Біртұтас электр энергетикасы жүйесінің, электр станцияларының, аудандық қазандықтардың, электр және жылу желілерінің жұмысындағы технологиялық бұзушылықтарға тексеру жүргізу және оларды есепке алу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 24 қазандағы № 1345 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 7 қыркүйектегі № 750 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 07.09.2015 № 750 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

РҚАО-ның ескертпесі.
ҚР мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы өкілеттіктердің аражігін ажырату мәселелері бойынша 2014 жылғы 29 қыркүйектегі № 239-V ҚРЗ Заңына сәйкес ҚР Энергетика министрінің 2015 жылғы 20 ақпандағы № 121 бұйрығын қараңыз.

«Электр энергетикасы туралы» Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 шілдедегі Заңының 4-бабының 29) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған Біртұтас электр энергетикасы жүйесінің, электр станцияларының, аудандық қазандықтардың, электр және жылу желілерінің жұмысындағы технологиялық бұзушылықтарға тексеру жүргізу және оларды есепке алу қағидалары бекітілсін.
2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі С. Ахметов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2012 жылғы 24 қазандағы
№ 1345 қаулысымен
бекітілген

Біртұтас электр энергетикасы жүйесінің, электр станцияларының,
аудандық қазандықтардың, электр және жылу желілерінің
жұмысындағы технологиялық бұзушылықтарға тексеру жүргізу және
оларды есепке алу қағидалары

1. Жалпы ережелер

1. Осы Біртұтас электр энергетикасы жүйесінің, электр станцияларының, аудандық қазандықтардың, электр және жылу желілерінің жұмысындағы технологиялық бұзушылықтарға тексеру жүргізу және оларды есепке алу қағидаларында (бұдан әрі – Қағидалар) біртұтас электр энергетикасы жүйесінің, электр станцияларының, аудандық қазандықтардың, электр және жылу желілерінің жұмысындағы технологиялық бұзушылықтарға тексеру жүргізу және оларды есепке алу тәртібін айқындалады.
2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
1) Қазақстан Республикасының біртұтас электр энергетикалық жүйесі – Қазақстан Республикасының тұтынушыларын сенімді әрі сапалы энергиямен жабдықтауды қамтамасыз ететін электр станцияларының, электр беру желілері мен шағын станциялардың жиынтығы (бұдан әрі – БЭЖ);
2) істен шығу – энергия кәсіпорнының немесе оның жабдығының жұмысқа жарамды жай-күйінің бұзылғанын білдіретін үдеріс;
3) қате әрекет – персоналдың технологиялық бұзушылықтардың туындауына әкелетін немесе алдын алмаған әрекеті немесе әрекетсіздігі;
4) жүктемені толық түсіру – электр және жылу жүктемесін бір мезгілде түсіру;
5) бос тұру – энергия қондырғысының жұмыссыз жай-күйі;
6) тексеру – технологиялық бұзушылықтың туындау себептерін анықтау үшін құрылған комиссия жүзеге асыратын іс-шара;
7) жүйелік оператор – орталықтандырылған оралымды-диспетчерлiк басқаруды, басқа мемлекеттердiң энергия жүйелерiмен қатарлас жұмыс iстеудi қамтамасыз етудi, энергия жүйесiндегi теңгерiмдi ұстап тұруды, жүйелiк қызметтер көрсетудi және электр энергиясының көтерме сауда нарығы субъектiлерiнен қосалқы көрсетiлетiн қызметтердi сатып алуды, сондай-ақ электр энергиясын ұлттық электр желiсi бойынша берудi, оған техникалық қызмет көрсетудi және оны пайдалану әзiрлiгiнде ұстап тұруды жүзеге асыратын ұлттық компания;
8) дүлей құбылыс – энергия қондырғылары және олардың жекелеген элементтері есептелген қоршаған ортаның шекті параметрлерінің (табиғи сипаттағы) артуы;
9) технологиялық бұзушылық – жабдықтың және (немесе) желілердің, оның ішінде электр және жылу энергиясын өндіру, беру, тұтыну процесінің бұзылуына әкелетін жану немесе жарылу, белгіленген режимдерден ауытқу, жабдықтың еріксіз ажыратылуы немесе жұмысқа жарамдылығының шектелуі немесе оның ақаулылығы салдарынан істен шығуы немесе бүлінуі.
Технологиялық бұзушылықтарды жіктеу осы Қағидалардың 1-қосымшасында келтірілген өлшемдерге сәйкес жүзеге асырылады.
Технологиялық бұзушылықтар себептерін жіктеу белгілері осы Қағидалардың 2-қосымшасында келтірілген;
10) электр энергетикасы саласындағы уәкілетті орган – электр энергетикасы саласында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган;
11) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган – өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган;
12) энергетика кәсіпорындары – энергия беруші, энергия өндіруші және энергиямен жабдықтаушы ұйымдар;
13) энергия торабы – жылу және электрмен жабдықтау саласындағы инфрақұрылым тұтастығына ие оқшауланған аумақ;
14) энергия қондырғысы – жылу немесе электр энергиясын өндіруге, жинауға, өзгерту, беруге, таратуға немесе тұтынуға арналған жабдық.

2. Технологиялық бұзушылықтарға тексеру жүргізу тәртібі

3. Тексерілуге тиіс технологиялық бұзушылықтар:
1) энергетикалық объектінің құрамына кіретін энергетикалық жабдықты, ғимараттар мен құрылыстарды пайдалану кезінде бұзылуы;
2) энергия қондырғыларының, электр және (немесе) жылу желілерінің және олардың элементтерінің олардың істен шығуын туындатқан жай-күйінің (жұмысының) техникалық (технологиялық) параметрлері жол берілмейтін ауытқулар. Электр және (немесе) жылу энергиясының сапа көрсеткіштерінің стандарттан ауытқуы;
3) энергиямен жабдықтау ұйымының кінәсінен тұтынушылардың энергия қабылдағыштарын толық немесе ішінара жоспарланбаған сөндіру.
4. Энергия кәсіпорны технологиялық бұзушылық туындаған және жазатайым оқиғалар болған сәттен бастап бір сағат ішінде Мемлекеттік энергетикалық бақылау жөніндегі мемлекеттік органға (бұдан әрі – Мемэнергия қадағалау) және Мемэнергия қадағалау бекіткен жедел хабарламаларды ұсыну жоспарына сәйкес жүйелік операторға жедел хабарлама ұсынады.
Энергетика кәсіпорнының басшылығы технологиялық бұзушылық туындаған сәттен бастап 12 сағаттан кешіктірілмейтін мерзімде Мемэнергия қадағалауға және Жүйелік операторға:
1) 220 кВ және жоғары шағын электр станциясының ажыратылуына;
2) электр станциясының жүктемені толық түсіруіне (жылу немесе электр);
3) 220 кВ және одан жоғары шағын электр станцияларының негізгі жабдығының кернеуі 220-1150 кВ электр беру желілерінің бүлінуіне;
4) жылыту маусымында жылу желілерінде айналыстың тоқтап қалуына немесе магистральдық құбыржолдың бүлінуіне;
5) дүлей құбылыстар нәтижесінде бір энергетикалық кәсіпорын шегінде кернеуі 35 кВ және одан жоғары 10 және одан көп электр беру желілерінің бүлінуіне;
6) жабдықтың бүлінуінен болатын өртке, жарылыстарға;
7) жазатайым жағдайларға, жарақаттану жағдайларына немесе негізгі жабдықтың бүлінуіне (ажыратылуына) әкелетін персоналдың қате іс-әрекеттеріне;
8) күл-қожды үйінді бөгеттерінің немесе гидро құрылыстардың тоспаларының, бөгеттердің ажырауына, сондай-ақ ғимараттар мен құрылыстардың негізгі конструкцияларының құлауына;
9) 220 кВ желілерде қуат ағынын шектеу автоматикасының дұрыс жұмыс істемеуіне байланысты технологиялық бұзушылықтар бойынша жазбаша хабарлама жібереді.
5. Жедел және жазбаша хабарламаларда мынадай мәліметтер қамтылады:
1) технологиялық бұзушылықтың туындаған күні мен уақыты, энергетикалық кәсіпорынның және істен шыққан жабдықтың атауы;
2) технологиялық бұзушылықтың болжанған себептері;
3) пайдаланылған қорғаныш, автоматика және бұғаттаулардың тізбесі;
4) технологиялық бұзушылық салдары бүлінудің болжанған көлемі және технологиялық бұзушылық салдарын жою уақыты қамтылады.
6. Осы Қағидаларға 1-қосымшаның 1-тармағының 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9) тармақшаларында көрсетілген жағдайларды қоспағанда, технологиялық бұзушылықтарды энергетика кәсіпорнының бұйрығымен құрылған, тұрақты істейтін жасайтын комиссия тексереді.
Осы Қағидаларға 1-қосымшаның 1-тармағының 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9) тармақшаларында көзделген технологиялық бұзушылықтарды Мемэнергия қадағалаудың бұйрығымен құрылған комиссия тексереді. Осы Қағидалардың 1-қосымшасының 2-тармағының 1), 2), 3), 4), 5), 6) тармақшаларында көрсетілген технологиялық бұзушылықтарды тексеру жүргізуге Мемэнергия қадағалаудың бұйрығымен құрылған комиссияға рұқсат беріледі.
7. Технологиялық бұзушылықтарды тексеру технологиялық бұзылудың туындау сәтінен бастап үш тәуліктен кешіктірілмей басталады және комиссия құрылған күннен бастап он жұмыс күні ішінде аяқталады.
8. Осы Қағидалардың 7-тармағында көзделген кезеңде технологиялық бұзылысты тексеруді, оның ішінде комиссия мүшелерінің уақытында келмеуіне байланысты аяқтамау мүмкін болмайтын жағдайларда, Мемэнергия қадағалаумен келісу бойынша ұзартылады.
9. Комиссияның жұмысы ұйымдастыру іс-шараларын орындайтын және технологиялық бұзушылықты уақтылы, сапалы тексеруді және оның нәтижелерін ресімдеуді қамтамасыз ететін оның төрағасы белгілейтін регламентке сәйкес жүргізіледі.
10. Комиссия төрағадан, хатшыдан және оның мүшелерінен тұрады. Комиссия мүшелерінің саны – жұп, хатшының дауыс беру құқығы болмайды.
Комиссия құрамы технологиялық бұзушылықтың ауырлығымен және сипатымен айқындалады және мынадай жағдайларды қамтиды:
1) дүлей құбылыстар нәтижесінде бір энергетика кәсіпорнының шегінде кернеуі 35 кВ және одан жоғары 10 және одан астам электр беру желілерінің бүлінуі – Мемэнергия қадағалау, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган, энергетика кәсіпорны, жобалық, ғылыми-зерттеу, құрылыс-монтаждау және өзге ұйымдар өкілдері.
2) осы Қағидаларға 1-қосымшаның 1-тармағының 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9) тармақшаларында және 2-тармағының 1), 2), 3), 4), 5), 6) тармақшаларында көзделген технологиялық бұзушылықтардың туындауы – Мемэнергия қадағалау, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган, энергетикалық кәсіпорын, дайындаушы зауыттар, жөндеу, баптау, жобалау, ғылыми-зерттеу және өзге ұйымдар;
3) БЭЖ, электр станциялары мен желілері жабдығының жұмыс режимінің өзгеруі, автоматика, релелік немесе технологиялық қорғау құрылғыларының, байланыс құралдарының дұрыс жұмыс істемеуі – энергетика кәсіпорны, мамандандырылған ұйымдар өкілдері;
4) энергетика кәсіпорнының энергия жабдығын немесе ғимаратын жобалау, дайындау, салу, монтаждау немесе жөндеу ақаулары – Мемэнергия қадағалау, энергетикалық кәсіпорын, дайындаушы зауыттар, жобалау, құрылыс-монтаждау және өзге ұйымдар өкілдері.
11. Тұтынушыда болған және энергиямен жабдықтау ұйымында одан әрі өршуге әкелген технологиялық бұзушылықтар екі тараптың өкілдері қатыстырылып тексеріледі.
12. Технологиялық бұзушылық тексерілетін энергетика кәсіпорны:
1) техникалық есептеулер, зертханалық зерттеулер, сынақтар жүргізеді;
2) бүлінген объектінің фототүсірілімдері орындайды және тексеру үшін қажетті материалдар ұсынады.
13. Энергетика кәсіпорны комиссия жұмысы басталғанға дейін:
1) болған технологиялық бұзушылық сипаты мен көлемін айқындайды;
2) бүлінген жабдықтың тіркеу аспаптарының диаграммаларын, осцилограммаларын, жедел келіссөздердің электронды жазбаларын, жедел журналдарды, ЭЕМ басылымдамаларын, жекелеген элементтері мен бөліктерін сақтау бойынша шаралар қолданады;
3) коммутациялық аппаратураның, ілгекті және реттеу арқауының, блинкерлер мен бастырмалардың тұрған орындарын белгілейді;
4) технологиялық бұзушылықты жоюға қатысқан персоналдың, бұзушылықты көргендердің рапорттарын жинайды;
5) жөндеу және жобалау құжаттамасын, хаттамаларды, схемаларды, зауыттық және өндірістік конструкцияларды, режимдік карталарды іріктеуді жүзеге асырады;
6) электр және жылу желілеріндегі энергетикалық жабдықтағы технологиялық бұзушылықтар мен апаттарды тексеру кезінде, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен Энергетикалық сараптама жүргізу ережесіне сәйкес оларға келтірілген өндірістік жарақаттану жағдайында энергетикалық сараптаманың Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес өткізілуін қамтамасыз етеді.
Өткізілген энергетикалық сараптаманың дәлелденген, негізделген нәтижелерін және сарапшылардың сараптама өткізу мәні бойынша толық тұжырымдарын Комиссия технологиялық бұзушылықтарды тексеру нәтижелерін ресімдеу үшін пайдаланады.
Энергетикалық сараптаманы және комиссия жұмысын бір мезгілде жүргізуге жол беріледі;
7) энергияның жеткіліксіз берілуі анықталады.
Комиссия қарауына берілетін сипаттаулар мен құжаттарға бұзушылық болған және технологиялық бұзушылық тексерілетін аумақтағы энергетика кәсіпорнының басшысы әр бетіне қол қояды және мөрімен куәландырылады.
14. Технологиялық бұзушылықтарды тексерген кезде мынадай барлық туындау, өршу себептері сипатталады, зерделенеді және бағаланады:
1) қызмет көрсетуші персоналдың іс-әрекеті;
2) объектілердің және оларды пайдалану ұйымдарының Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкестігі;
3) жөндеу, алдын ала қарау мен сынақтар, жабдықтың жай-күйіне бақылау жүргізу сапасы мен мерзімдері;
4) жөндеу жұмыстарын жүргізген кезде технологиялық тәртіптің сақталуы;
5) авария ошақтарын және жабдық ақауларын жою бойынша шаралардың уақтылы қабылдануы;
6) жабдықтар мен конструкцияларды дайындау, жобалық, құрылыс, монтаждау және жайластыру жұмыстарының сапасы;
7) дүлей құбылыстардың (көк мұз қырларының қалыңдығы, желдің жылдамдығы және басқасы) нақты параметрлерінің жобада қабылданған және (немесе) нормалармен белгіленген шамаларға сәйкестігі;
8) жүргізілген энергетикалық сараптама нәтижелері.
15. Бүлінген жабдықты ашу немесе бөлшектеу комиссия төрағасының рұқсаты бойынша жүргізіледі.
Адамдар және жабдық үшін ықтимал қауіп болатын жағдайларда ашуға және бөлшектеуге рұқсатты энергетика кәсіпорнының техникалық басшысы қабылдайды.
16. Авариялар, I дәрежелі істен шығу, сондай-ақ:
1) қолданылу мерзімін өтемеген жабдықтың зауыттық ақауларына байланысты бүлінумен;
2) электр станцияларының энергетикалық немесе жылу жүктемелерін толық түсірумен;
3) 110-1150 кВ электр желілерінің, сондай-ақ 110 кВ және жоғары шағын станциялардың негізгі жабдығының бүлінуімен;
4) жылыту маусымында жылу магистральдарының бүлінуімен;
5) персоналдың қате іс-әрекетімен байланысты II дәрежелі істен шығуды тексеру нәтижелерінің нысаны осы Қағидаларға 3-қосымшада белгіленген актімен ресімделеді.
Тексеру актісіне жүргізілген энергетикалық сараптама нәтижелері, комиссия тұжырымдарын растайтын құжаттар (бүлінген жабдықты қарау актісі, регистрограммалар, осциллограммалар, жедел журналдардан алынған көшірмелер, түсіндірме жазбалар, схемалар, сызбалар, фотосуреттер, жабдық және металды сынау нәтижелері, сұрау парақтары) қоса салынады.
17. Осы Қағидалардың 16-тармағында көрсетілмеген II дәрежелі істен шығу энергетика кәсіпорнындағы журналда осы Қағидаларға 4-қосымшада белгіленген нысан бойынша ресімделеді.
18. Тексеру актісіне комиссияның барлық мүшелері қолын қояды. Комиссияның жекелеген мүшелері келіспейтін кезде актіге «ерекше пікірі бар» деп қол қояды. Комиссия мүшелерінің ерекше пікірі қол қою кезінде технологиялық бұзушылықты тексеру актісіне қоса беріледі.
19. Технологиялық бұзушылықты тексеру актісі барлық қосымшаларымен бірге екі данада жасалады: біреуі энергетика кәсіпорны үшін, екіншісі Мемэнергия қадағалау үшін.
Энергетика кәсіпорны комиссия құраған жағдайда технологиялық бұзушылықты тексеру актісінің екінші данасы барлық қосымшаларымен бірге қол қойылған күннен бастап үш күн мерзімде Мемэнергия қадағалауға жіберіледі.

3. Технологиялық бұзушылықтарды есепке алу тәртібі

Осы Қағидалардың 3-тармағында көрсетілген біртұтас электр энергетикалық жүйенің, электр станцияларының, аудандық қазандықтардың, электр және жылу желілерінің жұмысында болған технологиялық бұзушылықтар есепке алынады.
20. Технологиялық бұзушылықтарды есепке алуды энергия қондырғыларының барлық жұмыс істеу уақытында оларды кешенді байқап көруді (жүктемемен) және өнеркәсіптік немесе тәжірибелік-өнеркәсіптік пайдалануға қабылдауды аяқтаған сәттен бастап энергетика кәсіпорындары жүргізеді.
21. Ауқымына, өршу ортасына, қатысушының кінәсіне байланысты бірнеше энергетика кәсіпорындарын қамтитын технологиялық бұзушылық комиссияның шешімі бойынша бір немесе бірнеше энергетика кәсіпорнында ескеріледі.
22. Әрбір энергетика кәсіпорны есепті кейінгі айдың бесінші күніне дейін ай сайын Мемэнергия қадағалауға осы Қағидаларға 5-қосымшада белгіленген нысан бойынша технологиялық бұзушылық туралы жиынтық есеп жолдайды.
Энергетика кәсіпорындарында жабдықтың бүлінуін есепке алу нысаны осы Қағидаларға 6-қосымшада белгіленген журналда жүргізіледі.

Біртұтас электр энергетикасы жүйесінің,
электр станцияларының, аудандық қазандықтардың,
электр және жылу желілерінің жұмысындағы
технологиялық бұзушылықтарға тексеру жүргізу
және оларды есепке алу қағидаларына
1-қосымша

Қазақстан Республикасының біртұтас электр энергетикалық жүйесінің (бұдан әрі – БЭЖ) жұмысындағы технологиялық бұзушылықтар салдарының сипаты мен ауырлығына байланысты электр станциясы, аудандық қазандықтар, электр және жылу желілері I және II дәрежелі аварияларға, істен шығуларға жіктеледі.
1. Авариялар мыналар болып табылады:
1) су жүргізудің, газ-мазут құбырының, отын беріліс кірежолының, электр станцияларының, қазандықтардың өзіндік электр немесе жылу қажеттіліктерінің апаттық жөндеуге шығу; электр станцияларындағы, қазандықтағы немесе қосалқы электр станцияларындағы өрт; бос немесе қоректендіру құбырларының жарылуы; ғимараттар мен ғимараттардың негізгі элементтерінің құлауы, егер жоғарыда жазылған жайттардың ең болмаса біреуі барлық өндіруші жабдықтың бір тәуліктен артық толық тоқтап қалуына немесе оның 25 және одан артық тәулік мерзімге еріксіз тоқтап қалуына әкелсе;
2) сағатына 160 тонна (бұдан әрі – т/сағ.) және одан жоғары бу қазандығы жабдығының, өнімділігі сағатына 100 гигакалорий (бұдан әрі – Гкал/сағ.) және жоғары су жылыту қазандығының, қуаты 50 мегаватт (бұдан әрі – МВт) және жоғары турбинаның, қуаты 60 МВт және жоғары генератордың, қуаты 75 мегавольт ампер (бұдан әрі – МВА) және жоғары трансформатордың, реактордың, сөндіргіштің, кернеуі 220 киловольт (бұдан әрі – кВ) және жоғары электр берілісі желілерінің 25 және одан артық мерзімге еріксіз кідіріп қалуына әкелетін бүліну;
3) мыналарға әкелетін белгіленген қуаты 100 МВт және артық гидроэлектрстанциялар ғимараттарының бүлінуі немесе жұмысқа жарамдылығының бұзылуы:
гидрожелінің максималды есептік қабілетінің артуымен су қоймасынан суды ығыстыруға;
гидроэлектрстанциялардың қазіргі қуатының 50% және одан артық төмендеуіне;
жоғарғы бьефте су деңгейінің шекті-қолжетімді мәндерге артуы;
4) БЭЖ және жиілігі 49 герц (бұдан әрі – Гц) және артық оқшауланған бөлігінің бір сағаттан артық жұмысы немесе үш минуттан артық жиілігі 51 Гц артық жұмысы;
5) БЭЖ тұтастығының оның жекелеген бөліктерге бөлініп қирауы немесе тұтынушыларға сағатына 250000 киловатт (кВт/сағ.) және артық өлшемдегі электр энергиясының жеткіліксіз берілуін тудыратын электр станциясының және (немесе) электр желісінің жұмысының бұзылуы;
6) егер жиынтық берілген электр және жылу жүктемесі 300 МВт және жоғары болса, жылыту қазандықтарының (су жылытатын және бу) жүктемесін ескерусіз, электрстанциялардың жүктемелерін толық түсіруі;
7) 36 сағаттан артық мерзімге жылыту маусымында тұтынушыларды жылумен жабдықтаудың үзіліп қалуын тудыратын жылу желісінің магистральдық құбыржолының бүлінуі;
8) тікелей жылу магистралындағы су температурасы жылу көзінің бүлінуі немесе ақаулығына байланысты бес тәуліктен артық мерзім ішінде бекітілген графиктен 25^оС төмен болатын жылу желісінің жұмысы;
9) қоршаған ортаға шығарылатын күл-қож қалдықтардың ығыстырылуымен қадағаланатын күл-қожды бұру дамбасының бұзылуы.
2. Мыналар I дәрежелі істен шығу болып табылады:
1) қазандық жабдығының, турбинаның, генератордың (өндірімділігіне және қуатына қарамастан); кернеуі 220 кВ және жоғары электр жабдығының (күштік трансформатор, сөндіргіш, реактор, электр беріліс желілері) бес және одан артық жалғасатын мәжбүрлі тоқтап тұруына әкелетін зақымдануы;
2) БЭЖ және оның жиілігі ұзақтығы 30 минуттан бастап бір сағатқа дейінгі 49,0 Гц төмен немесе 10 және одан артық минут ішінде жиілігі 50,5-51,0 Гц оқшауланған бөлігінің жұмысы;
3) егер жалпы келтірілген электр және жылу жүктемесі 300 МВт кем құрайтын болса, жылыту (су жылытатын және бу) қазандықтарының жүктемелерін ескермей, электр станциясының жүктемені толық түсіруі;
4) ғимараттар мен ғимараттардың көтеріп тұрған элементтерінің бүлінуі, тұтынушыларға 50 бастап 250000 кВт/сағ. дейін электр энергиясының жеткіліксіз берілуін туындатқан электр станцияларыың және (немесе) қосалқы станциялардың, электр беру желілерінің негізгі жабдығының (қуатына қарамастан) мәжбүрлі сөндірілуі немесе жұмысқа қабілеттілігінің шектелуі;
5) жылыту маусымында 16 сағаттан 36 сағатқа дейін тұтынушыларды жылумен жабдықтаудың үзілуін туындатқан жылу желісінің магистральдық құбыржолының зақымдануы;
6) тікелей жылу магистралында желі суының жылу көзінің бүлінуінен немесе ақаулығынан үш тәуліктен бес тәулікке дейінгі ұзақтықта бекітілген кестеден 25⁰С төмен температурадағы жұмысы.
3. Мыналар II дәрежелі істен шығу болып табылады:
1) егер ол авария немесе I дәрежелі істен шығу болып табылмай, электр станциясының, аудандық қазандықтардың, электр және жылу желілерінің энергетикалық жабдығының зақымдануы, қате немесе мәжбүрлі ажыратылуы;
2) диспетчерлік байланыс және телемеханика жүйесі құралдарының бір тәуліктен артық мерзімге жұмысқа қабілетінің бұзылуы;
3) сигналға арналған осы құрылғылардың жұмыс жағдайларынан басқа, қорғау және (немесе) автоматиканың дұрыс емес әрекеттері;
4) желілерде 220 кВ қуаттан асқан тогын шектеу автоматикасынан тұтынушыларды ажырату.
Алдын алу тексеруі және бақылау, жұмыстағы авария немесе істен шығулар кезінде анықталған ұсақ ақаулар мен бұзушылықтарды (төсемдерді ауыстыру, тығыздамалар қағу, қазандықтарды сылау, тіреу элементтерін ауыстыру, нөлдік оқшаулағыштарды ауыстыру, оқшаулауды тазарту, май ағуларын болдырмау) жоюға үшін оперативті өтінім бойынша жабдықтың, жоспардан тыс істен шығуы ресімделмейді. Егер жабдықтың істен шығуы белгіленген диспетчерлік кестенің орындалмауына, тұтынушыларды авариялық ажыратулар мен шектеулерге әкелмесе, мұндай жұмыстар жедел-техникалық құжаттамада ескеріледі.

Біртұтас электр энергетикасы жүйесінің,
электр станцияларының, аудандық қазандықтардың,
электр және жылу желілерінің жұмысындағы
технологиялық бұзушылықтарға тексеру жүргізу
және оларды есепке алу қағидаларына
2-қосымша

Технологиялық бұзушылықтар себептерінің жіктелген белгілері

1. Технологиялық бұзушылықтар себептерінің жіктелген белгілері мыналар болып табылады:
1) қондырғы материалы құрылымының, оның бөлшектерінің немесе мен торабының бұзылуы;
2) пісірудің, дәнекерлеудің бұзылуы;
3) механикалық қосылыстың бұзылуы;
4) механикалық тозу;
5) күлдік тозу;
6) тотығып тозу;
7) эрозиялық тозу;
8) тұтастығының бұзылуы;
9) дірілдің нормативтік мәнінің артуы;
10) жарылыс;
11) термиялық зақымдануы, қызып кету, аса күю;
12) электр доғалық зақымдау;
13) электрлік оқшаулаудың бұзылуы;
14) электрлік түйісудің бұзылуы;
15) механикалық қирау (зақымдану);
16) жану немесе өрт;
17) электр желісі орнықтылығының бұзылуы;
18) жіктелмеген себептер (ресурстың толықтығы, қождануы және басқасы).
2. Технологиялық бұзушылықтардың ұйымдастырылу себептерінің жіктелген белгілері мыналар болып табылады:
1) жедел персоналдың қате әрекеттері;
2) жедел емес персоналдың қате әрекеттері;
3) энергия кәсіпорнының және (немесе) оның құрылымдық бөлімшелерінің басшылық ететін персоналының кемшіліктері;
4) жабдықтың техникалық қызмет көрсетуінің және жөндеудің қанағаттанарлықсыз ұйымдастырылуы;
5) басқа пайдалану кемшіліктері;
6) жобаның ақаулары;
7) конструкциялардың ақаулары;
8) дайындалу ақаулары;
9) монтаждау ақаулары;
10) жөндеу ақаулары;
11) құрылыс ақаулары;
12) апаттық құбылыстар ықпалы;
13) бөгде тұлғалар мен ұйымдардың әрекеті;
14) жіктелмеген себептер (нормативтік пайдалану мерзімінен асып кеткен пайдалануда жүрген жабдықтың тозуы, құстардың, кеміргіштердің ықпалы).

Біртұтас электр энергетикасы жүйесінің,
электр станцияларының, аудандық қазандықтардың,
электр және жылу желілерінің жұмысындағы
технологиялық бұзушылықтарға тексеру жүргізу
және оларды есепке алу қағидаларына
3-қосымша

Нысан

ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТЫ ТЕКСЕРУДІҢ №_____ АКТІСІ

1. Технологиялық бұзушылық болған объектінің немесе қондырғының атауы.
2. Технологиялық бұзушылықтың туындау күні мен уақыты.
3. Технологиялық бұзушылықтың есепке алу белгісі.
4. Энергияның жеткіліксіз берілуі (мың киловатт сағат/гигакалория).
5. Жұмыс режимін сипаттау және жедел персоналдың іс-әрекетін бағалау.
6. Технологиялық бұзушылықтың туындауын, оның дамуын және персоналдың іс-әрекетін сипаттау.
7. Режимнің қалпына келтірілген күні мен уақыты.
8. Технологиялық бұзушылықтың туындау және даму себебі.
9. Технологиялық бұзушылықтың туындауына ықпал еткен немесе оны оқшаулап шектеуге кедергі келтірген пайдалану кемшіліктері.
10. Технологиялық бұзушылықтың туындауына ықпал еткен немесе оны оқшаулап шектеуге кедергі келтірген жабдық жобасының, конструкциясының, даярлығының құрылыс-монтаждау және ретке келтіру жұмыстарының кемшіліктері.
11. Осындай технологиялық бұзушылықтың алдын алу бойынша негізгі (ұйымдастырушылық және техникалық) іс-шаралар.
12. Зақымдалған жабдықтар, тораптар мен құрылғылар тізбесі.
13. Зақымдалған жабдықтың қалпына келтірілген күні мен уақыты.

Бұзушылықты тексерген комиссия 20_______ жылғы «______» № _____
_____________________________________________________________________
бұйрықпен тағайындалды.
Төраға – (тегі, аты-жөні, лауазымы, қолы)
Комиссия мүшелері – (тегі, аты-жөні, лауазымы, қолы)
Акт 20____ жылғы «____» ______________ жасалды.

Біртұтас электр энергетикасы жүйесінің,
электр станцияларының, аудандық қазандықтардың,
электр және жылу желілерінің жұмысындағы
технологиялық бұзушылықтарға тексеру жүргізу
және оларды есепке алу қағидаларына
4-қосымша

Нысан

Технологиялық бұзушылықтар журналы

Р/с №	Технологиялық бұзушылық күні және уақыты	Технологиялық бұзушылық болған объект	Техникалық және ұйымдастырушылық жіктеу белгілері	Бүлінген жабдық	Электр және жылу энергиясының жеткіліксіз берілуі	Технологиялық бұзушылыққа әкелген кемшіліктер	Қайталанатын технологиялық бұзушылықтардың алдын алу бойынша іс-шаралар	Тексерудің аяқталған күні	Комиссия мүшелерінің тегі, аты-жөні, лауазымы	Комиссия мүшелерінің қолы

Біртұтас электр энергетикасы жүйесінің,
электр станцияларының, аудандық қазандықтардың,
электр және жылу желілерінің жұмысындағы
технологиялық бұзушылықтарға тексеру жүргізу
және оларды есепке алу қағидаларына
5-қосымша

Нысан

Технологиялық бұзушылықтар туралы есептілік
_____________________________ _________________________________
(энергетикалық кәсіпорын атауы) (энергетикалық кәсіпорын коды)

Авария
Жыл басынан бастап барлығы	Есеп беру кезеңінде	Өткен жылдың тиісті кезеңінде	Оның ішінде		Жеткіліксіз жіберілген
			2.1	2.2	Электр энергиясы		Жылу энергиясы
					Есеп беру кезеңінде	Өткен жылдың тиісті кезеңінде	Есеп беру кезеңінде	Өткен жылдың тиісті кезеңінде

кестенің жалғасы:

I дәрежелі істен шығу
Жыл басынан бастап барлығы	Есеп беру кезеңінде	Өткен жылдың тиісті кезеңінде	Оның ішінде		Жеткіліксіз жіберілген
			2.1	2.2	Электр энергиясы		Жылу энергиясы
					Есеп беру кезеңінде	Өткен жылдың тиісті кезеңінде	Есеп беру кезеңінде	Өткен жылдың тиісті кезеңінде

кестенің жалғасы:

II дәрежелі істен шығу
Жыл басынан бастап барлығы	Есеп беру кезеңінде	Өткен жылдың тиісті кезеңінде	Оның ішінде				Жеткіліксіз жіберілген
			2.1	2.2	2.3; 2.4	2.5; 2.9; 2.10	Электр энергиясы		Жылу энергиясы
							Есеп беру кезеңінде	Өткен жылдың тиісті кезеңінде	Есеп беру кезеңінде	Өткен жылдың тиісті кезеңінде

кестенің жалғасы:

Жазатайым оқиғалар					Өрт
Жыл басынан бастап барлығы	Есеп беру кезеңінде	Өткен жылдың тиісті кезеңінде	Оның ішінде бастапқы кезде		Жыл басынан бастап барлығы	Есеп беру кезеңінде	Өткен жылдың тиісті кезеңінде
			Есеп беру кезеңінде	Өткен жылдың тиісті кезеңінде

Нысанды толтыру жабдықтың жұмысындағы технологиялық бұзушылықтар бойынша есептік құжаттар негізінде есеп беруден кейінгі ай үшін жүргізіледі. Кестеге 6-10 кВ кабельдік желілерден басқа, кернеуі 0,4 кВ электр станцияларының, кернеуі 20 кВ және төмен электр желілерінің электр-техникалық жабдығының сөніп қалуының II дәрежелі жіктелген істен шығуы енгізілмейді.

Біртұтас электр энергетикасы жүйесінің,
электр станцияларының, аудандық қазандықтардың,
электр және жылу желілерінің жұмысындағы
технологиялық бұзушылықтарға тексеру жүргізу
және оларды есепке алу қағидаларына
6-қосымша

Нысан

Технологиялық бұзушылықтарды (авариялар, істен шығулар) есепке алу Ж У Р Н А Л Ы*

Р/с №	технологиялық бұзушылық орны	бұзылған күні	технологиялық бұзушылықтың қысқаша сипаттамасы	жабдық типі	технологиялық бұзушылық түрі (авария, I немесе II дәрежелі істен шығу) жіктелу белгілері	авариялық жеткіліксіз берілуі мың кВт-Гкал/сағ	техникалық және ұйымдастырушылық себептері	іс-шаралар белгіленді

* Ескертпе
1. Электр станциялары үшін есепке алу:
- қазан агрегаты;
- қосалқы қазандық жабдығы;
- турбиналар;
- қосалқы турбиналық жабдық;
- құбыржолдар;
- генераторлар;
- трансформаторлар;
- сөндіргіштер және басқа электр жабдығы;
- релелік қорғау және автоматика;
- отын-көлік цехының жабдығы;
- химиялық суды тазарту жабдығы;
- жүктеменің толық түсірілуі, сондай-ақ электр станцияларының
жүктемені 50% және төмен түсіруі бойынша жеке жүргізіледі;
2. Электр желілері үшін:
- трансформаторлар;
- әуе желілерінің тіреулері;
- желілік өткізгіштер;
- оқшаулағыштар;
- қосалкы станцияның сөндіргіштері және басқа жабдығы;
- кабельдік желілер;
- релелік қорғау және автоматика бойынша.
3. Жылу желілері үшін бойынша:
- магистральдық құбыр жолдар;
- су ысытатын қазандықтар;
- сорғылық агрегаттар бойынша.
4. Персоналдың қате іс-әрекеттері.
5. Өрттер және жанулар.
6. Ғимараттар мен құрылыс конструкцияларының бұзылуы.
7. Қысқа тұйықтауышқа қосу және жүктемемен ажыратқыштарды
сөндіру.
8. Қорғау және автоматиканың істен шығу жағдайлары.

Об утверждении Правил проведения расследования и учета технологических нарушений в работе единой электроэнергетической системы, электростанций, районных котельных, электрических и тепловых сетей

Постановление Правительства Республики Казахстан от 24 октября 2012 года № 1345. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 7 сентября 2015 года № 750

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 07.09.2015 № 750 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Примечание РЦПИ.
В соответствии с Законом РК от 29.09.2014 г. № 239-V ЗРК по вопросам разграничения полномочий между уровнями государственного управления см. приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2015 года № 121.

В соответствии с подпунктом 29) статьи 4 Закона Республики Казахстан от 9 июля 2004 года «Об электроэнергетике» Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить прилагаемые Правила проведения расследования и учета технологических нарушений в работе единой электроэнергетической системы, электростанций, районных котельных, электрических и тепловых сетей.
2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан С. Ахметов

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 24 октября 2012 года № 1345

Правила
проведения расследования и учета технологических нарушений в
работе единой электроэнергетической системы, электростанций,
районных котельных, электрических и тепловых сетей

1. Общие положения

1. Настоящие Правила проведения расследования и учета технологических нарушений в работе единой электроэнергетической системы, электростанций, районных котельных, электрических и тепловых сетей (далее – Правила) определяют порядок проведения расследования и учета технологических нарушений в работе единой электроэнергетической системы, электростанций, районных котельных, электрических и тепловых сетей.
2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:
1) единая электроэнергетическая система Республики Казахстан – совокупность электрических станций, линий электропередачи и подстанций, обеспечивающих надежное и качественное энергоснабжение потребителей Республики Казахстан (далее – ЕЭС);
2) отказ – процесс, заключающийся в нарушении работоспособного состояния энергопредприятия или его оборудования;
3) ошибочные действия – действие или бездействие персонала, которое привело или не предотвратило возникновение технологического нарушения;
4) полный сброс нагрузки – сброс электрической и тепловой нагрузки одновременно;
5) простой – нерабочее состояние энергоустановки;
6) расследование – мероприятие, осуществляемое комиссией, созданной для выявления причин возникновения технологического нарушения;
7) системный оператор – организация, осуществляющая централизованное оперативно-диспетчерское управление, обеспечение параллельной работы с энергосистемами других государств, поддержание баланса в энергосистеме, оказание системных услуг и приобретение вспомогательных услуг у субъектов оптового рынка электрической энергии, а также передачу электрической энергии по национальной электрической сети, ее техническое обслуживание и поддержание в эксплуатационной готовности;
8) стихийные явления – превышение предельных параметров окружающей среды (природного характера), на которые рассчитаны энергоустановки и отдельные их элементы;
9) технологическое нарушение – отказ или повреждение оборудования и (или) сетей, в том числе вследствие возгорания или взрывов, отклонения от установленных режимов, вынужденное отключение или ограничение работоспособности оборудования или ее неисправность, которые привели к нарушению процесса производства, передачи, потребления электрической и тепловой энергии.
Классификация технологических нарушений осуществляется в соответствии с критериями, приведенными в Приложении 1 к настоящим Правилам.
Классификационные признаки причин технологических нарушений приведены в Приложении 2 к настоящим Правилам;
10) уполномоченный орган в сфере электроэнергетики – государственный орган, осуществляющий руководство в области электроэнергетики;
11) уполномоченный орган в области промышленной безопасности – государственный орган, осуществляющий руководство в области промышленной безопасности;
12) энергетические предприятия – энергопередающие, энергопроизводящие и энергоснабжающие организации;
13) энергоузел – обособленная территория, обладающая общностью инфраструктуры в сфере тепло и электроснабжения;
14) энергоустановка – оборудование, предназначенное для производства, накопления, преобразования, передачи, распределения или потребления тепловой или электрической энергии.

2. Порядок проведения расследования технологических нарушений

3. Технологические нарушения, подлежащие расследованию:
1) повреждения во время эксплуатации энергетического оборудования, зданий и сооружений, входящих в состав энергетического объекта;
2) недопустимые отклонения технических (технологических) параметров состояния (работы) энергоустановок, электрической и (или) тепловой сетей и их элементов, вызвавшие вывод их из работы. Отклонение показателей качества электрической и (или) тепловой энергии от стандарта;
3) полное или частичное незапланированное отключение энергоприемников потребителей по вине энергоснабжающей организации.
4. Энергопредприятие в течение одного часа с момента возникновения технологического нарушения и произошедших несчастных случаев представляет оперативное сообщение государственному органу по государственному энергетическому контролю (далее – Госэнергонадзор) и системному оператору в соответствии с Планом предоставления оперативных сообщений, утвержденным Госэнергонадзором.
Руководство энергетического предприятия в срок не позднее 12 часов с момента возникновения технологического нарушения направляет письменное сообщение по технологическим нарушениям Госэнергонадзору и системному оператору, связанных с:
1) отключением электрической подстанции 220 кВ и выше;
2) полным сбросом нагрузки (тепловой или электрической) электростанцией;
3) повреждением основного оборудования электрических подстанций 220 кВ и выше, линий электропередачи напряжением 220-1150 кВ;
4) прекращением циркуляции или повреждением магистрального трубопровода в теплосетях в отопительный сезон;
5) повреждением 10 и более линий электропередач напряжением 35 кВ и выше, в пределах одного энергетического предприятия в результате стихийных явлений;
6) пожарами, взрывами с повреждением оборудования;
7) ошибочными действиями персонала, приведшими к повреждению (отключению) основного оборудования или случаям травматизма, к несчастным случаям;
8) разрывами дамб золошлаковых отвалов или плотин гидросооружений, а также обрушением основных конструкций зданий и сооружений;
9) неправильной работой автоматики ограничения перетока мощности в сетях 220 кВ.
5. Оперативные и письменные сообщения содержат следующие сведения:
1) дата и время возникновения технологического нарушения, наименование энергетического предприятия и отказавшего оборудования;
2) предполагаемые причины технологического нарушения;
3) перечень отработавших защит, автоматики и блокировок;
4) предполагаемый объем повреждения и последствия технологического нарушения, время ликвидации.
6. Технологические нарушения за исключением случаев, указанных в подпунктах 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9) пункта 1 Приложения 1 к настоящим Правилам, расследуются постоянно действующей комиссией, созданной приказом энергетического предприятия.
Технологические нарушения, предусмотренные подпунктами 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9) пункта 1 Приложения 1 к настоящим Правилам, расследуются комиссией, созданной приказом Госэнергонадзора. Допускается проведение расследования технологических нарушений, предусмотренных подпунктами 1), 2), 3), 4), 5), 6) пункта 2 приложения 1 к настоящим Правилам, комиссией, созданной приказом Госэнергонадзора.
7. Расследование технологических нарушений начинается не позднее трех суток с момента возникновения технологического нарушения и завершается в течение десяти рабочих дней с момента создания комиссии.
8. В случаях невозможности завершения расследования технологического нарушения в период, предусмотренный пунктом 7 настоящих Правил, в том числе из-за несвоевременного прибытия членов комиссии, по согласованию с Госэнергонадзором, расследование продлевается.
9. Работа комиссии проводится в соответствии с регламентом, установленным ее председателем, который выполняет организационные мероприятия и обеспечивает своевременное, качественное расследование технологического нарушения и оформление его результатов.
10. Комиссия состоит из председателя, секретаря и ее членов. Количество членов комиссии – четное, секретарь не имеет права голоса.
Состав комиссии определяется тяжестью и характером технологического нарушения и включает в случаях:
1) повреждения 10 и более линий электропередач напряжением 35 кВ и выше в пределах одного энергетического предприятия в результате стихийных явлений – представителей Госэнергонадзора, уполномоченного органа в области промышленной безопасности, энергетического предприятия, проектных, научно-исследовательских, строительно-монтажных и иных организаций;
2) возникновения технологических нарушений, предусмотренными подпунктами 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9) пункта 1 и подпунктами 1), 2), 3), 4), 5), 6) пункта 2 Приложения 1 настоящих Правил – представителей Госэнергонадзора, уполномоченного органа в области промышленной безопасности, энергетического предприятия, заводов-изготовителей, ремонтных, наладочных, проектных, научно-исследовательских и иных организаций;
3) изменения режима работы ЕЭС, оборудования электрических станций и сетей, неправильной работой устройств автоматики, релейной или технологической защиты, средств связи – представителей энергетического предприятия, специализированных организаций;
4) дефектов проектирования, изготовления, строительства, монтажа или ремонта энергооборудования или здания энергетического предприятия – представителей Госэнергонадзора, энергетического предприятия, заводов-изготовителей, проектных, строительно-монтажных и иных организаций.
11. Технологические нарушения, произошедшие у потребителя и повлекшие за собой развитие в энергоснабжающей организации, расследуются с участием представителей обеих сторон.
12. Энергетическим предприятием, на котором расследуется технологическое нарушение:
1) проводятся технические расчеты, лабораторные исследования, испытания;
2) выполняются фотоснимки поврежденного объекта и представляются необходимые для расследования материалы.
13. До начала работы комиссии энергетическим предприятием:
1) определяется характер и объем произошедшего технологического нарушения;
2) принимаются меры по сохранению диаграмм регистрирующих приборов, осциллограмм, электронных записей оперативных переговоров, оперативных журналов, распечаток электронно-вычислительных машин, отдельных элементов и частей поврежденного оборудования;
3) фиксируются положения коммутационной аппаратуры, запорной и регулирующей арматуры, блинкеров и накладок;
4) собираются рапорты персонала, участвовавшего в ликвидации технологического нарушения, очевидцев нарушения;
5) осуществляется подборка ремонтной и проектной документации, протоколов, схем, заводских и производственных конструкций, режимных карт;
6) обеспечивается проведение энергетической экспертизы на соответствие нормативным правовым актам Республики Казахстан при расследовании технологических нарушений и аварий на энергетическом оборудовании в электрических и тепловых сетях, электростанциях, а также в случаях производственного травматизма на них, в соответствии с Правилами проведения энергетической экспертизы, утвержденными Правительством Республики Казахстан.
Результаты проведенной энергетической экспертизы, отражающие мотивированные, обоснованные и полные выводы экспертов по предмету проведения экспертизы, используются Комиссией для оформления результатов расследования технологических нарушений.
Допускается одновременное проведение энергетической экспертизы и работы комиссии;
7) определяется недоотпуск энергии.
Описания и документы, передаваемые на рассмотрение комиссии, парафируются руководителем и заверяются печатью энергетического предприятия, на территории которого произошло и расследуется технологическое нарушение.
14. При расследовании технологических нарушений описываются все причины возникновения, развития, изучаются и оцениваются:
1) действия обслуживающего персонала;
2) соответствие объектов и организации их эксплуатации требованиям, установленным действующим законодательством Республики Казахстан;
3) качество и сроки проведения ремонтов, профилактических осмотров и испытаний, контроля состояния оборудования;
4) соблюдение технологической дисциплины при производстве ремонтных работ;
5) своевременность принятия мер по устранению аварийных очагов и дефектов оборудования;
6) качество изготовления оборудования и конструкций, выполнения проектных, строительных, монтажных и наладочных работ;
7) соответствие фактических параметров стихийных явлений (толщины стенки гололеда, скорости ветра и другому) величинам, принятым в проекте и (или) установленным нормам;
8) результаты проведенной энергетической экспертизы.
15. Вскрытие или разборка поврежденного оборудования проводится по разрешению председателя комиссии.
В случаях наличия возможной опасности для людей и оборудования, разрешение на вскрытие и разборку принимает технический руководитель энергетического предприятия.
16. Актом, форма которого установлена Приложением 3 к настоящим Правилам, оформляются результаты расследования аварий, отказов I степени, а также отказов II степени, связанных с:
1) повреждением из-за заводских дефектов оборудования, не выработавшего срок службы;
2) полным сбросом электрической или тепловой нагрузки электростанцией;
3) повреждением электрических сетей 110-1150 кВ, а также основного оборудования подстанций 110 кВ и выше;
4) повреждением тепловых магистралей в отопительный сезон;
5) ошибочными действиями персонала.
К акту расследования прикладываются результаты проведенной энергетической экспертизы, документы, подтверждающие выводы комиссии (акт осмотра поврежденного оборудования, регистрограммы, осциллограммы, выписки из оперативных журналов, объяснительные записки, схемы, чертежи, фотографии, результаты испытаний оборудования и металла, опросные листы).
17. Отказы II степени, не указанные в пункте 16 настоящих Правил, оформляются на энергетическом предприятии в журнале по форме, установленной Приложением 4 к настоящим Правилам.
18. Акт расследования подписывается всеми членами комиссии. При несогласии отдельных членов комиссии акт подписывается «с особым мнением». Особое мнение члена комиссии прилагается к акту расследования технологического нарушения при подписании.
19. Акт расследования технологического нарушения со всеми приложениями составляется в двух экземплярах: один для энергетического предприятия, второй для Госэнергонадзора.
В случаях создания комиссии энергетическим предприятием, второй экземпляр акта расследования технологического нарушения со всеми приложениями направляется в Госэнергонадзор в трехдневный срок со дня подписания.

3. Порядок учета технологических нарушений

Учету подлежат технологические нарушения, произошедшие в работе единой электроэнергетической системы, электростанций, районных котельных, электрических и тепловых сетей, указанные в пункте 3 настоящих Правил.
20. Учет технологических нарушений производится энергетическими предприятиями в течение всего времени работы энергоустановок с момента окончания их комплексного опробования (под нагрузкой) и приемки в промышленную или опытно-промышленную эксплуатацию.
21. Технологическое нарушение, охватывающее несколько энергетических предприятий, в зависимости от масштаба, центра развития, вины участника учитывается на одном или нескольких энергетических предприятий по решению комиссии.
22. Каждое энергетическое предприятие ежемесячно, до пятого числа месяца, следующего за отчетным, направляет в Госэнергонадзор сводную отчетность о технологических нарушениях по форме, установленной Приложением 5 к настоящим Правилам.
Учет повреждаемости оборудования на энергетических предприятиях ведется в журнале, форма которого установлена Приложением 6 к настоящим Правилам.

Приложение 1
к Правилам проведения расследования и учета
технологических нарушений в работе единой
электроэнергетической системы, электростанций,
районных котельных, электрических и
тепловых сетей

В зависимости от характера и тяжести последствий технологические нарушения в работе единой электроэнергетической системы Республики Казахстан (далее – ЕЭС), электростанций, районных котельных, электрических и тепловых сетей классифицируются на аварии, отказы I степени и отказы II степени.
1. Авариями являются:
1) вывод в аварийный ремонт водовода, газо-мазутопровода, тракта топливоподачи, электрических или тепловых собственных нужд электростанций, котельных; пожар на электростанции, котельной или электрической подстанции; разрыв главного или питательного трубопроводов; обрушение несущих элементов зданий и сооружений, если хотя бы один из вышеперечисленных случаев привел к полному останову на срок более суток всего генерирующего оборудования или вынужденному простою его части на срок 25 суток и более;
2) повреждение, которое привело к вынужденному простою, продолжительностью 25 суток и более оборудования парового котла производительностью 160 тонн в час (далее –т/час) и выше, водогрейного котла производительностью 100 гигакалорий в час (далее – Гкал/час) и выше, турбины мощностью 50 мегаватт (далее – МВт) и выше, генератора мощностью 60 МВт и выше, трансформатора мощностью 75 мегавольт ампер (далее – МВА) и выше; реактора, выключателя, линии электропередачи напряжением 220 киловольт (далее – кВ) и выше;
3) повреждение или нарушение работоспособности сооружений гидроэлектростанции установленной мощностью 100 МВт и более, которое привело:
к сбросу воды из водохранилища с превышением максимальной расчетной способности гидроузла;
снижению располагаемой мощности гидроэлектростанции на 50 % и более;
повышению уровня воды в верхнем бьефе за предельно-допустимые значения;
4) работа ЕЭС и ее изолированной части с частотой ниже 49 Герц (далее – Гц) более одного часа или работа с частотой более 51 Гц более трех минут;
5) нарушение целостности ЕЭС с разделением ее на отдельные части или нарушение работы электростанции и (или) электрической сети, вызвавшее недоотпуск электрической энергии потребителям в размере 250000 киловатт в час (кВт/ч) и более;
6) полный сброс нагрузки электростанцией, без учета нагрузки отопительных (водогрейных и паровых) котлов, если суммарная приведенная электрическая и тепловая нагрузка составляла 300 МВт и выше;
7) повреждение магистрального трубопровода тепловой сети, вызвавшее перерыв теплоснабжения потребителей в отопительный сезон на срок более 36 часов;
8) работа тепловой сети с температурой воды в прямой тепловой магистрали на 25⁰С ниже утвержденного графика в течение более пяти суток из-за повреждения или неисправности теплоисточника;
9) прорыв дамбы золошлакоотвала, сопровождающийся сбросом золошлаковых отходов в окружающую среду.
2. Отказами I степени являются:
1) повреждение, которое привело к вынужденному простою продолжительностью пять суток и более оборудования котла, турбины, генератора (независимо от производительности и мощности); электрооборудования напряжением 220 кВ и выше (силового трансформатора, выключателя, реактора, линии электропередачи);
2) работа ЕЭС или ее изолированной части с частотой ниже 49,0 Гц продолжительностью от 30 минут до одного часа или с частотой 50,5-51,0 Гц в течение 10 минут и более;
3) полный сброс нагрузки электростанцией без учета нагрузок отопительных (водогрейных и паровых) котлов, если суммарная приведенная электрическая и тепловая нагрузка составляла менее 300 МВт;
4) повреждение несущих элементов зданий и сооружений, вынужденное отключение или ограничение работоспособности основного оборудования (независимо от мощности) электрических станций и (или) подстанций, линий электропередачи, вызвавшее недоотпуск электрической энергии потребителям от 50 до 250000 кВт/ч;
5) повреждение магистрального трубопровода тепловой сети, вызвавшее перерыв теплоснабжения потребителей в отопительный сезон от 16 до 36 часов;
6) работа теплосети с температурой сетевой воды в прямой тепловой магистрали на 25⁰С ниже утвержденного графика продолжительностью от трех до пяти суток из-за повреждения или неисправности теплоисточника.
3. Отказами II степени являются:
1) повреждение, ошибочное или вынужденное отключение энергетического оборудования электростанций, районных котельных, электрических и тепловых сетей, если оно не является аварией или отказом I степени;
2) нарушение работоспособности средств диспетчерской связи и систем телемеханики на срок более одних суток;
3) неправильные действия защит и (или) автоматики, кроме случаев работы этих устройств на сигнал;
4) отключение потребителей от автоматики ограничения перетока мощности в сетях 220 кВ.
Внеплановый вывод из работы оборудования по оперативной заявке для устранения мелких дефектов и неисправностей (замена прокладок, набивка сальников, расшлаковка котлов, замена элементов опор, замена нулевых изоляторов, чистка изоляции, устранение протечек масла), выявленных при профилактических осмотрах и контроле, аварией или отказами в работе не оформляется. Такие работы учитываются в оперативно-технической документации, если вывод оборудования из работы не привел к невыполнению установленного диспетчерского графика, аварийным отключениям и ограничениям потребителей.

Приложение 2
к Правилам проведения расследования и учета
технологических нарушений в работе единой
электроэнергетической системы, электростанций,
районных котельных, электрических и
тепловых сетей

Классификационные признаки причин технологических нарушений

1. Классификационными признаками причин технологических нарушений являются:
1) нарушение структуры материала установки, ее детали или узла;
2) нарушение сварки, пайки;
3) нарушение механического соединения;
4) механический износ;
5) золовой износ;
6) коррозионный износ;
7) эрозионный износ;
8) нарушение герметичности;
9) превышение нормативного значения вибрации;
10) взрыв;
11) термическое повреждение, перегрев, пережог;
12) электродуговое повреждение;
13) нарушение электрической изоляции;
14) нарушение электрического контакта;
15) механическое разрушение (повреждение);
16) загорание или пожар;
17) нарушение устойчивости электрической сети;
18) неклассифицированные причины (исчерпание ресурса, зашлаковка и другое).
2. Классификационными признаками организационных причин технологических нарушений являются:
1) ошибочные действия оперативного персонала;
2) ошибочные действия неоперативного персонала;
3) недостатки в работе руководящего персонала энергопредприятия и (или) его структурных подразделений;
4) неудовлетворительная организация технического обслуживания и ремонта оборудования;
5) другие недостатки эксплуатации;
6) дефекты проекта;
7) дефекты конструкции;
8) дефекты изготовления;
9) дефекты монтажа;
10) дефекты ремонта;
11) дефекты строительства;
12) воздействие стихийных явлений;
13) воздействие посторонних лиц и организаций;
14) неклассифицированные причины (износ оборудования, находящегося в эксплуатации свыше нормативного срока эксплуатации, воздействие птиц, грызунов).

Приложение 3
к Правилам проведения расследования и учета
технологических нарушений в работе единой
электроэнергетической системы, электростанций,
районных котельных, электрических и
тепловых сетей

Форма

АКТ РАССЛЕДОВАНИЯ ТЕХНОЛОГИЧЕСКОГО НАРУШЕНИЯ
№ _____

1. Наименование объекта или установки, на которых произошло технологическое нарушение.
2. Дата и время возникновения технологического нарушения.
3. Учетный признак технологического нарушения.
4. Недоотпуск энергии (тысяч киловатт часов/гигакалорий).
5. Описание режима работы и оценка действий оперативного персонала.
6. Описание возникновения технологического нарушения, его развития и действий персонала.
7. Дата и время восстановления режима.
8. Причина возникновения и развития технологического нарушения.
9. Недостатки эксплуатации, способствовавшие возникновению технологического нарушения или препятствовавшие его локализации.
10. Недостатки проекта, конструкции и изготовления оборудования, строительно-монтажных и наладочных работ, способствовавшие возникновению и развитию технологического нарушения или препятствовавшие его локализации.
11. Основные (организационные и технические) мероприятия по недопущению подобных технологических нарушений.
12. Перечень поврежденного оборудования, узлов и устройств.
13. Дата и время восстановления поврежденного оборудования.
Комиссия, расследовавшая нарушение, назначена приказом:
___________________________________________________
от « ____ » 20 ____ г. № ____
Председатель – (фамилия, инициалы, должность, подпись)
Члены комиссии – (фамилии, инициалы, должности, подписи)
Акт составлен «____» 20____ г.

Приложение 4
к Правилам проведения расследования и учета
технологических нарушений в работе единой
электроэнергетической системы, электростанций,
районных котельных, электрических и
тепловых сетей

Форма

Журнал технологических нарушений

№ п/п	Дата и время техно- логического нарушения	Объект, на котором произошло техноло- гическое нарушение	Технические и организационные классифи- кационные признаки	Поврежденное оборудование	Недоотпуск элект- рической и тепловой энергии	Недостатки, приведшие к технологическому нарушению	Мероприятия по предотвращению повторных технологи- ческих нарушений	Дата окончания рассле- дований	Фамилия инициалы, должность членов комиссии	Подпись членов комиссии

Приложение 5
к Правилам проведения расследования и учета
технологических нарушений в работе единой
электроэнергетической системы, электростанций,
районных котельных, электрических и
тепловых сетей

Форма

Отчетность о технологических нарушениях
_____________________________ _______________
(наименование энергетического предприятия) код энергетического предприятия)

Аварии

Отказы I степени

Всего с начала года

За отчетный период

За соответствующий период прошлого года

В том числе по

Недоотпуск

Всего с начала года

За отчетный период

За соответствующий период прошлого года

В том числе по

Недоотпуск

2.1

2.2

Электрической энергии

Тепловой энергии

2.1

2.2

Электрической энергии

Тепловой энергии

За отчетный период

За соответствующий период прошлого года

За отчетный период

За соответствующий период прошлого года

За отчетный период

За соответствующий период прошлого года

За отчетный период

За соответствующий период прошлого года

Продолжение таблицы

Отказы II степени

Несчастные случаи

Пожары

Всего с начала года

За отчетный период

За соответствующий период прошлого года

В том числе по

Недоотпуск

Всего с начала года

За отчетный период

За соответствующий период прошлого года

В том числе с летальным исходом

Всего с начала года

За отчетный период

За соответствующий период прошлого года

2.1

2.2

2.3; 2.4

2.5; 2.9; 2.10

Электрической энергии

Тепловой энергии

За отчетный период

За соответствующий период прошлого года

За отчетный период

За соответствующий период прошлого года

За отчетный период

За соответствующий период прошлого года

Заполнение формы проводится за отчетный месяц на основании учетных документов по технологическим нарушениям в работе оборудования. В таблицу не вносятся классифицированные отказы II степени отключения электротехнического оборудования электростанций напряжением 0,4 кВ, электрических сетей напряжением 20 кВ и ниже, кроме кабельных линий 6-10 кВ.

Приложение 6
к Правилам проведения расследования и учета
технологических нарушений в работе единой
электроэнергетической системы, электростанций,
районных котельных, электрических и
тепловых сетей

Форма

ЖУРНАЛ*
учета технологических нарушений (аварий, отказов)

№ п/п	место техноло- гического нарушения	дата нарушения	краткое описание техноло- гического нарушения	тип оборудования	вид технологического нарушения (авария, отказ I или II степени) классификационные признаки	аварийный недоотпуск тыс. кВт-ч/ Гкал	технические и организа- ционные причины	намечено мероп- риятий

* Примечание
1. Для электростанций учет ведется раздельно по:
- котлоагрегатам;
- вспомогательному котельному оборудованию;
- турбинам;
- вспомогательному турбинному оборудованию;
- трубопроводам;
- генераторам;
- трансформаторам;
- выключателям и другому электрооборудованию;
- релейной защите и автоматике;
- оборудованию топливно-транспортного цеха;
- оборудованию химводоочиски;
- полному сбросу нагрузки, а также снижению нагрузки электростанции на 50 % и ниже.
2. Для электрических сетей по:
- трансформаторам;
- опорам воздушных линий;
- линейным проводам;
- изоляторам;
- выключателям и другому оборудованию подстанций;
- кабельным линиям;
- релейной защите и автоматике.
3. Для тепловых сетей по:
- магистральным трубопроводам;
- водогрейным котлам;
- насосным агрегатам.
4. Ошибочным действиям персонала.
5. Пожарам и возгораниям.
6. Разрушению конструкций зданий и сооружений.
7. Включение на закоротку и отключение разъединителей под нагрузкой.
8. Случаев отказов защит и автоматики.