Жамбыл ауданы бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарды бекіту туралы

Алматы облысы Жамбыл аудандық мәслихатының 2022 жылғы 14 желтоқсандағы № 31-153 шешімі

"Жайылымдар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабының 1) тармақшасына сәйкес, Жамбыл аудандық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

1. Жамбыл ауданы бойынша 2022-2023 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар осы шешімнің қосымшаларына сәйкес бекітілсін.

2. Осы шешімнің орындалуын бақылауЖамбыл аудандық мәслихатының "Көлік логистикалық, индустриялық, энергетикалық, желілері инфроқұрылымдарын дамыту, аграрлық сала, жер қатынастар жөніндегі" тұрақты комиссиясына жүктелсін.

3. Осы шешім алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі

Жамбыл аудандық мәслихатыныңхатшысы

С.М. Жұрын

	Жамбыл аудандық мәслихатының 2022 жылғы 14 желтоқсандағы "Жамбыл ауданы бойынша 2023-2024жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарды бекіту бекіту" № 31-153 шешіміне
	1 қосымша

Жамбыл ауданы бойынша 2023-2024жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспары

Жамбыл ауданы бойынша 2023-2024жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар (бұдан әрі- жоспар) "Жайылымдар туралы 2017 жылғы 20 қаңтардағы Қазақстан Республикасы Заңына, "Жайылымдарды ұтымды пайдалану қағидаларын бекіту туралы" 2017 жылғы 24 сәуірдегі Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары – Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің № 173 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15090 тіркелген), "Жайылымдардың жалпы алаңы түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормасын бекіту туралы" 2015 жылғы 14 сәуірдегі Қазақстан Республиксы Ауыл шаруашылығы министрінің № 3-3/332 (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11064 тіркелген) бұйрығына сәйкес әзірленді.

Жоспар жайылымдарды ұтымды пайдалану, жем шөпке қажеттілікті тұрақты қамтамасыз ету және жайылымдарды тозу процестерін болғызбау мақсатында қабылданады.

Жоспар мазмұны:

1. құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдалынушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы (картасы) осы жоспардың 1 қосымшасына сәйкес;

2. жайылым айналымдарының қолайлы схемалары осы жоспардың 2 қосымшасына сәйкес;

3. жайылымдардың, оның ішінде маусымдық жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылым обьектілері белгіленген картасы осы жоспардың 3 қосымшасына сәйкес;

4. жайылым пайдаланушылардың су тұтыну нормасына сәйкес жасалған су көздеріне (көлдерге, өзендерге, тоғандарға, апандарға, суару немесе суландыру каналдарына, құбырлы немесе шахталы құдықтарға) қол жеткізу схемасы осы жоспардың 4 қосымшасына сәйкес;

5. жайылымы жоқ жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын орналастыру үшін жайылымдарды қайта бөлу және оны берілетін жайылымдарға ауыстыру схемасы осы жоспардың 5 қосымшасына сәйкес;

6. аудандық маңызы бар қала,кент, ауыл, ауылдық округ маңында орналасқан жайылымдармен қамтамасыз етілмеген жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын шалғайдағы жайылымдарға орналастыру схемасы осы жоспардың 6 қосымшасына сәйкес;

7. ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі осы жоспардың 7 қосымшасына сәйкес;

8. тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікте жайылымдарды ұтымды пайдалану үшін қажетті өзге де талаптарды қамтуға тиіс;

Жоспар жайылымдарды геоботаникалық зерттеп-қараудың жай-күйі туралы мәліметтер, ветеринариялық-санитариялық обьектілер туралы мәліметтер, иелерін-жайылым пайдаланушыларды, жеке және (немесе) заңды тұлғаларды көрсете отырып, ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер, ауыл шаруашылығы жануарларының түрлері мен жыныстық жас топтары бойынша қалыптастырылған үйірлердің, отарлардың, табындардың саны туралы деректер, шалғайдағы жайылымдарда жаю аридтік жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларын жаю ерекшіліктері, мемлекеттік органдар, жеке және (немесе) заңды тұлғалар берген өзге де деректер ескеріле отырып қабылданды.

Әкімшілік-аумақтық бөлініс бойынша Жамбыл ауданда 24 ауылдық округтер, 61 ауылдық елді мекендер орналасқан.

Жамбыл ауданының жалпы көлемі 1 930 980 га, оның ішінде жайылымдық жерлер - 1 355 425 га, суармалы жерлер-26040 га

Санаттар бойынша жерлер бөлінісі;

ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер-1 496 405 га

өнеркәсіп, көлік, байланыс, ғарыш қызметі, қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік мұқтажына арналған жерлер және ауыл шаруашылығына арналмаған өзге де жерлер- 76229 га;

елді мекен жерлері-46056 га;

су қорының жерлері-1077га;

қордағы жерлер-244535 га;

орман қорының жерлері -88725 га

Ауданның климаттық зонасы күртконтиненталды, қысы салыстырмалы салқын, жазы ыстық және құрғақ ауданың жылдық орташа температурасы қаңтар айында -10;-15 С, шілде айында -+-20; +25 С. Жауының орташа түсімі 30мм, ал жылдық 310 мм.

Ауданның өсімдік жамылғысы әртүрлі, шамамен қоса алғанда 223 түрлері. Олардың ішінде ең көп тараған түрі бидайлы және эфемероидты ірі шөптесін-жартылай бұталы шөптері.

Топырағы қызылқоңыр, оңтүстікте сортаң топырақты жерлер кездеседі. Топырақтың құнарлы қабаттың қалындығы 40-50 см.

Ауданда 23 мал дәрігерлік пункті, МІҚ-18, ҰММ-18 қашырым пункті және 12 типтік мал көмінділері және 37 қарапайым мал көмінділері бар.

Қазіргі уақытта Жамбыл ауданында мүйізді ірі қара 139164 бас, ұсақ мал 1 116451 бас, жылқы 54252бас, түйе 1852бас, және 507 497құс саналады.Ауданның кейбір ауылдық округтерінде жеке шаруашылықтардағы мал басының өсуіне байланысты жайылымдық алқаптардың жетіспеушілігі байқалады, сонымен қатар, шаруа қожалықтарына да жайылымдық алқаптар қажет.Қазіргі уақытта, ауыл аумағындағы жайылымды пайдалану тәртібінің сақталмауынан және малды шамадан тыс көп шығаруы, күтілмеуі себепті, мал азықтық өсімдіктер қоры жылдан-жылға азая беруде. Мұның салдарынан, ондай жайылымдарды мал жемейтін шөптер есекмия, итсигек, адыраспан, шоғайна сияқты т. б. Ірі сабақты өсімдіктер басып барады. Сондықтан, қазіргі кезеңде малы көп ауылдық қауымға малдарын бағу үшін суаратын суы бар шалғай жайылымдарда бағуды және оны 2 учаскеге бөліп ұйымдастыру қажет деп жоспарланып отыр. Олардың кезектестіріп пайдалану, яғни ауыстырып пайдалану (1 учаске - бірінші жылдың алғашқы жаю кезеңінде, 2 учаске – жаю кезеңінің ортасынан аяғына дейін, т. б. пайдаланылады) өсімдікті қалпына келтіруге мүмкіндік береді. Бұл қарапайым ғана жайылым айналымы жекеменшік иелерінің өрістерін жаңарту қажет екендігіне көздерін жеткізіп, жерді одан әрі маусымдық пайдалануға жол ашады деген ойдамыз.

Жалпы, ғылыми тұрғыда негізделген тәжірибеде жайылымдардың өнімділігін ұзақ жылдары сақтау үшін жайылым пайдаланушылар үш негізгі талапты ескерту:

1. Жайылым учаскеде малдың мөлшерлі санын сақтау;

2. Жайылымды пайдаланып болғанан кейін жалпы өнімнің 30-40 пайызы сақталу тиіс;

Жайылымда мал жайылып болғаннан кейін, өсімдіктің биіктігі 4-5 см болуы қажет. Себебі, аласа өсімдіктің мал түгелге жуық жапырағын жеп қояды да, қысқа қарай олардың қоректік заттар қоры аз қалады. Кейде қыста үсіп кетеді,ал аман қалғандары көктемде қайта көктегенімен сапасы нашар болады.

3. Мал жаю мерзімін қатаң сақтау. Мал жаюды көктемде, шамамен, көп жылдық, шөптер бой көтеріп, олардың көбі түктену ( астықтұқымдастар), енді біреулері бұтақтану (жартылай бұталар) кезеңіне жеткен соң 10-12 күннен кейін бастау керек.

Осы ережелерді сақтамау жайылым өнімінің келер жылы күрт төмендеуіне әкеп соғады. Дегенмен де, түрлі себептермен жайылым мөлшерінің жыл бойы талай өзгеріске түсетін белгілі.

Бүгінде, жалпы жайылым мен шабындықтардағы өсімдіктердің геоботаникалық құрамы түбірімен өзгереді. Мұндай жағдай жерді мелиорациялауды басқа да агротехникалық шараларды жүргізуді қажет етеді. Шөп өсу қабілетін қалпына келтіру керек қылатын, мықтап тозған жайылымдар үшін ауыспалы жайылым, тәсілін ғылыми негізде жүргізген жөн.

Сондықтан, алдағы уақытта аудандағы жайылымдық ресурстарды ұтымды пайдалану, әсіресе ауыл маңында жақын орналасқан жайылымдық жерлерге малдың тығыздығын азайту және жайылымдық жерлердің бүлінуінің, тозуының, нашарлап кетуінің алдын алу мақсатында, бөлу мен тұрақты басқару жұмыстарын жаңа қабылдаған "Жайылымдар туралы" заңының талаптарына сәйкестендіріп, әр ауылдық округтердің өзіндік ерекшеліктеріне қарай, тиісті жайылымдарды басқару және олардың ұқыпты пайдалану жөніндегі нақты жоспарын дайындап, іске асыруды қажет етеді.

Жамбыл ауданы бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі шешіміне 1- қосымша

Жамбыл ауданы бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі шешіміне 2- қосымша

Жамбылауданыбойынша2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі шешіміне 3- қосымша

Жамбыл ауданы бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі шешіміне 4- қосымша

Жамбыл ауданы бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі шешіміне 5- қосымша

Жамбыл ауданы бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі шешіміне 6- қосымша

Жамбылауданыбойынша2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі шешіміне 7- қосымша

Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі

Жылдар	Жайылымға малдарды айдан шығару және жайлымнан қайтару мерзімі
	Көктем	Жаз	Күз	Қыс
2023	Наурыздың ІІ-ші он күндігінен Мамырдың ІІ-ші он күндігіне дейін	Мамырдың ІІ-ші он күндігінен Қазанның ІІ-ші он күндігіне дейін	Қазанның ІІ-ші он күндігінен Қарашаның ІІІ-ші он күндігіне дейін	Қарашаның ІІІ-ші он күндігінен Наурыздың ІІ-ші он күндігіне дейін
2024	Наурыздың ІІ-ші он күндігінен Мамырдың ІІ-ші он күндігіне дейін	Мамырдың ІІ-ші он күндігінен Қазанның ІІ-ші он күндігіне дейін	Қазанның ІІ-ші он күндігінен Қарашаның ІІІ-ші он күндігіне дейін	Қарашаның ІІІ-ші он күндігінен Наурыздың ІІ-ші он күндігіне дейін

Об утверждении Плана по управлению пастбищами и их использованию по Жамбылскому району на 2023-2024 годы

Решение Жамбылского районного маслихата Алматинской области от 14 декабря 2022 года № 31-153

В соответствии с подпунктом 1) статьи 8 Закона Республики Казахстан "О пастбищах", Жамбылский районный маслихат РЕШИЛ:

1. Утвердить План по управлению пастбищами и их использованию по Жамбылскому району на 2023-2024 годы согласно приложению к настоящему решению.

2. Контроль за исполнением данного решения возложить на постоянную комиссию Жамбылского районного маслихата "По транспорту-логистике,промышленности,энергетике, жилищно-коммунальному хозяйству, развитию инфраструктуры водоснабжения и теплоснабжения, сельскомухозяйству, земельным отношениям".

3. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня их первого официального опубликования

Секретарь Жамбылского районного маслихата

С.М. Журын

Приложение 1 к решению Жамбылского районного маслихата от 14 декабря 2022 года № 31-153 "Об утверждении План по управлению пастбищами и их использованию по Жамбылскому району на 2023-2024 годы"

План по управлению пастбищами и их использованию по Жамбылскому району на 2023-2024 годы

Настояший План по управлению пастбищами и их использованию по Жамбылскому району на 2023-2024 годы (далее-План) разработан в соответствии с Законом Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года "О пастбищах", приказом Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан- Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 24 апреля 2017 года № 173 "Об утверждений Правил рационального использования пастбищ" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 15090), приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 14 апреля 2015 года № 3-3/33 "Об утверждении предельно допустимой нормы нагрузки на общую площадь пастбищ" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11064).

План принимается в целях рационального использования пастбищ, устойчивого обеспечения потребности в кормах и предотвращения процессов деградации пастбищ.

План содержит:

1. схема (карту) расположения пастбищ на территории административно-территориальной единицы в разрезе категории земель, собственников земельных участков и землепользователей на основании правоустанавливающих документов, согласно приложению 1 к настоящему Плану;

2.приемлемую схему пастбищеоборотов, согласно приложению 2 к настоящему Плану;

3. карту с обозначением внешних и внутренних границ и площадей пастбищ, в том числе сезонных, объектов пастбищной инфраструктуры, согласно приложению 3 к настоящему Плану;

4. схему доступа пастбищепользователей к водоисточникам (озерам, рекам, прудам, оросительным или обводнительным каналам, трубчатым или шахтным колодцам), составленную согласно норме потребления воды, согласно приложению 4 к настоящему Плану;

5. схему перераспределения пастбищ для размещения поголовья сельскохозяйственных животных и (или) юридических лиц, у которых отсутствуют пастбища, и перемещения его на предоставляемые пастбища, согласно приложению 5 к настоящему Плану;

6. схему размещения поголовья сельскохозяйственных животных на отгонных пастбищах физических и (или) не обеспеченных пастбищами, расположенными при городе районного значения, селе, сельском округе, согласно приложению 6 к настоящему Плану;

7. календарный график по использованию пастбищ, устанавливающий сезонные маршруты и передвижения сельскохозяйственных животных, согласно приложению 7 к настоящему Плану;

8. иные требования, необходимые для рационального использования пастбищ на соответствующей админстративно-территориальной единице.

План принят с учетом сведений о состоянии геоботанического обследования пастбищ, сведений о ветеринарно-санитарных объектах, данных о численности поголовья сельскохозяйственных животных с указанием их владельцев - пастбище пользователей, физических и (или) юридических лиц, данных о количестве гуртов, отар, табунов, сформированных по видам и половозрастным группам сельскохозяйственных животных, сведений о формировании поголовья сельскохозяйственных животных для выпаса на отгонных пастбищах, особенностей выпаса сельскохозяйственных животных на культурных и аридных пастбищах.

По административно-территориальному делению в Жамбылском районе имеются 24 сельских округов, 61 сельских населенных пунктов.

Общая площадь территории Жамбылского района – 1 930980 га, из них пастбищные земли- 1 355425 га, орошаемые земли -26040 га.

По категориям земли подразделяются на:

Земли сельскохозяйственного назначения – 1 496 405 га;

Земли населенных пунктов -46056 га;

Земли промышленности, транспорта, связи, для нужд космической деятельности, обороны, национальной безопасности и иного несельскохозяйственного назначения- 76229 га

Земли водного фонда -1077 га;

Земли запаса -244535 га;

Земли лесного фонда- 88725 га;

Климатическая зона области резко континентальная, зима относительно прохладная, лето жаркое и сухое. Среднегодовая средняя температура января составляет -10;-15 С, в июля-+20 +25 С

Среднийвыход составляет 30мм а среднегодовая-310мм.

Растительный покров района разнообразный, включает примерно 223 видов. Самые распространенные из них зерновые и астроцветные травы.

Почвы светлокаштановые, на юге встречается солончаковые земли. Толщина плодородной почвы 40-50 см.

В районе действуют 23 ветеринарных пунктов, КРС -18, МРС-18 пунктов для искусственного осеменения и 37 скотомогильников.

В настоящее время в Жамбылском районе насчитывается крупного рогатого скота 139 164 голов, мелкого рогатого скота – 1 116 451 голов, 54 252 голов лошадей, 1852 голов верблюдов и 507 497 птиц.

В некоторых сельских округах в связи с ростом поголовья скота на личных подворьях ощущается недостаток пастбищных угоди, также крестьянским хозяйствам нужно дополнительно пастбищных угоди.

Для решения этих проблем- необходимо рационально выделить пастбищные угодья из государственного фонда и увеличить площади пастбищ за счет земель населенных пунктов, земель сельскохозяйственного назначения и земель Жамбылского района.

В настоящее время, из-за несоблюдения порядка использования пастбищ и выпаса большого количества скота , из-за не ухожоности, фонд кормовых растений из года в год уменьшается. Вследствие этого, такие пастбища зарастают таким травами как есекмия, безлистый ожовник, гармала, чертополох и другими крупностебельными растениям, которые животные не едят.

Поэтому на этом этапе планируем, в населенных пунктах, где много скота организовать выпас скота отделенных пастбищах с водопоем и разделить их на 2 участка. Поочередное их использование, то есть, использование (1 участок используется в период первого выпаса, 2- участок- от середины до конца периода выпаса) позволит восстановить растения. Надеемся, что собственник земель убедится в обновлении полей, пастбищ, что в дальнейшем откроет путь к сезонной эксплуатации земли.

В целом, на научно- обоснованной практике для сохранения продуктивности пастбищ на долгие годы , пользователям пастбищ необходимо учитывать три основных требования;

1.На пастбищном участке соблюдать нормы количества скота;

2.После использования пастбищ 30-40 процентов валового продукта должны быть сохранены;

После выпаса скота на пастбище, растения должны быть высотой 4-5 сантиметра. Потому что скот съедает практически все листья растений, к зиме в их фонд остается меньше питательных вещества. Иногда зимой обмораживаются, а выжившие, хотя и расцветают весной, травянистость плохого качества.

3.оСтрого соблюдение сроков выпаса скота. Выпас скота весной необходимо начинать после 10-12 дней после того, как многие многолетние травы начнут ворситься ( семейства зерновых ), а другие обрастать ветвями (частично кустарники).

Несоблюдение этих правил ведет к резкому снижению продукции пастбищ в следующем году. Но тем менее , известно, что травянистость пастбищ в течение года меняется по разным причинам.

Сегодня, коренным образом изменился геоботанический состав растительности сенокосныхугоди и пастбищ в целом.

Такая ситуация требует проведения других агротехнических мероприятий и мелиорации земель. Способ, требующий восстановления роста травы, переменных пастбищ для изношенных пастбищ следует вести на научной основе.

Приложение 1 к плану по управлению пастбищами и их использованию по Жамбылскому району на 2023-2024 годы"

Приложение 2 к плану по управлению пастбищами и их использованию по Жамбылскому району на 2023-2024 годы"

Приложение 3 к плану по управлению пастбищами и их использованию по Жамбылскому району на 2023-2024 годы"

Приложение 4 к плану по управлению пастбищами и их использованию по Жамбылскому району на 2023-2024 годы"

Приложение 5 к плану по управлению пастбищами и их использованию по Жамбылскому району на 2023-2024 годы"

Приложение 6 к плану по управлению пастбищами и их использованию по Жамбылскому району на 2023-2024 годы"

Приложение 7 к плану по управлению пастбищами и их использованию по Жамбылскому району на 2023-2024 годы"

Календарный график по использованию пастбищ, устанавливающий сезонные маршруты выпаса и передвижения сельскохозяйственных животных

Годы	Сроки перегона скота на пастбищах и возврата скота от пастбища и возврата скота от пастбища
	Весна	Лето	Осень	Зима
2023	от ІІ декады марта до ІІ-декады мая	от ІІ декады мая до ІІ-декады октября	от ІІ декады октября до ІІІ-декады ноября	от ІІ декады ноября до ІІ-декады марта
2024	от ІІ декады марта до ІІ-декады мая	от ІІ декады мая до ІІ-декады октября	от ІІ декады октября до ІІІ-декады ноября	от ІІ декады ноября до ІІ-декады марта