ИПС "Әділет"

Сноска. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка РК от 23.12.2019 № 248 (вводится в действие с 01.01.2020).
Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие настоящего постановления см. п. 4.

В целях совершенствования нормативных правовых актов Республики Казахстан Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Внести в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 28 февраля 2011 года № 18 "Об определении перечня обязательных условий договора банковского займа" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6877, опубликовано 4 июня 2011 года в газете "Казахстанская правда" № 177-178 (26598-26599) следующие изменения и дополнение:

дополнить пунктом 1-1 следующего содержания:

"1-1. Для целей постановления используются следующие понятия:

1) банк - банк второго уровня, в том числе исламский банк при проведении банковской операции, предусмотренной подпунктом 3) пункта 1 статьи 52-5 Закона о банках, акционерное общество "Банк Развития Казахстана", организация, осуществляющая отдельные виды банковских операций, имеющая лицензию на осуществление банковских заемных операций;

2) синдикат банков – два и более банков, объединенные с целью проведения совместных заемных операций и снижения возможных потерь для каждого участника в случае неплатежеспособности заемщика, при сохранении юридической и финансовой самостоятельности входящих в синдикат банков;

3) кредитная линия – обязательство банка кредитовать заемщика на условиях, позволяющих заемщику самому определять время получения банковского займа, но в пределах суммы и времени, определенных правилами о внутренней кредитной политике банка для такой формы кредитования и соглашением о предоставлении (открытии) кредитной линии;

4) соглашение о предоставлении (открытии) кредитной линии – договор банковского займа, заключенный на условиях, позволяющих заемщику самому определять в договоре (договорах) или заявлении (заявлениях), являющемся (являющихся) неотъемлемой (неотъемлемыми) частью (частями) соглашения о предоставлении (открытии) кредитной линии, сумму и время получения займа, но в пределах суммы и времени, определенных правилами о внутренней кредитной политике банка для такой формы кредитования и соглашением о предоставлении (открытии) кредитной линии;

5) синдицированный заем – банковский заем, совместно сформированный и предоставленный двумя и более банками, являющимися участниками синдиката банков, заемщику (группе связанных заемщиков) на основании одного договора банковского займа (с приложением к нему, при необходимости, и других документов);

6) вознаграждение – плата за предоставленный банковский заем, определенная в процентном выражении к сумме займа из расчета годового размера причитающихся банку денег, либо, в случаях предусмотренных настоящим постановлением, в фиксированной сумме.";

в пункте 2:

абзац первый изложить в следующей редакции:

"2. Договор банковского займа (далее - договор), заключаемый банком, содержит условия, установленные законодательством Республики Казахстан для договоров соответствующего вида, условия, определенные по соглашению сторон, а также обязательные условия согласно следующему перечню:";

подпункты 9) и 10) исключить;

в пункте 3:

подпункт 2) изложить в следующей редакции:

"2) цель банковского займа (далее - заем), соответствующую бизнес-плану или технико-экономическому обоснованию займа и (или) заявлению, представленным заемщиком, за исключением займа, выданного на срок не более 1 (одного) месяца, займа, выданного в рамках кредитной линии по платежной карточке, кредита овердрафт, а также соглашения о предоставлении (открытии) кредитной линии;";

в подпункты 4), 10), 13), 14), 15), 17) и 18) внесены изменения на казахском языке, текст на русском языке не меняется;

подпункт 5) изложить в следующей редакции:

"5) вид ставки вознаграждения (фиксированная или плавающая), размер ставки вознаграждения (в годовых процентах либо в фиксированной сумме), размер ставки вознаграждения в достоверном годовом эффективном сопоставимом исчислении в соответствии с постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 26 марта 2012 года № 137 "Об утверждении Правил исчисления ставок вознаграждения в достоверном, годовом, эффективном, сопоставимом исчислении (реальной стоимости) по займам и вкладам" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 7663), на дату заключения договора.

Указание размера ставки вознаграждения в фиксированной сумме допускается по займу, выданному на срок не более одного месяца, займу, выданному в рамках кредитной линии по платежной карточке, кредиту овердрафт, а также соглашению о предоставлении (открытии) кредитной линии.

Размер годовой эффективной ставки вознаграждения по займу со ставкой вознаграждения в годовых процентах либо в фиксированной сумме не должен превышать предельный размер, определенный постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 декабря 2012 года № 377 "Об утверждении предельного размера годовой эффективной ставки вознаграждения" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 8306);";

пункт 4 изложить в следующей редакции:

"4. Права заемщика содержат условия, предусматривающие возможность:

1) физического лица, получившего заем, не связанный с осуществлением предпринимательской деятельности, на приобретение товаров, работ и услуг, в течение четырнадцати календарных дней с даты заключения договора возврата займа с оплатой вознаграждения, начисленного банком с даты предоставления займа, без уплаты неустойки и иных видов штрафных санкций за возврат займа;

2) в случае, если дата погашения основного долга и (или) вознаграждения выпадает на выходной либо праздничный день, произвести оплату основного долга и (или) вознаграждения в следующий за ним рабочий день без уплаты неустойки и иных видов штрафных санкций;

3) по заявлению получить в срок не более трех рабочих дней безвозмездно не чаще одного раза в месяц информацию в письменной форме о распределении (на основной долг, вознаграждение, комиссии, неустойки и иные виды штрафных санкций, а также другие подлежащие уплате суммы) поступающих денег в счет погашения задолженности по договору;

4) по заявлению о частичном или полном досрочном возврате банку предоставленных по договору денег безвозмездно в срок не более трех рабочих дней получить в письменной форме сведения о размере причитающейся к возврату суммы с разбивкой на основной долг, вознаграждение, комиссии, неустойки и иные виды штрафных санкций, а также другие подлежащие уплате суммы;

5) частичного досрочного погашения или полного досрочного погашения основного долга по истечении шести месяцев с даты получения займа, выданного на срок до одного года, по истечении одного года с даты получения займа, выданного на срок свыше одного года, без оплаты неустойки или иных видов штрафных санкций;

6) в течение четырнадцати календарных дней с даты получения уведомления об изменении условий договора в сторону их улучшения для заемщика отказаться от предложенных банком улучшающих условий в порядке, предусмотренном договором;

7) письменно обратиться в банк при возникновении спорных ситуаций по получаемым услугам и получить ответ в сроки, установленные статьей 8 Закона Республики Казахстан от 12 января 2007 года "О порядке рассмотрения обращений физических и юридических лиц" (далее – Закон об обращениях);

8) физического лица в течение тридцати календарных дней с даты наступления просрочки исполнения обязательства посетить банк и представить письменное заявление, содержащее сведения о причинах возникновения просрочки исполнения обязательства по договору, доходах и других подтвержденных обстоятельствах (фактах), которые обуславливают его заявление о внесении изменений в условия договора, в том числе связанных с:

изменением в сторону уменьшения ставки вознаграждения по договору;

изменением валюты суммы остатка основного долга по банковскому займу, выданному в иностранной валюте, на национальную валюту;

отсрочкой платежа по основному долгу и (или) вознаграждению;

изменением метода погашения задолженности или очередности погашения задолженности, в том числе с погашением основного долга в приоритетном порядке;

изменением срока действия договора;

прощением просроченного основного долга и (или) вознаграждения, отменой неустойки (штрафа, пени);

9) физического лица по договору ипотечного займа, не связанного с предпринимательской деятельностью, в течение тридцати календарных дней со дня получения уведомления, предусмотренного пунктом 7 статьи 34-1 Закона о банках, информировать банк о принятом решении способом, предусмотренным договором ипотечного займа.";

в пункт 4-1 внесены изменения на казахском языке, текст на русском языке не меняется;

в подпункт 2) пункта 5 внесены изменения на казахском языке, текст на русском языке не меняется;

пункт 6 изложить в следующей редакции:

"6. Обязанности банка содержат условия, предусматривающие требования:

1) принять заем в течение четырнадцати календарных дней с даты заключения договора у заемщика - физического лица, получившего заем, не связанный с осуществлением предпринимательской деятельности, на приобретение товаров, работ и услуг с удержанием вознаграждения, начисленного с даты предоставления займа, без удержания неустойки или иных видов штрафных санкций за возврат;

2) по заявлению заемщика безвозмездно не чаще одного раза в месяц представить в срок не более трех рабочих дней в письменной форме информацию о распределении (на основной долг, вознаграждение, комиссии, неустойки и иные виды штрафных санкций, а также другие подлежащие уплате суммы) поступающих денег в счет погашения задолженности по договору;

3) по заявлению заемщика о частичном или полном досрочном возврате банку предоставленных по договору денег безвозмездно в срок не более трех рабочих дней сообщить ему размер причитающейся к возврату суммы с разбивкой на основной долг, вознаграждение, комиссии, неустойки и иные виды штрафных санкций, а также другие подлежащие уплате суммы;

4) уведомить заемщика об изменении условий договора в сторону их улучшения в порядке, предусмотренном договором;

5) при наличии просрочки исполнения обязательства, но не позднее тридцати календарных дней с даты ее наступления уведомить заемщика способом и в сроки, предусмотренные договором, о необходимости внесения платежей по договору с указанием размера просроченной задолженности и о последствиях невыполнения заемщиком своих обязательств по договору;

6) рассмотреть и подготовить письменный ответ на письменное обращение заемщика в сроки, установленные статьей 8 Закона об обращениях;

7) в течение пятнадцати календарных дней со дня получения письменного заявления заемщика-физического лица, предусмотренного статьей 36 Закона о банках, рассмотреть предложенные изменения в условия договора и в письменной форме сообщить заемщику о (об):

согласии с предложенными изменениями в условия договора;

своих предложениях по изменению условий договора;

отказе в изменении условий договора с указанием мотивированных обоснований причин такого отказа;

8) при заключении договора, содержащего условия перехода права (требования) банка по договору третьему лицу (далее - договор уступки права требования), уведомить заемщика (или его уполномоченного представителя):

до заключения договора уступки права требования о возможности перехода прав (требований) третьему лицу, а также об обработке персональных данных заемщика в связи с такой уступкой способом, предусмотренным в договоре, либо не противоречащим законодательству Республики Казахстан;

о состоявшемся переходе права (требования) третьему лицу способом, предусмотренным в договоре либо не противоречащим законодательству Республики Казахстан, в течение тридцати календарных дней со дня заключения договора уступки права требования с указанием назначения дальнейших платежей по погашению банковского займа третьему лицу (наименование и место нахождения лица, которому перешло право (требование) по договору), полного объема переданных прав (требований), а также остатков просроченных и текущих сумм основного долга, вознаграждения, комиссий, неустойки (штрафа, пени) и других подлежащих уплате сумм;

9) при наличии просрочки исполнения обязательства по договору ипотечного займа физического лица, не связанного с предпринимательской деятельностью, в течение тридцати календарных дней с даты наступления просрочки исполнения обязательства уведомить заемщика способом и в сроки, предусмотренные данным договором о:

возникновении просрочки по исполнению обязательства и необходимости внесения платежей с указанием размера просроченной задолженности;

возможности урегулирования задолженности путем изменения условий договора ипотечного займа, в том числе предусмотренных пунктом 7 статьи 34-1 Закона о банках, при наличии объективных причин.".

2. Управлению по защите прав потребителей финансовых услуг и внешних коммуникаций (Терентьев А.Л.) в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) совместно с Юридическим департаментом (Сарсенова Н.В.) государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего постановления его направление на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Национального Банка Республики Казахстан после его официального опубликования;

4) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего постановления направление его копии на официальное опубликование в периодические печатные издания;

5) в течение десяти рабочих дней после официального опубликования настоящего постановления представление в Юридический департамент сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 2), 3) и 4) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Национального Банка Республики Казахстан Смолякова О.А.

4. Настоящее постановление вводится в действие с 1 февраля 2019 года, распространяется на договоры, заключенные с 1 февраля 2019 года, и подлежит официальному опубликованию.

Председатель
Национального Банка

Д. Акишев

      Ескерту. Күші жойылды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 23.12.2019 № 248 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
      РҚАО-ның ескертпесі!
      Осы қаулы 01.02.2019 бастап қолданысқа енгізіледі

Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін жетілдіру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. "Банктік қарыз шартының міндетті талаптарының тізбесін айқындау туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2011 жылғы 28 ақпандағы № 18 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6877 тіркелген, 2011 жылғы 31 мамырда "Егемен Қазақстан" газетінде № 226-227 (26625) жарияланған) мынадай өзгерістер мен толықтыру енгізілсін:

мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:

"1-1. Осы қаулының мақсаттары үшін мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) банк – екінші деңгейдегі банк, оның ішінде Банктер туралы заңның 52-5-бабы 1-тармағының 3) тармақшасында көзделген банк операциясын жүргізген кезде ислам банктері, "Қазақстанның Даму Банкі" акционерлік қоғамы, банктік қарыз операцияларын жүзеге асыруға лицензиясы бар, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым;

2) банктердің синдикаты – бірлескен кредиттік операцияларды жүргізу және банктердің синдикатына кіретіндердің заңдық және қаржылық дербестігін сақтап, қарыз алушының төлем қабілетсіздігі жағдайында әр қатысушы үшін ықтимал шығындарды төмендету мақсатымен біріктірілген екі және одан астам екінші деңгейдегі банктер;

3) кредиттік желі – банктің қарыз алушыға банктік қарыз алу уақытын өзі белгілеуге мүмкіндік беретін талаптармен, бірақ кредиттеудің мұндай нысаны үшін банктің ішкі кредиттік саясаты туралы қағидаларда және кредиттік желіні беру (ашу) туралы келісімде айқындалған сома және уақыт шегінде қарыз алушыны кредиттеу міндеттемесі;

4) кредиттік желі беру (ашу) туралы келісім – қарыз алушының өзіне кредиттік желі беру (ашу) туралы келісімнің ажырамас бөлігі (бөліктері) болып табылатын шартта (шарттарда) немесе өтініште (өтініштерде) қарызды алу сомасы мен уақытын, бірақ кредиттеудің мұндай нысаны үшін банктің ішкі кредиттік саясаты туралы қағидаларда және кредиттік желіні беру (ашу) туралы келісімде айқындалған сома және уақыт шегінде айқындауға мүмкіндік беретін талаптармен жасалған банктік қарыз шарты;

5) синдикатталған қарыз – банктер синдикатының қатысушылары болып табылатын екі және одан астам банктермен бірігіп қалыптастырылған және қарыз алушыға (байланысты қарыз алушылар тобына) бір банктік қарыз шарты негізінде (оған қажеттілігіне қарай басқа да құжаттарды қоса бере отырып) берілген банктік қарыз;

6) сыйақы – банкке тиесілі ақшаның жылдық сомасына немесе осы қаулыда белгіленген жағдайларда белгіленген мөлшерде несие сомасына пайыздық мөлшерде белгіленген банктік қарыз ұсынғаны үшін төлем.";

2-тармақта:

бірінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Банк жасасатын банктік қарыз шартында (бұдан әрі – шарт) шарттардың тиісті түріне арналған Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптар, тараптардың келісуі бойынша айқындалған талаптар, сондай-ақ мынадай тізбеге сәйкес міндетті талаптар қамтылады:";

9) және 10) тармақшалар алып тасталсын;

3-тармақта:

2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"2) 1 (бір) айдан аспайтын мерзімге берілген қарызды, кредиттік желі шеңберінде төлем карточкасы бойынша берілген қарызды, овердрафт кредитін, сондай-ақ кредиттік желіні беру (ашу) туралы келісімді қоспағанда, бизнес-жоспарға немесе қарыздың техника-экономикалық негіздемесіне және (немесе) қарыз алушы берген өтінішке сәйкес келетін банктік қарыздың (бұдан әрі – қарыз) мақсаты;";

4) тармақша мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтіні өзгермейді:

"4) қарыздың мерзімі;";

10) тармақша мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтіні өзгермейді:

"10) қарыз бойынша берешекті өтеу кезектілігі;";

13), 14) және 15) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтіні өзгермейді:

"13) қарызды өтеудің және сыйақының тәртібі (касса арқылы, банктік шотқа қашықтан терминал арқылы және басқалар тараптардың келісімі бойынша) кезеңділігі;

14) қамтамасыз етусіз берілген қарызды қоспағанда, қамтамасыз ету (түрі: кепіл, тұрақсыздық айыбы, кепілдік, кепілдеме, ұстап қалу және өзге түрлері);

15) қарыз алушының шарт бойынша міндеттемелерін орындамаған не тиісінше тәсілмен орындамаған жағдайда банк қабылдайтын шаралар;";

17) және 18) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтіні өзгермейді:

"17) қарыз алушы – заңды тұлғаның банкке ұсынатын есебінің түрлері мен мерзімдері;

18) қарыз алушының (тең қарыз алушының) ол туралы мәліметтерді кредиттік бюроға беруге және кредиттік бюроның ол туралы банкке кредиттік есеп беруге келісімінің, сондай-ақ тараптардың өз міндеттемелерін орындауына байланысты ақпараттың болуын көрсету;";

5) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"5) сыйақы мөлшерлемесінің түрі (белгіленген немесе өзгермелі), сыйақы мөлшерлемесінің мөлшері (жылдық пайызбен не белгіленген сомада), шартты жасау күніне "Қарыздар мен салымдар бойынша шынайы, жылдық, тиімді, салыстырмалы есептеудегі сыйақы мөлшерлемелерін (нақты құнын) есептеу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 26 наурыздағы № 137 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7663 болып тіркелген) сәйкес шынайы жылдық тиімді салыстырмалы есептеудегі сыйақы мөлшерлемесінің мөлшері.

Бір айдан аспайтын мерзімге берілген қарыз бойынша, кредиттік желі шеңберінде төлем карточкасы бойынша берілген қарыз бойынша, овердрафт кредиті, сондай-ақ кредиттік желі беру (ашу) туралы келісім бойынша сыйақы мөлшерлемесінің мөлшерін белгіленген сомада көрсетуге жол беріледі.

Жылдық пайыздағы сыйақы мөлшерлемесі белгіленген сомадағы қарыз бойынша сыйақының жылдық тиімді мөлшерлемесінің мөлшері "Сыйақының жылдық тиімді мөлшерлемесінің шекті мөлшерін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 желтоқсандағы № 377 қаулысында (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8306 болып тіркелген) айқындалған шекті мөлшерден аспауға тиіс;";

4-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"4. Қарыз алушының құқықтары мынадай мүмкіндік көзделетін талаптарды қамтиды:

1) кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес, тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алуға қарыз алған жеке тұлғаның шарт жасалған күннен бастап күнтізбелік он төрт күн ішінде қарызды қайтарғаны үшін тұрақсыздық айыбын және айыппұл санкцияларының өзге де түрлерін төлемей, қарыз берілген күннен бастап банк есептеген сыйақыны төлей отырып, қарызды қайтару;

2) негізгі борышты және (немесе) сыйақыны өтеу күні демалыс не мереке күніне түскен жағдайда одан кейінгі жұмыс күні тұрақсыздық айыбын және айыппұл санкцияларының өзге де түрлерін төлемей, негізгі борышты және (немесе) сыйақыны төлеуді жүргізу;

3) өтініш бойынша үш жұмыс күнінен аспайтын мерзімде, ақысыз, айына кем дегенде бір рет шарт бойынша берешекті өтеу есебіне түсетін ақшаны бөлу (негізгі борышқа, сыйақыға, комиссияларға, тұрақсыздық айыбына және айыппұл санкцияларының өзге де түрлеріне, сондай-ақ төленуге жататын басқа да сомаларға) туралы ақпаратты жазбаша нысанда алу;

4) шарт бойынша берілген ақшаны ішінара немесе толық мерзімінен бұрын банкке қайтару туралы өтініш бойынша ақысыз, үш жұмыс күнінен аспайтын мерзімде негізгі борышқа, сыйақыға, комиссияларға, тұрақсыздық айыбына және айыппұл санкцияларының өзге де түрлеріне, сондай-ақ төленуге жататын басқа да сомаларға бөлінген, қайтарылуға тиісті соманың мөлшері туралы мәліметті жазбаша нысанда алу;

5) бір жылға дейін мерзімге берілген қарызды алған күннен бастап алты ай өткен соң, бір жылдан астам мерзімге берілген қарызды алған күннен бастап бір жыл өткен соң тұрақсыздық айыбын және айыппұл санкцияларының басқа түрлерін төлемей, қарызды ішінара мерзімінен бұрын өтеу немесе толық көлемде мерзімінен бұрын өтеу;

6) шарт талаптарын қарыз алушы үшін жақсарту жағына қарай оларды өзгерту туралы хабарлама алған күннен бастап күнтізбелік он төрт күн ішінде банк ұсынған жақсартатын талаптардан шартта көзделген тәртіппен бас тартуға;

7) алынатын қызметтер бойынша даулы жағдайлар туындаған кезде "Жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тәртібі туралы" 2007 жылғы 12 қаңтардағы Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Өтініштер туралы заң) 8-бабында белгіленген мерзімде банкке жазбаша өтініш жасау және жауап алу;

8) міндеттемелерді орындау мерзімінің өтуі басталған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде жеке тұлға банкке баруға және өзінің банктік қарыз шартының талаптарына, оның ішінде:

шарт бойынша сыйақы мөлшерлемесін азайту жағына қарай өзгертуге;

шетел валютасымен берілген банктік қарыз бойынша негізгі борыштың қалдық сомасының валютасын ұлттық валютаға өзгертуге;

негізгі борыш және (немесе) сыйақы бойынша төлем мерзімін кейінге қалдыруға;

берешекті өтеу әдісін немесе берешекті өтеу кезектілігін, оның ішінде негізгі борышты басым тәртіппен өтей отырып өзгертуге;

шарттың қолданылу мерзімін өзгертуге;

мерзімі өткен негізгі борышты және (немесе) сыйақыны кешіруге, тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) күшін жоюға байланысты өзгерістер енгізу туралы өтінішін негіздейтін шарт бойынша міндеттемелерді орындаудың мерзімі өтуінің туындау себептері, кірістер және басқа да расталған мән-жайлар (фактілер) туралы жазбаша өтініш ұсыну;

9) Банктер туралы заңның 34-1-бабының 7-тармағында көзделген хабарламаны алған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде банкке қабылданған шешім туралы ипотекалық қарыз шартында көзделген тәсілмен ақпарат береді.";

4-1)-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтіні өзгермейді:

"4-1. Жеке тұлғамен жасалған ипотекалық қарыз шартында жасалған қарыз шартынан туындайтын келіспеушіліктерді реттеу үшін қарыз алушының банк омбудсманына Банктер туралы заңға сәйкес жазбаша өтініш беру құқығы болады.";

5-тармақтың 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтіні өзгермейді:

"2) күнтізбелік қырық күннен аса қарыздың кезекті бөлігі мен (немесе) сыйақы төлемін қайтару үшін бекітілген мерзімді бұзған кезде қарыз сомасын және ол бойынша сыйақыны мезгілінен бұрын қайтаруды талап ету.";

6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"6. Банктің міндеттері мынадай талаптарды көздейтін талаптарды қамтиды:

1) шарт жасалған күннен бастап күнтізбелік он төрт күн ішінде қайтарғаны үшін тұрақсыздық айыбын немесе айыппұл санкцияларының өзге де түрлерін ұстамай, қарыз берілген күннен бастап есептелген сыйақыны ұстай отырып кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен байланысты емес тауарларды, жұмыстарды және қызметтерді сатып алуға қарыз алған қарызгер – жеке тұлғадан қайта алу;

2) қарыз алушының өтініші бойынша үш жұмыс күнінен аспайтын мерзімде, ақысыз, айына кем дегенде бір рет шарт бойынша борышты өтеу есебіне түсетін ақшаны бөлу (негізгі борышқа, сыйақыға, комиссияларға, тұрақсыздық айыбына және айыппұл санкцияларының өзге де түрлеріне, сондай-ақ төленуге жататын басқа да сомаларға) туралы ақпаратты жазбаша нысанда беру;

3) шарт бойынша берілген ақшаны ішінара немесе толық мерзімінен бұрын банкке қайтару туралы қарыз алушының өтініші бойынша ақысыз, үш жұмыс күнінен аспайтын мерзімде оны негізгі борышқа, сыйақыға, комиссияларға, тұрақсыздық айыбына және айыппұл санкцияларының өзге де түрлеріне, сондай-ақ төленуге жататын басқа да сомаларға бөлінген, қайтарылуға тиісті соманың мөлшері туралы хабардар ету;

4) қарыз алушыны шарт талаптарының жақсару жағына қарай оларды өзгерту туралы шартта көзделген тәртіпте хабардар ету;

5) шарт бойынша міндеттемелерді орындау мерзімінің өтуі бар болған жағдайда қарыз алушыны шартта көзделген тәсілмен және мерзімде, бірақ міндеттемелерді орындау мерзімінің өтуі басталған күннен бастап күнтізбелік отыз күннен кешіктірмей, мерзім өткен берешектің мөлшерін көрсете отырып шарт бойынша төлемдерді енгізу қажеттілігі және қарыз алушының өз міндеттемелерін орындамау салдары туралы хабардар ету;

6) Өтініштер туралы заңның 8-бабында белгіленген мерзімде қарыз алушының жазбаша өтінішін қарау және оған жазбаша жауап дайындау;

7) Банктер туралы заңның 36-бабында көзделген қарыз алушы-жеке тұлғаның жазбаша өтінішін алған күннен бастап күнтізбелік он бес күн ішінде шарт талаптарына ұсынылған өзгерістерді қарау және қарыз алушыға жазбаша нысанда мыналар:

шарт талаптарына ұсынылған өзгерістермен келісуі;

шарт талаптарын өзгерту бойынша өз ұсыныстары;

мұндай бас тартудың дәлелді себебін көрсетумен шарт талаптарын өзгертуден бас тарту туралы хабарлайды;

8) банктің шарт бойынша құқығы (талап етуі) үшінші тұлғаға өту талаптары қамтылған шарт (бұдан әрі – талап ету құқығын басқаға беру шарты) жасалған кезде:

талап ету құқығын басқаға беру шарты жасалғанға дейін құқықтардың (талап етулердің) үшінші тұлғаға өту мүмкіндігі туралы, сондай-ақ осындай басқаға беруге байланысты қарыз алушының дербес деректерінің өңделетіні туралы шартта көзделген не Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін тәсілмен;

талап ету құқығын басқаға беру шарты жасалған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде банктік қарызды өтеу жөніндегі бұдан былайғы төлемдердің үшінші тұлғаға (шарт бойынша құқық (талап ету) өткен тұлғаның атауы және тұрған жері) тағайындалатынын, берілген құқықтардың (талап етулердің) толық көлемін, сондай-ақ негізгі борыштың, сыйақының, комиссиялардың, тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) мерзімі өткен және ағымдағы сомаларының және төленуге жататын басқа да сомалардың қалдықтарын көрсете отырып, құқықтың (талап етудің) үшінші тұлғаға өткені туралы шартта көзделген не Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін тәсілмен қарыз алушыны (немесе оның уәкілетті өкілін) хабардар етуге;

9) жеке тұлғаның кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес ипотекалық қарыз шарты бойынша міндеттемені орындаудың мерзімін өткізіп алу болған жағдайда, банк, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым міндеттемені орындаудың мерзімін өткізіп алу басталған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде қарыз алушыны жеке тұлғаның кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес ипотекалық қарыз шартында көзделген тәсілмен және мерзімдерде:

1) міндеттемені орындау бойынша мерзімін өткізіп алудың туындағаны және мерзімі өткен берешек мөлшерін көрсете отырып, ипотекалық қарыз шарты бойынша төлемдер енгізу қажеттігі;

2) объективті себептер болған кезде, ипотекалық қарыз шартының талаптарын, оның ішінде Банктер туралы заңның 34-1-бабының 7-тармағында көзделген талаптарын өзгерту арқылы берешекті реттеу мүмкіндігі туралы хабардар етеді.".

2. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау және сыртқы коммуникациялар басқармасы (Терентьев А.Л.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Заң департаментімен (Сәрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулы мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оны қазақ және орыс тілдерінде "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін жіберуді;

3) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

4) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімдік баспа басылымдарына ресми жариялауға жіберуді;

5) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы тармақтың 2), 3) және 4) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары О.А. Смоляковқа жүктелсін.

4. Осы қаулы 2019 жылғы 1 ақпаннан бастап қолданысқа енгізіледі, 2019 жылғы 1 ақпаннан бастап жасалған шарттарға қолданылады және ресми жариялануға тиіс.

Ұлттық Банк
Төрағасы

Д. Ақышев