ИПС "Әділет"

Қазақстан Республикасы заңнамасының өзгеруіне сәйкес және контрабанда туралы істер бойынша сот тәжірибесінде туындаған кейбір мәселелерге байланысты Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жалпы отырысы қаулы етеді:

1. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының 1997 жылғы 18 шілдедегі "Контрабанда үшін қылмыстық жауапкершілік жөніндегі заңдарды қолдану тәжірибесі туралы" N 10 қаулысына (Пленумның 1999 жылғы 30 сәуірдегі N 3 қаулысына сәйкес енгізілген өзгерістерімен) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1) 1-тармақтың бірінші абзацындағы "ҚК-тің 209-бабында" деген сөздер "Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 209-бабында (бұдан әрі - ҚК)" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 1-тармақтың үшінші абзацындағы "Қазақстан Республикасы Президентінің заң күші бар 1995 жылғы 20 шілдедегі N 2368 "Қазақстан Республикасындағы кеден ісі туралы" Жарлығымен, оған 1995 жылғы 21 желтоқсанда және 1996 жылғы 26 қаңтарда және 22 қарашада және 1997 жылғы 9 маусымда енгізілген өзгертулермен және толықтырулармен Қазақстан Республикасының 1993 жылғы 13 қаңтардағы "Қазақстан Республикасының мемлекеттік шекарасы туралы" Заңымен, оған 1996 жылғы 15 шілдеде енгізілген өзгертулермен және толықтырулармен" деген сөздер "Қазақстан Республикасының Кеден кодексі" және "Қазақстан Республикасының мемлекеттік шекарасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңдарымен" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) мынадай мазмұндағы 8-1-тармақпен толықтырылсын:

"8-1. ҚК-нің 209-бабында көзделген әрекеттерді ірі мөлшерде жасалған деп тану кезінде кедендік шекарадан кеден бақылауынан тыс немесе одан жасырын, не құжаттарды немесе кедендік теңестіру құралдарын алдап пайдалану арқылы өткізілген тауарлардың немесе өзге де заттардың бөлігінің, сондай-ақ кедендік шекара арқылы өткізудің арнайы ережелері белгіленген, декларацияланбаған не декларациялануы күмәнді тауарлардың, заттар мен құндылықтардың кедендік шекарадан өткізуге тыйым салынған немесе өткізу шектелген құнының бағасы ғана назарға алынуға тиіс.";

4) 10-тармақ мынадай мазмұндағы бірінші абзацпен толықтырылсын:

"Бірнеше адамға, соның ішінде оның өзіне де тиесілі тауарларды немесе өзге де құндылықтар мен заттарды заңсыз өткізуге қасақана ниетті адам біріккен (бірге орны ауыстырылған) контрабандалық заттардың контрабандасы үшін жауапкершілік көтеруге тиіс. Қасақана ниеті контрабандалық заттардың қалған бөлігін заңсыз өткізу бойынша басқа адамдардың әрекетін қамтымайтын, орны ауыстырылуы өзіне көрінеу заңсыз мұндай тауарлардың немесе құндылықтар мен заттардың жеке бөлігінің иесі тек оған тиесілі мүліктің контрабандасы үшін қылмыстық жауапкершілік көтереді. Сондай-ақ контрабандалық заттардың иесі болып табылмайтын, алайда ақы үшін, курьер және тағы сондайлар ретінде кеден шекарасы арқылы мұндай заттарды заңсыз орнын ауыстыруға тікелей кінәлі адамдардың әрекеті де осылай саралануға тиіс.";

5) 14-тармақ мынадай мазмұндағы төртінші, бесінші және алтыншы абзацтармен толықтырылсын:

"ҚК-нің 209, 250-баптарында көзделген қылмыстарды жасауда кінәлі деп танылған адамдардың контрабандалық тауарларды немесе өзге де құндылықтар мен заттарды ҚР кеден шекарасы арқылы көлік құралдарын пайдалана отырып заңсыз кіргізу немесе шығару фактілерін анықтау барысында контрабанда кезінде пайдаланылған көлік құралдары туралы мәселе олардың іс бойынша қылмыс қаруы ретінде заң тәртібімен белгіленген заттай дәлелдеме болып танылуына қарай шешілуге тиіс.

Көлік құралы контрабанда заттарын кеден шекарасынан кеден бақылауынан тыс алып өтудің құралы ретінде пайдаланылғанда, сондай-ақ контрабанда заттарын кеден бақылауынан жасыру үшін пайдаланылған жағдайда (әсіресе, көлік құралдарының техникалық өлшемдерін, оның жеке агрегаттары мен бөлшектерін өзгерту арқылы, жасырын орын дайындау және оған заттарды білдірмей құпиялап салып қою, осындай мақсатқа бейімделген өзге де жабдықтар орнату, контрабандалық заттарды жанармай багіне, автомашинаның астына орналастырып тасымалдау, оларды тауып алуда қиындық туғызатын өзге де әдістер мен т.с. қолдану) оны қылмыс құралы деп таныған жөн.

Көлік құралының иесі оны контрабанда қаруы ретінде пайдаланса және ол заттай дәлелдеме болып танылса көлік құралы Қылмыстық іс жүргізу кодексінің 121-бабының үшінші бөлігінің 1-тармағына сәйкес тәркіленуге жатады. Контрабанда заттары деп танылған не қылмыс қаруы ретінде пайдаланылған тауарлардың, өзге құндылықтардың немесе көлік құралдары иесінің контрабандаға қатысу және басқа адамдардың бұл мүлікті кеден шекарасы арқылы контрабанда жолымен алып өту немесе контрабанда қаруы ретінде пайдалану ниеті болмаған жағдайда мұндай мүлік тәркіленуге жатпайды.".

2. Қазақстан Республикасы Конституциясының 4-бабына сәйкес осы нормативтік қаулы қолданыстағы құқық құрамына қосылады, сондай-ақ жалпыға міндетті болып табылады әрі ресми жарияланған күннен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Жоғарғы Сотының Төрағасы
Қазақстан Республикасы
Жоғарғы Сотының судьясы,
жалпы отырыс хатшысы

В соответствии с изменениями в законодательстве и в связи с некоторыми вопросами, возникающими в судебной практике по делам о контрабанде, пленарное заседание Верховного Суда Республики Казахстан постановляет:

1. Внести в постановление Пленума Верховного Суда Республики Казахстан N 10 от 18 июля 1997 года "О практике применения законодательства об уголовной ответственности за контрабанду" следующие изменения и дополнения:

1) в абзаце первом пункта 1 слова "статьей 209 УК" заменить словами " статьей 209 Уголовного кодекса Республики Казахстан (далее - УК)";

2) в абзаце третьем пункта 1 слова "Указом Президента Республики Казахстан, имеющим силу закона, "О таможенном деле в Республике Казахстан" N 2368 от 20 июля 1995 года с изменениями и дополнениями, внесенными в него 21 декабря 1995 года, 26 января и 22 ноября 1996 года и 9 июня 1997 года, и Законом Республики Казахстан от 13 января 1993 года "О государственной границе Республики Казахстан", с изменениями и дополнениями, внесенными в него 15 июля 1996 года" заменить словами " Таможенным кодексом Республики Казахстан" и Законом Республики Казахстан "О государственной границе Республики Казахстан";

3) дополнить пунктом 8-1 следующего содержания: "8-1. При признании деяний, предусмотренных статьей 209 УК, совершенными в крупном размере, во внимание должна приниматься стоимость только той части товаров или иных предметов, которая перемещена через таможенную границу помимо или с сокрытием от таможенного контроля, либо с обманным использованием документов или средств таможенной идентификации, а также стоимость запрещенных или ограниченных к перемещению через таможенную границу товаров, вещей и ценностей, в отношении которых установлены специальные правила перемещения через таможенную границу, не декларированных или недостоверно декларированных.";

4) пункт 10 дополнить абзацем первым следующего содержания:

"Лицо, умысел которого направлен на незаконное перемещение товаров или иных ценностей и предметов, принадлежащих разным лицам, в том числе и ему самому, должно нести ответственность за контрабанду всего вместе взятого (совместно перемещаемого) объема предметов контрабанды. Владелец же отдельной части такого заведомо для него незаконно перемещаемого товара или иных ценностей и предметов, умыслом которого не охватываются действия других лиц по незаконному перемещению остальной части предметов контрабанды, несет уголовную ответственность только за контрабанду ему принадлежащего имущества. Так же должны быть квалифицированы действия лиц, хоть и не являющихся владельцами предметов контрабанды, но виновных в заведомо незаконном перемещении таких предметов через таможенную границу за плату, в качестве курьера и т.п.";

5) пункт 14 дополнить абзацами четвертым, пятым и шестым следующего содержания:

"При установлении фактов незаконного перемещения контрабандных товаров или иных ценностей и предметов путем их ввоза или вывоза через таможенную границу Республики Казахстан с использованием транспортных средств лицами, признанными виновными в совершении преступлений, предусмотренных статьями 209 , 250 УК, судьбу использованных при контрабанде транспортных средств надлежит разрешать в зависимости от того, признаны ли последние в установленном законом порядке вещественными доказательствами по делу в качестве орудий преступления.

Транспортное средство следует признавать орудием преступления, когда оно служит средством перемещения предметов контрабанды через таможенную границу помимо таможенного контроля, а также в иных случаях его использования для сокрытия предметов контрабанды от таможенного контроля (в частности, путем изменения технических параметров транспортного средства, его отдельных агрегатов и частей, перевозки предметов контрабанды в бензобаке, под днищем автомашины, устройства скрытых емкостей и оборудования транспортного средства тайниками, иными приспособлениями, затрудняющими обнаружение контрабандных предметов и т.п.).

Согласно пункту 1 части третьей статьи 121 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан, транспортное средство, использовавшееся его собственником в качестве орудия контрабанды и признанное вещественным доказательством, подлежит конфискации. В случае, когда умыслом собственника товаров, иных ценностей или транспортных средств, признанных предметами контрабанды либо использованных в качестве орудий преступления, не охватывалось соучастие в контрабанде и перемещение его имущества через таможенную границу контрабандным путем либо использование этого имущества в качестве орудия контрабанды другими лицами, такое имущество конфискации не подлежит.".

2. Согласно статье 4 Конституции Республики Казахстан настоящее нормативное постановление включается в состав действующего права, а также является общеобязательным и вводится в действие со дня официального опубликования.

Председатель Верховного Суда
Республики Казахстан
Судья Верховного Суда
Республики Казахстан,
секретарь пленарного заседания