Об областной программе "Питьевые воды" на 2002-2010 годы

Решение Алматинского областного маслихата от 20 марта 2003 года N 33-184. Зарегистрировано Управлением юстиции Алматинской области 11 апреля 2003 года за N 1084. Утратило силу - решением Алматинского областного маслихата от 14 января 2011 года N 41-234

Сноска. Утратило силу - решением Алматинского областного маслихата от 14.01.2011 года N 41-234

В целях устойчивого обеспечения населения области питьевой водой в необходимом количестве и гарантированного качества, улучшения состояния здоровья граждан и в соответствии с Постановлением Правительства Республики Казахстан N 93 от 23 января 2002 года "Об отраслевой программе "Питьевые воды" на 2002-2010 годы", областной маслихат РЕШИЛ:
1. Утвердить областную программу "Питьевые воды" на 2002-2010 годы согласно приложения.
2. Контроль и координацию по обеспечению выполнения областной программы "Питьевые воды" на 2002-2010 годы возложить на заместителя Акима области Такенова Б.Д. и постоянную комиссию по вопросам жилищно-коммунального хозяйства, промышленности, строительства, транспорта и связи (Сакмаров В.В.).

Председатель
сессии областного
маслихата С. Мукашев

Секретарь
областного маслихата Е. Жунусбеков

Приложение к решению
Алматинского областного
маслихата
от 20 марта 2003 г.
N 33-18

Областная
Программа "Питьевые воды"
на 2002-2010 годы Талдыкорган, 2003 год ПАСПОРТ
Программы "Питьевые воды"
на 2002-2010 годы

Наименование:	Программа "Питьевые воды" на 2002-2010 годы
Основание для разработки:	Реализация Республиканской отраслевой программы "Питьевые воды" на 2002-2010 годы
Стратегическая цель:	Обеспечение населения питьевой водой в необходимом количестве и гарантированного качества
Задачи:	Определение и разработка комплекса мероприятий, направленных на обеспечение населения качественной питьевой водой
Основные направления и механизм реализации:	Восстановление и усовершенствование существующих систем водоснабжения для поддержания их эксплуатационного состояния, улучшение качества потребляемой воды
Источники финансирования:	Средства республиканского и местного бюджетов, средства организаций эксплуатирующих водопроводы, внебюджетные источники
Ожидаемый результат от реализации Программы:	Восстановление существующих систем водоснабжения и совершенствование системы управления водными ресурсами
Срок реализации:	2002-2010 годы

Введение

Данная Программа разработана в соответствии с отраслевой программой "Питьевые воды" утвержденной постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 января 2002 года N 93.
Обеспечение населения области качественной питьевой водой является одной из актуальнейших задач в связи с загрязнением водоисточников, ухудшением санитарно-эпидемиологической обстановки, неудовлетворительным техническим состоянием систем водоснабжения.
Программа направлена на выполнение Указа Президента Республики Казахстан от 18 мая 1998 года N 3956 "О первоочередных мерах по улучшению состояния здоровья граждан Республики Казахстан".
По срокам реализации Программа относится к долгосрочной.

I. Анализ современного состояния использования ресурсов
питьевых вод в Алматинской области.

Согласно переписи населения на 1 января 1999 года в области проживало 1 558 534 человек, из них 451,5 тыс. человек в городах и поселках, 1108,0 тыс. человек в сельских населенных пунктах.
Из 836 населенных пунктов области в 373 имеется централизованные источники водоснабжения.
В 450 населенных пунктах области население пользуется водой из местных источников, колодцев, трубчатых колонок и 13 населенных пунктов пользуются привозной водой (это разъезды и отдаленные поселки).
Из 373 населенных пункта имеющих централизованное водоснабжение только в 19 городах и райцентрах области, имеются специализированные коммунальные предприятия "Водоканал".
В остальных населенных пунктах сельской местности питьевой водой обеспечивают хозяйствующие субъекты, созданные на базе ликвидированных сельхозпредприятий (колхозов и совхозов).
Централизованное водоснабжение сельских поселков решалось путем строительства локальных водопроводов, и все они эксплуатировались с государственной дотацией на их содержание.
Большинство водопроводов введены в эксплуатацию или капитально отремонтированы более 20-25 лет назад. Срок эксплуатации ряда водопроводов и отдельных их веток истек, соответственно увеличилось количество аварий. Высокая аварийность способствует вторичному загрязнению, длительным перебоям в подаче воды, большим утечкам в сети, достигающим в отдельных случаях 30 и более процентов, непроизводительным потерям воды, что ведет к перерасходу электроэнергии и, в конечном счете, к увеличению себестоимости 1 м ³ воды. В результате чего многие системы водоснабжения пришли в негодность и население осталось без централизованного водоснабжения.
Достигнутый к 1991 году уровень обеспечения населения области питьевой водой в силу указанных причин, а также из-за отсутствия в последние десятилетия инвестиционной поддержки, эксплуатация водопроводных систем резко снизилась.
Ежегодное падение среднего показателя обеспеченности населения питьевой водой достигает от 3-5%.
Многие действующие в области водопроводы не отвечают санитарным требованиям в силу длительного срока эксплуатации, устаревшей технологии водоочистки и не обеспечивают подачу воды нормативного качества. Из числа действующих водопроводов по области 45 не отвечают санитарным требованиям.
Фактическое удельное водопотребление на хозяйственно-питьевые нужды в 1999 году в среднем по области на одного жителя составило 206 л/сут при среднереспубликанском показателе 167 л/сут. Водопотребление жителя сельского поселка 70-75 л/сут против среднереспубликанского 68 л/сут.
Водообеспеченность населения (в % от нормативного) в среднем по области составила 92 % против среднереспубликанского 85 %. В сельских поселках 84 % против среднереспубликанского 71 %.
Стоимость 1 м ³ поданной населению воды в силу различных причин в отдельных регионах достигла 61 тенге, в разрезе районов и городов она колеблется от 7 до 61 тенге.
Фактическая себестоимость подаваемой воды в отдельных районах достигает более 90 тенге за 1 м ³ .
Качество воды, употребляемой населением для питьевых целей, как в централизованных, так и децентрализованных источниках не всегда соответствует санитарным правилам и нормам, стандартам ГОСТа ("Вода питьевая").
В пределах Алматинской области разведано 52 месторождения подземных из них 44 месторождения пресных вод и 8 месторождений минеральных вод.
Суммарные эксплуатационные запасы по категории А+В+С ₁ +С ₂ по состоянию на 01.01.02 г. составляют 16,4 млн.м ³ /сут. (16362,5 тыс. м ³ /сут.).
В области выявлено 259 крупных и средних водопользователей, которые добывают 0,8 млн. м ³ /сут. (795,5 тыс. м ³ /сут.) подземных вод, что составляет 4,9 % от утвержденных эксплуатационных запасов.
Объем добычи за период с 1999 года по 2002 год снизился на 0,09 млн. м ³ /сут, при этом количество водопользователей не изменилось.
Разрешительную документацию из общего числа выявленных водопользователей Алматинской области имеют только 76, что составляет 26 % от общего числа. В то же время эти водопользователи добывают 76 % от общего объема добычи. Это объясняется тем, что в первую очередь право добычи получили наиболее крупные водопользователи.
Из месторождений пресных подземных вод наибольшую нагрузку испытывают Алматинское, Талгарское и Талдыкорганское месторождения, основными эксплуатирующими организациями которых являются ГКП "Водоканал" г. Алматы и ГКП "Водоканал" г. Талдыкорган.
За период эксплуатации месторождений подземных вод с 1991 года по 2002 год наблюдается устойчивое снижение объемов добычи.
Уменьшение объема добываемых вод объясняется ростом цен на электроэнергию и как следствие, переходом водопотребителей на использование поверхностного стока, а также массовая установка счетчиков в связи с повышением тарифов на воду. Большинство бывших мелких водопользователей перешло на использование загрязненного поверхностного стока, что вызвало рост инфекционных заболеваний.
Сложная обстановка в области сельского хозяйства привела к тому, что скважины с повышенными напорами на месторождениях пресных вод, используемые для орошения, оказались бесхозными. Объем потерь без использования этих скважин составляет 253,6 тыс. м ³ /сут.
Процесс снижения объема потребляемой воды зависит от экономического состояния Республики, и будет продолжаться, по прогнозам, до 2005 года. Затем по мере введения в эксплуатацию новых предприятий будет отмечаться рост водопотребления. Так объем добычи в 2004 году снизится до 744 тыс. м ³ /сут., в 2005 году составит 724 тыс. м ³ /сут., а с 2010 по 2030 годы возрастет до 963 тыс. м ³ /сут.
Водозабор по минеральным водам стабилен за период с 1999 года по 2001 год и не превышает 13 % от утвержденных запасов.
В настоящее время возникла сложная ситуация с приростом эксплуатационных запасов подземных вод. По 9 месторождениям Алматинской области закончился срок эксплуатации: Иссыкское, Николаевское, Каскеленское, Кегенское, Восточно-Талгарское, Уштобинское, Узунбулакское, Сарыозекское, Чубарское подземные воды, которые используются для водоснабжения городов Капшагай, Талгар, Иссык, Каскелен, Уштобе, Сарыозек. До 2004 года заканчивается срок эксплуатации Талгарского, используемого для водоснабжения г. Алматы, Узынагашского, Нарынкольского месторождений. До 2014 года заканчиваются сроки эксплуатации Алматинского, Боролдайского, Горного Гиганта, Аксенгирского, Чиликского месторождений. Если не принять меры, то к 2018 году на территории Алматинской области не останется ни одного месторождения с утвержденными запасами подземных вод питьевого качества. Поскольку основными водопользователями являются водоканалы с государственной формой собственности, то проведение переоценки запасов подземных вод месторождений собственными силами приведет к росту тарифов и резкому ухудшению социального положения населения. Даже при существующих тарифах на воду государственные коммунальные предприятия не имеют возможности осуществлять замену и ремонт водопроводной сети, о чем говорит величина потерь при транспортировке, достигающая 30 % от общего водозабора.
Эпидемиологическая ситуация по кишечным инфекциям в области остается напряженной. Высоким остается удельный вес заболевших детей до 14 лет, на которых приходится 59% от общего числа случаев.
Заболеваемость вирусным гепатитом "А" детей до 14 лет превышает областные уровни в Балхашском районе в 4 раза, Уйгурском в 2 раза, Жамбылском в 1,6 раз, Райымбекском районе и г.г. Талдыкорган, Текели в 1,2 - 1,4 раза. Стоит отметить, что в сравнении с прошлым годом идет увеличение удельного веса заболевших взрослых (с 30 % до 41 %) и соответственно уменьшение процента детей (с 70 до 59 %). Этот процесс, являющийся косвенным признаком активизации водного пути передачи инфекции наблюдается на всей территории за исключением Балхашского, Илийского, Райымбекского, Саркандского районов. Из установленных путей передачи на водный приходится 19,1 %, пищевой - 14,2 %, контактно-бытовой - 66.6 %. Водный путь передачи инфекции установлен в 7 районах: Балхашском (2002 год - 16,7 % - от числа установленных путей передач), в Жамбылском (2001г. 73 %, 2002г. - 58.3%), Талгарском (2001г. - 56.5 %; 2002 - 53,3 %). Саркандском (2001г. - 50%; 2002г.- 40 %), Уйгурском (2001г. 25 %, 2002г. - 23,4 %), Енбекшиказахском (2001г. 9 %, 2002г. 10 %) районах и г. Капшагай (2001г. 32,5 %. 2002г. - 18,2 %). Водный путь передачи устанавливается из года в год. При исследовании воды открытых водоемов на коли-фаги выявлено 15 % положительных проб в Балхашском, 2,5 %, Уйгурском, 2,2 %, Талгарском, 1,7 % и в Саркандском районе. В с.с. Туздыбастау, Бесагаш, Кызыл-Гайрат, Нура, Аркабай Талгарского района, с.с. Чунджа, Долайты, Чарын Уйгурского района, во всех селах Жамбылского района, где установлен водный путь передачи, заболевание связывают с употреблением сырой воды негарантированного качества. При лабораторном исследовании воды с очагов инфекции выявлено 10,3 % положительных проб воды в Жамбылском районе, 3,2 % в Талгарском.
Как видно с анализа заболеваемости вирусным гепатитом и по данным развития эпидемического процесса в области идет активное подключение воды как фактора передачи инфекции. В населенных пунктах, неблагополучных по состоянию водообеспечения, эпидпроцесс начинается с воды и переходит на контакт.
Состояние водопроводов по области на сегодняшний день остается актуальной, остаются не решенными ряд вопросов. С каждым годом сокращается количество действующих водопроводов. Если на конец 2001 года на учете состояло 393 водопроводов, то за истекший период текущего года остались 373, остальные пришли в негодность.
Увеличивается количество недействующих водопроводов, на сегодняшний день их насчитывается 356, наибольшее количество приходится на Алакольский район - 21, Коксуский - 18, Саркандский 18, Райымбекский - 6. Бесхозными являются 37 водопроводов, вследствие чего население вынуждено перейти на использование воды из шахтных, трубчатых колодцев и зачастую из случайного водоисточника.
Из 39 водопроводов, где источниками водоснабжения являются открытые водоемы, очистные сооружения имеются только на 32, причем 10 из них в Райымбекском, Талгарском, Карасайском и Жамбылском районах находятся в не рабочем состоянии. Обеззараживающие установки имеются только на 19 водопроводах, в результате чего население вынуждено употреблять воду без предварительной очистки и дезинфекции.
За 8 месяцев текущего года на микробиологические показатели исследовано 6133 проб воды централизованного водоснабжения, из них 154 проб воды не соответствует нормативным требованиям, что составляет (2,5%). В отдельных районах процент нестандартных проб превышает данный показатель: в Аксуском процент нестандартных проб составляет 4,4 за счет п.Жансугурова, где водопроводные сооружения и сети находятся в ведомстве двух хозяйствующих субъектов (сахарный завод и водоканал), работа которых совершенно не соответствует современным требованиям. Очистные сооружения отсутствуют, хлораторная не работает в течение длительного времени. Аналогичное положение сложилось в Саркандском районе, где процент нестандартных проб воды составил 6,4, причем ухудшение качества воды наблюдается как на источнике, так и в разводящей сети. Крайне неблагополучная обстановка с водообеспечением сложилась в Лепсинском регионе данного района. Из имеющихся 4-х водопроводов ни один не работает, поэтому часть населения вынуждены употреблять воду из случайных открытых водоисточников, а подвоз воды населению не организован. Также процент нестандартных проб превышает средне областной показатель в Жамбылском районе и составляет 4,3 %.
В Балхашском районе, где заболеваемость вирусным гепатитом превышает в 4 раза среди детей до 14 лет, из 13 водопроводов, в рабочем состоянии находится только 1 водопровод, остальные пришли в негодность, так как сети и сооружения подвергнуты коррозии, очистные сооружения и глубинные насосы разрушены, отсутствуют линии передач электроэнергии.
В селе Заречное г. Капшагай, являющийся неблагополучным по заболеваемости брюшным тифом, обеззараживающие установки не работают с 1995 г., разводящие сети в аварийном состоянии; в п. Карабулак и Ак-Озен скважины не имеют зоны строгого режима, водоразборные колонки и сети находятся в неудовлетворительном состоянии; в поселках Арна и Шенгельды водопроводные сети не эксплуатируются более 3-5 лет.
Высокий процент нестандартных проб также отмечены в Коксуском (6,7 %) и Аксуском (4,4 %) районах.
Из децентрализованных источников исследовано 1015 проб воды, из них 44 не соответствуют нормативным требованиям (4,3 %).
Сложившаяся ситуация является закономерным следствием нарастающего загрязнения водоисточников, неудовлетворительного санитарно-технического состояния водопроводных сооружений и разводящих сетей, отсутствия на ряде водопроводов необходимого комплекса очистных сооружений и обеззараживающих установок, слабой материально-технической базы организаций коммунального хозяйства.
На снижение качества и доступности воды, потребляемой населением на питьевые нужды, оказывают влияние следующие факторы:
- общее техногенное загрязнение водных источников, особенно поверхностных вод, сбросами промышленных, сельскохозяйственных и хозяйственно-бытовых стоков;
- износ водопроводных и канализационных сетей и сооружений, не обеспечивающих соответствующую водоподготовку и очистку сбросных вод;
- несовершенство механизма ценовой политики, тарифов по оплате за питьевую воду, недостатки в эксплуатации коммунально-бытового сектора и управлении сельскохозяйственным водоснабжением;
- платежеспособность населения и низкая доступность к качественной питьевой воде;
- недостаточность государственных инвестиций в строительство новых систем водоснабжения на ремонтно-восстановительные работы существующих систем.
- недостаточное использование специально разведанных для хозяйственно-питьевого водоснабжения месторождений подземных вод.
Непринятие целенаправленных мер по устранению причин сложившейся ситуации с обеспечением качества и доступности населению питьевой воды приведет к следующим негативным последствиям:
- ухудшению здоровья населения области;
- нерегулируемой миграции населения в связи с ухудшением медико-экологической среды в поселках;
- росту объема устаревших производственных фондов на предприятиях коммунального сектора;
- снижению качества и бесперебойности предоставления коммунальных услуг наряду с ростом эксплуатационных издержек;
- потере питьевого значения месторождений подземных вод и открытых водоемов;
- повышению затрат на очистку воды и водоподготовку.

II. Цель и основные задачи Программы

Цель программы устойчивое обеспечение населения области питьевой водой в необходимом количестве и гарантированного качества.
Основными задачами Программы являются:
- Определение и разработка комплекса мер, направленных на обеспечение населения питьевой водой в необходимом количестве и гарантированного качества, а также определения приоритетов на их реализацию.
- Определение необходимого объема инвестиций и источников финансирования для реализации мероприятий.
Устойчивое обеспечение населения питьевой водой должно осуществляется на основе следующих принципов:
1) ответственность за осуществление мероприятий в области водоснабжения на основе равного доступа к воде всего населения должно нести государство;
2) воду следует рассматривать как ограниченный природный ресурс, имеющий экономическую, социальную и экологическую ценность;
3) интенсификация использования подземных вод является одним из основных приоритетов Программы и предусматривает: оценку прогнозных ресурсов подземных вод; инвентаризацию разведанных месторождений и водозаборов;
проведение поисково-разведочных работ для выявления новых месторождений;
расширение и реорганизацию действующих водозаборов;
оздоровление санитарной обстановки подземных водоисточников;
осуществление охраны подземных вод от истощения и загрязнения;
4) средства производства и доставки воды могут быть собственностью различных субъектов хозяйственной деятельности;
5) водопотребление должно базироваться на коммерческих принципах, платность водопользования должна стимулировать достижение рационального использования, охрану вод и предпринимательскую деятельность;
6) постепенного переноса центра тяжести от безвозвратного бюджетного финансирования к кредитованию на возвратной основе с последующей децентрализацией инвестиционного процесса при многообразии форм собственности;
7) соблюдения всеми водопотребителями требований водного законодательства.

III. Основные направления и механизм реализации Программы

Основными направлениями в решении проблем по водообеспечению населения являются:
- восстановление и усовершенствование существующих систем водоснабжения для поддержания их эксплуатационного состояния;
- освоение новых и развитие альтернативных источников и вариантов водоснабжения;
- улучшение качества потребляемой воды;
- рациональное использование питьевой воды;
- улучшение экологического состояния водных объектов;
- создание информационной среды, способствующей пониманию населением проблемы рационального использования питьевой воды;
- совершенствование управления, координации и повышения эффективности водообеспечивающей и водоохранной деятельности.
Планы мероприятий по реализации программы приведены в приложении N 1.
1. Восстановление и усовершенствование существующих систем водоснабжения для поддержания их эксплуатационного состояния - это направление предполагает осуществление мер по ремонту и поддержанию водозаборных и водопроводных сетей и сооружений в надлежащем состоянии, восстановлению водозаборных колонок, обеспечению резервного водоснабжения на случай чрезвычайных ситуаций.
В развитии данного направления Программы предусматривается реализация следующих мероприятий, позволяющих с меньшими затратами обеспечить население питьевой водой, сократить эксплутационные расходы, связанные с материальным и энергетическим снабжением:
- проведение комплекса ремонтно-восстановительных работ на существующих системах водоснабжения населенных пунктов области;
- реабилитация ранее построенных локальных водопроводов в поселках, повышение эффективности их работы, модернизация технологических процессов обеззараживания и водоочистки.
Проведение этих работ намечается в более чем в 300 поселках и городов области (приложение N 2 и N 3).
2. Освоение новых и развитие альтернативных источников и вариантов водоснабжения - данное направление предусматривает комплекс мероприятий по улучшению водоснабжения за счет более полного использования разведочных запасов подземных вод и освоение новых после проведение поисково-разведочных работ в населенных пунктах, не имеющих защищенных источников питьевого водоснабжения.
В качестве альтернативных источников для отдельных регионов рассмотрена возможность:
- использования подземных вод с минимально допустимым уровнем качества для питьевых целей (слабоминерализованные подземные воды, с минерализацией 1,0- 1,5 г/л);
- совершенствования организации подвоза питьевой воды;
- установки локальных водоочистных устройств.
3. Улучшение качества потребляемой воды - направление включает комплекс мер по улучшению качества воды:
- разработку и внедрение новых, отечественных, так и зарубежных, передовых технологий по улучшению качества питьевой воды;
- реконструкцию и замену изношенных участков водопроводной сети с целью ликвидации возможности вторичного загрязнения воды;
- установление технологической схемы очистки исходной воды и обеспечение соответствующих параметров водоподготовки;
- укрепление материально-технического, кадрового и финансового обеспечения служб, занимающихся контролем за качеством питьевой воды.
Определение технологии водоподготовки будут применяться в каждом конкретном случае в зависимости от качества воды.
Реализация мероприятий по водоподготовке намечается более чем в 78 населенных пункта.
4. Рациональное использование питьевой воды - направление включает широкий спектр мероприятий по экономному использованию питьевой воды, касающихся вопросов как исключения ее нецелевого использования на технические, сельскохозяйственные и другие нужды, так и сокращения забора воды из природных водных объектов с учетом структурного переустройства экономики, технологической модернизации и внедрения водосберегающих технологий, а также установки приборов водоучета в диктующих точках сети и у потребителей.
Дефицит воды в отдельных регионах, постепенное истощение и усиливающееся загрязнение источников пресной воды требуют обеспечения комплексного планирования рационального использования водных ресурсов.
В целом состояние водопользования требует принятия безотлагательных мер по развитию и созданию условий рационального использования водных ресурсов, научного обоснования водосберегающих технологий, исключению нецелевого использования питьевой воды.
Существенным моментом для создания предпосылок рационального использования и охраны водных ресурсов, недопущения загрязнения водных объектов является формирование у населения общей санитарно-гигиенической и экологической культуры путем углубления экологического образования.
5. Улучшение экологического состояния водных объектов - направление включает комплекс мероприятий, закладывающих основу обеспечения сбалансированности процессов использования, восстановления и охраны водных ресурсов.
Локальная защита источников согласно действующему Водному кодексу и санитарные требования к проектированию сооружений хозяйственно-питьевого водоснабжения должна предусматриваться в каждом конкретном проекте.
6. Создание информационной среды, способствующей пониманию населением проблемы рационального использования питьевой воды - проблема получения чистой питьевой воды, рационального ее использования является не только государственной, но и общечеловеческой, поскольку затрагивает жизненные интересы всех слоев населения. К сожалению, не на должном уровне поставлена работа с общественностью. Во многом причиной неэффективности мероприятий, связанных с решением данной проблемы, является плохая координация и недостаточное взаимодействие между государственными органами, занятыми ее решением, и широкой общественностью.
Вопросы водообеспечения населения должны решаться открыто с широким привлечением общественности. Информация о качестве воды, как в природных водных объектах, так и системах водоснабжения, стоимости ее очистки и доставки должна быть доступна каждому гражданину, что будет способствовать пониманию проблемы рационального использования питьевой воды.
Для широкого информирования и просвещения населения по этим проблемам, формирования экологической и санитарно-гигиенической культуры у населения Программой предусматривается:
- обеспечение выпуска брошюр, буклетов, создание постоянного цикла радио- и телепередач, освещение в средствах массовой информации вопросов бережного использования водных ресурсов, особенно питьевой воды;
- вовлечение общественных объединений и неправительственных организаций в определение политики рационального использования питьевой воды.
7. С овершенствование управления, координации и повышение эффективности водообеспечивающей и водоохранной деятельности - направление предусматривает взаимоувязанный комплекс мер, призванных обеспечить реализацию государственной политики в области обеспечения населения питьевой водой.
Контроль и планирование управления процессом водообеспечения населения осуществляет управление дорожного и коммунального хозяйства.
Основными мерами по реализации государственной политики в области обеспечения населения питьевой водой являются:
- совершенствование системы управления инфраструктурой водоснабжения, предусматривающее четкое разделение собственности на средства производства в системе питьевого водоснабжения между местными исполнительными органами и негосударственными объединениями водопользователей;
- определение правового статуса водохозяйственных объектов;
- создание экономического механизма водопользования на основе совершенствования системы платного водопользования и введения на начальном этапе государственного субсидирования водопользования;
- поддержка становления организаций, в том числе и негосударственных, занятых обеспечением населения питьевой водой, улучшением ее качества;
- развитие системы мониторинга водных объектов.
Предусматривается следующий механизм реализации Программы:
крупные объекты, также как строительство и реконструкция межрайонных и сельских групповых водопроводов и строительство объектов водоснабжения финансируются в соответствии с Программой государственных инвестиций Республики Казахстан на соответствующие годы.
Реализацию Программы осуществляют Территориальное Управление "Южказнедра", Областное территориальное управление охраны окружающей среды, Управление дорожного и коммунального хозяйства, государственные коммунальные предприятия "Водоканал" и водохозяйственные организации негосударственного сектора.
Реализация Программы будет осуществляться в соответствии с разработанным планом мероприятий, что позволит сосредоточить внимание на основных проблемах в области снабжения питьевой водой, реагировать на изменение ситуации, обеспечить эффективность мер и получения реальных результатов.
Реализация мероприятий Программы намечается в 2 этапа:
1-этап (2002-2005 годы) проведение инвентаризации сооружений водоснабжения, месторождений и водозаборов подземных вод. Реанимация и реконструкция существующих систем водоснабжения в населенных пунктах области. Мероприятия по интенсификации использование подземных вод.
2-этап (2006-2010 годы) внедрение новых достижений передовых технологий в строительство систем водоснабжения и подготовку вод питьевого качества. Строительство и реконструкция систем и сооружений для полного обеспечения населения области качественной питьевой водой.

4. Необходимые ресурсы и источники их финансирования

Общий объем инвестиций в реализацию Мероприятий "Питьевые воды" предусмотрен в размере 2,8 млрд. тенге, который будет уточняться при формировании проектов республиканского и местного бюджета на соответствующий год.
На реализацию Мероприятий кроме средств республиканского и местного бюджетов, будут привлечены различные внебюджетные источники, включая средства организаций, эксплуатирующих водопроводы.

5. Ожидаемый результат от реализации Программы

На период до 2005 года Программа предусматривает остановить дальнейшее ухудшение состояние водоснабжения, качества воды источников питьевого водоснабжения, обеспечить доступность воды и начать планомерную работу по развитию отрасли с целью сохранения и улучшения здоровья населения.
Мероприятиями охвачено 295 сельских населенных пунктов, в которых проживает около 816,5 тыс. человек и городское население численностью более 150,7 тыс. человек.
Создание новых систем водоснабжения, реконструкция и реорганизация работы существующих, ресурсное и нормативное правовое обеспечение отрасли, формирование рынка услуг по подаче питьевой воды населению и ряд других мер, предусмотренных Программой, позволят:
- увеличить доступность населения к качественной питьевой воде, что повысит уровень обеспеченности в целом на 75 %;
- увеличить численность населения, использующего воду централизованных источников водоснабжения, в целом по области на 45-50 %, а по отдельным регионам 60 % и более;
- повысить надежность водоисточников и систем водоснабжения путем обеспечения полного соблюдения требований санитарных правил и норм стандарта качества питьевой воды;
- максимально использовать местные подземные воды питьевого качества;
- исключить децентрализованное использование для питьевых целей воды поверхностных источников, состояние которой в основном характеризуется бактериальным загрязнением;
- снизить заболеваемость населения, связанную с водным фактором передачи по группе острых кишечных инфекций, по вирусному гепатиту А на 70-80 % , что обеспечит санитарно-эпидемиологическое благополучие населения;
- создать дополнительно около 1,5 тысяч рабочих мест;
- предотвратить возможность негативного экологического воздействия на источники водоснабжения;
- создать оперативные системы мониторинга за качеством питьевой воды по отдельным регионам и бассейнам рек;
- снизить стоимость одного кубометра подаваемой воды путем использования новых технологий в строительстве, системах очистки и подготовки питьевой воды, а также замены в ряде случаев источников водоснабжения на альтернативные.
Позитивные изменения в обеспечении населения питьевой водой создадут удовлетворительное социально-бытовые и санитарно-эпидемиологические условия жизни и, в конечном итоге, положительно скажутся на физическом и духовном здоровье населения области.

Приложение N 1
к программе "Питьевые воды"
на 2002-2010 годы

ПЛАН
реализации мероприятий отраслевой программы "Питьевые воды"

N	Мероприятие	Форма завершения	Срок выполне- ния	Ответственные за исполнение
1. Восстановление и усовершенствование существующих систем водоснабжения для поддержания их в эксплуатационном состоянии
1	Реконструкция водопроводных сооружений и сетей локальных водопроводов в сельских населенных пунктах области	Отчет ежегодно	ежегодно	Акимы городов и районов, Управление дорожного и коммунального хозяйства, Департамент сельского хозяйства
2	Развитие и реконструкция внутригородских водопроводных сетей	Отчет ежегодно	ежегодно	Акимы городов и районов, Управление дорожного и коммунального хозяйства
2. Освоение новых и развитие альтернативных источников и вариантов водоснабжения
3	Строительство новых систем водоснабжения для централизованного обеспечения населения городов и поселков	Ввод в эксплуатацию согласно плана графика	2002-2010 гг.	Управление охраны окружающей среды, Управление дорожного и коммунального хозяйства, Акимы городов и районов, Департамент сельского хозяйства
4	Внедрение новых материалов и технологий в строительстве систем водоснабжения	Отчет ежегодно	2002-2010 гг.	Управление дорожного и коммунального хозяйства, Акимы городов и районов, Департамент сельского хозяйства
5	Произвести переоценку запасов подземных вод используемых хозяйственно- питьевого водоснабжения, расчетный срок эксплуатации которых истек	Отчет ежегодно	2002-2010 гг.	ТУ "Южказнедра"
6	Проведение поисково- разведочных работ для выявления новых месторождений подземных вод	Утверждение запасов	2002-2010 гг.	ТУ "Южказнедра"
7	Провести учет и паспортизацию подземных вод	Отчет ежегодно	2002-2005 гг.	ТУ "Южказнедра"
3. Улучшение качества потребляемой воды
8	Внедрение опреснительных установок в системе водоснабжения для регионов с повсеместным распространением мнерализованных подземных вод	Ввод в эксплуатацию опреснительных установок	2002-2010 гг.	Управление дорожного и коммунального хозяйства, Управление охраны окружающей среды, Акимы городов и районов, Департамент сельского хозяйства
9	Очистка поверхностных вод с применением новых цеолитовых материалов	Ввод в эксплуатацию фильтров с цеолитовой загрузкой	2002-2010 гг.	Управление дорожного и коммунального хозяйства, Управление охраны окружающей среды, Департамент сельского хозяйства
10	Применение новых технологий по снижению концетрации фтора, железа, марганца и других внедренных компонентов в воде до ПДК, а также по обеззараживанию воды	Внедрение новых технологий	2002-2010 гг.	Управление дорожного и коммунального хозяйства, Управление охраны окружающей среды, Департамент сельского хозяйства, Управление государственного санитарно- эпидемиологичес- кого надзора
4. Рациональное исользование питьевой воды
11	Контроль за внедрением водосберегающего режима использования питьевых вод, повторно- оборотного использования воды в промышленности	Информация Акиму области	Постоянно	Управление дорожного и коммунального хозяйства, Управление охраны окружающей среды, Департамент сельского хозяйства
12	Контроль за повсеместным расходованием воды для всех категорий потребителей	Информация Акиму области	Постоянно	Управление охраны окружающей среды, Управление дорожного и коммунального хозяйства,Департамент сельского хозяйства, Акимы городов и районов
	5. Улучшение экологического и санитарно-эпидемиологического состояния водных объектов
13	Осуществление мероприятий по охране подземных вод от загрязнения и истощения	Создание зон санитарной охраны	Постоянно	ТУ "Южказнедра"
14	Устройство водоохранных зон на водных объектах-источниках питьевого водоснабжения	Информация Акиму области	Ежегодно	Акимы городов и районов
15	Реконструкция существующих и создание новых лесонасождений в санитарно- защитной водоохранной зоне водохранилищ, используемых для питьевых нужд	Создание лесозащитных зон	2002-2005 гг.	Акимы районов и городов, Управление охраны окружающей среды, Департамент сельского хозяйства
	6. Создание информационной среды, способствующей пониманию населением проблемы рационального использования питьевой воды
16	Обеспечить выпуск брошюр, буклетов, создание постоянного цикла радио- и телепередач, освещение в СМИ по вопросам экологического, санитарно- гигиенического образования и просвещения, бережного использования водных ресурсов, особенно питьевой воды	Информация Акиму области	Ежегодно	Управление охраны окружающей среды, Управление здравохранения
7. Совершенствование управления водообеспечивающей и водоохранной деятельностью
17	Разработка и утверждение Перечня объектов водоснабжения, строительство и реконструкция которых предлагается к финансированию из республиканского бюджета	Проект по- становления Правитель- ства РК	Ежегодно	Комитет экономики области, Управление дорожного и коммунального хозяйства
18	Проведение инвентаризации источников и сооружений водоснабжения для установления их технического состояния	Акты инвен- таризации, паспорта сооружений	2002-2004 гг.	Управление дорожного и коммунального хозяйства

Приложение 2
к программе "Питьевые воды"
на 2002-2010 годы

Основные показатели мероприятий по
обеспечению сельского населения питьевой водой

N п. п.	Наимено- вание районов	Кол-во насе- ленных пунк- тов и потре- бителей, охваченных мероприя- тиями чел.	Состав основных мероприятий (кол-во поселков)
			Строитель- ство водопро- водов, км		ло- каль- ные водо- про- воды	рекон- струк- ция водо- про- водов	стан- ции водо- под- го- тов- ки (оп- ресн. и др.)	раз- вед- ка под- зем- ных вод	де- цен- тра- лизо- ван- ные ис- точ- ники водо- снаб- жения
			но- вые	рекон- струк- ция
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
1.	Аксуский	18/32000	5	25	2	16	-		48
2.	Алаколь- ский	16/1679	5	24	2	14	2		56
3.	Балхашский	17/18455	9	23	4	13	12		31
4.	Енбекшика- захский	28/171405	-	50	-	28	-		33
5.	Ескельдин- ский	18/44817	6	26	2	16	-		16
6.	Жамбылский	17/62134	6	23	2	15	9		44
7.	Илийский	16/78858	-	25	-	16	4		1
8.	Караталь- ский	2/9193	8	-	2	-	10		49
9.	Карасай- ский	24/79615	-	35	-	24	5		22
10.	Кербулак- ский	20/53522	6	25	2	18	12		29
11.	Коксуский	10/32763	6	22	2	8	-		15
12.	Панфилов- ский	28/70100	6	35	2	26	3		1
13.	Раимбек- ский	19/24355	6	26	2	17	5		29
14.	Сарканд- ский	22/27507	8	35	3	19	2		26
15.	Талгарский	20/24938	5	35	3	17	6		6
16.	Уйгурский	15/62981	7	22	2	13	5		19
17.	Капчагай- ский регион	5/1289	3	9	1	4	2		6
	Всего:	295/816543	86	440	31	264	78		438

Приложение 3
к программе "Питьевые воды"
на 2002-2010 годы

Основные показатели мероприятий по обеспечению
городского населения питьевой водой

N п.п.	Наимено- вание городов	Кол-во потреби- телей, охвачен- ных меропри- ятиями чел.	Состав основных мероприятий
			внепло- щадные водоводы, км		кол-во водоза- бор. сооруже- ний		кол-во водо- очистн. соору- жений		городские сети, км		раз- вед- ка под- зем- ных вод
			но- вые	ре- конс.	но- вые	ре- конс.	но- вые	ре- конс.	но- вые	ре- конс.
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
1.	Талды- корган	1/50000		3		1		1		60
2.	Текели	1/16000				1				30
3.	Капшагай	1/8000				1		1		105
4.	Каскелен	1/12500		3		1				31
5.	Талгар	1/18300				1		1		70
6.	Есик	1/14100				1		1		50
7.	Ушарал	1/8250				1				23
8.	Сарканд	1/5850		2		1		1		35
9.	Жаркент	1/8700				1				35
10.	Уштобе	1/9000		15		1				40
	Всего:	10/150700		23		10		5		479

2002-2010 жылдарға арналған "Ауыз су" облыстық бағдарламасы туралы

Алматы облыстық мәслихатының 2003 жылғы 20 наурыздағы N 33-184 шешімі. Алматы облыстық Әділет басқармасында 2003 жылғы 11 сәуірде N 1084 тіркелді. Күші жойылды - Алматы облыстық мәслихатының 2011 жылғы 14 қаңтардағы N 41-234 шешімімен

Ескерту. Күші жойылды - Алматы облыстық мәслихатының 2011.01.14 N 41-234 Шешімімен

Облыс тұрғындарын қажетті мөлшерде және кепілдікті сапада ауыз сумен тұрақты түрде қамтамасыз ету, азаматтардың денсаулығын жақсарту мақсатында және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002 жылғы 23 қаңтардағы "2002-2010 жылдарға арналған "Ауыз су" салалық бағдарламасы туралы" N 93 Қаулысына сәйкес, облыстық мәслихат ШЕШІМ қабылдады:
1. 2002-2010 жылдарға арналған "Ауыз су" облыстық бағдарламасы қосымшаға сәйкес бекітілсін.
2. 2002-2010 жылдарға арналған "Ауыз су" облыстық бағдарламасының орындалуын қамтамасыз етуді бақылау мен үйлестіру облыс әкімінің орынбасары Б.Д. Тәкеновке және тұрғын-үй коммуналдық шаруашылығы, өнеркәсіп, құрылыс, байланыс пен көлік жөніндегі тұрақты комиссиясына (Сакмаров В.В.) жүктелсін.

Облыстық мәслихат
сессиясының төрағасы

Облыстық мәслихаттың
хатшысы

Алматы облыстық мәслихатының
2003 жылғы 20 наурыздағы
N 33-184 шешіміне
қосымша

2002-2010 жылдарға арналған "Ауыз су" облыстық бағдарламасы

Талдықорған, 2003 жыл 2002-2010 жылдарға арналған "Ауыз су"
бағдарламасының
ПАСПОРТЫ

Аталуы:	2002-2010 жылдарға арналған "Ауыз су" бағдарламасы
зерттеме негізі:	2002-2010 жылдарға арналған Республикалық салалық "Ауыз су" бағдарламасын жүзеге асыру
Стратегиялық мақсат:	Тұрғындарды қажетті көлемде және кепілді сапалы ауыз сумен қамтамасыз ету
Мақсаттар:	Тұрғындарды сапалы ауыз сумен қамтамасыз етуге бағытталған шаралар кешенін анықтау және жасау
Негізгі бағыттары және асыру механизмдері:	Тұтынатын судың сапасын жақсарту, жабдықтаудың қазіргі жүйелерін пайдалану жағдайына ұстап тұру үшін оларды қалпына келтіру және жетілдіру
қаржыландыру көздері:	Республикалық және жергілікті бюджеттер қаражаты, су құбырларын пайдаланатын ұйымдардың қорлары, бюджеттен тыс қорлар
Бағдарламаны іске асырудан күтілетін нәтиже:	Қазіргі су жүйелерін қалпына келтіру және су ресурстарын басқару жүйелерін жетілдіру
Бағдарламаны іске асыру мерзімдері:	2002-2010 жылдар

Кіріспе

Осы бағдарлама Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002 жылғы 23 қаңтарда N 93 қаулысымен бекітілген "Ауыз су" салалық бағдарламасына сәйкес әзірленген.
Халықты сапалы ауыз сумен қамтамасыз ету су көздерінің ластануына, санитарлық-эпидемиологиялық ахуалдың нашарлауына, сумен қамтамасыз ету жүйелерінің қанағаттанғысыз техникалық жағдайына байланысты өзекті міндеттерінің бірі болып табылады.
Бағдарлама "Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы "Қазахстан Республикасы азаматтарының денсаулығын жақсарту жөніндегі бірінші кезектегі шаралар туралы" N 3956 Жарлығын орындауға бағытталған.
Бағдарламаның жүзеге асырылу мерзімі бойынша ұзақ мерзімге жатады.

I. Алматы облысындағы су ресурстарын пайдаланудың қазіргі
жай-күйін талдау

1999 жылғы 1 қаңтардағы халық санағына сәйкес облыста 1 558 534 адам, оның ішінде 451,5 мың адам қалалар мен кенттерде, 1108,0 мың адам ауылды мекендерде тұрады.
Облыстың 836 елді-мекендерінің 373-і орталықтандырылған сумен қамтамасыз ету жүйесімен қамтылған.
450 елді мекен тұрғындары суды жергілікті қайнарлардан, құдықтардан, құбырлық құдықтардан және 13 елді мекендер тасып әкелінген суды (бұлар разъездер мен алыс кенттер) пайдаланады.
Сумен жабдықтаудың орталықтандырылған жүйесімен қамтылған 373 елді мекендердің ішінде тек 19 қалалар мен аудандық орталықтарда "Водоканал" маманданған коммуналдық кәсіпорындары бар.
Қалған ауылды елді мекендерде жойылып кеткен ауыл шаруашылық кәсіпорындардың (колхоз, совхоз) базасында құрылған шаруашылық субъектілер ауыз сумен қамтамасыз етуді жүзеге асырады.
Ауылды, кенттерді орталықтандырылған сумен қамтамасыз ету жүйесі қамту локалді су құбырларын салу арқылы шешілетін, және де оларды бәрін қалпында ұстау үшін мемлекеттік дотация пайдаланатын.
Көптеген су құбырлары 20-25 жыл бұрын пайдалануға берілген немесе күрделі жөндеуден өткен. Көптеген су құбырларының және олардың бөлек жүйелерінің пайдалану мерзімі өтіп кеткен, яғни апаттар саны өскен. Жоғары апатқа ұшырау қаупінің жоғарылығы екінші рет ластануға, суды беруде ұзақ іркілістерге, кейбір жағдайларда 30 және жоғары пайызға жететін жүйедегі үлкен судың ағылуына әкеледі, бұл өз кезегінде электрқуатының шығындалуына, яғни 1 м ³ судың өзіндік құнының өсуіне әкеп соқтырады. Нәтижесінде көптеген сумен қамтамасыз ету жүйелері пайдалануға жарамсыз жағдайға келіп, тұрғындар орталықтандырылған су жүйесіз қалды.
1991 жылы облыс тұрғындарын ауыз сумен қамтамасыз ету деңгейі аталған себептер салдарынан, сондай-ақ соңғы он жылдарда инвестициялық қолдаудың жоқтығынан, сумен қамтамасыз ету жүйелерді пайдалану күрт төмендеді.
Халықты ауыз сумен қамтамасыз етудің орташа көрсеткіштерінің жылдық төмендеуі 3-5% жетеді.
Облыстағы көптеген жұмыс істеп тұрған су құбырлары ұзақ мерзімдер пайдалануына және суды тазалау технологиясының ескіруіне байланысты санитарлық талаптарға сай келмейді, нормативті сапалы су беруді қамтамасыз етпейді.
1999 жылы облыс бойынша әрбір тұрғынға шаққандағы шаруашылық-ауыз су қажеттіліктеріне суды тұтынудың нақты үлесі республикалық көрсеткішіне орташа 167л/тәул қарсы 206л/тәул құрады. Ауыл тұрғынның су тұтынуы 70-75л/тәул. құрады, республикалық орташа көрсеткіш 68 л/тәул.
Облыс бойынша тұрғындардың орташа сумен қамтылуы (нормативтіден %) 92 % құрады, орташа республикалық 85 %. Ауылдарда 84 %, орташа республикалық 71 % қарсы.
Түрлі себептер салдарынан тұрғындарға берілген әрбір 1 м ³ су жекелеген аумақтарда 61 теңгеге жеткен, аудандар мен қалалар арасында ол 7 ден 61 теңге аралығында құбылады.
Жекелеген аудандарда жіберілетін 1 м ³ судың нақтылы өзіндік құны 90 теңгеден асады.
Орталықтандырылған және де орталықсыздандырылған қайнарлардан тұрғындардың ішу мақсатында пайдаланатын судың сапасы санитарлық ережелер мен нормаларға ГОСТ стандарт талаптарына ("Ауыз су") жауап бермейді.
Алматы облысының шеңберінде 52 жер асты суларының көздері зерттелінген, оның ішінде 44 тұщы су қайнарлары және 8 минералды су қайнарлары.
2002 ж 1 қаңтарға қарағанда қалпына сай А+В+С ₁ +С ₂ категориялары бойынша жалпы пайдалану қорлары 16,4 млн.м ³ /тәул. (16362,5 мың.м ³ /тәул.) құрады.
Облыста жер асты суларын 0,8 млн.м ³ /тәул. (795,5 мың м ³ /тәул.) өндіретін 259 ірі және орта су пайдаланушылары табылған, ол бекітілген пайдалану қорларының 4,9 % құрайды. 1999 жылдан 2002 жылға дейінгі өндіру көлемі 0,09 млн.м ³ /тәул. төмендеген, бірақ су тұтынушыларының саны өзгермеген. Алматы облысы бойынша анықталған су пайдаланушыларының тек 76-да ғана рұқсат құжаттары бар, бұл жалпы көлемінің 26 % құрайды. Сонымен қатар, бұл су пайдаланушылар су өндірудің жалпы көлемінің 76 % құрайды. Бұл бірінші кезекте ірі су пайдаланушылардың суды шығару құқын алуларымен түсіндіріледі.
Жер асты тұщы су көздерінің ең үлкен ауыртпалығын Алматы, Талғар және Талдықорған қайнарлары көтереді, олардың негізгі пайдаланушы ұйымдары Алматы қаласының "Водоканал" МКК және Талдықорған қаласының "Водоканал" МКК болып табылады.
Облыс тұрғындарын 1991 жылы ауыз сумен қамтамасыз ету деңгейі көрсетілген себептерге, сондай-ақ соңғы он жылда инвестициялық қолдаудың жоқтығынан су құбырлары жүйелерін пайдалану күрт төмендеді.
Шығарылатын су көлемінің төмендеуі, су тұтынушыларының жер беті суларын пайдалануға көшуі, сонымен бірге суға тарифтің көтерілуіне байланысты бұқаралық су өлшеуіштерін орнату салдарынан электрқуатына бағаның өсуімен анықталады. Бұрынғы ұсақ су пайдаланушыларының көпшілігі ластанған жер беті суларын пайдалануға көшті, бұл жұқпалы аурулардың өсуіне әкеп соқтырды. Ауыл шаруашылығы саласындағы қиын жағдай суландыруға қолданатын тұщы суларының көздеріндегі жоғары қуатты скважиналардың иесіз қалуына әкеп соқтырды. Осындай пайдаланусыз қалған скважиналарды жоғалтулар көлемі 253,6 мың м ³ /тәул. құрайды.
Тұтынатын су көлемінің төмендеу процессі Республикадағы жалпы экономикалық жағдайға байланысты, және бұл болжау бойынша 2005 жылға дейін жалғасады. Содан кейін пайдалануға жаңа кәсіпорындарды ендіру көлеміне байланысты суды пайдаланудың өсуі байқалады. Сөйтіп 2004 жылы өндіру көлемі 744 мың м ³ /тәул. дейін төмендейді, 2005 жылы 724 мың м ³ /тәул. құрайды, ал 2010 жылдан бастап 2030 жылдар аралығында 963 мың м ³ /тәул. дейін өседі.
Минералды сулар бойынша суды тарту 1999 жылдан бастап 2001 жылға дейін орнықты және бекітілген запастар көлемінің 13% аспайды.
Қазіргі уақытта жер асты суларын пайдалануының өсуінен қиын жағдай туындап отыр. Алматы облысының 9 су кен орындарының пайдалану мерзімдері аяқталған: Қапшағай, Талғар, Есік, Қаскелең, Үштөбе, Сарыөзек қалаларын сумен жабдықтауға пайдаланатын Есік, Николаевка, Қаскелең, Кеген, Шығыс-Талғар, Үштөбе, Ұзынбұлақ, Сарыөзек, Шұбар жер асты сулары. 2004 жылға дейін Алматы қаласын сумен жабдықтауға пайдаланылатын Талғар, Ұзынағаш, Нарынкөл су кен орындарының пайдалану мерзімі аяқталады. 2014 жылға дейін Алматы, Боралдай, Горный, Гигант, Ақсеңгір, Шелек су кен орындарының пайдалану мерзімі аяқталады. Егер шаралар қолданбаса 2018 жылы Алматы облысының территориясында бірде бір сапасы бар ауыз су, жер асты суларының бекітілген запастарының су кен орны қалмайды. Негізгі су пайдаланушылар мемлекеттік меншік нысанындағы водоканал кәсіпорындары болғандықтан жер асты суларының кен орындарын өз күштерімен қайта бағалаудан өткізу тарифінің өсуіне әкеледі және тұрғындардың әлеуметтік жағдайының күрт төмендеуіне соқтырады. Әуелі қазіргі суға тарифтерде мемлекеттік коммуналдық кәсіпорындар су жүйелерін ауыстыра және жөндей алмайды, ол тасымалдауда жалпы су алымының 30% жететін жоғалтулар көлемімен айқындалады.
Облыс жұқпалы ішек аурулары бойынша эпидемиологиялық қиын жағдайда. Ауырған келетін 14 жасқа дейінгі балалардың үлес салмағы жалпы санының 59 % жоғары болып қалуда. 14 жасқа дейінгі балалардың "А" вирус гепатит ауруы облыстық деңгейде Балқаш ауданында 4 есе, Ұйғыр ауданында 2 есе, Жамбыл ауданында 1,6 есе, Райымбек ауданында және Талдықорған, Текелі қалаларында 1,2-1,4 есе асады. өткен жылмен салыстырғанда ересек аурулардың үлес салмағы өскенін (30-дан 41 % дейін) және балалар пайызының төмендегенін (70 %-дан 59 % дейін) атап өткен жөн. Су арқылы инфекцияларды жұқтырудың белсенділік жанама белгісі болып табылатын бұл процесс Балқаш, Иле, Райымбек, Сарқан аудандарынан басқа облыстың барлық территориясында байқалады. Жұқтырудың белгіленген жолдарының ішінде су арқылы 19,1 %, тағамдық 14,2 %, тұрмыстық-контактілік 66,6 % тиесілі. Су арқылы жұқтырудың 7 аудандарда: Балқаш ауданында (2002 жылы бекітілген жұқтыру жолдарының жалпы санының 16,7 %), Жамбыл ауданында (2001 ж.-73 %, 2002ж.-58,3 %), Талғар ауданында (2001 ж.-56.5; 2002-53,3 %), Сарқан (2001 ж.-50 %, 2002 ж.-40 %), Ұйғыр (2001 ж.-25 %, 2002 ж.-23,4 %), Еңбекшіқазақ (2001 ж.-9 %, 2002 ж.-10 %) және қапшағай (2001 ж.-32,5 %, 2002 ж.-18,2 %) құрады. Су арқылы жұқтырудың жолы жылдан жылға анықталуда. Ашық суларды коли-фагиге зерттегенде Балқаш ауданында 15 %, жағымды пробалар, 2,5 % Ұйғыр ауданында, 2,2 % Талғар ауданында және Сарқан ауданында 1,7 % анықталған. Су арқылы жұқтырудың су жолы белгіленген Талғар ауданының Тұздыбастау, Бесағаш, Қызыл-қайрат, Нұра, Арқабай ауылдарында, Ұйғыр ауданындағы Чұнжа, Долайты, Шарын, Жамбыл ауданының барлық ауылдарында аурудың кепілденбеген сапалысыз суды пайдаланумен байланыстырады. Инфекция ошақтарын лабораториялық зерттеуде 10,3 % Жамбыл ауданында, 3,2 Талғар ауданында тексеру барысы растады.
Вирустық гепатитпен ауруды талдау және облыстағы эпидемиялық процесінің өсу мәліметтері бойынша инфекция тарату факторы болып табылатын суды активтік түрде пайдалануға беріліп келе жатқанын көрсетеді. Сумен қамтамасыз ету жөніндегі жаман жағдайдағы елді мекендерде эпидемиологиялық процесс судан басталып, бір-бірімен байланысы арқылы тарайды.
Бүгінгі күнге облыс бойынша су құбырларының жағдайы өзекті мәселе болып қалуда, бір қатар мәселелер шешімін таппауда. Жыл сайын істеп тұрған су құбырларының саны қысқаруда. Егерде 2001 жылдың аяғына есепте 393 су құбыры тұрса, ағымдағы жылдың қазіргі уақытына 373 қалды, қалғандары жарамсыздыққа келді. Істен шыққан су құбырларының саны ұлғаюда, бүгінгі күнге олар 356, ең үлкен сан Алакөл ауданына 21, Көксу ауданына 18, Сарқан 18, Райымбек 6 тиесілі. 37 су құбыры иесіз болып табылады, соның салдарынан тұрғындар шахталық, құдықтық әуелі кездейсоқ су көздерінен суды пайдалануға мәжбүр болады.
Сумен жабдықтаудың ашық қоймалары болып табылатын 39 су құбырынан, тек 32-де тазартқыш қондырғылары бар, олардың 10 Райымбек, Талғар, Қарасай және Жамбыл аудандарында істемей тұр. Зарарсыздандыру қондырғылары тек 19 су құбырларында бар, нәтижесінде тұрғындар суды алдын ала тазалаусыз және дезинфекциясыз пайдалануға мәжбүр.
Ағымдағы жылдың 8 айында микробиологиялық көрсеткіштерге 6133 орталықтандырылған сумен жабдықтау сулары сынауға алынып зерттелген, олардың ішінде 154 пробалар нормативті талаптарға сәйкес келмейді, бұл 2,5 % құрайды. Жекелеген аудандарда стандартты емес сынамалар пайызы берілген көрсеткіштен асады: Ақсу ауданында стандартты емес сынамалар Жансүгіров кенті есебінен 4,4 пайыз құрайды, бұл жерде су құбырлары мен жүйелері жұмыстары мүлдем қазіргі уақыт талаптарына сай келмейтін екі шаруашылық субъектінің құзырында (қант зауыты және водоканал) болып отыр. Тазарту қондырғылары жоқ, хлораторлық қондырғылар ұзақ уақыт бойы істемейді. Ұқсас жағдай стандартты емес сынамалар пайызы 6,4-ке жеткен, Сарқан ауданында да байқалады, су сапасының төмендеуі тек қайнар да ғана емес, сонымен бірге тарату жүйесінде де байқалады. Сумен жабдықтаудың күрт жағымсыз жағдай осы ауданның Лепсі аумағында байқалады. қолда бар 4 су құбырларының біреуі де жұмыс істемейді, сондықтан халықтың бір бөлігі кездейсоқ ашық су көздерін пайдалануға мәжбүр, ал халыққа суды жеткізу ұйымдастырылмаған. Стандартты емес сынамалар орташа облыстық көрсеткіштен Жамбыл ауданында да асады және 4,3 % құрайды.
Балқаш ауданында, 14 жастағы балалар арасында вирустық гепатитпен ауру 4 есе асып түседі, 13 су құбырының 1 ғана жұмыс істейді, қалғаны жарамсыз жағдайда, өйткені жүйелер және қондырғылар коррозияға ұшыраған, тазарту қондырғылары, тереңдік насостар бұзылған, электр қуатын өткізу желілері жоқ.
Қапшағай қаласының Заречный ауылы іш сүзегімен ауруы бойынша қолайсыз болып табылады, зарарсыздандыру қондырғылары 1995 ж. бері жұмыс істемейді, тарату жүйелері апаттық жағдайда; Қарабұлақ кентінде және АҚ-өзектегі скважиналарының қатал тәртіпті зонасы жоқ, су құдықтары мен жүйелері қанағаттанарлықсыз жағдайда; Арна және Шеңгелді кенттерінде су жүйелері 3-5 жылдан бері пайдаланылмайды.
Стандартты емес сынамаларының жоғары пайызы Көксу ауданында (6,7 %) және Ақсу ауданында (4,4 %) байқалады.
Орталықсыздандырылған қайнарлардан 1015 су сынамалары зерттелініп, олардың 44 нормативті талаптарға сәйкес келмейтіндігі (4,3 %) анықталған.
Қалыптасқан ахуал су қайнарларының үдемелі ластануының, су құбырларының құрылыстары мен тарату жүйелерінің санитарлық - техникалық жағдайының нашарлануының, бірқатар су құбырларында қажетті тазарту құрылыстарының кешені мен зарарсыздандыру қондырғыларының болмауының, коммуналдық шаруашылық ұйымдарының материалды-техникалық базасының әлсіздігінің заңды салдары болып табылады.
Халықтың ауыз суды пайдалану мұқтаждығы тұтынатын судың сапасының және қолайлылығының төмендеуіне төмендегі факторлар әсер етеді:
су көздерінің, әсіресе жер үсті суларының өнеркәсіптік, ауыл шаруашылық-тұрмыстық шайынды сулармен жалпы техногенді ластануы;
су құбырларының және кәріз желілері мен құрылыстарының суды тиісінше дайындауды әрі шайынды суларды тазалауды қамтамасыз етпейтіндей тозуы;
ауыз су үшін төлем жөніндегі баға саясатының, тарифтер тетігінің жетілдірілмеуі, коммуналдық-тұрмыстық секторды және ауыл шаруашылығын сумен жабдықтауды басқарудағы және пайдаланудағы кемшіліктер;
халықтың төлем қабілетінің және сапалы ауыз суға қолайлығының төмендігі;
сумен жабдықтаудың жаңа жүйелерін салуға, қазіргі жүйелерді жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарына мемлекеттік инвестициялардың жеткіліксіздігі;
шаруашылық ауыз сумен жабдықтау үшін арнайы барланған жер асты сулары көздерін пайдаланудың жеткіліксіздігі;
Халық тұтынатын ауыз судың сапасын және қолайлылығын қамтамасыз етумен байланысты қалыптасқан ахуал себептерін жою жөнінде мақсатты бағытталған шаралар қабылдамау мынадай жағымсыз салдарға алып келеді:
облыс тұрғындары денсаулығының нашарлауы;
аудандарда медициналық-экологиялық ортаның нашарлауына байланысты халықтың бей-берекет көшіп-қонуы;
коммуналдық сектор кәсіпорындарында ескірген өндірістік қорлар көлемінің өсуі;
пайдалану шығындарының өсуімен қатар коммуналдық қызметтерді ұсыну сапасының және іркіліссіздігінің төмендеуі;
жер асты сулары көздері мен ашық су қоймаларын ауыз суға пайдалану мәнінің жоғалуы;
суды тазалау және суды дайындауға кететін шығындардың артуы.

II. Бағдарламаның мақсаты мен негізгі міндеттері

Бағдарламаның мақсаты - халықты қажетті мөлшерде және кепілді сапалы сумен тұрақты қамтамасыз ету.
Бағдарламаның негізгі міндеттері:
- халықты қажетті мөлшерде және кепілді сапалы ауыз сумен қамтамасыз етуге бағытталған іс-шаралар кешенін айқындау және әзірлеу, сондай-ақ оларды іске асыру жөніндегі басымдықтарды анықтау.
- бағдарламаны іске асыру үшін инвестицияларды қажетті көлемі мен қаржыландыру көздерін анықтау.
Тұрғындарды ауыз сумен тұрақты қамтамасыз ету төмендегі принциптер негізінде жүзеге асырылуы тиіс:
1) облыстағы барлық тұрғындарды теңдей қамтамасыз ету шараларын жүзеге асыру үшін мемлекет жауапты болуға тиіс;
2) суды экономикалық, әлеуметтік және экологиялық құндылығы бар шектеулі табиғи ресурс ретінде қараудың қажеттілігі;
3) жер асты су көздерін пайдалануды күшейту Бағдарламаның негізгі басымдылықтарының бірі болып табылады және мыналарды көздейді:
жер асты суларының болжамды ресурстарын бағалау;
барланған жер асты су көздері мен су жинауыштарды түгендеу;
жаңа жер асты су көздерін анықтау үшін іздестіру-барлау жұмыстарын жүргізу;
жұмыс істеп тұрған су алғыштарды кеңейту және қайта ұйымдастыру;
жер асты су көздерінің санитарлық ахуалын сауықтыру;
жер асты су көздерін сарқылудан және ластанудан қорғауды жүзеге асыру;
4) су шығару және жеткізу құралдарын шаруашылық жүргізуші түрлі субъектілердің меншігі болуы мүмкін;
5) суды тұтыну коммерциялық принциптерге негізделуі тиіс, суды пайдаланудың ақылы болуы суды ұтымды пайдалануға қол жеткізуге, сақтауға және кәсіпкерлік қызметке ынталандыруы тиіс;
6) меншік нысандарының сан алуандығы жағдайында инвестициялық процесті кейіннен орталықсыздандыра отырып, ауыртпалық орталығы қайтарымсыз бюджеттік қаржыландырудан қайтарымды негізде несиелеуге бірте-бірте көшіру;
7) барлық су тұтынушының су заңнамасы талаптарын сақтауы.

III. Бағдарламаның негізгі бағыттары мен іске асыру тетігі

Тұрғындарды сумен қамтамасыз ету жөніндегі проблемаларды шешудің негізгі бағыттар болып төмендегілер табылады:
қазіргі сумен қамтамасыз ету жүйелерін оларды пайдалану жай-күйін қолдау үшін қалпына келтіру және жетілдіру;
сумен қамтамасыз етудің жаңа көздерін игеру және балама көздері мен нұсқаларын дамыту;
тұтынатын су сапасын жақсарту;
ауыз суды ұтымды пайдалану;
су объектілерінің экологиялық жай-күйін жақсарту;
халықтың ауыз суды ұтымды пайдалану проблемаларын түсінуге септігін тигізетін ақпараттық орта жасау,
сумен қамтамасыз ету және суды қорғау қызметін басқаруды, үйлестіруді жетілдіру әрі оның тиімділігін арттыру.
Бағдарламаны жүзеге асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары 1-қосымшада келтірілген.
1. Қазіргі сумен қамтамасыз ету жүйелерін оларды пайдалану жай-күйін қолдау үшін қалпына келтіру және жетілдіру.
Осы бағыт су жинауыш және су құбырлары жүйелер мен құрылыстарын жөндеу, қалпында ұстау, су алғыш құбырларды қалпына келтіру, төтенше жағдайларда резервтік сумен жабдықтауды қамтамасыз ету жөніндегі шараларды жүзеге асыруды қамтиды.
Бағдарламаның осы бағытын дамыту үшін аз шығын жұмсай отырып, тұрғындарды ауыз сумен қамтамасыз етуге, материалдық және энергетикалық жабдықтаумен байланысты пайдалану шығыстарын қысқартуға мүмкіндік беретін мынадай іс-шараларды іске асыруды көздейді:
- облыстың елді мекендеріндегі сумен жабдықтау жүйелерін кешенді жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу;
- кенттерде бұрын салынған жергілікті су құбырларын оңалту, олардың жұмыс тиімділігін арттыру, залалсыздандыру және су тазалау технологиялық процестерін жаңғырту.
Бұл жұмыстарды облыстың 300-ден астам қалалары мен кенттерінде жүргізу болжанып отыр ( N 2 және N 3 қосымша).
2. Сумен қамтамасыз етудің жаңа көздерін игеру және балама көздері мен нұсқаларын дамыту.
Осы бағыт жер асты суларының барланған қорларын неғұрлым толық пайдалану есебінен сумен жабдықтауды жақсарту жөніндегі іс-шаралар кешенін және ауыз сумен жабдықтаудың қорғалған көздері жоқ елді мекендерде іздестіру-барлау жұмыстарын жүргізгеннен кейін жаңаларын игеруді көздейді.
Жекелеген өңірлерде альтернативтік балама көздер ретінде мүмкіндіктер қарастырылып отыр:
- мейлінше төмен сапа деңгейімен жол берілетін жер асты суларын (минералдылығы 1,0-1,5 г/л минералдылығы әлсіз жер асты сулары) пайдалану;
- ауыз судың жеткізілуін ұйымдастыруды жетілдіру;
- жергілікті су тазалау құрылғыларын орнату.
3. Тұтынатын судың сапасын жақсарту.
Бағыт су сапасын жақсарту жөніндегі мынадай шаралар кешенін қамтиды:
- ауыз су сапасын жақсарту жөніндегі жаңа отандық та, шетелдік те озық технологияларды әзірлеу және енгізу,
- судың екінші қайта ластану мүмкіндігін жою мақсатында су құбыры жүйелерінің тозған учаскелерін жаңарту және ауыстыру,
- бастапқы суды тазалаудың технологиялық схемасын белгілеу және суды қамтамасыз етуді өлшемдерін нығайту.
Суды дайындаудың белгілі бір технологиялары әрбір нақты жағдайда судың сапасына қарай қолданылатын болады.
Су дайындау жөніндегі шараларды 78-ден астам елді мекенде іске асыру болжанып отыр.
4. Ауыз суды ұтымды пайдалану.
Бағыт ауыз суды үнемі де тиімді пайдаланудың, оны техникалық, ауыл шаруашылық және басқа да мұқтаждарға мақсатсыз пайдалануға жол бермеу, сонымен қоса экономиканы құрылымдық қайта құруды, технологиялық жаңғыртуды және су объектілерінен су алуды қысқарту, сондай-ақ желінің тасқынды нүктелері мен тұтынушыларға су есептеуіштер мәселелеріне де қатысты іс-шаралардың кең ауқымын қамтиды.
Жекелеген аймақтарда судың тапшылығы, тұщы су көздерінің бірте-бірте сарқылуы және ластануының күшеюі су ресурстарын ұтымды пайдаланудың кешенді жоспарлануын қамтамасыз етуді талап етеді.
Тұтас алғанда су пайдаланудың жай-күйі су ресурстарын тиімді пайдалануды дамыту және оған жағдайлар жасау, су үнемдеуші технологияларды ғылыми негіздеу, ауыз суды мақсатсыз пайдалануға жол бермеу жөнінде кезек күттірмейтін шаралар қабылдауды талап етеді.
Су ресурстарын қорғау және тиімді пайдалану үшін елеулі нәрсе тұрғындардың экологиялық білімін тереңдету арқылы оның жалпы санитарлық-гигиеналық және экологиялық мәдениетін қалыптастыру, көтеру болып табылады.
5. Су объектілерінің экологиялық жай-күйін жақсарту.
Бағыт су ресурстарын пайдалану, қалпына келтіру және қорғау процестерінің теңдестірілуін қамтамасыз ету негізін қалайтын іс-шаралар кешенін қамтиды.
Қолданыстағы Су кодексіне сәйкес су көздерін жергілікті қорғау және шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау құрылыстарын жобалауға қойылатын санитарлық талаптар әрбір нақты жобада көзделеді.
6. Халықтың ауыз суды ұтымды пайдалану проблемаларын түсінуге септігін тигізетін ақпараттық орта жасау.
Таза ауыз суды алу, оны тиімді пайдалану тұрғындардың барлық жіктерінің өмірлік мүдделерін қозғайтын болғандықтан, тек мемлекеттік ғана емес, жалпы адамзаттық проблема тиісті деңгейге қойылмаған. Осы проблеманы шешуге байланысты іс-шаралардың тиімсіздігінің себебі көбінесе оны шешумен айналысатын мемлекеттік органдардың арасында үйлестірудің және қалың жұртшылықпен өзара іс-қимылының нашарлығы.
Тұрғындарды сумен қамтамасыз ету мәселелері жұртшылықты кеңінен тарта отырып, ашық шешілу тиіс. Судың табиғи су объектілеріндегі, сонымен қатар сумен қамтамасыз ету жүйелеріндегі сапасы туралы ақпарат, оны тазалау мен жеткізу құны әрбір азаматқа мәлім болуы тиіс, бұл ауыз суды тиімді пайдалану проблемаларын түсінуге септігін тигізеді.
Тұрғындарды осы проблемалар бойынша кеңінен хабардар ету әрі білім беру тұрғындарды экологиялық және санитарлық-гигиеналық мәдениетін қалыптастыру үшін Бағдарламада мыналар көзделеді:
- су ресурстарын, әсіресе ауыз суды тиімді пайдалану мәселелеріне кітапшалар, топтамалар шығаруды, радио және телехабарлардың тұрақты циклін жасауды, бұқаралық ақпарат құралдарына (БАқ) жария етуді қамтамасыз ету;
- ауыз суды тиімді пайдалану саясатын айқындауға қоғамдық бірлестіктер мен үкіметтік емес ұйымдарды тарту.
7. Сумен қамтамасыз ету және суды қорғау қызметін басқаруды, үйлестіруді жетілдіру әрі оның тиімділігін арттыру.
Бағыт тұрғындарды ауыз сумен қамтамасыз ету саласында мемлекеттік саясатты жүзеге асыруды қамтамасыз етуге арналған өзара байланыстырылған шаралар кешенін көздейді.
Тұрғындарды сумен қамтамасыз ету процесін бақылау және жоспарлауды жол және коммуналдық шаруашылық басқармасы жүзеге асырады.
Тұрғындарды ауыз сумен қамтамасыз ету саласындағы мемлекеттік саясатты жүзеге асыруды қамтамасыз ету жөніндегі негізгі шаралар:
- үкімет, жергілікті атқарушы органдар мен суды пайдаланушылардың мемлекеттік емес бірлестіктері арасындағы ауыз сумен жабдықтау жүйесіндегі өндіріс құралдарына меншікті нақты бөлуді көздейтін сумен жабдықтау инфрақұрылымын басқару жүйесін жетілдіру;
- су шаруашылығы объектілерінің құқықтық мәртебесін айқындау;
- суды ақылы пайдалану жүйесін жетілдіру және бастапқы кезеңде суды пайдалануға мемлекеттік субсидиялауды енгізу негізінде суды пайдаланудың экономикалық тетігін жасау;
- тұрғындарды ауыз сумен қамтамасыз ету, оның сапасын жақсарту жұмыстарымен қамтылған ұйымдардың, соның ішінде мемлекеттік емес ұйымдардың қалыптасуына қолдау көрсету;
- су объектілері мониторингі жүйесін дамыту болып табылады.
Бағдарламаны іске асырудың төмендегідей мынандай тетігі көзделуде:
Ірі объектілер құрылысы сондай-ақ ауданаралық және ауылдық маңызы бар топтық су құбырлары мен сумен жабдықтау объектілерінің құрылысы сияқты қазақстан Республикасының тиісті жылдарға арналған мемлекеттік инвестициялар бағдарламасына сәйкес қаржыландырылады;
Бағдарламаны "Южказнедра" Аумақтық басқармасы, Облыстық аумақтық қоршаған ортаны қорғау басқармасы, облыстық жол және коммуналдық шаруашылық басқармасы, "Водоканал" мемлекеттік коммуналдық кәсіпорындар және мемлекеттік емес сектордың су шаруашылық ұйымдары жүзеге асырады.
Бағдарламаны жүзеге асыру әзірленген шаралар жоспарына сәйкес жүзеге асырылады, бұл атқарушы органдардың, су шаруашылығы ұйымдарының назарын тұрғындарды ауыз сумен жабдықтау саласындағы негізгі проблемаларға аударуға, ахуалдың өзгеруіне ден қоюға, шаралардың тиімділігін қамтамасыз етуге және нақты нәтижелер алуға мүмкіндік береді.
Бағдарламаның шараларын жүзеге асыру 2 кезеңге жоспарланып отыр:
1-кезең (2002-2005 жылдар) тұрғындарды ауыз сумен қамтамасыз ету жөніндегі бірінші кезектегі объектілерді салуды жалғастыру. Облыстағы елді мекендерді сумен жабдықтау құрылыстарына, жер асты су қорлары мен су алғыштарына түгендеу жүргізу жер асты суларын қарқындау пайдалану жөніндегі шаралар.
2-кезең (2006-2010 жылдар) сумен жабдықтау жүйелерін салуға және ішуге жарамды суды дайындауға алдыңғы қатарлы технологиялардың жаңа жетістіктерін енгізу жөніндегі жұмысты одан әрі жалғастыру. Облыс тұрғындары сапалы ауыз сумен толық қамтамасыз ету үшін жүйелер мен құрылыстар салу және оларды қайта жаңарту.

IV. Қажетті ресурстар және оларды қаржыландыру көздері

"Ауыз" су бағдарламасының шараларын жүзеге асыруға инвестициялардың жалпы көлемі 2,8 млрд.теңге мөлшерінде айқындалған, бұл қаражат тиісті жылға арналған республикалық және жергілікті бюджеттердің жобаларын қалыптастыру кезінде нақтыланатын болады.
Бағдарламаның шараларын жүзеге асыруға республикалық және жергілікті бюджеттердің, сыртқы заемдар мен гранттардың қаражатын басқа да су құбырларын пайдаланатын ұйымдардың қаражатын қоса алғанда, әртүрлі бюджеттен тыс көздер тартылатын болады.

V. Бағдарламаны жүзеге асырудан күтілетін нәтиже

2005 жылға дейінгі кезеңде Бағдарлама сумен жабдықтау жағдайының, су сапасының ауыз сумен жабдықтау көздерінің одан әрі нашарлауын тоқтатуды, суды пайдалану қолайлылығын қамтамасыз етуді және тұрғындардың денсаулығын сақтау мен жақсарту мақсатымен саланы сауықтырудың жоспарлы міндетін бастауды көздейді.
Бағдарламаның шараларымен 295 ауылдық елді мекеннің 816,5 мың жуық адам және саны 150,7 мың адамнан асатын қала тұрғындары қамтылған.
Сумен жабдықтаудың жаңа жүйелерін құру, жұмыс істеп тұрғандарын қайта жаңарту және қайта ұйымдастыру, саланы ресурстық және нормативтік құқықтық қамтамасыз ету, халыққа ауыз су беру жөніндегі қызметтердің рыногін қалыптастыру және Бағдарламада көзделген бірқатар басқа да шаралар:
- тұрғындарды сапалы ауыз суды пайдалану қолайлығын ұлғайтуға, бұл тұтастай алғанда, қамтамасыз етілу деңгейін 65 %-ға арттырады;
- орталықтандырылған сумен жабдықтау көздерінің суларын пайдаланатын тұрғындардың үлесін арттыруға, тұтастай алғанда облыс бойынша 45-50 %-ға, ал жекелеген аймақтар бойынша 60 %-ға және одан да көбейтуге;
- ауыз су сапасының санитарлық ережелері мен стандарт нормаларының талаптарын толық сақтауды қамтамасыз ету арқылы су көздері мен сумен жабдықтау жүйелерінің сенімділігін арттыруға;
- ішуге жарамды жергілікті жер асты суларын мейлінше тартуға;
- сапасы бактериалды ластану негізінде сипатталған орталықтандырылмаған жер үсті су көздеріндегі суды ішу мақсатында пайдалануды жою;
- тұрғындар арасында тез дамитын ішек-қарын инфекциялары тобы, бауырдың қабынуы "А" вирус бойынша берілетін су факторын 70-80%-ға төмендетуге, бұл халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз етуі;
- қосымша 1,5 мыңға жуық жұмыс орындарын құру;
- сумен қамтамасыз ету көздеріне қолайсыз экологиялық ықпал етудің мүмкіндігін болдырмауға;
- жекелеген аймақтар мен өзен алаптары бойынша ауыз судың сапасына жедел мониторинг жүйелерін құру;
- құрылыста, ауыз суды тазалау және дайындау жүйелерінде жаңа технологияларды енгізу, сондай-ақ бірқатар жағдайларда сумен жабдықтау көздерін баламалы көздерге ауыстыру жолымен берілетін судың бір текше метрінің құнын төмендетуге мүмкіндік береді.
Тұрғындарды ауыз сумен қамтамасыз етудегі оң өзгерістер өмір сүрудің қанағаттанарлық әлеуметтік-тұрмыстық және санитарлық - эпидемиологиялық жағдайларын туғызады, нәтижесінде, облыс тұрғындарының денсаулығына және рухани салауаттығына оң ықпал етеді.

2002-2010 жылдарға
арналған "Ауыз су"
салалық бағдарламасына
N 1 қосымша

2002-2010 жылдарға арналған "Ауыз су" салалық бағдарламасын
іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

№	Іс - шаралар	Аяқталу нысаны	Орындау мерзімі	Орындауға жауаптылар
1. Қолданудағы сумен қамтамасыз ету жүйелерінің пайдалану ахуалын ұстап тұру үшін оларды қалпына келтіру және жетілдіру
1	Ауылдық елді мекендердегі су құбыры құрылғыларын және жергілікті су құбыры жүйелерін қайта құру	Жыл сайын есеп беру	Жыл сайын	қалалар мен аудандар әкімдері, Жол және коммуналдық шаруашылық басқармасы, Ауыл шаруашылығы департаменті
2	қаланың ішкі су құбырлары жүйелерін қайта құру және дамыту	Жыл сайын есеп беру	Жыл сайын	қалалар мен аудандар әкімдері, жол және коммуналдық шаруашылық басқармасы
2. Сумен қамтамасыз етудің жаңа бағдарламаларын игеру мен балама су көздерін дамыту
3	қалалар мен кенттер тұрғындарын орталықтан қамтамасыз ету үшін жаңа сумен жабдықтау жүйелерін салу	Жоспар кестесіне сәйкес іске қосу	2002- 2010 жж.	қоршаған ортаны қорғау басқармасы, қалалар мен аудандар әкімдері, жол және коммуналдық шаруашылық басқармасы, ауыл шаруашылығы департаменті
4	Сумен қамтамасыз ету жүйелері құрылыстарына жаңа материалдар мен технологияларды енгізу	Жыл сайын есеп беру	2002- 2010 жж.	қалалар мен аудандар әкімдері, жол және коммуналдық шаруашылық басқармасы, ауыл шаруашылығы департаменті
5	Пайдалану мерзімі өтіп кеткен, шаруашылық және ауыз су мақсаттарында қолданылатын жер асты суларының қорларын қайта бағалау	Жыл сайын есеп беру	2002- 2010 жж.	"Южказнедра" АБ
6	Жаңадан жер асты су көздерін табу үшін барлау-іздестіру жұмыстарын жүргізу	Су қорларын бекіту	2002- 2010 жж.	"Южказнедра" АБ
7	Жер асты суларының паспортизациясын және есепке алуды жүргізу	Жыл сайын есеп беру	2002- 2005 жж.	"Южказнедра" АБ
3. Тұтынатын су сапасын жақсарту
8	Минералданған жер асты сулары жаппай таралған аймақтар үшін сумен жабдықтау жүйесіне тұщыландыратын қондырғылар орнату	Тұщыланды- ратын қондырғы- ларды пайдалануға беру	2002- 2010 жж.	қоршаған ортаны қорғау басқармасы, қалалар мен аудандар әкімдері, жол және коммуналдық шаруашылық басқармасы, ауыл шаруашылығы департаменті
9	Жаңа цеолиттік материалдарды қолдана отырып жер үсті суларын тазалау	Цеолит толтырылған сүзгіштерді пайдалануға беру	2002- 2010 жж.	қоршаған ортаны қорғау басқармасы, жол және коммуналдық шаруашылық басқармасы, ауыл шаруашылығы департаменті
10	Судағы фтор, темір, марганец концентрациясын азайту және басқа да зиянды құрамдастардан ШЖШ-ға дейін тазарту, сонымен қатар суды залалсыздандыру жөніндегі жаңа технологияларды қолдану	Жаңа технология- ларды енгізу	2002- 2010 жж.	қоршаған ортаны қорғау басқармасы, қалалар мен аудандар әкімдері, жол және коммуналдық шаруашылық басқармасы, ауыл шаруашылығы департаменті, мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау басқармасы.
4. Ауыз суды ұтымды пайдалану
11	Ауыз суды пайдаланудың су үнемдеу режимін енгізуге, өнеркәсіпте судың қайтадан-айналымдық пайдаланылуына бақылау жасау	Облыс әкіміне ақпарат беру	Тұрақты	қоршаған ортаны қорғау басқармасы, жол және коммуналдық шаруашылық басқармасы, ауыл шаруашылығы департаменті
12	Тұтынушылардың барлық санаттары үшін барлық жерде судың пайдаланылуына бақылау жасау	Облыс әкіміне ақпарат беру	Тұрақты	қоршаған ортаны қорғау басқармасы, қалалар мен аудандар әкімдері, жол және коммуналдық шаруашылық басқармасы, ауыл шаруашылығы департаменті
5. Су объектілерінің экологиялық және санитарлық-тазалық ахуалын жақсарту
13	Жер асты суларын ластанудан және сарқылудан қорғау жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыру	Санитарлық қорғау аймақтарын құру	Тұрақты	"Южказнедра" АБ
14	Ауыз сумен қамтамасыз ету көздері - су көздерінде су қорғау аймақтарын құру	Облыс әкіміне ақпарат беру	Жыл сайын	қалалар мен аудандар әкімдері
15	Ауыз су мұқтаждықтарына пайдаланылатын су қоймаларының санитарлық-қорғаныс су қорғау белдеулеріндегі бұрынғы екпе ағаштарды қайта жаңарту және жаңасын егу	Екпе ағаштар аймағын құру	2002- 2005 жж.	қоршаған ортаны қорғау басқармасы, қалалар мен аудандар әкімдері, ауыл шаруашылығы департамент
6. Ауыз суды ұтымды пайдалану проблемасын ұтымды түсінуге мүмкіншілік беретін ақпараттық орта құру
16	Су ресурстарын, әсіресе ауыз суды ұқыпты пайдалану, экологиялық және санитарлық-гигиена лық жағынан білім беру және ағарту мәселелері бойынша кітапшалар, буклеттер шығаруды, бұқаралық ақпарат құралдарында жариялауды, тұрақты радио-телебағдарла- малар жүйесін құруды қамтамасыз ету	Облыс әкіміне ақпарат беру	Жыл сайын	қоршаған ортаны қорғау басқармасы, денсаулық сақтау басқармасы
7. Сумен қамтамасыз ету және суды қорғау қызметін басқаруды жетілдіру
17	құрылысы және қайта құрылуы республикалық бюджеттен қаржыландыруға ұсынылатын сумен қамтамасыз ету объектілерінің Тізбесін әзірлеу және бекіту	Қазақстан Республикасы Үкіметі қаулысының жобасы	Жыл сайын	Облыстың экономика комитеті, жол және коммуналдық шаруашылық басқармасы
18	Сумен қамтамасыз ету құрылымдары мен көздерінің техникалық жағдайын анықтау үшін түгендеу жүргізу	Түгендеу актілері, құрылғылар- дың төлқұжаттары	2002- 2004 жж.	Жол және коммуналдық шаруашылық басқармасы.

2002-2010 жылдарға
арналған "Ауыз су"
салалық бағдарламасына
N 2 қосымша

Ауыл тұрғындарын ауыз сумен қамтамасыз ету іс-шараларының
негізгі көрсеткіштері

р /с	Аудан дар мен қалалар атауы	Шаралар мен қамтылған елді мекен дер мен тұтыну- шылар саны, адам.	Негізгі шаралар құрамы (кенттер саны)
			Су құбыр- ларының құрылысы, км		лока льдықсу құбырлары	Су құбырларын қайта құру	Су дайындау стан- циясы (тұтынушылар және т.б.)	Жер асты суларын бар лау	Орта лық тандырылмаған сумен қамту көздері
			жаңа-лары	қайта құрыл ған
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
1	Ақсу	18/32000	5	25	2	16	-		48
2	Алакөл	16/1679	5	24	2	14	2		56
3	Балқаш	17/18455	9	23	4	13	12		31
4	Еңбекші қазақ	28/171405	-	50	-	28	-		33
5	Ескелді	18/44817	6	26	2	16	-		16
6	Жамбыл	17/62134	6	23	2	15	9		44
7	Іле	16/78858	-	25	-	16	4		1
8	Қаратал	2/9193	8	-	2	-	10		49
9	Қарасай	24/79615	-	35	-	24	5		22
10	Кербұлақ	20/53522	6	25	2	18	12		29
11	Көксу	10/32763	6	22	2	8	-		15
12	Панфилов	28/70100	6	35	2	26	3		1
13	Райымбек	19/24355	6	26	2	17	5		29
14	Сарқан	22/27507	8	35	3	19	2		26
15	Талғар	20/24938	5	35	3	17	6		6
16	Ұйғыр	15/62981	7	22	2	13	5		19
17	Қапшағайаумағы	5/1289	3	9	1	4			6
	Жиынтығы:	295/816543	86	440	31	264	78		438

2002-2010 жылдарға
арналған "Ауыз су"
салалық бағдарламасына
N 3 қосымша

Қала тұрғындарын ауыз сумен қамтамасыз ету шараларының негізгі
көрсеткіштері

р /с	қала лар атауы	Шаралар мен қамтыл ған елді мекендер мен тұтынушылар саны, адам.	Негізгі шаралар құрамы
			Алаңнан тыс су құбыры, км		Су алымы құрылғылары саны		Су тазалау құрылғы лары саны		қала торапта ры, км		Жер асты сула рын бар лау
			жаңа лары	қай та құрыл ған	жаңа-лары	қайта құрыл ған	жаңа- лары	қай-та құры- лған	жаңа- лары	қайта құрыл ған
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
1	Талды қорған	1/50000		3		1		1		60
2	Текелі	1/16000				1				30
3	Қапша ғай	1/8000				1		1		105
4	Қаске лең	1/12500		3		1				31
5	Талғар	1/18300				1		1		70
6	Есік	1/14100				1		1		50
7	Үшарал	1/8250				1				23
8	Сарқан	1/5850		2		1		1		35
9	Жаркент	1/8700				1				35
10	Үштөбе	1/9000		15		1				40
	Жиынты ғы:	10/150700		23		10		5		479