Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасы Бәсекелестіктің жалпы қағидаттары мен қағидалары туралы хаттаманың (2014 жылғы 29 мамырдағы Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа № 19 қосымша) 10-тармағының 3 және 4-тармақшаларына, Еуразиялық экономикалық комиссия Кеңесінің 2012 жылғы 23 қарашадағы № 99 Шешімімен бекітілген Трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзу туралы істерді қарау тәртібінің 44 және 45-тармақтарына сәйкес, трансшекаралық нарықтардағы жарылғыш заттар мен бастамашылық/қоздыру құралдарын өткізудің трансшекаралық нарықтарындағы бәсекелестіктің жалпы ережелерін бұзу туралы іс бойынша (бұдан әрі – іс) трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы ережелерін бұзу туралы мәселені қарады.
Іс материалдарын қарау нәтижелері бойынша бәсекелестік саласындағы Еуразиялық экономикалық одақтың (бұдан әрі – Одақ) құқығына кіретін халықаралық шарттар мен нормативтік құқықтық актілердің ережелеріне сүйене отырып, істің нақты мән-жайларын және осы Шешімнің сипаттамалық және дәлелді бөліктерінде ұсынылған істі қарау жөніндегі комиссияның қорытындыларын қосымшаға сәйкес зерделеп, Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасы шешті:
1. "Искра" Новосібір механикалық зауыты" Акционерлік қоғамы (Ресей Федерациясы, Новосібір облысы, Новосибирск қ., Чекалин көшесі, 8 үй, НМТН 1115476008890, тіркелген күні 2011 жылғы 1 ақпан, ЖСН 5410039642) және "Интеррин" ғылыми-өндірістік кәсіпорны" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі құрамындағы тұлғалар тобы (Қазақстан Республикасы, Алматы қаласы, Қарасай батыр көшесі, 146 үй, РН 11325-1910-ЖШС, СТН 600400073699, тіркелген күні 1997 жылғы 27 мамыр, БСН 970540002768) және "Искра-Сервис" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі (Қазақстан Республикасы, Алматы қаласы, Қарасай батыр көшесі, 146 үй, СТН 600700712406, тіркелген күні 2014 жылғы 12 қараша, БСН 141140009631), "Промсинтез" акционерлік қоғамы (Ресей Федерациясы, Самара облысы, Чапаев қаласы, Куйбышев көшесі, 1 үй, НМТН 1026303178428, тіркелген күні 2002 жылғы 26 қараша, ЖСН 212403660816), "Я. М. Свердлов атындағы зауыт" федералдық қазыналық кәсіпорны (Ресей Федерациясы, Нижегород облысы, Дзержинск қаласы, Свердлов даңғылы, 4-үй, НМТН 1025201752982, тіркелген күні 2002 жылғы 6 қараша, ЖСН 770408202159) және "Русперфоратор" акционерлік қоғамының құрамындағы тұлғалар тобы (Ресей Федерациясы, Мәскеу қаласы, Подольск тас жолы, 8-үй, корп. 5, сек. 3, НМТН 1037739371020, тіркелген күні 2003 жылғы 3 ақпан, ЖСН 631625002979) және "Промвзрыв" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі (Қазақстан Республикасы, Алматы қаласы, Бостандық ауданы, Абай даңғылы, 10а үй, РН 328-1910-01-ЖШС, ЖСН 600900166470, тіркелген күні 24 қараша 2004 жыл, БСН 041140008078) әрекеттерінде 2014 жылғы 29 мамырдағы Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 76-бабы 5-тармағын бұзушылықтың жоқтығы танылсын және істі қарау тоқтатылсын.
2. Осы Шешімге белгіленген тәртіппен Одақ сотына шағым жасалуы мүмкін.
3. Осы Шешім ресми жарияланған күнінен бастап 30 күнтізбелік күн өткен соң күшіне енеді.
|
Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының Төрағасы |
М. Мясникович |
| Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2022 жылғы 22 қарашадағы № 183 Шешіміне ҚОСЫМША |
Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2022 жылғы 22 қарашадағы № 183 Шешімінің СИПАТТАМАЛЫҚ ЖӘНЕ УӘЖДЕМЕЛІК БӨЛІКТКТЕРІ
Еуразиялық экономикалық комиссияға (бұдан әрі – Комиссия) 2014 жылғы 29 мамырдағы Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі – Шарт) 76-бабының ережелерін бұзатын трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзудың ықтимал белгілерінің болуы туралы Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің материалдары (2018 жылғы 22 қазандағы № 35-10/235-и хат) келіп түсті, оны қарау нәтижелері бойынша Еуразиялық экономикалық комиссия кеңесінің 2012 жылғы 23 қарашадағы № 98 Шешімімен бекітілген трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзушылықтарға тергеп-тексеру жүргізу тәртібінің (бұдан әрі – Тергеп-тексеру жүргізу тәртібі) 3-тармағының 1-тармақшасына, Бәсекелестіктің жалпы қағидаттары мен қағидалары туралы хаттамаға (Шартқа № 19 қосымша) (бұдан әрі – Хаттама) және Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2013 жылғы 14 мамырдағы № 112 шешімінің 1-тармағына сәйкес, Комиссия Шарттың 76-бабы 5-тармағын бұзудың ықтимал белгілерінің болуына байланысты трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзушылықтарға тергеп-тексеру (бұдан әрі – тергеп-тексеру) жүргізу туралы 2018 жылғы 19 желтоқсандағы № 54/ұйғ ұйғарым шығарды және мынадай адамдарға (бұдан әрі – жауапкерлер) қатысты тиісті тергеп-тексеру жүргізді:
"Искра" Новосібір механикалық зауыты" Акционерлік қоғамы (Ресей Федерациясы, Новосібір облысы, Новосібір қаласы, Чекалин көшесі, 8 үй, НМТН 1115476008890, тіркелген күні 2011 жылғы 1 ақпан, ЖСН 5410039642) (бұдан әрі – "Искра "НМЗ" АҚ);
"Промсинтез" акционерлік қоғамы (Ресей Федерациясы, Самара облысы, Чапаев қаласы, Куйбышев көшесі, 1-үй, НМТН 1026303178428, тіркелген күні 2002 жылғы 26 қараша, ЖСН 212403660816) (бұдан әрі – "Промсинтез" АҚ);
"Я. М. Свердлов атындағы зауыт" федералды қазыналық кәсіпорны (Ресей Федерациясы, Нижегород облысы, Дзержинск қаласы, Свердлов даңғылы, 4-үй, НМТН 1025201752982, тіркелген күні 2002 жылғы 6 қараша, ЖСН 770408202159) (бұдан әрі – "Я. М. Свердлов атындағы зауыт" ФҚК);
"Интеррин" ғылыми-өндірістік кәсіпорны" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі құрамындағы тұлғалар тобы (Қазақстан Республикасы, Алматы қаласы, Қарасай батыр көшесі, 146 үй, РН 11325-1910-ЖШС, ЖСН 600400073699, тіркелген күні 1997 жылғы 27 мамыр, БСН 970540002768) (бұдан әрі – "Интеррин" ҒӨК" ЖШС) және "Искра-Сервис" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі (Қазақстан Республикасы, Алматы қаласы, Қарасай батыр көшесі, 146 үй, ЖСН 600700712406, тіркелген күні 2014 жылғы 12 қараша, БСН 141140009631) (бұдан әрі – "Искра-Сервис" ЖШС);
"Русперфоратор" акционерлік қоғамының құрамындағы тұлғалар тобы (Ресей Федерациясы, Мәскеу қаласы, Подольск тас жолы, 8-үй, корп. 5, сек. 3, НМТН 1037739371020, тіркелген күні 2003 жылғы 3 ақпан, ЖСН 631625002979) (бұдан әрі – "Русперфоратор" АҚ) және "Промвзрыв" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі (Қазақстан Республикасы, Алматы қаласы, Бостандық ауданы, Абай даңғылы, 10а үй, ТН 328-1910-01-ЖШС, ЖСН 600900166470, тіркелген күні 24 2004 жылғы қараша, БСН 041140008078) (бұдан әрі – "Промвзрыв" ЖШС).
Трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы ережелерін бұзу белгілерінің болуы немесе болмауы туралы қорытынды жасауға мүмкіндік беретін мәліметтердің жеткіліксіздігіне байланысты Комиссия тергеп-тексеру жүргізу тәртібінің 6-тармағына сәйкес 2019 жылғы 23 сәуірдегі № 19/ұйғ тергеп-тексеру жүргізу мерзімін ұзарту туралы ұйғарыммен тергеп-тексеру жүргізу мерзімін 60 жұмыс күніне ұзартты.
Еуразиялық экономикалық комиссия кеңесінің 2012 жылғы 23 қарашадағы № 99 Шешімімен бекітілген хаттаманың 10-тармағының 2 және 3-тармақшаларына, 11-тармақтың 1-тармақшасына, тергеп-тексеру жүргізу тәртібінің 13 және 16-тармақтарына, трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзу туралы істерді қарау тәртібінің 2-тармағына (бұдан әрі – Істерді қарау тәртібі) сәйкес тергеу барысында трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы ережелерін бұзу белгілерін анықтауға байланысты трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы ережелерін бұзу туралы іс қозғалды (бұдан әрі – іс) және оны қарау жөніндегі комиссия құрылды, ол туралы 2019 жылғы 23 шілдедегі № 39/ұйғ тиісті ұйғарым шығарылды.
Істерді қарау тәртібінің 16-тармағына сәйкес істі қарау жөніндегі комиссияның шешім қабылдауы үшін қосымша ақпарат алу қажеттілігіне байланысты істі қарау мерзімі 60 жұмыс күніне ұзартылды, ол туралы 2019 жылғы 14 қазандағы № 52/ұйғ тиісті ұйғарым шығарылды. Сондай-ақ, сараптама тағайындауға және жүргізуге байланысты көрсетілген ұйғарыммен істі қарау уақытша тоқтатылды.
2021 жылғы 18 қарашада сараптама ұйымдарынан жауаптар келіп түсуіне байланысты істі қарау қайта басталды.
Істерді қарау тәртібінің 23-тармағына сәйкес 2022 жылғы 17 ақпанда істі қарау жөніндегі комиссияның төрағасы, комиссияның монополияға қарсы реттеу департаментінің (бұдан әрі – Департамент) директоры А. Г. Сушкевич істі қараудың аяқталғаны туралы мыналардың:
істі қарау жөніндегі комиссия төрағасының орынбасары, Департамент директорының орынбасары А.А. Қалиевның;
істі қарау жөніндегі комиссия мүшесі, Департаменттің жалпы бәсекелестік ережелерін бұзу туралы өтініштерді (материалдарды) және істерді қарау бөлімінің кеңесшісі Е.П.Кривцунның;
құзыретіне бәсекелестік (монополияға қарсы) саясатты іске асыру және (немесе) өткізу (бейне-конференц-байланыс арқылы) кіретін Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің (бұдан әрі тиісінше – мүше мемлекеттер, Одақ) уәкілетті органдарының өкілдерінің:
Қырғыз Республикасы Экономика және Коммерция министрлігі жанындағы монополияға қарсы реттеу қызметінің ЕЭК-пен өзара іс-қимыл, халықаралық ынтымақтастық және қоғаммен байланыс мәселелері жөніндегі бөлімінің бас маманы Г.К.Турдубаеваның;
Федералдық монополияға қарсы қызметтің картельдермен күрес басқармасы Тауар нарықтарындағы тергеу бөлімі бастығының орынбасары Д.А. Сметанинаның;
Федералды монополияға қарсы қызмет Халықаралық экономикалық ынтымақтастық басқармасы ТМД елдерімен экономикалық интеграция бөлімі бастығының орынбасары Ю.В.Тихонованың;
жауапкерлердің өкілдері:
"Искра "НМЗ" АҚ сенімхат бойынша өкілі А.А.Вандакурованың;
"Искра-Сервис" ЖШС және "Интеррин" ҒӨК" ЖШС сенімхат бойынша өкілі К.У. Ильясованың;
"Искра-Сервис" ЖШС Бас директоры Д.А.Костюченконың;
"Русперфоратор" АҚ сенімхат бойынша өкілі И.В. Котлованың;
"Промсинтез" АҚ сенімхат бойынша өкілі Т.В. Лещенконың;
"Промсинтез" АҚ сенімхат бойынша өкілі А.В. Малахованың;
"Русперфоратор" АҚ сенімхат бойынша өкілі Н.И. Малинникованың;
"Я. М. Свердлов атындағы зауыт" ФҚК сенімхат бойынша өкілі С.С.Мишунинаның;
"Промсинтез" АҚ сенімхат бойынша өкілі Л.С. Хаванскаяның;
"Русперфоратор" АҚ сенімхат бойынша өкілі О.Ю.Холодиковтың;
істі қарау жөніндегі комиссияның 2019 жылғы 1 қазандағы № 50/ДРК ұйғарымымен сарапшы ретінде тартылған және істің мән-жайлары туралы мәліметтері бар тұлға ретінде қатысатын "Тау-кен саласындағы өнеркәсіптік және экологиялық қауіпсіздік жөніндегі ВостНИИ ғылыми орталығы" акционерлік қоғамының (бұдан әрі - "ВостНИИ ҒО" АҚ) өкілі Д.Н. Батракованың қатысуымен жариялады.
Хаттамаға, Тергеп-тексеру жүргізу тәртібіне және Еуразиялық экономикалық комиссия кеңесінің 2013 жылғы 30 қаңтардағы № 7 Шешімімен бекітілген Бәсекелестіктің жай-күйін бағалау әдістемесіне (бұдан әрі – Әдістеме) сәйкес, Комиссия трансшекаралық нарықтардағы жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарды сатудағы бәсекелестіктің жай күйіне бағалау жүргізді.
Хаттаманың 11-тармағына және Әдістеменің 61 – 63-тармақтарына сәйкес бәсекелестіктің жай-күйін бағалаудың әрбір кезеңінде жасалған негізгі қорытындылар, құпия ақпаратты қорғауға қойылатын талаптар бұзылмайтын бөлігінде баяндалған.
Әдістеменің II бөлімінің ережелерін басшылыққа ала отырып, нарықты зерттеудің уақыт аралығы 2018 жылғы 1 қаңтардан 2019 жылғы 30 маусымға дейін айқындалды.
Әдістеменің 4-тармағына сәйкес Шарттың 76-бабының 5-тармағында белгіленген тыйымдарды тексеру кезінде, бәсекелестіктің жай-күйін бағалау Әдістеменің 3-тармағының "д" - "және" тармақшаларында көзделген кезеңдерді қоспай жүзеге асырылады.
Еуразиялық экономикалық комиссия кеңесінің 2012 жылғы 20 шілдедегі № 57 Шешімімен қабылданған "Жарылғыш заттар мен олардың негізіндегі бұйымдардың қауіпсіздігі туралы" Кеден одағының техникалық регламентінің (КО ТР 028/2012) 2-бабына сәйкес, жарылғыш зат болып белгілі бір жағдайларда сыртқы әсерлердің әсерінен жылу мен газ тәрізді өнімдердің көп мөлшерін шығара отырып, тез өздігінен таралатын химиялық түрленуге (жарылысқа) қабілетті конденсацияланған химиялық зат немесе осындай заттардың қоспасы табылады.
Жарылғыш зат негізіндегі бұйым - өздігінен немесе басқа жарылғыш заттармен бірге дайындалған түрде пайдалануға арналған қабықшаға салынған немесе онсыз жасалған соңғы мөлшердегі жарылғыш заттың жинақы салмағы. Бастамашылық құралдары – құрамында жарылғыш зат бар және детонацияны қоздыру немесе беру және қоздыру үшін арналған бұйымдар. Бастамашылық жарылғыш зат – басқа жарылғыш заттардың жарылуын немесе тұтануын қоздыруға арналған қарапайым бастапқы импульстардан (соққы, үйкеліс, қыздыру, ұшқын разряды) оңай жарылатын жоғары сезімтал жарылғыш зат.
КО ТР 028/2012 3-бабына сәйкес жарылғыш заттар мен олардың негізіндегі бұйымдар 028/2012 КО ТР және оларға қолданылатын Одақтың (Кеден одағының) өзге де техникалық регламенттеріне сәйкестігін растаудың қажетті рәсімдерінен өткен жағдайда одақтың кедендік аумағында айналысқа шығарылады. Жарылыс энергиясын өнеркәсіптік мақсаттарда пайдалану үшін әзірленетін (жобаланатын) және дайындалатын жарылғыш заттар мен олардың негізіндегі бұйымдардың мүше мемлекеттің өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органдарының бірі берген тұрақты қолдануға рұқсаты болуға тиіс.
Жоғары Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің 2014 жылғы 23 желтоқсандағы № 110 Шешімімен бекітілген Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде қызметтердің бірыңғай нарығы жұмыс істейтін қызметтер секторларының (кіші секторларының) тізбесіне сәйкес, Армения Республикасында, Беларусь Республикасында, Қазақстан Республикасында, Қырғыз Республикасында және Ресей Федерациясында жарылғыш материалдардың, жарылыс ісіне арналған жабдықтар мен аспаптардың көтерме саудасы Одақ шеңберінде қызметтердің бірыңғай нарығы жұмыс істейтін қызметтер секторларынан ерекшеліктерге жатқызылды.
Осыған байланысты жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдардың айналысы (өндіру, өткізу, жеткізу, сақтау және т.б.) кезінде мүше мемлекеттердің аумақтарында ұлттық реттеу режимі қолданылады, яғни ол тиісті мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
Армения Республикасының 2001 жылғы 27 маусымдағы № ЗР-193 "Лицензиялау туралы" Заңында жарылғыш заттардың айналымы лицензия негізінде жүзеге асырылатыны белгіленген.
"Жекелеген қызмет түрлерін лицензиялау туралы" Беларусь Республикасы Президентінің 2010 жылғы 1 қыркүйектегі № 450 Жарлығымен бекітілген, жүзеге асыруға арнайы рұқсаттар (лицензиялар) талап етілетін қызмет түрлерінің және оларды беруге уәкілетті мемлекеттік органдар мен мемлекеттік ұйымдардың тізбесінің 6-тармағына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы қызмет, оның ішінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы қызмет жарылғыш заттармен жүзеге асыруға арнайы рұқсат (лицензия) талап етілетін қызмет түріне жатады.
"Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 16 мамырдағы № 202-5 Заңының 28-бабының 13-тармағына сәйкес лицензиялау саласына қару-жарақтың, әскери техниканың және қарудың жекелеген түрлерінің, жарылғыш заттар мен оларды қолданатын бұйымдардың айналымы жатады.
"Қырғыз Республикасындағы лицензиялық-рұқсат беру жүйесі туралы" Қырғыз Республикасының 2013 жылғы 19 қазандағы № 195 Заңының 15-бабының 33 және 34-тармақтарында лицензиялауға жататын қызмет түрлеріне, оның ішінде өнеркәсіптік мақсаттағы жарылғыш материалдарды өндіру, қолдану, жою және жарылғыш заттар мен бұйымдарды (оның ішінде пиротехникалық) өткізу жатқызылғаны анықталды).
"Жекелеген қызмет түрлерін лицензиялау туралы" Ресей Федерациясының 2011 жылғы 4 мамырдағы № 99-ФЗ Федералдық заңының 12-бабы 1-бөлігінің 50-тармағында өнеркәсіптік мақсаттағы жарылғыш материалдардың айналымына байланысты қызмет лицензиялар талап етілетін қызмет түрлерінің тізіміне енгізілгені анықталды.
Осылайша, мүше мемлекеттердегі жарылғыш заттардың айналымы лицензияланатын қызмет түрлеріне жатады, лицензия беру тәртібі және аталған заттар айналымының ерекшеліктері тиісті мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
КО ТР 028/2012 5-бабы 1-тармағының 1.1-тармақшасына сәйкес жарылыс жұмыстарында пайдалану мақсаттары үшін қолдану шарттарына байланысты жарылыс энергиясын өнеркәсіптік мақсаттарда пайдалану үшін әзірленетін (жобаланатын) және дайындалатын жарылғыш заттар мен олардың негізіндегі бұйымдар жеті сыныпқа және арнайы сыныпқа бөлінеді, ол нақты сыныпқа байланысты қолдану шарттары, төрт топқа бөлінеді. КО ТР 028/2012 № 1 қосымшасына сәйкес жарылғыш заттар мен инициация құралдарының құрамына, модификацияларына, техникалық және технологиялық жағдайларына, нысаналы мақсатына және т. б. байланысты әртүрлі сыныптар мен топтар болады.
Жарылғыш заттар мен олардың негізіндегі бұйымдар (бастамашылық құралдарын қоса алғанда) мынадай сыныптарға бөлінеді:
тек жер бетінде жарылуға арналған сақтандырылмайтын жарылғыш заттар (I класс);
жер бетінде және жерасты қазбаларының кенжарларында жарылуға арналған сақтандырылмайтын жарылғыш заттар, оларда жанғыш газдар немесе жарылғыш көмір (тақтатас) шаңы бөлінбейді, не жарылыс жұмыстары кезінде жарылыс қаупі бар ортаның тұтануын болдырмайтын кенжар маңындағы кеңістікті инерттеу қолданылады (II класс);
жанғыш газдар бөлінетін, бірақ жарылғыш көмір (тақтатас) шаңы жоқ, жерасты қазбаларының кенжарларында тек жыныс бойынша жарылуға арналған сақтандырғыш жарылғыш заттар (III класс);
жарылуға арналған сақтандырғыш жарылғыш заттар: жанғыш газдар бөлінбеген кезде көмір (тақтатас) шаңының жарылуы бойынша қауіпті жерасты қазбаларының кенжарларында көмір және (немесе) тау жыныстары немесе жанғыш тақтатастар бойынша; көмір қабаты бойынша жүргізілетін, жанғыш газдар бөлінуі жоғары қазбалардан басқа, жанғыш газдар бөлінуі бар жерасты қазбаларының кенжарларында көмір және (немесе) жыныс бойынша; көмір шахталарының жерасты қазбаларының кенжарларында сілкіністі жарылыс үшін (IV класс);
шұңқырлы зарядтың бүйір бетінің тау жыныстары массивінің саңылаулармен қиылысатын жарықтарында немесе қазбада орналасқан газ-ауа қоспасымен жанасуы алынып тасталған кезде, көмір қабаты бойынша жүргізілетін жанғыш газдардың бөлінуі жоғары қазбаларда көмір және (немесе) жыныс бойынша жарылуға арналған сақтандырғыш жарылғыш заттар (класс V);
жарылуға арналған сақтандырғыш жарылғыш заттар: көмір және (немесе) жыныс бойынша жанғыш газдардың бөлінуі жоғары қазбаларда, шпур зарядының бүйір бетінің тау-кен массивінің саңылауларын кесіп өтетін немесе қазбадағы газ-ауа қоспасымен жанасуы мүмкін болған жағдайда жүргізіледі; жанғыш газ бөлінетін өрлемелі қазбалардың көмір және аралас кенжарларында (10° - тан астам) қазбалардың ұзындығы 20 м-ден астам және оларды шахтаның жалпы депрессиясы есебінен желдетуді қамтамасыз ететін алдын ала бұрғыланған ұңғымаларсыз жүргізу кезінде (VI класс);
жанғыш газдың және көмір шаңының жарылыс қаупі бар концентрациясы пайда болуы мүмкін жерасты қазбаларының кенжарларында арнайы жарылыс жұмыстарын (ұнтақты ингибиторларды су бүрку және бүрку, шатырды отырғызу кезінде ағаш тіректерді жарылғыш түрде үзу, көмір ағызу қазбаларында тау массасының қатып қалуын жою, габаритті ұсақтау) жүргізуге арналған V – VI сыныпты сақтандырғыш жарылғыш заттар мен сақтандырғыш жарылғыш заттардан жасалған бұйымдар (VII класс).
Арнайы класс (жанғыш газдың және көмір (тақтатас) шаңының жарылыс қаупі бар концентрациясы пайда болуы мүмкін жерасты қазбаларының кенжарларынан басқа, арнайы жарылыс жұмыстарына арналған сақтандырмайтын және сақтандырғыш жарылғыш заттар және олардың негізіндегі бұйымдар) мынадай топтарға бөлінеді:
жер бетіндегі жарылыс жұмыстары: металдарды импульсті өңдеу; ұңғымалық және шоғырланған зарядтарды бастамалау; кертпелерді аршу үшін контурлық жарылыс; мұздатылған топырақты бұзу; тау массасының габаритті емес бөліктерін ұсақтау; ұңғымалардағы сейсмикалық барлау жұмыстары; орман өрттерін оқшаулау кезінде тосқауыл жолақтарын құру, басқа да арнайы жұмыстар (1-топ);
газ және (немесе) көмір (тақтатас) шаңы бойынша қауіпті емес жерасты қазбаларының кенжарларындағы жарылыс жұмыстары; сульфидті кендерді жару; тау массасының габаритті емес бөліктерін ұсақтау; контурлық жарылыс, басқа да арнайы жұмыстар (2-топ);
барлау, мұнай, газ ұңғымаларындағы ату-жару жұмыстары (3-топ);
күкірт, мұнай және басқа шахталарда күкірт шаңының, сутегінің және ауыр көмірсутек буының жарылуы бойынша қауіпті жарылыс жұмыстары (4-топ).
Ұсынылған сыныптар мен топтар жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдардың техникалық, физика-химиялық және өзге де сипаттамаларға, оның ішінде түпкілікті тұтынушының пайдалану мақсатына қарай сараланатынын растайды. Сондай-ақ түпкі тұтынушыға қажетті жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдардың нақты түрі мен саны, оның ішінде тиісті жарылғыш затты немесе бастамашылық құралын кейіннен тұтыну болжанатын жұмыстардың (тауарлардың, көрсетілетін қызметтердің) тиісті түріне қойылатын нормативтік және нормативтік-техникалық талаптармен айқындалады.
Бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына жеткізілетін жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдар тиісті тауардың құрамына, мақсатына және техникалық сипаттамаларына байланысты ЕАЭО СЭҚ ТН тиісті кодындағы "жарылғыш заттар; пиротехникалық бұйымдар; сіріңкелер; пирофорты қорытпалар; кейбір жанғыш заттар" ЕАЭО СЭҚ ТН 36-тобына жатады.
Өз кезегінде, бұл аталған топтан жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарының жекелеген түрлерін белгіленген сапалық, техникалық және өзге де сипаттамалары бар жекелеген бұйымдар ретінде бөліп көрсететін, ЕАЭО СЭҚ ТН коды көзделмеген. Осыған байланысты сыртқы және өзара сауда туралы деректер тауардың түріне, сапасына, санына және өзге де сипаттамаларына байланысты ЕАЭО СЭҚ ТН кодын егжей-тегжейлі көрсетпей агрегатталған түрде ұсынылған.
Тергеп-тексеру және істі қарау кезінде ұсынылған ақпаратқа сәйкес, жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарды сатып алушылар функционалдық мақсатына, оның ішінде тауардың тұтыну қасиеттеріне қарай сатып алады. Тұтынушылардың тауарды сатып алуы, әдетте, жұмыстарды жүргізу, қызметтерді көрсету кезінде өндірістік тұтыну мақсаттарымен немесе кейіннен қайта сату мақсаттарымен анықталады. Жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдардың сапалық және техникалық сипаттамалары бір тауарды тіпті бір тауар тобында екіншісіне ауыстырудың мүмкін илистігін немесе елеулі қиындықтарын алдын ала анықтайды.
Іс материалдарында ұсынылған шарттардың нысанасын талдау жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарды сатып алу кезінде Сатып алушыны таңдау тауардың техникалық, сапалық және нысаналы сипаттамаларына негізделетінін көрсетеді.
Мүше мемлекеттердің экономикалық қызмет түрлерінің сыныптауыштары жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарды сату жөніндегі қызметті өнеркәсіптік және техникалық химиялық заттардың саудасына жатқызады.
КО ТР 028/2012 сәйкес жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдар сертификаттауға, оның ішінде КО ТР 028/2012 талаптарына сәйкестігін растауға жатады.
Мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдар қос мақсаттағы тауарларға жатқызылған, осыған байланысты экспорттық бақылауға жататын тауарлардың тиісті номенклатурасына енгізілген.
Өнеркәсіптік жарылғыш заттар тау-кен ісінде тау жыныстарын жою және топырақтың үлкен көлемін тасымалдау үшін пайдалы қазбалар кен орындарын игеру кезінде кеңінен таралған (өндіріс көлемінің 80 пайызына дейін).
Осылайша, Әдістеменің III бөлімінің талаптарына сүйене отырып, іс материалдарында ұсынылған ақпаратқа сүйене отырып, жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарды сатудың трансшекаралық тауар нарығының өнім шекаралары тауар нарығы деп аталатын тауарлар (тауар топтары) болып:
жарылғыш заттар – белгілі бір жағдайларда сыртқы әсерлердің әсерінен тез өздігінен таралатын химиялық түрленуге (жарылысқа) қабілетті, көп мөлшерде жылу мен газ тәрізді өнімдер бөлінетін, азаматтық айналымға енгізілген кезде дербес тауар ретінде ұсынылатын конденсацияланған химиялық заттар немесе осындай заттардың қоспалары;
бастамашылық құралдары – құрамында жарылғыш зат бар және азаматтық айналымның дербес объектісі – тауар болып табылатын немесе басқа тауарлардың құрамына кіретін детонацияны қозғауға немесе беруге және қозғауға арналған бұйымдар табылатындығы анықталды.
Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің 2012 жылғы 19 желтоқсандағы № 29 Шешімімен бекітілген Нарықты трансшекаралық нарыққа жатқызу критерийлерінің (бұдан әрі – Критерийлер) 2-тармағында, егер тауар нарығының географиялық шекаралары 2 және одан да көп мүше мемлекеттердің аумақтарын қамтыса, Шарттың 76-бабында белгіленген бәсекелестіктің жалпы қағидаларын қолдану мақсатында нарық трансшекаралық нарыққа жататыны белгіленген.
Әдістеменің IV Бөлімінің ережелеріне сәйкес, жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдар барлық мүше мемлекеттердің аумақтарында айналысқа түсетінін ескере отырып, барлық мүше мемлекеттердің аумақтары трансшекаралық тауар нарығының географиялық шекаралары болып табылатыны анықталды.
Әдістеменің 26-тармағына сәйкес және Шарттың 74-бабы 2-тармағының, 76-бабы 7-тармағының, Хаттаманың 9-тармағының және Критерийлердің 1 және 2-тармақтарының негізінде, іс материалдарында ұсынылған ақпаратқа сәйкес, жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдардың бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына жеткізілуінің болуын негізге ала отырып, жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарын өткізу нарығы трансшекаралық болып табылады.
Баяндалғанды және жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарын өткізу нарығының трансшекаралық болып табылатындығын ескере отырып, хаттаманың 74-бабы 2-тармағының, хаттаманың 9-тармағының және өлшемшарттардың 4-тармағының негізінде, сондай-ақ материалдар оның құзыретіне материалдарды беру кезеңінде Қазақстан Республикасында бәсекелестік (монополияға қарсы) саясатты іске асыру және (немесе) жүргізу, Қазақстан Республикасы нарығына қатысушылардың өтініші бойынша кіретін, Қазақстан Республикасының мемлекеттік билік органы – Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігінен келіп түсуіне байланысты, сондай-ақ жүргізілген тергеп-тексеру қорытындылары бойынша іс-әрекеттерінде трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзу белгілері байқалатын шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) ретінде шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) айқындалғанын назарға ала отырып, Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясының аумағында тіркелген шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) Шарттың 76 – бабының 3-5-тармақтарын бұзушылықтардың жолын кесу Комиссияның құзыретіне жатады.
Іс материалдарына сәйкес тиісті тауар нарығында қызметін жүзеге асыратын шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) құрамына, оның шекарасында тауар нарығын зерттеудің белгілі бір уақыт аралығы шегінде тауарды өткізетін шаруашылық жүргізуші субъектілерді (нарық субъектілерін) қоса алғанда, мыналар кіреді:
"Искра "НМЗ" АҚ;
"Промсинтез" АҚ;
"Я. М. Свердлов атындағы зауыт" ФҚК;
"Интеррин" ҒӨК" ЖШС және "Искра-Сервис" ЖШС құрамындағы тұлғалар тобы;
"Русперфоратор" АҚ және "Промвзрыв" ЖШС құрамындағы тұлғалар тобы.
Хаттаманың 2-тармағының 8-тармақшасына сәйкес, онда олардың әрқайсысының дербес іс-әрекеттерімен олардың әрқайсысының тиісті тауар нарығында тауарлар айналысының жалпы шарттарына біржақты тәртіппен ықпал ету мүмкіндігі алынып тасталатын немесе шектелетін бәсекелестік деп шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) жарыспалылығы түсініледі.
Шарттың 76-бабының 5-тармағына сәйкес, егер мұндай келісімдер трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің шектелуіне әкеп соқтыратыны немесе әкеп соғуы мүмкін екендігі анықталған жағдайда, хаттамада көзделген жол беру критерийлеріне сәйкес жол берілетін деп танылатын "сатылас" келісімдерді қоспағанда, шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) арасында өзге де келісімдерге тыйым салынады.
Келісім Хаттаманың 2-тармағының 17-тармақшасымен құжатта немесе бірнеше құжаттарда қамтылған жазбаша нысандағы уағдаластық, сондай-ақ ауызша нысандағы уағдаластық ретінде айқындалған.
Хаттаманың 2-тармағының 1-тармақшасына сәйкес "сатылас" келісім деп олардың бірі тауарды сатып алатын немесе оның әлеуетті сатып алушысы болып табылатын, ал екіншісі тауарды беретін немесе оның әлеуетті сатушысы болып табылатын шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) арасындағы келісім түсініледі.
Хаттаманың 2-тармағының 1-тармақшасына және Шарттың 76-бабының 4-тармағына сәйкес "сатылас" келісім бір тауар нарығының құрылымында әртүрлі деңгейдегі кемінде екі шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектілерінің) өз іс-әрекеттерін келісуін білдіреді.
Шарттың 76-бабының 4-тармағына сәйкес тыйым салынған "сатылас" келісімдердің негізгі критерийлері болып:
құқық бұзушылық субъектісі бойынша – "сатылас" келісімдердің тыйым салуы кемінде екі шаруашылық жүргізуші субъектіге (нарық субъектілеріне) бағытталуы;
шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) тауар нарығы құрылымындағы жағдайы бойынша – "сатылас" келісімге қатысушылар бір тауар нарығының құрылымында әртүрлі деңгейдегі қызметті жүзеге асыруы;
шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) өзара іс-қимылының сипаты бойынша – "сатылас" келісімге қатысушылар өздерінің тауар нарығындағы өздерінің экономикалық қызметінің шарттарына қатысты өзара уағдаластыққа қол жеткізуі табылады.
Жүргізілген тергеу және істі қарау нәтижелері бойынша мыналар анықталды.
Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігі Комиссияға оларға сәйкес "Нитро-Қазақстан" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі (бұдан әрі – "Нитро-Қазақстан" ЖШС) 2016 – 2018 жылдары жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарды сатып алу мәселелері бойынша оларды кейіннен келесі шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) атына қайта сату мақсатында жүгінгені туралы материалдарды ұсынды:
Қазақстан Республикасында – "Интеррин "ҒӨК" ЖШС, "Искра-Сервис" ЖШС, "Промвзрыв" ЖШС, "Максам Қазақстан" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі, "Орика-Қазақстан" акционерлік қоғамы, "Промсинтез" АҚ, "Фирма "Взрывтехнология" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі (бұдан әрі – "Фирма "Взрывтехнология" ЖШС), "Фирма "Транзит" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі;
Ресей Федерациясында – "Промсинтез" АҚ, "Я. М. Свердлов атындағы зауыт" ФҚК, "Новосибирск жасанды талшық зауыты" акционерлік қоғамы, "Эксперт ВР" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі, "Искра "НМЗ" АҚ, "Русперфоратор" АҚ, "Азот жарылысы" акционерлік қоғамы, "Бийск олеум зауыты" федералдық қазыналық кәсіпорны.
"Искра" НМЗ" АҚ 2017 жылғы 26 сәуірдегі № 3021/2811 және 2018 жылғы 13 шілдедегі № 3021/4719 хаттар арқылы Қазақстан Республикасының аумағында өзінің стратегиялық әріптестеріне – осы аумақта ұсыныстарды жіберуге және өнімнің барлық номенклатурасын жеткізуді жүзеге асыруға барлық қажетті өкілеттіктері бар "Искра-Сервис" ЖШС және "Интеррин" ҒӨК" ЖШС-ға жүгіну қажеттігі туралы хабарлады. "Искра" НМЗ" АҚ 2018 жылғы 6 желтоқсандағы № 3021-8231 және осындай мазмұндағы 2018 жылғы 20 маусымдағы № 3021/4176 хаттармен "Қазақмыс корпорациясы" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі мен "Фирма "Взрывтехнология" ЖШС бастамашылық құралдарын іске асырудан бас тартқаны туралы хабарлады.
"Промсинтез" АҚ 2017 жылғы 6 наурыздағы № 30/112 хатымен аталған мәселе бойынша Қазақстан Республикасының аумағында оның дилері "Промвзрыв" ЖШС-не жүгіну қажеттігі туралы хабарлай отырып, жарылғыш заттарды сатудан бас тарту туралы хабардар етті. "Промсинтез" АҚ 2017 жылғы 18 қыркүйектегі № 30/276, 2017 жылғы 11 қазандағы № 30/304, 2018 жылғы 24 қаңтардағы № 30/21 және 2018 жылғы 7 қарашадағы № 20/247 хаттарды "Қазақмыс корпорациясы" жауапкершілігі шектеулі серіктестігіне, сондай-ақ 2018 жылғы 17 қаңтардағы № 30/17 хатты "Фирма "Взрывтехнология" ЖШС-ға және 2018 жылғы 1 наурыздағы № 30/64 хатты "ШалқияЦинк ЛТД" акционерлік қоғамына ұқсас мазмұндағы хаттарды жолдады.
"Русперфоратор" АҚ 2016 жылғы 15 желтоқсандағы № 1947/12 және 2018 жылғы 11 шілдедегі № 410/07 хаттармен көрсетілген тауарлардың барлық көлеміне келісім-шарт жасалғанын айтып, жарылғыш заттарды сатудан бас тартқаны туралы хабарлады.
"Я. М. Свердлов атындағы зауыт" ФҚК 2017 жылғы 13 ақпанда электрондық пошта арқылы жарылғыш заттарды сатудан бас тарту туралы хабарлап, аталған мәселе бойынша оның Қазақстан Республикасындағы өкілі – "Промвзрыв" ЖШС-не жүгіну қажеттігі туралы хабардар етті.
Өзге жеткізушілер аталған тауарлардың еркін көлемінің болмауына байланысты жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарды сатуданн бас тартқаны туралы хабарлады.
Іс материалдарында көрсетілген мәліметтерге (құжаттарға, мәліметтерге) сәйкес, "Искра "НМЗ" АҚ 2018 жылғы 5 ақпандағы № 3021-120-2018-Э "Интеррин" ҒӨК" ЖШС-мен және 2018 жылғы 5 ақпандағы 3021-120-2018-Э және 2018 жылғы 14 ақпандағы № 3021-153-2018-Э және "Искра-Сервис" ЖШС-мен жасалған 2016 жылғы 7 желтоқсандағы № 3121-999-2016-Э және 2018 жылғы 18 қаңтардағы № 3021-32-2018-Э жеткізу келісімшарттары негізінде жасалған жеткізу шарты негізінде бастамашылық құралдарын Қазақстан Республикасына сатады.
"Промсинтез" АҚ зерттеу кезеңінде аталған тауарларды Қазақстан Республикасының аумағына жеткізуді "Русперфоратор" АҚ комиссияның 2015 жылғы 16 қазандағы № 556, 2016 жылғы 30 наурыздағы № 562, 2017 жылғы 23 қаңтардағы № 564, 2017 жылғы 10 шілдедегі № 567, 2018 жылғы 23 қаңтардағы № 568 және 2018 жылғы 12 наурыздағы № 570 жасалған шарттары негізінде жүзеге асырды.
"Русперфоратор" АҚ 2015 жылғы 16 қазандағы № 254-Э/2016, 2016 жылғы 7 желтоқсандағы № 282-Э/2017 және 2018 жылғы 18 қаңтардағы № 296-Э/2018 келісім-шарттары негізінде бір топ тұлғаларды құрайтын "Промвзрыв" ЖШС-на жарылғыш заттарды жеткізеді, ол өз кезегінде осы тауарды Қазақстан Республикасының аумағында одан әрі қайта сатуды жүзеге асырады. Сондай-ақ, "Промсинтез" АҚ 2016 жылғы 30 қыркүйектегі № 643/ПС/01-17, 2017 жылғы 8 қыркүйектегі № 643/ПС/01-18 және 2018 жылғы 7 қыркүйектегі № 643/ПС/01-18 келісімшарттары бойынша міндеттемелерді орындау шеңберінде "Промвзрыв" ЖШС-не жеткізуді жүзеге асырады.
"Я. М. Свердлов атындағы зауыт" ФҚП "Русперфоратор" АҚ-на 2017 жылғы 26 маусымдағы № 21-008/17 және 2018 жылғы 13 наурыздағы № 21-008/18 жасалған келісімшарттар негізінде және "Промвзрыв" ЖШС 2015 жылғы 9 қарашадағы № 21-001/16, 2017 жылғы 23 қаңтардағы № 21-001/17, 2017 жылғы 30 мамырдағы № 21-007/17, 2018 жылғы 28 ақпандағы № 21-008/18 және 2019 жылғы 10 қаңтардағы № 21-001/19 жасалған келісімшарттар негізінде Қазақстан Республикасына жарылғыш заттарды жеткізуді жүзеге асырады.
Жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарын жеткізу сортаментінің көлемі, құны және құрылымы туралы деректер мұндай ақпараттың құпия ақпаратқа жатқызылғанын куәландыратын гриф көрсетілуіне байланысты келтірілмейді.
Көрсетілген өнімді сатып алу мәселелері бойынша өтініштерді өзінің контрагенттеріне қайта бағыттау практикасын растайтын жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарын жеткізу туралы уағдаластықтардың болуы (көрсетілген өнімді өткізуден бас тартуды қамтитын қолда бар хаттармен бірге) бәсекелестікке қарсы келісімнің белгілерін қамтиды.
Істі қарау шеңберінде трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы ережелерін бұзу фактісін жауапкерлер мойындамайды, осы бұзушылық фактісін мойындамаудың негіздемесі ретінде олар мыналарды көрсетеді:
жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдар азаматтық айналымы (атап айтқанда, дайындау, сақтау, тасымалдау және айналым мен пайдаланудың өзге де тәсілдері) лицензияланатын қызмет түрі болып табылатын тауарлар болып табылады. Аталған тауарларды бір мүше мемлекеттен басқа мүше мемлекетке сату рұқсат беру рәсімін талап етеді. Өндіріс Ресей Федерациясында кейіннен жеткізілімдермен, соның ішінде мүше мемлекеттерге жүзеге асырылады, бұл Ресей Федерациясының заңнамасына сәйкес экспортқа рұқсат беруді білдіреді;
"Промсинтез" АҚ жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарды жеткізуге арналған келісімшарттар жасасудан бас тарту, оның ішінде өндірістік қуаттарды уақытша іске қосудағы жүктемені ескере отырып, бұрын жасалған шарттар бойынша қолда бар келісімшарттық міндеттемелерге байланысты екенін көрсетеді. Контрагенттерді таңдау кезінде соңғы өнімді тұтынушылар басымдыққа ие болады. Белгілі бір кезеңдерде осы ұйымның қоймаларында болған тауарлық материалдық құндылықтар тұтынудағы уақытша ауытқулардың болуына байланысты, көрсетілген көлем келісімшарттық міндеттемелердің келесі уақытша кезеңінде жеткізілімдерді қамтамасыз ету қажеттілігі ескеріле отырып қалыптастырылады.
Өнімнің жекелеген түрлері бойынша келісімшарт бойынша талап етілетін көлемді өндіру және оның тұтынушыға дейінгі кейінгі логистикасын ұйымдастыру 3 айға дейін созылуы мүмкін екендігі атап өтілді. Мысал ретінде "Промсинтез" АҚ 2017-2019 жылдар кезеңінде өзінің өндірістік қуаттылығына қатысты келісімшарттық міндеттемелер мен қолда бар тауарлық-материалдық қорлар көлемінің арақатынасын ұсынды, оның шеңберінде жеткізілімге сұраныстар өндірістік қуаттардың мүмкіндіктерінен асып кеткен белгілі бір шарықтау кезеңдері көрсетілген. "Промвзрыв" ЖШС-мен қарым-қатынас тұрғысынан "Промсинтез" АҚ, "Промвзрыв" ЖШС "Промсинтез" АҚ-ның ресми өкілі болып табылатынын және аталған бірқатар жағдайлар Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасындағы заңнамалық реттеу ерекшеліктеріне, атап айтқанда, лицензиялық-рұқсат беру заңнамасының талаптары, қос мақсаттағы өнімге жатқызылған өнім айналымындағы шектеулер, сондай-ақ осындай өнімнің сапасы мен айналымын бақылау факторларына байланысты екенін хабарлады.
Атап айтқанда, жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарды сақтау жөніндегі талаптарды сақтамау өнімнің таңбалануына, құрамы мен қауіпсіздігіне қойылатын талаптардың бұзылуына әкеп соғуы мүмкін, нәтижесінде (азаматтық, әкімшілік немесе қылмыстық) мұндай өнімнің меншік иесі ғана емес, оны өндіруші де жауапкершілікке тартылатын болады. Осыған байланысты контрагентпен қарым қатынастың ұзақтығы мен сенімділігі өндіруші үшін басқа елдердің нарықтарында өнім айналымының тәуекелдерін қолайсыз салдарын барынша азайтудың қосымша кепілі болып табылады;
"Я. М. Свердлов атындағы зауыт" ФҚК "Промвзрыв" ЖШС-мен ұзақ мерзімді келісімшарттық қатынастары бар екенін хабарлады, оның шеңберінде соңғысына мемлекеттік сатып алуды қоса алғанда, бәсекелестік рәсімдер шеңберінде сатып алынатын (өткізілетін) тауарды сатып алуды (өткізуді) жүзеге асыру кезінде де өнімді ілгерілету бойынша өндірушінің мүдделерін білдіруді тапсырады. "Промвзрыв" ЖШС-мен өзара іс-қимылды ұйымдастыру бойынша өз қызметінде "Я. М. Свердлов атындағы зауыт" ФҚК стандартты басшылыққа алады (СТО 07510508-53-2016 "Кәсіпорынның сапа жүйесі"), бұл "Промвзрыв" ЖШС-ні Қазақстан Республикасына өндірілетін өнімді жеткізу бойынша контрагент ретінде таңдауға ықпал етті.
"Промвзрыв" ЖШС іс жүзінде "Я М Свердлов атындағы зауыт" ФҚК үшін тауар өткізгіш желі функциясын жүзеге асырады, яғни өз қоймаларында сұранысты барынша қанағаттандыру үшін қажетті өнім түрін агрегаттайды, сондай-ақ, Қазақстан Республикасының шаруашылық жүргізуші субъектісі (нарық субъектісі) бола отырып, жеткілікті құзыретке, Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келетін және өндіруші үшін ол өндіретін өнімге шағымдардың туындау тәуекелдерін барынша азайтатын, қажетті лицензиялық-рұқсат беру құжаттарына және мамандандырылған қоймаларға, сақтау орындарына және кірме темір жолдарға ие. Сондай-ақ, "Промвзрыв" ЖШС тауар өткізу желісінің функцияларын жүзеге асыру шеңберінде тұтынушылардың өнімге сұраныстарына мониторинг жүргізеді, тиісті өнімді сатып алуды қадағалайды және Қазақстан Республикасының тиісті тауар нарықтарында "Я. М. Свердлов атындағы зауыт" ФҚК өнімдерін ұсыну үшін оларға қатысады, Қазақстан Республикасына оның ішінде біржолғы жеткізілімдерді немесе көлемі бойынша шамалы жеткізілімдерді жүзеге асыру мақсатында тауар қорларын қалыптастырады, бұл барынша оңтайлы логистика мен өнім құнына қол жеткізуге мүмкіндік береді. Сатып алудың бәсекелестік рәсімдеріне қатысу кезінде 20 пайыздық жеңілдік алуды көздейтін жергілікті өндірушілердің шығыстарын азайту және қолдау жөніндегі Қазақстан Республикасында іске асырылып жатқан бағдарлама шеңберінде "Я. М. Свердлов атындағы зауыт" ФҚК жекелеген жиынтықтауыштар мен заттарды жеткізуге келісімшарттары бар, бұл Қазақстан Республикасының нарығында өнеркәсіптік кооперацияның әсеріне қол жеткізуге мүмкіндік береді. Кейбір контрагенттерге қатысты жекелеген кезеңдерде орын алған бас тартулар тиісті тауарларды өндіру үшін бос тауар қорларының немесе өндірістік қуаттардың болмауына, сондай-ақ контрагенттердің жосықсыз әрекеттеріне байланысты, оның ішінде жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдардың сақтау шарттары мен айналымының бұзылуын белгілеу фактілері бар, бұл өндіруші үшін де жауапкершілікке тарту қаупін тудыруы мүмкін ықтимал салдарлардың тәуекелдеріне байланысты;
"Русперфоратор" АҚ "Нитро-Қазақстан" ЖШС-нің 2018 жылғы 9 шілдедегі коммерциялық ұсынысын сұратуға 2019 жылғы 20 мамырдағы № 35805 хатпен Ресей Федерациясының Өнеркәсіп және сауда министрлігі бекіткен өнім көлемін экспорттау және аталған көлемді келісімшарт жасау мақсатында өнім көлемін іріктеуге байланысты сұранысқа сәйкес өндірістік мүмкіндіктердің болмауы себебінен ынтымақтастық туралы мәселені қараудан бас тарту туралы хабарлағанын атап өтті. Осыған байланысты "Нитро-Қазақстан" ЖШС қажетті тауарды сатып алу мақсатында жеткізуді жүзеге асыратын Қазақстан Республикасындағы контрагентке тікелей жүгінуді ұсынды. Экспортталатын өнім көлемін ұлғайтуға рұқсат алу рәсімі көп еңбекті қажет ететін және шығынды процесс болып табылатыны, ал тауарды сатып алудың кепілдік берілген көлемін көрсетпей коммерциялық ұсыныстың бір ғана сұрау салуының болуы тиісті рәсімді бастау үшін орынсыз болып табылатыны атап өтілді;
"Искра" НМЗ" АҚ Ресей Федерациясының аумағында осы тауарды қайта сату мақсатында да, түпкілікті тұтыну үшін де пайдаланатын мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілеріне (нарық субъектілеріне) бастамашылық ету құралдарын көтерме-бөлшек сатуды дербес жүзеге асыратынын хабарлады "Искра" НМЗ" АҚ "Интеррин" ҒӨК" ЖШС-мен жасалған келісімшарттар негізінде Қазақстан Республикасына бастамашылық ету құралдарын іске асырады, ол кейіннен өнімнің қажетті сұрыпталымын және оны түпкілікті тұтынушыға одан әрі өткізуді ұйымдастырады. Осылайша, "Интеррин" ҒӨК" ЖШС "Искра "НМЗ" АҚ үшін тауар өткізу желісі функциясын іске асырады. "Нитро-Қазақстан" ЖШС-мен одан әрі ынтымақтастықтан бас тарту бөлігінде О.А. Пак "Нитро-Қазақстан" ЖШС-нің меншік иесі болып табылатыны хабарланады, оның тұлғалар тобына Хаттаманың 2-тармағының 5-тармақшасы негізінде Қазақстан Республикасының өзге де шаруашылық жүргізуші субъектілері (нарық субъектілері) кіреді.
Сондай-ақ, "Искра" НМЗ" АҚ-ның аталған нарық субъектісімен ынтымақтастығы оның тарапынан шарттық қатынастарға қатысушы ретінде бірқатар жосықсыз іс-әрекеттермен белгіленгені хабарланды (атап айтқанда, шарттық міндеттемелерді бұзу фактілері, шартта белгіленген тәртіппен уақтылы төлемнің болмауы, басқа өндірушілердің, негізінен Қытай Халық Республикасынан, оның ішінде "Искра "НМЗ" АҚ өнімі ретінде, өнімдерін орналастыруға бағытталған позициялау және маркетингтік әрекеттер орын алды). Аталған іс-әрекеттер өз жиынтығында "Искра "НМЗ" АҚ жосықсыз деп бағаланды, осыған байланысты аталған нарық субъектісімен ынтымақтастық тоқтатылды. Қазақстан Республикасына өнімді жеткізуді ұйымдастыру және көрсетілген мақсаттар үшін контрагентті іріктеу кезінде "Искра "НМЗ" АҚ тиісті тауарларды өндіру үшін бос тауар қорларының немесе өндірістік қуаттардың, жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарының сақталуы мен айналымының бұзылуын анықтау фактілері орын алды, бұл өндіруші үшін де жауапкершілікке тарту қаупін тудыруы мүмкін контрагенттердің жосықсыз әрекеттеріне қатысты ықтимал салдарлардың тәуекелдерінің болуына, сондай-ақ әлеуетті контрагентте қажетті лицензиялар мен рұқсаттардың, контрагентпен ынтымақтастық тәжірибесінің, сорттың оңтайлылығының және жеткізу шарттарының болуына негізделеді. "Искра "НМЗ" АҚ "Интеррин "ҰКП" ЖШС және "Искра-Сервис" ЖШС-мен оларды өндіру үшін бастамашылық құралдар мен жиынтықтауыштарды жеткізуге келісімшарттар, сондай-ақ "Искра-Сервис" ЖШС-мен "Искра" маркалы электрлік емес бастамашылық жүйелерін құрастыруға ақылы негізде техникалық шарттарды уақытша пайдалануға беруге шартжасасқанын түсіндірді. Контрагенттерді іріктеу және олармен ынтымақтастық шарттарын әзірлеу кезінде "Искра "НМЗ" АҚ бұрын баяндалған мән-жайларға, сондай-ақ сатып алудың бәсекелестік рәсімдерін жүргізу кезінде түпкілікті өнімнің бәсекелестік артықшылықтарға ие болатындай, оның ішінде баға бойынша түпкілікті бұйымдардың құрамында жиынтықтауыштарды тарту үшін мүмкіндіктерді қалыптастыру қажеттілігіне негізделді. Бас директор А. Н. Вандакуровтың 2014 жылғы 3 шілдедегі № 410 бұйрығымен бекітілген, зерттелетін кезеңде қолданыста болған баға саясаты туралы ережеге сәйкес "Искра "НМЗ" АҚ контрагенттерін іріктеу кезінде, оның ішінде әлеуетті контрагенттің нарық ерекшелігін, қатысу өңірлеріндегі саладағы ахуалды білуі, сондай-ақ оның өнім болу өңірінде бәсекелесу мүмкіндігі үшін ресурстық базасының болуы ескеріледі. Сондай-ақ, "Искра "НМЗ" АҚ мүше мемлекеттердің аумақтарында жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарын өткізу мақсаттары үшін тиісті мүше мемлекетте реттеу ерекшелігін жеткілікті білімі бар, қажетті лицензиялық-рұқсат беру құжаттары бар бір шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) болуы өзі үшін неғұрлым оңтайлы және орынды болатынын атап өтті. Осындай шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) қатысуы кезінде Қазақстан Республикасының аумағында "Искра "НМЗ" АҚ өнімінің сұрыпталымы мен көлемінің қажетті деңгейін, оның ішінде оңтайлы логистикалық-көліктік құрылымды ұйымдастыру және қоймалардың толып кету тәуекелдерін болдырмау үшін қадағалау орынды болып көрінеді;
"Интеррин" ҒӨК" ЖШС және "Искра-Сервис" ЖШС Хаттаманың 2-тармағының 5-тармақшасы негізінде тұлғалардың бір тобын құрайды және осыған байланысты жарылғыш заттарды өндіруді және бастамашылық құралдарын жинауды, сондай-ақ оларды өткізуді жүзеге асыратын Қазақстан Республикасындағы бірыңғай нарық субъектісі болып табылады, және, әдетте, бұл тауарлар мен олардың құрамдас бөліктерін Ресей Федерациясының өндірушілерінен импорттайды – "Искра "НМЗ" АҚ және "Техмашсервис" акционерлік қоғамы, олар Хаттаманың 2-тармағының 5-тармақшасы негізінде тұлғалардың бір тобын құрайды және осыған байланысты нарықтың бірыңғай субъектісі болып табылады. "Интеррин" ҒӨК" " ЖШС "Искра "НМЗ" АҚ-нан өнім сатып алды және ұқсас өнімді үшінші тарап өндірушілерінен сатып алу қажеттілігі туралы мәлімдемеген жоқ. Сондай-ақ, "Интеррин" ҒӨК" ЖШС бір немесе екі шаруашылық жүргізуші субъектілермен (нарық субъектілерімен) өзара іс-қимыл жасау арқылы басқа мүше мемлекеттерде өнімді сатып алуға бастамашылық жасау құралдарын өткізу нарығының ерекшелігін ескере отырып, өзі үшін орынды деп санайды. "Интеррин" ҒӨК" " ЖШС 15 жылдан астам уақыт бойы "Искра "НМЗ" АҚ-нан электрлік емес бастамашылық жүйелерін сатып алуды жүзеге асырып келеді. Көрсетілген кезеңде контрагенттің шарттық міндеттемелерді орындамау немесе тиісінше орындамау фактілері белгіленбеген. Жеткізілетін өнім "Интеррин" ҒӨК" ЖШС қажеттіліктерін толық көлемде қамтамасыз етеді, осыған байланысты жеткізудің баламалы көздерін іздеу жүзеге асырылмаған. "Искра "НМЗ" АҚ өнімін "ИНТЕРРИН "ҰКП" ЖШС ішінара кейіннен қайта сату үшін, ішінара – өндірістік тұтыну үшін сатып алады.
"Интеррин" ҒӨК" ЖШС 15 жылдан астам уақыт бойы "Искра "НМЗ" АҚ-нан электрлік емес бастамашылық жүйелерін сатып алуды жүзеге асырып келеді. Көрсетілген кезеңде контрагенттің шарттық міндеттемелерді орындамау немесе тиісінше орындамау фактілері белгіленбеген. "Искра-Сервис" ЖШС "Искра "НМЗ" АҚ-ның Қазақстан Республикасындағы өкілі және оның стратегиялық серіктесі болып табылады, сондай-ақ жеке жасалған шарт бойынша "Искра "НМЗ" АҚ-ның техникалық талаптарына сәйкес өнімнің жекелеген түрлерін өндіреді. Оның жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарын, оның құрамдас бөліктерін қоса алғанда, сатып алу кезінде контрагенттерді іріктеуі өндірушімен ынтымақтастықтың ұзақтығына, оның тарапынан алынған шарттық міндеттемелерді орындамау немесе тиісінше орындамау фактілерінің болмауына, қажетті лицензиялық-рұқсат беру құжаттарының болуына, сондай-ақ тауар құнының және оны жеткізу шарттарының қолайлылығына негізделеді.
Сондай-ақ жауапкерлер өзге де ақпаратты (құжаттарды, мәліметтерді, позицияларды), оның ішінде істің материалдарына қоса тіркелген ақпаратты құпия ақпаратқа жатқызу туралы куәландыратын грифті көрсете отырып ұсынды.
Істің мән-жайлары туралы мәліметтері бар адамдарды істі қарауға тарту туралы істі қарау шеңберінде келіп түскен өтініштерді ескере отырып, істі қарау жөніндегі комиссия 2019 жылғы 27 қыркүйектегі ұйғарыммен: Қазақстан Республикасының Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі, Ресей Федерациясының Өнеркәсіп және сауда министрлігі және техникалық және экспорттық бақылау жөніндегі федералды қызмет (бұдан әрі – ЭБЖФҚ).
Істі қарау шеңберінде 2019 жылғы 14 қазанда ЭБЖФҚ өкілі Ресей Федерациясындағы жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарды өндіру, сақтау, тасымалдау жөніндегі қызмет лицензияланатын қызмет түріне жататынын түсіндірді. Сондай-ақ, Ресей Федерациясы заңнамасының талаптарын және Ресей Федерациясының жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарға қатысты қос мақсаттағы тауарлардың заңсыз таралуы мен айналымына жол бермеу жөніндегі халықаралық міндеттемелерін ескере отырып, экспорттық бақылау жүзеге асырылады, бұл аталған өнімді Ресей Федерациясынан тыс жерлерге әкетуге рұқсат алу қажеттілігін болжайды. Бұл ретте көрсетілген рұқсат, ел, тауардың көлемі және оған қатысты жеткізуді жүзеге асыру болжанатын тұтынушы көрсетіле отырып, экспорттық келісімшарт негізінде беріледі. Осыған байланысты ЭБЖФҚ өкілі жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдарды өндірушілер мен жеткізушілердің қолда бар міндеттемелері туралы түсініктеме берді, бұл аталған тауарлардың азаматтық айналымы аталған нормалар, ережелер мен талаптар қолданылмайтын өзге де тауарлар мен қызметтермен салыстырғанда өз еркіндігінде айтарлықтай шектелгенін көрсетеді.
Істі қарау шеңберінде 2019 жылғы 14 қазанда сараптамалық пікірлер (қорытындылар, позициялар) алу қажеттілігіне байланысты істі қарау жөніндегі комиссия істі қарауға қатысуға мынадай сарапшыларды тартты:
"Industrial Safety Kazakhstan" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі;
тәуелсіз мамандандырылған сараптама ұйымы "ВзрывЭкспертиза" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі;
"Қазақстанның инженер-жарушыларының қауымдастығы" заңды тұлғалар бірлестігі;
"НЦ ВостНИИ" АҚ;
"Жарылғыш материалдардың қауіпсіздігін тәуелсіз сараптау және сертификаттау инженерлік-техникалық орталығы" акционерлік қоғамы;
"Кристалл" Мемлекеттік ғылыми-зерттеу институты" акционерлік қоғамы;
"СпецПромЭкспертиза" акционерлік қоғамы;
"ВзрывЭкспертиза" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі;;
"Өрттен Қорғау" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі;
жеке кәсіпкер Маслов И. Ю.
Сарапшылардың алдына іс аясында келесі сұрақтар қойылды:
олардың функционалдық мақсатын, сатып алу мақсаттарын, сапалық және техникалық сипаттамаларын, бағасын, өткізу шарттары мен ерекшеліктерін ескере отырып, жауапкерлер және (немесе) өзге де тұлғалар (бар болса) өндіретін және (немесе) өткізетін қандай жарылғыш заттар және (немесе) бастамашылық құралдар өзара алмастырылатын деп танылуы мүмкін және олардың қайсысы осындай деп танылуы мүмкін мүмкін емес;
жарылғыш заттардың және (немесе) бастамашылық құралдардың қандай техникалық, сапалық және өзге де сипаттамалары бір тауарды басқа тауармен алмастыруға кедергі келтіреді.
Сараптаманың жүргізілуіне байланысты 2019 жылғы 17 қазандағы № 52/ұйғ ұйғарымымен істі қарау тоқтатылды.
"Industrial Safety Kazakhstan" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі 2021 жылғы 25 ақпандағы № 01/03-21 хатпен, "ВостНИИ ҒО" АҚ 2020 жылғы 21 қаңтардағы № 856 хатпен, "Кристалл" Мемлекеттік ғылыми-зерттеу институты" акционерлік қоғамы 2021 жылғы 15 ақпандағы № 2474 және 2021 жылғы 15 ақпандағы № 2504 хаттармен және "ВзрывЭкспертиза" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі 2019 жылғы 3 желтоқсандағы № 20791 хатпен бір тауар тобының ішінде жауапкерлер өндіретін жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдар жұмыстың белгілі бір түрлері кезінде бір-бірін алмастыра алатындығы мазмұндағы сараптамалардың нәтижелерін ұсынды. Бұл ретте бір тауарды екіншісіне ауыстыру мүмкіндігі аталған тауарлардың техникалық, функционалдық және жұмыстың белгілі бір түрлерінде аталған тауарлар басқа тауарлармен ауыстырылуы мүмкін деген өзге де ерекшеліктерді ескере отырып, толық өзара алмастырылатындығын білдірмейді.
Алынған сараптама нәтижелерін ескере отырып, істі қарау жөніндегі комиссия істі қарауды қайта бастады, ол туралы тиісті ұйғарым шығарды, ал алынған сараптамалардың нәтижелері іс материалдарына қоса тіркелді.
Істі қарау шеңберінде істі қарау жөніндегі комиссия қаралатын іске өзге де қатысушылардың, оның ішінде Беларусь Республикасы Монополияға қарсы реттеу және сауда министрлігінің және Федералдық монополияға қарсы қызметтің позицияларын (пікірлерін, түсіндірмелерін) ұсынды және мәлімдеді, олар белгіленген тәртіппен іс материалдарына қоса тіркелді.
Істі қарау нәтижелері бойынша істі қарау жөніндегі комиссия мынадай қорытындыға келді.
Әдістеменің 47-тармағына сәйкес тауар нарығына кіру үшін кедергілерді еңсеру мүмкіндігі оларды еңсеру мерзімдері мен шығындарының шамасы негізінде бағаланады, олар нақты және әлеуетті сатушыларға, сала мамандарына (сарапшыларына) сауалнама жүргізу арқылы бағаланады. Егер тауар нарығына кіру кедергілерін еңсеру шығындары кірістермен (артықшылықтармен) экономикалық тұрғыдан ақталса, осы тауар нарығына кіруге ниетті шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) алатын (алуға ниетті), тауар нарығына кіруге кедергілерді еңсеруге болады деп саналады. Кедергілерді жеңуді сипаттайтын жанама дәлел болып бұл тауар нарығында жаңа сатушылардың пайда болу жиілігі табылады.
Әдістеменің 44-тармағының "б" тармақшасына сәйкес мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік органдары, жергілікті өзін-өзі басқару органдары және ұйымдар енгізетін әкімшілік шектеулерге, оның ішінде:
жекелеген қызмет түрлерін лицензиялау шарттары;
экспортты квоталау;
мемлекеттік және муниципалдық қажеттіліктер үшін тауар жеткізушілерді конкурстық іріктеу шарттары;
техникалық регламенттер, стандарттар;
тауардың сапасына және (немесе) қауіпсіздігіне қойылатын талаптарды көздейтін өзге де актілер жатады.
Әлеуетті сатушылар мен сала сарапшыларының, оның ішінде ЭБЖФҚ өкілдерінің жауаптарын ескере отырып, зерттелетін кезеңде жарылғыш заттар мен бастамашылық құралдардың жаңа сатушыларының нақты болмауына негізделген, тауар нарығына кірудің қиын кедергілеріне жатқызылуы мүмкін айтарлықтай әкімшілік шектеулердің болуын айтуға болады.
Хаттаманың 2-тармағының 17-тармақшасына сәйкес құжатта немесе бірнеше құжаттарда қамтылған жазбаша нысандағы уағдаластық, сондай-ақ ауызша нысандағы уағдаластық келісім деп танылады.
Шарттың 76-бабының 5-тармағына сәйкес, егер мұндай келісімдер бәсекелестікті шектеуге әкеп соқтыратыны немесе әкеп соғуы мүмкін екендігі анықталған жағдайда, хаттамада белгіленген жол беру өлшемшарттарына сәйкес жол берілетін деп танылатын "сатылас" келісімдерді қоспағанда, шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) арасында өзге де келісімдерге тыйым салынады.
Хаттаманың 2 тармағының 15 тармақшасымен бәсекелестікті шектеу белгілеріне:
тауар нарығында тұлғалардың бір тобына кірмейтін шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) санын қысқарту;
тауар нарығында тауар айналымының өзге де жалпы шарттарының тиісті өзгерістерімен байланысты емес тауар бағасының өсуі немесе төмендеуі;
тұлғалардың бір тобына кірмейтін шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) тауар нарығындағы дербес әрекеттерден бас тартуы;
тауар нарығында тауар айналымының жалпы шарттарын шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) арасындағы келісіммен немесе олар орындау үшін міндетті өзге тұлғаның нұсқауларына сәйкес не тұлғалардың бір тобына кірмейтін шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) тауар нарығындағы өз іс-әрекеттерін келісуі нәтижесінде айқындау;
шаруашылық жүргізуші субъектіге (нарық субъектісіне) немесе бірнеше шаруашылық жүргізуші субъектілерге (нарық субъектілеріне) тауар нарығында тауар айналымының жалпы шарттарына біржақты тәртіппен әсер ету мүмкіндігін туғызатын өзге де мән-жайлар жатқызылады.
Бәсекелестікке қарсы келісімге тыйым салуды сақтауға қатысты мәселені шешкен кезде шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) мінез-құлқының нарықтың басқа қатысушыларына (шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері), тұтынушылар) тигізетін немесе тигізуі мүмкін теріс әсерін белгілеу, сондай-ақ аталған адамның мінез-құлқының осындай жағдайда өзінің мүліктік мүддесін көздейтін, бірақ бұл ретте азаматтық құқықтарды жүзеге асыру шегінен шықпайтын кез келген өзге шаруашылық жүргізуші субъектіден (нарық субъектісінен) күтілетін мінез-құлыққа сәйкестігі заңды маңызы бар болып табылады.
Зерттелетін кезеңде бәсекелестікке шектеулер анықталмағанын ескере отырып, істі қарау жөніндегі комиссия шарттың 76-бабының 5-тармағын бұзу фактісі жоқ деп санайды.
Іс материалдарында бар шарттық міндеттемелерді орындаудан бас тарту, оның ішінде істің басқа материалдарымен жиынтығында бағаланған іс материалдарында қамтылған шарттар жасасудан бас тарту трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестікті шектейтін Келісімнің болуын растамайды.
Көрсетілген бас тарту тараптардың шарттық қатынастарды және (немесе) шарт алдындағы жұмыс шеңберінде өзіне алған міндеттемелерді тиісінше немесе тиісінше орындамауы туралы азаматтық құқықтық даудың мәні болып табылады, сондай-ақ контрагентпен жұмыс істеудің және оның адалдығы арқылы осындай өзара іс-қимылды бағалаудың бұрын болған тәжірибесін ескереді, ол шарттың еркіндігі шеңберінде толық көлемде іске асырылады және өзге келісім жасасу ретінде есептелмейді.
Іс бойынша жиналған дәлелдемелерді бағалай отырып, Істі қарау жөніндегі комиссия Шарттың 76-бабының 5-тармағында тыйым салынған жауапкерлердің іс-әрекеттерінде трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы ережелерін бұзу орын алмады деп санайды.