"Қазақстан Республикасының Қылмыстық, Қылмыстық іс жүргізу және Азаматтық іс жүргізу кодекстеріне сот жүйесін жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 26 желтоқсандағы N 1278 Қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
"Қазақстан Республикасының Қылмыстық, Қылмыстық іс жүргізу және Азаматтық іс жүргізу кодекстеріне сот жүйесін жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Жоба

Қазақстан Республикасының Заңы

Қазақстан Республикасының Қылмыстық, Қылмыстық іс жүргізу және Азаматтық іс жүргізу кодекстеріне сот жүйесін жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

1-бап . Қазақстан Республикасының мынадай заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:
1. 1997 жылғы 16 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., N 15-16, 211-құжат; 1998 ж., N 16, 219-құжат; N 17-18, 225-құжат; 1999 ж., N 20, 721-құжат; N 21, 774-құжат; 2000 ж, N 6, 141-құжат; 2001 ж., N 8, 53, 54-құжаттар; 2002 ж., N 4, 32, 33-құжаттар; N 10, 106-құжат; N 17, 155-құжат; N 23-24, 192-құжат; 2003 ж., N 15, 137-құжат; N 18, 142-құжат; 2004 ж., N 5, 22-құжат; N 17, 97-құжат; N 23, 139-құжат; 2005 ж., N 13, 53-құжат; N 14, 58-құжат; N 21-22, 87-құжат; 2006 ж., N 2, 19-құжат; N 3, 22-құжат; N 5-6, 31-құжат; N 8, 45-құжат; N 12, 72-құжат; N 15, 92-құжат; 2007 ж., N 1, 2-құжат; N 4, 33-құжат; N 5-6, 40-құжат; N 9, 67-құжат; N 10, 69-құжат; N 17, 140-құжат):
1) 11-бапта:
екінші бөлігі алып тасталсын;
үшінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"3. Егер адам бұрын жасаған қылмысы үшін сотталған не заңда белгіленген негіздер бойынша қылмыстық жауаптылықтан босатылған болса қылмыс бірнеше рет жасалған деп танылмайды.";
2) 58-баптың төртінші бөлігі мынадай мазмұндағы сөйлеммен
толықтырылсын:
"Егер де қылмыстардың жиынтығына кіретін қылмыс үшін өмір бойы бас бостандығынан айыру немесе өлім жазасы тағайындалатын болса, онда түпкілікті жаза өмір бойы бас бостандығынан айыру немесе тиісінше өлім жазасы түрінде тағайындалады.";
3) 59-баптың үшінші бөлігіндегі "Егер осы Кодекстің Ерекше бөлімінің бабында (бабының бөлігінде) айқындаушы белгі ретінде қылмыс жасаған адамның соттылығына сілтеме болса, сондай-ақ осы" деген сөздер "Осы" деген сөзбен ауыстырылсын;
4) 63-баптың үшінші бөлігінде:
"дейінгі" деген сөзден кейін ", ал кәмелетке толмағандарға алты айдан бір жылға дейінгі" деген сөздермен толықтырылсын;
мынадай мазмұндағы екінші абзацпен толықтырылсын:
"Кәмелетке толмағандарға шартты түрде соттау кезінде сынақ мерзімі кезеңінде кішігірім немесе орташа ауырлықтағы қылмысты қайталап жасаған кезде де шартты түрде соттауды қолдануға болады.";
5) 64-бапта:
төртінші бөліктегі "ауырлықты қасақана қылмыс" деген сөздер "ауырлықтағы қасақана қылмыс, ал шартты түрде сотталған кәмелетке толмаған адам кішігірім, орташа ауырлықтағы қылмыс жасаған" деген сөздермен ауыстырылсын;
бесінші бөліктегі "аса ауыр қылмыс" деген сөздерден кейін ", ал кәмелетке толмаған адам ауыр немесе аса ауыр қылмыс" деген сөздермен толықтырылсын;
6) 72-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Сотталған жүкті әйелдерге жазаны өтеуді сот бір жылға дейін кейінге қалдыруы мүмкін. Жас балалары бар сотталған әйелдерге жазаның орындалуын сот бала он төрт жасқа толғанға дейін кейінге қалдыруы мүмкін. Жеке адамға қарсы ауыр немесе аса ауыр қылмысы үшін бес жылдан астам мерзімге бас бостандығынан айыруға сотталған жүкті әйелдерге және жас балалары бар әйелдерге жазаны өтеу кейінге қалдырылмайды.";
7) 77-бапта:
бірінші бөліктегі "қылмыстың әлденеше рет қайталануы, қылмысты қайталау кезінде" деген сөздер "қылмыстың қайталануын анықтау" деген сөздермен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы 4-1 және 4-2-бөліктермен толықтырылсын:
"4-1. Егер соттың үкімі бойынша адамға негізгі жазамен қатар қосымша жаза тағайындалса, онда соттылықтың жойылу мерзімі негізгі және қосымша жаза өтелген кезден бастап есептеледі.
4-2. Адам әртүрлі ауырлықтағы санатқа жататын қылмыстар үшін қылмыстардың жиынтығы немесе үкімдердің жиынтығы бойынша сотталған кезде соттылық әр қылмыс үшін жеке жойылады, бұл ретте жойылу мерзімі қылмыстардың жиынтығы немесе үкімдердің жиынтығы бойынша жазаны өтеген кезден бастап есептеледі.";
8) 96-бабы екінші бөлігінің тармағындағы "осы Кодекстің 97-100-баптарында көзделген әрекеттерді қоспағанда, бұрын адам өлтірген адам жасаған адам өлтіру" деген сөздер "бірнеше рет жасалса" деген сөздермен ауыстырылсын;
9) 103-бабы екінші бөлігінің к) тармағындағы "немесе оны бұрын осы Кодекстің 96-бабында көзделген кісі өлтіруді жасаса" деген сөздер алып тасталсын;
10) 104-бабы екінші бөлігінің ж) тармағындағы "немесе бұрын осы Кодекстің 96-бабында көзделген денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтірген немесе кісі өлтірген адам жасаса" деген сөздер алып тасталсын;
11) 117-баптың үшінші бөлігіндегі "Заңсыз аборт жасағаны үшін бұрын сотталған адам жасаған дәл сол әрекет" деген сөздер "Нақ сол әрекет бірнеше рет жасалса" деген сөздермен ауыстырылсын;
12) 120-бабы екінші бөлігінің г) тармағындағы "немесе бұрын нәпсі құмарлық сипаттағы зорлау әрекеттерін жасаған адам" деген сөздер алып тасталсын;
13) 121-бабы екінші бөлігінің г) тармағындағы "жасалған немесе бұрын зорлау жасаған адам" деген сөздер алып тасталсын;
14) 170-баптың екінші бөлігіндегі "топпен жасалған, сол сияқты бұрын осы бап бойынша сотталған адам" деген сөздер "топ жасаған" деген сөздермен ауыстырылсын;
15) 175-бапта:
үшінші бөліктің в) тармағы алып тасталсын;
Ескертулердегі:
үшінші және төртінші бөліктер алып тасталсын;
бесінші бөліктегі "Меншік құқығында ұйымға тиесілі немесе оның қарамағындағы бөтен" деген сөздер "Бөтен" деген сөзбен ауыстырылсын;
16) 176 және 177-баптарда:
үшінші бөліктерінің в) тармақтары алып тасталсын;
17) 178-бапта:
үшінші бөліктің в) тармағы алып тасталсын;
18) 179-бапта:
үшінші бөліктің г) тармағы алып тасталсын;
19) 181-бапта:
үшінші бөліктің г) тармағы алып тасталсын;
20) 183-бабы екінші бөлігінің в) тармағындағы "ұрлық, қорқытып алу, көрінеу қылмыстық жолмен табылған мүлікті сатып алғаны немесе сатқаны үшін бұрын сотталған адам" деген сөздер "бірнеше рет" деген сөздермен ауыстырылсын;
21) 190-баптың екінші бөлігінің в) тармағындағы "заңсыз кәсіпкерлігі немесе заңсыз банктік қызметі үшін бұрын сотталған адам" деген сөздер "бірнеше рет" деген сөздермен ауыстырылсын;
22) 191-баптың екінші бөлігінің в) тармағындағы "заңсыз банктік қызмет немесе заңсыз кәсіпкерлік үшін бұрын сотталған адам" деген сөздер "бірнеше рет" деген сөздермен ауыстырылсын;
23) 221-баптың екінші бөлігіндегі "Бұрын салық төлеуден жалтарғаны үшін сотталған адам жасаған" деген сөздер "Бірнеше рет жасалған" деген сөздермен ауыстырылсын;
24) 223-баптың екінші бөлігінің а) тармағындағы "тұтынушыларды алдағаны үшін бұрын сотталған адам" деген сөздер "бірнеше рет жасаса" деген сөздермен ауыстырылсын;
25) 227-1-бабы үшінші бөлігінің в) тармағы алып тасталсын;
26) 248-баптағы ескерту алып тасталсын;
27) 257-бабы екінші бөлігінің в) тармағындағы "бұзақылық үшін бұрын сотталған адам" деген сөздер "бірнеше рет" деген сөздермен ауыстырылсын;
28) 270-баптың екінші бөлігіндегі ", сол сияқты жезөкшелікпен айналысуға тартқаны, не притондар ұйымдастырғаны немесе ұстағаны, не жеңгетайлық жасағаны үшін бұрын сотталған адам жасаған" деген сөздер "жасаған не бірнеше рет жасалған" деген сөздермен ауыстырылсын;
29) 271-баптың екінші бөлігіндегі ", сол сияқты притондар ұйымдастырғаны немесе ұстағаны, не жеңгетайлық жасағаны, не жезөкшелікпен айналысуға тартқаны үшін бұрын сотталған адам жасаған" деген сөздер "жасаған не бірнеше рет жасалған" деген сөздермен ауыстырылсын;
2. 1997 жылғы 13 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., N 23, 335-құжат; 1998 ж., N 23, 416-құжат; 2000 ж., N 3-4, 66-құжат; N 6, 141-құжат; 2001 ж., N 8, 53-құжат; N 15-16, 239-құжат; N 17-18, 245-құжат; N 21-22, 281-құжат; 2002 ж., N 4, 32, 33-құжаттар; N 17, 155-құжат; N 23-24, 192-құжат; 2003 ж., N 18, 142-құжат; 2004 ж., N 5, 22-құжат; N 23, 139-құжат; N 24, 153, 154, 156-құжаттар; 2005 ж., N 13, 53-құжат; N 21-22, 87-құжат; N 24, 123-құжат; 2006 ж., N 2, 19-құжат; N 5-6, 31-құжат; N 12, 72-құжат; 2007 ж., N 1, 2-құжат; N 5-6, 40-құжат; N 10, 69-құжат; N 13, 99-құжат):
1) 7-баптың 39) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
"39) "өтініш жасау" - тараптың немесе мәлімдеушінің қылмыстық процесті жүргізуші органға арналған өтініші, ал қадағалау сатысында - қадағалау іс жүргізуін қозғау және заңды күшіне енген сот актісін қайта қарау туралы арыз;";
2) 24-бапта:
үшінші бөліктің екінші сөйлемі алып тасталсын;
мынадай мазмұндағы 3-1-бөлікпен толықтырылсын:
"3-1. Осы Кодекстің 361-бабының екінші бөлігінде көзделген жағдайларды қоспағанда, сот істегі бар және сот отырысында тараптар табыс еткен дәлелдемелерді зерттеу қажеттілігі мен жеткіліктілігі мәселелері бойынша тараптардың пікірімен байланысты емес";
төртінші бөліктің екінші сөйлеміндегі "мәлімдемелерді" деген сөзден кейін ", сондай-ақ дәлелдемелер ретінде іс материалдарын жинақтау және бекіту кезінде тергеудің рұқсат етілмеген тәсілдерін қолданылғаны туралы мәлімдемелерді" деген сөздермен толықтырылсын;
3) 42-баптағы "күннен" деген сөз "тәуліктен" деген сөзбен ауыстырылсын;
4) 57-баптың үшінші бөлігінің екінші абзацындағы "Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты" деген сөздер "Жоғарғы Сот" деген сөздермен ауыстырылсын;
бесінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:
"қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттар, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттар, кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттар, гарнизондардың әскери соттары жүзеге асырады.";
5) 58 және 59-баптар мынадай редакцияда жазылсын:
"58-бап. Соттың құрамы
1. Бірінші сатыдағы соттарда қылмыстық істерді қарауды судья жеке-дара, ал аса ауыр қылмыстар жөніндегі істерді айыпталушының өтініші бойынша бір судья және он алқабилер құрамында жүзеге асырады.
2. Апелляциялық тәртіппен қылмыстық істі қарауды судья жеке-дара жүзеге асырады.
3. Кассациялық сатыда кассациялық шағымдар, наразылықтар бойынша істерді қарауды кемінде үш судья құрамындағы алқа жүзеге асырады.
4. Жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша істерді қараған кезде тиісті соттың құрамы осы баптың ережелеріне сәйкес айқындалады.
5. Үкімді орындау кезінде туындайтын мәселелерді және есі кіресілі-шығасылы адамдарға медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы істерді қарауды тиісті соттың судьясы жеке-дара жүзеге асырады.";
59-бап. Соттың өкілеттігі
1. Сот билігінің иесі ретіндегі соттың өкілеттігі заңмен айқындалады.
2. Тек соттың ғана:
1) адамды қылмыстың жасалуына айыпты деп тануға және оған жаза тағайындауға;
2) адамға медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын не мәжбүрлеп тәрбиелік ықпал ету шараларын қолдануға;
3) төмен тұрған сот қабылдаған шешімнің күшін жоюға немесе оны өзгертуге;
4) тергеушінің, анықтау органының, прокурордың күдіктіге, айыпталушыға қатысты таңдаған үйде қамауда ұстау, қамауға алу түріндегі бұлтартпау шараларын немесе олардың мерзімін ұзартуды санкциялауға;
5) жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша сот актілерін қайта қарауға құқығы бар.
3. Осы Кодексте көзделген жағдайлар мен тәртіпте сот:
қылмыстық қудалау органдарының шешімдері мен әрекеттеріне (әрекетсіздіктеріне) шағымдарды қарайды;
әкімшілік жазаға тартады;
жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша іс жүргізуді жаңғыртуға негіздердің болмауына байланысты қозғалған іс жүргізуді қысқарту туралы прокурордың қаулысына шағымдарды қарайды;
үкімнің орындалуына байланысты мәселелерді қарайды.
4. Егер сотта істің қаралуы кезінде қылмыс жасауға ықпал еткен мән-жайлар, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының бұзылуы, сондай-ақ анықтау, алдын ала тергеу барысында немесе істі төменгі тұрған соттың қарауы кезінде жол берілген басқа да заң бұзушылықтар анықталса, сот тиісті ұйымдардың немесе тұлғалардың назарын қажетті шаралар қабылдауды талап ететін заңды бұзудың аталған мән-жайлары мен фактілеріне аударатын жеке қаулы шығарады. Егер сот мұны қажет деп тапса, басқа да жағдайларда жеке қаулы шығаруға құқылы.
5. Қылмыстар құрамын құрайтын әрекеттердің жасалу фактілері анықталған кезде сот заңда көзделген шараларды қабылдау үшін тиісті прокурордың атына жеке қаулы шығарады.";
6) 69-баптың бірінші бөлігінде:
бірінші сөйлемдегі "не өзіне қатысты сотта жеке айыптайтын қылмыстық іс қозғалған адам," деген сөздер алып тасталсын;
бірінші бөлігіндегі екінші сөйлем мынадай редакцияда жазылсын:
"Сотқа берілген, ал жеке айыптау істері бойынша оған қатысты шағымды сот өзінің іс жүргізуіне қабылдаған айыпталушы - сотталушы, өзіне қатысты айыптау үкімі шығарылған айыпталушы - сотталған адам, өзіне қатысты ақтау үкімі шығарылған айыпталушы - ақталған адам деп аталады.";
7) 90-баптың бірінші бөлігінің 2) тармағындағы "прокурордың" деген сөзден кейін ", тергеу мен анықтау органдарының" деген сөздермен толықтырылсын;
8) 109-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"109-бап. Прокурордың, тергеу және анықтау органдарының әрекеттері мен шешімдеріне шағымдарды сотта қарау тәртібі
1. Егер көрсетілген әрекеттердің (шешімдердің) заңдылығын тексеруді сотта талқылау сатысына дейін кейінге қалдыру адам мен азаматтың қысым жасалған құқықтары мен бостандықтарын қалпына келтіру мүмкін болмаса немесе қиындатса, прокурордың, тергеу және анықтау органдарының әрекеттерімен және шешімдерімен жеке құқықтары мен бостандықтары қозғалған тұлға сотқа қылмыс туралы арызды қабылдаудан бас тарту жөніндегі шағыммен, сондай-ақ қылмыстық істі қозғаудан, тоқтата тұрудан және қысқартудан бас тартқан, тінту жүргізілген және/немесе мүлікті алған, оған тыйым салған кезде заңның бұзылғанына жүгінуге құқылы. Шағым тиісті шешіммен нақты танысқаннан кейін не уәкілетті прокурор осыған ұқсас шағымды қанағаттандырусыз қалдырған жағдайда ғана сотқа беріледі.
2. Қылмыстық қудалау органдарының қаулыларына шағымды тексерген кезде сот осы Кодекске сәйкес қылмыстық істі мәні бойынша шешу кезінде сотта қарау нысанасы болып табылатын мәселелерді шешпеуге тиіс.
Сотта тексеру шектері осы баптың 1-бөлігінде көрсетілген әрекеттерді жасаған және шешімдерді қабылдаған кезде заң нормаларының сақталғанын анықтаумен шектеледі.
4. Шағым келтіру шағымдалып отырған әрекетті жүргізуді және
шағымдалып отырған шешімнің орындалуын тоқтатпайды.
5. Шағымды қылмыстық процесті жүргізетін органның орналасқан жері бойынша тұлға келіспеген шешіммен танысқан күннен бастап он бес тәуліктің ішінде не сол мерзімде прокурордың атына берілген шағымды қанағаттандырудан бас тарту туралы прокурордың хабарламасын алғаннан кейін немесе егер жауап алынбаса прокурорға шағым берілгеннен кейін он бес күн өткен күннен бастап сотқа берілуі мүмкін.
6. Шағымды судья жеке-дара прокурордың, егер олар қылмыстық іске қатысса, арыз берушінің және оның қорғаушысының, заңды өкілінің немесе өкілінің, мүдделері шағымдалатын әрекетпен (әрекетсіздікпен) және шешіммен тікелей қозғалатын өзге де тұлғалардың қатысуымен, ол келіп түскен кезден бастап он тәуліктің ішінде жабық отырыста қарайды. Егер судья аталған адамдардың келуін міндетті деп танымаса, олардың сот отырысына келмеуі шағымды қарауға кедергі болмайды. Әрекеттері (әрекетсіздігі) мен шешімдеріне шағым келтірілген лауазымды тұлғалар мұндай әрекеттерді (әрекетсіздікті) жасау үшін негіз болған материалдарды сотқа үш тәулік ішінде табыс етуге міндетті.
7. Сот отырысы басталғанда судья қандай шағымның қаралатынын хабарлайды, келген тұлғаларға олардың құқықтары мен міндеттерін түсіндіреді. Содан кейін, егер сот отырысына арыз беруші қатысса, шағымды негіздейді, содан кейін келген басқа да тұлғалар тыңдалады.
8. Шағымды қарау нәтижелері бойынша судья мынадай:
1) заңсыз деп танылған іс жүргізу шешімін бұзу туралы;
2) тиісті лауазымды тұлғаның әрекеттің (әрекетсіздігін) заңсыз немесе негізсіз деп тану туралы және оның жіберген бұзушылықты жоюға міндеттілігі туралы;
3) прокурорға азаматтың немесе ұйымның құқықтары мен заңды мүдделерінің бұзылуын жою міндетін жүктеу туралы;
4) шағымды қанағаттандырусыз қалдыру туралы қаулылардың бірін шығарады.
9. Судьяның осы баптың ережелеріне сәйкес шығарған қаулысына судья қаулы шығарған сот арқылы облыстық және оған теңестірілген сотқа осы баптың бірінші бөлігінде көрсетілген тұлғалар ол жарияланған сәттен бастап үш тәуліктің ішінде шағым келтіруі, сондай-ақ прокурордың наразылығы берілуі мүмкін. Шағымдану мерзімі өткеннен кейін осы баптың бірінші бөлігінде көрсетілген тұлғалар мен прокурор хабардар етіле отырып, іс шағыммен, наразылықпен облыстық немесе оған теңестірілген сотқа жіберіледі. Облыстық немесе оған теңестірілген соттың судьясы осы баптың үшінші, төртінші және бесінші бөліктерінде көзделген ережелер мен мерзімдерді сақтай отырып, шағымды, наразылықты қарайды және мынадай: шағымды, наразылықты қанағаттандырусыз қалдыру және аудандық немесе оған теңестірілген сот судьясының қаулысын өзгеріссіз қалдыру туралы; шағымды, наразылықты қанағаттандыру және аудандық немесе оған теңестірілген соттың қаулысын бұзу туралы шешімдердің бірін шығарады.";
9) 121-бап мынадай мазмұндағы төртінші бөлікпен толықтырылсын:
"4. Соттың, прокуратура, алдын-ала тергеу, анықтау және сот сараптамасы органдарының қылмыстық істер бойынша заттай дәлелдемелерді, құжаттарды алу, есепке алу, сақтау, беру және жою тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.";
10) 125-баптың үшінші бөлігіндегі "күн" деген сөз "тәулік" деген сөзбен ауыстырылсын;
11) 290-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"290-бап. Аудандық және оған теңестірілген соттың соттауына жататын қылмыстық істер
1. Аудандық және оған теңестірілген соттар бірінші сатыдағы сот ретінде іс-қимыл жасайды.
2. Мамандандырылған соттардың соттауына жатқызылған қылмыстық істерді қоспағанда, барлық қылмыстық істер аудандық және оған теңестірілген соттың соттауына жатады.
3. Аудандық соттар қылмыстық процестің сотқа дейінгі сатысында қылмыстық іс бойынша іс жүргізуді жүзеге асыратын анықтаушының, анықтау органының, тергеушінің, алып-ала тергеу және анықтау іс жүргізуі кезінде заңдардың орындалуын қадағалайтын прокурордың шешімдері мен әрекеттеріне шағымдарды қарайды, тергеушінің, анықтау органының күдіктіге, айыпталушыға қатысты таңдаған үйде қамауда ұстау, қамауға алу түріндегі бұлтартпау шараларын, олардың мерзімдерін ұзартуды санкциялайды.
4. Үкімді орындау сатысында аудандық және оларға теңестірілген соттар осы Кодекстің 452-453-баптарында көрсетілген мәселелерді олардың соттылығына жататын істер бойынша қарайды.
5. Осы Кодекспен көзделген жағдайларда аудандық және оларға теңестірілген соттар өздерінің соттылығына жататын істер бойынша прокурордың жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша іс жүргізуді жаңғыртуға негіздердің болмауына байланысты қозғалған іс жүргізуді қысқарту туралы қаулысына келтірілген шағымдарды және жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша істерді қарайды.";
12) 290-1-баптың бірінші бөлігінде:
1) тармақтағы "облыстық және оған теңестірілген соттың" деген сөздер "қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттың, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттың және гарнизондардың әскери сотының" деген сөздермен ауыстырылсын;
2) тармақтағы:
"және үшінші бөлігінің в) тармағында" деген сөздер алып тасталсын;
"133" деген цифрдан кейін "(бірінші-үшінші бөліктерінде)" деген сөздермен толықтырылсын;
13) мынадай мазмұндағы 290-2, 290-3-баптармен толықтырылсын:
"290-2-бап. Қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттың соттауына жатқызылған қылмыстық істер
1. Қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттар бірінші сатыдағы сот ретінде іс-қимыл жасайды.
2. Қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттардың соттауына жатқызылған істерді қоспағанда, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың соттауына аса ауыр қылмыстар туралы қылмыстық істер жатады.
3. Қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттар үкімді орындау сатысында олардың соттауына жатқызылған істер бойынша осы кодекстің 452-453-баптарында көрсетілген мәселелерді қарайды.
4. Осы Кодекспен көзделген жағдайларда қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттар өздерінің соттауына жатқызылған істер бойынша прокурордың іс бойынша жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша іс жүргізуді жаңғыртуға негіздердің болмауына байланысты қозғалған іс жүргізуді қысқарту туралы қаулысына келтірілген шағымдарды және жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша істерді қарайды.
290-3-бап. Қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттарының және гарнизондардың әскери соттарының соттауына жатқызылған қылмыстық істер
1. Қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттары және гарнизондардың әскери соттары бірінші сатыдағы сот ретінде іс-қимыл жасайды.
2. Қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттың соттауына:
1) Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 16-тарауында
көзделген аса ауыр әскери қылмыстар туралы;
2) Қарулы Күштерде, басқа да әскерлерде және әскери құрылымдарда шақыру немесе келісім-шарт бойынша әскери қызмет өткеріп жүрген әскери қызметшілер; әскери жиындардан өту кезінде запастағы азаматтар; өздерінің қызметтік міндеттерін орындауға байланысты немесе осы бөлімдер, құрамалар және мекемелер орналасқан жерде әскери бөлімдердің, құрамалардың, мекемелердің азаматтық қызметтегі адамдары жасаған басқа да аса ауыр қылмыстар туралы қылмыстық істерді қарайды.
3. Қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттың соттауына жатқызылған істерді қоспағанда, гарнизондардың әскери соттарының соттауына:
1) Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 16-тарауында көзделген әскери қылмыстар туралы;
2) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, Қазақстан Республикасының басқа да әскерлерінде және әскери құрылымдарында шақыру немесе келісім-шарт бойынша әскери қызмет өткеріп жүрген әскери қызметшілер; әскери жиындардан өту кезінде запастағы азаматтар; өздерінің қызметтік міндеттерін орындауға байланысты немесе осы бөлімдер, құрамалар және мекемелер орналасқан жерде әскери бөлімдердің, құрамалардың, мекемелердің азаматтық қызметтегі адамдары жасаған басқа да қылмыстар туралы қылмыстық істерді қарайды.
4. Қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттар және гарнизондардың әскери соттары үкімдерді орындау сатысында олардың соттауына жатқызылған істер бойынша осы Кодекстің 452-453-баптарында көрсетілген мәселелерді қарайды.
5. Осы Кодекспен көзделген жағдайларда, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттар және гарнизондардың әскери соттары өздерінің соттауына жатқызылған істер бойынша, прокурордың іс бойынша жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша іс жүргізуді жаңғыртуға негіздердің болмауына байланысты қозғалған іс жүргізуді қысқарту туралы қаулысына шағымдарды және жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша істерді қарайды.";
14) 291-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"291-бап. Облыстық және оған теңестірілген соттың соттауына жатқызылған қылмыстық істер
1. Облыстық және оған теңестірілген сот апелляциялық және
кассациялық сот ретінде іс-қимыл жасайды.
2. Облыстық және оған теңестірілген сот апелляциялық тәртіппен аудандық және оларға теңестірілген соттардың, кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың, сондай-ақ қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың судьясы істі жеке-дара қараған кезде шығарған заңды күшіне енбеген үкімдеріне және қаулыларына берілген апелляциялық (жеке) шағымдар, наразылықтар бойынша істерді қарайды.
3. Облыстық және оған теңестірілген сот кассациялық тәртіппен қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың істі алқабилердің қатысуымен қараған кезде шығарған заңды күшіне енбеген үкімдеріне және қаулыларына, сондай-ақ осы Кодекстің 423-бабының үшінші белігінде көрсетілген қаулыларды қоспағанда, облыстық және оған теңестірілген соттың істі апелляциялық тәртіппен қараған кезде шығарған үкімдері мен қаулыларына келтірілген кассациялық (жеке) шағымдар, наразылықтар бойынша істерді қарайды.
4. Облыстық және оған теңестірілген соттар қылмыстық процестің сотқа дейінгі сатысында апелляциялық тәртіппен қылмыстық қудалау органының әрекеттері мен шешімдеріне шағымдарды қараған кезде, тергеушінің, анықтау органының күдіктіге, айыпталушыға қатысты таңдаған үйде қамауда ұстау, қамауға алу түріндегі бұлтартпау шараларын, олардың мерзімін ұзартуды санкциялау туралы мәселелерді қараған кезде шығарған аудандық және оған теңестірілген соттардың қаулыларына жеке шағымдарды, наразылықтарды қарайды.
5. Үкімді орындау сатысында облыстық және оған теңестірілген соттар апелляциялық тәртіппен бірінші сатыдағы соттардың осы Кодекстің 452-453-баптарында көрсетілген мәселелерді қараған кезде шығарған қаулыларына жеке шағымдарды, наразылықтарды қарайды.
6. Осы Кодексте көзделген жағдайларда облыстық және оған
теңестірілген соттар прокурордың іс бойынша жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша іс жүргізуді жаңғыртуға негіздердің болмауына байланысты қозғалған іс жүргізуді қысқарту туралы қаулысына келтірілген шағымдарды және жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша істерді қарайды.";
15) мынадай мазмұндағы 291-1-баппен толықтырылсын:
"291-1-бап. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы істерді қарау
1. Қылмыстық заңмен тыйым салынған әрекетті есі кіресілі-шығасылы күйінде жасаған не оны жасағаннан кейін жүйке ауруына ұшыраған адамдарға медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы істерді осы Кодекстің 290, 290-1, 290-2, 290-3-баптарына белгіленген соттылықтарға сәйкес бірінші сатыдағы сот қарайды.";
16) 292 және 293-баптар мынадай редакцияда жазылсын:
"292-бап. Жоғарғы Соттан соттауына жатқызылған қылмыстық істер
1. Жоғарғы Сот қадағалау сатысындағы сот ретінде іс-қимыл жасап:
1) аудандық және оларға теңестірілген соттардың, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттардың, кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың, гарнизондардың әскери соттарының заңды күшіне енген үкімдері мен қаулыларына;
2) облыстық және оларға теңестірілген соттардың істерді апелляциялық тәртіппен қараған кезде шығарған заңды күшіне енген үкімдері мен қаулыларына;
3) облыстық және оларға теңестірілген соттардың істерді кассациялық тәртіппен қараған кезде шығарған заңды күшіне енген қаулыларына келтірген тараптардың өтініштері мен прокурордың наразылықтары бойынша істерді қарайды.
2. Жоғарғы Соттың жалпы отырысы осы Кодекстің 458-бабының үшінші бөлігінде көрсетілген негіздер бойынша Жоғарғы Сот алқасының қаулысына Жоғарғы Сот Төрағасының ұсынысы немесе Бас прокурордың наразылығы бойынша істерді қарайды.
3. Осы Кодекспен көзделген жағдайларда, Жоғарғы Сот прокурордың іс бойынша жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша іс жүргізуді жаңғыртуға негіздердің болмауына байланысты қозғалған іс жүргізуді қысқарту туралы қаулысына шағымды қарайды және жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша істерді қарайды.
293-бап. Әскери соттың соттауына жататын істер
1. Әскери сот апелляциялық және кассациялық сатыдағы сот ретінде іс-қимыл жасайды.
2. Әскери сот апелляциялық тәртіппен гарнизондардың әскери соттарының, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттардың судьясы істерді жеке-дара қараған кезде шығарған заңды күшіне енбеген үкімдері мен қаулыларына апелляциялық (жеке) шағымдар, наразылықтар бойынша істерді қарайды.
3. Әскери сот кассациялық тәртіппен қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттардың істерді алқабилердің қатысуымен қараған кезде шығарған заңды күшіне енбеген үкімдері мен қаулыларына, сондай-ақ осы Кодекстің 423-бабының үшінші бөлігінде көрсетілген қаулыларды қоспағанда, Әскери соттың істі апелляциялық тәртіппен қараған кезде шығарған үкімдері мен қаулыларына келтірілген кассациялық (жеке) шағымдар, наразылықтар бойынша қарайды.
4. Осы Кодекспен көзделген жағдайларда, Әскери сот олардың соттауына жатқызылған істер бойынша прокурордың іс бойынша жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша іс жүргізуді жаңғыртуға негіздердің болмауына байланысты қозғалған іс жүргізуді қысқарту туралы қаулысына келтірілген шағымдарды және жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша істерді қарайды.";
17) 295-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"295-бап. Қылмыстық істерді біріктіру кезінде соттылықты белгілеу
Бір адамды немесе адамдар тобын бірнеше қылмыстар жасағаны үшін айыптау кезінде олардың кемінде біреуі аса ауыр қылмыс санатына жатқызылса, істі қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сот қарайды, ал осы Кодекстің 290-3-бабында көрсетілген істі қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери сот қарайды.
Аса ауыр қылмыстар санатына жатқызылмайтын қылмыс бірігіп жасалған жағдайда және істі жеке іс жүргізуге бөлу мүмкін болмаған кезде істерді:
егер қатысушылар арасында әскери қызметкер болмаса, қатысушылардың кемінде біреуі кәмелетке толмаған болып табылатын істерді кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сот;
қатысушылардың кемінде біреуі әскери қызметкер немесе осы Кодекстің 290-3-бабында көрсетілген басқа тұлға болып табылатын істерді мамандандырылған әскери сот қарайды.";
18) 296-баптың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
"3. Егер істің қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттың, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттың немесе кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттың немесе гарнизондардың әскери сотының соттылығына жататындығы анықталса, ол барлық жағдайларда соттылығы бойынша жіберілуге тиіс";
19) 301-бапта:
301-баптың бірінші бөлігіндегі "тараптардың қатысуымен" деген сөздерден кейін "аса ауыр қылмыстар туралы істер бойынша, сондай-ақ басқа да істер бойынша" деген сөздермен толықтырылсын;
мынадай мазмұндағы 3-1-бөлікпен толықтырылсын:
"3-1. Алдын ала тыңдау барысында судья аса ауыр қылмыс жасағаны үшін айыпталған сотталушыдан оның ісін алқабилердің қатысуымен қарау туралы өтінішінің бар-жоғын анықтайды.";
20) 312-бапта:
бірінші бөліктегі "немесе судьялардың сол бір құрамы" деген сөздер алып тасталсын;
екінші бөліктегі "Судьялардың бірінің" деген сөздер "Судьяның" деген сөзбен ауыстырылсын;
21) 313-бапта:
бірінші бөліктегі "алқалы" деген сөз алып тасталсын;
екінші бөлікте:
бірінші сөйлемдегі "судьялардың бірі" деген сөздер "судья" деген сөзбен ауыстырылсын;
үшінші сөйлемдегі "судьялардың бірі шығып қалған жағдайда соттың құрамына кірген" деген сөздер "алдыңғы судья шығып қалған" деген сөздермен ауыстырылсын;
22) 314-бапта:
бірінші бөліктегі "осы соттың төрағасы немесе оны сот төрағасы тапсырған" деген сөздер "істі қарау тапсырылған" деген сөздермен ауыстырылсын;
екінші бөлік алып тасталсын;
23) 328-бапта:
екінші бөлікте:
"стенография" деген сөзден кейін "және (немесе) аудио, бейне жазба" деген сөздермен толықтырылсын;
алтыншы бөліктегі "дыбыс жазбасы" деген сөздер "аудио жазбасы" деген сөздермен ауыстырылсын;
жетінші бөліктегі "хабарлауға" деген сөзден кейін ", онымен және аудио, бейне жазбалардың материалдарымен" деген сөздермен толықтырылсын;
сегізінші бөліктегі "өз айғақтарының жазылуымен" деген сөздер "өз жауаптарымен және аудио, бейнежазба материалдарындағы жазулармен" деген сөздермен ауыстырылсын;
24) 331-бап мынадай мазмұндағы екінші абзацпен толықтырылсын:
"Сот отырысында аудио, бейнежазбаларды, кино суреттерді пайдаланған кезде төрағалық етуші ол жөнінде хабарлайды.";
25) 338-баптың бірінші бөлігіндегі "немесе судьялардың бірінен" деген сөздер алып тасталсын;
26) 351-баптың үшінші бөлігіндегі "Судьялар", "сұрақ" деген сөздер тиісінше "Төрағалық етуші", "сұрақтар" деген сөздермен ауыстырылсын;
27) 370-бапта:
тақырыбы және бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
"370-бап. Үкім шығару құпиясы
1. Істі қараған судья үкімді оған қандай болмасын ықпал ету мүмкіндігін болдырмайтын жағдайда шығарады. Үкім шығару кезінде өзге адамдардың, соның ішінде запастағы судьяның болуына жол берілмейді.";
екінші бөліктегі "сот (судья)" деген сөздер "судья" деген сөзбен ауыстырылсын;
үшінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"3. Үкім жарияланғанға дейін судья іс бойынша шешімді айқындайтын өз пікірі мен пайымдауын жария етуге құқығы жоқ.";
28) 372-бапта:
екінші бөліктегі "және іс құрамында үш судья бар сотта қаралса," деген сөздер алып тасталсын;
мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:
"3. Осы баптың екінші бөлігінде көрсетілген жағдайларда, қорғаушы айға тағылған сәттен бастап іске қатыспаса, сот осы кодекстің 515-бабында белгіленген тәртіпте қылмыстық істі қарау үшін беру туралы қаулы шығарады.";
29) 373-бап алып тасталсын;
30) 377-бапта:
төртінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"4. Үкімді судья қолдан жазуы, машинаға басуы не компьютерлік тәсілмен дайындауы мүмкін және оған қол қоюға тиіс";
екінші сөйлем алып тасталсын;
бесінші бөліктегі "үкім шығарылғанға дейін кеңесу бөлмесінде барлық судьялардың қол қоюымен" деген сөздер "ол жарияланғанға дейін үкімнің тиісті бетінде судьяның қол қоюымен" деген сөздермен ауыстырылсын;
31) 378-баптың 2) тармағындағы "күн" деген сөз "тәулік" деген сөзбен ауыстырылсын;
32) 384-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Төрағалық етуші үкімге қол қойғаннан кейін сот отырыс залына оралып, үкімді жариялайды. Сот отырысы залындағы қатысушылардың бәрі, судьяның өзін қоса алғанда, үкімді тұрып тыңдайды.";
33) 396-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"396-бап. Үкімге (қаулыға) апелляциялық шағым беру, наразылық білдіру құқығы
1. Үкімге, қаулыға апелляциялық шағым беру құқығы сотталған адамға, ақталған адамға, олардың қорғаушыларына, өкілдеріне және заңды өкілдеріне, жәбірленушіге (жеке айыптаушыға), олардың өкілдері мен заңды өкілдеріне тиесілі. Азаматтық талапкер, азаматтық жауапкер, олардың өкілдері мен заңды өкілдері үкімнің азаматтық талап-арызға қатысты бөлігіне шағымдануға құқылы.
2. Сот актісін апелляциялық тәртіпте қайта қарау туралы наразылықты мемлекеттік айыптаушы ретінде істі қарауға қатысқан прокурор бере алады. Бас прокурор және оның орынбасарлары, облыс прокурорлары мен оларға теңестірілген прокурорлар, аудандардың прокурорлары және оларға теңестірілген прокурорлар істі қарауға қатысуына қарамастан өз құзыреті шегінде үкімді қайта қарау туралы наразылық бере алады.
3. Егер қаулы олардың құқықтары мен заңды мүдделеріне қатысты болса, осы істің тараптары болып табылмайтын тұлғалар да сот қаулысына шағым беруге құқылы.";
34) мынадай мазмұндағы 396-1-баппен толықтырылсын:
"396-1-бап. Апелляциялық тәртіпте қаралуға жататын сот актілері
1. Апелляциялық тәртіппен аудандық және оған теңестірілген соттардың, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттардың судьясы істі жеке-дара қараған кезде шығарған, кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың, гарнизондардың әскери соттарының заңды күшіне енбеген үкімдері қаралуға жатады.
2. Осы баптың үшінші бөлігінде көрсетілгендерді қоспағанда, бірінші сатыдағы соттардың заңды күшіне енбеген қаулыларына осы Кодекстің 46-тарауында көзделген тәртіпте жеке шағым, наразылық берілуі мүмкін.
3. Әкімшілік жаза тағайындау туралы қаулыдан басқа, осы Кодекстің 46-тарауының ережелері бойынша осы Кодекстің 10-бабының екінші бөлігінде көрсетілген мәселелер бойынша сот талқылауы барысында шығарылған қаулылар, сондай-ақ процеске қатысушылардың дәлелдемелерін, өтініштерін зерттеу тәртібі мен тәсіліне, сот отырысы залында тәртіп сақтауға қатысты қаулылар қайта қаралуға жатпайды. Жоғарыдағы көрсетілген қаулыларға қарсылықтар үкімге берілген апелляциялық шағымдарда, наразылықтарда баяндалуы мүмкін.";
35) 397-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"397-бап. Заңды күшіне енбеген үкімдерге, қаулыларға апелляциялық (жеке) шағымдарды, наразылықтарды қарайтын соттар
1. Аудандық және оларға теңестірілген соттардың, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың судьясы істерді жеке-дара қараған кезде шығарған, кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың заңды күшіне енбеген үкімдеріне, қаулыларына апелляциялық (жеке) шағымдарды, наразылықтарды тиісті облыстық және оған теңестірілген соттың апелляциялық сатысы қарайды.
2. Гарнизондардың әскери соттарының, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттарының судьясы істерді жеке-дара қараған кезде шығарған заңды күшіне енбеген үкімдеріне, қаулыларына апелляциялық (жеке) шағымдарды, наразылықтарды Әскери сот қарайды.
3. Егер іс бойынша үкім және қаулы шығарылса, онда үкімге апелляциялық шағымдар, наразылықтар және қаулыға жеке шағымдар, наразылықтар облыстық немесе оған теңестірілген соттың апелляциялық сатысының бір отырысында қаралады.";
36) 398-бапта:
тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
"398-бап. Апелляциялық (жеке) шағымдар, наразылықтар беру тәртібі";
бірінші бөліктегі "Шағымдар", "шағымдар" деген сөздер тиісінше "Апелляциялық (жеке) шағымдар", "апелляциялық (жеке) шағымдар" деген сөздермен ауыстырылсын;
екінші бөліктегі "жалпы" деген сөз "осындай" деген сөзбен ауыстырылсын;
37) 399-бапта:
тақырыбындағы "Үкімге" деген сөзден кейін "(қаулыларға) апелляциялық" деген сөздермен толықтырылсын;
бірінші бөлікте:
"Бірінші сатыдағы соттың үкіміне" деген сөздер "Апелляциялық (жеке)" деген сөздермен ауыстырылсын;
"апелляциялық тәртіпте" деген сөздер алып тасталсын;
"үкім жарияланған" деген сөздер "үкім (қаулы) жарияланған" деген сөздермен ауыстырылсын;
"өзіне үкім" деген сөздер "үкімнің (қаулының)" деген сөздермен ауыстырылсын;
екінші бөлікте:
"Үкімге" деген сөз "Сот актісіне" деген сөздермен ауыстырылсын;
"соттан" деген сөздің алдынан "бірінші сатыдағы" деген сөздермен толықтырылсын;
үшінші бөліктегі "шағым, қарсылық" деген сөздер "апелляциялық (жеке) шағым, наразылық" деген сөздермен ауыстырылсын;
38) 400-бапта:
тақырыбындағы "Шағым" деген сөз "Апелляциялық (жеке) шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;
бірінші бөліктегі "Шағым" деген сөз "Апелляциялық (жеке) шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;
"үкімді" деген сөзден кейін "(қаулыны)" деген сөзбен толықтырылсын;
"істі" деген сөзден кейін "басты" деген сөзбен толықтырылсын;
екінші бөліктегі "жоғары тұрған" деген сөздер "тиісті облыстық және оған теңестірілген" деген сөздермен ауыстырылсын;
39) 401-бапта:
тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
"401-бап. Апелляциялық (жеке) шағым беру және наразылық білдіру туралы хабардар ету";
бірінші бөлікте:
"шағым" деген сөздің алдынан "апелляциялық (жеке)" деген сөздермен ауыстырылсын;
"білдіру" деген сөз және екінші сөйлем алып тасталсын;
екінші және үшінші бөліктер мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Шағымның, наразылықтың көшірмесі осы баптың бірінші бөлігінде көрсетілген адамдарға беру мерзімі көрсетіле отырып оларға жазбаша түрде қарсылық беру құқығы түсіндіріліп жіберіледі. Шағымға, наразылыққа келіп түскен қарсылық іске тігіледі.
3. Тараптар апелляциялық (жеке) шағымға, наразылыққа қарсылықпен бірге немесе жеке-дара апелляциялық сатыға жаңа материалдар табыс етуге немесе оларды алдырту және зерттеу туралы, сондай-ақ өздері атаған жәбірленушілерді, куәларды, сарапшыларды сотқа шақырту және олардан жауап алу туралы өтініштер жасауға құқылы.";
40) 402-бапта:
тақырыбындағы "Шағым берудің және" деген сөздер "Апелляциялық (жеке) шағым берудің," деген сөздермен ауыстырылсын;
бірінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Апелляциялық (жеке) шағым беру және наразылық білдіру үкімнің (қаулының) заңды күшіне енуін және олардың орындалуын тоқтата тұрады.";
екінші бөлік мынадай мазмұндағы екінші сөйлеммен толықтырылсын:
"Үкім қабылдаумен аяқталған сот талқылауы барысында шығарылған қаулыға шағым, наразылық берілген жағдайда іс үкімге шағым беру үшін белгіленген мерзім аяқталғаннан кейін жоғары тұрған сот сатысына жіберіледі.";
үшінші бөліктегі "Үкімге" деген сөзден кейін "(қаулыға)" деген сөзбен толықтырылсын;
төртінші бөлік алып тасталсын;
41) 403-баптың бірінші және екінші бөліктері алып тасталсын;
42) 404-бапта:
бірінші бөлікте:
"үкімнің" деген сөзден кейін "(қаулының)" деген сөзбен толықтырылсын;
"тек үкімге шағым берілген немесе наразылық білдірілген бөлігінде және тек шағым немесе наразылық білдірілген" деген сөздер "тек шағым немесе наразылық білдірілген бөлігінде және сол" деген сөздермен ауыстырылсын;
екінші бөлікте:
"сотталушылардың" деген сөздің алдынан "басқа" деген сөзбен толықтырылсын;
"үкімнің" деген сөзден кейін "(қаулының)" деген сөзбен толықтырылсын;
"үкімді" деген сөз "оларды" деген сөзбен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:
"3. Сот бірінші сатыдағы соттың үкіміне апелляциялық шағым, наразылық бойынша істі қарай отырып, жеке шағымдар, наразылықтар болмаған кезде іс бойынша шығарылған жеке және өзге де сот қаулыларының заңдылығын тексеруге құқылы.";
43) 405-бапта:
"наразылықтар бойынша" деген сөздерден кейін "істе бар және апелляциялық сатының отырысында зерттелген қосымша табыс етілген материалдар бойынша" деген сөздермен толықтырылсын;
"істе бар және қосымша табыс етілген материалдар бойынша" деген сөздер алып тасталсын;
44) 406-бапта:
"қылмыстық істер жөніндегі тиісті сот алқасы төрағасының немесе тиісті сот төрағасының қаулысымен" деген сөздер "тиісті облыстық және оған теңестірілген соттың алқа төрағасының қаулысы бойынша" деген сөздермен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы төртінші сөйлеммен толықтырылсын:
"Бұл ретте, істі қарау мерзімін ұзарту әрдайым бір айдан аспауға тиіс";
45) 407-бапта:
тақырыбындағы "Апелляциялық" деген сөзден кейін "(жеке)" деген сөзбен толықтырылсын;
бірінші бөлікте:
3) тармақтағы "шағым жасалып, наразылық келтіріліп отырған" деген сөздер "шағым, наразылық берілген" деген сөздермен ауыстырылсын;
4) тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"4) үкімнің, қаулының қай бөлігіне немесе толық көлемде шағым жасалып, наразылық келтіріліп отырғанын көрсету;";
6) тармақтағы "арыз беруші" деген сөздер "шағымның, наразылықтың авторы" деген сөздермен ауыстырылсын;
8) тармақтағы "шағым, наразылық келтірген адамның" деген сөздер "шағым, наразылық авторының" деген сөздермен ауыстырылсын;
екінші бөліктегі "апелляциялық" деген сөзден кейін "(жеке)" деген сөзбен толықтырылсын;
мынадай мазмұндағы үшінші және төртінші бөліктермен толықтырылсын:
"3. Тараптар апелляциялық (жеке) шағымның, наразылықтың негіздерін растау үшін шағыммен, наразылықпен бірге немесе оны бергеннен кейін апелляциялық сатыдағы сотқа жаңа материалдар немесе оларды алдыру және зерттеу туралы, сондай-ақ өздері көрсеткен куәгерлерді, жәбірленушілерді, сарапшыларды, мамандарды сот отырысына шақырту және олардан жауап алу туралы, бірінші сатыдағы сот тергеуінің олқылықтарын толықтыруға бағытталған өзге де әрекеттер жасау туралы өтініштер жасауға құқылы.
4. Апелляциялық (жеке) шағым, наразылық берген тұлға сот отырысы басталғанға дейін өзінің шағымын, наразылығын өзгертуге не жаңа дәйектермен толықтыруға құқылы. Бұл ретте, прокурордың қосымша наразылығында немесе оның наразылықты өзгерту туралы өтінішінде, сондай-ақ жәбірленушінің, жеке айыптаушының немесе олардың өкілдерінің үкімге шағымдану мерзімі аяқталғаннан кейін берген қосымша шағымында, егер бастапқы наразылықта немесе шағымда осындай талап болмаса, сотталушының жағдайын нашарлату туралы мәселе қойылуы мүмкін емес";
46) 408-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"408-бап. Апелляциялық сатыдағы сот отырысын белгілеу
1. Бірінші сатыдағы сот апелляциялық (жеке) шағымдар жасау мен наразылық білдіруге арналған мерзім біткен соң және осы Кодекстің 401-бабының талаптарын орындағаннан кейін істі қараудың облыстық немесе оған теңестірілген соттың келісімімен белгіленетін уақыты мен орнын көрсете отырып, істі тиісті апелляциялық сатыға жібереді.
2. Бірінші сатыдағы сот істің қаралатын уақыты мен орны туралы тараптарға хабарлайды. Қамауда отырған сотталған адамнан оның жағдайын нашарлатуға бағытталған шағымды немесе прокурордың наразылығын қарау кезінде апелляциялық сатының сот отырысына қатысу туралы өтініш түскен кезде, бірінші сатыдағы сот істі сотталғанның тікелей қатысуымен не ғылыми-техникалық құралдарды қолдана отырып қарау туралы қаулы шығарып, оны орындау үшін тиісті органдарға жібереді.
3. Қамауда отырған сотталған адамды сот отырысына шақыру туралы мәселені өзге жағдайларда апелляциялық сатыдағы сот шешеді. Бірінші сатыдағы сотта қаралмаған жаңа дәлелдемелерді зерттеген кезде сотталған (ақталған) адамның апелляциялық сатының отырысына қатысуы міндетті болып табылады. Мұндай жағдайларда осы Кодекстің 315-бабында көрсетілген мән-жайлар бар болған кезде сотталған адамның қатысуынсыз істі қарауға жол беріледі.
4. Қорғаушының апелляциялық сатыға қатысуы осы Кодекстің 71-бабында көзделген жағдайларда жүзеге асырылады. Кәмелетке толмаған сотталған адамға қатысты іс қаралған кезде не сотталған адамның жағдайын нашарлату туралы мәселе қойылған, жәбірленушінің (азаматтық талапкердің), олардың өкілдерінің апелляциялық шағымы, прокурордың наразылығы бойынша іс қаралып жатқан не іс бойынша сотқа дейін іс жүргізу және бірінші сатыда істі қарау айыпталушының қатысуынсыз жүзеге асырылған жағдайларда не апелляциялық сатының жаңа дәлелдемелерді зерттеген кезінде қорғаушының апелляциялық сатыда қатысуы міндетті.
5. Апелляциялық сатының сот отырысында жаңа дәлелдемелер зерттелетін жағдайларды қоспағанда, апелляциялық отырыстың орны мен уақыты туралы уақтылы хабардар етілген процестің басқа қатысушыларының келмеуі істі қарауға кедергі болмайды. Прокурордың апелляциялық сатыда қатысуы міндетті.
6. Осы Кодекстің 396-бабына сәйкес үкімге шағымдану құқығы берілген адамдар, сондай-ақ үкім шығарылғаннан кейін тапсырма алған сотталған (ақталған) адамның қорғаушысы немесе жәбірленушінің өкілі соттың апелляциялық отырысына барлық жағдайда жіберіледі. Оларға өздерінің өтініштері бойынша берілген шағымдарды немесе наразылықтарды не оларға қарсылықтарды негіздеп сөйлеу үшін сөз беріледі.";
47) мынадай мазмұндағы 408-1-баппен толықтырылсын:
"408-1-бап. Апелляциялық сатыдағы соттың отырысын әзірлеу
1. Егер шағымдардағы, наразылықтағы дәлелдерді тексеру үшін тиісті іс жүргізу әрекеттерін орындау қажет болса, судья іс келіп түскен күннен бастап он тәуліктің ішінде іс жүргізуді тағайындау және сараптама жүргізу, сотталғанды (ақталғанды), жәбірленушіні, куәларды, сарапшыларды, мамандарды шақырту және олардан жауап алу, материалдарды талап етіп алдыру және істі дұрыс шешу үшін өзге де қажетті әрекеттер жасау туралы шешім қабылдайды. Көрсетілген әрекеттерді орындау қажеттілігіне байланысты судья осы Кодекстің 406-бабына сәйкес істің апелляциялық сатыда қаралу күнін басқа мерзімге қалдыруы мүмкін, ол жөнінде тараптар хабардар етіледі.
2. Судья сотталған адамға қатысты бұлтартпау шарасын сақтау, таңдау, оның күшін жою немесе өзгерту туралы мәселені шешеді, ол туралы қаулыда көрсетеді.
3. Судья істі апелляциялық сатыда қарауға әзірлеу туралы қаулы шығарады, онда қаралған мәселелер бойынша қабылданған шешім көрсетіледі. Қаулының көшірмесі шығарылған күннен бастап үш тәуліктің ішінде процеске қатысушыларға жіберіледі.";
48) 409, 410 және 411-баптар мынадай редакцияда жазылсын:
"409-бап. Апелляциялық сатыда істі қарау тәртібі
1. Осы Кодекстің 29-бабында көрсетілген жағдайларды қоспағанда, апелляциялық саты істерді ашық сот отырысында қарайды. Төрағалық етуші сот отырысын ашады, қандай іс және кімнің апелляциялық (жеке) шағымы немесе наразылығы бойынша қаралып жатқаны хабарлайды. Содан кейін төрағалық етуші сот құрамын, іс бойынша тараптар болып табылатын, қатысып отырған адамдардың, сондай-ақ аудармашылардың тектерін хабарлайды.
2. Төрағалық етуші отырысқа қатысушы адамдарға олардың апелляциялық сатыда істі қараған кездегі іс жүргізу құқықтарын түсіндіреді және тараптардан олардың бас тартуы мен өтініштерінің бар-жоғын сұрайды, ал егер олар мәлімделсе, олар бойынша процеске қатысушылардың пікірін анықтайды, содан кейін сот осы Кодекстің 325-бабында көзделген тәртіпті сақтай отырып, оларды қарау нәтижелері бойынша қаулы шығарады.
3. Сотқа қосымша материалдарды табыс еткен тұлға олардың қандай жолмен алынғанын және оларды табыс ету қажеттігі неге байланысты туындағанын көрсетуге, сондай-ақ бірінші сатыдағы сот жүргізген сот тергеуін толықтыру қажеттілігін негіздеуге міндетті. Қосымша материалдарды тергеу әрекеттерін жүргізу жолымен алуға болмайды.
4. Тараптар іске жаңа материалдарды тіркеу немесе оларды талап ету және зерттеу туралы өтініштер, сондай-ақ олар көрсеткен куәларды, жәбірленушілерді, сарапшыларды, мамандарды сот отырысына шақыру және олардан жауап алу туралы, бірінші сатыдағы сот тергеуінің олқылықтарын толықтыруға бағытталған өзге де әрекеттер жасау туралы өтініштер берген жағдайда сот процеске қатысушылардың пікірін тыңдайды, содан кейін оларды қанағаттандыру немесе қабылдамай тастау туралы қаулы шығарады. Өтініштер осы Кодекстің 102-бабы бесінші бөлігінің талаптары сақтала отырып шешіледі. Тараптардың бастамасы бойынша келген куәлардан жауап алу туралы өтініштері қанағаттандырылуға жатады. Егер өтініштерді қағаттандыруға байланысты тағайындалған сараптамаларды жүргізу үшін немесе басқа да әрекеттер жасау үшін уақыт талап етілетін болса, сот үзіліс жариялайды және қажет болған жағдайда апелляциялық сатыда істі қарау мерзімін ұзартады.
5. Апелляциялық сатыдағы сот бірінші сатыдағы сот үшін көзделген ережелер бойынша істің дұрыс шешілуі үшін маңызы бар, тараптар табыс еткен немесе олардың өтініштері бойынша сұратылып алынған қосымша материалдарды, алынған сараптама қорытындыларын зерттейді, отырысқа шақырылған тұлғалардан жауап алады.
6. Сот тергеуін жүргізгеннен кейін сот жарыссөзін жүргізу ережелері бойынша сот процеске қатысушылардың сөздерін тыңдайды, олар өздерінің шағымдарындағы, наразылықтарындағы дәлелдері мен себептерін не қарсылықтарын келтіреді. Тараптар өздерінің сөздерінде бірінші сатыдағы сот зерттеген материалдарға, сонымен қатар апелляциялық саты зерттеген қосымша материалдарға сілтеме жасауға құқылы. Шағым, наразылық берген процеске қатысушы бірінші болып сөз сөйлейді, егер олар бірнеше болса, сот олардың пікірлерін ескере отырып, олардың сөз сөйлеу кезектілігін белгілейді. Егер айыптаушы тараптың шағымында, наразылығында сотталған (ақталған) адамның жағдайын нашарлату туралы мәселе қойылса, қорғаушы тарап айыптаушы тараптың сөзі тыңдалғаннан кейін сөз сөйлейді.
7. Апелляциялық сатыдағы сот жаңа дәлелдемелерді зерттеген, сотталғаннан (ақталғаннан), куәдан, жәбірленушіден, сарапшыдан, маманнан және басқа да тұлғалардан жауап алған кезде осы Кодекстің 328-бабының талаптарына сәйкес ресімделетін сот отырысының хаттамасы жүргізіледі. Апелляциялық сатының отырысында жауап алынған тараптар мен тұлғалар сот отырысының хаттамасымен танысуға және оған осы Кодекстің 329-бабында көзделген тәртіппен өздерінің ескертпелерін беруге құқылы. Хаттамаға берілген ескертпелер осы Кодекстің 330-бабында көзделген тәртіппен қаралады.
8. Сот отырысының тәртібі және оны бұзушыларға қатысты қабылданатын шаралар осы Кодекстің 326, 327-баптарының ережелерімен белгіленеді. Судьялардың кеңесу және шешімдер қабылдау тәртібі осы Кодекстің 370-бабының ережелерімен белгіленеді.
410-бап. Апелляциялық сатының өкілеттіктері
1. Апелляциялық шағыммен немесе наразылықпен түскен істі қарау кезінде сот үкімнің заңдылығын тексеру және істі дұрыс шешу мақсатында тараптардың өтініштері бойынша немесе өз бастамасы бойынша:
1) сотталғанның, жәбірленушінің және іске қатысушы басқа да адамдардың денсаулық жағдайына, отбасы жағдайына және бұрынғы соттылығы туралы деректерге байланысты құжаттарды талап етіп алуға, тараптардың өтініштері бойынша басқа да құжаттарды талап етіп алуға;
2) сот-психиатриялық және өзге де сараптама тағайындауға;
3) сот отырысына қосымша куәларды, сарапшыларды, мамандарды шақырып, олардан жауап алуға, тараптар табыс еткен немесе олардың өтініштері бойынша талап етіп алынған жазбаша, айғақ заттарды немесе өзге де дәлелдемелерді зерттеуге;
4) бірінші сатыдағы сот зерттеген материалдарды дәлелдеме ретінде пайдалануға жол берілмейді деп тануға және оларды дәлелдемелер қатарынан алып тастауға;
5) бірінші сатыдағы сот дәлелдемелер қатарынан алып тастаған материалдарды дәлелдеме ретінде пайдалануға жол беріледі деп тануға және оларды зерттеуге;
6) азаматтық талапқа қатысты мән-жайларды зерттеуге және азаматтық талап бойынша шешім қабылдауға;
7) істің барлық материалдарын толық, жан-жақты және объективті түрде зерттеуді қамтамасыз ету және іс бойынша ақиқатты анықтау үшін қажетті басқа да әрекеттерді орындауға құқылы.
2. Сот отырысының хаттамасында мазмұндалған әртүрлі түсінуге мүмкіндік беретін бірінші сатыдағы сот жауап алған сотталған (ақталған) адамның, жәбірленушілердің, куәлардың, басқа да адамдардың жауаптарында түсініксіз жайлар болған кезде сот өз бастамасы бойынша немесе тараптардың өтініштері бойынша осы мән-жайлар бойынша жауап алу арқылы олардың жауаптарын нақтылауға құқылы.
411-бап. Апелляциялық саты қабылдайтын шешімдер
1. Істі апелляциялық тәртіппен қараудың нәтижесінде сот мынадай:
1) бірінші сатыдағы соттың үкімін (қаулысын) өзгеріссіз, ал апелляциялық (жеке) шағымды, наразылықты қанағаттандырусыз қалдыру туралы;
2) үкімді өзгерту туралы;
3) үкімді бұзу және істі қысқарту туралы;
4) айыптау үкімін бұзу және ақтау үкімін шығару туралы;
5) айыптау үкімін бұзу және жаңа айыптау үкімін шығару туралы;
6) ақтау үкімін бұзу және айыптау үкімін шығару туралы;
7) үкімді бұзу және істі соттың жаңадан қарауына жіберу туралы;
8) үкімді бұзу және істі осы Кодекстің 303-бабының бірінші бөлігінде көзделген негіздер бойынша қосымша тергеуге жіберу туралы шешімдердің бірін қабылдайды.
2. Апелляциялық сатыдағы сот шағымдарда, айыптау тарапының наразылығында көрсетілген шектерде және негіздер бойынша сотталған (ақталған) адамның жағдайын нашарлататын шешім қабылдауға құқылы.
3. Осы Кодекстің 387-бабында көрсетілген мән-жайлар анықталған кезде апелляциялық сатыдағы сот жеке қаулы шығарады.";
49) мынадай мазмұндағы 411-1-баппен толықтырылсын:
"411-1-бап. Апелляциялық сатының қылмыстық процестегі азаматтық талап арызды қарауы
1. Апелляциялық сатыдағы сот істі қараған кезде үкімнің азаматтық талап арыз жөніндегі бөлігінің заңдылығын, негізділігін және әділдігін тексереді және осы Кодекстің 169-бабының талаптарын сақтай отырып шешім қабылдайды.
2. Апелляциялық сатыдағы сот:
1) үкімнің азаматтық талап арыз жөніндегі бөлігін бұзуға және осы бөлікте жаңа үкім шығаруға;
2) үкімнің азаматтық талап арыз жөніндегі бөлігін бұзуға және істің осы бөлігін жаңадан қарауға жіберуге;
3) үкімнің азаматтық талап арыз жөніндегі бөлігін өзгертуге құқылы.
3. Азаматтық талап арыз бойынша сотталған адамның жағдайын нашарлататын шешім қабылдауға айыптау тараптарының шағымында немесе прокурордың наразылығында тиісті дәлелдемелер болған кезде ғана жол беріледі.
4. Осы баптың екінші бөлігінің 1-тармағы негізінде шығарылған апелляциялық саты үкімінің азаматтық талап арыз жөніндегі бөлігіне прокурордың кассациялық наразылығы немесе осы Кодекстің 396-бабында көрсетілген тұлғалардың кассациялық шағымдары берілуі мүмкін.
5. Апелляциялық сатының осы баптың екінші бөлігінің 2) және 3) тармақтары негізінде азаматтық талап арызы бойынша шығарған шешімі үкімнің өзгертілуі деп танылады және кассациялық тәртіпте шағым берілмейді.";
50) 413-бапта:
екінші бөліктің 3) тармағындағы "апелляциялық саты анықтай алмайтын" деген сөздер алып тасталсын;
мынадай мазмұндағы үшінші және төртінші бөліктермен толықтырылсын:
"3. Сот тергеуінің олқылықтары толықтырылғаннан кейін апелляциялық сатыдағы сот осы Кодекстің 411-бабының бірінші бөлігінде көрсетілген шешімдердің бірін қабылдайды.
4. Осы Кодекстің талаптары сақтала отырып қысқартылған тәртіппен жүргізілген сот тергеуі толық емес немесе біржақты деп қаралмайды және осы негіздер бойынша сот үкімін (қаулысын) бұзуға әкеп соқпайды.";
51) 414-бап мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
"2. Іс материалдарын, тараптар табыс еткен және іс апелляциялық қаралу барысында алынған дәлелдемелерді қарап, сот істі жаңадан сот қарауына жібермей-ақ, оларды қайтадан бағалауға және осы Кодекстің 411-бабының бірінші бөлігінде көзделген жаңа шешім қабылдауға құқылы.";
52) 415-бапта:
бірінші бөліктегі "Істі сот қарауы кезінде" деген сөздер "Алдын ала тергеу барысында немесе істі сотта қарау кезінде жол берілген" деген сөздермен ауыстырылсын;
"бұзылып" деген сөз "бұзылуын, сондай-ақ" деген сөздермен ауыстырылсын;
"шешіміне ықпал етсе немесе ықпал етуі мүмкін болса, бұл" деген сөздер "шешіміне ықпал ететін немесе ықпал етуі мүмкін болатын заңның өзге де бұзушылықтары" деген сөздермен ауыстырылсын;
екінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Бірінші сатыдағы сот жіберген сот тергеуінің біржақтылығы немесе толық еместігі міндетті түрде зерттелуге тиіс дәлелдемелердің зерттелмеуінің, жол берілетін дәлелдемелердің талқылаудан қателесіп алынып тасталуының немесе іс үшін маңызы болуы мүмкін дәлелдемелерді зерттеуден тарапқа негізсіз бас тартылуының не жол берілмейтін дәлелдемелерді зерттеудің нәтижесінде болған кезде үкімнің күші жойылуға немесе ол өзгертілуге жатады.";
үшінші бөлікте:
4) тармақта:
"іс" деген сөзден кейін "сотта" деген сөзбен толықтырылсын;
"сотталушының қорғаушыға ие болу құқығы" деген сөздер "сотталушының қорғалу құқығы" деген сөздермен ауыстырылсын;
8) тармақтағы "судьялар кеңесінің" деген сөздер "кеңесу бөлмесінің" деген сөздермен ауыстырылсын;
9) тармақтағы "судьялардың бірі" деген сөздер "судья" деген сөзбен ауыстырылсын;
10) тармақтағы "үкімнің" деген сөзден кейін "(қаулының)" деген сөзбен толықтырылсын;
53) 417-бап мынадай мазмұндағы екінші және үшінші бөліктермен
толықтырылсын:
"2. Апелляциялық сатыдағы сот жазаны жеңілдетуге немесе неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдануға байланысты, сондай-ақ сотталған адамның әрекетін қайта сараламастан неғұрлым қатаң жаза тағайындау туралы шешім қабылдауға құқылы. Айыптау тарапының шағымдарындағы немесе прокурордың наразылығындағы тиісті дәлелдер бар болған кезде және солардың шегінде ғана сотталған адамның жағдайын нашарлататын шешім қабылдауға жол беріледі. Неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдану сотталушыға тағылған және айыптау тарапы бірінші сатыдағы сотта қолдаған айыптың шегінен шықпауға тиіс.
3. Мемлекеттік және жеке айыптаушы айыпты неғұрлым жеңілірек айыпқа өзгертулеріне байланысты бірінші сатыдағы сот осы Кодекстің 317-бабы жетінші бөлігінің негізінде қылмысты саралау туралы шешім қабылдаған жағдайларда, апелляциялық саты неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдануға құқығы жоқ, алайда шағымдардағы, наразылықтағы дәлелдер шегінде жазаның мерзімін немесе мөлшерін арттыруға не сотталған адамға үкімде көрсетілгеннен басқа неғұрлым қатаң жаза тағайындауға құқылы.";
54) 418-бапта
"1)-12)" деген цифрлар "3)-10)" деген цифрлармен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
"2. Іс осы Кодекстің 37-бабы бірінші бөлігінің 9) тармағында көзделген негіздер бойынша қысқартылған кезде апелляциялық сатыдағы сот осы Кодекстің 516-бабында көрсетілген мәселелерді шешеді және осы Кодекстің 517-бабына сәйкес қаулы шығарады.";
55) 419-бапта:
екінші бөліктегі "дау айтылмаса," деген сөздерден кейін "осы Кодекстің 415-бабында көрсетілген" деген сөздермен толықтырылсын;
мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:
"3. Мемлекеттік айыптаушының және жәбірленушілердің айыптан бас тартуына байланысты істі қысқарту туралы сот қаулысы істі апелляциялық тәртіппен қарау кезінде бұзылуға жатпайды.";
56) 420-бапта:
1) тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"1) бірінші сатыдағы сот осы Кодекстің 415-бабының үшінші бөлігінің 2), 3), 4), 5), 10) тармақтарында көзделген қылмыстық іс жүргізу заңының елеулі түрде бұзылуына жол бергенін;
2) тармақ алып тасталсын;
3) тармақтағы "қою шешілмегенін немесе дұрыс" деген сөздер
"арыздың" деген сөзбен ауыстырылсын;";
57) мынадай мазмұндағы 420-1 және 420-2-баптармен толықтырылсын:
"420-1-бап. Үкімнің күшін жойып, жаңа үкім шығару
1. Апелляциялық сатыдағы сот істі жаңа сот қарауына жіберместен және осы Кодекстің 44-тарауының талаптарын сақтай отырып:
1) айыптау үкімін бұзуға және осы Кодекстің 37-бабы бірінші бөлігінің 1) және 2) тармақтарында көзделген негіздер болған кезде ақтау үкімін шығаруға;
2) айыптау тарабының шағымы немесе наразылығы бойынша ақтау үкімін болуға және айыптау үкімін шығаруға;
3) неғұрлым ауыр қылмыс немесе неғұрлым қатаң жаза тағайындау туралы заңды қолдану, қосымша жаза қолдану қажеттігі жөніндегі айыптау тараптарының шағымдарын, наразылықтарын қанағаттандыруға негіздер болған кезде үкімді бұзуға және жаңа айыптау үкімін шығаруға құқылы.
2. Жаңа айыптау үкімін шығарған кезде апелляциялық сатыдағы соттың тағылған айыптың шегінен және басты сот талқылауында мемлекеттік немесе жеке айыптаушы қолдаған айыптау шегінен шығуға құқығы жоқ.
3. Осы баптың бірінші бөлігінің ережелері бойынша шығарылған апелляциялық сатының үкімдеріне ол жарияланған күннен бастап 15 тәулік ішінде прокурор кассациялық наразылық немесе осы Кодекстің 396-бабында көрсетілген адамдар кассациялық шағым беруі мүмкін, ал қамауда отырған сотталған адамдар оған үкімнің көшірмесі табыс етілген күннен бастап нақ сондай мерзімде бере алады.
4. Апелляциялық сатының үкімі оған кассациялық шағым беруге арналған мерзім аяқталғаннан кейін заңды күшіне енеді, ал кассациялық шағым немесе прокурордың наразылығы берілген жағдайда, егер ол бұзылмаса, кассациялық қаулы шығарылған күннен бастап заңды күшіне енеді.
420-2-бап. Үкімді бұзып, істі қосымша тергеуге жіберу
Апелляциялық сатыдағы сот негіздер бар болған кезде тараптардың өтініштері бойынша үкімді бұзуға және осы Кодекстің 303-бабының бірінші бөлігінде көрсетілген негіздер бойынша істі қосымша тергеуге жіберуге құқылы.";
58) 421-бапта:
бірінші бөлікте:
бірінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Апелляциялық сатыдағы сот үкімді өзгертуге:";
3) және 5) тармақтар алып тасталсын;
7) тармақтағы "тануға" деген сөзден кейін "және түзеу колониясы режимінің неғұрлым қатаң түрін тағайындауға" деген сөздермен толықтырылсын;
9) тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"9) Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 70-бабы жетінші бөлігінің б) және в) тармақтарында көзделген жағдайларда шартты түрде мерзімінен бұрын босатуды бұзуға және Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 60-бабының ережелері бойынша жаза тағайындауға;";
мынадай мазмұндағы 10) және 11) тармақтармен толықтырылсын:
"10) үкімнің азаматтық талап арыз бөлігіне, іс жүргізу шығындарын өндіру, айғақ заттар жөніндегі мәселелерді шешу бойынша оған өзгерістер енгізуге;
11) Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 95-бабына сәйкес медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдануға құқылы.";
екінші бөліктегі "осы баптың бірінші бөлігінің 3) - 9) тармақтарында көрсетілген шешімді" деген сөздер "сотталған адамның жағдайын нашарлататын шешімді, егер" деген сөздермен ауыстырылсын;
59) 422-бапта:
екінші бөліктің 2) тармағындағы "апелляциялық алқаның" деген сөздер "соттың" деген сөзбен ауыстырылсын;
үшінші бөлікте:
"бөлігінде" деген сөзден кейін "сот актісінің мәні," деген сөздермен толықтырылсын;
"апелляциялық" деген сөз алып тасталсын;
төртінші бөлікте:
"шағымдардың, наразылықтың дәлелдері негізсіз немесе елеулі емес деп танылған негіздеме" деген сөздер "оларда көрсетілген дәлелдердің негізсіз деп танылған негіздемесі" деген сөздермен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы 7-1-бөлікпен толықтырылсын:
"7-1. Жаңа үкім шығару қажеттілігіне байланысты бірінші сатыдағы соттың үкімі бұзылған кезде апелляциялық қаулыда бірінші сатыдағы соттың үкімін заңсыз деп танудың негіздері көрсетілуге тиіс. Мұндай жағдайларда үкімді бұзу туралы қаулымен қатар жаңа үкім шығарылады.";
тоғызыншы бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"9. Апелляциялық сатыдағы сот апелляциялық үкімнің немесе қаулының мәнін өзгертпей, жіберілген айқын қате жазуларды түзету және олардағы түсініксіз жағдайларды түсіндіру туралы қосымша қаулы шығаруға құқылы.";
60) 423-бапта:
тақырыбындағы "шығару" деген сөзден кейін "және оның заңды күшіне енуі" деген сөздермен толықтырылсын;
бірінші бөліктегі "судьялардың бүкіл құрамы" деген сөздер "судья" деген сөзбен ауыстырылсын;
"судьялар" деген сөз "судья" деген сөзбен ауыстырылсын;
екінші бөліктегі "Сот" деген сөз "Судья" деген сөзбен ауыстырылсын;
"жағдайда" деген сөзден кейін "ол" деген сөзбен толықтырылсын;
"жасалып" деген сөз "жасап" деген сөзбен ауыстырылсын;
"барлық судьялар" деген сөздер алып тасталсын;
мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:
"3. Осы Кодекстің 411-бабы бірінші бөлігінің 1), 3), 7) және 8) тармақтарында көрсетілген (бірінші сатыдағы соттың үкімін өзгеріссіз қалдыру, үкімді өзгерту, үкімнің күшін жойып, істі қысқарту, істі қосымша тергеуге немесе соттың жаңадан қарауына жіберу) негіздер бойынша шығарылған апелляциялық қаулы жарияланған сәттен бастап заңды күшіне енеді.";
61) 423-1-бапта:
тақырыбындағы "соттың" деген сөзден кейін "үкімін," деген сөзбен толықтырылсын;
бірінші бөліктегі "үкім шығарған" деген сөздер "бірінші сатыдағы" деген сөздермен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы төртінші және бесінші бөліктермен толықтырылсын:
"4. Егер апелляциялық сатыдағы соттың шығарған жаңа үкіміне шағым немесе наразылық келтірілмесе, кассациялық шағым келтіру мерзімі өткеннен кейін үкімді орындауға кірісу үшін іс бірінші сатыдағы сотқа жіберіледі.
5. Үкімге кассациялық шағым немесе кассациялық наразылық келтірілген жағдайда апелляциялық сатыдағы сот осы Кодекстің 401-бабында, 402-бабының екінші бөлігінде көзделген әрекеттерді орындайды және істі қарау үшін сол облыстық немесе оған теңестірілген соттың кассациялық сатысына жібереді.";
62) 423-2-бапта:
бірінші бөлікте:
1) тармақта:
"наразылық" деген сөзден кейін ", үкімге (қаулыға) апелляциялық шағым келтіру құқығы берілген процестің басқа қатысушыларының шағымдары" деген сөздермен толықтырылсын;
"басқа сотталған адамдарға қатысты" деген сөздер "процестің басқа қатысушыларының шағымдары бойынша" деген сөздермен ауыстырылсын;
2) тармақтағы "басқа сотталған адамдарға қатысты іс" деген сөздер "сот апелляциялық сатыда іс процестің басқа қатысушыларының шағымдары бойынша" деген сөздермен ауыстырылсын;
"келтірсе," деген сөзден кейін "осы үкімнің заңдылығын тексеру кезінде шығарылған бірінші" деген сөздермен толықтырылсын;
үшінші бөліктегі "тиісінше Жоғарғы Соттың немесе облыстық сот пен соған теңестірілген" деген сөздер "тиісті облыстық соттың немесе оған теңестірілген" деген сөздермен ауыстырылсын;
"қадағалау сатысына апелляциялық қаулылардың бірінің күшін жою туралы ұсыным жасайды" деген сөздер "Жоғарғы Сотқа туындаған қайшылықтарды жою туралы ұсыныс енгізеді" деген сөздермен ауыстырылсын;
63) 423-3-бапта:
төртінші бөлікте:
бірінші сөйлем алып тасталсын;
"Бұл ретте, егер" деген сөздер "Егер" деген сөзбен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы бесінші бөлікпен толықтырылсын:
"5. Істі жаңадан қараған кезде бірінші сатыдағы соттың шығарған үкіміне жалпы тәртіппен шағым берілуі мүмкін.";
64) мынадай мазмұндағы 48-1-тараумен толықтырылсын:
"48-1-тарау. Кассациялық шағымдар, наразылықтар бойынша істерді қарау
446-1-бап. Кассациялық тәртіппен соттың үкімдеріне (қаулыларына) шағым келтірудің жалпы шарттары
1. Қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттың, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттардың істерді алқабилердің қатысуымен қараған кезде қылмыстық істер бойынша шығарған заңды күшіне енбеген үкімдері (қаулылары), сондай-ақ осы Кодекстің 423-бабының үшінші бөлігінде көрсетілген қаулыларды қоспағанда, облыстық және оған теңестірілген соттың істі апелляциялық тәртіппен қараған кезде шығарған үкімдері мен қаулылары осы тараудың ережелері бойынша қайта қаралуға жатады.
2. Кассациялық шағымдар, наразылықтар келтіру құқығына ие тұлғалар шеңбері, шағымдар, наразылықтар келтіру тәртібі және оған байланысты салдарлар осы Кодекстің 396-400, 401-402, 518-баптарында көрсетілген ережелер бойынша айқындалады.
446-2-бап. Кассациялық қараудың мәні
Кассациялық сатыдағы сот үкім (қаулы) шығарған соттың қылмыстық және қылмыстық іс жүргізу заңдары нормаларының сақталғанын тексереді және соның негізінде үкімнің (қаулының) заңдылығын, негіздігін және әділдігін тексереді.
446-3-бап. Кассациялық шағымдар немесе наразылықтар
1. Кассациялық шағым немесе наразылықта:
1) шағым немесе наразылық жолданған соттың атауы;
2) іс жүргізудегі жағдайы, тұрғылықты жері немесе орналасқан жері көрсетіле отырып, шағым жасаған немесе наразылық келтірген адам туралы деректер;
3) шағым келтіріліп отырған үкім немесе өзге де шешім және осы шешімді шығарған соттың атауы;
4) қылмыстық немесе қылмыстық іс жүргізу заңын дұрыс қолданбаудың неге байланысты екені және ол сот шешімінің мәніне қалай әсер еткені, өтініштің неден тұратыны көрсетіліп, шағым немесе наразылық келтірген адамның дәлелдері;
5) шағымға немесе наразылыққа қоса тіркеліп отырған материалдардың тізбесі;
6) шағым немесе наразылық авторының қолы болуға тиіс.
2. Егер жасалған шағым, келтірілген наразылық осы талаптарға сәйкес келмеген жағдайда, олар берілген деп есептеледі, бірақ аяғына дейін ресімдеу үшін мерзімі көрсетіліп кері қайтарылады. Егер қайта жасалғаннан кейін кассациялық шағым, наразылық аталған мерзім ішінде сотқа табыс етілмесе, олар берілмеген болып есептеледі.
3. Соттың істі апелляциялық тәртіппен қараған кезде шығарған үкімі шағымдалған жағдайда, кассациялық шағымда (наразылықта) апелляциялық сатының бірінші сатыдағы соттың үкімін бұзған қаулысымен келісетіні немесе келіспейтіні туралы негіздері көрсетілуге тиіс.
446-4-бап. Кассациялық сатыда істі қарау мерзімдері
Іс кассациялық сатыға түскен күннен бастап бір айдан кешіктірілмей қаралуға тиіс. Бұл мерзім істің қиындығына немесе үлкен көлеміне байланысты, сондай-ақ өзге де дәлелді себептер болған кезде істі қарайтын соттың қаулысымен, бірақ әр кез бір айдан аспайтын мерзімге ұзартылуы мүмкін.
446-5-бап. Кассациялық сатыдағы сот отырысын белгілеу
1. Іс кассациялық шағыммен немесе наразылықпен түскен кезде сот төрағасы немесе оның тапсырмасы бойынша алқа төрағасы істерді бөлу тәртібіне сәйкес істің қаралатын күнін белгілеп, оны судьяға зерделеу үшін береді.
2. Істің кассациялық сатыда қаралатын уақыты мен орны туралы тараптар хабардар етіледі. Қамауда отырған сотталған адамды сот отырысына шақыру туралы мәселені сот шешеді. Сотталған адамның жағдайын нашарлатуға бағытталған шағымды немесе прокурордың наразылығын қараған кезде қамауда отырған сотталған адамнан кассациялық сатының сот отырысына қатысу туралы өтініш түскен кезде кассациялық сатыдағы сот істі сотталған адамның тікелей қатысуымен қарау туралы не ғылыми-техникалық құралдарды пайдалана отырып істі қарау туралы қаулы шығарып, оны тиісті органдарға орындау үшін жібереді.
3. Кассациялық отырыстың орны мен уақыты туралы уақтылы хабарланған адамдардың келмеуі істі қарауға кедергі болмайды. Кассациялық сатыдағы соттың отырысына прокурордың қатысуы міндетті.
4. Осы Кодекстің 396-бабына сәйкес үкімге кассациялық шағым келтіру құқығы берілген адамдар, сондай-ақ үкім (қаулы) шығарылғаннан кейін тапсырма алған сотталған (ақталған) адамның қорғаушысы немесе жәбірленушінің өкілі кассациялық сатыдағы соттың отырысына барлық жағдайда жіберіледі. Оларға өздерінің өтініштері бойынша келтірілген шағымдарды немесе наразылықтарды не оларға қарсылықтарды негіздеп сөйлеу үшін сөз беріледі.
446-6-бап. Кассациялық сатыдағы соттың өкілеттіктері
1. Судья істі тыңдауға әзірлеу кезінде немесе сот кассациялық шағыммен немесе наразылықпен түскен істі қарау кезінде өз бастамасы немесе тараптардың өтініші бойынша:
1) сотталған адамның денсаулық жағдайына, отбасы жағдайына және бұрынғы соттылығы туралы деректерге байланысты құжаттарды талап етіп алуға;
2) заңның кеңістіктегі қолданылатын уақытын айқындау үшін және бірінші сатыдағы сот істі шешкен кезде қылмыстық және қылмыстық іс жүргізу заңдарының нормаларын дұрыс қолданғанын айқындау үшін қажетті мәліметтерді талап етуге құқылы.
446-7-бап. Кассациялық сатының істерді қарау тәртібі
1. Осы Кодекстің 29-бабында көрсетілген жағдайларды қоспағанда, кассациялық саты істерді ашық сот отырысында қарайды.
2. Төрағалық етуші сот отырысын ашады, қандай іс және кімнің кассациялық шағымы немесе наразылығы бойынша қаралып жатқанын хабарлайды. Содан кейін төрағалық етуші сот құрамын, іс бойынша тараптар болып табылатын адамдардың және сот отырысына қатысып отырған адамдардың, сондай-ақ аудармашылардың тектерін хабарлайды және отырысқа қатысып отырған адамдарға істі кассациялық сатыда қарау кезіндегі олардың құқықтарын түсіндіреді.
3. Төрағалық етуші іс бойынша процеске қатысушылардан олардың бас тартуы мен өтініштерінің бар-жоғы туралы сұрайды және оларды қарау нәтижелері бойынша сот осы Кодекстің 325-бабында көзделген тәртіппен қаулы шығарады.
4. Істі қарау кассациялық шағым келтірген немесе наразылық берген процеске қатысушысының сөйлеген сөзінен басталады. Егер мұндай қатысушылар бірнеше болса, төрағалық етуші тараптардың пікірін ескере отырып, олардың сөз сөйлеу кезектілігін белгілейді. Процеске қатысушылар сөйлеген сөздерінде бірінші сатыдағы немесе апелляциялық сатыдағы сот заңды қолданудағы бұзушылықтарға байланысты кассациялық қарау нысанасына жататын қандай мән-жайларға жол бергенін, ол неден көрінгенін және іс бойынша қабылданған шешімнің мәніне қалай әсер еткенін көрсетеді.
5. Кассациялық шағымда немесе наразылықта келтірілген дәлелдерді растау немесе теріске шығару үшін сөз сөйлеушілер кассациялық сатыға қосымша материалдар беруге құқылы, бұл ретте олардың қандай жолмен алынғанын және оларды табыс ету қажеттігі неге байланысты туындағанын хабарлайды. Қосымша материалдарды тергеу іс-әрекеттерін жүргізу жолымен алуға болмайды. Сот тараптардың пікірін тыңдап, қосымша материалдарды қабылдау немесе қабылдамай тастау туралы қаулы шығарады. Істің шешілуі үшін маңызы бар қосымша материалдар, егер мұндай материалдардағы деректер немесе мәліметтер қосымша тексеруді талап етпесе, үкімді бұзуға немесе өзгертуге негіз болуы мүмкін. Өзге жағдайларда қосымша материалдар сот үкімін (қаулысын) бұзып, істі бірінші саты бойынша жаңадан соттың қарауына жіберуге негіз бола алады.
6. Сот отырысының тәртібі және оны бұзушыларға қатысты қабылданатын шаралар осы Кодекстің 326 және 327-баптарының ережелерімен белгіленеді. Судьялардың кеңесу және шешімдер қабылдау тәртібі осы Кодекстің 370-бабының ережелерімен белгіленеді. Қаулыны қабылдаудан бұрын судьялардың кеңесуі болады.
446-8-бап. Кассациялық саты қабылдайтын шешімдер
Істі кассациялық тәртіппен қараудың нәтижесінде сот өз қаулысымен мынадай шешімдердің бірін қабылдайды:
1) үкімді (қаулыны) өзгеріссіз, ал шағымды немесе наразылықты
қанағаттандырусыз қалдырады;
2) үкімнің күшін жойып, істі қысқартады;
3) үкімді өзгертеді;
4) үкімнің (қаулының) күшін жойып, істі алдын ала тыңдау немесе басты сот отырысы сатысынан бірінші сатыдағы сотқа не апелляциялық шағымдар мен наразылықтарды қарау бойынша талқылау сатысынан апелляциялық сатыдағы сотқа жаңадан соттың қарауына жібереді;
5) үкімнің күшін жойып, істі осы Кодекстің 303-бабының бірінші бөлігінде көрсетілген негіздер бойынша қосымша тергеуге жібереді;
6) осы Кодекстің 387-бабында көрсетілген мән-жайлар анықталған кезде жеке қаулы шығарады.
446-9-бап. Кассациялық сатының үкімді (қаулыны) өзгертуіне немесе оның күшін жоюына негіздер
Мыналар:
1) қылмыстық заңның дұрыс қолданылмауы;
2) қылмыстық іс жүргізу заңының елеулі бұзылуы;
3) үкімнің әділетсіздігі кассациялық тәртіппен үкімді (қаулыны) өзгертуге немесе оның күшін жоюға негіздер болып табылады.
446-10-бап. Қылмыстық заңның дұрыс қолданылмауы
Мыналар:
1) Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің Жалпы бөлімінің талаптарын бұзу;
2) қолданылуға жататын Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің Ерекше бөлімінің басқа бабын немесе бабының басқа бөлігін (тармағын) қолдану;
3) Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің осы бабының санкциясында көзделгеннен неғұрлым қатаң жаза тағайындау қылмыстық заңның дұрыс қолданылмауы болып табылады.
446-11-бап. Қылмыстық іс жүргізу заңының елеулі түрде бұзылуы
1. Істі соттың қарауы кезінде осы Кодекстің принциптері мен өзге де жалпы ережелері бұзылып, олар іске қатысушы тұлғалардың заңда кепілдік берілген құқықтарынан айыру немесе оларға қысым жасау, сот ісін жүргізу рәсімдерін сақтамау жолымен немесе өзгедей жолмен істің мән-жайын жан-жақты, толық және объективті зерттеуге кедергі жасаса, әділ сот үкімінің шығарылуына ықпал етсе немесе ықпал етуі мүмкін болса, бұл қылмыстық іс жүргізу заңын елеулі түрде бұзылуы деп танылады.
2. Егер сот осы Кодекстің 415-бабының 3-бөлігінде көрсетілген қылмыстық іс жүргізу заңын бұзуға жол берсе, онда үкім барлық жағдайда бұзылуға жатады.
446-12-бап. Үкімнің әділетсіздігі
1. Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 52-бабының талаптарына сәйкес келмейтін жаза тағайындаған үкім әділетсіз деп танылады.
2. Кассациялық сатыдағы сот неғұрлым жеңілірек қылмыс туралы қылмыстық заңды қолдана отырып немесе қылмыстың саралануын өзгертпей-ақ жазаны жеңілдету жағына қарай үкімді өзгерте алады.
3. Егер үкім негізсіз ақтауға, неғұрлым жеңілірек қылмыс туралы қылмыстық заңды қолдануға немесе жазаның шамадан тыс жеңілдігіне байланысты әділетсіз деп танылса, онда кассациялық сатыдағы сот осы негіздер бойынша келтірілген прокурордың наразылығы немесе жәбірленушінің, оның өкілінің шағымы болған кезде үкімнің күшін жоюға және істі бірінші немесе тиісті апелляциялық сатыдағы сотқа жаңадан сот қарауына жолдауға құқылы.
446-13-бап. Істі қысқарта отырып айыптау үкімінің күшін жою
Кассациялық тәртіпте істі қарай отырып, сот осы Кодекстің 37-бабының бірінші бөлігінде және 38-бабының бірінші бөлігінде көзделген негіздер болған кезде айыптау үкімінің күшін жояды және істі қысқартады.
446-14-бап. Ақтау үкімінің күшін жою
1. Кассациялық сатыда тек прокурордың наразылығы бойынша не жәбірленушінің немесе оның өкілінің шағымы бойынша, сондай-ақ сот арқылы ақталған адамның ақталу негіздемелерімен келіспеген шағымы бойынша ғана ақтау үкімінің күшін жоя алады.
2. Егер ақталған адамның кінәсіздігіне немесе сотталушының пайдасына шығарылған өзге де шешімнің мәні күмән тудырмаса, қылмыстық іс жүргізу заңы елеулі бұзылды деген себеппен ақтау үкімінің, істі қысқарту туралы қаулының немесе сотталушының пайдасына шығарылған өзге де шешімнің күшін жоюға болмайды.
446-15-бап. Істі жаңадан соттың талқылауына жібере отырып үкімнің күшін жою
1. Кассациялық саты үкімнің заңдылығына ықпал еткен немесе ықпал етуі мүмкін қылмыстық іс жүргізу заңының елеулі түрде бұзылғанын анықтаған жағдайда, үкімнің күші жойылып, іс үкім шығарған соттың жаңадан талқылауына, бірақ судьялардың өзге құрамының қарауына жіберілуге жатады.
2. Осы Кодекстің 446-12-бабының үшінші бөлігінде көзделген негіздер бойынша үкімнің күші жойылып, іс жаңадан сот қарауына жіберілуі мүмкін.
446-16-бап. Істі қосымша тергеу үшін жібере отырып үкімнің күшін жою
Негіздер болған кезде кассациялық сатыдағы сот тараптардың өтініші бойынша үкімнің күшін жоюға және осы Кодекстің 303-бабының бірінші бөлігінде көрсетілген негіздер бойынша істі қосымша тергеуге жіберуге құқылы.
446-17-бап. Үкімді өзгерту
1. Бірінші және апелляциялық сатыдағы сот қылмыстық заңды дұрыс қолданбаған жағдайда кассациялық сатыдағы сот сотталған адамға неғұрлым жеңілірек қылмыс туралы заңды қолдануға және әрекеттің өзгертілген саралануына сәйкес жазаны жеңілдетуге құқылы, бірақ неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдана алмайды және тағайындалған жазаны күшейте алмайды.
2. Кассациялық сатыдағы сот, егер шамадан тыс қатаңдығы салдарынан жазаны әділетсіз деп таныса, саралауды өзгертпей-ақ сотталған адамға тағайындалған жазаны төмендетуге құқылы.
3. Кассациялық сатыдағы сот, егер жаза мөлшерін ұлғайту арифметикалық қателерді немесе алдын ала қамауда ұстау мерзімін есептеу кезіндегі қателерді жоюға байланысты болса, қылмыстар мен үкімдердің жиынтығы бойынша жаза тағайындауды реттейтін қылмыстық заңның дұрыс қолданылмауын жоя отырып, жаза мөлшерін ұлғайтуға құқылы. Кассациялық сатыдағы сот, сотталған адамға түзеу мекемесінің заңда көзделгеннен неғұрлым жұмсақ түрін тағайындаған уәжделмеген үкімнің күшін жоюға және Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексіне сәйкес түзеу мекемесінің түрін тағайындауға құқылы.
4. Кассациялық сатыдағы сот осы баптың үшінші бөлігінде көзделген жағдайларда, егер осы негіздер бойынша прокурордың наразылығы енгізілсе немесе жәбірленушінің, жеке айыптаушының немесе олардың өкілдерінің шағымдары берілген жағдайда өзгерістер енгізуге құқылы.
446-18-бап. Кассациялық қаулының мазмұны
1. Кассациялық қаулы кіріспе, сипаттамалы-дәлелді және қарар бөліктерінен тұрады.
2. Қаулының кіріспе бөлігінде:
1) қаулы шығарылған уақыт пен орын;
2) қаулыны шығарған соттың атауы және кассациялық алқаның
құрамы;
3) кассациялық шағым немесе кассациялық наразылық берген адамдар;
4) істі кассациялық сатыда қарауға қатысқан адамдар көрсетілуге тиіс.
3. Қаулының сипаттамалы-дәлелді бөлігінде шағым берген немесе наразылық келтірген адамдардың дәлелдері, кассациялық сатыдағы сотқа қатысқан басқа адамдардың қарсылықтары, сондай-ақ қабылданған шешімнің себептері қысқаша баяндалуға тиіс. Егер шағым немесе наразылық қанағаттандырылмай қалдырылса, шағымдардың немесе наразылықтың дәлелдері негізсіз немесе елеулі емес деп танылған негіздері көрсетіледі. Үкімнің күші жойылған немесе ол өзгертілген жағдайда, қылмыстық немесе қылмыстық іс жүргізу заңының қандай баптарының талаптары бұзылғаны және бұл бұзушылық неден көрінетіні; бірінші және апелляциялық сатыдағы сот тағайындаған жаза әділетсіз деп танылған негіздер көрсетілуге тиіс. Іс соттың жаңадан талқылауына жіберілген жағдайда заңның қандай бұзушылықтары жойылуы керек екені көрсетілуге тиіс. Бұл ретте, кассациялық саты айыптаудың дәлелденгендігі немесе дәлелденбегендігі туралы, белгілі бір дәлелдемелердің дұрыстығы немесе дұрыс еместігі туралы және бір дәлелдеменің басқаларынан басымдығы туралы, бірінші, апелляциялық сатыдағы соттардың белгілі бір қылмыстық заңды қолдануы туралы және жазалау шарасы туралы мәселелерді алдын ала шешіп қоюға құқығы жоқ.
4. Қаулының қарар бөлігінде кассациялық сатыдағы соттың шағым немесе наразылық бойынша шешімі көрсетіледі.
446-19-бап. Кассациялық қаулы шығару
Кассациялық қаулы осы Кодекстің 423-бабында көзделген талаптар сақтала отырып, кеңесу бөлмесінде шығарылады.
446-20-бап. Кассациялық сатыдағы соттың қаулысын орындауға кірісу
1. Кассациялық сатының қаулысы ол шығарылған күннен бастап үш тәуліктен кешіктірілмей, іспен бірге үкім шығарған сотқа орындау үшін жіберіледі. Іс қосымша тергеуге жіберілген жағдайда кассациялық сатының қаулысы бірге тиісті прокурорға жіберіледі. Бұл жағдайда үкім шығарған сотқа кассациялық саты қаулысының көшірмесі жіберіледі.
2. Сотталған адамның қамаудан босатылуы туралы қаулыға сәйкес, егер сотталған адам кассациялық сатыдағы сот отырысына қатысып отырса, қаулының бұл бөлігі дереу орындалады. Өзге жағдайларда кассациялық қаулының көшірмесі немесе оның қарар бөлігінен үзінді сотталған адамды қамаудан босату туралы шешімді орындау үшін қамау орнының әкімшілігіне дереу жіберіледі.
446-21-бап. Істі кассациялық сатыда қайта қарау
1. Егер қандай да бір себептер бойынша кейбір сотталғандарға қатысты белгіленген мерзімде берілген кассациялық шағымдар немесе наразылықтар немесе шағымданудың өтіп кеткен мерзімін қалпына келтіргеннен кейін кассациялық сатыдағы сотқа басқа сотталған адамдарға қатысты іс қаралып кеткеннен кейін келіп түссе, сондай-ақ егер сотталғанның, оның қорғаушысының немесе заңды өкілінің кассациялық шағымы, осы сотталғанға қатысты іс процеске қатысушы басқа адамның кассациялық шағымы немесе прокурордың наразылығы бойынша қаралып кеткеннен кейін түскен болса, онда кассациялық сатыдағы сот мұндай шағымды немесе наразылықты қарауға және олар бойынша қаулы шығаруға міндетті.
2. Егер қайтадан шығарылған қаулы бұрын шығарылған қаулыға қайшы келген жағдайда, кассациялық сатыдағы сот істі Жоғарғы Сотқа қадағалау тәртібімен тексеру үшін жолдайды.
446-22-бап. Бастапқы үкімнің күші жойылғаннан кейін істі бірінші саты бойынша қарау
1. Бастапқы үкімнің күші жойылғаннан кейін іс жалпы тәртіппен
қаралады.
2. Егер айыптаушы тараптың кассациялық шағымында, наразылығында осындай өтініш жасалса және оны кассациялық сатыдағы сот бастапқы үкімнің күшін жою негіздерінің бірі ретінде көрсетсе, бірінші сатыдағы соттың істі жаңадан қараған кезде жазаны күшейтуіне немесе неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдануына жол беріледі.
3. Істі жаңадан қараған кезде бірінші сатыдағы соттың:
1) егер айыптаушы тараптың шағымы, наразылығы бойынша үкімнің осы бөлігінің күші жойылмаса, сотталғанды айыптаудың бастапқы үкімде алып тасталған бөлігінде кінәлі деп тануға;
2) егер бастапқы үкімнің күші осы негіздер бойынша емес, айыптаушы тараптың шағымы, наразылығы бойынша жойылса жазаны күшейтуге, бас бостандығынан айыру мерзімінің бір бөлігін түрмеде өтеуді немесе неғұрлым қатаң режимдегі колонияларда жазаны өтеуді тағайындауға, қосымша жаза тағайындауға немесе неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдануға құқығы жоқ.
446-23-бап. Істі жаңадан қарау кезінде шығарылған үкімге (қаулыға) шағымдану
Істі жаңадан қараған кезде бірінші сатыдағы сот шығарған үкімге жалпы тәртіппен шағымдануға болады. Бұл ретте, егер бірінші үкімнің күші сотталғанды қорғаған шағым, наразылық бойынша жойылса, ал екінші үкімнің күші айыптау тарапының шағымы, наразылығы бойынша жазаның жеңілдігіне немесе неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдану қажеттілігіне байланысты жойылса, істі үшінші рет қарап жатқан сот екінші үкімге қарағанда неғұрлым қатаң жаза тағайындауы немесе неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдануы мүмкін, бірақ оның бірінші үкіммен салыстырғанда жазаны күшейтуге немесе неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдануға құқығы жоқ.
65) 447-баптың бірінші және екінші бөліктері мынадай редакцияда
жазылсын:
447-бап. Үкімнің заңды күшіне енуі және оны орындауға кірісу
1. Аудандық және оларға теңестірілген соттар, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттар, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттар, кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі ауданаралық соттар, гарнизондардың әскери соттары, облыстық соттың апелляциялық сатысы шығарған бірінші сатыдағы сот үкімдері, егер олар шағымданбаса немесе наразылық келтірілмесе тиісінше апелляциялық немесе кассациялық шағымдану немесе наразылық келтіру мерзімі өткен соң заңды күшіне енеді және орындалуға тиіс.
2. Егер іс апелляциялық, кассациялық сатыда қайта қаралған жағдайда үкім бұзылмаса, ол апелляциялық немесе тиісінше кассациялық қаулы шығарылған күні күшіне енеді. Егер апелляциялық, кассациялық шағымдар, наразылық апелляциялық немесе кассациялық сатыдағы сот отырысы басталғанға дейін қайтарып алынса, үкім шағымды, наразылықты қайтарып алуға байланысты іс жүргізудің тоқтатылғаны туралы аталған сатылардың қаулылары шығарылған күні заңды күшіне енеді.";
66) 448-бапта:
төртінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"4. Апелляциялық сатыдағы соттың осы Кодекстің 411-бабы бірінші бөлігінің 1)-3), 7) және 8) тармақтарында көрсетілген негіздер бойынша шығарған қаулысы, сондай-ақ кассациялық сатының қаулысы ол жарияланған кезден бастап заңды күшіне енеді.";
бесінші бөліктегі "Апелляциялық" деген сөзден кейін "және кассациялық" деген сөзбен толықтырылсын;
алтыншы бөлік мынадай мазмұндағы бірінші сөйлеммен толықтырылсын:
"Соттың жеке қаулысы заңды күшіне енген кезден бастап кемінде үш тәулік өткеннен кейін басқару функцияларын орындайтын тиісті лауазымды тұлғаға жіберіледі.";
67) 449-баптың төртінші бөлігі мынадай мазмұндағы үшінші сөйлеммен толықтырылсын:
"Апелляциялық сатының үкімін орындау туралы хабарлама бірінші сатыдағы тиісті сотқа жіберіледі.";
68) 454-баптың үшінші бөліктегі "жазаны өтеу орны бойынша" деген сөздерден кейін "аудандық және оған теңестірілген" деген сөздермен толықтырылсын;
төртінші бөліктегі "тұрғылықты жері бойынша" деген сөздерден кейін "аудандық және оған теңестірілген" деген сөздермен толықтырылсын;
69) 50-тараудың атауы мынадай редакцияда жазылсын:
"50-тарау. Заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарау";
70) 458-бапта:
атауындағы "Сот қадағалауы тәртібімен" деген сөздер "Заңды күшіне енгеннен кейін" деген сөздермен ауыстырылсын;
бірінші және екінші бөліктер мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Заңды күшіне енгеннен кейін:
1) бірінші және апелляциялық сатыдағы соттардың үкімдері мен
қаулылары;
2) кассациялық сатыдағы соттың қаулылары сот қадағалау тәртібімен қайта қаралуы мүмкін.
2. Мемлекеттік және жеке айыптаушының айыптаудан бас тартуына байланысты, қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасын және оның мерзімін ұзартуды санкциялау мәселелері бойынша, анықтау немесе алдын ала тергеуді жүзеге асыратын тұлғалардың әрекеттері мен шешімдеріне немесе прокурордың істі алдын ала тергеу сатысындағы әрекеттері мен шешімдеріне келтірілген шағымдарды шешу жөніндегі шығарылған, заңды күшіне енген сот қаулылары қадағалау тәртібімен қайта қаралуға жатпайды.";
үшінші бөліктегі:
"қадағалау" деген сөз алып тасталсын;
"Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалау алқасының қаулылары қабылданған қаулы" деген сөздер "Жоғарғы Сот алқаларының қаулылары түпкілікті болып табылады. "Олар" деген сөздермен ауыстырылсын;
71) 459-бапта:
бірінші бөлікте:
2) тармақта "орташа ауыр қылмыс, ауыр немесе аса ауыр қылмыс жасады деп айыпталған адамға қатысты" деген сөздер алып тасталсын;
5) тармақтағы "шығаруға әкеп соғуы заңды күшіне енген үкімдер мен қаулыларды қарауға негіз болып табылады." деген сөздер "шығаруға;" деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 6), 7) және 8) тармақтармен толықтырылсын:
"6) қылмыстың қайталану түрі мен түзеу колониясы режимінің түрін дұрыс анықтамауға;
7) азаматтық талапты дұрыс шешпеуге;
8) жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша немесе медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану кезінде негізсіз немесе заңсыз қаулыларды шығаруға әкеп соғуы заңды күшіне енген үкімдер мен қаулыларды қарауға негіз болып табылады.";
екінші бөлікте:
2) тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"2) адамды өлім жазасына немесе өмір бойы бас бостандығынан айыруға соттау жөніндегі үкім апелляциялық қарау нысанасы болмаса;";
мынадай мазмұндағы 3) тармақпен толықтырылсын:
"3) осы Кодекстің 423-2-бабының үшінші бөлігінде көзделген жағдайларда туындаған қайшылықтарды жою туралы ұсыныстар болса.";
72) 460-бапта:
баптың тақырыбы, бірінші және екінші бөліктері мынадай редакцияда жазылсын:
"460-бап. Соттардың заңды күшіне енген үкімдері мен қаулыларын қайта қарау туралы өтініш беруге, соттардың заңды күшіне енген үкімдері мен қаулыларына наразылық білдіруге құқығы бар адамдар
1. Заңды күшіне енген үкімдер мен қаулыларды қайта қарау туралы жүгіну өтініштер деп аталады және оларды апелляциялық және кассациялық шағымдар беруге құқығы бар процеске қатысушылар бере алады.
2. Бас прокурор заңды күшіне енген үкімдер мен қаулыларды қайта қарау туралы наразылық келтіруге құқылы.";
үшінші бөлік алып тасталсын;
төртінші бөліктегі ", наразылықты сондай-ақ жоғары тұрған прокурор кері қайтарып алуы" деген сөздер алып тасталсын;
73) 461-бапта:
бірінші бөлікте:
"негіздер бойынша" деген сөздерден кейін "заңды күшіне енген" деген сөздермен толықтырылсын;
"қадағалау тәртібімен қайта қарау" деген сөздер "қайта қарау туралы өтініш, наразылық беру" деген сөздермен ауыстырылсын;
екінші бөлікте:
"істі қысқарту туралы соттың қаулысына, айыптау үкіміне, сондай-ақ ақтау үкіміне не істі қысқарту туралы соттың қаулысына қадағалау тәртібінде шағым жасауға, наразылық білдіруге" деген сөздер "заңды күшіне енген ақтау үкімін, айыптау үкімін не істі қысқарту туралы соттың қаулысын қайта қарау туралы өтініш, наразылық беруге," деген сөздермен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:
"3. Істі қосымша тергеуге немесе соттың жаңадан қарауына жіберу туралы соттың заңды күшіне енген қаулысына өтініш, наразылық олар заңды күшіне енген күннен бастап он бес тәуліктің ішінде берілуі мүмкін.";
74) 462-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"462-бап. Заңды күшіне енген соттың үкімін, қаулысын қайта қарау туралы өтінішті, наразылықты беру тәртібі
1. Заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарау туралы өтініш, наразылық Жоғарғы Сотқа жазбаша түрде беріледі. Өтініште, наразылықта осы Кодекстің 407-бабында көрсетілген мән-жайлардан басқа, іс бойынша іс жүргізу кезінде заңның қандай бұзушылықтарына жол берілгені және ол бұзушылықтардың шығарылған сот шешімдерінде қалай әсер еткені және шағымдалып отырған сот актісін қайта қарау үшін осы Кодекстің 459-бабында көрсетілген қандай негіздердің бар екені көрсетілуге тиіс.
2. Өтінішке, наразылыққа шағым жасалып отырған сот шешімдерінің көшірмелері және оның дәлелдерінің негізділігін растайтын өзге де материалдар қоса берілуі тиіс.
3. Өзге де мемлекеттік органдарға немесе қоғамдық ұйымдарға жолданған соттардың, заңды күшіне енген үкімдеріне, қаулыларына берілген өтініштер Жоғарғы Соттың іс жүргізуіне қабылданбайды.
4. Осы Кодекстің 466-бабында көзделген жағдайларды қоспағанда, заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарау туралы өтініштің, наразылықтың берілуі олардың орындалуын тоқтатпайды.";
75) 462-1-бапта:
тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
"462-1-бап. Өтініштерді, наразылықты қараусыз қайтару";
бірінші абзацтағы "Қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы" деген сөздер "1. Заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарау туралы өтініш, наразылық" деген сөздермен ауыстырылсын;
1)-4) тармақтардағы "қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы", "қадағалау шағымын немесе прокурор наразылығын" деген сөздер тиісінше "өтініш, наразылық", "өтінішті, наразылықты" деген сөздермен ауыстырылсын;
5) тармақ алып тасталсын.
6) тармақтағы "қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы осы Кодекстің 458-бабына" деген сөздер "өтініш, наразылық осы Кодекстің 458-бабының екінші бөлігіне" деген сөздермен ауыстырылсын;
сегізінші абзац алып тасталсын.
мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
"2. Өтінішті, наразылықты қайтару үшін негіз болған осы баптың бірінші бөлімінің 1)-2)-тармақтарында көрсетілген кемшіліктер жойылған кезде, олар жалпы негіздерде жаңадан берілуі мүмкін.";
76) 463-бапта:
тақырыбы және бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
"463-бап. Заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарау туралы өтінішті алдын ала қарау
1. Заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарау туралы өтініш Жоғарғы Сот Төрағасының немесе алқа төрағасының тапсырмасы бойынша құрамында үш судьядан тұратын сотта алдын ала зерделенеді және қаралады. Қажет болған жағдайда қылмыстық іс сұратылуы мүмкін.
Егер іс сұратылған кезде оны сот қабылдаса және ол бойынша сот талқылауы басталса немесе қосымша тергеу жүргізілсе, соттың істі қосымша тергеуге немесе соттың жаңадан қарауына жіберу туралы қаулысына өтініштің, наразылықтың дәйектерін тексеру үшін іс сұратылмайды.";
екінші бөліктегі "Қадағалау шағымы" деген сөздер "Заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарау туралы өтініш" деген сөздермен ауыстырылсын;
үшінші бөліктегі "Қадағалау шағымының" деген сөздер "Өтініштің" деген сөзбен, "шағым берген адамға хабарланады," деген сөздер "прокурорға, сондай-ақ оны берген адамға хабарланады," деген сөздермен, "оның" деген сөз "олардың" деген сөзбен ауыстырылсын;
77) 464-бапта:
тақырыбындағы, бірінші және екінші бөліктердегі "Қадағалау шағымын", "қадағалау шағымын", "қадағалау шағымында" деген сөздер тиісінше "Өтінішті", "өтінішті", "өтініште" деген сөздермен ауыстырылсын;
үшінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"3. Өтініш берген адам оның алдын ала қаралу нәтижелері жөнінде хабарланады.";
78) 465-баптың бірінші бөлігіндегі "қадағалау шағымының" деген сөздер "заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарау туралы өтініштің" деген сөздермен ауыстырылсын;
79) 467-бапта:
бірінші бөлікте "кімнің шағымы", "шағым" деген сөздер тиісінше "кімнің өтініші", "өтініш" деген сөздермен ауыстырылсын;
екінші бөліктегі "қадағалау шағымын" деген сөздер "өтініш" деген сөзбен ауыстырылсын;
үшінші бөліктегі "шағым" деген сөз "өтініш" деген сөзбен ауыстырылсын;
төртінші және бесінші бөліктердегі "шағымды", "шағымды (наразылықты)" деген сөздер тиісінше "өтінішті", "өтінішті (наразылықты)" деген сөздермен, "берген болса" деген сөздер "берсе" деген сөзбен ауыстырылсын;
алтыншы бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"6. Істі қадағалау тәртібімен қараудың нәтижесінде сот осы Кодекстің 370-бабының талаптарын сақтай отырып кеңесу бөлмесінде мынадай шешімдердің бірін қабылдайды:
1) соттың үкімін, қаулысын өзгеріссіз, ал оларды қайта қарау туралы өтінішті, наразылықты қанағаттандырусыз қалдырады;
2) бірінші, апелляциялық сатылардың үкімдерін, бірінші, апелляциялық және кассациялық сатылардың қаулыларын өзгертеді;
3) үкімді және кейінгі барлық қаулыларды бұзады және істі қысқартады;
4) үкімді және кейінгі барлық қаулыларды бұзады және істі соттың жаңадан қарауына жібереді;
5) соттың үкімін өзгертіп немесе оны өзгеріссіз қалдыра отырып, апелляциялық және кассациялық тәртіппен шығарылған қаулыларды бұзады.
Егер іс сұратылған кезде оны сот қабылдаса және ол бойынша сот талқылауы басталса немесе қосымша тергеу жүргізілсе, соттың істі қосымша тергеуге немесе жаңадан соттың қарауына жіберу туралы қаулысына өтініштің, наразылықтың дәйектерін тексеру үшін іс сұратылмайды";
жетінші бөліктегі "Істі қадағалау тәртібімен қарау кезінде үкімнің" деген сөздер "Үкімнің" деген сөздермен ауыстырылсын;
сегізінші бөліктегі "қадағалау" деген сөз "кассациялық" деген сөзбен ауыстырылсын;
тоғызыншы бөліктегі "қадағалау тәртібімен істі" деген сөздер "істі кассациялық тәртіппен" деген сөздермен, "жоғары тұрған қадағалау сатысы төмен тұрған қадағалау сатысы қаулысының" деген сөздер "Жоғарғы Сот кассациялық қаулының" деген сөздермен ауыстырылсын;
оныншы бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"10. Сот сотталған адамға тағайындалған жазаны жеңілдете алады немесе онша ауыр емес қылмыс туралы заңды қолдана алады, бірақ жазаны күшейтуге не неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдануға, сондай-ақ соттың сот талқылауының нысанасы болмаған фактілерді анықтауға немесе дәлелденген деп есептеуге құқығы жоқ.";
он бірінші бөліктегі "қадағалау сатысындағы" деген сөздер алып тасталсын;
он екінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"12. Істі қарайтын сот сот үкімінің заңдылығын, негізділігін және әділдігін толық көлемінде тексереді. Егер, сотталған адамдардың жағдайы нашарламаса, өтініште, наразылықта көрсетілмеген негіздер бойынша, сондай-ақ өтініш, наразылық берілмеген басқа сотталған адамдарға қатысты сот актісіне өзгерістер енгізуге, өтініш берілген сотталған адаммен бірлесіп жасалған қылмысты саралауды өзгерткен кезде жол беріледі. Сот жағдайды нашарлататын шешімді тек прокурордың наразылығында немесе өтініште көрсетілген сотталғандарға қатысты ғана қабылдауға құқылы. Сот сотталған адамның жағдайын оның өтініші немесе оның қорғаушысының немесе өкілінің өтініші бойынша нашарлатуға құқығы жоқ.";
80) 469-бапта:
бірінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Заңды күшіне енген соттың үкімі немесе қаулысы бұзылғаннан кейін іс жалпы тәртіппен қаралуға жатады. Қадағалау сатысындағы соттың нұсқаулары төмен тұрған сот істі қайта қараған кезде міндетті.";
екінші бөліктегі ", қадағалау" және ", сондай-ақ егер үкімнің күші жойылған соң істі жаңадан тексеру кезінде айыпталушының басқа да неғұрлым ауыр қылмыстар жасағандығын айғақтайтын жағдаяттар анықталатын" деген сөздер алып тасталсын;
81) 470-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"470-бап. Соттың істі жаңадан қараған кезде шығарған үкімін және қаулысын қайта қарау туралы өтініш, наразылық беру
Бұрынғы үкімнің немесе қаулының бұзылуына байланысты шығарылған жаңа үкімді немесе қаулыны қайта қарау туралы өтініш, наразылық соттың бірінші үкімінің немесе қаулысының бұзылу себептеріне қарамастан жалпы негіздерде берілуі мүмкін.";
82) мынадай мазмұндағы 470-1 және 470-2-баптармен толықтырылсын:
"470-1-бап. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Жалпы отырысын тағайындау
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сот Төрағасының ұсынысы немесе Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының наразылығы келіп түскеннен кейін Жалпы отырысының хатшысы күнін, уақыты мен орнын көрсете отырып сот отырысын тағайындайды, ол жөнінде Жалпы отырыстың мүшелеріне, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Бас Прокурорына хабарлайды.
470-2-бап. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Жалпы отырысының ұсынысты немесе наразылықты қарау тәртібі
1. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Жалпы отырысы ұсынысты немесе наразылықты Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты судьяларының жалпы санының кемінде үштен екісі болған кезде қарайды.
2. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Төрағасы немесе Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры отырыстың басында ұсынысты немесе наразылықты енгізудің осы Кодекстің 458-бабының үшінші бөлігінде көзделген негіздері туралы баяндайды.
3. Жоғарғы Соттың Жалпы отырысы көрсетілген негіздер болмаған кезде істі қайта қараудан бас тарту туралы қаулы шығарады, ал негіздер болған кезде істі мәні бойынша қарауды тағайындайды.
4. Істі негізінен қарау судьяның істің мән-жайлары және ұсыныстың негіздері туралы баяндамасынан не наразылықтың мән-жайлары мен негіздері туралы прокурордың баяндамасынан басталады. Істі одан әрі қарау осы Кодекстің 467-бабында көзделген ережелер бойынша жүргізіледі.";
83) 476 және 515-баптар мынадай редакцияда жазылсын:
"476-бап. Соттың іс бойынша іс жүргізуді жаңарту туралы мәселені шешуі
1. Жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша сот шешімдерін қайта қарауды үкім, қаулы шығарған бірінші сатыдағы сот жүзеге асырады. Егер іс бойынша апелляциялық немесе кассациялық сатының қаулысы шығарылса, сот шешімдерін қайта қарауды тиісінше аталған соттар жүзеге асырады. Егер іс қадағалау тәртібімен қаралса, сот актілерін жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша Жоғарғы Сот қарайды. Тиісінше аталған сот сатылары жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша іс жүргізуді жаңғыртуға негіздердің болмауына байланысты қозғалған іс жүргізуді қысқарту туралы прокурордың қаулысына берілген шағымдарды қарайды.
2. Сот отырысында және апелляциялық сатыда жаңадан ашылған мән-жайларға байланысты іс бойынша іс жүргізуді жаңғырту туралы прокурордың қорытындысын судьялар жеке-дара, ал кассациялық және қадағалау сатыларында аталған сатыларда іс қарау үшін белгіленген ережелер бойынша алқада қарайды.
515-бап. Сотта іс жүргізу
1. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы істерді бірінші сатыдағы соттар қарайды. Осы Кодексте көзделген жағдайларда, бірінші сатыдағы соттың үкіміне, қаулысына берілген апелляциялық шағымдар немесе наразылық бойынша қылмыстық істі қараған кезде, есі кіресілі-шығасылы адамдарға медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы мәселені апелляциялық сатыдағы сот қарауы мүмкін.
2. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы іс сотқа келіп түскеннен кейін судья оны осы Кодексте көзделген ережелер бойынша сот отырысында қарауға тағайындайды. Істі қарау осы баптың үшінші және төртінші бөліктерінде көрсетілген ережелер ескеріле отырып, сотта талқылауы ережелері бойынша жүргізіледі.
3. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы істерді қарау кезінде соттың құрамы осы Кодекстің 58-бабына сәйкес айқындалады.";
84) 518-баптың бірінші бөлігінің бірінші сөйлемі мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Аудандық және оған теңестірілген соттың қаулысына осы Кодекстің 47-тарауында көрсетілген ережелер бойынша апелляциялық тәртіппен, ал апелляциялық сатыдағы соттың осы Кодекстің 418-бабының екінші бөлігінде белгіленген жағдайда шығарған қаулысына - кассациялық сатыға қорғаушы, жәбірленуші мен оның өкілі, ісі қаралған адамның заңды өкілі немесе жақын туысқаны шағым жасауы, сондай-ақ прокурор наразылық білдіруі мүмкін.";
85) 519-баптың бірінші бөлігіндегі "сот немесе осы шараны қолдану орны бойынша үш судьядан тұратын алқа құрамындағы сот" деген сөздер "сот қарайды, ал егер медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шарасын қолдану осы соттың қызмет ету аумағынан тыс жерде жүзеге асырылса - осы шараны қолдану орны бойынша тиісті сот" деген сөздермен ауыстырылсын;
86) 543-бапта:
тақырыбындағы "Облыстық және оған теңестірілген сотта алқабилердің" деген сөздер "Алқабилердің" деген сөзбен ауыстырылсын;
бірінші бөлікте:
"осы Кодекстің 291-бабының екінші бөлігінде көрсетілген" деген сөздер алып тасталсын;
"осы Кодекстің 291-бабының екінші бөлігінде көрсетілген қылмыстар" деген сөздер "аса ауыр қылмыстар" деген сөздермен ауыстырылсын;
екінші бөліктегі "осы Кодекстің 291-бабының екінші бөлігінде көрсетілген қылмыстардың" деген сөздер "аса ауыр қылмыстардың" деген сөздермен ауыстырылсын;
87) 544-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"544-бап. Алқабилер қатысатын сот құрамы
Қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотта және қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери сотта алқабилердің қатысуымен сот бір судьяның және он алқабидің құрамында әрекет етеді.";
88) 546-бапта:
үшінші бөлікте:
"ғана аталған" деген сөздер ", сондай-ақ кейінгі кезеңде, соның ішінде сотта істі алдын ала тыңдауда, бірақ соттың басты сот талқылауын тағайындағанға дейін соттың істі алқабилердің қатысуымен қарауы туралы" деген сөздермен толықтырылсын;
төртінші бөлік мынадай мазмұндағы екінші сөйлеммен толықтырылсын:
"Кешіктіріліп берілген өтінішті айыпталушы жазбаша түрде береді және іс соттылығына жататын сотқа кідіріссіз жіберіледі.";
бесінші бөлікте "Бұдан әрі" деген сөздер "Сот басты сот талқылауын тағайындағаннан кейін" деген сөздермен ауыстырылсын;
89) 552-баптың екінші бөлігінде:
2) тармақтағы "сотта ілеспе аударма қамтамасыз етілмеген кезде," деген сөздер алып тасталып, "білмейтін адамды" деген сөзден кейін ", мылқау, саңырау, соқыр адамдарды" деген сөздермен толықтырылсын;
3) тармақтағы "мылқау, саңырау, зағип және" деген сөздер алып
тасталсын;
90) 555-баптағы "он алтыдан", "он алты", "он бір", "он бірі" деген сөздер тиісінше "он жетіден", "он жеті", "он екі", "он екісі" деген сөздермен ауыстырылсын;
91) 556-баптағы "тоғыз", "он бір" деген сөздер тиісінше "он", "он екі" деген сөздермен ауыстырылсын;
92) 562-баптың төртінші бөлігінде "Төрағалық етуші" деген сөздерден кейін "сұрақ қойған алқабиге өзінің бас тарту себебін жариялай отырып," деген сөздермен толықтырылсын;
93) 564-баптың бірінші бөлігінде "сөз" деген сөздер "жарыссөздің әрбір бөлігінде сөздер" деген сөздермен ауыстырылсын;
94) 568-баптағы "судьялар", "Судьялар" деген сөздер тиісінше "судья", "Судья" деген сөздермен ауыстырылсын;
95) 569-бапта:
бірінші бөліктегі "судьялар мен" деген сөздер алып тасталсын;
бүкіл мәтін бойынша "Судьялар", "судьялардың", "судьялар" деген сөздер тиісінше "Судья", "судьяның", "судья" деген сөздермен ауыстырылсын;
жетінші бөліктегі "судья" деген сөз алып тасталсын;
он бірінші бөлікте:
мынадай мазмұндағы екінші абзацпен толықтырылсын:
"Осы Кодекстің 371-бабы бірінші бөлігінің 9)-13), 15)-18) тармақтарында және бесінші бөлігінің 1)-3) тармақтарында көзделген мәселелерді судья жеке-дара қарайды.";
он төртінші бөліктегі "қол қояды" деген сөздер "қол қойып, іс материалдарына қоса тіркеледі" деген сөздермен ауыстырылсын;
96) 61-тараудың тақырыбындағы "Апелляциялық" деген сөз "Кассациялық" деген сөзбен ауыстырылсын;
97) 574-бапта:
бірінші бөліктегі "8-бөлімінде" деген сөздер "48-1-тарауында" деген сөздермен ауыстырылсын;
екінші бөлік алып тасталсын;
98) 575-бапта:
тақырыбында және мәтін бойынша "Апелляциялық", "апелляциялық" деген сөздер тиісінше "Кассациялық", "кассациялық" деген сөздермен ауыстырылсын;
бірінші бөліктің 4) тармағындағы "осы Кодекстің 415-бабының үшінші бөлігінде көрсетілген" деген сөздер "осы Кодексте көзделген" деген сөздермен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы 5) тармақпен толықтырылсын:
"5) төрағалық етуші:
алқабилер алқасын құрған кезде;
алқабилердің қатысуымен талқыланбайтын мәселелерді олардың қатысуымен талқылаған кезде;
алқабилер шешетін мәселелерді тұжырымдаған кезде;
сот жарыссөздерін жүргізген кезде;
алқабилерге арнаған сөзінде жіберген әділ сот үкімінің шығарылуына әсер еткен немесе әсер етуі мүмкін бұзушылықтар негіз болып табылады.";
үшінші бөліктегі "жағдайларын" деген сөзден кейін ", сондай-ақ осы Кодекстің 575-бабының бірінші бөлігінің 5) тармағында көзделген жағдайларды" деген сөздермен толықтырылсын;
99) 576-баптағы "бірінші бөлігінің 1), 3), 4), 6) тармақтарында және екінші бөлігінде" деген сөздер "бірінші бөлігінің 1), 3), 6) және 7) тармақтарында және екінші бөлігінің 1), 2) тармақтарында" деген сөздермен ауыстырылсын.
3. 1999 жылғы 13 шілдедегі Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексі (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1999 ж., N 18, 644-құжат; 2000 ж. N 3-4, 66-құжат; N 10, 244-құжат; 2001 ж., N 852-құжат; N 15-16, 239-құжат; N 21-22, 281-құжат; N 24, 338-құжат; 2002 ж., N 17, 155-құжат; 2003 ж., N 10, 49-құжат; N 14, 109-құжат; N 15, 138-құжат; 2004 ж., N 5, 25-құжат; N 17, 97-құжат; N 23, 140-құжат, N 24, 153-құжат; 2005 ж., N 5, 5-құжат; N 13, 53-құжат; N 24, 123-құжат; 2006 ж., N 2, 19-құжат; N 10, 52-құжат; N 11, 55-құжат; N 12, 72-құжат; N 13, 86-құжат; 2007 ж., N 3, 20-құжат; N 4, 28-құжат; N 9, 67-құжат; N 10, 69-құжат; N 13, 99-құжат;)
1) 27-баптағы "Осы Кодекстің 28-30-баптарында көзделген істерді қоспағанда, азаматтық" деген сөздер "Азаматтық" деген сөзбен ауыстырылсын;
"аудандық" деген сөзден кейін "(қалалық)" деген сөзбен толықтырылсын;
2) 28 және 29-баптар алып тасталсын;
3) 30-бапта:
бірінші бөліктегі ", осы Кодекстің 28-бабының бірінші бөлігінің 3), 4) тармақшаларында, екінші және үшінші бөліктерінде, 29-бапта көзделген істерді қоспағанда," деген сөздер алып тасталсын;
мынадай мазмұндағы 1-4-бөлігімен толықтырылсын:
"1-4. Мамандандырылған қаржылық сот Алматы қаласының аймақтық қаржылық орталығы органдарының және лауазымды тұлғаларының әрекеттеріне (әрекетсіздіктеріне) Алматы қаласының аймақтық қаржылық орталығы қатысушыларының шағымдары туралы азаматтық істерді, егер тараптардың бірі Алматы қаласының аймақтық қаржылық орталығының қатысушысы болса, басқа да азаматтық істерді қарайды.";
4) 37-бапта:
бірінші бөлік "бірінші" деген сөзден кейін ", апелляциялық" деген сөзбен толықтырылсын;
екінші бөлікте:
"апелляциялық" деген сөз "кассациялық" деген сөзбен ауыстырылып, "болып табылады" деген сөздерден кейін ", оның міндетін алқа төрағасы не оның тапсырмасы бойынша судьялардың бірі атқарады" деген сөздермен толықтырылсын;
5) 38-баптың үшінші бөлігіндегі "апелляциялық немесе" деген сөздер "қадағалау сатысындағы" деген сөздермен ауыстырылсын;
6) 39-бапта:
бірінші бөлік "апелляциялық" деген сөзден кейін "кассациялық" деген сөзбен толықтырылсын;
екінші бөлік "бірінші" деген сөзден кейін ", кассациялық" деген сөзбен толықтырылсын;
үшінші бөліктегі "Апелляциялық" деген сөз "Кассациялық" деген сөзбен ауыстырылсын;
төртінші бөліктегі "апелляциялық" деген сөзден кейін "немесе кассациялық" деген сөздермен толықтырылсын;
7) 42-бапта:
бірінші бөліктегі "сот орындаушысы, сот приставы" деген сөздер алып тасталсын;
бесінші бөліктегі "немесе қадағалау шағымдарына" деген сөздер ", кассациялық шағымдарына немесе сот актісін соттық қадағалау тәртібінде қайта қарау туралы өтінімдеріне" деген сөздермен ауыстырылсын;
алтыншы бөліктегі "сот орындаушысының, сот приставының" деген сөздер алып тасталсын;
8) 43-баптың бірінші бөлігінде:
"Аудандық немесе оған теңестірілген сотта істі" деген сөздер "Істі" деген сөзбен ауыстырылсын;
"іс қаралатын" деген сөздер "өндірісінде іс бар" деген сөздермен, "аудандық немесе оған теңестірілген" деген сөздер "бірінші сатыдағы" деген сөздермен ауыстырылсын;
9) 55-бап мынадай мазмұндағы алтыншы бөлікпен толықтырылсын:
"6. Сот қарайтын дауда талапкер немесе жауапкер ретінде прокуратура органдарының мүддесін білдіретін прокурор тараптардың барлық іс жүргізу құқықтары мен міндеттерін пайдаланады.";
10) 89-баптың бірінші бөлігіндегі "Заттай" деген сөз "Осы Кодекстің 88-бабының бірінші бөлігінде көзделгендерді қоспағанда, заттай" деген сөздермен ауыстырылсын;
11) 128-баптың екінші бөлігі мынадай мазмұндағы сөйлеммен
толықтырылсын:
"Егер мерзімді қалпына келтіру туралы арыз шешім қабылданған күннен бастап үш айдан кешіктірілмей берілген жағдайда сот апелляциялық шағым беру мерзімін қалпына келтіруі мүмкін.";
12) 148-бап мынадай мазмұндағы 1-1-бөлікпен толықтырылсын:
"1-1. Егер борышкер болмаған жағдайда, құқықтары мен міндеттері сот бұйрығымен қозғалған тұлғадан сот бұйрығының заң талаптарына сай келмейтіндігі туралы арыз келіп түссе, судья сот бұйрығының күшін жояды.";
13) 150-баптың екінші бөлігінің 3) тармағы мынадай редакцияда
жазылсын:
"3) жауапкердің тегі, аты және әкесінің аты, оның тұрғылықты жері немесе тұрған жері, ал егер жауапкер заңды тұлға болып табылса, онда оның атауы, орналасқан жері, сондай-ақ егер талапкерге бұл деректерлер белгілі болса, қосымша тіркелген салық нөмірі;";
14) 169-баптың бірінші бөлігіндегі "ұсынады" деген сөз "міндеттейді" деген сөзбен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы 169-1-баппен толықтырылсын:
"169-1-бап. Талап арызға пікір
1. Жауапкер, талапқа қатысты қарсылықты растайтын құжаттарды, сондай-ақ пікірдің және оған қоса тіркелген құжаттардың талапкерге және іске қатысатын басқа да тұлғаларға жіберілгенін растайтын құжаттарды қоса тіркеп, талап арызға пікірді сотқа табыс етеді.
2. Пікір сотқа, көшірмелері сот белгілеген, іске қатысатын адамдарға олардың сот отырысы басталғанға дейін танысуына мүмкіндік беруді қамтамасыз ететін мерзімде ұсынылады.
3. Талап арызға жазбаша пікірді іске қатысатын өзге де тұлғалар ұсынуға құқылы.
4. Пікірде:
1) талапкердің атауы, оның орналасқан немесе тұрғылықты жері;
2) жауапкердің атауы, оның орналасқан жері; егер жауапкер азамат болса, оның тұрғылықты жері;
3) заңдарға және өзге де нормативтік құқықтық актілерге, сондай-ақ қарсылықты негіздейтін өзге де дәлелдемелерге сілтеме жасай отырып, мәлімделген талаптардың мәні бойынша қарсылықтар;
4) пікірге қоса тіркелген құжаттар тізбесі көрсетіледі.
Пікірде істі дұрыс және уақытылы шешу үшін қажетті телефондардың, факстердің нөмірлері, электрондық поштаның мекен-жайлары және өзге де мәліметтер көрсетілуі мүмкін.
5. Пікірге жауапкер немесе оның өкілі қол қояды. Өкіл қол қойған пікірге оның өкілеттігін растайтын сенімхат немесе өзге де құжат қоса тіркеледі.";
15) 180-бап мынадай мазмұндағы екінші абзацпен толықтырылсын:
"Сот аудио, бейнежазба құралдарын пайдаланған жағдайда төрағалық етуші ол туралы жариялайды.";
16) 184-баптың бірінші бөлігіндегі ", сот приставы" деген сөздер алып тасталсын;
17) 221-баптың үшінші бөлігінде:
"уақыт" деген сөз "күні" деген сөзбен ауыстырылсын;
"сот приставы;" деген сөздер алып тасталсын;
18) 235-бапта:
бірінші бөлігіндегі "Аудандық, облыстық және оларға теңестірілген соттардың бірінші сатыда қаралған істер бойынша шығарған" деген сөздер "Бірінші сатыдағы соттың" деген сөздермен ауыстырылсын;
екінші бөлік алып тасталсын;
үшінші бөлікте:
"Апелляциялық" деген сөзден кейін "және кассациялық" деген сөздермен толықтырылсын;
"апелляциялық" деген сөз "кассациялық" деген сөзбен ауыстырылсын;
19) 240-3-баптың тақырыбындағы "немесе қадағалау сатысы сотының" деген сөздер ", кассациялық немесе қадағалау сатысындағы" деген сөздермен ауыстырылып, "апелляциялық" деген сөзден кейін ", кассациялық" деген сөзбен толықтырылсын;
20) 252-баптың 1-тармағының 1) тармақшасындағы "уақыты" деген сөз "күні" деген сөзбен ауыстырылсын;
256-баптың екінші бөлігінде:
3) тармақтағы "және сот приставының" деген сөздер алынып тасталсын;
мынадай мазмұндағы 4-1) тармақшамен толықтырылсын:
"4-1) соттың аудио-, бейнежазба құралдарын және (немесе) стенографиялауды қолдануы туралы мәліметтер;";
21) 257-баптың үшінші бөлігіндегі "Хаттаманың толық жасалуын қамтамасыз ету үшін дыбысжазба құралдары және (немесе) стенографиялау пайдаланылуы мүмкін. Стенограмманың және (немесе) дыбысжазбаның мазмұны сот отырысының хаттамасында көрсетілуге тиіс. Стенограмма сот отырысының хаттамасына қоса тіркеледі, ал оның дыбысжазбасы сот шешімі заңды күшіне енгенге дейін істе сақталады. Хаттамада осы құралдардың қолданылғаны туралы жазба жасалады." деген сөздер "Сот отырысында пайдаланған кезде алынған аудио-, бейнежазбалары бар таспалар (дискілер) сот отырысының хаттамасына тіркеледі және іспен бірге сақталады." деген сөздермен ауыстырылсын;
22) 258-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"258-бап. Хаттамаға ескертпелер
Іске қатысушы адамдар хаттама дайындалған және оған қол қойылған күннен бастап бес күн ішінде танысып, хаттамада жіберілген қателіктер мен кемістіктерді немесе іс жүргізу әрекеттерінің толық еместігін және олардың нәтижелерін көрсете отырып, бес күн ішінде оған жазбаша түрде ескертпелер беруге құқылы.";
23) 274-баптың екінші бөлігіндегі "апелляциялық" деген сөзден кейін ", кассациялық" деген сөзбен толықтырылсын;
24) 332-бапта:
бірінші бөлік "шағым жасалуы" деген сөздерден кейін ", наразылық келтірілуі" деген сөздермен толықтырылсын:
екінші бөліктегі "Бірінші сатыдағы сот шешіміне апелляциялық шағым жасау құқығы, Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотының шешімдерінен басқа, іске қатысушы тараптар мен" деген сөздер "Сот шешіміне апелляциялық шағым жасау құқығы тараптарға және іске қатысушы" деген сөздермен ауыстырылсын;
25) 333-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"333-бап. Заңды күшіне енбеген шешімдерге апелляциялық шағымдарды, наразылықтарды қарайтын соттар
Аудандық және оларға теңестірілген соттар шығарған шешімдерге апелляциялық шағымдар мен наразылықтарды облыстық және оған теңестірілген соттың судьясы жеке-дара қарайды.";
26) 334-баптың үшінші бөлігі мынадай сөйлеммен толықтырылсын:
"Мерзім апелляциялық сатының сот актілерінің көшірмелерін берген күннен бастап есептеледі.";
27) 335-баптың бірінші бөлігінің 8) тармақшасындағы екінші сөйлем алып тасталсын;
338-баптың бірінші бөлігінің 3) тармақшасы алып тасталсын;
28) 340-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"340-бап. Апелляциялық шағымға немесе наразылыққа пікірлер
1. Іске қатысушы тұлға шағымға немесе наразылыққа қатысты қарсылықты растайтын құжаттарды қоса бере отырып, апелляциялық шағымға немесе наразылыққа пікірді апелляциялық сатыдағы сотқа, іске қатысушы басқа тұлғаларға жібереді.
Апелляциялық сатыдан сотқа жіберілетін пікірге іске қатысушы басқа тұлғаларға пікірдің жіберілгенін растайтын құжат қоса беріледі.
2. Пікір сот белгілеген, онымен сот отырысы басталғанға дейін танысу мүмкіндігін қамтамасыз ететін мерзімде жіберіледі.
3. Пікірге іске қатысушы тұлға немесе оның өкілі қол қояды. Өкіл қол қойған пікірге оның өкілеттігін растайтын сенімхат немесе өзге де құжат қоса беріледі.";
29) 344-бапта:
бірінші бөліктің екінші абзацы алып тасталсын;
төртінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"4. Бірінші сатыдағы соттың ұйғарымына (қаулысына) жеке шағым, наразылық шағымдалып отырған ұйғарым шығарылған күннен бастап он күннің ішінде жоғары тұрған сотқа беріледі. Қарау нәтижелері бойынша:
1) ұйғарымды (қаулыны) өзгеріссіз, ал шағымды, наразылықты - қанағаттандырусыз қалдыру туралы;
2) ұйғарымды (қаулыны) толық немесе бір бөлігінде бұзу және мәселені бірінші сатыдағы сотқа жаңадан қарауға жіберу туралы;
3) ұйғарымды (қаулыны) толық немесе бір бөлігін бұзу және мәселені мәні бойынша шешу туралы;
4) ұйғарымды (қаулыны) өзгерту туралы ұйғарым (қаулы) шығарылады.";
бесінші бөліктегі "Осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, апелляциялық" деген сөздер "Апелляциялық" деген сөзбен ауыстырылсын;
алтыншы бөлік алып тасталсын;
30) 346-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"Апелляциялық сатыдағы сот осы Кодекстің 253-бабында көзделген жағдайда және тәртіпте, сондай-ақ соттың істі қараған кезде заңдылықтың бұзғанын анықтаған жағдайда жеке ұйғарым шығара алады. Апелляциялық сатыдағы сот жеке ұйғарыммен бірінші сатыдағы сот жол берген, шешімді бұзуға негіз болған құқық нормаларының өрескел бұзылғанын және қателерді көрсете алады.";
31) 348, 349-баптар мынадай редакцияда жазылсын:
"348-бап. Істі талқылауға әзірлеу
1. Апелляциялық сатыдағы судья апелляциялық шағым немесе наразылық келтірілген істі алғаннан кейін бірінші сатыдағы соттың осы Кодекстің 338-бабының талаптарын орындағанын тексереді және апелляциялық шағымда немесе наразылықта баяндалған талаптар мен өтініштерді ескере отырып он күннің ішінде осы Кодекстің 170-бабында көзделген әрекеттерді жасап, істі қарауға тағайындайды.
2. Апелляциялық сатыдағы сот іске қатысушы адамдарға отырыстың мерзімі мен орны туралы хабарлайды.
349-бап. Істі қарау мерзімдері
Іс апелляциялық сатыдағы сотқа түскен күннен бастап бір айлық мерзімде қаралуға тиіс";
32) 350-бап мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын;
"3. Апелляциялық сатыдағы сот бірінші сатыдағы сот үшін көзделген ережелер бойынша тараптар табыс еткен немесе олардың өтініштері бойынша сұратып алынған, істі дұрыс шешу үшін маңызы бар қосымша материалдарды, алынған сараптамалық қорытындыларды зерделеп, отырысқа шақырылған тұлғалардан жауап алады.";
33) 351-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"351-бап. Істі талқылаудың басталуы
Төрағалық етуші сот отырысын ашып: қандай іс, кімнің шағымы бойынша және қай соттың шешімі қаралатынын хабарлайды. Төрағалық етуші іске қатысушы адамдардың және өкілдердің қайсысы келгенін анықтайды, келген адамдардың жеке басын анықтайды, сондай-ақ лауазымды адамдардың және өкілдердің өкілеттігін тексереді.";
34) 356-баптың үшінші бөлігінде "сот соттың актісін қабылдауға арналған бөлмеге" деген сөздер "судья сот актісін қабылдау үшін кеңесу бөлмесіне" деген сөздермен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы 356-1-баппен толықтырылсын:
"356-1-бап. Сот отырысының хаттамалары
"Апелляциялық сатыдағы сот істі бірінші сатыдағы сот үшін көзделген ережелер бойынша қарай отырып, істің дұрыс шешілуі үшін маңызы бар қосымша материалдарды, алынған сараптамалық қорытындыларды зерделеу, отырысқа шақырылған тұлғалардан жауап алу қажет болған жағдайларда сот отырысының хаттамасын жүргізеді.
Апелляциялық сатыдағы сот өз бастамасы немесе тараптардың өтініштері бойынша сот отырысының хаттамасын жүргізуге құқылы.";
35) 357-баптың тақырыбы мен бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
"357-бап. Сот актісін шығару және оны жариялау
1. Апелляциялық сатының сот актісін шығаруы және оны жариялауы осы Кодекстің 217, 218-баптарында көзделген ережелер бойынша жүргізіледі.";
36) 358-баптың 4) тармақшасында:
"материалдық немесе" деген сөздер алып тасталсын;
"364" сандары "366" сандарымен ауыстырылсын;
359 және 360-баптар мынадай редакцияда жазылсын:
"359-бап. Апелляциялық сатыдағы сот актілері
1. Осы Кодекстің 358-бабында көзделген жағдайларда, апелляциялық сатыдағы сот қаулы, қалған жағдайларда ұйғарым шығарады.
2. Апелляциялық сатыдағы соттың дәлелді актісі ол қабылданған күннен бастап бес күннің ішінде шығарылуға тиіс.
360-бап. Апелляциялық қаулының мазмұны
1. Апелляциялық сатыдағы соттың шешімінде: апелляциялық қаулының шығарылған күні мен орны; апелляциялық шешімді шығарған соттың атауы; сот құрамы; сот отырысының хатшысы; тараптар; іске қатысушы басқа адамдар мен өкілдер; даудың нысанасы немесе қойылған талаптар, қойылған талаптың және оларға қарсылықтың мәні, бірінші сатыдағы сот анықтаған істің мән-жайы, бірінші сатыдағы сот қаулы шығарған кезде басшылыққа алған себептер көрсетілуі тиіс.
2. Бұдан басқа, апелляциялық сатыдағы соттың шешімінде:
1) апелляциялық шағым немесе наразылық берген тұлғаның атауы;
2) шағым немесе наразылық берген тұлғаның талаптары, олардың
негіздемелері;
3) апелляциялық сатыдағы сот бірінші сатыдағы соттың шешімін өзгеріссіз қалдыруының, күшін жоюының не өзгертуінің негіздері;
4) апелляциялық сатыдағы соттың өз тұжырымдарын жасауға алып келген уәждер және сот басшылыққа алған заңдарға сілтеме;
5) апелляциялық сатыдағы соттың тұжырымы және оның шешімі көрсетіледі.
3. Осы Кодекстің 230-232-баптарында көзделген жағдайларда және тәртіпте апелляциялық сатыдағы сот кеткен қате жазбалар және анық арифметикалық қателерді түзету туралы мәселені қарауға, қосымша қаулы шығаруға немесе оның мәнін өзгертпей шығарылған қаулыны түсіндіруге құқылы. Апелляциялық сатыдағы соттың аталған мәселелер жөніндегі қаулысы шығарылған күнінен бастап күшіне енеді.";
37) 363-баптың бірінші бөлігі алып тасталсын;
38) 368-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"368-бап. Апелляциялық сатыдағы сот қаулыларының заңды күшіне енуі
Апелляциялық сатыдағы соттың қаулылары, егер оларға шағым берілмесе немесе наразылық келтірілмесе, оларға кассациялық шағым беру, наразылық келтіру мерзімі өткеннен кейін заңды күшіне енеді.";
39) мынадай мазмұндағы 42-1 және 42-2-тараулармен толықтырылсын:
"42-1-тарау. Апелляциялық сатыдағы соттың қаулылары мен ұйғарымдарына кассациялық тәртіпте шағым беру және наразылық келтіру
383-1-бап. Апелляциялық сатыдағы соттың қаулылары мен ұйғарымдарына кассациялық шағым беру және наразылық келтіру құқығы
1. Апелляциялық сатыдағы соттың қаулылары мен ұйғарымдарына кассациялық шағым беру және наразылық келтіру құқығы тараптарға және іске қатысушы басқа адамдарға тиесілі.
2. Іске қатысуға тартылмаған, бірақ сот олардың құқықтары мен міндеттеріне қатысты қаулы немесе ұйғарым қабылдаған тұлғалар да кассациялық шағым беруге құқылы.
383-2-бап. Кассациялық шағымдарды және наразылықтарды қарайтын соттар
Апелляциялық сатыдағы соттың қаулылары мен ұйғарымдарына кассациялық шағымды немесе наразылықты облыстық және оған теңестірілген сот үш судьядан кем емес құрамда қарайды.
383-3-бап. Кассациялық шағым немесе наразылық беру тәртібі
Кассациялық шағымдар мен наразылықтар іске қатысушы адамдардың санына сәйкес көшірмелерімен бірге кассациялық сатыдағы сотқа жіберіледі және тікелей беріледі. Қажетті жағдайларда сот кассациялық шағым немесе наразылық берген адамды, шағымға немесе наразылыққа қоса берілген жазбаша дәлелдемелердің көшірмелерін іске қатысушы адамдардың санына сәйкес ұсынуды міндеттей алады.
383-4-бап. Кассациялық шағым немесе наразылық беру мерзімі
Кассациялық шағым немесе наразылық сот апелляциялық шешімді және қаулыны түпкілікті нысанда шығарғаннан кейін он бес күн ішінде берілуі мүмкін. Мерзім апелляциялық сатының сот актілерінің көшірмелері берілген күннен бастап есептеледі.
Көрсетілген мерзім еткеннен кейін берілген шағым немесе наразылық қараусыз қалдырылады және шағымды немесе наразылықты берген адамға кері қайтарылады.
383-5-бап. Кассациялық шағымның немесе наразылықтың мазмұны
1. Кассациялық шағымда немесе наразылықта:
1) шағым немесе наразылық жіберілген соттың атауы;
2) шағымды немесе наразылықты берген тұлғаның атауы;
3) шағымдалып немесе наразылық келтіріліп отырған қаулыға және ұйғарымға сілтеме;
4) қаулының, ұйғарымның дұрыс еместігі неге байланысты екені және шағымды немесе наразылықты берген тұлғаның өтініші көрсетілуге;
5) шағымға немесе наразылыққа қоса тіркелген жазбаша материалдардың тізбесі болуға тиіс. Кассациялық шағымға шағым берген тұлға немесе оның өкілі қол қояды. Кассациялық наразылыққа прокурор қол қояды.
2. Егер кассациялық шағым берген өкілдің істі жүргізуге берілген сенімхатында кассациялық шағым беру құқығы арнайы айтылмаса немесе ол бірінші сатыдағы сотта істі талқылау уақытында іс жүргізуге қатыспаса, кассациялық шағымға сенімхат немесе өкілдің өкілеттігін растайтын өзге де құжат қоса тіркелуге тиіс.
383-6-бап. Кассациялық шағымды немесе наразылықты қозғалыссыз қалдыру.
1. Кассациялық шағымда немесе наразылықта оларды берген тұлғалардың қолы қойылмаса, шағым немесе наразылық берілген қаулы және ұйғарым көрсетілмесе немесе барлық қажетті көшірмелер қоса тіркелмесе, облыстық және оған теңестірілген соттың судьясы шағымды немесе наразылықты қозғалыссыз қалдыру туралы ұйғарым шығарады және шағым немесе наразылық берген тұлғаға кемшіліктерді жою үшін мерзім тағайындайды.
2. Егер шағымды немесе наразылықты берген тұлға ұйғарымда көрсетілген нұсқауларды белгіленген мерзімде орындаса, шағым немесе наразылық сотқа алғаш тапсырылған күні берілген деп есептеледі. Олай болмаған жағдайда шағым немесе наразылық берілмеген деп есептеледі және соттың ұйғарымымен шағым немесе наразылық берген тұлғаға кері қайтарылады.
383-7-бап. Судьяның кассациялық шағымды немесе наразылықты алғаннан кейінгі әрекеті
Облыстық және оған теңестірілген соттың судьясы кассациялық шағымды немесе наразылықты алғаннан кейін:
1) азаматтық істің материалдарын сұратуға;
2) пікір беру мерзімін бере отырып, іске қатысушы тұлғаларға шағымның немесе наразылықтың және оларға қоса тіркелген жазбаша материалдардың көшірмелерін жіберуге;
3) іске қатысушы тұлғаларға кассациялық шағымның және
наразылықтың қаралатын уақыты мен орны туралы хабарлауға міндетті.
383-8-бап. Кассациялық шағымға қосылу
Тараптар және процесте кассациялық шағым берген тұлғаның жағында болған үшінші тұлғалар берілген шағымға жазбаша арыз беру жолымен қосыла алады.
383-9-бап. Кассациялық шағымға немесе наразылыққа пікір
1. Іске қатысушы тұлға кассациялық шағымға немесе наразылыққа пікірді, шағымдарға қатысты қарсылықты растайтын құжаттарды қоса тіркеп, іске қатысушы басқа тұлғаларға және кассациялық сатыдағы сотқа жібереді. Кассациялық сатыға жіберілетін пікірге іске қатысушы басқа тұлғаларға пікірдің жіберілгенін растайтын құжат қоса тіркеледі.
2. Пікір сот отырысы басталғанға дейін онымен танысу мүмкіндігін қамтамасыз ететін, сот белгілеген мерзімде жолданады.
3. Пікірге іске қатысушы тұлға немесе оның өкілі қол қояды. Өкіл қол қойған пікірге, сенімхат немесе оның өкілеттігін растайтын өзге де құжаттар қоса тіркеледі.
383-10-бап. Кассациялық шағымнан бас тарту және кассациялық наразылықты кері қайтарып алу
1. Кассациялық шағым берген адам одан бас тартуға құқылы. Алайда сот бас тартуды қабылдамай тастауға және істі кассациялық тәртіппен қарауға құқылы.
2. Кассациялық наразылық келтірген прокурор, сондай-ақ жоғары тұрған прокурор сот отырысы басталғанға дейін наразылықты кері қайтарып алуға құқылы. Наразылықтың кері қайтарылып алынғаны туралы сот іске қатысушы тұлғаларға хабарлайды.
3. Егер шешімге басқа тұлғалар шағым бермесе немесе наразылық келтірмесе, сот шағымнан бас тартуды қабылдау туралы және наразылықты кері қайтарып алған кезде кассациялық іс жүргізуді қысқартатын ұйғарым шығарады.
383-11-бап. Талап қоюдан бас тарту және тараптардың бітімгершілік келісімі
Талапкердің талап қоюдан бас тартуы немесе кассациялық шағым немесе наразылық берілгеннен кейін жасалған тараптардың бітімгершілік келісімі кассациялық сатыдағы сотқа жазбаша нысанда ұсынылуға тиіс. Талап қоюдан бас тарту қабылданғанға немесе бітімгершілік келісім бекітілгенге дейін сот талапкерге немесе тараптарға олардың іс жүргізу әрекеттерінің салдарын түсіндіреді.
Талапкердің талап қоюдан бас тартуын қабылдау немесе тараптардың бітімгершілік келісімін бекіту кезінде кассациялық саты шығарылған шешімнің күшін жойып, іс бойынша іс жүргізуді қысқартады. Егер сот осы Кодекстің 49-бабының екінші бөлігінің негізінде талап қоюдан бас тартуды немесе бітімгершілік келісімді қабылдамаса, ол істі кассациялық тәртіпте қарайды.
42-2-тарау. Кассациялық сатыдағы сотта іс жүргізу
383-12-бап. Кассациялық қараудың нысанасы
Кассациялық шағым, наразылық бойынша кассациялық сатыдағы сот апелляциялық сатыдағы сот қаулысы мен ұйғарымының заңдылығы мен негізділігін тексереді.
383-13-бап. Істі қараудың шектері
1. Істі кассациялық тәртіппен қараған кезде сот істе бар материалдар бойынша шағымның, наразылықтың дәлелдері шегінде бірінші және апелляциялық сатының сот актілерінің заңдылығы мен негізділігін тексереді.
2. Кассациялық сатыдағы сот қойылған талаптың шеңберінде бірінші және апелляциялық сатыдағы соттарға дәлелді себептермен табыс етілмеген жаңа дәлелдемелерді зерттей алады.
383-14-бап. Кассациялық сатыда істі қарау мерзімдері
Кассациялық сатыдағы сот кассациялық шағым немесе наразылық бойынша түскен істі, ол келіп түскен күннен бастап бір айлық мерзімде қарауға тиіс.
383-15-бап. Кассациялық шағымды немесе наразылықты қарау тәртібі
1. Төрағалық етуші сот отырысын ашады және қандай істің, кімнің шағымы немесе наразылығы бойынша және қандай соттың қаулысы, ұйғарымы қаралатынын жариялайды. Істі сот талқылауына әзірлеу бөлігінде сот осы Кодекстің 180, 189-баптарын басшылыққа алады.
2. Кассациялық сатыдағы соттың отырысына іс бойынша қорытынды беретін прокурор міндетті түрде қатысады.
383-16-бап. Іске қатысушы тұлғалар мен өкілдердің сот отырысына келмеу салдарлары
Істің қаралатын уақыты мен орны туралы тиісті түрде хабарланған іске қатысушы тұлғалар мен өкілдердің сот отырысына келмеуі істі қарауға кедергі болып табылмайды.
383-17-бап. Істі баяндау
Кассациялық сатыдағы сотта істі қарау судьялардың біреуінің баяндамасынан басталады. Баяндамашы істің мән-жайын, апелляциялық сатыдағы сот шешімінің мазмұнын, кассациялық шағымның немесе наразылықтың дәлелдерін және оларға түскен пікірлерді баяндайды, сондай-ақ шешімнің дұрыстығын тексеру үшін соттың қарауына қажетті басқа да деректерді хабарлайды.
383-18-бап. Іске қатысушы тұлғалардың түсініктемелері
Сот баяндамадан кейін сот отырысына келген іске қатысушы тұлғалар мен өкілдердің түсініктемелерін тыңдайды. Кассациялық шағым немесе наразылық берген адам және оның өкілі бірінші болып сөз сөйлейді. Шешімге екі тарап шағымданған жағдайда талапкер бірінші болып сөйлейді.
383-19-бап. Соттың іске қатысушы тұлғалардың арыздарын шешуі
Іске қатысушы тұлғалардың кассациялық сатыда істі талқылауға байланысты барлық мәселелер жөніндегі арыздары мен өтініштерін сот іске қатысушы басқа тұлғалардың пікірін тыңдағаннан кейін шешеді.
383-20-бап. Кассациялық сатыдағы соттың өкілеттігі
Сот істі кассациялық тәртіппен қарап:
1) апелляциялық сатының қаулысы мен ұйғарымын өзгеріссіз, ал шағымды немесе наразылықты қанағаттандырусыз қалдыруға;
2) апелляциялық сатының қаулысы мен ұйғарымының толық немесе бір бөлігінде күшін жоюға және егер кассациялық саты апелляциялық сатыдағы соттың жіберген қателіктерін түзете алмаса, істі бірінші немесе апелляциялық сатыдағы сотқа судьялардың сол немесе өзге құрамында жаңадан қарауына жіберуге;
3) апелляциялық саты қаулысы мен ұйғарымының толық немесе бір бөлігінде күшін жоюға және іс бойынша іс жүргізуді қысқартуға не осы Кодекстің 247, 249-баптарында көзделген негіздер бойынша арызды қараусыз қалдыруға;
4) бірінші сатыдағы соттың шешімін күшінде қалдырып, апелляциялық сатының қаулысы мен ұйғарымының күшін жоюға;
5) егер іс бойынша дәлелдемелерді жинау немесе қосымша тексеру талап етілмесе, бірінші немесе апелляциялық сатыдағы сот істің мән-жайын дұрыс және толық анықтаса, бірақ материалдық құқық нормаларын қолдануда қателіктерге жол берілсе, істі жаңадан қарауға жібермей, бірінші немесе апелляциялық сатыдағы соттың шешімінің күшін жойып, қаулыны өзгертуге немесе жаңа қаулы шығаруға құқылы.
383-21-бап. Кассациялық тәртіппен сот қаулылары мен ұйғарымдарының күшін жоюдың негіздері
Бірінші немесе апелляциялық сатыдағы соттың осы Кодекстің 365, 366-баптарында көзделген материалдық немесе іс жүргізу құқығының нормаларын бұзуы немесе дұрыс қолданбауы кассациялық тәртіппен сот қаулылары мен ұйғарымдарының күшін жоюға негіздер болып табылады.
383-22-бап. Кассациялық сатының сот актілері
1. Кассациялық сатының сот актілері қаулы нысанында шығарылады.
2. Кассациялық сатының қаулысында:
1) қаулының шығарылған уақыты мен орны;
2) қаулы шығарған соттың атауы мен құрамы;
3) кассациялық шағым немесе наразылық берген адам;
4) шағымдалған апелляциялық қаулының, кассациялық шағымның немесе наразылықтың және оларға берілген жазбаша пікірлердің қысқаша мазмұны, кассациялық сатыда істі қараған кезде қатысушы адамдардың түсініктемелері;
5) соттың тұжырым жасауға алып келген уәждері және сот басшылыққа алған заңдарға сілтеме;
6) кассациялық шағымды немесе наразылықты қараудың нәтижелері бойынша тұжырымдары көрсетілуге тиіс.
3. Кассациялық шағымды немесе наразылықты қанағаттандырусыз қалдырған кезде сот өзінің қаулысында шағымның дәлелдерін дұрыс емес деп танудың және бас тартудың уәждерін көрсетуге міндетті.
4. Кассациялық сатының қаулысы түпкілікті нысанда 5 күннің ішінде дайын болуға тиіс. Іске қоса тіркелетін қаулының қарар бөлігін жария етуге жол беріледі.
383-23-бап. Кассациялық сатыдағы сот шешімінің заңды күші
Кассациялық сатыдағы соттың қаулысы шағымдануға, наразылық келтіруге жатпайды және ол шығарылған сәтінен бастап заңды күшіне енеді.
383-24-бап. Кассациялық сатыдағы сот нұсқауларының міндеттілігі
1. Апелляциялық саты шешімінің күші жойылып, іс жаңадан қаралуға жіберілген жағдайда, істі кассациялық тәртіппен қараған соттың қаулысында баяндалған нұсқаулар, істі жаңадан қарайтын сот үшін міндетті.
2. Істі кассациялық тәртіппен қарайтын сот қайсы бір дәлелдеменің дұрыстығы немесе дұрыс еместігі туралы, бір дәлелдеменің басқалардан басымдығы туралы, сондай-ақ істі жаңадан қараған кезде қандай шешім шығарылуы тиіс екендігі туралы мәселелерді алдын ала шешуге құқығы жоқ.
383-25-бап. Іс кассациялық тәртіппен қаралғаннан кейін түскен кассациялық шағымды қарау тәртібі
1. Кассациялық сатыдағы сотқа белгіленген мерзімде немесе өтіп кеткен мерзім қалпына келтірілгеннен кейін берілген кассациялық шағым, істі басқа шағымдар бойынша қарағаннан кейін түскен жағдайда, сот мұндай шағымды өзінің өндірісіне қабылдауға міндетті.
2. Егер мұндай шағымды қараудың нәтижесінде кассациялық сатыдағы сот бұрын шығарылған кассациялық актінің заңсыздығы немесе негізсіздігі туралы тұжырымға келсе, онда оның күші жойылып, жаңа сот актісі шығарылады.";
40) 384-бапта:
бірінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Жергілікті және басқа соттардың заңды күшіне енген сот актілерін іске қатысушы тұлғалардың шағымдары және Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының наразылықтары бойынша Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты қадағалау тәртібімен қайта қарауы мүмкін.";
екінші бөлікте "Осы баптың бірінші бөлігінің 2) тармақшасында көрсетілген ұйғарымдарды (қаулыларды) қоспағанда, бірінші сатыдағы соттың" деген сөздер "Істің одан әрі жылжуына кедергі келтіретін аталған соттардың ұйғарымдарын қоспағанда, бірінші және апелляциялық сатыдағы соттардың" деген сөздермен ауыстырылсын;
үшінші бөлік алып тасталсын;
төртінші бөлікте:
"Жоғарғы Соты қадағалау алқасының" деген сөздер "Жоғарғы Сотының қадағалау тәртібімен шығарылған" деген сөздермен ауыстырылсын;
41) 385-бапта:
баптың тақырыбындағы "сот актілеріне шағым жасауға, наразылық келтіруге" деген сөздер "сот актілеріне өтінім беруге, наразылық келтіруге" деген сөздермен ауыстырылсын;
бірінші бөліктегі "Соттың заңды күшіне енген шешімдеріне, ұйғарымдарына, қаулыларына" деген сөздер "Жергілікті және басқа соттардың заңды күшіне енген сот актілеріне" деген сөздермен, "істі қадағалау тәртібімен қайта қарауға өкілетті сотқа" деген сөздер "Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотына" деген сөздермен, "шағымдана" деген сөз "даулай" деген сөзбен ауыстырылсын;
екінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Заңды күшіне енген сот актісіне наразылықты Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотына беруге құқылы.";
үшінші бөлікте "осы баптың екінші бөлігінде көрсетілген тұлғалардың" деген сөздер алып тасталсын;
төртінші бөлікте:
"қадағалау тәртібімен істі қараушы" деген сөздер алып тасталсын;
"Шағымды" деген сөз "Өтінімді" деген сөзбен, "Қадағалау шағымы мен наразылығын" деген сөздер "Өтінімді, наразылықты" деген сөздермен ауыстырылсын;
бесінші бөлікте "Бұл ретте қадағалау алқасы" деген сөздер "Сот кеңесу бөлмесінде" деген сөздермен, "қадағалау алқасы" деген сөздер "сот" деген сөзбен ауыстырылсын;
42) 386-бапта:
бірінші бөлік алып тасталсын;
екінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты жергілікті соттардың заңды күшіне енген сот актілеріне өтінімдері, Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының наразылықтары бойынша істерді бес судьядан кем емес құрамда қарайды.";
үшінші бөлікте "қадағалау алқасының" деген сөздер алып тасталсын;
43) 387-бапта:
бірінші бөліктегі "осы Кодекстің 385-бабының екінші бөлігінде аталған прокурорлар және осы Кодекстің 393-бабында аталған судьялар" деген сөздер "Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры не оның тапсырмасы бойынша Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының орынбасарлары, облыстардың прокурорлары және оған теңестірілген прокурорлар, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының судьялары" деген сөздермен ауыстырылсын;
екінші бөліктегі "шағымдары," деген сөз алып тасталсын;
төртінші бөліктегі "ұйғарымдарын," деген сөзден кейін "кассациялық" деген сөзбен толықтырылсын;
44) 388-баптың бірінші бөлігіндегі "қадағалау шағымын, наразылығын" деген сөздер "өтінім, наразылық" деген сөздермен ауыстырылсын;
45) 390-баптың 4-тармақшасындағы "материалдық құқық нормаларының дұрыс қолданылмауы немесе дұрыс түсіндірілмеуі, немесе" деген сөздер алып тасталып, "соққан," деген сөзден кейін "материалдық не" деген сөздермен толықтырылсын;
46) 391-бапта:
тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
"391-бап. Жоғарғы Сотқа берілетін қадағалау наразылығын келтіру туралы және сот актісін даулау (шағымдану) туралы өтінімнің мазмұны";
бірінші бөлікте:
бірінші абзац және 1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Жоғарғы Сотқа берілетін қадағалау наразылығын келтіру туралы және сот актісін даулау (шағымдану) туралы өтінімде:
1) өтінім жолданатын соттың атауы, өтінім жолданатын лауазымды тұлғаның аты-жөні;";
2) тармақшадағы "шағым (өтінім)" деген сөздер "өтінім" деген сөзбен ауыстырылсын;
4) тармақшадағы "апелляциялық" деген сөзден кейін "және кассациялық" деген сөздермен толықтырылсын;
5) тармақшадағы "шағым жасалып" деген сөздер "дау айтылып" деген сөздермен ауыстырылсын;
6) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"6) материалдық не іс жүргізу құқығы нормаларының елеулі бұзылуы неде екені және өтінімді берген тұлғаның нені өтінетіні көрсетілуге тиіс";
мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
"2. Егер іске қатыспаған тұлға өтінім берсе, онда дауланған шешіммен, ұйғарыммен, қаулымен осы тұлғаның қандай құқықтарының бұзылғаны көрсетілуге тиіс";
мынадай мазмұндағы 2-1-бөлікпен толықтырылсын:
"2-1. Егер дау айтылған сот актісі тиісті сот сатысында шағымдалмаса, арыз беруші апелляциялық не кассациялық шағым бермеген себептерін көрсетуге міндетті.";
үшінші бөліктегі "қадағалау шағымын (өтінімін)", "шағым жасалып" деген сөздер тиісінше "өтінімді", "дау айтылған" деген сөздермен ауыстырылсын;
төртінші бөліктегі "қадағалау шағымы (өтінімі)" деген сөздер "өтінім" деген сөзбен ауыстырылсын;
бесінші бөлікте:
бірінші сөйлем мынадай редакцияда жазылсын:
"Өтінімге өтінімді берген тұлға немесе оның өкілі қол қоюға тиіс";
"қадағалау шағымына (өтініміне) шағым" деген сөздер "Өтінімге" деген сөздермен ауыстырылсын;
алтыншы бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"6. Өтінімге іс бойынша шығарылған шешімнің, ұйғарымның, қаулының сот куәландырған көшірмелері қоса тіркелуге тиіс";
47) 392-бапта:
баптың тақырыбындағы және бүкіл мәтініндегі "Қадағалау шағымын (өтінімін)", "Қадағалау шағымы (өтінім)", "Қадағалау шағымын (өтінімді)" деген сөздер тиісінше "Өтінімді", "өтінім", "Өтінімді" деген сөздермен ауыстырылсын;
бірінші бөліктің 6) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
"6) процестің осы қатысушысының арызы бойынша қадағалау іс жүргізуін қозғаудан бас тарту туралы қаулы болса, оларды берген адамдарға қайтарылуға тиіс";
48) 393-бапта:
баптың тақырыбындағы және бүкіл мәтініндегі "Қадағалау шағымын", "қадағалау шағымы", "Қадағалау шағымы", "шағым" деген сөздер тиісінше "Өтінімді", "Өтінім", "Өтінімнің", "өтінім" деген сөздермен ауыстырылсын;
бірінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Сот актісін сот қадағалау тәртібімен қайта қарау туралы өтінімді үш судья алдын ала зерделейді және қарайды, олардың біреуі Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Төрағасы тағайындаған баяндамашы болып табылады. Қажет болған жағдайда азаматтық іс сұратылуы мүмкін.";
49) 394-бапта:
баптың тақырыбындағы және бүкіл мәтініндегі "Қадағалау шағымын", "Қадағалау шағымын алдын ала қараудың нәтижелері бойынша сот", "шағым берілген", "қадағалау шағымын", "қадағалау шағымының", "қадағалау шағымында" деген сөздер тиісінше "Өтінімді", "Өтінімді алдын ала қараудың нәтижелері бойынша судьялар", "дау айтылған", "өтінімді", "өтінімнің", "өтінімде" деген сөздермен ауыстырылсын;
екінші бөліктің 4) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
"4) өтінім берген тұлғаның атауы;";
50) 395-бапта бірінші бөлікте:
"шағым жасалған" деген сөздер "дау айтылған" деген сөздермен ауыстырылсын;
"сот қаулысын" деген сөздерден кейін ", наразылықты" деген сөзбен толықтырылсын;
"қадағалау шағымының" деген сөздер "өтінімнің, қадағалау іс жүргізуін қозғау туралы қаулының" деген сөздермен ауыстырылсын;
51) мынадай мазмұндағы 395-1-баппен толықтырылсын:
"395-1-бап. Сот актісін қайта қарау туралы өтінімге немесе наразылыққа пікір
1. Іске қатысушы адам қайта қарауға қатысты қарсылықты растайтын құжаттарды қоса тіркеп, сот актісін қадағалау тәртібімен қайта қарау туралы өтінімге немесе наразылыққа пікірді іске қатысушы басқа тұлғаларға және Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотына жіберуге құқылы.
Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотына жіберілетін пікірге іске қатысушы басқа адамдарға пікірдің көшірмесі жіберілгенін растайтын құжат қоса тіркеледі.
2. Пікір Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының өтінімді немесе наразылықты қарауды бастағанға дейін пікірмен танысу мүмкіндігін қамтамасыз ететін, сот белгілеген мерзімде жолданады.
3. Пікірге іске қатысушы тұлға немесе оның өкілі қол қояды. Өкілдің қолы қойылған пікірге сенімхат немесе оның өкілеттігін растайтын өзге құжат қоса тіркеледі.";
52) 397-бапта:
бірінші бөлікте:
"шағым, наразылық" деген сөздер "өтінімнің, наразылықтың" деген сөзбен ауыстырылсын;
"апелляциялық" деген сөзден кейін "және кассациялық" деген сөздермен толықтырылсын;
"қаулыларының" деген сөз "актілерінің" деген сөзбен ауыстырылсын;
екінші бөлікте:
"қадағалау шағымы немесе наразылық" деген сөздер "өтінімнің немесе наразылықтың" деген сөзбен ауыстырылсын;
"апелляциялық" деген сөзден кейін "және кассациялық" деген сөздермен толықтырылсын;
53) 398-бапта:
бірінші бөлікте:
"кімнің шағымы", "шағым" деген сөздер тиісінше "кімнің өтінімі", "өтінім" деген сөздермен ауыстырылсын;
екінші бөлікте "қадағалау шағымын (наразылығын)" деген сөздер "өтінімді (наразылықты)" деген сөзбен ауыстырылсын;
үшінші бөлікте "Шағым" деген сөз "Өтінім" деген сөзбен ауыстырылсын;
төртінші бөлікте:
1) тармақшада "қадағалау сатысындағы" деген сөз "кассациялық сатыдағы" деген сөзбен, "шағымды" деген сөз "өтінімді" деген сөзбен ауыстырылсын;
2) тармақшада "бірінші, апелляциялық", "апелляциялық" деген сөздерден кейін тиісінше "және кассациялық", "немесе кассациялық" деген сөздермен толықтырылсын;
3) тармақшада "апелляциялық" деген сөзден кейін ", кассациялық"
деген сөзбен толықтырылсын;
5) тармақшада "қадағалау сатысындағы" деген сөздер "кассациялық сатыдағы" деген сөздермен ауыстырылсын;
54) 401-баптың бірінші бөлігі алып тасталсын;
403-баптың екінші бөлігінде "шағым" деген сөз "өтінім" деген сөзбен, "мәлімделуі" деген сөз "берілуі" деген сөзбен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы 403-1, 403-2-баптармен толықтырылсын:
"403-1-бап. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Жалпы отырысын тағайындау
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сот Төрағасының ұсынысы немесе Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының наразылығы келіп түскеннен кейін Жалпы отырысының хатшысы күнін, уақыты мен орнын көрсете отырып сот отырысын тағайындайды, ол жөнінде Жалпы отырыстың мүшелеріне, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Бас Прокурорына хабарлайды.
403-2-бап. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Жалпы отырысының ұсынысты немесе наразылықты қарау тәртібі
1. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Жалпы отырысы ұсынысты немесе наразылықты Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты судьяларының жалпы санының кемінде үштен екісі болған кезде қарайды.
2. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Төрағасы немесе Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры ұсынысты немесе наразылықты енгізудің осы Кодекстің 384-бабының төртінші бөлігінде көзделген негіздері туралы баяндайды.
3. Жоғарғы Соттың Жалпы отырысы көрсетілген негіздер болмаған кезде істі қайта қараудан бас тарту туралы қаулы шығарады, ал негіздер болған кезде істі мәні бойынша қарауды тағайындайды.
4. Істі негізінен қарау судьяның істің мән-жайлары және ұсыныстың негіздері туралы баяндамасынан не наразылықтың мән-жайлары мен негіздері туралы прокурордың баяндамасынан басталады. Істі одан әрі қарау осы Кодекстің 398-бабында көзделген ережелер бойынша жүргізіледі.";
55) 405-баптың екінші бөлігінде "апелляциялық" деген сөзден кейін ", кассациялық" деген сөзбен толықтырылсын;
56) 406-баптың бірінші бөлігіндегі "адамдар" деген сөзден кейін ", шығарылған сот актісімен құқықтары мен заңды мүдделері қозғалған өзге де мүдделі тұлғалар" деген сөздермен толықтырылсын;
57) мынадай мазмұндағы 406-1, 406-2, 406-3-баптармен толықтырылсын:
"406-1-бап. Арыздың нысаны мен мазмұны
1. Сот актісін жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша қайта қарау туралы арыз сотқа жазбаша нысанда беріледі. Арызға арыз берген адам немесе оның уәкілетті өкілі қол қояды.
2. Сот актісін жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша қайта қарау туралы арызда:
1) арыз берілген соттың атауы;
2) арыз берген адамның және іске қатысатын басқа тұлғалардың атауы, олардың орналасқан жері немесе тұратын жері;
3) арыз беруші жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша қайта қарау туралы өтінім беріліп отырған сот актісін қабылдаған соттың атауы; сот актісінің қабылданған күні; даудың нысанасы;
4) арыз берген адамның талаптары; осы Кодекстің 404-бабында көзделген жаңадан анықталған мән-жайлар және осы мән-жайлардың ашылуын немесе анықталуын растайтын құжаттарға сілтеме жасала отырып, арызданушының пікірі бойынша жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша сот актісін қайта қарау туралы мәселені қою үшін негіз болған мән-жайлар;
5) қоса берілген құжаттардың тізбесі көрсетілуге тиіс.
Арызда іске қатысатын тұлғалардың телефон, факс нөмірлері, электронды почта мекен-жайлары және өзге де мәліметтер көрсетілуі мүмкін.
3. Арыз берген тұлға іске қатысатын басқа тұлғаларға оларда жоқ арыздың және қоса берілген құжаттардың көшірмелерін жіберуге міндетті.
4. Арызға:
1) жаңадан анықталған мән-жайларды растайтын құжаттардың көшірмелері;
2) арызданушы қайта қарау туралы өтінім берген сот актісінің көшірмесі;
3) іске қатысатын басқа тұлғаларға оларда жоқ арыздың және құжаттардың көшірмелері жіберілгенін растайтын құжат;
4) тұлғаның арызға қол қою өкілеттіктерін растайтын сенімхат немесе өзге де құжат қоса тіркелуге тиіс.
406-2-бап. Арызды сот өндірісіне қабылдау
1. Арыздың мазмұны мен нысанына қойылатын талаптарды сақтай отырып берілген сот актісін жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша қайта қарау туралы арыз тиісті соттың өндірісіне қабылданады.
2. Арызды сот ендірісіне қабылдау туралы мәселені ол сотқа түскен күннен бастап бес күндік мерзімде тиісті соттың судьясы жеке-дара шешеді.
Тиісті соттың судьясы арызды өндіріске қабылдау туралы ұйғарым шығарады.
Ұйғарымда арызды қарау жөніндегі сот отырысын өткізудің уақыты мен орны көрсетіледі.
Ұйғарымның көшірмесі іске қатысатын тұлғаларға жіберіледі.
406-3-бап. Сот актісін жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша қайта қарау туралы арызды кері қайтару
1. Егер тиісті соттың судьясы арызды өндіріске қабылдау туралы мәселені шешу кезінде:
1) арыздың осы Кодекстің 405-бабында белгіленген ережелер бұзыла отырып берілгенін;
2) арыз белгіленген мерзім өткеннен кейін берілгенін және оны қалпына келтіру туралы өтінімнің жоқ екенін немесе арыз берудің өткен мерзімін қалпына келтіруден бас тартылғанын;
3) арыздың нысаны мен мазмұнына қойылатын талаптардың сақталмағанын анықтаса сот актісін жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша қайта қарау туралы арызды арыз берушіге кері қайтарады.
2. Арызды кері қайтару туралы ұйғарым шығарылады.
Ұйғарымның көшірмесі арызбен және оған қоса берілген құжаттармен бірге ұйғарым шыққан күннен кейінгі келесі күннен кешіктірілмей арыз берушіге жіберіледі.
3. Арызды кері қайтару туралы соттың ұйғарымына шағым берілуі, наразылық келтірілуі мүмкін.";
58) 409-баптың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Бірінші, апелляциялық және кассациялық сатыдағы соттардың жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша сот актісінің күшін жою туралы шешімдеріне және аталған соттардың сот актіні жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша қайта қарау туралы арызды қанағаттандырудан бас тарту туралы ұйғарымдарына белгіленген тәртіпте шағым берілуі және наразылық келтірілуі мүмкін.".

2-бап . Осы Заң 2010 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.

3-бап . 2010 жылғы 1 қаңтарға дейін іс жүргізуге қабылданған, бірінші және апелляциялық сатыдағы соттарда істерді қарау осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін қолданыстағы іс жүргізу заңының ережелері бойынша жүргізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті

О проекте Закона Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в Уголовный, Уголовно-процессуальный и Гражданский процессуальный кодексы Республики Казахстан по вопросам совершенствования судебной системы"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 декабря 2008 года № 1278

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ :
внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в Уголовный, Уголовно-процессуальный и Гражданский процессуальный кодексы Республики Казахстан по вопросам совершенствования судебной системы".

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Проект

Закон Республики Казахстан

О внесении изменений и дополнений в Уголовный,
Уголовно-процессуальный и Гражданский процессуальный
кодексы Республики Казахстан по вопросам
совершенствования судебной системы

Статья 1. Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:
1. В Уголовный кодекс Республики Казахстан от 16 июля 1997 г. (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., № 15-16, ст. 211; 1998 г., № 16, ст. 219; № 17-18, ст. 225; 1999 г., № 20, ст. 721; № 21, ст. 774; 2000 г, № 6, ст. 141; 2001 г., № 8, ст. 53, 54; 2002 г., № 4, ст. 32, 33; № 10, ст. 106; № 17, ст. 155; № 23-24, ст. 192; 2003 г., № 15, ст. 137; № 18, ст. 142; 2004 г., № 5, ст. 22; № 17, ст. 97; № 23, ст. 139; 2005 г., № 13, ст. 53; № 14, ст. 58; № 21-22, ст. 87; 2006 г., № 2, ст. 19; № 3, ст. 22; № 5-6, ст. 31; № 8, ст. 45; № 12, ст. 72; № 15, ст. 92; 2007 г., № 1, ст. 2; № 4, ст. 33; № 5-6, ст. 40; № 9, ст. 67; № 10, ст. 69; № 17, ст. 140):
1) в статье 11:
часть вторую исключить;
часть третью изложить в следующей редакции:
"3. Преступление не признается совершенным неоднократно, если за ранее совершенное преступление лицо было осуждено, либо освобождено от уголовной ответственности по основаниям, установленным законом.";
2) часть четвертую статьи 58 дополнить предложением следующего содержания:
"Если за преступление, входящее в совокупность, назначается пожизненное лишение свободы или смертная казнь, то окончательное наказание назначается в виде пожизненного лишения свободы или соответственно смертной казни.";
3) в части третьей статьи 59 слова "Если статья (часть статьи) Особенной части настоящего Кодекса содержит указание на судимость лица, совершившего преступление, как на квалифицирующий признак, а также при" заменить словом "При";
4) часть третью статьи 63:
дополнить словами ", а несовершеннолетним от шести месяцев до одного года";
дополнить абзацем вторым следующего содержания:
"Применение условного осуждения несовершеннолетним возможно и при повторном совершении преступления небольшой или средней тяжести в период испытательного срока при условном осуждении";
5) в статье 64:
часть четвертую после слова "тяжести" дополнить словами ", а условно осужденным несовершеннолетним преступления небольшой, средней тяжести";
часть пятую после слов "особо тяжкого преступления" дополнить словами ", а несовершеннолетним - тяжкого или особо тяжкого преступления,";
6) часть первую статьи 72 изложить в следующей редакции:
"1. Осужденным беременным женщинам суд может отсрочить отбывание наказания до одного года. Осужденным женщинам, имеющим малолетних детей, суд может отсрочить исполнение наказания до достижения ребенком четырнадцатилетнего возраста. Беременным женщинам и женщинам, имеющим малолетних детей, осужденным к лишению свободы на срок свыше пяти лет за тяжкие или особо тяжкие преступления против личности, отсрочка отбывания наказания не предоставляется.";
7) в статье 77:
в части первой слова "неоднократности, рецидиве" заменить словами "определении рецидива";
дополнить частями 4-1 и 4-2 следующего содержания:
"4-1. Если наряду с основным наказанием лицу назначалось по приговору суда дополнительное наказание, то срок погашения судимости исчисляется с момента отбытия основного и дополнительного видов наказаний.
4-2. При осуждении лица по совокупности преступлений или по совокупности приговоров за преступления, относящиеся к различной степени тяжести, судимости погашаются за каждое преступление самостоятельно, при этом сроки погашения исчисляются с момента отбытия наказания по совокупности преступлений или совокупности приговоров.";
8) в пункте н) части второй статьи 96 слова "лицом, ранее совершившим убийство, за исключением деяний, предусмотренных статьями 97-100 настоящего Кодекса" заменить словом "неоднократно";
9) в пункте к) части второй статьи 103 слова "или лицом, ранее совершившим убийство, предусмотренное статьей 96 настоящего Кодекса" исключить;
10) в пункте ж) части второй статьи 104 слова "либо лицом, ранее совершившим умышленное причинение тяжкого вреда здоровью или убийство, предусмотренное статьей 96 настоящего Кодекса" исключить;
11) в части третьей статьи 117 слова "лицом, ранее судимым за незаконное производство аборта" заменить словом "неоднократно";
12) в пункте г) части второй статьи 120 слова "или лицом, ранее совершившим насильственные действия сексуального характера" исключить;
13) в пункте г) части второй статьи 121 слова "или лицом, ранее совершившим изнасилование" исключить;
14) в части второй статьи 170 слова "а равно лицом, ранее судимым по настоящей статье," исключить;
15) в статье 175:
пункт в) части третьей исключить;
в Примечаниях:
части третью и четвертую исключить;
16) в статьях 176 и 177:
пункты в) частей третьих исключить;
17) в статье 178:
пункт в) части третьей исключить;
18) в статье 179:
пункт г) части третьей исключить;
19) в статье 181:
пункт г) части третьей исключить;
20) в пункте в) части второй статьи 183 слова "лицом, ранее судимым за хищение, вымогательство, приобретение или сбыт имущества заведомо добытого преступным путем" заменить словом "неоднократно";
21) в пункте в) части второй статьи 190 слова "лицом, ранее судимым за незаконное предпринимательство или незаконную банковскую деятельность" заменить словом "неоднократно";
22) в пункте в) части второй статьи 191 слова "лицом, ранее судимым за незаконную банковскую деятельность или незаконное предпринимательство" заменить словом "неоднократно";
23) в части второй статьи 221 слова "лицом, ранее судимым за уклонение от уплаты налога" заменить словом "неоднократно";
24) в части второй статьи 223 слова "лицом, ранее судимым за обман потребителей" заменить словом "неоднократно";
25) пункт в) части третьей статьи 227-1 исключить;
26) в статье 248 примечание исключить;
27) в пункте в) части второй статьи 257 слова "лицом, ранее судимым за хулиганство" заменить словом "неоднократно";
28) в части второй статьи 270 слова "а равно лицом, ранее судимым за вовлечение в занятие проституцией либо организацию или содержание притонов либо сводничество" заменить словами "либо неоднократно";
29) в части второй статьи 271 слова "а равно лицом, ранее судимым за организацию или содержание притонов, либо сводничество, либо вовлечение в занятие проституцией" заменить словами "либо неоднократно";
2. В Уголовно-процессуальный кодекс Республики Казахстан от 13 декабря 1997 г. (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., № 23, ст. 335; 1998 г., № 23, ст. 416; 2000 г., № 3-4, ст. 66; № 6, ст. 141; 2001 г., № 8, ст. 53; № 15-16, ст. 239; № 17-18, ст. 245; № 21-22, ст. 281; 2002 г., № 4, ст. 32, 33; № 17, ст. 155; № 23-24, ст. 192; 2003 г., № 18, ст. 142; 2004 г., № 5, ст. 22; № 23, ст. 139; № 24, ст. 153, 154, 156; 2005 г., № 13, ст. 53; № 21-22, ст. 87; № 24, ст. 123; 2006 г., № 2, ст. 19; № 5-6, ст. 31; № 12, ст. 72; 2007 г., № 1, ст. 2; № 5-6, ст. 40; № 10, ст. 69; № 13, ст. 99):
1) пункт 39) статьи 7 изложить в следующей редакции:
"39) "ходатайство" - просьба стороны или заявителя, обращенная к органу, ведущему уголовный процесс, а в надзорной инстанции - обращение о возбуждении надзорного производства и пересмотре судебного акта, вступившего в законную силу;";
2) в статье 24:
в части третьей предложение второе исключить;
дополнить частью 3-1 следующего содержания:
"3-1. Суд не связан мнением сторон по вопросам необходимости и достаточности исследования имеющихся в деле и представленных в судебном заседании сторонами доказательств, за исключением случаев, предусмотренных частью второй статьи 361 настоящего Кодекса.";
в предложении втором части четвертой после слова "ответственность" дополнить словами ", а также заявления о применении недозволенных методовследствия при собирании и закреплении материалов дела в качестве доказательств";
3) в статье 42 слово "дней" заменить словом "суток";
4) в части третьей статьи 57:
в абзаце втором слова "Республики Казахстан" исключить;
абзац пятый изложить в следующей редакции:
"специализированные межрайонные суды по уголовным делам, специализированные межрайонные военные суды по уголовным делам, специализированные межрайонные суды по делам несовершеннолетних, военные суды гарнизонов";
5) статьи 58 и 59 изложить в следующей редакции:
"Статья 58. Состав суда
1. Рассмотрение уголовных дел в судах первой инстанции осуществляется единолично судьей, а по делам об особо тяжких преступлениях по ходатайству обвиняемого - в составе одного судьи и десяти присяжных заседателей.
2. Рассмотрение уголовных дел в апелляционном порядке осуществляется судьей единолично.
3. Рассмотрение дел по кассационным жалобам, протестам в кассационной инстанции осуществляется коллегиально в составе не менее трех судей.
4. Состав соответствующего суда при рассмотрении дел по вновь открывшимся обстоятельствам определяется в соответствии с правилами настоящей статьи.
5. Рассмотрение вопросов, возникающих при исполнении приговора, и дел о применении принудительных мер медицинского характера к невменяемым, осуществляется единолично судьей соответствующего суда.
Статья 59. Полномочия суда
1. Полномочия суда как носителя судебной власти определяются законом.
2. Только суд правомочен:
1) признать лицо виновным в совершении преступления и назначить ему наказание;
2) применить к лицу принудительные меры медицинского характера либо принудительные меры воспитательного воздействия;
3) отменить или изменить решение, принятое нижестоящим судом;
4) санкционировать избранную следователем, органом дознания, прокурором в отношении обвиняемого, подозреваемого меру пресечения в виде домашнего ареста, ареста и продлевать их сроки;
5) пересмотреть судебные акты по вновь открывшимся обстоятельствам..
3. В случаях и в порядке, предусмотренных настоящим Кодексом, суд:
рассматривает жалобы на решения и действия (бездействия) органа уголовного преследования;
накладывает административное взыскание;
рассматривает жалобы на постановление прокурора о прекращении возбужденного производства в связи с отсутствием оснований к возобновлению производства по делу по вновь открывшимся обстоятельствам;
рассматривает вопросы, связанные с исполнением приговора.
4. Если при судебном рассмотрении дела будут выявлены обстоятельства, способствовавшие совершению преступления, нарушения прав и свобод граждан, а также другие нарушения закона, допущенные в ходе дознания, предварительного следствия или при рассмотрении дела нижестоящим судом, суд выносит частное постановление, которым обращает внимание соответствующих организаций или лиц на данные обстоятельства и факты нарушений закона, требующие принятия необходимых мер. Суд вправе вынести частное постановление и в других случаях, если признает это необходимым.
5. При установлении фактов совершения деяний, образующих составы преступлений, суд выносит в адрес соответствующего прокурора частное постановление для принятия мер, предусмотренных законом.";
6) в части первой статьи 69:
в предложении первом слова "либо лицо, в отношении которого в суде возбуждено уголовное дело частного обвинения," исключить;
в предложении втором слова "по делу которого назначено главное судебное разбирательство" заменить словами "который предан суду, а по делам частного обвинения - в отношении которого жалоба принята судом к своему производству";
7) пункт 2) части первой статьи 90 дополнить словами ", органов следствия и дознания";
8) статью 109 изложить в следующей редакции:
"Статья 109 Судебный порядок рассмотрения жалоб на действия и решения прокурора, органов следствия и дознания
1. Лицо, чьи личные права и свободы непосредственно затрагиваются действием и решением прокурора, органов следствия и дознания, вправе обратиться с жалобой в суд на отказ в приеме заявления о преступлении, а также на нарушения закона при отказе в возбуждении уголовного дела, возбуждении, приостановлении и прекращении уголовного дела, производстве обыска и/или выемки, наложении ареста на имущество, если отложение проверки законности указанных действий (решений) до стадии судебного разбирательства делает восстановление ущемленных прав и свобод человека и гражданина затруднительным или невозможным. Жалоба подается в суд непосредственно после ознакомления с соответствующим решением либо в случае оставления без удовлетворения аналогичной жалобы уполномоченным прокурором.
2. При проверке жалобы на постановление органа уголовного преследования суд не должен предрешать вопросы, которые в соответствии с настоящим Кодексом могут являться предметом судебного рассмотрения при разрешении уголовного дела по существу.
Пределы судебной проверки ограничены выяснением соблюдения норм закона, при совершении действий и принятии решений, указанных в части первой настоящей статьи.
4. Принесение жалобы не приостанавливает производство обжалуемого действия и исполнение обжалуемого решения.
5. Жалоба может быть подана в районный суд по месту нахождения органа, ведущего уголовный процесс, в течение пятнадцати суток со дня ознакомления с решением, с которым лицо не согласно, либо в этот же срок после получения уведомления прокурора об отказе в удовлетворении жалобы, поданной на его имя, или со дня истечения пятнадцати дней после подачи жалобы прокурору, если не был получен на нее ответ.
6. Жалоба рассматривается судьей единолично в закрытом заседании в течение десяти суток с момента ее поступления с участием прокурора, заявителя и его защитника, законного представителя или представителя, если они участвуют в уголовном деле, иных лиц, чьи интересы непосредственно затрагиваются обжалуемым действием (бездействием) и решением. Неявка указанных лиц в судебное заседание не служит препятствием к рассмотрению жалобы, если судья не признает их явку обязательной. Должностные лица, чьи действия (бездействие) и решения обжалуются, обязаны в течение трех суток представить в суд материалы, послужившие основанием для совершения таких действий (бездействия).
7. В начале судебного заседания судья объявляет, какая жалоба надлежит рассмотрению, разъясняет явившимся лицам их права и обязанности. Затем заявитель, если, участвует в судебном заседании, обосновывает жалобу, после чего заслушиваются другие явившиеся лица.
8. По результатам рассмотрения жалобы судья выносит одно из следующих постановлений:
1) об отмене признанного незаконным процессуального решения;
2) о признании действия (бездействия) соответствующего должностного лица незаконным или необоснованным и о его обязанности устранить допущенное нарушение;
3) о возложении на прокурора обязанности устранить допущенное нарушение прав и законных интересов гражданина или организации;
4) об оставлении жалобы без удовлетворения.
9. Постановление судьи, вынесенное в соответствии с правилами настоящей статьи, в течение трех суток с момента его оглашения может быть обжаловано лицами, указанными в части первой настоящей статьи, а также опротестовано прокурором в областной и приравненный к нему суд через суд, судья которого вынес постановление. По истечении срока для обжалования дело с жалобой, протестом направляется в областной или приравненный к нему суд с извещением об этом лиц, указанных в части первой настоящей статьи, и прокурора. Судья областного или приравненного к нему суда с соблюдением правил и сроков, предусмотренных частями третьей, четвертой и пятой настоящей статьи, рассматривает жалобу, протест и выносит одно из следующих решений: об оставлении жалобы, протеста без удовлетворения и оставлении постановления судьи районного или приравненного к нему суда без изменения: об удовлетворении жалобы, протеста и отмене постановления районного или приравненного к нему суда.";
9) статью 121 дополнить частью четвертой следующего содержания:
"4. Порядок изъятия, учета, хранения, передачи и уничтожения вещественных доказательств, документов по уголовным делам судом, органами прокуратуры, предварительного следствия, дознания и судебной экспертизы устанавливается Правительством Республики Казахстан.";
10) в части третьей статьи 125 слово "дней" заменить словом "суток";
11) статью 290 изложить в следующей редакции:
"Статья 290. Уголовные дела, подсудные районному и приравненному к нему суду
1. Районные и приравненные к ним суды действуют в качестве суда первой инстанции.
2. Районному и приравненному к нему суду подсудны все уголовные дела, за исключением уголовных дел, отнесенных к подсудности специализированных судов.
3. На досудебной стадии уголовного процесса районные и приравненные к ним суды рассматривают жалобы на решения и действия дознавателя, органа дознания, следователя, осуществляющих производство по уголовному делу, прокурора, надзирающего за исполнением законов при производстве предварительного следствия и дознания, санкционируют избранную следователем, органом дознания в отношении подозреваемого, обвиняемого меру пресечения в виде домашнего ареста и ареста, продление их сроков.
4. В стадии исполнения приговора районные и приравненные к ним суды рассматривают по отнесенным к их подсудности делам вопросы, указанные в статьях 452-453 настоящего Кодекса.
5. В случаях, предусмотренных настоящим Кодексом, районные и приравненные к ним суды рассматривают по отнесенным к их подсудности делам жалобы на постановление прокурора о прекращении возбужденного производства в связи с отсутствием оснований к возобновлению производства по делу по вновь открывшимся обстоятельствам, и рассматривают дела по вновь открывшимся обстоятельствам.";
12) в части первой статьи 290-1:
в пункте 1) слова "областного и приравненного к нему суда" заменить словами "специализированного межрайонного суда по уголовным делам, специализированного межрайонного военного суда по уголовным делам и военного суда гарнизона";
в пункте 2):
слова "и пункт в) части третьей исключить";
после цифр 133 дополнить словами "(частями первой - третьей)";
13) дополнить статьями 290-2, 290-3 следующего содержания:
"Статья 290-2. Уголовные дела, подсудные специализированному межрайонному суду по уголовным делам
1. Специализированные межрайонные суды по уголовным делам действуют в качестве суда первой инстанций.
2. Специализированным межрайонным судам по уголовным делам подсудны уголовные дела об особо тяжких преступлениях, за исключением дел, отнесенных к подсудности специализированных межрайонных военных судов по уголовным делам.
3. В стадии исполнения приговора специализированные межрайонные суды по уголовным делам рассматривают по отнесенным к их подсудности делам вопросы, указанные в статьях 452-453 настоящего Кодекса.
4. В случаях, предусмотренных настоящим Кодексом, специализированные межрайонные суды по уголовным делам рассматривают по отнесенным к их подсудности делам жалобы на постановление прокурора о прекращении возбужденного производства в связи с отсутствием оснований к возобновлению производства по делу по вновь открывшимся обстоятельствам, и рассматривают дела по вновь открывшимся обстоятельствам.
Статья 290-3. Подсудность уголовных дел специализированным межрайонным военным судам по уголовным делам и военным судам гарнизонов
1. Специализированные межрайонные военные суды по уголовным делам и военные суды гарнизонов действуют в качестве суда первой инстанции.
2. Специализированным межрайонным военным судам по уголовным делам подсудны уголовные дела:
1) об особо тяжких воинских преступлениях предусмотренных главой 16 Уголовного кодекса Республики Казахстан;
2) о других особо тяжких преступлениях совершенных военнослужащими, проходящими воинскую службу по призыву или контракту в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях; гражданами, пребывающими в запасе, во время прохождения ими воинских сборов; лицами гражданского персонала воинских частей, соединений, учреждений в связи с исполнением ими служебных обязанностей или в расположении этих частей, соединений и учреждений.
3. Военным судам гарнизонов, за исключением дел, подсудных специализированному межрайонному военному суду по уголовным делам, подсудны уголовные дела:
1) о воинских преступлениях предусмотренных главой 16 Уголовного кодекса Республики Казахстан;
2) о других преступлениях совершенных военнослужащими, проходящими воинскую службу по призыву или контракту в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях; гражданами, пребывающими в запасе, во время прохождения ими воинских сборов; лицами гражданского персонала воинских частей, соединений, учреждений в связи с исполнением ими служебных обязанностей или в расположении этих частей, соединений и учреждений.
3. В стадии исполнения приговора специализированные межрайонные военные суды по уголовным делам и военные суды гарнизонов рассматривают по отнесенным к их подсудности делам вопросы, указанные в статьях 452-453 настоящего Кодекса.
4. В случаях, предусмотренных настоящим Кодексом, специализированные межрайонные военные суды по уголовным делам и военные суды гарнизонов рассматривают по отнесенным к их подсудности делам жалобы на постановления прокурора о прекращении возбужденного производства в связи с отсутствием оснований к возобновлению производства по делу по вновь открывшимся обстоятельствам, и рассматривают дела по вновь открывшимся обстоятельствам.";
14) статью 291 изложить в следующей редакции:
"Статья 291. Уголовные дела, подсудные областному и приравненному к нему суду
1. Областной и приравненный к нему суд действует в качестве суда апелляционной и кассационной инстанций.
2. В апелляционном порядке областной и приравненный к нему суд рассматривает дела по апелляционным (частным) жалобам, протестам на не вступившие в законную силу приговоры и постановления районных и приравненных к ним судов, специализированных межрайонных судов по делам несовершеннолетних, а также специализированных межрайонных судов по уголовным делам, вынесенные при рассмотрении дела судьей единолично.
3. В кассационном порядке областной и приравненный к нему суд рассматривает дела по кассационным (частным) жалобам, протестам на не вступившие в законную силу приговоры и постановления специализированных межрайонных судов по уголовным делам, вынесенные при рассмотрении дела с участием присяжных заседателей, а также на приговоры и постановления областного и приравненного к нему суда, вынесенные при рассмотрении дела в апелляционном порядке, за исключением постановлений, указанных в части третьей статьи 423 настоящего Кодекса.
4. На досудебной стадии уголовного процесса областные и приравненные к ним суды в апелляционном порядке рассматривают частные жалобы, протесты на постановления районных и приравненных судов, вынесенные при рассмотрении жалоб на действия и решения органа уголовного преследования, при рассмотрении вопросов о санкционировании избранной органом дознания, следователем, прокурором в отношении подозреваемого, обвиняемого меры o пресечения в виде домашнего ареста и ареста, продлении их сроков.
5. В стадии исполнения приговора областные и приравненные к ним суды в апелляционном порядке рассматривают частные жалобы, протесты на постановления судов первой инстанции, вынесенные при рассмотрении вопросов, указанных в статьях 452-453 настоящего Кодекса.
6. В случаях, предусмотренных настоящим Кодексом, областные и приравненные к ним суды рассматривают жалобы на постановления прокурора о прекращении возбужденного производства в связи с отсутствием оснований к возобновлению производства по делу по вновь открывшимся обстоятельствам, и рассматривают дела по вновь открывшимся обстоятельствам.";
15) дополнить статьей 291-1 следующего содержания:
"Статья 291-1 Рассмотрение дел о применении принудительных мер медицинского характера.
1. Дела о применении принудительных мер медицинского характера к лицам, совершившим в состоянии невменяемости запрещенное уголовным законом деяние либо заболевшим душевной болезнью после его совершения, рассматриваются судом первой инстанции, в соответствии с подсудностью, установленной статьями 290, 290-1, 290-2, 290-3 настоящего Кодекса.";
16) статьи 292 и 293 изложить в следующей редакции:
"Статья 292. Уголовные дела, подсудные Верховному Суду
1. Верховный Суд действует в качестве суда надзорной инстанции, рассматривает дела по ходатайствам сторон и протестам прокурора на:
1) вступившие в законную силу приговоры и постановления районных и приравненных к ним судов, специализированных межрайонных судов по уголовным делам, специализированных межрайонных военных судов по уголовным делам, специализированных межрайонных судов по делам несовершеннолетних, военных судов гарнизонов;
2) вступившие в законную силу приговоры и постановления областных и приравненных к ним судов, вынесенные при рассмотрении дел в апелляционном порядке;
3) вступившие в законную силу постановления областных и приравненных судов, вынесенные при рассмотрении дел в кассационном порядке.
2. Пленарное заседание Верховного Суда по основаниям, указанным в части третьей статьи 458 настоящего Кодекса, рассматривает дела по представлению Председателя Верховного Суда или протесту Генерального прокурора на постановления коллегии Верховного Суда.
3. В случаях, предусмотренных настоящим Кодексом, Верховный Суд рассматривает жалобы на постановления прокурора о прекращении возбужденного производства в связи с отсутствием оснований к возобновлению производства по делу по вновь открывшимся обстоятельствам и рассматривает дела по вновь открывшимся обстоятельствам.
Статья 293. Подсудность дел Военному суду
1. Военный суд действует в качестве суда апелляционной и кассационной инстанций.
2. В апелляционном порядке Военный суд рассматривает дела по апелляционным (частным) жалобам, протестам на не вступившие в законную силу приговоры и постановления военных судов гарнизонов, специализированных межрайонных военных судов по уголовным делам, вынесенные при рассмотрении дела судьей единолично.
3. В кассационном порядке Военный суд рассматривает по кассационным (частным) жалобам, протестам на не вступившие в законную силу приговоры и постановления специализированных межрайонных военных судов по уголовным делам, вынесенные при рассмотрении дела с участием присяжных заседателей, а также на приговоры и постановления Военного суда, вынесенные при рассмотрении дела в апелляционном порядке, за исключением постановлений, указанных в части третьей статьи 423 настоящего Кодекса.
4. В случаях, предусмотренных настоящим Кодексом, Военный суд рассматривает по отнесенным к их подсудности делам жалобы на постановления прокурора о прекращении возбужденного производства в связи с отсутствием оснований к возобновлению производства по делу по вновь открывшимся обстоятельствам и рассматривает дела по вновь открывшимся обстоятельствам.";
17) статью 295 изложить в следующей редакции:
"Статья 295. Определение подсудности при соединении уголовных дел
При обвинении одного лица или группы лиц в совершении нескольких преступлений, хотя бы одно из которых относится к категории особо тяжких, дело рассматривается специализированным межрайонным судом по уголовным делам, а дело, указанное в статье 290-3 настоящего Кодекса, рассматривается специализированным межрайонным военным судом по уголовным делам.
В случае совершения в соучастии преступления, не относящегося к категории особо тяжких, и при невозможности выделения дела в отдельное производство, дела рассматриваются:
специализированным межрайонным судом по делам несовершеннолетних - дела, в которых хотя бы одним из соучастников является несовершеннолетний, если среди соучастников не имеется военнослужащих;
специализированным военным судом - дела, в которых хотя бы одним из соучастников является военнослужащий, или другое лицо, указанное в статье 290-3 настоящего Кодекса.";
18) часть третью статьи 296 изложить в следующей редакции:
"3. Во всех случаях дело подлежит направлению по подсудности, если будет установлено, что оно подсудно специализированному межрайонному суду по уголовным делам, "специализированному межрайонному военному суду по уголовным делам или специализированному межрайонному суду по делам несовершеннолетних или военному суду гарнизона";
19) в статье 301:
часть первую статьи 301 после слов "с участием сторон" дополнить словами "по делам об особо тяжких преступлениях, а также по другим делам";
дополнить частью 3-1 следующего содержания:
"3-1. В ходе предварительного слушания судья выясняет у подсудимого, обвиняющегося в совершении особо тяжкого преступления, о наличии у него ходатайства о рассмотрении его дела с участием присяжных заседателей";
20) в статье 312:
в части первой слова "или в одном и том же составе судей" исключить; в части второй слова "одного из судей" заменить словом "судьи";
21) в статье 313:
в части первой слово "коллегиальном" исключить; в части второй:
в первом предложении слова "одного из судей" заменить словом "судьи";
в третьем предложении слова "его включения в состав суда в случае выбытия одного из судей" заменить словами "выбытия предыдущего судьи";
22) в статье 314:
в части первой слова "председатель данного суда или судья, которому это поручено председателем суда" заменить словами "судья, которому поручено рассмотрение дела";
часть вторую исключить;
23) в статье 328:
в части второй:
слова "может быть применено" заменить словами "могут быть применены";
после слова "стенографирование" дополнить словами "и (или) аудио-, видеозапись";
в части шестой слово "звукозапись" заменить словом "аудиозапись";
часть седьмую дополнить словами "и материалами аудио-, видеозаписи.";
часть восьмую после слова "в протоколе" дополнить словами "и материалах аудио-, видеозаписи";
24) статью 331 дополнить абзацем вторым следующего содержания:
"При использовании в судебном заседании средств аудио-, видеозаписи, киносъемки председательствующий объявляет об этом.";
25) в части первой статьи 338 слова "или кому-либо из судей" исключить;
26) в части третьей статьи 351 слова "Судьи задают" заменить словами "Председательствующий задает";
27) в статье 370:
заголовок и часть первую изложить в следующей редакции:
"Статья 370. Тайна постановления приговора
1. Приговор постановляется судьей, рассматривающим дело, при условиях, исключающих возможность оказать на него любое воздействие. При постановлении приговора присутствие иных лиц, в том числе запасного судьи, не допускается.";
в части второй слова "суд (судья)" заменить словом "судья";
часть третью изложить в следующей редакции:
"3. До оглашения приговора судья не вправе разглашать свои мнения и суждения, определяющие решение по делу.";
28) в статье 372:
в части второй слова "и дело рассматривалось судом в составе трех судей" исключить;
в части третьей слова "или дело рассматривалось судьей единолично" исключить;
29) статью 373 исключить;
30) в статье 377:
в части четвертой:
слова "одним из судей, участвующих в его постановлении, и подписан всеми судьями" заменить словами "судьей и подписан им";
предложение второе исключить;
в части пятой слова "подписями всех судей в совещательной комнате до провозглашения приговора" заменить словами "подписью судьи на соответствующей странице приговора до его провозглашения";
31) в пункте 2) статьи 378 слово "дней" заменить словом "суток";
32) часть первую статьи 384 изложить в следующей редакции:
"1. После подписания приговора председательствующий возвращается в зал судебного заседания и провозглашает приговор. Все присутствующие в зале судебного заседания, не исключая самого председательствующего, выслушивают приговор стоя.";
33) статью 396 изложить в следующей редакции:
"Статья 396. Право апелляционного обжалования, опротестования приговора (постановления)
1. Право апелляционного обжалования приговора, постановления принадлежит осужденному, оправданному, их защитникам, представителям и законным представителям, потерпевшему (частному обвинителю), их представителям и законным представителям. Гражданский истец, гражданский ответчик, их представители и законные представители вправе обжаловать приговор в части, относящейся к гражданскому иску.
2. Протест о пересмотре судебного акта в апелляционном порядке может быть принесен прокурором, участвовавшим в рассмотрении дела в качестве государственного обвинителя. Генеральным прокурором и его заместителями, прокурорами областей и приравненными к ним прокурорами, прокурорами районов и приравненными к ним прокурорами в пределах своей компетенции может быть внесен протест о пересмотре приговора, независимо от участия в рассмотрении дела.
3. Обжаловать постановление суда вправе также лица, не являющиеся сторонами в данном деле, если постановление касается их прав и законных интересов.";
34) дополнить статьей 396-1 следующего содержания:
"Статья 396-1. Судебные акты, подлежащие рассмотрению в апелляционном порядке
1. В апелляционном порядке, подлежат рассмотрению приговоры районных и приравненных к ним судов, специализированных межрайонных судов по уголовным делам, специализированных межрайонных военных судов по уголовным делам, вынесенные судьей при рассмотрении дела единолично, специализированных межрайонных судов по делам несовершеннолетних, военных судов гарнизонов, не вступившие в законную силу.
2. На не вступившие в законную силу постановления судов первой инстанции, за исключением указанных в части третьей настоящей статьи, могут быть принесены частная жалоба, протест в порядке, предусмотренном главой 46 настоящего Кодекса.
3. Не подлежат пересмотру по правилам главы 46 настоящего Кодекса вынесенные в ходе судебного разбирательства постановления, по вопросам, указанным в части второй статьи 10 настоящего Кодекса, а также касающиеся порядка и способа исследования доказательств, ходатайств участников процесса, соблюдения порядка в зале судебного заседания, кроме постановлений о наложении административного взыскания. Возражения против указанных выше постановлений могут быть изложены в апелляционных жалобах, протестах, принесенных на приговор.";
35) статью 397 изложить в следующей редакции:
"Статья 397. Суды, рассматривающие апелляционные (частные) жалобы, протесты на не вступившие в законную силу приговоры, постановления
1. Апелляционные (частные) жалобы, протесты на не вступившие в законную силу приговоры, постановления районных и приравненных к ним судов, специализированных межрайонных судов по уголовным делам, вынесенные при рассмотрении дел судьей единолично, специализированных межрайонных судов по делам несовершеннолетних, рассматриваются апелляционной инстанцией соответствующего областного и приравненного к нему суда.
2. Апелляционные (частные) жалобы, протесты на не вступившие в законную силу приговоры, постановления военных судов гарнизонов, специализированных межрайонных военных судов по уголовным делам, вынесенные при рассмотрении дел судьей единолично, рассматриваются Военным судом.
3. Если по делу вынесены приговор и постановление, то апелляционные жалобы, протесты на приговор, и частные жалобы, протесты на постановление рассматриваются в одном заседании апелляционной инстанции областного или приравненного к нему суда.";
36) в статье 398:
заголовок изложить в следующей редакции:
"Статья 398. Порядок принесения апелляционных (частных) жалоб, протестов";
в части первой слова "Жалобы" заменить словами "Апелляционные (частные) жалобы";
в части второй слово "общем" заменить словами "таком же";
37) в статье 399:
заголовок после слов "сроки" и "приговоров" дополнить соответственно словами "апелляционного" и "(постановлений)";
в части первой:
слова "Жалобы, протесты на приговор суда первой инстанции могут быть принесены в апелляционном порядке" заменить словами "Апелляционные (частные) жалобы, протесты могут быть принесены";
после слов "приговора" дополнить словами "(постановления)";
в части второй:
слово "приговора" заменить словами "судебного акта";
после слов "из суда" дополнить словами "первой инстанции";
в части третьей слово "Жалоба" заменить словами "Апелляционная (частная) жалоба";
38) в статье 400:
заголовок после слова "подачу" дополнить словами "апелляционной (частной)";
часть первую после слов "подачу", "приговор", "председательствовавшим при" дополнить соответственно словами "апелляционной (частной)", "(постановление)", "главном";
в части второй слово "вышестоящий" заменить словами "соответствующий областной или приравненный к нему";
39) в статье 401:
Заголовок изложить в следующей редакции:
"Статья 401. Извещение о подаче апелляционной (частной) жалобы и протеста";
в части первой:
после слова "подаче" дополнить словами "апелляционной (частной)";
слово "принесении" и предложение второе исключить;
части вторую и третью изложить в следующей редакции:
"2. Копия жалобы, представления направляется лицам, указанным в части первой настоящей статьи, с разъяснением им права подачи на них возражений в письменном виде с указанием срока представления. Возражения, поступившие на жалобу, представление, приобщаются к делу.
3. Стороны вправе вместе с возражением на апелляционную (частную) жалобу, протест или отдельно, представлять в апелляционную инстанцию новые материалы или ходатайствовать об их истребовании и исследовании, а также ходатайствовать о вызове в суд и допросе указанных ими потерпевших, свидетелей, экспертов.";
40) в статье 402:
заголовок после слова "подачи" дополнить словами "апелляционной (частной)";
часть первую изложить в следующей редакции:
"1. Подача апелляционной (частной) жалобы и принесение протеста приостанавливают вступление приговора (постановления) в законную силу и приведение их в исполнение.";
часть вторую дополнить предложением вторым следующего содержания:
"В случае подачи жалобы, протеста на постановление, вынесенное во время судебного разбирательства, закончившегося постановлением приговора, дело направляется в вышестоящую судебную инстанцию только по истечении срока, установленного для обжалования приговора.";
часть третью после слова "приговор" дополнить словом "(постановление)";
часть четвертую исключить;
41) части первую и вторую статьи 403 исключить;
42) в статье 404:
в части первой:
после слова "приговора" дополнить словом "(постановления)";
слова ", в которой приговор обжалован или опротестован," исключить;
в части второй:
после слов "интересов", "приговора" дополнить соответственно словами "других", "(постановления),";
слово "приговор" заменить словом "их";
дополнить частью третьей следующего содержания:
"3. Рассматривая дело по апелляционным жалобе, протесту на приговор суда первой инстанции, суд вправе также при отсутствии частных жалоб, протестов проверить законность вынесенных по делу частных и иных постановлений суда.";
43) в статье 405:
после слов "апелляционной инстанции" дополнить словами "по имеющимся в деле и дополнительно представленным материалам, исследованным в заседании апелляционной инстанции,";
слова "по имеющимся в деле и дополнительно представленным материалам" исключить;
44) в статье 406:
слова "коллегии по уголовным делам или председателя соответствующего" заменить словами "коллегии соответствующего областного и приравненного к нему";
дополнить предложением четвертым следующего содержания:
"При этом продление срока рассмотрения дела всякий раз не может превышать одного месяца.";
45) в статье 407:
заголовок после слова "Апелляционная" дополнить словом "частная";
в части первой:
в пункте 3) слова "которое обжалуется, опротестовывается" заменить словами "на которые подана жалоба, протест";
пункт 4) изложить в следующей редакции:
"4) указание о том, в какой части приговора, постановления или в полном объеме на них подаются жалоба, протест;";
в пункте 6) слово "заявитель" заменить словами "автор жалобы, протеста";
в пункте 8) слова "лица, подающего жалобу, протест" заменить словами "автора жалобы, протеста";
часть вторую после слова "апелляционная" дополнить словом "(частная)";
дополнить частями третьей и четвертой следующего содержания:
"3. Стороны вправе в подтверждение оснований апелляционной (частной) жалобы, протеста вместе с жалобой или после ее подачи представлять в суд апелляционной инстанции новые материалы или ходатайствовать об их истребовании и исследовании, а также ходатайствовать о вызове в судебное заседание и допросе указанных ими свидетелей, потерпевших, экспертов, специалистов, о совершении иных действий, направленных на восполнение пробелов судебного следствия в первой инстанции.
4. Лицо, подавшее апелляционную (частную) жалобу, протест, до начала заседания суда вправе изменить либо дополнить новыми доводами свою жалобу, протест. При этом в дополнительном протесте прокурора или его заявлении об изменении протеста, равно как и в дополнительной жалобе потерпевшего, частного обвинителя или их представителей, поданных по истечении срока обжалования приговора, не может быть поставлен вопрос об ухудшении положения осужденного, если такое требование не содержалось в первоначальном протесте или жалобе.";
46) статью 408 изложить в следующей редакции:
"Статья 408. Назначение заседания суда апелляционной инстанции
1. Суд первой инстанции по истечении срока для подачи апелляционных (частных) жалоб и протестов после выполнения требований статьи 401 настоящего Кодекса направляет дело в соответствующую апелляционную инстанцию с указанием времени и места рассмотрения дела, устанавливаемыхшо согласованию с областным или приравненным к нему судом.
2. О времени и месте рассмотрения дела суд первой инстанции извещает стороны. При поступлении от осужденного, содержащегося под стражей, ходатайства об участии в судебном заседании апелляционной инстанции при рассмотрении жалобы или протеста прокурора, направленных на ухудшение его положения, суд первой инстанции выносит постановление о рассмотрении дела при непосредственном участии осужденного либо с использованием научно-технических средств, которое направляет в соответствующие органы для исполнения.
3. Вопрос о вызове в судебное заседание осужденного, содержащегося под стражей, в иных случаях решается судом апелляционной инстанции. Участие осужденного (оправданного) в заседании апелляционной инстанции обязательно при исследовании судом новых доказательств, которые не были предметом рассмотрения в суде первой инстанции. Рассмотрение дела в таких случаях в отсутствии осужденных допускается при наличии обстоятельств, указанных в статье 315 настоящего Кодекса.
4. Участие защитника в апелляционной инстанции осуществляется в случаях, предусмотренных статьей 71 настоящего Кодекса. В тех случаях, когда дело рассматривается в отношении несовершеннолетнего осужденного, либо когда дело рассматривается по апелляционной жалобе потерпевшего (гражданского истца), их представителей, протесту прокурора, в которых ставится вопрос об ухудшении положения осужденного, либо когда досудебное производство по делу и рассмотрение дела в суде первой инстанции осуществлялись без участия обвиняемого, либо при исследовании апелляционной инстанцией новых доказательств участие защитника в апелляционной инстанции обязательно.
5. Участие прокурора в апелляционной инстанции обязательно. Неявка других участников процесса, своевременно извещенных о месте и времени апелляционного заседания, не препятствует рассмотрению дела.
6. Лица, которым в соответствии со статьей 396 настоящего Кодекса предоставлено право обжалования приговора, а также защитник осужденного (оправданного) или представитель потерпевшего, принявшие поручение после вынесения приговора, во всех случаях допускаются в апелляционное заседание суда. По их просьбе им предоставляется слово для выступлений в обоснование поданных";
47) дополнить статьей 408-1 следующего содержания:
"Статья 408-1. Подготовка заседания суда апелляционной инстанции.
1. Если для проверки доводов жалоб, протеста необходимо выполнение соответствующих процессуальных действий, судья в течение десяти суток со дня поступления дела принимает решение о назначении производства и проведении экспертиз, вызове и допросе осужденного (оправданного), потерпевшего, свидетелей, экспертов, специалистов, истребовании материалов и совершении иных необходимых для правильного разрешения дела действий. В связи с необходимостью выполнения указанных действий дата рассмотрения дела в апелляционной инстанции может быть перенесена судьей на другой срок, в соответствии со статьей 406 настоящего Кодекса, о чем извещаются стороны.
2. Судья разрешает вопрос о сохранении, избрании, отмене или изменении меры пресечения в отношении подсудимого или осужденного, о чем указывает в постановлении.
3. О подготовке дела к рассмотрению в апелляционной инстанции судья выносит постановление, в котором указывает принятые им решения по рассмотренным вопросам. Копия постановления в течение трех суток со дня вынесения направляется участникам процесса.";
48) статьи 409, 410 и 411 изложить в следующей редакции:
"Статья 409. Порядок рассмотрения дела в апелляционной инстанции
1. Апелляционная инстанция рассматривает дела в открытом судебном заседании, кроме случаев, указанных в статье 29 настоящего Кодекса. Председательствующий открывает судебное заседание, объявляет, какое дело рассматривается и по чьим апелляционным (частным) жалобам или протесту. После этого председательствующий объявляет состав суда, фамилии присутствующих лиц, являющихся сторонами по делу, а также фамилии переводчиков.
2. Председательствующий разъясняет участвующим в заседании лицам их процессуальные права при рассмотрении дела в апелляционной инстанции и опрашивает стороны о наличии у них отводов и ходатайств и, если они заявлены, выясняет по ним мнение участников процесса, после чего суд с соблюдением порядка, предусмотренного статьей 325 настоящего Кодекса, выносит постановление по результатам их рассмотрения.
3. Лицо, представляющее суду дополнительные материалы, обязано указать, каким путем они получены и в связи с чем возникла необходимость их представления, а также обосновать необходимость восполнения судебного следствия, проведенного судом первой инстанции. Дополнительные материалы не могут быть получены путем производства следственных действий.
4. В случае заявления сторонами ходатайств о приобщении в дело новых материалов или об их истребовании и исследовании, а также ходатайств о вызове в судебное заседание и допросе указанных ими свидетелей, потерпевших, экспертов, специалистов, о совершении иных действий, направленных на восполнение пробелов судебного следствия в первой инстанции, суд выслушивает мнение участников процесса, после чего выносит постановление об их удовлетворении или отклонении. Ходатайства разрешаются с соблюдением требований части пятой статьи 102 настоящего Кодекса. Ходатайства сторон о допросе явившихся по их инициативе свидетелей подлежат удовлетворению. Если в связи с удовлетворением ходатайств требуется время для проведения назначенных экспертиз или для выполнения других действий, суд объявляет перерыв и при необходимости продляет срок рассмотрения дела в апелляционной инстанции.
5. Суд апелляционной инстанции по правилам, предусмотренным для суда первой инстанции, исследует имеющие значение для правильного разрешения дела представленные сторонами или истребованные по их ходатайствам дополнительные материалы, полученные экспертные заключения, допрашивает вызванных в заседание лиц.
6. После проведения судебного следствия суд по правилам проведения судебных прений заслушивает выступления участников процесса, которые излагают мотивы и доводы своих жалоб, протестов либо возражения на них. Стороны в своих выступлениях вправе ссылаться как на материалы, исследованные судом первой инстанции, так и на дополнительные материалы, исследованные апелляционной инстанцией. Первым выступает участник процесса, подавший жалобу, протест, если таких несколько, суд с учетом их мнения устанавливает очередность их выступлений. Если в жалобе, протесте стороны обвинения ставится вопрос об ухудшении положения осужденного (оправданного), сторона защиты выступает после заслушивания выступления стороны обвинения.
7. При исследовании судом апелляционной инстанции новых доказательств, допросе осужденного (оправданного), свидетеля, потерпевшего, эксперта, специалиста и других лиц ведется протокол судебного заседания, который оформляется в соответствии с требованиями статьи 328 настоящего Кодекса. Стороны и лица, допрошенные в заседании апелляционной инстанции, вправе знакомиться с протоколом судебного заседания и приносить на него свои замечания, в порядке, предусмотренном статьей 329 настоящего Кодекса. Замечания на протокол рассматриваются в порядке, предусмотренном статьей 330 настоящего Кодекса.
8. Распорядок судебного заседания и меры, принимаемые в отношении нарушителей, определяются правилами статей 326, 327 настоящего Кодекса. Порядок совещания судей и принятия решений определяется правилами статей 370 настоящего Кодекса.
Статья 410. Полномочия апелляционной инстанции
1. При рассмотрении дела, поступившего с апелляционной жалобой или протестом, суд по ходатайству сторон или по собственной инициативе в целях проверки законности приговора и правильного разрешения дела вправе:
1) истребовать документы, связанные с состоянием здоровья, семейным положением и данными о прошлых судимостях осужденного, потерпевшего и других участвующих в деле лиц, по ходатайству сторон истребовать и другие документы;
2) назначить проведение судебно-психиатрической или иной экспертизы;
3) вызвать в судебное заседание и допросить дополнительных свидетелей, экспертов, специалистов, исследовать письменные, вещественные и иные доказательства, представленные сторонами или истребованные по их просьбе судом;
4) признать исследованные судом первой инстанции материалы недопустимыми доказательствами и исключить их из числа доказательств;
5) признать исключенные судом первой инстанции из числа доказательств материалы допустимыми и их исследовать;
6) исследовать обстоятельства, относящиеся к гражданскому иску, и принять решение по гражданскому иску;
7) выполнить другие действия, необходимые для обеспечения полноты, всесторонности и объективности исследования всех материалов дела и установления истины по делу.
2. При наличии неясностей в изложенных в протоколе судебного заседания показаниях осужденного (оправданного), потерпевших, свидетелей, других лиц, допрошенных судом первой инстанции, дающих возможность различного их толкования, суд по собственной инициативе или по ходатайству сторон вправе уточнить их показания путем допроса по этим обстоятельствам.
Статья 411. Решения, принимаемые апелляционной инстанцией
1. В результате рассмотрения дела в апелляционном порядке суд принимает одно из следующих решений:
1) об оставлении приговора (постановления) суда первой инстанции без изменения, а апелляционной (частной) жалобы, протеста - без удовлетворения;
2) об изменении приговора;
3) об отмене приговора и прекращении дела;
4) об отмене обвинительного приговора и постановлении оправдательного приговора;
5) об отмене обвинительного приговора и постановлении нового обвинительного приговора;
6) об отмене оправдательного приговора и постановлении обвинительного приговора;
7) об отмене приговора и направлении дела на новое судебное рассмотрение;
8) об отмене приговора и направлении дела для дополнительного расследования по основаниям, указанным в части первой статьи 303 настоящего Кодекса.
3. Суд апелляционной инстанции вправе принять решение, ухудшающее положение осужденного (оправданного) лишь в пределах и по основаниям, которые указаны в жалобах, протесте стороны обвинения.
4. При установлении обстоятельств, указанных в статье 387 настоящего Кодекса, суд апелляционной инстанции выносит частное постановление.";
49) дополнить, статьей 411-1 следующего содержания:
"Статья 411-1. Рассмотрение апелляционной инстанцией гражданского иска в уголовном процессе.
1. Суд апелляционной инстанции при рассмотрении дела проверяет также законность, обоснованность и справедливость приговора в части гражданского иска и принимает решение с соблюдением требований статьи 169 настоящего Кодекса.
2. Суд апелляционной инстанции также вправе:
1) отменить приговор в части гражданского иска и постановить в этой части новый приговор;
2) отменить приговор в части гражданского иска и дело в этой части направить на новое рассмотрение;
3) изменить приговор в части гражданского иска.
2. Принятие решения по гражданскому иску, ухудшающего положение осужденного, допускается лишь при наличии соответствующих доводов в жалобах стороны обвинения или в протесте прокурора.
3. На приговор апелляционной инстанции в части гражданского иска, вынесенный на основании пункта 1 части второй настоящей статьи, могут быть поданы кассационный протест прокурора или кассационная жалоба лицами, указанными в статье 396 настоящего Кодекса.
5. Решение апелляционной инстанции по гражданскому иску, вынесенное на основании пунктов 2) и 3) части второй настоящей статьи, признается изменением приговора и не может быть обжаловано в кассационном порядке.";
50) в статье 413:
в пункте 3) части второй слова ", которые не могут быть установлены апелляционной инстанцией" исключить;
дополнить частями третьей и четвертой следующего содержания:
"3. После восполнения пробелов судебного следствия суд апелляционной инстанции принимает одно из решений, указанных в части первой статьи 411 настоящего Кодекса.
4. Судебное следствие, проведенное в сокращенном порядке с соблюдением требований настоящего Кодекса, не может рассматриваться как неполное или одностороннее и влечь отмену приговора (постановления) суда по этим основаниям.";
51) статью 414 дополнить частью второй следующего содержания:
"2. Рассмотрев материалы дела, доказательства представленные сторонами и полученные в ходе апелляционного рассмотрения дела, суд, не направляя дело на новое судебное рассмотрение, вправе их заново оценить и принять новое решение, предусмотренное в части первой статьи 411 настоящего Кодекса.";
52) в статье 415:
часть первую после слов "Кодекса", "рассмотрении дела," дополнить соответственно словами "допущенные в ходе предварительного расследования или", "а также иные нарушения закона,";
в части второй:
после слов "отмене", "когда", "следствия" дополнить соответственно словами "или изменению", "допущенные судом первой инстанции", "в результате неисследования доказательств, подлежащих обязательному исследованию,"
слова "неисследования доказательств, подлежащих обязательному исследованию" заменить словами "исследование недопустимых доказательств"
в части третьей:
в абзаце первом после слова "приговор" дополнить словом "(постановление)";
в пункте 4):
после слова "дело" дополнить словами "в суде";
слова "иным путем нарушено право подсудимого иметь защитника" заменить словами "право подсудимого на защиту было нарушено иным образом";
в пункте 8) слова "совещания судей" заменить словами "совещательной комнаты";
в пункте 9) слова "кем-либо из судей" заменить словом "судьей";
53) статью 417 дополнить частями второй и третьей следующего содержания:
"2. Суд апелляционной инстанции вправе смягчить наказание или принять решение о назначении более строгого наказания как в связи с применением закона о более тяжком преступлении, так и без переквалификации действий осужденного. Принятие решения, ухудшающего положение осужденного, допускается лишь при наличии соответствующих доводов в жалобах стороны обвинения или в протесте прокурора и лишь в их пределах. Применение закона о более тяжком преступлении не может выходить за пределы обвинения, предъявленного подсудимому и поддержанного в суде первой инстанции стороной обвинения.
3. В случаях, когда суд первой инстанции принял решение о квалификации преступления на основании части седьмой статьи 317 настоящего Кодекса в связи с изменением государственным и частным обвинителями обвинения на менее тяжкое, апелляционная инстанция не вправе применить закон о более тяжком преступлении, однако в пределах доводов жалоб, протеста вправе увеличить срок или размер наказания, либо назначить осужденному другой более строгий вид наказания, чем указан в приговоре.";
54) в статье 418:
цифры "1)-12)" заменить цифрами "3)-10)";
дополнить частью второй следующего содержания:
"2. При прекращении дела по основанию, предусмотренному пунктом 9) части первой статьи 37 настоящего Кодекса, суд апелляционной инстанции разрешает вопросы, указанные в статье 516 настоящего Кодекса, и в соответствии со статьей 517 настоящего Кодекса выносит постановление.";
55) в статье 419:
часть вторую после слова "закона" дополнить словами "указанного в статье 415 настоящего Кодекса";
дополнить частью третьей следующего содержания:
"3. Постановление суда о прекращении дела ввиду отказа государственного обвинителя и потерпевших от обвинения при рассмотрении дела в апелляционном порядке отмене не подлежит.";
56) в статье 420:
пункт 1) изложить в следующей редакции:
1) существенные нарушения уголовно-процессуального закона, предусмотренные пунктами 2), 3), 4), 5), 10) части третьей статьи 415 настоящего Кодекса, допущенные судом первой инстанции;
пункт 2) исключить;
в пункте 3) слова "или неправильно разрешен" исключить;
57) дополнить статьями 420-1 и 420-2 следующего содержания:
"Статья 420-1. Отмена приговора с постановлением нового приговора
1. Суд апелляционной инстанции без направления дела на новое судебное рассмотрение и с соблюдением требований главы 44 настоящего Кодекса вправе:
1) отменить обвинительный приговор и вынести оправдательный приговор при наличии оснований, предусмотренных пунктами 1) и 2) части первой статьи 37 настоящего Кодекса;
2) по жалобе или протесту стороны обвинения отменить оправдательный приговор и постановить обвинительный приговор;
3) при наличии оснований для удовлетворения жалобы, протеста стороны обвинения о необходимости применения закона о более тяжком преступлении или назначения более строгого наказания, о применении дополнительного наказания отменить приговор и постановить новый обвинительный приговор.
2. При вынесении нового обвинительного приговора суд апелляционной инстанции не вправе выходить за пределы предъявленного обвинения и за пределы обвинения, которое при главном судебном разбирательстве поддержал государственный или частный обвинитель.
3. На приговоры апелляционной инстанции, вынесенные по правилам части первой настоящей статьи, могут быть поданы кассационный протест прокурора или кассационная жалоба лицами, указанными в статье 396 настоящего Кодекса, в течение 15 суток со дня его провозглашения, а подсудимым, содержащимся под стражей, - в тот же срок с момента вручения ему копии приговора.
4. Приговор апелляционной инстанции вступает в законную силу после истечения срока для его кассационного обжалования, а в случае принесения кассационной жалобы или протеста приговор, если он не был отменен, вступает в законную силу в день вынесения кассационного постановления.
Статья 420-2. Отмена приговора с направлением дела для дополнительного расследования
При наличии оснований суд апелляционной инстанции по ходатайствам сторон вправе отменить приговор и направить дело для дополнительного расследования по основаниям, указанным в части первой статьи 303 настоящего Кодекса.";
58) в статье 421:
в части первой:
абзац первый изложить в следующей редакции:
"Суд апелляционной инстанции вправе изменить приговор:";
пункты 3) и 5) исключить;
пункт 7) после слова "инстанции" дополнить словами "и назначить более строгий вид режима исправительной колонии";
пункт 9) изложить в следующей редакции:
"9) в случаях, предусмотренных пунктами б) и в) части седьмой статьи 70 Уголовного кодекса Республики Казахстан отменить условно-досрочное освобождение и назначить наказание по правилам статьи 60 Уголовного кодекса Республики Казахстан;";
дополнить пунктами 10) и 11) следующего содержания:
"10) внести в приговор изменения в части гражданского иска, по вопросам взыскания процессуальных издержек, решения о вещественных доказательствах;
11) применить в соответствии со статьей 95 Уголовного кодекса Республики Казахстан принудительные меры медицинского характера.";
в части второй слова "решение, указанное в пунктах 3)-9) части первой настоящей статьи" заменить словами "решения, ухудшающие положение осужденного";
59) в статье 422:
в пункте 2) части второй слова "апелляционной коллегии, вынесшей" заменить словами "суда, вынесшего";
в части третьей:
после слова "изложение" дополнить "существа судебного акта,";
слова "апелляционных" исключить;
в части четвертой:
после слова "которым" дополнить словами "изложенные в них";
слова "жалоб, протеста", "или несущественными" исключить;
дополнить частью 7-1 следующего содержания:
"7-1. При отмене приговора суда первой инстанции в связи с необходимостью постановления нового приговора в апелляционном постановлении указываются основания, по которым приговор суда первой инстанции признается незаконным. В таких случаях наряду с постановлением об отмене приговора выносится новый приговор.";
часть девятую изложить в следующей редакции:
"9. Суд апелляционной инстанции вправе, не изменяя сущности апелляционного приговора или постановления, вынести дополнительное постановление об исправлении допущенных явных описок и о разъяснении содержащихся в них неясностей.";
60) в статье, 423:
заголовок после слова "постановления" дополнить словами "и его вступление в законную силу";
в части первой слова "всем составом судей", "судей" заменить соответственно словами "судьей", "судьи";
в части второй слова "Суд", "всеми судьями" заменить соответственно словами "Судья", "им";
дополнить частью третьей следующего содержания:
"3. Апелляционное постановление, вынесенное по основаниям, указанным в пунктах 1)-3), 7) и 8) части первой статьи 411 настоящего Кодекса (об оставлении приговора суда первой инстанции без изменения, об изменении приговора, отмене приговора с прекращением дела, с направлением дела для дополнительного расследования или на новое судебное рассмотрение), вступает в законную силу с момента оглашения.";
61) в статье 423-1:
заголовок после слова "исполнению" дополнить словом "приговора,";
в части первой слова ", постановивший приговор" заменить словами "первой инстанции";
дополнить частями четвертой и пятой следующего содержания:
"4. При постановлении судом апелляционной инстанции нового приговора, если он не был обжалован или опротестован, дело направляется суду первой инстанции для обращения приговора к исполнению после истечения срока для кассационного обжалования.
5. В случае принесения на приговор кассационной жалобы или кассационного протеста суд апелляционной инстанции выполняет действия, предусмотренные статьей 401, частью второй статьи 402 настоящего Кодекса и направляет дело для рассмотрения в кассационную инстанцию этого же областного или приравненного к нему суда.";
62) в статье 423-2:
в части первой:
после слов "отмены", "постановления" дополнить соответственно словами "первого", ", вынесенного при проверке законности этого же приговора,";
в пункте 1):
после слов "некоторых осужденных," дополнить словами "жалобы других участников процесса, наделенных правом апелляционного обжалования приговора (постановления),";
слова "в отношении других осужденных" заменить словами "по жалобам других участников процесса";
в пункте 2) слово "отношении других осужденных" заменить словами "апелляционной инстанции по жалобам других участников процесса";
в части третьей слова "соответственно Верховного Суда или областного и к приравненного к нему суда вносит представление в надзорную инстанцию об отмене одного из апелляционных постановлений" заменить словами "соответствующего областного или приравненного к нему суда вносит представление об устранении возникших противоречий в Верховный Суд Республики Казахстан";
63) в статье 423-3:
в части четвертой:
первое предложение исключить;
слова "При этом, если" заменить словом "Если";
слова "применить закон" заменить словами "применения закона";
дополнить частью пятой следующего содержания:
"5. Приговор, постановленный судом первой инстанции, при новом рассмотрении дела может быть обжалован в общем порядке.";
64) дополнить главой 48-1 следующего содержания:
"Глава 48-1. Рассмотрение дел по кассационным жалобам, протестам
Статья 446-1. Общие условия обжалования приговоров (постановлений) суда в кассационном порядке
1. По правилам настоящей главы подлежат пересмотру невступившие в законную силу приговоры (постановления) специализированных межрайонных судов по уголовным делам, специализированных межрайонных военных судов по уголовным делам, вынесенные при рассмотрении дел с участием присяжных заседателей, а также приговоры и постановления областного и приравненного к нему суда, вынесенные при рассмотрении дела в апелляционном порядке, за исключением постановлений, указанных в части третьей статьи 423 настоящего Кодекса.
2. Круг лиц, обладающих правом принесения кассационных жалоб, протестов, порядок принесения жалоб, протестов и последствия, связанные с ним, определяются по правилам, указанным в статьях 396-400, 401-402, 518 настоящего Кодекса.
Статья 446-2. Предмет кассационного рассмотрения
Суд кассационной инстанции проверяет соблюдение судом, постановившим приговор (постановление), норм уголовного и уголовно-процессуального закона и на основе этого проверяет законность, обоснованность и справедливость приговора (постановления).
Статья 446-3. Кассационные жалоба или протесты
1. Кассационные жалоба или протесты должны содержать:
1) наименование суда, которому адресуется жалоба или протест;
2) данные о лице, подавшем жалобу или принесшем протест, с указанием его процессуального положения, места жительства или места нахождения;
3) приговор или иное решение, которое обжалуется, и наименование суда, постановившего это решение;
4) доводы лица, подавшего жалобу или протест, с указанием, в чем заключается неправильность применения уголовного или уголовно-процессуального закона и как это отразилось на существе судебного решения, в чем состоит просьба;
5) перечень прилагаемых к жалобе или протесту материалов;
6) подпись автора жалобы или протеста.
2. В случае, если принесенные жалоба, протест не соответствуют настоящим требованиям, они считаются поданными, но возвращаются с указанием срока для дооформления. Если в течение этого срока кассационная жалоба, протест после пересоставления суду не предоставлены, они считаются не поданными.
3. В случае обжалования приговора, вынесенного судом при рассмотрении дела в апелляционном порядке, в кассационной жалобе (протесте) должны быть отражены аргументы о согласии или несогласии с постановлением апелляционной инстанции, которым отменен приговор суда первой инстанции.
Статья 446-4. Сроки рассмотрения дела в кассационной инстанции
Дело должно быть рассмотрено не позднее одного месяца со дня его поступления в кассационную инстанцию. Этот срок ввиду сложности или большого объема дела, а также при наличии иных уважительных причин может продлеваться постановлением суда, рассматривающего дело, но каждый раз не более, чем на один месяц.
Статья 446-5. Назначение заседания суда кассационной инстанции
1. При поступлении дела с кассационной жалобой или протестом председатель суда или по его поручению председатель коллегии согласно порядку распределения дел передает дело для изучения судье, установив дату его рассмотрения.
2. О месте и времени рассмотрения дела в кассационной инстанции извещаются стороны. Вопрос о вызове осужденного, содержащегося под стражей, решается судом кассационной инстанции. При поступлении от осужденного, содержащегося под стражей, ходатайства об участии в судебном заседании кассационной инстанции при рассмотрении жалобы или протеста прокурора, направленных на ухудшение его положения, суд кассационной инстанции выносит постановление о рассмотрении дела при непосредственном участии осужденного либо с использованием научно-технических средств, которое направляет в соответствующие органы для исполнения.
3. Неявка лиц, своевременно извещенных о месте и времени кассационного заседания, не препятствует рассмотрению дела. Участие прокурора в заседании суда кассационной инстанции обязательно.
4. Лица, которым в соответствии со статьей 396 настоящего Кодекса предоставлено право кассационного обжалования приговора, а также защитник осужденного (оправданного) или представитель потерпевшего, принявшие поручение после вынесения приговора (постановления), во всех случаях допускаются в заседание суда кассационной инстанции. По их просьбе им предоставляется слово для выступлений в обоснование поданных жалоб или протеста либо возражений на них.
Статья 446-6. Полномочия суда кассационной инстанции
1. Судья при подготовке дела к слушанию или суд при рассмотрении дела, поступившего с кассационной жалобой или протестом, по собственной инициативе или ходатайству сторон вправе:
1) истребовать документы, связанные с состоянием здоровья, семейным положением и данными о прошлых судимостях осужденного;
2) истребовать сведения, необходимые для определения действия закона во времени пространстве и для определения правильности применения судом первой инстанции норм уголовного и уголовно-процессуального законов при разрешении дела.
Статья 446-7. Порядок рассмотрения дела кассационной инстанцией
1. Кассационная инстанция рассматривает дела в открытом судебном заседании, кроме случаев, указанных в статье 29 настоящего Кодекса.
2. Председательствующий открывает судебное заседание и объявляет, какое дело рассматривается и по чьим кассационным жалобам или протесту. После этого председательствующий объявляет состав суда, фамилии лиц, являющихся сторонами по делу и присутствующих в заседании суда, а также фамилии переводчиков, и разъясняет участвующим в заседании лицам их права при рассмотрении дела в кассационной инстанции.
3. Председательствующий опрашивает явившихся по делу участников процесса об имеющихся у них отводах и ходатайствах и по результатам их рассмотрения суд в порядке, предусмотренном статьей 325 настоящего Кодекса, выносит постановление.
4. Рассмотрение дела начинается с выступления участника процесса, подавшего кассационную жалобу или протест. Если таких участников несколько, председательствующим с учетом мнения сторон устанавливается очередность их выступления. В выступлениях участники процесса указывают, какие относящихся к предмету кассационного рассмотрения обстоятельства, связанные с нарушениями в применении закона были допущены судом первой или апелляционной инстанций, в чем это выразилось и как отразилось на существе принятого решения по делу.
5. В подтверждение или опровержение доводов, приведенных в кассационной жалобе или протесте, выступающие вправе представить в кассационную инстанцию дополнительные материалы, при этом сообщить суду, каким путем они получены и в связи с чем возникла необходимость их представления. Дополнительные материалы не могут быть получены путем производства следственных действий. О принятии или отклонении дополнительных материалов суд, выслушав мнение сторон, выносит постановление. Дополнительные материалы, если они имеют значение для разрешения дела, могут послужить основанием для отмены или изменения приговора, если содержащиеся в таких материалах данные или сведения не требуют дополнительной проверки. В иных случаях дополнительные материалы могут служить основанием для отмены приговора (постановления) суда и направлении дела на новое судебное рассмотрение по первой инстанции.
6. Распорядок судебного заседания и меры, принимаемые в отношении нарушителей, определяются правилами статей 326 и 327 настоящего Кодекса. Порядок совещания судей и принятия решений определяется правилами статьи 370 настоящего Кодекса. Принятию постановления предшествует совещание судей.
Статья 446-8. Решения, принимаемые кассационной инстанцией
В результате рассмотрения дела в кассационном порядке суд своим постановлением принимает одно из следующих решений:
1) оставляет приговор (постановление) без изменения, а жалобу или протест без удовлетворения;
2) отменяет приговор и прекращает дело;
3) изменяет приговор;
4) отменяет приговор (постановление) и направляет дело на новое судебное разбирательство в суд первой инстанции со стадии предварительного слушания или главного судебного разбирательства, либо в суд апелляционной инстанции - со стадии разбирательства по рассмотрению апелляционных жалоб и протестов;
5) отменяет приговор и направляет дело для дополнительного расследования по основаниям, указанным в части первой статьи 303 настоящего Кодекса.
6) при установлении обстоятельств, указанных в статье 387 настоящего Кодекса, выносит частное постановление.
Статья 446-9. Основания к отмене или изменению приговора (постановления) кассационной инстанцией
Основаниями к отмене или изменению приговора (постановления) в кассационном порядке являются:
1) неправильное применение уголовного закона;
2) существенное нарушение уголовно-процессуального закона;
3) несправедливость приговора.
Статья 446-10. Неправильное применение уголовного закона
Неправильным применением уголовного закона является:
1) нарушение требований Общей части Уголовного кодекса Республики Казахстан;
2) применение не той статьи или части (пункта) статьи Особенной части Уголовного кодекса Республики Казахстан, которые подлежали применению;
3) назначение наказания более строгого, чем предусмотрено санкцией данной статьи Уголовного кодекса Республики Казахстан.
Статья 446-11. Существенное нарушение уголовно-процессуального закона
1. Существенными нарушениями уголовно-процессуального закона признаются нарушения принципов и иных общих положений настоящего Кодекса при судебном рассмотрении дела, которые путем лишения или стеснения гарантированных законом прав участвующих в деле лиц, несоблюдения процедуры судопроизводства или иным путем препятствовали всесторонне, полно и объективно исследовать обстоятельства дела, повлияли или могли повлиять на постановление правосудного приговора.
2. Приговор подлежит отмене во всяком случае, если судом допущены нарушения уголовно-процессуального закона, указанные в части 3 статьи 415 настоящего Кодекса.
Статья 446-12. Несправедливость приговора
1. Несправедливым признается приговор, по которому назначено наказание, не соответствующее требованиям статьи 52 Уголовного кодекса Республики Казахстан.
2. Суд кассационной инстанции может изменить приговор в сторону смягчения наказания с применением уголовного закона о менее тяжком преступлении или без изменения квалификации преступления.
3. Если приговор признан несправедливым вследствие необоснованного оправдания, применения уголовного закона о менее тяжком преступлении или в связи с чрезмерной мягкостью наказания, суд кассационной инстанции при наличии протеста прокурора или жалобы потерпевшего, его представителя, принесенных по этим основаниям, вправе отменить приговор и направить дело на новое судебное рассмотрение в суд первой или соответственно апелляционной инстанции.
Статья 446-13. Отмена обвинительного приговора с прекращением дела
Рассматривая дело в кассационном порядке, суд отменяет обвинительный приговор и прекращает дело при наличии оснований, предусмотренных частью первой статьи 37 и частью первой статьи 38 настоящего Кодекса.
Статья 446-14. Отмена оправдательного приговора
1. Оправдательный приговор может быть отменен в кассационной инстанции не иначе, как по протесту прокурора либо по жалобе потерпевшего или его представителя, а также по жалобе оправданного по суду, не согласного с основаниями оправдания.
2. Оправдательный приговор, постановление о прекращении дела или иное решение, вынесенное в пользу подсудимого, не могут быть отменены по мотивам существенного нарушения уголовно-процессуального закона, если невиновность оправданного или сущность иного решения, вынесенного в пользу подсудимого, не подвергается сомнению.
Статья 446-15. Отмена приговора с направлением дела на новое судебное разбирательство
1. Приговор подлежит отмене с направлением дела на новое судебное разбирательство в суд, постановивший приговор, но в ином составе судей в случае установления кассационной инстанцией существенных нарушений уголовно-процессуального закона, которые повлияли или могли повлиять на законность приговора.
2. Приговор может быть также отменен с направлением дела на новое судебное рассмотрение по основанию, предусмотренному в части третьей статьи 446-12 настоящего Кодекса.
Статья 446-16. Отмена приговора с направлением дела для дополнительного расследования
При наличии оснований суд кассационной инстанции по ходатайствам сторон вправе отменить приговор и направить дело для дополнительного расследования по основаниям, указанным в части первой статьи 303 настоящего Кодекса.
Статья 446-17. Изменение приговора
1. В случае неправильного применения судом первой или апелляционной инстанции уголовного закона суд кассационной инстанции вправе применить к осужденному закон о менее тяжком преступлении и снизить наказание в соответствии с измененной квалификацией содеянного, но не может применить закон о более тяжком преступлении или усилить назначенное наказание.
2. Суд кассационной инстанции вправе снизить назначенное осужденному наказание без изменения квалификации, если оно признано несправедливым вследствие чрезмерной его суровости.
3. Суд кассационной инстанции вправе увеличить размер наказания, если его увеличение связано с устранением арифметических ошибок или ошибок при зачете срока предварительного содержания под стражей, с устранением неправильного применения уголовного закона, регулирующего назначение наказания по совокупности приговоров и преступлений. Суд кассационной инстанции вправе отменить немотивированное в приговоре назначение осужденному более мягкого вида исправительного учреждения, чем предусмотрено законом, и назначить вид исправительного учреждения в соответствии с Уголовным кодексом Республики Казахстан.
4. Суд кассационной инстанции вправе внести предусмотренные в части третьей настоящей статьи изменения только в том случае, если по этим основаниям было внесен протест прокурора или подана жалоба потерпевшего, частного обвинителя или их представителей.
Статья 446-18. Содержание кассационного постановления
1. Кассационное постановление состоит из вводной, описательно-мотивировочной и резолютивной частей.
2. В вводной части постановления должны быть указаны:
1) время и место вынесения постановления;
2) наименование суда и состав кассационной коллегии, вынесшей постановление;
3) лица, подавшие кассационную жалобу или принесшие кассационный протест;
4) лица, участвовавшие при рассмотрении дела в кассационной инстанции.
3. Описательно-мотивировочная часть постановления должна содержать краткое изложение доводов лица, подавшего жалобу или принесшего протест, возражений других лиц, участвовавших в суде в кассационной инстанции, а также мотивы принятого решения. Если жалоба или протест оставлены без удовлетворения, указываются основания, по которым доводы жалобы или протеста признаны необоснованными или несущественными. При отмене или изменении приговора указываются, требования каких статей уголовного или уголовно-процессуального закона нарушены и в чем состоят эти нарушения; основания, по которым назначенное судом первой или апелляционной инстанции наказание признано несправедливым. В случае направления дела на новое судебное разбирательство указывается, какие нарушения закона должны быть устранены. При этом кассационная инстанция не вправе предрешать вопросы о доказанности или недоказанности обвинения, о достоверности или недостоверности того или иного доказательства и о преимуществах одних доказательств перед другими, о применении судом первой, апелляционной инстанции того или иного уголовного закона и о мере наказания.
4. В резолютивной части постановления указывается решение суда кассационной инстанции по жалобе или протесту.
Статья 446-19. Вынесение кассационного постановления
Кассационное постановление выносится в совещательной комнате с соблюдением требований, предусмотренных статьей 423 настоящего Кодекса.
Статья 446-20. Обращение к исполнению постановления кассационной инстанции
1. Постановление кассационной инстанции не позднее трех суток после его вынесения направляется вместе с делом для исполнения в суд, постановивший приговор. При направлении дела для дополнительного расследования постановление кассационной инстанции вместе с делом направляется соответствующему прокурору. В этом случае в суд, постановивший приговор, направляется копия постановления кассационной инстанции.
2. Постановление, в соответствии с которым осужденный подлежит освобождению из-под стражи, исполняется в этой части немедленно, если осужденный участвует в заседании кассационной инстанции. В иных случаях копия кассационного постановления или выписка из кассационного постановления его резолютивной части немедленно направляется администрации места заключения для исполнения решения об освобождении осужденного из-под стражи.
Статья 446-21. Повторное рассмотрение дела в кассационной инстанции
1. Если по каким-либо причинам кассационные жалобы или протеста в отношении некоторых осужденных, поданные в установленный срок, или после того, как пропущенный срок для обжалования будет восстановлен, поступят в суд кассационной инстанции после рассмотрения дела в отношении других осужденных а также если кассационная жалоба осужденного, его защитника или законного представителя поступят, когда дело в отношении этого осужденного уже рассмотрено по кассационной жалобе другого участника процесса или протесту прокурора, суд кассационной инстанции обязан рассмотреть такую жалобу или протест и вынести по ним постановление.
2. В случае, если вновь вынесенное постановление войдет в противоречие с ранее вынесенным, суд кассационной инстанции направляет дело Верховному Суду для проверки в порядке надзора.
Статья 446-22. Рассмотрение дела по первой инстанции после отмены первоначального приговора
1. После отмены первоначального приговора дело подлежит рассмотрению в общем порядке.
2. Усиление наказания или применение закона о более тяжком обвинении при новом рассмотрении дела судом первой инстанции допускается, если такая просьба содержалась в кассационной жалобе, протесте стороны обвинения и судом кассационной инстанции указана в качестве одного из оснований отмены первоначального приговора.
3. При новом рассмотрении дела суд первой инстанции не вправе:
1) признать осужденного виновным в той части обвинения, которая была исключена первоначальным приговором, если приговор в этой части не был отменен по жалобе, протесту стороны обвинения;
2) усилить наказание, назначить отбывание части срока лишения свободы в тюрьме или отбывание наказания в колонии более строгого режима, назначить дополнительное наказание или применить закон о более тяжком преступлении, если первоначальный приговор отменен хотя и по жалобе, протесту стороны обвинения, но не по этим основаниям.
Статья 446-23. Обжалование приговора (постановления), вынесенного при новом рассмотрении дела.
Приговор, постановленный судом первой инстанции при новом рассмотрении дела, может быть обжалован в общем порядке. При этом, если первый приговор отменен по жалобе, протесту в защиту осужденного, а второй приговор отменен по жалобе, протесту стороны обвинения на мягкость наказания или в связи с необходимостью применить закон о более тяжком преступлении, суд, рассматривающий дело в третий раз, может назначить более суровое наказание или применить закон о более тяжком преступлении, чем по второму приговору, но не вправе усилить наказание или применить закон о более тяжком преступлении по сравнению с первым приговором.";
65) части первую и вторую статьи 447 изложить в следующей редакции:
"1. Приговоры суда первой инстанции, постановленные районными и приравненными к ним судами, специализированным межрайонным судом по уголовным делам, специализированным межрайонным военным судом по уголовным делам, специализированным межрайонным судом по делам несовершеннолетних, военным судом гарнизона, апелляционной инстанцией областного суда, вступают в законную силу и подлежат обращению к исполнению по истечении срока соответственно на апелляционное или кассационное обжалование или опротестование, если они не были обжалованы или опротестованы.
2. В случае пересмотра дела в апелляционной, кассационной инстанции, если он не отменен, приговор вступает в силу в день вынесения апелляционного или соответственно кассационного постановления. Если апелляционная, кассационная жалобы, протест были отозваны до начала заседания суда апелляционной или кассационной инстанции, приговор вступает в законную силу в день вынесения постановления указанными инстанциями о прекращении производства в связи с отзывом жалобы, протеста.";
66) в статье 448:
часть четвертую изложить в следующей редакций:
"4. Постановление суда апелляционной инстанции, вынесенное по основаниям, указанным в пунктах 1)-3), 7) и 8) части первой статьи 411 настоящего Кодекса, а также постановление суда кассационной инстанции вступают в силу с момента оглашения.";
часть пятую после слова "апелляционной" дополнить словами "и кассационной";
часть шестую дополнить предложением первым следующего содержания:
"Частное постановление суда по истечении не более трех суток с момента вступления в законную силу направляется соответствующему должностному лицу, выполняющему управленческие функции";
67) часть четвертую статьи 449 дополнить предложением третьим следующего содержания:
"Об исполнении приговора апелляционной инстанции извещение направляется в соответствующий суд первой инстанции.";
68) части третью и четвертую статьи 454 после слов "разрешаются" дополнить словами "районным и приравненным к нему";
69) заголовок главы 50 изложить в следующей редакции:
"Глава 50. Пересмотр судебных актов, вступивших в законную силу";
70) в статье 458:
в заголовке слова "в порядке судебного надзора" заменить словами "после вступления в законную силу";
части первую и вторую изложить в следующей редакции:
"1. По вступлении в законную силу в порядке судебного надзора могут быть пересмотрены:
1) приговоры постановления судов первой и апелляционной инстанций;
2) постановления суда кассационной инстанции.
2. Вступившие в законную силу постановления судов, вынесенные в связи с отказом от обвинения государственного и частного обвинителя, по вопросам санкционирования меры пресечения в виде ареста и продления его срока, по разрешению жалоб на действия и решения лиц, осуществляющих дознание или предварительное следствие или на действия и решения прокурора в стадии предварительного расследования дела, пересмотру в порядке надзора не подлежат.";
в части третьей:
слово "надзорной" исключить;
слова "могут быть пересмотрены в исключительных случаях" заменить словами "являются окончательными. В исключительных случаях они могут быть пересмотрены";
71) в статье 459:
в части первой:
в пункте 2) исключить слова "в отношении лица, обвиняемого в совершении преступления средней тяжести, тяжкого или особо тяжкого преступления";
дополнить пунктами 6),7) и 8) следующего содержания:
"6) неправильное определение вида рецидива и вида режима исправительной колонии;
7) неправильное разрешение гражданского иска;
8) незаконное или необоснованное вынесение постановления по вновь открывшимся обстоятельствам или при применении принудительных мер медицинского характера";
в части второй:
пункт 2) изложить в следующей редакции:
"2) приговор, которым лицо осуждено к смертной казни или пожизненному лишению свободы, не был предметом кассационного рассмотрения";
дополнить пунктом 3 следующего содержания:
"3) имеется представление об устранении возникших противоречий в случае, предусмотренном частью третьей статьи 423-2 настоящего Кодекса.";
72) в статье 460:
заголовок статьи, части первую и вторую изложить в следующей редакции:
"Статья 460. Лица, имеющие право ходатайствовать о пересмотре вступивших в законную силу приговоров и постановлений судов, опротестовать вступившие в законную силу приговоры и постановления судов
1. Обращения о пересмотре вступивших в законную силу приговоров и постановлений именуются ходатайствами и могут быть поданы участниками процесса, имеющими право на подачу апелляционной и кассационной жалобы.
2. Протест о пересмотре вступивших в законную силу приговоров и постановлений вправе приносить Генеральный прокурор.";
часть третью исключить;
в части четвертой слова "протест может быть отозван также вышестоящим прокурором" исключить;
73) в статье 461:
в части первой:
слова "Пересмотр в порядке надзора" заменить словами "Подача ходатайства, протеста о пересмотре вступившего в законную силу";
в части второй:
слова "Обжалование, опротестование в порядке надзора постановления суда о прекращении дела" заменить словами "Ходатайство, протест о пересмотре вступившего в законную силу оправдательного приговора";
слова "а также оправдательного приговора" исключить;
дополнить частью третьей следующего содержания:
"3. Ходатайство, протест на вступившее в законную силу постановление суда о направлении дел для дополнительного расследования или на новое судебное рассмотрение, могут быть поданы в течении пятнадцати суток со дня их вступления в законную силу";
74) статью 462 изложить в следующей редакции:
"Статья 462. Порядок подачи ходатайства, протеста о пересмотре приговора, постановления суда, вступившего в законную силу
1. Ходатайство, протест о пересмотре вступивших в законную силу судебных актов подаются в письменном виде в Верховный Суд. В ходатайстве, протесте кроме обстоятельств, перечисленных в статье 407 настоящего Кодекса, должно быть указано, какие нарушения закона допущены при производстве по делу и как эти нарушения отразились на вынесенных судебных решениях, и какие из перечисленных в статье 459 настоящего Кодекса имеются основания для пересмотра обжалуемого судебного акта.
2. К ходатайству, протесту должны быть приложены копии обжалуемых судебных решений и иные материалы, подтверждающие обоснованность его доводов.
3. Ходатайства на вступившие в законную силу приговоры, постановления судов, адресованные в иные государственные органы или общественные организации, не могут быть приняты к производству Верховного Суда.
4. Подача ходатайства, протеста о пересмотре вступивших в законную силу судебных актов не приостанавливает их исполнения за исключением случаев, предусмотренных статьей 466 настоящего Кодекса.";
75) в статье 462-1:
заголовок изложить в следующей редакции:
"Статья 462-1. Возвращение ходатайств, протеста без рассмотрения";
в абзаце первом слова "Надзорная жалоба или протест прокурора" заменить словами "1. Ходатайства, протест о пересмотре вступивших в законную силу судебных актов";
в пунктах 1)-3) слова "надзорная жалоба или протест прокурора" заменить словами "ходатайства, протест";
в пункте 4) слова "надзорной жалобы или протеста прокурора" заменить словами и "ходатайств, протеста";
пункт 5) исключить;
в пункте 6) слова "надзорная жалоба или протест прокурора", "со статьей" заменить словами "ходатайства, протест", "с частью второй статьи";
абзац восьмой исключить;
дополнить частью второй следующего содержания:
"2. При устранении указанных в пунктах 1) и 2) части первой настоящей статьи недостатков, послуживших основанием для возврата ходатайств, протеста, они могут быть поданы вновь на общих основаниях.";
76) в статье 463:
заголовок и часть первую изложить в следующей редакции:
"Статья 463. Предварительное рассмотрение ходатайства о пересмотре вступивших в силу судебных актов
1. Ходатайства о пересмотре вступивших в законную силу судебных актов по поручению Председателя или председателя коллегии Верховного Суда предварительно изучается и рассматривается судом в составе трех судей. При необходимости может быть истребовано уголовное дело.
Дело не может быть истребовано для проверки доводов ходатайства, протеста на постановление суда о направлении дел для дополнительного расследования или на новое судебное рассмотрение, если на момент истребования оно принято судом и по нему начато судебное разбирательство или проводится дополнительное расследование.";
в части второй слова "Надзорная жалоба" заменить словами "Ходатайство о пересмотре вступивших в законную силу судебных актов";
в части третьей слова "надзорной жалобы извещается", "жалобу", "его" заменить соответственно словами "ходатайства извещаются прокурор, а также", "ходатайство", "их";
77) в статье 464:
в заголовке, части первой и второй слова "надзорной жалобы", "надзорную жалобу", "надзорной жалобе" заменить соответственно словами "ходатайства" "ходатайство", "ходатайстве";
часть третью изложить в следующей редакции:
"3. О результатах предварительного рассмотрения ходатайства извещается лицо, его подавшее.";
78) в части первой статьи 465 слова "надзорной жалобы" заменить словами "ходатайства о пересмотре вступивших в законную силу судебных актов";
79) в статье 467:
в части первой слова "чьей жалобе", "жалобу" заменить соответственно словами "чьему ходатайству", "ходатайство";
в части второй слова "надзорную жалобу" заменить словом "ходатайство";
в части третьей слово "жалобу" заменить словом "ходатайство";
в части четвертой слова "жалоба подана" заменить словами "ходатайство подано";
в части пятой слова "жалоба", "подана" заменить соответственно словами "ходатайство", "поданы";
часть шестую изложить в следующей редакции:
"6. В результате рассмотрения дела в надзорном порядке суд с соблюдением требований статьи 370 настоящего Кодекса в совещательной комнате принимает одно из следующих решений:
1) оставляет приговор, постановление суда без изменения, а ходатайство, протест об их пересмотре без удовлетворения;
2) изменяет приговор суда первой, апелляционной инстанций, постановление первой, апелляционной и кассационной инстанций;
3) отменяет приговор и все последующие постановления и прекращает дело;
4) отменяет приговор и все последующие постановления и направляет дело на новое судебное рассмотрение;
5) отменяет постановления, вынесенные в апелляционном и кассационном порядке, изменив приговор суда или оставив его без изменения.
Решение об отмене постановления суда о направлении дел для дополнительного расследования или на новое судебное рассмотрение, не может быть принято, если дело принято судом и по нему начато судебное разбирательство или проводится дополнительное расследование.";
в части седьмой слова "при рассмотрении дела в порядке надзора" исключить;
в части восьмой слово "надзорной" заменить словом "кассационной";
в части девятой слова "порядке надзора, вышестоящая надзорная инстанция вправе отменить постановление нижестоящей надзорной инстанции" заменить словами "кассационном порядке, Верховный Суд Республики Казахстан вправе отменить кассационное постановление";
часть десятую изложить в следующей редакции:
"10. Суд может смягчить назначенное осужденному наказание или применить закон о менее тяжком преступлении, но не вправе усилить наказание либо применить закон о более тяжком преступлении, а также не вправе устанавливать или считать доказанными факты, которые не были предметом судебного разбирательства.";
в части одиннадцатой слова "надзорной инстанции исключить";
часть двенадцатую изложить в следующей редакции:
"12. Суд, рассматривающий дело, проверяет законность, обоснованность и справедливость приговора суда в полном объеме. Внесение изменений в судебный акт по основаниям, не указанным в ходатайстве, протесте, а также в отношении других осужденных, в отношении которых ходатайство, протест не принесены, допускается лишь при изменении квалификации преступления, совершенного в соучастии с осужденным, в отношении которого подано ходатайство, если при этом не ухудшается их положение. Решение об ухудшении положения суд вправе принять только в отношении тех осужденных, о которых указано в протесте прокурора или ходатайстве. Суд не вправе ухудшить положение осужденного по его ходатайству или ходатайству его защитника или представителя.";
80) в статье 469:
часть первую изложить в следующей редакции:
"1. После отмены вступившего в законную силу приговора или постановления суда дело подлежит рассмотрению в общем порядке. Указания суда надзорной инстанции обязательны при повторном рассмотрении дела судом нижестоящей инстанции.";
в части второй слова ", надзорной" и ", а также если при новом расследовании дела после отмены приговора будут установлены обстоятельства, свидетельствующие о совершении обвиняемым других более тяжких преступлений" исключить;
81) статью 470 изложить, в следующей редакции:
Статья 470. Принесение ходатайства, протеста о пересмотре приговора и постановления суда, вынесенных при новом рассмотрении дела
Ходатайства, протест о пересмотре нового приговора или постановления, вынесенных в связи с отменой предыдущих, могут быть поданы на общих основаниях, независимо от мотивов, по которым были отменены первый приговор или постановление суда.";
82) дополнить статьями 470-1 и 470-2 следующего содержания:
"Статья 470-1. Назначение Пленарного заседания Верховного Суда Республики Казахстан
По поступлению представления Председателя Верховного Суда Республики Казахстан или протеста Генерального Прокурора Республики Казахстан секретарь Пленарного заседания назначает судебное заседание с указанием даты, времени и места, о чем извещает членов Пленарного заседания, а также Генерального Прокурора Республики Казахстан.
Статья 470-2. Порядок рассмотрения Пленарным заседанием Верховного Суда Республики Казахстан представления или протеста
1. Пленарное заседание Верховного Суда Республики Казахстан рассматривает представление или протест при наличии не менее двух третей от общего числа судей Верховного Суда Республики Казахстан.
2. Председатель Верховного Суда Республики Казахстан или Генеральный Прокурор Республики Казахстан докладывают об основаниях внесения представления либо протеста, предусмотренных частью третьей статьи 458 настоящего Кодекса.
3. Пленарное заседание Верховного Суда Республики Казахстан при отсутствии указанных оснований выносит постановление об отказе в пересмотре дела, а при наличии оснований назначает судебное заседание для рассмотрения дела по существу.
4. Рассмотрение дела по существу начинается с доклада судьи об обстоятельствах и основаниях представления, либо доклада прокурора об обстоятельствах и основаниях протеста. Дальнейшее рассмотрение дела осуществляется по правилам, предусмотренным статьей 467 настоящего Кодекса.";
83) статьи 476 и 515 изложить в следующей редакции:
"Статья 476. Разрешение судом вопроса о возобновлении производства по делу
1. Пересмотр судебных решений по вновь открывшимся обстоятельствам осуществляется судом первой инстанции, вынесшим приговор, постановление. Если по делу выносилось постановление апелляционной или кассационной инстанцией - пересмотр судебных решений осуществляется соответственно указанными инстанциями. Если дело рассматривалось в порядке надзора, пересмотр судебных актов по вновь открывшимся обстоятельствам рассматривается Верховным Судом. Соответственно указанными судебными инстанциями рассматриваются жалобы на постановления прокурора о прекращении возбужденного производства в связи с отсутствием оснований к возобновлению производства по делу по вновь открывшимся обстоятельствам.
2. Заключение прокурора о возобновлении производства по делу ввиду вновь открывшихся обстоятельств в судебном заседании и в апелляционной инстанции рассматривается судьями единолично, а в кассационной и надзорной инстанциях коллегиально по правилам, установленным для рассмотрения дел в указанных инстанциях.
Статья 515. Производство в суде
1. Дела о применении принудительных мер медицинского характера рассматриваются судами первой инстанции. В случаях, предусмотренных настоящим Кодексом, вопрос о применении принудительных мер медицинского характера к невменяемым может рассматриваться судом апелляционной инстанции при рассмотрении уголовного дела по апелляционным жалобам или протесту, поданным на приговор, постановление суда первой инстанции.
2. По поступлении в суд дела о применении принудительных мер медицинского характера судья назначает его к рассмотрению в судебном заседании по правилам, предусмотренным настоящим Кодексом. Рассмотрение дела производится по правилам судебного разбирательства с учетом положений, изложенных в частях третьей и четвертой настоящей статьи.
3. Состав суда при рассмотрении дел о применении принудительных мер медицинского характера определяется в соответствии со статьей 58 настоящего Кодекса.";
84) первое предложение части первой статьи 518 изложить в следующей редакции:
"Постановление районного и приравненного к нему суда может быть обжаловано в апелляционном порядке по правилам, предусмотренным главой 47 настоящего Кодекса, а постановление суда апелляционной инстанции, вынесенное в случае, предусмотренном частью второй статьи 418 настоящего Кодекса, - в кассационную инстанцию защитником, потерпевшим и его представителем, законным представителем или близким родственником лица, о котором рассматривалось дело, а также опротестовано прокурором.";
85) в части первой статьи 519 слова "или судом по месту применения этой меры в составе коллегии из трех судей" заменить словами "а если применение принудительных мер осуществляется вне территории деятельности этого суда - соответствующим судом по месту применения этой меры";
86) в статье 543:
в заголовке слова "в областном и приравненном к нему суде" исключить;
в части первой:
слова "о преступлениях, указанных в части второй статьи 291 настоящего Кодекса" заменить словами "об особо тяжких преступлениях";
слова "в части второй статьи 291 настоящего Кодекса" исключить;
в части второй, слова "из преступлений, указанных в части второй статьи 291 настоящего Кодекса" заменить словами "особо тяжкое преступление";
87) статью 544 изложить в следующей редакции:
"Статья 544. Состав суда с участием присяжных заседателей
Суд с участием присяжных заседателей в межрайонном специализированном суде по уголовным делам и специализированном межрайонном военном суде по уголовным делам действует в составе одного судьи и десяти присяжных заседателей.";
88) в статье 546:
в части третьей:
слово "указанное" исключить;
слово "только" заменить словами "о рассмотрении дела судом с участием присяжных заседателей";
после слова "дела" дополнить словами ", а также и в последующий период, в том числе и на предварительном слушании дела в суде, но до назначения судом главного судебного разбирательства";
часть четвертую дополнить предложением вторым следующего содержания:
"Ходатайство, заявленное позже, излагается обвиняемым в письменном виде и незамедлительно направляется в суд, которому подсудно дело.";
в части пятой слова "В дальнейшем" заменить словами "После назначения судом главного судебного разбирательства";
89) в части второй статьи 552:
в пункте 2) слова "при необеспеченности в суде синхронного перевода" заменить словами "немые, глухие, слепые";
в пункте 3) слова "немые, глухие, слепые и" исключить;
90) в статье 555 слова "шестнадцати", "шестнадцать", "одиннадцать", "одиннадцати" заменить соответственно словами "семнадцати", "семнадцать", "двенадцать", "двенадцати";
91) в статье 556 слова "девяти", "одиннадцать", "девять" и "одиннадцати" заменить соответственно словами "десяти", "двенадцать", "десять" и "двенадцати";
92) часть четвертую статьи 562 после слов "оскорбительный характер" дополнить словами ", объявив мотивы своего отказа присяжному заседателю, задавшему вопрос";
93) часть первую статьи 564 после слов "произнесения речей" дополнить словами "каждой части прений";
94) в статье 568 слова "судьи" и "судей" заменить соответственно словами "судья" и "судьи";
95) в статье 569:
в части первой слова "судей и" исключить;
слова "судьи", "судей", "судьями" заменить соответственно словами "судья", "судьи", "судьей";
в части седьмой слово "судья" исключить;
в части десятой слова "разрешают", "разъясняют" заменить соответственно словами "разрешает", "разъясняет";
часть одиннадцатую дополнить абзацем вторым следующего содержания:
"Вопросы, предусмотренные пунктами 9-13), 15)-18) части первой и пунктами 1)-3) части пятой статьи 371 настоящего Кодекса, рассматриваются судьей самостоятельно";
часть четырнадцатую после слов "присяжными заседателями" дополнить словами "и приобщается к материалам дела";
96) в заголовке главы 61 слово "апелляционной" заменить словом "кассационной";
97) в статье 574:
в части первой слово "разделом 8" заменить словами "главой 48-1";
часть вторую исключить;
98) в статье 575:
в заголовке и по тексту статьи слова "апелляционной" и "апелляционная" заменить соответственно словами "кассационной" и "кассационная";
в пункте 4) части первой слова "указанное в части третьей статьи 415 настоящего Кодекса" заменить словами "предусмотренное настоящим Кодексом";
дополнить пунктом 5) следующего содержания:
"5) нарушения, которые повлияли или могли повлиять на постановление правосудного приговора, допущенные председательствующим при:
формировании коллегии присяжных заседателей;
обсуждении вопросов, которые не подлежат обсуждению в присутствии присяжных заседателей;
формулировании вопросов, подлежащих разрешению присяжными заседателями;
проведении судебных прений;
обращении председательствующего к присяжным заседателям.";
в части третьей после слова "доказательств" дополнить словами ", а также предусмотренных пунктом 5) части первой статьи 575 настоящего Кодекса";
99) в статье 576 слова "4), 6) части первой и частью" заменить словами "6) и 7) части первой и пунктами 1), 2) части".
3. В Гражданский процессуальный кодекс Республики Казахстан от 13 июля 1999 г. (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1999 г., № 18, ст. 644; 2000 г., № 3-4, ст. 66; № 10, ст. 244; 2001 г., № 8, ст. 52; № 15-16, ст. 239; № 21-22, ст. 281; № 24, ст. 338; 2002 г., № 17, ст. 155; 2003 г., № 10, ст. 49; № 14, ст. 109; № 15, ст. 138; 2004 г., № 5, ст. 25; № 17, ст. 97; № 23, ст. 140; № 24, ст. 153; 2005 г., № 5, ст. 5; № 13, ст. 53; № 24, ст. 123; 2006 г., № 2, ст. 19; № 10, ст. 52; № 11, ст. 55; № 12, ст. 72; № 13, ст. 86; 2007 г., № 3, ст. 20; № 4, ст. 28; № 9, ст. 67; № 10, ст. 69; № 13, ст. 99; 2008 г., № 13-14 (2519), ст. 56; № 15-16 (2521), ст. 62):
1) в статье 27:
слова "за исключением дел, предусмотренных статьями 28-30 настоящего Кодекса" исключить;
после слова "районными" дополнить словом "(городскими)";
2) статьи 28 и 29 исключить;
3) в статье 30:
в части первой слова "за исключением дел, предусмотренных подпунктами 3), 4) части первой, частями второй и третьей статьи 28, статьей 29 настоящего Кодекса." исключить;
дополнить частью 1-4 следующего содержания:
"1-4. Специализированный финансовый суд рассматривает гражданские дела об обжаловании участниками регионального финансового центра города Алматы действий (бездействия) должностных лиц и органов регионального финансового центра города Алматы, другие гражданские дела, если одной из сторон является участник регионального финансового центра города Алматы.";
4) в статье 37:
часть первую после слова "первой" дополнить словом "апелляционной";
в части второй:
слово "апелляционной" заменить словом "кассационной";
дополнить словами "обязанность которого выполняет председатель коллегии либо по его поручению один из судей.";
5) в части третьей статьи 38 слова "апелляционной или" исключить;
6) в статье 39:
часть первую после слова "апелляционной" дополнить словом ", кассационной";
часть вторую после слова "первой" дополнить словом ", кассационной";
в части третьей слово "апелляционной" заменить словом "кассационной";
часть четвертую после слова "апелляционной" дополнить словами "или кассационной";
7) в статье 42:
в части первой слова "судебный исполнитель, судебный пристав" исключить;
в части пятой слова "или надзорные жалобы" заменить словами ", кассационные жалобы или ходатайства о пересмотре судебного акта в порядке судебного надзора";
в части шестой слова "судебного исполнителя, судебного пристава" исключить;
8) в части первой статьи 43:
слова "в районном или приравненном к нему суде", "становится" исключить;
слова "районный или приравненный к нему суд" заменить словами "суд первой инстанции";
слова "где рассматривается" заменить словами "в производстве которого находится";
слова "становится невозможной" заменить словом "невозможна";
9) статью 55 дополнить частью шестой следующего содержания:
"6. Представляющий интересы органов прокуратуры в рассматриваемом судом споре в качестве истца или ответчика прокурор, пользуется процессуальными правами и обязанностями стороны."
10) в части первой статьи 89 после слов "вещественные доказательства" дополнить словами "кроме предусмотренных частью первой статьи 88 настоящего Кодекса,";
11) часть вторую статьи 128 дополнить предложением следующего содержания:
"Срок подачи апелляционной жалобы может быть восстановлен судом при условии, если заявление о восстановлении срока подано не позднее трех месяцев со дня принятия решения.";
12) статью 148 дополнить частью 1-1 следующего содержания:
"1-1. Судья отменяет судебный приказ, если в случае отсутствия должника поступит заявление от лица, права и обязанности которого затрагиваются судебным приказом, о несоответствии вынесенного судебного приказа требованиям закона.";
13) подпункте 3) части второй статьи 150 изложить в следующей редакции:
"3) фамилия, имя, отчество ответчика, его место жительства или нахождения, а если ответчиком является юридическое лицо, то его наименование, местом нахождения, а также дополнительно регистрационный налоговый номер, если эти данные известны истцу;";
14) в части первой статьи 169 слово "предлагает" заменить словом "обязывает";
дополнить статьей 169-1 следующего содержания:
"Статья 169-1. Отзыв на исковое заявление
1. Ответчик представляет в суд отзыв на исковое заявление с приложением документов, которые подтверждают возражения относительно иска, а также документов, которые подтверждают направление копий отзыва и прилагаемых к нему документов истцу и другим лицам, участвующим в деле.
2. Отзыв представляется в суд и в копии лицам, участвующим в деле в установленный судом срок, обеспечивающий возможность ознакомления с ним до начала судебного заседания.
3. Письменный отзыв на исковое заявление вправе представить и иные лица, участвующие в деле.
4. В отзыве указываются:
1) наименование истца, его место нахождения или место жительства;
2) наименование ответчика, его место нахождения; если ответчиком является гражданин, его место жительства;
3) возражения по существу заявленных требований со ссылкой на законы и иные нормативные правовые акты, а также на доказательства, обосновывающие возражения;
4) перечень прилагаемых к отзыву документов.
В отзыве могут быть указаны номера телефонов, факсов, адреса электронной почты и иные сведения, необходимые для правильного и своевременного рассмотрения дела.
5. Отзыв подписывается ответчиком или его представителем. К отзыву, подписанному представителем, прилагается доверенность или иной документ, подтверждающие его полномочия.";
15) статью 180 дополнить абзацем вторым следующего содержания:
"При использовании судом средств аудио-, видеозаписи председательствующий объявляет об этом.";
16) в части первой статьи 184 слова ", судебного пристава" исключить;
17) в части третьей статьи 221:
слово "время" заменить словом "дата";
слова "судебный пристав;" исключить;
18) в статье 235:
в части первой слова "районных, областных и приравненных к ним судов, вынесенные по рассмотренным по первой инстанции делам," заменить словами "суда первой инстанции";
часть вторую исключить;
в части третьей:
после слова "апелляционном" дополнить словом "и кассационном";
слово "апелляционной" заменить словом "кассационной";
19) статью 240-3 после слова "апелляционной" дополнить словом "кассационной";
20) в подпункте 1) пункта 1 статьи 252 слово "время" заменить словом "дата";
в части второй статьи 256:
в подпункте 3) слова "и судебного пристава" исключить; дополнить подпунктом 4-1) следующего содержания:
"4-1) сведения о применении судом средств аудио-, видеозаписи и (или) стенографировании;";
21) в части третьей статьи 257 слова "Для обеспечения полноты составления протокола могут использоваться средства звукозаписи и (или) стенографирование. Содержание стенограммы и (или) звукозаписи должно быть отражено в протоколе судебного заседания. Стенограмма приобщается к протоколу судебного заседания, а его звукозапись хранится в деле до вступления решения суда в законную силу. В протоколе производится запись о применении этих средств." заменить словами "Кассеты (диски) с аудио-, видео-записью, полученные при использовании в судебном заседании, приобщаются к протоколу судебного заседания и хранятся вместе с делом.";
22) статью 258 изложить в следующей редакции:
"Статья 258. Замечания на протокол
Лица, участвующие в деле, вправе знакомиться с протоколом судебного заседания в течение пяти дней со дня его изготовления и подписания и в течение пяти дней подать письменные замечания на протокол с указанием на допущенные в нем неправильности или неполноту совершенных процессуальных действий и их результатов.";
23) часть вторую статьи 274 после слова "апелляционному" дополнить словом "кассационному";
24) в статье 332:
часть первую после слова "обжалованы" дополнить словом ", опротестованы";
в части второй слова "первой инстанции, кроме решений Верховного Суда Республики Казахстан," исключить;
25) статью 333 изложить в следующей редакции:
"Статья 333. Суды, рассматривающие апелляционные жалобы, протесты на не вступившие в законную силу решения
Апелляционные жалобы, и протесты, рассматривающиеся единолично судьей областного и приравненного к нему суда, на решения, вынесенные районными и приравненными к ним судами.";
26) часть третью статьи 334 дополнить следующим предложением:
"Срок исчисляется со дня вручения копий судебных актов апелляционной инстанции.";
27) в подпункте 8) части первой статьи 335 второе предложение исключить;
подпункт 3) части первой статьи 338 исключить;
28) статью 340 изложить в следующей редакции:
"Статья 340. Отзывы на апелляционные жалобу или протест
1. Лицо, участвующее в деле, направляет отзыв на апелляционную жалобу или протест в суд апелляционной инстанции, другим лицам, участвующим в деле с приложением документов, подтверждающих возражения относительно жалобы или протеста.
К отзыву, направляемому в суд апелляционной инстанции, прилагается также документ, подтверждающий направление отзыва другим лицам, участвующим в деле.
2. Отзыв направляется в установленный судом срок, обеспечивающий возможность ознакомления с ним до начала судебного заседания.
3. Отзыв подписывается лицом, участвующим в деле, или его представителем. К отзыву, подписанному представителем, прилагается доверенность или иной документ, подтверждающий полномочия.";
29) в статье 344:
абзац второй части первой исключить;
часть четвертую изложить в следующей редакции:
"4. Частная жалоба, протест на определения (постановления) суда первой инстанции подаются в вышестоящий суд в течение десяти дней со дня вынесения обжалуемого определения. По результатам рассмотрения выносится определение (постановление):
об оставлении определения (постановления) без изменения, а жалобы, протеста - без удовлетворения;
об отмене определения (постановления) полностью или в части и передаче вопроса на новое рассмотрение в суд первой инстанции;
об отмене определения (постановления) полностью или в части и разрешении вопроса по существу;
об изменении определения (постановления).";
в части пятой слова ", за исключением случаев, предусмотренных настоящим кодексом" исключить;
часть шестую исключить;
30) статью 346 изложить в следующей редакции:
"Суд апелляционной инстанции в случае и порядке, установленном статьей 253 настоящего Кодекса, а также в случае установления нарушений законности со стороны суда при рассмотрении дела может вынести частное определение. Суд апелляционной инстанции частным определением может также указать на грубые нарушения норм права и ошибки, допущенные судом первой инстанции, которые явились основанием к отмене решения.";
31) статьи 348, 349 изложить в следующей редакции:
"Статья 348. Подготовка к разбирательству дела
1. Судья апелляционной инстанции получивший по результатам автоматического распределения дело с апелляционной жалобой или протестом проверяет выполнение судом первой инстанции требований статьи 338 настоящего Кодекса и с учетом изложенных в апелляционных жалобе или протесте требований и ходатайств в десятидневный срок производит действия, предусмотренные статьей 170 настоящего Кодекса, назначает дело к рассмотрению.
2. Суд апелляционной инстанции извещает лиц, участвующих в деле, о времени и месте заседания.
Статья 349. Сроки рассмотрения дела
Дело в апелляционной инстанции должно быть рассмотрено в месячный срок со дня поступления его в суд.";
32) статью 350 дополнить частью третьей следующего содержания:
"3. Суд апелляционной инстанции по правилам, предусмотренным для суда первой инстанции, исследует имеющие значение для правильного разрешения дела представленные сторонами или истребованные по их ходатайствам дополнительные материалы, полученные экспертные заключения, допрашивает вызванных в заседание лиц.";
33) статью 351 изложить в следующей редакции:
"Статья 351. Начало разбирательства дела
Председательствующий открывает судебное заседание и объявляет: какое дело, по чьей жалобе и на решение какого суда подлежит рассмотрению. Председательствующий выясняет, кто из лиц, участвующих в деле, и представителей явился, устанавливает личность явившихся, а также проверяет полномочия должностных лиц и представителей.";
34) в части третьей статьи 356:
слово "суд" заменить словом "судья";
после слов "удаляется в" дополнить словом "совещательную";
дополнить статьей 356-1 следующего содержания:
"Статья 356-1. Протоколы судебного заседания
Суд апелляционной инстанции, рассматривая дело по правилам, предусмотренным" для суда первой инстанции, в случаях необходимости исследования имеющих значение для правильного разрешения дела дополнительных материалов, полученных экспертных заключений, допроса вызванных в заседание лиц ведет протокол судебного заседания.
Суд апелляционной инстанции вправе также вести протокол судебного заседания по собственной инициативе или ходатайству сторон.";
35) заголовок и часть первую статью 357 изложить в следующей редакции:
"Статья 357. Вынесение судебного акта и его объявление
1. Вынесение судебного акта апелляционной инстанции и его объявление происходят по правилам, предусмотренным статьями 217, 218 настоящего Кодекса.";
36) в подпункте 4) статьи 358:
слова "материального или" исключить;
цифры "364" заменить цифрами "366";
статьи 359 и 360 изложить в следующей редакции:
"Статья 359. Судебные акты апелляционной инстанции
1. В случаях, предусмотренных статьей 358 настоящего Кодекса, суд апелляционной инстанции выносит постановление, в остальных случаях - определение.
2. Мотивированный акт суда апелляционной инстанции должен быть вынесен в течение пяти дней со дня его принятия.
Статья 360. Содержание апелляционного постановления
1. В постановлении суда апелляционной инстанции должны быть указаны: дата и место вынесения апелляционного постановления; наименование суда, вынесшего апелляционное постановление; состав суда; стороны; другие лица, участвующие в деле, и представители; предмет спора или заявленное требование, существо исковых требований и возражений на них, обстоятельства дела, установленные судом первой инстанции, мотивы, по которым руководствовался суд первой инстанции при вынесении постановления.
2. Кроме того, в постановлении суда апелляционной инстанции указываются:
1) наименование лица, подавшего апелляционную жалобу или протест;
2) требования лица, подавшего жалобу или протест, их обоснование;
3) основания, по которым суд апелляционной инстанции оставляет решение без изменения, отменяет либо изменяет решение суда первой инстанции;
4) мотивы, по которым суд апелляционной инстанции пришел к своим выводам, и ссылка на законы, которыми суд руководствовался;
5) выводы суда апелляционной инстанции и его решение.
3. В случаях и порядке, предусмотренных статьями 230-232 настоящего Кодекса, суд апелляционной инстанции вправе рассмотреть вопрос об исправлении описок и явных арифметических ошибок, вынести дополнительное постановление или разъяснить вынесенное постановление, не изменяя его существа. Постановление суда апелляционной инстанции по указанным вопросам вступает в силу со дня вынесения.";
37) часть первую статьи 363 исключить;
38) статью 368 изложить в следующей редакции:
"Статья 368. Вступление в законную силу постановлений суда апелляционной инстанции
Постановления суда апелляционной инстанции вступают в законную силу по истечении срока на их кассационное обжалование, опротестование, если они не были обжалованы или опротестованы.";
39) дополнить главами 42-1 и 42-2 следующего содержания:
"Глава 42-1. Обжалование и опротестование постановлений и определений суда апелляционной инстанции в кассационном порядке
Статья 383-1. Право кассационного обжалования и опротестования постановлений и определений суда апелляционной инстанции
1. Право кассационного обжалования и опротестования постановлений и определений суда апелляционной инстанции принадлежит сторонам и другим лицам, участвующим в деле.
2. Кассационную жалобу вправе подать также лица, не привлеченные к участию в деле, но в отношении прав и обязанностей которых суд вынес постановление или определение.
Статья 383-2. Суды, рассматривающие кассационные жалобы и протесты
Кассационная жалоба или протест на постановление и определение суда апелляционной инстанции рассматривается областным и приравненным к нему судом в составе не менее трех судей.
Статья 383-3. Порядок подачи кассационной жалобы или протеста
Кассационные жалобы и протесты адресуются и подаются непосредственно в суд кассационной инстанции с копиями по числу лиц, участвующих в деле. В необходимых случаях суд может обязать лицо, подающее кассационные жалобу или протест, представить копии приложенных к жалобе или протесту письменных доказательств по числу лиц, участвующих в деле.
Статья 383-4. Срок на подачу кассационной жалобы или протеста
Кассационная жалоба или протест могут быть поданы в течение пятнадцати дней после вынесения судом апелляционного решения и постановления в окончательной форме. Срок исчисляется со дня вручения копий судебных актов апелляционной инстанции.
Жалоба или протест, поданные по истечении указанного срока, оставляются без рассмотрения и возвращаются лицу, подавшему жалобу или протест.
Статья 383-5. Содержание кассационной жалобы или протеста
1. Кассационная жалоба или протест должны содержать:
1) наименование суда, которому адресуется жалоба или протест;
2) наименование лица, подающего жалобу или протест;
3) указание на постановление и определение, которое обжалуется или опротестовывается;
4) указание, в чем заключается неправильность постановления, определения и просьбу лица, подающего жалобу или протест;
5) перечень прилагаемых к жалобе или протесту письменных материалов. Кассационная жалоба подписывается лицом, подающим жалобу, или его представителем. Кассационный протест подписывается прокурором.
2. К кассационной жалобе, поданной представителем, если право кассационного обжалования специально не оговорено в выданной ему доверенности, на ведение дела или если он не участвовал в процессе во время разбирательства дела в суде первой инстанции, должна быть приложена доверенность или иной документ, удостоверяющий полномочия представителя.
Статья 383-6. Оставление кассационной жалобы или протеста без движения.
1. При подаче кассационной жалобы или протеста, не подписанных подающими их лицами, без указания на постановление и определение которое обжалуется или опротестовывается, или без приложения всех необходимых копий, судья областного и приравненного к нему суда выносит определение, которым оставляет жалобу или протест без движения и назначает лицу, подавшему жалобу или протест, срок для исправления недостатков.
2. Если лицо, подавшее жалобу или протест, в установленный срок выполнит указания, содержащиеся в определении, жалоба или протест считаются поданными в день первоначального представления в суд. В противном случае жалоба или протест считаются не поданными и определением суда возвращаются лицу, подавшему жалобу или протест.
Статья 383-7. Действия судьи после получения кассационной жалобы или протеста
Судья областного и приравненного к нему суда после получения кассационной жалобы или протеста обязан:
1) истребовать материалы гражданского дела;
2) направить лицам, участвующим в деле, копии жалобы или протеста и приложенных к ним письменных материалов, предоставив срок на подачу отзыва;
3) известить лиц, участвующих в деле, о времени и месте рассмотрения кассационной жалобы или протеста.
Статья 383-8. Присоединение к кассационной жалобе
Стороны и третьи лица, выступающие в процессе на той же стороне, что и лицо, подавшее кассационную жалобу, могут присоединиться к поданной жалобе, путем подачи письменного заявления.
Статья 383-9. Отзыв на кассационную жалобу или протест
1. Лицо, участвующее в деле, направляет отзыв на кассационную жалобу или протест, с приложением документов, подтверждающих возражения относительно жалобы другим лицам, участвующим в деле и в суд кассационной инстанции. К отзыву, направляемому в кассационную инстанцию прилагается также документ, подтверждающий направление отзыва другим лицам, участвующим в деле.
2. Отзыв направляется в установленный судом срок, обеспечивающим возможность ознакомления с отзывом до начала судебного заседания.
3. Отзыв подписывается лицом, участвующим в деле, или его представителем. К отзыву, подписанному представителем, прилагается доверенность или иные документы, подтверждающие его полномочия.
Статья 383-10. Отказ от кассационной жалобы и отзыв кассационного протеста
Лицо, подавшее кассационную жалобу, вправе от нее отказаться. Однако суд вправе отклонить отказ и рассмотреть дело в кассационном порядке.
Прокурор, принесший кассационный протест, а также вышестоящий прокурор вправе отозвать протест до начала судебного заседания. Об отзыве протеста суд извещает лиц, участвующих в деле.
О принятии отказа от жалобы и при отзыве протеста суд выносит определение, которым прекращает кассационное производство, если решение не обжаловано или не опротестовано другими лицами.
Статья 383-11. Отказ от иска и мировое соглашение сторон
Отказ истца от иска или мировое соглашение сторон, совершенные после подачи кассационной жалобы или протеста, должны быть представлены суду кассационной инстанции в письменной форме. До принятия отказа от иска или утверждения мирового соглашения суд разъясняет истцу или сторонам последствия их процессуальных действий.
При принятии отказа истца от иска или утверждении мирового соглашения сторон кассационная инстанция отменяет вынесенное решение и прекращает производство по делу. Если суд отклоняет отказ от иска или мировое соглашение на основании части второй статьи 49 настоящего Кодекса, он рассматривает дело в кассационном порядке.
Глава 42-2. Производство в суде кассационной инстанции
Статья 383-12. Предмет кассационного рассмотрения
По кассационным жалобе, протесту суд кассационной инстанции проверяет законность и обоснованность постановления и определения суда апелляционной инстанции.
Статья 383-13. Пределы рассмотрения дела
1. При рассмотрении дела в кассационном порядке суд проверяет законность и обоснованность судебных актов первой и апелляционной инстанции по имеющимся в деле материалам в пределах доводов жалобы, протеста.
2. Суд кассационной инстанции в пределах заявленного иска исследует новые доказательства, которые не были представлены суду первой и апелляционной инстанции по уважительным причинам.
Статья 383-14. Сроки рассмотрения дела в кассационной инстанции
Суд кассационной инстанции должен рассмотреть дело по кассационным жалобе или протесту в месячный срок со дня его поступления.
Статья 383-15. Порядок рассмотрения кассационных жалобы или протеста
1. Председательствующий открывает судебное заседание и объявляет, какое дело, по чьей жалобе или протесту и на постановление, определение какого суда подлежит рассмотрению. В подготовительной части судебного разбирательства дела суд руководствуется статьями 180, 189 настоящего Кодекса.
2. В заседании суда кассационной инстанции обязательно принимает участие прокурор, который дает по делу заключение.
Статья 383-16. Последствия неявки в судебное заседание лиц, участвующих в деле, и представителей
Неявка в судебное заседание участвующих в деле лиц и представителей, надлежащим образом извещенных о времени и месте рассмотрения дела, не является препятствием к рассмотрению дела.
Статья 383-17. Доклад дела
Рассмотрение дела в суде кассационной инстанции начинается докладом одного из судей. Докладчик излагает обстоятельства дела, содержание постановления и определения суда апелляционной инстанции, доводы кассационных жалобы или протеста и поступивших на них отзывов, а также сообщает иные данные, которые необходимо рассмотреть суду для проверки правильности решения.
Статья 383-18. Объяснения лиц, участвующих в деле
После доклада суд заслушивает объяснения явившихся в судебное заседание лиц, участвующих в деле, и представителей. Первыми выступают лицо, подавшее кассационную жалобу или протест, и его представитель. В случае обжалования решения обеими сторонами первым выступает истец.
Статья 383-19. Разрешение судом заявлений лиц, участвующих в деле
Заявления и ходатайства лиц, участвующих в деле, по всем вопросам, связанным с разбирательством дела в кассационной инстанции, разрешаются судом после заслушивания мнения других лиц, участвующих в деле.
Статья 383-20. Полномочия суда кассационной инстанции
Суд, рассмотрев дело в кассационном порядке, вправе:
1) оставить постановление и определение апелляционной инстанции без изменения, а жалобу или протест - без удовлетворения;
2) отменить постановление и определение апелляционной инстанции полностью либо в части и направить дело на новое рассмотрение в суд первой или апелляционной инстанции в ином составе судей, если ошибки, допущенные судом апелляционной инстанции, не могут быть исправлены кассационной инстанцией;
3) отменить постановление и определение апелляционной инстанции полностью либо в части и прекратить производство по делу либо оставить заявление без рассмотрения по основаниям, предусмотренным статьями 247, 249 настоящего Кодекса;
4) отменить постановление и определение апелляционной инстанции, оставив в силе решение суда первой инстанции;
5) изменить постановление или вынести новое, отменив решение суда первой или апелляционной инстанции, не передавая дело на новое рассмотрение, если по делу не требуется собирания или дополнительной проверки доказательств, обстоятельства дела установлены судом первой или апелляционной инстанции полно и правильно, но допущена ошибка в применении норм материального права.
Статья 383-21. Основания к отмене постановления и определения суда в кассационном порядке
Основаниями к отмене постановления и определения суда в кассационном порядке являются нарушение или неправильное применение судом первой или апелляционной инстанции норм материального или процессуального права, предусмотренных статьями 365, 366 настоящего Кодекса.
Статья 383-22. Судебные акты кассационной инстанции
1. Судебные акты кассационной инстанции выносятся в форме постановлений.
2. В постановлении кассационной инстанции должны быть указаны:
1) время и место вынесения постановления;
2) наименование и состав суда, вынесшего постановление;
3) лицо, подавшее кассационные жалобу или протест;
4) краткое содержание обжалуемого апелляционного постановления, кассационных жалобы или протеста и письменных отзывов на них, объяснений лиц, участвующих при рассмотрении дела в кассационной инстанции;
5) мотивы, по которым суд пришел к своим выводам, и ссылка на законы, которыми суд руководствовался;
6) выводы по результатам рассмотрения кассационных жалобы или протеста.
3. При оставлении кассационных жалобы или протеста без удовлетворения суд обязан указать в своем постановлении мотивы, по которым доводы жалобы признаны неправильными и отвергнуты.
4. Постановление кассационной инстанции должно быть изготовлено в окончательной форме в течение 5 дней. Допускается оглашение резолютивной части постановления, которая приобщается к делу.
Статья 383-23. Законная сила решения суда кассационной инстанции
Постановление суда кассационной инстанции обжалованию, опротестованию не подлежат и вступают в законную силу с момента его вынесения.
Статья 383-24. Обязательность указаний суда кассационной инстанции
Суд, рассматривающий дело в кассационном порядке, не вправе предрешать вопросы о достоверности или недостоверности того или иного доказательства, о преимуществе одних доказательств перед другими, а также о том, какое решение должно быть вынесено при новом рассмотрении дела.
Статья 383-25. Порядок рассмотрения кассационной жалобы, поступившей после рассмотрения дела в кассационном порядке
1. В случае, когда кассационная жалоба, поданная в установленный срок или после восстановления пропущенного срока, поступит в суд кассационной инстанции после рассмотрения дела по другим жалобам, суд обязан принять такую жалобу к своему производству:
2. Если в результате рассмотрения такой жалобы суд кассационной инстанции придет к выводу о незаконности или необоснованности ранее вынесенного кассационного акта, то он отменяется и выносится новый судебный акт.";
40) в статье 384:
часть первую изложить в следующей редакции:
"1. Вступившие в законную силу судебные акты местных и других судов могут быть пересмотрены в порядке надзора Верховным Судом Республики Казахстан по ходатайствам лиц, участвующих в деле и протестам Генерального Прокурора Республики Казахстан.";
в части второй слова "суда первой инстанции, за исключением определений (постановлений), указанных в подпункте 2) части первой настоящей статьи" заменить словами "судов первой и апелляционной инстанции, за исключением определений указанных судов, преграждающих движению дела";
часть третью исключить;
в части четвертой:
слова "надзорной коллегии" исключить;
после слов "Республики Казахстан" дополнить словами ", вынесенные в порядке надзора,";
41) в статье 385:
в заголовке статьи слова "обжаловать, опротестовывать судебные акты" заменить словами "на подачу ходатайства, принесения протеста на судебные акты";
в части первой слова "решения, определения, постановления суда могут быть обжалованы", "жалобы лицами непосредственно в суд, полномочный пересматривать дело в порядке надзора" заменить соответственно словами "судебные акты местных и других судов могут быть оспорены", ", кассационной жалобы лицами непосредственно в Верховный Суд Республики Казахстан";
часть вторую изложить в следующей редакции:
"2. Протест на вступивший в законную силу судебный акт Генеральный Прокурор Республики Казахстан вправе приносить в Верховный Суд Республики Казахстан.";
в части третьей слова "перечисленными в части второй настоящей статьи лицами" исключить;
в части четвертой:
слова "Жалоба", "надзорной жалобы" заменить соответственно словами "Ходатайство", "ходатайства";
слова ", рассматривающий дело в порядке надзора" исключить;
в части пятой слова "При этом надзорная коллегия", "надзорная коллегия" заменить соответственно словами "Суд в совещательной комнате", "суд";
42) в статье 386:
часть первую исключить;
часть вторую изложить в следующей редакции:
"2. Верховный Суд Республики Казахстан рассматривает дела по ходатайствам, протестам Генерального Прокурора Республики Казахстан на вступившие в силу судебные акты местных судов, в составе не менее пяти судей.";
в части третьей слова "надзорной коллегии" исключить;
43) в статье 387:
в части первой слова "прокурорами, указанными в части второй статьи 385 настоящего Кодекса, и судьями, указанными в статье 393 настоящего Кодекса" заменить словами "Генеральным Прокурором Республики Казахстан либо по его поручению заместителями Генерального прокурора Республики Казахстан, прокурорами областей и приравненными к ним прокурорами, а также судьями Верховного Суда Республики Казахстан";
в части второй слово "жалобы" заменить словом "ходатайства";
часть четвертую после слова "определения," дополнить словом "кассационные";
44) в части первой статьи 388 слова "Надзорная жалоба" заменить словом "Ходатайство";
45) в подпункте 4) статьи 390 слова "неправильное применение или толкование нормы материального права или существенное нарушение норм" заменить словами "существенное нарушение норм материального либо";
46) в статье 391:
в заголовке слова "надзорной жалобы (ходатайства о принесении надзорного протеста)" заменить словами "ходатайства о принесении надзорного протеста и об оспаривании (обжаловании) судебного акта, подаваемого в Верховный Суд";
в части первой:
абзац первый и подпункт 1) изложить в следующей редакции:
"1. Ходатайство о принесении надзорного протеста и об оспаривании (обжаловании) судебного акта, подаваемого в Верховный Суд должны содержать:
1) наименование суда, которому адресуется ходатайство, наименование должностного лица, которому адресуется ходатайство;";
в подпункте 2) слово "жалобу (ходатайство)" заменить словом "ходатайство";
подпункт 4) после слова "апелляционной" дополнить словами "и кассационной";
в подпункте 5) слово "обжалуется" заменить словом "оспаривается";
подпункт 6) изложить в следующей редакции:
"6) указание, в чем заключается существенное нарушение норм материального либо процессуального права и состоит просьба лица, подающего ходатайство.";
часть вторую изложить в следующей редакции:
"2. Если ходатайство подается лицом, не участвовавшим в деле, в нем должно быть указано, какие права этого лица нарушены оспариваемым решением, определением, постановлением.";
дополнить частью 2-1 следующего содержания:
"2-1. Если оспариваемый судебный акт не был обжалован в соответствующей судебной инстанции, заявитель обязан указать причины, по которым он не подавал апелляционную либо кассационную жалобу.";
в части третьей слова "надзорная жалоба (ходатайство)", "в ней", "обжалуемым" заменить соответственно словами "ходатайство", "в нем", "оспариваемым";
в части четвертой слова "надзорная жалоба (ходатайство)", "подавалась", "в ней" заменить соответственно словами "ходатайство", "подавалось", "в нем";
в части пятой:
первое предложение изложить в следующей редакции:
"Ходатайство должно быть подписано лицом, подающим ходатайство, или его представителем.";
слова "надзорной жалобе (ходатайству), поданной" заменить "ходатайству, поданному";
части шестую изложить в следующей редакции:
"6. К ходатайству должны быть приложены заверенные судом копии решения, определения, постановления, вынесенные по делу.";
47) в статье 392:
в заголовке и по всему тексту статьи слова "надзорной жалобы (ходатайства)", "надзорная жалоба (ходатайство)" заменить соответственно словами "ходатайства", "ходатайство";
подпункт 6) части первой изложить в следующей редакции:
"6) имеется постановление об отказе в возбуждении надзорного производства по заявлению этого же участника процесса.";
48) в статье 393:
в заголовке и по всему тексту статьи слова "надзорной жалобы", "Надзорная жалоба", "жалобу" заменить соответственно словами "ходатайства", "ходатайство", "ходатайство";
часть первую изложить в следующей редакции:
"1. Ходатайство о пересмотре судебного акта в порядке судебного надзора "предварительно изучается и рассматривается тремя судьями, один из которых является докладчиком, назначаемым Председателем Верховного Суда Республики Казахстан. При необходимости может быть истребовано гражданское дело.";
49) в статье 394:
в заголовке и по всему тексту статьи слова "надзорной жалобы", "надзорной жалобы суд выносит", "обжалуемого", "надзорную жалобу", "надзорной жалобе", заменить соответственно словами "ходатайства", "ходатайства судьи выносят", "оспариваемого", "ходатайство", "ходатайстве";
подпункт 4) части второй изложить в следующей редакции:
"4) наименование ходатайствующего лица;";
50) в части первой статьи 395 слова "обжалуемого судебного акта направляет сторонам копии надзорной жалобы" заменить словами "оспариваемого судебного акта, протеста направляет сторонам копии ходатайства, постановления о возбуждении надзорного производства";
51) дополнить статьей 395-1 следующего содержания:
"Статья 395-1. Отзыв на ходатайство или протест о пересмотре судебного акта
1. Лицо, участвующее в деле, направляет отзыв на ходатайство или протест о пересмотре судебного акта в порядке надзора с приложением документов, подтверждающих возражения относительно пересмотра, другим лицам, участвующим в деле, и в Верховный Суд Республики Казахстан.
К отзыву, направляемому в Верховный Суд Республики Казахстан, прилагается также документ, подтверждающий направление копий отзыва другим лицам, участвующим в деле.
2. Отзыв направляется в установленный судом срок, обеспечивающий возможность ознакомления с отзывом до начала рассмотрения ходатайства или протеста Верховным Судом Республики Казахстан.
3. Отзыв подписывается лицом, участвующим в деле, или его представителем. К отзыву, подписанному представителем, прилагается доверенность или иной документ подтверждающие его полномочия.";
52) в статье 397:
в части первой:
слово "постановлений" заменить словом "актов";
после слова ""апелляционной" дополнить словами "и кассационной";
слово "жалобы" заменить словом "ходатайства";
в части второй:
слова "надзорной жалобы" заменить словом "ходатайства";
после слова "апелляционной" дополнить словами "и кассационной";
53) в статье 398:
в части первой:
слова "чьей жалобе", "жалобу" заменить соответственно словами "чьему ходатайству", "ходатайство";
в части второй слово "надзорную жалобу" заменить словом "ходатайство";
в части третьей слово "жалобу" заменить словом "ходатайство";
в части четвертой:
в подпункте 1) слова "надзорной", "жалобу" заменить соответственно словами "кассационной", "ходатайство";
подпункт 2) после слов "отменяет решение суда первой, апелляционной", "в суд первой, апелляционной" дополнить соответственно словами "и кассационной", "или кассационной";
подпункт 3) после слова "апелляционной" дополнить словом ", кассационной";
в подпункте 5) слово "надзорной" заменить словом "кассационной";
54) часть первую статьи 401 исключить;
в части второй статьи 403 слова "Жалоба", "заявлена" заменить соответственно словами "Ходатайство", "подано";
дополнить статьями 403-1, 403-2 следующего содержания:
"Статья 403-1. Назначение Пленарного заседания Верховного Суда Республики Казахстан
1. По поступлению представления Председателя Верховного Суда Республики Казахстан или протеста Генерального Прокурора Республики Казахстан, секретарь Пленарного заседания назначает судебное заседание, с указанием даты, времени и места, о чем извещает членов Пленарного заседания, а также Генерального Прокурора Республики Казахстан.
Статья 403-2. Порядок, рассмотрения Пленарным заседанием Верховного Суда Республики Казахстан представления или протеста
1. Пленарное заседание Верховного Суда Республики Казахстан рассматривает представление или протест при наличии не менее двух третей от общего числа судей Верховного Суда Республики Казахстан.
2. Председатель Верховного Суда Республики Казахстан или Генеральный Прокурор Республики Казахстан докладывают об основаниях внесения представления либо протеста, предусмотренных частью четвертой статьи 384 настоящего Кодекса.
3. Пленарное заседание Верховного Суда при отсутствии указанных оснований выносит постановление об отказе в пересмотре дела, а при наличии оснований назначает судебное заседание для рассмотрения дела по существу.
4. Рассмотрение дела по существу начинается с доклада судьи об обстоятельствах и основаниях представления, либо доклада прокурора об обстоятельствах и основаниях протеста. Дальнейшее рассмотрение дела осуществляется по правилам, предусмотренным статьей 398 настоящего Кодекса.";
55) часть вторую статьи 405 после слова "апелляционной" дополнить словом ", кассационной";
56) часть первую статьи 406 после слова "в деле" дополнить словами "иными заинтересованными лицами, права и законные интересы которых были затронуты вынесенным судебным актом";
57) дополнить статьями 406-1,406-2,406-3 следующего содержания:
"Статья 406-1. Форма и содержание заявления
1. Заявление о пересмотре судебного акта по вновь открывшимся обстоятельствам подается в суд в письменной форме. Заявление подписывается лицом, подающим заявление, или его уполномоченным представителем.
2. В заявлении о пересмотре судебного акта по вновь открывшимся обстоятельствам должны быть указаны:
1) наименование суда, в который подается заявление;
2) наименования лица, подающего заявление, и других лиц, участвующих в деле, их место нахождения или место жительства;
3) наименование суда, принявшего судебный акт, о пересмотре которого по вновь открывшимся обстоятельствам ходатайствует заявитель; дата принятия судебного акта; предмет спора;
4) требование лица, подающего заявление; вновь открывшееся обстоятельство, предусмотренное статьей 404 настоящего Кодекса и являющееся, по мнению заявителя, основанием для постановки вопроса о пересмотре судебного акта по вновь открывшимся обстоятельствам, со ссылкой на документы, подтверждающие открытие или установление этого обстоятельства;
5) перечень прилагаемых документов.
В заявлении могут быть также указаны номера телефонов, факсов, адреса электронной почты лиц, участвующих в деле, и иные сведения.
3. Лицо, подающее заявление, обязано направить другим лицам, участвующим в деле, копии заявления и приложенных документов, которые у них отсутствуют.
4. К заявлению должны быть приложены:
1) копии документов, подтверждающих вновь открывшиеся обстоятельства;
2) копия судебного акта, о пересмотре которого ходатайствует заявитель;
3) документ, подтверждающий направление другим лицам, участвующим в деле, копий заявления и документов, которые у них отсутствуют;
4) доверенность или иной документ, подтверждающие полномочия лица на подписание заявления.
Статья 406-2. Принятие заявления к производству суда
1. Заявление о пересмотре судебного акта по вновь открывшимся обстоятельствам, поданное с соблюдением требований, предъявляемых к его форме и содержанию, принимается к производству соответствующего суда.
2. Вопрос о принятии заявления к производству суда решается судьей соответствующего суда единолично в пятидневный срок со дня его поступления в суд.
О принятии заявления к производству судья соответствующего суда выносит определение.
В определении указываются время и место проведения судебного заседания по рассмотрению заявления.
Копии определения направляются лицам, участвующим в деле.
Статья 406-3. Возвращение заявления о пересмотре судебного акта по вновь открывшимся обстоятельствам
1. Судья соответствующего суда возвращает заявителю поданное им заявление о пересмотре судебного акта по вновь открывшимся обстоятельствам, если при решении вопроса о принятии его к производству установит, что:
1) заявление подано с нарушением правил, установленных статьей 405 настоящего Кодекса;
2) заявление подано после истечения установленного, срока и отсутствует ходатайство о его восстановлении или в восстановлении пропущенного срока подачи заявления отказано;
3) не соблюдены требования, предъявляемые к форме и содержанию заявления.
2. О возвращении заявления выносится определение.
Копия определения направляется заявителю вместе с заявлением и прилагаемыми к нему документами не позднее следующего дня после дня его вынесения.
3. Определение суда о возвращении заявления может быть обжаловано, опротестовано.";
58) часть вторую статьи 409 изложить в следующей редакции:
"2. Решения судов первой, апелляционной и кассационной инстанций об отмене судебного акта по вновь открывшимся обстоятельствам и определения указанных судов об отказе в удовлетворении заявления о пересмотре судебного акта по вновь открывшимся обстоятельствам могут быть обжалованы и опротестованы в установленном порядке.".
Статья 2. Настоящий Закон вводится в действие с 1 января 2010 года.
Статья 3. Рассмотрение дел, находящихся в судах первой и апелляционной инстанций, принятых к производству до 1 января 2010 года, осуществляется по правилам процессуального законодательства, действовавшего до введения настоящего Закона в действие.

Президент
Республики Казахстан