ОБ АВТОРСКОМ ПРАВЕ И СМЕЖНЫХ ПРАВАХ

Закон Республики Казахстан от 10 июня 1996 года № 6-I.

     

      ОГЛАВЛЕНИЕ

      Сноска. По всему тексту слова "Глава I", "Глава II", "Глава III", "Глава Ⅳ" и "Глава Ⅴ" заменены соответственно словами "Глава 1", "Глава 2", "Глава 3", "Глава 4" и "Глава 5" Законом РК от 20.06.2022 № 128-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Предмет регулирования

      Настоящий Закон регулирует отношения в области интеллектуальной собственности, возникающие в связи с созданием и использованием произведений науки, литературы и искусства (авторское право), постановок, исполнений, фонограмм, передач организаций эфирного и кабельного вещания (смежные права).

Статья 2. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

      В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

      1) автор - физическое лицо, творческим трудом которого создано произведение науки, литературы, искусства;

      2) авторское право - личные неимущественные и имущественные права автора;

      3) техническое средство защиты авторского права и смежных прав - техническое (программно-техническое) устройство или его компоненты, контролирующие доступ к произведениям или объектам смежных прав, предотвращающие либо ограничивающие осуществление действий, которые не разрешены автором, обладателем смежных прав или иным обладателем исключительных прав в отношении произведений или объектов смежных прав;

      4) контрафактный экземпляр объекта авторского права и (или) смежных прав – экземпляр произведения, записанного исполнения, фонограммы, передачи организаций эфирного и кабельного вещания, изготовление, распространение или иное использование которого влечет за собой нарушение авторского права и (или) смежных прав в силу положений настоящего Закона, либо норм международных договоров, ратифицированных Республикой Казахстан. Контрафактными также признаются объекты авторского права и (или) смежных прав, с которых без разрешения правообладателя удалена или на которых изменена информация об управлении правами либо которые изготовлены с помощью незаконно используемых устройств, позволяющих обходить технические средства защиты авторского права и (или) смежных прав;

      5) авторский договор – договор, предметом которого является передача имущественных прав на использование одного или более объектов авторского права. Авторский договор является разновидностью лицензионного договора;

      6) неисключительное право - право, когда одновременно с правообладателем другие лица могут использовать произведения, исполнения, постановки, фонограммы, передачи организаций эфирного и кабельного вещания, имея на то соответствующее разрешение автора или иного правообладателя, кроме случаев, установленных настоящим Законом;

      7) исключительное право – имущественное право автора и (или) иного правообладателя осуществлять, разрешать и запрещать использование произведения и (или) объекта смежных прав любым способом в течение установленного срока;

      8) аккредитация - процедура официального признания уполномоченным органом правомочий организаций, управляющих имущественными правами на коллективной основе в сферах коллективного управления, установленных настоящим Законом;

      8-1) исключен Законом РК от 24.11.2015 № 419-V (вводится в действие с 01.01.2016);

      9) база данных - совокупность данных (статей, расчетов, фактов и других), представляющих по подбору и (или) расположению материалов результат творческого труда, систематизированных таким образом, чтобы эти данные могли быть найдены и обработаны с помощью электронно-вычислительной машины (далее - ЭВМ). Понятие базы данных не распространяется на программу для ЭВМ, с помощью которой может осуществляться электронный доступ к материалам базы данных;

      10) аудиовизуальное произведение - произведение, состоящее из зафиксированной серии связанных между собой кадров или изображений (с сопровождением или без сопровождения их звуком), предназначенное для зрительного и слухового (в случае сопровождения звуком) восприятия с помощью соответствующих технических устройств. Аудиовизуальные произведения включают кинематографические произведения и все произведения, выраженные средствами, аналогичными кинематографическим (теле- и видеофильмы, диафильмы и слайдофильмы и тому подобные произведения), независимо от способа их первоначальной или последующей фиксации;

      11) производитель аудиовизуального произведения - физическое или юридическое лицо, взявшее на себя инициативу и ответственность за создание такого произведения. При отсутствии доказательства иного производителем аудиовизуального произведения признается лицо, имя или наименование которого обозначено на этом произведении;

      12) запись - фиксация звуков и (или) изображений, позволяющая их неоднократное восприятие, воспроизведение или сообщение с помощью технических средств в какой-либо материальной форме;

      13) доведение до всеобщего сведения - сообщение объектов авторского права и (или) смежных прав по проводам или средствами беспроволочной связи, при котором публика может осуществлять доступ к ним из любого места и в любое время по ее собственному выбору (в интерактивном режиме);

      14) опубликование - предложение публике с согласия автора либо иного правообладателя на объекты авторского или смежных прав экземпляров произведения, записи исполнения или фонограммы в количестве, удовлетворяющем разумные потребности публики;

      14-1) интернет-ресурс – электронный информационный ресурс, отображаемый в текстовом, графическом, аудиовизуальном или ином виде, размещаемый на аппаратно-программном комплексе, имеющий уникальный сетевой адрес и (или) доменное имя и функционирующий в Интернете;

      15) сообщение для всеобщего сведения по кабелю - сообщение произведения, фонограммы, исполнения, передачи организаций эфирного или кабельного вещания для всеобщего сведения посредством кабеля, провода, оптического волокна или с помощью аналогичных средств;

      16) публичное исполнение - исполнение произведения посредством декламации, игры, танца или каким-либо иным образом, в том числе с помощью технических средств, в местах, где присутствуют или могут присутствовать лица, не являющиеся членами семьи;

      17) публичный показ - показ оригинала или экземпляра произведения непосредственно или в виде слайда, кино-, телекадра на экране с помощью любого другого технического средства или любым иным способом (в отношении аудиовизуального произведения - показ отдельных кадров вне их последовательности) в местах, где присутствуют или могут присутствовать лица, не являющиеся членами семьи;

      18) репродуцирование (репрографическое воспроизведение) – факсимильное воспроизведение произведений с помощью любых технических средств, осуществляемое не в целях издания. Репродуцирование не включает воспроизведение произведения или хранение его копий в электронной (в том числе цифровой), оптической или иной машиночитаемой форме, кроме случаев создания с помощью технических средств временных копий, предназначенных для осуществления репродуцирования;

      19) воспроизведение – изготовление одного или более постоянных или временных экземпляров произведений или объектов смежных прав любым способом и в любой форме, полностью или частично, непосредственно или косвенно. Видами воспроизведения являются изготовление звуко- или видеозаписи, изготовление одного или более экземпляров двухмерного или трехмерного произведения, репродуцирование (репрографическое воспроизведение), а также любое постоянное или временное хранение произведений или объектов смежных прав в любой материальной форме, в том числе в открытой информационно-коммуникационной сети;

      20) правообладатель - автор (его наследники) в отношении авторских прав, исполнитель (его наследники), производитель фонограмм, организация эфирного или кабельного вещания в отношении смежных прав, а также иные физические или юридические лица, получившие исключительное право на использование произведения и (или) объекта смежных прав по договору или иному основанию, предусмотренному настоящим Законом;

      21) информация об управлении правами - информация, которая идентифицирует произведение, автора произведения, исполнителя, исполнение исполнителя, производителя фонограммы, фонограмму, обладателя какого-либо права на произведение, исполнение или фонограмму либо информацию об условиях использования произведения, исполнения или фонограммы. Под информацией об управлении правами также понимаются любые цифры или коды, в которых предоставлена такая информация, когда любой из этих элементов информации приложен к экземпляру произведения, записанного исполнения или фонограммы либо появляется в связи с сообщением произведения или сообщением и (или) доведением записанного исполнения или фонограммы для всеобщего сведения;

      22) составное произведение - сборник (энциклопедия, антология, база данных) произведений и других материалов, представляющих собой по подбору и (или) расположению материалов результат творческой деятельности;

      23) исполнение - представление произведения, фонограммы, исполнения, постановки посредством игры, пения, танца в живом исполнении или с помощью каких-либо технических средств (телерадиовещание, кабельное телевидение и другое), а также показ кадров аудиовизуального произведения в их последовательности с сопровождением или без сопровождения звуком;

      24) исполнитель - актер, певец, музыкант, танцор или иное лицо, которое играет роль, поет, читает, декламирует, играет на музыкальном инструменте, интерпретирует или иным образом исполняет произведения литературы и (или) искусства (в том числе эстрадный, цирковой или кукольный номер) или произведения народного творчества, а также режиссер-постановщик спектакля и дирижер;

      25) пользователь - физическое или юридическое лицо, осуществляющее или организующее использование объектов авторского права и смежных прав;

      26) сдача в прокат (внаем) - предоставление экземпляра произведения или фонограммы во временное пользование в целях извлечения прямой или косвенной коммерческой выгоды;

      27) смежные права - имущественные права исполнителя, производителя фонограммы, организации эфирного и кабельного вещания и личные неимущественные права исполнителя;

      28) произведение декоративно-прикладного искусства - двухмерное или трехмерное произведение искусства, перенесенное на предметы практического пользования, включая произведение художественного промысла или произведение, изготовленное промышленным способом;

      29) режиссер-постановщик спектакля - лицо, осуществившее постановку театрального, циркового, кукольного, эстрадного или иного спектакля (представления);

      30) перевод произведения - выражение произведения на языке, отличном от языка оригинального произведения. При этом перевод должен быть достоверным и не искажающим ни содержание, ни стиль оригинального произведения;

      31) экземпляр произведения – копия произведения, изготовленная в любой материальной форме, в том числе содержащаяся в открытой информационно-коммуникационной сети;

      32) обнародование произведения - осуществление с согласия автора действия, которое впервые делает произведение доступным публике посредством его опубликования, публичного показа, публичного исполнения, доведения до всеобщего сведения и иными способами;

      33) переработка произведения - изменение оригинального произведения из одного жанра в другой. При этом видами переработки произведения являются инсценировка, постановка и аранжировка оригинального произведения;

      34) производное произведение - произведение, которое создано в результате творческой переработки другого произведения;

      35) уполномоченный орган - государственный орган, определяемый Правительством Республики Казахстан и осуществляющий государственное регулирование в области авторского права и смежных прав;

      36) фонограмма - звуковая запись исполнений или иных звуков, а также представление звуков в любой форме, за исключением записи, включенной в аудиовизуальное произведение;

      37) экземпляр фонограммы – копия фонограммы на любом материальном носителе, в том числе содержащаяся в открытых информационно-коммуникационных сетях, изготовленная непосредственно или косвенно с фонограммы и включающая все звуки или часть звуков, зафиксированных в этой фонограмме;

      38) производитель фонограммы - физическое или юридическое лицо, взявшее на себя инициативу и ответственность за первую звуковую запись какого-либо исполнения или иных звуков;

      39) произведение народного творчества - произведение, включающее характерные элементы традиционного художественного наследия (народные сказки, народная поэзия, народные песни, инструментальная народная музыка, народные танцы и пьесы, художественные формы народных обрядов и другое);

      40) программа для ЭВМ - набор команд, выраженный в виде слов, схем или в любой иной форме выражения, при записи которого на машиночитаемый материальный носитель обеспечивается выполнение или достижение ЭВМ определенной задачи или результата, включая подготовительные материалы, природа которых такова, что программа для ЭВМ является их результатом на более поздней стадии;

      41) декомпилирование программы для ЭВМ - технический прием, включающий преобразование объектного кода в исходный текст в целях изучения структуры и кодирования программы для ЭВМ;

      42) адаптация программы для ЭВМ или базы данных - внесение изменений в программы для ЭВМ или базы данных, осуществляемое исключительно в целях обеспечения функционирования программы для ЭВМ или базы данных на конкретных технических средствах пользователя или под управлением конкретных программ пользователя;

      43) модификация (переработка) программы для ЭВМ или базы данных - любые изменения программы для ЭВМ или базы данных, не являющиеся адаптацией;

      44) передача в эфир - сообщение произведений, исполнений, постановок, фонограмм, передач организаций эфирного или кабельного вещания для всеобщего сведения (включая показ или исполнение) посредством их передачи по радио или телевидению (за исключением кабельного телевидения). При передаче произведений, исполнений, постановок, фонограмм, передач организаций эфирного или кабельного вещания в эфир через спутник под передачей в эфир понимаются прием сигналов с наземной станции на спутник и передача сигналов со спутника, посредством которых произведения, исполнения, постановки, фонограммы, передачи организаций эфирного или кабельного вещания могут быть доведены до всеобщего сведения независимо от фактического приема их публикой. Передача кодированных сигналов является передачей в эфир, если средства декодирования предоставляются публике организацией эфирного вещания или с ее согласия;

      45) последующая передача в эфир - передача ранее переданных в эфир или сообщенных для всеобщего сведения по кабелю произведений или объектов смежных прав;

      45-1) организации эфирного и кабельного вещания - физические и юридические лица, осуществляющие сообщение в эфир и (или) по кабелю теле-, радиоканалов, теле-, радиопрограмм (теле-, радиопередач), включающих произведения, исполнения, постановки, фонограммы. Сообщение в эфир и (или) по кабелю осуществляется посредством аналогового эфирного, многоканального вещания (цифрового эфирного, спутникового, кабельного телерадиовещания);

      46) передача организации эфирного или кабельного вещания - передача, созданная самой организацией эфирного или кабельного вещания, а также по ее заказу за счет ее средств другой организацией.

      Сноска. Статья 2 в редакции Закона РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2); с изменениями, внесенными законами РК от 12.01.2012 № 537-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 18.01.2012 № 546-IV (вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после его первого официального опубликования); от 07.04.2015 № 300-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 419-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 20.06.2018 № 161-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 3. Законодательство Республики Казахстан об авторском праве и смежных правах

      Законодательство Республики Казахстан об авторском праве и смежных правах состоит из Гражданского кодекса Республики Казахстан, настоящего Закона и издаваемых в соответствии с ним других нормативных актов.

Статья 4. Международные договоры

      Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем содержащиеся в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

Глава 2. Авторское право

Статья 5. Сфера действия авторского права

      1. В соответствии с настоящим Законом авторское право распространяется:

      1) на произведения, обнародованные на территории Республики Казахстан либо необнародованные, но находящиеся в какой-либо объективной форме на территории Республики Казахстан, независимо от гражданства авторов и их правопреемников;

      2) на произведения, обнародованные за пределами Республики Казахстан либо необнародованные, но находящиеся в какой-либо объективной форме за пределами Республики Казахстан, и признается за авторами - гражданами Республики Казахстан и их правопреемниками;

      3) на произведения, обнародованные за пределами Республики Казахстан либо необнародованные, но находящиеся в какой-либо объективной форме за пределами Республики Казахстан, и признается за авторами (их правопреемниками) - иностранцами, лицами без гражданства в соответствии с международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан.

      2. Произведение считается опубликованным в Республике Казахстан, если в течение тридцати дней после даты первого опубликования за пределами Республики Казахстан оно было опубликовано на территории Республики Казахстан.

      3. При предоставлении на территории Республики Казахстан охраны произведению в соответствии с международными договорами, автор произведения определяется по закону государства, где имело место действие или обстоятельство, послужившее основанием для обладания авторскими правами.

      4. Охрана произведению в соответствии с международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан, предоставляется, если оно не перешло в общественное достояние в стране происхождения произведения, определяемой по правилам соответствующего международного договора, ратифицированного Республикой Казахстан, вследствие истечения установленного в такой стране срока действия авторского права и не перешло в общественное достояние в Республике Казахстан вследствие истечения срока действия авторского права.

      Сноска. Статья 5 с изменениями, внесенными Законом РК от 09.07.2004 № 586.

Статья 6. Объект авторского права. Общие положения

      1. Авторское право распространяется на произведения науки, литературы и искусства, являющиеся результатом творческой деятельности, независимо от их назначения, содержания и достоинства, а также от способа и формы их выражения.

      2. Авторское право распространяется как на обнародованные (опубликованные, выпущенные в свет, изданные, публично исполненные, публично показанные), так и на необнародованные произведения, существующие в какой-либо объективной форме:

      1) письменной (рукопись, машинопись, нотная запись и тому подобное);

      2) устной (публичное произнесение, публичное исполнение и тому подобное);

      3) звуко- или видеозаписи (механической, цифровой, магнитной, оптической и тому подобной);

      4) изображения (рисунок, эскиз, картина, план, чертеж, кино, теле-, видео- или фотокадр и тому подобное);

      5) объемно-пространственной (скульптура, модель, макет, сооружение и тому подобное);

      6) иных формах.

      3. Часть произведения (включая его название, наименования персонажей), которая обладает признаками, указанными в пункте 1 настоящей статьи Закона, и может использоваться самостоятельно, является объектом авторского права.

      4. Авторское право не распространяется на собственно идеи, концепции, принципы, методы, системы, процессы, открытия, факты.

      5. Авторское право на произведение не связано с правом собственности на материальный объект, в котором произведение выражено.

      Передача права собственности или права владения каким-либо материальным объектом не влечет передачи авторского права на произведение, выраженное в этом объекте, за исключением случаев, указанных в настоящем Законе.

      Сноска. Статья 5 с изменениями, внесенными законами РК от 09.07.2004 № 586; от 22.11.2005 № 90 (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 7. Произведения, являющиеся объектами авторского права

      1. Объектами авторского права являются:

      1) литературные произведения;

      2) драматические и музыкально-драматические произведения;

      3) сценарные произведения;

      4) произведения хореографии и пантомимы;

      5) музыкальные произведения с текстом или без текста;

      6) аудиовизуальные произведения;

      7) произведения живописи, скульптуры, графики и другие произведения изобразительного искусства;

      8) произведения прикладного искусства;

      9) произведения архитектуры, градостроительства, дизайна и садово-паркового искусства;

      10) фотографические произведения и произведения, полученные способами, аналогичными фотографии;

      11) карты, планы, эскизы, иллюстрации и трехмерные произведения, относящиеся к географии, топографии и к другим наукам;

      12) программы для ЭВМ;

      13) иные произведения.

      2. Охрана программ для ЭВМ распространяется на все виды программ для ЭВМ (в том числе операционные системы), которые могут быть выражены на любом языке и в любой форме, включая исходный текст и объектный код.

      3. К объектам авторского права также относятся:

      1) производные произведения (переводы, обработки, аннотации, рефераты, резюме, обзоры, инсценировки, музыкальные аранжировки и другие переработки произведений науки, литературы и искусства);

      2) сборники (энциклопедии, антологии, базы данных) и другие составные произведения, представляющие собой по подбору и (или) расположению материалов результат творческого труда.

      Производные и составные произведения охраняются авторским правом независимо от того, являются ли объектами авторского права произведения, на которых они основаны или которые они включают.

      Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными законами РК от 09.07.2004 № 586; от 22.11.2005 № 90 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона); от 07.04.2015 № 300-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 8. Произведения, не являющиеся объектами авторского права

      Не являются объектами авторского права:

      1) официальные документы (законы, судебные решения, иные тексты законодательного, административного, судебного и дипломатического характера), а также их официальные переводы;

      2) государственные символы и знаки (флаги, гербы, ордена, денежные знаки и иные государственные символы и знаки);

      3) произведения народного творчества;

      4) сообщения о событиях и фактах, имеющие информационный характер.

Статья 9. Возникновение авторского права. Презумпция авторства

      1. Авторское право на произведение науки, литературы и искусства возникает в силу факта его создания. Для возникновения и осуществления авторского права не требуются регистрация произведения, иное специальное оформление произведения или соблюдение каких-либо формальностей.

      Для оповещения о своих исключительных имущественных правах автор и (или) правообладатель вправе использовать знак охраны авторского права, который помещается на каждом экземпляре произведения и обязательно состоит из трех элементов:

      1) латинской буквы "С" в окружности;

      2) имени (наименования) обладателя исключительных авторских прав;

      3) года первого опубликования произведения.

      Автор для свидетельства личных неимущественных прав на необнародованное произведение в любое время в течение срока охраны авторского права вправе внести необходимые сведения в Государственный реестр прав на объекты, охраняемые авторским правом (далее – Реестр), в соответствии с настоящим Законом.

      1-1. Исключен Законом РК от 12.01.2012 № 537-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

      2. При отсутствии иного доказательства автором произведения считается лицо, указанное в качестве автора на оригинале или экземпляре произведения, – презумпция авторства.

      Презумпция авторства действует исключительно в отношении самого автора.

      3. При опубликовании произведения анонимно или под псевдонимом (за исключением случая, когда псевдоним автора не оставляет сомнения в его личности) издатель, имя или наименование которого обозначено на произведении, при отсутствии доказательств иного считается представителем автора в соответствии с настоящим Законом и в этом качестве имеет право защищать права автора и обеспечивать их осуществление. Это положение действует до тех пор, пока автор такого произведения не раскроет свою личность и не заявит о своем авторстве.

      4. Исключен Законом РК от 20.06.2018 № 161-VI (вводится в действие по истечении трех месяцев после дня его первого официального опубликования).
      Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными законами РК от 09.07.2004 № 586; от 22.11.2005 № 90 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона); от 12.01.2012 № 537-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 07.04.2015 № 300-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.06.2018 № 161-VI (вводится в действие по истечении трех месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 9-1. Внесение сведений в Реестр

      1. Внесение сведений и их изменений в Реестр производится в порядке, определяемом уполномоченным органом, в течение одного рабочего дня, следующего за днем получения заявления автора, или на основании вступившего в законную силу решения суда.

      В Реестре могут быть исправлены ошибки технического характера, не изменяющие принадлежность, характер или содержание внесенных сведений, в течение одного рабочего дня с даты получения заявления автора.

      2. К заявлению о внесении сведений в Реестр прилагаются экземпляр произведения и копия документа, подтверждающего оплату данной услуги, и, в случае необходимости, копия документа, подтверждающего основания для уменьшения размера оплаты.

      Вместо экземпляра произведения к заявлению могут прилагаться эскизы, чертежи, рисунки или фотографии, а в отношении программ для ЭВМ или баз данных – реферат, включающий название программы или базы данных, фамилию, имя, отчество (если оно указано в документе, удостоверяющем личность) автора, дату создания, область применения, назначение, функциональные возможности, основные технические характеристики, язык программирования, тип реализующей ЭВМ, а также исходный код (исходный текст).

      В отношении произведений религиозного содержания дополнительно представляется копия положительного заключения религиоведческой экспертизы.

      В отношении составного или производного произведения дополнительно представляется копия авторского договора, заключенного с автором или правообладателем оригинального произведения.

      3. Сведения об авторских правах на произведения, созданные в раздельном соавторстве, могут быть внесены в Реестр раздельно в случае указания на это любым из соавторов в своем заявлении.

      4. В Реестр не вносятся сведения о правах на произведения, служащие (предназначенные) для отличия товаров (услуг) одних физических или юридических лиц от однородных товаров (услуг) других физических или юридических лиц.

      5. В случае представления автором неполного пакета документов экспертная организация отказывает в приеме заявления.

      Экспертная организация отказывает в оказании услуги при несоблюдении требований настоящей статьи.

      6. Подтверждением внесения в Реестр соответствующих сведений является выдача свидетельства по форме, утвержденной уполномоченным органом.

      7. Аннулирование сведений из Реестра производится по заявлению автора, а также на основании вступившего в законную силу решения суда.

      8. Копии документов, экземпляр соответствующего произведения и (или) его описание представляются третьим лицам с согласия автора, за исключением случаев, установленных законами Республики Казахстан.

      Сноска. Глава 2 дополнена статьей 9-1 в соответствии с Законом РК от 12.01.2012 № 537-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); в редакции Закона РК от 20.06.2018 № 161-VI (вводится в действие по истечении трех месяцев после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 20.06.2022 № 128-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 9-2. Экспертная организация

      1. Экспертная организация, созданная по решению Правительства Республики Казахстан в организационно-правовой форме республиканского государственного предприятия на праве хозяйственного ведения, подведомственная в своей деятельности уполномоченному органу:

      1) вносит сведения и их изменения в Реестр;

      2) взаимодействует с государственными органами и иными организациями в рамках своей деятельности;

      3) ведет Реестр и обеспечивает к нему доступ;

      4) осуществляет иные виды деятельности, не запрещенные законодательством Республики Казахстан.

      2. Экспертная организация при оплате услуги за внесение сведений в Реестр предоставляет льготы для:

      участников Великой Отечественной войны, лиц, приравненных по льготам к участникам Великой Отечественной войны, и ветеранов боевых действий на территории других государств;

      лиц, награжденных орденами и медалями бывшего Союза ССР за самоотверженный труд и безупречную воинскую службу в тылу в годы Великой Отечественной войны;

      лиц, проработавших (прослуживших) не менее шести месяцев с 22 июня 1941 года по 9 мая 1945 года и не награжденных орденами и медалями бывшего Союза ССР за самоотверженный труд и безупречную воинскую службу в тылу в годы Великой Отечественной войны;

      лиц с инвалидностью, а также одного из родителей лица с инвалидностью с детства;

      кандасов;

      несовершеннолетних.

      Льготы предоставляются в размере 95 процентов от цены за услугу по внесению сведений в Реестр при условии представления подтверждающих документов о принадлежности к любой из вышеперечисленных категорий лиц.

      3. Экспертной организацией по согласованию с уполномоченным органом утверждаются цены за оказываемые услуги при условии обеспечения полного возмещения понесенных данной организацией затрат на их оказание, безубыточности ее деятельности и финансирования за счет собственных доходов.

      Сноска. Глава 2 дополнена статьей 9-2 в соответствии с Законом РК от 20.06.2018 № 161-VI (вводится в действие по истечении трех месяцев после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 06.05.2020 № 323-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); Закона РК от 13.05.2020 № 327-VI (вводится в действие с 01.01.2021); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 10. Соавторство

      1. Авторское право на произведение, созданное совместным творческим трудом двух или более лиц (соавторство), принадлежит соавторам совместно, независимо от того, образует ли такое произведение одно неразрывное целое или состоит из частей, каждая из которых имеет также и самостоятельное значение.

      Часть произведения признается имеющей самостоятельное значение, если она может быть использована независимо от других частей этого произведения.

      Каждый из соавторов вправе использовать созданную им часть произведения, имеющую самостоятельное значение, по своему усмотрению, если иное не предусмотрено соглашением между ними.

      2. Право на использование произведения в целом принадлежит соавторам совместно. Взаимоотношения соавторов могут определяться соглашением между ними. Если произведение соавторов образует неразрывное целое, то ни один из соавторов не вправе без достаточных к тому оснований запретить использование произведения.

      3. Каждый из соавторов вправе от своего имени, в том числе и без получения разрешения других соавторов, принимать предусмотренные настоящим Законом и иными законодательными актами Республики Казахстан меры, связанные с защитой его пpaв, если иное не предусмотрено соглашением между ними.

      Сноска. В статью 10 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. № 586.

Статья 11. Авторское право на составные произведения

      1. Автору сборника и других составных произведений (составителю) принадлежит авторское право на осуществленные им подбор и (или) расположение материалов, представляющие результат творческого труда (составительство).

      Составитель пользуется авторским правом при условии соблюдения им прав авторов каждого из произведений, включенных в составное произведение.

      Авторы произведений, включенных в составное произведение, вправе использовать свои произведения независимо от составного произведения, если иное не предусмотрено авторским договором.

      Авторское право составителя не препятствует другим лицам осуществлять самостоятельный подбор и (или) расположение тех же материалов для создания составных произведений.

      2. Издателю, выпускающему в свет энциклопедии, энциклопедические словари, периодические и продолжающиеся сборники научных трудов, газеты, журналы и другие периодические издания, принадлежат исключительные права на использование таких изданий в целом. Издатель вправе при любом использовании таких изданий указывать свое наименование либо требовать такого указания.

      Авторы произведений, включенных в такие издания, сохраняют исключительные права на использование своих произведений независимо от издания в целом.

      Сноска. В статью 11 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. № 586.

Статья 12. Авторское право на производные произведения

      1. Переводчикам и авторам других производных произведений принадлежит авторское право на осуществленный ими перевод, переделку, аранжировку или другую переработку.

      Переводчик и автор другого производного произведения пользуется авторским правом на созданное им произведение при условии соблюдения им прав автора произведения, подвергшегося переводу, переделке, аранжировке или другой переработке.

      2. Авторское право переводчиков и авторов других производных произведений не препятствует иным лицам осуществлять свои переводы и переработки тех же произведений.

      Сноска. В статью 12 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. № 586.

Статья 13. Авторское право на аудиовизуальные произведения

      1. Авторами (соавторами) аудиовизуального произведения являются:

      1) автор сценария;

      2) автор музыкального произведения (с текстом или без текста), специально созданного для этого аудиовизуального произведения (композитор);

      3) режиссер-постановщик;

      4) оператор-постановщик;

      5) художник-постановщик.

      Автор ранее созданного произведения, переработанного или включенного составной частью в аудиовизуальное произведение, также считается соавтором аудиовизуального произведения.

      2. Заключение авторского договора на создание аудиовизуального произведения (или на передачу прав на ранее созданные произведения) за исключением случая, предусмотренного пунктом 3 настоящей статьи, влечет за собой передачу авторами этого произведения (или авторами и иными обладателями авторских прав на ранее созданные произведения) производителю аудиовизуального произведения исключительных прав на использование аудиовизуального произведения, если иное не предусмотрено авторским договором.

      Производитель аудиовизуального произведения вправе при любом использовании этого произведения указывать свое имя или наименование либо требовать такого указания.

      3. Автор музыкального произведения (с текстом или без текста), созданного специально для аудиовизуального произведения, сохраняет право на получение вознаграждения за использование этого музыкального произведения при каждом публичном исполнении аудиовизуального произведения, его публичном сообщении, а также сдаче в прокат (внаем) экземпляров аудиовизуального произведения.

      4. Авторы произведений, вошедших составной частью в аудиовизуальное произведение, как существовавших ранее (автор романа, положенного в основу сценария, и другие), так и созданных в процессе работы над ним (оператор-постановщик, художник-постановщик и другие), пользуются авторским правом каждый на свое произведение.

      Сноска. В статью 13 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. № 586; от 22 ноября 2005 года № 90 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона).

Статья 14. Авторское право на служебные произведения

      1. Личное неимущественное право автора на произведение, созданное в порядке выполнения служебных обязанностей или служебного задания работодателя (служебное произведение), принадлежит автору служебного произведения.

      2. Имущественные (исключительные) права на служебное произведение принадлежат работодателю, если иное не предусмотрено в договоре между ним и автором.

      3. Работодатель вправе при любом использовании служебного произведения указывать свое наименование либо требовать такого указания.

      4. Исключен - Законом РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

      5. На создание в порядке выполнения служебных обязанностей или служебного задания работодателя энциклопедий, энциклопедических словарей, периодических и продолжающихся сборников научных трудов, газет, журналов и других периодических изданий (пункт 2 статьи 11 настоящего Закона) положения настоящей статьи не распространяются.

      Сноска. Статья 14 с изменениями, внесенными Законом РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 15. Личные неимущественные права

      1. Автору в отношении его произведения принадлежат следующие личные неимущественные права:

      1) право признаваться автором произведения и требовать такого признания, в том числе путем указания имени автора надлежащим образом на экземплярах произведения и при любом его публичном использовании, если это практически возможно (право авторства);

      2) право указывать и требовать указание на экземплярах произведения и при любом его публичном использовании вместо подлинного имени автора его вымышленное имя (псевдоним) или отказаться от указания имени, то есть анонимно (право на имя);

      3) право на неприкосновенность произведения, включая его название, право противодействовать любому извращению, искажению или иному изменению произведения, а также любому другому посягательству, способному нанести ущерб чести или репутации автора (право на защиту репутации автора);

      4) право на открытие доступа к произведению неопределенному кругу лиц (право на обнародование), за исключением произведений, созданных в порядке выполнения служебных обязанностей или служебного задания работодателя.

      2. Автор имеет право отказаться от ранее принятого решения об обнародовании произведения (право на отзыв) при условии возмещения пользователю причиненных таким решением убытков, включая упущенную выгоду. Если произведение уже было обнародовано, автор обязан публично оповестить о его отзыве. При этом он вправе изъять за свой счет из обращения ранее изготовленные экземпляры произведения.

      При создании служебных произведений положения настоящего пункта не применяются.

      3. Личные неимущественные права принадлежат автору, независимо от его имущественных прав, и сохраняются за ним в случае уступки исключительных прав на использование произведения.

      4. Личные неимущественные права автора, предусмотренные настоящей статьей, являются неотчуждаемыми.

      5. Осуществление личных неимущественных прав после смерти автора производится в порядке, установленном в статье 30 настоящего Закона.

      Сноска. Статья 15 с изменениями, внесенными законами РК от 09.07.2004 № 586; от 12.01.2012 № 537-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 07.04.2015 № 300-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 16. Имущественные права

      1. Автору или иному правообладателю принадлежат имущественные (исключительные) права на использование этого произведения в любой форме и любым способом.

      2. Исключительные права автора на использование произведения означают право осуществлять, разрешать или запрещать осуществление следующих действий:

      1) воспроизводить произведение (право на воспроизведение);

      2) распространять оригинал или экземпляры произведения любым способом: продавать, менять, сдавать в прокат (внаем), совершать иные операции, в том числе в открытой сети телекоммуникаций (право на распространение);

      3) импортировать экземпляры произведения в целях распространения, включая экземпляры, изготовленные с разрешения автора или иного обладателя авторских прав (право на импорт);

      4) публично показывать произведение (право на публичный показ);

      5) публично исполнять произведение (право на публичное исполнение);

      6) публично сообщать произведение (сообщать произведение для всеобщего сведения), включая сообщение в эфир или по кабелю (право на публичное сообщение);

      7) сообщать произведение в эфир, включая первое и (или) последующее сообщение в эфир для всеобщего сведения (право на сообщение в эфир);

      8) сообщать произведение по кабелю, включая первое и (или) последующее сообщение по кабелю для всеобщего сведения (право на сообщение по кабелю);

      9) переводить произведение (право на перевод);

      10) переделывать, аранжировать или другим образом перерабатывать произведение (право на переработку);

      10-1) доводить произведение до всеобщего сведения (право на доведение до всеобщего сведения);

      11) осуществлять иные действия, не противоречащие законодательным актам Республики Казахстан.

      3. Если экземпляры правомерно опубликованного произведения введены в гражданский оборот посредством их продажи, то допускается их дальнейшее распространение без согласия автора и без выплаты вознаграждения.

      Право на распространение оригинала или экземпляров произведения путем сдачи их внаем (и публичный прокат), независимо от права собственности на эти экземпляры, принадлежит автору или обладателю авторского права на:

      1) музыкальное произведение в виде нотного текста;

      2) произведение, зафиксированное в фонограмме;

      3) аудиовизуальное произведение;

      4) базу данных;

      5) программу для ЭВМ.

      4. Исключительные права на использование архитектурного, градостроительного и садово-паркового проектов включают также практическую реализацию таких проектов.

      5. Автор или иной правообладатель имеет право на вознаграждение за каждый вид использования произведения, размер и порядок исчисления которого устанавливаются авторским договором, а также договорами, заключаемыми организациями, управляющими имущественными правами авторов на коллективной основе.

      6. Ограничения имущественных прав, предусмотренных пунктом 2 настоящей статьи, устанавливаются статьями 18-26 настоящего Закона при условии, что такие ограничения не наносят ущерба нормальному использованию произведения и не ущемляют необоснованным образом законные интересы автора или иного правообладателя.

      Сноска. Статья 16 с изменениями, внесенными законами РК от 09.07.2004 № 586; от 22.11.2005 № 90 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона); от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 12.01.2012 № 537-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 419-V (вводится в действие с 01.01.2016).

Статья 16-1. Минимальные ставки авторского вознаграждения

      Уполномоченным органом по согласованию с заинтересованными уполномоченными органами в сферах культуры, развития и поддержки частного предпринимательства устанавливаются минимальные ставки авторского вознаграждения в случаях, когда практическое осуществление имущественных (исключительных) прав в индивидуальном порядке невозможно в связи с характером произведения или особенностями его использования (публичным исполнением, в том числе на радио и телевидении, воспроизведением произведения посредством механической, магнитной или иной записи, репродуцированием, воспроизведением произведения в личных целях без согласия автора и другими случаями).

      Организация, управляющая имущественными правами на коллективной основе, при заключении договоров с пользователями не вправе устанавливать размеры ставок авторского вознаграждения ниже минимальных ставок вознаграждения, установленных уполномоченным органом.

      Сноска. Дополнен статьей 16-1 в соответствии с Законом РК от 09.07.2004 № 586; в редакции Закона РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 17. Право доступа к произведениям изобразительного искусства. Право следования

      1. Автор произведения изобразительного искусства вправе требовать от собственника произведения предоставления возможности осуществления права на воспроизведение своего произведения (право доступа). При этом от собственника произведения нельзя требовать доставки произведения автору.

      2. В каждом случае публичной (через аукцион, галерею изобразительного искусства, художественный салон, магазин и так далее) перепродажи оригинала произведения изобразительного искусства после первого отчуждения права собственности на такое произведение изобразительного искусства автор или его наследники имеют право на получение от продавца вознаграждения в размере пяти процентов от перепродажной цены (право следования). Указанное право является неотчуждаемым при жизни автора и переходит исключительно к наследникам автора по закону или завещанию на срок действия авторского права.

      3. Переход права собственности на произведение изобразительного искусства (возмездно или безвозмездно) от автора к другому лицу означает первое отчуждение этого произведения.

      Сноска. В статью 17 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. № 586.

Статья 18. Воспроизведение произведения в личных целях без согласия автора или иного правообладателя и без выплаты авторского вознаграждения

      Сноска. Заголовок статьи 18 с изменениями, внесенными Законом РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

      1. Допускается без согласия автора или иного правообладателя и без выплаты авторского вознаграждения воспроизведение физическим лицом в единичном экземпляре правомерно обнародованного произведения исключительно в личных целях и без получения дохода, за исключением случаев, предусмотренных статьей 26 настоящего Закона.

      2. Положение пункта 1 настоящей статьи не применяется в отношении:

      1) воспроизведения произведений архитектуры в форме зданий и аналогичных сооружений;

      2) воспроизведения баз данных или существенных частей из них;

      3) воспроизведения программ для ЭВМ за исключением случаев, предусмотренных статьей 24 настоящего Закона;

      4) репродуцирования (репрографического воспроизведения) книг (полностью) и нотных текстов.

      Сноска. Статья 18 с изменениями, внесенными законами РК от 09.07.2004 № 586; от 22.11.2005 № 90 (порядок введения в действие см. ст.2); от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 19. Использование произведения без согласия автора или иного правообладателя и без выплаты авторского вознаграждения

      Сноска. Заголовок статьи 19 с изменениями, внесенными Законом РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

      Допускается без согласия автора или иного правообладателя и без выплаты авторского вознаграждения, но с обязательным указанием имени автора, произведение которого используется, и источника заимствования:

      1) цитирование в оригинале и в переводе в научных, исследовательских, полемических, критических и информационных целях из правомерно обнародованных произведений в объеме, оправданном целью цитирования, включая воспроизведение отрывков из газетных и журнальных статей в форме обзоров печати;

      2) использование без получения дохода правомерно обнародованных произведений и отрывков из них в качестве иллюстраций в изданиях, в радио- и телепередачах, звуко-, видеозаписях учебного характера в объеме, оправданном поставленной целью;

      3) воспроизведение в газетах, передача в эфир или сообщение по кабелю для всеобщего сведения правомерно опубликованных в газетах или журналах статей по текущим экономическим, политическим, социальным и религиозным вопросам или переданных в эфир произведений такого же характера в случаях, когда такое воспроизведение, передача в эфир или сообщение по кабелю не были специально запрещены автором;

      4) воспроизведение в газетах, передача в эфир или сообщение по кабелю для всеобщего сведения публично произнесенных политических речей, обращений, докладов и других аналогичных произведений в объеме, оправданном информационной целью. При этом за автором сохраняется право на опубликование таких произведений в сборниках;

      5) воспроизведение или сообщение для всеобщего сведения в обзорах текущих событий средствами фотографии или кинематографии, путем передачи в эфир или сообщения для всеобщего сведения по кабелю произведений, которые становятся увиденными или услышанными в ходе таких событий, в объеме, оправданном информационной целью. При этом за автором сохраняется право на опубликование таких произведений в сборниках;

      6) воспроизведение правомерно обнародованных произведений без извлечения прибыли рельефно-точечным шрифтом или другими специальными способами для слепых, кроме произведений, специально созданных для таких способов воспроизведения;

      7) воспроизведение библиотеками и архивами правомерно обнародованных произведений без извлечения прибыли в единичном экземпляре произведения с перенесением его в цифровой формат в целях замены утраченных или испорченных экземпляров произведения, а также предоставление экземпляров произведения другим библиотекам, утратившим по каким-либо причинам произведение из своих фондов;

      8) воспроизведение без получения дохода организациями образования независимо от форм собственности отдельных статей и малообъемных произведений, правомерно опубликованных в сборниках, газетах и других периодических печатных изданиях, коротких отрывков из иных правомерно опубликованных письменных произведений (с иллюстрациями или без иллюстраций) и предоставление их копий обучающимся и педагогам для проведения экзаменов, аудиторных занятий и самостоятельной подготовки в необходимых для этого количествах.

      Сноска. Статья 19 с изменениями, внесенными законами РК от 09.07.2004 № 586; от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 07.04.2015 № 300-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.06.2018 № 161-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.06.2022 № 128-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 20. Использование произведений путем репродуцирования

      Допускается без согласия автора или иного правообладателя и без выплаты авторского вознаграждения, но с обязательным указанием имени автора, произведение которого используется, и источника заимствования репродуцирование в единичном экземпляре без извлечения прибыли:

      1) правомерно опубликованного произведения библиотеками и архивами для восстановления, замены утраченных или испорченных экземпляров, предоставления экземпляров произведения другим библиотекам, утратившим по каким-либо причинам произведение из своих фондов;

      2) отдельных статей и малообъемных произведений, правомерно опубликованных в сборниках, газетах и других периодических изданиях, коротких отрывков из правомерно опубликованных письменных произведений (с иллюстрациями или без иллюстрации) библиотеками и архивами по запросам физических лиц в учебных и исследовательских целях;

      3) отдельных статей и малообъемных произведений, правомерно опубликованных в сборниках, газетах и других периодических изданиях, коротких отрывков из правомерно опубликованных письменных произведений (с иллюстрациями или без иллюстраций) организациями образования для аудиторных занятий.

      Сноска. В статью 20 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. № 586; от 27 июля 2007 года № 320 (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 21. Свободное использование произведений, постоянно расположенных в местах, открытых для свободного посещения

      Допускаются без согласия автора или иного правообладателя и без выплаты авторского вознаграждения воспроизведение, передача в эфир и (или) сообщение для всеобщего сведения по кабелю произведений архитектуры, фотографий, изобразительного искусства, которые постоянно расположены в месте, открытом для свободного посещения, за исключением случаев, когда изображение произведения является основным объектом такого воспроизведения, передачи в эфир и (или) сообщения для всеобщего сведения по кабелю или когда изображение произведения используется для коммерческих целей.

      Сноска. Статья 21 в редакции Закона РК от 09.07.2004 № 586; с изменениями, внесенными Законом РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 22. Публичное исполнение произведений во время официальных и иных церемоний

      Допускается без согласия автора или иного правообладателя и без выплаты авторского вознаграждения публичное исполнение правомерно опубликованных музыкальных произведений во время официальных и религиозных церемоний, а также похорон в объеме, оправданном характером таких церемоний.

      Сноска. В статью 22 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. № 586.

Статья 23. Воспроизведение произведений для судебных и административных целей

      Допускается без согласия автора или иного правообладателя и без выплаты авторского вознаграждения воспроизведение произведений для судебного и административного производства в объеме, определенном такой целью.

      Сноска. В статью 23 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. № 586.

Статья 24. Свободное воспроизведение программ для ЭВМ и баз данных. Декомпилирование программ для ЭВМ

      1. Лицо, правомерно владеющее экземпляром программы для ЭВМ или базы данных, вправе без получения разрешения автора или иного обладателя исключительных прав на использование произведения и без выплаты дополнительного вознаграждения:

      1) внести в программу для ЭВМ или базу данных изменения, осуществляемые исключительно в целях ее функционирования на технических средствах пользователя, осуществлять любые действия, необходимые для функционирования программы для ЭВМ или базы данных в соответствии с ее назначением, в том числе запись и хранение в памяти ЭВМ (одной ЭВМ или одного пользователя сети), а также исправление явных ошибок, если иное не предусмотрено договором с автором;

      2) изготовить или поручить изготовить копию программы для ЭВМ или базы данных при условии, что эта копия предназначена только для архивных целей и для замены правомерно приобретенного экземпляра в случаях, когда оригинал программы для ЭВМ или базы данных утерян, уничтожен или стал непригоден для использования. При этом копия программы для ЭВМ или базы данных не может быть использована для иных целей, чем указано в подпункте 1) настоящего пункта, и должна быть уничтожена в случае, если владение экземпляром этой программы для ЭВМ или базы данных перестает быть правомерным.

      2. Лицо, правомерно владеющее экземпляром программы для ЭВМ, вправе без согласия автора или иного обладателя исключительных прав и без выплаты дополнительного вознаграждения воспроизвести и преобразовать объектный код в исходный текст (декомпилировать программу для ЭВМ) или поручить иным лицам осуществить эти действия, если они необходимы для достижения способности к взаимодействию независимо разработанной этим лицом программы для ЭВМ с другими программами, которые могут взаимодействовать с декомпилируемой программой, при соблюдении следующих условий:

      1) информация, необходимая для достижения способности к взаимодействию, ранее не была доступна этому лицу из других источников;

      2) указанные действия осуществляются в отношении только тех частей декомпилируемой программы для ЭВМ, которые необходимы для достижения способности к взаимодействию;

      3) информация, полученная в результате декомпилирования, может использоваться лишь для достижения способности к взаимодействию независимо разработанной программы для ЭВМ с другими программами, не может передаваться иным лицам, за исключением случаев, когда это необходимо для достижения способности к взаимодействию независимо разработанной программы для ЭВМ с другими программами, а также не может использоваться для разработки программы для ЭВМ, по своему виду существенно схожей с декомпилируемой программой для ЭВМ, или для осуществления любого другого действия, нарушающего авторское право.

      3. Применение положений настоящей статьи не должно наносить неоправданного ущерба нормальному использованию программы для ЭВМ или базы данных и не должно ущемлять необоснованным образом законные интересы автора или иного обладателя исключительных прав на программу для ЭВМ или базу данных.

      Сноска. В статью 24 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. № 586.

Статья 25. Записи краткосрочного пользования произведений, осуществляемые организациями эфирного вещания

      Организация эфирного вещания вправе без согласия автора или иного правообладателя и без выплаты дополнительного вознаграждения осуществлять запись краткосрочного пользования того произведения, в отношении которого эта организация получила право на передачу в эфир, при следующих условиях:

      1) изготовления записи организацией эфирного вещания с помощью ее собственного оборудования и для ее собственной передачи;

      2) уничтожения такой записи в течение шести месяцев после ее изготовления, если более продолжительный срок не был согласован с автором или иным правообладателем записанного произведения. Такая запись может быть сохранена без согласия автора или иного правообладателя произведения в официальных архивах, если запись носит исключительно документальный характер.

      Сноска. Статья 25 с изменениями, внесенными законами РК от 09.07.2004 № 586; от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 26. Воспроизведение произведения в личных целях без согласия автора с выплатой авторского вознаграждения

      1. Допускается без согласия автора произведения, исполнителя, производителя аудиовизуального произведения и производителя фонограммы, но с выплатой им вознаграждения воспроизведение аудиовизуального произведения или звукозаписи произведения в личных целях и без получения дохода.

      2. Вознаграждение за воспроизведение, указанное в пункте 1 настоящей статьи, выплачивается лицами, изготавливающими или импортирующими оборудование и материальные носители, используемые для такого воспроизведения.

      Перечень такого оборудования и материальных носителей утверждается уполномоченным органом.

      3. Сбор и распределение этого вознаграждения осуществляется одной из организаций, управляющих имущественными правами авторов, производителей фонограмм и исполнителей на коллективной основе, в соответствии с соглашением между этими организациями (статья 43 настоящего Закона).

      4. Если этим соглашением не предусмотрено иное, указанное вознаграждение распределяется в следующей пропорции: сорок процентов - авторам, тридцать процентов - исполнителям, тридцать процентов - производителям фонограммы.

      5. Размер вознаграждения и условия его выплаты определяются соглашением между указанными изготовителями и импортерами с одной стороны и организациями, управляющими имущественными правами авторов, производителей фонограмм и исполнителей на коллективной основе, с другой стороны, а в случае, если стороны не достигнут такого соглашения - уполномоченным органом Республики Казахстан.

      6. Вознаграждение не выплачивается применительно к оборудованию и материальным носителям, указанным в пункте 2 настоящей статьи, которые являются предметом экспорта, а также к профессиональному оборудованию, не предназначенному для использования в домашних условиях.

      Сноска. Статья 26 с изменениями, внесенными законами РК от 9 июля 2004 г. № 586; от 22 ноября 2005 года № 90 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 27. Вывоз произведений за границу в личных целях

      Допускается без согласия автора или иного обладателя авторского права и без выплаты вознаграждения вывоз экземпляра произведения за границу физическим лицом исключительно для личных целей, кроме произведений, вывоз которых нанесет ущерб национальным интересам республики, перечень которых определяется в установленном порядке.

Статья 28. Срок действия авторского права

      1. Авторское право действует в течение всей жизни автора и семидесяти лет после его смерти.

      2. Право авторства, право на имя и право на защиту репутации автора охраняются бессрочно.

      3. Исключен Законом РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

      4. Авторское право на произведение, обнародованное анонимно или под псевдонимом, действует в течение семидесяти лет после даты его правомерного обнародования. Если в течение указанного срока автор произведения, выпущенного анонимно или под псевдонимом, раскроет свою личность или его личность не будет далее оставлять сомнений, то применяется положение пункта 1 настоящей статьи.

      5. Авторское право на произведение, созданное в соавторстве, действует в течение всей жизни и семидесяти лет после смерти последнего автора, пережившего других соавторов.

      6. Авторское право на произведение, впервые выпущенное в свет в течение тридцати лет после смерти автора, действует в течение семидесяти лет после его выпуска в свет, считая с первого января года, следующего за выпуском произведения в свет.

      7. В случае, если автор был репрессирован и реабилитирован посмертно, то срок охраны прав, предусмотренный настоящей статьей, начинает действовать с первого января года, следующего за годом реабилитации.

      8. Исчисление сроков, предусмотренных настоящей статьей, начинается с первого января года, следующего за годом, в котором имел место юридический факт, являющийся основанием для начала течения срока.

      9. При предоставлении охраны произведению в соответствии с международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан, срок действия авторского права не может превышать срок, установленный в стране происхождения произведения, согласно пункту 4 статьи 5 настоящего Закона.

      Сроки, предусмотренные настоящей статьей, применяются во всех случаях, когда юридический факт, являющийся основанием для начала течения срока, имел место не ранее чем за семьдесят лет до введения в действие настоящего Закона.

      Сноска. Статья 28 с изменениями, внесенными законами РК от 09.07.2004 № 586; от 22.11.2005 № 90 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона); от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 29. Переход произведений в общественное достояние

      1. Истечение срока действия авторского права на произведения означает их переход в общественное достояние.

      2. (исключен)

      3. Произведения, перешедшие в общественное достояние, могут свободно использоваться любым лицом без выплаты авторского вознаграждения. При этом должно соблюдаться право авторства, право на имя и право на защиту репутации автора.

      4. Использователи произведений, перешедших в общественное достояние, в целях содействия творческой деятельности авторов, улучшения их материально-бытовых условий вправе производить отчисления в профессиональные фонды авторов или организациям, управляющим имущественными правами авторов на коллективной основе.

      Сноска. В статью 29 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. № 586.

Статья 30. Переход авторских прав

      1. Авторские права передаются по авторским договорам и в порядке наследования.

      2. Авторское право переходит в порядке наследования по закону или по завещанию.

      3. Личные неимущественные права автора, предусмотренные статьей 15 настоящего Закона, по наследству не переходят. Наследники автора вправе осуществлять охрану личных неимущественных прав. Указанные правомочия наследников сроком не ограничиваются.

      4. Автор вправе в том же порядке, в каком назначается исполнитель завещания, указать лицо, на которое он возлагает охрану личных неимущественных прав. Такое лицо осуществляет свои полномочия пожизненно. При отсутствии такого указания автора охрана личных неимущественных прав автора после его смерти осуществляется его наследниками или уполномоченным органом Республики Казахстан, который осуществляет такую охрану, если наследников не имеется или их авторское право прекратилось.

Статья 31. Передача имущественных прав. Авторский договор

      1. Имущественные права автора, указанные в статье 16 настоящего Закона, могут быть уступлены полностью или частично, а также могут быть переданы для использования по авторскому договору о передаче исключительных прав или по авторскому договору о передаче неисключительных прав.

      Любая уступка имущественных прав должна оформляться письменным договором, подписываемым автором и лицом, которому уступлены имущественные права.

      2. Авторский договор о передаче исключительных прав разрешает использование произведения определенным способом и в установленных договором пределах только лицу, которому эти права передаются, и дает такому лицу право запрещать подобное использование произведения другим лицам. Право запрещать использование произведения другим лицам может осуществляться автором произведения, если лицо, которому переданы исключительные права, не осуществляет защиту этого права.

      3. Авторский договор о передаче неисключительных прав разрешает пользователю использование произведения наравне с обладателем исключительных прав, передавшим такие права, и (или) другим лицам, получившим разрешение на использование этого произведения таким же способом.

      4. Права, передаваемые по авторскому договору, считаются неисключительными, если в договоре прямо не предусмотрено иное.

      Сноска. В статью 31 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. № 586.

Статья 32. Условия и форма авторского договора

      Сноска. Заголовок статьи 32 в редакции Закона РК от 07.04.2015 № 300-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Авторский договор должен предусматривать:

      1) способы использования произведения (конкретные права, передаваемые по данному договору);

      2) срок и территорию, на которые передается право;

      3) размер вознаграждения и (или) порядок определения размера вознаграждения за каждый способ использования произведения, порядок и сроки его выплаты, а также другие условия, которые стороны сочтут существенными для данного договора.

      2. При отсутствии в авторском договоре условия о сроке, на который передается право, договор может быть расторгнут автором по истечении одного года с даты его заключения, если пользователь будет письменно уведомлен об этом за три месяца до расторжения договора.

      3. При отсутствии в авторском договоре условия о территории, на которую передается право, действие передаваемого по договору права ограничивается территорией Республики Казахстан.

      4. Права на использование произведения, прямо не переданные по авторскому договору, считаются не переданными.

      5. Предметом авторского договора не могут быть права на использование произведения, не известные на момент заключения договора.

      6. Вознаграждение определяется в авторском договоре в виде процента от дохода за соответствующий способ использования произведения или, если это невозможно осуществить в связи с характером произведения или особенностями его использования, в виде зафиксированной в договоре суммы либо иным образом.

      7. Права, переданные по авторскому договору, могут передаваться полностью или частично другим лицам лишь в том случае, если это прямо предусмотрено договором.

      8. Предметом авторского договора не могут быть права на использование произведений, которые автор может создать в будущем, за исключением случаев, предусмотренных статьями 14 и 33 настоящего Закона.

      9. Условие авторского договора, ограничивающее автора в создании в будущем произведений на данную тему или в данной области, является ничтожным.

      10. Условия авторского договора, противоречащие положениям настоящего Закона, являются ничтожными.

      11. Авторский договор должен быть заключен в письменной форме. Авторский договор об использовании произведения в периодической печати может быть заключен в устной форме.

      12. При продаже экземпляров произведений, выраженных в электронной форме, в том числе программы для ЭВМ и базы данных, а также при предоставлении массовым пользователям доступа к ним возможно применение иных форм договоров и порядка их заключения, установленных законодательством Республики Казахстан.

      13. Сторона, не исполнившая или ненадлежащим образом исполнившая обязательства по авторскому договору, обязана возместить убытки, причиненные другой стороне, включая упущенную выгоду.

      Сноска. Статья 32 с изменениями, внесенными законами РК от 09.07.2004 № 586; от 07.04.2015 № 300-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.06.2018 № 161-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 33. Авторский договор заказа

      1. По авторскому договору заказа автор обязуется создать произведение в соответствии с условиями договора и передать его заказчику.

      Авторский договор заказа должен предусматривать срок, в течение которого произведение должно быть передано заказчику, а также передачу имущественных прав на использование произведения.

      2. Заказчик обязан в счет обусловленного договором вознаграждения выплатить автору аванс. Размер, порядок и сроки выплаты аванса устанавливаются в договоре по соглашению сторон.

      3. Автор, не представивший заказное произведение в соответствии с условиями договора заказа, обязан возместить реальный ущерб, причиненный заказчику.

      Сноска. Статья 33 с изменениями, внесенными Законом РК от 07.04.2015 № 300-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. Смежные права

Статья 34. Объекты смежных прав

      Смежные права распространяются на постановки, исполнения, фонограммы, передачи организаций эфирного и кабельного вещания независимо от их назначения, содержания и достоинства, а также от способа и формы их выражения.

Статья 35. Субъекты смежных прав

      1. Субъектами смежных прав являются исполнители, производители фонограмм и организации эфирного и кабельного вещания.

      2. Производитель фонограммы, организации эфирного и кабельного вещания осуществляют права, предусмотренные настоящей главой, в пределах прав, полученных по договору с исполнителем, а также автором записанного на фонограмме либо передаваемого в эфир или по кабелю произведения.

      3. Исполнитель осуществляет права, предусмотренные настоящей главой, при условии соблюдения прав авторов исполняемого произведения.

      4. Для возникновения и осуществления смежных прав не требуется соблюдения каких-либо формальностей. Производитель фонограммы и (или) исполнитель для оповещения о своих правах вправе использовать знак охраны смежных прав, который помещается на каждом экземпляре фонограммы и (или) на каждом содержащем ее футляре и состоит из трех элементов:

      1) латинской буквы "Р" в окружности: Р;

      2) имени (наименования) обладателя исключительных смежных прав;

      3) года первого опубликования фонограммы.

      5. Если не доказано иное, производителем фонограммы признается физическое или юридическое лицо, имя или наименование которого обозначено на фонограмме и (или) содержащем ее футляре.

      Сноска. Статья 35 с изменениями, внесенными законами РК от 22.11.2005 № 90 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона); от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 36. Сфера действия смежных прав

      1. Права исполнителя признаются за ним в соответствии с настоящим Законом в случаях, если:

      1) исполнитель является гражданином Республики Казахстан;

      2) исполнение, постановка впервые имели место на территории Республики Казахстан;

      3) исполнение, постановка записаны на фонограмму, охраняемую в соответствии с положениями пункта 2 настоящей статьи;

      4) исполнение, постановка, не записанные на фонограмму, включены в передачу организации эфирного или кабельного вещания, охраняемую в соответствии с положениями пункта 3 настоящей статьи.

      2. Права производителя фонограммы признаются за ним в соответствии с настоящим Законом в случаях, если:

      1) производитель фонограммы является гражданином Республики Казахстан или юридическим лицом, имеющим официальное местонахождение на территории Республики Казахстан;

      2) фонограмма впервые опубликована на территории Республики Казахстан. Фонограмма также считается впервые опубликованной на территории Республики Казахстан, если в течение тридцати дней после даты опубликования за пределами Республики Казахстан она была опубликована на территории Республики Казахстан.

      3. Права организации эфирного или кабельного вещания признаются за ней в соответствии с настоящим Законом в случае, если организация имеет официальное местонахождение на территории Республики Казахстан и осуществляет передачи с помощью передатчиков, расположенных на территории Республики Казахстан.

      4. Смежные права иностранных физических и юридических лиц признаются на территории Республики Казахстан в соответствии с международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан, если соответствующие исполнение, фонограмма, передача организации эфирного или кабельного вещания не перешли в общественное достояние в стране их происхождения, определяемой по правилам соответствующего международного договора, ратифицированного Республикой Казахстан, вследствие истечения установленного в такой стране срока действия смежных прав и не перешли в общественное достояние в Республике Казахстан вследствие истечения срока действия смежных прав.

      Сноска. В статью 36 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. № 586.

Статья 37. Права исполнителя

      1. Исполнителю исполнения кроме предусмотренных настоящим Законом случаев, принадлежат следующие личные неимущественные и имущественные права:

      1) право на имя;

      2) право на защиту исполнения или постановки от всякого искажения или иного посягательства, способного нанести ущерб чести и достоинству исполнителя (право на защиту репутации);

      3) право на использование исполнения или постановки в любой форме, включая право на получение вознаграждения за каждый вид использования исполнения или постановки.

      1-1. Личные неимущественные права принадлежат исполнителю независимо от его имущественных прав и сохраняются за ним в случае уступки исключительных имущественных прав на использование исполнения.

      2. Исключительные права исполнителя на использование исполнения или постановки означают право разрешать или запрещать осуществление следующих действий:

      1) записывать ранее незаписанное исполнение или постановку;

      2) воспроизводить непосредственно или косвенно запись исполнения или постановки в любой форме;

      3) передавать в эфир, сообщать для всеобщего сведения по кабелю или доводить до всеобщего сведения исполнение или постановку без использования записи исполнения или постановки;

      4) передавать в эфир, сообщать для всеобщего сведения по кабелю или доводить до всеобщего сведения запись исполнения или постановки, за исключением случаев, предусмотренных пунктом 1 статьи 39 настоящего Закона;

      5) сдавать в прокат (внаем) опубликованную в коммерческих целях фонограмму, на которой записано исполнение или постановка с участием исполнителя. Это право при заключении договора на запись исполнения на фонограмму переходит к производителю фонограммы. При этом исполнитель сохраняет право на вознаграждение за сдачу в прокат (внаем) экземпляров такой фонограммы.

      3. Исключительное право исполнителя, предусмотренное подпунктом 2) пункта 2 настоящей статьи, не распространяется на случаи, когда:

      1) первоначальная запись исполнения или постановки была произведена с согласия исполнителя;

      2) воспроизведение исполнения или постановки осуществляется в тех же целях, для которых было получено согласие исполнителя при записи исполнения или постановки;

      3) воспроизведение исполнения или постановки осуществляется в тех же целях, для которых была произведена запись в соответствии с положениями статьи 41 настоящего Закона.

      4. Разрешения, указанные в пункте 2 настоящей статьи, выдаются исполнителем, а при исполнении коллективом исполнителей руководителем такого коллектива посредством заключения письменного договора с пользователем.

      5. Разрешения, указанные в подпунктах 1), 2) и 3) пункта 2 настоящей статьи, на последующие передачи исполнения или постановки, осуществление записи для передачи и воспроизведение такой записи организациями эфирного или кабельного вещания не требуются, если они предусмотрены договором исполнителя с организацией эфирного или кабельного вещания. Размер вознаграждения исполнителю за такое использование также устанавливается в этом договоре.

      6. Заключение договора между исполнителем и производителем аудиовизуального произведения влечет за собой предоставление исполнителем прав, указанных в подпунктах 1), 2), 3), 4) пункта 2 настоящей статьи. Предоставление исполнителем таких прав ограничивается использованием аудиовизуального произведения и, если в договоре не установлено иное, не включает прав на отдельное использование звука или изображения, зафиксированных в аудиовизуальном произведении.

      7. Исключительные права исполнителя, предусмотренные пунктом 2 настоящей статьи, могут передаваться по договору другим лицам.

      Сноска. В статью 37 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. № 586; от 22 ноября 2005 года № 90 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона).

Статья 38. Права производителя фонограмм

      1. Производителю фонограммы в отношении его фонограммы, кроме предусмотренных настоящим Законом, принадлежат исключительные права на использование фонограммы в любой форме, включая право на получение вознаграждения за каждый вид использования фонограммы.

      2. Исключительные права на использование фонограммы означают право осуществлять, разрешать или запрещать осуществление следующих действий:

      1) воспроизводить фонограмму в прямом и косвенном порядке и в любой форме;

      2) распространять оригинал и экземпляры фонограммы, в том числе и импорт, посредством продажи или иной передачи права собственности;

      3) сдавать фонограмму в прокат (внаем) даже после ее распространения, осуществляемого производителем фонограммы или по его разрешению;

      4) переделывать или любым способом перерабатывать фонограмму;

      5) доводить фонограмму до всеобщего сведения.

      3. Если экземпляры правомерно опубликованной фонограммы введены в гражданский оборот посредством их продажи, то допускается их дальнейшее распространение без согласия производителя фонограммы и без выплаты вознаграждения. Право на распространение экземпляров фонограммы путем сдачи их в прокат (внаем) принадлежит производителю фонограммы независимо от права собственности на эти экземпляры.

      4. Исключительные права производителя фонограммы, предусмотренные пунктом 2 настоящей статьи, могут передаваться по договору другим лицам.

      Сноска. В статью 38 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. № 586; от 22 ноября 2005 года № 90 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона).

Статья 39. Использование фонограммы, опубликованной в коммерческих целях, без согласия производителя фонограммы и исполнителя

      1. Допускается без согласия производителя фонограммы, опубликованной в коммерческих целях, и исполнителя, исполнение которого записано на такой фонограмме, но с выплатой вознаграждения:

      1) публичное исполнение фонограммы;

      2) передача фонограммы в эфир;

      3) сообщение фонограммы для всеобщего сведения по кабелю.

      2. Сбор, распределение и выплата вознаграждения, предусмотренного пунктом 1 настоящей статьи, осуществляются одной из организаций, управляющих правами производителей фонограмм и исполнителей на коллективной основе (статья 43 настоящего Закона), в соответствии с соглашением между этими организациями. Если этим соглашением не предусмотрено иное, указанное вознаграждение распределяется между производителем фонограммы и исполнителем поровну.

      3. Размер вознаграждения и условия его выплаты определяются соглашением между пользователями фонограммы или объединениями (ассоциациями) таких пользователей с одной стороны, и организациями, управляющими правами производителей фонограмм и исполнителей, с другой стороны, а в случае, если стороны не достигнут такого соглашения - уполномоченным органом. Размер вознаграждения устанавливается за каждый вид использования фонограмм.

      4. Пользователи фонограмм должны предоставлять организации, указанной в пункте 2 настоящей статьи, программы, содержащие точные сведения о количестве использований фонограмм, а также иные сведения и документы, необходимые для сбора и распределения вознаграждения.

Статья 40. Права организации эфирного и кабельного вещания

      1. Кроме предусмотренных настоящим Законом случаев, организации эфирного и (или) кабельного вещания в отношении ее передачи принадлежат исключительные права использовать в любой форме и давать разрешения на использование передачи, включая право на получение вознаграждения за предоставление такого разрешения.

      2. Исключительные права на использование передачи означают право осуществлять, разрешать или запрещать осуществление следующих действий:

      1) сообщать в эфир передачу;

      2) сообщать передачу для всеобщего сведения по кабелю или передавать передачу в эфир;

      3) записывать передачу;

      4) воспроизводить запись передачи;

      5) сообщать передачу для всеобщего сведения в местах с платным входом;

      6) доводить передачу до всеобщего сведения.

      3. Исключительное право организации эфирного и (или) кабельного вещания, предусмотренное подпунктом 4) пункта 2 настоящей статьи, не распространяется на случаи, когда:

      1) запись передачи была произведена с согласия организации эфирного или кабельного вещания;

      2) воспроизведение передачи осуществляется в тех же целях, в которых была произведена ее запись в соответствии с положениями статьи 41 настоящего Закона.

      Сноска. В статью 40 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. № 586; от 22 ноября 2005 года № 90 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона).

Статья 40-1. Передача исключительных прав. Лицензионный договор

      1. Исключительные права, перечисленные в статьях 37, 38, 40 настоящего Закона, могут быть уступлены полностью или частично, а также могут быть переданы для использования по лицензионному договору о передаче исключительных или неисключительных прав. На такой договор распространяются требования, установленные статьей 32 настоящего Закона.

      2. Исключен Законом РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

      Сноска. Дополнен статьей 40-1 - Законом РК от 9 июля 2004 г. № 586; с изменениями, внесенными Законом РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 40-2. Минимальные ставки вознаграждения исполнителям и производителям фонограмм

      Уполномоченным органом по согласованию с заинтересованными уполномоченными органами в сферах культуры, развития и поддержки частного предпринимательства устанавливаются минимальные ставки вознаграждения исполнителям и производителям фонограмм в случаях, когда практическое осуществление имущественных (исключительных) прав в индивидуальном порядке невозможно в связи с характером использования исполнений или фонограмм (публичным исполнением, в том числе на радио и телевидении, воспроизведением произведения посредством механической, магнитной или иной записи, репродуцированием, воспроизведением в личных целях без согласия исполнителя и производителя фонограммы и другими случаями).

      Организация, управляющая имущественными правами на коллективной основе, при заключении договоров с пользователями не вправе устанавливать размеры ставок вознаграждения исполнителям и производителям фонограмм ниже минимальных ставок вознаграждения, установленных уполномоченным органом.

      Сноска. Глава 3 дополнена статьей 40-2 в соответствии с Законом РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2); в редакции Закона РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 41. Ограничения прав исполнителя, производителя фонограммы, организации эфирного или кабельного вещания

      1. Допускаются без согласия исполнителя, производителя фонограммы, организации эфирного или кабельного вещания и без выплаты вознаграждения использование исполнения, постановки, передач организаций эфирного или кабельного вещания и их записей, а также воспроизведение фонограммы:

      1) для включения в обзор о текущих событиях небольших отрывков из исполнения, постановки, фонограммы, передачи организации эфирного или кабельного вещания;

      2) исключительно в целях обучения или научного исследования;

      3) для цитирования в форме небольших отрывков из исполнения, постановки, фонограммы, передачи организации эфирного или кабельного вещания при условии, что такое цитирование осуществляется в информационных целях. При этом любое использование организацией эфирного или кабельного вещания экземпляров фонограммы, опубликованной в коммерческих целях, для передачи в эфир, сообщения для всеобщего сведения по кабелю или доведения до всеобщего сведения возможно при условии соблюдения положений статьи 39 настоящего Закона;

      4) в иных случаях, установленных положениями статей 18-26 настоящего Закона, в отношении ограничения имущественных прав автора произведений науки, литературы и искусства.

      2. В изъятие из положений статей 37-40 настоящего Закона допускаются без согласия исполнителя, производителя фонограммы, организации эфирного или кабельного вещания использование передачи организации эфирного или кабельного вещания и ее записи, а также воспроизведение фонограммы исключительно в личных целях. Воспроизведение фонограммы допускается при условии выплаты вознаграждения в соответствии со статьей 26 настоящего Закона.

      3. Не применяются положения статей 37, 38, 40 настоящего Закона в отношении получения разрешения исполнителя, производителя фонограммы и организации эфирного или кабельного вещания на осуществление записей краткосрочного пользования исполнения, постановки или передачи, на воспроизведение таких записей и на воспроизведение фонограммы, опубликованных в коммерческих целях, если запись краткосрочного пользования или воспроизведение осуществляются организацией эфирного вещания с помощью ее собственного оборудования и для ее собственной передачи при условии:

      1) предварительного получения организацией эфирного вещания разрешения на передачу в эфир самой постановки, исполнения или передачи, в отношении которых в соответствии с положениями настоящего пункта осуществляется запись краткосрочного пользования или воспроизведение такой записи;

      2) ее уничтожения в пределах срока, который устанавливается в отношении записи краткосрочного пользования произведений науки, литературы и искусства, производимой организацией эфирного вещания в соответствии с положениями статьи 25 настоящего Закона, за исключением записи, которая может быть сохранена в архивах на основании ее исключительно документального характера.

      4. Ограничения, предусмотренные настоящей статьей, применяются без ущерба нормальному использованию фонограммы, исполнения, постановки, передачи организации эфирного или кабельного вещания и их записей, а также включенных в них произведений науки, литературы и искусства, и без ущемления законных интересов исполнителя, производителя фонограммы, организации эфирного или кабельного вещания и авторов указанных произведений.

      Сноска. В статью 41 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. № 586; от 22 ноября 2005 года № 90 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона).

Статья 42. Срок действия смежных прав

      1. Права, предусмотренные настоящей главой в отношении исполнителя, действуют в течение семидесяти лет после первого исполнения или постановки. Права исполнителя на имя и на защиту исполнения или постановки от всякого искажения или иного посягательства, способного нанести ущерб чести и достоинству исполнителя, установленные статьей 37 настоящего Закона, охраняются бессрочно.

      2. Права, предусмотренные настоящей главой в отношении производителя фонограммы, действуют в течение семидесяти лет после первого опубликования фонограммы либо в течение семидесяти лет после ее первой записи, если фонограмма не была опубликована в течение этого срока.

      3. Права, предусмотренные настоящей главой в отношении организации эфирного вещания, действуют в течение семидесяти лет после осуществления такой организацией первой передачи в эфир.

      4. Права, предусмотренные настоящей главой в отношении организации кабельного вещания, действуют в течение семидесяти лет после осуществления такой организацией первого сообщения для всеобщего сведения по кабелю.

      5. Радио и телепередачи (передачи в эфир), в отношении которых не истек семидесятилетний срок с момента правомерного обнародования или создания, если они не были обнародованы, с даты введения в действие настоящего Закона охраняются в течение оставшегося срока как объекты смежных прав.

      6. Исчисление сроков, предусмотренных пунктами 1, 2, 3, 4 настоящей статьи, начинается с первого января года, следующего за годом, в котором имел место юридический факт, являющийся основанием для начала течения срока.

      7. В случае, если исполнитель был репрессирован и реабилитирован посмертно, то срок охраны прав, предусмотренный настоящей статьей, начинает действовать с первого января года, следующего за годом реабилитации.

      8. К наследникам (в отношении юридических лиц - правопреемникам) исполнителя, производителя фонограммы, организации эфирного или кабельного вещания переходит право разрешать использование исполнения, постановки, фонограммы, передачи организаций эфирного или кабельного вещания и на получение вознаграждения в пределах оставшейся части сроков, указанных в пунктах 1, 2, 3, 4 настоящей статьи.

      9. Истечение срока действия смежных прав на исполнения, постановки, фонограммы, передачи организаций эфирного или кабельного вещания означает их переход в общественное достояние.

      В отношении объектов смежных прав, перешедших в общественное достояние, применяются положения статьи 29 настоящего Закона с учетом положений статей 34-42 настоящего Закона.

      Сноска. В статью 42 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. № 586; от 22 ноября 2005 года № 90 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона).

Глава 4. Коллективное управление имущественными правами

Статья 43. Цели и сферы коллективного управления имущественными правами

      1. Авторы произведений науки, литературы и искусства, исполнители, производители фонограмм или иные обладатели авторских и смежных прав в целях практического осуществления их имущественных прав вправе создавать организации, управляющие имущественными правами на коллективной основе.

      2. Организация, управляющая имущественными правами на коллективной основе, не вправе заниматься коммерческой деятельностью, а также осуществлять использование произведений и объектов смежных прав, полученных для управления на коллективной основе.

      3. Допускается создание отдельных организаций по различным правам и различным категориям обладателей прав, либо организаций, управляющих разными правами в интересах одной категории обладателей прав, либо организаций, управляющих одним видом прав в интересах разных категорий обладателей прав. Такие организации создаются непосредственно обладателями авторских и смежных прав и действуют в пределах полномочий, полученных от них, на основе устава.

      Организации, управляющие имущественными правами на коллективной основе, могут создаваться, в частности, в следующих сферах коллективного управления:

      1) управление исключительными правами на обнародованные музыкальные произведения (с текстом или без текста) и отрывки музыкально-драматических произведений в отношении их публичного исполнения, сообщения для всеобщего сведения по кабелю или передачи в эфир, в том числе путем ретрансляции;

      2) осуществление прав композиторов, являющихся авторами музыкальных произведений (с текстом или без текста), использованных в аудиовизуальном произведении, на получение вознаграждения за публичное исполнение или сообщение для всеобщего сведения по кабелю или передачу в эфир такого аудиовизуального произведения;

      3) управление правом следования в отношении произведения изобразительного искусства;

      4) осуществление прав авторов, исполнителей, производителей фонограмм и аудиовизуальных произведений на получение вознаграждения за воспроизведение фонограмм и аудиовизуальных произведений в личных целях и без получения дохода;

      5) осуществление прав исполнителей на получение вознаграждения за публичное исполнение, а также за сообщение для всеобщего сведения по кабелю или передачу в эфир фонограмм, опубликованных в коммерческих целях;

      6) осуществление прав производителей фонограмм на получение вознаграждения за публичное исполнение, а также за сообщение для всеобщего сведения по кабелю или передачу в эфир фонограмм, опубликованных в коммерческих целях;

      7) управление правами на репродуцирование (репрографическое воспроизведение) обнародованных произведений;

      8) осуществление прав организаций эфирного и кабельного вещания на получение вознаграждения за публичное исполнение, а также за сообщение для всеобщего сведения по кабелю или передачу в эфир собственных передач, опубликованных в коммерческих целях.

      4. Полномочия на коллективное управление имущественными правами передаются непосредственно обладателями авторских и смежных прав добровольно на основании письменных договоров, а также по соответствующим договорам с иностранными организациями, управляющими аналогичными правами, с учетом положений пункта 2 статьи 46-1 настоящего Закона.

      В случае передачи полномочий на коллективное управление имущественными правами нескольким организациям, управляющим имущественными правами на коллективной основе, переданные полномочия должны отличаться по объему и (или) территории, и (или) сферам управления.

      5. Уставы организаций, управляющих имущественными правами на коллективной основе, должны содержать положения, отвечающие требованиям настоящего Закона. Отказ в регистрации организации, управляющей имущественными правами на коллективной основе, допускается в случаях нарушения требования настоящего Закона, а также законодательства, устанавливающего порядок регистрации некоммерческих организаций.

      6. Руководство деятельностью указанной организации осуществляют обладатели авторских и смежных прав, имущественными правами которых она управляет. Принятие решения относительно размера вознаграждения и условия заключения лицензионного договора с пользователями, способа распределения и выплаты собранного вознаграждения и иных принципиальных вопросов деятельности такой организации осуществляется исключительно обладателями авторских и смежных прав коллегиально на общем собрании.

      Сноска. Статья 43 в редакции Закона РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2); с изменениями, внесенными законами РК от 12.01.2012 № 537-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 20.06.2022 № 128-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 44. Деятельность организаций, управляющих имущественными правами на коллективной основе

      1. Любой автор, его наследник или иной обладатель авторских и смежных прав, охраняемых в соответствии с главами 2 и 3 настоящего Закона, вправе передать осуществление своих имущественных прав организации, управляющей имущественными правами на коллективной основе, а организация обязана принять на себя осуществление этих прав на коллективной основе, если управление такой категорией прав относится к уставной деятельности этой организации. Указанные организации не вправе осуществлять использование произведений и объектов смежных прав, полученных для управления на коллективной основе.

      2. На основе полномочий, полученных в соответствии с пунктом 3 статьи 43 настоящего Закона, организация, управляющая имущественными правами на коллективной основе, заключает лицензионные договоры с пользователями на соответствующие способы использования произведений и объектов смежных прав. Условия таких лицензионных договоров должны быть одинаковыми для всех пользователей одной категории. Указанные организации не вправе отказать в заключении лицензионных договоров пользователю без достаточных на то оснований.

      2-1. Пользователи обязаны представлять отчет организации, управляющей имущественными правами на коллективной основе, об использовании объектов авторских и смежных прав, а также иные сведения и документы, необходимые для сбора и распределения вознаграждения, перечень и сроки представления которых определяются в лицензионном договоре, в письменном виде либо в форме электронного документа.

      3. Исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

      4. Все возможные имущественные претензии обладателей авторских и смежных прав к пользователям, связанные с использованием их произведений и объектов смежных прав по таким лицензионным договорам, должны быть урегулированы организацией, заключающей лицензионные договоры.

      5. Организация, управляющая имущественными правами на коллективной основе, обязана принимать меры для распределения и выплаты собранного вознаграждения.

      В случае невозможности распределения и идентификации собранного вознаграждения в связи с непредставлением отчетов пользователей об использовании объектов авторских и смежных прав организация, управляющая имущественными правами на коллективной основе, обязана сохранять такое нераспределенное вознаграждение, а по истечении трех лет с даты его поступления на счет организации включить его в распределяемые суммы в порядке, определяемом общим собранием обладателей авторских и смежных прав.

      Суммы собранного вознаграждения, распределенные и начисленные конкретным обладателям авторских и смежных прав, должны сохраняться на счете организации, управляющей имущественными правами на коллективной основе, и быть выплачены соответствующему автору и (или) правообладателю по мере нахождения или обращения таких лиц вне зависимости от срока хранения таких сумм на счете организации.

      Сноска. Статья 44 с изменениями, внесенными законами РК от 09.07.2004 № 586; от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 07.04.2015 № 300-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.06.2022 № 128-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 45. Функции организаций, управляющих имущественными правами на коллективной основе

      Организация, управляющая имущественными правами на коллективной основе, должна выполнять от имени представляемых ею обладателей авторских и смежных прав и на основе полученных от них полномочий следующие функции:

      1) заключать лицензионные договоры с пользователями на использование прав, управлением которых занимается такая организация, в письменном виде либо в форме электронного документа;

      2) согласовывать с пользователями размер вознаграждения и другие условия, на которых заключаются лицензионные договоры;

      3) согласовывать с пользователями размер вознаграждения в тех случаях, когда эта организация занимается сбором такого вознаграждения без заключения лицензионного договора (статья 26 и пункты 2 и 3 статьи 39 настоящего Закона);

      4) собирать предусмотренное лицензионным договором вознаграждение и (или) вознаграждение, предусмотренное подпунктом 3) настоящей статьи, с соблюдением требований пункта 1 статьи 166 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс);

      5) распределять и выплачивать собранное в соответствии с подпунктом 4) настоящей статьи вознаграждение представляемым ею обладателям авторских и смежных прав;

      6) совершать любые юридические действия, необходимые для защиты прав, управлением которых занимается такая организация.

      Сноска. Статья 45 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 20.06.2022 № 128-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 46. Обязанности организаций, управляющих имущественными правами на коллективной основе

      1. Деятельность организации, управляющей имущественными правами на коллективной основе, осуществляется в интересах обладателей авторских и смежных прав, представляемых такой организацией.

      В этих целях организация обязана:

      1) одновременно с выплатой вознаграждения представлять через личный кабинет на интернет-ресурсе организации обладателям авторских и смежных прав отчеты, содержащие сведения об использовании их прав, в том числе о размере собранного вознаграждения и об удержанных из него суммах;

      2) использовать собранное в соответствии с положениями подпункта 4) статьи 45 настоящего Закона вознаграждение для распределения и выплаты обладателям авторских и смежных прав. Распределение и выплата вознаграждения должны осуществляться справедливо, без дискриминации по признаку гражданства, страны проживания, категории правообладателя и иным основаниям. При этом организация вправе вычитать из собранного вознаграждения суммы на покрытие своих фактических расходов по сбору, распределению и выплате такого вознаграждения, а также суммы, которые направляются в специальные фонды, создаваемые этой организацией с согласия и в интересах представляемых ею обладателей авторских и смежных прав. Суммы на покрытие своих фактических расходов по сбору, распределению и выплате вознаграждения, а также направляемые в специальные фонды, не должны превышать тридцать процентов от общей суммы собранного вознаграждения;

      3) распределять и не менее одного раза в квартал выплачивать собранные суммы вознаграждения казахстанским обладателям авторских и смежных прав и не менее одного раза в год – иностранным организациям, управляющим аналогичными правами, за вычетом сумм, указанных в подпункте 2) настоящего пункта, пропорционально фактическому использованию произведений и объектов смежных прав. При этом организация обязана принимать меры по установлению правообладателей, имеющих право на получение вознаграждения в соответствии с заключенными этой организацией лицензионными договорами и договорами о выплате вознаграждения, в том числе использовать для этой цели информацию, полученную от других организаций, управляющих имущественными правами на коллективной основе, средств массовой информации, распространяемых на всей территории Республики Казахстан;

      4) формировать реестры, содержащие сведения о правообладателях, о правах, переданных ей в управление, а также об объектах авторских и смежных прав. Сведения, содержащиеся в таких реестрах, представляются всем заинтересованным лицам, за исключением сведений, которые в соответствии с законом не могут разглашаться без согласия правообладателя;

      5) создать интернет-ресурс в целях информирования о деятельности организации, управляющей имущественными правами на коллективной основе, обеспечить доступность интернет-ресурса в круглосуточном режиме, открытость информации, размещаемой на нем, а также предоставление такой информации на безвозмездной основе;

      6) размещать на интернет-ресурсе информацию о правах, переданных ей в управление, включая наименование объекта авторских или смежных прав, имя автора или иного правообладателя, а в случае передачи прав по договорам о взаимном представительстве интересов с организацией, управляющей имущественными правами на коллективной основе, – наименование такой организации, ставках вознаграждения;

      7) размещать на своем интернет-ресурсе информацию о представителях организации;

      8) обнародовать отчеты, направляемые в уполномоченный орган, в средствах массовой информации, распространяемых на всей территории Республики Казахстан, на своем интернет-ресурсе;

      9) размещать на своем интернет-ресурсе информацию о договорах, заключенных с пользователями, включая наименование пользователя и его место нахождения, а также дату заключения такого договора;

      10) заключать договоры о взаимном представительстве интересов с организациями, управляющими имущественными правами на коллективной основе на территории Республики Казахстан;

      11) уведомить в письменном виде или в форме электронного документа уполномоченный орган о времени и месте проведения общего собрания не позднее чем за десять рабочих дней до даты проведения общего собрания, а также обеспечить доступ к нему.

      1-1. Организация, управляющая имущественными правами на коллективной основе, обязана не реже одного раза в два года привлекать независимую аудиторскую организацию для проведения аудита ее бухгалтерской (финансовой) отчетности, а также проверки ведения и документального оформления операций с деньгами при осуществлении сбора, распределения и выплаты вознаграждения, соответствия распределения собранного вознаграждения требованиям, предусмотренным утвержденной такой организацией методикой, учета целевых поступлений и выплат, осуществленных из специальных фондов, соблюдения иных требований, предъявляемых к деятельности такой организации и установленных настоящей статьей.

      Организация, управляющая имущественными правами на коллективной основе, обязана опубликовывать на своем интернет-ресурсе в месячный срок с даты утверждения (подписания) аудиторское заключение и результаты проверки вместе с соответствующей бухгалтерской (финансовой) отчетностью, которые должны находиться в открытом доступе для правообладателей в течение пяти лет.

      Бухгалтерская (финансовая) отчетность и иная информация, предусмотренная частью первой настоящего пункта, подлежащие аудиту и проверке, не могут быть отнесены к информации, содержащей сведения конфиденциального характера, коммерческой или иной охраняемой законом тайне.

      Расходы на проведение аудита и проверки включаются в состав расходов организации, управляющей имущественными правами на коллективной основе.

      2. Обладатели авторских и смежных прав, не предоставившие полномочий организации, управляющей имущественными правами на коллективной основе, в отношении сбора вознаграждения, предусмотренного в подпункте 4) статьи 45 настоящего Закона, вправе потребовать от нее выплатить причитающееся им вознаграждение в соответствии с произведенным распределением, а также исключить свои произведения и объекты смежных прав из разрешений, предоставляемых этой организацией пользователям.

      По истечении трех месяцев со дня получения от обладателя авторских и (или) смежных прав соответствующего уведомления организация, управляющая имущественными правами на коллективной основе, обязана исключить указанные ими права и (или) объекты из лицензионных договоров со всеми пользователями и разместить информацию об этом в средствах массовой информации, распространяемых на всей территории Республики Казахстан, на своем интернет-ресурсе. Организация, управляющая имущественными правами на коллективной основе, обязана уплатить обладателю авторских и (или) смежных прав причитающееся ему вознаграждение, полученное от пользователей в соответствии с ранее заключенными лицензионными договорами, и представить ему отчет.

      Организация, управляющая имущественными правами на коллективной основе, из репертуара которой обладателями авторских и смежных прав были исключены произведения и объекты смежных прав, не вправе по истечении срока, указанного в части второй настоящего пункта, предоставлять пользователям разрешение на их использование.

      Сноска. Статья 46 в редакции Закона РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2); с изменениями, внесенными законами РК от 12.01.2012 № 537-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 07.04.2015 № 300-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.06.2018 № 161-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.06.2022 № 128-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 46-1. Аккредитация организаций, управляющих имущественными правами на коллективной основе

      1. Организация, управляющая имущественными правами на коллективной основе, вправе получить свидетельство об аккредитации в уполномоченном органе на осуществление деятельности в сферах коллективного управления, предусмотренных пунктом 3 статьи 43 настоящего Закона.

      2. Аккредитация проводится по каждой из сфер, предусмотренных пунктом 3 статьи 43 настоящего Закона, отдельно.

      Организация, управляющая имущественными правами на коллективной основе, может получить свидетельство об аккредитации на осуществление деятельности в одной, двух и более сферах коллективного управления, указанных в пункте 3 статьи 43 настоящего Закона. Форма свидетельства об аккредитации организации, управляющей имущественными правами на коллективной основе, устанавливается уполномоченным органом.

      Организация, управляющая имущественными правами на коллективной основе, получившая свидетельство об аккредитации, вправе наряду с управлением правами тех правообладателей, с которыми она заключила договоры об управлении правами, осуществлять сбор вознаграждения для тех правообладателей, с которыми такие договоры не заключены.

      Сноска. Глава 4 дополнена статьей 46-1 в соответствии с Законом РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 46-2. Порядок проведения аккредитации организаций, управляющих имущественными правами на коллективной основе

      1. Аккредитация организаций, управляющих имущественными правами на коллективной основе, является добровольной и осуществляется уполномоченным органом на основании заявления организации, управляющей имущественными правами на коллективной основе, в соответствии с настоящим Законом.

      2. Аккредитация организации, управляющей имущественными правами на коллективной основе, осуществляется уполномоченным органом на основании заключения комиссии по аккредитации организаций, управляющих имущественными правами на коллективной основе (далее - комиссия по аккредитации).

      3. Состав и положение о комиссии по аккредитации утверждаются уполномоченным органом.

      Информация о дате проведения заседания комиссии по аккредитации размещается уполномоченным органом в периодических печатных изданиях, распространяемых на всей территории Республики Казахстан, и на его интернет-ресурсе не позднее чем за тридцать рабочих дней до даты проведения заседания комиссии по аккредитации.

      4. Для прохождения аккредитации заявитель направляет в уполномоченный орган заявление. Заявление должно быть направлено не позднее десяти рабочих дней до даты проведения заседания комиссии по аккредитации. Форма заявления и перечень документов, которые должна представить организация, управляющая имущественными правами на коллективной основе, для прохождения аккредитации, устанавливаются уполномоченным органом.

      5. Уполномоченный орган принимает заявление и ведет их учет в журнале регистрации заявлений с присвоением номера и указанием даты приема.

      6. Заседание комиссии по аккредитации правомочно принимать заключение, если в заседании участвует не менее половины ее членов. Заключение комиссии по аккредитации принимается большинством голосов присутствующих на заседании ее членов. Если голоса разделятся поровну, решающий голос имеет председатель комиссии по аккредитации.

      Принятие заключения членами комиссии по аккредитации путем проведения заочного голосования и делегирования своих полномочий иным лицам не допускается.

      7. По итогам заседания комиссии по аккредитации уполномоченный орган в срок не позднее пяти рабочих дней после даты завершения заседания принимает решение об аккредитации либо об отказе в аккредитации.

      Свидетельство об аккредитации выдается заявителю сроком на пять лет.

      При вынесении заключения об аккредитации комиссия по аккредитации должна принимать во внимание следующее:

      1) осуществление деятельности в данной сфере не менее двух лет с момента регистрации в качестве юридического лица;

      2) наличие опыта работы по распределению и выплате собранного вознаграждения не менее восьми раз;

      3) наличие положительных отзывов о деятельности организации от авторов и пользователей;

      4) наличие действующих договоров о взаимном представительстве интересов с аналогичными организациями, управляющими имущественными правами на коллективной основе, других государств;

      5) надлежащее исполнение организацией обязанностей, предусмотренных статьей 46 настоящего Закона;

      6) наличие подтверждающих документов о перечислении соответствующих сумм вознаграждения организациям, управляющим имущественными правами на коллективной основе, других государств на основе действующих договоров о взаимном представительстве интересов;

      7) факты привлечения к административной ответственности за воспрепятствование должностным лицам органов государственного контроля и надзора в выполнении ими служебных обязанностей, а также невыполнение постановлений, предписаний и иных требований.

      Уполномоченный орган принимает решение об отказе в аккредитации в случаях:

      1) непредставления документов, установленных законодательством Республики Казахстан;

      2) неполноты сведений, содержащихся в представленных документах;

      3) привлечения к административной ответственности за воспрепятствование должностным лицам органов государственного контроля и надзора в выполнении ими служебных обязанностей, а также невыполнение постановлений, предписаний и иных требований;

      4) невыполнения и (или) ненадлежащего исполнения организацией обязанностей, предусмотренных статьей 46 настоящего Закона.

      В случае принятия уполномоченным органом решения об отказе в аккредитации в связи с невыполнением и (или) ненадлежащим исполнением организацией обязанностей, предусмотренных статьей 46 настоящего Закона, организация не вправе получить в уполномоченном органе свидетельство об аккредитации на осуществление деятельности в сферах коллективного управления, установленных пунктом 3 статьи 43 настоящего Закона, в течение двух лет с даты принятия уполномоченным органом решения об отказе в аккредитации.

      8. Решение об отказе в аккредитации организации, управляющей имущественными правами на коллективной основе, может быть обжаловано в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

      9. Информация об аккредитованных организациях размещается уполномоченным органом на его интернет-ресурсе.

      10. В случае перерегистрации либо реорганизации аккредитованные организации письменно уведомляют уполномоченный орган о перерегистрации либо реорганизации с приложением документов, подтверждающих указанные сведения, и возвращают свидетельство об аккредитации в течение десяти рабочих дней.

      Уполномоченный орган не позднее десяти рабочих дней с момента получения письменного уведомления заявителя выдает свидетельство об аккредитации.

      11. В случае утери свидетельства об аккредитации уполномоченный орган по письменному заявлению организации, управляющей имущественными правами на коллективной основе, в течение десяти рабочих дней выдает дубликат свидетельства об аккредитации.

      Сноска. Глава 4 дополнена статьей 46-2 в соответствии с Законом РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2); с изменениями, внесенными законами РК от 12.01.2012 № 537-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 07.04.2015 № 300-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.06.2018 № 161-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.06.2022 № 128-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 47. Контроль за деятельностью организаций, управляющих имущественными правами на коллективной основе

      1. Организация, управляющая имущественными правами авторов, исполнителей, производителей фонограмм или иных обладателей авторских и (или) смежных прав на коллективной основе, обязана ежегодно не позднее 15 апреля года, следующего за отчетным, предоставлять уполномоченному органу:

      1) изменения, внесенные в устав и иные учредительные документы такой организации;

      2) копии заключаемых такой организацией двусторонних и многосторонних соглашений с иностранными организациями, управляющими аналогичными правами;

      3) копии решений общего собрания;

      4) годовой баланс, годовой отчет, включая сведения о собранных, распределенных, нераспределенных, выплаченных, невыплаченных, невостребованных вознаграждениях;

      5) информацию о филиалах и представительствах на местах, осуществляющих функции по сбору, распределению и выплате вознаграждения за использование объектов авторского права или смежных прав.

      Организация, управляющая имущественными правами на коллективной основе, не реже одного раза в два года также представляет в уполномоченный орган в срок не позднее 15 апреля аудиторский отчет.

      Документы, представляемые организацией, управляющей имущественными правами на коллективной основе, удостоверяются нотариально или печатью такой организации.

      2. Уполномоченный орган вправе затребовать от организаций, управляющих имущественными правами на коллективной основе, дополнительную информацию и документы, необходимые для проверки соответствия деятельности организации настоящему Закону, законодательству Республики Казахстан о некоммерческих организациях или иному законодательству, а также уставу такой организации.

      Сноска. Статья 47 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 12.01.2012 № 537-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 07.04.2015 № 300-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.06.2018 № 161-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 47-1. Отзыв свидетельства об аккредитации организаций, управляющих имущественными правами на коллективной основе

      Свидетельство об аккредитации организаций, управляющих имущественными правами на коллективной основе, может быть отозвано уполномоченным органом в случаях:

      1) выявления недостоверных сведений в документах, послуживших основанием для принятия решения об аккредитации;

      2) непредставления в установленный срок в уполномоченный орган ежегодного отчета о деятельности аккредитованной организации;

      3) представления в уполномоченный орган ежегодного отчета о деятельности аккредитованной организации, содержащего заведомо ложные сведения;

      4) осуществления коммерческой деятельности;

      5) невыполнения обязанностей, предусмотренных статьей 46 настоящего Закона;

      6) несвоевременной выплаты авторского вознаграждения;

      7) непринятия мер по поиску авторов, исполнителей и производителя фонограмм для перечисления собранного авторского вознаграждения;

      8) привлечения к административной ответственности за воспрепятствование должностным лицам органов государственного контроля и надзора в выполнении ими служебных обязанностей, а также невыполнение постановлений, предписаний и иных требований;

      9) применения ставок вознаграждения авторам, исполнителям и производителям фонограмм ниже минимальных ставок вознаграждения, установленных уполномоченным органом.

      Сноска. Глава 4 дополнена статьей 47-1 в соответствии с Законом РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2); с изменениями, внесенными законами РК от 12.01.2012 № 537-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 07.04.2015 № 300-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.06.2022 № 128-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 47-2. Прекращение действия свидетельства об аккредитации организаций, управляющих имущественными правами на коллективной основе

      1. Свидетельство об аккредитации организаций, управляющих имущественными правами на коллективной основе, прекращает свое действие в случаях:

      1) истечения срока, на который выдано свидетельство об аккредитации;

      2) принятия решения о добровольном возврате свидетельства об аккредитации уполномоченному органу;

      3) отзыва свидетельства об аккредитации;

      4) ликвидации организации, управляющей имущественными правами на коллективной основе.

      2. При прекращении действия свидетельства об аккредитации организаций, управляющих имущественными правами на коллективной основе, свидетельство возвращается в уполномоченный орган в месячный срок со дня наступления случаев, указанных в пункте 1 настоящей статьи.

      Сноска. Глава 4 дополнена статьей 47-2 в соответствии с Законом РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Глава 5. Защита авторских и смежных прав

Статья 48. Нарушение авторских и смежных прав

      1. За нарушение предусмотренных настоящим Законом авторских и (или) смежных прав наступает ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

      2. В отношении произведений или объектов смежных прав не допускаются:

      1) осуществление без разрешения автора или иного правообладателя действий, направленных на снятие ограничений использования произведений или объектов смежных прав, установленных путем применения технических средств защиты авторского права и смежных прав;

      2) изготовление, распространение, сдача в прокат, предоставление во временное пользование, импорт, реклама любого устройства или его компонентов, их использование в целях получения дохода либо оказание услуг в случаях, если в результате таких действий становится невозможным использование технических средств защиты авторского права и смежных прав либо эти технические средства не могут обеспечить надлежащую защиту указанных прав;

      3) удаление или изменение без разрешения автора или иного правообладателя информации об управлении правами;

      4) воспроизведение, распространение, импорт в целях распространения, публичное исполнение, сообщение для всеобщего сведения по кабелю или передача в эфир, доведение до всеобщего сведения произведений или объектов смежных прав, в отношении которых без разрешения автора или иного правообладателя была удалена или изменена информация об управлении имущественными правами.

      Сноска. Статья 48 в редакции Закона РК от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст.2); с изменением, внесенным Законом РК от 12.01.2012 № 537-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 22.11.2005 № 90 (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 48-1. Контроль за деятельностью физических и юридических лиц, использующих объекты авторского права и смежных прав

      Сноска. Глава 5 дополнена статьей 48-1 в соответствии с Законом РК от 09.07.2004 № 586; исключена Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 49. Защита авторских и смежных прав

      1. Защита авторских и смежных прав осуществляется судом путем:

      1) признания прав;

      2) восстановления положения, существовавшего до нарушения права;

      3) пресечения действий, нарушающих право или создающих угрозу его нарушения;

      4) возмещения убытков, включая упущенную выгоду;

      5) взыскания дохода, полученного нарушителем вследствие нарушения авторских и (или) смежных прав;

      6) выплаты компенсации в сумме от ста месячных расчетных показателей до пятнадцати тысяч месячных расчетных показателей, определяемой по усмотрению суда, или в двукратном размере стоимости экземпляров произведения или в двукратном размере стоимости права использования произведения, определяемой исходя из цены, которая при сравнимых обстоятельствах обычно взимается за правомерное использование произведения. Размер компенсации определяется судом вместо возмещения убытков или взыскания дохода;

      7) принятия иных предусмотренных законодательными актами мер, связанных с защитой их прав.

      Указанные в подпунктах 4), 5) и 6) настоящего пункта меры применяются по выбору правообладателя.

      1-1. Исключен Законом РК от 20.06.2018 № 161-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. До рассмотрения дела судья единолично вправе вынести определение о запрещении ответчику изготовления, воспроизведения, реализации, использования экземпляров объектов авторского права и (или) смежных прав, в отношении которых предполагается, что они являются контрафактными. Судья также вправе вынести определение о наложении ареста и изъятии всех экземпляров объектов авторского права и (или) смежных прав, в отношении которых предполагается, что они являются контрафактными, а также материалов и оборудования, предназначенных для их изготовления и воспроизведения.

      3. Суд вправе вынести решение о конфискации контрафактных экземпляров объектов авторского права и (или) смежных прав, а также материалов и оборудования, используемых для их воспроизведения. Контрафактные экземпляры объектов авторского права и (или) смежных прав могут быть переданы обладателю авторских или смежных прав по его требованию либо по решению суда подлежат уничтожению.

      Материалы и оборудование, используемые для их воспроизведения, подлежат по решению суда уничтожению либо передаче в доход государства.

      Сноска. Статья 49 с изменениями, внесенными законами РК от 22.11.2005 № 90 (порядок введения в действие см. ст. 2 Закона); от 10.07.2009 № 179-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 12.01.2012 № 537-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 07.04.2015 № 300-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 31.10.2015 № 378-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 20.06.2018 № 161-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

     
      Президент
Республики Казахстан

Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы

Қазақстан Республикасының 1996 жылғы 10 маусымдағы N 6-I Заңы.

      ҚОЛДАНУШЫЛАР НАЗАРЫНА!
      Қазақстан Республикасының 2005.11.22. № 90 Заңымен енгізілген өзгерістер әртүрлі уақытта қолданысқа енгізілген (2-бапты қараңыз). Қажет болған жағдайда "Заң" Деректер базасының 5 версиясының алдыңғы редакцияларын қараңыз.

      МАЗМҰНЫ

      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "I тарау", "II тарау", "III тарау", "IV тарау" және "V тарау" деген сөздер тиісінше "1-тарау", "2-тарау", "3-тарау", "4-тарау" және "5-тарау" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 20.06.2022 № 128-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1-ТАРАУ. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Реттелетiн мәселелер

      Осы Заң санаткерлiк меншiк саласында ғылым, әдебиет және өнер туындыларын (авторлық құқық), қойылымдарды, орындаушылықты, фонограммаларды, эфирлiк және кабельдiк хабар тарату ұйымдарының хабарларын (сабақтас құқықтар) жасауға және пайдалануға байланысты туындайтын қатынастары реттейдi.

2-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

      Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

      1) автор - шығармашылық еңбегімен ғылым, әдебиет, өнер туындысын жасаған жеке тұлға;

      2) авторлық құқық - автордың жеке мүліктік емес және мүліктік құқықтары;

      3) авторлық құқықты және сабақтас құқықтарды қорғаудың техникалық құралы - туындыларға немесе сабақтас құқықтар объектілеріне қол жеткізуді бақылайтын, автор, сабақтас құқықтар иесі немесе өзге де айрықша құқықтар иесі туындыларға немесе сабақтас құқықтар объектілеріне қатысты рұқсат етпеген іс-әрекеттерді жүзеге асыруды болғызбайтын не шектейтін техникалық (бағдарламалық-техникалық) құрылғы немесе оның компоненттері;

      4) авторлық құқық және (немесе) сабақтас құқықтар объектiсiнiң контрафактiлiк данасы – жасалуы, таратылуы немесе өзгедей пайдаланылуы осы Заңның ережелерiне не Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттардың нормаларына орай авторлық құқықтың және (немесе) сабақтас құқықтардың бұзылуына әкеп соғатын туындының, жазылған орындаушылықтың, фонограмманың, эфирлiк және кәбiлдiк хабар тарату ұйымдары хабарының данасы. Құқық иеленушiнiң рұқсатынсыз құқықтарды басқару туралы ақпараты жойылған немесе өзгертiлген не авторлық құқық пен сабақтас құқықтарды қорғаудың техникалық құралдарын айналып өтуге мүмкiндiк беретiн заңсыз пайдаланылатын құрылғылардың көмегiмен жасалған авторлық құқық және (немесе) сабақтас құқықтар объектiлерi де контрафактiлiк болып танылады;

      5) авторлық шарт – нысанасы бір немесе бірнеше авторлық құқық объектілерін пайдалануға мүліктік құқықтарды беру болып табылатын шарт. Авторлық шарт лицензиялық шарттың бір түрі болып табылады;

      6) айрықша емес құқық - осы Заңда белгіленген жағдайларды қоспағанда, автордың немесе өзге құқық иеленушінің тиісті рұқсатымен басқа адамдардың құқық иеленушімен бір мезгілде туындыны, орындаушылықты, қойылымды, фонограмманы, эфирлік және кәбілдік хабар тарату ұйымдарының хабарын пайдалана алатын құқығы;

      7) айрықша құқық – автордың және (немесе) өзге де құқық иеленушінің туындыны және (немесе) сабақтас құқықтар объектісін белгіленген мерзім ішінде кез келген тәсілмен пайдалануды жүзеге асыруға, оған рұқсат беруге және тыйым салуға мүліктік құқығы;

      8) аккредиттеу - ұжымдық басқару салаларында мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымдардың осы Заңда белгіленген заңды құқықтарын уәкілетті органның ресми тану рәсімі;

      8-1) алып тасталды - ҚР 24.11.2015 № 419-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).

      9) деректер базасы - деректер электронды-есептеу машинасының (бұдан әрі - ЭЕМ) көмегімен табылатындай және өңделетіндей етіп жүйеге түсірілген материалдардың іріктелуі және (немесе) орналасуы жағынан шығармашылық еңбектің нәтижесін білдіретін деректер (мақалалар, есептер, фактілер және басқалар) жиынтығы. Деректер базасы ұғымы оның көмегімен деректер базасының материалдарына электрондық қол жеткізуді жүзеге асыруға болатын ЭЕМ-ге арналған бағдарламаға қолданылмайды;

      10) дыбыстау-бейнелеу туындысы - тиісті техникалық құрылғылардың көмегімен көріп және естіп (дыбыспен берілетін жағдайда) қабылдауға арналған өзара байланысты кадрлардың немесе бейнелердің (дыбыспен сүйемелдеп немесе сүйемелдемей) түсірілген сериясынан құралатын туынды. Дыбыстау-бейнелеу туындылары кинематографиялық туындыларды және бастапқы немесе одан кейінгі түсірілу тәсіліне қарамастан, кинематография құралдарына ұқсас құралдармен бейнеленген туындылардың барлығын (телефильмдерді және бейнефильмдерді, диафильмдер мен слайдфильмдерді және сол сияқты туындыларды) қамтиды;

      11) дыбыстау-бейнелеу туындысын шығарушы - осындай туындыны жасаудың бастамасы мен жауапкершілігін мойнына алған жеке немесе заңды тұлға. Өзге дәлелдемелер болмаған кезде, осы туындыда есімі немесе атауы белгіленген тұлға дыбыстау-бейнелеу туындысын шығарушы деп танылады;

      12) жазу - дыбыстарды және (немесе) бейнелерді техникалық құралдардың көмегімен оларды бірнеше қайтара қабылдауға, қайта шығаруға немесе хабарлауға мүмкіндік беретін қандай да бір материалдық нысанда жазып алу;

      13) жалпы жұрттың назарына жеткізу - авторлық құқық және (немесе) сабақтас құқықтар объектілерін көпшілік оларға өзінің жеке қалауы бойынша кез келген жерден және кез келген уақытта (интерактивтік режимде) қол жеткізуді жүзеге асыра алатын сым арқылы немесе сымсыз байланыс құралдарымен хабарлау;

      14) жариялау - автордың не авторлық немесе сабақтас құқықтар объектілеріне өзге құқық иеленушінің келісімімен туындының, орындаушылық жазбасының немесе фонограмманың даналарын көпшіліктің орынды қажеттіліктерін қанағаттандыратын мөлшерде көпшілікке ұсыну;

      14-1) интернет-ресурс – аппараттық-бағдарламалық кешенде орналастырылатын, бірегей желілік адресі және (немесе) домендік аты бар және Интернетте жұмыс істейтін, мәтіндік, графикалық, аудиовизуалдық немесе өзге де түрде бейнеленетін электрондық ақпараттық ресурс;

      15) кәбіл бойынша жалпы жұрттың назарына хабарлау - туындыны, фонограмманы, орындаушылықты, эфирлік немесе кәбілдік хабар тарату ұйымдары хабарын жалпы жұрттың назарына кәбіл, сым, оптикалық талшық арқылы немесе соған ұқсас құралдардың көмегімен хабарлау;

      16) көпшілік алдында орындау - туындыны мәнерлеп оқу, ойнау, билеу немесе қандай да бір өзге жолмен, соның ішінде техникалық құралдардың көмегімен отбасы мүшелері болып табылмайтын адамдар болатын немесе болуы мүмкін орындарда орындау;

      17) көпшілікке көрсету - туындының түпнұсқасын немесе данасын тікелей немесе слайд, кино-, телекадр түрінде экранда, басқа кез келген техникалық құралдың көмегімен немесе кез келген өзге әдіспен (дыбыстау-бейнелеу туындысына қатысты - олардың реттілігінен тыс жеке кадрларды көрсету) отбасы мүшелері болып табылмайтын адамдар болатын немесе болуы мүмкін орындарда көрсету;

      18) көшірмелеу (репрографиялық қайта шығару) – туындыларды кез келген техникалық құралдардың көмегімен, баспа мақсатынсыз жүзеге асырылатын факсимильдік қайта шығару. Техникалық құралдардың көмегімен көшірмелеуді жүзеге асыруға арналған уақытша көшірмелерді жасау жағдайларынан басқа, көшірмелеуге туындыны қайта шығару немесе оның көшірмелерін электрондық (оның ішінде цифрлық), оптикалық немесе машинамен оқылатын өзге де нысанда сақтау кірмейді;

      19) қайта шығару – туындылардың немесе сабақтас құқықтар объектiлерiнiң бiр немесе одан да көп тұрақты немесе уақытша даналарын кез келген әдiспен және кез келген нысанда, толық немесе iшiнара, тiкелей немесе жанама түрде дайындау. Қайта шығару түрлері дыбыс- немесе бейнежазбаны дайындау, екi өлшемдiк немесе үш өлшемдiк туындының бiр немесе одан да көп даналарын дайындау, көшірмелеу (репрографиялық қайта шығару), сондай-ақ туындыларды немесе сабақтас құқықтар объектiлерiн кез келген материалдық нысанда, оның ішінде ашық ақпараттық-коммуникациялық желіде кез келген тұрақты немесе уақытша сақтау болып табылады;

      20) құқық иеленуші - авторлық құқыққа қатысты автор (оның мұрагерлері), сабақтас құқықтарға қатысты орындаушы (оның мұрагерлері), фонограммаларды жасаушы, эфирлік немесе кәбілдік хабар тарату ұйымы, сондай-ақ шарт бойынша немесе осы Заңда көзделген өзге де негіз бойынша туындыны және (немесе) сабақтас құқықтар объектілерін пайдалануға айрықша құқық алған өзге де жеке немесе заңды тұлғалар;

      21) құқықтарды басқару жөніндегі ақпарат - туындыны, туынды авторын, орындаушыны, орындаушының орындаушылығын, фонограмма жасаушыны, фонограмманы, туындыға, орындаушылыққа не фонограммаға не туындыны, орындаушылықты немесе фонограмманы пайдалану шарттары туралы ақпаратқа қайсыбір құқық иеленушіні бірдейлендіретін ақпарат. Ақпараттың кез келген элементі туындының, жазып алынған орындаушылықтың немесе фонограмманың данасына қоса берілетін, не жалпы жұрттың назарына туындыны хабарлауға немесе жазып алынған орындаушылықты немесе фонограмманы хабарлауға және (немесе) жеткізуге байланысты пайда болатын кезде осындай ақпарат берілген кез келген цифрлар немесе кодтар да құқықтарды басқару жөніндегі ақпарат деп ұғынылады;

      22) құрамдас туынды - материалдарды іріктеп алу және (немесе) орналастыру бойынша шығармашылық қызметтің нәтижесін білдіретін туындылар мен басқа да материалдардың жинағы (энциклопедия, антология, деректер базасы);

      23) орындау - туындыны, фонограмманы, орындаушылықты, қойылымды тікелей орындалатын ойын, ән, би арқылы немесе қандай да бір техникалық құралдардың (телерадио хабарлары, кәбілдік телевизия және басқалары) көмегімен көрсету, сондай-ақ дыбыстау-бейнелеу туындысының кадрларын реті бойынша дыбыспен сүйемелдеп немесе сүйемелдемей көрсету;

      24) орындаушы - актер, әнші, музыкант, биші немесе рөлде ойнайтын, ән салатын, оқитын, мәнерлеп оқитын, музыкалық аспапта ойнайтын, интерпретациялайтын немесе әдебиет және (немесе) өнер туындыларын (соның ішінде эстрадалық, цирк немесе қуыршақ нөмірлерін) немесе халық шығармашылығы туындыларын өзгедей жолмен орындайтын басқа адам, сондай-ақ спектакльді қоюшы-режиссер және дирижер;

      25) пайдаланушы - авторлық құқық және сабақтас құқықтар объектілерін пайдалануды жүзеге асыратын немесе ұйымдастыратын жеке немесе заңды тұлға;

      26) прокатқа (жалға) беру - туындының немесе фонограмманың данасын тікелей немесе жанама коммерциялық пайда табу мақсатында уақытша пайдалануға беру;

      27) сабақтас құқықтар - орындаушының, фонограмма жасаушының, эфирлік және кәбілдік хабар тарату ұйымының мүліктік құқықтары және орындаушының жеке мүліктік емес құқықтары;

      28) сәндік-қолданбалы өнер туындысы - көркем кәсіпшілік туындысын немесе өнеркәсіптік әдіспен дайындалған туындыны қоса алғанда, іс жүзінде пайдаланылатын заттарға көшірілген екі өлшемді немесе үш өлшемді өнер туындысы;

      29) спектакльді қоюшы-режиссер - театр, цирк, қуыршақ, эстрада спектаклін немесе өзге де спектакль (көрсетілім) қойылымын жүзеге асырған адам;

      30) туындыны аудару - шығарманы түпнұсқа шығарманың тілінен басқа тілде білдіру. Бұл ретте аударма дұрыс және түпнұсқа туындының мазмұнын да, стилін де бұрмаламайтын болуға тиіс;

      31) туындының данасы – туындының кез келген материалдық нысанда, оның ішінде ашық ақпараттық-коммуникациялық желіде дайындалған көшiрмесi;

      32) туындыны жариялау - туындыны жариялау, көпшілікке көрсету, көпшілік алдында орындау, жалпы жұрттың назарына жеткізу арқылы және өзге де әдістермен оған көпшіліктің алғаш рет қолын жеткізетін іс-әрекетті автордың келісімімен жүзеге асыру;

      33) туындыны өңдеу - түпнұсқа туындыны бір жанрдан екінші жанрға өзгерту. Бұл ретте түпнұсқа туындыны сахналау, қою және аранжировка жасау туындыны өңдеу түрлері болып табылады;

      34) туынды шығарма - басқа туындыны шығармашылықпен өңдеу нәтижесінде жасалған туынды;

      35) уәкілетті орган - Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын және авторлық құқық және сабақтас құқықтар саласында мемлекеттік реттеуді жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

      36) фонограмма - орындаушылықтардың немесе өзге де дыбыстардың дыбыстық жазбасы, сондай-ақ дыбыстау-бейнелеу туындысына енгізілген жазбаны қоспағанда, дыбыстарды кез келген нысанда беру;

      37) фонограмманың данасы – фонограммадан тiкелей немесе жанама түрде дайындалған және осы фонограммада жазылған барлық дыбыстарды немесе дыбыстардың бір бөлiгiн қамтитын кез келген материалдық жеткізгіштегі, оның ішінде ашық ақпараттық-коммуникациялық желілердегі фонограмма көшiрмесi;

      38) фонограмма шығарушы - қайсыбір орындаушылықты немесе өзге де дыбыстардың тұңғыш дыбыс жазбасы үшін бастамашылық пен жауапкершілікті мойнына алған жеке немесе заңды тұлға;

      39) халық шығармашылығы туындысы - дәстүрлі көркемдік мұраларға (халық ертегілері, халық поэзиясы, халық әндері, халық аспаптық музыкасы, халық билері мен пьесалары, халықтық салт-жоралғылардың көркемдік нысандары және басқалар) тән элементтерді қамтитын туынды;

      40) ЭЕМ-ге арналған бағдарлама - табиғатына орай ЭЕМ-ге арналған бағдарлама олардың неғұрлым кейінірек кезеңдегі нәтижесі болып табылатын дайындық материалдарын қоса алғанда, машинада оқылатын материалдық жеткізгішке жазу кезінде ЭЕМ-мен белгілі бір міндеттерді орындау немесе нәтижеге қол жеткізу қамтамасыз етілетін сөздер, схемалар немесе бейнелеудің өзге де кез келген түрінде бейнеленген командалар жиынтығы;

      41) ЭЕМ-ге арналған бағдарламаны қайта құрастыру - ЭЕМ-ге арналған бағдарламаның құрылымын зерттеу және кодын белгілеу мақсатында объектілік кодты бастапқы мәтінге өзгертуді қамтитын техникалық тәсіл;

      42) ЭЕМ-ге немесе деректер базасына арналған бағдарламаны бейімдеу - ЭЕМ-ге немесе деректер базасына арналған бағдарламаның пайдаланушының нақты техникалық құралдарында немесе пайдаланушының нақты бағдарламаларының басқаруымен жұмыс істеуін қамтамасыз ету мақсатында ғана жүзеге асырылатын ЭЕМ-ге немесе деректер базасына арналған бағдарламаға өзгерістер енгізу;

      43) ЭЕМ-ге немесе деректер базасына арналған бағдарламаны түрлендіру (өңдеу) - ЭЕМ-ге немесе деректер базасына арналған бағдарламаның бейімделуге жатпайтын кез келген өзгерістері;

      44) эфирге беру - туындыларды, орындаушылықтарды, қойылымдарды, фонограммаларды, эфирлік немесе кәбілдік хабар тарату ұйымдарының хабарларын (көрсетуді немесе орындауды қоса алғанда) радио немесе телевизия арқылы (кәбілдік телевизияны қоспағанда) беру жолымен жалпы жұрттың назарына хабарлау. Туындыларды, орындаушылықтарды, қойылымдарды, фонограммаларды, эфирлік немесе кәбілдік хабар тарату ұйымдарының хабарларын жерсерік арқылы эфирге беру кезінде жердегі станциядан жерсерікке сигналдар қабылдау және жерсеріктен сигналдар беру эфирге беру деп түсініледі, солар арқылы туындыларды, орындаушылықтарды, қойылымдарды, фонограммаларды, эфирлік немесе кәбілдік хабар тарату ұйымдарының хабарларын көпшіліктің нақты қабылдауына қарамастан жалпы жұрттың назарына жеткізу мүмкін болады. Егер көпшілікке кодты ажырату құралдарын эфирлік хабар тарату ұйымы берсе немесе соның рұқсаты бойынша берілсе, код белгіленген сигналдарды беру эфирге беру болып табылады;

      45) эфирге кейінгі беру - бұрын эфирде берілген немесе кәбіл бойынша жалпы жұрттың назарына хабарланған шығармаларды немесе сабақтас құқықтар объектілерін қайталап беру;

      45-1) эфирлiк және кабельдік хабар тарату ұйымдары – туындыны, орындаушылықты, қойылымды, фонограмманы қамтитын теле-, радиоарналарды, теле-, радиобағдарламаларды (теле-, радио хабарларды) эфирге және (немесе) кабель арқылы хабарлауды жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар. Эфирге және (немесе) кабель арқылы хабарлау ұқсас эфирлік, көпарналы хабар тарату (цифрлық эфирлік, спутниктік, кабельдік телерадио хабарларын тарату) арқылы жүзеге асырылады.

      46) эфирлік немесе кәбілдік хабар тарату ұйымының хабары - эфирлік немесе кәбілдік хабар тарату ұйымының өзі жасаған, сондай-ақ соның қаражаты есебінен соның тапсырысы бойынша басқа ұйым жасаған хабар.

      Ескерту. 2-бап жаңа редакцияда - ҚР 2009.07.10 № 179-IV Заңымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.12 № 537-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 2012.01.18 № 546-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.04.2015 № 300-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 419-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 20.06.2018 № 161-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-бап. Қазақстан Республикасының авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы заңдары

      Қазақстан Республикасының авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы заңдары Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексiнен, осы Заңнан және соларға сәйкес шығарылатын басқа да нормативтiк актiлерден тұрады.

4-бап. Халықаралық шарттар

      Егер Қазақстан Республикасы бекiтетiн халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгiленген болса, онда халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.

2-ТАРАУ. АВТОРЛЫҚ ҚҰҚЫҚ

5-бап. Авторлық құқықтың қолданылу аясы

      1. Осы Заңға сәйкес авторлық құқық:

      1) Қазақстан Республикасының аумағында жарияланған не жарияланбаған, бiрақ авторлардың немесе олардың құқықтық мұрагерлерiнiң азаматтығына қарамастан Қазақстан Республикасының аумағында қандай да болсын объективтi нысанда болатын туындыларға қолданылады;

      2) Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде жарияланған не жарияланбаған, бiрақ Қазақстан Республикасынан тыс жерлердегi қандай да болсын объективтi нысандағы туындыларға қолданылады және Қазақстан Республикасының азаматтары - авторлары және олардың құқықтық мұрагерлерi деп танылады

      3) Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде жарияланған не жарияланбаған, бiрақ Қазақстан Республикасынан тыс жерлердегi қандай да болсын объективтi нысандағы туындыларға қолданылады және авторлардың (олардың құқықтық мұрагерлерiнiң) - шетелдiктердiң, азаматтығы жоқ адамдардың Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарға сәйкес авторлық құқығы бар деп танылады.

      2. Егер туынды Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде алғаш жарияланған күннен кейiнгi отыз күн iшiнде Қазақстан Республикасының аумағында жарияланса, ол Қазақстан Республикасында жарияланды деп саналады.

      3. Қазақстан Республикасы аумағында туынды халықаралық шарттарға сәйкес қорғалатын болған жағдайда туындының авторы авторлық құқықты алуға негiз болған iс-әрекет немесе мән-жай орын алған мемлекеттiң заңы бойынша анықталады.

      4. Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарға сәйкес, егер ол Қазақстан Республикасы бекiткен тиiстi халықаралық шарттың ережелерi бойынша айқындалатын туындының шыққан елiнде авторлық құқықтың осы елде белгiленген қолданылу мерзiмiнiң бiтуiнiң салдарынан қоғам игiлiгiне айналмаса және авторлық құқықтың қолданылу мерзiмiнiң бiтуiнiң салдарынан Қазақстан Республикасында қоғамның игiлiгiне айналмаса, туындыға қорғау берiледi.

      Ескерту. 5-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586 Заңымен.

6-бап. Авторлық құқық объектiсi. Жалпы ережелер

      1. Авторлық құқық мақсатына, мазмұны мен маңызына, сондай-ақ берiлу әдiсi мен нысанына қарамастан, шығармашылық еңбектiң нәтижесi болып табылатын ғылым, әдебиет және өнер туындыларына қолданылады.

      2. Авторлық құқық белгiлi бiр объективтi түрге ие болған:

      1) жазбаша (қолжазба, машинкаға басылған, нотаға жазылған және сол сияқты);

      2) ауызша (көпшiлiк алдында айтушылық, көпшiлiк алдында орындаушылық және сол сияқты);

      3) үнжазба немесе бейнежазба (механикалық, сандық, магниттiк, оптикалық және сол сияқты);

      4) бейнелеу (сурет, нобай, көркемсурет, жоспар, сызба, кино, телебейне - немесе фотокадрлар және сол сияқты);

      5) көлемдi - кеңiстiктi (мүсiн, үлгi, макет, ғимарат, және сол сияқты);

      6) өзге де нысанда жария болған да (жарияланған, жарыққа шыққан, баспадан шыққан, көпшiлiк алдында орындалған, көпшiлiк алдында көрсетiлген), жарияланбаған да туындыларға қолданылады.

      3. Заңның осы бабының 1-тармағында аталған белгiлерi бар және дербес қолдануға болатын туынды бөлiгi (оның атауымен, кейiпкерлердiң атауларымен қоса) авторлық құқық объектiсi болып табылады.

      4. Авторлық құқық идеялардың, тұжырымдамалардың, принциптердiң, әдiстердiң, жүйелердiң, процестердiң, жаңалықтардың, фактiлердiң өздерiне қолданылмайды.

      5. Туындыға деген авторлық құқық туынды жасалған материалдық объектiнi меншiктену құқығымен байланысты емес.

      Қандай да болсын материалдық объектiге меншiк құқығын немесе иелену құқығын беру, осы Заңда көрсетiлген жағдайларды қоспағанда, осы объектiде көрсетiлген туындыға авторлық құқықтың берiлуiне әкеп соқпайды.

      Ескерту. 6-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586, 2005.11.22. № 90 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

7-бап. Авторлық құқық объектiлерi болып табылатын туындылар

      1. Мыналар авторлық құқық объектiлерi болып табылады:

      1) әдеби туындылар;

      2) драмалық және музыкалық-драмалық туындылар;

      3) сценарий туындылары;

      4) хореография және пантомима туындылары;

      5) мәтiнi бар немесе мәтiнi жоқ музыкалық туындылар;

      6) дыбыс-бейнежазу туындылары;

      7) кескiндеме, мүсiндеме, графика және бейнелеу өнерiнiң басқа да туындылары;

      8) қолданбалы өнер туындылары;

      9) сәулет, қала құрылысы, дизайн және бау-саябақ өнерi туындылары;

      10) суретке түсiру туындылары және суретке түсiруге орайлас әдiстермен жасалған туындылар;

      11) карталар, жоспарлар, нобайлар, безендiрулер және географияға, топография мен басқа ғылымдарға қатысты үш өлшемдi туындылар;

      12) ЭЕМ-ге арналған бағдарламалар;

      13) өзге де туындылар.

      2. ЭЕМ-ге арналған бағдарламаларды қорғау ЭЕМ-ге арналған бағдарламалардың (соның iшiнде операциялық жүйелердiң) бастапқы мәтiн мен объектiлiк кодты қоса алғанда, кез-келген тiлде және кез-келген нысанда жасалуы мүмкін барлық түрiне қолданылады.

      3. Авторлық құқық объектiлерiне мыналар да жатады:

      1) туынды шығармалар (аудармалар, өңделген дүниелер, аннотациялар, рефераттар, түйiндер, шолулар, инсценировкалар, музыкалық өңдеулер және басқа да ғылым, әдебиет пен өнер шығармаларын өңдеулер);

      2) жинақтар (энциклопедиялар, антологиялар, деректер базалары) және материалдарының iрiктелуi және (немесе) орналасуы жағынан шығармашылық еңбектiң нәтижесi болып табылатын басқа да құрама туындылар.

      Туынды және құрама шығармалар, өздерiнiң негiзге алынған немесе өздерiне енген туындылардың авторлық құқық объектiлерi болу болмауына қарамастан, авторлық құқықпен қорғалады.

      Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09. № 586, 2005.11.22. № 90 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 07.04.2015 № 300-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бап. Авторлық құқық объектiлерi болмайтын туындылар

      Мыналар авторлық құқық объектiлерi болмайды:

      1) ресми құжаттар (заңдар, сот шешiмдерi, заң әкiмшiлiк, сот сипатындағы және дипломатиялық сипаттағы өзге де мәтiндер), сондай-ақ олардың ресми аудармалары;

      2) мемлекеттiк нышандар мен белгiлер (жалаулар, елтаңбалар, ордендер, ақша белгiлерi және өзге де мемлекеттiк нышандар мен белгiлер);

      3) халық шығармашылығы туындылары;

      4) оқиғалар мен фактiлер туралы ақпараттық сипаттағы хабарлар.

9-бап. Авторлық құқықтың пайда болуы. Авторлықтың презумпциясы

      Ескерту. 9-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 07.04.2015 № 300-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

      1. Ғылым, әдебиет және өнер туындысына авторлық құқық оның жасалу фактiсiне қарай туындайды. Авторлық құқықтың пайда болуы мен жүзеге асырылуы үшiн туындыны тiркеу, туындыны өзге де арнайы ресiмдеу немесе қандай да болсын шарттылықты сақтау талап етiлмейдi.

      Өздерiнiң айрықша мүлiктiк құқықтары туралы хабарлау үшiн автор және (немесе) құқық иеленушi авторлық құқықты қорғау белгiсiн пайдалануға құқылы, ол белгi туындының әр данасына қойылады және мiндеттi түрде мынадай үш элементтен тұрады:

      1) қоршауға алынған латынша "С" әрпi;

      2) айрықша авторлық құқықтар иесiнiң есiмi (атауы);

      3) туындының алғаш жарияланған жылы.

      Автор жарияланбаған туындыға жеке мүлiктiк емес құқықтарын куәландыру үшiн авторлық құқықтың қорғалатын мерзiмi iшiнде кез келген уақытта қажетті мәліметтерді осы Заңға сәйкес Авторлық құқықпен қорғалатын объектілерге құқықтардың мемлекеттік тiзiлiміне (бұдан әрі – Тізілім) енгізуге құқылы.

      1-1. Алып тасталды - ҚР 2012.01.12 № 537-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

      2. Өзге де дәлелдеме болмаған кезде туындының түпнұсқасында немесе данасында автор ретiнде көрсетiлген адам туындының авторы – авторлықтың презумпциясы деп есептеледі.

      Авторлықтың презумпциясы тек автордың өзіне қатысты ғана қолданылады.

      3. Туынды жасырын немесе бүркеншiк атпен жарияланған жағдайда (автордың бүркеншiк аты оның өзi екенiне күмән туғызбайтын жағдайды қоспағанда), туындыда есiмi немесе атауы көрсетiлген баспагер өзге дәлелдер болмаған кезде осы Заңға сәйкес автордың өкiлi болып табылады және оның өкiл ретiнде автордың құқығын қорғауға, оның жүзеге асырылуын қамтамасыз етуге құқығы бар. Бұл ереже сондай туындының авторы өзiнiң кiм екенiн ашқанша және өзiнiң авторлығын мәлiмдегенше қолданыла бередi.

      4. Алып тасталды - ҚР 20.06.2018 № 161-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).
      Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 586, 2005.11.22 № 90 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2012.01.12 № 537-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 07.04.2015 № 300-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.06.2018 № 161-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-1-бап. Мәліметтерді Тізілімге енгізу

      1. Мәліметтерді және олардың өзгерістерін Тізілімге енгізу уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен, автордың өтініші алынған күннен кейінгі бір жұмыс күні ішінде немесе соттың заңды күшіне енген шешімі негізінде жүргізіледі.

      Тізілімде автордың өтініші алынған күннен бастап бір жұмыс күні ішінде енгізілген мәліметтердің тиесілілігін, сипатын немесе мазмұнын өзгертпейтін техникалық сипаттағы қателер түзетілуі мүмкін.

      2. Мәліметтерді Тізілімге енгізу туралы өтінішке туындының бір данасы және осы көрсетілген қызметке ақы төленгендігін растайтын құжаттың көшірмесі және қажет болған жағдайда ақы төлеу мөлшерін азайту негізін растайтын құжаттың көшірмесі қоса беріледі.

      Туындының бір данасының орнына өтінішке – эскиздер, сызбалар, суреттер немесе фотосуреттер, ал ЭЕМ-ге немесе дерекқорға арналған бағдарламаларға қатысты бағдарламаның немесе дерекқордың атауын, автордың тегін, атын, әкесінің атын (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), жасалған күнін, қолдану саласын, мақсатын, функционалдық мүмкіндіктерін, негізгі техникалық сипаттамаларын, бағдарламалау тілін, іске асырушы ЭЕМ-нің типін, сондай-ақ бастапқы кодын (бастапқы мәтінді) қамтитын реферат қоса берілуі мүмкін.

      Діни мазмұндағы туындыларға қатысты дінтану сараптамасының оң қорытындысының көшірмесі қосымша ұсынылады.

      Құрамдас туындыға немесе туынды шығармаға қатысты төл туындының авторымен немесе құқық иеленушісімен жасалған авторлық шарттың көшірмесі қосымша ұсынылады.

      3. Бөлек тең авторлықпен шығарылған туындыларға авторлық құқықтар туралы мәліметтер тең авторлардың кез келгені оны өзінің өтінішінде көрсеткен жағдайда Тізілімге бөлек енгізілуі мүмкін.

      4. Тізілімге бір жеке немесе заңды тұлғалардың тауарларын (көрсететін қызметтерін) басқа жеке немесе заңды тұлғалардың біртектес тауарларынан (көрсететін қызметтерінен) ажыратуға қызмет ететін (арналған) туындыларға құқықтар туралы мәліметтер енгізілмейді.

      5. Автор құжаттар топтамасын толық ұсынбаған жағдайда сараптама ұйымы өтінішті қабылдаудан бас тартады.

      Сараптама ұйымы осы баптың талаптары сақталмаған жағдайда қызметтерді көрсетуден бас тартады.

      6. Уәкілетті орган бекіткен нысан бойынша куәлік беру тиісті мәліметтерді Тізілімге енгізуді растау болып табылады.

      7. Тізілімнен алынған мәліметтердің күшін жою автордың өтініші бойынша, сондай-ақ соттың заңды күшіне енген шешімі негізінде жүргізіледі.

      8. Құжаттардың көшірмелері, тиісті туындының бір данасы және (немесе) оның сипаттамасы Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жағдайларды қоспағанда, үшінші тұлғаларға автордың келісімімен беріледі.

      Ескерту. Заң 9-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.01.12 № 537-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен, жаңа редакцияда көзделген - ҚР 20.06.2018 № 161-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 20.06.2022 № 128-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9-2-бап. Сараптама ұйымы

      1. Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорынның ұйымдық-құқықтық нысанында құрылған, өз қызметінде уәкілетті органға ведомстволық бағынысты сараптама ұйымы:

      1) мәліметтерді және олардың өзгерістерін Тізілімге енгізеді;

      2) өз қызметі шеңберінде мемлекеттік органдармен және өзге де ұйымдармен өзара іс-қимыл жасайды;

      3) Тізілімді жүргізеді және оған қолжетімділікті қамтамасыз етеді;

      4) Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де қызмет түрлерін жүзеге асырады.

      2. Сараптама ұйымы мәліметтерді Тізілімге енгізгені үшін көрсетілген қызметтерге ақы төлеу кезінде:

      Ұлы Отан соғысының қатысушылары, жеңілдіктер бойынша Ұлы Отан соғысының қатысушыларына теңестірілген адамдарға және басқа мемлекеттердің аумағындағы ұрыс қимылдарының ардагерлеріне;

      Ұлы Отан соғысы жылдарында тылдағы қажырлы еңбегі мен мінсіз әскери қызметі үшін бұрынғы КСР Одағының ордендерімен және медальдарымен наградталған адамдарға;

      1941 жылғы 22 маусым мен 1945 жылғы 9 мамыр аралығында кемінде алты ай жұмыс істеген (қызмет өткерген) және Ұлы Отан соғысы жылдарында тылдағы қажырлы еңбегі мен мінсіз әскери қызметі үшін бұрынғы КСР Одағының ордендерімен және медальдарымен наградталмаған адамдарға;

      мүгедектігі бар адамдарға, сондай-ақ бала кезінен мүгедектігі бар адамның ата-анасының біреуіне;

      қандастарға;

      кәмелетке толмағандарға жеңілдіктер береді.

      Жеңілдіктер жоғарыда санамаланған адамдар санаттарының кез келгеніне жататындығы туралы растайтын құжаттар ұсынылған кезде мәліметтерді Тізілімге енгізу жөнінде көрсетілген қызмет үшін бағаның 95 пайызы мөлшерінде беріледі.

      3. Уәкілетті органмен келісу бойынша сараптама ұйымы қызметтер көрсеткені үшін осы ұйым шеккен шығындарды толық өтеу, оның қызметінің шығынсыздығы және өз кірістері есебінен қаржыландыру қамтамасыз етілген жағдайда, көрсетілетін қызметтердің бағаларын бекітеді.

      Ескерту. 2-тарау 9-2-баппен толықтырылды - ҚР 20.06.2018 № 161-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді – ҚР 06.05.2020 № 323-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.05.2020 № 327-VI ("Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" ҚР Кодексіне (Салық кодексі) тиісті өзгерістер мен толықтырулар қолданысқа енгізілген күннен кейін қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-бап. Тең авторлар

      1. Екi немесе одан да көп адамның (тең авторлардың) бiрлескен шығармашылық еңбегiмен жасалған туындының авторлық құқығы, мұндай туындының бөлiнбес бiртұтас болуына немесе әрқайсысы өз алдына жеке мәнге ие бөлiмдерден тұратындығына қарамастан, тең авторларға тиесiлi болады.

      Егер туындының бiр бөлiгiн осы туындының басқа бөлiктерiне қарамастан пайдалану мүмкiн болса, бұл бөлiгi дербес мәнi бар туынды деп танылады.

      Егер тең авторлар арасындағы келiсiмде өзгеше көзделмесе, олардың әрқайсысы туындының дербес мәнi бар өзi жасаған бөлiгiн өз қалауы бойынша пайдалануға құқылы.

      2. Тұтас алғанда туындыны пайдалану құқығы тең авторларға ортақ. Тең авторлардың өзара қатынастары олардың арасында жасалған келiсiм арқылы белгiленуi мүмкiн. Егер тең авторлардың туындысы бөлiнбейтiн бiртұтас дүние болса, тең авторлардың бiр де бiрiнiң туындыны пайдалануға жеткiлiктi негiздерi болмайынша тыйым салуға құқығы жоқ.

      3. Тең авторлардың әрқайсысы өз атынан, соның iшiнде, басқа тең авторлардың рұқсатын алмастан, егер олардың арасында келiсiммен өзгеше көзделмесе, өз құқықтарын қорғауға байланысты осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заң актiлерiнде көзделген шараларды қолдануға құқылы.

      Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586 Заңымен.

11-бап. Құрамдас туындыларға авторлық құқық

      1. Жинақтың және басқа да құрама туындылардың авторына (құрастырушысына) шығармашылық (құрастырушылық) еңбек нәтижесi болып табылатын материалдарды iрiктеудi және (немесе) орналастыруды жүзеге асырғандығы үшiн авторлық құқық берiледi.

      Құрастырушының өзi құрама туындыға енгiзiлген әрбiр туынды авторларының құқықтарын сақтаған жағдайда авторлық құқықты пайдаланады.

      Егер авторлық шартта өзгеше көзделмесе, құрама туындыға енгiзiлген туындылардың авторлары өз туындыларын құрама туындыға қарамастан пайдалана беруге құқылы.

      Құрастырушысының авторлық құқығы басқа адамдардың сол материалдарды басқа құрама туындылар жасау үшiн дербес iрiктеуiне және (немесе) орналастыруына кедергi жасамайды.

      2. Энциклопедияларды, энциклопедиялық сөздiктердi, мерзiмдi және шығуы жалғаса беретiн ғылыми еңбектер жинақтарын, газеттердi, журналдарды және басқа да мерзiмдi басылымдарды жарыққа шығаратын баспагерге мұндай басымдарды тұтас пайдалануға айрықша құқық берiледi. Баспагер мұндай басылымдарды кез-келген жағдайда пайдаланса да өзiнiң атауын көрсетуге немесе оны көрсетудi талап етуге құқылы.

      Мұндай басылымдарға енгiзiлген туындылардың авторлары жалпы басылымға қарамастан өз туындыларын пайдалануға айрықша құқықтарын сақтап қалады.

      Ескерту. 11-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586 Заңымен.

12-бап. Туынды шығармаларға авторлық құқық

      1. Аудармашыларға және басқа да туынды шығармалардың авторларына өздерiнiң жасаған аудармасына, қайта жасағанына, музыкалық әуендерден немесе басқа да өңдеуден өткiзгенiне авторлық құқық берiледi.

      Аудармашы және басқа да туынды шығарма авторы өзi аударатын, қайта жасайтын, музыкалық әуендейтiн немесе басқа да өңдеуден өткiзетiн туынды авторының авторлық құқығын сақтаған жағдайда өзi жасаған туындыға авторлық құқықты пайдаланады.

      2. Аудармашылардың және басқа да туынды шығарма авторларының авторлық құқығы сол туындыларды өзге адамдардың аударуына және өңдеуiне кедергi болмайды.

      Ескерту. 12-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586 Заңымен.

13-бап. Дыбыс-бейнежазу туындысына авторлық құқық

      1. Дыбыс-бейнежазу туындысының авторлары (тең авторлары):

      1) сценарий авторы;

      2) дыбыс-бейнежазу туындысына арнайы жасалған музыкалық туындының (мәтiнi немесе мәтiнсiз) авторы (сазгер);

      3) қоюшы-режиссер;

      4) қоюшы-оператор;

      5) қоюшы суретшi болып табылады.

      Бұрын шығарылған, қайта өңделген немесе дыбыс-бейнежазу туындысының құрамдас бөлiгi ретiнде енгiзiлген туынды авторы да дыбыс-бейнежазу туындысының тең авторы болып саналады.

      2. Дыбыс-бейнежазу туындысын жасауға немесе бұрын жасалған туындыға құқық беруге авторлық шарттың жасалуы, осы баптың 3-тармағында көзделген жағдайды қоспағанда, осы туынды авторларының (немесе бұрын жасалған туынды авторларының және өзге де авторлық құқықтар иелерiнiң) дыбыс-бейнежазу туындысын жасаушыға, егер авторлық шартта өзгеше көзделмесе, дыбыс-бейнежазу туындысын пайдалануға айрықша құқық беруiне әкеп соғады.

      Дыбыс-бейнежазу туындысын жасаушы бұл туынды кез келген жағдайда пайдаланылса да өз есiмiн немесе атауын көрсетуге, не солай көрсетiлуiн талап етуге құқылы.

      3. Дыбыс-бейнежазу туындысына арнайы шығарылған музыкалық туындының (мәтiнмен немесе мәтiнсiз) авторы осы музыкалық туындының дыбыс-бейнежазу туындысы ретiнде көпшiлiк алдында әрбiр орындалуы жағдайында оның көпшiлiкке хабарланғаны, сондай-ақ дыбыс-бейнежазу туындысы данасының прокатқа (жалға) берiлгенi үшiн сыйақы алу құқығын сақтап қалады.

      4. Дыбыс-бейнежазу туындысына құрамдас бөлiк ретiнде енген, бұрыннан бар (сценарий негiзiне алынған роман авторы және басқалар), сондай-ақ жұмыс процесiнде туған (қоюшы-оператор, қоюшы-суретшi және басқалар) туындылар авторларының әрқайсысы өз туындысына авторлық құқықты пайдаланады.

      Ескерту. 13-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586, 2005.11.22. № 90 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

14-бап. Қызметтiк туындыларға авторлық құқық

      1. Қызмет бабында мiндеттердi немесе жұмыс берушiнiң қызметтiк тапсырмасын орындау тәртiбi бойынша жасалған туынды авторының мүлiктiк емес жеке құқығын қызметтiк туынды авторы иеленедi.

      2. Егер жұмыс беруші мен автор арасындағы шартта өзгеше көзделмесе, қызметтік туындыға мүліктік (айрықша) құқықтарға жұмыс беруші ие болады.

      3. Қызметтiк туынды кез келген жағдайда пайдаланылса, жұмыс берушi өз атауын көрсетуге немесе солай көрсетiлуiн талап етуге құқылы.

      4. Алып тасталды - ҚР-ның 2009.07.10. № 179-IV Заңымен.

      5. Қызмет бабындағы мiндеттердi немесе жұмыс берушiнiң қызметтiк тапсырмаларын орындау тәртiбiмен энциклопедияларды, энциклопедиялық сөздiктердi, ғылыми еңбектердiң мерзiмдi және жалғастырыла беретiн жинақтарын, газеттердi, журналдарды және басқа да мерзiмдi басылымдарды (осы Заңның 11-бабының 2-тармағы) жасауға бұл баптың ережелерi қолданылмайды.

      Ескерту. 14-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР-ның 2009.07.10. № 179-IV Заңымен.

15-бап. Мүлiктiк емес жеке құқықтар

      1. Автордың өз туындысына қатысты мынадай мүлiктiк емес жеке құқықтары болады:

      1) туындының авторы деп танылу құқығы және оны тануды, соның iшiнде, егер iс жүзiнде мүмкiн болса, туынды кез келген жария пайдаланылған кез келген жағдайда оның даналарына автордың есiмiн тиiстi түрде көрсету арқылы тануды талап ету құқығы (авторлық құқық);

      2) туынды пайдаланылған кез келген жағдайда оның даналарына автордың шын есiмiнiң орнына лақап есiмiн (бүркеншiк есiмiн) көрсету және соны талап ету немесе есiмiн көрсетуден бас тарту құқығы, яғни жасырындық (есiмi аталу құқығы);

      3) туындының атауымен қоса, оған қол сұғылмаушылық құқығы, туындыны кез-келген жолмен бүлдiруге, бұрмалауға немесе өзге жолмен өзгертуге, сондай-ақ автордың абыройына немесе беделiне нұқсан келтiре алатын басқа кез-келген қол сұғушылыққа қарсы әрекет ету құқығы (автордың беделiн қорғау құқығы).

      4) қызметтік міндеттерді немесе жұмыс берушінің қызметтік тапсырмасын орындау тәртібімен жасалған туындыларды қоспағанда, туындыға белгiсiз адамдар тобының қол жеткiзуiне жол ашу құқығы (халыққа жария ету құқығы).

      2. Бұрын қабылданған шешiмнен пайдаланушыға келтiрiлген зиян, соның iшiнде оның айрылып, қалған пайдасы өтелген жағдайда автордың туындыны жариялау туралы ондай шешiмнен бас тартуға құқығы бар (керi қайтарып алу құқығы). Егер туынды жарияланып кеткен болса, автор оны керi қайтарып алатыны туралы жария түрде хабарлауға мiндеттi. Бұл ретте ол туындының бұрын дайындалған даналарын өз есебiнен қайтып алуға құқылы.

      Қызметтiк туындыларды жасаған кезде бұл тармақтың ережелерi қолданылмайды.

      3. Автордың мүлiктiк құқықтарына қарамастан, оның мүлiктiк емес жеке құқықтары болады және оларды туындыны пайдалану жөнiндегi айрықша құқықтарын бiреуге берген жағдайда да сақтап қалады.

      4. Авторды оның осы бапта көзделген мүлiктiк емес жеке құқықтарынан айыруға болмайды.

      5. Автор қайтыс болғаннан кейiн оның мүлiктiк емес жеке құқықтары осы Заңның 30-бабында белгiленген тәртiп бойынша жүзеге асырылады.

      Ескерту. 15-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 586, 2012.01.12 № 537-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 07.04.2015 № 300-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-бап. Мүлiктiк құқықтар

      1. Автордың немесе өзге құқық иеленушiнiң сол туындыны кез келген нысанда және кез келген әдiспен пайдалануға мүлiктiк (айрықша) құқығы бap.

      2. Автордың туындыны пайдалануға айрықша құқықтары төмендегi әрекеттердi жүзеге асыру, рұқсат ету немесе жүзеге асыруға тыйым салу құқығын бiлдiредi:

      1) туындыны қайта шығару (қайта шығару құқығы);

      2) туындының түпнұсқасын немесе даналарын кез келген әдiспен таратуына: сатуына, айырбастауына, прокатқа (жалға) беруiне, өзге де операциялар, оның ішінде ашық телекоммуникациялар желісінде операциялар жасауына (тарату құқығы);

      3) тарату мақсатында туынды даналары, соның iшiнде автордың немесе авторлық құқықтардың өзге иесiнiң рұқсатымен дайындалған даналарын импорттау (импортқа әкелу құқығы);

      4) туындыны жария көрсету (жария көрсету құқығы);

      5) туындыны жария орындау (жария орындау құқығы);

      6) туындыны жария хабарлау (туындыны жалпы жұрттың назарына арнап хабарлау), соның iшiнде эфирде немесе кабель арқылы хабарлау (жария хабарлау құқығы);

      7) жалпы жұрттың назарына арнап эфирде алғашқы және (немесе) кейiнгi хабарлауды қоса алғанда туындыны эфирде хабарлау (эфирде жариялау құқығы);

      8) жалпы жұрттың назарына арнап кабель арқылы алғашқы және (немесе) кейiнгi хабарлауды қоса алғанда туындыны кабель арқылы хабарлау (кабель арқылы хабарлау құқығы);

      9) туындыны аудару (аудару құқығы);

      10) туындыны қайта жасау, музыкалық әуендеу немесе басқаша түрде қайта өңдеу (өңдеу құқығы);

      10-1) туындыны жалпы жұрттың назарына жеткізу (жалпы жұрттың назарына жеткізу құқығы)

      11) Қазақстан Республикасының заң актiлерiне қайшы келмейтiн өзге де әрекеттердi жүзеге асыру құқықтарын бiлдiредi.

      3. Егер туындының заңды түрде жарияланған даналары оларды сату арқылы азаматты айналымға түсiрiлсе, онда олардың автордың келiсiмiнсiз және сыйақы төлемей одан әрi таратуға жол берiледi.

      Туындының түпнұсқасын немесе даналарын жалға беру (және көпшiлiкке жалға беру) арқылы тарату құқығы, ол даналарға меншiк құқығына қарамастан:

      1) ноталық мәтiн түрiндегi музыкалық туындының;

      2) фонограммаға түсiрiлген туындының;

      3) дыбыс-бейнежазу туындысының;

      4) деректер базасының;

      5) ЭЕМ бағдарламаларының авторына немесе авторлық құқық иесiне берiледi.

      4. Сәулет, қала құрылысы және бау-саябақ жобаларын пайдалануға айрықша құқықтар мұндай жобалардың нақты iске асырылуын да қамтиды.

      5. Автордың немесе өзге құқық иеленушiнiң туындыны пайдаланудың әрбiр түрi үшiн сыйақы алуға құқығы бар, оның мөлшерi мен есептелу тәртiбi авторлық шартпен, сондай-ақ авторлардың мүлiктiк құқықтарын ұжымдық негiзде басқаратын ұйымдармен жасасатын шарттармен белгiленедi.

      6. Осы баптың 2-тармағында көзделген мүлiктiк құқықтарды шектеулер, егер мұндай шектеулер туындыны дұрыс пайдалануға зиян келтiрмей, автордың немесе өзге де құқық иеленушінің заңды мүдделерiне негiзсiз қысым жасамайтын болса, осы Заңның 18-26-баптарымен белгiленедi.

      Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 586, 2005.11.22 № 90 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.10 № 179-IV, 2012.01.12 № 537-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 24.11.2015 № 419-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-1-бап. Авторлық сыйақының ең төмен мөлшерлемелері

      Туындының сипатына немесе оны пайдалану ерекшелiктерiне (жұртшылық алдында, оның iшiнде радиода және телевизияда орындауға, туындыны механикалық, магниттiк немесе өзге де жазба арқылы қайта шығаруға, көшiрмелеуге, туындыны автордың келісімінсіз жеке мақсатта қайта шығаруға және басқа да жағдайларға) байланысты мүлiктiк (айрықша) құқықтарды жеке тәртіппен iс жүзiнде жүзеге асыру мүмкiн болмаған жағдайларда, уәкілетті орган мәдениет, жеке кәсіпкерлікті дамыту және қолдау салаларындағы мүдделі уәкілетті органдармен келісу бойынша авторлық сыйақының ең төмен мөлшерлемелерін белгiлейді.

      Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйым пайдаланушылармен шарттар жасасу кезінде авторлық сыйақы мөлшерлемелерінің мөлшерін уәкілетті орган белгілеген сыйақының ең төмен мөлшерлемелерінен төмен етіп белгілеуге құқылы емес.

      Ескерту. 16-1-баппен толықтырылды - ҚР 2004.07.09. № 586; жаңа редакцияда – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-бап. Бейнелеу өнерi туындыларын еркiн пайдалану құқығы. Қадағалау құқығы

      1. Бейнелеу өнерi шығармасының авторы туындының меншiк иесiнен өз туындысының көшiрмесiн жасау құқығын жүзеге асыруға мүмкiндiк беруiн талап етуге құқылы (қол жеткiзу құқығы). Бұл орайда туындыны меншiк иесiнен туындыны авторға жеткiзiп берудi талап етуге болмайды.

      2. Бейнелеу өнерi туындысының түпнұсқасын жария түрде (аукцион, бейнелеу өнерiнiң галереясы, көркемдiк салоны, дүкен және сол сияқтылар арқылы) қайталап сатқан әрбiр жағдайда мұндай бейнелеу өнерi туындысын меншiктену құқығынан бiрiншi рет айырылғаннан кейiн автордың немесе оның мұрагерлерiнiң сатушыдан қайталап сату бағасының бес процентi мөлшерiнде сыйақы алуға құқығы бар (қадағалау құқығы). Авторды тiрi кезiнде аталған құқықтан айыруға болмайды және ол заң бойынша немесе қалдырған өсиетi бойынша авторлық құқық мерзiмiнде тек қана автордың мұрагерлерiне көшедi.

      3. Бейнелеу өнерi туындысына меншiк құқығының автордан басқа тұлғаға ауысуы (өтеулi немесе өтеусiз) осы туындының бiрiншi рет иелiктен айырылуын бiлдiреді.

      Ескерту. 17-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586 Заңымен.

18-бап. Туындыны жеке мақсатта автордың немесе өзге де құқық иеленушiнiң келiсiмiнсiз және авторлық сыйақы төлемей көшiрмелеу

      1. Заңды түрде жарияланған туындыны автордың немесе өзге де құқық иеленушiнiң келiсiмiнсiз және авторлық сыйақы төлемей жеке тұлғаның тек өз мақсаты үшiн және табыс алмай, осы Заңның 26-бабында көзделген реттердi қоспағанда, жалғыз дана етiп көшiрмелеуiне жол берiледi.

      2. Осы баптың 1-тармағының ережесi:

      1) үйлер және солар сияқты ғимараттар түрiндегi сәулет өнерi туындыларын көшiрмелеуге;

      2) деректер базаларын немесе олардың елеулi бөлiктерiн көшiрмелеуге;

      3) осы Заңның 24-бабында көзделгендерден басқа реттердi қоспағанда, ЭЕМ-ге арналған бағдарламаларды көшiрмелеуге;

      4) кiтаптарды (толығымен) және нота мәтiндерiн репродукциялауға (репрографиялық қайта шығаруға) қолданылмайды.

      Ескерту. 18-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586, 2005.11.22. № 90 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.10. № 179-IV Заңдарымен.

19-бап. Туындыны автордың немесе өзге де құқық иеленушiнiң келiсiмiнсiз және авторлық сыйақы төлемей пайдалану

      Автордың немесе өзге де құқық иеленушiнiң келiсiмiнсiз және авторлық сыйақы төлемей, бiрақ туындысы пайдалынатын автордың есiмiн және қай деректен алынғаны мiндеттi түрде көрсетiле отырып, шығарманы пайдалануға мынадай жағдайларда жол берiледi:

      1) заңды түрде жарияланған туындылардан түпнұсқа күйiнде және аударма түрiнде ғылыми, зерттеу, пiкiрталас, сыни және ақпараттық мақсатта, баспасөзге шолу ретiнде газеттер мен журналдар мақалаларынан алынған үзiндiлерiн қоса алғанда, дәйексөз алу мақсатына сай көлемiнде дәйексөз алу;

      2) заңды түрде жарияланған туындыларды және олардан алынған үзiндiлерiн оқыту сипатындағы басылымдарда, радио және телехабарларда, дыбыс-бейнежазуларда алға қойған мақсатқа сай көлемде кіріс алмастан пайдалану;

      3) ағымдағы экономикалық, саяси, әлеуметтiк және дiни мәселелер бойынша газеттерде немесе журналдарда заңды түрде жарияланған мақалаларды немесе эфирге берiлген осындай сипаттағы туындыларды жалпы жұртшылық назарына жеткiзу үшiн, автор тарапынан мұндай көшiрмелеуге, эфирге беруге немесе хабарлауға арнауы тыйым салынбаған жағдайларда, газеттерге көшiрiп басу, эфирге тарату немесе кабель бойынша хабарлау;

      4) көпшiлiк алдында сөйленген саяси сөздердi, үндеулердi, баяндамаларды және басқа осы сияқты туындыларды ақпараттық мақсатқа сай көлемде жалпы жұртшылық назарына жеткiзу үшiн газеттерге көшiрiп басу, эфирге тарату немесе кабель бойынша хабарлау. Бұл орайда автордың мұндай туындыларды жинақтарда жариялау құқығы сақталады;

      5) ағымдағы оқиғалар барысында көрiнген немесе естiлген ағымдағы оқиғаларды суретке түсiру немесе кинематография құралдары, эфирге тарату немесе жалпы жұртшылық назарына жеткiзу үшiн кабель бойынша хабарлау арқылы ақпараттық мақсатқа сай көлемде шолуларда көшiрмелеу немесе көпшiлiк назарына арналған хабар. Бұл орайда автордың мұндай туындыларды жинақтарда жариялау құқығы сақталады;

      6) заңды түрде жарияланған туындыларды бедерлi-нүкте жазумен немесе зағип адамдарға арналған басқа да арнайы тәсiлдермен, осылайша көшiрмелеу үшiн арнайы жасалған туындыларды қоспағанда, пайда таппай көшiрмелеу;

      7) кітапханалардың және мұрағаттардың туындының жоғалған немесе бүлінген даналарын ауыстыру мақсатында құқыққа сыйымды жарияланған туындыларды пайда алмастан цифрлық форматқа ауыстыру арқылы туындының жалғыз данасын қайта шығаруы, сондай-ақ өздерінің қорларынан туындыны қандай да бір себептермен жоғалтқан басқа да кітапханаларға туындының даналарын беру.

      8) меншік нысанына қарамастан білім беру ұйымдарының жинақтарда, газеттерде және басқа да мерзімді баспа басылымдарында құқыққа сыйымды түрде жарияланған жекелеген мақалалар мен көлемі шағын туындыларды, өзге де құқыққа сыйымды түрде жарияланған жазбаша шығармалардан қысқаша үзінділерді (иллюстрациялармен немесе иллюстрацияларсыз) кіріс алмай қайта шығаруы және олардың көшірмелерін білім алушылар мен педагогтерге емтихандар, аудиториялық сабақтар өткізу және өз бетінше дайындалу үшін осыған қажетті мөлшерде беру.

      Ескерту. 19-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09. № 586, 2009.07.10. № 179-IV; 07.04.2015 № 300-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.06.2018 № 161-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.06.2022 № 128-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Туындыларды репродукциялау арқылы пайдалану

      Автордың немесе өзге құқық иеленушiнiң келiсiмiнсiз және сыйақы төлемей, бiрақ туындысы пайдаланылатын автордың есiмi мен қай деректен алынғаны мiндеттi түрде көрсетiле отырып, туындының жалғыз данасын:

      1) заңды түрде жарияланған туындыны кiтапханаларда және архивтерде қалпына келтiру, жоғалып кеткен немесе бүлiнген даналарды ауыстыру, өз қорындағы туындыны белгiлi бiр себептермен жоғалтып алған басқа кiтапханаларға туындының даналарын беру үшiн;

      2) кiтапханалар мен архивтердiң жинақтарда, газеттерде және басқа мерзiмдi басылымдарда заңды түрде жарияланған жеке мақалалар мен шағын көлемдi туындыларды, заңды түрде жарияланған жазбаша туындылардан қысқаша үзiндiлердi (суретпен немесе суретсiз) жеке тұлғалардың оқып-үйрену және зерттеу мақсатындағы сауалдары бойынша;

      3) жинақтарда, газеттерде және басқа да мерзiмдi басылымдарда заңды түрде жарияланған жекелеген мақалалар мен шағын көлемдi туындыларды, заңды түрде жарияланған жазбаша туындылардың қысқаша үзiндiлерiн (суретпен немесе суретсiз) білім беру ұйымдары дәрiсханалардағы сабаққа пайдалану үшiн, пайда алмай репродукциялауына жол берiледi.

      Ескерту. 20-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586, 2007.07.27. № 320 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

21-бап. Еркiн кiрiп көруге ашық орындарға тұрақты қойылған туындыларды еркiн пайдалану

      Туындыны бейнелеу қайта шығарудың, эфирге берудiң және (немесе) кәбiл бойынша жалпыжұрттың назарына хабарлаудың негiзгi объектiсi болатын немесе туындыны бейнелеу коммерциялық мақсат үшiн пайдаланылатын жағдайларды қоспағанда, еркiн кiрiп көруге ашық орындарға тұрақты қойылған сәулет, суретке түсiру, бейнелеу өнерi туындыларын автордың немесе өзге де құқық иеленушiнiң келiсiмiнсiз және авторлық сыйақы төлемей қайта шығаруға, эфирге беруге және (немесе) кәбiл бойынша жалпы жұрттың назарына хабарлауға жол берiледi.

      Ескерту. 21-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586, 2009.07.10. № 179-IV Заңдарымен.

22-бап. Туындыларды ресми және өзге де рәсiмдер кезiнде көпшiлiк алдында орындау

      Заңды түрде жарияланған музыкалық туындыларды ресми және дiни рәсiмдер, сондай-ақ өлiктi жерлеу кезiнде көпшiлiк алдында сол рәсiмдердiң сипатына сәйкес келетiн көлемде автордың немесе өзге де құқық иеленушiнiң келiсiмiнсiз және авторлық сыйақы төлемей орындауға жол берiледi.

      Ескерту. 22-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586 Заңымен.

23-бап. Туындыларды сот және әкiмшiлiк мақсаттар үшiн көшiрмелеу

      Туындыларды сот және әкiмшiлiк iс жүргiзу үшiн осындай мақсатқа белгiленген көлемде автордың немесе өзге де құқық иеленушiнiң келiсiмiнсiз және авторлық сыйақы төлемей көшiрмелеуге жол берiледi.

      Ескерту. 23-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586 Заңымен.

24-бап. ЭЕМ-ге арналған бағдарламаларды және деректер базасын еркiн көшiрмелеу. ЭЕМ-ге арналған бағдарламаларды керi жазып шығу

      1. ЭЕМ-ге арналған бағдарламаның немесе деректер базасының данасын заңды түрде иеленетiн адам автордың немесе өзге айрықша құқықтар иесiнiң рұқсатын алмай және қосымша сыйақы төлемей туындыны пайдалануға:

      1) ЭЕМ-ге арналған бағдарламаға немесе деректер базасына оны пайдаланушының техникалық құралдарында жұмыс iстеу мақсатында ғана жүзеге асырылатын өзгерiстердi енгiзуге, ЭЕМ-ге арналған бағдарламаның немесе деректер базасының жұмыс iстеуiне қажеттi оның мақсатына сәйкес кез-келген iс-әрекеттi, соның iшiнде ЭЕМ-нiң (бiр ЭЕМ немесе жүйенi бiр пайдаланушы) зердесiне жазу мен сақтауды, сондай-ақ автормен жасалған шартта өзгеше көзделмесе, көрiнеу қателердi түзетудi жүзеге асыруға;

      2) ЭЕМ-ге арналған бағдарламаның немесе деректер базасының көшiрмесiн тек қана архивтiк мақсатқа және ЭЕМ-ге арналған бағдарламаның немесе деректер базасының түпнұсқасы жоғалып, жойылып кеткен немесе пайдалануға жарамай қалған жағдайларда заңды түрде алынған дананы ауыстыру үшiн ғана жасауға немесе жасауды тапсыруға құқылы. Бұл орайда ЭЕМ-ге арналған бағдарлама мен деректер базасының көшiрмесiн осы тармақтың 1)-тармақшасында көрсетiлгеннен басқа мақсаттарға пайдалануға болмайды және ЭЕМ-ге арналған бағдарлама мен деректер базасының данасын иелену заңды деп тану тоқтатылған жағдайда ол жойылуға тиiс.

      2. ЭЕМ-ге арналған бағдарлама данасын заңды түрде иеленетiн адам автордың немесе өзге де айрықша құқықтар иесiнiң келiсiмiнсiз және қосымша сыйақы төлемей объект кодын көшiруге және бастапқы мәтiнде өзгертуге (ЭЕМ-ге арналған бағдарламаны керi жазып шығуға) немесе, егер олар осы адамның ЭЕМ-ге арнап өз бетiнше жасаған бағдарламасының керi жазылып шыққан бағдарламамен өзара iс-әрекет жасай алатын өзге бағдарламалармен өзара iс-әрекет жасау қабiлетiне жету үшiн қажет болса, мынадай шарттарды сақтаған жағдайда ол бұл iс-әрекеттi жүзеге асыруды өзге адамдарға тапсыруға құқылы:

      1) өзара iс-әрекет жасау қабiлетiне жету үшiн қажеттi, бұл адам бұрын басқа деректерден ала алмаған ақпарат;

      2) аталған әрекеттер ЭЕМ-ге арналған бағдарламаның керi жазылып шыққан, өзара iс-әрекет қабiлетiне жету үшiн қажеттi бөлiктерi жөнiнде ғана жүзеге асырылады;

      3) керi жазып шығу нәтижесiнде алынған ақпаратты ЭЕМ-ге арнап өз бетiнше жасалған бағдарламаның өзге бағдарламалармен өзара iс-әрекет жасау қабiлетiне қол жеткiзу үшiн ғана пайдалануға болады, ЭЕМ-ге арнап өз бетiнше жасалған бағдарламаның басқа бағдарламалармен өзара iс-әрекет жасау қабiлетiне қол жеткiзу үшiн қажет болатын жағдайларды қоспағанда, оны өзге адамдарға беруге болмайды, сондай-ақ оны өзiнiң түрi жағынан ЭЕМ-ге арнап керi жазылып шыққан бағдарламаға едәуiр ұқсайтын ЭЕМ-ге арналған бағдарламаны әзiрлеу үшiн немесе авторлық құқықты бұзатын басқа да кез-келген әрекеттi жүзеге асыру үшiн пайдалануға болмайды.

      3. Бұл баптың ережелерiн қолдану ЭЕМ-ге арналған бағдарламаны немесе деректер базасын қалыпты пайдалануға орынсыз залал келтiрмеуге тиiс және автордың немесе ЭЕМ-ге арналған бағдарламаға немесе деректер базасына айрықша құқықтың өзге де иесiнiң заңды мүдделерiне негiзсiз қысым жасамауға тиiс.

      Ескерту. 24-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586 Заңымен.

25-бап. Туындыларды қысқа мерзiмге пайдалану үшiн эфирге хабар тарату ұйымдары жүзеге асыратын жазбалар

      Эфирге хабар тарату ұйымы автордың немесе өзге де құқық иеленушiнiң келiсiмiнсiз және қосымша сыйақы төлемей осы ұйым эфирге беруге құқық алған туындыны қысқа уақытқа пайдалану үшiн жазбасын мынадай жағдайларда:

      1) жазбаны эфирге хабар тарату ұйымы өз жабдықтарының көмегiмен және өз хабарлары үшiн дайындаған;

      2) егер жазылған туынды авторымен немесе өзге де құқық иеленушiсiмен неғұрлым ұзақ мерзiмге келiсiлмесе, мұндай жазбаны ол әзiрленгеннен кейiнгi алты ай iшiнде жойылған жағдайларда жазуға болады. Егер жазбаның құжаттық мәнi ерекше болса, мұндай жазба туынды авторының немесе өзге де құқық иеленушiсiнiң келiсiмiнсiз-ақ ресми мұрағаттарда сақталуы мүмкiн.

      Ескерту. 25-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586, 2009.07.10. № 179-IV Заңдарымен.

26-бап. Туындыны авторлық сыйақысын төлеп, автордың келiсiмiнсiз жеке мақсатта көшiрмелеу

      1. Туынды авторының, орындаушының, дыбыс-бейнежазу туындысын шығарушының және фонограмма жасаушының келiсiмiнсiз, бiрақ оларға сыйақы төлеп, дыбыс-бейнежазу туындысын немесе туындының дыбыстық жазбасын жеке мақсатта және табыс алмай көшiрмелеуге жол берiледi.

      2. Осы баптың 1-тармағында көрсетiлген қайта шығару үшiн сыйақыны осындай қайта шығару үшiн пайдаланылатын жабдықтар мен материалдық жеткiзгiштердi дайындаушы немесе импорттаушы тұлғалар төлейдi.

      Осындай жабдық пен материалдық жеткiзгiштердiң тiзбесiн уәкілетті орган бекiтедi.

      3. Бұл сыйақыны жинау мен бөлудi авторлардың, фонограмма жасаушылардың және орындаушылардың мүлiктiк құқықтарын ұжымдық негiзде басқаратын ұйымдардың бiреуi осы ұйымдар арасындағы келiсiмге сәйкес жүзеге асырады (осы Заңның 43-бабы).

      4. Егер бұл келiсiмде өзгеше көзделмесе, аталған сыйақы мынадай шамада бөлiнедi: авторларға - қырық процент, орындаушыларға - отыз процент, фонограмма жасаушыларға - отыз процент.

      5. Сыйақының мөлшерi және оны төлеудiң шарттары, бiр жағынан аталған дайындаушылар мен импорттаушылардың және екiншi жағынан авторлардың, фонограмма жазушылардың және орындаушылардың мүлiктiк құқықтарын ұжымдық негiзде басқаратын ұйымдар арасындағы келiсiмде белгiленедi, ал тараптар мұндай келiсiмге келе алмаған жағдайда - Қазақстан Республикасының уәкiлдiк берiлген органы белгiлейдi.

      6. Осы баптың 2-тармағында аталған, экспортқа шығаруға болатын жабдықтар мен материалдық жеткiзгiштер, сондай-ақ үй жағдайында пайдалануға арналмаған кәсiптiк жабдықтарға сыйақы төленбейдi.

      Ескерту. 26-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09. № 586, 2005.11.22. № 90 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

27-бап. Туындыларды жеке мақсатта шет елге шығару

      Шетке шығарылған жағдайда республиканың ұлттық мүдделерiне зиян келтiрiлетiн, тiзбесi белгiленген тәртiп бойынша анықталатын туындыларды қоспағанда, туындының данасын автордың немесе өзге де құқық иесiнiң келiсiмiнсiз және сыйақы төлемей тек қана жеке адамның өз мақсаттары үшiн шет елге шығаруына жол берiледi.

28-бап. Авторлық құқықтың қолданылу мерзiмi

      1. Авторлық құқық автордың бүкiл ғұмыры бойы және қайтыс болғаннан кейiн жетпiс жыл бойы күшiн сақтайды.

      2. Авторлық құқығын, оның есiмнiң құқығын және автордың беделiн қорғау құқығын қорғауға шек қойылмайды.

      3. Алып тасталды - ҚР-ның 2009.07.10. № 179-IV Заңымен.

      4. Жасырын немесе бүркеншiк атпен жарияланған туындыға авторлық құқы ол туынды заңды түрде жарияланған күннен кейiн жетпiс жыл бойы күшiн сақтайды. Егер аталған мерзiм iшiнде жасырын немесе бүркеншiк атпен шығарылған туындының авторы өзiнiң шын есiмiн немесе оның кiм екенi ендiгi жерде күмән туғызбаса, осы баптың 1-тармағының ережесi қолданылады.

      5. Тең авторлар жасаған туындыға авторлық құқық өмiр бойы және басқа тең авторлардан ұзақ өмiр сүрген ең соңғы автор қайтыс болғаннан кейiн жетпiс жыл бойы күшiн сақтайды.

      6. Автор қайтыс болғаннан кейiн отыз жыл iшiнде бiрiншi рет жарыққа шығарылған туындыға авторлық құқық туынды жарыққа шыққаннан кейiнгi жылдың бiрiншi қаңтарынан есептегенде ол жарыққа шыққаннан кейiн жетпiс жыл бойы күшiн сақтайды.

      7. Егер автор қуғын-сүргiнге ұшырап, қайтыс болғаннан кейiн ақталса, онда құқық қорғаудың осы бапта көзделген мерзiмi ақталған жылдан кейiнгi жылдың бiрiншi қаңтарынан бастап күшiне енедi.

      8. Осы бапта көзделген мерзiм сол мерзiмнiң басталуы үшiн негiз болып табылатын заңды факт болған жылдан кейiнгi жылдың бiрiншi қаңтарынан есептеле бастайды.

      9. Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарға сәйкес туындыға қорғау берiлген кезде, осы Заңның 5-бабының 4-тармағына сай авторлық құқықтың қолданылу мерзiмiн туындының шыққан елінде белгiленген мерзiмнен асыруға болмайды.

      Осы бапта көзделген мерзiмдер мерзiмнiң өтуiнiң басталуына негiз болып табылатын заңдық факт осы Заң қолданысқа енгiзiлгенге дейiнгi жетпiс жылдан әрi емес мерзiмде орын алған барлық жағдайларда қолданылады.

      Ескерту. 28-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586, 2005.11.22. № 90 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.10. № 179-IV Заңдарымен.

29-бап. Туындылардың қоғамдық игiлiкке айналуы

      1. Туындыға авторлық құқықтың қолданылу мерзiмiнiң бiтуi олардың қоғамдық игiлiкке айналғандығын бiлдiредi.

      2. (алып тасталды)

      3. Қоғамдық игiлiкке айналған туындыларды кез-келген адам авторлық сыйақы төлемей еркiн пайдалана алады. Бұл орайда авторлық құқық, автор есiмiнiң құқығы мен оның беделiн қорғау құқығы сақталуға тиiс.

      4. Қоғамдық игiлiкке айналған туындыларды пайдаланушылар авторлардың шығармашылық қызметiне ықпал ету, олардың материалдық-тұрмыстық жағдайларын жақсарту мақсатында авторлардың кәсiби қорына немесе авторлардың мүлiктiк құқықтарын ұжымдық негiзде басқаратын ұйымдарға қаржы аударуға ерiктi.

      Ескерту. 29-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586 Заңымен.

30-бап. Авторлық құқықтың ауысуы

      1. Авторлық құқық шарт бойынша және мұра ретiнде берiледi.

      2. Авторлық құқық мұрагерлiк тәртiбiмен заң бойынша немесе өсиет бойынша ауысады.

      3. Автордың осы Заңның 15-бабында көзделген мүлiктiк емес жеке құқықтары мұрагерлiк бойынша ауыспайды. Автордың мұрагерлерi мүлiктiк емес жеке құқықтарын қорғауды жүзеге асыруға құқылы. Мұрагерлердiң аталған заңды құқықтарының мерзiмi шектелмейдi.

      4. Өсиет орындаушыны тағайындайтын тәртiп бойынша автор өзiнiң мүлiктiк емес жеке құқықтарын қорғауды жүктейтiн адамды көрсетуге құқылы. Мұндай адам өз өкiлеттiгiн өмiр бойы атқарады. Автордың мұндай нұсқауы болмаған жағдайда автор қайтыс болғаннан кейiн оның мүлiктiк емес жеке құқықтарын қорғауды оның мұрагерлерi, егер мұрагерлерi болмаса немесе олардың авторлық құқығы тоқтатылған болса, Қазақстан Республикасының мұндай қорғауды жүзеге асыратын уәкiлдiк берiлген органы атқарады.

31-бап. Мүлiктiк құқықтың берiлуi. Авторлық шарт

      1. Автордың осы Заңның 16-бабында аталған мүлiктiк құқықтары толық немесе iшiнара берiлуi, сондай-ақ айрықша құқықтарды беру туралы авторлық шарт бойынша немесе айрықша емес құқықтарды беру туралы авторлық шарт бойынша пайдалану үшiн берiлуi мүмкiн.

      Мүлiктiк құқықтарды қалай да болсын басқаға беру автордың және мүлiктiк құқықтар берiлетiн адамның қолы қойылатын жазбаша шартпен ресiмделуге тиiс.

      2. Айрықша құқықтарды беру туралы авторлық шарт осы құқықтар берiлген адамға ғана туындыны белгiлi бiр әдiспен және шартта белгiленген шекте пайдалануға рұқсат етедi және мұндай адамға басқа адамдардың туындыны осылайша пайдалануына тыйым салу құқығын бередi. Егер айрықша құқықтар берiлген адам бұл құқықты қорғауды жүзеге асырмаса, басқа адамдарға туындыны пайдалануға тыйым салу құқығын туындының авторы жүзеге асыра алады.

      3. Айрықша емес құқықтарды беру туралы авторлық шарт пайдаланушыға осындай құқықты берген айрықша құқық иесiмен және (немесе) осы туындыны сондай әдiспен пайдалануға рұқсат алған басқа адамдармен туындыны тең жағдайда пайдалануға рұқсат етедi.

      4. Авторлық шарт бойынша берiлген құқықтар, егер шартта тiкелей өзгеше көзделмесе, айрықша емес құқықтар деп есептеледi.

      Ескерту. 31-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586 Заңымен.

32-бап. Авторлық шарттың талаптары мен нысаны

      Ескерту. 32-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 07.04.2015 № 300-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

      1. Авторлық шартта:

      1) туындыны пайдалану әдiстерi (осы шарт бойынша берiлетiн нақты құқықтар);

      2) құқық берiлетiн мерзiм мен аумақ;

      3) сыйақы мөлшерi және (немесе) туындыны пайдаланудың әрбiр әдiсi үшiн сыйақы мөлшерiн белгiлеу тәртiбi, оны төлеудiң тәртiбi мен мерзiмi, сондай-ақ тараптар осы шарт үшiн маңызды деп есептейтiн басқа да жағдайлар көзделуге тиiс.

      2. Авторлық шартта құқықтың берiлу мерзiмi туралы ереже болмаған жағдайда, егер пайдаланушыға бұл жөнiнде шарттың бұзылуына дейiн үш ай бұрын жазбаша хабарланған болса, автор шартты ол жасалған күннен бастап бiр жыл өткен соң бұза алады.

      3. Авторлық шартта құқық берiлетiн аумақ туралы ереже болмаған жағдайда шарт бойынша берiлетiн құқықтың қолданылуы Қазақстан Республикасының аумағымен шектеледi.

      4. Туындыны пайдалануға авторлық шарт бойынша тiкелей берiлмеген құқықтар берiлмедi деп саналады.

      5. Шарт жасалған кезде белгiсiз болған туындыны пайдалану құқықтары авторлық шарт мәселесi бола алмайды.

      6. Сыйақы туындыны тиiсiнше пайдалану әдiсiне сәйкес түсетiн табыс процентi түрiнде авторлық шартта немесе, егер мұны туындының сипатынан немесе оны пайдалану ерекшелiктерiне байланысты жүзеге асыру мүмкiн болмаса, шартта көрсетiлген сома түрiнде не басқаша түрде белгiленедi.

      7. Авторлық шарт бойынша берiлген құқықтар, егер ол тек шартта тiкелей көзделген болса, басқа адамдарға түгелдей немесе iшiнара берiлуi мүмкiн.

      8. Осы Заңның 14 және 33-баптарында көзделген жағдайларды қоспағанда, автордың болашақта жасайтын туындыларын пайдалану құқықтары авторлық шарт мәселесi бола алмайды.

      9. Автордың болашақта белгiлi бiр тақырыпта немесе белгiлi бiр салада туынды жасауына шек қоятын авторлық шарт ережесi маңызсыз болып табылады.

      10. Осы Заң ережелерiне қайшы келетiн авторлық шарт ережелерi маңызсыз болып табылады.

      11. Авторлық шарт жазбаша түрде жасалуға тиiс. Туындыны мерзiмдi баспасөзде пайдалану туралы авторлық шарт ауызша түрде жасалуы мүмкiн.

      12. Электрондық нысанда жасалған туындылардың, соның iшiнде ЭЕМ-ге және деректер базасына арналған бағдарламаның даналарын сату кезiнде, сондай-ақ көпшiлiк пайдаланушыларға оны пайдалануға рұқсат беру кезiнде оларға Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген өзге де шарт нысандары мен оларды жасасу тәртiбiн қолдануға болады.

      13. Авторлық шартта көрсетiлген мiндеттердi орындамаған немесе тиiсiнше орындамаған тарап екiншi тарапқа келтiрiлген залалды, соның iшiнде алынбаған пайдасын өтеуге мiндеттi.

      Ескерту. 32-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09. № 586; 07.04.2015 № 300-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.06.2018 № 161-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

33-бап. Тапсырыстың авторлық шарты

      1. Тапсырыстың авторлық шарты бойынша автор шарт ережелерiне сәйкес туынды жасап, оны тапсырысшыға беруге мiндеттенедi.

      Тапсырыстың авторлық шартында туынды тапсырыс берушіге берілуге тиіс мерзім, сондай-ақ туындыны пайдалануға мүліктік құқықтарды беру көзделуге тиіс.

      2. Тапсырыс берушi шартта келiсiлген сыйақы есебiнен авторға аванс төлеуге мiндеттi. Аванстың мөлшерi, төлеу тәртiбi мен мерзiмi тараптардың келiсуiмен шартта белгiленедi.

      3. Тапсырыс шартының ережелерiне тапсырыс туындысын табыс етпеген автор тапсырыс берушiге келтiрген нақты зиянды өтеуге мiндеттi.

      Ескерту. 33-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 07.04.2015 № 300-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

3-ТАРАУ. САБАҚТАС ҚҰҚЫҚТАР

34-бап. Сабақтас құқықтардың объектiлерi

      Сабақтас құқықтар қойылымдарға, орындаушылықтарға, фонограммаларға, эфирлiк және кабельдiк хабар тарату ұйымдарының хабарларына олардың мақсатына, мазмұны мен сапасына, сондай-ақ жеткiзiлу әдiсi мен нысанына қарамастан қолданылады.

35-бап. Сабақтас құқықтардың субъектiлерi

      1. Орындаушылар, фонограмма жасаушылар, эфирлiк және кабельдiк хабар тарату ұйымдары сабақтас құқықтардың субъектiлерi болып табылады.

      2. Фонограмма жасаушы, эфир және кәбіл бойынша хабар таратушы ұйымдар осы тарауда көзделген құқықтарын орындаушымен және фонограммаға жазылған не эфирде немесе кабель бойынша берiлетiн туындыны орындаушымен, сондай-ақ оның авторымен жасалған шарт бойынша алған құқықтары шегiнде жүзеге асырады.

      3. Орындаушы осы тарауда көзделген құқықтарын орындалатын туынды авторларының құқықтарын сақтаған жағдайда жүзеге асырады.

      4. Сабақтас құқықтардың пайда болуы және жүзеге асырылуы үшiн қандай да болсын формальдылықты сақтау талап етiлмейдi. Фонограмма шығарушы және (немесе) орындаушы өз құқықтары туралы хабарлау үшiн фонограмманың әр данасында және (немесе) оның әрбiр қорбындата көрсетiлетiн және үш элементтен тұратын сабақтас құқықтарды қорғау белгiсiн пайдалануға құқылы, олар:

      1) қоршауға алынған латынша Р әрпi: Р;

      2) айрықша сабақтас құқықтар иесiнiң есiмi (атауы);

      3) фонограмманың алғаш жарияланған жылы.

      5. Егер өзгеше дәлелденбесе, фонограммада және (немесе) оның қорабында есiмi немесе атауы көрсетiлген жеке немесе заңды тұлға фонограмма шығарушы болып танылады.

      Ескерту. 35-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2005.11.22. № 90 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.10. № 179-IV Заңдарымен.

36-бап. Сабақтас құқықтардың қолданылу аясы

      1. Орындаушының құқықтары осы Заңға сәйкес мына жағдайларда, егер:

      1) орындаушы Қазақстан Республикасының азаматы болса;

      2) орындаушылық, қойылым алғаш рет Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асырылса;

      3) орындаушылық, қойылым осы баптың 2-тармағының ережелерiне сәйкес қорғалатын фонограммаға жазылса;

      4) фонограммаға жазылмаған орындаушылық, қойылым осы баптың 3-тармағының ережелерiне сәйкес қорғалатын эфирлiк немесе кәбiлдiк хабар тарату ұйымының хабарына енгiзiлген болса, танылады.

      2. Фонограмманы жасаушының құқықтары осы Заңға сәйкес мына жағдайларда, егер:

      1) фонограмма жасаушы Қазақстан Республикасының азаматы немесе Қазақстан Республикасының аумағында ресми тұрғылықты жерi бар заңды тұлға болса;

      2) фонограмма тұңғыш рет Қазақстан Республикасының аумағында жарық көрсе, танылады. Егер фонограмма Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде жарияланған күннен кейiн отыз күн iшiнде Қазақстан Республикасының аумағында жарияланса, ол да Қазақстан Республикасының аумағында алғаш рет жарияланды деп саналады.

      3. Эфирлiк немесе кабельдiк хабар тарату ұйымының құқықтары осы Заңға сәйкес, егер ұйымының Қазақстан Республикасының аумағында ресми тұрғылықты жерi бар болса және хабарларын Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан хабар таратқыштар көмегiмен жүзеге асырса, танылады.

      4. Шетелдiк жеке және заңды тұлғалардың сабақтас құқықтары, егер тиiстi орындаушылық, фонограмма, эфирлiк немесе кәбiлдiк хабар тарату ұйымының хабары Қазақстан Республикасы бекiткен тиiстi халықаралық шарттың ережелерi бойынша айқындалатын олардың шыққан елiнде, сабақтас құқықтардың сол елде белгiленген қолданылу мерзiмiнiң өтуi салдарынан қоғам игiлiгіне айналмаған болса және сабақтас құқықтардың қолданылу мерзiмiнiң өтуiне байланысты Қазақстан Республикасында қоғам игiлiгiне айналмаған болса, Қазақстан Республикасының аумағында Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарға сәйкес танылады.

      Ескерту. 36-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586 Заңымен.

37-бап. Орындаушының құқықтары

      1. Осы Заңда көзделген реттердi қоспағанда, орындаушыға мынадай мүлiктiк емес жеке және мүлiктiк құқықтар:

      1) есiмiнiң құқығы;

      2) орындаушылықты немесе қойылымды орындаушының ар-намысына және қадiр-қасиетiне нұқсан келтiре алатын кез келген бұрмалаудан немесе өзге де қолсұғушылықтан қорғалу құқығы (беделiн қорғау құқығы);

      3) орындаушылықты немесе қойылымды пайдаланудың әрбiр түрi үшiн сыйақы алу құқығын қоса, кез-келген түрде пайдалану құқығы берiледi.

      1-1. Мүлiктiк емес жеке құқықтар орындаушыға оның мүлiктiк құқықтарына қарамастан тиесiлi және орындаушылықты пайдалануға айрықша мүлiктiк құқықтарын берген жағдайда да олар өзiнде сақталып қалады.

      2. Орындаушының орындаушылықты немесе қойылымды пайдалануға айрықша құқықтары мынадай iс-әрекеттердi:

      1) бұрын жазылмаған орындаушылықты немесе қойылымды жазуды;

      2) орындаушылық немесе қойылым жазбасын кез келген нысанда тiкелей немесе жанама қайта шығаруды;

      3) орындаушылықтың немесе қойылымның жазбасын пайдаланбай-ақ орындаушылықты немесе қойылымды эфирге берудi, кәбiл арқылы жалпыжұрттың назарына хабарлауды немесе жалпыжұрттың назарына жеткiзудi;

      4) осы Заңның 39-бабының 1-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, орындаушылық немесе қойылым жазбасын эфирге берудi, кәбiл арқылы жалпыжұрттың назарына хабарлауды немесе жалпыжұрттың назарына жеткiзудi;

      5) орындаушының қатысуымен орындаушылық немесе қойылым жазылған, коммерциялық мақсатта жарияланған фонограмманы прокатқа (жалға) берудi жүзеге асыруға рұқсат ету немесе тыйым салу құқығын бiлдiредi. Орындаушылықты фонограммаға жазуға шарт жасалған кезде бұл құқық фонограмманы шығарушыға ауысады. Бұл ретте орындаушы мұндай фонограмманың даналарын прокатқа (жалға) бергенi үшiн сыйақы алу құқығын сақтап қалады.

      3. Орындаушының осы баптың 2-тармағының 2)-тармақшасында көзделген айрықша құқығы мына жағдайларда:

      1) орындаушылықтың немесе қойылымның бастапқы жазбасы орындаушының келiсiмiмен жасалған;

      2) орындаушылықты немесе қойылымды көшiрмелеу орындаушылықты немесе қойылымды жазу кезiнде орындаушының келiсiмi алынған мақсатпен жасалған;

      3) орындаушылықты немесе қойылымды көшiрмелеу осы Заңның 41-бабының ережелерiне сәйкес жазба жүргiзiлген мақсатта жүзеге асырылған жағдайда қолданылмайды.

      4. Осы баптың 2-тармағында аталған рұқсатты орындаушы бередi, ал ұжым болып орындаған кезде пайдаланушымен жазбаша шарт жасау арқылы сондай ұжымның жетекшiсi бередi.

      5. Егер орындаушының эфирлiк немесе кабельдiк хабар тарату ұйымымен жасасқан шартында көзделсе, орындаушылықты немесе қойылымды кейiннен беруге, мұндай жазбаны беру мен көшiрмелеу үшiн эфирлiк немесе кабельдiк хабар тарату ұйымдарының жазып жүзеге асыруға осы баптағы 2-тармақтың 1), 2) және 3)-тармақшаларында аталған рұқсат алу талап етiлмейдi. Бұлайша пайдаланғаны үшiн орындаушыға берiлетiн сыйақы мөлшерi де осы шартта белгiленедi.

      6. Орындаушы мен дыбыс-бейнежазу туындысын шығарушы арасында жасалған шарт орындаушының осы баптың 2-тармақтың 1), 2), 3), 4)-тармақшаларында аталған құқықтарды беруiне әкеп соғады. Орындаушының мұндай құқықтарды беруi дыбыс-бейнежазу туындысын пайдаланумен шектеледi және, егер шартта өзгеше көзделмесе, дыбыс-бейнежазу туындысына түсiрiлген дыбыс пен бейненi жеке пайдалану құқықтарын қамтымайды.

      7. Орындаушының осы баптың 2-тармағында көзделген айрықша құқықтары шарт бойынша басқа адамдарға берiлуi мүмкiн.

      Ескерту. 37-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586, 2005.11.22. № 90 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

38-бап. Фонограмма жасаушының құқықтары

      1. Фонограмма жасаушыға өз фонограммасы жөнiнде, осы Заңда көзделгендердi қоспағанда, фонограмманы пайдаланудың әрбiр түрi үшiн сыйақы алу құқығын қоса, фонограмманы кез-келген нысанда пайдалануға айрықша құқықтар берiледi.

      2. Фонограмманы пайдалануға айрықша құқықтар мынадай iс-әрекеттердi:

      1) фонограмманы тiкелей немесе жанама түрде кез келген нысанда қайта шығаруды;

      2) меншiк құқығын сату немесе өзгеше беру арқылы фонограмманың түпнұсқасы мен даналарын таратуды, оның iшiнде импорттауды;

      3) фонограмманы шығарушы немесе оның рұқсаты бойынша жүзеге асырылған оны таратудан кейiн де фонограмманы прокатқа (жалға) берудi;

      4) фонограмманы қайта жасауды немесе кез келген тәсiлмен өңдеудi;

      5) фонограмманы жалпы жұрттың назарына жеткiзудi жүзеге асыру, жүзеге асыруға рұқсат ету немесе тыйым салу құқығын бiлдiреді.

      3. Егер заңды түрде жарияланған фонограмма даналары оларды сату арқылы азаматтық айналымға түсiрiлсе, оларды фонограмма жасаушының келiсiмiнсiз және сыйақы төлемей одан әрi таратуға жол берiледi. Фонограмманың даналарын прокатқа (жалға) беру арқылы тарату құқығы сол даналарды меншiктеу құқығына қарамастан фонограмманы жасаушыға берiледi.

      4. Фонограмма жасаушының осы баптың 2-тармағында көзделген айрықша құқықтары шарт бойынша басқа адамдарға берiлуi мүмкiн.

      Ескерту. 38-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586, 2005.11.22. № 90 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

39-бап. Коммерциялық мақсатта жарияланған фонограмманы фонограмма жасаушы мен орындаушының келiсiмiнсiз пайдалану

      1. Коммерциялық мақсатта жарияланған фонограмманы жасаушының және осындай фонограммаға орындауы жазылған орындаушының келiсiмiнсiз, бiрақ сыйақы төлей отырып:

      1) фонограмманы көпшiлiк алдында орындауға;

      2) фонограмманы эфирге беруге;

      3) фонограмманы кабель арқылы жалпы жұртшылық назарына жеткiзу үшiн хабарлауға жол берiледi.

      2. Осы баптың 1-тармағында көзделген сыйақы жинау, бөлу және төлеу фонограмманы жасаушылар мен орындаушылардың құқықтарын ұжымдық негiзде басқаратын ұйымдардың бiрi (осы Заңның 43-бабы) осы ұйымдар арасындағы келiсiмге сәйкес жүзеге асырады. Егер бұл келiсiмде өзгеше көзделмесе, аталған сыйақы фонограмма жасаушы мен орындаушы арасында тең бөлiнедi.

      3. Сыйақы мөлшерiн және оны төлеу жағдайларын, бiр жағынан, фонограмма пайдаланушылар немесе осындай пайдаланушылар бiрлестiктерi (қауымдастықтары) және, екiншi жағынан, фонограмма жасаушылар мен орындаушылар құқықтарын басқарушы ұйымдар арасында жасалған келiсiм бойынша, ал егер тараптар мұндай келiсiмге келе алмаса - уәкiлдiк берiлген орган белгiлейдi. Сыйақы мөлшерi фонограммаларды пайдаланудың әр түрi үшiн белгiленедi.

      4. Фонограммаларды пайдаланушылар осы баптың 2-тармағында аталған ұйымға фонограммалардың пайдаланылу мөлшерi туралы дәл мәлiметтер жазылған бағдарламаларды, сондай-ақ сыйақы жинауға және бөлуге қажеттi өзге де мәлiметтер мен құжаттарды табыс етуге тиiс.

40-бап. Эфирлiк немесе кабельдiк хабар тарату ұйымының құқықтары

      1. Осы Заңда көзделген реттердi қоспағанда, эфирлiк және (немесе) кабельдiк хабар тарату ұйымына оның хабарына қатысты хабарды кез-келген нысанда пайдалануға және, мұндай рұқсат бергенi үшiн сыйақы алу құқығын қоса алғанда, хабарды пайдалануға рұқсат етуге айрықша құқықтар берiледi.

      2. Хабарды пайдалануға айрықша құқықтар мынадай iс-әрекеттердi:

      1) хабарды эфирге берудi;

      2) жалпы жұрт назарына жеткiзу үшiн хабарды кәбiл арқылы хабарлауды немесе хабарды эфирге берудi;

      3) хабарды жазып алуды;

      4) хабардың жазбасын көшiрмелеудi;

      5) жалпы жұрт назарына жеткізу үшін хабарды ақы төлеп кіретін жерлерде хабарлауды;

      6) хабарды жалпы жұрт назарына жеткізуді жүзеге асыру, мұндай iс-әрекеттердi жүзеге асыруға рұқсат ету немесе тыйым салу құқықтарын бiлдiреді.

      3. Осы баптың 2-тармағының 4)-тармақшасында көзделген эфирлiк және (немесе) кабельдiк хабар тарату ұйымының айрықша құқығы мына жағдайларда:

      1) хабар эфирлiк немесе кәбiлдiк хабар тарату ұйымының келiсiмiмен жазып алынғанда;

      2) осы Заңның 41-бабындағы ережелерге сәйкес хабарды көшiрмелеу ол жазылған мақсатта жүзеге асырылғанда қолданылмайды.

      Ескерту. 40-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586, 2005.11.22. № 90 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

40-1-бап. Айрықша құқықтар беру. Лицензиялық шарт

      1. Осы Заңның 37, 38, 40-баптарында аталған айрықша құқықтарға толық немесе iшiнара жол берiлуi мүмкiн, сондай-ақ олар айрықша немесе айрықша емес құқықтарды беру туралы лицензиялық шарт бойынша пайдалану үшiн берiлуi мүмкiн. Мұндай шартқа осы Заңның 32-бабында белгiленген талаптар қолданылады.

      2. Алып тасталды - ҚР-ның 2009.07.10. № 179-IV Заңымен.

      Ескерту. 40-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586, 2009.07.10. № 179-IV Заңдарымен.

40-2-бап. Орындаушыларға және фонограмма шығарушыларға берiлетiн сыйақының ең төмен мөлшерлемелері

      Орындауларды немесе фонограммаларды пайдалану сипатына (жұртшылық алдында, оның iшiнде радиода және теледидарда орындауға, туындыны механикалық, магниттiк немесе өзге де жазба арқылы қайта шығаруға, көшiрмелеуге, автордың және фонограмма шығарушының келісімінсіз жеке мақсатта қайта шығаруға және басқа да жағдайларға) байланысты мүлiктiк (айрықша) құқықтарды жеке тәртiппен iс жүзiнде жүзеге асыру мүмкiн болмаған жағдайларда, уәкілетті орган мәдениет, жеке кәсіпкерлікті дамыту және қолдау салаларындағы мүдделі уәкілетті органдармен келісу бойынша орындаушылар мен фонограмма шығарушыларға сыйақының ең төмен мөлшерлемелерін белгiлейді.

      Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйым пайдаланушылармен шарттар жасасу кезінде фонограммаларды орындаушылар мен шығарушыларға сыйақы мөлшерлемелерінің мөлшерін уәкілетті орган белгілеген сыйақының ең төмен мөлшерлемелерінен төмен етіп белгілеуге құқылы емес.

      Ескерту. 40-2-баппен толықтырылды - ҚР 2009.07.10. № 179-IV; жаңа редакцияда – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

41-бап. Орындаушының, фонограмма жасаушының, эфирлiк немесе кабельдiк хабар тарату ұйымының құқықтарын шектеу

      1. Орындаушылықты, қойылымды, эфирлiк немесе кәбiлдiк хабар тарату ұйымдарының хабарларын және олардың жазбаларын орындаушының, фонограмма жасаушының, эфирлiк немесе кабельдiк хабар тарату ұйымының келiсiмiнсiз және сыйақы төлемей пайдалануға, сондай-ақ фонограмманы көшiрмелеуге:

      1) орындаушылықтан, қойылымнан, фонограммадан, эфирлiк немесе кәбiлдiк хабар тарату ұйымының хабарларынан шағын үзiндiлердi ағымдағы оқиғалар туралы шолуға қосу үшiн;

      2) тек қана оқыту немесе ғылыми зерттеу мақсаттарында;

      3) дәйектеме ақпараттық мақсатта жүзеге асырылатын жағдайда, орындаушылықтан, қойылымнан, фонограммадан, эфирлiк немесе кәбiлдiк хабар тарату ұйымының хабарынан шағын үзiндiлер түрiнде дәйектеме келтiруге жол берiледi. Бұл ретте, эфирлiк немесе кәбiлдiк хабар тарату ұйымының коммерциялық мақсатта жарияланған фонограмма даналарын эфирге беру, жалпы жұрттың назарына кәбiл арқылы хабарлау үшiн немесе жалпыжұрттың назарына жеткiзу үшiн пайдалануының қандайы болса да осы Заңның 39-бабындағы ережелердi сақтаған жағдайда ғана мүмкiн болады;

      4) осы Заңның 18-26-баптарының ережелерiнде белгiленген ғылым, әдебиет және өнер туындылары авторының мүлiктiк құқықтарын шектеуге қатысты өзге де жағдайларда жол берiледi.

      2. Осы Заңның 37-40-баптарының ережелерiнен тыс орындаушының, фонограмма жасаушының, эфирлiк немесе кабельдiк хабар тарату ұйымының келiсiмiнсiз хабарлар мен эфирлiк немесе кәбiлдiк хабар тарату ұйымының хабарларын және олардың жазбаларын таратуға, сондай-ақ фонограмманы тек қана жеке мақсат үшiн қайта шығаруға жол берiледi. Осы Заңның 26-бабына сәйкес сыйақы төленген жағдайда фонограмманы көшiрмелеуге жол берiледi.

      3. Егер қысқа мерзiмге пайдаланылатын жазба немесе көшiрме эфирге хабар тарату ұйымының өз жабдықтары көмегiмен және өзiнiң жеке хабары үшiн жүзеге асырылса, орындаушының, фонограмма жасаушының және эфирлiк немесе кәбiлдiк хабар тарату ұйымының орындаушылықты, қойылымды немесе хабарларды қысқа мерзiмге пайдалануға жазып алуды жүзеге асыруға, мұндай жазбаларды көшiрмелеуге және коммерциялық мақсатта жарияланған фонограммаларды көшiрмелеуге рұқсат алуына қатысты осы Заңның 37, 38, 40-баптарындағы ережелер мынадай жағдайларда:

      1) эфирге хабар тарату ұйымы осы тармақ ережелерiне сәйкес қысқа мерзiмде пайдалануға жасалатын жазбаны немесе сондай жазбаның фонограммасын көшiрмелеудi жүзеге асыруға қатысты қойылымның өзiн, орындаушылықты немесе хабарды эфирге беруге алдын-ала рұқсат алғанда;

      2) эфирге хабар тарату ұйымы осы Заңның 25-бабының ережелерiне сәйкес ғылым, әдебиет және өнер туындыларының қысқа мерзiмге пайдалануға жасайтын жазбасына қатысты белгiленетiн мерзiм iшiнде, оның тек құжаттық сипатының негiзiнде ресми мұрағаттарда сақталуы мүмкiн жазбасын қоспағанда, оны жойғанда қолданылмайды.

      4. Осы бапта көзделген шектеулер фонограмманы, орындаушылықты, қойылымды, эфирлiк немесе кәбiлдiк хабар тарату ұйымының хабарын және олардың жазбаларын, сондай-ақ соларға енгiзiлген ғылым, әдебиет және өнер туындыларын қалыпты пайдалануға зиянын тигiзбей, сондай-ақ орындаушының, фонограмма жасаушының, эфирлiк немесе кабельдiк хабар тарату ұйымының және аталған туындылар авторларының заңды мүдделерiне нұқсан келтiрмей қолданылады.

      Ескерту. 41-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586, 2005.11.22. № 90 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

42-бап. Сабақтас құқықтардың қолданылу мерзiмi

      1. Осы тарауда көзделген орындаушыға қатысты құқықтар алғашқы орындалудан немесе қойылымнан кейiн жетпiс жыл бойы күшiн сақтайды. Осы Заңның 37-бабында белгiленген орындаушының есiмiн, орындаушылықты немесе қойылымды кез-келген бұрмалаудан немесе орындаушының ар-намысына және қадiр-қасиетiне нұқсан келтiруi мүмкiн өзге де қол сұғушылықтан қорғау құқықтарының қорғалуына шек қойылмайды.

      2. Осы тарауда көзделген фонограмманы жасаушыға қатысты құқықтар фонограмма алғаш жарияланғаннан кейiнгi жетпiс жыл бойына, егер осы мерзiм iшiнде фонограмма жарияланбаған болса, ол алғаш жазылып алынғаннан кейiнгi елу жыл бойы күшiн сақтайды.

      3. Осы тарауда көзделген эфирде хабар тарату ұйымына қатысты құқықтар мұндай ұйым эфирде алғашқы хабар таратуды жүзеге асырғаннан кейiн жетпiс жыл бойы күшiн сақтайды.

      4. Осы тарауда көзделген кабельдiк хабар тарату ұйымына қатысты құқықтар мұндай ұйым кабель арқылы жалпы жұрттың назарына арналған алғашқы хабарлауды жүзеге асырғаннан кейiн жетпiс жыл бойы күшiн сақтайды.

      5. Заңды түрде жария болған немесе жасалған кезiнен бастап, егер олар жарияланбаған болса, осы Заң күшiне енген күннен бастап жетпіс жыл мерзiм өтпеген радио және телехабарлар (эфирге хабар тарату) қалған мерзiмде сабақтас құқықтар объектiсi ретiнде қорғалады.

      6. Осы баптың 1, 2, 3, 4-тармақтарында көзделген мерзiмдердi есептеу оның басталуына негiз болатын заңды жәйт орын алған жылдан кейiнгi жылдың бiрiншi қаңтарынан басталады.

      7. Егер орындаушы қуғын-сүргiнге ұшырап, қайтыс болғаннан кейiн ақталған жағдайда, осы бапта көзделген құқықтарды қорғау мерзiмi ол ақталған жылдан кейiнгi жылдың бiрiншi қаңтарынан бастап күшiне енедi.

      8. Осы баптың 1, 2, 3, 4-тармақтарында аталған орындаушылықты, қойылымды, фонограмманы, эфирлiк немесе кәбiлдiк хабар тарату ұйымдарының хабарларын пайдалануға рұқсат ету және мерзiмдердiң қалған бөлiгi шегiнде сыйақы алу құқығы орындаушының, фонограмма жасаушының, эфирлiк немесе кабельдiк хабар тарату ұйымының мұрагерлерiне (заңды тұлғаларға қатысты - құқық мұрагерлерiне) ауысады.

      9. Орындаушылыққа, қойылымға, фонограммаға, эфирлiк немесе кәбiлдiк хабар тарату ұйымдарының хабарына сабақтас құқықтардың қолданылу мерзiмiнiң өтуi олардың қоғам игiлiгiне айналғанын бiлдiредi.

      Қоғам игiлiгiне айналған сабақтас құқықтар объектiлерiне қатысты осы Заңның 34-42-баптарының ережелерi ескерiле отырып, осы Заңның 29-бабының ережелерi қолданылады.

      Ескерту. 42-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. № 586, 2005.11.22. № 90 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

4-ТАРАУ. МҮЛIКТIК ҚҰҚЫҚТАРДЫ ҰЖЫМДЫҚ БАСҚАРУ

43-бап. Мүліктік құқықтарды ұжымдық басқарудың мақсаттары және саласы

      1. Ғылым, әдебиет және өнер туындыларының авторлары, орындаушылар, фонограмма шығарушылар немесе өзге де авторлық және сабақтас құқықтар иелері өздерінің мүліктік құқықтарын іс жүзінде жүзеге асыру мақсатында мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымдар құруға құқылы.

      2. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымның коммерциялық қызметпен айналысуға, сондай-ақ ұжымдық негізде басқару үшін алған туындыларды және сабақтас құқықтар объектілерін пайдалануды жүзеге асыруға құқығы жоқ.

      3. Әртүрлі құқықтар мен құқық иелерінің түрлі санаттары бойынша жекелеген ұйымдар, не құқық иелерінің бір санатының мүдделеріне сай түрлі құқықтарды басқаратын ұйымдар, не құқық иелерінің түрлі санаттарының мүдделеріне сай құқықтардың бір түрін басқаратын ұйымдар құруға жол беріледі. Мұндай ұйымдарды тікелей авторлық және сабақтас құқықтар иелері құрады және ұйымдар солардан алған өкілеттіктер шегінде жарғы негізінде әрекет етеді.

      Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымдар, атап айтқанда, ұжымдық басқарудың мынадай салаларында:

      1) көпшілік алдында орындалуына, жалпы жұрттың назарына кәбіл бойынша хабарлау немесе эфирде беру, оның ішінде ретрансляциялау арқылы хабарлауға қатысты жарияланған (мәтіні бар немесе мәтіні жоқ) музыкалық туындыларға және музыкалық-драмалық туындылардың үзінділеріне айрықша құқықтарды басқару;

      2) дыбыстау-бейнелеу туындыларында пайдаланылған (мәтіні бар немесе мәтіні жоқ) музыкалық туындылардың авторлары болып табылатын композиторлардың осындай дыбыстау-бейнелеу туындыларын көпшілік алдында орындау немесе жалпы жұрттың назарына кәбіл бойынша хабарлау немесе эфирде беру үшін сыйақы алуға құқықтарын жүзеге асыру;

      3) бейнелеу өнерінің туындыларына қатысты қадағалау құқығын басқару;

      4) авторлардың, орындаушылардың, фонограммалар және дыбыстау-бейнелеу туындыларын шығарушылардың фонограммаларды және дыбыстау-бейнелеу туындыларын жеке мақсатта әрі табыс алмастан қайта шығару үшін сыйақы алуға құқықтарын жүзеге асыру;

      5) орындаушылардың коммерциялық мақсатта жарияланған фонограммаларды көпшілік алдында орындау, сондай-ақ жалпы жұрттың назарына кәбіл бойынша хабарлау немесе эфирде беру үшін сыйақы алуға құқықтарын жүзеге асыру;

      6) фонограмма шығарушылардың коммерциялық мақсатта жарияланған фонограммаларды көпшілік алдында орындау, сондай-ақ жалпы жұрттың назарына кәбіл бойынша хабарлау немесе эфирде беру үшін сыйақы алуға құқықтарын жүзеге асыру;

      7) жарияланған туындыларды көшіруге (репрографиялық қайта шығаруға) құқықтарды басқару;

      8) эфирлік және кәбілдік хабар тарату ұйымының көпшiлiк алдында орындау үшін, сондай-ақ жалпы жұрттың назарына кәбіл бойынша хабарлау немесе коммерциялық мақсаттарда жарияланған өз хабарларын эфирде беру үшiн сыйақы алу құқықтарын жүзеге асыру салаларында құрылуы мүмкiн.

      4. Осы Заңның 46-1-бабының 2-тармағының ережелері ескеріле отырып, мүліктік құқықтарды ұжымдық басқаруға өкілеттікті тікелей авторлық және сабақтас құқықтар иелері жазбаша шарттардың негізінде ерікті түрде, сондай-ақ осындай құқықтарды басқаратын шетелдік ұйымдармен жасалған тиісті шарттар бойынша береді.

      Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын бірнеше ұйымға мүліктік құқықтарды ұжымдық басқаруға өкілеттіктер берілген жағдайда, берілген өкілеттіктер көлемі және (немесе) аумағы және (немесе) басқару салалары бойынша ерекшеленуге тиіс.

      5. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымдардың жарғылары осы Заңның талаптарына сай келетін ережелерден тұруға тиіс. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымды тіркеуден бас тартуға осы Заңның, сондай-ақ коммерциялық емес ұйымдарды тіркеу тәртібін белгілейтін заңнаманың талаптары бұзылған жағдайда жол беріледі.

      6. Аталған ұйымның қызметіне басшылықты мүліктік құқықтары басқарылатын авторлық және сабақтас құқықтар иелері жүзеге асырады. Сыйақының мөлшеріне және пайдаланушылармен лицензиялық шарт жасасу ережесіне, жиналған сыйақыны бөлу және төлеу тәсіліне және мұндай ұйым қызметінің өзге де принципті мәселелеріне қатысты шешімдер қабылдауды тек қана авторлық және сабақтас құқықтар иелері жалпы жиналыста алқалы түрде жүзеге асырады.

      Ескерту. 43-бап жаңа редакцияда - ҚР 2009.07.10. № 179-IV Заңымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.12 № 537-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 20.06.2022 № 128-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

44-бап. Мүлiктiк құқықтарды ұжымдық негiзде басқаратын ұйымдардың қызметi

      1. Кез келген автор, оның мұрагерi немесе осы Заңның 2 және 3-тарауларына сәйкес қорғалатын авторлық және сабақтас құқықтардың өзге де иесi өздерiнiң мүлiктiк құқықтарын мүлiктiк құқықтарды ұжымдық негiзде басқаратын ұйымға беруге құқылы, ал ұйым, егер құқықтардың мұндай санатын басқару осы ұйымның жарғылық қызметiне жататын болса, бұл құқықтарды ұжымдық негiзде жүзеге асыруды өз мойнына алуға мiндеттi. Аталған ұйымдардың ұжымдық негiзде басқару үшiн алынған туындыларды және сабақтас құқықтардың объектiлерiн пайдалануға құқығы жоқ.

      2. Осы Заңның 43-бабының 3-тармағына сәйкес алынған өкiлеттiктер негiзiнде мүлiктiк құқықтарды ұжымдық негiзде басқаратын ұйым туындыларды және сабақтас құқықтар объектiлерiн пайдаланудың тиiстi тәсiлдерiне пайдаланушылармен лицензиялық шарттар жасасады. Мұндай лицензиялық шарттардың талаптары бiр санаттағы барлық пайдаланушыларға бiрдей болуға тиiс. Аталған ұйымдардың пайдаланушыға лицензиялық шарт жасасудан жеткiлiктi негiздерсiз бас тартуға құқығы жоқ.

      2-1. Пайдаланушылар мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымға авторлық және сабақтас құқықтар объектілерін пайдалану туралы есепті, сондай-ақ сыйақыны жинау және бөлу үшін қажетті өзге де мәліметтер мен құжаттарды жазбаша түрде не электрондық құжат нысанында ұсынуға міндетті, олардың тізбесі мен ұсынылу мерзімдері лицензиялық шартта айқындалады.

      3. Алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      4. Авторлық және сабақтас құқықтар иелерiнiң туындылар мен сабақтас құқықтардың объектiлерiн осындай лицензиялық шарттар бойынша пайдалану мен байланысты пайдаланушыларға қоятын барлық ықтимал мүлiктiк талаптарын лицензиялық шарттар жасасқан ұйым реттеуге тиiс.

      5. Мүлiктiк құқықтарды ұжымдық негiзде басқаратын ұйым жиналған сыйақыны бөлу және төлеу үшін шаралар қолдануға міндетті.

      Жиналған сыйақыны пайдаланушылардың авторлық және сабақтас құқықтар объектілерін пайдалануы туралы есептерінің ұсынылмауына байланысты бөлу және сәйкестендіру мүмкін болмаған жағдайда, мүлiктiк құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйым мұндай бөлінбеген сыйақыны сақтауға, ал ұйым шотына келіп түскен күнінен бастап үш жыл өткеннен кейін оны авторлық және сабақтас құқықтарды иеленушілердің жалпы жиналысында айқындалатын тәртіппен бөлінетін сомаларға қосуға міндетті.

      Авторлық және сабақтас құқықтардың нақты иеленушілеріне бөлінген және олардың есебіне жазылған жиналған сыйақы сомалары мүлiктiк құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымның шотында сақталуға және ұйымның шотында мұндай сомалардың сақталу мерзіміне қарамастан, тиісті авторға және (немесе) құқық иеленушіге мұндай тұлғалардың табылуына немесе өтініш білдіруіне қарай төленуге тиіс.

      Ескерту. 44-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.09 № 586, 2009.07.10 № 179-IV, 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.04.2015 № 300-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.06.2022 № 128-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

45-бап. Мүлiктiк құқықтарды ұжымдық негiзде басқаратын ұйымдардың атқаратын қызметтерi

      Мүлiктiк құқықтарды ұжымдық негiзде басқаратын ұйым өзi өкiлi болып табылатын авторлық және сабақтас құқықтар иелерiнiң атынан әрi олардан алынған өкiлеттiк негiзiнде мынадай қызметтердi атқаруға:

      1) мұндай ұйым басқарып отырған құқықтарды пайдалануға пайдаланушылармен жазбаша түрде не электрондық құжат нысанында лицензиялық шарттар жасасуға;

      2) сыйақы мөлшерiн және лицензиялық шарттар жасалған басқа да жағдайларды пайдаланушылармен келiсуге;

      3) бұл ұйым лицензиялық шартын жасаспай, осындай сыйақы жинаумен шұғылданатын жағдайларда сыйақы мөлшерiн пайдаланушылармен келiсуге (осы Заңның 26-бабы және 39-бабының 2, 3-тармақтары);

      4) "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 166-бабы 1-тармағының талаптарын сақтай отырып, лицензиялық шартта көзделген сыйақыны және (немесе) осы баптың 3) тармақшасында көзделген сыйақыны жинауға;

      5) осы баптың 4) тармақшасына сәйкес жиналған сыйақыны өзi өкiлi болып табылатын авторлық және сабақтас құқықтар иелерiне бөлуге және төлеуге;

      6) осындай ұйым басқаратын құқықтарды қорғауға қажеттi кез-келген заңды әрекеттердi жасауға тиiс.

      Ескерту. 45-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР-ның 2009.07.10. № 179-IV; 20.06.2022 № 128-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

46-бап. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымдардың міндеттері

      1. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымның қызметі мұндай ұйым өкілі болатын авторлық және сабақтас құқықтар иелерінің мүддесіне сай жүзеге асырылады. Бұл мақсатта ұйым:

      1) авторлық және сабақтас құқықтардың иелеріне сыйақы төлеумен бірге олардың құқықтарын пайдаланғаны туралы, оның ішінде жиналған сыйақы мөлшері туралы және одан ұсталған сомалар туралы мәліметі бар есептерді ұйымның интернет-ресурсындағы жеке кабинет арқылы беріп тұруға;

      2) осы Заңның 45-бабы 4) тармақшасының ережелеріне сәйкес жиналған сыйақыны авторлық және сабақтас құқықтардың иелеріне бөлу және төлеу үшін пайдалануға міндетті. Сыйақыны бөлу және төлеу құқық иеленушінің азаматтық белгісі, тұратын елі, санаты және өзге де негіздер бойынша кемсітусіз, әділ жүзеге асырылуға тиіс. Бұл ретте ұйым жиналған сыйақыдан өзінің мұндай сыйақыны жинауға, бөлуге және төлеуге кеткен нақты шығынын өтеуге қажетті соманы, сондай-ақ өзі өкілі болып табылатын авторлық және сабақтас құқықтар иелерінің келісімімен және солардың мүддесіне сай сол ұйым құрған арнайы қорларға жіберілетін соманы ұстап қалуға құқылы. Сыйақыны жинау, бөлу және төлеу бойынша өзінің нақты шығыстарын жабуға арналған, сондай-ақ арнаулы қорларға жіберілетін сомалар жиналған сыйақының жалпы сомасының отыз пайызынан аспауға тиіс;

      3) жиналған сыйақы сомасын осы тармақтың 2) тармақшасында көрсетілген сомаларды шегере отырып, туындылардың және сабақтас құқықтар объектілерінің нақты пайдаланылуына қарай барабар бөлуге және қазақстандық авторлық және сабақтас құқықтарды иеленушілерге – тоқсанына кемінде бір рет және осындай құқықтарды басқаратын шетелдік ұйымдарға жылына кемінде бір рет төлеп отыруға міндетті. Бұл ретте ұйым осы ұйым жасасқан лицензиялық шарттарға және сыйақы төлеу туралы шарттарына сәйкес сыйақы алуға құқығы бар құқық иеленушілерді белгілеу бойынша шаралар қолдануға, оның ішінде мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын басқа да ұйымдардан, Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында таратылатын бұқаралық ақпарат құралдарынан алынған ақпаратты осы мақсат үшін пайдалануға міндетті;

      4) құқық иеленушілер туралы, оған басқаруға берілген құқықтар туралы, сондай-ақ авторлық және сабақтас құқықтар объектілері туралы мәліметтер қамтылған тізілімдерді қалыптастыруға міндетті. Заңға сәйкес құқық иеленушінің келісімінсіз жария етуге болмайтын мәліметтерді қоспағанда, мұндай тізілімдерде қамтылған мәліметтер барлық мүдделі тұлғаларға ұсынылады;

      5) мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымның қызметі туралы хабар беру мақсатында интернет-ресурс құруға, интернет-ресурстың тәулік бойғы режимде қолжетімділігін, онда орналастырылатын ақпараттың ашықтығын, сондай-ақ осындай ақпараттың өтеусіз негізде берілуін қамтамасыз етуге;

      6) авторлық немесе сабақтас құқықтар объектісінің атауын, автордың немесе өзге құқық иеленушінің атын, ал мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйыммен өзара мүдделілік білдіру туралы шарттар бойынша құқықтар берілген жағдайда – осындай ұйымның атауын қоса алғанда, өзіне басқаруға берілген құқықтар, сыйақы мөлшерлемелері туралы ақпаратты интернет-ресурста орналастыруға;

      7) ұйым өкілдері туралы ақпаратты өзінің интернет-ресурсында орналастыруға;

      8) уәкілетті органға жіберілетін есептерді Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында таратылатын бұқаралық ақпарат құралдарында, өзінің интернет-ресурсында жария етуге;

      9) пайдаланушының атауын және оның тұрған жерін, сондай-ақ осындай шарттың жасалған күнін қоса алғанда, пайдаланушылармен жасалған шарттар туралы ақпаратты өзінің интернет-ресурсында орналастыруға;

      10) Қазақстан Республикасының аумағында мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымдармен өзара мүдделілік білдіру туралы шарттар жасасуға;

      11) уәкілетті органды жалпы жиналыс өткізілетін күнге дейін он жұмыс күнінен кешіктірмей жалпы жиналыстың өткізілетін уақыты мен орны туралы жазбаша түрде немесе электрондық құжат нысанында хабардар етуге, сондай-ақ оған қолжетімділікті қамтамасыз етуге міндетті.

      1-1. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйым өзінің бухгалтерлік (қаржылық) есептілігіне аудит жүргізу, сондай-ақ сыйақыны жинауды, бөлуді және төлеуді жүзеге асыру кезінде ақшамен операциялардың жүргізілуін және құжаттамалық ресімделуін, жиналған сыйақыны бөлудің осындай ұйым бекіткен әдістемеде көзделген талаптарға сәйкестігін, арнайы қорлардан жүзеге асырылған нысаналы түсімдер мен төлемдердің есепке алынуын, осындай ұйымның қызметіне қойылатын және осы бапта белгіленген өзге де талаптардың сақталуын тексеру үшін екі жылда кемінде бір рет тәуелсіз аудиторлық ұйымды тартуға міндетті.

      Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйым аудиторлық қорытындыны және тексеру нәтижелерін тиісті бухгалтерлік (қаржылық) есептілікпен бірге бекітілген (қол қойылған) күннен бастап бір ай мерзімде өзінің интернет-ресурсында жариялауға міндетті, олар құқық иеленушілер үшін бес жыл бойы ашық қолжетімділікте болуға тиіс.

      Аудитке және тексерілуге жататын бухгалтерлік (қаржылық) есептілік және осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген өзге де ақпарат құпия сипаттағы мәліметтерді қамтитын ақпаратқа, коммерциялық немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияға жатқызылмайды.

      Аудит және тексеру жүргізуге арналған шығыстар мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйым шығыстарының құрамына енгізіледі.

      2. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымға осы Заңның 45-бабының 4) тармақшасында көзделген сыйақы жинауға қатысты өкілеттіктерді бермеген авторлық және сабақтас құқықтар иелері одан жүргізілген бөлуге сәйкес өздеріне тиесілі сыйақыны төлеуді, сондай-ақ осы ұйым пайдаланушыларға беретін рұқсаттардан өзінің туындылары мен сабақтас құқықтар объектілерін шығарып тастауды талап етуге құқылы.

      Авторлық және (немесе) сабақтас құқықтарды иеленушіден тиісті хабарламаны алған күннен бастап үш ай өткеннен кейін мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйым олар көрсеткен құқықтарды және (немесе) объектілерді барлық пайдаланушылармен жасалған лицензиялық шарттардан алып тастауға және бұл жөніндегі ақпаратты Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында таратылатын бұқаралық ақпарат құралдарында, өзінің интернет-ресурсында орналастыруға міндетті. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйым авторлық және (немесе) сабақтас құқықтарды иеленушіге бұрын жасалған лицензиялық шарттарға сәйкес пайдаланушылардан алынған, оған тиесілі сыйақыны төлеуге және оған есеп беруге міндетті.

      Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын, авторлық және сабақтас құқықтардың иелері оның репертуарынан туындылар мен сабақтас құқықтардың объектілерін алып тастаған ұйым осы тармақтың екінші бөлігінде көрсетілген мерзім өткен соң пайдаланушыларға оларды пайдалануға рұқсат беруге құқылы емес.

      Ескерту. 46-бап жаңа редакцияда - ҚР 2009.07.10 № 179-IV Заңымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.12 № 537-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 07.04.2015 № 300-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.06.2018 № 161-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.06.2022 № 128-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

46-1-бап. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымдарды аккредиттеу

      1. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйым осы Заңның 43-бабының 3-тармағында көзделген ұжымдық басқару салаларындағы қызметті жүзеге асыруға уәкілетті органда аккредиттеу туралы куәлік алуға құқылы.

      2. Аккредиттеу осы Заңның 43-бабының 3-тармағында көзделген салалардың әрқайсысы бойынша бөлек жүргізіледі.

      Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйым осы Заңның 43-бабының 3-тармағында көрсетілген ұжымдық басқарудың бір, екі және одан да көп салаларында қызметті жүзеге асыруға аккредиттеу туралы куәлікті алуы мүмкін. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымды аккредиттеу туралы куәліктің нысанын уәкілетті орган белгілейді.

      Аккредиттеу туралы куәлікті алған мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйым құқықтарды басқару туралы шарттар жасасқан құқық иеленушілердің құқықтарын басқарумен қатар мұндай шарттар жасаспаған құқық иеленушілер үшін де сыйақы жинауды жүзеге асыруға құқылы.

      Ескерту. 46-1-баппен толықтырылды - ҚР-ның 2009.07.10. № 179-IV Заңымен.

46-2-бап. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымдарға аккредиттеу жүргізу тәртібі

      1. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымдарды аккредиттеу ерікті болып табылады және оны осы Заңға сәйкес мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымның өтініші негізінде уәкілетті орган жүзеге асырады.

      2. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымды аккредиттеуді мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымдарды акредиттеу жөніндегі комиссияның қорытындысы негізінде (бұдан әрі - аккредиттеу жөніндегі комиссия) уәкілетті орган жүзеге асырады.

      3. Акредиттеу жөніндегі комиссияның құрамын және ол туралы ережені уәкілетті орган бекітеді.

      Аккредиттеу жөніндегі комиссияның отырысы өтетін күн туралы ақпаратты уәкілетті орган Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында таратылатын мерзімді баспа басылымдарында және оның интернет-ресурсында аккредиттеу жөніндегі комиссияның отырысы өтетін күнге дейін отыз жұмыс күнінен кешіктірмей орналастырады.

      4. Аккредиттеуден өту үшін өтініш беруші уәкілетті органға өтініш жібереді. Өтініш аккредиттеу жөніндегі комиссияның отырысы өтетін күнге дейін он жұмыс күнінен кешіктірілмей жіберілуге тиіс. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйым аккредиттеуден өту үшін ұсынатын өтініштің нысанын және құжаттар тізбесін уәкілетті орган белгілейді.

      5. Уәкілетті орган өтінішті қабылдайды және өтініштерді тіркеу журналында нөмір беріп әрі қабылдау күнін көрсетіп, олардың есебін жүргізеді.

      6. Аккредиттеу жөніндегі комиссия отырысы, егер отырысқа оның мүшелерінің кемінде жартысы қатысса, қорытынды қабылдауға құқылы. Аккредиттеу жөніндегі комиссия қорытындысы отырысқа қатысқан комиссия мүшелерінің басым даусымен қабылданады. Егер дауыстар тең болса, аккредиттеу жөніндегі комиссия төрағасы шешуші дауысқа ие болады.

      Аккредиттеу жөніндегі комиссия мүшелерінің сырттай дауыс беруді жүргізу арқылы шешім қабылдауына және өз өкілеттіктерін басқа адамға беруіне жол берілмейді.

      7. Аккредиттеу жөнiндегi комиссия отырысының қорытындылары бойынша уәкiлеттi орган отырыс аяқталған күннен кейiн бес жұмыс күнiнен аспайтын мерзiмде аккредиттеу туралы не аккредиттеуден бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      Аккредиттеу туралы куәлiк өтініш берушіге бес жыл мерзімге беріледi.

      Аккредиттеу туралы қорытынды шығарған кезде аккредиттеу жөніндегі комиссия мыналарды:

      1) заңды тұлға ретінде тіркелген кезден бастап осы салада қызметін кемінде екі жыл жүзеге асырғанын;

      2) жиналған сыйақыны кемінде сегіз рет бөлу және төлеу жөніндегі жұмыс тәжірибесінің болуын;

      3) авторлардың және пайдаланушылардың ұйым қызметі туралы оң пікірлерінің болуын;

      4) басқа мемлекеттердің мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын осындай ұйымдарымен өзара мүдделілік білдіру туралы қолданыстағы шарттардың болуын;

      5) ұйымның осы Заңның 46-бабында көзделген міндеттерді тиісінше орындауын;

      6) басқа мемлекеттердің мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымдарына мүдделерді өзара білдіру туралы қолданыстағы шарттардың негізінде сыйақының тиісті сомаларының аударылғаны туралы растайтын құжаттардың болуын;

      7) мемлекеттік бақылау және қадағалау органдарының лауазымды адамдарына қызметтік міндеттерін орындауына кедергі келтіргені, сондай-ақ қаулыларды, нұсқамаларды және өзге де талаптарды орындамағаны үшін әкімшілік жауаптылыққа тарту фактілерін назарға алуға тиіс.

      Уәкiлеттi орган:

      1) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген құжаттар ұсынылмаған;

      2) ұсынылған құжаттарда қамтылған мәлiметтер толық болмаған;

      3) мемлекеттік бақылау және қадағалау органдарының лауазымды адамдарына қызметтік міндеттерін орындауына кедергі келтіргені, сондай-ақ қаулыларды, нұсқамаларды және өзге де талаптарды орындамағаны үшін әкімшілік жауаптылыққа тартылған;

      4) ұйым осы Заңның 46-бабында көзделген міндеттерді орындамаған және (немесе) тиісінше орындамаған жағдайларда аккредиттеуден бас тарту туралы шешiм қабылдайды.

      Уәкілетті орган ұйымның осы Заңның 46-бабында көзделген міндеттерді орындамауына және (немесе) тиісінше орындамауына байланысты аккредиттеуден бас тарту туралы шешім қабылдаған жағдайда, ұйым осы Заңның 43-бабының 3-тармағында белгіленген ұжымдық басқару салаларындағы қызметті жүзеге асыруға уәкілетті органда аккредиттеу туралы куәлікті уәкілетті орган аккредиттеуден бас тарту туралы шешім қабылдаған күннен бастап екі жыл ішінде алуға құқылы емес.

      8. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымды аккредиттеуден бас тарту туралы шешімге Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен шағым берілуі мүмкін.

      9. Аккредиттелген ұйымдар туралы ақпаратты уәкілетті орган өзінің интернет-ресурсында орналастырады.

      10. Қайта тіркелген не қайта ұйымдастырылған жағдайда, аккредиттелген ұйымдар көрсетілген мәліметті растайтын құжаттарды қоса бере отырып, қайта тіркеу не қайта ұйымдастыру туралы уәкілетті органға жазбаша хабарлайды және аккредиттеу туралы куәлікті он жұмыс күні ішінде қайтарады.

      Уәкілетті орган өтініш берушінің жазбаша хабарламасын алған сәттен бастап он жұмыс күнінен кешіктірмей аккредиттеу туралы куәлікті береді.

      11. Аккредиттеу туралы куәлік жоғалған жағдайда уәкілетті орган мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымның жазбаша өтініші бойынша он жұмыс күні ішінде аккредиттеу туралы куәліктің телнұсқасын береді.

      Ескерту. 46-2-баппен толықтырылды - ҚР 2009.07.10. № 179-IV Заңымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.12 № 537-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 07.04.2015 № 300-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.06.2018 № 161-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.06.2022 № 128-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

47-бап. Мүлiктiк құқықтарды ұжымдық негiзде басқаратын ұйымдардың қызметiн бақылау

      1. Авторлардың, орындаушылардың, фонограмма шығарушылардың немесе өзге де авторлық және (немесе) сабақтас құқықтарды иеленушілердің мүлiктiк құқықтарын ұжымдық негiзде басқаратын ұйым жыл сайын есепті жылдан кейінгі жылдың 15 сәуірінен кешіктірмей уәкiлетті органға:

      1) мұндай ұйымның жарғысына және өзге де құрылтай құжаттарына енгiзiлген өзгерiстерді;

      2) мұндай ұйым осыған ұқсас құқықтарды басқаратын шетелдiк ұйымдармен жасасатын екiжақты және көпжақты келiсiмдердің көшірмелерін;

      3) жалпы жиналыстың шешiмдерiнің көшірмелерін;

      4) жиналған, бөлінген, бөлінбеген, төленген, төленбеген, талап етiлмеген сыйақылар туралы мәлiметтердi қоса алғанда, жылдық балансты, жылдық есепті;

      5) авторлық құқық немесе сабақтас құқықтар объектілерін пайдаланғаны үшін сыйақыны жинау, бөлу және төлеу жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын жергілікті жерлердегі филиалдар мен өкілдіктер туралы ақпаратты беруге міндетті.

      Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйым екі жылда бір реттен сиретпей уәкілетті органға 15 сәуірден кешіктірілмейтін мерзімде аудиторлық есепті де ұсынады.

      Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйым ұсынатын құжаттарды нотариат куәландырады немесе олар осындай ұйымның мөрімен куәландырылады.

      2. Уәкiлетті орган мүлiктiк құқықтарды ұжымдық негiзде басқаратын ұйымдардан ұйым қызметiнiң осы Заңға, Қазақстан Республикасының коммерциялық емес ұйымдар туралы заңнамасына немесе өзге де заңнамаға, сондай-ақ мұндай ұйымның жарғысына сәйкестiгiн тексеру үшiн қажеттi қосымша ақпаратты және құжаттарды талап етуге құқылы.

      Ескерту. 47-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.07.10 № 179-IV, 2012.01.12 № 537-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 07.04.2015 № 300-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.06.2018 № 161-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

47-1-бап. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымдарды аккредиттеу туралы куәлікті кері қайтарып алу

      Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымдарды аккредиттеу туралы куәлікті уәкілетті орган:

      1) аккредиттеу туралы шешім қабылдауға негіз болған құжаттарда дұрыс емес мәліметтер анықталған;

      2) аккредиттелген ұйымның қызметі туралы жыл сайынғы есеп уәкілетті органға белгіленген мерзімде ұсынылмаған;

      3) уәкілетті органға аккредиттелген ұйымның қызметі туралы көрінеу жалған мәліметі бар жыл сайынғы есеп ұсынылған;

      4) коммерциялық қызметті жүзеге асырған;

      5) осы Заңның 46-бабында көзделген міндеттерді орындамаған;

      6) авторлық сыйақыны уақтылы төлемеген;

      7) жиналған авторлық сыйақыны аудару үшін авторларды, орындаушыларды және фонограмма шығарушыны іздеу жөнінде шаралар қолданбаған;

      8) мемлекеттік бақылау және қадағалау органдарының лауазымды адамдарына қызметтік міндеттерін орындауына кедергі келтіргені, сондай-ақ қаулыларды, нұсқамаларды және өзге де талаптарды орындамағаны үшін әкімшілік жауаптылыққа тартылған;

      9) авторларға, орындаушыларға және фонограмма шығарушыларға уәкілетті орган белгілеген ең төмен сыйақы мөлшерлемелерінен төмен сыйақы мөлшерлемелері қолданылған жағдайларда кері қайтарып алуы мүмкін.

      Ескерту. 47-1-баппен толықтырылды - ҚР 2009.07.10 № 179-IV; өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.12 № 537-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 07.04.2015 № 300-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.06.2022 № 128-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

47-2-бап. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымдарды аккредиттеу туралы куәліктің қолданылуын тоқтату

      1. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымдарды аккредиттеу туралы куәлік өзінің қолданылуын мынадай жағдайларда:

      1) аккредиттеу туралы куәліктің берілген мерзімі біткенде;

      2) аккредиттеу туралы куәлікті өз еркімен уәкілетті органға қайтару туралы шешім қабылданғанда;

      3) аккредиттеу туралы куәлік қайтарып алынғанда;

      4) мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйым таратылғанда тоқтатады.

      2. Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымдарды аккредиттеу туралы куәліктің қолданылуы тоқтатылған кезде куәлік осы баптың 1-тармағында көрсетілген жағдайлар басталған күннен бастап бір ай мерзім ішінде уәкілетті органға қайтарылады.

      Ескерту. 47-2-баппен толықтырылды - ҚР-ның 2009.07.10. № 179-IV Заңымен.

5-ТАРАУ. АВТОРЛЫҚ ЖӘНЕ САБАҚТАС ҚҰҚЫҚТАРДЫ ҚОРҒАУ

48-бап. Авторлық және сабақтас құқықтардың бұзылуы

      1. Осы Заңда көзделген авторлық және (немесе) сабақтас құқықтарды бұзғаны үшiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылық туындайды.

      2. Туындыларға немесе сабақтас құқықтар объектілеріне қатысты:

      1) автордың немесе өзге де құқық иеленушінің рұқсатынсыз туындыларды немесе сабақтас құқықтар объектілерін пайдалануға авторлық құқықты және сабақтас құқықтарды қорғаудың техникалық құралдарын қолдану арқылы белгіленген шектеулерді алып тастауға бағытталған іс-әрекеттерді жүзеге асыруға;

      2) егер мұндай іс-әрекеттер нәтижесінде авторлық құқықты және сабақтас құқықтарды қорғаудың техникалық құралдарын пайдалану мүмкін болмаған не осы техникалық құралдар аталған құқықтардың тиісті қорғалуын қамтамасыз ете алмаған жағдайларда кез келген құрылғыны немесе оның компоненттерін дайындауға, таратуға, прокатқа беруге, уақытша пайдалануға беруге, импорттауға, жарнамалауға, оларды пайда табу мақсатында пайдалануға не қызмет көрсетуге;

      3) автордың немесе өзге де құқық иеленушінің рұқсатынсыз авторлық құқықтарды басқару туралы ақпаратты жоюға немесе өзгертуге;

      4) автордың немесе өзге де құқық иеленушінің рұқсатынсыз мүліктік құқықтарды басқару туралы ақпараты жойылған немесе өзгертілген туындыларға немесе сабақтас құқықтар объектілеріне қатысты оларды қайта шығаруға, таратуға, тарату мақсатында импорттауға, көпшілік алдында орындауға, жалпы жұрттың назарына кәбіл бойынша хабарлауға немесе эфирде беруге, жалпы жұрттың назарына жеткізуге жол берілмейді.

      Ескерту. 48-бап жаңа редакцияда - ҚР 2009.07.10. № 179-IV Заңымен, өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.12 № 537-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

48-1-бап. Авторлық құқық және сабақтас құқықтар объектiлерiн пайдаланатын жеке және заңды тұлғалардың қызметiне бақылау жасау

      Ескерту. 48-1-баппен толықтырылды - ҚР 2004.07.09. № 586 Заңымен; алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

49-бап. Авторлық және сабақтас құқықтарды қорғау

      1. Авторлық және сабақтас құқықтарды қорғауды сот:

      1) құқықтарды тану;

      2) құқық бұзылғанға дейiнгi жағдайды қалпына келтiру;

      3) құқықты бұзатын немесе оның бұзылуына қауiп төндiретiн әрекеттердi тыю;

      4) айырылып қалған пайданы қоса алғанда, шығындардың орнын толтыру;

      5) құқық бұзушы авторлық және (немесе) сабақтас құқықтарды бұзу салдарынан тапқан табысты өндiрiп алу;

      6) соттың қарап шешуі бойынша айқындалатын бір жүз айлық есептік көрсеткіштен он бес мың айлық есептік көрсеткішке дейінгі сомада немесе туынды даналары құнының екі еселенген мөлшерінде немесе салыстырмалы мән-жайлар кезінде әдетте туындыны құқыққа сыйымды түрде пайдаланғаны үшін алынатын бағаға негізделе отырып айқындалатын, туындыны пайдалану құқығы құнының екі еселенген мөлшерінде өтемақы төлеу арқылы жүзеге асырылады. Залалды өтеудің немесе кірісті өндiрiп алудың орнына өтемақы мөлшерiн сот айқындайды;

      7) олардың құқықтарын қорғауға байланысты заң актiлерiнде көзделген өзге де шаралар қолдану арқылы жүзеге асырады.

      Осы тармақтың 4), 5) және 6) тармақшаларында көрсетілген шаралар құқық иеленушінің таңдауы бойынша қолданылады.

      1-1. Алып тасталды - ҚР 20.06.2018 № 161-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

      2. Iс қаралғанға дейiн судья авторлық құқық және (немесе) сабақтас құқықтар объектілерінің контрафактiлiк деп жорамалданған даналарын жауапкердiң дайындауына, көшiрмелеуiне, сатуына, пайдалануына тыйым салу туралы жеке-дара ұйғарым шығаруға құқылы. Судья авторлық құқық және (немесе) сабақтас құқықтар объектілерінің контрафактiлiк деп жорамалданған даналарын, сондай-ақ оларды дайындау мен көшiрмелеуге арналған материалдар мен жабдықтарды пайдалануға тыйым салу және алып қою туралы ұйғарым шығаруға да құқылы.

      3. Сот авторлық құқық және (немесе) сабақтас құқықтар объектілерінің контрафактiлiк даналарын, сондай-ақ оларды көшiрмелеуге пайдаланылатын материалдар мен жабдықтарды тәркiлеу туралы шешiм шығаруға құқылы. Авторлық құқық және (немесе) сабақтас құқықтар объектілерінің контрафактiлiк даналары оның талап етуi бойынша авторлық немесе сабақтас құқықтардың иесiне берiлуi мүмкiн не соттың шешiмi бойынша жойылуға тиiс.

      Оларды көшiрмелеуге пайдаланылған материалдар мен жабдықтар соттың шешiмi бойынша жойылуға не мемлекет кiрiсiне берiлуге тиiс.

      Ескерту. 49-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2005.11.22 № 90 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.10 № 179-IV, 2012.01.12 № 537-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 07.04.2015 № 300-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 31.10.2015 № 378-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 20.06.2018 № 161-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

      Қазақстан Республикасының
Президентi