"Жануарларды қолдан ұрықтандырумен байланысты қызмет" кәсіптік стандартын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің м.а. 2024 жылғы 12 ақпандағы № 56 бұйрығы.

      "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған "Жануарларды қолдан ұрықтандырумен байланысты қызмет" кәсіби стандарты бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Ғылыми қамтамасыз ету басқармасы заңнамада белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықтың электрондық көшірмесін Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберілуін;

      2) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің интернет ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрінің
міндетін атқарушы 		А. Сұлтанов

      "КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы Еңбек
және халықты әлеуметтік
қорғау министрлігі

  Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы
министрінің міндетін
атқарушының
2024 жылғы 22 ақпандағы
№ 56 бұйрығымен
бекітілген

"Жануарларды қолдан ұрықтандырумен байланысты қызмет" кәсіптік стандарты 1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолданылу аясы: Осы кәсіптік стандартты жануарларды қолдан ұрықтандыруды дайындауға, жүргізуге және кейіннен бақылауға маманданған зооинженерлер үшін қолданылады.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар қолданылады:

      1) аноцервикалды ұрықтандыру әдісі – қолға стерильді қолғап киіп, стерильді полиэтилен ампулалар мен қысқартылған полиэтилен немесе полистирол катетерлерін пайдалана отырып, ұрықты жатыр мойнына 6-7 см енгізу;

      2) ауыл шаруашылығы жануарларын көбейту биотехнологиясы – ауыл шаруашылығы жануарларының көбею қабілетін барынша пайдалану және өнімділігін арттыру мақсатында олардың көбею процесін басқару әдістерінің жиынтығы;

      3) асыл тұқымды жануарлардың мемлекеттік тіркелімі – асыл тұқымды жануарлардың сандық, сапалық және тұқымдық құрамы туралы деректер жинағы;

      4) ауыл шаруашылығы жануарларын қолдан ұрықтандыру – аталықтардың шәуетін алып, аналықтардың жыныс мүшелеріне енгізуді қамтитын ауыл шаруашылығы жануарларын көбейту әдісі;

      5) асыл тұқымды мал – тұқым стандартына сай келетін және Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен республикалық палатада тіркелген таза тұқымды мал;

      6) асыл тұқымдық кітап – белгілі бір тұқымды асыл тұқымды жануарлардың шығу тегі, өнімділігі және басқа да қасиеттері бойынша аса бағалы асыл тұқымды малдар туралы мәліметтер жинағы;

      7) асыл тұқымдық өнім (материал) – асыл тұқымды мал, сондай-ақ асыл тұқымды малдардан алынған ұрық, эмбриондар, инкубациялық жұмыртқа, тәуліктік балапандар, уылдырық, дернәсілдер және жас балықтар, асыл тұқымды аналық аралар, асыл тұқымды аралар тұқымдастары және ара пакеттері;

      8) ұрық сапасын бағалау – микроскопты, зертханалық таразыны, фотометрді пайдаланып, алынған биоматериалды сапасына және шәуеттің қоюлығы мен белсенділігіне зерттеу;

      9) бедеулік – жыл ішінде аналық қабілетінен айырылған ұрпақтарының пайызы;

      10) визоцервикалды ұрықтандыру әдісі – шприц-катетер және қынаптық айна арқылы жатыр мойнына сперманы 4-6 см тереңдікке енгізу;

      11) қолдан ұрықтандыру – әртүрлі ветеринариялық құралдардың көмегімен ұрықтандыруды аналықтың жыныс жолдарына шәует енгізу арқылы жүзеге асырылатын жануарларды көбейту әдісі;

      12) ректоцервикалды ұрықтандыру әдісі – бұл әдіс шәуетті жатыр мойнына бекіте отырып енгізу және тік ішек арқылы бақылаудан тұрады;

      13) сұйылту – арнайы жасалған ортада сұйылту арқылы сперманың белсенділігін жоғалтпау үшін материалдың жарамдылық мерзімі ұзартылатын процесс. Сұйылту су моншасы мен мөлшерлегіш арқылы жүзеге асырылады;

      14) тұқымдық материалды сақтау – бұл арнайы құрылғылардың, атап айтқанда Дьюар сауытының көмегімен шәуетті сақтау мерзімін ұзарту процесі. Материал сұйық азотта мұздатылған күйде сақталады;

      15) ұрық енгізу – аналықтарды қорапқа салу және оларды бекіту, содан кейін таңдалған техникаға сәйкес қолдан ұрықтандыруды қолдану;

      16) физиологиялық жыныстық жетілу – ауыл шаруашылығы жануарлары дарақтарының жыныстық түйсіктерін көрсету және ұрықтандыруға дайын жыныс жасушаларын қалыптастыру қабілеті;

      17) шәует алу – жасанды қынап немесе тұлыпты қолдану арқылы манипуляциялау болып табылады. Бұқалардан – аптасына 2-4 рет, қошқарлардан – күніне 2-3 рет, айғырлардан – күніне бір рет генетикалық материал жинау. Қабан ұрығын жинау үшін шошқа тұлыбы қолданылады. Қондыру 2-3 күнде бір рет жүргізіледі.

      Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің м.а. 18.09.2024 № 322 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      1) ЭҚЖЖ – экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші;

      2) СБШ – салалық біліктілік шеңбері;

      3) БТБА – бірыңғай тарифтік – біліктілік анықтамалығы;

      4) БА – Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 16-бабының 16-1) тармақшасына сәйкес әзірленген және бекітілген басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы.

2-тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Жануарларды қолдан ұрықтандырумен байланысты қызмет.

      5. Кәсіптік стандарттың коды: A01620020.

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      A. Ауыл, орман және балық шаруашылығы:

      01 Өсімдік және мал шаруашылығы, аңшылық және осы салаларда қызметтер ұсыну;

      01.6 Астықты өңдеу жөніндегі қызмет және ауылшаруашылығы дақылдарын өсіру және мал басын көбейтуге мүмкіндік беретін қызмет;

      01.62 Мал шаруашылығына тән қызмет;

      01.62.0 Мал шаруашылығына тән қызмет.

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: Қолдан ұрықтандыру әдісімен жануарлардың ұрықтарын аналықтың жыныс жолдарына енгізу, онда алдын-ала аталық ұрығы алынады. Мал мен құс шаруашылығында жаңа технологияларды қолдана отырып, бағалы асыл тұқымды аталықтарынан көп төл алу үшін қолданылады.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Жануарларға қарайтын жұмысшы - СБШ 3-деңгейі;

      2) Ветеринариялық санитар - СБШ 3-деңгейі;

      3) Зоотехник - СБШ 4-деңгейі;

      4) Асылдандыру ісі жөніндегі техник - СБШ 4-деңгейі;

      5) Жануарларды қолдан ұрықтандыру жөніндегі техник - СБШ 4-деңгейі.

3-тарау. Кәсіптер карточкалары

9. "Жануарларға қарайтын жұмысшы" кәсіптік карточкасы

Топтың коды:

6129-0

Қызмет атауының коды:

6129-0-011

Кәсіптің атауы:

Жануарларға қарайтын жұмысшы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

3

БТБА, БА және басқа үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

ЕТКС 64 шығарылым,
Аралас өсімдік және мал шаруашылығы өнімдерін өндірудегі біліктілігі жоқ жұмысшы.

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
техникалық және кәсіптік білім (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Зоотехния

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

қажет етілмейді

Формалды емес және информалды біліммен байланыс:

қажет етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Әр түрлі жұмысты атқаратын адам, фермерлік қожалық

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Құстарды азықтандыру және суару.
2. Күтіп-бағу және тазалау.
3. Асылдандыру.

Қосымша еңбек функциялары:

1. Тасымалдау

1-еңбек функциясы:
Құстарды азықтандыру және суару



1-дағды:
Азықтарды дайындау және тарату

Машықтар:
1. Жануарлардың әртүрлі топтары мен жасына қарай азықты рецепт бойынша дайындау.
2. Азық нормаларын анықтау.
3. Азықтың балғындығын анықтау.
4. Азықты тарату.
5. Азық пен азық қоспаларын сақтау.

Білімдер:
1. Жануарларды әртүрлі топтары мен жыныстың жастық топтарына арналған азықтардың негізгі рецептері.
2. Жануарлардың әртүрлі топтары мен жастарына арналған азық нормалары. Күтіп-бағылатын құс түрлері белоктарды, витаминдерді және минералдарды қажетсінуі.
3. Жануарларды күтіп-бағудың, азықтандырудың және күтудің зоогигиеналық және ветеринариялық қағидалары.
4. Азықты таратудың қолмен жасалатын және механикалық әдістері.
5. Азық пен азық қоспаларын сақтау технологиялары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Суару

Машықтар:
1. Әртүрлі топтағы жануарларды суаруды қамтамасыз ету.
2. Дәрілік препараттармен суару.

Білімдер:
1. Жануарлардың әртүрлі топтарының суару ерекшеліктері.
2. Жануарларды дәрілік препараттармен суару.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-еңбек функциясы:
Күтіп-бағу және тазалау



1-дағды:
Жануарларды күтіп-бағу

Машықтар:
1. Жаңа технологияға сәйкес, температуралық жағдайды ылғалдылықты және жарықты ұстау.
2. Жануарлар тіршілігінің қажетті жағдайларымен қосымша қамтамасыз ету.
3. Бірге ұстайтын топтар/жұптарды қалыптастыру.
4. Жануарлардың жай-күйі мен мінез-құлқын бақылау.
5. Санитарлық режимді сақтау.
6. Зооветеринариялық іс-шараларға қатысу.

Білімдер:
1. Жануарлардың әртүрлі топтарын күтіп-бағу технологиясы.
2. Бірге күтіп-бағу кезіндегі топ/жұп құру принциптері.
3. Жануарлардың мінез-құлқы мен физиологиясының негіздері.
4. Жануарларды күтіп-бағу, азықтандырудың және күтудің зоогигиеналық және ветеринариялық қағидалары.
5. Жануарлар ауруының белгілері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Мал шаруашылығы қора-жайларын тазалауды ұйымдастыру

Машықтар:
1. Жануарлардың күтіп-бағылатын аумақтарды құрғақ және ылғалды тазалау жұмыстарын жүргізу.
2. Жабдықтарды тазалау.
3. Көңді алып тастау.
4. Жануарлардың күтіп-бағатын орындарды дезинфекциялау, дезинсекциялау, дератизациялау жұмыстарын жүргізу.
5. Төсемді, еденді және/немесе топырақты ауыстыру.

Білімдер:
1. Құрғақ және дымқыл тазалау және жабдықты тазалау тәртібі.
2. Дезинфекция, дезинсекция және дератизация жүргізу қағидалары.
3. Дезинфекциялық қондырғылар мен бүріккіштерді орнату.
4. Жануарларды күтіп-бағудың, азықтандырудың зоогигиеналық және ветеринариялық қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

3-еңбек функциясы:
Асылдандыру



1-дағды:
Асыл тұқымды жұптарды/топтарды құру

Машықтар:
1. Мал шаруашылығында өндірушілерді таңдау және шаруашылық жағынан ең құнды жануарлардың асыл тұқымды жұптарын/топтарын таңдау.
2. Табиғи көбеюіне жағдай жасау.
3. Қажет болған жағдайда жануарларды қолдан ұрықтандыруға дайындау.

Білімдер:
1. Асыл тұқымды жануарлардың жұптарын/топтарын таңдау және іріктеу қағидалары.
2. Жануарлардың көбею кезеңіндегі мінез-құлық және физиологиялық ерекшеліктері.
3. Жануарларды қолдан ұрықтандыру қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Төл өсіру

Машықтар:
1. Төлдерді өсіргенде қажетті күтім жасау.
2. Төлдерді өсіру кезінде зоогигиеналық және санитарлық-ветеринариялық талаптарды сақтау.

Білімдер:
1. \Күтіп-бағылатын жануарлар түрлерінің төлдерін өсіру технологиясы.
2. Жануарларды күтіп-бағудың, азықтандырудың және күтудің зоогигиеналық және ветеринариялық қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

1-қосымша еңбек функциясы:
Тасымалдау



1-дағды:
Тасымалдауды қамтамасыз ету

Машықтар:
1. Жануарларды тасымалдауға дайындау.
2. Жануарларды аулау.
3. Жануарларды бекіту.
4. Тасымалдау кезінде қажетті күтімді қамтамасыз ету.
5. Жануарлардың тасымалдаудан кейін және жаңа жағдайларға бейімделуін қамтамасыз ету.

Білімдер:
1. Тасымалданатын жануарлар түрлерінің мінез-құлқы мен физиологиясының ерекшеліктері.
2. Құстарды ұстау және бекіту әдістері.
3. Жануарларды тасымалдауға қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Өз бетінше жұмыс істеу және жауапкершілік
Төзімділік пен еңбексүйгіштік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ аясында басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Мал өсіруші-техник

10. "Ветеринариялық санитар" кәсіптік карточкасы:

Топтың коды:

5190-4

Қызмет атауының коды:

5190-4-007

Кәсіптің атауы:

Ветеринариялық санитар

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

3

БТБА, БА және басқа үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

ЕТКС, 64 шығарылым.
3-4 разрядты ветеринариялық санитар.

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
техникалық және кәсіптік білім (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Ветеринария

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Қажет етілмейді

Формалды емес және информалды біліммен байланыс:

Қажет етілмейді.

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Жануарлардың саулық жағдайын бақылау, ауру малды күту. Санитарлық-гигиеналық стандарттарды сақтау. Жабдықтарды стерилдеу, сонымен қатар дәрілік заттарды қолдануға дайындау.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Сүтті ірі қара малдарының аурулары мен өлім-жітімінің алдын алу бойынша ветеринариялық-профилактикалық іс-шараларды жүзеге асыру.
2. Жануарларға жарақаттану, улану кезінде алғашқы медициналық көмек көрсету.

Қосымша еңбек функциялары:


1-еңбек функциясы:
Сүтті ірі қара малдың аурулары мен өлім-жітімінің алдын алу бойынша ветеринариялық-профилактикалық іс-шараларды жүзеге асыру



1-дағды:
Жаппай емдеу-профилактикалық дауалау жүргізу

Машықтар:
1.Түрлі этиологиялы аурулармен ауыратын жануарларды емдеу үшін емдік, хирургиялық әдістер мен манипуляцияларды қолдану.
2. Дәрілерді және дезинфекциялау құралдарын қолдану.
3. Жануарлар мен құстардың ауруларының алдын алу бойынша ветеринариялық профилактикалық іс-шараларды жүргізу.

Білімдер:
1. Ірі қара малдың анатомиясы мен физиологиясы.
2. Жануарлар мен құстардың жиі кездесетін аурулары туралы негізгі мәліметтер және құстар және оларды диагностикалау принциптері.
3. Профилактикалық шаралар мен ауру жануарларды емдеу

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Емдеу-профилактикалық шараларының жоспарын құру және орындалуын талдау

Машықтар:
1. Ветеринариялық қызметте көрнекі және техникалық бақылау әдістерін қолдану.
2. Мамандандырылған жабдықтар мен құралдарды қолданыңыз.
3. Мамандандырылған ақпараттық базалармен жұмыс.

Білімдер:
1. Дезинфекция, дезинсекция және дератизация әдістері.
2. Биологиялық қалдықтарды сақтау және кәдеге жарату қағидалары.
3. Жануарлардың өлекселерін кәдеге жарату қағидалары.
4. Микроклимат параметрлері мал шаруашылығына арналған қора-жайлар.
5. Жануарлардың аурулары мен өлім-жітімінің алдын алу бойынша ветеринариялық профилактикалық іс-шараларды жүргізу қағидалары білу.
6. Ауру жануарларды оқшаулап күту.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-еңбек функциясы:
Жануарларға жарақаттану, улану кезінде алғашқы медициналық көмек көрсету



1-дағды:
Оқшаулаушы палатада ауру жануарларды күту, термометрия, жараларды дауалау

Машықтар:
1. Бөлімшедегі оқшауланған ауру жануарларға күтім жасау, жараларды дауалау әдістері.
2. Жануарлардың жарақаттану немесе улану кезінде алғашқы көмек көрсету.

Білімдер:
1. Жануарлардың анатомиясы мен физиологиясының негіздері.
2. Оқшауланған ауру жануарларды күту ережелерін білу.
3. Жануарларға медициналық көмек көрсетудің тәжірибелік әдістері.
4. Дәрілік заттарды енгізудің тәжірибелік әдістері.
5. Жануарлармен жұмыс істеу кезіндегі, құрал-саймандар мен жабдықтарды пайдалану кезіндегі жеке қауіпсіздік қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Жануарларды емдеу

Машықтар:
1. Оқшау бөлімдегі ауру малды күту.
2. Жануарларға жарақаттану немесе улану кезінде алғашқы көмек көрсету.
3. Ашық жараларды дауалау.
4. Жануарлардың өлекселерін сою.

Білімдер:
1. Жануарлар анатомиясы мен физиологиясының негіздері.
2. Қолданылатын дәрілер, олардың әрекеті және жануарларға беру әдістері.
3. Дәрілік заттарды, биологиялық дәрмектерді, дезинфекциялау құралдарын, аспаптар мен дезинфекциялық жабдықтарды сақтау қағидалары және пайдалану тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Өз бетінше жұмыс істеу және жауапкершілік
Тәртіптілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ аясында басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Жануарларды ветеринарлық дауалау жөніндегі оператор

6

Ветеринариялық-санитариялық дәрігер

11. "Зоотехник" кәсіптік карточкасы:

Топтың коды:

3142-0

Қызмет атауының коды:

3142-0-007

Кәсіптің атауы:

Зоотехник

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

4

БТБА, БА және басқа үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 21.08.2019 ж. N 307 бұйрығымен ауыл шаруашылығы ұйымдарының басшылары мен мамандары лауазымдарының типтік біліктілік сипаттамалары бекітілген.
Зоотехник.

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
техникалық және кәсіптік білім (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Зоотехния

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

1 жыл

Формалды емес және информалды біліммен байланыс:

Қажет етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Ауыл шаруашылығы жануарларының барлық түрлері мен тұқымдарын күтіп-бағу, азықтандыру және өсірудің технологиялық процесін ұйымдастыру.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Өнім өндірісін жақсарту үшін әртүрлі тұқымды ауыл шаруашылығы жануарларын дайындау.
2. Жануарлардың жыныс және жас топтары бойынша қозғалысын жүргізу (физиологиялық жағдайы бойынша), ветеринариялық-санитариялық қағидалар мен нормаларға сәйкес жануарларды азықтандыру және күту.
3. Жануарлар азығын ұтымды пайдалануды ұйымдастыру, шаруашылықтарда малды кұтіп-бағудың, азықтандырудың және күтудің жаңа әдістерін енгізу.
4. Жоғары өнімді жануарлардарды өсіру, асыл тұқымды малдың бос жүруін азайту бойынша селекциялық-асыл тұқымдық жұмыстарды басқару.
5. Мал шаруашылығында бастапқы есептік асыл тұқымдық құжаттаманы жүргізу.

Қосымша еңбек функциялары:


1-еңбек функциясы:
Өндірісті жақсарту үшін әртүрлі тұқымды ауыл шаруашылығы жануарларын дайындау.



1-дағды:
Тұқымдары әртүрлі ауыл шаруашылығы жануарларының өнімділігін арттыру үшін іріктеу жұмыстарын жүргізу

Машықтар:
1. Өнім шығару үшін әртүрлі шешімдерді қажет ететін практикалық есептерді таңдау.
2. Жануарлардың сапалық қасиеттерін жақсартуға қажетті әрекеттерді орындау.
3. Мал шаруашылығы өнімдерін өндіру мен өткізудің үнемді технологияларын таңдау және пайдалану.

Білімдер:
1. Өнім өндірісі үшін әртүрлі тұқымды ауыл шаруашылығы жануарларын іріктеу бойынша кәсіби практикалық, теориялық білім мен тәжірибе.
2. Ауыл шаруашылығы жануарларының өнімділігін арттыру үшін әртүрлі тұқымды ауыл шаруашылығы жануарларын іріктеуде стратегиялық тәсілдерді қолдану арқылы міндеттер мен проблемларды шешу жолдары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Мал шаруашылығын дамыту, табынның өсімін молайтуды жақсарту, мал өнімділігін арттыру, өнімділігін арттыру жөніндегі іс-шараларды әзірлеу және жүзеге асыру

Машықтар:
1. Теориялық білімдерін ауыл шаруашылығы жануарларын өсіру және көбейту кезінде практикада қолдану.
2. Мал шаруашылығы өнімдерін өндірумен айналысатын орындаушылар бригадасының жұмысын ұйымдастыру.
3. Бекітілген қызмет көрсету аймағында жануарларды құжаттау және өсіруде практикалық және танымдық дағдыларды қолдану.

Білімдер:
1. Генетика, физиология, жануарларды азықтандыру және ветеринария бойынша негізгі білім.
2. Ауыл шаруашылығы жануарларының зоологиясы, анатомиясы, физиологиясы.
3. Ауыл шаруашылығы жануарлары туралы есеп беру және ақпарат беру тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-еңбек функциясы:
Жануарлардың жыныс және жас топтары бойынша қозғалысын жүргізу (физиологиялық жағдайы бойынша), жануарларды азықтандыру және күту ветеринариялық-санитариялық ережелер мен ережелерге сәйкес



1-дағды:
Бастапқы зоотехникалық құжаттаманы жүргізу және бекітілген қызмет көрсету аймағында жануарларды өсіруді қадағалау

Машықтар:
1. Кәсіби қызмет шеңберінде құжаттау және есеп жүргізу.
2. Қазіргі заманғы есептеу, байланыс және коммуникация құралдарын пайдалану.
3. Жануарлардың салмағын алдын-ала өлшеуді ұйымдастыру.
4. Ауыл шаруашылығы учаскесі немесе цех қызметінің негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштерін есептеу.
5. Мал шаруашылығы бойынша тапсырмалар жобасын әзірлеу және олардың орындалуын қамтамасыз ету.

Білімдер:
1. Айлық, тоқсандық және жылдық жоспарлар құру қағидалары.
2. Бастауыш зоотехникалық құжаттама жүргізу қағидалары.
3. Осы қызмет түріне тән тәуекелдер, оларды бақылау және азайту мүмкіндігі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Азық шығындарының кітабын жүргізу. Жануарларды азықтандыру рационын құру

Машықтар:
1. Жануарларды азықтандырудың прогрессивті әдістерімен қамтамасыз ету.
2. Мал шаруашылығы бойынша тапсырмалардың жобаларын әзірлеу және олардың орындалуын қамтамасыз ету.

Білімдер:
1. Ауыл шаруашылығы жануарларының анатомиясы мен физиологиясының ерекшеліктері.
2. Ауыл шаруашылығы жануарларын дұрыс тамақтандыру және тамақтан уланудың алдын алу қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

3-еңбек функциясы:
Жануарлар азығын ұтымды пайдалануды ұйымдастыру, фермаларда малды күтіп-бағудың, азықтандырудың және күтудің жаңа әдістерін енгізу



1-дағды:
Фермаларда күтіп-бағу мен азықтандырудың прогрессивті әдістерін енгізу

Машықтар:
1. Стратегиялық жоспарлауда, өнімділікті бағалауда және ахуалды талдауда практикалық және танымдық дағдыларды қолдану.
2. Өнім өндіруге қажетті ең тиімді технологияларды таңдау.
3. Өндірістік қызметтің тиімділігін бағалау.

Білімдер:
1. Жануарлардың генетикасы, физиологиясы, зоологиясы және ветеринария негіздері.
2. Жануарлардың негізгі аурулары және олардың алдын алу әдістері.
3. Мал шаруашылығына арналған жобалық тапсырмаларды әзірлеу қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Асыл тұқымды жануарлардың өнімділігі туралы бастапқы мәліметтерді ұйымның селекциялық және асыл тұқымдық жұмыс жоспары бойынша белгіленген есепке алу нысандарын енгізу

Машықтар:
1. Мал өнімділігі көрсеткіштерін бастапқы есепке алу үшін белгіленген нысандарды рәсімдеу.
2. Асыл тұқымды жануарлардардың өнімділік көрсеткіштерін өңдеу үшін стандартты ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың бағдарламаларын пайдалану.

Білімдер:
1. Ұйымның селекциялық-асыл тұқымдық жұмыс жоспарына сәйкес әр түрлi жануарлардың өнiмдiлiк көрсеткiштерiнiң тұқымдық есеп құжаттамасын жүргiзу тәртiбi.
2. Ұйымдағы әртүрлі түрдегі жануарлардың өнімділік көрсеткіштерін өңдеу бойынша стандартты бағдарламаларды пайдалану тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

4-еңбек функциясы:
Өнімділігі жоғары жануарларды өсіру, асыл тұқымды жануарлардың бос жүруін азайту бойынша селекциялық-асыл тұқымдық жұмыстарды басқару



1-дағды:
Ауыл шаруашылығы жануарларын өсіру және өсімін молайту

Машықтар:
1. Теориялық білімдерін ауыл шаруашылығы жануарларын өсіру және өсімін молайту кезінде практикада қолдану.
2. Асыл тұқымды жануарларды нөмірлері мен лақап аттары бойынша бірдейлендіру.
3. Мал өнімділігінің көрсеткіштерін жинауды жүзеге асыру.
4. Асыл тұқымды жануарларды іріктеу және таңдау.
5. Таза тұқымды өсіру, әр түрлі шығылыстыру және будандастыру әдістерін қолдану
6. Жануарлардың өнімділігін арттыру, табынның өсімін жақсарту және төл алуды арттыру жұмыстарын жүргізу.

Білімдер:
1. Ауыл шаруашылығы жануарларын өсіру және өсімін молайту мәселелерін шешуге қажетті ақпараттар.
2. Жануарлардың генетикасы, физиологиясы, селекциясы және ветеринария негіздері.
3. Мал шаруашылығында компьютерлік технологияны қолдану қағидалары.
4. Ауыл шаруашылығы жануарларының анатомиясының ерекшеліктері, күтіп-бағу, азықтандыру әдістері.
5. Жануарлар шаруашылығы өнімдерін өндірудің заманауи технологиялары, асыл тұқымды мал шаруашылығын ұйымдастыру.
6. Жануарлардың негізгі аурулары және олардың алдын алу әдістері;
7. Ауыл шаруашылығы жануарлары мен құстарының әртүрлі түрлерін бірдейлендіру әдістері (лақап аттар беру, таңба басу, чип салу).

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Жануарлардың асыл тұқымдық құндылығын анықтау.

Машықтар:
1. Жануарлар мен құстарды өлшеуге арналған жабдықтар мен құралдарды пайдалану.
2. Жануарлар мен құстардың асыл тұқымдық құндылығын анықтау үшін аспаптық өлшеу техникасын меңгеру.

Білімдер:
1. Селекциялық-асыл тұқымдық жұмыстарды жүргізу кезінде жануарлардың асыл тұқымдық құндылығын анықтау.
2. Жануарлар мен құстарды олардың асыл тұқымдық құндылығын анықтау үшін аспаптық өлшеу қағидалары мен тәртібі.
3. Әр түрдегі жануарлармен және құстармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек қауіпсіздігі қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

5-еңбек функциясы:
Мал шаруашылығында бастапқы асыл тұқымдық құжаттаманы есептік жүргізу.



1-дағды:
Есепке алуды және есептілікті жүргізу.

Машықтар:
1. Зоотехникалық құжаттаманы жүргізу.
2. Есепке алуды және арнайы бағдарламаларды пайдалана отырып, мал шаруашылығы бойынша бекітілген есептілікті жүргізуді ұйымдастыру.

Білімдер:
1. Қазіргі заманғы есептеу техникасы, коммуникация, байланыс және байланыс құралдары.
2. Әр түрдегі жануарлардың өнімділік, репродуктивті және асыл тұқымдық қасиеттерін есепке алу әдістері.
3. Зоотехникалық және асыл тұқымдық есепке алу құжаттамасын жүргізу тәртібі.
4. Зоотехникалық және асыл тұқымдық есепке алудың қолданыстағы формалары.
5. Мал шаруашылығында компьютерлік техниканы қолдану қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Асыл тұқымды малдың өнімділігі туралы алғашқы мәліметтерді, белгіленген есеп формаларын енгізу.

Машықтар:
1. Жануарлардың өнімділігі көрсеткіштерін бастапқы есепке алу үшін белгіленген нысандарды ресімдеу.
2. Асыл тұқымды малдардың өнімділік көрсеткіштерін өңдеу үшін стандартты ақпараттық-коммуникациялық технологиялар бағдарламаларын пайдалану.
3. Мал өнімділігі көрсеткіштерін өңдеу үшін мал шаруашылығына арналған арнайы ақпараттық-коммуникациялық бағдарламаларды пайдалану.

Білімдер:
1. Жануарлардың өнімділік көрсеткіштерінің асыл тұқымдық есебінің құжаттамасын жүргізу тәртібі.
2. Ұйымда мал өнімділігі көрсеткіштерін өңдеудің стандарттық бағдарламаларын қолдану тәртібі.
3. Ұйымдағы өнімділік көрсеткіштерін өңдеу жөніндегі асыл тұқымды мал шаруашылығы бойынша арнайы ақпараттық-коммуникациялық бағдарламаларды пайдалану тәртібі.
4. Ұйымда бастапқы есептік асыл тұқымдық құжаттаманы мұрағаттау тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Өз бетінше жұмыс істеу және жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ аясында басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Жануарларды қолдан ұрықтандыру жөніндегі техник

7

Бас зоотехник

12. "Асыл тұқымдық іс жөніндегі техник" кәсіптік карточкасы:

Топтың коды:

3142-0

Қызмет атауының коды:

3142-0-014

Кәсіптің атауы:

Асыл тұқымдық іс жөніндегі техник

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

4

БТБА, БА және басқа үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

БТБА, 64-шығарылым.
Сауыншы 5-разряд 1-Параграф

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
техникалық және кәсіптік білім (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Зоотехния

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Бағыт бойынша 1 жыл

Формалды емес және информалды біліммен байланыс:

қажет етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

1.Асыл тұқымдық істегі нақты жаңа технологиялар мен тәсілдердің мүмкіндіктерін зерттейді және ұсынады.
2.Нарықта бар технологиялық жаңалықтарды фермаға енгізу.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Асыл тұқымды жануарлар мен құстарды есепке алу және бағалау.
2. Мал тұқымын асылдандыру бойынша құжаттамаларды сақтау және өндірістік- зоотехникалық есеп бойынша бастапқы құжаттарды дайындау

Қосымша еңбек функциялары:


1-еңбек функциясы:
Асыл тұқымды жануарлар мен құстарды есепке алу және бағалау



1-дағды:
Ауыл шаруашылығы жануарлары мен құстарын есепке алу

Машықтар:
1. Асыл тұқымдық жоспарлауды талдауда практикалық есептерді шешу.
2. Ауыл шаруашылығы жануарлары мен құстарын есепке алу жұмысын жүргізу.
3. Жаңа технологиялардың қолжетімділігін зерделеу және қолдану.

Білімдер:
1. Ауыл шаруашылығы жануарларын есепке алу қағидалары.
2. Құс етін есепке алу қағидалары
3. Кең таралған технологиялар туралы негізгі мәліметтер

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Ауыл шаруашылығы жануарлары мен құстарын бағалау

Машықтар:
1. Асыл тұқымды жануарлар мен құстарды кластарға бөлу.
2. Белгілері бойынша жарамсызын шығару.
3. Асыл тұқымды табын қалыптастыру.
4. Арнайы жабдықтар мен құралдарды қолдану.
5. Арнайы ақпараттық дерекқормен жұмыс.

Білімдер:
1. Ақпараттық технологияны білу.
2. Электрондық бағдарламаларды білу.
3. Заманауи технологияларды білу.
4. Асыл тұқымды кластардың негізгі және қосымша сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-еңбек функциясы:
Асыл тұқымдық іс бойынша құжаттамаларды сақтау және өндірістік, зоотехникалық есеп бойынша бастапқы құжаттарды дайындау



1-дағды:
Есептік журналдар мен басқа құжаттамаларды жүргізу және сақтау

Машықтар:
1. Дайындық технологиялық карталарын құрастыру.
2. Бағалау журналын толтыру.

Білімдер:
1. Зоотехниядағы негізгі есептік құжаттар.
2. Есептік құжаттаманы жүргізу және толтыру қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Асыл тұқымдық іс бойынша өндірістік құжаттарды дайындау және ұсыну

Машықтар:
1. Жануарлар мен құстардың асыл тұқымды мәртебесін алу үшін құжаттар пакетін қалыптастыру.
2. Асыл тұқымды жануарлар мен құстар туралы мәліметтерді толтыру үшін ақпараттық базалар мен сайттарда жұмыс істеу.

Білімдер:
1. Асыл тұқымдық шаруашылық мәселелері бойынша құжаттарды келісу және ұсыну қағидалары.
2. Мамандандырылған ақпараттық жүйелерде (ақпараттық-талдау жүйесі, ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіру) құжат қалыптастыру мен құжат айналымы негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Өз бетінше жұмыс істеу және жауапкершілік
Тәртіптілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ аясында басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Жануарларды қолдан ұрықтандыру жөніндегі техник

7

Бас зоотехник

13. "Жануарларды қолдан ұрықтандыру жөніндегі техник" кәсіптік карточкасы:

Топтың коды:

3240-0

Қызмет атауының коды:

3240-0-009

Кәсіптің атауы:

Жануарларды қолдан ұрықтандыру жөніндегі техник

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

4

БТБА, БА және басқа үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-параграф. БТБА, 64-шығарылым.
Жануарларды қолдан ұрықтандыру операторы 4-6 разряд

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
техникалық және кәсіптік білім (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Зоотехния

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Тиісті бағыт бойынша 1 жыл

Формалды емес және информалды біліммен байланыс:

қажет етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Жануарларды қолдан ұрықтандыруды жүргізуді ұйымдастыру

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жануарлардың күйлеу кезеңін анықтау және қолдан ұрықтандырудың биотехнологиялық әдістерін қолдануды реттейтін нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес қолдан ұрықтандыруды жүргізу.
2. Жануарлар мен құстарды қолдан ұрықтандыру бойынша есепке алу және есеп беру құжаттамасын жасау.

Қосымша еңбек функциялары:


1-еңбек функциясы:
Күйлеген жануарларды анықтау және қолдан ұрықтандырудың биотехнологиялық әдістерін қолдануды реттейтін нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес қолдан ұрықтандыруды жүргізу



1-дағды:
Жануарларды көбею процесіне қатысуға дайындығын анықтау үшін олардың жағдайын бағалау

Машықтар:
1. Жануарлардың түріне және қолда бар ресурстарға байланысты аналықтардың жыныстық қызуын анықтау әдісін таңдау.
2. Визуалды, қынаптық, тік ішекті, зертханалық және аспаптық зерттеу әдістерін қолдана отырып, аналықтардағы күйлеу белгілерін анықтау.

Білімдер:
1. Қолдан ұрықтандырудың биотехнологиялық әдістерін қолдануды реттейтін нормативтік құжаттарға сәйкес аналық жануарлардың күйлеу кезеңін анықтау әдістері.
2. Аналық жануарлардың күйлеу кезеңін анықтаудың визуалды, қынаптық, тік ішектік, зертханалық және аспаптық әдістерін жүргізу техникасы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Қауіпсіздікті сақтай отырып, қолдан ұрықтандыруға арналған тұқымдық аталықтардан шәует алу

Машықтар:
1. Ветеринариялық-санитариялық ережелерге сәйкес тұқымдық аталықтардың (барлық өнімділік бағыттағы қойлар мен өнімділігі етті бағыттағы ірі қара мал) күпегін жуу рәсімін орындау.
2. Белгілі әдістермен жануарларды жасанды ұрықтандыруды жүргізу: жатырды тік ішекке бекіте отырып, визоцервикалды, маноцервикалды және цервикалды.
3. Арнайы құрал-жабдықтар мен құралдарды пайдалана отырып, тұқымдық аталық-продуценттерден (барлық өнімділік бағыттағы қойлар мен етті ірі қара мал) ұрық алу процедурасын жүргізу.
4. Микроскопиялық әдістермен тұқымдық аталық- продуценттердің (барлық өнімділік бағыттағы қойлар және өнімділігі етті бағыттағы ірі қара мал) жаңадан алынған шәуетінің сапасын бағалау рәсімін жүргізу.

Білімдер:
1. Ветеринариялық-санитариялық ережелерге сәйкес асыл тұқымды аталықтардың (барлық өнімділіктегі қойлар және етті бағыттағы ірі қара мал) күпегін дезинфекциялық ерітінділермен жуу техникасы.
2. Тұқымдық аталық шәует алу әдістері (барлық өнімділік бағыттағы қойлар және өнімділігі етті бағыттағы ірі қара мал).
3. Жануарларды қолдан ұрықтандыру әдістері: жатыр мойнын тік ішекке бекіте отиырып, мойын-мойын, мойын-мойын және мойын.
4. Шәует сапасын микроскопиялық бағалау әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

3-дағды:
Қолдан ұрықтандырудың биотехнологиялық әдістерін қолдануды реттейтін нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес аналық жануарларды қолдан ұрықтандыруды жүргізу

Машықтар:
1. Тұқымдық аталықтардан шәует (өнімділіктің барлық бағыттағы қойлары және өнімділігі етті бағыттағы ірі қара мал) алу үшін есепке алу жөніндегі есеп беру құжаттамасын жасау.
2. Тұқымдық аталықтардың ұрығын (барлық өнімділіктегі қойлар және өнімділігі ет түріндегі ірі қара мал) оның сапасын сақтауды қамтамасыз ететін әдістерді қолдана отырып, қысқа мерзімде сақтау үшін салқындату.
3. Қолдан ұрықтандырудың биотехнологиялық әдістерін қолдануды реттейтін нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес арнайы құралдарды пайдалана отырып, ұрықты аналықтың жыныс мүшелеріне енгізу.

Білімдер:
1. Тұқымдық аталықтардың шәуетін өндіруді есепке алу және бағалау оның журналдарын жүргізу қағидалары.
2. Жаңадан алынған сперматозоидтарды одан әрі пайдалану үшін жарамдылық өлшемшарттары.
3. Әр түрлі аналық жануарларды (құстарды) қолдан ұрықтандыру әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-еңбек функциясы:
Жануарлар мен құстарды қолдан ұрықтандыру бойынша есепке алу және есеп беру құжаттамасын жасау



1-дағды:
Қолдан ұрықтандыру пунктін (станциясын) ветеринариялық-санитариялық өңдеу бойынша есепке алу және есеп беру құжаттамасын толтыру

Машықтар:
1. Әр түрлі түрдегі аналық жануарларды (құстарды) қолдан ұрықтандыру журналын ресімдеу.
2. Қолдан ұрықтандыру пунктін (станциясын) құрал-жабдықтармен және шығын материалдарымен жабдықтауға өтінімдерді толтыру.

Білімдер:
1. Ветеринариялық есептілік талаптарына сәйкес залалсыздандыру журналын толтыру қағидалары.
2. Материалдар мен жабдықтарды сатып алуға өтінім жасау нысаны.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Қолдан ұрықтандыруға арналған материалдарды, құрал-жабдықтарды және құралдарды дайындау үшін есепке алу және есеп беру құжаттамасын жасау

Машықтар:
1. Ерітінділерді дайындау және тұтыну, шәуеттің сапасын бағалау журналдарын ресімдеу және толтыру.
2. Шығын материалдарын, сондай-ақ пайдалану мерзімі өтіп кеткен жабдықты есептен шығару актілерін ресімдеу.
3. Шығын материалдары мен жабдықтарды есептен шығаруға құжаттарды ресімдеу.

Білімдер:
1. Ерітінділерді дайындау мен тұтынуды тіркеу, шәуеттің сапасын бағалау қағидалары.
2. Құжаттардың нысандары мен материалдар мен жабдықтардың түсуі мен жұмсалуын есепке алу қағидалары.
3. Құжаттардың нысандары және шығыс материалдары мен жабдықтарды есептен шығару тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Өз бетінше жұмыс істеу және жауапкершілік
Тәртіптілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ аясында басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Бөлімнің зоотехнигі (кешен, егіншілік учаскесі, ферма)

7

Бас зоотехник

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      14. Мемлекеттік органның атауы: Қазакстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі

      Орындаушы: Насырханова Бакыт Кайргазиновна, +7 (771) 375 80 45, b.nasyrhanova@nasec.kz

      15. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар): "Ұлттық аграрлық ғылыми-білім беру орталығы" коммерциялық емес акционерлік қоғам

      Жетекші: Б.Қ. Насырханова, b.nasyrhanova@nasec.kz, +7 (771) 375 80 45

      Орындаушы: Қ.А. Елемесов, k.yelemessov@nasec.kz, +7 (707) 907 04 88

      16. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2023 жылғы 19 желтоқсандағы №2 хаттама.

      17. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 2023 жылғы 11 желтоқсандағы кәсіби стандарт жобасын сараптау қорытындысы бойынша "Еңбек ресурстарын дамыту орталығы" акционерлік қоғамының қорытындысы.

      18. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: 2023 жылғы 19 желтоқсандағы № 12667/20 келісім.

      19. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: нұсқа 1, 2023 жыл.

      20. Қайта қарау күні: 2027 жылғы 7 қараша.

Об утверждении профессионального стандарта "Деятельность, связанная с искусственным осеменением животных"

Приказ и.о. Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 12 февраля 2024 года № 56.

      В соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить прилагаемый профессиональный стандарт "Деятельность, связанная с искусственным осеменением животных".

      2. Управлению научного обеспечения Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан в установленном законодательном порядке обеспечить:

      1) направление электронной копии настоящего приказа в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан для включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на интернет ресурсе Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра сельского хозяйства Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие со дня его первого официального опубликования.

      Исполняющий обязанности
Министра сельского хозяйства
Республики Казахстан 		А. Султанов

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство труда и
социальной защиты населения
Республики Казахстан

  Утвержден приказом
исполняющего обязанности
Министра сельского хозяйства
Республики Казахстан
от 12 февраля 2024 года № 56

Профессиональный стандарт: "Деятельность, связанная с искусственным осеменением животных"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта: Настоящий профессиональный стандарт применяется для зооинженеров, специализирующих на подготовке, проведение и последующего контроля по направлению искусственного осеменения животных.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) аноцервикальный способ осеменения – введение семяни в шейку матки на 6-7 см рукой в стерильной перчатке, с использованием стерильных полиэтиленовых ампул и укороченных полиэтиленовых или полистироловых катеторов;

      2) биотехнология размножения сельскохозяйственных животных – совокупность методов управления процессом размножения сельскохозяйственных животных с целью максимального использования их воспроизводительной способности и повышения продуктивности;

      3) государственный регистр племенных животных – свод данных о количественном, качественном и породном составе племенных животных;

      4) искусственное осеменение сельскохозяйственных животных – метод воспроизведения сельскохозяйственных животных, заключающийся во взятии спермы у самцов и введении ее в половые органы самок;

      5) племенное животное – чистопородное животное, соответствующее стандарту породы и зарегистрированное в республиканской палате в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан о племенном животноводстве;

      6) племенная книга – свод данных о наиболее ценных по происхождению, продуктивности и иным качествам племенных животных определенной породы;

      7) племенная продукция (материал) – племенное животное, а также семя, эмбрионы, инкубационное яйцо, суточные цыплята, икра, личинки и молодь рыб, племенные матки пчел, племенные пчелиные семьи и пчелопакеты, полученные от племенных животных;

      8) оценка качества семени – исследование полученного биоматериала на качество и определения густоты и активности спермиев, с использованием микроскопа, лабораторных весов и фотометра;

      9) яловость – процент недополучения приплода от самок в течении года;

      10) визоцервикальный способ осеменения – введение спермы в шейку матки на глубину 4-6 см с использованием шприца-катетера и влагалищного зеркала;

      11) искусственное осеменение – метод размножения животных, при котором оплодотворение осуществляется путем введения спермы в половые пути самки при помощи различного ветеринарного инструментария;

      12) ректоцервикальный способ осеменения – данный метод заключается в введении спермы в шейку матки с ее фиксацией и контролем через прямую кишку;

      13) разбавление – процесс, при котором увеличивается срок хранения материала во избежание потерь в активности спермиев, с разбавлением в специально разработанной среде. Разбавление осуществляется при помощи водяной бани и дозатора;

      14) сохранение семенного материала – процесс увеличения срока хранения спермы при помощи специальных аппаратов, в частности сосуда Дьюара. Материал хранят в замороженном состоянии в жидком азоте;

      15) введение семени – помещение самок в станок и фиксирование, с последующим использованием искусственного осеменения в соответствии с выбранной методикой;

      16) физиологическая половозрелость – способность особей сельскохозяйственных животных проявлять половые инстинкты и образовывать половые клетки, созревшие для оплодотворения;

      17) получение семени – осуществление манипуляции с помощью искусственной вагины или чучела. Осуществление забора генетического материала у быков 2-4 раза в неделю, у баранов – по 2-3 раза ежедневно, у жеребцов – 1 раз в сутки. Для забора семени хряка используют чучело свиньи. Садка осуществляется один раз в 2-3 дня.

      Сноска. Пункт 2 с изменением, внесенным приказом и.о. Министра сельского хозяйства РК от 18.09.2024 № 322 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) ОКЭД – общий классификатор видов экономической деятельности;

      2) ОРК – отраслевая рамка квалификаций;

      3) ЕТКС – единый тарифно–квалификационный справочник;

      4) КС – квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, разработанный и утвержденный в соответствии с подпунктом 16-1) статьи 16 Трудового кодекса Республики Казахстан.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Деятельность, связанная с искусственным осеменением животных.

      5. Код профессионального стандарта: A01620020.

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      A Сельское, лесное и рыбное хозяйство:

      01 Растениеводство и животноводство, охота и предоставление услуг в этих областях;

      01.6 Деятельность, способствующая выращиванию сельскохозяйственных культур и разведению животных и деятельность по обработке урожая;

      01.62 Деятельность, способствующая животноводству;

      01.62.0Деятельность, способствующая животноводству.

      7. Краткое описание профессионального стандарта: Введение спермы животного в половые пути самки искусственным методом, при котором сперму у самца получают заблаговременно. Используется в животноводстве и птицеводстве для получения большого количества потомства от ценных племенных самцов с использованием новых технологий.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Рабочий по уходу за животными - 3 уровень ОРК;

      2) Санитар ветеринарный - 3 уровень ОРК;

      3) Зоотехник - 4 уровень ОРК;

      4) Техник по племенному делу - 4 уровень ОРК;

      5) Техник по искусственному осеменению животных - 4 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Рабочий по уходу за животными":

Код группы:

6129-0

Код наименования занятия:

6129-0-011

Наименование профессии:

Рабочий по уходу за животными

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

3

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и других типовых квалификационных характеристик:

ЕТКС выпуск. 64
Неквалифицированный рабочий в производстве смешанной растениеводческой и животноводческой продукции.

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
техническое и профессиональное образование (рабочие профессии)

Специальность:
Зоотехния

Квалификация:

Требования к опыту работы:

Без требований

Связь с неформальным и информальным образованием:

не требуется

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Уход за сельскохозяйственными животными

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Кормление и поение птицы.
2. Содержание и уборка.
3. Разведение.

Дополнительные трудовые функции:

1. Транспортировка

Трудовая функция 1:
Кормление и поение птицы



Навык 1:
Приготовление и раздача кормов

Умения:
1. Готовить корма для разных групп и возрастов животных в соответствии с рецептом.
2. Определять нормы кормов.
3. Определять свежесть кормов.
4. Раздавать корма.
5. Хранить корма и кормовые добавки.

Знания:
1. Основные рецепты кормов для разных групп и половозрастных животных.
2. Нормы кормов для разных групп и возрастов животных. Потребность в белках, витаминах и минеральных веществах содержащихся видов птиц.
3. Зоогигиенические и ветеринарные правила при содержании, кормлении животных и уходе за ними.
4. Ручные и механические способы раздачи корма.
5. Технологии хранения кормов и кормовых добавок.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Поение

Умения:
1. Обеспечивать поением водой животных разных групп.
2. Пропаивать лекарственными препаратами.

Знания:
1. Особенности поения разных групп животных.
2. Технику пропаивания животных лекарственными препаратами.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Содержание и уборка



Навык 1:
Содержание животных

Умения:
1. Поддерживать температурный режим, влажность и освещение в соответствии с новой технологией.
2.Обеспечивать животных дополнительными необходимыми условиями существования.
3. Формировать группы/пары при совместном содержании.
4. Контроль за состоянием и поведением животных.
5. Поддерживать санитарный режим.
6. Участвовать в зооветеринарных мероприятиях.

Знания:
1. Технологию содержания разных групп животных.
2. Принципы формирования групп/пар при совместном содержании.
3. Основы поведения и физиологии животных.
4. Зоогигиенические и ветеринарные правила при содержании, кормлении животных и уходе за ними.
5. Симптомы заболевания животных.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Организация уборки животноводческих помещений

Умения:
1. Проводить сухую и влажную уборку мест содержания животных.
2. Чистить оборудования.
3. Убирать навозы.
4. Проводить дезинфекцию, дезинсекцию, дератизацию мест содержания животных.
5. Сменять подстилку, настил и/или грунт.

Знания:
1. Порядок проведения сухой и влажной уборки и чистки оборудования.
2. Правила проведения дезинфекции, дезинсекций и дератизаций.
3. Настройка дезинфекционных установок, опрыскивателей.
4. Зоогигиенические и ветеринарные правила при содержании, кормлении и уходе животных.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Разведение



Навык 1:
Формирование племенных пар/групп

Умения:
1. Отбирать производителей в животноводстве и подбирать племенные пары/группы, наиболее ценных в хозяйственном отношении животных.
2. Обеспечивать условия для естественного размножения.
3. В случае необходимости подготавливать животных к искусственному осеменению.

Знания:
1. Правила отбора и подбора пар/групп племенных животных.
2. Поведенческие и физиологические особенности животных в период размножения.
3. Правила проведения искусственного осеменения животных.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Выращивание молодняка

Умения:
1. Обеспечивать необходимый уход при выращивании молодняка.
2. Соблюдать зоогигиенические и санитарно-ветеринарные требования при выращивании молодняка.

Знания:
1. Технологии выращивания молодняка содержащихся видов животных.
2. Зоогигиенические и ветеринарные правила при содержании, кормлении животных и уходе за ними.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Транспортировка



Навык 1:
Обеспечение транспортировки

Умения:
1. Готовить животных к транспортировке.
2. Отлавливать животных.
3. Фиксировать животных.
4. Обеспечивать необходимый уход в процессе транспортировки.
5. Обеспечивать адаптацию животных после транспортировки и к новым условиям.

Знания:
1. Особенности поведения и физиологии транспортируемых видов животных.
2. Способы отлова и фиксации птиц.
3. Требования при перевозке животных.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Выносливость и усердие

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Техник-животновод

10. Карточка профессии "Санитар ветеринарный":

Код группы:

5190-4

Код наименования занятия:

5190-4-007

Наименование профессии:

Санитар ветеринарный

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

3

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и других типовых квалификационных характеристик:

ЕТКС, выпуск, 64.
Санитар ветеринарный 3-4 разряд.

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
техническое и профессиональное образование (рабочие профессии)

Специальность:
Ветеринария

Квалификация:

Требования к опыту работы:

не требуется

Связь с неформальным и информальным образованием:

не требуется

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Отслеживание за состоянием здоровья животных, уход за больными животными. Соблюдение санитарно-гигиенических стандартов. Стерилизация оборудование, а также подготовка к использованию лекарственные средства.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение ветеринарно-профилактических мероприятий по предупреждению заболеваний и падежа крупного рогатого скота молочного направления.
2. Оказание первой помощи животным при травматических повреждениях, отравлениях.

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Выполнение ветеринарно-профилактических мероприятий по предупреждению заболеваний и падежа крупного рогатого скота молочного направления



Навык 1:
Проведение массовых лечебно-профилактических обработок

Умения:
1.Применять терапевтические, хирургические приемы и манипуляции для лечения животных с заболеваниями различной этиологии.
2. Применять лекарственные и дезинфекционные средства.
3. Проводить ветеринарно-профилактические мероприятия по предупреждению заболеваний животных и птицы.

Знания:
1. Анатомия и физиология крупного рогатого скота.
2. Основные сведения о наиболее распространенных болезнях животных и птицы и принципы их диагностики.
3. Меры профилактики и лечения больных животных.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Составление и анализ выполнения плана лечебно-профилактических мероприятий

Умения:
1. Применять методы визуального и технического контроля в ветеринарной деятельности.
2. Использовать специализированное оборудование и инструменты.
3. Работать со специализированными информационными базами данных.

Знания:
1. Методы проведения дезинфекции, дезинсекции и дератизации.
2. Правила хранения и утилизации биологических отходов.
3. Правила утилизации трупов животных.
4. Параметры микроклимата в животноводческих помещениях.
5. Знание правил проведения ветеринарно-профилактических мероприятий по предупреждению заболеваний и падежа животных.
6. Уход за больными животными в изоляторе.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Оказание первой помощи животным при травматических повреждениях, отравлениях



Навык 1:
Уход за больными животными в изоляторе, термометрия, обработка ран

Умения:
1. Оказывать уход за больными животными в изоляторе, способы обработки ран.
2. Оказывать первую помощь животным при травматических повреждениях, отравлениях.

Знания:
1. Основы анатомии и физиологии животных.
2. Знание правил ухода за больными животными в изоляторе.
3. Практикуемые способы оказания лечебной помощи животным.
4. Практикуемые способы введения лекарственных веществ.
5. Правила личной безопасности при работе с животными, при пользовании инструментами, оборудованием.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Лечение животных

Умения:
1. Проводить уход за больными животными в изоляторе.
2. Оказывать первую помощь животным при травматических повреждениях, отравлениях.
3. Обрабатывать открытые раны.
4. Вскрывать трупы животных.

Знания:
1. Основы анатомии и физиологии животных.
2. Применяемые лекарственные средства, их действие и способы введения в организм животных.
3. Правила хранения и порядок использования медикаментов, биопрепаратов, дезинфицирующих средств, инструментов и дезинфекционной техники.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Дисциплинированность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

4

Оператор по ветеринарной обработке животных

6

Ветеринарно-санитарный врач

11. Карточка профессии "Зоотехник":

Код группы:

3142-0

Код наименования занятия:

3142-0-007

Наименование профессии:

Зоотехник

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:

4

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и других типовых квалификационных характеристик:

Типовые квалификационные характеристики должностей руководителей и специалистов организаций сельского хозяйства, утвержденные приказом Министерства Республики Казахстан от 21.08.2019 года № 307.
Зоотехник.

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
техническое и профессиональное образование (специалист среднего звена)

Специальность:
Зоотехния

Квалификация:

Требования к опыту работы:

1 год по направлению

Связь с неформальным и информальным образованием:

не требуется

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Организация технологического процесса содержания, кормления и воспроизводства всех видов и пород сельскохозяйственных животных.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Подготовка сельскохозяйственных животных разных пород для улучшения производства продукции.
2. Осуществление передвижения в половозрастные группы животных (по физиологическому состоянию), кормление и уход за животными в соответствии с ветеринарно-санитарными правилами и нормами.
3. Организация рационального использования кормов, внедрение на фермах новейших методов содержания, кормления и ухода за поголовьем.
4. Руководство селекционно-племенной работой по выведению высокопродуктивных животных, снижению падежа маточного поголовья.
5. Ведение первичной учетной племенной документации в животноводстве.

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Подготовка сельскохозяйственных животных разных пород для улучшения производства продукции.



Навык 1:
Выполнение работ по отбору сельскохозяйственных животных разных пород для повышения их продуктивности.

Умения:
1. Выбирать практические задачи, предполагающие многообразие способов решения для производства продукции.
2. Осуществлять действия, необходимые для улучшения качественных свойств животных.
3. Осуществлять выбор и использование экономически выгодных технологий производства и реализации продукции животноводства.

Знания:
1. Профессиональные практические, теоретические знания и практический опыт в отборе сельскохозяйственных животных разных пород для производства продукции.
2. Способы решения задач и проблем с применением стратегических подходов в отборе сельскохозяйственных животных разных пород для повышения их продуктивности.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Разработка и выполнение мероприятий по развитию животноводства, улучшению воспроизводства стада, повышению продуктивности животных, увеличению выхода молодняка

Умения:
1. Применять на практике теоретические знания при разведении и воспроизводстве сельскохозяйственных животных.
2. Организовывать работу коллектива исполнителей, занятых производством животноводческой продукции.
3. Применять практические и познавательные навыки в документации и выращивании животных в закрепленной зоне обслуживания.

Знания:
1. Базовые знания по генетике, физиологии, кормлению животных и ветеринарии.
2. Зоология, анатомия, физиология сельскохозяйственных животных.
3. Порядок отчетности и информации по сельскохозяйственным животным.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Осуществление передвижения в половозрастные группы животных (по физиологическому состоянию), кормление и уход за животными в соответствии с ветеринарно-санитарными правилами и нормами



Навык 1:
Ведение первичной зоотехнической документации и осуществление контроля за выращиванием животных в закрепленной зоне обслуживания

Умения:
1. Документировать и вести учет в рамках профессиональной деятельности.
2. Пользоваться современными средствами вычислительной техники, коммуникаций и связи.
3. Организовывать проведение контрольных взвешиваний животных, составление оборота движения стада.
4. Рассчитывать основные технико-экономические показатели деятельности сельскохозяйственного участка, цеха.
5.Разрабатывать проекты заданий по животноводству и обеспечивать их выполнение.

Знания:
1. Правила разработки ежемесячных, квартальных и годовых планов.
2. Правила ведения первичной зоотехнической документации.
3. Риски, характерные для данного вида деятельности, способность их контролировать и сводить к минимуму.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Ведение книги расходов кормов. Составление рационов кормления животных

Умения:
1. Обеспечение прогрессивных способов кормления животных.
2. Разработка проектов заданий по животноводству и обеспечение их выполнения.

Знания:
1. Особенности анатомии и физиологии сельскохозяйственных животных.
2. Правила здорового питания сельскохозяйственных животных и профилактика пищевого отравления.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Организация рационального использования кормов, внедрение на фермах новейших методов содержания, кормления и ухода за поголовьем



Навык 1:
Внедрение на фермах прогрессивных методов содержания и кормления

Умения:
1. Применять практические и познавательные навыки в стратегическом планировании, оценке работы, анализе ситуации.
2. Выбирать наиболее эффективные технологии, которые необходимы для производства продукции.
3. Оценивать эффективность производственной деятельности.

Знания:
1. Основы генетики, физиологии, зоологии и ветеринарии животных.
2. Основные заболевания животных и методы их профилактики.
3. Правила разработки проектных заданий по животноводству.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Вносить первичные данные по продуктивности племенных животных в установленные формы учета по плану селекционно-племенной работы организации

Умения:
1. Оформлять установленные формы первичного учета показателей продуктивности животных.
2. Использовать стандартные программы информационно-коммуникационных технологий для обработки показателей продуктивности племенных животных.

Знания:
1. Порядок ведения документации племенного учета показателей продуктивности животных разных видов по плану селекционно- племенной работы организации.
2. Порядок использования стандартных программ по обработке показателей продуктивности животных разных видов в организации.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 4:
Руководство селекционно-племенной работой по выведению высокопродуктивных животных, снижению прохолоста маточного поголовья



Навык 1:
Разведение и воспроизводство сельскохозяйственных животных

Умения:
1. Применять на практике теоретические знания при разведении и воспроизводстве сельскохозяйственных животных.
2. Идентифицировать племенных животных по их номерам и кличкам.
3. Осуществлять сбор показателей продуктивности животных.
4. Осуществлять отбор и подбор племенных животных.
5. Использовать способы как чистопородного разведения, так и разных видов скрещиваний и гибридизации
6. Вести работу по повышению продуктивности животных, улучшению воспроизводства стада и увеличению выхода молодняка животных.

Знания:
1. Информации, необходимой для решения вопросов при разведении и воспроизводстве сельскохозяйственных животных.
2. Основы генетики, физиологии, разведения и ветеринарии животных.
3. Правила пользования компьютерной техникой в животноводстве.
4. Особенностей анатомии сельскохозяйственных животных, способов содержания, а также кормления.
5. Современных технологий производства животноводческой продукции, организации племенного дела.
6. Основных заболеваний животных и методов их профилактики;
7. Техника идентификации (присвоение кличек, мечение, маркировка, чипирование) различных видов сельскохозяйственных животных и птиц.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Определение племенной ценности животных.

Умения:
1. Использования оборудования и инструментов для измерений животных и птицы.
2. Владения техникой инструментальных измерений животных и птицы для определения их племенной ценности.

Знания:
1. В определении племенной ценности животных при проведении селекционно-племенной работы.
2. Правил и порядка инструментальных измерений животных и птицы для определения их племенной ценности.
3. Правил охраны труда при работе с животными и птицей разных видов.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 5:
Ведение первичной учетной племенной документации в животноводстве.



Навык 1:
Ведение учета и отчетности.

Умения:
1. Вести зоотехническую документацию.
2. Организовывать учет и ведение установленной отчетности по животноводству с использованием специальных программ.

Знания:
1. Современных средств вычислительной техники, коммуникаций и связи.
2. Методов учета продуктивных, воспроизводительных и племенных качеств животных разных видов.
3. Порядка ведения документации зоотехнического и племенного учета.
4. Действующих форм зоотехнического и племенного учета.
5. Правил пользования компьютерной техникой в животноводстве.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Внесение первичных данных продуктивности племенных животных, установленные формы учета.

Умения:
1. Оформлять установленные формы первичного учета показателей продуктивности животных.
2. Использовать стандартные программы информационно-коммуникационных технологий для обработки показателей продуктивности племенных животных.
3. Использовать специальные информационно- коммуникационные программы по племенному животноводству для обработки показателей продуктивности животных.

Знания:
1. Порядок ведения документации племенного учета показателей продуктивности животных.
2. Порядок использования стандартных программ по обработке показателей продуктивности животных в организации.
3. Порядок использования специальных информационно- коммуникационных программ по племенному животноводству по обработке показателей продуктивности в организации.
4. Порядок архивирования первичной учетной племенной документации в организации.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Умение работать в команде

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Техник по искусственному осеменению животных

7

Главный зоотехник

12. Карточка профессии "Техник по племенному делу":

Код группы:

3142-0

Код наименования занятия:

3142-0-014

Наименование профессии:

Техник по племенному делу

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:

4

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и других типовых квалификационных характеристик:

ЕТКС, выпуск 64.
Дояр 5 разряд Параграф 1

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
техническое и профессиональное образование (специалист среднего звена)

Специальность:
Зоотехния

Квалификация:

Требования к опыту работы:

1 год по направлению

Связь с неформальным и информальным образованием:

не требуется

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

1. Изучает возможность и рекомендует конкретные новые технологии и подходы в племенном деле.
2. Внедрение на ферму технологических новинок, доступных на рынке.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Учет и бонитировка племенных животных и птиц.
2. Хранение документации по племенному делу и подготовка первичных документов по производственно-зоотехническому учету.

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Учет и бонитировка племенных животных и птиц



Навык 1:
Учет сельскохозяйственных животных и птиц

Умения:
1. Решение практических задач в анализе планирования племенной работы.
2. Ведение учетной деятельности сельскохозяйственных животных и птиц.
3. Изучение и применение доступности новых технологий.

Знания:
1. Правила учета сельскохозяйственных животных.
2. Правила учета сельскохозяйственной птицы.
3. Основные сведения о наиболее распространенных технологиях.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Бонитировка сельскохозяйственных животных и птиц

Умения:
1. Деление племенных животных и птиц по классам.
2. Выбраковка по основным признакам.
3. Формирование племенного стада.
4. Использовать специальный инвентарь и инструменты.
5. Работать со специализированными информационными базами данных.

Знания:
1. Знание информационных технологий.
2. Знание электронных программ.
3. Знание современных технологий.
4. Основных и дополнительных признаков племенных классов.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Хранение документации по племенному делу и подготовка первичных документов по производственно-зоотехническому учету



Навык 1:
Ведение и хранение учетных журналов и иной документации

Умения:
1. Составление подготовительных технологических карт.
2. Заполнение бонитировочного журнала.

Знания:
1. Основных учетных документов в зоотехнии.
2. Правил ведения и заполнения учетной документации.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Подготовка и подача производственных документов по племенному делу

Умения:
1. Формирование пакета документов для получения племенного статуса животных и птиц.
2. Работы в информационных базах и площадках по заполнению информации по племенным животным и птицам.

Знания:
1. Правила согласования и подачи документов по племенному делу.
2. Основы документоформирования и документооборота в специализированных информационных системах (информационно-аналитическая система, идентификация сельскохозяйственных животных).

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Дисциплинированность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Техник по искусственному осеменению животных

7

Главный зоотехник

13. Карточка профессии "Техник по искусственному осеменению животных":

Код группы:

3240-0

Код наименования занятия:

3240-0-009

Наименование профессии:

Техник по искусственному осеменению животных

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:

4

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и других типовых квалификационных характеристик:

Параграф 2. ЕТКС, выпуск 64.
Оператор по искусственному осеменению животных 4-6 разряд

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
техническое и профессиональное образование (специалист среднего звена)

Специальность:
Зоотехния

Квалификация:

Требования к опыту работы:

1 год по соответствующему направлению

Связь с неформальным и информальным образованием:

не требуется

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Организация проведения искусственного осеменения животных.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выявление животных в охоте и проведение искусственного осеменения в соответствии с требованиями нормативных документов, регламентирующих применение биотехнологических методов искусственного осеменения.
2. Оформление учетно-отчетной документации по искусственному осеменению животных и птицы.

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Выявление животных в охоте и проведение искусственного осеменения в соответствии с требованиями нормативных документов, регламентирующих применение биотехнологических методов искусственного осеменения



Навык 1:
Оценка состояния животных для выявления готовности к участию в процессе воспроизводства

Умения:
1. Выбирать способ выявления половой охоты у самок в зависимости от вида животного и имеющихся ресурсов.
2. Выявлять признаки половой охоты у самок с использованием визуального, вагинального, ректального, лабораторного и инструментального методов исследований.

Знания:
1. Способов выявления половой охоты у самок животных в соответствии с нормативными документами, регламентирующими применение биотехнологических методов искусственного осеменения.
2. Техники проведения визуального, вагинального, ректального, лабораторного и инструментального способов выявления половой охоты у самок животных.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Взятие спермы от самцов-производителей предназначенной для искусственного осеменения с соблюдением безопасности

Умения:
1. Выполнять процедуру промывания половых органов у самцов-производителей (овец всех направлений продуктивности и крупного рогатого скота мясного направления продуктивности) в соответствии с ветеринарно-санитарными правилами.
2. Осуществлять искусственное осеменение животных известными способами:
визоцервикальным, маноцервикальным и цервикальным с ректальной фиксацией шейки матки.
3. Выполнять процедуру получения спермы от самцов-производителей (овец всех направлений продуктивности и крупного рога-того скота мясного направления продуктивности) с использованием специального оборудования и инструментов.
4. Выполнять процедуру оценки качества свежеполученной спермы самцов-производителей (овец всех направлений продуктивности и крупного рогатого скота мясного направления продуктивности) микроскопическими методами.

Знания:
1. Техники промывания половых органов у самцов-производителей (овец всех направлений продуктивности и крупного рогатого скота мясного направления продуктивности) дезинфицирующими растворами в соответствии с ветеринарно-санитарными правилами.
2. Методы взятия спермы у самцов-производителей (овец всех направлений продуктивности и крупного рогатого скота мясного направления продуктивности).
3. Способов искусственного осеменения животных:
визоцервикального, маноцервикального и цервикального с ректальной фиксацией шейки матки.
4. Методики микроскопической оценки качества спермы.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 3:
Проведение искусственного осеменения самки животного в соответствии с требованиями нормативных документов, регламентирующих применение биотехнологических методов искусственного осеменения

Умения:
1. Оформлять учетно-отчетную документацию по взятию спермы у самцов-производителей (овец всех направлений продуктивности и крупного рогатого скота мясного направления продуктивности).
2. Охлаждать сперму самцов-производителей (овец всех направлений продуктивности и крупного рогатого скота мясного направления продуктивности) для кратковременного хранения методами, обеспечивающими сохранение ее качества.
3. Вводить сперму в половые органы самки с использованием специальных инструментов в соответствии с требованиями нормативных документов, регламентирующих применение биотехнологических методов искусственного осеменения.

Знания:
1. Правила ведения журналов учета и оценки спермопродукции самцов-производителей.
2. Критерии пригодности свежеполученной спермы для ее дальнейшего использования.
3. Методы искусственного осеменения самок животных (птицы) различных видов.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Оформление учетно-отчетной документации по искусственному осеменению животных и птицы



Навык 1:
Заполнение учетно-отчетной документации по ветеринарно-санитарной обработке пункта (станции) искусственного осеменения

Умения:
1. Оформлять журнал учета искусственного осеменения самок животных (птицы) различных видов.
2. Оформлять заявки на комплектование пункта (станции) искусственного осеменения оборудованием и расходными материалами.

Знания:
1. Правила заполнения журнала учета дезинфекции в соответствие с требованиями ветеринарной отчетности.
2. Форма составления заявки на приобретение материалов и оборудования.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Оформление учетно-отчетной документации по подготовке материалов, оборудования и инструментов для искусственного осеменения

Умения:
1.Оформлять и заполнять журналы приготовления и расходования растворов, оценки качества спермы.
2. Оформлять акты на списание расходных материалов, а также оборудования с истекшим сроком эксплуатации.
3. Оформлять документы на списание расходных материалов и оборудования.

Знания:
1. Правил оформления журналов приготовления и расходования растворов, оценки качества спермы.
2.Форм документов и правил учета поступления, расходования материалов, оборудования.
3. Форм документов и порядка списания расходных материалов и оборудования.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Дисциплинированность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Зоотехник отделения (комплекса, сельскохозяйственного участка, фермы)

7

Главный зоотехник

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      14. Наименование государственного органа: Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан

      Исполнитель: Насырханова Б.К., тел.: +7 (771) 375 80 45, E-mail: b.nasyrhanova@nasec.kz

      15. Организации (предприятия) участвующие в разработке: НАО "Национальный аграрный научно-образовательный центр"

      Руководитель: Б.К.Насырханова, E-mail: b.nasyrhanova@nasec.kz, тел.: +7 (771) 375 80 45

      Исполнители: К.А.Елемесов, E-mail: k.yelemessov@nasec.kz, тел.: +7 (707) 907 04 88

      16. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол № 2 от 19 декабря 2023 года.

      17. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение акционерного общества "Центр развития трудовых ресурсов" по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта от 11 декабря 2023 года.

      18. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": согласование от 19 декабря 2023 года № 12667/20.

      19. Номер версии и год выпуска: версия 1, 2023 год.

      20. Дата пересмотра: 7 ноября 2027 год.