Жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босату және жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жаза түріне ауыстыру туралы

Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2001 жылғы 13 желтоқсандағы N 20 Нормативтік қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2007 жылғы 25 желтоқсандағы N 10 Нормативтік қаулысымен.

Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2007.12.25. N 10 Нормативтік қаулысымен.

Соттардың жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босату және жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жазаның түріне ауыстыруды қолдану жөніндегі сот практикасын талқылай келе, Жоғарғы Соттың жалпы отырысы соттардың Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодекстің K970167_ (әрі қарай - ҚК) 70, 71, 84-баптарының талаптарын негізінен дұрыс қолданатынын атап өтеді.

Сонымен бірге, сот жұмысында елеулі кемшіліктер мен заң бұзушылықтар бар.

Жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босату және жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жазаның түріне ауыстыру туралы заңдарды қолданудың дұрыс сот практикасын қалыптастыру мақсатында Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жалпы отырысы қаулы етеді:

1. Жазадан мерзімнен бұрын шартты түрде босату және жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жазаның түріне ауыстыру туралы қылмыстық заң талаптарын дәл әрі мүлтіксіз орындау сотталушылардың түзелуі, қылмыстардың қайталануының алдын алу үшін өте маңызды екеніне соттардың назары аударылсын.

2. Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексінің Z970206_ (әрі қарай - ҚІЖК) 455-бабына сәйкес жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босату және жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жазаның түріне ауыстыру туралы мәселелер жазаны орындайтын органның ұсынуы бойынша немесе кәмелетке толмаған адамның түзелуін қамтамасыз етуші мамандандырылған мемлекеттік органның ұсынысы бойынша, ал тәртіптік әскери бөлімінде жазаны өтеп жатқан әскери адамдарға қатысты - тәртіптік әскери бөлімі басшылығының ұсынысы бойынша қаралады.

3. Қазақстан Республикасының Қылмыстық атқару кодексінің Z970208_ (әрі қарай - ҚАК) 169-бабының 9-тармағына сәйкес сотталушы жазаның заңмен белгіленген мерзімінің бөлігін өтегеннен кейін, жазаны орындаушы мекеме немесе ұйымның әкімшілігі бір ай мерзімнің ішінде жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босату немесе жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жазаның түріне ауыстыру туралы ұсыныс жасау немесе одан бас тарту туралы мәселені қарап, қаулы шығаруға міндетті.

Егер әкімшілік осы мәселені бір айдың ішінде шешпесе, сотталушы, оның қорғаушысы Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексінің K990411_ (әрі қарай - АІЖК) 278-бабына сәйкес жаза өтеліп жатқан жердегі сотқа әкімшіліктің әрекетсіздігіне шағымдануға құқылы.

Соттар жазаны орындаушы мекемелер мен органдардың әкімшіліктері жол берген осындай заң бұзушылықтарға назар аударуы қажет.

Қазақстан Республикасы Конституциясының K951000_ әркімнің өзінің құқықтары мен бостандықтарын сот арқылы қорғауға құқын белгілейтін 13-бабына және ҚАК-тің Z970208_ 18, 20-баптарына сәйкес жазаны орындаушы мекеме немесе ұйым әкімшілігінің жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босату немесе жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жазаның түріне ауыстыруды ұсынудан бас тарту туралы қаулысына сотталушы, оның қорғаушысы жаза өтеліп жатқан жердегі сотқа немесе прокурорға шағымдана алады.

4. ҚАК-тің Z970208_ 169-бабы 3-тармағының талаптарына сәйкес келмейтін: жаза өтелген кездегі мерзім ішінде сотталушының жеке басын, оның тәртібін, еңбек пен оқуға көзқарасын сипаттайтын және оның түзелуін дәлелдейтін мәліметтер, сондай-ақ заңмен белгіленген жаза мерзімінің бөлігін өтегені туралы мәліметтер көрсетілмесе, соттар мерзімнен бұрын шартты түрде босату туралы ұсыныстарды өз өндірісіне қабылдауға құқылы емес. Егер ұсынылған материалдардың ішінде оларды қарау үшін жеткілікті мәліметтер болмаса және сот отырысы барысында олардың орнын толтыру мүмкін болмаған жағдайда, судья материалдарды тыңдауға дайындау барысында оларды тиісінше ресімдеу үшін хат арқылы қайтарады, ал, егер мұндай жағдай сот отырысы кезінде анықталса, материалдар қайтарылып отырған негіздерді көрсете отырып, қаулы шығарады.

Заң талабына сай жаза мерзімінің бөлігін өтемеген сотталушыларды босату туралы ұсыныстар қаралмай қайтарылады.

Мерзімнен бұрын шартты түрде босатуға жатпайтын сотталушылар жөніндегі ұсыныстар қанағаттандырусыз қалдырылады.

5. ҚАК-тің Z970208_ 169-бабының 11-тармағына сәйкес жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босату, жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл түріне ауыстырудан бас тартылған жағдайда, бас тарту туралы қаулы шығарылған күннен бастап кем дегенде алты ай өткеннен кейін, ал өмір бойы бас бостандығынан айырылған адамдарға кем дегенде үш жыл өткеннен кейін осы негіздердің кез келгені бойынша ұсынысты қайта беруге болады.

6. Мерзімнен бұрын шартты түрде босату және жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жазаның түріне ауыстыру мәселелерін сотталушының жазаны өтеп жатқан жердегі аудандық және оған теңестірілген соттың судьясы шешеді.

Ұсынысты жіберген органдар мен ұйымдар өкілдерінің, сондай-ақ сотталушы мен прокурордың сот отырысына қатысуы міндетті.

Сотталған адам сотқа тапсырылған материалдармен танысуға, оларды қарауға қатысуға, өтініш беруге және қарсылық білдіруге, түсініктемелер беруге және дәлелдемелер ұсынуға құқылы.

ҚІЖК-нің Z970206_ 455-бабына сәйкес кәмелетке толмағандарға қатысты, сондай-ақ өздерінің құқығын қорғауды өз бетінше жүзеге асыру мүмкіндігінен айыратын дене және психикалық кемістіктерден зардап шегушілерге, сонымен бірге іс бойынша іс жүргізілетін тілді білмейтін адамдарға қатысты мәселе қаралған кезде қорғаушының сотқа қатысуы міндетті болып табылады.

7. Сот шешімі қаулы ретінде шығарылады, ол дәлелді болуы және соттың ұсынысты қарау нәтижесінде жасаған тұжырымдарының жан-жақты негіздемесін қамтуы тиіс.

Сот отырысының хаттамасында сот отырысының барысы, соттың және процеске қатысушылардың барлық әрекеттері, ұсыныс жөнінде адамдардың түсініктемелері, прокурор мен қорғаушының пікірлері көрсетілуі тиіс.

Мерзімнен бұрын шартты түрде босату және жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жазаның түріне ауыстыру мәселелерін қараған кезде қылмыстық процесті жеңілдетіп, үстірт қарауға, қаулы мәтіні жазылған алдын-ала дайындалған бланкілерді қолдануға, бір сот отырысында көп материал қарауға жол берілмейді.

8. Үкімнің орындалуын жүзеге асыратын немесе кәмелетке толмаған адамдардың түзелуін қамтамасыз ететін органның ұсынысын қарау нәтижелері бойынша судья ұсынысты қанағаттандыру немесе оны қанағаттандырудан бас тарту туралы шешім шығара алады.

Жазаны өтеуден мерзімнен бұрын босату туралы ұсынысты қараған кезде соттар бас бостандығынан айыру мерзімінің өтелмеген бөлігін шартты түрде соттауға ауыстыруға, жазаның өтелмеген мерзімін қысқартуға хақылы емес, ол ҚК-тің K970167_ 71-бабында көрсетілген шарттар болған жағдайда сотталушыны жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босату және жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жазаның түріне ауыстыруға, немесе одан бас тартуға құқылы.

9. ҚК-тің 70-бабына сәйкес шартты түрде мерзімнен бұрын босату түзеу жұмыстарына, бостандығын шектеуге, әскери қызмет бойынша шектеуге, тәртіптік әскери бөлімде ұстауға және бас бостандығынан айыруға сотталған адамдарға қатысты қолдануға болады.

Қамау, қоғамдық жұмыстарға тарту, айыппұл, белгілі бір лауазымдарда істеуге немесе белгілі бір қызметпен айналысуға құқынан айыру ретіндегі жазаларды өтеп жатқан адамдарға қатысты мерзімнен бұрын шартты түрде босатуды қолдануға жол берілмейді.

Рақымшылық жасау ретінде өлім жазасы бас бостандығынан айыру жазасына ауыстырылған адамдарға мерзімнен бұрын шартты түрде босату қолданылмайды.

ҚАК-тің Z970208_ 170-бабына сәйкес өмір бойы бас бостандығынан айыру жазасын өтеу кезінде жаңадан ауыр немесе аса ауыр қылмыс жасаған адамдар мерзімнен бұрын шартты түрде босатылуға ұсынылмайды.

Рақымшылық жасау ретінде емес, соттың тағайындауы бойынша өмір бойы бас бостандығынан айыру жазасын өтеп жатқан адам, егер сот оның бұл жазаны әрі қарай өтеу қажеттілігі жоқ деп таныса, жазаның кем дегенде 25 жылын нақты өтеген болса және егер соңғы үш жыл ішінде (ҚАК-тің Z970208_ 112-бабында көрсетілген) жазаны өтеудің белгіленген тәртібін өрескел бұзбаса, шартты түрде мерзімнен бұрын босатылуы мүмкін.

Егер сот адамның түзелуі үшін тағайындалған жазаны толық өтеудің қажеті жоқ деп таныса және ол өтеп жатқан қылмыс санатына байланысты жазаның белгілі бір мөлшерін іс жүзінде өтесе, мерзімнен бұрын шартты түрде босатыла алады.

Адамның түзелгені ең алдымен оның үлгілі тәртібімен дәлелденуі тиіс. Үлгілі тәртіп деп барлық құқық нормаларының, жатақхана ережелерінің, имандылық нормаларының орындалуын, жазаны өтеу режимінің барлық талаптарын сақтауды, тапсырылған жұмыстың сапалы орындалуын, қауіпсіздік техникасы ережелерінің сақталуын, құрал-жабдықтарға, материалдар мен құрал-саймандарға ұқыпты қарауды және т.б. түсінген жөн.

10. Соттар жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босату және жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жазаның түріне ауыстыруды қолдану мүмкіндігі туралы мәселені шешкен кезде, әр сотталушыға жеке көзқараспен қараулары тиіс.

Осыған байланысты, соттар сотталушының заңмен белгіленген жаза мерзімінің бөлігін өтеген-өтемегенін анықтап, сотталушының ұсыныс қаралатын кезде ғана емес, жалпы жазаны өтеу мерзім ішіндегі тәртібін жан-жақты зерттеуі тиіс.

11. Мерзімнен бұрын шартты түрде босату кішігірім және орташа ауырлықтағы қылмыстар үшін тағайындалған жазаның кемінде жартысы, ауыр қылмыс үшін кемінде 2/3 және аса ауыр қылмыс үшін тағайындалған жазаның кемінде 3/4 бөлігі өтелген жағдайда қолдануы мүмкін.

Бұл орайда ҚК-тің K970167_ 70-бабының 4-бөлігіне сәйкес сотталушының нақты өтеген бас бостандығынан айыру мерзімі алты айдан кем болмауы тиіс екеніне назар аудару қажет. Бұл шарт жазаның басқа түрлеріне тарамайды, демек бас бостандығынан айыру жазасынан басқа жазалар түрлерінен шартты түрде мерзімнен бұрын босату мәселесі алты айлық мерзім өтпесе де қойыла береді.

Кәмелетке толмаған адамдар жасаған қылмыс үшін жазаның екі түрін өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде: кішігірім және орта ауырлықтағы қылмыс үшін жаза мерзімінің кемінде 1/3 бөлігі, ауыр қылмыс үшін жаза мерзімінің кемінде жартысы және аса ауыр қылмыс үшін жазаның кемінде 2/3 нақты өтелгеннен кейін бас бостандығынан айырудан және түзеу жұмыстарынан босатылады.

12. ҚК-тің 71-бабына сәйкес кішігірім және орташа ауырлықтағы қылмыстар үшін тағайындалған бас бостандығынан айыру мерзімінің өтелмеген бөлігі, сотталушының тәртібі ескеріле отырып, ҚК-тің 39-бабында көрсетілген жазаның неғұрлым жеңіл түрі: қамау, бас бостандығын шектеу, түзеу жұмыстары, қоғамдық жұмыстарға тарту, ал әскери адамдарға қатысты - тәртіптік әскери бөлімінде ұстау немесе әскери қызметі бойынша шектеу түрлеріне ауыстырылуы мүмкін. Бұл орайда, тұлға жазаның қосымша түрін өтеуден де толық не ішінара босатылуы мүмкін.

Сотталушы жаза мерзімінің 1/3 бөлігін нақты өтегеннен кейін бас бостандығынан айырудың өтелмеген бөлігі жазаның неғұрлым жеңіл түріне ауыстырылуы мүмкін.

Жазаның неғұрлым жеңіл түрін өтеу соттың үкімі бойынша тағайындалған жазаның өтелмей қалған бөлігіне тепе-тең мерзімге тағайындалады. Алайда, бұл мерзім неғұрлым жеңіл жазаның тиісті түріне заңмен бекітілген жоғарғы шеңберінен аспауы тиіс.

Сот үкімімен тағайындалған бас бостандығынан айыру жазасы неғұрлым жеңіл жазаға ауыстырылған адамдар ҚК-тің K970167_ 70-бабында белгіленген негіздер мен тәртіп бойынша жаңа, жазаның неғұрлым жеңіл түрінен шартты түрде мерзімнен бұрын босатылуы мүмкін.

Бас бостандығынан айырудың өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жазаның түріне ауыстырудың мерзімнен бұрын шартты түрде босатудан айырмашылығы - оны сотталушының жағымсыз тәртібі салдарынан бұзуға жол берілмейді.

Неғұрлым жеңіл жазаның түрін өтеген кезде жаңа қылмыс жасалған жағдайда оған тағайындалған жазаға бас бостандығынан айырудың өтелмей қалған бөлігі емес, жаңа жазаның тек өтелмеген бөлігі толық не ішінара қосылады.

13. Егер сотталушы қылмыстарының бірін 18 жасқа дейін, басқаларын кәмелетке толғаннан кейін жасап, тағайындалған жазаны үкімдердің жиынтығы бойынша өтеп жатса, онда мерзімнен бұрын шартты түрде босату үшін негіз беретін мерзімнің өтелуін ҚК-тің K970167_ 70-бабына сәйкес есептеген жөн.

14. Сотталушының жазасы рақымшылық немесе кешірім жасау актісімен немесе сот қаулысымен жеңілдетілген жағдайларда, сот мерзімнен бұрын шартты түрде босатуды қолдана отырып, рақымшылық немесе кешірім жасау актісімен немесе сот қаулысымен белгіленген жазаны ескере отырып, жазаның нақты өтелген бөлігін есептеуі тиіс.

15. Мерзімнен бұрын шартты түрде босату кезінде соттардың қандай болмасын сынақ мерзімін белгілеуіне жол берілмейді, себебі ҚК-тің 70-бабының мәнісі бойынша жазаның өтелмеген бөлігі сондай мерзім болып табылады. Осыған байланысты мерзімнен бұрын шартты түрде босату туралы қаулының қарар бөлігінде сотталушының мерзімнен бұрын шартты түрде өтеуден босатылатын жазаның нақты күнтізбелік мерзімін және міндетті түрде сотталушының мерзімнен бұрын шартты түрде босатылғаны туралы көрсету қажет.

16. Жазаны өтеуден босатудың осы түрінің шартты сипаты мерзімнен бұрын шартты түрде босатылған адамның тәртібі және оған жүктелген міндеттердің орындалуы бақылауға алынатынын, сондай-ақ мерзімнен бұрын шартты түрде босатылғандарға қойылған талаптар бұзылған жағдайда мерзімнен бұрын шартты түрде босатудың бұзылуы мүмкін екенін білдіреді. Мерзімнен бұрын шартты түрде босатылған адамдардың тәртібін бақылауды сотталушының тұратын жері бойынша сондай уәкілеттіктері бар мемлекеттік мамандандырылған орган, ал әскери қызметшілерге қатысты әскери бөлімдер мен мекемелердің басшылығы жүзеге асырады.

17. Қосымша жаза қолданылған сотталушыларға негізгі жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босатуды қолданған кезде, соттар барлық жағдайда жазаның орындалуын жүзеге асыратын органның ұсынысы немесе өз бастамашылығы бойынша сотталушыны қосымша жазадан да (толық не ішінара) босату мүмкіндігі туралы мәселені талқылауға міндетті. Соттың бұл мәселе жөніндегі шешімі қаулының қорытынды бөлігінде көрсетілуі тиіс.

Егер негізгі жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босату барысында сотталушыны қосымша жазадан босату мәселесі қанағаттандырылмаса, онда бұл мәселені қайта қарау ҚАК-тің Z970208_ 169-бабының 11-тармағында белгіленген мерзім өткен соң, яғни сот бас тарту туралы қаулыны шығарған кезден бастап 6 айдан кейін қаралуы мүмкін.

Сотталушы негізгі жазаны толық өтеп, қосымша жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босату туралы мәселе туындаған жағдайда, қосымша жазаның белгіленген бөлігі өтелген және заңда көрсетілген өзге де шарттар орындалған жағдайда сот оны бұл жазадан босата алады.

18. Мерзімнен бұрын шартты түрде босатуды қолдана отырып, жазаның өтелмеген бөлігі кезінде орындалуға тиіс, ҚК-тің 63-бабының 5-бөлігінде көрсетілген міндеттерді, яғни: шартты түрде сотталушының тәртібін бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттік мамандандырылған органды хабардар етпей, тұратын, жұмыс істейтін, оқитын жерін ауыстырмау, тиіс емес жерлерге бармау, отбасына материалдық жәрдем көрсету және өзге де оның түзелуіне ықпал ететін міндеттерді сотталушыға жүктеуге соттың құқы бар. Бұл туралы қаулының қорытынды бөлігінде көрсетілу қажет.

19. Бұрын мерзімнен бұрын шартты түрде босатылған адамға қатысты жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босатуды қолдану мүмкіндігі туралы мәселені шешкен кезде және егер мерзімнен бұрын шартты түрде босату ҚК-тің K970167_ 70-бабының 7-бөлігінде көрсетілген негіздер бойынша бұзылса, мерзімнен бұрын шартты түрде босатуды заң бойынша бұзу фактісі өздігінен сотталушыға мерзімнен бұрын шартты түрде босатуды қолданудан бас тарту үшін негіз бола алмайтынын соттың ескергені жөн.

Бұндай адамдарға мерзімнен бұрын шартты түрде босатуды қолдану - тағайындалған жазаның 3/4 бөлігі нақты өтелгеннен кейін қолданыла алады.

20. ҚАК-тің 169-бабының 12-тармағы мерзімнен бұрын шартты түрде босатылғандар, сондай-ақ бас бостандығын шектеу жазасы бойынша сотталғандар, егер олар түзеу мекемелеріне жіберілген болса, заңда көзделген жағдайда оларға жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босату және жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жазаға ауыстыру туралы ұсыныстар, соттардың мерзімнен бұрын шартты түрде босатуды бұзу туралы шешімі шығарылған күннен бастап кемінде бір жыл өткеннен кейін қайта қолданылатынын көздейді.

21. Сот практикасында мерзімнен бұрын шартты түрде босатуды дұрыс қолданбау, сондай-ақ түзелгендері анық сотталушыларды мерзімнен бұрын шартты түрде босатудан негізсіз бас тарту жағдайларына жол берілмеуі тиіс.

Атап айтқанда, соттардың заңда көрсетілмеген, мысалы, тағайындалған жазаның жеңілдігіне, сотталушының сол түзеу мекемесінде аз уақыт болуына, сотталушының өз кінәсін мойындамауына, бұрын бірнеше рет сотталуына, ауыр немесе аса ауыр қылмыс жасауына байланысты мерзімнен бұрын шартты түрде босатудан бас тартуға құқы жоқ.

Қолданудағы ҚК-те жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босатуға шектеу қойылмаған. Ол жасалған қылмыстардың ауырлығы мен сипатына қарамастан, барлық тұлғаларға, оның ішінде қылмыстардың аса қауіпті қайталануы кезінде жасағандарға да қолданыла алынады.

22. ҚК-тің 5-бабына сәйкес жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босату және жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жазаның түріне ауыстыруды қолдану немесе қолданбау мүмкіндігі туралы мәселе сол кезде, яғни сотталған кезде күшінде болған заңға емес, мерзімнен бұрын шартты түрде босату қолданылған кезде күшінде болған заңға сәйкес шешілуі тиіс.

23. Жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босату және жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жазаның түріне ауыстыру туралы ұсынысты қараудың нәтижелері бойынша шығарылған судьяның қаулысы іске қоса тіркелуі үшін үкім шығарған сотқа, ал кәмелетке толмағандарға қатысты оның тұрақты тұратын жері бойынша кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі комиссияға жіберілуі тиіс.

24. Жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босатылған сотталушыларға ҚК-тің 70-бабының 7-бөлігінде көрсетілген яғни, егер ол өтелмеген мерзім ішінде жаңа қылмыс жасаған, әкімшілік шара қолданылуы мүмкін қоғамдық тәртіпті бұзған, соттың мерзімнен бұрын шартты түрде босатуды қолданған кезде өзіне жүктелген міндеттерін орындаудан жалтарған жағдайда туындайтын салдарды, сонымен бірге сотталушыларға сот қаулысына апелляциялық тәртіпте шағымдану құқықтарын түсіндіреді, бұл туралы сот отырысының хаттамасында көрсетілуі тиіс.

25. Егер босатылған адам жазаның өтелмеген бөлігі ішінде қоғамдық тәртіпті бұзып, ол үшін оған әкімшілік шара қолданылса, мерзімнен бұрын шартты түрде босату қолданылған кезде сот жүктеген міндеттерді орындаудан қасақана жалтарған жағдайда, ҚК-тің K970167_ 70-бабы 7-бөлігінің а) тармағы бойынша мерзімнен бұрын шартты түрде босатуды бұзу мүмкіндігі көзделген. Аталған баптың осы тармағында көрсетілген мән-жайлар болған жағдайда да мерзімнен бұрын шартты түрде босатуды бұзуға міндеттемейді, соттарға тек сондай құқықтар береді.

Мерзімнен бұрын шартты түрде босату бұзылған жағдайда сотталушы мерзімнен бұрын шартты түрде босатылған жазаның тек өтелмей қалған бөлігін одан әрі өтеу үшін жіберіледі.

Әкімшілік жаза беруге әкеп соққан қоғамдық тәртіпті бұзуға байланысты немесе сот жүктеген міндеттерді орындаудан қасақана жалтаруға байланысты мерзімнен бұрын шартты түрде босатуды сот жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босаған адамның тәртібіне бақылауды жүзеге асыратын және соған уәкілетті мамандандырылған мемлекеттік органның ұсынысы бойынша ғана бұза алады.

Мерзімнен бұрын шартты түрде босатуды бұзу үшін кез-келген әкімшілік құқық бұзушылықтар ғана емес, кінәлі адамға әкімшілік жаза беру шараларын негізді түрде қолдану көзделген, Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің K010155_ (әрі қарай - ӘҚК) 22-тарауымен көзделген қоғамдық тәртіпті бұзуға байланысты әкімшілік жаза қолданған жағдайлар негіз бола алады.

Сот жүктеген міндеттерді орындаудан қасақана жалтару деп мерзімнен бұрын шартты түрде босатылған адамның тәртібіне, оның тәртібін бақылауды жүзеге асыратын органның оған жасаған ескертуінен кейінгі бір жылдың ішіндегі екі реттен артық оған сот жүктеген міндеттерді бұзушылықты не оларды ұзақ уақыт бойы (30 тәуліктен астам) орындамағанын есептеген жөн.

Мерзімнен бұрын шартты түрде босатудың осы негіздерін сот сотталушының жеке басын және жазаның өтелмеген бөлігі ішіндегі тәртібін, міндеттерді орындаудан жалтарудың ұзақтығын және олардың орындалмауы себептерін ескере отырып қолданады.

Мерзімнен бұрын шартты түрде босатылған адамның соттың оған жүктеген міндеттерін, олардың орындалуына кедергі болатын дәлелді себептер бойынша, мысалы, ауруы салдарынан орындай алмаса, бұл мерзімнен бұрын шартты түрде босатуды бұзуға әкеп соғуға тиіс емес.

Осы негіз бойынша мерзімнен бұрын шартты түрде босатуды бұзу кезінде, тек негізгі жазаның ғана емес, сонымен бірге қосымша жазаның өтелмеген бөлігі, егер адам оны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босатылған болса, орындалуға жатады.

26. ҚК-нің 70-бабы, сондай-ақ егер жазаның қалған өтелмеген бөлігі кезінде абайсызда жаңа қылмыс жасаған адамдарға қатысты да мерзімнен бұрын шартты түрде босатуды бұзуға мүмкіндік береді. Ол бұзылған жағдайда жаңа қылмыс үшін сот ҚК-нің K970167_ 60-бабымен белгіленген қағида бойынша жаза тағайындайды.

Егер сот мерзімнен бұрын шартты түрде босатудың күшін жоймаса, онда мерзімнен бұрын шартты түрде босатылған адамға жаза жаңа қылмыс жасағаны үшін тағайындалады. Бұл жазаны ол бірінші қылмысы үшін жазадан мерзімнен бұрын шартты түрде босатыла жүріп өтейді.

Сот тағайындаған жазаны өтеудің қалған бөлігі кезінде жаңа қасақана қылмыс жасалса, онда ол ҚК-нің 60-бабымен көзделген қағида бойынша жаза тағайындауға әкеп соғады.

27. Мерзімнен бұрын шартты түрде босату және жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жазаның түріне ауыстыру туралы судьяның қаулысына сотталушы, оның қорғаушысы ҚІЖК-нің 403-бабына сәйкес жоғары тұрған сотқа шағымдануы және прокурордың наразылық келтіруі мүмкін.

Сот қаулысына келтірілген шағым, наразылық ҚІЖК-нің Z970206_ 405-409-баптарымен көзделген апелляциялық тәртіппен қарауға жатады.

Сотталушының өз өтініші бойынша апелляциялық сатының отырысына қатысуы прокурордың наразылығында сотталушының жағдайын ауырлату туралы мәселе қойылған кезде ғана міндетті болып табылады.

28. Мерзімнен бұрын шартты түрде босату және жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жазаның түріне ауыстыру туралы мәселе бойынша шығарылған, заңды күшіне енген қаулы, ҚІЖК-нің 458, 459-баптарының мәні негізінде түпкілікті болып табылады және оған қадағалау тәртібімен шағымдануға не болмаса наразылық келтіруге болмайды.

29. Осы қаулының қабылдануына байланысты Қазақ КСР Жоғарғы Сот

Пленумының 1968 жылғы 12 наурыздағы N 2 P68002s_ қаулысының Пленумның 1971

жылғы 28 желтоқсандағы N 11 және 1984 жылғы 29 маусымдағы N 4 қаулыларымен

енгізілген өзгерістерімен және толықтыруларымен бірге "Республика

соттарының жазаны өтеуден мерзімнен бұрын шартты түрде босату және жазаның

өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жазаның түріне ауыстыру туралы заңдарын

қолдануы практикасы туралы" қаулысының күші жойылды деп танылсын.

Қазақстан Республикасы

Жоғарғы Сотының Төрағасы

Жалпы отырыстың хатшысы,

Қазақстан Республикасы

Жоғарғы Сотының судьясы

Мамандар:

Қасымбеков Б.А.

Икебаева Ә.Ж.

Об условно-досрочном освобождении от наказания и замене неотбытой части наказания более мягким видом наказания

Нормативное постановление Верховного Суда Республики Казахстан от 13 декабря 2001 года № 20. Утратило силу нормативным постановлением Верховного Суда Республики Казахстан от 25 декабря 2007 года N 10

Сноска. Утратило силу нормативным постановлением Верховного Суда РК от 25.12.2007 N 10 .

Обсудив практику судов по применению условно–досрочного освобождения осужденных от наказания и о замене неотбытой части наказания более мягким, пленарное заседание Верховного Суда отмечает, что суды в основном правильно применяют требования ст.ст. 70, 71, 84 K970167_ Уголовного кодекса Республики Казахстан (в дальнейшем УК).
Вместе с тем в работе судов имеются серьезные недостатки и нарушения закона.
В целях формирования правильной судебной практики по применению законодательства об условно–досрочном освобождении от наказания и замене неотбытой части наказания более мягким видом наказания пленарное заседание Верховного Суда Республики Казахстан постановляет:
1. Обратить внимание судов, что точное и неуклонное исполнение требований уголовного закона об условно-досрочном освобождении от наказания и замене неотбытой части наказания более мягким имеет исключительно важное значение в деле исправления осужденных, предупреждения рецидивной преступности.
2. В соответствии со ст. 455 Z970206_ Уголовно–процессуального кодекса Республики Казахстан (в дальнейшем - УПК), вопросы об условно–досрочном освобождении, о замене неотбытой части наказания более мягким рассматриваются по представлению органа, ведающего исполнением наказания, либо по представлению специализированного государственного органа, обеспечивающего исправление несовершеннолетних, а в отношении лиц, отбывающих наказание в дисциплинарной воинской части – по представлению командования дисциплинарной воинской части.
3. Согласно п. 9 ст. 169 Z970208_ Уголовно–исполнительного кодекса Республики Казахстан (в дальнейшем - УИК), при отбытии осужденным установленной законом части срока наказания администрация учреждения или органа, исполняющего наказание, обязана в месячный срок рассмотреть вопрос и вынести постановление о представлении либо отказе в представлении к условно–досрочному освобождению от отбывания наказания или к замене неотбытой части наказания более мягким видом наказания.
В случае, если администрация в месячный срок не решит данный вопрос, то осужденный, его защитник, согласно ст. 278 K990411_ Гражданско– процессуального кодекса Республики Казахстан (в дальнейшем - ГПК), вправе обжаловать бездействие администрации непосредственно в суд по месту отбывания наказания.
Суды должны реагировать на данное нарушение закона, допущенное администрацией учреждений или органов, исполняющих наказание.
В соответствии со ст. 13 K951000_ Конституции Республики Казахстан, устанавливающей право каждого на судебную защиту своих прав и свобод, и ст.ст. 18, 20 Z970208_ УИК постановление администрации учреждений и органов, исполняющих наказание, об отказе в представлении к условно–досрочному освобождению от отбывания наказания или к замене неотбытой части наказания более мягким видом наказания может быть обжаловано осужденным, его защитником в суд или прокурору по месту отбывания наказания.
4. Суды не должны принимать к своему производству представления об условно-досрочном освобождении, не отвечающие требованиям ст. 169 п. 3 Z970208_ УИК: не содержащие данных, характеризующих личность осужденного, его поведение, отношение к труду и обучению за весь период отбывания наказания, и свидетельствующих о том, что он доказал свое исправление, а также сведений об отбытии установленной законом части срока наказания. Если в представленных материалах не содержится достаточных данных для рассмотрения их и в ходе судебного заседания восполнить их невозможно, судья при подготовке материала к слушанию письмом возвращает его для соответствующего оформления, а если это обнаружилось в судебном заседании, то выносит постановление с указанием оснований, по которым материал возвращается.
Подлежат возвращению без рассмотрения и представления об освобождении осужденных, не отбывших требуемой законом части срока наказания.
Представления в отношении осужденных, на которых условно–досрочное освобождение не распространяется, подлежат оставлению без удовлетворения.
5. Согласно ст. 169 п. 11 Z970208_ УИК, в случае отказа в условно–досрочном освобождении, замене неотбытой части наказания более мягким повторное внесение представления по любому из этих оснований может иметь место не ранее, чем по истечении шести месяцев со дня вынесения постановления об отказе, а для лиц, отбывающих пожизненное лишение свободы, не ранее, чем по истечении 3–х лет.
6. Вопросы об условно–досрочном освобождении от наказания или замене неотбытой части наказания более мягким наказанием разрешаются судьей районного и приравненного к нему суда по месту отбывания наказания осужденным.
Участие в судебном заседании представителей учреждений и органов, направивших представление, а также осужденного и прокурора обязательно.
Осужденный вправе знакомиться с представленными в суд материалами, участвовать в их рассмотрении, заявлять ходатайства и отводы, давать объяснения, представлять доказательства.
В соответствии со ст. 455 Z970206_ УПК участие в судебном заседании защитника обязательно в тех случаях, когда рассматривается представление в отношении несовершеннолетних, лиц, не владеющих языком, на котором ведется судопроизводство по делу, а также лиц, которые в силу физических или психических недостатков не могут самостоятельно осуществлять свои права.
7. Решение суда выносится в виде постановления, которое должно быть мотивировано и содержать подробное обоснование выводов, к которым пришел суд в результате рассмотрения представления.
В протоколе судебного заседания должен быть отражен ход судебного заседания, указаны все действия суда и участников процесса, подробно изложены пояснения лиц по поводу представления, мнения прокурора и защитника.
Недопустимо любое упрощение уголовного процесса при рассмотрении вопросов об условно–досрочном освобождении и замене неотбытой части наказания более мягким наказанием, использование заранее изготовленных бланков с изложением текста постановлений, рассмотрение большого числа материалов в одном судебном заседании.
8. По результатам рассмотрения представления органа, ведающего исполнением приговора или обеспечивающего исправление несовершеннолетнего, судья может принять решение об удовлетворении представления либо об отказе в его удовлетворении.
Рассматривая представление об условно–досрочном освобождении от наказания, суд не вправе заменять неотбытый срок лишения свободы условным осуждением, сокращать неотбытый срок наказания, а может лишь условно– досрочно освободить осужденного либо заменить ему неотбытую часть наказания другим, более мягким наказанием при наличии условий, предусмотренных ст. 71 K970167_ УК, или отказать в этом.
9. В соответствии со ст. 70 УК условно–досрочное освобождение от отбывания наказания может быть применено в отношении лиц, осужденных к исправительным работам, ограничению свободы, ограничению по военной службе, содержанию в дисциплинарной воинской части и лишению свободы.
Не допускается условно–досрочное освобождение осужденных, отбывающих арест, привлечение к общественным работам, штраф, лишение права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью. Условно–досрочное освобождение не применяется к лицам, которым смертная казнь в порядке помилования заменена лишением свободы.
Согласно ст. 170 Z970208_ УИК, к условно–досрочному освобождению не представляются осужденные, совершившие новое тяжкое или особо тяжкое преступление в период отбывания пожизненного лишения свободы.
Лицо, отбывающее назначенное судом, а не в порядке помилования, пожизненное лишение свободы, может быть освобождено условно–досрочно, если судом будет признано, что оно не нуждается в дальнейшем отбывании этого наказания и фактически отбыло не менее 25 лет лишения свободы, и лишь при отсутствии у него злостных нарушений установленного порядка отбывания наказания в течение предшествующих трех лет (перечисленных в ст. 112 Z970208_ УИК).
Лицо может быть освобождено условно–досрочно, если судом будет признано, что для своего исправления оно не нуждается в полном отбывании назначенного наказания и фактически отбыло определенную часть наказания, размер которого зависит от категории преступления, за которое оно отбывает наказание.
Исправление должно быть доказано прежде всего примерным поведением. Под примерным поведением следует понимать исполнение всех правовых норм, правил общежития, норм морали, соблюдение всех требований режима отбывания наказания, качественное выполнение поручаемой работы, соблюдение правил техники безопасности, бережное отношение к оборудованию, материалам, инструментам и т.д.
10. Суды, разрешая вопрос о возможности применения условно– досрочного освобождения от наказания, о замене неотбытой части наказания более мягким наказанием, обязаны обеспечить строго индивидуальный подход к каждому осужденному.
В связи с этим суды должны выяснять, отбыл ли осужденный предусмотренную законом часть срока наказания, тщательно исследовать поведение осужденного за весь период отбывания наказания, а не только за время, непосредственно предшествующее рассмотрению представления.
11. К отбывающим наказание за преступления небольшой или средней тяжести условно–досрочное освобождение может быть применено при отбытии не менее половины назначенного срока наказания, за тяжкое преступление – не менее 2/3 и за особо тяжкое преступление – не менее 3/4 назначенного срока наказания.
При этом следует иметь в виду, что в соответствии с ч. 4 ст. 70 K970167_ УК фактически отбытый осужденным срок лишения свободы не может быть менее шести месяцев. Это условие не распространяется на другие виды наказания, следовательно, вопрос об условно–досрочном освобождении от отбывания прочих, кроме лишения свободы, видов наказания может быть поставлен и до истечения шестимесячного срока.
Лица, совершившие преступление в несовершеннолетнем возрасте, могут быть освобождены условно–досрочно от отбывания двух видов наказания: лишения свободы и исправительных работ после фактического отбытия не менее 1/3 срока наказания за преступление небольшой или средней тяжести, не менее половины срока наказания за тяжкое преступление и не менее 2/3 срока наказания за особо тяжкое преступление.
12. В соответствии со ст. 71 УК неотбытая часть назначенного срока лишения свободы за преступление небольшой и средней тяжести с учетом поведения осужденного может быть заменена ему любым более мягким видом наказания, указанным в ст. 39 УК: арестом, ограничением свободы, исправительными работами, привлечением к общественным работам, а в отношении осужденных военнослужащих – содержанием в дисциплинарной воинской части или ограничением по военной службе. При этом лицо может быть полностью или частично освобождено от отбывания дополнительного наказания.
Неотбытая часть лишения свободы может быть заменена более мягким видом наказания после фактического отбытия осужденным не менее 1/3 срока наказания.
Отбывание более мягкого вида наказания назначается на срок, равный оставшейся неотбытой части наказания, назначенного по приговору суда. Однако этот срок не может превышать верхнего предела, установленного законом для соответствующего вида более мягкого наказания.
Лица, которым назначенное приговором суда лишение свободы заменено более мягким видом наказания, в дальнейшем на основании и в порядке, установленном ст. 70 K970167_ УК, могут быть освобождены условно–досрочно от отбывания нового, более мягкого вида наказания.
В отличие от условно–досрочного освобождения, замена неотбытой части лишения свободы более мягким видом наказания не может быть отменена из–за ненадлежащего поведения осужденного.
В случае совершения осужденным нового преступления во время отбывания более мягкого вида наказания к назначенному за него наказанию полностью или частично присоединяется только неотбытая часть нового наказания, а не та часть лишения свободы, которая осталась неотбытой.
13. Если осужденный отбывает наказание, назначенное по совокупности приговоров за преступления, одни из которых совершены до достижения 18 лет, а другие в совершеннолетнем возрасте, отбытие срока, дающего основание для применения условно–досрочного освобождения, следует исчислять в соответствии со ст. 70 K970167_ УК.
14. В тех случаях, когда наказание осужденному было смягчено актом амнистии или помилования либо постановлением суда, суд при применении условно–досрочного освобождения от наказания должен исчислять фактическую часть отбытого наказания, исходя из наказания, установленного актом амнистии или помилования либо постановлением суда.
15. При условно–досрочном освобождении суды не должны устанавливать какой–либо испытательный срок, поскольку, по смыслу ст. 70 УК, таким сроком является неотбытая часть наказания. В связи с этим в резолютивной части постановления об условно–досрочном освобождении необходимо указывать конкретный календарный срок наказания, от отбытия которого осужденный освобождается условно–досрочно, и обязательно указывать об условно–досрочном характере освобождения осужденного.
16. Условный характер данного вида освобождения от отбывания наказания заключается в установлении контроля за поведением условно– досрочно освобожденного и за исполнением возложенных на него обязанностей, а также в возможности отмены условно–досрочного освобождения в случае нарушения требований, предъявляемых к условно–досрочно освобожденным. Контроль за поведением условно–досрочно освобожденных осуществляется уполномоченным на то специализированным государственным органом по месту жительства осужденных, а в отношении военнослужащих – командованием воинских частей и учреждений.
17. При условно–досрочном освобождении от основного наказания осужденных, к которым были применены дополнительные наказания, суды во всех случаях по представлению органа, исполняющего наказание, или по своей инициативе обязаны обсуждать вопрос о возможности освобождения (полностью или частично) осужденного и от дополнительного наказания. Решение суда по этому вопросу должно быть отражено в резолютивной части постановления.
Если при условно–досрочном освобождении от основного наказания вопрос об освобождении осужденного от дополнительного наказания был решен судом отрицательно, то повторное рассмотрение этого вопроса может состояться лишь по истечении срока, установленного ст. 169 п. 11 Z970208_ УИК, т.е. 6 месяцев со дня вынесения судом постановления об отказе.
В тех случаях, когда вопрос об условно–досрочном освобождении от дополнительного наказания осужденного, полностью отбывшего основное наказание, возник во время отбывания им дополнительного наказания, суд может освободить его от этого наказания по отбытии им установленной законом части дополнительного наказания и при наличии других указанных в законе условий.
18. Применяя условно–досрочное освобождение, суд вправе возложить на осужденного обязанность, предусмотренные ч. 5 ст. 63 УК, которые должны им исполняться в течение оставшейся неотбытой части наказания, о чем должно быть указано в резолютивной части постановления суда: не менять постоянного места жительства, работы, учебы без уведомления специализированного государственного органа, осуществляющего контроль за поведением условно освобожденного, не посещать определенные места, осуществлять материальную поддержку семьи, и другие, способствующие закреплению его исправления.
19. Решая вопрос о возможности применения условно–досрочного освобождения от наказания в отношении лица, которое ранее было условно– досрочно освобождено, если условно–досрочное освобождение было отменено по основаниям, предусмотренным ч. 7 ст. 70 K970167_ УК, следует иметь в виду, что сам по себе факт отмены условно–досрочного освобождения по закону не может служить основанием для отказа в применении к осужденному условно–досрочного освобождения.
Условно–досрочное освобождение к таким лицам может быть применено после фактического отбытия ими 3/4 назначенного срока наказания.
20. Ст. 169 п. 12 УИК предусматривает, что условно–досрочно освобожденные, а также осужденные к наказанию в виде ограничения свободы, если они были направлены в исправительные учреждения, в случаях, предусмотренных законом, могут быть вновь представлены к условно– досрочному освобождению от отбытия наказания или замене неотбытой части наказания более мягким не ранее, чем по истечении одного года со дня вынесения судом решения об отмене условно–досрочного освобождения.
21. В практике судов не должны иметь место случаи как неправильного применения условно–досрочного освобождения, так и необоснованного отказа в освобождении от наказания осужденных, доказавших свое исправление.
Суды не вправе отказывать в условно–досрочном освобождении по мотивам, не предусмотренным законом, таким как: мягкость назначенного наказания, кратковременность пребывания осужденного в данном исправительном учреждении, отрицание вины осужденным, наличие в прошлом судимостей, отбывание наказания за совершение тяжкого или особо тяжкого преступления и т.д.
Действующий УК не содержит ограничений в условно–досрочном освобождении от отбывания наказания. Оно может применяться к любым лицам, в том числе и при особо опасном рецидиве, независимо от характера и тяжести совершенных преступлений.
22. В соответствии со ст. 5 УК вопрос о возможности применения или неприменения условно-досрочного освобождения от наказания и замены неотбытой части наказания более мягким должен решаться в соответствии с законом, действующим в момент применения условно–досрочного освобождения, а не с законом, действовавшим во время осуждения.
23. Постановление судьи, вынесенное по результатам рассмотрения представления об условно–досрочном освобождении, о замене неотбытой части наказания более мягким наказанием должно направляться для приобщения к делу в суд, постановивший приговор, а в отношении несовершеннолетнего также в комиссию по делам несовершеннолетних по его постоянному месту жительства.
24. Во всех случаях необходимо разъяснять условно–досрочно освобожденным последствия, предусмотренные ч. 7 ст. 70 УК, в случае совершения ими в течение неотбытого срока наказания нового преступления, нарушения общественного порядка, за которое на него может быть наложено административное взыскание, злостного уклонения от исполнения обязанностей, возложенных судом при применении условно–досрочного освобождения; кроме того, разъяснять осужденным право обжалования постановления суда в апелляционном порядке, о чем следует указывать в протоколе судебного заседания.
25. П. "а" ч. 7 ст. 70 K970167_ УК предусматривает возможность отмены условно–досрочного освобождения, если освобожденный в течение оставшейся неотбытой части наказания совершил нарушение общественного порядка, за которое на него было наложено административное взыскание, злостно уклонялся от исполнения обязанностей, возложенных на него судом при применении условно–досрочного освобождения. Данный пункт статьи дает право, но не обязывает суд отменять условно–досрочное освобождение даже при наличии указанных обстоятельств.
Отмена условно–досрочного освобождения означает возврат осужденного в места отбывания того же вида наказания, от которого он условно–досрочно освободился, для дальнейшего отбывания оставшейся неотбытой части наказания.
Отменить условно-досрочное освобождение в связи с нарушением общественного порядка, повлекшим наложение административного взыскания, или в связи со злостным уклонением от исполнения возложенных судом обязанностей суд может только по представлению уполномоченного на то специализированного государственного органа, осуществляющего контроль за поведением лица, условно–досрочно освобожденного от отбывания наказания.
Основанием для отмены условно–досрочного освобождения могут служить не любые административные правонарушения, повлекшие соответствующие взыскания, а только правонарушения, связанные с нарушением общественного порядка, предусмотренные главой 22 K010155_ Кодекса Республики Казахстан об административных правонарушениях, за которые к виновному были обоснованно применены меры административного взыскания.
Злостным уклонением от исполнения возложенных судом обязанностей следует считать нарушение более 2–х раз в течение года возложенных на условно–досрочно освобожденного обязанностей после предупреждения сделанного ему органом, осуществляющим контроль за его поведением, либо продолжительное (более 30 суток) их невыполнение.
Данное основание отмены условно–досрочного освобождения применяется судом с учетом личности и поведения осужденного в течение неотбытой части наказания, продолжительности уклонения от исполнения обязанностей и причин их неисполнения.
Неисполнение условно–досрочно освобожденным возложенных на него судом обязанностей по объективным причинам, препятствовавшим исполнению этих обязанностей, например, по болезни, не должно влечь отмены условно– досрочного освобождения.
При отмене условно–досрочного освобождения по данному основанию к исполнению обращается неотбытая часть не только основного, но и дополнительного наказания, если лицо было условно–досрочно освобождено от его отбывания.
26. Ст. 70 УК также допускает возможность отмены условно–досрочного освобождения в отношении лиц, совершивших в течение неотбытой части наказания новое неосторожное преступление. В случае отмены суд назначает наказание за новое преступление по правилам, установленным ст. 60 K970167_ УК.
Если суд не отменяет условно–досрочное освобождение, то условно– досрочно освобожденному назначается наказание за совершение нового преступления, которое он будет отбывать, будучи условно–досрочно освобожденным от наказания за первое преступление.
Совершение в течение оставшейся неотбытой части назначенного судом наказания нового умышленного преступления влечет назначение наказания по правилам, предусмотренным ст. 60 УК.
27. Постановление судьи, вынесенное по результатам рассмотрения представления об условно–досрочном освобождении и о замене неотбытой части наказания более мягким наказанием, в соответствии со ст. 403 УПК может быть обжаловано в вышестоящий суд осужденным, его защитником и опротестовано прокурором.
Жалобы, протест на постановление суда подлежат рассмотрению в апелляционном порядке, предусмотренном ст.ст. 405–409 Z970206_ УПК.
Участие осужденного в заседании апелляционной инстанции по его ходатайству обязательно в тех случаях, когда в протесте прокурора ставится вопрос об ухудшении положения осужденного.
28. Исходя из смысла ст.ст. 458, 459 УПК, вступившие в законную силу постановления, вынесенные по вопросу об условно–досрочном освобождении и о замене неотбытой части наказания более мягким, являются окончательными, и обжалованию, опротестованию в порядке надзора не подлежат.
29. В связи с принятием настоящего постановления признать утратившим силу постановление Пленума Верховного Суда Казахской ССР от 12 марта 1968 года № 2 P68002s_ с изменениями и дополнениями, внесенными постановлениями Пленума от 28 декабря 1971 года № 11 и от 29 июня 1984 года № 4 "О практике судов республики по применению законодательства об условно–досрочном освобождении от наказания и замене неотбытой части наказания более мягким наказанием". Председатель Верховного Суда Республики Казахстан Секретарь пленарного заседания, судья Верховного Суда Республики Казахстан (Специалисты: Умбетова А.М., Склярова И.В.)