Об утверждении Плана по управлению пастбищами и их использованию по Уланскому району на 2018-2019 годы

Решение Уланского районного маслихата Восточно-Казахстанской области от 8 августа 2018 года № 221. Зарегистрировано Управлением юстиции Уланского района Департамента юстиции Восточно-Казахстанской области 6 сентября 2018 года № 5-17-191

Примечание РЦПИ.
В тексте документа сохранена пунктуация и орфография оригинала.

В соответствии со статьями 8, 13 Закона Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года "О пастбищах" и статьей 6 Закона Республики Казахстан от 23 января 2001 года "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан", Уланский районный маслихат РЕШИЛ:

1. Утвердить план по управлению пастбищами и их использованию по Уланскому району на 2018-2019 годы согласно приложению к настоящему решению.

2. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель сессии	С. Кучерин
Секретарь Уланского районного маслихата	О. Сыдыков

Утвержден решением Уланского районного маслихата от 8 августа 2018 года № 221

План по управлению пастбищами и их использованию по Уланскому району на 2018-2019 годы

Введение

В связи с принятием закона Республики Казахстан "О пастбищах" от 20 февраля 2017 года о регулировании общественных отношений, связанные с рациональным использованием пастбищ и улучшения состояний пастбищ и их инфраструктуры, предотвращения процессов деградирования, увеличением поголовья сельскохозяйственных животных, с перспективой их роста возникла необходимость разработки плана по управлению пастбищами.

Уланский район расположен в центральной части Восточно-Казахстанской области вдоль левого берега реки Иртыш в горно-степной, сухостепной зоне. Горно-степная зона подразделяется на горная лугово-степная, предгорная степная умеренно-влажная и степная умеренно засушливую подзоны. Климат умеренно-засушливый, умеренно жаркий, со среднегодовым количеством осадков 360-390 миллиметров. Температура воздуха самая низкая – 45, самая высокая 40. Среднегодовая температура 10. Относительная влажность 68 %. Преобладают ветры юго-восточные и северо-западного направления, со среднегодовой скоростью 2,7 метров в секунду.

Почвы темно-каштановые, горные черноземы южные, черноземы обыкновенные, черноземы южные, горные черноземы выщелоченные и обыкновенные.

Растительный покров представляет собой: ковыльно-типчаково-полынные, ковыльно-типчаково-разнотравные, разнотравно-злаковые, мягкостебельные и кустарниково-дерновинно-злаковые с разнотравьем.

Устойчивый снежный покров устанавливается в середине ноября, сходит в первой декаде апреля. Продолжительность безморозного периода 130-150 дней.

Гидрография представляет собой бассейн реки Иртыш. Наиболее крупные реки: Карасу, Курук, Песчанка, Дресвянка, Уланка, Уранхай, Таргын, Огневка, Аюды, Манат, Артымбек, Сибинка, Талдыбулак, Кызылсу, Балабай и множества других рек и ручьев.

Уланский район занимает 962481 гектар площади, с населением 40,6 тысяч человек и делится на 13 сельских и 3 поселковых округов.

Районный центр поселок Касыма Кайсенова находится в 12 километрах на юг от областного центра города Усть-Каменогорска.

Распределение земель по категориям

№ п/п	Наименование категории земель	Всего земель гектар	пастбищ
			всего	В том числе
				обводных	отгонных
1	Земли сельскохозяйственного назначения	561779	352186	218068	105380
2	Земли населенных пунктов	76606	64007	55506	0
3	Земли промышленности, транспорта, связи и иного не сельскохозяйственного назначения	8584	3785	3664	0
4	Земли особо охраняемых природных территории	91	11	10	1
5	Земли лесного фонда	129621	19168	0	0
6	Земли водного фонда	15753	2922	797	0
7	Земли запаса	161158	107146	17197	24030
8	Земли используемые другими районами	8888	7178	7178	0
	ИТОГО	962480	556403	302420	129411

На данный период в районе поголовье сельскохозяйственных животных составляет:

Крупнорогатый скот – 52 397

Мелкорогатый скот – 97 143

Лошадей – 22 082

Верблюдов – 57

Маралов – 1 215

Свиней – 7 316

Птиц – 1 674 337

Таблица распределения сельскохозяйственных животных и птиц по округам на 2018 год

№ п/п	Наименование сельского округа	Крупорогатый скот	Мелкорогатый скот	Лошади	Верблюды	Маралы	Свиньи	Птица
1	Аблакетский сельский округ	8131	18924	3172	0	0	22	5625
2	Азовский сельский округ	1505	1992	443	0	0	6	2297
3	Айыртауский сельский округ	3327	6333	2114	0	0	0	1146
4	Алмасайский сельский округ	2778	5489	926	57	0	0	1310
5	Багратионовский сельский округ	4459	3114	1117	0	1215	134	3732
6	Бозанбайский сельский округ	6801	19239	3747	0	0	0	1209
7	Егинсуский сельский округ	5179	13205	2885	0	0	0	1211
8	Каменский сельский округ	3159	2431	1073	0	0	95	4248
9	Саратовский сельский округ	1821	2721	562	0	0	65	2850
10	Таврический сельский округ	3561	4044	2117	0	0	575	4980
11	Таргынский сельский округ	5377	7037	3005	0	0		1366
12	Толеген Тохтаровский сельский округ	1750	4658	435	0	0	921	4783
13	Усть-Каменогорский сельский округ	1877	1486	112	0	0	1327	2801
14	поселок Асубулак	1624	1401	291	0	0	14	1620
15	поселок Огневка	87	19	6	0	0		378
16	поселок Касыма Кайсенова	333	649	73	0	0	2
17	Сельско-хозяйственные формирования	628	3490	4	0	0	4157	1634781
	Итого	52397	96232	22082	57	1215	7318	1674337

Для ветеринарного обслуживания сельскохозяйственных животных и птиц в районе организовано:

Ветеринарные пунктов – 14

Скотомогильников – 24

Основная часть

Для организации плана по управлению пастбищами и их использованию составлена:

- схема расположения пастбищ на территории административно-территориальной единицы в разрезе категории земель, собственников земельных участков и землепользователей;

- приемлемые схемы пастбищеоборотов;

- карта с обозначением внешних и внутренних границ и площадей пастбищ;

- схема доступа к водным источникам;

- схема перераспределения пастбищ для размещения поголовья сельскохозяйственных животных физических и юридических лиц у которых отсутствуют пастбища и перемещение его на предоставляемые участки;

- схему размещения поголовья сельскохозяйственных животных на отгонных пастбищах физических и юридических лиц;

- календарный график по использованию пастбищ, устанавливающие сезонные маршруты выпаса и передвижения сельскохозяйственных животных;

ТАБЛИЦА наличия и необходимости пастбищ по сельским округам

№ п/п	Наименование сельского округа	Земли населенных пунктов	В том числе пастбища	Количество поголовья	Нормы выпаса	Площадь по норме	Дополнительные земельные участки
1	Аблакетский сельский округ Непроизводственные		5368		Крупнорогатый скот - 3705 Мелкорогатый скот - 8239 Лошади- 412	7,5 1,5 9,0	27788 12358 3708
	итого						43854
	Крестьянские хозяйства и сельскохозяйственные формирования				Крупнорогатый скот -4426 Мелкорогатый скот -10685 Лошади-2760	7,5 1,5 9,0	33195 16028 24840
	Итого						74063
	Всего						117917
2	Азовский сельский округ Непроизводственные		5613		Крупнорогатый скот -1300 Мелкорогатый скот -1992 Лошади-2760	7,5 1,5 9,0	9750 2988 2898
	итого						15636
	Крестьянские хозяйства и сельскохозяйственные формирования				Крупнорогатый скот -205 Мелкорогатый скот -0 Лошади121	7,5 1,5 9,0	1538 0 1089
	Итого						2627
	Всего						18263
3	Айыртауский сельский округ Непроизводственные		4013		Крупнорогатый скот -2150 Мелкорогатый скот -3468 Лошади-879	7,5 1,5 9,0	16125 5202 7911
	Итого						29238
	Крестьянские хозяйства и сельскохозяйственные формирования				Крупнорогатый скот -1177 Мелкорогатый скот -2865 Лошади-1235	7,5 1,5 9,0	8828 4298 11115
	Итого						24241
	Всего						53479
4	Алмасайский сельский округ Непроизводственные		5229		Крупнорогатый скот -1531 Мелкорогатый скот -2423 Лошади-334	7,5 1,5 9,0	11482 3634 3006
	Итого						18122
	Крестьянские хозяйства и сельскохозяйственные формирования				Крупнорогатый скот -1247 Мелкорогатый скот -3066 Лошади-926 Верблюды-57	7,5 1,5 9,0 10,5	9352 4599 8334 598
	Итого						22883
	Всего						41005
5	Багратионовский сельский округ Непроизводственные		4712		Крупнорогатый скот -1928 Мелкорогатый скот -2672 Лошади-480	7,5 1,5 9,0	14460 4008 4320
	Итого						22788
	Крестьянские хозяйства и сельскохозяйственные формирования				Крупнорогатый скот -2531 Мелкорогатый скот -442 Лошади-637 Маралы-1215	7,5 1,5 9,0 4,5	18982 663 5733 5468
	Итого						30846
	Всего						53634
6	Бозанбайский сельский округ Непроизводственные		8719		Крупнорогатый скот -3721 Мелкорогатый скот -6209 Лошади-1120	7,5 1,5 9,0	27907 9314 10080
	Итого						47301
	Крестьянские хозяйства и сельскохозяйственные формирования				Крупнорогатый скот -3080 Мелкорогатый скот -13030 Лошади-2627	7,5 1,5 9,0	23100 19545 23643
	Итого						66288
	Всего						113589
7	Егинсуский сельский округ Непроизводственные		7302		Крупнорогатый скот -2264 Мелкорогатый скот -3260 Лошади-612	7,5 1,5 9,0	16980 4890 5508
	Итого						27378
	Крестьянские хозяйства и сельскохозяйственные формирования				Крупнорогатый скот -2915 Мелкорогатый скот -9945 Лошади-2273	7,5 1,5 9,0	21862 14918 20457
	Итого						57237
	Всего						84615
8	Каменский сельский округ Непроизводственные		4783		Крупнорогатый скот -1310 Мелкорогатый скот -1861 Лошади-175	7,5 1,5 9,0	9825 2792 1575
	Итого						14192
	Крестьянские хозяйства и сельскохозяйственные формирования				Крупнорогатый скот -1849 Мелкорогатый скот -570 Лошади-898	7,5 1,5 9,0	13868 855 8082
	Итого						22805
	Всего						36997
9	Саратовский сельский округ Непроизводственные		2938		Крупнорогатый скот -923 Мелкорогатый скот -2453 Лошади-318	7,5 1,5 9,0	6922 3680 2862
	Итого						13464
	Крестьянские хозяйства и сельскохозяйственные формирования				Крупнорогатый скот -898 Мелкорогатый скот -268 Лошади-244	7,5 1,5 9,0	6735 402 2196
	Итого						9333
	Всего						22797
10	Таврический сельский округ Непроизводственные		8574		Крупнорогатый скот -2730 Мелкорогатый скот -2767 Лошади-1146	7,5 1,5 9,0	20475 4150 10314
	Итого						34939
	Крестьянские хозяйства и сельскохозяйственные формирования				Крупнорогатый скот -831 Мелкорогатый скот -1277 Лошади-971	7,5 1,5 9,0	6232 1915 8739
	Итого						16886
	Всего						51825
11	Таргынский сельский округ Непроизводственные		8801		Крупнорогатый скот -3872 Мелкорогатый скот -5210 Лошади-1868	7,5 1,5 9,0	29040 7815 16812
	Итого						53667
	Крестьянские хозяйства и сельскохозяйственные формирования				Крупнорогатый скот -1505 Мелкорогатый скот -1827 Лошади-1137	7,5 1,5 9,0	11288 2740 10233
	Итого						24261
	Всего						77928
12	Толеген Тохтаровский сельский округ Непроизводственные		2829		Крупнорогатый скот -640 Мелкорогатый скот -1388 Лошади-180	7,5 1,5 9,0	4800 2082 1620
	Итого						8502
	Крестьянские хозяйства и сельскохозяйственные формирования				Крупнорогатый скот -1110 Мелкорогатый скот -3270 Лошади-255	7,5 1,5 9,0	8325 4905 2295
	Итого						15525
	Всего						24027
13	Усть-Каменогорский сельский округ Непроизводственные		2406		Крупнорогатый скот -1342 Мелкорогатый скот -1486 Лошади-101	7,5 1,5 9,0	10065 2229 909
	Итого						13203
	Крестьянские хозяйства и сельскохозяйственные формирования				Крупнорогатый скот -535 Мелкорогатый скот -0 Лошади-11	7,5 1,5 9,0	4012 0 99
							4111
							17314
14	поселок Асубулак Непроизводственные		6132		Крупнорогатый скот -1624 Мелкорогатый скот -1401 Лошади-291	7,5 1,5 9,0	12180 2102 2619
	Итого						16901
	Всего						16901
15	поселок Огневка Непроизводственные		237		Крупнорогатый скот -87 Мелкорогатый скот -19 Лошади-6	7,5 1,5 9,0	652 28 54
	Итого						734
	Всего						734
16	поселок Касыма Кайсенова				Крупнорогатый скот -333 Мелкорогатый скот -649 Лошади-73	7,5 1,5 9,0	2498 974 657
	Итого						4129
	Всего						4129
	ИТОГО по району		77656		Личное подсобное хозяйство, Крестьянскеое хозяйство и другие		364 048 371 106
	ВСЕГО						735 154

Для обеспечения сельскохозяйственных животных физических и юридических лиц пастбищами по сельским населенным пунктам по норме необходимо 364 048 гектар пастбищ, при выпасе скота: Крупнорогатый скот – 180 дней, Мелькорогатый скот – 240 дней, Лошадей – 270 дней. В данный период земли населенных пунктов составляют 76 606 гектар.

Расчет кормоединиц необходимых для содержания данного поголовья скота на выпасах:

Крупнорогратый скот – 29460 голов х 9,4 кормовых единиц = 276924 кормовых единиц

Мелкорогатый скот – 45497 голов х 3,0 кормовых единиц = 136491 кормовых единиц

Лошади – 13344 гол х 16,0 кормовых единиц = 213504 кормовых единиц

Итого = 626919 кормовых единиц.

При средней урожайности 3,8 центнера с гектара по району нехватка пастбищ необходимо компенсировать стойловым содержанием скота с развитием кормовых севооборотов и активным включением летних пастбищ для отгонного животноводства.

Устройство и использование пастбищ

Основой рационального использование естественных пастбищ является пастбищеоборот. Эта система использования пастбищ и ухода за ними направленная на поддержания и увеличение их продуктивности путем последовательного чередования выпаса и отдыха в сочетании с проведением мероприятий по улучшению травостоя. Задача пастбищеоборота состоит в том, чтобы снизить отрицательное влияние выпаса скота на условия развития растений.

Для сохранения высокого качества пастбищ необходимо стравливание начинать, когда растительность на пастбищах достигнет 8-10 сантиметров. К этому времени растения успевают отложить в корневой системе достаточный запас питательных веществ для образования новых побегов. Предоставление пастбищам отдыха в определенное время сезона – одно из важнейших мероприятии по их улучшению. Сущность этого мероприятия заключается в предоставлений пастбищам, после определенного времени их использования, отдыха, в течении которого растения должны обсемениться и дать всходы молодым побегам.

В целях создания благоприятных условий их использования, настоящим планом предусмотрено за каждой выпасной группой скота закрепить свой пастбищеоборот.

Чтобы поднять продуктивность пастбищных угодий и предотвратить дальнейшую их деградацию, настоящим планом намечается использовать их в системе трех польного пастбищеоборота.

Схема трех польного пастбищеоборота для одного гурта (табуна)

Годы	Участки
	1	2	3
1	выпас	выпас	отдых
2	выпас	отдых	выпас
3	отдых	выпас	выпас

Природоохранные мероприятия

Охрана природы является одной из основных экономических проблем рационального использования земель, сохранения и повышения плодородия почвы. Одним из главных факторов, разрушающих почвенный покров, является эрозионные процессы и нерациональная хозяйственная деятельность человека.

Основной задачей противоэрозионной организации территории является создание условий для прекращения, ослабления и предотвращения эрозионных процессов с четким соблюдением схемы пастбищеоборота, графика выпаса скота, соблюдением правил использования водоохранных зон и полос.

Заключение

План по управлению пастбищами и их использованию разработан в соответствии с Законом Республики Казахстан "О пастбищах" от 20 февраля 2017 года № 47. Настоящий закон регулирует общественные отношения, связанные с рациональным использованием пастбищ и их инфраструктуры, предотвращения деградации пастбищ.

Приложение № 7 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по Уланскому району на 2018-2019 годы

Календарный график по использованию пастбищ

Годы	Участки
	1	2	3
1	Весна-лето	Лето-осень	Отдых
2	Лето-осень	Отдых	Весна-лето
3	Отдых	Весна-лето	Лето-осень

Ұлан ауданы бойынша 2018-2019 жылдарға жайылымдарды басқару мен оларды пайдалану жөніндегі Жоспарды бекіту туралы

Шығыс Қазақстан облысы Ұлан аудандық мәслихатының 2018 жылғы 8 тамыздағы № 221 шешімі. Шығыс Қазақстан облысы Әділет департаментінің Ұлан аудандық Әділет басқармасында 2018 жылғы 6 қыркүйекте № 5-17-191 болып тіркелді

Ұлан ауданы бойынша 2018-2019 жылдарға жайылымдарды басқару мен оларды пайдалану жөніндегі Жоспарды бекіту туралы

РҚАО-ның ескертпесі.
Құжаттың мәтінінде түпнұсқаның пунктуациясы мен орфографиясы сақталған.

"Жайылымдар туралы" Қазақстан Республикасының 2017 жылғы 20 ақпандағы Заңының 8, 13 - баптарына, "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы Заңының 6-бабы сәйкес, Ұлан аудандық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

1. Ұлан ауданы бойынша 2018-2019 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспары осы шешімнің қосымшасына сәйкес бекітілсін.

2. Осы шешім оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Сессия төрағасы	С. Кучерин
Ұлан аудандық мәслихат хатшысы	О. Сыдыков

Ұлан аудандық мәслихатының 2018 жылғы 8 тамыздағы № 221 шешімімен бекітілді

Ұлан ауданы бойынша 2018-2019 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар

Кіріспе

2017 жылғы 20 ақпандағы Қазақстан Республикасының "Жайылым туралы" Заңының қабылдануына байланысты жерді оңтайлы пайдалануға және жайылым жағдайы мен оның инфрақұрылымын жақсартуға, азғындаушылық үрдісті болдырмауға, ауылшаруашылық мал басын көбейтуге, оның келешекте өсуіне байланысты қоғамдық қатынастарды реттеу туралы жайылымдарды басқару бойынша жоспар әзірлеу қажеттігі туындады.

Ұлан ауданы Шығыс Қазақстан облысының орталық бөлігінде Ертіс өзенінің сол жағалауында таулы-далалы, құрғақ далалы аймағында орналасқан. Таулы-далалы аймақ таулы шалғынды дала, тау бөктеріндегі далалы бірқалыпты-ылғалды және далалы бірқалыпты-құрғақ белдем тармақты аймақтарға бөлінеді. Ауа райы бірқалыпты – құрғақ, бірқалыпты ыстық, жауын-шашынның орташа жылдық мөлшері 360-390 миллиметр. Ауа температурасының ең төмендігі – 45, ең жоғарғысы 40. Орташа жылдық температура 10. Салыстырмалы ылғалдылық 68 %. Оңтүстік-шығыс және солтүстік – батыс бағыттарында жел басым, орташа жылдық жылдамдығы 2,7 секундына метр.

Топырағы күңгірт-құба, таулы жерде оңтүстіктік қара топырақ, қарапайым қара топырақ, оңтүстік қара топырағы, тау қаратопырағы сілтісіз және қарапайым.

Өсімдік жабыны селеулі-бетегелі-жусанды, селеулі-бетегелі-бозды-бетегелі, бозды-бетегелі-астық тұқымдасты, жұмсақ сабақты және бұталы-шымқабатты- астық тұқымдасты бозды бетегесімен екенін білдіреді.

Тұрақты қарлы жабын қараша айының ортасында орнайды, сәуірдің бірінші декадасында көшкін жүреді. Аязсыз мерзімнің ұзақтығы 130-150 күн.

Ертіс өзенінің алабы гидрография болып табылады. Ерекше ірі өзендер: Қарасу, Құрық, Песчанка, Дресвянка, Ұлан, Уранхай, Тарғын, Огневка, Аюды, Манат, Артымбек, Сібе, Талдыбұлақ, Қызылсу, Балабай және тағы басқа көптеген өзендер мен арықтар.

Ұлан ауданының жер көлемі 962481 гектар, халық саны 40,6 мың адам және 13 ауылдық, 3 кент округіне бөлінген. Аудан орталығы Қасым Қайсенов кенті облыс орталығы Өскемен қаласының оңтүстігіне қарай 12 километр жерде орналасқан.

Санаттары бойынша жерді бөлу

р/с №	Жер санатының атауы	Барлық жер га	жайылымдар
			Барлығы	Оның ішінде
				Айналма	Мал айдайтын жер
1	Ауыл шаруашылығы белгіленген жер	561779	352186	218068	105380
2	Елді мекендер жері	76606	64007	55506	0
3	Өнеркәсіп, көлік, байланыс және басқа да ауыл шаруашылығы белгіленбеген жерлер	8584	3785	3664	0
4	Табиғи аумақтардағы ерекше қорғаудағы жерлер	91	11	10	1
5	Орман қорындағы жерлер	129621	19168	0	0
6	Су қорындағы жерлер	15753	2922	797	0
7	Қорда тұрған жерлер	161158	107146	17197	24030
8	Басқа аудандар пайдаланып отырған жерлер	8888	7178	7178	0
	БАРЛЫҒЫ	962480	556403	302420	129411

Қазіргі уақытта ауданда ауыл шаруашылық мал басы құрайды:

Ірі қара – 52 397

Ұсақ мал – 97 143

Жылқы – 22 082

Түйе – 57

Марал – 1 215

Шошқа – 7 316

Құс – 1 674 337

2018 жылғы ауылшаруашылық малдары мен құстарын округтар бойынша бөлу кестесі

р/с №	Ауылдық округ атауы	Ірі қара	Ұсақ мал	Жылқы	Түйе	Марал	Шошқа	Құс
1	2	3	4	5	6	7	8	9
1.	Аблакет ауылдық округі	8131	18924	3172	0	0	22	5625
2.	Азовое ауылдық округі	1505	1992	443	0	0	6	2297
3.	Айыртау ауылдық округі	3327	6333	2114	0	0	0	1146
4.	Алмасай ауылдық округі	2778	5489	926	57	0	0	1310
5.	Багратион ауылдық округі	4459	3114	1117	0	1215	134	3732
6.	Бозанбай ауылдық округі	6801	19239	3747	0	0	0	1209
7.	Егинсу ауылдық округі	5179	13205	2885	0	0	0	1211
8.	Каменка ауылдық округі	3159	2431	1073	0	0	95	4248
9.	Саратов ауылдық округі	1821	2721	562	0	0	65	2850
10.	Таврия ауылдық округі	3561	4044	2117	0	0	575	4980
11.	Тарғын ауылдық округі	5377	7037	3005	0	0		1366
12.	Төлеген Тохтаров ауылдық округі	1750	4658	435	0	0	921	4783
13.	Өскемен	1877	1486	112	0	0	1327	2801
14.	Асубулак кенті	1624	1401	291	0	0	14	1620
15.	Огневка кенті	87	19	6	0	0		378
16.	Қасым Қайсенов кенті	333	649	73	0	0	2
17.	Ауыл шаруашылық құрылымдары	628	3490	4	0	0	4157	1634781
	Барлығы	52397	96232	22082	57	1215	7318	1674337

Ауылшаруашылық малдар мен құстарға ветеринарлық қызмет көрсету үшін ауданда ұйымдастырылды:

Ветеринарлық пункттер – 14

Мал қорымы – 24

Негізгі бөлім

Жайылымдарды басқару және оны пайдалану бойынша жоспарды ұйымдастыру үшін құрастырылды:

- әкімшілік – аумақтық бірліктер аумағындағы жер иелерінің және жерді пайдаланушылардың жер санатының қимасында жайылымдардың орналасу сызбасы;

- жайылым айналымының қолайлы сызбасы;

- сыртқы және ішкі шекарасы белгіленуімен жайылым көлемінің картасы;

- су көздеріне қолжетімділік сызбасы;

- жайылымдары жоқ және берілген жер телімдеріне мал бастарын ауыстыру мүмкіндігі жоқ заңды және жеке тұлғалардың ауылшаруашылық мал бастарын жайғастыру үшін жайылымдарды қайта бөлу сызбасы;

- жеке және заңды тұлғалардың ауылшаруашылық мал бастарын мал айдайтын жайылымдарға орналастыру сызбасы;

- ауылшаруашылық малдарын жаю және жылжытудың мерзімдік бағыттарын орнататын жайылымдарды пайдаланудың күнтізбелік кестесі;

Ауылдық округ бойынша өздерінде бар және қажетті жайылымдар КЕСТЕСІ

р/с №	Ауылдық округ атауы	Елді мекен жерлері	Оның ішінде жайылым	Мал басының саны	Жаю нормасы	Норма бойынша көлемі	Қосымша жер телімдері
1	Аблакетка ауылдық округі Өндірістік емес	5368		Ірі қара мал-3705 Ұсақ мал-8239 Жылқылар-412	7,5 1,5 9,0	27788 12358 3708
	Барлығы					43854
	Шаруа қожалықтары және Ауыл шаруашылығын қалыптастырушылар			Ірі қара мал-4426 Ұсақ мал-10685 Жылқылар-2760	7,5 1,5 9,0	33195 16028 24840
	Барлығы					74063
	Барлығы					117917
2	Азовое ауылдық округі Өндірістік емес	5613		Ірі қара мал - 1300 Ұсақ мал - 1992 Жылқылар - 2760	7,5 1,5 9,0	9750 2988 2898
	Барлығы					15636
	Шаруа қожалықтары және Ауыл шаруашылығын қалыптастырушылар			Ірі қара мал -205 Ұсақ мал -0 Жылқылар - 121	7,5 1,5 9,0	1538 0 1089
	Барлығы					2627
	Барлығы					18263
3	Айыртау ауылдық округі Өндірістік емес	4013		Ірі қара мал-2150 Ұсақ мал-3468 Жылқылар-879	7,5 1,5 9,0	16125 5202 7911
	Барлығы					29238
	Шаруа қожалықтары және Ауыл шаруашылығын қалыптастырушылар			Ірі қара мал-1177 Ұсақ мал-2865 Жылқылар-1235	7,5 1,5 9,0	8828 4298 11115
	Барлығы					24241
	Барлығы					53479
4	Алмасай ауылдық округі Өндірістік емес	5229		Ірі қара мал -1531 Ұсақ мал-2423 Жылқылар-334	7,5 1,5 9,0	11482 3634 3006
	Барлығы					18122
	Шаруа қожалықтары және Ауыл шаруашылығын қалыптастырушылар			Ірі қара мал -1247 Ұсақ мал -3066 Жылқылар-926 Түйелер -57	7,5 1,5 9,0 10,5	9352 4599 8334 598
	Барлығы					22883
	Барлығы					41005
5	Багратион ауылдық округі Өндірістік емес	4712		Ірі қара мал -1928 Ұсақ мал -2672 Жылқылар-480	7,5 1,5 9,0	14460 4008 4320
	Барлығы					22788
	Шаруа қожалықтары және Ауыл шаруашылығын қалыптастырушылар			Ірі қара мал -2531 Ұсақ мал-442 Жылқылар -637 Маралы-1215	7,5 1,5 9,0 4,5	18982 663 5733 5468
	Барлығы					30846
	Барлығы					53634
6	Бозанбай ауылдық округі Өндірістік емес	8719		Ірі қара мал -3721 Ұсақ мал -6209 Жылқылар -1120	7,5 1,5 9,0	27907 9314 10080
	Барлығы					47301
	Шаруа қожалықтары және Ауыл шаруашылығын қалыптастырушылар			Ірі қара мал -3080 Ұсақ мал -13030 Жылқылар -2627	7,5 1,5 9,0	23100 19545 23643
	Барлығы					66288
	Барлығы					113589
7	Егинсу ауылдық округі Өндірістік емес	7302		Ірі қара мал -2264 Ұсақ мал -3260 Жылқылар -612	7,5 1,5 9,0	16980 4890 5508
	Барлығы					27378
	Шаруа қожалықтары және Ауыл шаруашылығын қалыптастырушылар			Ірі қара мал -2915 Ұсақ мал -9945 Жылқылар -2273	7,5 1,5 9,0	21862 14918 20457
	Барлығы					57237
	Барлығы					84615
8	Каменка ауылдық округі Өндірістік емес	4783		Ірі қара мал -1310 Ұсақ мал -1861 Жылқылар -175	7,5 1,5 9,0	9825 2792 1575
	Барлығы					14192
	Шаруа қожалықтары және Ауыл шаруашылығын қалыптастырушылар			Ірі қара мал -1849 Ұсақ мал -570 Жылқылар -898	7,5 1,5 9,0	13868 855 8082
	Барлығы					22805
	Барлығы					36997
9	Саратовка ауылдық округі Өндірістік емес	2938		Ірі қара мал -923 Ұсақ мал -2453 Жылқылар -318	7,5 1,5 9,0	6922 3680 2862
	Барлығы					13464
	Шаруа қожалықтары және Ауыл шаруашылығын қалыптастырушылар			Ірі қара мал -898 Ұсақ мал -268 Жылқылар -244	7,5 1,5 9,0	6735 402 2196
	Барлығы					9333
	Барлығы					22797
10	Таврия ауылдық округі Өндірістік емес	8574		Ірі қара мал -2730 Ұсақ мал -2767 Жылқылар -1146	7,5 1,5 9,0	20475 4150 10314
	Барлығы					34939
	Шаруа қожалықтары және Ауыл шаруашылығын қалыптастырушылар			Ірі қара мал -831 Ұсақ мал -1277 Жылқылар -971	7,5 1,5 9,0	6232 1915 8739
	Барлығы					16886
	Барлығы					51825
11	Тарғын ауылдық округі Өндірістік емес	8801		Ірі қара мал -3872 Ұсақ мал -5210 Жылқылар-1868	7,5 1,5 9,0	29040 7815 16812
	Барлығы					53667
	Шаруа қожалықтары және Ауыл шаруашылығын қалыптастырушылар			Ірі қара мал -1505 Ұсақ мал -1827 Жылқылар-1137	7,5 1,5 9,0	11288 2740 10233
	Барлығы					24261
	Барлығы					77928
12	Төлеген-Тохтар ауылдық округі Өндірістік емес	2829		Ірі қара мал -640 Ұсақ мал -1388 Жылқылар-180	7,5 1,5 9,0	4800 2082 1620
	Барлығы					8502
	Шаруа қожалықтары және Ауыл шаруашылығын қалыптастырушылар			Ірі қара мал -1110 Ұсақ мал -3270 Жылқылар-255	7,5 1,5 9,0	8325 4905 2295
	Барлығы					15525
	Барлығы					24027
13	Өскемен ауылыық округі Өндірістік емес	2406		Ірі қара мал -1342 Ұсақ мал -1486 Жылқылар -101	7,5 1,5 9,0	10065 2229 909
	Барлығы					13203
	Шаруа қожалықтары және Ауыл шаруашылығын қалыптастырушылар			Ірі қара мал -535 Ұсақ мал –0 Жылқылар-11	7,5 1,5 9,0	4012 0 99
						4111
						17314
14	Асубұлақ кенті Өндірістік емес	6132		Ірі қара мал -1624 Ұсақ мал -1401 Жылқылар-291	7,5 1,5 9,0	12180 2102 2619
	Барлығы					16901
	Барлығы					16901
15	Огневка кенті Өндірістік емес	237		Ірі қара мал -87 Ұсақ мал -19 Жылқылар-6	7,5 1,5 9,0	652 28 54
	Барлығы					734
	Барлығы					734
16	Қасым Қайсенов кенті			Ірі қара мал -333 Ұсақ мал -649 Жылқылар-73	7,5 1,5 9,0	2498 974 657
	Барлығы					4129
	Барлығы					4129
	Аудан бойынша барлығы	77656		Жеке қосалқы шаруашылықтар, шаруа қожалықтары және тағы басқалар.		364 048 371 106
	БАРЛЫҒЫ					735 154

Жеке және заңды тұлғалардың ауылшаруашылық мал басын жайылымдармен қамтамасыз ету үшін ауылдық елді мекендерге норма бойынша 364 048 га жайылым қажет, ірі қараны жаюға: Ірі қара – 180 күн, Ұсақ мал – 240 күн, жылқы – 270 күн. Осы мерзімге елді мекендердегі жер телімі 76 606 га құрайды.

Ірі қара мал басын жайылымда ұстау үшін қажетті жембірлігі есебі:

Ірі қара – 29460 бас х 9,4 жем бірлігі = 276924 жем бірлігі.

Ұсақ мал – 45497 бас х 3,0 жем бірлігі = 136491 жем бірлігі.

Жылқы – 13344 бас х 16,0 жем бірлігі = 213504 жем бірлігі.

Барлығы = 626919 жем бірлік.

Орташа өнімділік гектарынан 3,8 центнер болғанда аудан бойынша жайылымның жетіспеушілігін ірі қараны қорада ұстау, жемдеуіш егіс айналымын дамыту және айдалымдағы мал шаруашылығы үшін жаздық жайылымды белсенді енгізу арқылы орнын толтыру қажет.

Жайылымдарды құру және пайдалану

Табиғи жайылымдарды ұтымды пайдаланудың негізі жайылым айналым болып табылады. Бұл жайылымды пайдалану және тізбекті кезекпен жаю мен жер оттылығын жақсарту бойынша шаралар өткізілуімен, демалдыру үйлесімі жолымен оған қолдау жасауға және оның өнімділігін арттыруға бағытталған күтім жасау жүйесі болып табылады. Жайылым айналымның міндеті, бұл өсімдіктердің дамуы жағдайына ірі қараны жаюға теріс әсер беруін төмендету.

Жайылымның жоғары сапасын сақтау үшін өршітуді жайылымдағы өсімдік 8-10 сантиметрге жеткенде бастау қажет. Бұл уақытқа дейін жаңа өскіндерге өсімдік тамыр жүйесінде құнарлы заттардың жеткілікті қорын жинақтап үлгереді. Жайылымдарға белгілі мерзім уақытына демалыс беру – оларды жақсартудың бірден бір шарасы. Бұл шараның мазмұны жайылымды демалдырған белгілі бір уақыттан соң өсімдіктер тұқым шашып жас өскіндер өнгеннен соң жайылымдарды беру болып табылады.

Оларды пайдалануға қолайлы жағдай туғызу мақсатында осы жоспармен әрбір ірі қара жаю тобына өз жайылымдарын бекіту қарастырылды.

Жайылым алқабының өнімділігін арттыру және оның келешектегі азғындаушылығын болдырмау үшін жоспар бойынша оны 3 далалық жайылым айналымын пайдалану жүйесінде пайдалану көзделуде.

Бір табын үшін 3 далалық жайылым айналымының сызбасы

Жылдар	Телімдер
	1	2	3
1	өріс	өріс	демалыс
2	өріс	демалыс	өріс
3	демалыс	өріс	өріс

Табиғатты қорғау шаралары

Табиғатты қорғау жерді ұтымды пайдаланудың, топырақтың құнарлылығын сақтау және көтерудің бірден бір негізгі экономикалық мәселесі болып табылады. Топырақ қабатының бұзылуына бірден бір ықпал ететін фактор эрозиялық үрдіс және адамдардың ұтымсыз шаруашылық қызметі болып табылады. Аумақтардағы эрозияға қарсы мекемелердің негізгі міндеті жайылым айналым сызбасын, ірі қара жаю кестесін, суқорғау аймағы мен жолағының ережесін дәлме дәл сақтай отырып, эрозиялық үрдістерді тоқтатуға, әлсіретуге және болдырмауға жағдай жасау болып табылады.

Қорытынды

Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану бойынша жоспар 2017 жылғы 20 ақпандағы Қазақстан Республикасының "Жайылым туралы" № 47 Заңына сәйкес әзірленген. Осы заң жайылымды және оның инфрақұрылымын ұтымды пайдалануға азғындаушылық үрдісті болдырмауға қатысты қоғамдық қатынастарды реттейді.

Ұлан ауданы бойынша 2018-2019 жылдарға жайылымдарды басқару және оларды пайдалану туралы № 7 қосымша

Жайылымдарды пайдалану бойынша күнтізбелік кесте

Жылдар	Телімдер
	1	2	3
1	Көктем-жаз	Жаз-күз	демалыс
2	Жаз-күз	демалыс	Көктем-жаз
3	демалыс	Көктем-жаз	Жаз-күз