"Батыс Қазақстан облысының қалалар мен елді мекендерінің аумақтарын абаттандыру қағидаларын бекіту туралы"

Батыс Қазақстан облыстық мәслихатының 2024 жылғы 28 маусымдағы № 13-4 шешімі

      Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Заңының 6-бабы 1-тармағының 4-2) тармақшасына сәйкес Батыс Қазақстан облыстық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

      1. "Батыс Қазақстан облысының қалалар мен елді мекендерінің аумақтарын абаттандыру қағидалары" осы шешімнің қосымшасына сәйкес бекітілсін.

      2. Осы шешім оның алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

      Мәслихат төрағасы М. Мұқаев

  Батыс Қазақстан облыстық
мәслихатының
2024 жылғы 28 маусымдағы
№ 13-4 шешіміне қосымша

Батыс Қазақстан облысының қалалар мен елді мекендерінің аумақтарын абаттандырудың қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Батыс Қазақстан облысының қалалар мен елді мекендерінің аумақтарын абаттандырудың қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 20 наурыздағы № 235 "Қалалар мен елді мекендердің аумақтарын абаттандырудың үлгілік қағидаларын және "Ағаштарды кесуге рұқсат беру" мемлекеттік қызмет көрсету қағидаларын бекіту туралы" бұйрығына (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 29 сәуірде № 10886 тіркелді) (бұдан әрі – Үлгілік қағидалар) сәйкес әзірленді және құқықтық мәртебесі мен шаруашылық қызмет нысандарына қарамастан, барлық заңды тұлғалар, жеке тұлғалар, сондай-ақ аула және қоғамдық аумақтарды абаттандыруға жауапты лауазымды адамдар үшін қалалар мен елді мекендердің аумақтарын абаттандыру тәртібін айқындайды.

      2. Осы Қағидалардың мақсаты елді мекендердегі аумақтардың кешенді және орнықты дамуына ықпал ететін қауіпсіз, жайлы, ыңғайлы, экологиялық қолайлы және тартымды қалалық орта құру болып табылады.

      3. Қағидаларда қолданылатын негізгі ұғымдар:

      1) абаттандыру – тиісті күтіп ұстау жолымен азаматтардың өмір сүру жайлылығын арттыруға бағытталған іс-шаралар кешені, қалалар мен елді мекендердің іргелес аумақтары мен ортақ пайдалану орындарының экологиялық және эстетикалық жай-күйіне, инженерлік даярлық және аумақтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстардың жиынтығын көздейтін, коммуникациялық желілерді және сумен жабдықтау құрылысын дамыту, кәріз, энергиямен жабдықтау, жабындарды орнату, жарықтандыру, шағын сәулет нысандары мен монументтік өнер объектілерін орналастыру, шудың деңгейін төмендету, микроклиматты жақсарту, ауа бассейнінің ластануынан қорғау, ашық су айдындары мен топырақты тазалау, жинау, санитарлық тазалау және көгалдандыру;

      2) жинақтаушы бункер – нормативтерге сәйкес көлемдегі ірі габаритті қалдықтарды және өндіріс пен тұтынудың басқа да қалдықтарын жинауға арналған стандартты сыйымдылық;

      3) уақытша құрылыстар – тұрғын үй, мәдени - тұрмыстық және құрылысшыларға қызмет көрсетуге арналған басқа да ғимараттар мен құрылыстар; кірме жолдар, жолдар, қоймалар, сорғылар, қосалқы станциялар, бетон еріту тораптары, инженерлік желілер және құрылыс-монтаждау жұмыстарын орындау үшін қажетті, әдетте құрылыс аяқталғаннан кейін таратылатын өндірістік мақсаттағы басқа да құрылыстар;

      4) көгал – тротуардан, тұрақ қалталарынан, тұрақтардан және жолдың өзге де элементтерінен шекаралық таспен және (немесе) сәндік қоршаумен қоршалған шөпті жамылғы мен басқа да өсімдіктерді қамтитын абаттандыру элементі (жер учаскесі);

      5) жол – Қазақстан Республикасының Заңымен белгіленген тәртіпте жайластырылған немесе ыңғайластырылған және көлiк құралдарының және жаяу жүргіншілердің жүруі үшін пайдаланылатын жердің барлық бөлінген жолағы не жасанды құрылыстың үстi. Жол бiр немесе бiрнеше жүру бөлiктерiн, сондай-ақ трамвай жолдарын, тротуарларды, жол жиектерiн және олар болған кезде бөлу жолақтарын қамтиды;

      6) жер жұмыстары – топырақты қазуды (игеруді), оның орнын ауыстыруды, топырақты тегістеумен және нығыздаумен төсеуді, сондай-ақ аумақты тазартуға байланысты дайындық жұмыстарын, ілеспе жұмыстарды (оның ішінде алаңдарды, еңістерді, ойықтар мен үйінділер төсемдерін жоспарлауды, төсемді әрлеуді, еңістер бойынша кертпелер құрылғысын қамтитын құрылыс жұмыстарының кешені (негізінде) үйінділер, шұңқырларды бұрғылау-кран машиналарымен бұрғылау, қазаншұңқырлардың қуыстарын толтыру);

      7) жеке тұрғын үй - қоныс учаскесiне орналасқан және шаруашылық пен басқа да құрылыстармен және жасыл желектi екпелерiмен бiрге азаматтың меншiгiндегi жеке (отбасымен) тұруға арналған үй;

      8) контейнер – жүктердi тасымалдауға арналған көп мәрте қолданылатын әмбебап көлiк жабдығы;

      9) контейнерлік алаңдар – қатты тұрмыстық қалдықтарды тасымалдауды жүзеге асыратын мамандандырылған көлікке арналған кірме жолдары бар, қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға арналған контейнерлер орналастырылатын қалдықтарды жинақтауға арналған арнайы алаңдар;

      10) халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтары – егде жастағы адамдар, мүгедектігі бар адамдар, өз бетінше жүріп-тұру, көрсетілетін қызметтерді, ақпаратты алу немесе кеңістікте бағдарлану кезінде қиындық көріп жүрген, оның ішінде балаларға арналған арбаларды және (немесе) кресло-арбаларды пайдаланатын адамдар;

      11) шағын архитектуралық нысандар – сәндік сипаттағы және практикалық пайдаланылатын объектілер (мүсіндер, субұрқақтар, барельефтер, гүлдерге арналған вазалар, павильондар, беседкалар, орындықтар, урналар, балалар ойындары мен ересек тұрғындардың демалысына арналған жабдықтар мен конструкциялар);

      12) ортақ пайдаланылатын орындар – бұл халыққа қолжетімді немесе ашық аумақтар, нысандар;

      13) аумақтарды абаттандыру объектілері – абаттандыру бойынша қызметті жүзеге асыратын елді мекеннің аумақтары: алаңдар, аулалар, орамдар, функционалды-жоспарлы ұйымдастыру, қала аудандарының аумақтары, сондай-ақ бірыңғай қала құрылысы регламенті (қорғалатын аймақ) немесе көзбен шолу-кеңістіктік қабылдау (құрылысы бар алаң, аумақтар мен құрылыстарға жапсарлас салынған көше) қағидаты бойынша бөлінетін аумақтар, елді мекеннің басқа аумақтары;

      14) көгалдандыру екпелері – елді мекендердің шекараларында ортақ пайдаланылатын жерлерде орналасқан саябақтар, скверлер, бульварлар, желілік екпелер, үй жанындағы екпелер, көгалдар, гүлзарлар;

      15) аумақтарды абаттандыруға қатысушылар – шарт негізінде елді мекен аумағында абаттандыру саласындағы қызметті жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлға;

      16) іргелес аумақ – ғимараттың, құрылыстың, қоршаудың, құрылыс алаңының шекараларына, сауда, жарнама объектілеріне және заңды немесе жеке тұлғалардың меншігіндегі, иелігіндегі, жалдауындағы, балансындағы өзге де объектілерге тікелей іргелес жатқан аумақ (периметрі бойынша 5 метр шекарада);

      17) өту жолы – көлік құралдарының тұрғын және қоғамдық ғимараттарға, мекемелерге, кәсіпорындарға, шағын аудандар, орамдар, елді мекендер ішіндегі құрылыс объектілеріне кіруін қамтамасыз ететін жол элементі;

      18) көппәтерлі тұрғын үйдің үй жанындағы жер учаскесі (бұдан әрі – үй жанындағы жер учаскесі) - көппәтерлі тұрғын үйге іргелес және абаттандыруға, көгалдандыруға, спорт, ойын алаңдарын, кірме жолдарды, тұрақтарды, тротуарларды, шағын сәулет нысандарын орналастыруға арналған жер учаскесі;

      19) абаттандыру объектісін күтіп-ұстау – абаттандыру объектілерін, олардың жекелеген элементтерін тиісті техникалық, физикалық, эстетикалық жай-күйінде ұстау;

      20) тротуар – жаяу жүргіншілердің жүруіне арналған, жүріс бөлігіне жанасатын немесе одан көгалмен немесе арық жүйесімен бөлінген жол элементі;

      21) көше – көлік және жаяу жүргіншілер қозғалысына арналған, жүріс бөлігін, жол жиектерін, кюветтерді және бермаларды нығайтатын аумақ;

      22) қасбет – ғимараттардың (құрылыстардың) сыртқы (алдыңғы) жағы;

      23) гүл бақшасы – бір, екі немесе көпжылдық өсімдіктер отырғызылған геометриялық немесе еркін нысандағы учаске;

      24) абаттандыру элементтері – аумақты абаттандырудың құрамдас бөліктері ретінде қолданылатын сәндік, техникалық, жоспарлау, конструктивтік құрылғылар, көгалдандыру элементтері, жабдықтардың және ресімдеудің әртүрлі түрлері, оның ішінде ғимараттардың, құрылыстардың, құрылыстардың қасбеттері, шағын сәулет нысандары, күрделі емес стационарлық емес құрылыстар мен құрылыстар, ақпараттық қалқандар мен көрсеткіштер.

2-тарау. Қалалар мен елді мекендердің аумақтарын абаттандыру бойынша кешенді ұйымдастыру жұмысының элементтері

      4. Аумақты абаттандыру элементтеріне мыналар жатады:

      1) шағын сәулет нысандары;

      2) көгалдандыру элементтері;

      3) жабындардың түрлері;

      4) қоршаулар;

      5) коммуналдық жабдық-көшені жарықтандыруға арналған құрылғылар, қоқыс жәшіктері мен контейнерлер, велосипед тұрақтары;

      6) монументалды-сәндік өнер туындылары-мүсіндер, сәндік композициялар, обелисктер, стелалар, монументалды кескіндеме туындылары;

      7) ақпараттық көрсеткіштер - аншлагтар (көшелер, алаңдар, жағалаулар, көпірлер атауларының көрсеткіштері), үйлердің нөмірлік белгілері, ақпараттық стенділер, кварталдардың, шағын аудандардың құрылысын салу схемалары бар қалқандар;

      8) естелік және ақпараттық тақталар (белгілер);

      9) тарих және мәдениет ескерткіштерін, ерекше қорғалатын аумақтар аймақтарын қорғау белгілері;

      10) мерекелік безендіру элементтері.

      5. Аумақты абаттандыру объектілерінің ажырамас құрамдас бөліктері болып табылатын аумақты абаттандыру элементтерінің болуы қалалық орта аумағын абаттандыру объектілерін құруға, өзгертуге (реконструкциялауға) арналған жобалау құжаттамасында әзірленеді және көзделеді. Жобалау құжаттамасын дайындауды жүзеге асыратын тұлға жобалау құжаттамасын дайындау жөніндегі жұмыстарды ұйымдастырады және үйлестіреді, жобалау құжаттамасының сапасына және оның қала құрылысын жобалаудың техникалық регламенттері мен нормативтерінің талаптарына сәйкестігін қамтамасыз етеді.

      6. Шағын архитектуралық формаларға қойылатын негізгі талаптар:

      1) аумақты абаттандыру элементтерінің сәулеттік және ландшафттық ортасының сипатына сәйкестігі;

      2) материалдардың жоғары сәндік және пайдалану қасиеттері, оларды сыртқы ортаның әсерін ескере отырып, ұзақ уақыт бойы сақтау;

      3) құрылымның беріктігі, сенімділігі, қауіпсіздігі.

      7. Орындықтарға қойылатын негізгі талаптар:

      1) рекреациялық аймақтардың орындықтарына арналған арқалықтардың болуы;

      2) аула аймақтарының орындықтарына арналған арқалықтар мен тұтқалардың болуы;

      3) транзиттік аймақтардың орындықтарына арналған арқалықтар мен тұтқалардың болмауы.

      Орындықтарды орнату жабынның немесе іргетастың қатты түрлерімен қамтамасыз етілуі керек. Демалыс аймақтарында, орман саябақтарында, балалар алаңдарында жұмсақ жабын түрлерінде орындықтар орнатуға рұқсат етіледі. Іргетасы болған кезде оның бөліктері жер бетінен жоғары көтерілмей орындалады. Демалуға арналған орындықтың беттері әр түрлі су өткізбейтін өңдеу түрлері бар ағаштан жасалады.

      8. Гүлзарлар (гүл құмыраларына), оның ішінде аспалы гүл шоқтарына қойылатын негізгі талаптар:

      1) кашпо тек қолданыстағы объектілерге ғана қойылады;

      2) гүлзарлар (гүл құмыралар) автомобильдердің кездейсоқ соқтығысуын және қоқыстың түсуін болдырмау үшін жеткілікті биіктікте болады;

      3) гүлзарлар мен кашпо қыста орын-жайда сақталады немесе ондағы гүлдерді қылқан жапырақты өсімдіктермен немесе басқа да өсімдік әшекейлерімен алмастырады.

      9. Қоршауларға қойылатын негізгі талаптар:

      1) жаяу жүргіншілерді көліктердің соқтығысуынан қорғау үшін жеткілікті беріктік;

      2) модульділік, кез келген нысандағы конструкцияны жасау мүмкіндігі;

      3) автокөліктің кездейсоқ соғылуы мүмкін жерде шағылыстыратын элементтер.

      10. Абаттандыруды ұйымдастыру аумақтарды абаттандыру бойынша жобалық құжаттаманы әзірлеуді, абаттандыру жөніндегі іс-шараларды орындауды және абаттандыру объектілерін күтіп-ұстауды қамтиды.

      11. Абаттандыру жөніндегі қызметке қатысушылар, оның ішінде:

      1) мемлекеттік сатып алу туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мердігерді (бас мердігерді) таңдайтын және қаржыландыруды қамтамасыз ететін, техникалық тапсырманы қалыптастыратын жергілікті атқарушы органдар;

      2) елді мекен аумағында қызметті жүзеге асыратын, абаттандыруға сұрау салуды қалыптастыруға, сондай-ақ абаттандыру жөніндегі іс-шараларды қаржыландыруға қатыса алатын жеке және заңды тұлғалар;

      3) мердігерлер (бас мердігерлер), оның ішінде құрылыс-монтаждау ұйымдары (кәсіпорындар/компаниялар), шағын сәулет нысандарын өндірушілер және сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметінің басқа да субъектілері.

      12. Елді мекеннің инфрақұрылымы мен аумақтарын абаттандыру жаяу жүргіншілердің, қоғамдық және велосипед көлігінің, арық жүйелерінің басымдығы ескеріле отырып әзірленеді.

      13. Әртүрлі функционалдық мақсаттағы абаттандыру объектілерін жобалау, салу және пайдалану адам денсаулығын сақтау, тарихи және табиғи ортаны қорғау жөніндегі талаптарды сақтауды қамтамасыз етеді, халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтарының кедергісіз қозғалуына, өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, арық жүйесінің жұмысына техникалық мүмкіндіктер жасайды.

      14. Елді мекеннің аумақтарын абаттандыруды, күтіп-ұстауды және жинауды, егер қолданыстағы заңнамада немесе шартта өзгеше көзделмесе, шарттар негізінде жер учаскелерінің меншік иелері не аумақтарды абаттандыруға қатысушылар жүзеге асырады.

      15. Аумақтарды абаттандыруға қатысушылар елді мекенді абаттандыру, күтіп-ұстау және жинау жөніндегі жұмыстарды жүргізеді, сондай-ақ меншік құқығындағы жеке және заңды тұлғаларға тиесілі жер учаскелерін қоспағанда, іргелес аумақтарды жинауды ұйымдастырады.

      16. Елді мекенді абаттандыру қамтамасыз етіледі:

      1) көршілес аумақтарды абаттандыруды, күтіп-ұстауды және пайдалануды ұйымдастыруды жүзеге асыратын жергілікті атқарушы органның құрылымдық бөлімшесі;

      2) аумақтарды абаттандыруға қатысушылар;

      3) егер азаматтық заңнамада немесе шартта өзгеше көзделмесе, өздеріне меншік құқығымен немесе өзге де құқықпен тиесілі аумақтарды, аула, үй маңындағы аумақтарды абаттандыруды күтіп-ұстауды және пайдалануды жүзеге асыратын және іргелес аумақтарды абаттандыруға қатысатын жеке және заңды тұлғалар.

      17. Елді мекенді абаттандыру және жинауды ұйымдастыру мәселелері бойынша жеке және заңды тұлғалардың қызметін үйлестіруді жергілікті атқарушы орган жүзеге асырады.

      18. Елді мекенде үй жануарларын серуендету үшін тақтайшалармен белгіленген арнайы аумақтар айқындалады.

      19. Үй жануарларының иелері үй жануарларының нәжісін тазартады.

      20. Елді мекен аумағында базарларды (қоймаларды) ұйымдастыруға, жерлеу ісін ұйымдастыруға (зираттарда), құрылысқа (құрылыс кезеңіне арналған құрылыс алаңдарында) байланысты шаруашылық қызметті жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар; қоғамдық-бұқаралық іс-шараларды өткізуге, тұрғындардың стационарлық сауда объектілеріне, стационарлық қоғамдық тамақтану объектілеріне және маусымдық кафелерге, әлеуметтік және коммуналдық-тұрмыстық мақсаттағы объектілерге, автожанармай құю станцияларына, автотұрақтарға, автожууларға, автомобильдерге техникалық қызмет көрсету станцияларына, уақытша аттракциондарға, жылжымалы хайуанаттар бақтарына, мәдениет және демалыс саябақтарына, демалыс аймақтары мен жағажайларға, маршруттық қалалық қатынастағы тұрақты тасымалдау маршруттарының соңғы пункттерінде тасымалдау, сондай-ақ гараж кооперативтері, діни маңызы бар объектілер қызметкерлер үшін де, келушілер үшін де кәріз, тасымалданатын биотуалеттер болмаған кезде стационарлық дәретханалардың болуын және олардың мақсаты бойынша жұмыс істеуін қамтамасыз етеді. Осы объектілерде қазылған шұңқырларды орнатуға және пайдалануға жол берілмейді.

      21. Қоғамдық стационарлық дәретханалар мен биодәретханалар санитарлық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкес тиісті жағдайда ұсталады.

      Дәретханалардың санитарлық және техникалық жағдайына меншік иелері, иелері, жалға алушылары немесе олар қызмет көрсететін мамандандырылған ұйымдар қамтамасыз етеді.

      22. Барлық алаңдар мен көшелерде, скверлер мен саябақтарда, стадиондарда, вокзалдарда, базарларда, аялдама пункттерінде, кәсіпорындарда, сауда объектілерінде, кинотеатрларда, дүңгіршектерде және басқа да объектілерде халықтың санитарлық-эпидемиялогиялық хал-ахуалдығы саласындағы нормативтік құқықтық актілерге сәйкес урналар орнатылады.

      23. Урналарды тазалау олар толған кезде, ал жаппай қозғалыс және азаматтар көп жиналатын жерлерде - тәулігіне кемінде бір рет жүргізіледі. Урналарды жөндеу қажеттілігіне қарай, бояу жылына кемінде бір рет жүргізіледі. Урналар жарамды күйде және боялған күйде ұсталады. Урналардың толып кетуіне жол берілмейді.

      24. Бұқаралық іс-шараларды ұйымдастырушылар іс-шара өткізілетін орынды, оған іргелес аумақтарды тазалауды және олар бұзған абаттандыруды қалпына келтіруді қамтамасыз етеді.

      25. Уақытша құрылыстарды қоса алғанда, үйлердің (олардағы үй-жайлардың), ғимараттардың, құрылыстардың меншік иелері болып табылатын, сондай-ақ меншік құқығында, өзге де құқықта, жалға алу құқығында жер учаскесін иеленетін жеке, заңды тұлғалар іргелес аумақты өз бетінше күтіп-ұстауды (абаттандыруды) немесе абаттандыру саласындағы ұйымдарды тарту арқылы өз қаражаты есебінен жүзеге асырады.

3-тарау. Қалалар мен елді мекендердің аумақтарын абаттандыру бойынша күтіп ұстау

1-Параграф. Аумақтарды күтіп ұстау жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру

      26. Аумақтарды күтіп ұстау мыналарды қамтиды:

      1) қоқыстардан, жапырақтардан, қардан және мұздан (мұздан) күнделікті тазалау;

      2) жолдардың, көпірлердің, көшелердің, тротуарлардың, өтпелердің, жаяу жүргіншілер аумақтарының жүріс бөлігінің жабындарын көктайғаққа қарсы материалдармен өңдеу;

      3) қарды тырмалау және сыпыру;

      4) қар мен мұзды (қар-мұз түзілімдерін) шығару;

      5) жолдарды және көше-жол желісінің басқа да объектілерін күтіп-ұстау және жинау;

      6) контейнерлік алаңдарды, бункер-жинақтағыштарды, қалдықтардың барлық түрлеріне арналған контейнерлерді, қоқыс жәшіктерін, орындықтарды, шағын сәулет нысандарын және басқаларын таза және техникалық жарамды күйде орнату және күтіп-ұстау;

      7) қоқыс қабылдайтын камераларды, контейнерлерді, бункер-жинақтағыштарды және контейнерлік алаңдарды тазалау, жуу және дезинфекциялау;

      8) стационарлық дәретханалар мен биотуалеттерді таза және техникалық жарамды күйде күтіп-ұстау және олардың мақсаты бойынша жұмыс істеуі;

      9) жаңбыр және еріген суларды бұру;

      10) қоқыстарды, қалдықтарды және қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау және шығару;

      11) жануарлардың мәйіттерін көлік инфрақұрылымы объектілерінен алып тастау;

      12) кірме жолдарды, жолдарды, тротуарларды қоса алғанда, шаңның пайда болуын және ауаны ылғалдандыруды азайту үшін аумақты суару;

      13) жасыл екпелердің сақталуын қамтамасыз ету және оларға күтім жасау;

      14) құрылыс, жөндеу, жер және өзге де жұмыстар жүргізілгеннен кейін аумақтарды қалпына келтіру;

      15) коммуналдық мақсаттағы объектілерді, коммуникацияларды (ғимараттарды), жолдарды, темір жолдарды, көпірлерді, жаяу жүргіншілер өткелдерін құрылыстан, реконструкциялаудан және жөндеуден кейін бұзылған абаттандырудың элементтерін қалпына келтіру және археологиялық жұмыстарды және басқа да жер жұмыстарын жүргізу;

      16) жеке үй иелерінің, ортақ пайдаланылатын орындардың іргелес аумақтарындағы су бұру арықтарын (арық жүйесі) тазалау;

      17) аяқталмаған құрылыс объектілерін, құрылыс алаңдарын қоршайтын қоршауларды тиісті жағдайда күтіп-ұстау. Жұмыс жүргізілмейтін аяқталмаған құрылыс объектілері құрылыс торларымен немесе сәндік баннерлермен немесе жарнама баннерлерімен жабылады.

2-параграф. Көшелер мен жолдарды күтіп ұстау жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру

      27. Көшелер мен жолдарды, орамішілік өтпелерді, аула аумақтарына кірме жолдарды, тротуарларды (жаяу жүргіншілер аумақтарын), көпірлер мен өтпелерді күтіп-ұстау көшелер мен жолдардың, тротуарлардың және басқа да жол құрылыстарының жүру бөлігінің тазалығын, сондай-ақ көлік пен жаяу жүргіншілер қозғалысының қауіпсіз жағдайларын қамтамасыз ететін маусымдық сипаттағы жұмыстар (іс-шаралар) кешенін қамтиды. Жолдарды күтіп-ұстау нәтижесінде Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2023 жылғы 30 маусымдағы № 534 "Жол жүрісі қағидаларын, Көлік құралдарын пайдалануға рұқсат беру жөніндегі негізгі ережелерді, көлігі арнайы жарық және дыбыс сигналдарымен жабдықталуға және арнайы түсті-графикалық схемалар бойынша боялуға тиіс жедел және арнайы қызметтер тізбесін бекіту туралы" бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 1 шiлдеде № 33003 болып тіркелді) Жол жүрісі қағидаларын, Көлік құралдарын пайдалануға рұқсат беру жөніндегі негізгі ережелерді, көлігі арнайы жарық және дыбыс сигналдарымен жабдықталуға және арнайы түсті-графикалық схемалар бойынша боялуға тиіс жедел және арнайы қызметтер талаптарына жауап беретін жолдың, жол құрылыстарының, бұрылу жолағының, жолды жайластыру элементтерінің көліктік-пайдалану жай-күйі, жол жүрісін ұйымдастыру және оның қауіпсіздігі қолдау көрсетілетін жұмыстар кешенін қамтиды.

      28. Жол аумақтарын күтіп-ұстау ағымдағы жолдарды қамтиды:

      1) жолдарды, тротуарларды, жасанды құрылыстарды жөндеу;

      2) тротуарлардан (жаяу жүргіншілер аумақтарынан) және жолдардың, көшелер мен көпірлердің жүріс бөлігінен кірді, қоқысты, қарды және мұзды (мұзды) күнделікті тазалау;

      3) жол жабындарын жуу және суару;

      4) көгалдарға және жасыл желектерге күтім жасау;

      5) көше жарығы мен байланыс желісінің тіректерін ағымдағы жөндеу;

      6) шағын сәулет нысандарын жөндеу және бояу;

      7) қарау құдықтарын, арықтарды, жаңбыр қабылдау құдықтарын, нөсер кәріздерін, таулы арықтарды және жасанды құрылыстардың құрамына кіретін ашық науаларды жөндеу және тазалау.

      29. Қарау және жаңбыр қабылдау құдықтары, жерасты коммуникацияларының құдықтары, люктер (торлар), арық жүйесі көлік пен жаяу жүргіншілердің қауіпсіз қозғалысын қамтамасыз ететін жабық және жарамды күйде ұсталады.

      Қабылдау, тұйық, қарау және басқа да құдықтар мен камераларды күтіп-ұстауды, тазалауды және ақаусыз техникалық жағдайда ұстауды олардың меншік иелері қамтамасыз етеді.

      30. Бұзылған құдықтардың қақпақтары мен торлары, ашық құдықтар бір сағат ішінде, егер қолданыстағы азаматтық заңнамада өзгеше белгіленбесе, инженерлік желілердің меншік иелерімен, сондай-ақ құрылыс-монтаж жұмыстарын жүзеге асыратын ұйымдармен (кәсіпорындармен) тиісті ескерту белгілерімен қоршалады және бес сағаттан аспайтын мерзімде ауыстырылады. Ашық люктердің, сондай-ақ ұңғыманың сыртқы жиегі бойынша ұңғыма қақпағының (торының) сыртқы жиегінен бір метр радиуста жол жабынының шұңқырларының, шөгінділерінің және құламаларының болуына жол берілмейді.

3-параграф. Жеке тұрғын үйлерді күтіп ұстау бойынша іс-шараларды ұйымдастыру

      31. Жеке тұрғын үйлердің иелері:

      1) жер пайдалану шегінде ғимараттардың, қоршаулар мен дуалдардың, сондай-ақ өзге де құрылыстардың қасбеттерінің тиісті жай-күйін қамтамасыз етеді. Оларды уақтылы жөндеу және бояу жұмыстарын жүргізеді;

      2) тұрғын үйде нөмірлік белгісі бар және оны жарамды күйде ұстайды;

      3) белгіленген шекаралар шегінде жер учаскесін тәртіппен ұстайды және іргелес аумақтың тиісті санитарлық жай-күйін қамтамасыз етеді, оны қоқыстардан, арамшөптер мен карантиндік өсімдіктерден тазартады;

      4) оларда орналасқан жасыл екпелерді сау жағдайда ұстайды және олардың сақталуын, қорғалуын және жер пайдалану шегінде өз қаражаты есебінен күтім жасау жөніндегі жұмыстарды қамтамасыз етеді, газ құбырларының, кәбілдік және әуе электр беру желілерінің және басқа да инженерлік желілердің күзет аймағында ағаш отырғызуға жол бермейді;

      5) іргелес аумақты өндіріс және тұтыну қалдықтарымен қоқыстауға жол бермейді.

      32. Жеке тұрғын үйлердің меншік иелеріне іргелес аумақта құрылыс материалдарын, отынды, тыңайтқыштарды, көң мен көң шламын және өзге де жылжымалы заттарды сақтауға жол берілмейді.

4-параграф. Ғимараттардың, құрылыстардың және қоршаулардың қасбеттерін күтіп ұстау жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру

      33. Ғимараттардың, құрылыстардың меншік иелері оларды тиісінше күтіп-ұстауды, пайдалануды, оның ішінде ғимараттарды, құрылыстарды, олардың қасбеттерін жөндеу және сырлау жөніндегі жұмыстарды уақтылы жүргізуді қамтамасыз етеді, сондай-ақ қасбеттерде орналасқан ескерткіш тақталарды, көше көрсеткіштерін (оның ішінде тұйық көшелер, алаңдар), нөмірлік белгілерді, маңдайшалар мен ақпараттық тақталарды таза және жарамды күйде ұстайды.

      34. Қасбеттері қаланың қалыптасқан құрылысының сәулеттік келбетін айқындайтын ғимараттар мен құрылыстарға елді мекен аумағында орналасқан (пайдаланылатын, салынатын, реконструкцияланатын немесе күрделі жөнделетін) барлық ғимараттар мен құрылыстар жатады:

      1) әкімшілік және қоғамдық-мәдени мақсаттағы ғимараттар;

      2) көппәтерлі тұрғын үйлер мен тұрғын ғимараттар;

      3) өндірістік мақсаттағы ғимараттар мен құрылыстар;

      4) жеңіл үлгідегі құрылыстар (сауда павильондары, дүңгіршектер, гараждар және басқа да осыған ұқсас объектілер);

      5) ғимараттарға іргелес жер учаскелерінде орналасқан қоршаулар және басқа да стационарлық сәулет нысандары.

      35. Күтіп-ұстауға жататын ғимараттардың қасбеттері элементтерінің құрамына мыналар кіреді:

      1) шұңқырлар, жертөле үй-жайларына кіреберістер және қоқыс камералары;

      2) кіру тораптары, топтары (оның ішінде сатылар, алаңдар, қоршаулар, кіреберістің үстіндегі күнқағарлар, қоршаулар, қабырғалар, есіктер);

      3) жертөле және арақабырғалар;

      4) қабырға жазықтықтары;

      5) қасбеттердің шығыңқы элементтері (оның ішінде балкондар, лоджиялар, терезелер, карниздер);

      6) желдету және түтін құбырларын, оның ішінде қоршау торларын қоса алғанда шатырлар, шатырға шығу жолдары;

      7) архитектуралық бөлшектер және қаптау;

      8) су төгетін құбырлар, шұңқырлар;

      9) балкондарды, лоджияларды қоршау;

      10) парапеттік және терезе қоршаулары, торлар;

      11) терезелерді, балкондарды, белдіктерді, іргетастың шығыңқыларын, асып кетулерді металл әрлеу;

      12) аспалы металл конструкциялар (оның ішінде жалау ұстағыштар, анкерлер, өрт сатылары, желдету жабдықтары);

      13) панельдер мен блоктар арасындағы көлденең және тік тігістер (ірі панельді және ірі блокты ғимараттардың қасбеттері);

      14) шыны, рамалар, балкон есіктері;

      15) ғимараттарға іргелес стационарлық қоршаулар.

      36. Ғимараттар мен құрылыстардың қасбеттерін пайдалану кезінде анықталған бұзушылықтар "Ғимараттар мен құрылыстардың, құрылыс материалдары мен бұйымдарының қауіпсіздігі туралы" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2023 жылғы 9 маусымдағы № 435 (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 14 маусымда № 32783 болып тіркелді) бұйрығымен бекітілген "Ғимараттар мен құрылыстардың, құрылыс материалдары мен бұйымдарының қауіпсіздігі" техникалық регламенттің белгіленген нормаларына және сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтеріне сәйкес жойылады.

      37. Тұрғын, әкімшілік, өндірістік және қоғамдық ғимараттардың меншік иелері таза және жарамды күйде ұсталатын белгіленген үлгідегі үйлердің көрсеткіштері мен нөмірлерін іліп қояды.

      38. Кондоминиум объектісінің ортақ мүлкінің құрамына кірмейтін ақпараттық көрсеткіштердің, маңдайшалардың, жарнамалық конструкциялардың, сәндік панельдердің, кіру топтарының иелері қысқы кезеңде үйдің шатырын тазалау кезінде жоғарыда аталған конструкциялардың сақталуы бойынша қажетті шараларды қабылдайды.

      39. Ескерткіштер мен монументалды өнер объектілерінің, сәулет, тарих және мәдениет ескерткіштері болып табылатын ғимараттардың иелері оларды тиісті жағдайда ұстайды.

      40. Елді мекен аумағында рұқсат етілмейді:

      1) ғимараттар мен құрылыстарды жайластыру элементтерін, ескерткіштерді, мемориалдық тақталарды, ағаштарды, бұталарды, шағын архитектуралық нысандарды және жалпы пайдаланылатын аумақтардағы сыртқы абаттандырудың басқа да элементтерін бұзуға және бүлдіруге, сондай-ақ оларды өз бетінше қайта өңдеуді, қайта құруды және қайта орналастыруды жүргізуге;

      2) аялдама пункттеріне, қабырғаларға, бағаналарға, қоршауларға және осы мақсаттар үшін көзделмеген өзге де объектілерге жазулар, суреттер салуға, қандай да бір хабарландырулар мен басқа да ақпараттық хабарларды желімдеуге және ілуге. Жазуларды, суреттерді, хабарландыруларды және басқа да ақпараттық хабарламаларды жою жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыруды аталған объектілердің меншік иелері қамтамасыз етеді;

      3) жылжымалы мүлікті өз меншігіндегі жер учаскелерінің шекаралары мен қоршауларынан тыс жерде жинауға және сақтауға;

      4) ыдыстарды, өнеркәсіптік тауарларды және өзге де сауда заттарын немесе объектілерді тротуарларда, көгалдарда, жолдарда, контейнерлік алаңдарда және оларға іргелес аумақтарда орналастыруға және сақтауға, контейнерлік алаңдарға және оларға іргелес аумаққа коммуналдық қалдықтар санатына жатпайтын қоқыстарды (құрылыс қоқысы және табиғи шыққан қоқыс) орналастыруға;

      5) "Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының және сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтердің талаптарын бұза отырып, оның ішінде уақытша, шаруашылық, тұрмыстық ғимараттар мен құрылыстар салу, ғимараттардың қасбеттерін өзгерту, реконструкциялау, сондай-ақ жапсаржайларды тұрғызу.

      41. Ғимараттар мен құрылыстардың меншік иелері қар, шатырлардан мұз жинау жұмыстары басталғанға дейін жиырма төрт сағат бұрын тұрғын емес, тұрғын үй-жайлардың меншік иелерін бұқаралық ақпарат құралдары, әлеуметтік желілер немесе ұялы байланыс арқылы хабардар ету арқылы хабарлайды.

      42. Іргелес аумақтардағы тротуарлық көгалдарды ағымда күтіп ұстауды осы аумақтар бекітілген заңды немесе жеке тұлғалар жүзеге асырады.

      43. Газеттерді, плакаттарды, афишаларды, түрлі хабарландыруларды, жарнамаларды, сайлау алдындағы үгіт материалдарын жапсыруға тек арнайы орнатылған қалқандар мен жарнамалық тұғырларда ғана рұқсат етіледі.

      Үгіттік баспа материалдары аталған объектілердің меншік иелерінің немесе иелерінің келісімімен арнайы бөлінген орындарда, сондай-ақ ғимараттарда, құрылыстарда және басқа да объектілерде ілінеді.

      Афишаларды, хабарландыруларды, үгіттік баспа материалдарын ғимараттардың қабырғаларында, тұғырлары мен есіктерінде, тіректерде, ағаштарда, сыртқы жарықтандыру тіректерінде және байланыс желісінде, осы мақсатқа арналмаған басқа да объектілерде жапсыруға аталған өнімге тапсырыс беруші үйлестіреді.

      44. Ғимараттар мен құрылыстарды жобалау және салу кезінде елді мекен тұрғындарының қауіпсіздігі үшін сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес құрылыс алаңдарын қоршау көзделеді.

5-параграф. Сыртқы жарықтандыру объектілерін (құралдарын) күтіп-ұстау жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру

      45. Көше, үй жанындағы және басқа да сыртқы жарықтандырудың барлық құрылғылары жарамды күйде ұсталады.

      46. Көше жарықтандырудың бірыңғай жүйесіне қосылған көше және үй жанындағы жарықтандыруды күтіп-ұстауды және жөндеуді жарықтандыру құрылғыларының меншік иесі (баланс ұстаушы) жүзеге асырады. Тұрғын үйлердің кіріспе тарату құрылғыларына қосылған үй жанындағы жарықтандыруды күтіп-ұстауды кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстау және жөндеу бойынша қызметтер көрсететін және (немесе) жұмыстарды орындайтын ұйымдар немесе басқарушы ұйымдар жүзеге асырады.

      47. Сыртқы жарықтандыру көше, үй маңы болып бөлінеді.

      48. Сыртқы жарықтандыру элементтеріне мыналар жатады: шамдар, кронштейндер, тіректер, сымдар, кабель, қуат көздері (оның ішінде жинақтар, қоректендіру пункттері, басқару қораптары).

      49. Көшелер, жолдар, алаңдар, жаяу жүргіншілер аллеялары (саябақтар, скверлер), тұрғын кварталдар, аулалар, кәсіпорындар, мекемелер, ұйымдар аумақтары, сондай-ақ қоғамдық және тұрғын ғимараттардың нөмірлік белгілері, жол белгілері мен көрсеткіштер, қалалық ақпарат элементтері мен витриналар тәуліктің қараңғы уақытында жарықтандырылады.

      50. Көше шамдарын, еден шамдарын, сыртқы жарықтандырудың басқа да көздерін орналастыру қаланың құрылысы мен көгалдандыруымен бірге қауіпсіз орта құруға ықпал етеді, жол қозғалысына қатысушыларға, азаматтардың тұруына кедергі келтірмейді.

      51. Қарауында сыртқы жарықтандыру құрылғылары бар ұйымдар олардың техникалық жарамды жай-күйін қамтамасыз етеді, онда сандық және сапалық көрсеткіштер осындай орындарды жарықтандыру бойынша берілген параметрлерге сәйкес келеді, түнгі уақытта сыртқы жарықтандыру құрылғыларын уақтылы қосу және ажырату және үздіксіз жұмыс істейді.

      52. Сыртқы жарықтандыру объектілерінің немесе сыртқы жарықтандыру құралдарымен жабдықталған объектілердің меншік иелері, сондай-ақ сыртқы жарықтандыру объектілеріне (құралдарына) қызмет көрсететін ұйымдар:

      1) көшелердің, жолдардың тиісті жарықтандырылуын, тіректер мен шамдардың, жарықтандыру қондырғыларының сапасын қадағалайды; бұзылған немесе бүлінген кезде уақтылы жөндеу және бояу жүргізеді;

      2) осы елді мекен үшін белгіленген тәртіпке сәйкес жарықтандырудың қосылуын және ажыратылуын қадағалайды;

      3) сыртқы жарықтандыру шамдарын уақтылы ауыстыруды жүргізеді.

      4) ортақ пайдаланылатын орындарды жарықтандыруға қажеттілікке қарай автоматты қосу және/немесе ажырату құрылғыларын қамтамасыз етеді

      53. Жалпы пайдалану орындарындағы көшелердегі жұмыс істемейтін шамдардың саны олардың жалпы санының он пайызынан аспауға тиіс, бұл ретте жұмыс істемейтін шамдардың қатарынан, бірінен соң бірі орналасуына жол берілмейді.

      54. Тұрғын үйлердің кіреберістерінің сыртқы жарықтандыру құрылғыларын, сәулеттік-көркемдік жарықтандыру жүйелерін, жарнаманы қосу және ажырату көшелердің сыртқы жарықтандыру жұмысы режимінде жүргізіледі.

      55. Электр сымдарының үзілуіне немесе тіректердің зақымдалуына байланысты сыртқы жарықтандыру құрылғыларының жұмысындағы бұзушылықтарды анықталғаннан кейін жиырма төрт сағат ішінде дереу жою керек. Қасақана және/немесе авариялық бұзушылық салдарынан тіректер бүлінген жағдайда, қалпына келтіру жұмыста көше жарығын бұзуға жол берген кінәлі тараптың есебінен жүргізіледі.

      56. Төтенше жағдай (дауылды жел, қар жаууы, табиғи сипаттағы басқа да төтенше жағдайлар) салдарынан көше жарығы бүлінген, бұзылған жағдайда қалпына келтіру көше жарығын күтіп-ұстауды және/немесе пайдалануды жүзеге асыратын ұйымның (кәсіпорынның) есебінен жүзеге асырылады.

      57. Құлаған жарықтандыру тіректерін әкетуді желілік құрылыстарды пайдаланатын тұлға көше жарығын күтіп-ұстауды және/немесе пайдалануды жүзеге асыратын ұйымның (кәсіпорынның) есебінен табылған (бөлшектелген) кезден бастап үш тәулік ішінде жүзеге асырады.

6-параграф. Нөсер кәріз желілерін, қарау және нөсер құдықтарын, су бұру құрылыстарын күтіп ұстау

      58. Нөсерлі кәріз коллекторларының күзет аймағы шегінде пайдаланушы ұйыммен және өзге де органдармен жазбаша келісімінсіз жол берілмейді:

      1) жер жұмыстарын жүргізу;

      2) нөсерлі кәріз желілерін бүлдіруге, су қабылдау люктерін бұзуға немесе бүлдіруге;

      3) құрылысты жүзеге асыруға, сауда, шаруашылық және тұрмыстық құрылыстарды орнатуға;

      4) өнеркәсіптік, коммуналдық, сұйық қалдықтарды, қоқыстарды және өзге де материалдарды тастауға.

      59. Қалада нөсер кәрізінің магистральдық және орамішілік желілерін пайдалану мамандандырылған ұйымдармен жасалған шарттар негізінде жүзеге асырылады.

      60. Нөсер кәрізінің ведомстволық желілерін пайдалану тиісті ұйымдардың қаражаты есебінен жүргізіледі.

      61. Көшелерді, ғимараттарды, құрылыстарды су басуға, су құбыры, кәріз, нөсер құрылғыларының, жүйелердің, желілер мен құрылыстардың ақаулығы салдарынан судың ағып кетуінен мұздың пайда болуына, сондай-ақ көгалдарға, тротуарларға, көшелер мен аула аумақтарына суды ағызуға, соруға немесе төгуге жол берілмейді.

      62. Жаңбыр қабылдайтын құдықтардың торлары үнемі тазартылған күйде болады. Олардың өткізу қабілетін шектейтін торлар мен құдықтардың бітелуіне, толып кетуіне жол берілмейді. Нөсер кәрізінің қарау және жаңбыр қабылдау құдықтарын профилактикалық тексеру және оларды тазарту жылына кемінде бір рет жүргізіледі.

      63. Қақпақтар немесе торлар қираған коммуникациялық құдықтарды желі иелерімен бір сағат ішінде қоршалып, тиісті ескерту белгілерімен белгіленеді және сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерде көрсетілген мерзімдерде ауыстырылады.

      64. Инженерлік желілердегі жоспарлы жұмыстар кезінде кәріз ағындарын төгу жақын маңдағы фекальды кәріз құдықтарына, су құбыры суына және жылу желілерінен нөсер кәрізіне (ол болған кезде) жүргізіледі. Жолға су ағызуға жол берілмейді.

      65. Ағып кетудің салдарын жою зақымдалған инженерлік желілердің иелерінің күштерімен және есебінен жүзеге асырылады.

      66. Нөсерлі кәріз желілерінің жарамды техникалық жай-күйін (оның ішінде люктердің, торлардың уақтылы жабылуы) пайдаланушы ұйым қамтамасыз етеді.

7-параграф. Бау-бақша жиһаздарын, бау-бақша жабдықтарын, мүсіндерді және шағын сәулет нысандарын күтіп ұстау

      67. Бау-бақша жиһазы объектілері, бау-бақша жабдықтары, мүсін және шағын сәулет нысандары, оның ішінде субұрқақтар, саябақ павильондары, беседкалар, көпірлер, қоршаулар, қақпалар, шатырлар, гүл құмыралары таза және жарамды күйде болады және өз мақсатына сәйкес жұмыс істеуі тиіс.

      68. Көктемгі кезеңде шағын архитектуралық нысандарды жоспарлы тексеру, оларды ескі бояудан, тоттан тазарту, жуу, бояу, сондай-ақ сынған элементтерді ауыстыру жүргізіледі.

      69. Гүл вазалары мен урналарды тиісті жағдайда күтіп-ұстау үшін:

      1) зақымдалған элементтерді жөндеу;

      2) дақтар мен кірді кетіру;

      3) қоқыстарды, солған гүлшоғырлар мен гүлдерді, кептірілген жапырақтарды алып тастау.

      70. Қоршаулар (металл торлар) тиісті техникалық жағдайда ұсталады, ескі жабыннан тазартылады және жылына кемінде бір рет бояуды жүргізеді.

      71. Қыс мезгілінде бау-бақша жиһазының элементтері, бау-бақша жабдықтары, мүсіндер мен шағын архитектуралық формалар, сондай-ақ олардың маңы қар мен мұздан тазартылады.

      72. Субұрқақтар жұмыс істеп тұрған кезеңде су бетін қоқыстан тазарту күн сайын жүргізіледі.

      73. Субұрқақтарда шомылуға жол берілмейді.

      74. Күзгі-қысқы кезеңде субұрқақтардың жұмысы тоқтатылады және көктемгі-жазғы кезеңде оның тұрақты жұмысы үшін субұрқақты іске қосу уақытын қысқарту мақсатында оның бетін жабу, бекіту арматурасын тексеру, сорғы жабдығын бөлшектеу және басқа да жұмыстар арқылы консервациялау жүргізіледі.

8-Параграф. Уақытша құрылыстарды ұстау

      75. Уақытша құрылыстарды орнату және пайдалану сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес жүзеге асырылады.

      76. Уақытша құрылысты жинағаннан кейін оның иесі бұрын уақытша құрылыс салынған жер учаскесін қалпына келтіреді және абаттандырады. Қажет болған жағдайда қоқыстардан тазартады және бұрын иеленген учаскені рекультивациялауды жүргізеді.

      77. Уақытша құрылыстардың меншік иелері болып табылатын заңды және жеке тұлғалар:

      1) оларды жөндеу және бояуды жүргізеді. Жөндеу жобалық құжаттамада айқындалған сыртқы түрі мен түс шешімінің сақталуын ескере отырып жүргізіледі;

      2) іргелес аумақта жасыл екпелердің, көгалдардың, жиектегі тастың сақталуын қадағалайды;

      3) уақытша құрылыстардың жанына қоқыс жәшіктерін орнатады, қоқыс жәшіктерін қажетіне қарай күні бойы, бірақ тәулігіне кемінде бір рет тазартады.

      78. Уақытша құрылыстардың меншік иелері болып табылатын заңды және жеке тұлғаларға:

      1) уақытша құрылыстарға күнқағарлар, қалқалар және жобаларда көзделмеген өзге де конструкцияларға тұрғызуға;

      2) күрделі емес объектілерде және олардың шатырларында тұрмыстық және өндірістік сипаттағы ыдыстарды, тауарларды, бөлшектерді, өзге де заттарды жинауға, сондай-ақ сауда жүзеге асырылатын, тұрмыстық қызметтер мен қоғамдық тамақтандыру қызметтері көрсетілетін күрделі емес объектілерді қойма мақсаттарында пайдалануға;

      3) уақытша құрылыстар арасындағы өртке қарсы олқылықтарды жабдықпен, қалдықтармен үйіп тастауға;

      4) құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүргізу кезінде өту орындарын ескерту белгілерімен қамтамасыз етуге жол берілмейді.

9-Параграф. Құрылыс жұмыстарын жүргізу орындарын күтіп ұстау

      79. Егер құрылыс мердігерлік шартында өзгеше көзделмесе, елді мекен аумағын абаттандыру саласындағы нормалар мен талаптарды сақтау бөлігінде құрылыс алаңдарын күтіп ұстауды, құрылыс жұмыстары аяқталғаннан кейін абаттандыруды қалпына келтіруді тапсырыс беруші қамтамасыз етеді.

      80. Құрылыс алаңдарын күтіп ұстау кезінде аумақты абаттандыру саласындағы нормалар мен талаптарды сақтау бөлігінде:

      1) құрылыс алаңының қоршауын таза және жарамды күйде ұстауға, ақпараттық-баспа өнімінің, суреттердің, жазулардың, ойықтардың, сынықтардың болмауын қамтамасыз етуі;

      2) құрылыс алаңынан асфальтбетон жабыны бар жолға дейін қатты жабыны бар кірме жолдарды жабдықтауы;

      3) құрылыс алаңына іргелес жалпыға ортақ пайдаланылатын аумақты пайдаланған жағдайда, осы аумақта орналасқан жол жамылғысының, тротуарлардың, қолданыстағы сыртқы жарықтандыру желілерінің, жасыл желектердің және шағын сәулет нысандарының сақталуын қамтамасыз етуі қажет.

      81. Құрылыс жұмыстары аяқталғаннан кейін, егер құрылыс мердігерлік шартында өзгеше көзделмесе, құрылыс жұмыстарын жүргізу нәтижесінде бұзылған және жалпы пайдалану аумағында орналасқан жол жабындарын, тротуарларды, абаттандыру элементтерін тапсырыс беруші қалпына келтіруге тиіс.

      82. Топырақты, қоқысты, сусымалы құрылыс материалдарын, жеңіл ыдысты, жапырақтарды, шөпті, ағаштардың кесіндісін жолдардың ластануын болдырмайтын брезентпен немесе басқа материалмен жабусыз тасымалдауға, сондай - ақ құрылыс қоспалары мен ерітінділерін (оның ішінде цемент-құм ерітіндісін, әктас, бетон қоспаларын) жолға, тротуарға, жол жиегіне немесе жолға іргелес көгал жолағына төгілу мүмкіндігін болдырмайтын шаралар қолданбай тасымалдауға жол берілмейді.

10-Параграф. Балалар мен спорт алаңдарын күтіп ұстау

      83. Балалар және спорт алаңдары:

      1) жаз уақытта тегіс емес жерглерге құм себу арқылы үстінгі бетінің жоспарлануы бар;

      2) үнемі сыпырылады;

      3) қысқы уақытта қардан тазартылады;

      4) тиісті техникалық жағдайда күтіп ұсталады және боялады.

      84. Балалар мен спорт алаңындағы қоршаулар мен құрылыстарды бояу жылына кемінде бір рет жүргізілуі керек.

      85. Балалар және спорт алаңдарын күтіп ұстау және олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жауапкершілік алаңдардың меншік иелері жүзеге асырады.

      86. Балалар алаңдарын транзиттік жаяу жүргіншілер қозғалысынан, өтпелерден, бұрылыс алаңдарынан, қонақтар тұрақтарынан, қоқыс жинағыштарды орнатуға арналған алаңдардан, автокөлік құралдарын тұрақты және уақытша сақтау учаскелерінен оқшаулау қажет. Балалар алаңдарына кіреберістерді жолдардан және көшелерден ұйымдастыруға жол берілмейді.

      87. Балалар алаңдарын реконструкциялау кезінде жарақаттануды болдырмау үшін алаңның аумағында шығыңқы тамырлардың немесе салбырап тұрған төмен бұтақтардың, жер бетінен жоғары орналасқан ескі, кесілген жабдықтардың (тіректер, іргетастар) қалдықтарының, жерге көмілмеген металл секіргіштердің (әдетте турниктер мен бұрылыстарда) болуын болдырмау қажет. Іргелес аумақтарды реконструкциялау кезінде балалар алаңдары жұмыс жүргізу және құрылыс материалдарын сақтау орындарынан оқшауланады.

11-Параграф. Контейнерлік алаңдарды күтіп ұстау

      88. Контейнерлік алаңдар-қатты тұрмыстық қалдықтарды тасымалдауды жүзеге асыратын мамандандырылған көлікке арналған кірме жолдары бар, қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға арналған контейнерлер орналастырылатын қалдықтарды жинақтауға арналған арнайы алаңдар. Аумақ бойынша қоқыстың ұшып кетуіне жол бермейтіндей етіп жоспарланады және орнатылады.

      89. Контейнерлік алаңдар-эстетикалық тұрғыдан орындалған және қалдықтарды жою мерзімдері, осы жұмысты орындайтын ұйымның атауы және алаңды күтіп ұстау және қатты тұрмыстық қалдықтарды уақтылы жою бойынша сапалы және уақтылы жұмыс істеуге жауапты тұлғаның байланыстары туралы мәліметтер бар.

      90. Тұрғын үй қорына қызмет көрсететін заңды тұлғалар мен лауазымды тұлғалар (жеке кәсіпкерлер) үй иелерінің аумағында Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 26 шілдедегі № ҚР ДСМ-67 "Коммуналдық мақсаттағы объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" бұйрығымен (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 27 шiлдеде № 28925 болып тіркелді) бекітілген "Коммуналдық мақсаттағы объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларының талаптарына сәйкес контейнерлік алаңдарды орналастырады және Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2020 жылғы 25 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-331/2020 "Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 28 желтоқсанда № 21934 болып тіркелді) бұйрығымен бекітілген "Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларына сәйкес контейнерлік алаңдар орналастырады.

      91. Қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға арналған қоқыс контейнерлері мен контейнерлерге арналған алаңдарды орналастыруға, оларды күтіп-ұстауға және санитариялық жай-күйіне олардың иесі іргелес аумақты ескере отырып, қамтамасыз етеді.

12-Параграф. Үй жануарларын серуендетуге арналған алаңдарды күтіп ұстау

      92. Үй жануарларын серуендетуге арналған алаңдар шағын ауданның және тұрғын ауданның жасыл желектерден бос жерлерінің аумақтарында орналастырылады.

      93. Үй жануарларын серуендетуге арналған алаңның аумағындағы абаттандыру элементтерінің тізбесі қажет болған жағдайда мыналарды қамтиды: жабынның әртүрлі түрлері, қоршау, орындық, урна, жарықтандыру және ақпараттық жабдықтар.

      94. Алаң аумағында алаңды пайдалану қағидалары бар ақпараттық стенд көзделеді.

13-Параграф. Автотұрақтар аумағын күтіп ұстау

      95. Елді мекен аумағында автотұрақтардың мынадай түрлері көзделеді: автомобильдерді қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді сақтау, көше (жүру бөлігінде таңбамен белгіленген тұрақ түрінде), көшеден тыс ("қалта" және жүру бөлігінен шегініс түрінде).

      96. Жалпы пайдалану орындары мен аула аумақтарын жоспарлау кезінде көгалдарға көлік құралдарын қоюға мүмкіндік бермейтін физикалық кедергілер қарастырылуы керек.

      97. Орамішілік және аулаішілік жолдарда темірбетон блоктарын, бағаналарды, қоршауларды және басқа да құрылыстарды өз бетінше орнатуға жол берілмейді.

      98. Үй маңындағы аумақтарда рұқсат етілмейді:

      1) осы мақсаттар үшін көзделмеген орындарда, сондай-ақ тротуарларда, балалар ойыны алаңдарында, абаттандыру орындарында және жасыл желектері бар учаскелерде, контейнерлік алаңдар мен оларға іргелес аумақтарда көлік құралдарын тоқтату және тұраққа қою;

      2) бөлшектелген көлік құралдарының тұрағы.

14-Параграф. Инженерлік коммуникацияларды абаттандыру бойынша жұмыстар жүргізу

      99. Мердігердің (бас мердігердің) кінәсінен жүзеге асырылған автомобиль жолдарының конструктивтік элементтері мен жабындарының, автомобиль жолдарын жайластыру элементтері мен объектілерінің, жол жүрісін ұйымдастырудың техникалық құралдарының, көгалдандыру мен абаттандыру элементтерінің барлық зақымданулары оның өзімен толық көлемде жойылады.

      100. Мердігер (бас мердігер) жұмыстар жүргізілетін орынды қоршайды, құрылыс (реконструкциялау, жөндеу, күрделі жөндеу) объектісі туралы мәліметтер, тапсырыс беруші мен мердігердің атауы, жұмыстарды жүргізуге жауапты лауазымды адамның тегі, оның қызметтік телефонының нөмірі, жұмыстарды жүргізу мерзімдері көрсетілетін ақпараттық қалқандарды орналастырады.

      101. Инженерлік коммуникацияларды реконструкциялау және жөндеу жөніндегі жұмыстар немесе топырақ пен қатты жабындарды ашуға байланысты жұмыстар, сондай-ақ авариялық жұмыстар аяқталғаннан кейін оларды жүргізу кезінде бұзылған абаттандырудың барлық элементтерін мердігер (бас мердігер) қалпына келтіруге тиіс.

      102. Автомобиль жолдарының жол жабыны автомобиль жолдары жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган бекітетін автомобиль жолдары саласындағы нормативтік-техникалық құжаттардың талаптарына сәйкес қалпына келтіріледі.

      103. Абаттандырудың құрылымдық элементтері бүлінген жағдайда қалпына келтіру шағын сәулет нысандарын, арық жүйесін, инженерлік коммуникацияларды қоса алғанда, құрылымды бүлдірген тараптың есебінен жүзеге асырылады. Қалпына келтіру мерзімі он екі сағатты құрайтын инженерлік коммуникацияларды қоспағанда, жою мерзімі жетпіс екі сағаттан аспайды.

4-тарау. Қалалар мен елді мекендердің аумақтарын абаттандыру жөніндегі жұмыстардың тәртібі

1-Параграф. Елді мекендердің аумағын жинау бойынша іс-шараларды ұйымдастыру

      104. Күнтізбелік жыл бойы елді мекен аумақтарын күтіп-ұстау және жинау жөніндегі жұмыстардың бағыты өңірдің климаттық жағдайларына байланысты маусымдық сипатта болады.

      105. Уақытша құрылыстарды қоса алғанда, ғимараттардың (олардағы үй-жайлардың), құрылыстардың меншік иелері болып табылатын, сондай-ақ меншік құқығында жер учаскелерін иеленетін жеке және заңды тұлғалар үй жанындағы және іргелес аумақты жинауды дербес немесе аумақтарды абаттандыруға қатысушыларды тарту арқылы өз қаражаты есебінен жүзеге асырады.

      106. Елді мекен аумағында өндіріс және тұтыну қалдықтарын санкцияланбаған жерлерде жинауға және орналастыруға жол берілмейді.

      107. Өндіріс және тұтыну қалдықтарын рұқсат етілмеген орындарға орналастырған адамдар өз есебінен осы аумақты жинауды және тазалауды, ал қажет болған жағдайда - жер учаскесін рекультивациялауды жүргізеді.

      108. Өндіріс және тұтыну қалдықтарын рұқсат етілмеген қоқыс үйінділеріне орналастырған тұлғаны анықтау мүмкін болмаған жағдайда, өндіріс және тұтыну қалдықтарын жою және қоқыс үйінділерінің аумақтарын рекультивациялау осы аумақты жинауды қамтамасыз ететін тұлғалардың есебінен жүргізіледі.

      109. Тұтыну қалдықтарын жинау және шығару Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің міндетін атқарушының 2021 жылғы 28 желтоқсандағы № 508 "Коммуналдық қалдықтарды басқару қағидаларын бекіту туралы" (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 5 қаңтарда № 26341 болып тіркелді) бұйрығымен бекітілген Коммуналдық қалдықтарды басқару қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

      110. Елді мекеннің жалпы пайдалану орындарының аумағында өндіріс және тұтыну қалдықтарын жағуға жол берілмейді.

      111. Коммуналдық қалдықтарды көппәтерлі тұрғын үйлерден, жеке тұрғын үйден, сауда және қоғамдық тамақтану, мәдениет ұйымдарынан, балалар және емдеу мекемелерінен әкетуді меншік иелерімен, аталған ұйымдармен немесе Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасына сәйкес қалдықтарды әкетуді жүзеге асыратын ұйыммен шарт бойынша жүзеге асырады.

      112. Жөндеу кезінде пайда болған қалдықтарды әкетуді осы жөндеуді жүргізген адамдар өз бетінше осы үшін арнайы бөлінген орындармен жүзеге асырады.

      113. Жөндеу кезінде пайда болған қалдықтарды қалдықтарды уақытша сақтау орындарына және контейнерлік алаңдарға жинауға жол берілмейді.

      114. Егер өзінің тұрмыстық және шаруашылық қызметін жер учаскесінде, тұрғын немесе тұрғын емес үй-жайда жалға алу шартының немесе меншік иесімен өзге келісімнің негізінде жүзеге асыратын қалдықтарды өндіруші қалдықтарды жинауды, әкетуді және кәдеге жаратуды өз бетінше ұйымдастырмаған жағдайда, осы қалдықтарды өндірушінің қалдықтарын жинау, әкету және кәдеге жарату жөніндегі міндеттер жоғарыда аталған жылжымайтын мүлік объектілерінің меншік иесі жүзеге асырады.

      115. Көшелердің, алаңдардың, скверлердің және басқа да қоғамдық орындардың өндіріс және тұтыну қалдықтарымен бітеліп қалуын болдырмау үшін қалдықтарды уақытша сақтауға арналған шағын көлемді ыдыстар (урналар, бактар) белгіленеді.

      116. Өндіріс және тұтыну қалдықтарын уақытша сақтауға арналған сыйымдылықтарды орнатуды, оларды күтіп-ұстауды және тазалауды тиісті аумақтарды жинауды жүзеге асыратын тұлғалар жүзеге асырады.

      117. Урналар (бактар) жарамды күйде ұсталады, қоқыс жиналуына қарай тазартылады, бірақ айына кемінде бір рет жуылады және дезинфекцияланады.

      118. Контейнерлік алаңнан және оған іргелес аумақтан қоқыс таситын көлікке контейнерлерден түсіру кезінде төгілген өндіріс және тұтыну қалдықтарын тазалау қалдықтарды жинау мен әкетуді жүзеге асыратын ұйымның қызметкерлері жүргізеді.

      119. Троллейбус және автобус аялдамаларын тазалау және жинау осы аялдамалар орналасқан көшелер мен жолдардың аумақтарын жинау міндетіне кіретін ұйымдар жүргізеді.

      120. Соңғы троллейбус және автобус аялдамаларын, диспетчерлік пункттердің аумақтарын тазалауды және жинауды осы объектілерді пайдаланатын ұйымдар қамтамасыз етеді.

      121. Сауда объектілері орналасқан аялдамаларды жинау мен тазалауды, егер шартта өзгеше белгіленбесе, сауда объектілерінің иелері іргелес аумақтардың шекараларында жүзеге асырады.

      122. Су тарату бағаналарын пайдалану және тиісті санитарлық-техникалық жағдайда ұстау, оның ішінде оларды қоқыстан, мұздан және қардан тазарту, сондай-ақ оларға қауіпсіз жақындау тәсілдерді қамтамасыз ету колонкалары меншігінде болатын ұйымдар жүзеге асырады. Мұндай су тарату бағанының иесі болмаған жағдайда, мұзды жою жөніндегі жұмыстарды ұйымдар жүзеге асырады.

      123. Базарлар аумағын және оларға іргелес аумақтарды тазалау және жинау жөніндегі жұмысты ұйымдастыру Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 4 тамыздағы № ҚР ДСМ -73 "Тамақ өнімдерінің көтерме және бөлшек сауда объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде№ 23856 болып тіркелген) бұйрығымен бекітілген "Тамақ өнімдерінің көтерме және бөлшек сауда объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларына сәйкес жүргізіледі.

      124. Көпірлерді, өткелдерді, жаяу жүргіншілер өткелдерін, виадуктарды, оларға іргелес аумақтарды тазалауды, сондай-ақ коллекторларды, нөсер кәріз құбырларын және жаңбыр қабылдайтын құдықтарды ұстауды осы объектілерге қызмет көрсететін ұйымдар жүргізеді.

      125. Үйінділер мен көшелер аумағының сыртына үйінділер мен қоқыстарды төгуге, өндіріс және тұтыну қалдықтарын көше жолдарына шығаруға жол берілмейді.

      126. Сұйық тұрмыстық қалдықтарды арнайы көлігі бар ұйымдар шарт бойынша әкетуі қажет.

      127. Аулалардан жер үсті және жер асты суларын бұруға арналған арықтарды, науаларды, құбырларды, дренаждарды тазалау мен жинауды тиісті аумақтарды жинауға жауапты аумақтарды абаттандыруға қатысушылар жүргізеді.

      128. Тротуарларға, көгалдарға, жолдың жүріс бөлігіне су төгуге жол берілмейді, ал авариялық жұмыстарды жүргізу кезінде суды ағызуға тек арнайы бұрмалар немесе шлангілер бойынша жақын маңдағы фекальды немесе нөсерлі кәріз құдықтарына коммуникация иелерінің келісімі бойынша және төгілген ағындарды су бұру жөніндегі жұмыстарға жұмсалған шығындарды өтей отырып рұқсат етіледі.

      129. Елді мекен шегінде иеліктен шығару белдеуі шегінде өтетін теміржол жолдары (қазбалар мен үйінділердің беткейлері, өткелдер, жолдар арқылы өтетін өткелдер) осы құрылыстарды пайдаланатын теміржол ұйымдарының күштерімен және құралдарымен жиналады және ұсталады.

      130. Электр беру желілерін, газ, су құбыры және жылу желілерін орналастыру және пайдалану үшін бөлінген аумақтарды тазалау және тазалау көрсетілген электр беру желілері мен желілерін пайдаланатын ұйымдардың күштері мен құралдарымен жүзеге асырылады.

      131. Бақылау құдықтарын, жерасты коммуникацияларын тазалау кезінде топырақ, қоқыс, кірлерсіз қалдықтар тазалау жұмыстарымен айналысатын ұйымдардың күшімен дереу әкетілетін арнайы ыдысқа салынады.

      132. Жол қозғалысына кедергі келтіретін көшелерде тасталған заттарды жинау тиісті аумақтарды жинауға жауапты аумақтарды абаттандыруға қатысушылар жүзеге асырады.

2-Параграф. Көше аумақтарын жинауды жүргізу бойынша іс-шараларды ұйымдастыру

      133. Қала аумағын жинау техникалық және санитарлық талаптарға сүйене отырып, күнібойы тазалық пен тәртіпті сақтай отырып күн сайын жүргізіледі.

      134. Үй маңындағы аумақтарды тазалау негізінен жаяу жүргіншілер саны шамалы болған кезде таңертең және кешкі уақытта жүргізіледі.

      135. Тазалау кезінде үй маңындағы аумақтардан, тротуарлардан және орамішілік жолдардан тазартылатын қоқыстарды жолға шығарып тастауға жол берілмейді.

      136. Өрт салдарынан не оларды пайдалану мерзімінің өтуі салдарынан жарамсыз болып қалған тұрғын үй құрылыстары, сарайлар және басқа да құрылыстарын Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2021 жылғы 29 сәуірдегі № 202 "Объектілерді кейіннен кәдеге жарату (ғимараттар мен құрылыстарды бұзу) жөніндегі жұмыстар кешенін жүргізуге рұқсат беру қағидаларын бекіту туралы" (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 30 сәуірде № 22672 болып тіркелді) бұйрығымен бекітілген объектілерді кейіннен кәдеге жарату (ғимараттар мен құрылыстарды бұзу) жөніндегі жұмыстар кешенін жүргізуге рұқсат беру қағидаларына сәйкес меншік иелері қоршаумен қоршайды, оларды бөлшектейді және қоқыстан тазартады.

      137. Мұндай құрылыстарды тазалауды меншік иелері оларды арнайы комиссия жарамсыз деп анықтаған сәттен бастап алты ай ішінде жүргізеді.

3-Параграф. Қыс мезгілінде қалалар мен елді мекендердің аумағын жинауды жүргізу бойынша іс-шараларды ұйымдастыру

      138. Жолдар мен өтетін жолды қысқы кезеңде жинау осы Қағидалардың талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

      139. Жиналатын қар жергілікті атқарушы орган айқындайтын, осы мақсаттар үшін арнайы бөлінген орындарға әкетіледі.

      140. Көшелерде және үй маңындағы аумақтарда жинау жұмыстарын жүргізу технологиясы мен режимдері ауа-райына қарамастан көлік құралдары мен жаяу жүргіншілердің кедергісіз қозғалысын қамтамасыз етеді.

      141. Елді мекен аумағын қысқы жинаудың бірінші кезектегі іс шараларына мыналар жатады:

      1) қарды тырмалау және сыпыру;

      2) көктайғаққа қарсы материалдармен жолдардың жүріс бөлігін, жалпы пайдаланылатын аумақтарды өңдеу;

      3) кейіннен әкету үшін қар білігін қалыптастыру;

      4) қиылыстардағы, қоғамдық жолаушылар көлігі аялдамаларындағы, әкімшілік және қоғамдық ғимараттарға кіреберістердегі, орамішілік аумақтардан шығатын жерлердегі қар үйінділеріндегі жарылыстарды орындау.

      142. Екінші кезектегі іс-шараларға мыналар жатады:

      1) қарды алып тастау (шығару);

      2) жүріс бөлігінен қарды алып тастағаннан кейін жолдың тартқыш бөлігін тазалау;

      3) мұзды сындыру және қар-мұз түзілімдерін жинау.

      143. Жолдардың жүріс бөлігіндегі қар тазалау жұмыстарын қар жауа бастағанда дереу бастау керек. Ұзақ қар мен боран кезінде қар тазалау және көктайғаққа қарсы материалдармен өңдеу циклдары қайталанып, жаяу жүргіншілер мен көлік құралдарының қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.

      144. Көшелер, жолдар, тротуарлар қар жауғаннан кейін қырық сегіз сағат ішінде қардан және қар төсемдерінен толығымен тазартылады.

      145. Жолдардан, көшелерден және өткелдерден қарды шығару бірінші кезекте аялдама пункттерінен, жер үсті жаяу жүргіншілер өткелдерінен, көпірлер мен жол өтпелерінен, адамдардың жаппай баратын орындарынан (оның ішінде ірі дүкендерден, базарлардан, қонақ үйлерден, вокзалдардан, театрлардан), медициналық мекемелердің және басқа да әлеуметтік мақсаттағы объектілердің аумағына кіреберістерден қар жауу аяқталғаннан кейін бір тәулік ішінде жүзеге асырылады.

      146. Жолдарда, көшелерде және бір жақты көлік жүретін жолдарда жолдың сүйеніш бөлігі қыс бойы қар мен мұздан борттық тасқа дейін үнемі тазаланады.

      147. Қар ерігеннен кейін қарды уақытша жинайтын орындар қоқыстан тазартылады.

      148. Қар жауған және көктайғақ кезінде елді мекен аумағындағы жалпыға ортақ пайдаланылатын тротуарлар мен басқа да жаяу жүргіншілер аймақтары қардан тазартылады, көктайғаққа қарсы материалдармен өңделеді. Тротуарлардың бүкіл аумағын өңдеуге арналған уақыт қар жауа бастағаннан бастап алты сағаттан аспайды.

      Шағын архитектуралық формалар, сондай-ақ олардың айналасындағы кеңістік пен оларға жақын жер қар мен мұздан тазартылады.

      149. Тротуарларда, жаяу жүргіншілер жолдарында және аялдама пункттерінде қар тазалау жұмыстары (механикаландырылған сыпыру және қолмен тазалау) қар жауғаннан кейін бірден басталады. Ұзақ қар жауған кезде жаяу жүргіншілер үшін қауіпсіздікті қамтамасыз ететін қар тазалау және көктайғаққа қарсы өңдеу циклдары қайталанады.

      150. Көпір құрылыстарының тротуарлары мен баспалдақ жиектері жаңа жауған немесе тығыздалған қардан (қар-мұз түзілімдерінен) жабылғанға дейін толық ені бойынша тазартылады.

      151. Қар жауған кезде көпір құрылыстарының тротуарлары мен баспалдақ жиектері көктайғаққа қарсы материалдармен өңделеді және жаяу жүргіншілердің қозғалысы үшін өткелдер тазартылады.

      152. Люктердің, су құбыры және кәріз құдықтарының қақпақтары қардан, мұздан толық тазартылады және өрт гидранттарын жылдам пайдалану мүмкіндігін қамтамасыз ететін күйде ұсталады.

      153. Көпірлерге, өтпелерге, түсулерге, көтерілулерге, қиылыстарға, жаяу жүргіншілер өткелдеріне, қоғамдық көлік аялдамаларының кіру қалталарына, автожолдарға шығатын жерлерге құм-тұз қоспасы себіледі.

      154. Химиялық реагенттерді қолданған кезде олардың таралуының белгіленген нормаларын сақтау қажет.

      155. Тұрғын үйлердің, ғимараттардың, құрылыстардың, құрылыстардың шатырлары мен күнқағарларын қар мен мұздан тазарту қажеттілігіне қарай, бірақ айына кемінде бір рет жерге тастау жолымен жүргізіледі. Карниздерде, шатырларда, күнқағарларда, балкондарда, суағар құбырларында және тұрғын үйлердің, ғимараттардың, құрылыстардың өзге де шығыңқы конструкцияларында қар мен мұз өсінділерін жою жаяу жүргіншілерге, тұрғын үйлерге, ғимараттарға, құрылыстарға, жаяу жүргіншілер жолдарынан, өткелдерден, тротуарлардан төгілген қар мен мұз өсінділерін әкете отырып, қауіп төнген кезде уақтылы, осы мақсаттар үшін арнайы бөлінген орындарға тәулік ішінде жүргізіледі.

      156. Еріген кезде қарды төгу қысқа мерзімде жүргізілуі керек.

      157. Көппәтерлі тұрғын үйлердің шатырларын қардан және мұздан тазартуды ұйымдастыруды, қар мен мұз өсуін жоюды мүлік иелері бірлестігінің төрағасы немесе жай серіктестіктің сенім білдірілген адамы не көппәтерлі тұрғын үйді басқарушының немесе басқарушы компанияның сенімхаты негізінде дербес немесе өз қаражаты есебінен мамандандырылған ұйымдарды тарту арқылы жүзеге асырады.

      158. Шатырларды қар мен мұздан тазартуды ұйымдастыруды, қар мен мұз өсінділерін жоюды жеке тұрғын үйлердің, ғимараттардың, құрылыстардың, құрылыстардың меншік иелері дербес немесе мамандандырылған ұйымдарды өз қаражаты есебінен тарту арқылы жүзеге асырады.

      Шатырларды қар мен мұздан тазарту жұмыстарын жүргізер алдында азаматтардың, осы жұмыстарды жүзеге асыратын адамдардың және көлік құралдарының қауіпсіздігін, сондай-ақ ағаштардың, бұталардың, көшедегі электр жарығының әуе желілерінің, ақпаратты орналастыру құралдарының, бағдаршам объектілерінің, жол белгілерінің, байланыс желілерінің және басқалардың, оның ішінде егер бұл объектілер қолданыстағы заңнамаға сәйкес белгіленген жағдайда, сақталуын қамтамасыз ететін күзет іс-шараларын (қоршаулар, кезекшілер) жүргізу қажет.

      159. Жалпы пайдаланымдағы аумақтарды жинау кезінде жасыл желектердің сақталуын және еріген сулардың ағуын қамтамасыз ету шартымен химиялық реагенттері жоқ қарды осы мақсаттар үшін алдын ала дайындалған алаңдарға уақытша жинауға жол беріледі.

      160. Рұқсат етілмейді:

      1) орамішілік, үй маңындағы аумақтардан, ұйымдардың, кәсіпорындардың, мекемелердің, құрылыс алаңдарының аумақтарынан тазартылатын қарды жолдардың, көшелер мен өткелдердің жүру бөлігіне жылжытуға немесе орын ауыстыруға;

      2) ластанған қарды, сондай-ақ мұз сынықтарын көгалдарға, гүлзарларға, бұталарға және жасыл желектері бар басқа да учаскелерге тасымалдауды және орнын ауыстыруды жүзеге асыруға;

      3) ғимараттардың қабырғаларына және жылу желілерінің трассаларына қар жинауға.

      161. Орамішілік өтпелер мен үй маңындағы аумақтарды жинау кезінде бірінші кезекте жаяу жүргіншілер жолдары, аулаларға өтетін жолдар және өндіріс пен тұтыну қалдықтарын жинауға арналған контейнерлерді орналастыру орындарына кіреберістер тазаланады.

      162. Аулалар мен орамішілік өткелдерден жиналатын қарды жасыл желектердің бүлінуіне жол бермей, көлік құралдарының өтуі және азаматтардың өтуі үшін бос орындар қалатындай етіп үй жанындағы және орамішілік аумақтарда жиналады. Қар жинауға арналған алаңдар алдын ала дайындалады. Бұл учаскелерден еріген суды нөсерлі кәріз желісіне бұру қамтамасыз етіледі. Мұндай алаңдарды ұйымдастыру мүмкіндігі болмаған жағдайда қар шығарылады.

      163. Қар ерігеннен кейін тротуарларды, орамішілік, үй жанындағы және іргелес аумақтарды, жалпы пайдаланылатын орындардың аумақтарын қыс мезгілінде пайда болған ластанудан тазарту жүргізіледі.

4-Параграф. Жазғы кезеңде қалалар мен елді мекендердің аумағын жинауды жүргізу бойынша іс-шараларды ұйымдастыру

      164. Тазалау бойынша негізгі іс-шараларды орындау кезеңділігі ауа райы жағдайлары мен көшелердің (санаттардың) маңыздылығын ескере отырып реттеледі.

      165. Жазғы жинау кезеңінде келесі жұмыс түрлері жүргізіледі:

      1) жолдардың, тротуарлардың, үй маңындағы аумақтардың жүру бөлігін сыпыру, жуу және суару;

      2) кірден тазарту, жуу, қоршаулар мен шекаралық тасты сырлау;

      3) жолдың салалық бөлігін тазарту;

      4) көгалдарды, гүлзарлар мен гүлзарларды қоқыстардан, бұтақтардан, жапырақтардан, құрғақ шөптерден, өңсіз гүлшоғырлар мен құмнан тазарту;

      5) қоқысты санкцияланған жинау, залалсыздандыру және кәдеге жарату орындарына әкету;

      6) жеке құрылыс үйлеріне іргелес аумақтарды қоса алғанда, үй маңындағы аумақтардан қоқыс жинау;

      7) шөп шабу.

      166. Жапырақ құлау кезеңінде құлаған жапырақтарды жолдардың жүріс бөлігінен, жалпыға ортақ пайдаланылатын орындардан, іргелес, үй маңындағы аумақтардан тырмалау және әкету жүргізіледі. Ағаштар мен бұталардың түбіндегі бөлігіне жапырақтарды тырмалауға жол берілмейді.

      167. Қалалық аумақтарды сыпыру жүргізіледі:

      1) тротуарлар - күн сайын күнібойы ластанудың жиналуына қарай;

      2) үй маңындағы аумақтар-күн сайын күнібойы қажеттілігіне қарай;

      3) тазалықты қамтамасыз ету қажеттілігі ескеріле отырып, ластанудың жинақталуына қарай - өзге аумақтарды, оның ішінде жалпы пайдаланылатын орындардың, іргелес аумақтардың аумақтарын қамту.

      168. Жүріс бөлігін, тротуарларды, кірме жолдарды, үй маңындағы аумақты суару жүргізіледі:

      1) ауа температурасы 25 градустан жоғары (Цельсий бойынша) ыстық ауа-райында микроклиматты жақсарту үшін;

      2) қажет болған жағдайда шаңды азайту үшін.

      169.Аялдама пункттері топырақ-құмды шөгінділерден, түрлі қоқыстардан толығымен тазартылады және жуылады. Тазалау жаяу жүргіншілердің ең аз қозғалысы және жолаушылардың ең аз жиналуы кезінде жүргізіледі.

      170. Темірбетон блоктарынан жасалған бөлу жолақтары бүкіл бетіндегі құмнан, кірден және ұсақ қоқыстардан тазартылады. Көгалдар түрінде жасалған бөлу жолақтары қоқыстардан тазартылады.

      171. Металл қоршаулар, жол белгілері мен көрсеткіштер жуылады.

      172. Жаңбыр суының тоқырауын болдырмау үшін люктердің қақпақтары мен жаңбыр қабылдайтын құдықтардың келте құбырлары сметадан және басқа да ластанулардан үнемі тазартылады.

      173. Шөп шабу кейіннен әкетумен жүргізіледі.

      174. Жапырақ құлау кезеңінде құлаған жапырақтар уақтылы алынып тасталады және арнайы бөлінген жерлерге немесе компосттау алаңдарына шығарылады.

      175. Жазғы тазалауды жүргізу кезінде:

      1) жасыл екпелерге, инженерлік желілердің қарау құдықтарына, өзендер мен су айдындарына, жолдардың жүріс бөлігіне және тротуарларға қоқыс тастауға;

      2) жүру бөлігін жуу кезінде тротуарлар мен көгалдарға су ағынымен ссыпырынды мен қоқыстарды қағып алуға;

      3) карантиндік зиянкестер мен аурулармен залалданған өсімдіктердің бөліктерін кесуді және ұйымдасқан түрде өртеуді қоспағанда, от жағуға және қоқыстарды, жапырақтарды, ыдыстарды, өндіріс және тұтыну қалдықтарын өртеуге;

      4) су құбыры, кәріз және жылу желілеріндегі аварияларды жою кезінде жүру бөлігіне су айдауға рұқсат етілмейді.

      176. Елді мекеннің табиғи, климаттық, геологиялық, гидрогеологиялық және сейсмикалық факторларына байланысты Үлгілік қағидалардың негізінде жергілікті атқарушы органдар әзірлейтін қалалар мен елді мекендердің аумақтарын абаттандыру қағидаларын Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына қайшы келмейтін өзге де ережелермен толықтыруы мүмкін.

      Бұл ереже жарнама саласындағы құқықтық қатынастарға қолданылмайды.

"Об утверждении Правил благоустройства территорий городов и населенных пунктов Западно-Казахстанской области"

Решение Западно-Казахстанского областного маслихата от 28 июня 2024 года № 13-4

      В соответствии с пунктом 4-2) пункта 1 статьи 6 Закона Республики Казахстан "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан" Западно-Казахстанский областной маслихат РЕШИЛ:

      1. Утвердить "Правил благоустройства территорий городов и населенных пунктов Западно-Казахстанской области" согласно приложению к настоящему решению.

      2. Настоящее решение вводится в действие со дня его первого официального опубликования.

      Председатель маслихата М. Мукаев

  Приложение к решению
Западно-Казахстанского
областного маслихата
от 28 июня 2024 года № 13-4

Правила благоустройства территорий городов и населенных пунктов Западно-Казахстанской области

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящие Правила благоустройства территорий городов и населенных пунктов Западно-Казахстанской области (далее – Правила) разработаны в соответствии с Приказом Министра национальной экономики Республики Казахстан от 20 марта 2015 года № 235 "Об утверждении Типовых правил благоустройства территорий городов и населенных пунктов и Правил оказания государственной услуги "Выдача разрешения на вырубку деревьев" (Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 29 апреля 2015 года № 10886) (далее – Типовые правила) и определяют порядок благоустройства территории населенных пунктов для всех юридических лиц независимо от их правового статуса и форм хозяйственной деятельности, физических лиц, а также должностных лиц, ответственных за благоустройство дворовых и общественных территорий.

      2. Настоящие Правила имеют целью создание безопасной, комфортной, удобной, экологически благоприятной и привлекательной городской среды, способствующей комплексному и устойчивому развитию территорий в населенных пунктах.

      3. Основные понятия, используемые в Правилах:

      1) благоустройство - комплекс мероприятий, направленных на повышение комфорта проживания граждан путем надлежащего содержания санитарным, экологическим и эстетическим состоянием прилегающей территории и мест общего пользования городов и населенных пунктов, предусматривающие совокупность работ по инженерной подготовке и обеспечению безопасности территории, устройству дорог, развитию коммуникационных сетей и сооружений водоснабжения, канализаций, энергоснабжения, устройству покрытий, освещению, размещению малых архитектурных форм и объектов монументального искусства, снижению уровня шума, улучшению микроклимата, охране от загрязнения воздушного бассейна, открытых водоемов и почвы, расчистке, уборке, санитарной очистке и озеленению территории;

      2) бункер-накопитель - стандартная емкость для сбора крупногабаритных отходов и других отходов производства и потребления объемом в соответствии с нормативами;

      3) временные сооружения - жилые, культурно- бытовые и другие здания и сооружения для обслуживания строителей; подъездные пути, дороги, склады, насосные, подстанции, бетонорастворные узлы, инженерные сети и сооружения производственного назначения, необходимые для выполнения строительно-монтажных работ, обычно ликвидируемые по окончанию строительства;

      4) газон - элемент благоустройства (участок земли), включающий в себя травянистый покров и другие растения, огражденный от тротуара, парковочных карманов, стоянок и иных элементов дороги бордюрным камнем и (или) декоративным ограждением;

      5) дорога - вся полоса отвода земли либо поверхность искусственного сооружения, обустроенная или приспособленная и используемая для движения транспортных средств и пешеходов в порядке, установленном Законом Республики Казахстан. Дорога включает в себя одну или несколько проезжих частей, а также трамвайные пути, тротуары, обочины и разделительные полосы при их наличии;

      6) земляные работы - комплекс строительных работ, включающий выемку (разработку) грунта, его перемещение, укладку с разравниванием и уплотнением грунта, а также подготовительные работы, связанные с расчисткой территории, сопутствующие работы (в том числе планировка площадей, откосов, полотна выемок и насыпей, отделка полотна, устройство уступов по откосам (в основании) насыпей, бурение ям бурильно-крановыми машинами, засыпка пазух котлованов);

      7) индивидуальный жилой дом - дом, предназначенный для личного (семейного) проживания, расположенный на усадебном участке и находящийся в собственности гражданина вместе с хозяйственными и другими строениями и зелеными насаждениями;

      8) контейнер - универсальное транспортное оборудование многократного применения, предназначенное для перевозки грузов;

      9) контейнерные площадки – специальные площадки для накопления отходов, на которых размещаются контейнеры для сбора твердых бытовых отходов, с наличием подъездных путей для специализированного транспорта, осуществляющего транспортировку твердых бытовых отходов;

      10) маломобильные группы населения – лица пожилого возраста, лица с инвалидностью, лица, испытывающие затруднения при самостоятельном передвижении, получении услуг, информации или ориентировании в пространстве, в том числе использующие детские коляски и (или) кресла-коляски;

      11) малые архитектурные формы – объекты декоративного характера и практического использования (скульптуры, фонтаны, барельефы, вазы для цветов, павильоны, беседки, скамьи, урны, оборудование и конструкции для игр детей и отдыха взрослого населения);

      12) места общего пользования – это территории, объекты, которые доступны или открыты для населения;

      13) объекты благоустройства территории - территории населенного пункта, на которых осуществляется деятельность по благоустройству: площадки, дворы, кварталы, функционально-планировочные образования, территории районов города, а также территории, выделяемые по принципу единой градостроительной регламентации (охранные зоны) или визуально-пространственного восприятия (площадь с застройкой, улица с прилегающей территорией и застройкой), другие территории населенного пункта;

      14) озеленительные насаждения – парки, скверы, бульвары, линейные посадки, придомовые посадки, газоны, цветники, расположенные в границах населенных пунктов на землях общего пользования;

      15) участники благоустройства территорий - физическое или юридическое лицо, на основании договора осуществляющее деятельность в области благоустройства на территории населенного пункта;

      16) прилегающая территория – территория (в границах 5 метров по периметру), непосредственно примыкающая к границам здания, сооружения, ограждения, строительной площадки, к объектам торговли, рекламы и иным объектам, находящимся в собственности, владении, аренде, на балансе у юридических или физических лиц;

      17) проезд – элемент дороги, обеспечивающий подъезд транспортных средств к жилым и общественным зданиям, учреждениям, предприятиям, объектам застройки внутри микрорайонов, кварталов, населенных пунктов;

      18) придомовой земельный участок многоквартирного жилого дома (далее – придомовой земельный участок) – земельный участок, прилегающий к многоквартирному жилому дому и предназначенный для благоустройства, озеленения, размещения спортивных, игровых площадок, подъездных дорог, парковок, тротуаров, малых архитектурных форм;

      19) содержание объекта благоустройства - поддержание в надлежащем техническом, физическом, эстетическом состоянии объектов благоустройства, их отдельных элементов;

      20) тротуар - элемент дороги, предназначенный для движения пешеходов, примыкающий к проезжей части или отделенный от нее газоном или арычной системой;

      21) улица - территория, предназначенная для движения транспорта и пешеходов, включающая проезжую часть, обочины, кюветы и укрепляющие бермы;

      22) фасад - внешняя (лицевая) сторона зданий (сооружений);

      23) цветник - участок геометрической или свободной формы с высаженными одно-, двух- или многолетними растениями;

      24) элементы благоустройства - декоративные, технические, планировочные, конструктивные устройства, элементы озеленения, различные виды оборудования и оформления, в том числе фасадов зданий, строений, сооружений, малые архитектурные формы, некапитальные нестационарные строения и сооружения, информационные щиты и указатели, применяемые как составные части благоустройства территории.

Глава 2. Элементы комплексной и организационной работы по благоустройству территорий городов и населенных пунктов

      4. К элементам благоустройства территории относятся:

      1) малые архитектурные формы;

      2) элементы озеленения;

      3) виды покрытий;

      4) ограждения;

      5) коммунальное оборудование - устройства для уличного освещения, урны и контейнеры для мусора, стоянки велосипедов;

      6) произведения монументально-декоративного искусства - скульптуры, декоративные композиции, обелиски, стелы, произведения монументальной живописи;

      7) информационные указатели - аншлаги (указатели наименований улиц, площадей, набережных, мостов), номерные знаки домов, информационные стенды, щиты со схемами адресации застройки кварталов, микрорайонов;

      8) памятные и информационные доски (знаки);

      9) знаки охраны памятников истории и культуры, зон особо охраняемых территорий;

      10) элементы праздничного оформления.

      5. Наличие элементов благоустройства территории, являющихся неотъемлемыми компонентами объектов благоустройства территории, разрабатывается и предусматривается в проектной документации на создание, изменение (реконструкцию) объектов благоустройства территории городской среды. Лицо, осуществляющее подготовку проектной документации, организует и координирует работы по подготовке проектной документации, обеспечивает качество проектной документации и ее соответствие требованиям технических регламентов и нормативов градостроительного проектирования.

      6. Основными требованиями к малым архитектурным формам являются:

      1) соответствие характеру архитектурного и ландшафтного окружения элементов благоустройства территории;

      2) высокие декоративные и эксплуатационные качества материалов, сохранение их на протяжении длительного периода с учетом воздействия внешней среды;

      3) прочность, надежность, безопасность конструкции.

      7. Основные требования к скамейкам:

      1) наличие спинок для скамеек рекреационных зон;

      2) наличие спинок и поручней для скамеек дворовых зон;

      3) отсутствие спинок и поручней для скамеек транзитных зон.

      Установку скамей необходимо предусматривать на твердые виды покрытия или фундамент. В зонах отдыха, лесопарках, на детских площадках может допускаться установка скамей на мягкие виды покрытия. При наличии фундамента его части выполняются не выступающими над поверхностью земли. Поверхности скамьи для отдыха выполняются из дерева, с различными видами водоустойчивой обработки.

      8. Основные требования к цветочницам (вазонам), в том числе к навесным:

      1) кашпо выставляют только на существующих объектах;

      2) цветочницы (вазоны) имеют достаточную высоту – для предотвращения случайного наезда автомобилей и попадания мусора;

      3) цветочницы и кашпо зимой хранят в помещении или заменять в них цветы хвойными растениями или иными растительными декорациями.

      9. Основные требования к ограждениям:

      1) достаточная прочность для защиты пешеходов от наезда автомобилей;

      2) модульность, возможность создания конструкции любой формы;

      3) светоотражающие элементы там, где возможен случайный наезд автомобиля.

      10. Организация благоустройства включает в себя разработку проектной документации по благоустройству территорий, выполнение мероприятий по благоустройству и содержание объектов благоустройства.

      11. Участниками деятельности по благоустройству являются, в том числе:

      1) местные исполнительные органы, формирующие техническое задание, выбирающие подрядчика (генерального подрядчика) в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственных закупках и обеспечивающие финансирование;

      2) физические и юридические лица, осуществляющие деятельность на территории населенного пункта, которые соучаствуют в формировании запроса на благоустройство, а также в финансировании мероприятий по благоустройству;

      3) подрядчики (генеральные подрядчики), в том числе, строительно-монтажные организации (предприятия/компании), производители малых архитектурных форм и другие субъекты архитектурной, градостроительной и строительной деятельности.

      12. Инфраструктура и благоустройство территорий населенного пункта разрабатывается с учетом приоритета пешеходов, общественного и велосипедного транспорта, арычных систем.

      13. Проектирование, строительство и эксплуатация объектов благоустройства различного функционального назначения обеспечивают соблюдение требовании по охране и поддержанию здоровья человека, охраны исторической и природной среды, создают технические возможности беспрепятственного передвижения маломобильных групп населения, обеспечения пожарной безопасности, работы арычной системы.

      14. Благоустройство, содержание и уборка территорий населенного пункта осуществляется собственниками земельных участков, либо участниками благоустройства территорий на основании договоров, если иное не предусмотрено гражданским законодательством или договором.

      15. Участники благоустройства территорий производят работы по благоустройству, содержанию и уборке населенного пункта, а также организует уборку прилегающих территорий, за исключением земельных участков, принадлежащих физическим и юридическим лицам на праве собственности.

      16. Благоустройство населенного пункта обеспечивается:

      1) структурным подразделением местного исполнительного органа, осуществляющим организацию благоустройства, содержание и эксплуатацию прилегающих территорий;

      2) участниками благоустройства территорий;

      3) физическими и юридическими лицами, осуществляющими благоустройство содержание и эксплуатацию территорий, принадлежащих им на праве собственности или ином праве, дворовых, придомовых территорий и участвующими в благоустройстве прилегающих территорий, если иное не предусмотрено гражданским законодательством или договором.

      17. Координацию деятельности физических и юридических лиц по вопросам благоустройства и организацию уборки населенного пункта осуществляет местный исполнительный орган.

      18. Для выгула домашних животных в населенном пункте определяются специальные территории, обозначенные табличками.

      19. Владельцы домашних животных осуществляют уборку экскрементов домашних животных.

      20. Физические и юридические лица, осуществляющие на территории населенного пункта хозяйственную деятельность, связанную с организацией рынков (складов), организацией похоронного дела (на кладбищах), строительством (на строительных площадках на период строительства); связанную с проведением публично-массовых мероприятий, с посещением населением стационарных торговых объектов, стационарных объектов общественного питания и сезонных кафе, объектов социального и коммунально-бытового назначения, автозаправочных станций, автостоянок, автомоек, станций технического обслуживания автомобилей, временных аттракционов, передвижных зоопарков, парков культуры и отдыха, зон отдыха и пляжей, маршрутных перевозок на конечных пунктах маршрутов регулярных перевозок в городском сообщении, а также гаражные кооперативы, объекты религиозного значения обеспечивают наличие и функционирование по предназначению стационарных туалетов, при отсутствии канализации, переносных биотуалетов как для сотрудников, так и для посетителей. Устройство и использование выгребных ям на данных объектах не допускается.

      21. Общественные стационарные туалеты и биотуалеты содержатся в надлежащем состоянии в соответствии с санитарно-эпидемиологическими требованиями.

      Санитарное и техническое состояние туалетов обеспечивают собственники, владельцы, арендаторы или специализированные организации, на обслуживании которых они находятся.

      22. На всех площадях и улицах, в скверах и парках, стадионах, вокзалах, на рынках, остановочных пунктах, у предприятий, торговых объектов, кинотеатров, киосков и других объектах устанавливаются урны в соответствии с нормативными правовыми актами в сфере санитарно-эпидемиологического благополучения населения.

      23. Очистка урн производится по мере их заполнения, а в местах массового движения и большого скопления граждан - не реже одного раза в сутки. Ремонт урн выполняется по мере необходимости, покраска не реже одного раза в год. Урны содержатся в исправном состоянии и в окрашенном виде. Не допускается переполнение урн.

      24. Организаторы массовых мероприятий обеспечивают уборку места проведения мероприятия, прилегающих к нему территорий и восстановление нарушенного ими благоустройства.

      25. Физические, юридические лица, являющиеся собственниками зданий (помещений в них), строений, сооружений, включая временные сооружения, а также владеющие земельным участком на праве собственности, ином праве, праве аренды, осуществляют содержание (благоустройство) прилегающей территории самостоятельно или посредством привлечения организаций за счет собственных средств.

Глава 3. Содержание по благоустройству территорий городов и населенных пунктов

Параграф 1. Организация мероприятий по содержанию территорий

      26. Содержание территорий включает в себя:

      1) ежедневную уборку от мусора, листвы, снега и льда (наледи);

      2) обработку противогололедными материалами покрытий проезжей части дорог, мостов, улиц, тротуаров, проездов, пешеходных территорий;

      3) сгребание и подметание снега;

      4) вывоз снега и льда (снежно-ледяных образований);

      5) содержание и уборку дорог и других объектов улично-дорожной сети;

      6) установку и содержание в чистоте и технически исправном состоянии контейнерных площадок, бункер-накопителей, контейнеров для всех видов отходов, урн для мусора, скамеек, малых архитектурных форм и прочего;

      7) уборку, мойку и дезинфекцию мусороприемных камер, контейнеров, бункер-накопителей и контейнерных площадок;

      8) установку и содержание в чистоте и технически исправном состоянии стационарных туалетов и биотуалетов и их функционирование по назначению;

      9) отвод дождевых и талых вод;

      10) сбор и вывоз мусора, отходов и твердо-бытовых отходов;

      11) удаление трупов животных с объектов транспортной инфраструктуры;

      12) полив территории для уменьшения пылеобразования и увлажнения воздуха, включая подъездные пути, дороги, тротуары;

      13) обеспечение сохранности зеленых насаждений и уход за ними;

      14) восстановление территорий после проведения строительных, ремонтных, земляных и иных работ;

      15) восстановление нарушенных элементов благоустройства после строительства, реконструкции и ремонта объектов коммунального назначения, коммуникаций (сооружений), дорог, железнодорожных путей, мостов, пешеходных переходов, проведения реставрационных и археологических работ и других земляных работ;

      16) очистку водоотводных канав (арычная система) на прилегающих территориях частных домовладений, мест общего пользования;

      17) содержание в надлежащем состоянии объектов незавершенного строительства, заборов, ограждающих строительные площадки. Объекты незавершенного строительства, на которых не ведутся работы, закрываются строительными сетками либо декоративными баннерами или баннерами рекламы.

Параграф 2. Организация мероприятий по содержанию улиц и дорог

      27. Содержание улиц и дорог, внутриквартальных проездов, подъездных путей к дворовым территориям, тротуаров (пешеходных территорий), мостов и путепроводов включает в себя комплекс работ (мероприятий) сезонного характера, обеспечивающих чистоту проезжей части улиц и дорог, тротуаров и других дорожных сооружений, а также безопасные условия движения транспорта и пешеходов. Содержание дорог включает в себя комплекс работ, в результате которых поддерживается транспортно-эксплуатационное состояние дороги, дорожных сооружений, полосы отвода, элементов обустройства дороги, организация и безопасность дорожного движения, отвечающих требованиям Правил дорожного движения, основных положений по допуску транспортных средств к эксплуатации, перечня оперативных и специальных служб, транспорт которых подлежит оборудованию специальными световыми и звуковыми сигналами и окраске по специальным цветографическим схемам, утвержденных приказом Министра внутренних дел Республики Казахстан от 30 июня 2023 года № 534 "Об утверждении Правил дорожного движения, Основных положений по допуску транспортных средств к эксплуатации, перечня оперативных и специальных служб, транспорт которых подлежит оборудованию специальными световыми и звуковыми сигналами и окраске по специальным цветографическим схемам" (Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 1 июля 2023 года № 33003).

      28. Содержание территорий дорог включает в себя текущий:

      1) ремонт дорог, тротуаров, искусственных сооружений;

      2) ежедневную уборку грязи, мусора, снега и льда (наледи) с тротуаров (пешеходных территорий) и проезжей части дорог, улиц и мостов;

      3) мойку и полив дорожных покрытий;

      4) уход за газонами и зелеными насаждениями;

      5) текущий ремонт опор уличного освещения и контактной сети;

      6) ремонт и окраску малых архитектурных форм;

      7) ремонт и очистку смотровых колодцев, арыков, дождеприемных колодцев, ливневых канализаций, нагорных канав и открытых лотков, входящих в состав искусственных сооружений.

      29. Смотровые и дождеприемные колодцы, колодцы подземных коммуникаций, люки (решетки), арычная система содержатся в закрытом и исправном состоянии, обеспечивающем безопасное движение транспорта и пешеходов.

      Содержание, очистку и поддержание в исправном техническом состоянии приемных, тупиковых, смотровых и других колодцев и камер обеспечивают их собственники.

      30. Разрушенные крышки и решетки колодцев, открытые колодцы в течении одного часа ограждаются собственниками инженерных сетей, а также организациями (предприятиями) осуществляющими строительно-монтажные работы, если иное не установлено гражданским законодательством, соответствующими предупреждающими знаками и заменяются в срок не более пяти часов. Наличие открытых люков, а также выбоин, просадок и провалов дорожного покрытия по внешнему краю колодца в радиусе одного метра от внешнего края крышки (решетки) колодца не допускается.

Параграф 3. Организация мероприятий по содержанию индивидуальных жилых домов

      31. Собственники индивидуальных жилых домов:

      1) обеспечивают надлежащее состояние фасадов зданий, заборов и ограждений, а также прочих сооружений в пределах землепользования. Своевременно производят поддерживающий их ремонт и окраску;

      2) имеют на жилом доме номерной знак и поддерживают его в исправном состоянии;

      3) содержат в порядке земельный участок в пределах установленных границ и обеспечивают надлежащее санитарное состояние прилегающей территории, производят уборку ее от мусора, скос сорной и карантинной растительности;

      4) содержат расположенные на них зеленые насаждения в здоровом состоянии и обеспечивают их сохранность, защиту и работы по уходу за счет собственных средств в пределах землепользования, не допускают посадок деревьев в охранной зоне газопроводов, кабельных и воздушных линий электропередачи и других инженерных сетей;

      5) не допускают захламления прилегающей территории отходами производства и потребления.

      32. Собственникам индивидуальных жилых домов не допускается складировать на прилегающей территории строительные материалы, топливо, удобрения, хранения навоза и навозной жижи и иные движимые вещи.

Параграф 4. Организация мероприятий по содержанию фасадов зданий, сооружений и ограждений

      33. Собственники зданий, сооружений обеспечивают надлежащее их содержание, эксплуатацию, в том числе по своевременному производству работ по ремонту и покраске зданий, сооружений, их фасадов, а также поддерживают в чистоте и исправном состоянии расположенные на фасадах памятные доски, указатели улиц (в том числе переулков, площадей), номерные знаки, вывески и информационные таблички.

      34. К зданиям и сооружениям, фасады которых определяют архитектурный облик сложившейся застройки города, относятся все расположенные на территории населенного пункта (эксплуатируемые, строящиеся, реконструируемые или капитально ремонтируемые):

      1) здания административного и общественно-культурного назначения;

      2) многоквартирные жилые дома и жилые здания;

      3) здания и сооружения производственного назначения;

      4) постройки облегченного типа (торговые павильоны, киоски, гаражи и прочие аналогичные объекты);

      5) ограды и другие стационарные архитектурные формы, размещенные на прилегающих к зданиям земельных участках.

      35. В состав элементов фасадов зданий, подлежащих содержанию, входят:

      1) приямки, входы в подвальные помещения и мусорокамеры;

      2) входные узлы, группы (в том числе ступени, площадки, перила, козырьки над входом, ограждения, стены, двери);

      3) цоколь и отмостка;

      4) плоскости стен;

      5) выступающие элементы фасадов (в том числе балконы, лоджии, эркеры, карнизы);

      6) кровли, включая вентиляционные и дымовые трубы, в том числе ограждающие решетки, выходы на кровлю;

      7) архитектурные детали и облицовка;

      8) водосточные трубы, воронки;

      9) ограждения балконов, лоджий;

      10) парапетные и оконные ограждения, решетки;

      11) металлическая отделка окон, балконов, поясков, выступов цоколя, свесов;

      12) навесные металлические конструкции (в том числе флагодержатели, анкеры, пожарные лестницы, вентиляционное оборудование);

      13) горизонтальные и вертикальные швы между панелями и блоками (фасады крупнопанельных и крупноблочных зданий);

      14) стекла, рамы, балконные двери;

      15) стационарные ограждения, прилегающие к зданиям.

      36. Выявленные при эксплуатации фасадов зданий и сооружений нарушения устраняются в соответствии с установленными нормами технического регламента "О безопасности зданий и сооружений, строительных материалов и изделий", утвержденного приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан от 9 июня 2023 года № 435 "Об утверждении Технического регламента "О безопасности зданий и сооружений, строительных материалов и изделий" (Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 14 июня 2023 года № 32783) и государственными нормативами в области архитектуры, градостроительства и строительства.

      37. Собственники жилых, административных, производственных и общественных зданий вывешивают указатели и номера домов установленных образцов, которые содержатся в чистоте и исправном состоянии.

      38. Собственники информационных указателей, вывесок, рекламных конструкций, декоративных панно, входных групп, не входящих в состав общего имущества объекта кондоминиума, принимают необходимые меры по сохранности вышеперечисленных конструкций при очистке кровли дома в зимний период.

      39. Собственники памятников и объектов монументального искусства, зданий, являющиеся памятниками архитектуры, истории и культуры, содержат их в надлежащем состоянии.

      40. На территории населенного пункта не допускается:

      1) ломать и повреждать элементы обустройства зданий и сооружений, памятники, мемориальные доски, деревья, кустарники, малые архитектурные формы и другие элементы внешнего благоустройства на территориях общего пользования, а также производить их самовольную переделку, перестройку и перестановку;

      2) наносить надписи, рисунки, расклеивать и развешивать какие-либо объявления и другие информационные сообщения на остановочных пунктах, стенах, столбах, заборах (ограждениях) и иных, не предусмотренных для этих целей объектах. Организация работ по удалению надписей, рисунков, объявлений и других информационных сообщений обеспечивают собственники указанных объектов;

      3) складировать и хранить движимое имущество за пределами границ и ограждений своих земельных участков, находящихся в собственности;

      4) размещать и складировать тару, промышленные товары и иные предметы торговли или объекты, на тротуарах, газонах, дорогах, на контейнерных площадках и прилегающих к ним территориях, помещать на контейнерные площадки и прилегающую к ним территорию мусор, не относящийся к категории коммунальных отходов (строительный мусор и мусор природного происхождения);

      5) строительство, в том числе временных, хозяйственных, бытовых строений и сооружений, изменение фасадов зданий, реконструкция, а также возведение пристроек в нарушение требований Закона Республики Казахстан "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан" и государственных нормативов в области архитектуры, градостроительства и строительства.

      41. Собственники зданий и сооружений за двадцать четыре часа до наступления работ по уборке снега, наледи с крыш оповещают собственников нежилых, жилых помещений путем информирования посредством средств массовой информации, социальных сетей или мобильной связи.

      42. Текущее содержание тротуарных газонов на прилегающих территориях осуществляется юридическими или физическими лицами, за которыми закреплены данные территории.

      43. Расклейка газет, плакатов, афиш, различного рода объявлений, реклам, предвыборных агитационных материалов разрешается только на специально установленных щитах и рекламных тумбах.

      Агитационные печатные материалы вывешиваются в специально отведенных местах, а также на зданиях, сооружениях и других объектах с согласия собственников или владельцев указанных объектов.

      Расклейка афиш, объявлений, агитационных печатных материалов на стенах, цоколях и дверях зданий, столбах, деревьях, опорах наружного освещения и контактной сети, других объектах, не предназначенных для этой цели, координирует заказчик указанной продукции.

      44. Для безопасности жителей населенного пункта при проектировании и строительстве зданий и сооружений предусматриваются ограждения строительных площадок в соответствии с государственными нормативами в области архитектуры, градостроительства и строительства.

Параграф 5. Организация мероприятий по содержанию объектов (средств) наружного освещения

      45. Все устройства уличного, придомового и другого наружного освещения содержатся в исправном состоянии.

      46. Содержание и ремонт уличного и придомового освещения, подключенного к единой системе уличного освещения, осуществляет собственник (балансодержатель) устройств освещения. Содержание придомового освещения, подключенного к вводным распределительным устройствам жилых домов, осуществляют организации, оказывающие услуги и (или) выполняющие работы по содержанию и ремонту общего имущества объекта кондоминиума или управляющие организации.

      47. Наружное освещение подразделяется на уличное, придомовое.

      48. К элементам наружного освещения относятся: светильники, кронштейны, опоры, провода, кабель, источники питания (в том числе сборки, питательные пункты, ящики управления).

      49. Улицы, дороги, площади, пешеходные аллеи (парки, скверы), жилые кварталы, дворы, территории предприятий, учреждений, организаций, а также номерные знаки общественных и жилых зданий, дорожные знаки и указатели, элементы городской информации и витрины освещаются в темное время суток.

      50. Размещение уличных фонарей, торшеров, других источников наружного освещения в сочетании с застройкой и озеленением города способствуют созданию безопасной среды, не создают помех участникам дорожного движения, проживанию граждан.

      51. Организации, в ведении которых находятся устройства наружного освещения, обеспечивают их технически исправное состояние, при котором количественные и качественные показатели соответствуют заданным параметрам по освещенности таких мест, своевременное включение и отключение и бесперебойную работу устройств наружного освещения в ночное время.

      52. Собственники объектов наружного освещения или объектов, оборудованных средствами наружного освещения, а также организации, обслуживающие объекты (средства) наружного освещения:

      1) следят за надлежащим освещением улиц, дорог, качеством опор и светильников, осветительных установок; при нарушении или повреждении производить своевременный ремонт и покраску;

      2) следят за включением и отключением освещения в соответствии с установленным порядком для данного населенного пункта;

      3) своевременно производят замену фонарей наружного освещения;

      4) обеспечивают устройства автоматического включения и/или отключения исходя из потребности в освещении мест общего пользования.

      53. Количество неработающих светильников на улицах в местах общего пользования не должно превышать десять процентов от их общего количества, при этом не допускается расположение неработающих светильников подряд, одного за другим.

      54. Включение и отключение устройств наружного освещения подъездов жилых домов, систем архитектурно-художественной подсветки, рекламы производится в режиме работы наружного освещения улиц.

      55. Нарушения в работе устройств наружного освещения, связанные с обрывом электрических проводов или повреждением опор, следует устранять немедленно после обнаружения в течение двадцати четырех часов. В случае повреждения опор в результате преднамеренного и/или аварийного нарушения, восстановление производится за счет виновной стороны допустившей нарушение в работе уличного освещения.

      56. В случае повреждения, нарушения работы уличного освещения в результате чрезвычайной ситуации (штормовой ветер, снегопад, другие чрезвычайные ситуации природного характера) восстановление осуществляется за счет организации (предприятия), осуществляющей содержание и/или эксплуатацию уличного освещения.

      57. Вывоз сбитых опор освещения осуществляется лицом, эксплуатирующим линейные сооружения, за счет организации (предприятия), осуществляющей содержание и/или эксплуатацию уличного освещения в течение трех суток с момента обнаружения (демонтажа).

Параграф 6. Содержание сетей ливневой канализации, смотровых и ливневых колодцев, водоотводящих сооружений

      58. В пределах охранной зоны коллекторов ливневой канализации без письменного согласования с эксплуатирующей организацией и иными органами не допускается:

      1) производить земляные работы;

      2) повреждать сети ливневой канализации, взламывать или разрушать водоприемные люки;

      3) осуществлять строительство, устанавливать торговые, хозяйственные и бытовые сооружения;

      4) сбрасывать промышленные, коммунальные, жидкие отходы, мусор и иные материалы.

      59. Эксплуатация магистральных и внутриквартальных сетей ливневой канализации в городе осуществляется на основании договоров, заключенных со специализированными организациями.

      60. Эксплуатация ведомственных сетей ливневой канализации производится за счет средств соответствующих организаций.

      61. Не допускается подтопление улиц, зданий, сооружений, образование наледей от утечки воды из-за неисправности водопроводных, канализационных, ливневых устройств, систем, сетей и сооружений, а также сброс, откачка или слив воды на газоны, тротуары, улицы и дворовые территории.

      62. Решетки дождеприемных колодцев постоянно находятся в очищенном состоянии. Не допускаются засорение, заливание решеток и колодцев, ограничивающие их пропускную способность. Профилактическое обследование смотровых и дождеприемных колодцев ливневой канализации и их очистка производятся не реже одного раза в год.

      63. Коммуникационные колодцы, на которых разрушены крышки или решетки, ограждаются в течение часа собственниками сетей, обозначаются соответствующими предупреждающими знаками и заменяются в сроки указанные в государственных нормативах в области архитектуры, градостроительства и строительства.

      64. При плановых работах на инженерных сетях сброс канализационных стоков производится в ближайшие колодцы фекальной канализации, водопроводной воды и воды из тепловых сетей - в ливневую канализацию (при ее наличии). Сброс воды на дорогу не допускается.

      65. Ликвидация последствий утечек выполняется силами и за счет владельцев поврежденных инженерных сетей.

      66. Исправное техническое состояние сетей ливневой канализации (в том числе своевременное закрытие люков, решеток) обеспечивает эксплуатирующая организация.

Параграф 7. Содержание садово-парковой мебели, садово-паркового оборудования, скульптур и малых архитектурных форм

      67. Объекты садово-парковой мебели, садово-паркового оборудования, скульптуры и малых архитектурных форм, в том числе фонтаны, парковые павильоны, беседки, мостики, ограды, ворота, навесы, вазоны находятся в чистом и исправном состоянии и должны функционировать в соответствии со своим предназначением.

      68. В весенний период производится плановый осмотр малых архитектурных форм, их очистка от старой краски, ржавчины, промывка, окраска, а также замена сломанных элементов.

      69. Для содержания цветочных ваз и урн в надлежащем состоянии обеспечивается:

      1) ремонт поврежденных элементов;

      2) удаление подтеков и грязи;

      3) удаление мусора, отцветших соцветий и цветов, засохших листьев.

      70. Ограждения (металлические решетки) содержат в надлежащем техническом состоянии, очищают от старого покрытия и производят окраску не реже одного раза в год.

      71. В зимний период элементы садово-парковой мебели, садово- паркового оборудования, скульптуры и малые архитектурные формы, а также подходы к ним очищают от снега и наледи.

      72. В период работы фонтанов очистка водной поверхности от мусора производится ежедневно.

      73. Не допускается купание в фонтанах.

      74. В осенне-зимний период работа фонтанов приостанавливается и производится консервация путем покрытия его поверхности, ревизией запорной арматуры, демонтажа насосного оборудования и прочие работы, в целях сокращения времени при запуске фонтана для его стабильной работы в весенне-летний период.

Параграф 8. Содержание временных строений

      75. Установка и эксплуатация временных строений осуществляется в соответствии с государственными нормативами в области архитектуры, градостроительства и строительства.

      76. После уборки временного строения его владелец восстанавливает и благоустраивает занимаемый ранее временным строением земельный участок. В случае необходимости расчищает от мусора и производит рекультивацию ранее занимаемого участка.

      77. Юридические и физические лица, которые являются собственниками временных строений:

      1) производят их ремонт и окраску. Ремонт производится с учетом сохранения внешнего вида и цветового решения, определенных проектной документацией;

      2) следят за сохранностью зеленых насаждений, газонов, бордюрного камня на прилегающей территории;

      3) устанавливают урны возле временных строений, очищают урны от отходов в течение дня по мере необходимости, но не реже одного раза в сутки.

      78. Юридическим и физическим лицам, которые являются собственниками временных строений, не допускается:

      1) возводить к временным строениям, козырьки, навесы и прочие конструкции, не предусмотренные проектами;

      2) складировать тару, товары, детали, иные предметы бытового и производственного характера у некапитальных объектов и на их крышах, а также использовать некапитальные объекты, где осуществляется торговля, оказываются бытовые услуги и услуги общественного питания, под складские цели;

      3) загромождать противопожарные разрывы между временными строениями оборудованием, отходами;

      4) при производстве строительно-монтажных работ обеспечить места прохода предупредительными знаками.

Параграф 9. Содержание мест производства строительных работ

      79. Содержание строительных площадок в части соблюдения норм и требований в сфере благоустройства территории населенного пункта, восстановление благоустройства после окончания строительных работ обеспечивает заказчик, если иное не предусмотрено договором строительного подряда.

      80. При содержании строительных площадок в части соблюдения норм и требований в сфере благоустройства территории необходимо:

      1) содержать ограждение строительной площадки в чистом и исправном состоянии, обеспечить отсутствие информационно-печатной продукции, рисунков, надписей, помятостей, вмятин, сколов;

      2) оборудовать подъездные пути с твердым покрытием от строительной площадки до дороги с асфальтобетонным покрытием;

      3) в случае использования территории общего пользования, прилегающей к строительной площадке, обеспечить сохранность дорожного покрытия, тротуаров, действующих сетей наружного освещения, зеленых насаждений и малых архитектурных форм, расположенных на данной территории.

      81. По окончании строительных работ дорожные покрытия, тротуары, элементы благоустройства, нарушенные в результате проведения строительных работ и расположенные на территории общего пользования, подлежат восстановлению заказчиком, если иное не предусмотрено договором строительного подряда.

      82. Не допускается перевозка грунта, мусора, сыпучих строительных материалов, легкой тары, листвы, сена, спила деревьев без покрытия брезентом или другим материалом, исключающим загрязнение дорог, а также транспортировка строительных смесей и растворов (в том числе цементно- песчаного раствора, известковых, бетонных смесей) без принятия мер, исключающих возможность пролива на дорогу, тротуар, обочину или прилегающую к дороге полосу газона.

Параграф 10. Содержание детских и спортивных площадок

      83. Детские и спортивные площадки:

      1) имеют планировку поверхности с засыпкой песком неровностей в летнее время;

      2) регулярно подметаются;

      3) очищаются от снега в зимнее время;

      4) содержатся в надлежащем техническом состоянии и окрашиваются.

      84. Окраску ограждений и строений на детской и спортивной площадке следует производить не реже одного раза в год.

      85. Содержание детских и спортивных площадок и безопасности на них обеспечивают собственники площадок.

      86. Детские площадки необходимо изолировать от транзитного пешеходного движения, проездов, разворотных площадок, гостевых стоянок, площадок для установки мусоросборников, участков постоянного и временного хранения автотранспортных средств. Подходы к детским площадкам не допускается организовывать с проездов и улиц.

      87. При реконструкции детских площадок во избежание травматизма необходимо предотвращать наличие на территории площадки выступающих корней или нависающих низких веток, остатков старого, срезанного оборудования (стойки, фундаменты), находящихся над поверхностью земли, незаглубленных в землю металлических перемычек (как правило у турников и качелей). При реконструкции прилегающих территорий детские площадки изолируются от мест ведения работ и складирования строительных материалов.

Параграф 11. Содержание контейнерных площадок

      88. Контейнерные площадки – специальные площадки для накопления отходов, на которых размещаются контейнеры для сбора твердых бытовых отходов, с наличием подъездных путей для специализированного транспорта, осуществляющего транспортировку твердых бытовых отходов. Планируются и устанавливаются таким образом, чтобы не допускать разлета мусора по территории.

      89. Контейнерные площадки – эстетически выполнены и имеют сведения о сроках удаления отходов, наименование организации, выполняющей данную работу, и контакты лица, ответственного за качественную и своевременную работу по содержанию площадки и своевременное удаление твердых бытовых отходов.

      90. Юридические лица и должностные лица (индивидуальные предприниматели), обслуживающие жилищный фонд, на территории домовладений располагают контейнерные площадки в соответствии с требованиями Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам коммунального назначения", утвержденных приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 26 июля 2022 года № ҚР ДСМ-67 "Об утверждении санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам коммунального назначения" (Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 27 июля 2022 года № 28925) и Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к сбору, использованию, применению, обезвреживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления", утвержденных приказом исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 25 декабря 2020 года № ҚР ДСМ-331/2020 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к сбору, использованию, применению, обезвреживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления" (Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 28 декабря 2020 года № 21934).

      91. Размещение, содержание и санитарное состояние площадок для мусорных контейнеров и контейнеров для сбора твердых бытовых отходов обеспечивается владельцем, с учетом прилегающей территории.

Параграф 12. Содержание площадок для выгула домашних животных

      92. Площадки для выгула домашних животных размещаются на территориях мест общего пользования микрорайона и жилого района, свободных от зеленых насаждений.

      93. Перечень элементов благоустройства на территории площадки для выгула домашних животных при необходимости включают: различные виды покрытия, ограждение, скамья, урна, осветительное и информационное оборудование.

      94. На территории площадки предусматривается информационный стенд с правилами пользования площадкой.

Параграф 13. Содержание территории автостоянок

      95. На территории населенного пункта предусматриваются следующие виды автостоянок: кратковременного и длительного хранения автомобилей, уличных (в виде парковок на проезжей части, обозначенных разметкой), внеуличных (в виде "карманов" и отступов от проезжей части).

      96. При планировке мест общего пользования и дворовых территорий необходимо предусматривать физические барьеры, делающие невозможной парковку транспортных средств на газонах.

      97. Самовольная установка железобетонных блоков, столбов, ограждений и других сооружений во внутриквартальных и внутридворовых проездах не допускается.

      98. На придомовых территориях не допускается:

      1) остановка и стоянка транспортных средств в не предусмотренных для этих целей местах, а также на тротуарах, детских игровых площадках, местах благоустройства и участках с зелеными насаждениями, на контейнерных площадках и территориях, прилегающих к ним;

      2) стоянка разукомплектованных транспортных средств.

Параграф 14. Проведение работ по благоустройству инженерных коммуникаций

      99. Все повреждения конструктивных элементов и покрытий автомобильных дорог, элементов и объектов обустройства автомобильных дорог, технических средств организации дорожного движения, озеленения и элементов благоустройства, осуществленные по вине подрядчика (генерального подрядчика), ликвидируются в полном объеме им же.

      100. Подрядчик (генеральный подрядчик) ограждает место производства работ, устанавливает информационные щиты, на которых указываются сведения об объекте строительства (реконструкции, ремонта, капитального ремонта), наименование заказчика и подрядчика, фамилия должностного лица, ответственного за проведение работ, номер его служебного телефона, сроки проведения работ.

      101. После окончания работ по реконструкции и ремонту инженерных коммуникаций или работ, связанных со вскрытием грунтов и твердых покрытий, а также аварийных работ все элементы благоустройства, нарушенные при их проведении, подлежат восстановлению подрядчиком (генеральным подрядчиком).

      102. Дорожное покрытие автомобильных дорог восстанавливается в соответствии с требованиями нормативно-технических документов в области автомобильных дорог, утверждаемые уполномоченным государственным органом по автомобильным дорогам.

      103. В случае повреждения конструктивных элементов благоустройства восстановление осуществляется за счет стороны повредившей конструкцию, включая малые архитектурные формы, арычную систему, инженерные коммуникации. Период устранения не более семидесяти двух часов, за исключением инженерных коммуникаций срок восстановления, которых составляет двенадцать часов.

Глава 4. Порядок работ по благоустройству территорий городов и населенных пунктов

Параграф 1. Организация мероприятий по уборке территории населенных пунктов

      104. На протяжении всего календарного года направление работ по содержанию и уборке территорий населенного пункта носит сезонный характер в зависимости от климатических условий региона.

      105. Физические и юридические лица, являющиеся собственниками зданий (помещений в них), сооружений, включая временные сооружения, а также владеющие земельными участками на праве собственности, осуществляют уборку придомовой и прилегающей территории самостоятельно или посредством привлечения участники благоустройства территорий за счет собственных средств.

      106. На территории населенного пункта не допускается накапливать и размещать отходы производства и потребления в несанкционированных местах.

      107. Лица, разместившие отходы производства и потребления в несанкционированных местах, за свой счет производят уборку и очистку данной территории, а при необходимости - рекультивацию земельного участка.

      108. В случае невозможности установления лиц, разместивших отходы производства и потребления на несанкционированных свалках, удаление отходов производства и потребления и рекультивацию территорий свалок производится за счет лиц, обеспечивающих уборку данной территорий.

      109. Сбор и вывоз отходов потребления осуществляется в соответствии с Правилами управления коммунальными отходами, утвержденных приказом исполняющего обязанности Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 28 декабря 2021 года № 508 "Об утверждении правил управления коммунальными отходами" (Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 5 января 2022 года № 26341).

      110. На территории мест общего пользования населенного пункта не допускается сжигание отходов производства и потребления.

      111. Вывоз коммунальных отходов из многоквартирных жилых домов, индивидуального жилого дома, организаций торговли и общественного питания, культуры, детских и лечебных заведений осуществляется собственниками, указанными организациями или по договору с организацией, осуществляющей вывоз отходов согласно экологическому законодательству Республики Казахстан.

      112. Вывоз отходов, образовавшихся во время ремонта, осуществляется в специально отведенные для этого места лицами, производившим этот ремонт, самостоятельно.

      113. Не допускается складирование отходов, образовавшихся во время ремонта, в места временного хранения отходов и на контейнерных площадках.

      114. В случае если производитель отходов, осуществляющий свою бытовую и хозяйственную деятельность на земельном участке, в жилом или нежилом помещении на основании договора аренды или иного соглашения с собственником, не организовал сбор, вывоз и утилизацию отходов самостоятельно, обязанности по сбору, вывозу и утилизации отходов данного производителя отходов осуществляет собственник вышеперечисленных объектов недвижимости.

      115. Для предотвращения засорения улиц, площадей, скверов и других общественных мест отходами производства и потребления устанавливаются специально предназначенные для временного хранения отходов емкости малого размера (урны, баки).

      116. Установку емкостей для временного хранения отходов производства и потребления, их содержание и очистку осуществляют лица, осуществляющие уборку соответствующих территорий.

      117. Урны (баки) содержат в исправном состоянии, очищают по мере накопления мусора, но не реже одного раза в месяц промывают и дезинфицируют.

      118. Удаление с контейнерной площадки и прилегающей к ней территории отходов производства и потребления, высыпавшихся при выгрузке из контейнеров в мусоровозный транспорт, производится работникам организации, осуществляющей сбор и вывоз отходов.

      119. Уборка и очистка троллейбусных и автобусных остановок производится организациями, в обязанность которых входит уборка территорий улиц и дорог, на которых расположены эти остановки.

      120. Уборка и очистка конечных троллейбусных и автобусных остановок, территорий диспетчерских пунктов обеспечивается организациями, эксплуатирующими данные объекты.

      121. Уборка и очистка остановок, на которых расположены торговые объекты, осуществляется владельцами торговых объектов в границах прилегающих территорий, если иное не установлено договором.

      122. Эксплуатация и содержание в надлежащем санитарно-техническом состоянии водоразборных колонок, в том числе их очистка от мусора, льда и снега, а также обеспечение безопасных подходов к ним осуществляет организация, в чьей собственности находятся колонки. В случае отсутствия собственника такой водоразборной колонки, работы по устранению наледи осуществляют организации.

      123. Организация работы по очистке и уборке территории рынков и прилегающих к ним территорий ведется в соответствии с Санитарными правилами "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам оптовой и розничной торговли пищевой продукцией", утвержденными приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 4 августа 2021 года № ҚР ДСМ – 73 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам оптовой и розничной торговли пищевой продукцией" (Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 4 августа 2021 года № 23856).

      124. Уборка мостов, путепроводов, пешеходных переходов, виадуков, прилегающих к ним территорий, а также содержание коллекторов, труб ливневой канализации и дождеприемных колодцев производится организациями, обслуживающим данные объекты.

      125. Не допускается установка устройств наливных помоек, разлив помоев и нечистот за территорией домов и улиц, вынос отходов производства и потребления на уличные проезды.

      126. Жидкие бытовые отходы необходимо вывозить по договору организациям, имеющим специальный транспорт.

      127. Очистка и уборка водосточных канав, лотков, труб, дренажей, предназначенных для отвода поверхностных и грунтовых вод из дворов, производится участниками благоустройства территорий, ответственные за уборку соответствующих территорий.

      128. Слив воды на тротуары, газоны, проезжую часть дороги не допускается, а при производстве аварийных работ слив воды разрешается только по специальным отводам или шлангам в близлежащие колодцы фекальной или ливневой канализации по согласованию с владельцами коммуникаций и с возмещением затрат на работы по водоотведению сброшенных стоков.

      129. Железнодорожные пути, проходящие в черте населенного пункта в пределах полосы отчуждения (откосы выемок и насыпей, переезды, переходы через пути), убираются и содержатся силами и средствами железнодорожных организаций, эксплуатирующих данные сооружения.

      130. Уборка и очистка территорий, отведенных для размещения и эксплуатации линий электропередач, газовых, водопроводных и тепловых сетей, осуществляется силами и средствами организаций, эксплуатирующих указанные сети и линии электропередач.

      131. При очистке смотровых колодцев, подземных коммуникаций грунт, мусор, нечистоты складируются в специальную тару с немедленной вывозкой силами организаций, занимающихся очистными работами.

      132. Сбор брошенных на улицах предметов, создающих помехи дорожному движению, осуществляется участниками благоустройства территорий, ответственные за уборку соответствующих территорий.

Параграф 2. Организация мероприятий по проведению уборке уличных территорий

      133. Уборка территории города производится ежедневно с поддержанием чистоты и порядка в течение дня исходя из технических и санитарных требований.

      134. Уборка придомовых территорий производится преимущественно в ранние утренние и поздние вечерние часы, когда количество пешеходов незначительно.

      135. При проведении уборки не допускается перемещать на дорогу мусор, счищаемый с придомовых территорий, тротуаров и внутриквартальных проездов.

      136. Пришедшие в негодность вследствие пожара либо истечения срока их эксплуатации жилые постройки, сараи и другие сооружения огораживаются забором, разбираются и очищаются от мусора их собственниками в соответствии с Правилами выдачи решения на проведение комплекса работ по постутилизации объектов (снос зданий и сооружений) утвержденных приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан от 29 апреля 2021 года № 202 "Об утверждении Правил выдачи решения на проведение комплекса работ по постутилизации объектов (снос зданий и сооружений)" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 22672).

      137. Уборка таких сооружений производится собственниками в течение шести месяцев с момента определения их непригодными специальной комиссией.

Параграф 3. Организация мероприятий по проведению уборки территории городов и населенных пунктов в зимний период

      138. Уборка в зимний период дорог и проездов осуществляется в соответствии с требованиями настоящих Правил.

      139. Убираемый снег вывозится в специально отведенные для этих целей места, определяемые местным исполнительным органом.

      140. Технология и режимы производства уборочных работ на улицах и придомовых территориях обеспечивают беспрепятственное движение транспортных средств и пешеходов независимо от погодных условий.

      141. К первоочередным мероприятиям зимней уборки территории населенного пункта относятся:

      1) сгребание и подметание снега;

      2) обработка проезжей части дорог, территорий общего пользования противогололедными материалами;

      3) формирование снежного вала для последующего вывоза;

      4) выполнение разрывов в валах снега на перекрестках, у остановок общественного пассажирского транспорта, подъездов к административным и общественным зданиям, выездов с внутриквартальных территорий.

      142. К мероприятиям второй очереди относятся:

      1) удаление (вывоз) снега;

      2) зачистка прилотковой части дороги после удаления снега с проезжей части;

      3) скалывание льда и уборка снежно-ледяных образований.

      143. Снегоуборочные работы на проезжей части дорог необходимо начинать немедленно с началом снегопада. При длительных снегопадах и метелях циклы снегоочистки и обработки противогололедными материалами повторяются, обеспечивая безопасность движения пешеходов и транспортных средств.

      144. Улицы, дороги, тротуары полностью убираются от снега и снежного наката в течение сорока восьми часов после окончания снегопада.

      145. Вывоз снега с дорог, улиц и проездов осуществляется в первую очередь от остановочных пунктов, наземных пешеходных переходов, с мостов и путепроводов, мест массового посещения людей (в том числе крупных магазинов, рынков, гостиниц, вокзалов, театров), въездов на территории медицинских учреждений и других объектов социального назначения в течение суток после окончания снегопада.

      146. На дорогах, улицах и проездах с односторонним движением транспорта прилотковая часть дороги в течение всего зимнего периода постоянно очищается от снега и наледи до бортового камня.

      147. Места временного складирования снега после снеготаяния очищаются от мусора.

      148. В период снегопадов и гололеда места общего пользования тротуары и другие пешеходные зоны на территории населенного пункта убираются от снега, обрабатываются противогололедными материалами. Время на обработку всей площади тротуаров не превышает шести часов с начала снегопада.

      Малые архитектурные формы, а также пространство вокруг них и подходы к ним очищаются от снега и наледи.

      149. Снегоуборочные работы (механизированное подметание и ручная зачистка) на тротуарах, пешеходных дорожках и остановочных пунктах начинаются сразу по окончании снегопада. При длительных снегопадах циклы снегоочистки и обработки противогололедными средствами повторяются, обеспечивая безопасность для пешеходов.

      150. Тротуары и лестничные сходы мостовых сооружений очищаются на всю ширину до покрытия от свежевыпавшего или уплотненного снега (снежно-ледяных образований).

      151. В период снегопада тротуары и лестничные сходы мостовых сооружений обрабатываются противогололедными материалами и расчищаются проходы для движения пешеходов.

      152. Крышки люков, водопроводных и канализационных колодцев полностью очищаются от снега, льда и содержатся в состоянии, обеспечивающем возможность быстрого использования пожарных гидрантов.

      153. Мосты, путепроводы, спуски, подъемы, перекрестки, пешеходные переходы, заездные карманы остановочных пунктов общественного транспорта, выездные автодороги посыпаются пескосоляной смесью.

      154. При применении химических реагентов необходимо придерживаться установленных норм их распределения.

      155. Очистка кровель и козырьков жилых домов, зданий, сооружений, строений от снега и наледи производится по мере необходимости, но не реже одного раза в месяц путем сбрасывания на землю. Удаление снежных и ледяных наростов на карнизах, крышах, козырьках, балконах, водосточных трубах и иных выступающих конструкциях жилых домов, зданий, сооружений, строений производится своевременно, по мере возникновения угрозы пешеходам, жилым домам, зданиям, сооружениям, строениям с вывозом сброшенных снега и ледяных наростов с пешеходных дорожек, проездов, тротуаров в течение суток в специально отведенные для этих целей места.

      156. При наступлении оттепели сбрасывание снега следует производить в кратчайшие сроки.

      157. Организация очистки крыш от снега и наледи, удаление снежных и ледяных наростов многоквартирных жилых домов осуществляются председателем объединения собственников имущества или доверенным лицом простого товарищества, либо на основании доверенности управляющим многоквартирным жилым домом или управляющей компанией самостоятельно или посредством привлечения специализированных организаций за счет собственных средств.

      158. Организация очистки крыш от снега и наледи, удаление снежных и ледяных наростов осуществляются собственниками индивидуальных жилых домов, зданий, строений, сооружений самостоятельно или посредством привлечения специализированных организаций за счет собственных средств.

      Перед проведением работ по очистки крыш от снега и наледи необходимо провести охранные мероприятия (ограждение, дежурные), обеспечивающие безопасность граждан, лиц, осуществляющих данные работы, и транспортных средств, а также сохранность деревьев, кустарников, воздушных линий уличного электроосвещения, средств размещения информации, светофорных объектов, дорожных знаков, линий связи и других объектов, в том случае, если эти объекты установлены в соответствии с действующим законодательством.

      159. При уборке территорий общего пользования допускается временное складирование снега, не содержащего химических реагентов, на заранее подготовленные для этих целей площадки при условии обеспечения сохранности зеленых насаждений и оттока талых вод.

      160. Не допускается:

      1) выдвигать или перемещать на проезжую часть дорог, улиц и проездов снег, счищаемый с внутриквартальных, придомовых территорий, территорий организаций, предприятий, учреждений, строительных площадок;

      2) осуществлять переброску и перемещение загрязненного снега, а также сколов льда на газоны, цветники, кустарники и другие участки с зелеными насаждениями;

      3) складировать снег к стенам зданий и на трассах тепловых сетей.

      161. При уборке внутриквартальных проездов и придомовых территорий в первую очередь расчищаются пешеходные дорожки, проезды во дворы и подъезды к местам размещения контейнеров для сбора отходов производства и потребления.

      162. Собираемый из дворов и внутриквартальных проездов снег складируется на придомовой и внутриквартальной территориях таким образом, чтобы оставались свободные места для проезда транспортных средств и прохода граждан, не допуская при этом повреждения зеленых насаждений. Площадки для складирования снега подготавливаются заблаговременно. С этих участков обеспечивается отвод талых вод в сеть ливневой канализации. При отсутствии возможности организации таких площадок снег вывозится.

      163. После таяния снега производится очистка тротуаров, внутриквартальных, придомовых и прилегающих территорий, территорий мест общего пользования от загрязнений, образовавшихся в зимний период.

Параграф 4. Организация мероприятий по проведению уборки территории городов и населенных пунктов в летний период

      164. Периодичность выполнения основных мероприятий по уборке регулируется с учетом погодных условий и значимости (категорий) улиц.

      165. В летний период уборки производятся следующие виды работ:

      1) подметание, мойка и поливка проезжей части дорог, тротуаров, придомовых территорий;

      2) очистка от грязи, мойка, покраска ограждений и бордюрного камня;

      3) зачистка прилотковой части дороги;

      4) очистка газонов, цветников и клумб от мусора, веток, листьев, сухой травы, отцветших соцветий и песка;

      5) вывоз мусора в места санкционированного складирования, обезвреживания и утилизации;

      6) уборка мусора с придомовых территорий, включая территории, прилегающие к домам частной застройки;

      7) скашивание травы.

      166. В период листопада производится сгребание и вывоз опавших листьев с проезжей части дорог, мест общего пользования, прилегающих, придомовых территорий. Сгребание листвы к комлевой части деревьев и кустарников не допускается.

      167. Подметание городских территорий производится:

      1) тротуаров - ежедневно в течение дня по мере накопления загрязнений;

      2) придомовых территорий - ежедневно в течение дня по мере необходимости;

      3) иных территорий, в том числе территорий мест общего пользования, прилегающих территорий, - по мере накопления загрязнений с учетом необходимости обеспечения чистоты.

      168. Полив проезжей части, тротуаров, подъездных путей, придомовой территории производится:

      1) для улучшения микроклимата в жаркую погоду при температуре воздуха выше 25-ти градусов (по Цельсию);

      2) для снижения запыленности, по мере необходимости.

      169. Остановочные пункты полностью очищаются от грунтово-песчаных наносов, различного мусора и промываются. Уборка проводиться в часы наименьшего движения пешеходов и минимального скопления пассажиров.

      170. Разделительные полосы, выполненные из железобетонных блоков, очищаются от песка, грязи и мелкого мусора по всей поверхности. Разделительные полосы, выполненные в виде газонов, очищаются от мусора.

      171. Металлические ограждения, дорожные знаки и указатели промываются.

      172. Для исключения застоев дождевой воды крышки люков и патрубки дождеприемных колодцев постоянно очищаются от смета и других загрязнений.

      173. Скос травы производится с последующим вывозом.

      174. В период листопада опавшие листья своевременно убирают и вывозят на специально отведенные участки или на поля компостирования.

      175. При производстве летней уборки не допускается:

      1) сбрасывать мусор на зеленые насаждения, в смотровые колодцы инженерных сетей, реки и водоемы, на проезжую часть дорог и тротуары;

      2) выбивать струей воды смет и мусор на тротуары и газоны при мойке проезжей части;

      3) разводить костры и сжигать мусор, листву, тару, отходы производства и потребления, за исключением срезания и организованного сжигания частей растений, зараженных карантинными вредителями и болезнями;

      4) откачивать воду на проезжую часть при ликвидации аварий на водопроводных, канализационных и тепловых сетях.

      176. Правила благоустройства территорий городов и населенных пунктов, разрабатываемые местными исполнительными органами на основе Типовых правил в зависимости от природных, климатических, геологических, гидрогеологических и сейсмических факторов населенного пункта дополняются иными положениями, не противоречащими действующему законодательству Республики Казахстан.

      Данное положение не распространяется на правоотношения в области рекламы.