О ратификации Конвенции об охране труда при использовании асбеста (Конвенция 162)

Закон Республики Казахстан от 17 января 2011 года № 388-IV

      Ратифицировать Конвенцию об охране труда при использовании асбеста (Конвенция 162), принятую в Женеве 72-й Сессией Генеральной конференции Международной организации труда 24 июня 1986 года.

      Президент
      Республики Казахстан                       Н. Назарбаев

МЕЖДУНАРОДНАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ ТРУДА

КОНВЕНЦИЯ 162

Конвенция об охране труда при использовании асбеста
(принята 24 июня 1986 года)

Конвенция 162

КОНВЕНЦИЯ ОБ ОХРАНЕ ТРУДА ПРИ ИСПОЛЬЗОВАНИИ АСБЕСТА1

      Генеральная конференция Международной организации труда, созванная в Женеве Административным советом Международного бюро труда и собравшаяся 4 июня 1986 года на свою 72-ю сессию, отмечая соответствующие международные конвенции и рекомендации о труде и, в частности, Конвенцию и Рекомендацию 1974 года о профессиональных раковых заболеваниях, Конвенцию и Рекомендацию 1977 года о производственной среде (загрязнение воздуха, шум и вибрация), Конвенцию и Рекомендацию 1981 года о безопасности и гигиене труда, Конвенцию и Рекомендацию 1985 года о службах гигиены труда, пересмотренный в 1980 году список профессиональных заболеваний, прилагаемый к Конвенции 1964 года о пособиях в случаях производственного травматизма, а также "Свод практических правил по охране труда при использовании асбеста",2 опубликованный Международным бюро труда в 1984 году, в котором установлены принципы национальной политики и деятельности на национальном уровне, постановив принять ряд предложений об охране труда при использовании асбеста, что является четвертым пунктом повестки дня сессии, решив придать этим предложениям форму международной конвенции, принимает сего двадцать четвертого дня июня месяца тысяча девятьсот восемьдесят шестого года следующую Конвенцию, которая может именоваться Конвенцией 1986 года об асбесте.

РАЗДЕЛ I. СФЕРА ПРИМЕНЕНИЯ И ОПРЕДЕЛЕНИЯ

Статья 1

      1. Настоящая Конвенция охватывает все виды деятельности, связанные с воздействием асбеста на работников в процессе работы.
      2. Государство-член Организации, ратифицирующий настоящую Конвенцию, может после консультаций с соответствующими наиболее представительными организациями работодателей и работников и на основании оценки опасностей для здоровья и принятых мер безопасности исключать из сферы применения некоторых положений Конвенции отдельные отрасли экономической деятельности или отдельные предприятия, если оно убеждено, что в их применении к этим отраслям или предприятиям нет необходимости.
      3. Компетентный орган, принимая решение об исключении отдельных отраслей экономической деятельности или отдельных предприятий, принимает во внимание частоту, продолжительность и уровень воздействия, а также вид работы и условия труда на рабочем месте.

Статья 2

      Применительно к настоящей Конвенции:
      а) термин "асбест" означает волокнистую форму минералов из класса силикатов, принадлежащую к горным минералам группы серпентина, т.е. хризотил (белый асбест) и группы амфибола, т.е. актинолит, амозит (коричневый асбест, куммингтонит-грунерит), антофиллит, крокидолит (голубой асбест), тремолит, или любые иные соединения, содержащие один или более из этих элементов;
      b) термин "асбестовая пыль" означает содержащиеся в воздухе частицы асбеста или осевшие частицы асбеста, которые могут подняться в воздух производственной среды;
      c) термин "содержащаяся в воздухе асбестовая пыль" означает, в целях измерения, частицы пыли, измеряемые гравиметрическим или иным эквивалентным методом;
      d) термин "респирабельные асбестовые волокна" означает асбестовые волокна, диаметр которых менее 3 мкм, а отношение длины волокна к его диаметру более чем 3:1. Только волокна, длина которых более 5 мкм, принимаются во внимание в целях измерения;
      e) термин "воздействие асбеста" означает воздействие на производстве находящихся в воздухе респирабельных асбестовых волокон или асбестовой пыли, источником которых является асбест или минералы, материалы или асбестосодержащие изделия;
      f) термин "работники" включает в себя членов производственных кооперативов;
      g) термин "представители работников" означает представителей работников, которые признаны как таковые национальными законодательством или практикой в соответствии с Конвенцией 1971 года о представителях работников.

РАЗДЕЛ II. ОБЩИЕ ПРИНЦИПЫ

Статья 3

      1. Национальными законодательством или правилами предписываются меры, которые следует принимать для предупреждения, контроля и защиты работников в связи с воздействием опасных для здоровья факторов, возникающих при работе с асбестом.
      2. Национальные законодательство и правила, разработанные во исполнение пункта 1 настоящей статьи, периодически пересматриваются с учетом технического прогресса и достижений в области научных знаний.
      3. Компетентный орган может санкционировать временные частичные изъятия из мер, предписанных во исполнение пункта 1 настоящей статьи, на условиях и в пределах сроков, определяемых после консультаций с наиболее представительными соответствующими организациями работодателей и работников.
      4. Разрешая частичные изъятия из мер во исполнение пункта 3 настоящей статьи, компетентный орган обеспечивает принятие необходимых мер предосторожности для охраны здоровья работников.

Статья 4

      Компетентный орган консультируется с наиболее представительными заинтересованными организациями работодателей и работников относительно мер, которые следует принять для приведения в действие положений настоящей Конвенции.

Статья 5

      1. Соблюдение законодательства и правил, принятых во исполнение статьи 3 настоящей Конвенции, обеспечивается надлежащей и соответствующей системой инспекции.
      2. Национальные законодательство или правила предусматривают необходимые меры, включая соответствующие санкции с целью обеспечения эффективного соблюдения и выполнения положений настоящей Конвенции.

Статья 6

      1. Работодатели несут ответственность за выполнение предписанных мер.
      2. В случае, когда два или более работодателей одновременно осуществляют свою деятельность в одной рабочей зоне, они сотрудничают в целях выполнения предписанных мер, не уменьшая ответственности каждого работодателя за охрану здоровья и безопасность труда занятых у него работников. Компетентный орган власти предписывает, в случае необходимости, общие принципы такого сотрудничества.
      3. Работодатели в сотрудничестве со службами безопасности и гигиены труда после консультаций с соответствующими представителями работников разрабатывают порядок действий на случай аварийных ситуаций.

Статья 7

      Работники обязаны, в рамках своей ответственности, выполнять инструкции по безопасности и гигиене труда, касающиеся предупреждения, контроля и защиты от воздействия вредных для здоровья факторов, возникающих при работе с асбестом.

Статья 8

      Работодатели и работники или их представители осуществляют, по возможности, самое тесное сотрудничество на всех уровнях на предприятии при реализации мер, предписанных настоящей Конвенцией.

РАЗДЕЛ III. ЗАЩИТНЫЕ И ПРОФИЛАКТИЧЕСКИЕ МЕРЫ

Статья 9

      Национальные законодательство или правила, принятые во исполнение статьи 3 настоящей Конвенции, предусматривают предупреждение воздействия асбеста или защиту от него с помощью одной или более из следующих мер:
      а) установление для работы, при которой может иметь место воздействие асбеста, правил, предписывающих соответствующие технические меры защиты и методы работы, включая гигиену рабочего места;
      b) установление специальных правил и процедур, включая разрешение на использование асбеста или некоторых его разновидностей, либо некоторых асбестосодержащих изделий, либо проведение некоторых производственных процессов.

Статья 10

      В тех случаях, когда необходимо защитить здоровье работников и это технически осуществимо, национальные законодательство или правила предусматривают одну или более из следующих мер:
      а) замену асбеста или некоторых его разновидностей, либо асбестосодержащих изделий там, где это возможно, другими материалами или изделиями, либо альтернативными технологическими процессами, которые, по мнению компетентного органа, основанному на научной оценке, считаются безвредными или представляющими меньшую опасность для здоровья;
      b) полное или частичное запрещение использования асбеста или некоторых его разновидностей, либо асбестосодержащих изделий в некоторых производственных процессах.

Статья 11

      1. Применение крокидолита и изделий, содержащих это волокно, запрещается.
      2. Компетентный орган имеет полномочия разрешать, после консультаций с соответствующими наиболее представительными организациями работодателей и работников, частичные изъятия из предусмотренного в пункте 1 настоящей статьи запрета, если замена практически неосуществима, при условии, что принимаются меры, обеспечивающие, чтобы здоровье работников не ставилось под угрозу.

Статья 12

      1. Распыление всех видов асбеста запрещается.
      2. Компетентный орган имеет полномочия разрешать, после консультаций с соответствующими наиболее представительными организациями работодателей и работников, частичные исключения из предусмотренного в пункте 1 настоящей статьи запрета, если применение альтернативных методов практически неосуществимо, при условии, что принимаются меры, обеспечивающие, чтобы здоровье работников не ставилось под угрозу.

Статья 13

      Национальные законодательство и правила предусматривают, что работодатели в соответствии с порядком и в пределах, определенных компетентным органом, извещают его об определенных видах работ, связанных с воздействием асбеста.

Статья 14

      Предприятия, добывающие и поставляющие асбест, а также производящие и поставляющие содержащие его изделия, несут ответственность за должную маркировку тары и, если необходимо, изделий, причем эта маркировка должна, согласно предписаниям компетентного органа, производиться на таком языке и таким способом, чтобы заинтересованные работники и потребители легко понимали ее.

Статья 15

      1. Компетентный орган предписывает предельно допустимые уровни воздействия на работников асбеста или другие критерии воздействия для оценки производственной среды.
      2. Предельно допустимые уровни или другие критерии воздействия устанавливаются, периодически пересматриваются и обновляются в свете технического прогресса и расширения научно-технических знаний.
      3. На всех рабочих местах, где работники подвергаются воздействию асбеста, работодатель принимает все соответствующие меры, чтобы предотвратить или контролировать попадание асбестовой пыли в воздух и обеспечивать, чтобы соблюдались предельно допустимые уровни или другие критерии воздействия, а также сократить воздействие до уровня настолько низкого, насколько это практически осуществимо.
      4. Если меры, принимаемые во исполнение положений пункта 3 настоящей статьи, не приводят к снижению воздействия асбеста до предельно допустимых уровней или не отвечают другим критериям воздействия, указанным во исполнение пункта 1 настоящей статьи, работодатель обеспечивает, эксплуатирует и заменяет, если необходимо, без расходов со стороны работников должные респираторные защитные устройства и специальную защитную одежду, в зависимости от обстоятельств. Респираторные защитные устройства соответствуют нормам, установленным компетентным органом, и используется только как дополнительная, временная, чрезвычайная или исключительная мера, а не как альтернатива техническому контролю.

Статья 16

      Каждый работодатель несет ответственность за разработку и осуществление практических мер по предупреждению и контролю за воздействием асбеста на занятых на его предприятии работников, а также по защите от вредных факторов, возникающих при работе с асбестом.

Статья 17

      1. Снос оборудования или сооружений, содержащих хрупкие асбестосодержащие изоляционные материалы, а также очистка от асбеста зданий или сооружений, где асбест может оказаться в воздухе, осуществляются только работодателями или подрядчиками, которые признаны компетентным органом, как имеющие квалификацию для выполнения такой работы в соответствии с положениями настоящей Конвенции, и которые получили полномочия для выполнения такой работы.
      2. Работодатель или подрядчик обязаны до начала работ по сносу подготовить рабочий план, уточняющий меры, которые необходимо принять, включая меры, направленные на:
      а) обеспечение работников всей необходимой защитой;
      b) ограничение выделения асбестовой пыли в воздух; и
      c) обеспечение удаления асбестосодержащих отходов в соответствии со статьей 19 настоящей Конвенции.
      3. С работниками или их представителями проводятся консультации относительно рабочего плана, указанного в пункте 2 настоящей статьи.

Статья 18

      1. В случаях, когда личная одежда работников может оказаться загрязненной асбестовой пылью, работодатель, в соответствии с национальными законодательством или правилами и после консультаций с представителями работников, выдает соответствующую рабочую одежду, которую нельзя носить вне рабочего места.
      2. Обработка и чистка использованной рабочей и специальной защитной одежды осуществляются, согласно требованию компетентного органа, в контролируемых условиях в целях предупреждения выделения асбестовой пыли.
      3. Национальные законодательство или правила запрещают уносить домой рабочую и специальную защитную одежду и средства индивидуальной защиты.
      4. Работодатель несет ответственность за чистку, поддержание в надлежащем состоянии и хранение рабочей одежды, специальной защитной одежды и средств индивидуальной защиты.
      5. Работодатель предоставляет работникам, подвергшимся воздействию асбеста, надлежащие возможности для умывания, принятия ванны или душа на рабочем месте.

Статья 19

      1. В соответствии с национальными законодательством и практикой работодатели удаляют асбестосодержащие отходы таким образом, чтобы не ставилось под угрозу здоровье соответствующих работников, включая тех, кто обрабатывает асбестосодержащие отходы, или населения, проживающего вблизи предприятия.
      2. Компетентный орган и работодатели принимают соответствующие меры для предотвращения загрязнения окружающей среды асбестовой пылью, выделяющейся в результате производственного процесса.

РАЗДЕЛ IV. НАБЛЮДЕНИЕ ЗА ПРОИЗВОДСТВЕННОЙ СРЕДОЙ
И ЗА СОСТОЯНИЕМ ЗДОРОВЬЯ РАБОТНИКОВ

Статья 20

      1. В случае необходимости защиты здоровья работников работодатель измеряет концентрацию содержащейся в воздухе рабочей зоны асбестовой пыли и контролирует воздействие асбеста на работников через промежутки времени и применяя методы, указанные компетентным органом.
      2. Результаты контроля за производственной средой и за воздействием асбеста на работников хранятся в течение предписанного компетентным органом срока.
      3. Соответствующие работники и их представители, а также службы инспекции имеют доступ к этим данным.
      4. Работники или их представители имеют право требовать проведения контроля за производственной средой и обращаться к компетентному органу в связи с результатами контроля.

Статья 21

      1. Работники, подвергающиеся или подвергшиеся воздействию асбеста, в соответствии с национальными законодательством и практикой, проходят такие медицинские осмотры, которые необходимы для наблюдения за состоянием их здоровья в связи с воздействием этого вредного производственного фактора и для диагностики профессиональных заболеваний, вызванных воздействием асбеста.
      2. Контроль за состоянием здоровья работников в связи с использованием асбеста не влечет за собой потери в заработках для них. Он осуществляется бесплатно и, по мере возможности, проводится в рабочее время.
      3. Работники должным и соответствующим образом информируются о результатах медицинских осмотров и получают индивидуальные консультации относительно состояния их здоровья в связи с производственной деятельностью.
      4. Если продолжение работы, связанной с воздействием асбеста, считается с медицинской точки зрения нежелательным, предпринимаются, в соответствии с национальными практикой и условиями, все меры для обеспечения соответствующим работникам других средств сохранения их дохода.
      5. Компетентный орган разрабатывает систему уведомления о профессиональных заболеваниях, вызываемых асбестом.

РАЗДЕЛ V. ИНФОРМИРОВАНИЕ И ОБУЧЕНИЕ

Статья 22

      1. Компетентный орган после консультаций и в сотрудничестве с заинтересованными наиболее представительными организациями работодателей и работников проводит соответствующие мероприятия с целью содействия распространению информации и просвещения всех соответствующих лиц о вредных для здоровья факторах, возникающих при контакте с асбестом, и о методах их предупреждения и контроля за ними.
      2. Компетентный орган обеспечивает, чтобы работодатели имели в письменном виде основные принципы и процедуры, касающиеся мер относительно обучения и периодического инструктажа работников по вопросам опасного воздействия асбеста, методов его предупреждения и борьбы с ним.
      3. Работодатель обеспечивает, чтобы все работники, которые подвергаются или могут подвергаться воздействию асбеста, были информированы о вредных факторах, связанных с их работой, получали инструкции относительно профилактических мер и правильных методов работы и проходили подготовку по этим вопросам на постоянной основе.

РАЗДЕЛ VI. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 23

      Официальные документы о ратификации настоящей Конвенции направляются Генеральному директору Международного бюро труда для регистрации.

Статья 24

      1. Настоящая Конвенция связывает только те государства-члены Международной организации труда, чьи документы о ратификации зарегистрированы Генеральным директором.
      2. Она вступит в силу через 12 месяцев после даты регистрации Генеральным директором документов о ратификации двух государств-членов Организации.
      3. Впоследствии настоящая Конвенция вступит в силу для каждого государства-члена Организации через 12 месяцев после даты регистрации его документа о ратификации.

Статья 25

      1. Каждое государство-член Организации, ратифицировавшее настоящую Конвенцию, по истечении десяти лет со дня ее первоначального вступления в силу может денонсировать ее посредством акта о денонсации, направленного Генеральному директору Международного бюро труда для регистрации. Денонсация вступает в силу через год после даты регистрации акта о денонсации.
      2. Для каждого государства-члена Организации, которое ратифицировало настоящую Конвенцию и в годичный срок по истечении указанных в предыдущем пункте десяти лет не воспользовалось предусмотренным в настоящей статье правом на денонсацию, Конвенция будет оставаться в силе на следующие десять лет, и впоследствии оно сможет денонсировать ее по истечении каждого десятилетия в порядке, предусмотренном в настоящей статье.

Статья 26

      1. Генеральный директор Международного бюро труда извещает все государства-члены Международной организации труда о регистрации всех документов о ратификации и актов о денонсации, направляемых ему государствами-членами Организации.
      2. Извещая государства-члены Организации о регистрации полученного им второго документа о ратификации, Генеральный директор обращает их внимание на дату вступления в силу настоящей Конвенции.

Статья 27

      Генеральный директор Международного бюро труда направляет Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций для регистрации в соответствии со статьей 102 Устава Организации Объединенных Наций исчерпывающие сведения о всех документах о ратификации и актах о денонсации, зарегистрированных им в соответствии с положениями предыдущих статей.

Статья 28

      В случаях, когда Административный совет Международного бюро труда считает это необходимым, он представляет Генеральной конференции доклад о применении настоящей Конвенции и рассматривает целесообразность включения в повестку дня Конференции вопроса о ее полном или частичном пересмотре.

Статья 29

      1. Если Конференция примет новую конвенцию, полностью или частично пересматривающую настоящую Конвенцию, и если в новой конвенции не предусмотрено иное, то:
      а) ратификация каким-либо государством-членом Организации новой, пересматривающей конвенции влечет за собой автоматически, независимо от положений статьи 25, незамедлительную денонсацию настоящей Конвенции при условии, что новая, пересматривающая конвенция вступила в силу;
      b) со дня вступления в силу новой, пересматривающей конвенции настоящая Конвенция закрывается для ратификации государствами-членами Организации.
      2. Настоящая Конвенция остается в любом случае в силе по форме и содержанию для тех государств-членов Организации, которые ратифицировали ее, но не ратифицировали пересматривающую конвенцию.

Статья 30

      Английский и французский тексты настоящей Конвенции имеют одинаковую силу.

      ____________
      1Дата вступления в силу: 16 июня 1989 года.
      2Охрана труда при использовании асбеста: Свод практических правил, опубликованный Международным бюро труда (Женева, МБТ, 1984 год).
      Данный аутентичный текст Конвенции был одобрен Генеральной конференцией Международной организации труда на ее семьдесят второй сессии, которая была проведена в Женеве и подписана на закрытии двадцать пятого июня 1986 года.
      В доказательство чего мы подписали данный документ двадцать шестого июня 1986 года.

      Данный аутентичный текст Конвенции был одобрен Генеральной конференцией Международной организации труда на ее семьдесят второй сессии, которая была проведена в Женеве и подписана на закрытии двадцать пятого июня 1986 года.
      В доказательство чего мы подписали данный документ двадцать шестого июня 1986 года.

                     Председатель Конференции
                     Хуго Фернандес Фаинголд

             Генеральный директор Международного Бюро
                    труда Франсис Бланшард

      Примечание РЦПИ. Далее следует текст Конвенции на английском языке.

Асбесті пайдалану кезінде еңбекті қорғау туралы конвенцияны (162-конвенция) ратификациялау туралы

Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 17 қаңтардағы 388-IV Заңы

        1986 жылғы 24 маусымда Женевада Халықаралық еңбек ұйымы Бас конференциясының 72-сессиясында қабылданған Асбесті пайдалану кезінде еңбекті қорғау туралы конвенция (162-конвенция) ратификациялансын.

      Қазақстан Республикасының
      Президенті                                Н. Назарбаев

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЕҢБЕК КОНФЕРЕНЦИЯСЫ

162-КОНВЕНЦИЯ

Асбесті пайдалану кезінде еңбекті қорғау туралы конвенция1
(1986 жылғы 24 маусымда қабылданған)

      Халықаралық Еңбек бюросының Әкімшілік кеңесі Женевада шақырған және 1986 жылғы 4 маусымда өзінің 72-сессиясына жиналған Халықаралық еңбек ұйымының Бас конференциясы еңбек жөніндегі тиісті халықаралық конвенциялар мен ұсынымдарды және атап айтқанда, Кәсіптік рак аурулары туралы 1974 жылғы конвенция мен ұсынымды, Өндірістік орта (ауаның ластануы, шуыл және діріл) туралы 1977 жылғы конвенция мен ұсынымды, Еңбек қауіпсіздігі мен гигиенасы туралы 1981 жылғы конвенция мен ұсынымды, Еңбек гигиенасы қызметтері туралы 1985 жылғы конвенция мен ұсынымды, Өндірістік жарақаттану жағдайларындағы жәрдемақылар туралы 1964 жылғы конвенцияға қоса берілетін 1980 жылы қайта қаралған кәсіптік аурулардың тізімін, сондай-ақ ұлттық саясат және қызмет принциптері ұлттық деңгейде белгіленген, 1984 жылы Халықаралық еңбек бюросы жариялаған «Асбесті пайдалану кезінде еңбекті қорғау жөніндегі практикалық ережелердің жиынтығын»2 атап көрсете отырып, сессияның күн тәртібінің төртінші тармағы болып табылатын асбесті пайдалану кезінде еңбекті қорғау туралы бірқатар ұсыныстарды қабылдауға қаулы ете отырып, осы ұсыныстарға халықаралық конвенция нысанын беруді ұйғара отырып, бір мың тоғыз жүз сексен алтыншы жылғы жиырма төртінші маусымда Асбест туралы 1986 жылғы конвенция деп аталуы мүмкін мына Конвенцияны қабылдайды.
________________________________________
1Күшіне енген күні: 1989 жылғы 16 маусым.
2Асбесті пайдалану кезінде еңбекті қорғау: Халықаралық еңбек бюросы жариялаған Практикалық ережелер жиынтығы, (Женева, ХЕБ, 1984 жыл).

I БӨЛІМ. ҚОЛДАНЫЛУ АЯСЫ ЖӘНЕ АНЫҚТАМАЛАР

1-бап

      1. Осы Конвенция жұмыс процесінде қызметкерлерге асбестің әсер етуімен байланысты қызметтің барлық түрлерін қамтиды.
      2. Осы Конвенцияны ратификациялайтын Ұйымға мүше мемлекет жұмыс берушілер мен қызметкерлердің неғұрлым тиісті өкілді ұйымдарымен консультациялардан кейін және денсаулық үшін қауіптерді бағалау және қабылданған қауіпсіздік шараларының негізінде, егер ол осы салаларға немесе кәсіпорындарға Конвенцияның кейбір ережелерін қолдану қажеттілігінің жоқтығына сенімді болса, оларды қолдану аясынан экономикалық қызметтің жекелеген салаларын немесе жекелеген кәсіпорындарды алып тастай алады.
      3. Құзыретті орган, экономикалық қызметтің жекелеген салаларын немесе жекелеген кәсіпорындарды алып тастау туралы шешімді қабылдай отырып, жұмыс орнындағы әсердің жиілігін, ұзақтығы мен деңгейін, сондай-ақ жұмыстың түрі мен еңбек жағдайын назарға алады.

2-бап

      Осы Конвенцияға қатысты:
      а) «асбест» термині серпентин тобының тау-кен минералдарына жататын, силикат сыныбындағы минералдың талшықты нысанын, яғни хризотил (ақ асбест) және амбифол топтары, яғни актинолит, амозит (қоңыр асбест, куммингтонит-грунерит), антофиллит, крокидолит (көгілдір асбест), тремолит, немесе осы элементтердің біреуі немесе бірнешеуінен тұратын кез келген өзге де қоспаларды білдіреді;
      b) «асбест тозаңы» термині өндірістік ортаның ауасына көтерілуі мүмкін ауадағы асбест бөлшектерін немесе шөгінді асбест бөлшектерін білдіреді;
      c) «ауадағы асбест тозаңы» термині өлшеу мақсатында гравиметрлік немесе өзге де барабар әдіспен өлшенетін тозаңның бөлшектерін білдіреді;
      d) «респирабельді асбест талшықтар» термині диаметрі кемінде 3 мкм, ал талшық ұзындығының оның диаметріне қатынасы 3:1-ден асатын асбест талшықтарды білдіреді. Өлшеу мақсатында ұзындығы 5 мкм-ден асатын талшықтар ғана назарға алынады;
      е) «асбестің әсері» термині көзі асбест немесе минералдар, материалдар немесе құрамында асбест бар бұйымдар болып табылатын ауадағы респирабельді асбест талшықтарының немесе асбест тозаңының өндіріске әсерін білдіреді;
      f) «қызметкерлер» термині өндірістік кооперативтердің мүшелерін қамтиды;
      g) «қызметкерлердің өкілдері» термині Қызметкерлердің өкілдері туралы 1971 жылғы конвенцияға сәйкес ұлттық заңнамада немесе практикада танылған қызметкерлердің өкілдерін білдіреді.

II БӨЛІМ. ЖАЛПЫ ПРИНЦИПТЕР

3-бап

      1. Ұлттық заңнамада немесе ережелерде асбеспен жұмыс істеу кезінде туындайтын денсаулыққа қауіпті әсері бар факторларға байланысты алдын алу, бақылау және қызметкерлерді қорғау үшін қабылдануға тиісті шаралар белгіленеді.
      2. Осы баптың 1-тармағын орындау үшін әзірленген ұлттық заңнама мен ережелер техникалық прогресс және ғылыми білім саласындағы жетістіктерді ескере отырып, кезең-кезеңмен қайта қаралады.
      3. Құзыретті орган осы баптың 1-тармағын орындау үшін белгіленген шаралардан уақытша ішінара ерекше жағдайларды жұмыс берушілер мен қызметкерлердің неғұрлым тиісті өкілді ұйымдарымен консультациядан кейін айқындалатын шарттармен және мерзім шегінде санкциялай алады.
      4. Осы баптың 3-тармағын орындау мақсатында шаралардан ішінара ерекше жағдайларға рұқсат ете отырып, құзыретті орган қызметкерлердің денсаулығын қорғау үшін қажетті сақтық шараларының қабылдануын қамтамасыз етеді.

4-бап

      Құзыретті орган осы Конвенцияның ережелерін қолданысқа енгізу үшін қабылдануға тиісті шараларға қатысты жұмыс берушілер мен қызметкерлердің неғұрлым өкілді мүдделі ұйымдарымен консультация өткізеді.

5-бап

      1. Осы Конвенцияның 3-бабын орындау үшін қабылданған заңнама мен ережелердің сақталуын инспекцияның сайма-сай және тиісті жүйесі қамтамасыз етеді.
      2. Ұлттық заңнама немесе ережелер осы Конвенция ережелерінің тиімді сақталуын және орындалуын қамтамасыз ету мақсатында тиісті санкцияларды қоса алғанда, қажетті шараларды көздейді.

6-бап

      1. Жұмыс берушілер белгіленген шаралардың орындалуына жауапты болады.
      2. Екі немесе одан да көп жұмыс беруші бір жұмыс аймағында өз қызметін бір уақытта жүзеге асырған жағдайда, олар өздерінде жұмыспен қамтылған қызметкерлердің денсаулығын қорғау және еңбек қауіпсіздігі үшін әрбір жұмыс берушінің жауапкершілігін төмендетпей, белгіленген шараларды орындау мақсатында ынтымақтасады. Қажет болған жағдайда, құзыретті билік органы мұндай ынтымақтастықтың жалпы принциптерін белгілеп береді.
      3. Жұмыс берушілер еңбек қауіпсіздігі мен гигиенасы қызметтерімен ынтымақтаса отырып, қызметкерлердің тиісті өкілдерімен консультациядан кейін авариялық ахуал жағдайындағы іс-әрекет тәртібін әзірлейді.

7-бап

      Қызметкерлер асбеспен жұмыс істеу кезінде туындайтын денсаулыққа зиянды факторлардың әсерінің алдын алу, бақылау және қорғауға қатысты еңбек қауіпсіздігі мен гигиенасы жөніндегі нұсқаулықтарды өз жауапкершілігі шеңберінде орындауға міндетті.

8-бап

      Жұмыс берушілер мен қызметкерлер немесе олардың өкілдері мүмкіндігінше осы Конвенцияда белгіленген шараларды іске асыру кезінде кәсіпорындарда барлық деңгейде барынша тығыз ынтымақтастықты жүзеге асырады.

III БӨЛІМ. ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ПРОФИЛАКТИКАЛЫҚ ШАРАЛАР

9-бап

      Осы Конвенцияның 3-бабын орындау үшін қабылданған ұлттық заңнама немесе ережелер асбест әсерінің алдын алуды немесе мынадай шаралардың бірінің немесе бірнешеуінің көмегімен одан қорғауды көздейді:
      a) асбест әсерінің орын алуы мүмкін жұмыс үшін жұмыс орны гигиенасын қоса алғанда, тиісті техникалық қорғану шаралары мен жұмыс әдістерін ұсынатын ережелерді белгілеу;
      b) асбесті немесе оның кейбір түрлерін не құрамында асбест бар кейбір бұйымдарды пайдалануға рұқсатты не кейбір өндірістік процестерді жүргізуді қоса алғанда, арнайы ережелер мен рәсімдерді белгілеу.

10-бап

      Қызметкерлердің денсаулығын қорғау қажет болған жағдайларда және мұны техникалық тұрғыдан жүзеге асыруға болатын жағдайларда, ұлттық заңнама немесе ережелер мынадай:
      а) асбест немесе оның кейбір түрлерін, не құрамында асбест бар бұйымдарды мүмкін болған жерлерде басқа материалдармен немесе бұйымдармен, не ғылыми бағалау негізінде құзыретті органның пікірі бойынша денсаулыққа зиянсыз немесе қаупі аздау болады деп есептелетін балама технологиялық процестермен ауыстыру;
      b) асбесті немесе оның кейбір түрлерін, не құрамында асбест бар бұйымдарды кейбір өндірістік процестерде пайдалануға толықтай немесе ішінара тыйым салу шараларының біреуін немесе бірнешеуін қарастырады.

11-бап

      1. Крокидолит және құрамында осы талшық бар бұйымдарды қолдануға тыйым салынады.
      2. Құзыретті орган жұмыс берушілер мен қызметкерлердің неғұрлым тиісті өкілді ұйымдарымен консультациялардан кейін, егер іс жүзінде ауыстыруды жүзеге асыру болмайтын болса, қызметкерлердің денсаулығына қауіп төнбеуін қамтамасыз ететін шаралар қабылданған жағдайда, осы баптың 1-тармағында көзделген тыйым салудан ішінара ерекше жағдайларға рұқсат беруге өкілетті.

12-бап

      1. Асбестің барлық түрлерін тозаңдатуға тыйым салынады.
      2. Құзыретті орган жұмыс берушілер мен қызметкерлердің неғұрлым тиісті өкілді ұйымдарымен консультациялардан кейін, егер іс жүзінде балама әдістерді қолдануды жүзеге асыру болмайтын болса, қызметкерлердің денсаулығына қауіп төнбеуін қамтамасыз ететін шаралар қабылданған жағдайда, осы баптың 1-тармағында көзделген тыйым салудан ішінара ерекше жағдайларға рұқсат беруге өкілетті.

13-бап

      Ұлттық заңнама мен ережелер жұмыс берушілердің құзыретті орган айқындаған тәртіпке сәйкес және шекте оны асбестің әсерімен байланысты жұмыстардың белгілі бір түрлері туралы хабардар етуін көздейді.

14-бап

      Асбест өндіретін және жеткізетін, сондай-ақ құрамында асбест бар бұйымдарды өндіретін және жеткізетін кәсіпорындар ыдысты және қажет болса, бұйымды тиісінше таңбалауға жауапты болады, сондай-ақ бұл таңбалау құзыретті органның ұйғарымына сәйкес мүдделі қызметкерлер мен тұтынушылар жеңіл түсінетін тілде және тәсілмен жүргізілуге тиіс.

15-бап

      1. Құзыретті орган өндірістік ортаны бағалау үшін қызметкерлерге асбест әсерінің жол берілетін шекті деңгейін немесе басқа да әсер ету өлшемдерін белгілейді.
      2. Жол берілетін шекті деңгей немесе басқа да әсер ету өлшемдері техникалық прогресс пен ғылыми-техникалық білімнің кеңеюі аясында белгіленеді, кезең-кезеңмен қайта қаралады және жаңартылады.
      3. Қызметкерлер асбест әсеріне ұшырайтын жұмыс орындарының барлығында жұмыс беруші асбест тозаңының ауаға шашылуының алдын алу немесе бақылау және жол берілетін шекті деңгейдің немесе басқа да әсер ету өлшемдерінің сақталуын қамтамасыз ету, сондай-ақ әсерді іс жүзінде жүзеге асыруға болатын деңгейге дейін қысқарту үшін барлық тиісті шараларды қабылдайды.
      4. Егер осы баптың 3-тармағын орындау үшін қабылданатын шаралар асбест әсерін жол берілетін шекті деңгейге дейін төмендетуге жеткізбесе немесе осы баптың 1-тармағын орындау үшін көрсетілген басқа да әсер ету өлшемдеріне сәйкес келмесе, жұмыс беруші жағдайға қарай қызметкерлер тарапынан шығынсыз тиісті респираторлық қорғану құрылғылары мен арнайы қорғану киімімен қамтамасыз етеді, пайдаланады және алмастырады. Респираторлық қорғану құрылғылары құзыретті орган белгілеген нормаларға сай болады және техникалық бақылаудың баламасы ретінде емес, қосымша, уақытша, төтенше немесе ерекше шара ретінде пайдаланылады.

16-бап

      Әрбір жұмыс беруші кәсіпорында жұмыспен қамтылған өз қызметкерлеріне асбест әсерінің алдын алу және бақылау, сондай-ақ асбеспен жұмыс кезінде туындайтын зиянды факторлардан қорғану туралы практикалық шаралардың әзірленуі және жүзеге асырылуы үшін жауапты болады.

17-бап

      1. Құрамында асбест қосылған нәзік оқшаулау материалдары бар жабдықты немесе құрылыстарды бұзуды, сондай-ақ ауа құрамында асбест болуы мүмкін ғимараттар мен құрылыстарды асбестен тазартуды, осы Конвенцияның ережелеріне сәйкес осындай жұмысты орындауға білікті құзыретті орган ретінде танылған және осындай жұмысты орындауға өкілеттік алған жұмыс берушілер немесе мердігерлер ғана жүзеге асырады.
      2. Жұмыс беруші немесе мердігер бұзу жөніндегі жұмыстар басталғанға дейін:
      а) қызметкерлерді қажетті барлық қорғанумен қамтамасыз етуге;
      b) асбест тозаңының ауаға бөлінуін шектеуге; және
      c) осы Конвенцияның 19-бабына сәйкес құрамында асбест бар қалдықтарды жоюды қамтамасыз етуге бағытталған шараларды қоса алғанда, қабылдануы қажет шараларды нақтылайтын жұмыс жоспарын дайындауға міндетті.
      3. Қызметкерлермен немесе олардың өкілдерімен осы баптың 2-тармағында көрсетілген жұмыс жоспарына қатысты консультациялар жүргізіледі.

18-бап

      1. Қызметкерлердің өзінің жеке киімі асбест тозаңымен ластанған жағдайда жұмыс беруші ұлттық заңнамаға және ережелерге сәйкес және қызметкерлердің өкілдерімен консультациялардан кейін тиісті жұмыс киімін береді, оны жұмыс орнынан тыс жерде киіп жүруге болмайды.
      2. Пайдаланылған жұмыс және арнайы қорғану киімін өңдеу және тазалау құзыретті органның талабына сәйкес асбест тозаңы бөлінуінің алдын алу мақсатында бақыланатын жағдайда жүзеге асырылады.
      3. Ұлттық заңнама немесе ережелер жұмыс және арнайы қорғану киімі мен жеке қорғану құралын үйге әкетуге тыйым салады.
      4. Жұмыс беруші жұмыс киімінің, арнайы қорғану киімінің және жеке қорғану құралдарының тазалануына, тиісті жағдайда ұсталуына және сақталуына жауапты болады.
      5. Жұмыс беруші мүмкіндігінше, асбест әсеріне ұшыраған қызметкерлердің жұмыс орнында жуынуына, ванна немесе душ қабылдауына тиісінше мүмкіндік жасайды.

19-бап

      1. Ұлттық заңнамаға және практикаға сәйкес жұмыс берушілер, құрамында асбест бар қалдықтарды өңдейтін немесе кәсіпорынға жақын маңда тұратын халықты қоса алғанда, тиісті қызметкерлердің денсаулығына қауіп төндірмейтіндей етіп, құрамында асбест бар қалдықтарды жояды.
      2. Құзыретті орган мен жұмыс берушілер қоршаған ортаның өндірістік процесс нәтижесінде бөлінетін асбест тозаңымен ластануын болғызбау үшін тиісті шараларды қабылдайды.

IV БӨЛІМ. ӨНДІРІСТІК ОРТАНЫ ЖӘНЕ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕР ДЕНСАУЛЫҒЫНЫҢ ЖАЙ-КҮЙІН ҚАДАҒАЛАУ

20-бап

      1. Қызметкерлердің денсаулығын қорғау қажет болған жағдайда жұмыс беруші жұмыс аймағы ауасындағы асбест тозаңы концентрациясын өлшейді және асбестің қызметкерлерге әсерін құзыретті орган көрсеткен әдісті қолданып, араға уақыт сала отырып бақылайды.
      2. Өндірістік ортаны және асбестің қызметкерлерге әсерін бақылау нәтижелері құзыретті орган ұйғарым берген мерзім бойы сақталады.
      3. Тиісті қызметкерлердің және олардың өкілдерінің, сондай-ақ инспекция қызметінің бұл деректерге қол жеткізуіне болады.
      4. Қызметкерлердің немесе олардың өкілдерінің өндірістік ортаға бақылау жүргізуді талап етуге және бақылау нәтижелеріне байланысты құзыретті органға жүгінуге құқығы бар.

21-бап

      1. Асбест әсеріне ұшырап жүрген немесе ұшыраған қызметкерлер ұлттық заңнамаға және практикаға сәйкес осы зиянды өндірістік фактордың әсеріне байланысты олардың денсаулығының жай-күйін қадағалау үшін және асбест әсерінен туындаған кәсіптік ауруларды диагностикалау үшін қажетті медициналық тексеруден өтеді.
      2. Асбесті қолдануына байланысты қызметкерлер денсаулығының жай-күйін бақылау олардың жалақысының кемуіне әкеп соқтырмайды. Ол тегін жүзеге асырылады және мүмкіндігінше жұмыс уақытында өткізіледі.
      3. Қызметкерлер медициналық тексерудің нәтижелері туралы тиісінше хабардар етіледі және өндірістік қызметке байланысты өздерінің денсаулығының жай-күйіне қатысты жеке консультациялар алады.
      4. Егер асбест әсеріне байланысты жұмысты жалғастыру медициналық тұрғыдан орынсыз деп есептелсе, тиісті қызметкерлердің табысын сақтаудың басқа жолдарын қамтамасыз ету үшін ұлттық практикаға және шарттарға сәйкес барлық шаралар қабылданады.
      5. Құзыретті орган асбестен туындайтын кәсіптік аурулар туралы хабардар ету жүйесін әзірлейді.

V БӨЛІМ. АҚПАРАТТАНДЫРУ ЖӘНЕ ОҚЫТУ

22-бап

      1. Құзыретті орган жұмыс берушілер мен қызметкерлердің неғұрлым мүдделі өкілді ұйымдарымен консультациялардан кейін және солармен ынтымақтаса отырып, асбеспен жұмыс істеген кезде туындайтын денсаулыққа зиянды факторлар және олардың алдын алу мен оларды бақылау әдістері туралы ақпараттың таралуына және оны барлық тиісті адамдардың білуіне жәрдемдесу мақсатында тиісті іс-шараларды жүргізеді.
      2. Құзыретті орган асбестің зиянды әсері, оның алдын алу және оған қарсы күрес әдістері мәселелері жөнінде қызметкерлерді оқытуға және кезең-кезеңімен нұсқаулық алудан өткізуге қатысты шараларға байланысты негізгі принциптер мен рәсімдердің жұмыс берушіде жазбаша түрде болуын қамтамасыз етеді.
      3. Жұмыс беруші асбестің әсеріне ұшырайтын немесе ұшырауы мүмкін барлық қызметкерлердің өзінің жұмысымен байланысты зиянды факторлар туралы ақпарат алуын, профилактикалық шаралар мен жұмыстың дұрыс әдістеріне қатысты нұсқаулық алуын және осы мәселелер бойынша тұрақты негізде даярлықтан өтуін қамтамасыз етеді.

VI БӨЛІМ. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

23-бап

      Осы Конвенцияны ратификациялау туралы ресми құжаттар тіркеу үшін Халықаралық еңбек бюросының Бас директорына жолданады.

24-бап

      1. Осы Конвенция Халықаралық еңбек ұйымының ратификациялау туралы құжаттарын Бас директор тіркеген мүше мемлекеттерді ғана байланыстырады.
      2. Ол Ұйымға мүше екі мемлекеттің ратификациялау туралы құжаттарын Бас директор тіркеген күннен кейінгі 12 айдан соң күшіне енеді.
      3. Кейіннен осы Конвенция Ұйымға мүше әрбір мемлекетке қатысты, ратификациялау туралы оның құжаты тіркелген күннен кейінгі 12 айдан соң күшіне енеді.

25-бап

      1. Осы Конвенцияны ратификациялаған Ұйымға әрбір мүше мемлекет оның алғаш күшіне енген күнінен бастап он жыл өткеннен кейін, оны Халықаралық еңбек бюросының Бас директорына тіркеу үшін жолдаған денонсациялау туралы актісі арқылы денонсациялай алады. Денонсациялау туралы акті тіркелгеннен кейінгі бір жылдан соң денонсация күшіне енеді.
      2. Осы Конвенцияны ратификациялаған және алдыңғы тармақта көрсетілген он жыл өткеннен кейін бір жылдық мерзімде осы бапта көзделген денонсациялау құқығын пайдаланбаған Ұйымға әрбір мүше мемлекет үшін Конвенция келесі он жылға күшінде қалатын болады және кейіннен ол оны әр он жыл өткеннен кейін осы бапта көзделген тәртіппен денонсациялай алады.

26-бап

      1. Халықаралық еңбек бюросының Бас директоры өзіне Ұйымға мүше мемлекеттер жолдаған ратификациялау туралы барлық құжаттар мен денонсациялау туралы актілердің тіркелгені туралы Халықаралық еңбек ұйымының барлық мүше мемлекеттерін хабардар етеді.
      2. Бас директор Ұйымға мүше мемлекеттерді өзі алған ратификациялау туралы екінші құжаттың тіркелгені туралы хабардар ете отырып, осы Конвенцияның күшіне енетін күніне олардың назарын аударады.

27-бап

      Халықаралық еңбек бюросының Бас директоры алдыңғы баптардың ережелеріне сәйкес өзі тіркеген ратификациялау туралы барлық құжаттар мен денонсациялау туралы актілер жөніндегі толық мәліметтерді Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының 102-бабына сәйкес тіркеу үшін Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына жолдайды.

28-бап

      Халықаралық еңбек бюросының Әкімшілік кеңесі қажет деп есептеген жағдайларда, осы Конвенцияның қолданылуы туралы баяндаманы Бас конференцияға ұсынады және оны толық немесе ішінара қайта қарау туралы мәселені Конференцияның күн тәртібіне енгізудің орындылығын қарайды.

29-бап

      1. Егер Конференция осы Конвенцияны толық немесе ішінара қайта қарайтын жаңа конвенцияны қабылдаса және егер жаңа конвенцияда өзгеше көзделмесе, онда:
      a) Ұйымға қандай да бір мүше мемлекет жаңа, қайта қарайтын конвенцияны ратификациялауы, 25-баптың ережелеріне қарамастан, жаңа, қайта қарайтын конвенция күшіне енген жағдайда, осы Конвенцияны автоматты түрде тез арада денонсациялауға әкеп соқтырады;
      b) жаңа, қайта қарайтын конвенция күшіне енген күннен бастап осы Конвенция Ұйымға мүше мемлекеттердің оны ратификациялауы үшін жабылады.
      2. Осы Конвенция оны ратификациялаған, бірақ қайта қарайтын конвенцияны ратификацияламаған Ұйымға мүше мемлекеттер үшін кез келген жағдайда нысаны мен мазмұны бойынша күшінде қалады.

30-бап

      Осы Конвенцияның ағылшын және француз тілдеріндегі мәтіндерінің күші бірдей.

      Конвенцияның аталған түпнұсқалық мәтінін Халықаралық еңбек ұйымының Бас конференциясы Женевада өткізілген оның жетпіс екінші сессиясында мақұлдаған және 1986 жылғы жиырма бесінші маусымда жабылуында қол қойған болатын.
      Осының айғағы ретінде біз осы құжатқа 1986 жылғы жиырма алтыншы маусымда қол қойдық.

Конференцияның төрағасы
Хуго Фернандес Фаинголд

Халықаралық Еңбек бюросының Бас директоры
Франсис Бланшард

      Конвенцияның осында келтірілген мәтіні Халықаралық еңбек конференциясының төрағасы және Халықаралық Еңбек бюросының Бас директоры қол қойған түпнұсқалық мәтіннің дәл көшірмесі болып табылады.
      Көшірме түпнұсқамен дәлме-дәл және мазмұны бойынша толық болып табылады.

Халықаралық Еңбек бюросының Бас директоры үшін

Гидо Раймонди
Халықаралық еңбек ұйымының заң кеңесшісі

1986 жылғы 24 маусымда Женевада Халықаралық еңбек ұйымы
Бас конференциясының 72-сессиясында қабылданған Асбесті
пайдалану кезінде еңбекті қорғау туралы конвенцияны
(162-Конвенция) ратификациялаған әлем мемлекеттерінің
тізімі

(дереккөзі: 2010 жылғы 15 қыркүйек - Халықаралық еңбек ұйымының деректері бойынша)


р/с

Ел

Ратификациялаған күн
(күні, айы, жылы)

1.

Бельгия

11.10.1996

2.

Боливия

11.06.1990

3.

Босния мен Герцеговина

02.06.1993

4.

Бразилия

18.05.1990

5.

Камерун

20.02.1989

6.

Канада

16.06.1988

7.

Чили

14.10.1994

8.

Колумбия

25.01.2001

9.

Хорватия

08.10.1991

10.

Кипр

07.08.1992

11.

Дания

18.12.2006

12.

Эквадор

11.04.1990

13.

Финляндия

20.06.1988

14.

Германия

18.11.1993

15.

Гватемала

18.04.1989

16.

Жапония

11.08.2005

17.

Корея (Оңтүстік)

04.04.2007

18.

Люксембург

08.04.2008

19.

Македония

17.11.1991

20.

Черногория

03.06.2006

21.

Нидерланды

15.09.1999

22.

Норвегия

04.02.1992

23.

Португалия

03.05.1999

24.

Ресей

04.09.2000

25.

Сербия

24.11.2000

26.

Словения

29.05.1992

27.

Испания

02.08.1990

28.

Швеция

02.09.1987

29.

Швейцария

16.06.1992

30.

Уганда

27.03.1990

31.

Уругвай

06.09.1995

32.

Зимбабве

09.04.2003

      Осы Конвенцияны әлемнің 32 мемлекеті ратификациялады

      1986 жылы 24 маусымда Женевада жасалған Асбесті пайдалану кезінде еңбекті қорғау туралы конвенцияның (162 Конвенция) дәлме-дәл көшірмесінің куәландырылған көшірмесі екенін растаймын.

      Қазақстан Республикасының
      Сыртқы істер министрлігі
      Халықаралық-құқық департаментінің
      Басқарма бастығы                               Б. Пискорский

      РҚАО-ның ескертпесі. Бұдан әрі Келісімнің мәтіні ағылшын тілінде берілген.