ИПС "Әділет"

Сноска. Утратил силу приказом и.о. Министра энергетики РК от 09.12.2015 № 704 (вводится в действие с 01.01.2016).

      В соответствии с пунктом 3 статьи 138 - 5 Трудового Кодекса Республики Казахстан ПРИКАЗЫВАЮ:
      1. Утвердить прилагаемый профессиональный стандарт «Электрическое и электромеханическое оборудование (по видам)».
      2. Департаменту электроэнергетики и угольной промышленности Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан (Есимханову С.К.) в установленном законодательством порядке обеспечить:
      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
      2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление на официальное опубликование в средствах массовой информации и информационно-правовой системе «Әділет»;
      3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан.
      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра индустрии и новых технологий Республики Казахстан Джаксалиева Б.М.
      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Заместитель Премьер-Министра
      Республики Казахстан – Министр
      индустрии и новых технологий
      Республики Казахстан                       А. Исекешев

      «СОГЛАСОВАН»
     Министр труда и социальной
     защиты населения
     Республики Казахстан
     ____________ Т. Дуйсенова
     31 марта 2014 год

Утвержден приказом
Заместителя Премьер-Министра
Республики Казахстан – Министра
индустрии и новых технологий
Республики Казахстан
от 17 марта 2014 года № 89

Профессиональный стандарт
«Электрическое и электромеханическое оборудование (по видам)»

1. Общие положения

      1. Профессиональный стандарт «Электрическое и электромеханическое оборудование (по видам)» (далее – ПС) определяет в области профессиональной деятельности требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников и предназначен для:
      1) выработки единых требований к содержанию профессиональной деятельности, обновления квалификационных требований, отвечающих современным потребностям рынка труда;
      2) решения широкого круга задач в области управления персоналом;
      3) разработки образовательных стандартов, учебных планов, модульных учебных программ, а также разработки соответствующих учебно-методических материалов;
      4) проведения оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
      2. Основными пользователями ПС являются:
      1) выпускники организаций образования, работники;
      2) руководители и работники организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;
      3) специалисты, разрабатывающие образовательные программы;
      4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
      3. На основе ПС разрабатываются внутренние, корпоративные стандарты организаций на функциональные модели деятельности, должности, повышение квалификации, аттестацию работников, систему стимулирования труда и другие.
      4. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:
      1) квалификация – степень профессиональной подготовленности работника к выполнению конкретного вида работы;
      2) квалификационный уровень/уровень квалификации – уровень требований к квалификации (компетенциям) работника, отражающий сложность, самостоятельность и ответственность выполняемых работ;
      3) предмет труда – предмет, на который направлены действия работника с целью создания продукта при помощи определенных средств труда;
      4) средства труда - средства, используемые работником для преобразования предмета труда из исходного состояния в продукт;
      5) вид трудовой деятельности – составная часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;
      6) трудовая функция – интегрированный и относительно автономный набор трудовых действий, определяемых бизнес-процессом и предполагающий наличие необходимых компетенций для их выполнения в рамках конкретного вида трудовой деятельности;
      7) область профессиональной деятельности – совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;
      8) ПС – стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации, компетенций, содержанию, качеству и условиям труда;
      9) единица ПС – структурный элемент ПС, содержащий развернутую характеристику конкретной трудовой функции, которая является целостной, завершенной, относительно автономной и значимой для данного вида трудовой деятельности;
      10) профессия – основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретаемых в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;
      11) компетенция – способность работника применять в профессиональной деятельности знания и умения;
      12) должность – структурная единица работодателя, на которую возложен круг должностных полномочий и должностных обязанностей;
      13) задача - совокупность действий, связанных с реализацией трудовой функции и достижением результата с использованием конкретных предметов и средств труда;
      14) отрасль – совокупность предприятий и организаций, для которых характерна общность выпускаемой продукции, технологии производства, основных фондов и профессиональных навыков работающих;
      15) отраслевая рамка квалификаций (далее – ОРК)- структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;
      16) национальная рамка квалификаций (далее - НРК) – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых на рынке труда;
      17) функциональная карта – структурированное описание трудовых функций и профессиональных задач, выполняемых работником определенного вида трудовой деятельности в рамках той или иной области профессиональной деятельности.

2. Паспорт ПС

      5. Вид экономической деятельности: 35 Электроснабжение, подача газа, пара и воздушное кондиционирование.
      6. Область профессиональной деятельности: Электрическое и электромеханическое оборудование.
      7. Основная цель области профессиональной деятельности: изучение планировки рабочего места, схем размещения монтируемого оборудования, силовых сетей, осветительных сетей и приборов, а также выявление неисправностей в работе устройств, их ремонте, монтаже и регулировке, электротехнические измерение и испытание.
      8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложения 1 к настоящему ПС.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Электромонтажник по электрическим машинам

      9. Квалификационный уровень по ОРК: 2-4.
      10. Возможные наименования должностей:
      электромонтер;
      электрослесарь по электрическим машинам.
      11. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – монтаж электрических машин.
      12 Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 2 к настоящему ПС.
      13. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы электромонтажника по электрическим машинам приведены в таблице 2 приложения 2 к настоящему ПС.
      14. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые электромонтажником по электрическим машинам, указан в таблице 3 приложения 2 к настоящему ПС.
      15. Описание единиц ПС, выполняемых электромонтажником по электрическим машинам, приведено в таблице 4 приложения 2 к настоящему ПС.
      16.Требования к компетенциям Электромонтажника по электрическим машинам указаны в таблицах 5-7 приложения 2 к настоящему ПС.

Параграф 2. Электромонтажник по силовым сетям и
электрооборудованию

      17. Квалификационный уровень по ОРК: 2-4.
      18. Возможные наименования должностей:
      электромонтер;
      электрослесарь по силовым сетям и электрооборудованию.
      19. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – монтаж силовых сетей и электрооборудования.
      20. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 3 к настоящему ПС.
      21. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы электромонтажника по силовым сетям и электрооборудованию приведены в таблице 2 приложения 3 к настоящему ПС.
      22. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые электромонтажником по силовым сетям и электрооборудованию, указан в таблице 3 приложения 3 к настоящему ПС.
      23. Описание единиц ПС, выполняемых электромонтажником по силовым сетям и электрооборудованию, приведено в таблице 4 приложения 3 к настоящему ПС.
      24. Требования к компетенциям электромонтажника по силовым сетям и электрооборудованию указаны в таблицах 5-7 приложения 3 к настоящему ПС.

Параграф 3. Электромонтажник по освещению и осветительным сетям

      25. Квалификационный уровень по ОРК: 2-4.
      26. Возможные наименования должностей:
      электромонтер по освещению и осветительным сетям.
      27. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – монтаж освещения и осветительных сетей.
      28. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 4 к настоящему ПС.
      29. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы электромонтажника по освещению и осветительным сетям приведены в таблице 2 приложения 4 к настоящему ПС.
      30. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые электромонтажником, указан в таблице 3 приложения 4 к настоящему ПС.
      31. Описание единиц ПС, выполняемых электромонтажником по освещению и осветительным сетям, приведено в таблице 4 приложения 4 к настоящему ПС.
      32. Требования к компетенциям электромонтажника по освещению и осветительным сетям указаны в таблицах 5-7 приложения 4 к настоящему ПС.

Параграф 4. Электромеханик

      33. Квалификационный уровень по ОРК: 2-4.
      34. Возможные наименования должностей:
      электромонтер;
      электрослесарь.
      35. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – техническое обслуживание и ремонт электрического и электромеханического оборудования.
      36. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 5 к настоящему ПС.
      37. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы электромеханика приведены в таблице 2 приложения 5 к настоящему ПС.
      38. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые электромехаником, указан в таблице 3 приложения 5 к настоящему ПС.
      39. Описание единиц ПС, выполняемых электромехаником, приведено в таблице 4 приложения 5 к настоящему ПС.
      40. Требования к компетенциям электромеханика указаны в таблицах 5-7 приложения 5 к настоящему ПС.

Параграф 5. Техник

      41. Квалификационный уровень по ОРК: 4.
      42. Возможные наименования должностей:
      техник-электрик.
      43. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – организация и планирование технического обслуживания и ремонта электрического и электромеханического оборудования.
      44. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 6 к настоящему ПС.
      45. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техника приведены в таблице 2 приложения 6 к настоящему ПС.
      46. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые техником, указан в таблице 3 приложения 6 к настоящему ПС.
      47. Описание единиц ПС, выполняемых техником, приведено в таблице 4 приложении 6 к настоящему ПС.
      48.Требования к компетенциям техника указаны в таблицах 5 приложения 6 к настоящему ПС.

4. Разработчики ПС

39. Разработчиком ПС является Министерство индустрии и новых технологий Республики Казахстан.
40. Лист согласования, экспертиза и регистрация ПС приведены в приложении 7 к настоящему ПС.

Приложение 1
к профессиональному стандарту
«Электрическое и электромеханическое
оборудование (по видам)»

Виды деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный Уровень Отраслевой рамки квалификаций
1.	Монтаж электрических машин	Электромонтажник по электрическим машинам	Электромонтажник по электрическим машинам, монтажник электрических машин, электромонтер, электрослесарь	2-4
2.	Монтаж силовых сетей и электрооборудования	Электромонтажник по силовым сетям и электрооборудованию	Электромонтажник по силовым сетям и электрооборудованию, монтажник силовых сетей, электромонтер, электрослесарь	2-4
3.	Монтаж освещения и осветительных сетей	Электромонтажник по освещению и осветительным сетям	Электромонтажник по освещению и осветительным сетям, монтажник сетей освещения, электромонтер, электрослесарь	2-4
4.	Техническое обслуживание и ремонт электрического и электромеханического оборудования	Электромеханик	Электромеханик, электромонтер, электрослесарь	2-4
5.	Организация и планирование технического обслуживания и ремонта электрического и электромеханического оборудования	Техник	Техник	4

Приложение 2
к профессиональному стандарту
«Электрическое и электромеханическое
оборудование (по видам)»

Электромонтажник по электрическим машинам

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	7137 «Электромонтажник по электрическим машинам»
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 3, раздел «Ремонт оборудования электростанций и сетей. Строительные, монтажные и ремонтно-строительные работы» (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 13 декабря 2011 года № 432-ө-м. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 9 января 2012 года № 7373)
Профессия по ЕТКС	Электромонтажник по электрическим машинам
Квалификационный Уровень Отраслевой рамки квалификаций (ОРК)	Разряды по ЕТКС
2	2
3	3-4
4	5-6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию
и опыту работы электромонтажника по электрическим машинам

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Оборудованные и аттестованные рабочие места
Вредные и опасные условия труда		Работа с крупногабаритными изделиями, на высоте, в открытом пространстве, электромагнитное излучение, электрическое напряжение, электротравмоопасные факторы
Особые условия допуска к работе		Получение допуска к работе по состоянию здоровья; допуска по электробезопасности
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		Не требуется
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		2 года на 2 уровне
4	Повышенный уровень квалификации технического и профессионального образования		не требуется

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции,
выполняемые электромонтажником по электрическим машинам

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Проверка состояния экипировки, исправности инструментов и приспособлений
2	Планировка рабочего места, схемы размещения монтируемого оборудования
3	Обследование оборудования, фундаментов, крепежных материалов и вспомогательных инструментов и приспособлений, подъемно-передвижных механизмов
4	Монтаж основных и вспомогательных узлов, частей электрических машин, согласно схемы электропитания оборудования
5	Схема креплений, ограждений, заземлений электрооборудования.
6	Пуско-наладочные работы (наладка релейной защиты и автоматики (РЗА), испытания и измерения электро оборудования), пробный пуск, испытание
7	Приемо-сдаточные работы

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых электромонтажником
по электрическим машинам

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Электрическая машина	специальная одежда, обувь, инструменты и приспособления	1-1) Поддержание экипировки в чистом и опрятном виде, инструментов и приспособлений в технически пригодном состоянии
2	Электрическая машина	Схема размещения и монтажа электрической машины	2-1) Изучение плана рабочего места, составление схемы размещения монтируемого оборудования
3	Электрическая машина	техническая документация электрической машины	3-1) Проведение осмотра оборудования, фундаментов, подготовка и крепежных материалов и вспомогательных инструментов и приспособлений, подъемно-передвижных механизмов
4	основные и вспомогательные узлы, части электрической машины	инструменты и приспособления	4-1) Проведение монтажных работ по установке основных и вспомогательных узлов, частей электрических машин согласно схемы расположения оборудования
5	Электрическая машина	инструменты и приспособления	5-1) Проверка наличия всех креплений основного и вспомогательного оборудования, защитных ограждений, заземлений.
6	Электрическая машина	техническая документация электрической машины	6-1) Пуско-наладочные работы (наладка релейной защиты и автоматики (РЗА), испытания и измерения эл. оборудования), проведение пробных пусков, анализ результатов, подведение итогов испытаний
7	Электрическая машина	техническая документация электрической машины	7-1) Проведение приемо-сдаточных работ

Таблица 5. Требования к компетенциям электромонтажника по
электрическим машинам 2-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, ответственность за результат	работа с инструментами и приспособлениями по монтажу электроэнергетического и электротехнического оборудования; оказание первой медицинской помощи.	методы безопасного ведения работ с инструментами и приспособлениями при монтаже электроэнергетического и электротехнического оборудования
4-1)	Исполнительность, строгое соблюдение рекомендаций по монтажу под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при монтаже электроэнергетического и электротехнического оборудования	выполнение работ по монтажу, электроэнергетического и электротехнического оборудования; оказание первой медицинской помощи.	правила техники безопасности при проведении работ по монтажу электроэнергетического и электротехнического оборудования
5-1)	Исполнительность, строгое соблюдение рекомендаций по проверке креплений, защиты, заземлений, под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности	проверка креплений, защиты, заземлений электроэнергетического и электротехнического оборудования; оказание первой медицинской помощи.	место расположения и требования к креплениям, защите, заземлению электроэнергетического и электротехнического оборудования

Таблица 6. Требования к компетенциям электромонтажника по
электрическим машинам 3-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительность, строгое соблюдение рекомендаций по планировке и размещению оборудования под руководством, предполагающая самостоятельное планирование при подготовке и проведению работ	размещения монтируемого оборудования для монтажа электроэнергетического и электротехнического оборудования; чтение чертежей и электрических схем	методы безопасного ведения работ при планировке размещения электроэнергетического и электротехнического оборудования

Таблица 7. Требования к компетенциям электромонтажника по
электрическим машинам 4-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско - управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за результат	проверка наличия оборудования, фундаментов, крепежных материалов и вспомогательных инструментов и приспособлений, подъемно-передвижных механизмов	перечень оборудования, фундаментов, крепежных материалов и вспомогательных инструментов и приспособлений, подъемно-передвижных механизмов
6-1)	Исполнительность, выполнение требований под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за результат	выполнение пуско-наладочных работ, пробных пусков, проведение испытаний смонтированного электроэнергетического и электротехнического оборудования	правила техники безопасности при выполнении пробных пусков, проведении испытаний смонтированного электроэнергетического и электротехнического оборудования
7-1)	Исполнительско- управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за результат	выполнение работ по сдаче в эксплуатацию электроэнергетического и электротехнического оборудования	правила приема-передачи электроэнергетического и электротехнического оборудования

Приложение 3
к профессиональному стандарту
«Электрическое и электромеханическое
оборудование (по видам)»

Электромонтажник по силовым сетям и электрооборудованию

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	7137 «Электромонтажник по силовым сетям и электрооборудованию»
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 3, раздел «Ремонт оборудования электростанций и сетей. Строительные, монтажные и ремонтно-строительные работы» (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 13 декабря 2011 года № 432-ө-м. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 9 января 2012 года № 7373)
Профессия по ЕТКС	Электромонтажник по силовым сетям и электрооборудованию
Квалификационный уровень Отраслевой рамки квалификаций (ОРК)	Разряды по ЕТКС
2	2
3	3-4
4	5-6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту
работы электромонтажника по силовым сетям и электрооборудованию

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Оборудованные и аттестованные рабочие места
Вредные и опасные условия труда		Работа с крупногабаритными изделиями, на высоте, в открытом пространстве, электромагнитное излучение, электрическое напряжение, электротравмоопасные факторы
Особые условия допуска к работе		Получение допуска к работе по состоянию здоровья, допуска по электробезопасности
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		2 года на 2 уровне ОРК
4	Повышенный уровень квалификации технического и профессионального образования		не требуется

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции,
выполняемые электромонтажником по силовым сетям и электрооборудованию

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Проверка состояния экипировки, исправности инструментов и приспособлений
2	Планировка рабочего места, схемы силовых сетей размещения оборудования
3	Обследование оборудования, силовых кабелей, проводов, шкафов, крепежных материалов и вспомогательных инструментов и приспособлений, подъемно-передвижных механизмов
4	Монтаж силовой электропроводки, электрооборудования согласно схемы размещения и подключения оборудования
5	Проверка креплений, защиты, заземлений.
6	Пробный пуск, испытание
7	Приемо-сдаточные работы

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых электромонтажником
по силовым сетям и электрооборудованию

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	силовые сети и электрооборудование	специальная одежда, обувь, инструменты и приспособления	1-1): Поддержание экипировки в чистом и опрятном виде, инструментов и приспособлений в технически пригодном состоянии
2	силовые сети и электрооборудование	Схема размещения и монтажа силовых сетей и электрооборудования	2-1) Изучение плана рабочего места, составление схемы размещения монтируемого оборудования
3	силовые сети и электрооборудование	техническая документация силовых сетей и электрооборудования	3-1) Проведение осмотра оборудования, фундаментов, подготовка и крепежных материалов и вспомогательных инструментов и приспособлений, подъемно-передвижных механизмов
4	схема, основные и вспомогательные узлы, части силовых сетей и электрооборудования	инструменты и приспособления	4-1) Разметка трасс и монтаж силовой электропроводки, установка электрооборудования согласно схемы размещения и подключения оборудования
5	силовые сети и электрооборудование	инструменты и приспособления	5-1) Проверка наличия всех креплений основного и вспомогательного оборудования, защитных ограждений, заземлений.
6	силовые сети и электрооборудование	техническая документация силовых сетей и электрооборудования	6-1) Проведение пробных пусков, испытаний, анализ результатов, подведение итогов испытаний
7	силовые сети и электрооборудование	техническая документация силовых сетей и электрооборудования	7-1) Проведение приемо-сдаточных работ

Таблица 5. Требования к компетенциям электромонтажника по силовым
сетям и электрооборудованию 2-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, ответственность за результат	работа с инструментами и приспособлениями по монтажу силовых сетей и электрооборудования	методы безопасного ведения работ с инструментами и приспособлениями при монтаже силовых сетей и электрооборудования
4-1)	Исполнительность, строгое соблюдение рекомендаций по монтажу под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при монтаже силовых сетей и электрооборудования	выполнение работ по монтажу силовых сетей и электрооборудования	правила техники безопасности при проведении работ по монтажу силовых сетей и электрооборудования
5-1)	Исполнительность, строгое соблюдение рекомендаций по проверке креплений, защиты, заземлений, под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности	проверка креплений, защиты, заземлений в силовых сетях и электрооборудовании	место расположения и требования к креплениям, защите, заземлению силовых сетей и электрооборудования

Таблица 6. Требования к компетенциям электромонтажника по силовым
сетям и электрооборудованию 3-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительность, строгое соблюдение рекомендаций по планировке и размещению оборудования под руководством, предполагающая самостоятельное планирование при подготовке и проведению работ	размещения монтируемого оборудования для монтажа силовых сетей и электрооборудования; чтение чертежей и электрических схем.	методы безопасного ведения работ при планировке размещения силовых сетей и электрооборудования

Таблица 7. Требования к компетенциям электромонтажника по силовым
сетям и электрооборудованию 4-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско- управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за результат	проверка наличия оборудования, фундаментов, крепежных материалов и вспомогательных инструментов и приспособлений, подъемно-передвижных механизмов	перечень оборудования, фундаментов, крепежных материалов и вспомогательных инструментов и приспособлений, подъемно-передвижных механизмов
6-1)	Исполнительность, строгое соблюдение рекомендаций по проверке креплений, защиты, заземлений, под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности	проверка креплений, защиты, заземлений в силовых сетях и электрооборудовании	место расположения и требования к креплениям, защите, заземлению силовых сетей и электрооборудования
7-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за результат	выполнение работ по сдаче в эксплуатацию силовых сетей и электрооборудования	правила приема-передачи силовых сетей и электрооборудования

Приложение 4
к профессиональному стандарту
«Электрическое и электромеханическое
оборудование (по видам)»

Электромонтажник по освещению и осветительным сетям

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	7137 «Электромонтажник по освещению и осветительным сетям»
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 3, раздел «Ремонт оборудования электростанций и сетей. Строительные, монтажные и ремонтно-строительные работы» (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 13 декабря 2011 года № 432-ө-м. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 9 января 2012 года № 7373)
Профессия по ЕТКС	Электромонтажник по освещению и осветительным сетям
Квалификационный уровень Отраслевой рамки квалификаций (ОРК)	Разряды по ЕТКС
2	2-3
3	4-5
4	6-7

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту
работы электромонтажника по освещению и осветительным сетям

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Оборудованные и аттестованные рабочие места
Вредные и опасные условия труда		Работа с крупногабаритными изделиями, на высоте, в открытом пространстве, электромагнитное излучение, электрическое напряжение, электротравмоопасные факторы
Особые условия допуска к работе		Получение допуска к работе по состоянию здоровья, допуска по электробезопасности
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		2 года на 2 уровне ОРК
4	Повышенный уровень квалификации технического и профессионального образования		не требуется

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции,
выполняемые электромонтажником по освещению и осветительным сетям

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Проверка состояния экипировки, исправности инструментов и приспособлений
2	Планировка рабочего места, схемы осветительных сетей и приборов
3	Обследование оборудования, крепежных материалов и вспомогательных инструментов и приспособлений, подъемно-передвижных механизмов
4	Монтаж кабелей и проводов сети освещения и приборов согласно схемы осветительных сетей
5	Проверка креплений, ограждений, заземлений.
6	Пробный пуск, испытание
7	Приемо-сдаточные работы

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых электромонтажником
по освещению и осветительным сетям

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Осветительные приборы, провода и кабели	специальная одежда, обувь, инструменты и приспособления	1-1) Поддержание экипировки в чистом и опрятном виде, инструментов и приспособлений в технически пригодном состоянии
2	Осветительные приборы, провода и кабели	Схема размещения и монтажа освещения и осветительных сетей	2-1): Изучение планировки рабочего места, составление схемы размещения монтируемого оборудования
3	Осветительные приборы, провода и кабели	техническая документация системы освещения и осветительных сетей	3-1) Проведение осмотра оборудования, фундаментов, подготовка и крепежных материалов и вспомогательных инструментов и приспособлений, подъемно-передвижных механизмов
4	Основные и вспомогательные осветительные приборы, провода и кабели	инструменты и приспособления	4-1) Прокладка трасс для кабелей и проводки, разметка мест установки приборов освещения, монтаж основных и вспомогательных устройств системы освещения и осветительных сетей согласно схемы
5	Осветительные приборы, провода и кабели	инструменты и приспособления	5-1) Проверка наличия всех креплений, защитных ограждений, заземлений.
6	Осветительные приборы, провода и кабели	техническая документация системы освещения и осветительных сетей	6-1) Проведение пробных пусков, испытаний, анализ результатов, подведение итогов испытаний
7	Осветительные приборы, провода и кабели	техническая документация системы освещения и осветительных сетей	7-1) Проведение приемо-сдаточных работ

Таблица 5. Требования к компетенциям электромонтажника по
освещению и осветительным сетям 2-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания (трудовые действия)
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, ответственность за результат	работа с инструментами и приспособлениями по монтажу освещения и осветительных сетей	методы безопасного ведения работ с инструментами и приспособлениями при монтаже освещения и осветительных сетей
2.1	Исполнительность, строгое соблюдение рекомендаций по монтажу под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при монтаже освещения и осветительных сетей	выполнение работ по монтажу освещения и осветительных сетей	правила техники безопасности при проведении работ по монтажу освещения и осветительных сетей
3.1	Исполнительность, строгое соблюдение рекомендаций по проверке креплений, защиты, заземлений, под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности	проверка креплений, защиты, заземлений освещения и осветительных сетей	место расположения и требования к креплениям, защите, заземлению освещения и осветительных сетей

Таблица 6. Требования к компетенциям электромонтажника по
освещению и осветительным сетям 3-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительность, соблюдение рекомендаций по планировке и размещению оборудования под руководством, предполагающая самостоятельное планирование при подготовке и проведению работ	размещения монтируемого оборудования для монтажа освещения и осветительных сетей; чтение чертежей и электрических схем	методы безопасного ведения работ при планировке освещения и осветительных сетей

Таблица 7. Требования к компетенциям электромонтажника по
освещению и осветительным сетям 4-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
4-1)	Исполнительско - управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за результат	проверка наличия оборудования, фундаментов, крепежных материалов и вспомогательных инструментов и приспособлений, подъемно-передвижных механизмов	перечень оборудования, фундаментов, крепежных материалов и вспомогательных инструментов и приспособлений, подъемно-передвижных механизмов
5-1)	Исполнительность, выполнение требований под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за результат	выполнение пробных пусков, проведение испытаний смонтированного освещения и осветительных сетей	правила техники безопасности при выполнении пробных пусков, проведении испытаний смонтированного освещения и осветительных сетей
6-1)	Исполнительская деятельность под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за результат	выполнение работ по сдаче в эксплуатацию освещения и осветительных сетей	правила приема-передачи освещения и осветительных сетей

Приложение 5
к профессиональному стандарту
«Электрическое и электромеханическое
оборудование (по видам)»

Электромеханик

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3113 «Электромеханик»
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 3, раздел «Ремонт оборудования электростанций и сетей. Строительные, монтажные и ремонтно-строительные работы» (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 13 декабря 2011 года № 432-ө-м. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 9 января 2012 года № 7373)
Профессия по ЕТКС	Электромеханик
Квалификационный уровень Отраслевой рамки квалификаций (ОРК)	Категории
2	2
3	3-4
4	5-6

Таблица 2. Требования к условиям труда,
образованию и опыту работы электромеханика

Возможные места работы по профессии(предприятия, организации)		Оборудованные и аттестованные рабочие места
Вредные и опасные условия труда		Работа с крупногабаритными изделиями, на высоте, в открытом пространстве, электромагнитное излучение, электрическое напряжение, электротравмоопасные факторы
Особые условия допуска к работе		Получение допуска к работе по состоянию здоровья, допуска по электробезопасности
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		2 года на 2 уровне ОРК
4	Повышенный уровень квалификации технического и профессионального образования		не требуется

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые
функции, выполняемые электромехаником

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Проверка состояния экипировки, исправности индивидуальных инструментов
2	Планировка рабочего места, ремонт, монтаж и регулировка, электротехнические измерение и испытание.
3	Обследование оборудования, крепежных материалов и вспомогательных инструментов и приспособлений, подъемно-передвижных механизмов
4	Выявление неисправностей в работе устройств, ремонт, монтаж и регулировка, электротехнические измерения и испытания в соответствии с инструкциями по техническому обслуживанию, утвержденными чертежами и схемами, действующими техническими условиями и нормами.
5	Проверка креплений, ограждений, заземлений.
6	Пробный пуск, испытание
7	Приемо-сдаточных работ

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых электромехаником

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Электрическое и электромеханическое оборудование	специальная одежда, обувь, инструменты и приспособления	1-1) Поддержание экипировки в чистом и опрятном виде, инструментов и приспособлений в технически пригодном состоянии
2	Электрическое и электромеханическое оборудование	технологическая и электрическая схема электрического и электромеханического оборудования	2-1) Изучение плана рабочего места, выявление неисправностей в работе устройств, их ремонте, монтаже и регулировке, проведение электротехнических измерений и испытаний.
3	Электрическое и электромеханическое оборудование	техническая документация электрического и электромеханического оборудования	3-1) Проведение осмотра оборудования, фундаментов, подготовка крепежных материалов и вспомогательных инструментов и приспособлений, подъемно-передвижных механизмов
4	основные и вспомогательные узлы, части электрического и электромеханического оборудования	инструменты и приспособления	4-1) Ликвидация неисправностей в работе устройств, проведение ремонтов, монтаж и регулировка оборудования, проведение электротехнических измерений и испытаний в соответствии с инструкциями по техническому обслуживанию, утвержденными чертежами и схемами, действующими техническими условиями и нормами.
5	Электрическое и электромеханическое оборудование	инструменты и приспособления	5-1) Проверка наличия всех креплений, защитных ограждений, заземлений.
6	Электрическое и электромеханическое оборудование	техническая документация электрического и электромеханического оборудования	6-1) Проведение пробных пусков, испытаний, анализ результатов, подведение итогов испытаний
7	Электрическое и электромеханическое оборудование	техническая документация электрического и электромеханического оборудования	7-1) Проведение приемо-сдаточных работ

Таблица 5. Требования к компетенциям электромеханика
2-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, ответственность за результат	работа с инструментами и приспособлениями по монтажу освещения и осветительных сетей	методы безопасного ведения работ с инструментами и приспособлениями при монтаже освещения и осветительных сетей
4-1)	Исполнительность, строгое соблюдение рекомендаций по монтажу под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при монтаже освещения и осветительных сетей	выполнение работ по монтажу освещения и осветительных сетей	правила техники безопасности при проведении работ по монтажу освещения и осветительных сетей
5-1)	Исполнительность, строгое соблюдение рекомендаций по проверке креплений, защиты, заземлений, под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности	проверка креплений, защиты, заземлений освещения и осветительных сетей	место расположения и требования к креплениям, защите, заземлению освещения и осветительных сетей

Таблица 6. Требования к компетенциям электромеханика
3-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительность, соблюдение рекомендаций по планировке и размещению оборудования под руководством, предполагающая самостоятельное планирование при подготовке и проведению работ	размещения монтируемого оборудования для монтажа освещения и осветительных сетей	методы безопасного ведения работ при планировке освещения и осветительных сетей

Таблица 7. Требования к компетенциям электромеханика
4-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско- управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за результат	проверка наличия оборудования, фундаментов, крепежных материалов и вспомогательных инструментов и приспособлений, подъемно-передвижных механизмов	перечень оборудования, фундаментов, крепежных материалов и вспомогательных инструментов и приспособлений, подъемно-передвижных механизмов
6-1)	Исполнительность, выполнение требований под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за результат	выполнение пробных пусков, проведение испытаний смонтированного освещения и осветительных сетей	правила техники безопасности при выполнении пробных пусков, проведении испытаний смонтированного освещения и осветительных сетей
7-1)	Исполнительская деятельность под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за результат	выполнение работ по сдаче в эксплуатацию освещения и осветительных сетей	правила приема-передачи освещения и осветительных сетей

Приложение 6
к профессиональному стандарту
«Электрическое и электромеханическое
оборудование (по видам)»

Техник

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3113 «Техник»
Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих
Квалификационный уровень Отраслевой рамки квалификаций (ОРК)	Категории
	Техник
4	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию
и опыту работы техника

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Оборудованные и аттестованные рабочие места
Вредные и опасные условия труда		Работа с крупногабаритными изделиями, на высоте, в открытом пространстве, электромагнитное излучение, электрическое напряжение, электротравмоопасные факторы
Особые условия допуска к работе		Получение допуска к работе по состоянию здоровья, допуска по электробезопасности
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Повышенный уровень квалификации технического и профессионального образования		не требуется

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые
функции, выполняемые техником

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Оформление нарядов, инструктажа, допусков, разрешений на производство работ
2	Перечень запасных частей, материалов, инструментов, приборов, приспособлений, защитных средств
3	Контроль за подготовкой рабочего места, проведение отключений, установка заземлений
4	Организация проведения работ и контроль за работой по техническому обслуживанию и ремонту электрического и электромеханического оборудования
5	Испытание электрического и электромеханического оборудования
6	Снятие заземлений
7	Оформление окончания работ

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых техником

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Электрическое и электромеханическое оборудование	специальная одежда, обувь, инструменты и приспособления	1-1) Проверка экипировки рабочих, подписание наряда на работу, проведение инструктажа, проверка допусков, получение разрешений на производство работ
2	Электрическое и электромеханическое оборудование	Схема размещения и монтажа электрической машины	2-1) Получение запасных частей, материалов, необходимых инструментов, приборов, приспособлений, защитных средств
3	основные и вспомогательные узлы, части электрического и электромеханического оборудования	инструменты и приспособления	3-1) Организация контроля за установкой ограждений рабочей зоны, проведение необходимых отключений, установка заземляющих устройств
4	Электрическое и электромеханическое оборудование	инструменты и приспособления	4-1) Организация работ и контроль выполнения мероприятий по техническому обслуживанию и ремонту электрического и электромеханического оборудования
5	Электрическое и электромеханическое оборудование	техническая документация электрической машины	5-1) Проведение пробных пусков, испытаний, анализ результатов, подведение итогов испытаний электрического и электромеханического оборудования
6	Электрическое и электромеханическое оборудование	техническая документация электрической машины	6-1) Снятие защитных ограждений, заземляющих устройств
7	Электрическое и электромеханическое оборудование	техническая документация электрической машины	7-1) Оформление окончания работ, приемо-сдаточных документов.

Таблица 5. Требования к компетенциям техника
4-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания (трудовые действия)
4-1)	Исполнительско – управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль работы подчиненными работниками, ответственность за результат выполнения мероприятий по техническому обслуживанию и ремонту электроэнергетического и электротехнического оборудования	контроль за безопасным ведением работ и последовательностью мероприятий по техническому обслуживанию и ремонту электроэнергетического и электротехнического оборудования	правила технической эксплуатации электроэнергетического и электротехнического оборудования, правила техники безопасности при проведении работ на электроустановках
5-1)	Исполнительско – управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль работы подчиненными работниками, ответственность за результаты испытаний и снятия показаний работы электрического и электромеханического оборудования	испытание и снятие показаний работы электрического и электромеханического оборудования	Порядок проведения испытаний электрического и электромеханического оборудования, правила техники безопасности
6-1)	Исполнительско – управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль работы подчиненными работниками, ответственность за результат работы по снятию заземлений, ограждений, строгого соблюдения рекомендаций безопасного ведения работ	Безопасное и последовательное снятие заземлений, ограждений, подготовка рабочих зон электроэнергетического и электротехнического оборудования к постоянной эксплуатации	Порядок снятия заземлений, ограждений, безопасного ведения работ на электроэнергетическом и электротехническом оборудовании
7-1)	Исполнительско – управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль работы подчиненными работниками, ответственность за результат работ по оформлению окончания работ и сдачи электроэнергетического и электротехнического оборудования в эксплуатацию	Заполнение форм, контрольных рабочих параметров электроустановок, проверка комплектности электроэнергетического и электротехнического оборудования	Правила оформления приемо-сдаточных документов и передачи в эксплуатацию электроустановок
4-1)	Исполнительско – управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль работы подчиненными работниками, ответственность за результат выполнения мероприятий по техническому обслуживанию и ремонту электроэнергетического и электротехнического оборудования	контроль за безопасным ведением работ и последовательностью мероприятий по техническому обслуживанию и ремонту электроэнергетического и электротехнического оборудования	правила технической эксплуатации электроэнергетического и электротехнического оборудования, правила техники безопасности при проведении работ на электроустановках
5-1)	Исполнительско – управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль работы подчиненными работниками, ответственность за результаты испытаний и снятия показаний работы электрического и электромеханического оборудования	испытание и снятие показаний работы электрического и электромеханического оборудования	Порядок проведения испытаний электрического и электромеханического оборудования, правила техники безопасности
6-1)	Исполнительско – управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль работы подчиненными работниками, ответственность за результат работы по снятию заземлений, ограждений, строгого соблюдения рекомендаций безопасного ведения работ	Безопасное и последовательное снятие заземлений, ограждений, подготовка рабочих зон электроэнергетического и электротехнического оборудования к постоянной эксплуатации	Порядок снятия заземлений, ограждений, безопасного ведения работ на электроэнергетическом и электротехническом оборудовании

Приложение 7
к профессиональному стандарту
«Электрическое и электромеханическое
оборудование (по видам)»

Лист согласования

Название организации

Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан

Настоящий ПС зарегистрирован ________________________________________
Внесен в Реестр профессиональных стандартов регистрационный № _______
Письмо (протокол) № ___________ Дата ____________________

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Энергетика министрінің м.а. 09.12.2015 № 704 (2016 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

     Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 138-5-бабының 3-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
      1. Қоса беріліп отырған «Электр және электр механикалық жабдығы (түрлері бойынша)» кәсіби стандарты бекітілсін.
      2. Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің Электр энергетикасы және көмір өнеркәсібі департаменті (С.Қ. Есімханов) заңнамада белгіленген тәртіпте мыналарды:
      1) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде осы бұйрықтың мемлекеттік тіркелуін;
      2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде бұқаралық ақпарат құралдарында және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберілуін;
      3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің интернет-ресурсында орналасуын қамтамасыз етсін.
      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Индустрия және жаңа технологиялар вице-министрі Б.М. Жақсалиевке жүктелсін.
      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
      Индустрия және жаңа технологиялар
      министрінің міндетін атқарушы              А. Рау

      «КЕЛІСІЛГЕН»
      Қазақстан Республикасы
      Еңбек және халықты әлеуметтік
      қорғау министрі
      ______________ Т. Дүйсенова
      2014 жылғы 31 наурыз

Қазақстан Республикасы
Индустрия және жаңа технологиялар
министрінің міндетін атқарушының
2013 жылғы 17 наурыздағы
№ 89 бұйрығымен бекітілген

«Электр және электрмеханикалық жабдық (түрлері бойынша)»
кәсіби стандарты

1. Жалпы ережелер

      1. "Электр және электрмеханикалық жабдық (түрлері бойынша)" кәсіби стандарты (бұдан әрі - КС) кәсіби қызмет саласындағы қызметкерлердің еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына, біліктілігіне және құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайды және:
      1) еңбек нарығының қазіргі заман қажеттілігіне жауап беретін біліктілік талаптарын жаңартуға, кәсіби қызметтің мазмұнына бірыңғай талаптарды белгілеуге;
      2) қызметкерлерді басқару саласында кең шеңбердегі міндеттерді шешуге;
      3) білім беру стандарттарын, оқу жоспарларын, модульдік оқу бағдарламаларын әзірлеуге, сонымен қатар тиісті оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеуге;
      4) кәсіби даярлықтарын бағалауды жүргізуге және мамандардың біліктілік сәйкестігін растауға арналған.
      2. КС негізгі пайдаланушылары:
      1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;
      2) ұйымдардың басшылары мен қызметкерлері, ұйымдардың қызметкерлерді басқару бөлімшелерінің басшылары мен мамандары;
      3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;
      4) кәсіби даярлықтарын бағалау және біліктілік сәйкестігін растау саласындағы мамандар.
      3. КС негізінде қызметтің, лауазымның, біліктілікті арттырудың, қызметкерлерді аттестаттаудың, еңбекті ынталандыру жүйесінің және т.б. функционалдық модельдеріне қатысты ішкі, корпоративтік стандарттары әзірленеді.
      4. Осы КС-да келесі терминдер мен анықтамалар қолданылады:
      1) біліктілік – қызметкердің белгілі бір қызмет түрі шеңберінде еңбек міндеттерін сапалы орындауға дайын болу дәрежесі;
      2) біліктілік деңгейі – орындалатын жұмыстардың күрделілігін, дербестігі мен жауапкершілігін сипаттайтын қызметкердің біліктілігіне (құзыреттеріне) қойылатын талаптар деңгейі;
      3) еңбек мәні - белгілі бір еңбек құралдарының көмегімен өнім жасау мақсатында қызметкердің іс-қимылы бағытталатын зат;
      4) еңбек құралдары – қызметкердің еңбек мәнін бастапқы күйден өнімге айналдыру үшін пайдаланатын құралдары;
      5) еңбек қызметінің түрі – кәсіби қызмет саласының еңбек функцияларының тұтастай жиынтығынан және оларды орындауға қажетті құзыреттерден қалыптасқан құрамдас бөлігі;
      6) еңбек функциясы – бизнес-үдеріс арқылы анықталатын және оларды еңбек қызметінің белгілі бір түрі шеңберінде орындау үшін қажетті құзыреттердің болуын көздейтін еңбек іс-қимылдарының біріктірілген және салыстырмалы түрде дербес жиынтығы;
      7) кәсіби қызмет саласы – жалпы ықпалдасқан негізі (ұқсас және мақсаттылығы жақын объектілер, технологиялар, оның ішінде еңбек құралдары) бар және оларды орындау үшін ұқсас құзыреттер мен еңбек функцияларының жинағын көздейтін саланың еңбек қызметі түрлерінің жиынтығы;
      8) КС – кәсіби қызметтің нақты саласындағы қызметкердің еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына және біліктілік деңгейіне, құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайтын стандарт;
      9) КС бірлігі – осы қызмет түрі үшін тұтас, аяқталған, салыстырмалы түрде дербес және маңызды болып табылатын нақты еңбек функциясының ашық сипаттамасынан тұратын КС құрылымдық элементі;
      10) кәсіп – арнайы дайындықтың, жұмыс тәжірибесінің нәтижесінде пайда болған арнайы теориялық білім мен практикалық дағдылар кешенін білуді талап ететін еңбек қызметінің түрі;
      11) құзырет – қызметкердің еңбек қызметінде білімін, білігі мен тәжірибесін қолдану қабілеті;
      12) лауазым – жұмыс берушінің лауазымдық өкілеттіліктер мен лауазымдық міндеттер шеңбері жүктелген құрылымдық бірлігі;
      13) міндет - нақты бір еңбек мәндері мен құралдарын пайдалана отырып, еңбек функциясын іске асырумен және нәтижеге қол жеткізумен байланысты іс-қимылдар жиынтығы;
      14) сала - өнім шығаруда, өндіріс технологиясы, жұмыс істейтіндердің негізгі қорлары мен кәсіптік дағдыларында ортақ мақсаты бар кәсіпорындар мен ұйымдар жиынтығы;
      15) салалық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - СБШ) – салада танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдалған сипаттамасы;
      16) ұлттық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - ҰБШ) – еңбек нарығында танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдалған сипаттамасы;
      17) функционалдық карта – еңбек қызметінің белгілі түрі қызметкерінің кәсіби қызметтің сол немесе өзге саласы шеңберінде орындайтын еңбек функциялары мен кәсіби міндеттерінің құрылымдалған сипаттамасы.

2. КС паспорты

      5. Экономикалық қызметтің түрі: 35 Электрмен жабдықтау, газ, бу беру және ауа баптау.
      6. Кәсіби қызмет саласы: электр және электрмеханикалық жабдық.
      7. Кәсіби қызмет саласының негізгі мақсаты: жұмыс орнының жоспарлануын, орнатылатын жабдықты орналастыру схемаларын, күштік желілерді, жарықтандыру желілері мен аспаптарын зерттеу, сондай-ақ құрылғылардың жұмысындағы, оларды жөндеудегі, монтаждаудағы және ретке келтірудегі ақаулықтарды анықтау, электртехникалық өлшеулер мен санықтар.
      8. Еңбек қызметінің түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында көрсетілді.

3. Еңбек қызмет түрлерінің (кәсіп) карточкалары

1-параграф. Электр машиналарының электр монтаждаушысы

      9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 2-4.
      10. Мүмкін болатын лауазым атаулары:
      электромонтер;
      электр машиналары жөніндегі электр слесары.
      11. Орындалатын еңбек қызметінің жалпыланған сипаттамасы – электр машиналарын монтаждау.
      12. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 2-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілді.
      13. Электр машиналарының электр монтаждаушысының еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшасының 2-кестесінде келтірілді.
      14. Электр машиналарының электр монтаждаушысы орындайтын еңбек функцияларын айқындайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.
      15. Электр машиналарының электр монтаждаушысы орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 2-қосымшасының 4-кестесінде келтірілді.
      16. Электр машиналарының электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшасының 5-7 кестелерінде көрсетілді.

2-параграф. Күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі
электр монтаждаушысы

      17. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.
      18. Мүмкін болатын лауазым атаулары:
      электромонтер;
      күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі электр слесары.
      19. Орындалатын еңбек қызметінің жалпыланған сипаттамасы –күштік желілер мен электр жабдығын монтаждау.
      20. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 3-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілді.
      21. Күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі электр монтаждаушысының еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшасының 2-кестесінде келтірілді.
      22. Күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі электр монтаждаушысы орындайтын еңбек функцияларын айқындайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.
      23. Күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі электр монтаждаушысы орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 3-қосымшасының 4-кестесінде келтірілді.
      24. Күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшасының 5-7 кестелерінде көрсетілді.

3-параграф. Жарықтандыру және жарық беру желілерінің
электр монтаждаушысы

      25. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 2-4.
      26. Мүмкін болатын лауазым атаулары:
      жарықтандыру және жарық беру желілері жөніндегі электромонтер;
      27. Орындалатын еңбек қызметінің жалпыланған сипаттамасы – жарықтандыру және жарық беру желілерін монтаждау.
      28. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 4-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілді.
      29. Жарықтандыру және жарық беру желілері электр монтаждаушысының еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 4-қосымшасының 2-кестесінде келтірілді.
      30. Жарықтандыру және жарық беру желілері электр монтаждаушысы орындайтын еңбек функцияларын айқындайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 4-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.
      31. Жарықтандыру және жарық беру желілері электр монтаждаушысы орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 4-қосымшасының 4-кестесінде келтірілді.
      32. Жарықтандыру және жарық беру желілері электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 4-қосымшасының 5-7 кестелерінде көрсетілді.

4-параграф. Электр механигі

      33. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 2-4.
      34. Мүмкін болатын лауазым атаулары:
      электромонтер;
      электрослесарь.
      35. Орындалатын еңбек қызметінің жалпыланған сипаттамасы – электр және электрмеханикалық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу.
      36. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 5-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілді.
      37. Электр механигінің еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 5-қосымшасының 2-кестесінде келтірілді.
      38. Электр механигі орындайтын еңбек функцияларын айқындайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 5-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.
      39. Электр механигі орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 5-қосымшасының 4-кестесінде келтірілді.
      40. Электр механигі құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 5-қосымшасының 5-7 кестелерінде көрсетілді.

5-параграф. Техник

      41. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 4.
      42. Мүмкін болатын лауазым атаулары:
      техник-электрик.
      43. Орындалатын еңбек қызметінің жалпыланған сипаттамасы – электр және электрмеханикалық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеуді ұйымдастыру мен жоспарлау.
      44. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 6-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілді.
      45. Техниктің еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 6-қосымшасының 2-кестесінде келтірілді.
      46. Техник орындайтын еңбек функцияларын айқындайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 6-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.
      47. Техник орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 6-қосымшасының 4-кестесінде келтірілді.
      48. Техник құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 6-қосымшасының 5-кестесінде көрсетілді.

4. КС әзірлеушілері

49. Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі КС әзірлеушісі болып табылады.
50. Келісу парағы, КС сараптамасы мен тіркелуі осы КС 7-қосымшасында келтірілген.

«Электр және электрмеханикалық жабдық»
кәсіби стандартына 1 Қосымша

Еңбек қызметінің түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері

Р/н	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдістерін ескерумен кәсіптің атауы	01-2005 Қазақстан Республикасының мемлекеттік жіктеуішіне сәйкес кәсіп атауы	Салалық біліктілік шеңбері біліктілік деңгейі
1.	Электр машиналарын монтаждау	Электр машиналарының электр монтаждаушысы	Электр машиналары жөніндегі электр монтажшысы, электр машиналарының монтажшысы, электромонтер, электрослесарь	2-4
2.	Күштік желілер мен электр жабдығын монтаждау	Күштік желілері және электр жабдығының электр монтаждаушысы	Электр жабдықтар, күш беруші желілер жөніндегі электр монтажшы, күш беруші желілер монтажшысы, электромонтер, электрослесарь	2-4
3.	Жарықтандыру және жарық беру желілерін монтаждау	Жарықтандыру және жарық беру желілерінің электр монтаждаушысы	Жарық беру және жарық беру желілері бойынша электрмонтаждаушы, электромонтер, электрослесарь	2-4
4.	Электр және электрмеханикалық жабдыққа техникалық қызмет көрсету	Электр механигі	Электромеханик, электромонтер, электрослесарь	2-4
5.	Электр және электрмеханикалық жабдыққа техникалық қызмет көрсетуді ұйымдастыру	Техник	Техник	4

«Электр және электрмеханикалық жабдық»
кәсіби стандартына 2 Қосымша

Электр машиналарының электр монтаждаушысы

1 Кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуішіне (КМЖ) сәйкес коды
Базалық топ	7137 «Электр машиналары жөніндегі электр монтажшысы»
Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА шығарылымы, бөлімі	3-шығарылым, «Электр станциялары мен желілердің жабдығын жөндеу. Құрылыс, монтаждау және жөндеу - құрылыс жұмыстары»
БТБА бойынша кәсіп	Электр машиналары жөніндегі электр монтажшы
Салалық біліктілік шеңбері (СБШ) біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	2
3	3-4
4	5

2-кесте. Электр машиналарының электр монтаждаушысының еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Жабдықталған және аттестатталған жұмыс орындары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		Ірі көлемді бұйымдармен, биіктікте, ашық алаңда жұмыс істеу, электрмагниттік сәуле шығару, электр кернеуі, электрмен зақымдану қаупін туғызатын факторлар
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары		Денсаулық жағдайына қарай жұмысқа рұқсат алу; Электр қауіпсіздігі бойынша рұқсат алу
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім алу мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Жалпы орта білімі бар болған кезде қысқамерзімді курстар немесе кәсіпорында оқыту		талап етілмейді
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі және практикалық жұмыс тәжірибесі		СБШ 2-деңгейінде 2 жыл
4	Техникалық және кәсіби білімнің жоғары дәрежелі деңгейі		талап етілмейді

3-кесте. Электр машиналарының электр монтаждаушысы орындайтын еңбек функцияларын айқындайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірлігі)
1	Құрал-саймандар мен құрылғылардың қапталуын, іске жарамдылығын тексеру
2	Жұмыс орнын жоспарлау, орнатылатын жабдықты орналастыру схемасы
3	Жабдықты, іргетастарды, бекіту материалдарын және қосалқы құрал-сайман мен құрылғыларды, көтермелі-қозғалмалы механизмдерін тексеру
4	Негізгі және қосалқы түйіндерді, электр машиналарының бөліктерін жабдықты электрмен қоректендіру схемасына сәйкес монтаждау
5	Бекітпе, қоршау, жабдықтың жерлендірілу схемалары
6	Іске қосу және ретттеу жұмыстары (реле қорғанысы және автоматика (РҚА) реттеу, электр жабдығын сынау және өлшеу), сынақты іске қосу, сынау
7	Қабылдау-тапсыру жұмыстары

4-кесте. Электр машиналарының электр монтаждаушысы орындайтын
КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-әрекеттері)
1	Электр машинасы	арнайы киім, аяқ киім, құрал-саймандар мен құрылғылар	1-1) Қаптауын таза күйінде сақтау, құрал-саймандар мен құрылғыларды таза және техникалық тұрғыдан іске жарамды күйде ұстау
2	Электр машинасы	Электр машинасының орналасу схемасы	2-1) Жұмыс орнын жоспарлау, орнатылатын жабдықты орналастыру схемасы
3	Электр машинасы	Электр машинасының техникалық құжаттамасы	3-1) Жабдықты, іргетастар ді шолып қарау, бекіту материалдарын және қосалқы құрал-сайман мен құрылғыларды, көтермелі-қозғалмалы механизмдерін дайындау
4	Электр машинасының негізгі және қосалқы түйіндері, бөліктері	құрал-саймандар мен құрылғылар	4-1) Негізгі және қосалқы түйіндерді, электр машиналарының бөліктерін жабдықты электрмен қоректендіру схемасына сәйкес монтаждау жұмыстарын жүргізу
5	Электр машинасы	Құрал-саймандар мен құрылғылар	5-1) Негізгі және қосалқы жабдықтың бекітпе, қоршауының бар болуын, жерлендірілуін тексеру
6	Электр машинасы	Электр машинасының техникалық құжаттамасы	6-1) Іске қосу және ретттеу жұмыстары (реле қорғанысы және автоматика (РҚА) реттеу, электр жабдығын сынау және өлшеу), сынақты іске қосу, нәтижелерді талдау, сынау қорытындыларын жасау
7	Электр машинасы	Электр машинасының техникалық құжаттамасы	7-1) Қабылдау-тапсыру жұмыстарын жүргізу

5-кесте. СБШ 2-біліктілік деңгейіндегі электр машиналарының
электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Біліктері мен дағдылары	Білімі
1-1)	Нәтиже үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Электр энергетикалық және электр техникалық жабдықты монтаждау бойынша құрал-саймандармен және құрылғылармен жұмыс істеу; алғашқы медициналық көмек көрсету.	Электр энергетикалық және электр техникалық жабдықты монтаждау бойынша құрал-саймандармен және құрылғылармен қауіпсіз жұмыс істеу әдістері
4-1)	Орындаушылық, электр энергетикалық және электр техникалық жабдықты монтаждау кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен құрастыру бойынша ұсынымдарды орындау	Электр энергетикалық және электр техникалық жабдықты монтаждау бойынша жұмыстарды орындау; алғашқы медициналық көмек көрсету.	Электр энергетикалық және электр техникалық жабдықты монтаждау жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік ережелері
5-1)	Орындаушылық, шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен жабдықтың бекітпе, қоршауының бар болуын, жерлендірілуін тексеру бойынша ұсынымдарды қатаң орындау	Электр энергетикалық және электр техникалық жабдықтың бекітпе, қоршауының бар болуын, жерлендірілуін тексеру, алғашқы медициналық көмек көрсету	Электр энергетикалық және электр техникалық жабдықтың орналасу орны, бекітпе, қоршауына, жерлендірілуіне қойылатын талаптар

6 Кесте. СБШ 3-біліктілік деңгейіндегі электр машиналарының
электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Біліктері мен дағдылары	Білімі
2-1)	Орындаушылық, жұмыстарды дайындау және жүргізу кезінде өз бетінше жоспарлауды көздейтін басшылық етумен жабдықты жоспарлау мен орналастыру бойынша ұсынымдарды қатаң орындау	Электр энергетикалық және электр техникалық жабдықты монтаждау үшін орнатылатын жабдықты орналастыру; сызбалар мен электр схемаларын оқу	Электр энергетикалық және электр техникалық жабдықты орналастыруды жоспарлау кезінде жұмыстарды қауіпсіз жүргізу әдістері

7 Кесте. СБШ 4-біліктілік деңгейіндегі электр машиналарының
электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын талаптар

№ задачи	Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Біліктері мен дағдылары
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын, жұмыс нәтижелері үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жабдықтың, іргетастардың, бекіту материалдарын және қосалқы құрал-сайман мен құрылғыларды, көтермелі-қозғалмалы механизмдерінің болуын тексеру	Жабдықтың, іргетас, бекіту материалдары және қосалқы құрал-сайман мен құрылғылардың, көтермелі-қозғалмалы механизмдерінің тізбесі
6-1)	Орындаушылық, бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормалардың іске асырылуын ұйымдастыру және бақылауын көздейтін басшылық етумен талаптарды орындау, нәтиже үшін жауапкершілік	Іске қосу және реттеу жұмыстары, сынақты іске қосу, орнатылған электр энергетикалық және электр техникалық жабдықты сынау	Сынақты іске қосу, орнатылған электр энергетикалық және электр техникалық жабдықты сынау кезіндегі қауіпсіздік техникасы қағидалары
7-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормалардың іске асырылуын ұйымдастыру және бақылауды, жұмыс нәтижелері үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Электр энергетикалық және электр техникалық жабдықты пайдалануға беру жұмыстарын орындау	Электр энергетикалық және электр техникалық жабдықты қабылдау-тапсыру қағидалары

«Электр және электрмеханикалық жабдық»
кәсіби стандартына 3 Қосымша

Күштік желілері және электр жабдығының электр монтаждаушысы

1 Кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Код согласно Государственному классификатору занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базалық топ	7137 «Күш беруші желілер монтажшысы»
Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА шығарылымы, бөлімі	3-шығарылым, «Электр станциялары мен желілердің жабдығын жөндеу. Құрылыс, монтаждау және жөндеу - құрылыс жұмыстары»
БТБА бойынша кәсіп	Электр жабдықтар, күш беруші желілер жөніндегі электр монтажшы
Салалық біліктілік шеңбері (СБШ) біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	2
3	3-4
4	5-6

2-кесте. Күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі электр
монтаждаушысының еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне
қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Жабдықталған және аттестатталған жұмыс орындары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		Ірі көлемді бұйымдармен, биіктікте, ашық алаңда жұмыс істеу, электрмагниттік сәуле шығару, электр кернеуі, электрмен зақымдану қаупін туғызатын факторлар
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары		Денсаулық жағдайына қарай рұқсат алу; Электр қауіпсіздігі бойынша рұқсат алу
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім алу мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Жалпы орта білімі бар болған кезде қысқамерзімді курстар немесе кәсіпорында оқыту		талап етілмейді
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі және практикалық жұмыс тәжірибесі		СБШ 2-деңгейінде 2 жыл
4	Техникалық және кәсіби білімнің жоғары дәрежелі деңгейі		талап етілмейді

3-кесте. Күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі электр
монтаждаушысы орындайтын еңбек функцияларын айқындайтын КС
бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы(кәсіби стандарттың бірлігі)
1	Құрал-саймандар мен құрылғылардың қапталуын, іске жарамдылығын тексеру
2	Жұмыс орнын жоспарлау, орнатылатын жабдықты орналастыру схемасы
3	Жабдықты, күштік кабельдерді, сымдарды, шкафтарды, бекіту материалдарын және қосалқы құрал-сайман мен құрылғыларды, көтермелі-қозғалмалы механизмдерін тексеру
4	Күштік электр сымдарын, электр жабдығын орналастыру схемасы мен жабдықты қосу схемасына сәйкес монтаждау
5	Бекітпе, қоршау, жабдықтың жерлендірілуін тексеру
6	Сынақты іске қосу, сынау
7	Қабылдау-тапсыру жұмыстары

4-кесте. Күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі электр
монтаждаушысы орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-әрекеттері)
1	Күштік желілері мен электр жабдығы	арнайы киім, аяқ киім, құрал-саймандар мен құрылғылар	1-1) Қаптауын таза күйінде сақтау, құрал-саймандар мен құрылғыларды таза және техникалық тұрғыдан іске жарамды күйде ұстау
2	Күштік желілері мен электр жабдығы	Күштік желілері мен электр жабдығы орналастыру мен монтаждау схемалары	2-1) Жұмыс орнын жоспарлау, орнатылатын жабдықты орналастыру схемасы
3	Күштік желілері мен электр жабдығы	Күштік желілері мен электр жабдығының техникалық құжаттамасы	3-1) Жабдықты, іргетастарды шолып қарау, бекіту материалдарын және қосалқы құрал-сайман мен құрылғыларды, көтермелі-қозғалмалы механизмдерін дайындау
4	Күштік желілері мен электр жабдығының схемасы, негізгі және қосалқы түйіндері, бөліктері,	құрал-саймандар мен құрылғылар	4-1) Жабдықты орналастыру мен іске қосу схемаларына сәйкес электр жабдығын орнату, трассаларды белгілеу мен күштік электр сымын монтаждау
5	Күштік желілері мен электр жабдығы	құрал-саймандар мен құрылғылар	5-1) Негізгі және қосалқы жабдықтың бекітпе, қоршауының бар болуын, жерлендірілуін тексеру
6	Күштік желілері мен электр жабдығы	Күштік желілері мен электр жабдығының техникалық құжаттамасы	6-1) Іске қосу және ретттеу жұмыстары сынақты іске қосу, нәтижелерді талдау, сынау қорытындыларын жасау
7	Күштік желілері мен электр жабдығы	Күштік желілері мен электр жабдығының техникалық құжаттамасы	7-1) Қабылдау-тапсыру жұмыстарын жүргізу

5-кесте. СБШ 2-біліктілік деңгейіндегі күштік желілер және
электр жабдығы жөніндегі электр монтаждаушысы құзыреттеріне
қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Біліктері мен дағдылары	Білімі
1-1)	Міндеттерді өз бетінше белгілеуді, жұмыстардың нәтижесі үшін міндеттердің орындалуына жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Күштік желілері мен электр жабдығын монтаждау бойынша құрал-саймандармен және құрылғылармен жұмыс істеу	Күштік желілері мен электр жабдығын монтаждау бойынша құрал-саймандармен және құрылғылармен жұмыстарды қауіпсіз орындау әдістері
4-1)	Орындаушылық, күштік желілері мен электр жабдығын монтаждау кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен құрастыру бойынша ұсынымдарды қатаң орындау	Күштік желілері мен электр жабдығын монтаждау бойынша жұмыстарды орындау	Күштік желілері мен электр жабдығын монтаждау бойынша жұмыстарды орындау кезіндегі қауіпсіздік ережелері
5-1)	Орындаушылық, шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен жабдықтың бекітпе, қоршауының бар болуын, жерлендірілуін тексеру бойынша ұсынымдарды қатаң орындау	Күштік желілері мен электр жабдығының бекітпе, қоршауының бар болуын, жерлендірілуін тексеру	Күштік желілері мен электр жабдығының орналасу орны, бекітпе, қоршауына, жерлендірілуіне қойылатын талаптар

6 Кесте. СБШ 3-біліктілік деңгейіндегі күштік желілер және
электр жабдығы жөніндегі электр монтаждаушысы құзыреттеріне
қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Біліктері мен дағдылары	Білімі
2-1)	Орындаушылық, жұмыстарды дайындау және жүргізу кезінде өз бетінше жоспарлауды көздейтін басшылық етумен жабдықты жоспарлау мен орналастыру бойынша ұсынымдарды қатаң орындау	Күштік желілері мен электр жабдығын монтаждау үшін орнатылатын жабдықты орналастыру; сызбалар мен электр схемаларын оқу	Күштік желілері мен электр жабдығын орналастыруды жоспарлау кезінде жұмыстарды қауіпсіз жүргізу әдістері

7 Кесте. СБШ 4-біліктілік деңгейіндегі күштік желілер және
электр жабдығы жөніндегі электр монтаждаушысы құзыреттеріне
қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Біліктері мен дағдылары	Білімі
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын, жұмыс нәтижелері үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жабдықтың, іргетастардың, бекіту материалдарын және қосалқы құрал-сайман мен құрылғыларды, көтермелі-қозғалмалы механизмдерінің болуын тексеру	Жабдықтың, іргетас, бекіту материалдары және қосалқы құрал-сайман мен құрылғылардың, көтермелі-қозғалмалы механизмдерінің тізбесі
6-1)	Орындаушылық, шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен жабдықтың бекітпе, қоршауының бар болуын, жерлендірілуін тексеру бойынша ұсынымдарды қатаң орындау	Күштік желілері мен электр жабдығының бекітпе, қоршауының бар болуын, жерлендірілуін тексеру	Күштік желілері мен электр жабдығының орналасу орны, бекітпе, қоршауына, жерлендірілуіне қойылатын талаптар
7-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормалардың іске асырылуын ұйымдастыру және бақылауды, жұмыс нәтижелері үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Күштік желілері мен электр жабдығын пайдалануға беру жұмыстарын орындау	Күштік желілері мен электр жабдығын қабылдау-тапсыру қағидалары

«Электр және электрмеханикалық жабдық»
кәсіби стандартына 4 Қосымша

Жарықтандыру және жарық беру желілерінің электр монтаждаушысы

1 Кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуішіне (КМЖ) сәйкес коды
Базалық топ	7137 «Жарық беру және жарық беру желілері бойынша электрмонтаждаушы»
Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА шығарылымы, бөлімі	3-шығарылым, «Электр станциялары мен желілердің жабдығын жөндеу. Құрылыс, монтаждау және жөндеу - құрылыс жұмыстары»
БТБА бойынша кәсіп	Жарық беру және жарық беру желілері бойынша электрмонтаждаушы
Салалық біліктілік шеңбері (СБШ) біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар

3	3-4
4	5

2-кесте. Жарықтандыру және жарық беру желілері электр
монтаждаушысының еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне
қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Жабдықталған және аттестатталған жұмыс орындары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		Ірі көлемді бұйымдармен, биіктікте, ашық алаңда жұмыс істеу, электрмагниттік сәуле шығару, электр кернеуі, электрмен зақымдану қаупін туғызатын факторлар
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары		Денсаулық жағдайына қарай жұмысқа рұқсат алу; Электр қауіпсіздігі бойынша рұқсат алу
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім алу мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Жалпы орта білімі бар болған кезде қысқамерзімді курстар немесе кәсіпорында оқыту		талап етілмейді
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі және практикалық жұмыс тәжірибесі		СБШ 2-деңгейінде 2 жыл
4	Техникалық және кәсіби білімнің жоғары дәрежелі деңгейі		талап етілмейді

3-кесте. Жарықтандыру және жарық беру желілері электр
монтаждаушысы орындайтын еңбек функцияларын айқындайтын КС
бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірлігі)
1	Құрал-саймандар мен құрылғылардың қапталуын, іске жарамдылығын тексеру
2	Жұмыс орнын жоспарлау, орнатылатын жабдықты орналастыру схемасы
3	Жабдықты, күштік кабельдерді, сымдарды, шкафтарды, бекіту материалдарын және қосалқы құрал-сайман мен құрылғыларды, көтермелі-қозғалмалы механизмдерін тексеру
4	Жарықтандыру желілері мен кабельдерін және аспаптарды жарық беру желілерінің схемаларына сәйкес монтаждау
5	Бекітпе, қоршау, жабдықтың жерлендірілуін тексеру
6	Сынақты іске қосу, сынау
7	Қабылдау-тапсыру жұмыстары

4-кесте. Жарықтандыру және жарық беру желілері электр
монтаждаушысы орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-әрекеттері)
1	Жарық беру аспаптары, сымдар және кабельдер	арнайы киім, аяқ киім, құрал-саймандар мен құрылғылар	1-1) Қаптауын таза күйінде сақтау, құрал-саймандар мен құрылғыларды таза және техникалық тұрғыдан іске жарамды күйде ұстау
2	Жарық беру аспаптары, сымдар және кабельдер	Жарықтандыру мен жарық бер желілерінің орналасу және монтаждау схемасы	2-1) Жұмыс орнын жоспарлау, орнатылатын жабдықты орналастыру схемасы
3	Жарық беру аспаптары, сымдар және кабельдер	Жарықтандыру мен жарық бер желілерінің техникалық құжаттамасы	3-1) Жабдықты, іргетастарды шолып қарау, бекіту материалдарын және қосалқы құрал-сайман мен құрылғыларды, көтермелі-қозғалмалы механизмдерін дайындау
4	Негізгі және қосалқы жарық беру аспаптары, сымдар және кабельдер	құрал-саймандар мен құрылғылар	4-1)Жабдықты орналастыру мен іске қосу схемаларына сәйкес жарықтандыру аспаптарын орнату орнын белгілеу, жарықтандыру мен жарық беру желілерінің негізгі және қосалқы құрылғыларын кабельдер мен сымдарға арналған трассаларды салу
5	Жарық беру аспаптары, сымдар және кабельдер	құрал-саймандар мен құрылғылар	5-1) Жабдықтың бекітпе, қоршауының бар болуын, жерлендірілуін тексеру.
6	Жарық беру аспаптары, сымдар және кабельдер	Жарықтандыру мен жарық беру желілері жүйесінің техникалық құжаттамасы	6-1) Іске қосу және ретттеу жұмыстары сынақты іске қосу, нәтижелерді талдау, сынау қорытындыларын жасау
7	Жарық беру аспаптары, сымдар және кабельдер	Жарықтандыру мен жарық беру желілері жүйесінің техникалық құжаттамасы	7-1) Қабылдау-тапсыру жұмыстарын жүргізу

5-кесте. СБШ 2-біліктілік деңгейіндегі жарықтандыру және жарық
беру желілері электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын
талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Біліктері мен дағдылары	Білімі
1-1)	Міндеттерді өз бетінше белгілеуді, жұмыстардың нәтижесі үшін міндеттердің орындалуына жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жарықтандыру мен жарық беру желілері жабдығын монтаждау бойынша құрал-саймандармен және құрылғылармен жұмыс істеу	Жарықтандыру мен жарық беру желілері жабдығын монтаждау бойынша құрал-саймандармен және құрылғылармен жұмыстарды қауіпсіз орындау әдістері
2-1)	Орындаушылық, Жарықтандыру мен жарық беру желілері жабдығын монтаждау кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен құрастыру бойынша ұсынымдарды қатаң орындау	Жарықтандыру мен жарық беру желілері жабдығын монтаждау бойынша жұмыстарды орындау	Жарықтандыру мен жарық беру желілері жабдығын монтаждау бойынша жұмыстарды орындау кезіндегі қауіпсіздік техникасы қағидалары
3-1)	Орындаушылық, шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен жабдықтың бекітпе, қоршауының бар болуын, жерлендірілуін тексеру бойынша ұсынымдарды қатаң орындау	Жарықтандыру мен жарық беру желілері жабдығының бекітпе, қоршауының бар болуын, жерлендірілуін тексеру	Жарықтандыру мен жарық беру желілері жабдығының орналасу орны, бекітпе, қоршауына, жерлендірілуіне қойылатын талаптар

6 Кесте. СБШ 3-біліктілік деңгейіндегі жарықтандыру және жарық беру желілері электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Біліктері мен дағдылары	Білімі
2-1)	Орындаушылық, жұмыстарды дайындау және жүргізу кезінде өз бетінше жоспарлауды көздейтін басшылық етумен жабдықты жоспарлау мен орналастыру бойынша ұсынымдарды қатаң орындау	Жарықтандыру мен жарық беру желілері жабдығын монтаждау үшін орнатылатын жабдықты орналастыру; сызбалар мен электр схемаларын оқу	Жарықтандыру мен жарық беру желілері жабдығын орналастыруды жоспарлау кезінде жұмыстарды қауіпсіз жүргізу әдістері

7 Кесте. СБШ 4-біліктілік деңгейіндегі жарықтандыру және жарық беру желілері электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Біліктері мен дағдылары	Білімі
4-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын, жұмыс нәтижелері үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жабдықтың, іргетастардың, бекіту материалдарын және қосалқы құрал-сайман мен құрылғыларды, көтермелі-қозғалмалы механизмдерінің болуын тексеру	Жабдықтың, іргетас, бекіту материалдары және қосалқы құрал-сайман мен құрылғылардың, көтермелі-қозғалмалы механизмдерінің тізбесі
5-1)	Орындаушылық, бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормалардың іске асырылуын ұйымдастыру және бақылауын көздейтін басшылық етумен талаптарды орындау, нәтиже үшін жауапкершілік	Сынақты іске қосу, орнатылған жарықтандыру және жарық беру жабдығын сынау	Сынақты іске қосу, орнатылған жарықтандыру және жарық беру жабдығын сынау кезіндегі қауіпсіздік техникасы қағидалары
6-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормалардың іске асырылуын ұйымдастыру және бақылауды, жұмыс нәтижелері үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жарықтандыру және жарық беру жабдығын пайдалануға беру жұмыстарын орындау	Жарықтандыру және жарық беру жабдығын қабылдау-тапсыру қағидалары

«Электр және электрмеханикалық жабдық»
кәсіби стандартына 5 Қосымша Электр механигі

1 Кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуішіне (КМЖ) сәйкес коды
Базалық топ	3113
Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА шығарылымы, бөлімі	3-шығарылым, «Электр станциялары мен желілердің жабдығын жөндеу. Құрылыс, монтаждау және жөндеу - құрылыс жұмыстары»
БТБА бойынша кәсіп	Электромеханик
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
Ұйым басшыларының, мамандарының және басқа қызметшілері лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
Салалық біліктілік шеңбері (СБШ) біліктілік деңгейі	Санаттар
2	2
3	3-4
4	5-6

2-кесте. Электр механигінің еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Жабдықталған және аттестатталған жұмыс орындары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		Ірі көлемді бұйымдармен, биіктікте, ашық алаңда жұмыс істеу, электрмагниттік сәуле шығару, электр кернеуі, электрмен зақымдану қаупін туғызатын факторлар
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары		Денсаулық жағдайына қарай жұмысқа рұқсат алу; Электр қауіпсіздігі бойынша рұқсат алу
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім алу мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Жалпы орта білімі бар болған кезде қысқамерзімді курстар немесе кәсіпорында оқыту		талап етілмейді
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі және практикалық жұмыс тәжірибесі		СБШ 2-деңгейінде 2 жыл
4	Техникалық және кәсіби білімнің жоғары дәрежелі деңгейі		талап етілмейді

3-кесте. Электр механигі орындайтын еңбек функцияларын айқындайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірлігі)
1	Құрал-саймандар мен құрылғылардың қапталуын, іске жарамдылығын тексеру
2	Жұмыс орнын жоспарлау, орнатылатын жабдықты орналастыру схемасы
3	Жабдықты, бекіту материалдарын және қосалқы құрал-сайман мен құрылғыларды, көтермелі-қозғалмалы механизмдерін тексеру
4	Құрылғылар жұмысындағы ақауларды анықтау, техникалық қызмет көрсету нұсқаулықтарына, бекітілген сызбалар мен схемаларға, қолданыстағы техникалық талаптар мен нормаларға сәйкес жөндеу, монтаждау және реттеу
5	Бекітпе, қоршау, жабдықтың жерлендірілуін тексеру
6	Сынақты іске қосу, сынау
7	Қабылдау-тапсыру жұмыстары

4-кесте. Электр механигі орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер(еңбек іс-әрекеттері)
1	Электр және электрмеханикалық жабдық	Арнайы киім, аяқ киім, құрал-саймандар мен құрылғылар	1-1) Қаптауын таза күйінде сақтау, құрал-саймандар мен құрылғыларды таза және техникалық тұрғыдан іске жарамды күйде ұстау
2	Электр және электрмеханикалық жабдық	Электр және электрмеханикалық жабдықтың технологиялық және электрлік схемасы	2-1) Жұмыс орны жоспарын зерттеу, құрылғылардың жұмысындағы, оларды жөндеу мен монтаждаудағы ақауларды анықтау, электртехникалық өлшеулер мен сынақтар жүргізу, проведение электротехнических измерений и испытаний.
3	Электр және электрмеханикалық жабдықтың негізгі және қосалқы түйіндері, бөліктері	Электр және электрмеханикалық жабдықтың техникалық құжаттамасы	3-1) Жабдықты, іргетастарды шолып қарау, бекіту материалдарын және қосалқы құрал-сайман мен құрылғыларды, көтермелі-қозғалмалы механизмдерін дайындау
4	Электр және электрмеханикалық жабдықтың негізгі және қосалқы түйіндері, бөліктері	құрал-саймандар мен құрылғылар	4-1) Құрылғылар жұмысындағы ақауларды жою, техникалық қызмет көрсету нұсқаулықтарына, бекітілген сызбалар мен схемаларға, қолданыстағы техникалық талаптар мен нормаларға сәйкес жөндеу, монтаждау және реттеу жұмыстарын жүргізу
5	Электр және электрмеханикалық жабдық	құрал-саймандар мен құрылғылар	5-1) Жабдықтың бекітпе, қоршауының бар болуын, жерлендірілуін тексеру.
6	Электр және электрмеханикалық жабдық	Электр және электрмеханикалық жабдықтың техникалық құжаттамасы	6-1) Іске қосу және ретттеу жұмыстары сынақты іске қосу, нәтижелерді талдау, сынау қорытындыларын жасау
7	Электр және электрмеханикалық жабдық	Электр және электрмеханикалық жабдықтың техникалық құжаттамасы	7-1) Қабылдау-тапсыру жұмыстарын жүргізу

5-кесте. СБШ 2-біліктілік деңгейіндегі электр механигі құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Біліктері мен дағдылары	Білімі
1-1)	Міндеттерді өз бетінше белгілеуді, жұмыстардың нәтижесі үшін міндеттердің орындалуына жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жарықтандыру мен жарық беру желілері жабдығын монтаждау бойынша құрал-саймандармен және құрылғылармен жұмыс істеу	Жарықтандыру мен жарық беру желілері жабдығын монтаждау бойынша құрал-саймандармен және құрылғылармен жұмыстарды қауіпсіз орындау әдістері
4-1)	Орындаушылық, Жарықтандыру мен жарық беру желілері жабдығын монтаждау кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен құрастыру бойынша ұсынымдарды қатаң орындау	Жарықтандыру мен жарық беру желілері жабдығын монтаждау бойынша жұмыстарды орындау	Жарықтандыру мен жарық беру желілері жабдығын монтаждау бойынша жұмыстарды орындау кезіндегі қауіпсіздік техникасы қағидалары
5-1)	Орындаушылық, шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен жабдықтың бекітпе, қоршауының бар болуын, жерлендірілуін тексеру бойынша ұсынымдарды қатаң орындау	Жарықтандыру мен жарық беру желілері жабдығының бекітпе, қоршауының бар болуын, жерлендірілуін тексеру	Жарықтандыру мен жарық беру желілері жабдығының орналасу орны, бекітпе, қоршауына, жерлендірілуіне қойылатын талаптар

6 Кесте. СБШ 3-біліктілік деңгейіндегі электр механигі құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Біліктері мен дағдылары	Білімі
2-1)	Орындаушылық, жұмыстарды дайындау және жүргізу кезінде өз бетінше жоспарлауды көздейтін басшылық етумен жабдықты жоспарлау мен орналастыру бойынша ұсынымдарды қатаң орындау	Жарықтандыру мен жарық беру желілері жабдығын монтаждау үшін орнатылатын жабдықты орналастыру	Жарықтандыру мен жарық беру желілері жабдығын орналастыруды жоспарлау кезінде жұмыстарды қауіпсіз жүргізу әдістері

7 Кесте. СБШ 4-біліктілік деңгейіндегі электр механигі құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Біліктері мен дағдылары	Білімі
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын, жұмыс нәтижелері үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жабдықтың, іргетастардың, бекіту материалдарын және қосалқы құрал-сайман мен құрылғыларды, көтермелі-қозғалмалы механизмдерінің болуын тексеру	Жабдықтың, іргетас, бекіту материалдары және қосалқы құрал-сайман мен құрылғылардың, көтермелі-қозғалмалы механизмдерінің тізбесі
6-1)	Орындаушылық, бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормалардың іске асырылуын ұйымдастыру және бақылауын көздейтін басшылық етумен талаптарды орындау, нәтиже үшін жауапкершілік	Сынақты іске қосу, орнатылған жарықтандыру және жарық беру жабдығын сынау	Сынақты іске қосу, орнатылған жарықтандыру және жарық беру жабдығын сынау кезіндегі қауіпсіздік техникасы қағидалары
7-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормалардың іске асырылуын ұйымдастыру және бақылауды, жұмыс нәтижелері үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жарықтандыру және жарық беру жабдығын пайдалануға беру жұмыстарын орындау	Жарықтандыру және жарық беру жабдығын қабылдау-тапсыру қағидалары

«Электр және электрмеханикалық жабдық»
кәсіби стандартына 6 Қосымша

Техник

1 Кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуішіне (КМЖ) сәйкес коды)
Базалық топ	3113
Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА шығарылымы, бөлімі	-
БТБА бойынша кәсіп	-
Салалық біліктілік шеңбері (СБШ) біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
	Техник
4	-

2-кесте. Техниктің еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Жабдықталған және аттестатталған жұмыс орындары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		Ірі көлемді бұйымдармен, биіктікте, ашық алаңда жұмыс істеу, электрмагниттік сәуле шығару, электр кернеуі, электрмен зақымдану қаупін туғызатын факторлар
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары		Денсаулық жағдайына қарай жұмысқа рұқсат алу; Электр қауіпсіздігі бойынша рұқсат алу
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім алу мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Техникалық және кәсіби білімнің жоғары дәрежелі деңгейі		талап етілмейді

3-кесте. Техник орындайтын еңбек функцияларын айқындайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы(кәсіби стандарттың бірлігі)
1	Жұмыстарды жүргізуге нарядтарды, нұсқамалықты, рұқсаттарды, рұқсат берулерді ресімдеу
2	Қосалқы бөлшектердің, материалдардың, құрал-саймандардың, аспаптардың, құрылғылардың, қорғану құралдарының тізбесі
3	Жұмыс орнын дайындауды бақылау, ажыратуларды жүргізу, жерлендіруді орнату
4	Жұмыстардың орындалуын ұйымдастыру, электр және электрмеханикалық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын бақылау
5	Электр және электрмеханикалық жабдықты сынау
6	Жерлендіруді алу
7	Жұмыстардың аяқталуын ресімдеу

4-кесте. Техник орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-әрекеттері)
1	Электр және электрмеханикалық жабдық	Арнайы киім, аяқ киім, құрал-саймандар мен құрылғылар	1-1) Қаптауын таза күйінде сақтау, құрал-саймандар мен құрылғыларды таза және техникалық тұрғыдан іске жарамды күйде ұстау
2	Электр және электрмеханикалық жабдық	Электр машинасының орналасу схемасы	2-1) Қосалқы бөлшектерді, материалдарды, қажеттіі құрал-саймандарды, аспаптарды, құрылғыларды, қорғану құралдарын алу
3	Электр және электрмеханикалық жабдықтың негізгі және қосалқы түйіндері, бөліктері	құрал-саймандар мен құрылғылар	3-1) Жұмыс аумағының қоршалуын бақылауды ұйымдастыру, қажетті ажыратуларды жүргізу, жерлендіруді орнату,
4	Электр және электрмеханикалық жабдық	құрал-саймандар мен құрылғылар	4-1) Жұмыстарды ұйымдастыру және электр және электрмеханикалық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша іс-шаралардың орындалуын бақылау
5	Электр және электрмеханикалық жабдық	Электр машинасының техникалық құжаттамасы	5-1)Жұмыстары сынақты іске қосу, нәтижелерді талдау, электр және электрмеханикалық жабдықты сынау қорытындыларын жасау
6	Электр және электрмеханикалық жабдық	Электр машинасының техникалық құжаттамасы	6-1) Қорғайтын қоршауларды, жерлендіруді алу
7	Электр және электрмеханикалық жабдық	Электр машинасының техникалық құжаттамасы	7-1) Жұмыстардың аяқталуын, қабылдау-тапсыру құжаттарын ресімдеу

5 Кесте. СБШ 4-біліктілік деңгейіндегі техник құзыреттеріне қойылатын талаптар

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Міндеттерді өз бетінше белгілеуді, жұмыстардың нәтижесі үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Электр және электрмеханикалық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша жұмыстарды жүргізуге нарядтарды, нұсқамалықты, рұқсаттарды, рұқсат берулерді ресімдеу	нарядтарды, нұсқамалықты, рұқсаттарды ресімдеу тәртібі, электр және электрмеханикалық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша жұмыстарды жүргізуге рұқсат алу
2-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормалардың іске асырылуын ұйымдастыру және бақылауды, құрастыруға қажетті қосалқы бөлшектер, материалдарды, құрал-саймандар, аспаптар, құрылғылар, қорғану құралдарымен қамтамасыз ету бойынша жұмыстарды жүзеге асыру кезіндегі жұмыс нәтижелері үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	получение запасных частей, материалов, Электр және электрмеханикалық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша қажетті қосалқы бөлшектерді, материалдарды, құрал-саймандарды, аспаптарды, құрылғыларды, қорғану құралдарын алу	Электр және электрмеханикалық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша жұмыстарды қауіпсіз жүргізу үшін қажетті қосалқы бөлшектердің, материалдардың, құрал-саймандардың, аспаптардың, құрылғылардың, қорғану құралдарының тізбесі
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормалардың іске асырылуын ұйымдастыру және бақылауды, жұмыс орнын дайындау, ажыратуларды жүргізу, жерлендіруді орнату бойынша жұмыстарды жүзеге асыру кезіндегі жұмыс нәтижелері үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жұмыс орнын дайындау, электр және электрмеханикалық жабдықтың ажыратуларын жүргізу, жерлендірулерін орнатуды бақылау	Жұмыс орнын дайындау, ажыратуларды жүргізу, жерлендіруді орнату бойынша нормативтік талаптар
4-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормалардың іске асырылуын ұйымдастыру және бақылауды, электр және электрмеханикалық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша іс-шараларды жүзеге асыру кезіндегі жұмыс нәтижелері үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Электр және электрмеханикалық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша жұмыстардың қауіпсіз жүргізілуіне және іс-шаралардың реттілігіне бақылау жүргізу	Электр және электрмеханикалық жабдықты техникалық пайдалану қағидалары, электр қондырғыларында жұмыс жасау кезіндегі техника қауіпсіздігі қағидалары
5-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормалардың іске асырылуын ұйымдастыру және бақылауды, электр және электрмеханикалық жабдық жұмысын сынау және көрсеткіштерін алу бойынша жұмыстарды жүзеге асыру кезіндегі жұмыс нәтижелері үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	электр және электрмеханикалық жабдық жұмысын сынау және көрсеткіштерін алу	Электр және электрмеханикалық жабдыққа сынақ жүргізу тәртібі, қауіпсіздік техникасы қағидалары
6-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормалардың іске асырылуын ұйымдастыру және бақылауды, қоршаулардың жерлендірілуін алу, жұмыстарды қауіпсіз орындау ұсынымдарын қатаң сақтау бойынша жұмыс нәтижелері үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жерлендірулерді, қоршауларды қауіпсіз және реттілікпен алу, электр және электрмеханикалық жабдықтың жұмыс аймағын тұрақты пайдалануға дайындау	Жерлендірулерді, қоршауларды қауіпсіз және реттілікпен алу, электр және электрмеханикалық жабдықтың жұмыс аймағын тұрақты пайдалануға дайындау тәртібі
7-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормалардың іске асырылуын ұйымдастыру және бақылауды, жұмыстардың аяқталуын және электрэнерегтикалық және электртехникалық жабдықты пайдалануға берілуін ресімдеу бойынша жұмыс нәтижелері үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Электр қондырғыларының нысандарын, бақылау жұмыс параметрлерін толтыру, электрэнерегтикалық және электртехникалық жабдықтың жиынтықтығын тексеру	Қабылдау-тапсыру құжаттарын ресімдеу және электр қондырғыларын пайдалануға беру қағидалары

«Электр және электрмеханикалық жабдық»
кәсіби стандартына 7 Қосымша

Келісу парағы

Ұйым атауы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі

Осы КС зарегистрирован _____________________________________ тіркелді
Кәсіби стандарттар тізбесіне тіркеу _____ тіркеу нөмірімен енгізілді.
Хат (хаттама) № _________________ Күні ______________________________

Об утверждении профессионального стандарта "Электрическое и электромеханическое оборудование (по видам)"

Профессиональный стандарт «Электрическое и электромеханическое оборудование (по видам)»

1. Общие положения

2. Паспорт ПС

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Электромонтажник по электрическим машинам

Параграф 2. Электромонтажник по силовым сетям и электрооборудованию

Параграф 3. Электромонтажник по освещению и осветительным сетям

Параграф 4. Электромеханик

Параграф 5. Техник

4. Разработчики ПС

"Электр және электр механикалық жабдығы (түрлері бойынша)" кәсіби стандартты бекіту туралы

«Электр және электрмеханикалық жабдық (түрлері бойынша)» кәсіби стандарты

1. Жалпы ережелер

2. КС паспорты

3. Еңбек қызмет түрлерінің (кәсіп) карточкалары

1-параграф. Электр машиналарының электр монтаждаушысы

2-параграф. Күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі электр монтаждаушысы

3-параграф. Жарықтандыру және жарық беру желілерінің электр монтаждаушысы

4-параграф. Электр механигі

5-параграф. Техник

4. КС әзірлеушілері

Электр машиналарының электр монтаждаушысы

2-кесте. Электр машиналарының электр монтаждаушысының еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

3-кесте. Электр машиналарының электр монтаждаушысы орындайтын еңбек функцияларын айқындайтын КС бірліктерінің тізбесі

4-кесте. Электр машиналарының электр монтаждаушысы орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

5-кесте. СБШ 2-біліктілік деңгейіндегі электр машиналарының электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын талаптар

6 Кесте. СБШ 3-біліктілік деңгейіндегі электр машиналарының электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын талаптар

7 Кесте. СБШ 4-біліктілік деңгейіндегі электр машиналарының электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын талаптар

Күштік желілері және электр жабдығының электр монтаждаушысы

2-кесте. Күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі электр монтаждаушысының еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

3-кесте. Күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі электр монтаждаушысы орындайтын еңбек функцияларын айқындайтын КС бірліктерінің тізбесі

4-кесте. Күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі электр монтаждаушысы орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

5-кесте. СБШ 2-біліктілік деңгейіндегі күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын талаптар

6 Кесте. СБШ 3-біліктілік деңгейіндегі күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын талаптар

7 Кесте. СБШ 4-біліктілік деңгейіндегі күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын талаптар

Жарықтандыру және жарық беру желілерінің электр монтаждаушысы

1 Кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

2-кесте. Жарықтандыру және жарық беру желілері электр монтаждаушысының еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

3-кесте. Жарықтандыру және жарық беру желілері электр монтаждаушысы орындайтын еңбек функцияларын айқындайтын КС бірліктерінің тізбесі

4-кесте. Жарықтандыру және жарық беру желілері электр монтаждаушысы орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

5-кесте. СБШ 2-біліктілік деңгейіндегі жарықтандыру және жарық беру желілері электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын талаптар

«Электр және электрмеханикалық жабдық» кәсіби стандартына 5 Қосымша Электр механигі

Техник

Келісу парағы

Профессиональный стандарт
«Электрическое и электромеханическое оборудование (по видам)»

Параграф 2. Электромонтажник по силовым сетям и
электрооборудованию

«Электр және электрмеханикалық жабдық (түрлері бойынша)»
кәсіби стандарты

2-параграф. Күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі
электр монтаждаушысы

3-параграф. Жарықтандыру және жарық беру желілерінің
электр монтаждаушысы

4-кесте. Электр машиналарының электр монтаждаушысы орындайтын
КС бірліктерінің сипаттамасы

5-кесте. СБШ 2-біліктілік деңгейіндегі электр машиналарының
электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын талаптар

6 Кесте. СБШ 3-біліктілік деңгейіндегі электр машиналарының
электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын талаптар

7 Кесте. СБШ 4-біліктілік деңгейіндегі электр машиналарының
электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын талаптар

2-кесте. Күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі электр
монтаждаушысының еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне
қойылатын талаптар

3-кесте. Күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі электр
монтаждаушысы орындайтын еңбек функцияларын айқындайтын КС
бірліктерінің тізбесі

4-кесте. Күштік желілер және электр жабдығы жөніндегі электр
монтаждаушысы орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

5-кесте. СБШ 2-біліктілік деңгейіндегі күштік желілер және
электр жабдығы жөніндегі электр монтаждаушысы құзыреттеріне
қойылатын талаптар

6 Кесте. СБШ 3-біліктілік деңгейіндегі күштік желілер және
электр жабдығы жөніндегі электр монтаждаушысы құзыреттеріне
қойылатын талаптар

7 Кесте. СБШ 4-біліктілік деңгейіндегі күштік желілер және
электр жабдығы жөніндегі электр монтаждаушысы құзыреттеріне
қойылатын талаптар

2-кесте. Жарықтандыру және жарық беру желілері электр
монтаждаушысының еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне
қойылатын талаптар

3-кесте. Жарықтандыру және жарық беру желілері электр
монтаждаушысы орындайтын еңбек функцияларын айқындайтын КС
бірліктерінің тізбесі

4-кесте. Жарықтандыру және жарық беру желілері электр
монтаждаушысы орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

5-кесте. СБШ 2-біліктілік деңгейіндегі жарықтандыру және жарық
беру желілері электр монтаждаушысы құзыреттеріне қойылатын
талаптар

«Электр және электрмеханикалық жабдық»
кәсіби стандартына 5 Қосымша Электр механигі