Об утверждении типовой методики ведения ведомственных классификаций (ТМВВК)

Приказ Председателя Агентства Республики Казахстан по статистике от 23 декабря 2013 года № 321. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 17 марта 2014 года № 9235. Утратил силу приказом Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 18 марта 2015 года № 50

Сноска. Утратил силу приказом Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики РК от 18.03.2015 № 50 (вводится в действие по истечению десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

В соответствии с подпунктом 2) статьи 12 Закона Республики Казахстан от 19 марта 2010 года «О государственной статистике», а также подпунктом 20-3) пункта 15 Положения об Агентстве Республики Казахстан по статистике, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 31 декабря 2004 года № 1460, ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемую типовую методику ведения ведомственных классификаций (ТМВВК).
2. Департаменту классификаций и информационных технологий совместно с Юридическим департаментом Агентства Республики Казахстан по статистике обеспечить в установленном законодательством порядке:
1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
2) официальное опубликование в средствах массовой информации настоящего приказа после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
3) публикацию настоящего приказа на интернет-ресурсе Агентства Республики Казахстан по статистике.
3. Настоящий приказ вводится в действие по истечению десяти календарных дней со дня его первого официального публикования.

Председатель А. Смаилов

«СОГЛАСОВАН»
Министр сельского хозяйства
Республики Казахстан
___________ А.С. Мамытбеков
25 ноября 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Председатель Агентства
Республики Казахстан
по защите конкуренции
(Антимонопольное агентство)
___________ Б.Б. Куандыков
27 ноября 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Генеральный прокурор
Республики Казахстан
___________ А.К. Даулбаев
28 ноября 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Министр образования и науки
Республики Казахстан
___________ А.Б. Саринжипов
29 ноября 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Министр здравоохранения
Республики Казахстан
___________ С.З. Каирбекова
26 ноября 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Министр труда и социальной
защиты населения
Республики Казахстан
___________ Т.Б. Дуйсенова
14 февраля 2014 г.

«СОГЛАСОВАН»
Заместитель Премьер-Министра
Республики Казахстан -
Министр индустрии и новых технологий
Республики Казахстан
___________ А.О. Исекешев
10 декабря 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Министр транспорта
и коммуникаций
Республики Казахстан
___________ А.К. Жумагалиев
25 ноября 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Заместитель Премьер-Министра
Республики Казахстан -
Министр финансов Республики Казахстан
___________ Б.Т. Султанов
20 декабря 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Министр обороны
Республики Казахстан
___________ А.Р. Джаксыбеков
13 декабря 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Министр охраны
окружающей среды
Республики Казахстан
___________ Н.Ж. Каппаров
8 ноября 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Министр культуры и информации
Республики Казахстан
___________ А.М. Кул-Мухаммед
6 декабря 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Председатель Агентства
Республики Казахстан
по делам государственной службы
___________ А.М. Байменов
21 августа 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Министр нефти и газа
Республики Казахстан
___________ У.С. Карабалин
18 декабря 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Министр регионального развития
Республики Казахстан
___________ Б.Б. Жамишев
9 декабря 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Председатель Агентства
Республики Казахстан
по делам спорта
и физической культуры
___________ Е.Т. Кожагапанов
17 декабря 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Министр иностранных дел
Республики Казахстан
___________ А.Е. Идрисов
13 декабря 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Председатель Агентства
Республики Казахстан
по регулированию
естественных монополий
___________ М.М. Оспанов
23 августа 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Министр по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан
___________ В.К. Божко
«__» __________ 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Председатель Национального Банка
Республики Казахстан
___________ К.Н. Келимбетов
12 декабря 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Председатель Национального
космического агентства
Республики Казахстан
___________ Т.А. Мусабаев
5 декабря 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Министр внутренних дел
Республики Казахстан
___________ К.Н. Касымов
20 августа 2013 г.

«СОГЛАСОВАН»
Министр экономики и
бюджетного планирования
Республики Казахстан
___________ Е.А. Досаев
12 декабря 2013 г.

Утверждена
приказом Председателя
Агентства Республики
Казахстан по статистике
от 23 декабря 2013 года № 321

Типовая методика ведения
ведомственных классификаций

1. Общие положения

1. Настоящая типовая методика ведения ведомственных классификаций (далее - Методика) разработана в соответствии с подпунктом 20-3) пункта 15 Положения об Агентстве Республики Казахстан по статистике, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 31 декабря 2004 года № 1460.
2. Общие правовые вопросы использования Методики регулируются:
1) Законом Республики Казахстан от 19 марта 2010 года № 257-IV «О государственной статистике», регистрационный № 51541;
2) Законом Республики Казахстан от 9 ноября 2004 года № 603 «О техническом регулировании», регистрационный № 21832;
3) Государственным стандартом Республики Казахстан «Стандартизация. Термины и определения СТ РК 1.1-2005»;
4) Государственным стандартом Республики Казахстан «Общие требования к построению, изложению, оформлению и содержанию стандартов СТ РК 1.5-2008»;
5) Государственным стандартом Республики Казахстан «Система классификации и кодирования технико-экономической информации. Основные положения СТ РК 5.0-2005».
3. Настоящая Методика устанавливает порядок разработки, утверждения, применения и ведения отраслевых (ведомственных) классификаций государственными органами, формирующими статистическую информацию и административные данные.
4. Применение настоящей Методики государственными органами обеспечит:
1) соблюдение единого принципа кодирования классификаций;
2) автоматизацию обмена статистической информацией между государственными органами;
3) построение качественных динамических рядов статистической информации;
4) снижение трудовых затрат по созданию переходных ключей при создании новых версий классификаций;
5) упорядочение классификаций, что приведет к понятийно-терминологическому единству, определяющее сопоставимость статистической информации;
6) единое централизованное хранение и ведение классификаций в информационной системе «Классификация и стандарты».
5. Настоящая Методика распространяется на государственные органы и Национальный Банк Республики Казахстан (далее - Госорганы-разработчики), проводящие общегосударственные и ведомственные статистические наблюдения и (или) формирующие официальную статистическую информацию в соответствии с планом статистических работ и формирующие административные данные.
6. В настоящей Методике используются следующие термины с соответствующими определениями:
1) классификация - разделение множества объектов на подмножества по их сходству или различию в соответствии с принятыми методами;
2) признак классификации - свойство или характеристика объекта, по которому производится классификация;
3) классификатор – официальный документ, представляющий систематизированный свод наименований и кодов классификационных группировок и (или) объектов классификации;
4) дубликат классификатора - экземпляр классификатора, имеющий юридическую силу оригинала;
5) регистрация классификатора - присвоение утвержденному классификатору, номенклатуре и справочнику регистрационного номера и запись необходимых сведений в реестр;
6) разработка классификатора, номенклатуры и справочника - комплекс мероприятий, которые организует и проводит разработчик;
7) разработчик классификатора, номенклатуры и справочника (далее - разработчик) - структурное подразделение Госоргана-разработчика, осуществляющее разработку проектов классификаторов, номенклатур и справочников;
8) ступень классификации - этап классификации при иерархическом методе, в результате которого получается совокупность классификационных группировок;
9) резервная емкость классификатора – количество свободных позиций в классификаторе;
10) код - знак или совокупность знаков, принятых для обозначения классификационной группировки и (или) объекта классификации;
11) алфавит кода - система знаков, принятых для образования кода. Различают следующие виды алфавита кода: буквенный, буквенно-цифровой, цифровой;
12) кодирование - образование и присвоение кода классификационной группировке и (или) объекту классификации;
13) уполномоченный орган в области государственной статистики (далее - уполномоченный орган) - государственный орган, осуществляющий руководство, а также межотраслевую координацию в области государственной статистики в пределах своей компетенции;
14) международный классификатор - классификатор, утвержденный международной организацией, занимающейся классификацией и доступный широкому кругу потребителей (ориентирован на применение во всех странах мира);
15) межгосударственный классификатор - классификатор, принятый Межгосударственным Советом по стандартизации, метрологии и сертификации (далее - МГС), доступный всем членам-государствам совета (ориентирован на применение в рамках стран определенного региона). МГС является региональной организацией по стандартизации и нормативной документации в странах СНГ (в соответствии с резолюцией Совета Международной организации по стандартизации ISO 40/1995 от 14 сентября 1995 года).
Международные и межгосударственные классификаторы, номенклатуры являются базовыми и используются в сфере статистики в качестве основы для гармонизации с ними национальных классификаторов;
16) национальный классификатор технико-экономической информации - документ, который представляет собой систематизированные своды кодов и наименований классификационных групп объектов технико-экономической информации;
17) межотраслевые (межведомственные) классификации - классификатор, номенклатура, применяемые несколькими госорганами при формировании официальной статистической информации или административных данных;
18) отраслевые (ведомственные) классификации - классификатор, номенклатура, справочник, введенные в установленном порядке для применения в производстве официальной статистической информации определенной отрасли министерств и ведомств.
Отраслевые (ведомственные) классификаторы, номенклатуры содержат информацию, не включенную в национальные классификаторы. Отраслевые (ведомственные) классификаторы, номенклатуры могут разрабатываться на основе международных, национальных классификаций путем дезагрегации позиций, содержащихся в них;
19) статистический классификатор - систематизированный перечень значений определенного признака объекта статистического наблюдения, позволяющий распределить его на группы, классы, разряды, содержащий описание принципов, методов составления и систематизации, а также код, служащий средством его идентификации;
20) номенклатура - официальный документ, содержащий перечень определенных объектов, разработанный на основе классификаторов. Номенклатура не содержит описание классификации и детализирует классификационные группировки;
21) справочник - официальный документ, содержащий перечень некоторых объектов с присвоенными им кодами, предназначенный для обработки данных в информационных системах;
22) выборка - отдельные позиции из утвержденных классификаторов, номенклатур и справочников, используемые при сборе и обработке статистических данных;
23) группировка - официальный документ, содержащий сводные позиции, вложенность которых формируется из других утвержденных классификаций.

2. Методы классификации и кодирования

7. Принципы ведения ведомственных классификаций:
1) уникальность ведомственных классификаций. Классификации должны быть уникальными и не дублироваться. При внесении изменений и дополнений в ведомственные классификации версия классификации не меняется. В связи с этим, при создании ведомственных классификаций необходимо предусмотреть резервные коды в классификаторе, номенклатуре и справочнике для возможного расширения классификаторов, номенклатур и справочников за счет включения новых позиций;
2) непрерывность классификации обеспечивается путем ведения по каждому элементу истории изменения. Каждому элементу присваивается «дата начала» и «дата окончания», то есть определяется жизненный цикл элементов;
3) единообразие (единоформатность) - ведомственные классификаторы, номенклатуры и справочники на государственном и русском языках хранятся в ИС «КЛАСС» (информационная система «Классификация и стандарты» - система, предназначенная для автоматизации процессов разработки, внедрения, эксплуатации и распространения классификаций и обеспечения распределенного доступа к информации, содержащейся в ней, для других внутренних и внешних информационных систем). Единое хранилище утвержденных классификаций исключит разночтение в информационных системах государственных органов.
8. Применяют два метода классификации:
1) иерархический;
2) фасетный.
9. Иерархический метод классификации - последовательное разделение множества объектов на подчиненные классификационные группировки. При иерархическом методе классификации исходное множество объектов делится сначала по какому-либо признаку на крупные группировки, каждая из которых, в свою очередь дробится на ряд последующих группировок, конкретизируя свойства объектов в виде иерархического логического дерева.
При иерархическом методе классификации необходимо соблюдать следующие требования:
1) на каждой ступени классификатора для разделения вышестоящей группировки должен использоваться только один признак;
2) получаемые в результате деления группировки не должны пересекаться по своему содержанию, чтобы не дублировалась информация;
3) классифицирование должно обеспечивать суммирование нижестоящих группировок.
10. Метод фасетной классификации основан на параллельном разделении множества объектов на независимые классификационные группировки, которые затем формируются в параллельные независимые фасеты. При фасетном методе классификации не предполагается жесткой классификационной структуры и заранее построенных конечных группировок. Это обеспечивает раскрытие содержания выбранных характеристик до необходимой степени детализации.
При построении фасетной классификации необходимо соблюдать следующие требования:
1) значения различных фасетов не должны пересекаться (принцип исключения фасетов);
2) в состав классификатора, номенклатуры и справочника должны быть включены только такие фасеты и признаки, которые необходимы для решения конкретных задач.
Примеры иерархического метода классификации и фасетного метода классификации приведены согласно приложению 1 к настоящей Методике.
11. После определения метода классификации производится выбор метода кодирования.
При разработке кодов должны учитываться следующие требования:
1) система кодирования должна соответствовать действующей системе классификации;
2) алфавит кода содержит цифровое, буквенное или буквенно-цифровое значение;
3) основание кода, то есть количество знаков, должно быть минимальным;
4) кодовое обозначение должно иметь резерв для кодирования объектов, вводимых дополнительно.
12. Для классификации применяются 4 вида кодирования:
1) Последовательное кодирование основано на предварительной классификации по иерархической системе с целью выделения пяти основных признаков формирования кодовых обозначений: класс - подкласс - группа - подгруппа - вид. Выбранному признаку отводится один разряд в пределах каждого уровня иерархии;
2) Параллельный метод кодирования вследствие его блочной структуры хорошо приспособлен для часто изменяющихся задач. При параллельном методе признаки классификации кодируются независимо друг от друга определенными разрядами или группой разрядов кодового обозначения. Метод параллельного кодирования чаще всего используется при фасетной классификации, но применяется также и в иерархической классификации. При этом либо соподчиненные признаки, обладая полной однородностью, располагаются параллельно во всех звеньях иерархической цепи, либо несоподчиненные параллельные признаки искусственно устанавливаются в определенной последовательности;
3) Порядковое кодирование представляет собой такое обозначение позиций, которое соответствует их порядковым номерам после расположения информации в какой-либо последовательности, например: в хронологическом порядке, по мере образования информации, с учетом ее важности и так далее.
Порядковое кодирование очень просто по построению и позволяет отличить один объект от другого. Однако при появлении дополнительных объектов им присваивается очередной номер в конце списка, тем самым нарушается принятая последовательность расположения позиций. В связи с этим порядковая система кодирования применяется для кодирования незначительных массивов информации;
4) Серийно-порядковое кодирование предполагает разделение всей совокупности объектов на группы, для каждой из которых отводятся, с учетом резерва, порядковые номера. Серийно-порядковое кодирование, также как и порядковое, применяется для простых объектов. Этот метод целесообразно применять для объектов, имеющих два или несколько порядковых признаков.
Примеры последовательного, параллельного, порядкового, серийно-порядкового методов кодирования приведены согласно приложению 2 к настоящей Методике.

3. Разработка и ведение классификаций

13. Основанием для разработки классификаций являются:
1) изменения соответствующих законодательных и нормативных правовых актов Республики Казахстан;
2) изменения и дополнения к международным, межгосударственным, национальным классификаторам, являющимися базовыми для данного классификатора;
3) внедрение международных классификаций и стандартов;
4) реализация Стратегического, Операционного планов государственных органов и текущих планов структурных подразделений государственных органов;
5) исполнение поручений Администрации Президента и Канцелярии Премьер-Министра Республики Казахстан.
14. Разработка включает следующие стадии:
1) организация разработки;
2) разработка проекта;
3) утверждение.
15. Стадия организации разработки включает следующие мероприятия:
1) утверждение Плана по разработке и ведению классификаторов, номенклатур и справочников (далее - План) в Госоргане-разработчике.
Госорган-разработчик ежегодно до 1 октября текущего года определяет потребность в классификаторах, номенклатурах либо справочниках для проведения статистического наблюдения или административного учета.
Госорган-разработчик проводит анализ имеющихся классификаций в Республике Казахстан на предмет возможности их применения. При наличии подходящей классификации в ИС «КЛАСС» Госорган-разработчик должен ее применять и известить об этом уполномоченный орган для придания классификации статуса межотраслевой (межведомственный). Далее при внесении изменений и дополнений в межотраслевую (межведомственную) классификацию необходимо согласовывать ее с заинтересованными государственными органами.
В случае отсутствия необходимой классификации Госорган-разработчик формируют План на следующий год.
Проект Плана согласовывается с руководителями структурных подразделений Госоргана-разработчика в ноябре текущего года и утверждается приказом руководителя Госоргана-разработчика;
2) После утверждения Плана разработчик приступает к изучению международных и межгосударственных классификаторов с целью обеспечения информационной совместимости и возможности сопоставления разрабатываемых классификаторов и номенклатур с международными и межгосударственными системами классификации;
3) Госорган–разработчик в результате изучения международных и межгосударственных классификаций, разрабатывает отраслевой (ведомственный) классификатор, номенклатуру с обязательным описанием их формирования.
Для кодирования небольшого количества, связанных по смыслу позиций, не прописанных в международных, национальных и отраслевых (ведомственных) классификациях, разрабатывается справочник. На справочник описание его формирования не составляется.
16. Стадия разработки проекта включает следующие мероприятия.
1) Классификатор и номенклатура должны содержать следующие обязательные структурные элементы:
титульный лист;
предисловие;
содержание;
область применения;
нормативные ссылки;
определения;
основные положения;
структура;
издание;
ведение;
отмена.
В зависимости от особенностей объектов классификации могут выделяться и другие структурные элементы, например: приложение;
2) титульный лист оформляется по форме согласно приложению 3.
Основные элементы титульного листа:
логотип и наименование Госоргана-разработчика;
обозначение, состоящее из индекса (ВК), порядкового регистрационного номера (3 знака), редакции и номера пересмотра;
полное наименование классификатора, номенклатуры;
в верхнем правом углу титульного листа над логотипом проставляется надпись: «Утверждено приказом руководителя Госоргана-разработчика от «___» __________ 20__ г. № ___»;
3) предисловие оформляется по форме согласно приложению 4, в соответствии с пунктом 4.3 СТ РК 1.5-2008.
В предисловии приводятся следующие сведения:
о Госоргане-разработчике, разработавшем и внесшем классификатор, номенклатуру на утверждение;
об утверждении и введении в действие классификатора, номенклатуры;
о новизне классификатора, номенклатуры;
о сроках и периодичности проверки классификатора, номенклатуры;
о правах на издание и распространение классификатора, номенклатуры;
4) содержание оформляется по форме согласно приложению 5, в соответствии с пунктом 4.4 СТ РК 1.5-2008.
Содержание классификатора, номенклатуры включает порядковые номера и наименования разделов классификатора, номенклатуры. После заголовков разделов ставится отточие и приводится номер страницы отраслевого (ведомственного) классификатора, с которой начинается текст;
5) согласно пункту 4.7 СТ РК 1.5-2008 в элементе «Область применения» указывается назначение классификатора, номенклатуры и область применения.
При указании назначения классификатора, номенклатуры применяют следующую формулировку, например, «Настоящий классификатор (номенклатура) устанавливает (определяет) …».
При конкретизации области применения классификатора, номенклатуры применяют следующие формулировки, например, «Настоящий классификатор (номенклатура) предназначен (-а) для …» или «Настоящий классификатор (номенклатура) обязателен (обязательна) для применения …»;
6) структурный элемент «Нормативные ссылки» содержит перечень нормативных документов, на которые даны обязательные ссылки в тексте классификатора, номенклатуры и которые устанавливают нормативные положения, без соблюдения которых не могут быть выполнены нормы классификатора, номенклатуры;
7) в классификаторе, номенклатуре элемент «Определения» приводят для обеспечения терминологического взаимопонимания между различными пользователями данного классификатора, номенклатуры. Элемент «Определения» оформляют в виде одноименного раздела и начинают со слов, например, «В настоящем классификаторе (номенклатуре) применяются следующие термины с соответствующими определениями: …»;
8) основные положения классификатора, номенклатуры оформляют в виде раздела, состав и содержание которого устанавливают с учетом особенностей объектов и аспекта классификации;
9) элемент «Структура классификатора» должен включать описание исходного множества объектов классификации и методы их классификации и кодирования, алфавит, основание и длину кода, структуру построения кодового обозначения, последовательность расположения признаков, пример кодирования объектов (фрагмент классификатора) и так далее;
10) элемент «Издание классификатора (номенклатуры)» включает сведения о правах на издание и распространение классификатора, номенклатуры;
11) в элементе «Ведение классификатора (номенклатуры)» определюется сведения по ведению оригинала и дубликата классификатора, номенклатуры;
12) в элементе «Отмена классификатора (номенклатуры)» прописывается вид документа, на основании которого производится отмена классификатора, номенклатуры;
13) классификатор, номенклатура оформляются по форме согласно приложению 6;
14) справочник оформляется по форме согласно приложению 7;
15) проект классификатора, номенклатуры и справочника создается Госорганом-разработчиком в ИС «КЛАСС» и направляется структурным подразделениям Госоргана-разработчика для рассмотрения и согласования.
Согласование проекта классификатора, номенклатуры со структурными подразделениями Госоргана-разработчика производится в течение 15 календарных дней, справочника - в течение 5 календарных дней.
17. Окончательная редакция проекта классификатора, номенклатуры и справочника представляется на утверждение со следующими документами:
1) пояснительная записка к окончательной редакции проекта классификатора, номенклатуры;
2) классификатор, номенклатура и справочник на бумажном носителе и в ИС «КЛАСС».
18. Стадия утверждения классификатора, номенклатуры и справочника включает следующие мероприятия:
1) приказ об утверждении классификатора и номенклатуры на государственном и русском языках согласовывается со структурными подразделениями Госоргана-разработчика и подписывается руководителем Госоргана-разработчика;
2) справочник согласовывается с заинтересованными структурными подразделениями Госоргана-разработчика и утверждается курирующим разработчика заместителем руководителя Госоргана-разработчика по форме согласно приложению 7;
3) приказ об утверждении классификатора (номенклатуры) с оригиналом классификатора или номенклатуры хранится в канцелярии Госоргана-разработчика.
Копия приказа и дубликат классификатора, номенклатуры хранятся у разработчика;
4) на каждой странице утвержденного справочника проставляется штамп Госоргана-разработчика с указанием даты утверждения.
19. Кроме классификаторов, номенклатур и справочников Госорган-разработчик может создавать группировки и выборки из утвержденных классификаций для оптимального их использования в информационных системах.
Выборка создается при необходимости использования только некоторых позиций классификации.
Группировка создается при необходимости выделения сводных группировочных позиций, вложенность которых формируется из других утвержденных классификаций.
20. Проект выборки или группировки создается в ИС «КЛАСС» отдельно для каждой статистической и административной формы. В случае необходимости в проекте выборки, группировки допускается сокращение наименования элементов без изменения первоначального смысла. При этом изменение кодирования элементов в проекте выборки, группировки не допускается.
21. Проект выборки, группировки направляется на согласование заинтересованным структурным подразделениям Госоргана-разработчика. После согласования проект выборки, группировки направляется на утверждение курирующему разработчика заместителю руководителя Госоргана-разработчика.

4. Пересмотр классификаций

22. Пересмотр равнозначен разработке новой классификации. Последовательность пересмотра соответствует последовательности разработки классификаторов, номенклатур и справочников.
23. При пересмотре Госорган-разработчик при необходимости составляет Таблицу соответствия (переходные ключи), которая необходима для:
1) построения динамических рядов;
2) сбора, обработки и распространения статистических данных;
3) перекодировки в регистрах.
Формирование таблицы соответствия от старой версии к его новой версии осуществляется по форме согласно приложению 9.
24. Таблицы соответствия позволяют установить взаимосвязь между категориями классификатора, номенклатуры и справочника и составляются:
1) при внесении изменений и дополнений в классификатор, номенклатуру и справочник;
2) при пересмотре для различных версий одного и того же классификатора, номенклатуры и справочника;
3) при сопоставлении между различными классификациями.
25. Таблицы соответствия разрабатываются в ИС «КЛАСС» Госорганом-разработчиком параллельно с разработкой классификатора, номенклатуры и справочника.

5. Внесение изменений и дополнений в классификации

26. Проект изменений и дополнений в классификацию создается Госорганом - разработчиком в ИС «КЛАСС» и направляется на согласование структурным подразделениям Госоргана-разработчика.
27. Внесение изменений и дополнений в отраслевые (ведомственные) классификации осуществляются путем использования следующих директив:
1) аннулирование позиции (директива «Аннулировать» - «А»), код и сама позиция подлежит отмене;
2) внесение новой позиции (директива «Внести» - «В») – добавление нового кода;
3) изменение наименования позиции (директива «Изменить» - «И»), код позиции по данной директиве изменению не подлежит;
4) при внесении изменения в текстовую часть классификатора (пояснения, описание) вносится директива – «Исправить рукописно».
28. Директива «А» применяется при отмене кода позиции или при изменении кода позиции.
1) В случае принятия решения об отмене отдельной позиции классификации заполняется графа «дата окончания» - указывается дата отмены позиции, при этом позиция перестает использоваться при сборе и обработке данных при наступлении указанной даты. Хотя позиция аннулирована, она никогда не удаляется;
2) Если меняется код позиции классификации, при этом наименование позиции остается прежним, заполняется графа «дата окончания». При наступлении указанной даты отмененная позиция не будет применяться при сборе и обработке информации. Вместо отмененного кода вводится отдельной строкой новый код позиции с тем же ID в ИС КЛАССе и заполняется графа «дата начала», где указывается дата введения в действия нового кода позиции.
29. Директива «В» применяется при внесении совершенно новой позиции. Добавляется строка с новым кодом и названием позиции и заполняется графа «дата начала», то есть указывается дата введения в действия нового кода позиции.
30. Директива «И» применяется при изменении наименования позиции.
1) При изменении наименования позиции классификации с сохранением ее смысла и кода заполняется графа «дата окончания», при этом данная позиция перестает использоваться с момента наступления указанной даты. На основе отмененной позиции создается новая строка, в которой код позиции и ID в ИС КЛАССе остается прежним, вводится только новое наименование позиции и заполняется графа «дата начала», где указывается дата утверждения новой позиции;
2) При изменении наименования позиции классификации с изменением ее смысла, но при сохранении кода позиции заполняется графа «дата окончания», при этом данная позиция перестает использоваться с момента наступления указанной даты. Создается новая строка с новым ID в ИС КЛАССе, в которой код позиции остается прежним, вводится только новое наименование позиции и заполняется графа «дата начала», где указывается дата утверждения новой позиции.
31. В случае, когда позиция классификации делится на две и более позиций, прежняя позиция отменяется с применением директивы «А» (пункт 28) и вносятся новые позиции с применением директивы «В» (пункт 29).
32. Когда несколько позиций объединяются в одну позицию, прежние позиции отменяются с применением директивы «А» (пункт 28) и вносится новая позиция с применением директивы «В» (пункт 29).
33. При внесении изменений и дополнений в отраслевые (ведомственные) классификации Госорган-разработчик самостоятельно определяет необходимость пересчета динамических рядов. При этом Госорганом-разработчиком составляется таблица соответствия (переходные ключи) пересчета временных рядов.
34. Проект изменений и дополнений в классификаторы, номенклатуры утверждается приказом руководителя Госоргана-разработчика, справочники утверждаются курирующим разработчика заместителем руководителя Госоргана-разработчика.

6. Размещение классификаций в ИС «КЛАСС»

35. Для централизованного хранения классификаций применяется ИС «КЛАСС» - компонент ИИС «е-Статистика» (интегрированная информационная система «е-Статистика» - система, предназначенная для автоматизации процесса производства статистической информации, а именно, для: автоматизированного сбора и обработки первичных статистических данных; хранения статистических данных, полученных в процессе сбора и обработки в едином хранилище данных; формирования статистических материалов; реализации запросов к статистической информации, в том числе с использованием интернет-технологий; реализации информационного взаимодействия с внешними информационными системами). Цель создания ИС «КЛАСС» состоит в том, чтобы всю информацию, необходимую для внутренних и внешних пользователей организовать на одном сервере и обеспечить приложениями для создания, актуализации, ведения демографии (истории), использования и распространения классификаций.
36. Централизованное хранение отраслевых (ведомственных) классификаций в ИС «КЛАСС» обеспечивает совместимость информационных ресурсов, создаваемых Госорганами-разработчиками.
37. После введения в опытную эксплуатацию ИИС «е-Статистика» размещение государственными органами отраслевых классификаций в ИС «КЛАСС» будет обеспечиваться Госорганом-разработчиком. Ответственное лицо Госоргана-разработчика с использованием личного пароля заходит в систему в раздел «Создание корректировка» и размещает классификации, либо актуализирует ранее размещенные отраслевые (ведомственные) классификации.
Во вкладке «Версия классификатора» ответственное лицо заполняет информационную карточку на государственном и русском языках, где указываются общие положения по классификации (полное наименование, аббревиатура, категория, правовая основа и так далее). Информационная карточка оформляется по форме согласно приложению 8.
38. При загрузке утвержденных отраслевых (ведомственных) классификаций в ИС «КЛАСС» отраслевым (ведомственным) классификациям присваивается кодовое обозначение, состоящее из 13 цифровых знаков по Реестру классификаций согласно приложению 10.
Реестр классификаций (далее - реестр) - систематизированный перечень классификаций, формируемый с целью их упорядочения в ИС «КЛАСС». Реестр предназначен для идентификации классификаторов, номенклатур, справочников, группировок и выборок (далее - классификации) в ИС «КЛАСС».
Объектом идентификации являются международные, межгосударственные, национальные, межотраслевые (межведомственные), отраслевые (ведомственные) классификации государственных органов.
Реестр разработан для следующих целей:
1) учет международных, межгосударственных, национальных, межотраслевых (межведомственных), отраслевых (ведомственных) классификаций;
2) исключения дублирования классификаций;
3) централизованного обеспечения информацией об утвержденных классификациях;
4) идентификации классификаций в ИС «КЛАСС» при формировании информации и обмене информацией между государственными органами.

7. Отмена классификаций

39. Отраслевые (ведомственные) классификации отменяются Госорганом-разработчиком по следующим основаниям:
1) отмена наблюдения или административного учета, для которого они были разработаны;
2) изменения в действующем законодательстве Республики Казахстан;
3) нецелесообразности применения;
4) отмена национальных классификаторов, на основе которых разработаны классификаторы, номенклатуры и справочники.
40. Госорган-разработчик письменно извещает уполномоченный орган об отмене классификации в течение 10 календарных дней со дня отмены классификации.

Приложение 1
к типовой методике ведения
ведомственных классификаций

Пример иерархического метода классификации

Пример фасетного метода классификации

Тип	Жанр	Продолжительность	Год	Страна	Другие параметры
документальный	боевик	70 мин	2009 г.	Казахстан	немой/звуковой
игровой	комедия	90 мин	2010 г.	США	цветной/черно-белый
анимация (мультипликация)	романтика	125 мин	2011 г.	Англия	стерео/5.1
	фантастика	145 мин	2012 г.	Россия

Приложение 2
к типовой методике ведения
ведомственных классификаций

Пример последовательного метода кодирования

05	Добыча угля и лигнита
05.1	Добыча каменного угля
05.10	Добыча каменного угля
05.10.1	Добыча каменного угля открытым способом
05.10.2	Добыча каменного угля подземным способом
05.2	Добыча лигнита
05.20	Добыча лигнита
05.20.1	Добыча лигнита (бурого угля) открытым способом
05.20.2	Добыча лигнита (бурого угля) подземным способом

Пример параллельного метода кодирования

1	Тип
1.1	документальный
1.2	игровой
1.3	анимация (мультипликация)
2	Жанр
2.1	боевик
2.2	комедия
2.3	романтика
2.4	фантастика
3	Продолжительность
3.1	70 мин
3.2	90 мин
3.3	125 мин
3.4	145 мин
4	Год
4.1	2009 г.
4.2	2010 г.
4.3	2011 г.
4.4	2012 г.
5	Страна
5.1	Казахстан
5.2	США
5.3	Англия
5.4	Россия
9	Другие параметры
9.1	немой/звуковой
9.2	цветной/черно-белый
9.3	стерео/5.1

Пример порядкового метода кодирования

1	Воздушный транспорт
2	Железнодорожный транспорт
3	Водный транспорт
4	Легковой транспорт
9	Прочий транспорт

Пример серийно-порядкового метода кодирования

110000000	Акмолинская область
113200000	Аккольский район
113220000	Аккольская г.а.
113220100	г. Акколь
113220300	с. Ерназар
150000000	Актюбинская область
153200000	Алгинский район
153220000	Алгинская г.а.
153220100	г. Алга

Приложение 3
к типовой методике ведения
ведомственных классификаций

форма

УТВЕРЖДЕНО
Приказом руководителя
Госоргана-разработчика
от «___» _______ 20 __ г.
№ _____

логотип __________________________________________
(Наименование Госоргана-разработчика)

ВК – 001 РЕД. 1 _____________________________________________
(Наименование классификатора, номенклатуры)

г. Астана
20____г.

Приложение 4
к типовой методике ведения
ведомственных классификаций

форма

ВК - 001 ред. 1

Предисловие

1. РАЗРАБОТАН И ВНЕСЕН ____________________________________________
(Наименование структурного подразделения
Госоргана-разработчика)

8. УТВЕРЖДЕН Приказом ______________________________________________
(должность руководителя Госоргана-разработчика)
№_____ от «___» _____________ 20__ г.

3. ВВЕДЕН В ДЕЙСТВИЕ «___» _________________ 20 __ г.

4. ВВЕДЕН ВПЕРВЫЕ (ВВЕДЕН ВЗАМЕН) ________________________________
(наименование классификатора, номенклатуры)

5. СРОК ПЕРЕСМОТРА_______ лет

6. ПЕРИОДИЧНОСТЬ ПРОВЕРКИ _____ лет

Настоящий классификатор (номенклатура) не подлежит размножению
(копированию), при использовании классификатора (номенклатуры) в
своих публикациях (изданиях) обязательна ссылка на __________________
(Госорган-разработчик)

Приложение 5
к типовой методике ведения
ведомственных классификаций

форма

ВК – 001 ред. 1

СОДЕРЖАНИЕ

1. Область применения.....................................
2. Нормативные ссылки.....................................
3. Определения............................................
4. Основные положения.....................................
5. Структура классификатора...............................
6. Издание классификатора (номенклатуры)..................
7. Ведение классификатора (номенклатуры)..................
8. Отмена классификатора (номенклатуры)...................

Приложение 6
к типовой методике ведения
ведомственных классификаций

форма

Классификатор (номенклатура)
_______________________________________________
(полное наименование)

Блок идентификации	Блок наименования		Блок единицы измерения	Дата начала элемента	Дата окончания элемента
	на государственном языке	на русском языке
Обязательно для заполнения	Обязательно для заполнения	Обязательно для заполнения	(это поле может отсутствовать для некоторых классификаторов и номенклатур)

Приложение 7
к типовой методике ведения
ведомственных классификаций

форма

УТВЕРЖДЕН
______________________________________
(Курирующим заместителем
______________________________________
руководителя Госоргана-разработчика)
______________________________________
от «___» _________ 20 __ г.
№ _______

Справочник
_____________________________________
(полное наименование)

Блок идентификации	Блок наименования		Блок единицы измерения	Дата начала элемента	Дата окончания элемента
	на государственном языке	на русском языке
Обязательно для заполнения	Обязательно для заполнения	Обязательно для заполнения	(это поле может отсутствовать для некоторых классификаторов и номенклатур)

__________________________________________________ ____________
(Должность руководителя структурного подразделения (Ф.И.О.)
Госоргана-разработчика)

Приложение 8
к типовой методике ведения
ведомственных классификаций

форма

Информационная карточка

Код реестра:
Наименование:
Краткое наименование:
Аббревиатура:
Разработчик:
Правовая основа:
Категория:
Статус:
Дата разработки:
Дата введения:
Срок действия:
Предыдущая версия:
Структура кода:
Описание:
Взаимосвязь с другими классификациями:
Использование:
Основное статистическое применение:
Язык:
Способ представления информации:
Адрес ответственной организации:
Примечание:

Приложение 9
к типовой методике ведения
ведомственных классификаций

форма

Таблица соответствия от старой версии ___________________
(полное наименование
_________________________________________ к его новой версии
классификатора, номенклатуры, справочника)

Старый код	Наименование старого кода	Новый код	Наименование нового кода

Приложение 10
к типовой методике ведения
ведомственных классификаций

Реестр классификаций

Таблица реестра состоит из трех разделов:
1) идентификации;
2) наименования объекта классификации;
3) аббревиатуры.
Раздел «Идентификация» представляет собой запись о структуре кода. В реестре применяется фасетный метод классификации и параллельный метод кодирования с использованием цифрового алфавита кода.
Раздел «Наименование объекта классификации» представляет собой запись полного наименования конкретной классификации.
Раздел «Аббревиатура» представляет собой краткое наименование конкретной классификации.
Идентификационный код состоит из тринадцати простых чисел с точками между первым и вторым, четвертым и пятым, шестым и седьмым, девятым и десятым, одиннадцатым и двенадцатым знаками. Идентификационный код проставляется в ИС «КЛАСС».
В структуре идентификационного кода содержатся следующие признаки классификации:
первый признак – однозначный код, идентифицирующий категорию классификации;
второй признак - трехзначный код, идентифицирующий государственный орган, разработавший классификацию. Код Госоргана-разработчика проставляется в соответствии с Единой бюджетной классификацией Республики Казахстан;
третий признак – двухзначный код, обозначающий отрасль статистики. Для кодирования отраслей применяется классификатор статистических показателей;
четвертый признак – трехзначный код, обозначающий регистрационный номер классификации;
пятый признак – двухзначный код, идентифицирующий версию классификации. В версионности указывается количество пересмотров классификации;
шестой знак – двухзначный код, идентифицирующий подверсию классификации. В подверсионности указывается количество внесенных изменений и дополнений в классификацию.

Кодирование признаков идентификационного кода

Наименование признака	Значение признака	Код
1. Категория классификации	Международный	1
	Межгосударственный	2
	Национальный	3
	Ведомственный классификатор (номенклатура)	4
	Справочник	5
	Группировка	6
	Выборка	7
2. Наименование Госоргана-разработчика	Международные и межгосударственные классификации	000
	Аппарат акима области	120
	Министерство внутренних дел Республики Казахстан	201
	Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан	202
	Агентство Республики Казахстан по регулированию естественных монополий	203
	Министерство иностранных дел Республики Казахстан	204
	Агентство Республики Казахстан по делам спорта и физической культуры	205
	Министерство культуры и информации Республики Казахстан	206
	Министерство обороны Республики Казахстан	208
	Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан	212
	Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан	213
	Министерство регионального развития Республики Казахстан	214
	Министерство транспорта и коммуникаций Республики Казахстан	215
	Министерство финансов Республики Казахстан	217
	Министерство экономики и бюджетного планирования Республики Казахстан	220
	Министерство юстиции Республики Казахстан	221
	Министерство образования и науки Республики Казахстан	225
	Министерство здравоохранения Республики Казахстан	226
	Министерство нефти и газа Республики Казахстан	231
	Министерство индустрии и новых технологий Республики Казахстан	233
	Министерство охраны окружающей среды Республики Казахстан	234
	Генеральная прокуратура Республики Казахстан	502
	Национальное космическое агентство Республики Казахстан	601
	Агентство Республики Казахстан по защите конкуренции	602
	Агентство Республики Казахстан по статистике	606
	Агентство по делам государственной службы	608
	Комитет по управлению земельными ресурсами Министерства регионального развития Республики Казахстан	614
	Агентство Республики Казахстан по борьбе с экономической и коррупционной преступностью	618
	Комитет по делам строительства и жилищно-коммунального хозяйства Министерства регионального развития Республики Казахстан	619
	Национальный банк Республики Казахстан	999
3. Отрасль (статистики)	Несколько отраслей	00
	Национальные счета	11
	Статистика предприятий	13
	Сельское, лесное, охотничье и рыбное хозяйство	14
	Промышленность	15
	Инвестиции и строительство	16
	Внутренняя торговля	17
	Транспорт	18
	Связь	19
	Услуги	20
	Культура	21
	Туризм	22
	Инновации	23
	Наука	24
	Статистика труда и занятости	25
	Статистика цен	26
	Финансы предприятий	27
	Конъюнктурные обследования	28
	Информационно-коммуникационные технологии (ИКТ)	29
	Внешняя торговля	31
	Демография	61
	Образование	62
	Здравоохранение	63
	Статистика уровня жизни	64
	Статистика жилищного фонда	65
	Социальные гарантии	66
	Правонарушения	67
	Окружающая среда	68
4. Регистрационный номер классификации		От 001 до 999
5. Версионность		От 01 до 99
6. Подверсионность		От 01 до 99

ОБРАЗЕЦ структуры кода

Ведомстволық жіктелімдерді жүргізудің үлгілік әдістемесін (ВЖЖҮӘ) бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Статистика агенттігі төрағасының 2013 жылғы 23 желтоқсандағы № 321 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2014 жылы 17 наурызда № 9235 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2015 жылғы 18 наурыздағы № 50 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 18.03.2015 № 50 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

«Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасының
2010 жылғы 19 наурыздағы Заңының 12-бабының 2) тармақшасына, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 31 желтоқсандағы № 1460 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Статистика агенттігі туралы ереженің 15-тармағының 20-3) тармақшасына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған ведомстволық жіктелімдерді жүргізудің үлгілік әдістемесі (ВЖЖҮӘ) бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің Жіктелімдер және ақпараттық технологиялар департаменті Заң департаментімен бірге, заңнамада белгіленген тәртіппен:
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін бұқаралық ақпарат құралдарында ресми жариялануын;
3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің Интеренет-ресурсында жариялауды қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрық оның ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Төраға Ә. Смайылов

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрі
А.С. Мамытбеков _____________
2013 жылғы 25 қараша

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Бәсекелестікті қорғау агенттігінің
(Монополияға қарсы агенттік)
төрағасы
Б.Б. Қауандықов _____________
2013 жылғы 27 қараша

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Бас прокуроры
А.Қ. Дауылбаев _____________
2013 жылғы 28 қараша

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрі
А.Б. Сәрінжіпов _____________
2013 жылғы 29 қараша

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасының
Денсаулық сақтау министрі
С.З. Қайырбекова _____________
2013 жылғы 26 қараша

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Еңбек және халықты әлеуметтік
қорғау министрі
Т.Б. Дүйсенова _____________
2014 жылғы 14 ақпан

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Премьер-Министрінің орынбасары -
Қазақстан Республикасы
Индустрия және жаңа
технологиялар министрі
Ә.Ө. Исекешев _____________
2013 жылғы 10 желтоқсан

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Көлік және коммуникация министрі
А.Қ. Жұмағалиев _____________
2013 жылғы 25 қараша

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Премьер-Министрінің орынбасары -
Қазақстан Республикасы
Қаржы министрі
Б.Т. Сұлтанов _____________
2013 жылғы 20 желтоқсан

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Қорғаныс министрі
Ә.Р. Жақсыбеков _____________
2013 жылғы 13 желтоқсан

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Қоршаған ортаны қорғау министрі
Н.Ж. Қаппаров _____________
2013 жылғы 8 қараша

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Мәдениет және ақпарат министрі
М. А. Құл-Мұхаммед _____________
2013 жылғы 6 желтоқсан

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Мемлекеттік қызмет істері
агенттігінің төрағасы
А.М. Байменов _____________
2013 жылғы 21 тамыз

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Мұнай және газ министрі
Ұ.С. Қарабалин _____________
2013 жылғы 18 желтоқсан

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Өңірлік даму министрі
Б.Б. Жәмішев _____________
2013 жылғы 9 желтоқсан

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Спорт және дене шынықтыру
істер агенттігінің төрағасы
Е.Т. Қожағапанов _____________
2013 жылғы 11 желтоқсан

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Сыртқы істер министрі
Ә.Е. Ыдырысов _____________
2013 жылғы 13 желтоқсан

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Табиғи монополияларды реттеу
агенттігінің төрағасы
М.М. Оспанов _____________
2013 жылғы 23 тамыз

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрі
В.К. Божко _____________
2013 жылғы «____» ___________

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Ұлттық Банк төрағасы
Қ.Н. Келімбетов _____________
2013 жылғы 12 желтоқсан

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Ұлттық ғарыш агенттігінің төрағасы
Т.А. Мұсабаев _____________
2013 жылғы 5 желтоқсан

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Ішкі істер министрі
Қ.Н. Қасымов _____________
2013 жылғы 20 тамыз

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Экономикалық даму және
бюджеттік жоспарлау министрі
Е.А. Досаев _____________
2013 жылғы 12 желтоқсан

Қазақстан Республикасы
Статистика агенттігі төрағасының
2013 жылғы 23 желтоқсандағы
№ 321 бұйрығымен бекітілген

Ведомстволық жіктелімдерді
жүргізудің үлгілік әдістемесі

1. Жалпы ережелер

1. Осы Ведомстволық жіктелімдерді жүргізудің үлгілік әдістемесі (бұдан әрі – Әдістеме) Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы
31 желтоқсандағы № 1460 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Статистика агенттігі туралы ереженің 15-тармағының 20-3) тармақшасына сәйкес әзірленді.
2. Әдістемені қолданудың жалпы құқықтық мәселелері:
1) «Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасының
2010 жылғы 19 наурыздағы № 257 Заңымен, тіркеу нөмірі № 51541;
2) «Техникалық реттеу туралы» Қазақстан Республикасының
2004 жылғы 9 қарашадағы № 603 Заңымен, тіркеу нөмірі № 21832;
3) «Стандарттау. Терминдер мен анықтамалар ҚР СТ 1.1 – 2005» Қазақстан Республикасының Мемлекеттік стандартымен;
4) «Стандарттардың құрылуына, баяндалуына, ресімделуіне және мазмұнына қойылатын жалпы талаптар ҚР СТ 1.5 – 2008» Қазақстан Республикасының Мемлекеттік стандартымен;
5) «Техникалық-экономикалық ақпаратты жіктеу және кодтау жүйесі ҚР СТ 5.0 – 2005» Қазақстан Республикасының Мемлекеттік стандартымен реттеледі.
3. Осы Әдістеме статистикалық ақпаратты және әкімшілік деректерді қалыптастыратын мемлекеттік органдардың салалық (ведомстволық) жіктелімдерді әзірлеу, бекіту, қолдану және жүргізу тәртібін белгілейді.
4. Мемлекеттік органдардың осы Әдістемені қолдануы мыналарды:
1) жіктелімдерді кодтаудың бірыңғай принципін сақтауын;
2) мемлекеттік органдар арасында статистикалық ақпаратпен алмасуды автоматтандыруды;
3) статистикалық ақпараттың сапалы серпінділік қатарларын құруды;
4) жіктелімдердің жаңа нұсқаларын жасаған кезде өтпелі кілттерді әзірлеу бойынша еңбек шығынын азайтуды;
5) статистикалық ақпараттың салыстырмалылығын анықтайтын ұғымдық-терминологиялық тұтастыққа әкелетін жіктелімдерді реттеуді;
6) «Жіктелімдер және стандарттар» ақпараттық жүйесінде ведомстволық жіктелімдерді бірыңғай орталықтандырылған сақтау және жүргізуді қамтамасыз етеді.
5. Осы Әдістеме жалпымемлекеттік және ведомстволық статистикалық байқаулар жүргізетін және (немесе) статистикалық жұмыстар жоспарына сәйкес ресми статистикалық ақпаратты қалыптастыратын және әкімшілік деректерді қалыптастыратын мемлекеттік органдарға және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне (бұдан әрі – Мемлекеттік-әзірлеуші орган) таралады.
6. Осы Әдістемеде тиісті анықтамалармен келесі терминдер қолданылады:
1) жіктелім – қабылданған әдістерге сәйкес ұқсастықтары немесе өзгешеліктері бойынша объектілер жиынын ішкі жиындарға бөлу;
2) жіктелім белгісі – жіктелім жүргізілетін объектінің қасиеті немесе сипаттамасы;
3) жіктеуіш – жіктелім топтамаларының және (немесе) жіктелім объектілерінің атаулары мен кодтарының жүйелендірілген жиынтығын білдіретін ресми құжат;
4) жіктеуіштің телнұсқасы – түпнұсқаның зандық күші бар жіктеуіштің данасы;
5) жіктеуішті тіркеу – жіктеуіштерге, номенклатураға және анықтамалыққа тіркеу нөмірін беру және тізілімге қажет мәліметтер жазбасы;
6) жіктеуішті, номенклатура мен анықтамалықты әзірлеу – әзірлеуші ұйымдастыратын және жүргізетін іс-шаралар кешені;
7) жіктеуіштің, номенклатура мен анықтамалықтың әзірлеушісі (бұдан әрі – әзірлеуші) – жіктеуіштер, номенклатуралар мен анықтамалықтар жобаларын әзірлеуді жүзеге асыратын Әзірлеуші-мемлекеттік органның құрылымдық бөлімшесі;
8) жіктелімнің сатысы – иерархиялық әдіс кезіндегі жіктелім кезеңі, оның нәтижесінде жіктелімдік топтамалардың жиынтығы алынады;
9) жіктеуіштің резервтік сыйымдалағы – жіктеуіштегі бос айқындамалардың саны;
10) код – жіктелім топтамасын және (немесе) жіктелім объектісін белгілеу үшін қабылданған белгі немесе белгілер жиынтығы;
11) код әліпбиі – код түзу үшін қабылданған белгілер жүйесі. Код әліпбиінің келесі түрлерге бөлінеді: әріптік, әріптік-сандық, сандық;
12) кодтау – жіктелімдер топтамаларына және (немесе) жіктелім объектілеріне код түзу және беру;
13) мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – басшылықты, сондай-ақ, өз құзыреті шегінде мемлекеттік статистика саласында салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын мемлекеттік орган;
14) Халықаралық жіктеуіш – жіктеліммен айналысатын халықаралық ұйымдар бекіткен және тұтынушылардың кең тобына қолжетімді жіктеуіш (әлемнің барлық елдерінде қолдануға бағытталған);
15) Мемлекетаралық жіктеуіш – стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі Мемлекетаралық кеңес (бұдан әрі - МАК) қабылдаған, барлық кеңеске мүше-мемлекеттерге қолжетімді жіктеуіш (белгілі бір өңір елдерінің шеңберінде қолданылуға бағытталған). МАК ТМД елдерінде стандарттау және нормативтік құжаттама жөніндегі өңірлік ұйым болып табылады (Стандарттау жөніндегі Халықаралық Кеңестің 1995 жылғы 14 қыркүйектегі ISO 40/1995 шешіміне сәйкес).
Халықаралық және мемлекетаралық жіктеуіштер, номенклатуралар негізгі болып табылады және статистика саласында ұлттық жіктеуіштерді олармен үйлестіру үшін негіз ретінде пайдаланылады;
16) Ұлттық техникалық-экономикалық ақпараттың жіктеуіші – жүйелендірілген кодтар жинағын және техникалық-экономикалық ақпарат объектілерінің жіктелімдік топтарының атауын білдіретін құжат;
17) Салааралық (ведомствоаралық) жіктелім – ресми статистикалық немесе әкімшілік деректі қалыптастыру барысында бірнеше мемлекеттік органдар қолданатын жіктеуіштер, номенклатуралар;
18) Салалық (ведомстволық) жіктелімдер – министрліктер мен ведомстволардың белгілі саласында ресми статистикалық ақпаратты түзуде қолдану үшін белгіленген тәртіппен енгізілген жіктеуіш, номенклатура және анықтамалық.
Салалық (ведомстволық) жіктеуіштер, номенклатуралар ұлттық жіктеуіштерге енбеген ақпаратты қамтиды. Салалық (ведомстволық) жіктеуіштер, номенклатуралар оның құрамындағы айқындамаларды дезагрегациялау жолымен халықаралық, ұлттық жіктеуіштердің негізінде әзірленуі мүмкін;
19) Статистикалық жіктеуіш – статистикалық байқау объектісін топтарға, сыныптарға, разрядтарға бөлуге мүмкіндік беретін, құрастыру және жүйелендіру қағидаттары, әдістерінің сипатталуы, сондай-ақ оның сәйкестендіру құралы болып қызмет ететін кодын қамтитын, оның белгілі бір белгілері мәндерінің жүйелендірілген тізбесі;
20) Номенклатура – жіктеуіштер негізінде әзірленген, белгілі бір объектілердің тізбесінен тұратын ресми құжат. Номенклатураға жіктелімнің сипаттамасы кірмейді және жіктелім топтамаларын нақтылайды;
21) Анықтамалық – ақпараттық жүйелерде деректерді өңдеуге арналған, құрамында оларға берілген кодтарымен кейбір объектілердің тізбесінен тұратын ресми құжат;
22) Іріктеме – статистикалық деректерді жинау және өңдеу барысында қолданылатын, бекітілген жіктеуіштер, номенклатуралар мен анықтамалықтардан алынған жеке айқындамалар;
23) Топтамалар - басқа бекітілген жіктелімдерден қалыптастырылатын салымдар, жинақ айқындамалардан тұратын ресми құжат.

2. Жіктеу және кодтау әдістері

7. Ведомстволық жіктелімдерді жүргізудің принциптері:
1) ведомстволық жіктелімдердің бірегейлігі. Жіктелімдер бірегей болуы және қайталанбауы керек. Ведомстволық жіктелімдерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу кезінде жіктелімнің нұсқасы өзгермейді. Осыған байланысты ведомстволық жіктелімдерді құру кезінде жіктеуіштерде, номенклатураларда және анықтамалықтарда жаңа айқындамаларды қосу есебінен жіктеуіштерді, номенклатураларды және анықтамалықтарды ықтимал кеңейту үшін резервтік кодтарды көздеу қажет;
2) жіктелімдердің үздіксіздігі әр элемент бойынша өзгерту тарихын жүргізу жолымен қамтамасыз етіледі. Әр элементке «басталу күні» және «аяқталу күні» беріледі, яғни элементтердің өмірлік кезеңі анықталады;
3) біркелкілік (бірыңғай форматтылық) – ведомстволық жіктеуіштер, номенклатуралар және анықтамалықтар мемлекеттік және орыс тілдерінде «КЛАСС» АЖ («Жіктелімдер және стандарттар» ақпараттық жүйесі – жіктелімдерді әзірлеу, енгізу, пайдалану және басқа да ішкі және сыртқы ақпараттық жүйелер үшін ондағы ақпаратқа бірдей қолжетімділікті қамтамасыз ету үдерістерін автоматтандыруға арналған жүйе) сақталады. Бекітілген жіктелімдердің бірыңғай сақтау орны мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелеріндегі әртүрлі оқылуға жол бермейді.
8. Жіктелімнің екі әдісі қолданылады:
1) сатылы;
2) фасеттік.
9. Жіктелімнің сатылы әдісі – объектілер жиынын бағынысты жіктеу топтамаларына бірізді түрде бөлу. Жіктелімнің сатылы әдісі кезінде бастапқы объектілер жиыны алдымен қандай да бір белгісі бойынша ірі топтарға бөлінеді, олардың әрқайсысы өз кезегінде сатылық логикалық ағаш түрінде объектілердің ерекшеліктерін нақтылай отырып, келесі топтамалар қатарына бөлінеді.
Жіктелімнің сатылы әдісі кезінде келесі талаптарды сақтау қажет:
1) жіктеуіштің әр деңгейінде жоғарыда тұрған топтаманы бөлу үшін бір ғана белгіні қолдану керек;
2) бөлу барысында алынатын топтамалар ақпараттың қайталанбауы үшін мағынасына қарай қиылыспауы тиіс;
3) жіктелім төмен тұрған топтамалардың жинақталуын қамтамасыз етуі тиіс.
10. Жіктелімнің фасеттік әдісі параллельді тәуелсіз фасеттерге қалыптастырылатын объектілер жиынын тәуелсіз жіктелімдік топтарға параллельді бөлуге негізделген. Жіктелімнің фасеттік әдісі кезінде жіктелімнің қатал құрылымы және алдын ала құрылған соңғы топтамалары қарастырылмайды. Бұл таңдалған сипаттамалар мағынасының ашылуын қажетті дәрежеге дейін нақтылауды қамтамасыз етеді.
Фасеттік жіктелімді құру кезінде келесі талаптарды сақтау қажет:
- әртүрлі фасеттердің мағынасы қиылыспауы қажет (фасеттерді алып тастау қағидаты);
- жіктеуіштердің, номенклатуралар мен анықтамалықтардың құрамына тек қана нақты міндеттерді шешу үшін қажетті фасеттер мен белгілер кіруі тиіс.
Жіктелімнің сатылы және фасеттік әдістеріне мысалдар осы Әдістеменің 1-қосымшасына сәйкес келтірілген.
11. Жіктелімнің әдісін анықтағаннан кейін кодтау әдісін таңдау жүргізіледі. Кодтарды әзірлеу кезінде келесі талаптар ескерілуі тиіс:
- кодтау жүйесі қолданыстағы жіктелімдер жүйесіне сәйкес келуі тиіс;
- кодтың әліпбиі сандық, әріптік немесе сандық-әріптік мазмұнда болады;
- кодтың негіздемесі, яғни белгілер саны барынша аз болуы керек;
- қосымша енгізілетін объектілерді кодтау үшін кодтық белгілеудің резерві болуы тиіс.
12. Жіктелім үшін кодтаудың 4 түрі қолданылады:
1) Бірізді түрде кодтау белгілерінің: класс – кіші класс – топ – кіші топ – түрді қалыптастырудың бес негізгі белгілерін бөлу мақсатында сатылы жүйе бойынша алдын ала жіктелімдерде негізделген. Таңдалған белгіге сатының әр деңгейі шегінде бір разряд беріледі;
2) Кодтаудың параллельдік әдісі оның блоктық құрылымының әсерінен жиі өзгеретін міндеттер үшін жақсы бейімделген. Кодтаудың параллельдік әдісі кезінде жіктелімдердің белгілері бір-бірінен тәуелсіз белгілі разрядтармен немесе кодтық белгілеудің разрядтары тобымен кодталады. Параллельді кодтау әдісі көбінесе фасеттік жіктелімде қолданылады, бірақ сонымен қатар сатылық жіктелімде де пайдаланылады. Бұл ретте не толық біркелкілілігі бар қоса бағындырылған белгілер сатылық тізбенің барлық бөлімшелерінде параллельді орналастырылады, немесе қоса бағындырылмаған параллельді белгілер белгілі реттілікте жасанды түрде белгіленеді;
3) Реттік кодтау қандай да бір бірізділікте ақпараттың орналасуынан кейін олардың реттік нөміріне сәйкес келетін айқындама белгісін білдіреді, мысалы: хронологиялық тәртіппен, ақпараттың пайда болуына қарай, оның маңыздылығын ескере отырып және әрі қарай сол сияқтылар.
Реттік кодтау құрылымы бойынша өте қарапайым және бір объектіні екіншісінен айыруға мүмкіндік береді. Бірақ қосымша объектілер пайда болған жағдайда оларға тізімнің соңында кезекті нөмір беріледі, соның есебінен қабылданған орналасу реттілігі бұзылады. Осыған байланысты кодтаудың реттік жүйесі елеусіз ақпараттар ауқымын кодтау үшін қолданылады.
4) Сериялық-реттік код барлық объектілер жиынтығын топтарға бөлуді болжайды, әрқайсысы үшін резервті ескере отырып, реттік нөмір беруді қарастырады. Сериялық-реттік код реттік код сияқты қарапайым объектілер үшін қолданылады. Бұл әдіс екі немесе бірнеше реттік белгілері бар объектілер үшін қолданған мақсатқа сай.
Бірізді, параллельдік, реттік, сериялық-реттік кодтау әдістерінің мысалдары осы Әдістеменің 1-қосымшасына сәйкес келтірілген.

3. Жіктелімдерді әзірлеу және жүргізу

13. Жіктеуішті әзірлеу үшін негіз:
1) Қазақстан Республикасының тиісті заңнамалық және нормативтік-құқықтық актілерінің өзгеруі;
2) осы жіктеуішке базалық болып табылатын халықаралық, мемлекет аралық, ұлттық жіктелімдерге өзгерістер мен толықтырулар;
3) халықаралық жіктелімдер мен стандарттарды енгізу;
4) мемлекеттік органдардың Стратегиялық, Операциялық жоспарларын және мемлекеттік органдардың құрылымдық бөлімшелерінің ағымдағы жоспарларын іске асыру болып табылады;
5) Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігі және Премьер-Министрі Кеңсесінің тапсырмаларын орындау.
14. Әзірлеу келесі кезеңдерден тұрады:
1) әзірлеуді ұйымдастыру;
2) жобаны әзірлеу.
15. Әзірлеуді ұйымдастыру кезеңі келесі іс-шаралардан тұрады:
1) әзірлеуші-мемлекеттік органда жіктеуіштер, номенклатуралар және анықтамалықтарды әзірлеу және жүргізу бойынша жоспарды (бұдан әрі - Жоспар) бекіту;
Әзірлеуші-мемлекеттік орган жыл сайын ағымдағы жылдың 1 қазанына дейін статистикалық байқау және әкімшілік есепке алуды өткізу үшін жіктеуіштерге, номенклатуралар немесе анықтамалықтарға қажеттілікті анықтайды.
Әзірлеуші-мемлекеттік орган Қазақстан Республикасында бар жіктелімдерді қолдану мүмкіншілігіне талдау жасайды. «КЛАСС» АЖ-да тиісті жіктелім болған жағдайда Әзірлеуші-мемлекеттік орган оны қолдануы және жіктелімге салааралық (ведомствоаралық) мәртебе беру үшін ол жөнінде уәкілетті органға хабарлауы тиіс. Бұдан әрі салааралық (ведомствоаралық) жіктелімге өзгертулер мен толықтырулар енгізген жағдайда оны мүдделі мемлекеттік органдармен келісу қажет.
Тиісті жіктелім болмаған жағдайда Әзірлеуші-мемлекеттік орган келесі жылға Жоспар құрады.
Жоспар жобасы Әзірлеуші-мемлекеттік органның салалық бөлімшелерінің басшыларымен ағымдағы жылдың қарашасында келісіледі және Әзірлеуші-мемлекеттік орган басшысының бұйрығымен бекітіледі.
2) Жоспарды бекіткеннен кейін әзірлеуші ақпараттық үйлесімділікті және халықаралық және мемлекетаралық жіктелімдер жүйесімен әзірленіп жатқан жіктеуіштер мен номенклатураларды салғастыру мүмкіндігін қамтамасыз ету мақсатында зерттеу, халықаралық және мемлекетаралық жіктеуіштерді зерделеуге кіріседі;
3) Әзірлеуші-мемлекеттік орган халықаралық және мемлекетаралық жіктелімдерді зерделеу нәтижесінде оларды қалыптастырудың міндетті сипаттаумен салалық (ведомстволық) жіктеуіштер, номенклатураларды әзірлейді.
Халықаралық, ұлттық және салалық (ведомстволық) жіктелімдерде жазылмаған, өзара мағынасы бойынша байланысқан, саны көп емес айқындамаларды кодтау үшін анықтамалық әзірленеді. Анықтамалыққа оның қалыптастыру сипаттамасы жасалмайды.
16. Жобаны әзірлеу деңгейі келесі іс - шаралардан тұрады.
1) жіктеуіш және номенклатура келесі міндетті құрылымдық элементтерден тұруы тиіс:
титул парағы;
алғы сөз;
мазмұны;
қолдану саласы;
нормативтік сілтемелер;
анықтамалар;
негізгі ережелер;
құрылым;
басылым;
кіріспе;
күшін жою.
Жіктелім объектілерінің ерекшеліктеріне байланысты басқа да құрылымдық элементтер көрсетілуі мүмкін, мысалы: қосымша;
2) титул парағы 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша рәсімделеді.
Титул парағының негізгі элементтері:
Әзірлеуші-мемлекеттік органның атауы мен логотипі;
индекстен (СЖ), реттік тіркеу нөмірінен (2 таңба), редакциядан және қайта қарау нөмірінен тұратын белгі;
номенклатураның, жіктеуіштің толық атауы;
титул парағының жоғарғы оң жақ бұрышындағы логотип үстіне мына жазу жазылады: Әзірлеуші-мемлекеттік орган басшысының 20___ ж. «___» ___________ №____ бұйрығымен бекітілді»;
3) Алғы сөз 4–қосымшаға сәйкес нысан бойынша, 1.5-2008 ҚР СТ-ның 4.3-тармағына сәйкес ресімделеді.
Алғы сөзде келесі:
жіктеуішті, номенклатураны бекітуге әзірлеген және енгізген Әзірлеуші-мемлекеттік орган туралы;
жіктеуішті, номенклатураны бекіту және қолданысқа енгізу туралы;
жіктеуіштің, номенклатураның жаңалығы туралы;
жіктеуіштің, номенклатураның мерзімі және тексеру кезеңділігі туралы;
жіктеуішті, номенклатураны басып шығару және тарату құқықтары туралы мәліметтер келтіріледі;
4) алғы сөз 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша 1.5-2008 ҚР СТ-ның 4.4-тармағына сәйкес ресімделеді.
Жіктеуіш, номенклатура мазмұнына жіктеуіштің, номенклатураның реттік нөмірі мен бөлімдерінің атауы кіреді. Бөлім тақырыптарынан кейін нүктелер қойылады және мәтін басталатын салалық (ведомстволық) жіктеуіштің бетіне нөмір қойылады;
5) 1.5-2008 ҚР СТ-ның 4.7-тармағына сәйкес «Қолдану саласы» элементінде жіктеуіштің, номенклатураның мақсаты және қолдану саласы көрсетіледі.
Жіктеуіштің, номенклатураның мақсаты көрсетілген кезде келесі тұжырым қолданылады, мысалы, «Осы жіктеуіш (номенклатура)... белгілейді (анықтайды)».
Жіктеуіштің, номенклатураның қолдану саласын нақтылау кезінде келесі тұжырым қолданылады, мысалы, «Осы жіктеуіш (номенклатура)... арналған» немесе «Осы жіктеуіш (номенклатура)... үшін қолданылуға міндеттелген (міндетті)»;
6) «Нормативтік сілтемелер» құрылымдық элементі жіктеуіш, номенклатура мәтінінде міндетті сілтемелер берілген және олардың талаптарын сақтаусыз, жіктеуіш пен номенклатура нормасын орындау мүмкін емес нормативтік ережелерді белгілейтін нормативтік құжаттардан тұрады;
7) жіктеуіште, номенклатурада «Анықтамалар» элементі осы жіктеуішті, номенклатураны әртүрлі қолданушылар арасындағы терминологиялық өзара түсінушілікті қамтамасыз ету үшін келтірілген. «Анықтамалар» элементі аттас бөлім түрінде ресімделеді және келесі сөздерден басталады, мысалы, «осы жіктеуіште (номенклатурада) тиісті анықтамалар мен келесі терминдер қолданылады:...»;
8) жіктеуіштің, номенклатураның негізгі ережелері объектілердің ерекшеліктерін және жіктеуіш аспектілерін ескере отырып белгілейтін бөлім, құрам және мазмұны түрінде ресімделеді;
9) «Жіктеуіш құрылымы» элементіне жіктелім, жіктелім объектілерінің бастапқы жиынының сипаттамасын және олардың жіктеу мен кодтау әдісі, әліпби, кодтың негізі мен ұзындығы, кодтық белгілеуді түзу құрылымы, белгілердің бірізді орналасуы, объектілерді кодтау мысалы (жіктеуіштен үзінді) және т.б. кіреді;
10) «Жіктеуішті (номенклатураны) басып шығару» элементі жіктеуішті, номенклатураны басып шығару және тарату құқығы туралы мәліметті қамтиды;
11) «Жіктеуіш (номенклатураны) жүргізу» элементінде жіктеуіштің, номенклатураның бекітілген түпнұсқасын және телнұсқасын жүргізу бойынша мәлімет анықталады;
12) «Жіктеуіштің (номенклатураның) күшін жою тәртібі» элементінде жіктеуіштің, номенклатураның күшін жоюды жүргізуге негіз болған құжат түрі жазылады;
13) жіктеуіш, номенклатура 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ресімделеді;
14) анықтамалық 7-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ресімделеді;
15) Әзірлеуші-мемлекеттік орган жіктеуіштің, номенклатура мен анықтамалықтың жобасын «КЛАСС» АЖ-да жасайды және Әзірлеуші-мемлекеттік органның құрылымдық бөлімшелеріне жобаны қарастыру және келісу үшін жолдайды.
Әзірлеуші-мемлекеттік органның құрылымдық бөлімшелерімен жіктеуіш, номенклатура жобасын келісу 15 күнтізбелік күн ішінде, анықтамалықты – 5 күнтізбелік күн ішінде жүргізіледі.
17. Жіктеуіш, номенклатура және анықтамалық жобасының соңғы редакциясы келесі құжаттармен бекітуге жіберіледі:
1) жіктеуіш, номенклатура жобасының соңғы редакциясына түсіндірме жазба;
2) жіктеуіш, номенклатура және анықтамалық қағаз тасымалдауышта және «КЛАСС» АЖ-да.
18. Жіктеуішті, номенклатураны және анықтамалықты бекіту деңгейіне келесі шараларды қамтиды:
1) мемлекеттік және орыс тілдеріндегі жіктеуішті және номенклатураны бекіту туралы бұйрық Әзірлеуші-мемлекеттік органның құрылымдық бөлімшелерімен келісіледі және Әзірлеуші-мемлекеттік орган басшысы қол қойяды;
2) анықтамалық 7-қосымшаға сәйкес нысан бойынша әзірлеушілерге жетекшілік ететін Әзірлеуші-мемлекеттік орган басшысының орынбасарымен бекітіледі;
3) жіктеуішті (номенклатураны) бекіту туралы бұйрық жіктеуіш немесе номенклатураның түпнұсқасы Әзірлеуші-мемлекеттік орган кеңсесінде сақталады.
Бұйрықтың көшірмесі және жіктеуіштің, номенклатураның телнұсқасы әзірлеушіде сақталады;
4) бекітілген анықтамалықтың әрбір бетіне бекітілген күнін көрсетумен Әзірлеуші-мемлекеттік органның мөртабаны қойылады.
19. Жіктеуіштерден, номенклатуралар мен анықтамалықтардан басқа Әзірлеуші-мемлекеттік орган бекітілген жіктелімдерден ақпараттық жүйелерде оларды ұтқыр қолдану үшін топтамалар мен іріктемелер жасай алады.
Іріктеме жіктелімдердің тек кейбір айқындамаларын қолдануға қажеттілік туған жағдайда жасалады.
Топтама жиынтық топтастыру айқындамаларын бөлу қажет болған жағдайда құрылады, олардың құрылымы басқа бекітілген жіктелімдерден қалыптасады.
20. Іріктеменің немесе топтаманың жобасы «КЛАСС» АЖ-да әр статистикалық және әкімшілік нысандар үшін жеке жасалады. Қажет болған жағдайда іріктеме, топтама жобасында бастапқы мәнді өзгертусіз элемент атауын қысқартуға болады. Бұл ретте іріктеме, топтама жобасында элементтердің кодтауын өзгертуге болмайды.
21. Іріктеменің, топтаманың жобасы Әзірлеуші-мемлекеттік органның мүдделі құрылымдық бөлімшелеріне келісуге жолданады. Келісілгеннен кейін іріктеменің, топтаманың жобасы бекіту үшін әзірлеушіге жетекшілік ететін Әзірлеуші-мемлекеттік орган басшысының орынбасарына жолданады.

4. Жіктелімдерді қайта қарауд

22. Қайта қарау жаңа жіктелімді әзірлеумен бірдей. Қайта қарау реттілігі жіктеуіштерді, номенклатуралар мен анықтамалықтарды әзірлеу реттілігіне сәйкес келеді.
23. Қайта қарау кезінде қажет болған жағдайда Әзірлеуші-мемлекеттік орган сәйкестік кестесін (өтпелі кілттер) жасайды, ол:
1) серпінді қатарды құру;
2) статистикалық деректерді жинау, өңдеу және тарату;
3) тіркелімде қайта кодтау үшін қажет.
Бұрынғы нұсқасынан жаңа нұсқасына сәкестендіру кестесін құру 9-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жүзеге асырылады.
24. Сәйкестік кестесі жіктеуіш, номенклатура, анықтамалықтың санаттары арасындағы өзара байланысты орнатуға мүмкіндік береді және мына жағдайларда:
1) жіктеуішке, номенклатураға және анықтамалыққа өзгерістер мен толықтырулар енгізгенде;
2) бір жіктеуіштің, номенклатураның және анықтамалықтың әртүрлі нұсқаларын қайта қарау кезінде;
3) әртүрлі жіктемелер арасында салғастыру жүргізу кезінде құрастырылады.
25. Әзірлеуші-мемлекеттік орган сәйкестік кестесін «КЛАСС» АЖ-да жіктеуішті, номенклатураны және анықтамалықты әзірлеумен қатар даярлайды.

5. Жіктелімдерге өзгерістер және толықтырулар енгізу

26. Жіктелімдерге өзгерістер мен толықтырулар жобасын Әзірлеуші-мемлекеттік орган «КЛАСС» АЖ-да жасайды және Әзірлеуші-мемлекеттік органның құрылымдық бөлімшелеріне келісуге жіберіледі.
27. Салалық (ведомстволық) жіктелімдерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу келесі директиваларды қолдану арқылы жүзеге асырылады:
1) айқындаманың күшін жою («Күші жойылсын» директивасы - «К»), код және айқындаманың өзі күшін жоюға жатады;
2) жаңа айқындама енгізу («Енгізу» директивасы - «Е») – жаңа код қосу;
3) айқындама атауын өзгерту («Өзгерту» директивасы - «Ө»), осы директива бойынша айқындама кодын өзгертуге болмайды;
4) жіктеуіштің мәтіндік бөлігіне өзгерістер енгізу кезінде (түсініктеме, сипаттама) «Қолмен жазылып жөнделсін» - директивасы енгізіледі.
28. «К» директивасы айқындаманың коды жойылғанда және айқындаманың коды өзгергенде қолданылады.
1) Жіктелімнің жеке айқындамасының күшін жою туралы шешім қабылдаған жағдайда «аяқталу күні» бағаны толтырылады – айқындаманың күші жойылған күні көрсетіледі, бұл ретте айқындама көрсетілген күн келгенде деректерді жинау және өңдеу барысында қолданылмайды. Айқындаманың күші жойылған болса да, ол ешқашан жойылмайды;
2) Егер жіктелім айқындамасының коды өзгеретін болса, онда айқындама атауы бұрынғыша қалады, «аяқталу күні» бағаны толтырылады. Көрсетілген күні келгенде күші жойылған айқындама деректерді жинау және өңдеу барысында қолданылмайды. Күші жойылған кодтың орнына «КЛАСС» АЖ-да сол бір ID-мен жеке жолмен жаңа айқындама коды енгізіледі және айқындаманың жаңа коды қолданысқа енетін күні көрсетілетін «басталу күні» бағаны толтырылады.
29. «Е» директивасы мүлдем жаңа айқындама енгізілгенде қолданылады. Жеке жолмен жаңа айқындама коды мен атауы енгізіледі және «басталу күні» бағаны толтырылады, яғни онда жаңа айқындама қолданысқа енетін күні толтырылады.
30. «Ө» директивасы жіктелім айқындамасының атауын өзгерткенде қолданылады.
1) Жіктелім айқындамасының атауы бұрынғы мағынасын сақтаумен өзгерген жағдайда айқындама кодын сақтау кезінде «аяқталу күні» бағаны толтырылады, бұл ретте осы айқындама көрсетілген күн келген уақыттан бастап қолданылмайды. «КЛАСС» АЖ-да жаңа ID-мен жаңа жол құрылады, онда тек қана айқындаманың бұрынғы коды қалады, айқындаманың жаңа атауы енгізіледі және «басталу күні» бағаны толтырылады, онда жаңа айқындаманың бекітілген күні көрсетіледі;
2) Жіктелім айқындамасының атауы бұрынғы мағынасын сақтаусыз өзгергенде, айқындама кодын сақтау кезінде «аяқталу күні» бағаны толтырылады, бұл ретте осы айқындама көрсетілген күн келген уақыттан бастап қолданылмайды. «КЛАСС» АЖ-да жаңа ID-мен жаңа жол жасалады, мұнда айқындаманың коды бұрынғысынша қалады, тек қана айқындаманың жаңа атауы енгізіледі және «басталу күні» бағаны толтырылады, онда жаңа айқындаманы бекіту күні көрсетіледі.
31. Жіктелімнің айқындамасы екі немесе одан да көп айқындамаларға бөлінген жағдайда бұрынғы айқындаманың күші «К» дерективасын қолдану арқылы жойылады (28 тармақ) және «Е» директивасын қолдану арқылы жаңа айқындамалар енгізіледі (29 тармақ).
32. Бірнеше айқындама бір айқындамаға біріккен жағдайда, «К» дерективасын қолдану арқылы бұрынғы айқындамалардың күші жойылады (29 тармақ) және «Е» директивасын қолданумен жаңа айқындама енгізіледі (28 тармақ).
33. Салалық (ведомстволық) жіктелімдерге өзгерістер мен толықтырулар енгізген жағдайда Әзірлеуші-мемлекеттік орган серпінділік қатарларды қайта санауға қажеттілікті өз бетімен анықтайды. Бұл ретте Әзірлеуші-мемлекеттік орган уақытша қатарларды қайта санаудың сәйкестік кестесін (өтпелі кілттер) құрайды.
34. Жіктеуіштерге, номенклатураларға өзгерістер мен толықтырулар жобасы Әзірлеуші-мемлекеттік орган басшысының бұйрығымен бекітіледі, анықтамалықтар әзірлеушіге жетекшілік ететін Әзірлеуші-мемлекеттік орган басшысының орынбасарымен бекітіледі.

6. «КЛАСС» АЖ-да жіктелімдерді орналастыру

35. Жіктелімдерді орталықтандырылған сақтау үшін «е-Статистика» ИАЖ («е-Статистика» интеграцияланған ақпараттық жүйесі – статистикалық ақпаратты түзу үдерісін автоматтандыруға, атап айтқанда: алғашқы статистикалық деректерді автоматтандырылған түрде жинау және өңдеу; деректерді бірыңғай сақтау орнында жинау және өңдеу үдерісінде алынған статистикалық деректерді сақтау; статистикалық материалдарды қалыптастыру; статистикалық ақпаратқа сұраныстарды іске асыру, оның ішінде интернет-технологияларды пайдалану; сыртқы ақпараттық жүйелермен өзара ақпараттық іс-қимылды іске асыру үшін арналған жүйе) құрамбөлігі «КЛАСС» АЖ қолданылады. «КЛАСС» АЖ құру мақсаты ішкі және сыртқы пайдаланушылар үшін қажетті барлық ақпаратты бір серверде ұйымдастыру және жіктелімдерді құру, жандандыру, демографияны (тарихын) жүргізу, жіктелімдерді қолдану және тарату үшін қосымшалармен қамтамасыз етуден тұрады.
36. «КЛАСС» АЖ-да салалық (ведомстволық) жіктелімдерді орталықтандырылған сақтау Мемлекеттік-әзірлеуші орган құрайтын ақпараттық ресурстардың үйлесімділігін қамтамасыз етеді.
37. «е-Статистика» ИАЖ тәжірибелік пайдалануға енгізілгеннен кейін «КЛАСС» АЖ-да мемлекеттік органдармен салалық (ведомстволық) жіктелімдерді орналастыруды Мемлекеттік орган-әзірлеуші қамтамасыз етеді. Мемлекеттік орган-әзірлеушінің жауапты тұлғасы өзінің жеке паролін қолдану арқылы жүйеге «Түзету жасау» бөліміне кіреді және жіктелімдерді орналастырады немесе бұрын орналастырылған салалық (ведомстволық) жіктелімдерді жандандырады.
«Жіктеуіштің нұсқасы» қосымша бетінде жауапты тұлға жіктелімдер бойынша жалпы ережені (толық атауы, аббревиатурасы, санаты, құқықтық негіздемесі және тағы басқалары) көрсете отырып, ақпараттық карточканы мемлекеттік және орыс тілдерінде толтырады. Бекітілген үлгі бойынша карточканы толтыру үлгісі 8-қосымшада келтірілген.
38. Бекітілген салалық (ведомстволық) жіктелімдерді «КЛАСС» АЖ-ға жүктеу кезінде салалық (ведомстволық) жіктелімдерге Жіктелімдер тізіліміне сәйкес 13 сандық таңбадан тұратын кодтық белгі 10-қосымшаға сәкес беріледі.
Жіктелімдер тізілімі (бұдан әрі – тізілім) – «КЛАСС» АЖ-да жіктелімдерді ретке келтіру мақсатында қалыптастырылатын жіктелімдердің жүйелендірілген тізбесі. Тізілім «КЛАСС» АЖ-да жіктеуіштер, номенклатуралар, анықтамалықтар, топтамалар және іріктемелерді (бұдан әрі - жіктелімдер) сәйкестендіруге арналған.
Мемлекеттік органдардың халықаралық, мемлекетаралық, ұлттық, салааралық (ведомствоаралық), салалық (ведомстволық) жіктелімдері сәйкестендіру объектісі болып табылады.
Тізілім келесі мақсаттар үшін әзірленген:
1) халықаралық, мемлекетаралық, ұлттық, салааралық (ведомствоаралық), салалық (ведомстволық) жіктелімдерді есепке алу;
2) жіктелімдердің қайталануын болдырмау;
3) бекітілген жіктелімдер туралы ақпаратпен орталықтандырылған қамтамасыз ету;
4) «КЛАСС» АЖ-да ақпаратты құру және мемлекеттік органдар арасында ақпаратпен алмасу барысында жіктелімдерді сәйкестендіру.

7. Жіктелімдердің күшін жою реті

39. Салалық (ведомстволық) жіктелімдерді Әзірлеуші-мемлекеттік орган келесі негіздемелер бойынша:
1) олар үшін әзірленген, байқауды немесе әкімшілік есепке алуды алып тастағанда;
2) Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасы өзгергенде;
3) қолданудың мақсатқа сай емес болуына;
4) соның негізінде жіктеуіштер, номенклатуралар және анықтамалықтар әзірленген ұлттық жіктеуіштердің күшін жойғанда күші жойылады.
40. Әзірлеуші-мемлекеттік орган жіктеуіштің күші жойылған күнінен бастап 10 күнтізбелік күн ішінде күшін жою туралы уәкілетті органды жазбаша түрде хабардар етеді.

Ведомстволық жіктелімдерді
жүргізудің үлгілік әдістемесіне
1-қосымша

Жіктелімнің сатылы әдісіне мысал

Жіктелімнің фасеттік әдісіне мысал

Түрі	Жанры	Ұзақтығы	Жылы	Ел	Басқа да көрсеткіштер
деректі	боевик	70 мин	2009 ж.	Қазақстан	даусы жоқ/даусы бар
ойын	комедия	90 мин	2010 ж.	АҚШ	түрлі түсті/қара-ақ түсті
анимация (мультипликация)	романтика	125 мин	2011 ж.	Англия	Стерео/5.1
	фантастика	145 мин	2012 ж.	Ресей

Ведомстволық жіктелімдерді
жүргізудің үлгілік әдістемесіне
2-қосымша

Кодтаудың бірізді әдісіне мысал

05	Көмір және лигнит өндіру
05.1	Тас көмірді өндіру
05.10	Тас көмірді өндіру
05.10.1	Тас көмірді ашық тәсілмен өндіру
05.10.2	Тас көмірді жер асты тәсілмен өндіру
05.2	Лигнитті өндіру
05.20	Лигнитті өндіру
05.20.1	Лигнитті (қоңыр көмірді) ашық тәсілмен өндіру
05.20.2	Лигнитті (қоңыр көмірді) жер асты тәсілмен өндіру

Кодтаудың параллельдік әдісіне мысал

1	Түрі
1.1	деректі
1.2	ойын
1.3	анимация (мультипликация)
2	Жанр
2.1	боевик
2.2	комедия
2.3	романтика
2.4	фантастика
3	Ұзақтығы
3.1	70 мин
3.2	90 мин
3.3	125 мин
3.4	145 мин
4	Жылы
4.1	2009 ж.
4.2	2010 ж.
4.3	2011 ж.
4.4	2012 ж.
5	Ел
5.1	Қазақстан
5.2	АҚШ
5.3	Англия
5.4	Ресей
6	Басқа да көрсеткіштер
6.1	даусы жоқ/даусы бар
6.2	түрлі түсті/қара-ақ түсті
6.3	Стерео/5.1

Реттік кодтау әдісіне мысал

1	Әуе көлігі
2	Теміржол көлігі
3	Су көлігі
4	Жеңіл көлік
9	Басқа көлік

Сериялық-реттік кодтау әдісіне мысал

110000000	Ақмола облысы
113200000	Ақкөл ауданы
113220000	Ақкөл қ.ә.
113220100	Ақкөл қ.
113220300	Ерназар а.
150000000	Ақтөбе облысы
153200000	Алға ауданы
153220000	Алға қ.ә.
153220100	Алға қ.

Ведомстволық жіктелімдерді
жүргізудің үлгілік әдістемесіне
3-қосымша

нысан

Әзірлеуші-мемлекеттік орган
басшысының
20_ жылғы «___»__________
№_____ бұйрығымен бекітілген

логотипі ____________________________________________
(Әзірлеуші-мемлекеттік орган атауы)

ВЖ – 001 РЕД. 1 ___________________________________________
(Жіктеуіштің, номенклатураның атауы)

Астана қ.
20__ж.

Ведомстволық жіктелімдерді
жүргізудің үлгілік әдістемесіне
4-қосымша

нысан

ВЖ – 001 ред. 1

Алғы сөз

1. __________________________________________ ӘЗІРЛЕГЕН ЖӘНЕ ЕНГІЗГЕН
(Әзірлеуші-мемлекеттік органның құрылымдық бөлімшесінің атауы)
2. __________________________________________________________________
(Әзірлеуші-мемлекеттік орган басшысының)

20 __ ж. «___» _______ № ____ бұйрығымен БЕКІТІЛГЕН

3. «___» _______ 20 __ ж. ҚОЛДАНЫСҚА ЕНГІЗІЛДІ

4. АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛДІ (ОРНЫНА ЕНГІЗІЛДІ)___________________________
(жіктеуіштің, номенклатураның атауы)

5. ҚАЙТА ҚАРАУ КЕЗЕҢІ _____жыл

6. ТЕКСЕРУ КЕЗЕҢДІЛІГІ _____ жыл

Осы жіктеуіш (номенклатура) көбейтуге (көшіруге) жатпайды, жіктеуішті (номенклатураны) өз жарияланымдарында (басылымдарында) пайдаланған жағдайда _______________________ сілтеме жасау міндетті.
(Әзірлеуші-мемлекеттік органға)

Ведомстволық жіктелімдерді
жүргізудің үлгілік әдістемесіне
5-қосымша

нысан

ВЖ – 001 ред. 1

МАЗМҰНЫ

1. Қолданылу саласы..................................................
2. Нормативтік сілтемелер............................................
3. Анықтамалар.......................................................
4. Негізгі ережелер..................................................
5. Жіктеуіштің құрылымы..............................................
6. Жіктеуішті (номенклатураны) басып шығару..........................
7. Жіктеуішті (номенклатураны) жүргізу...............................
8. Жіктеуіштің (номенклатураның) күшін жою...........................

Ведомстволық жіктелімдерді
жүргізудің үлгілік әдістемесіне
6-қосымша

нысан

Жіктеуіш (номенклатура)
___________________________
(толық атауы)

Сәйкестендіру блогы	Блок атауы		Өлшем бірлік блогы	Элементтің басталу күні	Элементтің аяқталу күні
	мемлекеттік тілде	орыс тілінде
Толтыруға міндетті	Толтыруға міндетті	Толтыруға міндетті	(бұл жол кейбір жіктеуіштер, номенклатуралар үшін болмауы мүмкін)

Ведомстволық жіктелімдерді
жүргізудің үлгілік әдістемесіне
7-қосымша

нысан

_____________________________
(Әзірлеуші-мемлекеттік орган
______________________________
басшысының жетекшілік ететін
______________________________
орынбасары)
20_ жылғы «___»_________________
БЕКІТКЕН

Анықтамалық
________________________________________________
(толық атауы)

Сәйкестендіру блогы	Блок атауы		Өлшем бірлік блогы	Элементтің басталу күні	Элементтің аяқталу күні
	мемлекеттік тілде	орыс тілінде
Толтыруға міндетті	Толтыруға міндетті	Толтыруға міндетті	(бұл жол кейбір жіктеуіштер, номенклатуралар үшін болмауы мүмкін)

______________________________ _____________
(Әзірлеуші-мемлекеттік органның (Т.А.Ә.)
құрылымдық бөлімшесінің басшысы)

Ведомстволық жіктелімдерді
жүргізудің үлгілік әдістемесіне
8-қосымша

нысан

Ақпараттық карточка

Тізілім коды:
Атауы:
Аббревиатура:
Әзірлеуші:
Құқықтық негіздеме:
Санаты:
Дәрежесі:
Әзірлеу күні:
Енгізу күні:
Қолданылу мерзімі:
Алдыңғы нұсқасы:
Код құрылымы:
Сипаттама:
Басқа жіктелімдермен өзара байланысы:
Пайдалану:
Негізгі статистикалық қолдану:
Тіл:
Ақпаратты ұсыну тәсілі:
Жауапты ұйымының мекенжайы:
Ескертуге:

Ведомстволық жіктелімдерді
жүргізудің үлгілік әдістемесіне
9-қосымша

нысан

Бұрынғы ____________________________________________________ (жіктеуіштің, номенклатураның, анықтамалықтың толық атауы)
нұсқасынан жаңа нұсқасына сәйкестендіру кестесі

Бұрынғы код	Бұрынғы кодтың атауы	Жаңа код	Жаңа кодтың атауы

Ведомстволық жіктелімдерді
жүргізудің үлгілік әдістемесіне
10-қосымша

нысан

Жіктелімдер тізілімі

Тізілім кестесі үш бөлімнен тұрады:
1) сәйкестендіру;
2) жіктелім объектісінің атауы.
3) аббревиатуралар.
«Сәйкестендіру» бөлімі код құрылымы туралы жазбадан тұрады. Тізілімде жіктелімнің фасетті әдісі және кодтың цифрлық әліпбиін пайдалана отырып кодтаудың параллельді әдісі қолданылады.
«Жіктелім объектісінің атауы» бөлімі нақты жіктелімнің толық атауы жазбасынан тұрады.
«Аббревиатура» бөлімі нақты статистикалық жіктелімнің қысқаша атауының жазбасынан тұрады.
Сәйкестендіру коды бірінші мен екінші, төртінші мен бесінші, алтыншы мен жетінші, тоғызыншы мен оныншы, он бірінші мен он екінші белгілердің арасында нүктелері бар қарапайым он үш саннан тұрады. Сәйкестендіру коды «КЛАСС» АЖ-да қойылады.
Сәйкестендіру коды құрылымында жіктелімнің мынадай белгілері болады:
бірінші белгі – жіктелімнің санатын сәйкестендіретін бір мәнді код;
екінші белгі – жіктеуішті әзірлеген мемлекеттік органды сәйкестендіретін үш мәнді код. Әзірлеуші-мемлекеттік органның коды Қазақстан Республикасының Бірыңғай бюджеттік жіктеліміне сәйкес қойылады;
үшінші белгі – статистикалық саланы белгілейтін екі мәнді код. Салаларды кодтау үшін статистикалық көрсеткіштер жіктеуіші қолданылады;
төртінші белгі – жіктелімнің тіркеу нөмірін білдіретін үш мәнді код;
бесінші белгі – жіктелімнің нұсқасын сәйкестендіретін екі мәнді код. Нұсқалылықта жіктелімнің қайта қарау саны көрсетіледі;
алтыншы белгі – жіктелімнің шағын нұсқасын сәйкестендіретін екі мәнді код. Шағын нұсқалылықта жіктелімге енгізілген өзгерістер мен толықтырулар саны көрсетіледі.

Сәйкестендіру кодының белгілерін кодтау

Белгінің атауы	Белгінің мәні	Коды
1. Жіктелімдер санаты	Халықаралық	1
	Мемлекетаралық	2
	Ұлттық	3
	Ведомстволық жіктеуіш (номенклатура)	4
	Анықтамалық	5
	Топтама	6
	Іріктеме	7
2. Әзірлеуші-мемлекеттік органның атауы	Халықаралық және мемлекетаралық жіктелімдер	000
	Облыс әкімінің аппараты	120
	Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі	201
	Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі	202
	Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттігі	203
	Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі	204
	Қазақстан Республикасы Спорт және дене шынықтыру істері агенттігі	205
	Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігі	206
	Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі	208
	Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі	212
	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі	213
	Қазақстан Республикасы Өңірлік даму министрлігі	214
	Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі	215
	Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі	217
	Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі	220
	Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі	221
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі	225
	Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі	226
	Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі	231
	Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі	233
	Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрлігі	234
	Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасы	502
	Қазақстан Республикасы Ұлттық ғарыш агенттігі	601
	Қазақстан Республикасы Бәсекелестікті қорғау агенттігі	602
	Қазақстан Республикасы Статистика агенттігі	606
	Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істер агенттігі	608
	Қазақстан Республикасы Өңірлік даму министрлігінің Жер ресурстарын басқару комитеті	614
	Қазақстан Республикасы Экономикалық қылмысқа және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес агенттігі	618
	Қазақстан Республикасы Өңірлік даму министрлігінің Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы істер комитеті	619
	Қазақстан Республикасы Ұлттық банкі	999
3. Сала (статистика)	Бірнеше сала	00
	Ұлттық шоттар	11
	Кәсіпорын статистикасы	13
	Ауыл, орман, аңшылық және балық шаруашылығы	14
	Өнеркәсіп	15
	Инвестициялар және құрылыс	16
	Ішкі сауда	17
	Көлік	18
	Байланыс	19
	Қызмет көрсету	20
	Мәдениет	21
	Туризм	22
	Инновациялар	23
	Ғылым	24
	Еңбек және жұмыспен қамту статистикасы	25
	Баға статистикасы	26
	Кәсіпорындардың қаржысы	27
	Конъюнктуралық зерттеулер	28
	Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (АКТ)	29
	Сыртқы сауда	31
	Демография	61
	Білім	62
	Денсаулық сақтау	63
	Тұрмыс деңгейі статистикасы	64
	Тұрғын үй қоры статистикасы	65
	Әлеуметтік кепілдемелер	66
	Құқық бұзушылық	67
	Қоршаған орта	68
4. Жіктелімнің тіркеу нөмірі		001-ден 999 дейін
5. Нұсқалылық		01-ден 99 дейін
6. Ішкі нұсқалылық		01-ден 99 дейін

Код құрылымының ҮЛГІСІ