Тұжырымдама, доктрина әзірлеу ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 14 сәуірдегі № 305 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2018 жылғы 5 қазандағы № 621 қаулысымен.

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Үкіметінің 05.10.2018 № 621 қаулысымен.

"Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жоспарлау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2009 жылғы 18 маусымдағы № 827 Жарлығын іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Тұжырымдама, доктрина әзірлеу ережесі бекітілсін.

2. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 14 сәуірдегі № 305 қаулысымен бекітілген

Тұжырымдама, доктрина әзірлеу ережесі
1. Жалпы ережелер

1. Осы Тұжырымдама, доктрина әзірлеу ережесі (бұдан әрі - Ереже) "Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жоспарлау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2009 жылғы 18 маусымдағы № 827 Жарлығына сәйкес әзірленді және тұжырымдама, доктрина әзірлеу тәртібін айқындайды.

2. Осы Ережеде мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) тұжырымдама - бұл белгілі бір аяны, саланы (салаларды) дамытудың пайымын, тиісті мемлекеттік саясаттың негіздемесін көрсететін және оны іске асырудың негізгі принциптері мен ұстанымдарын қамтитын құжат.

2) доктрина - бұл белгілі бір мәселе бойынша көзқарастар жүйесін, саяси принциптердің жиынтығын айқындайтын құжат.

3. Тұжырымдама мен доктрина Қазақстан Республикасы Президентінің тапсырмасы бойынша әзірленеді.

4. Тұжырымдаманы, доктринаны әзірлеуге жауапты мемлекеттік органды Қазақстан Республикасының Президенті айқындайды. Тұжырымдаманы, доктринаны әзірлеуді бірнеше мемлекеттік орган жүзеге асыруы мүмкін.

5. Тұжырымдама, доктрина әзірлену сатысында барлық мүдделі мемлекеттік органдармен Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен және мерзімде келісілуі тиіс.

6. Тұжырымдама, доктрина әзірлеу ғылыми-зерттеу ұйымдары, ғалымдар, сарапшылар, түрлі білім саласындағы мамандар тартыла отырып жүзеге асырылады.

7. Әзірлеуге жауапты мемлекеттік орган тұжырымдаманы, доктринаны әзірлеу сатысында құпиялық режимді және қызметтік, коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияның қорғалуын қамтамасыз етуді ескере отырып, бұқаралық ақпарат құралдарында және интернет-ресурстарда мемлекеттік және орыс тілдерінде орналастыруы тиіс.

2. Тұжырымдаманы әзірлеу тәртібі
2.1. Тұжырымдаманы әзірлеуге қойылатын талаптар

8. Тұжырымдама мынадай талаптарға сәйкес келуі тиіс:

1) өзекті проблемаларға негізделу және экономикалық, әлеуметтік, саяси, құқықтық және өзге де салалардағы жалпыұлттық және салааралық сипаттағы нақты міндеттерді шешуге бағдарлану;

2) социологиялық, статистикалық, сараптамалық және өзге де ақпаратты талдауға негізделу, жоспарлы кезеңнің соңында белгілі бір саланың (салалардың) даму деңгейінің пайымын көрсету, тиісті мемлекеттік саясатты негіздеу, белгілі бір саланы (салалардың) дамытудың жоспарланған деңгейіне қол жеткізудің негізгі принциптері мен жалпы ұстанымдарын көрсету;

3) Қазақстан Республикасында қолданылуы мүмкін ұқсас міндеттерді шешу жөніндегі әлемдік практиканың оң тәжірибесіне шолуды қамту;

4) мақсаттарды, міндеттерді, жалпы ұстанымдарды, іске асыру құралдарын және күтілетін нәтижелерді айқындау.

9. Ережелері, мақсаттары мен міндеттері қолданыстағы тұжырымдамалардың, стратегиялық және бағдарламалық құжаттардың, мемлекеттік органдардың стратегиялық жоспарларының немесе өзге де нормативтік-құқықтық актілердің ережелерін, мақсаттарын және міндеттерін қайталайтын тұжырымдама әзірлеуге жол берілмейді.

9-1. Егер Тұжырымдамада немесе доктринада реттегіш құралды және онымен байланысты талаптарды енгізу немесе жеке кәсіпкерлік субъектілеріне қатысты реттеуді қатаңдатуды жүзеге асыру көзделетін жағдайда, кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен реттеушілік әсерді талдау рәсімі алдын ала жүргізіледі.

Реттеушілік әсерді талдау нәтижелері реттеуші мемлекеттік органдардың интернет-ресурстарында орналастырылады.

Ескерту. 9-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 24.04.2015 № 288 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2.2. Тұжырымдаманың құрылымы

10. Тұжырымдама ағымдағы ахуалды талдауды, аяны, саланы (салаларды) дамытудың үрдістері мен пайымын қамтиды; аяны, саланы (салаларды) дамытудың негізгі қағидаттары мен жалпы тәсілдерін ашып көрсетеді; олар арқылы тұжырымдаманы іске асыру болжанып отырған нормативтік құқықтық актілердің тізбесін көздейді.

Тұжырымдамада түйінді проблемалар бөліп көрсетіледі, осы тұжырымдаманың қажеттігінің негіздемесі келтіріледі, тұжырымдаманың мақсаттары, міндеттері, орындалу кезеңі және тұжырымдаманы іске асырудан күтілетін нәтижелер айқындалады.

Тұжырымдаманың мақсаттары түйінді проблемаларды шешу қажеттігінен қалыптастырылады және соған негізделеді, аяны, саланы (салаларды) дамыту пайымын көрсетеді және оң нәтижеге бағытталуы тиіс.

Міндеттер белгіленген мақсаттарға қол жеткізудің жолдарын айқындайды.

Тұжырымдаманы іске асыру кезеңі оның мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізудің болжамды мерзімін сипаттайды.

Күтілетін нәтижелер тұжырымдаманы іске асыру нәтижесіне қол жеткізілуі тиіс оң өзгерістерді сипаттайды, сондай-ақ сапалы өзгеруіне ықпал етуі тиіс индикаторларды айқындайды.

Күтілетін нәтижелер бақыланатын және тексерілетін, саны мен сапалық жағынан өлшенетін, абсолютті және/немесе салыстырмалы шамаларда көрсетілуі тиіс.

Тұжырымдамада қолданылған терминдер мен анықтамаларды нақтылау қажет болған кезде, олардың мағынасын түсіндіретін кіші бөлім көзделуі мүмкін.

Болған жағдайда, тұжырымдамада Қазақстан Республикасының жағдайына бейімделуі мүмкін ұқсас мәселелерді шешу жөніндегі әлемдік практиканың оң тәжірибесіне шолу келтіріледі.

Тұжырымдамада аяны, саланы (салаларды) дамытудың жалпы тәсілдері, негізгі қағидаттары мен тетіктері көрсетіледі.

Тәсілдер белгіленген міндеттерді шешудің неғұрлым тиімді амалдары мен әдістерін айқындайды.

Олар арқылы тұжырымдаманы іске асыру болжанып отырған мемлекеттік және салалық бағдарламалар, аумақтарды дамыту бағдарламалары, мемлекеттік органдардың стратегиялық жоспарлары, заңдар іске асыру құралдары болады.

Тұжырымдамада оларды орындаудың болжамды мерзімдері көрсетіле отырып, сол арқылы тұжырымдаманың мақсаттарына қол жеткізу және міндеттерін шешу болжанатын қолданыстағы және сол сияқты әзірленуі жоспарланып отырған стратегиялық және бағдарламалық құжаттардың, мемлекеттік органдардың стратегиялық жоспарлары мен Қазақстан Республикасы заңдарының тізбесі келтіріледі. Бұл ретте әрбір міндеттің шешілуі, тұжырымдаманың әрбір күтілетін нәтижесіне қол жеткізу қандай құжат арқылы қамтамасыз етілетіні көрсетілуі тиіс.

Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 20.12.2013 № 1354 қаулысымен.
11. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 20.12.2013 № 1354 қаулысымен.
12. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 20.12.2013 № 1354 қаулысымен.
13. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 20.12.2013 № 1354 қаулысымен.

3. Доктрина әзірлеу тәртібі
3.1. Доктрина әзірлеуге қойылатын талаптар

14. Доктрина жалпыұлттық ұстанымдарды, жалпы көзқарастарды, қауіпсіздік, сыртқы және ішкі саясат саласындағы, сондай-ақ ел дамуының қоғамдық мәні бар мәселелері жөніндегі мемлекеттік саясаттың стратегиялық бағытын тұжырымдау мақсатында әзірленеді.

Доктрина мемлекеттік саясатты жүргізудің мақсатын, негізін қалаушы қағидаттары мен нысандарын айқындайды және Қазақстан Республикасының тұжырымдамалары, стратегиялық немесе бағдарламалық құжаттары, мемлекеттік органдарының стратегиялық жоспарлары, заңдары Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлықтары арқылы іске асырылады.

3.2. Доктрина құрылымы

15. Доктрина құрылымы мынадай бөлімдерден тұрады:

1) кіріспе;

2) ағымдағы жағдайды талдау;

3) негізгі ережелер;

4) қорытынды.

16. "Кіріспе" бөлімінде доктринаны әзірлеу негіздемесі мен қажеттілігі көрсетіледі, доктринаның мәні ашылады.

Доктринада пайдаланылатын терминдер мен анықтамаларды нақтылау қажет болса олардың мағынасын түсіндіретін кіші бөлім көзделуі мүмкін.

17. "Ағымдағы жағдайды талдау" бөлімінде белгілі салаларда қолданыстағы мемлекеттік саясаттың көзқарастарының, қағидаттары мен бағыттарының белгіленген жүйесін талдау көрсетіледі.

18. "Негізгі ережелер" бөлімінде мемлекеттік саясаттың мақсаты, қағидаттары, оны жүргізу тәсілдерінің бағыты мен нысандары айқындалады, сондай-ақ оларды таңдау негіздемесі келтіріледі.

Доктринаның мақсаты нақты мәселедегі істің түпкілікті қалаулы жай-күйін көрсетуі тиіс.

Доктринаның қағидаттары мемлекеттік саясаттың ұсынылған бағытын іске асыру негіздері мен ережелерін белгілейді.

Мемлекеттік саясаттың бағыттары мемлекеттік саясаттың бағытын, бағдарын, таңдауын айқындайды.

Мемлекеттік саясатты жүргізу тәсілдері мен нысандары қойылған мақсатқа қол жеткізудің ұсынылған (ықтимал) жолдарын айқындайды.

19. "Қорытынды" бөлімінде доктринаны іске асыру нәтижесінде ел мен қоғамды дамытуда күтілетін оң өзгерістерді көрсете отырып, жалпы қорытынды қамтылады.

Об утверждении Правил разработки концепции, доктрины

Постановление Правительства Республики Казахстан от 14 апреля 2010 года № 305. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 5 октября 2018 года № 621

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 05.10.2018 № 621.

В целях реализации Указа Президента Республики Казахстан от 18 июня 2009 года № 827 "О Системе государственного планирования в Республике Казахстан" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемые Правила разработки концепции, доктрины.

2. Настоящее постановление вводится в действие со дня подписания и подлежит официальному опубликованию.

Премьер-Министр Республики Казахстан	К. Масимов

Утверждены постановлением Правительства Республики Казахстан от 14 апреля 2010 года № 305

Правила разработки концепции, доктрины
1. Общие положения

1. Настоящие Правила разработки концепции, доктрины (далее - Правила) разработаны в соответствии с Указом Президента Республики Казахстан от 18 июня 2009 года № 827 "О Системе государственного планирования в Республике Казахстан" и определяют порядок разработки концепции, доктрины.

2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:

1) концепция - документ, отражающий видение развития определенной сферы, отрасли (отраслей), обоснование соответствующей государственной политики и включающий основные принципы и подходы по ее реализации;

2) доктрина - документ, определяющий систему воззрений, совокупность политических принципов по определенному вопросу.

3. Концепция и доктрина разрабатывается по поручению Президента Республики Казахстан.

4. Государственный орган, ответственный за разработку концепции, доктрины, определяется Президентом Республики Казахстан. Разработка концепции, доктрины может осуществляться несколькими государственными органами.

5. Концепция, доктрина на стадии разработки должны быть согласованы со всеми заинтересованными государственными органами в порядке и сроки, установленные законодательством Республики Казахстан.

6. Разработка концепции, доктрины осуществляется с привлечением научно-исследовательских организаций, ученых, экспертов, специалистов различных областей знаний.

7. Концепция, доктрина на стадии разработки подлежат размещению на государственном и русском языках в средствах массовой информации и в интернет-ресурсах государственным органом, ответственным за разработку, с учетом обеспечения режима секретности и защиты служебной, коммерческой или иной охраняемой законом тайны.

2. Порядок разработки концепции
2.1. Требования к разработке концепции

8. Концепция должна соответствовать следующим требованиям:

1) исходить из актуальных проблем и ориентироваться на решение конкретных задач общенационального и межотраслевого характера в экономической, социальной, политической, правовой и иных сферах;

2) основываться на анализе социологической, статистической, экспертной и иной информации, отражать видение уровня развития определенной сферы, отрасли (отраслей) к концу планового периода, обоснование соответствующей государственной политики, основные принципы и общие подходы достижения планируемого уровня развития определенной сферы, отрасли (отраслей);

3) содержать обзор позитивного опыта мировой практики по решению аналогичных задач, который может быть применен в Республике Казахстан;

4) определять цели, задачи, общие подходы, инструменты реализации, ожидаемые результаты.

9. Не допускается разработка концепции, положения, цели и задачи которой дублируются с положениями, целями и задачами действующих концепций, стратегических и программных документов, стратегических планов государственных органов или иных нормативных правовых актов.

9-1. В случае, если Концепцией или доктриной предусматриваются введение регуляторного инструмента и связанных с ним требований или осуществление ужесточения регулирования в отношении субъектов частного предпринимательства, предварительно проводится процедура анализа регуляторного воздействия в порядке, определяемом уполномоченным органом по предпринимательству.

Результаты анализа регуляторного воздействия размещаются на интернет-ресурсах регулирующих государственных органов.

Сноска. Правила дополнены пунктом 9-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 24.04.2015 № 288 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2.2. Структура концепции

10. Концепция содержит анализ текущей ситуации, тенденции и видение развития сферы, отрасли (отраслей); раскрывает основные принципы и общие подходы развития сферы, отрасли (отраслей); предусматривает перечень нормативных правовых актов, посредством которых предполагается реализация концепции.

В концепции выделяются ключевые проблемы, приводится обоснование необходимости данной концепции, определяются цели, задачи, период исполнения и ожидаемые результаты от реализации концепции.

Цели концепции формируются и исходят из необходимости решения ключевых проблем, отражают видение развития сферы, отрасли (отраслей) и должны быть направлены на положительный результат.

Задачи определяют пути достижения установленной цели.

Период реализации концепции характеризует ориентировочные сроки достижения ее целей и задач.

Ожидаемые результаты характеризуют положительные изменения, которые должны быть достигнуты в результате реализации концепции, а также определяют индикаторы, на качественное изменение которых должны оказать влияние.

Ожидаемые результаты должны быть контролируемыми и проверяемыми, измеримыми качественно и количественно, выражаться в абсолютных и/или относительных величинах.

При необходимости уточнения терминов и определений, использованных в концепции, может быть предусмотрен подраздел, разъясняющий их смысл.

При наличии в концепции приводится обзор позитивного опыта мировой практики по решению аналогичных вопросов, которые могут быть адаптированы к условиям Республики Казахстан.

Концепция отражает общие подходы, основные принципы и механизмы развития сферы, отрасли (отраслей).

Подходы определяют наиболее эффективные способы и методы решения установленных задач.

Инструментами реализации выступают государственные и отраслевые программы, программы развития территорий, стратегические планы государственных органов, законы, посредством которых предполагается реализация концепции.

В концепции приводится перечень как действующих, так и планируемых к разработке стратегических и программных документов, стратегических планов государственных органов и законов Республики Казахстан, посредством которых предполагается достижение цели и решение задачи концепции, с указанием ориентировочных сроков их исполнения. При этом должно быть указано, посредством какого документа будет обеспечено решение каждой задачи, достижение каждого ожидаемого результата концепции.

Сноска. Пункт 10 в редакции постановления Правительства РК от 20.12.2013 № 1354.
11. Исключен постановлением Правительства РК от 20.12.2013 № 1354.
12. Исключен постановлением Правительства РК от 20.12.2013 № 1354.
13. Исключен постановлением Правительства РК от 20.12.2013 № 1354.

3. Порядок разработки доктрины
3.1. Требования к разработке доктрины

14. Доктрина разрабатывается в целях выработки общенациональных подходов, общих взглядов, стратегического курса государственной политики в области безопасности, внешней и внутренней политики, а также по общественно значимым вопросам развития страны.

Доктрина определяет цели, основополагающие принципы и формы проведения государственной политики и реализуется посредством концепций, стратегических или программных документов, стратегических планов государственных органов и законов Республики Казахстан, указов Президента Республики Казахстан.

3.2. Структура доктрины

15. Структура доктрины содержит следующие разделы:

1) введение;

2) анализ текущей ситуации;

3) основные положения;

4) заключение.

16. В разделе "Введение" указываются обоснование и необходимость разработки доктрины, раскрывается сущность доктрины.

При необходимости уточнения терминов и определений, используемых в доктрине, может быть предусмотрен подраздел, разъясняющий их смысл.

17. В разделе "Анализ текущей ситуации" отражается анализ установившихся системы взглядов, принципов и направлений действующей государственной политики в определенных сферах.

18. В разделе "Основные положения" определяются цели, принципы, направления способы и формы проведения государственной политики, а также приводится обоснование их выбора.

Цели доктрины должны отражать конечное желаемое состояние дел в определенном вопросе.

Принципы доктрины устанавливают основы и правила реализации предлагаемого курса государственной политики.

Направления государственной политики определяют курс, ориентир, выбор государственной политики.

Способы и формы проведения, государственной политики определяют предполагаемые (возможные) пути достижения поставленной цели.

19. В разделе "Заключение" содержатся общие выводы с указанием ожидаемых положительных изменений в развитии страны и общества в результате реализации доктрины.