Об утверждении Методики измерения технических параметров качества услуг связи

Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 26 января 2016 года № 68. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 февраля 2016 года № 13259. Утратил силу приказом Министра информации и коммуникаций Республики Казахстан от 29 августа 2017 года № 327 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования)

      Сноска. Утратил силу приказом Министра информации и коммуникаций РК от 29.08.2017 № 327 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      В соответствии с подпунктом 6-8) пункта 1 статьи 8 Закона Республики Казахстан от 5 июля 2004 года "О связи", ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить прилагаемую Методику измерения технических параметров качества услуг связи.

      2. Комитету связи, информатизации и информации Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан (Қазанғап Т.Б.) обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление копии настоящего приказа в печатном и электронном виде на официальное опубликование в периодические печатные издания и информационно-правовую систему "Әділет" в течение десяти календарных дней после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан, а также в Республиканский центр правовой информации в течение десяти календарных дней со дня получения зарегистрированного приказа для включения в эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

      3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан и на интранет-портале государственных органов;

      4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) пункта 2 настоящего приказа.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Исполняющий обязанности


Министра по инвестициям и развитию


Республики Казахстан

Ж. Касымбек

      "СОГЛАСОВАН"

      Министр национальной экономики

      Республики Казахстан

      ________________ Е. Досаев

      28 января 2016 года



  Утверждена
приказом исполняющего обязанности
Министра по инвестициям и развитию
Республики Казахстан
от 26 января 2016 года № 68

Методика измерения технических параметров
качества услуг связи
1. Общие положения

      1. Настоящая Методика измерения технических параметров качества услуг связи (далее - Методика) разработана в соответствии с Законом Республики Казахстан от 5 июля 2004 года "О связи" и предназначена для применения в процедуре проведения измерения технических параметров качества услуг сотовой связи.

      2. Основные термины и определения, используемые в Методике:

      1) контрольный заезд – метод измерения технических параметров с применением мобильного измерительного комплекса в движении по определенному маршруту;

      2) контрольный вызов – вызов, инициируемый мобильным измерительным комплексом, носимым измерительным комплексом либо мобильным терминалом с установленным специализированным программным обеспечением;

      3) доступность связи (доступность установления соединения) – вероятность установления требуемого соединения между вызывающим и вызываемым абонентами;

      4) показатель доступности связи – доля успешных вызовов от общего числа сделанных попыток вызовов;

      5) непрерывность связи (сохранность установленного соединения) – отсутствие преждевременного разъединения установленного соединения между двумя абонентами по причинам, не зависящим от них;

      6) показатель непрерывности связи – доля вызовов, окончившихся разъединением установленного соединения по инициативе абонента;

      7) голосовой сэмпл – звуковой фрагмент определенной длины в милисекундах, проигрываемый во время контрольного вызова;

      8) система обработки данных – система, состоящая из совокупности технических и программных средств, обеспечивающая обработку данных;

      9) классификатор мест проводимых измерений – разделение окружающей среды, в которой проводятся измерения по административному делению, по виду проводимых измерений, по виду организационной деятельности (внеплановые, плановые);

      10) передвижной измерительный комплекс – мобильный измерительный комплекс аппаратных устройств на базе автомобиля, применяемый для решения задач выполнения измерения;

      11) покрытие – свойство сети сотовой связи, определяющее возможность доступа абонента к сети сотовой связи и ее сервисам;

      12) зона покрытия – территория, в пределах которой сеть сохраняет способность предоставлять услуги связи по требованию абонента;

      13) мобильный терминал (мобильный телефон или модем) – аппаратное устройство, поддерживающее функцию осуществления и поддержки сеансов связи;

      14) мобильный измерительный комплекс – передвижной или носимый комплекс аппаратных устройств, применяемый для решения задач выполнения измерения;

      15) навигационное устройство – устройство, получающее сигналы со спутниковых систем навигации с целью определения текущего местоположения устройства на Земле;

      16) измерительный комплекс – комплекс аппаратных устройств, в состав которого входят технические средства и программное обеспечение, применяемый для решения задач выполнения измерений;

      17) преждевременное разъединение установленного соединения – прекращение соединения (разговора) не по инициативе абонента;

      18) анализатор радиосетей – прибор для регистрации сигналов и технических параметров радиосетей сотовой связи;

      19) неуспешные вызовы – вызовы, потерянные из-за блокировок и технических неисправностей на различных участках сети;

      20) доля неуспешных вызовов – отношение количества неуспешных вызовов к общему количеству контрольных вызовов за период измерений, выраженное в процентах или абсолютной величине;

      21) успешные вызовы – вызовы, закончившиеся ответом станции вызываемого абонента, включая не ответ или занятость вызываемого абонента, и (или) вызовы закончившиеся ответом оператора о том, что абонент находится вне зоны обслуживания или его аппарат выключен;

      22) качество передачи речи – совокупность характеристик параметров передачи речевого информационного сигнала (громкость, разборчивость), поступившего в систему связи;

      23) доля вызовов, не удовлетворяющих нормативам по качеству передачи речи – отношение количества вызовов (установленных соединений), не удовлетворяющих нормативам по качеству передачи речи к общему количеству контрольных вызовов за период измерений, выраженное в процентах;

      24) разборчивость речи – относительное или процентное количество правильно принятых слушателями элементов речи из общего количества произнесенных;

      25) носимый измерительный комплекс - малогабаритный мобильный комплекс аппаратных устройств, в состав которого входят технические средства и программное обеспечение, применяемый для решения задач выполнения измерений на местности и в помещениях;

      26) таймаут – фиксированный интервал времени, после истечения которого осуществляется переход на следующее виртуальное событие;

      27) технический параметр – подлежащая определению путем непосредственного наблюдения количественная характеристика одного или нескольких свойств услуги, входящих в ее качество, рассматриваемая применительно к определенным условиям ее оказания или потребления;

      28) качество услуги сотовой связи – совокупный показатель характеристик услуги, подлежащих оценке на основе объективных и субъективных параметров;

      29) показатель качества услуги – подлежащая определению путем расчета количественная характеристика одного или нескольких свойств услуги, входящих в ее качество, рассматриваемая применительно к определенным условиям ее оказания или потребления;

      30) измерение технических параметров качества услуг сотовой связи (далее - измерение) – нахождение значения необходимой величины опытным путем с помощью специальных технических средств.

      3. В настоящей Методике применяются следующие сокращения:

      GSM (Global System for Mobile Communications) – технология сотовой связи второго поколения;

      UMTS (Universal Mobile Telecommunications System) – технология сотовой связи третьего поколения;

      SIM – модуль-карта, применяемый в сотовой связи для идентификации абонента;

      LTE (Long Term Evolution) – технология сотовой связи четвертого поколения;

      PESQ (Perceptual Evaluation of Speecg Quality) - алгоритм оценки разборчивости речи;

      POLQA (Perceptual Objective Listening Quality Assessment) - алгоритм оценки разборчивости речи нового поколения;

      SMS (Short Message Service) - сервис текстовых коротких сообщений;

      MOS (Mean Opinion Score) – усредненная экспертная оценка качества передачи речи.

      4. Объектом измерения являются технические параметры качества услуги сотовой связи в сетях связи Республики Казахстан.

      5. Технические параметры измеряются для следующих видов соединений:

      для приема/передачи голосовой информации при установлении вызова;

      для приема/передачи коротких текстовых сообщений.

      6. Сеть сотовой связи может быть организована на основе следующих технологий: GSM, UMTS, LTE.

2. Условия выполнения измерения

      7. Измерение проводят в режиме эксплуатации сети сотовой связи без перегрузок, сбоев, в климатических условиях, указанных в эксплуатационных документах на оборудование сотовой связи и используемые измерительные средства.

      8. Измерение с использованием передвижного измерительного комплекса проводят с применением электронных карт местности, и (или) карт местности на бумажных носителях.

      9. Измерение с использованием носимого измерительного комплекса на местности и в помещениях проводят с применением план-схем местности, помещений.

      10. Для определения географических координат точек измерения используется навигационное устройство, входящее в состав измерительного оборудования или встроенное в мобильный терминал.

      11. При измерении технических параметров качества услуги сотовой связи предполагаются следующие условия:

      оборудование сети сотовой связи находится в состоянии готовности;

      оборудование абонента на другом конце маршрута в цепочке "вызывающий абонент - вызываемый абонент" готово ответить на вызов.

      12. Измерительные комплексы и вспомогательное оборудование должны быть подготовлены к работе в соответствии с технической документацией.

      13. Маршрут измерения планируется с учетом заявленной оператором зоны покрытия, публикуемой на официальном интернет–ресурсе оператора. Маршруты измерений составляются на основе рекомендаций к планированию маршрутов согласно приложению 1 к настоящей Методике.

      14. При выполнении измерения соблюдаются:

      1) требования государственных санитарных правил и гигиенических нормативов;

      2) требования по безопасности, установленные в инструкциях по эксплуатации применяемых средств измерения.

3. Процедура проведения измерения
Параграф 1. Метод измерения

      15. Измерения проводятся методом контрольных вызовов.

      16. При выполнении каждого контрольного вызова регистрируются виртуальные точки, характеризующие статус соединения. Измерение технических параметров проводится по этим основным точкам.

      17. Контрольные вызовы выполняются поочередно для исходящего и входящего вызова.

      18. Контрольные вызовы могут проводиться от одного мобильного терминала:

      до другого мобильного терминала;

      на стационарные телефонные аппараты (автоответчики), подключенные к сети оператора фиксированной связи (фиксированная телефонная связь).

Параграф 2. Применяемые средства измерения

      19. Средства разделяются на:

      1) передвижные измерительные комплексы;

      2) носимые измерительные комплексы;

      3) мобильные терминалы с установленным специализированным программным обеспечением.

      20. Передвижной измерительный комплекс состоит из следующих частей:

      1) анализатора радиосетей;

      2) мобильных терминалов (мобильные телефоны и (или) модемы);

      3) внешних антенн;

      4) системы обработки данных;

      5) навигационного устройства;

      6) вспомогательного оборудования.

      Состав и схема подключения передвижного измерительного комплекса приведены в приложении 2 к настоящей Методике.

      21. Носимый измерительный комплекс состоит из:

      1) мобильных терминалов (мобильные телефоны и (или) модемы);

      2) контроллера;

      3) анализатора радиосетей;

      4) навигационного устройства.

      При необходимости, к носимому измерительному комплексу подключаются анализатор радиосетей и (или) навигационное устройство.

      Состав и схема подключения носимого измерительного комплекса приведены в приложении 3 к настоящей Методике.

      22. Мобильный терминал для проведения измерения технических параметров состоит из:

      1) мобильного устройства;

      2) установленного на мобильное устройство специализированного программного обеспечения, позволяющего проводить измерения в сети сотовой связи.

Параграф 3. Последовательность выполнения измерения

      23. Измерение проводится в следующей последовательности:

      1) разрабатывается схема маршрута измерения. Для этого на основе карты заявленного покрытия сети определяется территория, на которой планируется проведение контрольных заездов;

      2) в границах выбранной территории прокладывается и наносится на карту схема маршрута измерения мобильного измерительного комплекса;

      3) измерительные средства настраиваются на измерение требуемых параметров качества услуг сотовой связи согласно прилагаемой к ним инструкции по эксплуатации;

      4) проводится измерение необходимых технических параметров в автоматическом режиме;

      5) результаты измерения сохраняются для дальнейшей обработки и расчетов.

      24. Последовательность действий при проведении измерения внутри помещений выполняется согласно подпунктам 3), 4), 5) пункта 23 настоящей Методики.

      25. В результате проведения контрольного заезда для каждого маршрута автоматически формируются результаты измерений в графической и табличной формах следующих параметров качества услуг подвижной связи:

      параметры для оценки показателей доступности связи, непрерывности связи;

      параметры для оценки величины времени задержки сигнала ответа и среднего времени установления телефонного соединения;

      параметры для оценки средней разборчивости речи;

      параметры, характеризующие услугу передачи коротких текстовых сообщений.

      26. Оценка показателей доступности связи, непрерывности связи проводится согласно циклам измерения основных технических параметров, приведенных в приложении 4 к настоящей Методике. По истечении времени установления соединения и времени успешного соединения, попытка установления соединения учитывается в результатах измерения как неуспешная. Максимальная общая продолжительность измерения не превышает длительность завершения вызова и защитную паузу.

      27. Зафиксированные измерительным комплексом параметры для оценки величины времени задержки сигнала ответа и среднего времени установления телефонного соединения подлежат интерпретации с применением имеющегося программного обеспечения.

      28. Измерение параметров для оценки средней разборчивости речи выполняется с использованием алгоритма PESQ.

      Измерение проводится способом, где среднее оценочное значение качества речи рассчитывается как отношение общей суммы оценочных значений качества голосовых сэмплов к числу голосовых сэмплов.

      Параметр для оценки средней разборчивости речи рассчитывается как результат статистической обработки, включающей оценки показателя качества речи для всех переданных речевых последовательностей.

      29. Параметры для расчета доли недоставленных коротких текстовых сообщений измеряются методом отправки тестовых коротких текстовых сообщений с мобильных терминалов, входящих в состав измерительного комплекса и одновременной фиксации статуса отправки и времени доставки по ключевым событиям.

      Цикл измерения параметров, характеризующих услугу передачи коротких текстовых сообщений, приведен в приложении 5 к настоящей Методике.

      До начала выполнения тестов память принимающего мобильного терминала, используемая для хранения полученных коротких текстовых сообщений, очищается. В процессе тестирования с целью исключения сбоев из-за нехватки памяти производится очистка памяти принимающего мобильного терминала. Количество тестов, после которого производится очистка памяти, определяется в зависимости от объема памяти используемого мобильного терминала и отражается в отчете.

Параграф 4. Характеристики погрешности измерения и контроль
точности результатов измерения

      30. Количество контрольных вызовов для обеспечения надлежащей точности определяется в зависимости от класса мест проводимых измерений.

      31. Классификатор мест проводимых измерений приведен в приложении 6 к настоящей Методике.

      32. При проведении измерений по классам местности Д0, Д1, Д2, Д3, Д4, Д5 показатели качества услуг связи, утверждаемые в соответствии с пунктом 1-1 статьи 35 Закона Республики Казахстан от 5 июля 2004 года "О связи" для соответствующего рассчитываемого показателя принимаются в качестве ожидаемых. Количество контрольных вызовов должно быть достаточным для получения оценки каждого параметра с относительной погрешностью 10 % при доверительной вероятности 95 % в соответствии с СТ РК 1784-2008 "Мобильная телекоммуникационная связь. Параметры и показатели качества услуг сотовой связи".

      . Минимальное число необходимых контрольных вызовов при доверительной вероятности

=95 % для различной точности оценки приведено в приложении 7 к настоящей Методике.

      34. Для классов С1С, С2В, О1С, О2В расчет числа необходимых контрольных вызовов производится с применением алгоритма толерантных пределов, с установлением границ гарантированного соблюдения/нарушения норм. Описание алгоритма толерантных пределов приведено в приложении 8 к настоящей Методике.

      35. Для осуществления контроля точности результатов измерения проводится поверка применяемых средств измерения в соответствии с СТ РК 2.4-2007 "Государственная система обеспечения единства измерений Республики Казахстан. Поверка средств измерений. Организация и порядок проведения".

Параграф 5. Обработка результатов
измерения и алгоритмы вычислений

      36. После обработки полученных путем измерения технических параметров рассчитываются показатели, характеризующие качество услуги сотовой связи. Технические параметры качества услуг сотовой связи указаны в приложении 9 к настоящей Методике.

      37. Показатель доли неуспешных вызовов от общего числа вызовов при установлении соединений с абонентом сети сотовой (фиксированной телефонной) связи (показатель доступности связи) определяется как отношение количества неуспешных попыток установления голосового соединения к общему количеству тестовых голосовых соединений.


, где

      Q - количество неуспешных попыток установления голосового соединения;

      N - общее количество тестовых голосовых соединений.

      38. Показатель доли вызовов, окончившихся преждевременным разъединением установленного соединения не по инициативе абонента (показатель непрерывности связи) определяется как отношение количества соединений, закончившихся не по инициативе абонента, к общему количеству успешных вызовов.


, где

      R - количество соединений, закончившихся не по инициативе мобильного терминала;

      N - общее количество успешных вызовов.

      39. Показатель доли вызовов в сети сотовой связи при вызовах, завершающихся на сеть сотовой (фиксированной телефонной) связи и не удовлетворяющих нормативу по величине времени задержки сигнала ответа рассчитывается как отношение количества соединений, не удовлетворяющих нормативу по величине времени задержки сигнала ответа к общему числу вызовов.


, где

      Е – сумма параметров времени установления соединения;

      N - общее количество тестовых голосовых соединений.

      40. Показатель среднего времени установления соединения определяется как отношение суммы значений параметров времени установления соединения к числу соединений, в которых был зафиксирован параметр.


, где

      S - количество соединений, не удовлетворяющих нормативу по величине времени задержки сигнала ответа;

      N - общее количество тестовых голосовых соединений.

      41. Показатель доли вызовов, не удовлетворяющих нормативам по качеству передачи речи определяется как отношение количества принятых тестовых голосовых сэмплов с низкой разборчивостью речи к общему количеству тестовых голосовых сэмплов.


, где

      N<2.8 - количество принятых тестовых голосовых сэмплов с низкой разборчивостью речи (MOS PESQ < 2.8, MOS POLQA < 2,6);

      N - общее количество тестовых голосовых сэмплов.

      42. Показатель доли недоставленных коротких текстовых сообщений определяется как отношение количества недоставленных коротких текстовых сообщений к общему количеству отправленных коротких текстовых сообщений.


, где

      Z - количество недоставленных коротких текстовых сообщений;

      N - общее количество отправленных коротких текстовых сообщений.

      Показатель отражает долю коротких текстовых сообщений, которые не были успешно доставлены от одного мобильного терминала до другого мобильного терминала, с учетом повторно доставленных и искаженных сообщений.

Параграф 6. Формы представления результатов измерения

      43. По итогам проведения измерения формируется отчет о результатах измерений технических параметров качества услуг сотовой связи по форме, согласно приложению 10 к настоящей Методике.

  Приложение 1
к Методике измерений технических
параметров качества услуг
сотовой связи

Рекомендации к планированию маршрутов

      Перед выполнением контрольных заездов заранее составляется маршрут измерения согласно следующим рекомендациям:

      1) маршрут измерения включает центральные площади, территории торговых и культурных центров и учреждений, подъезды к вокзалам и аэропортам, образовательным учреждениям и иным важным социальным объектам, туристские зоны, доступные для проезда, а также иные территории с высокой плотностью концентрации абонентов;

      2) в населенных пунктах маршрут измерения охватывает максимально возможное количество магистральных дорог, улиц с высокой плотностью движения в пределах административной границы города, а также кольцевые, объездные дороги;

      3) вне населенных пунктов маршрут измерения включает автомобильные дороги, соединяющие населенные пункты, в пределах территории проведения измерений;

      4) маршрут измерения равномерно распределяется по территории, на которой проводятся измерения;

      5) маршрут измерения разрабатывается с учетом времени концентрации населения или трафика в соответствующих районах населенных пунктов ("спальные районы", территории размещения предприятий и офисов).

      При выполнении измерений допустимы некоторые отклонения от заранее определенного маршрута, связанные с ремонтом дорог, перекрытием проездов, шлагбаумами, плохим дорожным покрытием.

  Приложение 2
к Методике измерений технических
параметров качества услуг
сотовой связи

Состав и схема подключения передвижного
измерительного комплекса

      Передвижной измерительный комплекс состоит из:

      1) анализатора радиосетей;

      2) мобильных терминалов;

      3) внешних антенн;

      4) системы обработки данных;

      5) навигационного устройства;

      6) вспомогательного оборудования.



  Приложение 3
к Методике измерений технических
параметров качества услуг
сотовой связи

Состав и схема подключения носимого измерительного комплекса

      Носимый измерительный комплекс состоит из:

      1) мобильных терминалов;

      2) контроллера;

      3) анализатора радиосетей;

      4) навигационного устройства.



  Приложение 4
к Методике измерений технических
параметров качества услуг
сотовой связи

Циклы измерения основных технических параметров

      Цикл измерения параметров для расчета показателя

      доступности голосовой услуги

Направление вызова

Операция

Длительность, с

1

2

3

Вызов, инициированный мобильным терминалом

Общая продолжительность измерения (Call Window)

55

Установление соединения (Call setup time)

10

Длительность успешного соединения (Call Duration)

10

Защитная пауза между звонками, не менее

20

Вызов, принятый мобильным терминалом

Общая продолжительность измерения (Call Window)

55

Установление соединения (Call setup time)

25

Длительность успешного соединения (Call Duration)

10

Защитная пауза между звонками, не менее

20


      Цикл измерения параметров для расчета показателя непрерывности услуги

Направление вызова

Операция

Длительность, с

1

2

3

Вызов, инициированный мобильным терминалом

Общая продолжительность измерения (Call Window)

175

Установление соединения (Call setup time)

15

Длительность успешного соединения (Call Duration)

125

Защитная пауза между звонками, не менее

30

Вызов, принятый мобильным терминалом

Общая продолжительность измерения (Call Window)

175

Установление соединения (Call setup time)

25

Длительность успешного соединения (Call Duration)

125

Защитная пауза, не менее

30

  Приложение 5
к Методике измерений технических
параметров качества услуг
сотовой связи

Цикл измерения параметров, характеризующих
услугу передачи коротких текстовых сообщений

Операция

Длительность, с

1

2

Общая продолжительность теста

175

Таймаут для доставки коротких текстовых сообщений из конца в конец

115

Пауза между последовательно передаваемыми короткими текстовыми сообщениями, не менее

60

  Приложение 6
к Методике измерений технических
параметров качества услуг
сотовой связи

Классификатор мест проводимых измерений

Классификатор проводимых измерений

С1С

Аэропорты, железнодорожные/Автобусные вокзалы, Бизнес центры, административные комплексы, выставочные площади, места проведения культурно-массовых мероприятий

Измерения, выполняемые снаружи зданий

С2В

Аэропорты, железнодорожные/Автобусные вокзалы, Бизнес центры, административные комплексы и выставочные площади, места проведения культурно-массовых мероприятий

Измерения, выполняемые в помещениях

Д0

Города с населением более 1 миллиона человек

Измерения, выполняемые только при движении

Д1

Города республиканского значения и (или) с населением более 300 тысяч человек

Д2

Городская местность (средние и большие города с населением от 50000 до 300000 человек)

Д3

Сельская местность и малые города с населением до 50000 человек

Д4

Дороги республиканского и областного значения

Д5

На движущихся поездах

О1С

Измерения на основе поступивших обращений, снаружи зданий

Измерения, выполняемые снаружи зданий

О2В

Измерения на основе поступивших обращений, в помещениях

Измерения, выполняемые в помещениях

      Примечание:

      измерения по классам С1С, С2В проводятся непосредственно на месте путем сбора статистики, по классам Д0, Д1, Д2, Д3, Д4, Д5 – в движении, по классам О1С, О2В – на основе поступивших обращений.

  Приложение 7
к Методике измерений технических
параметров качества услуг
сотовой связи

Минимальное число необходимых контрольных вызовов при доверительной вероятности

=95 % для различной точности оценки

Нормативное значение показателя

Число контрольных вызовов при относительной погрешности

доля

5 %

10 %

20 %

1

2

3

4

0,01

39600

9900

2500

0,015

26200

6500

1600

0,020

19600

4900

1200

0,025

15600

3900

1000

0,03

12900

3200

800

0,035

11000

2700

700

0,04

9600

2400

600

0,05

7500

1900

500

  Приложение 8
к Методике измерений технических
параметров качества услуг
сотовой связи

Описание алгоритма толерантных пределов

      Расчет необходимого количества попыток вызова для обеспечения необходимой точности выполняется с помощью метода, идентичного описанному в стандарте ИСО 16269-6.

      Расчет необходимого количества вызовов для обеспечения надлежащей точности выполняется с помощью формулы, связывающей вероятность P (S < s) наступления того факта, что количество неуспешных вызовов не превысит s, с заданной нормой потерь вызовов p и количеством попыток вызова n:




вероятность того, что после n вызовов k из них были неуспешны;

количество сочетаний из n по k;

суммирование по всем вариантам, соответствующим условию S < s.

      Применение формулы дает две расчетные точки:

      - Граница гарантированного соблюдения нормы рассчитывается исходя из формулы обратной вероятности:



      В этом случае, значения s и n соответствуют условию: если после проведения n вызовов количество потерянных вызовов не превысит s, то норма потерь вызовов будет соблюдена p с доверительной вероятностью P.

      - Граница гарантированного нарушения нормы если решение ищется для P (S < s), то найденные значения s и n соответствуют удовлетворению следующего условия: если после проведения n вызовов количество неуспешных вызовов больше s, то норма доли неуспешных вызовов p будет нарушена с доверительной вероятностью P.

      Границы соблюдения нормы доли неуспешных вызовов от общего числа вызовов при установлении соединений с абонентом сети сотовой связи (p=5.0 %) и нормы доли неуспешных вызовов от общего числа вызовов при установлении соединений с абонентом сети фиксированной телефонной связи (p=3.0 %) указаны в таблице.

      Таблица 1. Расчет числа неуспешных вызовов для определения доли неуспешных вызовов из общего числа вызовов.

p=3.0 %

p=5.0 %

n-общее число вызовов

s- число неуспешных вызовов

Доля неуспешных вызовов, %

n-общее число вызовов

s-число неуспешных вызовов

Доля неуспешных вызовов, %

n-общее число вызовов

s-число неуспешных вызовов

Доля неуспешных вызовов, %

98

0

0

58

0

0

1809

75

4.146

156

1

0.642

92

1

1.087

1831

76

4.151

207

2

0.966

123

2

1.626

1853

77

4.155

256

3

1.172

152

3

1.974

1875

78

4.16

302

4

1.325

180

4

2.222

1896

79

4.167

347

5

1.441

207

5

2.415

1918

80

4.171

391

6

1.535

233

6

2.575

1940

81

4.175

435

7

1.609

259

7

2.703

1962

82

4.179

477

8

1.677

285

8

2.807

1984

83

4.183

520

9

1.731

310

9

2.903

2005

84

4.19

561

10

1.783

335

10

2.985

2027

85

4.193

603

11

1.824

360

11

3.056

2049

86

4.197

644

12

1.863

385

12

3.117

2070

87

4.203

685

13

1.898

409

13

3.178

2092

88

4.207

725

14

1.931

433

14

3.233

2114

89

4.21

765

15

1.961

457

15

3.282

2136

90

4.213

805

16

1.988

481

16

3.326

2157

91

4.219

845

17

2.012

505

17

3.366

2179

92

4.222

885

18

2.034

529

18

3.403

2201

93

4.225

924

19

2.056

553

19

3.436

2222

94

4.23

964

20

2.075

576

20

3.472

2244

95

4.234

1003

21

2.094

600

21

3.5

2265

96

4.238

1042

22

2.111

623

22

3.531

2287

97

4.241

1081

23

2.128

646

23

3.56

2309

98

4.244

1120

24

2.143

670

24

3.582

2330

99

4.249

1158

25

2.159

693

25

3.608

2352

100

4.252

197

26

2.172

716

26

3.631

2374

101

4.254

1235

7

2.186

739

27

3.654

2395

102

4.259

1274

28

2.198

762

28

3.675

2417

103

4.261

1312

29

2.21

785

29

3.694

2438

104

4.266

1350

30

2.222

808

30

3.713

2460

105

4.268

1389

31

2.232

831

31

3.73

2481

106

4.272

1427

32

2.242

854

32

3.747

2503

107

4.275

1465

33

2.253

876

33

3.767

2524

108

4.279

1503

34

2.262

899

34

3.782

2546

109

4.281

1541

35

2.271

922

35

3.796

2568

110

4.283

1578

36

2.281

944

36

3.814

2589

111

4.287

1616

37

2.29

967

37

3.826

2611

112

4.29

1654

38

2.297

990

38

3.838

2632

113

4.293

1691

39

2.306

1012

39

3.854

2654

114

4.295

1729

40

2.313

1035

40

3.865

2675

115

4.299

1767

41

2.32

1057

41

3.879

2697

116

4.301

1804

42

2.328

1080

42

3.889

2718

117

4.305

1842

43

2.334

1102

43

3.902

2740

118

4.307

1879

44

2.342

1125

44

3.911

2761

119

4.31

1916

45

2.349

1147

45

3.923

2782

120

4.313

1954

46

2.354

1169

46

3.935

2804

121

4.315

1991

47

2.361

1192

47

3.943

2825

122

4.319

2028

48

2.367

1214

48

3.954

2847

123

4.32

2065

49

2.373

1236

49

3.964

2868

124

4.324

2102

50

2.379

1259

50

3.971

2890

125

4.325

2139

51

2.384

1281

51

3.981

2911

126

4.328

2177

52

2.389

1303

52

3.991

2933

127

4.33

2214

53

2.394

1325

53

4

2954

128

4.333

2251

54

2.399

1347

54

4.009

2975

129

4.336

2288

55

2.404

1370

55

4.015

2997

130

4.338

2324

56

2.41

1392

56

4.023




2361

57

2.414

1414

57

4.031




2398

58

2.419

1436

58

4.039




2435

59

2.423

1458

59

4.047




2472

60

2.427

1480

60

4.054




2509

61

2.431

1502

61

4.061




2545

62

2.436

1524

62

4.068




2582

63

2.44

1546

63

4.075




2619

64

2.444

1568

64

4.082




2656

65

2.447

1590

65

4.088




2692

6

2.452

1612

66

4.094




2729

67

2.455

1634

67

4.1




2765

68

2.459

1656

68

4.106




802

69

2.463

1678

69

4.112




2839

70

2.466

1700

70

4.118




2875

71

2.47

1722

71

4.123




2912

72

2.473

1744

72

4.128




2948

73

2.476

1765

73

4.136





      Примечание:

      Пример использования таблицы.

      В ходе проведения измерений было совершено 158 контрольных вызовов, среди них один вызов оказался неуспешным, то по данным таблицы доля неуспешных вызовов равна 0,642.

  Приложение 9
к Методике измерений технических
параметров качества услуг
сотовой связи

Технические параметры качества услуг сотовой связи

№ п/п

Технический параметр

События вызовов

Показатель качества услуги, взаимосвязанный с параметром

1

2

3

4

1

Передача голосовой информации


Количество неуспешных попыток установления голосового соединения.

Общее количество установленных соединений.

Неуспешная попытка: соединение не установлено в течение 15 с

Начальная точка:

Отправка по каналу RACH сообщения

для GSM - "A CHANNEL_REQUEST"; для UMTS первого сообщения "RRC CONNECTION REQUEST" с причиной запроса "Originating Conversational Call"

Конечная точка:

Переданы сообщения "ALERTING":

1. от стороны В к коммутатору (UL);

2. от коммутатора к стороне A (DL)

Доля неуспешных вызовов от общего числа вызовов при установлении соединений с абонентом сети сотовой (фиксированной) связи


Количество обрывов успешно установленных соединений.

Общее количество успешно установленных соединений.

Обрыв соединения - его прекращение не по инициативе абонентов

Начальная точка:

Переданы сообщения "ALERTING":

1. от стороны В к коммутатору (UL);

2. от коммутатора к стороне A (DL)

Конечная точка:

Для GSM: прием сообщения

"DISCONNECT" стороной А или В

Для UMTS: не наблюдаются одновременно сообщение

"DISCONNECT" в

направлении

коммутатора от одного терминала и сообщение

Доля вызовов, окончившихся разъединением установленного соединения не по инициативе соединения


Количество голосовых соединений (голосовых сэмплов) с низкой разборчивостью речи

Общее количество голосовых соединений (голосовых сэмплов).

Доля тестовых речевых последовательностей, при которых оценка разборчивости ниже рекомендованного уровня согласно Рекомендаций ITU-T R.862 (MOS PESQ < 2,8, MOS POLQA < 2,6).

Доля вызовов, не удовлетворяющих нормативам по качеству передачи речи

2

Величина времени задержки сигнала ответа


Количество контрольных вызовов, не удовлетворяющих нормативам по величине времени задержки вызова, за все сеансы измерений.

Общее суммарное количество контрольных вызовов за все сеансы измерений.

Доля вызовов, не удовлетворяющих нормативам по величине времени задержки сигнала ответа.

Начальная точка:

Отправка по каналу RACH сообщения для GSM - "A CHANNEL_REQUEST"; для UMTS первого сообщения "RRC CONNECTION REQUEST" с причиной запроса "Originating Conversational Call"

Конечная точка:

Переданы сообщения "ALERTING":

1. от стороны В к коммутатору (UL);

2. от коммутатора к стороне A (DL)

Доля вызовов в сети сотовой связи при вызовах, завершающихся на сеть сотовой (фиксированной) связи и не удовлетворяющих нормативу по величине времени задержки сигнала ответа

Среднее время установления телефонного соединения в сети сотовой связи, завершающемся на сеть сотовой (фиксированной) связи и не удовлетворяющих нормативу по величине времени задержки сигнала ответа

3

Доставка SMS сообщений


Количество недоставленных SMS сообщений

Общее количество отправленных SMS сообщений

Начальная точка:

Передающим мобильным терминалом передано сообщение "CM Service Request" с запросом на SMS сервис

Конечная точка:

На принимающем мобильном терминале принято сообщение "Message Transfer" (принимающий терминал отправил сообщение CP_DATA (RP_ACK)

Не доставленное SMS сообщение: SMS сообщение не принято на стороне В до окончания таймаута, или дублировано, или искажено

Доля недоставленных коротких текстовых сообщений

Доля SMS, не удовлетворяющих нормативу по величине времени доставки SMS

      Примечание: расшифровка аббревиатур:

      1. BCCH – широковещательный канал управления, необходимый для передачи управляющей информации в направлении от базовой станции к мобильному терминалу;

      2. RxLevel (Received Level) - показатель уровня полезного сигнала в технологии GSM, dBm;

      3. RSCP (Receive Signal Code Power) – показатель уровня принимаемого полезного сигнала на входе приемника мобильной станции в технологии UMTS, dBm;

      4. RSRP (Reference Signal Received Power)- cреднее значение мощности принятых пилотных сигналов на входе приемника мобильной станции технологии LTE, dBm;

      5. RACH (Random Access Channel) – канал доступа, использующийся для запроса о назначении индивидуального канала управления в направлении от мобильного терминала к базовой станции;

      6. RRC CONNECTION REQUEST – сообщение, отправляемое мобильным терминалом на первом этапе установления соединения;

      7. A CHANNEL_REQUEST – сообщение, отправляемое мобильным терминалом, в котором находится запрос на выделение канала;

      8. ALERTING (предупреждение) – сообщение, характеризует предответное состояние мобильного терминала;

      9. DISCONNECTED (разъединено) – сообщение, характеризующее разъединение соединения;

      10. SMS (Short Message Service) – технология, позволяющая осуществлять прием и передачу коротких текстовых сообщений с помощью сотового телефона;

      11. SYN (synchronize) – пакет, отсылаемый клиентом для установления соединения;

      12. UL (UpLink) – канал от мобильного терминала к базовой станции;

      13. DL (DownLink) – канал от базовой станции к мобильному терминалу.

  Приложение 10
к Методике измерений технических
параметров качества услуг
сотовой связи

      Форма

Отчет о результатах измерений технических параметров
качества услуг сотовой связи

      город __________ "__" _______20__г.

      Основание для проведения измерения:__________________________________________________________.

      Ф.И.О. и должность сотрудников проводивших измерения:___________________________________________________________

      ____________________________________________________________________

      Адрес, название населенного пункта - с уточнением района, области:_____________________________________________________________

      Административная граница проведения измерений:

      ____________________________________________________________________

      Идентификационные данные измерительного комплекса (тип оборудования, срок поверки):_________________________________________

      _____________________________________________________________________

      1. Результаты измерений технических параметров качества услуги сотовой связи

      Таблица 1 – Статистика дозвонов мобильных терминалов для

      стандарта ______________.

N

Оператор сотовой связи

Общее количество установленных соединений

Количество неуспешных попыток установления соединения

Количество обрывов успешно установленных соединений

      Таблица 2 – Статистика отправки SMS с мобильных терминалов

      для стандарта ______________.

Оператор сотовой связи

Общее количество отправленных SMS сообщений

Количество недоставленных SMS сообщений





      Таблица 3 – Качество передачи речи оператора сотовой

      связи ______________.

Параметр качества

Стандарт

GSM

UMTS

LTE

1

Общее количество голосовых соединений (голосовых сэмплов)




2

Количество голосовых соединений (голосовых сэмплов) с низкой разборчивостью речи





      Таблица 4 – Время установления соединения от абонента

      до абонента оператора сотовой связи ______________.

N

Параметр качества

Стандарт

GSM

UMTS

LTE

1

Общее количество вызовов




2

Количество вызовов с величиной задержки сигнала ответа более 15 с




3

Количество вызовов с величиной задержки сигнала ответа более 10 с





      Таблица 5 – Показатели качества услуг сотовой связи

      оператора ______________.

Показатель качества услуг

Стандарт

GSM

UMTS

LTE

1

Доля неуспешных вызовов от общего числа вызовов при установлении соединений с абонентом сети сотовой связи, %




2

Доля неуспешных вызовов от общего числа вызовов при установлении соединений с абонентом сети фиксированной телефонной связи, %




3

Доля вызовов, окончившихся преждевременным разъединением установленного соединения не по инициативе абонента, %




4

Доля вызовов в сети сотовой связи при вызовах, завершающихся на сеть сотовой связи и не удовлетворяющих нормативу по величине времени задержки сигнала ответа (<15 с), %




5

Доля вызовов в сети сотовой связи при вызовах, завершающихся на сеть фиксированной связи и не удовлетворяющих нормативу по величине времени задержки сигнала ответа (<15 с), %




6

Среднее время установления соединения




7

Доля вызовов, не удовлетворяющих нормативам по качеству передачи речи, %




8

Доля недоставленных коротких текстовых сообщений, %





      Примечание:____________________________________________________

      _____________________________________________________________________

      _____________________________________________________________________

      Должностные лица:

      Должность______________________________________________________

      Ф.И.О. подпись

      Должность______________________________________________________

      Ф.И.О. подпись

Байланыс қызметтері сапасының техникалық өлшемдерін өлшеу әдістемесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2016 жылғы 26 қаңтардағы № 68 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 25 ақпанда № 13259 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ақпарат және коммуникациялар министрінің 2017 жылғы 29 тамыздағы № 327 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен

      Ескерту. Күші жойылды – ҚР Ақпарат және коммуникациялар министрінің 29.08.2017 № 327 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен

      "Байланыс туралы" 2004 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабының 1-тармағы 6-8) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған Байланыс қызметтері сапасының техникалық өлшемдерін өлшеу әдістемесі бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Байланыс, ақпараттандыру және ақпарат комитеті (Т.Б. Қазанғап):

      1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде заңнамада белгіленген тәртіппен мемлекеттік тіркелуін;

      2) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін оның көшірмелерін баспа және электрондық түрде күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспа басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға, сондай-ақ тіркелген бұйрықты алған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Республикалық құқықтық ақпарат орталығына жіберуді;

      3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің интернет-ресурсында және мемлекеттік органдардың интранет-порталында орналастыруды;

      4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Заң департаментіне осы бұйрықтың 2-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтердің ұсынылуын қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму вице-министріне жүктелсiн.

      4. Осы бұйрық ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының


Инвестициялар және даму министрінің


міндетін атқарушы

Ж. Қасымбек

      "КЕЛІСІЛГЕН"

      Қазақстан Республикасының

      Ұлттық экономика министрі

      ______________ Е. Досаев

      2016 жылғы " ___ " ______



  Қазақстан Республикасының
Инвестициялар және даму министрінің
міндетін атқарушының
2016 жылғы 26 қаңтардағы
№ 68 бұйрығымен
бекітілген

Байланыс қызметтері сапасының техникалық өлшемдерін өлшеу әдістемесі
1. Жалпы ережелер

      1. Осы байланыс қызметтері сапасының техникалық өлшемдерін өлшеу әдістемесі (бұдан әрі - Әдістеме) "Байланыс туралы" 2004 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 7–бабы 1–тармағының 6-8) тармақшасына сәйкес әзірленді және ұялы байланыс қызметтерінің техникалық өлшемдерін өлшеуді жүргізу рәсімінде қолдануға арналған.

      2. Әдістемеде пайдаланылатын негізі терминдер мен анықтамалар:

      1) бақылап жүру – мобильдік өлшеу кешенін белгілі бағдар бойынша қозғалыста пайдалана отырып, техникалық өлшеу әдісі;

      2) бақылау шақыру – мобильдік өлшеу кешені, тасымалдау өлшеу кешені немесе арнайы бағдарламалық қамтамасыз ету орнатылған мобильдік терминал бастамалайтын шақыру;

      3) байланыстың қолжетімділігі (қосылуды орнатудың қолжетімділігі) – шақырылып және шақырып отырған абоненттер арасында талап етілетін байланысты орнау ықтималдығы;

      4) байланыстың қолжетімділік көрсеткіші – жасалған шақыру талаптарының жалпы санынан сәтті шақырулар үлесі;

      5) байланыстың үздіксіздігі (орнатылған қосылудың сақталуы) - екі абоненттің арасында орнатылған қосылудың оларға тәуелсіз себептер бойынша уақытынан бұрын ажырамауы;

      6) байланыс үздіксіздігінің көрсеткіші – абоненттің бастамасы бойынша орнатылған байланыстың ажыраумен аяқталынатын шақырулар үлесі;

      7) дауыстық сэмпл – бақылау шақыру кезінде ойналған милисекундтағы белгілі ұзақтықтағы дыбыстық фрагмент;

      8) деректерді өңдеу жүйесі – деректерді өңдеуді қамтамасыз ететін техникалық және бағдарламалық құралдардың жиынтығынан тұратын жүйе;

      9) жүргізілетін өлшеу орындарының жіктеуіші – өлшеудің қоршаған ортасын әкімшілік бөлінуі, жүргізілетін өлшеулердің түрі, ұйымдастырушылық қызмет түрі бойынша (жоспардан тыс, жоспарлы) бөлу;

      10) жылжымалы өлшеу кешені – өлшеуді орындау міндеттерін шешу үшін қолданылатын автокөлік негізіндегі аппараттық құрылғылардың мобильдік өлшеуіш кешені;

      11) қамту – ұялы байланыс желісі мен оның сервистеріне абоненттің қол жеткізу мүмкіндігін жанама түрде айқындайтын ерекшелік;

      12) қамту аймағы – оның шегінде желі абоненттің талабы бойынша байланыс қызметтерін көрсету қабілетін сақтайтын аумақ;

      13) мобильдік терминал (мобильдік телефон немесе модем) – байланыс сеанстарын жүзеге асыру мен қолдау қызметін қолдайтын аппараттық құрылғы;

      14) мобильдік өлшеуіш кешені – өлшеуді орындау міндеттерін шешуде қолданылатын аппараттық құрылғылардың жылжымалы немесе тасымалдау кешені;

      15) навигациялық құрылғы – жердегі ағымдағы құрылғының орналасқан орнын анықтау мақсатындағы спутниктік навигация жүйесімен сигнал алатын құрылғылар;

      16) өлшеу кешені – өлшеуді орындау міндетін шешуде қолданылатын, құрамына техникалық құралдары мен бағдарламалық қамтамасыз ету кіретін аппараттық құрылғылар кешені;

      17) орнатылған байланыстың уақыттан бұрын ажырауы – абонент бастамаламай қосылудың (әңгіменің) ажырауы;

      18) радиожелілер талдағышы – желілік байланыс радиожелілерінің техникалық өлшемі мен сигналдарын тіркеуге арналған аспап;

      19) сәтсіз шақырулар – желінің әрбір учаскелеріндегі бұғаттауларға және техникалық жөнсіздіктерге байланысты жоғалған шақырулар;

      20) сәтсіз шақырулардың үлесі - сәтсіз шақырулардың өлшеу кезеңіндегі бақылау шақырулардың жалпы санына пайызбен немесе абсолюттік шамамен көрсетілген қатынасы;

      21) сәтті шақырулар – шақырылатын абоненттің жауап бермеуін немесе бос болмауын қоса алғанда, шақырылатын абонент станциясының жауабымен аяқталған шақырулар және/немесе абонент қызмет көрсету аумағынан тыс болуы немесе оның аппаратының сөндірілуі туралы оператордың жауабымен аяқталған шақырулар;

      22) сөздерді жеткізу сапасы – байланыс жүйесіне түскен ақпараттық сигнал сөздерін (дауыс қаттылығы, түсініктілігі) жеткізу параметрлері сипаттамасына жиынтығы;

      23) сөздерді жеткізу сапасы бойынша нормативтерді қанағаттандырмайтын шақырулардың үлесі - сөздерді жеткізу сапасы бойынша нормативттерді қанағаттандырмайтын шақырулардың (орнатылған қосылулардың) өлшеу кезеңіндегі бақылау шақырулардың жалпы санына пайызбен көрсетілген қатынасы;

      24) сөздің түсініктілігі - жалпы айтылған сөйлеу элементтерінің жалпы санынан тыңдаушылар дұрыс қабылдаған салыстырмалы немесе пайыздық саны;

      25) тасымалданатын өлшеу кешені – мекен мен үй-жайдан өлшеуді орындау міндеттерін шешу үшін қолданылатын, құрамына техникалық құралдар мен бағдарламалық қамтамасыз ету кіретін аппараттық құрылғылардың аз габаритті мобильдік кешені;

      26) таймаут – мерзімі өткен соң келесі виртуалды оқиғалар жүзеге асатын белгіленген уақыт аралығы;

      27) техникалық өлшем – тікелей бақылау арқылы аңықтауға жататын қызметтің көрсетілуі немесе тұтынылуының белгілі шарттарына сәйкес қарастырылатын, оның сапасына кіретін бір немесе бірнеше қызмет қасиетінің сандық сипаттамасы;

      28) ұялы байланыс қызметінің сапасы – объективті және субъективті өлшем негізде бағалауға жататын, көрсетілетін қызмет сипаттамаларының жиынтық көрсеткіші;

      29) қызмет сапасының көрсеткіші – есептеу жолымен аңықтауға жататын қызметтің көрсетілуі немесе тұтынылуының белгілі шарттарына сәйкес қарастырылатын, оның сапасына кіретін бір немесе бірнеше қызмет қасиетінің сандық сипаттамасы;

      30) ұялы байланыс қызметтері сапасының техниқалық өлшемдерін өлшеу (бұдан әрі - өлшеу) – арнайы техниқалық құралдардың көмегімен тәжірибелік жолымен қажетті шаманың мәнін табу.

      3. Осы Әдістемеде мынадай қысқартулар қолданылады:

      GSM (Global System for Mobile Communications) – екінші буынды ұялы байланыс технологиясы;

      UMTS (Universal Mobile Telecommunications System) – үшінші буынды ұялы байланыс технологиясы;

      SIM – абонентті сәйкестендіру үшін ұялы байланыста қолданылатын модуль-карта;

      LTE (Long Term Evolution) – төртінші буынды ұялы байланыс технологиясы;

      PESQ (Perceptual Evaluation of Speecg Quality) – сөздің дәлдігін бағалау алгоритмі;

      POLQA (Perceptual Objective Listening Quality Assessment) – жаңа буын сөзінің дәлдігін бағалау алгоритмі;

      SMS (Short Message Service) – қысқа мәтінді хабарламалар сервисі;

      MOS (Mean Opinion Score) – сөзді жеткізу сапасын орташаландырған сараптамалық бағалау;

      4. Өлшеу объектісі Қазақстан Республикасы байланыс желілеріндегі ұялы байланыс қызметі сапасының техникалық өлшемдері болып табылады.

      5. Техникалық өлшем қосылудың келесі түрлері үшін өлшенеді:

      шақыру орнатылған кезде дауыстық ақпаратты қабылдау/жіберу үшін;

      қысқа мәтінді хабарламаларды қабылдау/жіберу үшін.

      6. Ұялы байланыс желісі мынадай технологиялардың негізінде ұйымдастырылуы мүмкін: GSM, UMTS, LTE.

2. Өлшеулер жүргізу шарттары

      7. Өлшеулер желіні шамадан артық жүктемесіз, кідірулерсіз пайдалану режимінде, ұялы байланыс жабдығы және пайдаланылатын өлшеу құралдарының пайдалану құжаттарында көрсетілген климаттық жағдайларда жүргізіледі.

      8. Жылжымалы кешенін пайдалана отырып өлшеу елді-мекеннің электрондық карталарын және(немесе) қағаз тасығыштағы елді-мекен карталарын пайдаланумен жүргізіледі.

      9. Мекенде және үй–жайда тасымалданатын өлшеу кешенін пайдалана отырып өлшеу мекеннің, үй–жайдың жоспар-схемасын пайдалана отырып жүргізіледі.

      10. Өлшеу нүктелерінің географиялық координаталарын аңықтау үшін өлшеу жабдығының құрамына кіретін немесе мобильдік терминалға кіріктірілген навигациялық құрылғы пайдаланылады.

      11. Ұялы байланыс қызметі сапасының техникалық өлшемдерін өлшеу кезінде мыналар шарттар болжамдалады:

      ұялы байланыс желінің жабдығы дайын жай-күйінде;

      бағдардың екінші жағында "шақырушы абонент - шақырылатын абонент" тізбегіндегі абоненттің жабдығы шақыруға жауап беруге дайын.

      12. Өлшеу кешендері мен қосалқы жабдық техникалық құжаттамаға сәйкес жұмысқа дайын болуы тиіс.

      13. Өлшеу бағдары оператордың ресми интернет ресурсынде жарияланған, оператор тапсырыс берген қамту аймағын ескере отырып жоспарланады. Өлшеу бағдары осы Әдістемеге 3-қосымшаға сәйкес бағдарды жоспарлауға ұсынымдар негізінде жасалады.

      14. Өлшеуді орындаған кезде мыналар сақталады:

      1) мемлекеттік санитарлық қағидалар мен гигиеналық нормативтер талаптары;

      2) қолданылатын өлшеу құрылғыларын пайдалану жөніндегі нұсқауда белгіленген қауіпсіздік бойынша талаптар.

3. Өлшеулер жүргізу рәсімі
1-параграф. Өлшеу әдісі

      15. Өлшеулер бақылау шақыру әдісімен жүргізіледі.

      16. Әрбір бақылау шақыруды орындаған кезде қосылудың мәртебесін сипаттайтын виртуалдық нүктелер тіркеледі. Техникалық өлшемдерді өлшеу осы негізгі нүктелер бойынша жүргізіледі.

      17. Бақылау шақырулары шығыс және кіріс шақыру үшін кезекпен орындалуы тиіс.

      18. Бақылау шақырулары:

      басқа мобильдік терминалға дейін;

      тіркелген байланыс операторының желісіне қосылған стационарлық телефон аппараттарына (автожауапбергіш) орындалуы мүмкін.

2-параграф. Қолданылатын өлшеу құралдары

      19. Құралдар:

      1) жылжылмалы өлшеу кешендері;

      2) тасымалданатын өлшеу кешендері;

      3) арнайы бағдарламалық қамтамасыз ету орнатылған мобильдік терминалдар болып бөлінеді.

      20. Жылжымалы өлшеу кешені мынадай бөліктерден тұрады:

      1) радиожеліні талдағыш;

      2) мобильдік терминалдар (ұялы телефондар және(немесе) модемдер);

      3) сыртқы антенналар;

      4) деректерді өңдеу жүйелері;

      5) навигациялық құрылғылар;

      6) қосымша жабдық.

      Жылжымалы өлшу кешенінің құрамы мен қосу схемасы осы Әдістемеге 2-қосымшада келтірілген.

      21. Тасымалданатын өлшеу кешені мыналардан тұрады:

      1) мобильдік терминалдар (ұялы телефондар және(немесе) модемдер);

      2) контроллер (мобильдік терминалдарды басқаруға арналған құрылғы);

      3) радиожеліні талдағыш;

      4) навигациялық құрылғылар;

      Қажет болған кезде, тасымалданатын өлшеу кешеніне радиожеліні талдағыш және(немесе) навигациялық құрылғы қосылады.

      Тасымалданатын өлшеу кешенін құрамы мен қосу схемасы осы Әдістемеге 3-қосымшада келтірілген.

      22. Техникалық өлшемдерін өлшеу үшін мобильдік терминал мыналардан тұрады:

      1) мобильдік құрылғы;

      2) мобильдік құрылғыға орнатылған, ұялы байланыс желісінде өлшеулер жүргізуге мүмкіндік беретін арнайы бағдарламалық қамтамасыз ету.

3-параграф. Өлшеуді орындау бірізділігі

      23. Өлшеу мынадай бірізділікпен жүргізіледі:

      1) өлшеу бағдарының схемасы әзірленеді. Бұл үшін желімен қамтудың ұсынылған картасының негізінде бақылау айналымын жүргізу жоспарланатын аумақ белгіленеді;

      2) таңдалған аумақ шекарасы жасалынады және мобильдік өлшеу кешенінің қозғалыс бағдары схемасы картасына енгізіледі;

      3) өлшеу құралдары оларға қоса берілген пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес ұялы байланыс қызметтері сапасының талап етілетін өлшемдерін өлшеу үшін күйге келтіріледі;

      4) қажетті техникалық өлшемдерді автоматты режимде өлшеу жүргізіледі;

      5) өлшеу нәтижелерін одан әрі өңдеу мен есептеу үшін сақталады.

      24. Ұй-жай ішінде өлшеу жүргізу кезіндегі іс-қимылдар бірізділігі осы Әдістеменің 23–тармағы 3), 4), 5) тармақшаларына сәйкес орындалады.

      25. Бақылап жүру нәтижесінде әрбір бағдар үшін жылжымалы байланыс қызметтерінің мынадай өлшемдерінің нәтижелері графикалық және кесте нысандарында алынып, автоматты түрде қалыптастырылады:

      байланыс қолжетімділік көрсеткіштерін, байланыстың үздіксіздігін бағалауға арналған өлшемдер;

      телефондық қосылуды белгілеудің орташа уақыты мен жауап сигналының кідіру уақытының мөлшерін бағалауға арналған өлшемдер;

      сөздің орташа айқындығын бағалауға арналған өлшемдер;

      қысқа мәтінді хабарлама жіберу қызметін сипаттайтын өлшемдер.

      26. Байланыстың қолжетімділік, үздіксіздік көрсеткіштерін бағалау осы Әдістемеге 4-қосымшада келтірілген негізгі техниқалық өлшемдерді өлшеу цикліне сәйкес жүргізіледі. Қосылуды белгілеу уақыты және сәтті қосылу уақыты өткен соң қайта қосылуды орнату әрекеті өлшеу нәтижелерінде сәтсіз ретінде ескеріледі. Өлшеудің максималды жалпы ұзақтығы шақыруды аяқтау мен қорғау үзілісінің ұзақтығынан аспауы тиіс.

      27. Жауап сигналын кідірту шамасы және телефондық қосылуды белгілеудің орташа уақыты бағалау үшін өлшеу кешенімен тңркелген өлшемдер қолданыстағы бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдалана отырып, түсіндіруге жатады.

      28. Сөздің түсініктілігін отраша бағалауға арналған өлшемдерді өлшеу PESQ алгоритмін пайдалана отырып жүргізіледі.

      Өлшеу сөйлеу сапасының орташа бағалау мәні дауыстық сэмплдер сапасын бағалау мәндері жалпы сомасының дауыстық сэмплдер санына қатынасы ретінде есептелетін әдіспен жүргізіледі.

      Сөйлеудің отраша түсініктілігін бағалау өлшемдері барлық жіберілген сөздік бірізділіктер үшін сөйлеудің сапа көрсеткіштерін бағалауды қамтитын статистикалық өңдеу нәтижесі ретінде есептеледі.

      29. Жеткізілмеген қысқа мәтінді хабарламалар үлесін есептеу өлшемдері өлшеу кешенінің құрамына кіретін мобильдік терминалдардан тестілік қысқа мәтінді хабарламаларын жіберумен бір уақытта жіберу және бір уақытта жіберу мәртебесін және басты оқиғалар бойынша жеткізу уақыты белгілеу әдісімен өлшенеді.

      Қысқа мәтінді хабарлама жіберу қызметін сипаттайтын параметрлерді өлшеу циклі осы Әдістемеге 5-қосымшада келтірілген.

      Тестілерді орындауды бастағанға дейін қабылданған қысқа мәтінді хабарламаны сақтау үшін пайдаланылатын мобильдік терминалдың жадысы тазартылады. Тестілеу процесінде жадының жетіспеушілігінен кідірулерге жол бермеу мақсатында қабылдағыш мобильдік терминалдың жадысын тазалау жүргізіледі. Жадыны тазалау жүргізілгеннен кейін тестілердің саны пайдаланылатын мобильдік терминал жадысының көлеміне байланысты анықталады және хаттамада көрсетіледі.

4-параграф. Өлшеу қателігінің сипаттамасы мен өлшеу нәтижелерінің нақтылығын бақылау

      30. Тиісті нақтылықты қамтамасыз етуге арналған бақылау шақыруларының саны өлшеулер жүргізіліп жатқан орындардың кластарына байланысты айқындалады.

      31. Өлшеулер жүргізілетін өлшеу орындарының жіктеуіші осы Әдістемеге 6-қосымшада келтіріледі.

      32. Д0, Д1, Д2, Д3 мекенінің кластары бойынша өлшеуді жүргізген кезде Қазақстан Республикасы "Байланыс туралы" 2004 жылғы 5 шілдедегі Заңының 35-бабы 1-1-тармағына сәйкес бекітілген нормативтік мәндер тиісті көрсеткіш үшін күтілетін Бақылау шақыруларының саны ҚР 1784-2008 ҰС "Ұтқыр телекоммуникациялық байланыс. Ұялы байланыс қызметі сапасының параметрлері және көрсеткіштері" сәйкес сенімді ықтималдығы 95% кезінде салыстырмалы қателігі 10% болатын әрбір өлшемдердің бағасын алу үшін жеткілікті болуы тиіс.

      33. Бағалаудың түрлі нақтылығы үшін сенімді ықтималдық а=95 % кезінде қажетті бақылау шақырулардың ең аз саны осы Әдістемеге 7-қосымшада келтірілген.

      34. С1С, С2В, О1С, О2В кластар үшін бақылау шақыруларының қажетті санын есептеу нормаларды кепілденген сақтау/бұзу шекараларын белгілей отырып, толеранттық шектердің алгоритмі пайдаланумен жүргізіледі. Толеранттық шектер алгоритмінің сипаттамасы осы Әдістемедеге 8-қосымшада келтірілген.

      35. Өлшеу нәтижесінің дәлдігін бақылауды жүзеге асыру үшін ҚР 2.4. ҰС "Өлшем бірлігіін қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйесі. Өлшем құралдарының салыстырып тексеру. Ұйымдастыру және жүргізу тәртібі" сәйкес қолданылатын өлшеу құралдарын тексеру жүргізіледі.

5-параграф. Өлшеу нәтижелері мен есептеу алгоритмдерін өңдеу

      36. Өлшеу жолымен алынған техникалық өлшемдерді өңдегеннен кейін ұялы байланыс қызметінің сапасын сипаттайтын көрсеткіштер есептеледі. Ұялы байланыс қызметтері сапасының техникалық өлшемдері осы Әдістемеге 9-қосымшада көрсетіледі.

      37. Ұялы байланыс (тіркелген телефондық) желісі абонентімен бекітілген қосулы кезіндегі шақырудың жалпы санынан сәтсіз шақырулар үлесінің (байланыстың қолжетімділік көрсеткіші) көрсеткіші тестік дауыстық қосылыстардың жалпы санына дыбыстық қосылыстың белгіленуінің сәтсіз әрекеттер санына қатынасы ретінде анықталады.



      Q – дауыстық қосылысты белгілеудің сәтсіз әрекетінің саны;

      N – тестік дауыстық қосылыстардың жалпы саны.

      38. Абоненттің бастамасынсыз белгіленген қосылудың мерзімінен бұрын ажырауымен аяқталған шақырулар үлесінің (үзіліссіз байланыс көрсеткіші) көрсеткіші абоненттің бастамасынсыз аяқталған қосылыстар мөлшеріне сәтті шақырудың жалпы мөлшеріне қатынас ретінде анықталады.



      R – мобильдік терминалдың бастамасынсыз аяқталған қосылыстар саны;

      N – сәтті шақырулардың жалпы саны.

      39. Ұялы (телефондықпен белгіленген) желіде аяқталған және жауап сигналының кідіріс уақытының ауқымдылығы бойынша нормативті қанағаттандырмайтын шақырулар кезіндегі ұялы байланыс желісіндегі шақырулар үлесінің көрсеткіші шақырудың жалпы мөлшеріне жауап сигналының кідіру уақытының ауқымдылығы бойынша нормативті қанағаттандырмайтын қосылыстар мөлшеріне қатынас ретінде есептеледі.



      E – қосылыстың белгіленген уақыт өлшемі бойынша жиынтық;

      N – тестілік дауыстық қосылыстардың жалпы саны.

      40. Қосылуды орнатудың орташа уақытының көрсеткіші өлшем белгіленген қосылыс мөлшеріне қосылыстың белгіленген уақытының өлшемдерінің мәнінің жиынтығына қатынас ретінде анықталады.



      S – жауап сигналының кідіру уақытының ауқымдылығы бойынша нормативті қанағаттандырмайтын қосылыстар саны;

      N – тестілік дауыстық қосылыстардың жалпы саны.

      41. Сөзді жеткізу сапасы бойынша нормативті қанағаттандырмайтын шақырулар үлесінің көрсеткіші тестілік дауыстық сэмплдің жалпы санына сөздің төмен айқындылығымен қабылданған дауыстық сэмплдың санына қатынасымен анықталады.



      N<2.8 – сөздің анықтығы төмен қабылданған тестілік дауыстық сэмплдің саны (MOS PESQ< 2.8, MOS POLQA< 2,6);

      N – тестілік дауыстық сэмплдің жалпы саны.

      42. Жеткізілмеген қысқа мәтінді хабарламалар үлесі

      Көрсеткіш жеткізілмеген қысқа мәтінді хабарламалардың санының жөнелтілген қысқа хабарламалардың жалпы санына қатынас ретінде анықталады.



      Z – жетізілмеген қысқа хабарламалар саны;

      N – жөнелтілген қысқа хабарламалардың жалпы саны.

      Көрсеткіш бір мобильдік терминалдан екінші мобильдік терминалға қайталамалы жеткізілген және бұрмаланған хабарламаларды ескере отырып, сәтсіз жеткізілген қысқа мәтінді хабарламалар үлесін көрсетеді.

6–параграф. Өлшеу нәтижелер ұсыну нысаны

      43. Өлшеу жүргізу қорытындылары бойынша осы Әдістемеге10-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ұялы байланыс қызметтері сапасының техникалық өлшемдерін өлшеу нәтижелері туралы есеп қалыптастырылады.

  Ұялы байланыс қызметтері
сапасының техникалық өлшемдерін
өлшеу әдістемесіне 1-қосымша

Бағыттарды жоспарлауға ұсынымдар

      Бақылап жүруді орындау алдында келесі ұсынымдарға сәйкес алдын-ала қозғалыс бағдары құрылады:

      1) өлшеу бағдары орталық алаңдарды, ірі сауда және мәдени орталықтар мен мекемелердің аумақтарын, вокзалдар мен әуежайларға, білім беру мекемелеріне және өзге де әлеуметтік маңызды объектілерге кіруге рұсат етілетін туристік аймақтарға, сондай-ақ абоненттердің шоғырлану тығыздығы жоғары өзге аумақтарға кіру жолдарын қамтиды;

      2) елді-мекендерде өлшеу бағдары магистральдық жолдардың, қаланың әкімшілік шекарасы шегіндегі қозғалыстың жоғары тығыздығы бар көшелердің барынша үлкен санын, сондай-ақ орамды, айналма жолдарды қамтиды;

      3) елді-мекендерден тыс жерлерде өлшеу бағдары өлшеулер жүргізу аумағы шегінде елді-мекендерді қосатын автомобиль жолдарын қамтиды;

      4) өлшеу бағдары өлшеулер жүргізілетін аумақ бойынша тең бөлінеді болу керек;

      5) өлшеу бағдары тұрғындар мен трафиктің елді–мекендердің тиісті аудандарында ("көлік қозғалысы аз аудандар", кәсіпорындар мен кеңселер орналасқан аудан және т.б.) шоғырлану уақытын есекере отырып, әзірленеді;

      Өлшеулерді жүргізген кезде жолдарды жөндуге, өту жолдарын жабуға, шлагбаумдарға, жолдардың нашар төсеміне байланысты алдын-ала белгіленген бағдардан кейбір ауытқуларға жол берілді.

  Ұялы байланыс қызметтері
сапасының техникалық өлшемдерін
өлшеу әдістемесіне 2-қосымша

Жылжымалы өлшеу кешенінің құрамы мен қосылу схемасы

      Жылжымалы өлшеу кешені мыналарды қамтиды:

      1) радиожеліні талдағыш;

      2) мобильдік терминалдар;

      3) сыртқы антенналар;

      4) деректерді өңдеу жүйелері;

      5) навигациялық жабдық;

      6) қосалқы жабдық.



  Ұялы байланыс қызметтері
сапасының техникалық өлшемдерін
өлшеу әдістемесіне 3-қосымша

Тасымалданатын өлшеу кешенінің қосылу құрамы мен схемасы

      Тасымалданатын өлшеу кешені мыналарды қамтиды:

      1) мобильдік терминалдар;

      2) контроллер;

      3) радиожеліні талдағыш;

      4) навигациялық жабдық.



  Ұялы байланыс қызметтері
сапасының техникалық өлшемдерін
өлшеу әдістемесіне 4-қосымша

Негізгі техникалық өлшемдерді өлшеу циклі
Дауыстық қызметтің қолжетімділік көрсеткішін есептеуге арналған өлшемдерді өлшеу циклі

Шақыру бағыты

Операция

Ұзақтығы, сек.

1

2

3

Мобильдік терминал бастамалаған шақыру

Өлшеудің жалпы ұзақтығы (CallWindow)

55

Қосылуды орнату (Callsetuptime)

10

Сәтті қосылу ұзақтығы (CallDuration)

10

Қоңыраулар арасындағы қорғау үзілісі, кем емес

20

Мобильдік терминал қабылдаған шақыру

Өлшеудің жалпы ұзақтығы (CallWindow)

55

Қосылуды орнату (Callsetuptime)

25

Сәтті қосылу ұзақтығы (Call Duration)

10

Қоңыраулар арасындағы қорғау үзілісі, кем емес

20


      Қызметтің үздіксіздік көрсеткішін есептеуге арналған өлшемдерді өлшеу кезеңі

Шақыру бағыты

Операция

Ұзақтығы, сек.

1

2

3

Мобильдік терминал бастамалаған шақыру

Өлшеудің жалпы ұзақтығы (Call Window)

175

Қосылуды орнату (Call setup time)

15

Сәтті қосылу ұзақтығы (Call Duration)

125

Қоңыраулар арасындағы қорғау үзілісі, кем емес

30

Мобильдік терминал қабылдаған шақыру

Өлшеудің жалпы ұзақтығы (Call Window)

175

Қосылуды орнату (Call setup time)

25

Сәтті қосылу ұзақтығы (Call Duration)

125

Қорғау үзілісі, кем емес

30

  Ұялы байланыс қызметтері
сапасының техникалық өлшемдерін
өлшеу әдістемесіне 5-қосымша

Қысқа мәтінді хабарламаларды жеткізу қызметін сипаттайтын өлшемдерді өлшеу циклі

Операция

Ұзақтығы, сек.

1

2

Тестінің жалпы ұзақтығы (Transmission window of measurements)

175

Қысқа мәтінді хабарламаны бір жақтан екінші жаққа жеткізуге арналған таймаут

115

Бірізділікпен жіберілетін қысқа мәтінді хабарлама арасындағы үзіліс, кем емес

60

  Ұялы байланыс қызметтері
сапасының техникалық өлшемдерін
өлшеу әдістемесіне 6-қосымша

Өлшеулер жүргізілетін орындардың жіктеуіші

Жүргізілетін өлшеулерді жіктегіш

С1С

Әуежайлар, теміржол/автобус вокзалдары, Бизнес орталықтары, әкімшілік кешендер, көрме орындары, мәдени-жаппай іс-шаралар өткізу орындары

Ғимараттардың сыртында орындалатын өлшеулер

С2В

Әуежайлар, теміржол/автобус вокзалдары, Бизнес орталықтары, әкімшілік кешендер, көрме орындары, мәдени-жаппай іс-шаралар өткізу орындары

Ғимараттардың ішінде орындалатын өлшеулер

Д0

Тұрғындар саны 1 миллионан астам қалалар

Тек қана қозғалыс кезінде орындалатын өлшеулер

Д1

Республикалық маңызы бар және/немесе тұрғындар саны 300 мыңнан астам қалалар

Д2

Қалалық елді-мекен (тұрғындар саны 50000-нан 300000 дейін орташа және ірі қалалар)

Д3

Ауылдық елдімекен және тұрғындар саны 50000 дейін кіші қалалар

Д4

Республикалық және облыстық маңызы бар жолдар

Д5

Қозғалыс үстіндегі пойыздарда

О1С

Келіп түскен өтініштердің негізіндегі ғимарат сыртындағы өлшеулер

Ғимараттардың сыртында орындалатын өлшеулер

О2В

Келіп түскен өтініштердің негізіндегі ғимарат ішіндегі өлшеулер

Ғимараттардың ішінде орындалатын өлшеулер


      Ескертпе:

      С1С, С2В кластары бойынша өлшеулер статистикалық жинақтау жолымен тікелей орында жүргізіледі, Д0, Д1, Д2, Д3, Д4, Д5 кластары бойынша – қозғалыс үстінде, О1С, О2В кластары бойынша – келіп түскен өтініштер негізінде жүргізіледі.

  Ұялы байланыс қызметтері
сапасының техникалық өлшемдерін
өлшеу әдістемесіне 7-қосымша

Әртүрлі бағалау нақтылығы үшін сенімді ықтималдығы 95% кезінде бақылау шақырулардың қажетті ең аз саны

Көрсеткіштің нормативтік мәні

Салыстырмалы қателік кезіндегі бақылау шақырулардың саны

үлесі

5%

10%

20%

1

2

3

4

0,01

39600

9900

2500

0,015

26200

6500

1600

0,020

19600

4900

1200

0,025

15600

3900

1000

0,03

12900

3200

800

0,035

11000

2700

700

0,04

9600

2400

600

0,05

7500

1900

500

  Ұялы байланыс қызметтері
сапасының техникалық өлшемдерін
өлшеу әдістемесіне 8-қосымша

Толеранттық шектер алгоритмін сипаттау

      Қажетті дәлдікті қаматамасыз ету үшін шақыру әрекеттерінің қажеті санын есептеу ИСО 16269-6:2003.

      Тиісті нақтылығы қаматамасыз ету үшін шақырулардың қажетті санын есептеу сәтсіз шақырулардың саны s аспайтын, шақыруларды жоғалтудың белгіленген нормасы p және шақыру әрекеттерінің саны n тең фактісінің орын алу ықтималдығын P(S<s) байланыстыратын формуланың көмегімен орындалады:




шақырулардан кейін олардың k сәтсіз болу ықтималдығы;

-нен k дейінгі үйлесімдердің саны;

S<s шартына сәйкес барлық нұсқалар бойынша жиынтығы.

      Формуланы қолдану екі есеп нүктесін береді:

      - Норманы кепілдікті сақтау шекарасы кері ықтималдық формуласына сүйене отырып, есептеледі:



      Бұл жағдайда, s және n мәндері мына шартқа сәйкес болады: егер n шақыруларды орындағаннан кейін жоғалған шақырулардың саны s аспаса, p сәтсіз шақыруларды үлесінің нормасы P сенімді ықтималдығымен сақталатын болады.

      Ұялы байланыс желісінің абонентімен қосылуды орнатқан кездегі шақырулардың жалпы санынан сәтсіз шақырулар үлесінің нормаларын (p=5.0%) және тіркелген телефон байланысы желісінің абонентімен қосылуды орнатқан кездегі шақырулардың жалпы санынан сәтсіз шақырулар үлесінің нормаларын (p=3.0%) сақтау шекаралары кестеде көрсетіледі.

      1–кесте. Сәтсіз шақырулардың үлесін жалпы шақырулар санынан аңықтау үшін сәтсіз шақырулар санын есептеу.

p=3.0%

p=5.0%

n-шақырулардың жалпы саны

s- сәтсіз шақырулардың саны

сәтсіз шақырулардың үлесі,%

n- шақырулардың жалпы саны

s- сәтсіз шақырулардың саны

сәтсіз шақырулардың үлесі,%

n- шақырулардың жалпы саны

s- сәтсіз шақырулардың саны

сәтсіз шақырулардың үлесі,%










98

0

0

58

0

0

1809

75

4.146

156

1

0.642

92

1

1.087

1831

76

4.151

207

2

0.966

123

2

1.626

1853

77

4.155

256

3

1.172

152

3

1.974

1875

78

4.16

302

4

1.325

180

4

2.222

1896

79

4.167

347

5

1.441

207

5

2.415

1918

80

4.171

391

6

1.535

233

6

2.575

1940

81

4.175

435

7

1.609

259

7

2.703

1962

82

4.179

477

8

1.677

285

8

2.807

1984

83

4.183

520

9

1.731

310

9

2.903

2005

84

4.19

561

10

1.783

335

10

2.985

2027

85

4.193

603

11

1.824

360

11

3.056

2049

86

4.197

644

12

1.863

385

12

3.117

2070

87

4.203

685

13

1.898

409

13

3.178

2092

88

4.207

725

14

1.931

433

14

3.233

2114

89

4.21

765

15

1.961

457

15

3.282

2136

90

4.213

805

16

1.988

481

16

3.326

2157

91

4.219

845

17

2.012

505

17

3.366

2179

92

4.222

885

18

2.034

529

18

3.403

2201

93

4.225

924

19

2.056

553

19

3.436

2222

94

4.23

964

20

2.075

576

20

3.472

2244

95

4.234

1003

21

2.094

600

21

3.5

2265

96

4.238

1042

22

2.111

623

22

3.531

2287

97

4.241

1081

23

2.128

646

23

3.56

2309

98

4.244

1120

24

2.143

670

24

3.582

2330

99

4.249

1158

25

2.159

693

25

3.608

2352

100

4.252

1197

26

2.172

716

26

3.631

2374

101

4.254

1235

27

2.186

739

27

3.654

2395

102

4.259

1274

28

2.198

762

28

3.675

2417

103

4.261

1312

29

2.21

785

29

3.694

2438

104

4.266

1350

30

2.222

808

30

3.713

2460

105

4.268

1389

31

2.232

831

31

3.73

2481

106

4.272

1427

32

2.242

854

32

3.747

2503

107

4.275

1465

33

2.253

876

33

3.767

2524

108

4.279

1503

34

2.262

899

34

3.782

2546

109

4.281

1541

35

2.271

922

35

3.796

2568

110

4.283

1578

36

2.281

944

36

3.814

2589

111

4.287

1616

37

2.29

967

37

3.826

2611

112

4.29

1654

38

2.297

990

38

3.838

2632

113

4.293

1691

39

2.306

1012

39

3.854

2654

114

4.295

1729

40

2.313

1035

40

3.865

2675

115

4.299

1767

41

2.32

1057

41

3.879

2697

116

4.301

1804

42

2.328

1080

42

3.889

2718

117

4.305

1842

43

2.334

1102

43

3.902

2740

118

4.307

1879

44

2.342

1125

44

3.911

2761

119

4.31

1916

45

2.349

1147

45

3.923

2782

120

4.313

1954

46

2.354

1169

46

3.935

2804

121

4.315

1991

47

2.361

1192

47

3.943

2825

122

4.319

2028

48

2.367

1214

48

3.954

2847

123

4.32

2065

49

2.373

1236

49

3.964

2868

124

4.324

2102

50

2.379

1259

50

3.971

2890

125

4.325

2139

51

2.384

1281

51

3.981

2911

126

4.328

2177

52

2.389

1303

52

3.991

2933

127

4.33

2214

53

2.394

1325

53

4

2954

128

4.333

2251

54

2.399

1347

54

4.009

2975

129

4.336

2288

55

2.404

1370

55

4.015

2997

130

4.338

2324

56

2.41

1392

56

4.023




2361

57

2.414

1414

57

4.031




2398

58

2.419

1436

58

4.039




2435

59

2.423

1458

59

4.047




2472

60

2.427

1480

60

4.054




2509

61

2.431

1502

61

4.061




2545

62

2.436

1524

62

4.068




2582

63

2.44

1546

63

4.075




2619

64

2.444

1568

64

4.082




2656

65

2.447

1590

65

4.088




2692

66

2.452

1612

66

4.094




2729

67

2.455

1634

67

4.1




2765

68

2.459

1656

68

4.106




2802

69

2.463

1678

69

4.112




2839

70

2.466

1700

70

4.118




2875

71

2.47

1722

71

4.123




2912

72

2.473

1744

72

4.128




2948

73

2.476

1765

73

4.136





      Ескертпе:

      Кестені пайдалану мысалы:

      Өлшеулерді жүргізу барысында 158 бақылау шақырулар орындалды, оның ішінде бір шақыру сәтсіз болды, кесте деректері бойынша сәтсіз шақырулардың үлесі 0,642 тең.

  Ұялы байланыс қызметтері
сапасының техникалық өлшемдерін
өлшеу әдістемесіне 9-қосымша

Ұялы байланыс қызметтері сапасының техникалық өлшемдері

Техникалық өлшемдер

Шақыру оқиғалары

Қызмет сапасының көрсеткіші

1.

2

3

4

2.

Дауыстық ақпаратты жіберу


Дауыстық қосылуды орнатудың сәтсіз әрекеттер саны.

Орнатылған қосылулардың жалпы саны.

Сәтсіз әрекет: қосылу 15с ішінде орнатылған жоқ

Бастапқы нүкте:

RACH хабарлама арнасы бойынша жіберу

GSM үшін - "ACHANNEL_REQUEST";

"Originating Conversational Call" сұрау себебімен "RRC CONNECTION REQUEST" бастапқы хабарламаның UMTS үшін

Соңғы нүкте:

"ALERTING" хабарламалары жіберілді:

1. В жағынан коммутаторға (UL);

2. коммутаторданA (DL) жағына

Ұялы (тіркелген) байланыс желісі абонентімен қосылуды орнату кезінде жалпы шақырулар санынан сәтсіз шақырулар үлесі


Сәтті орнатылған қосылулардың үзілу саны

Сәтті орнатылған қосылулардың жалпы саны.

Қосылуды үзу - оны абоненттің бастамашылығысыз тоқтату

Бастапқы нүкте:

"ALERTING" хабарламалары жіберілді:

1. В жағынан коммутаторға (UL);

2. коммутаторданA (DL) жағына

Соңғы нүкте:

GSM үшін: хабарламаларды қабылдау

"DISCONNECT" тарапы

А немесе В

UMTS үшін: бір уақытта "DISCONNECT" хабарламасы бір терминалдан коммутатор бағыты бойынша және хабарлама бақыланбайды

Орнатылған қосылудың қосылу бастамашылығысыз бойынша ажыраумен аяқталған шақырулар үлесі


Сөйлеудің түсініктілігі төмен дауыстық қосылулардың саны (дауыстық сэмпл)

Дауыстық қосылулардың жалпы саны (дауыстық сэмпл)

ITU-TR.862 (MOS PESQ< 2,8, MOS POLQA< 2,6) ұсынымдарға сәйкес түсініктіліктің ұсынылған деңгейінен төмен тестілік сөздік реттіліктердің үлесі


Сөздерді беру сапасы бойынша нормативтерді қанағаттандырмайтын шақырулар үлесі

2

Жауап беру сигналының кідіру уақытының шамасы


Өлшеулердің барлық сеансы бойынша шақырудың кідіру уақытының шамасы жөніндегі нормативтерді қанағаттандырмайтын бақылау шақырулардың саны.

Өлшеулердің барлық сеансы уақытындағы бақылау шақырулардың жалпы жиынтық саны.

Жауап беру сигналының кідіру уақытының шамасы бойынша нормативтерді қанағаттандырмайтын шақырулардың үлесі.

Бастапқы нүкте:

Хабарламаны RACH арнасы бойынша жіберу

GSM үшін - "A CHANNEL_REQUEST";

"Originating Conversational Call" сұрау салу себебімен "RRC CONNECTION REQUEST" бастапқы хабарламаның UMTS үшін

Соңғы нүкте:

"ALERTING" хабарламалары жіберілді:

1. В жағынан коммутаторға (UL);

2. коммутаторданA (DL) жағына

Жауап беру сигналының кідіру уақытының шамасы бойынша нормативтерді қанағаттандырмайтын ұялы байланыс (тіркелген) желіде аяқталатын шақырулардың үлесі

Ұялы (тіркелген) байланыс желіде аяқталатын ұялы байланыс желідегі телефондық қосылуды белгілеудің орташа уақыты және жауап белгісін кідірту уақытының шамасы бойынша нормативтерді қанағаттандырмайтын шақырулар

3.

SMS хабарламаларды жеткізу


Жеткізілмеген SMS хабарламалардың саны

Жіберілген SMS хабарламалардың жалпы саны

Бастапқы нүкте:

Жіберуші мобильдік терминал SMS сервиске сұрау салумен "CM Service Request" хабарлама жіберді

Соңғы нүкте:

Қабылдағыш мобильдік терминалда хабарлама қабылданды "Message Transfer" (қабылдағыш терминал CP_DATA хабарлама жіберді (RP_ACK)

Жеткізілмеген SMS хабарлама: SMS хабарлама В жағында таймаут аяқталғанға дейін қабылданған жоқ, немесе қайталанды, не бұрмаланды

Жеткізілмеген қысқа мәтінді хабарламалар үлесі

SMS жеткізу уақытының шамасы бойынша нормативтерді қанағаттандырмайтын SMS үлесі


      Ескертпе: аббревиатуралардың толық жазылуы

      1. BCCH – базалық станциядан мобильдік терминал бағытына басқару ақпаратын жөнелту үшін қажетті басқарудың кең тарату арнасы;

      2. RxLevel (ReceivedLevel) - GSM, dBm технологиясындағы пайдалы сигнал деңгейінің көрсеткіші;

      3. RSCP (ReceiveSignalCodePower) – UMTS, dBm технологиясындағы мобильдік станция қабылдағыш енуінде қолданылатын пайдалы сигнал деңгейінің көрсеткіші;

      4. RSRP (ReferenceSignalReceivedPower)- LTE, dBm технологиясының мобильдік станциясының қабылдағыш енуінде қабылданған пилоттық сигналдың қуаттылығының орташа мәні;

      5. RACH (RandomAccessChannel) – мобильдік терминалдан базалық станцияға бағыттағы басқарудың жеке каналының белгіленуі туралы сұрану үшін қолданылатын рұқсат каналы;

      6. RRCCONNECTIONREQUEST – бекітілген қосылыстың бірінші деңгейінде мобильдік терминал жөнелткен хабарлама;

      7. ACHANNEL_REQUEST – каналдың бөлінуіне сұранысқа ие мобильдік терминал жөнелткен хабарлама;

      8. ALERTING (ескерту) – мобильдік терминалдың жауапалдылық күйін сипаттайтын хабарлама;

      9. DISCONNECTED (ажыратылған) – ажыратылған қосылысты сипаттайтын хабарлама;

      10. SMS (ShortMessageService) – ұялы телефон көмегімен қысқа мәтінді хабарламаларды қабылдау мен жөнелтуді жүзеге асыруға мүмкіндік беретін технология;

      11. SYN (synchronize) – қосылысты бекіту үшін тұтынушы жөнелткен топтама;

      12. UL (UpLink) – мобильдік терминалдан базалық станцияға канал;

      13. DL (DownLink) – базалық станциядан мобильдік терминалға арна.

  Ұялы байланыс қызметтері
сапасының техникалық өлшемдерін
өлшеу әдістемесіне 10-қосымша

Ұялы байланыс көрсетілетін қызметі сапасының техникалық өлшемдерін өлшеу нәтижелері туралы есеп

      __________ қаласы 20__ж. "__" _______

      Өлшеулер жүргізудің

      негіздемесі:________________________________________________________.

      Өлшеулерді жүргізген қызметкерлердің Т.А.Ә. және

      лауазымы:____________________________________________________________

      _____________________________________________________________________

      Елді-мекеннің облысының, ауданы атауы нақтыланған

      мекенжайы, атауы:

      _____________________________________________________________________

      Өлшеулер жүргізудің әкімшілік шекарасы:

      _____________________________________________________________________

      Өлшеулер кешенінің сәйкестендіру деректері (жабдық түрі,

      тексеру мерзімі):

      _____________________________________________________________________

      _____________________________________________________________________

      1. Ұялы байланыс қызметі сапасының техникалық өлшемдерін өлшеу

      нәтижелері

      1-кесте

      ________ стандартына арналған мобильдік терминалдарының қоңырау шалуларының статистикасы

Ұялы байланыс операторы

Орнатылған қосылулардың жалпы саны

Қосылуларды орнатудың сәтсіз әрекеттер саны

Сәтті орнатылған қосылулардың үзілу саны

1





2





3









n






      2-кесте

      ________ стандартына арналған мобильдік терминалдардан SMS жіберу статистикасы

Ұялы байланыс операторы

Жіберілген SMS жіберу хабарламалардың жалпы саны

SMS жеткізілмеген хабарламалардың саны

1




2




3







n





      3-кесте

      ______________ ұялы байланыс операторының сөздерді жеткізу сапасы

Сапа өлшемі

Стандарт

GSM

WCDMA

LTE

1

Дауыстық қосылулардың жалпы саны (сэмпл)




2

Сөйлеудің түсініктілігі төмен дауыстық қосылулардың (дауыстық сэмпл) саны





      4-кесте

      ______________ ұялы байланыс операторының абонентінен абонентіне қосылуды орнату уақыты

Сапа өлшемі

Стандарт

GSM

WCDMA

LTE

1

Шақырулардың жалпы саны




2

Жауап беру сигналының

15 с артық кідіру шамасымен шақырулар саны




3

Жауап беру сигналының

10 с артық кідіру шамасымен шақырулар саны





      5-кесте

      ______________ операторы көресетін ұялы байланыс қызметтері сапасының көрсеткіштері

Көрсетілетін қызметтер сапасының көрсеткіші

Стандарт

GSM

WCDMA

LTE

1

Ұялы байланыс желісі абонентімен бекітілген қосулы кезіндегі шақырулар жалпы санынан сәтсіз шақырулар үлесі, %




2

Тіркелген телефондық желісі абонентімен бекітілген қосулы кезіндегі шақырулар жалпы санынан сәтсіз шақырулар үлесі, %




3

Абоненттің бастамасы арқылы бекітілген қосылуды ажырауымен аяқталған шақырулар үлесі, %




4

Ұялы байланыс желіде аяқталған және жауап сигналының кідіріс уақытының ауқымдылығы бойынша нормативті қанағаттандырмайтын шақырулар кезіндегі ұялы байланыс желісіндегі шақырулар үлесі (<15 с), %




5

Тіркелген желіде аяқталған және жауап сигналының кідіріс уақытының ауқымдылығы бойынша нормативті қанағаттандырмайтын шақырулар кезіндегі ұялы байланыс желісіндегі шақырулар үлесі (<15 с), %




6

Қосылуды белгілеудің орташа уақыты




7

Сөзді жеткізу сапасы бойынша нормативті қанағаттандырмайтын шақырулар үлесі, %




8

Жеткізілмеген қысқа мәтінді хабарламалардың үлесі, %





      Ескертпе:______________________________________________________

      _____________________________________________________________________

      _____________________________________________________________________

      Лауазымды тұлғалар:

      Лауазымы Т.А.Ә. қолы

      _____________________________________________________________________

      Лауазымы Т.А.Ә. қолы

      _____________________________________________________________________