Об утверждении санитарно-эпидемиологических правил и норм "Санитарно-эпидемиологические требования к условиям и эксплуатации организаций начального профессионального, среднего профессионального и высшего профессионального образования"

Приказ и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 декабря 2004 года N 866. Зарегистрирован Министерством юстиции Республики Казахстан 25 января 2005 года N 3382. Утратил силу приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 3 августа 2010 года N 594

Сноска. Утратил силу приказом Министра здравоохранения РК от 03.08.2010 N 594 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии с подпунктом 10) статьи 7 , подпунктами 1) и 17) статьи 17 Закона Республики Казахстан "О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения", ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемые санитарно-эпидемиологические правила и нормы "Санитарно-эпидемиологические правила и нормы "Санитарно-эпидемиологические требования к условиям и эксплуатации организаций начального профессионального, среднего профессионального и высшего профессионального образования".
2. Комитету государственного санитарно-эпидемиологического надзора Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Байсеркин Б.С.) направить настоящий приказ на государственную регистрацию в Министерство юстиции Республики Казахстан.
3. Административному департаменту Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Акрачкова Д.В.) направить настоящий приказ на официальное опубликование после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.
4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения, Главного государственного санитарного врача Республики Казахстан Белоног А.А.
5. Настоящий приказ вводится в действие со дня официального опубликования.

И.о. Министра

Согласовано
Министр образования и науки
Республики Казахстан
от 24 декабря 2004 г.

Утверждены
приказом и.о. Министра
здравоохранения Республики Казахстан
от 15 декабря 2004 года N 866

Санитарно-эпидемиологические правила и нормы
"Санитарно-эпидемиологические требования к условиям и
эксплуатации организаций начального профессионального,
среднего профессионального и высшего
профессионального образования"

1. Общие положения

1. Санитарно-эпидемиологические правила и нормы "Санитарно-эпидемиологические требования к условиям и эксплуатации организаций начального профессионального, среднего профессионального и высшего профессионального образования" (далее - санитарные правила) предназначены для организаций образования всех форм собственности.
2. Руководители организаций начального профессионального, среднего профессионального и высшего профессионального образования должны обеспечивать соблюдение требований настоящих санитарных правил.
3. В настоящих санитарных правилах использованы следующие термины и определения:
1) учебные заведения - организации начального профессионального образования, среднего профессионального, высшего профессионального образования;
2) академический час занятий (учебный час) - продолжительность занятий или лекции от начала до перемены (перерыва) для организаций начального профессионального, среднего профессионального образования - 45 минут, высшего профессионального образования - не менее 40 минут;
3) учебная нагрузка - число часов учебных занятий обучающихся в учебном заведении за принятую в учебном заведении учебную неделю;
4) суммарная учебная нагрузка - сумма учебных часов с часами, выделяемыми на проведение факультативных и секционных занятий, кружков и других.

2. Санитарно-эпидемиологические
требования к участку и территории

4. Размещение и размеры земельных участков для учебных заведений должны соответствовать требованиям действующих строительных норм и правил (далее - СНиП).
5. На земельном участке учебных заведений должны предусматриваться следующие основные зоны: учебно-производственная, физкультурно-спортивная и военной подготовки, отдыха, жилая (общежития, объекты торговли, общественного питания и бытового обслуживания), хозяйственная, открытые площадки для стоянки автомобилей и других транспортных средств. Учебно-опытная зона выделяется в зависимости от профиля.
6. В учебных заведениях, использующих современную компьютерную и вычислительную технику, электронные технические средства обучения, программные средства и информационные технологии, в учебно-производственной зоне должны предусматриваться дополнительные резервные площади из расчета 6 квадратных метров (далее - м ² ) на одно место.
7. Склады, гаражи, ремонтные мастерские и другие подсобные помещения должны объединяться в один блок и размещаться в хозяйственной зоне. Хозяйственная зона располагается в глубине участка и должна иметь отдельный въезд с улицы не пересекающейся с основным потоком движения обучающихся.
8. Спортивная зона должна располагаться вблизи от спортзала и не должна располагаться со стороны окон учебных помещений.
9. Площадь озеленения должна составлять не менее 40 процентов (далее - %) площади участка. При размещении участка вблизи лесных и садовых массивов площадь озеленения допускается сокращать до 30 %.
10. Организация системы сбора, временного хранения, регулярного вывоза твердых и жидких бытовых отходов и уборка территории должна соответствовать требованиям действующих нормативных правовых актов в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения (далее - НПА).

3. Санитарно-эпидемиологические требования к
зданиям и основным помещениям

11. Площади помещений должны устанавливаться в зависимости от их назначения и количества обучающихся, в соответствии с действующими СНиП.
12. Аудитории, учебные кабинеты, лаборатории должны размещаться на надземных этажах.
13. В цокольных этажах допускается располагать гардеробные, санитарные узлы, душевые, кладовые, книгохранилища. В подвальных этажах допускается располагать производственные мастерские, лабораторные аудитории для изучения специальных предметов со специальным оборудованием, бойлерные, насосные водопроводы и канализации, вентиляционные камеры, камеры для кондиционирования воздуха, машинные отделения лифтов.
14. Спортивные и актовые залы, библиотеки, столовые должны размещаться с учетом возможного их использования независимо от учебных помещений. Помещения столовой и кухни должны выделяться в отдельный блок на первом этаже и иметь выход на хозяйственную зону.
15. Между отдельными учебными зданиями в соответствии с требованиями учебного процесса должны предусматриваться отапливаемые переходы. Для учебных заведений, размещаемых в IV климатическом районе, устройство отапливаемых переходов не требуется.
16. Учебные помещения должны быть изолированы от учебно-производственных мастерских, спортивных залов, помещений пищеблока. Не допускается размещать спортивный зал над учебными, административными помещениями, помещениями медицинского назначения.
17. При спортивных залах необходимо иметь 2 раздевалки с душевыми и санузлами, кабинет преподавателя, снарядная или склад для хранения спортивного инвентаря, площадью не менее 18 м ² .
18. Внутренняя отделка помещений должна быть выполнена в соответствии с их функциональным назначением. Поверхность стен, перегородок и потолков должна быть целостной, гладкой, легкодоступной для влажной уборки и дезинфекции.
19. Для внутренней отделки помещений, воздуховодов, вентиляционных систем, фильтров используются материалы, разрешенные к применению в Республике Казахстан. Для покрытия стен и потолков в помещениях может применяться известковая или водоэмульсионная побелка и обои.
20. Применение подвесных потолков допускается в помещениях, не требующих соблюдения противоэпидемического, дезинфекционного режимов (вестибюли, коридоры, холлы) и должны обеспечивать возможность проведения их уборки и очистки.
21. В помещениях с влажным режимом работы потолки должны окрашиваться водостойкими красками, стены облицовываться глазурованной плиткой или другими влагостойкими материалами на полную высоту, для покрытия полов применяются водонепроницаемые материалы.
22. Отделка помещений, связанных с работой с химическими, радиоактивными веществами и другими источниками ионизирующих излучений и лабораторий, специфика работы которых требует специальных условий, должна быть целостной, и выполнена в соответствии с действующими нормативными документами.
23. В учебных помещениях полы должны обладать повышенными теплоизоляционными свойствами (паркет, паркетная доска, деревянные, окрашенные масляной краской). При линолеумном покрытии полы должны быть гладкими, плотно пригнанными к основанию, без щелей, трещин, дыр. Швы примыкающих друг к другу листов линолеума должны быть припаяны. Края линолеума у стен должны быть подведены под плинтусы, которые плотно закрепляются между стеной и полом. Полы в вестибюлях следует делать устойчивыми к механическому воздействию (мраморная крошка, мрамор, мозаичные полы).
24. В местах установки раковин и других санитарно-технических приборов, а также оборудования, эксплуатация которого связана с возможным увлажнением стен и перегородок предусматривается гидроизоляция глазурованной плиткой или другими влагостойкими материалами на высоту 1,8 метров (далее - м) от пола и на ширину более 20 сантиметров от оборудования и приборов с каждой стороны.
25. На каждом этаже здания и по отдельным его блокам должны быть санитарные узлы раздельно для юношей и девушек, а также для педагогов и обслуживающего персонала.
26. В зависимости от профиля учебных заведений должны быть предусмотрены помещения для хранения инструментов, заготовок, сырья для мастерских и готовой продукции. Каждая мастерская должна быть оборудована шкафами для хранения специальной одежды и умывальными раковинами с подачей холодной и горячей воды.

4. Санитарно-эпидемиологические требования к
водоснабжению, канализации, отоплению,
вентиляции, освещению

27. Учебные заведения должны быть оборудованы водопроводом, канализацией, централизованным горячим водоснабжением, теплоснабжением, вентиляцией (при необходимости системами кондиционирования воздуха) в соответствии с требованиями действующих СНиП.
28. Здания должны быть подключены к действующим в данном населенном пункте электрическим, телефонным сетям и другим инженерным коммуникациям.
29. Для учебных заведений на случай выхода из строя или профилактического ремонта системы горячего водоснабжения должно быть предусмотрено резервное (аварийное) горячее водоснабжение в буфетах и пищеблоках.
Горячее водоснабжение должно быть предусмотрено для обеспечения лабораторно-технических и хозяйственно-бытовых нужд.
30. Санитарно-технические приборы и устройства должны находиться в исправном состоянии, очищаться от ржавчины и других наслоений, не должны иметь трещин и других дефектов. Неисправные приборы подлежат замене. Туалеты должны быть оборудованы кабинами, вешалками, раковинами, зеркалами.
31. Количество санитарных приборов следует принимать из расчета - один прибор на тридцать человек. Количество писсуаров в мужских уборных должно быть равно количеству унитазов.
32. Системы отопления должны обеспечивать равномерное нагревание воздуха в помещениях в течение всего отопительного периода, исключать загрязнение воздуха вредными веществами и запахами, выделяемыми в процессе эксплуатации, не создавать шума, превышающего допустимые уровни, должны быть обеспечены регулирующими устройствами, и быть удобными для текущего обслуживания и ремонта.
33. Нагревательные приборы размещаются у наружных стен, под окнами, без ограждений. В спортивных залах и лабораториях отопительные приборы должны ограждаться декоративными решетками, сетками или перфорированными стенками. Ограждения должны обеспечивать свободный доступ для текущей эксплуатации и уборки приборов, и установлены так, чтобы не возникла необходимость увеличения поверхности приборов более чем на 15 %.
34. В качестве теплоносителя в системах центрального отопления используется вода с предельной температурой в нагревательных приборах 85 градусов Цельсия.
35. Системы отопления, вентиляции и кондиционирования воздуха должны обеспечивать оптимальные условия микроклимата и воздушной среды помещений.
36. Во всех помещениях должна быть предусмотрена естественная вентиляция посредством форточек, откидных фрамуг, створок, а также вентиляционных каналов. Работающие вентиляторы и электродвигатели должны быть отрегулированы, иметь плавный ход без посторонних шумов и не вызывать вибрацию конструкций.
37. В лабораториях, учебно-производственных мастерских, аудиториях, залах курсового и дипломного проектирования, в актовых и спортивных залах, столовых, помещениях медицинского назначения и санитарных узлах должны предусматриваться самостоятельные системы вытяжной вентиляции.
38. Естественное и искусственное освещение помещений учебных заведений должны соответствовать требованиям действующих СНиП.
39. Все учебные помещения, лаборатории, библиотеки должны иметь естественное освещение. Ориентация световых проемов в чертежных и рисовальных залах, кабинетах информатики должны быть на север, северо-восток и северо-запад. Планировка учебных и лабораторных помещений и размещение в них оборудования должны обеспечивать боковое освещение рабочих мест студентов естественным светом с левой стороны.
40. Искусственное освещение должно соответствовать назначению помещения, быть достаточным, регулируемым и безопасным, не оказывать слепящего действия и другого неблагоприятного влияния на человека и внутреннюю среду помещений. Общее искусственное освещение должно быть предусмотрено во всех помещениях. Для освещения отдельных функциональных зон и рабочих мест должно устанавливаться местное освещение.
41. Освещение помещений искусственным светом без естественного освещения допускается в книгохранилищах, актовых залах, телестудиях, фотолабораториях, рентгеновских кабинетах, гардеробах, душевых, санузлах. В учебно-лабораторных помещениях должно быть предусмотрено аварийное освещение от независимого источника питания.
42. Искусственное освещение помещений осуществляется люминесцентными лампами и лампами накаливания. Светильники общего освещения помещений, размещаемые на потолках, должны быть со сплошными закрытыми рассеивателями.
43. Уровень освещенности рабочих мест при выполнении точно зрительных работ, должно быть не менее 4000 люкс (далее - лк) при системе комбинированного освещения.
44. В кабинетах технических средств обучения (далее - ТСО) световая обстановка должна создаваться с учетом возможности ведения записи во время использования визуальных ТСО, причем яркость рабочей поверхности не должна превышать яркости экрана и освещенность ее не должна быть ниже 300 лк.
45. В слесарных мастерских световая обстановка должна создаваться системой общего освещения, причем уровень освещенности на рабочем месте не должен быть менее 500 лк. В производственных мастерских, кабинетах специальной технологии уровень освещенности устанавливается в зависимости от размера, точности работ и контраста объекта с фоном по нормам освещения промышленных организаций, но не ниже освещенности, нормируемой для учебных помещений. Допускается комбинированное освещение.
46. Для освещения станков должны использоваться светильники в соответствии с действующим стандартом и требованиями действующих НПА.
47. Для освещения классной доски светильники должны устанавливаться параллельно ей на расстоянии 2,2 м от пола и 0,6 м от поверхности классной доски. Освещенность классной доски должна быть не менее 500 лк.

5. Санитарно-эпидемиологические требования
к условиям обучения

48. Количество обучающихся лиц не должно превышать проектной мощности учебного заведения. Оборудование помещений аудиторий, учебных кабинетов, лабораторий должно осуществляться с учетом их специфики и соблюдения техники безопасности.
49. Учебные кабинеты, лаборатории оборудуются рабочими столами со стульями в соответствии с ростом обучающихся и должны соответствовать требованиям действующих стандартов. Использование скамеек, табуретов и стульев без спинок и неисправной мебели не допускается.
50. Расстановка оборудования в учебных кабинетах и производственных помещениях должна проводиться с соблюдением угла рассматривания не менее 35 градусов (далее - Ү):
1) размеры столов на каждое место в аудиториях и кабинетах должны быть не менее: ширина 0,5 м, длина 0,6 м, высота 0,75 м. Расстояния между торцами столов (ширина прохода) должна быть не менее 0,6 м;
2) ширина прохода между доской и первыми столами в рядах должна быть равна 2,4 - 2,7 м; между стеной и противоположной доской или встроенными шкафами и последними партами - 0,7 м;
3) в кабинетах квадратной или поперечной конфигурации мебель устанавливается в четыре ряда, при этом расстояние от первых столов до классной доски должно быть не менее 3-х м;
4) в лабораториях расстояние между рядами учебной мебели - 1,0 м; между чертежными столами в кабинетах черчения - 0,7 м;
5) оборудование в мастерских должно расставляться перпендикулярно или под углом 30Ү- 45Үк светонесущей стене (при расстоянии между рядами станков 1,2 м, а между станками в рядах - не менее 0,8 м);
6) мастерские должны оснащаться малошумным оборудованием, кроме того, должны проводиться мероприятия по снижению уровней шума и вибрации, которые не должны превышать допустимых уровней.
51. Размеры и конфигурация классных досок может быть различной: передвижные, открывающиеся, меняющиеся по высоте с наклоном. Классные доски должны иметь лотки для удержания меловой пыли, ветоши или губки.
52. Оборудование специализированных кабинетов, учебных кабинетов, рабочее место преподавателя, связанные с работой на видеотерминалах (далее - ВТ) и персональных компьютеров (далее - ПК), мест занятий физической культурой и спортом должны соответствовать требованиям действующих НПА.
53. Все помещения учебных заведений должны содержаться в чистоте. Уборка должна проводиться ежедневно, генеральная - один раз в неделю и предусматривать мытье полов, осветительной арматуры, дверей, протирку мебели с применением моющих и дезинфицирующих средств.
Не допускается привлекать обучающихся к мытью туалетов и осветительной арматуры.
54. Уборочный инвентарь должен маркироваться и храниться в шкафах или отведенных для этих целей местах.
55. Ведение учебных занятий в учебных заведениях допускается в две смены и должно регламентироваться расписанием занятий, при составлении которого необходимо учитывать аудиторный фонд, число учебных групп, трудоемкость учебных дисциплин, суточный ритм физиологических функций организма. Наиболее интенсивные занятия должны приходиться на периоды естественного подъема работоспособности.
56. Расписание должно обеспечивать равномерное распределение учебной работы обучающихся, постепенное нарастание учебной нагрузки, оптимальный ритм и режим труда, и не должно включать подряд две лекции.
57. Занятия физическим воспитанием обучающихся, за исключением специализированных организаций образования спортивного направления, проводятся в любые дни в объеме не менее 4 часов в неделю, с учетом распределения обучающихся на медицинские группы согласно приложению к настоящим правилам и нормам. Не допускается при двухразовых занятиях в неделю назначать их два дня подряд. Занятия физической культурой необходимо проводить в конце учебного дня.
58. Расписание учебных занятий составляется на весь семестр, предусматривает непрерывность учебного процесса в течение учебного дня с учетом равномерного распределения учебной работы обучающихся в течение учебной недели.
59. Для предупреждения развития переутомления должны проводиться следующие мероприятиями:
1) проведение упражнений для глаз через каждые 20-25 минут работы за ВТ и ПК;
2) устройство перерывов после каждого академического часа занятий, независимо от учебного процесса, длительностью не менее 15 минут;
3) подключение таймера к ВТ и ПК или централизованное отключение свечения информации на экранах видеомониторов с целью обеспечения нормируемого времени работы на ВТ и ПК;
4) проведение во время перерывов сквозного проветривания помещений с обязательным выходом обучающихся из него;
5) осуществление во время перерывов упражнений физкультурной паузы в течение 3-4 минут;
6) не проводить учебные занятия с ВТ и ПК для обучающихся после 17 часов.
60. В период прохождения производственной практики или работы в студенческом отряде (летом) время непосредственной работы с ВТ и ПК для обучающихся первых курсов не должен превышать 3 часа, для обучающихся старших курсов - 4 часа при соблюдении профилактических мероприятий как во время учебных занятий.
61. Суммарную (аудиторную и внеаудиторную) учебную нагрузку студентов следует планировать на первом курсе в объеме не более 54 часов в неделю, на последующих курсах - не более 57 часов. Дневная суммарная академическая нагрузка студентов должна составлять в среднем 10 часов, в том числе 6 часов аудиторных занятий и 4 часа самостоятельных занятий во внеаудиторное время.
62. Расписание учебных занятий в организациях начального и среднего профессионального образования должно составляться в точном соответствии с графиком учебного процесса и учебными планами, не содержать таких занятий, которые не предусмотрены учебными планами.
63. Нагрузка обучающихся организаций начального и среднего профессионального образования не должна превышать 36 часов в неделю.
64. При монотонном труде (конвейерное производство, сборка мелких изделий и другие) должны соблюдаться 10-минутные перерывы через каждые 50 минут работы; проводиться производственная гимнастика (7-8 минут) до работы и через каждые 2 часа. Для станочных профессий в ткацком производстве устанавливается один перерыв 40-50 минут после 3-3.5 часов работы.
65. По профессии металлургического профиля первые 5-6 недель нагрузка должна быть уменьшена, и длительность рабочего дня сокращена до 3 часов с постепенным увеличением до 6 часов. В течение дня следует чередовать "горячие" и "холодные" виды работ; предусматривать дополнительные перерывы в помещении с комфортным микроклиматом. Обучающиеся должны обеспечиваться средствами индивидуальной защиты и организованным питьевым режимом.
66. Для строительных профессий должны предусматриваться: использование рациональной одежды; установление дополнительных перерывов не менее 15 минут, обеденного перерыва продолжительностью не менее 40 минут; организация питьевого режима.
67. Для профессий механизаторов сельского хозяйства, строительного профиля должно предусматриваться время для вождения машин не более 3 часов в день. Обеденный перерыв для обучающихся 3 курса на полевых работах (во время практики) должен быть 35-45 минут, а в жаркие дни - 3-4 часа. Полевые работы должны проводиться в одну смену. К данным видам работ допускаются лица, прошедшие предварительные и периодические медицинские осмотры в соответствии с приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан "Об утверждении Перечня вредных производственных факторов, профессий, при которых обязательны предварительные и периодические медицинские осмотры и Инструкции по проведению обязательных предварительных и периодических медицинских осмотров работников, подвергающихся воздействию вредных, опасных и неблагоприятных производственных факторов" от 12 марта 2004 года № 243 , зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 2780, а также вводный и периодический инструктаж по технике безопасности.
68. При обучении профессиям химического профиля на первом курсе обучение должно проводиться в мастерских, лабораториях или кабинетах учебной организации; на 2-3 курсах - в цехах или на рабочих местах производств при их соответствии действующим НПА.
Обучение должно проводиться только в первую смену, не допускается ремонт технологического оборудования обучающимися. Время пребывания в производственных условиях не должно превышать 4 часов.
69. Для обучающихся должен предусматриваться комплекс оздоровительных мероприятий: ежедневная витаминизация пищи, сбалансированное питание, профилактическое ультрафиолетовое облучение, пребывание на открытом воздухе не менее 3 часов в день.

6. Санитарно-эпидемиологические требования
к организации питания

70. В местах проживания и обучения для обучающихся должны быть предусмотрены объекты общественного питания, в соответствии с приказом Министра здравоохранения Республики «Об утверждении санитарных правил и норм «Санитарно-эпидемиологические требования к объектам общественного питания» от 25 июля 2003 года № 569 , зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 2526.
71. Продукты и сырье, поступающие на объект общественного питания должны иметь документы, подтверждающие их безопасность и качество.
72. Питание должно быть рациональным, полноценным, безопасным и включать диетические блюда. Рацион питания должен быть сбалансирован по содержанию белков, жиров, углеводов, витаминов и минеральных солей.

7. Санитарно-эпидемиологические требования
к организации медицинского обслуживания

73. В местах для проживания обучающихся должны предусматриваться медицинские пункты, отвечающие требованиям действующих НПА.
74. В учебных заведениях образования должно быть выделено помещение для медицинского пункта. Медицинский пункт должен быть оснащен медикаментами, необходимой медицинской аппаратурой, мебелью, уборочным инвентарем.
75. Персонал учебных заведений должен проходить медицинский осмотр в соответствии с приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан «Об утверждении Правил проведения обязательных медицинских осмотров декретированных групп населения» от 20 октября 2003 года № 766 , зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 2556.

Приложение
к санитарно-эпидемиологическим
правилам и нормам "Санитарно-
эпидемиологические требования
к условиям и эксплуатации
организаций начального
профессионального, среднего
профессионального, высшего
профессионального образования"

Медицинские группы для занятий по физическому воспитанию

Медицинская группа	Медицинская характеристика обучающегося	Допустимая физическая нагрузка
Основная группа	Лица без отклонений в состоянии здоровья и лица, имеющие не значительные отклонения в состоянии здоровья при хорошем физическом развитии и физической подготовленности	Занятия по учебной программе в полном объеме, занятия в одной из спортивных секций, участие в соревнованиях
Подготови- тельная группа	Лица без отклонений в состоянии здоровья и лица, имеющие не значительные отклонения в состоянии здоровья, не достаточным физическим развитием и не достаточной физической подготовкой	Занятия по учебным программам при условии более постепенного освоения комплекса двигательных навыков и умении, особенно связанных с предъявлением организму новых требований. Дополнительные занятия для повышения уровня физической подго- товленности физического развития
Специаль- ная группа «А»	Лица, имеющие отклонения в состоянии здоровья, постоянного или временного характера, требующих ограничения физических нагрузок, допущенные к выполнению учебной и производственной работы	Занятия по специальным учебным программам
Специаль- ная группа «Б»	Лица, направленные для занятий лечебной физкуль- турой (после острых заболеваний, обострения хронических заболеваний, после травм и операций)	Занятия по частным методикам лечебной физкультурой

Бастапқы, орта және жоғары кәсiби бiлiм берудi ұйымдастыру шарттары мен пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар" санитарлық-эпидемиологиялық ережесi мен нормаларын бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрдің м.а. 2004 жылғы 15 желтоқсандағы N 866 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2005 жылғы 25 қаңтарда тіркелді. Тіркеу N 3382. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2010 жылғы 3 тамыздағы № 594 Бұйрығымен.

Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2010.08.03 № 594 (ресми жарияланған күнінен кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Бұйрығымен.

"Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабының 10-тармақшасына және 17-бабының 1) және 17) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса берiлiп отырған "Бастапқы, орта және жоғары кәсiби бiлiм берудi ұйымдастыру шарттары мен пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар" санитарлық-эпидемиологиялық ережесi мен нормалары бекiтiлсiн.

2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлiгiнiң Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитетi (Байсеркин Б.С.) осы бұйрықты мемлекеттiк тiркеуге Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiне жiберсiн.

3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлiгiнiң Әкiмшiлiк департаментi (Акрачкова Д.В.) осы бұйрықты оның Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркелгенiнен кейiн ресми жариялауға жiберсiн.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министрi, Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерi А.А.Белоногқа жүктелсiн.

5. Осы бұйрық ресми жарияланған күнiнен бастап қолданысқа енгiзiледi.

Министрдiң мiндетін
атқарушы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушы 2005 жыл 15 желтоқсандағы N 866 бұйрығымен бекітілген

"Бастауыш кәсіби, орта кәсіби, жоғарғы кәсіби білім
беретін ұйымдарды күтіп ұстауға және пайдалануға
қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар"
туралы санитарлық-эпидемиологиялық
ережелер мен нормалар
1. Жалпы ережелер

1. "Бастауыш кәсіби, орта кәсіби, жоғарғы кәсіби білім беретін ұйымдарды күтіп ұстауға және пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар" туралы санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормалар (бұдан әрі - санитарлық ереже) барлық меншік нысанына қарамастан кәсіби білім беретін ұйымдарға арналған.

2. Бастауыш кәсіби білім беретін, орта кәсіби білім беретін және жоғарғы кәсіби білім беретін ұйымдардың басшылары осы санитарлық ереженің талаптарының сақталуын қамтамасыз етеді.

3. Осы санитарлық ережеде мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылды:

1) оқу орындары - бастауыш кәсіби білім беретін, орта кәсіби білім беретін, жоғарғы кәсіби білім беретін ұйымдар;

2) сабақ өткізудің академиялық сағаты (оқу сағаты) - сабақ басталғаннан үзіліске дейін созылатын сабақтың және лекциялардың ұзақтығы бастауыш кәсіптік, орта кәсіптік білім беретін ұйымдар үшін 45 минут, ал жоғары кәсіптік білім беретін оқу ұйымдары үшін 40 минуттан кем емес;

3) оқу жүктемесі - оқыту орнындағы оқитындарға берілетін қабылданған сабақтың бір аптадағы сағат саны;

4) оқу жүктемесінің жиынтығы - факультетті, секциялық сабақтарды және үйірме жұмыстарын өткізуге бөлінген оқыту сағаттарының жиынтығы.

2. Аумақ пен учаскеге қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

4. Оқу орындарына бөлінетін жер учаскесінің мөлшері мен орналасуы қолданыстағы құрылыс нормалары мен ережелерінің (бұдан әрі - ҚНмЕ) талаптарына сәйкес болуы керек.

5. Оқу орындарының жер учаскесінде мынандай негізгі аумақтар қараластырылуы керек: оқыту-өндірістік, дене тәрбиесі - спорттық және әскері дайындық, дем алу, тұрғын (жатақхана, сауда, қоғамдық тамақтандыру мен тұрмыстық қызмет көрсету объектілері), шаруашылық, автомобильдер және басқа да көліктік заттардың тұруына арналған ашық алаңдар. Оқыту-тәжірибелік аумақ білім беру ұйымдарының оқыту саласына байланысты бөлінеді.

6. Компьютерлік және есептеу техникаларын, оқытудың электронды техникалық құрал-жабдықтарын, бағдарламалық және ақпараттық технологияны пайдаланатын оқу орындарында өндірістік оқыту аумағы бір орынға 6 шаршы метр (бұдан әрі - м ² ) есебімен алынған қосымша резервті орын қарастырады.

7. Қойма, гараж, жөндеу мастерскойларын және басқа да қосымша үй-жайларды бір блокқа біріктіріп, шаруашылық аумағына орналастырады. Шаруашылық аумағы учаскенің алыс түкпірінде орналасады және оқитындардың негізгі жүріп тұратын жолдарымен қиылыспай, көшеге кіріп-шығатын жеке жол болу қажет.

8. Спортқа арналған аумақ, спорт залға жақын жерде орналасып, оқу үй-жайларының терезе орналасқан жағында болмауы керек.

9. Көгалдандырудың ауданы учаске көлемінің кем дегенде 40 пайызын (бұдан әрі - %) құрауы керек. Егер учаскені орман немесе бақтың жанында орналастырса, көгалдандыру ауданын 30 %-ға дейін қысқартуға болады.

10. Қатты және сұйық тұрмыстық қалдықтарды жинау жүйесі, уақытша сақтау, оны жүйелі түрде шығаруды ұйымдастыру мен аумақты тазалау халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің (бұдан әрі - НҚА) талаптарына сәйкес келуі тиіс.

3. Ғимараттар мен негізгі үй-жайларға қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

11. Үй-жайлардың көлемін орнату оқитындардың санына және тағайындалуына байланысты қолданыстағы ҚНжЕ-нің талаптарына сай болуы керек.

12. Аудиторияларды, оқу кабинеттерді, зертханаларды жертөледен жоғарғы қабаттарға орналастыру керек.

13. Ғимараттың жертөлесінің ірге қабаттарында киім ілетін үй-жайды, дәретханаларды, себезгі бөлмені, қойма, кітап қоймаларын орналастыруға болады. Жертөле қабаттарында бойлерлік, сорғышы бар су құбырлары мен канализацияны, желдеткіш камераларды, ауаны салқындатуға арналған камераларды, лифттердің мәшине бөлімдерін орналастыруға болады.

14. Спорт және акт залдарын, кітапханаларды, асханаларды оқу үй-жайларынан бөлек пайдаланыла алатындай етіп орналастыру керек. Асхана мен тамақ дайындайтын орын үшін 1 қабаттан жеке орын қарастырылып, шаруашылық зонасына шығатын есігі болуы керек.

15. Оқу үдерісінің талаптарына сай бөлек оқу ғимараттарының арасында жылынатын өткелдердің болуын қарастыру керек. IV климаттық ауданда орналасқан жоғары оқу орындарында жылынатын өткелдерді құру міндет емес.

16. Оқытуға арналған үй-жайлар өндірістік оқыту мастерскойларынан, спорт залдарынан, тағам дайындайтын орындарда бөлек болуы керек. Спорт залын оқу бөлмелерінің, әкімшілік үй-жайларының, медициналық ұйымдардың үстіне орналастыруға болмайды.

17. Спорт залдарда себезгі бөлмесімен дәретханасы бар 2 шешінетін бөлме, мұғалімдерге арналған кабинет, спорттық керек-жарақтарды сақтайтын көлемі 18 м ² кем емес бөлме қарастырылуы керек.

18. Үй-жайлар ішінің әрленуі олардың атқаратын міндетіне сай орындалуы керек. Қабырғалардың, арақабырғалардың және төбенің беттері тегіс, ылғалды тазалау мен зарарсыздандыру жүргізуге оңтайлы болуы керек.

19. Үй-жайлардың, ауа жүретін жолдардың, желдеткіш жүйелердің, сүзгілердің ішін әрлеуге қолданылатын барлық материалдар пайдаланылуға белгіленген тәртіп бойынша босатылуы керек. Қабырғалар мен төбелерді әкпен немесе сулы эмульсиямен ақтау және түсқағазды пайдалану арқылы жабуға болмайды.

20. Iндетке қарсы және зарарсыздандыру режимін қадағалауды талап етпейтін үй-жайларға (вестибюлдер, дәліздер, холлдар) аспалы төбелерді қолдануға болады және жинап тазалау жұмыстарын жүргізе алатындай болуы керек.

21. Ылғалды жұмыс істеу режимі бар үй-жайлардың төбелері суға төзімді бояулармен боялып, қабырғалары глазурленген тақтайшалармен немесе басқа да ылғалға төзімді материалдармен төбеге дейін қапталуы керек, едендерді қаптау үшін су өткізбейтін материалдарды қолданады.

22. Химиялық, радиобелсенді заттармен және басқа да иондағыш сәуле көздерімен жұмысы байланысты және жұмыс істеу арнайы жағдайларды қажет ететін зертханалардың үй-жайларын әрлеу қолданыстағы НҚА-ға сәйкес орындалуы керек.

23. Оқу үй-жайларындағы едендердің жылу ұстайтын қасиеттері (паркет, паркетті тақтай, ағаштан жасалған, майлы бояумен сырланған) жоғары болуы керек. Еденнің бетіне линолеум төсегенде олар тегіс, негізіне тығыз жапсырылып, ойықсыз, жарықсыз, тесіксіз болуы керек. Линолеумнің бір-біріне жанасатын жерлерінің арасы мұқият дәнекерленуі керек. Қабырғаның тұсындағы линолеумнің шеттері қабырға мен еденнің арасын біріктіретін еденкемерінің астына келтірілуі керек. Вестибюлдердегі едендерді механикалық әсерге (мәр-мәр үгітіндісі, мәр-мәр, таскестелік едендер) төзетіндей орнықты етіп жасау керек.

24. Раковиналарды және басқа санитарлық-техникалық құралдарды, сонымен бірге қабырғалар мен арақабырғаларды ылғалдандыратын жабдықтарды пайдалану барысында еденнен биіктігі 1,8 метр (бұдан әрі - м) және жабдықтар мен құралдардан әр жағынан 20 сантиметр (бұдан әрі - см) шығып тұратындай етіп, судан оқшаулағыш глазурленген тақтайшамен немесе ылғалға төзімді басқа материалдардан жасауды қарастыру керек.

25. Ғимараттың әрбір қабатында және оның жеке бөліктерінде жасөспірімдер мен қыздарға, сондай-ақ мұғалімдер мен қызметкерлерге арналған жеке дәретханалар қарастырылуы керек.

26. Оқу орындарының салалық бағытына қарай құрал-саймандарды, дайындық заттарын мастерскойға және дайын өнімдерге керекті шикі заттары үшін үй-жайлар қарастырылуы керек. Әрбір мастерской арнайы жұмыс киімдерін сақтауға арналған шкафтармен және ыстық, суық сумен жабдықталған бақалшақпен жабдықталуы керек.

4. Сумен қамтамасыз етуге, канализация, жылыту,
желдету жүйелерінде және жарықтандыруға қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

27. Оқу орындары қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сай су құбырымен, канализация жүйесімен, орталықтандырылған ыстық сумен, жылумен, желдету жүйесімен (керек болғанда ауаны тоңазытатын жүйе қарастырылуы керек) қамтамасыз етілуі керек.

28. Ғимараттар осы елді мекенде жұмыс істейтін электр, телефон желілеріне және басқа да инженерлік коммуникацияларға қосылуы керек.

29. Оқу орындарында ыстық сумен қамту жүйесі істен шыққан жағдайда немесе алдын ала жөндеу жұмыстарын жүргізгенде буфеттер мен ас блоктарында резервті (апат кезінде) ыстық сумен қамту жүйесі қарастырылуы керек.

Зертханалық-техникалық және шаруашылық-тұрмыстық, медициналық қажетке және дәретханаға арналған үй-жайлар ыстық сумен қамтамасыз етілуі керек.

30. Санитарлық-техникалық құралдар мен құрылғылар (крандар, раковиналар, унитаздар, писсуарлар) жөнделген қалыпта болып, дат немесе басқа да ластықтан тазартылып, жарықтары мен басқа да ақаулары болмауы керек. Дұрыс жұмыс істемейтін құралдарды ауыстыру қажет. Дәретханалар кабиналармен, ілгіштермен, қолды құрғатуға арналған құрылғымен, айналармен жабдықталуы керек.

31. Санитарлық құралдардың санын бір құрал отыз адамға есебінен алу керек. Ерлер дәретханаларындағы писсуарлардың саны унитаздардың санымен бірдей болуы керек.

32. Барлық жылыту кезеңінде үй-жайлардағы жылыту жүйелері ауаның бір қалыпты жылынуын қамтамасыз ету керек, пайдалану кезінде бөлінетін зиянды заттармен немесе иістермен ауаның ластануын болдырмауды қамтамасыз ете алатындай, рұқсат етілген деңгейден аспайтын шу шығармауды реттейтін құрылғылармен жабдықталуы қамтамасыз етіліп, күнделікті қызмет көрсету мен жөндеу жұмыстарына ыңғайлы болуы керек.

33. Жылыту құралдарын сыртқы қабырғаларда, терезелердің астында, қоршаусыз орналастыру керек. Спорт залдарында және зертханаларда жылыту құралдары әшекейлі тесіктері бар торлармен қоршалуы керек. Бұл қоршаулар күнделікті пайдалану кезінде және құралдарды тазалауға баратын жол ыңғайлы болып, құралдардың беттерін 15%-ке асыра көбейтпейтіндей етіп орналастыру керек.

34. Жылытудың орталықтандырылған жүйесінде жылу тасығыш ретінде жоғарғы температурасы 85 градус Цельсий болатын су пайдаланылады.

35. Жылыту, желдету мен ауаны салқындату жүйелері микроклиматтың және үй-жайлардағы ауа ортасының тиімді жағдайларын қамтамасыз ету керек.

36. Барлық үй-жайларда желқағар ашылатын фрамугтер, терезе жармалары, сонымен бірге желдеткіш каналдар арқылы желденетін табиғи желдету қарастырылуы керек. Жұмыс істеп тұрған желдеткіштер мен электр двигательдерін реттеп, бөтен шу шығармайтын және діріл туғызбайтындай етіп жұмыс істету керек.

37. Зерханаларда, өндірістік оқыту мастерскойларында, аудиторияларда, курстық және дипломдық жобалау жұмыстарын жүргізетін залда, асханада, медициналық үй-жайларда және дәретханалар үшін арнайы жеке сорып шығаратын желдету жүйесін қарастыру керек.

38. Оқу орындарын үй-жайларындағы табиғи және жасанды жарықтандыру көздерінің беретін жарығы қолданыстағы ҚНжЕ-нің талаптарына сай болуы керек.

39. Барлық оқу үй-жайларында, зертханаларда, кітапханаларда табиғи жарық көзі болуы керек. Сызу және сурет залдарындағы, информатика кабинеттеріндегі терезелердің бағыты солтүстікке, солтүстік-шығысқа және солтүстік батысқа қарау керек. Оқу және зертханалық үй-жайларды жобалау және онда жабдықтарды орналастыру кезінде студенттердің жұмыс орындарына жарық бүйірден сол жағынан түсуін қамтамасыз ету керек.

40. Жасанды жарық көзі үй-жайда атқарылатын қызметке қарай жарық мөлшері жеткілікті, азайтылып көбейтілетіндей және қауіпсіз болып, көзді қараттырмайтындай және басқа да жайсыз жағдайды тудырмауы керек. Жалпы жасанды жарық көзі барлық үй-жайларда қарастырылуы керек. Кейбір функционалдық аумақтары және жұмыс орындары үшін жергілікті жарық көзі болуы керек.

41. Табиғи жарық көзінсіз жасанды жарық көздері кітап сақтау орындарында, акт залдарында, телестудияларда, сурет зертханаларында, рентген кабинеттерінде, киім ілетін орындарында, себезгі бөлмелерінде, дәретханаларда қарастырылады. Оқыту-зертханалық үй-жайларында басқа жарық көздерінің болуына қарамастан, кездейсоқ жағдайда пайдаланатын жарық көздері қарастырылуы керек.

42. Үй-жайларда жасанды жарық көзі ретінде люминесцентті және қыздыру шамдарын пайдаланады. Үй-жайларда қолданылатын төбеде орналасқан жарық көздері жарықты барлық жаққа бірдей шашырататын қақпақпен жабылуы керек.

43. Аралас жарық көздерін пайдаланатын үй-жайда орындалатын жұмыс орындарында көру дәлдігін талап ететін жұмыстар үшін жарықтың қуаты 4000 люкстан (бұдан әрі - лк) кем болмауы керек.

44. Техникалық құралдарды пайдалану арқылы оқыту жұмыстары (бұдан әрі - ТҚП) жүргізілетін кабинеттерде ТҚП-ны пайдалана отырып жазу жұмыстарын жүргізуге мүмкіндік болуы керек, жұмыс бетіне түсетін жарық мөлшері экран жарығынан кем болып, бірақ жарық 300 лк кем болмауы керек.

45. Слесарлық шеберханаларға жарық жалпы жарық көздері арқылы беріледі, мұндағы жұмыс орындарындағы жарық мөлшері 500 лк кем болмауы керек. Өндірістік шеберханаларда, арнайы технологияға арналған кабинеттерде жарық мөлшері істелетін жұмыстың дәлдігіне қарай, өнеркәсіп кәсіпорындарындағы жұмыс орнындағы жарық нормасының контрастық фонымен анықталады, ол бірақ оқыту үй-жайларындағы жарықтан кем болмауы керек. Аралас жарық көздерін пайдалануға болады.

46. Станоктарды жарықтандыру үшін қолданыстағы НҚА-ның стандарты мен талаптарына сәйкес жарық көздерді пайдалану керек.

47. Сынып ішіндегі тақтаны жарықтандыратын шамды еденнен өлшегенде 2,2 м биіктікте, сынып тақтасының 0,6 м биіктік деңгейінде паралельді етіп қояды. Сынып тақтасына түсетін жарық 500 лк кем болмауы керек.

5. Оқыту жағдайларына қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

48. Оқитындардың саны оқу орнын жобалайтын қуатынан аспауы керек. Аудиторияларды, оқу кабинеттерді, зертханаларды құрал-жабдықтармен жабдықтау олардың бейімін ескеретіндей және қауіпсіздік техникасын сақтайтындай жүргізілу керек.

49. Оқыту кабинеттерінде, зертханаларда қойылатын үстелдер мен орындықтар оқитындардың бойына қарай лайықтанып, қолданыстағы стандарттардың талаптарына сай болуы керек. Сүйенетін арқасы жоқ скамейкалар мен табуреттерді және істен шыққан жиhаздарды қолдануға болмайды.

50. Оқыту кабинеттерінде және өндірістік үй-жайларда құрал-жабдықтарды көру бұрышын сақтай отырып, 35 градустан (бұдан әрі - ^o ) кем емес орналастыру керек, ол үшін:

1) аудиториядағы және кабинеттегі үстелдер мен парталардың ені 0,5 м, ұзындығы 0,6 м, биіктігі 0,75 м болуы керек. Олардың арасындағы арақашықтық (жүріп тұратын жол) 0,6 м кем болмауы керек;

2) сынып тақтасымен бірінші қатардағы үстелдердің арасы 2,4-2,7 м болуы керек; қабырға арасында және қабырғаға қарсы орналасқан тақтаның немесе жанастырыла жасалған шкафтар мен соңғы парталардың арасы 0,7 м кем болмауы керек;

3) квадрат түрінде немесе ұзыншалай орналасқан кабинеттерде жиhаз 4 қатар болып орналасуы қажет. Алдыңғы үстел мен сынып тақтасының арақашықтығы 3 м кем болмауы керек;

4) зертханаларда оқытуға керекті жиhаздардың ара қашықтығы 1,0 м болып, ал сызу кабинеттердегі сызу үстелдерінің арасы 0,7 м болуы керек;

5) шеберханалардағы құрал-жабдықтар жарық түсетін қабырғаға перпендикулярлі орналасып, болмаса 35 ^o -45 ^o бұрыштай (станоктардың арасы 1,2 м, ал қатар арасы 0,8 м кем болмауы керек) орналасуы керек;

6) шеберханалар шуды аз шығаратын құралдармен жабдықталып, бұған қоса оларды орналастыру барысында рұқсат етілген деңгейден аспайтындай етіп шу мен дірілді азайтатын шараларды қарастыру қажет.

51. Сынып тақтасының мөлшері мен конфигурациясы әртүрлі болуы мүмкін: жылжымалы, ашылмалы, биіктігі мен еңкеюі өзгеретін. Сынып тақталарында бордың үгіндісін, сүртетін шүберекті немесе сіңіргіш затты қоятын ернеу болуы керек.

52. Оқыту бөлмелерінің құрал-жабдықтары бейне дисплейлерінің терминалдары (бұдан әрі - БДТ) және дербес компьютерлердің, (бұдан әрі - ДК) дене шынықтыру және спортпен шұғылданатын орындар ҚНжЕ талабына сай болуы керек.

53. Оқу орындарының барлық үй-жайлары таза жағдайда ұсталынуы қажет. Жинау тазалау жұмыстары күн сайын, күрделі тазалау жұмыстры еденді, жарық көздерінің торларын, жиhаздарды, есіктерді жуғыш және зарарсыздандырғыш заттарды қолдану арқылы жетісіне бір рет жүргізілуі керек.

Дәретханалар мен жарық көздерінің торларын жууға оқитындарды пайдалануға болмайды.

54. Жинап тазалайтын материалдарға белгі салынып, арнайы шкафтарды немесе оларды сақтауға бөлінген орында сақтау керек.

55. Оқу орындарында сабақ беруді екі ауысымды жүргізуге болады және кестені жасағанда топтардың санын, аудиториялық қорды, пәндердің еңбекқорлықты талап ету деңгейін және ағзалардың физиологиялық ерекшеліктерін еске ала отырып сабақ кестесімен реттелінеді. Аса интенсивтік сабақтар жұмыс қабілеттілігінің жоғары кезеңіне келу керек.

56. Сабақ кестесін жасағанда аудиториядан тыс өзбетімен істелінетін жұмыс күн сайын дұрыс бөлініп, оқитындардың оқу жүктемесін біртіндеп көбейтіп, еңбек етудің қолайлы және тиімді түрі пайдаланылады, және бірінен соң бірі жалғасатын екі дәрісті өткізетіндей етіп жасауға болмайды.

57. Жетісіне 4 сағаттан кем емес денешынықтыру сабақтарын жетінің кез келген күндері өткізуге болады. Жетісіне екі рет болатын дене шынықтыру сабақтарын екі күн бойы күн сайын өткізуге болмайды. Денешықтыру сабақтарын оқу күнінің соңында өткізген дұрыс.

58. Сабақ кестесін жасағанда бір семестрге бірақ жасаған дұрыс. Оқу үдерісі күні бойы үзілмей оқу жетісінің ішінде біркелкі болып бөлінуі керек.

59. Шектен тыс шаршауды болдырмау үшін мынандай шараларды міндетті түрде іске асыру керек:

1) БДТ және ДК-мен жұмыс істегенде әрбір 20-25 минут сайын көзге арналған жаттығулар жүргізу;

2) оқу үдерісіне қарамай әрбір академиялық сағаттан кейін ұзақтығы кем дегенде 15 минут үзіліс жасау;

3) БДТ және ДК-мен нормаланған уақыт жұмыс істеуді қамтамасыз ету мақсатында БДТ және ДК-ге таймер қосу немесе видеомонитор экрандарында ақпараттардың көрінуін орталықтандырылған түрде өшірілуі;

4) үзіліс кезінде оқитындарды үй-жайлардан шығарып, желдетуді ағынды түрде жүргізу;

5) үзіліс кезінде дене шынықтыратын жаттығуларды 3-4 минут бойы жасау;

6) БДТ және ДК-мен оқу сабақтарын сағат 17-ден кейін оқитындарға өткізуге болмайды.

60. Өндірістік тәжірибеден өту кезінде немесе студенттік отряд құрамында (жазда) жұмыс істегенде БДТ және ДК-мен жұмыс істеу уақыты бірінші курс студенттері үшін 3 сағат, ал жоғары курс студенттері үшін 4 сағат болып, сабақ өткізу кезінде аурудың алдын алу шараларын жүргізу керек.

61. Студенттердің оқыту жүктемесінің (аудиториялық және аудиториядан тыс жерде өтетіндерін) барлық жиынтығы бірінші курстағылар үшін жетісіне 54 сағат мөлшерінен асырмай, келесі курстағылар үшін 57 сағат мөлшерінде жоспарлап, іске асыру керек. Бір күнгі академиялық жүктеме орташа алғанда 10 сағатты құрауы керек, оның 6 аудиториялық сағатты, ал өз бетімен аудиториядан тыс жерде дайындалу 4 сағатты құрауы керек.

62. Бастауыш және орта кәсіби білім беретін ұйымдарда сабақ оқудың кестесін жасағанда оқу үдерісіменен, оқу жоспарын есепке ала отырып, оқу жоспарында көрсетілмеген сабақтарды қарастырмау керек.

63. Бастауыш және орта кәсіби білім беретін ұйымдардың оқушылары үшін берілетін жүктеме, жетісіне 36 сағаттан аспауы керек.

64. Егер жұмыс бір түрде реңсіз (конвейрлі өндіріс, ұсақ өнімдерді жинастыру және басқалар) қайталанатын болса, әрбір 50 минут сайын 10 минуттік үзіліс жасау керек; жұмыс басталардан бұрын және әрбір 2 сағаттан кейін өндірістік гимнастика (7-8 минут) жасалынады. Кәсібі станоктармен байланысты тоқу өнеркәсібінде 3-3,5 сағат жұмыстан кейін 40-50 минутке үзіліс жасау керек.

65. Металлургия саласындағы кәсіпке байланысты алғашқы 5-6 апта ішінде жұмыс ауырлығы азайтылу қажет және күннің ұзақтығы 3 сағатқа дейін қысқартылып, 6 сағатқа дейін бірте-бірте ұзартылуы керек. Жұмыс күні ішінде "ыстық" және "суық" жұмыстар ауыстырылып отырылады; жұмыс уақыт кезінде комфорттық жағдайы бар үй-жайларда қосымша үзілістер қарастырылады. Оқитындар жеке бастың қорғау құралдарымен және ұйымдастырылған су ішу тәртібімен қамтамасыз етілу керек.

66. Құрылысшы кәсібіне келесі қарастырылады: арнайы киімдерді қолдану, 15 минуттік қосымша үзілістер, түскі асқа 40 минуттік үзіліс, су ішу тәртібін қамтамасыз етуі.

67. Ауыл шаруашылық механизаторлық кәсіптегілерге, құрылыс саласындағыларға машиналарды жүргізу ұзақтығы күніне 3 сағаттан аспауы керек. Дала жағдайында жұмыс атқаратын (практика кезінде) 3 курс оқитындарға түскі тамақ үзілісі 35-45 минут, ал ыстық күндері - 3-4 сағат болу керек. Дала жұмыстары бір ауысым мерзімінде жүргізілуі керек. Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеу тіркелімінде N 2780 тіркелген "Олардың кезінде алдын ала және мерзімдік медициналық қараулар міндетті зиянды өндірістік факторлардың, кәсіптердің тізбесі мен Зиянды, қауіпті және қолайсыз өндірістік факторлардың әсеріне ұшыраған қызметкерлерді міндетті алдын ала және мерзімдік медициналық қарауларды жүргізу жөніндегі нұсқаулықты" бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2004 ж. 12 наурыздағы N 243 бұйрығына сәйкес алдын ала және мерзімдік медициналық қараулардан өткен, сондай-ақ техника қауіпсіздігі жөніндегі кіріспе және мерзімдік нұсқамадан өткен адамдарға жұмыстың осы түрлерімен айналысуға рұқсат етіледі.

68. Химиялық бағыттағы кәсіпке маман дайындағанда 1 курс үшін сабақтар зертханада, мастерскойларда немесе оқу кабинеттерінде жүргізілуі керек; 2-3 курстарда - цехтарда немесе өндірістік жұмыс орындарында қолданыстағы НҚА-ға сай өткізілуі керек.

Үйрену жұмыстары алғашқы ауысымда жүргізіліп, жасөспірімдерді технологиялық құрал жабдықтарды жөндеу жұмысына жіберуге болмайды. Өндірістік жағдайда жұмыста болу 4 сағаттан аспауы керек.

69. Жұмыс барысында сауықтыру шаралары қарастырылуы керек: күн сайын тамақты витаминдеу, үйлесімді тамақтандыру, ультракүлгін сәулелену, күніне 3 сағаттан таза ауада болу.

6. Тамақтануды ұйымдастыруға қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

70. Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеу тіркелімінде N 2526 тіркелген "Қоғамдық тамақтандыру объектілеріне қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар" санитарлық ережесі мен нормаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2003 ж. 25 шілдедегі N 569 бұйрығына сәйкес оқитындар үшін тұратын және оқитын орындарда ыстық тамақпен тамақтандыру ұйымдастырылуы керек.

71. Қоғамдық тамақтану объектісіне келіп түскен өнімдер мен шикізаттардың сапасы мен қауіпсіздігін растайтын құжаттары болуы керек.

72. Тамақтану тиімді, толыққанды, қауіпсіз болып және емдәмдік тағамдар да болуы керек. Тамақтың құрамындағы белок, май, көміртегі, витаминдер мен минералды тұздардың арақатысы үйлесімді болу керек.

7. Медициналық қызмет көрсетуді ұйымдастыруға
қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

73. НҚА-ның талаптарына жауап беретін медициналық пункттер оқитындардың тұратын жерлерінде қарастырылу керек.

74. Білім беретін ұйымдарда медициналық пункт қарастырылуы керек. Медициналық пункт керекті аспаптармен, жиһаздармен, дәрі-дәрмектермен қамтамасыз етілуі керек.

75. Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеу тіркелімінде N 2556 тіркелген "Халықтың декреттелген тобына міндетті түрде медициналық тексерулерді жүргізу ережесін" бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2003 ж. 20 қазандағы N 766 бұйрығана сәйкес білім беретін ұйымдардың қызметкерлері медициналық қараудан өтуі керек.

"Бастауыш кәсіби, орта кәсіби, жоғарғы кәсіби білім беретін ұйымдарды күтіп ұстауға және пайдалануға қойылатын санитарлық- эпидемиологиялық талаптар" туралы санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормаларына қосымша

Дене шынықтырумен айналысатын медициналық топтар

Медицина- лық топ	Студенттің медици- налық сипаты	Рұқсат етілген жүктеме
Негізгі топ	Денсаулығында ауытқу- лары жоқ тұлғалар, ден- саулығы жақсы жетілген және дайындықтан өткен бірақ денсаулығында аздаған ауытқулары бар тұлғалар	Оқу бағдарламасы бойынша толық көлемде айналысу, спорт секциясының бірі- мен айналысуға, жарыс- тарға қатысуға құқықты
Дайындық тобы	Денсаулығында ауытқу- лары жоқ тұлғалар, денсаулығы дұрыс жетіл- меген және дайындығы жеткіліксіз денсаулы- ғында аздаған ауытқулары бар тұлғалар	Адам ағзаларына жаңа та- лаптарды қоюға байланысты қимылмен дағдының кешенін біртіндеп меңгеретін оқу бағдарламасы бойынша жүргізілетін сабақтар. Дене тәрбиесін жетілді- ретін және дайындық деңгейін көтеру үшін қосымша сабақтар өткізу
Арнайы "А" тобы	Шектелген жүктемені талап ететін денсаулы- ғында тұрақты және уа- қытша сипаттағы ауытқу- лар, оқу және өндіріс- тік жұмыстарды орындауға жіберілген	Арнайы оқу бағдарламалары бойынша сабақтар өткізу
Арнайы "Б" тобы	Емдік дене тәрбиесіне жіберілген тұлғалар (тез өрбитін аурулар- дан, созылмалы аурулар- дан, асқынулардан, жарақаттардан және операциядан кейінгі кезеңде	Емдік дене тәрбиесінің жеке әдістері бойынша сабақтар өткізу