О порядке установления медико-социальными экспертными комиссиями (МСЭК) степени утраты профессиональной трудоспособности работникам, получившим увечье или иное повреждение здоровья, связанное с исполнением ими трудовых обязанностей

Утверждены Заместителем Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 марта 1995 г. N 2-3747, заместителем Министра соцзащиты населения Республики Казахстан 10 марта 1995 г. N 07-р, первым заместителем Министра труда Республики Казахстан 17 марта 1995 г. N 4-7/398. Зарегистрированы в Министерстве юстиции Республики Казахстан 15.09.95 г. N 96. Утратили силу - приказом Министра труда и социальной защиты населения РК от 8 октября 2004 года N 228-п (V043174)

 

   Утверждаю                Утверждаю               Утверждаю
Заместитель Министра    Заместитель Министра    Первый заместитель
  здравоохранения       соцзащиты населения     Министра труда
Республики Казахстан    Республики Казахстан    Республики Казахстан
15 марта 1995 г.        10 марта 1995 г.        17 марта 1995 г.
   N 2-3747                  N 07-р                N 4-7/398

                         I. Общие положения

      1. В соответствии с Правилами возмещения предприятиями, учреждениями, организациями всех форм собственности ущерба <*> причиненного рабочим и служащим увечьем либо иным повреждением здоровья, связанным с исполнением ими трудовых обязанностей <**>, утвержденными постановлением Кабинета Министров Республики Казахстан от 17 марта 1993 года N 201 P930201_ , степень утраты профессиональной трудоспособности работником, получившим трудовое увечье, устанавливается (в процентах) медико-социальной экспертной комиссией (МСЭК).
      Сноска.
      * В дальнейшем - работодатель.
     ** В дальнейшем - трудовое увечье.

      2. Одновременно с определением степени утраты профессиональной трудоспособности МСЭК при наличии оснований рассматривает вопрос о возможности признания потерпевшего инвалидом от данного трудового увечья и нуждаемости его в дополнительных видах помощи.

                II. Порядок установления степени утраты
                    профессиональной трудоспособности

      3. Профессиональная трудоспособность - это способность к труду в своей профессии или другой, равной ей по оплате и по квалификации.
      В тех случаях, когда потерпевший имеет несколько профессий, при определении процента утраты профессиональной трудоспособности основной профессией следует считать ту, при исполнении которой произошло повреждение здоровья или в которой имеется более продолжительный стаж работы и достигнута наивысшая квалификация, или ту, которая получена путем специального образования.
      4. Степень утраты профессиональной трудоспособности определяется МСЭК исходя из последствий увечья, связанного с исполнением трудовых обязанностей.
      5. При определении степени утраты профессиональной трудоспособности МСЭК устанавливает выраженность нарушения функций организма, это:
      полная утрата функций или резко выраженная степень нарушений;
      выраженное нарушение функций;
      умеренное выраженное нарушение функций.
      6. При определении группы инвалидности и степени утраты профессиональной трудоспособности МСЭК одновременно определяет степень компенсации утраченных функций, возможность потерпевшего выполнять в той или иной степени работу по основной профессии или равную ей по квалификации и оплате, возможность трудиться в обычных или специально созданных условиях по своей работе или близкой ей по квалификации. МСЭК также выявляет возможность переквалификации, переобучения и приобретения новой специальности. Это касается лиц в возрасте до 40 лет.
      7. В тех случаях, когда по последствиям трудового увечья нет данных для установления группы инвалидности и потерпевший может продолжать работу по своей профессии, но при некоторых изменениях условий труда без снижения заработной платы или со снижением заработной платы, или после переобучения может работать в профессии равной по квалификации и оплате, или возникает затруднение в трудоустройстве и снижение зарплаты у лица, выполнявшего неквалифицированный тяжелый физический труд, устанавливается утрата профессиональной трудоспособности от 5 до 30 процентов или дополнительные виды помощи без определения процента утраты профессиональной трудоспособности.
      8. Когда последствия трудового увечья не позволяют трудиться по основной профессии, но он может выполнять работу в меньшем объеме, более низкой квалификации и нижеоплачиваемую, устанавливается утрата профессиональной трудоспособности от 30 до 60 процентов.
      9. Если у потерпевшего имеются выраженные нарушения функций и показана работа лишь в специально созданных условиях, устанавливается утрата профессиональной трудоспособности от 70 процентов и более.
      10. В тех случаях, когда у потерпевшего произошла полная утрата или резко выраженное нарушение функций, которые являются противопоказанием к выполнению любого труда, даже в специально созданных условиях, устанавливается 100 процентов утраты профессиональной трудоспособности.
      11. При последствиях нескольких травм, либо иных повреждений здоровья, связанных с работой, полученных на одном и том же предприятии, степень утраты профессиональной трудоспособности в процентах устанавливается суммарно в пределах тех размеров, которые соответствуют оценке состояния трудоспособности в связи с вызванными нарушениями. Если повреждение здоровья, травмы получены на разных предприятиях, степень утраты профессиональной трудоспособности определяется раздельно по каждому случаю.
      12. Если потерпевшему ранее определялась степень утраты профессиональной трудоспособности в связи с данным трудовым увечьем, МСЭК устанавливает ее независимо от времени обращения за весь период со дня окончания срока действия установленной в прошлом степени утраты профессиональной трудоспособности, при этом МСЭК пользуется данными лечебно-профилактических учреждений, характеризующими состояние здоровья потерпевшего за тот период, в отношении которого устанавливается утрата профессиональной трудоспособности.
      13. Срок переосвидетельствования при определении степени утраты профессиональной трудоспособности устанавливается через шесть месяцев, один или два года в зависимости от характера последствий трудового увечья и возможности полного или частичного восстановления трудоспособности под влиянием мероприятий по медицинской и социально-трудовой реабилитации.
      14. Если последствия трудового увечья относятся к анатомическим дефектам, то группа инвалидности и процент утраты профессиональной трудоспособности устанавливаются бессрочно, а также мужчинам по достижении 60 лет и женщинам 55 лет.
      Переосвидетельствование таких лиц производится при ухудшении состояния здоровья с оформлением направления органами здравоохранения, народного суда, а также по запросу работодателя и заявления пострадавшего.
      15. Если потерпевший направлен во МСЭК с недостаточно обоснованным клиническим диагнозом, что не позволяет вынести экспертное решение, МСЭК направляет больного в лечебно-профилактическое учреждение для дополнительного амбулаторного или стационарного обследования с целью уточнения диагноза и степени нарушения функции организма или запрашивает необходимые сведения, в том числе и выписку медицинской карты стационарного больного, медицинскую карту амбулаторного больного и т.д.

                      III. Порядок определения
                    нуждаемости пострадавшего в
        дополнительных расходах, вызванных трудовым увечьем

      16. МСЭК выносит решение о нуждаемости потерпевшего в дополнительном питании, уходе, в том числе в специальном медицинском, приобретении лекарств, предметов ухода за больным, санаторно-курортном лечении, протезировании, средствах передвижения и др.
      17. Расходы на посторонний уход и специализированный медицинский уход возмещаются по заключению МСЭК (кроме инвалидов первой группы). Заключение о нуждаемости в бытовом уходе МСЭК выносит по решению суда потерпевшим, которые не в состоянии обслужить себя в быту (выполнять домашнюю работу - мыть полы, убирать комнату, стирать белье и т.п.).
      18. Расходы на протезирование возмещаются по заключению МСЭК о нуждаемости в тех или иных видах протезной помощи по мере износа протезно-ортопедических изделий на основании представленных потерпевшими счетов государственных протезных предприятий.
      19. Расходы на приобретение специальных транспортных средств оплачиваются потерпевшему работодателем в установленном порядке по заключению МСЭК.
      20. Расходы на санаторно-курортное лечение возмещаются работодателем по заключению МСЭК о нуждаемости в санаторно-курортном лечении в связи с данным повреждением здоровья потерпевшего: ему либо предоставляется бесплатная путевка, либо оплачивается ее стоимость и стоимость проезда в санаторий и обратно. В отдельных случаях, МСЭК выносит решение о нуждаемости в сопровождении, что является основанием к возмещению расходов по проезду сопровождающего.
      21. Расходы на дополнительное питание возмещаются предприятием на основании заключения МСЭК, если состояние потерпевшего ухудшилось в связи с упадком питания. Решение выносится после обращения во МСЭК лечебно-профилактического учреждения.
      22. Расходы на приобретение лекарств возмещаются работодателем, по заключению МСЭК, если состояние здоровья, вызванное трудовым увечьем, ухудшилось и требует лечения.

                             IV. Порядок
                   оформления экспертных документов

      23. Освидетельствование и переосвидетельствование потерпевшего во МСЭК производится по месту жительства или по месту прикрепления к лечебно-профилактическому учреждению по направлению соответствующего лечебно-профилактического учреждения.
      24. При первичном освидетельствовании во МСЭК потерпевший должен представить:
      акт о несчастном случае на производстве или другой официальный документ о несчастном случае, связанном с исполнением трудовых обязанностей;
      направление на МСЭК по форме N 088/У из лечебного учреждения, под наблюдением которого он находился;
      в случае профессионального заболевания во МСЭК представляется заключение специализированного лечебно-профилактического учреждения - центра профпатологии (клиник и отделов НИИ гигиены труда и профессиональных заболеваний Министерства здравоохранения Республики Казахстан).
      Повторное освидетельствование потерпевшего МСЭК проводит по направлению лечебного учреждения (форма 088/У).<*>
      Сноска. Абзац четвертый пункта 24 - отменен приказом Министерства социальной защиты Республики Казахстан от 31 октября 1996 года N 99.
      25. Лица, претендующие на возмещение ущерба в связи со смертью кормильца, при первичном направлении на МСЭК для установления инвалидности представляют:
      направление (письмо) работодателя или народного суда (произвольной формы);
      направление на МСЭК по форме N 088/У из лечебного учреждения, под наблюдением которого они находились.
      При переосвидетельствовании достаточно направления лечебного учреждения (форма N 088/У).
      26. Если потерпевший обратился во МСЭК до истечения трех лет с того дня, когда он вследствие трудового увечья лишился прежнего заработка, МСЭК устанавливает степень утраты профессиональной трудоспособности со дня, когда потерпевший вследствие трудового увечья лишился прежнего заработка.
      27. При обращении во МСЭК по истечении трех лет со дня, когда потерпевший вследствие трудового увечья лишился прежнего заработка, МСЭК устанавливает степень утраты профессиональной трудоспособности со дня обращения к работодателю. В этом случае степень утраты профессиональной трудоспособности за прошлое время не определяется.
      28. Если увечье или иное повреждение здоровья произошло вне связи с работой, заключение о нарушении трудоспособности потерпевшим дают судебно-медицинские органы, экспертные комиссии органов здравоохранения. Граждане, отбывающие наказание в местах заключения, при несчастных случаях на производстве проходят освидетельствование для установления степени утраты трудоспособности в процентах в органах судебно-медицинской экспертизы, так как они состоят в трудовых отношениях с местами заключения и не являются рабочими и служащими.
      Лица, осужденные условно с обязательным привлечением к труду, получившие повреждение здоровья на производстве (увечье, заболевание) подлежат освидетельствованию во МСЭК в установленном порядке.
      29. Справка о результатах определения степени утраты профессиональной трудоспособности в процентах, нуждаемости в дополнительных видах помощи выдается на руки освидетельствованному, выписка из акта освидетельствования во МСЭК о результатах определения степени утраты трудоспособности в процентах, нуждаемости в дополнительных видах помощи высылается работодателю или народному суду, направившим пострадавшего на освидетельствование во МСЭК.
      30. При несогласии освидетельствуемого с решением межрайгорМСЭК оно может быть обжаловано в месячный срок в облМСЭК. Решение областной, центральной городской МСЭК может быть обжаловано в Министерстве социальной защиты населения Республики Казахстан. Обжалование решения республиканской МСЭК осуществляется в судебном порядке.

Формат А4                       ___________________________________
                                !Код формы по ОКУД_______________ !
                                !Код учреждения по ОКПО__________ !
                                ----------------------------------

____________________________________________________________________
Министерство здравоохранения!         !Медицинская документация.
  Республики Казахстан      !         !Форма N 088/У
----------------------------!         !Утверждена Минздравом РК
Наименование учреждения     !         !20.10.93 г. N 437
____________________________!_________!_____________________________

                         НАПРАВЛЕНИЕ НА МСЭК

               Дата выдачи "_____"___________199 ___г.

1. Фамилия, имя, отчество___________________________________________
2. Дата рождения _______________________________Пол_________________
3. Адрес больного___________________________________________________
4. Инвалид______________группы     5. Место работы__________________
6. Адрес места работы_______________________________________________
7. Профессия___________________    8. Должность_____________________
9. Под наблюдением лечебно-профилактического учреждения с
"_"____199_г.
10. История настоящего заболевания (начало, развитие, течение, даты
обострений, проведенные лечебно-профилактические мероприятия, меры
по восстановлению трудоспобности)___________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
11. Частота и длительность временной нетрудоспособности (сведения за
последние 12 месяцев)
____________________________________________________________________
  числа месяца       !      Название болезни
__с __по_______     _!______________________________________________
_____________________!______________________________________________
_____________________!______________________________________________
_____________________!______________________________________________
 
  -------------------------------линия отреза-------------------------

                                 Наименование учреждения, адрес
Минздрав Республики Казахстан    ___________________________________

   Извещение лечебно-профилактического учреждения о решении МСЭК

1. Фамилия, имя, отчество больного__________________________________
2. Дата___________________________ 3. N акта
4. Диагноз МСЭК_____________________________________________________
 

  12. Изменение профессии или условий работы за последний год:________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
13. Состояние больного при направлении на МСЭК (данные обследования
терапевта, хирурга, невропатолога и других врачей)
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
14. Рентгенологические исследования:________________________________
15. Лабораторные исследования:______________________________________
16. Диагноз при направлении на МСЭК:
    а) основное заболевание (клиническая характеристика по принятой
классификации, степень нарушения функций организма):
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
    б) сопутствующие заболевания:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
    в) осложнения:
____________________________________________________________________
17. Основание для направления на МСЭК: наличие признаков
инвалидности, окончания срока инвалидности,
переосвидетельствование, досрочное переосвидетельствование, необходимость продления больничного листка (подчеркнуть).

     Председатель ВКК_______________    Члены_______________________

5. Заключение МСЭК _________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
6. Рекомендации по социально-трудовой реабилитации _________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
7. Рекомендации по медицинской реабилитации_________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

   Председатель МСЭК______________ Дата отправки "__"_____199__г.

Қызметкерлердiң еңбек мiндеттерiн атқару кезiндегi зақымдануы салдарынан денсаулығының бұзылуына немесе жарымжан болуына байланысты медициналық-әлеуметтiк сараптау комиссияларының (МӘСК) оның кәсiптiк еңбек қабiлетiнен айрылу дәрежесiн белгiлеу тәртiбi туралы Нұсқама

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің орынбасарының 1995 жылғы 15 наурыздағы N 2-3747 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 1995 жылғы 15 қыркүйекте тіркелді. Тіркеу N 96. Күші жойылды - ҚР Еңбекті және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2004 жылғы 8 қазандағы N 228-ө (V043174) бұйрығымен.

                      I. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

        1. Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1993 жылғы 17 наурыздағы N 201 қаулысымен бекiтiлген еңбек мiндеттерiн орындау кезiнде жұмысшылар мен қызметкерлердiң зақымдануы салдарынан денсаулығының бұзылуына немесе жарымжан болуына <*> себепкер барлық нысандағы кәсiпорындар <*>, мекемелер, ұйымдар тарапынан келтiрiлген зиянның орнын өтеудiң қағидасына сәйкес еңбекте зақымданған қызметкердiң кәсiптiк еңбек ету қабiлетiнен айырылу дәрежесiн медициналық-әлеуметтiк сарап комиссиясы (МӘСК) (процентпен) белгiлейдi. 
      Ескерту. Бұдан былай - еңбек жарақаты. 
               Бұдан былай - жұмыс берушi.
      2. МӘСК кәсiптiк еңбек ету қабiлетiнен айырылу дәрежесiн анықтай отырып, негiздi болған жағдайда зардап шегушiнiң сол аталған еңбек жарақтарынан мүгедек болғандығын тану мүмкiндiгi және оның көмектiң қосымша түрлерiн қажет ететiндiгi туралы мәселенi қарайды.

II. Кәсiптiк еңбек қабiлетiнен айырылу
дәрежесiн белгiлеу тәртiбi

        3. Кәсiптiк еңбекке қабiлеттiлiк - бұл өз мамандығы бойынша еңбек етуге қабiлеттiлiк немесе еңбекақысы мен бiлiктiлiгi бойынша соған тең дәрежедегi кәсiп бойынша еңбек ете алатын қабiлеттiлiк болып табылады. Зардап шегушiнiң бiрнеше мамандығы болған жағдайда, кәсiптiк еңбекке қабiлетiнен айырылу процентiн анықтау кезiнде, жұмыс iстеп жатқанда денсаулығына зиян келтiрiлген кездегi мамандығы еңбек стажын құрайтын және оның жалғасы саналатын, жоғары бiлiктi немесе арнаулы бiлiм алу жолымен игерiлген мамандықты негiзгi мамандыққа есептеген жөн. 
      4. Кәсiптiк еңбек қабiлетiнен айырылу дәрежесiн еңбек мiндеттерiн атқарумен байланысты болған жарақаттың зардабына орай МӘСК анықтайды. 
      5. Кәсiптiк еңбек қабiлетiнен айырылу дәрежесiн анықтау кезiнде МӘСК организм функцияларының бұзылу көрiнiсiн белгiлейдi, бұл: 
      - функциялардың толықтай жойылуы немесе зақымданудың ерекше көрiну сипаты; 
      - функциялардың айрықша бұзылуы; 
      - функциялардың бiршама бұзылуы. 
      6. Мүгедектiк тобын және кәсiптiк еңбек қабiлетiнен айырылу дәрежесiн анықтау кезiнде МӘСК сонымен бiр мезгiлде жойылған функциялардың орны толу дәрежесiн, зардап шегушiнiң негiзгi мамандығы бойынша сол немесе өзге жұмысты немесе квалификациялар мен еңбекақы бойынша оған тең жұмыс дәрежесiн орындау мүмкiндiгiн, квалификация бойынша оған жақын жұмыстарда әдеттегi немесе арнайы жағдай жасалған жұмыстарда еңбек ету мүмкiндiгiн анықтайды. Сондай-ақ МӘСК мамандықты қайта өзгерту, қайта оқыту және жаңа мамандық беру мүмкiндiгiн, айқындайды. Бұл 40 жасқа дейiнгi адамдарға қатысты. 
      7. Еңбек жарақаты бойынша мүгедектiк тобын белгiлейтiн деректер болмаған жағдайда және зардап шегушi өз мамандығы бойынша, бiрақ жұмыс жағдайлары бiршама өзгертiлiп, еңбекақысы азайтылмай немесе азайтылып еңбек ете алатын болса, өзiнiң бiлiктiлiгi мен жалақысына бара-бар мамандықпен ауыр қол жұмысын орындайтын адамдарды еңбекке орналастыруды және жалақысын азайтуда қиындықтар туындаған жағдайда еңбек ету қабiлетiнен 5 проценттен 30 процентке дейiн айырылған деп немесе еңбек ету қабiлетiнен айырылу процентiн белгiлемей-ақ қосымша көмек түрлерi белгiленедi. 
      8. Еңбек зақымының зардабы негiзгi мамандығы бойынша еңбек етуге мүмкiндiк бермей бiрақ ол одан төменгi квалификациядағы және жалақысы төмен шағын жұмыстарды атқара алса, кәсiптiк еңбек ету қабiлетiнен 30-дан 60 процентке дейiн айырылған деп белгiленедi. 
      9. Егер зардап шегушiнiң функцияларының бұзылуы айқын көрiнiп тұрса және тек қана арнайы жасалған жағдайларда iстей алады деп көрсетiлсе онда кәсiптiк еңбек ету қабiлетiнен 70 процент және одан да жоғары процент айырылған деп белгiленедi. 
      10. Зардап шегушiнiң еңбек қабiлетiнен айырылуы немесе зақымданған функциялары көзге көрiнiп тұруы кез келген жұмысты, тiптен арнайы жағдай жасалған жұмысты атқаруға мүмкiндiк бермесе, кәсiптiк еңбек ету қабiлетiнен 100 процент айырылған деп белгiленедi. 
      11. Бiр кәсiпорында бiрнеше рет жарақат алса, немесе сол жұмысты атқаруда денсаулығына зақым келсе кәсiптiк еңбек ету қабiлетiнен айырылу процентi сол келтiрiлген зақымданудың жалпы қосындысы мөлшерiнде белгiленедi. Егер әртүрлi кәсiпорындарда жарақат алып, денсаулығы бұзылса кәсiптiк еңбек ету қабiлетiнен айырылу дәрежесiн анықтау әрбiр оқиға бойынша жеке, бөлек-бөлек жүзеге асырылады. 
      12. Егер осы еңбек жарақатына байланысты зардап шегушiге еңбек ету қабiлетiнен айырылу дәрежесi бұрын да белгiленген болса, МӘСК оны зардап шегушiнiң өтiнiш берген уақытына қарамастан, еңбек ету қабiлетiнен айырылу дәрежесiн бұрынғы белгiленген мерзiмi бiткен күннен бастап белгiлейдi, бұл орайда МӘСК зардап шегушiнiң кәсiптiк еңбек ету қабiлетiнен айырылған сол кездегi денсаулық жағдайын сипаттайтын емдеу-алдын алу мекемелерiнiң мәлiметтерiн пайдаланады. 
      13. Кәсiптiк еңбек ету қабiлетiнен айырылу дәрежесiн анықтаған кезде қайта куәландыру мерзiмi еңбек жарақаты зардабынан сипатына, медициналық және әлеуметтiк-еңбек оңалту шараларының ықпалымен еңбек қабiлетiнiң толықтай немесе iшiнара қалпына келу мүмкiншiлiгiне қарай алты айдан кейiн, бiр немесе екi жылдан кейiн белгiленедi. 
      14. Егер еңбек зақымының зардабы анатомиялық кемiстiкке жататын болса, сондай-ақ еркектер 60 жасқа ал әйелдер 55 жасқа толғанда мүгедектiк тобы және кәсiптiк еңбек ету қабiлетiнен айырылу процентi мерзiмсiз уақытқа белгiленедi. Ондай адамдар денсаулық жағдайы нашарлаған кезде денсаулық сақтау органдарының, халық сотының жолдамасымен, сондай-ақ жұмыс берушiнiң тiлегi және зардап шегушiнiң өтiнiшi бойынша қайта куәландырылады. 
      15. Егер зардап шегушi МӘСК-ге клиникалық диагнозы негiзделiп жiберiлсе және ол сараптық шешiм шығаруға мүмкiндiк бермесе МӘСК диагнозды және организм функциясының бұзылу дәрежесiн анықтау мақсатымен, қосымша амбулаториялық немесе стационарлық тексеруден өткiзу үшiн ауруды емдеу-алдын алу мекемелерiне жiбередi немесе қажеттi мәлiметтердi, соның iшiнде стационарда емдеушiнiң медициналық картасының көшiрмесiн, амбулаториялық емдеуде жүрген аурудың медициналық көшiрмесiн, амбулаториялық емделуде жүрген аурудың медициналық картасын сұратады. 

III. Еңбек жарақатына байланысты зардап шегушiнiң
қосымша шығындарға мұқтаждығын анықтаудың тәртiбi

        16. МӘСК зардап шегушiнiң қосымша күтiмге, тамаққа, оның iшiнде арнайы медициналық, дәрi-дәрмекке, ауруды күту үшiн керек-жараққа, санаторий-курорттық емделуге, протездеуге, қозғалыс құралдарына, т.б. мұқтаждығы туралы шешiм шығарады. 
      17. Бөгде адамның күтiмi жасауына және мамандандырылған медициналық күтiмге жұмсалатын шығындардың орны МӘСК-ның қорытындысы бойынша (бiрiншi топтағы мүгедектерден өзге) өтеледi. Күнделiктi тұрмыста өзiн күте алмайтын (кiр жуу, бөлме жинау, тақта жуу, үй жұмыстарын орындау сияқты) зардап шегушiнiң тұрмыстық күтiмдi қажет ететiнi туралы қорытындыны соттың шешiмi бойынша МӘСК шығарады. 
      18. Протез-ортопедия бұйымдары туғаннан кейiн жаңадан протез жасатуға жұмсалатын шығындар зардап шегушiнiң сол немесе басқа протез түрлерiне мұқтаждығы туралы МӘСК-ның қорытындысы бойынша сол адам берген мемлекеттiк протез кәсiпорындарының есеп-шоты негiзiнде өтеледi. 
      19. Зардап шегушi адамның арнаулы көлiк сатып алуға жұмсалатын шығындарын жұмыс берушi МӘСК-тiң қорытындысы бойынша белгiленген тәртiпке сәйкес төлейдi. 
      20. Зардап шегушiнiң осы жарақаттың салдарынан денсаулығының бұзылуына байланысты санаторий-курорттық емделудi қажет ететiндiгi туралы МӘСК-нiң қорытындысы бойынша санаторий-курорттық емдеу шығындарын жұмыс берушi өтейдi: оған не тегiн жолдама берiледi немесе оның бағасы және санаторияға бару және қайту жолы төленедi. Жекелеген жағдайларда алып жүретiн адамды қажетсiнетiнi туралы МӘСК шешiм қабылдайды, ал бұл алып жүрушi адамның жол шығынын өтеуге негiз болады.
      21. Егер зардап шегушiнiң денсаулық жағдайының нашарлауы тамақ қуатының кемуiмен байланысты болса, кәсiпорын МӘСК-нiң қорытындысын негiзге ала отырып, тамақтануға кеткен қосымша шығынның орнын өтейдi.
      22. Егер денсаулық жағдайы еңбекте жарақаттануға байланысты нашарлап, емделудi қажет етсе, МӘСК-тiң қорытындысы бойынша дәрi-дәрмек алу шығындарын жұмыс берушi өтейдi.

            IV. Сараптау құжаттарын ресiмдеудiң тәртiбi

      23. Зардап шегушiнi МӘСК-те куәландыру және қайта куәландыру iсi тиiстi емдеу-алдын алу мекемесiнiң жолдамасымен тұрғылықты жерiнде тiркелген емдеу-алдын алу мекемесiнде жүзеге асырылады.
      24. Бiрiншi рет куәландырудан өтерде зардап шегушi МӘСК-ке мыналарды тапсыруы тиiс:
      - өндiрiстегi бақытсыздық жағдай туралы акт;
      - өзi бақылауда болған емдеу мекемесiнен N 088У форма бойынша МӘСК-ке жолдама;
      - кәсiптiк ауру жағдайында-профпатологиялар 
орталығының-мамандандырылған емдеу-алдын алу мекемелерiнiң (Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлiгiнiң Еңбек гигиенасы және кәсiптiк аурулар ғылыми зерттеу институтының бөлiмдерi мен клиникалары) қорытындысы. 
      Зардап шегушiнi қайта куәландыруды МӘСК емдеу мекемелерiнiң жолдамасы бойынша (N 088У форма) өткiзедi. 
       ЕСКЕРТУ. 24-тармақтың 4-абзацы алынып тасталды - ҚР Халықты әлеуметтiк қорғау министрiнiң 1996.10.31. N 99 бұйрығымен
      25. Асыраушының қайтыс болуына байланысты келтiрiлген зиянның орнын өтеудi талап етушi адам МӘСК-ке алғаш рет мүгедектiк белгiлеу үшiн мыналарды тапсыруға тиiс: 
      - жұмыс берушiнiң немесе халық сотының (хаты) жолдамасы (еркiн формадағы); 
      - олар бақылауында болған емдеу мекемесiнiң N 088У форма бойынша МӘСК-ке жолдамасы; 
      Қайта куәландыруда емдеу мекемелерiнiң жолдамасы (N 088У форма) болса жеткiлiктi. 
      26. Егер зардап шегушi еңбекте зақымдану салдарынан бұрынғы айлық табысынан айрылып қалған күннен бастап үш жыл өткенге дейiн МӘСК-ке хабарласса, онда МӘСК кәсiптiк еңбек ету қабiлетiнен айырылу дәрежесiн еңбекте зақымдану салдарынан бұрынғы айлық табысынан айрылып қалған күннен бастап белгiлейдi. 
      27. Зардап шегушi еңбекте зақымдану салдарынан бұрынғы айлық табысынан айырылып қалған күннен бастап үш жыл өткенге дейiн МӘСК-ке хабарласқан жағдайда, МӘСК кәсiптiк еңбек ету қабiлетiнен айырылу дәрежесiн жұмыс берушiге хабарласқан күннен белгiлейдi. Мұндай жағдайда кәсiптiк еңбек ету қабiлетiнен айырылу дәрежесi өткен уақытқа белгiленбейдi. 
      28. Егер жарақаттану немесе денсаулыққа басқа да зиян келу жұмыспен байланыссыз болса, зардап шегушiнiң еңбек ету қабiлетiнен айырылу туралы қорытындыны денсаулық сақтау органдарының сот-медициналық сараптау комиссиясы бередi. Қамау орындарында жазалау мерзiмiн өтеп жүрген азаматтар, өндiрiсте бақытсыздыққа душар болған жағдайда кәсiптiк еңбек ету қабiлетiнен айырылу дәрежесiн процентпен белгiлеу үшiн сот-медициналық сараптау органдарында куәландырудан өтедi, өйткенi олар бас бостандығынан айыру орындарында еңбек қатынастарында болмайды және олар жұмысшылар мен қызметшiлер болып табылмайды. 
      Мiндеттi түрде еңбекке тартумен байланысты шартты сотталған, өндiрiсте денсаулығына зақым келген адамдар (зақымдануды, ауруды), белгiленген тәртiппен МӘСК-тiң куәландіруiнен өтедi. 
      29. Кәсiптiк еңбек ету қабiлетiнен айырылу дәрежесiн анықтау нәтижесi, қосымша көмек түрлерiне мұқтаждығы туралы анықтама куәландырылған адамның қолына берiледi, кәсiптiк еңбек ету, қабiлетiнен айырылу дәрежесiн процентпен анықтаудың нәтижесi, қосымша көмек түрлерiн қажетсiнетiндiгi туралы МӘСК-тiң куәландыру актiсiнiң көшiрмесi зардап шегушiнi МӘСК-тiң куәландыруына жiберген халық сотына немесе жұмыс берушiге жiберiледi. 
      30. Куәландырылған адам ауданаралық, қалалық медициналық-әлеуметтiк сараптау комиссиясының (МӘСК-тiң) шешiмiмен келiспеген жағдайда, бiр ай мерзiм iшiнде облыстық МӘСК-ке шағым жасауына болады. Облыстық, орталық қалалық МӘСК-тiң шешiмi жөнiнде Қазақстан Республикасының Халықты әлеуметтiк қорғау министрлiгiне шағым жасауы мүмкiн. Республикалық МӘСК-тiң шешiмiне шағым жасау сот тәртiбiмен жүзеге асырылады.

Формат А4                  ______________________________________
                           |Код формы по ОКУД__________________   |
                           |Код учреждения по ОКПО______________  |
                            ______________________________________
___________________________________________________________________
Қазақстан Республикасының  |          |Медициналық құжат N 088/У
денсаулық сақтау министрлiгi          | 20.10.93 г. N 437
Министерство здравоохранения          |ҚР денсаулық сақтау министр.-
Республики Казахстан       |          |лiгi бекiткен.
___________________________|          |Медицинская документация.
Мекеменiң атауы            |          |Утверждена Минздравом РК
                           |          | Форма N 088/У. 
Наименование учреждения    |          | 20.10.93 г. N 437
___________________________________________________________________

                     МӘСК-ке жiберу (жолдама)
                       Направление на МСЭК                   

            Берiлген уақыты "__"_________________ 199__ж.
            Дата выдачи                                г.

1. Тегi, аты-жөнi________________________________________________
   фамилия, имя, отчество
2. Туған уақыты__________________________ Жынысы ________________
   Дата рождения                           Пол
3. Науқастың мекен-жайы _________________________________________
   Адрес больного
4. Мүгедек_______________топта     5. Жұмыс орны_________________
   Инвалид               группа       Место работы
6. Жұмыс орнының мекен-жайы______________________________________
   Адрес места работы
7. Кәсiбi____________________________ 8. Лауазымы________________
   Профессия                             Должность
9. Емдеу алдын-алу мекемесiнiң бақылауында 199_ж."_"______нан болды. 
   Под наблюдением лечебно-профилактического учреждения с
"_"_______199__ж.
10. Ауру тарихы (басталуы, дамуы, ағымы, қайталау көздерi,
жүргiзiлген ем, алдын алу, еңбекке жарамдылығын қалыпқа келтiру).
   История настоящего заболевания (начало, развитие, течение, даты
   обострений, проведенные лечебно-профилактические мероприятия,
   меры по восстановлению трудоспособности)______________________
   ______________________________________________________________
   ______________________________________________________________
   ______________________________________________________________
   ______________________________________________________________
   ______________________________________________________________
   ______________________________________________________________
   ______________________________________________________________
   ______________________________________________________________
11. Уақытша еңбекке жарамсыздық жиiлiгi және ұзақтығы 
   (соңғы 12 айдағы мәлiмет)
   Частота и длительность временной нетрудоспособности
   (сведения за последние 12 месяцев)
_________________________________________________________________
   айы-күнi        |    Аурудың атауы
  число месяца     |    Название болезни
  с______по______  |
_________________________________________________________________
___________________|_____________________________________________
___________________|_____________________________________________
___________________|_____________________________________________
___________________|_____________________________________________
-----  ----  ----  ---- ----кесу сызығы-линия отреза--- --- --- --
Қазақстан Республикасының       Мекеменiң атауы, мекен жайы
денсаулық сақтау министрлiгi    Наименование учреждения, адрес
Минздрав Республики Казахстан   _________________________________

МӘСК шешiмi жөнiндегi емдеу алдын алу мекемесiне хабарламасы
Извещение лечебно-профилактическеого учреждения о решении МСЭК

1.Науқастың аты-жөнi_____________________________________________
  Фамилия, имя, отчество больного
2. Уақыты_______________________________ 3. Акт N
   Дата                                     N акта
4. МӘСК  диагнозы________________________________________________
   Диагноз МСЭК
12.Соңғы жылғы жұмыс жағдайының немесе кәсiбiнiң өзгеруi:_______
   Изменение профессии или условий работы за последний год:
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
13. МӘСК-ке жiбергенде науқастың жағдайы (дәрiгерлердiң, оның
    iшiнде невропотолог, терапевтiң жан-жақты тексерулерiнiң
    қорытындысы)
    Состояние больного при направлении на МСЭК (данные объективного
    обследования терапевта, хирурга, невропатолога и других врачей)
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
14. Рентгенологиялық зерттеулер:_________________________________
    Рентгеногологические исследования:
15. Лабораториялық зерттеулер:___________________________________
    Лабораторные исследования
16. МӘСК-ке жолдағандығы диагнозы:
    Диагноз при направлении на МСЭК:
    а) негiзгi ауруы (қабылданған классификация бойынша клиникалық
    сипаттама, ағза функциясының (қызметiнiң) нашарлау деңгейi):
    основное заболевание (клиническая характеристика по принятой
    классификации, степень нарушения функций организма):
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
    б) iлеспелi аурулары:_________________________________________
    сопутствующие заболевания:
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
    в) асқынуы:__________________________________________________
     осложнения:
_________________________________________________________________
17. МӘСК-ке жолдама берiлу себебi: мүгедектiк белгiлерiнiң болуы,
    мүгедектiк уақытының бiтуi, қайтадан куәландыру, уақытынан
    бұрын куәландыру, сырқат парағының мерзiмiн ұзарту (сызыңыз).
    Основание для направления на МСЭК: наличие признаков 
    инвалидности, окончания срока инвалидности, переосвидетель.-
    ствование, досрочное переосвидетельствование, необходимость
    продления больничного листка (подчеркнуть).

    ДБК төрағасы___________________  Мүшелерi___________________
    Председатель ВКК                  Члены
   ---- ---- ---- --- --- кесу сызығы -линия отреза--- --- --- --
5. МӘСК дәйектемесi_____________________________________________
    Заключение МСЭК
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
6. Әлеуметтiк-еңбекке қатыстыру жөнiндегi ұсыныстар_____________
    Рекомендации по социально-трудовой реабилитации______________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
7. Денсаулық жағдайы жақсарту жөнiндегi ұсыныстар_______________
    Рекомендации по медицинской реабилитации
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________

    МӘСК төрағасы ________________Жiберiлген уақыты
    Председатель МСЭК             Дата отправки "__"_________199_ж.                                                                   г.