Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің мемлекеттік әуе кемелерімен болған авиациялық оқиғаларды тексеру саласындағы ынтымақтастық туралы келісімді бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 2 қыркүйектегі № 874 Қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Ялта қаласында 2009 жылғы 20 қарашада қол қойылған Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің мемлекеттік әуе кемелерімен болған авиациялық оқиғаларды тексеру саласындағы ынтымақтастық туралы келісім бекітілсін.
2. Осы қаулы кол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің
мемлекеттік әуе кемелерімен болған авиациялық оқиғаларды
тексеру саласындағы ынтымақтастық туралы
КЕЛІСІМ
(2011 жылғы 9 қаңтарда күшіне енді -
Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары Бюллетені,
2011 ж., № 2, 19-құжат)

Бұдан әрі Тараптар деп аталатын Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің үкіметтері,
мемлекеттік әуе кемелерімен болған авиациялық оқиғалардың себептерін объективті түрде анықтау маңыздылығын назарға ала отырып,
осы Келісімге қатысушы бір мемлекеттің аумағында екінші мемлекеттің мемлекеттік әуе кемелерімен болған авиациялық оқиғаларды тексеруді ұйымдастыруға бірыңғай ұстанымды қамтамасыз ету мақсатында,
төмендегілер туралы келісті:

1-бап

Осы Келісімнің мақсаттары үшін мынадай анықтамалар пайдаланылады:
«авиациялық оқиға» - әуе кемесінің бортында болған қандай да бір адамның қаза табуына (өлімге әкеп соқтыратын дене жарақатына) және/немесе осы әуе кемесінің мүлдем істен шығуына әкеп соқтырған әуе кемесін ұшырып пайдалануға байланысты оқиға;
«мемлекеттік авиация» - ТМД-ға қатысушы мемлекеттің әскери, шекара, милиция, кеден және басқа да мемлекеттік қызметін жүзеге асыру үшін пайдаланылатын авиация;
«мемлекеттік әуе кемесі» - мемлекеттік авиацияның әуе кемесі;
«авиациялық оқиғаны тексеру» - қаралып жатқан оқиғаға қатысты фактілер, шарттар мен жағдайлар туралы ақпаратты анықтауды, жинауды және зерделеуді, зерттеулер, сараптамалар және эксперименттер жүргізуді, алынған деректерді жинақтау мен талдауды, жүргізілген жұмыстардың нәтижелері бойынша авиациялық оқиғаның себептері туралы қорытындылар және авиациялық оқиғаны тексеру нәтижелері бойынша ұсынымдар дайындауды қамтитын үдеріс;
«авиациялық оқиғаны тексеру нәтижелері бойынша ұсынымдар» - тексеру кезінде алынған ақпарат негізінде жасалған және авиациялық оқиғаларды болдырмауға бағытталған ұсыныстар;
«мемлекеттік авиацияның ұшу қауіпсіздігінің уәкілетті органы» - мемлекеттік әуе кемелерімен болған авиациялық оқиғаларды тексеруді, оларды жіктеу мен есепке алуды, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігіне қатысты бөлігінде осы Келісімге қатысушы мемлекеттің мемлекеттік авиациясы авиациялық персоналының қызметіне мемлекеттік ведомствоаралық бақылауды жүзеге асыратын орган.

2-бап

Тараптар өздерінің уәкілетті органдары арқылы осы Келісімнің ажырамас бөлігі болып табылатын Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің мемлекеттік әуе кемелерімен болған авиациялық оқиғаларды тексеру ережесіне (қоса беріліп отыр) сәйкес осы Келісімге қатысушы мемлекеттердің аумақтарында мемлекеттік әуе кемелерімен болған авиациялық оқиғаларды тексеру саласында ынтымақтасады.

3-бап

Авиациялық оқиғаны тексерудің мақсаттары авиациялық оқиғаның себептерін анықтау және авиациялық оқиғаны тексеру нәтижелері бойынша ұсынымдарды әзірлеу болып табылады.
Авиациялық оқиғаны тексерудің мақсаты біреудің кінәсін және жауапкершілігін анықтау болып табылмайды.
Біреудің кінәсін немесе жауапкершілігін анықтауға бағытталған кез келген сот немесе әкімшілік тексеру осы Келісімге қатысушы мемлекеттердің тиісті келісімдері және ұлттық заңнамасы негізінде авиациялық оқиғаны тексеруден бөлек жүргізіледі.

4-бап

Тараптар ғылыми әзірлемелерді жүргізу, авиациялық оқиғаларды тексерудің техникалық құралдары мен кешенді жүйелерін жобалау, жасау, сатып алу және енгізу кезінде үйлестірілген қызметті, оның ішінде авиациялық оқиғаларды тексеру әдістерін жетілдіру жөніндегі бірлескен бағдарламаларды әзірлеу жолымен жүзеге асырады.

5-бап

Авиациялық оқиғаларды тексеру және мемлекеттік әуе кемелерінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында мамандар даярлау мен қайта даярлау Тараптар арасындағы келісімдер негізінде келісілген әдістемелер мен бағдарламалар бойынша жүзеге асырылады.

6-бап

Егер әрбір нақты жағдайда өзге тәртіп келісілмеген болса, Тараптар, олардың осы Келісімді орындауы барысында туындайтын шығыстарды дербес көтереді.

7-бап

Тараптар осы Келісімді іске асыру барысында ақпарат беруші Тарап оған қатысты құпиялылықты сақтау қажеттігіне шарттасқан ақпаратты қорғау режимін қамтамасыз етеді. Осындай ақпаратты беру осы Келісімге қатысушы мемлекеттердің тиісті келісімдері және ұлттық заңнамасы негізінде жүзеге асырылады.

8-бап

Осы Келісім осы Келісімге қатысушы мемлекеттің әрқайсысының ол қатысушысы болып табылатын басқа халықаралық шарттардан ол үшін туындайтын құқықтары мен міндеттемелерін қозғамайды.

9-бап

Тараптар осы Келісімнің ережелерін іске асыру үшін мемлекеттік авиацияның ұшу қауіпсіздігінің уәкілетті органын айқындайды, ол туралы мемлекетішілік рәсімдерді орындағаны туралы ақпаратпен бір уақытта депозитарийді хабардар етеді.
Мемлекеттік авиацияның ұшу қауіпсіздігі уәкілетті органының атауы өзгерген жағдайда тиісті Тарап депозитарийді бұл туралы хабардар етеді.

10-бап

Тараптардың келісуі бойынша осы Келісімге тиісті хаттамамен ресімделетін, оның ажырамас бөлігі болып табылатын өзгерістер мен толықтырулар енгізілуі мүмкін.

11-бап

Осы Келісімді қолдану мен түсіндіру кезінде туындайтын Тараптар арасындағы даулы мәселелер мүдделі Тараптардың консультациялары мен келіссөздері жолымен шешіледі.

12-бап

Осы Келісім белгіленбеген мерзімге жасалады.
Тараптардың әрқайсысы депозитарийге шығу күніне дейін алты айдан кешіктірмей өзінің осындай ниеті туралы жазбаша хабарлама жолдай отырып және Келісімнің қолданылуы уақытында туындаған қаржылық және өзге де міндеттемелерін реттей отырып, осы Келісімнен шығуға құқылы.

13-бап

Осы Келісім күшіне енгеннен кейін оған ТМД-ға қатысушы кез келген мемлекеттің депозитарийге қосылу туралы құжатты беру жолымен қосылуы үшін ашық.
Қосылушы мемлекет үшін Келісім қосылу туралы құжатты депозитарий алған күнінен бастап 30 күн өткен соң күшіне енеді.

14-бап

Осы Келісім депозитарий оның күшіне енуі үшін қажетті мемлекетішілік рәсімдерді оған қол қойған Тараптардың орындағаны туралы үшінші жазбаша хабарлама алған күнінен бастап 30 күн өткен соң күшіне енеді.
Мемлекетішілік рәсімдерді кешірек орындаған Тараптар үшін осы Келісім депозитарий тиісті құжаттарды алған күнінен бастап 30 күн өткен соң күшіне енеді.

2009 жылғы 20 қарашада Ялта қаласында орыс тілінде бір түпнұсқа данада жасалды. Түпнұсқа данасы Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының Атқарушы комитетінде сақталады, ол осы Келісімге қол қойған әрбір мемлекетке оның расталған көшірмесін жолдайды.

Әзірбайжан Республикасының Ресей Федерациясының
Үкіметі үшін Үкіметі үшін

Армения Республикасының Тәжікстан Республикасының
Үкіметі үшін Үкіметі үшін

Беларусь Республикасының Түрікменстан Республикасының
Үкіметі үшін Үкіметі үшін

Қазақстан Республикасының Өзбекстан Республикасының
Үкіметі үшін Үкіметі үшін

Қырғыз Республикасының Украина Үкіметі үшін
Үкіметі үшін

Молдова Республикасының
Үкіметі үшін

2009 жылғы 20 қарашадағы
Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына
қатысушы мемлекеттердің мемлекеттік
әуе кемелерімен болған авиациялық
оқиғаларды тексеру саласындағы
ынтымақтастық туралы келісімге
қосымша

Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің
мемлекеттік әуе кемелерімен болған авиациялық оқиғаларды
тексеру ережесі

Осы Ереже авиациялық оқиғаларды тексеруді ұйымдастыруға бірыңғай ұстанымды қамтамасыз етуге бағытталған және осы Келісімге қатысушы бір мемлекеттің аумағында екінші мемлекеттің мемлекеттік әуе кемелерімен болған авиациялық оқиғаларға қолданылады.

I. Жалпы ережелер

Осы Ереже осы Келісімге қатысушы мемлекеттердің мемлекеттік әуе кемелерімен болған авиациялық оқиғалардың анықтамалары мен жіктемесін қамтиды, тексеру жүргізу тәртібін және уәкілетті өкілдер мен олардың кеңесшілерінің осы Келісімге қатысушы бір мемлекеттің аумағында екінші мемлекеттің мемлекеттік әуе кемелерімен болған авиациялық оқиғаларды тексеруге қатысуы дәрежесін белгілейді.
Осы Келісімге қатысушы бір мемлекеттің аумағында екінші мемлекеттің мемлекеттік әуе кемелерімен болған әрбір авиациялық оқиға міндетті түрде тексерілуге тиіс.
Авиациялық оқиғаны тексеру - қаралып жатқан оқиғаға қатысты фактілер, шарттар мен жағдайлар туралы ақпаратты анықтауды, жинауды және зерделеуді, зерттеулер, сараптамалар және эксперименттер жүргізуді, алынған деректерді жинақтау мен талдауды, жүргізілген жұмыстардың нәтижелері бойынша авиациялық оқиғаның себептері туралы қорытындылар және авиациялық оқиғаны тексеру нәтижелері бойынша ұсынымдар дайындауды қамтитын үдеріс.

II. Жіктеме және анықтамалар

1. Авиациялық оқиғалар:
а) авиациялық оқиғалар;
б) авиациялық тосын оқиғалар;
в) төтенше оқиғалар;
г) жерүсті оқиғалары болып бөлінеді.
2. Авиациялық оқиғалар олардың салдарына байланысты:
а) апаттар;
б) авариялар болып бөлінеді.
3. Авиациялық инциденттер, олардың қауіптілік дәрежесіне және салдарына байланысты:
а) авиациялық инциденттер;
б) елеулі авиациялық инциденттер болып бөлінеді.
Авиациялық оқиғаларды тексеруді ұйымдастыруға бірыңғай ұстанымды қамтамасыз ету мақсатында мынадай терминдер мен олардың анықтамалары қолданылады:
«авиациялық оқиға» - барысында ерекше жағдай туындаған (туындайтын) оның әуе кемесін ұшырып пайдаланумен байланысты оқиға.
Ерекше жағдай - қауіпті факторлардың пайда болуы (әсері) нәтижесінде әуе кемесін ұшырып пайдалану үдерісінде туындаған жағдай.
Қауіпті фактор - оның пайда болуы ерекше жағдайдың туындауына және/немесе өршуіне әкеп соқтырған (әкеп соқтыратын немесе әкеп соқтыруы мүмкін) ықтимал себеп (фактор);
«авиациялық оқиға» - әуе кемесінің бортында болған қандай да бір адамның қаза табуына (өлімге әкеп соқтырған дене жарақатына) және/немесе осы әуе кемесінің мүлдем істен шығуына әкеп соқтырған әуе кемесін ұшырып пайдалануға байланысты оқиға.
Әуе кемесі:
әуе кемесі толық қирағанда;
әуе кемесінің (оның сынықтарының) жатқан орны анықталмағанда және оны ресми іздестіру тоқтатылғанда;
олардағы ақауларға қарамастан, әуе кемесін, оны мәжбүрлі түрде қонған орнынан эвакуациялау мүмкін болмағанда немесе орынсыз болғанда;
әуе кемесін қалпына келтіру мүмкін болмағанда немесе экономикалық тұрғыдан орынсыз болғанда істен шықты деп саналады;
«авиациялық инцидент» - мемлекеттік әуе кемесінің тұтастығына және/немесе оның бортындағы адамдардың өміріне қатер төнген немесе төнуі мүмкін мемлекеттік әуе кемесін ұшырып пайдалануға байланысты, бірақ авиациялық оқиғамен аяқталмаған оқиға;
«авария» - адам шығындарынсыз болған авиациялық оқиға;
«апат» - қандай да бір адамның өліміне әкелген дене жарақатына немесе әуе кемесі жолаушыларының немесе экипаж мүшелерінің хабарсыз кетуіне әкеп соқтырған авиациялық оқиға.
Адамның өліміне әкелген дене жарақаты - тек статистикалық деректерді бірегейлендіру мақсатындағы дене жарақаты, оның нәтижесінде оқиға болған сәттен бастап 30 күн ішінде адамның өліміне әкелген дене жарақаты ретінде жіктеледі;
«елеулі авиациялық инцидент» - авиациялық оқиғаның ықтималдығын едәуір арттыруды сипаттайтын жағдайлардың туындауына байланысты авиациялық инцидент, оны болдырмау үшін экипаждың және/немесе әуе қозғалысы ұйымы органдарының әуе қозғалысына әуе кемесінің қалыпты ұшу жағдайларында қолданылмайтын күрделі және/немесе шұғыл іс-қимылдармен қызмет көрсетуді орындауын талап етеді.
Елеулі авиациялық инциденттерге мынадай белгілер тән:
әуе кемесінің ұшырып пайдалану жағдайлары шегінен шығуы;
әуе кемесінің экипажына немесе жолаушыларына зиянды әсер етудің туындауы (түтін, булар, улы заттар, уытты газдар, жоғары немесе төмен температура, қысым және т.б.);
әуе кемесінің орнықтылық пен басқарушылық сипаттарының, ұшу немесе беріктілік сипаттарының едәуір нашарлауы;
әуе кемесі экипажы мүшелерінің жұмыс істеу қабілетінің едәуір төмендеуі;
әуе кемесінің экипажына психофизиологиялық жүктеменің едәуір артуы;
өрт, басқару элементтерінің бұзылуы немесе ажырауы, қозғалтқыштың, трансмиссияның және т.б. оқшауланбаған бұзылуы нәтижесінде әуе кемесінің өмірлік маңызды элементтерінің нақты ықтимал зақымдануының туындауы;
«әуе кемесін ұшырып пайдалану» - ұшқыш құрамының әуе кемесін ұшу алдындағы тексеру жүргізуді бастағанынан бастап және әуе кемесінің ұшу мақсатында бортында болған барлық адамдар әуе кемесінен кеткен сәтке дейінгі кезеңді қамтитын әуе кемесін пайдалану үдерісі;
«жерүсті оқиғасы» - зақымданған немесе істен шыққан әуе кемесіне қызмет көрсетуге, сақтауға немесе тасымалдауға байланысты оқиға;
«авиациялық оқиғаның себептері (факторлары)» - авиациялық оқиғаға әкеп соқтырған іс-әрекет, әрекетсіздік, жағдайлар, шарттар немесе олардың үйлесуі;
«төтенше оқиға» - мынадай салдардың бірі болған әуе кемесін пайдалануға байланысты авиациялық оқиғаға жатпайтын оқиға:
жауынгерлік ұшу уақытында террористік акті, әуе кемесін ұшырып әкету немесе ұшырып әкетуге әрекет ету нәтижесінде әуе кемесінің істен шығуы немесе оның бортындағы адамдардың қаза табуы;
әуе кемесін әуеайлақтан тысқары жерге мәжбүрлі қондырғаннан кейін сыртқы ортаның қолайсыз әсер етуі салдарынан әуе кемесінің бортындағы адамдардың қаза табуы;
басқа әуе кемесімен болған авиациялық оқиға салдарынан әуе кемесінің істен шығуы немесе жердегі (корабль полубасындағы) адамдардың қаза табуы;
төтенше жағдай аймақтарында арнайы міндеттерді орындау кезінде әуе кемесінің істен шығуы немесе онда болған адамдардың қаза табуы;
«оқиға болған мемлекет» - аумағында авиациялық оқиға орын алған мемлекет;
«әуе кемесі тіркелген мемлекет» - тізілімінде мемлекеттік әуе кемесі тіркелген мемлекет;
«әуе кемесін пайдаланушы мемлекет» - аумағында мемлекеттік әуе кемесін пайдаланатын ұйым қызметінің негізгі орны немесе, егер мемлекеттік әуе кемесін пайдаланатын ұйымның осындай қызмет орны болмаса, осы ұйымның тұрақты болатын орны орналасқан мемлекет;
«мүдделі мемлекеттер» - оқиға болған мемлекет; әуе кемесі тіркелген мемлекет; әуе кемесін пайдаланушы мемлекет; әуе кемесін түпкілікті жинауға жауапты ұйымға қатысты заңды құзыры бар мемлекет; әуе кемесінің үлгісін құрастыруға жауапты ұйымға қатысты заңды құзыры бар мемлекет, сондай-ақ авиациялық оқиға кезінде азаматтары қаза тапқан немесе дене жарақатын алған мемлекет;
«тексеру жөніндегі комиссия төрағасы» - онда тиісті біліктіліктің бар болуына орай тексеруді ұйымдастыру мен жүргізу тапсырылған адам;
«уәкілетті өкіл» - осы Келісімге қатысушы мемлекеттің мемлекеттік авиациясының ұшулар қауіпсіздігі уәкілетті органының басшысы басқа Тарап жүргізетін авиациялық оқиғаны тексеруге қатысуды тапсырған адам;
«уәкілетті өкілдің кеңесшісі» - тиісті біліктілігі бар және уәкілетті өкілі« авиациялық оқиғаны тексеру жүргізуде көмек көрсететін адам;
«әуе қозғалысына қызмет көрсететін органдар» - әуе қозғалысына (ұшуларды басқаруға) қызмет көрсетуді не әуе кеңістігін пайдалану жөніндегі өзге де қызметті жүзеге асыратын әуе кеңістігін пайдаланушыларға әуе қозғалысына (ұшуларды басқаруға) қызмет көрсететін органдар.

III. Авиациялық оқиғаларды тексеру

Тексеруді ұйымдастыру

4. Мемлекеттік әуе кемелерімен болған авиациялық оқиғаларды тексеруді оқиға болған мемлекет болып табылатын осы Келісімге қатысушы мемлекеттің мемлекеттік авиациясының ұшулар қауіпсіздігінің уәкілетті органы ұйымдастырады.
5. Оқиға болған мемлекет тексеру құқығын әуе кемесі тіркелген мемлекетке немесе осы Келісімге қатысушы басқа мүдделі мемлекетке беруге құқылы, ол жеке құжатпен рәсімделеді.
Бұл жағдайда тексеруді тексеруге құқық берілген осы Келісімге қатысушы мемлекеттің мемлекеттік авиациясының ұшулар қауіпсіздігінің уәкілетті органы ұйымдастырады.
6. Мемлекеттік әуе кемелерімен болған авиациялық оқиғаларды тексеруді тиісті мемлекет қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттарға, осы Ережеге және оқиға болған мемлекеттің ұлттық заңнамасына сәйкес тексеруді жүргізетін осы Келісімге қатысушы мемлекеттің мемлекеттік авиациясы ұшулар қауіпсіздігінің уәкілетті органы құрған комиссия жүргізеді.
7. Мүдделі мемлекеттер авиациялық оқиғаны тексеруге қатысу үшін өз уәкілетті өкілдері мен уәкілетті өкілдерінің кеңесшілерін тағайындауы мүмкін.
Уәкілетті өкілдердің құрамы туралы хабарлама дипломатиялық арналар арқылы жіберіледі.
8. Тексеру жүргізетін осы Келісімге қатысушы мемлекеттің мемлекеттік авиациясы ұшу қауіпсіздігінің уәкілетті органы авиациялық оқиғаны тексеру жөніндегі комиссия жұмыс органдарының құрамына мүдделі мемлекеттердің уәкілетті өкілдері мен уәкілетті өкілдерінің кеңесшілерін қамтиды.
9. Мүдделі мемлекеттердің уәкілетті өкілдері мен уәкілетті өкілдері кеңесшілерінің авиациялық оқиғаны тексеруге қатысу дәрежесін тексеру жүргізетін осы Келісімге қатысушы мемлекеттің мемлекеттік авиациясы ұшу қауіпсіздігінің уәкілетті органы айқындайды және комиссия төрағасының келісімі бойынша және оның бақылауымен оларға мынадай құқық береді:
авиациялық оқиға орнына бару;
әуе кемесін немесе қираған әуе кемесінің бөлшектерін, сондай-ақ әуе кемелерінің ұшуын қамтамасыз ету құралдары мен объектілерін қарау;
куәгерлердің көрсеткіштерін қамтитын ақпаратты алу және олардан сұрау тақырыбын ұсыну;
авиациялық оқиғаға қатысты барлық заттай айғақтарға рұқсат алу;
авиациялық оқиғаға қатысты құжаттарды алу;
авиациялық оқиғаны тексеру мақсатында авиациялық оқиға орнынан тысқары жерлерде агрегаттарды қарау және зерттеу, техникалық консультациялар, сынаулар және модельдеу сияқты тексеру жөніндегі іс-шараларға қатысу;
авиациялық оқиға бойынша қорытындыларды, себептер мен ұсынымдарды тұжырымдауға байланысты кеңестерге қатысу.
10. Авиациялық оқиғаны тексеруге қатысатын адамдардың тиісті біліктілігі болуға тиіс, тексеру жүргізіліп жатқан ұшуды ұйымдастыруға, орындауға, қамтамасыз етуге немесе қызмет көрсетуге қатысы болмауға тиіс, сондай-ақ авиациялық оқиғаға қатысы бар заңды немесе жеке тұлғалардың алдында қаржылық міндеттемелері бар сақтандыру компанияларының мүдделерін білдіре алмайды.
11. Тексеруге тартылатын адамдарды оқиға болған мемлекеттің аумағына жеткізуді және кері қайтаруды осы өкілдерді жіберуші осы Келісімге қатысушы мемлекеттің мемлекеттік авиациясы ұшу қауіпсіздігі уәкілетті органының басшысы ұйымдастырады.
Комиссия мүшелері мен тексеруге тартылатын адамдарды авиациялық оқиға болған орынға тасымалдауды және кері қайтаруды оқиға болған орын мемлекеттің мемлекеттік авиациясы ұшу қауіпсіздігі уәкілетті органының басшысы ұйымдастырады.
12. Осы Келісімге қатысушы мемлекеттің атқарушы билік органдары, ұйымдары, дипломатиялық өкілдіктері мен консулдық мекемелері комиссияның жұмысына жәрдем көрсетеді.

Авиациялық оқиға туралы хабардар ету

13. Авиациялық оқиға болған жағдайда әуе кемесінің ұшуына тікелей басшылықты (басқаруды) жүзеге асыратын әуе қозғалысына қызмет көрсету органдары оқиға болған мемлекеттің ұлттық заңнамасына сәйкес әрекет етеді.
14. Оқиға болған мемлекеттің мемлекеттік авиациясы ұшу қауіпсіздігінің уәкілетті органы авиациялық оқиға туралы әуе кемесін тіркеген мемлекетті, әуе кемесін пайдаланушы мемлекеттің мемлекеттік авиациясы ұшу қауіпсіздігінің уәкілетті органдарын, ал қажет болған жағдайда басқа да мүдделі мемлекеттердің мемлекеттік авиациясы ұшу қауіпсіздігінің уәкілетті органдарын дереу хабардар етеді.

Авиациялық оқиға кезіндегі лауазымды тұлғалардың іс-әрекеті

15. Әуе кемесін іздестіруді ұйымдастыру, оның жолаушылары мен экипаж мүшелерін құтқару, оларға көмек көрсету оқиға болған мемлекеттің ұлттық заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
16. Мүдделі мемлекеттер тиісті ұйымдарының басшылары авиациялық оқиға туралы ақпаратты алған кезде осы әуе кемесін әзірлеуге, сынауға, жасауға, жөндеуге және пайдалануға қатысты құжаттаманың сақталуын қамтамасыз ету және оның ұшуын қамтамасыз ету жөніндегі шараларды қабылдауға міндетті.
17. Ұшудан оралмаған мемлекеттік әуе кемесін іздестіруді тоқтату туралы шешімді әуе кемесін пайдаланушы мемлекеттің атқарушы билік органымен немесе ұйымының басшысымен келісім бойынша оқиға болған мемлекеттің мемлекеттік авиациясы ұшу қауіпсіздігі уәкілетті органының басшысы қабылдайды.
18. Мемлекеттік әуе кемесін эвакуациялаудың орындылығы туралы шешімді комиссия төрағасымен келісім бойынша әуе кемесін тіркеген мемлекеттің атқарушы билік органдары мен ұйымдарының басшылары қабылдайды.

IV. Авиациялық оқиға туралы ақпаратқа жариялылық беру тәртібі

19. Авиациялық оқиға фактісі туралы ақпаратқа жариялылық беру тәртібі осы Келісімге қатысушы мемлекеттің ұлттық заңнамасымен айқындалады.
20. Авиациялық оқиғаны тексеру барысында алынған және авиациялық оқиғаға қатысы бар кез келген мәлімдемелерді және адамдардың куәгерлік етуін, кез келген хат алмасуларды қамтитын ақпаратқа, авиациялық оқиға туралы басқа да мәліметтерге тергеуді жүзеге асыратын құқық қорғау органдарымен келісім бойынша ғана жариялылық берілуі мүмкін.
21. Авиациялық оқиға жағдайларына қатысты жаңадан белгілі болған ақпаратты тексеруге қатысушылар комиссия төрағасына баяндайды. Олар комиссия төрағасының келісімімен осы ақпаратты ұшу қауіпсіздігін арттыруға бағытталған шараларды қабылдау үшін пайдалануы мүмкін. Тексеру үдерісіне зиян келтірмеу үшін көрсетілген ақпарат қандай да бір жағдайлар болмасын комиссия құрамына кірмейтін адамдарға немесе авиациялық оқиғаны тексеруді жүргізу үшін тартылмайтын мамандарға берілмейді немесе олармен талқыланбайды.

Орыс тіліндегі түпнұсқаға сәйкес мемлекеттік тілге аударылды

ҚР Қорғаныс министрлігі
Халықаралық ынтымақтастық департаменті
бастығының орынбасары полковник Ә. Кулбаев

Об утверждении Соглашения о сотрудничестве в области расследования авиационных происшествий с государственными воздушными судами государств-участников Содружества Независимых Государств

Постановление Правительства Республики Казахстан от 2 сентября 2010 года № 874

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить Соглашение о сотрудничестве в области расследования авиационных происшествий с государственными воздушными судами государств-участников Содружества Независимых Государств, подписанное в городе Ялте 20 ноября 2009 года.
2. Настоящее постановление вводится в действие со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

СОГЛАШЕНИЕ
о сотрудничестве в области расследования авиационных
происшествий с государственными воздушными судами
государств - участников Содружества Независимых Государств
(Вступило в силу 9 января 2011 года -
Бюллетень международных договоров РК, 2011 г., № 2, ст. 19)

Официально
заверенный
текст

Правительства государств - участников Содружества Независимых Государств, именуемые в дальнейшем Сторонами,
принимая во внимание важность объективного установления причин авиационных происшествий с государственными воздушными судами,
в целях обеспечения единого подхода к организации расследования авиационных происшествий с государственными воздушными судами одного государства на территории другого государства - участника настоящего Соглашения
согласились о нижеследующем:

Статья 1

Для целей настоящего Соглашения используются следующие определения:
"авиационное происшествие" - событие, связанное с летной эксплуатацией воздушного судна, которое привело к гибели (телесному повреждению со смертельным исходом) какого-либо лица, находившегося на борту воздушного судна, и/или утрате этого воздушного судна;
"государственная авиация" - авиация, используемая для осуществления военной, пограничной, милицейской, таможенной и другой государственной службы государства - участника СНГ;
"государственное воздушное судно" - воздушное судно государственной авиации;
"расследование авиационного происшествия" - процесс, включающий выявление, сбор и изучение информации о фактах, условиях и обстоятельствах, относящихся к рассматриваемому событию, проведение исследований, экспертиз и экспериментов, обобщение и анализ полученных данных, подготовку по результатам проведенных работ заключения о причинах авиационного происшествия и рекомендаций по результатам расследования авиационного происшествия;
"рекомендации по результатам расследования авиационного происшествия" - предложения, сделанные на основе информации, полученной при расследовании, и направленные на предотвращение авиационных происшествий;
"уполномоченный орган безопасности полетов государственной авиации" - орган, осуществляющий расследования авиационных происшествий с государственными воздушными судами, их классификацию и учет, а также государственный межведомственный контроль за деятельностью авиационного персонала государственной авиации государства - участника настоящего Соглашения в части, касающейся безопасности полетов.

Статья 2

Стороны через свои уполномоченные органы сотрудничают в области расследования авиационных происшествий с государственными воздушными судами на территориях государств - участников настоящего Соглашения в соответствии с Правилами расследования авиационных происшествий с государственными воздушными судами государств - участников Содружества Независимых Государств, являющимися неотъемлемой частью настоящего Соглашения (прилагаются).

Статья 3

Целями расследования авиационного происшествия являются установление причин авиационного происшествия и разработка рекомендаций по результатам расследования авиационного происшествия.
Установление чьей-либо вины и ответственности не является целью расследования авиационного происшествия.
Любое судебное или административное разбирательство, направленное на установление чьей-либо вины или ответственности, проводится отдельно от расследования авиационного происшествия на основании соответствующих соглашений и национального законодательства государств - участников настоящего Соглашения.

Статья 4

Стороны осуществляют скоординированную деятельность при проведении научных разработок, проектировании, изготовлении, приобретении и внедрении технических средств и комплексных систем расследования авиационных происшествий, в том числе путем разработки совместных программ по совершенствованию методов расследования авиационных происшествий.

Статья 5

Подготовка и переподготовка специалистов в области расследования авиационных происшествий и обеспечения безопасности полетов государственных воздушных судов осуществляются по согласованным методикам и программам на основе соглашений между Сторонами.

Статья 6

Стороны самостоятельно несут расходы, которые будут возникать в ходе выполнения ими настоящего Соглашения, если в каждом конкретном случае не будет согласован иной порядок.

Статья 7

Стороны в ходе реализации настоящего Соглашения обеспечивают режим защиты информации, в отношении которой передающая Сторона обусловила необходимость соблюдения конфиденциальности. Передача такой информации осуществляется на основании соответствующих соглашений и национального законодательства государств - участников настоящего Соглашения.

Статья 8

Настоящее Соглашение не затрагивает прав и обязательств каждого государства - участника настоящего Соглашения, вытекающих для него из других международных договоров, участником которых оно является.

Статья 9

Для реализации положений настоящего Соглашения Стороны определяют уполномоченный орган безопасности полетов государственной авиации, о чем информируют депозитарий одновременно с уведомлением о выполнении внутригосударственных процедур.
В случае изменения наименования уполномоченного органа безопасности полетов государственной авиации соответствующая Сторона информирует об этом депозитарий.

Статья 10

По согласию Сторон в настоящее Соглашение могут быть внесены изменения и дополнения, являющиеся его неотъемлемой частью, которые оформляются соответствующим протоколом.

Статья 11

Спорные вопросы между Сторонами, возникающие при применении и толковании настоящего Соглашения, решаются путем консультаций и переговоров заинтересованных Сторон.

Статья 12

Настоящее Соглашение заключается на неопределенный срок.
Каждая из Сторон вправе выйти из настоящего Соглашения, направив депозитарию письменное уведомление о таком своем намерении не позднее чем за шесть месяцев до выхода и урегулировав финансовые и иные обязательства, возникшие за время действия Соглашения.

Статья 13

Настоящее Соглашение после его вступления в силу открыто для присоединения любого государства - участника СНГ путем передачи депозитарию документа о присоединении.
Для присоединяющегося государства Соглашение вступает в силу по истечении 30 дней с даты получения депозитарием документа о присоединении.

Статья 14

Настоящее Соглашение вступает в силу по истечении 30 дней с даты получения депозитарием третьего уведомления о выполнении подписавшими его Сторонами внутригосударственных процедур, необходимых для его вступления в силу.
Для Сторон, выполнивших внутригосударственные процедуры позднее, настоящее Соглашение вступает в силу по истечении 30 дней с даты получения депозитарием соответствующих документов.

Совершено в городе Ялте 20 ноября 2009 года в одном подлинном экземпляре на русском языке. Подлинный экземпляр хранится в Исполнительном комитете Содружества Независимых Государств, который направит каждому государству, подписавшему настоящее Соглашение, его заверенную копию.

За Правительство За Правительство
Азербайджанской Республики Российской Федерации

За Правительство За Правительство
Республики Армения Республики Таджикистан

За Правительство За Правительство
Республики Беларусь Туркменистана

За Правительство За Правительство
Республики Казахстан Республики Узбекистан

За Правительство За Правительство
Кыргызской Республики Украины

За Правительство
Республики Молдова

Проект

Приложение
к Соглашению о сотрудничестве в
области расследования авиационных
происшествий с государственными
воздушными судами государств -
участников Содружества
Независимых Государств
от 20 ноября 2009 года

ПРАВИЛА
расследования авиационных происшествий
с государственными воздушными судами государств -
участников Содружества Независимых Государств

Настоящие Правила направлены на обеспечение единого подхода к организации расследования авиационных происшествий и распространяются на авиационные происшествия с государственными воздушными судами одного государства на территории другого государства - участника настоящего Соглашения.

I. Общие положения

Настоящие Правила включают в себя определения и классификацию авиационных происшествий с государственными воздушными судами государств - участников настоящего Соглашения, устанавливают порядок проведения расследования и степень участия уполномоченных представителей и их советников в расследовании авиационных происшествий с государственными воздушными судами одного государства на территории другого государства - участника настоящего Соглашения.
Каждое авиационное происшествие с государственными воздушными судами одного государства на территории другого государства - участника настоящего Соглашения подлежит обязательному расследованию.
Расследование авиационного происшествия - процесс, включающий выявление, сбор и изучение информации о фактах, условиях и обстоятельствах, относящихся к рассматриваемому событию, проведение исследований, экспертиз и экспериментов, обобщение и анализ полученных данных, подготовку по результатам проведенных работ заключения о причинах авиационного происшествия и рекомендаций по результатам расследования авиационного происшествия.

II. Классификация и определения

1. Авиационные события подразделяются на:
а) авиационные происшествия;
б) авиационные инциденты;
в) чрезвычайные происшествия;
г) наземные происшествия.
2. Авиационные происшествия в зависимости от их последствий подразделяются на:
а) катастрофы;
б) аварии.
3. Авиационные инциденты в зависимости от степени их опасности и последствий подразделяются на:
а) авиационные инциденты;
б) серьезные авиационные инциденты.
В целях обеспечения единого подхода к организации расследования авиационных происшествий применяются следующие термины и их определения:
"авиационное событие" - событие, связанное с летной эксплуатацией воздушного судна, в ходе которого возникла (возникала) особая ситуация.
Особая ситуация - ситуация, возникшая в процессе летной эксплуатации воздушного судна в результате проявления (воздействия) опасных факторов.
Опасный фактор - потенциальная причина (фактор), проявление которой привело (приводит или может привести) к возникновению и/или развитию особой ситуации;
"авиационное происшествие" - событие, связанное с летной эксплуатацией воздушного судна, которое привело к гибели (телесному повреждению со смертельным исходом) какого-либо лица, находившегося на борту воздушного судна, и/или утрате этого воздушного судна.
Воздушное судно считается утраченным, когда:
произошло полное разрушение воздушного судна;
местонахождение воздушного судна (его обломков) не установлено и его официальные поиски прекращены;
эвакуация воздушного судна с места его вынужденной посадки невозможна или нецелесообразна независимо от полученных им повреждений;
восстановление воздушного судна невозможно или экономически нецелесообразно;
"авиационный инцидент" - событие, связанное с летной эксплуатацией государственного воздушного судна, которое могло создать или создало угрозу целости государственного воздушного судна и/или жизни лиц, находящихся на его борту, но не закончилось авиационным происшествием;
"авария" - авиационное происшествие без человеческих жертв;
"катастрофа" - авиационное происшествие, повлекшее телесное повреждение со смертельным исходом какого-либо лица или пропажу без вести пассажиров или членов экипажа воздушного судна.
Телесное повреждение со смертельным исходом - только в целях единообразия статистических данных телесное повреждение, в результате которого в течение 30 дней с момента происшествия наступила смерть, классифицируется как телесное повреждение со смертельным исходом;
"серьезный авиационный инцидент" - авиационный инцидент, связанный с возникновением условий, характеризующихся значительным повышением вероятности авиационного происшествия, для предотвращения которого требуется выполнение экипажем и/или органами организации воздушного движения, обслуживания воздушного движения сложных и/или экстренных действий, не применяемых в условиях нормального полета воздушного судна.
Для серьезных авиационных инцидентов характерны следующие признаки:
выход воздушного судна за пределы условий летной эксплуатации;
возникновение вредных воздействий (дыма, паров, едких веществ, токсичных газов, повышенной или пониженной температуры, давления и т. п.) на экипаж или пассажиров воздушного судна;
значительное ухудшение характеристик устойчивости и управляемости, летных или прочностных характеристик воздушного судна;
значительное снижение работоспособности членов экипажа воздушного судна;
значительное повышение психофизиологической нагрузки на экипаж воздушного судна;
возникновение реальной возможности повреждения жизненно важных элементов воздушного судна в результате пожара, разрушения или рассоединения элементов управления, нелокализованного разрушения двигателя, трансмиссии и т. п.;
"летная эксплуатация воздушного судна" - процесс эксплуатации воздушного судна, охватывающий период от начала проведения летным составом предполетного осмотра воздушного судна и до момента, когда все лица, находившиеся на борту воздушного судна с целью полета, покинули воздушное судно;
"наземное происшествие" - событие, связанное с обслуживанием, хранением или транспортировкой воздушного судна, при котором произошло его повреждение или утрата;
"причины (факторы) авиационного происшествия" - действия, бездействие, обстоятельства, условия или их сочетание, которые привели к авиационному происшествию;
"чрезвычайное происшествие" - не относящееся к авиационному происшествию событие, связанное с эксплуатацией воздушного судна, при котором наступило одно из следующих последствий:
утрата воздушного судна или гибель людей, находившихся на его борту, во время боевого вылета, в результате террористического акта, угона или попытки угона воздушного судна;
гибель людей, находившихся на борту воздушного судна, в результате неблагоприятных воздействий внешней среды после его вынужденной посадки вне аэродрома;
утрата воздушного судна или гибель людей, находившихся на земле (палубе корабля), в результате авиационного происшествия с другим воздушным судном;
утрата воздушного судна или гибель людей, находившихся на нем, при выполнении специальных задач в зонах чрезвычайного положения;
"государство места события" - государство, на территории которого имело место авиационное происшествие;
"государство регистрации воздушного судна" - государство, в реестрах которого зарегистрировано государственное воздушное судно;
"государство - эксплуатант воздушного судна" - государство, на территории которого находится основное место деятельности организации, эксплуатирующей государственное воздушное судно, или, если организация, эксплуатирующая государственное воздушное судно, не имеет такого места деятельности, - постоянное место пребывания данной организации;
"заинтересованные государства" - государство места события; государство регистрации воздушного судна; государство - эксплуатант воздушного судна; государство, обладающее юрисдикцией в отношении организации, ответственной за окончательную сборку воздушного судна; государство, обладающее юрисдикцией в отношении организации, ответственной за конструкцию типа воздушного судна, а также государства, граждане которых погибли или получили телесные повреждения при авиационном происшествии;
"председатель комиссии по расследованию" - лицо, которому в силу наличия у него соответствующей квалификации поручены организация и проведение расследования;
"уполномоченный представитель" - лицо, которому поручено руководителем уполномоченного органа безопасности полетов государственной авиации государства - участника настоящего Соглашения участие в расследовании авиационного происшествия, проводимом другой Стороной;
"советник уполномоченного представителя" - лицо, имеющее соответствующую квалификацию и оказывающее помощь уполномоченному представителю в проведении расследования авиационного происшествия;
"органы обслуживания воздушного движения" - органы обслуживания воздушного движения (управления полетами) пользователей воздушного пространства, осуществляющие обслуживание воздушного движения (управление полетами) либо иную деятельность по использованию воздушного пространства.

III. Расследование авиационных происшествий

Организация расследования

4. Расследование авиационных происшествий с государственными воздушными судами организует уполномоченный орган безопасности полетов государственной авиации государства - участника настоящего Соглашения, являющегося государством места события.
5. Государство места события вправе передать право расследования государству регистрации воздушного судна или другому заинтересованному государству - участнику настоящего Соглашения, которое оформляется отдельным документом.
В этом случае расследование организуется уполномоченным органом безопасности полетов государственной авиации государства - участника настоящего Соглашения, которому переданы права на расследование.
6. Расследование авиационных происшествий с государственными воздушными судами проводится комиссией, образованной уполномоченным органом безопасности полетов государственной авиации государства - участника настоящего Соглашения, проводящим расследование, в соответствии с международными договорами, участником которых является соответствующее государство, настоящими Правилами и национальным законодательством государства места события.
7. Заинтересованные государства могут назначать своих уполномоченных представителей и советников уполномоченных представителей для участия в расследовании авиационного происшествия.
Уведомление о составе уполномоченных представителей направляется по дипломатическим каналам.
8. Уполномоченный орган безопасности полетов государственной авиации государства - участника настоящего Соглашения, проводящий расследование, включает уполномоченных представителей и советников уполномоченных представителей заинтересованных государств в состав рабочих органов комиссии по расследованию авиационного происшествия.
9. Степень участия уполномоченных представителей и советников уполномоченных представителей заинтересованных государств в расследовании авиационного происшествия определяется уполномоченным органом безопасности полетов государственной авиации государства - участника настоящего Соглашения, проводящим расследование, и дает им право по согласованию с председателем комиссии и под его контролем:
посещать место авиационного происшествия;
осматривать воздушное судно или части разрушенного воздушного судна, а также средства и объекты обеспечения полетов воздушных судов;
получать информацию, содержащую показания свидетелей, и предлагать тематику их опроса;
иметь доступ ко всем относящимся к авиационному происшествию вещественным доказательствам;
получать относящиеся к авиационному происшествию документы;
участвовать в мероприятиях по расследованию за пределами места авиационного происшествия, таких как осмотр и исследования агрегатов, технические консультации, испытания и моделирование в целях расследования авиационного происшествия;
принимать участие в совещаниях, связанных с формулированием выводов, причин и рекомендаций по авиационному происшествию.
10. Лица, участвующие в расследовании авиационного происшествия, должны иметь соответствующую квалификацию, не должны быть причастными к организации, выполнению, обеспечению или обслуживанию полета, по которому проводится расследование, а также не могут представлять интересы страховых компаний, имеющих финансовые обязательства перед юридическими или физическими лицами, причастными к авиационному происшествию.
11. Доставку лиц, привлекаемых к расследованию, на территорию государства места события и обратно организует руководитель уполномоченного органа безопасности полетов государственной авиации государства - участника настоящего Соглашения, направляющего этих представителей.
Перевозку членов комиссии и лиц, привлекаемых к расследованию, к месту авиационного происшествия и обратно организует руководитель уполномоченного органа безопасности полетов государственной авиации государства места события.
12. Органы исполнительной власти, организации, дипломатические представительства и консульские учреждения государства - участника настоящего Соглашения оказывают содействие работе комиссии.

Оповещение об авиационном происшествии

13. В случае авиационного происшествия органы обслуживания воздушного движения, осуществляющие непосредственное руководство (управление) полетом воздушного судна, действуют в соответствии с национальным законодательством государства места события.
14. Уполномоченный орган безопасности полетов государственной авиации государства места события незамедлительно информирует об авиационном происшествии уполномоченные органы безопасности полетов государственной авиации государства регистрации воздушного судна, государства - эксплуатанта воздушного судна, а при необходимости, уполномоченные органы безопасности полетов государственной авиации других заинтересованных государств.

Действия должностных лиц при авиационном происшествии

15. Организация поиска воздушного судна, спасание его пассажиров и членов экипажа, оказание им помощи осуществляются в соответствии с национальным законодательством государства места события.
16. Руководители соответствующих организаций заинтересованных государств обязаны при получении информации об авиационном происшествии принять меры по обеспечению сохранности документации, относящейся к разработке, испытаниям, производству, ремонту и эксплуатации этого воздушного судна и обеспечению его полета.
17. Решение о прекращении поисков не возвратившегося из полета государственного воздушного судна принимает руководитель уполномоченного органа безопасности полетов государственной авиации государства места события по согласованию с руководителем органа исполнительной власти или организации государства - эксплуатанта воздушного судна.
18. Решение о целесообразности эвакуации государственного воздушного судна принимают руководители органов исполнительной власти и организаций государства регистрации воздушного судна по согласованию с председателем комиссии.

IV. Порядок предания гласности информации
об авиационном происшествии

19. Порядок предания гласности информации о факте авиационного происшествия определяется национальным законодательством государств - участников настоящего Соглашения.
20. Информация, полученная в ходе расследования авиационного происшествия и содержащая любые заявления и свидетельства лиц, любую переписку, имеющую отношение к авиационному происшествию, другие сведения об авиационном происшествии могут быть преданы гласности только по согласованию с правоохранительными органами, осуществляющими следствие.
21. Вновь установленную информацию относительно обстоятельств авиационного происшествия участники расследования докладывают председателю комиссии. С согласия председателя комиссии они могут использовать эту информацию для принятия мер, направленных на повышение безопасности полетов. Чтобы не повредить процессу расследования, указанная информация ни при каких обстоятельствах не может предоставляться или обсуждаться с лицами, не входящими в состав комиссии, или со специалистами, не привлекаемыми для проведения расследования авиационного происшествия.

Заявление Украины
по пункту 11 повестки дня заседания
Совета глав правительств СНГ

О Соглашении о сотрудничестве в области расследования
авиационных происшествий с государственными
воздушными судами государств - участников Содружества
Независимых Государств

20 ноября 2009 года

"Украинская сторона определится с позицией после завершения проведения внутригосударственных процедур".

Премьер-министр Украины,
Глава делегации Ю. ТИМОШЕНКО

Настоящим удостоверяю, что прилагаемый текст является аутентичной копией Соглашения о сотрудничестве в области расследования авиационных происшествий с государственными воздушными судами государств - участников Содружества Независимых Государств, принятого на заседании Совета глав правительств Содружества Независимых Государств, которое состоялось 20 ноября 2009 года в городе Ялте. Подлинный экземпляр вышеупомянутого Соглашения хранится в Исполнительном комитете Содружества Независимых Государств.

Первый заместитель Председателя
Исполнительного комитета -
Исполнительного секретаря СНГ В. Гаркун

Настоящим удостоверяю, что данный текст является заверенной копией заверенной копии Соглашения о сотрудничестве в области расследования авиационных происшествий с государственными воздушными судами государств-участников Содружества Независимых Государств, совершенного 20 ноября 2009 года в городе Ялте.

Начальник управления
Международно-правового департамента
Министерства иностранных дел
Республики Казахстан Б. Пискорский