Ақсуат ауылдық округі бойынша 2024–2025 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарын бекіту туралы

Абай облысы Ақсуат ауданы мәслихатының 2024 жылғы 24 сәуірдегі № 15/4-VIII шешімі

Қазақстан Республикасының "Жайылымдар туралы" Заңының 8, 13 баптарына, Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Заңының 6 бабының 1 тармағының 15 тармақшасына сәйкес, Ақсуат аудандық мәслихаты ШЕШТІ:

1. Ақсуат ауылдық округі бойынша 2024–2025 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспары, осы шешімнің қосымшасына сәйкес бекітілсін.

2. Осы шешім оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ақсуат аудандық мәслихатының төрағасы

Ж. Оразғалиев

Ақсуат аудандық мәслихатының 2024 жылғы 24 сәуірдегі №15/4-VIII шешіміне қосымша

Ақсуат ауылдық округі бойынша 2024-2025 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар

Осы, Ақсуат ауылдық округі бойынша 2024-2025 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар (бұдан әрі - Жоспар) Қазақстан Республикасының "Жайылымдар туралы", "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Заңдарына, Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары – Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2017 жылғы 24 сәуірдегі № 173 "Жайылымдарды ұтымды пайдалану қағидаларын бекіту туралы" бұйрығына, Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 14 сәуірдегі № 3-3/332 "Жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормасын бекіту туралы" бұйрығына сәйкес әзірленді.

Жоспар жайылымдарды ұтымды пайдалану, жем-шөпке қажеттілікті тұрақты қамтамасыз ету және жайылымдардың тозу процестерін болғызбау мақсатында қабылданады.

Жоспар жайылымдарды геоботаникалық зерттеп-қараудың жай-күйі туралы мәліметтер, ветеринариялық-санитариялық объектілер туралы мәліметтер, иелерін-жайылым пайдаланушыларды, жеке және (немесе) заңды тұлғаларды көрсете отырып, ауылшаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер, ауылшаруашылығы жануарларының түрлері мен жыныстық топтары бойынша қалыптастырылған үйірлердің, отарлардың, табындардың саны туралы деректер, шалғайдағы жайылымдарда жаю үшін ауылшаруашылығы жануарларының мал басын қалыптастыру туралы мәліметтер, екпе және аридтік жайылымдарда ауылшаруашылығы жануарларын жаю ерекшеліктері, малды айдап өтуге арналған сервитуттар туралы мәліметтер, мемлекеттік органдар, жеке және (немесе) заңды тұлғалар берген өзге де деректер ескеріле отырып қабылданды.

Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар – әрбір жер учаскесінің жеке сипаттамаларын (құнарлылығын, пайдаланудың техникалық қасиеттерін, табиғи-климаттық, экологиялық және басқа да ерекшеліктерін) ескере отырып, неғұрлым оңтайлы пайдаланылуын қамтамасыз ететін іс-шаралар кешенін қамтитын, жайылымдар аумағының таяудағы болашаққа ұйымдастырылуы мен орналастырылуын айқындайтын және негіздейтін құжат.

Жоспар мазмұны:

1) Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы (картасы) осы жоспардың 1 қосымшасына сәйкес;

2) Жайылым айналымдарының қолайлы схемалары осы жоспардың 2 қосымшасына сәйкес;

3) Жайылымдардың, оның ішінде маусымдық жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылым объектілері белгіленген картасы осы жоспардың 3 қосымшасына сәйкес;

4) Жайылым пайдаланушылардың су тұтынунормасына сәйкес жасалған су көздерiне (көлдерге, өзендерге, тоғандарға, апандарға, суару немесе суландыру каналдарына, құбырлы) қолжеткізу схемасы осы жоспардың 4 қосымшасына сәйкес;

5) Жайылымы жоқ жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауылшаруашылығы жануарларының мал басын орналастыру үшін жайылымдарды қайта бөлу және оны берілетін жайылымдарға ауыстыру схемасы осы жоспардың 5 қосымшасына сәйкес;

6) Ауылдық округ маңында орналасқан жайылымдар мен қамтамасыз етілмеген жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауылшаруашылығы жануарларының мал басын шалғайдағы жайылымдарға орналастыру схемасы осы жоспардың 6 қосымшасына сәйкес;

7) Ауылшаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі осы жоспардың 7 қосымшасына сәйкес;

Ақсуат ауылдық округінің жалпы көлемі 70 200 га, оның ішінде жайылымдық жерлер - 65 930 га, суармалары жерлер – 1 570 га, шабындық жерлер – 2 700 гектар.

Санаттар бойынша жерлер бөлінісі:

Ауылшаруашылығы мақсатындағы жерлер – 48 438 га;

Елді мекен жерлері – 16 132 га;

Ауылдық округте 1 мал дәрігерлік пункті, 1 мал сою алаңдары, 1 мал өлекселерін тастайтын орындар бар.

Ауыл шаруашылығы өнімін өндіру процесінде жерді қорғауды және табиғи факторлармен оңтайлы өзара іс-қимылды ескере отырып, Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар негізінде жайылымдық алқаптарды нақты табиғи-экономикалық жағдайларда неғұрлым ұтымды ұйымдастыруға және пайдалануға бағыт беретін, шығымдылықтың айтарлықтай төмендеуіне және шөптің сапалық құрамына алып келмейтін тәсілдермен жер пайдалану мақсаттарын жүзеге асыруда барынша әсерді қамтамасыз ету.

Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар таяу арадағы 2 жылға және 5 жылға дейінгі кезеңге жайылымдар өндірісін дамытуды және оның аумағын ұйымдастыруды көздейді.

Ақсуат ауылдық округі Ақсуат ауданының орталық бөлігінде орналасқан, оның ауданы 70,2 мың га, бұл аудан алаңының 3,0% құрайды.

Солтүстігі мен батысында ауылдық округ Екпін ауылдық округінің жерлерімен, шығысы мен оңтүстігінде Құмкөл ауылдық округінің жерлерімен шектеседі.

Ауылдық округтің орталығы, аудан орталығы – Ақсуат ауылынан 26 км жерде орналасқан Құмкөл ауылы болып табылады.

Аудан орталығымен көлік байланысы жергілікті маңызы бар Ақсуат – Құмкөл –Ойшілік автожолы бойынша жүзеге асырылады. Техникалық жай-күйі бойынша жол қатты жабыны бар IV санатқа жатады. Ауылдық округ ішіндегі елді мекендермен байланыс асфальтталған және қиыршық тасты шаруашылықаралық жолдар арқылы жүзеге асырылады.

Ауылдық округтегі негізгі өндірістік бағыт – мал шаруашылығы, онда етті мал шаруашылығы, қой шаруашылығы және жылқы шаруашылығы басым. Округтің жеке қосалқы шаруашылықтарында 8692 бас ірі қара мал, 1357 бас жылқы және 7494 бас қой мен ешкі бар.

Округ аумағында келесі өсімдік аймақтары бөлініп шығарылады:

Тау бөктеріндегі шөлді-далалық аймақ даладан шөлге ауыспалы. Бұл аймаққа өсімдіктер құрамында дала ксероморфты шөпті дәнді дақылдар мен шөлді ксероморфты бұталардың болуы тән. Өсімдіктің тұйықталуы 30-40% - дан аспайды, оның биіктігі 30-40 см-ге дейін. Құрғақ өсімдік массасының өнімділігі 3-4 ц/га құрайды.

Шөлді аймақ жусанды, жусанды-тұзды және дәнді-жусанды, жартылай бұталы солтүстік шөлдерден құралады. Өсімдік жамылғысында ксерофиттер мен галофиттер (селетті жусан, құмдарда – құмды және шоқ жусан), бұталар – Зайсан сексеуілі, шөптесін үйінділер, качким сортаңдары, жартылай бұталар – сортаң шөп, кең шыбыншақ және т. б. басым. Өсімдіктің тұйықталуы 30-40% - дан аспайды, оның биіктігі 10-30 см - ге дейін. Құрғақ өсімдік массасының өнімділігі 1-4 ц/га құрайды.

ЖАЙЫЛЫМ АУМАҒЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ

Мал шаруашылығы үшін берік жемшөп базасын құру және жайылымдардың тозу процестерін болдырмау үшін арзан және қоректік жемшөптің негізгі көздерінің бірі болып табылатын жайылымдарды дұрыс пайдалану қажет.

Табиғи жайылымдарды ұтымды пайдаланудың негізі жайылым айналымы болып табылады.

Жайылым айналымы – бұл шөптің өнімділігін сақтауға және арттыруға бағытталған жайылымдарды пайдалану және оларға күтім жасау жүйесі. Жеке пайдалану және күтім әдістері ауыспалы, жылдар бойынша белгілі бір ретпен қайталанатын жүйе. Өсімдіктердің өсіп-өну ерекшеліктерін ескере отырып, жайылымдардың белгілі бір түрлерінде шөпті уақтылы отау; жайылымдық шаруашылықты ұйымдастыруға жұмсалатын шығындардың ең аз мөлшері; жайылым учаскелерін, су көздерін дұрыс орналастыру және жануарлардың бос қозғалысын барынша азайту, қажетті ветеринариялық-профилактикалық талаптарды сақтау.

Жайылым айналымдары жүйесінде жайылымдарды пайдалану жануарлардың әрбір тобын қажетті жайылымдық азықпен қанағаттандыруды қамтамасыз етуі, қатты құлатылған учаскелерге мезгіл-мезгіл тынығуды қамтамасыз етуі және осылайша шөптің сапасының нашарлауының алдын алуы тиіс.

Жайылымдарды маусымның белгілі бір уақытында демалдыру – оларды жақсартудың маңызды шараларының бірі. Осы уақыт ішінде өсімдіктер ұрықтандырылып, жас өскіндердің көшеттерін шығарады, өсімдік жамылғысының ботаникалық құрамы жақсарады. Жайылымдардың демалуы өнімділіктің айтарлықтай өсуіне мүмкіндік береді және жайылымның барлық түрлеріне пайдалы.

Жайылым айналымы учаскелерінің алаңы жайылым кезеңінің ұзақтығына, бір басқа арналған жайылымдық жемшөп нормасына және жайылымдардың шығымдылығына қарай айқындалады. Жайылым айналымы алаңының орташа мөлшері 600-ден 1500 га-ға дейін. Жайылымдарды жайылым айналымының белгілі бір жүйесінде пайдалану шөптің ботаникалық құрамын сақтаудың және оның табиғи өнімділігін сақтаудың маңызды шарты болып табылады.

Жайылымдық жерлерді жануарлардың топтары мен түрлеріне бекіту кезінде суару үшін су көздерінің болуы маңызды. Жайылымдардың негізгі алаңы табиғи су көздерінің (су қоймасы, көлдер, өзендер, бұлақтар, бұлақтар, тоғандар) есебінен суландырылған. Жануарларды суару тікелей су көздерінен жүзеге асырылады, суару пункттері жоқ. Барлық су көздеріндегі су сапалы, мал суаруға жарамды. Жайылымдарды бекіту кезінде мал суаруының шекті рұқсат етілген радиусы ескерілді: қой мен ешкі үшін – 6 км, сиыр үшін – 2,5 км, жылқы үшін – 8 км.

Сонымен қатар, бір суару пункті қызмет көрсететін рұқсат етілген мал басы ескерілді: - 250 бас ІҚМ немесе жылқы, - 2000 бас қой.

Қарастырылып отырған аумақта құбырлы және шахталы құдықтар бар, олардың есебінен қысқы жайылымдар суландырылған.

Округте негізінен ет бағытындағы ірі қара мал өсіріледі. Етті мал шаруашылығында малды көп мөлшерде жайылым шөбімен және жоғары сапалы пішенмен, шырынды және қойылтылған жеммен аз шығынмен азықтандыру әдетке айналған. Жақсы жайылымдарда жасына байланысты 700 г және одан да көп орташа тәуліктік салмақ алуға болады. Аймақтың табиғи-климаттық жағдайлары, ауыл шаруашылығы алқаптарының құрылымы мен сапасы малды бағудың қоралық-жайылымдық жүйесін айқындайды. Қорада ұстау кезеңінің ұзақтығы 130-150 күнді құрайды. Жайылым кезеңі 210-230 күнге созылады, сәуір айының басында басталып, қараша айының соңында аяқталады. Қысқы кезеңде мал елді мекендер жанындағы фермаларда және қыстақтарда шоғырланады.

Ірі қара мал басы негізінен қазақтың ақбас, алатау тұқымдарымен, сондай-ақ басқа тұқымдардың будандарымен берілген.

Жылқы шаруашылығы ауданның мал шаруашылығы салаларының бірі, жоғары сапалы және диеталық жылқы етін, емдік сусын – қымыз, тері шикізатын өндіру көзі болып табылады Округте 1357 бас жылқы бар. Табынды жылқы шаруашылығының дамуына құрамы мен қоректілігі жағынан бай өсімдіктері мен суаратын көздері бар таулы және тау бөктеріндегі жайылымдардың ауқымды массивтерінің болуы қолайлы.

Қой шаруашылығы ауданның мал шаруашылығының негізгі салаларының бірі, қой еті мен жүн, сондай-ақ тері-тон шикізаты өндірісінің көзі болып табылады. Округте 7494 бас қой мен ешкі бар. Құрғақ дала және шөлейт аймақтарда қойлардың қатал жайылымдық жағдайларына ерекше бейімделуі, жоғары жүн және ет-май өнімділігі ауданда саланы перспективалы етеді.

Ауылдық округ бойынша ауыл шаруашылығы жануарларын жаю үшін жайылымдардың қажеттілігін есептеу

Ауылдық округтің атауы	Мал түрі	Бас саны	Жайылымдық жем қажет, ц		1 га жайылымдық азық-тың шығымы, ц	Жайылым қажет, га
			басына	барлығы
1	2	3	4	5	6	7
Ақсуат а/о	ІҚМ қой, ешкі, жылқы	8692 7494 1357	40 10 45	363685 227680 74940 61065	15	24246

ЖЕРДІ ПАЙДАЛАНУДЫҢ ЕРЕКШЕ РЕЖИМІ БАР АУМАҚ

Су қорғау аймақтары мен белдеулері және олардың шаруашылық қызметінің режимін су қорын пайдалану және қорғау, сумен жабдықтау, су бұру саласындағы уәкілетті органмен, санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылық саласындағы уәкілетті органмен, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органмен келісу бойынша бекітілген жобалау құжаттамасы негізінде, су объектілерінің ластануын, сарқылуын болғызбау және оларды санитариялық және экологиялық нормалар мен талаптарға сәйкес келетін жағдайда қолдау, сондай-ақ өсімдіктер мен жануарлар әлемін сақтау үшін облыстың жергілікті атқарушы органы белгілейді.

Қазақстан Республикасы Су кодексінің 125-бабының талаптарына сәйкес су қорғау белдеуі шегінде:

- су объектілерінің сапалық және гидрологиялық жай-күйін нашарлататын (ластану, қоқыстану, сарқылу) шаруашылық қызметіне немесе өзге де қызметке;

- су шаруашылығы және су жинау құрылыстары мен олардың коммуникацияларын, көпірлерді, көпір құрылысжайларын, айлақтарды, порттарды, пирстерді және су көлігі қызметіне байланысты өзге де көліктік инфрақұрылым объектілерін, сондай-ақ су объектісіндегі рекреациялық аймақтарды қоспағанда, ғимараттар мен құрылысжайларды салуға және пайдалануға;

- су объектілерінің және олардың су қорғау аймақтары мен белдеулерінің ластануын болғызбайтын құрылыстармен және құрылғылармен қамтамасыз етілмеген қазіргі бар объектілерді пайдалануға;

- жекелеген учаскелерді шалғындандыруға, егін егуге және ағаш отырғызуға арналған жерлерді өңдеуді қоспағанда, топырақ және өсімдік қабатын бұзатын жұмыстарды жүргізуге (оның ішінде жер жыртуға, мал жаюға, пайдалы қазбаларды өндіруге);

- шатыр қалашықтарын, көлік құралдары үшін тұрақты тұрақтарды, малдың жазғы жайылым қостарын орналастыруға;

- тыңайтқыштардың барлық түрлерін қолдануға тыйым салынады.

Су қорғау аймақтарының шегінде:

- су объектілерін және олардың су қорғау аймақтары мен белдеулерінің ластануы мен қоқыстануын болғызбайтын құрылыстармен және құрылғылармен қамтамасыз етілмеген жаңа және реконструкцияланған объектілерді пайдалануға беруге;

- ғимараттарға, құрылыстарға, коммуникацияларға және басқа да объектілерге реконструкция жүргізуге, сондай-ақ құрылыс, су түбін тереңдету және жарылыс жұмыстарын жүргізуге, пайдалы қазбалар өндіруге, кәбіл, құбыр және басқа да коммуникацияларды төсеуге, белгіленген тәртіппен жергілікті атқарушы органдармен, бассейндік инспекциялармен, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органмен, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен және басқа да мүдделі органдармен келісілген жобасы жоқ бұрғылау, жер қазу және өзге де жұмыстар жүргізуге;

- тыңайтқыштар, пестицидтер, мұнай өнімдерін сақтайтын қоймаларды, көлік құралдары мен ауыл шаруашылығы техникасына техникалық қызмет көрсету, оларды жуу пункттерін, механикалық шеберханаларды, тұрмыстық және өнеркәсіп қалдықтарын төгетін құрылғыны, аппаратураларды пестицидтермен толтыратын алаңдарды, авиациялық-химиялық жұмыстар жүргізуге арналған ұшу-қону жолақтарын орналастыруға және салуға, сондай-ақ судың сапасына кері әсер ететін басқа да объектілерді орналастыруға;

- мал шаруашылығы фермалары мен кешендерін, сарқынды су жинағыштарды, сарқынды сумен суарылатын егістіктерді, зираттарды, мал қорымдарын (биотермиялық шұңқырларды), сондай-ақ жерүсті және жерасты суларының микробпен ластану қаупіне себепші болатын басқа да объектілерді орналастыруға;

- жүктелім нормасынан асырып мал жаюға, су тоғандарының режимін нашарлататын мал тоғыту мен санитариялық өңдеуге және шаруашылық қызметінің басқа да түрлеріне;

- су көздеріндегі су кемерінен екі мың метрге жетпейтін қашықтықта орналасқан ауыл шаруашылығы дақылдары мен орман екпелерін пестицидтермен авиациялық өңдеу және авиация арқылы минералдық тыңайтқыштармен қоректендіру тәсілін қолдануға;

- концентрациясының жол берілетін шегі белгіленбеген пестицидтерді қолдануға, қардың үстіне тыңайтқыш себуге, сондай-ақ залалсыздандырылмаған көң қосылған сарқынды суды және тұрақты хлорорганикалық пестицидтерді тыңайтқыш ретінде пайдалануға тыйым салынады.

Су қорғау аймағында мәжбүрлі санитариялық өңдеу жүргізу қажет болған жағдайда уыттылығы әлсіз және орташа тұрақсыз пестицидтерді қолдануға жол беріледі.

Малды суаруды санитарлық нормаларды сақтай отырып, су көздері мен капталған бұлақтардың суат алаңдарында жүзеге асыру қажет. Елді мекендердің санитарлық жағдайын жақсарту үшін мал шаруашылығы фермаларының көң және қалдықтар қоймасы үшін арнайы алаңдар салу, тұрмыстық қалдықтар төгетін орындар салу, техниканы жуу үшін арнайы орындар құру, жанар-жағармай материалдарын сақтау орындарында жер біліктерін құру қажет.

Ақсуат ауылдық округі бойынша 2024-2025 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарына 1-қосымша

Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері жәнежер пайдаланушылар бөлінісінде Ақсуат ауылдық округі аумағында жайылымдардың орналасу схемасы

Ақсуат ауылдық округі бойынша 2024-2025 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарына 2-қосымша

Жайылым айналымдарының қолайлы схемасы

Ақсуат ауылдық округі бойынша 2024-2025 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарына 3-қосымша

Жайылымдардың, оның ішінде маусымдық жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылымобъектілері белгіленген картасы

Ақсуат ауылдық округі бойынша 2024-2025 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарына 4-қосымша

Жайылым пайдаланушылардың су тұтыгу нормасына сәйкес жасалған су көздеріне (көлдерге, өзендерге, тоғандарға, апандарға, суару немесе суландыру каналдарына, құбырлы немесе шахталы құдықтар) қол жеткізу схемасы

Ақсуат ауылдық округі бойынша 2024-2025 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарына 5-қосымша

Жайылымы жоқ жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын орналастыру үшін жайылымдарды қайта бөлу және оны берілетін жайылымдарға ауыстыру схемасы

Ақсуат ауылдық округі бойынша 2024-2025 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарына 6-қосымша

Аудандық маңызы бар қала, ауыл, ауылдық округ маңында орналасқан жайылымдармен қамтамасыз етілмеген жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын шалғайдағы жайылымдарға орналастыру схемасы

Ақсуат ауылдық округі бойынша 2024-2025 жылдарға арналған жайлымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарына 7-қосымша

Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі

Жылдар	Жайылымға малдарды айдан шығару және жайылымнан қайтару мерзімі
2024	Наурыздың ІІ он күндігінен Мамырдың ІІ он күндігіне дейін	Мамырдың ІІ он күндігінен Қазанның ІІ он күндігіне дейін	Қазанның ІІ он күндігінен Қарашаның ІІІ он күндігіне дейін	Қарашаның ІІІ он күндігінен Наурыздың ІІ он күндігіне дейін
2025	Наурыздың ІІ он күндігінен Мамырдың ІІ он күндігіне дейін	Мамырдың ІІ он күндігінен Қазанның ІІ он күндігіне дейін	Қазанның ІІ он күндігінен Қарашаның ІІІ он күндігіне дейін	Қарашаның ІІІ он күндігінен Наурыздың ІІ он күндігіне дейін

Об утверждении Плана по управлению пастбищами и их использованию по Аксуатскому сельскому округа на 2024-2025 годы

Решение маслихата района Аксуат области Абай от 24 апреля 2024 года № 15/4-VIII

В соответствии со статьями 8, 13 Закона Республики Казахстан "О пастбищах", подпунктом 15) пункта 1 статьи 6 Закона Республики Казахстан от "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан", маслихат района Аксуат РЕШИЛ:

1. Утвердить План по управлению пастбищами и их использованию по Аксуатскому сельскому округу на 2024-2025 годы, согласно приложениям к настоящему решению.

2. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель маслихата района Аксуат

Ж. Оразгалиев

Приложение к решению маслихата района Аксуат от 24 апреля 2024 года №15/4-VIII

План по управлению пастбищами и их использованию по Аксуатскому сельскому округу на 2024-2025 годы

Настоящий План по управлению пастбищами и их использованию по Аксуатскому сельскому округу на 2024-2025 годы (далее План) разработан в соответствий с Законами Республики Казахстан "О пастбищах", "О местном государственном управлений и самосамоуправлении в Республике Казахстан", приказом Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан–Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 24 апреля 2017 года № 173 "Об утверждений Правил рационального использования пастбищ", приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 14 аперля 2015 года № 3-3/332 "Об утверждений предельно допустимой нормы нагрузки на общую площадь пасбищ".

План принимается в целях рационального использования пастбищ, устойчивого обеспечения потребности в кормах и предотвращения процессов деградаций пасбищ.

План принят с учетом сведений о состояний геоботанического обследования пастбищ, сведений о ветеринарно-санитарных объектах, данных о численности поголовья сельскохозяйственных животных с указанием их владельцев – пастбищепользователей, физических и (или) юридических лиц, данных о количестве гуртов, отар, табунов, сформированных по видам и половозрастным группам сельскохозяйственных животных, сведений о формирований поголовья сельскохозяйственных животных для выпаса на отгонных пастбищах, особенностей выпаса сельскохозяйственных животных на культурных и аридных пастбищах, сведений о сервитутах для прогона скота и иных данных, предоставленных государственными органами, физическими и юридическими лицами.

План по управлению пастбищами и их использованию – документ, определяющий и обосновывающий организацию и устройство территории пастбищ на ближайшую перспективу, содержащий комплекс мероприятий, обеспечивающих наиболее оптимальное использование каждого земельного участка с учетом его индивидуальных характеристик (плодородия, технических свойств использования, природно-климатических, экологических и других особенностей).

План содержит:

1) Схему (карту) расположения пастбищ на территорий административно-территориальной единицы в разрезе категорий земель, собственников земельных участков и землепользователей на оснований првоустанавливающих документов, согласно приложению 1 к настояцему Плану;

2) Приемлемые схемы пастбищеоборотов, согласно приложению 2 к настоящему Плану;

3) Карту с обозначением внешних и внутренних границ и площадей пастбищ, в том числе сезонных, объектов пастбищной инфраструктуры, согласно приложению 3 к настоящему Плану;

4) Схему доступа пастбищепользователей к водоисточникам (озерам, рекам, прудам, копаниям, оросительным и обводнительным каналам, трубчатым и шахтным колодцам), составленную согласно норме потребления воды, согласно приложению 4 к настоящему Плану;

5) Схему перераспределения пастбищ для размещения поголовья сельскохозяйственных животных физических и (или) юридических лиц, у которых отсутствуют пастбища, и перемещения его на предоставляемые пастбища, согласно приложению 5 к настоящему Плану;

6) Схему размещения поголовья сельскохозяйственных животных на отгонных пастбищах физических и (или) юридических лиц, у которых отсутствуют пастбища, и перемещения его на предоставляемые пастбища. Согласно приложению 6 к настоящему Плану;

7) Календарный график по использованию пастбищ, устанавливающий сезонные маршруты выпаса и передвижения сельскохозяйственных животных, согласно приложению 7 к настоящему Плану;

Общая площадь территорий Аксуатского сельского округа 70 200 га, из них пастбищные земли 65 930 га, орошаемые земли – 1 570 га, сенокосные земли – 2 700 гектар.

По категориям земли подразделяются на:

Земли сельскохозяйственного назначения – 48 438 га;

Земли населенных пунктов – 16 132 га;

В сельском округе действуют 1 ветеринарных пунктов, 1 убойных площадок, 1 скотомогильников.

Обеспечение в процессе производства сельскохозяйственной продукции максимального эффекта в осуществлении целей землепользования, с учетом охраны земель и оптимального взаимодействия с природными факторами, способами, не приводящими к существенному снижению урожайности и качественному составу травостоя, на основе Плана по управлению пастбищами и их использованию, дающего направление на более рациональную организацию и использование пастбищных угодий в конкретных природно-экономических условиях.

План по управлению пастбищами и их использованию предусматривает развитие производства и организацию территории пастбищ на ближайшие 2 года и на период до 5-ти лет.

Аксуатский сельский округ расположен в центральной части района Аксуат, его площадь 70,2 тысяч га, что составляет 3,0 % от площади района.

На севере и западе сельский округ граничит с землями Екпинского сельского округа, на востоке и юге с землями Кумгольского сельского округа.

Центром сельского округа является село Кумголь, расположенное в 26 км от районного центра село Аксуат.

Транспортная связь с райцентром осуществляется по автодороге местного значения Аксуат – Кумголь - Ойшылик. Дорога по техническому состоянию относится к IV категории с твердым покрытием. Связь с населенными пунктами внутри сельского округа осуществляется по асфальтированным и гравийным межхозяйственным дорогам.

Основное производственное направление в сельском округе – животноводство в котором преобладают – мясное скотоводство, овцеводство и коневодство. В личных подсобных хозяйствах округа имеется 8692 головы крупного рогатого скота, 1357 голов лошадей и 7494 головы овец и коз.

На территории округа выделяются следующие растительные зоны:

Предгорная пустынно-степная зона переходная от степей к пустыням. Характерным для этой зоны является наличие в составе растительности степных ксероморфных дернинных злаков и пустынных ксероморфных кустарничков. Сомкнутость растительности не превышает 30-40%, ее высота до 30-40см. Урожайность сухой растительной массы 3- 4ц/га.

Пустынная зона образуется полынными, полынно-солянковыми и злаково-полынными, отчасти кустарниковыми северными пустынями. В растительном покрове господствуют ксерофиты и галофиты (полынь селетяная, на песках – полынь песчаная и метельчатая), кустарники – саксаул Зайсанский, травянистые своды, солянки качким, полукустарники – ежовник солончаковый, прутняк просторный и др. Сомкнутость растительности не превышает 30-40 %, ее высота до 10-30 см. Урожайность сухой растительной массы 1- 4 ц/га.

ОРГАНИЗАЦИЯ ТЕРРИТОРИИ ПАСТБИЩ

В создании прочной кормовой базы для животноводства и предотвращения процессов деградации пастбищ необходимо правильное использование пастбищ, которые являются одним из основных источников дешевых н питательных кормов.

Основой рационального использования естественных пастбищ является пастбищеоборот.

Пастбищоборот - это система использования пастбищ и ухода за ними, направленная на поддержание и увеличение продуктивности травостоя. Система, в которой отдельные приемы использования и ухода чередуются, повторяясь по годам в определенной последовательности. Своевременное стравливание травостоя на определенных типах пастбищ, учитывая особенности вегетации растительности; наименьшее количество затрат на организацию пастбищного хозяйства; правильное размещение пастбищных участков, водоисточников и сведения к минимуму холостых передвижений животных, соблюдение необходимых ветеринарно-профилактических требований.

Использование пастбищ в системе пастбищеоборотов должно обеспечивать удовлетворение каждой группы животных необходимыми пастбищным кормом, предоставляя периодически отдых сильно сбитым участкам, и предупреждая, таким образом, ухудшение качества травостоя.

Предоставление пастбищам отдых в определенное время сезона – одно из важнейших мероприятий по их улучшению. В течение этого времени растения осеменяются и дают всходы молодых побегов, улучшается ботанический состав растительного покрова. Отдых пастбищ дает заметное увеличение урожайности и полезен для всех видов пастбищ.

Площадь пастбищеоборотных участков определяется исходя из продолжительности пастбищного периода, норм пастбищного корма на одну голову и урожайности пастбищ. Средний размер поля пастбищеоборота составляет от 600 до 1500 га. Использование пастбищ в определенной системе пастбищеоборота является важным условием сохранения ботанического состава травостоя и поддержание его природной урожайности.

При закреплении пастбищных угодий за группами и видами животных важное значение имеет наличие водных источников для водопоя. Основная площадь пастбищ обводнена за счет естественных водных источников (водохранилище, озера, реки, ручьи, родники, пруды). Водопой животных осуществляется непосредственно из водных источников, водопойные пункты отсутствуют. Вода во всех источниках хорошего качества, пригодна для водопоя скота. При закреплении пастбищ учитывался предельно допустимый радиус водопоя скота: для овец и коз – 6 км, для коров – 2,5 км, для лошадей – 8 км.

Кроме того, учтено допустимое поголовье животных, обслуживаемое одним водопойным пунктом: - 250 голов КРС или лошадей, - 2000 голов овец.

На рассматриваемой территории имеются трубчатые и шахтные колодцы за счет которых обводнены зимние пастбища.

В округе, в основном, разводят крупный рогатый скот мясного направления. В мясном скотоводстве принято кормить животных с большим удельным весом пастбищной травы и высококачественного сена, при малых затратах сочных и концентрированных кормов. На хороших пастбищах можно получать на голову средний суточный привес от 700 г. и более в зависимости от возраста. Природно-климатическими условиями зоны, структурой и качеством сельскохозяйственных угодий определена стойлово-пастбищная система содержания скота. Продолжительность стойлового периода составляет 130-150 дней. Пастбищный период длится 210-230 дней, начинается в начале апреля и заканчивается в конце ноября. На зимний период скот концентрируется на фермах при населенных пунктах и на зимовках.

Поголовье крупного рогатого скота представлено в основном казахской белоголовой, алатауской породами, а также помесью других пород.

Коневодство является одной из отраслей животноводства района, источником производства высококачественной и диетической конины, целебного напитка – кумыса, кожевенного сырья. В округе имеется 1357 голов лошадей. Развитию табунного коневодства благоприятствует наличие обширных массивов горных и предгорных пастбищ с богатой по составу и питательности растительностью и источниками водопоя.

Овцеводство является одной из основных отраслей животноводства района, источником производства баранины и шерсти, а также кожевенно-шубно-мехового сырья. В округе имеется 7494 головы овец и коз. Исключительная приспособленность овец к суровым пастбищным условиям содержания в сухостепных и полупустынных зонах, высокая шерстная и мясо-сальная продуктивность делают отрасль перспективной в районе.

Расчет потребности пастбищ для выпаса сельскохозяйственных животных по сельскому округу

Наименование сельского округа	Виды скота	Коли-чество голов	Требуется паст-бищных кормов, ц		Выход пастбищных кор-мов с 1 га, ц	Требуется пастбищ, га
			на голо-ву	всего
1	2	3	4	5	6	7
Аксуатский с/о	КРС овцы,козы лошади	8692 7494 1357	40 10 45	363685 227680 74940 61065	15	24246

Территория с особым режимом использования земель

Водоохранные зоны и полосы и режим их хозяйственной деятельности устанавливается местным исполнительным органом области на основании утвержденной проектной документации, по согласованию с уполномоченным органом в области использования и охраны водного фонда, водоснабжения, водоотведения, уполномоченным органом в области санитарно-эпидемиологического благополучия, уполномоченным государственным органом в области охраны окружающей среды, для предотвращения загрязнения, истощения и поддержки водных объектов в состоянии, соответствующем санитарным и экологическим нормам и требованиям, а также сохранение растительного и животного мира.

В соответствии с требованиями статьи 125 Водного Кодекса Республики Казахстан в пределах водоохраной полосы запрещается:

- хозяйственная и иная деятельность, ухудшающая качественное и гидрологическое состояние (загрязнение, засорение, истощение) водных объектов;

- строительство и эксплуатация зданий и сооружений, за исключением водохозяйственных и водозаборных сооружений и их коммуникаций, мостов, мостовых сооружений, причалов, портов, пирсов и иных объектов транспортной инфраструктуры, связанных с деятельностью водного транспорта, а также рекреационных зон на водном объекте;

- эксплуатация существующих объектов, не обеспеченных сооружениями и устройствами, предотвращающими загрязнение водных объектов и их водоохранных зон и полос;

- проведение работ, нарушающих почвенный и травяной покров (в том числе распашка земель, выпас скота, добыча полезных ископаемых), за исключением обработки земель для залужения отдельных участков, посева и посадки леса;

- устройство палаточных городков, постоянных стоянок для транспортных средств, летних лагерей для скота;

- применение всех видов удобрений.

В пределах водоохранных зон запрещается:

- ввод в эксплуатацию новых и реконструированных объектов, не обеспеченных сооружениями и устройствами, предотвращающими загрязнение и засорение водных объектов и их водоохранных зон и полос;

- проведение реконструкции зданий, сооружений, коммуникаций и других объектов, а также производство строительных, дноуглубительных и взрывных работ, добыча полезных ископаемых, прокладка кабелей, трубопроводов и других коммуникаций, буровых, земельных и иных работ без проектов, согласованных в установленном порядке с местными исполнительными органами, уполномоченным органом, уполномоченным государственным органом в области охраны окружающей среды, центральным уполномоченным органом по управлению земельными ресурсами, уполномоченными органами в области энергоснабжения и санитарно-эпидемиологического благополучия населения и другими заинтересованными органами;

- размещение и строительство складов для хранения удобрений, пестицидов, ядохимикатов и нефтепродуктов, пунктов технического обслуживания, мойки транспортных средств и сельскохозяйственной техники, механических мастерских, устройство свалок бытовых и промышленных отходов, площадок для заправки аппаратуры пестицидами и ядохимикатами, взлетно-посадочных полос для проведения авиационно-химических работ, а также размещение других объектов, отрицательно влияющих на качество воды;

- размещение животноводческих ферм и комплексов, накопителей сточных вод, полей орошения сточными водами, кладбищ, скотомогильников, а также других объектов обусловливающих опасность микробного загрязнения поверхностных и подземных вод;

- выпас скота с превышением нормы нагрузки, купание и санитарная обработка скота и другие виды хозяйственной деятельности, ухудшающие режим водоемов;

- применение способа авиа обработки ядохимикатами и авиаподкормки минеральными удобрениями сельскохозяйственных культур и лесонасаждений на расстоянии менее двух тысяч метров от уреза воды в водном источнике;

- применение пестицидов, на которые не установлены предельно допустимые концентрации, внесение удобрений по снежному покрову, а также использование в качестве удобрений не обезвреженных навозосодержаших сточных вод и стойких хлорорганических ядохимикатов.

При необходимости проведения вынужденной санитарной обработки в водоохраной зоне допускается применение мало- и среднетоксичных нестойких пестицидов;

Водопой скота необходимо осуществлять на водопойных площадках водных источников и каптированных родников с соблюдением санитарных норм. Для улучшения санитарных условий насаленных пунктов необходимо строительство специальных площадок для склада навоза и отходов животноводческих ферм, строительство мест для свалок бытовых отходов, создавать специальные места для мойки техники, создавать земляные валы в местах хранения горюче смазочных материалов.

Приложение 1 к Плану по управлению пастбищами и их использованию Аксуаткий сельский округ на 2024-2025 годы

Схема (карта) расположения пастбищ на территории Аксуатский сельский округ в разрезе категорий земель, собственников земельных участков и землепользователей на основании правоустанавливающих документов

Приложение 2 к Плану по управлению пастбищами и их использованию Аксуаткий сельский округ на 2024-2025 годы

Приемлемые схемы пастбищеоборотов

Приложение 3 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по Аксуатский сельский округ на 2024-2025 годы

Карта с обозначением внешних и внутренних границ и площадей пастбищ, в том числе сезонных, объектов пастбищной инфраструктуры

Приложение 4 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по Аксуатский сельский округ на 2024-2025 годы

Схема доступа пастбищепользователей к водоисточникам (озерам, рекам, прудам, копаням, оросительным или обводнительным каналам, трубчатым или шахтным колодцам) составленную согласно норме потребления воды

Приложение 5 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по Аксуатский сельский округ на 2024-2025 годы

Схема перераспределения пастбищ для размещения поголовья сельскохозяйственных животных физических и (или) юридических лиц, у которых отсутствуют пастбища, и перемещения его на предоставляемые пастбища

Приложение 6 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по Аксуатский сельский округ на 2024-2025 годы

Схема размещения поголовья сельскохозяйственных животных на отгонных пастбищах физических и (или) юридических лиц, не обеспеченных пастбищами, расположенными при городе районного значения, селе, сельском округе

Приложение 7 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по Аксуатский сельский округ на 2024-2025 годы

Календарный график по использованию пастбищ, устанавливающий сезонные маршруты выпаса и передвижения сельскохозяйственных животных

Годы	Сроки перегона скота на пастбища и возврата скота от пастбища
2024	от ІІ декады марта до ІІ-декады мая	от ІІ декады мая до ІІ-декады октября	от ІІ декады октября до ІІІ-декады ноября	от ІІ декады ноября до ІІ-декады марта
2025	от ІІ декады марта до ІІ-декады мая	от ІІ декады мая до ІІ-декады октября	от ІІ декады октября до ІІІ-декады ноября	от ІІ декады ноября до ІІ-декады марта