О внесении изменений и дополнений в Трудовой кодекс Республики Казахстан

Закон Республики Казахстан от 17 февраля 2012 года № 566-IV

ПРЕСС-РЕЛИЗ

Статья 1. Внести в Трудовой кодекс Республики Казахстан от 15 мая 2007 года (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2007 г., № 9, ст. 65; № 19, ст. 147; № 20, ст. 152; № 24, ст. 178; 2008 г., № 21, ст. 97; № 23, ст. 114; 2009 г., № 8, ст. 44; № 9-10, ст. 50; № 17, ст. 82; № 18, ст. 84; № 24, ст. 122, 134; 2010 г., № 5, ст. 23; № 10, ст. 48; № 24, ст. 146, 148; 2011 г., № 1, ст. 2, 3; № 11, ст. 102; № 16, ст. 128) следующие изменения и дополнения:
1) в оглавлении:
в заголовках статей 58, 59 и 61 слово «Прекращение» заменить словами «Основания прекращения»;
заголовок статьи 101 после слова «Продолжительность» дополнить словом «основного»;
в заголовке статьи 108 слова «или продления» исключить;
дополнить абзацами сто пятьдесят третьим, сто пятьдесят четвертым, сто пятьдесят пятым, сто пятьдесят шестым, сто пятьдесят седьмым, сто пятьдесят восьмым и сто пятьдесят девятым следующего содержания:
«Глава 10-1. Национальная система квалификаций
Статья 138-1. Понятия, используемые в настоящей главе
Статья 138-2. Структура национальной системы квалификаций
Статья 138-3. Национальная рамка квалификаций
Статья 138-4. Отраслевые рамки квалификаций
Статья 138-5. Профессиональные стандарты
Статья 138-6. Оценка профессиональной подготовленности и подтверждение соответствия квалификации специалистов»;
заголовок статьи 185 изложить в следующей редакции:
«Статья 185. Ограничение прекращения трудового договора»;
дополнить абзацами двести пятидесятым, двести пятьдесят первым, двести пятьдесят вторым и двести пятьдесят третьим следующего содержания:
«Глава 23-1. Особенности регулирования труда работников, занятых на дистанционной работе
Статья 221-1. Дистанционная работа
Статья 221-2. Условия труда работников, занятых на дистанционной работе
Статья 221-3. Учет рабочего времени и времени отдыха, условия обеспечения безопасности и охраны труда»;
заголовок Главы 27 дополнить словами «и работников, назначаемых (избираемых) собственником имущества или уполномоченным им лицом (органом) либо уполномоченным органом юридического лица»;
заголовок статьи 254 дополнить словами «и работников, назначаемых (избираемых) собственником имущества или уполномоченным им лицом (органом) либо уполномоченным органом юридического лица»;
дополнить абзацем триста шестьдесят шестым следующего содержания:
«Статья 320-1. Аттестация производственных объектов по условиям труда»;
дополнить абзацем триста восемьдесят девятым следующего содержания:
«Статья 339-1. Комитет (комиссия) по безопасности и охране труда в организациях»;
2) в пункте 1 статьи 1:
подпункт 5) изложить в следующей редакции:
«5) тяжелые работы — виды деятельности работника, связанные с постоянными передвижениями, перемещением и переноской вручную (десяти килограммов и более) тяжестей и требующие больших физических усилий (расход энергии более 250 ккал/час);»;
в подпункте 14) слово «непрерывного» исключить;
подпункт 31) изложить в следующей редакции:
«31) трудовой стаж – время в календарном исчислении, затраченное работником на выполнение трудовых обязанностей, а также иные периоды, включаемые в трудовой стаж в соответствии с настоящим Кодексом;»;
подпункт 60) изложить в следующей редакции:
«60) представители работников – органы профессиональных союзов, их объединений и (или) иные физические и (или) юридические лица, уполномоченные (избранные) работниками в порядке, установленном законодательными актами Республики Казахстан;»;
дополнить подпунктом 60-1) следующего содержания:
«60-1) специализированные организации по проведению аттестации производственных объектов – организации, осуществляющие деятельность по проведению аттестации производственных объектов по условиям труда, обладающие квалифицированными кадрами и имеющие в своем составе лаборатории по лабораторным и инструментальным исследованиям факторов производственной среды и условий труда или имеющие договоры с организациями, имеющими такие лаборатории;»;
в подпункте 67) слова «, цехов, участков, рабочих мест» заменить словами «(цехов, участков, рабочих мест, а также иных, отдельно стоящих подразделений работодателей, осуществляющих производственную деятельность)»;
подпункт 78) изложить в следующей редакции:
«78) коллективный договор – правовой акт в форме письменного соглашения между коллективом работников в лице уполномоченных их представителей и работодателем, регулирующий социально-трудовые отношения в организации, порядок разработки и заключения которого установлен статьей 282 настоящего Кодекса;»;
3) пункт 2 статьи 10 дополнить словами «и не подлежат применению»;
4) пункт 3 статьи 11 дополнить словами «и не подлежат применению»;
5) в статье 12:
в пункте 2 слова «в комиссию, образованную в соответствии со статьей 266 настоящего Кодекса» заменить словами «представителям работников»;
в пункте 3 слова «в комиссии» заменить словами «представителями работников»;
в пункте 4 слово «комиссии» заменить словами «представителей работников»;
в подпункте 2) пункта 5 слова «либо издать акт в предложенной им редакции» исключить;
в пункте 6 слово «нормативный» исключить;
6) подпункт 19) статьи 15 исключить;
7) подпункт 21) статьи 16 изложить в следующей редакции:
«21) определяет список производств, цехов, профессий и должностей, перечень тяжелых работ, работ с вредными (особо вредными) и (или) опасными условиями труда, работа в которых дает право на сокращенную продолжительность рабочего времени, на дополнительный оплачиваемый ежегодный трудовой отпуск и на повышенный размер оплаты труда, а также порядок их предоставления;»;
8) статью 17 дополнить подпунктом 9) следующего содержания:
«9) осуществляют мониторинг аттестации производственных объектов по условиям труда.»;
9) в подпункте 22) пункта 1 статьи 22 слова «безопасности и охраны труда» заменить словами «трудовых и непосредственно связанных с ними отношений»;
10) в пункте 2 статьи 23:
в подпункте 6) слова «с актами работодателя» заменить словами «с правилами внутреннего трудового распорядка в организации, иными актами работодателя, имеющими непосредственное отношение к работе (трудовой функции) работника,»;
дополнить подпунктом 24) следующего содержания:
«24) обеспечить ведение реестров или других документов, определяемых работодателем, в которых указываются фамилия, имя, отчество (если указано в документе, удостоверяющем личность) и дата рождения работников моложе восемнадцати лет.»;
11) статью 26 дополнить пунктом 3 следующего содержания:
«3. К трудовой деятельности в сфере образования, воспитания, организации отдыха и оздоровления, физической культуры и спорта, медицинского обеспечения, оказания социальных услуг, культуры и искусства с участием несовершеннолетних не допускаются лица, имеющие или имевшие судимость за преступления в отношении несовершеннолетних: убийство, умышленное причинение вреда здоровью, против половой неприкосновенности.»;
12) в статье 28:
дополнить пунктом 1-1 следующего содержания:
«1-1. При изменении реквизитов сторон соответствующие изменения вносятся в трудовой договор.»;
пункт 3 дополнить словами «и не подлежат применению»;
13) в подпункте 2) пункта 1 статьи 29:
часть вторую изложить в следующей редакции:
«При продлении срока трудового договора он считается заключенным на неопределенный срок.»;
дополнить частями третьей и четвертой следующего содержания:
«В случае повторного заключения трудового договора с работником, заключенного на определенный срок не менее одного года, по выполняемой им трудовой функции, он также считается заключенным на неопределенный срок.
Положение части второй и третьей подпункта 2) настоящего пункта не распространяются на лиц, осуществляющих трудовую деятельность на основании разрешения на привлечение иностранной рабочей силы.»;
в части четвертой слово «суток» заменить словами «последнего рабочего дня (смены)»;
14) в статье 31:
пункт 1 дополнить подпунктом 9) следующего содержания:
«9) справка о наличии либо отсутствии судимости при заключении трудового договора в сфере образования, воспитания, организации отдыха и оздоровления, физической культуры и спорта, медицинского обеспечения, оказания социальных услуг, культуры и искусства с участием несовершеннолетних.»;
пункт 2 изложить в следующей редакции:
«2. Работодатель не вправе требовать документы, не предусмотренные пунктом 1 настоящей статьи, за исключением случаев, предусмотренных иными законами Республики Казахстан.»;
15) в статье 33:
в пункте 2 слова «трехдневный срок» заменить словами «течение трех рабочих дней»;
в части первой пункта 3 слова «надлежаще заверенную» заменить словами «заверенную работодателем»;
16) статью 34 дополнить подпунктами 5-1), 5-2) следующего содержания:
«5-1) выписки из накопительного пенсионного фонда о перечисленных обязательных пенсионных взносах;
5-2) сведения из Государственного фонда социального страхования о произведенных социальных отчислениях;»;
17) абзац третий пункта 5 статьи 36 изложить в следующей:
«лиц, окончивших организации послесреднего, высшего и послевузовского образования, впервые поступающих на работу по полученной специальности, но не позднее одного года со дня их окончания;»;
18) дополнить статьей 40-1 следующего содержания:
«Статья 40-1. Совмещение должностей (расширение зоны
обслуживания) и выполнение обязанностей временно
отсутствующего работника
С письменного согласия работника ему может быть поручено выполнение наряду с работой, определенной трудовым договором, дополнительной работы по другой или такой же должности за дополнительную оплату согласно статье 131 настоящего Кодекса.
Поручаемая работнику дополнительная работа по другой должности может осуществляться путем совмещения должностей. Поручаемая работнику дополнительная работа по такой же должности может осуществляться путем расширения зон обслуживания. Для исполнения обязанностей временно отсутствующего работника без освобождения от работы, определенной трудовым договором, работнику может быть поручена дополнительная работа как по другой, так и по такой же должности.
Срок, в течение которого работник будет выполнять дополнительную работу, ее содержание и объем устанавливаются работодателем с письменного согласия работника.
Работник имеет право досрочно отказаться от выполнения дополнительной работы, а работодатель – досрочно отменить поручение о ее выполнении, предупредив об этом другую сторону в письменной форме не позднее чем за три рабочих дня.»;
19) в статье 45:
в пункте 2:
после слов «установления инвалидности» дополнить словами «, либо установления утраты профессиональной трудоспособности, временно»;
слово «ущерба» заменить словом «вреда»;
в пункте 3 слово «перевода» заменить словами «временного перевода»;
20) часть первую пункта 2 статьи 48 после слов «условий труда» дополнить словами «, произошедшими по причинам, указанным в пункте 1 настоящей статьи,»;
21) в статье 50:
дополнить пунктом 2-1 следующего содержания:
«2-1. Работодатель имеет право отстранить от работы работника, не обеспечившего сохранность имущества и других ценностей, переданных работнику на основании письменного договора о принятии на себя полной материальной ответственности.»;
пункт 4 после слова «осуществляется» дополнить словами «актом работодателя»;
22) в пункте 4 статьи 53 слово «день» заменить словами «рабочий день, предшествующий дню»;
23) в пункте 1 статьи 54:
дополнить подпунктом 7-1) следующего содержания:
«7-1) отказа от прохождения медицинского освидетельствования для установления факта употребления веществ, вызывающих состояние алкогольного, наркотического, токсикоманического опьянения, подтвержденного соответствующим актом;»;
подпункт 13) после слов «повторного неисполнения или» дополнить словом «повторного»;
в подпункте 15):
после слов «при заключении трудового договора,» дополнить словами «либо переводе на другую работу,»;
дополнить словами «или переводе на другую работу»;
дополнить подпунктом 19) следующего содержания:
«19) продолжения работником участия в забастовке после доведения до его сведения решения суда о признании забастовки незаконной либо о приостановке забастовки.»;
24) в статье 55 слова «за исключением случая, предусмотренного подпунктом 1) пункта 1 статьи 54 настоящего Кодекса», заменить словами «за исключением случаев, предусмотренных подпунктами 1) и 17) пункта 1 статьи 54 настоящего Кодекса»;
25) в статье 56:
в пункте 3 слова «заключением медико-социальной экспертизы» заменить словами «медицинским заключением»;
в пункте 6:
часть первую после слов «недостаточной квалификации» дополнить словами «в соответствии с подпунктом 3) пункта 1 статьи 54 настоящего Кодекса»;
часть вторую дополнить словами «, изданным по согласованию с представителями работников»;
дополнить пунктами 7, 8 следующего содержания:
«7. Нахождение работника на работе в состоянии, указанном в подпункте 7) пункта 1 статьи 54 настоящего Кодекса, должно быть подтверждено медицинским заключением.
Решение о направлении работника на медицинское освидетельствование принимается уполномоченным работодателем должностным лицом.
В случае отказа работника от прохождения медицинского освидетельствования составляется соответствующий акт.
8. Расторжение трудового договора в соответствии с подпунктом 17) пункта 1 статьи 54 настоящего Кодекса допускается после предъявления работником листка нетрудоспособности.»;
26) пункт 4 статьи 57 после слов «семидневного срока» дополнить словами «со дня письменного уведомления»;
27) в пункте 1 статьи 58:
в подпункте 1) слова «не позднее чем в трехдневный срок» исключить;
дополнить подпунктом 2-1) следующего содержания:
«2-1) при отзыве местными исполнительными органами разрешения на привлечение иностранной рабочей силы;»;
28) в заголовках статей 58, 59, 61 слово «Прекращение» заменить словами «Основания прекращения»;
29) в статье 59:
подпункт 4) пункта 1 после слов «отказа работника от» дополнить словом «временного»;
пункт 3 после слов «трудового договора» дополнить словами «по обстоятельствам, указанным в пункте 1 настоящей статьи,»;
30) в статье 61:
пункт 1 дополнить подпунктом 3-2) следующего содержания:
«3-2) заключения трудового договора с лицом, указанным в пункте 3 статьи 26 настоящего Кодекса;»;
в пункте 2 слова «с ним заключается» заменить словами «вносятся соответствующие изменения в»;
в пункте 3 слова «в случаях, предусмотренных подпунктами 1), 3)» заменить словами «в случае, предусмотренном подпунктом 1)»;
31) пункт 1 статьи 63 дополнить частью второй следующего содержания:
«В случае, когда в день прекращения трудового договора выдать трудовую книжку работнику невозможно в связи с его отсутствием либо отказом от ее получения, работодатель обязан в течение десяти рабочих дней направить работнику уведомление о необходимости явиться за трудовой книжкой или о даче согласия на отправление ее по почте.»;
32) в статье 65:
подпункт 3) дополнить словами «, либо уполномоченными государственными органами с предварительным уведомлением и получением согласия работника»;
подпункт 6) исключить;
дополнить подпунктом 8) следующего содержания:
«8) в случае изменения персональных данных работник обязан в течение десяти рабочих дней сообщить об этом работодателю.»;
33) подпункт 3) пункта 5 статьи 73 дополнить словами «или межвахтовом отдыхе»;
34) пункт 1 статьи 74 дополнить частью второй следующего содержания:
«В случаях, предусмотренных статьей 304, дисциплинарные взыскания налагаются не позднее одного месяца со дня вступления в законную силу решения суда о признании забастовки незаконной.»;
35) в статье 97:
в пункте 2 слово «разрешения» заменить словом «акта»;
дополнить пунктом 4 следующего содержания:
«4. В целях рационального использования рабочего времени в период национальных и государственных праздников, а также в случаях, предусмотренных пунктом 4 статьи 96 настоящего Кодекса, Правительство Республики Казахстан вправе переносить выходные дни на другие рабочие дни.»;
36) статью 100 дополнить пунктом 2-1 следующего содержания:
«2-1. Работникам предоставляются следующие виды оплачиваемых ежегодных трудовых отпусков:
1) основной оплачиваемый ежегодный трудовой отпуск;
2) дополнительный оплачиваемый ежегодный трудовой отпуск.»;
37) в статье 101:
заголовок после слова «Продолжительность» дополнить словом «основного»;
слово «Оплачиваемый» заменить словами «Основной оплачиваемый»;
38) подпункт 3) статьи 104 дополнить словами «, в том числе время нахождения в отпуске по беременности и родам»;
39) пункт 5 статьи 105 изложить в следующей редакции:
«5. Оплата ежегодного трудового отпуска производится не позднее чем за три календарных дня до его начала, а в случае предоставления трудового отпуска вне графика – не позднее трех календарных дней со дня его предоставления.»;
40) в пункте 1 статьи 107:
слова «трудовым, коллективным договорами,» исключить;
дополнить словами «, либо устанавливается по соглашению сторон»;
41) в статье 108:
в заголовке статьи слова «или продления» исключить;
в абзаце первом пункта 1 слова «может быть перенесен или продлен» заменить словом «переносится»;
в пункте 2 слова «может быть продлен или перенесен» заменить словом «переносится»;
42) статью 127 после слов «в полуторном размере» дополнить словами «, исходя из тарифной ставки (должностного оклада) работника»;
43) в пункте 1 статьи 131 слова «по другой должности или» заменить словами «по другой или такой же должности либо»;
44) дополнить главой 10-1 следующего содержания:
«Глава 10-1. Национальная система квалификаций
Статья 138-1. Понятия, используемые в настоящей главе
В настоящей главе используются следующие понятия:
1) национальная система квалификаций – совокупность механизмов правового и институционального регулирования спроса и предложений на квалификации специалистов со стороны рынка труда;
2) национальная рамка квалификаций – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых на рынке труда;
3) отраслевые рамки квалификаций – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;
4) профессиональный стандарт – стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации и компетентности, к содержанию, качеству и условиям труда.
Статья 138-2. Структура национальной системы квалификаций
Национальная система квалификаций включает:
1) национальную рамку квалификаций;
2) отраслевые рамки квалификаций;
3) профессиональные стандарты;
4) оценку профессиональной подготовленности и подтверждение соответствия квалификации специалиста.
Статья 138-3. Национальная рамка квалификаций
1. Национальная рамка квалификаций состоит из описания для каждого квалификационного уровня общих характеристик профессиональной деятельности.
2. Разработка и утверждение национальной рамки квалификаций производятся уполномоченным государственным органом по труду совместно с уполномоченным государственным органом в сфере образования с учетом мнения республиканских объединений работодателей и республиканских объединений работников.
Статья 138-4. Отраслевые рамки квалификаций
1. Отраслевые рамки квалификаций разрабатываются на основе национальной рамки квалификаций в конкретной отрасли экономической деятельности.
2. Отраслевая рамка квалификаций классифицирует в отрасли требования к квалификации специалиста по уровням в зависимости от сложности выполняемых работ и характера используемых знаний, умений и компетенции.
3. Разработка и утверждение отраслевой рамки квалификаций производятся уполномоченными государственными органами соответствующих сфер деятельности с учетом мнения отраслевых объединений работодателей и отраслевых объединений работников.
Статья 138-5. Профессиональные стандарты
1. Разработка профессиональных стандартов осуществляется уполномоченными государственными органами соответствующих сфер деятельности совместно с отраслевыми объединениями работодателей и отраслевыми объединениями работников.
2. Структура, порядок разработки, пересмотра, апробации и применения профессиональных стандартов определяются уполномоченным государственным органом по труду по согласованию с республиканскими объединениями работодателей и республиканскими объединениями работников.
3. Утверждение профессиональных стандартов производится уполномоченными государственными органами соответствующих сфер деятельности по согласованию с уполномоченным государственным органом по труду в установленном им порядке.
4. Уполномоченный государственный орган по труду осуществляет ведение Реестра профессиональных стандартов по установленной им форме.
Статья 138-6. Оценка профессиональной подготовленности
и подтверждение соответствия квалификации
специалистов
1. Соответствие компетенции специалиста определяется на основе подтверждения соответствия квалификации, осуществляемого аккредитованными организациями в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
2. Утверждение порядка подтверждения соответствия и присвоения квалификации специалистов осуществляется уполномоченными государственными органами соответствующих сфер деятельности с учетом мнения республиканских объединений работодателей и объединений работников.»;
45) пункт 2 статьи 140 дополнить подпунктом 3) следующего содержания:
«3) в иных организациях, осуществляющих профессиональную подготовку, переподготовку и повышение квалификации кадров.»;
46) пункт 3-1 статьи 159 дополнить подпунктом 5) следующего содержания:
«5) за дни временной нетрудоспособности, приходящиеся на оплачиваемый ежегодный трудовой отпуск.»;
47) в статье 185:
заголовок изложить в следующей редакции:
«Статья 185. Ограничение прекращения трудового договора»;
пункт 2 после слов «более недель» дополнить словами «, кроме случаев замещения отсутствующего работника»;
48) пункт 1 статьи 186 дополнить словами «согласно Списку работ, на которых запрещается применение труда женщин»;
49) в статье 189 слова «женщины, имеющей ребенка (детей) в возрасте до трех лет, отца, усыновителя, удочерителя, воспитывающего детей в возрасте до трех лет без матери» заменить словами «одного из родителей (усыновителя, удочерителя), имеющего ребенка (детей) в возрасте до трех лет»;
50) статью 191 дополнить частью второй следующего содержания:
«До предоставления беременной женщине другой работы, исключающей воздействие неблагоприятных производственных факторов, она подлежит освобождению от работы с сохранением средней заработной платы за все пропущенные вследствие этого рабочие дни за счет средств работодателя.»;
51) пункт 1 статьи 193 после слова «Женщинам» дополнить словами «по их заявлению и на основании выданного в установленном порядке листка нетрудоспособности»;
52) в статье 195:
подпункт 3) пункта 1 изложить в следующей редакции:
«3) бабушке, деду, другому родственнику, фактически воспитывающему ребенка, оставшегося без попечения родителей, либо опекуну;»;
дополнить пунктом 5 следующего содержания:
«5. В случае выхода на работу до истечения отпуска без сохранения заработной платы по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет работник обязан предупредить работодателя о своем намерении за месяц до начала работы.»;
53) в пункте 2 статьи 202:
слова «а также» исключить;
после слов «рабочего времени,» дополнить словами «а также порядок его предоставления»;
54) в статье 203 слово «условия» заменить словом «порядок»;
55) в части второй статьи 204:
слова «а также» исключить;
после слов «условиями труда» дополнить словами «, работа в которых дает право на повышенный размер оплаты труда, а также порядок его предоставления»;
56) часть первую пункта 2 статьи 210 после слов «работ жильем» дополнить словами «и организовать их питание»;
57) пункт 2 статьи 212 изложить в следующей редакции:
«2. Продолжительность вахты не может превышать пятнадцать календарных дней.
На отдельных объектах продолжительность вахты с письменного согласия работника может быть увеличена до тридцати календарных дней в соответствии с трудовым и (или) коллективным договором.
Для членов экипажей морских судов с согласия работника продолжительность вахты может быть увеличена до ста двадцати календарных дней.»;
58) дополнить главой 23-1 следующего содержания:
«Глава 23-1. Особенности регулирования труда работников, занятых на дистанционной работе
Статья 221-1. Дистанционная работа
Дистанционная работа является особой формой осуществления трудового процесса вне места расположения работодателя с применением в процессе работы информационных и коммуникационных технологий.
Статья 221-2. Условия труда работников, занятых на
дистанционной работе
1. Работодатель предоставляет работнику средства коммуникаций (средства связи) и несет расходы по их установке и обслуживанию. В случае, когда работник использует собственные средства коммуникаций на постоянной основе работодателем выплачивается компенсация, размер и порядок выплаты которых устанавливается по соглашению с работником.
По соглашению сторон дистанционному работнику могут возмещаться и иные расходы, связанные с выполнением для работодателя работы (стоимость электроэнергии, воды и т. д.).
2. Способы и периодичность рабочих контактов работника с работодателем определяются в трудовом договоре.
Статья 221-3. Учет рабочего времени и времени отдыха, условия
обеспечения безопасности и охраны труда
На работников, занятых на дистанционной работе, распространяются нормы продолжительности рабочего времени и времени отдыха, установленные настоящим Кодексом.
Для работников, занятых на дистанционной работе, устанавливается фиксированный учет рабочего времени, особенности контроля за которым определяются в трудовом договоре.
Особенности контроля за соблюдением режима рабочего времени, условия по обеспечению безопасности и охраны труда и соблюдению этих условий для работника определяются в трудовом договоре.»;
59) в статье 222:
в пункте 1 слова «с учетом индивидуальных программ реабилитации» исключить;
в пункте 2 слова «заключению уполномоченного государственного органа в области социальной защиты населения» заменить словами «медицинскому заключению»;
60) в пункте 1 статьи 239:
в части первой слова «предоставляются оплачиваемые ежегодные трудовые отпуска» заменить словами «предоставляется основной оплачиваемый ежегодный трудовой отпуск»;
часть вторую после слов «длительная продолжительность» дополнить словом «основного»;
61) заголовок главы 27 дополнить словами «и работников, назначаемых (избираемых) собственником имущества или уполномоченным им лицом (органом) либо уполномоченным органом юридического лица»;
62) часть вторую статьи 252 после слов «в размере,» дополнить словами «на условиях и в порядке»;
63) в статье 254:
заголовок дополнить словами «и работников, назначаемых (избираемых) собственником имущества или уполномоченным им лицом (органом) либо уполномоченным органом юридического лица»;
в части первой слова «, учредительными документами» исключить;
дополнить частью второй следующего содержания:
«Особенности регулирования труда работников, назначаемых (избираемых) собственником имущества или уполномоченным им лицом (органом) либо уполномоченным органом юридического лица, определяются законами Республики Казахстан.»;
64) в статье 266:
в пункте 1 слова «, обсуждения проектов актов работодателя, издание которых в соответствии с настоящим Кодексом осуществляется с учетом мнения или по согласованию с представителями работников» исключить;
в пункте 3 слова «может ежемесячно перечислять» заменить словами «ежемесячно перечисляет»;
65) в пункте 2 статьи 275 слова «соответствующими исполнительными органами,» заменить словами «уполномоченными государственными органами соответствующей сферы деятельности,»;
66) пункт 6 статьи 276 дополнить словами «и не подлежат применению»;
67) в статье 278:
пункт 1 изложить в следующей редакции:
«1. Действие соглашений распространяется на соответствующие исполнительные органы, работников и работодателей, представители которых подписали соглашение.»;
часть первую пункта 4 изложить в следующей редакции:
«4. Уполномоченный государственный орган по труду на республиканском уровне, уполномоченные государственные органы соответствующей сферы деятельности на отраслевом и местные исполнительные органы на региональном уровнях обязаны официально опубликовать соглашения с предложением объединениям работодателей, работодателям, объединениям работников, не участвовавшим в заключении соглашения, присоединиться к соглашению на соответствующем уровне.»;
68) в статье 282:
часть первую пункта 1 после слова «проекта» дополнить словами «и заключения»;
часть третью пункта 2 после слов «профессионального союза,» дополнить словами «на договорной основе»;
пункт 9 изложить в следующей редакции:
«9. Подписанный сторонами коллективный договор работодатель обязан в месячный срок со дня подписания представить в территориальное подразделение уполномоченного органа по труду для мониторинга.»;
69) пункт 2 статьи 283 дополнить словами «иностранных юридических лиц»;
70) в статье 284:
в пункте 1:
подпункт 2) изложить в следующей редакции:
«2) о порядке индексации заработной платы, о выплате пособий и компенсационных выплат, в том числе при несчастных случаях;»;
в подпункте 6) слова «, о гарантиях медицинского страхования работников и их семей, об охране окружающей среды» исключить;
подпункт 7) исключить;
пункт 2 дополнить подпунктом 16-1) следующего содержания:
«16-1) о гарантиях медицинского страхования работников и их семей, об охране окружающей среды;»;
пункт 3 дополнить словами «и не подлежат применению»;
71) пункт 3 статьи 285 дополнить частью второй следующего содержания:
«Порядок присоединения определяется в коллективном договоре.»;
72) в статье 287:
часть первую исключить;
часть вторую изложить в следующей редакции:
«С членами представительных органов работников, участвующими в коллективных переговорах, в период их ведения не может быть расторгнут трудовой договор по инициативе работодателя без согласия соответствующего представительного органа (кроме случаев ликвидации организации).»;
73) пункт 1 статьи 288 изложить в следующей редакции:
«1. Коллективный трудовой спор считается возникшим со дня письменного уведомления работодателя о требованиях работников по вопросам применения трудового законодательства Республики Казахстан, выполнения или изменения условий соглашений, трудового и (или) коллективного договоров, актов работодателя, оформленных в соответствии с пунктом 1 статьи 289 настоящего Кодекса, или со дня истечения срока, указанного в статье 290 настоящего Кодекса, в случае несообщения работодателем, объединением работодателей своих решений.»;
74) в статье 289:
пункт 1 изложить в следующей редакции:
«1. Требования работников по вопросам установления и изменения условий и оплаты труда, заключения, изменения и выполнения коллективных договоров и соглашений между работниками и работодателем, объединением работодателей формируются и утверждаются на общем собрании (конференции) работников.
Собрание работников считается правомочным, если на нем присутствует более половины от общего числа работников организации.
Конференция считается правомочной, если на ней присутствует не менее двух третей делегатов, избранных работниками в соответствии с протокольными решениями.
Решения собрания (конференции) работников считаются принятыми большинством голосов участников. При невозможности проведения собрания (конференции) работников, представительный орган работников имеет право утвердить свое решение, собрав подписи более половины работников в поддержку выдвинутых им требований.»;
в пункте 2 слова «со дня проведения общего собрания (конференции) работников» исключить;
75) статью 290 изложить в следующей редакции:
«Работодатель обязан рассмотреть выдвинутые работниками требования не позднее трех рабочих дней, объединение работодателей не позднее пяти рабочих дней со дня их получения и принять меры для их разрешения, а при невозможности разрешения в указанный срок довести свои решения и предложения в письменном виде до работников с указанием своих представителей для дальнейшего рассмотрения возникших разногласий.»;
76) в пункте 3 статьи 292 слова «семи календарных» заменить словами «трех рабочих»;
77) пункт 2 статьи 298 изложить в следующей редакции:
«2. Решение о проведении забастовки принимается на собрании (конференции) работников (их представителей).
Собрание работников считается правомочным, если на нем присутствует более половины от общего числа работников организации.
Конференция считается правомочной, если на ней присутствует не менее двух третей делегатов, избранных работниками в соответствии с протокольными решениями.
Решения собрания (конференции) работников считаются принятыми большинством голосов участников. При невозможности проведения собрания (конференции) работников представительный орган работников имеет право утвердить свое решение, собрав подписи более половины работников в поддержку проведения забастовки.»;
78) в статье 299:
в пункте 1 слова «пятнадцать календарных» заменить словами «пять рабочих»;
в подпункте 2) пункта 2 слова «ее продолжительность и» исключить;
79) в части первой статьи 301 слова «примирительных процедур» заменить словом «переговоров»;
80) пункт 4 статьи 303 изложить в следующей редакции:
«4. Решение о признании забастовки незаконной принимается судом по заявлению работодателя или прокурора.
Решение суда доводится до сведения работников через орган, возглавляющий забастовку, который обязан немедленно проинформировать участников забастовки о решении суда, а при отсутствии органа, возглавляющего забастовку – непосредственно работодателем.
Работодатель обеспечивает размещение текста решения суда в местах, доступных для всеобщего обозрения.
Решение суда о признании забастовки незаконной подлежит немедленному исполнению, а забастовка – прекращению.
В случае создания непосредственной угрозы жизни и здоровью людей прокурор или суд до принятия соответствующего решения вправе приостановить забастовку.»;
81) статью 305 дополнить словами «, за исключением случая, предусмотренного подпунктом 19) пункта 1 статьи 54 настоящего Кодекса»;
82) в пункте 1 статьи 308 слово «критерии» заменить словом «нормативы»;
83) пункт 4 статьи 313 изложить в следующей редакции:
«4. Руководящие работники и лица, ответственные за обеспечение безопасности и охраны труда, организаций, осуществляющих производственную деятельность, периодически, не реже одного раза в три года, обязаны пройти обучение и проверку знаний по вопросам безопасности и охраны труда в организациях, осуществляющих профессиональную подготовку, переподготовку и повышение квалификации кадров.
Список лиц, подлежащих обучению и проверке знаний, утверждается актом работодателя.»;
84) в пункте 1 статьи 317:
подпункт 6) после слов «лечебно-профилактическим питанием» дополнить словами «, средствами индивидуальной и коллективной защиты»;
подпункт 7) изложить в следующей редакции:
«7) предоставлять уполномоченному государственному органу по труду и его территориальным подразделениям, представителям работников по их письменному запросу необходимую информацию о состоянии условий, безопасности и охраны труда, включая информацию об аттестации производственных объектов по условиям труда в организациях;»;
подпункт 10) изложить в следующей редакции:
«10) проводить с участием представителей работников периодическую, не реже чем один раз в пять лет, аттестацию производственных объектов по условиям труда в соответствии с правилами, утвержденными Правительством Республики Казахстан;»;
дополнить подпунктом 10-1) следующего содержания:
«10-1) предоставлять в месячный срок на бумажном и электронном носителях результаты аттестации производственных объектов по условиям труда соответствующему территориальному подразделению уполномоченного государственного органа по труду;»;
85) часть третью статьи 318 дополнить словами «или актом работодателя»;
86) в статье 319 слово «критерии» заменить словом «нормативы»;
87) пункт 3 статьи 320 исключить;
88) дополнить статьей 320-1 следующего содержания:
«Статья 320-1. Аттестация производственных объектов по условиям труда
1. Производственные объекты подлежат обязательной периодической аттестации по условиям труда.
2. Аттестация производственных объектов по условиям труда проводится специализированными организациями по проведению аттестации производственных объектов или работодателем, имеющим в своей организации службу безопасности и охраны труда и лабораторию по лабораторным и инструментальным исследованиям факторов производственной среды периодически не реже чем один раз в пять лет.
3. Порядок проведения обязательной периодической аттестации производственных объектов по условиям труда определяется Правительством Республики Казахстан.
4. Внеочередная аттестация производственных объектов по условиям труда проводится по требованию органа государственного надзора и контроля за безопасностью и охраной труда при выявлении нарушения порядка проведения аттестации производственных объектов по условиям труда.
Результаты внеочередной аттестации производственных объектов по условиям труда оформляются в виде приложения к материалам предшествующей аттестации производственного объекта по условиям труда.
5. Контроль над своевременностью и качеством проведения аттестации производственных объектов осуществляется государственными инспекторами труда.»;
89) в статье 321:
пункт 2 после слов «иметь соответствующие» дополнить словами «технические паспорта (сертификат),»;
в пункте 4 слова «по возможности» исключить;
90) в статье 322:
пункт 2 дополнить подпунктом 8) следующего содержания:
«8) перед началом или по окончании рабочего времени работников, работающих вахтовым методом, по пути следования с места сбора (проживания в период вахты) на работу или обратно на транспорте, представленном работодателем.»;
подпункт 1) пункта 3 изложить в следующей редакции:
«1) при выполнении пострадавшим по собственной инициативе работ или иных действий, не входящих в функциональные обязанности работника и не связанных с интересом работодателя, в том числе в период междусменного отдыха при работе вахтовым методом, перерыва для отдыха и приема пищи, а также по причине, связанной с состоянием алкогольного опьянения, употребления токсических и наркотических веществ (их аналогов);»;
пункт 4 после слов «организаций здравоохранения» дополнить словами «не позднее двух рабочих дней»;
91) пункт 8 статьи 325 после слова «разрушений» дополнить словом «, пожара»;
92) в статье 326:
часть первую пункта 4 дополнить словами «на бумажном и электронном носителе»;
в части первой пункта 6 слова «, возникшие в ходе расследования» исключить;
93) пункт 5 статьи 328 дополнить частью второй следующего содержания:
«Уполномоченные должностные лица, осуществляющие государственный контроль за соблюдением участниками регионального финансового центра города Алматы трудового законодательства Республики Казахстан, приравниваются к государственным инспекторам труда и осуществляют полномочия, предусмотренные настоящим Кодексом.»;
94) пункт 1 статьи 338 после слов «включает в себя организацию» дополнить словами «создания и внедрения системы управления охраной труда,»;
95) статью 339 изложить в следующей редакции:
«Статья 339. Механизм осуществления внутреннего контроля
по безопасности и охране труда
1. В целях осуществления внутреннего контроля за соблюдением требований безопасности и охраны труда в организациях, осуществляющих производственную деятельность, с численностью более пятидесяти работников работодатель создает службу безопасности и охраны труда, которая подчиняется непосредственно первому руководителю организации или лицу, им уполномоченному.
2. Типовое положение о службе безопасности и охраны труда в организации разрабатывается уполномоченным государственным органом по труду.
3. Работодатель с численностью работников до пятидесяти человек вводит должность специалиста по безопасности и охране труда с учетом специфики деятельности либо обязанности по обеспечению безопасности и охране труда возлагает на другого специалиста.
4. Служба безопасности и охраны труда или специалист, указанный в пункте 3 настоящей статьи, вправе:
1) беспрепятственно посещать и осматривать производственные, бытовые и другие помещения;
2) осуществлять контроль за разработкой и выполнением профилактических мероприятий по созданию безопасных и здоровых условий труда, предупреждению производственного травматизма и профессиональных заболеваний в структурных подразделениях организации;
3) выдавать работникам структурных подразделений организации обязательные для выполнения указания о принятии мер по устранению выявленных нарушений по безопасности и охране труда.
5. Служба безопасности и охраны труда или специалист, указанный в пункте 3 настоящей статьи, обязаны:
1) ежемесячно проводить анализ состояния и причин производственного травматизма и профессиональных заболеваний в организации и разрабатывать мероприятия по их предупреждению;
2) организовывать обучение, проверку знаний по вопросам безопасности и охраны труда работников организации;
3) обеспечивать соблюдение порядка расследования несчастных случаев на производстве в организациях.»;
96) главу 39 дополнить статьей 339-1 следующего содержания:
«Статья 339-1. Комитет (комиссия) по безопасности и охране
труда в организациях
1. По инициативе работодателя и (или) по инициативе работников либо их представителей создается комитет (комиссия) по безопасности и охране труда. В ее состав на паритетной основе входят представители работодателя, представители профсоюзной организации или иных уполномоченных работниками представителей.
2. Комитет (комиссия) по безопасности и охране труда организует совместные действия работодателя и работников по обеспечению требований охраны труда, предупреждению производственного травматизма и профессиональных заболеваний, а также организует проведение проверок условий и охраны труда на рабочих местах и информирование работников о результатах указанных проверок, сбор предложений к разделу коллективного договора (соглашения) об охране труда.».
Статья 2. Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования.

Президент
Республики Казахстан Н. Назарбаев

Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 17 ақпандағы № 566-IV Заңы

БАСПАСӨЗ РЕЛИЗІ

1-бап. 2007 жылғы 15 мамырдағы Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2007 ж., № 9, 65-құжат; № 19, 147-құжат; № 20, 152-құжат; № 24, 178-құжат; 2008 ж., № 21, 97-құжат; № 23, 114-құжат; 2009 ж., № 8, 44-құжат; № 9-10, 50-құжат; № 17, 82-құжат; № 18, 84-құжат; № 24, 122, 134-құжаттар; 2010 ж., № 5, 23-құжат; № 10, 48-құжат; № 24, 146, 148-құжаттар; 2011 ж., № 1, 2, 3-құжаттар; № 11, 102-құжат; № 16, 128-құжат) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1) мазмұнында:
58, 59 және 61-баптардың тақырыптарындағы «тоқтату» деген сөз «тоқтату негіздері» деген сөздермен ауыстырылсын;
101-баптың тақырыбында «Жыл сайынғы» деген сөздерден кейін «негізгі» деген сөзбен толықтырылсын;
108-баптың тақырыбындағы «немесе ұзартудың» деген сөздер алып тасталсын;
мынадай мазмұндағы жүз елу үшінші, жүз елу төртінші, жүз елу бесінші, жүз елу алтыншы, жүз елу жетінші, жүз елу сегізінші және жүз елу тоғызыншы абзацтармен толықтырылсын:
«10-1-тарау. Ұлттық біліктілік жүйесі
138-1-бап. Осы тарауда пайдаланылатын ұғымдар
138-2-бап. Ұлттық біліктілік жүйесінің құрылымы
138-3-бап. Ұлттық біліктілік шеңбері
138-4-бап. Салалық біліктілік шеңберлері
138-5-бап. Кәсіби стандарттар
138-6-бап. Мамандардың кәсіби даярлығын бағалау және біліктілік сәйкестігін растау»;
185-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«185-бап. Еңбек шартын тоқтатуды шектеу»;
мынадай мазмұндағы екі жүз елуінші, екі жүз елу бірінші, екі жүз елу екінші және екі жүз елу үшінші абзацтармен толықтырылсын:
«23-1-тарау. Қашықтықтан жұмыс істейтін қызметкерлердің еңбегін реттеудің ерекшеліктері
221-1-бап. Қашықтықтан жұмыс істеу
221-2-бап. Қашықтықтан жұмыс істейтін қызметкерлердің еңбек жағдайлары
221-3-бап. Жұмыс уақытын және демалыс уақытын есептеу, еңбек қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды қамтамасыз ету жағдайлары»;
27-тараудың тақырыбы «мүшелерінің» деген сөзден кейін «және мүліктің меншік иесі немесе ол уәкілеттік берген тұлға (орган) не заңды тұлғаның уәкілетті органы тағайындайтын (сайлайтын) қызметкерлердің» деген сөздермен толықтырылсын;
254-баптың тақырыбы «мүшелерінің» деген сөзден кейін «және мүліктің меншік иесі немесе ол уәкілеттік берген тұлға (орган) не заңды тұлғаның уәкілетті органы тағайындайтын (сайлайтын) қызметкерлердің» деген сөздермен толықтырылсын;
мынадай мазмұндағы үш жүз алпыс алтыншы абзацпен толықтырылсын:
«320-1-бап. Өндірістік объектілерді еңбек жағдайлары бойынша аттестаттау»;
мынадай мазмұндағы үш жүз сексен тоғызыншы абзацпен толықтырылсын:
«339-1-бап. Ұйымдардағы еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі комитет (комиссия)»;

2) 1-баптың 1-тармағында:
5) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
«5) ауыр жұмыстар – қызметкердің ауыр заттарды (он килограмм және одан жоғары) қолмен тұрақты түрде орнынан қозғалтуына, орнын ауыстыруына және тасымалдауына байланысты әрі көп күш-қуатты талап ететін (250 ккал/сағаттан астам күш-қуат жұмсалатын) қызмет түрлері;»;
14) тармақшадағы «үзіліссіз» деген сөз алып тасталсын;
31) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
«31) еңбек стажы – қызметкер еңбек міндеттерін орындауға жұмсаған, күнтізбемен есептелген уақыт, сондай-ақ осы Кодекске сәйкес еңбек стажына қосылатын өзге де кезеңдер;»;
60) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
«60) қызметкерлердің өкілдері – кәсіптік одақтардың, олардың бірлестіктерінің органдары және (немесе) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгіленген тәртіппен қызметкерлер уәкілеттік берген (сайлаған) өзге де жеке және (немесе) заңды тұлғалар;»;
мынадай мазмұндағы 60-1) тармақшамен толықтырылсын:
«60-1) өндірістік объектілерді аттестаттауды жүргізу жөніндегі мамандандырылған ұйымдар – білікті кадрлары бар және өзінің құрамында өндірістік орта мен еңбек жағдайларының факторларын зертханалық және аспаптық зерттеулер жөніндегі зертханасы бар немесе осындай зертханалары бар ұйымдармен шарттары бар өндірістік объектілерді еңбек жағдайлары бойынша аттестаттауды жүргізу жөніндегі қызметті жүзеге асыратын ұйымдар;»;
67) тармақшадағы «, цехтарды, учаскелерді, жұмыс орындарын» деген сөздер «(өндірістік қызметті жүзеге асыратын цехтарды, учаскелерді, жұмыс орындарын, сондай-ақ жұмыс берушілердің бөлек тұрған өзге де бөлімшелерін)» деген сөздермен ауыстырылсын;
78) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
«78) ұжымдық шарт – әзірлеу мен жасасу тәртібі осы Кодекстің 282-бабында белгіленген, ұйымдағы әлеуметтік-еңбек қатынастарын реттейтін, қызметкерлердің уәкілеттік берілген өкілдері арқылы олардың ұжымы мен жұмыс берушінің арасындағы жазбаша келісім нысанындағы құқықтық акт;»;

3) 10-баптың 2-тармағы «танылады» деген сөзден кейін «және қолданылмауға тиіс» деген сөздермен толықтырылсын;

4) 11-баптың 3-тармағы «табылады» деген сөзден кейін «және қолданылмауға тиіс» деген сөздермен толықтырылсын;

5) 12-бапта:
2-тармақтағы «осы Кодекстің 266-бабына сәйкес құрылған комиссияға» деген сөздер «қызметкерлердің өкілдеріне» деген сөздермен ауыстырылсын;
3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«3. Жұмыс беруші актісінің жобасын табыс етілген күннен бастап үш жұмыс күнінен асырмай қызметкерлердің өкілдері талқылайды.»;
4-тармақтағы «Комиссияның» деген сөз «Қызметкерлер өкілдерінің» деген сөздермен ауыстырылсын;
5-тармақтың 2) тармақшасындағы «не олар ұсынған редакциядағы актіні шығаруға» деген сөздер алып тасталсын;
6-тармақтағы «нормативтік актіні» деген сөздер «акт» деген сөзбен ауыстырылсын;

6) 15-баптың 19) тармақшасы алып тасталсын;

7) 16-баптың 21) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
«21) оларда жұмыс істеу жұмыс уақытының қысқартылған ұзақтығына, жыл сайынғы ақылы қосымша еңбек демалысына және еңбекақының жоғарылатылған мөлшеріне құқық беретін өндірістердің, цехтардың, кәсіптер мен лауазымдардың тізімін, ауыр жұмыстардың, еңбек жағдайлары зиянды (ерекше зиянды) және (немесе) қауіпті жұмыстардың тізбесін, сондай-ақ оларды беру тәртібін айқындайды;»;

8) 17-бап мынадай мазмұндағы 9) тармақшамен толықтырылсын:
«9) өндірістік объектілерге еңбек жағдайлары бойынша аттестаттау мониторингін жүзеге асырады.»;

9) 22-баптың 1-тармағының 22) тармақшасындағы «қауіпсіздігі және еңбекті қорғау» деген сөздер «және сонымен тікелей байланысты қатынастар» деген сөздермен ауыстырылсын;

10) 23-баптың 2-тармағында:
6) тармақшадағы «жұмыс берушінің актілерімен» деген сөздер «ұйымдағы ішкі еңбек тәртібі қағидаларымен және жұмыс берушінің қызметкердің жұмысына (еңбек функциясына) тікелей қатысы бар өзге де актілерімен» деген сөздермен ауыстырылсын;
23) тармақшадағы «талап етуге міндетті.» деген сөздер «талап етуге;» деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 24) тармақшамен толықтырылсын:
«24) жұмыс беруші айқындайтын, он сегіз жасқа дейінгі қызметкерлердің тегі, аты, әкесінің аты (егер жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе) және туған күні көрсетілетін тізілімдердің немесе басқа да құжаттардың жүргізілуін қамтамасыз етуге міндетті.»;

11) 26-бап мынадай мазмұндағы 3-тармақпен толықтырылсын:
«3. Кәмелетке толмағандар қатысатын білім беру, тәрбиелеу, демалысты ұйымдастыру және сауықтыру, дене тәрбиесі және спорт, медициналық қамтамасыз ету, әлеуметтік қызметтер көрсету, мәдениет және өнер саласындағы еңбек қызметіне кәмелетке толмағандарға қатысты қылмыс жасағаны: кісі өлтіргені, денсаулығына қасақана зиян келтіргені, жыныстық тиіспеушілігіне қарсы қылмыс жасағаны үшін соттылығы бар немесе соттылығы болған адамдар жіберілмейді.»;

12) 28-бапта:
мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:
«1-1. Тараптардың деректемелері өзгерген кезде еңбек шартына тиісті өзгерістер енгізіледі.»;
3-тармағындағы «танылады» деген сөзден кейін «және қолданылмауға тиіс» деген сөздермен толықтырылсын;

13) 29-баптың 1-тармағының 2) тармақшасында:
екінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
«Еңбек шартының мерзімі ұзартылған кезде, ол белгіленбеген мерзімге жасалған болып есептеледі.»;
мынадай мазмұндағы үшінші және төртінші бөліктермен толықтырылсын:
«Бір жылдан кем емес белгілі бір мерзімге шарт жасасқан қызметкермен еңбек шарты, ол атқаратын еңбек функциясы бойынша қайтадан жасалған жағдайда, ол да белгіленбеген мерзімге жасалған болып есептеледі.
Осы тармақтың 2) тармақшасының екінші және үшінші бөліктерінің ережесі еңбек қызметін шетелдік жұмысшы күшін тартуға арналған рұқсаттың негізінде жүзеге асыратын тұлғаларға қолданылмайды.»;
төртінші бөліктегі «тәулік» деген сөз «соңғы жұмыс күні (ауысым)» деген сөздермен ауыстырылсын;

14) 31-баптың 1-тармағының 8) тармақшасындағы «көшірмесі қажет.» деген сөздер «көшірмесі;» деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 9) тармақшамен толықтырылсын:
«9) кәмелетке толмағандар қатысатын білім беру, тәрбиелеу, демалысты ұйымдастыру және сауықтыру, дене тәрбиесі және спорт, медициналық қамтамасыз ету, әлеуметтік қызметтер көрсету, мәдениет және өнер саласында еңбек шартын жасасқан кезде соттылығының бар не жоқ екендігі туралы анықтама қажет.»;
2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Жұмыс беруші, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, осы баптың 1-тармағында көзделмеген құжаттарды талап етуге құқылы емес.»;

15) 33-бапта:
2-тармақтағы «үш күн мерзімде» деген сөздер «үш жұмыс күні ішінде» деген сөздермен ауыстырылсын;
3-тармақтың бірінші бөлігіндегі «тиісінше расталған» деген сөздер «жұмыс беруші растаған» деген сөздермен ауыстырылсын;

16) 34-бап мынадай мазмұндағы 5-1), 5-2) тармақшалармен толықтырылсын:
«5-1) аударылған міндетті зейнетақы жарналары туралы жинақтаушы зейнетақы қорынан үзінді көшірмелер;
5-2) жүргізілген әлеуметтік аударымдар туралы Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан мәліметтер;»;

17) 36-баптың 5-тармағының үшінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:
«орта білімнен кейінгі, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарын бітірген, оларды бітірген күннен бастап бір жылдан кешіктірмей алған мамандығы бойынша жұмысқа алғаш кіретін адамдарға;»;

18) мынадай мазмұндағы 40-1-баппен толықтырылсын:

«40-1-бап. Лауазымдарды қоса атқару (қызмет көрсету аймағының
ұлғаюы) және уақытша болмаған қызметкердің
міндеттерін орындау

Қызметкерге оның жазбаша келісуімен еңбек шартында айқындалған жұмыспен қатар, осы Кодекстің 131-бабына сәйкес қосымша еңбекақы үшін басқа немесе осындай лауазым бойынша қосымша жұмысты атқару тапсырылуы мүмкін.
Қызметкерге басқа лауазым бойынша тапсырылатын қосымша жұмыс лауазымдарды қоса атқару жолымен жүзеге асырылуы мүмкін. Қызметкерге өзінің лауазымы бойынша тапсырылатын қосымша жұмыс қызмет көрсету аймағын ұлғайту жолымен жүзеге асырылуы мүмкін. Уақытша болмаған қызметкердің міндеттерін еңбек шартында айқындалған жұмыстан босатпай орындау үшін, қызметкерге басқа, сондай-ақ сол өзінің лауазымы бойынша қосымша жұмыс тапсырылуы мүмкін.
Қызметкердің қосымша жұмыс атқаратын мерзімін, жұмыстың мазмұны мен көлемін жұмыс беруші қызметкердің жазбаша келісуімен белгілейді.
Басқа тарапты үш жұмыс күнінен кешіктірмей жазбаша нысанда ескерте отырып қызметкердің қосымша жұмысты атқарудан мерзімінен бұрын бас тартуына, ал жұмыс берушінің оны орындау туралы тапсырмасының күшін мерзімінен бұрын жоюына құқығы бар.»;

19) 45-бапта:
2-тармақта:
«жұмыс беруші қызметкерді анағұрлым жеңіл жұмысқа» деген сөздер «не кәсіби еңбекке жарамдылығынан айрылуы белгіленгенше жұмыс беруші қызметкерді анағұрлым жеңіл жұмысқа уақытша» деген сөздермен ауыстырылсын;
«залалдың» деген сөз «зиянның» деген сөзбен ауыстырылсын;
3-тармақтағы «ауысудан» деген сөз «уақытша ауысудан» деген сөздермен ауыстырылсын;

20) 48-баптың 2-тармағының бірінші бөлігі «еңбек жағдайларының» деген сөздерден кейін «осы баптың 1-тармағында көрсетілген себептер бойынша орын алған» деген сөздермен толықтырылсын;

21) 50-бапта:
мынадай мазмұндағы 2-1-тармақпен толықтырылсын:
«2-1. Толық материалдық жауаптылықты өзіне алғаны туралы жазбаша шарттың негізінде қызметкерге берілген мүліктің және басқа да құндылықтардың сақталуын қамтамасыз етпеген қызметкерді жұмыс берушінің жұмыстан шеттетуіне құқығы бар.»;
4-тармақ «мерзімге» деген сөзден кейін «жұмыс берушінің актісімен» деген сөздермен толықтырылсын;

22) 53-баптың 4-тармағы «шыққан» деген сөзден кейін «күнінің алдындағы жұмыс» деген сөздермен толықтырылсын;

23) 54-баптың 1-тармағында:
мынадай мазмұндағы 7-1) тармақшамен толықтырылсын:
«7-1) тиісті актімен расталған, алкогольдік, нашақорлық, уытқұмарлық масаңдық күйге түсіретін заттарды пайдалану фактісін анықтау үшін медициналық куәландырудан өтуден бас тартқан;»;
13) тармақша «қайталап орындамаған немесе» деген сөздерден кейін «қайталап» деген сөзбен толықтырылсын;
15) тармақшада:
«еңбек шартын жасасу» деген сөздерден кейін «не басқа жұмысқа ауыстыру» деген сөздермен толықтырылсын;
«еңбек шартын жасасудан» деген сөздерден кейін «немесе басқа жұмысқа ауысудан» деген сөздермен толықтырылсын;
18) тармақшадағы «жасаған жағдайларда бұзылуы мүмкін.» деген сөздер «жасаған;» деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 19) тармақшамен толықтырылсын:
«19) соттың ереуілді заңсыз деп тану туралы не ереуілді тоқтата тұру туралы шешімін қызметкердің назарына жеткізгеннен кейін ол ереуілге қатысуды жалғастырған жағдайларда бұзылуы мүмкін.»;

24) 55-баптағы «1) тармақшасында көзделген жағдайды» деген сөздер «1) және 17) тармақшаларында көзделген жағдайларды» деген сөздермен ауыстырылсын;

25) 56-бапта:
3-тармақтағы «медициналық-әлеуметтік сараптама қорытындысымен» деген сөздер «медициналық қорытындымен» деген сөздермен ауыстырылсын;
6-тармақта:
бірінші бөлік «бастамасы бойынша» деген сөздерден кейін «осы Кодекстің 54-бабы 1-тармағының 3) тармақшасына сәйкес» деген сөздермен толықтырылсын;
екінші бөлік «жоқ болған жағдайда» деген сөздерден кейін «қызметкерлердің өкілдерімен келісім бойынша шығарылған» деген сөздермен толықтырылсын;
мынадай мазмұндағы 7, 8-тармақтармен толықтырылсын:
«7. Қызметкердің жұмыста осы Кодекстің 54-бабы 1-тармағының 7) тармақшасында көрсетілген жай-күйде болуы медициналық қорытындымен расталуға тиіс.
Қызметкерді медициналық куәландыруға жіберу туралы шешімді жұмыс беруші уәкілеттік берген лауазымды тұлға қабылдайды.
Қызметкер медициналық куәландырудан өтуден бас тартқан жағдайда тиісті акт жасалады.
8. Осы Кодекстің 54-бабы 1-тармағының 17) тармақшасына сәйкес еңбек шартын бұзуға, қызметкер еңбекке жарамсыздығы парағын ұсынғаннан кейін жол беріледі.»;

26) 57-баптың 4-тармағы «Егер» деген сөзден кейін «жазбаша хабарланған күннен бастап» деген сөздермен толықтырылсын;

27) 58-баптың 1-тармағында:
1) тармақшадағы «үш күн мерзімнен кешіктірілмей» деген сөздер алып тасталсын;
мынадай мазмұндағы 2-1) тармақшамен толықтырылсын:
«2-1) жергілікті атқарушы органдар шетелдік жұмыс күшін тартуға рұқсатты қайтарып алған кезде;»;

28) 58, 59, 61-баптардың тақырыбындағы «тоқтату» деген сөзден кейін «негіздері» деген сөзбен толықтырылсын;

29) 59-бапта:
1-тармақтың 4) тармақшасы «қызметкер» деген сөзден кейін «уақытша» деген сөзбен толықтырылсын;
3-тармақ «демалысы кезеңінде» деген сөздерден кейін «осы баптың 1-тармағында көрсетілген мән-жайлар бойынша» деген сөздермен толықтырылсын;

30) 61-бапта:
1-тармақ мынадай мазмұндағы 3-2) тармақшамен толықтырылсын:
«3-2) осы Кодекстің 26-бабының 3-тармағында аталған адаммен еңбек шарты жасалған;»;
2-тармақтағы «онымен еңбек шарты жасалады» деген сөздер «еңбек шартына тиісті өзгерістер енгізіледі» деген сөздермен ауыстырылсын;
3-тармақтағы «1), 3) тармақшаларында көзделген жағдайларда» деген сөздер «1) тармақшасында көзделген жағдайда» деген сөздермен ауыстырылсын;

31) 63-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
«Еңбек шарты тоқтатылған күні еңбек кітапшасын қызметкердің болмауына не оны алудан бас тартуына байланысты беру мүмкін болмаған жағдайда, жұмыс беруші он жұмыс күні ішінде қызметкерге еңбек кітапшасын алуға келуінің қажеттілігі туралы немесе оны поштамен жіберуге оның келісім беруі туралы хабарлама жіберуге міндетті.»;

32) 65-бапта:
3) тармақша «оның өзі» деген сөздерден кейін «не қызметкерге алдын ала хабарлаған және оның келісімін алған уәкілетті мемлекеттік органдар» деген сөздермен толықтырылсын;
6) тармақша алып тасталсын;
мынадай мазмұндағы 8) тармақшамен толықтырылсын:
«8) жеке деректері өзгерген жағдайда қызметкер бұл туралы он жұмыс күні ішінде жұмыс берушіге хабарлауға міндетті.»;

33) 73-баптың 5-тармағының 3) тармақшасы «демалыста» деген сөзден кейін «немесе вахтааралық демалыста» деген сөздермен толықтырылсын;

34) 74-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
«304-бапта көзделген жағдайларда тәртіптік жазалар ереуілді заңсыз деп тану туралы сот шешімі заңды күшіне енген күннен бастап бір айдан кешіктірілмей қолданылады.»;

35) 97-бапта:
2-тармақтағы «рұқсаты» деген сөз «актісі» деген сөзбен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы 4-тармақпен толықтырылсын:
«4. Ұлттық және мемлекеттік мерекелер кезеңінде, сондай-ақ осы Кодекстің 96-бабының 4-тармағында көзделген жағдайларда жұмыс уақытын ұтымды пайдалану мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі демалыс күндерін басқа жұмыс күндеріне ауыстыруға құқылы.»;

36) 100-бап мынадай мазмұндағы 2-1-тармақпен толықтырылсын:
«2-1. Қызметкерлерге жыл сайынғы ақылы еңбек демалысының мынадай түрлері беріледі:
1) жыл сайынғы негізгі ақылы еңбек демалысы;
2) ақы төленетін жыл сайынғы қосымша еңбек демалысы.»;

37) 101-бапта:
тақырыбы «Жыл сайынғы» деген сөздерден кейін «негізгі» деген сөзбен толықтырылсын;
мәтіні «жыл сайынғы» деген сөздерден кейін «негізгі» деген сөзбен толықтырылсын;

38) 104-баптың 3) тармақшасы «жарамсыздығына» деген сөзден кейін «, оның ішінде жүктілігіне және босануына орай демалыста болған уақытына» деген сөздермен толықтырылсын;

39) 105-баптың 5-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«5. Жыл сайынғы еңбек демалысына ақы төлеу ол басталардан күнтізбелік үш күннен кешіктірілмей, ал еңбек демалысы кестеден тыс берілген жағдайда - ол берілген күннен бастап күнтізбелік үш күннен кешіктірілмей жүргізіледі.»;

40) 107-баптың 1-тармағында:
«еңбек шартында, ұжымдық шартта,» деген сөздер алып тасталсын;
«кестесінде белгіленеді» деген сөздерден кейін «не тараптардың келісімімен белгіленеді» деген сөздермен толықтырылсын;

41) 108-бапта:
тақырыбындағы «немесе ұзартудың» деген сөздер алып тасталсын;
1-тармақтың үшінші абзацындағы «ауыстырылуы немесе ұзартылуы мүмкін» деген сөздер «ауыстырылады» деген сөзбен ауыстырылсын;
2-тармақтағы «ғана ұзартылуы немесе ауыстырылуы мүмкін» деген сөздер «ауыстырылады» деген сөзбен ауыстырылсын;

42) 127-бап «үстеме уақыттағы жұмысқа» деген сөздерден кейін «қызметкердің тарифтік ставкасын (лауазымдық айлықақысын) негізге ала отырып» деген сөздермен толықтырылсын;

43) 131-баптың 1-тармағында «басқа лауазым бойынша қосымша жұмыс орындайтын немесе» деген сөздер «басқа немесе осындай лауазым бойынша қосымша жұмыс орындайтын не» деген сөздермен ауыстырылсын;

44) мынадай мазмұндағы 10-1-тараумен толықтырылсын:
«10-1-тарау. Ұлттық біліктілік жүйесі

138-1-бап. Осы тарауда пайдаланылатын ұғымдар

Осы тарауда мынадай ұғымдар пайдаланылады:
1) ұлттық біліктілік жүйесі – мамандардың біліктілігіне еңбек нарығы тарапынан сұраныс пен ұсыныстарды құқықтық және институционалдық реттеу тетіктерінің жиынтығы;
2) ұлттық біліктілік шеңбері – еңбек нарығында танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;
3) салалық біліктілік шеңберлері – салада танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;
4) кәсіби стандарт – кәсіби қызметтің нақты саласында біліктілік деңгейіне және құзыреттілікке, еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын талаптарды айқындайтын стандарт.

138-2-бап. Ұлттық біліктілік жүйесінің құрылымы

Ұлттық біліктілік жүйесі мыналарды:
1) ұлттық біліктілік шеңберін;
2) салалық біліктілік шеңберлерін;
3) кәсіби стандарттарды;
4) маманның кәсіби даярлығын бағалау және біліктілік сәйкестігін растауды қамтиды.

138-3-бап. Ұлттық біліктілік шеңбері

1. Ұлттық біліктілік шеңбері кәсіби қызметтің жалпы сипаттамаларын әрбір біліктілік деңгейі үшін сипаттаудан тұрады.
2. Ұлттық біліктілік шеңберін әзірлеуді және бекітуді еңбек жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган жұмыс берушілердің республикалық бірлестіктерінің және қызметкерлердің республикалық бірлестіктерінің пікірін ескере отырып, білім беру саласындағы уәкілетті мемлекеттік органмен бірлесіп жүргізеді.

138-4-бап. Салалық біліктілік шеңберлері

1. Салалық біліктілік шеңберлері ұлттық біліктілік шеңбері негізінде экономикалық қызметтің нақты саласында әзірленеді.
2. Салалық біліктілік шеңбері салада орындалатын жұмыстардың күрделілігіне және пайдаланылатын білім, машықтар мен құзырет сипатына қарай деңгейлер бойынша маманның біліктілігіне қойылатын талаптарды жіктейді.
3. Салалық біліктілік шеңберін әзірлеуді және бекітуді тиісті қызмет салаларының уәкілетті мемлекеттік органдары жұмыс берушілердің салалық бірлестіктерінің және қызметкерлердің салалық бірлестіктерінің пікірін ескере отырып жүргізеді.

138-5-бап. Кәсіби стандарттар

1. Кәсіби стандарттарды әзірлеуді тиісті қызмет салаларының уәкілетті мемлекеттік органдары жұмыс берушілердің салалық бірлестіктерімен және қызметкерлердің салалық бірлестіктерімен бірлесіп жүзеге асырады.
2. Кәсіби стандарттардың құрылымын, оларды әзірлеу, қайта қарау, сынақтан өткізу және қолдану тәртібін еңбек жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган жұмыс берушілердің республикалық бірлестіктерімен және қызметкерлердің республикалық бірлестіктерімен келісім бойынша айқындайды.
3. Кәсіби стандарттарды бекітуді тиісті қызмет салаларының уәкілетті мемлекеттік органдары еңбек жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органмен келісім бойынша олар белгілеген тәртіппен жүргізеді.
4. Еңбек жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган Кәсіби стандарттар тізілімін жүргізуді өзі белгілеген нысан бойынша жүзеге асырады.

138-6-бап. Мамандардың кәсіби даярлығын бағалау және
біліктілік сәйкестігін растау

1. Маман құзыретінің сәйкестігі Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен аккредиттелген ұйымдар жүзеге асыратын біліктілік сәйкестігін растау негізінде айқындалады.
2. Мамандардың біліктілік сәйкестігін растау және біліктілігін беру тәртібін бекітуді тиісті қызмет салаларының уәкілетті мемлекеттік органдары жұмыс берушілердің республикалық бірлестіктерінің және қызметкерлер бірлестіктерінің пікірін ескере отырып жүзеге асырады.»;

45) 140-баптың 2-тармағының 2) тармақшасындағы «білім беру ұйымдарында жүргізеді.» деген сөздер «білім беру ұйымдарында;» деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 3) тармақшамен толықтырылсын:
«3) кадрларды кәсіптік даярлауды, қайта даярлауды және олардың біліктілігін арттыруды жүзеге асыратын өзге де ұйымдарда жүргізеді.»;

46) 159-баптың 3-1-тармағының 4) тармақшасындағы «кезінде төленбейді.» деген сөздер «кезінде;» деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 5) тармақшамен толықтырылсын:
«5) жыл сайынғы ақылы еңбек демалысымен сәйкес келетін уақытша еңбекке жарамсыз күндер үшін төленбейді.»;

47) 185-бапта:
тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«185-бап. Еңбек шартының тоқтатылуын шектеу»;
2-тармақ «қорытынды ұсынса,» деген сөздерден кейін «жоқ қызметкерді алмастыру жағдайларын қоспағанда,» деген сөздермен толықтырылсын;

48) 186-баптың 1-тармағындағы «Әйелдердің» деген сөз «Әйелдердің еңбегін пайдалануға тыйым салынатын жұмыстардың тізіміне сәйкес әйелдердің» деген сөздермен ауыстырылсын;

49) 189-баптағы «үш жасқа толмаған баласы (балалары) бар әйелдің, үш жасқа дейінгі баланы анасыз тәрбиелеп отырған әкенің, асырап алушының» деген сөздер «үш жасқа дейінгі баласы бар ата-ананың (асырап алушының) біреуінің» деген сөздермен ауыстырылсын;

50) 191-бап мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
«Жүкті әйелге қолайсыз өндірістік факторлар әсерін болдырмайтын басқа жұмыс берілгенге дейін, әйел осының салдарынан өткізіп алған барлық жұмыс күндері үшін жұмыс берушінің қаражаты есебінен орташа жалақысы сақтала отырып, жұмыстан босатылуға тиіс.»;

51) 193-баптың 1-тармағы «күнге дейін» деген сөздерден кейін «өтініші және белгіленген тәртіппен берілген еңбекке жарамсыздық парағы негізінде» деген сөздермен толықтырылсын;

52) 195-бапта:
1-тармақтың 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
«3) ата-анасының қамқорлығынсыз қалған баланы іс жүзінде тәрбиелеп отырған әжесіне, атасына, басқа туысына немесе қамқоршысына;»;
мынадай мазмұндағы 5-тармақпен толықтырылсын:
«5. Бала үш жасқа толғанға дейін бала күтімі бойынша жалақысы сақталмайтын демалыс аяқталғанға дейін жұмысқа шыққан жағдайда, қызметкер жұмыс берушіге өзінің ниеті туралы жұмыс басталуынан бір ай бұрын ескертуге міндетті.»;

53) 202-баптың 2-тармағында:
«сондай-ақ» деген сөз алып тасталсын;
«жұмыстардың тізбесін» деген сөздерден кейін «, сондай-ақ оны берудің тәртібін» деген сөздермен толықтырылсын;

54) 203-баптағы «шартын» деген сөз «тәртібін» деген сөзбен ауыстырылсын;

55) 204-баптың екінші бөлігінде:
«сондай-ақ» деген сөз алып тасталсын;
«жұмыстардың тізбесін» деген сөздерден кейін «, еңбекке ақы төлеудің жоғарылатылған мөлшеріне құқық беретін жұмысты, сондай-ақ оны берудің тәртібін» деген сөздермен толықтырылсын;

56) 210-баптың 2-тармағының бірінші бөлігі «қамтамасыз етуге» деген сөздерден кейін «және олардың тамақтануын ұйымдастыруға» деген сөздермен толықтырылсын;

57) 212-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Вахтаның ұзақтығы күнтiзбелiк он бес күннен аспауға тиiс.
Жекелеген объектілерде вахтаның ұзақтығы қызметкердің жазбаша келісімімен еңбек және (немесе) ұжымдық шартқа сәйкес күнтiзбелiк отыз күнге дейін ұзартылуы мүмкін.
Теңіз кемелері экипаждарының мүшелері үшін қызметкердің келісімімен вахтаның ұзақтығы күнтiзбелiк бір жүз жиырма күнге дейін ұзартылуы мүмкін.»;

58) мынадай мазмұндағы 23-1-тараумен толықтырылсын:
«23-1-тарау. Қашықтықтан жұмыс істейтін қызметкерлердің еңбегін реттеудің ерекшеліктері

221-1-бап. Қашықтықтан жұмыс істеу

Қашықтықтан жұмыс істеу жұмыс процесінде ақпараттық және коммуникациялық технологияларды пайдаланып, еңбек процесін жұмыс беруші орналасқан жерден тысқары жерде жүзеге асырудың айрықша нысаны болып табылады.

221-2-бап. Қашықтықтан жұмыс істейтін қызметкерлердің еңбек
жағдайлары

1. Жұмыс беруші қызметкерге коммуникация құралдарын (байланыс құралдарын) береді және оларды орнату және оларға қызмет көрсету жөніндегі шығыстарды көтереді. Қызметкер меншікті коммуникация құралдарын тұрақты негізде пайдаланған жағдайда жұмыс беруші өтемақы төлейді, оның мөлшері мен төлеу тәртібі қызметкермен келісім бойынша белгіленеді.
Тараптардың келісімі бойынша қашықтықтан жұмыс істейтін қызметкерге жұмыс беруші үшін жұмысты орындауға байланысты өзге де шығыстар (электр энергиясының, судың құны және т.б.) өтелуі мүмкін.
2. Қызметкердің жұмыс берушімен жұмыс істеу байланыстарының тәсілдері мен кезеңділігі еңбек шартында айқындалады.

221-3-бап. Жұмыс уақытын және демалыс уақытын есептеу, еңбек
қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды қамтамасыз ету
жағдайлары

Қашықтықтан жұмыс істейтін қызметкерлерге осы Кодексте белгіленген жұмыс уақыты мен демалыс уақыты ұзақтығының нормалары қолданылады.
Қашықтықтан жұмыс істейтін қызметкерлер үшін жұмыс уақытының тіркелген есебі белгіленеді, оны бақылаудың ерекшеліктері еңбек шартында айқындалады.
Жұмыс уақыты режимінің сақталуын бақылаудың ерекшеліктері, еңбек қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды қамтамасыз ету және қызметкер үшін осы жағдайларды сақтау жөніндегі шарттар еңбек шартында айқындалады.»;

59) 222-бапта:
1-тармақтағы «оңалтудың жеке бағдарламасын ескере отырып,» деген сөздер алып тасталсын;
2-тармақтағы «Халықты әлеуметтік қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның қорытындысы» деген сөздер «Медициналық қорытынды» деген сөздермен ауыстырылсын;

60) 239-баптың 1-тармағында:
бірінші бөліктегі «жыл сайынғы ақылы еңбек демалысы беріледі» деген сөздер «жыл сайынғы негізгі ақылы еңбек демалысы беріледі» деген сөздермен ауыстырылсын;
екінші бөлік «жыл сайынғы» деген сөздерден кейін «негізгі» деген сөзбен толықтырылсын;

61) 27-тараудың тақырыбы «мүшелерінің» деген сөзден кейін «және мүліктің меншік иесі немесе ол уәкілеттік берген тұлға (орган) не заңды тұлғаның уәкілетті органы тағайындайтын (сайлайтын) қызметкерлердің» деген сөздермен толықтырылсын;

62) 252-баптың екінші бөлігі «айқындалатын мөлшерде» деген сөздерден кейін «, жағдайда және тәртіппен» деген сөздермен толықтырылсын;

63) 254-бапта:
тақырыбы «мүшелерінің» деген сөзден кейін «және мүліктің меншік иесі немесе ол уәкілеттік берген тұлға (орган) не заңды тұлғаның уәкілетті органы тағайындайтын (сайлайтын) қызметкерлердің» деген сөздермен толықтырылсын;
бірінші бөліктегі «, құрылтай құжаттарында» деген сөздер алып тасталсын;
мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
«Мүліктің меншік иесі немесе ол уәкілеттік берген тұлға не заңды тұлғаның уәкілетті органы тағайындайтын (сайлайтын) қызметкерлердің еңбегін реттеудің ерекшеліктері Қазақстан Республикасының заңдарымен айқындалады.»;

64) 266-бапта:
1-тармақтағы «, осы Кодекске сәйкес қызметкерлер өкілдерінің пікірі ескеріліп немесе солардың келісімі бойынша шығарылуы жүзеге асырылатын жұмыс беруші актілерінің жобаларын талқылау үшін» деген сөздер алып тасталсын;
3-тармақтағы «аудара алады» деген сөздер «аударады» деген сөзбен ауыстырылсын;

65) 275-баптың 2-тармағындағы «тиісті атқарушы органдар» деген сөздер «тиісті қызмет саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдар» деген сөздермен ауыстырылсын;

66) 276-баптың 6-тармағы «танылады» деген сөзден кейін «және қолданылмауға тиіс» деген сөздермен толықтырылсын;

67) 278-бапта:
1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Келісімдердің күші өкілдері келісімге қол қойған тиісті атқарушы органдарға, қызметкерлер мен жұмыс берушілерге қолданылады.»;
4-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«4. Еңбек жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган республикалық деңгейде, тиісті қызмет саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдар салалық деңгейде және жергілікті атқарушы органдар өңірлік деңгейде келісім жасасуға қатыспаған жұмыс берушілер бірлестіктеріне, жұмыс берушілерге, қызметкерлер бірлестіктеріне тиісті деңгейде келісімге қосылуға ұсыныспен келісімді ресми жариялауға міндетті.»;

68) 282-бапта:
1-тармақтың бірінші бөлігі «әзірлеудің» деген сөзден кейін «және жасасудың» деген сөздермен толықтырылсын;
2-тармақтың үшінші бөлігі «қызметкерлер» деген сөзден кейін «шарттық негізде» деген сөздермен толықтырылсын;
9-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«9. Жұмыс беруші тараптар қол қойған ұжымдық шартты қол қойылған күнінен бастап бір ай мерзім ішінде еңбек жөніндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшесіне мониторинг үшін ұсынуға міндетті.»;

69) 283-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Ұжымдық шарт ұйымдарда да, шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары мен өкілдіктерінде де жасалуы мүмкін.»;

70) 284-бапта:
1-тармақта:
2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
«2) жалақыны индекстеудің тәртібі туралы, жәрдемақы және өтемақы, оның ішінде жазатайым оқиғалар кезіндегі төлемдер туралы;»;
6) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
«6) саламатты және қауіпсіз еңбек пен тұрмыс жағдайларын жасау туралы, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі шараларды қаржыландыру көлемі туралы, денсаулық сақтауды жақсарту туралы ережелер енгізілуге тиіс.»;
7) тармақша алып тасталсын;
2-тармақ мынадай мазмұндағы 16-1) тармақшамен толықтырылсын:
«16-1) қызметкерлерді және олардың отбасыларын медициналық сақтандыру кепілдіктері туралы, қоршаған ортаны қорғау туралы;»;
3-тармақ «танылады» деген сөзден кейін «және қолданылмауға тиіс» деген сөздермен толықтырылсын;

71) 285-баптың 3-тармағы мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
«Қосылу тәртібі ұжымдық шартта айқындалады.»;

72) 287-бапта:
бірінші бөлік алып тасталсын;
екінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
«Қызметкерлердің өкілді органдарының ұжымдық келіссөздерге қатысатын мүшелерімен келіссөздер жүргізу кезеңінде (ұйымды тарату жағдайларынан басқа) тиісті өкілді органның келісімінсіз жұмыс берушінің бастамасы бойынша еңбек шарты бұзылмайды.»;

73) 288-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Ұжымдық еңбек дауы Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасын қолдану, осы Кодекстің 289-бабының 1-тармағына сәйкес ресімделген келісімдердің, еңбек және (немесе) ұжымдық шарттардың, жұмыс беруші актілерінің талаптарын орындау немесе өзгерту мәселелері бойынша қызметкерлердің талаптары туралы жұмыс беруші жазбаша хабардар етілген күннен бастап немесе жұмыс беруші, жұмыс берушілер бірлестігі өз шешімдерін хабарламаған жағдайда осы Кодекстің 290-бабында көрсетілген мерзім өткен күннен бастап туындаған деп есептеледі.»;

74) 289-бапта:
1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Қызметкерлердің еңбек жағдайлары мен еңбегіне ақы төлеуді белгілеу және өзгерту, қызметкерлер мен жұмыс берушінің, жұмыс берушілер бірлестігінің арасындағы ұжымдық шарттар мен келісімдерді жасасу, өзгерту және орындау мәселелері жөніндегі талаптары қызметкерлердің жалпы жиналысында (конференциясында) қалыптастырылады және бекітіледі.
Қызметкерлер жиналысы, егер оған ұйым қызметкерлерінің жалпы санының жартысынан астамы қатысса заңды деп танылады.
Конференция, егер оған хаттамалық шешімдерге сәйкес қызметкерлер сайлаған делегаттардың кемінде үштен екісі қатысса, заңды деп танылады.
Қызметкерлер жиналысының (конференциясының) шешімі дауыс берушілердің көпшілік дауысымен қабылданды деп есептеледі. Қызметкерлер жиналысын (конференциясын) өткізуге мүмкіндік болмаған кезде, қызметкерлердің өкілді органы өздері ұсынған талаптарын қолдайтын қызметкерлердің жартысынан астамының қолын жинап, өз шешімін бекітуге құқығы бар.»;
2-тармақтағы «жалпы жиналыс (конференция) өткізілген күннен бастап» деген сөздер алып тасталсын;

75) 290-бап мынадай редакцияда жазылсын:
«Жұмыс беруші қызметкерлердің қойған талаптарын оларды алған күннен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірмей, жұмыс берушілердің бірлестігі бес жұмыс күнінен кешіктірмей қарауға және оларды шешу үшін шаралар қолдануға, ал көрсетілген мерзімде шешуге мүмкіндік болмаған кезде туындаған келіспеушіліктерді одан әрі қарау үшін өз өкілдерін көрсете отырып, өздерінің шешімдері мен ұсыныстарын қызметкерлерге жазбаша түрде жеткізуге міндетті.»;

76) 292-баптың 3-тармағында «күнтізбелік жеті күннен» деген сөздер «үш жұмыс күнінен» деген сөздермен ауыстырылсын;

77) 298-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Ереуіл өткізу жөніндегі шешім қызметкерлердің (олардың өкілдерінің) жиналысында (конференциясында) қабылданады.
Қызметкерлер жиналысы, егер оған ұйым қызметкерлерінің жалпы санының жартысынан астамы қатысса, заңды деп танылады.
Конференция, егер оған хаттамалық шешімдерге сәйкес қызметкерлер сайлаған делегаттардың кемінде үштен екісі қатысса, заңды деп танылады.
Қызметкерлер жиналысының (конференциясының) шешімі дауыс берушілердің көпшілік дауысымен қабылданды деп есептеледі. Қызметкерлер жиналысын (конференциясын) өткізуге мүмкіндік болмаған кезде қызметкерлердің өкілді органы ереуілді өткізуді қолдайтын қызметкерлердің жартысынан астамының қолын жинап, өз шешімін бекітуге құқығы бар.»;

78) 299-бапта:
1-тармақтағы «күнтізбелік он бес күннен» деген сөздер «бес жұмыс күнінен» деген сөздермен ауыстырылсын;
2-тармақтың 2) тармақшасындағы «, оның ұзақтығы және» деген сөздер алып тасталсын;

79) 301-баптың бірінші бөлігіндегі «бітімгерлік рәсімдер» деген сөздер «келіссөздер» деген сөздермен ауыстырылсын;

80) 303-баптың 4-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«4. Ереуілді заңсыз деп тану туралы шешімді сот жұмыс берушінің немесе прокурордың өтініші бойынша қабылдайды.
Сот шешімі қызметкерлерге ереуілді басқаратын орган арқылы жеткізіледі, ол ереуілге қатысушыларды сот шешімі туралы дереу хабардар етуге міндетті, ал ереуілді басқаратын орган болмаған кезде – тікелей жұмыс беруші жеткізеді.
Жұмыс беруші сот шешімінің мәтінін көпшілікке көрінетіндей қолжетімді жерлерде орналастыруды қамтамасыз етеді.
Ереуілді заңсыз деп тану туралы сот шешімі дереу орындалуға, ал ереуіл тоқтатылуға тиіс.
Адамдардың өмірі мен денсаулығына тікелей қатер төнген жағдайда прокурор немесе сот тиісті шешім қабылданғанға дейін ереуілді тоқтата тұруға құқылы.»;

81) 305-бап «қатысуына байланысты» деген сөздерден кейін «, осы Кодекстің 54-бабы 1-тармағының 19) тармақшасында көзделген жағдайларды қоспағанда,» деген сөздермен толықтырылсын;

82) 308-баптың 1-тармағындағы «өлшемдерді» деген сөз «нормативтерді» деген сөзбен ауыстырылсын;

83) 313-баптың 4-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«4. Өндірістік қызметтерді жүзеге асыратын ұйымдардың басшы қызметкерлері мен еңбек қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды қамтамасыз етуге жауапты адамдары мерзімді, үш жылда кемінде бір рет кадрларды кәсіптік даярлауды, қайта даярлауды және олардың біліктілігін арттыруды жүзеге асыратын ұйымдарда еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау мәселелері бойынша оқудан және білімін тексеруден өтуге міндетті.
Оқуы және білімі тексеруден өтуге тиіс адамдардың тізімі жұмыс берушінің актісімен бекітіледі.»;

84) 317-баптың 1-тармағында:
6) тармақша «емдеу-профилактикалық тағамдармен» деген сөздерден кейін «, жеке және ұжымдық қорғану құралдарымен» деген сөздермен толықтырылсын;
7) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
«7) өндірістік объектілерді ұйымдардағы еңбек жағдайлары бойынша аттестаттау туралы ақпаратты қоса алғанда, еңбек жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органға және оның аумақтық бөлімшелеріне, қызметкерлердің өкілдеріне олардың жазбаша сұрауы бойынша еңбек жағдайлары, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғаудың жай-күйі туралы қажетті ақпарат беруге;»;
10) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
«10) қызметкерлер өкілдерінің қатысуымен өндірістік объектілерде Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен қағидаға сәйкес еңбек жағдайлары бойынша бес жылда кемінде бір рет мерзімдік аттестаттауды жүргізуге;»;
мынадай мазмұндағы 10-1) тармақшамен толықтырылсын:
«10-1) бір ай мерзімде қағаз және электрондық жеткізгіштерде өндірістік объектілерді еңбек жағдайлары бойынша аттестаттау нәтижелерін еңбек жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органның тиісті аумақтық бөлімшесіне ұсынуға;»;

85) 318-баптың үшінші бөлігі «шартпен» деген сөзден кейін «немесе жұмыс берушінің актісімен» деген сөздермен толықтырылсын;

86) 319-баптағы «критерийлерді» деген сөз «нормативтерді» деген сөзбен ауыстырылсын;

87) 320-баптың 3-тармағы алып тасталсын;

88) мынадай мазмұндағы 320-1-баппен толықтырылсын:

«320-1-бап. Өндірістік объектілерді еңбек жағдайлары бойынша
аттестаттау

1. Өндірістік объектілер еңбек жағдайлары бойынша міндетті түрде мерзімдік аттестатталуға жатады.
2. Өндірістік объектілерді еңбек жағдайлары бойынша аттестаттауды өндірістік объектілерді аттестаттаудан өткізу жөніндегі мамандандырылған ұйымдар немесе өзінің ұйымында еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау қызметі және өндірістік орта факторларын зертханалық және аспаптық зерттеулер жөніндегі зертханалары бар жұмыс берушілер бес жылда кемінде бір рет мерзімді түрде жүргізеді.
3. Өндірістік объектілерді еңбек жағдайлары бойынша мерзімдік міндетті аттестаттаудан өткізу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.
4. Өндірістік объектілерді еңбек жағдайлары бойынша аттестаттаудан өткізу тәртібін бұзушылық анықталған кезде еңбек қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды мемлекеттік қадағалау мен бақылау органының талап етуі бойынша өндірістік объектілерді еңбек жағдайлары бойынша кезектен тыс аттестаттау өткізіледі.
Өндірістік объектілерді еңбек жағдайлары бойынша кезектен тыс аттестаттау нәтижелері өндірістік объектіні еңбек жағдайлары бойынша осының алдындағы аттестаттау материалдарына қосымша түрінде ресімделеді.
5. Өндірістік объектілерді аттестаттаудан өткізудің уақтылығы мен сапасын бақылауды мемлекеттік еңбек инспекторлары жүзеге асырады.»;

89) 321-бапта:
2-тармақ «онда тиісті» деген сөздерден кейін «техникалық паспорт (сертификат),» деген сөздермен толықтырылсын;
4-тармақтағы «мүмкіндігінше» деген сөз алып тасталсын;

90) 322-бапта:
2-тармақтың 7) тармақшасындағы «болса, өндірістегі жазатайым оқиғалар ретінде тергеп-тексеріледі және есепке алынады.» деген сөздер «болса;» деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 8) тармақшамен толықтырылсын:
«8) вахталық әдіспен жұмыс істейтін қызметкерлердің вахта кезіндегі жұмыс уақытының алдында немесе одан кейін жиналу орнынан (вахта кезеңінде тұратын жерінен) жұмыс беруші берген көлікпен жұмысқа бару немесе кері қайту жолында болса, өндірістегі жазатайым оқиғалар ретінде тергеп-тексеріледі және есепке алынады.»;
3-тармақтың 1-тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
«1) зардап шеккен адамның өз бастамасы бойынша жұмыстарды немесе өзге де іс-әрекеттерді функционалдық міндеттеріне кірмейтін және жұмыс берушінің мүддесімен байланысты емес, оның ішінде вахталық әдіспен жұмыс істеу кезінде ауысымаралық демалыс және тынығу мен тамақтануға арналған кезеңде, сондай-ақ алкогольдік мас болу, уытты және есірткі заттарды (олардың аналогын) пайдалану күйіне байланысты себеппен орындаған кезде;»;
4-тармақ «мемлекеттік органды» деген сөздерден кейін «екі жұмыс күнінен кешіктірмей» деген сөздермен толықтырылсын;

91) 325-баптың 8-тармағы «қираудың» деген сөзден кейін «, өрттің» деген сөзбен толықтырылсын;

92) 326-бапта:
4-тармақтың бірінші бөлігі «еңбек инспекциясына» деген сөздерден кейін «қағаз және электронды жеткізгіште» деген сөздермен толықтырылсын;
6-тармақтың бірінші бөлігіндегі «Тергеп-тексеру барысында жазатайым» деген сөздер «Жазатайым» деген сөзбен ауыстырылсын;

93) 328-баптың 5-тармағы мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
«Алматы қаласының өңірлік қаржы орталығы қатысушыларының Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасын сақтауына мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті лауазымды тұлғалар мемлекеттік еңбек инспекторына теңестіріледі және осы Кодексте көзделген өкілеттіктерді жүзеге асырады.»;

94) 338-баптың 1-тармағы «Ішкі бақылау» деген сөздерден кейін «еңбекті қорғауды басқару жүйесін құруды және енгізуді,» деген сөздермен толықтырылсын;

95) 339-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«339-бап. Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау жөніндегі ішкі
бақылауды жүзеге асыру тетігі

1. Қызметкерлерінің саны елуден асатын өндірістік қызметті жүзеге асыратын ұйымдарда еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау талаптарын сақтау үшін ішкі бақылауды жүзеге асыру мақсатында жұмыс беруші ұйымның тікелей бірінші басшысына немесе ол уәкілеттік берген адамға бағынатын еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау қызметін құрады.
2. Ұйымдағы еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау қызметі туралы үлгі ережені еңбек жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган әзірлейді.
3. Қызметкерлерінің саны елуге жетпейтін жұмыс беруші қызмет ерекшелігін ескере отырып, еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау жөніндегі маман лауазымын енгізеді не еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды қамтамасыз ету жөніндегі міндетті басқа маманға жүктейді.
4. Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау қызметі немесе осы баптың 3-тармағында көрсетілген маман:
1) өндірістік, тұрмыстық және басқа да үй-жайларға кедергісіз кіруге және қарауға;
2) қауіпсіз және салауатты еңбек жағдайларын жасау, ұйымдардың құрылымдық бөлімшелерінде өндірістік жарақаттану мен кәсіптік ауруларды болдырмау жөніндегі алдын алу іс-шараларының әзірленуін және орындалуын бақылауды жүзеге асыруға;
3) ұйымның құрылымдық бөлімшелерінің қызметкерлеріне анықталған еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау талаптарын бұзушылықтарды жою жөнінде шара қолдану туралы орындалуы міндетті нұсқаулар беруге құқылы.
5. Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау қызметі немесе осы баптың 3-тармағында көрсетілген маман:
1) ай сайын ұйымдарда өндірістік жарақаттану мен кәсіптік аурулардың жай-күйі мен себептерін талдауды жүргізуге және олардың алдын-алу іс-шараларын әзірлеуге;
2) еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау мәселелері бойынша ұйымның қызметкерлерін оқытуды, олардың білімдерін тексеруді ұйымдастыруға;
3) ұйымдарда өндірістегі жазатайым оқиғаларды зерттеп тексеру тәртібінің сақталуын қамтамасыз етуге міндетті.»;

96) 39-тарау мынадай мазмұндағы 339-1-баппен толықтырылсын:

«339-1-бап. Ұйымдардағы еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау
жөніндегі комитет (комиссия)

1. Жұмыс берушінің және (немесе) қызметкердің не олардың өкілдерінің бастамасы бойынша еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі комитет (комиссия) құрылады. Оның құрамына жұмыс берушінің өкілдері, кәсіподақ ұйымының өкілдері немесе қызметкерлердің уәкілетті өкілдері тең құқылы негізде кіреді.
2. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі комитет (комиссия) жұмыс беруші мен қызметкерлердің еңбекті қорғау талаптарын қамтамасыз ету, өндірістік жарақаттану мен кәсіптік аурулардың алдын алу жөніндегі бірлескен іс-қимылын ұйымдастырады, сондай-ақ жұмыс орындарындағы еңбек жағдайлары мен еңбектің қорғалуына тексеру өткізуді және қызметкерлерді көрсетілген тексерулердің нәтижелері туралы хабардар етуді, ұжымдық шарттың (келісімнің) еңбекті қорғау туралы бөліміне ұсыныстар жинауды ұйымдастырады.».

2-бап. Осы Заң алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті Н. НАЗАРБАЕВ