"Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше мемлекеттердің ұзақ мерзімді тату көршілік, достық және ынтымақтастық туралы шартты ратификациялау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 26 қыркүйектегі N 887 Қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкіметі Қ АУЛЫ ЕТЕДІ:
"Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше мемлекеттердің ұзақ мерзімді тату көршілік, достық және ынтымақтастық туралы шартты ратификациялау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Жоба

Қазақстан Республикасының
Заңы

Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше мемлекеттердің ұзақ мерзімді тату көршілік, достық және ынтымақтастық туралы шартты ратификациялау туралы

Бішкекте 2007 жылғы 16 тамызда қол қойылған Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше мемлекеттердің ұзақ мерзімді тату көршілік, достық және ынтымақтастық туралы шарт ратификациялансын.

Қазақстан Республикасының
Президенті

ШАНХАЙ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ ҰЙЫМЫНА МҮШЕ
МЕМЛЕКЕТТЕРДІҢ ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ ТАТУ КӨРШІЛІК,
ДОСТЫҚ ЖӘНЕ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ ТУРАЛЫ ШАРТЫ

Бұдан әрі "Уағдаласушы Тараптар" деп аталатын Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше мемлекеттер (бұдан әрі - ШЫҰ немесе Ұйым) - Қазақстан Республикасы, Қытай Халық Республикасы, Қырғыз Республикасы, Ресей Федерациясы, Тәжікстан Республикасы, Өзбекстан Республикасы,
тату көршіліктің, достық пен ынтымақтастықтың тарихи дәнекерлерімен байланыста бола отырып;
Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының мақсаттары мен қағидаттарын, халықаралық құқықтың жалпыға бірдей танылған қағидаттары мен нормаларын, сондай-ақ 2002 жылғы 7 маусымдағы Шанхай ынтымақтастық ұйымының Хартиясын басшылыққа ала отырып;
Ұйымға мүше мемлекеттер арасындағы тату көршілік, достық пен ынтымақтастық қатынастарды нығайту мен тереңдету олардың халықтарының түпкілікті мүдделеріне жауап беретініне, ШЫҰ кеңістігінде және бүкіл дүниежүзінде бейбітшілік ісіне және дамуға жәрдемдесетініне сенімді бола отырып;
жаһандану үдерістері мемлекеттердің өзара тәуелділігін күшейтіп, соның нәтижесінде олардың қауіпсіздігі мен өркендеуі тығыз байланыса түсетінін мойындай отырып;
қазіргі заманғы сынақтар мен қауіпсіздікке төнетін қауіп-қатер жаһандық сипатта екенін және оларға тиімді қарсы тұру тек күш-жігерді біріктіру мен өзара іс-қимылдың келісілген қағидаттары мен тетіктерін ұстанғанда ғана мүмкін болады деп ұйғара отырып;
қазіргі заманғы мәдени-өркениеттік көптүрлілікті құрметтеу қажеттігін ұғына отырып;
Ұйымға мүше мемлекеттердің орнықты дамуына қолайлы жағдайлар жасау үшін әділетті де ұтымды әлемдік тәртіп орнатуға жәрдемдесу мақсатында өздерінің арасында да, және барлық мүдделі мемлекеттер мен халықаралық ұйымдар арасында да өзара тиімді ынтымақтастықты кеңейтуге әзір екендіктерін растай отырып;
бұдан әрі, осы Шарт қайсыбір мемлекеттерге және ұйымдарға қарсы бағыталмағанын және Уағдаласушы Тараптар сыртқы әлемге ашықтық қағидатын ұстанатындықтарын растай отырып;
ШЫҰ кеңістігін бейбітшілік, ынтымақтастық, гүлдену және үйлесімділік өңіріне айналдыруға ұмтыла отырып;
халықаралық қатынастарды демократияландыруға және теңдік, өзара құрметтеу, өзара сенім мен пайдалылық, блоктық және идеологиялық бөлінуден бас тарту негізінде жаһандық қауіпсіздіктің жаңа сәулетін қалыптастыруға жәрдемдесуге деген ниетті басшылыққа ала отырып;
Ұйымға мүше мемлекеттердің халықтары арасындағы достықтың ұрпақтан ұрпаққа жалғаса беруі үшін өздерінің арасындағы достық қатынастарды нығайтуға берік шешімде бола отырып;
төмендегілер туралы уағдаласты:

1—бап

Уағдаласушы Тараптар халықаралық құқықтың жалпыға бірдей танылған қағидаттары мен нормаларына сәйкес Уағдаласушы Тараптар үшін мүдделілік білдірілетін салалардағы тату көршіліктің, достық пен ынтымақтастықтың ұзақ мерзімді қатынастарын дамытады.

2—бап

Уағдаласушы Тараптар Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысын және халықаралық құқықтың жалпыға бірдей танылған қағидаттары мен нормаларын, сондай-ақ 2002 жылғы 7 маусымдағы Шанхай ынтымақтастық ұйымының Хартиясын басшылыққа ала отырып, бір-бірімен пікір алшақтығын бейбіт жолмен шешеді.

3-бап

Уағдаласушы Тараптар әрбір мемлекеттің тарихи тәжірибесі мен ұлттық ерекшеліктерін ескере отырып, бір-бірінің саяси, экономикалық, әлеуметтік және мәдени даму жолын таңдап алу құқығын құрметтейді.

4-бап

Уағдаласушы Тараптар мемлекеттік егемендік пен аумақтық тұтастық қағидаттарын құрметтей отырып, өз аумағында осы қағидаттарға қайшы келетін кез келген іс-әрекетке жол бермеу жөнінде шаралар қабылдайды.
Уағдаласушы Тараптар екінші Уағдаласушы Тараптарға қарсы бағытталған одақтарға немесе ұйымдарға қатыспайды, екінші Уағдаласушы Тараптарға қандай да бір болсын жаулық іс-әрекеттерді қолдамайды.

5—бап

Уағдаласушы Тараптар шекаралардың мызғымастық қағидаттарын құрметтейді, бір-бірімен шекараларын мәңгілік бейбітшілік пен достық шекарасына айналдыруға берік шешімдерін негізге ала отырып, шекара маңындағы аудандардағы әскери саладағы сенімді нығайтуға белсене күш салады.

6-бап

Уағдаласушы Тарап оның қауіпсіздігіне қатер төндіретін ахуал туындаған жағдайда, туындаған ахуалға барабар жауап беру үшін Ұйым шеңберінде басқа Уағдаласушы Тараптармен консультациялар өткізе алады.

7-бап

Уағдаласушы Тараптар халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікті қолдау мен нығайту үшін ШЫҰ шеңберінде күш-жігерлерін жұмылдырады, Біріккен Ұлттар Ұйымының рөлін қорғау мен арттыру, жаһандық және өңірлік тұрақтылықты қолдау, қарулануға халықаралық бақылау үдерісін ілгерілету, жаппай қырып-жоятын қаруды және оны жеткізетін құралдарды таратудың алдын алу сияқты салалардағы үйлестіру мен ынтымақтастықты нығайтады, сондай-ақ осы мәселелер бойынша тұрақты консультациялар өткізеді.

8-бап

Уағдаласушы Тараптар өздерінің ұлттық заңнамасына сәйкес және халықаралық құқықтың жалпыға бірдей танылған қағидаттары мен нормаларын, олар қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттарды сақтау негізінде терроризмге, сепаратизмге және экстремизмге, есірткі құралдарының, психотроптық заттардың және олардың прекурсорларының, қарудың заңсыз айналымына, трансұлттық қылмыстық әрекеттің басқа да түрлеріне, сондай-ақ заңсыз көші-қонға қарсы тұру жөніндегі ынтымақтастықты белсенді дамытады.
Уағдаласушы Тараптар өздерінің ұлттық заңнамасына сәйкес және олар қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттар негізінде, террорлық, сепаратистік, экстремистік іс-әрекетке, сондай-ақ өзге де қылмыстарға байланысты қылмыстар жасағаны үшін күдікті, кінәлі деп табылған немесе сотталған адамдарды іздестіру, ұстау, ұстап беру және тапсырудағы өзара іс-қимылды күшейтеді.
Уағдаласушы Тараптар мемлекеттік шекараны күзету мен кедендік бақылау, еңбек көші-қонын реттеу, қаржылық және ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету салаларындағы ынтымақтастықты дамытады.

9-бап

Уағдаласушы Тараптар Уағдаласушы Тараптардың құқық қорғау органдары мен сот билігі органдарының арасындағы байланыстар мен ынтымақтастықтың дамуына жәрдемдеседі.

10-бап

Уағдаласушы Тараптар әртүрлі нысандарда қорғаныс министрліктері желісі бойынша ынтымақтастықты дамытады.

11-бап

Уағдаласушы Тараптар өздерінің халықаралық міндеттемелеріне және ұлттық заңнамасына сәйкес адам құқықтары мен негізгі бостандықтарын іске асыруға жәрдемдесу сияқты салалардағы ынтымақтастықты дамытады.
Уағдаласушы Тараптар өздерінің халықаралық міндеттемелеріне, сондай-ақ ұлттық заңнамасына сәйкес басқа Уағдаласушы Тараптардың өз аумағында тұратын азаматтарының заңды құқықтары мен мүдделерін қамтамасыз етуге кепілдік береді, сонымен бірге бір-біріне қажетті құқықтық көмек көрсетуге жәрдемдеседі.

12-бап

Уағдаласушы Тараптар бір Уағдаласушы Тараптың екінші Уағдаласушы Тараптың аумағындағы мүлкіне қатысты бір-бірінің заңды құқықтары мен мүдделерін таниды және қорғайды.

13-бап

Уағдаласушы Тараптар теңдік пен өзара пайда негізінде экономикалық ынтымақтастықты нығайтады, сауданы дамыту, инвестицияны ынталандыру және ШЫҰ шеңберінде технологиялармен алмасу үшін қолайлы жағдайлар жасайды.
Уағдаласушы Тараптар, өз аумағында заңды шаруашылық қызметін жүргізетін екінші Уағдаласушы Тараптың заңды және жеке тұлғаларының қызметі үшін құқықтық жағдайлар жасауды, сондай-ақ өз аумағындағы осындай заңды және жеке тұлғалардың заңды құқықтары мен мүдделерін қорғауды қоса алғанда, экономикалық қызметке жәрдем көрсетеді.

14-бап

Уағдаласушы Тараптар өздері мүшелері болып табылатын халықаралық қаржы мекемелерінде, экономикалық ұйымдарда және форумдарда ынтымақтастықты дамытады, сондай-ақ осындай мекемелердің, ұйымдар мен форумдардың жарғылық ережелеріне сәйкес басқа Уағдаласушы Тараптардың осы ұйымдарға кіруі кезінде жәрдем көрсетеді.

15-бап

Уағдаласушы Тараптар өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, қаржы, энергетика, көлік, ғылыми-техникалық, инновациялық, ақпараттық, телекоммуникациялық, авиағарыштық және өзара мүдделілік білдірілетін басқа да салалардағы ынтымақтастықты дамытады, әртүрлі нысандағы өңірлік жобаларды жүзеге асыруды ынталандырады.

16-бап

Уағдаласушы Тараптар заң шығару саласындағы ынтымақтастыққа барынша жәрдемдеседі, әзірлену, қабылдану үстіндегі және қолданыстағы заңдар туралы ақпаратпен тұрақты негізде алмасады, халықаралық-құқықтық құжаттарды әзірлеудегі ынтымақтастықты жүзеге асырады.
Уағдаласушы Тараптар заң шығарушы органдар мен олардың өкілдері арасындағы байланыстар мен ынтымақтастықты көтермелейді.

17-бап

Уағдаласушы Тараптар қоршаған ортаны қорғау, экологиялық қауіпсіздікті, табиғатты ұтымды пайдалануды қамтамасыз ету саласындағы ынтымақтастықты дамытады, осы салалардағы арнайы бағдарламалар мен жобаларды әзірлеу мен іске асыру жөнінде қажетті шараларды қабылдайды.

18-бап

Уағдаласушы Тараптар табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды ескерту мен олардың зардаптарын жоюда өзара жәрдем көрсетеді.

19-бап

Уағдаласушы Тараптар мәдениет, өнер, білім, ғылым, технологиялар, денсаулық сақтау, туризм, спорт және басқа да әлеуметтік және гуманитарлық салалардағы өзара алмасулар мен ынтымақтастықты дамытады.
Уағдаласушы Тараптар мәдениет мекемелері, білім беретін, ғылыми және зерттеу мекемелері арасында тікелей байланыстар орнатуды, бірлескен ғылыми-зерттеу бағдарламалары мен жобаларын жүзеге асыруды, кадрлар даярлаудағы, студенттермен, ғалымдармен және мамандармен алмасудағы ынтымақтастықты өзара көтермелейді және қолдайды.
Уағдаласушы Тараптар екінші Уағдаласушы Тараптардың тілі мен мәдениетін зерделеу үшін қолайлы жағдайлар жасауға белсене жәрдемдеседі.

20-бап

Осы Шарт Уағдаласушы Тараптардың олар қатысушылары болып табылатын басқа халықаралық шарттар бойынша құқықтары мен міндеттемелерін қозғамайды.

21-бап

Осы Шартты орындау мақсатында Уағдаласушы Тараптар өзара мүдделілік білдірілетін нақты салаларда халықаралық шарттарды жасаса алады.

22-бап

Осы Шарттың қағидаларын түсіндіру немесе қолдануға байланысты даулар Уағдаласушы Тараптар арасындағы консультациялар мен келіссөздер жолымен шешіледі.

23-бап

Осы Шарт оған қол қоюшы Уағдаласушы Тараптардың ратификациялауына жатады.
Осы Шарт белгіленбеген мерзімге жасалады және соңғы ратификациялау грамотасы депозитарийге сақтауға тапсырылған күнінен бастап күшіне енеді.
Осы Шарт Ұйымға мүше мемлекет болып тұрған кезінде Уағдаласушы Тараптардың кез келгеніне қатысты күшінде қалады. Уағдаласушы Тараптың осы Шартқа қатысуы оның ШЫҰ-ға мүшелігі тоқтаған күннен бастап өздігінен тоқтатылады.
Осы Шарт күшіне енгеннен кейін ол Ұйымға мүше болған кез келген мемлекеттің қосылуы үшін ашық. Қосылатын мемлекет үшін осы Шарт қосылу туралы тиісті құжатты депозитарийге сақтауға тапсырған күнінен бастап отызыншы күні күшіне енеді.

24-бап

Барлық Уағдаласушы Тараптардың келісімімен осы Шартқа жеке хаттамалармен ресімделетін өзгерістер мен толықтырулар енгізілуі мүмкін.

25-бап

Осы Шарттың түпнұсқа данасы депозитарийге тапсырылады.
Осы Шарттың депозитарийі Шанхай ынтымақтастық ұйымының Хатшылығы болып табылады, ол осы Шартқа қол қойылған күннен бастап он бес күн ішінде оның куәландырылған көшірмелерін Уағдаласушы Тараптарға жібереді.

26-бап

Осы Шарт Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының 102-бабына сәйкес Біріккен Ұлттар Ұйымының Хатшылығында тіркелуге жатады.

Бішкек қаласында 2007 жылғы 16 тамызда қытай және орыс тілдерінде бір данада жасалды және де екі мәтіннің күші бірдей.

Қ азақстан Республикасы ү шін Қ ытай Халы қ Республикасы ү шін

Қырғыз Республикасы ү шін Ресей Федерациясы ү шін

Тәжікстан Республикасы ү шін Ө збекстан Республикасы үш ін

О проекте Закона Республики Казахстан "О ратификации Договора о долгосрочном добрососедстве, дружбе и сотрудничестве государств-членов Шанхайской организации сотрудничества"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 сентября 2008 года № 887

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "О ратификации Договора о долгосрочном добрососедстве, дружбе и сотрудничестве государств-членов Шанхайской организации сотрудничества".

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Проект

ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН О ратификации Договора о долгосрочном добрососедстве, дружбе и
сотрудничестве государств-членов Шанхайской организации
сотрудничества

Ратифицировать Договор о долгосрочном добрососедстве, дружбе и сотрудничестве государств-членов Шанхайской организации сотрудничества, подписанный в Бишкеке 16 августа 2007 года.

Президент
Республики Казахстан

ДОГОВОР
о долгосрочном добрососедстве, дружбе и сотрудничестве
государств-членов Шанхайской организации сотрудничества

Государства-члены Шанхайской организации сотрудничества (далее ШОС или Организация) - Республика Казахстан, Китайская Народная Республика, Кыргызская Республика, Российская Федерация, Республика Таджикистан, Республика Узбекистан, далее именуемые "Договаривающимися Сторонами";
будучи связанными историческими узами добрососедства, дружбы и сотрудничества;
руководствуясь целями и принципами Устава Организации Объединенных Наций, общепризнанными принципами и нормами международного права, а также Хартией Шанхайской организации сотрудничества от 7 июня 2002 года;
будучи убежденными в том, что укрепление и углубление отношений добрососедства, дружбы и сотрудничества между государствами-членами Организации отвечает коренным интересам их народов и способствует делу мира и развития на пространстве ШОС и во всем мире;
признавая, что процессы глобализации усиливают взаимозависимость государств, в результате чего их безопасность и процветание становятся неразрывно связанными;
полагая, что современные вызовы и угрозы безопасности носят глобальный характер и эффективно противостоять им можно, лишь объединяя усилия и придерживаясь согласованных принципов и механизмов взаимодействия;
осознавая необходимость уважения культурно-цивилизационного многообразия современного мира;
подтверждая готовность расширять взаимовыгодное сотрудничество как между собой, так и со всеми заинтересованными государствами и международными организациями в целях содействия построению справедливого и рационального миропорядка для создания благоприятных условий устойчивого развития государств-членов Организации;
подтверждая далее, что настоящий Договор не направлен против каких-либо государств и организаций, и Договаривающиеся Стороны придерживаются принципа открытости внешнему миру;
стремясь превратить пространство ШОС в регион мира, сотрудничества, процветания и гармонии;
руководствуясь намерением способствовать демократизации международных отношений и становлению новой архитектуры глобальной безопасности на основе равенства, взаимного уважения, взаимного доверия и выгоды, отказа от блокового и идеологического разделения;
будучи преисполненными решимости укреплять дружественные отношения между государствами-членами Организации, с тем чтобы дружба их народов передавалась из поколения в поколение;
договорились о нижеследующем:

Статья 1

Договаривающиеся Стороны развивают долгосрочные отношения добрососедства, дружбы и сотрудничества в областях, представляющих интерес для Договаривающихся Сторон, в соответствии с общепризнанными принципами и нормами международного права.

Статья 2

Договаривающиеся Стороны разрешают разногласия друг с другом мирным путем, руководствуясь Уставом Организации Объединенных Наций и общепризнанными принципами и нормами международного права, а также Хартией Шанхайской организации сотрудничества от 7 июня 2002 года.

Статья 3

Договаривающиеся Стороны уважают право друг друга на выбор пути политического, экономического, социального и культурного развития с учетом исторического опыта и национальных особенностей каждого государства.

Статья 4

Договаривающиеся Стороны, уважая принципы государственного суверенитета и территориальной целостности, принимают меры по недопущению на своей территории любой деятельности, противоречащей этим принципам.
Договаривающиеся Стороны не участвуют в союзах или организациях, направленных против других Договаривающихся Сторон, не поддерживают какие-либо действия, враждебные другим Договаривающимся Сторонам.

Статья 5

Договаривающиеся Стороны уважают принцип нерушимости границ, активно прилагают усилия к укреплению доверия в военной области в приграничных районах, исходя из решимости превратить границы друг с другом в границы вечного мира и дружбы.

Статья 6

Договаривающаяся Сторона в случае возникновения ситуации, ставящей под угрозу ее безопасность, может проводить консультации в рамках Организации с другими Договаривающимися Сторонами для адекватного реагирования на возникшую ситуацию.

Статья 7

Договаривающиеся Стороны прилагают усилия в рамках ШОС для поддержания и укрепления международного мира и безопасности, укрепляют координацию и сотрудничество в таких областях, как защита и повышение роли Организации Объединенных Наций, поддержание глобальной и региональной стабильности, продвижение международного процесса контроля над вооружениями, предотвращение распространения оружия массового уничтожения и средств его доставки, а также проводят регулярные консультации по этим вопросам.

Статья 8

Договаривающиеся Стороны в соответствии со своим национальным законодательством и на основе соблюдения общепризнанных принципов и норм международного права, международных договоров, участниками которых они являются, активно развивают сотрудничество по противодействию терроризму, сепаратизму и экстремизму, незаконному обороту наркотических средств, психотропных веществ и их прекурсоров, оружия, другим видам транснациональной преступной деятельности, а также незаконной миграции.
Договаривающиеся Стороны в соответствии со своим национальным законодательством и на основе международных договоров, участниками которых они являются, усиливают взаимодействие в розыске, задержании, выдаче и передаче лиц, подозреваемых, обвиняемых или осужденных за совершение преступлений, связанных с террористической, сепаратистской, экстремистской деятельностью, а также и иных преступлений.
Договаривающиеся Стороны развивают сотрудничество в области охраны государственной границы и таможенного контроля, регулирования трудовой миграции, обеспечения финансовой и информационной безопасности.

Статья 9

Договаривающиеся Стороны содействуют развитию контактов и сотрудничества между правоохранительными органами и органами судебной власти Договаривающихся Сторон.

Статья 10

Договаривающиеся Стороны развивают сотрудничество по линии министерств обороны в различных формах.

Статья 11

Договаривающиеся Стороны развивают сотрудничество в таких областях, как содействие реализации прав человека и основных свобод в соответствии со своими международными обязательствами и национальным законодательством.
Договаривающиеся Стороны в соответствии со своими международными обязательствами, а также национальным законодательством гарантируют на своей территории обеспечение законных прав и интересов проживающих на ней граждан других Договаривающихся Сторон, а также способствуют оказанию друг другу необходимой правовой помощи.

Статья 12

Договаривающиеся Стороны признают и защищают законные права и интересы друг друга в отношении имущества одной Договаривающейся Стороны, находящегося на территории другой Договаривающейся Стороны.

Статья 13

Договаривающиеся Стороны укрепляют экономическое сотрудничество на основе равноправия и взаимной выгоды, создают благоприятные условия для развития торговли, стимулирования инвестиций и обмена технологиями в рамках ШОС.
Договаривающиеся Стороны оказывают содействие экономической деятельности, включая создание правовых условий для деятельности на своей территории физических и юридических лиц другой Договаривающейся Стороны, ведущих законную хозяйственную деятельность, а также защиту на своей территории законных прав и интересов таких физических и юридических лиц.

Статья 14

Договаривающиеся Стороны развивают сотрудничество в международных финансовых учреждениях, экономических организациях и форумах, членами которых они являются, а также в соответствии с уставными положениями таких учреждений, организаций и форумов оказывают содействие при вступлении других Договаривающихся Сторон в эти организации.

Статья 15

Договаривающиеся Стороны развивают сотрудничество в сфере промышленности, сельского хозяйства, в финансовой, энергетической, транспортной, научно-технической, инновационной, информационной, телекоммуникационной, авиакосмической и других, представляющих взаимный интерес сферах, стимулируют осуществление региональных проектов в различных формах.

Статья 16

Договаривающиеся Стороны всемерно содействуют сотрудничеству в законодательной сфере, на регулярной основе обмениваются информацией о разрабатываемых, принимаемых и действующих законах, осуществляют сотрудничество в разработке международно-правовых документов.
Договаривающиеся Стороны поощряют контакты и сотрудничество между законодательными органами и их представителями.

Статья 17

Договаривающиеся Стороны развивают сотрудничество в сфере охраны окружающей среды, обеспечения экологической безопасности, рационального природопользования, принимают необходимые меры по разработке и реализации специальных программ и проектов в этих сферах.

Статья 18

Договаривающиеся Стороны оказывают взаимное содействие и помощь в предупреждении чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера и ликвидации их последствий.

Статья 19

Договаривающиеся Стороны развивают между собой обмены и сотрудничество в области культуры, искусства, образования, науки, технологий, здравоохранения, туризма, спорта и других социальных и гуманитарных сферах.
Договаривающиеся Стороны взаимно поощряют и поддерживают установление прямых связей между учреждениями культуры, образовательными, научными и исследовательскими учреждениями, осуществление совместных научно-исследовательских программ и проектов, сотрудничество в подготовке кадров, обмене студентами, учеными и специалистами.
Договаривающиеся Стороны активно способствуют созданию благоприятных условий для изучения языка и культуры других Договаривающихся Сторон.

Статья 20

Настоящий Договор не затрагивает прав и обязательств Договаривающихся Сторон по другим международным договорам, участниками которых они являются.

Статья 21

В целях выполнения настоящего Договора Договаривающиеся Стороны могут заключать международные договоры в конкретных областях, представляющих взаимный интерес.

Статья 22

Споры, связанные с толкованием или применением положений настоящего Договора, разрешаются путем консультаций и переговоров между Договаривающимися Сторонами.

Статья 23

Настоящий Договор подлежит ратификации подписавшими его Договаривающимися Сторонами.
Настоящий Договор заключается на неопределенный срок и вступает в силу с даты сдачи на хранение депозитарию последней ратификационной грамоты.
Настоящий Договор остается в силе в отношении любой из Договаривающихся Сторон, пока она является государством-членом Организации. Участие Договаривающейся Стороны в настоящем Договоре прекращается автоматически с даты прекращения ее членства в ШОС.
После вступления настоящего Договора в силу он открыт для присоединения любого государства, ставшего членом Организации. Для присоединяющегося государства настоящий Договор вступает в силу на тридцатый день с даты сдачи на хранение депозитарию соответствующего документа о присоединении.

Статья 24

В настоящий Договор с согласия всех Договаривающихся Сторон могут вноситься изменения и дополнения, оформляемые отдельными протоколами.

Статья 25

Подлинный экземпляр настоящего Договора сдается депозитарию.
Депозитарием настоящего Договора является Секретариат Шанхайской организации сотрудничества, который в течение пятнадцати дней с даты подписания настоящего Договора направляет Договаривающимся Сторонам его заверенные копии.

Статья 26

Настоящий Договор в соответствии со статьей 102 Устава Организации Объединенных Наций подлежит регистрации в Секретариате Организации Объединенных Наций.

Совершено в городе Бишкеке 16 августа 2007 года в одном экземпляре на русском и китайском языках, причем оба текста имеют одинаковую силу.

За Республику Казахстан

За Китайскую Народную Республику

За Кыргызскую Республику

За Российскую Федерацию

За Республику Таджикистан

За Республику Узбекистан