ИПС "Әділет"

"Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 5-тармағына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 12 шілдедегі № 501 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі туралы ереженің 15-тармағының 56-7) тармақшасына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:

1. Мыналар:

1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес "Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің ғарыштық және жерүсті сегменттерін пайдалану" кәсіптік стандарты;

2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес "Ғарыштық суреттерді бастапқы өңдеу және сапасын бақылау" кәсіптік стандарты;

3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес "Ғарыш аппараттары мен ғарыштық жүйелерді жобалау" кәсіптік стандарты;

4) осы бұйрыққа 4-қосымшаға сәйкес "Зымыран-ғарыш техникасын және жердегі ғарыш инфрақұрылымы объектілерін пайдалану" кәсіптік стандарты бекітілсін.

2. "Ғарыш қызметі саласындағы кәсіптік стандарттарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2018 жылғы 19 желтоқсандағы № 216/НҚ бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17994 болып тіркелген) күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің Аэроғарыш комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрыққа қол қойылған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде оның электрондық көшірмесін қазақ және орыс тілдерінде ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі вице-министріне жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Цифрлық даму, инновациялар және
аэроғарыш өнеркәсібі министрі

Ж. Мәдиев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Еңбек және халықты әлеуметтік

қорғау министрлігі

Қазақстан Республикасы
Цифрлық даму, инновациялар
және аэроғарыш өнеркәсібі
министрінің
2024 жылғы 25 желтоқсандағы
№ 842/НҚ бұйрығына
1-қосымша

"Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің ғарыштық және жерүсті сегменттерін пайдалану" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Кәсіптік стандарттың қолданылу аясы: "Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің ғарыштық және жерүсті сегменттерін пайдалану" кәсіптік стандарты "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес әзірленді және білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде кәсіпорындарда кадрлар даярлауға, білім беру ұйымдары қызметкерлері мен түлектерінің кәсіптік біліктілігін тануға және осы жүйенің ғарыштық және жерүсті сегменттерін пайдалану саласындағы мәселелердің кең ауқымын шешуге, сондай-ақ ғарыш қызметі саласындағы ғылыми зерттеулер мен әзірлемелерге қойылатын талаптарды белгілейді.

2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) ғарыш жүйесі – ғарыш кеңістігіндегі міндеттерді шешуге арналған функционалдық-өзара байланысты орбиталық және жерүсті техникалық құралдардың жиынтығы;

2) Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау – ғарыш кеңістігінен құрлық, мұхит және атмосфера элементтерінің меншікті және шағылысқан сәулеленуін бақылау және өлшеу арқылы Жердің беті мен қойнауы туралы ақпарат алу процесі;

3) Жерді қашықтықтан зондтаудың ғарыш жүйесі – ғарыш түсірілімдері арқылы ғылыми, әлеуметтік-экономикалық, экологиялық және қорғаныстық міндеттерді шешу мақсатында Жердің беті мен жер бетінің құрылымы туралы кеңістіктік деректерді жинауға, табиғи параметрлер мен құбылыстардың, табиғи ресурстардың, қоршаған ортаның, сондай-ақ антропогендік факторлар мен түзілімдердің сипаты мен уақытша өзгергіштігін сипаттауға арналған жүйе;

4) Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің ғарыш аппараттарын басқару – Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтауға арналған ғарыштық ұшу аппараттарын пайдалану;

5) Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің ғарыш аппараты – ғарыш кеңістігін зерттеу және (немесе) пайдалану мақсатында ғарыш кеңістігіне шығаруға арналған техникалық құрылғы.

3. Осы кәсіптік стандартта келесі қысқартулар қолданылады:

1) ҒА – ғарыш аппараты;

2) ЖҚЗ ҒЖ – Жерді қашықтықтан зондтаудың ғарыштық жүйесі;

3) ЖҚЗ ҒА – Жерді қашықтықтан зондтаудың ғарыштық аппараты;

4) ЖҚЗ – Жерді қашықтықтан зондтау;

5) БҚ – бағдарламалық қамтылым;

6) СБШ – Салалық біліктілік шеңбері;

7) БТБА – Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамасы;

8) БА – Біліктілік анықтамасы.

2-тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

4. Кәсіптік стандарттың атауы: "Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің ғарыштық және жерүсті сегменттерін пайдалану".

5. Кәсіптік стандарттың коды: M72193059.

6. Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші (ЭҚЖЖ) сәйкес секцияны, бөлімді, топты, сыныпты және кіші сыныпты көрсету:

М "Кәсіптік, ғылыми және техникалық қызмет";

72 "Ғылыми зерттеулер мен әзірлемелер";

72.1 "Жаратылыстану және техникалық ғылымдар саласындағы ғылыми зерттеулер мен эксперименттік әзірлемелер";

72.19 "Жаратылыстану және техникалық ғылымдар саласындағы өзге де ғылыми зерттеулер мен эксперименттік әзірлемелер";

72.19.3 "Ғарыш қызметі саласындағы ғылыми зерттеулер мен әзірлемелер".

7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: кәсіптік қызмет саласында, Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің ғарыштық және жердегі сегменттерін пайдалануды қамтамасыз ететін жұмысшылардың қамсыздандырылуына, сапасына, еңбек жағдайларына, біліктілігі мен құзыретіне қойылатын талаптарды белгілеу. Ғарыштық және жерүсті сегменттерін пайдалану ЖҚЗ ҒЖ штаттық жұмыс режимін қамтамасыз етуді қамтиды.

8. Кәсіптер карточкаларының тізбесі:

1) Ғарыш аппараттарының ұшу қарқыны инженері – 6 СБШ деңгейі;

2) Ғарыш аппараттарының ұшу қарқыны инженері – 7 СБШ деңгейі;

3) Ғарыш аппараттарының ұшу тапсырмаларын жоспарлау жөніндегі инженер – 6 СБШ деңгейі;

4) Ғарыш аппараттарының ұшу тапсырмаларын жоспарлау жөніндегі инженер – 7 СБШ деңгейі;

5) Ғарыш жүйесін аппараттық-бағдарламалық қамсыздандыру жөніндегі инженер – 6 СБШ деңгейі;

6) Ғарыш жүйесін аппараттық-бағдарламалық қамсыздандыру жөніндегі инженер – 7 СБШ деңгейі;

7) Ғарыш аппараттарын басқару жөніндегі инженер – 6 СБШ деңгейі;

8) Ғарыш аппараттарын басқару жөніндегі инженер – 7 СБШ деңгейі;

9) Жерсеріктік байланыстың жерүсті станцияларын пайдалану жөніндегі инженер – 6 СБШ деңгейі;

10) Жерсеріктік байланыстың жерүсті станцияларын пайдалану жөніндегі инженер – 7 СБШ деңгейі.

3-тарау. Кәсіптердің карточкалары

9.Кәсіптің карточкасы "Ғарыш аппараттарының ұшу қарқыны инженері"

Топтың коды:

2144-5

Қызмет атауының коды:

2144-5-001

Кәсіптің атауы:

Ғарыш аппараттарының ұшу қарқыны инженері.

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

СБШ бойынша біліктіліктің ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура).

Мамандығы:
Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 1 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Қызметтің негізгі мақсаты:

ҒА орбиталарының параметрлерін сақтау.

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. ҒА орбиталарының параметрлерін сақтау үшін орбиталық маневрді орындау бойынша есептеулер жүргізу;
2. Басқа объектілермен соқтығысуы мүмкін болған жағдайда орбиталық маневрлерді орындау бойынша есептеулер жүргізу.

Қосымша еңбек функциялары:

Еңбек функциясы 1: ҒА орбиталарының параметрлерін сақтау үшін орбиталық маневрді орындау бойынша есептеулер жүргізу.

Дағды 1:
Орбиталарды есептеу принциптерін қолдану және ҒА қозғалысының ағымдағы параметрлерін анықтау.

Машықтар:

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі.
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Орбитадағы ҒА орнын анықтау үшін арнайы бағдарламаларды қолдану.

Машықтар:

1. Тиісті бағдарламалық қамтылымды қолдана отырып, орбиталық параметрлерді түзету маневрлері бойынша есептеулер жүргізу.
2. ҒА орбитасының күнделікті анықтамасын жасаңыз;
3. Орбиталар мен аспан денелерінің эфемеридтерін есептей отырып, орбиталарды болжау;
4. Орбиталық параметрлерді басқаруды орындаңыз.

Білімдер:

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 3:
ЖҚЗ ҒЖ ҒА пайдалану жөніндегі техникалық құжаттаманы талдау.

Машықтар:

1. Ақпаратты әртүрлі көздерден алу және өңдеу, оны талдау және ағымдағы жұмыста пайдалану;
2. Техникалық құжаттамадағы талаптарды талдау;
3. Арнайы анықтамалық материалдарды қолданыңыз;
4. Қолда бар технологиялардың болуы мен қолжетімділігін, сондай-ақ өз шешімдеріңізді әзірлеу перспективаларын талдау.

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c, Linux / Unix операциялық жүйесі.
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
Басқа объектілермен соқтығысуы мүмкін болған жағдайда орбиталық маневрлерді орындау бойынша есептеулер жүргізу.

Дағды 1:
ҒА және басқа ғарыш объектілерінің қозғалысының ағымдағы параметрлерін анықтау.

Машықтар:

1. ҒА орбитасының күнделікті анықтамасын жасау;
2. Орбиталар мен аспан денелерінің эфемеридтерін есептей отырып, орбиталарды болжау;
3. Орбиталық параметрлерді басқаруды орындау.
4. КА-ның басқа Ғарыш объектілерімен ықтимал соқтығысуы туралы хабарламаларды бақылау.

Білімдер:

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Орбитадағы ҒА және басқа ғарыш объектілеріндегі ҒА орнын анықтау үшін арнайы бағдарламаларды пайдалану.

Машықтар:

Білімдер:

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Командада жұмыс істей білу;
Тәртіптілік;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1. "Ғарыш қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңы;
2. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыштық зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген);
3. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

Ғарыш аппараттарының ұшу қарқынының инженері

10. Кәсіптің карточкасы "Ғарыш аппараттарының ұшу тапсырмаларын жоспарлау инженері"

Топ коды:

2144-5

Қызметтің атауының коды:

2144-5-002

Кәсіптің атауы:

Ғарыш аппараттарының ұшу тапсырмаларын жоспарлау жөніндегі инженері.

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Жоғары білім беру (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура).

Мамандығы:
Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 1 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Қызметтің негізгі мақсаты:

ҒА арналған түсірілім жоспарын қалыптастыру.

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Өтінімдер бойынша ғарыш аппараттары үшін түсірілім жоспарын қалыптастыруды қамтамасыз ету;
2. Өтінімдерге сәйкес түсірілім параметрлерін, ғарыш аппаратының техникалық мүмкіндіктерін есепке алу.Өтінімдерге сәйкес түсірілім параметрлерін, ғарыш аппаратының техникалық мүмкіндіктерін есепке алуды жүзеге асыру.

Қосымша еңбек функциялары:

Еңбек функциясы 1: Өтінімдер бойынша ғарыш аппараттары үшін түсірілім жоспарын қалыптастыруды қамтамасыз ету.

Дағды 1:
Ғарыштық түсірілім жоспарын талдау және жасау.

Машықтар:

1. Өтінімдерді түсіндіру: түсірілім мақсаттарын, нысан параметрлерін, сапа талаптарын және орындалу уақыт терезелерін анықтау;
2. Қызығушылық аймақтарын * .XML форматына ауыстыру және метеорологиялық бұлтты болжамдармен файлды қалыптастыру процедурасын жүргізу;
3. Басым түсірілімдерді орындау үшін орбиталық терезелерді есептеңіз.

Білімдер:

1. Камералардың, көру өрістерінің, ғарыш аппараттарының спектрлерінің диапазонының ажыратымдылығы;
2. Ғарыштық миссияларды жоспарлау, траекторияларды модельдеу және есептеу;
3. Түсірілім уақытына, қуат тұтынуға және жад көлеміне шектеулер;
4. Ғарыш аппараттарының орбиталық параметрлері;
5. Деректерді түсіру және өңдеу мақсаттарын талдау үшін геоақпараттық жүйелермен (мысалы, ArcGIS, QGIS) жұмыс істеу мүмкіндігі;
6. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
7. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
8. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
9. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
10. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Қателерді тексеру және жою.

Машықтар:

1. Түсірілім өтінімдерінің дұрыстығын талдау және тексеру;
2. Өтінім талаптарына сәйкес түсірілімді жоспарлау параметрлерін теңшену;
3. Түсірілім жоспарларын тестілеу және модельдеу сценарийлерін әзірлеу;
4. Қателерді анықтау үшін лог- файлдары мен телеметрия деректерін талдау.

Білімдер:

1. Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
2. Ғарыш аппараттарын жоспарлау және басқару жүйелерінің жұмыс принциптері;
3. Түсірілім жоспарларының уақыттық және кеңістіктік сипаттамаларын талдау әдістері;
4. Спутниктік ресурстардың шектеулі жағдайында түсіру жоспарын талдау;
5. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
6. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
7. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
8. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
Өтінімдерге сәйкес түсірілім параметрлерін, ғарыш аппаратының техникалық мүмкіндіктерін есепке алу.Өтінімдерге сәйкес түсірілім параметрлерін, ғарыш аппаратының техникалық мүмкіндіктерін есепке алуды жүзеге асыру.

Дағды 1:
Өтінімдердің талаптарына сәйкес ғарыш аппаратының техникалық мүмкіндіктерін бағалау.

Машықтар:

1. Техникалық талаптарды түсіндіріп, оларды түсіру параметрлеріне аудару (түсіру бұрышы, бұлттылық және т. б.);
2. Түсірілімге өтінімдерді ғарыш аппаратының техникалық мүмкіндіктеріне сәйкестігін тексеру.

Білімдер:

1. Ғарыш аппаратында орнатылған оптикалық түсіру жүйелерінің құрылысы мен жұмысының негіздері;
2. Белгілі бір ғарыш аппаратының техникалық мүмкіндіктері;
3. Белгілі бір ғарыш аппаратының орбиталық параметрлері;
4. Шығыс деректерінің форматы мен мазмұнына қойылатын талаптар;
5. Өтінімдерді есепке алу қағидалары, олардың басымдығы және ғарыш аппаратының ресурстарын бөлу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Түсірілім жоспарын құру сапасына әсер ететін жағдайларды талдау.

Машықтар:

1. Спутниктік орбиталық параметрлердің түсірілімді жоспарлауға әсерін бағалау;
2. Түсірілім сапасына бұлт немесе жарық сияқты метеорологиялық жағдайларды талдау;
3. Түсіру аймақтарының көрінуін бағалау үшін жер бетінің модельдерін талдау;
4. Спутниктік жабдықтың жай-күйіне және оның түсірілімдерді орындауға әсеріне мониторинг жүргізу.

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. ЖҚЗ деректерін фотограмметриялық өңдеу негіздері;
3. Радиотехника, электроника және телекоммуникация, Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
4. Түсірілім сапасының параметрлері: кеңістіктік ажыратымдылық, спектрлік сипаттамалар, бұрыштық ауытқулар;
5. Спутниктердің қозғалыс динамикасы және олардың мақсатты түсіру аймақтарымен өзара әрекеттесуі.
6. Атмосфералық құбылыстардың түсірілім сапасына әсері туралы білімге ие болу;
7. ЖҚЗ ғарыш аппараттарының сипаттамалары;
8. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
9. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
10. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
11. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік;
Дербестік және жауапкершілік;
Тәртіптілік;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті;
Бастамашылдық.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1. "Ғарыш қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.
2. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыштық зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген).
3. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

Ғарыш аппараттарының ұшу тапсырмаларын жоспарлау жөніндегі инженер

11. Кәсіптің карточкасы "Ғарыш жүйесін аппараттық-бағдарламалық қамсыздандыру жөніндегі инженер"

Топтың коды:

2144-5

Қызмет атауының коды:

2144-5-003

Кәсіптің атауы:

Ғарыш жүйесін аппараттық-бағдарламалық қамсыздандыру жөніндегі инженері.

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

СБШ бойынша біліктіліктің ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура).

Мамандығы:
Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 1 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Қызметтің негізгі мақсаты:

Ғарыш аппараттарының жерүсті кешенінің аппараттық-бағдарламалық құралдарының техникалық жай-күйін бақылау.

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Тұрақты бақылау жүргізу, аппараттық-бағдарламалық құралдардың жұмысындағы ақаулар мен ақауларды анықтау, жерүсті кешенінің жүйелерін қалпына келтіру;
2. Жерүсті кешенінің аппараттық-бағдарламалық құралдарының деректер базасы мен конфигурацияларының уақтылы резервтік көшірмесін жүргізу.

Қосымша еңбек функциялары:

Еңбек функциясы 1: Тұрақты бақылау жүргізу, аппараттық-бағдарламалық құралдардың жұмысындағы ақаулар мен ақауларды анықтау, жерүсті кешенінің жүйелерін қалпына келтіру.

Дағды 1:
Аппараттық-бағдарламалық құралдар мен операциялық жүйелерді тексеру.

Машықтар:

1. Серверлерді, жұмыс станцияларын және желілік жабдықты басқаруды орындау;
2. Үзіліс көздерін анықтау үшін журналдармен, телеметриямен және басқа мәліметтермен жұмыс жасау.

Білімдер:

1. Серверлік жабдықтармен, телекоммуникациялық жүйелермен, желілік құрылғылармен жұмыс және құрылғы;
2. Аппараттық-бағдарламалық компоненттердің типтік ақаулары және диагностика әдістері;
3. Деректерді беру протоколдарының негіздері (TCP/IP, UDP, SNMP) ;
4. Автоматтандырылған бақылау жүйелерін қоса, бағдарламалық қамтылымды теңшеу және жаңарту әдістері;
5. Жоғары вольтты жабдықпен және электр тізбектерімен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техникасы қағидалары;
6. Радиотехникалық және телекоммуникациялық жүйелердің жұмыс принциптері;
7. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
8. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
9. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
10. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Аппараттық-бағдарламалық құралдар мен операциялық жүйелерді тестілеу және номиналды жұмыс режиміне келтіру.

Машықтар:

1. Ақауларды анықтау үшін аппараттық-бағдарламалық құралдар мен операциялық жүйелерді диагностикалауды орындау;
2. Жүйелерді сынау және бақылау үшін арнайы құралдарды қолдану;
3. Деректердің сақтық көшірмесін жасау және қалпына келтіру жүйелерімен жұмыс жасау.

Білімдер:

1. Аппараттық-бағдарламалық кешендер архитектурасының негіздері және олардың жұмыс істеу принциптері;
2. Аппараттық және бағдарламалық қамтамасыз етуді тестілеу әдістері;
3. Желілік хаттамалар мен байланыс жүйелерінің жұмыс принциптері;
4. аппараттық құралдардың жұмысын автоматтандыру және бақылау жүйелері туралы түсінік;
5. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
6. Радиотехника, электроника және телекоммуникация, Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
7. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
8. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
9. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
10. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
Жерүсті кешенінің аппараттық-бағдарламалық құралдарының деректер базасы мен конфигурацияларының уақтылы резервтік көшірмесін жүргізу.

Дағды 1:
Дерекқордың конфигурациялары мен журналдарын мұрағаттауды қамтамасыз ету.

Машықтар:

1. Ұйымның талаптарына сәйкес сақтық көшірме жүйелерін конфигурациялау;
2. Сақтық көшірмелерді автоматты түрде жасау үшін бағдарламалық қамтылымды орнату және конфигурациялау;
3. Сақтық көшірме жасау үшін жад ресурстарын, уақытты, желінің өткізу қабілеттілігін бағалау;
4. Көшіру процесінде қателер мен ақауларды анықтау және түзету.

Білімдер:

1. Файлдық жүйелермен және деректер қоймаларымен жұмыс істеу негіздері;
2. Желілік және бұлттық сақтық көшірме шешімдерін пайдалану ерекшеліктері;
3. Сақтық көшірмелерді шифрлау;
4. Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы ережелері мен талаптары;
5. Жаратылыстану-ғылыми, математикалық және инженерлік пәндер;
6. Радиотехника, электроника және телекоммуникация, Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
7. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
8. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
9. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
10. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Қателерді іздеу және жою.

Машықтар:

1. Процесті автоматтандыру үшін сақтық көшірме жүйелерін теңшену;
2. Сақтық көшірмелердің тұтастығы мен өзектілігін тексеру;
3. Сәтсіздіктер болған жағдайда сақтық көшірмелерден деректерді қалпына келтіруді орындау;
4. Ақаулар анықталған кезде жауап беріңіз және қателерді жою.

Білімдер:

1. Деректердің сақтық көшірмесін жасау және қалпына келтіру жүйелерінің жұмыс принциптері;
2. Сақтық көшірмелерді сақтау форматтары мен оларды қысу әдістерін түсіну;
3. Мәліметтер базасының құрылымын және аппараттық-бағдарламалық құралдардың конфигурациялық файлдарын талдау;
4. Желілік және жергілікті деректер қоймаларының жұмыс принциптері;
5. Жаратылыстану-ғылыми, математикалық және инженерлік пәндер;
6. Радиотехника, электроника және телекоммуникация, Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
7. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
8. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
9. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
10. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Тәртіптілік;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті;
Бастамашылдық.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

Ғарыш аппараттарының ұшу қарқынының инженер

12. Кәсіптің картоскасы: "Ғарыш аппараттарын басқару жөніндегі инженер"

Топ коды:

2144-5

Қызметтің атауының коды:

2144-5-008

Кәсіптің атауы:

Ғарыш аппараттарын басқару жөніндегі инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура).

Мамандығы:
Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 1 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Қызметтің негізгі мақсаты:

Жедел-ғарыш аппараттарын техникалық басқару

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. ҒА борттық аппаратурасынан алынатын телеметриялық ақпарат (ТМА) бойынша техникалық жай-күйді мониторингі;
2. Жерүсті жүйелерінің іс-қимылдарын орындау сегменттің мониторингі.

Қосымша еңбек функциялары:

Еңбек функциясы 1: ҒА борттық аппаратурасынан алынатын телеметриялық ақпарат (ТМА) бойынша техникалық жай-күйді мониторингі.

Дағды 1:
Деректерді талдау және ұшу тапсырмаларының орындалуын бақылау, телеметрияны талдау, ҒА -ның борттық жүйелерінен пайдалы және қызметтік ақпараттың төгілуін мониторингтеу. ЖҚЗ ҒЖ қа пайдалану жөніндегі техникалық құжаттаманы талдау.

Машықтар:

1. Телеметриялық ақпаратты түсіруге, жазуға ұшу тапсырмаларын қоюды бақылауды жүргізу;
2. ҒА негізгі сипаттамаларының қабылданған телеметриясы бойынша тексеруді орындау: негізгі жүйелер мен құрылғылардың қуаттылығы мен температуралық параметрлері, КА бағдарлау және тұрақтандыру жүйесінің параметрлері;
4. Ұшуды басқару орталығының жабдықтары мен аппараттық-бағдарламалық құралдарының техникалық жай-күйіне бақылау жүргізу.

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Дағды 2:
ҒА борттық жүйелерінен пайдалы және қызметтік ақпаратты беру мониторингі.

Машықтар:

1. КА негізгі сипаттамаларының қабылданған телеметриясы бойынша тексеруді орындау: негізгі жүйелер мен құрылғылардың қуаттылығы мен температуралық параметрлері, КА бағдарлау және тұрақтандыру жүйесінің параметрлері;
2. КА-дан пайдалы және қызметтік ақпараттың төгілуін бақылауды жүзеге асыру;
3. Ұшуды басқару орталығының жабдықтары мен аппараттық-бағдарламалық құралдарының техникалық жай-күйіне бақылау жүргізу.

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
Жерүсті жүйелерінің іс-қимылдарын орындау сегменттің мониторингі.

Дағды 1:
Жабдықтар мен аппараттық-бағдарламалық құралдардың техникалық жай-күйін бақылау. Телеметрияны жазу және талдау, ҒА борттық жүйелерінен пайдалы және қызметтік ақпаратты беру мониторингі.

Машықтар:

1. Телеметриялық ақпаратты түсіруге, жазуға ұшу тапсырмаларын қоюды бақылауды жүргізу;
2. ҒА негізгі сипаттамаларының қабылданған телеметриясы бойынша тексеруді орындау: негізгі жүйелер мен құрылғылардың қуаттылығы мен температуралық параметрлері, ҒА бағдарлау және тұрақтандыру жүйесінің параметрлері;
3. ҒА -дан пайдалы және қызметтік ақпараттың төгілуін бақылауды жүзеге асыру;
4. Ұшуды басқару орталығының жабдықтары мен аппараттық-бағдарламалық құралдарының техникалық жай-күйіне бақылау жүргізу.

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
ЖҚЗ ҒЖ қа пайдалану жөніндегі техникалық құжаттаманы талдау.

Машықтар:

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Тәртіптілік;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті;
Бастамашылдық.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

Ғарыш аппараттарын басқару жөніндегі инженер

13. Кәсіптің карточкасы "Жерсеріктік байланыстың жерүсті станцияларын пайдалану жөніндегі инженер"

Топ коды:

2144-5

Қызметтің атауының коды:

2144-5-010

Кәсіптің атауы:

Жерсеріктік байланыстың жерүсті станцияларын пайдалану жөніндегі инженері.

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Жоғары білім (бакалавриат, маман, ординатура).

Мамандығы: Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 1 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Қызметтің негізгі мақсаты:

Антенналарды бағыттау дәлдігі мен сигнал сапасын бақылау үшін жерсеріктік тарату мен қабылдаудың орындалуын қамтамасыз ету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жерүсті кешенінің антенна жүйесі жабдықтарының тиісті техникалық жай-күйін қамтамасыз ету;
2. Спутниктік деректерді беру және қабылдауды талдау.

Қосымша еңбек функциялары:

Еңбек функциясы 1: Жерүсті кешенінің антенна жүйесі жабдықтарының тиісті техникалық жай-күйін қамтамасыз ету.

Дағды 1:
Антенна күмбездерінің техникалық диагностикасы, антенна компоненттеріне жоспарлы және жоспардан тыс қызмет көрсету.

Машықтар:

1. Жүргізу антенна күмбездерін тексеру;
2. Антеннаға тозу (сүзгілер, жәрмеңкелер және т. б.) бойынша қызмет көрсетуді жүзеге асыру;
3. S және X диапазондарындағы G/T деңгейлерін өлшеңіз;
4. Байланыс желісі тізбегінің деградациясын тексеру.

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Радиотехника, электроника және телекоммуникация, Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Дағды 2:
ЖҚЗ ҒЖ спутниктік байланыс бойынша техникалық құжаттаманы талдау.

Машықтар:

Білімдер:

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
Спутниктік деректерді беру және қабылдауды талдау.

Дағды 1:
Жабдықты техникалық талдау, антенна компоненттеріне жоспарлы және жоспардан тыс қызмет көрсету.

Машықтар:

1. Антенна жабдықтарын тексеру;
2. Антеннаға тозу (сүзгілер, жәрмеңкелер және т. б.) бойынша қызмет көрсетуді жүзеге асыру;
3. S және X диапазондарындағы G/T деңгейлерін өлшеңіз;
4. Байланыс желісі тізбегінің деградациясын тексеру.

Білімдер:

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
ЖҚЗ ҒЖ спутниктік байланыс бойынша техникалық құжаттаманы талдау.

Машықтар:

Білімдер:

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Тәртіптілік;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті;
Бастамашылдық.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

СБШ басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

Жерсеріктік байланыстың жерүсті станцияларын пайдалану жөніндегі инженер

14. Кәсіптің карточкасы "Ғарыш аппараттарының ұшу қарқыны инженері"

Топ коды:

2144-5

Қызметтің атауының коды:

2144-5-001

Кәсіптің атауы:

Ғарыш аппараттарының ұшу қарқынының инженері.

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Жоғарығы оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура).

Мамандығы:
Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 2 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Қызметтің негізгі мақсаты:

ҒА орбиталарының параметрлерінің сақтау.

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. ҒА орбиталық параметрлерін сақтау үшін орбиталық маневрді орындау бойынша есептеулерді бақылау және талдау;
2. Басқа объектілермен соқтығысуы мүмкін болған жағдайда орбиталық маневрлерді орындау бойынша есептеулерді бақылау және талдау;
3. Орбита параметрлерін және қозғалтқыш жүйелерін бақылау.

Қосымша еңбек функциялары:

Еңбек функциясы 1: ҒА орбиталық параметрлерін сақтау үшін орбиталық маневрді орындау бойынша есептеулерді бақылау және талдау.

Дағды 1:
Орбиталарды есептеу және ҒА қозғалысының ағымдағы параметрлерін анықтау принциптерін қолдану.

Машықтар:

1. ҒА орбитасының күнделікті анықтамасын жасау;
2. Орбиталар мен аспан денелерінің эфемеридтерін есептей отырып, орбиталарды болжау;
3. Орбиталық параметрлерді басқаруды орындау;
4. Орбиталар бойынша қажетті ақпаратты басқару бөлімдеріне қалыптастыру және беру;

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6 қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Дағды 2:
Орбитадағы ҒА орнын анықтау үшін арнайы бағдарламаларды қолдану.

Машықтар:

1. Тиісті бағдарламалық қамтылымды қолдана отырып, орбиталық параметрлерді түзету маневрлері бойынша есептеулер жүргізу;
2. ҒА орбитасының күнделікті анықтамасын жасау;
3. Орбиталар мен аспан денелерінің эфемеридтерін есептей отырып, орбиталарды болжау;
4. Орбиталық параметрлерді басқаруды орындау;
5. Орбиталар бойынша қажетті ақпаратты басқару бөлімдеріне қалыптастыру және беру;
6. Маневрлердің өтуін бақылауды және навигациялық параметрлерді постериорлық талдауды жүргізу.

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6. қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 3:
ЖҚЗ ҒЖ ҒА пайдалану жөніндегі техникалық құжаттаманы талдау.

Машықтар:

1. Ақпаратты әртүрлі көздерден алу және өңдеу, оны талдау және ағымдағы жұмыста пайдалану;
2. Техникалық құжаттамадағы талаптарды талдау;
3. Арнайы анықтамалық материалдарды қолдану;
4. Қолда бар технологиялардың болуы мен қолжетімділігін, сондай-ақ өз шешімдеріңізді әзірлеу перспективаларын талдау.

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
Басқа объектілермен соқтығысуы мүмкін болған жағдайда орбиталық маневрлерді орындау бойынша есептеулерді бақылау және талдау.

Дағды 1:
Орбитаны есептеу және ҒА және басқа ғарыш объектілерінің қозғалысының ағымдағы параметрлерін анықтау.

Машықтар:

1. ҒА-ның басқа Ғарыш объектілерімен ықтимал соқтығысуы туралы хабарламаларды бақылау;
2. ҒА орбитасының күнделікті анықтамасын жасау;
3. Орбиталар мен аспан денелерінің эфемеридтерін есептей отырып, орбиталарды болжау;
4. Орбиталық параметрлерді басқаруды орындау;
5. Басқа Ғарыш объектілерімен ықтимал соқтығысулар туралы есептерге мониторинг және талдау жүргізу;
6. Орбиталар бойынша қажетті ақпаратты басқару бөлімдеріне қалыптастыру және беру.

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Орбитадағы ҒА және басқа ғарыш объектілеріндегі орнын анықтау үшін арнайы бағдарламаларды пайдалану.

Машықтар:

1. Тиісті бағдарламалық қамтылымды қолдана отырып, басқа Ғарыш объектілерімен ықтимал соқтығысудан жалтару маневрлері бойынша есептеулер жүргізу;
2. ҒА орбитасының күнделікті анықтамасын жасау;
3. Орбиталар мен аспан денелерінің эфемеридтерін есептей отырып, орбиталарды болжау;
4. Орбиталық параметрлерді басқаруды орындау;
5. Басқа Ғарыш объектілерімен ықтимал соқтығысулар туралы есептерге мониторинг және талдау жүргізу;
6. Орбиталар бойынша қажетті ақпаратты басқару бөлімдеріне қалыптастыру және беру;
7. Маневрлердің өтуін бақылауды және навигациялық параметрлерді постериорлық талдауды жүргізу.

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 3:
Орбита параметрлерін және қозғалтқыш жүйелерін бақылау.

Дағды 1:
Маневр жасағаннан кейін қозғалтқыш қондырғыларын калибрлеуді жүргізу.

Машықтар:

1. Маневрлердің өтуін бақылауды және навигациялық параметрлерді постериорлық талдауды жүргізу;
2. Орбиталар бойынша қажетті ақпаратты басқару бөлімдеріне қалыптастыру және беру;
3. Қозғалтқыш қондырғыларының жай-күйі және КА орбиталық жағдайы туралы есептерді жүзеге асыру;
4. Векторлардың маңызды емес орбиталарының файлдарын және Күн белсенділігінің параметрлерін мұрағаттау.

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
ЖҚЗ ҒЖ ҒА пайдалану жөніндегі техникалық құжаттаманы талдау.

Машықтар:

1. Ақпаратты әртүрлі көздерден алу және өңдеу, оны талдау және ағымдағы жұмыста пайдалану;
2. Техникалық құжаттамадағы талаптарды талдау;
3. Арнайы анықтамалық материалдарды қолдану;
4. Қолда бар технологиялардың болуы мен қолжетімділігін, сондай-ақ өз шешімдеріңізді әзірлеу перспективаларын талдау.

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Командада жұмыс істей білу;
Тәртіптілік;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті;
Бастамашылдық.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

15. Кәсіптің карточкасы "Ғарыш аппараттарының ұшу тапсырмаларын жоспарлау жөніндегі инженер"

Топ коды:

2144-5

Қызметтің атауының коды:

2144-5-002

Кәсіптің атауы:

Ғарыш аппараттарының ұшу тапсырмаларын жоспарлау жөніндегі инженер.

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура).

Мамандығы:
Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 2 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Қызметтің негізгі мақсаты:

Қызығушылық аймақтарын және келіп түскен өтінімдерді талдау. ҒА арналған түсірілім жоспарын қалыптастыру.

Еңбек функцияларының сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Ғарыш аппараттарын түсіру жоспарының көлемін бақылау және ұйымдастыру;
2. Жоспардан тыс түсірілімдерді ұйымдастыру үшін басым өтінімдерді айқындау;
3. Өтінімдерге сәйкес ғарыштық суреттердің сапасын бағалауды орындау.

Қосымша еңбек функциялары:

Еңбек функциясы 1: Ғарыш аппараттарын түсіру жоспарының көлемін бақылау және ұйымдастыру.

Дағды 1:
Ғарыштық түсірілім жоспарын қалыптастыруды бақылау.

Машықтар:

1. Өтінімдердің ғарыш аппараттарының техникалық мүмкіндіктері мен шектеулеріне сәйкестігін талдау;
2. Олардың басымдылығын ескере отырып, әртүрлі тапсырмалар арасында түсірілім көлемін бөлуді бақылау;
3. Ғарыш аппараттарының орбиталық параметрлерін ескере отырып, түсірілім жоспарының орындылығын тексеру.

Білімдер:

1. Ғарыш аппараттарының сипаттамалары;
2. Ғарыш аппараттарын түсіру жабдықтарының мүмкіндіктері;
3. Түсірілім көлеміне шектеулер;
4. Ғарыш аппараттарының орбиталық параметрлерінің әсері;
5. Ресурстарды есепке алу және оңтайландыру әдістері (жад, энергия және т.б.);
6. Математикалық модельдеу, география, фотограмметрия, геоақпараттық жүйелер саласында;
7. Жаратылыстану-ғылыми, математикалық және инженерлік пәндер;
8. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
9. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
10. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/С++/MATLAB бойынша, Linux / Unix операциялық жүйесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Пайда болған қателіктерді талдау.

Машықтар:

1. Түсірілім жоспарын орындаудағы немесе қалыптастырудағы қателіктердің себептерін анықтау;
2. Мәселелерді анықтау үшін телеметриялық деректер мен есептерді талдау;
3. Олардың табиғаты мен ықтимал шешімдерін көрсете отырып, қателер туралы есептер шығару.

Білімдер:

1. Жаратылыстану-ғылыми және инженерлік пәндер;
2. Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
3. Ғарыш аппараттарын түсіруді жоспарлау және ресурстарды бөлу принциптері;
4. Уақыт терезелеріне, қабаттасуларға және аппараттық шектеулерге қатысты қателерді талдау әдістері;
5. Түсіру жоспарының орындалуын автоматты бақылау технологиялары туралы әдістер;
6. Математикалық модельдеу, география, фотограмметрия, геоақпараттық жүйелер саласында;
7. Жаратылыстану-ғылыми, математикалық және инженерлік пәндер;
8. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
9. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
10. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/C,, MATLAB бойынша, Linux / Unix операциялық жүйесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
Жоспардан тыс түсірілімдерді ұйымдастыру үшін басым өтінімдерді айқындау.

Дағды 1:
Тез өзгеретін жағдайда жоспардан тыс түсірілімдерді реттеу.

Машықтар:

1. Түсірілім мақсаттарын, нысан параметрлерін және уақыт шектеулерін қоса, өтінімдердің мазмұнын түсіндіру;
2. Өтінімдердің маңыздылығын олардың мақсаттарына қарай бағалау;
3. Өтінімдердің басымдылығын бағалау кезінде ғарыш аппараттарының қолжетімді ресурстары мен мүмкіндіктерін ескеру.

Білімдер:

1. Түсірілім жабдықтарының техникалық мүмкіндіктері;
2. Деректерді қабылдау және беру жүйелерінің жұмыс принциптері, жоспардан тыс түсірілімдер кезінде олардың шектеулері;
3. Маңыздылығын бағалаудың белгіленген критерийлеріне сәйкес өтінімдерді өңдеу тәртібін және олардың басымдылығын айқындайтын саясат пен регламенттер;
4. Ғарыштық деректерді пайдалану саласындағы халықаралық және ұлттық стандарттар;
5. Математикалық модельдеу, география, фотограмметрия, геоақпараттық жүйелер саласында;
6. Жаратылыстану-ғылыми, математикалық және инженерлік пәндер;
7. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
8. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
9. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/С++/MATLAB бойынша, Linux / Unix операциялық жүйесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Жоспардан тыс түсірілімдерді талдау, бағалау және қалыптастыру.

Машықтар:

1. Жоспардан тыс түсірілімнің басымдылығы мен маңыздылығын анықтау;
2. Түсірілімге қойылатын техникалық талаптарды талдау және оларды жабдықтың мүмкіндіктерімен салыстыру;
3. Жоспардан тыс түсірілімнің жоспарланған тапсырмаларға әсерін бағалау.

Білімдер:

1. Спутниктік сенсорлардың жұмыс принциптері;
2. Математикалық модельдеу, география, фотограмметрия, геоақпараттық жүйелер саласында;
3. Геореференттеу және кескінді түзету әдістері мен алгоритмдері;
4. Түсіруді жоспарлау кезіндегі уақыт пен техникалық шектеулерді талдау;
5. Математикалық және статистикалық деректерді талдау негіздері;
6. Жаратылыстану-ғылыми және инженерлік пәндер;
7. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
8. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
9. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/С++/MATLAB бойынша, Linux / Unix операциялық жүйесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 3:
Өтінімдерге сәйкес ғарыштық суреттердің сапасын бағалауды орындау.

Дағды 1:
Сапалы және/немесе сапасыз ғарыштық суреттерді анықтау.

Машықтар:

1. Деректер сапасына әсер ететін сыртқы факторларды анықтау (жарықтандыру, атмосфералық құбылыстар);
2. Артефактілерді, бұрмалануларды, шуды және басқа ақауларды талдау;
3. Сапаны бағалау нәтижелерін негіздеу.

Білімдер:

1. Сапаны бағалаудың жалпы параметрлері (оптикалық және жүйелік шулар, геометриялық және радиометриялық бұрмаланулар, айқындық, контраст);
2. Суреттердің сапасын жақсарту үшін түрлендіру;
3. Геобайланыс және геометриялық бұрмалануларды жою;
4. Ғарыштық суреттерді өңдеудің стандартты деңгейінің ережелері мен нормативтері;
5. Математикалық және статистикалық деректерді талдау негіздері;
6. Жаратылыстану-ғылыми және инженерлік пәндер;
7. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
8. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
9. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/С++/MATLAB бойынша, Linux / Unix операциялық жүйесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Сапалы және/немесе сапасыз суретке әсер ету факторларын талдау және бағалау.

Машықтар:

1. Сенсорлар мен жабдықтардың техникалық сипаттамаларын талдау;
2. Суреттің сапасын объективті көрсеткіштер бойынша бағалау (айқындық, контраст, шу);
3. Ауытқуларды анықтау үшін суреттерді анықтамалық үлгілермен салыстыру;
4. Ауытқуларды жою.

Білімдер:

1. Сенсордың оптикалық және механикалық сипаттамаларының суреттердің сапасына әсерін түсіну;
2. Сенсорлардың оптикалық және механикалық сипаттамалары және олардың кескін сапасына әсері;
3. Көрсеткіштерді қоса алғанда, суреттердің сапасын бағалау әдістері;
4. Кескін ақауларының негізгі түрлері: бұлыңғырлық, шу, артефактілер, геореференттік қателер;
5. Ақауларды жою және кескінді қалпына келтіру әдістері;
6. ЖҚЗ деректерін фотограмметриялық өңдеу негіздері;
7. Жаратылыстану-ғылыми, математикалық және инженерлік пәндер;
8. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
9. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
10. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
11. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Тәртіптілік;
Бастамашылдық;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

16. Кәсіптің карточкасы "Ғарыш жүйесін аппараттық-бағдарламалық қамсыздандыру жөніндегі инженер"

Қызметтің атауының коды:

2144-5

Кәсіптің атауы:

2144-5-003

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

Ғарыш жүйесін аппараттық-бағдарламалық қамсыздандыру жөніндегі инженер.

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Кәсіптік білім деңгейі:

Қызметтің атауының коды:

Білім деңгейі:
Жоғары оқу орнынан кейінгі білім білім (магистратура, резидентура).

Мамандығы:
Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 2 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Қызметтің негізгі мақсаты:

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жерүсті кешенінің аппараттық-бағдарламалық құралдарының жұмысқа қабілеттілігін қамтамасыз етуді бақылау;
2. Аппараттық-бағдарламалық құралдарды тестілеу және тексеру;
3. Ақаулардың алдын алу үшін алгоритмдер мен механизмдерді әзірлеу.

Қосымша еңбек функциялары:

Еңбек функциясы 1: Жерүсті кешенінің аппараттық-бағдарламалық құралдарының жұмысқа қабілеттілігін қамтамасыз етуді бақылау.

Дағды 1:
Аппараттық және бағдарламалық құралдардың ақауларын диагностикалау.

Машықтар:

1. Мамандандырылған бағдарламалық қамтылымды пайдалана отырып, аппараттық-бағдарламалық құралдардың жай-күйіне мониторингті жүзеге асыру;
2. Ауытқуларды анықтау үшін жүйенің телеметриясы мен журнал деректерін талдау;
3. Жабдықтың ақауларын жою және аппараттық-бағдарламалық құралдардың жұмысын қалпына келтіру.

Білімдер:

1. Серверлердің, басқару станцияларының, коммуникациялық жабдықтардың, энергиямен жабдықтау жүйелерінің құрылғылары мен жұмыс принциптері;
2. Ғарыштық жүйелермен жұмыс істеу үшін қолданылатын аппараттық компоненттердің сипаттамалары мен параметрлері;
3. Желілік архитектураның негіздері, деректерді беру хаттамалары;
4. Желілік ақауларды диагностикалау әдістері және оларды жою;
5. Аппараттық-бағдарламалық құралдардың жай-күйін бағалау үшін журналдарды, телеметрияны және басқа да деректерді талдау әдістері;
6. Жаратылыстану-ғылыми, математикалық және инженерлік пәндер;
7. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
8. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
9. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/C++/MATLAB бойынша, Linux / Unix операциялық жүйесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Аппараттық-бағдарламалық құралдардың ақауларын талдау және жою.

Машықтар:

1. Аппараттық және бағдарламалық құралдардағы ақаулардың себептерін анықтау;
2. Аппараттық-бағдарламалық құралдарды қалпына келтіруді жүргізу;
3. Оның жұмысын тексеру үшін жөндеуден кейін аппараттық құралдарды тексеру.

Білімдер:

1. Аппараттық компоненттердің жұмыс негіздері және олардың өзара әрекеттесуі;
2. Аппараттық-бағдарламалық кешендердің құрылымы мен қызметі;
3. Аппараттық ақаулар мен бағдарламалық қамтылым қателерін диагностикалау әдістері;
4. Істен шыққаннан кейін жүйелерді қалпына келтіру процедуралары;
5. Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/С++/MATLAB бойынша, Linux / Unix операциялық жүйесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
Аппараттық-бағдарламалық құралдарды тестілеу және тексеру.

Дағды 1:
Аппараттық-бағдарламалық құралдардың дұрыстығын, сенімділігі мен қауіпсіздігін тексеру.

Машықтар:

1. Тестілеуге қойылатын талаптарды анықтау және олардың негізінде тәсіл құру;
2. Дамудың барлық кезеңдерінде тестілеуді жоспарлау;
3. Істен шығу себептерін анықтау үшін журналдарды түсіндіріңіз және деректерді талдау;
4. Жүйенің күрделі сценарийлерін, соның ішінде төтенше жағдайларды модельдеу;
5. Талаптардан ауытқуларды анықтаңыз және түзету әрекеттерін ұсыну.

Білімдер:

1. Аппараттық жүйелердің жұмыс принциптерін түсіну;
2. Ендірілген жүйелердің архитектурасын түсіну;
3. Тестілеудің жаңа құралдары мен технологияларын меңгеру;
4. Аппараттық және бағдарламалық өзгерістердің жүйенің тұрақтылығына әсерін бағалау;
5. Деректер алмасу хаттамасының принциптерін түсіну;
6. Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
7. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
8. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
9. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/C,, MATLAB бойынша, Linux / Unix операциялық жүйесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Аппараттық-бағдарламалық құралдардың сенімділігі мен тұрақтылығын тестілеу және тексеру.

Машықтар:

1. Сенімділік пен тұрақтылықты тексеру сценарийлерін әзірлеу;
2. Ең жоғары жағдайларда жүйенің өнімділігін бағалау үшін жүктеме сынағын өткізу;
3. Компоненттердің істен шығуы немесе істен шығуы кезінде жүйені ақауларға төзімділікке тексеру;
4. Жүктемелерді модельдеу және жүйе параметрлерін бақылау үшін арнайы құралдарды қолдану;
5. Жүйенің тұрақтылығы мен сенімділігін жақсарту бойынша ұсыныстар әзірлеу.

Білімдер:

1. Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
2. Сенімділік теориясының негіздері және оны бағалау әдістері;
3. Төтенше жүктемелер жағдайында аппараттық компоненттердің жұмыс істеу принциптері;
4. Жүйедегі Ақаулықтарды диагностикалау және болжау алгоритмдері;
5. Жүйелердегі қателерді өңдеу және деректерді қалпына келтіру механизмдері;
6. Аппараттық және бағдарламалық құралдарды сыртқы қауіптер мен ақаулардан қорғаудың негізгі әдістері;
7. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
8. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
9. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/С++/MATLAB бойынша, Linux / Unix операциялық жүйесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 3:
Ақаулардың алдын алу үшін алгоритмдер мен механизмдерді әзірлеу.

Дағды 1:
Жүйелерді жобалау және оңтайландыру, ақауларды талдау және олардың пайда болуын болдырмау.

Машықтар:

1. Жүйелердегі ақаулардың ықтимал себептерін талдау;
2. Осалдықтар мен ықтимал сәтсіздік нүктелерін анықтау;
3. Апатты қалпына келтіру стратегияларын іске асыру;
4. Апаттардың алдын алу үшін ресурстарды брондау жоспарларын жасау;
5. Ақауларды уақтылы алдын алу үшін шекті мәндерді реттеу;
6. Істен шығудың әртүрлі түрлері үшін апаттық сценарийлерді әзірлеу.

Білімдер:

1. Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
2. Ақауларға төзімді жүйелерді құру принциптерін түсіну;
3. Брондау және жүктемені теңестіру механизмдерін түсіну;
4. Жүйелердің күйін бағалау үшін үлкен деректерді талдаудың принциптері мен әдістері;
5. Сәтсіздік тәуекелдерін бағалау және оларды азайту жоспарларын әзірлеу;
6. Таратылған жүйелерді құру және олардың ақауларға төзімділігі саласындағы білімді меңгеру;
7. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
8. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
9. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/С++/MATLAB бойынша, Linux / Unix операциялық жүйесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Қорғаныс және ақауларға төзімділік механизмдерін талдау және әзірлеу.

Машықтар:

1. Жүйенің ықтимал қауіптері мен осалдықтарын талдау;
2. Ақауларға төзімді жүйелердің архитектурасын әзірлеу;
3. Деректерді қорғау тетіктерін іске асыру;
4. Инциденттерді бақылауды және басқаруды қамтамасыз ету;
5. Тәуекелдерді бағалау және әрекет ету жоспарларын әзірлеу.

Білімдер:

1. Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
2. Қауіптер мен осалдықтарды талдау әдістері;
3. Ақауларға төзімді жүйелерді құру принциптері;
4. Шифрлау алгоритмдері және қауіпсіздік хаттамалары;
5. Жүктемені бөлу және теңгеру механизмдері;
6. Ақауларға төзімділікті тексеру әдістері;
7. Тәуекелдер және оларды азайту сценарийлері;
8. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
9. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
10. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/С++/MATLAB бойынша, Linux / Unix операциялық жүйесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Тәртіптілік;
Бастамашылдық;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

17. Кәсіптің карточкасы "Ғарыш аппараттарын басқару жөніндегі инженер"

Қызметтің атауының коды:

2144-5

Кәсіптің атауы:

2144-5-008

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

Ғарыш аппараттарын басқару жөніндегі инженер.

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Кәсіптік білім деңгейі:

Қызметтің атауының коды:

Білім деңгейі:
Жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура).

Мамандығы: Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойлатын талаптар:

Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 2 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Қызметтің негізгі мақсаты:

Ғарыш аппараттарын жедел–техникалық басқару.

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. ҒА борттық аппаратурасынан алынатын телеметриялық ақпарат (ТМИ) бойынша техникалық жай-күйді талдау;
2. Жер сегментінің ішкі жүйелерінің әрекеттерінің орындалуын бақылау;
3. Штаттан тыс (авариялық) жағдайлар туындаған кезде ҒА -ның жұмысқа қабілеттілігін қалпына келтіру жөніндегі рәсімді орындау.

Қосымша еңбек функциялары:

Еңбек функциясы 1: ҒА борттық аппаратурасынан алынатын телеметриялық ақпарат (ТА) бойынша техникалық жай-күйді талдау.

Дағды 1:
ЖҚЗ Ұшу тапсырмаларының орындалуын бақылау, ҒА борттық жүйелерінен телеметрияны талдау.

Машықтар:

1. Телеметриялық ақпаратты түсіруге, жазуға ұшу тапсырмаларын қоюды бақылауды жүргізу;
2. ҒА негізгі сипаттамаларының қабылданған телеметриясы бойынша тексеруді орындау: негізгі жүйелер мен құрылғылардың қуаттылығы мен температуралық параметрлері, ҒА бағдарлау және тұрақтандыру жүйесінің параметрлері;
4. Ұшуды басқару орталығының жабдықтары мен аппараттық-бағдарламалық құралдарының техникалық жай-күйіне бақылау жүргізу.

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
ҒА борттық жүйелерінен пайдалы және қызметтік ақпаратты беру мониторингі.

Машықтар:

1. ҒА негізгі сипаттамаларының қабылданған телеметриясы бойынша тексеруді орындау: негізгі жүйелер мен құрылғылардың қуаттылығы мен температуралық параметрлері, ҒА бағдарлау және тұрақтандыру жүйесінің параметрлері;
2. ҒА -дан пайдалы және қызметтік ақпараттың төгілуін бақылауды жүзеге асыру;
3. ҒА -дан пайдалы және қызметтік ақпараттың төгілуін бақылауды жүзеге асыру.

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
Жер сегментінің ішкі жүйелерінің әрекеттерінің орындалуын бақылау.

Машықтар:

1. Телеметриялық ақпаратты түсіруге, жазуға ұшу тапсырмаларын қоюды бақылауды жүргізу;
2. ҒА негізгі сипаттамаларының қабылданған телеметриясы бойынша тексеруді орындау: негізгі жүйелер мен құрылғылардың қуаттылығы мен температуралық параметрлері, ҒА бағдарлау және тұрақтандыру жүйесінің параметрлері;
3. ҒА -дан пайдалы және қызметтік ақпараттың төгілуін бақылауды жүзеге асыру;
4. Ұшуды басқару орталығының жабдықтары мен аппараттық-бағдарламалық құралдарының техникалық жай-күйіне бақылау жүргізу.

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
ЖҚЗ ҒЖ қа пайдалану жөніндегі техникалық құжаттаманы талдау.

Машықтар:

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 3:
Штаттан тыс (авариялық) жағдайлар туындаған кезде ҒА-ның жұмысқа қабілеттілігін қалпына келтіру жөніндегі рәсімді орындау.

Дағды 1:
ҒА бортында туындаған штаттан тыс жағдайларды талдау.

Машықтар:

1. Пайдалану құжаттамасына сәйкес штаттан тыс (авариялық) жағдайлар туындаған кезде ҒА -ның жұмысқа қабілеттілігін қалпына келтіру жөніндегі рәсімдерді орындау;
2. ҒА -дан пайдалы және қызметтік ақпараттың төгілуін бақылауды жүзеге асыру;
3. Құлақтандыру жүйесі бойынша ҒА жай-күйін үздіксіз бақылауды жүзеге асыру;
4. Штаттан тыс жағдайларды бастау, есепке алу және бақылау.

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
ЖҚЗ ҒЖ қа пайдалану жөніндегі техникалық құжаттаманы талдау.

Машықтар:

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Орбиталық механика, ҒА ұшуды басқару қағидаттары, ҒА ұшу динамикасы, Радиотехника, электроника және телекоммуникация, навигация және бағдарлау жүйелері, ғарыш аппаратының жай-күйін мониторингілеу және басқару саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Тәртіптілік;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті;
Бастамашылдық.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

18. Кәсіптік карточкасы "Жерсеріктік байланыстың жерүсті станцияларын пайдалану жөніндегі инженер"

Қызметтің атауының коды:

2144-5

Кәсіптің атауы:

2144-5-010

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

Жерсеріктік байланыстың жерүсті станцияларын пайдалану жөніндегі инженер.

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Кәсіптік білім деңгейі:

Қызметтің атауының коды:

Білім деңгейі:
Жоғары орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура).

Мамандығы: Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 2 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Қызметтің негізгі мақсаты:

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жерүсті кешенінің антенна жүйесінің жабдықтарының тиісті техникалық жағдайын бақылау және қамтамасыз ету;
2. Жерсеріктік тарату мен қабылдау деректердің талдау;
3. Антенна жүйесінің өнімділігі мен тиімділігін тексеру.

Қосымша еңбек функциялары:

Еңбек функциясы 1: Жерүсті кешенінің антенна жүйесінің жабдықтарының тиісті техникалық жағдайын бақылау және қамтамасыз ету.

Машықтар:

1. Жүргізу антенна күмбездерін тексеру;
2. Антеннаға тозу (сүзгілер, жәрмеңкелер және т. б.) бойынша қызмет көрсетуді жүзеге асыру;
3. Антенналық жетек блогына профилактикалық қызмет көрсетуді, электр қосылыстарының қаттылығын тексеруді жүргізу;
4. Жүйенің қоректенуін, антенна жүйелерінің майлануын тексеру және майлау материалдарын ауыстыруды жүзеге асыру.

Білімдер:

1. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
2. Радиотехника, электроника және телекоммуникация, Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/c,, Linux / Unix операциялық жүйесі;
6. қызмет бағыты бойынша қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
ЖҚЗ ҒЖ спутниктік байланыс бойынша техникалық құжаттаманы талдау.

Машықтар:

1. Ақпаратты әртүрлі көздерден алу және өңдеу, оны талдау және ағымдағы жұмыста пайдалану;
2. Техникалық құжаттамадағы талаптарды талдау;
3. Арнайы анықтамалық материалдарды қолдану;
4.Қолда бар технологиялардың болуы мен қолжетімділігін, сондай-ақ өз шешімдеріңізді әзірлеу перспективаларын талдау.

Білімдер:

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
Жерсеріктік тарату мен қабылдау деректердің талдау.

Дағды 1:
Жабдықты техникалық талдау, антенна компоненттеріне жоспарлы және жоспардан тыс қызмет көрсету.

Машықтар:

1. Антенна жабдықтарын тексеру;
2. Антеннаға тозу (сүзгілер, жәрмеңкелер және т. б.) бойынша қызмет көрсетуді жүзеге асыру;
3. S және X диапазондарындағы G/T деңгейлерін өлшеу;
4. Байланыс желісі тізбегінің деградациясын тексеру.

Білімдер:

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
ЖҚЗ ҒЖ ҒА пайдалану жөніндегі техникалық құжаттаманы талдау.

Машықтар:

1. Ақпаратты әртүрлі көздерден алу және өңдеу, оны талдау және ағымдағы жұмыста пайдалану;
2. Техникалық құжаттамадағы талаптарды талдау;
3. Арнайы анықтамалық материалдарды қолдану;
4. Қолда бар технологиялардың болуы мен қолжетімділігін, сондай-ақ өз шешімдеріңізді әзірлеу перспективаларын талдау.

Білімдер:

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 3:
Антенна жүйесінің өнімділігі мен тиімділігін тексеру.

Дағды 1:
Антенна жүйесінің жұмысына тест жүргізу.

Машықтар:

1. Антеннаға тозу (сүзгілер, жәрмеңкелер және т. б.) бойынша қызмет көрсетуді жүзеге асыру;
2. Байланыс желісі тізбегінің деградациясын тексеру.
3. Жүйенің қоректенуін, антенна жүйелерінің майлануын тексеру және майлау материалдарын ауыстыруды жүзеге асыру;
4. Антенна жүйесінің өнімділігі мен тиімділігіне күнделікті Автоматты тесттер жасау.

Білімдер:

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Тәртіптілік;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті;
Бастамашылдық.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

19. Мемлекеттік органның атауы: Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі;

Орындаушы: Тулеукатова Диана Серікқызы;

E-mail: d.tuleukatova@mdai.gov.kz;

Телефон нөмірі: +7 (7172) 64 75 22.

20. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар): "Қазақстан Ғарыш Сапары" акционерлік қоғамы;

Жоба жетекшісі: Түсіпбаев Анияр Рақымғазыұлы;

E-mail: a.tusupbaev@gharysh.kz;

Телефон нөмірі: +7 (7172) 24-85-59.

Орындаушы: Айдынбай Нұрмахан Жорабекұлы;

E-mail: n.aidynbay@gharysh.kz;

Телефон нөмірі: +7 (7172) 24 88 54.

21. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: Ғарыш қызметі саласындағы кәсіптік біліктілік жөніндегі Салалық кеңес отырысының 2024 жылдың 21 қазандағы № 4 хаттамасы.

22. Кәсіптік біліктілік жөніндегі Ұлттық орган: Кәсіптік стандарт жобасының сараптама нәтижесі бойынша Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық органның 2024 жылдың 28 қарашадағы қорытындысы.

23. Қазақстан Республикасының "Атамекен" ұлттық кәсіпкерлер палатасы: "Атамекен" Қазақстан Республикасы Ұлттық кәсіпкерлер палатасының 2024 жылдың 18 қарашадағы сараптамалық қорытындысы.

24. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 2, 2024 жыл;

25. Болжамды қайта қарау күні: 01.12.2027 жыл.

Қазақстан Республикасы
Цифрлық даму, инновациялар
және аэроғарыш өнеркәсібі
министрінің
2024 жылғы 25 желтоқсандағы
№ 842/НҚ бұйрығына
2-қосымша

"Ғарыштық суреттерді бастапқы өңдеу және сапасын бақылау" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Кәсіптік стандарттың қолданылу аясы: "Ғарыштық суреттерді бастапқы өңдеу және сапасын бақылау" кәсіптік стандарты "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес әзірленді және білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде кәсіпорындарда кадрлар даярлауға, білім беру ұйымдары қызметкерлері мен түлектерінің кәсіптік біліктілігін тануға Жерді қашықтықтан зондтау арқылы алынған ғарыштық суреттерді өңдеу саласында, сондай-ақ олардың сапасын бақылау саласындағы мәселелердің кең ауқымын шешуге қойылатын талаптарды белгілейді.

2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) Жерді қашықтықтан зондтаудың ғарыштық жүйесі – ғарыш арқылы ғылыми, әлеуметтік-экономикалық, экологиялық және қорғаныс міндеттерін шешу мақсатында жер бетінің беті мен құрылымы туралы кеңістіктік деректерді жинауға, табиғи параметрлер мен құбылыстардың, табиғи ресурстардың, қоршаған ортаның, сондай-ақ антропогендік факторлар мен түзілімдердің сипаты мен уақытша өзгергіштігін сипаттауға арналған жүйе.

2) Жерді қашықтықтан зондтау ғарыштық жүйесінің жердегі сегменті – ғарыш аппараттарын басқаруды, Жерді қашықтықтан зондтау деректерін қабылдауды және өңдеуді, сондай-ақ таратуды қамтамасыз ететін инфрақұрылымның бөлігі. Жерүсті сегментіне бақылау станцияларының желісі, антенналар, деректерді басқару және өңдеу орталығы, ақпаратты сақтау және тарату құралдары кіреді.

3) Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш деректерін қабылдау – Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш аппараттарынан сигналдарды тіркеу және оларды электрондық файлдарға түрлендіру, сондай-ақ әртүрлі ақпарат тасығыштарда сақтау процесі.

4) Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш деректерін өңдеу – әр түрлі мақсаттарда одан әрі пайдалану мақсатында жер бетінің математикалық-картографиялық модельдерін алу үшін Жерді қашықтықтан зондтауды ғарыш түрлендіру алгоритмдерін қолдану, сондай-ақ әртүрлі тақырыптық карталарды жасау үшін одан әрі мәліметтер алу процесі.

5) RAW деңгейінің ғарыштық суреттері – Жерді қашықтықтан зондтау ғарышттық бастапқы деректері, Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш аппаратурасынан тікелей алынатын және электромагниттік сигналдар түрінде радиоарна арқылы ақпаратты қабылдаудың жерүсті құралдарына берілетін немесе фотопленканы, электрондық және өзге де ақпарат тасығыштарды пайдалана отырып Жерге жеткізілетін өңделмеген деректер.

6) ғарыштық түсірудің геометриялық параметрлері – ғарыштық түсірудің техникалық параметрлері мазмұны ішкі параметрлер (фокустық қашықтық, фокустық жазықтықтың өлшемдері, түсіру бұрышы) және сыртқы параметрлер (кватерниондар бойынша координаттардың жұлдызды жүйелерінің деректері, GNSS деректері, түсірілім сәтіндегі ҒА позициясы) және т.б.

7) ғарыштық түсірудің радиометриялық параметрлері – оптикалық сигналды ақпарат биттеріне кванттау тереңдігі бойынша деректерді, түсірудің радиометриялық арналарының саны мен параметрлерін, қанықтыру тереңдігін қамтудың динамикалық қатарын және т.б. қамтитын ғарыштық түсірудің техникалық параметрлері.

8) ғарыштық суреттерді өңдеу деңгейлері – ғарыш аппараттарынан алынған RAW деңгейінің бастапқы деректерін өңдеу және түрлендіру кезеңдері, ғылыми және практикалық мақсаттарда пайдалануға дайын кескіндер мен талдамалық өнімдер.

9) L0, L1, L2 + RPC ғарыштық суреттерді өңдеу деңгейлері – L0 деңгейі – өңделмеген (шикі) деректер, L1 – геометриялық түзетілген деректер, L2 – геометриялық және радиометриялық түзетілген деректер, L2+RPC-рационалды көпмүшелік коэффициенттері бар геометриялық және радиометриялық түзетілген деректер.

3. Осы кәсіптік стандартта келесі қысқартулар қолданылады:

1) ЖҚЗ – Жерді қашықтықтан зондтау;

2) ЖҚЗ ҒЖ – Жерді қашықтықтан зондтаудың ғарыштық жүйесі;

3) ҒА – Ғарыш аппараты;

4) ҒЖ – Ғарыш жүйесі;

5) PRNU – Pixel Response Non-Uniformity, пиксель реакциясының біркелкі еместігі. Белгілеу пайдалы жүктеме матрицасының деградациясын анықтау үшін әр пиксельдің радиометриялық биттік тереңдігін көрсетеді;

6) SNR – Signal Noise Ratio, Сигнал/Шу қатынасы;

7) MTF – Modulation Transfer Function, Модуляцияны беру функциясы. Берілген толқын ұзындығы мен кванттау жиілігіндегі сигналдың кванттау жиілігін анықтайтын параметрі;

8) GSD – Ground Sampling Distance, фокустық жазықтықтағы суреттің геометриялық кеңістіктік ажыратымдылығы;

9) RPC – Rational Polynomic Coefficients, ортотрансформация үшін суреттің теңдеулерінде қолданылатын рационалды көпмүшелер түріндегі ғарыштық суреттердің ішкі бағдарлау параметрлері;

10) GNSS – Global Navigation Satellite System, ғаламдық спутниктік навигация жүйесі;

11) ДББЖ – деректер базасын басқару жүйесі;

12) ГЖ – геоақпараттық жүйе;

13) БҚ – бағдарламалық қамтылым;

14) СБШ – Салалық біліктілік шеңбері;

15) БТБА – Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамасы;

16) БА – Біліктілік анықтамасы.

2-тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

4. Кәсіптік стандарттың атауы: "Ғарыштық суреттерді бастапқы өңдеу және сапасын бақылау".

5. Кәсіптік стандарттың коды: M72193057.

М "Кәсіптік, ғылыми және техникалық қызмет";

72 "Ғылыми зерттеулер мен әзірлемелер";

72.1 "Жаратылыстану және техникалық ғылымдар саласындағы ғылыми зерттеулер мен эксперименттік әзірлемелер";

72.19.3 "Ғарыш қызметі саласындағы ғылыми зерттеулер мен әзірлемелер".

7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: ЖҚЗ деректерін қабылдау және бастапқы өңдеу ғарыштық суреттерінің сапасын бағалау бойынша жұмысты, сондай-ақ ғарыштық суреттердің геометриялық және радиометриялық параметрлері бойынша калибрлеу және бағалау деректер жиынтығын әзірлеуді қамтиды.

8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

1) Ғарыш суреттерінің сапасын бақылау жөніндегі инженер – 6 СБШ деңгейі;

2) Ғарыш суреттерінің сапасын бақылау жөніндегі инженер – 7 СБШ деңгейі;

3) Ғарыш түсірілімдерін бастапқы өңдеу жөніндегі инженер – 6 СБШ деңгейі;

4) Ғарыш түсірілімдерін бастапқы өңдеу жөніндегі инженер – 7 СБШ деңгейі.

3-тарау. Кәсіптер карточкасы

9.Кәсіптер карточкасы "Ға Ғарыш суреттерінің сапасын бақылау жөніндегі инженер"

Топ коды:

2144-5

Қызметтің атауының коды:

2144-5-005

Кәсіптің атауы:

Ғарыш суреттерінің сапасын бақылау жөніндегі инженер.

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

СБШ бойынша біліктіліктің ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура).

Мамандығы: Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 1 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Қызметтің негізгі мақсаты:

Ғарыштық суреттердің сапасын бағалау.

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Мұрағаттық ғарыштық суреттерді таңдау, жаңа ғарыштық түсірілімдерге тапсырыс беру, raw, L0, L1, L2, L2RPC деңгейіндегі ғарыштық суреттер базасын құру;
2. PRNU, SNR, MTF, GSD параметрлері бойынша ғарыштық суреттердің сапасын бағалау үшін калибрлеу файлдарын әзірлеу.

Қосымша еңбек функциялары:

Еңбек функциясы 1: Мұрағаттық ғарыштық суреттерді таңдау, жаңа ғарыштық түсірілімдерге тапсырыс беру, raw, L0, L1, L2, L2RPC деңгейіндегі ғарыштық суреттер базасын құру.

Дағды 1:
Сынақ полигондарының мұрағаттық ғарыштық суреттерін таңдау.

Машықтар:

1. ЖҚЗ деректерінің сапасын бағалауды орындау үшін калибрлеу полигондарының аумақтарын іздеуді және іріктеуді жүзеге асыру;
2. SNR және MTF коэффициенттерін есептеу үшін қажетті параметрлермен ЖҚЗ деректерін түсіруге өтінімдерді анықтау және жасау;
3. PRNU, SNR, MTF, GSD коэффициенттерін есептеу үшін Matlab бағдарламалық жасақтамасын қолдану.

Білімдер:

1. Математикалық модельдеу, география, фотограмметрия, геоақпараттық жүйелер саласында;
2. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
3. Жаратылыстану, математикалық және инженерлік пәндер;
4. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
5. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
6. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/ С++/MATLAB бойынша, Linux / Unix операциялық жүйе.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Ғарыштық суреттер базасын құру.

Машықтар:

1. Суреттерді геометриялық және радиометриялық түзетуді орындау;
2. Геокеңістіктік деректерді сақтау үшін дерекқор құрылымдарын жобалау;
3. GeoTiff, IMG, PNG метадеректерді пішім файлдарына жасау және өңдеу;
4. ЖҚЗ ортотрансформацияланған деректерін жасау.

Білімдер:

1. ГАЖ және геодезия негіздері;
2. Спутниктік жүйелер мен сенсорлардың жұмыс принциптері;
3. Мәліметтер базасы және ДҚБЖ (реляциялық және кеңістіктік);
4. ERDAS, Python, GDAL бойынша негізгі және жетілдірілген жұмыс деңгейлері;
5. Геокеңістіктік деректерді талдау әдістері.
6. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
7. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/ С++/MATLAB бойынша, Linux / Unix операциялық жүйе.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
PRNU, SNR, MTF, GSD параметрлері бойынша ғарыштық суреттердің сапасын бағалау үшін калибрлеу файлдарын әзірлеу.

Дағды 1:
Эксперименттік есептеулер жүргізу.

Машықтар:

1. Ғарыштық суреттің радиометриялық және геометриялық сипаттамаларын бағалауды орындау;
2. Ғарыштық суреттердің ішкі және сыртқы бағдарлау параметрлерін есептеуді орындау;
3. ЖҚЗ деректерінің сапасын бағалау кезінде математикалық модельдеу және талдау әдістерін қолдану.

Білімдер:

1. Математикалық талдау, сызықтық алгебра және статистика әдістері;
2. Интерполяция, экстраполяция және регрессиялық талдау алгоритмдері;
3. Деректер массивтерімен жұмыс істеуге арналған бағдарламалау негіздері (Python, R, MATLAB);
4. Деректер сапасы мен өңдеуді реттейтін сипаттамалар мен стандарттар;
5. Жаратылыстану-ғылыми, математикалық және инженерлік пәндер;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/ С++/MATLAB бойынша, Linux / Unix операциялық жүйе.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Алынған салыстырмалы деректерді талдау.

Машықтар:

1. ЖҚЗ деректерін салыстырмалы радиометриялық бағалауды орындау;
2. Калибрлеу коэффициенттерін есептеу алгоритмдерін жасау;
3. Деректердің дәлдігін бағалау үшін статистикалық өңдеу әдістерін қолдану.

Білімдер:

1. Спутниктік деректерді радиометриялық және геометриялық калибрлеу негіздері;
2. Суреттер сапасы әдістері мен параметрлері: PRNU, SNR, MTF, GSD және олардың физикалық мағынасы;
3. Сигналдар мен кескіндерді өңдеудің математикалық әдістері;
4. Жаратылыстану-ғылыми, математикалық және инженерлік пәндер;
5. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
6. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
7. Бағдарламалау тілдері: Python/Java/JavaScript/ С++/MATLAB бойынша, Linux / Unix операциялық жүйе.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Тәртіптілік;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті;
Бастамашылдық.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1. Қазақстан Республикасының "Ғарыш қызметі туралы" Заңы;
2. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыштық зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген);
3. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

Ғарыш суреттерінің сапасын бақылау жөніндегі инженер

10.Кәсіптер карточкасы "Ғарыш түсірілімдерін алғашқы өңдеу жөніндегі инженер"

Топ коды:

2144-5

Қызметтің атауының коды:

2144-5-006

Кәсіптің атауы:

Ғарыш түсірілімдерін алғашқы өңдеу жөніндегі инженер.

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура).

Мамандығы: Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 1 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Қызметтің негізгі мақсаты:

ЖҚЗ деректерін қабылдау және өңдеу бойынша жүйенің жұмысқа қабілеттілігін қамтамасыз ету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. ЖҚЗ деректерін қабылдау және бастапқы өңдеу бойынша жұмысты бақылау;
2. RAW, L0, L1, L2, L2RPC деңгейіндегі ғарыштық суреттерді бастапқы өңдеу.

Қосымша еңбек функциялары:

Еңбек функциясы 1: ЖҚЗ деректерін қабылдау және бастапқы өңдеу бойынша жұмысты бақылау.

Дағды 1:
ЖҚЗ деректерін өңдеу процесінің мониторингі.

Машықтар:

1. Шикі деректерді, каталогты және ЖҚЗ деректер мұрағатын стандартты өңдеудің автоматты процесінің жұмыс қабілеттілігін қолдау;
2. Серверлік жабдықты жүктеу/қайта жүктеуді (HW, SW) орындау;
3. Таспа медиасына (LTO) деректерді жазуды орындау.

Білімдер:

1. ЖҚЗ деректерін фотограмметриялық өңдеу негіздері;
2. Радиотехника, электроника және телекоммуникация, Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
3. Жаратылыстану-ғылыми, математикалық және инженерлік пәндер;
4. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
5. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
6. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
7. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйе;
8. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Үлкен деректерді өңдеудің инженерлік жүйелерін бақылау.

Машықтар:

1. Нақты уақыттағы үлкен деректерді өңдеудің инженерлік жүйелерінің күйін бақылау;
2. Оқиғалар журналдары мен өнімділік көрсеткіштерін талдау;
3. Қиындықтарды анықтау және ықтимал сәтсіздіктерді болжау;
4. Ақаулықтарды жою нұсқаулары мен алгоритмдерін жасау.

Білімдер:

1. Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
2. Деректерді сақтау және өңдеу жүйелерінің архитектурасы мен компоненттері;
3. Үлкен деректер стандарттары мен хаттамалары;
4. Үлкен деректер массивтерін әзірлеу, жобалау, өңдеу негіздері;
5. Заманауи бағдарламалық құралдар, сондай-ақ жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/ Linux/Unix операциялық жүйе;
9. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
RAW, L0, L1, L2, L2RPC деңгейіндегі ғарыштық суреттерді бастапқы өңдеу.

Дағды 1:
Бастапқы деңгейдегі суреттерді жасауды бақылау.

Машықтар:

1. RAW деңгейіндегі ЖҚЗ деректерін автоматты қабылдау және өңдеу бойынша процестерді бақылау.
2. Деректер каталогына RAW деңгейіндегі ЖҚЗ деректерінің жүктелуіне мониторинг жүргізу.
3. Бэкап қосымша жүктеу файлдарын бақылауды орындау.

Білімдер:

1. ЖҚЗ деректерін фотограмметриялық өңдеу негіздері;
2. Жаратылыстану-ғылыми, математикалық және инженерлік пәндер;
3. Level-0, Level-1, Level-2 және т. б. ЖҚЗ деректерін өңдеу принциптері;
4. Сценарийлер арқылы өңдеу процестерін автоматтандыру (GDAL кітапханалары бар Python және т. б.);
5. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
6. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
7. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
8. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Мәлімделген параметрлерге сәйкестігін бақылау.

Машықтар:

1. ЖҚЗ деректерінің сапасын және олардың мәлімделген параметрлерге сәйкестігін бағалау;
2. Суреттердің параметрлерін техникалық сипаттамалармен салыстыру;
3. Деректерді талдауға арналған арнайы бағдарламалық жасақтаманы қолдану;
4. Ауытқуларды және сәйкессіздіктердің ықтимал себептерін анықтау және құжаттау.

Білімдер:

1. ЖҚЗ деректерін фотограмметриялық өңдеу негіздері;
2. Жаратылыстану-ғылыми, математикалық және инженерлік пәндер;
3. Спутниктік деректер форматтары (GeoTIFF, HDF, NetCDF және т. б.);
4. ЖҚЗ датчиктері мен платформаларының техникалық сипаттамалары;
5. ЖҚЗ деректерін өңдеу және талдау саласындағы стандарттар мен регламенттер;
6. Статистикалық талдау негіздері және үлкен деректерді өңдеу әдістері;
7. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
8. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
9. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/ Linux/Unix операциялық жүйесі;
10. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Тәртіптілік;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті;
Бастамашылдық.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

Ғарыштық түсірілімдерін алғашқы өңдеу жөніндегі инженер.

11.Кәсіптер карточкасы "Ғарыш суреттерінің сапасын бақылау жөніндегі инженер"

Топ коды:

2144-5

Қызметтің атауының коды:

2144-5-005

Кәсіптің атауы:

Ғарыш суреттерінің сапасын бақылау жөніндегі инженер.

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

СБШ бойынша біліктіліктің ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура).

Мамандығы: Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 2 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Қызметтің негізгі мақсаты:

Ғарыштық суреттердің сапасын бағалау және калибрлеу коэффициенттерін әзірлеу.

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Ғарыштық суреттердің сапасын бағалауды орындау;
2. PRNU, SNR, MTF, GSD салыстырмалы коэффициенттерін есептеу.

Қосымша еңбек функциялары:

1. Ғарыштық суреттердің сапасын бағалауды талдау нәтижелері бойынша калибрлеу файлдарын әзірлеу және жүктеу.

Еңбек функциясы 1: Ғарыштық суреттердің сапасын бағалауды орындау.

Дағды 1:
Инженерлік-статистикалық есептеулер жүргізу.

Машықтар:

1. Суреттердің кеңістіктік, спектрлік, радиометриялық және уақыттық ажыратымдылығын бағалау;
2. Есептеулер жүргізу және суреттердің ақауларын анықтау (Шу, артефактілер, бұрмаланулар).
3. Сапаны бағалау әдістерін тестілеуді орындау;
4. Деректердің үлкен көлемімен жұмыс істеу және нәтижелерге статистикалық талдау жүргізу.

Білімдер:

1. Жерді қашықтықтан зондтау және спутниктік жүйелер жұмысының негіздері;
2. Суреттердің сапа параметрлері: SAR, MTF, PRNU, GSD және олардың физикалық мағынасы;
3. Фотограмметрия және кескінді өңдеу негіздері;
4. ЖҚЗ деректер сапасы саласындағы стандарттар мен регламенттер;
5. ЖҚЗ деректерін фотограмметриялық өңдеу негіздері;
6. Жаратылыстану-ғылыми, математикалық және инженерлік пәндер;
7. ЖҚЗ деректерін өңдеу және талдау саласындағы стандарттар мен регламенттер;
8. Статистикалық талдау негіздері және үлкен деректерді өңдеу әдістері;
9. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
10. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
11. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
12. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Есептеулердің сәйкестігін бағалау.

Машықтар:

1. Есептеу нәтижелерін түсіндіру және нормалардан ауытқуларды анықтау;
2. Есептеу үшін қолданылатын алгоритмдер мен модельдердің сапасын бақылауды орындау;
3. Алынған нәтижелерді стандарттармен салыстыру;
4. Есептеулерді тестілеу және тексеру.

Білімдер:

1. Деректерді математикалық өңдеу және талдау әдістері;
2. Жерді қашықтықтан зондтау және спутниктік жүйелер жұмысының негіздері;
3. Спутниктік деректерді геометриялық және радиометриялық калибрлеу негіздері;
4. ЖҚЗ деректерін фотограмметриялық өңдеу негіздері;
5. Жаратылыстану-ғылыми, математикалық және инженерлік пәндер;
6. Суреттердің сапасын бағалау саласындағы стандарттар мен регламенттер;
7. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
8. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
9. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
10. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2: PRNU, SNR, MTF, GSD салыстырмалы коэффициенттерін есептеу.

Дағды 1:
Коэффициенттерді есептеу.

Машықтар:

1. PRNU, SNR, MTF, GSD коэффициенттерін есептеу үшін MATLAB бағдарламасында алгоритмдер жасау;
2. Сандар мен кестелер массивтерін есептеу;
3. Сипаттамаларды есептеу үшін сандық әдістерді қолдану;
4. Есептеулерді тексеру және калибрлеу.

Білімдер:

1. Оптикалық сенсорлардың жұмыс принциптері;
2. Пиксель деңгейіндегі сигналдарды қабылдау және ауытқуларды анықтау;
3. Сигнал мен шудың арақатынасын бағалау әдістері;
4. Оптикалық жүйенің жиілік-контраст сипаттамалары;
5. Оптикалық кескіндерді геометриялық модельдеу;
6. Деректерді математикалық өңдеу және талдау әдістері;
7. Жерді қашықтықтан зондтау және спутниктік жүйелер жұмысының негіздері;
8. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
9. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
10. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
11. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Есептеулерге тестілеу жүргізу.

Машықтар:

1. Есептеулердің кіріс және шығыс деректерінің дұрыстығын бағалау;
2. Есептеулерді автоматтандырылған тестілеу үшін алгоритмдерді қолдану;
3. Есептеу нәтижелерінің дәлдігі мен сенімділігін бағалау;
4. Ауытқулар анықталған кезде есептеу коэффициенттерін түзету.

Білімдер:

1. Деректерді математикалық өңдеу және талдау әдістері;
2. Оптикалық жүйелер мен камера матрицаларының жұмыс ерекшеліктері;
3. Ауытқуларды статистикалық талдау принциптері;
4. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
5. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
6. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
7. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Қосымша еңбек функциясы 1:
Ғарыштық суреттердің сапасын бағалауды талдау нәтижелері бойынша калибрлеу файлдарын әзірлеу және жүктеу.

Дағды 1:
Калибрлеу файлдарын әзірлеу.

Машықтар:

1. ЖҚЗ деректерін өңдеуді, RAW суреттердің конволюцияны және деконволюциясын деңгейіндегі бақылауды жүзеге асыру;
2. ЖҚЗ деректерінің радиометриялық және геометриялық сипаттамаларын бағалауды орындау;
3. PRNU, SNR, MTF, GSD коэффициенттерін жасау үшін мәліметтер жиынтығын жасау;
4. PRNU, SNR, MTF, GSD коэффициенттерінің айырмашылықтарының калибрлеу файлдарын әзірлеу және жүктеу.

Білімдер:

1. Ғарыштық суреттерді қалыптастыру принциптері (оптика, матрицалар, датчиктер);
2. Сапа көрсеткіштері: SNR (сигнал / шу қатынасы), MTF (модуляция беру функциясы), PRNU (жауап гетерогенділігі);
3. Спутниктік деректерді геометриялық және радиометриялық калибрлеу негіздері;
4. ЖҚЗ деректерін фотограмметриялық өңдеу негіздері;
5. Жаратылыстану-ғылыми, математикалық және инженерлік пәндер;
6. Суреттердің сапасын бағалау саласындағы стандарттар мен регламенттер;
7. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
8. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
9. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
10. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Калибрлеу файлдарын тексеру.

Машықтар:

1. Нақты және сынақ деректеріндегі калибрлеу файлдарының жұмысын тексеру;
2. Калибрлеу файлдарының кескінді өңдеу сапасына әсерін бағалау;
3. Дұрыс емес калибрлеуге байланысты қателерді анықтау және талдау;
4. Нәтижелерге статистикалық талдау жүргізу.

Білімдер:

1. Деректерді математикалық өңдеу және талдау әдістері;
2. Интерполяция, сүзу, түзету принциптері;
3. Кеңістіктік бұрмаланулар үшін Фурье түрлендіру теориясы;
4. Калибрлеу деректерін тексеру әдістемесі (кіріс / шығыс параметрлері);
5. Спутниктік деректерді геометриялық және радиометриялық калибрлеу негіздері;
6. ЖҚЗ деректерін фотограмметриялық өңдеу негіздері;
7. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
8. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
9. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
10. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Тәртіптілік;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті;
Бастамашылдық.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

12.Кәсіптер карточкасы "Ғарыш түсірілімдерін алғашқы өңдеу жөніндегі инженер"

Топ коды:

2144-5

Қызметтің атауының коды:

2144-5-006

Кәсіптің атауы:

Ғарыш түсірілімдерін алғашқы өңдеу жөніндегі инженер.

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура).

Мамандығы: Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 2 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс:

Кәсіптердің басқа мүмкін атаулары:

Қызметтің негізгі мақсаты:

ЖҚЗ деректерін қабылдау және өңдеу бойынша жүйенің жұмысқа қабілеттілігін бақылау және қамтылым.

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Антенна кешендерінен ЖҚЗ деректер пакетін қабылдауды бақылауҢ
2. ЖҚЗ шикі деректерін қабылдау, ашу және мұрағаттау, серверге жариялауды бақылау.

Қосымша еңбек функциялары:

1. ЖҚЗ деректерін өңдеу, қабылдау және мұрағаттау бойынша физикалық және виртуалды серверлерді жүктеу және конфигурациялау.

Еңбек функциясы 1: Антенна кешендерінен ЖҚЗ деректер пакетін қабылдауды бақылау.

Дағды 1:
ЖҚЗ деректерін қабылдау мониторингін жүргізу.

Машықтар:

1. ЖҚЗ деректерін қабылдау бойынша негізгі виртуалды серверлердің жұмысқа қабілеттілігін қолдауды жүзеге асыру;
2. Антенна кешені мен виртуалды серверлер арасындағы байланыс үзілген кезде қалпына келтіруді орындаңыз;
3. ЖҚЗ деректерінің сапасы мен тұтастығын талдау.

Білімдер:

1. Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
2. Қабылдағыштар мен модуляторлардың жұмыс принциптері мен параметрлері;
3. ЖҚЗ деректерді қысу және беру технологиялары;
4. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
5. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
6. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
7. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Деректер пакетінің тұтастығын талдау.

Машықтар:

1. Бақылау сомаларын (CRC) және басқа тексеру механизмдерін қолдана отырып, деректер пакеттерінің тұтастығын тексеру;
2. Қабылдау процесінде зақымдалған немесе жоғалған деректерді анықтау;
3. Деректердің тұтастығын жоғалту себебін анықтау, статистикалық талдау;
4. Пакеттердің құрылымдары мен мазмұнын анықтамалық деректер форматтарымен салыстыру.

Білімдер:

1. Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
2. ЖҚЗ деректерін қабылдау және беру принциптері;
3. Қатеге төзімділікті қамтылым үшін деректерді кодтау әдістері;
4. Сәтсіздіктерден кейін деректерді қалпына келтіру жолдары (қайта жіберу, қателерді түзету).
5. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
6. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
7. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
8. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
ЖҚЗ шикі деректерін қабылдау, ашу және мұрағаттау, серверге жариялауды бақылау.

Дағды 1:
ЖҚЗ деректерін қабылдау және мұрағаттау процестерін бақылау.

Машықтар:

1. Деректерді мұрағаттау және каталогтау бойынша серверлердің жұмысқа қабілеттілігін бақылауды жүзеге асыру;
2. Бэкап деректерін талдау және мұрағаттау процестерін орындау;
3. ЖҚЗ деректер пакетін қабылдау және оларды мұрағаттау мониторингі бойынша процестерді орындау.

Білімдер:

1. Деректерді сақтау және каталогтау жүйелерін басқару саласында;
2. Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
3. Қателерден қорғау үшін деректерді кодтау әдістері;
4. Журналдарды талдау және диагностикалық жүйелер;
5. Үлкен көлемдегі деректерді қысу және сақтау әдістері;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript /С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
9. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Басылымды талдау және деректерді серверге каталогтау.

Машықтар:

1. Жарияламас бұрын оралмаған деректердің тұтастығы мен сапасын талдау және тексеру;
2. Оңай іздеу және қол жеткізу үшін каталогтар мен дерекқор құрылымын оңтайландыру;
3. Серверде жарияланған деректерге қол жеткізуді тестілеуді жүзеге асыру.

Білімдер:

1. Деректерді сақтау және каталогтау жүйелерін басқару саласында;
2. Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
3. Мамандандырылған каталогтау және деректерді басқару жүйелері;
4. Деректер мен дерекқорды басқару жүйелері (PostgreSQL, MySQL);
5. Деректерді орналастыру үшін серверлерді орнату және олардың қол жетімділігін басқару;
6. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
7. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
8. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
9. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Қосымша еңбек функциясы 1:
ЖҚЗ деректерін өңдеу, қабылдау және мұрағаттау бойынша физикалық және виртуалды серверлерді жүктеу және конфигурациялау.

Дағды 1:
Физикалық және виртуалды серверлерді басқару.

Машықтар:

1. Физикалық және виртуалды серверлердің қалпына келтіру жұмыстарын орындау;
2. Барлық жүйелердің жұмысын бақылау, физикалық серверлердің тіршілігін бақылау;
3. Барлық алынған лог файлдарын, бэкап деректерін талдау.

Білімдер:

1. Деректерді сақтау және каталогтау жүйелерін басқару саласында;
2. Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
3. Қажетті параметрлері бар виртуалды машиналарды құру және конфигурациялау (CPU, RAM, диск ішкі жүйесі және т. б.);
4. Сығымдау және деректерді беру құралдарын орнату;
5. Ақауларға төзімді сервер архитектураларын жобалау, өнімділікті жақсарту;
6. ЖҚЗ деректерінің үлкен көлемін өңдеу үшін есептеулерді бөлуді ұйымдастыру.
7. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
8. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
9. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
10. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Дағды 2:
Серверлік инфрақұрылымның қауіпсіздігін қамтамасыз ету.

Машықтар:

1. Ақпараттық қауіпсіздікке төнетін қатерлерді анықтау және оларды жою;
2. Деректермен жұмыс істеу үшін кіру саясатын және пайдаланушы құқықтарын басқару;
3. ЖҚЗ деректерін қорғау бойынша регламенттерді әзірлеу және енгізу;
4. Қауіпсіздік оқиғаларына олардың салдарын жою арқылы жауап беру.

Білімдер:

1. Ақпараттық қауіпсіздік принциптері;
2. Серверлер мен деректерді қорғау әдістері мен технологиялары;
3. Желілік өзара әрекеттесуді қорғау хаттамалары;
4. Деректерді сақтау және каталогтау жүйелерін басқару саласында;
5. Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтылым, Математикалық және компьютерлік модельдеу саласында;
6. Ақпараттық қауіпсіздік саласындағы нормативтік құжаттар мен стандарттар;
7. Қызмет бағыты бойынша қолданыстағы салалық стандарттар мен заңдар;
8. Техникалық ағылшын тілі Intermediate деңгейінен кем емес;
9. Бағдарламалау тілдері: Python / Java / JavaScript / С++/Linux/Unix операциялық жүйесі;
10. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Тәртіптілік;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті;
Бастамашылдық.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

13. Мемлекеттік органның атауы: Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі;

Орындаушы: Тулеукатова Диана Серікқызы;

E-mail: d.tuleukatova@mdai.gov.kz;

Телефон нөмірі: +7 (7172) 64 75 22.

14. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар): "Қазақстан Ғарыш Сапары" акционерлік қоғамы;

Жоба жетекшісі: Түсіпбаев Анияр Рақымғазыұлы;

E-mail: a.tusupbaev@gharysh.kz;

Телефон нөмірі: +7 (7172) 24-85-59.

Орындаушы: Айдынбай Нұрмахан Жорабекұлы;

E-mail: n.aidynbay@gharysh.kz;

Телефон нөмірі: +7 (7172) 24 88 54.

15. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: Ғарыш қызметі саласындағы кәсіптік біліктілік жөніндегі Салалық кеңес отырысының 2024 жылдың 21 қазандағы № 4 хаттамасы.

16. Кәсіптік біліктілік жөніндегі Ұлттық орган: Кәсіптік стандарт жобасының сараптама нәтижесі бойынша Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық органның 2024 жылдың 28 қарашадағы қорытындысы.

17. Қазақстан Республикасының "Атамекен" ұлттық кәсіпкерлер палатасы: "Атамекен" Қазақстан Республикасы Ұлттық кәсіпкерлер палатасының 2024 жылдың 18 қарашадағы сараптамалық қорытындысы.

18. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 2, 2024 жыл;

19. Болжалды қайта қарау күні: 01.12.2027 жыл.

Қазақстан Республикасы
Цифрлық даму, инновациялар
және аэроғарыш өнеркәсібі
министрінің
2024 жылғы 25 желтоқсандағы
№ 842/НҚ бұйрығына
3-қосымша

"Ғарыш аппараттары мен ғарыштық жүйелерді жобалау" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Кәсіптік стандарттың қолданылу аясы: "Ғарыш аппараттары мен ғарыш жүйелерін жобалау" кәсіптік стандарты "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес әзірленді және білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде кәсіпорындарда кадрлар даярлауға, білім беру ұйымдары қызметкерлері мен түлектерінің кәсіптік біліктілігін тануға және ғарыш аппараттары мен ғарыштық жүйелерді жобалау саласындағы мәселелердің кең ауқымын шешуге қойылатын талаптарды белгілейді.

2. Осы кәсіптік стандартта келесі терминдер мен анықтамалар пайдаланылады:

1) ғарыш аппараты – мақсатты міндеттерді шешу, зерттеулер жүргізу және (немесе) ғарыш кеңістігін әртүрлі мақсаттарда пайдалану мақсатында ғарыш кеңістігіне ұшыруға арналған техникалық құрылғы;

2) ғарыш жүйесі – ғарыш кеңістігіндегі мәселелерді шешуге арналған функционалдық өзара байланысты орбиталық және жерүсті техникалық құралдардың жиынтығы;

3) конструкторлық құжаттама – өнімді әзірлеу, өндіру, бақылау, пайдалану, жөндеу және кәдеге жарату үшін қажетті мәліметтерді қамтитын құжаттар;

4) үшөлшемді модельдеу – компьютерлік бағдарламалық қамтылымды пайдалана отырып, объектіні үш өлшемді кеңістікте модельдеу;

5) автоматтандырылған жобалау және құрастыру (computer aided design – CAD) – өнімді геометриялық модельдеу үшін компьютерлік жүйелерді пайдаланудан тұратын технология;

6) инженерлік талдау – жобаланған бұйымдардың өнімділігін тексеруге, олардың пайдалану сипаттамаларын, сондай-ақ берілген пайдалану жағдайларында өнімділік параметрлерінің сәйкестігін растауға арналған зерттеулердің, модельдеу процестерінің және есептеулердің жиынтығы;

7) математикалық аппарат – есепті шешу үшін қолданылатын формулалар, шарттар, қатынастар жиынтығы.

3. Осы кәсіптік стандартта келесі қысқартулар қолданылады:

1) ҒА – ғарыш аппараты;

2) ҒЖ – ғарыштық жүйе;

3) ҒТ – ғарыштық техника;

4) КҚ – конструкторлық құжаттама

5) БҚ – бағдарламалық камтылым

6) СБШ – Салалық біліктілік шеңбері

7) БТБА – Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамасы

8) БА – Біліктілік анықтамасы.

2-тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

4. Кәсіптік стандарттың атауы: "Ғарыш аппараттары мен ғарыштық жүйелерді жобалау".

5. Кәсіптік стандарт коды: C30302087.

С "Өңдеу өнеркәсібі";

30 Басқа көлік құралдарын өндіру;

30.3 Әуе және ғарыштық ұшу аппараттын және олармен байланысты жабдықтарды өндіру;

30.30 Әуе және ғарыштық ұшу аппараттын және олармен байланысты жабдықтарды өндіру;

30.30.2 Ғарыштық ұшу аппараттары өндірісі;

M "Кәсіптік, ғылыми және техникалық қызмет";

71 Сәулет, инженерлік ізденістер, техникалық сынақтар мен талдау саласындағы қызмет;

71.1 Сәулет, инженерлік ізденістер саласындағы қызмет және осы салаларда техникалық консультациялар ұсыну;

71.12 Инженерлік іздеулер саласындағы қызмет және осы салада техникалық консультация беруді ұсыну;

71.12.1 Атом өнеркәсібін және атом энергетикасы объектілерін қоспағанда, инженерлік-техникалық жобалау саласындағы қызмет;

M "Кәсіптік, ғылыми және техникалық қызмет";

72 Ғылыми зерттеулер және әзірлемелер;

72.1 Жаратылыстану мен техникалық ғылымдар саласындағы ғылыми зерттеулер мен эксперименттік әзірлемелер;

72.19 Жаратылыстану мен техникалық ғылымдар саласындағы өзге де ғылыми зерттеулер мен эксперименттік әзірлемелер;

72.19.3 Ғарыш қызметі саласындағы ғылыми зерттеулер мен әзірлемелер.

7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: Кәсіптік қызмет саласындағы, ғарыш аппараттары мен ғарыштық жүйелерді жобалауды қамтамасыз ететін қызметкерлердің мазмұнына, сапасына, еңбек жағдайына, біліктілігі мен құзыретіне қойылатын талаптарды белгілеу. Кадрларды даярлау мен қайта даярлауға қойылатын талаптарды, оларды бағалау мен аттестациялау негіздерін анықтау үшін негіз ретінде пайдалану.

Ғарыш аппараттары мен ғарыштық жүйелерді жобалауға ғарыштық жүйелерді, бәсекеге қабілетті сипаттамалары бар ғарыш аппараттарын және олардың құрамдас бөліктерін жобалаудың, құрастырудың, есептеудің, математикалық, физикалық және компьютерлік модельдеудің заманауи әдістері мен құралдарын пайдалана отырып құру кіреді.

8. Кәсіптер карточкалар тізімі:

1) Ұшатын ғарыштық аппараттар жөніндегі инженер-конструктор – 6 СБШ деңгейі;

2) Ұшатын ғарыштық аппараттар жөніндегі инженер-конструктор – 7 СБШ деңгейі.

3-тарау. Кәсіп карточкалары

9. "Ұшатын ғарыштық аппараттар жөніндегі инженер-конструктор" кәсіп карточкасы
Топ коды:		2144-5
Қызметтің атауының коды:		2144-5-013
Кәсіптің атауы:		Ұшатын ғарыштық аппараттар жөніндегі инженер-конструктор.
СБШ бойынша біліктілік деңгейі:		6
СБШ бойынша біліктілік деңгейі:		-
БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:		-
Кәсіптік білім деңгейі:		Білім деңгейі: Жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі ординатура).		Мамандығы: Инженерия және инженерлік іс.						Біліктілік: -
Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:		Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 1 жыл.
Формалды емес және информалы біліммен байланыс:		-
Кәсіптің Басқа ықтимал атаулары:		2144-5-012 Ғарыш инженері.
Қызметтің негізгі мақсаты:		ҒЖ, ҒА және оларға қызмет көрсететін қосалқы жүйелерді, ғарыш техникасының жеке үлгілерін жобалау, сондай-ақ ғарыш кеңістігін тиімді пайдалануға мүмкіндік беретін тиісті технологияларды әзірлеу.
Еңбек функциялардың сипаттамасы:
Еңбек функцияларының тізімі:		Міндетті еңбек функциялары:				1. Техникалық спецификацияның белгіленген талаптарына қол жеткізу үшін инженерлік талдау, модельдеу және қажетті есептеулерді жүргізу; 2. Техникалық шарттарды және конструкторлық және технологиялық құжаттаманы талдау, технологияны таңдау, есептерді, интерфейстік бақылау құжаттарын дайындау, сондай-ақ жобаны іске асыру кезеңдерінің нәтижелері бойынша шолуларға қатысу; 3. ҒА, ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерін дайындау, құрастыру, біріктіру және сынау процестеріне, өнертабыстарға өтінімдер жасауға, сондай-ақ құрастырылатын бұйымдарды жетілдіру, жаңғырту және біріздендіру жөніндегі жұмыстарға қатысу.
		Қосымша еңбек функциялары:				-
Еңбек функциясы 1: Техникалық спецификацияның белгіленген талаптарына қол жеткізу үшін инженерлік талдау, модельдеу және қажетті есептеулерді жүргізу.		Дағды 1: Инженерлік талдау жүргізу.				Машықтар:
						1. Жобалауға арналған жалпы және арнайы бағдарламалық қамтылыммен жұмыс істеу; 2. Техникалық ерекшелікте және тиісті құжаттамада көрсетілген талаптарды талдау жүргізу; 3. Жасалатын өнімдер мен технологиялардың жұмыс жағдайларын талдау және ресімдеу; 4. Интерфейс талаптарын бағалау жүргізу, соның ішінде, бірақ олармен шектелмей: механикалық, электрлік, жылулық, ақпараттық, функционалдық және т.б.; 5. Тиісті саладағы технологиялардың қазіргі жағдайы мен даму болашағын талдау; 6. Инженерлік-техникалық және/немесе ғылыми-зерттеу жұмыстарының алынған нәтижелерін өңдеу, талдау және салыстыру, алынған нәтижелер бойынша қажетті есептер мен құжаттамаларды дайындау.
						Білімдер:
						1. ҒА және/немесе күрделі техникалық бұйымдарды жобалау, инженерлік талдау, құрастыру, біріктіру, сынау және өндіру әдістері. 2. Автоматтандырылған жобалау әдістері; 3. ҒТ құру жобасын іске асыру принциптері, реттілігі мен кезеңдері, сонымен қатар негізгі бақылау шаралары; 4. Жаратылыстану, математика және инженерлік пәндер; 5. В1 деңгейінен төмен емес техникалық ағылшын тілін білу; 6. ҒА мен ҒЖ құрылғы негіздері; 7. Патенттану негіздері; 8. Сапа менеджменті жүйесі негіздері; 9. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік-техникалық және ұйымдастырушылық-басқару құжаттары; 10. Жұмыс кезінде еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария, өрттен қорғау, қоршаған ортаны қорғау ережелері мен талаптары.
		Дағдыны тану мүмкіндігі:				-
		Дағды 2: Инженерлік модельдеуді жүргізу.				Машықтар:
						1. Қолданыстағы шектеулерді, имитацияланған ортаның болжамды шарттарын ескере отырып, сондай-ақ расталған кіріс деректеріне сүйене отырып, арнайы бағдарламалық қамтылымға енгізілген математикалық аппаратты пайдалану; 2. Инженерлік талдау жүргізу кезінде математикалық, физикалық және басқа модельдерді дұрыс түсіну және қолдану. Белгілі бір коэффициенттерді таңдауды негіздей отырып, құрылған модельдердің шекаралық шарттарын қоя білу; 3. Ғарыш аппаратының және/немесе күрделі техникалық өнімнің жүйелік моделінің жұмыс істеу принциптері мен функционалдығын, кіріс деректерін қалыптастыру принципін, сондай-ақ алынған шығыс ақпараттың мәнін түсіну; 4. Жобалауға арналған жалпы және арнайы бағдарламалық қамтылымды пайдалана отырып, компьютерлік модельдеу және есептеулер жүргізу.
						Білімдер:
						1. ҒА және/немесе күрделі техникалық бұйымдарды жобалау, инженерлік талдау, жинау, біріктіру, сынау және өндіру әдістері; 2. Автоматтандырылған жобалау әдістері; 3. ҒТ құру жобасын іске асыру қағидаттары, оның реттілігі мен кезеңдері, сондай-ақ негізгі бақылау іс-шаралары; 4. Жаратылыстану, математика және инженерлік пәндер; 5. В1 деңгейінен төмен емес техникалық ағылшын тілін білу; 6. ҒА, ҒЖ құрылымының негіздері; 7. Күрделі жүйелерді жобалау негіздері; 8. Сапа менеджменті жүйесінің негіздері; 9. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік-техникалық және ұйымдастырушылық-басқару құжаттары; 10. Жұмыс кезінде еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария, өрттен қорғау, қоршаған ортаны қорғау ережелері мен талаптары.
		Дағдыны тану мүмкіндігі:				-
		Дағды 3: Инженерлік есептеулерді жүргізу.				Машықтар:
						1. Аналитикалық әдісті қолдана отырып, алдын ала есептеулер жүргізу; 2. Қолданыстағы шектеулерді, имитацияланған ортаның болжамды шарттарын ескере отырып, сондай-ақ расталған кіріс деректеріне негізделген арнайы бағдарламалық қамтылымға енгізілген математикалық аппаратты пайдалану; 3. Арнайы анықтамалық материалдарды қолдану.
						Білімдер:
						1. ҒА және/немесе күрделі техникалық бұйымдарды жобалау, инженерлік талдау, жинау, біріктіру, сынау және өндіру әдістері; 2. Автоматтандырылған жобалау әдістері; 3. ҒТ құру жобасын іске асыру қағидаттары, оның реттілігі мен кезеңдері, сондай-ақ негізгі бақылау іс-шаралары; 4. Жаратылыстану, математика және инженерлік пәндер; 5. В1 деңгейінен төмен емес техникалық ағылшын тілін білу; 6. ҒА, ҒЖ құрылымының негіздері. 7. Күрделі жүйелерді жобалау негіздері; 8. Сапа менеджменті жүйесінің негіздері; 9. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік-техникалық және ұйымдастырушылық-басқару құжаттары; 10. Жұмыс кезінде еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария, өрттен қорғау, қоршаған ортаны қорғау ережелері мен талаптары.
		Дағдыны тану мүмкіндігі:				-
Еңбек функциясы 2: Техникалық шарттарды және конструкторлық және технологиялық құжаттаманы талдау, технологияны таңдау, есептерді, интерфейстік бақылау құжаттарын дайындау, сондай-ақ жобаны іске асыру кезеңдерінің нәтижелері бойынша шолуларға қатысу.		Дағды 1: Техникалық сипаттамалар мен конструкторлық-технологиялық құжаттаманы талдау.				Машықтар:
						1. Әртүрлі дереккөздерден ақпарат алу және оны өңдеу, талдау жүргізу және ағымдағы жұмыста қолдану; 2. Қосалқы жүйелердің техникалық бюджеттері арасындағы өзара байланысты түсіну; 3. Техникалық сипаттама мен оған сәйкес құжаттамада қойылған талаптарды талдау; 4. Жоғарғы деңгейдегі есептерді аналитикалық әдіспен жүргізу; 5. Арнайы анықтамалық материалдарды қолдану; 6. Қолда бар технологиялардың қолжетімділігі мен оларды дамыту мүмкіндіктерін талдау, сондай-ақ жеке шешімдерді әзірлеу болашағын бағалау.
						Білімдер:
						1. ҒА және/немесе күрделі техникалық бұйымдарды жобалау, инженерлік талдау, жинау, біріктіру, сынау және өндіру әдістері; 2. Жаратылыстану, математика және инженерлік пәндер; 3. Жобалау әдістері мен кезеңдері, физикалық және математикалық модельдерді құру принциптері және олардың нақты процестер мен элементтерге қолданылуы; 4. Автоматтандырылған жобалау жүйелерінің әдістері; 5. ҒЖ, ҒА архитектурасы; 6. В1 деңгейінен төмен емес техникалық ағылшын тілін білу; 7. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік-техникалық және ұйымдастырушылық-басқару құжаттары; 8. Жұмыс кезінде еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария, өрттен қорғау, қоршаған ортаны қорғау ережелері мен талаптары.
		Дағдыны тану мүмкіндігі:				-
		Дағды 2: Конструкторлық-технологиялық құжаттаманы дайындау.				Машықтар:
						1. Қызметтік қосалқы жүйелер мен мақсатты құралдар тарапынан қойылатын талаптарды талдау; 2. Инженерлік-техникалық және/немесе ғылыми-зерттеу жұмыстары нәтижелерін өңдеу, талдау және корреляциялау, алынған нәтижелер негізінде қажетті есептер мен құжаттамаларды дайындау; 3. Жасалған өзгерістердің тізілімін жүргізу және тиісті бағыттағы жұмыстарға әсер ететін қосалқы жүйелер мен құрылғылар бойынша қабылданған шешімдердің ықпалын бақылау; 4. Салалық және ішкі талаптарға сәйкес құжаттаманы әзірлеу.
						Білімдер:
						1. ҒА және/немесе күрделі техникалық бұйымдарды жобалау, инженерлік талдау, жинау, біріктіру, сынау және өндіру әдістері; 2. Жаратылыстану, математика және инженерлік пәндер; 3. Жобалау әдістері мен кезеңдері, физикалық және математикалық модельдерді құру принциптері және олардың нақты процестер мен элементтерге қолданылуы; 4. Автоматтандырылған жобалау жүйелерінің әдістері; 5. ҒЖ, ҒА архитектурасы; 6. В1 деңгейінен төмен емес техникалық ағылшын тілін білу; 7. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік-техникалық және ұйымдастырушылық-басқару құжаттары; 8. Жұмыс кезінде еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария, өрттен қорғау, қоршаған ортаны қорғау ережелері мен талаптары.
		Дағдыны тану мүмкіндігі
Еңбек функциясы 3: ҒА, ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерін дайындау, құрастыру, біріктіру және сынау процестеріне қатысу.		Дағды 1: ҒА, ҒС және олардың құрамдас бөліктерін өндіру процесін қолдау.				Машықтар:
						1. ҒТ жаңа үлгілерін жасау кезінде озық инженерлік тәжірибені қолдану; 2. Қолда бар ақпарат көздерімен және мәліметтер базасымен жұмыс істеу; 3. Үш өлшемді компьютерлік модельдеуді орындау; 4. Техникалық шарттарға, нормативтік-техникалық құжаттамаға және дайындау мен құрастырудың өндірістік қабілеттілігіне қойылатын талаптарға сәйкес жобалау және құрылыс жұмыстарын жүргізу; 5. Арнайы анықтамалық материалдарды пайдалану; 6. Әзірленген объектілердің өндірісін бақылаудың негізгі әдістерін қолдану; 7. Жобалық және жұмыс КҚ-дан, техникалық талаптардан ауытқуларды талдау; 8. КҚ-ны өзгерту процесін әзірлеу және үйлестіру.
						Білімдер:
						1. ҒА және/немесе күрделі техникалық бұйымдарды жобалау, инженерлік талдау, жинау, біріктіру, сынау және өндіру әдістері; 2. Автоматтандырылған жобалау әдістері; 3. ҒТ құру жобасын іске асыру принциптері, реттілігі мен кезеңдері, сонымен қатар негізгі бақылау шаралары; 4. Жаратылыстану, математика және инженерлік пәндер; 5. В1 деңгейінен төмен емес техникалық ағылшын тілін білу; 6. ҒА, ҒЖ жобалау негіздері; 7. Күрделі жүйелерді жобалау негіздері; 8. Сапа менеджменті жүйесінің негіздері; 9. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік-техникалық және ұйымдастырушылық-басқару құжаттары; 10. Жұмыс кезінде еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария, өрттен қорғау, қоршаған ортаны қорғау ережелері мен талаптары.
		Дағдыны тану мүмкіндігі:				-
Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:		Дербестік және жауапкершілік; Командада жұмыс істей білу; Тәртіптілік; Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті; Уақытты басқару; Бастамашылдық.
Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:		1. "Ғарыш қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңы; 2. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыш зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің міндетін атқарушы 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген); 3."Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің міндетін атқарушы 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).
СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:		СБШ деңгейі:						Кәсіптің атауы:
		-						-
10. "Ұшатын ғарыштық аппараттар жөніндегі инженер-конструктор" кәсіп карточкасы
Топ коды:	2144-5
Қызметтің атауының коды:	2144-5-013
Кәсіптің атауы:	Ұшатын ғарыштық аппараттар жөніндегі инженер-конструктор.
СБШ бойынша біліктілік деңгейі:	7
СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:	-
БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:	Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы. "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді). 2-параграф. Жетекші конструктор.
Кәсіптік білім деңгейі:	Білім деңгейі: жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура).		Мамандығы: Инженерия және инженерлік іс.						Біліктілік: -
Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:	Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 3 жыл.
Формалды емес және информалы біліммен байланыс:	-
Кәсіптің Басқа ықтимал атаулары:	2144-5-012 Ғарыш инженері.
Қызметтің негізгі мақсаты:	ҒЖ, ҒА және оларға қызмет көрсететін қосалқы жүйелерді, ғарыш техникасының жеке үлгілерін жобалау, сондай-ақ ғарыш кеңістігін тиімді пайдалануға мүмкіндік беретін тиісті технологияларды әзірлеу.
Еңбек функциялардың сипаттамасы:
Еңбек функцияларының тізімі:	Міндетті еңбек функциялары:				1. ҒА, ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерін дайындау, сынау және өндіру процестерін қамтамасыз ету, сынақ нәтижелерін талдау, пайдалану кезінде ҒА, ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерінің жұмысын талдау және бағалау; 2. Миссияны талдау және қажеттіліктерді анықтау бойынша жұмысты үйлестіру. ҒА, ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерін жобалау бойынша жұмыстарды үйлестіру; 3. Пайдалану кезіндегі ҒА, ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерінің жұмысын талдау және бағалау.
	Қосымша еңбек функциялары:				-
Еңбек функциясы 1: ҒА, ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерін дайындау, сынау және өндіру процестерін қамтамасыз ету, сынақ нәтижелерін талдау, пайдалану кезінде ҒА, ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерінің жұмысын талдау және бағалау.	Дағды 1: ҒА, ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерін дайындау, сынау және өндіру процестерін қамтамасыз ету.				Машықтар:
					1. ҒА, ҒЖ компоненттерін сынау бағдарламалары мен әдістерін әзірлеу; 2. Жобалық құжаттамадағы өзгерістер туралы хабарламаларды әзірлеу және келісу; 3. ҒА, ҒЖ құрамдас бөліктерінің пайдалану-техникалық сипаттамаларының көрсеткіштерін түсіндіру; 4. Ұқсас ҒТ өнімдерін жасау және пайдалану тәжірибесін талдау; 5. Мақсаттарға сәйкес келетін деректерді талдау әдістерін таңдау, тұжырым мен қорытынды жасау; 6. ҒА, ҒЖ құрамдас бөліктерін жетілдіру бойынша ұсыныстар дайындау; 7. Арнайы анықтамалық материалдарды пайдалану; 8. Сынақтарды жүргізу кезінде жеке қорғаныс құралдарын қолдану.
					Білімдер:
					1. ҒА жобалау, құрастыру және өндіру негіздері, жобалау жұмыстарын ұйымдастыру және жоспарлау; 2. Жаратылыстану және математика цикл пәндері; 3. ҒА, ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерін жобалау негіздері; 4. Тестілеуге арналған жабдықтың мақсаты мен параметрлері, сынау ережелері; 5. Жобалық құжаттаманы әзірлеу және ресімдеу үшін стандарттар, техникалық шарттар және басқа да нормативтік материалдар; 6. Нақты жұмыс жағдайларын имитациялау үшін тестілеуде қолданылатын физикалық принциптер; 7. ҒА, ҒЖ әзірленген құрамдас бөліктерінің физикалық-механикалық сипаттамалары; 8. Қазіргі заманғы автоматтандырылған жобалау жүйелері, үш өлшемді модельдеу жүйелері және электрондық құжат айналымы; 9. В1 деңгейінен төмен емес техникалық ағылшын тілін білу; 10. Жобалау кезінде техникалық есептеулерді жүргізу әдістері; 11. Жобалау және құрылыс саласындағы озық отандық және шетелдік тәжірибе; 12. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік-техникалық және ұйымдастырушылық-басқару құжаттары; 13. Жұмыс кезінде еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария, өрттен қорғау, қоршаған ортаны қорғау ережелері мен талаптары.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:				-
	Дағды 2: Сынақ нәтижелерін талдау, пайдалану кезінде ҒА, ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерінің жұмысын талдау және бағалау.				Машықтар:
					1. Сынақ нәтижелерін талдау үшін заманауи бағдарламалық қамтылымды пайдалану; 2. Аспаптық құралдардан алынған мәліметтерді интерпретациялау; 3. КҚ ақаулары мен сәйкессіздіктерін талдау нәтижелері бойынша ұсыныстар әзірлеу; 4. Ақауларды анықтау және олардың салдарын талдау әдістерін білу; 5. ҒА, ҒЖ пайдалану нәтижелері туралы мәліметтерді қолдану; 6. Арнайы анықтамалық материалдарды пайдалану.
					Білімдер:
					1. ҒА, ҒЖ жобаланған құрамдас бөліктерінің жұмыс жағдайлары; 2. Сынау нәтижелерін талдауды орындау үшін қолданылатын бағдарламалық қамтылымдар; 3. Сынақ нәтижелерін өңдеу әдістері; 4. ҒА, ҒЖ әзірленген құрамдас бөліктерінің жұмыс істеу принциптері мен жұмыс шарттары; 5. В1 деңгейінен төмен емес техникалық ағылшын тілін білу; 6. Сапа менеджменті жүйесі негіздері; 7. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік-техникалық және ұйымдастырушылық-басқару құжаттары; 8. Жұмыс кезінде еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария, өрттен қорғау, қоршаған ортаны қорғау ережелері мен талаптары.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:				-
Еңбек функциясы 2: Миссияны талдау және қажеттіліктерді анықтау бойынша жұмысты үйлестіру. ҒА, ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерін жобалау бойынша жұмыстарды үйлестіру.	Дағды 1: ҒЖ миссиясының талдауын әзірлеу.				Машықтар:
					1. Жеке салалардағы ғылыми-зерттеу жұмыстарын үйлестіру; 2. Жұмыс тобының мақсаттарын қалыптастыру, тапсырмаларды бөлу және берілген тапсырмалардың орындалуын үйлестіру; 3. Жұмыс тәжірибесін жүйелеу және қызметкерлерге жеткізу; 4. Ақпараттық-коммуникациялық кеңістікте жұмыс істеу, компьютерлік модельдеу, жалпы және арнайы бағдарламалық қамтылымды пайдалана отырып есептеулер жүргізу; 5. Жаңа білім алу үшін арнайы құралдар мен әдістерді пайдалана отырып, өз бетінше немесе топ құрамында ғылыми зерттеулер жүргізу; 6. ҒА, ҒЖ құрамдас бөліктерін жобалау бойынша техникалық шарттарды әзірлеу және оларды іске асыру жөніндегі жұмыстарды үйлестіру; 7. Өнімдерді стандарттау мен унификациялаудың жоғары деңгейін қамтамасыз ете отырып, жобалардың сапасын арттыру, ұтымды жобалық шешімдерді табу бойынша жұмыстарды жүргізу; 8. Қажетті техникалық-экономикалық есептеулерді және әзірленетін жобалардың негіздемелерін енгізуді басқару; 9. Ғылыми-зерттеу және конструкторлық жұмыстарды орындау үшін қажетті материалдарға, жабдықтарға және құрамдас бөліктерге қажеттілікті анықтаңыз және тиісті өтінімдерді толтырыңыз.
					Білімдер:
					1. Жаратылыстану және математика цикл пәндері; 2. Жасалатын құрылымның мақсаты, негізгі элементтері және жұмыс істеу принциптері, оған қойылатын техникалық талаптар; 3. В1 деңгейінен төмен емес техникалық ағылшын тілін білу; 4. ҒА, ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерін жобалау; 5. Күрделі жүйелерді жобалау негіздері; 6. Өндірістік жабдықтың негізгі техникалық сипаттамалары мен мүмкіндіктері; 7. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік-техникалық және ұйымдастырушылық-басқару құжаттары; 8. Жұмыс кезінде еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария, өрттен қорғау, қоршаған ортаны қорғау ережелері мен талаптары.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:				-
	Дағды 2: ҒА, ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерін жобалау.				Машықтар:
					1. Жаңа ҒТ үлгілерін жасау кезінде озық инженерлік тәжірибелерді қолдану; 2. Қазіргі заманғы автоматтандырылған жобалау жүйелерімен және электрондық құжат айналымы жүйелерімен жұмыс істеу; 3. Үш өлшемді компьютерлік модельдеуді орындау; 4. Пайдаланылатын материалдарды, күтілетін тәуекелдерді және ықтимал ақауларды ескере отырып, ҒА, ҒЖ құрамдас бөліктерінің әрекетін болжау, оңтайландыру және жұмыс істеуін зерттеу үшін жүйелік жақындау әдістерін және заманауи бағдарламалық өнімдерді пайдалана отырып, ҒА, ҒЖ әзірленген құрамдас бөліктерін математикалық модельдеуді жүзеге асыру; 5. Техникалық шарттарға, нормативтік-техникалық құжаттамаға және дайындау мен құрастырудың өндірістік қабілеттілігіне қойылатын талаптарға сәйкес жобалау және конструкторлық жұмыстарды жүргізу; 6. Зерттеу жұмысының нәтижелерін өңдеу және талдау, әзірлеудегі жаңашылдық элементтерін табу; 7. Кәсіптік қызметтің дамыған объектілерінің патенттік тазалығына талдау жүргізу; 8. Патенттік өтінімге материалдарды ұсыну, ғылыми мақалаларды баспаға дайындау және техникалық есептерді дайындау; 9. Арнайы анықтамалық материалдарды пайдалану.
					Білімдер:
					1. ҒА жобалау, құрастыру және өндіру негіздері; 2. Жаратылыстану және математика цикл пәндері; 3. Жобалау әдістері мен кезеңдері, физикалық-математикалық модельдерді құру принциптері, олардың нақты процестер мен элементтерге қолданылуы; 4. В1 деңгейінен төмен емес техникалық ағылшын тілін білу; 5. Жобалардың сапасын бағалау, техникалық-экономикалық есептеулерді жүргізу және жобалық әзірлемелерді негіздеу әдістері; 6. Стандарттау және сертификаттау негіздері, патенттану негіздері; 7. Күрделі жүйелерді жобалау негіздері; 8. Ғылыми еңбекті ұйымдастыру, өнертабыстар мен ашылуларға өтінім беру тәртібі; 9. Сапа менеджменті жүйесінің негіздері; 10. Персоналды басқару негіздері; 11. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік-техникалық және ұйымдастырушылық-басқару құжаттары; 12. Жұмыс кезінде еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария, өрттен қорғау, қоршаған ортаны қорғау ережелері мен талаптары.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:				-
Еңбек функциясы 3: Пайдалану кезіндегі ҒА, ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерінің жұмысын талдау және бағалау.	Дағды 1: ҒА, ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерінің пайдалану кезіндегі жұмысын талдау және бағалау.				Машықтар:
					1. ҒА, ҒЖ жобалау жұмыстарын ұйымдастыру; 2. ҚР ғарыш қызметі саласындағы ағымдағы және ұзақ мерзімді бағдарламаларды әзірлеуге және іске асыруға қатысу; 3. ҒЖ мен кешендерді құру бойынша әзірлеу жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру; 4. Мақсаттарға сәйкес келетін деректерді талдау әдістерін таңдау, тұжырым мен қорытынды жасау; 5. Ұқсас ҒТ өнімдерін жасау және пайдалану тәжірибесін талдау; 6. ҒА, ҒЖ және олардың құрамдас бөліктерін жетілдіру бойынша ұсыныстар дайындау; 7. Арнайы анықтамалық материалдарды пайдалану.
					Білімдер:
					1. Жаратылыстану және математика цикл пәндері; 2. ҒА жобалау, құрастыру және өндіру негіздері; 3. ҒА, ҒЖ әзірленген құрамдас бөліктерінің физикалық-механикалық сипаттамалары; 4. ҒА, ҒЖ әзірленген құрамдас бөліктерінің жұмыс істеу принциптері мен жұмыс шарттары; 5. Ақпаратты талдау әдістері; 6. В1 деңгейінен төмен емес техникалық ағылшын тілін білу; 7. Күрделі жүйелерді жобалау негіздері; 8. Ғылыми еңбекті ұйымдастыру; 9. Сапа менеджменті жүйесінің негіздері; 10. Персоналды басқару негіздері; 11. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы қолданыстағы нормативтік құқықтық, нормативтік-техникалық және ұйымдастырушылық-басқару құжаттары; 12. Жұмыс кезінде еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария, өрттен қорғау, қоршаған ортаны қорғау ережелері мен талаптары.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:				-
Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:	Стратегиялық ойлау; Командада жұмыс істей білу; Аналитикалық ойлау; Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті; Бастамашылдық.
Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:	1. "Ғарыш қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңы; 2. "Қазақстан Республикасының аумағында ғарыш зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 523 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12129 болып тіркелген); 3. "Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12090 болып тіркелген).
СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:	СБШ деңгейі:						Кәсіптің атауы:
	-						-

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

11. Мемлекеттік органның атауы: Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі;

Орындаушы: Тулеукатова Диана Серікқызы;

E-mail: d.tuleukatova@mdai.gov.kz;

Телефон нөмірі: +7 (7172) 64 75 22.

12. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар): "Ghalam" ЖШС;

Жетекші: Прокудин Сергей Анатольевич;

E-mail: s.prokudin@ghalam.kz;

Телефон нөмірі: +7 (705) 802 59 88.

13. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: Ғарыш қызметі саласындағы кәсіптік біліктілік жөніндегі Салалық кеңес отырысының 2024 жылдың 21 қазандағы № 4 хаттамасы.

14. Кәсіптік біліктілік жөніндегі Ұлттық орган: Кәсіптік стандарт жобасының сараптама нәтижесі бойынша Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық органның 2024 жылдың 28 қарашадағы қорытындысы.

15. Қазақстан Республикасының "Атамекен" ұлттық кәсіпкерлер палатасы: "Атамекен" Қазақстан Республикасы Ұлттық кәсіпкерлер палатасының 2024 жылдың 18 қарашадағы сараптамалық қорытындысы.

24. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 2, 2024 жыл;

25. Болжамды қайта қарау күні: 01.12.2027 жыл.

Қазақстан Республикасы
Цифрлық даму, инновациялар
және аэроғарыш өнеркәсібі
министрінің
2024 жылғы 25 желтоқсандағы
№ 842/НҚ бұйрығына
4-қосымша

"Зымыран-ғарыш техникасын және жердегі ғарыш инфрақұрылымы объектілерін пайдалану" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Кәсіптік стандарттың қолданылу саласы: "Зымыран-ғарыш техникасын және жерүсті ғарыш инфрақұрылымы объектілерін пайдалану" кәсіптік стандарты "Кәсіптік біліктіліктер туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес әзірленді және білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде кәсіпорындарда персоналды оқытуға, білім беру ұйымдары қызметкерлері мен түлектерінің кәсіптік біліктілігін тануға және зымыран – ғарыш техникасын және жерүсті ғарыш инфрақұрылымы объектілерін пайдалану саласындағы мәселелердің кең ауқымын шешуге қойылатын талаптарды белгілейді.

2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) ғарыштық бас бөлігі – пайдалы жүктің, өтпелі бөлімі бар бас жәрмеңкенің және үдеткіш блоктың жиынтығы;

2) ғарыштық мақсаттағы зымыран – ғарыштық бас бөлігі бар зымыран-тасығыштың жиынтығы;

3) жерүсті ғарыштық инфрақұрылым – бір немесе бірнеше функцияларды орындауға арналған техникалық объектілер: белгіленген дайындықта тасымалдау, сақтау, келтіру және ұстау, ғарыштық мақсаттағы зымыранға техникалық қызмет көрсету, дайындау және ұшыру, ғарыштық мақсаттағы зымыранның ұшуының белсенді учаскесінде телеметриялық және траекториялық өлшеулер жүргізу, сондай-ақ оларды қамтамасыз ету;

4) ғарыштық зымыран кешені – ғарыш аппараты бар зымыран-тасығышты қабылдауды, сақтауды, ұшыруға дайындауды және іске қосуды қамтамасыз ететін зымыран-тасығыштың және техникалық құралдардың, құрылыстардың, технологиялық жабдықтар мен коммуникациялардың жиынтығы;

5) зымыран-ғарыш техникасы – зымыран-тасығыш, зымыран-тасығыштың сатылары, үдеткіш блоктар, бас жәрмеңкелер, ғарыштық мақсаттағы зымырандардың басқа да ықтимал құрамдас бөліктері, ғарыш аппараттары;

6) зымыран-ғарыш техникасын және жерүсті ғарыш инфрақұрылымы объектілерін пайдалану – техникалық қызмет көрсету, жөндеу, жарамды техникалық жай-күйді қолдау, мақсаты бойынша қолдануға әзірлікті қамтамасыз ету, ғарыш кеңістігінде спутниктер мен ғарыш кемелерін, жолаушылар және жүк тасымалдарын дайындау мен ұшыруды қамтамасыз ету. Зымыран-ғарыш техникасы объектілерін және ғарыш зымыран кешенінің жерүсті ғарыш инфрақұрылымы объектілерін құру/жаңғырту жағдайлары үшін өнімнің (зымыран-ғарыш техникасы бұйымдары мен жерүсті ғарыш инфрақұрылымы объектілерінің) өмірлік циклі кезеңдерінің: жобалау, тәжірибелік үлгілерді дайындау, сынау, пайдаланушы ұйымға жеткізу, пайдалануға беру, дербес, кешенді іс-шаралары қосымша ескерілуге тиіс, зымыран-ғарыш техникасы бұйымдарының және жерүсті ғарыш инфрақұрылымының құрамдас бөліктерінің тәжірибелік және сериялық үлгілерін ведомствоаралық сынау, жөндеу/пысықтау, реконструкциялау, жаңғырту.

3. Осы кәсіптік стандартта келесі қысқартулар қолданылады:

1) ЖҚҚ – жеке қорғаныс құралдары;

2) ИТҚ – инженерлік-техникалық қызметкерлер;

3) ЖҒИ – жердегі ғарыштық инфрақұрылым;

4) НТҚ – нормативтік техникалық құжаттама;

5) ҒЗК – ғарыштық зымыран кешені;

6) ҒЗ – ғарыштық зымыран;

7) ЗКТ – зымыран-ғарыш техникасы;

8) ПҚ – пайдалану құжаттамасы;

9) ҚБ – құрамдас бөліктер;

10) ҚҚЖ – қосалқы бөлшектер, құралдар мен керек-жарақтар;

11) ЗТ – зымыран тасығыш;

12) ТҚ – техникалық кешен;

13) ТШ – техникалық шешім;

14) ТТ – техникалық тапсырма;

15) СК – старт кешені;

16) ҚӨО – қауіпті өндірістік объект;

17) ҰӨҚ – ұйымдық-өкімдік құжаттама;

18) СБШ – Салалық біліктілік шеңбері;

19) БТБА – Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамасы;

20) БА – Біліктілік анықтамасы.

2-тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

4. Кәсіптік стандарттың атауы: "Зымыран-ғарыш техникасын және жерүсті ғарыш инфрақұрылымы объектілерін пайдалану".

5. Кәсіптік стандарт коды: M72193056.

М "Кәсіптік, ғылыми және техникалық қызмет"

72 "Ғылыми зерттеулер мен әзірлемелер"

72.1 "Жаратылыстану және техникалық ғылымдар саласындағы ғылыми зерттеулер және эксперименттік әзірлемелер"

72.19 "Жаратылыстану және техникалық ғылымдар саласындағы өзге де ғылыми зерттеулер мен эксперименттік әзірлемелер"

72.19.3 "Ғарыш қызметі саласындағы ғылыми зерттеулер мен әзірлемелер".

7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: Технологиялық жабдыққа, техникалық жүйелерге және техникалық жүйелерге арналған нормативтік техникалық, пайдалану құжаттамасында көрсетілген нормативтік талаптарға сәйкес жөндеу және профилактикалық жұмыстарды, сондай-ақ техникалық қызмет көрсетуді жүргізуді қоса алғанда, ҒЗК ҒЗК техникалық және технологиялық объектілерін жұмысқа жарамды күйде, мақсаты бойынша пайдалануға дайын күйде ұстау жөніндегі жұмыстар мен іс-шаралар кешенін жүзеге асыру ҒЗК ҰБК объектілеріндегі агрегаттар, сынау және РКН-ны іске қосуға дайындау бойынша жұмыстар кешенін жүргізу.

8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

1) Авиациялық техника жөніндегі техник – 4 СБШ деңгейі;

2) Зымыран-ғарыш техникасын және жерүсті ғарыш инфрақұрылымы объектілерін пайдалану және сынақтан өткізу жөніндегі инженер – 5 СБШ деңгейі;

3) Топ жетекшісі (басқа да салаларда) – 6 СБШ деңгейі;

4) Бөлімнің бастығы (басқа да салалардағы мамандандырылған) – 6 СБШ деңгейі;

5) Бас инженер (басқа да салаларда) – 7 СБШ деңгейі;

6) Орталық бастығы (басқа да салаларда) – 7 СБШ деңгейі.

3-тарау. Кәсіптердің карточкалары

9. "Авиациялық техника жөніндегі техник" мамандығының карточкасы

Топ коды:

3115-5

Қызметтің атауының коды:

3115-5-001

Кәсіптің атауы:

Авиациялық техника жөніндегі техник.

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

СБШ бойынша біліктіліктің ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі: Техникалық және кәсіптік білім беру (орта деңгейдегі маман).

Мамандығы:
Машиналар мен жабдықтарды пайдалану және техникалық қызмет көрсету (өнеркәсіп салалары бойынша).

Біліктілік:
техник-механик.

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

3115-5-002 - Авиағарыштық компоненттер жөніндегі техник-жөндеуші.

Қызметтің негізгі мақсаты:

Қызмет бағыты бойынша ҒЗИ объектілерінде РҚТ пайдалану.

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. ТК және СК-да бекітілген технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды жарамды күйде ұстау және Эд, НТД талаптарына сәйкес мақсаты бойынша пайдалануға дайын болу жөніндегі жұмыстарды жүргізу;
2. ЭҚ талаптарына сәйкес РКН іске қосуды, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын дайындау және жүргізу кезеңінде ТК және СК-да бекітілген технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстардың барлық түрлерін жүргізу;
3. Бекітілген технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың, мүлік пен материалдық құралдардың техникалық жай-күйі мен сақталуын бақылау;
4. Бекітілген технологиялық жабдыққа, техникалық жүйелер мен агрегаттарға пайдалану құжаттамасын жүргізу.

Қосымша еңбек функциялары:

Еңбек функциясы 1:
ТК және СК-да бекітілген технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды жарамды күйде ұстау және ЭД, НТД талаптарына сәйкес мақсаты бойынша пайдалануға дайын болу жөніндегі жұмыстарды жүргізу.

Дағды 1:
Техникалық жүйелер мен агрегаттардың технологиялық жабдықтарында техникалық қызмет көрсетуді, жөндеу және профилактикалық жұмыстарды жүргізу.

Машықтар:

1. Технологиялық тәртіпті және технологиялық процестердің қауіпсіздігін сақтай отырып, жабдықта жөндеу және профилактикалық жұмыстарды жүргізу кезінде нормативтік және пайдалану құжаттамасында айқындалған тәртіппен құралдарды, құрылғыларды және керек-жарақтарды қолдану;
2. Жөндеу және профилактикалық жұмыстарды жүргізу және техникалық қызмет көрсету кезінде бақылау-өлшеу аппаратурасын, аспаптары мен өлшеу құралдарын нормативтік және пайдалану құжаттамасында айқындалған тәртіппен жұмыстарды қолдану жөніндегі нұсқаулықтар мен орындау шарттарына сәйкес қолдану;
3. Сызбаларды, сызбаларды, техникалық және пайдалану құжаттамасын оқу;
4. Нормативтік және пайдалану құжаттамасында айқындалған тәртіппен жөндеу және профилактикалық жұмыстарды, техникалық қызмет көрсетуді және сынақтарды жүргізу үшін схемаларды жинау, монтаждау;
5. Бекітілген жабдықта жұмыс жүргізу әдістері мен әдістерін меңгеру;
6. Аралас жүйелермен және агрегаттармен өзара іс-қимыл жасай отырып, Технологиялық жабдықта жұмыстар жүргізу;
7. Технологиялық жабдықты, техникалық жүйелер мен агрегаттарды нормативтік және пайдалану құжаттамасында айқындалған тәртіппен баптауды, баптауды, реттеуді жүргізу;
8. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау талаптарына, өнеркәсіптік қауіпсіздік нормаларына сәйкес жөндеу және профилактикалық жұмыстарды жүргізу, Технологиялық жабдыққа, техникалық жүйелер мен агрегаттарға техникалық қызмет көрсету кезінде жеке және ұжымдық қорғау құралдарын қолдану;
9. Жарақаттар мен жазатайым оқиғалар кезінде алғашқы медициналық көмек көрсету;
10. Нормативтік және пайдалану құжаттамасында айқындалған талаптарға сәйкес пайдалану құжаттамасын жүргізу.

Білімдер:

1. Кәсіпорынның, пайдалану бөлімшесінің ұйымдық-технологиялық құрылымының профилі, мамандануы және ерекшеліктері, оның даму перспективалары;
2. Бекітілген технологиялық жабдыққа, техникалық жүйелер мен агрегаттарға ЭД;
3. Лауазымдық нұсқаулыққа сәйкес міндеттер;
4. Жабдықты пайдалану жөніндегі басшылық құжаттардың талаптарына сәйкес бекітілген жабдықтың құрамы, мақсаты, құрылысы және пайдалану қағидалары, жөндеу және профилактикалық жұмыстарды және техникалық қызмет көрсетуді орындау кезіндегі қауіпсіздік қағидалары мен шаралары;
5. Бекітілген технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың болуын қабылдау - беру және есепке алу тәртібі;
6. Нормативтік және пайдалану құжаттамасында, өнеркәсіптік қауіпсіздік, еңбекті қорғау және қоршаған ортаны қорғау талаптарында айқындалған тәртіппен бекітілген технологиялық жабдықта, техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыстар жүргізу тәртібі мен технологиясы;
7. Бекітілген жабдықта жұмыс жүргізу кезінде іргелес жүйелермен және агрегаттармен өзара іс-қимыл жасау тәртібі;
8. Бекітілген технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды сақтау тәртібі;
9. Жұмыстарды жүргізу процесінде басқа мамандармен және пайдалану бөлімшелерімен және ұйымдарымен өзара іс-қимыл жасау тәртібі;
10. Ақаулар ведомостарын жасау, хабарламаларды, ақаулар туралы хабарламаларды және жарнамалық актілерді ресімдеу тәртібі, техникалық құжаттаманы жүргізу тәртібі;
11. Бекітілген технологиялық жабдықтың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың жұмысындағы ақаулар мен ақауларды іздеу және жою тәртібі;
12. Бекітілген технологиялық жабдықтар, техникалық жүйелер мен агрегаттар ресурсының белгіленген көрсеткіштерін ұзарту тәртібі;
13. Жабдықты пайдаланудан шығару тәртібі;
14. Мүлікті алуға және есептен шығаруға, материалдық құралдарды алуға құжаттарды дайындау тәртібі, оларды есепке алу және есептен шығару бойынша жұмыстарды жүргізу тәртібі;
15. Жүргізілетін жұмыстарды бекітілген технологиялық жабдыққа, техникалық жүйелер мен агрегаттарға қосалқы бөлшектермен, құрал-саймандармен және керек-жарақтармен қамтамасыз ету тәртібі;
16. Бекітілген технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда өлшеу құралдарын тексеру тәртібі мен мерзімдері;
17. Құрамында бағалы металдар бар бұйымдарды есепке алу тәртібі, оларды пайдалану, есептен шығару және есептен шығару;
18. Жұмыстарды жүргізу кезінде еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария, өртке қарсы қорғау, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен талаптары;
19. Жабдықта жұмыс жүргізу кезіндегі қауіпті және жауапты операциялардың тізбесі;
20. Жеке және ұжымдық қорғау құралдарын қолдану тәртібі.
21. Төтенше жағдайларда әрекет ету тәртібі;
22. Алғашқы медициналық көмек көрсету кезіндегі іс-қимыл тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
ЭҚ талаптарына сәйкес РКН іске қосуды, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын дайындау және жүргізу кезеңінде ТК және СК-да бекітілген технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстардың барлық түрлерін жүргізу.

Дағды 1:
Бекітілген технологиялық жабдықта, техникалық жүйелер мен агрегаттарда РКН құрастыру, ТК-да РКН тексерулер мен сынақтар жүргізу, СК-да РКН-ны бастапқы дайындау процесінде жұмыстарды, операцияларды және іс-шараларды орындау.

Машықтар:

1. Бекітілген жабдықта пайдаланудың барлық кезеңдерінде жұмыстың барлық түрлерін жүргізу кезінде пайдалану құжаттамасымен жұмыс істеу;
2. Бекітілген жабдықта пайдаланудың барлық кезеңдерінде жұмыстың барлық түрлерін жүргізу кезінде құралдарды, айлабұйымдар мен керек-жарақтарды қолдану;
3. РКН құрастыру, ТК-да РКН-ны тексеру және сынау, СК-да РКН-ны бастапқы дайындау процесінде жұмыстарды жүргізу үшін технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда механикалық тораптар мен схемаларды жинау;
4. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың РКН құрастыру, ТК-да РКН-ны тексеру және сынау, СК-да РКН-ны бастапқы дайындау процесінде жұмыс істеу кезінде процестерді бақылау жүйелерімен (аспаптармен, аппаратурамен, өлшеу құралдарымен) жұмыс істеу;
5. Іргелес жүйелермен және агрегаттармен өзара іс-қимыл жасай отырып, бекітілген жабдықта жұмыстар жүргізу;
6. Нормативтік және пайдалану құжаттамасында айқындалған тәртіппен технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың жарамдылығы мен жұмысқа қабілеттілігіне тексеру жүргізу;
7. Нормативтік және пайдалану құжаттамасында айқындалған тәртіппен технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың ақауларын іздеуді және жоюды жүргізу;
8. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау талаптарына, өнеркәсіптік қауіпсіздік нормаларына сәйкес технологиялық жабдыққа, техникалық жүйелер мен агрегаттарға техникалық қызмет көрсету, жөндеу және профилактикалық жұмыстарды жүргізу кезінде жеке және ұжымдық қорғау құралдарын қолдану;
9. Жарақаттар мен жазатайым оқиғалар кезінде алғашқы медициналық көмек көрсету;
10. Нормативтік және пайдалану құжаттамасында айқындалған талаптарға сәйкес пайдалану құжаттамасын жүргізу.

Білімдер:

1. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда ТК және СК-да РКН іске қосуды дайындау және жүргізу процесінде жұмыстарды жүргізу тәртібі;
2. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда РКН іске қосуды дайындау және жүргізу кезеңінде жұмыстарды жүргізу кезінде жұмыстың негізгі қағидаттары (тәсілдері мен әдістері);
3. РКН іске қосуды дайындау және жүргізу кезеңінде технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың жұмысын басқару және бақылау тәртібі;
4. Бекітілген жабдықта жұмыс жүргізу кезінде іргелес жүйелермен және агрегаттармен өзара іс-қимыл жасау тәртібі;
5. РКН іске қосылғаннан кейін жабдықты бастапқы күйіне келтіру мақсатында технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстардың тізбесі және оларды жүргізу тәртібі;
6. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстар жүргізу кезіндегі қауіпті және жауапты операциялардың тізбесі;
7. РКН іске қосуды және іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын дайындау және жүргізу кезеңінде жұмыстарды жүргізу кезіндегі ықтимал авариялық жағдайлардың тізбесі. Авариялық жағдайлар туындаған кездегі іс-қимыл тәртібі. Авариялық жағдайларды жою тәртібі;
8. Жеке және ұжымдық қорғау құралдарын қолдану тәртібі;
9. Алғашқы медициналық көмек көрсету кезіндегі іс-қимыл тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 3:
Бекітілген технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың, мүлік пен материалдық құралдардың техникалық жай-күйі мен сақталуын бақылау.

Дағды 1:
Нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасында айқындалған тәртіппен бекітілген технологиялық жабдықтың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйі мен жұмысқа қабілеттілігіне талдау жүргізу.

Машықтар:

1. Сызбаларды, сызбаларды, нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамаларын оқу;
2. Тексеру жүргізу кезінде ЗИП құралдарын, құрылғылары мен керек-жарақтарын, өлшеу аспаптарын, бақылау аппаратурасын қолдану;
3. Пайдалану құжаттамасында белгіленген параметрлермен салыстырмалы талдау жүргізу;
4. Жабдықтың техникалық жай-күйі туралы қорытынды мен қорытындыларды қалыптастыру, қазіргі уақытта Жабдықтың техникалық жай-күйін анықтау;
5. Технологиялық жабдықтың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйін нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасында белгіленген уақыт аралығына белгіленген ықтималдықпен айқындау;
6. Нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасында берілген уақыт (ресурс) аралығын айқындау, оның ішінде Жабдықтың жұмысқа қабілетті (жарамды) жай-күйін сақтау;
7. Жабдықтың техникалық жай-күйін тексеру кезінде жұмыстарды орындау кезінде жеке және ұжымдық қорғау құралдарын пайдалану;
8. Авариялық жағдайлар туындаған кездегі іс-қимыл тәртібі;
9. Пайдалану құжаттамасын жүргізу.

Білімдер:

1. Нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасымен жұмыс істеу тәртібі;
2. ЗИП құралдарын, құрылғылары мен керек-жарақтарын, өлшеу аспаптарын, бақылау аппаратурасын қолдану тәртібі;
3. Жабдықтың ағымдағы техникалық жай-күйіне талдау жүргізу, нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасына сәйкес қорытындылар мен қорытындыларды қалыптастыру тәртібі;
4. Жабдықта жұмыс жүргізу кезіндегі қауіпті және жауапты операциялардың тізбесі;
5. Жеке қорғаныс құралдарын қолдану тәртібі;
6. Төтенше жағдайдағы іс-қимыл тәртібі;
7. Пайдалану құжаттамасын жүргізу тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 4:
Бекітілген технологиялық жабдыққа, техникалық жүйелер мен агрегаттарға пайдалану құжаттамасын жүргізу.

Дағды 1:
Пайдаланудың барлық кезеңдерінде жабдықта жұмыстың барлық түрлерін жүргізу кезінде пайдалану құжаттамасын толтыру.

Машықтар:

1. Кәсіпорында қабылданған нормативтік техникалық құжаттаманың және ұйымдастыру-өкімдік құжаттаманың талаптарына сәйкес техникалық жай-күйді және пайдалануды есепке алу журналдарын, технологиялық жабдықтарға, техникалық жүйелер мен агрегаттарға формулярларды, ғимараттар мен құрылыстарға паспорттарды толтыру.

Білімдер:

1. Технологиялық жабдықтарға, техникалық жүйелер мен агрегаттарға, ғимараттар мен құрылыстарға арналған пайдалану құжаттамасының құрамы;
2. Жазбаларды енгізу тәртібі мен кезеңділігі, техникалық жай-күйді және пайдалануды есепке алу журналдарын, формулярларды, ғимараттар мен құрылыстарға паспорттарды толтыру;
3. Арнайы, пайдалану және анықтамалық құжаттамада, жұмыс нұсқаулықтарында қолданылатын Терминология.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Командада жұмыс істей білу;
Тәртіптілік;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті;
Уақытты басқару.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

Зымыран-ғарыш техникасын және жердегі ғарыш инфрақұрылымы объектілерін пайдалану және сынау жөніндегі инженер

Зымыран-ғарыш техникасын және жердегі ғарыш инфрақұрылымы объектілерін пайдалану жөніндегі инженер

10. "Зымыран-ғарыш техникасын және жерүсті ғарыш инфрақұрылымы объектілерін пайдалану және сынақтан өткізу жөніндегі инженер" кәсіптің карточкасы

Топ коды:

2144-5

Қызметтің атауының коды:

2144-5-009

Кәсіптің атауы:

Зымыран-ғарыш техникасын және жерүсті ғарыш инфрақұрылымы объектілерін пайдалану және сынақтан өткізу жөніндегі инженер.

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура).

Мамандығы: Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 1 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

2144-5-009 - Зымыран-ғарыш техникасын және жерүсті ғарыш инфрақұрылыы объектілерін пайдалану және сынақтан өткізу жөніндегі инженер;
2144-5-012 - Ғарыш инженері.

Қызметтің негізгі мақсаты:

РКТ және ҰБТ объектілерін пайдалану мен сынауды ұйымдастыру және жүргізу.

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. НКИ объектілерінде технологиялық жабдықтарды, жүйелер мен агрегаттарды (ғимараттар мен құрылыстарды, жүйелерді, агрегаттарды және аппаратура жиынтықтарын) жарамды күйде және мақсатына сай пайдалануға дайын ұстау жөніндегі жұмыстарды жоспарлау, ұйымдастыру, қамтамасыз ету, тікелей қатысу және жүргізуді бақылау;
2. РКН іске қосуды, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын дайындау және жүргізу кезеңінде ТК және СК технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыру, қамтамасыз ету, орындау және бақылау;
3. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйін, сақталуын бақылау, ақауларды жою, істен шығу себептерін анықтау, Технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды жөндеу бойынша жұмыстар жүргізу;
4. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстың барлық түрлерін жүргізу кезінде бағынысты персоналға басшылық жасау.

Қосымша еңбек функциялары:

Еңбек функциясы 1:
НКИ объектілерінде технологиялық жабдықтарды, жүйелер мен агрегаттарды (ғимараттар мен құрылыстарды, жүйелерді, агрегаттарды және аппаратура жиынтықтарын) жарамды күйде және мақсатына сай пайдалануға дайын ұстау жөніндегі жұмыстарды жоспарлау, ұйымдастыру, қамтамасыз ету, тікелей қатысу және жүргізуді бақылау.

Дағды 1:
ЭД сәйкес техникалық жарамды жағдайда ҰБТ объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелерді және агрегатты қолдау жөніндегі жұмыстарды жоспарлау, ұйымдастыру, қамтамасыз ету және жүргізу.

Машықтар:

Білімдер:

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
РКН іске қосуды, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын дайындау және жүргізу кезеңінде ТК және СК технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыру, қамтамасыз ету, орындау және бақылау.

Дағды 1:
ТК – да РКН құрастыру және сынау, СК-да РКН-ны бастапқы дайындау және іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу кезеңінде бекітілген жабдықта жұмыстарды ұйымдастыру, дайындау және жүргізу (орындау).

Машықтар:

1. РКН құрастыру процесінде Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстар жүргізу, ТК-да РКН тексерулер мен сынақтар жүргізу, СК-да РКН-ны бастапқы даярлау, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу кезіндегі іс-шаралар мен операциялардың тәртібін айқындайтын техникалық, нормативтік және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттамамен жұмыс істеу;
2. ТК-да РКН құрастыру және сынау және СК-да дайындау процестерімен байланысты заманауи жабдықтармен, аспаптармен, аппаратурамен және технологиялармен жұмыс істеу;
3. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйін мониторингілеу мен бақылаудың заманауи жүйелерімен жұмыс істеу;
4. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйіне бақылауды ұйымдастыру және жүргізу;
5. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың ақауларын іздеуді және жедел жоюды орындау;
6. ТК-да РКН құрастыру және сынау, СК-да бастапқы дайындық кезеңінде Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелер мен агрегаттарда іс-шараларды, операцияларды орындауды және орындауды ұйымдастыру;
7. РКН іске қосуды дайындау және жүргізу процесінде бағынысты персоналдың жұмысын ұйымдастыру және үйлестіру;
8. Төтенше жағдайлар туындаған кезде бағынысты қызметкерлерді басқарыңыз.
9. Ұжымдық және жеке қорғаныс құралдарын қолданыңыз;
10. Апаттардың, істен шығулардың, жабдықтардың істен шығуының себептерін, сондай-ақ қызметкерлердің жарақаттануын және жазатайым оқиғаларды тергеуді тергеп-тексеруді жүргізу.

Білімдер:

1. Кәсіпорынның және пайдалану бөлімшесінің бейіні, мамандануы және ұйымдастырушылық-технологиялық құрылымының ерекшеліктері, оның даму перспективалары;
2. Технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдалануды ұйымдастыру жөніндегі қаулылар, өкімдер, бұйрықтар, басқа да басшылық және нормативтік техникалық құжаттар;
3. Талаптарға, нормативтік техникалық, пайдалану және ұйымдастырушылық – өкімдік құжаттамаға сәйкес технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдалану қағидалары, жұмыстарды орындау кезіндегі қауіпсіздік қағидалары мен шаралары;
4. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың құрамы, мақсаты және құрылысы, олардың жалпы техникалық сипаттамалары, техникалық жай-күйі;
5. Технологиялық жабдықтармен, техникалық жүйелермен және агрегаттармен жұмыс жүргізу технологиясы және РКН іске қосуды, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын дайындау және жүргізу кезеңінде аралас жүйелермен және агрегаттармен өзара іс-қимыл жасау тәртібі;
6. РКН іске қосуды, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын дайындау және жүргізу кезеңінде Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде бағынысты персоналдың жұмысын ұйымдастыру тәртібі;
7. Пайдалану құжаттамасын жүргізу, ақаулар ведомостарын жасау, хабарламаларды, ақаулар туралы хабарламаларды және жарнамалық актілерді және басқа да техникалық құжаттаманы ресімдеу тәртібі;
8. Жұмыстарды жүргізу үшін мүлікті, материалдық құралдарды алуға және есептен шығаруға құжаттарды дайындау тәртібі, оларды есепке алу және есептен шығару тәртібі;
9. Құрамында бағалы металдар бар бұйымдарды есепке алу тәртібі, оларды пайдалану, есептен шығару және есептен шығару;
10. Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария, өрттен қорғау ережелері мен талаптары;
11. Технологиялық жабдықтардағы, техникалық жүйелер мен агрегаттардағы, ҰБК объектілеріндегі жауапты және қауіпті операциялар мен жұмыстардың тізбесі;
12. ҰБК объектілерінде авариялық жағдайлар туындаған және оларды жою кезіндегі іс-қимыл тәртібі;
13. ҰБК объектілерінде авариялық жағдайлар туындаған және жойылған кезде жеке және ұжымдық қорғау құралдарын қолдану тәртібі;
14. ҰБК объектілерінде авариялар мен жазатайым оқиғаларға тергеп-тексеру жүргізу тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 3:
Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйін, сақталуын бақылау, ақауларды жою, істен шығу себептерін анықтау, Технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды жөндеу бойынша жұмыстар жүргізу.

Дағды 1:
ҰБК объектілерінде технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйі мен сақталуына бағалау жүргізу.

Машықтар:

1. РКН құрастыру процесінде Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстың барлық түрлерін жүргізу кезіндегі іс-шаралар мен операциялардың тәртібін айқындайтын техникалық, нормативтік және ұйымдастыру-өкімдік құжаттамамен жұмыс істеу;
2. Нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды тексеру кестелеріне ұсыныстар енгізу;
3. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйі мен сақталуын мониторингілеу мен бақылаудың заманауи жүйелерімен жұмыс істеу;
4. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйіне бағалау жүргізу;
5. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың ақауларын іздеуді және жедел жоюды жүргізу;
6. Жабдықтың ақауларының, істен шығуының, істен шығуының себептеріне талдау жүргізу, олардың алдын алу жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлеу. жарнамалау жұмыстарын жүргізу;
7. Бюллетеньдер бойынша технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пысықтауды жүргізу;
8. Технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды техникалық куәландыру, техникалық диагностикалау жөніндегі жұмыстарды жүргізу;
9. Технологиялық жабдықтар, техникалық жүйелер мен агрегаттар ресурсының белгіленген көрсеткіштерін ұзарту бойынша жұмыстар жүргізу.

Білімдер:

1. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың құрамы, мақсаты мен құрылымы, жұмыс принциптері, олардың жалпы техникалық сипаттамалары, техникалық жағдайы;
2. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелер мен агрегаттарда техникалық қызмет көрсету, жөндеу және профилактикалық жұмыстардың түрлері;
3. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйі мен сақталуын мониторингтеу және бақылау жүйелерімен жұмыс істеу тәртібі;
4. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың ақауларын, істен шығулары мен істен шығуларын іздеу, себептерін талдау және жою тәртібі;
5. Техникалық куәландыру, техникалық диагностикалау, технологиялық жабдық ресурсының белгіленген көрсеткіштерін ұзарту жөніндегі жұмыстарды жүргізу тәртібі. техникалық жүйелер мен агрегаттар;
6. Бюллетеньдер бойынша жабдықтарды пысықтау жөніндегі жұмыстарды жүргізу тәртібі;
7. Технологиялық жабдықтар, техникалық жүйелер мен агрегаттар ресурсының белгіленген көрсеткіштерін ұзарту жөніндегі жұмыстарды жүргізу тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 4:
Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстың барлық түрлерін жүргізу кезінде бағынысты персоналға басшылық жасау.

Дағды 1:
Бағынысты персоналдың жұмысын жоспарлау, ұйымдастыру, қамтамасыз ету, үйлестіру және бақылау.

Машықтар:

1. Техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттамамен жұмыс істеу;
2. Кәсіпорынның жалпы жоспарлары мен жұмыс кестелеріне сәйкес пайдалану бөлімшесінің бағынысты қызметкерлерінің жұмысын жоспарлау, ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау;
3. Пайдалану бөлімшесінің жұмыс жоспарларын жекелеген міндеттерге бөлу және оларды атқаратын лауазымдарына, біліктілігіне, дағдылары мен дағдыларына сәйкес бағынысты персонал арасында бөлу;
4. ҰБК объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдаланудың барлық кезеңдерінде жұмыстардың барлық түрлерін орындау кезінде бағынысты персоналдың жұмысын үйлестіру: пайдалануға беру, мақсаты бойынша пайдалануға дайын күйге келтіру, мақсаты бойынша пайдалануға дайын күйде ұстау, мақсаты бойынша қолдану (РКН іске қосуды дайындау және жүргізу), сақтау, тасымалдау, жөндеу, пайдаланудан шығару, есептен шығару және кәдеге жарату;
5. Нормативтік техникалық, пайдалану және ұйымдастырушылық – өкімдік құжаттамаға сәйкес бағынысты персонал жүргізетін жұмыстарды материалдық – техникалық қамтамасыз етуді жүргізу;
6. Жұмыс түрлерін жүргізу кезінде қабылданған қамтамасыз ету нормаларына сәйкес жұмыстарды жүргізу кезінде қажетті бағынысты персоналды жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз ету. Оларды пайдалануды бақылау;
7. Конструкторлық, жобалық және технологиялық тәртіпті, еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өндірістік қауіпсіздік жөніндегі нормалар мен ережелерді, табиғат қорғау органдарының талаптарын жүргізу кезінде бағынысты персоналдың сақталуын бақылау;
8. ҰБК объектілерінде Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстар жүргізу кезінде авариялық жағдай туындаған және жойылған кезде бағынысты персоналдың іс-қимылдарына басшылық жасау.

Білімдер:

1. Құрамы, мақсаты, техникалық сипаттамалары, жөндеу және профилактикалық жұмыстарды орындау тәртібі, технологиялық жабдықта, техникалық жүйелер мен агрегаттарда ТК және СК – да РКН іске қосуды дайындау және жүргізу, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстары кезеңіндегі жұмыс тәртібі;
2. Кәсіпорынның және пайдалану бөлімшесінің штаттық құрылымы;
3. Пайдалану бөлімшесінің персоналына қойылатын біліктілік талаптары;
4. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстар жүргізуді жоспарлау тәртібі;
5. Нормативтік техникалық, пайдалану және ұйымдастыру – техникалық құжаттамаға сәйкес ҰБТ объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдалану процесінде жұмыстарды ұйымдастыру, үйлестіру және бақылау тәртібі;
6. Жүргізілетін жұмыстарды материалдық-техникалық қамтамасыз ету тәртібі;
7. Персоналды жеке қорғану құралдарымен қамтамасыз ету тәртібі мен нормалары. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану тәртібі;
8. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыс жүргізу кезінде еңбекті қорғау, өндірістік қауіпсіздік, қоршаған ортаны қорғау нормалары мен талаптары;
9. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жүргізілетін қауіпті және жауапты операциялардың тізбесі;
10. Технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдалану кезінде авариялық жағдай туындаған және жойылған кездегі іс-қимыл тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Ынтымақтастық және өзара іс-қимыл;
Стратегиялық ойлау;
Командада жұмыс істей білу;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті;
Уақытты басқару.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

Топ бастығы (басқа облыстарда)

Бөлім бастығы (басқа салаларда мамандандырылған)

Пайдалану бөлімінің бастығы

Бас инженер (басқа салаларда)

11. "Топ жетекшісі (басқа да салаларда)" мамандығының карточкасы

Топ коды:

1329-1

Қызметтің атауының коды:

1329-1-022

Кәсіптің атауы:

Топ жетекшісі (басқа да салаларда).

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

СБШ бойынша біліктіліктің ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

"Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді). 1-параграф. Бригада (топ) бастығы (жетекшісі).

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі: жоғары білім. Жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура).

Мамандығы: Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 3 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Қызметтің негізгі мақсаты:

РКТ және ҰБТ объектілерін пайдалану мен сынауды ұйымдастыру және жүргізу.

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес Топқа бекітілген технологиялық жабдықтарды, жүйелер мен агрегаттарды (ғимараттар мен құрылыстарды, жүйелерді, агрегаттарды және аппаратура жиынтықтарын) жарамды күйде және мақсаты бойынша пайдалануға дайын ұстау жөніндегі жұмыстарды жоспарлау, ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау;
2. Нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес РКН іске қосуды, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын дайындау және жүргізу кезеңінде топқа бекітілген технологиялық жабдықта, техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыру, қамтамасыз ету, орындау және бақылау;
3. Технологиялық жабдықтың техникалық жай-күйін және сақталуын бақылау, ақаулықтарды жою, істен шығу себептерін анықтау, жөндеу, сондай-ақ технологиялық жабдықты, техникалық жүйелер мен агрегаттарды, топқа жарамды күйде бекітілген мүлік пен материалдық құралдарды қолдау жөніндегі жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыру;
4. ҰБК объектілерінде топқа бекітілген технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстардың барлық түрлерін жүргізу кезінде топтың бағынысты персоналына басшылық ету.

Қосымша еңбек функциялары:

Еңбек функциясы 1: Нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес Топқа бекітілген технологиялық жабдықтарды, жүйелер мен агрегаттарды (ғимараттар мен құрылыстарды, жүйелерді, агрегаттарды және аппаратура жиынтықтарын) жарамды күйде және мақсаты бойынша пайдалануға дайын ұстау жөніндегі жұмыстарды жоспарлау, ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау.

Дағды 1: ҰБК объектілерінде топқа бекітілген жабдықты техникалық жарамды күйде ұстау және мақсаты бойынша қолдануға дайын болу жөніндегі жұмыстарды жүргізу.

Машықтар:

1. Технологиялық жабдыққа, техникалық жүйелер мен агрегаттарға арналған нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасымен, схемалармен және сызбалармен жұмыс істеу;
2. Топқа бекітілген технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыстар жүргізу жоспарларына, кестелеріне ұсыныстар әзірлеу;
3. Топқа бекітілген технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыстар жүргізуді материалдық-техникалық қамтамасыз ету жоспарларына ұсыныстар әзірлеу;
4. Топқа бекітілген ҰБК объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды техникалық куәландырулар, дербес және кешенді сынақтар, жұмыс істеуіне тексерулер жүргізуге Құжаттамалық даярлауды жүргізу;
5. Топқа бекітілген технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды, ғимараттар мен құрылыстарды тұрақты техникалық жарамды күйде ұстау және мақсаты бойынша қолдануға дайын болу жөніндегі жұмыстардың жүргізілуін ұйымдастыру және бақылау;
6. Топқа бекітілген технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың, ҒЗИ объектілерінің техникалық жай-күйі мен сақталуына бақылау жүргізу;
7. Технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда, топқа бекітілген ҰБТ объектілерінде техникалық қызмет көрсетудің және жөндеу және профилактикалық жұмыстардың барлық түрлерінің мінез-құлқын ұйымдастыру және бақылау;
8. Топқа бекітілген технологиялық жабдықтар, техникалық жүйелер мен агрегаттар ресурсының белгіленген көрсеткіштерін ұзарту бойынша жұмыстар кешенін жүргізуді ұйымдастыру және бақылау;
9. Барлық есеп беру құжаттарын жасай отырып, жарнамалық жұмыстарды ұйымдастырыңыз және бақылаңыз;
10. Бюллетеньдер және техникалық шешімдер (техникалық тапсырмалар) бойынша топтың технологиялық жабдықтарына пысықтаулар жүргізуді ұйымдастыру және бақылау;
11. Технологиялық жабдыққа, техникалық жүйелер мен агрегаттарға пайдалану құжаттамасының жай-күйін және оның пайдалануға жарамдылығын бақылауды жүзеге асыру;
12. Топқа бекітілген Ғимараттар мен құрылыстардың қызметтік үй-жайларын күтіп-ұстауды және дұрыс пайдалануды ұйымдастыру және бақылау;
13. Нормативтік техникалық, пайдалану және ұйымдастыру-өкімдік құжаттаманың талаптарына сәйкес топтың жұмыс орындарының жабдықталуын ұйымдастыру және бақылау;
14. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыс жүргізер алдында топ қызметкерлерін жеке қорғаныш құралдарымен қамтамасыз етуді, оларды есепке алуды және жарамдылығын бақылауды ұйымдастыру;
15. Материалдық-техникалық қамтамасыз етуге бюджеттік өтінімді қалыптастыру, топқа бекітілген технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды тұрақты техникалық жарамды күйде ұстау, мақсаты мен пайдалануы бойынша қолдануға дайын болу үшін ұсыныстар дайындау;
16. Топқа бекітілген ҰБК объектілерін (жабдықтарды, жүйелер мен агрегаттарды) өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасын жүргізуге, қауіпті өндірістік объектілерді бірдейлендіруге, сараптама аяқталғаннан кейін барлық есептік құжаттарды ресімдей отырып, уәкілетті органда есепке қоюға дайындау жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу;
17. Топқа бекітілген жүйелер мен агрегаттардың технологиялық жабдықтарында белгіленген өлшеу құралдарын есепке алу мен бақылауды жүргізу, оларды уақтылы тексеруді жоспарлау;
18. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстың барлық түрлерін жүргізу үшін есеп айырысу персоналын дайындауды ұйымдастыру және бақылау;
19. Нормативтік және ұйымдастырушылық - өкімдік құжаттардың талаптарына сәйкес Топқа бекітілген ҰБК объектілерінде жұмыстар жүргізу кезінде сабақтас пайдалану бөлімшелерінің және Бөгде ұйымдардың персоналымен өзара іс-қимылды ұйымдастыру;
20.Жоғары сапалы жұмыстардың белгіленген мерзімде, жоғары техникалық деңгейде орындалуын қамтамасыз ету.

Білімдер:

1. Қазақстан Республикасының аумағында ғарыштық зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы;
2. Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы;
3. Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы;
4. Кәсіпорын мен топтың ұйымдық-технологиялық құрылымының профилі, мамандануы және ерекшеліктері;
5. Топқа бекітілген технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың құрамы, мақсаты, құрылымы, жалпы сипаттамалары, техникалық жағдайы және пайдалану ережелері;
6. ҰБК объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды қауіпсіз пайдалану негіздері мен қағидаттары;
7. Жабдықтардың жұмысын жоспарлау және жөндеу жұмыстарын жүргізу, Технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды ұтымды пайдалану тәртібі;
8. Бекітілген жабдықта пайдалану жұмыстарын жүргізу үшін мүлік пен материалдық құралдарды алу тәртібі. Оларды есепке алу және есептен шығару жөніндегі жұмыстарды жүргізу тәртібі, материалдық құралдарды түгендеу жөніндегі комиссияның жұмыс тәртібі, материалдық құралдардың қозғалысын бақылау;
9. Топ қызметінің бағыты бойынша анықтамалық материалдар. Арнайы және анықтамалық әдебиеттерде, өндірістік нұсқаулықтарда қолданылатын Терминология;
10. Жұмыстарды жоспарлау, технологиялық жабдыққа, техникалық жүйелер мен агрегаттарға техникалық қызмет көрсету, жөндеу жұмыстарын жүргізу, жүйелер мен агрегаттардың технологиялық жабдықтарын ұтымды пайдалану принциптері мен әдістері;
11. Техникалық куәландыруды, дербес және кешенді сынақтарды, жұмыс істеуін тексеруді жүргізуге технологиялық жабдықты, ҒЗИ объектілерінің техникалық жүйелері мен агрегаттарын құжаттамалық және техникалық даярлау негіздері;
12. Жарнамалық жұмысты жүргізу тәртібі: хабарламаларды, ақаулар туралы хабарламаларды ресімдеу, ақаулар тізімдемелерін және жарнамалық актілерді жасау, техникалық және пайдалану құжаттамаларын жүргізу (пысықтау және толтыру);
13. Ақаулар туралы хабарламаларды, хабарламаларды ресімдеу, ақаулар тізімдемелерін және жарнамалық актілерді жасау, техникалық және пайдалану құжаттамасын жүргізу (пысықтау және толтыру) тәртібі;
14. Топқа бекітілген технологиялық жабдықтардағы, техникалық жүйелер мен агрегаттардағы, ҒЗИ объектілеріндегі жауапты және қауіпті операциялар мен жұмыстардың тізбесі;
15. Топқа бекітілген технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдалану кезінде аралас пайдалану бөлімшелерімен және Тараптардың 9-ұйымдарымен өзара іс-қимыл жасау тәртібі;
16. ҰБК объектілерінде авариялық жағдайлар туындаған және оларды жою кезіндегі іс-қимыл тәртібі;
17. ҰБК объектілерінде авариялық жағдайлар туындаған және жойылған кезде жеке және ұжымдық қорғау құралдарын қолдану тәртібі;
18. ҰБК объектілерінде авариялар мен жазатайым оқиғаларға тергеп-тексеру жүргізу тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
Нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес РКН іске қосуды, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын дайындау және жүргізу кезеңінде топқа бекітілген технологиялық жабдықта, техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыру, қамтамасыз ету, орындау және бақылау.

Дағды 1:
Топқа бекітілген жабдықты ТК-да РКН құрастыру және сынау, СК-да РКН-ны бастапқы дайындау бойынша жұмыстарды жүргізуге дайындау.

Машықтар:

1. Технологиялық жабдықта, топқа бекітілген техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыстарды жүргізу, ТК-да ТКН-ны тексеру және сынау, СК-да ТКН-ны бастапқы дайындау, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу кезіндегі іс-шаралар мен операциялардың тәртібін айқындайтын техникалық, нормативтік және ұйымдастыру-өкімдік құжаттамамен жұмыс істеу;
2. ТК-да РКН құрастыру және сынау, СК-да бастапқы дайындық, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстары кезеңінде топқа бекітілген технологиялық жабдықта , техникалық жүйелер мен агрегаттарда іс-шараларды, операцияларды ұйымдастыру және орындау;
3. Топ персоналының нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарын сақтауын, конструкторлық, жобалау және технологиялық тәртіптің, еңбекті қорғау, өндірістік қауіпсіздік, өндірістік санитария нормалары мен қағидаларының, қоршаған ортаны қорғау талаптарының сақталуын бақылау;
4. ТК-да РКН құрастыру және сынау және СК-да дайындау процестерімен байланысты заманауи жабдықтармен, аспаптармен, аппаратурамен және технологиялармен жұмыс істеу;
5. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйін мониторингілеу мен бақылаудың заманауи жүйелерімен жұмыс істеу;
6. РКН іске қосуды дайындау және жүргізу процесінде бағынысты персоналдың жұмысын ұйымдастыру және үйлестіру;
7. Төтенше жағдайлар туындаған кезде бағынысты қызметкерлерді басқарыңыз;
8. Ұжымдық және жеке қорғаныс құралдарын қолданыңыз;
9. Апаттардың, істен шығулардың, ақаулардың, жабдықтың істен шығуының себептерін тексеруді жүргізу;
10. Бекітілген технологиялық жабдықта, техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыс жүргізу процесінде топ персоналының жарақаттануы мен мертігу себептерін тергеп-тексеруді, сондай-ақ жазатайым оқиғаларды тергеп-тексеруді жүргізу;
11.Жоғары сапалы жұмыстардың белгіленген мерзімде, жоғары техникалық деңгейде орындалуын қамтамасыз ету.

Білімдер:

1. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда ТК және СК-да РКН іске қосуды дайындау және жүргізу процесінде жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыру және тәртібі;
2. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда РКН іске қосуды дайындау және жүргізу кезеңінде жұмыстарды жүргізу кезінде операцияларды орындау қағидаттары (тәсілдері мен әдістері);
3. РКН іске қосуды дайындау және жүргізу кезеңінде технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың жұмысын басқару, үйлестіру және бақылау тәртібі;
4. Бекітілген жабдықта жұмыс жүргізу кезінде іргелес жүйелермен және агрегаттармен өзара іс-қимылды ұйымдастыру және тәртібі;
5. РКН іске қосылғаннан кейін жабдықты бастапқы күйіне келтіру мақсатында технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстардың тізбесі, оларды орындау тәртібі және оларды жүргізуді ұйымдастыру;
6. Топқа бекітілген технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыстар жүргізу кезіндегі қауіпті және жауапты операциялардың тізбесі;
7. РКН іске қосу және іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын дайындау және жүргізу кезеңінде жұмыстарды жүргізу кезінде топқа бекітілген технологиялық жабдықтардағы, техникалық жүйелер мен агрегаттардағы ықтимал авариялық жағдайлардың тізбесі. Авариялық жағдайлар туындаған кездегі іс-қимыл тәртібі. Авариялық жағдайларды жою тәртібі;
8. Жеке және ұжымдық қорғау құралдарын қолдану тәртібі;
9. Алғашқы медициналық көмек көрсету кезіндегі іс-қимыл тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 3:
Технологиялық жабдықтың техникалық жай-күйін және сақталуын бақылау, ақаулықтарды жою, істен шығу себептерін анықтау, жөндеу, сондай-ақ технологиялық жабдықты, техникалық жүйелер мен агрегаттарды, топқа жарамды күйде бекітілген мүлік пен материалдық құралдарды қолдау жөніндегі жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыру.

Дағды 1:
ҰБК объектілеріндегі жабдықтар тобына бекітілген техникалық жай-күйі мен сақталуына бақылау жүргізу.

Машықтар:

1. РКН құрастыру процесінде Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстың барлық түрлерін жүргізу кезіндегі іс-шаралар мен операциялардың тәртібін айқындайтын техникалық, нормативтік және ұйымдастыру-өкімдік құжаттамамен жұмыс істеу;
2. Нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды тексеру кестелерін жасау және түзету;
3. Топ қызметкерлерін технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйі мен сақталуын мониторингілеу мен бақылаудың заманауи жүйелерімен жұмыс істеуге оқыту және жұмыс істеу;
4. Нормативтік техникалық, пайдалану, ұйымдастыру-өкімдік құжаттамаға сәйкес технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйін тексеруді және қолдауды ұйымдастыру және бақылау;
5. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың ақауларын іздеуді және жедел жоюды ұйымдастыру және қамтамасыз ету;
6. Жабдықтың ақауларының, істен шығуының, істен шығуының себептеріне талдау жүргізу, олардың алдын алу жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлеу, жарнамалау жұмыстарын жүргізуді ұйымдастыру;
7. Бюллетеньдер бойынша технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пысықтауды ұйымдастыру;
8. Технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды техникалық куәландыру, техникалық диагностикалау жөніндегі жұмыстардың жүргізілуін ұйымдастыру және бақылау;
9. Технологиялық жабдықтар, техникалық жүйелер мен агрегаттар ресурсының белгіленген көрсеткіштерін ұзарту жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру және бақылау;
10.Жоғары сапалы жұмыстардың белгіленген мерзімде, жоғары техникалық деңгейде орындалуын қамтамасыз ету.

Білімдер:

1. Топқа бекітілген технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың құрамы, мақсаты мен құрылымы, жұмыс принциптері, олардың жалпы техникалық сипаттамалары, техникалық жағдайы;
2. Технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда техникалық қызмет көрсетудің, жөндеу және профилактикалық жұмыстардың барлық түрлерін ұйымдастыру тәртібі;
3. Топқа бекітілген технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйі мен сақталуын мониторингілеу және бақылау жүйелерімен жұмыс істеу тәсілдері мен әдістері, тәртібі;
4. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың ақауларын, бұзылуларын, істен шығулары мен істен шығуларын іздеуді, талдауды және жоюды ұйымдастыру тәртібі;
5. Техникалық куәландыру, техникалық диагностикалау, Технологиялық жабдықтар, техникалық жүйелер мен агрегаттар ресурсының белгіленген көрсеткіштерін ұзарту жөніндегі жұмыстарды жүргізу тәртібі мен ұйымдастырылуы;
6. Бюллетеньдер бойынша жабдықтарды пысықтау бойынша жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыру және тәртібі;
7. Технологиялық жабдықтар, техникалық жүйелер мен агрегаттар ресурсының белгіленген көрсеткіштерін ұзарту бойынша жұмыстарды жүргізу тәртібі мен ұйымдастырылуы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 4:
ҰБК объектілерінде топқа бекітілген технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстардың барлық түрлерін жүргізу кезінде топтың бағынысты персоналына басшылық ету.

Дағды 1:
Топтың бағынышты қызметкерлерінің жұмысын басқару.

Машықтар:

1. Кәсіпорынның ұйымдастыру-өкімдік құжаттамасымен жұмыс істеу;
2. Кәсіпорынның жалпы жоспарлары мен жұмыс кестелеріне сәйкес бөлімнің бағынысты қызметкерлерінің жұмысын жоспарлау, ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау;
3. Топтың жұмыс жоспарларын жеке міндеттерге бөлу және оларды атқаратын лауазымдарына, біліктілігіне, дағдылары мен дағдыларына сәйкес бағынысты персонал арасында бөлу;
4. ҰБК объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдаланудың барлық кезеңдерінде жұмыстардың барлық түрлерін орындау кезінде топтың жұмысын үйлестіру: пайдалануға беру, мақсаты бойынша пайдалануға дайын күйге келтіру, мақсаты бойынша пайдалануға дайын күйде ұстау, мақсаты бойынша қолдану (РКН іске қосуды дайындау және жүргізу), сақтау, тасымалдау, жөндеу, пайдаланудан шығару, есептен шығару және кәдеге жарату;
5. Нормативтік техникалық, пайдалану және ұйымдастыру-өкімдік құжаттамаға сәйкес топ жүргізетін жұмыстарды материалдық-техникалық қамтамасыз етуді ұйымдастыру;
6. Жұмыс түрлерін жүргізу кезінде қабылданған қамтамасыз ету нормаларына сәйкес жұмыс жүргізу кезінде қажетті жеке қорғаныс құралдарымен топ персоналын қамтамасыз етуді ұйымдастыру. Оларды пайдалануды бақылау;
7. Конструкторлық, жобалық және технологиялық тәртіпті, еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өндірістік қауіпсіздік жөніндегі нормалар мен ережелерді, табиғат қорғау органдарының талаптарын жүргізу кезінде бағынысты персоналдың сақталуын бақылау;
8. ҰБК объектілерінде Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстар жүргізу кезінде авариялық жағдай туындаған және жойылған кезде бағынысты персоналдың іс-қимылдарына басшылық жасау;
9. Топтағы бос лауазымдарға кандидаттарды іріктеу бойынша ұсыныстар енгізу;
10.Жоғары сапалы жұмыстардың белгіленген мерзімде, жоғары техникалық деңгейде орындалуын қамтамасыз ету.

Білімдер:

1. Құрамы, мақсаты, техникалық сипаттамалары, жөндеу және профилактикалық жұмыстарды орындау тәртібі, ТК және СК – да РКН-ны іске қосуды, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын дайындау және жүргізу кезеңінде топқа бекітілген технологиялық жабдықта, техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыс істеу тәртібі;
2. Кәсіпорынның, пайдалану бөлімшесінің, топтың штаттық құрылымы;
3. Топ қызметкерлеріне қойылатын біліктілік талаптары;
4. Технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда, ҰБК объектілерінде жұмыстар жүргізуді жоспарлау тәртібі;
5. Нормативтік техникалық, пайдалану және ұйымдастыру – техникалық құжаттамаға сәйкес технологиялық жабдықта, техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыстардың барлық түрлерін дайындау және жүргізу процесінде жұмыстарды ұйымдастырудың, үйлестірудің және бақылаудың принциптері мен әдістері;
6. Технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда, ҰБК объектілерінде жүргізілетін жұмыстарды материалдық-техникалық қамтамасыз ету тәртібі мен нормалары;
7. Персоналды жеке қорғану құралдарымен қамтамасыз ету тәртібі мен нормалары. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану тәртібі;
8. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыс жүргізу кезінде еңбекті қорғау, өндірістік қауіпсіздік және санитария, қоршаған ортаны қорғау нормалары мен талаптары;
9. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жүргізілетін қауіпті және жауапты операциялардың тізбесі;
10. Технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдалану кезінде авариялық жағдай туындаған және жойылған кездегі іс-қимыл тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Ынтымақтастық және өзара іс-қимыл;
Стратегиялық ойлау;
Командада жұмыс істей білу;
Аналитикалық ойлау;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті;
Бастамашылдық.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

Орталық бастығы (басқа облыстарда)

Бас инженер (басқа салаларда)

Бөлім бастығы (басқа салаларда мамандандырылған)

Пайдалану бөлімінің бастығы

12. "Бөлімнің бастығы (басқа да салалардағы мамандандырылған)" мамандығының карточкасы

Топ коды:

1329-1

Қызметтің атауының коды:

1329-1-028

Кәсіптің атауы:

Бөлімнің бастығы (басқа да салалардағы мамандандырылған).

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі: Жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура).

Мамандығы: Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 4 жыл, оның ішінде орта буын басшылық лауазымдарында кемінде 1 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

1329-1-047 - Пайдалану бөлімінің бастығы.

Қызметтің негізгі мақсаты:

РКТ және ҰБТ объектілерін пайдалану мен сынауды ұйымдастыру және жүргізу.

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтарды, жүйелер мен агрегаттарды (ғимараттар мен құрылыстарды, жүйелерді, агрегаттарды және аппаратура жиынтықтарын) жарамды күйде және нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес мақсаты бойынша пайдалануға дайын күйде ұстау жөніндегі жұмыстардың жүргізілуін жоспарлау, ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау;
2. Нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес РКН іске қосуды, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын дайындау және жүргізу кезеңінде бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыру, қамтамасыз ету, орындау және бақылау;
3. Бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың, мүлік пен материалдық құралдардың техникалық жай-күйін бақылау, сақталуын және пайдалану сенімділігін бағалау жөніндегі жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыру, сондай-ақ ақауларды, істен шығу себептерін жою, Технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды жөндеу жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру;
4. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және ҰБК объектілерінде топқа бекітілген агрегаттарда жұмыстардың барлық түрлерін жүргізу кезінде бөлімнің бағынысты персоналына басшылық жасау.

Қосымша еңбек функциялары:

Еңбек функциясы 1:
Бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтарды, жүйелер мен агрегаттарды (ғимараттар мен құрылыстарды, жүйелерді, агрегаттарды және аппаратура жиынтықтарын) жарамды күйде және нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес мақсаты бойынша пайдалануға дайын күйде ұстау жөніндегі жұмыстардың жүргізілуін жоспарлау, ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау.

Дағды 1:
ҒЗИ объектілерінде бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды техникалық жарамды күйде, мақсаты бойынша қолдануға дайын ұстау бойынша жұмыстар жүргізу.

Машықтар:

1. Технологиялық жабдыққа, техникалық жүйелер мен агрегаттарға арналған нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасымен, схемалармен және сызбалармен жұмыс істеу;
2. Бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыс жүргізу жоспарларын, кестелерін әзірлеу;
3. Бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыстарды жүргізуді материалдық-техникалық қамтамасыз ету жоспарларын әзірлеу;
4. Бөлімге бекітілген ҰБК объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды техникалық куәландыруды, дербес және кешенді сынақтарды, жұмыс істеуіне тексерулерді жүргізуге Құжаттамалық даярлауды жүргізуді бақылау;
5. Бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды, ғимараттар мен құрылыстарды тұрақты техникалық жарамды күйде ұстау және мақсаты бойынша қолдануға дайын болу жөніндегі жұмыстардың жүргізілуін ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау;
6. Бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың, ҒЗИ объектілерінің техникалық жай-күйі мен сақталуын бақылауды қамтамасыз ету;
7. Бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда, ҰБК объектілерінде техникалық қызмет көрсетудің және жөндеу және профилактикалық жұмыстардың барлық түрлерінің жүріс-тұрысын ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау;
8. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың ақауларын, ақауларын іздеуді және жоюды ұйымдастыру және бақылау. Жөндеу жұмыстарын жүргізуді ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау;
9. Бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтар, техникалық жүйелер мен агрегаттар ресурсының белгіленген көрсеткіштерін ұзарту бойынша жұмыстар кешенін жүргізуді ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау;
10. Жарнамалық жұмыстың жүргізілуін ұйымдастыру , қамтамасыз ету және бақылау, есептік құжаттардың жасалуын бақылау;
11. Бюллетеньдер және техникалық шешімдер (техникалық тапсырмалар) бойынша бөлімнің технологиялық жабдықтарына пысықтаулар жүргізуді ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау;
12. Технологиялық жабдыққа, техникалық жүйелер мен агрегаттарға пайдалану құжаттамасының жай-күйін және оның пайдалануға жарамдылығын бақылауды жүзеге асыру;
13. Бөлімге бекітілген Ғимараттар мен құрылыстардың қызметтік үй-жайларын күтіп ұстау мен пайдалануды бақылау;
14. Нормативтік техникалық, пайдалану және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттама талаптарына сәйкес бөлімнің жұмыс орындарын жабдықтауды ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау;
15. Бөлім қызметкерлерін жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз етуді ұйымдастыру, олардың есебін жүргізуді және жарамдылығын бақылауды бақылау;
16. Бөлімге бекітілген технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстың барлық түрлерін материалдық-техникалық қамтамасыз етуге бюджеттік өтінім қалыптастыру;
17. Бөлімге бекітілген ҒЗИ объектілерінің технологиялық жабдықтарын, техникалық жүйелері мен агрегаттарын өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасын жүргізуге, қауіпті өндірістік объектілерді бірдейлендіруге, сараптама аяқталғаннан кейін барлық есептік құжаттарды ресімдей отырып, уәкілетті органда есепке қоюға дайындау жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру;
18. Бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтарда, жүйелер мен агрегаттарда белгіленген өлшеу құралдарының есебін бақылауды жүргізу, оларды уақтылы тексеруді жоспарлау және ұйымдастыру;
19. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда барлық жұмыс түрлерін жүргізу үшін есеп айырысу персоналын дайындауды жоспарлау, ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау;
20. Нормативтік және ұйымдастырушылық - өкімдік құжаттардың талаптарына сәйкес ҰБТ объектілерінде жұмыстар жүргізу кезінде сабақтас пайдалану бөлімшелері мен Бөгде ұйымдардың өзара іс-қимылын ұйымдастыру.

Білімдер:

1. Қазақстан Республикасының аумағында ғарыштық зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы;
2. Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы;
3. Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы;
4. Кәсіпорын мен бөлімнің ұйымдық-технологиялық құрылымының профилі, мамандануы және ерекшеліктері;
5. Бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың құрамы, мақсаты, құрылымы, жалпы сипаттамалары, техникалық жай-күйі және пайдалану қағидалары;
6. ҰБК объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды қауіпсіз пайдалану негіздері мен қағидаттары;
7. Жұмыстарды жоспарлау, технологиялық жабдыққа, техникалық жүйелер мен агрегаттарға техникалық қызмет көрсету, жөндеу жұмыстарын жүргізу, жүйелер мен агрегаттардың технологиялық жабдықтарын ұтымды пайдалану принциптері мен әдістері;
8. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда пайдалану жұмыстарын жүргізу үшін мүлік пен материалдық құралдарды алу тәртібі. Оларды есепке алу және есептен шығару бойынша жұмыстарды жүргізу тәртібі, материалдық құралдарға түгендеу жүргізу тәртібі, материалдық құралдардың қозғалысын бақылау;
9. Техникалық куәландыруды, техникалық диагностикалауды, автономды және кешенді сынақтарды, жұмыс істеуін тексеруді жүргізуге технологиялық жабдықты, ҒЗИ объектілерінің техникалық жүйелері мен агрегаттарын құжаттамалық және техникалық даярлау тәртібі;
10. Жарнамалық жұмысты ұйымдастыру және жүргізу тәртібі: хабарламаларды, ақаулар туралы хабарламаларды ресімдеу, ақаулар мен жарнамалық актілердің ведомостарын жасау, техникалық және пайдалану құжаттамаларын жүргізу (пысықтау және толтыру);
11. Ақаулар туралы хабарламаларды, хабарламаларды ресімдеу, ақаулар тізімдемелерін және жарнамалық актілерді жасау, техникалық және пайдалану құжаттамасын жүргізу (пысықтау және толтыру) тәртібі;
12. Бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтардағы, техникалық жүйелер мен агрегаттардағы, ҒЗИ объектілеріндегі жауапты және қауіпті операциялар мен жұмыстардың тізбесі;
13. Бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдалану кезінде аралас пайдалану бөлімшелерімен және бөгде ұйымдармен өзара іс-қимыл жасау тәртібі;
14. ҰБК объектілерінде авариялық жағдайлар туындаған және жойылған кезде персоналдың іс-қимылын ұйымдастыру және тәртібі;
15. ҰБК объектілерінде авариялық жағдайлар туындаған және жойылған кезде жеке және ұжымдық қорғау құралдарын қолдану тәртібі;
16. ҰБК объектілерінде авариялар мен жазатайым оқиғаларды тергеп-тексеруді жүргізу тәртібі мен ұйымдастырылуы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
Нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес РКН іске қосуды, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын дайындау және жүргізу кезеңінде бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыру, қамтамасыз ету, орындау және бақылау.

Дағды 1:
Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда ТК-да ТКН құрастыру және сынау, СК-да ТКН-ны бастапқы даярлау кезеңінде жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу.

Машықтар:

1. Технологиялық жабдықта, бөлімге бекітілген техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыстарды жүргізу, ТК-да ТКН-ны тексеру және сынау, СК-да ТКН-ны бастапқы дайындау, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу кезіндегі іс-шаралар мен операциялардың тәртібін айқындайтын техникалық, нормативтік және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттамамен жұмыс істеу;
2. ТК-да РКН құрастыру және сынау, СК-да бастапқы дайындық, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстары кезеңінде бөлімге бекітілген технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда іс-шаралардың , операциялардың орындалуын жоспарлау, ұйымдастыру және бақылау;
3. Пайдалану персоналының нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарын сақтауын, конструкторлық, жобалау және технологиялық тәртіптің, еңбекті қорғау, өндірістік қауіпсіздік, өндірістік санитария нормалары мен қағидаларының, қоршаған ортаны қорғау талаптарының сақталуын қамтамасыз ету және бақылау;
4. ТК-да РКН құрастыру және сынау және СК-да дайындау процестерімен байланысты заманауи жабдықтармен, аспаптармен, аппаратурамен және технологиялармен жұмыс істеу;
5. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйін мониторингілеу мен бақылаудың заманауи жүйелерімен жұмыс істеу;
6. РКН іске қосуды дайындау және жүргізу процесінде бағынысты персоналдың жұмысын ұйымдастыру, қамтамасыз ету және үйлестіру.
7. Төтенше жағдайлар туындаған кезде бағынысты персоналды ұйымдастыру және басқару;
8. ҰБК объектілерінде жұмыстар жүргізу процесінде ұжымдық және жеке қорғаныс құралдарын қолдануды қамтамасыз ету және бақылау.
9. Апаттардың, істен шығулардың, ақаулардың, жабдықтың істен шығуының себептерін тексеруді ұйымдастыру және жүргізу;
10. Бекітілген технологиялық жабдықта, техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыс жүргізу процесінде топ персоналының жарақаттануы мен мертігуінің себептерін тергеуді, сондай-ақ жазатайым оқиғаларды тергеуді ұйымдастыру және жүргізу.

Білімдер:

1. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда ТК және СК-да РКН іске қосуды дайындау және жүргізу процесінде жұмыстарды ұйымдастыру және қамтамасыз ету тәртібі;
2. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда РКН іске қосуды дайындау және жүргізу кезеңінде жұмыстарды жүргізу кезінде операцияларды орындау қағидаттары (тәсілдері мен әдістері);
3. Ұйымдастыру тәртібі. РКН іске қосуды дайындау және жүргізу кезеңінде технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың жұмысын басқару, үйлестіру және бақылау;
4. Бекітілген жабдықта жұмыс жүргізу кезінде көршілес пайдалану бөлімшелерімен және бөгде ұйымдармен өзара іс-қимылды ұйымдастыру тәртібі;
5. РКН іске қосылғаннан кейін Технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды бастапқы күйіне келтіруді ұйымдастыру және бақылау тәртібі;
6. Бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыстар жүргізу кезіндегі қауіпті және жауапты операциялардың тізбесі;
7. РКН іске қосу және іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын дайындау және жүргізу кезеңінде жұмыстарды жүргізу кезінде бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтардағы, техникалық жүйелер мен агрегаттардағы ықтимал авариялық жағдайлардың тізбесі;
8. Авариялық жағдайлар туындаған кездегі іс-қимыл тәртібі. Авариялық жағдайларды жою жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу тәртібі;
9. Жеке және ұжымдық қорғау құралдарын қолдану тәртібі;
10. Алғашқы медициналық көмек көрсету кезіндегі іс-қимыл тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 3:
Бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың, мүлік пен материалдық құралдардың техникалық жай-күйін бақылау, сақталуын және пайдалану сенімділігін бағалау жөніндегі жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыру, сондай-ақ ақауларды, істен шығу себептерін жою, Технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды жөндеу жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру.

Дағды 1:
ҰБК объектілеріндегі технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйіне бағалау жүргізу.

Машықтар:

1. РКН құрастыру процесінде Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстың барлық түрлерін жүргізу кезіндегі іс-шаралар мен операциялардың тәртібін айқындайтын техникалық, нормативтік және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттамамен жұмыс істеу;
2. Нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды тексеру жоспарларын, кестелерін әзірлеу;
3. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйі мен сақталуын бағалау және қолдау жөніндегі жұмысты ұйымдастыру және бақылау;
4. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың ақауларын іздеуді және жоюды ұйымдастыру және бақылау;
5. Жабдықтың ақауларының, істен шығуының, істен шығуының себептерін талдауды ұйымдастыру және жүргізу, олардың алдын алу бойынша іс-шаралар жоспарын әзірлеу, жарнамалау жұмыстарын жүргізу;
6. Бюллетеньдер бойынша технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пысықтауды ұйымдастыру және бақылау;
7. Технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды техникалық куәландыру, техникалық диагностикалау жөніндегі жұмыстардың тәртібін ұйымдастыру және бақылау;
8. Технологиялық жабдықтар, техникалық жүйелер мен агрегаттар ресурсының белгіленген көрсеткіштерін ұзарту жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру және бақылау.

Білімдер:

1. Бөлімге бекітілген технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың құрамы, мақсаты мен құрылымы, жұмыс принциптері, олардың жалпы техникалық сипаттамалары, техникалық жағдайы;
2. Технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда техникалық қызмет көрсетудің, жөндеу және профилактикалық жұмыстардың барлық түрлерін ұйымдастыру тәртібі;
3. Топқа бекітілген технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйі мен сақталуын мониторингілеу және бақылау жүйелерімен жұмыс істеу тәсілдері мен әдістері, тәртібі;
4. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың ақауларын, бұзылуларын, істен шығулары мен істен шығуларын іздестіруді, талдауды ұйымдастыру және жүргізу тәртібі;
5. Техникалық куәландыру, техникалық диагностикалау, Технологиялық жабдықтар, техникалық жүйелер мен агрегаттар ресурсының белгіленген көрсеткіштерін ұзарту жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу тәртібі;
6. Бюллетеньдер бойынша жабдықтарды пысықтау бойынша жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу тәртібі;
7. Технологиялық жабдықтар, техникалық жүйелер мен агрегаттар ресурсының белгіленген көрсеткіштерін ұзарту бойынша жұмыстарды жүргізу тәртібі мен ұйымдастырылуы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 4:
Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және ҰБК объектілерінде топқа бекітілген агрегаттарда жұмыстардың барлық түрлерін жүргізу кезінде бөлімнің бағынысты персоналына басшылық жасау.

Дағды 1:
Бөлімнің бағынысты қызметкерлерінің жұмысын жоспарлау, ұйымдастыру, қамтамасыз ету, үйлестіру және бақылау.

Машықтар:

1. Техникалық, пайдалану және ұйымдастыру-өкімдік құжаттамамен жұмыс істеу.
2. Кәсіпорынның жалпы жоспарлары мен жұмыс кестелеріне сәйкес бөлімнің бағынысты қызметкерлерінің жұмысын жоспарлау, ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау;
3. ҰБК объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдаланудың барлық кезеңдерінде жұмыстардың барлық түрлерін орындау кезінде бөлімнің пайдалану персоналының жұмысын бақылау және үйлестіру: пайдалануға беру, мақсатына қарай пайдалануға дайын күйге келтіру, мақсаты бойынша пайдалануға дайын күйде ұстау, мақсаты бойынша қолдану (РКН іске қосуды дайындау және жүргізу), сақтау, тасымалдау, жөндеу, пайдаланудан шығару, есептен шығару және кәдеге жарату;
4. Нормативтік техникалық, пайдалану және ұйымдастыру-өкімдік құжаттамаға сәйкес бөлімнің пайдалану персоналы жүргізетін жұмыстарды жоспарлау, материалдық-техникалық қамтамасыз етуді ұйымдастыру;
5. Жұмыс түрлерін жүргізу кезінде қабылданған қамтамасыз ету нормаларына сәйкес жұмыстарды жүргізу кезінде қажетті жеке қорғаныс құралдарымен топ персоналын қамтамасыз етуді жоспарлау және ұйымдастыру. Оларды пайдалануды бақылау;
6. Конструкторлық, жобалық және технологиялық тәртіпті, еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өндірістік қауіпсіздік жөніндегі нормалар мен ережелерді, табиғат қорғау органдарының талаптарын жүргізу кезінде бағынысты персоналдың сақталуын бақылау;
7. ҰБК объектілерінде Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстар жүргізу кезінде авариялық жағдай туындаған және жойылған кезде бағынысты персоналдың іс-қимылдарына басшылық жасау;
8. Біліктілік талаптарына сәйкес бөлімде бос лауазымдарға кандидаттарды қарауды және іріктеуді жүргізу;
9. Нормативтік техникалық, пайдалану, ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттаманың талаптарына сәйкес, сондай-ақ конструкторлық, жобалау және технологиялық тәртіпті, еңбекті қорғау жөніндегі нормалар мен қағидаларды, өндірістік тәртіпті сақтай отырып, бөлімге бекітілген технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және ҒЗИ объектілерінің агрегаттарында жұмыстардың барлық түрлерін орындауда бөлімнің пайдалану персоналын даярлауды ұйымдастыруға және бақылауға санитария, қауіпсіздік техникасы, табиғат қорғау органдарының, техникалық қадағалау органдарының талаптары.

Білімдер:

1. Құрамы, мақсаты, техникалық сипаттамалары, жөндеу және профилактикалық жұмыстарды орындау тәртібі, технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда, ҰКО объектілерінде, ТК және СК – да РКН-ны іске қосуды дайындау және жүргізу кезеңінде, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарында жұмыстар жүргізу тәртібі;
2. Кәсіпорынның, бөлімнің штаттық құрылымы;
3. Бөлім қызметкерлеріне қойылатын біліктілік талаптары;
4. Нормативтік техникалық, пайдалану және ұйымдастыру – техникалық құжаттамаға сәйкес технологиялық жабдықта, техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыстардың барлық түрлерін дайындау және жүргізу процесінде жұмыстарды ұйымдастырудың, үйлестірудің және бақылаудың принциптері мен әдістері;
5. Технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда, ҰБК объектілерінде жүргізілетін жұмыстарды материалдық-техникалық қамтамасыз ету тәртібі мен нормалары;
6. Персоналды жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз ету, ҰБТ объектілерін ұжымдық қорғау құралдарымен жинақтау тәртібі мен нормалары. Жеке және ұжымдық қорғау құралдарын пайдалану тәртібі;
7. ҰБК объектілеріндегі Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстар жүргізу кезінде еңбекті қорғау, өндірістік қауіпсіздік және санитария, қоршаған ортаны қорғау нормалары мен талаптары;
8. ҰБТ объектілерінің технологиялық жабдықтарында, техникалық жүйелерінде және агрегаттарында жүргізілетін қауіпті және жауапты операциялардың тізбесі;
9. Технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдалану кезінде авариялық жағдай туындаған және жойылған кездегі іс-қимыл тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Ынтымақтастық және өзара іс-қимыл;
Стратегиялық ойлау;
Аналитикалық ойлау;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті;
Уақытты басқару;
Бастамашылдық.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

Филиал директоры

Техникалық директор

Орталық бастығы (басқа облыстарда)

13. "Бас инженер (басқа салаларда)" мамандығының карточкасы

Топ коды:

1329-1

Қызметтің атауының коды:

1329-1-002

Кәсіптің атауы:

Бас инженер (басқа да салаларда).

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

"Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелген). 15-параграф. Бас инженер.

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі: Жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура).

Мамандығы: Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша кемінде 10 жыл, оның ішінде басшылық лауазымдарда кемінде 5 жыл жұмыс.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Қызметтің негізгі мақсаты:

РКТ объектілері мен ҰБТ объектілерінің техникалық пайдаланылуын ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау.

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес ҰБК объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдаланатын бөлімшелердің жұмысын жоспарлау, ұйымдастыру, қамтамасыз ету және үйлестіру;
2. Нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес РКН іске қосуды, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын дайындау және жүргізу кезеңінде Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыру, қамтамасыз ету, орындау және бақылау;
3. ҰБК объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдалану бөлімшелерінің техникалық жарамды күйде, мақсаты бойынша пайдалануға дайын күйде ұстауын ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау;
4. Технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен ҰБТ объектілерінің агрегаттарын пайдаланудың барлық кезеңдерінде жұмыстардың барлық түрлерін жүргізу кезінде пайдалану бөлімшелері персоналының өзара іс-қимылын ұйымдастыру және жұмысын үйлестіру.

Қосымша еңбек функциялары:

Еңбек функциясы 1:
Нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес ҰБК объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдаланатын бөлімшелердің жұмысын жоспарлау, ұйымдастыру, қамтамасыз ету және үйлестіру.

Дағды 1:
Операциялық бөлімшелердегі өндірістік процестерді жоспарлау және ұйымдастыру, ресурстарды жоспарлау және басқару.

Машықтар:

1. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелер мен агрегаттарда, пайдаланудың барлық кезеңдерінде жұмыстың барлық түрлерін жүргізу тәртібін айқындайтын техникалық, нормативтік және ұйымдастырушылық – өкімдік құжаттамамен жұмыс істеу;
2. Пайдаланудың барлық кезеңдерінде технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстың барлық түрлерінің орындалуын жоспарлау, ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау;
3. Пайдалану персоналының нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарын сақтауын, конструкторлық, жобалау және технологиялық тәртіптің, еңбекті қорғау, өндірістік қауіпсіздік, өндірістік санитария нормалары мен қағидаларының, пайдаланудың барлық кезеңдерінде жұмыстардың барлық түрлерін орындау кезінде қоршаған ортаны қорғау талаптарының сақталуын қамтамасыз ету және бақылау;
4. ҒЗК технологиялық жабдықтарын, жүйелері мен агрегаттарын, техникалық жүйелерін, ғимараттары мен құрылыстарын тұрақты техникалық жарамды күйде ұстау және мақсаты бойынша қолдануға дайын болу жөніндегі пайдалану бөлімшелерінде пайдаланудың барлық кезеңдерінде жұмыстардың барлық түрлерін жүргізуді ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау;
5. ҰБК объектілеріндегі пайдалану бөлімшелерінің пайдалану қызметінің барлық түрлерін жалпылау және талдау;
6. ҒЗК технологиялық жабдықтары, жүйелері мен агрегаттары, техникалық жүйелері, ғимараттары мен құрылыстары ресурсының белгіленген көрсеткіштерін ұзарту бойынша жұмыстар кешенін жүргізуді ұйымдастыру және бақылау;
7. ҰБТ объектілерін тұрақты техникалық жарамды күйде ұстауды, мақсаты бойынша қолдануға және пайдалануға әзірлікті материалдық-техникалық қамтамасыз етуге бюджеттік өтінімді қалыптастыру үшін пайдалану бөлімшелерінен ұсыныстар дайындауды ұйымдастыру;
8. ҒЗИ объектілерін өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасын жүргізуге, қауіпті өндірістік объектілерді сәйкестендіруге, сараптама аяқталғаннан кейін барлық есептік құжаттарды ресімдей отырып, уәкілетті органда есепке қоюға дайындау жөніндегі жұмыстарды жоспарлауды және орындауды ұйымдастыруды жүзеге асыру;
9. Барлық есептік құжаттарды жасай отырып, ҰБК объектілерінде жарнама жұмыстарын жүргізуді ұйымдастыру және бақылау;
10. Технологиялық жабдықтарда, жүйелер мен агрегаттарда, пайдалану бөлімшелеріне бекітілген ҰБТ объектілерінің техникалық жүйелерінде, оларды тексеруді жоспарлауда белгіленген өлшеу құралдарын есепке алуды және пайдалануды бақылауды ұйымдастыру және бақылау;
11. ҒЗК ғимараттары мен құрылыстарының технологиялық жабдықтарында, жүйелері мен агрегаттарында, техникалық жүйелерінде жұмыстардың барлық түрлерін жүргізу үшін пайдалану бөлімшелерінің есеп айырысу персоналын даярлауды, сондай-ақ олардың еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау қағидаларын, Технологиялық тәртіпті сақтауын ұйымдастыру;
12. ҒЗК ҒЗК объектілерін бірлесіп пайдалану кезіндегі өзара іс-қимыл тәртібі мәселелері бойынша нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес Бөгде ұйымдардың персоналымен өзара іс-қимылды ұйымдастыру;
13. Ұйымды қайта құру және жаңғырту, өндірістің қоршаған ортаға зиянды әсерін болдырмау, табиғи ресурстарды ұқыпты қолдану, қауіпсіз еңбек жағдайларын жасау және өндірістің техникалық мәдениетін көтеру бойынша шараларды дайындауды басқару;
14. Жаңа техника мен технологияны енгізудің жоспарларын әзірлеу мен іске асыруды, ұйымдастырушылық-техникалық іс-шараларды, ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-өнертапқыштық жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыру;
15. Жобалық шешімдердің тиімділігін, өндірісті уақтылы және сапалы дайындауды, жабдықты техникалық пайдалануды, жөндеуді және жаңғыртуды, өнімді (тауарларды, жұмыстар мен қызметтерді) дайындау және өндіру барысында жоғары сапаға жетуді қамтамасыз ету;
16. Жұмысшылар мен мамандарды оқытуды және біліктілігін жоғарлатуды ұйымдастырады және персоналды дайындаудың үнемі жетілдірілуін қамтамасыз ету.

Білімдер:

1. Қазақстан Республикасының аумағында ғарыштық зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы;
2. Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы;
3. Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы;
4. Кәсіпорынның штаттық құрылымы, мамандануы және ұйымдық-технологиялық құрылымының ерекшеліктері. Еңбек тәртібі ережелері;
5. ҰБК объектілеріндегі технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың жалпы құрамы, мақсаты, жалпы сипаттамалары, техникалық жай-күйі және пайдалану қағидалары;
6. ҰБК объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды қауіпсіз пайдалану негіздері мен қағидаттары;
7. Технологиялық операцияларды орындау кезінде пайдалану орталығының (агрегаттарының, жүйелері мен бөлімшелерінің) конструктивтік ерекшеліктері, жұмыс мақсаты мен режимдері, пайдалану қағидалары және өзара іс-қимыл тәртібі;
8. ҰБТ объектілерін, оның ішінде қауіпті өндірістік объектілерді пайдалануды ұйымдастыру тәртібі;
9. Жабдықтардың жұмысын жоспарлау және жөндеу жұмыстарын жүргізу, Технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды ұтымды пайдалану тәртібі;
10. Бекітілген жабдықта пайдалану жұмыстарын жүргізу үшін мүлік пен материалдық құралдарды алу тәртібі. Оларды есепке алу және есептен шығару жөніндегі жұмыстарды жүргізу тәртібі, материалдық құралдарды түгендеу жөніндегі комиссияның жұмыс тәртібі, материалдық құралдардың қозғалысын бақылау;
11. НКИ объектілерін пайдалану, өндірістік нұсқаулықтар бойынша арнайы және анықтамалық әдебиеттерде қолданылатын Терминология;
12. Технологиялық жабдықтардағы, техникалық жүйелер мен агрегаттардағы, ҰБК объектілеріндегі жауапты және қауіпті операциялар мен жұмыстардың тізбесі;
13. ҰБК объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдалану кезінде бөгде ұйымдармен өзара іс-қимылды жоспарлау және тәртібі;
14. Мүлік пен материалдық құралдарды алуға өтінімдерді ресімдеу және беру, оларды есепке алу және есептен шығару жөніндегі жұмысты жүргізу тәртібі, материалдық құралдарды түгендеу жөніндегі комиссияның жұмыс тәртібі, материалдық құралдардың қозғалысын бақылау.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
Нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес РКН іске қосуды, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын дайындау және жүргізу кезеңінде Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыру, қамтамасыз ету, орындау және бақылау.

Дағды 1:
Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда ТК – да РКН құрастыру және сынау, СК-да РКН-ны бастапқы дайындау, сондай-ақ іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу кезеңінде жұмыстар жүргізу.

Машықтар:

1. РКН іске қосуды және іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын жүргізуге дайындық кезеңінде Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыстарды жүргізу тәртібін айқындайтын техникалық, нормативтік және ұйымдастыру-өкімдік құжаттамамен жұмыс істеу;
2. ҰБК объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды мақсаты бойынша пайдалануға және қажетті дайындық дәрежесінде қолдауға дайындық бойынша пайдалану бөлімшелерінің жұмыстарды жүргізуін жоспарлау, ұйымдастыру, қамтамасыз ету және үйлестіру;
3. РКН іске қосу және іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын дайындау және жүргізу кезеңінде технологиялық операцияларды орындау кезінде пайдалану бөлімшелерінің өзара іс-қимылын жүйелеу және бақылау;
4. РКН іске қосуды дайындау және жүргізу кезінде пайдалану бөлімшелерінің өнеркәсіп кәсіпорындарымен және КБ-мен өзара іс-қимылын ұйымдастыру және үйлестіру;
5. РКН іске қосуды дайындау және жүргізу бойынша жұмыстарды құжаттамалық ресімдеуді жүргізу;
6. Жүргізілген жұмыстардың нәтижелерін талдау және нәтижелер бойынша қорытындылар, шешімдер дайындау;
7. Жұмыстарды орындау кезінде пайдалану персоналының нормативтік техникалық және пайдалану құжаттамасының талаптарын сақтауын, конструкторлық, жобалау және технологиялық тәртіптің, еңбекті қорғау, өндірістік қауіпсіздік, өндірістік санитария нормалары мен қағидаларының, қоршаған ортаны қорғау талаптарының сақталуын бақылау;
8. Авариялық жағдайлар туындаған кезде пайдалану персоналының іс-қимылын ұйымдастыру және үйлестіру;
9. ҰБК объектілерінде жұмыстар жүргізу процесінде ұжымдық және жеке қорғаныс құралдарын қолдануды қамтамасыз ету және бақылау;
10. Апаттардың, істен шығулардың, ақаулардың, жабдықтың істен шығуының себептерін тексеруді ұйымдастыру;
11. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыс жүргізу процесінде пайдалану персоналының жарақат алу және зақымдану себептерін тергеп-тексеруді, сондай-ақ жазатайым оқиғаларды тергеп-тексеруді ұйымдастыру және бақылау;
12. Кәсіптік мәселелерді шешу үшін қажетті ақпаратты өз бетінше іздеу, талдау және бағалау.

Білімдер:

1. РКН іске қосуды дайындау және жүргізу кезеңінде ҰБК объектілерінде технологиялық жұмыстарды (операцияларды) жоспарлау принциптері мен әдістері;
2. РКН іске қосуды және іске қосудан кейінгі жөндеу – қалпына келтіру жұмыстарын дайындау мен жүргізудің ауысуына пайдалану бөлімшелерінің жұмысын қамтамасыз ету тәртібі мен түрлері;
3. Технологиялық жабдықта жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу тәртібі. техникалық жүйелер мен агрегаттар РКН іске қосуды және іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын дайындау және жүргізу кезеңінде ҰБТ объектілерінде;
4. РКН-ны іске қосуды дайындау және жүргізу бойынша жұмыстарды жүргізу кезінде кәсіпорынның көршілес пайдалану бөлімшелерінің өзара іс-қимылын жоспарлау және ұйымдастыру тәртібі;
5. РКН дайындау және іске қосу кезінде өнеркәсіп кәсіпорындарымен (ұйымдарымен) және КБ-мен өзара іс-қимылды жоспарлау және ұйымдастыру тәртібі;
6. ҰБТ объектілерінің технологиялық жабдықтарының, техникалық жүйелері мен агрегаттарының құрамын, құрылымын, принциптері мен жұмыс технологиясын кәсіптік білу;
7. РКН іске қосуды дайындау және жүргізу жөніндегі жұмыстарды құжаттамалық ресімдеу тәртібі. Қызметтік (техникалық) хат алмасу, іс жүргізу әдіснамасын білу;
8. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау талаптары, өнеркәсіптік қауіпсіздік нормалары. жауапкершілік аймағы шегінде технологиялық тәртіп және қоршаған ортаны қорғау;
9. ҰБК объектілерінде штаттан тыс және авариялық жағдайлар туындаған кездегі іс-қимыл тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 3:
ҰБК объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдалану бөлімшелерінің техникалық жарамды күйде, мақсаты бойынша пайдалануға дайын күйде ұстауын ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау.

Дағды 1:
ҰБК объектілерінде технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың техникалық жай-күйін бақылау жөніндегі жұмыстарды жүргізу.

Машықтар:

1. ҰБК объектілеріндегі технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда жұмыстарды жүргізу кезінде іс-шаралар мен операцияларды жүргізу тәртібін айқындайтын техникалық, нормативтік және ұйымдастыру-өкімдік құжаттамамен жұмыс істеу;
2. Технологиялық жабдықтардың, объектілердің техникалық жүйелері мен агрегаттарының техникалық жай-күйіне мерзімді тексерулер жүргізуді ұйымдастыру
ОНКИ, автономды, кешенді сынақтар жүргізу, белгіленген нормаларға сәйкес бақыланатын операциялар тізбесінде айқындалған операциялардың жүргізілуін бақылау;
3. ЭД сәйкес ҰБТ объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды тұрақты техникалық жарамды күйде ұстау, мақсаты бойынша қолдануға әзірлік бойынша пайдалану бөлімшелерінің қызметін ұйымдастыру, қамтамасыз ету және бақылау (түзету);
4. ҰБИ объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды мақсаты бойынша қолдануға әзірлікті, тұрақты техникалық жарамды күйде ұстау үшін ЗИП-ты материалдық-техникалық қамтамасыз етуге және толықтыруға Бюджеттік өтінімді қалыптастыру үшін пайдалану бөлімшелерінен ұсыныстар дайындауды ұйымдастыру және үйлестіру;
5. ҒЗК-нің технологиялық жабдықтары, техникалық жүйелері мен агрегаттары, ғимараттары мен құрылыстары ресурсының белгіленген көрсеткіштерін ұзарту бойынша жұмыстар кешенін жүргізуді ұйымдастыру және бақылау;
6. ҒЗИ объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасын жүргізуге, қауіпті өндірістік объектілерді бірдейлендіруге, сараптама аяқталғаннан кейін барлық есептік құжаттарды ресімдей отырып, уәкілетті органда есепке қоюға дайындау жөніндегі жұмыстарды жоспарлауға және орындауды ұйымдастыруға;
7. НКИ объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды, бюллетеньдер, техникалық шешімдер және техникалық тапсырмалар бойынша жұмыстарды уақтылы және сапалы жөндеуді ұйымдастыру және қамтамасыз ету;
8. Пайдалану бөлімшелеріне бекітілген ҰБТ объектілерінің технологиялық жабдықтарында, техникалық жүйелерінде және агрегаттарында ақауларды уақтылы анықтауды, жоюды және есепке алуды ұйымдастыру, жарнамалық актілердің дұрыс және уақтылы жасалуын бақылау.
9. Өнеркәсіп кәсіпорындарымен жұмысты ұйымдастыру және үйлестіру, олардың пайдалану бөлімшелерімен өзара іс-қимылын ұйымдастыру;
10. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және пайдалану бөлімшелеріне бекітілген ҰБТ объектілеріндегі агрегаттарда белгіленген өлшеу құралдарын есепке алуды және тексеруді жоспарлау және ұйымдастыру;
11. Нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес техникалық кітапхананың конструкторлық және пайдалану құжаттамасына есепке алуды, сақтау және өзгерістер енгізу тәртібін ұйымдастыру және бақылау.

Білімдер:

1. Кәсіпорын ауқымында техникалық жарамды жағдайда ҰБТ объектілерінің технологиялық жабдықтарын, техникалық жүйелері мен агрегаттарын қолдау жөніндегі ЭД талаптары;
2. ҰБК құрамындағы қауіпті өндірістік объектілерді қауіпсіз пайдалануды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі негізгі талаптар;
3. Жұмыстарды жоспарлау мен ұйымдастырудың, Технологиялық жабдыққа, техникалық жүйелер мен агрегаттарға техникалық қызмет көрсетудің, жөндеу жұмыстарын жүргізудің, ҒЗИ объектілері жүйелері мен агрегаттарының технологиялық жабдықтарын ұтымды пайдаланудың принциптері мен әдістері;
4. Техникалық куәландыруды, автономды және кешенді сынақтарды, технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен ҒЗИ объектілерінің агрегаттарының жұмыс істеуіне тексерулерді жүргізуді Құжаттамалық дайындау тәртібі;
5. Жарнамалық жұмысты жүргізу тәртібі: хабарламаларды, ақаулар туралы хабарламаларды ресімдеу, ақаулар тізімдемелерін және жарнамалық актілерді жасау, техникалық және пайдалану құжаттамаларын жүргізу (пысықтау және толтыру);
6. Ақаулар туралы хабарламаларды, хабарламаларды ресімдеу, ақаулар тізімдемелерін және жарнамалық актілерді жасау, техникалық және пайдалану құжаттамасын жүргізу (пысықтау және толтыру) тәртібі;
7. Өнеркәсіп және КБ кәсіпорындарымен өзара іс-қимыл тәртібі;
8. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт қауіпсіздігі және экология талаптарын орындау тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 4:
Технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен ҰБТ объектілерінің агрегаттарын пайдаланудың барлық кезеңдерінде жұмыстардың барлық түрлерін жүргізу кезінде пайдалану бөлімшелері персоналының өзара іс-қимылын ұйымдастыру және жұмысын үйлестіру.

Дағды 1:
Кәсіпорынның пайдалану бөлімшелерінің жұмысын жоспарлау, ұйымдастыру, қамтамасыз ету, үйлестіру және бақылау.

Машықтар:

1. Пайдалану персоналының жұмысын ұйымдастыру шеңберінде техникалық, пайдалану және ұйымдастыру-өкімдік құжаттамамен жұмыс істеу;
2. Технологиялық жабдықты, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдаланудың барлық кезеңдерінде ҰБК объектілерінде кәсіпорынның пайдалану бөлімшелерінің жұмысын жоспарлау: пайдалануға беру, мақсатына қарай пайдалануға дайын күйге келтіру, мақсатына қарай пайдалануға дайын күйде ұстау, мақсаты бойынша қолдану (РКН іске қосуды дайындау және жүргізу), сақтау, тасымалдау, жөндеу, шығару пайдалану, есептен шығару және кәдеге жарату;
3. Кәсіпорынның жалпы жоспарлары мен жұмыс кестелеріне сәйкес пайдалану бөлімшелері персоналының жұмысын ұйымдастыру және бақылау;
4. Конструкторлық, жобалық және технологиялық тәртіпті, еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өндірістік қауіпсіздік жөніндегі нормалар мен ережелерді, табиғат қорғау органдарының талаптарын жүргізу кезінде пайдалану персоналының сақталуын бақылау;
5. Жұмыс түрлерін жүргізу кезінде қабылданған қамтамасыз ету нормаларына сәйкес жұмыстарды жүргізу кезінде қажетті пайдалану персоналын жеке және ұжымдық қорғау құралдарымен қамтамасыз етуді жоспарлау және ұйымдастыру, оларды есепке алуды, сақтауды, жарамдылығын бақылауды ұйымдастыру.;
6. Конструкторлық, жобалық және технологиялық тәртіпті, еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өндірістік қауіпсіздік жөніндегі нормалар мен ережелерді, табиғат қорғау органдарының талаптарын жүргізу кезінде пайдалану персоналының сақталуын бақылау;
7. Нормативтік техникалық, пайдалану, ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттаманың талаптарына сәйкес, сондай-ақ конструкторлық, жобалау және технологиялық тәртіпті, еңбекті қорғау, өндірістік санитария, қауіпсіздік техникасы жөніндегі нормалар мен қағидаларды сақтай отырып, Технологиялық жабдықта,техникалық жүйелерде және ҒЗИ объектілерінің агрегаттарында жұмыстардың барлық түрлерін орындауда бөлімнің пайдалану персоналын даярлауды ұйымдастыруға және бақылауға, табиғат қорғау органдарының, техникалық қадағалау органдарының талаптары;
8. ҰБК объектілерінде Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстар жүргізу кезінде штаттан тыс немесе авариялық жағдай туындаған және жойылған кезде пайдалану персоналының іс-қимылын ұйымдастыру және үйлестіру;
9. Авариялардың себебін, пайдалану бөлімшелері қызметкерлерінің жарақаттануын, қауіпсіздік ережелері мен шараларының бұзылуын талдауға қатысу, олардың алдын алу жөнінде шаралар қабылдау және оларды пайдалану бөлімшелері қызметкерлеріне жеткізуді ұйымдастыру;
10. Жұмыс жүргізудің қауіпсіз әдістері мен әдістеріне кәсіптік іріктеу, бейімдеу, дайындау, нұсқау беру және оқыту арқылы пайдалану бөлімшелері қызметкерлерінің орындайтын өндірістік міндеттеріне кәсіптік сәйкестігін бақылау;
11. Жұмыс орындарындағы еңбекті қорғаудың жай-күйін, санитарлық-гигиеналық және санитарлық-тұрмыстық еңбек жағдайларын бақылау, қызметкерлерге еңбек жағдайлары, өндірістік зияндардың түрлері мен қауіптілік дәрежесі туралы сенімді ақпарат беру.

Білімдер:

1. Кәсіпорынның штаттық құрылымы;
2. Кәсіпорынның пайдалану бөлімшелерінің персоналына қойылатын біліктілік талаптары;
3. Жабдықтың құрамы, мақсаты, техникалық сипаттамалары;
4. ҰБТ объектілерінің технологиялық жабдықтарын, техникалық жүйелері мен агрегаттарын пайдалану жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру жөніндегі негізгі нормативтік техникалық және ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар4
5. Жөндеу және профилактикалық жұмыстарды орындау кезінде пайдалану бөлімшелері персоналының жұмысын ұйымдастырудың жалпы тәртібі, принциптері мен әдістері, технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда, ҰБК объектілерінде, ТК және СК-да РКН іске қосуды дайындау және жүргізу кезеңінде, іске қосудан кейінгі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарында пайдалану бөлімшелері персоналының жұмысын ұйымдастыру тәртібі;
6. Технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда, ҰБК объектілерінде жүргізілетін жұмыстарды материалдық-техникалық қамтамасыз ету тәртібі мен нормалары;
7. Персоналды жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз ету, ҰБТ объектілерін ұжымдық қорғау құралдарымен жинақтау тәртібі мен нормалары. Жеке және ұжымдық қорғау құралдарын пайдалану тәртібі;
8. Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстардың барлық түрлерін жүргізу кезінде еңбекті қорғау, өндірістік қауіпсіздік және санитария, қоршаған ортаны қорғау нормалары мен талаптары;
9. ҰБТ объектілерінің технологиялық жабдықтарында, техникалық жүйелерінде және агрегаттарында жүргізілетін қауіпті және жауапты операциялардың тізбесі;
10. Технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдалану кезінде авариялық жағдай туындаған және жойылған кездегі іс-қимыл тәртібі;
11. Авариялардың себептеріне, пайдалану бөлімшелері қызметкерлерінің жарақаттануына, қауіпсіздік ережелері мен шараларының бұзылуына талдау жүргізу тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Стратегиялық ойлау;
Командада жұмыс істей білу;
Аналитикалық ойлау;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті;
Бастамашылдық.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

СБШ басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

Орталық бастығы (басқа облыстарда).

14. "Орталық бастығы (басқа облыстарда)" кәсіп карточкасы

Топ коды:

1329-1

Қызметтің атауының коды:

1329-1-044

Кәсіптің атауы:

Орталық бастығы (басқа облыстарда).

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

БТБА, БА үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура).

Мамандығы: Инженерия және инженерлік іс.

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кемінде 7 жыл, оның ішінде инженерлік-техникалық мамандықтар бойынша басшылық лауазымдарда кемінде 5 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Қызметтің негізгі мақсаты:

ҒЗК ҒЗИ объектілерін пайдалану орталығына басшылық ету және басқару.

Еңбек функциялардың сипаттамасы:

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. ҒЗК ҒЗИ объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдалану орталығының бағдарламаларын, жоспарлары мен жұмыс кестелерін әзірлеуді ұйымдастыру және бақылау;
2. ҒЗК ҒЗИ объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды техникалық жарамды күйде, мақсаты бойынша қолдануға дайын ұстау бойынша жұмыстарды жүргізуді материалдық-техникалық қамтамасыз ету үшін пайдалану орталығының бюджеттік өтінімін қалыптастыру;
3. Жабдыққа, жүйелер мен агрегаттарға арналған нормативтік-құқықтық, нормативтік техникалық, пайдалану құжаттарына сәйкес ҒЗК ҒЗИ объектілерінде технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың, ғимараттар мен құрылыстардың мақсаты мен мақсаты бойынша қолдануға әзірлігін, тұрақты техникалық жарамды күйде ұстау бойынша пайдалану орталығының пайдалану бөлімшелерінің жұмысын ұйымдастыр;
4. ҒЗК ҒЗИ объектілерін пайдалану орталығының пайдалану бөлімшелеріне бекітілген жабдықтардың, мүліктің, материалдық құралдардың сақталуын ұйымдастыру және бақылау.

Қосымша еңбек функциялары:

Еңбек функциясы 1
ҒЗК ҒЗИ объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдалану орталығының бағдарламаларын, жоспарлары мен жұмыс кестелерін әзірлеуді ұйымдастыру және бақылау.

Дағды 1:
ҒЗК ҒЗК объектілерін пайдаланудың барлық кезеңдерінде ҒЗК ҒЗК объектілерін пайдалану орталығының пайдалану бөлімшелерінің барлық жұмыс түрлерін жүргізу жоспарлары мен кестелерін қалыптастыру.

Машықтар:

1. Теориялық білім мен практикалық тәжірибені қолдана отырып, кәсіптік мәселелерді шешудің әртүрлі нұсқаларын дербес әзірлеу және ұсыну;
2. Кәсіпорынның жалпы мақсаттары мен міндеттері шеңберінде ҒЗИ объектілерін пайдалану орталығының құрылымдық бөлімшелерінің жоспарлары мен жұмыс кестелерін әзірлеуді ұйымдастыру және үйлестіру;
3. ҒЗК ҒЗИ пайдалану орталығының қабылданған шешімдерінің, қалыптастырылған жоспарлары мен жұмыс кестелерінің орындалуын қамтамасыз ету;
4. ҒЗК ҒЗК пайдалану орталығының жұмысына талдау жүргізу және қызметінің нәтижелерін, сондай-ақ ҒЗК ҒЗК объектілерін пайдалану орталығының құрылымдық бөлімшелерінің қызметі туралы ұсынылатын есептілікті бағалау. Талдау негізінде пайдалану орталығының жұмыс жоспарларын түзету;
5. ҒЗК ҒЗИ объектілерін пайдалану орталығының міндеттерін жоспарлау және орындауды қамтамасыз ету шеңберінде кәсіпорын басшылығымен, бөгде ұйымдар мен кәсіпорындардың басшылығымен консультациялар өткізу;
6. ҒЗК ҒЗК объектілері мен кәсіпорынды пайдалану орталығының стратегиясын, саясатын қайта қарау бойынша ұсыныстар енгізу, ұсынымдар беру және баяндамалар дайындау;
7. Кәсіпорынның тиісті заңнама мен нормативтік ережелерді сақтауын қамтамасыз ету.

Білімдер:

1. Кәсіпорынның және ҒЗК ҒЗИ объектілерін пайдалану орталығының бейіні, мамандануы және ұйымдық-технологиялық құрылымының ерекшеліктері;
2. ҒЗК ҒЗИ объектілеріндегі технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың жалпы құрамы, мақсаты, құрылымы, жалпы сипаттамалары, техникалық жай-күйі және пайдалану қағидалары;
3. ҒЗК ҒЗИ объектілеріндегі технологиялық жабдықтардағы, техникалық жүйелер мен агрегаттардағы жауапты және қауіпті операциялар мен жұмыстардың тізбесі. ҒЗК ҒЗИ объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды қауіпсіз пайдалану негіздері мен қағидаттары;
4. ҒЗК ҒЗИ объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды ұтымды пайдалануды жоспарлау, ұйымдастыру, бақылау принциптері мен әдістері;
5. ҒЗК ҒЗИ объектілеріндегі технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелер мен агрегаттарда техникалық қызмет көрсетуді, жөндеу және профилактикалық жұмыстарды жүргізуді жоспарлау, ұйымдастыру, үйлестіру принциптері мен әдістері;
6. ҒЗК ҒЗИ объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдалану кезінде бөгде ұйымдармен өзара іс-қимыл жасау тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 2:
ҒЗК ҒЗИ объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды техникалық жарамды күйде, мақсаты бойынша қолдануға дайын ұстау бойынша жұмыстарды жүргізуді материалдық-техникалық қамтамасыз ету үшін пайдалану орталығының бюджеттік өтінімін қалыптастыру.

Дағды 1:
Пайдалану орталығының пайдалану бөлімшелерін материалдық-техникалық ресурстармен қамтамасыз ету.

Машықтар:

1. Материалдық – техникалық қамтамасыз ету саласындағы ҒЗК ҒЗИ объектілерін пайдалану орталығының мақсаттары мен міндеттерін айқындау;
2. ҒЗК ҒЗИ объектілерін пайдалану орталығының мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес ресурстармен қамтамасыз ету стратегиясын әзірлеу;
3. ҒЗК ҒЗК объектілерін пайдалану орталығында әртүрлі жұмыс түрлерін ресурстармен қамтамасыз етуде басымдықтарды айқындау;
4. ҒЗК ҒЗК объектілерін пайдалану орталығының мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес ҒЗК ҒЗК объектілерінде жұмыстардың орындалуын қажетті материалдық – техникалық қамтамасыз ету көлемін қалыптастыру;
5. ҒЗК ҒЗИ объектілерін пайдалану орталығында материалдық-техникалық ресурстар қорларының оңтайлы деңгейін анықтау;
6. Жұмыстарды жүргізу үшін қажетті материалдық – техникалық ресурстарды сатып алуды жүргізу үшін бюджеттік өтінім қалыптастыру;
7. ҒЗК ҒЗИ объектілерін пайдалану орталығында материалдық-техникалық ресурстарды бақылау, мониторингілеу және басқару жүйесін әзірлеу және енгізу;
8. Ресурстармен қамтамасыз ету саласындағы жоспарлардың орындалуына және мақсаттарға қол жеткізуге бақылау жүргізу;
9. Бақылау және мониторинг нәтижелері негізінде ресурстармен қамтамасыз ету жүйесін талдау және түзету;
10. ҒЗК ҒЗИ объектілерін пайдалану орталығында жүргізілетін жұмыстарды материалдық-техникалық ресурстармен тиімді қамтамасыз ету мақсатында бөгде кәсіпорындармен және ұйымдармен өзара іс-қимылды ұйымдастыру.

Білімдер:

1. ҒЗК ҒЗИ объектілерін пайдалану орталығының технологиялық жабдықтарында, техникалық жүйелерінде және агрегаттарында жұмыстар жүргізу тәртібі мен технологиялары;
2. Жұмыс түрлерін материалдық-техникалық қамтамасыз етуге қойылатын талаптарды түсіну;
3. Жұмыстарды орындау кезінде қолданылатын материалдық-техникалық ресурстардың жалпы сипаттамалары мен қасиеттері;
4. Ресурстарды тасымалдау және сақтау саласындағы логистиканың негізгі принциптері;
5. Сатып алудың, материалдық-техникалық ресурстарды сатып алуға бюджеттік өтінімді қалыптастырудың негізгі қағидаттары мен әдістері;
6. Түгендеуді басқарудың негізгі принциптері мен әдістері, түгендеу деңгейін, материалдық-техникалық ресурстарға тапсырыс беруді және оларды жеткізуді бақылауды қоса алғанда, түгендеуді басқару жүйелерін білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 3:
Жабдыққа, жүйелер мен агрегаттарға арналған нормативтік – құқықтық, нормативтік техникалық, пайдалану құжаттарына сәйкес ҒЗК ҒЗИ объектілерінде технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың, ғимараттар мен құрылыстардың мақсаты мен мақсаты бойынша қолдануға әзірлігін, тұрақты техникалық жарамды күйде ұстау бойынша пайдалану орталығының пайдалану бөлімшелерінің жұмысын ұйымдастыру, бақылау және үйлестіру.

Дағды 1:
ҒЗК ҒЗИ объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдалану жөніндегі жұмыстарды жоспарлау, ұйымдастыру және үйлестіру.

Машықтар:

1. Кәсіпорын саясатының мақсаттарына қол жеткізу және іске асыру бойынша ҒЗК ҒЗИ объектілерін пайдалану орталығының пайдалану бөлімшелерінің қызметіне мониторинг, түзету және бағалау жүргізу;
2. ҒЗК ҒЗК объектілерін пайдалану орталығының нормативтік-құқықтық, нормативтік техникалық, пайдалану және ұйымдастыру-өкімдік құжаттамасына, өндірістік, шаруашылық және қаржы-экономикалық қызметіне сәйкес жоспарлау және ұйымдастыру;
3. ҒЗК ҒЗИ объектілерін пайдалану орталығының құрылымдық бөлімшелері арасында міндеттер мен ресурстарды бөлу;
4. Ортақ мақсаттарға қол жеткізу үшін пайдалану орталығының құрылымдық бөлімшелерінің жұмысы мен өзара іс-қимылын үйлестіру;
5. ҒЗК ҒЗИ объектілерін пайдалану орталығының құрылымдық бөлімшелерінің міндеттерінің орындалуын және мақсаттарына қол жеткізуді бақылау;
6. Пайдалану орталығының құрылымдық бөлімшелерінің жұмыс нәтижелерін талдау және түзету шараларын қабылдау;
7. ҒЗК ҒЗК объектілерін пайдалану орталығының құрылымдық бөлімшелері персоналының Технологиялық жабдыққа, техникалық жүйелер мен агрегаттарға арналған нормативтік-құқықтық, нормативтік техникалық, пайдалану құжаттарының нормалары мен талаптарын, еңбекті қорғау, өнеркәсіптік қауіпсіздік, қоршаған ортаны қорғау нормалары мен талаптарын сақтауын бақылау;
8. Нормативтік техникалық, пайдалану, ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттаманың талаптарына сәйкес, сондай-ақ конструкторлық, жобалау және технологиялық тәртіпті, еңбекті қорғау, өндірістік санитария, қауіпсіздік техникасы жөніндегі нормалар мен қағидаларды сақтай отырып, пайдалану орталығының пайдалану персоналын ҰБТ объектілерінің технологиялық жабдықтарында,техникалық жүйелерінде және агрегаттарында жұмыстардың барлық түрлерін орындауға даярлауды жүргізуді бақылау, табиғат қорғау органдарының, техникалық қадағалау органдарының талаптары;
9. ҰБК объектілерінде Технологиялық жабдықта, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстар жүргізу кезінде штаттан тыс немесе авариялық жағдай туындаған және жойылған кезде пайдалану персоналының іс-қимылын ұйымдастыру, бақылау және үйлестіру;
10. Авариялардың себептеріне, пайдалану бөлімшелері қызметкерлерінің жарақаттануына, қауіпсіздік ережелері мен шараларының бұзылуына талдау жүргізуді ұйымдастыру, олардың алдын алу жөнінде шаралар қабылдауды қамтамасыз ету және оларды пайдалану бөлімшелері қызметкерлеріне жеткізуді ұйымдастыру;
11. Апаттардың себептерін, тозудың жоғарылауын және жабдықтың жұмысынан бас тартуды тексеру, олардың алдын алу шараларын қабылдау;
12. ҒЗК ҒЗИ объектілерінде техникалық талаптарды, технологиялық регламенттерді, технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды пайдалану және оларға техникалық қызмет көрсету қағидаларын бұзу жағдайларын анықтау;
13. Пайдалану орталығының пайдалану бөлімшелері қызметкерлерінің орындалатын өндірістік міндеттерге кәсіптік сәйкестігін бағалау. Жұмыскерлерді жұмыстарды жүргізудің қауіпсіз тәсілдері мен әдістеріне кәсіптік іріктеу, бейімдеу, даярлау, нұсқау беру және оқыту арқылы пайдалану орталығының штаттық құрылымын дамыту;
14. Жұмыс орындарында еңбекті қорғау талаптарының сақталуын, санитарлық-гигиеналық және санитарлық-тұрмыстық еңбек жағдайларын бақылауды қамтамасыз ету, қызметкерлерге еңбек жағдайлары, өндірістік зияндардың түрлері мен қауіптілік дәрежесі туралы сенімді ақпарат беру.

Білімдер:

1. Қазақстан Республикасының аумағында ғарыштық зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы;
2. Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы;
3. Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы;
4. ҰБК құрамындағы қауіпті өндірістік объектілерді қауіпсіз пайдалануды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі нормативтік құжаттардың негізгі талаптары;
5. ҒЗК ҒЗК объектілерін пайдалану орталығының құрылымдық бөлімшелерінің ұтымды пайдалануын жоспарлаудың, ұйымдастырудың, бақылаудың және үйлестірудің негізгі қағидаттары мен әдістері;
6. Технологиялық жабдыққа, техникалық жүйелер мен агрегаттарға техникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстарды жоспарлау және ұйымдастыру, ҰБТ объектілерінің жүйелері мен агрегаттарының технологиялық жабдықтарын жөндеу жұмыстарын жүргізу принциптері мен әдістері;
7. Техникалық куәландыруды, дербес және кешенді сынақтарды, технологиялық жабдықтардың, ҰБТ объектілерінің техникалық жүйелері мен агрегаттарының жұмыс істеуіне тексеру жүргізу тәртібі;
8. Жарнамалық жұмысты жүргізу тәртібі: хабарламаларды, ақаулар туралы хабарламаларды ресімдеу, ақаулар тізімдемелерін және жарнамалық актілерді жасау, техникалық және пайдалану құжаттамаларын жүргізу (пысықтау және толтыру);
9. ҒЗК ҒЗИ объектілерін пайдаланудың барлық кезеңдерінде жұмыстардың барлық түрлерін жүргізу кезінде пайдалану орталығының құрылымдық бөлімшелерінің өзара іс-қимылын ұйымдастыру тәртібі;
10. Пайдалану орталығының құрылымдық бөлімшелерінің жұмыс нәтижелеріне талдау жүргізу тәртібі және түзету шараларын қабылдау;
11. Өнеркәсіп және КБ кәсіпорындарымен өзара іс-қимылды ұйымдастыру тәртібі;
12. Технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың жұмысындағы авариялардың, істен шығулардың, ақаулардың себептерін тексеруді ұйымдастыру тәртібі;
13. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт қауіпсіздігі және экология жөніндегі нормативтік құжаттардың талаптары;
14. ҒЗК ҒЗИ объектілеріндегі технологиялық жабдықтарда, техникалық жүйелерде және агрегаттарда жұмыстар жүргізу кезінде пайдалану орталығы қызметкерлерінің жарақаттануының және жазатайым оқиғалардың себептерін тергеп-тексеруді ұйымдастыру тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Еңбек функциясы 4:
ҒЗК ҒЗИ объектілерін пайдалану орталығының пайдалану бөлімшелеріне бекітілген жабдықтардың, мүліктің, материалдық құралдардың сақталуын ұйымдастыру және бақылау.

Дағды 1:
ҒЗК ҒЗИ объектілерін пайдалану орталығының құрылымдық бөлімшелеріне бекітілген технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың, материалдық құралдар мен ресурстардың, өзге де мүліктің сақталуын ұйымдастыру және бақылау.

Машықтар:

1. Пайдалану орталығының құрылымдық бөлімшелеріне бекітілген ҒЗК ҒЗИ объектілерінде технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың сақталуын қамтамасыз ету жөніндегі қажетті шаралар туралы деректерге мониторинг жүргізу және талдау жасау;
2. Пайдалану орталығының құрылымдық бөлімшелеріне бекітілген технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың, материалдық құралдар мен ресурстардың, өзге де мүліктің сақталуын қамтамасыз ету жөніндегі қажетті іс-шаралардың қажеттілігін айқындау және жоспарлау;
3. Нормативтік техникалық, ұйымдастырушылық – өкімдік, пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес ҒЗК ҒЗИ объектілерінде технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың сақталуын қамтамасыз ету бойынша пайдалану орталығының құрылымдық бөлімшелерінде шаралар қабылдауды ұйымдастыру және бақылау;
4. ҒЗК ҒЗИ объектілерінде технологиялық жабдықтарды, техникалық жүйелер мен агрегаттарды сақтау жөніндегі іс – шараларды материалдық-техникалық қамтамасыз етуді ұйымдастыру.

Білімдер:

1. Нормативтік техникалық, ұйымдастыру-өкімдік, пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес ҒЗК ҒЗИ объектілерінде технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың сақталуын қамтамасыз ету нормалары мен қағидалары;
2. Пайдалану орталығының құрылымдық бөлімшелеріне бекітілген ҒЗК ҒЗИ объектілерінде технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың сақталуын қамтамасыз ету жөніндегі қажетті шараларға мониторинг жүргізу тәртібі;
3. Пайдалану орталығының құрылымдық бөлімшелеріне бекітілген технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың, материалдық құралдар мен ресурстардың, өзге де мүліктің сақталуын қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды жоспарлау тәртібі;
4. ҒЗК ҒЗИ объектілерінде технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың сақталуын қамтамасыз ету бойынша пайдалану орталығының құрылымдық бөлімшелерінде қажетті шараларды бақылауды ұйымдастыру және жүргізу тәртібі;
5. ҒЗК ҒЗИ объектілерінде технологиялық жабдықтардың, техникалық жүйелер мен агрегаттардың сақталуы жөніндегі іс-шараларды материалдық-техникалық қамтамасыз етуді ұйымдастыру тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік;
Ынтымақтастық және өзара іс-қимыл;
Стратегиялық ойлау;
Командада жұмыс істей білу;
Аналитикалық ойлау;
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті;
Уақытты басқару;
Бастамашылдық.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

СБШ басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

Филиал директоры (меңгерушісі)

Филиал (желі) басшысы

Техникалық директор

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

15. Мемлекеттік органның атауы: Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі;

Орындаушы: Тулеукатова Диана Серікқызы;

E-mail: d.tuleukatova@mdai.gov.kz;

Телефон нөмірі: +7 (7172) 64 75 22.

16. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар): "Бәйтерек" Қазақстан-Ресей бірлескен кәсіпорны" акционерлік қоғамы;

Жоба жетекшісі: Жуков Андрей Александрович;

E-mail: zhukov-68@list.ru;

Телефон нөмірі: +7 (705) 952 67 31.

17. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: Ғарыш қызметі саласындағы кәсіптік біліктілік жөніндегі Салалық кеңес отырысының 2024 жылдың 21 қазандағы № 4 хаттамасы.

18. Кәсіптік біліктілік жөніндегі Ұлттық орган: Кәсіптік стандарт жобасының сараптама нәтижесі бойынша Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық органның 2024 жылдың 28 қарашадағы қорытындысы.

19. Қазақстан Республикасының "Атамекен" ұлттық кәсіпкерлер палатасы: "Атамекен" Қазақстан Республикасы Ұлттық кәсіпкерлер палатасының 2024 жылдың 18 қарашадағы сараптамалық қорытындысы.

20. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 2, 2024 жыл.

21. Болжалды қайта қарау күні: 01.12.2027 жыл.

В соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" и подпунктом 56-7) пункта 15 Положения о Министерстве цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 12 июля 2019 года № 501, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить:

1) Профессиональный стандарт "Эксплуатация космического и наземного сегментов космической системы дистанционного зондирования Земли" согласно приложению 1 к настоящему приказу;

2) Профессиональный стандарт "Первичная обработка и контроль качества космических снимков" согласно приложению 2 к настоящему приказу;

3) Профессиональный стандарт "Проектирование космических аппаратов и космических систем" согласно приложению 3 к настоящему приказу;

4) Профессиональный стандарт "Эксплуатация ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры" согласно приложению 4 к настоящему приказу.

2. Признать утратившим силу приказ Министра оборонной и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан от 19 декабря 2018 года № 216/НҚ "Об утверждении профессиональных стандартов в области космической деятельности" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 17994).

3. Аэрокосмическому комитету Министерства цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) в течение пяти рабочих дней после подписания настоящего приказа направление его электронной копии на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан после его официального опубликования.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр цифрового развития,
инноваций и аэрокосмической
промышленности Республики Казахстан

Ж. Мадиев

"СОГЛАСОВАН"
Министерство труда и
социальной защиты населения
Республики Казахстан

Приложение 1 к приказу
Министра цифрового
развития, инноваций и
аэрокосмической
промышленности
Республики Казахстан
от "25" декабря 2024 года
№ 842/НҚ

Профессиональный стандарт "Эксплуатация космического и наземного сегментов космической системы дистанционного зондирования Земли"

Глава 1. Общие положения

1. Область применения профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Эксплуатация космического и наземного сегментов космической системы дистанционного зондирования Земли" разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" и устанавливает требования к формированию образовательных программ, в том числе обучения персонала на предприятиях, признания профессиональной квалификации работников и выпускников организаций образования и решений широкого круга задач в области эксплуатации космического и наземного сегментов данной системы, а также в научных исследованиях и разработках в области космической деятельности.

2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

1) космическая система – совокупность функционально-взаимосвязанных орбитальных и наземных технических средств, предназначенных для решения задач в космическом пространстве;

2) дистанционное зондирование Земли из космоса – процесс получения информации о поверхности и недрах Земли путем наблюдения и измерения из космического пространства собственного и отраженного излучения элементов суши, океана и атмосферы;

3) космическая система дистанционного зондирования Земли – система, предназначенная для сбора пространственных данных о поверхности и структуре поверхности Земли, описания характера и временной изменчивости естественных природных параметров и явлений, природных ресурсов, окружающей среды, а также антропогенных факторов и образований в целях решения научных, социально-экономических, экологических и оборонных задач посредством космических съемок;

4) управление космическими аппаратами космической системы дистанционного зондирования Земли – эксплуатация космических летательных аппаратов, предназначенных для дистанционного зондирования Земли из космоса;

5) космический аппарат космической системы дистанционного зондирования Земли – техническое устройство, предназначенное для вывода в космическое пространство с целью исследования и (или) использования космического пространства.

3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

1) КА – космический аппарат;

2) КС ДЗЗ – космическая система дистанционного зондирования Земли;

3) КА ДЗЗ – космический аппарат дистанционного зондирования Земли;

4) ДЗЗ – дистанционное зондирование Земли;

5) ПО – программное обеспечение;

6) ОРК – Отраслевая рамка квалификаций;

7) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник;

8) КС – Квалификационный справочник.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

4. Название профессионального стандарта: "Эксплуатация космического и наземного сегментов космической системы дистанционного зондирования Земли".

5. Код профессионального стандарта: M72193059.

6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно Общему классификатору видов экономической деятельности (ОКЭД):

М "Профессиональная, научная и техническая деятельность";

72 "Научные исследования и разработки";

72.1 "Научные исследования и экспериментальные разработки в области естественных и технических наук";

72.19 "Прочие научные исследования и экспериментальные разработки в области естественных и технических наук";

72.19.3 "Научные исследования и разработки в области космической деятельности".

7. Краткое описание профессионального стандарта: Установление требований в области профессиональной деятельности, к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенции работников, обеспечивающих эксплуатацию космического и наземного сегментов космической системы дистанционного зондирования Земли. Эксплуатация космического и наземного сегментов КС ДЗЗ включает обеспечение штатного режима функционирования космического и наземного сегментов КС ДЗЗ.

8. Перечень карточек профессий:

1) Инженер динамики полета космических аппаратов – 6 уровень ОРК;

2) Инженер динамики полета космических аппаратов – 7 уровень ОРК;

3) Инженер планирования полетных заданий космических аппаратов – 6 уровень ОРК;

4) Инженер планирования полетных заданий космических аппаратов – 7 уровень ОРК;

5) Инженер по аппаратно-программному обеспечению космической системы – 6 уровень ОРК;

6) Инженер по аппаратно-программному обеспечению космической системы – 7 уровень ОРК;

7) Инженер по управлению космическими аппаратами – 6 уровень ОРК;

8) Инженер по управлению космическими аппаратами – 7 уровень ОРК;

9) Инженер по эксплуатации наземных станций спутниковой связи – 6 уровень ОРК;

10) Инженер по эксплуатации наземных станций спутниковой связи – 7 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9.Карточка профессии "Инженер динамики полета космических аппаратов"

Код группы:

2144-5

Код наименования занятия:

2144-5-001

Наименование профессии:

Инженер динамики полета космических аппаратов.

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура).

Специальность:
Инженерия и инженерное дело.

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 1 года по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессий:

Основная цель деятельности:

Поддержание параметров орбит КА.

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение расчетов по выполнению орбитального маневра для поддержания параметров орбит КА;
2. Проведение расчетов по выполнению орбитальных маневров в случае возможного столкновения с другими объектами.

Дополнительные трудовые функции:

Описание трудовых функций:

Трудовая функция 1:
Проведение расчетов по выполнению орбитального маневра для поддержания параметров орбит КА.

Навык 1:
Применение принципов расчета орбит и определение текущих параметров движения КА.

Умения:

1. Производить ежедневное определение орбиты КА;
2. Прогнозировать орбиты с расчетом эфемерид орбиты и небесных тел;
3. Выполнять контроль орбитальных параметров.

Знания:

1. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
2. В области орбитальной механики, принципов управления полетом КА, динамики полета КА, радиотехники, электроники и телекоммуникации, систем навигации и ориентации, мониторинга и управления состоянием космического аппарата;
4. Современные программные средства, а также справочные материалы по тематике работы;
5. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционную систему Linux/Unix;
6. Действующие международные и национальные стандарты и законы по направлению деятельности;
7. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
8. Правила и требования охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии, противопожарной защиты, охраны окружающей среды при проведении работ

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Использование специализированных программ для определения положения КА на орбите.

Умения:

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 3:
Анализирование технической документации по эксплуатации КА КС ДЗЗ.

Умения:

1. Получать и обрабатывать информацию из различных источников, проводить ее анализ и использовать в текущей работе;
2. Анализировать требования в технической документации;
3. Применять специальные справочные материалы;
4. Анализировать наличие и доступность имеющихся технологий, а также перспективы разработки собственных решений.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2:
Проведение расчетов по выполнению орбитальных маневров в случае возможного столкновения с другими объектами.

Навык 1:
Определение текущих параметров движения КА и других космических объектов.

Умения:

1. Производить ежедневное определение орбиты КА;
2. Прогнозировать орбиты с расчетом эфемерид орбиты и небесных тел;
3. Выполнять контроль орбитальных параметров;
4. Мониторить сообщения о потенциаьных столкновениях КА с другими космическими объектами.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Использование специализированных программ для определения положения КА на орбите и других космических объектов.

Умения:

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность;
Умение работать в команде;
Дисциплинированность; Способность к обучению и самообучению.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. Закон Республики Казахстан "О космической деятельности";
2. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129);
2. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

Инженер динамики полета космических аппаратов

10. Карточка профессии "Инженер планирования полетных заданий космических аппаратов"

Код группы:

2144-5

Код наименования занятия:

2144-5-002

Наименование профессии:

Инженер планирования полетных заданий космических аппаратов.

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура).

Специальность: Инженерия и инженерное дело.

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 1 года по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессий:

Основная цель деятельности:

Формирование плана съемок для КА.

Описание трудовых функций:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение формирования плана съемок для космических аппаратов по заявкам;
2. Осуществление учета параметров съемок, технических возможностей космического аппарата согласно заявкам.

Дополнительные трудовые функции:

Трудовая функция 1:
Обеспечение формирования плана съемок для космических аппаратов по заявкам.

Навык 1:
Анализировать и разрабатывать план космических съемок.

Умения:

1. Интерпретировать заявки: определять цели съемки, параметры объектов, требований к качеству и временным окнам выполнения;
2. Производить конвертацию в формат *.XML зон интересов и процедуры формирования файла с метеорологическими прогнозами облачности;
3. Рассчитывать орбитальные окна для выполнения приоритетных съемок.

Знания:

1. Разрешение камер, поля зрения, диапазона спектров космических аппаратов;
2. Планирование космических миссий, моделирование и расчет траекторий;
3. Ограничения по времени съемки, энергопотреблению и объему памяти;
4. Параметры орбиты космических аппаратов;
5. Умение работать с геоинформационными системами (например, ArcGIS, QGIS) для анализа целей съемки и обработки данных;
6. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
7. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
8. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
9. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная система Linux/Unix;
10. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Навык 2:
Тестировать и устранять ошибки

Умения:

1. Анализировать и проверять корректность заявок на съемку;
2. Настраивать параметры планирования съемок под требования заявок;
3. Разрабатывать сценарии тестирования и моделирования планов съемки;
4. Анализировать лог-файлы и данные телеметрии для выявления ошибок.

Знания:

1. В области вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
2. Принципы работы систем планирования и управления космическими аппаратами;
3. Методы анализа временных и пространственных характеристик планов съемок;
4. Анализ плана съемок в условиях ограниченных ресурсов спутников;
5. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
6. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
7. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная системаLinux/Unix;
8. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2:
Осуществление учета параметров съемок, технических возможностей космического аппарата согласно заявкам.

Навык 1:
Оценивать технические возможности космического аппарата согласно требованиям заявок.

Умения:

1. Интерпретировать технические требования и переводить их в параметры съемки (угол съемки, облачность и пр.);
2. Проверять заявки на съемку на соответствие техническим возможностям космического аппарата.

Знания:

1. Основы устройства и работы оптических съемочных систем, установленных на космическом аппарате;
2. Технические возможности того или иного космического аппарата;
3. Орбитальные параметры того или иного космического аппарата;
4. Требования к формату и содержанию выходных данных;
5. Правила учета заявок, их приоритизация и распределение ресурсов космического аппарата.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Анализировать условия влияющие на качество формирования плана съемок.

Умения:

1. Оценивать влияние орбитальных параметров спутников на планирование съемок;
2. Анализировать метеорологические условия, такие как облачность или освещенность, на качество съемок;
3. Анализировать модели земной поверхности для оценки видимости зон съемки;
4. Выполнять мониторинг состояния спутникового оборудования и его влияния на выполнение съемок.

Знания:

1. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
2. Основы фотограмметрической обработки данных ДЗЗ;
3. В области радиотехники, электроники и телекоммуникации, вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
4. Параметры качества съемок: пространственное разрешение, спектральные характеристики, угловые отклонения;
5. Динамика движений спутников и их взаимодействие с целевыми областями съемки.
6. Владеть знаниями о влиянии атмосферных явлений на качество съемок;
7. Характеристики космических аппаратов ДЗЗ;
8. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
9. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
10. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная системаLinux/Unix;
11. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность;
Самостоятельность и ответственность;
Дисциплинированность;
Способность к обучению и самообучению;
Инициативность.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. Закон Республики Казахстан "О космической деятельности";
2. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129);
3. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

Инженер планирования полетных заданий космических аппаратов

11. Карточка профессии "Инженер по аппаратно-программному обеспечению космической системы"

Код группы:

2144-5

Код наименования занятия:

2144-5-003

Наименование профессии:

Инженер по аппаратно-программному обеспечению космической системы.

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура).

Специальность: Инженерия и инженерное дело.

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 1 года по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессий:

Основная цель деятельности:

Контроль технического состояния аппаратно-программных средств наземного комплекса космических аппаратов.

Описание трудовых функций:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение регулярного контроля, выявление сбоев и неисправностей в работе аппаратно-программных средств, восстановление систем наземного комплекса;
2. Проведение своевременного резервного копирования базы данных и конфигураций аппаратно-программных средств наземного комплекса.

Дополнительные трудовые функции:

Трудовая функция 1: Проведение регулярного контроля, выявление сбоев и неисправностей в работе аппаратно-программных средств, восстановление систем наземного комплекса.

Навык 1:
Проверка аппаратно-программных средств и операционных систем.

Умения:

1. Выполнять администрирование серверов, рабочих станций и сетевого оборудования;
2. Работать с логами, телеметрией и другими данными для определения источников сбоев.

Знания:

1. Устройство и работа с серверным оборудованием, телекоммуникационными системами, сетевыми устройствами;
2. Типовые неисправности и методы диагностики аппаратно-программных компонентов;
3. Основы протоколов передачи данных (TCP/IP, UDP, SNMP);
4. Методы настройки и обновления ПО, включая автоматизированные системы мониторинга;
5. Правила техники безопасности при работе с высоковольтным оборудованием и электрическими цепями;
6. Принципы работы радиотехнических и телекоммуникационных систем;
7. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
8. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
9. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная системаLinux/Unix;
10. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Тестирование и приведение аппаратно-программных средств и операционных систем в номинальный режим работы.

Умения:

1. Выполнять диагностику аппаратно-программных средств и операционных систем для выявления неисправностей;
2. Использовать специализированные инструменты для тестирования и мониторинга систем;
3. Работать с системами резервного копирования и восстановления данных.

Знания:

1. Основы архитектур аппаратно-программных комплексов и принципы их работы;
2. Методы тестирования аппаратного и программного обеспечения;
3. Принципы работы сетевых протоколов и систем связи;
4. представление о системах автоматизации и контроля работы аппаратных средств;
5. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
6. В области радиотехники, электроники и телекоммуникации, вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
7. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
8. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
9. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная системаLinux/Unix;
10. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2:
Проведение своевременного резервного копирования базы данных и конфигураций аппаратно-программных средств наземного комплекса.

Навык 1:
Обеспечение архивации конфигураций и логов базы данных.

Умения:

1. Конфигурировать системы резервного копирования в соответствии с требованиями организации;
2. Устанавливать и настраивать программные обеспечения для автоматического создания резервных копий;
3. Оценивать ресурсы памяти, времени, пропускной способности сети для создания резервных копий;
4. Обнаруживать и устранять ошибки и сбои в процессе копирования.

Знания:

1. Основы работы с файловыми системами и хранилищами данных;
2. Особенности использования сетевых и облачных решений для резервного копирования;
3. Шифрование резервных копий;
4. Правила и требования охраны труда, техники безопасности;
5. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
6. В области радиотехники, электроники и телекоммуникации, вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
7. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
8. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
9. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная системаLinux/Unix;
10. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Проведение поиска и устранения ошибок.

Умения:

1. Настраивать системы резервного копирования для автоматизации процесса;
2. Проверять целостность и актуальность резервных копий;
3. Выполнять восстановление данных из резервных копий в случае сбоев;
4. Реагировать при обнаружении сбоев и устранять ошибки.

Знания:

1. Принципы работы систем резервного копирования и восстановления данных;
2. Разбираться в форматах хранения резервных копий и методах их сжатия;
3. Анализ структур баз данных и конфигурационных файлов аппаратно-программных средств;
4. Принципы работ сетевых и локальных хранилищ данных.
5. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
6. В области радиотехники, электроники и телекоммуникации, вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
7. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
8. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
9. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная системаLinux/Unix;
10. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность;
Дисциплинированность;
Способность к обучению и самообучению;
Инициативность.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. Закон Республики Казахстан "О космической деятельности";
2. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129);
3. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

Инженер динамики полета космических аппаратов.

12. Карточка профессии "Инженер по управлению космическими аппаратами"

Код группы:

2144-5

Код наименования занятия:

2144-5-008

Наименование профессии:

Инженер по управлению космическими аппаратами.

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура).

Специальность:
Инженерия и инженерное дело.

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 1 года по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессий:

Основная цель деятельности:

Оперативно – техническое управление космическими аппаратами.

Описание трудовых функций:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Мониторинг технического состояния по телеметрической информации (ТМИ), получаемой с бортовой аппаратуры КА;
2. Мониторинг выполнения действий подсистем наземного сегмента.

Дополнительные трудовые функции:

Трудовая функция 1: Мониторинг технического состояния по телеметрической информации (ТМИ), получаемой с бортовой аппаратуры КА.

Навык 1:
Аналитика данных и контроль выполнения полетных заданий, анализ телеметрии с бортовых систем КА.

Умения:

. Проводить контроль закладки полетных заданий на съемку, запись телеметрической информации;
2. Выполнять проверку по принятой телеметрии основных характеристик КА: мощностных и температурных параметров основных систем и устройств, параметров системы ориентации и стабилизации КА;
3. Осуществлять контроль сброса полезной и служебной информации с КА;
4. Производить контроль технического состояния оборудования и аппаратно-программных средств Центра управления полетом.

Знания:

Возможность признания навыка:

Навык 2:
Мониторинг передачи полезной и служебной информации с бортовых систем КА.

Умения:

1. Выполнять проверку по принятой телеметрии основных характеристик КА: мощностных и температурных параметров основных систем и устройств, параметров системы ориентации и стабилизации КА;
2. Осуществлять контроль сброса полезной и служебной информации с КА;
3. Производить контроль технического состояния оборудования и аппаратно-программных средств Центра управления полетом.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2:
Мониторинг выполнения действий подсистем наземного сегмента.

Навык 1:
Контроль технического состояния оборудования и аппаратно-программных средств. Запись и анализ телеметрии, мониторинг передачи полезной и служебной информации с бортовых систем КА.

Умения:

1. Проводить контроль закладки полетных заданий на съемку, запись телеметрической информации;
2. Выполнять проверку по принятой телеметрии основных характеристик КА: мощностных и температурных параметров основных систем и устройств, параметров системы ориентации и стабилизации КА;
3. Осуществлять контроль сброса полезной и служебной информации с КА;
4. Производить контроль технического состояния оборудования и аппаратно-программных средств Центра управления полетом.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Анализ технической документации по эксплуатации КА КС ДЗЗ.

Умения:

1.Получать и обрабатывать информацию из различных источников, проводить ее анализ и использовать в текущей работе;
2. Анализировать требования в технической документации;
3. Применять специальные справочные материалы;
4.Анализировать наличие и доступность имеющихся технологий, а также перспективы разработки собственных решений.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Требования к личностным компетенциям:

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. Закон Республики Казахстан "О космической деятельности";
2. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129);
3. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

Инженер по управлению космическими аппаратами.

13. Карточка профессии "Инженер по эксплуатации наземных станций спутниковой связи"

Код группы:

2144-5

Код наименования занятия:

2144-5-010

Наименование профессии:

Инженер по эксплуатации наземных станций спутниковой связи.

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 1 года по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессий:

Основная цель деятельности:

Обеспечение выполнения спутниковой передачи и приема для контроля точности наведения антенн и качество сигнала.

Описание функций трудовых:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение надлежащего технического состояния оборудований антенной системы наземного комплекса;
2. Анализ спутниковой передачи и приема данных.

Дополнительные трудовые функции:

Трудовая функция 1: Обеспечение надлежащего технического состояния оборудований антенной системы наземного комплекса.

Навык 1:
Техническая диагностика куполов антенн, плановые и внеплановые обслуживание компонентов антенн.

Умения:

1. Производить инспекция куполов антенн;
2. Осуществлять обслуживание антенны по износу (фильтры, обтекатели и прочее);
3. Измерять уровни G/T в S и X диапазонах;
4. Проверять деградацию цепи линии связи.

Знания:

1. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
2. В области радиотехники, электроники и телекоммуникации, вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
4. Современные программные средства, а также справочные материалы по тематике работы;
5. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционную систему Linux/Unix;
6. Действующие международные и национальные стандарты и законы по направлению деятельности;
7. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
8. Правила и требования охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии, противопожарной защиты, охраны окружающей среды при проведении работ.

Возможность признания навыка:

Навык 2:
Анализ технической документации по спутниковой связи КС ДЗЗ.

Умения:

1. Получать и обрабатывать информацию из различных источников, проводить ее анализ и использовать в текущей работе;
2. Анализировать требования в технической документации;
3. Применять специальные справочные материалы;
4.Анализировать наличие и доступность имеющихся технологий, а также перспективы разработки собственных решений.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2:
Анализ спутниковой передачи и приема данных.

Навык 1:
Технический анализ оборудования, плановое и внеплановое обслуживание компонентов антенн.

Умения:

1. Производить инспекция оборудования антенн;
2. Осуществлять обслуживание антенны по износу (фильтры, обтекатели и прочее);
3. Измерять уровни G/T в S и X диапазонах;
4. Проверять деградацию цепи линии связи.

Знания:

1. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
2. В области радиотехники, электроники и телекоммуникации, вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
4. Современные программные средства, а также справочные материалы по тематике работы;
5. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционную систему Linux/Unix;
6 Действующие международные и национальные стандарты и законы по направлению деятельности;
7. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
8. Правила и требования охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии, противопожарной защиты, охраны окружающей среды при проведении работ.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Анализ технической документации по эксплуатации КА КС ДЗЗ.

Умения:

1. Получать и обрабатывать информацию из различных источников, проводить ее анализ и использовать в текущей работе;
2. Анализировать требования в технической документации;
3. Применять специальные справочные материалы;
4.Анализировать наличие и доступность имеющихся технологий, а также перспективы разработки собственных решений.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Требования к личностным компетенциям:

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. Закон Республики Казахстан "О космической деятельности";
2. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129);
3. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

Инженер по эксплуатации наземных станций спутниковой связи

14. Карточка профессии "Инженер динамики полета космических аппаратов"

Код группы:

2144-5

Код наименования занятия:

2144-5-001

Наименование профессии:

Инженер динамики полета космических аппаратов.

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Послевузовское образование (магистратура, резидентура).

Специальность: Инженерия и инженерное дело.

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 2 лет по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессий:

Основная цель деятельности:

Поддержание параметров орбит.

Описание трудовых функций:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Контролирование и анализирование расчҰтов по выполнению орбитального маневра для поддержания параметров орбит КА;
2. Контролирование и анализирование расчҰтов по выполнению орбитальных маневров в случае возможного столкновения с другими объектами;
3. Осуществление контроля параметров орбиты и двигательных установок.

Дополнительные трудовые функции:

Трудовая функция 1: Контролирование и анализирование расчҰтов по выполнению орбитального маневра для поддержания параметров орбит КА.

Навык 1:
Применение принципов расчета орбит и определения текущих параметров движения КА.

Умения:

1. Производить ежедневное определение орбиты КА;
2. Прогнозировать орбиты с расчетом эфемерид орбиты и небесных тел;
3. Выполнять контроль орбитальных параметров;
4. Формировать и передавать отделам управления КА ВР и СР требуемой информации по орбитам.

Знания:

Возможность признания навыка:

Навык 2:
Использование специализированных программ для определения положения КА на орбите.

Умения:

1. Проводить расчеты по маневрам коррекции орбитальных параметров с использованием соответствующих ПО;
2. Производить ежедневное определение орбиты КА;
3. Прогнозировать орбиты с расчетом эфемерид орбиты и небесных тел;
4. Выполнять контроль орбитальных параметров;
5. Формировать и передавать отделам управления КА ВР и СР требуемой информации по орбитам;
6. Проводить контроль прохождения маневров и апостериорный анализ навигационных параметров.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 3:
Анализирование технической документации по эксплуатации КА КС ДЗЗ.

Умения:

1. Получать и обрабатывать информацию из различных источников, проводить ее анализ и использовать в текущей работе;
2. Анализировать требования в технической документации;
3. Применять специальные справочные материалы;
4.Анализировать наличие и доступность имеющихся технологий, а также перспективы разработки собственных решений.

Знания:

1. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
2. В области орбитальной механики, принципов управления полетом КА, динамики полета КА, радиотехники, электроники и телекоммуникации, систем навигации и ориентации, мониторинга и управления состоянием космического аппарата;
4. Современные программные средства, а также справочные материалы по тематике работы;
5. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционную систему Linux/Unix.
6. Действующие международные и национальные стандарты и законы по направлению деятельности;
7. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
8. Правила и требования охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии, противопожарной защиты, охраны окружающей среды при проведении работ.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2:
Контролирование и анализирование расчҰтов по выполнению орбитальных маневров в случае возможного столкновения с другими объектами.

Навык 1:
Проведение расчета орбиты и определение текущих параметров движения КА и других космических объектов.

Умения:

1. Мониторить сообщения о потенциальных столкновениях КА с другими космическими объектами;
2. Производить ежедневное определение орбиты КА;
3. Прогнозировать орбиты с расчетом эфемерид орбиты и небесных тел;
4. Выполнять контроль орбитальных параметров;
5. Проводить мониторинг и анализ сообщений о потенциальных столкновениях с другими космическими объектами.
6. Формировать и передавать отделам управления КА ВР и СР требуемой информации по орбитам.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Умения:

1. Проводить расчеты по маневрам уклонения КА от потенциальных столкновений с другими космическими объектами с использованием соответствующих ПО;
2. Производить ежедневное определение орбиты КА;
3. Прогнозировать орбиты с расчетом эфемерид орбиты и небесных тел;
4. Выполнять контроль орбитальных параметров;
5. Проводить мониторинг и анализ сообщений о потенциальных столкновениях с другими космическими объектами;
6. Формировать и передавать отделам управления КА ВР и СР требуемой информации по орбитам;
7. Проводить контроль прохождения маневров и апостериорный анализ навигационных параметров.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 3:
Осуществление контроля параметров орбиты и двигательных установок.

Навык 1:
Проведение калибровки двигательных установок после выполнения маневра.

Умения:

1. Проводить контроль прохождения маневров и апостериорный анализ навигационных параметров;
2. Формировать и передавать отделам управления КА требуемой информации по орбитам;
3. Осуществлять отчеты о состоянии двигательных установок и орбитального положения КА;
4. Выполнять архивацию файлов неактуальных орбит векторов и параметров солнечной активности.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Анализирование технической документацию по эксплуатации КА КС ДЗЗ.

Умения:

1. Получать и обрабатывать информацию из различных источников, проводить ее анализ и использовать в текущей работе;
2. Анализировать требования в технической документации;
3. Применять специальные справочные материалы;
4.Анализировать наличие и доступность имеющихся технологий, а также перспективы разработки собственных решений.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность;
Умение работать в команде;
Дисциплинированность;
Способность к обучению и самообучению;
Инициативность.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. Закон Республики Казахстан "О космической деятельности";
2. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129);
3. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

15. Карточка профессии "Инженер планирования полетных заданий космических аппаратов"

Код группы:

2144-5

Код наименования занятия:

2144-5-002

Наименование профессии:

Инженер планирования полетных заданий космических аппаратов.

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Послевузовское образование (магистратура, резидентура).

Специальность: Инженерия и инженерное дело.

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 2 лет по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессий:

Основная цель деятельности:

Анализ зон интереса и поступивших заявок. Формирование плана съемок для КА.

Описание трудовых функций:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Осуществление контроля и организации объема плана съемок космических аппаратов;
2. Определение приоритетных заявок для организации внеплановых съемок;
3. Выполнение оценки качества космических снимков согласно заявкам.

Дополнительные трудовые функции:

Трудовая функция 1: Осуществление контроля и организации объема плана съемок космических аппаратов.

Навык 1:
Контролирование формирования плана космических съемок.

Умения:

1. Анализировать соответствие заявок техническим возможностям и ограничениям космических аппаратов;
2. Контролировать распределение объема съемок между различными задачами с учетом их приоритета;
3. Проверять выполнимость плана съемок с учетом орбитальных параметров космических аппаратов.

Знания:

1. Характеристики космических аппаратов;
2. Возможности съемочного оборудования космических аппаратов;
3. Ограничения по объему съемки;
4. Влияния орбитальных параметров космических аппаратов;
5. Методы учета и оптимизации ресурсов (память, энергия пр.);
6. В области математического моделирования, географии, фотограмметрии, геоинформационных систем;
7. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
8. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
9. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
10. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, ПО Matlab, операционную систему Linux/Unix.

Навык 2:
Анализирование возникающих ошибок.

Умения:

1. Определять причины ошибок в выполнении или формировании плана съемок;
2. Анализировать телеметрические данные и отчеты для выявления проблем;
3. Генерировать отчеты об ошибках с указанием их природы и возможных решений.

Знания:

1. Естественно-научные и инженерные дисциплины;
2. В области математического и компьютерного моделирования;
3. Принципы планирования съемок космических аппаратов и распределения ресурсов;
4. Методы анализа ошибок, связанными с временными окнами, перекрытиями и ограничениями оборудования;
5. Методы о технологиях автоматического контроля выполнения плана съемок;
6. В области математического моделирования, географии, фотограмметрии, геоинформационных систем;
7. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
8. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
9. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
10. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, ПО Matlab, операционную систему Linux/Unix.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2:
Определение приоритетных заявок для организации внеплановых съемок.

Навык 1:
Регулирование внеплановых съемок в условиях быстро меняющейся ситуации.

Умения:

1. Интерпретировать содержания заявок, включая цели съемки, параметры объектов и временные ограничения;
2. Оценивать значимости заявок в зависимости от их целей;
3. Учитывать доступные ресурсы и возможности космических аппаратов при оценке приоритета заявок.

Знания:

1. Технические возможности съемочного оборудования;
2. Принципы работы систем приема и передачи данных, их ограничения при внеплановых съемках;
3. Политика и регламенты, определяющие порядок обработки заявок и их приоритизацию, согласно установленным критериям оценки важности;
4. Международные и национальные стандарты в области использования космических данных;
5. В области математического моделирования, географии, фотограмметрии, геоинформационных систем;
6. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
7. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
8. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
9. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, ПО Matlab, операционную систему Linux/Unix.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Анализирование, оценка и формирование внеплановых съемок.

Умения:

1. Определять приоритетность и значимость внеплановой съемки;
2. Анализировать технические требования к съемке и сопоставлять их с возможностями оборудования;
3. Оценивать влияние внеплановой съемки на уже запланированные задачи.

Знания:

1. Принципы работы спутниковых сенсоров;
2. В области математического моделирования, географии, фотограмметрии, геоинформационных систем;
3. Методы и алгоритмы геопривязки и коррекции изображений;
4. Анализ временных и технических ограничений при планировании съемки;
5. Основы математического и статистического анализа данных;
6. Естественно-научные и инженерные дисциплины;
7. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
8. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
9. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, ПО Matlab, операционную систему Linux/Unix.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 3:
Выполнение оценки качества космических снимков согласно заявкам.

Навык 1:
Определение качественных и/или некачественных космических снимков.

Умения:

1. Определять и выявлять внешние факторы влияющие на качество данных (освещенность, атмосферные явления);
2. Анализировать на наличия артефактов, искажений, шумов и других дефектов;
3. Обосновывать результаты оценки качества.

Знания:

1. Общие параметры оценки качества (шумы оптические и системные, искажения геометрические и радиометрические, резкость, контраст.);
2. Преобразование для улучшения качества снимков;
3. Геопривязка и устранение геометрических искажений;
4. Регламенты и нормативы стандартного уровня обработки космических снимков;
5. Основы математического и статистического анализа данных;
6. Естественно-научные и инженерные дисциплины;
7. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
8. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
9. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, ПО Matlab, операционную систему Linux/Unix.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Анализирование и оценка факторов влияния на качественный и/или некачественный снимок.

Умения:

1. Анализировать технические характеристики сенсоров и оборудования;
2. Оценивать качество снимка по объективным метрикам (резкость, контраст, шум);
3. Сравнивать снимки с эталонными образцами для выявления отклонений;
4. Устранять отклонения.

Знания:

1. Понимание влияния оптических и механических характеристик сенсора на качество снимков;
2. Оптические и механические характеристики сенсоров и их влияние на качество изображений;
3. Методы оценки качества снимков, включая метрики;
4. Основные типы дефектов изображений: размытость, шум, артефакты, ошибки геопривязки;
5. Методы устранения дефектов и восстановления изображения;
6. Основы фотограмметрической обработки данных ДЗЗ;
7. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
8. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
9. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
10. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная системаLinux/Unix;
11. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Требования к личностным компетенциям:

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. Закон Республики Казахстан "О космической деятельности";
2. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129);
3. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

16. Карточка профессии "Инженер по аппаратно-программному обеспечению космической системы"

Код группы:

2144-5

Код наименования занятия:

2144-5-003

Наименование профессии:

Инженер по аппаратно-программному обеспечению космической системы.

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Послевузовское образование (магистратура, резидентура).

Специальность: Инженерия и инженерное дело.

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 2 лет по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессий:

Основная цель деятельности:

Контроль технического состояния аппаратно-программных средств наземного комплекса космических аппаратов.

Описание трудовых функций:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проводить контроль обеспечения работоспособности аппаратно-программных средств наземного комплекса;
2. Тестирование и верификация аппаратно-программных средств;
3. Разработка алгоритмов и механизмов для предотвращения отказов.

Дополнительные трудовые функции:

Трудовая функция 1: Проводить контроль обеспечения работоспособности аппаратно-программных средств наземного комплекса.

Навык 1:
Диагностирование неисправностей аппаратно-программных средств.

Умения:

1. Осуществлять мониторинг состояния аппаратно-программных средств с использованием специализированных программных обеспечений;
2. Анализировать данные телеметрии и журналов системы для выявления отклонений;
3. Устранять неисправности оборудований и восстанавливать работоспособность аппаратно-программных средств.

Знания:

1. Устройства и принципы работы серверов, станций управления, коммуникационного оборудования, систем энергоснабжения;
2. Характеристики и параметры аппаратных компонентов, используемых для работы с космическими системами;
3. Основы сетевой архитектуры, протоколы передачи данных;
4. Методов диагностики сетевых сбоев и их устранение;
5. Методов анализа логов, телеметрии и других данных для оценки состояния аппаратно-программных средств;
6. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
7. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
8. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
9. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, ПО Matlab, операционную систему Linux/Unix.

Навык 2:
Анализирование и устранение неисправностей аппаратно-программных средств.

Умения:

1. Определять причины неисправностей в аппаратно-программных средствах;
2. Проводить восстановление аппаратно-программных средств;
3. Тестировать аппаратно-программные средства после ремонта для проверки еҰ работоспособности.

Знания:

1. Основы работы аппаратных компонентов и их взаимодействия;
2. Структура и функционирование аппаратно-программных комплексов;
3. Методы диагностики аппаратных неисправностей и программных ошибок;
4. Процедуры восстановления систем после отказов;
5. В области вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
6. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
7. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
8. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, ПО Matlab, операционную систему Linux/Unix.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2:
Тестирование и верификация аппаратно-программных средств.

Навык 1:
Проведение проверки аппаратно-программных средств на корректность, надҰжность и безопасность.

Умения:

1. Определять требования к тестированию и выстраивать подход на их основе;
2. Планировать тестирование на всех этапах разработки;
3. Интерпретировать логи и анализировать данные для определения причин сбоев;
4. Моделировать сложные сценарии работы системы, включая аварийные ситуации;
5. Выявлять отклонения от требований и предлагать корректирующие действия.

Знания:

1. Понимание принципов работы аппаратных систем;
2. Разбираться в архитектуре встроенных систем;
3. Осваивание новых инструментов и технологии тестирования;
4. Оценивание влияния аппаратных и программных изменений на стабильность системы;
5. Понимание принципов протокола обмена данными;
6. В области вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
7. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
8. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
9. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, ПО Matlab, операционную систему Linux/Unix.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Тестирование и верификация надежности и устойчивости аппаратно-программных средств.

Умения:

1. Разрабатывать сценарии тестирования на надежность и устойчивость;
2. Проводить нагрузочное тестирование для оценки производительности системы при пиковых условиях;
3. Тестировать систему на отказоустойчивость при сбоях или отказах компонентов;
4. Использовать специализированные инструменты для моделирования нагрузок и мониторинга параметров системы;
5. Разрабатывать рекомендации по улучшению устойчивости и надежности системы.

Знания:

1. В области вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
2. Основы теории надежности и методов ее оценки;
3. Принципы функционирования аппаратных компонентов в условиях экстремальных нагрузок;
4. Алгоритмы диагностики и прогнозирования отказов в системах;
5. Механизмы обработки ошибок и восстановления данных в системах;
6. Основные методы защиты аппаратных и программных средств от внешних угроз и сбоев;
7. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
8. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
9. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, ПО Matlab, операционную систему Linux/Unix.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 3:
Разработка алгоритмов и механизмов для предотвращения отказов.

Навык 1:
Проектирование и оптимизация систем, анализ сбоев и предотвращение их возникновения.

Умения:

1. Анализировать возможные причины отказов в системах;
2. Выявлять уязвимые места и потенциальные точки отказа;
3. Реализовывать стратегии аварийного восстановления;
4. Составлять планы резервирования ресурсов для предотвращения сбоев;
5. Настраивать пороговые значения для своевременного предупреждения сбоев;
6. Разрабатывать аварийные сценарии для различных видов отказов.

Знания:

1. В области вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
2. Понимание принципов построения отказоустойчивых систем;
3. Понимание механизмов резервирования и балансировки нагрузки;
4. Принципы и методы анализа больших данных для оценки состояния систем;
5. Оценка рисков отказов и разработка планов их минимизации;
6. Владение знаниями в области построения распределенных систем и их отказоустойчивости;
7. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
8. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
9. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, ПО Matlab, операционную систему Linux/Unix.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Анализирование и разработка механизмов защиты и отказоустойчивости.

Умения:

1. Анализировать потенциальные угрозы и уязвимости системы;
2. Разрабатывать архитектуру отказоустойчивых систем;
3. Реализовывать механизмы защиты данных;
4. Обеспечивать мониторинг и управление инцидентами;
5. Оценивать риски и разрабатывать планы реагирования.

Знания:

1. В области вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
2. Методы анализа угроз и уязвимостей;
3. Принципы построения отказоустойчивых систем;
4. Алгоритмы шифрования и протоколы безопасности;
5. Механизмы распределения нагрузки и балансировки;
6. Методы тестирования отказоустойчивости;
7. Риски и сценарии их минимизации;
8. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
9. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
10. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, ПО Matlab, операционную систему Linux/Unix.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Требования к личностным компетенциям:

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. Закон Республики Казахстан "О космической деятельности";
2. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129);
3. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

17. Карточка профессии "Инженер по управлению космическими аппаратами"

Код группы:

2144-5

Код наименования занятия:

2144-5-008

Наименование профессии:

Инженер по управлению космическими аппаратами.

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Послевузовское образование (магистратура, резидентура).

Специальность:
Инженерия и инженерное дело.

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 2 лет по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессий:

Основная цель деятельности:

Оперативно – техническое управление космическими аппаратами.

Описание трудовых функций:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Анализирование технического состояния по телеметрической информации (ТМИ), получаемой с бортовой аппаратуры КА;
2. Осуществление контроля выполнения действий подсистем наземного сегмента;
3. Выполнение процедуры по восстановлению работоспособности КА при возникновении нештатных (аварийных) ситуаций.

Дополнительные трудовые функции:

Трудовая функция 1: Анализирование технического состояния по телеметрической информации (ТМИ), получаемой с бортовой аппаратуры КА.

Навык 1:
Осуществление контроля выполнения полетных заданий, анализ телеметрии с бортовых систем КА.

Умения:

1. Проводить контроль закладки полетных заданий на съемку, запись телеметрической информации;
2. Выполнять проверку по принятой телеметрии основных характеристик КА: мощностных и температурных параметров основных систем и устройств, параметров системы ориентации и стабилизации КА;
4. Производить контроль технического состояния оборудования и аппаратно-программных средств Центра управления полетом.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Проведение мониторинга передачи полезной и служебной информации с бортовых систем КА.

Умения:

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2:
Осуществление контроля выполнения действий подсистем наземного сегмента.

Навык 1:
Контролирование технического состояния оборудования и аппаратно-программных средств. Проведение записи и анализа телеметрии, мониторинг передачи полезной и служебной информации с бортовых систем КА.

Умения:

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Анализирование технической документации по эксплуатации КА КС ДЗЗ.

Умения:

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 3:
Выполнение процедуры по восстановлению работоспособности КА при возникновении нештатных (аварийных) ситуаций.

Навык 1:
Анализирование возникших нештатных ситуаций на борту КА.

Умения:

1. Выполнять процедуры по восстановлению работоспособности КА при возникновении нештатных (аварийных) ситуаций в соответствии с эксплуатационной документацией;
2. Осуществлять контроль сброса полезной и служебной информации с КА;
3. Осуществлять непрерывный контроль состояния КА по системе оповещения;
4. Выполнять инициации, учета и контроля нештатных ситуации.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Анализирование технической документации по эксплуатации КА КС ДЗЗ.

Умения:

1. Получать и обрабатывать информацию из различных источников, проводить ее анализ и использовать в текущей работе;
2. Анализировать требования в технической документации;
3. Применять специальные справочные материалы;
4.Анализировать наличие и доступность имеющихся технологий, а также перспективы разработки собственных решений.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Требования к личностным компетенциям:

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. Закон Республики Казахстан "О космической деятельности";
2. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129);
3. исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

18. Карточка профессии "Инженер по эксплуатации наземных станций спутниковой связи"

Код группы:

2144-5

Код наименования занятия:

2144-5-010

Наименование профессии:

Инженер по эксплуатации наземных станций спутниковой связи.

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Послевузовское образование (магистратура, резидентура).

Специальность: Инженерия и инженерное дело.

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 2 лет по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессий:

Основная цель деятельности:

Описание трудовых функций:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Контроль и обеспечение надлежащего технического состояния оборудований антенной системы наземного комплекса;
2. Анализирование спутниковой передачи и приема данных;
3. Осуществлять проверку на производительность и эффективность работы антенной системы.

Дополнительные трудовые функции:

Трудовая функция 1: Контроль и обеспечение надлежащего технического состояния оборудований антенной системы наземного комплекса.

Навык 1:
Техническая диагностика куполов антенн, плановые и внеплановые обслуживание компонентов антенн.

Умения:

1. Производить инспекция куполов антенн;
2. Осуществлять обслуживание антенны по износу (фильтры, обтекатели и прочее);
3. Проводить профилактическое обслуживание блока антенного привода, проверку жесткости электрических соединений;
4. Проверять питание системы, смазки антенных систем и осуществлять замену смазочных материалов.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Анализирование технической документации по спутниковой связи КС ДЗЗ.

Умения:

1.Получать и обрабатывать информацию из различных источников, проводить ее анализ и использовать в текущей работе;
2. Анализировать требования в технической документации;
3. Применять специальные справочные материалы;
4. Анализировать наличие и доступность имеющихся технологий, а также перспективы разработки собственных решений.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2:
Анализирование спутниковой передачи и приема данных.

Навык 1:
Обеспечение технического анализа оборудования, планового и внепланового обслуживания компонентов антенн.

Умения:

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Анализирование технической документации по эксплуатации КА КС ДЗЗ.

Умения:

1. Получать и обрабатывать информацию из различных источников, проводить ее анализ и использовать в текущей работе;
2. Анализировать требования в технической документации;
3. Применять специальные справочные материалы;
4.Анализировать наличие и доступность имеющихся технологий, а также перспективы разработки собственных решений.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 3:
Осуществлять проверку на производительность и эффективность работы антенной системы.

Навык 1:
Проведение тестов на производительность работы антенной системы.

Умения:

1. Осуществлять обслуживание антенны по износу (фильтры, обтекатели и прочее);
2. Проверять деградацию цепи линии связи;
3. Проверять питание системы, смазки антенных систем и осуществлять замену смазочных материалов;
4. Производить ежедневные авто тесты на производительность и эффективность работы антенной системы.

Знания:

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Требования к личностным компетенциям:

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. Закон Республики Казахстан "О космической деятельности";
2. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129);
3. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

19. Наименование государственного органа: Министерство цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан;

Исполнитель: Тулеукатова Диана Серікқызы;

E-mail: d.tuleukatova@mdai.gov.kz;

Номер телефона: +7 (7172) 64 75 22.

20. Организации (предприятия) участвующие в разработке: Акционерное общество "Национальная Компания "Қазақстан ғарыш сапары";

Руководитель проекта: Тусупбаев Анияр Ракымгазыевич;

E-mail: a.tusupbaev@gharysh.kz ;

Номер телефона: +7 (7172) 24 85 59;

Исполнитель: Айдынбай Нұрмахан Жорабекұлы;

E-mail: n.aidynbay@gharysh.kz;

Номер телефона: +7 (7172) 24 88 54.

21. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол заседания Отраслевого совета по профессиональным квалификациям в области космической деятельности № 4 от 21 октября 2024 года.

22. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение Национального органа по профессиональным квалификациям по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта от 28 ноября 2024 г.

23. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": Экспертное заключение Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен" от 18 ноября 2024 г.

24. Номер версии и год выпуска: Версия 2, 2024 года.

25. Дата ориентировочного пересмотра: 01.12.2027 года.

Приложение 2 к приказу
Министра цифрового развития,
инноваций и аэрокосмической
промышленности
Республики Казахстан
от "25" декабря 2024 года
№ 842/НҚ

Профессиональный стандарт "Первичная обработка и контроль качества космических снимков"

Глава 1. Общие положения

1. Область применения профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Первичная обработка и контроль качества космических снимков" разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" и устанавливает требования к формированию образовательных программ, в том числе обучения персонала на предприятиях, признания профессиональной квалификации работников и выпускников организаций образования и решений широкого круга задач в области приема и первичной обработки, а также контроля качества космических снимков, полученных посредством дистанционного зондирования Земли.

2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

1) космическая система дистанционного зондирования Земли – система, предназначенная для сбора пространственных данных о поверхности и структуре поверхности Земли, описания характера и временной изменчивости естественных природных параметров и явлений, природных ресурсов, окружающей среды, а также антропогенных факторов и образований в целях решения научных, социально-экономических, экологических и оборонных задач посредством космических съемок.

2) наземный сегмент космической системы дистанционного зондирования Земли – часть инфраструктуры, обеспечивающая управление космическими аппаратами, прием и обработку, а также распространение данных дистанционного зондирования Земли. Наземный сегмент включает в себя сеть станций слежения, антенны, центр управления и обработки данных, а также средства хранения и распространения информаций.

3) прием данных дистанционного зондирования Земли из космоса – процесс регистрации сигналов с космических аппаратов дистанционного зондирования Земли и их преобразование в электронные файлы, а также сохранение на различных носителях информации.

4) обработка данных дистанционного зондирования Земли из космоса – процесс применения алгоритмов преобразования дистанционного зондирования Земли из космоса для получения математико-картографических моделей поверхности Земли с целью их дальнейшего использования в различных целях, а также дальнейшее получение сведений для составления различных тематических карт.

5) космические снимки уровня RAW – первичные данные дистанционного зондирования Земли из космоса, необработанные данные, получаемые непосредственно от аппаратуры дистанционного зондирования Земли из космоса и передаваемые на наземные средства приема информации по радиоканалу в виде электромагнитных сигналов или доставляемые на Землю с использованием фотопленки, электронных и иных носителей информации.

6) геометрические параметры космического снимка – технические параметры космического снимка содержание внутренние параметры (фокусное расстояние, размеры фокальной плоскости, угол съемки) и внешние параметры (данные звездных систем координат по кватернионам, данные GNSS, положение КА в момент съемки) и др.

7) радиометрические параметры космического снимка – технические параметры космического снимка содержащие данные по глубине квантования оптического сигнала в биты информации, количество и параметры радиометрических каналов снимка, динамический ряд охвата глубины насыщения и др.

8) уровни обработки космических снимков – стадии обработки и преобразования исходных данных уровня RAW, полученных с космических аппаратов, готовые к использованию изображения и аналитические продукты в научных и практических целях.

9) уровни обработки космических снимков L0, L1, L2+RPC – степень обработки и подготовки данных для последующего анализа, где уровень L0 – необработанные (сырые) данные, L1 – геометрически скорректированные данные, L2 – геометрически и радиометрически скорректированные данные, L2+RPC – геометрически и радиометрически скорректированные данные с коэффициентами рационального полинома.

3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

1) ДЗЗ – дистанционное зондирование Земли;

2) КС ДЗЗ – космическая система дистанционного зондирования Земли;

3) КА – космический аппарат;

4) КС – космическая система;

5) PRNU – Pixel Response Non-Uniformity, неравномерность отклика пикселя. Обозначение отображает радиометрическую глубину битности каждого пикселя для определения деградации матрицы полезной нагрузки; 6) SNR – Signal Noise Ratio, соотношение Сигнал/Шум;

7) MTF – Modulation Transfer Function, Функция передачи модуляции. Параметр определяющий чистоту квантования сигнала на заданной длине волны и частоте квантования;

8) GSD – Ground Sampling Distance, геометрическое пространственное разрешения снимка на фокальной плоскости;

9) RPC – Rational Polynomic Coefficients, параметры внутреннего ориентирования космических снимков в виде рациональных полиномов используемых в уравниваний снимка для ортотрансформирования;

10) GNSS – Global Navigation Satellite System, глобальная система спутниковой навигации;

11) СУБД – система управления базами данных;

12) ГИС – геоинформационная система;

13) ПО – программное обеспечение;

14) ОРК – Отраслевая рамка квалификаций;

15) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник;

16) КС – Квалификационный справочник.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

4. Название профессионального стандарта: "Первичная обработка и контроль качества космических снимков".

5. Код профессионального стандарта: M72193057.

М "Профессиональная, научная и техническая деятельность";

72 "Научные исследования и разработки";

72.1 "Научные исследования и экспериментальные разработки в области естественных и технических наук";

72.19 "Прочие научные исследования и экспериментальные разработки в области естественных и технических наук";

72.19.3 "Научные исследования и разработки в области космической деятельности".

7. Краткое описание профессионального стандарта: Прием и первичная обработка данных ДЗЗ включает в себя работу по оценке качества космических снимков, а также разработку калибровочных и оценочных наборов данных по геометрическим и радиометрическим параметрам космических снимков.

8. Перечень карточек профессий:

1) Инженер по контролю качества космических снимков – 6 уровень ОРК;

2) Инженер по контролю качества космических снимков – 7 уровень ОРК;

3) Инженер по первичной обработке космических снимков – 6 уровень ОРК;

4) Инженер по первичной обработке космических снимков – 7 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9.Карточка профессии "Инженер по контролю качества космических снимков"

Код группы:

2144-5

Код наименования занятия:

2144-5-005

Наименование профессии:

Инженер по контролю качества космических снимков.

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура).

Специальность: Инженерия и инженерное дело.

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 1 года по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессий:

Основная цель деятельности:

Оценка качества космических снимков.

Описание трудовых функций:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Подбор архивных космических снимков, заказ новых космических съемок, создание базы данных космических снимков уровня RAW, L0, L1, L2, L2RPC;
2. Разработка калибровочных файлов по оценке качества космических снимков по параметрам: PRNU, SNR, MTF, GSD.

Дополнительные трудовые функции:

Трудовая функция 1: Подбор архивных космических снимков, заказ новых космических съемок, создание базы данных космических снимков уровня RAW, L0, L1, L2, L2RPC.

Навык 1:
Подбор архивных космических снимков тестовых полигонов.

Умения:

1. Осуществлять поиск и подбор территорий калибровочных полигон для выполнения оценки качества данных ДЗЗ;
2. Определять и составлять заявки на проведение съемки данных ДЗЗ с необходимыми параметрами для расчета коэффициентов SNR и MTF;
3. Применять ПО Matlab для расчета коэффициентов PRNU, SNR, MTF, GSD.

Знания:

1. В области математического моделирования, географии, фотограмметрии, геоинформационных систем;
2. Современные программные средства, а также справочные материалы по тематике работы;
3. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
4. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
5. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
6. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, ПО Matlab, операционную систему Linux/Unix.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Создание баз данных космических снимков.

Умения:

1. Выполнять геометрическую и радиометрическую коррекцию снимков;
2. Проектировать структуры баз данных для хранения геопространственных данных;
3. Создавать и редактировать метаданные к файлам формата: GeoTiff, IMG, PNG;
4. Создавать ортотрансформированные данные ДЗЗ.

Знания:

1. Основы ГИС и геодезии.
2. Принципы работы спутниковых систем и сенсоров;
3. Базы данных и СУБД (реляционные и пространственные);
4. Базовый и продвинутый уровни работы на ПО ERDAS, Python, GDAL;
5. Методы анализа геопространственных данных;
6. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
7. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, ПО Matlab, операционную систему Linux/Unix.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2:
Разработка калибровочных файлов по оценке качества космических снимков по параметрам: PRNU, SNR, MTF, GSD.

Навык 1:
Проведение экспериментальных расчетов.

Умения:

1. Выполнять оценку радиометрических и геометрических характеристик космического снимка;
2. Выполнять расчеты параметров внутреннего и внешнего ориентирования космических снимков;
3. Применять методы математического моделирования и анализа при оценке качества данных ДЗЗ.

Знания:

1. Методы математического анализа, линейной алгебры и статистики;
2. Алгоритмы интерполяции, экстраполяции и регрессионного анализа;
3. Основы программирования для работы с массивами данных (Python, R, MATLAB);
4. Спецификации и стандартов, регулирующие качество и обработку данных;
5. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
6. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
7. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
8. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, ПО Matlab, операционную систему Linux/Unix.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Анализ полученных сравнительных данных.

Умения:

1. Выполнять относительную радиометрическую оценку данных ДЗЗ;
2. Разрабатывать алгоритмы расчета калибровочных коэффициентов;
3. Применять методы статистической обработки для оценки точности данных.

Знания:

1. Основы радиометрической и геометрической калибровки спутниковых данных;
2. Методы и параметры качества снимков: PRNU, SNR, MTF, GSD и их физический смысл;
3. Математические методы обработки сигналов и изображений;
4. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
5. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
6. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
7. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, ПО Matlab, операционную систему Linux/Unix.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность;
Дисциплинированность;
Способность к обучению и самообучению;
Инициативность;

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. Закон Республики Казахстан "О космической деятельности";
2. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129);
3. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

Инженер по контролю качества космических снимков.

10.Карточка профессии "Инженер по первичной обработке космических снимков"

Код группы:

2144-5

Код наименования занятия:

2144-5-006

Наименование профессии:

Инженер по первичной обработке космических снимков.

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура).

Специальность: Инженерия и инженерное дело.

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 1 года по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессий:

Основная цель деятельности:

Обеспечение работоспособности системы по приему и обработке данных ДЗЗ.

Описание трудовых функций:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Контроль работ по приему и первичной обработке данных ДЗЗ;
2. Первичная обработка космических снимков уровня RAW, L0, L1, L2, L2RPC.

Дополнительные трудовые функции:

Трудовая функция 1: Контроль работ по приему и первичной обработке данных ДЗЗ.

Навык 1:
Мониторинг процесса обработки данных ДЗЗ.

Умения:

1. Поддерживать работоспособность автоматического процесса стандартной обработки сырых данных, каталога и архива данных ДЗЗ;
2. Выполнять загрузку/перезагрузку серверного оборудования (HW, SW);
3. Выполнять запись данных на ленточные носители (LTO).

Знания:

1. Основы фотограмметрической обработки данных ДЗЗ;
2. В области радиотехники, электроники и телекоммуникации, вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
3. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
4. Современные программные средства, а также справочные материалы по тематике работы;
5. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
6. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
7. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная системаLinux/Unix;
8. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Мониторинг инженерных систем обработки больших данных.

Умения:

1. Отслеживать состояние инженерных систем обработки больших данных в реальном времени;
2. Анализировать журналы событий и метрики производительности;
3. Выявлять узкие места и прогнозировать возможные сбои;
4. Разрабатывать инструкции и алгоритмы устранения неисправностей.

Знания:

1. В области вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
2. Архитектура и компоненты систем хранения и обработки данных;
3. Стандарты и протоколы работы с большими данными;
4. Разработка, проектирование, основы обработки больших массивов данных;
5. Современные программные средства, а также справочные материалы по тематике работы;
6. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
7. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
8. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная система Linux/Unix;
9. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2: Первичная обработка космических снимков уровня RAW, L0, L1, L2, L2RPC.

Навык 1:
Создание снимков первичного уровня обработки.

Умения:

1. Контролировать процессы по автоматическому приему и обработке данных ДЗЗ уровня RAW;
2. Проводить мониторинг загрузки данных ДЗЗ уровня RAW в каталог данных;
3. Выполнять контроль дополнительных загрузочных файлов бэкап.

Знания:

1. Основы фотограмметрической обработки данных ДЗЗ;
2. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
3. Принципы обработки данных ДЗЗ уровней Level-0, Level-1, Level-2 и др.;
4. Автоматизация процессов обработки с помощью скриптов (Python с библиотеками GDAL и др.);
5. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
6. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
7. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная система Linux/Unix;
8. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Контроль соответствия заявленным параметрам.

Умения:

1. Оценивать качество данных ДЗЗ и их соответствие заявленным параметрам;
2. Сравнивать параметры снимков с техническими спецификациями;
3. Использовать специализированное программное обеспечение для анализа данных;
4. Выявлять и документировать отклонения и возможные причины несоответствий.

Знания:

1. Основы фотограмметрической обработки данных ДЗЗ;
2. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
3. Форматы спутниковых данных (GeoTIFF, HDF, NetCDF и др.);
4. Технические характеристики сенсоров и платформ ДЗЗ;
5. Стандарты и регламенты в области обработки и анализа данных ДЗЗ;
6. Основы статистического анализа и методы обработки больших данных;
7. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
8. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
9. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная система Linux/Unix;
10. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Требования к личностным компетенциям:

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. Закон Республики Казахстан "О космической деятельности";
2. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129);
3. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

Инженер по первичной обработке космических снимков.

11.
Карточка профессии "Инженер по контролю качества космических снимков"

Код группы:

2144-5

Код наименования занятия:

2144-5-005

Наименование профессии:

Инженер по контролю качества космических снимков.

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Послевузовское образование (магистратура, резидентура).

Специальность: Инженерия и инженерное дело.

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 2 лет по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессий:

Основная цель деятельности:

Оценка качества и разработка калибровочных коэффициентов космических снимков.

Описание трудовых функций:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение оценки качества космических снимков;
2. Расчет относительных коэффициентов PRNU, SNR, MTF, GSD.

Дополнительные трудовые функции:

1. Разработка и загрузка калибровочных файлов по итогам анализа оценки качества космических снимков.

Трудовая функция 1: Выполнение оценки качества космических снимков.

Навык 1:
Проведение инженерно-статистических расчетов.

Умения:

1. Оценивать пространственное, спектральное, радиометрическое и временное разрешение снимков;
2. Проводить расчеты и выявлять дефекты снимков (шумы, артефакты, искажения);
3. Выполнять тестирование методов оценки качества;
4. Работать с большими объемами данных и проводить статистический анализ результатов.

Знания:

1. Основы дистанционного зондирования Земли и работы спутниковых систем;
2. Параметры качества снимков: SNR, MTF, PRNU, GSD и их физический смысл;
3. Основы фотограмметрии и обработки изображений;
4. Стандарты и регламенты в области качества данных ДЗЗ;
5. Основы фотограмметрической обработки данных ДЗЗ;
6. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
7. Стандарты и регламенты в области обработки и анализа данных ДЗЗ;
8. Основы статистического анализа и методы обработки больших данных;
9. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
10. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
11. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная система Linux/Unix;
12. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Оценка соответствия расчетов.

Умения:

1. Интерпретировать результаты расчетов и выявлять отклонения от норм;
2. Выполнять контроль качества алгоритмов и моделей, используемых для расчетов;
3. Сравнивать полученные результаты со стандартами;
4. Проводить тестирование и верификацию расчетов.

Знания:

1. Методы математической обработки и анализа данных;
2. Основы дистанционного зондирования Земли и работы спутниковых систем;
3. Основы геометрической и радиометрической калибровки спутниковых данных;
4. Основы фотограмметрической обработки данных ДЗЗ;
5. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
6. Стандарты и регламенты в области оценки качества снимков;
7. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
8. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
9. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная система Linux/Unix;
10. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2: Расчет относительных коэффициентовPRNU, SNR, MTF, GSD.

Навык 1:
Проведение расчетов коэффициентов.

Умения:

1. Разрабатывать алгоритмы в ПО Matlab для расчета коэффициентов PRNU, SNR, MTF, GSD;
2. Рассчитывать массивы чисел и таблицы;
3. Применять численные методы для расчҰта характеристик;
4. Выполнять тестирование и калибровку расчетов.

Знания:

1. Принципы работы оптических сенсоров;
2. Получение сигналов на уровне пикселей и выявление отклонений;
3. Методы оценки соотношения сигнала к шуму;
4. Частотно-контрастные характеристики оптической системы;
5. Геометрическое моделирование оптических изображений;
6. Методы математической обработки и анализа данных;
7. Основы дистанционного зондирования Земли и работы спутниковых систем;
8. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
9. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
10. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная система Linux/Unix;
11. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Проведение тестирования расчетов.

Умения:

1. Оценивать корректность входных и выходных данных расчҰтов;
2. Применять алгоритмы для автоматизированного тестирования расчҰтов;
3. Оценивать точность и достоверность результатов расчҰтов;
4. Выполнять отладку коэффициентов расчҰтов при обнаружении отклонений.

Знания:

1. Методы математической обработки и анализа данных;
2. Особенности работы оптических систем и матриц камер;
3. Принципы статистического анализа отклонений;
4. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
5. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
6. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная система Linux/Unix;
7. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Дополнительная трудовая функция 1: Разработка и загрузка калибровочных файлов по итогам анализа оценки качества космических снимков.

Навык 1:
Разработка калибровочных файлов.

Умения:

1. Осуществлять контроль обработки данных ДЗЗ, конволюция и деконволюция снимков уровня RAW;
2. Выполнять оценку радиометрических и геометрических характеристик данных ДЗЗ;
3. Создавать набор данных для разработки коэффициента PRNU, SNR, MTF, GSD;
4. Разрабатывать и загружать калибровочные файлы разностей коэффициентов PRNU, SNR, MTF, GSD.

Знания:

1. Принципы формирования космических снимков (оптика, матрицы, датчики);
2. Метрики качества: SNR (отношение сигнал/шум), MTF (функция передачи модуляции), PRNU (неоднородность отклика);
3. Основы геометрической и радиометрической калибровки спутниковых данных;
4. Основы фотограмметрической обработки данных ДЗЗ;
5. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины;
6. Стандарты и регламенты в области оценки качества снимков;
7. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
8. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
9. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная система Linux/Unix;
10. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Тестирование калибровочных файлов.

Умения:

1. Проверять работоспособность калибровочных файлов на реальных и тестовых данных;
2. Оценивать влияние калибровочных файлов на качество обработки изображений;
3. Выявлять и анализировать ошибки, связанные с некорректной калибровкой;
4. Проводить статистический анализ результатов.

Знания:

1. Методы математической обработки и анализа данных;
2. Принципы интерполяции, фильтрации, коррекции;
3. Теория преобразования Фурье для пространственных искажений;
4. Методология проверки калибровочных данных (входные/выходные параметры);
5. Основы геометрической и радиометрической калибровки спутниковых данных;
6. Основы фотограмметрической обработки данных ДЗЗ;
7. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
8. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
9. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная система Linux/Unix;
10. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Требования к личностным компетенциям:

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. Закон Республики Казахстан "О космической деятельности";
2. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129);
3. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

12.Карточка профессии "Инженер по первичной обработке космических снимков"

Код группы:

2144-5

Код наименования занятия:

2144-5-006

Наименование профессии:

Инженер по первичной обработке космических снимков.

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Послевузовское образование (магистратура, резидентура).

Специальность: Инженерия и инженерное дело.

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 2 лет по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессий:

Основная цель деятельности:

Контроль и обеспечение работоспособности системы по приему и обработке данных ДЗЗ.

Описание трудовых функций:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Контроль приема пакета данных ДЗЗ с антенных комплексов;
2. Прием, распаковка и архивирование сырых данных ДЗЗ, контроль публикации на сервер.

Дополнительные трудовые функции:

1. Загрузка и настройка физических и виртуальных серверов по обработке, приему и архивирования данных ДЗЗ.

Трудовая функция 1: Контроль приема пакета данных ДЗЗ с антенных комплексов.

Навык 1:
Проведение мониторинга приема данных ДЗЗ.

Умения:

1. Осуществлять поддержание работоспособности ключевых виртуальных серверов по приему данных ДЗЗ;
2. Выполнять восстановление при обрыве связи между антенным комплексом и виртуальными серверами;
3. Анализировать качество и целостность принимаемых данных ДЗЗ.

Знания:

1. В области вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
2. Принципы работы и настройки приҰмников и модуляторов;
3. Технологии компрессии и передачи данных ДЗЗ;
4. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
5. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
6. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная система Linux/Unix;
7. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Анализ целостности пакета данных.

Умения:

1. Проверять целостность пакетов данных с использованием контрольных сумм (CRC) и других механизмов проверки;
2. Определять повреждҰнные или потерянные данные в процессе приема;
3. Выявлять причину потери целостности данных, статистический анализ;
4. Сравнивать структуры и содержимое пакетов с эталонными форматами данных.

Знания:

1. В области вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
2. Принципы приема и передачи данных ДЗЗ;
3. Методы кодирования данных для обеспечения устойчивости к ошибкам;
4. Способы восстановления данных после сбоев (повтор передачи, коррекция ошибок).
5. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
6. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
7. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная система Linux/Unix;
8. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2: Прием, распаковка и архивирование сырых данных ДЗЗ, контроль публикации на сервер.

Навык 1:
Контроль процессов приема и архивации данных ДЗЗ.

Умения:

1. Осуществлять контроль работоспособности серверов по архивированию и каталогизации данных;
2. Выполнять процессы по анализу и архивированию бэкап данных;
3. Выполнять процессы по мониторингу приема пакета данных ДЗЗ и их архивирование.

Знания:

1. В области администрирования систем хранения данных и каталогизации;
2. В области вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
3. Методы кодирования данных для защиты от ошибок;
4. Системы анализа логов и диагностики;
5. Методы компрессии и хранения больших объҰмов данных;
6. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
7. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
8. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная система Linux/Unix;
9. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Анализ публикации и каталогизация данных на сервер.

Умения:

1. Анализ и проверка целостности и качества распакованных данных перед публикацией;
2. Оптимизировать структуру каталогов и базы данных для удобного поиска и доступа;
3. Осуществлять тестирование доступа к опубликованным данным на сервере.

Знания:

1. В области администрирования систем хранения данных и каталогизации;
2. В области вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
3. Специализированные системы каталогизации и управления данными;
4. Системы управления данными и базами данных (PostgreSQL, MySQL);
5. Настройка серверов для размещения данных и управление их доступностью;
6. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
7. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
8. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная система Linux/Unix;
9. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Дополнительная трудовая функция 1: Загрузка и настройка физических и виртуальных серверов по обработке, приему и архивирования данных ДЗЗ.

Навык 1:
Управление физическими и виртуальными серверами.

Умения:

1. Выполнять восстановительные работы рабочих физических и виртуальных серверов;
2. Выполнять контроль работоспособности всех систем, мониторинг жизнеобеспечения физических серверов;
3. Осуществлять анализ всех полученных лог файлов, бэкап данных.

Знания:

1. В области администрирования систем хранения данных и каталогизации;
2. В области вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
3. Создание и настройка виртуальных машин с необходимыми параметрами (CPU, RAM, дисковая подсистема и пр.);
4. Настройка средств компрессии и передачи данных;
5. Проектирование отказоустойчивых архитектур серверов, улучшение производительности;
6. Организация распределения вычислений для обработки больших объемов данных ДЗЗ.
7. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
8. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
9. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная система Linux/Unix;
10. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Навык 2:
Обеспечение безопасности серверной инфраструктуры.

Умения:

1. Выявлять угрозы информационной безопасности и устранять их;
2. Управлять политиками доступа и правами пользователей для работы с данными;
3. Разрабатывать и внедрять регламенты по защите данных ДЗЗ;
4. Реагировать на инциденты безопасности, устраняя их последствия.

Знания:

1. Принципы информационной безопасности;
2. Способы и технологии защиты серверов и данных;
3. Протоколы защиты сетевого взаимодействия;
4. В области администрирования систем хранения данных и каталогизации;
5. В области вычислительной техники и программного обеспечения, математического и компьютерного моделирования;
6. Нормативные документы и стандарты в области информационной безопасности;
7. Действующие отраслевые стандарты и законы по направлению деятельности;
8. Технический английский язык не менее уровня Intermediate;
9. Языки программирования: Python/Java/JavaScript/C++, операционная система Linux/Unix;
10. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Требования к личностным компетенциям:

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. Закон Республики Казахстан "О космической деятельности";
2. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129);
3. Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

13. Наименование государственного органа: Министерство цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан;

Исполнитель: Тулеукатова Диана Серікқызы;

E-mail: d.tuleukatova@mdai.gov.kz;

Номер телефона: +7 (7172) 64 75 22.

14. Организации (предприятия) участвующие в разработке: Акционерное общество "Национальная Компания "Қазақстан ғарыш сапары";

Руководитель проекта: Тусупбаев Анияр Ракымгазыевич;

E-mail: a.tusupbaev@gharysh.kz;

Номер телефона: +7 (7172) 24 85 59;

Исполнитель: Айдынбай Нұрмахан Жорабекұлы;

E-mail: n.aidynbay@gharysh.kz;

Номер телефона: +7 (7172) 24 88 54.

15. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол заседания Отраслевого совета по профессиональным квалификациям в области космической деятельности № 4 от 21 октября 2024 года.

16. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение Национального органа по профессиональным квалификациям по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта от 28 ноября 2024 г.

17. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": Экспертное заключение Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен" от 18 ноября 2024 г.

18. Номер версии и год выпуска: Версия 2, 2024 года.

19. Дата ориентировочного пересмотра: 01.12.2027 года.

Приложение 3 к приказу
Министра цифрового развития,
инноваций и аэрокосмической
промышленности
Республики Казахстан
от "25" декабря 2024 года
№ 842/НҚ

Профессиональный стандарт: "Проектирование космических аппаратов и космических систем"

Глава 1. Общие положения

1. Область применения профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Проектирование космических аппаратов и космических систем" разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" и устанавливает требования к формированию образовательных программ, в том числе обучения персонала на предприятиях, признания профессиональной квалификации работников и выпускников организаций образования и решений широкого круга задач в области проектирования космических аппаратов и космических систем.

2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

1) космический аппарат – техническое устройство, предназначенное для вывода в космическое пространство с целью решения целевых задач, проведения исследований и (или) использования космического пространства в различных целях;

2) космическая система – совокупность функционально-взаимосвязанных орбитальных и наземных технических средств, предназначенных для решения задач в космическом пространстве;

3) конструкторская документация – документы, содержащие необходимые данные для разработки, изготовления, контроля, эксплуатации, ремонта и утилизации изделия;

4) трехмерное моделирование – моделирование объекта в трехмерном пространстве с помощью компьютерного программного обеспечения;

5) автоматизированное проектирование и конструирование (computer aided design – CAD) – технология, состоящая в использовании компьютерных систем для геометрического моделирования изделия;

6) инженерный анализ – совокупность исследований, процессов моделирования и расчетов, предназначенных для проверки работоспособности проектируемых изделий, подтверждения их эксплуатационных характеристик, а также соответствия параметров производительности в заданных условиях эксплуатации;

7) математический аппарат – набор формул, условий, соотношений с помощью которых решается задача.

3. В настоящем профессиональном стандарте используются следующие сокращения:

1) КА – космический аппарат;

2) КС – космическая система;

3) КТ – космическая техника;

4) КД – конструкторская документация;

5) ПО – программное обеспечение;

6) ОРК – Отраслевая рамка квалификаций;

7) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник;

8) КС – Квалификационный справочник.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

4. Наименование профессионального стандарта: "Проектирование космических аппаратов и космических систем".

5. Код профессионального стандарта: C30302087.

C "Обрабатывающая промышленность"

30 Производство прочих транспортных средств

30.3 Производство воздушных и космических летательных аппаратов и связанного с ними оборудования

30.30 Производство воздушных и космических летательных аппаратов и связанного с ними оборудования

30.30.2 Производство космических летательных аппаратов

M "Профессиональная, научная и техническая деятельность"

71 Деятельность в области архитектуры, инженерных изысканий, технических испытаний и анализа

71.1 Деятельность в области архитектуры, инженерных изысканий и предоставление технических консультаций в этих областях

71.12 Деятельность в области инженерных изысканий и предоставление технических консультаций в этой области

71.12.1 Деятельность в области инженерно-технического проектирования, за исключением объектов атомной промышленности и атомной энергетики

M "Профессиональная, научная и техническая деятельность"

72 Научные исследования и разработки

72.1 Научные исследования и экспериментальные разработки в области естественных и технических наук

72.19 Прочие научные исследования и экспериментальные разработки в области естественных и технических наук

72.19.3 Научные исследования и разработки в области космической деятельности

7. Краткое описание профессионального стандарта: Установление требований в области профессиональной деятельности, к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенции работников, обеспечивающих проектирование космических аппаратов и космических систем. Применение в качестве основы для определения требований к подготовке и переподготовке кадров, основы для их оценки и аттестации.

Проектирование космических аппаратов и космических систем включает создание космических систем, космических аппаратов c конкурентоспособными характеристиками, и их составных частей с применением современных методов и средств проектирования, конструирования, расчетов, математического, физического и компьютерного моделирования.

8. Перечень карточек профессий:

1) Инженер-конструктор космических летательных аппаратов – 6 уровень ОРК;

2) Инженер-конструктор космических летательных аппаратов – 7 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Инженер-конструктор космических летательных аппаратов"
Код группы:	2144-5
Код наименования занятия:	2144-5-013
Наименование профессии:	Инженер-конструктор космических летательных аппаратов.
Уровень квалификации по ОРК:	6
Подуровень квалификации по ОРК:	-
Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:	-
Уровень профессионального образования:	Уровень образования: Высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура).			Специальность: Инженерия и инженерное дело.						Квалификация: -
Требования к опыту работы:	Не менее 1 года по инженерно-техническим специальностям.
Связь с неформальным и информальным образованием:	-
Другие возможные наименования профессии:	2144-5-012 Инженер, космический.
Основная цель деятельности:	Проектирование космических систем, космических аппаратов и их служебных подсистем, отдельных образцов космической техники, а также разработка соответствующих технологий позволяющих осуществлять эффективное использование космического пространства.
Описание трудовых функций:
Перечень трудовых функций:	Обязательные трудовые функции:					1. Разработка особо сложных, сложных и средней сложности изделий, обеспечивая при этом соответствие установленных требований технической спецификации; 2. Проведение анализа технической спецификации и конструкторско-технологической документации, подготовка технико-экономического обоснования проектируемых конструкций, расчет рисков при разработке новых изделий, осуществление выбора технологии, подготовка технической документации к проектируемым конструкциям, отчетов, документов контроля интерфейсов, а также участие в рассмотрениях по результатам этапов реализации проектов; 3. Участие в процессах изготовления, сборки, интеграции и испытания КА, КС и их составных частей, в составлении заявок на изобретения, а также в работах по совершенствованию, модернизации, унификации конструируемых изделий.
	Дополнительные трудовые функции:					-
Трудовая функция 1: Разработка особо сложных, сложных и средней сложности изделий, обеспечивая при этом соответствие установленных требований технической спецификации.	Навык 1: Проведение инженерного анализа.					Умения:
						1. Работать с программным обеспечением общего и специального назначения для проектирования; 2. Анализировать требования, заложенные в технической спецификации и сопутствующей документации; 3. Анализировать и формализировать эксплуатационные условия разрабатываемых изделий и технологий; 4. Проводить оценку интерфейсных требований включая, но не ограничиваясь следующими: механические, электрические, тепловые, информационные, функциональные и др.; 5. Анализировать актуальный статус и перспективы развития технологий по соответствующему направлению; 6. Обрабатывать, анализировать и проводить корреляцию полученных результатов инженерно-технической и/или научно-исследовательской работы, готовить на основании полученных результатов необходимые отчеты и документацию.
						Знания:
						1. Методы проектирования, инженерного анализа, сборки, интеграции, испытаний и производства КА и/или сложных технических изделий; 2. Методы автоматизированного проектирования; 3. Принципы реализации проекта по созданию КТ, последовательность и этапы, а также основные контрольные мероприятия; 4. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины; 5. Знание технического английского языка на уровне не ниже В1; 6. Основы устройства КА и КС; 7. Основы патентоведения; 8. Основы системы менеджмента качества; 9. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан; 10. Правила и требования охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии, противопожарной защиты, охраны окружающей среды при проведении работ.
	Возможность признания навыка:					-
	Навык 2: Проведение инженерного моделирования.					Умения:
						1. Использовать заложенный в специальном ПО математический аппарат с учетом имеющихся ограничений, прогнозируемых условий моделируемой окружающей среды, а также на основании подтвержденных входных данных; 2. Правильно понимать и использовать математические, физические и другие модели при проведении инженерного анализа. Уметь задавать граничные условия создаваемых моделей с обоснованием выбора тех или иных коэффициентов; 3. Понимать принципы работы и функционал системной модели КА и/или сложного технического изделия, принцип формирования входных данных, а также суть получаемой выходной информации; 4. Проводить компьютерное моделирование, расчеты с использованием программных средств общего и специального назначения для проектирования.
						Знания:
						1. Методы проектирования, инженерного анализа, сборки, интеграции, испытаний и производства КА и/или сложных технических изделий; 2. Методы автоматизированного проектирования; 3. Принципы реализации проекта по созданию КТ, последовательность и этапы, а также основные контрольные мероприятия; 4. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины; 5. Знание технического английского языка на уровне не ниже В1; 6. Основы устройства КА и КС; 7. Основы проектирования сложных систем; 8. Основы системы менеджмента качества; 9. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан; 10. Правила и требования охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии, противопожарной защиты, охраны окружающей среды при проведении работ.
	Возможность признания навыка:					-
	Навык 3: Проведение инженерных расчетов.					Умения:
						1. Проводить предварительные расчеты аналитическим методом; 2. Использовать заложенный в специальном ПО математический аппарат с учетом имеющихся ограничений, прогнозируемых условий моделируемой окружающей среды, а также на основании подтвержденных входных данных; 3. Применять специализированные справочные материалы.
						Знания:
						1. Методы проектирования, инженерного анализа, сборки, интеграции, испытаний и производства КА и/или сложных технических изделий; 2.Методы автоматизированного проектирования; 3. Принципы реализации проекта по созданию КТ, последовательность и этапы, а также основные контрольные мероприятия; 4. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины; 5. Знание технического английского языка на уровне не ниже В1; 6. Основы устройства КА и космической системы; 7. Основы проектирования сложных систем; 8. Основы системы менеджмента качества; 9. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан; 10. Правила и требования охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии, противопожарной защиты, охраны окружающей среды при проведении работ.
	Возможность признания навыков:					-
Трудовая функция 2: Проведение анализа технической спецификации и конструкторско-технологической документации, подготовка технико-экономического обоснования проектируемых конструкций, расчет рисков при разработке новых изделий, осуществление выбора технологии, подготовка технической документации к проектируемым конструкциям, отчетов, документов контроля интерфейсов, а также участие в рассмотрениях по результатам этапов реализации проектов.	Навык 1: Анализ технической спецификации и конструкторско-технологической документации.					Умения:
						1.Получать и обрабатывать информацию из различных источников, проводить ее анализ и использовать в текущей работе; 2. Понимать взаимосвязь между техническими бюджетами подсистем; 3. Анализировать требования, заложенные в технической спецификации и сопутствующей документации; 4. Проводить расчеты верхнего уровня аналитическим методом; 5. Применять специальные справочные материалы; 6.Анализировать наличие и доступность имеющихся технологий, а также перспективы разработки собственных решений.
						Знания:
						1. Методы проектирования, инженерного анализа, сборки, интеграции, испытаний и производства КА и/или сложных технических изделий; 2. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины; 3. Методы и этапы проектирования, принципы построения физических и математических моделей, их применимости к конкретным процессам и элементам; 4. Методы систем автоматизированного проектирования; 5. Архитектура КС и КА; 6. Знание технического английского языка на уровне не ниже В1; 7. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан; 8. Правила и требования охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии, противопожарной защиты, охраны окружающей среды при проведении работ.
	Возможность признания навыков:					-
	Навык 2: Подготовка конструкторско-технологической документации.					Умения:
						1. Анализировать требования со стороны служебных подсистем и целевых инструментов; 2. Обрабатывать, анализировать и проводить корреляцию полученных результатов инженерно-технической и/или научно-исследовательской работы, готовить на основании полученных результатов необходимые отчеты и документацию; 3. Вести реестр внесҰнных изменений и контролировать влияние решений, принятых в части подсистем и устройств влияющих на проведение работ по соответствующему направлению; 4.Разрабатывать документацию в соответствии с отраслевыми и внутренними требованиями.
						Знания:
						1. Методы проектирования, инженерного анализа, сборки, интеграции, испытаний и производства КА и/или сложных технических изделий; 2. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины; 3. Методы и этапы проектирования, принципы построения физических и математических моделей, их применимости к конкретным процессам и элементам; 4. Методы систем автоматизированного проектирования; 5. Архитектура КС и КА; 6. Знание технического английского языка на уровне не ниже В1; 7. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан; 8. Правила и требования охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии, противопожарной защиты, охраны окружающей среды при проведении работ.
	Возможность признания навыков:					-
Трудовая функция 3: Участие в процессах изготовления, сборки, интеграции и испытания КА, КС и их составных частей, в составлении заявок на изобретения, а также в работах по совершенствованию, модернизации, унификации конструируемых изделий.	Навык 1: Сопровождение процесса изготовления КА, КС и их составных частей.					Умения:
						1. Применять передовой инженерный опыт при создании новых образцов КТ; 2. Работать с доступными источниками информации и базами данных; 3. Выполнять трехмерное компьютерное моделирование; 4. Проводить проектно-конструкторские работы в соответствии с техническим заданием, нормативно-техническим документациям и требованиями технологичности изготовления и сборки; 5. Применять специализированные справочные материалы; 6. Применять основные методы контроля изготовления разрабатываемых объектов; 7. Анализировать отклонения от проектной конструкторской и рабочей КД, технических требований; 8. Разрабатывать и согласовывать процесс изменения КД.
						Знания:
						1. Методы проектирования, инженерного анализа, сборки, интеграции, испытаний и производства КА и/или сложных технических изделий; 2.Методы автоматизированного проектирования; 3. Принципы реализации проекта по созданию КТ, последовательность и этапы, а также основные контрольные мероприятия; 4. Естественно-научные, математические и инженерные дисциплины; 5. Знание технического английского языка на уровне не ниже В1; 6. Основы устройства КА и КС; 7. Основы проектирования сложных систем; 8. Основы системы менеджмента качества; 9. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан; 10. Правила и требования охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии, противопожарной защиты, охраны окружающей среды при проведении работ.
	Возможность признания навыков:					-
Требования к личностным компетенциям	Самостоятельность и ответственность; Умение работать в команде; Дисциплинированность; Способность к обучению и самообучению; Тайм-менеджмент; Инициативность.
Список технических регламентов и национальных стандартов:	1.Закон Республики Казахстан "О космической деятельности"; 2.Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129); 3.Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).
Связь с другими профессиями в рамках ОРК:	Уровень ОРК:							Наименование профессии:
	-							-
10. Карточка профессии "Инженер-конструктор космических летательных аппаратов"
Код группы:		2144-5
Код наименования занятия:		2144-5-013
Наименование профессии:		Инженер-конструктор космических летательных аппаратов.
Уровень квалификации по ОРК:		7
Подуровень квалификации по ОРК:		-
Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:		Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих" (Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003). Параграф 2. Ведущий конструктор.
Уровень профессионального образования:		Уровень образования: Послевузовское образование (магистратура, резидентура).	Специальность: Инженерия и инженерное дело.						Квалификация: -
Требования к опыту работы:		Не менее 3 лет по инженерно-техническим специальностям.
Связь с неформальным и информальным образованием:		-
Другие возможные наименования профессии:		2144-5-012 – Инженер, космический.
Основная цель деятельности:		Проектирование космических систем, космических аппаратов и их служебных подсистем, отдельных образцов КТ, а также разработка соответствующих технологий, позволяющих осуществлять эффективное использование космического пространства.
Описание трудовых функций:
Перечень трудовых функций:		Обязательные трудовые функции:			1. Сопровождение процесса подготовки и проведения испытаний и изготовления КА, КС и их составных частей, анализ результатов испытаний, анализ и оценка работы КА, КС и их составных частей в процессе эксплуатации; 2. Координация работ по разработке анализа миссии, определению потребностей. Координация работ по проектированию КА, КС и их составных частей; 3. Проведение анализа и оценки работы КА, КС и их составных частей в процессе эксплуатации.
		Дополнительные трудовые функции:			-
Трудовая функция 1: Сопровождение процесса подготовки и проведения испытаний и изготовления КА, КС и их составных частей, анализ результатов испытаний, анализ и оценка работы КА, КС и их составных частей в процессе эксплуатации.		Навык 1: Сопровождение процесса подготовки и проведения испытаний и изготовления КА, КС и их составных частей.			Умения:
					1. Разрабатывать программы и методики проведения испытаний составных частей КА и КС; 2. Разрабатывать и согласовывать извещения об изменении КД; 3. Интерпретировать показатели эксплуатационно-технических характеристик составных частей КА и КС; 4. Анализировать опыт разработки и эксплуатации аналогичных изделий КТ; 5. Делать выводы и заключения, выбирать методики анализа данных, соответствующих поставленным целям; 6. Подготавливать предложения по совершенствованию составных частей КА и КС; 7. Применять специализированные справочные материалы; 8. Применять средства индивидуальной защиты при проведении испытаний.
					Знания:
					1. Основы проектирования, конструирования и производства КА, организации и планирования конструкторских работ; 2. Дисциплины естественнонаучного и математического цикла; 3. Основы устройства КА и КС и их составных частей; 4. Назначение и параметры оборудования, регламенты для проведения испытаний; 5. Стандарты, технические условия и иные нормативные материалы по разработке и оформлению конструкторской документации; 6. Физические принципы, используемые при испытаниях для имитации условий реальной эксплуатации; 7. Физические и механические характеристики разработанных составных частей КА и КС; 8. Современные системы автоматизированного проектирования, системы трехмерного моделирования и электронного документооборота; 9. Знание технического английского языка на уровне не ниже В1; 10. Методы проведения технических расчетов при конструировании; 11. Передовой отечественный и зарубежный опыт проектирования и конструирования; 12. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан; 13. Правила и требования охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии, противопожарной защиты, охраны окружающей среды при проведении работ.
		Возможность признания навыков:			-
		Навык 2: Анализ результатов испытаний, анализ и оценка работы КА, КС и их составных частей в процессе эксплуатации.			Умения:
					1. Применять современные программные средства для анализа результатов испытаний; 2. Интерпретировать полученные данные с контрольно-измерительных приборов; 3. Разрабатывать предложения по результатам анализа дефектов и несоответствий КД; 4. Владеть методами выявления дефектов и анализа их последствий; 5. Применять данные по результатам эксплуатации КА и КС; 6. Применять специализированные справочные материалы.
					Знания:
					1. Условия эксплуатации проектируемых составных частей КА и КС; 2. Программные средства, применяемые для выполнения анализа результатов испытаний; 3. Методы обработки результатов испытаний; 4. Принципы работы и условия эксплуатации разработанных составных частей КА и КС; 5. Знание технического английского языка на уровне не ниже В1; 6. Основы системы менеджмента качества; 7. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан; 8. Правила и требования охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии, противопожарной защиты, охраны окружающей среды при проведении работ.
		Возможность признания навыков:			-
Трудовая функция 2: Координация работ по разработке анализа миссии, определению потребностей. Координация работ по проектированию КА, КС и их составных частей.		Навык 1: Разработка анализа миссии КС.			Умения:
					1. Координировать научно-исследовательскую деятельность по отдельным направлениям; 2. Формировать цели рабочей группы, распределять задачи и координировать выполнение поставленных задач; 3. Систематизировать и передавать опыт сотрудникам; 4. Работать в информационно-коммуникационном пространстве, проводить компьютерное моделирование, расчеты с использованием программных средств общего и специального назначения; 5. Вести самостоятельно или в составе группы научный поиск, используя специальные средства и методы получения новых знаний; 6. Разрабатывать технические задания по конструированию составных частей КА и КС и координировать работу по их выполнению; 7. Проводить работы по повышению качества проектов, изысканию рациональных конструкторских решений, обеспечивая при этом высокий уровень стандартизации и унификации изделий; 8. Руководить выполнением необходимых технико-экономических расчетов и обоснований по разрабатываемым проектам; 9. Определять потребность в материалах, оборудовании и комплектующих изделиях, необходимых для выполнения исследовательских и проектно-конструкторских работ, оформлять соответствующие заявки.
					Знания:
					1. Дисциплины естественнонаучного и математического цикла; 2. Назначение, основные элементы и принципы действий разрабатываемой конструкции, технические требования, предъявляемые к ней; 3. Знание технического английского языка на уровне не ниже В1; 4. Устройство КА и КС и их составных частей; 5. Основы проектирования сложных систем; 6. Основные технические характеристики и возможности производственного оборудования; 7. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан; 8. Правила и требования охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии, противопожарной защиты, охраны окружающей среды при проведении работ.
		Возможность признания навыков:			-
		Навык 2: Проектирование КА, КС и их составных частей.			Умения:
					1. Применять передовой инженерный опыт при создании новых образцов КТ; 2. Работать с современными системами автоматизированного проектирования и системами электронного документооборота; 3. Выполнять трехмерное компьютерное моделирование; 4. Проводить математическое моделирование разрабатываемых составных частей КА и КС с использованием методов системного подхода и современных программных продуктов для прогнозирования поведения, оптимизации и изучения функционирования составных частей КА и КС с учетом используемых материалов, ожидаемых рисков и возможных отказов; 5. Проводить проектно-конструкторские работы в соответствии с техническим заданием, нормативно-техническим документациям и требованиями технологичности изготовления и сборки; 6. Обрабатывать и анализировать результаты научно-исследовательской работы, находить элементы новизны в разработке; 7. Проводить анализ патентной чистоты разрабатываемых объектов профессиональной деятельности; 8. Представлять материалы для оформления патентов, готовить к публикации научные статьи и оформлять технические отчеты; 9. Применять специализированные справочные материалы.
					Знания:
					1. Основы проектирования, конструирования и производства КА; 2. Дисциплины естественнонаучного и математического цикла; 3. Методы и этапы проектирования, принципы построения физических и математических моделей, их применимости к конкретным процессам и элементам; 4. Знание технического английского языка на уровне не ниже В1; 5. Методы оценки качества проектов, проведения технико-экономических расчетов и обоснований проектных разработок; 6. Основы стандартизации и сертификации, основы патентоведения; 7. Основы проектирования сложных систем; 8. Научная организация труда, порядок оформления заявок на изобретения и открытия; 9. Основы системы менеджмента качества; 10. Основы управления персоналом; 11. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан; 12. Правила и требования охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии, противопожарной защиты, охраны окружающей среды при проведении работ.
		Возможность признания навыков:			-
Трудовая функция 3: Проведение анализа и оценки работы КА, КС и их составных частей в процессе эксплуатации.		Навык 1: Анализ и оценка работы КА, КС и их составных частей в процессе эксплуатации.			Умения:
					1. Организовывать работу по проектированию КА и КС; 2. Участвовать в разработке и реализации текущих и долгосрочных программ в сфере космической деятельности РК; 3. Планировать и организовывать проведения опытно-конструкторских работ по созданию КС и комплексов; 4. Делать выводы и заключения, выбирать методики анализа данных, соответствующих поставленным целям; 5. Анализировать опыт разработки и эксплуатации аналогичных изделий КТ; 6. Подготавливать предложения по совершенствованию КА, КС и их составных частей; 7. Применять специализированные справочные материалы.
					Знания:
					1. Дисциплины естественнонаучного и математического цикла; 2. Основы проектирования, конструирования и производства КА; 3. Физические и механические характеристики разработанных составных частей КА и КС; 4. Принципы работы и условия эксплуатации разработанных составных частей КА и КС; 5. Методики анализа информации; 6. Знание технического английского языка на уровне не ниже В1; 7. Основы проектирования сложных систем; 8. Научная организация труда; 9. Основы системы менеджмента качества; 10. Основы управления персоналом; 11. Действующие нормативные правовые, нормативные технические и организационно – распорядительные документы в области космической деятельности Республики Казахстан; 12. Правила и требования охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии, противопожарной защиты, охраны окружающей среды при проведении работ.
		Возможность признания навыков:			-
Требования к личностным компетенциям		Стратегическое мышление; Умение работать в команде; Аналитическое мышление; Способность к обучению и самообучению; Инициативность.
Список технических регламентов и национальных стандартов:		1.Закон Республики Казахстан "О космической деятельности"; 2.Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 523 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12129); 3.Приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525 "Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12090).
Связь с другими профессиями в рамках ОРК:		Уровень ОРК:					Наименование профессии:
		-					-

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

11. Наименование государственного органа: Министерство цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан;

Исполнитель: Тулеукатова Диана Серікқызы;

E-mail: d.tuleukatova@mdai.gov.kz;

Номер телефона: +7 (775) 668 74 94.

12. Организации (предприятия) участвующие в разработке: Товарищество с ограниченной ответственностью "Ghalam";

Руководитель: Прокудин Сергей Анатольевич;

E-mail: s.prokudin@ghalam.kz;

Номер телефона: +7 (705) 802 59 88.

13. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол заседания Отраслевого совета по профессиональным квалификациям в области космической деятельности № 4 от 21 октября 2024 года.

14. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение Национального органа по профессиональным квалификациям по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта от 28 ноября 2024 г.

15. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": Экспертное заключение Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен" от 18 ноября 2024 г.

16. Номер версии и год выпуска: Версия 2, 2024 года.

17. Дата ориентировочного пересмотра: 01.12.2027 года.

Приложение 4 к приказу
Министра цифрового
развития, инноваций и
аэрокосмической
промышленности
Республики Казахстан
от "25" декабря 2024 года
№ 842/НҚ

Профессиональный стандарт "Эксплуатация ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры"

Глава 1. Общие положения

1. Область применения профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Эксплуатация ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры", разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" и устанавливает требования к формированию образовательных программ, в том числе обучения персонала на предприятиях, признания профессиональной квалификации работников и выпускников организаций образования и решений широкого круга задач в области эксплуатации ракетно – космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры.

2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

1) космическая головная часть – совокупность полезного груза, головного обтекателя с переходным отсеком и разгонного блока;

2) ракета космического назначения – совокупность ракеты – носителя с космической головной частью;

3) наземная космическая инфраструктура – технические объекты, предназначенные для выполнения одной или нескольких функций: транспортирование, хранение, приведение и содержание в установленных готовностях, техническое обслуживание, подготовка и пуск ракеты космического назначения, проведение телеметрических и траекторных измерений на активном участке полета ракеты космического назначения, а также их обеспечение;

4) космический ракетный комплекс – совокупность ракеты-носителя и технических средств, сооружений, технологического оборудования и коммуникаций, обеспечивающих прием, хранение, подготовку к пуску и пуск ракеты-носителя с космическим аппаратом;

5) ракетно-космическая техника – ракета-носитель, ступени ракеты-носителя, разгонные блоки, головные обтекатели, другие возможные составные части ракет космического назначения, космические аппараты;

6) эксплуатация ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры – техническое обслуживание, ремонт, поддержание исправного технического состояния, обеспечение готовности к применению по назначению, обеспечение подготовки и запуска спутников и космических кораблей, пассажирских и грузовых перевозок в космическом пространстве. Для случаев создания/модернизации объектов ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры космического ракетного комплекса дополнительно должны быть учтены мероприятия стадий жизненного цикла продукции (изделий ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры): проектирование, изготовление опытных образцов, испытания, поставка в эксплуатирующую организацию, ввод в эксплуатацию, автономные, комплексные, межведомственные испытания опытных и серийных образцов изделий ракетно-космической техники и составных частей наземной космической инфраструктуры, ремонты/доработки, реконструкция, модернизация.

3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

1) ИСЗ – индивидуальные средства защиты;

2) ИТР – инженерно – технические работники;

3) НКИ – наземная космическая инфраструктура;

4) НТД – нормативная техническая документация;

5) КРК – космический ракетный комплекс;

6) РКН – ракета космического назначения;

7) РКТ – ракетно-космическая техника;

8) ЭД – эксплуатационная документация;

9) СЧ – составные части;

10) ЗИП – запасные части, инструменты и принадлежности;

11) РН – ракета-носитель;

12) ТК – технический комплекс;

13) ТР – техническое решение;

14) ТЗ – техническое задание;

15) СК – стартовый комплекс;

16) ОПО – опасный производственный объект;

17) ОРД – организационно – распорядительная документация;

18) ОРК – Отраслевая рамка квалификаций;

19) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник;

20) КС – Квалификационный справочник.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

4. Наименование профессионального стандарта: "Эксплуатация ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры".

5. Код профессионального стандарта: M72193056.

M "Профессиональная, научная и техническая деятельность"

72 "Научные исследования и разработки"

72.1 "Научные исследования и экспериментальные разработки в области естественных и технических наук"

72.19 "Прочие научные исследования и экспериментальные разработки в области естественных и технических наук"

72.19.3 "Научные исследования и разработки в области космической деятельности".

7. Краткое описание профессионального стандарта: Осуществление комплекса работ и мероприятий по поддержанию технических и технологических объектов НКИ КРК в работоспособном состоянии, состоянии готовности к использованию по назначению, включая проведение ремонтных и профилактических работ, а также технического обслуживания в соответствии с нормативными требованиями, указанными в нормативной технической, эксплуатационной документации на технологическое оборудование, технические системы и агрегаты на объектах НКИ КРК, проведение комплекса работ по испытаниям и подготовке РКН к пуску.

8. Перечень карточек профессий:

1) Техники по авиакосмической технике – 4 уровень ОРК;

2) Инженер по эксплуатации и испытаниям ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры – 5 уровень ОРК;

3) Начальник группы (в прочих областях) – 6 уровень ОРК;

4) Начальник отдела (специализированного в прочих отраслях) –

6) 6 уровень ОРК;

7) Главный инженер (в прочих отраслях) – 7 уровень ОРК;

8) Начальник центра (в прочих областях) – 7 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Техник по авиакосмической технике"

Код группы:

3115-5

Код наименования занятия:

3115-5-001

Наименование профессии:

Техники по авиакосмической технике.

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Уровень профессионального образования:

Уровень образования: Техническое и профессиональное образование (специалист среднего звена).

Специальность: Эксплуатация и техническое обслуживание машин и оборудования (по отраслям промышленности).

Квалификация:
техник – механик.

Требования к опыту работы:

Без требования к опыту работы.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессии:

3115-5-002 Техник-ремонтник авиакосмических компонентов.

Основная цель деятельности:

Эксплуатация РКТ на объектах НКИ по направлению деятельности

Описание трудовых функций:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение работ по поддержанию закреплҰнного технологического оборудования, технических систем и агрегатов на ТК и СК в исправном состоянии и готовности к использованию по назначению, согласно требованиям, ЭД, НТД;
2. Проведение всех видов работ на закрепленном технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на ТК и СК в период подготовки и проведения пуска РКН, послепусковых ремонтно-восстановительных работ, согласно требованиям ЭД;
3. Контроль технического состояния и сохранности закрепленного технологического оборудования, технических систем и агрегатов, имущества и материальных средств;
4. Ведение эксплуатационной документации на закрепленное технологическое оборудование, технические системы и агрегаты.

Дополнительные трудовые функции:

Трудовая функция 1:
Проведение работ по поддержанию закреплҰнного технологического оборудования, технических систем и агрегатов на ТК и СК в исправном состоянии и готовности к использованию по назначению, согласно требованиям, ЭД, НТД.

Навык 1:
Проведение технического обслуживания, ремонтных и профилактических работ на технологическом оборудовании технических системах и агрегатах.

Умения:

1. Применять инструменты, приспособления и принадлежности при проведении ремонтных и профилактических работ на оборудовании с соблюдением технологической дисциплины и безопасности технологических процессов, в порядке, определенном нормативной и эксплуатационной документацией.
2. Применять контрольно-измерительную аппаратуру, приборы и средства измерений при проведении ремонтных и профилактических работ и техническом обслуживании, согласно инструкциям по применению и условиям выполнения работ, в порядке, определенном нормативной и эксплуатационной документацией.
3. Читать чертежи, схемы, техническую и эксплуатационную документацию.
4. Собирать, монтировать схемы для проведения ремонтных и профилактических работ, технического обслуживания и испытаний в порядке, определенном нормативной и эксплуатационной документацией.
5. Владеть приемами и методами проведения работ на закрепленном оборудовании.
6. Проводить работы на технологическом оборудовании во взаимодействии со смежными системами и агрегатами.
7. Проводить наладку, настройку, регулировку технологического оборудования, технических систем и агрегатов в порядке, определенном нормативной и эксплуатационной документацией.
8. Применять средства индивидуальной и коллективной защиты при проведении ремонтных и профилактических работ, технического обслуживания технологического оборудования. технических систем и агрегатов, согласно требованиям безопасности и охраны труда, норм промышленной безопасности.
9. Оказывать первую медицинскую помощь при травмах и несчастных случаях.
10. Вести эксплуатационную документацию, согласно требованиям, определенным в нормативной и эксплуатационной документации.

Знания:

1. Профиль, специализация и особенности организационно – технологической структуры предприятия, эксплуатационного подразделения, перспективы ее развития.
2. ЭД на закрепленное технологическое оборудование, технические системы и агрегаты.
3. Обязанности, согласно должностной инструкции.
4. Состав, назначение, устройство и правила эксплуатации закрепленного оборудования, согласно требованиям руководящих документов по эксплуатации оборудования, правила и меры безопасности при выполнении ремонтных и профилактических работ и технического обслуживания.
5. Порядок приема - передачи и учета наличия закрепленного технологического оборудования, технических систем и агрегатов.
6. Порядок и технология проведения работ на закрепленном технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах в порядке, определенном нормативной и эксплуатационной документацией, требований промышленной безопасности, охраны труда и защиты окружающей среды.
7. Порядок взаимодействия со смежными системами и агрегатами при проведении работ на закрепленном оборудовании.
8. Порядок хранения закрепленного технологического оборудования, технических систем и агрегатов.
9. Порядок взаимодействия с другими специалистами и эксплуатационными подразделениями и организациями в процессе проведения работ.
10. Порядок составления ведомостей дефектов, оформления уведомлений, сообщений о неисправностях и рекламационных актов, порядок ведения технической документации.
11. Порядок поиска и устранения неисправностей и отказов в работе закрепленного технологического оборудования, технических систем и агрегатов.
12. Порядок продления назначенных показателей ресурса закрепленного технологического оборудования, технических систем и агрегатов.
13. Порядок вывода из эксплуатации оборудования.
14. Порядок подготовки документов на получение и списание имущества, получение материальных средств, порядок проведения работы по их учету и списанию.
15. Порядок обеспечения проводимых работ запасными частями, инструментом и принадлежностями к закреплҰнному технологическому оборудованию, техническим системам и агрегатам.
16. Порядок и сроки проведения поверок средств измерений на закрепленном технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах.
17. Порядок учета изделий, содержащих драгоценные металлы, их использование, списание и снятие с учета.
18. Правила и требования охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии, противопожарной защиты, охраны окружающей среды при проведении работ.
19. Перечень опасных и ответственных операций при проведении работ на оборудовании.
20. Порядок применения средств индивидуальной и коллективной защиты.
21. Порядок действий в аварийных ситуациях.
22. Порядок действий при оказании первой медицинской помощи.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2:
Проведение всех видов работ на закрепленном технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на ТК и СК в период подготовки и проведения пуска РКН, послепусковых ремонтно-восстановительных работ, согласно требованиям ЭД.

Навык 1:
Выполнение работ, операций и мероприятий на закрепленном технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах в процессе сборки РКН, проведении проверок и испытаний РКН на ТК, предстартовой подготовки РКН на СК.

Умения:

1. Работать с эксплуатационной документацией при проведении всех видов работ на всех этапах эксплуатации на закрепленном оборудовании;
2. Применять инструменты, приспособления и принадлежности при проведении всех видов работ на всех этапах эксплуатации на закрепленном оборудовании;
3. Собирать механические узлы и схемы на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах для проведения работ в процессе сборки РКН, проведении проверок и испытаний РКН на ТК, предстартовой подготовки РКН на СК;
4. Работать с системами контроля процессов (приборами, аппаратурой, средствами измерений) при работе технологического оборудования, технических систем и агрегатов в процессе сборки РКН, проведении проверок и испытаний РКН на ТК, предстартовой подготовки РКН на СК;
5. Проводить работы на закрепленном оборудовании во взаимодействии со смежными системами и агрегатами;
6. Проводить проверки исправности и работоспособности технологического оборудования, технических систем и агрегатов в порядке, определенном нормативной и эксплуатационной документацией;
7. Проводить поиск и устранение неисправностей технологического оборудования, технических систем и агрегатов в порядке, определенном нормативной и эксплуатационной документацией;
8. Применять средства индивидуальной и коллективной защиты при проведении ремонтных и профилактических работ, технического обслуживания технологического оборудования, технических систем и агрегатов, согласно требованиям безопасности и охраны труда, норм промышленной безопасности;
9. Оказывать первую медицинскую помощь при травмах и несчастных случаях;
10. Вести эксплуатационную документацию, согласно требованиям, определенным в нормативной и эксплуатационной документации.

Знания:

1. Порядок проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах в процессе подготовки и поведения пуска РКН на ТК и СК;
2. Основные принципы (приемы и методы) работы на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах при проведении работ в период подготовки и проведению пуска РКН;
3. Порядок управления и контроля работы технологического оборудования, технических систем и агрегатов в период подготовки и проведения пуска РКН;
4. Порядок взаимодействия со смежными системами и агрегатами при проведении работ на закрепленном оборудовании;
5. Перечень работ и порядок их проведения на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах с целью приведения оборудования в исходное состояние после пуска РКН;
6. Перечень опасных и ответственных операций при проведении работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах;
7. Перечень возможных аварийных ситуаций при проведении работ в период подготовки и проведения пуска РКН и послепусковых ремонтно-восстановительных работ. Порядок действий при возникновении аварийных ситуаций. Порядок устранения аварийных ситуаций;
8. Порядок применения средств индивидуальной и коллективной защиты;
9. Порядок действий при оказании первой медицинской помощи.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 3:
Контроль технического состояния и сохранности закрепленного технологического оборудования, технических систем и агрегатов, имущества и материальных средств.

Навык 1:
Проведение анализа технического состояния и работоспособности закрепленного технологического оборудования, технических систем и агрегатов в порядке, определҰнном нормативной технической и эксплуатационной документацией.

Умения:

1.1. Чтение чертежей, схем, нормативной технической и эксплуатационной документации;
2. 3.2. Применение инструментов, приспособлений и принадлежностей ЗИП, измерительных приборов, контрольной аппаратуры при проведении проверок;
4. 5.3. Проведение сравнительного анализа с параметрами, установленными в эксплуатационной документации;
6. 7.4. Формирование заключения и выводов о техническом состоянии оборудования, определение технического состояния оборудования в текущий момент времени;
8. 9.5. Определение технического состояния технологического оборудования, технических систем и агрегатов с заданной в нормативной технической и эксплуатационной документации вероятностью на предстоящий интервал времени;
10. 11.6. Определение с заданной в нормативной технической и эксплуатационной документации интервала времени (ресурса), в течение которого сохранится работоспособное (исправное) состояние оборудования;
12. 13.7. Использование средств индивидуальной и коллективной защиты при выполнении работ при проверках технического состояния оборудования;
14. 15.8. Порядок действий при возникновении аварийных ситуаций;
9. Ведение эксплуатационной документации.

Знания:

1. Порядок работы с нормативной технической и эксплуатационной документацией;
2. Порядок применения инструментов, приспособлений и принадлежностей ЗИП, измерительных приборов, контрольной аппаратуры;
3. Порядок проведения анализа текущего технического состояния оборудования, формирования выводов и заключения в соответствии с нормативной технической и эксплуатационной документацией;
4. Перечень опасных и ответственных операций при проведении работ на оборудовании;
5. Порядок применения средств индивидуальной защиты;
6. Порядок действий в аварийной ситуации;
7. Порядок ведения эксплуатационной документации.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 4:
Ведение эксплуатационной документации на закрепленное технологическое оборудование, технические системы и агрегаты.

Навык 1:
Заполнение эксплуатационной документации при проведении всех видов работ на оборудовании на всех этапах эксплуатации.

Умения:

1. Заполнять журналы учета технического состояния и эксплуатации, формуляры на технологическое оборудование, технические системы и агрегаты, паспорта на здания и сооружения в соответствии с требованиями нормативной технической документации и организационно – распорядительной документации, принятой на предприятии.

Знания:

1. Состав эксплуатационной документации на технологическое оборудование, технические системы и агрегаты, здания и сооружений;
2. Порядок и периодичность внесения записей, заполнение журналов учета технического состояния и эксплуатации, формуляров, паспортов на здания и сооружения;
3. Терминология, применяемая в специальной, эксплуатационной и справочной документации, рабочих инструкциях.

Возможность признания навыка:

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность;
Умение работать в команде;
Дисциплинированность;
Способность к обучению и самообучению;
Тайм-менеджмент.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

Инженер по эксплуатации и испытаниям ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры

Инженер по эксплуатации ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры

10. Карточка профессии "Инженер по эксплуатации и испытаниям ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры"

Код группы:

2144-5

Код наименования занятия:

2144-5-009

Наименование профессии:

Инженер по эксплуатации и испытаниям ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры.

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура).

Специальность: Инженерия и инженерное дело.

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 1 года по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессии:

2144-5-009 Инженер по эксплуатации ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры;
2144-5-012 Инженер, космический.

Основная цель деятельности:

Организация и проведение эксплуатации и испытаний РКТ и объектов НКИ.

Описание трудовых функций:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Планирование, организация, обеспечение, непосредственное участие и контроль проведения работ по поддержанию технологического оборудования, систем и агрегатов на объектах НКИ (зданий и сооружений, систем, агрегатов, и комплектов аппаратуры) в исправном состоянии и готовности к использованию по назначению;
2. Организация, обеспечение, выполнение и контроль проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на ТК и СК в период подготовки и проведения пуска РКН, послепусковых ремонтно-восстановительных работ;
3. Проведение работ по контролю технического состояния, сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов, устранению неисправностей, определению причин отказов, ремонта технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
4. Руководство подчиненным персоналом при проведении всех видов работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на объектах НКИ.

Дополнительные трудовые функции:

Трудовая функция 1:
Планирование, организация, обеспечение, непосредственное участие и контроль проведения работ по поддержанию технологического оборудования, систем и агрегатов на объектах НКИ (зданий и сооружений, систем, агрегатов, и комплектов аппаратуры) в исправном состоянии и готовности к использованию по назначению.

Навык 1:
Планирование, организация, обеспечение и проведение работ по поддержанию технологического оборудовании, технических систем и агрегат на объектах НКИ в технически исправном состоянии согласно ЭД.

Умения:

Знания:

1.Правила создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан.
2.
3.2. Правила создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве.
4.
5.3. Правила утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации.
6.
7.4. Профиль, специализацию и особенности организационно-технологической структуры предприятия.
8.
9.5. Состав, назначение, устройство, общие характеристики, техническое состояние и правила эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов, по направлению деятельности.
10.
11.6. Основы и принципы безопасной эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ.
12.
13.7. Порядок планирования работы оборудования и производства ремонтных работ, рациональной эксплуатации технологического оборудования.
14. 15.8. Справочные материалы по направлению деятельности. Терминология, применяемая в специальной и справочной литературе, производственных инструкциях.
16. 17.9. Основы документальной и технической подготовки технологического оборудования, технических систем и агрегатов объектов НКИ к проведению технических освидетельствований, автономных и комплексных испытаний, проверок на функционирование.
18. 19.10. Перечень ответственных и опасных операций и работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, объектах НКИ.
20. 21.11. Порядок действий при возникновении и ликвидации аварийных ситуаций на объектах НКИ.
22. 23.12. Порядок применения средств индивидуальной и коллективной защиты при возникновении и ликвидации аварийных ситуаций на объектах НКИ.
24. 25.13. Порядок проведения расследований аварий и несчастных случаев на объектах НКИ.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2:
Организация, обеспечение, выполнение и контроль проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на ТК и СК в период подготовки и проведения пуска РКН, послепусковых ремонтно-восстановительных работ.

Навык 1:
Организация, подготовка и проведение (выполнение) работ на закрепленном оборудовании в период сборки и испытаний РКН на ТК, предстартовой подготовки РКН на СК и проведению ремонтно – восстановительных послепусковых работ.

Умения:

1.Работать с технической, нормативной и организационно – распорядительной документацией, определяющей порядок мероприятий и операций при проведении работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах в процессе сборки РКН, проведении проверок и испытаний РКН на ТК, предстартовой подготовки РКН на СК, проведении послепусковых ремонтно – восстановительных работ;
2. 3.2. Работать с современным оборудованием, приборами, аппаратурой и технологиями, связанными с процессами сборки и испытаний РКН на ТК и подготовки на СК;
4. 5.3. Работать с современными системами мониторинга и контроля технического состояния технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
6. 7.4. Организовывать и проводить контроль технического состояния технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
8. 9.5. Выполнять поиск и оперативное устранение неисправностей технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
10. 11.6. Организовывать выполнение и выполнять мероприятия, операции на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах в период сборки и испытаний РКН на ТК, предстартовой подготовки на СК;
12. 13.7. Организовывать и координировать работу подчиненного персонала в процессе подготовки и проведении пуска РКН.
14. 15.8. Руководить подчиненным персоналом при возникновении аварийных ситуаций;
16. 17.9. Применять средства коллективной и индивидуальной защиты;
18. 19.10. Проводить расследование причин аварий, отказов, выхода оборудования из строя, а также получение травм работниками и расследование несчастных случаев.

Знания:

1. Профиль, специализацию и особенности организационно-технологической структуры предприятия и эксплуатационного подразделения, перспективы ее развития;
2. Постановления, распоряжения, приказы, другие руководящие и нормативные технические документы по организации эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
3. Правила эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов согласно требованиям, нормативной технической, эксплуатационной и организационно – распорядительной документации, правила и меры безопасности, при выполнении работ;
4. Состав, назначение и устройство технологического оборудования, технических систем и агрегатов, их общие техническое характеристики, техническое состояние;
5. Технология проведения работ ни технологических оборудовании, технических системах и агрегатах и порядок взаимодействия со смежными системами и агрегатами в период подготовки и проведения пуска РКН, послепусковых ремонтно-восстановительных работ;
6. Порядок организации работы подчиненного персонала на технологическом оборудовании, технических системах в период подготовки и проведения пуска РКН, послепусковых ремонтно-восстановительных работ;
7. Порядок ведения эксплуатационной документации, составления ведомостей дефектов, оформления уведомлений, сообщений о неисправностях и рекламационных актов и другой технической документации;
8. Порядок подготовки документов на получение и списание имущества, материальных средств для проведения работы, порядок их учета и списания;
9. Порядок учета изделий, содержащих драгоценные металлы, их использование, списание и снятие с учета;
10. Правила и требования охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии, противопожарной защиты;
11. Перечень ответственных и опасных операций и работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, объектах НКИ;
12. Порядок действий при возникновении и ликвидации аварийных ситуаций на объектах НКИ;
13. Порядок применения средств индивидуальной и коллективной защиты при возникновении и ликвидации аварийных ситуаций на объектах НКИ;
14. Порядок проведения расследований аварий и несчастных случаев на объектах НКИ.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 3:
Проведение работ по контролю технического состояния, сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов, устранению неисправностей, определению причин отказов, ремонта технологического оборудования, технических систем и агрегатов.

Навык 1:
Проведение оценки технического состояния и сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ.

Умения:

1.Работать с технической, нормативной и организационно – распорядительной документацией, определяющей порядок мероприятий и операций при проведении всех видов работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах в процессе сборки РКН;
2. 3.2. Вносить предложения в графики проверок технологического оборудования, технических систем и агрегатов в соответствии с требованиями нормативной технической и эксплуатационной документации;
4. 5.3. Работать с современными системами мониторинга и контроля технического состояния и сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
6. 7.4. Проводить оценку технического состояния технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
8. 9.5. Проводить поиск и оперативное устранение неисправностей технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
10. 11.6. Проводить анализ причин неисправностей, отказов, выходов оборудования из строя, разрабатывать план мероприятий по их предупреждению. проводить работы по рекламациям;
12. 13.7. Проводить доработки технологического оборудования, технических систем и агрегатов по бюллетеням;
14. 15.8. Проводить работы по техническому освидетельствованию, техническому диагностированию технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
16. 17.9. Проводить работы по продлению назначенных показателей ресурса технологических оборудования, технических систем и агрегатов.

Знания:

1.Состав, назначение и устройство, принципы работы технологического оборудования, технических систем и агрегатов, их общие техническое характеристики, техническое состояние;
2. 3.2. Виды технического обслуживания, ремонтных и профилактических работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах;
4. 5.3. Порядок работы с системами мониторинга и контроля технического состояния и сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
6. 7.4. Порядок поиска, анализа причин и устранения неисправностей, отказов и выходов из строя технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
8. 9.5. Порядок проведения работ по техническому освидетельствованию, техническому диагностированию, продлению назначенных показателей ресурса технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
10. 11.6. Порядок проведения работ по доработкам оборудования по бюллетеням;
12. 13.7. Порядок проведения работ по продлению назначенных показателей ресурса технологического оборудования, технических систем и агрегатов.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 4:
Руководство подчиненным персоналом при проведении всех видов работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на объектах НКИ.

Навык 1:
Планирование, организация, обеспечение, координация и контроль работы подчиненного персонала.

Умения:

1. Работать с технической и организационно – распорядительной документацией;
2. Планировать, организовывать, обеспечивать и контролировать работу подчиненного персонала эксплуатационного подразделения в соответствии с общими планами и графиками работ предприятия;
3. Разбивать планы работ эксплуатационного подразделения на отдельные задачи и распределять их среди подчиненного персонала в соответствии с занимаемыми должностями, квалификацией, навыками и умениями;
4. Координировать работу подчиненного персонала при выполнении всех видов работ на всех этапах эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ: ввод эксплуатацию, приведение в состояние готовности к использованию по назначению, поддержание в состоянии готовности к использованию по назначению, применения по назначению (подготовки и проведения пуска РКН), хранения, транспортирования, ремонта, вывода из эксплуатации, списания и утилизации;
5. Проводить материально – техническое обеспечение работ, проводимых подчиненным персоналом в соответствии с нормативной технической, эксплуатационной и организационно – распорядительной документацией;
6. Обеспечивать подчиненный персонал средствами индивидуальной защиты, необходимыми при проведении работ в соответствии с принятыми нормами обеспечения при проведении видов работ. Контролировать их использование;
7. Контролировать соблюдение подчиненным персоналом при проведении работ конструкторской, проектной и технологической дисциплины, норм и правил по охране труда, производственной санитарии, производственной безопасности, требований природоохранных органов;
8. Руководить действиями подчиненного персонала при возникновении и ликвидации аварийной ситуации при проведении работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на объектах НКИ.

Знания:

1. Состав, назначение, технические характеристики, порядок выполнения ремонтных и профилактических работ, порядок работы на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах в период подготовки и проведения пуска РКН на ТК и СК, послепусковых ремонтно – восстановительных работ;
2. Штатная структура предприятия и эксплуатационного подразделения;
3. Квалификационные требования к персоналу эксплуатационного подразделения;
4. Порядок планирования проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах;
5. Порядок организации, координирования и контроля проведения работ в процессе эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ согласно нормативной технической, эксплуатационной и организационно – технической документации;
6. Порядок материально – технического обеспечения проводимых работ;
7. Порядок и нормы обеспечения персонала средствами индивидуальной защиты. Порядок использования средств индивидуальной защиты;
8. Нормы и требования охраны труда, производственной безопасности, охраны окружающей среды при производстве работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах;
9. Перечень опасных и ответственных операций, проводимых на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах;
10. Порядок действий при возникновении и ликвидации аварийной ситуации при эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Требования к личностным компетенциям

Самостоятельность и ответственность;
Сотрудничество и взаимодействие;
Стратегическое мышление;
Умение работать в команде;
Способность к обучению и самообучению;
Тайм-менеджмент.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

Начальник группы (в прочих областях)

Начальник отдела (специализированного в прочих областях)

Начальник эксплуатационного отдела

11. Карточка профессии "Начальник группы (в прочих областях)"

Код группы:

1329-1

Код наименования занятия:

1329-1-022

Наименование профессии:

Начальник группы (в прочих областях).

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих" (Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003). Параграф 1. Начальник (Руководитель) бригады (группы).

Уровень профессионального образования:

Уровень образования: Высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура).

Специальность: Инженерия и инженерное дело.

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 3 лет по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессии:

Основная цель деятельности:

Организация и проведение эксплуатации и испытаний РКТ и объектов НКИ.

Описание трудовых функций:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Планирование, организация, обеспечение, и контроль проведения работ по поддержанию технологического оборудования, систем и агрегатов, закрепленных за группой (зданий и сооружений, систем, агрегатов, и комплектов аппаратуры) в исправном состоянии и готовности к использованию по назначению согласно требованиям нормативной технической и эксплуатационной документации;
2. Организация, обеспечение, выполнение и контроль проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закрепленных за группой в период подготовки и проведения пуска РКН, послепусковых ремонтно-восстановительных работ, согласно требованиям нормативной технической и эксплуатационной документации;
3. Организация проведения работ по контролю технического состояния и сохранности технологического оборудования, устранению неисправностей, определению причин отказов, ремонту, а также поддержания технологического оборудования, технических систем и агрегатов, имущества и материальных средств, закреплҰнных за группой в исправном состоянии;
4. Руководство подчиненным персоналом группы при проведении всех видов работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закреплҰнных за группой на объектах НКИ.

Дополнительные трудовые функции:

Трудовая функция 1:
Планирование, организация, обеспечение, и контроль проведения работ по поддержанию технологического оборудования, систем и агрегатов, закрепленных за группой (зданий и сооружений, систем, агрегатов, и комплектов аппаратуры) в исправном состоянии и готовности к использованию по назначению согласно требованиям нормативной технической и эксплуатационной документации.

Навык 1:
Проведение работ по поддержанию закрепленного за группой оборудования на объектах НКИ в технически исправном состоянии и готовности к применению по назначению.

Умения:

1.Работать с нормативной технической и эксплуатационной документацией, схемами и чертежами на технологическое оборудование, технические системы и агрегаты;
2. 3.2. Разрабатывать предложения в планы, графики проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закрепленных за группой;
4. 5.3. Разрабатывать предложения в планы материально – технического обеспечения проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закрепленных за группой;
6. 7.4. Проводить документальную подготовку технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ, закрепленных за группой, к проведению технических освидетельствований, автономных и комплексных испытаний, проверок на функционирование;
8. 9.5. Организовать и контролировать проведение работ по поддержанию в постоянном технически исправном состоянии и готовности к применению по назначению технологического оборудования, технических систем и агрегатов, зданий и сооружений, закрепленных за группой;
10. 11.6. Проводить контроль технического состояния и сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов, объектов НКИ, закрепленных за группой;
12. 13.7. Организовать и контролировать поведение всех видов технического обслуживания и ремонтных и профилактических работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, объектах НКИ, закрепленных за группой;
14. 15.8. Организовать и контролировать проведение комплекса работ по продлению назначенных показателей ресурса технологического оборудования, технических систем и агрегатов, закрепленных за группой;
16. 17.9. Организовать и контролировать проведение рекламационной работы с составлением всех отчетных документов;
18. 19.10. Организовать и контролировать проведение доработок технологического оборудования группы по бюллетеням и техническим решениям (техническим заданиям);
20. 21.11. Осуществлять контроль за состоянием эксплуатационной документации на технологическое оборудование, технические системы и агрегаты и ее пригодностью к эксплуатации;
22. 23.12. Организовать и контролировать содержание и правильную эксплуатацию служебных помещений зданий и сооружений, закрепленных за группой;
24. 25.13. Организовать и контролировать оборудование рабочих мест группы в соответствии с требованиями нормативной технической, эксплуатационной и организационно-распорядительной документации;
26. 27.14. Организовать обеспечение работников группы индивидуальными средствами защиты, их учет и контроль исправности перед проведением работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах;
28. 29.15. Готовить предложения для формирования бюджетной заявки на материально-техническое обеспечение, для поддержания технологического оборудования, технических систем и агрегатов закрепленных за группой, в постоянном технически исправном состоянии, готовности к применению по назначению и эксплуатации;
30. 31.16. Организовать и проводить работы по подготовке объектов НКИ (оборудования, систем и агрегатов), закрепленных за группой, к проведению экспертизы промышленной безопасности, идентификации опасных производственных объектов, к постановке на учет в уполномоченном органе с оформлением всех отчетных документов по окончании экспертизы;
32. 33.17. Проводить учет и контроль средств измерений, установленных на технологическом оборудовании систем и агрегатах, закрепленных за группой, планировать их своевременную поверку;
34. 35.18. Организовать и контролировать подготовку персонала расчетов для проведения всех видов работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах;
36. 37.19. Организовать взаимодействие с персоналом смежных эксплуатационных подразделений и сторонних организаций при проведении работ на объектах НКИ, закрепленных за группой, в соответствии с требованиями нормативных и организационно - распорядительных документов;
38. 39.20. Обеспечивать выполнение работ высокого качества, в установленные сроки, на высоком техническом уровне.

Знания:

1. Правила создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан;
2. Правила создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве;
3. Правила утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации";
4. Профиль, специализацию и особенности организационно-технологической структуры предприятия и группы;
5. Состав, назначение, устройство, общие характеристики, техническое состояние и правила эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов, закрепленных за группой;
6. Основы и принципы безопасной эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ;
7. Порядок планирования работы оборудования и производства ремонтных работ, рациональной эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
8. Порядок получения имущества и материальных средств для проведения эксплуатационных работ на закрепленном оборудовании. Порядок проведения работы по их учету и списанию, порядок работы комиссии по инвентаризации материальных средств, контроль за движением материальных средств;
9. Справочные материалы по направлению деятельности группы. Терминология, применяемая в специальной и справочной литературе, производственных инструкциях;
10. Принципы и методы планирования работ, технического обслуживания технологического оборудования, технических систем и агрегатов, производства ремонтных работ, рациональной эксплуатации технологического оборудования систем и агрегатов;
11. Основы документальной и технической подготовки технологического оборудования, технических систем и агрегатов объектов НКИ к проведению технических освидетельствований, автономных и комплексных испытаний, проверок на функционирование;
12. Порядок ведения рекламационной работы: оформления уведомлений, сообщений о неисправностях, составления ведомостей дефектов и рекламационных актов, ведения (отработки и заполнения) технической и эксплуатационной документации;
13. Порядок оформления уведомлений, сообщений о неисправностях, составления ведомостей дефектов и рекламационных актов, ведения (отработки и заполнения) технической и эксплуатационной документации;
14. Перечень ответственных и опасных операций и работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, объектах НКИ, закрепленных за группой;
15. Порядок взаимодействия со смежными эксплуатационными подразделениями и сторонн9ими организациями при эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов, закрепленных за группой;
16. Порядок действий при возникновении и ликвидации аварийных ситуаций на объектах НКИ;
17. Порядок применения средств индивидуальной и коллективной защиты при возникновении и ликвидации аварийных ситуаций на объектах НКИ;
18. Порядок проведения расследований аварий и несчастных случаев на объектах НКИ.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2:
Организация, обеспечение, выполнение и контроль проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закрепленных за группой в период подготовки и проведения пуска РКН, послепусковых ремонтно-восстановительных работ, согласно требованиям нормативной технической и эксплуатационной документации.

Навык 1:
Проведение подготовки оборудования, закрепленного за группой, к проведению работ по сборке и испытаниям РКН на ТК, предстартовой подготовке РКН на СК.

Умения:

1. Работать с технической, нормативной и организационно-распорядительной документацией, определяющей порядок мероприятий и операций при проведении работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закреплҰнных за группой, в процессе сборки РКН, проведении проверок и испытаний РКН на ТК, предстартовой подготовки РКН на СК, проведении послепусковых ремонтно – восстановительных работ;
2. Организовывать и проводить выполнение мероприятий, операций на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах , закрепленных за группой, в период сборки и испытаний РКН на ТК, предстартовой подготовки на СК, послепусковых ремонтно – восстановительных работ;
3. Контролировать соблюдение персоналом группы требований нормативной технической и эксплуатационной документации, соблюдение конструкторской, проектной и технологической дисциплины, норм и правил охраны труда, производственной безопасности, производственной санитарии, требований охраны окружающей среды;
4. Работать с современным оборудованием, приборами, аппаратурой и технологиями, связанными с процессами сборки и испытаний РКН на ТК и подготовки на СК;
5. Работать с современными системами мониторинга и контроля технического состояния технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
6. Организовывать и координировать работу подчиненного персонала в процессе подготовки и проведении пуска РКН;
7. Руководить подчиненным персоналом при возникновении аварийных ситуаций;
8. Применять средства коллективной и индивидуальной защиты;
9. Проводить расследование причин аварий, отказов, неисправностей, выхода оборудования из строя;
10. Проводить расследование причин получения травм и увечий персоналом группы в процессе производства работ на закрепленном технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, а также расследование несчастных случаев;
11. Обеспечивать выполнение работ высокого качества, в установленные сроки, на высоком техническом уровне.

Знания:

1. Порядок и организацию проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах в процессе подготовки и поведения пуска РКН на ТК и СК;
2. Принципы (приемы и методы) выполнения операций на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах при проведении работ в период подготовки и проведению пуска РКН;
3. Порядок управления, координации и контроля работы технологического оборудования, технических систем и агрегатов в период подготовки и проведения пуска РКН;
4. Порядок и организация взаимодействия со смежными системами и агрегатами при проведении работ на закрепленном оборудовании;
5. Перечень работ, порядок их выполнения и организация их проведения на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах с целью приведения оборудования в исходное состояние после пуска РКН;
6. Перечень опасных и ответственных операций при проведении работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закрепленных за группой;
7. Перечень возможных аварийных ситуаций на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закрепленных за группой, при проведении работ в период подготовки и проведения пуска РКН и послепусковых ремонтно-восстановительных работ. Порядок действий при возникновении аварийных ситуаций. Порядок устранения аварийных ситуаций;
8. Порядок применения средств индивидуальной и коллективной защиты;
9. Порядок действий при оказании первой медицинской помощи.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 3:
Организация проведения работ по контролю технического состояния и сохранности технологического оборудования, устранению неисправностей, определению причин отказов, ремонту, а также поддержания технологического оборудования, технических систем и агрегатов, имущества и материальных средств, закреплҰнных за группой в исправном состоянии.

Навык 1:
Проведения контроля технического состояния и сохранности, закрепленного за группой оборудования на объектах НКИ.

Умения:

1. Работать с технической, нормативной и организационно – распорядительной документацией, определяющей порядок мероприятий и операций при проведении всех видов работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах в процессе сборки РКН;
2. Составлять и корректировать графики проверок технологического оборудования, технических систем и агрегатов в соответствии с требованиями нормативной технической и эксплуатационной документации;
3. Работать и проводить обучение персонала группы работе с современными системами мониторинга и контроля технического состояния и сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
4. Организовывать и контролировать проверку и поддержание технического состояния технологического оборудования, технических систем и агрегатов в соответствии с нормативной технической, эксплуатационной, организационно – распорядительной документацией;
5. Организовывать и обеспечивать поиск и оперативное устранение неисправностей технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
6. Проводить анализ причин неисправностей, отказов, выходов оборудования из строя, разрабатывать план мероприятий по их предупреждению, организовывать проведение работ по рекламациям;
7. Организовывать проведение доработок технологического оборудования, технических систем и агрегатов по бюллетеням;
8. Организовывать и контролировать проведение работ по техническому освидетельствованию, техническому диагностированию технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
9. Организовывать и контролировать проведение работ по продлению назначенных показателей ресурса технологических оборудования, технических систем и агрегатов;
10. Обеспечивать выполнение работ высокого качества, в установленные сроки, на высоком техническом уровне.

Знания:

1. Состав, назначение и устройство, принципы работы технологического оборудования, технических систем и агрегатов, закрепленных за группой, их общие техническое характеристики, техническое состояние;
2. Порядок организации всех видов технического обслуживания, ремонтных и профилактических работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах;
3. Приемы и методы, порядок работы с системами мониторинга и контроля технического состояния и сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов, закрепленных за группой;
4. Порядок организации поиска, анализа причин и устранения неисправностей, поломок, отказов и выходов из строя технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
5. Порядок и организация проведения работ по техническому освидетельствованию, техническому диагностированию, продлению назначенных показателей ресурса технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
6. Порядок и организация проведения работ по доработкам оборудования по бюллетеням;
7. Порядок и организация проведения работ по продлению назначенных показателей ресурса технологического оборудования, технических систем и агрегатов.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 4: Руководство подчиненным персоналом группы при проведении всех видов работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закреплҰнных за группой на объектах НКИ.

Навык 1:
Руководство работой подчиненного персонала группы.

Умения:

1. Работать организационно – распорядительной документацией предприятия;
2. Планировать, организовывать, обеспечивать и контролировать работу подчиненного персонала отдела в соответствии с общими планами и графиками работ предприятия;
3. Разбивать планы работ группы на отдельные задачи и распределять их среди подчиненного персонала в соответствии с занимаемыми должностями, квалификацией, навыками и умениями;
4. Координировать работу группы при выполнении всех видов работ на всех этапах эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ: ввод эксплуатацию, приведение в состояние готовности к использованию по назначению, поддержание в состоянии готовности к использованию по назначению, применения по назначению (подготовки и проведения пуска РКН), хранения, транспортирования, ремонта, вывода из эксплуатации, списания и утилизации;
5. Организовывать материально – техническое обеспечение работ, проводимых группой в соответствии с нормативной технической, эксплуатационной и организационно – распорядительной документацией;
6. Организовывать обеспечение персонала группы средствами индивидуальной защиты, необходимыми при проведении работ в соответствии с принятыми нормами обеспечения при проведении видов работ. Контролировать их использование;
7. Контролировать соблюдение подчиненным персоналом при проведении работ конструкторской, проектной и технологической дисциплины, норм и правил по охране труда, производственной санитарии, производственной безопасности, требований природоохранных органов;
8. Руководить действиями подчиненного персонала при возникновении и ликвидации аварийной ситуации при проведении работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на объектах НКИ;
9. Вносить предложения по отбору кандидатов на вакантные должности в группе;
10. Обеспечивать выполнение работ высокого качества, в установленные сроки, на высоком техническом уровне.

Знания:

1. Состав, назначение, технические характеристики, порядок выполнения ремонтных и профилактических работ, порядок работы на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закрепленных за группой, в период подготовки и проведения пуска РКН на ТК и СК, послепусковых ремонтно – восстановительных работ;
2. Штатная структура предприятия, эксплуатационного подразделения, группы;
3. Квалификационные требования к персоналу группы;
4. Порядок планирования проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, объектах НКИ;
5. Принципы и методы организации, координации и контроля проведения работ в процессе подготовки и проведения всех видов работ на технологическом оборудовании, технических систем и агрегатов на объектах НКИ согласно нормативной технической, эксплуатационной и организационно – технической документации;
6. Порядок и нормы материально – технического обеспечения работ, проводимых на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, объектах НКИ;
7. Порядок и нормы обеспечения персонала средствами индивидуальной защиты. Порядок использования средств индивидуальной защиты;
8. Нормы и требования охраны труда, производственной безопасности и санитарии, охраны окружающей среды при производстве работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах;
9. Перечень опасных и ответственных операций, проводимых на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах;
10. Порядок действий при возникновении и ликвидации аварийной ситуации при эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов.

Возможность признания навыка:

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность;
Сотрудничество и взаимодействие;
Стратегическое мышление;
Умение работать в команде;
Аналитическое мышление;
Способность к обучению и самообучению;
Инициативность.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

Начальник центра (в прочих областях).

Главный инженер (в прочих областях).

Начальник отдела (специализированного в прочих областях).

Начальник эксплуатационного отдела.

12. Карточка профессии "Начальник отдела (специализированного в прочих областях)"

Код группы:

1329-1

Код наименования занятия:

1329-1-028

Наименование профессии:

Начальник отдела (специализированного в прочих областях).

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Уровень профессионального образования:

Уровень образования: Высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура).

Специальность: Инженерия и инженерное дело.

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 4 лет, в том числе не менее 1 года на руководящих должностях среднего звена по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессии:

1329-1-047 Начальник эксплуатационного отдела.

Основная цель деятельности

Организация и проведение эксплуатации и испытаний РКТ и объектов НКИ.

Описание трудовых функций:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Планирование, организация, обеспечение, и контроль проведения работ по поддержанию технологического оборудования, систем и агрегатов, закрепленных за отделом (зданий и сооружений, систем, агрегатов, и комплектов аппаратуры) в исправном состоянии и готовности к использованию по назначению, согласно требованиям нормативной технической и эксплуатационной документации;
2. Организация, обеспечение, выполнение и контроль проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закрепленных за отделом в период подготовки и проведения пуска РКН, послепусковых ремонтно-восстановительных работ, согласно требованиям нормативной технической и эксплуатационной документации;
3. Организация проведения работ по контролю технического состояния, сохранности и оценки эксплуатационной надежности технологического оборудования, технических систем и агрегатов, имущества и материальных средств, закреплҰнных за отделом, а также организация работ по устранению неисправностей, причин отказов, ремонту технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
4. Руководство подчиненным персоналом отдела при проведении всех видов работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закреплҰнных за группой на объектах НКИ.

Дополнительные трудовые функции:

Трудовая функция 1: Планирование, организация, обеспечение, и контроль проведения работ по поддержанию технологического оборудования, систем и агрегатов, закрепленных за отделом (зданий и сооружений, систем, агрегатов, и комплектов аппаратуры) в исправном состоянии и готовности к использованию по назначению, согласно требованиям нормативной технической и эксплуатационной документации.

Навык 1:
Проведение работ по поддержанию закрепленного за отделом технологического оборудовании, технических систем и агрегатов на объектах НКИ в технически исправном состоянии, готовности к применению по назначению.

Умения:

1.Работать с нормативной технической и эксплуатационной документацией, схемами и чертежами на технологическое оборудование, технические системы и агрегаты;
2. 3.2. Разрабатывать планы, графики проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закрепленных за отделом;
4. 5.3. Разрабатывать планы материально – технического обеспечения проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закрепленных за отделом;
6. 7.4. Контролировать проведение документальной подготовки технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ, закрепленных за отделом, к проведению технического освидетельствования, автономных и комплексных испытаний, проверок на функционирование;
8. 9.5. Организовать, обеспечивать и контролировать проведение работ по поддержанию в постоянном технически исправном состоянии и готовности к применению по назначению технологического оборудования, технических систем и агрегатов, зданий и сооружений, закрепленных за отделом;
10. 11.6. Обеспечивать контроль технического состояния и сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов, объектов НКИ, закрепленных за отделом;
12. 13.7. Организовать, обеспечивать и контролировать поведение всех видов технического обслуживания и ремонтных и профилактических работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, объектах НКИ, закрепленных за отделом;
14. 15.8. Организовывать и контролировать проведение поиска и устранения неисправностей, отказов технологического оборудования, технических систем и агрегатов. Организовывать, обеспечивать и контролировать проведение ремонтных работ;
16. 17.9. Организовать, обеспечивать и контролировать проведение комплекса работ по продлению назначенных показателей ресурса технологического оборудования, технических систем и агрегатов, закрепленных за отделом;
18. 19.10. Организовать, обеспечивать и контролировать проведение рекламационной работы, контролировать составление отчетных документов;
20. 21.11. Организовать, обеспечивать и контролировать проведение доработок технологического оборудования отдела по бюллетеням и техническим решениям (техническим заданиям);
22. 23.12. Осуществлять контроль за состоянием эксплуатационной документации на технологическое оборудование, технические системы и агрегаты и ее пригодностью к эксплуатации;
24. 25.13. Контролировать содержание и эксплуатацию служебных помещений зданий и сооружений, закрепленных за отделом;
26. 27.14. Организовать, обеспечивать и контролировать оборудование рабочих мест отдела в соответствии с требованиями нормативной технической, эксплуатационной и организационно-распорядительной документации;
28. 29.15. Организовать обеспечение работников отдела индивидуальными средствами защиты, контролировать ведение их учета и контроля исправности;
30. 31.16. Формировать бюджетную заявку на материально-техническое обеспечение всех видов работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закрепленных за отделом;
32. 33.17. Организовать работы по подготовке технологического оборудования, технических систем и агрегатов объектов НКИ, закрепленных за отделом, к проведению экспертизы промышленной безопасности, идентификации опасных производственных объектов, к постановке на учет в уполномоченном органе с оформлением всех отчетных документов по окончании экспертизы;
34. 35.18. Проводить контроль учета средств измерений, установленных на технологическом оборудовании системах и агрегатах, закрепленных за отделом, планировать и организовывать их своевременную поверку;
36. 37.19. Планировать, организовать, обеспечивать и контролировать подготовку персонала расчетов для проведения всех видов работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах;
38. 39.20. Организовать взаимодействие смежных эксплуатационных подразделений и сторонних организаций при проведении работ на объектах НКИ, в соответствии с требованиями нормативных и организационно - распорядительных документов.

Знания:

1.Правила создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан;
2. 3.2. Правила создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве;
4. 5.3. Правила утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации;
6. 7.4. Профиль, специализацию и особенности организационно-технологической структуры предприятия и отдела;
8. 9.5. Состав, назначение, устройство, общие характеристики, техническое состояние и правила эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов, закрепленных за отделом;
6. Основы и принципы безопасной эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ;
7. Принципы и методы планирования работ, технического обслуживания технологического оборудования, технических систем и агрегатов, производства ремонтных работ, рациональной эксплуатации технологического оборудования систем и агрегатов;
8. Порядок получения имущества и материальных средств для проведения эксплуатационных работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах. Порядок проведения работы по их учету и списанию, порядок проведения инвентаризации материальных средств, контроль за движением материальных средств;
9. Порядок документальной и технической подготовки технологического оборудования, технических систем и агрегатов объектов НКИ к проведению технических освидетельствований, технического диагностирования, автономных и комплексных испытаний, проверок на функционирование;
10. Порядок организации и ведения рекламационной работы: оформления уведомлений, сообщений о неисправностях, составления ведомостей дефектов и рекламационных актов, ведения (отработки и заполнения) технической и эксплуатационной документации;
11. Порядок оформления уведомлений, сообщений о неисправностях, составления ведомостей дефектов и рекламационных актов, ведения (отработки и заполнения) технической и эксплуатационной документации;
12. Перечень ответственных и опасных операций и работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, объектах НКИ, закрепленных за отделом;
13. Порядок взаимодействия со смежными эксплуатационными подразделениями и сторонними организациями при эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов, закрепленных за отделом;
14. Порядок и организация действий персонала при возникновении и ликвидации аварийных ситуаций на объектах НКИ;
15. Порядок применения средств индивидуальной и коллективной защиты при возникновении и ликвидации аварийных ситуаций на объектах НКИ;
16. Порядок и организация проведения расследований аварий и несчастных случаев на объектах НКИ.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2:
Организация, обеспечение, выполнение и контроль проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закрепленных за отделом в период подготовки и проведения пуска РКН, послепусковых ремонтно-восстановительных работ, согласно требованиям нормативной технической и эксплуатационной документации.

Навык 1:
Организация и проведение работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах в период сборки и испытаний РКН на ТК, предстартовой подготовке РКН на СК.

Умения:

1.Работать с технической, нормативной и организационно – распорядительной документацией, определяющей порядок мероприятий и операций при проведении работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закреплҰнных за отделом, в процессе сборки РКН, проведении проверок и испытаний РКН на ТК, предстартовой подготовки РКН на СК, проведении послепусковых ремонтно – восстановительных работ;
2. 3.2. Планировать, организовывать и контролировать выполнение мероприятий, операций на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах , закрепленных за отделом, в период сборки и испытаний РКН на ТК, предстартовой подготовки на СК, послепусковых ремонтно – восстановительных работ;
4. 5.3. Обеспечивать и контролировать соблюдение эксплуатационным персоналом требований нормативной технической и эксплуатационной документации, соблюдение конструкторской, проектной и технологической дисциплины, норм и правил охраны труда, производственной безопасности, производственной санитарии, требований охраны окружающей среды;
6. 7.4. Работать с современным оборудованием, приборами, аппаратурой и технологиями, связанными с процессами сборки и испытаний РКН на ТК и подготовки на СК;
8. 9.5. Работать с современными системами мониторинга и контроля технического состояния технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
10. 11.6. Организовывать, обеспечивать и координировать работу подчиненного персонала в процессе подготовки и проведении пуска РКН;
12. 13.7. Организовывать и руководить подчиненным персоналом при возникновении аварийных ситуаций;
14. 15.8. Обеспечивать и контролировать применение средств коллективной и индивидуальной защиты в процессе проведения работ на объектах НКИ;
16. 17.9. Организовывать и проводить расследование причин аварий, отказов, неисправностей, выхода оборудования из строя;
18. 19.10. Организовывать и проводить расследование причин получения травм и увечий персоналом группы в процессе производства работ на закрепленном технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, а также расследование несчастных случаев.

Знания:

1.Порядок организации и обеспечения проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах в процессе подготовки и поведения пуска РКН на ТК и СК;
2. 3.2. Принципы (приемы и методы) выполнения операций на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах при проведении работ в период подготовки и проведению пуска РКН;
4. 5.3. Порядок организации. управления, координации и контроля работы технологического оборудования, технических систем и агрегатов в период подготовки и проведения пуска РКН;
6. 7.4. Порядок организации взаимодействия со смежными эксплуатационными подразделениями и сторонними организациями при проведении работ на закрепленном оборудовании;
8. 9.5. Перечень работ, порядок организации и контроля приведения технологического оборудования, технических систем и агрегатов в исходное состояние после пуска РКН;
10. 11.6. Перечень опасных и ответственных операций при проведении работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закрепленных за отделом;
12. 13.7. Перечень возможных аварийных ситуаций на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закрепленных за отделом, при проведении работ в период подготовки и проведения пуска РКН и послепусковых ремонтно-восстановительных работ;
14. 15.8. Порядок действий при возникновении аварийных ситуаций. Порядок организации и проведения мероприятий по устранению аварийных ситуаций;
16. 17.9. Порядок применения средств индивидуальной и коллективной защиты;
18. 19.10. Порядок действий при оказании первой медицинской помощи.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 3:
Организация проведения работ по контролю технического состояния, сохранности и оценки эксплуатационной надежности технологического оборудования, технических систем и агрегатов, имущества и материальных средств, закреплҰнных за отделом, а также организация работ по устранению неисправностей, причин отказов, ремонту технологического оборудования, технических систем и агрегатов.

Навык 1:
Проведение оценки технического состояния технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ.

Умения:

1.Работать с технической, нормативной и организационно – распорядительной документацией, определяющей порядок мероприятий и операций при проведении всех видов работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах в процессе сборки РКН;
2. 3.2. Разрабатывать планы, графики проверок технологического оборудования, технических систем и агрегатов в соответствии с требованиями нормативной технической и эксплуатационной документации;
4. 5.3. Организовывать и контролировать работу по оценке и поддержанию технического состояния и сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
6. 7.4. Организовывать и контролировать проведение поиска и устранение неисправностей технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
8. 9.5. Организовывать и проводить анализ причин неисправностей, отказов, выходов оборудования из строя, разрабатывать план мероприятий по их предупреждению, проводить работы по рекламациям;
10. 11.6. Организовывать и контролировать проведение доработок технологического оборудования, технических систем и агрегатов по бюллетеням;
12. 13.7. Организовывать и контролировать поведение работ по техническому освидетельствованию, техническому диагностированию технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
14. 15.8. Организовывать и контролировать проведение работ по продлению назначенных показателей ресурса технологических оборудования, технических систем и агрегатов.

Знания:

1.Состав, назначение и устройство, принципы работы технологического оборудования, технических систем и агрегатов, закрепленных за отделом, их общие техническое характеристики, техническое состояние;
2. 3.2. Порядок организации всех видов технического обслуживания, ремонтных и профилактических работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах;
4. 5.3. Приемы и методы, порядок работы с системами мониторинга и контроля технического состояния и сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов, закрепленных за группой;
6. 7.4. Порядок организации и проведения поиска, анализа причин и устранения неисправностей, поломок, отказов и выходов из строя технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
8. 9.5. Порядок организации и проведения работ по техническому освидетельствованию, техническому диагностированию, продлению назначенных показателей ресурса технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
10. 11.6. Порядок организация и проведения работ по доработкам оборудования по бюллетеням;
12. 13.7. Порядок и организация проведения работ по продлению назначенных показателей ресурса технологического оборудования, технических систем и агрегатов.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 4:
Руководство подчиненным персоналом отдела при проведении всех видов работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, закреплҰнных за группой на объектах НКИ.

Навык 1:
Планирование, организация, обеспечение, координация и контроль работы подчиненного персонала отдела.

Умения:

1.Работать с технической, эксплуатационной и организационно – распорядительной документацией;
2. 3.2. Планировать, организовывать, обеспечивать и контролировать работу подчиненного персонала отдела в соответствии с общими планами и графиками работ предприятия;
4. 5.3. Контролировать и координировать работу эксплуатационного персонала отдела при выполнении всех видов работ на всех этапах эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ: ввод эксплуатацию, приведение в состояние готовности к использованию по назначению, поддержание в состоянии готовности к использованию по назначению, применения по назначению (подготовки и проведения пуска РКН), хранения, транспортирования, ремонта, вывода из эксплуатации, списания и утилизации;
6. 7.4. Планировать, организовывать материально – техническое обеспечение работ, проводимых эксплуатационным персоналом отдела в соответствии с нормативной технической, эксплуатационной и организационно – распорядительной документацией;
8. 9.5. Планировать и организовывать обеспечение персонала группы средствами индивидуальной защиты, необходимыми при проведении работ в соответствии с принятыми нормами обеспечения при проведении видов работ. Контролировать их использование;
10. 11.6. Контролировать соблюдение подчиненным персоналом при проведении работ конструкторской, проектной и технологической дисциплины, норм и правил по охране труда, производственной санитарии, производственной безопасности, требований природоохранных органов;
12. 13.7. Руководить действиями подчиненного персонала при возникновении и ликвидации аварийной ситуации при проведении работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на объектах НКИ;
14. 15.8. Проводить рассмотрение и отбор кандидатов на вакантные должности в отделе в соответствии с квалификационными требованиями;
16. 17.9. Организовывать и контролировать проведение подготовки эксплуатационного персонала отдела выполнению всех видов работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах объектов НКИ, закрепленных за отделом, в соответствии с требованиями нормативной технической, эксплуатационной, организационно-распорядительной документации, а также с соблюдением конструкторской, проектной и технологической дисциплины, норм и правил по охране труда, производственной санитарии, техники безопасности, требований природоохранных органов, органов технического надзора.

Знания:

1. Состав, назначение, технические характеристики, порядок выполнения ремонтных и профилактических работ, порядок проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, объектах НКИ, в период подготовки и проведения пуска РКН на ТК и СК, послепусковых ремонтно – восстановительных работ;
2. Штатная структура предприятия, отдела;
3. Квалификационные требования к персоналу отдела;
4. Принципы и методы организации, координации и контроля проведения работ в процессе подготовки и проведения всех видов работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на объектах НКИ согласно нормативной технической, эксплуатационной и организационно – технической документации;
5. Порядок и нормы материально – технического обеспечения работ, проводимых на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, объектах НКИ;
6. Порядок и нормы обеспечения персонала средствами индивидуальной защиты, комплектования объектов НКИ средствами коллективной защиты. Порядок использования средств индивидуальной и коллективной защиты;
7. Нормы и требования охраны труда, производственной безопасности и санитарии, охраны окружающей среды при производстве работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на объектах НКИ;
8. Перечень опасных и ответственных операций, проводимых на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах объектов НКИ;
9. Порядок действий при возникновении и ликвидации аварийной ситуации при эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Требования к личностным компетенциям

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

Директор филиала.

Директор технический.

Начальник центра (в прочих областях).

13. Карточка профессии "Главный инженер (в прочих отраслях)"

Код группы:

1329-1

Код наименования занятия:

1329-1-002

Наименование профессии:

Главный инженер (в прочих отраслях).

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих"
(Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003). Параграф 15. Главный инженер.

Уровень профессионального образования:

Уровень образования: Послевузовское образование (магистратура, резидентура).

Специальность: Инженерия и инженерное дело.

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 10 лет, в том числе не менее 5 лет на руководящих должностях по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессии:

Основная цель деятельности:

Организация, обеспечение и контроль технической эксплуатации объектов РКТ и объектов НКИ.

Описание трудовых функций:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Планирование, организация, обеспечение и координация работы подразделений, эксплуатирующих технологическое оборудование, технические системы и агрегаты на объектах НКИ, согласно требованиям нормативной технической и эксплуатационной документации;
2. Организация, обеспечение, выполнение и контроль проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах в период подготовки и проведения пуска РКН, послепусковых ремонтно-восстановительных работ, согласно требованиям нормативной технической и эксплуатационной документации;
3. Организация, обеспечение и контроль поддержания эксплуатационными подразделениями технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ в технически исправном состоянии, в состоянии готовности к использованию по назначению;
4. Организация взаимодействия и координация работы персонала эксплуатационных подразделений при проведении всех видов работ на всех этапах эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов объектов НКИ.

Дополнительные трудовые функции:

Трудовая функция 1:
Планирование, организация, обеспечение и координация работы подразделений, эксплуатирующих технологическое оборудование, технические системы и агрегаты на объектах НКИ, согласно требованиям нормативной технической и эксплуатационной документации.

Навык 1:
Планирование и организация производственных процессов в эксплуатационных подразделениях, планирование и управление ресурсами.

Умения:

1. Работать с технической, нормативной и организационно – распорядительной документацией, определяющей порядок проведения всех видов работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, на всех этапах эксплуатации;
2. Планировать, организовывать, обеспечивать и контролировать выполнение всех видов работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на всех этапах эксплуатации;
3. Обеспечивать и контролировать соблюдение эксплуатационным персоналом требований нормативной технической и эксплуатационной документации, соблюдение конструкторской, проектной и технологической дисциплины, норм и правил охраны труда, производственной безопасности, производственной санитарии, требований охраны окружающей среды при выполнении всех видов работ на всех этапах эксплуатации;
4. Организовывать, обеспечивать и контролировать проведение всех видов работ на всех этапах эксплуатации в эксплуатационных подразделениях по поддержанию в постоянном технически исправном состоянии и готовности к применению по назначению технологического оборудования, систем и агрегатов, технических систем, зданий и сооружений КРК;
5. Обобщать и анализировать все виды эксплуатационной деятельности эксплуатационных подразделений на объектах НКИ;
6. Организовывать и контролировать проведение комплекса работ по продлению назначенных показателей ресурса технологического оборудования, систем и агрегатов, технических систем, зданий и сооружений КРК;
7. Организовывать подготовку предложений от эксплуатационных подразделений для формирования бюджетной заявки на материально-техническое обеспечение поддержания в постоянном технически исправном состоянии, готовности к применению по назначению и эксплуатации объектов НКИ;
8. Осуществлять планирование и организацию выполнения работ по подготовке объектов НКИ к проведению экспертизы промышленной безопасности, идентификации опасных производственных объектов, к постановке на учет в уполномоченном органе с оформлением всех отчетных документов по окончании экспертизы;
9. Организовывать и контролировать проведение рекламационной работы на объектах НКИ с составлением всех отчетных документов;
10. Организовывать и контролировать учет и контроль эксплуатации средств измерений, установленных на технологическом оборудовании, системах и агрегатах, технических системах объектов НКИ, закрепленных за эксплуатационными подразделениями, планированием их поверки;
11. Организовывать подготовку персонала расчетов эксплуатационных подразделений для проведения всех видов работ на технологическом оборудовании, системах и агрегатах, технических системах зданий и сооружений КРК, а также соблюдение ими правил безопасности и охраны труда, технологической дисциплины;
12. Организовывать взаимодействие с персоналом сторонних организаций в соответствии с требованиями нормативных документов по вопросам порядка взаимодействия при совместной эксплуатации объектов НКИ КРК;
13. Руководить разработкой мероприятий по реконструкции и модернизации организации, предотвращению вредного воздействия производства на окружающую среду, бережному использованию природных ресурсов, созданию безопасных условий труда и повышению технической культуры производства;
14. Обеспечивать эффективность проектных решений, своевременную и качественную подготовку производства, техническую эксплуатацию, ремонт и модернизацию оборудования;
15. Осуществлять контроль за соблюдением проектной, конструкторской и технологической дисциплины, порядка по безопасности и охране труда, производственной санитарии и пожарной безопасности, требований природоохранных, санитарных органов, а также органов, осуществляющих технический надзор;
16. Организовывать обучение и повышение квалификации рабочих и специалистов и обеспечивает постоянное совершенствование подготовки персонала.

Знания:

1.Правила создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан;
2. 3.2. Правила создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве;
4. 5.3. Правила утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации;
6. 7.4. Штатную структуру, специализацию и особенности организационно-технологической структуры предприятия. Правила трудового распорядка;
8. 9.5. Общий состав, назначение, общие характеристики, техническое состояние и правила эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ;
10. 11.6. Основы и принципы безопасной эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ;
12. 13.7. Конструктивные особенности, назначение и режимы работы, правила эксплуатации и порядок взаимодействия (агрегатов, систем и подразделений) центра эксплуатации при выполнении технологических операций;
14. 15.8. Порядок организации эксплуатации объектов НКИ, в том числе опасных производственных объектов;
16. 17.9. Порядок планирования работы оборудования и производства ремонтных работ, рациональной эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
18. 19.10. Порядок получения имущества и материальных средств для проведения эксплуатационных работ на закрепленном оборудовании. Порядок проведения работы по их учету и списанию, порядок работы комиссии по инвентаризации материальных средств, контроль за движением материальных средств;
20. 21.11. Терминология, применяемая в специальной и справочной литературе по эксплуатации объектов НКИ, производственных инструкциях;
22. 23.12. Перечень ответственных и опасных операций и работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, объектах НКИ;
24. 25.13. Порядок и планирование взаимодействия со сторонними организациями при эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ;
26. 27.14. Порядок оформления и подачи заявок на получение имущества и материальных средств, проведение работы по их учету и списанию, порядок работы комиссии по инвентаризации материальных средств, контроль за движением материальных средств.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2:
Организация, обеспечение, выполнение и контроль проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах в период подготовки и проведения пуска РКН, послепусковых ремонтно-восстановительных работ, согласно требованиям нормативной технической и эксплуатационной документации.

Навык 1:
Проведение работ на технологическом оборудовании, технических систем и агрегатах в период работ по сборке и испытаниям РКН на ТК, предстартовой подготовке РКН на СК, а также в период проведения ремонтно – восстановительных послепусковых работ.

Умения:

1.Работать с технической, нормативной и организационно-распорядительной документацией, определяющей порядок проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на объектах НКИ в период подготовки проведения пуска РКН и послепусковых ремонтно-восстановительных работ;
2. 3.2. Планировать, организовывать, обеспечивать и координировать проведение работ эксплуатационными подразделениями по приведению в готовность к использованию по назначению и поддержанию в требуемой степени готовности технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ;
4. 5.3. Систематизировать и контролировать взаимодействие эксплуатационных подразделений при выполнении технологических операций в период подготовки и проведения пуска РКН и послепусковых ремонтно-восстановительных работ;
6. 7.4. Организовывать и координировать взаимодействие эксплуатационных подразделений с предприятиями промышленности и КБ при подготовке и проведении пуска РКН;
8. 9.5. Проводить документальное оформление работ по подготовке и проведению пуска РКН;
10. 11.6. Анализировать результаты проводимых работ и готовить заключения, решения по результатам;
12. 13.7. Контролировать соблюдение эксплуатационным персоналом при выполнении работ требований нормативной технической и эксплуатационной документации, соблюдение конструкторской, проектной и технологической дисциплины, норм и правил охраны труда, производственной безопасности, производственной санитарии, требований охраны окружающей среды;
14. 15.8. Организовывать и координировать действия эксплуатационного персонала при возникновении аварийных ситуаций;
16. 17.9. Обеспечивать и контролировать применение средств коллективной и индивидуальной защиты в процессе проведения работ на объектах НКИ;
18. 19.10. Организовывать проведение расследования причин аварий, отказов, неисправностей, выхода оборудования из строя;
20. 21.11. Организовывать и контролировать проведение расследования причин получения травм и увечий эксплуатационным персоналом в процессе производства работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, а также расследование несчастных случаев;
22. 23.12. Самостоятельно осуществлять поиск, анализ и оценку информации, необходимой для решения профессиональных задач.

Знания:

1.Принципы и методы планирования технологических работ (операций) на объектах НКИ в период подготовки и проведения пуска РКН;
2. 3.2. Порядок и виды обеспечения работ эксплуатационных подразделений в переход подготовки и проведения пуска РКН и послепусковых ремонтно – восстановительных работ;
4. 5.3. Порядок организации и проведения работ на технологическом оборудовании. технических системах и агрегатах на объектах НКИ в период подготовки и проведения пуска РКН и послепусковых ремонтно – восстановительных работ;
6. 7.4. Порядок планирования и организации взаимодействия смежных эксплуатационных подразделений предприятия при проведении работ по подготовке и проведению пуска РКН;
8. 9.5. Порядок планирования и организация взаимодействия с предприятиями (организаций) промышленности и КБ при проведении подготовки и пуска РКН;
10. 11.6. Профессиональные знания состава, конструкции, принципов и технологии работы технологического оборудования, технических систем и агрегатов объектов НКИ;
12. 13.7. Порядок документального оформления работ по подготовке и проведению пуска РКН. Знание методологии служебной (технической) переписки, делопроизводства;
14. 15.8. Требования безопасности и охраны труда, норм промышленной безопасности. технологической дисциплины и защиты окружающей среды в пределах зоны ответственности;
16. 17.9. Порядок действий при возникновении нештатных и аварийных ситуаций на объектах НКИ.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 3:
Организация, обеспечение и контроль поддержания эксплуатационными подразделениями технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ в технически исправном состоянии, в состоянии готовности к использованию по назначению.

Навык 1:
Проведение работ по контролю технического состояния технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ.

Умения:

1. Работать с технической, нормативной и организационно – распорядительной документацией, определяющей порядок проведения мероприятий и операций при проведении работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на объектах НКИ;
2. Организовать проведение периодических проверок технического состояния технологического оборудования, технических систем и агрегатов объектов
ОНКИ, проведение автономных, комплексных испытаний, контролировать проведение операций, определенных перечнем контролируемых операций, в соответствии с установленными нормами;
3. Организовывать, обеспечивать и контролировать (корректировать) деятельность эксплуатационных подразделений по поддержанию в постоянном технически исправном состоянии, готовности к применению по назначению технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ, согласно ЭД;
4. Организовывать и координировать подготовку предложений от эксплуатационных подразделений для формирования бюджетной заявки на материально-техническое обеспечение и пополнение ЗИП для поддержания в постоянном технически исправном состоянии, готовности к применению по назначению технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ;
5. Организовывать и контролировать проведение комплекса работ по продлению назначенных показателей ресурса технологического оборудования, технических систем и агрегатов, зданий и сооружений КРК;
6. Планировать и организовывать выполнение работ по подготовке технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ к проведению экспертизы промышленной безопасности, идентификации опасных производственных объектов, к постановке на учет в уполномоченном органе с оформлением всех отчетных документов по окончании экспертизы;
7. Организовывать и обеспечивать своевременное и качественное проведение ремонта технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ, работ по бюллетеням, техническим решениям и техническим заданиям;
8. Организовывать своевременное выявление, устранение и учет неисправностей на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах объектов НКИ, закрепленных за эксплуатационными подразделениями, контролировать правильность и своевременность составления рекламационных актов;
9. Организовывать и координировать работу с предприятиями промышленности, организовывать взаимодействие их взаимодействие с эксплуатационными подразделениями;
10. Планировать и организовывать учет и поверку средств измерений, установленных на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на объектах НКИ, закрепленных за эксплуатационными подразделениями;
11. Организовывать и контролировать учет, порядок хранения и внесения изменений в конструкторскую и эксплуатационную документацию технической библиотеки в соответствии с требованиями нормативных документов.

Знания:

1. Требования ЭД по поддержанию технологического оборудования, технических систем и агрегатов объектов НКИ в технически исправном состоянии в масштабе предприятия;
2. Основные требования по организации и обеспечения безопасной эксплуатации опасных производственных объектов в составе НКИ;
3. Принципы и методы планирования и организации работ, технического обслуживания технологического оборудования, технических систем и агрегатов, производства ремонтных работ, рациональной эксплуатации технологического оборудования систем и агрегатов объектов НКИ;
4. Порядок документальной подготовки проведения технических освидетельствований, автономных и комплексных испытаний, проверок на функционирование технологического оборудования, технических систем и агрегатов объектов НКИ;
5. Порядок ведения рекламационной работы: оформления уведомлений, сообщений о неисправностях, составления ведомостей дефектов и рекламационных актов, ведения (отработки и заполнения) технической и эксплуатационной документации;
6. Порядок оформления уведомлений, сообщений о неисправностях, составления ведомостей дефектов и рекламационных актов, ведения (отработки и заполнения) технической и эксплуатационной документации;
7. Порядок взаимодействия с предприятиями промышленности и КБ;
8. Порядок выполнения требований охраны труда, промышленной, пожарной безопасности и экологии.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 4:
Организация взаимодействия и координация работы персонала эксплуатационных подразделений при проведении всех видов работ на всех этапах эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов объектов НКИ.

Навык 1:
Планирование, организация, обеспечение, координация и контроль работы эксплуатационных подразделений предприятия.

Умения:

1. Работать с технической, эксплуатационной и организационно – распорядительной документацией в рамках организации работ эксплуатационного персонала;
2. Планировать работу эксплуатационных подразделений предприятия на всех этапах эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ: ввод эксплуатацию, приведение в состояние готовности к использованию по назначению, поддержание в состоянии готовности к использованию по назначению, применения по назначению (подготовки и проведения пуска РКН), хранения, транспортирования, ремонта, вывода из эксплуатации, списания и утилизации;
3. Организовывать и контролировать работу персонала эксплуатационных подразделений в соответствии с общими планами и графиками работ предприятия;
4. Контролировать соблюдение эксплуатационным персоналом при проведении работ конструкторской, проектной и технологической дисциплины, норм и правил по охране труда, производственной санитарии, производственной безопасности, требований природоохранных органов;
5. Планировать и организовывать обеспечение эксплуатационного персонала средствами индивидуальной и коллективной защиты, необходимыми при проведении работ в соответствии с принятыми нормами обеспечения при проведении видов работ, организовывать их учет, хранение, контроль исправности;
6. Контролировать соблюдение эксплуатационным персоналом при проведении работ конструкторской, проектной и технологической дисциплины, норм и правил по охране труда, производственной санитарии, производственной безопасности, требований природоохранных органов;
7. Организовывать и контролировать проведение подготовки эксплуатационного персонала отдела выполнению всех видов работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах объектов НКИ в соответствии с требованиями нормативной технической, эксплуатационной, организационно-распорядительной документации, а также с соблюдением конструкторской, проектной и технологической дисциплины, норм и правил по охране труда, производственной санитарии, техники безопасности, требований природоохранных органов, органов технического надзора;
8. Организовывать и координировать действия эксплуатационного персонала при возникновении и ликвидации нештатной или аварийной ситуации при проведении работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на объектах НКИ;
9. Участвовать в проведении анализа причины аварий, травматизма работников эксплуатационных подразделений, нарушений правил и мер безопасности, принимать меры по их предупреждению и организовывать доведение их до работников эксплуатационных подразделений;
10. Контролировать профессиональное соответствие выполняемым производственным задачам работников эксплуатационных подразделений через профессиональный отбор, адаптацию, подготовку, инструктажи и обучение безопасным приемам и методам ведения работ;
11. Контролировать состояние охраны труда на рабочих местах, санитарно-гигиенические и санитарно-бытовые условия труда, предоставление работникам достоверной информации об условиях труда, видах и степени опасности производственных вредностей.

Знания:

1.Штатная структура предприятия;
2. 3.2. Квалификационные требования к персоналу эксплуатационных подразделений предприятия;
4. 5.3. Состав, назначение, технические характеристики оборудования;
6. 7.4. Основные нормативные технические и организационно – распорядительные документы по организации работ по эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов объектов НКИ;
8. 9.5. Общий порядок, принципы и методы организации работы персонала эксплуатационных подразделений при выполнении ремонтных и профилактических работ, порядок организации работы персонала эксплуатационных подразделений на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, объектах НКИ, в период подготовки и проведения пуска РКН на ТК и СК, послепусковых ремонтно – восстановительных работ;
10. 11.6. Порядок и нормы материально – технического обеспечения работ, проводимых на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах, объектах НКИ;
12. 13.7. Порядок и нормы обеспечения персонала средствами индивидуальной защиты, комплектования объектов НКИ средствами коллективной защиты. Порядок использования средств индивидуальной и коллективной защиты;
14. 15.8. Нормы и требования охраны труда, производственной безопасности и санитарии, охраны окружающей среды при производстве работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на объектах НКИ при проведении всех видов работ;
16. 17.9. Перечень опасных и ответственных операций, проводимых на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах объектов НКИ;
18. 19.10. Порядок действий при возникновении и ликвидации аварийной ситуации при эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
20. 21.11. Порядок проведения анализа причин аварий, травматизма работников эксплуатационных подразделений, нарушений правил и мер безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность;
Стратегическое мышление;
Умение работать в команде;
Аналитическое мышление;
Способность к обучению и самообучению;
Инициативность.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

Начальник центра (в прочих областях).

14. Карточка профессии "Начальник центра (в прочих областях)"

Код группы:

1329-1

Код наименования занятия:

1329-1-044

Наименование профессии:

Начальник центра (в прочих областях).

Уровень квалификации по ОРК:

Подуровень квалификации по ОРК:

Уровень квалификации по ЕТКС работ и профессий рабочих, КС, типовых квалификационных характеристик:

Уровень профессионального образования:

Уровень образования: Послевузовское образование (магистратура, резидентура).

Специальность: Инженерия и инженерное дело.

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 7 лет, в том числе не менее 5 лет на руководящих должностях по инженерно-техническим специальностям.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Другие возможные наименования профессии:

Основная цель деятельности:

Руководство и управление центром эксплуатации объектов НКИ КРК.

Описание трудовых функций:

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1.Организация и контроль разработки программ, планов и графиков проведения работ центра эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ КРК;
2.Формирование бюджетной заявки центра эксплуатации для материально-технического обеспечения проведения работ по поддержанию технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ КРК в технически исправном состоянии, готовности к применению по назначению;
3.Организация, контроль и координация работы эксплуатационных подразделений центра эксплуатации по поддержанию в постоянном технически исправном состоянии, готовности к применению по назначению и применению по назначению технологического оборудования, технических систем и агрегатов, зданий и сооружений на объектах НКИ КРК согласно нормативно – правовым, нормативным техническим, эксплуатационным документам на оборудование, системы и агрегаты;
4.Организация и контроль сохранности оборудования, имущества, материальных средств, закрепленных за эксплуатационными подразделениями центра эксплуатации объектов НКИ КРК.

Дополнительные трудовые функции:

Трудовая функция 1
Организация и контроль разработки программ, планов и графиков проведения работ центра эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ КРК.

Навык 1:
Формирование планов и графиков проведения всех видов работ эксплуатационных подразделений центра эксплуатации объектов НКИ КРК на всех этапах эксплуатации объектов НКИ КРК.

Умения:

1.Самостоятельно разрабатывать и выдвигать различные варианты решения профессиональных задач с применением теоретических знаний и практического опыта;
2. 3.2. Организовывать и координировать разработку планов и графиков работ структурных подразделений центра эксплуатации объектов НКИ в рамках общих целей и задач предприятия;
4. 5.3. Обеспечивать исполнение принимаемых решений, сформированных планов и графиков работы центра эксплуатации НКИ КРК;
6. 7.4. Проводить анализ работы и оценивать результаты деятельности центра эксплуатации НКИ КРК, а также представляемой отчетности о деятельности структурных подразделений центра эксплуатации объектов НКИ КРК. Корректировать планы работ центра эксплуатации на основе анализа;
8. 9.5. Проводить консультации с руководством предприятия, руководством сторонних организаций и предприятий в рамках планирования и обеспечения выполнения задач центра эксплуатации объектов НКИ КРК;
10. 11.6. Вносить предложения по пересмотру стратегии, политики центра эксплуатации объектов НКИ КРК и предприятия, выдавать рекомендации и готовить доклады;
12. 13.7. Обеспечение соблюдения предприятием соответствующего законодательства и нормативных положений.

Знания:

1.Профиль, специализацию и особенности организационно-технологической структуры предприятия и центра эксплуатации объектов НКИ КРК;
2. 3.2. Общий состав, назначение, устройство, общие характеристики, техническое состояние и правила эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ КРК;
4. 5.3. Перечень ответственных и опасных операций и работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на объектах НКИ КРК. Основы и принципы безопасной эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ КРК;
6. 7.4. Принципы и методы планирования, организации, контроля рациональной эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ КРК;
8. 9.5. Принципы и методы планирования, организации, координации проведения технического обслуживания, ремонтных и профилактических работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на объектах НКИ КРК;
10. 11.6. Порядок взаимодействия со сторонними организациями при эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ КРК.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 2:
Формирование бюджетной заявки центра эксплуатации для материально-технического обеспечения проведения работ по поддержанию технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ КРК в технически исправном состоянии, готовности к применению по назначению.

Навык 1:
Обеспечение эксплуатационных подразделений центра эксплуатации материально – технических ресурсами.

Умения:

1. Определять цели и задачи центра эксплуатации объектов НКИ КРК в области материально – технического обеспечения;
2. Разрабатывать стратегию обеспечения ресурсами в соответствии с целями и задачами центра эксплуатации объектов НКИ КРК;
3. Определять приоритеты в обеспечении ресурсами различных видов работ в центре эксплуатации объектов НИК КРК;
4. Формировать объемы необходимого материально – технического обеспечения выполнения работ на объектах НКИ КРК, согласно целям и задачам центра эксплуатации объектов НКИ КРК;
5. Определять оптимальный уровень запасов материально технических ресурсов в центре эксплуатации объектов НКИ КРК;
6. Формировать бюджетную заявку для проведения закупки материально – технических ресурсов, необходимых для проведения работ;
7. Разрабатывать и внедрять систему контроля, мониторинга и управления материально – техническими ресурсами в центре эксплуатации объектов НКИ КРК;
8. Проводить контроль за исполнением планов и достижением целей в области обеспечения ресурсами;
9. Анализ и корректировка системы обеспечения ресурсами на основе результатов контроля и мониторинга;
10. Организация взаимодействия со сторонними предприятиями и организациями с целью эффективного обеспечения работ, проводимых в центре эксплуатации объектов НКИ КРК, материально-техническими ресурсами.

Знания:

1. Порядок и технологии проведения работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах центра эксплуатации объектов НКИ КРК;
2. Понимание требований к материально – техническому обеспечению видов работ;
3. Общие характеристики и свойства материально – технических ресурсов, используемых при выполнении работ;
4. Основные принципы логистики в области транспортировки и хранения ресурсов;
5. Основные принципы и методы закупок, формирования бюджетной заявки на приобретение материально – технических ресурсов;
6. Основные принципы и методы управления запасами, знание систем управления запасами, включая контроль за уровнем запасов, заказом материально – технических ресурсов и их поставками.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 3:
Организация, контроль и координация работы эксплуатационных подразделений центра эксплуатации по поддержанию в постоянном технически исправном состоянии, готовности к применению по назначению и применению по назначению технологического оборудования, технических систем и агрегатов, зданий и сооружений на объектах НКИ КРК согласно нормативно – правовым, нормативным техническим, эксплуатационным документам на оборудование, системы и агрегаты.

Навык 1:
Планирование, организация и координирование работ по эксплуатации технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ КРК.

Умения:

1. Проводить мониторинг, корректировку и оценку деятельности эксплуатационных подразделений центра эксплуатации объектов НКИ КРК по достижению целей и реализации политики предприятия;
2. Планировать и организовывать в соответствии с нормативно – правовой, нормативной технической, эксплуатационной и организационно – распорядительной документацией, производственную, хозяйственную и финансово – экономическую деятельность центра эксплуатации объектов НКИ КРК;
3. Распределять задачи и ресурсы между структурными подразделениями центра эксплуатации объектов НКИ КРК;
4. Координировать работу и взаимодействие структурных подразделений центра эксплуатации для достижения общих целей;
5. Контролировать выполнение задач и достижение целей структурных подразделений центра эксплуатации объектов НКИ КРК;
6. Анализировать результаты работы структурных подразделений центра эксплуатации и принимать корректирующие меры;
7. Контролировать соблюдение персоналом структурных подразделений центра эксплуатации объектов НКИ КРК норм и требований нормативно – правовых, нормативных технических, эксплуатационных документов на технологическое оборудование, технические системы и агрегаты, норм и требований охраны труда, промышленной безопасности, охраны окружающей среды;
8. Контролировать проведение подготовки эксплуатационного персонала центра эксплуатации к выполнению всех видов работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах объектов НКИ в соответствии с требованиями нормативной технической, эксплуатационной, организационно-распорядительной документации, а также с соблюдением конструкторской, проектной и технологической дисциплины, норм и правил по охране труда, производственной санитарии, техники безопасности, требований природоохранных органов, органов технического надзора;
9. Организовывать, контролировать и координировать действия эксплуатационного персонала при возникновении и ликвидации нештатной или аварийной ситуации при проведении работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на объектах НКИ;
10. Организовывать проведение анализа причины аварий, травматизма работников эксплуатационных подразделений, нарушений правил и мер безопасности, обеспечивать принятие мер по их предупреждению и организовывать доведение их до работников эксплуатационных подразделений;
11. Расследовать причины аварий, повышенного износа и отказов в работе оборудования, принимать меры по их предупреждению;
12. Выявлять случаи нарушения технических требований, технологических регламентов, правил эксплуатации и технического обслуживания технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ КРК;
13. Оценивать профессиональное соответствие выполняемым производственным задачам работников эксплуатационных подразделений центра эксплуатации. Развивать штатную структуру центра эксплуатации через профессиональный отбор, адаптацию, подготовку, инструктажи и обучение работников безопасным приемам и методам ведения работ;
14. Обеспечивать контроль соблюдения требований охраны труда на рабочих местах, санитарно – гигиенические и санитарно – бытовые условия труда, предоставление работникам достоверной информации об условиях труда, видах и степени опасности производственных вредностей.

Знания:

1. Правила создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан;
2. Правила создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве;
3. Правила утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации;
4. Основные требования нормативных документов по организации и обеспечения безопасной эксплуатации опасных производственных объектов в составе НКИ;
5. Основные принципы и методы планирования, организации, контроля и координирования рациональной эксплуатации структурными подразделениями центра эксплуатации объектов НКИ КРК;
6. Принципы и методы планирования и организации работ по техническому обслуживанию технологического оборудования, технических систем и агрегатов, производства ремонтных работ технологического оборудования систем и агрегатов объектов НКИ;
7. Порядок проведения технических освидетельствований, автономных и комплексных испытаний, проверок на функционирование технологического оборудования, технических систем и агрегатов объектов НКИ;
8. Порядок ведения рекламационной работы: оформления уведомлений, сообщений о неисправностях, составления ведомостей дефектов и рекламационных актов, ведения (отработки и заполнения) технической и эксплуатационной документации;
9. Порядок организации взаимодействия структурных подразделений центра эксплуатации при проведении всех видов работ на всех этапах эксплуатации объектов НКИ КРК;
10. Порядок проведения анализа результатов работы структурных подразделений центра эксплуатации и принимать корректирующие меры;
11. Порядок организации взаимодействия с предприятиями промышленности и КБ.
12. Порядок организации проведения расследований причин аварий, отказов, неисправностей в работе технологического оборудования, технических систем и агрегатов;
13. Требования нормативных документов по охране труда, промышленной, пожарной безопасности и экологии;
14. Порядок организации проведения расследования причин травматизма работников центра эксплуатации и несчастных случаев при проведении работ на технологическом оборудовании, технических системах и агрегатах на объектах НКИ КРК.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется.

Трудовая функция 4:
Организация и контроль сохранности оборудования, имущества, материальных средств, закрепленных за эксплуатационными подразделениями центра эксплуатации объектов НКИ КРК.

Навык 1:
Организация и контроль сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов, материальных средств и ресурсов, иного имущества, закрепленных за структурными подразделениями центра эксплуатации объектов НКИ КРК.

Умения:

1. Проводить мониторинг и анализировать данные о необходимых мерах по обеспечению сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ КРК, закрепленных за структурными подразделениями центра эксплуатации;
2. Определять необходимость и планировать необходимые мероприятия по обеспечению сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов, материальных средств и ресурсов, иного имущества, закрепленного за структурными подразделениями центра эксплуатации;
3. Организовывать и контролировать принятие мер в структурных подразделениях центра эксплуатации по обеспечению сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ КРК, согласно требованиям нормативной технической, организационно – распорядительной, документации эксплуатационной документации;
4. Организовывать материально – техническое обеспечение мероприятий по сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ КРК.

Знания:

1. Нормы и правила обеспечения сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ КРК, согласно требованиям нормативной технической, организационно – распорядительной, документации эксплуатационной документации;
2. Порядок проведения мониторинга необходимых мер по обеспечению сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ КРК, закрепленных за структурными подразделениями центра эксплуатации;
3. Порядок планирования мероприятий по обеспечению сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов, материальных средств и ресурсов, иного имущества, закрепленного за структурными подразделениями центра эксплуатации;
4. Порядок организации и проведения контроля необходимых мер в структурных подразделениях центра эксплуатации по обеспечению сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ КРК;
5. Порядок организации материально – технического обеспечение мероприятий по сохранности технологического оборудования, технических систем и агрегатов на объектах НКИ КРК.

Возможность признания навыков:

Не рекомендуется.

Требования к личностным компетенциям:

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

Директор (заведующий) филиала.

Руководитель филиала (сети).

Директор технический.

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

15. Наименование государственного органа: Министерство цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан;

Исполнитель: Тулеукатова Диана Серікқызы;

E-mail: d.tuleukatova@mdai.gov.kz;

Номер телефона: +7 (7172) 64 75 22.

16. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

Акционерное общество "Совместное Казахстанско-Российское предприятие "Байтерек";

Руководитель проекта: Жуков Андрей Александрович;

E-mail: zhukov-68@list.ru;

Номер телефона: +7 (705) 952 67 31.

17. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол заседания Отраслевого совета по профессиональным квалификациям в области космической деятельности № 4 от 21 октября 2024 года.

18. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение Национального органа по профессиональным квалификациям по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта от 28 ноября 2024 г.

19. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": Экспертное заключение Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен" от 18 ноября 2024 г.

20. Номер версии и год выпуска: Версия 2, 2024 г.

21. Дата ориентировочного пересмотра: 01.12.2027 г.

Ғарыш қызметі салаcындағы кәсіптік стандарттарды бекіту туралы

"Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің ғарыштық және жерүсті сегменттерін пайдалану" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

2-тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

3-тарау. Кәсіптердің карточкалары

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

"Ғарыштық суреттерді бастапқы өңдеу және сапасын бақылау" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

2-тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

3-тарау. Кәсіптер карточкасы

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

"Ғарыш аппараттары мен ғарыштық жүйелерді жобалау" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

2-тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

3-тарау. Кәсіп карточкалары

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

"Зымыран-ғарыш техникасын және жердегі ғарыш инфрақұрылымы объектілерін пайдалану" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

2-тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

3-тарау. Кәсіптердің карточкалары

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

Об утверждении профессиональных стандартов в области космической деятельности

Профессиональный стандарт "Эксплуатация космического и наземного сегментов космической системы дистанционного зондирования Земли"

Глава 1. Общие положения

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

Глава 3. Карточки профессий

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

Профессиональный стандарт "Первичная обработка и контроль качества космических снимков"

Глава 1. Общие положения

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

Глава 3. Карточки профессий

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

Профессиональный стандарт: "Проектирование космических аппаратов и космических систем"

Глава 1. Общие положения

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

Глава 3. Карточки профессий

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

Профессиональный стандарт "Эксплуатация ракетно-космической техники и объектов наземной космической инфраструктуры"

Глава 1. Общие положения

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

Глава 3. Карточки профессий