Об утверждении профессионального стандарта в растениеводческой деятельности

Приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 21 января 2014 года № 20/52. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 21 мая 2014 года № 9456. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 20 декабря 2020 года № 393.

      Сноска. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства РК от 20.12.2020 № 393 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      В соответствии с пунктом 3 статьи 138-5 Трудового кодекса Республики Казахстан от 15 мая 2007 года и постановлением Правительства Республики Казахстан от 29 апреля 2013 года № 406 "Об утверждении распределения и Правил использования средств на разработку профессиональных стандартов на 2013 год", ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить профессиональный стандарт в растениеводческой деятельности.

      2. Департаменту земледелия (Буць А.А.) принять меры к внедрению профессионального стандарта в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

      3. Управлению социальной политики (Лепешко С.С.) обеспечить в установленном законодательством порядке государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан и его официальное опубликование.

      4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на Управление социальной политики (Лепешко С.С.).

      5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования.

Министр

А. Мамытбеков

      Согласовано

      Министр труда и

      социальной защиты населения

      Республики Казахстан

      ___________Т. Дуйсенова

      от 7 апреля 2014 года



  Утвержден
приказом Министра
сельского хозяйства
Республики Казахстан
от 21 января 2014 года № 20/52

Профессиональный стандарт растениеводческой деятельности
1. Общие положения

      1. Профессиональный стандарт в растениеводческой деятельности (далее - ПС) предназначен для:

      1) регулирования взаимодействия трудовой сферы и сферы профессионального образования;

      2) регламентации требований для разработки программ подготовки, повышения квалификации и профессиональной переподготовки;

      3) регламентации требований для оценки компетенций работников при аттестации и сертификации персонала;

      4) выработки единых требований к содержанию профессиональной деятельности, обновления квалификационных требований, отвечающих современным потребностям рынка труда;

      5) решения широкого круга задач в области управления персоналом;

      6) разработки образовательных стандартов, учебных планов, модульных учебных программ, а также разработки соответствующих учебно-методических материалов;

      7) проведения оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.

      2. Основными пользователями ПС являются:

      1) выпускники организаций образования, работники;

      2) руководители и работники организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;

      3) специалисты, разрабатывающие образовательные программы;

      4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.

      3. На основе ПС могут разрабатываться внутренние, корпоративные стандарты организаций на функциональные модели деятельности, должности, повышение квалификации, аттестацию работников, систему стимулирования труда и другие.

      4. В настоящем ПС применяются следующие термины и определения:

      1) квалификация – степень профессиональной подготовленности работника к выполнению конкретного вида работы;

      2) квалификационный уровень/уровень квалификации – уровень требований к квалификации (компетенциям) работника, отражающий сложность, самостоятельность и ответственность выполняемых работ;

      3) предмет труда – предмет, на который направлены действия работника с целью создания продукта при помощи определенных средств труда;

      4) средства труда – средства, используемые работником для преобразования предмета труда из исходного состояния в продукт;

      5) вид трудовой деятельности – составная часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;

      6) трудовая функция – интегрированный и относительно автономный набор трудовых действий, определяемых бизнес-процессом и предполагающий наличие необходимых компетенций для их выполнения в рамках конкретного вида трудовой деятельности;

      7) область профессиональной деятельности – совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;

      8) ПС – стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации, компетенций, содержанию, качеству и условиям труда;

      9) единица профессионального стандарта – структурный элемент профессионального стандарта, содержащий развернутую характеристику конкретной трудовой функции, которая является целостной, завершенной, относительно автономной и значимой для данного вида трудовой деятельности;

      10) профессия – основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретаемых в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;

      11) компетенция – способность работника применять в профессиональной деятельности знания и умения;

      12) должность – структурная единица работодателя, на которую возложен круг должностных полномочий и должностных обязанностей;

      13) задача – совокупность действий, связанных с реализацией трудовой функции и достижением результата с использованием конкретных предметов и средств труда;

      14) отрасль – совокупность предприятий и организаций, для которых характерна общность выпускаемой продукции, технологии производства, основных фондов и профессиональных навыков работающих;

      15) отраслевая рамка квалификаций – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;

      16) национальная рамка квалификаций – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых на рынке труда;

      17) функциональная карта – структурированное описание трудовых функций и задач, выполняемых работником определенного вида деятельности в рамках той или иной области профессиональной деятельности.

2. Паспорт ПС

      5. Вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности) Государственный классификатор Республики Казахстан 03-2007: 01.11 Выращивание зерновых культур (за исключением риса), бобовых культур и масличных семян, 01.12 Выращивание риса, 01.13 Выращивание овощей и бахчевых, корнеплодов и клубнеплодов, 01.15 Выращивание табака, 01.19 Выращивание прочих сезонных культур, 01.28 Выращивание специй, ароматических, сильнодействующих наркотических и фармацевтических культур, 01.30 Производство продукции питомников.

      6. Основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности: возделывание культурных растений с целью их использования как источника продуктов питания, получение продукции для кормовых целей, сырье для промышленности, а также для декоративных целей. Изучение сортов, гибридов, форм полевых культур, особенности биологии и наиболее совершенные приемы возделывания, которые обеспечивают высокую урожайность и качество при наименьших затратах.

      ПС устанавливает в области профессиональной деятельности: производство продуктов питания требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников.

      7. Виды деятельности, профессии, квалификационные уровни определены в Приложении 1 к настоящему ПС.

      Требования стандарта относятся к видам деятельности и следующим профессиям данной области:

      оператор линии замачивания семян;

      оператор линии протравливания семян;

      рисовод;

      табаковод;

      цветовод;

      хмелевод;

      грибовод;

      эфиромасличник;

      питомниковод;

      агроном по семеноводству.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)
Параграф 1. Оператор линии замачивания семян

      8. Квалификационный уровень по ОРК – 3-4.

      9. Возможные наименования должностей: оператор линии замачивания семян, оператор оборудования закрытого грунта.

      10. Профессия "оператор линии замачивания семян" обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: осуществление процесса замачивания семян.

      11. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 Приложения 2 к настоящему ПС.

      12. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы оператора линии замачивания семян приведены в таблице 2 Приложения 2 к настоящему ПС.

      13. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые оператором линии замачивания семян, указан в таблице 3 Приложения 2 к настоящему ПС.

      14. Описание единицы ПС и трудовые действия, выполняемые оператором линии замачивания семян, приведены в таблице 4 Приложения 2 к настоящему ПС.

      15. Требования к компетенции оператора линии замачивания семян указаны в таблице 5, 6 Приложения 2 к настоящему ПС.

Параграф 2. Оператор линии протравливания семян

      16. Квалификационный уровень по ОРК – 3-4.

      17. Возможные наименования должностей: оператор линии протравливания семян, оператор оборудования закрытого грунта.

      18. Профессия "оператор линии протравливания семян" обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: осуществление процесса протравливания семян.

      19. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 Приложения 3 к настоящему ПС.

      20. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы оператора линии протравливания семян приведены в таблице 2 Приложения 3 к настоящему ПС.

      21. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые оператором линии протравливания семян, указан в таблице 3 Приложения 3 к настоящему ПС.

      22. Описание единицы ПС и трудовые действия, выполняемые оператором линии протравливания семян, приведены в таблице 4 Приложения 3 к настоящему ПС.

      23. Требования к компетенции оператора линии протравливания семян указаны в таблице 5, 6 Приложения 3 к настоящему ПС.

Параграф 3. Рисовод

      24. Квалификационный уровень по ОРК – 2-3.

      25. Возможные наименования должностей: рисовод.

      26. Профессия "рисовод" обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: подготовка почвы к посеву и посадке, посев риса, выращивание и уход за посевами.

      27. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 Приложения 4 к настоящему ПС.

      28. Требования к условиям труда, образованию и опыту рисовода приведены в таблице 2 Приложения 4 к настоящему ПС.

      29. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые рисоводом, указан в таблице 3 Приложения 4 к настоящему ПС.

      30. Описание единицы ПС и трудовые действия, выполняемые рисоводом, приведены в таблице 4 Приложения 4 к настоящему ПС.

      31. Требования к компетенции рисовода указаны в таблице 5, 6 Приложения 4 к настоящему ПС.

Параграф 4. Табаковод

      32. Квалификационный уровень по ОРК – 2-3.

      33. Возможные наименования должностей: табаковод.

      34. Профессия "табаковод" обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: подготовка почвы к посадке, посадка табака, выращивание и уход за посадками.

      35. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 Приложения 5 к настоящему ПС.

      36. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы табаковода приведены в таблице 2 Приложения 5 к настоящему ПС.

      37. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые табаководом, указан в таблице 3 Приложения 5 к настоящему ПС.

      38. Описание единицы ПС и трудовые действия, выполняемые табаководом, приведены в таблице 4 Приложения 5 к настоящему ПС.

      39. Требования к компетенции табаковода указан

      ы в таблице 5, 6 Приложения 5 к настоящему ПС.

Параграф 5. Цветовод

      40. Квалификационный уровень по ОРК – 3.

      41. Возможные наименования должностей: цветовод.

      42. Профессия "цветовод" обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: подготовка почвы к посеву и посадке, посев цветочных культур, выращивание и уход за посевами и посадками.

      43. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 Приложения 6 к настоящему ПС.

      44. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы цветовода приведены в таблице 2 Приложения 6 к настоящему ПС.

      45. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые цветоводом, указан в таблице 3 Приложения 6 к настоящему ПС.

      46. Описание единицы ПС и трудовые действия, выполняемые цветоводом, приведены в таблице 4 Приложения 6 к настоящему ПС.

      47. Требования к компетенции цветовода указаны в таблице 5 Приложения 6 к настоящему ПС.

Параграф 6. Хмелевод

      48. Квалификационный уровень по ОРК – 2-3.

      49. Возможные наименования должностей: хмелевод.

      50. Профессия "хмелевод" обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: выполнение работы по обработке почвы, посадке хмеля, уходу за ними.

      51. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 Приложения 7 к настоящему ПС.

      52. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы хмелевода приведены в таблице 2 Приложения 7 к настоящему ПС.

      53. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые хмелеводом, указан в таблице 3 Приложения 7 к настоящему ПС.

      54. Описание единицы ПС и трудовые действия, выполняемые хмелеводом, приведены в таблице 4 Приложения 7 к настоящему ПС.

      55. Требования к компетенции хмелевода указан

      ы в таблице 5, 6 Приложения 7 к настоящему ПС.

Параграф 7. Грибовод

      56. Квалификационный уровень по ОРК – 3.

      57. Возможные наименования должностей: грибовод.

      58. Профессия "грибовод" обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: выполнение работ при выращивании грибов в открытом и закрытом грунте, уход за посевами, сбор грибов.

      59. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 Приложения 8 к настоящему ПС.

      60. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы грибовода приведены в таблице 2 Приложения 8 к настоящему ПС.

      61. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые грибоводом, указан в таблице 3 Приложения 8 к настоящему ПС.

      62. Описание единицы ПС и трудовые действия, выполняемые грибоводом, приведены в таблице 4 Приложения 8 к настоящему ПС.

      63. Требования к компетенции грибовода указаны в таблице 5 Приложения 8 к настоящему ПС.

Параграф 8. Эфиромасличник

      64. Квалификационный уровень по ОРК – 2-3.

      65. Возможные наименования должностей: эфиромасличник.

      66. Профессия "эфиромасличник" обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: выполнение комплекса работ по выращиванию эфиромасличных и лекарственных культур.

      67. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 Приложения 9 к настоящему ПС.

      68. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы эфиромасличника приведены в таблице 2 Приложения 9 к настоящему ПС.

      69. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые эфиромасличником, указан в таблице 3 Приложения 9 к настоящему ПС.

      70. Описание единицы ПС и трудовые действия, выполняемые эфирномасличником, приведены в таблице 4 Приложения 9 к настоящему ПС.

      71. Требования к компетенции эфирномасличника указаны в таблице 5, 6 Приложения 9 к настоящему ПС.

Параграф 9. Питомниковод

      72. Квалификационный уровень по ОРК – 3.

      73. Возможные наименования должностей: питомниковод.

      74. Профессия "питомниковод" обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: выполнение работ в питомниках по подготовке почвы, посеву, посадке дичков семечковых и косточковых культур.

      75. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 Приложения 10 к настоящему ПС.

      76. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы питомниковода приведены в таблице 2 Приложения 10 к настоящему ПС.

      77. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые питомниководом, указан в таблице 3 Приложения 10 к настоящему ПС.

      78. Описание единицы ПС и трудовые действия, выполняемые питомниководом, приведены в таблице 4 Приложения 10 к настоящему ПС.

      79. Требования к компетенции питомниковода указаны в таблице 5 Приложения 10 к настоящему ПС.

Параграф 10. Агроном по семеноводству

      80. Квалификационный уровень по ОРК – 4-7.

      81. Возможные наименования должностей: агроном по семеноводству, главный агроном.

      82. Профессия "агроном по семеноводству" обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: организация работы по выращиванию высококачественных сортовых семян и посадочного материала, организация своевременной уборки семеноводческих посевов, засыпку семян.

      83. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 Приложения 11 к настоящему ПС.

      84. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы агронома по семеноводству приведены в таблице 2 Приложения 11 к настоящему ПС.

      85. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые агрономом по семеноводству, указан в таблице 3 Приложения 11 к настоящему ПС.

      86. Описание единицы ПС и трудовые действия, выполняемые агрономом по семеноводству, приведена в таблице 4 Приложения 11 к настоящему ПС.

      87. Требования к компетенции агронома по семеноводству указаны в таблицах 5, 6, 7, 8 Приложения 11 к настоящему ПС.

4. Разработчики ПС

      88. Разработчиком ПС является Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан.

      89. Лист согласования, экспертиза и регистрация ПС приведены в приложении 12 к настоящему ПС.

  Приложение 1
к профессиональному стандарту
в растениеводческой деятельности

      Виды деятельности, профессии, квалификационные уровни

п/п

Наименование вида деятельности

Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда

Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий ГК РК 01-2005

Квалификационный уровень ОРК

1.

Растениеводство

Оператор линии замачивания семян

Оператор оборудования закрытого грунта

Оператор линии замачивания семян

Оператор оборудования закрытого грунта

3-4

2.

Растениеводство

Оператор линии протравливания семян

Оператор оборудования закрытого грунта

Оператор линии протравливания семян

Оператор оборудования закрытого грунта

3-4

3.

Растениеводство

Рисовод

Рисовод

2-3

4.

Растениеводство

Табаковод

Табаковод

2-3

5.

Растениеводство

Цветовод

Цветовод

3

6.

Растениеводство

Хмелевод

Хмелевод

2-3

7.

Растениеводство

Грибовод

Грибовод

3

8.

Растениеводство

Эфиромасличник

Эфиромасличник

2-3

9.

Растениеводство

Питомниковод

Питомниковод

3

10.

Растениеводство

Агроном по семеноводству

Агроном по семеноводству

4-7

  Приложение 2
к профессиональному стандарту
в растениеводческой деятельности

      Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)

Базовая группа

6111 Оператор линии замачивания семян

Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)

Выпуск, раздел ЕТКС

Выпуск 64, раздел "Общие механизированные работы в растениеводстве, водном и лесном хозяйстве"

Профессия по ЕТКС

Оператор оборудования закрытого грунта

Квалификационный уровень ОРК

Разряды по ЕТКС

3

3-4


      Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту

      работы оператора линии замачивания семян

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)

Базы, подразделения, организации, предприятия, цех, комбинат

Вредные и опасные условия труда

Отсутствуют

Особые условия допуска к работе

В соответствии с законодательством Республики Казахстан

Квалификационный уровень ОРК

Уровень профессионального образования и обучения

Требуемый опыт работы

3

Практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования без практического опыта

Не требуется


      Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции,

      выполняемые оператором линии замачивания семян

Шифр трудовой функции

Наименование трудовой функции

(единицы профессионального стандарта)

1

Осуществление процесса замачивания семян зерновых, технических, овощных, бахчевых, кормовых и цветочных культур на механизированных линиях

2

Контролирование и регулирование технологического процесса замачивания семян. Обеспечение заданного технологического режима с помощью средств автоматики и контрольно-измерительных приборов. Устранение неисправностей в работе оборудования. Ведение необходимой документации


      Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых оператором линии

      замачивания семян

Шифр трудовой функции

Предметы труда

Средства труда

Задачи

(трудовые действия)

1

Семена зерновых (за исключением риса, сладкой кукурузы), овощных, бахчевых, кормовых (за исключением кормовой кукурузы) и цветочных культур, масляничных семян (за исключением маслянистых фруктов)

Костюм (куртка полукомбинезон/или брюки) из хлопчатобумажной ткани с масловодоотталкивающей пропиткой (или костюм (куртка полукомбинезон/или брюки) из синтетических тканей для защиты от воды с пленочным покрытием), Сапоги из натуральной кожи (или сапоги резиновые), Перчатки резиновые (или перчатки из полимерных материалов)

1-1) Приготовление растворов для замачивания семян зерновых, технических, овощных, бахчевых, кормовых и цветочных культур

1-2) Замачивание семян зерновых, технических, овощных, бахчевых, кормовых и цветочных культур

1-3) Обеспечение контроля технологического процесса с помощью контрольно-измерительных приборов

2

Семена зерновых, технических, овощных, бахчевых, кормовых и цветочных культур

Средства автоматики и контрольно-измерительные приборы, защитные костюмы, маски, перчатки

2-1) Уборка отходов, мусора, остатков семян зерновых, технических, овощных, бахчевых, кормовых и цветочных культур


      Таблица 5. Требования к компетенциям оператора линии

      замачивания семян

      3-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи

Личностные и профессиональные компетенции

Умения и навыки

Знания

1-1)

Индивидуальная ответственность, ответственность за соблюдение правил внутреннего трудового распорядка, охраны труда, техники безопасности при работе с инвентарем, производственной санитарии

Навыки работы технологии приготовления растворов для замачивания семян

Знания по технологии приготовления растворов для замачивания семян зерновых, технических, овощных, бахчевых, кормовых и цветочных культур, способов выявления и устранения неисправностей в работе с оборудованием

2-1)

Внимательность, аккуратность, ответственность в работе технологического процесса замачивания семян

Навыки использовать аппараты, контролировать и регулировать технологический процесс замачивания семян

Знание правил обращения с производственным оборудованием, инструкций технологий замачивания семян зерновых, технических, овощных, бахчевых, кормовых и цветочных культур

  Приложение 3
к профессиональному стандарту
в растениеводческой деятельности

      Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)

Базовая группа

6111 Оператор линии протравливания семян

Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)

Выпуск, раздел ЕТКС

Выпуск 64, раздел "Общие механизированные работы в растениеводстве, водном и лесном хозяйстве"

Профессия по ЕТКС

Оператор оборудования закрытого грунта

Квалификационный уровень ОРК

Разряды по ЕТКС

3

3-4


      Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту

      работы оператора линии протравливания семян

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)

Базы, подразделения, организации, предприятия, цех, комбинат

Вредные и опасные условия труда

Вредные газы и пары в воздухе рабочей зоны, повышенная концентрация угарного газа, оксидов азота, акролеина и тетраэтилсвинца, ухудшают самочувствие, снижают работоспособность, а при постоянном воздействии приводят к профессиональным заболеваниям

Особые условия допуска к работе

В соответствии с законодательством Республики Казахстан

Квалификационный уровень ОРК

Уровень профессионального образования и обучения

Требуемый опыт работы

3

Практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования, без практического опыта

Не требуется


      Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции,

      выполняемые оператором линии протравливания семян

Шифр трудовой функции

Наименование трудовой функции

(единицы профессионального стандарта)

1

Осуществление процесса протравливания семян зерновых, технических, овощных, бахчевых, кормовых и цветочных культур на механизированных линиях. Приготовление растворов ядохимикатов, приманок, протравливание семян, заправкой растворами ядохимикатов емкостей и машин, опрыскивание, опылением, разбрасывание ядовитых приманок, испытание ядов в полевых условиях

2

Контролирование и регулирование технологического процесса протравливания семян. Обеспечение заданного технологического режима с помощью средств автоматики и контрольно-измерительных приборов

3

Устранение неисправностей в работе оборудования. Ведение необходимой документации


      Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых оператором линии

      протравливания семян

Шифр трудовой функции

Предметы труда

Средства труда

Задачи (трудовые действия)

1

Семена зерновых, технических, овощных, бахчевых, кормовых и цветочных культур, химические препараты

Комбинезон кислотостойкий, сапоги резиновые кислотощелочестойкие, перчатки резиновые, нарукавники водонепроницаемые, респиратор газоаэрозольный, очки с поликарбонатным (или минеральным) неупрочненным стеклом со светофильтрами типа "В-1"

1-1) Приготовление растворов ядохимикатов, приманок для протравливания семян зерновых, технических, овощных, бахчевых, кормовых и цветочных культур

1-2) Протравливание семян, заправкой растворами ядохимикатов емкостей и машин

1-3) Обеспечение контроля технологического процесса с помощью контрольно-измерительных приборов

2

Отходы, мусор, остатки семян

Спецодежда из водоотталкивающей ткани со специальной пропиткой, нарукавниками из специальных ядозащитных материалов с полимерными покрытиями маски, перчатки, метла, мусорные контейнеры

2-1) Уборка отходов, мусора, остатков семян зерновых, технических, овощных, бахчевых, кормовых и цветочных культур


      Таблица 5. Требования к компетенциям оператора линии

      протравливания семян 3-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи

Личностные и профессиональные компетенции

Умения и навыки

Знания

1-1)

Ответственность, соблюдение правил внутреннего трудового распорядка, охраны труда, техники безопасности при работе с инвентарем, производственной санитарии

Навыки работы по технологии приготовления растворов ядохимикатов, приманок для протравливания семян, работать с оборудованием; дозировать препараты для протравливания семян, процесса протравливания семян, заправка растворами ядохимикатов емкостей и машин, опрыскивания, опыления, разбрасывания ядовитых приманок

Знание технологии приготовления растворов ядохимикатов, приманок для протравливания семян зерновых, технических, овощных, бахчевых, кормовых и цветочных культур, способы выявления и устранения неисправностей в работе с оборудованием. Испытания ядов в полевых условиях

2-1)

Внимательность, аккуратность, индивидуальная ответственность

Уметь проводить испытания ядов в полевых условиях. Навыки работы по технологии протравливания семян зерновых, технических, овощных, бахчевых, кормовых и цветочных культур

Знание технологии протравливания семян, заправка растворами ядохимикатов емкостей и машин, опрыскивания, опыления, разбрасывания ядовитых приманок

  Приложение 4
к профессиональному стандарту
в растениеводческой деятельности

      Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)

Базовая группа

6111 Рисовод

Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)

Выпуск, раздел ЕТКС

Выпуск 64, раздел 19 "Общие профессии рабочих в растениеводстве, водном и лесном хозяйстве"

Профессия по ЕТКС

Рисовод

Квалификационный уровень ОРК

Разряды по ЕТКС

2

2

3

3


      Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и

      опыту работы рисовода

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)

Базы, плантации, подразделения, организации, предприятия, крестьянское хозяйство

Вредные и опасные условия труда

Отсутствуют

Особые условия допуска к работе

В соответствии с законодательством Республики Казахстан

Квалификационный уровень ОРК

Уровень профессионального образования и обучения

Требуемый опыт работы

2

Практический опыт и/или профессиональная подготовка (краткосрочные курсы на базе организации образования или обучение на предприятии) при наличии общего, среднего образования, но не ниже основного среднего

Не требуется

3

Практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования без практического опыта

Не требуется


      Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции,

      выполняемые рисоводом

Шифр трудовой функции

Наименование трудовой функции

(единицы профессионального стандарта)

1

Подготовка почвы к посеву и посадке (вспашка, боронование, рыхление и другие работы), приготовление и внесение удобрений в почву; подготовка семян и посадочного материала

2

Посев риса, выращивание и уход за посевами и посадками (прополка, расчет поливных норм, полив и др.), защита риса от вредителей (биохимическая обработка); сбор риса, транспортировка к местам хранения и хранение собранного урожая, поставка продукции на заготовительные пункты или продажу ее потребителям


      Таблица 4. Описание единиц ПС, определяющий трудовые функции,

      выполняемых рисоводом

Шифр трудовой функции

Предметы труда

Средства труда

Задачи (трудовые действия)

1

Рассада риса

Перчатки, деревянные ящики, защитные костюмы, корзины, маски, перчатки

1-1) Подготовка почвы к посеву и посадке риса

1-2) Приготовление и внесение удобрений в почву; подготовка семян и посадочного материала

2

Зерна риса

Перчатки, корзина, защитные костюмы, маски, перчатки, малогабаритные переносные опрыскиватели массой от 0,9 до 6 килограммов, поршневой пневматический насос

2-1) Защита растений от вредителей (биохимическая обработка)

2-2) Сбор выращенного урожая, транспортировка к местам хранения готовой продукции. Поставка риса заказчиками или продажа потребителям


      Таблица 5. Требования к компетенциям рисовода

      2-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи

Личностные и профессиональные компетенции

Умения и навыки

Знания

1-1)

Ответственность, соблюдение правил внутреннего трудового распорядка, охраны труда, техники безопасности при работе с инвентарем, производственной санитарии

Навыки работы по выращиванию риса, работать с инвентарем

Знание технологии выращивания риса и способы ухода за ним, способов подготовки почвы к посадке; способов борьбы с сорняками и вредителями

2-1)

Внимательность, аккуратность.

Умение использовать химические и биологические препараты, технологии посева риса

Знание технологии посева риса и способы ухода за ним; уничтожения сорняков и вредителей, расчета поливных норм; правил обращения с уборочным оборудованием


      Таблица 6. Требования к компетенциям рисовода

      3-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи

Личностные и профессиональные компетенции

Умения и навыки

Знания

1-1)

Ответственность, соблюдение правил внутреннего трудового распорядка, охраны труда, техники безопасности при работе с инвентарем, производственной санитарии

Навыки работы по выращиванию риса, работать с инвентарем

Знание технологии выращивания риса и способы ухода за ним, способов подготовки почвы к посадке; способов борьбы с сорняками и вредителями

2-1)

Внимательность, аккуратность.

Умение использовать химические и биологические препараты, технологии посева риса

Знание технологии посева риса и способы ухода за ним; уничтожения сорняков и вредителей, расчета поливных норм; правил обращения с уборочным оборудованием

2-2)

Поддерживает трудовые отношения с руководством и предоставляет ему отчетные данные.

Демонстрирует навыки самооценки, самоопределения, самоорганизации и коррекции действий в простых производственных ситуациях.

Знает технологии преобразования предмета, планирование и организацию труда.

  Приложение 5
к профессиональному стандарту
в растениеводческой деятельности

      Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)

Базовая группа

6112 Табаковод

Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)

Выпуск, раздел ЕТКС

Выпуск 64, раздел 19 "Общие профессии рабочих в растениеводстве, водном и лесном хозяйстве"

Профессия по ЕТКС

Табаковод

Квалификационный уровень ОРК

Разряды по ЕТКС

2

2

3

3


      Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту

      работы табаковода

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)

Хранилища, базы, плантации, питомники, предприятия, крестьянское хозяйство

Вредные и опасные условия труда

Отсутствуют

Особые условия допуска к работе

В соответствии с законодательством Республики Казахстан

Квалификационный уровень ОРК

Уровень профессионального образования и обучения

Требуемый опыт работы

2

Практический опыт и/или профессиональная подготовка (краткосрочные курсы на базе организации образования или обучение на предприятии) при наличии общего, среднего образования, но не ниже основного среднего

Не требуется

3

Практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования без практического опыта

Не требуется


      Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые

      функции, выполняемые табаководом

Шифр трудовой функции

Наименование трудовой функции

(единицы профессионального стандарта)

1

Подготовка почвы к посадке (боронование борозд, предпосевное рыхление). Приготовление и внесение удобрений в почву. Подготовка посадочного материала

2

Посадка табака. Выращивание и уход за посадками. Биохимическая обработка табака от вредителей. Сбор, транспортировка к местам хранения и хранение собранного урожая. Поставка продукции на заготовительные пункты или продажу потребителям


      Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых табаководом

Шифр трудовой функции

Предметы труда

Средства труда

Задачи (трудовые действия)

1

Рассада табака

Перчатки, тяпка, ручной окучник, лопата, грабли, плоскорез, мотоблок

1-1) Подготовка почвы к посадке (боронование борозд, рыхление).

1-2) Посадка табака. Выращивание и уход за табаком

1-3) Проведение своевременной биохимической обработки табака от вредителей

2

Листья табака

Перчатки, корзины, автотранспорт

2-1) Уборка табака, транспортировка к местам сушки, хранения табака

2-2) Поставить продукцию на заготовительные пункты или продать потребителям. Выполнение родственных по содержанию обязанностей


      Таблица 5. Требования к компетенциям табаковода

      2-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи

Личностные и профессиональные компетенции

Умения и навыки

Знания

1-1)

Ответственность, соблюдение правил внутреннего трудового распорядка, охраны труда, техники безопасности при работе с инвентарем, производственной санитарии

Навыки работы по выращиванию табака, работать с инвентарем, использовать химические и биологические препараты

Знание технологии выращивания табака и способы ухода за ним, способов подготовки почвы к посадке, способов борьбы с сорняками и вредителями

2-1)

Определение задач и планирование деятельности с учетом поставленной цели. Несет ответственность за ход и результаты работы

Навыки работы по посадке табака, работать с дезинфицирующими средствами

Знание технологии посадки табака и способы ухода за ним. Уничтожения сорняков и вредителей, расчетов поливных норм, полив


      Таблица 6. Требования к компетенциям табаковода

      3-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи

Личностные и профессиональные компетенции

Умения и навыки

Знания

1-1)

Ответственность, соблюдение правил внутреннего трудового распорядка, охраны труда, техники безопасности при работе с инвентарем, производственной санитарии

Навыки работы по выращиванию табака, работать с инвентарем, использовать химические и биологические препараты

Знание технологии выращивания табака и способы ухода за ним, способов подготовки почвы к посадке, способов борьбы с сорняками и вредителями

2-1)

Определение задач и планирование деятельности с учетом поставленной цели. Несет ответственность за ход и результаты работы

Навыки работы по посадке табака, работать с дезинфицирующими средствами

Знание технологии посадки табака и способы ухода за ним. Уничтожения сорняков и вредителей, расчетов поливных норм, полив

2-2)

Понимание исполнительской деятельности, включающей планирование рабочего процесса.

Может сверять работу с планами, обеспечивать достижение планируемого результата и соответствие полученного результата нормам качества

Несет ответственность за собственное здоровье и безопасность, за здоровье и безопасность других, а также за защиту окружающей среды при выполнении им определенных задач

  Приложение 6
к профессиональному стандарту
в растениеводческой деятельности

      Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)

Базовая группа

6113 Цветовод

Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)

Выпуск, раздел ЕТКС

Выпуск 64, раздел 19 "Общие профессии в растениеводстве, водном и лесном хозяйстве"

Профессия по ЕТКС

Цветовод

Квалификационный уровень ОРК

Разряды по ЕТКС

3

3-4


      Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и

      опыту работы цветовода

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)

Базы, плантации, питомники, участки, крестьянское хозяйство, подсобное помещение, цех, сады, парки, скверы, парники, оранжереи, теплицы.

Вредные и опасные условия труда

Отсутствуют

Особые условия допуска к работе

В соответствии с законодательством Республики Казахстан

Квалификационный уровень ОРК

Уровень профессионального образования и обучения

Требуемый опыт работы

3

Практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования без практического опыта

Не требует


      Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции,

      выполняемые цветоводом

Шифр трудовой функции

Наименование трудовой функции

(единицы профессионального стандарта)

1

Подготовка почвы к посеву и посадке (вспашка, боронование, рыхление и другие работы), приготовление и внесение удобрений в почву, подготовка семян и посадочного материала

2

Посев цветочных культур, выращивание и уход за посевами и посадками (прополка, полив, окучивание, подвязывание растений и др.), защиту растений от вредителей (биохимическая обработка). Уход. Сбор, транспортировку к местам хранения и хранение собранного урожая, поставка продукции на заготовительные пункты или продажу ее потребителям


      Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых цветоводом

Шифр трудовой функции

Предметы труда

Средства труда

Задачи (трудовые действия)

1

Посадочные культуры, семена, рассада, минеральные удобрения

Тяпка, ручной окучник, лопата, грабли, плоскорез, мотоблок, мешки, перчатки, механические сеялки, малогабаритные переносные опрыскиватели массой от 0,9 до 6 килограммов, поршневой пневматический насос, дезинфицирующие средства

1-1) Подготовка почвы к посеву и посадке (вспашка, боронование, рыхление, другие работы)

1-2) Приготовление и внесение удобрений в почву. Посев цветочных культур и посадка рассады

1-3) Выращивание и уход за посевами и посадками (прополка, полив, окучивание, подвязывание растений и др.), защита растений от вредителей (биохимическая обработка)

2

Плоды, семена, луковицы, саженцы

Автомашина, трактор, мешки, телега, контейнер, тара, перчатки, коробка, ящики

2-1) Сбор, транспортировка к местам хранения и хранение собранного урожая

2-2) Поставка продукции на заготовительные пункты. Продажа потребителям


      Таблица 5. Требования к компетенциям цветовода

      3-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи

Личностные и профессиональные компетенции

Умения и навыки

Знания

1-1)

Ответственность, соблюдение правил внутреннего трудового распорядка, охраны труда, техники безопасности при работе с инвентарем, производственной санитарии, внимательность, аккуратность, несет ответственность за ход и результаты работы под руководством

Навыки работы по выращиванию посадочных культур, семян, работать с инвентарем, работать с дезинфицирующими средствами, использовать химические и биологические препараты

Знание технологии выращивания посадочных культур, семян и способы ухода за ними, способов подготовки почвы к посадке, способов борьбы с сорняками и вредителями, уничтожения сорняков

2-1)

Предусматривает самостоятельное определение задач, самоорганизация и постоянное самообразование, самостоятельность мышления

Навыки по технологии посадки посадочных культур, семян, технологии уборки урожая

Знание расчетов поливных норм, полив, прополка, окучивание, правил обращения с уборочным оборудованием, техники безопасности и охраны труда

  Приложение 7
к профессиональному стандарту
в растениеводческой деятельности

      Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)

Базовая группа

6111 Хмелевод

Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)

Выпуск, раздел ЕТКС

Выпуск 64, раздел 19 "Общие профессии рабочих в растениеводстве, водном и лесном хозяйстве"

Профессия по ЕТКС

Хмелевод

Квалификационный уровень ОРК

Разряды по ЕТКС

2

2

3

3


      Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту

      работы хмелевода

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)

База, сады, питомники, участок, подразделение, организация, предприятия, крестьянское хозяйство.

Вредные и опасные условия труда

Отсутствуют

Особые условия допуска к работе

В соответствии с законодательством Республики Казахстан

Квалификационный уровень ОРК

Уровень профессионального образования и обучения

Требуемый опыт работы

2

Практический опыт и/или профессиональная подготовка (краткосрочные курсы на базе организации образования или обучение на предприятии) при наличии общего, среднего образования, но не ниже основного среднего

Не требуется

3

Практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования без практического опыта

Не требуется


      Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции,

      выполняемые хмелеводом

Шифр трудовой функции

Наименование трудовой функции

(единицы профессионального стандарта)

1

выполнение работ в хмелеводстве по обработке почвы, посадке хмеля, уходу за растениями, обслуживание машин, применяемых в хмелеводстве

2

ручные работы по пасынкованию, подвязыванию побегов к шпалерам, сбору шишек хмеля, уборке стеблей, проволоки; сушка, прессование, упаковка хмеля


      Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых хмелеводом

Шифр трудовой функции

Предметы труда

Средства труда

Задачи

(трудовые действия)

1

Семена хмеля, минеральные удобрения, дезинфицирующие средства

Тяпка, ручной окучник, лопата, грабли, плоскорез, мотоблок, мешки, перчатки, механические сеялки

1-1) Выполнение работ в хмелеводстве по обработке почвы, посадка хмеля

1-2) Уходу за растениями, применяемых в хмелеводстве

1-3) Обслуживание машин, применяемых в хмелеводстве

2

Семена хмеля

Автомашина, трактор, ящик, мешки, телега, контейнер, тара, перчатки, коробка

2-1) Ручные работы по пасынкованию, подвязыванию побегов к шпалерам

2-2) Сбор шишек хмеля, уборке стеблей, проволоки; сушка, прессование, упаковка хмеля


      Таблица 5. Требования к компетенциям хмелевода

      2-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи

Личностные и профессиональные компетенции

Умения и навыки

Знания

1-1)

Внимательность, аккуратность, несет ответственность за ход и результаты работы под руководством. Предусматривает самостоятельное определение задач

Навыки по выращиванию хмеля, работать с инвентарем, посадки посадочных культур, семян. Решение практических задач по уходу за растениями, применяемых в хмелеводстве, требующих самостоятельного анализа рабочей ситуации и ее предсказуемых изменений

Знание агротехники выращивания хмеля, виды работ по посадке хмеля, обработке почвы в междурядьях хмельника. Знание инструкций по уходу за растениями, применяемых в хмелеводстве. Правил обслуживания машин, применяемых в хмелеводстве

2-1)

Несет ответственность за ход и результаты работы. Самоорганизация и постоянное самообразование самостоятельность мышления

Навыки работы по подвязыванию побегов к шпалерам, правке верхушек хмеля, открытию главных корневищ, пасынкованию (удалению лишних побегов) хмеля. По уборке урожая, сушке и упаковке хмеля

Знание способов обрывки и сортировки шишек хмеля, работ по уборке стеблей хмеля, сматывании подвесной проволоки, способов сортировки, прессования и упаковке хмеля


      Таблица 6. Требования к компетенциям хмелевода

      3-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи

Личностные и профессиональные компетенции

Умения и навыки

Знания

1-1)

Внимательность, аккуратность, несет ответственность за ход и результаты работы под руководством. Предусматривает самостоятельное определение задач

Навыки по выращиванию хмеля, работать с инвентарем, посадки посадочных культур, семян. Решение практических задач по уходу за растениями, применяемых в хмелеводстве, требующих самостоятельного анализа рабочей ситуации и ее предсказуемых изменений

Знание агротехники выращивания хмеля, виды работ по посадке хмеля, обработке почвы в междурядьях хмельника.

2-1)

Несет ответственность за ход и результаты работы. Самоорганизация и постоянное самообразование самостоятельность мышления

Навыки работы по подвязыванию побегов к шпалерам, правке верхушек хмеля, открытию главных корневищ, пасынкованию (удалению лишних побегов) хмеля. По уборке урожая, сушке и упаковке хмеля

Знание способов обрывки и сортировки шишек хмеля, работ по уборке стеблей хмеля, сматывании подвесной проволоки, способов сортировки, прессования и упаковке хмеля

2-2)

Поддерживает трудовые отношения с руководством и предоставляет ему отчетные данные.

Демонстрирует навыки самооценки, самоопределения, самоорганизации и коррекции действий в простых производственных ситуациях.

Знание инструкций по уходу за растениями, применяемых в хмелеводстве, правил обслуживания машин, применяемых в хмелеводстве

  Приложение 8
к профессиональному стандарту
в растениеводческой деятельности

      Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)

Базовая группа

6113 Грибовод

Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)

Выпуск, раздел ЕТКС

Выпуск 64, раздел 19 "Общие профессии в растениеводстве, водном и лесном хозяйстве"

Профессия по ЕТКС

Грибовод

Квалификационный уровень ОРК

Разряды по ЕТКС

3

3-4


      Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту

      работы грибовода

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)

База, сады, питомники, участок, подразделение, организация, предприятия, крестьянское хозяйство.

Вредные и опасные условия труда

Отсутствуют

Особые условия допуска к работе

В соответствии с законодательством Республики Казахстан

Квалификационный уровень ОРК

Уровень профессионального образования и обучения

Требуемый опыт работы

3

Практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования без практического опыта

Не требуется


      Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции,

      выполняемые грибоводом

Шифр трудовой функции

Наименование трудовой функции

(единицы профессионального стандарта)

1

Выполнение работ при выращивании грибов в открытом и закрытом грунте: подготовка почвы, внесение удобрений, посев грибницы

2

Уход за посевами, сбор грибов, подготовка продукции к реализации, переработке, хранению


      Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых грибоводом

Шифр трудовой функции

Предметы труда

Средства труда

Задачи

(трудовые действия)

1

Споры грибов, почва, вода, формалин, минеральные удобрения, дезинфицирующие средства, почва, соль

Тяпка, ручной окучник, лопата, грабли, плоскорез, мотоблок, мешки, перчатки, бумага, гвоздевки, опрыскиватели, специальные машины, компост, химические препараты, механические сеялки, тележка, тара, специальная ванна, коврики

1-1) Выполнение работ при выращивании грибов в открытом и закрытом грунте: подготовка почвы к посадке

1-2) Приготовление и внесение удобрений в почву, посев грибницы

2

Грибы, почва

Автомашина, трактор, ящик, мешки, телега, контейнер, тара, перчатки

2-1) Уход за посевами, сбор грибов

2-2) Подготовка продукции к реализации, переработке, хранению


      Таблица 5. Требования к компетенциям грибовода

      3-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи

Личностные и профессиональные компетенции

Умения и навыки

Знания

1-1)

Решение стандартных практических задач с применением основных практических навыков самостоятельно, внимательность, аккуратность, несет ответственность за ход и результаты работы

Навыки по выращиванию грибов в открытом и закрытом грунте, ухаживать за растениями, обработке посевов специальными препаратами, работать с инвентарем

Знание способов по выращиванию грибов в открытом и закрытом грунте; технологической последовательности и способов выполнения работ, подготовке грядок, стеллажей, камер для выращивания грибов, способов посева грибницы, инструкций по уходу за ростом грибов (регулировка тепла, света, влажности); способов обработки посевов специальными препаратами и стимуляторами роста

2-1)

Ответственность за результаты и качество работы при сборе грибов, их сортировки и определения их качеств. Несет ответственность за собственное здоровье и безопасность, а также за защиту окружающей среды при выполнении дезинфекции почвы, тары, камер, сооружений для выращивания и временного хранения собранных грибов

Навыки для сбора грибов, сортировки. Умение работать с инвентарем по дезинфекции почвы, тары, камер, сооружений для выращивания и временного хранения собранных грибов

Знание способов сбора грибов, сортировки, определения качества, подготовки к реализации. Способов дезинфекции почвы, тары, камер, сооружений для выращивания и временного хранения собранных грибов

  Приложение 9
к профессиональному стандарту
в растениеводческой деятельности

      Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)

Базовая группа

6111 Эфиромасличник

Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)

Выпуск, раздел ЕТКС

Выпуск 64, раздел 19 "Общие профессии рабочих в растениеводстве, водном и лесном хозяйстве"

Профессия по ЕТКС

Эфиромасличник

Квалификационный уровень ОРК

Разряды по ЕТКС

2

2

3

3


      Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту

      работы эфиромасличника

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)

База, сады, питомники, участок, подразделение, организация, предприятия, крестьянское хозяйство.

Вредные и опасные условия труда

Отсутствуют

Особые условия допуска к работе

В соответствии с законодательством Республики Казахстан

Квалификационный уровень ОРК

Уровень профессионального образования и обучения

Требуемый опыт работы

2

Практический опыт и/или профессиональная подготовка (краткосрочные курсы на базе организации образования или обучение на предприятии) при наличии общего, среднего образования, но не ниже основного среднего

Не требуется

3

Практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования без практического опыта

Не требуется


      Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции,

      выполняемые эфиромасличником

Шифр трудовой функции

Наименование трудовой функции

(единицы профессионального стандарта)

1

Выполнение комплекса работ по выращиванию эфиромасличных и лекарственных культур (мята перечная, лаванда, шалфей, роза, кориандр, тмин, фенхель, герань и другие). Подготовка почвы, семян и посадочного материала перед посевом или посадкой, внесение удобрений перед посевом и во время вегетации растений, посев семян

2

Уход за растениями во время вегетации. Уборка, сортировка, доработка и подготовка продукции к хранению или реализации. Техническое обслуживание и ремонт орудий труда, машин и механизмов и агрегатов


      Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых эфиромасличником

Шифр трудовой функции

Предметы труда

Средства труда

Задачи (трудовые действия)

1

Семена эфиромасличных и лекарственных культур, минеральные удобрения, дезинфицирующие средства

Тяпка, ручной окучник, лопата, грабли, плоскорез, мотоблок, мешки, перчатки, механические сеялки

1-1) Выполнение работ по выращиванию эфиромасличных и лекарственных культур. Подготовка почвы, семян к посеву

1-2) Внесение удобрений перед посевом. Посев семян и посадка посадочного материала

2

Семена, плоды эфиромасличных и лекарственных культур

Автомашина, трактор, мешки, телега, контейнер, тара, перчатки, ящики

2-1) Уход за растениями во время вегетации (прополка, рыхление, окучивание, обрезка, формирование кустов, борьба с вредителями и болезнями и др.). Уборка, сортировка выращенного урожая

2-2) Подготовка продукции к реализации, переработке, хранению. Ремонт орудий труда, машин, агрегатов


      Таблица 5. Требования к компетенциям эфиромасличника

      2-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи

Личностные и профессиональные компетенции

Умения и навыки

Знания

1-1)

Решение стандартных практических задач с применением основных практических навыков самостоятельно. Внимательность, аккуратность, несет ответственность за ход и результаты работы

Навыки выращивания эфиромасличных и лекарственных культур. Умения ухаживать за растениями, обработка посевов специальными препаратами, работать с инвентарем

Знание комплекса агротехнических работ по выращиванию эфиромасличных и лекарственных культур: подготовка почвы, удобрений, семян, посадочного материала и плантаций пред посевом или посадкой, посев семян, посадочного материала.

2-1)

Ответственность за результаты и качество работы при сборе семян, плодов, выкопке саженцев, их сортировки и определения их качеств. Несет ответственность за собственное здоровье и безопасность, за здоровье и безопасность других, а также за защиту окружающей среды при выполнении дезинфекции почвы, тары, камер хранения семян, плодов, саженцев

Навыки применять практические навыки для сбора сортировки семян, плодов. Уметь работать с инвентарем по дезинфекции почвы, тары, камер. Хранение и переработка собранного урожая

Знание способов уборки, сортировки, доработки, подготовки готовой продукции к хранению или реализации. Способов дезинфекции почвы, тары, камер. Знания правил отбора высокопродуктивных растений, семян, саженцев и другого посадочного материала для размножения и селекционной работы. Методы технического обслуживания и ремонта используемых в работе орудий труда, машин, механизмов и агрегатов


      Таблица 6. Требования к компетенциям эфиромасличника

      3-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи

Личностные и профессиональные компетенции

Умения и навыки

Знания

1-1)

Решение стандартных практических задач с применением основных практических навыков самостоятельно. Внимательность, аккуратность, несет ответственность за ход и результаты работы

Навыки выращивания эфиромасличных и лекарственных культур. Умения ухаживать за растениями, обработка посевов специальными препаратами, работать с инвентарем

Знание комплекса агротехнических работ по выращиванию эфиромасличных и лекарственных культур: подготовка почвы, удобрений, семян, посадочного материала и плантаций пред посевом или посадкой, посев семян, посадочного материала. Уход за растениями до и во время вегетации (прополка, рыхление, окучивание, подкормка, борьба с вредителями и болезнями, обрезка, формирование кустов и другие, правила эксплуатации машин, агрегатов

2-1)

Ответственность за результаты и качество работы при сборе семян, плодов, выкопке саженцев, их сортировки и определения их качеств. Несет ответственность за собственное здоровье и безопасность, за здоровье и безопасность других, а также за защиту окружающей среды при выполнении дезинфекции почвы, тары, камер хранения семян, плодов, саженцев

Навыки применять практические навыки для сбора сортировки семян, плодов. Уметь работать с инвентарем по дезинфекции почвы, тары, камер. Хранение и переработка собранного урожая

Знание способов уборки, сортировки, доработки, подготовки готовой продукции к хранению или реализации. Способов дезинфекции почвы, тары, камер. Знания правил отбора высокопродуктивных растений, семян, саженцев и другого посадочного материала для размножения и селекционной работы. Методы технического обслуживания и ремонта используемых в работе орудий труда, машин, механизмов и агрегатов

  Приложение 10
к профессиональному стандарту
в растениеводческой деятельности

      Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)

Базовая группа

6113 Садовники, садоводы и другие работники плодопитомников

Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)

Выпуск, раздел ЕТКС

Выпуск 64, раздел 19 "Общие профессии в растениеводстве, водном и лесном хозяйстве"

Профессия по ЕТКС

Питомниковод

Квалификационный уровень ОРК

Разряды по ЕТКС

3

3


      Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту

      работы питомниковода

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)

База, сады, питомники, участок, подразделение, организация, предприятия, крестьянское хозяйство.

Вредные и опасные условия труда

Отсутствуют

Особые условия допуска к работе

В соответствии с законодательством Республики Казахстан

Квалификационный уровень ОРК

Уровень профессионального образования и обучения

Требуемый опыт работы

3

Практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования без практического опыта

Не требуется


      Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции,

      выполняемые питомниководом

Шифр трудовой функции

Наименование трудовой функции

(единицы профессионального стандарта)

1

Выполнение работ в питомниках по подготовке почвы, посеву, посадке дичков семечковых и косточковых культур; уход за растениями, подготовка растений к прививке, окулировке; выкопка саженцев, их сортировка, подготовка к реализации

2

Заготовка материала для прививок, его хранение; способы зимнего хранения дичков, сеянцев, саженцев; проверка приживаемости прививок


      Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых питомниководом

Шифр трудовой функции

Предметы труда

Средства труда

Задачи

(трудовые действия)

1

Почва, дички, семена, косточки для посадки

Пленка окулировочная, шнур для подвязки деревьев в саду, ph-метр почвенный, натяжитель для проволоки, электронный микроскоп с подключением к компьютеру, переносной влагометр, влагометр со стационарными датчиками, парафин специальный для зимней прививки, окулянты, профессиональные секатор

1-1) Выполнение работ в питомниках по подготовке почвы, посеву, посадке дичков семечковых и косточковых культур

1-2) Уход за растениями, подготовка растений к прививке, окулировке; выкопка саженцев, их сортировка, подготовка к реализации

2

Почва, дички, семена, костояки для посадки, сеянцы, саженцы

Кулировочные и прививочные ножи, пилка садовая, нож для увязки посадочного материала, полевой микроскоп 30-кратный, пенетрометр для определения твердости плодов яблок и груш, опрыскиватель ручной

2-1) Заготовка материала для прививок, его хранение, способы зимнего хранения дичков, сеянцев, саженцев

2-2) Проверка приживаемости прививок


      Таблица 5. Требования к компетенциям питомниковода

      3-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи

Личностные и профессиональные компетенции

Умения и навыки

Знания

1-1)

Исполнительская деятельность: определение задач и планирование деятельности с учетом поставленной цели

Умения решать различные типы практических задач, требующих самостоятельного анализа рабочей ситуации и ее предсказуемых изменений

Знание особенностей выращивания саженцев семечковых и косточковых пород в питомниках; работы по подготовке почвы для посева дичков различных видов садовых культур. Знание способов окулировки и прививки яблонь, груш, виноградной лозы, других садовых культур; правил ухода за прививками; методов зимнего хранения черенков, сеянцев, саженцев; способы обрезки и формирования кроны одно и двулетних саженцев

2-1)

На уровне определенной области трудовой деятельности определяет и согласовывает с непосредственным руководством альтернативные действия и взаимодействия с другими рабочими как того требуют обстоятельства

Навыки применять широкий ряд практических и познавательных навыков в самостоятельном планировании, выполнении работы и оценке рабочих процессов и результатов работы под руководством в питомнике

Знания укладок саженцев виноградной лозы для фумигации, заготовки материала для прививок яблонь, груш, виноградной лозы. Проверка приживаемости прививок. Знание техники безопасности и охраны труда

  Приложение 11
к профессиональному стандарту
в растениеводческой деятельности

      Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)

Базовая группа

3212 Агроном

2213 Агроном по семеноводству

3212 Главный агроном

Типовые квалификационные характеристики должностей руководителей и специалистов сельскохозяйственной отрасли (утверждены приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 1 июля 2013 года № 17/308, зарегистрированы в Министерстве юстиции Республики Казахстан 8 августа 2013 года № 8614)

Квалификационный уровень ОРК

Категории

4

Агроном (средней квалификации) – без категории, ІІ, І

5

Агроном по семеноводству (высшее образование) – без категории, ІІ, І

6

Агроном по семеноводству (послевузовское образование) – без категории, ІІ, І

7

Главный агроном


      Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту

      работы агронома по семеноводству

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)

Сельскохозяйственные организации, государственные организации в области семеноводства

Вредные и опасные условия труда

Отсутствуют

Особые условия допуска к работе

В соответствии с законодательством Республики Казахстан

Квалификационный уровень ОРК

Уровень профессионального образования и обучения

Требуемый опыт работы

4

Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт

Без категории - без требований к стажу работы; ІІ категории - не менее 1 года в должности без категории; І категории – не менее 1 года в должности ІІ категории

5

Техническое и профессиональное (специалист среднего звена), послесреднее образование, практический опыт, или высшее образование

Без категории - без требований к стажу работы; ІІ категории - не менее 1 года в должности без категории; І категории – не менее 1 года в должности ІІ категории

6

Высшее образование (бакалавриат), практический опыт

Без категории - без требований к стажу работы; ІІ категории - не менее 1 года в должности без категории; І категории – не менее 1 года в должности ІІ категории

7

Высшее образование, практический опыт. Послевузовское образование, практический опыт

опыт работы по направлению профессиональной деятельности не менее 5 лет


      Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции,

      выполняемые агрономом по семеноводству

Шифр трудовой функции

Наименование трудовой функции

(единицы профессионального стандарта)

1

Организация работы по выращиванию высококачественных сортовых семян и посадочного материала, а также по созданию в необходимом количестве семенного фонда для хозяйства, выполнению договорных обязательств поставки сортовых и гибридных семян в республиканский фонд. Составляет плановую документацию по семеноводству. Обеспечивает в наиболее оптимальные сроки закладку семенных участков, проведение агрономических мероприятий по уходу за ними в целях получения высококачественных семян. Проводит апробацию сортовых посевов. Организует своевременную уборку семеноводческих посевов, засыпку семян, послеуборочную обработку семян, доведение их до высоких посевных кондиций

2

Организует правильное хранение и целевое использование семян. Организует производственные испытания новых сортов. Проводит работу по сортосмене и сортообновлению, обеспечивает ускоренное внедрение в производство новых высокопродуктивных сортов и гибридов. Составляет заявки, оформляет договоры на приобретение семян и посадочного материала необходимых сортов и гибридов, обеспечивает своевременное их получение. Разрабатывает мероприятия по улучшению семеноводства, увеличению производства семян дефицитных и перспективных сортов, переводу семеноводства зерновых культур на промышленную основу. Ведет учет и установленную отчетность по семеноводству

3

Своевременно отправляет на анализ в семенную лабораторию образцы семян. Обеспечивает соблюдение законодательства по охране окружающей среды, норм и правил охраны труда и пожарной безопасности


      Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых агрономом по

      семеноводству

Шифр трудовой функции

Предметы труда

Средства труда

Задачи

(трудовые действия)

1

Семена, посадочные материалы

Различная сельскохозяйственная техника и оборудование, персональный компьютер, контрольно-измерительные приборы (химического и физико-химического анализа, газоанализаторы, биотестеры, регистрирующее оборудование)

1-1) Организует работы по выращиванию высококачественных сортовых семян и посадочного материала

1-2) Организует своевременную уборку семеноводческих посевов, засыпку семян, послеуборочную обработку семян, доведение их до высоких посевных кондиций

2

Семена, посадочные материалы

Сельскохозяйственная техника и оборудование, персональный компьютер, контрольно-измерительные приборы

2-1) Организует правильное хранение и целевое использование семян. Организует производственные испытания новых сортов

2-2) Разрабатывает мероприятия по улучшению семеноводства, увеличению производства семян дефицитных и перспективных сортов, переводу семеноводства зерновых культур на промышленную основу

3

Семена, посадочные материалы

Сельскохозяйственная техника и оборудование, персональный компьютер, контрольно-измерительные приборы, методические материалы

3-1) Своевременно отправляет на анализ в семенную лабораторию образцы семян

3-2) Обеспечивает соблюдение законодательства по охране окружающей среды, норм и правил охраны труда и пожарной безопасности


      Таблица 5. Требования к компетенциям агронома по семеноводству

      4-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи

Личностные и профессиональные компетенции

Умения и навыки

Знания

1-1)

Руководство сотрудниками (группой) с принятием ответственности за результат на конкретном участке технологического процесса или на уровне подразделения

Навыки и знания проектирования и принятия решений в социальных профессиональных ситуациях высокой неопределенности

Знание деятельности, требующая синтеза специальных (теоретических и практических) знаний (в том числе, инновационных) и практического опыта

2-1)

Способность к творчеству в профессиональной деятельности, инициативе в управлении, принимать ответственность за развитие профессионального знания и за результаты профессиональной деятельности в области агрономии

Обширные знания, технические и правовые принципы и ряд управленческих методов и принципов в профессиональной деятельности

Знание Закона РК "О семеноводстве", правил и норм охраны труда и пожарной безопасности


      Таблица 6. Требования к компетенциям агронома по семеноводству

      5-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи

Личностные и профессиональные компетенции

Умения и навыки

Знания

1-1)

Способность самостоятельно управлять и контролировать процесс трудовой и учебной деятельности в рамках стратегии, обсуждать проблемы, аргументировать выводы и грамотно оперировать информацией

Навыки по ведению учета и установленную отчетность по семеноводству

Знания в проведении анализа проектирования и оценка принятия решений в профессиональных ситуациях высокой неопределенности. Знания в области растениеводства, высшее образование

2-1)

Способность к творчеству в профессиональной деятельности, инициативе в управлении, принимать ответственность за развитие профессионального знания и за результаты профессиональной деятельности

Умения отправлять на анализ в семенную лабораторию образцы семян

Знание руководящих, нормативных, инструктивных и методических материалов, касающиеся организации работы по семеноводству, агротехнику, методы апробации и оценки посевных качеств семян, приемы и методы улучшения качества семян, технологию производства и обработки семян, основы земельного и трудового законодательства, основы законодательства по охране окружающей среды, правила и нормы охраны труда и пожарной безопасности. Знания техники безопасности и охраны труда


      Таблица 7. Требования к компетенциям агронома по семеноводству

      6-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи

Личностные и профессиональные компетенции

Умения и навыки

Знания

1-1)

Руководство деятельностью сотрудников (группы) с принятием ответственности за результаты работы на уровне подразделения или организации с учетом достижения результатов стратегического планирования в области агрономии

Уметь проводить апробацию сортовых посевов

Знание природы, применимости и финансовых последствий технологических, материальных и человеческих ресурсов, требуемых для выполнения узкоспециализированной профессиональной деятельности. Знания в области растениеводства, высшее образование

2-1)

Определение стратегии деятельности подразделения или организации, принципы управления процессами и деятельностью в области агрономии

Уметь составлять плановую документацию по семеноводству

Знание Закона РК "О семеноводстве". Знание руководящих, нормативных, инструктивных и методических материалов касающиеся организации работы по семеноводству, агротехнику, методы апробации и оценки посевных качеств семян, приемы и методы улучшения качества семян, технологию производства и обработки семян, достижения науки и передовой опыт в области семеноводства, основы экономики, организации труда и управления, основы земельного и трудового законодательства, основы законодательства по охране окружающей среды, правила и нормы охраны труда и пожарной безопасности. Знания в области безопасности и охраны труда


      Таблица 8. Требования к компетенциям агронома по семеноводству

      7-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи

Личностные и профессиональные компетенции

Умения и навыки

Знания

1-1)

Определение стратегии, управление сложными социальными, производственными, научными процессами. Ответственность за результат в масштабе отрасли на международном уровне

Умения составлять заявки, оформлять договоры на приобретение семян и посадочного материала необходимых сортов и гибридов, обеспечивать своевременное их получение

Методологические знания в области инновационно-профессиональной деятельности. Знания в области растениеводства, высшее образование

2-1)

Демонстрация значительных лидерских качеств, инновационность и самостоятельность в трудовой и учебной деятельности в новых контекстах, требующих решения проблем, связанных множеством взаимосвязанных факторов

Умения в проведении агрономических мероприятий по уходу за ними в целях получения высококачественных семян

Знание Закона РК "О семеноводстве". Знания техники безопасности и охраны труда

  Приложение 12
к профессиональному стандарту
в растениеводческой деятельности

      Лист согласования

Название организации

Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан


      Настоящий ПС зарегистрирован ________________________________________

      Внесен в Реестр профессиональных стандартов рег. №___________________

      Письмо (протокол) № _______________ Дата ____________________________

Өсімдік шаруашылығы қызметіндегі кәсіби стандартты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2014 жылғы 21 қаңтардағы № 20/52 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2014 жылы 21 мамырда № 9456 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2020 жылғы 20 желтоқсандағы № 393 бұйрығымен

      Ескерту. Күші жойылды – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 20.12.2020 № 393 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      2007 жылғы 15 мамырдағы Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 138-5 бабының 3 тармағына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 29 сәуірдегі "Кәсіптік стандарттарды әзірлеуге 2013 жылға қаражат бөлу және оны пайдалану қағидаларын бекіту туралы" № 406 қаулысына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:

      1. Өсімдік шаруашылығы қызметіндегі кәсіби стандарт бекітілсін.

      2. Егінішілік департаменті (А.А. Буць) Қазақстан Республикасының заңнамасында бекітілген тәртіппен кәсіби стандартты енгізуге шаралар қабылдасын.

      3. Әлеуметтік саясат басқармасы (С.С. Лепешко) осы бұйрықты заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін және ресми жариялануын қамтамасыз етсін.

      4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Әлеуметтік саясат басқармасына (С.С. Лепешко) жүктелсін.

      5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

А.Мамытбеков

      Келісілген

      Қазақстан Республикасы

      Еңбек және халықты

      әлеуметтік қорғау министрі

      Т. Дүйсенова ___________

      2014 жылғы 7 сәуір

  Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрінің
2014 жылғы 21 қаңтардағы
№ 20/52 бұйрығымен
бекітілген

Өсімдік шаруашылығы қызметіндегі кәсіби стандарты
1. Жалпы ережелер

      1. Өсімдік шаруашылығы қызметіндегі кәсіби стандарты (бұдан әрі КС):

      1) кәсіби білім беру мен еңбек салалары арасындағы қарым-қатынасты реттеуге;

      2) кәсіби қайта даярлау мен біліктілігін көтеруді дайындау бағдарламаларын әзірлеу талаптарының мерзімін белгілеуге;

      3) аттестациялау мен сертификаттауда қызметкерлердің құзыреттілігін бағалау талаптарының мерзімін белгілеуге;

      4) кәсіби қызметтің мәніне бірыңғай талаптар әзірлеуге, еңбек нарығының заманауи талаптарына жауап беретін біліктілік талаптарын жаңартуға;

      5) персоналды басқару саласындағы кең ауқымды міндеттерді шешуге;

      6) білім беру стандарттарын, оқу жоспарларын, модульдік оқу бағдарламаларын әзірлеу, сондай-ақ тиісті оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеуге;

      7) кәсіби даярлығын бағалаудан өткізу және мамандар біліктіліктерінің сәйкестіктерін растауға арналған.

      2. КС негізгі пайдаланушылары:

      1) білім беру мекемелері түлектері, жұмысшылар;

      2) ұйымдардың басшылары мен жұмысшылары, ұйымдардың персоналды басқару бөлімшелерінің басшылары мен мамандары;

      3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

      4) мамандардың кәсіби даярлығын бағалау және біліктігіне сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

      3. КС негізінде кәсіпорындар қызметінің функционалдық үлгілеріне, лауазымына, қызметкерлердің біліктілігін арттыру, аттестациядан өткізу, еңбекке ынталандыру жүйесіне ішкі, корпоративті стандарттар және басқалар әзірленуі мүмкін.

      4. Осы КС төмендегі терминдер мен қысқартулар қолданылады:

      1) біліктілік – жұмысшының еңбектің нақты түрін орындауда кәсіби дайындығының дәрежесі;

      2) біліктілік деңгейі – атқарылатын жұмыстардың күрделілігі, дербестігі мен жауаптылығы көрінетін қызметкердің біліктілігіне (құзыреттілігіне) қойылатын талаптар деңгейі;

      3) еңбек заттары – нақты еңбек құралдары көмегімен өнім әзірлеу мақсатында жұмысшының әрекеттері бағытталған заттар;

      4) еңбек құралдары – еңбек заттарын бастапқы жағдайынан өнімге түрлендіруде жұмысшының қолданатын құралдары;

      5) еңбек қызметінің түрі – еңбек функциялары мен оларды орындауға қажетті құзыреттіліктердің тұтас жиынымен құрамдастырылған кәсіби қызмет саласының құрама бөлігі;

      6) еңбек функциясы – бизнес-процеспен анықталатын және олардың еңбек қызметінің нақты түрінің шеңберінде орындалуы үшін тиісті құзыреттіліктің болуын көздейтін еңбек әрекеттерінің интеграцияланған және тиісінше автономды жиынтығы;

      7) кәсіби қызметтің саласы – ортақ интеграциялық негізі (міндеті, нысандары, технологиялары, соның ішінде еңбек құралдары ұқсас немесе жақын) бар және ұқсас еңбек функциялары мен оларды орындайтын құзыреттіліктерінің болжалды жиынынан тұратын саланың еңбек қызметі түрлерінің жиынтығы;

      8) КС– кәсіби іс-әрекеттің нақты саласындағы біліктілік деңгейлерге, құзыреттіліктерге, сонымен қатар еңбек мазмұны, сапасы және шарттарына қойылатын талаптарды анықтайтын стандарт;

      9) КС бірлігі –КС еңбек қызметінің нақты түрі бойынша маңызды, қатысымды дербес, аяқталған, бүтін нақты еңбек функциясының толық сипаттамасының құрылымдық элементі;

      10) кәсіп – арнайы дайындықтың, жұмыс тәжірибесінің нәтижесінде пайда болған арнайы білімді, ептілікті және практикалық дағдыларды талап ететін және білімі туралы тиісті құжаттармен нақтыланатын адамның еңбек қызметінің негізгі түрі;

      11) құзыреттілік – қызметкердің кәсіби қызметте білімін және іскерлігін қолдану қаблеті;

      12) лауазым – лауазымдық өкілеттіктер мен лауазымдық міндеттер шеңбері жүктелген жұмыс берушінің құрылымдық бірлігі;

      13) міндет – нақты еңбек заттары мен құралдарын пайдаланып еңбек функциясын жүзеге асырумен және нәтижеге жетуге байланысты әрекеттер жиынтығы;

      14) сала – өндірілетін өнім, өндіріс технологиясы, негізгі қорлар мен жұмыс жасаушылардың кәсіби біліктері ортақ мекемелер мен ұйымдардың жиыны;

      15) салалық біліктілік шеңбері – салада танылған біліктілік деңгейлердің құрылымдық сипаттамасы;

      16) ұлттық біліктілік шеңбері – еңбек нарығындағы танылған біліктілік деңгейлердің құрылымдық сипаттамасы;

      17) функционалдық карта – бір немесе басқа да кәсіби қызмет саласында нақты қызмет түрін орындайтын жұмысшының еңбек функциялары мен міндеттерінің құрылымдық сипаттамасы.

2. КС паспорты

      5. Экономикалық қызмет түрі (кәсіби қызмет саласы) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызметтер жіктеушісі 03-2007: 01.11 Дәнді дақылдарды (күрішті қоспағанда), бұршақты және майлы дақылдарды өсіру, 01.12 Күріш өсіру, 01.13 Көкөністер мен бақша дақылдарын, тамыр жемістерді және түйнек жемістілерді өсіру, 01.15 Темекі өсіру, 01.19 Өзге маусымдық дақылдарды өсіру, 01.28 Дәм-татымдық дақылдар, хош иісті, күшті есірткі және фармацевтикалық дақылдарды өсіру, 01.30 Тәлімбақ өнімдерінің өндірісі.

      6. Экономикалық қызмет түрінің (кәсіби қызмет саласының) негізгі мақсаты: азық-түлік өнімі ретінде қолдану мақсатында екпе өсімдіктерді күтіп-баптау, өнімді азық ретінде, шикізатты өндіріс үшін және сәндік мақсатында алу. Дала дақылдарының сұрыптары, гибридтері мен нысандарын зерттеу, биология ерекшеліктерін және аз шығын мөлшері арқылы жоғары өнімділік пен сапаны қамтамасыз ететін дала дақылдарын өсірудің озық тәсілдерін зерттеу.

      КС тағам өнімдерін өндіру кәсіби қызметі саласында еңбек заттарына, сапасына, жағдайына, қызметкерлердің біліктілігі мен құзыреттілігіне қойылатын талаптарды белгілейді.

      7. Қызмет түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында берілген.

      Стандарт талаптары қызмет түрлеріне және осы саланың төмендегі кәсіптеріне жатады:

      тұқымдарды суландыру желісінің операторы;

      тұқымдарды дәрілеу желісінің операторы;

      күрішші;

      темекі өсіруші;

      гүл өсіруші;

      құлмақ өсіруші;

      саңырауқұлақ өсіруші;

      эфир майын алушы;

      тәлімбақ маманы;

      тұқым шаруашылығы жөніндегі агроном.

3. Еңбек қызмет түрлерінің карточкасы (кәсіп)
1-параграф. Тұқымдарды суландыру желісінің операторы

      8. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 3-4.

      9. Лауазымның мүмкін атаулары: тұқымдарды суландыру желісінің операторы.

      10. "Тұқымдарды суландыру желісінің операторы" кәсібі субъектінің негізгі қызметін жүзеге асыруға байланысты міндеттерді білуге және атқара білуге міндеттейді: тұқымдарды жібіту үдерісін жүзеге асыру.

      11. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 2-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

      12. Тұқымдарды суландыру желісінің операторы еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

      13. Еңбек функцияларын айқындайтын, тұқымдарды суландыру желісінің операторы орындайтын, КС бірліктерінің тізбесі осы КС 2-қосымшаның 3-кестесінде көрсетілген.

      14. Тұқымдарды суландыру желісінің операторы орындайтын КС бірліктерін сипаттамасы және еңбек әрекеттері осы КС 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

      15. Тұқымдарды суландыру желісінің операторы құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшасының 5, 6-кестесінде көрсетілген.

2-параграф. Тұқымдарды дәрілеу желісінің операторы

      16. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 3-4.

      17. Лауазымның мүмкін атаулары: тұқымдарды дәрілеу желісінің операторы.

      18. "Тұқымдарды дәрілеу желісінің операторы" кәсібі субъектінің негізгі қызметін жүзеге асыруға байланысты міндеттерді білуге және атқара білуге міндеттейді: тұқымдарды дәрілеу үдерісін жүзеге асыру.

      19. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 3-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

      20. Тұқымдарды дәрілеу желісінің операторының еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

      21. Еңбек функцияларын айқындайтын, тұқымдарды дәрілеу желісінің операторы орындайтын, КС бірліктерінің тізбесі осы КС 3-қосымшаның 3-кестесінде көрсетілген.

      22. Тұқымдарды дәрілеу желісінің операторы орындайтын КС бірліктерін сипаттамасы және еңбек әрекеттері осы КС 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

      23. Тұқымдарды дәрілеу желісінің операторы құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшасының 5, 6-кестесінде көрсетілген.

3-Параграф. Күрішші

      24. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-3.

      25. Лауазымның мүмкін атаулары: күрішші.

      26. "Күрішші" кәсібі субъектінің негізгі қызметін жүзеге асыруға байланысты міндеттерді білуге және атқара білуге міндеттейді: топырақты егінге және егіске дайындау, күрішті егу, егінді өсіру және күтім жасау.

      27. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 4-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

      28. Күрішшінің еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 4-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

      29. Еңбек функцияларын айқындайтын, күрішші орындайтын, КС бірліктерінің тізбесі осы КС 4-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.

      30. Күрішші орындайтын КС бірліктерін сипаттамасы және еңбек әрекеттері осы КС 4-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

      31. Күрішшінің құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар осы КС 4-қосымшасының 5, 6-кестесінде көрсетілген.

4-параграф. Темекі өсіруші

      32. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-3.

      33. Лауазымның мүмкін атаулары: темекі өсіруші.

      34. "Темекі өсіруші" кәсібі субъектінің негізгі қызметін жүзеге асыруға байланысты міндеттерді білуге және атқара білуге міндеттейді: топырақты егіске дайындау, темекіні егу, егінді өсіру және күтім жасау.

      35. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 5-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

      36. Темекі өсірушінің еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 5-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

      37. Еңбек функцияларын айқындайтын, темекі өсіруші орындайтын, КС бірліктерінің тізбесі осы КС 5-қосымшаның 3-кестесінде көрсетілген.

      38. Темекі өсіруші орындайтын КС бірліктерін сипаттамасы және еңбек әрекеттері осы КС 5-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

      39. Темекі өсірушінің құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар осы КС 5-қосымшасының 5, 6-кестесінде көрсетілген.

5-параграф. Гүл өсіруші

      40. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 3.

      41. Лауазымның мүмкін атаулары: гүл өсіруші.

      42. "Гүл өсіруші" кәсібі субъектінің негізгі қызметін жүзеге асыруға байланысты міндеттерді білуге және атқара білуге міндеттейді: топырақты егінге және егіске дайындау, гүл дақылдарын егу, егінді және егісті өсіру, күтім жасау.

      43. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 6-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

      44. Гүл өсірушінің еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 6-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

      45. Еңбек функцияларын айқындайтын, гүл өсіруші орындайтын, КС бірліктерінің тізбесі осы КС 6-қосымшаның 3-кестесінде көрсетілген.

      46. Гүл өсіруші орындайтын КС бірліктерін сипаттамасы және еңбек әрекеттері осы КС 6-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

      47. Гүл өсірушінің құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар осы КС 6-қосымшасының 5-кестесінде көрсетілген.

6-параграф. Құлмақ өсіруші

      48. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-3.

      49. Лауазымның мүмкін атаулары: құлмақ өсіруші.

      50. "Құлмақ өсіруші" кәсібі субъектінің негізгі қызметін жүзеге асыруға байланысты міндеттерді білуге және атқара білуге міндеттейді: топырақты өңдеу жұмыстарын жүргізу, құлмақты өсіру, олардың күтімі.

      51. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 7-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

      52. Құлмақ өсірушінің еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 7-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

      53. Еңбек функцияларын айқындайтын, құлмақ өсіруші орындайтын, КС бірліктерінің тізбесі осы КС 7-қосымшаның 3-кестесінде көрсетілген.

      54. Құлмақ өсіруші орындайтын КС бірліктерін сипаттамасы және еңбек әрекеттері осы КС 7-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

      55. Құлмақ өсірушінің құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар осы КС 7-қосымшасының 5, 6-кестесінде көрсетілген.

7-параграф. Саңырауқұлақ өсіруші

      56. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 3.

      57. Лауазымның мүмкін атаулары: саңырауқұлақ өсіруші.

      58. "Саңырауқұлақ өсіруші" кәсібі субъектінің негізгі қызметін жүзеге асыруға байланысты міндеттерді білуге және атқара білуге міндеттейді: ашық және жабық жерде саңырауқұлақтарды өсіру жұмыстарын жүргізу, топыраққа күтім жасау, саңырауқұлақтарды жинау.

      59. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 8-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

      60. Саңырауқұлақ өсірушінің еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 8-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

      61. Еңбек функцияларын айқындайтын, саңырауқұлақ өсіруші орындайтын, КС бірліктерінің тізбесі осы КС 8-қосымшаның 3-кестесінде көрсетілген.

      62. Саңырауқұлақ өсіруші орындайтын КС бірліктерін сипаттамасы және еңбек әрекеттері осы КС 8-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

      63. Саңырауқұлақ өсірушінің құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар осы КС 8-қосымшасының 5-кестесінде көрсетілген.

8-параграф. Эфир майын алушы

      64. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-3.

      65. Лауазымның мүмкін атаулары: эфир майын алушы.

      66. "Эфир майын алушы" кәсібі субъектінің негізгі қызметін жүзеге асыруға байланысты міндеттерді білуге және атқара білуге міндеттейді: эфир майы мен дәрілік дақылдарды өсіру жұмысының кешенін орындау.

      67. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 9-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

      68. Эфир майын алушының еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 9-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

      69. Еңбек функцияларын айқындайтын, эфир майын алушы орындайтын, КС бірліктерінің тізбесі осы КС 9-қосымшаның 3-кестесінде көрсетілген.

      70. Эфир майын алушы орындайтын КС бірліктерін сипаттамасы және еңбек әрекеттері осы КС 9-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

      71. Эфир майын алушының құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар осы КС 9-қосымшасының 5, 6-кестесінде көрсетілген.

9-параграф. Тәлімбақ маманы

      72. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 3.

      73. Лауазымның мүмкін атаулары: тәлімбақ маманы.

      74. "Тәлімбақ маманы" кәсібі субъектінің негізгі қызметін жүзеге асыруға байланысты міндеттерді білуге және атқара білуге міндеттейді: тәлімбақтарда топырақты дайындау, егу, жабайы шемішкелі және сүйекті дақылдарды отырғызу жұмыстарын орындау.

      75. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 10-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

      76. Тәлімбақ маманының еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 10-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

      77. Еңбек функцияларын айқындайтын, тәлімбақ маманы орындайтын, КС бірліктерінің тізбесі осы КС 10-қосымшаның 3-кестесінде көрсетілген.

      78. Тәлімбақ маманы орындайтын КС бірліктерін сипаттамасы және еңбек әрекеттері осы КС 10-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

      79. Тәлімбақ маманының құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар осы КС 10-қосымшасының 5-кестесінде көрсетілген.

10-параграф. Тұқым шаруашылығы жөніндегі агроном

      80. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 4-7.

      81. Лауазымның мүмкін атаулары: тұқым шаруашылығы жөніндегі агроном.

      82. "Тұқым шаруашылығы жөніндегі агроном" кәсібі субъектінің негізгі қызметін жүзеге асыруға байланысты міндеттерді білуге және атқара білуге міндеттейді: жоғары сапалы сұрыптық тұқымдар мен отырғызылатын материалдарды өсіру жұмыстарын ұйымдастыру, уақытылы тұқым өсіру егістіктерді жинау, тұымдарды себу жұмыстарын ұйымдастыру.

      83. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 11-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

      84. Тұқым шаруашылығы жөніндегі агрономның еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 11-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

      85. Еңбек функцияларын айқындайтын, тұқым шаруашылығы жөніндегі агроном орындайтын, КС бірліктерінің тізбесі осы КС 11-қосымшаның 3-кестесінде көрсетілген.

      86. Тұқым шаруашылығы жөніндегі агроном орындайтын КС бірліктерін сипаттамасы және еңбек әрекеттері осы КС 11-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

      87. Тұқым шаруашылығы жөніндегі агрономның құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар осы КС 11-қосымшасының 5, 6, 7, 8-кестелерінде көрсетілген.

4. КС әзірлеушілері

      88. КС әзірлеушісі Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі болып табылады.

      89. Келісу парағы, КС сараптамасы мен тіркелуі осы КС 12 - қосымшасында көрсетілген.

  Өсімдік шаруашылығы қызметіндегі
кәсіби стандартының
1-қосымшасы

Қызмет түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері

№ р/с

Қызмет түрі атауы

Еңбек нарығы тенденцияларын есепке алғандағы кәсіп атауы

01-2005 Қазақстан Республикасы мемлекеттік кәсіптер жіктеуішісіне сәйкес кәсіптер атауы

СБШ біліктілік деңгейлері

1.

Өсімдік шаруашылығы

Тұқымдарды суландыру желісінің операторы

Жабық топырақтың құрал-жабдық операторы

Тұқымдарды суландыру желісінің операторы

Жабық топырақтың құрал-жабдық операторы

3-4

2.

Өсімдік шаруашылығы

Тұқымдарды дәрілеу желісінің операторы

Жабық топырақтың құрал-жабдық операторы

Тұқымдарды дәрілеу желісінің операторы

Жабық топырақтың құрал-жабдық операторы

3-4

3.

Өсімдік шаруашылығы

Күрішші

Күрішші

2-3

4.

Өсімдік шаруашылығы

Темекі өсіруші

Темекі өсіруші

2-3

5.

Өсімдік шаруашылығы

Гүл өсіруші

Гүл өсіруші

3

6.

Өсімдік шаруашылығы

Құлмақ өсіруші

Құлмақ өсіруші

2-3

7.

Өсімдік шаруашылығы

Саңырауқұлақ өсіруші

Саңырауқұлақ өсіруші

3

8.

Өсімдік шаруашылығы

Эфир майын алушы

Эфир майын алушы

2-3

9.

Өсімдік шаруашылығы

Тәлімбақ маманы

Тәлімбақ маманы

3

10.

Өсімдік шаруашылығы

Тұқым шаруашылығы жөніндегі агроном

Тұқым шаруашылығы жөніндегі агроном

4-7

  Өсімдік шаруашылығы қызметіндегі
кәсіби стандартының
2-қосымшасы

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы мемлекеттік кәсіптер жіктеуіші (МКЖ)

Базалық топ

6111Тұқымдарды суландыру желісінің операторы

Қазақстан Республикасы жұмысшылар кәсіптері мен жұмыстарының бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтағышы (БТБА)

Шығарылым, БТБА тарауы

64 шығарылым, "Өсімдік шаруашылығы, су және орман шаруашылығындағы жалпы механикаланған жұмыстар"

БТБА бойынша кәсібі

Жабық топырақтың құрал-жабдық операторы

СБШ біліктілік деңгейі

БТБА бойынша разрядтар

3

3-4

2-кесте. Тұқымдарды суландыру желісінің операторының еңбек шарттарына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорын, ұйым)

Базалар, бөлімшелер, ұйымдар, кәсіпорындар, цех, комбинат

Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары

Жоқ

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес

СБШ біліктілік деңгейі

Кәсіптік білім беру және оқыту деңгейі

Қажетті еңбек тәжірибесі

3

Практикалық тәжірибесіз негізгі орта білім базасында жалпы орта білімі немесе техникалық және кәсіби білімі болған жағдайда практикалық тәжірибе және/немесе кәсіби дайындық (бір жылға дейін кәсіби дайындықты ұйымдастыру базасындағы курстар немесе кәсіп-орында оқыту)

Талап етілмейді

3-кесте. Тұқымдарды суландыру желісінің операторы орындайтын, еңбек функцияларын анықтайтын, КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек функцияларының атауы

(кәсіби стандартының бірлігі)

1

Механикаландырылған желілерде дәнді, техникалық, көкөніс, бақша, жемазықтық және гүлтұқымдас дақылдар тұқымдарын суландыру процесін жүзеге асыру

2

Тұқымдарды суландыру технологиялық процесін бақылау және реттеу. Беріліп отырған технологиялық режимді автоматика және бақылау-өлшеу құралдарының көмегімен жүзеге асырылуын қамтамасыз ету. Құрылғылардың жұмысындағы ақаулықтарды жою. Қажетті құжаттамаларды толтыру

4-кесте. Тұқымдарды суландыру желісінің операторы орындайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек заттары

Еңбек құралдары

Міндеттер

(еңбек іс-әрекеттері)

1

Дәнді (күріш пен тәтті жүгері тұқымдарын қоспағанда) көкөніс, бақша, жемазықтық (азықтық жүгеріні қоспағанда) және гүлтұқымдас дақылдардың тұқымдары

Май мен суды жұқтырмайтын мақтадан жасалған материалдан тігілген костюм (куртка жартылай комбинезон/немесе шалбар) немесе судан қорғайтын пленкалы жабындыдан жасалған синтетикалық материалдан тігілген костюм (куртка жартылай комбинезон/немесе шалбар), таза теріден тігілген етік (немесе резеңке етік), резеңке қолғап (немесе полимер материалдан жасалған қолғап)

1-1) Дәнді, техникалық, көкөніс, бақша, жемазықтық және гүлтұқымдас дақылдардың тұқымдарын суландыруға арналған ерітінділерін дайындау

1-2) Дәнді, техникалық, көкөніс, бақша, жемазықтық және гүлтұқымдас дақылдардың тұқымдарын суландыру

1-3) Бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен технологиялық процеске бақылау жүргізуді қамтамасыз ету

2

Дәнді, техникалық, көкөніс, бақша, жемазықтық және гүлтұқымдас дақылдардың тұқымдары

Автоматика құралдары және бақылау-өлшеу приборлары, қорғаныс костюмдері, маскалар, қолғаптар

2-1) Қоқыстарды, дәнді, техникалық, көкөніс, бақша, жемазықтық және гүлтұқымдас дақылдардың тұқымдары қалдықтарын жинау

5-кесте. СБШ біліктіліктің 3-деңгейлі тұқымдарды суландыру желісінің операторы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры

Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер

Біліктер мен дағдылар

Білімдер

1-1)

Құрал-жабдықпен жұмыс кезінде қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитарияны сақтауына, ішкі еңбек тәртібін, еңбекті қорғау қағидаларының сақталуына жеке жауапкершілік

Тұқымдарды суландыруға арналған ерітіндіні дайындау технологиясы бойынша жұмыс істеу дағдысы

Дәнді, техникалық, көкөніс, бақша, жемазықтық, гүлтұқымдас дақылдардың тұқымдарын суландыруға арналған ерітіндіні дайындау технологияларын білу, құрал-жабдықпен жұмыс істеу барысында ақауларды анықтау және жою әдістері

2-1)

Зейінділік, ұқыптылық, тұқымдарды суландыру процесі кезіндегі жұмыс жауапкершілігі

Аппараттарды пайдалану дағдылары, тұқымдарды суландыру технологиялық процесін реттеу және бақылау

Өндірістік құрал-жабдықтармен жұмыс істеу ережелерін білу, дәнді, техникалық, көкөніс, бақша, жемазықтық және гүлтұқымдас дақылдардың тұқымдарын суландыру технологиясының нұсқаулықтары

  Өсімдік шаруашылығы қызметіндегі
кәсіби стандартының
3-қосымшасы

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы мемлекеттік кәсіптер жіктеуіші (МКЖ)

Базалық топ

6111 Тұқымдарды дәрілеу желісінің операторы

Қазақстан Республикасы жұмысшылар кәсіптері мен жұмыстарының бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтағышы (БТБА)

Шығарылым, БТБА тарауы

64 шығарылым, "Өсімдік шаруашылығы, су және орман шаруашылығындағы жалпы механикаланған жұмыстар"

БТБА бойынша кәсібі

Жабық топырақтың құрал-жабдық операторы

СБШ біліктілік деңгейі

БТБА бойынша разрядтар

3

3-4

2-кесте. Тұқымдарды дәрілеу желісінің операторының еңбек шарттарына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорын, ұйым)

Базалар, бөлімшелер, ұйымдар, кәсіпорындар, цех, комбинат

Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары

Жұмыс аймағы ауасында қауіпті газдар мен бу, иіс газы, азот оксиді, акролеин және тетраэтилмырыштың жоғары шоғырлануы денсаулықтың нашарлануына, еңбекке қабілеттіліктің төмендеуіне, ал үздіксіз әсер нәтижесінде кәсіби ауруларға әкеледі

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес

СБШ біліктілік деңгейі

Кәсіптік білім беру және оқыту деңгейі

Қажетті еңбек тәжірибесі

3

Негізгі орта білім базасында жалпы орта білімі немесе техникалық және кәсіби білімі болған жағдайда практикалық тәжірибе және/немесе кәсіби дайындық (бір жылға дейін кәсіби дайындықты ұйымдастыру базасындағы курстар немесе кәсіпорында оқыту), тәжірибелік өтілімсіз

Талап етілмейді

3-кесте. Тұқымдарды дәрілеу желісінің операторы орындайтын, еңбек функцияларын анықтайтын, КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек функцияларының атауы

(кәсіби стандартының бірлігі)

1

Механикаландырылған желілерде дәнді, техникалық, көкөніс, бақша, жемазықтық және гүлді дақылдардың тұқымдарын дәрілеу процесін жүзеге асыру. Улы химикаттар, жемазықтар дайындау, тұқымдарды арнайы ыдыстар және машиналардың көмегімен улы химикат заттармен дәрілеу, бүрку, тозаңдандыру, улы жемазықтарды шашу, дала жағдайында улы заттарды пайдалану

2

Тұқымдарды дәрілеу технологиялық процесін бақылау және реттеу. Берілген технологиялық режимді автоматика және бақылау-өлшеу құралдарының көмегімен қамтамасыз ету

3

Құрал-жабдықтар жұмысына байланысты ақаулықтарды жою. Қажетті құжаттамаларды жүргізу

4-кесте. Тұқымдарды дәрілеу желісінің операторы орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек заттары

Еңбек құралдары

Міндеттер

(еңбек іс-әрекеттері)

1

Дәнді, техникалық, көкөніс, бақша, жемазықтық және гүлді дақылдардың тұқымдары, химия препараттары

Қышқылға төзімді комбинезон, қышқыл сілті заттарға төзімді резеңке етіктер, резеңке қолғаптар, су өткізбейтін қол жапқыштар, газды аэрозольды респиратор, поликарбонатты (немесе минералды) және бекітілген әйнегі бар "В-1" типті жарық фильтрі бар көзілдірік

1-1) Дәнді, техникалық, көкөніс, бақша, жемазықтық және гүлді дақылдардың тұқымдары дәрілеуге арналған улы химикат заттар мен жемазықтары бар қоспаларды дайындау

1-2) Ыдыстар және машиналар көмегімен қоспалар қосылған улы химикаттар арқылы тұқымдарды дәрілеу

1-3) Бақылау-өлшеуіш құралдарының көмегімен технологиялық процеске бақылау жүргізуді қамтамасыз ету

2

Қалдықтар, қоқыс, тұқым қалдықтары

Су өткізбейтін, арнайы ерітіндімен ылғалданған арнайы киім, арнайы уға қарсы материалдан жасалған полимерлі жабындысы бар қол жапқыштар, маскалар, қолғаптар, сыпрғыш, қоқысқа арналған контейнерлер

2-1) Қалдықтарды, қоқыстарды, дәнді, техникалық, көөкніс, бақша, жемазықтық және гүлді дақылдардың тұқымдарын жинау

5-кесте. СБШ біліктіліктің 3-деңгейлі тұқымдарды дәрілеу желісінің операторы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры

Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер

Біліктер мен дағдылар

Білімдер

1-1)

Құрал-жабдықпен жұмыс кезінде қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитарияны сақтауына, ішкі еңбек тәртібін, еңбекті қорғау қағидаларының сақталуына жеке жауапкершілік

Тұқымдарды дәрілеуге арналған улы химикаттар қоспаларын, жемді дайындау технологиясы бойынша жұмыс істеу, құрал-жабдықтармен жұмыс істеу дағдылары; тұқымдарды дәрілеуге арналған препараттарды мөлшерлеу, ыдыстар мен машиналарды улы химикаттар қоспаларымен толтыру, тозаңдандыру, бүрку, улы жемазықтарды шашу

Дәнді, техникалық, көкөніс, бақша, жемазықтық және гүлді дақылдардың тұқымдарын дәрілеуге арналған қоспаны, жемді дайындау технологияларын білу, құрал-жабдықпен жұмыс істеу барысында ақауларды анықтау және жою әдістері. Дала жағдайында улы заттарды сынау

2-1)

Зейінділік, ұқыптылық, жеке жауапкершілік

Егістікте улау сынағын өткізе алады. Дәнді, техникалық, көкөніс, бақша, жемазықтық және гүлді дақылдардың тұқымдарын дәрілеу технологиясы

Дала жағдайында улы заттарды сынау тәсілдері Тұқымдарды дәрілеу, ыдыстар мен машиналарға улы химикаттар қоспасын құю, бүрку, тозаңдандыру, улы жемазықтарды шашу технологиясын білу

  Өсімдік шаруашылығы қызметіндегі
кәсіби стандартының
4-қосымшасы

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы мемлекеттік кәсіптер жіктеуіші (МКЖ)

Базалық топ

6111 Күрішші

Қазақстан Республикасы жұмысшылар кәсіптері мен жұмыстарының бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтағышы (БТБА)

Шығарылым, БТБА тарауы

64-шығарылым, 19 тарау. Өсімдік шаруашылығы, су және орман шаруашылығындағы жұмысшылар кәсіптерінің жұмыстарының сипаттамалары

БТБА бойынша кәсібі

Күрішші

СБШ біліктілік деңгейі

БТБА бойынша разрядтар

2

2

3

3

2-кесте. Күрішшінің еңбек шарттарына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорын, ұйым)

Базалар, плантациялар, бөлімшелер, ұйымдар, кәсіпорындар, шаруа қожалықтары

Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары

Жоқ

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес

СБШ біліктілік деңгейі

Кәсіптік білім беру және оқыту деңгейі

Қажетті еңбек тәжірибесі

2

Жалпы, орта, бірақ негізгі ортадан төмен емес білімі бар болған жағдайда тәжірибелік өтілім және/немесе кәсіби дайындық (білім беру ұйымы базасындағы қысқа мерзімді курстар немесе кәсіпорында оқыту)

Талап етілмейді

3

Практикалық тәжірибесіз негізгі орта білім базасында жалпы орта білімі немесе техникалық және кәсіби білімі болған кезде практикалық тәжірибесі және/немесе кәсіби дайындығы (бір жылға дейін кәсіби даярлық бағдарламалары бойынша білім ұйымдары базасында курстар немесе кәсіпорында оқыту)

Талап етілмейді

3-кесте. Күрішші орындайтын, еңбек функцияларын анықтайтын,
КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек функцияларының атауы

(кәсіби стандартының бірлігі)

1

Топырақты тұқымдарды егуге және отырғызуға дайындық (жырту, бораналау, қопсыту және басқа да жұмыстар), топыраққа арналған тыңайтқыштарды дайындау және салу; тұқымдар мен отырғызылатын материалдарды дайындау

2

Күріш егу, өсіру және егу, отырғызу жағдайларында күтім көрсету (шөптеу, суару нормаларын есептеу, суару және т.б.), күрішті зиянкестерден қорғау (биохимиялық өңдеу); күрішті жинау, сақтау орындарына дейін тасымалдау және жиналған өнімді сақтау, өнімді дайындау қосындарына жеткізу немесе оны тұтынушыларға сату

4-кесте. Күрішші орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек заттары

Еңбек құралдары

Міндеттер

(еңбек іс-әрекеттері)

1

Күріш көшеті

Қолғаптар, ағаш жәшіктер, қорғаныс костюмдері, маскалар

1-1) Топырақты егу жұмыстарына және күрішті отырғызуға дайындау

1-2) Тыңайтқышты дайындау және топыраққа салу; тұқымдарды және отырғызылатын материалдарды дайындау

2

Күріш тұқымдары

Қолғаптар, себет, қорғаныс костюмдері, маскалар, шағын габаритті тасымалдауға болатын салмағы 0,9 бастап 6 дейінгі массасы бар бүріккіштер, поршеньді пневматикалық сорғыш

2-1) Өсімдіктерді зиянкестерден қорғау (биохимиялық өңдеу)

2-2) Өсіп шыққан дайын өнімді жинау, сақтау орнына жеткізу. Тапсырыс берушілер тарапынан күріштің жеткізілуі немесе тұтынушыларға сатылуы

5-кесте. СБШ біліктіліктің 2-деңгейлі күрішші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры

Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер

Біліктер мен дағдылар

Білімдер

1-1)

Құрал-жабдықпен жұмыс кезінде қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитарияны сақтауына, ішкі еңбек тәртібін, еңбекті қорғау қағидаларының сақталуына жеке жауапкершілік

Күрішті өсіру технологиясы, құрал-жабдықпен жұмыс істеу дағдысы

Күрішті өсіру технологиясы және оған күтім жасау тәсілдері, топырақты отырғызуға дайындау тәсілдері білу; арам шөптер және зиянкестермен күрес тәсілдері

2-1)

Зейінділік, ұқыптылық

Химиялық және биологиялық препараттарды пайдалана білу, күрішті егу технологиясы

Күрішті егу технологиясы және оған күтім жасау тәсілдерін білу; арам шөптер мен зиянкестерді жою, суару нормаларын есептеу, жинау құрылғысымен жұмыс істеу ережелері

6-кесте. СБШ біліктіліктің 3-деңгейлі күрішші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры

Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер

Біліктер мен дағдылар

Білімдер

1-1)

Құрал-жабдықпен жұмыс кезінде қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитарияны сақтауына, ішкі еңбек тәртібін, еңбекті қорғау қағидаларының сақталуына жеке жауапкершілік

Күрішті өсіру технологиясы, құрал-жабдықпен жұмыс істеу дағдысы

Күрішті өсіру технологиясы және оған күтім жасау тәсілдері, топырақты отырғызуға дайындау тәсілдері білу; арам шөптер және зиянкестермен күрес тәсілдері

2-1)

Зейінділік, ұқыптылық

Химиялық және биологиялық препараттарды пайдалана білу, күрішті егу технологиясы

Күрішті егу технологиясы және оған күтім жасау тәсілдерін білу; арам шөптер мен зиянкестерді жою, суару нормаларын есептеу, жинау құрылғысымен жұмыс істеу ережелері

2-2)

Басшылықпен еңбек қатынастарын ұстанады және оған есептік деректерді ұсынады

Қарапайым өндірістік жағдайда өзін-өзі бағалау, өзін-өзі анықтау, өзін-өзі ұйымдастыру және іс-әрекеттерді түзету

Затты өзгерту технологияларын, еңбекті жоспарлауды және ұйымдастыруды біледі

  Өсімдік шаруашылығы қызметіндегі
кәсіби стандартының
5-қосымшасы

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы мемлекеттік кәсіптер жіктеуіші (МКЖ)

Базалық топ

6112 Темекі өсіруші

Қазақстан Республикасы жұмысшылар кәсіптері мен жұмыстарының бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтағышы (БТБА)

Шығарылым, БТБА тарауы

64-шығарылым, 19 тарау "Өсімдік шаруашылығы, су және орман шаруашылығындағы жұмысшылар кәсіптерінің жұмыстарының сипаттамалары"

БТБА бойынша кәсібі

Темекі өсіруші

СБШ біліктілік деңгейі

БТБА бойынша разрядтар

2

2

3

3

2-кесте. Темекі өсірушінің еңбек шарттарына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорын, ұйым)

Қоймалар, базалар, плантациялар, тәлімбақтар, кәсіпорындар, шаруа қожалықтары

Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары

Жоқ

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес

СБШ біліктілік деңгейі

Кәсіптік білім беру және оқыту деңгейі

Қажетті еңбек тәжірибесі

2

Жалпы, орта, бірақ негізгі ортадан төмен емес білімі бар болған жағдайда тәжірибелік өтілім және/немесе кәсіби дайындық (білім беру ұйымы базасындағы қысқа мерзімді курстар немесе кәсіпорында оқыту)

Талап етілмейді

3

Практикалық тәжірибесіз негізгі орта білім базасында жалпы орта білімі немесе техникалық және кәсіби білімі болған кезде практикалық тәжірибесі және/немесе кәсіби дайындығы (бір жылға дейін кәсіби даярлық бағдарламалары бойынша білім ұйымдары базасында курстар немесе кәсіпорында оқыту)

Талап етілмейді

3-кесте. Темекі өсіруші орындайтын, еңбек функцияларын анықтайтын, КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек функцияларының атауы

(кәсіби стандартының бірлігі)

1

Топырақты егу жұмыстарына дайындау (бораналау, егістікалды қопсыту). Тыңайтқыштарды дайындау және топыраққа салу. Отырғызылатын материалды дайындау

2

Темекіні отырғызу. Көшеттерге күтім жасау және өсіру. Темекіні зиянкестерге қарсы биохимиялық жолмен дәрілеу. Дайын өнімді жинау, сақтау орнына жеткізу және жиналған өнімді сақтау. Өнімді дайындау қосындарына жеткізу немесе тұтынушыларға сатуға қою

4-кесте. Темекі өсіруші орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек заттары

Еңбек құралдары

Міндеттер

(еңбек іс-әрекеттері)

1

Темекі көшеттері

Қолғаптар, кетпен, қолмен түптегіш құрал, күрек, тырнауыш, кескіш құрал, мотоблок

1-1) Топырақты отырғызуға дайындау (бораналау, қопсыту)

1-2) Темекіні отырғызу. Темекіні өсіру және күтім жасау

1-3) Темекіні зиянкестерден қорғау мақсатында уақытылы биохимиялық дәрілеу жұмыстарын жүргізу

2

Темекі жапырақтары

Қолғаптар, себет, автокөлік

2-1) Темекіні жинау, кептіру орнына жеткізу, темекіні сақтау

2-2) Темекіні дайындау орындарына жеткізу немесе тұтынушыларға сату. Мазмұны жағынан ұқсас басқа да міндеттемелерді орындау

5-кесте. СБШ біліктіліктің 2-деңгейлі темекі өсіруші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры

Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер

Біліктер мен дағдылар

Білімдер

1-1)

Құрал-жабдықпен жұмыс кезінде қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитарияны сақтауына, ішкі еңбек тәртібін, еңбекті қорғау қағидаларының сақталуына жеке жауапкершілік

Темекіні өсіру жұмысының дағдылары, құрал-жабдықпен жұмыс істеу дағдысы, химиялық және биологиялық препараттарды пайдалану

Темекі өсіру технологиялары және оларға күтім жасау тәсілдерін білу, топырақты отырғызуға дайындау тәсілдері, арамшөптермен және зиянкестермен күрес тәсілдері

2-1)

Алға қойған мақсатты ескере отырып еңбекті жоспарлау және міндеттерді анықтау. Жұмыстың барысы мен нәтижесіне жауап береді

Темекіні отырғызу жұмысының дағдылары, залалсыздандыру құралдарын қолдану

Темекіні отырғызу технологиялары және оларға күтім жасау тәсілдерін білу. Арамшөп пен зиянестерді жою, суару нормаларын есептеу, суару

6-кесте. СБШ біліктіліктің 3-деңгейлі темекі өсіруші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры

Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер

Біліктер мен дағдылар

Білімдер

1-1)

Құрал-жабдықпен жұмыс кезінде қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитарияны сақтауына, ішкі еңбек тәртібін, еңбекті қорғау қағидаларының сақталуына жеке жауапкершілік

Темекіні өсіру жұмысының дағдылары, құрал-жабдықпен жұмыс істеу дағдысы, химиялық және биологиялық препараттарды пайдалану

Темекі өсіру технологиялары және оларға күтім жасау тәсілдерін білу, топырақты отырғызуға дайындау тәсілдері, арамшөптермен және зиянкестермен күрес тәсілдері

2-1)

Алға қойған мақсатты ескере отырып еңбекті жоспарлау және міндеттерді анықтау. Жұмыстың барысы мен нәтижесіне жауап береді

Темекіні отырғызу жұмысының дағдылары, залалсыздандыру құралдарын қолдану

Темекіні отырғызу технологиялары және оларға күтім жасау тәсілдерін білу. Арамшөп пен зиянестерді жою, суару нормаларын есептеу, суару

2-2)

Жұмыс процесін жоспарлауды қамтитын атқарушылық іс-әрекетті түсіну

Жұмысты жоспармен салыстыра алады, жоспарланатын нәтижеге қол жеткізуді және алынған нәтиженің сапа нормаларына сәйкес келуін қамтамасыз етеді

Белгілі міндеттерді орындау кезінде өз денсаулығы мен қауіпсіздігі және басқа адамдардың денсаулығы мен қауіпсіздігіне жауап береді, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғауға жауапкершілік алады

  Өсімдік шаруашылығы қызметіндегі
кәсіби стандартының
6-қосымшасы

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы мемлекеттік кәсіптер жіктеуіші (МКЖ)

Базалық топ

6113 Гүл өсіруші

Қазақстан Республикасы жұмысшылар кәсіптері мен жұмыстарының бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтағышы (БТБА)

Шығарылым, БТБА тарауы

64-шығарылым, 19 тарау "Өсімдік шаруашылығы, су және орман шаруашылығындағы жұмысшылар кәсіптерінің жұмыстарының сипаттамалары"

БТБА бойынша кәсібі

Гүл өсіруші

СБШ біліктілік деңгейі

БТБА бойынша разрядтар

3

3-4

2-кесте. Гүл өсірушінің еңбек шарттарына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорын, ұйым)

Базалар, плантациялар, тәлімбақтар, учаскелер, шаруа қожалықтары, қосалқы үй-жайлар, цехтар, бақтар, парктер, саябақтар, көшетханалар, жылыжайлар

Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары

Жоқ

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес

СБШ біліктілік деңгейі

Кәсіптік білім беру және оқыту деңгейі

Қажетті еңбек тәжірибесі

3

Практикалық тәжірибесіз негізгі орта білім базасында жалпы орта білімі немесе техникалық және кәсіби білімі болған кезде практикалық тәжірибесі және/немесе кәсіби дайындығы (бір жылға дейін кәсіби даярлық бағдарламалары бойынша білім ұйымдары базасында курстар немесе кәсіпорында оқыту)

Талап етілмейді

3-кесте. Гүл өсіруші орындайтын, еңбек функцияларын анықтайтын, КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек функцияларының атауы

(кәсіби стандартының бірлігі)

1

Топырақты егу жұмыстарына және отырғызуға дайындау (жырту, бораналау, қопсыту және басқа да жұмыстар), тыңайтқыштарды дайындау және топыраққа салу, отырғызылатын материалды дайындау

2

Гүлдерді отырғызу, өсіру және отырғызылған көшеттерге күтім жасау (арам шөптерін жұлу, суару, түптеу, өскіндерін байлау және т.б.), өсімдіктерді зиянкестерден қорғау (биохимиялық дәрілеу). Күтім жасау. Жинау, сақтау орнына жеткізу және жиналған өнімді сақтау, өнімді дайындау қосындарына жеткізу немесе тұтынушыларға сатып жіберу

4-кесте. Гүл өсіруші орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек заттары

Еңбек құралдары

Міндеттер

(еңбек іс-әрекеттері)

1

Отырғызылатын дақылдар, тұқымдар, көшеттер, минералды тыңайтқыштар

Кетпен, қолмен түптегіш құрал, күрек, тырнауыш, кескіш, мотоблок, қаптар, қолғаптар, механикалық сепкіштер, шағын габаритті тасымалданатын тасымалдауға болатын салмағы 0,9 бастап 6 дейінгі массасы бар бүріккіштер, пневматикалық сорғыш, залалсыздандырушы құралдар

1-1) Топырақты отырғызуға дайындау (жырту, бораналау, қопсыту және басқа да жұмыстар)

1-2) Тыңайтқыштарды дайындау және топыраққа салу. Гүлді дақылдар мен көшеттерді отырғызу

1-3) Отырғызылған өсімдіктерді өсіру және күтім жасау (арам шөптерін жұлу, суару, түптеу, өсімдіктерді байлау және т.б.), өсімдіктерді зиянкестерден қорғау (биохимиялық дәрілеу)

2

Жемістер, тұқымдар, буылтықтар, көшеттер

Автомашина, трактор, қаптар, арба, контейнер, ыдыс, қолғаптар, қораптар, жәшіктер

2-1) Жинау, жиналған өнімді сақтау орындарына жеткізу және сақтау

2-2) Өнімді дайындау қосындарына жеткізу. Тұтынушыларға сату

5-кесте. СБШ біліктіліктің 3-деңгейлі гүл өсіруші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры

Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер

Біліктер мен дағдылар

Білімдер

1-1)

Құрал-жабдықпен жұмыс кезінде қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитарияны сақтауына, ішкі еңбек тәртібін, еңбекті қорғау қағидаларының сақталуына жеке жауапкершілік, зейінділік, ұқыптылық, басшылықпен жұмыстың барысы мен нәтижесіне жауап береді

Екпе дақылдарын, тұқымдарды отырғызу жұмысының дағдылары, құрал-жабдықпен жұмыс істеу, залалсыздандыру құралдарын қолдану, химиялық және биологиялық препараттарды пайдалану

Отырғызылатын дақылдарды, тұқымдарды өсіру және оларға күтім жасау дағдылары, топырақты егуге дайындық әдістері, арамшөп пен зиянкестермен күрес жүргізу тәсілдері, арамшөпті жою әдістері

2-1)

Міндеттің өздігінен анықталуын қарастырады, өмір бойы өз-өзін ұйымдастыру және өздігінен білім алу, ойлау дербестігі

Екпе дақылдарын, тұқымдарды отырғызу технологияларының дағдылары, өнімді жинау технологиясы

Суару нормаларын есептеу, суару, түптеу, өскіндерін байлау, жинайтын құрал-жабдықты пайдалану ережелері, қауіпсіздік техникасы және еңбекті қорғау білімі

  Өсімдік шаруашылығы қызметіндегі
кәсіби стандартының
7-қосымшасы

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы мемлекеттік кәсіптер жіктеуіші (МКЖ)

Базалық топ

6111 Құлмақ өсіруші

Қазақстан Республикасы жұмысшылар кәсіптері мен жұмыстарының бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтағышы (БТБА)

Шығарылым, БТБА тарауы

64-шығарылым, 19 тарау "Өсімдік шаруашылығы, су және орман шаруашылығындағы жұмысшылар кәсіптерінің жұмыстарының сипаттамалары"

БТБА бойынша кәсібі

Құлмақ өсіруші

СБШ біліктілік деңгейі

БТБА бойынша разрядтар

2

2

3

3

2-кесте. Құлмақ өсірушінің еңбек шарттарына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорын, ұйым)

Базалар, бақшалар, тәлімбақтар, учаске, бөлімшелер, кәсіпорындар, ұйымдар, шаруа қожалығы.

Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары

Жоқ

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес

СБШ біліктілік деңгейі

Кәсіптік білім беру және оқыту деңгейі

Қажетті еңбек тәжірибесі

2

Жалпы, орта, бірақ негізгі ортадан төмен емес білімі бар болған жағдайда тәжірибелік өтілім және/немесе кәсіби дайындық (білім беру ұйымы базасындағы қысқа мерзімді курстар немесе кәсіпорында оқыту)

Талап етілмейді

3

Практикалық тәжірибесіз негізгі орта білім базасында жалпы орта білімі немесе техникалық және кәсіби білімі болған кезде практикалық тәжірибесі және/немесе кәсіби дайындығы (бір жылға дейін кәсіби даярлық бағдарламалары бойынша білім ұйымдары базасында курстар немесе кәсіпорында оқыту)

Талап етілмейді

3-кесте. Құлмақ өсіруші орындайтын, еңбек функцияларын анықтайтын, КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек функцияларының атауы

(кәсіби стандартының бірлігі)

1

Құлмақ өсіру шаруашылығында топырақты өңдеу, құлмақты отырғызу, өсімдіктерге күтім жасау бойынша жұмысты орындау, құлмақ өсіруде пайдаланылатын машиналарға қызмет көрсету

2

Көбейту жұмыстары, мұртшаларын шпалерлерге байлау, құлмақ бүршіктерін жинау, сабақтарын жинау, кептіру, сығымдау, құлмақты буып-түю бойынша қол жұмысы

4-кесте. Құлмақ өсіруші орындайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек заттары

Еңбек құралдары

Міндеттер

(еңбек іс-әрекеттері)

1

Құлмақ тұқымдары, минералды тыңайтқыштар, залалсыздандырушы заттар

Кетпен, қолмен түптегіш, күрек, тырнауыштар, жалпақ кескіш, мотоблок, қаптар, қолғаптар, механикалық сепкіштер

1-1) Құлмақ өсіру шаруашылығында топырақты өңдеу, құлмақты отырғызу жұмыстарын жүзеге асыру

1-2) Құлмақ өсіру шаруашылығында пайдаланылатын өсімдектерге күтім жасау технологиясы

1-3) Құлмақ өсіру саласында пайдаланылатын машиналарға қызмет көрсету

2

Құлмақ тұқымдары

Автомашина, трактор, қаптар, арба, контейнер, ыдыс, қолғаптар, қорап, жәшіктер

2-1) Өсіру, мұртшаларын шпалерлерге байлауды қамтитын қол жұмыстары

2-2) Құлмақ бүршіктерін,сабақтарын жинау; кептіру, сығымдау, құлмақтарды буып-түю

5-кесте. СБШ біліктіліктің 2-деңгейлі құлмақ өсіруші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры

Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер

Біліктер мен дағдылар

Білімдер

1-1)

Зейінділік, ұқыптылық, басшылықпен жұмыстың барысы мен нәтижесіне жауап береді. Міндеттің өздігінен анықталуын қарастырады

Құлмақты өсіру бойынша тапсырмаларды шешу, құрал-жабдықпен жұмыс істеу, екпе дақылдарын, тұқымдарын отырғызу дағдылары. Құлмақ өсіру шаруашылығында қолданылатын өсімдіктерге күтім жасау бойынша жұмыс жағдайын және оның болжамды өзгерістерін дербес талдауды қажет ететін практикалық міндеттерді орындау

Құлмақты өсіру агротехникасын білу, құлмақты отырғызу, құлмақ қатарлары арасындағы топырақты өңдеу бойынша жұмыс түрлері. Құлмақ шаруашылығында қолданылатын өсімдіктерге күтім жасау жөніндегі нұсқаулықтар. Құлмақ шаруашылығында пайдаланылатын машиналарға қызмет көрсету ережелері

2-1)

Жұмыстың барысы және нәтижесі үшін жауапкершілікте болады. Өз-өзін ұйымдастыру және өздігінен білім алу, ойлау дербестігі

Құлмақ мұртшаларын шпалерлерге байлау, құлмақтың ұштарын түзету, бас сабақтарын ашу, артық мұртшаларын кесу бойынша жұмыс дағыдлары. Өнімді жинау, құлмақты кептіру және буып-түю

Құлмақ мұртшаларын шпалерлерге байлау, құлмақтың ұштарын түзету, бас сабақтарын ашу, артық мұртшаларын кесу тәсілдерін білу. Құлмақ бүршіктерін жинау және сұрыптау, құлмақ сабақтарын жинау жұмыстары, ілмек сымдармен орау, сұрыптау және сығымдау жұмыстары

6-кесте. СБШ біліктіліктің 3-деңгейлі құлмақ өсіруші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры

Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер

Біліктер мен дағдылар

Білімдер

1-1)

Зейінділік, ұқыптылық, басшылықпен жұмыстың барысы мен нәтижесіне жауап береді. Міндеттің өздігінен анықталуын қарастырады

Құлмақты өсіру бойынша тапсырмаларды шешу, құрал-жабдықпен жұмыс істеу, екпе дақылдарын, тұқымдарын отырғызу дағдылары. Құлмақ өсіру шаруашылығында қолданылатын өсімдіктерге күтім жасау бойынша жұмыс жағдайын және оның болжамды өзгерістерін дербес талдауды қажет ететін практикалық міндеттерді орындау

Құлмақты өсіру агротехникасын білу, құлмақты отырғызу, құлмақ қатарлары арасындағы топырақты өңдеу бойынша жұмыс түрлері. Құлмақ шаруашылығында қолданылатын өсімдіктерге күтім жасау жөніндегі нұсқаулықтар. Құлмақ шаруашылығында пайдаланылатын машиналарға қызмет көрсету ережелері

2-1)

Жұмыстың барысы және нәтижесі үшін жауапкершілікте болады. Өз-өзін ұйымдастыру және өздігінен білім алу, ойлау дербестігі

Құлмақ мұртшаларын шпалерлерге байлау, құлмақтың ұштарын түзету, бас сабақтарын ашу, артық мұртшаларын кесу бойынша жұмыс дағыдлары. Өнімді жинау, құлмақты кептіру және буып-түю

Құлмақ мұртшаларын шпалерлерге байлау, құлмақтың ұштарын түзету, бас сабақтарын ашу, артық мұртшаларын кесу тәсілдерін білу. Құлмақ бүршіктерін жинау және сұрыптау, құлмақ сабақтарын жинау жұмыстары, ілмек сымдармен орау, сұрыптау және сығымдау жұмыстары

2-2)

Басшылықпен еңбек қатынастарын ұстанады және оған есептік деректерді ұсынады

Қарапайым өндірістік жағдайда өзін-өзі бағалау, өзін-өзі анықтау, өзін-өзі ұйымдастыру және іс-әрекеттерді түзету

Құлмақ өсіруде қолданылатын өсімдіктер күтімі бойынша нұсқаулықтарды, құлмақ өсіруде қолданылатын машиналарға қызмет көрсету қағидаларын білу

  Өсімдік шаруашылығы қызметіндегі
кәсіби стандартының
8-қосымшасы

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы мемлекеттік кәсіптер жіктеуіші (МКЖ)

Базалық топ

6113 Саңырауқұлақ өсіруші

Қазақстан Республикасы жұмысшылар кәсіптері мен жұмыстарының бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтағышы (БТБА)

Шығарылым, БТБА тарауы

64-шығарылым, 19-тарау "Өсімдік шаруашылығы, су және орман шаруашылығындағы жұмысшылар кәсіптерінің жұмыстарының сипаттамалары"

БТБА бойынша кәсібі

Саңырауқұлақ өсіруші

СБШ біліктілік деңгейі

БТБА бойынша разрядтар

3

3-4

2-кесте. Саңырауқұлақ өсірушінің еңбек шарттарына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорын, ұйым)

База, плантациялар, бақтар, тәлімбақтар, учаскелер, бөлімшелер, ұйымдар, кәсіпорындар, шаруа қожалықтары

Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары

Жоқ

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес

СБШ біліктілік деңгейі

Кәсіптік білім беру және оқыту деңгейі

Қажетті еңбек тәжірибесі

3

Практикалық тәжірибесіз негізгі орта білім базасында жалпы орта білімі немесе техникалық және кәсіби білімі болған кезде практикалық тәжірибесі және/немесе кәсіби дайындығы (бір жылға дейін кәсіби даярлық бағдарламалары бойынша білім ұйымдары базасында курстар немесе кәсіпорында оқыту)

Талап етілмейді

3-кесте. Саңырауқұлақ өсіруші орындайтын, еңбек функцияларын анықтайтын, КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек функцияларының атауы

(кәсіби стандартының бірлігі)

1

Ашық және жабық топырақта саңырауқұлақтарды өсіру кезіндегі жұмыстарды жүзеге асыру: топырақты дайындау, тыңайтқыштар салу, саңырауқұлақ тұқымдарын себу

2

Егілген өскіндерге, саңырауқұлақтардың спораларына күтім жасау, өнімді сатуға, өңдеуге және сақтауға дайындау

4-кесте. Саңырауқұлақ өсіруші орындайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек заттары

Еңбек құралдары

Міндеттер

(еңбек іс-әрекеттері)

1

Саңырауқұлақ споралары, топырақ, су, формалин, минералды тыңайтқыштар, залалсыздандырушы құралдар, топырақ, тұз

Кетпен, қолмен түптегіш құрал, тырнаушытар, жалпақ кескіш, мотоблок, қаптар, қолғаптар, қағаз, бүріккіштер, арнайы машиналар, компост, химия препараттары, механикалық сепкіштер, арба, ыдыс, арнайы ванна, алашалар

Ашық және жабық топырақта саңырауқұлақтарды өсіру кезіндегі жұмыстарды жүзеге асыру: топырақты дайындау

Тыңайтқыштарды дайындау және топыраққа салу, саңырауқұлақ тұқымдарын егу

2

Саңырауқұлақтар, топырақ

Автомашина, трактор, қаптар, арба, контейнер, ыдыс, қолғаптар, жәшіктер

Егілген егінге күтім көрсету, саңырауқұлақтарды жинау

Өнімді сатуға, өңдеуге, сақтауға дайындау

5-кесте. СБШ біліктіліктің 3-деңгейлі саңырауқұлақ өсіруші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры

Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер

Біліктер мен дағдылар

Білімдер

1-1)

Негізгі тәжірибелік дағдыларды пайдалана отырып, стандартты тәжірибелік міндеттерді дербес шешу, зейінділік, ұқыптылық, жұмыстың барысы және нәтижесі үшін жауапкершілікте болады

Ашық және жабық топырақта саңырауқұлақтарды өсіру, өсімдіктерді күту, өскіндерді арнайы препараттармен дәрілеу, құрал-жабдықпен жұмыс істеу дағдысы

Ашық және жабық топырақта саңырауқұлақтарды өсіру тәсілдері; жұмыстарды атқару, жүйелерді, сөрелерді, саңырауқұлақтарды өсіретін камераларды дайындау тәсілдері, саңыракқұлақтарды егу тәсілдері, саңырауқұлақтардың өсуіне күтім жасау жөніндегі нұсқаулықтар (жылу, жарық, ылғалдылық жағдайларын реттеу); өскіндерді арнайы препараттармен және тез өсуге әсер ететін заттармен өңдеу

2-1)

Саңырауқұлақтарды жинау, оларды сұрыптау және сапасын анықтау жұмыстарының нәтижесі мен сапалылығына жауапкершілікте болу. Жиналып алынған саңырауқұлақтарды өсіруге және уақытша сақтауға арналған топырақты, ыдыс, камералар мен жабдықтарды залалсыздандыру кезінде өзінің денсаулығы мен қауіпсіздігіне, басқалардың денсаулығы мен қауіпсіздігіне, сонымен қатар қоршаған ортаның қауіпсіздігіне жауапкершілікте болады

Саңырауқұлақтарды жинау, сұрыптау үшін қажетті тәжірибе дағдыларын қолдану. Жиналып алынған саңырауқұлақтарды өсіруге және уақытша сақтауға арналған топырақты, ыдыс, камералар мен жабдықтарды залалсыздандыруға арналған құрал-жабдықпен жұмыс істеу

Саңырауқұлақтарды жинау, сұрыптау, сапасын анықтау, сатуға дайындау тәсілдері. Жиналып алынған саңырауқұлақтарды өсіруге және уақытша сақтауға арналған топырақты, ыдыс, камералар мен жабдықтарды залалсыздандыру тәсілдері

  Өсімдік шаруашылығы қызметіндегі
кәсіби стандартының
9-қосымшасы

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы мемлекеттік кәсіптер жіктеуіші (МКЖ)

Базалық топ

6111 Эфир майын алушы

Қазақстан Республикасы жұмысшылар кәсіптері мен жұмыстарының бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтағышы (БТБА)

Шығарылым, БТБА тарауы

64-шығарылым, 19-тарау "Өсімдік шаруашылығы, су және орман шаруашылығындағы жұмысшылар кәсіптерінің жұмыстарының сипаттамалары"

БТБА бойынша кәсібі

Эфир майын алушы

СБШ біліктілік деңгейі

БТБА бойынша разрядтар

2

2

3

3

2-кесте. Эфир майын алушының еңбек шарттарына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорын, ұйым)

База, плантациялар, бақтар, тәлімбақтар, учаскелер, бөлімшелер, ұйымдар, кәсіпорындар, шаруа қожалықтары

Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары

Жоқ

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес

СБШ біліктілік деңгейі

Кәсіптік білім беру және оқыту деңгейі

Қажетті еңбек тәжірибесі

2

Жалпы, орта, бірақ негізгі ортадан төмен емес білімі бар болған жағдайда тәжірибелік өтілім және/немесе кәсіби дайындық (білім беру ұйымы базасындағы қысқа мерзімді курстар немесе кәсіпорында оқыту)

Талап етілмейді

3

Практикалық тәжірибесіз негізгі орта білім базасында жалпы орта білімі немесе техникалық және кәсіби білімі болған кезде практикалық тәжірибесі және/немесе кәсіби дайындығы (бір жылға дейін кәсіби даярлық бағдарламалары бойынша білім ұйымдары базасында курстар немесе кәсіпорында оқыту)

Талап етілмейді

3-кесте. Эфир майын алушы орындайтын, еңбек функцияларын анықтайтын, КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек функцияларының атауы

(кәсіби стандартының бірлігі)

1

Эфир майлы және дәрілік дақылдарды өсіру (бұрыш жалбызы, ешкіжапырақ, раушан, күнзе, зире, фенхель, қазтамақ және басқалары) бойынша жұмыстар кешенін атқару. Топырақты, тұқымдар мен отырғызылатын материалдарды егудің алдында немесе отырғызудың алдында дайындау, егу жұмыстары және өсімдіктердің вегетациялық кезеңінде тыңайтқыштар салу, тұқымдарды себу

2

Вегетация кезінде өсімдіктерге күтім жасау. Өнімді сақтау және сату үшін жинау, сұрыптау және дайындау. Еңбек құралдары, машиналар мен механизмдер және агрегаттарға техникалық қызмет көрсету

4-кесте. Эфир майын алушы орындайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек заттары

Еңбек құралдары

Міндеттер

(еңбек іс-әрекеттері)

1

Эфир майлы және дәрілік дақылдардың тұқымдары, минералды тыңайтқыштар, залалсыздандырушы заттар

Кетпен, қолмен түптегіш құрал, күрек, тырнауыштар, жалпақ кескіш, мотоблок, қаптар, қолғаптар, механикалық сепкіш

1-1) Эфир майлы және дәрілік дақылдарды өсіру бойынша жұмыстар атқару. Топырақ және тұқымдарды егуге дайындау

1-2) Егу жұмыстарының алдында тыңайтқыш салу. Тұқымдарды және отырғызылатын материалды егу

2

Эфир майлы және дәрілік дақылдардың тұқымдары мен жемістері

Автомашина, трактор, қаптар, арба, контейнер, ыдыс, қолғаптар, жәшіктер

2-1) Вегетация кезінде өсімдіктерге күтім жасау (арамшөбін жұлу, қопсыту, түптеу, сабақтарының пайда болуы, зиянкестермен және аурулармен және т.б. күрес). Өсірілген өнімді жинау, сұрыптау

2-2) Өнімді сатуға, өңдеуге дайындау. Еңбек құралдарын, машиналарды, агрегаттарды жөндеу

5-кесте. СБШ біліктіліктің 2-деңгейлі эфир майын алушы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры

Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер

Біліктер мен дағдылар

Білімдер

1-1)

Негізгі тәжірибелік дағдыларды пайдалана отырып, стандартты тәжірибелік міндеттерді дербес шешу, зейінділік, ұқыптылық, жұмыстың барысы және нәтижесі үшін жауапкершілікте болады

Эфир майлы және дәрілік дақылдарды өсіру дағдылары. Өсімдіктерге күтім жасау, себетін жерлерді арнайы препараттармен өңдеу, құрал-жабдықпен жұмыс істеу

Эфир майлы және дәрілік дақылдарды өсіру бойынша агротехникалық жұмыстар кешенін білу: топырақты, тыңайтқыштарды дайындау, тұқымдарды, отырғызылатын материалдарды және плантацияларды себу немесе отырғызу жұмыстарының алдында әзірлеу, тұқымдарды себу, отырғызылатын материалдардлы отырғызу.

2-1)

Тұқымдарды, жемістерді жинау, көшеттерді қазып алу, оларды сұрыптау және сапасын анықтау кезінде жүзеге асырылатын жұмыстардың нәтижесі мен сапасы үшін жауапкершілікте болу. Топырақ, ыдыс, тұқымдарды сақтау камераларын, көшеттерді залалсыздандыру кезінде өзінің денсаулығы мен қауіпсіздігі, басқалардың денсаулығы мен қауіпсіздігі, сонымен қатар қоршаған ортаны қорғау бойынша жауапкершілікте болады

Тұқымдар, жемістерді сұрыптау үшін жинауға байланысты тәжірибелік дағдыларын пайдалану. Топырақ, ыдыс, камераларды залалсыздандыру кезінде құрал-жабдықпен жұмыс істеуді білу. Жиналған өнімді өңдеу және сақтау

Жинау, сұрыптау, жетілдіру, дайын өнімді сақтауға немесе сатуға дайындау. Топырақ, ыдыс, камераларды залалсыздандыру тәсілдері, өнімділігі жоғары өсімдіктерді, тұқымдарды, көшеттерді және басқа да отырғызылатын материалдарды көбейту және селекциялық жұмыстар жүргізу мақсатында іріктеп алу ережелерін білу.

6-кесте. СБШ біліктіліктің 3-деңгейлі эфир майын алушы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры

Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер

Біліктер мен дағдылар

Білімдер

1-1)

Негізгі тәжірибелік дағдыларды пайдалана отырып, стандартты тәжірибелік міндеттерді дербес шешу, зейінділік, ұқыптылық, жұмыстың барысы және нәтижесі үшін жауапкершілікте болады

Эфир майлы және дәрілік дақылдарды өсіру дағдылары. Өсімдіктерге күтім жасау, себетін жерлерді арнайы препараттармен өңдеу, құрал-жабдықпен жұмыс істеу

Эфир майлы және дәрілік дақылдарды өсіру бойынша агротехникалық жұмыстар кешенін білу: топырақты, тыңайтқыштарды дайындау, тұқымдарды, отырғызылатын материалдарды және плантацияларды себу немесе отырғызу жұмыстарының алдында әзірлеу, тұқымдарды себу, отырғызылатын материалдардлы отырғызу. Вегетация кезінде өсімдіктерге күтім жасау (арамшөбін жұлу, қопсыту, түптеу, сабақтарының пайда болуы, зиянкестермен және аурулармен және т.б. күрес). Машиналарды, агрегаттарды пайдалану ережелері

2-1)

Тұқымдарды, жемістерді жинау, көшеттерді қазып алу, оларды сұрыптау және сапасын анықтау кезінде жүзеге асырылатын жұмыстардың нәтижесі мен сапасы үшін жауапкершілікте болу. Топырақ, ыдыс, тұқымдарды сақтау камераларын, көшеттерді залалсыздандыру кезінде өзінің денсаулығы мен қауіпсіздігі, басқалардың денсаулығы мен қауіпсіздігі, сонымен қатар қоршаған ортаны қорғау бойынша жауапкершілікте болады

Тұқымдар, жемістерді сұрыптау үшін жинауға байланысты тәжірибелік дағдыларын пайдалану. Топырақ, ыдыс, камераларды залалсыздандыру кезінде құрал-жабдықпен жұмыс істеуді білу. Жиналған өнімді өңдеу және сақтау

Жинау, сұрыптау, жетілдіру, дайын өнімді сақтауға немесе сатуға дайындау. Топырақ, ыдыс, камераларды залалсыздандыру тәсілдері, өнімділігі жоғары өсімдіктерді, тұқымдарды, көшеттерді және басқа да отырғызылатын материалдарды көбейту және селекциялық жұмыстар жүргізу мақсатында іріктеп алу ережелерін білу. Жұмыс барысында қолданылатын еңбек құралдары, машина, механизмдер мен агрегаттарға техникалық қызмет көрсету әдістері

  Өсімдік шаруашылығы қызметіндегі
кәсіби стандартының
10-қосымшасы

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы мемлекеттік кәсіптер жіктеуіші (МКЖ)

Базалық топ

-

Қазақстан Республикасы жұмысшылар кәсіптері мен жұмыстарының бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтағышы (БТБА)

Шығарылым, БТБА тарауы

64-шығарылым, 19-тарау "Өсімдік шаруашылығы, су және орман шаруашылығындағы жұмысшылар кәсіптерінің жұмыстарының сипаттамалары"

БТБА бойынша кәсібі

Тәлімбақ маманы

СБШ біліктілік деңгейі

БТБА бойынша разрядтар

3

3

2-кесте. Тәлімбақ маманының еңбек шарттарына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорын, ұйым)

База, плантациялар, бақтар, тәлімбақтар, учаскелер, бөлімшелер, ұйымдар, кәсіпорындар, шаруа қожалықтары

Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары

Жоқ

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес

СБШ біліктілік деңгейі

Кәсіптік білім беру және оқыту деңгейі

Қажетті еңбек тәжірибесі

3

Практикалық тәжірибесіз негізгі орта білім базасында жалпы орта білімі немесе техникалық және кәсіби білімі болған кезде практикалық тәжірибесі және/немесе кәсіби дайындығы (бір жылға дейін кәсіби даярлық бағдарламалары бойынша білім ұйымдары базасында курстар немесе кәсіпорында оқыту)

Талап етілмейді

3-кесте. Тәлімбақ маманы орындайтын, еңбек функцияларын анықтайтын, КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек функцияларының атауы

(кәсіби стандартының бірлігі)

1

Тәлімбақтарда топырақты дайындау, егу, жабайы шемішкелі және сүйекті дақылдарды отырғызу; өсімдіктерге күтім жасау, өсімдіктерді ұластыруға дайындау, көшеттерді қазып алу, оларды сұрыптау, таратуға дайындау секілді жұмыс түрлерін орындау

2

Ұластыруға арналған материалдарды дайындау, оларды сақтау; жабайы дақылдарды, көшеттерді, екпе көшеттерді қыста сақтау амалдары; ұластыру нәтижесінде ұласып өсіп кету мүмкіндігі

4-кесте. Тәлімбақ маманы орындайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек заттары

Еңбек құралдары

Міндеттер

(еңбек іс-әрекеттері)

1

Топырақ, жабайы өсімдіктер, тұқымдар, егуге арналған сүйекті тұқымдар

Будандастыру жабындысы, бақтағы ағаштарды байлауға арналған жіпшелер; топыраққа арналған ph-метр, сымды тартып тұратын құрылғы, компьютерге қосылу мүмкіндігі бар электронды микроскоп, тасымалданатын ылғал өлшегіш құрылғы, стационарлық датчиктері бар ылғал өлшегіш құрылғы, қысқы ұластыру жағдайына арналған парафин, окулянттар, кәсіби секатор

1-1) Тәлімбақтарда топырақты дайындау, егу, жабайы шемішкелі және сүйекті дақылдарды отырғызу

1-2) Өсімдіктерге күтім жасау, өсімдіктерді ұластыруға дайындау, көшеттерді қазып алу, оларды сұрыптау, таратуға дайындау

2

Топырақ, жабайы тұқымдар, тұқымдар, отырғызуға арналған сүйекті тұқымдар, екпе көшеттер, көшеттер

Кесу, ұластыру пышақтары, бақша арасы, отырғызылатын материалды кесіп алуға арналған пышақ, 30-мөлшерлік дала микроскопы, алма және алмұрт жемістерінің қаттылығын анықтауға арналған пенетрометр, қол су бүріккіші

2-1) Ұластыру материалдарын дайындау, жабайы тұқымдарды, екпе көшеттерді, көшеттерді қыста сақтау

2-2) Будандасқан өсімдіктердің ұласып өсіп кетуін тексеру

5-кесте. СБШ біліктіліктің 3деңгейлі тәлімбақ маманы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры

Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер

Біліктер мен дағдылар

Білімдер

1-1)

Атқарушылық қызмет:

белгіленген мақсатты секере отырып, жұмысты жоспарлау және міндеттерді анықтау

Жұмыс жағдайының және оның болжамды өзгерістерін дербес талдауды қажет ететін әр түрлі практикалық міндеттерді орындауды білу

Тәлімбақтарда шемішкелі және сүйекті көшеттерін өсірудің ерекшеліктерін білу; әр түрлі бақша дақылдарының жабайы түрлерін отырғызу бойынша дайындық жұмыстары. Алма ағаштары, алмұрт, жүзім сабағын және басқа да бақша дақылдарын будандастыру және отырғызу жөніндегі жұмыс тәсілдері; будандастырылған көшеттерді күту ережелері; бұтақтарды, екпе көшеттерін, көшеттерді қысқы сақтау әдістері;бір және екі жылғы екпе көшеттерінің ұшын кесі және қалыптастыру әдістері

2-1)

Белгілі қызмет саласы деңгейінде тікелей басшылықпен басқа жұмысшылармен баламалы әрекет пен өзара қатынасты анықтайды және келістіреді

Ауыл шаруашылығы саласында жұмыс үдерісі мен оның нәтижесін дербес жоспарлау, жүзеге асыру және бағалау кезінде практикалық және танымдық дағдылардың кең ауқымын қолдана білу

Фумигацияға арналған көшеттерді отырғызу білімі, алма, алмұрт, жүзім сабағын ұластыруға арналған материалдарды дайындау және салу білімі. Будандастырылған өсімдіктердің ұласып кету мүмкіндіктерін тексеру. Қауіпсіздік техникасы және еңбекті қорғау білімі

  Өсімдік шаруашылығы қызметіндегі
кәсіби стандартының
11-қосымшасы

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы мемлекеттік кәсіптер жіктеуіші (МКЖ)

Базалық топ

2213 Тұқым шаруашылығы жөніндегі агроном

Ауыл шаруашылығы саласының басшылары және мамандары лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамалары (Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2013 жылғы 1 шілдедегі № 17/308 бұйрығымен бекітілген, Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2013 жылы 8 тамызда № 8614 тіркелді)

СБШ біліктілік деңгейі

Санаттар

4

Агроном (орташа білікті) – санаты жоқ, ІІ, І

5

Тұқым шаруашылығы бойынша агроном (жоғары білім) – санаты жоқ, ІІ, І

6

Тұқым шаруашылығы бойынша агроном (жоғары білімнен кейінгі) – санаты жоқ, ІІ, І

7

Бас агроном

2-кесте. Тұқым шаруашылығы жөніндегі агрономның еңбек шарттарына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорын, ұйым)

Тұқым шаруашылығы саласында қызмет етуші ауыл шаруашылығы ұйымдары, мемлекеттік ұйымдар

Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары

Жоқ

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес

СБШ біліктілік деңгейі

Кәсіптік білім беру және оқыту деңгейі

Қажетті еңбек тәжірибесі

4

Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық), тәжірибелік өтілім

Санатсыз – жұмыс өтіліне талап қойылмайды;

ІІ санат – санаты жоқ лауазымда 1 жылдан кем емес;

І санат – ІІ санатты лауазымда 1 жылдан кем емес

5

Техникалық және кәсіби (орта буын маманы), орта білімнен кейінгі, практикалық тәжірибе, немесе жоғары білім

Санатсыз – жұмыс өтіліне талап қойылмайды;

ІІ санат – санаты жоқ лауазымда 1 жылдан кем емес;

І санат – ІІ санатты лауазымда 1 жылдан кем емес

6

Жоғары білім (бакалавриат), практикалық тәжірибе

Санатсыз – жұмыс өтіліне талап қойылмайды;

ІІ санат – санаты жоқ лауазымда 1 жылдан кем емес;

І санат – ІІ санатты лауазымда 1 жылдан кем емес

7

Жоғары білім, практикалық тәжірибе. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім, практикалық тәжірибе

Кәсіби қызмет бағыты бойынша жұмыс тәжірибесі 5 жылдан кем емес

3-кесте. Тұқым шаруашылығы жөніндегі агроном орындайтын, еңбек функцияларын анықтайтын, КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек функцияларының атауы

(кәсіби стандартының бірлігі)

1

Жоғары сапалы сұрыптық тұқымдар мен отырғызылатын материалдарды өсіру жұмыстарын ұйымдастыру, сонымен қатар шаруашылық үшін қажет мөлшерде тұқым қорын жасақтау жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру, республикалық қорға сұрыптық және гибридті тұқымдарды жеткізу шарт міндеттемелерінің орындалуын қадағалау. Тұқым шаруашылығы бойынша жоспарлы құжаттаманы дайындайды. Жоғары сапалы тұқымдарды алу мақсатында оларға күтім жасау бойынша агрохимиялық іс-шараларды жүргізу жағдайларын қарастырады, тұқым учаскелеріне байланысты оңтайлы мерзімнің белгіленуін қамтамасыз етеді. Сұрыптық тұқымдарға апробация жүргізеді. Тұқым шаруашылығы бойынша тұқымдарды өңдеу, себу, жинап алғаннан кейінгі өңдеу, оларды жоғары сапа деңгейіне жеткізу жұмыстарын ұйымдастырады

2

Тұқымдардың дұрыс сақталуын және мақсатты түрде пайдаланылуын ұйымдастырады. Жаңа сұрыптарды сынақтан өткізудің өндірістік жағдайларын қарастырады. Сұрыпты ауыстыру және сұрыпты жаңарту жұмыстарын жүзеге асырады, өндіріске жаңа өнімділігі жоғары сұрыптар мен гибридтердің жылдам енгізілуін қамтамасыз етеді. Тұқым сапасын жақсарту жөніндегі іс-шараларды жүзеге асырады, дефицит және перспективалы тұқымдар өндірісінің артуына ықпал ету әрекетін жасайды, өнеркәсіптік негіздегі астық тұқым шаруашылығына қажетті өндіріс әрекетін жүргізеді. Тұқым шаруашылығы бойынша есеп жүргізеді және белгіленген түрде есеп тапсырып отырады

3

Тұқым үлгілерін тұқым зертханаларына дер уақытында жібереді. Қоршаған ортаны қорғау заңнамаларының, еңбекті қорғау және өрт қауіпсіздігі нормалары мен ережелерінің сақталуын қамтамасыз етеді

4-кесте. Тұқым шаруашылығы жөніндегі агроном орындайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функцияларының шифры

Еңбек заттары

Еңбек құралдары

Міндеттер

(еңбек іс-әрекеттері)

1

Дәндер, көшет материалдары

Әр түрлі ауылшаруашылық техникалары және жабдықтары, жеке компьютер, бақылау-өлшеу аспаптары, (химиялық және физико-химиялық талдаулар, газталдаулары, биотестерлер, тіркеу жабдықтары)

1-1) Жоғары сапалы сұрыпты тұқым және отырғызылатын материалдарды өсіру бойынша жұмыстарды ұйымдастырады

1-2) Тұқымнан өскен өнімді дер кезінде жинау, тұқым себу, жинап алғаннан кейін тұқымды өңдеу, оларды жоғары себу сапасына дейін жеткізу

2

Дәндер, көшет материалдары

Әр түрлі ауылшаруашылық техникалары және жабдықтары, жеке компьютер, бақылау-өлшеу аспаптары

2-1) Тұқымдарды дұрыс сақтау және мақсатты пайдалану жағдайларын ұйымдастырады. Жаңа сұрыптарды өндірістік сынақтан өткізуді ұйымдастырады

2-2) Тұқым шаруашылығын жақсарту, дефицит және перспективалы тұқымдар өндірісін арттыру, астық дақылдары тұқым шаруашылығын өнеркәсіптік негізге айналдыру бойынша іс-шараларды жүзеге асырады

3

Дәндер, көшет материалдары

Әр түрлі ауылшаруашылық техникалары және жабдықтары, жеке компьютер, бақылау-өлшеу аспаптары, методикалық материалдар

3-1) Тұқым үлгілерін тұқым зертханаларына дер уақытында жібереді

3-2) Қоршаған ортаны қорғау заңнамаларының, еңбекті қорғау және өрт қауіпсіздігі нормалары мен ережелерінің сақталуын қамтамасыз етеді

5-кесте. СБШ біліктілігінің 4-деңгейлі тұқым шаруашылығы жөніндегі агрономның құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры

Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер

Біліктер мен дағдылар

Білімдер

1-1)

Технологиялық процесс немесе бөлімше деңгейінде белгілі бір нәтижелерге қол жеткізу жауапкершілігін ала отырып, қызметкерлерге (топқа) басшылық ету

Жоғары белгісіздік жағдайында кәсіби әлеуметтік шешімдерді жобалау және қабылдау дағдылары мен білімі

Арнайы (теориялық және практикалық) білім (инновациялық білімді қоса алғанда) және практикалық тәжірибенің синтезін қажет ететін қызмет білім

2-1)

Кәсіби қызметтегі шығармашылыққа, басқарудағы бастамаға, кәсіби білімді дамыту мен ауыл шаруашылығы саласындағы кәсіби қызметінің нәтижесі үшін жауапкершілік қабылдауға қабілеттігі

Кең ауқымды білім, кәсіби қызметтегі құқық қағидалары, басқару әдістері мен қағидалары

"Тұқым шаруашылығы туралы" ҚР Заңын білу. Еңбекті қорғау және өрт қауіпсіздігі ережелері мен нормалары

6-кесте. СБШ біліктілігінің 5-деңгейлі тұқым шаруашылығы жөніндегі агрономның құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры

Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер

Біліктер мен дағдылар

Білімдер

1-1)

Жұмыс және оқу барысын дербес бақылау және басқару, мәселелерді талқылау, дәлелдер келтіру, қорытынды шығару және ақпаратты сауатты қолдану қабілеттілігі

Тұқым өсіру шаруашылығының белгіленген есеп жүргізу дағдылары

Жоғары белгісіздік жағдайында кәсіби әлеуметтік шешімдерді жобалау және қабылдауды талдау білімі.Өсімдік шаруашылығы саласында жоғарғы білім

2-1)

Кәсіби қызметтегі шығармашылыққа, басқарудағы бастамаға, кәсіби білімді дамыту мен кәсіби қызметінің нәтижесі үшін жауапкершілік қабылдауға қабілеттігі

Дәндердің үлгілерін дән зертханасына талдауға жіберуді білу

Тұқым шаруашылығы бойынша жұмысты ұйымдастыру және агротехникаға қатысты жетекші, нормативті, нұсқаулық және әдістемелік материалдар, апробация әдістері және екпе тұқымдардың сапасын бағалау, тұқым сапасын жақсарту әдіс-тәсілдері, тұқымды өңдеу және өндіру технологиясын жақсарту тәсілдері, жер және еңбек туралы заңнамалардың негіздері, қоршаған ортаны қорғау туралы заңнама, еңбекті қорғау және өрт қауіпсіздігі ережелері мен нормаларын білу

7-кесте. СБШ біліктілігінің 6-деңгейлі тұқым шаруашылығы жөніндегі агрономның құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры

Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер

Біліктер мен дағдылар

Білімдер

1-1)

Ауыл шаруашылығы саласында стратегиялық жоспарлау нәтижелеріне жетуді ескере отырып, бөлімше немесе ұйым деңгейіндегі нәтижеге жауапкершілікті ала отырып қызметкерлерді (топ) басқару

Егін сортының сапасын анықтап қабылдауды жүргізе білу

Тар шеңбердегі кәсіби қызметті жүзеге асыру үшін қажет технологиялық, материалды және адами ресурстардың негізі, жарамдылығы және қаржылық салдары

2-1)

Ауыл шаруашылығы саласында бөлімше немесе ұйымның стратегиялық қызметін анықтау, үдеріс немесе қызметті басқару қағидалары

Тұқым өсіру шаруашылығының жоспарланған құжаттамаларын жасай білу

"Тұқым шаруашылығы туралы" ҚР Заңын білу. Тұқым шаруашылығы бойынша жұмысты ұйымдастыру және агротехникаға қатысты жетекші, нормативтік, нұсқаулық және әдістемелік материалдар, апробация әдістері және екпе тұқымдардың сапасын бағалау, тұқым сапасын жақсарту әдіс-тәсілдері, тұқымды өңдеу және өндіру технологиясын жақсарту тәсілдері, тұқым шаруашылығы саласындағы ғылымның жетістіктері мен озық тәжірибе, экономика негіздері, еңбекті ұйымдастыру және басқару негіздері, жер және еңбек туралы заңнамалардың негіздері, қоршаған ортаны қорғау туралы заңнама, еңбекті қорғау және өрт қауіпсіздігі ережелері мен нормаларының білімі

8-кесте. СБШ біліктілігінің 7- деңгейлі тұқым шаруашылығы жөніндегі агрономның құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры

Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер

Біліктер мен дағдылар

Білімдер

1-1)

Стратегияны анықтау, күрделі әлеуметтік, өндірістік, ғылыми удерістерді басқару. Халықаралық деңгейдегі саланың нәтижесіне жауапкершілік

Сұранымдарды толтыруды білу, гибридтерді, көшет материалдарының қежнтті сорттарын және дәндерді алу үшін шарт жасау, олардың уақытылы алыныуын қамтамасыз ету

Кәсіби инновациялық қызмет саласындағы әдістемелік білім. Өсімдік шаруашылығы саласында жоғарғы білім

2-1)

Маңызды көшбасшылық қасиеттерді көрсете білуі, жаңашылдығы және көптеген өзара байланысты факторлармен байланысты проблемалардың шешілуін қажет етуге негізделген еңбек және оқу қызметіндегі дербестігі

Жоғарғы сапада дәндерді алу мақсатында оларды күтім жасау агрономиялық шараларын жүргізуді білу

"Тұқым шаруашылығы туралы" ҚР Заңының білімі. Қауіпсіздік және еңбекті қорғау техникасының білімі

  Өсімдік шаруашылығы қызметіндегі
кәсіби стандартының
12-қосымшасы

Келісу парағы

Ұйымның атауы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі


      Осы КС тіркелді

      Кәсіби стандарттар Реестріне енгізілді, тіркеу №

      Хат (хаттама) № ____________________ Күні__________________________