"Қазақстан 2020: болашаққа жол" Қазақстан Республикасы мемлекеттік жастар саясатының 2020 жылға дейінгі тұжырымдамасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 27 ақпандағы № 191 қаулысы.

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік хатшысының 2012 жылғы 18 мамырдағы № 2 өкімімен бекітілген Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқы Ассамблеясының XIX сессиясында берген тапсырмаларын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының 16-тармағын орындау мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған "Қазақстан 2020: болашаққа жол" Қазақстан Республикасы мемлекеттік жастар саясатының 2020 жылға дейінгі тұжырымдамасы мақұлдансын.

2. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі мүдделі орталық және жергілікті мемлекеттік органдармен бірлесіп, бір ай мерзімде "Қазақстан 2020: болашаққа жол" Қазақстан Республикасы мемлекеттік жастар саясатының 2020 жылға дейінгі тұжырымдамасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлесін және оны Қазақстан Республикасының Үкіметіне бекітуге енгізсін.

3. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	С. Ахметов

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2013 жылғы 27 ақпандағы № 191 қаулысымен мақұлданған

"Қазақстан 2020: болашаққа жол" Қазақстан Республикасы
мемлекеттік жастар саясатының 2020 жылға дейінгі
ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ

Мазмұны

Кіріспе

1-бөлім. Мемлекеттік жастар саясатын дамыту пайымы

2-бөлім. Мемлекеттік жастар саясатын дамытудың негізгі қағидаттары мен жалпы тәсілдері

3-бөлім. "Қазақстан 2020: болашаққа жол" Қазақстан Республикасы мемлекеттік жастар саясатының 2020 жылға дейінгі тұжырымдамасын іске асыру көзделетін нормативтік құқықтық актілердің тізбесі

Кіріспе

Ескерту. Кіріспеге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 05.02.2015 № 42; 08.06.2017 № 350 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

Қазақстандықтар – жасампаз және жас ұлт: республиканың әрбір екінші тұрғыны 30 жасқа толмаған жастар. Қазақстанның болашағы Қазақстан жастарының даму деңгейімен, олардың қоғамға ықпалдасуымен байланысты, болашақтың негізі бүгін қаланады.

Жастар саясатының басымдықтары Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаев бастама жасаған "Қазақстан – 2050" стратегиясының түйінді мақсаттарының бірі болып табылады.

Бүгінде еліміз өзінің алдына әлеуметтік жаңғыру, үдемелі инновациялық индустрияландыру және экономикалық ықпалдасу бойынша жаңа ауқымды міндеттер қояды. Тәуелсіздіктің 20 жылындағы жетістіктерді бекіте отырып, Қазақстан XXI ғасырдың үшінші он жылдығында әлемнің дамыған 30 мемлекетінің қатарына кіруге ниет білдіреді.

Бұл жағдайларда аға буынның жасампаз істерін жалғастыруға, ұлттық бәсекелестікке қабілеттіліктің деңгейін одан әрі жоғарылатуға, Қазақстанның XXI ғасырда гүлденуі мен әлемдік танылуын қамтамасыз етуге тиіс жастарға үлкен үміт пен жауапкершілік жүктеледі.

Мұндай миссия кәсіптік білімі, дені сау әрі адамгершілігі мол, бәсекеге қабілетті, патриот және әлеуметтік тұрғыдан жауапты жастардың ғана қолынан келеді. Осыған байланысты мемлекеттің басым міндеті мемлекеттік жастар саясатын уақыт талаптарына сай бейімдеу арқылы жастарды Қазақстанның бәсекеге қабілеттілігінің маңызды факторына айналдыру.

Мемлекеттік жастар саясаты

Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарынан бастап жас ұрпақтың ойдағыдай әлеуметтенуі мемлекет назарында болды және қала береді.

1994 жылы Қазақстан Бала құқықтары туралы конвенцияны ратификациялады. Қазақстан Республикасы Президентінің 1999 жылғы 28 тамыздағы өкімімен Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жастар саясатының тұжырымдамасы мақұлданды. Кейіннен аталған құжатты Үкімет қабылдаған соң 2001 жылдан бастап бірқатар бағдарламалар, оның ішінде "Қазақстан жастары", "Жастар саясатының 2003 – 2004 жылдарға арналған бағдарламасы", "Жастар саясатының 2005 – 2007 жылдарға арналған бағдарламасы", сондай-ақ Қазақстан Республикасының азаматтарын патриоттық тәрбиелеудің 2006 – 2008 жылдарға арналған бағдарламасы іске асырылды.

Аталған бағдарламалардың бәрі жастардың білім, еңбек және жұмыспен қамту, денсаулық сақтау саласындағы әлеуметтік құқықтарын қамтамасыз етуге, шығармашылық әлеуетін дамытуға, жастарды ауқымды әлеуметтендіру және патриотизм құндылықтарын қалыптастыру үшін жағдай жасауға бағытталған.

"Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жастар саясаты туралы" 2004 жылғы 7 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының қабылдануы жастар саясатын одан әрі іске асырудың институционалдық негізіне айналды. 2010 жылдан бастап жастар саясаты Білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының шеңберінде іске асырылуда.

2008 жылы "Нұр-Отан" халықтық-демократиялық партиясының (бұдан әрі – "Нұр-Отан" ХДП) "Жас Отан" Жастар қанаты I съезінің қорытындысы бойынша Қазақстан Республикасы Президентінің жанынан Жастар саясаты жөніндегі кеңес құрылды.

Мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс шеңберінде жастар ұйымдарының бастамаларын қолдау мемлекеттік жастар саясатының басым бағыттарының бірі болып табылды, өткен 7 жылда оның көлемі 10 еседен астам өсті.

Білім және ғылым министрлігінің құрылымынан Жастар ісі комитеті мен Астана, Алматы қалаларының және облыстардың жастар саясаты мәселелері бойынша басқармаларының құрылуы мемлекет пен жастардың өзара іс-қимыл жасау процестерін жетілдірудің келесі кезеңіне айналды.

Тұтастай алғанда, қазіргі уақытта әлеуметтік-экономикалық жағдайды жақсартуға, болашақ ұрпақтың қалыптасуы мен жан-жақты дамуына арнайы жастар бағдарламалары ғана емес, сол сияқты бүгінде елімізде іске асырылып жатқан білім беруді, денсаулық сақтауды, тілдерді дамытудың, үдемелі индустриялық-инновациялық дамытудың ауқымды мемлекеттік бағдарламалары; "100 мектеп, 100 аурухана", "Балапан", "Бизнестің жол картасы – 2020", "Қолжетімді тұрғын үй – 2020" бағдарламалары бағытталған.

Демографиялық ахуал

Ел тұрғындарының 26 %-дан астамын 14 – 29 жас аралығындағы Қазақстан жастары құрайды. 2012 жылы олардың саны 4,4 млн. адамға жақындады.

Облыс, сондай-ақ республикалық маңызы бар қала тұрғындарының жалпы санынан жастардың ең қомақты үлес салмағы Астана және Алматы қалаларына, сондай-ақ Ақтөбе облысына тиесілі, мұнда 14 – 29 жас аралығындағы жастар 29 %-ды құрайды.

Тұрғындардың жалпы санынан жастардың ең аз үлес салмағы Солтүстік Қазақстан облысына – 22 %, Ақмола, Шығыс Қазақстан, Қарағанды және Павлодар облыстарына – 24 % келеді.

Қазақстан жастарына білім деңгейінің жоғары болуы тән. Жоғары білімі бар жастардың саны соңғы онжылдықта 3 есе, арнаулы орта білімі бар жастардың саны 2 есе дерлік өсті. Жоғары білімі бар ауыл жастарының саны 6 есе, қала жастарының саны 4 есе өсті. Тұтастай алғанда, Қазақстан жастарының 40 %-ының жоғары, аяқталмаған жоғары және арнаулы орта білімі бар.

Жастар ұйымдары

Соңғы онжылдықта елімізде олардың саны 7 еседен астам өсті. Қазақстан жастар конгресі (2002) және "Нұр Отан" ХДП жанындағы "Жас Отан" Жастар қанаты (2008) сияқты бұқаралық ұйымдарға жастардың шоғырлану процесі жалғасуда. 2005 жылы "Қазақстан студенттерінің альянсы" студент жастардың қоғамдық бірлестігі құрылды.

2011 жылдан бастап "Қазақстан жас депутаттарының қауымдастығы", ал республиканың бүкіл өңірлерінде – жастар мәслихаттары жұмыс істейді. 2011 жылы "Жас Қыран" және "Жас Ұлан" балалар мен жасөспірімдерге арналған жаңа ұйымдар пайда болды, олардың басым міндеті патриоттық тәрбиелеу болып табылады.

Бірқатар жастар бағдарламалары мен бастамалары: "Жастар практикасы", "Жасыл ел", "Дипломмен ауылға!", "Жастар кадрлық резерві", "Мемлекеттік қызмет мектебі", "Жастар - Отанға!" іске асырылуда, олар мол қоғамдық оң резонансқа ие.

Жұмыспен қамту

Еңбек және жұмыспен қамту саласында мемлекеттік жастар саясаты жастарды жұмысқа орналастыру, қоғамдық жұмыстарды дамыту және жастарды кәсіптік даярлық пен біліктілікті жоғарылату курстарында оқыту бағдарламаларын іске асыру арқылы жүзеге асырылады.

2011 жылы 15 жастағы және одан үлкен экономикалық белсенді тұрғындардың саны 8,8 млн. адамға жетті. Жұмыспен қамтылғандар құрылымының (8,3 млн. адам) шамамен үштен бір бөлігін (30,5 %) 25 – 34 жастағы адамдар және 14,5 %-ын 15 – 24 жас аралығындағы жастар құрайды. Жұмыспен қамту құрылымында жалдамалы еңбек қала жастарында 78,3 %-ға басым, ауыл жастарында – 40,9 %.

Орта мерзімді кезеңде жастар арасындағы жұмыссыздық деңгейі (2005 жылдан бастап) 13,4 – 4,6 % шегінде (жұмыссыздықтың жалпы деңгейі 8,1 – 5,4 %) болды.

2012 жылы жастар арасындағы жұмыссыздық деңгейі (4,6 %) көп жылдардан бері алғаш рет жұмыссыздықтың жалпы деңгейінен (5,4 %) төмендеді. Жастар жұмыссыздығының деңгейі қалаларда жоғары. 2011 жылы ол 5,6 %, ал ауылда – 3,8 % болды.

Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарынан бастап жүргізіліп келе жатқан мемлекеттік жастар саясаты қоғам өмірінде тұрақтандырушы рөл атқарды, жастарға көп кездесетін өмір ағымының қиындықтарын жеңілдетуге мүмкіндік берді, жастардың әлеуметтенуіне жағдай жасады.

1-БӨЛІМ. МЕМЛЕКЕТТІК ЖАСТАР САЯСАТЫН ДАМЫТУ ПАЙЫМЫ

1. Қазіргі жастардың өзекті проблемалары

Ескерту. 1-бөлімде 6-тармақтың орыс тіліндегі мәтініне өзгерістер енгізілді, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді - ҚР Үкіметінің 08.06.2017 № 350 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

Қазақстан жастарын әлеуметтендіру мәселелеріндегі қауіптер мен тәуекелдер мемлекеттік жастар саясатының өзекті күн тәртібін қалыптастырады, мемлекеттік органдардың, корпоративтік сектордың және азаматтық қоғам институттарының бәрінің күш-жігері соның айналасына шоғырлануға тиіс.

1. Дәстүрлі құндылықтар жүйесіне жаһанданудың қысымы

Жаһандану процесі экономикалық, әлеуметтік, саяси және мәдени даму деңгейі әртүрлі мемлекеттердің ұлттық шекараларын ашады. Жаппай тұтыну мәдениетінің қысымымен дәстүрлі құндылықтардың аражігі жойылып бара жатыр.

Бүгінде бүкіл әлемде ұлттық мемлекеттер жас ұрпаққа ашық әлем шарттарында қоғамның дамуындағы сабақтастықты сақтап қалуға мүмкіндік беретін құндылықтардың сенімді жүйесін ұсынуға мүдделілік танытып отыр.

2. Еңбек құндылықтарының доминантты емес дәрежесі

Қазіргі уақытта жастар арасында прагматикалық бағдар күшейіп келе жатыр. Өмір құндылықтарының қатарында материалдық игіліктерге ұмтылу анағұрлым маңызды болып отыр. Бұл ретте көбінесе өмірдегі жетістік, әлеуметтік жоғары мәртебеге қол жеткізу өз қабілетімен еңбек етумен, алға қойған мақсаттарға қол жеткізумен, қойылған мақсатқа біртіндеп жетумен тікелей байланыстырылмайды.

3. Патернализм және әлеуметтік инфантилизм

Экономикалық өсу қоғамда әлеуметтік межелердің ұлғаюымен қоса жүретінін, мемлекетке деген патерналистік көңіл-күйдің тарауына және инфантильді азаматтардың ұрпағын қалыптастыруға ықпал ететінін әлемдік практика көрсетіп отыр. Мұндай құбылыстар Қазақстанда да байқалады. Социологиялық зерттеулер бүгінде Қазақстан жастарының 58 %-ы өз мәселелерін шешуде мемлекет тарапынан болатын көмекке толықтай сенім артатынын, бозбалалар мен бойжеткендердің 92,5 %-ы тікелей қолдауды және жұмысқа орналасуда әлдекімдердің қол ұшын беруін күтетінін растап отыр.

4. Тұтынушылыққа құштарлық

Жастардың дүниетанымдық дағдарысының бір көрінісі – жаппай тұтынушы қоғам дағдарысының бір бөлігіне айналған тұтынушылыққа құштарлық болып табылады. Жастардың қазіргі өмір сүру тәсілінің ерекшелігі болып табылатын тұтынушылық тәжірибе олардың тек қана материалдық байлыққа ие болуын көздейді.

5. Жастар арасындағы радикализм қаупі

Өмірлік тәжірибесі мен білімі жоқ жастар өзінің саяси мақсаттарын іске асыру үшін жастарды айналдыратын сыртқы және ішкі ыдыратушы күштердің ықпалында қалу қаупіне ұшырайды. Экстремистік көзқарастар мен идеялардың жастар арасына енуі, жастарды құқыққа қарсы әрекеттерге итермелеу қоғамдағы этносаралық, мәдениетаралық және конфессияаралық келісімдерді бұзу қаупін туғызады.

6. Жастар маргинализациясы

Мемлекет атқарып отырған жедел әлеуметтік жаңғырту жағдайында мінез-құлқы жалпыға бірдей қабылданған, қалыптасқан нормалардан көбінесе ерекшеленетін, қайта құрудан "артта қалған" әлеуметтік топтар пайда болады. Әлеуметтік аутсайдерлердің немесе маргиналды жастардың пайда болуы қоғамға кірігудің және жаңа әлеуметтік-экономикалық жағдайларға бейімделудің қиындығына байланысты.

Сонымен қатар, жастардың әлеуметтену процесі, оларды қоғамдық-саяси өмірге жұмылдыру мынадай құндылықтарға негізделеді:

Патриотизм

"Патриот болу – бұл Қазақстанды өз жүрегіңде ұялату" - Мемлекет басшысы бұл құндылықты осылайша айқындап берді. Жас қазақстандықтар үшін Елбасының өмірі мен еңбек жолы - өз елінің патриоты болудың жарқын үлгісі болып табылады.

Отан өз жеріне, оның тарихына, мәдениетіне, онда тұратын халыққа, мерекелері мен күнделікті тірлігіне, мемлекеттік нышандарына деген айрықша тұлғалық қарым-қатынас қалыптасатын отбасыдан басталады.

Жастардың санасына патриотизм – өзің, отбасың және біздің Отанымыз үшін ұлы жауапкершілік екенін сіңіру ерекше маңызды.

Халық бірлігі

Тұрақтылық – Қазақстанның 20 жылдық дамуындағы табысының негізі және басты нәтижелерінің бірі. Көп этносты және көпконфессиялы Қазақстан халқының бірлігі – абсолюттік құндылық және барша ұрпақтың міндеті – осы құндылықтарды қорғау және елді көркейту жолында оны дамытып, орнықтыра түсу.

Мәдени саналуандық – бұл адамдарды бөлмейтін, керісінше біріктіретін құндылық. Этникалық алуандыққа негізделген қазақстандық дүниетаным әлемдік мәдениет ағынына батып жоғалып кетпеуге тиіс, оны жас ұрпақ бірегей ұлттық игілік ретінде сақтауы керек.

Жастарды адамгершілік жағынан қалыптастыру процесіне әсер ете отырып, мемлекет мәдениеттің жалпы деңгейінің өсуіне, коммуникациялық технологияларды дамытуға назар аударуы тиіс.

Жастардың даму деңгейінің үшінші мыңжылдықтың талаптарына сәйкес болуына қол жеткізу қажет. Ар-ождан және діни сенім еркіндігін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қамтамасыз ету жұмыстың маңызды бағытына айналуға тиіс.

Толеранттылық

Елбасының этносаралық және конфессияаралық келісімінің теңдессіз үлгісі жас ұрпақтың толеранттылығын қалыптастырудың, олардың этностық және діни ерекшеліктерді түсіністікпен қарауының және құрметпен қабылдауының негізіне айналуы керек. Мәдениеттер, діндер мен өркениеттер диалогының түйіскен орны, Шығыс пен Батыс арасындағы көпір болып табылатын елдің жастары басқаларға қарағанда бейбітшілік пен келісім мәдениетін таратуға мүдделі болуы тиіс.

Заңға мойынұсынушылық

Заңға бағынатын азаматтар ғана демократияны жетілдіруге және шынайы құқықтық мемлекет құруға қабілетті екені айқын. Заңды бұлжытпай орындау жастардың өмірлік дағдыларына айналуы керек. Бұл өсіп келе жатқан буында әсіресе, "ересек" өмірдің дағдылары жаңа қалыптаса бастаған кезеңінде маңызды болып табылады. Құқықтық сананың өсуі, белгіленген тәртіп ережелері мен қағидаларын құрметтеуді қалыптастыру барлық әлеуметтік институттардың ерекше назар аударатын нысанасына айналуға тиіс. Заңның беделді болуы қазақстандық жастардың санасында қазіргі кезеңнің дамуының базалық құндылығы ретінде мығым орнығуы қажет.

Білім

Жастардың дәстүрлі құндылықтары – білім мен мансап білім беру жүйесінің еңбек нарығына айқын бейімделуді, анықталған қажеттіліктер мен технологиялық жаңалықтарды ескере отырып, білім беру мен кәсіптік даярлау жүйесінің экономикалық, әлеуметтік және кәсіпкерлік болмысқа сәйкестігін қамтамасыз етуді назарға ала отырып, қайта қаралуға тиіс. Жастар арасында ғылымның мәртебесін арттыру және оларды инновациялық жобаларды әзірлеуге тарту жастар саясатының негізгі бағыттарының біріне айналуы қажет.

Еңбекқорлық

Жалпыға ортақ еңбек қоғамында жастардың аса маңызды негізгі құндылықтары жастарды экономикалық-еңбек қызметіне тартуға негізделген еңбексүйгіштік пен ерекше еңбек этикасы болуы керек. Осыған байланысты, "Қазақстанның әлеуметтік жаңғыруы: жалпыға ортақ еңбек қоғамына қарай жиырма қадам", Қазақстан Республикасын үдемелі индустриялық-инновациялық дамытудың мемлекеттік бағдарламаларын жастарға өздерін көрсетуге айрықша мүмкіндік беру үшін ұсынады.

Жастардың іске жұмыла білуінің экономикалық құндылығы аса жоғары. Зерттеулерге сәйкес жастардың үштен бірі жұмыс үшін елдің кез келген өңіріне баруға әзір. Кез келген жағдайда әлеуметтік бейімделуге әзірлік, жастардың өз ісінің дұрыстығын дәлелдеп беруге табиғи ұмтылысы өсу нүктелері – Астанада, Алматыда, Шымкентте, Ақтөбеде, Ақтауда ішкі көші-қон мәселесін шеше алады.

Инновациялылық, ғылым және инновация

Инновациялық экономикаға өту – қазақстандық жастардың инновациялық мінез-құлқын қалыптастыру міндеттерін өзекті етеді. Жастар өткен күнмен астасқан дүниенің бәріне құштар емес. Сондықтан барлық жаңаны айрықша қабылдағыш, өмірдегі өзгерістерге бейімделгіш, мол әлеуеті мен шығармашылық зияткерлік энергиясы бар және әлеуметтік белсенді қызметке дайын жастар тәжірибеге жаңа идеяларды, бастамалар мен технологияларды жылдам ендіретін жолбасшы. Онымен қазақстандық ғылымның өсуі, әсіресе жаратылыстану, техникалық ғылымдардың өсуі байланысты болуы керек. Жастардың ғылымға бет бұруы – бұл болашаққа айқын жол.

Отбасы

Қазақстанда отбасы әрқашан әлеуметтің аса маңызды құраушы элементі ретінде қарастырылып келеді. Ол қоғам болмысының, мемлекеттің негізі, адалдық, адамгершілік және рухани үйлесім жүйесіндегі маңызды буын болып табылады.

Қарттар мен балалар ерекше қамқорлыққа бөленуге тиіс, бұл Қазақстан халқында бұрыннан бар қасиет. Өзі және өз жақындары үшін әлеуметтік жауапкершілік сезімін қалыптастыру отбасындағы тәрбиеден бастау ала отырып, жастар саясаты мәселелерінде негіз болуы қажет. Өмірдің құндылығы, қауіпсіздігі және оны жалғастыру отбасымен тікелей байланысты.

Денсаулық және спорт

Мемлекеттік жастар саясатын іске асыру аясына денсаулық пен спорттың құндылығын насихаттау мәселесі енгізілуі тиіс. Өз денсаулығы үшін ортақ жауапкершілік қағидасы, зиянды әдеттерден бас тарту, салауатты өмір салтын ұстану бұрынғыша маңыздылығы жоғары болып қалады.

Қазақстандағы спорт бүгінгі әлеуметтік лифтілер жүйесінде анағұрлым үйлесімді жұмыс істейтін сала болып табылады. Қазақстандық спортшылардың ғаламдық табыстары жігіттер мен қыздарға өздерінің жарқын талантын, ерік-жігерін, мінезі мен еңбексүйгіштігін көрсете отырып, жоғары нәтижелерге, сонымен бірге даңқ пен құрметке бөлене алатындығын, материалдық игілікке де қол жеткізуге болатындығын көрсетіп берді.

Спорт пен бұқаралық дене шынықтыруды дамыту жастар саясатының ерекше басымдығына айналуға тиіс.

Оң мұрат-мақсаттар

Нарық экономикасы мен Қазақстанның индустриядан кейінгі дамуы жастардың әлеуметтік-экономикалық мінез-құлқының жаңа стратегиясын қалыптастыру қажеттілігіне себепші болады. Кәсіпті таңдай білу, мансапқа дұрыс жолмен жету, еңбек саласындағы ықпалдастыққа және табысқа жету жастарды әлеуметтендірудің маңызды тетігі ретінде қарастырылуы қажет.

Сонымен қоса, жастарда меритократия қағидасын ("лайықтылар билігі") ұстануды қалыптастырудың маңызы зор. Заманауи кәсіби мансаптың нышаны деңгейлік, кәсіби, еңбегіне қарай қызметтік сатылық өсу болуы керек. Жастар оң идеалдар мен өз талантына, жұмыс істеу қабілеті мен жеке жауапкершілігінің нәтижесінде табысқа жеткен үздіктерге теңесіп, алға жылжуы тиіс.

Жаңа экологиялық этика

"Жасыл экономиканы" дамыту индустрияландырудың негізі ретінде "экологиялық сұрақтардың маңыздылығын арттырады. Жастар жаңа экологиялық этиканы ұстанушылар болуы керек, туған жері мен оның табиғи байлықтарына жанашырлықпен қарауы тиіс.

2. Тұжырымдаманың мақсаты мен міндеттері

Жастарды әлеуметтендіру процесі – бұл жастарды қоғамдық-саяси өмірге қосудың басты тетігі. Объективтілік тұрғысынан, жас ұрпақтың қоғамның дамуына қатысу мәселесі ел дамуының сапасы мен қарқынын, сипатын көрсетеді.

Жастардың әлеуметтік-экономикалық және саяси прогрестерге толыққанды ықпалдасуы мемлекеттің, азаматтық қоғам институттарының және бизнес-қоғамдастықтардың өзара кеңінен іс-қимыл жасауы негізінде қамтамасыз етіледі.

Сонымен бірге, мемлекет пен қоғам жастарға қолдау көрсете отырып, жастардың өмірдегі өз орнын табуға деген ұмтылысын төмендететін шамадан тыс қамқорлықтан арылуға тиіс.

Осылайша, Тұжырымдаманың мақсаты жастардың ойдағыдай әлеуметтенуіне, олардың әлеуетін елді одан әрі дамытуға бейімдеуге бағытталған мемлекеттік жастар саясатының тиімді моделін қалыптастыру болып табылады.

Алға қойылған мақсатқа қол жеткізу мынадай міндеттерді іске асыруды болжайды:

1) қолжетімді және сапалы білім беруді қамтамасыз ету;

2) салауатты өмір салтын қалыптастыру;

3) құқықтық мәдениетті арттыру және жастар бойында мемлекеттіліктің негіз қалаушы құндылықтарына деген құрмет қалыптастыру;

4) жастарды жұмысқа орналастыру үшін жағдайлар жасау;

5) жастарға арналған қолжетімді тұрғын үй жүйесін дамыту;

6) жастарды мәдени құндылықтарға тарту;

7) жастардың азаматтық және патриоттық сезімдерін өздігінен дамытуын ынталандыру;

8) жастар ортасында моральдық-рухани сабақтастықты қамтамасыз ету;

9) мемлекеттік жастар саясатын ғылыми-зерттеумен қамтамасыз ету және нормативтік-құқықтық базаны жетілдіру;

10) жастарды "Қазақстан-2050" стратегиясын іске асыруға тарту.

3. Іске асыру кезеңдері және межеленген нәтижелер

Мемлекеттік жастар саясатын одан әрі дамыту кезең-кезеңімен былайша жүзеге асырылатын болады:

1) 2013 – 2015 жылдар аралығындағы кезең.

Тұжырымдаманы іске асыру шеңберінде орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың, азаматтық қоғам институттарының және бизнестің құзыретті өкілеттілік аймағын нақтылайтын салааралық өзара іс-қимылдың тиімді үлгісі құрылатын болады.

Көрсетілген міндетке қол жеткізу мақсатында барлық деңгейдегі әкімдіктер жанындағы консультациялық-кеңесші органдар арқылы мемлекет пен жастардың өзара іс-қимыл жасау әдістерін жетілдіру қажет. Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Жастар саясаты жөніндегі кеңес жастар саясатын тұрақты негізде жетілдіруге негізделген ұсыныстарды әзірлеу мәселесінде үйлестіруші рөлін арттыруға бағытталған жұмысын жалғастыратын болады.

Жастар саясатының бағдарламаларын іске асыруға Қазақстан Республикасының Кәсіподақтар федерациясы, "Атамекен Одағы" ұлттық экономикалық палатасы, "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" және жастар ұйымдары жұмылдырылады.

Алдағы кезеңде орталық мемлекеттік, жергілікті атқарушы және өкілді органдардың республикалық және өңірлік жастар ұйымдарымен өзара іс-қимыл жасауының жобалық тәсіл мен әлеуметтік нәтижеге қол жеткізу қағидаттарына негізделген жаңа схемасы іске асырылады. Орталық және жергілікті деңгейлерде жастардың барлық санатын қамтитын орта мерзімді болжамды негізде әлеуметтік жобаларды іске асыруға мүмкіндік беретін әлеуметтік тапсырысты орналастырудың салалық қағидаты белсенді қолданысқа ие болады. Тұжырымдаманы іске асырудың бірінші кезеңінде жастар саясатының бірінші кезекті іс-шаралары әзірленетін болады.

Жастарды жұмыспен қамтуға, жұмысқа орналастыруға, қолжетімді тұрғын үйге және перспективалы бизнес-идеяларды тәжірибеде қолдануға бағытталған жобаларға қатысу және өту шарттары дәйекті түрде жетілдірілетін болады.

Тұжырымдаманы іске асырудың бастапқы кезеңінде жастармен тұрғылықты жері, оқуы және жұмысы бойынша мекенжайлық өзара іс-қимыл жасауға бағытталған біртұтас инфрақұрылымды қалыптастыру бойынша жұмыс басталатын болады.

Тұжырымдаманы жүзеге асыру процесінде мемлекеттік жастар саясатындағы мониторингінің, талдаудың және реттеудің жаңа құралдары әзірленетін болады.

Барлық мүдделі тараптардың күш-жігері жастардың қажеттілігін және жастар арасындағы хал-ахуал, беталыстарын ескеретін нысаналы ақпараттық сүйемелдеумен қамтамасыз етіледі.

2) 2015 – 2020 жылдар аралығындағы кезең.

Жастардың мүдделері мен қажеттіліктерін қозғайтын барлық бюджеттік бағдарламаларды іске асыруды бағалаудың нысаналы индикаторларын енгізу маңызды шарт болады. Жастар саясаты саласында мемлекеттік органдар іске асырып жатқан іс-шараларға талдау жүргізіліп, оның қорытындысы бойынша мемлекеттік жастар саясаты саласындағы міндеттерді іске асыру үшін нысаналы трансферттер бөлу мүмкіндігін қарастыру болжануда.

Жастардың бастамаларын қолдау және оларға мемлекеттік және ақпараттық қызметтердің барлық спектрін көрсету орталықтарын құру туралы мәселе қарастырылатын болады. Ұлттық еріктілер желісі жаппай дамуда.

Тұжырымдаманы ойдағыдай іске асырудың түйінді шарты білім беру жүйесінде жастармен өзара іс-қимыл жасау әдістерін қайта қарау болып табылады. Барлық жоғары оқу орындарында жас отбасыларға ақыл-кеңес қызметін ұйымдастыру, отбасы құндылықтарын насихаттау жөніндегі бағдарламаларды, спорт инфрақұрылымын, соның ішінде мемлекеттік-жеке меншік әріптестік шеңберінде нысаналы бағдарламаларды іске асыру мүмкіндігі пысықталады. Барлық оқу орындарының спорт залдарын жаңарту, жалпы дене шынықтыруды және спортты өткізу стандарттарын қайта қарау мәселелерін зерделеу болжануда. Студенттік спорттың ұлттық лигалары жаппай құрылатын болады.

Жастарды кеңінен әлеуметтендіру процесіне жұмыс берушілер бірлестіктері және кәсіподақ қозғалыстары тартылады. Орта және ірі бизнес кәсіпорындарында кадрлық әлеуетті қолдау мен дамытудың ұзақ мерзімді бағдарламалары, соның ішінде тұрғын үй, білім беру және сауықтыру бағдарламалары іске асырылатын болады. Еңбек ұжымдарында жастардың әлеуметтік көңіл-күйін орнықтыру жөніндегі бағдарламаларды іске асыратын бизнесті әлеуметтік-экономикалық ынталандыру шаралары дәйекті түрде қолданылатын болады.

Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың тапсырмасы бойынша құрылған "Жастар" ғылыми-зерттеу орталығы жоғары кәсіби әдістемелік орталыққа айналып, қызметі әлеуметтік зерттеулерді әзірлеуге және іске асыруға, мониторингіге, талдау шолуларын әзірлеуге және т.б. зерттеулерді іске асыруға бағытталады.

Жастармен атаулы өзара іс-қимылды қамтамасыз ететін барлық мүдделі тараптар өкілдерінің біліктілігін арттыру және оқыту бойынша жүйелі жұмысты бастау мүмкіндігі зерделенеді.

Осылайша, жастармен өзара іс-қимыл жасаудың барлық тетіктері тұрақты даму процесінде болады, бұл ретте орталық деңгейде де, өңірлік деңгейде де мемлекеттік жастар саясатының нормативтік-құқықтық қамтамасыз етілуін жетілдіру басым бағытқа айналады.

Жас қазақстандықтардың әлеуметтік-экономикалық жағдайын жақсарту, жастардың білім алуы және кәсіптік өсуі, олардың қоғамның әлеуметтік-экономикалық өміріне қатысу дәрежесін ұлғайту Мемлекеттік жастар саясатының тұжырымдамасын іске асыру нәтижесіне айналуға тиіс.

"Қазақстан – 2050" стратегиясының міндеттері мен мақсаттарын іске асыруға белсенді қатысу жаһандық бәсекелестіктің жаңа жағдайларында Қазақстанның қарқынды дамуын қамтамасыз етеді – жастардың жетістігі бүкіл ел жетістігінің берік кепіліне айналады.

2-БӨЛІМ. МЕМЛЕКЕТТІК ЖАСТАР САЯСАТЫН ДАМЫТУДЫҢ НЕГІЗГІ
ҚАҒИДАТТАРЫ МЕН ЖАЛПЫ ТӘСІЛДЕРІ

1. Жастар саясатын іске асырудың базалық қағидаттары

Жалпы ұлттық, өңірлік және жергілікті деңгейлерде мемлекеттік жастар саясатын іске асыру мынадай қағидаттарға негізделеді:

1) жастар саясатын әзірлеу мен іске асыру кешенділігі;

2) салааралық өзара іс-қимыл жасау және әлеуметтік нәтижеге қол жеткізу үшін барлық мүдделі тараптардың күш-жігері мен ресурстарын жұмылдыру;

3) біркелкілік, атаулы және барлық нысаналы топтарды жаппай қамту;

4) жүйелі басқарушылық шешімдер қабылдау үшін жүріп жатқан үрдістердің мониторингі мен диагностикасының озық әдістерін енгізу;

5) іске асырылатын бағдарламаларды нысаналы ақпараттық сүйемелдеу.

2. Жастар саясатын іске асырудың негізі бағыттары

Ескерту. 2-кіші бөлімнің орыс тіліндегі мәтініне өзгерістер енгізілді, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді - ҚР Үкіметінің 08.06.2017 № 350 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

Қолжетімді және сапалы білім беруді қамтамасыз ету

Білім мемлекеттің экономикалық қорын шешетін өндірістің түйінді факторы ретінде қарастырылады. Басты құзыреттер жүйесін меңгеруге бағытталған сапалы білім беру, функционалды сауаттылық, кәсібиліктің жоғары деңгейі жастарға бәсекеге қабілетті болуға және еңбек нарығында қажетті болуға мүмкіндік береді.

Қазақстан "білім – ғылым – инновация" сияқты үштік басқаратын индустриядан кейінгі әлемге аяқ басқан бүгінгі таңда білім мен кәсіпқойлық үшінші мыңжылдыққа апарар жол болып табылатыны сөзсіз. Осыған байланысты кәсіптік-техникалық білім беру жүйесі сапалы жаңғыртуды талап етеді, әрі ол нарық қажеттіліктері мен әртараптандырылған экономиканы егжей-тегжейлі есепке алуға бағытталуы тиіс.

Осыны ескере отырып:

1) нарықтың қажеттіліктерін ескере отырып, кәсіптік білім берудің дуальді жүйесін одан әрі дамытуды қамтамасыз ету;

2) нарық қажеттіліктерін ескере отырып, мемлекеттік білім беру тапсырысын орналастыруды техникалық және кәсіптік білімі бар мамандарды даярлауға қайта бағдарлау;

3) оқыту бағдарламаларын функционалдық сауаттылықты дамытуға және түйінді құзыреттерге қол жеткізуге бейімдеу;

4) логикалық, сындарлы және конструктивті ойлауды қалыптастыру үшін оқытудың тиімді нысандары мен әдістерін енгізу;

5) нарық қажеттілігін қоса алғанда, білім беру жүйесін құбылмалы әлеуметтік-экономикалық конъюнктураға бейімдеп үздіксіз жетілдіруді қамтамасыз ету үшін жұмысқа орналасуға бағытталған білім беруге және кәсіптік даярлауға жәрдем көрсету;

6) жастарды ғылымға тартуды қамтамасыз ету;

7) жастар арасында білім беру порталдарын танымал ету;

8) түлектердің біліктілігін өндірістің мүдделеріне барынша жақындатуға мүмкіндік беретін жоғары оқу орындарын басқаруға ұлттық және шетелдік ірі компаниялардың қатысу жүйесін әзірлеу, сондай-ақ мемлекеттік білім беру тапсырысы шеңберінде университеттердің материалдық-техникалық базасын жетілдіру, жоғары оқу орындарының базасында зерттеу орталықтары мен зертханалар құру қажеттілігін зерделеу. Кәсіпкерлер мен ірі бизнесмендер де кәсіптік біліктілік жүйесін құруға қатысуға тиіс;

9) жұртшылыққа, ата-аналарға және білім алушылардың өздеріне білім беру процесінің мазмұнына, оқыту сапасына ықпал етуге молырақ мүмкіндік беру, академиялық еркіндікті, оның ішінде білім беру мекемелерін басқару арқылы дамыту;

10) Қазақстан Республикасының жоғары білім беру жүйесінде Болон процесінің идеяларын ілгерілету мақсатында студенттердің өзін-өзі басқаруының тиімділігін арттыру;

11) оқып жатқан жастарға консультациялық көмек көрсету бойынша әлеуметтік жастар қызметтерінің жұмысын жандандыру қажет.

Салауатты өмір салтын қалыптастыру

Жас қазақстандықтардың дені сау болмаса, экономикалық міндеттерді шешу мүмкін емес.

Өз денсаулығы үшін ынтымақты жауапкершілік қағидаты мемлекеттік жастар саясатының ажырамас бөлігіне айналуға тиіс.

Профилактикалық іс-шараларды назарға ала отырып, жастар зиянды әдеттерден бас тартуы, салауатты өмір салтын ұстануға ұмтылуы қажет. Спортпен және дене шынықтырумен айналысу ерекше басымдыққа айналуға тиіс.

"Жастар" және "дене шынықтыру" ұғымдары жас адамның өмір салтының ажырамас бөлігіне айналуға тиіс.

Осыны ескере отырып:

1) жастарда профилактикалық іс-шаралар мен екпелерді үнемі алып отыру дағдысын қалыптастыру;

2) салауатты өмір салты аясында отбасының, бір топ құрдастарының, оқыту мекемелерінің, бұқаралық ақпарат құралдарының, медициналық мекемелердің және басқа да әріптестердің қатысуымен консультациялық қызметтерді қоса алғанда, медициналық көмектің қолжетімділігі туралы мәліметтерді ұсыну бойынша бұқаралық ақпарат құралдарының жұмысын жандандыру;

3) ұрпақты болу денсаулығын сақтау мәселелері бойынша мәліметтердің бірыңғай ақпараттық дерекқорын құру және жастардың қолжетімділігін қамтамасыз ету мүмкіндігін пысықтау;

4) спорт залдарын жаңарту жөніндегі және білім беру жүйесі ұйымдарын спорт мүлкімен жабдықтау жөніндегі бағдарламаларды кеңейту мәселесін қарастыру;

5) жаппай спортпен айналысу үшін спорт объектілерінің қолжетімділігін қамтамасыз ету;

6) белсенді өмір салтын дамыту және патриоттықты нығайту мақсатында жаңа бағыттар әзірлеп және олардың танымалдылығын арттыруға қол жеткізе отырып, отандық экологиялық туризмді насихаттауды енгізу қажет.

Жастардың құқықтық мәдениетін арттыру және мемлекеттіліктің негіз қалаушы құндылықтарын құрметтеуін қалыптастыру

Жастар табысты ел аға буынның қамқорлығы ғана емес, бұл – жастардың ертеңгі күні екенін анық сезінуі тиіс.

Жасөспірімдер мен бойжеткендердің санасында мемлекет – жастардың демеушісі емес, өзін-өзі дамытуына жағдайлар жасайтын серік ұғымы берік орын алуға тиіс.

Жастар тарапынан өзінің табанды еңбек етуі, сапалы білім алуы және оны практикада қолдануы, үнемшілдігі, болып жатқан процестерге белсенді қатысуы арқылы ғана жеке жетістікке және жалпы өркендеуге қол жеткізуге болатынын түсінуі маңызды.

Сонымен бірге, жас азаматтардың құқықтарын және еркіндіктерін қорғауға кепілдік бере отырып, мемлекет құқықтық мәдениеттің жалпы деңгейін арттыратын болады және жастар арасында орын алып отырған әлеуметтік теріс құбылыстарға қарсы әрекет етеді.

Осыны ескере отырып:

1) құқықтық мәдениетті арттыру бойынша барлық қажетті шараларды іске асыруды қамтамасыз ету және жастардың құқықтары мен еркіндіктерін кепілдікті қамтамасыз ететін мемлекетке құрметпен қарайтын жастарды тәрбиелеу;

2) жастар арасында құқықтық нигилизмге қарсы әрекет ету, ұсақ құқық бұзушылықтарға "мүлдем төзбеушілік" стандарттарын енгізу;

3) кәмелет жасына толмағандар арасында қадағалаусыз қалудың, қылмыстың және басқа да құқық бұзушылықтардың профилактикасына арналған шараларды нақтылап, жетім балалардың, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалардың, толық емес және тұрмысы нашар отбасы балаларының құқықтықтары мен мүдделерін қорғау арқылы ювенальды әділет жүйесін жетілдіру;

4) кәмелет жасына толмаған құқық бұзушылар ретінде қамауда отырған немесе түрмеде жазасын өтеп жүрген жастарды әлеуметтік жастар қызметтерін белсенді тарта отырып оңалтуды, ал қажет болған жағдайда, қоғамға қайта кіріктіруді, әсіресе білім беру мекемелері арқылы қарастыру қажет.

Жастарды жұмыспен қамту үшін жағдайлар жасау

Мемлекет жастарды жұмысқа орналастыруға және жұмыспен қамтуға жәрдем көрсету жөніндегі жұмысты жетілдіреді. Жастардың экономиканы үдемелі инновациялық индустрияландыру, ауыл шаруашылығын жаңғырту, шағын және орта бизнесті дамыту, мемлекеттік қызмет деңгейінің сапасын арттыру жөніндегі бағдарламаларды іске асыруға қатысуына ерекше назар аударады.

Жастардың ешбір сегменті мемлекеттік жұмыспен қамту саясатынан тыс қалмауға тиіс. Мемлекеттің басты міндеті - әрбір жас азаматтың жұмысқа орналасуына көмек көрсету.

Осыны ескере отырып:

1) жұмысқа орналастыру мәселелері бойынша әлеуетті мүмкіндіктерді және жастардың қажеттілігін егжей-тегжей зерделеу үшін диалог алаңдары, виртуалды консультациялық қоғамдастықтардың жұмысы арқылы жастармен кері байланыс жолдарын кеңейту;

2) жастарды кәсіподақтардың қатарына белсенді тартудың тетіктерін көздеу;

3) мүмкіндіктері шектеулі жастарды жұмысқа орналастыру үшін тең мүмкіндіктерді қамтамасыз ету;

4) жас мамандарды жұмысқа алу кезінде меншік нысанына қарамастан, ұйымдар мен кәсіпорындардың мүдделілігін арттыру үшін қосымша ынталандыруды пайдалану, жастарға арналған жұмыс орындарын, оларды кәсіптік даярлау және қайта даярлау, өндірістік оқыту орындарын құру мүмкіндігін қарастыру;

5) жұмыс тәжірибесі жоқ жас мамандарды жергілікті жерлерде оқыту және жетекшілік ету жүйесін құру. Зейнетке шыққан мамандарды қоғамдық негіздерде тарта отырып, сол арқылы өндірістік және технологиялық мәдениеттің сабақтастығы үшін жағдай жасай отырып, өндірісте тәлімгерлік институтын дамыту;

6) мектептерде мамандық таңдау мәселелерінде жастарға арналған консультациялық қызметтердің құрылуына көмек көрсету қажет.

Жастарға арналған қолжетімді тұрғын үй жүйесін дамыту

Өз тұрғын үйінің бар-жоғы жас отбасылардың ең көкейкесті мәселелерінің бірі болып табылады. Жеке меншік тұрғын үй – мықты отбасы, жемісті еңбек жолы, жанға жайлы қолайлылық және адамның өзіндік дамуының негізі. Мемлекет ұлттық экономиканың даму деңгейіне және мүмкіндіктеріне сүйене отырып, жастарға тұрғын үй алуға көмек көрсетеді.

Осыны ескере отырып:

1) жас отбасыларға жеңілдікпен кредит беруге бағытталған шараларды нақтылау мақсатында тұрғын үй заңнамасын жетілдіру мәселесін пысықтау;

2) қалыптасып отырған демографиялық үрдістерге байланысты жасты ұлғайту жағына қарай тұрғын үй бағдарламаларына қатысуға үміткер жас отбасылар үшін шектеулерді қайта қарау мүмкіндігін зерделеу;

3) мемлекеттік-жеке меншік әріптестік шеңберінде студенттік жатақханалар салу бағдарламаларын кеңейту қажет.

Жастарды мәдени құндылықтарға тарту

Халықтың мәдениеті, тілі, салт-дәстүрі және әдет-ғұрпы оның ұжымдық өмірлік тәжірибесін, ерекше ұлттық болмысын қамтып, халықтың мінез-құлқы мен дүниетанымынан көрініс табады.

Жастардың өркендеуі және жаһандануға ұмтылысы шынайы патриоттық сезіммен, өз халқының салт-дәстүрін және мәдениетін құрметтеу, этносаралық өзара құрмет және мәдениетаралық өзара баю қағидаттарымен үйлестірілуі тиіс.

Жастардың адамгершілік тұрғыдан қалыптасу және оларды азаматтық сәйкестендіру процестеріне ықпал ете отырып, мемлекет отандық бұқаралық мәдениет контентіне, тілдерді, сондай-ақ оларды сақтау мен ұлғайтуға ықпал ететін коммуникация құралдарын дамытуға ерекше көңіл бөлетін болады.

Осыны ескере отырып:

1) жас адамдарды отбасылық құндылықтарды құрметтеуге, отбасында тұрақты моральдық-адамгершілік жағдай жасауға, егде адамдарға ерекше құрмет көрсетуге, балаларға деген сүйіспеншілікке тәрбиелеу;

2) мектепке дейінгі мекемелерден бастап "үш тілділікті" белсенді насихаттауды жүргізу (қазақ, орыс, ағылшын тілдері);

3) жастарға әлеуметтік мәдени тәжірибені және алдыңғы ұрпақтың даналығын меңгеруге ықпал ете отырып, халықтың әдет-ғұрпын, салт-дәстүрін көпшілікке тарату тәсілдерін жаңарту;

4) "Бiлiм", "Мәдениет" білім телеарналарында қазақ және ағылшын тілдерінде деректі және көркем фильмдерді неғұрлым кеңінен көрсету мүмкіндігін пысықтау;

5) қоғамдағы ақпараттық теңсіздікті жоюға ықпал ету;

6) жастарды шоғырландыру құралы ретінде әлеуметтік желілерді пайдалану қажет.

Жастардың азаматтық және патриоттық тұрғыдан өзін-өзі жетілдіруін ынталандыру

Қазіргі заманда жастар өзінің азаматтық позициясын қалыптастыра отырып, қоғамдық қызмет пен мінез-құлық дағдыларын меңгере отырып, әлеуметтік-саяси өмірдің басты қатысушыларының бірі болып табылады. Мемлекеттік жастар саясатын жүргізу кезінде шоғырлану және азаматтық қағидаттарын қалыптастыруға бағдарлану маңызды болып табылады.

Қазіргі қоғамда азаматтық сәйкестендіру процесі – бұл ең алдымен демократиялық құндылықтарды меңгеру, заңды сыйлау, ұлттық мәдениетке қосылу. Осындай процесс нәтижесінің идеалы саяси конъюнктура тербелісіне ұшырамаған, патриотизм мен азаматтық жауапкершіліктің ерекше рухы бар кемел азамат болып табылады.

Мемлекет тұжырымдаманы ойдағыдай іске асыру мақсатында жастарды әлеуметтендірудің маңызды факторы ретінде оларды шоғырландыруды қолдайды. Жастардың бастамасына қолдау көрсете отырып, мемлекет Қазақстан жастарын олардың қызығушылықтары мен еркін таңдау қағидатын есепке ала отырып, қоғамдық бірлестіктерге шоғырлануына жәрдем көрсететін болады.

Осыны ескере отырып:

1) жастардың азаматтық бастамасын қолдауға бағытталған жалпы ұлттық, өңірлік және жергілікті деңгейде мемлекеттік жастар саясатын нақты салааралық үйлестіруді қамтамасыз ету;

2) мониторинг пен диагностиканың нақты, әділ бағдарламасына негізделген жастар саясатын ғылыми зерттеулермен сүйемелдеу бойынша жүйелі түрде жұмыстар жүргізу;

3) жастар саясатының инфрақұрылымын дамытудың кешенді тәсілдерін қамтамасыз ету;

4) жастар туралы бөлімді қосу және жас қазақстандықтардың қажеттілігін есепке ала отырып, мемлекеттік органдардың жыл сайынғы стратегиялық жоспарын дайындауды жүзеге асыру;

5) жастарды бірлескен ұжымдық қызметке тартудың әртүрлі институционалдық нысандарын енгізу;

6) жастар ұсынған жобаларды қаржыландыру және оның шығармашылық және инновациялық әлеуетін жандандыруға мүмкіндік беретін мемлекеттік әлеуметтік тапсырыстарды қолдану аясын бағдарлау мүмкіндігін зерттеу;

7) үкіметтік емес ұйымдардың жас репатрианттармен, маргинал жастармен жұмысына қолдау жасай отырып, олардың тарихи отанының жағдайына әлеуметтік бейімделіп кету мүмкіндігін қолдау;

8) еріктілер қозғалысын дамытуға қолдау көрсету;

9) әскери қызметке даярлық бойынша, болашақ отан қорғаушылардың моральдық және дене шынықтыру дайындығы деңгейін арттыруға назар аудара отырып, мектептерде және колледждерде тәрбие жұмыстарын жүргізу;

10) әскери қызметтің мәртебесін насихаттау, әскери бөлімшелерде тәрбиелеу жұмысының жаңа үлгісін енгізу қажет.

Жастар ортасында моральдық-рухани бағдарлардың сабақтастығын қамтамасыз ету

Адалдық, мейірімділік, әділдік, шыдамдылық сияқты дәстүрлі жалпы адами құндылықтар Қазақстан жастары үшін басымдыққа айналуға тиіс.

Қазақстан – зайырлы мемлекет, ол діни бірлестіктерге жастар мен келешек өскелең ұрпақты тәрбиелеудегі әлеуметтік әріптес ретінде қарайды. Сонымен қатар діндарлық руханилықпен толықтай теңестірілуге тиіс емес. Бұлай болмаса, қоғам секулярлық сипатын жоғалтады, діни қағидаларға бағына отырып, өзінің даму перспективасын тарылтады.

Осыны ескере отырып:

1) жаңа адамгершілік бағдарды қалыптастыру: білім мен кәсіпқойлыққа бет алу; денсаулығына деген сындарлы қарым-қатынас; жаңашылдық пен өзгерістерді дұрыс қабылдау; экологиялық таным; табиғаттың баға жетпес құндылығы және қоршаған ортаның және т.б. ахуалына жауапкершілік;

2) Қазақстанның діни мұрасы бойынша арнайы курс жүргізу мүмкіндігін қарастыру, оның шеңберінде дін саласында жастардың сапалы білімін алуға бағытталған ағартушылық жұмысты жүргізу қажет.

Ғылыми-зерттеуді қамтамасыз ету және мемлекеттік жастар саясатының нормативтік құқықтық базасын жетілдіру

Мемлекеттік жастар саясатын іске асыру саласын ғылыми-зерттеумен қамтамасыз ету инновациялық ғылыми әдістер мен тәсілдерді пайдалана отырып, жүйелі негізде жастар мәселесін тереңірек зерделеуді қарастырады. Жастар ортасында ең өзекті мәселелерді шешу жолдарын әзірлеу үшін қазіргі заманғы тәсілдерді қолдана отырып, жастар құқығын іске асыру, тұрақты мониторинг жүргізуді қамтамасыз ету: әлеуметтік зерттеулер, бақылау әдістері, халықаралық тәжірибені және т.б. бейімдеу қажет.

Қазіргі уақытта жастардың жай-күйін жан-жақты зерттеу үшін, сондай-ақ әлеуметтік мәдени процестерді шынайы пайымдау үшін алғаш рет "Жастар" ғылыми-зерттеу орталығы құрылды.

"Жастар" ғылыми-зерттеу орталығы жастар арасында әртүрлі зерттеулер жүргізеді, мемлекеттік жастар саясаты саласында ғылыми-зерттеу жобалары мен бағдарламаларды дайындауға қатысады, жастар мен қоғамдық жастар ұйымдарын дамытуда оның қызметін мониторингілеуді және болжауды жүзеге асырады. Ғылыми зерттеулердің қорытындылары бойынша жастардың жағдайын жақсарту үшін және олардың құқықтары мен кепілдіктерін, сондай-ақ олардың бар мүмкіндіктерін ашу үшін нақты ұсыныстар мен ұсынымдар әзірленетін болады. Дайындалған ұсынымдар жастар саясатының нормативтік құқықтық базасын жетілдіруге, жаңа заман талаптарын есепке ала отырып, Қазақстанды ұзақ мерзімді кезеңге одан әрі дамыту бағытын айқындауға тұрақты негізде бағытталады.

Сонымен қатар апаттылықты, бірбеткейлікті және шалағайлықты болдырмау үшін мемлекеттік жастар саясатының нормативтік құқықтық базасын әзірлеу және жетілдіру кезінде осы ұсынымдарды ескеру қажет.

Осыны ескере отырып:

1) жастар арасында ең қажетті тақырыптар бойынша ғылыми зерттеулер тақырыбын кеңейту;

2) жастардың барлық деңгейінің және қазіргі заманғы заңнамалардың қажеттілігін және сұрау салуды есепке ала отырып, зерттеуді жүзеге асыру;

3) мемлекеттік жастар саясатын іске асыруда ғылыми-әдістемелік сүйемелдеуді қамтамасыз ету мүмкіндігін қарастыру;

4) жастар мәселесін зерделеу бойынша жас ғалымдар мен сарапшылар пулын қалыптастыру;

5) зерттеулер жүргізу кезінде кешенді тәсілдерді қамтамасыз ету;

6) қоғамдық дамудың өзіндік бағалау социумы ретінде жастармен жұмыстың заң шығару бастамасының жаңа ғылыми әдістерін енгізу қажет.

"Қазақстан-2050" Стратегиясын" іске асыруға жастарды тарту

Жастар мемлекет тарапынан болатын қамқорлықтың объектісі ғана емес, жастар – қоғам өміріне қатысушы және оның даму сапасына, қарқынына ықпал ететін белсенді субъект. Сондықтан да мемлекет жастар ұйымдарының жұмыс істеу қабілеттілігін, бір жағынан, жастардың өзекті проблемаларын шешу және оларда жаңа позитивті қажеттіліктерді қалыптастыру, екінші жағынан, жастардың күш-жігерін 2012 жылғы 14 желтоқсандағы "Қазақстан-2050" Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағдары" стратегиясында ел Президенті, Елбасы Н.Ә. Назарбаев алға қойған мемлекеттік стратегиялық міндеттерді шешуге жұмылдырып, бағыттау мүмкіндігімен айқындауға мүдделі.

Осыны ескере отырып:

1) жастарға олардың ел үшін қосқан үлесінен ел тағдыры шешілетінін түсіндіру - жақсы оқуымен, жұмысқа деген жауапкершілігімен, белсенді қоғамдық ұстанымымен және істерімен жастар ел алдында тұрған стратегиялық мақсаттарды іске асыруға өз үлестерін қосады;

2) жастарды еліміздің жаңа бағытының қозғаушы күші ретінде, ел мен қоғам бейнесін өзгертетін дүниеге прогресивті көзқарас пен мінез-құлықты қалыптастырушы ретінде бейнелеп кескіндеу қажет.

3. Тұжырымдаманы іске асыру құралдары

Осы Тұжырымдаманың ережелері заңнамалық актілерді, мемлекеттік және салалық бағдарламаларды, мемлекеттік органдардың стратегиялық жоспарларын жетілдіру арқылы іске асырылатын болады.

3-БӨЛІМ. "ҚАЗАҚСТАН 2020: БОЛАШАҚҚА ЖОЛ" ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
МЕМЛЕКЕТТІК ЖАСТАР САЯСАТЫНЫҢ 2020 ЖЫЛҒА ДЕЙІНГІ ТҰЖЫРЫМДАМАСЫН
ІСКЕ АСЫРУ КӨЗДЕЛЕТІН НОРМАТИВТІК-ҚҰҚЫҚТЫҚ АКТІЛЕРДІҢ ТІЗБЕСІ

Ескерту. 3-бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 17.06.2014 № 666; 05.02.2015 № 42 қаулысымен.

Осы Тұжырымдаманың ережелері мынадай нормативтік құқықтық актілерді және құқықтық актілерді іске асыру арқылы орындалатын болады:

1) Қазақстан Республикасының Конституциясы;

2) "Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жастар саясаты туралы" Қазақстан Республикасының Заңы және басқа заңнамалық актілер;

3) "Қазақстан-2050" Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты;

4) Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі Стратегиялық даму жоспары;

5) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы;

6) Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2011 – 2015 жылдарға арналған "Саламатты Қазақстан" мемлекеттік бағдарламасы;

7) күші жойылды - ҚР Үкіметінің 17.06.2014 № 666 қаулысымен;

8) алып тасталды - ҚР Үкіметінің 05.02.2015 № 42 қаулысымен;

9) "Бизнестің жол картасы – 2020" бағдарламасы;

10) "Өңірлерді дамыту" бағдарламасы;

11) "Қолжетімді тұрғын үй – 2020" бағдарламасы;

12) "Нұр Отан" ХДП "Жас Отан" жастар қанатының 2020 жылғы дейінгі "Жастар – Отанға!" стратегиясы;

13) орталық және жергілікті атқарушы органдардың стратегиялық жоспарлары.

ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

Қоғамды жаңарту және адами капиталға қойылатын талаптардың өсуі жағдайларында мемлекеттік жастар саясаты елді дамыту және қайта жаңарту құралына айналуға тиіс.

Бұл жастардың әлеуметтік қалыптасу процесіне қатысушылардың бәрінен жастарды өз проблемалары мен жалпы ұлттық міндеттерді шешуге тікелей тартуға бағытталған тәсілдерді әзірлеуді және оны дәйекті іске асыруды талап етеді.

Мұндай ауқымдағы мемлекеттік жастар саясатының міндетін жастардың ойдағыдай әлеуметтенуіне, мемлекеттілікті дамыту басымдықтарына қол жеткізуге бағдарланған жобалық тәсілді қолдану арқылы ғана шешуге болады. Мұның бәрі, сайып келгенде, жастар мен бүкіл халықтың өзіндік ұйымдасуы, Қазақстанның алдында тұрған міндеттердің ауқымына сай келетін бастамаларды дамыту – азаматтардың әл-ауқатының өсуі және қоғамдық қатынастарды жетілдіру үшін орнықты шарттарды қалыптастырады.

Мемлекет басшысы Н.Ә. Назарбаев біздің буынның сүйіп оқитын кітабына айналған "Қазақстан жолы" атты өз еңбегінде атап айтқандай, "Егер де жастар гуманизмді, білімді, жауапкершілікті, әділдікті таңдап алса және өзімшіл болмаса, онда олармен бірге табыс та ілесіп жүреді".

Қазақстанның жарқын болашағы бар, ол – БІЗДІҢ ЖАСТАРЫМЫЗДЫҢ ҚОЛЫНДА!

О Концепции государственной молодежной политики Республики Казахстан до 2020 года "Казахстан 2020: путь в будущее"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 27 февраля 2013 года № 191.

Во исполнение пункта 16 Плана мероприятий по реализации поручений Президента Республики Казахстан Назарбаева Н.А., данных на XIX сессии Ассамблеи народа Казахстана, утвержденного распоряжением Государственного секретаря Республики Казахстан от 18 мая 2012 года № 2, Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Одобрить прилагаемую Концепцию государственной молодежной политики Республики Казахстан до 2020 года "Казахстан 2020: путь в будущее".

2. Министерству образования и науки Республики Казахстан совместно с заинтересованными центральными и местными государственными органами в месячный срок разработать План мероприятий по реализации Концепции государственной молодежной политики Республики Казахстан до 2020 года "Казахстан 2020: путь в будущее" и внести его на утверждение в Правительство Республики Казахстан.

3. Настоящее постановление вводится в действие со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан	С. Ахметов

Одобрена постановлением Правительства Республики Казахстан от 27 февраля 2013 года № 191

КОНЦЕПЦИЯ
государственной молодежной политики Республики Казахстан
до 2020 года "Казахстан 2020: путь в будущее"

Содержание

Введение

Раздел 1. Видение развития государственной молодежной политики

Раздел 2. Основные принципы и общие подходы развития государственной молодежной политики

Раздел 3. Перечень нормативных правовых актов, посредством которых предполагается реализация Концепции государственной молодежной политики Республики Казахстан до 2020 года "Казахстан 2020: путь в будущее"

Введение

Сноска. Введение с изменениями, внесенными постановлениями Правительства РК от 05.02.2015 № 42; от 08.06.2017 № 350 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Казахстанцы – динамичная и молодая нация: каждый второй житель республики моложе 30 лет. С уровнем развития казахстанской молодежи, ее интеграцией в общество связано будущее Казахстана, основы которого закладываются в настоящем.

Приоритеты молодежной политики являются одними из ключевых целей Стратегии "Казахстан – 2050", инициированной Президентом Республики Казахстан – Елбасы Назарбаевым Н.А.

Сегодня страна ставит перед собой новые масштабные задачи по социальной модернизации, форсированной инновационной индустриализации и экономической интеграции. Закрепив достижения 20 лет независимости, Казахстан намерен в третьем десятилетии XXI века уверенно продвигаться к цели – войти в число 30 развитых стран мира.

В этих условиях огромная надежда и ответственность возлагаются на молодежь, которой предстоит продолжить эстафету созидательных дел старшего поколения, поднять планку национальной конкурентоспособности еще выше, обеспечить Казахстану в XXI веке процветание и мировое признание.

Такая миссия под силу только профессионально образованной, физически и нравственно здоровой, конкурентоспособной, патриотичной и социально ответственной молодежи. В этой связи приоритетной задачей государства становится адаптация государственной молодежной политики к требованиям времени, в котором молодежь становится важным фактором конкурентоспособности Казахстана.

Государственная молодежная политика

С первых лет независимости вопросы успешной социализации молодого поколения были и остаются в центре внимания государства.

В 1994 году Казахстаном ратифицирована Конвенция о правах ребенка. 28 августа 1999 года распоряжением Президента Республики Казахстан одобрена Концепция государственной молодежной политики Республики Казахстан. В последующем с принятием данного документа Правительством, начиная с 2001 года, реализован ряд программ, в том числе "Молодежь Казахстана", Программа молодежной политики на 2003 - 2004 годы, Программа молодежной политики на 2005 - 2007 годы, а также Государственная программа патриотического воспитания граждан Республики Казахстан на 2006 - 2008 годы.

Все указанные программы были нацелены на обеспечение социальных прав молодежи в области образования, труда и занятости, охраны здоровья, развития творческого потенциала, создание условий для широкой социализации молодежи и формирование ценностей патриотизма.

Институциональной основой для последующей реализации молодежной политики стало принятие Закона Республики Казахстан от 7 июля 2004 года "О государственной молодежной политике в Республике Казахстан". С 2010 года молодежная политика реализуется в рамках Государственной программы развития образования Республики Казахстан на 2011 - 2020 годы.

В 2008 году по итогам I съезда Молодежного крыла "Жас Отан" при Народно-Демократической партии "Нур Отан" (далее – НДП "Нур Отан") был создан Совет по молодежной политике при Президенте Республики Казахстан.

Одним из ключевых направлений государственной молодежной политики является поддержка инициатив молодежных организаций в рамках государственного социального заказа, объем которого за прошедшие 7 лет вырос более чем в 10 раз.

Дальнейшим этапом совершенствования процессов взаимодействия государства и молодежи стало создание в структуре Министерства образования и науки Комитета по делам молодежи и управлений по вопросам молодежной политики городов Астаны, Алматы и областей.

В целом, к настоящему времени на улучшение социально-экономических условий, становление и всестороннее развитие будущих поколений направлены не только специальные молодежные, но и реализуемые сегодня в стране масштабные государственные программы развития образования, здравоохранения, языков, форсированного индустриально-инновационного развития; программы "100 школ, 100 больниц", "Балапан", "Дорожная карта бизнеса - 2020", "Доступное жилье - 2020".

Демографическая ситуация

Молодежь Казахстана в возрасте от 14 до 29 лет составляет свыше 26 % населения страны. В 2012 году ее численность приблизилась к 4,4 млн. человек.

Наибольший удельный вес молодежи от общей численности населения области, а также города республиканского значения приходится на города Астана и Алматы, а также Актюбинскую область, где молодые люди в возрасте от 14 до 29 лет составляют 29 %.

Наименьший удельный вес молодежи от общей численности приходится на Северо-Казахстанскую область – 22 %, в Акмолинской, Восточно-Казахстанской, Карагандинской и Павлодарской областях – 24 %.

Для казахстанской молодежи характерен высокий образовательный уровень. Число молодежи, имеющей высшее образование, за последнее десятилетие выросло в 3 раза, среднее специальное образование почти в 2 раза. Число сельской молодежи, имеющей высшее образование, выросло в 6 раз, городской – в 4 раза. В целом, высшее, незаконченное высшее и средне-специальное образование имеют 40 % казахстанской молодежи.

Молодежные организации

За последнее десятилетие их количество в стране увеличилось более чем в 7 раз. Продолжается процесс консолидации молодежи в таких массовых организациях как Конгресс молодежи Казахстана (2002) и Молодежное крыло "Жас Отан" (2008) при НДП "Нур Отан". В 2005 году было создано общественное объединение студенческой молодежи "Альянс студентов Казахстана".

С 2011 года действует "Ассоциация молодых депутатов Казахстана", а во всех регионах республики – молодежные маслихаты. В 2011 году появились новые организации для детей и юношества - "Жас Кыран" и "Жас Улан", приоритетной задачей которых является патриотическое воспитание.

Реализуется целый ряд молодежных программ и инициатив: "Молодежная практика", "Жасыл ел", "С дипломом в село!", "Молодежный кадровый резерв", "Школа государственной службы", "Жастар - Отанға!", которые получают широкий позитивный общественный резонанс.

Занятость

Государственная молодежная политика в сфере труда и занятости осуществляется посредством реализации программ трудоустройства молодежи, развития общественных работ и обучения молодежи на курсах профессиональной подготовки и повышения квалификации.

В 2011 году численность экономически активного населения в возрасте 15 лет и старше достигла 8,8 млн. человек. В структуре занятых (8,3 млн. человек), около трети (30,5 %) составили лица в возрасте 25-34 лет и 14,5 % - молодежь от 15 до 24 лет. В структуре занятости наемный труд превалирует у городской молодежи на 78,3 %, сельской – 40,9 %.

Уровень безработицы среди молодежи в среднесрочном периоде (начиная с 2005 года) находился в пределах от 13,4 до 4,6 % (при общем уровне безработицы в 8,1 – 5,4 %).

В 2012 году уровень безработицы среди молодежи (4,6 %) впервые за многие годы оказался ниже общего уровня безработицы (5,4 %). Уровень молодежной безработицы выше в городах. В 2011 году он составил 5,6 %, тогда как на селе – 3,8 %.

Проводимая с первых лет независимости государственная молодежная политика сыграла стабилизирующую роль в жизни общества, позволила смягчить трудности жизненного старта, с которыми неизбежно сталкиваются молодые люди, создала условия для социализации молодежи.

РАЗДЕЛ 1. ВИДЕНИЕ РАЗВИТИЯ ГОСУДАРСТВЕННОЙ МОЛОДЕЖНОЙ ПОЛИТИКИ

1. Актуальные проблемы современной молодежи

Угрозы и риски в вопросах социализации казахстанской молодежи формируют актуальную повестку государственной молодежной политики, вокруг которой должны быть сфокусированы усилия всех государственных органов, корпоративного сектора и институтов гражданского общества.

1. Давление глобализации на систему традиционных ценностей

Процессы глобализации открывают национальные границы государств с разным уровнем экономического, социального, политического и культурного развития. Происходит размывание традиционных ценностей под давлением массовой культуры потребления.

Сегодня во всем мире национальные государства заинтересованы предложить молодому поколению убедительную систему ценностей, позволяющую сохранить преемственность в развитии общества в условиях открытого мира.

2. Недоминантный статус ценностей труда

В молодежной среде в настоящее время усиливается прагматическая ориентация. В ряду жизненных ценностей наиболее значимым становится стремление к материальному достатку. При этом зачастую жизненный успех, достижение высокого социального статуса не связываются напрямую с собственными способностями трудиться, последовательно добиваться поставленных целей.

3. Патернализм и социальный инфантилизм

Мировая практика показывает, что экономический рост сопровождается увеличением социальных ожиданий в обществе, способствует распространению патерналистских настроений в отношении государства и формированию поколения инфантильных граждан. Подобные явления наблюдаются и в Казахстане. Социологические исследования свидетельствуют: сегодня 58 % молодежи Казахстана полностью рассчитывает на помощь со стороны государства в решении собственных проблем, 92,5 % юношей и девушек ожидают прямого содействия и протекции в трудоустройстве.

4. Культ потребления

Одним из проявлений мировоззренческого кризиса молодежи является культ потребления, ставшего частью кризиса общества всеобщего потребления. Потребительские практики приобрели характерные черты и особенности современного стиля жизни молодежи, для которой обладание материальными благами становится самоцелью.

5. Риск радикализации молодежной среды

Не имеющая жизненного опыта и знаний молодежь подвержена риску оказаться под влиянием внутренних и внешних деструктивных сил, рекрутирующих молодежь для реализации своих политических целей. Проникновение в молодежную среду экстремистских взглядов и идей, провоцирование молодежи на противоправные действия способны нарушить межэтническое, межкультурное и межконфессиональное согласие в обществе.

6. Маргинализация молодежи

В условиях предпринимаемой государством ускоренной социальной модернизации появляются "отстающие" от преобразований социальные группы, чье поведение зачастую отличается от общепринятых, устоявшихся норм. Появление социальных аутсайдеров или маргинальной молодежи обусловлено трудностями интеграции в общество и адаптации к новым социально-экономическим условиям.

Вместе с тем, процесс социализации молодежи, ее вовлечение в общественно-политическую жизнь будут основываться на следующих ценностях:

Патриотизм

Быть патриотом - это носить Казахстан в своем сердце", – так определил эту ценность Глава нашего государства. Для молодых казахстанцев ярким примером патриота своей страны является трудовой и жизненный путь Елбасы.

Родина начинается в семье, где формируется особое личностное отношение к своей земле, ее истории, культуре, населяющим ее людям, будням и праздникам, символам государства.

Предельно важно сформировать у молодежи понимание того, что патриотизм – это великая ответственность за себя, свою семью и нашу Родину.

Единство народа

Стабильность – основа успеха и один из главных итогов 20-летия развития Казахстана. Единство полиэтничного и многоконфессионального народа Казахстана - абсолютная ценность и задача всех поколений - оберегать эту ценность и преумножать во имя процветания страны.

Культурное многообразие – ценность, которая не разделяет, а объединяет. Менталитет народа Казахстана, основанный на этническом многообразии, не должен раствориться в мировом потоке культуры, он должен быть сохранен молодым поколением в качестве уникального национального достояния.

Влияя на процессы нравственного формирования молодежи, государство должно уделять внимание росту общего уровня культуры, развитию коммуникационных технологий.

Необходимо добиваться соответствия уровня развития молодежи требованиям третьего тысячелетия. Важным направлением работы должно стать обеспечение прав на свободу совести и вероисповедания в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Толерантность

Уникальная модель межэтнического и межконфессионального согласия Главы нашего государства должна стать основой формирования толерантности молодого поколения, спокойного понимания и уважительного восприятия ею этнических и религиозных отличий. Молодежь страны, которая является местом диалога культур, религий и цивилизации, мостом между Востоком и Западом более, чем кто-либо должна быть заинтересована в распространении культуры мира и согласия.

Законопослушность

Очевидно, что только законопослушные граждане способны совершенствовать демократию и строить подлинно правовое государство. Жизненной привычкой молодежи должно стать неукоснительное следование букве и духу закона. Это особенно важно на этапе, когда у подрастающего поколения только формируются навыки "взрослой" жизни. Рост правового сознания, формирование уважения к установленным правилам и нормам поведения должны стать объектом особого внимания всех социальных институтов. Авторитет закона должен прочно закрепиться в сознании казахстанской молодежи как базовая ценность современного этапа развития.

Образование

Традиционные ценности молодежи – образование и карьера должны быть пересмотрены с учетом четкой ориентированности системы образования на рынок труда, обеспечения соответствия системы образования и профессиональной подготовки экономическим, социальным и предпринимательским реалиям с учетом выявленных потребностей и технологических новшеств. Повышение престижности науки среди молодежи и привлечение их к разработке инновационных проектов должны стать одним из основных ориентиров молодежной политики.

Трудолюбие

В обществе всеобщего труда важнейшей базовой ценностью молодежи должны стать трудолюбие и особая трудовая этика, в основе которой лежит вовлеченность молодежи в экономико-трудовую деятельность. В этой связи беспрецедентный шанс для самореализации молодежи представляют программы "Социальная модернизация Казахстана: двадцать шагов к обществу всеобщего труда", Государственная программа форсированного индустриально-инновационного развития Республики Казахстан.

Большую экономическую ценность представляет высокая мобильность молодежи. Согласно исследованиям треть молодежи готова поехать за работой в любой регион страны. Готовность к социальной адаптации в любых условиях, естественное стремление молодых людей самоутвердиться могут решить вопрос внутренней миграции в точках роста – Астане, Алматы, Шымкенте, Актобе, Актау.

Инновационность, наука и инновации

Переход к инновационной экономике актуализирует задачу формирования инновационного поведения казахстанской молодежи. Молодость не любопытна ко всему, что ассоциируется у нее со вчерашним днем. Поэтому в силу своей восприимчивости ко всему новому, адаптивности к жизненным переменам, творческой интеллектуальной энергии и готовности к социально активной деятельности, молодежь должна стать проводником и ускорителем внедрения в практику новых идей, инициатив и технологий. С ней должен быть связан прогресс казахстанской науки, особенно естественных, технических наук. Путь молодежи в науку – это путь в будущее.

Семья

Семья в Казахстане всегда рассматривалась в качестве важнейшего социообразующего элемента. Она является основой бытия общества, государства, важнейшим звеном в системе нравственных и духовных координат человека.

Особой заботой должны быть окружены пожилые люди и дети, что издавна принято у народа Казахстана. Формирование чувства социальной ответственности за себя и своих близких должно стать ключевым в вопросах молодежной политики, начиная с воспитания в семье. Неразрывно связана с семьей ценность жизни, ее безопасность и продолжение.

Здоровье и спорт

В поле реализации государственной молодежной политики должна войти пропаганда ценности здоровья и спорта. По-прежнему высоко значимым остается принцип солидарной ответственности за свое здоровье, отказа от вредных привычек, ведение здорового образа жизни.

Спорт в Казахстане сегодня является именно той сферой, где социальные лифты работают наиболее отлаженно. Глобальные успехи казахстанских спортсменов наглядно показывают, что парни и девушки, проявляя яркий талант, упорство, характер и трудолюбие, могут добиться высоких результатов, а вместе с ними славы, почета, уважения и материального благополучия.

Развитие спорта и массовой физической культуры должно стать особым приоритетом молодежной политики.

Позитивные идеалы

Рыночная экономика и постиндустриальное развитие Казахстана обуславливают необходимость формирования новых стратегий социально-экономического поведения молодежи. Профессиональное самоопределение и карьера, интеграция в сферу труда и стремление к успеху должны рассматриваться как важный механизм социализации молодежи.

При этом важно формировать у молодежи приверженность принципам меритократии ("власть достойных"). Главным атрибутом современной профессиональной карьеры должно стать продвижение по ступеням статусной, профессиональной, должностной иерархии исключительно по заслугам. Молодежь должна двигаться вперед, имея позитивные идеалы и равняясь на лучших, тех, кто поднялся на вершину успеха благодаря собственному таланту, работоспособности и личной ответственности.

Новая экологическая этика

Развитие "зеленой экономики" как основы индустриализации актуализирует экологические вопросы. Молодежь должна стать носителем новой экологической этики, бережно относиться к родной земле и ее природным богатствам.

Сноска. Пункт 6 с изменением, внесенным от 08.06.2017 № 350 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Цель и задачи Концепции

Процесс социализации молодежи – это главный механизм включения молодых людей в общественно-политическую жизнь. Объективно вопрос участия молодых поколений в общественном развитии – это вопрос темпов, характера и качества развития страны.

Полнокровная интеграция молодежи в социально-экономические и политические процессы обеспечивается на основе широкого взаимодействия государства, институтов гражданского общества и бизнес-сообщества.

В то же время, государство и общество, оказывая поддержку молодым людям, должны воздерживаться от чрезмерной опеки, способной снизить у молодых людей стимул к самостоятельному поиску своего места в жизни.

Таким образом, цель Концепции заключается в формировании эффективной модели государственной молодежной политики, направленной на успешную социализацию молодых людей, направление их потенциала на дальнейшее развитие страны.

Достижение поставленной цели предполагает реализацию следующих задач:

1) обеспечение доступного и качественного образования;

2) формирование здорового образа жизни;

3) повышение правовой культуры и формирование у молодежи уважения к основополагающим ценностям государственности;

4) создание условий для трудоустройства молодежи;

5) развитие системы доступного жилья для молодежи;

6) приобщение молодежи к культурным ценностям;

7) стимулирование гражданской и патриотической самореализации молодежи;

8) обеспечение преемственности морально-нравственных ориентиров в молодежной среде;

9) научно-исследовательское обеспечение и совершенствование нормативно-правовой базы государственной молодежной политики;

10) вовлечение молодежи в реализацию "Стратегии Казахстан-2050".

3. Периоды реализации и ожидаемые результаты

Дальнейшее развитие государственной молодежной политики будет осуществляться поэтапно следующим образом:

1) период с 2013 года до 2015 года.

В рамках реализации Концепции будет сформирована эффективная модель межведомственного взаимодействия, конкретизирующая компетенцию и зону ответственности центральных государственных и местных исполнительных органов, институтов гражданского общества и бизнеса.

В целях достижения указанной задачи следует совершенствовать подходы к взаимодействию государства и молодежи посредством консультативно-совещательных органов при акимах всех уровней. Совет по молодежной политике при Президенте Республики Казахстан продолжит работу по повышению координирующей роли в вопросах выработки рекомендаций, направленных на постоянное совершенствование молодежной политики.

В реализацию программ молодежной политики будут вовлечены Федерация профсоюзов Республики Казахстан, Национальная экономическая палата "Союз Атамекен", акционерное общество "Фонд национального благосостояния "Самрук-Казына" и молодежные организации.

В предстоящий период будет реализована новая схема взаимодействия центральных государственных, местных исполнительных и представительных органов с республиканскими и региональными молодежными организациями, основанная на принципах проектного подхода и достижения социального результата. На центральном и местном уровнях получит активное применение отраслевой принцип размещения социального заказа, позволяющий реализовывать социальные проекты на среднесрочной прогнозной основе с охватом всех категорий молодежи. На первом этапе реализации Концепции будут разработаны первоочередные мероприятия молодежной политики.

Будут последовательно совершенствоваться условия прохождения и участия молодежи в проектах, нацеленных на обеспечение занятости, трудоустройства, доступного жилья и практической поддержки перспективных бизнес-идей.

На начальном этапе реализации Концепции будет начата работа по формированию целостной инфраструктуры, нацеленной на адресное взаимодействие с молодежью по местожительству, учебы и работы.

В процессе осуществления Концепции будут разрабатываться принципиально новые инструменты мониторинга, анализа и регулирования государственной молодежной политики.

Усилия всех заинтересованных сторон будут обеспечиваться целевым информационным сопровождением, учитывающим потребности молодежи и тенденции в молодежной среде.

2) период с 2015 года до 2020 года.

Важным условием станет внедрение целевых индикаторов оценки реализации всех бюджетных программ, затрагивающих интересы и потребности молодежи. Будет проведен анализ мероприятий, реализуемых государственными органами в сфере молодежной политики, по результатам которого предполагается рассмотреть возможность выделения целевых трансфертов для реализации задач в сфере государственной молодежной политики.

Будет рассмотрен вопрос о создании центров поддержки инициатив молодежи и оказания ими всего спектра государственных и информационных услуг. Повсеместно развивается национальная волонтерская сеть.

Ключевым условием успешной реализации Концепции является пересмотр подходов к взаимодействию с молодежью в системе образования. Будет проработана возможность организации во всех высших учебных заведениях консультационных услуг молодым семьям, реализации программ по пропаганде ценности семьи, целевых программ по развитию спортивной инфраструктуры, в том числе и в рамках государственно-частного партнерства. Предполагается изучение вопроса модернизации спортивных залов всех учебных заведений, пересмотра стандартов преподавания общей физической культуры и спорта. Повсеместно будут создаваться национальные лиги студенческого спорта.

В процесс широкой социализации молодежи будут вовлечены объединения работодателей и профсоюзное движение. На предприятиях среднего и крупного бизнеса будут реализовываться долгосрочные программы поддержки и развития кадрового потенциала, в том числе жилищные, образовательные и оздоровительные программы. Последовательно будут применяться меры социально-экономического стимулирования бизнеса, реализующие программы по укреплению социального самочувствия молодежи в трудовых коллективах.

Созданный по поручению Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева научно-исследовательский центр "Молодежь" станет высокопрофессиональным методическим центром, деятельность которого будет направлена на разработку и проведение социологических исследований, подготовку аналитических обзоров, осуществление мониторинга, а также проведение иных исследований.

Будет изучена возможность начала системной работы по повышению квалификации и обучению представителей всех заинтересованных сторон, обеспечивающих адресное взаимодействие с молодежью.

Таким образом, все механизмы взаимодействия с молодежью будут находиться в процессе постоянного развития, при этом приоритетным направлением станет совершенствование нормативно-правового обеспечения государственной молодежной политики, как на центральном, так и региональном уровне.

Результатом реализации Концепции государственной молодежной политики должны стать улучшение социально-экономического положения молодых казахстанцев, образовательный и профессиональный рост молодежи, увеличение степени ее вовлеченности в социально-экономическую жизнь общества.

Активное участие молодежи в реализации целей и задач "Стратегии Казахстан-2050" обеспечит поступательное развитие Казахстана в новых условиях глобальной конкуренции – успех молодежи становится прочным залогом успеха всей страны.

Раздел 2. ОСНОВНЫЕ ПРИНЦИПЫ И ОБЩИЕ ПОДХОДЫ РАЗВИТИЯ
ГОСУДАРСТВЕННОЙ МОЛОДЕЖНОЙ ПОЛИТИКИ

1. Базовые принципы реализации молодежной политики

Реализация государственной молодежной политики на общенациональном, региональном и местном уровнях будет основана на принципах:

1) комплексности разработки и реализации молодежной политики;

2) межведомственного взаимодействия и вовлечения усилий и ресурсов всех заинтересованных сторон для достижения социального результата;

3) единообразия, адресности и повсеместного охвата всех целевых групп;

4) внедрения передовых методик мониторинга и диагностики, происходящих тенденций для принятия системных управленческих решений;

5) целевого информационного сопровождения реализуемых программ.

2. Основные направления реализации молодежной политики

Сноска. Раздел 2 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 08.06.2017 № 350 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Обеспечение доступного и качественного образования

Знания рассматриваются как ключевой фактор производства, решающий экономический ресурс государства. Качественное образование, высокий уровень функциональной грамотности, профессионализма, заключенного в овладении системой ключевых компетенций, позволят молодежи быть конкурентоспособной и востребованной на рынке труда.

Сегодня, когда Казахстан стоит на пороге постиндустриального общества, в котором правит триада "образование-наука-инновации", безусловным пропуском в третье тысячелетие являются знания и профессионализм. В этой связи, процесс модернизации должен быть продолжен как в системе технического и профессионального, так и высшего образования, который должен быть направлен на учет реальных потребностей рынка и диверсифицирующейся экономики.

С учетом этого необходимо:

1) обеспечивать дальнейшее развитие дуальной системы профессионального образования с учетом потребностей рынка;

2) переориентировать размещение государственного образовательного заказа на подготовку специалистов с техническим и профессиональным образованием с учетом потребности рынка труда;

3) сориентировать учебные программы на развитие функциональной грамотности и достижение ключевых компетенций;

4) внедрить эффективные формы и методы обучения для формирования логического, критического и конструктивного мышления;

5) содействовать образованию и профессиональной подготовке, ориентированным на трудоустройство, для обеспечения непрерывного совершенствования системы образования под меняющуюся социально-экономическую конъюнктуру, включая потребности рынка;

6) обеспечить вовлечение молодежи в науку;

7) популяризировать образовательные порталы среди молодежи;

8) разработать систему участия крупных национальных и иностранных компаний в управлении вузами, позволяющую максимально приблизить квалификацию выпускников интересам производства, а также усовершенствовать материально-техническую базу университетов в рамках государственного образовательного заказа, изучить необходимость создания на базе вузов исследовательских центров и лабораторий. Предприниматели и крупные бизнесмены также должны участвовать в создании системы профессиональных квалификаций;

9) предоставить общественности, родителям и самим учащимся больше возможностей влиять на содержание образовательного процесса, качество преподавания, развивать академические свободы, в том числе через управление учебными заведениями;

10) повысить эффективность студенческого самоуправления в целях продвижения идей Болонского процесса в системе высшего образования Республики Казахстан;

11) активизировать работу социальных молодежных служб по оказанию консультационной помощи учащейся молодежи.

Формирование здорового образа жизни

Решение экономических задач не представляется возможным, если молодые казахстанцы не будут физически здоровыми.

Неотъемлемой частью государственной молодежной политики должен стать принцип солидарной ответственности за свое здоровье.

Молодым людям необходимо отказываться от вредных привычек, повышать мотивацию к ведению здорового образа жизни, обращая внимание на профилактические мероприятия. Особым приоритетом должны стать занятия спортом и физической культурой.

Понятия "молодежь" и "физическая культура" должны стать неотъемлемой частью образа жизни молодого человека.

С учетом этого необходимо:

1) формировать у молодежи привычку к регулярному прохождению профилактических мероприятий и вакцинаций;

2) активизировать работу средств массовой информации по представлению данных о доступности медицинской помощи, включая консультативные услуги, с участием семьи, групп сверстников, учебных заведений, средств массовой информации, медицинских учреждений и других партнеров в рамках здорового образа жизни;

3) проработать возможность создания и обеспечения доступа молодежи к единой информационной базе данных по вопросам охраны репродуктивного здоровья;

4) рассмотреть вопрос расширения программы по модернизации спортивных залов и оснащению спортивным инвентарем организаций системы образования;

5) обеспечивать доступность спортивных объектов для массового занятия спортом;

6) в целях развития активного образа жизни и укрепления патриотизма вести пропаганду отечественного экотуризма, разрабатывая новые маршруты и добиваясь роста их популярности.

Повышение правовой культуры и формирование уважения у молодежи к основополагающим ценностям государственности

Молодые люди должны четко осознать, что успешная страна - это не только забота старшего поколения, это - завтрашний день самой молодежи.

В сознании юношей и девушек должно прочно закрепиться понимание того, что государство – не спонсор молодежи, а сподвижник, создающий условия для ее самореализации.

Со стороны молодежи важно понимание того, что только собственным упорным трудом, приобретением качественного образования и использованием его на практике, бережливостью, активным включением в происходящие процессы можно добиться личного успеха и общего процветания.

Вместе с тем, гарантируя защиту прав и свобод молодых граждан, государство будет повышать общий уровень правовой культуры и противодействовать социально-негативным явлениям, имеющим место в молодежной среде.

С учетом этого необходимо:

1) обеспечивать реализацию всех необходимых мер по повышению правовой культуры и воспитанию у молодежи уважения к государству как гаранту обеспечения прав и свобод молодежи;

2) противодействовать правовому нигилизму среди молодежи, внедрять стандарты "нулевой терпимости" к мелким правонарушениям;

3) совершенствовать систему ювенальной юстиции, конкретизируя меры для профилактики безнадзорности, преступности и иных правонарушений среди несовершеннолетних, защите прав и интересов детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, детей из неполных и неблагополучных семей;

4) предусматривать реабилитацию, а при необходимости реинтеграцию в общество, особенно через учебные заведения, молодых людей, которые содержатся под стражей или отбывают тюремное заключение в качестве несовершеннолетних правонарушителей, с активным привлечением молодежных социальных служб.

Создание условий для трудоустройства молодежи

Государство будет совершенствовать работу по содействию в трудоустройстве и занятости молодежи. Особое внимание будет уделяться участию молодежи в реализации программ по форсированной инновационной индустриализации экономики, модернизации сельского хозяйства, развитии малого и среднего бизнеса, повышении качественного уровня государственной службы.

Ни один сегмент молодежи не должен остаться вне государственной политики занятости. Ключевая задача государства – способствовать трудоустройству каждого молодого гражданина.

С учетом этого необходимо:

1) по вопросам трудоустройства расширить каналы обратной связи с молодежью через работу диалоговых площадок, виртуальных консультативных сообществ для детального изучения потенциальных возможностей и потребностей молодежи;

2) предусмотреть механизмы активного вовлечения молодежи в профсоюзные ряды;

3) обеспечить равные возможности для трудоустройства молодых людей с ограниченными возможностями;

4) рассмотреть возможность использования дополнительных стимулов для повышения заинтересованности организаций и предприятий, независимо от форм собственности, при приеме на работу молодых специалистов, создании рабочих мест для молодежи, ее профессиональной подготовке и переподготовке, производственном обучении;

5) создать систему обучения и курирования на местах молодых сотрудников без опыта работы. Развивать институт наставничества на производстве, привлекая для этого на общественных началах вышедших на пенсию специалистов, создавая тем самым условия для преемственности производственной и технологической культуры;

6) содействовать появлению в школах консультативных услуг для молодежи в вопросах выбора профессии.

Развитие системы доступного жилья для молодежи

Одной из наиболее актуальных проблем молодых семей является наличие собственного жилья. Собственное жилье – это основа крепкой семьи, успешной трудовой карьеры, душевного комфорта и самореализации человека. Государство будет оказывать поддержку молодым людям в приобретении жилья, опираясь на уровень развития и возможности национальной экономики.

С учетом этого необходимо:

1) проработать вопрос совершенствования жилищного законодательства с целью конкретизации мер, направленных на льготное кредитование молодых семей;

2) изучить возможность пересмотра возрастных ограничений для молодых семей, претендующих на участие в жилищных программах, в сторону увеличения возраста в связи со сложившимися демографическими тенденциями;

3) расширять программы строительства студенческих общежитий, в том числе в рамках государственно-частного партнерства.

Приобщение молодежи к культурным ценностям

Культура, язык, обычаи и традиции народа хранят в себе его коллективный жизненный опыт, особенные национальные черты, отражающиеся в поведении и мировоззрении народа.

Прогрессивность молодежи и стремление к глобализации должны сочетаться с чувством подлинного патриотизма, уважения традиций и культуры народа Казахстана, принципами межэтнического взаимоуважения и межкультурного взаимообогащения.

Оказывая влияние на процессы нравственного формирования молодежи и ее гражданской идентификации, государство будет уделять особое внимание контенту отечественной массовой культуры, развитию языков, а также средств коммуникации, способствующих их сохранению и приумножению.

С учетом этого необходимо:

1) воспитывать молодых людей в духе уважения к семейным ценностям, создания в семье устойчивой морально-нравственной атмосферы, особого почитания к пожилым людям, трепетного отношения к детям;

2) проводить активную пропаганду "триединства языков" (казахский, русский, английский), начиная с дошкольных учреждений;

3) модернизировать подходы к популяризации народных традиций, обычаев, способствуя освоению молодежью социокультурного опыта и мудрости предшествующих поколений;

4) проработать возможность более широкого показа документальных и художественных фильмов на английском языке на образовательных телеканалах "Бiлiм", "Мәдениет";

5) способствовать устранению информационного неравенства в обществе;

6) использовать социальные сети в качестве инструмента консолидации молодежи.

Стимулирование гражданской и патриотической самореализации молодежи

В современном мире молодые люди являются одними из главных участников социально-политической жизни, формируя собственную гражданскую позицию, овладевая навыками общественной деятельности и поведения. При проведении государственной молодежной политики важно ориентироваться на формирование принципов консолидации и гражданственности.

В современном обществе процесс гражданской идентификации – это, прежде всего, усвоение демократических ценностей, уважение к закону, включенность в национальную культуру. Результатом такого процесса в идеале являются зрелый гражданин, не подверженный колебаниям политической конъюнктуры, носитель высокого духа патриотизма и гражданской ответственности.

В целях успешной реализации концепции государство выступает за консолидацию молодежи, как важного фактора ее социализации. Поддерживая инициативы молодежи, государство будет содействовать процессам консолидации казахстанской молодежи в общественные объединения с учетом интересов и принципа свободы выбора.

С учетом этого необходимо:

1) обеспечить четкую межведомственную координацию государственной молодежной политики на общенациональном, региональном и местном уровнях, направленную на поддержку гражданских инициатив молодежи;

2) проводить системную работу по научно-исследовательскому сопровождению молодежной политики, основанной на объективных программах мониторинга и диагностики;

3) обеспечивать комплексный подход к развитию инфраструктуры молодежной политики;

4) осуществлять разработку ежегодных стратегических планов государственных органов с включением раздела о молодежи и учетом потребностей молодых казахстанцев;

5) внедрять различные институциональные формы вовлечения молодежи в совместные коллективные действия;

6) изучить возможность ориентирования области применения государственного социального заказа, позволяющего финансировать проекты, предлагаемые молодежью, и активизировать ее творческий и инновационный потенциал;

7) содействовать работе молодежных неправительственных организаций с молодыми репатриантами, маргинальной молодежью, создавая возможности успешной социальной адаптации в условиях исторической родины;

8) содействовать развитию волонтерского движения;

9) вести воспитательную работу в школах и колледжах по подготовке к службе в армии, уделяя внимание повышению уровня моральной и физической подготовки будущих призывников;

10) пропагандировать престиж воинской службы, ввести новую модель воспитательной работы в воинских частях.

Обеспечение преемственности морально-нравственных ориентиров в молодежной среде

Доминирующими для казахстанской молодежи должны стать традиционные общечеловеческие ценности, такие как честность, доброта, справедливость, терпимость.

Казахстан – светское государство, которое рассматривает религиозные объединения в качестве социального партнера в воспитании молодежи и подрастающих поколений. Вместе с тем, религиозность не может и не должна полностью отождествляться с духовностью. В противном случае общество теряет секулярный характер, сужает перспективы своего развития, подчиняясь религиозным догматам.

С учетом этого необходимо:

1) формировать новые нравственные ориентиры: культ знаний и профессионализма; прагматичное отношение к здоровью; позитивное восприятие нового и перемен; экологическое сознание, безусловная ценность природы и ответственность за состояние окружающей среды и др.;

2) изучить возможность введения специального курса по религиозному наследию Казахстана, в рамках которого вести просветительскую работу, направленную на получение молодежью качественных знаний в области религии.

Научно-исследовательское обеспечение и совершенствование нормативно-правовой базы государственной молодежной политики

Научно-исследовательское обеспечение в сфере реализации государственной молодежной политики предполагает более глубокое изучение молодежной проблематики на системной основе с использованием инновационных научных методов и подходов. Для разработки путей решения наиболее актуальных проблем в молодежной среде необходимо проводить постоянный мониторинг реализации прав молодежи с применением современного инструментария: социологические исследования, методы наблюдения, адаптация международного опыта и т.д.

В настоящее время для всестороннего исследования состояния молодежи, а также объективного видения социокультурных процессов впервые создан научно-исследовательский центр "Молодежь".

Научно-исследовательский центр "Молодежь" будет проводить различные исследования среди молодежи, участвовать в разработке научно-исследовательских проектов и программ в сфере государственной молодежной политики, осуществлять мониторинг деятельности и прогнозирование развития молодежи и молодежных общественных организаций. По итогам научных исследований будут разработаны конкретные предложения и рекомендации для улучшения положения молодежи, эффективной реализации их прав и гарантий, а также раскрытии потенциала. Выработанные рекомендации будут на постоянной основе направляться на совершенствование нормативной правовой базы молодежной политики, с учетом требований нового времени, обозначения вектора дальнейшего развития Казахстана на долгосрочный период.

Также во избежание стихийности, однобокости и поверхностности необходимо учитывать данные рекомендации при разработке и усовершенствовании нормативно-правовой базы государственной молодежной политики.

С учетом этого необходимо:

1) расширить тематику научных исследований по наиболее востребованным в молодежной среде темам;

2) осуществлять исследования с учетом потребностей и запросов всех групп молодежи и современного законодательства;

3) рассмотреть возможность обеспечения научно-методического сопровождения этапов реализации государственной молодежной политики;

4) формировать пул молодых ученых и экспертов по изучению молодежной проблематики;

5) обеспечивать комплексный подход при проведении исследований;

6) внедрять новые научные методы и законотворческие инициативы по работе с молодежью, как самоценным социумом общественного развития.

Вовлечение молодежи в реализацию "Стратегии Казахстан-2050"

Молодежь представляет собой не только объект заботы со стороны государства, молодежь – это также и активный субъект, участвующий в жизни общества и существенно влияющий на качество и темпы его развития. Поэтому государство заинтересовано в том, чтобы дееспособность молодежных организаций определялась возможностью, с одной стороны, решать актуальные проблемы молодежи и формировать у нее новые позитивные потребности, с другой – мобилизовывать и направлять энергию молодежи на решение стратегических государственных задач, поставленных Президентом страны, Елбасы Назарбаевым Н.А. в Стратегии от 14 декабря 2012 года "Казахстан 2050: новый политический курс состоявшегося государства".

С учетом этого необходимо:

1) разъяснять молодежи, что от вклада каждого зависит судьба страны - своей прилежной учебой, ответственной работой, активной общественной позицией и делами молодежь вносит свой вклад в реализацию стратегических целей, стоящих перед страной;

2) позиционировать молодежь как движущую силу нового курса страны, носителя прогрессивных мировоззренческих установок и поведения, меняющих облик страны и общества.

3. Инструменты реализации Концепции

Положения настоящей Концепции будут реализованы посредством совершенствования законодательных актов, государственных и отраслевых программ, стратегических планов государственных организаций.

РАЗДЕЛ 3. ПЕРЕЧЕНЬ НОРМАТИВНЫХ ПРАВОВЫХ АКТОВ, ПОСРЕДСТВОМ
КОТОРЫХ ПРЕДПОЛАГАЕТСЯ РЕАЛИЗАЦИЯ КОНЦЕПЦИИ ГОСУДАРСТВЕННОЙ
МОЛОДЕЖНОЙ ПОЛИТИКИ РЕСПУБЛИКИ КАЗХАСТАН ДО 2020 ГОДА
"КАЗАХСТАН 2020: ПУТЬ В БУДУЩЕЕ"

Сноска. Раздел 3 с изменениями, внесенными постановлениями Правительства РК от 17.06.2014 № 666; от 05.02.2015 № 42.

Положения настоящей Концепции будут исполнены посредством реализации следующих нормативных правовых актов и правовых актов:

1) Конституция Республики Казахстан;

2) Закон Республики Казахстан "О государственной молодежной политике в Республике Казахстан" и другие законодательные акты;

3) Стратегия "Казахстан 2050: новый политический курс состоявшегося государства";

4) Стратегический план развития Республики Казахстан до 2020 года;

5) Государственная программа развития образования Республики Казахстан на 2011 – 2020 годы;

6) Государственная программа развития здравоохранения Республики Казахстан "Саламатты Қазақстан" на 2011 – 2015 годы;

7) утратил силу постановлением Правительства РК от 17.06.2014 № 666;

8) исключен постановлением Правительства РК от 05.02.2015 № 42;

9) Программа "Дорожная карта бизнеса 2020";

10) Программа "Развитие регионов";

11) Программа "Доступное жилье – 2020";

12) Стратегия "Жастар - Отанға!" Молодежного крыла "Жас Отан" Народно-демократической партии "Нур Отан" до 2020 года;

13) стратегические планы центральных и местных исполнительных органов.

ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

В условиях модернизации общества и растущих требований к человеческому капиталу государственная молодежная политика должна стать инструментом развития и преобразования страны.

Это требует от всех участников процесса социального становления молодежи, разработки и последовательной реализации подходов, ориентированных на прямое вовлечение молодых людей в решение собственных проблем и общенациональных задач.

Задачи государственной молодежной политики такого масштаба могут быть решены только посредством применения проектного подхода, нацеленного на успешную социализацию молодежи, достижение приоритетов развития государственности. Все это, в конечном итоге, сформирует устойчивые условия для самоорганизации молодежи и всего населения, развития инициатив, отвечающих масштабам задач, стоящих перед Казахстаном - роста благосостояния граждан и совершенствования общественных отношений.

Как отметил Глава государства Н.А Назарбаев в своем труде "Казахстанский путь", который стал настольной книгой нашего поколения: "Успех будет сопутствовать молодым, если они выберут гуманизм, знание, ответственность, справедливость и не будут эгоистичны".

У Казахстана есть прекрасное будущее, и оно в настоящем - в НАШЕЙ МОЛОДЕЖИ.