 дней извещает лесовладельца о сроке окончания работ.
Лесовладелец обязан в течение 10 дней после окончания работ провести освидетельствование мест рубок и заготовки второстепенных лесных материалов, предварительно уведомив лесопользователя о дне освидетельствования.
61. В целях объективной оценки разработки лесосек (сохранение подроста, очистка лесосек и др.) освидетельствование предпочтительнее проводить в бесснежный период. В случаях не удовлетворительных природных условий (значительный снежный покров, разлив рек, распутица и т. п.) освидетельствование переносится на другое время, определяемое лесовладельцем по согласованию с лесопользователем.
62. О дне освидетельствования заготовленной древесины или мест рубок лесовладелец извещает лесопользователя не позднее чем за 15 дней до назначения срока.
При неявке представителя лесопользователя к назначенному сроку лесовладелец имеет право провести освидетельствование без его участия. Составленный при этом акт освидетельствования высылается лесопользователю и является для него обязательным.
63. Представители лесовладельца, производящие освидетельствование, должны при себе иметь:
разрешительные документы (лесорубочные билеты, ордера на мелкий отпуск древесины) или их копии и абриса на каждую, подлежащую освидетельствованию лесосеку (делянку), с указанием мест складирования древесины и второстепенных лесных материалов;
измерительные приборы и инструменты (угломерный инструмент, мерная лента, рулетка, мерная вилка и др.);
материалы по отводу и таксации лесосек ( ведомость перечета деревьев, ведомость материально-денежной оценки лесосек, акт предварительной передачи лесосечного фонда);
бланки актов освидетельствования, актов о лесонарушениях, протоколов о нарушении правил пожарной безопасности, перечетных ведомостей, материально-денежной оценки, а также необходимые таблицы и прейскуранты.
64. Участвующий в освидетельствовании представитель лесопользователя должен при себе иметь:
доверенность предприятия (лесозаготовителя) на свое имя;
справку о количестве заготовленной древесины (в том числе деловой, дровяной, ликвидного хвороста и сучьев), живицы, второстепенных лесных материалов за подписью руководителя предприятия и главного бухгалтера;
оформленную в установленном порядке технологическую карту.
Лесопользователь также на период освидетельствования обеспечивает необходимое количество рабочих и транспорт.
65. Результаты освидетельствования мест рубок, подсочки и осмолоподсочки насаждений, заготовки второстепенных лесных материалов и показатели, необходимые для производства полного расчета с лесовладельцем, а также его замечания, сделанные при освидетельствовании, заносятся в акт, подписываемый представителями лесовладельца, лесопользователя и всеми участвующими в освидетельствовании лицами. В акт освидетельствования кроме данных, полученных при натурном освидетельствовании, вносятся также сведения о количестве фактически заготовленной деловой и дровяной древесины, живицы и второстепенных лесных материалов по данным справки лесопользователя. Справка, перечетные ведомости, абрисы и другие необходимые документы прилагаются к акту освидетельствования.
66. При отпуске древесины и второстепенных лесных материалов по ордерам на мелкий отпуск древесины на корню освидетельствование проводится по каждому ордеру с занесением результатов в акт освидетельствования на обратной стороне ордера. На основании результатов освидетельствования по каждому ордеру составляется акт освидетельствования в целом по лесосеке (делянке, участку) и лесорубочному билету.
67. В случаях, когда при освидетельствовании выявлены нарушения действующего лесного законодательства, составляется акт (протокол) о лесонарушении.
68. Сводные данные по результатам освидетельствования лесовладелец представляет в областной государственный орган управления лесным хозяйством по установленной форме статистической отчетности.
69. В целях правильного размещения выделяемого лесозаготовителям лесосечного фонда лесовладельцы обязаны по состоянию на 1 января каждого года выявлять в лесах всех групп недорубы, не законченные рубкой лесосеки, на которые представлена отсрочка, и не начатые рубкой лесосеки предыдущего года, а на 1 мая также количество заготовленной, но не вывезенной в срок, с учетом предоставленной отсрочки, древесины, и засчитывать их в лесосечный фонд очередного года.
70. Учет результатов освидетельствования ведется по каждой лесосеке (делянке), данные о которой внесены в лесорубочный билет отдельной строкой. Освидетельствованию подлежат также 50-метровые полосы, смежные с лесосеками.
71. При освидетельствовании мест рубок устанавливается полнота и правильность разработки лесосек, соответствие технологии разработки лесосек (ширина лесосек и волоков, размещение погрузочных площадок, складов и других вспомогательных объектов, соблюдение лесоводственных требований) технологической карте и правилам рубок леса.
При освидетельствовании по каждой лесосеке выявляется:
состояние границ лесосеки и 50-метровой полосы, смежной с ней, а также сохранность граничных, квартальных, лесосечных и других столбов;
количество заготовленной древесины;
наличие не вывезенной древесины;
количество древесины, заготовленной и стрелеванной в запрещенное время;
наличие неокоренной или незащищенной другими способами древесины; наличие недорубов; сохранность семенников, семенных куртин и полос, а также деревьев, не подлежащих рубке;
наличие зависших деревьев;
наличие высоких пней, сохранность номеров и клейм на стволах деревьев и пнях;
сохранность подроста, молодняка и лесных культур;
качество очистки лесосек;
нарушения целостности растительного покрова, влекущее возникновение эрозии почв;
необходимость проведения лесовосстановительных мероприятий и сроков их выполнения;
иные нарушения действующего лесного законодательства.
При освидетельствовании насаждений, пройденных рубками ухода за лесом, дается лесоводственная оценка качеству их проведения (своевременность, интенсивность, обоснованность назначения деревьев в рубку и т. д.), о чем делаются отметки в акте освидетельствования.
При освидетельствовании выявляется также наличие брошенной древесины вдоль лесовозных дорог (магистралей, веток, усов).
72. Лесовладельцы ежегодно в начале работ по подсочке (осмолоподсочке) осуществляют проверку рациональности использования и состояния насаждений на переданных участках, а также соблюдение принятых технологий и стимуляторов. В конце сезона проводят освидетельствование этих насаждений.
При освидетельствовании устанавливается:
соответствие сроков начала и окончания подсочки (осмолоподсочки);
соответствие площади и границ фактически заподсоченных участков леса данным, указанным в лесорубочном билете;
состояние насаждений, наличие захламленности;
состояние квартальных, лесосечных, деляночных и иных столбов;
наличие срубленных и поврежденных (отдельно до степени и не до степени прекращения роста) деревьев, как в пределах участка, так и в 50-метровых полосах, смежных с ним;
сохранность и состояние оставленных семенников и семенных куртин, а также сохранность клейм и номеров на них;
соответствие ведения работ принятой технологии;
иные нарушения лесного законодательства.
73. При освидетельствовании мест заготовки второстепенных лесных материалов устанавливается:
соответствие площади и границ участков;
полнота использования отведенных для заготовки площадей;
состояние участка, наличие захламленности;
состояние квартальных, лесосечных, деляночных и иных столбов;
наличие срубленных и поврежденных деревьев как на участке, так и на 50-метровых полосах, смежных с ним;
нарушение целостности растительного покрова, влекущее возникновение эрозии почв;
соответствие ведения работ принятой технологии;
иные нарушения действующего лесного законодательства.
74. При выявлении в процессе освидетельствования нарушений к лесопользователю, в установленном порядке, применяются санкции по возмещению ущерба, причиненного лесному хозяйству.
75. При отпуске древесины и второстепенных лесных материалов с учетом по количеству освидетельствование проводится до их вывозки в места временного складирования по актам промежуточного освидетельствования заготовленной древесины или материалов.
76. Данные, полученные по справкам лесозаготовителя и актам промежуточного освидетельствования, сопоставляются с данными лесорубочных билетов и являются основанием для окончательных расчетов лесозаготовителя за все количество фактически заготовленной древесины.
77. (Пункты 77-82 исключены - постановлением Правительства РК от 15 апреля 2002 г. N 431 P020431_ )
83. Основаниями для окончательных расчетов с лесопользователями служат:
лесорубочные билеты (ордера);
акты освидетельствования мест рубок, мест заготовки второстепенных лесных материалов, подсочки и осмолоподсочки насаждений, справки о количестве заготовленной древесины и материалов, а также другие документы, подтверждающие количество фактически заготовленной древесины или материалов;
материалы по перерасчету платежей;
акты о нарушениях настоящих Правил, составленные лесничествами, лесхозами, вышестоящими государственными органами управления лесным хозяйством и налоговыми органами.
84. (Пункт 84 исключен - постановлением Правительства РК от 15 апреля 2002 г. N 431 P020431_ )

Ответственность за нарушение
настоящих Правил
85. Лица, виновные в нарушениях настоящих Правил, несут ответственность в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Қазақстан Республикасының ормандарында өсiп тұрған сүректi босату ережелерiн бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1995 жылғы 29 мамырдағы N 752 қаулысы. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 2003.12.22. N 1287 қаулысымен.

Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң "Қазақстан Республикасының Орман кодексiн күшiне енгiзу туралы" 1993 жылғы 23 қаңтардағы N 1925-ХII қаулысына сәйкес Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинетi қаулы етедi:
Қазақстан Республикасының ормандарында өсiп тұрған сүректi босату Ережелерi бекiтiлсiн (қоса берiлiп отыр).

Қазақстан Республикасы
Премьер-министрiнiң
бiрiншi орынбасары

Қазақстан Республикасы
Министрлер Кабинетiнiң
1995 жылғы 29 мамырдағы
N 752 қаулысымен
бекiтiлген

Қазақстан Республикасының ормандарында
өсiп тұрған сүректi босату
Ережелерi

Жалпы ережелер

1. Қазақстан Республикасының ормандарында өсiп тұрған сүректердi босату Ережелерi Қазақстан Республикасының Орман кодексiне сәйкес жасалған және ол сүректердi, қосымша ағаш материалдарын дайындау мен тасуды, алқаағаштардан шырын ағызу орман пайдалануды жүзеге асыруға, сондай-ақ орман шаруашылығын жүргiзуге және орман пайдалануды жүзеге асыруға, сондай-ақ орман шаруашылығын жүргiзуге және орман пайдалануды жүзеге асыруға байланысты және байланыссыз да басқа жұмыстарды өндiруге байланысты өндiрiстiк объектiлердi тұрғызу үшiн орман алқаптарын ормансыз алқаптарға көшiру кезiнде, орман қоры жерлерi құрамынан шығарылатын орман алқаптарын тазарту кезiнде ағаш кесудi жүзеге асыратын орман иеленушiлер мен орман пайдаланушылар, өзге де шаруашылық жүргiзушi субъектiлер үшiн мiндеттi болып табылады.
Осы Ереженiң, орманның меншiк нысанына қарамастан, пайдалануға берiлген орман қоры, оның iшiнде жалға беру жағдайындағы телiмдердi қоса отырып, Қазақстан Республикасының орман қорының барлық аумағы үшiн күшi бар.
2. Сүректi, қосымша ағаш материалдарын, алқаағаштардан шырын мен шайыр ағызуды дайындауға және тасуға ағаш саудаласуы (аукциондары) арқылы сатылған сүректi сатып алу-сату шарты негiзiнде орман иеленушi берген, өсiп тұрған сүректi шағындап босатуға арналған, тек ағаш кесу билеттерi мен ордерлерi бойынша рұқсат етiледi. <*>
Ағаштар мен қосымша ағаш материалдарын дайындау мен тасу немесе алқаағаштардан шырын және шайыр ағызу үшiн ешбiр басқа құжаттар, сондай-ақ лауазымды адамдардың ауызша өкiмi негiз бола алмайды.
Ескерту. 2-тармақ өзгерді - ҚР Үкіметінің 2003.04.14. N 358 қаулысымен .
3. Өсiп тұрған сүректi шағындап босатуға арналған ағаш кесу билеттерi мен ордерлерiнiң нысанын, сондай-ақ оларды есепке алу, сақтау, жазып толтыру және беру тәртiбiн Қазақстан Республикасының Қаржы министрлiгi мен келiсiм бойынша Қазақстан Республикасының орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органы белгiлейдi.
Ағаш кесу билетiнде орман пайдаланушының атауы, оның салық төлеушiнiң тiркеу нөмiрi мен заңды мекен-жайы, орманды пайдаланудың түрi, көлемi мен мерзiмдерi, өсiп тұрған сүрек үшiн төлем сомасы көрсетiледi.
Өсiп тұрған сүректi шағындап босатуға арналған ағаш кесу билеттерi мен ордерлерiнiң бланктерi* барлық орман иеленушiлер үшiн Қазақстан Республикасының орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органы арқылы республика үшiн бiрыңғай үлгiде бiр орталықта әзiрленедi және қатаң есептегi бланктер ретiнде ескерiледi.
* бұдан әрi текст бойынша - "ордер"
Ескерту. 3-тармақ өзгерді - ҚР Үкіметінің 2002.04.15. N 431 қаулысымен .
4. Ағаш кесу билетi немесе ордер жөнiндегi құқықты бiр орман пайдаланушыдан басқа бiр орман пайдаланушыға беру осы құжатты олардың жазбаша өтiнiштерi негiзiнде, облыстық орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органының рұқсатымен беретiн орман иеленушiлердiң дайындау үшiн белгiлеген мерзiмдерi шеңберiнде жүргiзiледi.
Құқықты басқа орман пайдаланушыға берудi белгiлеудi орман иеленушi ағаш кесу билетiнiң, ордерiнiң барлық данасында жүзеге асырады.
5. Сүректердi, қосымша ағаш материалдарын дайындау, алқаағаштардан шырын мен шайыр ағызу мақсатында орман қоры телiмдерiн пайдалану құқын тоқтату мынадай жағдайларда:
а) орман ресурстарын пайдаланбағаны үшiн тиiстi айып сомасын орман пайдаланушыларға төлей отырып орман пайдаланудан өз еркiмен бас тартқанда немесе орман пайдалану мерзiмi бiткенде;
б) орман қорының телiмi пайдалануға берiлген кәсiпорынды немесе шаруашылық қызметiндегi басқа да субъектiнi таратқанда;
в) орман пайдаланудың белгiленген тәртiбi мен ережесiн бұза отырып орман пайдалануды жүзеге асырғанда;
г) ормандардың жәй-күйiне, өсiрiлуiне терiс ықпал ететiн, олардың экологиялық қызметiн төмендететiн, сондай-ақ топырақ эрозиясының пайда болуын және басқа тұрлаусыз процестерге әкеп соқтыратын әдiстермен орман пайдалануды жүзеге асырғанда;
д) орман пайдаланушылар рұқсаттық құжаттарда көзделген мiндеттердi орындамағанда;
е) рұқсаттық құжаттарда көзделген орман пайдаланудың одан әрi мүмкiндiгiн тоқтататын қорғаныштық топтар мен категорияларға ормандарды жатқызғанда;
ж) орманды пайдаланғаны үшiн төлемдi мерзiмiнде жасамағанда жүзеге асырылады.
Орман қоры телiмдерiн пайдалану құқын тоқтатуды оны берушiлер орман иеленушiнiң ағаш кесу билетi мен ордерiн жоя отырып ресiмдейдi.
Орман қоры телiмдерiн пайдалануға құқық тоқтату туралы шешiммен орман пайдаланушы келiспеген жағдайда ол осы тәртiбiмен шағым бере алады.
6. Орман пайдаланудың түрлерiне қарай орман пайдаланушылар мыналарға:
а) жұмысты ормандардың жай-күйiне және ұлғайта өсiрiлуiне, басқа табиғат объектiлерiне керi әсер жасалмайтын тәсiлдермен жүргiзуге;
б) топырақ эрозиясының тууына жол бермеуге;
в) санитарлық ережелер мен өрт қауiпсiздiгiн сақтауға, жұмыстар атқарылатын жерлерге орман иеленушiлер белгiленген көлемде өртке қарсы шараларды жүргiзуге, ал орман өрттерi шыққан жағдайда оларды сөндiрудi жүзеге асыруға;
г) орман пайдалануды жануарлар дүниесiн және олар өмiр сүретiн ортаны сақтауды қамтамасыз ететiн тәсiлдермен жүргiзуге;
д) кеспеағаштарды кесу, қалдықтарынан тазартуды жүргiзуге, орман пайдалануды жүзеге асыру кезiнде бүлiнген орман қоры телiмiн рұқсат құжаттарда көрсетiлген және оларды белгiлi мақсатта пайдалану үшiн өз есебiнен жарамды күйге келтiрiп беруге, ағашы кесiлген жерлерде, сондай-ақ олардың қызметi салдарынан жойылған немесе оталған орманды қалпына келтiрудi жүзеге асыруға.
Кеспеағашты кесу қалдықтарынан тазарту сүректi, қосымша ағаш материалдарын дайындау кезiнде бiр мезгiлде, рұқсат құжаттарда белгiленген тәсiлмен және уақытта атқаруға;
е) оларға берiлген кеспеағаштарды, ал сондай-ақ шырын ағызуға және қосымша ағаш материалдарын дайындау үшiн бөлiнген орман ағаштарын барынша толық және ұтымды пайдалануға;
ж) ағаш кесiлген жерлерде кесiлмеген ағаштар мен дайындалған сүректi және оларды дайындау мен тасу мерзiмдерi аяқталғаннан кейiн орманда қалдырмауға;
кесуге белгiленген ағаштар мен орман телiмi, бiрақ рұқсат құжаттарында көзделген мерзiмде кесiлмесе, олар кесiлмеген ағаштар болып есептеледi;
з) жолдар табаны үшiн, ағаш қоймалары, басқа да ғимараттарға арналған орман алаңдарын өңдеу мен тазарту кезiнде орман жерлерiн қоқыстандыруға, сондай-ақ орман жиегiне жанасатын ағаштарды жылжытуға және кесiлген ағаштарды қалдыруға жол бермеуге;
и) жазғы кезеңде ормандарда қылқан, қабықталған сүректiң қабықтарын немесе көлеңкелей отырып сүректi тығыздай қатарлап үюдi немесе оларды зиянды жәндiктер мен ауруларға шалдығудан сақтандыратын басқа тәсiлдермен өңдеу, қорғауды қолданылып жүрген санитарлық нормалар мен талаптарға сәйкес жүргiзуге;
к) орман пайдалануды жүзеге асыру кезiнде рұқсат құжаттарда сақталуы көзделген тұқымдық топырақтар мен алқаптардың, тұқымдықтардың және басқа кесуге жатқызылмаған ағаштардың, өскiндер мен жас шыбықтардың сақтаушы, кеспеағашқа жапсарлас алқаағаштардың, сондай-ақ шекаралық, шаршылық, мөлдектiк бағаналар мен ағаштардағы және түбiрлердегi таңбалардың сатылуын қамтамасыз етедi. Алқаптардағы өсiндер мен жас шыбықтардың сақталу тәртiбiн Қазақстан Республикасының орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органы бекiтедi;
л) сүректi тасып шығару кезiнде бүлдiрiлген соқпақтарды, жолдарды, көпiрлер мен басқа да ғимараттарды тиiстi жәй-күйiне келтiруге және сақтауға;
м) орманды пайдаланғаны үшiн ақыны белгiленген мерзiмiнде төлеуге;
и) орман заңдары мен орман пайдалану ережелерiнде көзделген басқа да талаптарды орындауға мiндеттi.

Сүрек дайындау

7. Орман пайдаланудың белгiленген тәртiбiне сәйкес өсiп тұрған сүректердi босату мынадай жолмен жүргiзiледi:
а) басты мақсатта пайдалану үшiн бiрiншi және екiншi топтардағы ормандарда ағаш кесу барысында-қорықтардан, ұлттық және тарихи-табиғи саябақтардан, табиғат ескерткiштерi, қорықтар аймақтарынан, ғылыми маңызы бар ормандардан, орман саябақтарынан, жаңғақ кәсiпшiлiгi аймақтарынан, жемiс ағаш екпелерiнiң ормандарынан, қала ормандарынан, жасыл аймақтардың орман саябақтары бөлiктерiнен, сумен жабдықтау көздерiн санитарлық қорғау аймақтары бiрiншi және екiншi белдеулерiнiң ормандарынан және курорттарды санитарлық қорғау округтерiнiң бiрiншi және екiншi аймақтарынан, мемлекеттiк орман алқаптары, эрозияға қарсы және субальпiлiк ормандарынан, ерекше құнды орман алқаптарынан, өзендер, көлдер, су қоймалары және басқа су объектiлерi жағалауларының тыйым салынған алқаптары ормандарынан (су жайылатын жерлердегi жапырақты ағаштардан басқалары), сондай-ақ ерекше қорғалатын телiмдердегi ормандардан басқа.
Аталған қорғаныштық категориялардағы ормандарда тек орманды күтiп баптау үшiн кесуге және санитарлық кесуге, сондай-ақ облыстық мемлекеттiк орман шаруашылығын басқару органының рұқсаты бойынша басқадай кесуге не кесуге, шаруашылық жағынан құндылығы аз және қорғаныштық, су қорғаушылық қасиеттерiн жоғалта бастаған және экологиялық қызметiн қайта құруға байланысты ағаштарды кесуге ғана жол берiледi.
Кесу ережелерiнде көрсетiлген тiзбеге сәйкес басты мақсатта пайдалану үшiн құнды және сирек, сүрек пен бұталық тұқымдарды кесу белгiленбейдi.
б) аралық пайдаланудағы бiрiншi және екiншi топтардағы ормандарда орманды күтiп-баптау үшiн кесу мен санитарлық кесу және құндылығы аз орман екпелерiн қайта құруға байланысты кесудi жүргiзген кезде;
в) ағашты басқа мақсатта кесудi жүргiзу кезiнде (гидротораптардың, құбырлардың, жолдардың құрылысына байланысты, орман соқпақтарын салған кезде, өртке қарсы алаңқайлар жасаған кезде орман алаңдарын тазарту).
Ағашты басқа да кесу жұмыстарды жүргiзуге арналып бекiтiлген жобалар мен техникалық жағдайларға сәйкес жүзеге асырылады.
8. Ағашты басты мақсатта пайдалану үшiн кесуге және орманды күтiп-баптау үшiн кесуге тек есептегi кеспеағаш пен жыл сайынғы аралық пайдалану көлемi белгiленген тәртiпте анықталған шаруашылықтарға ғана рұқсат берiледi.
9. Ағаш кесудiң барлық түрi белгiленген тәртiпте бекiтiлген ережелерге (нұсқаулар мен ережелерге) сәйкес жүргiзiледi.

Сүректi дайындаудың, тасудың мерзiмi мен тәртiбi
және мерзiмдi кейiнге қалдыруға рұқсат алу

10. Ағашын кесу белгiленген кеспеағашта сүрек дайындау мерзiмi сол жылғы қаңтардың 1-нен желтоқсанның 31-iне дейiн, ал тасу мерзiмi келесi жылғы мамырдың 1-iне дейiн белгiленедi.
11. Сүректi ұсақ ағаш дайындаушылар мен азаматтарға босату кезiнде орман иеленушi ағаш дайындау көлемiне қарай оны дайындау мен тасып алуға қысқа мерзiм белгiлеуi мүмкiн.
12. Сүректi босату кезiнде оның кеспеағаш алаңынан тасып шығарылуын сан жағынан есептей отырып, қанша дайындалғанын куәландырғанға дейiн ағаш кесу билетiнде немесе ордерде көрсетiлгендей уақытша ағаш қоймасында рұқсат берiледi.
Алқаағаштардағы өрт зақымдаған, сондай-ақ дауыл омырған және жел сұлатқандарын өңдеу есебiнен сүректi сан жағынан есепте, босату кезiнде осы сүректi есептеудi ұйымдастыру кезiнде оны төменгi қоймаға тасуға рұқсат етiледi.
13. Гидротораптар, құбырлар, жобалар, байланыс пен электр желiлерi құрылысына, кен орнын әзiрлеу, пайдалы кен өндiру iсiне байланысты тазартылатын алаңдағы сүрек босату, орманды алқапты ормансыз алқапта көшiруге байланысты өзге жағдайларда ағаштарды кесу жобалық құжаттамадағы осы жұмыстарды жүргiзу үшiн белгiленген мерзiмде атқарылады. Мұндай жағдайда рұқсат құжаттарды жыл бойы ағымдағы жылы игеру көзделген сүрек санына қарай берiледi.
14. Орман иеленушiлердiң өздерi орманды күтiп-баптау және санитарлық кесу, мәдени ормандық, өртке қарсы және басқадай орман шаруашылық шараларын жүргiзу кезiнде, ағашты кесiлген жерлерде тұтынушыларға сату жағдайында дайындалған сүректi тасып алудың мерзiмi ағаш кесу билеттерiнде, ордерлерде көрсетiлмейдi. Осы сүректi тұтынушылардың, сондай-ақ орман иеленушiлердiң қарауына келiп түсетiн сүректi (иесiз, ағаш дайындаушылар дер кезiнде тасып алмаған және рұқсатсыз кесiлген) тасып алу мерзiмiн осындай сүректiң санына, тасып алу маусымына, тасымалдау жолдарына және басқа жағдайларға байланысты орман иеленушiлер осы сүректi тұтынушыларға берiлетiн күннен бастап 12 айға дейiнгi мерзiмге белгiлейдi.
15. Басталған және ол жұмыс белгiленген мерзiмде аяқталмаған кеспеағаш болған жағдайда, сондай-ақ дайындалған сүрек орман iшiнде қалдырылған, бiрақ мерзiмiнде тасып алынбаған жағдайда ағаш дайындаушы бұл жұмыстарды бес айдан аспайтын мерзiм iшiнде жүргiзу үшiн уақытты кейiнге қалдыруға рұқсат алуы мүмкiн.
Мерзiмдi кейiнге қалдыруға рұқсатты орман иеленушi ағаш дайындаушының жазбаша өтiнiшi бойынша бередi, ал бұл өтiнiш сүрек дайындауды аяқтау немесе оны тасып алу жөнiнде белгiленген мерзiмнен кейiн қалдырылмай берiлуге тиiс.
Азаматтарға сүректi дайындауды немесе алып кетудi кейiнге қалдыруды шегеруге рұқсат олардың айтқан өтiнiштерi бойынша, егер олар сүректi дайындау мен әкету үшiн белгiленген мерзiмнен кейiн жасалмаса рұқсат берiледi.
16. Сүрек дайындауға арналған мерзiм кейiнге қалдырылған жағдайда өсiп тұрған күйiнде қалған сүректiң таксациялық құнының айына 1,5 процентi мөлшерiнде ағаш дайындаушыдан өсiм алынады.
Сүректi тасып әкету мерзiмi кейiнге қалдырылған жағдайда ағаш дайындаушылар кейiнге қалдырудың әр айы үшiн мерзiмiнде тасып әкетiлмеген сүрек көлемiн есепке ала отырып, оның таксациялық құнының 4,5 процентi мөлшерiнде өсiм төлейдi.
Орман иеленушi ағаш дайындаушының өтiнiмiне көрсетiлген кесiлмей қалған және тасып әкетiлмеген сүректiң санына сәйкес бақылау тексерiсiн жүргiзуге мiндеттi.
Ағаш кесу немесе ордерге мерзiмнiң кейiнге қалдырылуы туралы белгi жасауды орман иеленушi жүргiзедi.
Орман иеленушi орманды күтiп-баптау үшiн кесуi және басқадай кесуi тәртiбiмен дайындалған сүректi тұтынушылардың тасып алуына да және орман иеленушiнiң қарамағына келiп түскен сүректi (иесiз және басқа сүректердi) франко-кеспеағаш тұрғысында сатуына осындай тәртiпте мерзiм кейiнге қалдырылуы мүмкiн.
17. Ағаш кесiлген жерлерден тасылып алынған сүрек, егер ол темiр және тас жолдар бойындағы қоймаларға, қондырғылар мен өңдеу үшiн бейiмделген, сондай-ақ ағаш тасылатын жолдар бойындағы немесе орман иеленушiмен келiсiлген және ағаш кесу билетiнде немесе ордерде көрсетiлген жерлерде орналасқан басқа да қоймаларға тасылып жеткiзiлген болса, тасылып алынған болып есептеледi.
Белгiленген мерзiмдер өткеннен кейiн тасып әкетiлген сүрек (берiлген мерзiмiн кейiнге қалдыруды ескере отырып), сондай-ақ өз бетiмен кесiлген сүрек орман иеленушiнiң билiгiне түседi және олар заңнамада белгiленген тәртiппен сатады.
Ескерту. 17-тармақ өзгерді - ҚР Үкіметінің 2002.04.15. N 431 қаулысымен .
18. Өздерiне бөлiнген кесiлетiн ағаш қорын толық пайдаланған ағаш дайындаушылар облыстық орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органының рұқсаты бойынша осы жылғы 1 қазаннан бастап өздерiне келесi жылға бөлiнген кесiлетiн ағаш қорының 20 процентке дейiнгi мөлшерiнде кеспеағашты жедел түрде кесе алады. Бұл орайда рұқсат тек кесу алқабын анықтаған, пайда болған қателiктерiн жойған соң ғана және кеспеағаштың жыл сайынғы есептелген белгiленген шегiнде берiлуi мүмкiн.

Кесiлетiн ағаш қоры

19. Кесiлетiн ағаш қоры басты мақсатта пайдалану жөнiнде сүрек дайындау үшiн белгiленген толысу мерзiмi жетiлген сүректiң қорынан құралады.
Кесiлетiн ағаш қорының жыл сайынғы мөлшерi ормандардың жеке-дара топтары бойынша қылқан жапырақты, қатқыл жапырақты және жұмсақ жапырақты тұқымдар бойынша бөлiнген мәлiметтермен анықталады.
20. Кесiлген ағаш қоры ағаш дайындаушылардың ағаш саудаласуына (аукциондарына) қатысуға жазбаша өтiнiмдерi негiзiнде қалыптастырылады, олар қаңтардың 1-iнен наурыздың 1-i аралығын қоса мерзiмде, ағаш дайындау басталғанға дейiн бiр жыл бұрын облыстық орман шаруашылығын мемлекеттiк органына жолданады. <*>
Ағаш саудаласуына (аукциондарына) Қазақстан Республикасының орман шаруашылығын басқару жөнiндегi уәкiлеттi орган белгiлеген бiлiктiлiк талаптарына жауап беретiн ағаш дайындаушылар жiберiледi.<*>
Ескерту. 20-тармақ өзгерді - ҚР Үкіметінің 2003.04.14. N 358 қаулысымен .
21. Облыстық орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органы өтiнiмдер қабылдау аяқталғаннан кейiнгi 15 күндiк мерзiм iшiнде өтiнiм жасалған кесiлетiн ағаш қорын орман иелерi бойынша олар үшiн белгiленген есептегi кеспеағаш шегiнде орналастырылады. Сәуiрдiң 15-iне дейiнгi мерзiмде облыстық экономика комитетiмен келiскеннен кейiн облыс бойынша материалдар деректерi Қазақстан Республикасының орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органына жiберiледi. <*>
Ескерту. 21-тармақ өзгерді - ҚР Үкіметінің 2003.04.14. N 358 қаулысымен .
22. Қазақстан Республикасының орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органы мамырдың 15-iне дейiнгi мерзiм iшiнде кесiлетiн ағаш қорын орман иелерi бойынша бөлу жөнiндегi материалды қарайды, оны бекiтедi және облыстық орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органдарына жеткiзiп бередi.<*>
Ескерту. 22-тармақ өзгерді - ҚР Үкіметінің 2003.04.14. N 358 қаулысымен .
23. Кесiлетiн ағаш қорын орман иелерi бойынша бөлу жөнiндегi бекiтiлген материалдарды маусымның 10-на дейiнгi мерзiм iшiнде облыстық орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органы орман иеленушiлер мен ағаш дайындаушыларға жеткiзедi. <*>
Ескерту. 23-тармақ өзгерді - ҚР Үкіметінің 2003.04.14. N 358 қаулысымен .
24. <*>
25. <*>
Ескерту. 24,25-тармақтар алып тасталды - ҚР Үкіметінің 2002.04.15. N 431 қаулысымен .
26. Жалға берiлген орман қоры телiмдерiндегi басқадай ағаш дайындаушыларға кеспеағаш бөлiп беруге тыйым салынады.
27. <*>
Ескерту. 27-тармақ алып тасталды - ҚР Үкіметінің 2002.04.15. N 431 қаулысымен .
28. Кесiлетiн ағаш қорын бөлу және таксациялау жөнiндегi нақты жұмыс ағаш саудаласуына (аукциондарға) қатысуға өтiнiм берген жылдың қыркүйек айының 1-iне дейiн аяқталуға тиiс, сонан соң орман иеленушi бөлiнген кеспеағашты материалдық және ақшалай бағалау құжаттарымен ағаш дайындаушыға танысу үшiн ұсынады. <*>
Ескерту. 28-тармақ өзгерді - ҚР Үкіметінің 2003.04.14. N 358 қаулысымен .
29. Ағаш дайындаушы өзiне бөлiнген кеспеағашты қарап шығуға, материалдық және ақшалай бағасымен танысуға құқы бар. Орман иеленушiнiң мәлiметтерiнiң ағаш дайындаушылар мәлiметтерiнен айырмашылығы болған жағдайда, соңғысы ағаш кесу билетiн немесе ордердi алғанға дейiн орман иеленушiге жазбаша түрде қажеттi негiздеулермен өзiнiң қарсылығын бiлдiруге құқы бар. Орман иеленушi ағаш дайындаушыға тексерiс жүргiзiлетiн күн жөнiнде күнi бұрын хабарлайды және 10 күн iшiнде жергiлiктi жерде ағаш дайындаушы өкiлiнiң қатысуымен берiлген шағымды тексередi, тексерiс нәтижесi жөнiнде акт жасалады. Ағаш дайындаушының өкiлi келмей қалған жағдайда белгiленген мерзiмде орман иеленушi бiр жақты негiзде тексерiс жүргiзедi. Осылай жасалған тексеру актiсi ағаш дайындаушы үшiн мiндеттi болып табылады. <*>
Орман иеленушiнiң алғашқы мәлiметтерiнен тексеру барысында анықталған 10 проценттен астам ауытқушылық, сондай-ақ ағаш кесу, кеспеағашты бөлу мен таксациялау ережелерiнен бас тартушылықты орман иеленушi 10 күн мерзiм iшiнде түзеуге тиiс.
Ескерту. 29-тармақ өзгерді - ҚР Үкіметінің 2003.04.14. N 358 қаулысымен .
30. <*>
Ескерту. 30-тармақ алып тасталды - ҚР Үкіметінің 2003.04.14. N 358 қаулысымен .
31. Ағаш дайындаушы өзiне кесiлетiн ағаш қоры алдын-ала берiлгеннен кейiн осы Ережелердiң 49-55 тармақтарына сәйкес қабылдап алынған кеспеағаштарда дайындық жұмысын жүргiзуге құқы бар.
32. <*>
Ескерту. 32-тармақ өзгерді - ҚР Үкіметінің 2002.04.15. N 431 қаулысымен .
Ескерту. 32-тармақ алып тасталды - ҚР Үкіметінің 2003.04.14. N 358 қаулысымен .
33. <*>
Ескерту. 33-тармақ алып тасталды - ҚР Үкіметінің 2003.04.14. N 358 қаулысымен .
34. Ағаш дайындаушыға келесi жылға арнап кесiлетiн ағаш қорын ресiмдеген кезде оған берiлетiн кесiлетiн ағаш қоры есебiне оған қалдырылған кесiлмеген ағаштар, кесу мерзiмi кейiнге қалдырылған ағашын кесу жұмысы аяқталмаған кеспеағаштар, өткен жылда ағашын кесу басталмаған кеспеағаштар, сондай-ақ дайындалған, бiрақ мерзiмiнде тасып алынбаған (мерзiмi кейiнге қалғанын ескере отырып) сүрек жатқызылады.
35. Қазақстан Республикасының орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органы қажет болған жағдайларда кесiлетiн ағаш қорын пайдалануға арналған рұқсат құжаттарды алу мерзiмiн ұзарта алады, мұның өзi ағаш дайындаушыны айыпқұннан босатпайды.
Ескерту. 35-тармақ өзгерді - ҚР Үкіметінің 2002.04.15. N 431 қаулысымен .
36. <*>
Ескерту. 36-тармақ алып тасталды - ҚР Үкіметінің 2002.04.15. N 431 қаулысымен .
37. Орманды күтiп-баптау үшiн кесу, санитарлық кесу және басқа орман шаруашылығы, мәдени орман мен өртке қарсы шараларды жүргiзу кезiнде ғылыми-зерттеулердi, геологиялық орман орналастыру және басқа iздестiру мен зерттеу жұмысын, мелиорациялық жұмыстарды, құрылыс пен жолдарды жөндеудi,жолдық ғимараттарды салуды, құбырлар төсеудi, байланыс пен электр беретiн желiлер тартуды жүзеге асырушы кәсiпорындар, мекемелер мен ұйымдар, сондай-ақ шалғайдағы мал шаруашылығы қызметкерлерi мен жергiлiктi халық бүкiл жыл бойына ағаш кесу билеттерi мен ордерлердi алу құқын пайдаланады.
38. Кесiлетiн ағаш қорын пайдалануға рұқсат құжаттарды алған күннен бастап ағаш дайындаушыға берiлген кеспеағаш оның қорғауына тапсырылған болып есептеледi, мұнда оған осы Ережелерде көзделген мiндеттердiң бәрi жүктеледi және де материалдық және ақшалай бағалаумен келiспеушiлiгi туралы шағымы қабылданбайды.
39. Қажет болған жағдайларда орман иеленушiлер облыстық орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органының рұқсатымен ағаш дайындаушыларға жұмыс атқарылатын жерлерде берiлген, оның iшiнде бөлiнген сау алқаағаштарда ағашын кесу басталған кеспеағаштарды, екпелерiнде табиғи апат, орман аурулары мен зиянкестер бүлдiрген кеспеағаштарды алмастыра алады.
40. Бiр жылға бөлiнген мөлшерден тыс сүректi қосымша босатуға:
а) <*>
б) барлық топтағы ағаштарда облыстық орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органдарының рұқсатымен:
жел құлатқан, өртенген ағаштарды кесу жүргiзу талап етiлетiн алқағаштарда жоспарда белгiленгендегiден тыс ормандарды күтiп-баптау үшiн кесу және санитарлық кесу тәртiбiмен, сондай-ақ орман орналастыруды жүргiзу барысында белгiленетiн көлемде жекелеген ағаштарды, тұқымдық және сирек ағаштарды кесу тәртiбiмен;
белгiленген тәртiппен орманды алқапты ормансыз алқапқа көшiруге байланысты, сондай-ақ ағымдағы байланыс желiлерiн және электр берудi, жолдарды, құбырларды, соқпақтарды, шекаралық желiлердi, мелиорациялық желiлердi ұстауға байланысты ағаштарды басқа да кесудi жүргiзгенде;
в) орман иеленушiнiң рұқсатымен барлық топтағы ормандарда:
белгiленген жоспар бойынша мәдени орман, орманға орналастыру, өртке қарсы және басқа орман шаруашылық жұмыстарын жүргiзуге байланысты ағаштарды кескенде;
кеме жүру жағдайында белгiлердiң көрiнуiн қамтамасыз ету үшiн ағаштар мен бұталары, сондай-ақ кеме жүруiне қауiп тудыратын ағаштарды кесу барысында;
тоқу және басқа мақсаттар үшiн бұта (талдар) талдарды кесу есебiнен;
шырпы және кеуiп тұрған сүректер есебiнен;
орман шаруашылығының қажетi үшiн орманшылық жылы (есептелген кеспеағашты толық пайдаланбағанда) iскерлiк кеспеағашты 100 куб. метрге дейiн дайындау үшiн, орман қоры аумағында салынатын жолдар, байланыс және электр беру желiлерi, сондай-ақ ғылыми-зерттеу, геологиялық iздестiру және зерттеу жұмыстарын жүргiзуге дайындау үшiн шағын топтармен босатуға рұқсат етiледi.
Ескерту. 40-тармақ өзгерді - ҚР Үкіметінің 2003.04.14. N 358 қаулысымен .

Шайыр дайындау

41. Шайыр дайындауға осы Ереженiң 7-тармағында көрсетiлген қорғаныштық категориялардан басқа, бiрiншi және екiншi топтардағы ормандарда рұқсат етiледi және ол Қазақстан Республикасының орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органы бекiтетiн шайыр дайындау Ережесiне сәйкес жүргiзiледi.
42. Мiндеттi түрде шырын алу аймағындағы шайыр дайындау басты мақсатта пайдалану үшiн кесуге арналған барлық толысқан алқаағаштарда жүргiзiледi. Егер толысқан сүрекдiңде шырын алудың шикiзат базасы сарқылған болса, онда шырын ағу мерзiмi аяқталғанға дейiн кесу жасына жететiн толыса бастаған алқаағаштарда жүргiзiлуi мүмкiн.
43. Алқаағаштарды шырын ағызу мерзiмiмен бұрын есептен шығаруға тек олардың санитарлық жәй-күйi күрт нашарлаған немесе өрттен зақымданған жағдайда ғана рұқсат етiледi.
44. Қазақстан Республикасының ормандарында шайыр дайындау Ережелерiне сәйкес белгiленген алқаағаштардан шырын алуды жүргiзу мерзiмi сол жұмыстар басталатын жылғы қаңтардың 1-iнен жылдың соңы желтоқсанның 31-iне дейiн бүкiл кезеңiне арнап белгiленедi.

Қосымша ағаш материалдарын дайындау

45. Қосымша ағаш материалдарын дайындау, әдеттегiдей, кесуге бөлiнген сүрекдiңдерде жүргiзiледi және Қазақстан Республикасының орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органы бекiтетiн қосымша ағаш материалдарын дайындау Ережелерiне, сондай-ақ ағаш кесу ережелерiне сәйкес жүзеге асырылады.
46. Өнеркәсiптiк ұқсату, ағаш кәсiпшiлiгiн дамыту және халықтың мұқтаждарын қанағаттандыру үшiн қосымша ағаш материалдарын дайындау орманға залал келтiрмейтiндей етiп жүзеге асырылуға тиiс.
Қабық пен сүрек көгершiн дайындау мақсатымен өсуi тоқтаммаған ағаштарды кесуге тыйым салынады.
Қабық пен сүрек көгершiн (қылқан жапырақтылар мен жалпақ жапырақты тұқымдар бұталарын) дайындауға тек ағаш кесудiң барлық түрлерiн сақтау тәртiбiмен кесiлген ағаштардан жүргiзуге рұқсат етiледi.
Қурап тұрған және ағаштар шырпыларынан қабық дайындауды орман қорының бүкiл аймағында жүргiзуге рұқсат етiледi.
47. Орман iшiндегi дайындау, ұқсату және қосымша ағаш материалдарын тасу мерзiмдерiн ағаш дайындаушылармен келiсiм-шарт бойынша 12 айға дейiнгi шекте орман иеленушi белгiлейдi. Дайындалған қосымша ағаш материалдарын куәландырғанға дейiн рұқсат құжаттарда көрсетiлген уақытша ағаш қоймаларына тасып әкелуге ғана жол берiледi.
48. Ағаш дайындаушылардың қосымша ағаш материалдарын тасымалдауды кейiнге қалдыруына осы Ережелердiң 16-тармағында көзделген тәртiппен рұқсат етiледi.

Даярлық жұмыстары

49. Даярлық жұмыстарына мыналар:
сүректi алғаш бөлу мен өңдеу үшiн қондырғы мен жамылғылар салу, сондай-ақ уақытша мақсаттағы түрлiше тұрпатты ғимараттар, тұрғын үй мен шаруашылық құрылыстар салу;
ағаш қоймалары мен олар орналастырылатын алаңдарды тазарту;
ағаш таситын жолдар салу мен сүрлеулер жасау;
соқпақтарда кеспеағаштарды бөлу, жұмыс қауiпсiздiгiне бөгет жасайтын ағаштарды жинастыру, сондай-ақ кеспеағашты пайдалануға даярлыққа байланысты басқа да жұмыстар жатады.
50. <*>
Ескерту. 50-тармақ алып тасталды - ҚР Үкіметінің 2003.04.14. N 358 қаулысымен .
51. <*>
Ескерту. 51-тармақ алып тасталды - ҚР Үкіметінің 2003.04.14. N 358 қаулысымен .
52. Даярлық жұмыстарын (жолдар, ағаш қоймаларын салу т.б.) жүргiзуге байланысты кеспеағаш шегi сыртындағы алаңдарды бөлiп беруге - бiрiншi топта облыстық орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органының, екiншi топта - орман иеленушiнiң рұқсатымен жол берiледi.
53. Даярлық жұмыстарын жүргiзу кезiнде дайындалған сүрек ағаш дайындаушыға бөлiнген кесiлетiн ағаш қоры есебiне жатқызылады.
54. Қосымша ағаш материалдарын дайындаушылар белгiленген тәртiпте ағаш материалдарын ұқсату үшiн уақытша қондырғылар, сол сияқты рұқсат құжаттар берiлген күннен бастап өнiмдер үшiн уақытша қора-қопсы мен қоймалар салуға құқысы бар.
55. Белгiленген тәртiпте тұрғызылған құрылыстар, ғимараттар, қондырғылар мен лапастарды ағаш дайындаушы сүректер мен орман материалдарын тасып алуды аяқтаған соң бiр жыл iшiнде бұзып алуға тиiс. Белгiленген мерзiм iшiнде бұзып алынбаған барлық құрылыстар, ғимараттар, қондырғылар мен лапастар орман иесiнiң қарамағында қалады.
Облыстық орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органы қажет болған жағдайда құрылыстарды, ғимараттарды, қондырғылар мен лапастарды неғұрлым ұзақ мерзiмге ағаш дайындаушының қарамағында қалдыруға құқы бар.

Ағаш кесетiн, алқаағаштардан шырын мен шайыр
алатын және қосымша ағаш материалдарын дайындайтын
жерлердi куәландыру

56. Орман иеленушi орман пайдаланушылардың қолданылып жүрген орман заңдары талаптарын берiк сақтауына, ал жұмыстар аяқталған соң кеспеағаштардың толықтығын және дұрыс әзiрлеуiн, алқаағаштардан шырын мен шайыр алынуын жүргiзудi, қосымша ағаш материалдарын дайындауды анықтау мақсатында, сондай-ақ орман пайдалануды кесiлмей қалған ағаштар мен тасылып алынбаған сүректi, қосымша ағаш материалдарын және басқа тәртiп бұзушылықты анықтау үшiн ұдайы бақылауды жүзеге асыруға, Қазақстан Республикасының орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органы бекiтетiн алқағаштарды кесетiн, шырын мен шайыр алатын, қосымша ағаш материалдарын дайындайтын жерлердi куәландыру жөнiндегi нормативтiк құжаттарға сәйкес алқаағаштарды кесетiн, шырын мен шайыр алатын, қосымша ағаш материалдарын дайындайтын жерлердi куәландыруды жүргiзуге мiндеттi.
57. Рұқсат құжаттарда көрсетiлген тасымалдау мерзiмi аяқталған жерде ағашы кесiлген және қосымша ағаш материалдары дайындалатын барлық жерлер, сондай-ақ жыл сайын шырын ағуының белгiленген мерзiмi аяқталғанға дейiнгi шырын ағатын барлық алқаағаштар орналасқан жерлер куәландырылады.
Мерзiмнiң аяқталуы бойынша сүрек пен қосымша ағаш материалдарын дайындау мен тасып алуға арналған мерзiмдi кейiнге қалдыруды беру кезiнде осы шегерушiлiктi қайтадан куәландырылу жүргiзiледi.
58. Сүрек пен қосымша ағаш материалдарын саны бойынша есепке ала отырып босату кезiнде оларды тасып алу басталғанға дейiн олар уақытша тасып үйiлген жерлердегi дайындалған сүрек пен қосымша орман материалдары санына куәландыру жүргiзiледi. Бұл орайда өрт зақымданған алқаағаштарда, сондай-ақ дауыл құлатқан және жел сұлатқан ағаштарды әзiрлеу кезiнде осы сүректi есепке алуды ұйымдастырған жағдайдағы төменгi қоймаларда куәлiк беру жүргiзiлуге тиiстi.
59. Куәландыру мынадай мерзiмнен кешiктірiлмей:
ағаш кесiлетiн жерлерде - сүректi тасып шығару үшiн белгiленген мерзiм аяқталған күннен бастап отыз күн iшiнде;
шырын ағатын алқаағаштар үшiн - жыл сайын шырын ағу мен шайыр ағатын маусым аяғында;
қосымша ағаш материалдарын дайындалған жерлерде - осы материалдарды тасып алу үшiн белгiленген мерзiм аяқталған күннен бастап 20 күн iшiнде жүргiзiледi.
60. Куәландыру, жұмыстар аяқталған соң, ағашы кесiлген жерлердегi анықталған кемшiлiктердi дер кезiнде жою және орман шаруашылығы шараларын жүргiзу мақсатымен техникалар мен жұмысшылардың басқа объектiге орын ауыстыруына дейiн жүргiзiлуi керек.
Жұмыс рұқсат құжатында белгiленген мерзiмнен ертерек аяқталған жағдайда, орман пайдаланушы орман иеленушiге жұмыстардың аяқталған мерзiмi жөнiнде 10 күн бұрын хабарлайды.
Орман иеленушi жұмыстар аяқталған соң 10 күн iшiнде орман пайдаланушыға куәландыру күнi туралы алдын-ала хабарлап, ағаш кесiлетiн жерлер мен қосымша ағаш материалдарын дайындауды куәландыруды өткiзуге мiндеттi.
61. Кеспеағаштарды әзiрлеуге объективтi баға беру мақсатында (өскiндi сақтау, кеспеағашты тазарту, т.б.) куәландыру қарсыз кезеңде жүргiзiлгенi орынды болмақ. Табиғат жағдайларының қанағаттанғысыз кезiнде (қар қабатының елеулi қалыңдығы, өзеннiң тасуы, жолдың бұзылуы т.б.) орман пайдаланушымен келiсiм бойынша орман иеленушiнiң анықтауымен куәландыру басқа уақытқа ауыстырылады.
62. Дайындалған сүректi немесе ағаш кесiлетiн жерлердi куәландыру күнi туралы орман иеленушi орман пайдаланушыға белгiленген мерзiмге дейiн 15 күннен кешiктiрмей хабарлайды.
Белгiленген мерзiмге орман пайдаланушының өкiлi келмеген жағдайда орман иеленушi куәландыруды оның қатысынсыз-ақ өткiзуге құқы бар. Бұл жөнiнде жасалған куәландыру актiсi орман пайдаланушыға жiберiледi және бұл ол үшiн мiндеттi болып табылады.
63. Куәландыруды жүргiзушi орман иеленушiнiң өкiлдерiнде мыналар:
рұқсат құжаттар (ағаш кесу билеттерi, сүректi шағындап босатуға арналған ордер) немесе оның көшiрмесi және сүрек пен қосымша ағаш материалдары тасылып үйiлетiн жерлер көрсетiле отырып куәландырылуға тиiстi әр кеспеағаштың (мөлдектiң) абрисi;
өлшеуiш аспаптар мен құралдар (бұрыш өлшейтiн құрал, өлшеуiш лента, өлшеуiш айыр және басқа);
кеспеағаштарды бөлу мен таксациялау материалдары (ағаштарды санау ведомосы, кеспеағаштарды материалдық-ақшалай бағалау ведомосы, кесiлетiн ағаш қорын алдын-ала беру актiсi);
куәландыру актiлерiнiң, орман бұзушылық туралы актiлердiң бланктерi, өрт қауiпсiздiгi ережелерiн бұзушылық туралы хаттамалар, есепте алу ведомостары, материалдық-ақшалай бағалаулар, сондай-ақ қажеттi кестелер мен прейскуранттар болуы тиiс.
64. Куәландыруға қатысатын орман пайдаланушының өкiлдерiне мыналар:
өз атына жазылған кәсiпорынның (ағаш дайындауышының) сенiм хаты;
дайындалған сүрек (оның iшiнде кәделiк ағаш, отындық жарамсыз шырпы мен бұтақтар), шайыр, қосымша орман материалының саны туралы кәсiпорын басшысы мен бас бухгалтер қол қойған анықтама;
белгiленген тәртiпте рәсiмделген технологиялық карта болуы тиiс.
Орман пайдаланушы сондай-ақ куәландыру кезеңiнде жұмысшылар мен көлiктiң қажеттi санымен қамтамасыз етедi.
65. Ағаш кесiлетiн, алқаағаштардан шырын мен шайыр алатын және қосымша ағаш материалдарын дайындайтын жерлердi куәландырудың нәтижелерi және орман иеленушiмен толық есеп айырысуды жүргiзу үшiн қажеттi көрсеткiштер, сондай-ақ оның куәландыру жүргiзу үшiн қажеттi көрсеткiштер, сондай-ақ оның куәландыру кезiнде жасалған ескертпелерi орман иеленушiнiң, орман пайдаланушының өкiлдерi және куәландыруға қатысқан барлық адамдар қол қойған актiге жазылады. Куәландыру актісiне, нақты куәландыру кезiнде алынған мәлiметтерден басқа, сондай-ақ орман пайдаланушының анықтамасының мәлiметi бойынша дайындалған кәделiк және ағаш сүрегi, шайыр мен қосымша ағаш материалдарының саны жөнiндегi мағлұмат енгiзiледi. Анықтама, есептеу ведомосы, абристер мен басқа да қажеттi құжаттар куәландыру актiсiне қоса тiгiледi.
66. Өсiп тұрған сүректi шағындап босатуға арналған ордерлер бойынша сүрек пен қосымша ағаш материалдарын босату кезiнде куәландыру әрбiр ордер бойынша жүргiзiледi, нәтижелерi ордердiң сыртқы бетiндегi куәландыру актiсiне енгiзiледi. Әрбiр ордер бойынша куәландыру нәтижелерi негiзiнде тұтастай кеспеағаш (мөлдек, телiм) және ағаш кесу билетi бойынша куәландыру актiсi жасалады.
67. Куәландыру кезiнде қолданылып жүрген орман заңдарын бұзушылық анықталған жағдайларда орман бұзушылық жөнiнде актi жасалады.
68. Куәландыру нәтижелерi бойынша жинақталған мәлiметтердi орман иеленушi статистикалық есеп берудiң белгiленген нысаны бойынша облыстық орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органына ұсынады.
69. Ағаш дайындаушыларға бөлiнген кесiлетiн ағаш қорын дұрыс орналастыру мақсатында орман иеленушiлер әр жылғы қаңтардың 1-iндегi жәй-күйге қарай ормандардағы өткен жылы кесiлмей қалған ағаштардың, ағашын кесу аяқталмаған кеспеағаштардың - оған кесу мерзiмi кейiнге қалдырылған және өткен жылдың ағашын кесу басталмаған кеспеағаштардың барлық топтарын, ал 1 мамырға осындай мөлшерi дайындалған, бiрақ тасылып алынбаған, мерзiмi кейiнге қалғанын есепке ала отырып - сүрек санын анықтауға және олардың келесi жылдың кесiлмеген ағаш қоры есебiне жатқызылуына ескертуге мiндеттi.
70. Куәландыру, нәтижелерiнiң есебi әрбiр кеспеағаш (мөлдек) бойынша жүргiзiледi, ол жөнiндегi мәлiметтер ағаш кесу билетiнде жеке-дара жазылып енгiзiлген. Сондай-ақ кеспеағаштармен қатарлас орналасқан 50 метрлiк алқаптар да куәландыруға жатады.
71. Ағаш кесiлетiн жерлердi куәландыру кезiнде кеспеағаштардың толымдығы мен әзiрлеу дұрыстығы, кеспеағаштарды әзiрлеу технологиясының технологиялық картаға және ағаш кесу ережелерiне сәйкестiгi (кеспеағаштар мен соқпақтардың енi, жүк тиелетiн алаңдарды, қоймаларды және басқа көмекшi объектiлердi орналастыру, орман өсiру талаптарын сақтау) анықталады.
Әрбiр кеспеағаш бойынша куәландыру кезiнде мыналар:
кеспеағаш шекарасының және онымен қанаттас орналасқан 50 метрлiк алқаптың жәй-күйi, сондай-ақ шекаралық, шаршылық, орман шектеу және басқа бағаналар;
дайындалған сүректiң саны;
тасылып алынбаған сүректiң болуы;
тыйым салынған уақыттағы дайындалған және сүйретiлетiн сүрек саны;
қабығынан аршылмаған немесе басқаша тәсiлдермен қорғалмаған сүректiң болуы;
ағаштардың болуы;
тұқымбақтардың, тұқымдық телiм мен алқаптың, сондай-ақ кесуге болмайтын ағаштардың сақталуы;
сүйемелi ағаштардың болуы;
биiк түбiрлердiң болуы, ағаштар дiнi мен түбiрлердегi нөмiрлер мен таңбалардың сақталуы;
өскiндердiң, жас шыбықтардың және орман өсiмдiктерiнiң сақталуы;
кеспеағашты тазартудың сапасы;
топырақ эрозиясының тууына ұшыратқан өсiмдiк жамылғысы тұтастығының бұзылуы;
орманды қалпына келтiру шараларын өткiзу қажеттiгi және орын орындау мерзiмi;
қолданылып жүрген орман заңдарының өзге бұзылуы анықталады.
Орманды күтiп-баптау үшiн ағашты кесе отырып өткiзiлген алқаағаштарды куәландыру кезiнде оның өткiзу сапасына ормантану тұрғысында баға (дер кездiлiгi, интенсивтiлiгi, кесуге ұйғарылған ағаштардың негiздiлiгi және т.б.) берiледi бұл жөнiнде куәландыру актiсiнде белгi жасалады.
Куәландыру кезiнде сондай-ақ ағаш тасылатын жолдар бойына (негiзгi жол, тармақтар, мүйiстер) тасталған ағаштардың саны анықталады.
72. Орман иеленушiлер жыл сайын шырын (шайыр) ағызу жұмысы басталар шақта берiлген телiмдердегi екпелердiң ұтымды пайдаланылуын және жәй-күйiн, сондай-ақ қабылданған технология мен стимуляторлардың берiк сақталуына тексерудi жүзеге асырады. Маусымның соңында осы екпелердi куәландыруды жүргiзедi.
Куәландыру кезiнде мыналар:
шырын (шайыр) ағызудың басталуы мен аяқталуы мерзiмдерiнiң сәйкестiгi;
орманның нақты шырын ағызылып алынған телiмдерiнiң алаңы мен шекарасының ағаш кесу билетiнде көрсетiлген мәлiметпен сәйкестiлiгi;
алқаағаштардың жәй-күйi, қоқыстардың бар-жоғы;
шаршылық, орман шектеу, мөлдектiк және өзге бағаналардың жәй-күйi;
телiм шегiндегi, сондай-ақ онымен жапсарлас 50 метрлiк алқаптағы кесiлген және зақымдалған ағаштардың (өсуiн тоқтатуының жеке деңгейiне дейiнгiсi және оған тең келмейтiнi) болуы;
қалдырылған тұқымбақтар мен тұқымдық телiмдердiң сақталуы мен
жәй-күйi, сондай-ақ олардағы таңбалар мен нөмiрлердiң сақталуы;
жұмыстарды жүргiзудiң қабылданған технологияға сәйкестiлiгi;
орман заңдарын өзге де бұзу фактiлерi белгiленедi.
73. Қосымша ағаш материалдары дайындалатын жерлердi куәландыру кезiнде мыналар:
учаскелердiң алаңы мен шекарасының сәйкестiлiгi;
ағаш дайындауға бөлiнген алаңдардың толық пайдаланылуы;
учаскенiң жәй-күйi, оның қоқыстылығы;
шаршылық, орман шектеу, мөлдектiк және өзге бағаналардың жәй-күйi;
телiмдегi сияқты онымен жапсарлас 50 метрлiк алқаптардағы кесiлген және зақымданған ағаштардың болуы;
топырақ эрозиясының тууына ұшыратқан өсiмдiк жамылғысы тұтастығының бұзылуы;
жұмыстарды жүргiзудiң қабылданған технологияға сәйкестiлiгi;
қолданылып жүрген орман заңдарын өзге де бұзушылығы белгiленедi.
74. Куәландыру процесiне тәртiп бұзушылық болған жағдайда орман пайдаланушыға орман шаруашылығына келтiрiлген нұқсанды өтеу бойынша белгiленген тәртiппен айыптық санкция қолданылады.
75. Сүрек пен қосымша ағаш материалдарын саны бойынша есептеп босату кезiнде куәландыру дайындалған сүректi немесе материалдарды аралық куәландыру актiлерi бойынша уақытша үйiлген жерлерден тасылып алынуға дейiн жүргiзiледi.
76. Ағаш дайындаушының анықтамасы және аралық куәландыру актiлерi бойынша алынған мәлiметтер ағаш кесу билеттерiнiң мәлiметтерiмен салыстырылады, сөйтiп, бұл нақты дайындалған сүректiң барлық саны үшiн ағаш дайындаушыға түпкiлiктi есеп айырысу үшiн негiз болып табылады.
77-82. <*>
Ескерту. 77-82-тармақтар алып тасталды - ҚР Үкіметінің 2002.04.15. N 431 қаулысымен .
83. Орман пайдаланушылармен түпкiлiктi есеп айырысудың негiзi мыналар:
ағаш кесу билеттерi (ордерлер);
ағаш кесiлетiн жерлердi, қосымша орман материалдарын, алқаағаштардан шырын мен шайыр алатын жерлердi дайындауды куәландыру актiлерi, дайындалған сүрек пен материалдар саны туралы анықтамалар, сондай-ақ нақты дайындалған сүректiң немесе материалдардың мөлшерiн дәлелдейтiн басқа да құжаттар;
төлемдердiң қайта есеп айырысу материалдары;
осы Ережелердi бұзушылық туралы орманшылық, орман шаруашылықтары, жоғары деңгейдегi орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органдары мен салық органдары жасаған актiлер болып табылады.
84. <*>
Ескерту. 84-тармақ алып тасталды - ҚР Үкіметінің 2002.04.15. N 431 қаулысымен .

Осы Ережелердi бұзғаны үшiн жауапкершiлiк

85. Осы Ережелердi бұзғаны үшiн айыпты адамдар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапкершiлiкке тартылады.