Об утверждении профессионального стандарта "Производство ваты"

Приказ и.о. Министра индустрии и новых технологий Республики Казахстан от 30 декабря 2013 года № 475. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 14 мая 2014 года № 9416. Утратил силу приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан от 30 января 2023 года № 60.

Сноска. Утратил силу приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 30.01.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии с пунктом 3 статьи 138-5 Трудового кодекса Республики Казахстан от 15 мая 2007 года ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемый профессиональный стандарт "Производство ваты".

2. Комитету промышленности Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан (Касымбеков Б.А.) в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление на официальное опубликование в средствах массовой информации и информационно-правовой системе "Әділет";

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа оставляю за собой.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Исполняющий обязанности
Министра индустрии и новых технологий
Республики Казахстан	А. Рау
"СОГЛАСОВАНО"
Министр труда и социальной
защиты населения
Республики Казахстан
___________ Т. Дуйсенова
7 апреля 2014 год

Утвержден приказом исполняющего обязанности Министра индустрии и новых технологий Республики Казахстан от 30 декабря 2013 № 475

Профессиональный стандарт "Производство ваты"
1. Общие положения

1. Профессиональный стандарт "Производство ваты" (далее – ПС) определяет требования к уровню квалификации, компетенции, содержанию, качеству и условиям труда, и предназначен для:

1) выработки единых требований к содержанию профессиональной деятельности;

2) обновления квалификационных требований, отвечающих современным потребностям рынка труда;

3) решения широкого круга задач в области управления персоналом;

4) разработки образовательных стандартов, учебных планов, модульных учебных программ, а также разработки соответствующих учебно-методических материалов;

5) проведения оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.

2. Основными пользователями ПС являются:

1) выпускники организаций образования, работники;

2) руководители и работники организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;

3) специалисты, разрабатывающие образовательные программы;

4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.

3. На основе ПС разрабатываются внутренние, корпоративные стандарты организаций на функциональные модели деятельности, должности, повышение квалификации, аттестацию работников, систему стимулирования труда и другие.

4. В настоящем ПС применяются следующие термины и определения:

1) квалификация – готовность работника к качественному выполнению конкретных функций в рамках определенного вида трудовой деятельности;

2) квалификационный уровень/уровень квалификации – совокупность требований к компетенциям работников, дифференцируемых по параметрам сложности, нестандартности трудовых действий, ответственности и самостоятельности.

3) предмет труда – предмет, на который направлены действия работника с целью создания продукта при помощи определенных средств труда;

4) средства труда - средства, используемые работником для преобразования предмета труда из исходного состояния в продукт;

5) вид трудовой деятельности – составная часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;

6) трудовая функция – набор взаимосвязанных действий, направленных на решение одной или нескольких задач процесса труда;

7) область профессиональной деятельности – совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;

8) ПС – стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации, компетенций, содержанию, качеству и условиям труда;

9) единица ПС – структурный элемент ПС, содержащий развернутую характеристику конкретной трудовой функции, которая является целостной, завершенной, относительно автономной и значимой для данного вида трудовой деятельности;

10) профессия – род трудовой деятельности, который требует владения комплексом специальных теоретических знаний и практических навыков, приобретенных в результате специальной подготовки, опыта работы;

11) компетенция – способность применять знания, умения и опыт в трудовой деятельности;

12) должность – функциональное место в системе организационно - административной иерархии организации;

13) задача - совокупность действий, связанных с реализацией трудовой функции и достижением результата с использованием конкретных предметов и средств труда;

14) отрасль – совокупность предприятий и организаций, для которых характерна общность выпускаемой продукции, технологии производства, основных фондов и профессиональных навыков работающих;

15) отраслевая рамка квалификаций (далее – ОРК) - структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;

16) национальная рамка квалификаций (далее – НРК) – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых на рынке труда;

17) функциональная карта – структурированное описание трудовых функций и задач, выполняемых работником определенного вида деятельности в рамках той или иной области профессиональной деятельности.

2. Паспорт ПС

5. Паспорт ПС определяет следующее:

1) вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности): ГК РК 03-2007 21.20 Производство фармацевтических препаратов.

2) основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности: Производство ваты. Профессиональный стандарт устанавливает в области профессиональной деятельности "Производство ваты" требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенции работников.

3) виды деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в приложении 1 к настоящему профессиональному стандарту.

Требования стандарта относятся к следующим профессиям в данной области: оператор линии производства ваты, техник-технолог.

3. Карточки видов трудовой деятельности (профессии) "Оператор линии производства ваты"

6. Карточка вида трудовой деятельности (профессии) содержит:

1) квалификационный уровень по ОРК – 2-3

2) возможные наименования должностей: Оператор линии производства ваты.

3) профессия "Оператор линии производства ваты" обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: ведение процесса изготовления ваты. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 2 к настоящему ПС.

4) требования к условиям труда, образованию и опыту работы Оператор линии производства ваты приведены в таблице 2 приложения 2 к настоящему ПС.

5) перечень единиц ПС указан в таблице 3 приложения 2 к настоящему ПС.

6) функциональная карта, описывающая единицы ПС, трудовые действия, выполняемые оператором линии производства ваты и требования к компетенциям приведены в таблице 4 приложения 2 к настоящему ПС.

7) требования к компетенциям оператора линии производства ваты указаны в таблице 5 приложения 2 к настоящему ПС.

4. Карточки видов трудовой деятельности
(профессии) "Техник-технолог"

7. Карточка вида трудовой деятельности (профессии) содержит:

1) квалификационный уровень по ОРК – 4-5

2) возможные наименования должностей: Мастер

3) профессия "техник-технолог" обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с организацией процесса первичной обработки шерсти, обеспечения качества продукции, производительности труда и оборудования. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 3 к настоящему ПС.

4) требования к условиям труда, образованию и опыту работы техника-технолога приведены в таблице 2 приложения 3 к настоящему ПС.

5) перечень единиц ПС указан в таблице 3 приложения 3 к настоящему ПС.

6) функциональная карта, описывающая единицы ПС, трудовые действия, выполняемые техником-технологом и требования к компетенциям приведены в таблице 4 приложения 3 к настоящему ПС.

7) требования к компетенциям оператора линии производства ваты указаны в таблице 5 приложения 3 к настоящему ПС.

5. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего ПС

8. Организациями в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов выдаются сертификаты на основе настоящего профессионального стандарта.

9. Виды сертификатов, выдаваемые на основе настоящего ПС, определяются в соответствии с перечнем единиц ПС, освоение которых необходимо для получения сертификата, предусмотренным в таблице 3 приложений 2, 3 настоящего ПС.

6. Разработчики, лист согласования, экспертиза и регистрация ПС

10. Разработчиком ПС является Министерство индустрии и новых технологий Республики Казахстан.

11. Лист согласования, экспертиза и регистрация ПС приведены в приложении 4 к настоящему ПС.

Приложение 1 к профессиональному стандарту "Производство ваты"

Виды деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида трудовой деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий РК (ГК РК 01-2005)	Квалификационный уровень отраслевой рамки квалификации (ОРК)
1	Смешивание, очистка и чесание волокна	Оператор линии производства ваты (оператор разрыхлительно-трепального агрегата, оператор чесально-дублировочного агрегата)	-	2-3
22	Организация и контроль производства ваты	Техник-технолог	Техник-технолог	4

Приложение 2 к профессиональному стандарту "Производство ваты" Таблица 1

Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	7431 Рабочие, занятые изготовлением волокна в хлопчатобумажном, льняном, шелкомотальном, шерстяном, пенькоджутовом производствах и в производстве ваты (8261 Оператор разрыхлительно-трепального агрегата, 8261 Оператор чесально-дублировочного агрегата)
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 44, раздел: "Производство ваты"
Профессия по ЕТКС	Оператор разрыхлительно-трепального агрегата	Оператор чесально-дублировочного агрегата
Квалификационный уровень отраслевой рамки квалификации (ОРК)	Разряды по ЕТКС
3	-	3
	4	-

Таблица 2

Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Цеха по производству хлопковой ваты
Вредные и опасные условия труда		Вращающиеся части машин и механизмов, электрооборудование.
Особые условия допуска к работе		Отсутствие медицинских противопоказаний и прохождение инструктажа по технике безопасности.
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования или общего		Не требуется

Таблица 3

Перечень единиц ПС

(трудовых функций профессии)

Шифр трудовой функции	Наименование трудовой функции
Ф 1	Подготовка сырья, материалов, оборудования для производства ваты.
Ф 2	Ведение процесса рыхления, трепания, очистки, смешивания, чесания, пакетирования ваты.
Ф 3	Уход за оборудованием и рабочим местом

Таблица 4

Описание единиц ПС (функциональная карта)

Шифр трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
Ф 1	Волокно, линт	Питатель	З 1.1: Загрузка питателя волокном и линтом в утвержденной пропорции и утвержденного качества
	Питатель, наклонный, осевой очиститель, бункер, чесальная машина, пресс	Технологическая карта, нормативные показатели	З 1.2: Подготовка питателя, наклонного и осевого очистителя, бункера, чесальной машины и пресса к работе
Ф 2	Вата	Питатель, наклонный, осевой очиститель, бункер, чесальная машина, пресс	З 2.1: Ведение процесса производства ваты
	Питатель, наклонный, осевой очиститель, бункер, чесальная машина, пресс	Контрольно-измерительное оборудование, технологическая карта, нормативные показатели	З 2.2: Контроль технологического процесса
Ф 3	Узлы и механизмы оборудования, поверхность рабочего места	Правила и графики ухода за оборудованием, правила приемки и сдачи смены, правила техники безопасности,	З 3.1: Чистка оборудования, уборка рабочего места
	Расходы сырья, материалов, объемы изготовленной продукции	Журналы, документация, правила ведения	З 3.2: Ведение учета сырья, материалов, изготовленной продукции, ведение принятой документации

Таблица 5

Требования к компетенциям оператора линии производства ваты 2-го уровня ОРК
Шифр задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
З 1.1	Самостоятельность: работа под руководством при наличии некоторой самостоятельности в знакомых ситуациях, обучение под руководством. Ответственность: за результаты выполнения простых заданий, за свою безопасность и безопасность других, за выполнение требований по защите окружающей среды и противопожарную безопасность. Сложность: решение простых типовых задач, загрузка оборудования сырьем, работа на питателе.	Определение качества сырья, характеристика засоренности сырья, работа с пневмотранспортом, конвейером, питателем	Устройство, принцип работы питателя, пневмотранспорта и конвейера, металлоуловителей, искрогасителей, технологию рыхления и трепания хлопкового волокна, физико-механические характеристики волокна
З 1.2	Самостоятельность: работа под руководством при наличии некоторой самостоятельности в знакомых ситуациях, обучение под руководством. Ответственность: за результаты выполнения простых заданий, за свою безопасность и безопасность других, за выполнение требований по защите окружающей среды и противопожарную безопасность. Сложность: решение простых типовых задач. Подготовка питателя, наклонного и осевого очистителя, бункера, чесальной машины и пресса к работе	Устанавливать на пульте, мониторе, нужные параметры работы линии	Технологические режимы, устройство машин линии
З 3.1	Самостоятельность осуществление самостоятельной работы в типовых ситуациях и под руководством в сложных ситуациях профессиональной деятельности, самостоятельная организация обучения. Ответственность: за результаты выполнения работ, за свою безопасность и безопасность других, за выполнение требований по защите окружающей среды и противопожарной безопасности. Сложность: решение типовых практических задач, выбор способа действий из известных на основе знаний и практического опыта, приемка-сдача смены, чистка закрепленного оборудования и уборка рабочего места.	Чистка узлов и механизмов оборудования, удаления сора из камер сбора, промывки агрегатов, систем, коммуникаций, рабочих органов	Правила и графики ухода за оборудованием, правила приемки и сдачи смены, правила техники безопасности, противопожарной безопасности правила внутреннего распорядка
Требования к компетенциям оператора линии производства ваты 3-го уровня ОРК
Шифр задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
З 2.1	Самостоятельность: осуществление самостоятельной работы в типовых ситуациях и под руководством в сложных ситуациях профессиональной деятельности, самостоятельная организация обучения. Ответственность: за результаты выполнения работ, за свою безопасность и безопасность других, за выполнение требований по защите окружающей среды и противопожарной безопасности. Сложность: решение типовых практических задач выбор способа действий из известных на основе знаний и практического опыта, ведение процесса производства ваты	Настройка и запуск работы линии производства ваты, поддержание синхронности работы машин	Устройство, принцип работы линии, параметры работы, требования к качеству выходящего продукта.
З 2.2	Самостоятельность: осуществление самостоятельной работы в типовых ситуациях и под руководством в сложных ситуациях профессиональной деятельности, самостоятельная организация обучения. Ответственность: за результаты выполнения работ, за свою безопасность и безопасность других, за выполнение требований по защите окружающей среды и противопожарной безопасности. Сложность: решение типовых практических задач, выбор способа действий из известных на основе знаний и практического опыта. Контроль технологического процесса.	Определение параметров на пульте или мониторе линии	Технологический режим, устройство и принцип работы линии, настройку приборов или компьютера на заданный режим, причины разладов и методы устранения
З 3.2	Самостоятельность: осуществление самостоятельной работы в типовых ситуациях и под руководством в сложных ситуациях профессиональной деятельности, самостоятельная организация обучения. Ответственность: за результаты выполнения работ, за свою безопасность и безопасность других, за выполнение требований по защите окружающей среды и противопожарной безопасности. Сложность: решение типовых практических задач выбор способа действий из известных на основе знаний и практического опыта. Ведение учета сырья, готовой продукции, ведение принятой документации	Ведение учета и оформление документации	Нормы расхода сырья, материалов, фурнитуры, правила ведения документации

Приложение 3 к профессиональному стандарту "Производство ваты" Таблица 1

Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3111 Техник-технолог
Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих
Профессия по ЕТКС	Техник-технолог
Квалификационный уровень отраслевой рамки квалификации (ОРК)	категории
4	4

Таблица 2

Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия по производству ваты
Вредные и опасные условия труда		Вращающиеся части машин и механизмов, электрооборудование.
Особые условия допуска к работе		Отсутствие медицинских противопоказаний и прохождение инструктажа по технике безопасности.
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое или профессиональное образование		Не требуется

Таблица 3

Перечень единиц ПС

(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции
Ф 1	Производственно-технологическая
Ф 2	Организационно-управленческая
Ф 3	Опытно-экспериментальная

Таблица 4

Описание единиц ПС (функциональная карта)

Шифр трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
Ф 1	Технологические карты и схемы производств	Правила и требования разработки технологической (технической) документации,	З 1.1: Разработка технологической (технической) документации, оптимальных режимов работы, графиков ухода за оборудованием.
	Производственная дисциплина, промышленная санитария, температурно-влажностного режим помещения	Методы и виды контроля	З 1.2: Контроль за соблюдением технологической и производственной дисциплины, культуры производства, промышленной санитарии, температурно-влажностного режима помещения
	Сырье, материалы готовая продукция, моющие растворы	Методы и виды контроля качества	З 1.3: Осуществление проверки качества сырья и материалов, готовой продукции.
	Технологическое оборудование	Методы и виды контроля	З 1.4: Контроль за эксплуатацией технологического оборудования, соблюдением установленных параметров, соблюдением графика профилактики, ремонта, чистки оборудования
Ф 2	Заказ, цели, производственные задачи	Организационно-управленческие инструменты	З 2.1: Организация работы коллектива исполнителей, планирование и организация производственных работ, выбор оптимальных решений при планировании работ, установление технически обоснованных норм времени выработки, зоны обслуживания
	Технологические параметры участков производства	Методы и виды контроля качества	З 2.2: Контроль количества и качества выпускаемой продукции на всех участках производства, участие в оценке экономической эффективности технологических процессов, разработке мер по ее повышению
	Технологические параметры участков производства	Средства, правила техники безопасности и противопожарной безопасности	З 2.3: Обеспечение техники безопасности и противопожарной безопасности на всех участках производства
	Трудности в производственном процессе, недостаточность компетенций	Методы и способы повышения квалификации	З 2.4: Организация повышения квалификации рабочих на всех участков производства, их овладевание новой техникой и технологией
Ф 3	Новое технологическое оборудование	Методы, режимы испытания	З 3.1: Испытание нового технологического оборудования, новых режимов, препаратов и параметров на всех этапах производства.
	Новое технологическое оборудование	Методы, режимы испытания	З 3.2: Проведение экспериментальных работ по внедрению новых, в том числе ресурсосберегающих, технологий, нового оборудования
	Трудности в производственном процессе, недостаточность компетенций	Методы и способы новаторской и рационализаторской работы	З 3.3: Организация новаторской и рационализаторской работы в коллективе

Таблица 5

Требования к компетенциям техника-технолога 4-го уровня ОРК
Шифр задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
З 1.1	Самостоятельность: исполнительско-управленческая деятельность по реализации задач под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации ее подчиненными работниками. Ответственность: за результаты при реализации нормы, за свою безопасность и безопасность других, за выполнение требований по защите окружающей среды и противопожарной безопасности Сложность: решение различных типовых практических задач, требующих самостоятельного анализа рабочих ситуаций. Разработка технологической (технической) документации, оптимальных режимов работы, графиков ухода за оборудованием.	Разработки документации, построение графиков	Основы организации деятельности предприятия и управления им, технологию производства ваты, правила технической эксплуатации оборудования
З 1.2	Самостоятельность: исполнительско-управленческая деятельность по реализации задач под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации ее подчиненными работниками. Ответственность: за результаты при реализации нормы, за свою безопасность и безопасность других, за выполнение требований по защите окружающей среды и противопожарной безопасности Сложность: решение различных типовых практических задач, требующих самостоятельного анализа рабочих ситуаций. Контроль за соблюдением технологической и производственной дисциплины, культуры производства, промышленной санитарии, температурно-влажностного режима помещения.	Осуществление технического контроля производства	Действующие стандарты, технические условия, технологические режимы, правила технической эксплуатации предприятий
З 1.3	Самостоятельность: исполнительско-управленческая деятельность по реализации задач под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации ее подчиненными работниками. Ответственность: за результаты при реализации нормы, за свою безопасность и безопасность других, за выполнение требований по защите окружающей среды и противопожарной безопасности Сложность: решение различных типовых практических задач, требующих самостоятельного анализа рабочих ситуаций. Осуществление проверки качества сырья и материалов, готовой продукции.	Определять несоответствие сырья, материалов, готовой продукции, визуально и на основе лабораторного анализа.	Физико-механические и химические свойства хлопка и улюка, качественные характеристики, причины несоответствий и методы устранений, стандарты, инструкции по качеству, методы классерской работы, виды и степень засоренности.
З 1.4	Самостоятельность: исполнительско-управленческая деятельность по реализации задач под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации ее подчиненными работниками. Ответственность: за результаты при реализации нормы, за свою безопасность и безопасность других, за выполнение требований по защите окружающей среды и противопожарной безопасности. Сложность: решение различных типовых практических задач, требующих самостоятельного анализа рабочих ситуаций, контроль за эксплуатацией технологического оборудования, соблюдением установленных параметров, соблюдением графика профилактики, ремонта, чистки оборудования	Анализировать и оценивать состояние оборудования	Устройство и правила эксплуатации оборудования, правила ухода за ним
З 2.1	Самостоятельность: исполнительско-управленческая деятельность по реализации задач под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации ее подчиненными работниками. Ответственность: за результаты при реализации нормы, за свою безопасность и безопасность других, за выполнение требований по защите окружающей среды и противопожарной безопасности. Сложность: решение различных типовых практических задач, требующих самостоятельного анализа рабочих ситуаций. Организация работы коллектива исполнителей, планирование и организация производственных работ, выбор оптимальных решений при планировании работ. Установление технически обоснованных норм времени выработки, зоны обслуживания	Использовать современные программные и технические средства информационных технологий, передовой международный опыт	Организацию производства, экономику, нормирование труда
З 2.2	Самостоятельность: исполнительско-управленческая деятельность по реализации задач под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации ее подчиненными работниками. Ответственность: за результаты при реализации нормы, за свою безопасность и безопасность других, за выполнение требований по защите окружающей среды и противопожарной безопасности Сложность: решение различных типовых практических задач, требующих самостоятельного анализа рабочих ситуаций. Контроль количества и качества выпускаемой продукции на всех участках производства, участие в оценке экономической эффективности технологических процессов, разработке мер по ее повышению	Определять качество выпускаемой продукции, рассчитывать количество	Стандарты, инструкции, методы расчета производительности оборудования и выработки продукции
З 2.3	Самостоятельность: исполнительско-управленческая деятельность по реализации задач под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации ее подчиненными работниками. Ответственность: за результаты при реализации нормы, за свою безопасность и безопасность других, за выполнение требований по защите окружающей среды и противопожарной безопасности Сложность: решение различных типовых практических задач, требующих самостоятельного анализа рабочих ситуаций. Обеспечение техники безопасности и противопожарной безопасности на всех участках производства	Анализировать и оценивать состояние техники безопасности и противопожарной защиты на производственном участке, принимать меры по их обеспечению	Правила и нормы охраны труда, техники безопасности, промышленной санитарии и противопожарной защиты, системы автоматического управления технологическим оборудованием,
З 2.4	Самостоятельность: исполнительско-управленческая деятельность по реализации задач под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации ее подчиненными работниками. Ответственность: за результаты при реализации нормы, за свою безопасность и безопасность других, за выполнение требований по защите окружающей среды и противопожарной безопасности. Сложность: решение различных типовых практических задач, требующих самостоятельного анализа рабочих ситуаций. Организация повышения квалификации рабочих на всех участков производства, их овладевание новой техникой и технологией.	Проведение обучения рабочих основам профессии, ведение семинаров, курсов, составление программ обучения	Методики и программы обучения в рамках профессий своего производства

Приложение 4 к профессиональному стандарту "Производство ваты"

Лист согласования

Название организации	Дата согласования
1. Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан	№ 04-3-1-16/16973 от 19 декабря 2013 года

Настоящий профессиональный стандарт зарегистрирован в

____________________________________________________________________.

Профессиональный стандарт внесен в Реестр профессиональных стандартов рег. № ______________.

Письмо (протокол) № ___________ Дата________________________

"Мақта өндірісі" кәсіби стандартын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің м.а 2013 жылғы 30 желтоқсандағы № 475 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2014 жылы 14 мамырда № 9416 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2023 жылғы 30 қаңтардағы № 60 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 30.01.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2007 жылғы 15 мамырдағы Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 138-5-бабының 3-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріп отырған "Мақта өндірісі" кәсіби стандарты бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің Өнеркәсіп комитеті (Б.А. Қасымбеков) заңнамада белгіленген тәртіпте:

1) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде осы бұйрықтың мемлекеттік тіркелуін;

2) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде бұқаралық ақпарат құралдарына және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;

3) Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің интернет-ресурсында осы бұйрықтың орналасуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын.

4. Осы бұйрық оның алғаш рет ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Индустрия және жаңа технологиялар
министрінің міндетін атқарушы	А. Рау

"КЕЛІСІЛГЕН"

Қазақстан Республикасы

Еңбек және халықты әлеуметтік

қорғау министрі

______________ Т. Дүйсенова

2014 жылғы 7 сәуір

Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің міндетін атқарушының 2013 жылғы 30 желтоқсандағы № 475 бұйрығымен бекітілген

"Мақта өндірісі" кәсіби стандарты
1. Жалпы ережелер

1. "Мақта өндірісі" кәсіби стандарты (бұдан әрі - КС) біліктілік деңгейіне, құзыреттікке, еңбек мазмұны, сапасы мен шарттарына қойылатын талаптарды анықтайды және мына мақсаттарға арналған:

1) кәсіби қызмет мазмұнына қойылатын бірыңғай талаптарды белгілеуге;

2) еңбек нарығының заманауи талаптарына жауап беретін біліктілік талаптарын жаңартуға;

3) персоналды басқару саласында бірқатар міндеттер шеңберін шешуге;

4) білім беру стандарттарын, оқу жоспарларын, модульдік оқу бағдарламаларын әзірлеуге, сондай-ақ тиісті оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеуге;

5) мамандардың кәсіби даярлығына бағалау мен біліктілігінің сәйкестігіне растау жүргізуге арналған.

2. КС негізгі пайдаланушылары:

1)білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлері;

2)ұйым басшылары мен қызметкерлері, ұйымның персоналды басқару бөлімшесінің басшылары мен мамандары;

3) білім беру стандарттарын әзірлейтін мамандар;

4) мамандардың кәсіби даярлығына бағалау және біліктілігінің сәйкестігіне растау саласындағы мамандар болып табылады.

3. КС негізінде қызметтің функционалдық үлгілеріне, лауазымдар, біліктілікті арттыру, қызметкерлерді аттестаттау, еңбекті ынталандыру жүйесі мен басқаларына арналған ішкі, ұжымдық стандарттар әзірлене алады.

4. Осы КС мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) біліктілік – қызметкердің еңбек қызметінің нақты түрі шеңберінде нақты қызметтерді сапалы орындауына даярлығы;

2) біліктілік деңгей – күрделілігі параметрлері, стандартты емес еңбек шарттары, жауаптылығы және дербестігі бойынша тарамдалатын қызметкердің құзыреттігіне қойылатын талаптар жиынтығы;

3) еңбек заты – нақты еңбек құралдарының көмегімен өнім құру мақсатында қызметкердің әрекеті бағытталған зат;

4) еңбек құралы – еңбек затын бастапқы жағдайдан өнімге түрлендіру үшін қызметкер пайдаланатын құралдар;

5) еңбек қызметінің түрі-еңбек қызметтерінің бүтін жинағымен және оларды орындау үшін қажетті құзыреттіктермен қалыптастырылған кәсіби қызмет саласында құрамдас бөлік;

6) еңбек функциясы – еңбек процесінің бір немесе бірнеше міндеттерін шешуге бағытталған өзара байланысты әрекеттер жинағы;

7) кәсіби қызмет саласы – жалпы біріктірілген негізге ие (балама және жуық арналулар, нысандар, технологиялар, оның ішінде еңбек құралдары) және оларды орындау үшін еңбек қызметтері мен құзыреттіктердің ұқсас жинағын болжайтын саланың еңбек қызметі түрлерінің жиынтығы;

8) КС – кәсіби қызметтің нақты саласында біліктілік деңгейіне, құзыреттілікке, мазмұны, сапасы мен еңбек әрекеттеріна қойылатын талаптарды анықтайтын стандарт;

9) КС бірлігі – бүтін, аяқталған, салыстырмалы автономды және осы еңбек қызметінің түрі үшін мәнді болып табылатын нақты еңбек қызметінің тарамдалған сипаттамасынан тұратын кәсіби стандарттың құрылымдық элементі;

10) кәсіп – арнайы теориялық білім мен арнайы даярлық нәтижесінде алынған практикалық дағды, жұмыс тәжірибесінің кешенін иеленуді талап ететін еңбек қызметінің тегі;

11) құзыреттік – еңбек қызметінде білімін, дағды мен тәжірибесін қолдану қабілеті;

12) лауазым – ұйымның ұйымдастыру-әкімшілік сатысы жүйесінде функционалдық орын;

13) міндет – еңбек қызметін іске асырумен және нақты заттар мен еңбек құралдарын пайдаланумен нәтижеге жетумен байланысты әрекеттер жиынтығы;

14) сала – олар үшін шығарылатын өнім, өндіріс технологиясы, негізгі қорлар мен жұмыскерлердің кәсіби дағдыларының жалпылығы тән болатын кәсіпорындар мен ұйымдар жиынтығы;

15) салалық біліктіліктің шеңбері (бұдан әрі - СБШ) – салада танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық сипаттау;

16) ұлттық біліктіліктің шеңбері (бұдан әрі - ҰБШ) – еңбек нарығында танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдық сипаттамасы;

17) функционалдық карта – кәсіби қызметтің сол не басқа саласы шеңберінде қызметкердің нақты түрін орындайтын еңбек қызметтері мен міндеттерін құрылымдық сипаттау.

2. КС паспорты

5. КС паспорты келесіні анықтайды.

1) экономикалық қызмет түрі (кәсіби қызмет саласы): ҚР МЖ 03-2007 21.20 Фармацевтиаалық препараттарды өндіру.

2) экономикалық қызмет (кәсіби сала) түрінің негізгі мақсаты: мақта өндіру КС "Мақта өндірісі" кәсіби қызмет саласында еңбек мазмұны, сапасы, шарттары, қызметкерлер біліктілігі мен құзыреттігіне қойылатын талаптарды белгілейді.

3) еңбек қызметінің, кәсіптің түрлері, біліктілік деңгейлер осы КС 1-қосымшада келтірілген.

Стандарт талаптары осы салада "мақта өндіру желісінің операторы, техник-технолог" кәсібіне қатысты болады.

3."Мақта өндіру желісінің операторы" еңбек қызметі (кәсіп)
түрлерінің карточкалары

6. Еңбектік қызметінің (кәсіптің) түр карточкасы құрайды

1) СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-3

2) лауазымның мүмкін болатын атаулары:Мақта өндіру желісінің операторы.

3) "Мақта өндіру желісінің операторы" кәсібі субъектінің маманға мақта дайындау процесін жүргізу негізгі қызметті іске асырумен болатын міндеттерді білу мен орындай білуді міндеттейді.Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланыс осы КС 2-қосымшаның 1-кестесінде келтірілген.

4) мақта өндіру желісінің операторының еңбек әрекеттеріна, жұмыс тәжірибесі мен біліміне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшаның 2-кестесінде келтірілген.

5) КС бірлігінің тізбесі осы КС 2-қосымшаның 3-кестесінде келтірілген.

6) мақта өндіру желісінің операторыорындайтын еңбек әрекеттерін, кәсіби стандарт бірлігін сипаттайтын функционалдық қартаосы кәсіби стандартқа 2-қосымшаның 4-кестесінде келтірілген.

7) мақта өндіру желісінің операторы құзыретіне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшаның 5-кестесінде келтірілген.

4."Техник-технолог" еңбек қызметі (кәсіп) түрлерінің
карточкалары

7. Еңбектік қызметінің (кәсіптің) түр карточкасы құрайды

1) СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 4-5

2) лауазымның мүмкін болатын атаулары: Шебер

3) "Техник-технолог" кәсібі субъектіге жүнді бастапқы өңдеу процесін ұйымдастырумен, өнім сапасын, еңбек өнімділігін және жабдықтарды қамтамасыз етумен байланысты міндеттерді білу мен орындауды міндеттейді. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланыс осы КС 3-қосымшаның 1-кестесінде келтірілген.

4) техник-технологеңбек әрекеттеріна, жұмыс тәжірибесі мен біліміне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшаның 2-кестесінде келтірілген.

5) КС бірлігінің тізбесі осы КС 3-қосымшаның 3-кестесінде келтірілген.

6) техник-технолог орындайтын еңбек әрекеттерін, КС бірлігін сипаттайтын функционалдық қарта және құзыреттілікке қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшаның 4-кестесінде келтірілген.

7) техник-технолог құзыретіне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшаның 5-кестесінде келтірілген.

5. Осы КС негізінде берілетін сертификаттар түрлері

8. Мамандардың кәсіби даярлығын бағалау және біліктілігінің сәйкестігін растау саласындағы ұйымдар осы КС негізінде сертификаттар береді.

9. Осы кәсіби стандарт негізінде берілетін сертификаттар түрлері игерілуі осы КС 2, 3-қосымшаларының 3-кестесінде қарастырылған сертификат алу үшін қажетті КС бірліктерінің тізіліміне сәйкес анықталады.

6. КС әзірлеушілер, келісу парағы, сараптама
жасау және тіркеу

10. КС әзірлеуші Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі болып табылады.

11. Келісу парағы, КС сараптамасы мен тіркелуі осы КС 4-қосымшасында келтірілген.

"Мақта өндірісі" кәсіби стандартына 1-қосымша

Қызмет, кәсіп түрлері, біліктілік деңгейлері

№ р/с	Еңбек қызметі түрінің атауы	Еңбек нарығы үрдісін есепке ала отырып кәсіп атауы	ҚР Қызметтердің мемлекеттік жіктеуішіне сәйкес кәсіп атауы (ҚР МЖ 01-2005)	Салалық біліктіліктің шеңбері (СБШ) біліктілік деңгейі
1	Талшықты араластыру, тазарту және тарау	Мақта өндіру желісінің операторы (қопсыту-түті агрегатының операторы, тарау-илеу агрегатының операторы)	-	2-3
22	Мақта өндірісін ұйымдастыру және бақылау	Техник-технолог	Техник-технолог	4

"Мақта өндірісі" кәсіби стандартына 2-қосымша 1-кесте

Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланыс

Қазақстан Республикасының мемлекеттік кәсіптердің жіктеуіші (МКЖ)
Базалық топ	7431 Мақта-мата, кенеп, жібек орау, жүн, кеуекті жіп өндірісінде мен мақта өндірісінде талшық дайындаумен айналысатын жұмыскерлер
Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА шығарылымы, бөлімі	44-шығарылым, "Мақта өндірісі" бөлімі
БТБА бойынша кәсіп	Қопсыту-түту агрегатының операторы	Тарау-илеу агрегатының операторы
Салалық біліктілік шеңберінің (СБШ) біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
3	-		3
	4		-

2-кесте

Еңбек шарттарына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсіп бойынша мүмкін болатын жұмыс орындары (кәсіпорын, ұйымдар)		Мақта өндіру цехы
Зиянды және қауіпті еңбек шарттары		Машиналар мен тетіктердің айналатын бөліктері, электр жабдықтар
Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары		Медициналық кері көрсеткіштердің және қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқау беруден өтудің болмауы
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
3	Жалпы орта білімі немесе негізгі не жалпы орта білімінің негізінде техникалық және кәсіби білімі болуы жағдайда практикалық тәжірибе және/немесе кәсіби даярлық (бір жылға дейін кәсіби даярлау бағдарламалары бойынша білім беру ұйымының негізінде курстар немесе кәсіпорында оқу)		Талап етілмейді

3-кесте

КС бірліктерінің тізбесі

(кәсіптің еңбек функциялары)

Еңбек қызметінің шифрі	Еңбек функциясының атауы
Ф 1	Шикізат, материалдар, жабдықтарды мақта өндіруге дайындау
Ф 2	Мақтаны қопсыту, түту, тазарту, араластыру, тарау, пакеттеу процесін жүргізу
Ф3	Жабдық және жұмыс орнына күтім жасау

4-кесте

КС бірліктерін сипаттау(функционалдық карта)

Еңбек қызметінің шифрі	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек әрекеті)
Ф 1	Талшық, шитті мақта	Қоректендіргіш	З 1.1: Бекітілген пропорцияда және бекітілген сапада қоректендіргішке талшық және шитті мақта жүктеу
	Қоректендіргіш, көлбеу осьтік тазартқыш, бункер, тарау машинасы, жанышпа	Технологиялық карта, нормативтік көрсеткіштер	З 1.2: Қоректендіргішті, көлбеу осьтік тазартқышты, бункерді, тарау машинасын, жанышпаны жұмысқа дайындау
Ф 2	Мақта	Қоректендіргіш, көлбеу осьтік тазартқыш, бункер, тарау машинасы, жанышпа	З 2.1: Мақта өндіру процесін жүргізу
	Қоректендіргіш, көлбеу осьтік тазартқыш, бункер, тарау машинасы, жанышпа с	Бақылау-өлшеу жабдығы, технологиялық карта, нормативтік көрсеткіштер	З 2.2: Технологиялық процесті бақылау
Ф 3	Жабдық тораптары мен тетіктері, жұмысшы орын беті	Жабдыққа күтім жасау ережелері мен графиктері, ауысымды қабылдау және тапсыру ережесі, қауіпсіздік техникасы ережесі	З 3.1: Жабдықты тазарту, жұмыс орнын жинастыру
	Шикізат, материалдар шығыны, дайындалған өнім көлемдері	Журналдар, құжаттама, жүргізу ережесі	З 3.2: Шикізат, материалдар, дайындалған өнімге есеп жүргізу, қабылданған құжаттаманы жүргізу

5-кесте

Мақта өндірісі операторының құзыреттігіне қойылатын талаптар 2-деңгейдегі СБШ
Міндет шифрі	Тұлғалық және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағдылар	Білімі
З 1.1	Дербестігі: таныс жағдайларда кейбір Дербестігінің болуы жағдайында басшылықпен жұмыс, басшылық үйретуі Жауаптылығы: қарапайым тапсырмаларды орындау нәтижелері үшін, өзінің қауіпсіздігі мен басқалардың қауіпсіздігі үшін, қоршаған ортаны қорғау және өртке қарсы қауіпсіздік талаптарын орындағаны үшін Күрделілігі: қарапайым типтік міндеттерді шешу: жабдыққа шикізат жүктеу, қоректендіргіште жұмыс	Шикізат сапасын анықтау дағдысы, шикізаттың қоқыстану сипаттамасы, пневмотасымалдағыш және конвейермен, қоректендіргішпен жұмыс дағдылары	Қоректендіргіш, пневмотасымалдағыш пен конвейер, металл тұтқыштар, ұшқын басқыштар құрылғысын, жұмыс істеу қағидатын білу. Мақта талшығын қопсыту мен түту технологиясын, талшықтың физика-механикалық сипаттамаларын білу
З 1.2	Дербестігі: таныс жағдайларда кейбір Дербестігінің болуы жағдайында басшылықпен жұмыс, басшылық үйретуі Жауаптылығы: қарапайым тапсырмаларды орындау нәтижелері үшін, өзінің қауіпсіздігі мен басқалардың қауіпсіздігі үшін, қоршаған ортаны қорғау және өртке қарсы қауіпсіздік талаптарын орындағаны үшін Күрделілігі: қарапайым типтік міндеттерді шешу: Қоректендіргішті, көлбеу және осьтік тазартқышты, бункерді, тарау машинасы мен жанышпаны жұмысқа дайындау	Пультте, мониторде жұмыс желісінің қажетті параметрлерін белгілей білу	Барлық желі машиналарында технологиялық режимдер, құрылғыларын білу
З 3.1	Өзіндік әрекет: типтік жағдайда Дербестігін және кәсіби қызметтің күрделі жағдайында басшылықпен жұмысын жүзеге асыру, оқуды өзіндік ұйымдастыру Жауаптылығы: жұмысты орындау нәтижесіне, өзінің және басқалардың қауіпсіздігіне; қоршаған ортаны қорғау және өртке қарсы қауіпсіздік бойынша талаптарды орындауға. Күрделілігі: типтік практикалық міндеттерді шешу, білім мен практикалық тәжірибе негізінде белгілі әрекет тәсілдерін таңдау: ауысым тапсырылуын қабылдау, бекітілген жабдықты тазарту және жұмыс орнын жинау	Жабдық тораптары мен тетіктерін тазарту дағдысы, жинақтау камерасынан қоқыстарды жою, агрегат, жүйелер, коммуникациялар, жұмысшы органдарды шаю	Жабдыққа күтім жасау ережесі мен кестесін, ауысымды қабылдау және тапсыру ережесін, қауіпсіздік техникасы, өртке қарсы қауіпсіздікті, ішкі тәртіп ережелерін білуі керек.
Мақта өндіру желісінің операторы құзыреттігіне қойылатын талаптар 3-деңгейдегі СБШ
Міндет шифрі	Тұлғалық және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағдылар	Білімі
З 2.1	Өзіндік әрекет: типтік жағдайда Дербестігін және кәсіби қызметтің күрделі жағдайында басшылықпен жұмысын жүзеге асыру, оқуды өзіндік ұйымдастыру Жауаптылығы: жұмысты орындау нәтижесіне, өзінің және басқалардың қауіпсіздігіне; қоршаған ортаны қорғау және өртке қарсы қауіпсіздік бойынша талаптарды орындауға. Күрделілігі: типтік практикалық міндеттерді шешу, білім мен практикалық тәжірибе негізінде белгілі әрекет тәсілдерін таңдау: мақта өндіру процесін жүргізу	Мақта өндіру желісін күйге келтіру және жұмысын іске қосу дағдысы, машиналар жұмысының синхрондығын ұстану	Желі құрылғысы, жұмыс істеу қағидатын, жұмыс параметрлерін, шығатын өнім сапасына қойылатын талаптарды білу
З 2.2	Өзіндік әрекет: типтік жағдайда дербестігін және кәсіби қызметтің күрделі жағдайында басшылықпен жұмысын жүзеге асыру, оқуды өзіндік ұйымдастыру Жауаптылығы: жұмысты орындау нәтижесіне, өзінің және басқалардың қауіпсіздігіне; қоршаған ортаны қорғау және өртке қарсы қауіпсіздік бойынша талаптарды орындауға. Күрделілігі: типтік практикалық міндеттерді шешу, білім мен практикалық тәжірибе негізінде белгілі әрекет тәсілдерін таңдау: технологиялық процесті бақылау	Желі пульті немесе мониторында параметрлерді анықтау дағдыларын меңгеру	Желі жұмысының технологиялық режимін, құрылымы мен жұмыс істеу қағидатын, құралдарды немесе компьютерді берілген режимге күйге келтіре білу, қожырау себептері мен оларды жою әдістерін білу
З 3.2	Өзіндік әрекет: типтік жағдайда дербестігін және кәсіби қызметтің күрделі жағдайында басшылықпен жұмысын жүзеге асыру, оқуды өзіндік ұйымдастыру Жауаптылығы: жұмысты орындау нәтижесіне, өзінің және басқалардың қауіпсіздігіне; қоршаған ортаны қорғау және өртке қарсы қауіпсіздік бойынша талаптарды орындауға. Күрделілігі: типтік практикалық міндеттерді шешу, білім мен практикалық тәжірибе негізінде белгілі әрекет тәсілдерін таңдау: Шикізат, материалдар, дайындалған өнімге есеп жүргізу, қабылданған құжаттаманы жүргізу	Есеп жүргізу және қабылданған құжатты жүргізу қағидалары	Шикізат, материалдар, асай-мүсей шығындарының нормалары, құжаттама жүргізу ережесі

"Мақта өндірісі" кәсіби стандартына 3-қосымша 1-кесте

Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланыс

Қазақстан Республикасының мемлекеттік кәсіптердің жіктеуіші (МКЖ)
Базалық топ	3111 Техник-технолог
Басшылар, мандар және басқа жұмысшылар лауазымның біліктілік анықтамалығы
БТБА бойынша кәсіп	Техник-технолог
Салалық біліктілік шеңберінің (СБШ) біліктілік деңгейі	Санаттар
4	4

2-кесте

Еңбек шарттарына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсіп бойынша мүмкін болатын жұмыс орындары (кәсіпорын, ұйымдар)		Мақта өндіру кәсіпорындары
Зиянды және қауіпті факторлар, еңбек шарттары		Машиналар мен тетіктердің айналатын бөліктері, электр жабдығы
Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары		Медициналық кері көрсеткіштердің және қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқау беруден өтудің болмауы
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Жоғары деңгейдегі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық)		Талап етілмейді

3-кесте

КС бірліктерінің тізбесі

(кәсіптің еңбек функциялары)

Еңбек қызметінің №	Еңбек функциясының атауы
Ф 1	Өндірістік-технологиялық
Ф 2	Ұйымдастыру-басқару
Ф3	Тәжірибелік-экспериментальдік

4-кесте

КС бірліктерін сипаттау (функционалдық карта)

Еңбек қызметінің шифрі	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек әрекеті)
Ф 1	Технологиялық карталар мен өндіріс схемалары	Технологиялық (техникалық) құжатты әзірлеу қағидалары мен талаптары	З 1.1 Технологиялық (техникалық) құжаттаманы, жұмыстың оңтайлы режимдерін, жабдықөа күтім жасау кестелерін, жуғыш ерітінділер рецептілерін және оларды дайындау режимдерін әзірлеу
	Өндірістік тәртіп, өнеркәсіптік санитария, үй-жайдың температуралық-ылғал режимі	Бақылау әдістері мен түрлері	З 1.2: Технологиялық және өндірістік тәртіптің сақталуына, өндіріс мәдениеті, өнеркәсіптік санитария, үй-жайдың температуралық-ылғал режимінің сақталуына бақылау
	Шикізат пен материалдар, дайын өнім, жуғыш ерітінділер	Сапаны бақылау әдістері мен түрлері	З 1.3: Шикізат пен материалдар, дайын өнім сапасын тексеруді жүзеге асыру
	Технологиялық жабдық	Бақылау әдістері мен түрлері	З 1.4: Технологиялық жабдықтың пайдалануына, белгіленген параметрлер сақталуына, сақтандыру, жөндеу, жабдықты тазарту кестелерінің сақталуына бақылау
Ф 2	Тапсырыс, мақсаттар, өндірістік міндеттер	Ұйымдастыру-басқару аспаптары	З 2.1: Орындаушылар ұжымының жұмысын ұйымдастыру, өндірістік жұмыстарды жоспарлау мен ұйымдастыру; жұмыстарды жоспарлау кезінде оңтайлы шешімдер таңдау. Өндіру уақытыныңғ негізделген нормаларын, қызмет көрсету аймақтарын белгілеу
	Өндіріс учаскелерінің технологиялық параметрлері	Сапаны бақылау әдістері мен түрлері	З 2.2: Өндірістің барлық учаскелерінде шығарылатын өнім саны мен сапасын бақылау; технологиялық процестердің экономикалық тиімділігін бағалауда, оны арттыру бойынша шаралар әзірлеуге қатысу
	Өндіріс учаскелерінің технологиялық параметрлері	Қауіпсіздік және өртке қарсы қауіпсіздік құралдары, қағидалары	З 2.3: Өндірістің барлық учаскелерінде қауіпсіздік техникасы мен өртке қарсы қауіпсіздікті қамтамасыз ету
	Өндірістік процесте қиындықтар, құзыреттік жетіспеушілігі	Біліктілікті арттыру әдістері мен тәсілдері	З 2.4: Өндірістің барлық учаскелерінде жұмыскерлердің біліктілігін арттыруды ұйымдастыру, олардың жаңа техника және технология игеруін ұйымдастыру
Ф 3	Жаңа технологиялық жабдық	Сынау әдістері, режимдері	З 3.1: Жаңа технологиялық жабдықты сынау, жаңа режимдер, препараттар мен параметрлерді өндірістің барлық кезеңдерінде сынау
	Жаңа технологиялық жабдық	Сынау әдістері, режимдері	З 3.2: Жаңа, оның ішінле ресурс үнемдейтін технологияларды, жаңа жабдықтарды енгізу бойынша тәжірибелік-экспериментальдік жұмыстар жүргізу
	Өндірістік процесте қиындықтар, құзыреттік жетіспеушілігі	Жаңашылдық және оңтайландыру жұмыстарының әдістері мен тәсілдері	З 3.3: ұжымда жаңашылдық және оңтайландыру жұмыстарын ұйымдастыру

5-кесте

Техник-технолог құзыреттігіне қойылатын талаптар 4-деңгейдегі СБШ
Міндет шифрі	Тұлғалық және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағдылар	Білімі
З 1.1	Өзіндік әрекет: міндетті өзі анықтау, оның қол астындағылардың жұмысты іске асыруын ұйымдастыру мен бақылауды қарастыратын басшылықпен іске асыру бойынша атқарушылық-басқару қызметі Жауаптылығы: норманы іске асыруда нәтижелік, өзінің және басқалардың қауіпсіздігіне; қоршаған ортаны қорғау және өртке қарсы қауіпсіздік бойынша талаптарды орындауға. Күрделілігі: жұмысшы жағдайда өзіндік талдауды талап ететін типтік түрлі практикалық міндеттерді шешу: бұйым тораптарын қолмен тігу жұмыстарын орындау: Технологиялық (техникалық) құжаттаманы, жұмыстың оңтайлы режимдерін, жабдықөа күтім жасау кестелерін, жуғыш ерітінділер рецептілерін және оларды дайындау режимдерін әзірлеу	Құжаттама дайындау, кесте құру	Кәсіпорын қызметін ұйымдастыру мен оны басқару негіздерін, жүнді бастапқы өңдеу технологиясын, жабдықтарды техникалық пайдалану ережелерін білу
З 1.2	Өзіндік әрекет: міндетті өзі анықтау, оның қол астындағылардың жұмысты іске асыруын ұйымдастыру мен бақылауды қарастыратын басшылықпен іске асыру бойынша атқарушылық-басқару қызметі Жауаптылығы: норманы іске асыруда нәтижелік, өзінің және басқалардың қауіпсіздігіне; қоршаған ортаны қорғау және өртке қарсы қауіпсіздік бойынша талаптарды орындауға. Күрделілігі: жұмысшы жағдайда өзіндік талдауды талап ететін типтік түрлі практикалық міндеттерді шешу: бұйым тораптарын қолмен тігу жұмыстарын орындау: Технологиялық және өндірістік тәртіптің сақталуына, өндіріс мәдениеті, өнеркәсіптік санитария, үй-жайдың температуралық-ылғал режимінің сақталуына бақылау	Өндіріске техникалық бақылауды жүзеге асыру	Кәсіпорынның қолданыстағы стандарттар, техникалық шарттар, технологиялық режимдер, техникалық пайдалану ережелері
З 1.3	Өзіндік әрекет: міндетті өзі анықтау, оның қол астындағылардың жұмысты іске асыруын ұйымдастыру мен бақылауды қарастыратын басшылықпен іске асыру бойынша атқарушылық-басқару қызметі Жауаптылығы: норманы іске асыруда нәтижелік, өзінің және басқалардың қауіпсіздігіне; қоршаған ортаны қорғау және өртке қарсы қауіпсіздік бойынша талаптарды орындауға. Күрделілігі: жұмысшы жағдайда өзіндік талдауды талап ететін типтік түрлі практикалық міндеттерді шешу: Шикізат пен материалдар, дайын өнім сапасын тексеруді жүзеге асыру	Шикізат, материалдар, дайын өнімнің сәйкеспеушілігін көзбен шолып және зертханалық талдау негізінде анықтай білу	Мақта мен үліктің физика-механикалық және химиялық қасиеттерін, сәйкеспеушіліктер себептері мен жою әдістерін, стандарттар, сапа жөніндегі нұсқаулықтарды, жіктеу жұмыстарының әдістерін, қоқыстану түрлері мен дәрежесін анықтай білу
З 1.4	Өзіндік әрекет: міндетті өзі анықтау, оның қол астындағылардың жұмысты іске асыруын ұйымдастыру мен бақылауды қарастыратын басшылықпен іске асыру бойынша атқарушылық-басқару қызметі Жауаптылығы: норманы іске асыруда нәтижелік, өзінің және басқалардың қауіпсіздігіне; қоршаған ортаны қорғау және өртке қарсы қауіпсіздік бойынша талаптарды орындауға. Күрделілігі: жұмысшы жағдайда өзіндік талдауды талап ететін типтік түрлі практикалық міндеттерді шешу: бұйым тораптарын қолмен тігу жұмыстарын орындау: технологиялық жабдықтың пайдалануына, белгіленген параметрлер сақталуына, сақтандыру, жөндеу, жабдықты тазарту кестелерінің сақталуына бақылау	Жабдық жағдайын талдау және бағалау	Жабдық құрылғысы мен пайдалану ережелерін, оларға күтім жасау ережелерін білу
З 2.1	Өзіндік әрекет: міндетті өзі анықтау, оның қол астындағылардың жұмысты іске асыруын ұйымдастыру мен бақылауды қарастыратын басшылықпен іске асыру бойынша атқарушылық-басқару қызметі Жауаптылығы: норманы іске асыруда нәтижелік, өзінің және басқалардың қауіпсіздігіне; қоршаған ортаны қорғау және өртке қарсы қауіпсіздік бойынша талаптарды орындауға. Күрделілігі: жұмысшы жағдайда өзіндік талдауды талап ететін типтік түрлі практикалық міндеттерді шешу: бұйым тораптарын қолмен тігу жұмыстарын орындау: Орындаушылар ұжымының жұмысын ұйымдастыру, өндірістік жұмыстарды жоспарлау мен ұйымдастыру; жұмыстарды жоспарлау кезінде оңтайлы шешімдер таңдау. Өндіру уақытыныңғ негізделген нормаларын, қызмет көрсету аймақтарын белгілеу	Заманауи бағдарламалық және ақпараттық технологиялардың техникалық құралдарын, озық халықаралық тәжірибені пайдалану	Өндірісті ұйымдастыру, үнемдеу, еңбекті нормалауды білу
З 2.2	Өзіндік әрекет: міндетті өзі анықтау, оның қол астындағылардың жұмысты іске асыруын ұйымдастыру мен бақылауды қарастыратын басшылықпен іске асыру бойынша атқарушылық-басқару қызметі Жауаптылығы: норманы іске асыруда нәтижелік, өзінің және басқалардың қауіпсіздігіне; қоршаған ортаны қорғау және өртке қарсы қауіпсіздік бойынша талаптарды орындауға. Күрделілігі: жұмысшы жағдайда өзіндік талдауды талап ететін типтік түрлі практикалық міндеттерді шешу: бұйым тораптарын қолмен тігу жұмыстарын орындау: Өндірістің барлық учаскелерінде шығарылатын өнім саны мен сапасын бақылау; технологиялық процестердің экономикалық тиімділігін бағалауда, оны арттыру бойынша шаралар әзірлеуге қатысу	Шығарылатын өнім сапасын, санын анықтау	Жабдықтың өнімделігі мен өнім өндіру стандарттары, нұсқаулықтары, есептеу әдістерін білу
З 2.3	Өзіндік әрекет: міндетті өзі анықтау, оның қол астындағылардың жұмысты іске асыруын ұйымдастыру мен бақылауды қарастыратын басшылықпен іске асыру бойынша атқарушылық-басқару қызметі Жауаптылығы: норманы іске асыруда нәтижелік, өзінің және басқалардың қауіпсіздігіне; қоршаған ортаны қорғау және өртке қарсы қауіпсіздік бойынша талаптарды орындауға. Күрделілігі: жұмысшы жағдайда өзіндік талдауды талап ететін типтік түрлі практикалық міндеттерді шешу: бұйым тораптарын қолмен тігу жұмыстарын орындау: өндірістің барлық учаскелерінде қауіпсіздік техникасы мен өртке қарсы қауіпсіздікті қамтамасыз ету	Өндірістің барлық учаскелерінде қауіпсіздік техникасы мен өртке қарсы қауіпсіздікті қамтамасыз ету жағдайын талдау және бағалау, оларды қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылдай білу	Еңбекті қорғау ережелері мен нормалары, қауіпсіздік техникасы, өнеркәісіптік санитария мен өртке қарсы жүйе, технологиялық жабдықты автомат басқару жүйелері
З 2.4	Өзіндік әрекет: міндетті өзі анықтау, оның қол астындағылардың жұмысты іске асыруын ұйымдастыру мен бақылауды қарастыратын басшылықпен іске асыру бойынша атқарушылық-басқару қызметі Жауаптылығы: норманы іске асыруда нәтижелік, өзінің және басқалардың қауіпсіздігіне; қоршаған ортаны қорғау және өртке қарсы қауіпсіздік бойынша талаптарды орындауға. Күрделілігі: жұмысшы жағдайда өзіндік талдауды талап ететін типтік түрлі практикалық міндеттерді шешу: бұйым тораптарын қолмен тігу жұмыстарын орындау: өндірістің барлық учаскелерінде жұмыскерлердің біліктілігін арттыруды ұйымдастыру, олардың жаңа техника және технология игеруін ұйымдастыру	Кәсіп негіздерін жұмыскерлердің оқуын жүргізу дағдысы, семинарлар, курстар жүргізу, оқыту бағдарламаларын құрастыру	Өз өндірісінің кәсіптері шеңберінде оқу әдістемелері мен бағдарламаларын білу

"Мақта өндірісі" кәсіби стандартына 4-қосымша

Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
1. Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау миинистрлігі	2013 жылғы 19 желтоқсандағы № 04-3-1-16/16973

Осы кәсіби стандарт ________________________________________ тіркелді

Кәсіби стандарттар кәсіби стандарт тізбесіне енгізілді, тіркеу №

Хат (хаттама) № _________________ Күні ______________________________