Ертіс ауданы бойынша 2024-2028 жылдарға арналған коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламасын бекіту туралы

Павлодар облысы Ертіс аудандық мәслихатының 2024 жылғы 14 тамыздағы № 90-24-8 шешімі

Қазақстан Республикасының Экология кодексінің 365-бабы 3- тармағының 1) тармақшасына, Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Заңының 6-бабы 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес, Ертіс аудандық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

1. Осы шешімнің қосымшасына сәйкес Ертіс ауданы бойынша 2024-2028 жылдарға арналған Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламасы бекітілсін.

2. Осы шешімнің орындалуын бақылау Ертіс аудандық мәслихатының экология, бизнесті және өндірісті қолдау жөніндегі тұрақты комиссиясына жүктелсін.

3. Осы шешім қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді.

Ертіс аудандық мәслихатының төрағасы

Б. Шингисов

Ертіс аудандық мәслихатының 2024 жылғы 14 тамыздағы № 90-24-8 шешімімен БЕКІТІЛГЕН

ПАВЛОДАР ОБЛЫСЫ ЕРТІС АУДАНЫНЫҢ 2024 - 2028 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН КОММУНАЛДЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУ БАҒДАРЛАМАСЫ

МАЗМҰНЫ

№	Атауы
1	Бағдарлама паспорты	3
2	Терминдер мен анықтамалар, қабылданған қысқартулар	6
3	Кіріспе	8
4	1. Коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру	9
5	2. Қатты тұрмыстық қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесіне қатысушылардың міндеттері	10
6	3. Қатты тұрмыстық қалдықтарды жинаудың орталықтандырылмаған жүйесіне қатысушылардың міндеттері	11
7	4. Аймақтың жалпы мәліметтері	12
8	5. Қалдықтарды басқарудың ағымдағы жағдайын талдау	13
9	6. Бағдарламаның мақсаты, міндеттері және нысаналы көрсеткіштері	18
10	7. Бағдарламаның негізгі бағыттары, қойылған мақсаттарға қол жеткізу жолдары және тиісті шаралар	21
11	8. Іс-шаралар жоспары	25
12	Қосымшалар	32

1. Бағдарлама паспорты

Бағдарлама атауы	Павлодар облысы Ертіс ауданының коммуналдық қалдықтарды басқарудың 2024-2028 жылдарға арналған бағдарламасы
Бағдарламаны әзірлеу себептері	Қазақстан Республикасының 2021 жылғы 2 қаңтардағы № 400-VI ҚРЗ Экологиялық Кодексінің 365-бабы
Бағдарламаны іске асыру мерзімі	2024 – 2028 жылдар
Жауапты мемлекеттік орган	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" коммуналдық мемлекеттік мекемесі
Бағдарламаның мақсаттары	Павлодар облысы Ертіс ауданының аумағында өндіріс және тұтыну қалдықтарымен жауапты жұмыс істеуді, қалдықтардың пайда болуын болдырмау мен азайтуды, оларды екінші шаруашылық айналымға тартуды қамтамасыз ететін коммуналдық қалдықтарды басқарудың тиімді жүйесін құру, оның ішінде: - экологиялық бағдарлануға сәйкес қалдықтарды жинау, сақтау, орналастыру, қайта өңдеу, кәдеге жарату инфрақұрылымын құру және дамыту; - экологиялық және санитариялық-эпидемиологиялық заңнаманың талаптарына сәйкес келмейтін аумақтарды рекультивациялау не оларды жою үшін объектілерді айқындау; - қалдықтарды қайта өңдеу үлесіне қол жеткізу үшін жағдайларды қамтамасыз ету-жиналған қалдықтардың жалпы көлемінің 20% ; - экологиялық ағарту және қалдықтармен жауапты жұмыс істеу бойынша халықтың экологиялық мәдениетін қалыптастыру.
Бағдарламаның негізгі іс-шаралары	1) Павлодар облысы Ертіс ауданының коммуналдық қалдықтарын кешенді басқарудың ұйымдастырушылық және экономикалық негіздерін қалыптастыру; 2) қалдықтардың әртүрлі түрлерін, соның ішінде қауіпті қалдықтарды жинау және тасымалдау жүйесін ұйымдастыру; 3) инфрақұрылым ұйымдардары объектілерінде қоқыстарды бөлек жинауды енгізу; 4) ҚТҚ сұрыптау және қайта өңдеу жүйелерін енгізу; 5) қалдықтарды бөлек жинау жөніндегі іс-шараларға халықты түсіндіру және тарту бойынша іс-шаралар мен акциялар өткізу; 6) коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі өңірлік операторларды конкурстық іріктеу: - тұрмыстық қатты қалдықтармен жұмыс жөніндегі объектілерді салу және реконструкциялау; - табиғат қорғау және санитариялық-эпидемиологиялық заңнаманың талаптарына сәйкес келмейтін қатты тұрмыстық қалдықтарды орналастыру объектілерін пайдаланудан шығару және рекультивациялау; - қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы инвестициялық жобаларға мемлекеттік қолдау көрсету, қалдықтармен жұмыс істеу жүйесінің объектілерін салу және (немесе) реконструкциялау мақсатында шарттар жасасу.
Бағдарламаны іске асырудан күтілетін нәтижелер	1) халықты қалдықтарды жинау және тасымалдау жөніндегі қызметтермен қамтуға қол жеткізу - 100%; 2) халықтан қайталама ресурстарды қабылдау пункттерінің санын ұлғайту: 2028 ж. – 27-ге дейін; 3) қатты коммуналдық қалдықтарды сұрыптау процесіне тартылған халықтың үлесі - 2028 жылдың қорытындысы бойынша кемінде 50% ; 4) қайта өңделген қатты тұрмыстық қалдықтардың үлесіне 2028 жылдың қорытындысы бойынша жиналған қалдықтардың жалпы көлемінің 10% - на дейін қол жеткізу; 5) қатты коммуналдық қалдықтарды көмуге (көмуге) жіберілетін қатты тұрмыстық қалдықтардың үлесін қысқарту - 2028 жылдың қорытындысы бойынша кемінде 10% ; 6) 2027 жылдың қорытындысы бойынша қалдықтарды рұқсатсыз орналастырудың анықталған орындарының жалпы санындағы қалдықтарды рұқсатсыз орналастырудың жойылған орындарының үлесі - 100 % ; 7) 2028 жылға дейін – 1 сұрыптау желісі бар ҚТҚ жабдықталған полигондарын салу; 8) Қоқыс орындарын жою және жерді қалпына келтіру – 100 %; 9) Қалдықтарды бөлек жинауға арналған қоқыс контейнерлерімен 100% қамтамасыз етуге қол жеткізу; 10) полигондарды санитарлық нормаларға сәйкес келтіру – 2027 жылға қарай 100%.
Бағдарламаны іске асыруды бақылауды ұйымдастыру	Бағдарламалық іс-шаралардың іске асырылуын бақылауды бағдарламаның жауапты орындаушысы жүзеге асырады.
Бағдарлама орындаушылары	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ, коммуналдық қалдықтарды жинау, әкету, қайта өңдеу, кәдеге жарату және көму жөніндегі субъектілер; мемлекеттік мекемелер, әлеуметтік объектілер, заңды тұлғалар, жеке кәсіпкерлер, үкіметтік емес ұйымдар, халық және т.б. мүдделі тараптар.
Бағдарламаны қаржыландыру көздерінің көлемі	Жергілікті бюджет Жеке инвестициялар Қаржыландыру көлемі тиісті кезеңде Павлодар облысының Ертіс ауданында коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы іс-шараларды қаржыландыруға жергілікті атқарушы органдарға берілген бюджет қаражатының көлеміне қарай айқындалады.

ТЕРМИНДЕР МЕН АНЫҚТАМАЛАР, ҚАБЫЛДАНҒАН ҚЫСҚАРТУЛАР

Биологиялық ыдырайтын қалдықтар - анаэробты немесе аэробты ыдырауға қабілетті қалдықтар, соның ішінде бақша және саябақ қалдықтары, сондай-ақ тамақ өнеркәсібінің қалдықтарымен салыстырылатын тамақ қалдықтары, макулатура.

Коммуналдық қалдықтар - тұтыну қалдықтары, соның ішінде:

1)үй шаруашылықтарының аралас қалдықтары мен бөлек жиналған қалдықтары, сонымен қоса, қағаз және картон, шыны, металдар, пластмассалар, органикалық қалдықтар, ағаш, тоқыма бұйымдары, орауыштар, пайдаланылған электр және электрондық жабдықтар, батареялар мен аккумуляторларды қоса алғанда;

2)егер мұндай қалдықтар сипаты мен құрамы жағынан үй шаруашылықтарының қалдықтарына ұқсас болса, аралас қалдықтар және басқа көздерден бөлек жиналған қалдықтар.

Ірі көлемді қалдықтар - тұтыну және шаруашылық қызметтің (тұрмыстық техника, жиһаз және басқа) өзінің тұтыну қасиеттерін жоғалтқан және көлемі бойынша мамандандырылған көлік құралдарында тасымалдау мүмкіндігін болдырмайтын қалдықтар.

Электрондық және электр жабдығының қалдықтары - қалдықтарға жатқызылған, жарамсыз немесе пайдаланудан шыққан электрондық және электр жабдықтары, оның ішінде оның тораптары, бөліктері, бөлшектері.

Тамақ қалдықтары - тамақ өнімдерін өндіру және тұтыну нәтижесінде пайда болатын тамақ өнеркәсібінің қалдықтарымен салыстырылатын қалдықтар.

Құрылыс қалдықтары - ғимараттарды, құрылыстарды, өнеркәсіптік объектілерді, жолдарды, инженерлік және басқа да коммуникацияларды бұзу, бөлшектеу, реконструкциялау, жөндеу (оның ішінде күрделі) немесе салу процесінде пайда болатын қалдықтар.

Қатты тұрмыстық қалдықтар - қатты күйдегі коммуналдық қалдықтар.

Тұрмыстық қатты қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесі (бұдан әрі — орталықтандырылған жүйе) - меншік нысанына және қызмет түріне қарамастан, тұрғын үйлерде не жеке тұрған ғимараттарда (құрылыстарда) тұратын (тұрған) және (немесе) өз қызметін жүзеге асыратын және меншік құқығында контейнерлік алаңдар мен контейнерлері жоқ жеке және заңды тұлғаларды қамтамасыз ету шеңберінде жергілікті атқарушы органдар ұйымдастыратын жүйе, сондай-ақ меншік құқығында қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау, тасымалдау жөніндегі қызметтер, ортақ пайдаланылатын жерлерде орналасқан контейнерлік алаңдар мен контейнерлер бар жүйе.

Контейнерлік алаңдар - қатты тұрмыстық қалдықтарды тасымалдауды жүзеге асыратын мамандандырылған көлікке арналған кірме жолдары бар, қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға арналған контейнерлер орналастырылатын қалдықтарды жинақтауға арналған арнайы алаңдар.

Қабылданған қысқартулар:

ЖСҚ - жобалау-сметалық құжаттама

ҚМЖ - құрылыс-монтаждау жұмыстары

ЭК - Экологиялық кодекс

ҚР - Қазақстан Республикасы

КҚББ - коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы

ҚШҰ - қоқыс шығаратын ұйым

ЭжТРМ - Экология және табиғи ресурстар министрлігі

ЖАО - Жергілікті атқарушы орган

КІРІСПЕ

Коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) Қазақстан Республикасы Экологиялық кодексінің (бұдан әрі-ҚР ЭК) 365-бабына сәйкес әзірленді.

Павлодар облысы Ертіс ауданында коммуналдық қалдықтарды басқарудың ағымдағы жағдайына талдау жүргізілді, проблемалар анықталды және экологиялық заңнаманың талаптарына сәйкес коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін жетілдіруге бағытталған шаралар кешені әзірленді.

Бағдарлама ұлттық стратегиялық, бағдарламалық және тұжырымдамалық құжаттардың, сондай-ақ халықаралық тәжірибенің басымдықтарын ескере отырып, 2024-2028 жж. кезеңіне әзірленді және осы жүйені жетілдірудің мақсаттарын, міндеттері мен көрсеткіштерін және оларға қол жеткізу жөніндегі шараларды белгілейді.

Бағдарламаны іске асыру Павлодар облысы Ертіс ауданында коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін жетілдіруге, атап айтқанда коммуналдық қалдықтарды бөлек жинау, тасымалдау, қайта өңдеу жүйесін дамытуға, қалдықтарды кәдеге жарату және қайта өңдеу үлесін арттыруға, көмуге жіберілетін қалдықтар көлемін азайтуға, қалдықтармен жұмыс істеу бойынша халықтың хабардарлығын арттыруға әкеледі. Бағдарламаны іске асыру Павлодар облысы Ертіс ауданында коммуналдық қалдықтардың қоршаған ортаға теріс әсерін барынша азайтуға ықпал ететін болады.

Бағдарлама келесі нормативтік құқықтық актілерге және нормативтік

құжаттарға сәйкес әзірленді:

- 2021 жылғы 2 қаңтардағы № 400-VI ҚР Экологиялық кодексі;

- 2003 жылғы 20 маусымдағы № 442 ҚР Жер кодексі;

- 2003 жылғы 9 шілдедегі № 481 ҚР Су кодексі;

- Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің міндетін атқарушының 2021 жылғы 9 тамыздағы "Қалдықтарды басқару бағдарламасын әзірлеу қағидаларын бекіту туралы" № 318 бұйрығы;

- ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің 2023 жылғы 18 мамырдағы "Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаны әзірлеу жөніндегі жергілікті атқарушы органдарға әдістемелік ұсынымдарды бекіту туралы" № 154-п бұйрығы;

- ҚР Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің міндетін атқарушысының 2021 жылғы 6 тамыздағы "Қалдықтар сыныптауышын бекіту туралы" № 314 бұйрығы;

- ҚР Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушысының 2020 жылғы 25 желтоқсандағы "Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" № ҚР ДСМ-331/2020 бұйрығы;

- ҚР Экология және биоресурстар министрлігінің 1997 жылғы 29 тамыздағы "Өндіріс және тұтыну қалдықтарының қоршаған орта компоненттерінің улы заттармен ластану деңгейін анықтауға арналған әдістемелік нұсқаулығы" 03.3.0.4.01-96 қаулысы.

1. КОММУНАЛДЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК САЯСАТТЫ ІСКЕ АСЫРУ

ҚР Экологиялық Кодексінің 365-бабы 3-тармағының талаптарына сәйкес Павлодар облысы Ертіс аудандық мәслихаты өз құзыреті шегінде коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаны (бұдан әрі - Бағдарлама) бекіту арқылы коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады.

Осы бағдарлама шеңберінде Павлодар облысы Ертіс ауданының әкімдігі коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы мемлекеттік саясатты жүзеге асырады:

1) коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаны әзірлеуді және оның іске асырылуын қамтамасыз етуді ұйымдастыру;

2) коммуналдық қалдықтарды басқару объектілерін салуға және орналастыруға, оның ішінде контейнерлік алаңдарды және қайталама шикізатты қабылдау пункттерін орналастыру үшін жер учаскелерін бөлу;

3) коммуналдық қалдықтарды басқару кезінде қоршаған орта сапасының нысаналы көрсеткіштеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету;

4) коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды ынталандыру;

5) Экологиялық кодекске, коммуналдық қалдықтарды басқару қағидаларына сәйкес коммуналдық қалдықтардың айналымына бақылауды жүзеге асыру, сондай-ақ коммуналдық қалдықтардың түзілу көлемін азайтуға, оларды қайта пайдалануға, қайта өңдеуге, кәдеге жаратуға және көмуге жататын коммуналдық қалдықтардың көлемін қысқартуға даярлау деңгейін арттыруға бағытталған іс-шаралар мен экономикалық құралдарды әзірлеу;

6) бөлек жинауды қоса алғанда, қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау, кәдеге жарату және қайта өңдеу жүйесінің тиімділігі туралы халықты хабардар ету;

7) бизнес объектілерінің иелері үшін қалдықтарды шығару жөніндегі жұмысты ұйымдастыру;

8) Павлодар облысы Ертіс ауданының құрамына кіретін ауылдардың, ауылдық округтердің жергілікті атқарушы органдары коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы мемлекеттік саясатты:

1) коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды ынталандыру;

2) коммуналдық қалдықтарды тұрақты әкетуді ұйымдастыру.

2. ҚАТТЫ ТҰРМЫСТЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ ЖИНАУДЫҢ ОРТАЛЫҚТАНДЫРЫЛҒАН ЖҮЙЕСІ ШЕҢБЕРІНДЕГІ ҚАТЫСУШЫЛАРДЫҢ МІНДЕТТЕРІ

Қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесі - меншік нысанына және қызмет түріне қарамастан, тұрғын үйлерде не жеке тұрған ғимараттарда (құрылыстарда) тұратын (тұрған) және (немесе) өз қызметін жүзеге асыратын және меншік құқығында контейнерлік алаңдар мен контейнерлері жоқ жеке және заңды тұлғаларды қамтамасыз ету шеңберінде жергілікті атқарушы органдар ұйымдастыратын жүйе, ал сондай-ақ, меншік құқығында ҚТҚ жинау, тасымалдау қызметтері, ортақ пайдаланылатын жерлерде орналасқан контейнерлік алаңдар мен контейнерлер бар жүйе.

Павлодар облысы Ертіс ауданында қатты тұрмыстық қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесі ұйымдастырылмаған.

Ауданның жергілікті атқарушы органдары техникалық, экономикалық және экологиялық орындылығын ескере отырып, орталықтандырылған жүйені:

1) Экологиялық кодекстің 367-бабының 4-тармағына және Экологиялық кодекстің 365-бабы 2-тармағының 1) тармақшасына сәйкес қоршаған ортаны қорғау саласындағы мемлекеттік уәкілетті орган бекіткен Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі қағидаларға сәйкес ҚТҚ жинауды және тасымалдауды жүзеге асыратын ҚТҚ нарығына қатысушыларды айқындау жөнінде конкурс (тендер) өткізу;

2) Тиісті елді мекендегі контейнерлік алаңдарда бөлек жинауға арналған контейнерлердің қажетті санын (2-ден кем емес) орнатуды ұйымдастыру. Бұл халық саны, қалдықтардың жинақталу нормалары, мерзімдері секілді факторлар ескеріле отырып айқындалады;

3) Елді мекендегі контейнерлік алаңдардың және қабылдау пункттерінің орналасқан жерін айқындау.

4) Экологиялық кодекстің 365-бабына және Экологиялық кодекстің 368-бабының 5-тармағына сәйкес қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган бекіткен тізбеге енгізілген қалдықтарды басқару саласындағы ұлттық стандарттарға сәйкес контейнерлік алаңдар мен пайдаланылатын контейнерлерді бірыңғай салуды немесе реконструкциялауды іске асыру;

5) бөлек жиналған қалдықтарды тасымалдауды ұйымдастыру;

6) қалдықтарды бөлек жинау бойынша халықпен түсіндіру және ақпараттық жұмысты ұйымдастыру.

3. ҚАТТЫ ТҰРМЫСТЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ ЖИНАУДЫҢ ОРТАЛЫҚТАНДЫРЫЛМАҒАН ЖҮЙЕСІНЕ ҚАТЫСУШЫЛАРДЫҢ МІНДЕТТЕРІ

Жеке тұрған ғимараттарда (құрылыстарда) қызметін жүзеге асыратын заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлер орталықтандырылған жүйеге жатпайтын қалдықтарды басқару саласындағы кәсіпкерлік субъектілерінің қызметтерін пайдалану кезінде Заңға сәйкес рұқсаттар мен хабарламалар тізіліміне енгізілген қалдықтарды басқару саласындағы кәсіпкерлік субъектілерімен қатты тұрмыстық қалдықтарды тасымалдауға шарт жасасуға міндетті.

4. АЙМАҚТЫҢ ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТТЕРІ

Павлодар облысының Ертіс ауданына 9 ауылдық округ кіреді, оның құрамында 27 ауыл бар (1-кесте). Халық негізінен жеке секторда тұрады, жалпы саны 17 379 адам.

Кесте 1

Ауыл және ауылдық округтер	Елді мекендер	Халық саны
Ертіс ауылы		8070
Майқоңыр ауылы		342
Голубовка ауылы		760
Ағашорын ауылдық округі	Ағашорын ауылы	704
	Ұзынсу ауылы	420
Аманкелді ауылдық округі	Ленино ауылы	355
	Аманкелді ауылы	268
Байзақов ауылдық округі	Иса Байзақов ауылы	677
	Үлгілі ауылы	157
	Луговой ауылы	309
Қарақұдық ауылдық округі	Қарақұдық ауылы	338
	Кеңес ауылы	35
	Қараөткел ауылы	34
	Ынтымақ ауылы	111
Қоскөл ауылдық округі	Қоскөл ауылы	437
	Қызылқақ ауылы	248
Қызылжар ауылдық округі	Қызылжар ауылы	1343
	Тоғызақ ауылы	38
Панфилов ауылдық округі	Панфилов ауылы	570
	Қосағаш ауылы	372
	Тоқта ауылы	176
Северный ауылдық округі	Северное ауылы	660
	Қараағаш ауылы	238
	Степное ауылы	31
Сілеті ауылдық округі	Сілеті ауылы	254
	Бұланбай ауылы	151
	Қызылағаш ауылы	281

5. ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУДЫҢ АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ

2021-2022 жылдар кезеңінде пайда болған ҚТҚ қалдықтарының көлемі 33 мың тоннадан асты.

2024 жылдың сәуір айындағы жағдайғв сәйкес Павлодар облысының Ертіс ауданында 50%-ға жуық қатты тұрмыстық қалдықтардың 25 қоқыс үйінділері бар.

Ертіс ауданының аумағында 2021-2022 жылдары пайда болған қалдықтардың жалпы көлемі 33 мың тоннадан асты.

Ауыл шаруашылығындағы агроөнеркәсіптік кешеннің қалдықтары, жеке үй учаскілері егіс алқаптарын тыңайтқыш ретінде кәдеге жаратты:

2021 жылы 2,2% немесе 370 тонна;

2022 жылы 5% немесе 810 тонна.

ҚТҚ жинау, жинау орындарына шығару бойынша жұмыстар жүргізіледі:

- "ЖамБо" ЖК (Ертіс ауылы);

- "Абай" ЖШС (Голубовка ауылы);

- "Қызылжар" ӘКК (Қызылжар ауылдық округі);

- "Асар" ӘКК (Байзақов ауылдық округі);

- "Үміт" ӘКК (Северный ауылдық округі);

- "Аманат" ӘКК, "Жігер" ӘКК, "Панфилово" ӘКК (Панфилов ауылдық округі);

- "Кутузовский" ӘКК (Майқоныр ауылы);

- "Көмек" ӘКК (Қоскөл ауылдық округі);

- "Сұлукөл" ӘКК (Сілеті ауылдық округінің Сілеті ауылы)

- Қарақұдық, Ағашорын, Аманкелді ауылдық округтерінде, Сілеті ауылдық округінің Қызылағаш және Бұланбай ауылдарында коммуналдық қалдықтарды жинау және әкету жөніндегі ұйымдар жоқ, ҚТҚ-ды қойма орындарына әкетуді жергілікті тұрғындар жүзеге асырады.

Коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы инфрақұрылымның жай-күйі бойынша жалпы мәліметтер 2-кестеде келтірілген.

Кесте 2

р/с №	Көрсеткіштер	Өлшем бірлігі	Саны
			2024
1	Бөлек жинау	тонна	жоқ
2	Қалдықтарды тасымалдау жөніндегі арнайы техника	бірлік
3	Коммуналдық қалдықтарды сұрыптау	м3	жоқ
4	Коммуналдық қалдықтарды қайта өңдеу	м3	жоқ
5	Коммуналдық қалдықтарды жыл сайын көму	тонна	жоқ
6	Жабдықталған полигондар	бірлік	-
7	Жабдықталмаған полигондар (қоршаусыз және жарықтандырусыз, қоқыс газын бұрмалаусыз)	бірлік	25

Қалдықтарды жинау, сұрыптау және тасымалдау

Павлодар облысының Ертіс ауданында халық үшін аудан бойынша қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге тарифтер әзірленбеген.

Жоғарыда көрсетілген тарифтерді әзірлеу және бекіту бойынша жұмыстарды ұйымдастыру қажет.

Қалдықтарды жинау, орналастыру және тасымалдау тәртібі коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу жөніндегі талаптарға сәйкес жүргізіледі.

Қалдықтарды сұрыптау, сақтау, кәдеге жарату, бейтараптандыру, өткізу жүзеге асырылмайды.

Қалдықтарды қайта өңдеу

Павлодар облысының Ертіс ауданында қалдықтарды қайта өңдеу объектілері жоқ. ҚТҚ-ды сұрыптау және қайта өңдеу бойынша объектілерді ұйымдастыру, сондай-ақ саны 500 адамнан асатын елді мекендерде қайта өңдеуге жіберу үшін шыны ыдысты, картонды және қара және түсті металл сынықтарын қабылдау пункттерін ұйымдастыру қажет.

Қалдықтарды кәдеге жарату және орналастыру

1-суретте Павлодар облысы Ертіс ауданының коммуналдық қалдықтарының морфологиялық құрамы көрсетілген.

Бұл ретте қалдықтардың кейбір түрлері арнайы бөлінген учаскелерге орналастырылуға, сондай-ақ 4-кестеге сәйкес мамандандырылған ұйымдарға кәдеге жаратуға жатады.

Кесте 4

№ р/с	Қалдықтар түрі	Өлшем бірлігі	Қайта өңдеудің қажетті әдістері
1	Сұйық қалдықтар нысаны	м3	Арнайы бөлінген сүзу өрістері
2	Медициналық қалдықтар	кг	Медициналық қалдыұтарды жою
3	Биологиялық қалдықтар (ветеринария)	кг	Мал қорымдарында орналастыру
4	Пластмасса қалдықтары	т	Қайта өңдеу
5	Макулатура, картон және қағаз қалдықтары	т	Қайта өңдеу
6	Құрамында сынап бар шамдар мен құрылғылар	дана	Мамандандырылған ұйымның кәдеге жаратуы
7	Шыны ыдыстар	бөтелке	Қайта өңдеу
8	Шыны қалдықтары	т	ҚТҚ полигоны
9	Түсті және қара металдар	т	Қайта өңдеу
10	Литий, қорғасын-қышқылды батареялар	кг	Мамандандырылған ұйымның кәдеге жаратуы
11	Электрондық және электрлік жабдық	кг	Мамандандырылған ұйымның кәдеге жаратуы
12	Пайдаланудан шыққан көлік құралдары	дана	Мамандандырылған ұйымның кәдеге жаратуы
13	Құрылыс қалдықтары	м3	Арнайы бөлінген ҚТҚ полигондарының учаскелері
14	Тамақ қалдықтары	м3	Арнайы бөлінген сүзу өрістері

Ескерту:

* шамамен белгіленген саны

** ескі үй жиһаздары түріндегі үлкен қалдықтар отын ретінде пайдаланылады

Павлодар облысы Ертіс ауданының ауылдық округтерінің тұрғындарынан коммуналдық қалдықтардың пайда болу көлемін есептеу

Павлодар облысының Ертіс ауданында коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормалары белгіленбеген.

Жоғарыда көрсетілген нормаларды белгілеу және бекіту, бұдан әрі коммуналдық қалдықтардың орташа тығыздығын айқындау және ауылдық округтер бөлінісінде Павлодар облысының Ертіс ауданы бойынша коммуналдық қалдықтардың пайда болуының орташа жылдық нормативін есептеу қажет.

2024 жылғы қалдықтармен ағымдағы жағдайдың сандық және сапалық көрсеткіштері

Коммуналдық қалдықтардың негізгі үлесі үй шаруашылықтарының қалдықтарына тиесілі – 70% - дан астам, 15% - өндіріс қалдықтары (тұрмыстық қалдықтарға теңестірілген), 10% - көшелерден жиналған смета, 5% - сауда орындарының қалдықтары.

2024 жылға арналған қалдықтарды басқару жөніндегі іс-шараларды талдау

Павлодар облысы Ертіс ауданының аумағында барлық қалдықтар жинақтау үшін қоқыс үйінділеріне тасымалданады, ал бүгінгі күні қатты тұрмыстық қалдықтар үйінділері орналастырудың санитарлық ережелері мен экологиялық нормаларының талаптарына сәйкес келмейді.

Қоқыс үйінділердің қызмет ету мерзімі аяқталды, қалпына келтіру, экологиялық қауіпсіздік және қоршаулар орнату қажет.

Контейнер алаңдары мен коммуналдық қалдықтарды жинауға арналған контейнерлердің саны Павлодар облысы Ертіс ауданының ауылдық округтері үшін қалдықтардың түзілу нормалары анықталғаннан кейін белгіленуі тиіс.

Қалдықтардың пайда болу көздерінен қалдықтарды бөлек жинау жүйесі жоқ.

Қалдықтардың органикалық бөлігі қоқыс үйінділеріне шығарылмайды. Көптеген органикалық қалдықтар үй жануарларына беріледі немесе үйде компост жасалады.

Павлодар облысы Ертіс ауданы мәслихатының 2020 жылғы 24 желтоқсандағы № 256-61-6 шешіміне сәйкес елді мекендерді санитарлық тазартуға 2021 жылға – 703 мың теңге, 2022 жылға – 1203 мың теңге және 2022 жылға – 1263 мың теңге бөлінді.

Павлодар облысы Ертіс ауданы мәслихатының 2023 жылғы 27 желтоқсандағы № 48-14-8 шешімімен елді мекендерде санитарлық тазалықты қамтамасыз етуге:

- Ағашорын ауылдық округіне 2024 жылға 797 мың теңге бөлінді (2025 жылға – 829 мың теңге, 2026 жылға – 862 мың теңге);

- Аманкелді ауылдық округіне 2024 жылға 1841 мың теңге бөлінді (2025 жылға – 1915 мың теңге, 2026 жылға – 1992 мың теңге);

- Байзақов ауылдық округіне 2024 жылға 1555 мың теңге бөлінді (2025 жылға – 1098 мың теңге, 2026 жылға – 1142 мың теңге);

- Голубовка ауылына 2024 жылға 772 мың теңге бөлінді (2025 жылға – 803 мың теңге, 2026 жылға – 835 мың теңге);

- Ертіс ауылына 2024 жылға 7372 мың теңге (2025 жылға – 7667 мың теңге, 2026 жылға – 7974 мың теңге) бөлінді;

- Қарақұдық ауылдық округіне 2024 жылға 1842 мың теңге (2025 жылға – 1915 мың теңге, 2026 жылға – 1992 мың теңге) бөлінді;

- Қоскөл ауылдық округіне 2024 жылға 1475 мың теңге (2025 жылға – 1534 мың теңге, 2026 жылға – 1595 мың теңге) бөлінді;

- Қызылжар ауылдық округіне 2024 жылға 1349 мың теңге (2025 жылға – 1403 мың теңге, 2026 жылға – 1459 мың теңге) бөлінді;

- Майқоңыр ауылына 2024 жылға 614 мың теңге (2025 жылға – 639 мың теңге, 2026 жылға – 664 мың теңге) бөлінді;

- Панфилов ауылдық округіне 2024 жылға 1854 мың теңге (2025 жылға – 1720 мың теңге, 2026 жылға – 1788 мың теңге) бөлінді;

- Северный ауылдық округі бойынша 2024 жылға 972 мың теңге (2025 жылға – 1011 мың теңге, 2026 жылға – 1051 мың теңге) бөлінді;

- Байзақов ауылдық округіне 2024 жылға 933 мың теңге (2025 жылға – 970 мың теңге, 2026 жылға – 1009 мың теңге) бөлінді.

Бұл қаражат коммуналдық қалдықтарды жедел және сапалы басқаруға жеткіліксіз.

Сонымен қатар қалдықтарды жинау және қайта өңдеу тарифтерін ескере отырып, елді мекендердің санитарлық тазалығын қамтамасыз ету үшін қажетті ресурстар қалдықтарды жинау мен өңдеуге бекітілген тарифтерді негізге ала отырып, әрбір ауылдық округке бөлінуі тиіс.

Тұрғындарға қоқыстарды бөлек жинау қажеттілігі туралы түсіндіру жұмыстары жүргізілмейді.

Павлодар облысының Ертіс ауданында коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасын іске асыру үшін келесі пайыздық арақатынас ұсынылады: 2025 жылға – 60% жергілікті бюджет және 40% инвестиция, 2028 жылға қарай индикаторларға кезең-кезеңімен қол жеткізумен: 10% жергілікті бюджет, 90% инвестиция.

6. БАҒДАРЛАМАНЫҢ МАҚСАТЫ, МІНДЕТТЕРІ ЖӘНЕ НЫСАНАЛЫ КӨРСЕТКІШТЕРІ

6.1 Мақсаты мен міндеттері

Бағдарламаның мақсаттары:

Павлодар облысы Ертіс ауданының аумағында коммуналдық қалдықтарды басқарудың тиімді жүйесін құру, өндіріс және тұтыну қалдықтарын жауапты басқаруды қамтамасыз ету, қалдықтардың түзілуін азайту және оларды қайталама экономикалық айналымға тарту, оның ішінде:

- экологиялық бағдарланған қалдықтарды жинау, сақтау, орналастыру, қайта өңдеу және кәдеге жарату инфрақұрылымын құру және дамыту;

- экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық заңнаманың талаптарына сәйкес келмейтін аумақтарды қалпына келтіру объектілерін анықтау немесе оларды жою;

- қалдықтарды қайта өңдеу үлесіне қол жеткізу шарттарын қамтамасыз ету – жиналған қалдықтардың жалпы көлемінің 20 %;

- қалдықтарды жауапкершілікпен басқару бойынша экологиялық білім беру және халықтың экологиялық мәдениетін қалыптастыру.

Осы мақсаттарға жету үшін келесі негізгі міндеттерді шешу қажет:

1) Павлодар облысының Ертіс ауданында коммуналдық қалдықтарды кешенді басқарудың ұйымдастырушылық -экономикалық негіздерін қалыптастыру;

2) ауданның елді мекендері бойынша контейнер алаңдары мен контейнерлерді түгендеу;

3) қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау және кәдеге жарату бойынша халыққа тарифтерді әзірлеу;

4) коммуналдық қалдықтардың түзілуі мен жинақталуының нормативтерін айқындау;

5) әртүрлі, оның ішінде қауіпті қалдықтарды жинау және тасымалдау жүйесін ұйымдастыру;

6) инфрақұрылымдық ұйымдардан қалдықтарды бөлек жинауды енгізу;

7) ҚТҚ сұрыптау және қайта өңдеу жүйелерін енгізу;

8) халықты қалдықтарды бөлек жинау жөніндегі іс-шараларға түсіндіру және тарту бойынша іс-шаралар мен науқандарды өткізу;

9) коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі өңірлік операторларды конкурстық іріктеу:

- қатты тұрмыстық қалдықтарды өңдеуге арналған құрылыстарды салу;

- экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық заңнама талаптарына сәйкес келмейтін қатты тұрмыстық қалдықтарды орналастыру объектілерін пайдаланудан шығару және рекультивациялау;

- қалдықтарды басқару саласындағы инвестициялық жобаларды мемлекеттік қолдауды қамтамасыз ету, қалдықтармен жұмыс істеу жүйесі объектілерін салу және (немесе) реконструкциялау мақсатында шарттар (келісімдер) жасасу.

Қойылған мақсаттарға қол жеткізуді, тапсырмаларды орындауды және Бағдарламаның іс-шараларын бағалау үшін нысаналы индикаторлар белгіленді, олар 7-кестеде көрсетілген. Бағдарламаны іске асыру кезеңінде нысаналы индикаторлар тізбесі толықтырылуы және/немесе түзетілуі мүмкін.

6.1 Нысаналы көрсеткіштер

7 кесте

№ р/с	Нысаналы көрсеткіштің атауы	2024 ж.	2025 ж.	2026 ж.	2027 ж.	2028 ж.
	1	3	4	5	6	7
1	Коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормаларын анықтау	-	+	-	-	-
2	Облыс бойынша тұрмыстық қатты қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау және орналастыру бойынша халыққа тарифтерді әзірлеу	-	+	-	-	-
3	Халықты қалдықтарды жинау және тасымалдау қызметтерімен қамтуға қол жеткізу	-	-	50%	75%	100%
4	Халықтан қайталама ресурстарды алу пункттерінің санын көбейту	-	-	-	15	27
5	Тұрмыстық қатты қалдықтарды сұрыптау процесіне тартылған халықтың үлесі	-	-	10%	25%	50%
6	Қайта өңделген қатты тұрмыстық қалдықтардың үлесіне қол жеткізу	0%	0%	3%	6%	10%
7	Тұрмыстық қатты қалдықтарды кәдеге жаратуға (көшіруге) жіберілетін қатты тұрмыстық қалдықтардың үлесін азайту	-	-	3%	6%	10%
8	Экологиялық талаптар сәйкес рұқсат етілмеген қоқыс үйінділерін жою	-	-	-	50%	100%
9	Сұрыптау желілерінің құрылысы	-	-	-	-	1
10	Жойылған және қалпына келтіру жұмыстары жүргізілген қоқыс үйінділер саны	-	-	-	2	5
11	Қалдықтарды бөлек жинау үшін қоқыс контейнерлерімен 100% қамтамасыз ету	-	-	-	50%	100%
12	Қоқыс үйінділерді санитарлық нормаларға сәйкестендіру	-	100%	-	-	-

7. БАҒДАРЛАМАНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ, ҚОЙЫЛҒАН МАҚСАТҚА ЖЕТУ ЖОЛДАРЫ ЖӘНЕ ЖҮРГІЗІЛЕТІН ТИІСТІ ШАРАЛАР

7.1 Коммуналдық қалдықтарды басқару механизмін құру

Қалдықтарды басқарудың кешенді тәсілі қалдықтардың құрамы мен санындағы болашақ өзгерістерге бейімделу үшін ұзақ мерзімді стратегиялық жоспарлауға негізделуі керек.

Қызмет нәтижелерінің мониторингі мен бағалауы Тұрмыстық қалдықтарды басқару бағдарламасының кезеңдерін әзірлеу мен іске асыруды үздіксіз сүйемелдеу керек.

Басқару жүйесін зерттей отырып, біз келесі қорытындыларды жасай аламыз және ұсыныстар жасай аламыз:

- аудан бойынша тұрмыстық қалдықтардың түзілуі мен жинақталуының нормативтерін айқындау және тұрмыстық қатты қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау және орналастыру бойынша халыққа тарифтерді әзірлеу бойынша жұмыстарды жүргізу;

- аудандағы қолданыстағы контейнер алаңдарын сәйкестендіру, сондай-ақ орналастыру орнын анықтау және мұндай учаскелер жоқ елді мекендер үшін контейнерлердің және/немесе сақтау жәшіктерінің қажетті санын орнату арқылы қалдықтарды жинауға арналған контейнерлер үшін арнайы жабдықталған алаңды орнату;

- барлық учаскелерді бір типті контейнерлермен жабдықтау және оларды қалдықтардың түрі бойынша белгілеу;

- арнайы жабдықталған учаскелерде бөлек жинау талаптарының сақталуын бақылауды қамтамасыз ету;

- қоқыс үйінділеріне түсетін жүктемені азайту және өздігінен пайда болатын қоқыс үйінділерінің санын азайту мақсатында қалдықтарды қабылдау пунктіне, қатты тұрмыстық қалдықтарды қайталама шикізат ретінде тасымалдаудың барлық тізбегін қадағалау арқылы түрлері бойынша сұрыпталған қатты тұрмыстық қалдықтарды басқаруға жауапты тұлғаны тағайындау;

- тұрақты аралықта қалдықтарды жинау ережелері бойынша қызметкерлерді оқыту. Құжаттаманы жүргізу және мердігерлермен жұмыс істеу ережелерін үйрету үшін қалдықтарды шығаруға және есепке алуға жауапты персоналға қосымша оқытуды өткізу. Жаңа қызметкерлерді жұмысқа қабылдаған кезде Павлодар облысының Ертіс ауданында қалдықтарды басқару бойынша оқытуды өткізу;

-мамандандырылған ұйымдармен, яғни Павлодар облысы Ертіс ауданының елді мекендері үшін коммуналдық қалдықтарды жинауды, сұрыптауды, тасымалдауды, қалпына келтіруді және/немесе кәдеге жаратуды жүзеге асыратын жеке кәсіпкерлер немесе заңды тұлғалармен, қажетті шарттардың уақытылы жасалуын бақылауды қамтамасыз ету.

-"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" коммуналдық мемлекеттік мекемесімен мердігер ұйымдардың қалдықтарды шығару жұмыстарын жедел бақылауға алады.

7.2 Қалдықтарды бөлек жинауды енгізу жөніндегі шаралар

Жеке жинау жүйесін енгізу үшін келесі шараларды қабылдау қажет:

1. Ертіс өңірінің елді мекендерінің контейнер алаңдары мен контейнерлеріне түгендеу жүргізу

2. Барлық контейнерлік учаскелерде ҚТҚ құрғақ фракциясын бөлек жинауға арналған ыдыстарды орнатуды және қайталама шикізатты бөлек шығаруды қамтамасыз ету;

3. Коммуналдық қалдықтардың қауіпті компоненттерін жинау және қалпына келтіру жүйесін ұйымдастыру;

4. Арнайы орындарды ұйымдастыру және тұрғындар түзетін коммуналдық қалдықтар мен құрылыс қалдықтарын тасымалдау бойынша мамандандырылған кәсіпорынды анықтау

7.3 Коммуналдық қалдықтардың түзілу санын азайту

Төменде әзірленген және ұсынылған Бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары сапалық және сандық көрсеткіштерді, орындау мерзімдерін және күтілетін шығындарды ескереді. Бұл іс-шараның айтарлықтай экологиялық әсері бар, өйткені ол негізгі қалдықтарды орналастыру көлемін азайтады және осылайша қоршаған ортаға техногенді жүктемені азайтады.

Павлодар облысының Ертіс ауданында мыналар зерттелетін болады:

-экономикалық тиімділік және қалдықтарды өңдеу мен қайта өңдеуге көбірек тарту тәсілдері;

-пайдалануға жарамдылығын бағалау үшін қалдық түрінің құрамын талдау;

-өңдеу технологиялары бойынша нарықта жаңа технологиялық шешімдердің болуы, олардың орындылығын талдау және өндірістік процестерге енгізудің мүмкін жолдарын.

Павлодар облысының Ертіс ауданында орналастырылған қалдықтардың қоршаған ортаға кері әсерін азайтуды қамтамасыз ететін шешуші фактор оларды кәдеге жарату процесі болып табылады.

7.4 Конкурс (тендер) өткізу арқылы ҚТҚ жинау, тасымалдау және көму жөніндегі субъектілерді айқындау және экологиялық заңнамаға сәйкес талаптарды белгілеу

ҚР ЭК 367-бабы 4-тармағына және "Коммуналдық қалдықтарды басқару қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің міндетін атқарушысының 2021 жылғы 28 желтоқсандағы № 508 бұйрығының 4-тармағына сәйкес ҚТҚ жинаудың орталықтандырылған жүйесін ЖАО конкурс (тендер) өткізу арқылы ұйымдастырады, бірақ ҚТҚ нарығына қатысушыларды ҚР "Мемлекеттік сатып алу туралы" Заңының 4- тарауына сәйкес айқындайды

ҚР "Мемлекеттік сатып алу туралы" Заңының 4-тарауы конкурс тәсілімен мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыруды белгілейді. Мемлекеттік сатып алуды ұйымдастырушының (ЖАО) конкурстық құжаттамасында, оның ішінде Үлгілік болып табылатын тауарларды, жұмыстарды немесе көрсетілетін қызметтерді мемлекеттік сатып алу туралы шарттың жобасы қамтылуға тиіс. Шартқа қосымшаларда қызмет көрсету/Жұмыстарды орындау көлемі, талаптары, техникалық ерекшелігі көрсетіледі.

ҚТҚ жинау және тасымалдаумен мамандандырылған кәсіпорындар айналысуы тиіс, олардың қызметі бірінші кезекте ҚР экологиялық заңнамасының талаптарына сәйкес келуі тиіс.

МВО таңдау кезіндегі негізгі талаптардың бірі- ҚР ЭТРМ тізілімінде ҚТҚ жинау және әкету жөніндегі компанияның болуы, бойынша қызметті жүзеге асырудың басталғаны туралы хабарлама беру. Қауіпті емес қалдықтарды жинау, сұрыптау және тасымалдау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілері "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" ҚР Заңына сәйкес ҚР ЭТРМ-ға қызметтің басталғаны туралы хабарлама беруге міндетті. Хабарлама тәртібіне сәйкес келмейтін МВО конкурсқа жіберілмейді және ҚТҚ жинау және әкету бойынша қызметтер көрсете алмайды. Себебі қауіпті емес қалдықтарды жинау, сұрыптау және тасымалдау бойынша қызметті ҚР ЭТРМ-ға хабарлама бермей жүзеге асыруға тыйым салынады.

Егер кәсіпкерлік субъектілері қауіпті қалдықтарды қайта өңдеу, залалсыздандыру, кәдеге жарату және жою жөніндегі жұмысты көрсетсе, онда олар "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сәйкес қызметтің тиісті кіші түрі бойынша жұмыстарды орындауға лицензия алуға міндетті.

Медициналық қалдықтармен, МСО, қауіпті ЭЭО-мен жұмыс істеуге мамандандырылған ұйымдардың лицензиясы болуы керек.

ҚТҚ жинау және әкету жөніндегі қызметтердің сапасын арттыру үшін коммуналдық қалдықтарды басқаруға бәсекелестік негізде ұзақ мерзімді келісімшарттар жасасу қажет. Ұзақ мерзімді келісімшарттар ҚТҚ жинау және әкету жөніндегі субъектілерге компанияларды дамытуға өз қаражатын салуға мүмкіндік береді. Ұзақ мерзімді келісімшарттардың нәтижелері бойынша орындалған жұмыстардың нәтижелерін көруге және бағалауға болады. Кем дегенде 5 жылға келісім-шарт жасау нұсқаларын қарастыру.

7.5 Дербес деректерді бермей ҚШҰ үшін халықты тіркеу туралы мәліметтерге қол жеткізуді ұсыну

ҚТҚ жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге және халықтың уақтылы төлеуіне тарифтің жиналуын арттыру үшін ЖАО-ның халықты тіркеу туралы мәліметтерге қол жеткізуге қатысты мамандандырылған ұйымдармен өзара іс-қимылын күшейту жоспарлануда.

Азаматтарды тұрғылықты, уақытша болатын (тұратын) жері бойынша тіркеу кезінде жаңа тіркеу мекенжайы туралы мәліметтер нақты уақыт режимінде ІІМ ақпараттық жүйесінен эталондық деректер банкі болып табылатын және оған қол жеткізу барлық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдарға (әкімдіктерге) қамтамасыз етілген "жеке тұлғалар" Мемлекеттік Деректер базасына (әкімші - ҚР ӘМ) беріледі ҚР.

Осы интеграция шеңберінде ЖАО ҚТҚ жинау, әкету, қайта өңдеу және көму үшін төлемдерді дұрыс есептеуге мүмкіндік беретін мекенжай бойынша тіркелген азаматтардың саны туралы мәліметтерді иесіздендірілген түрде (дербес деректерді берусіз) ҚШҰ-ға беретін болады.

8. ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ

Қойылған мақсаттарға қол жеткізу және қойылған міндеттерді орындау үшін Бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары әзірленді, ол 8-кестеде көрсетілген.

Іс-шаралар жоспары тапсырмалар мен көрсеткіштер бойынша топтастырылып, жауапты орындаушылар көрсетілген. Іс-шаралар жоспары күтілетін нәтижелерге қол жеткізу үшін кешенді тәсілді және Бағдарламаны барлық жауапты орындаушылардың жұмысын үйлестіруді қамтамасыз етеді.

Бағдарламаға енгізілген үлгілік техникалық және жобалық құжаттаманы әзірлеу жөніндегі іс-шаралар энергия үнемдеуді және коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы қызметтің энергия тиімділігін арттыруды қамтамасыз ететін ең жақсы қолжетімді әдістерді пайдалануды қамтамасыз етуі тиіс. Іс-шаралар жоспарына түзетулер қажет болған жағдайда, мониторинг нәтижелері бойынша негізделген ұсыныстар болған жағдайда, енгізіледі. Мониторинг нәтижелері бойынша қойылған мақсаттарға, міндеттер мен көрсеткіштерге қол жеткізу мүмкін еместігі анықталған жағдайда, басқа да шаралар белгіленеді және анықталған проблемалық мәселелерді шешу бойынша шаралар қабылданады.

Мониторинг нәтижелері бойынша "Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ мыналарға бағытталған шешімдер қабылдайды:

1) Бағдарламалардың белгіленген мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізу мақсатында жоспарланған іс-шараларды іске асыру тиімділігін арттыру (басқа іс-шараларды анықтау);

2) анықталған проблемалық мәселелер бойынша шаралар қабылдау.

"Ертіс ауданы экономикасының нақты секторы бөлімі" КММ Бағдарлама Тапсырушы ретінде келесі функцияларды орындайды:

1) Павлодар облысы Ертіс ауданында коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы мәселелерді шешуге бірыңғай орталықтандырылған кешенді тәсілді қалыптастырады және қамтамасыз етеді, барлық бағдарламаны іске асырушылардың іс-әрекеттерін үйлестіреді;

2) Бағдарламаны іске асырудың ұйымдастырушылық мәселелері бойынша Павлодар облысы әкімдігінің уәкілетті құрылымдық бөлімшелерімен өзара іс-қимыл жасайды;

3) Бағдарламаның іс-шараларын іске асыру мәселелері бойынша коммуналдық қалдықтарды жинау және шығарумен айналысатын субъектілермен, мемлекеттік органдармен, әлеуметтік нысандармен, заңды тұлғалармен, жеке кәсіпкерлермен, жеке тұлғалармен өзара іс-қимыл жасайды;

4) Бағдарлама іс-шараларының орындалуын бақылауды жүзеге асырады, мониторинг нәтижелерін Қоғамдық кеңес отырыстарында талқылауға енгізеді;

5) Бағдарламаның іс-шараларын іске асыру жөніндегі іс-шараларға, нысаналы көрсеткіштерге, шығындарға, оның ішінде Бағдарламаға тиісті өзгерістер енгізу қажеттілігін негіздей отырып, түскен ұсыныстар негізінде түзетулер енгізеді;

6) Бағдарлама іс-шараларының іске асырылуын тексеруге қатысады;

7) Бағдарламаны, сондай-ақ Бағдарламаның іс-шараларын іске асыру барысы туралы ақпаратты "Ертіс өңірінің экономикасының нақты секторы басқармасы" КММ ресми интернет-ресурсында орналастырады.

Бағдарламаны іске асырушылар: Павлодар облысы Ертіс ауданының әкімдігі ("Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы департаменті" КММ жауапты орындаушысы) Павлодар қаласы әкімдігінің уәкілетті құрылымдық бөлімшелерімен келісім бойынша облыс, коммуналдық қалдықтарды жинау, шығару, кәдеге жарату және кәдеге жарату жөніндегі субъектілер, мемлекеттік органдар, әлеуметтік нысандар, заңды тұлғалар, жеке кәсіпкерлер, ҮЕҰ және басқа да мүдделі тұлғалар.

8 кесте

Павлодар облысы Ертіс ауданының 2024-2028 жылдарға арналған коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

№ п/п	Іс-шаралар	Аяқтау нысаны	Жыл	Орындауға жауаптылар	Қаржыландыру көзі	Болжалды қаржылық шығындар, теңге
1	2	3		4	6
1	Қоршаған ортаға бағытталған қалдықтарды жинау, сақтау, кәдеге жарату, қайта өңдеу және кәдеге жарату инфрақұрылымын құру және дамыту
1.1	Облыстың елді мекендері бойынша контейнер алаңдары мен контейнерлерді түгендеу	Ақпарат	2024	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ, ауылдық округтердің әкімдіктері	Қажет емес
1.2	Коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормаларын анықтау	Павлодар облысы Ертіс ауданы мәслихатының шешімі	2025	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ, ауылдық округтердің әкімдіктері	Жергілікті бюджет	1 500 000
1.3	Облыс бойынша тұрмыстық қатты қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау және орналастыру бойынша халыққа тарифтерді әзірлеу	Павлодар облысы Ертіс ауданы мәслихатының шешімі	2025	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ, ауылдық округтердің әкімдіктері	Жергілікті бюджет	2 000 000
1.4	Жеке деректерді берусіз ҚШҰ үшін халықты тіркеу туралы ақпаратқа қол жеткізуді қамтамасыз ету	Ақпарат	2024-2028	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ, ауылдық округтердің әкімдіктері, ҚШҰ	Қажет емес
1.5	Контейнер паркін толықтыру	Есеп	2027	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ", ҚШҰ	ҚШҰ қаражаты	4 000 000
1.6	Контейнер алаңдарын жөндеу және оларды санитарлық нормалар мен заң талаптарына сәйкес келтіру (қоршауларды орнату)	Есеп	2027	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ, ауылдық округтердің әкімдіктері	ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет	4 000 000
1.7	Уақытты қамтамасыз ету үшін қоқыс машиналарын жаңарту және сатып алу қатты қалдықтарды шығару	Есеп	2028	ҚШҰ	ҚШҰ қаражаты, жеке инвестициялар	30 000 000
1.8	Конкурс (тендер)нәтижелері бойынша ЖАО айқындаған мамандандырылған ұйымдармен ҚТҚ тасымалдауға міндетті шарт жасасу бойынша орталықтандырылған жүйені пайдалану кезінде тұрғын үйлерде немесе жеке тұрған ғимараттарда қызметін жүзеге асыратын ЗТ және ЖК-мен профилактикалық жұмыс	Есеп, барлық ұйымдарға ақпараттық хаттар жолданды	2026	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ, ҚШҰ	Жергілікті бюджет	500 000
1.9	Барлық елді мекендердің санитарлық тазалығын қамтамасыз етуді қаржыландыру	Есеп, сметалық есептеу	2025-2028	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ, ауылдық округтердің әкімдіктері	ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет	20 000 000
2.0	Басым инвестициялық жобаларды іске асыратын инвесторларға салықтық жеңілдіктер беру мақсатында қалдықтарды басқару саласындағы инвестициялық жобаларды қарау	Талдау есебі	2027	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ	Қажет емес
2.1	Қалдықтарды басқару жүйесінің объектілерін салу және (немесе) реконструкциялау мақсатында инвестициялық міндеттемелер мен мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттарын жасасу мүмкіндігін қарастыру.	Келісімдер (мүмкіндігінше)	2027	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ	Қажет емес
2	Экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық заңнаманың талаптарына сәйкес келмейтін аумақтарды рекультивациялауға арналған объектілерді анықтау немесе оларды жою;
2.1	Тұрмыстық және құрылыс қалдықтарының рұқсат етілмеген қоқыс үйінділерін (табиғи үйінділерін) анықтау және жою	Есептер	2025-2026	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ	Қажет емес
2.2	Рұқсат етілмеген үйінділерді жою	Есептер	2027-2028	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ	Жергілікті бюджет	15 000 000
2.3	Қоқыс үйінділерді жою аяқталғаннан кейін жерді рекультивациялау	Есептер	2027-2028	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ	Жергілікті бюджет	2 000 000
2.4	Қалдықтарды сұрыптау станциясының құрылысы	Есеп, орындалған жұмыстардың сертификаттары, пайдалануға беру актісі	2028	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ	Инвести-циялар	3 000 000
3	Қалдықтарды қайта өңдеу үлесіне қол жеткізу үшін жағдайларды қамтамасыз ету
3.1	Барлық контейнерлер алаңдарында қатты тұрмыстық қалдықтардың құрғақ фракциясын бөлек жинауға арналған контейнерлерді орнатуды қамтамасыз ету және қайталама шикізатты бөлек шығаруды қамтамасыз ету.	Есеп	2027	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ, ҚШҰ	Инвестициялар	1 500 000
3.2	Қауіпті қалдықтарды бөлек жинауды, тасымалдауды және қайта өңдеуді қамтамасыз ету бойынша конкурсты ұйымдастыру және мердігердің қызметін айқындау	Конкурс қорытындысы	2027	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ	ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет	10 000 000 – 15 000 000
3.3	Қалдықтардың жекелеген түрлерін, соның ішінде құрылыс қалдықтарын және қауіпті қалдықтарды (құрамында сынап бар қалдықтар, медициналық қалдықтар) жинауға арналған жекелеген учаскелерді қоса алғанда, тұрғындардан қалдықтарды стационарлық қабылдау пункттерін/пункттерін ұйымдастыру	Есеп	2027	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ, ҚШҰ	ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет
4	Қалдықтарды жауапкершілікпен басқару бойынша экологиялық ағарту және халықтың экологиялық мәдениетін қалыптастыру
4.1	Тұрғындарға, шағын және орта бизнес субъектілеріне жеке-жеке түсіндіру жұмыстарын жүргізуде қалдықтарды жинау, коммуналдық қалдықтарды басқару науқандарын ұйымдастыру	Есеп	2025-2028	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ, ҚШҰ, ПИК	Қажет емес
4.2	Ауылдық әлеуметтік мекемелерден (мектептер, балабақшалар және т.б.), кәсіпорындардан, қоғамдық тамақтандыру саласындағы шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінен азық-түлік қалдықтарын жинау және өңдеу мақсатында және басқа да органикалық қалдықтарды бөлек жинау бойынша мердігерді анықтау бойынша іс-шараларды ұйымдастыру.	Есеп	2027 жылы, содан кейін жыл сайын	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ	Қажет емес
4.3	Тұрмыстық қатты қалдықтар проблемасына қоғамның назарын аударуға бағытталған әлеуметтік жарнаманы құру, орналастыру және тарату	Есептер	2024-2028	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ, ҚШҰ, ҮЕҰ	Жергілікті бюджет	500 000
4.4	Тұрғындардың ұйымдастырылған қалдықтарды қабылдау пункттері (пластик, картон және қағаз қалдықтары, шыны) туралы ақпараттандырылуын қамтамасыз ету.	Есептер	2027-2028	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ", ҚШҰ, ҮЕҰ	Қажет емес	500 000
4.5	Әлеуметтік желілерде және аудан әкімдігінің сайтында ақпарат тарату арқылы тұрғындарды коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктері туралы хабардар етуді қамтамасыз ету және олармен қауіпсіз жұмыс істеуге ықпал ету.	Есептер	2027-2028	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ, ҚШҰ, ҮЕҰ	Жергілікті бюджет	500 000
4.6	Білім беру ұйымдарының, оның ішінде студенттермен, педагогикалық ұжыммен және техникалық персоналмен тұрақты жұмысты қосатын, қатты тұрмыстық қалдықтарды басқарудың ақпараттық жоспарын әзірлеу және енгізу	Жоспарды әзірлеу туралы ақпарат және оның орындалуы туралы есептер	2027	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ, ҚШҰ, ҮЕҰ	Қажет емес
4.7	Қалдықтарды тиімді басқару қажеттілігі туралы халықтың хабардар болу деңгейін бағалау үшін социологиялық сауалнама жүргізу	Есеп, сауалнама	2028	"Ертіс ауданының экономиканың нақты секторы бөлімі" КММ, ҚШҰ, ҮЕҰ	Қажет емес

ҚОСЫМШАЛАР

Қосымша 1

Ертіс ауылындағы ҚТҚ үйіндісі

Ертіс ауылындағы контейнер алаңдары

Голубовка ауылындағы ҚТҚ үйіндісі

Ағашорын ауылдық округі

Ағашорын ауылындағы ҚТҚ үйіндісі

Аманкелді ауылдық округі

Аманкелді ауылындағы ҚТҚ үйіндісі

Байзақов ауылдық округі

Иса Байзақов ауылындағы ҚТҚ үйіндісі

Қарақұдық ауылдық округі

Қарақұдық ауылындағы ҚТҚ үйіндісі

Қоскөл ауылдық округі

Қоскөл ауылындағы ҚТҚ үйіндісі

Қызылжар ауылдық округі

Қызылжар ауылындағы ҚТҚ үйіндісі

Майқоңыр ауылындағы ҚТҚ үйіндісі

Панфилов ауылдық округі

Панфилов ауылындағы ҚТҚ үйіндісі

Панфилов ауылдық округі

Тоқта ауылындағы ҚТҚ үйіндісі

Северный ауылдық округі

Северное ауылындағы ҚТҚ үйіндісі

Қосымша 2

Қоқыс үйінділерін орналастырудың ситуациялық карта-схемалары

Ертіс ауылы

Голубовка ауылы

Ағашорын ауылдық округі

Ағашорын ауылы

Аманкелді ауылдық округі

Аманкелді ауылы

Байзақов ауылдық округі

Иса Байзақов ауылы

Қарақұдық ауылдық округі

Қарақұдық ауылы

Қоскөл ауылдық округі

Қоскөл ауылы

Майқоңыр ауылы

Панфилов ауылдық округі

Панфилов ауылы

Панфилов ауылдық округі

Тоқта ауылы

Северный ауылдық округі

Северное ауылы

Об утверждении Программы по управлению коммунальными отходами Иртышского района на 2024 – 2028 годы

Решение Иртышского районного маслихата Павлодарской области от 14 августа 2024 года № 90-24-8

В соответствии с подпунктом 1) пункта 3 статьи 365 Экологического кодекса Республики Казахстан от 2 января 2021 года, подпунктом 1) пункта 1 статьи 6 Закона Республики Казахстан от 23 января 2001 года "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан", Иртышский районный маслихат РЕШИЛ:

1. Утвердить Программу по управлению коммунальными отходами Иртышского района на 2024-2028 годы согласно приложению к настоящему решению.

2. Контроль за исполнением настоящего решения возложить на постоянную комиссию Иртышского районного маслихата по экологии, поддержке бизнеса и производства.

3. Настоящее решение вступает в силу со дня подписания.

Председатель Иртышского районного маслихата

Б. Шингисов

УТВЕРЖДЕНА решением Иртышского районного маслихата от 14 августа 2024 года № 90-24-8

ПРОГРАММА УПРАВЛЕНИЯ КОММУНАЛЬНЫМИ ОТХОДАМИ ИРТЫШСКОГО РАЙОНА НА 2024 - 2028 ГОДЫ

СОДЕРЖАНИЕ

№	Наименование
1	Паспорт программы	3
2	Термины и определения, принятые сокращения	6
3	Введение	8
4	1. Реализация государственной политики в области управления коммунальными отходами	9
5	2. Обязанности участников централизованной системы сбора твердых бытовых отходов	10
6	3. Обязанности участников нецентрализованной системы сбора твердых бытовых отходов	11
7	4. Общие сведения региона	12
8	5. Анализ текущего состояния управления отходами	13
9	6. Цели, задачи и целевые показатели	18
10	7. Основные направления, пути достижения поставленных целей программы и соответствующие меры	21
11	8. План мероприятий	25
12	9. Приложения	31

1. Паспорт Программы

Название программы	Программа управления коммунальными отходами Иртышского района Павлодарской области на 2024-2028 годы
Причины разработки Программы	Статья 365 Экологического Кодекса Республики Казахстан от 2 января 2021 года № 400-VI ЗРК
Срок реализации Программы	2024 – 2028 год
Ответственный государственный орган	Коммунальное государственное учреждение "Отдел реального сектора экономики Иртышского района"
Цели Программы	Создание эффективной системы управления коммунальными отходами на территории Иртышского района Павлодарской области, обеспечивающей ответственное обращение с отходами производства и потребления, предотвращение и сокращение образования отходов, привлечение их во вторичный хозяйственный оборот, включая: - создание и развитие инфраструктуры экологически ориентированного сбора, хранения, размещения, переработки, утилизации отходов; - определение объектов для рекультивации территорий, не соответствующих требованиям экологического и санитарно-эпидемиологического законодательства, либо их ликвидации; - обеспечение условий для достижения доли переработки отходов - 20% от общего оъема собранных отходов; - экологическое просвещение и формирование экологической культуры населения по ответственному обращению с отходами.
Основные мероприятия Программы	1) формирование организационных и экономических основ комплексного управления коммунальными отходами Иртышского района Павлодарской области; 2) организация системы сбора и транспортировки различных видов отходов, в том числе опасных; 3) внедрение раздельного сбора мусора от организаций объектов инфраструктуры; 4) внедрение систем сортировки и переработки ТБО; 5) проведение мероприятий и акций по разъяснению и вовлечению населения в мероприятия по раздельному сбору отходов; 6) конкурсный отбор региональных операторов по управлению коммунальными отходами в целях: - строительства и реконструкции объектов по работе с твердыми бытовыми отходами; - вывод из эксплуатации и рекультивация объектов размещения твердых бытовых отходов, не соответствующих требованиям природоохранного и санитарно-эпидемиологического законодательства; - оказание государственной поддержки инвестиционным проектам в сфере обращения с отходами, заключение договоров (договоров) в целях строительства и (или) реконструкции объектов системы обращения с отходами.
Ожидаемые результаты реализации Программы	1) достижение охвата населения услугами по сбору и транспортировке отходов - 100%; 2) увеличение количества пунктов приема вторичных ресурсов от населения: 2028 – до 27; 3) доля населения, вовлеченного в процесс сортировки твердых коммунальных отходов – не менее 50% по итогам 2028 года; 4) достижение доли переработанных твердых бытовых отходов до 10% от общего объема собранных отходов по итогам 2028 года; 5) сокращение доли твердых бытовых отходов, направляемых на захоронение (захоронение) твердых коммунальных отходов – не менее чем на 10% по итогам 2028 года; 6) доля ликвидированных мест несанкционированного размещения отходов в общем количестве выявленных мест несанкционированного размещения отходов - 100 % по итогам 2027 года; 7) строительство сортировочной линии – 1 до 2028 года; 8) ликвидация свалок и рекультивация земель – 100 %; 9) достижение 100% обеспеченности мусорными контейнерами для раздельного сбора отходов; 10) приведение в соответствие с санитарными нормами свалок – 100% к 2027 году.
Организация контроля реализации Программы	Контроль реализации программных мероприятий осуществляется ответственным исполнителем программы.
Исполнители Программы	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района", субъекты по сбору, вывозу, переработке, утилизации и захоронению коммунальных отходов; государственные учреждения, социальные объекты, юридические лица, индивидуальные предприниматели, неправительственные организации, население и пр. заинтересованные стороны.
Объем источников финансирования Программы	Местный бюджет Частные инвестиции Объем финансирования определяется в зависимости от объема бюджетных средств, предоставленных местным исполнительным органам на финансирование мероприятий в сфере обращения с коммунальными отходами в Иртышском районе Павлодарской области, в соответствующий период.

ТЕРМИНЫ И ОПРЕДЕЛЕНИЯ, ПРИНЯТЫЕ СОКРАЩЕНИЯ

Биоразлагаемые отходы - отходы, которые способны подвергаться анаэробному или аэробному разложению, в том числе садовые и парковые отходы, а также пищевые отходы, сопоставимые с отходами пищевой промышленности, макулатура.

Коммунальные отходы - отходы потребления, включающие:

1) смешанные отходы и раздельно собранные отходы домашних хозяйств, включая, помимо прочего, бумагу и картон, стекло, металлы, пластмассы, органические отходы, древесину, текстиль, упаковку, использованные электрическое и электронное оборудование, батареи и аккумуляторы;

2) смешанные отходы и раздельно собранные отходы из других источников, если такие отходы по своему характеру и составу сходны с отходами домашних хозяйств.

Крупногабаритные отходы – отходы потребления и хозяйственной деятельности (бытовая техника, мебель и другое), утратившие свои потребительские свойства и по своим размерам исключающие возможность транспортировки на специализированных транспортных средствах.

Биоразлагаемые отходы - отходы, которые способны подвергаться анаэробному или аэробному разложению, в том числе садовые и парковые отходы, а также пищевые отходы, сопоставимые с отходами пищевой промышленности, макулатура.

Отходы электронного и электрического оборудования – отнесенное к отходам, непригодное или вышедшее из употребления электронное и электрическое оборудование, в том числе его узлы, части, детали.

Пищевые отходы - отходы, сопоставимые с отходами пищевой промышленности, образующиеся в результате производства и потребления продуктов питания.

Строительные отходы - отходы, образующиеся в процессе сноса, разборки, реконструкции, ремонта (в том числе капитального) или строительства зданий, сооружений, промышленных объектов, дорог, инженерных и других коммуникаций.

Твердые бытовые отходы - коммунальные отходы в твердой форме.

Централизованная система сбора твердых бытовых отходов (далее

- централизованная система - система, организуемая местными исполнительными органами в рамках обеспечения физических и юридических лиц независимо от форм собственности и вида деятельности, проживающих (находящихся) и (или) осуществляющих свою деятельность в жилых домах либо отдельно стоящих зданиях (сооружениях) и не имеющих на праве собственности контейнерных площадок и контейнеров, а также имеющих на праве собственности контейнерные площадки и контейнеры, расположенные на землях общего пользования, услугами по сбору, транспортировке твердых бытовых отходов.

Контейнерные площадки - специальные площадки для накопления отходов, на которых размещаются контейнеры для сбора твердых бытовых отходов, с наличием подъездных путей для специализированного транспорта, осуществляющего транспортировку твердых бытовых отходов.

Принятые сокращения:

ПСД – проектно-сметная документация

СМР – строительно-монтажные работы

ЭК – Экологический кодекс

РК – Республика Казахстан

ПУКО – Программа управления коммунальными отходами

МВО – Мусоровывозящая организация

МЭПР – Министерство экологии и природных ресурсов

МИО – Местный исполнительный орган

ВВЕДЕНИЕ

Настоящая Программа управления коммунальными отходами (далее - Программа) составлена согласно статье 365 Экологического кодекса Республики Казахстан (далее - ЭК РК).

Проведен анализ текущей ситуации управления коммунальными отходами в Иртышском районе Павлодарской области, определены направления и разработан комплекс мер организации системы управления коммунальными отходами в соответствии с требованиями экологического законодательства.

Программа разработана на период 2024-2028 гг. с учетом приоритетов национальных стратегических, программных и концептуальных документов, а также международного опыта и устанавливает цели, задачи и показатели совершенствования этой системы и меры по их достижению.

Реализация Программы приведет к совершенствованию системы управления коммунальными отходами в Иртышском районе Павлодарской области, в частности к обеспечению сбором ТБО всех населенных пунктов района, созданию системы раздельного сбора, транспортировки, переработки коммунальных отходов, внедрению утилизации и переработки отходов, уменьшению объемов отходов, направляемых на захоронение, повышению осведомленности населения по обращению с отходами. Реализация Программы будет способствовать минимизации негативного влияния коммунальных отходов на окружающую среду в Иртышском районе Павлодарской области.

Программа разработана в соответствии со следующими нормативно-правовыми актами и нормативными документами:

- Экологический Кодекс РК от 2 января 2021 года № 400-VI;

- Земельный Кодекс РК от 20 июня 2003 года № 442;

- Водный кодекс РК от 9 июля 2003 года № 481;

- Приказ и.о. Министра экологии, геологии и природных ресурсов РК № 318 от 9 августа 2021 года "Об утверждении правил разработки программы обращения с отходами";

- Приказ Министерства экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 18 мая 2023 года № 154 П "Об утверждении Методических рекомендаций местным исполнительным органам по разработке программы по управлению коммунальными отходами";

- Приказ Министра экологии, геологии и природных ресурсов РК от 6 августа 2021 года № 314 "Об утверждении классификатора отходов";

- Приказ и.о. Министра здравоохранения РК от 25 декабря 2020 года № ДСМ-331/2020 "Об утверждении Санитарных основ санитарно-эпидемиологических требований к сбору, использованию, использованию, обеззараживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления";

- Постановление Министерства экологии и биоресурсов РК от 29 августа 1997 года 03.3.0.4.01-96. "Методическое руководство по определению уровня загрязнения компонентов окружающей среды токсичными веществами отходов производства и потребления".

1. РЕАЛИЗАЦИЯ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ПОЛИТИКИ В ОБЛАСТИ УПРАВЛЕНИЯ КОММУНАЛЬНЫМИ ОТХОДАМИ

В соответствии с требованиями п.3 Статьи 365 Экологического Кодекса РК районный маслихат Иртышского района Павлодарской области реализует государственную политику в области управления коммунальными отходами посредством утверждения в пределах своей компетенции программы по управлению коммунальными отходами (далее - Программа).

В рамках данной Программы акимат Иртышского района Павлодарской области реализует государственную политику в области управления коммунальными отходами посредством:

1) организации разработки программы по управлению коммунальными отходами и обеспечения ее реализации;

2) выделения земельных участков под строительство и размещение объектов по управлению коммунальными отходами, в том числе для обустройства контейнерных площадок и пунктов приема вторичного сырья;

3) обеспечения достижения целевых показателей качества окружающей среды при управлении коммунальными отходами;

4) стимулирования раздельного сбора коммунальных отходов;

5) осуществления контроля за обращением коммунальных отходов в соответствии с Экологическим Кодексом, правилами управления коммунальными отходами, а также разработки мероприятий и экономических инструментов, направленных на снижение объемов образования коммунальных отходов, повышение уровня их подготовки к повторному использованию, переработки, утилизации и сокращению объемов коммунальных отходов, подлежащих захоронению;

6)информирования населения об эффективности системы сбора, утилизации и переработки твердых бытовых отходов, включая раздельный сбор;

7) организации работы по вывозу отходов для владельцев объектов бизнеса;

8) местные исполнительные органы сел, сельских округов, входящих в состав Иртышского района Павлодарской области, реализуют государственную политику в области управления коммунальными отходами посредством:

1) стимулирования раздельного сбора коммунальных отходов;

2) организации регулярного вывоза коммунальных отходов.

2. ОБЯЗАННОСТИ УЧАСТНИКОВ ЦЕНТРАЛИЗОВАННОЙ СИСТЕМЫ СБОРА ТВЕРДЫХ БЫТОВЫХ ОТХОДОВ

Централизованная система сбора отходов – система, организуемая местными исполнительными органами в рамках обеспечения физических и юридических лиц независимо от форм собственности и вида деятельности, проживающих (находящихся) и (или) осуществляющих свою деятельность в жилых домах, либо отдельно стоящих зданиях (сооружениях) и не имеющих на праве собственности контейнерных площадок и контейнеров, а также имеющих на праве собственности контейнерные площадки и контейнеры, расположенные на землях общего пользования, услугами по сбору, транспортировке ТБО.

В Иртышском районе Павлодарской области не организована централизованная система сбора твердых бытовых отходов.

Местные исполнительные органы района должны организовать централизованную систему с учетом технической, экономической и экологической целесообразности посредством:

1)проведения конкурса (тендера) по определению участников рынка обращения с коммунальными отходами, осуществляющими сбор и транспортировку ТБО в соответствии с пунктом 4 Статьи 367 Экологического Кодекса и правилами по управлению коммунальными отходами, утвержденными государственным уполномоченным органом в области охраны окружающей среды в соответствии с подпунктом 1) пункта 2 статьи 365 Экологического Кодекса;

2) организации установки необходимого количества контейнеров для раздельного сбора (не менее 2) на контейнерных площадках в соответствующем населенном пункте, что определяется исходя из численности населения, норм накопления отходов, сроков их факторов;

3) определения месторасположения контейнерных площадок в населенном пункте и пунктов приема вторичного сырья;

4) реализации единообразного строительства или реконструкции контейнерных площадок и используемых контейнеров в соответствии со статьей 365 Экологического Кодекса и национальными стандартами в области управления отходами, включенными в перечень, утвержденный уполномоченным органом в области охраны окружающей среды в соответствии с пунктом 5 статьи 368 Экологического Кодекса;

5) организации транспортировки раздельно собранных отходов;

6) организации разъяснительной и информационной работы с населением по раздельному сбору отходов.

3. ОБЯЗАННОСТИ УЧАСТНИКОВ НЕЦЕНТРАЛИЗОВАННОЙ СИСТЕМЫ СБОРА ТВЕРДЫХ БЫТОВЫХ ОТХОДОВ

Юридические лица и индивидуальные предприниматели, осуществляющие деятельность в отдельно стоящих зданиях (сооружениях), при пользовании услугами субъектов предпринимательства в сфере управления отходами, не относящихся к централизованной системе, обязаны заключить договор на транспортировку твердых бытовых отходов с субъектами предпринимательства в сфере управления отходами, включенными в реестр разрешений и уведомлений в соответствии с Законом.

4. ОБЩИЕ СВЕДЕНИЯ РЕГИОНА

В Иртышский район Павлодарской области входит 9 сельских округов, в составе которых находится 27 сел (Таблица 1).

Население проживает в основном в частном секторе, общая численность 17 379 человек.

Таблица 1

Села и сельские округа	Населенные пункты	Численность населения
село Иртышск		8070
село Майконыр		342
село Голубовка		760
Агашорынский сельский округ	село Агашорын	704
	село Узынсу	420
Амангельдинский сельский округ	село Ленино	355
	село Амангельды	268
Байзаковский сельский округ	село Исы Байзакова	677
	село Ульгули	157
	село Луговое	309
Каракудукский сельский округ	село Каракудук	338
	село Кенес	35
	село Караоткель	34
	село Ынтымак	111
Коскольский сельский округ	село Косколь	437
	село Кызылкак	248
Кызылжарский сельский округ	село Кызылжар	1343
	село Тогызак	38
Панфиловский сельский округ	село Панфилово	570
	село Косагаш	372
	село Тохта	176
Северный сельский округ	село Северное	660
	село Караагаш	238
	село Степное	31
Селетинский сельский округ	село Селеты	254
	село Буланбай	151
	село Кызылагаш	281

5. АНАЛИЗ ТЕКУЩЕГО СОСТОЯНИЯ УПРАВЛЕНИЯ ОТХОДАМИ

Объемы образованных отходов ТБО за период 2021-2022 более 33 тыс. тонн.

По состоянию на апрель 2024 года в Иртышском районе Павлодарской области имеется 25 свалок твердо-бытовых отходов заполненностью около 50%.

Общий объем образованных отходов за 2021-2022гг. на территории Иртышского района составляет более 33 тыс. тонн.

Утилизированы отходы агропромышленного комплекса в сельском хозяйстве, частных приусадебных участках в качестве удобрения посевных площадей:

в 2021 году 2,2 % или 370 тонн;

в 2022 году 5% или 810 тонн.

Работа по сбору, вывозу ТБО к местам накопления проводится:

- ИП "ЖамБо" (село Иртышск);

- ТОО "Абай" (село Голубовка);

- СПК "Кызылжар" (Кызылжарский сельский округ);

- СПК "Асар" (Байзаковский сельский округ);

- СПК "Үміт" (Северный сельский округ);

- СПК "Аманат", СПК "Жигер", СПК "Панфилово" (Панфиловский сельский округ);

- СПК "Кутузовский" (село Майконыр);

- СПК "Комек" (Коскольский сельский округ);

- СПК "Сулуколь" (село Селеты Селетинского сельского округа).

В Каракудукском, Агашорынском, Амангельдинском сельских округах, в селах Кызылагаш и Буланбай Селетинского сельского округа не имеется организаций по сбору и вывозу коммунальных отходов.

Вывоз ТБО осуществляется местными жителями к местам складирования.

Общие сведения по состоянию инфраструктуры в сфере управления коммунальными отходами представлены в Таблице 2.

Таблица 2

№ п/п	Показатели	Единица измерения	Количество
			2024
1	Раздельный сбор	тонна	отсутствует
2	Спецтехника по транспортировке отходов	единица
3	Сортировка коммунальных отходов	м3	отсутствует
4	Переработка коммунальных отходов	м3	отсутствует
5	Ежегодное захоронение коммунальных отходов	тонна	отсутствует
6	Оборудованные полигоны	единица	-
7	Необорудованные полигоны (без ограждения и освещения, отвода свального газа)	единица	25

Сбор, сортировка и транспортировка отходов

В Иртышском районе Павлодарской области не разработаны тарифы для населения на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов по району.

Необходимо организовать работы по разработке и утверждению вышеуказанных тарифов.

Порядок сбора, размещения и транспортировки отходов производится в соответствии с требованиями по обращению с коммунальными отходами.

Сортировка, хранение, утилизация, нейтрализация, реализация отходов не осуществляются.

Переработка отходов

В Иртышском районе Павлодарской области отсутствуют объекты по переработке отходов. Необходимо организовать объекты по сортировке и переработке ТБО, а также организовать в населенных пунктах численностью свыше 500 человек пункты приема стеклотары, картона и лома черных и цветных металлов для направления на переработку.

Утилизация и размещение отходов

На рисунке 1 отражен морфологический состав коммунальных отходов Иртышского района Павлодарской области

При этом некоторые виды отходов подлежат размещению на специально отведҰнных участках, а также утилизации специализированными организациям согласно Таблице 4.

Таблица 4

№ п/п	Вид отходов	Единица измерения	Необходимые способы утилизации
1	Отходы в жидкой форме	м3	Специально отведенные поля фильтрации
2	Медицинские отходы	кг	Уничтожение медицинских средств
3	Биологические отходы (ветеринария)	кг	размещение в скотомогильниках
4	Отходы пластмасс	т	Переработка
5	Макулатура, картон и отходы бумаги	т	Переработка
6	Ртутьсодержащие лампы и приборы	шт.	Утилизация спец.организацией
7	Стеклянная тара	бут	Переработка
8	Стеклобой	т	Полигон ТБО
9	Лом цветных и черных металлов	т	Переработка
10	Батареи литиевые, свинцово-кислотные	кг	Утилизация спец.организацией
11	Электронное и электрическое оборудование	кг	Утилизация спец.организацией
12	Вышедшие из эксплуатации транспортные средства	шт.	Утилизация спец.организацией
13	Строительные отходы	м3	Специально отведенные участки полигонов ТБО
14	Пищевые отходы	м3	Специально отведенные поля фильтрации

Примечание:

*количество ориентировочное

**крупногабаритные отходы в виде старой мебели домохозяйство используют в качестве дров

Расчет объемов образования коммунальных отходов от населения сельских округов Иртышского района Павлодарской области.

В Иртышском районе Павлодарской области не определены нормы образования и накопления коммунальных отходов.

Необходимо установить и утвердить вышеуказанные нормы, далее определить среднюю плотность коммунальных отходов и рассчитать средний ежегодный норматив образования коммунальных отходов по Иртышскому району Павлодарской области в разрезе сельских округов.

Количественные и качественные показатели текущей ситуации с отходами за 2024 год

Основная доля коммунальных отходов приходится на отходы домашних хозяйств – более 70%, 15% составили отходы производства (приравненные к бытовым), 10% - смет с улиц, 5% - отходы с мест торговли.

Анализ мероприятий по управлению отходами за 2024 год

На территории Иртышского района Павлодарской области все отходы вывозятся на свалки для накопления.

При этом на сегодняшний день свалки ТБО не соответствует требованиям Санитарных правил и Экологическим нормам утилизации.

Свалки исчерпали сроки эксплуатации. Необходимо восстановление, обеспечение экологической безопасности, а также установка ограждений.

Количество контейнерных площадок и контейнеров для сбора коммунальных отходов необходимо установить после определения норм образования отходов по селам и сельским округам Иртышского района Павлодарской области.

Система раздельного сбора отходов от источников образования отходов отсутствует.

Органическая часть отходов не вывозится на свалки. Значительная часть органических отходов скармливается домашним животным или компостируется в домашних условиях.

Согласно решению маслихата Иртышского района Павлодарской области от 24 декабря 2020 года № 256-61-6 на обеспечение санитарии населенных пунктов на 2021 год было выделено 703 тыс. тенге, на 2022 год – 1203 тыс. тенге и на 2022 годы – 1263 тыс. тенге.

Решением маслихата Иртышского района Павлодарской области от 27 декабря 2023 года № 48-14-8 на обеспечение санитарии населенных пунктов:

- Агашорынского сельского округа на 2024 год выделено 797 тыс.тенге (2025 – 829 тыс.тенге, 2026г. – 862 тыс. тенге);

- Амангельдинского сельского округа на 2024 год выделено 1841 тыс. тенге (2025 г. – 1915 тыс. тенге, 2026 – 1992 тыс. тенге);

- Байзаковского сельского округа на 2024 год выделено 1555 тыс. тенге (2025 г. – 1098 тыс. тенге, 2026 г. - 1142 тыс. тенге);

- села Голубовка на 2024 год выделено 772 тыс. тенге (2025 г. – 803 тыс. тенге, 2026 г. - 835 тыс. тенге);

- села Иртышск на 2024 год выделено 7372 тыс. тенге (2025 г. – 7667 тыс. тенге, 2026 г. - 7974 тыс. тенге);

- Каракудукского сельского округа на 2024 год выделено 1842 тыс. тенге (2025 г. – 1915 тыс. тенге, 2026 г. - 1992 тыс. тенге);

- Коскольского сельского округа на 2024 год выделено 1475 тыс. тенге (2025 г. – 1534 тыс. тенге, 2026 г. - 1595 тыс. тенге);

- Кызылжарского сельского округа на 2024 год выделено 1349 тыс. тенге (2025 г. – 1403 тыс. тенге, 2026 г. - 1459 тыс. тенге);

- села Майконыр на 2024 год выделено 614 тыс. тенге (2025 г. – 639 тыс. тенге, 2026 г. - 664 тыс. тенге);

- Панфиловского сельского округа на 2024 год выделено 1854 тыс. тенге (2025 г. – 1720 тыс. тенге, 2026 г. - 1788 тыс. тенге);

- Северного сельского округа на 2024 год выделено 972 тыс. тенге (2025 г. – 1011 тыс. тенге, 2026 г. - 1051 тыс. тенге);

- Байзаковского сельского округа на 2024 год выделено 933 тыс. тенге (2025 г. – 970 тыс. тенге, 2026 г. - 1009 тыс. тенге).

Данных средств недостаточно для оперативного и качественного управления коммунальными отходами.

Кроме того, ресурсы, необходимые для обеспечения санитарии населенных пунктов, учитывая тарифы на сбор и переработку отходов, необходимо выделять для каждого села и сельского округа, исходя из утвержденных тарифов на сбор и переработку отходов.

Информационно-разъяснительная работа и обеспечение информацией населения о необходимости раздельного сбора мусора не проводится.

Для реализации Программы управления коммунальными отходами Иртышского района Павлодарской области предлагается следующее процентное соотношение: на 2025г - 60% местный бюджет и 40% инвестиции, с постепенным достижением показателей к 2028 году: 10% местный бюджет, 90% - инвестиции.

6. ЦЕЛИ, ЗАДАЧИ И ЦЕЛЕВЫЕ ПОКАЗАТЕЛИ 6.1 Цель и задачи

Целями Программы являются:

Создание эффективной системы управления коммунальными отходами на территории Иртышского района Павлодарской области, обеспечивающей ответственное обращение с отходами производства и потребления, сокращение образования отходов, привлечение их во вторичный хозяйственный оборот, включая:

- создание и развитие инфраструктуры экологически ориентированного сбора, хранения, размещения, переработки, утилизации отходов;

- определение объектов для рекультивации территорий, не соответствующих требованиям экологического и санитарно-эпидемиологического законодательства, либо их ликвидации;

- обеспечение условий для достижения доли переработки отходов - 20% от общего оъема собранных отходов;

- экологическое просвещение и формирование экологической культуры населения по ответственному обращению с отходами.

Для достижения указанных целей необходимо решение следующих основных задач:

1) формирование организационных и экономических основ комплексного управления коммунальными отходами Иртышского района Павлодарской области;

2) инвентаризация контейнерных площадок и контейнеров в разрезе населенных пунктов района;

3) разработка тарифов для населения на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов по району;

4) определение норм образования и накопления коммунальных отходов;

5) организация системы сбора и транспортировки различных видов отходов, в том числе опасных;

6) внедрение раздельного сбора мусора от организаций объектов инфраструктуры;

7) внедрение систем сортировки и переработки ТБО;

8) проведение мероприятий и акций по разъяснению и вовлечению населения в мероприятия по раздельному сбору отходов;

9) конкурсный отбор региональных операторов по управлению коммунальными отходами в целях:

- строительства объектов по работе с твердыми бытовыми отходами;

- вывод из эксплуатации и рекультивация объектов размещения твердых бытовых отходов, не соответствующих требованиям природоохранного и санитарно-эпидемиологического законодательства;

- оказание государственной поддержки инвестиционным проектам в сфере обращения с отходами, заключение договоров (договоров) в целях строительства и (или) реконструкции объектов системы обращения с отходами.

Для оценки достижения поставленных целей, выполнения задач и мероприятий Программы установлены целевые показатели, которые представлены в Таблице 7.

В процессе реализации Программы перечень целевых показателей может дополняться и/или корректироваться.

6.2 Целевые показатели

Таблица 7

№ п/п	Наименование целевого показателя	2024 г.	2025 г.	2026 г.	2027 г.	2028 г.
	1	3	4	5	6	7
1	Определение норм образования и накопления коммунальных отходов	-	+	-	-	-
2	Разработка тарифов для населения на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов по району	-	+	-	-	-
3	Достижение охвата населения услугами по сбору и транспортировке отходов	-	-	50%	75%	100%
4	Увеличение количества пунктов приема вторичных ресурсов от населения	-	-	-	15	27
5	Доля населения, вовлеченного в процесс сортировки твердых коммунальных отходов	-	-	10%	25%	50%
6	Достижение доли переработанных твердых бытовых отходов	0%	0%	3%	6%	10%
7	Сокращение доли твердых бытовых отходов, направляемых на захоронение (захоронение) твердых коммунальных отходов	-	-	3%	6%	10%
8	Ликвидация несанкционарованных свалок в соответствии с экологическими требованиям	-	-	-	50%	100%
9	Строительство сортировочных линий	-	-	-	-	1
10	Количество ликвидироанных свалок и проведенной рекультивации земельных участков	-	-	-	2	5
11	Достижение 100% обеспеченности мусорными контейнерами для раздельного сбора отходов	-	-	-	50%	100%
12	Приведение в соответствие с санитарными нормами свалок	-	-	-	100%	-

7. ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ, ПУТИ ДОСТИЖЕНИЯ ПОСТАВЛЕННЫХ ЦЕЛЕЙ ПРОГРАММЫ И СООТВЕТСТВУЮЩИЕ МЕРЫ

7.1 Создание механизма по управлению коммунальными отходами

Комплексный подход к переработке отходов должен базироваться на долговременном стратегическом планировании, чтобы адаптироваться к будущим изменениям в составе и количестве отходов.

Мониторинг и оценка результатов мероприятий должны непрерывно сопровождать разработку и реализацию этапов Программы управления коммунальными отходами.

Рассмотрев систему управления можно сделать следующие выводы и дать рекомендации:

- провести работы по определению норм образования и накопления коммунальных отходов и разработке тарифов для населения на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов по району;

-привести в соответствие имеющиеся контейнерные площадки по району, а также определить место и установить специально оборудованную площадку для контейнеров по сбору отходов с установкой необходимого количества контейнеров и/или бункеров-накопителей для населенных пунктов, где отсуствуют такие площадки;

-оборудовать все площадки контейнерами единого образца и провести их маркировку по видам отходов;

-обеспечить контроль за соблюдением требований по раздельному сбору на специально оборудованных площадках;

-с целью снижения нагрузок на свалки и уменьшения количества стихийных свалок, поручить назначение ответственного лица за обращение с отсортированными по видам ТБО при помощи отслеживания всей цепочки транспортировки отходов до пункта приема, ТБО в качестве вторичного сырья;

-с определҰнной периодичностью проводить обучение персонала по правилам сбора отходов. Для персонала, ответственного за вывоз и учҰт отходов, проводить дополнительные тренинги, в которых обучать их правилам ведения документации и работе с подрядными организациями. С новыми сотрудниками при приеме на работу проводить инструктаж по обращению с отходами в Иртышском районе Павлодарской области;

-обеспечить контроль за своевременным заключением необходимых договоров со специализированными организациями, т.е. индивидуальными предпринимателями или юридическими лицами, осуществляющими деятельность по сбору, сортировке, транспортировке, восстановлению и/или удалению коммунальных отходов для населенных пунктов Иртышского района Паводарской области.

-коммунальное государственное учреждение "Отдел реального сектора экономики Иртышского района" своевременно осуществлять контроль вывоза отходов подрядными организациями.

7.2 Меры по внедрению раздельного сбора отходов

Для внедрения системы раздельного сбора необходимо выполнение следующих мер:

1. Проведение инвентаризации контейнерных площадок и контейнеров в разрезе населенных пунктов Иртышского района;

2. Обеспечения установки контейнеров для раздельного сбора сухой фракции ТБО на всех контейнерных площадках и обеспечения раздельного вывоза вторичного сырья;

3. Организация системы сбора и восстановления опасных составляющих коммунальных отходов;

4. Организация специальных мест и определения специализированной компании для транспортировки коммунальных отходов и строительных отходов, образующихся у населения.

7.3 Снижение количества образования коммунальных отходов

Разработанный и представленный ниже План мероприятий по реализации Программы учитывает качественные и количественные показатели, сроки исполнения и предполагаемые расходы. Данное мероприятие дает значительный экологический эффект, поскольку уменьшает объҰмы размещения основных отходов и таким образом снижает техногенную нагрузку на окружающую среду.

В Иртышском районе Павлодарской области будут исследоваться:

-экономическая эффективность и пути вовлечения большего количества отходов в переработку и вторичное использование;

-анализ состава вида отходов для оценки пригодности к использованию;

-наличие новых технологических решений на рынке технологий переработки, анализ их целесообразности и возможных путей внедрения в производственные процессы.

Решающим фактором, обеспечивающим снижение негативного влияния на окружающую среду отходов, размещаемых в Иртышском районе Павлодарской области, является процесс их утилизации.

7.4 Определение субъектов по сбору, транспортировке и захоронению ТБО посредством проведения конкурса (тендера) и установление требований согласно экологическому законодательству

Согласно п.4, ст. 367 ЭК РК и п.4 Приказа и. о. Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 28 декабря 2021 года № 508 "Об утверждении правил управления коммунальными отходами" централизованная система сбора ТБО организовывается МИО посредством проведения конкурса (тендера) по определению участников рынка ТБО в соответствии с Главой 4 Закона РК "О государственных закупках".

Глава 4 Закона РК "О государственных закупках" устанавливает осуществление государственных закупок способом конкурса. Конкурсная документация организатора государственных закупок (МИО) должна содержать, в том числе проект договора о государственных закупках товаров, работ или услуг, который является типовым. В Приложениях к Договору указывается объем, условия оказания услуг/выполнения работ, техническая спецификация.

Сбором и транспортировкой ТБО должны заниматься специализированные предприятия, деятельность которых в первую очередь должна соответствовать требованиям экологического законодательства РК.

Одно из основных требований при выборе МВО - присутствие компании по сбору и вывозу ТБО в реестре МЭПР РК, то есть подача уведомления о начале осуществления деятельности. Субъекты предпринимательства, осуществляющие деятельность по сбору, сортировке и транспортировке неопасных отходов, обязаны подать уведомление о начале деятельности в МЭПР РК согласно Закону РК "О разрешениях и уведомлениях". МВО которые не соответствуют уведомительному порядку, не будут допущены к конкурсу и не смогут оказывать услуги по сбору и вывозу ТБО. Так как осуществление деятельности по сбору, сортировке и транспортировке неопасных отходов без подачи уведомления в МЭПР РК запрещается.

Если субъекты предпринимательства оказывают работу по переработке, обезвреживанию, утилизации и уничтожению опасных отходов, то они обязаны получить лицензию на выполнение работ по соответствующему подвиду деятельности согласно требованиям Закона Республики Казахстан "О разрешениях и уведомлениях".

На обращение с медицинскими отходами, ртутьсодержащими отходами, опасными отходами электрического и электронного оборудования, то специализированные организации должны иметь Лицензию.

Для повышения качества услуг по сбору и вывозу ТБО необходимо заключение долгосрочных контрактов на управление коммунальными отходами на конкурентной основе. Долгосрочные контракты позволять субъектам по сбору и вывозу ТБО вкладывать собственные средства в развитие компаний. По результатам долгосрочных контрактов можно увидеть и оценить результаты выполненных работ. Рассмотреть варианты заключения контрактов минимум на 5 лет.

7.5 Предоставление доступа к сведениям о регистрации населения для МВО без передачи персональных данных

Для повышения собираемости тарифа на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО и своевременной оплаты населением планируется усиление взаимодействие МИО со специализированными организациями в отношении доступа к сведениям о регистрации населения.

При регистрации граждан по месту жительства, временного пребывания (проживания) сведения о новом адресе регистрации передаются в режиме реального времени из информационной системы МВД в Государственную базу данных "Физические лица" (администратор - МЮ РК), которая является эталонным банком данных и доступ к которой обеспечен всем государственным и местным исполнительным органам (акиматы).

В рамках данной интеграции МИО будет предоставлять МВО сведения о количестве зарегистрированных граждан по адресу в обезличенном виде (без передачи персональных данных), что позволит корректно начислять платежи за сбор, вывоз, переработку и захоронение ТБО.

8. ПЛАН МЕРОПРИЯТИЙ

Для достижения целей и выполнения задач разработан План мероприятий по реализации Программы, который приведен в Таблице 8.

План мероприятий сгруппирован по задачам и показателями, указаны ответственные исполнители. План мероприятий обеспечивает комплексный подход и координацию работ всех ответственных исполнителей Программы с целью достижения ожидаемых результатов.

Мероприятия по разработке типовой технической и проектной документации, включенные в Программу, должны предусматривать использование наилучших доступных техник, обеспечивающих энергосбережение и повышение энергетической эффективности деятельности в сфере управления коммунальными отходами, корректировка Плана мероприятий осуществляется по мере необходимости, при наличии обоснованных предложений по результатам мониторинга. По результатам мониторинга, в случае обнаружившейся невозможности достижения поставленных целей, задач и целевых показателей определяются иные мероприятия, и принимаются меры по выявленным проблемным вопросам.

По результатам мониторинга КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района" выносит решения, нацеленные на:

1) Повышение эффективности реализации запланированных мероприятий (определению иных мероприятий) в целях достижения установленных целей и задач Программ;

2) Принятие мер по выявленным проблемным вопросам.

КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района", как Заказчик Программы осуществляет следующие функции:

1) формирует и обеспечивает единый централизованный комплексный подход к решению задач в сфере управления коммунальными отходами на территории Иртышском районе Павлодарской области, координируя действия всех исполнителей Программы;

2) взаимодействует с уполномоченными структурными подразделениями акимата Павлодарской области по организационным вопросам реализации Программы;

3) осуществляет взаимодействие с субъектами по сбору и вывозу коммунальных отходов, государственными учреждениями, социальными объектами, юридическими лицами, индивидуальными предпринимателями, физическими лицами по вопросам реализации мероприятий Программы;

4) осуществляет мониторинг реализации мероприятий Программы, выносит результаты мониторинга для обсуждения на заседаниях Общественного совета;

5) осуществляет корректировку мероприятий, целевых показателей, затрат на реализацию мероприятий Программы, в том числе на основании поступивших предложений с обоснованием необходимости внесения соответствующих изменений в Программу;

6) участвует в проверках хода реализации мероприятий Программы;

7) размещает Программу, а также информацию о ходе реализации мероприятий Программы на официальном сайте КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района".

Исполнителями Программы являются: Акимат Иртышского района Павлодарской области (ответственный исполнитель КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района") по согласованию с уполномоченными структурными подразделениями акимата Павлодарской области, субъекты по сбору, вывозу, восстановлению и захоронению коммунальных отходов, государственные учреждения, социальные объекты, юридические лица, индивидуальные предприниматели, НПО и прочие заинтересованные стороны.

Таблица 8

План мероприятий по реализации Программы управления коммунальными отходами Иртышского района Павлодарской области на 2024-2028гг.

№ п/п	Мероприятия	Форма завершения	Год	Ответственные за исполнение	Источник финансиро-вания	Прогнозные финансовые затраты, тенге
1	2	3	4	5	6
1	Создание и развитие инфраструктуры экологически ориентированного сбора, хранения, размещения, переработки, утилизации отходов;
1.1	Инвентаризация контейнерных площадок и контейнеров в разрезе населенных пунктов района	Информация	2024	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района", акиматы сельских округов	не требуется
1.2	Определение норм образования и накопления коммунальных отходов	Решение маслихата Иртышского района Павлодарской области	2025	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района", акиматы сельских округов	Местный бюджет	1 500 000
1.3	Разработка тарифов для населения на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов по району	Решение маслихата Иртышского района Павлодарской области	2025	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района", акиматы сельских округов	Местный бюджет	2 000 000
1.4	Предоставление доступа к сведениям о регистрации населения для МВО без передачи персональных данных	Информация	2024-2028	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района", акиматы сельских округов, МВО	не требуется
1.5	Доукомплектование парка контейнеров	Отчет	2027	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района", МВО	Средства МВО	4 000 000
1.6	Ремонт контейнерных площадок и приведение их в соответствие санитарным нормам и требованиям законодательства (установка ограждений)	Отчет	2027	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района", акиматы сельских округов	Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС	4 000 000
1.7	Обновление и закуп мусоровозов для обеспечения своевременного вывоза ТБО	Отчет	2028	МВО	Средства МВО, частные инвестиции	30 000 000
1.8	Профилактическая работа с ЮЛ и ИП, осуществляющие деятельность в жилых домах или отдельно стоящих зданиях, при пользовании централизованной системой по обязательному заключению договора на транспортировку ТБО, со специализированными организациями, определенными МИО по результатам конкурса (тендера)	Отчет, информационные письма направлены во все организации	2026	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района", МВО	Местный бюджет	500 000
1.9	Финансирование для обеспечение санитарии всех населенных пунктов	Отчет, сметный расчет	2025-2028	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района", акиматы сельских округов	Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС	20 000 000
2.0	Рассмотрение инвестиционных проектов в сфере обращения с отходами в целях предоставления налоговых льгот инвесторам, реализующим приоритетные инвестиционные проекты	Отчет по результатам анализа	2027	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района"	не требуется
2.1	Рассмотреть возможность заключения инвестиционных обязательств и договоров государственно-частного партнерства в целях строительства и (или) реконструкции объектов системы обращения с отходами.	Договора (в случае определения возможности)	2027	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района"	не требуется
2	Определение объектов для рекультивации территорий, не соответствующих требованиям экологического и санитарно-эпидемиологического законодательства, либо их ликвидации;
2.1	Проведение выявления и ликвидации несанкционированных свалок (стихийных навалов) коммунальных и строительных отходов	Отчеты	2025-2026	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района"	Не требуется
2.2	Ликвидация несанкционированных свалок	Отчеты	2025-2028	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района"	Местный бюджет	15 000 000
2.3	Рекультивация земли по завершению ликвидации свалок	Отчеты	2025-2028	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района"	Местный бюджет	2 000 000
2.4	Строительство станции сортировки мусора	Отчет, акты выполненных работ, акт вводы в эксплуатацию	2028	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района"	Инвестиции	3 000 000
3	Обеспечение условий для достижения доли переработки отходов
3.1	Обеспечение установки контейнеров для раздельного сбора сухой фракции ТБО на всех КП и обеспечения раздельного вывоза вторичного сырья	Отчет	2027	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района", МВО	Инвестиции	1 500 000
3.2	Организация конкурса и определения мероприятия подрядной организации для обеспечения раздельного сбора, транспортировки и переработки опасных видов отходов	Итоги конкурса	2027	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района"	Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС	10 000 000 – 15 000 000
3.3	Организация стационарных пунктов/точек сбора отходов от населения по раздельным видам отходов, включая отдельные площадки для сбора строительных отходов и опасных отходов (ртутьсодержащих, медицинских отходов)	Отчет	2027	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района", МВО	Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС
4	Экологическое просвещение и формирование экологической культуры населения по ответственному обращению с отходами.
4.1	Разъяснительная работа с населением, малым и средним бизнесом по раздельному сбору отходов, организация акций по управлению коммунальными отходами	Отчет	2026-2028	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района", МВО, КСК	Не требуется
4.2	Организация мероприятий по определению подрядной организации для раздельного сбора пищевых отходов с сельских учреждений социальной сферы (школы, детские сады и пр.), предприятий, малого и среднего бизнеса сферы общественного питания с целью осуществления сбора и переработки пищевых и других органических отходов	Отчет	2027 и далее ежегодно	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района"	Не требуется
4.3	Создание, размещение и распространение социальной рекламы, направленной на привлечение внимания общественности к проблеме ТБО	Отчеты	2024-2028	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района", МВО, НПО	Местный бюджет	500 000
4.4	Обеспечение информирования населения об организованных пунктах приема отходов (пластик, картон и отходы бумаги, стекло)	Отчеты	2027-2028	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района", МВО, НПО	Местный бюджет	500 000
4.5	Обеспечение информирования населения об опасных составляющих коммунальных отходов и пропаганды безопасного обращения с ними путем распространения информации в социальных сетях, на сайте акимата района	Отчеты	2027-2028	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района", МВО, НПО	Местный бюджет	500 000
4.6	Разработка и реализация плана информационной работы по обращению с ТБО организациями образования, включающего регулярную работу с учениками, педагогическим составом и техническим персоналом	Информация о разработке плана и отчеты о его реализации	2027	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района", МВО, НПО	Не требуется
4.7	Проведение социологического опроса в целях оценки уровня информированности населения о необходимости эффективного управления отходами	Отчет, опрос	2028	КГУ "Отдел реального сектора экономики Иртышского района", МВО, НПО	Не требуется

Графические приложения

Приложение 1

Свалка ТБО в селе Иртышск

Контейнерные площадки в с. Иртышск

Свалка ТБО в селе Голубовка

Свалка ТБО в Агашорынском сельском округе село Агашорын

Свалка ТБО в Амангельдинском сельском округе село Амангельды

Свалка ТБО в Байзаковском сельском округе

село Исы Байзакова

Свалка ТБО в Каракудукском сельском округе

село Қаракудук

Свалка ТБО в Коскольском сельском округе

село Косколь

Свалка ТБО в Кызылжарском сельском округе

село Кызылжар

Свалка ТБО в селе Майконыр

Свалка ТБО в Панфиловском сельском округе

село Панфилово

Свалка ТБО в Панфиловском сельском округе

село Тохта

Свалка ТБО в Северном сельском округе

село Северное

Приложение 2

Ситуационные карты-схемы размещения свалок

село Иртышск

село Голубовка

Агашорынский сельский округ

село Агашорын

Амангельдинский сельский округ

село Амангельды

Байзаковский сельский округ

село Исы Байзакова

Каракудукский сельский округ

село Каракудук

Коскольский сельский округ

село Косколь

Кызылжарский сельский округ

село Кызылжар

село Майконыр

Панфиловский сельский округ

село Панфилово

Панфиловский сельский округ

село Тохта

Северный сельский округ

село Северное