Қазақстан Республикасы Үкіметінің "Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тікелей қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлау қағидасын бекіту туралы" 2011 жылғы 13 мамырдағы № 512 және "Авиациялық оқу орталықтарына қойылатын сертификаттау талаптарын бекіту туралы" 2011 жылғы 25 сәуірдегі № 441 қаулыларына өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 30 желтоқсандағы № 1433 қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 10 тамыздағы № 624 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 10.08.2015 № 624 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне мынадай өзгерістер енгізілсін:
1) «Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тікелей қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлау қағидасын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 13 мамырдағы № 512 қаулысында (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2012 ж., № 38, 462-құжат):
көрсетілген қаулымен бекітілген Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тікелей қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлау қағидасы осы қаулыға 1-қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын;
2) «Авиациялық оқу орталықтарына қойылатын сертификаттау талаптарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 25 сәуірдегі № 441 қаулысында (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2011 ж., № 34, 413-құжат):
көрсетілген қаулымен бекітілген Авиациялық оқу орталықтарына қойылатын сертификаттау талаптары осы қаулыға 2-қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.
2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі С. Ахметов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2013 жылғы 30 желтоқсандағы
№ 1433 қаулысына
1-қосымша

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2011 жылғы 13 мамырдағы
№ 512 қаулысымен
бекітілген

Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тікелей қатысатын авиация
персоналын кәсіптік даярлау қағидасы

1. Жалпы ережелер

1. Осы Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тікелей қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлау қағидасы (бұдан әрі – Қағида) «Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 2010 жылғы 15 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы 13-бабының 17) тармақшасына сәйкес әзірленді.
2. Осы Қағида ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тікелей қатысатын авиация персоналын (бұдан әрі – авиация персоналы) кәсіптік даярлау тәртібін және оған қойылатын жалпы талаптарды айқындайды, ол:
1) авиация персоналын бастапқы даярлауды;
2) авиация персоналын қайта даярлауды;
3) авиация персоналының кәсіптік деңгейін ұстауды қамтиды.
3. Осы Қағидада пайдаланылатын терминдер мен анықтамалар:
1) авиация персоналы – арнайы және (немесе) кәсіптік даярлығы бар, мынадай қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғалар:
әуе кемелерінде ұшуды орындау (ұшу экипажы және кабина экипажы);
әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету (әуе кемесін ұшуға жарамды күйде ұстауды жүзеге асыратын персонал);
әуе қозғалысын ұйымдастыру және оған қызмет көрсету (әуе қозғалысына қызмет көрсететін диспетчерлік персонал, авиация станцияларының операторлары, іздеу және құтқару жөніндегі, ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық радиобайланыс жөніндегі персонал, радиотехникалық жабдықтарды пайдалану және байланыс жөніндегі персонал, ұшуды метеорологиялық қамтамасыз етуді ұйымдастыру жөніндегі персонал);
ұшуды қамтамасыз ету (әуежайларда, әуеайлақтарда, тікұшақ айлақтарында және теңіз қондырғыларына орнатылған тікұшақ алаңдарында ұшуды жерде қамтамасыз ету жөніндегі персонал, әуежайлардың ұшуды электр-жарық-техникалық қамтамасыз ету жөніндегі персоналы, ұшуды қамтамасыз ету жөніндегі қызметкер/ұшу диспетчері, азаматтық авиация ұйымдарының басшылары);
2) авиациялық оқу орталығы – авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлауды жүзеге асыратын заңды тұлға;
3) белгіленген үлгідегі құжат (куәлік, сертификат) – авиациялық оқу орталығы және/немесе азаматтық авиация ұйымдары әзірлеген және уәкілетті органмен келісілген авиациялық персоналды кәсіптік даярлау бағдарламалары бойынша оқуды аяқтағанын куәландыратын, азаматтық авиация ұйымының жұмысына қатысу рәсімдеріне сәйкестігі шеңберінде қызметтің белгілі бір түрін орындауға құқық беретін құжат;
4) авиациялық оқу орталығының нұсқаушысы – өз біліктілігіне сәйкес тікелей азаматтық авиация саласының мамандарын кәсіптік даярлау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын тұлға;
5) біліктілік – ұйғарылған деңгейдегі міндеттер мен функцияларды тиімді орындау үшін талап етілетін білімнің, дағды мен іскерліктің үйлесімі;
6) біліктілік белгісі – куәлікке жазылған және оның бір бөлігі болып табылатын жазба, онда осы куәлікке қатысты ерекше шарттар, құқықтар мен шектеулер көрсетіледі;
7) біліктілік талаптары – арнайы даярлау деңгейі мен бейінін айқындайтын талаптар, сондай-ақ жұмыс өтіліне қойылатын талаптар;
8) аралас оқыту – кәсіптік даярлықты әртүрлі оқыту нысандарын біріктіру арқылы өткізу;
9) кешенді (үлгілік) оқыту – кәсіптік даярлықты белгіленген кезеңдегі оқытудың бүкіл бағдарламасын бір мезгілде іске асыру арқылы өткізу;
10) ұшуға даярлық – ұшқыштар құрамын кәсіптік даярлау процесінің бір кезеңі, одан өткен кезде білім алушы ұшуды орындауға дағдыланады және машықтанады әрі оны жетілдіреді;
11) модульдік оқыту – кадрларды даярлаудың кезеңдік жүйесін пайдаланып, үздіксіз білім беру әдісі, мұнда әрбір саты (модуль) алынған білім мен дағдыны бақылаудың және бағалаудың рейтингтік жүйесі бар аяқталған цикл болып табылады;
12) бастапқы даярлау – авиациялық кәсібі немесе мамандығы жоқ адамды, сондай-ақ авиациялық жаңа кәсіпті және мамандықты игерту мақсатында авиация персоналы мен авиация инспекторларын кәсіптік оқыту процесі, мемлекеттік немесе белгіленген үлгідегі құжаттар беріледі;
13) қайта даярлау – авиация персоналы мен авиация инспекторларын оқытудың жаңа (қосымша) кәсіптік білім, дағды, машық (оның ішінде біліктілік белгілерін) алуға және авиациялық техниканы зерделеуге бағытталған процесі, белгіленген үлгідегі құжаттар беріледі;
14) кәсіптік деңгейді ұстау – авиация персоналын оқытудың ғылыми-техникалық, әлеуметтік-экономикалық дамумен және азаматтардың жеке қажеттілігімен негізделген, процесі, оның мақсаты кәсіптік білімді, машық пен дағдыны жаңарту, кеңейту және тереңдету болып табылады, белгіленген үлгідегі құжаттар беріледі;
15) практикалық даярлық – авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлау процесінің кезеңі, одан өткен кезде білім алушы әуе кемесінде, пайдалану объектілерінде, жаттығу құрылғыларында, интерактивтік оқыту құралдарында, зертханалық және стендтік жабықтарда, сондай-ақ жекелеген құрылғылармен, агрегаттармен және құрамдауыштармен жұмыс істеудің тәжірибелік дағдысы мен машығын игереді, ұстап тұрады және жетілдіреді;
16) кәсіптік даярлау (оқыту) – бастапқы даярлау, қайта даярлау, кәсіптік деңгейді ұстау, сондай-ақ оқытудың ықтимал түрлері;
17) тағылымдама – мамандықты тәжірибеде игеру, қызмет көрсету мен басқару объектілеріне бейімделу, сондай-ақ жұмыс орнында жылдам бағдарлану және жұмыстың жаңа тәсілдерін игеру мақсатында оқытуды қамтамасыз ететін тұлғаның жетекшілік етуімен жұмыс орнында оқыту;
18) теориялық даярлық – кәсіптік даярлау процесінің кезеңі, одан өткен кезде білім алушы өту кезінде арнайы теориялық білім алады, сондай-ақ оларды бекітілген оқу бағдарламаларына сәйкес қолдайды және жетілдіреді;
19) кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламалары – авиациялық оқу орталығы үшін бағыттардың, мамандықтар мен қызметтің ерекшеліктерін бейнелейтін оқу бағдарламаларын өз бетімен жасау мүмкіндіктерін сақтау арқылы кәсіптік даярлаудың бірізді тәсілін қамтамасыз ететін бағдарламалар;
20) тренажерда даярлау – авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлау процесінің кезеңі, одан өткен кезде білім алушы азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекіткен имитациялайтын құрылғылардың көмегімен практикалық дағды мен машықты игереді, ұстайды және жетілдіреді;
21) мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган – Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану мен азаматтық және эксперименттік авиация қызметі саласында басшылықты жүзеге асыратын орталық атқарушы орган (бұдан әрі – уәкілетті орган);
22) емтихан алушы (емтихан алатын немесе аттестаттайтын маман) – авиация персоналының біліктілік деңгейін айқындауға құқығы бар жеке тұлғалардың тізбесіне кірген, уәкілетті орган белгілейтін біліктілік талаптарына сәйкес келетін тұлға;
23) ИКАО – Халықаралық азаматтық авиация ұйымы.

2. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тікелей қатысатын авиация
персоналын кәсіптік даярлау тәртібі

4. Қазақстан Республикасының авиация персоналын бастапқы даярлау, қайта даярлау және олардың кәсіптік деңгейін ұстау дегеніміз кәсіптік қызметте пайдаланылатын мамандандырылған білім, машық пен дағды алу және оларды тереңдету мақсатындағы оқыту болып табылады.
5. Авиация персоналы тағылымдамадан өткеннен және уәкілетті орган бекітетін жеке тұлғалардың тізбесіне кіретін, тағылымдаманы өткізген лауазымды адамның дербес кәсіптік қызметке жіберу ықтималдығы туралы шешімінен кейін дербес кәсіптік қызметке жіберіледі.
6. Авиация персоналын кәсіптік даярлау авиациялық оқу орталықтарының және азаматтық авиация ұйымдарының авиация персоналын кәсіптік даярлаудың бекітілген, уәкілетті органмен келісілген бағдарламаларына сәйкес жүзеге асырылады.
7. Авиация персоналын кәсіптік даярлау бағдарламалары авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламаларының негізінде бекітіледі.
Авиация персоналын кәсіптік даярлауды жүзеге асырудың кезеңділігі Авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламаларында айқындалады.
8. Авиация персоналын кәсіптік даярлау Қазақстан Республикасының сертификатталған авиациялық оқу орталықтарында (авиациялық оқу орталықтарында), тиісті құқығы бар азаматтық авиация ұйымдарында немесе уәкілетті орган таныған сертификатталған шетелдік авиациялық оқу орталықтарында (авиациялық оқу орталықтарында) жүзеге асырылады.
9. Авиация персоналын бастапқы даярлау және қайта даярлау сертификатталған авиациялық оқу орталықтарында ғана жүргізіледі.
10. Авиация персоналының кәсіптік деңгейін ұстау сертификатталған авиациялық оқу орталықтарында (авиациялық оқу орталықтарында), сондай-ақ техникалық және әдістемелік мүмкіндігі мен тиісті мамандардың және/немесе оқытушы ұйымның тиісті саладағы кәсіптік даярлауды жүзеге асыруға заңды құқығы болған жағдайда, азаматтық авиация ұйымының базасында жүргізіледі.
11. Азаматтық авиацияның шетелдік авиациялық оқу орталықтарының сертификаттарын уәкілетті орган танығаннан кейін ғана олар азаматтық авиацияның авиация персоналын даярлауға және олардың біліктілігін ұстауға жіберіледі.
12. Уәкілетті орган сертификаттаған авиациялық оқу орталықтарымен шарт бойынша жұмыс істейтін шетелдік азаматтардың авиация персоналын оқытуына рұқсат етіледі.
13. Авиация персоналының бәрін кәсіптік даярлау оқытудың мынадай негізгі нысандары арқылы жүзеге асырылады:
1) тұрақты күндізгі (халықаралық практикаға ықпалдастырылған, үлгілік);
2) модульдік;
3) сырттай;
4) қашықтан;
5) аралас;
6) жеке;
7) курстар, семинарлар, тренингтер;
8) өз бетімен даярлану;
9) практикалық сабақтар;
10) тағылымдама.
14. Таңдап алынған оқыту нысанына қарамастан, бекітілген бағдарламаларға сәйкес әр бағыт бойынша ұшуды қамтамасыз етуге тікелей қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлауды жүзеге асырудың толық циклі қамтамасыз етіледі.
15. Өз бетімен даярлану тиісті техникалық құралдарды, бағдарламалық қамтамасыз етуді және оқу әдебиетін пайдалана отырып жүргізіледі.
16. Практикалық сабақтар әуе шарларында, тренажерларда, оқытудың интерактивті құралдарында не тиісті техникалық (зертханалық) жабдықтарда жүргізіледі.
17. Оқыту нысанына қарамастан, мамандық бойынша кәсіптік даярлау бағдарламасына сәйкес қажеттілігіне қарай даярлықтың мынадай кезеңдері қамтамасыз етіледі:
1) теориялық;
2) тренажерда;
3) практикалық;
4) ұшу.
18. Осы Қағидаға сәйкес авиациялық оқу орталықтарының авиация персоналын оқытуды жүзеге асыратын қызметкерлерін кәсіптік даярлау Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 25 сәуірдегі № 441 қаулысымен бекітілген Авиациялық оқу орталықтарына қойылатын сертификаттау талаптарында көзделген және мынадай салаларды қамтиды:
1) оқыту әдіснамасы;
2) жаңа мамандықтар мен бағыттарды игеру (қажет болған жағдайда);
3) авиациялық оқу орталықтарының персоналына өзінің кәсіптік қызметінің процесінде қажет болатын авиациялық техниканың, жерүсті жабдықтардың әрқилы түрлерімен және оларды пайдалану ерекшелігімен танысу (қажет болған жағдайда);
4) оқытудың және біліктілігін тестілеудің тиісті пәндері, бағыттары бойынша кәсіптік білім мен дағды;
5) авиация персоналын кәсіптік даярлау саласындағы өзекті аспектілерді, даму жолдарын, проблемаларды, жетістіктерді зерделеу және талқылау, тәжірибе алмасу;
6) қауіп-қатер факторлары мен қателерді бақылауды қоса алғанда, адами фактор;
7) авиация персоналын кәсіптік даярлауға байланысты өзге де мәселелерді шешуге қатысу.
19. Авиация персоналын оқытуға мынадай шарттарда шақырылады:
1) оқытуды толық немесе ішінара ағылшын тілінде өткізу, сондай-ақ өзінің кәсіптік қызметінде ағылшын тіліндегі құжаттама мен оқу әдебиетін пайдалану, негізгі оқыту тілі ретінде ағылшын тілі пайдаланылатын елдерде жыл сайын кәсіптік даярлықтан өту;
2) халықаралық азаматтық авиация ұйымы не басқа да халықаралық авиациялық қоғамдастықтар мен қауымдастықтар өткізетін семинарларға, конференцияларға, форумдарға, кеңестерге және басқа да іс-шараларға жыл сайын қатысу.

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2013 жылғы 30 желтоқсандағы
№ 1433 қаулысына
2-қосымша

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2011 жылғы 25 сәуірдегі
№ 441 қаулысымен
бекітілген

Авиациялық оқу орталықтарына қойылатын
сертификаттау талаптары

1. Жалпы ережелер

1. Осы Авиациялық оқу орталықтарына қойылатын сертификаттау талаптары (бұдан әрі – сертификаттау талаптары) «Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 2010 жылғы 15 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленген және авиация персоналын, мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлау мен біліктіліктерін ұстау үшін сәйкестік өлшемдерін белгілейді (бұдан әрі – авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлау).
2. Авиациялық оқу орталықтарына қойылатын осы сертификаттау талаптары Қазақстан Республикасының аумағында тіркелген, авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғалардың бәріне қолданылады.
3. Осы сертификаттау талаптарында мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылады:
1) авиациялық оқу орталығы – авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлауды жүзеге асыратын заңды тұлға (бұдан әрі – АОО);
2) аудит немесе аудиторлық тексеру – бұл ұйымның, жүйенің, процестің, жобаның немесе өнімнің қызметін тәуелсіз бағалау рәсімі;
ішкі аудит - менеджментке тәуекелдерді анықтау мен бағалауға және тәуекелдерді азайтуға және жүйелер мен процестердің тиімділігін арттыруға бағытталған шараларды орнатуға көмек беретін басқарушы бағытталған корпоративтік қызмет;
сыртқы аудит - авиациялық оқу орталығының қызметіне тиімді баға беру мақсатында шарттық негізде тәуелсіз аудиторлық ұйым (аудитор) өткізетін аудит
3) белгіленген үлгідегі құжат (куәлік, сертификат, электрондық жүйе, құжаттаудың белгіленген рәсімдеріне сәйкес жүргізілетін кәсіптік даярлау туралы жазбалар) – бекітілген бағдарлама бойынша оқуды аяқтағанын куәландыратын, азаматтық авиация ұйымының жұмысына қатысу рәсімдеріне сәйкестігі шеңберінде қызметтің белгілі бір түрін орындауға құқық беретін құжат не жазба;
4) авиациялық оқу орталығының нұсқаушысы – өз біліктілігіне сәйкес тікелей азаматтық авиация саласының мамандарын кәсіптік даярлау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын тұлға;
5) оқу сапасы – белгілі бір стандарттар шеңберінде белгіленген немесе болжамды талаптарға сай келетін даярлық нәтижесі;
6) біліктілік – ұйғарылған деңгейдегі міндеттер мен функцияларды тиімді орындау үшін талап етілетін білімнің, дағды мен іскерліктің үйлесімі;
7) біліктілік белгісі – куәлікке жазылған және оның бір бөлігі болып табылатын жазба, онда осы куәлікке қатысты ерекше шарттар, құқықтар мен шектеулер көрсетіледі;
8) даярлау мен бағалаудың біліктілік жүйесі – оқытылатын персоналды даярлау мен бағалау жүйесі, оған нәтижелерге бағдарлану, операцияларды орындау тиімділігінің стандарттарын айқындау және сақтау, сондай-ақ белгіленген тиімділік стандарттары негізінде оқу курсын әзірлеу тән;
9) біліктілік талаптары – арнайы даярлау деңгейі мен бейінін айқындайтын талаптар, сондай-ақ жұмыс өтіліне қойылатын талаптар;
10) аралас оқыту – кәсіптік даярлықты әртүрлі оқыту нысандарын біріктіру арқылы өткізу;
11) кешенді (үлгілік) оқыту – кәсіптік даярлықты белгіленген кезеңдегі оқытудың бүкіл бағдарламасын бір мезгілде іске асыру арқылы өткізу;
12) ұшуға даярлық – ұшқыштар құрамын кәсіптік даярлау процесінің бір кезеңі, одан өткен кезде білім алушы ұшуды орындауға дағдыланады және машықтанады әрі оны жетілдіреді;
13) модульдік оқыту – кадрларды даярлаудың кезеңдік жүйесін пайдаланып, үздіксіз білім беру әдісі, мұнда әрбір саты (модуль) алынған білім мен дағдыны бақылаудың және бағалаудың рейтингтік жүйесі бар аяқталған цикл болып табылады;
14) сапаны қамтамасыз ету – барлық оқу іс-шараларының белгіленген стандарттар мен талаптарға сай келетініне сенімділікті қалыптастыру үшін қажетті барлық жоспарланған және жүйелі іс-қимыл;
15) бастапқы даярлау – авиациялық кәсібі немесе мамандығы жоқ адамды, сондай-ақ авиациялық жаңа кәсіпті және мамандықты игерту мақсатында авиация персоналы мен авиация инспекторларын кәсіптік оқыту процесі, мемлекеттік немесе белгіленген үлгідегі құжаттар беріледі;
16) қайта даярлау – авиация персоналы мен авиация инспекторларын оқытудың жаңа (қосымша) кәсіптік білім, дағды, машық (оның ішінде біліктілік белгілерін) алуға және авиациялық техниканы зерделеуге бағытталған процесі, белгіленген үлгідегі құжаттар беріледі;
17) кәсіптік деңгейді ұстау – авиация персоналын оқытудың ғылыми-техникалық, әлеуметтік-экономикалық дамумен және азаматтардың жеке қажеттілігімен негізделген процесі, оның мақсаты кәсіптік білімді, машық пен дағдыны жаңарту, кеңейту және тереңдету болып табылады, белгіленген үлгідегі құжаттар беріледі;
18) практикалық даярлық – авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлау процесінің кезеңі, одан өткен кезде білім алушы әуе кемесінде, пайдалану объектілерінде, жаттығу құрылғыларында, интерактивтік оқыту құралдарында, зертханалық және стендтік жабықтарда, сондай-ақ жекелеген құрылғылармен, агрегаттармен және құрамдауыштармен жұмыс істеудің тәжірибелік дағдысы мен машығын игереді, ұстап тұрады және жетілдіреді;
19) кәсіптік даярлау (оқыту) – бастапқы даярлау, қайта даярлау, кәсіптік деңгейді ұстау, сондай-ақ оқытудың ықтимал түрлері;
20) сертификаттау талаптары – азаматтық авиация саласының мамандарын даярлауды ұйымдастырудың, ұстаудың, оның деңгейі мен сапасының сәйкестігін белгілеу мақсатында авиациялық оқу орталықтарына қойылатын талаптар;
21) куәлік, сертификат, диплом – бекітілген бағдарлама бойынша оқудың тәмамдалғанын куәландыратын және біліктілік белгісін алуға немесе тағылымдамадан сәтті өткеннен кейін қызметтің нақты түрін орындауға құқық беретін құжат;
22) тағылымдама – мамандықты тәжірибеде игеру, қызмет көрсету мен басқару объектілеріне бейімделу, сондай-ақ жұмыс орнында жылдам бағдарлану және жұмыстың жаңа тәсілдерін игеру мақсатында оқытуды қамтамасыз ететін тұлғаның жетекшілік етуімен жұмыс орнында оқыту;
23) теориялық даярлық – кәсіптік даярлау процесінің кезеңі, одан өткен кезде білім алушы өту кезінде арнайы теориялық білім алады, сондай-ақ оларды бекітілген оқу бағдарламаларына сәйкес қолдайды және жетілдіреді;
24) оқыту техникасы – білім мен дағдыны барынша тиімді беру мен бақылау үшін оқыту процесінде пайдаланылатын тәсілдер мен әдістер;
25) кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламалары – авиациялық оқу орталығы үшін бағыттардың, мамандықтар мен қызметтің ерекшеліктерін бейнелейтін оқу бағдарламаларын өз бетімен жасау мүмкіндіктерін сақтау арқылы кәсіптік даярлаудың бірізді тәсілін қамтамасыз ететін бағдарламалар;
26) тренажерда даярлау – авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлау процесінің кезеңі, одан өткен кезде білім алушы азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекіткен имитациялайтын құрылғылардың көмегімен практикалық дағды мен машықты игереді, ұстайды және жетілдіреді;
27) мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган – Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану мен азаматтық және эксперименттік авиация қызметі саласында басшылықты жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;
28) емтихан алушы (емтихан алатын немесе аттестаттайтын маман) – авиация персоналының біліктілік деңгейін айқындауға құқығы бар жеке тұлғалардың тізбесіне кірген, уәкілетті орган белгілейтін біліктілік талаптарына сәйкес келетін тұлға;
29) ИКАО – Халықаралық азаматтық авиация ұйымы.

2. Авиациялық оқу орталықтарына қойылатын
сертификаттау талаптары

1. Құжаттама және ақпаратты сақтау

4. Қызметті жүзеге асыру тәртібін және пайдаланылатын рәсімдерді сипаттау, оқу саясатын, бағдарламалары мен процестерін іске асыру үшін авиациялық оқу орталығының азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органмен келісілген мынадай құжаттары болады:
1) персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқау;
2) сапа жөніндегі нұсқау;
3) уәкілетті орган бекітілетін ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламаларына сәйкес әзірленген кәсіптік даярлау бағдарламалары.
5. Өз қызметінің заңдылығын растау үшін АОО мыналар болуы тиіс:
1) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органмен келісілген кәсіптік даярлау бағдарламалары;
2) АОО басқарушы, нұсқаушы және емтихан алушы персоналының біліктілігін растайтын құжаттары.
6. Қызметті жоспарлау, бағдарламалар мен курстарға өзгерістерді бекіту және енгізу, өткізілетін сабақтарға қатысуды бақылауды қамтамасыз ету, білімді аралық және соңғы бақылауды бекіту, құжаттарды тіркеу үшін АОО-да:
1) АОО-да жүргізілетін кеңестердің, жиналыстардың, оқу-әдістемелік топ (болған кезде) мәжілістерінің хаттамалары;
2) оқу сабақтарының журналдары;
3) сабақтар мен ашық сабақтарға бақылау үшін бару журналы;
4) оқуды бітіру туралы құжаттардың берілгенін тіркеу журналы не персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқаумен регламенттелген деректерді тіркеудің, сақтау мен берудің автоматтандырылған электрондық жүйесі;
4) мыналарға:
оқу процесіне;
сапа жүйесіне;
емтиханға немесе тестілеуге;
ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесіне қойылатын талаптарды орындау үшін қажетті құжаттар жүргізіледі.
7. Бұған қоса АОО-да негізгі қызметін жүзеге асыруға негіз болатын өзекті нормативтік-құқықтық құжаттама болуы тиіс.
8. АОО құжаттамасын есепке алу жүйесінде мыналар қамтамасыз етіледі:
1) АОО-да сақталатын есепке алу құжаттарында әр тыңдаушының оқу тарихын құжаттама түрінде растауға және қалпына келтіруге мүмкіндік беретін әр оқу іс-шарасының жазбасы жүргізіледі;
2) есепке алу құжаттарының оларды заңсыз алу немесе алмастыру мүмкіндігін болғызбайтын тұтастығы, сондай-ақ күтпеген мән-жайлар туындаған жағдайда, оның үздіксіздігін қамтамасыз ету мақсатында есепке алудың резервтік жүйесінің болуы қамтамасыз етіледі.
9. АОО Қазақстан Республикасының ұлттық мұрағат қоры және мұрағаттар туралы заңнамасының талаптарына сәйкес есепке алу құжаттамасын мұрағатқа тапсыру жүйесін әзірлейді.
10. Басқарушы, нұсқаушы және емтихан алушы персонал құжаттарының ең аз құрамы:
1) базалық білімі туралы деректер;
2) кәсіптік даярлау туралы деректер;
3) лауазымдық нұсқаулықтар;
4) жұмыс тәжірибесін көрсететін деректер.
11. Персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқау мен сапа жөніндегі нұсқау Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияға 1-қосымшаға 2-толықтырудан және «Оқу ұйымдарын бекіту жөніндегі нұсқау» DOC 9841 AN/456 ИКАО құжатының ережелеріне негізделген дербес құжаттар болып табылады.
12. Персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқауды қызметтің нақты жағын ашуға арналған жеке бөліктер түрінде шығаруға жол беріледі.

2.2. Персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқау

13. Персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқау кем дегенде мынадай аспектілердің толық сипатын қамтиды:
1) сертификаттауға өтініш берілген, іске асырылатын кәсіптік даярлау түрлері мен тиісті курстардың жалпы сипаты;
2) пайдаланылатын бағдарламалық қамтамасыз ету мен оқу курсын іске асыруға арналған жабдықтың сипатын қоса алғанда, ұсынылатын оқу бағдарламаларының мазмұны;
3) ұйымда қолданылатын сапаны қамтамасыз ету жүйесінің жалпы сипаты;
4) ұйымда бар үй-жайлардың, құралдар мен жабдықтардың сипаты;
5) АОО-ның сертификаттау талаптарын сақтауын қамтамасыз ету үшін жауапты болып тағайындалған тұлғаның тегі, міндеттері мен біліктілігі;
6) оқуды жоспарлау мен жүргізуді қамтамасыз ететін, сондай-ақ осы процестерді бақылауды жүзеге асыратын персоналдың міндеттері мен біліктілігінің сипаты;
7) біліктілікті айқындау, ұстау және нұсқаушы персоналдың қызмет саласын кеңейту үшін пайдаланылатын рәсімдердің сипаты;
8) нұсқаушы персоналды даярлау туралы есепке алу құжаттамасын жүргізу және сақтау тәртібінің сипаты;
9) қажет болу шамасына қарай, азаматтық авиация кәсіпорындарының өзгеріп отырған қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін қажет нұсқаушы персоналды қосымша даярлаудың сипаты;
10) егер АОО куәлік беруге немесе авиация персоналының біліктілігін белгілеуге байланысты емтихандарды, сынақтарды қабылдауды немесе тестілеуді жүзеге асырса (жүзеге асыруды жоспарлап отырса), онда уәкілетті персоналды іріктеу тәртібінің, олардың рөлдері мен міндеттерінің, сондай-ақ куәлік беретін азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган белгілеген, осы мақсаттар үшін қолданылатын талаптардың сипаты беріледі.
14. Мазмұнын жаңарту мақсатында персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқауға өзгерістер пен түзетулер енгізіліп, олар нұсқауға енгізілетін өзгерістер парағында тіркеледі, сондай-ақ оларды бекіту тәртібі енгізіледі.
15. Персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқауға енгізілетін өзгерістерді ретке келтіру үшін АОО ақпаратты жинау, талдау, тарату және оның жаңартылуын бақылау жүйесін әзірлейді, ол мыналарға қатысты өзгерістерді қадағалауға мүмкіндік береді:
1) АОО саясаты;
2) процестер, рәсімдер, ұйымдастыру;
3) пайдалану тәжірибесін қолдану;
4) өткізілетін даярлық көлемі;
5) оқу бағдарламаларының мазмұны;
6) жаңа жабдықты орнатумен негізделген нәтижелер;
7) сертификаттың қолданылуы;
8) стандарттауды қамтамасыз ету.
16. Персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқау ережелерінің өзектілігін талдау:
жүйелі негізде (кем дегенде, жылына бір рет);
негізгі активтердің бірігуі, сатып алу, жылдам өсу немесе шағындап бөлу сияқты ірі оқиғалардан кейін;
технологиялық өзгерістерден кейін (мысалы, жаңа жабдықтарды енгізу);
ұшу қауіпсіздігінің қағидалары өзгергеннен кейін жүзеге асырылады.
17. Персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқауға енгізілген бекітілген барлық өзгерістер мен түзетулердің көшірмелері осы персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқау арнайы әзірленген барлық заңды және жеке тұлғаларға жіберіледі. Өзгерістер мен түзетулерді тарату жүйесі міндетті түрде бақылау функциясын қамтиды.
18. Персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқаудың құрылымы, сондай-ақ әзірлеуге берілетін ұсынымдар осы Сертификаттау талаптарына 1-қосымшада келтіріледі.

3. Сапаны қамтамасыз ету жүйесі

19. АОО-ның сапаны қамтамасыз ету жүйесін қалыптастырудың басты мақсаты оқыту курстарын іске асыру үшін белгіленетін стандартталған рәсімдерді, сондай-ақ уәкілетті орган шығарған талаптар мен құжаттарды қатаң сақтай отырып, қажетті нәтижелерге қол жеткізу болып табылады.
20. АОО өз саясаты мен стратегиясын қалыптастырады, қолданысқа енгізеді және қайта қарайды, оларды қызметті ұйымдастырудың барлық деңгейлерінде қолданылатын жоспарлар мен іс-шаралар етіп түрлендіреді.
21. Қандай да бір сәйкессіздік анықталған жағдайда, процестер мен рәсімдерді жетілдіруге бағытталған түзетуші әрекет қолданылады.
22. Оқыту процестерінің барынша жоғары тиімділігін қамтамасыз ету үшін алдын алу түзетуші әрекеттерді де, сондай-ақ туындайтын мән-жайларға орай әрекет ететін түзетуші әрекеттерді қолдану қажет.
23. Сапа жүйесі шеңберіндегі қызметті жүзеге асыру үшін АОО-да сапаны қамтамасыз ету жөніндегі жауапты қызметкер тағайындалады, ол бастапқы даярлаудан және азаматтық авиацияда сапаны қамтамасыз ету саласында кем дегенде 2 жылда 1 рет біліктілігін жүйелі қолдаудан өтеді.
24. Сапаны қамтамасыз ету жөніндегі жауапты қызметкер басшыға тікелей бара алады және АОО барлық бөлімшесіне қатынай алады.
25. Сапаны қамтамасыз ету жүйесінің жұмыс істеуінің егжей-тегжейлі сипаты АОО-ның сапа жөніндегі нұсқауында көрсетіледі.
26. Сапа жөніндегі нұсқауды халықаралық азаматтық авиация ұйымының авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын даярлау кезінде сапаны қамтамасыз ету саласындағы саясатына сәйкес АОО дербес әзірлейді.
27. Персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқауда сапаны қамтамасыз ету жүйесінің мынадай элементтері айқындалады:
1) кәсіптік даярлау саласындағы АОО саясаты (клиенттер үшін де, сондай-ақ өзінің қызметкерлері үшін);
2) ұшуды дайындау және оның қауіпсіздігі стандарттары;
3) жауапкершілікті бөлу;
4) ресурстар, ұйымдық және пайдалану процестері;
5) оқу процесінің жоғарыда аталған саясатқа және ұшу қауіпсіздігінің стандарттарына сәйкестігін қамтамасыз ететін рәсімдер;
6) саясат пен стандарттардан ауытқуды анықтау және түзету шараларын қабылдау рәсімдері;
7) іске асырылатын оқу сапасын үнемі жақсарту мақсатында кері байланысты қамтамасыз ету үшін саясат пен оқу стандарттары саласындағы тәжірибе мен үрдістерді бағалау және талдау.
28. Сапа жөніндегі нұсқаудың құрылымы мен оны әзірлеуге берілетін ұсынымдар осы Сертификаттау талаптарына 2-қосымшада келтіріледі.
29. Бұл жағдайда АОО және тысқары ұйымдар мен жеке тұлғалар арасында жасалатын жазбаша шартта көрсетілетін қызметтер мен кепілдендірілген сапа деңгейінің толық сипаты қамтылуы тиіс.
30. Тысқары ұйымдар мен жеке тұлғалар жүзеге асыратын іс-шаралар АОО-ның сапаның қамтамасыз етілуін тексеру бағдарламасына қосылуы тиіс.
31. Сапаның тиісті деңгейіне қол жеткізу үшін АОО бүкіл персоналдың өздеріне жүктелген міндеттер шеңберінде сапа жөніндегі нұсқауда көрсетілген мақсаттарды түсінуін қамтамасыз етеді.
32. АОО сапаны қамтамасыз ету жүйесін басқару үшін жауапты персоналды даярлауды жүзеге асырады, бұл жүйе мыналарды қамтиды:
1) сапаны қамтамасыз ету тұжырымдамасы және осыған байланысты жүйелер;
2) сапаны басқару;
3) сапаны қамтамасыз ету жөніндегі нұсқау;
4) тексерістер мен аудит әдістері;
5) есептілік пен есепке алуды жүргізу.
33. Оқуды бітіргеннен және аудит пен сапаны бақылау тәжірибесін игергеннен соң аталған тұлғалар АОО персоналының қалған бөлігін АОО ішкі саясатына сәйкес сапаны қамтамасыз ету мәселелеріне оқытуды жүргізе алады.

4. Ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесі

34. Ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесі (бұдан әрі – ҰҚБЖ) – бұл пайдалану және техникалық жүйелерді қаржылық және адами ресурстарды басқарумен біртұтас біріктіретін ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді бақылауға бағытталған құжатталған саясаттан, процестер мен рәсімдерден тұратын басқару жүйесі.
35. Ұшу қауіпсіздігі саласындағы АОО саясаты құжат түрінде ресімделіп, оған жауапты басшы қол қояды.
36. ҰҚБЖ мен сапаны қамтамасыз ету жүйесін «ұшу қауіпсіздігін және сапаны қамтамасыз ету бойынша» бірыңғай функцияға біріктіруге жол беріледі.
37. Өзінің көрсетілетін қызметтерін ұсыну барысында ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекел факторына ұшыраған АОО міндетті түрде Қазақстан Республикасының азаматтық авиация саласындағы нормативтік-құқықтық актілеріне сәйкес ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесін енгізеді, ол кем дегенде:
1) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді анықтайды;
2) қажетті түзету әрекетінің қабылдануын қамтамасыз етеді;
3) ұшу қауіпсіздігі деңгейінің тұрақты мониторингі мен үнемі бағалануын жүргізуді көздейді;
4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесінің бір бөлігі болып табылады.
38. ҰҚБЖ практикасын енгізу туралы талап қызметі әуе кемесін пайдалану қауіпсіздігіне тікелей әсер ететін АОО-ға ғана қатысты болады.
39. Егер:
1) тыңдаушыларды ұшуға даярлау үшін әуе кемелері пайдаланылса;
2) әуе қозғалысына қызмет көрсетуші курсант-диспетчерлерді, авиация станцияларының операторларын практикалық даярлау жүзеге асырылған кезде әуеайлақтың, тікұшақ айлағының, тікұшақ алаңдарының АОО пайдаланатын (меншікті, жалға алынған не кәсіптік даярлауға байланысты қызметтер көрсету жөніндегі шарт негізінде) аймағында әуе кемелерін басқару нақты жүзеге асырылса, АОО міндетті түрде ҰҚБЖ бағдарламасын енгізеді.
40. Егер әуе қозғалысына қызмет көрсетуші курсант-диспетчерлерді кәсіптік даярлау аэронавигациялық көрсетілетін қызметтерді берушінің құрылымындағы АОО-да жүзеге асырылатын болса, онда АОО мен аэронавигациялық көрсетілетін қызметтерді беруші үшін ортақ ҰҚБЖ әзірлеуге жол беріледі.
41. Егер АОО ұшу экипаждарының мүшелерін кәсіптік даярлауды ұшуды имитациялайтын жаттығу құрылғыларын ғана пайдалану арқылы жүзеге асыратын болса, онда мұндай қызмет қауіпсіздікке тікелей әсер етпейді және ҰҚБЖ әзірлеуді қажет етпейді.
42. Егер АОО авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету бойынша кәсіптік даярлауды жүзеге асыратын болса және оқу бағдарламасы шеңберінде өндірістік практикадан өту үшін өз тыңдаушыларын әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсетуді (ӘК ТҚ) тікелей жүзеге асыратын ұйымға жіберетін болса, бұл ӘК ТҚ жөніндегі ұйымның ҰҚБЖ-да көзделетін болады.
43. Өз қызметін ҰҚБЖ шеңберінде жүзеге асыратын АОО ұшу қауіпсіздігі бойынша жауапты қызметкерді тағайындайды, ол даярлықтан және кем дегенде 2 жылда 1 рет ҰҚБЖ саласында кәсіптік деңгейді жүйелі қолдаудан өтеді.
44. Тағайындалған қызметкердің міндетіне ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша шараларды жоспарлау, ұшу қауіпсіздігі бағдарламасын іске асыру және ҰҚБЖ жұмыс істеуін қамтамасыз ету кіреді.
45. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі қызметкер АОО басшысына тікелей бара алады.

5. Материалдық-мүліктік база

46. Авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлау жөніндегі қызметті жүзеге асыру үшін АОО-да бекітілген бағдарламалардың мазмұнына сәйкес:
1) кәсіптік даярлау бағдарламаларын іске асыру үшін жарақталған және белгіленген санитариялық және техникалық нормаларға сәйкес келетін оқу аудиториялары мен үй-жайлар;
2) әуе кемелері, әуеайлақтар, тікұшақ айлақтары, ұшуды қамтамасыз ететін жерүсті жабдығы (меншікті, жалға алынған, тысқары ұйымдар шарттық талаптарда беретін);
3) мазмұны оқытылатын персоналды кәсіптік даярлау бағдарламаларының іске асырылуын толық қанағаттандыратын, қағаз және/немесе электрондық түрдегі оқу әдебиеті мен әдістемелік материалдар қорымен жабдықталған кітапхана;
4) жеке және ортақ пайдаланылатын жаттығу құрылғылары (меншікті, жалға алынған, тысқары ұйымдар шарттық талаптарда беретін), оқытудың техникалық құралдары, аудиокөрнекі құралдар, макеттер, агрегаттардың, тораптардың, құрылғылар мен жүйелердің имитаторлары, технологиялық жабдықтар мен құралдар;
5) басшы құрамға, педагог қызметкерлерге, нұсқаушылар құрамына, қызмет көрсетуші персоналға арналған үй-жайлар;
6) техникалық, санитариялық және тұрмыстық үй-жайлар болады.
47. Материалдық-мүліктік базаны егжей-тегжейлі сипаттау персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқауда жүзеге асырылады.
48. Әуе кемелері, әуеайлақтар, тікұшақ айлақтары, ұшуды қамтамасыз ететін жерүсті жабдығы жарамдылық нормаларына қатысты Қазақстан Республикасының азаматтық авиация саласында белгіленген нормативтік-құқықтық актілерге сәйкес келуі тиіс.
49. Кәсіптік даярлау бағдарламаларын іске асыру, тестілеу немесе тексеру кезінде пайдаланылатын және олармен жұмыс істегенде сынақ алу не емтихан тапсыру көзделген машықтану құрылғыларының, ұшу немесе әуе қозғалысы имитаторларының бәрін азаматтық авиация саласында уәкілетті орган бекітіп, осы құралдардың жарамдылығы туралы қорытынды беруі тиіс.
50. Мұндай қорытынды алу үшін азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган мақұлдау рәсімін өткізу туралы еркін нысанда жазылған хат жіберіледі.
51. Хатқа жабдықты әзірлеушінің (жасаушы зауыттың) пайдалану сәйкестігін растайтын құжатының (куәлік, сертификат, үлгі сертификаты, сәйкестік сертификаты, акт, хаттама) көшірмесі қоса беріледі.
52. Ұсынылған құжаттардың негізінде азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган не мәлімделген жаттығу құрылғысын, ұшу немесе әуе қозғалысы имитаторын инспекциялық тексеруді жүргізу туралы, не теріс немесе оң қорытынды беру туралы, не қосымша ақпарат ұсыну қажеттігі туралы шешім қабылдайды.
53. Біліктілік деңгейі мен ұшақтар мен тікұшақтарды келтіретін пилотаждық жаттығу құрылғыларының оқыту үшін жарамдылығын айқындау өлшемдері Қазақстан Республикасының азаматтық авиация саласындағы тиісті нормативтік-құқықтық актілеріне де, сондай-ақ «Пилотаждық жаттығу құрылғыларын біліктілік бағалау өлшемдері бойынша нұсқау» Doc 9625 ИКАО құжатына да негізделеді.
54. Ұшуды имитациялауға арналған жаттығу құрылғыларына мыналар жатады:
1) ӘК функционалдық жүйелерінің мамандандырылған жаттығу құрылғылары;
2) экипаж мүшелерінің мамандандырылған жаттығу құрылғылары;
3) кабиналық рәсімдердің жаттығу құрылғылары;
4) кешенді пилотаждық жаттығу құрылғылары;
5) аварияда шығып кетудің жаттығу құрылғылары.
55. Әуе қозғалысын имитациялауға арналған жаттығу құрылғыларына техникалық құралдарды келтіретін, әуе қозғалысына қызмет көрсету кезінде пайдаланылатын және практикалық дағды мен рәсімдерді жасап көруге мүмкіндік беретін жабдықтардың кез келген түрлері жатады.
56. Әуе қозғалысына қызмет көрсететін диспетчерлерді кәсіптік даярлау үшін пайдаланылатын әуе қозғалысын имитациялайтын жаттығу құрылғыларын бекіту пайдалануға жарамдылығы туралы құжаттардың (үлгі сертификаты, актілер немесе сынақтардың, пайдалануға берудің хаттамалары) негізінде жүргізіледі.
57. Машықтану құрылғыларын, ұшу немесе әуе қозғалысы имитаторларын пайдаланған кезде АОО міндетті түрде:
1) тиісті біліктілігі бар нұсқаушы, инженер-техник және қосалқы персоналдың болуын;
2) жоспарлы техникалық қызмет көрсетуді;
3) пайдалану, қызмет көрсету тарихын және оқу бағдарламаларын іске асыру (сапаны бақылау) процесіне әсер етуі мүмкін функционалдық жай-күйі мен жұмыс сипаттамаларына қатысты кез келген ауытқуларды дәл тіркеуге мүмкіндік беретін есепке алу құжаттамасын жүргізуді қамтамасыз етеді.

6. АОО персоналы

58. Авиациялық оқу орталығы өз қызметінің көлемі мен саласына сәйкес келетін құрылымды дербес айқындайды және белгіленген біліктілік талаптарына сәйкес жауапты басшыны, штаттық нұсқаушы (оқытушылық), емтихан алушы және инженер-техник құрамды тағайындайды.
59. АОО-да білім алатын авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларының санаттарына қарай, жалпы талаптардан басқа тікелей қызметті жүзеге асыратын персоналға қатысты:
1) авиация персоналының куәлігін алу үшін кандидаттар мен оны иеленушілерді кәсіптік даярлау және олардың біліктілігін бағалау бойынша;
2) қызметі авиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге байланысты авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлау бойынша;
3) осы тармақта көрсетілмеген авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлау бойынша әртүрлі біліктілік талаптарын қалыптастырады.
60. Авиациялық оқу орталықтарының көрсетілген талаптарға сәйкес келмейтін басқарушы, нұсқаушы және емтихан алушы персоналы тиісті кәсіптік қызметке жіберілмейді.
61. Авиациялық оқу орталығының кадрлық қамтамасыз етілуі таңдап алынған оқыту нысанына қарамастан, бекітілген бағдарламаларға сәйкес әр бағыт бойынша авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлауды жүзеге асырудың толық циклін қамтамасыз етуі тиіс.
62. АОО персоналын қоса алғанда, авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлауды оқытудың мынадай негізгі нысандары арқылы жүзеге асыруға болады:
1) тұрақты күндізгі (кешенді, үлгілік);
2) модульдік;
3) сырттай;
4) қашықтан;
5) аралас;
6) жеке;
7) курстар, семинарлар, тренингтер;
8) өз бетімен даярлану;
9) практикалық сабақтар;
10) тағылымдама.
63. Кәсіптік даярлау бағыттары бойынша авиациялық оқу орталықтарының басқарушы, нұсқаушы (оқытушылық) және емтихан алушы персоналының құзыреті оның біліміне, біліктілігі мен өкілеттіктеріне сәйкес келуі тиіс.
64. Авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлау жөніндегі қызметті тікелей жүзеге асыратын персонал бірнеше бағытты (пәнді) қоса атқара алады.
65. Бұл ретте авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларына қатысты кәсіптік даярлау бойынша оқыту әдістемесіне жалпыға бірдей міндетті оқытудан басқа, әр бағыт (пән) бойынша кәсіптік даярлау жоспарланып, жүзеге асырылады.
66. Авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлауды жүзеге асыру үшін жұмылдырылатын азаматтық авиация ұйымдарының авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторлары практикалық және тренажерда даярлау жүргізілген кезде ғана қатыса алады.
67. Азаматтық авиация ұйымдарында авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын теориялық оқытуды жүргізу үшін оқыту әдістемесіне тиісінше оқытудан өтуі тиіс.
68. Бұл ретте азаматтық авиация ұйымдарының авиация персоналының өзінің кәсіптік міндеттері шеңберіндегі дербес қызметке арналған қолданыстағы рұқсаты болады.
69. Авиациялық оқу орталықтарының толық немесе ішінара ағылшын тілінде оқытуды жүргізетін, сондай-ақ өзінің кәсіптік қызметінде еркін аударуға жол бермейтін оқу әдебиеті мен құжаттамасын (пайдалану жөніндегі нұсқаулар және әуе кемелерінің сипаттары, нормативтік құжаттар мен қағидалар) пайдаланатын персоналы ағылшын тілі саласындағы білім мен дағдыны игеру, бекіту және кеңейту мақсатында оқытудың негізгі тілі ретінде ағылшын тілі пайдаланылатын елдерде жүйелі кәсіптік даярлаудан өтуі тиіс.
70. Авиациялық оқу орталықтарының авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлауды тікелей жүзеге асыратын персоналы қызмет бағыттарына сәйкес мамандандырылған семинарларға, конференцияларға, форумдарға, кеңестерге және Халықаралық азаматтық авиация ұйымы не басқа да халықаралық және өңірлік авиациялық және білім беру қоғамдастықтары, ұйымдары мен қауымдастықтары жыл сайынғы мерзімділікпен өткізетін іс-шараларға қатысады.
71. Авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлауды тікелей жүзеге асыратын тұлғаларды бастапқы даярлау мен қайта даярлау жоспарланатын даярлау қажеттіліктеріне сәйкес жүргізіледі.
72. Авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлау жөніндегі қызметті тікелей жүзеге асыратын персоналдың біліктілік деңгейін ұстау бойынша оқудың толық циклі үш жылдық мерзімділікпен іске асырылады. Бұл ретте толық цикл әр бағыт (пән) бойынша мамандану ескеріліп, талап етілетін барлық көлем бойынша оқуды бітіруді білдіреді.
73. Авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлауды тікелей жүзеге асыратын тұлғалар оқытылатын орынды таңдау регламенттелмейді және дербес айқындалады. Бұл ретте шетелдік оқу ұйымдарын мақұлдау талап етілмейді. Оқыту көлемі оқытылатын авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларының санатына сәйкес айқындалады.
74. Авиация персоналының куәлігін алу үшін және оны иеленушілерді кәсіптік даярлауға байланысты қызметті жүзеге асыратын персоналдың:
1) құжатпен расталған (куәлік, сертификат, диплом) тиісті даярлығының болуы;
2) біліктілік деңгейін ұстау бойынша оқудан өтуі;
3) бұрын авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлауда тәжірибесі болмаса, уәкілетті персоналдың қатысуымен тыңдаушыларға нәтижелері келешектегі қызметі туралы шешім қабылдауға негіз болатын бақылау сабағын өткізуі;
4) өзінің бағыты (пәні) бойынша оқу материалын қалыптастыруы;
5) жеке консультациялар мен емтихандарды қоса алғанда, АОО белгілейтін көлемде, бірақ аптасына оқу жылына немесе күнтізбелік жылға қатысты жиынтықтап реттелетін 20 оқу сағатынан аспайтын көлемде сабақтар жүргізуі;
6) қажетті талаптарға сәйкес әдістемелік материалдарды әзірлеуі және түзетуі;
7) қажет болған жағдайда, бекітілген бағдарламаларды түзету бойынша ұсыныстар жасауы тиіс.
75. Авиация персоналының куәлігін алу үшін кандидаттарды және оны иеленушілерді кәсіптік даярлауға және біліктіліктерін бағалауға байланысты қызметті жүзеге асыратын персоналды оқыту «АОО персоналы» деген 2-бөлімнің 6 бөлімшесінде көрсетілген көлемнен басқа, мыналарды қамтуы тиіс:
1) авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын оқыту әдіснамасының негіздері, оларды кәсіптік даярлаудың жаңа әдістері мен құралдары саласындағы білімді міндетті түрде зерделеу және жаңарту;
2) қауіп-қатер факторлары мен қателерді бақылауды қоса алғанда, адами фактор саласындағы білімді міндетті түрде зерделеу және жаңарту;
3) оқытудың әр бағыты (пәні) мен біліктіліктік бағалау бойынша кәсіптік білім мен дағдыны міндетті түрде алу және жаңарту;
4) авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын кәсіптік даярлау саласындағы өзекті аспектілерді, даму жолдарын, проблемаларды, жетістіктерді зерделеу және талқылау, тәжірибе алмасу жөніндегі іс-шараларға қатысу;
5) кәсіптік қызмет процесінде қажет болатын авиациялық техниканың, жерүсті жабдықтардың әрқилы түрлерімен және оларды пайдалану ерекшелігімен танысу;
6) жаңа мамандықтар мен бағыттарды игеру (қажет болған жағдайда).
76. Біліктілікті бағалау оқыту процесінде алынған білім мен дағдының Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (ICAO) белгіленген стандарттарына, Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерінің талаптарына және кәсіптік қызметтің белгілі бір түріне қойылатын біліктілік талаптарға сәйкестігін тексеру рәсімін білдіреді.
77. ICAO стандарттары, Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерінің талаптары және кәсіптік қызметтің белгілі бір түріне қойылатын біліктілік талаптар кәсіптік даярлауда бекітілген бағдарламалар түрінде іске асырылады.
78. Арнайы оқудан өткен және Қазақстан Республикасының азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органы осы функцияларды орындау үшін бекіткен емтихан алушылар (емтихан алатындар, тестілейтін мамандар) біліктілікті бағалау құқығына ие болады.
79. Егер емтихан алушылар (емтихан алатындар, тестілейтін мамандар) АОО немесе азаматтық авиация ұйымының қызметкерлері болып табылмаса, онда мұндай бекітуді алу үшін емтихан алушылар азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға өздерінің біліктілігін растайтын құжаттардың көшірмелерін және өздерін Қазақстан Республикасының аумағында емтихан алушы (емтихан алатын, тестілейтін маман) ретінде бекіту туралы еркін нысандағы өтініш жазылған хатты жеке тәртіппен жібереді.
80. Ұсынылған құжаттар негізінде азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган не өтініш берушімен емтихан (тест, сұхбаттасу) өткізу туралы, не теріс немесе оң қорытынды беру туралы, не қосымша ақпаратты ұсыну қажеттігі туралы шешім қабылдайды.
81. Азаматтық авиация ұйымдарының қызметкерлері болып табылатын және кәсіптік деңгейін ұстау бойынша оқытуды жүргізу кезіндегі рәсімдерге қатысатын емтихан алушылар (емтихан алатындар, тестілейтін мамандар) үшін де осындай рәсім жүргізіледі.
82. Бұл ретте азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға хат емтихан алушы (емтихан алатын, тестілейтін маман) жұмыс істейтін азаматтық авиация ұйымының атынан жіберіледі.
83. Біліктілікті бағалау құқығы АОО-ға берілуі мүмкін.
84. Мұндай құқықты алу үшін авиациялық оқу орталығы тиісті персоналды кәсіптік даярлауды жүзеге асырып, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға көретілген тұлғаларды емтихан алушылар (емтихан алатын, тестілейтін мамандар) ретінде бекіту туралы еркін нысандағы өтініш жазылған хатты, оқудан өткенін растайтын құжаттардың көшірмелерін, сондай-ақ Персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқаудың көшірмесін жібереді, онда мыналар айқындалады:
1) тестілер мен емтихандарды жүргізуге уәкілетті қызметкерлердің тегі, олардың өкілеттіктерінің шеңбері;
2) емтихан алушылардың функционалдық міндеттері;
3) емтихан алушы нұсқаушы ретінде әрекет ететін оқу бағыттары (пәндер);
4) емтихан алушыларға қойылатын біліктілік талаптары, сондай-ақ оларды іріктеу мен тағайындау рәсімдері;
5) емтихан алушылардың біліктілігін ұстау тәртібі;
6) емтихан алушылардың қызметінің бағытына қатысты белгіленген талаптар, атап айтқанда:
- тексерулер мен тестілерді жүргізу кезінде сақталуға тиіс рәсімдер;
- егер АОО-ға куәлік беру немесе біліктілікті белгілеу үшін талап етілетін тестілеуді жүргізу үшін қызметкерлерді тағайындау құқығы берілетін болса, тағайындауға қатысты ең аз талаптар, сондай-ақ іріктеу мен тағайындау тәртібі;
- тестілеу хаттамаларын ресімдеу және сақтау әдістемесі.
85. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган қызметтің осы түрін мақұлдау рәсімін жүргізеді және авиациялық оқу орталығының сертификатына тиісті жазба енгізеді.
86. Авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын авиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге байланысты кәсіптік даярлау жөніндегі қызметті тікелей жүзеге асыратын персонал:
1) құжатпен (куәлік, сертификат, диплом) расталған тиісті даярлығының болуы;
2) біліктілік деңгейін ұстау бойынша оқудан өтуі;
3) бұрын кәсіптік даярлауда тәжірибесі болмаса, уәкілетті персоналдың қатысуымен тыңдаушыларға нәтижелері келешектегі қызметі туралы шешім қабылдауға негіз болатын бақылау сабағын өткізуі;
4) жеке консультациялар мен емтихандарды қоса алғанда, АОО белгілейтін көлемде, бірақ аптасына оқу жылына немесе күнтізбелік жылға қатысты жиынтықтап реттелетін 20 оқу сағатынан аспайтын көлемде сабақтар жүргізуі;
5) қажетті талаптарға сәйкес әдістемелік материалдарды әзірлеуі және түзетуі;
6) қажет болған жағдайда, бекітілген бағдарламаларды түзету бойынша ұсыныстар жасауы тиіс.
87. Авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын авиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге байланысты кәсіптік даярлау жөніндегі қызметті кәсіптік даярлауға байланысты қызметті жүзеге асыратын персоналды оқыту «АОО персоналы» деген 2-бөлімінің 6-бөлімшесінде көрсетілген көлемнен басқа, мыналарды қамтуы тиіс:
1) қызметі авиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге байланысты авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын оқыту әдіснамасының негіздері, оларды кәсіптік даярлаудың жаңа әдістері мен құралдары саласындағы білімді міндетті түрде зерделеу және жаңарту;
2) қауіп-қатер факторлары мен қателерді бақылауды қоса алғанда, адами фактор саласындағы білімді міндетті түрде зерделеу және жаңарту;
3) оқытудың әр бағыты бойынша кәсіптік білім мен дағдыны міндетті түрде алу және жаңарту;
4) жаңа мамандықтар мен бағыттарды игеру (қажет болған жағдайда).
88. Авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларының өзге санаттарын кәсіптік даярлауға байланысты қызметті жүзеге асыратын персонал:
1) құжатпен (куәлік, не сертификат, не диплом, не өз бетінше жұмыс істеуге рұқсат) расталған тиісті даярлығының болуы;
2) біліктілік деңгейін ұстау бойынша оқудан өтуі;
3) бұрын кәсіптік даярлауда тәжірибесі болмаса, уәкілетті персоналдың қатысуымен тыңдаушыларға нәтижелері келешектегі қызметі туралы шешім қабылдауға негіз болатын бақылау сабағын өткізуі;
4) жеке консультациялар мен емтихандарды қоса алғанда, АОО белгілейтін көлемде, бірақ аптасына оқу жылына немесе күнтізбелік жылға қатысты жиынтықтап реттелетін 20 оқу сағатынан аспайтын көлемде сабақтар жүргізуі;
5) қажетті талаптарға сәйкес әдістемелік материалдарды әзірлеуі және түзетуі;
6) қажет болған жағдайда, бекітілген бағдарламаларды түзету бойынша ұсыныстар жасауы тиіс.
89. Авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларының өзге санаттарын кәсіптік даярлауға байланысты қызметті жүзеге асыратын персоналды оқыту «АОО персоналы» деген 2-бөлімінің 6-бөлімшесінде көрсетілген көлемнен басқа, мыналарды қамтуы тиіс:
1) авиация персоналы мен мемлекеттік авиация инспекторларын оқыту әдіснамасының негіздері, оларды кәсіптік даярлаудың жаңа әдістері мен құралдары саласындағы білімді міндетті түрде зерделеу және жаңарту;
2) оқытудың әр бағыты (пәні) бойынша кәсіптік білім мен дағдыны міндетті түрде алу және жаңарту;
3) жаңа мамандықтар мен бағыттарды игеру (қажет болған жағдайда).

Авиациялық оқу
орталықтарына қойылатын
сертификаттау талаптарына
1-қосымша

Персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқаудың құрылымы

Персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқау, кем дегенде, барлық төменде көрсетілген элементтерді олардың кәсіптік даярлаудың іске асырылатын түрлеріне сәйкес келетін шамасында қамтуы тиіс.

Барлық авиациялық оқу орталықтары үшін

1. Жалпы ережелер

1. Нұсқауды пайдалану мен қолдану саласына қатысты кіріспе бөлім.
2. Мазмұны.
3. Нұсқауға түзетулер енгізу, оны қайта қарау және тарату:
1) түзетулерді енгізу тәртібі;
2) түзетулерді тіркеу беті;
3) таратылып жіберілетін адресаттардың тізімі;
4) нақты парақтар тізбесі.
4. Акронимдер және/немесе қысқартулар тізбесін қоса алғанда, анықтамалар мен негізгі терминдер сөздігі.
5. Мыналарды:
1) бөліктер мен бөлімдерді, олардың сипатталуы мен пайдалануын;
2) тармақтардың нөмірлену жүйесін қоса алғанда, нұсқаудың құрылымы мен құрастырылуын сипаттау.
6. Мәлімделетін кәсіптік даярлау бағыттарына сәйкес қызмет саласының сипаттамасы.
7. Ұйым (ұйымдық-басқарушылық құрылым схемасы) және лауазымды тұлғалардың тегі.
8. Мыналарды қоса алғанда (бірақ шектелмей), басқарушы және негізгі өндірістік персоналдың жіктемесі, міндеттері мен субординация тәртібі:
1) жауапты басшы;
2) оқу бөлімінің меңгерушісі;
3) көрсетілетін оқу қызметтері жөніндегі менеджер;
4) сапаны қамтамасыз ету жөніндегі менеджер;
5) техникалық қызмет көрсету жөніндегі менеджер (егер қолданылуы мүмкін болса);
6) ұшу қауіпсіздігі жөніндегі менеджер (егер қолданылуы мүмкін болса);
7) нұсқаушылар;
8) емтихан алушылар, аттестаттаушылар және аудиторлар (егер қолданылуы мүмкін болса).
9. Мыналарға қатысты саясат:
1) мақсаттар, соның ішінде этикалық нормалар мен моральдық құндылықтар;
2) персоналды іріктеу және біліктілігінің тиісті деңгейін қамтамасыз ету;
3) сынақтан өткізу мен қайта қарау қажеттілігін қоса алғанда, оқу бағдарламаларының құрылымы мен қалыптасуы, сондай-ақ оқу бағдарламаларын әзірлеу мақсатында тысқары ұйымдарды тарту;
4) оқу материалдары мен құралдарын бағалау, іріктеу және жаңарту;
5) оқу құралдары мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсету;
6) сапаны басқару жүйесінің моделін әзірлеу және ұстау;
7) ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесінің моделін іске асыруды қоса алғанда (қажет болған кезде), еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған мәдениетті әзірлеу және ұстау.
10. Мыналарды қоса алғанда, қолда бар құралдар мен жабдықтарды сипаттау:
1) үй-жайларды, сақтау қоймаларын және мұрағаттарды, кітапхананы немесе анықтамалық құжаттамаға арналған үй-жайларды қоса алғанда, ортақ пайдалану құралдары;
2) орнатылған жабдықты қоса алғанда, аудиториялардың саны мен алаңы;
3) егер олар негізгі оқу объектісінің аумағынан тыс орналасқан болса, жаттығу тренажерлерінің, ұшу немесе әуе қозғалысы имитаторларының орналасқан жерін қоса алғанда, олардың үлгісі мен саны.

2. Кадрларды даярлау

11. Осы талаптардың 2-бөлімінің 6-бөлімше ережелеріне сәйкес кадрлық қамтамасыз етуге байланысты барлық аспектілер егжей-тегжейлі ашылады.
12. Персоналды кәсіптік даярлау және олардың біліктілігі стандарттарын қамтамасыз етуге жауапты тұлғалардың тегі немесе лауазымдарының атаулары міндетті түрде көрсетілуге тиіс.
13. Нұсқаушы персоналды аттестаттау және біліктілігін айқындау тәртібінің егжей-тегжейлі сипаттамасы келтіріледі.
14. Басқару жүйесінің процестеріне қатысты міндеттер тізбесімен танысуды қоса алғанда, бүкіл персоналды бастапқы даярлау және біліктілігінің деңгейін ұстау бағдарламаларының егжей-тегжейлі сипаттамасы келтіріледі.
15. Кәсіптік даярлау және біліктілігін ұстау деңгейін тексеру рәсімдері ашып көрсетіледі.

3. Оқу бағдарламалары

16. Курстың оқу бағдарламасы әр модульмен қамтамасыз етілетін теориялық білімге де, сол сияқты тәжірибелік оқуға да қатысты оқу мақсаты мен төменде көрсетілген ақпаратты қамтитын, модульдерге бөлінген бірыңғай құжатты білдіреді.
17. Персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқаудың мән мәтінінде бөлімнің басында қолданылатын оқу бағдарламалары құрылымының егжей-тегжейлі сипаттамасы келтіріледі. Бұл ретте оқу бағдарламаларының пайдаланылатын құрылымы, кем дегенде, төменде көрсетілген бөлімдерді қамтуға және осы қосымшаның 3-бөлімінде келтірілген талаптарға сәйкес келуге тиіс.
18. Оқу бағдарламалары кәсіптік даярлау бойынша көрсетілетін қызметтердің толық спектрін қамтуға тиіс және оқу жоспарынан, іске асыру кезіндегі қосымша жағдайлар мен ерекшеліктерден, теориялық даярлау бөлімінен (егер қолданылуы мүмкін болса), тәжірибелік даярлау бөлімінен (егер қолданылуы мүмкін болса) тұрады.
19. Оқу жоспары мыналарды қамтуға тиіс:
1) тыңдаушының даярлау нәтижесінде білуі және жасай алуы тиістіні баяндау түріндегі курстың мақсаты, оқуды аяқтағаннан кейін оның құзыреттілігі (орындалатын функциялар) және осы курста оқудан өту үшін ықтималды шектеулер;
2) мыналарды:
ең төмен жасты;
біліміне немесе біліктілігіне қатысты талаптарды;
медициналық талаптарды;
тіл талаптарын қоса алғанда, оқуға түсуге байланысты талаптар.
20. Білім алушылардың өткен білімін, тәжірибесін немесе өзге даярлығын есепке алу.
21. Мыналарды:
1) теориялық даярлауды (білім);
2) практикалық даярлауды (дағды);
3) адами фактор саласындағы даярлауды (адамның мүмкіндіктері бойынша оқу бағдарламаларын әзірлеу жөніндегі нұсқаулық материал ИКАО 9683 құжатында қамтылған);
4) аттестаттау мен емтихандарды;
5) аттестаттауды және емтихан алу іс-шараларын қоса алғанда, оқу процесін бақылауды қоса алғандағы, оқытудың ашып көрсетілген бағдарламасы.
22. Мыналарға:
1) тыңдаушылар мен нұсқаушыларды оқыту кезеңдерінің ұзақтығына қатысты шектеулерге;
2) ең аз демалыс ұзақтығына (егер қолданылуы мүмкін болса) қатысты уақытша шектеулер.
23. Мыналарды қоса алғанда, тыңдаушыларды аттестаттаудың басшылыққа алынатын қағидаттары:
1) тестілерді жүргізуді бекіту тәртібі;
2) қайта тестілеу алдындағы қосымша даярлау тәртібі және білімді тексеруге арналған тестілерді қайта тапсыру тәртібі;
3) тестілер хаттамалары мен нәтижелерін тіркеу;
4) дағдыны алу барысын тексеру тәртібі және дағдысын қолдануға арналған тестілер;
5) теориялық даярлау барысын тексеру тәртібі және білімді тексеруге тестілеуді дайындау тәртібін, сұрақтар мен бағалау үлгілерін, сынақ немесе емтихан алу үшін қажетті нормаларды қоса алғанда, білімді тексеруге арналған тестілер;
6) сұрақтарды талдау және қарау мен жаңа емтихандарды жүргізу тәртібі (білімді тексеруге арналған тестілерге қатысты қолданылады).
24. Мыналарды қоса алғанда, оқыту тиімділігінің басшылыққа алынатын қағидаттары:
1) оқу бөлімшелері арасындағы өзара іс-қимыл жасау тәртібі;
2) есептілік пен құжаттамаға қойылатын талаптар;
3) оқытудың кемшіліктерін анықтау үшін кері байланыстың ішкі жүйесі;
4) стандарттауды қамтамасыз ету мақсатында даярлаудың әртүрлі кезеңдерінде оқыту бағдарламасын орындау нормалары;
5) тыңдаушылардың жеке міндеттері;
6) оқытудың қанағаттандырылмаған барысын түзету тәртібі;
7) нұсқаушыларды алмастыру тәртібі;
8) бір тыңдаушыға есептегенде нұсқаушыларды алмастырудың ең жоғары саны;
9) тыңдаушыны сабақтардан уақытша шеттету тәртібі.
25. Егер АОО нәтижесі авиация персоналының куәлігін беру немесе біліктілік белгісі болып табылмайтын курстарды жүргізетін болса, онда осындай курстардың оқу бағдарламасы мыналарды қамтиды:
1) талаптарды және әрбір пән бойынша даярлау мақсаттарын айқындаумен теориялық және тәжірибелік даярлаудың оқу жоспары;
2) тиісті мерзімділікпен негізгі жаттығулардың тізбектілігін оқу және қайталау үшін неғұрлым тиімді оқыту бағдарламаларын іске асыру мақсатында кезеңдерді құру сұлбаларын көрсетумен оқыту курсын кезеңдерге бөлу тәртібін баяндау;
3) әрбір кезең үшін және әр кезеңнің шеңберінде сабақтар сериясы үшін бағдарлама бойынша оқу сағаттары және оқу барысын тексеруді жүргізу мерзімдері;
4) бір даярлау кезеңінен басқа даярлау кезеңіне өту үшін қажетті біліктіліктің деңгейлерін көрсету (тәжірибеге қойылатын ең аз талаптар, кезекті кезеңге өтер алдында тәжірибелік жаттығуларды қанағаттанарлық орындау);
5) оқу әдістемесіне қойылатын талаптар;
6) үлгерушілікті тексеруді жүргізуді және құжаттық рәсімдеу;
7) қажет болған кезде емтихандар мен тестілерге қатысты нұсқаулықтар.

4. Куәлікті немесе біліктілік белгісін беру мақсатында
жүргізілетін емтихандар, тестілер мен тексерістер

26. Осы бөлім азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның рұқсатына сәйкес куәлікті немесе біліктілік белгісін беруге байланысты тестілеуді жүзеге асыратын не осындай қызметті жоспарлайтын АОО үшін талап етіледі.
27. Бұл жағдайда осы талаптардың 84-тармағында көрсетілген барлық аспектілер егжей-тегжейлі ашып көрсетіледі.

5. Есепке алу құжаттамасы

Осы бөлімде мыналарға:
1) сабақтарда болу журналдарына;
2) тыңдаушылардың оқуын есепке алуға;
3) өз персоналын даярлауға және оның біліктілігін есепке алуға;
4) есепке алу құжаттамасы мен тыңдаушылар журналдарын тексеруге жауапты тұлғаларға;
5) есепке алу құжаттамасын тексерудің сипаты мен кезеңділігіне;
6) есепке алу құжаттарына жазбалардың енгізілуін стандарттауға;
7) журналдарға жазбалар енгізуге;
8) есепке алу жазбалары мен құжаттарының сақталуына қатысты саясат пен рәсімдер егжей-тегжейлі ашып көрсетіледі.

6. Сапаны қамтамасыз ету жүйесі

Осы бөлім осы талаптардың 2-бөлімінің 3-бөлімше ережелеріне сәйкес сапаны қамтамасыз ету жүйесі тәжірибесінің қысқаша сипаттамасы болып табылады.

7. Ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесі (егер қолданылуы мүмкін
болса)

Осы бөлім осы талаптардың 2-бөлімінің 4-бөлімше ережелеріне сәйкес ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесінің егжей-тегжейлі сипаттамасы болып табылады.

8. Толықтырулар

Осы бөлім осы талаптардың 2-бөлімінің 1-бөлімшесінде көрсетілмеген қажетті қосымша құжаттардың тізбесінен және олардың егжей-тегжейлі сипаттамасынан тұрады.

Әуе кемелерін пайдалана отырып, пилоттарды бастапқы даярлауды
жүзеге асыратын АОО үшін қосымша мазмұн

Әуе кемелерін пайдалана отырып, пилоттарды даярлауды қамтамасыз ететін АОО үшін Персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқаудың бөлімдері, бөлімде көрсетілгендерден басқа, қолданылу мүмкіндігін ескере отырып, кем дегенде барлық төменде көрсетілген элементтерді қамтуы тиіс.
Осы бөлімдердің мазмұнын қалыптастырған кезде оның ұшуға даярлықтың барлық аспектілерін түгел қамтуға тиіс екендігін және машықтанып жаттығу ұшуларды жүргізу жөніндегі жекелеген нұсқауды құрастыруға әкелмеуге тиіс екендігін есепке алу талап етіледі.

9. Ұшуға даярлық.
Жалпы ережелер

28. Мыналарды қоса алғанда, бірақ шектелмей, басқарушы және негізгі өндірістік персоналдың жіктемесі, міндеттері мен субординация тәртібі (осы қосымшаның 8-тармағында көрсетілгенге толықтыру ретінде):
1) бас пилот-нұсқаушы;
2) жерүсті даярлау жөніндегі бас нұсқаушы.
29. Мыналарға:
1) ұшуды бекітуге;
2) әуе кемесі командирінің міндеттеріне;
3) ұшуды жоспарлау рәсімдері – жалпы ережелерге;
4) жолаушыларды тасымалдауға;
5) ұшуды басқару жүйелеріне;
6) қауіптер көздері, авиациялық оқыс жағдайлар мен оқиғалар туралы хабарламаларды беруге;
7) жұмыс уақытына және ұшу құрамы мен тыңдаушылардың ұшатын жұмыс уақытының шектеулеріне;
8) ұшу құрамы мен тыңдаушылардың демалуының ең аз ұзақтығына қатысты саясат пен рәсімдер (осы қосымшаның 9-тармағына толықтыру ретінде).
30. Мыналарды:
1) ұшу жағдайларын имитациялайтын тренажерлерді және машықтанып жаттығу әуе кемелерін;
2) техникалық қызмет көрсету құралдарын және машықтанып жаттығу әуе кемелері тұрақтарының перрон орындарын;
3) компьютерлермен жабдықталған аудиторияларды;
4) нұсқама алу үшін диспетчерлік жайлар мен үй-жайларды қоса алғанда, қолда бар құралдар мен жабдықтардың сипаттамасы (осы қосымшаның 10-тармағына толықтыру ретінде).

10. Әуе кемелерін пайдалану жөніндегі ақпарат

31. Сертификаттау және пайдаланушылық шектеулер.
32. Мыналарды:
1) ұшу-техникалық шектеулерді;
2) бақылау карталарын пайдалануды;
3) пайдаланудың стандарттық ережелерін;
4) әуе кемесіне техникалық қызмет көрсету ережелерін қоса алғанда, әуе кемесін басқару.
33. Әуе кемесін жүктеу мен жүкті бекіту жөніндегі нұсқаулықтар.
34. Отын құю қағидалары.
35. Авариялық жағдайдағы іс-қимыл тәртібі.

11. Маршруттар

36. Әуелеп ұшып шығу, маршрут бойынша ұшу және қондыру сияқты ұшу-техникалық критерийлері.
37. Мыналарды:
1) отын мен майға қатысты талаптарды;
2) ұшудың ең төмен қауіпсіз биіктіктерін;
3) штаттан тыс жағдайдағы немесе маршруттан ауытқыған кездегі іс-қимылдар тәртібі сияқты төтенше оқиғалар жағдайына жоспарлауды;
4) навигациялық жабдықты қоса алғанда, ұшу жоспарын жасау тәртібі.
38. Күндіз, түнде, АҰҚ және ВҰҚ бойынша барлық машықтанып жаттығу ұшуларын орындауға арналған ауа райы минимумдары.
39. Даярлаудың әртүрлі кезеңдерінде барлық машықтанып жаттығу ұшуды орындауға арналған ауа райы минимумдары.
40. Оқу маршруттары мен практикалық сабақтар аймақтары.

12. Машықтану ұшуларының жоспары

41. Қолданыла алатындығын ескеруді қоса алғанда, курс не кәсіптік даярлау курсы бөлімі (осы қосымшаның 3-бөлімінің ережелеріне толықтыру ретінде):
1) курс не ұшуға даярлау курсының бөлімі (бір қозғалтқышты әуе кемесі);
2) курс не ұшуға даярлау курсының бөлімі (көп қозғалтқышты әуе кемесі);
3) курс не теориялық даярлау курсының бөлімі;
4) курс не ұшу жағдайларын имитациялайтын жаттығу тренажерлерінде даярлау курсының бөлімі.
42. Ұшуға даярлаудың, жерүсті даярлаудың және ұшу жағдайларын имитациялайтын тренажерлерде даярлаудың күнделікті және апта сайынғы бағдарламаларының жалпы сұлбасы.
43. Мынадай аспектідегі даярлау қағидаттары:
1) күрделі метеожағдайлар бойынша шектеулер;
2) күніне/аптасына/айына тыңдаушыларды оқытудың ең көп уақыты (ұшуға даярлау, теориялық даярлау және пилотаждық тренажерде даярлау);
3) тыңдаушыларды оқыту кезеңдеріне қатысты шектеулер;
4) әртүрлі сатыларда оқу ұшуларының ұзақтығы;
5) нақты уақыт кезеңінде күндіз немесе түнде тыңдаушы жеке өзі ұшқан сағаттардың барынша көп саны;
6) нақты уақыт кезеңінде күндіз немесе түнде тыңдаушының жеке оқу ұшуларының барынша көп саны;
7) оқу кезеңдері арасындағы демалудың барынша аз ұзақтығы.

Авиациялық оқу
орталықтарына қойылатын
сертификаттау талаптарына
2-қосымша

Сапа жөніндегі нұсқаудың құрылымы

Сапа саласындағы саясат 1-қосымшаға 2-толықтырудың тиісті бөліктерінің және 9841 ИКАО құжатының, Қазақстан Республикасының азаматтық авиация саласындағы нормативтік-құқықтық актілерінің және АОО-ның ықтималды қосымша стандарттарының талаптарын тұрақты негізде іске асыру мен сақтауды көрсетеді.

1. Сапа саласындағы стратегия мен саясат

1. Барынша ықтималды сапа стандарттарына қол жеткізу және қамтамасыз ету жоспарында АОО жауапты басшысының міндеттемелерін көрсете отырып, АОО барлық ұйымдық деңгейлеріндегі сапа саласында қолданылатын саясат пен стратегияны негіздеу, іске асыру рәсімдері, қайта қарау, іс-шараларды жоспарлау.
2. Сапаны қамтамасыз ету жүйесі үшін жалпы жауапкершілікті, ішкі басқару әдістерін қайта қарау және талдау жөніндегі іс-шаралардың мерзімділігін, нысаны мен құрылымын қоса алғанда, АОО басшысының жауапкершілігі.
3. Егер АОО құрылымында көзделген болса, онда сапаны қамтамасыз ету жөніндегі міндеттердің орындалуы үшін жауапкершілікті АОО сапасын қамтамасыз ету жөніндегі маманға жүктеу.
4. АОО белгілеген стандарттар мен азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның кез келген қосымша талаптарын орындауға авиация мамандарын даярлау саласында АОО барлық қызметін мониторингілеу арқылы тексеруді қоса алғанда, сапаны қамтамасыз ету жөніндегі маманның негізгі функциялары.
5. Сапаны қамтамасыз ету жөніндегі маманның сапаны қамтамасыз ету жүйелерін тиісінше құжаттық ресімдеу, енгізу, ұстау, тұрақты талдау және жетілдіру үшін жауапкершілігі.
6. Кәсіптік даярлау сапасына ықпал ететін проблемалар туралы АОО жауапты басшысының толық хабардар болуын қамтамасыз ететін бағыныштылық, есептілік тәртібі, сапаны қамтамасыз ету жөніндегі маманның АОО барлық бөлімшелеріне кедергісіз қолжетімділігін қамтамасыз ету.
7. Сапаны қамтамасыз ету жөніндегі маманның сапаны қамтамасыз ету жүйесіне байланысты АОО персоналының кәсіптік даярлығын жүргізу үшін жауапкершілігі.

2. Сапаны қамтамасыз ету (СҚ)

8. Осы бөлімді әзірлеген кезде көрсетілетін қызметтерді тексеру мен бақылаудың – өнімдер мен көрсетілетін қызметтердегі ақаулықтарды анықтауға бағытталған, бірақ осы ақаулықтары болдырмауды қамтамасыз етпейтін «сапаны бақылау» шаралары ғана екенін есепке алу керек. СҚ мақсаты азаматтық авиация мамандарын кәсіптік даярлау процесін жетілдіру және оның тұрақтылығын қамтамасыз ету, сондай-ақ проблемалардың туындауының басты себептері болып табылатын факторларды анықтау, болдырмау немесе, кем дегенде, барынша азайту болып табылады. СҚ әртүрлі бақылау кезеңдері мен тетіктерін белгілеу арқылы бүкіл оқу процесі барысында стандарттардың тұрақты сақталуын көздейді. Содан басқа, СҚ ресми бекітілген саясатты, процестерді, рәсімдерді мүлтіксіз сақтау мақсатында аудит жүйесін көздейді және оны «қамтамасыз ететін» сапаны басқарудың сол бөлігі болып табылады.
9. Осы мақсатпен кем дегенде, мынадай іс-шараларға жататын қағидаттар, рәсімдер мен процестерден тұратын СҚ жоспары жасалады:
1) кәсіптік даярлау бойынша ұсынылатын қызметтер мониторингі және оқу процесін бақылау тетіктері;
2) бағалау мен тексеру әдістерінің мониторингі;
3) АОО персоналының біліктілік және даярлық деңгейінің мониторингі;
4) оқу тренажерлерінің сәйкес болуының, бапталуының және функционалдығының мониторингі (егер қолданылуы мүмкін болса);
5) ішкі және сыртқы аудитті жүргізу;
6) түзетуші және профилактикалық іс-шараларды, сондай-ақ олармен байланысты есептілік жүйелерін әзірлеу, іске асыру және мониторингілеу;
7) туындайтын беталыстарды анықтау және оларға тиісінше ден қою үшін тиісті статистикалық талдауды қолдану.

3. Сапаны қамтамасыз ету жүйесі

10. Осы бөлімді әзірлеген кезде келісілген күш-жігерді жұмсау арқылы сапаны қамтамасыз ету жүйесінің сапаны басқаруға кешендік тәсілді қамтамасыз етуге бағытталған АОО барлық іс-шараларының, жоспарларының, саясатының, процестерінің, рәсімдерінің, ресурстарының, бастамалары мен инфрақұрылымның жиынтығын білдіретіндігін есепке алу керек.
11. Бұл үшін осы бөлімде сапаны басқару саласында озық тәжірибені енгізу арқылы жоғары сапаға қол жеткізгені үшін барлық қызметкерлердің жауапкершілігін нығайтатын құжаттамалық саясаттың, процестердің, рәсімдер мен ресурстардың толық жиынтығын қамтитын әзірленген ұйымдық құрылым келтіріледі.
12. Сапаны қамтамасыз етудің тиімді жүйесінің негізгі элементтері кем дегенде мыналарды қамтуға тиіс:
1) шешімдерді қабылдауға жауапты тұлғаларға сөзсіз және кедергісіз қолжетімділікті жеңілдететін және ықпал ететін басқару құрылымы;
2) барынша аз талаптарды құр сақтап қана қоймай, барынша көп даярлау сапасын қамтамасыз ететін АОО-ның кешенді міндеттемесі;
3) сапа саласында әзірленген саясат, процестер мен рәсімдер, сондай-ақ қолдану, қайта қарау және оңтайландыру тәртібі;
4) сапаны басқаруда озық тәжірибені енгізу мен таратуды қамтамасыз ететін АОО персоналын кәсіптік даярлау жоспары;
5) ұйым тәуекелдерінің сипаттамасы және жиынтығында АОО қызметіне байланысты қауіптердің түбегейлі тізбесін қалыптастыратын және тиімділіктің қалаулы стандарттарына қол жеткізуге қауіп төндіретін тәуекелдерді тиімді басқару бойынша өтеу шараларын белгілейтін тәуекелдерді басқарудың тиісті жоспары;
6) салада өзгеріп жатқан беталыстарды немесе АОО ішінде болып жатқан өзгерістерді есепке ала отырып, олардың орындылығын тексеру негізінде АОО ағымдағы міндеттері мен жоспарларын бағалайтын саясат пен рәсімдерді стратегиялық қайта қарау.

4. Тәуекелдер сипаттамасы

13. Осы бөлімді әзірлеген кезде тәуекелдер сипаттамасы тиімділіктің қажетті стандарттарын сақтауға кедергі жасауы мүмкін анықталған қауіптер мен қатерлерді түгендеу екенін ескеру керек.
14. «Сапаға қауіптер» тізбесін қалыптастыру, кем дегенде, мыналарды қамтитын оқу бағдарламаларын іске асыру кезінде оған тән болатын іс-шараларды бастапқы жасау арқылы жүзеге асырылады:
1) АОО персоналын іріктеу және оқыту;
2) оқу бағдарламаларын әзірлеу, сынақтан өткізу және қайта қарау;
3) оқу курсының бағдарламалық қамтамасыз етілуін әзірлеу және өзектілендіру;
4) оқу бағдарламасын қамтамасыз ету жөніндегі әкімшілік персоналдың, нұсқаушылар мен емтихан алушылардың, сондай-ақ тыңдаушылардың міндеттері;
5) кәсіптік даярлау бағдарламаларын іске асыру;
6) құжаттаманы жүргізу;
7) бағалау және емтихандық тексеру тәртібі;
8) білім алушылармен және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органмен кері байланыс жасау тәртібі.
15. Қалыптастырылған тізбе оқу бағдарламаларын іске асыру кезінде осы іс-шаралардың әрбіреуіне байланысты қауіптер мен қатерлер туралы мәліметтермен толықтырылады.
16. Осы процесс нәтижесінде анықталған тәуекелдер сондай-ақ қолданыстағы мән-жайларды немесе жағдайларды өзгерткен кезде көрініс табуы мүмкін әлеуетті тәуекелдерді қамтуға тиіс.
17. Тәуекелдерді (бар немесе әлеуетті) төмендету және/немесе жою, сондай-ақ тиісті бақылау шараларын қолдану арқылы оларды тиімді басқару мақсатында Тәуекелдерді басқару жоспары жасалады.
18. АОО персоналының оны дәл орындауы және жақсарту бойынша пікірлерді қалыптастыру мақсатында тәуекелдерді басқарудың қолданыстағы жоспарына еркін қолжетімділігі болуға тиіс.

5. Талаптардың келісілгендігінің матрицасы

19. Осы бөлімді әзірлеген кезде нормативтік құжаттаманы қолдануға байланысты барлық аспектілерді есепке алып, төменде көрсетілген ұсынымдарды ұстану керек.
20. Осы бөлімде АОО сақтауға міндетті барлық қолданыстағы нормативтік талаптарды егжей-тегжейлі қамтитын, кесте түрінде ресімделген құжат түрінде болатын Талаптардың келісілгендігінің матрицасы (сәйкестік матрицасы) деп аталатын жоғарыда көрсетілген іс-шараларға қосымша элемент ашып көрсетіледі.
21. Сонымен қатар, келісілгендік матрицасы:
1) нақты нормативтік-құқықтық актіге және/немесе стандартқа тұрақты сәйкестікті қамтамасыз етуге арналған қолданыстағы процестерді;
2) әрбір процесті тиімді жүзеге асыру үшін жауап беретін басшының лауазымын айқындайтын кем дегенде екі сипаттаушы элементті қамтуға тиіс.
22. Келісілгендік матрицасында аталған процестердің әрбіреуінің функционалдығын тексеруге арналған соңғы өткізілген және кезекті жоспарланған аудиттер көрсетіледі.
23. Кез келген соңғы аудит барысында жасалған қорытындылар матрицада көрсетіледі немесе бөлек журналда құжаттамалық ресімделеді.
24. Талаптардың келісілгендігі матрицасын сапаны қамтамасыз ету жөніндегі маман жасайды, жүргізеді және оны қайта қарау процестерін бақылайды.
25. АОО персоналының оны дәл орындауы және жақсарту бойынша пікірлер қалыптастыру мақсатында ағымдағы келісілгендік матрицасына еркін қолжетімділігі болуға тиіс.

6. Түзетуші және профилактикалық шаралар туралы есептер

26. Осы бөлімді әзірлеген кезде сапаны қамтамасыз етудің кез келген жоспарлары сапаны қамтамасыз етудің қажетті элементі ретінде түзетуші және профилактикалық шараларға қатысты АОО персоналының ұсыныстарын тіркеуді және оларға дереу ден қоюды қамтамасыз ететін есептіліктің нақты құрылымдалған жүйесін қамтитынын есепке алу керек.
27. Әрбір нақты жағдайда айырмашылықты және/немесе сәйкес келмеушілікті жоюға тиіс тұлғаны және/немесе тұлғалар тобын, сондай-ақ түзетуші шаралар белгіленген мерзімде қолданылмаған болса, іс-қимылдар тәртібін айқындау.
28. Есептілік жүйесінде тексерістер жүргізуге және қызмет нормативтерінің талаптарын бұзушылықтардың алдын алуға қабілетті шаралар көрсетілген ақпаратқа ден қоюға міндетті жауапты тұлғаны айқындау.
29. Барынша ашық және тиімді есептілік үшін мүмкіндіктерді жасау мақсатында түзетуші және профилактикалық шаралар бөлігінде ақпаратты жасырын жіберуге қатысты саясат қосымша айқындалады.
30. Есептілік жүйесін жасау, сүйемелдеу және түзету кезінде сапа жөніндегі маманның функцияларын айқындау.

7. Сапа мәселелері жөніндегі құжаттама

31. Осы бөлімде сапаны қамтамасыз етуге сілтемелер мен АОО сапасын қамтамасыз ету жүйесінде қолданылатын құжаттаманың толық сипаттамасы бар АОО барлық құжаттамасының тізбесі, қысқаша сипаттамасы келтіріледі.
32. Кем дегенде, персоналды даярлау және рәсімдер жөніндегі нұсқаудың сапаны қамтамасыз ету мәселелерін қозғайтын бөліктерінің тізбесі мен қысқаша сипаттамасы, сондай-ақ мыналарды:
1) сапа саласындағы саясат пен стратегияны;
2) терминдер глоссарийін;
3) ұйым тәуекелдерінің сипаттамасын;
4) тәуекелдерді басқару жоспарын;
5) талаптардың келісілгендігінің матрицасын;
6) түзетуші және профилактикалық шараларға қатысты есептілік тәртібі мен жүйесін;
7) даярлаудың нақты стандарттарын;
8) ұйымның сипаттамасын;
9) функциялар мен міндеттерді бөлуді;
10) белгіленген нормативтік талаптарды сақтауға бағытталған сапаны қамтамасыз ету жүйесінің шеңберіндегі оқу рәсімдерін қамтитын АОО сапасын қамтамасыз ету жүйесінде әзірленетін, сүйемелденетін және қайта қаралатын құжаттама келтіріледі.
33. Сондай-ақ, мыналарды:
1) аудиторлық тексерістерді жүргізу кестесі мен тәртібін;
2) есептілік тәртібі мен сапаны тексеру мен аудитінің нәтижелері туралы есептерді;
3) кейінгі бақылау және түзету іс-қимылдарын қабылдау тәртібін;
4) түзетуші және профилактикалық шаралар туралы есептерді;
5) есеп жүргізу жүйесін;
6) басшылықтың бақылау-талдамалық есептерін;
7) сапа жөніндегі құжаттаманы бақылауды қамтитын АОО үшін талап етілетін сапаны қамтамасыз ету аудиті жүйесінің құжаттамасы егжей-тегжейлі сипатталады.

8. Сапаны қамтамасыз ету аудитінің бағдарламасы және сапаны
тексеру

34. Осы бөлімді әзірлеген кезде сапаны қамтамасыз ету аудиті бағдарламасының даярлаудың барлық түрлері қолданыла алатын талаптарға, стандарттарға, рәсімдер мен нормативтерге сәйкес жүргізілгеніне сенімділікті қалыптастыру үшін қажетті барлық жоспарланған және жүйелі шараларды қамтитынын есепке алу керек.
35. Сондай-ақ сапаны тексерудің негізгі мақсаты белгіленген стандарттардың, нормативтердің, рәсімдер мен талаптардың сақталуына көз жеткізу мақсатында нақты құжатты зерделеуден немесе нақты іс-шараны, іс-қимылды және т.б. бақылаудан тұратынын ескеру керек.
36. Сапаны тексеруді жүргізген кезде, кем дегенде, қызметтің мынадай үлгі салаларын қамтитын барлық кезеңдер егжей-тегжейлі ашып көрсетіледі:
1) нақты оқу сабақтары;
2) техникалық қызмет көрсету (егер қолданылуы мүмкін болса);
3) техникалық стандарттар (егер қолданылуы мүмкін болса);
4) кәсіптік даярлау стандарттары.

9. Аудиторлар мен сапа аудиті

37. Осы тараудың ережелері сапа аудитін жүзеге асыратын аудиторларға қатысты АОО саясатын айқындауға тиіс, атап айтқанда:
1) аудиторлар тобы құрамына тексерілетін қызмет үшін тікелей жауапты тұлғалардың кіру мүмкіндігіне жол бермей, сапалық және сандық құрамды айқындау;
2) сапа аудиті саласындағы тысқары мамандарды тарту;
3) аудиторларды оқыту;
4) АОО-да қабылданған қағидалар мен ресімдеуге сәйкес бекітілген аудиторларға арналған міндеттер мен нұсқаулықтар.
38. Сапа аудиті саласында арнайы даярлыққа ие және мыналарға:
1) сапаны тұрақты қамтамасыз ету аясында сапаны тексеруге және оның аудитін жүргізуге;
2) кез келген проблемаларды немесе тұжырымдарды және осындай проблемаларды немесе тұжырымдарды растайтын қажетті дәлелдемелерді айқындауға және бекітуге;
3) проблемаларға немесе тұжырымдарға қатысты ұсыныстармен немесе ұсынымдармен АОО-да белгіленген каналдар арқылы шығуға;
4) белгіленген және ақылға қонымды мерзімдерде шешімдердің орындалуын тексеруге;
5) сапаны қамтамасыз ету жөніндегі маманға тікелей есеп беруге уәкілетті сапаны қамтамасыз ету аудиті бағдарламасының шеңберінде қызметті жүзеге асыру үшін жауапты тұлғаларды айқындау.
39. 12 айлық кезеңде оқытудың барлық аспектілерін зерделеу үшін сапаны қамтамасыз ету аудиті бағдарламасының егжей-тегжейлі сипаттамасы.
40. Аудит бағдарламасына сәйкес әзірленетін және тәуекелдерді басқару жоспарында, сол сияқты келісілгендік матрицасын қамтитын құжаттарда да көрсетілетін аудиторлық тексерістер кестесін әзірлеу және бекіту тәртібі мен рәсімдері.
41. Сол немесе өзге тұжырымға байланысты түзетуші шаралардың қабылданғанын және олардың қаншалықты тиімді болып табылатынын тексеру үшін мониторинг рәсімдерінің, түзетуші шаралар мен бақылау тексерістерінің сипаттамасы.
42. Сондай-ақ аудит – даярлаудың қолданылатын тәсілінің және нақты маманданудың мамандарын оқытудың жария етілген әдістемесіне сәйкес қолданылуы тиіс тәсілді жүйелі және тәуелсіз салыстыру екендігін есепке алу керек.
43. Осы аспектіде, кем дегенде, оның сапасын қамтамасыз ететін мынадай рәсімдер мен процестерді қамтуға тиіс аудитті жүргізудің сипаттамасы келтіріледі:
1) аудитке жататын АОО персоналына түсіндірілуі тиіс аудит көлемінің сипаттамасы;
2) жоспарлау мен даярлау;
3) алынған ақпаратты жинау мен хаттамалау;
4) алынған ақпаратты талдау.
44. Аудиттің жүргізілуін толыққанды көрсету үшін мыналар сияқты аудиттің тиімділігін қамтамасыз ететін рәсімдер ашылады:
1) жарияланған құжаттарды шолу;
2) әңгімелесу немесе қызметкерлермен талқылау;
3) есептіліктің барабар үлгісін зерделеу;
4) оқу іс-шараларын бақылау;
5) құжаттарды сақтау және қадағалау нәтижелерін тіркеу.
45. Осы өзгерістердің қалаулы нәтижелерге шынында әкелгенін белгілеу мақсатында процестерді үздіксіз жетілдіру аспектісіндегі рәсімдер.

О внесении изменений в постановления Правительства Республики Казахстан от 13 мая 2011 года № 512 "Об утверждении Правил профессиональной подготовки авиационного персонала, непосредственно участвующего в обеспечении безопасности полетов" и от 25 апреля 2011 года № 441 "Об утверждении сертификационных требований к авиационным учебным центрам"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 30 декабря 2013 года № 1433. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 10 августа 2015 года № 624

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 10.08.2015 № 624 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Внести в некоторые решения Правительства Республики Казахстан следующие изменения:
1) в постановлении Правительства Республики Казахстан от 13 мая 2011 года № 512 «Об утверждении Правил профессиональной подготовки авиационного персонала, непосредственно участвующего в обеспечении безопасности полетов» (САПП Республики Казахстан, 2011 г., № 38, ст. 462):
Правила профессиональной подготовки авиационного персонала, непосредственно участвующего в обеспечении безопасности полетов, утвержденные указанным постановлением, изложить в новой редакции согласно приложению 1 к настоящему постановлению;
2) в постановлении Правительства Республики Казахстан от 25 апреля 2011 года № 441 «Об утверждении сертификационных требований к авиационным учебным центрам» (САПП Республики Казахстан, 2011 г., № 34, ст. 413):
сертификационные требования к авиационным учебным центрам, утвержденные указанным постановлением, изложить в новой редакции согласно приложению 2 к настоящему постановлению.
2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан С. Ахметов

Приложение 1
к постановлению Правительства
Республики Казахстан
от 30 декабря 2013 года № 1433

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 13 мая 2011 года № 512

Правила
профессиональной подготовки авиационного персонала,
непосредственно участвующего в обеспечении безопасности полетов 1. Общие положения

1. Настоящие Правила профессиональной подготовки авиационного персонала, непосредственно участвующего в обеспечении безопасности полетов (далее – Правила), разработаны в соответствии с подпунктом 17) статьи 13 Закона Республики Казахстан от 15 июля 2010 года «Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации».
2. Настоящие Правила определяют порядок и общие требования к профессиональной подготовке авиационного персонала, непосредственно участвующего в обеспечении безопасности полетов (далее – авиационный персонал), который включает:
1) первоначальную подготовку авиационного персонала;
2) переподготовку авиационного персонала;
3) поддержание профессионального уровня авиационного персонала.
3. Термины и определения, используемые в настоящих Правилах:
1) авиационный персонал – физические лица, имеющие специальную и (или) профессиональную подготовку, осуществляющие деятельность:
по выполнению полетов воздушных судов (летный и кабинный экипаж);
по техническому обслуживанию воздушных судов (персонал осуществляющий поддержание летной годности воздушного судна);
по организации и обслуживанию воздушного движения (диспетчерский персонал по обслуживанию воздушного движения, операторы авиационных станций, персонал по поиску и спасанию, по радиотехническому обеспечению полетов и авиационной радиосвязи, персонал по эксплуатации радиотехнического оборудования и связи, персонал по организации метеорологического обеспечения полетов);
по обеспечению полетов (персонал по наземному обеспечению полетов в аэропортах, аэродромах, вертодромах и вертолетных площадках расположенных на морских установках, персонал по электросветотехническому обеспечению полетов аэропортов, сотрудник по обеспечению полетов/полетный диспетчер, руководители организаций гражданской авиаций);
2) авиационный учебный центр – юридическое лицо, осуществляющее подготовку, переподготовку и поддержание профессионального уровня авиационного персонала;
3) документ установленного образца (свидетельство, сертификат) – это документ, удостоверяющий завершение обучения по разработанным авиационным учебным центрам и/или организацией гражданской авиации и согласованным уполномоченным органом программам профессиональной подготовки авиационного персонала, дающий право на выполнение определенного вида деятельности в рамках процедур допуска к работе организации гражданской авиации;
4) инструктор авиационного учебного центра – лицо, осуществляющее непосредственную деятельность по профессиональной подготовке специалистов отрасли гражданской авиации в соответствии со своей квалификацией;
5) квалификация – сочетание умений, знаний и установок, требуемых для эффективного выполнения задач и функций на предписанном уровне;
6) квалификационная отметка – запись, сделанная в свидетельстве и являющаяся его частью, в которой указываются особые условия, права или ограничения, относящиеся к этому свидетельству;
7) квалификационные требования – требования, определяющие уровень и профиль специальной подготовки, а также требования к стажу работы;
8) комбинированное обучение – проведение профессиональной подготовки путем совмещения различных форм обучения;
9) комплексное (типовое) обучение – проведение профессиональной подготовки путем единовременной реализации всей программы обучения за установленный период;
10) летная подготовка – этап процесса профессиональной подготовки летного состава, при прохождении которого обучаемый приобретает и совершенствует навыки и умения выполнения полета;
11) модульное обучение – метод непрерывного образования, использующий поэтапную систему подготовки кадров, в которой каждый этап (модуль) представляет собой законченный цикл с рейтинговой системой контроля и оценки полученных знаний и навыков;
12) первоначальная подготовка – процесс профессионального образования лица, не имеющего авиационной профессии или специальности, а также специалистов отрасли гражданской авиации с целью освоения новой авиационной профессии и специальности с выдачей документов государственного или установленного образца;
13) переподготовка – процесс обучения специалистов отрасли гражданской авиации, направленный на приобретение новых (дополнительных) профессиональных знаний, навыков, умений, (в том числе квалификационных отметок) и изучение авиационной техники, с выдачей документов установленного образца;
14) поддержание профессионального уровня – процесс обучения авиационного персонала, целью которого является обновление, расширение и углубление профессиональных знаний, навыков и умений, обусловленный научно-техническим, социально-экономическим развитием и индивидуальными потребностями граждан, с выдачей документов установленного образца;
15) практическая подготовка – этап процесса профессиональной подготовки специалистов отрасли гражданской авиации, при прохождении, которого обучаемый приобретает, поддерживает и совершенствует практические навыки и умения работы на воздушном суде, объектах эксплуатации, тренажерах, интерактивных средствах обучения, лабораторном и стендовом оборудовании, а также с отдельными устройствами, агрегатами и компонентами;
16) профессиональная подготовка (обучение) – первоначальная подготовка, переподготовка, поддержание профессионального уровня, а также другие возможные виды обучения;
17) стажировка – обучение на рабочем месте под руководством лица, обеспечивающего обучение, в целях практического овладения специальностью, адаптации к объектам обслуживания и управления, а также быстрого ориентирования на рабочем месте и освоения новых приемов работы;
18) теоретическая подготовка - этап процесса профессиональной подготовки, при прохождении которого обучаемый приобретает специальные теоретические знания, а также поддерживает и совершенствует их в соответствии с утвержденными программами обучения;
19) типовые программы профессиональной подготовки – программы, утверждаемые уполномоченным органом, обеспечивающие единообразный подход к профессиональной подготовке с сохранением возможности для авиационного учебного центра и организации гражданской авиации самостоятельного создания учебных программ, отражающих особенности направлений, специальностей и деятельности;
20) тренажерная подготовка - этап процесса профессиональной подготовки специалистов отрасли гражданской авиации, при прохождении, которого обучаемый приобретает, поддерживает и совершенствует практические навыки и умения с помощью имитирующих устройств, утвержденных уполномоченным органом в сфере гражданской авиации;
21) уполномоченный орган в сфере гражданской авиации - центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство в области использования воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности гражданской и экспериментальной авиации (далее – уполномоченный орган);
22) экзаменатор (экзаменующий или аттестующий специалист) – лицо, входящее в перечень физических лиц, имеющих право определять уровень квалификации авиационного персонала, которое соответствует квалификационным требованиям, устанавливаемым уполномоченным органом;
23) ИКАО - Международная организация гражданской авиации.

2. Порядок профессиональной подготовки авиационного персонала,
непосредственно участвующего в обеспечении безопасности полетов

4. Первоначальная подготовка, переподготовка и поддержание профессионального уровня авиационного персонала представляет собой процесс обучения с целью получения, расширения и подтверждения специализированных знаний, навыков и умений, используемых в профессиональной деятельности.
5. Авиационный персонал допускается к самостоятельной профессиональной деятельности после прохождения стажировки и решения должностного лица, проводившего стажировку и входящего в перечень физических лиц, утверждаемый уполномоченным органом, о возможности допуска к самостоятельной профессиональной деятельности.
6. Профессиональная подготовка авиационного персонала, осуществляется в соответствии с разработанными авиационными учебными центрами и организациями гражданской авиации программами профессиональной подготовки авиационного персонала, утвержденными уполномоченным органом.
7. Программы профессиональной подготовки авиационного персонала утверждаются на основе типовых программ профессиональной подготовки авиационного персонала.
Периодичность осуществления профессиональной подготовки авиационного персонала определяются Типовыми программами профессиональной подготовки авиационного персонала.
8. Профессиональная подготовка авиационного персонала осуществляется в сертифицированных авиационных учебных центрах (авиационных учебных организациях) гражданской авиации Республики Казахстан, обладающих соответствующим правом или в иностранных авиационных учебных центрах (авиационных учебных организациях) гражданской авиаций, сертификаты которых признаны уполномоченным органом.
9. Первоначальная подготовка и переподготовка авиационного персонала проводится только в сертифицированных авиационных учебных центрах (авиационных учебных организациях).
10. Поддержание профессионального уровня авиационного персонала, проводится в сертифицированных авиационных учебных центрах (авиационных учебных организациях), а также на базе организации гражданской авиации, при наличии у них технической и методической возможности и правомочности соответствующих специалистов и/или обучающей организации осуществлять профессиональную подготовку в соответствующей сфере.
11. Иностранные авиационные учебные центры гражданской авиации допускаются к подготовке и поддержанию профессионального уровня авиационного персонала гражданской авиации после признания их сертификатов уполномоченным органом.
12. Допускается обучение авиационного персонала иностранными гражданами, работающими по договору с авиационным учебным центром, сертифицированным уполномоченным органом.
13. Профессиональная подготовка всего авиационного персонала осуществляется при следующих основных формах обучения:
1) стационарное дневное (в соответствии с международной практикой, типовое);
2) модульное;
3) заочное;
4) дистанционное;
5) комбинированное;
6) индивидуальное;
7) курсы, семинары, тренинги;
8) самостоятельная подготовка;
9) практические занятия;
10) стажировка.
14. Вне зависимости от выбранной формы обучения обеспечивается полный цикл профессиональной подготовки авиационного персонала, непосредственно участвующего в обеспечении безопасности полетов в соответствии с утвержденными программами.
15. Самостоятельная подготовка проводится с использованием соответствующих технических средств, программного обеспечения и учебной литературы.
16. Практические занятия проводятся на воздушных судах, тренажерах, интерактивных средствах обучения, либо на соответствующем техническом (лабораторном) оборудовании.
17. Вне зависимости от формы обучения, в соответствии с программой профессиональной подготовки по специальности, обеспечиваются по необходимости следующие этапы подготовки:
1) теоретическая;
2) тренажерная;
3) практическая;
4) летная.
18. Профессиональная подготовка сотрудников авиационных учебных центров, осуществляющих обучение авиационного персонала в соответствии с настоящим Правилами включает:
1) применение методики обучения;
2) освоение новых специализаций и направлений (при необходимости);
3) ознакомление с различными видами авиационной техники, наземного оборудования и спецификой их эксплуатации, с чем персонал авиационных учебных центров встречается в процессе своей профессиональной деятельности (при необходимости);
4) приобретение профессиональных знаний и умений по соответствующим предметам, направлениям обучения и квалификационного тестирования;
5) изучение и обсуждение актуальных аспектов, путей развития, проблем, достижений и обмен опытом в области профессиональной подготовки авиационного персонала;
6) человеческий фактор, включая контроль факторов угрозы и ошибок;
7) участие в решении иных вопросов, связанных с профессиональной подготовкой авиационного персонала.
19. Привлечение сотрудников авиационных учебных центров по обучению авиационного персонала осуществляется на условиях:
1) проведения обучения полностью или частично на английском языке, а также использование в своей профессиональной деятельности документации и учебной литературы на английском языке, прохождение ежегодной профессиональной подготовки в странах, где в качестве основного языка обучения используется английский язык по специализации.
2) ежегодного участия в семинарах, конференциях, форумах, совещаниях и других мероприятиях, проводимых международными организациями гражданской авиации, международными авиационными сообществами и ассоциациями.

Приложение 2
к постановлению Правительства
Республики Казахстан
от 30 декабря 2013 года № 1433

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 25 апреля 2011 года № 441

Сертификационные требования
к авиационным учебным центрам 1. Общие положения

1. Настоящие Сертификационные требования к авиационным учебным центрам (далее – сертификационные требования) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан от 15 июля 2010 года «Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации» и устанавливают критерии соответствия для осуществления профессиональной подготовки авиационного персонала, государственных авиационных инспекторов и поддержание квалификаций (далее - профессиональная подготовка авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов).
2. Настоящие сертификационные требования к авиационным учебным центрам распространяются на все юридические лица, зарегистрированные на территории Республики Казахстан, осуществляющие деятельность по профессиональной подготовке авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов.
3. В настоящих сертификационных требованиях используются следующие термины и определения:
1) авиационный учебный центр – юридическое лицо, осуществляющее профессиональную подготовку авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов (далее - АУЦ);
2) аудит или аудиторская проверка - это процедура независимой оценки деятельности организации, системы, процесса, проекта или продукта;
внутренний аудит - управленчески ориентированная корпоративная деятельность, которая помогает менеджменту выявлять и оценивать риски и вырабатывать мероприятия направленные на снижение риска и повышение эффективности систем и процессов;
внешний аудит - это аудит, проводимый независимой аудиторской организацией (аудитором) на договорной основе с целью объективной оценки деятельности авиационного учебного центра;
3) документ установленного образца (свидетельство, сертификат) - это документ, удостоверяющий завершение обучения по разработанным авиационным учебным центрам и/или организацией гражданской авиации согласованным с уполномоченным органом программам профессиональной подготовки авиационного персонала, дающей право на выполнение определенного вида деятельности в рамках процедур допуска к работе в системе гражданской авиации;
4) инструктор авиационного учебного центра - лицо, осуществляющее непосредственную деятельность по профессиональной подготовке специалистов отрасли гражданской авиации в соответствии со своей квалификацией;
5) качество обучения – результат подготовки, отвечающий установленным или предполагаемым требованиям в рамках определенных стандартов;
6) квалификация – сочетание умений, знаний и установок требуемых для эффективного выполнения задачи и функций на предписанном уровне;
7) квалификационная отметка – запись, сделанная в свидетельстве и являющаяся его частью, в которой указываются особые условия, права или ограничения, относящиеся к этому свидетельству;
8) квалификационная система подготовки и оценки – система подготовки и оценки обучаемого персонала, для которой характерны ориентация на результаты, определение и соблюдение стандартов эффективности выполнения операций, а также разработка учебного курса на основе установленных стандартов эффективности;
9) квалификационные требования – требования, определяющие уровень и профиль специальной подготовки, а также требования к стажу работы;
10) комбинированное обучение – проведение профессиональной подготовки путем совмещения различных форм обучения;
11) комплексное (типовое) обучение – проведение профессиональной подготовки путем единовременной реализации всей программы обучения за установленный период;
12) летная подготовка – этап процесса профессиональной подготовки летного состава, при прохождении которого обучаемый приобретает и совершенствует навыки и умения выполнения полета;
13) модульное обучение – метод непрерывного образования, использующий поэтапную систему подготовки кадров, в которой каждый этап (модуль) представляет собой законченный цикл с рейтинговой системой контроля и оценки полученных знаний и навыков;
14) обеспечение качества – все запланированные и систематические действия, необходимые для создания уверенности в том, что все учебные мероприятия отвечают установленным стандартам и требованиям;
15) первоначальная подготовка - процесс профессионального образования лица, не имеющего авиационной профессии или специальности, а также авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов с целью освоения новой авиационной профессии и специальности с выдачей документов государственного или установленного образца;
16) переподготовка - процесс обучения авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов, направленный на приобретение новых (дополнительных) профессиональных знаний, навыков, умений (в том числе квалификационных отметок) и изучение авиационной техники, с выдачей документов установленного образца;
17) поддержание профессионального уровня - процесс обучения авиационного персонала, целью которого является обновление, расширение и углубление профессиональных знаний, навыков и умений, обусловленный научно-техническим, социально-экономическим развитием и индивидуальными потребностями граждан, с выдачей документов установленного образца;
18) практическая подготовка - этап процесса профессиональной подготовки авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов, при прохождении, которого обучаемый приобретает, поддерживает и совершенствует практические навыки и умения работы на воздушном суде, объектах эксплуатации, тренажерах, интерактивных средствах обучения, лабораторном и стендовом оборудовании, а также с отдельными устройствами, агрегатами и компонентами;
19) профессиональная подготовка (обучение) - первоначальная подготовка, переподготовка, поддержание профессионального уровня, а также возможные виды обучения;
20) сертификационные требования - требования к авиационным учебным центрам, предъявляемые с целью установления соответствия организации, содержания, уровня и качества подготовки специалистов отрасли гражданской авиации;
21) свидетельство, сертификат, диплом – документ, удостоверяющий завершение обучения по утвержденной программе и дающий право на получение квалификационной отметки или выполнение определенного вида деятельности после успешной стажировки;
22) стажировка – обучение на рабочем месте под руководством лица, обеспечивающего обучение, в целях практического овладения специальностью, адаптации к объектам обслуживания и управления, а также быстрого ориентирования на рабочем месте и освоения новых приемов работы;
23) теоретическая подготовка - этап процесса профессиональной подготовки, при прохождении которого обучаемый приобретает специальные теоретические знания, а также поддерживает и совершенствует их в соответствии с утвержденными программами обучения;
24) техника обучения – приемы и методы, используемые в процессе обучения для максимально эффективной передачи и контроля знаний и навыков;
25) типовые программы профессиональной подготовки – программы, обеспечивающие единообразный подход к профессиональной подготовке с сохранением возможности для авиационного учебного центра самостоятельного создания учебных программ, отражающих особенности направлений, специальностей и деятельности;
26) тренажерная подготовка - этап процесса профессиональной подготовки авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов, при прохождении, которого обучаемый приобретает, поддерживает и совершенствует практические навыки и умения с помощью имитирующих устройств, утвержденных уполномоченным органом в сфере гражданской авиации;
27) уполномоченный орган в сфере гражданской авиации - центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство в области использования воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности гражданской и экспериментальной авиации (далее – уполномоченный орган);
28) экзаменатор (экзаменующий или аттестующий) – лицо, входящее в перечень физических лиц, имеющих право определять уровень квалификации авиационного персонала, которое соответствует квалификационным требованиям, устанавливаемым уполномоченным органом;
29) ИКАО – Международная организация гражданской авиации.

2. Сертификационные требования к авиационным учебным центрам

1. Документация и хранение информации

4. Для описания порядка осуществления деятельности и используемых процедур, реализации политики, программ и процессов обучения, авиационный учебный центр имеет следующие согласованные с уполномоченным органом в сфере гражданской авиации документы:
1) руководство по подготовке персонала и процедурам;
2) руководство по качеству;
3) программы профессиональной подготовки, разработанные в соответствии с типовыми программами профессиональной подготовки авиационного персонала, участвующего в обеспечении безопасности полетов, утверждаемыми уполномоченным органом.
5. Для подтверждения правомочности своей деятельности АУЦ должен иметь:
1) утвержденные уполномоченным органом в сфере гражданской авиации программы профессиональной подготовки;
2) документы руководящего, инструкторского и экзаменующего персонала АУЦ, подтверждающие их квалификацию.
6. Для планирования деятельности, рассмотрения, утверждения и внесения изменений в программы и курсы, обеспечения контроля посещаемости проводимых занятий, фиксации промежуточного и конечного контроля знаний, регистрации документов, в АУЦ ведутся:
1) протоколы проводимых в АУЦ совещаний, собраний, заседаний учебно-методической группы (при наличии);
2) журналы учебных занятий;
3) журнал контрольных посещений занятий и открытых уроков;
4) регистрационный журнал выдачи документов об окончании обучения, либо регламентированная руководством по подготовке персонала и процедурам автоматизированная электронная система регистрации, хранения и передачи данных;
5) документы, необходимые для выполнения требований к:
учебному процессу;
системе качества;
экзамену или тестированию;
системы управления безопасностью полетов.
7. Дополнительно АУЦ должен располагать актуальной нормативно-правовой документацией, в соответствии с которой осуществляется основная деятельность.
8. В системе учета документации АУЦ обеспечивается следующее:
1) в учетных документах, хранящихся в АУЦ, ведется запись каждого учебного мероприятия, которая позволяет документально подтвердить и восстановить историю обучения каждого слушателя;
2) целостность учетных документов, не допускающая возможности их неправомерного изъятия или подмены, а также наличие резервной системы учета с целью обеспечения его непрерывности в случае непредвиденных обстоятельств.
9. АУЦ разрабатывает систему сдачи в архив учетной документации в соответствии с требованиями Законодательства Республики Казахстан о Национальном архивном фонде и архивах.
10. Минимальное содержание документов руководящего, инструкторского и экзаменующего персонала:
1) данные о базовом образовании;
2) данные о профессиональной подготовке;
3) должностные инструкции;
4) данные, отражающие опыт работы.
11. Руководство по подготовке персонала и процедурам, а также руководство по качеству представляют собой самостоятельные документы, основанные на положениях Добавления 2 Приложения 1 к Конвенции о международной гражданской авиации и документа DOC 9841 AN/456 ИКАО «Руководство по утверждению учебных организации».
12. Допускается издание руководства по подготовке персонала и процедурам в виде отдельных частей, посвященных раскрытию конкретной стороны деятельности.

2. Руководство по подготовке персонала и процедурам

13. Руководство по подготовке персонала и процедурам содержит полное описание как минимум следующих аспектов:
1) общее описание заявленных к сертификации реализуемых видов профессиональной подготовки и курсов в соответствии;
2) содержание предлагаемых учебных программ, включая описание используемого программного обеспечения и оборудования для реализации учебного курса;
3) общее описание действующей в организации системы обеспечения качества;
4) описание имеющихся в организации помещений, средств и оборудования;
5) фамилию, обязанности и квалификацию лица, назначенного ответственным за обеспечение соблюдения АУЦ сертификационных требований;
6) описание обязанностей и квалификации персонала, обеспечивающего планирование и проведение обучения, а также осуществляющего контроль за этими процессами;
7) описание процедур, используемых для определения, поддержания квалификации и расширения области деятельности инструкторского персонала;
8) описание порядка ведения и хранения учетной документации о подготовке инструкторского персонала;
9) описание, по мере необходимости, дополнительной подготовки инструкторского персонала, необходимой для обеспечения изменяющихся потребностей предприятий гражданской авиации;
10) если АУЦ осуществляет (планирует осуществлять) прием экзаменов, зачетов или тестирование, связанные с выдачей свидетельства или квалификационной отметкой авиационного персонала, то представляется описание порядка отбора, роли и обязанностей уполномоченного персонала, а также применяемых с этой целью требований, установленных уполномоченным органом в сфере гражданской авиации, выдающим свидетельства.
14. В целях обновления содержания, в руководство по подготовке персонала и процедурам вносятся изменения и поправки, регистрируемые в листе вносимых изменений руководства, а также порядок их утверждения.
15. Для упорядочения вносимых изменений в руководство по подготовке персонала и процедурам, АУЦ разрабатывает систему сбора, анализа, распространения информации и контроля за ее обновлением, позволяющую отслеживать изменения, касающиеся:
1) политики АУЦ;
2) процессов, процедур, организации;
3) применения эксплуатационного опыта;
4) объема проводимой подготовки;
5) содержания учебных программ;
6) результатов, обусловленных установкой нового оборудования;
7) действия сертификата;
8) обеспечения стандартизации.
16. Анализ актуальности положений руководства по подготовке персонала и процедурам осуществляется:
на регулярной основе (по крайней мере, раз в год);
после таких крупных событий, как слияние, приобретение основных активов, быстрый рост или разукрупнение;
после технологических изменений, (например внедрение нового оборудования);
после изменения правил безопасности полетов.
17. Копии всех внесенных утвержденных изменений и поправок к руководству по подготовке персонала и процедурам направляются всем юридическим и физическим лицам, для которых было подготовлено данное руководство по подготовке персонала и процедурам. Система рассылки изменений и поправок обязательно включает функцию контроля.
18. Структура руководства по подготовке персонала и процедурам, а также рекомендации к разработке приводится в Приложении 1 к настоящим Сертификационным требованиям.

3. Система обеспечения качества

19. Главная цель формирования системы обеспечения качества АУЦ состоит в достижении необходимых результатов при строгом соблюдении стандартизированных процедур, устанавливаемых для реализации курсов обучения, а также требований и документов, изданных уполномоченным органом.
20. АУЦ формулирует, вводит в действие и пересматривает свою политику и стратегию, и преобразует их в планы и мероприятия, применяемые на всех уровнях организации деятельности.
21. В случае выявления какого-либо несоответствия, предпринимаются корректирующие действия, направленные на совершенствование процессов и процедур.
22. Для обеспечения максимальной эффективности процессов обучения необходимо внедрять как упреждающие корректирующие действия, так и корректирующие действия, реагирующие на возникающие обстоятельства.
23. Для осуществления деятельности в рамках системы качества, в АУЦ назначается ответственный сотрудник по обеспечению качества, который проходит первоначальную подготовку и систематическое поддержание квалификации не реже чем 1 раз в 2 года в области обеспечения качества в гражданской авиации.
24. Ответственный сотрудник по обеспечению качества имеет прямой выход на руководителя и имеет доступ ко всем подразделениям АУЦ.
25. Детальное описание функционирования системы обеспечения качества отражается в руководстве по качеству АУЦ.
26. Руководство по качеству разрабатывается АУЦ самостоятельно в соответствии с политикой международной организации гражданской авиации в области обеспечения качества при подготовке авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов.
27. В руководстве по подготовке персонала и процедурам определяются следующие элементы системы обеспечения качества:
1) политика АУЦ в области профессиональной подготовки (как для клиентов, так и для своих собственных сотрудников);
2) стандарты подготовки и безопасности полетов;
3) распределение ответственности;
4) ресурсы, организационные и эксплуатационные процессы;
5) процедуры, обеспечивающие соответствие учебного процесса вышеупомянутой политике и стандартам безопасности полетов;
6) процедуры выявления отклонений от политики и стандартов и принятия корректирующих мер;
7) оценка и анализ опыта и тенденций в сфере политики и стандартов обучения для обеспечения обратной связи в целях постоянного улучшения качества реализуемого обучения.
28. Структура руководства по качеству и рекомендации к разработке приводится в Приложении 2 к настоящим Сертификационным требованиям.
29. В заключаемом между АУЦ и сторонними организациями и частными лицами письменном договоре, должно содержаться точное описание предоставляемых услуг и гарантируемого уровня качества.
30. Мероприятия, осуществляемые сторонними организациями и частными лицами, должны включаться в программу проверки обеспечения качества.
31. Для достижения надлежащего уровня качества АУЦ обеспечивает, чтобы весь персонал понимал цели, указанные в руководстве по качеству, в рамках возложенных на них обязанностей.
32. АУЦ осуществляет подготовку персонала ответственного за управление системой обеспечения качества, которая охватывает:
1) концепцию обеспечения качества и связанные с этим системы;
2) управление качеством;
3) руководство по обеспечению качества;
4) методы проверок и аудита;
5) отчетность и ведение учета.
33. По окончании обучения и приобретения опыта аудита и контроля качества в течение 12 месяцев, данные лица могут проводить обучение остальной части персонала АУЦ вопросам обеспечения качества в соответствии с внутренней политикой АУЦ.

4. Система управления безопасностью полетов

34. Система управления безопасностью полетов (далее - СУБП) – это система управления, состоящая из документированной политики, процессов и процедур, направленных на контроль рисков для безопасности полетов, которая объединяет в единое целое эксплуатационные и технические системы с управлением финансовыми и человеческими ресурсами.
35. Политика АУЦ в области безопасности полетов документально оформляется и подписывается ответственным руководителем.
36. Допускается объединение СУБП и системы обеспечения качества в единую функцию «по обеспечению безопасности полетов и качества».
37. АУЦ, подверженный факторам риска для безопасности полетов в ходе предоставления своих услуг, в обязательном порядке внедряет систему управления безопасностью полетов в соответствии с нормативно-правовыми актами в области гражданской авиации Республики Казахстан, которая, как минимум:
1) определяет риски для безопасности полетов;
2) обеспечивает принятие необходимых коррективных действий;
3) предусматривает проведение постоянного мониторинга и регулярной оценки уровня безопасности полетов;
4) является частью системы обеспечения безопасности полетов.
38. Требование о внедрении практики СУБП, относится только к тем АУЦ, чья деятельность непосредственно влияет на безопасность эксплуатации воздушного судна.
39. АУЦ в обязательном порядке вводит программу СУБП если:
1) для летной подготовки слушателей используются воздушные суда;
2) при осуществлении практической подготовки курсантов–диспетчеров обслуживание воздушного движения и операторов авиационной станций, фактически осуществляется управление воздушными судами в зоне аэродрома, вертодрома, вертолетных площадок, эксплуатируемых АУЦ (собственных, арендованных, либо на основе договора по предоставлению услуг в связи с профессиональной подготовкой).
40. В случае если профессиональная подготовка курсантов–диспетчеров обслуживание воздушного движение осуществляется в АУЦ, находящемся в структуре поставщика аэронавигационных услуг, допускается разработка общей СУБП для АУЦ и поставщика аэронавигационных услуг.
41. Если АУЦ осуществляет профессиональную подготовку членов летных экипажей с использованием только тренажерных устройств имитации полета, то подобная деятельность непосредственно не влияет на безопасность и не требует разработки СУБП.
42. Если АУЦ осуществляет профессиональную подготовку авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов по техническому обслуживанию воздушных судов и направляет своих слушателей в организацию, непосредственно осуществляющую техническое обслуживание воздушных судов (ТО ВС) для прохождения производственной практики в рамках учебной программы, это предусматривается в СУБП организации по ТО ВС.
43. АУЦ, осуществляющие свою деятельность в рамках СУБП, назначают ответственного сотрудника по безопасности полетов, который проходит подготовку и систематическое поддержание профессионального уровня в области СУБП, не реже чем 1 раз в 2 года.
44. В обязанности назначенного сотрудника входит планирование мер по обеспечению безопасности полетов, реализация программы безопасности полетов и обеспечение функционирования СУБП.
45. Ответственный сотрудник по безопасности полетов имеет прямой выход на руководителя АУЦ.

5. Материально-имущественная база

46. Для осуществления деятельности по профессиональной подготовке авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов, АУЦ располагает в соответствии с содержанием утвержденных программ:
1) учебными аудиториями и помещениями, оснащенными для реализации программ профессиональной подготовки и соответствующие установленным санитарным и техническим нормам;
2) воздушными судами, аэродромами, вертодромами, наземным оборудованием обеспечения полетов (собственными, арендованными, предоставляемыми на договорных условиях сторонними организациями);
3) библиотекой, укомплектованной фондом учебной литературы и методических материалов в бумажном и/или электронном виде, содержание которых полностью удовлетворяет реализации программ профессиональной подготовки обучаемого персонала;
4) тренажерами (собственными, арендованными, предоставляемыми на договорных условиях сторонними организациями), техническими средствами обучения, аудиовизуальными средствами индивидуального и общего пользования, макетами, имитаторами агрегатов, узлов, устройств и систем, технологическим оборудованием и инструментами;
5) помещениями для руководящего состава, педагогических работников, инструкторского состава, обслуживающего персонала;
6) техническими, санитарными и бытовыми помещениями.
47. Детальное описание материально-имущественной базы осуществляется в руководстве по подготовке персонала и процедурам.
48. Воздушные суда, аэродромы, вертодромы, наземное оборудование обеспечения полетов должны соответствовать установленным нормативно-правовым актам в области гражданской авиации Республики Казахстан в отношении норм годности.
49. Все учебные тренажеры, имитаторы полета или воздушного движения, используемые при реализации программ профессиональной подготовки, тестировании или проверке, и по работе на которых предусматривается получение зачета либо сдача экзамена, должны быть утверждены уполномоченным органом в сфере гражданской авиации с выдачей заключения о пригодности данных средств.
50. Для получения такого заключения в уполномоченный орган в сфере гражданской авиации направляется письмо произвольной формы о проведении процедуры утверждения.
51. К письму прикладывается копия документа разработчика оборудования (завода-изготовителя), подтверждающего эксплуатационное соответствие (свидетельство, сертификат, сертификат типа, сертификат соответствия, акт, протокол) и другие необходимые документы.
52. На основании представленных документов уполномоченный орган в сфере гражданской авиации принимает решение либо о проведении инспекционного обследования заявляемого учебного тренажера, имитатора полета или воздушного движения, либо о выдаче положительного или отрицательного заключения, либо о необходимости предоставления дополнительной информации.
53. Критерии определения квалификационного уровня и пригодности для обучения пилотажных тренажеров, воспроизводящих самолеты и вертолеты, основываются как на соответствующих нормативно-правовых актах в области гражданской авиации Республики Казахстан, так и на документе ИКАО Doc 9625 «Руководство по критериям квалификационной оценки пилотажных тренажеров».
54. К тренажерам, предназначенным для имитации полета, относятся:
1) специализированные тренажеры функциональных систем ВС;
2) специализированные тренажеры членов экипажа;
3) тренажеры кабинных процедур;
4) комплексные пилотажные тренажеры;
5) тренажеры аварийного покидания.
55. К тренажерам, предназначенным для имитации воздушного движения, относятся любые виды оборудования, воспроизводящие технические средства, используемые при обслуживании воздушного движения и позволяющие отрабатывать практические навыки и процедуры.
56. Утверждение тренажеров имитации воздушного движения, используемых для профессиональной подготовки диспетчеров обслуживания воздушного движения, проводится на основании документов об эксплуатационной годности (сертификат типа, акты или протоколы испытаний, ввода в эксплуатацию).
57. При использовании учебных тренажеров, имитаторов полета или воздушного движения, АУЦ в обязательном порядке обеспечивает:
1) наличие инструкторского, инженерно-технического и вспомогательного персонала, имеющего соответствующую квалификацию;
2) плановое техническое обслуживание;
3) ведение учетной документации, позволяющей точно фиксировать историю использования, обслуживания и любые отклонения, касающиеся его функционального состояния и рабочих характеристик, которые могут влиять на процесс реализации программ обучения (контроль качества).

6. Персонал АУЦ

58. Авиационный учебный центр самостоятельно определяет соответствующую величине и сфере своей деятельности структуру, и в соответствии с установленными квалификационными требованиями, назначает ответственного руководителя, штатный инструкторский (преподавательский), экзаменующий и инженерно-технический состав.
59. В зависимости от категорий авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов, обучаемых в АУЦ, формируются различные квалификационные требования, помимо общих, в отношении персонала, осуществляющего непосредственную деятельность:
1) по профессиональной подготовке и квалификационному оцениванию кандидатов для получения и обладателей свидетельства авиационного персонала;
2) по профессиональной подготовке авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов, деятельность которых связана с обеспечением авиационной безопасности;
3) по профессиональной подготовке авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов других специальностей.
60. Руководящий, инструкторский и экзаменующий персонал авиационных учебных центров, не соответствующий указанным требованиям, не может быть допущен к соответствующей профессиональной деятельности.
61. Кадровое обеспечение авиационного учебного центра должно обеспечить полный цикл осуществления профессиональной подготовки авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов по каждому направлению в соответствии с утвержденными программами вне зависимости от выбранной формы обучения.
62. Профессиональная подготовка авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов, включая персонал АУЦ, может осуществляться при следующих основных формах обучения:
1) стационарное дневное (комплексное, типовое);
2) модульное;
3) заочное;
4) дистанционное;
5) комбинированное;
6) индивидуальное;
7) курсы, семинары, тренинги;
8) самостоятельная подготовка;
9) практические занятия;
10) стажировка.
63. Компетенция руководящего, инструкторского (преподавательского) и экзаменующего персонала авиационных учебных центров по направлениям профессиональной подготовки должна соответствовать его образованию, квалификации и полномочиям.
64. Персонал, осуществляющий непосредственную деятельность по профессиональной подготовке авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов, может совмещать несколько направлений (предметов).
65. При этом в отношении авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов по профессиональной подготовке помимо общеобязательного обучения методике преподавания, планируется и осуществляется профессиональная подготовка по каждому направлению (предмету).
66. Авиационный персонал и государственные авиационные инспекторы организаций гражданской авиации, задействуемые для осуществления профессиональной подготовки авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов, могут участвовать только при проведении практической и тренажерной подготовки.
67. Для проведения теоретического обучения авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов в организациях гражданской авиаций необходимо проходить соответствующее обучение методике преподавания.
68. При этом авиационный персонал организаций гражданской авиаций имеет действующий допуск к самостоятельной деятельности в рамках его профессиональных обязанностей.
69. Персонал авиационных учебных центров, проводящий обучение полностью или частично на английском языке, а также использующий в своей профессиональной деятельности учебную литературу и документацию, не допускающую свободного перевода (руководства по эксплуатации и описания воздушных судов, нормативные документы и правила), должен проходить систематическую профессиональную подготовку в странах, где в качестве основного языка обучения используется английский язык с целью приобретения, закрепления и расширения знаний и навыков в области английского языка.
70. Персонал авиационных учебных центров, непосредственно осуществляющий профессиональную подготовку авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов, в соответствии с направлениями деятельности, принимает участие в специализированных семинарах, конференциях, форумах, совещаниях и мероприятиях, проводимых Международной организацией гражданской авиации либо международными и региональными авиационными и образовательными сообществами, организациями и ассоциациями с периодичностью ежегодно.
71. Первоначальная подготовка и переподготовка лиц, непосредственно осуществляющих профессиональную подготовку авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов, организуется в соответствии с планируемыми потребностями подготовки.
72. Полный цикл обучения по поддержанию уровня квалификации персонала, осуществляющего непосредственную деятельность по профессиональной подготовке авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов, реализуется с периодичностью в три года. При этом полный цикл подразумевает завершение обучения по всему требуемому объему с учетом специализаций по каждому направлению (предмету).
73. Выбор места обучения лиц, непосредственно осуществляющих профессиональную подготовку авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов, не регламентируется и определяется самостоятельно. При этом одобрение иностранных учебных организаций не требуется. Объем обучения определяется в соответствии с категорией обучаемых авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов.
74. Персонал, осуществляющий деятельность, связанную с профессиональной подготовкой для получения и обладателей свидетельства авиационного персонала, должен:
1) иметь соответствующую подготовку, подтвержденную документом (свидетельство, сертификат, диплом);
2) проходить обучение по поддержанию уровня квалификации;
3) если ранее не было опыта профессиональной подготовки авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов, провести контрольное занятие со слушателями в присутствии уполномоченного персонала, по результатам которого будет приниматься решение о дальнейшей деятельности;
4) сформировать учебный материал по своему направлению (предмету);
5) проводить занятия, включая индивидуальные консультации и экзамены, в объеме, устанавливаемом АУЦ, но не превышающем 20 учебных часов в неделю, суммарно регулируемых относительно учебного или календарного года;
6) разрабатывать и корректировать методические материалы в соответствии с необходимыми требованиями;
7) при необходимости вносить предложения по корректированию утвержденных программ.
75. Обучение персонала, осуществляющего деятельность, связанную с профессиональной подготовкой и квалификационным оцениванием кандидатов для получения и обладателей свидетельства авиационного персонала, помимо объема, указанного в подразделе 6 раздела 2 «Персонал АУЦ», должно включать:
1) обязательное изучение и обновление знаний в области основ методики обучения, новых методов и средств профессиональной подготовки авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов;
2) обязательное изучение и обновление знаний в области человеческого фактора, включая контроль факторов угрозы и ошибок;
3) обязательное получение и обновление профессиональных знаний и навыков по каждому направлению (предмету) обучения и квалификационному оцениванию;
4) участие в мероприятиях по изучению и обсуждению актуальных аспектов, путей развития, проблем, достижений и обмену опытом в области профессиональной подготовки авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов;
5) ознакомление с различными видами авиационной техники, наземного оборудования и спецификой их эксплуатации, которые необходимы в процессе профессиональной деятельности;
6) освоение новых специализаций и направлений (при необходимости).
76. Квалификационное оценивание представляет собой процедуру проверки полученных в процессе обучения знаний и навыков на соответствие установленным стандартам Международной организации гражданской авиации (ICAO), требованиям нормативно-правовых актов Республики Казахстан и квалификационным требованиям, предъявляемым к определенному виду профессиональной деятельности.
77. Стандарты ICAO, требования нормативно-правовых актов Республики Казахстан и квалификационные требования, предъявляемые к определенному виду профессиональной деятельности, реализуются в профессиональной подготовке в виде утвержденных программ.
78. Правом квалификационного оценивания обладают экзаменаторы (экзаменующие, тестирующие специалисты), прошедшие специальное обучение и утвержденные для выполнения этих функций уполномоченным органом в сфере гражданской авиации Республики Казахстан.
79. Если экзаменаторы (экзаменующие, тестирующие специалисты) не являются сотрудниками АУЦ или организация гражданской авиации, то для получения такого утверждения экзаменаторы в частном порядке направляют в уполномоченный орган в сфере гражданской авиации копии подтверждающих их квалификацию документов и письмо с заявлением произвольной формы об их утверждении в качестве экзаменатора (экзаменующего, тестирующего специалиста) на территории Республики Казахстан.
80. На основании представленных документов уполномоченный орган в сфере гражданской авиации принимает решение либо о проведении экзамена (теста, собеседования) с заявителем, либо о выдаче положительного или отрицательного заключения, либо о необходимости предоставления дополнительной информации.
81. Аналогичная процедура проводится для экзаменаторов (экзаменующих, тестирующих специалистов), являющихся работниками организаций гражданской авиации и участвующих в процедурах при проведении обучения по поддержанию профессионального уровня.
82. При этом письмо в уполномоченный орган в сфере гражданской авиации направляется от имени организаций гражданской авиации, в котором работает экзаменатор (экзаменующий, тестирующий специалист).
83. Правом квалификационного оценивания может быть наделен АУЦ.
84. Для получения такого права, авиационный учебный центр осуществляет профессиональную подготовку соответствующего персонала и направляет в уполномоченный орган в сфере гражданской авиации письмо с заявлением произвольной формы об утверждении в качестве экзаменаторов (экзаменующих, тестирующих специалистов) указываемых лиц, копии документов подтверждающих прохождение обучения, а также копию Руководства по подготовке персонала и процедурам, где определяет:
1) фамилии сотрудников, уполномоченных на проведение тестов и экзаменов, круг их полномочий;
2) функциональные обязанности экзаменаторов;
3) направления обучения (предметы), по которым экзаменатор выступает в качестве инструктора;
4) квалификационные требования, предъявляемые к экзаменаторам, а также процедуры их отбора и назначения;
5) порядок поддержания квалификации экзаменаторов;
6) установленные требования касательно направления деятельности экзаменаторов, в частности:
- процедуры, подлежащие соблюдению при проведении проверок и тестов;
- если АУЦ дается право назначать сотрудников для проведения тестирования, требуемого для выдачи свидетельства или квалификационной отметки,
– минимальные требования в отношении назначения, а также порядок отбора и назначения;
методику оформления и хранения протоколов тестирования.
85. Уполномоченный орган в сфере гражданской авиации проводит процедуру одобрения данного вида деятельности и вносит соответствующую запись в сертификат авиационного учебного центра.
86. Персонал, осуществляющий непосредственную деятельность по профессиональной подготовке авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов, связанных с обеспечением авиационной безопасности имеет:
1) соответствующую подготовку, подтвержденную документом (свидетельство, сертификат, диплом);
2) проходить обучение по поддержанию уровня квалификации;
3) если ранее не было опыта профессиональной подготовки, провести контрольное занятие со слушателями в присутствии уполномоченного персонала, по результатам которого будет приниматься решение о дальнейшей деятельности;
4) проводить занятия, включая индивидуальные консультации и экзамены, в объеме, устанавливаемом АУЦ, но не превышающем 20 учебных часов в неделю, суммарно регулируемых относительно учебного или календарного года;
5) разрабатывать и корректировать методические материалы в соответствии с необходимыми требованиями;
6) при необходимости вносить предложения по корректированию утвержденных программ.
87. Обучение персонала, осуществляющего деятельность, связанную с профессиональной подготовкой авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов, связанных с обеспечением авиационной безопасности, помимо объема, указанного в подразделе 6 раздела 2 «Персонал АУЦ», должно включать:
1) обязательное изучение и обновление знаний в области основ методики обучения, новых методов и средств профессиональной подготовки авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов, деятельность которых связана с обеспечением авиационной безопасности;
2) обязательное изучение и обновление знаний в области человеческого фактора, включая контроль факторов угрозы и ошибок;
3) получение и обновление профессиональных знаний и навыков по направлениям;
4) освоение новых специализаций и направлений (при необходимости).
88. Персонал, осуществляющий деятельность, связанную с профессиональной подготовкой прочих категорий авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов имеет:
1) соответствующую подготовку, подтвержденную документом (свидетельство, либо сертификат, либо диплом, либо допуск к самостоятельной работе);
2) проходить обучение по поддержанию уровня квалификации;
3) если ранее не было опыта профессиональной подготовки, провести контрольное занятие со слушателями в присутствии уполномоченного персонала, по результатам которого будет приниматься решение о дальнейшей деятельности;
4) проводить занятия, включая индивидуальные консультации и экзамены, в объеме, устанавливаемом АУЦ, но не превышающем 20 учебных часов в неделю, суммарно регулируемых относительно учебного или календарного года;
5) разрабатывает и корректирует методические материалы в соответствии с необходимыми требованиями;
6) при необходимости вносить предложения по корректированию утвержденных программ.
89. Обучение персонала, осуществляющего деятельность, связанную с профессиональной подготовкой прочих категорий авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов, помимо объема, указанного в подразделе 6 раздела 2 «Персонал АУЦ», должно включать:
1) обязательное изучение и обновление знаний в области основ методологии обучения, новых методов и средств профессиональной подготовки авиационного персонала и государственных авиационных инспекторов;
2) обязательное получение и обновление профессиональных знаний и навыков по каждому направлению (предмету) обучения;
3) освоение новых специализаций и направлений (при необходимости).

Приложение 1
к сертификационным требованиям
к авиационным учебным центрам

Структура руководства по подготовке персонала и процедурам

Руководство по подготовке персонала и процедурам должно включать в себя как минимум все нижеприведенные элементы, в той мере, в которой они соответствуют реализуемым видам профессиональной подготовки.

Для всех авиационных учебных центров 1. Общие положения

1. Вводная часть, касающаяся использования и сферы применения руководства.
2. Оглавление.
3. Внесение поправок, пересмотр и рассылка руководства:
1) порядок внесения поправок;
2) страница регистрации поправок;
3) список адресатов рассылки;
4) перечень фактических страниц.
4. Словарь определений и основных терминов, включая перечень акронимов и/или сокращений.
5. Описание структуры и компоновки руководства, включая:
1) части и разделы, их описание и использование;
2) систему нумерации пунктов.
6. Описание сферы деятельности, в соответствии с заявляемыми направлениями профессиональной подготовки.
7. Организация (схема организационно-управленческой структуры) и фамилии должностных лиц.
8. Квалификация, обязанности и порядок субординации руководящего и основного производственного персонала, включая (но не ограничиваясь):
1) ответственного руководителя;
2) заведующего учебной частью;
3) менеджера по учебным услугам;
4) менеджера по обеспечению качества;
5) менеджера по техническому обслуживанию (если применимо);
6) менеджера по безопасности полетов (если применимо);
7) инструкторов;
8) экзаменаторов, аттестующих и аудиторов (если применимо).
9. Политика в отношении:
1) целей, в том числе этических норм и моральных ценностей;
2) отбора и обеспечения надлежащего уровня квалификации персонала;
3) структура и построение учебных программ, включая необходимость в апробации и пересмотре, а также привлечения сторонних организаций в целях разработки учебных программ;
4) оценки, отбора и обновления учебных материалов и пособий;
5) технического обслуживания учебных средств и оборудования;
6) разработки и поддержания модели системы управления качеством;
7) разработки и поддержания культуры, направленной на обеспечение безопасности труда, включая (при необходимости) реализацию модели системы управления безопасностью полетов.
10. Описание имеющихся средств и оборудования, включая:
1) средства общего пользования, включая помещения, хранилища и архивы, библиотеку или помещения для справочной документации;
2) количество и площадь аудиторий, включая установленное оборудование;
3) тип и количество учебных тренажеров, имитаторов полета или воздушного движения, включая их местонахождение, если они находятся вне территории основного учебного объекта.

2. Подготовка кадров

11. В соответствии с положениями подраздела 6 раздела 2 настоящих требований детально раскрываются все аспекты, связанные с кадровым обеспечением.
12. В обязательном порядке должны быть обозначены фамилии лиц или названия должностей, ответственных за обеспечение стандартов профессиональной подготовки и квалификации персонала.
13. Приводится подробное описание порядка аттестации и определения квалификации инструкторского персонала.
14. Приводится подробное описание программ первоначальной подготовки и поддержания уровня квалификации всего персонала, включая ознакомление с перечнем обязанностей в отношении процессов системы управления.
15. Расписываются процедуры проверки уровня профессиональной подготовки и поддержания квалификации.

3. Учебные программы

16. Учебная программа курса представляет собой единый документ, разделенный на модули, содержащий цель обучения и нижеуказанную информацию, относящуюся как к теоретическим знаниям, так и к практическому обучению, обеспечиваемым каждым модулем.
17. В контексте руководства по подготовке персонала и процедурам в начале раздела приводится детальное описание структуры применяемых учебных программ. При этом используемая структура учебных программ должна как минимум содержать нижеуказанные разделы и соответствовать приведенным в разделе 3 настоящего приложения требованиям.
18. Учебные программы должны охватывать полный спектр предоставляемых услуг по профессиональной подготовке, и включают учебный план, дополнительные условия и особенности при реализации, раздел теоретической подготовки (если применимо), раздел практической подготовки (если применимо).
19. Учебный план должен содержать:
1) цель курса в виде изложения того, что слушатель должен знать и уметь делать в результате подготовки, его компетентность (выполняемые функции)по окончании обучения и возможные ограничения для прохождения обучения на данном курсе;
2) требования, связанные с поступлением, включая:
минимальный возраст;
требования в отношении образования или квалификации;
медицинские требования;
языковые требования.
20. Зачет предшествующих знаний, опыта или иной подготовки обучаемых.
21. Развернутую программу обучения, включая:
1) теоретическую подготовку (знания);
2) практическую подготовку (навыки);
3) подготовку в области человеческого фактора (инструктивный материал по разработке учебных программ по возможностям человека содержится в документе ИКАО 9683);
4) аттестацию и экзамены;
5) контроль за учебным процессом, включая аттестационные и экзаменационные мероприятия.
22. Временные рамки касательно:
1) ограничений в отношении продолжительности периодов обучения слушателей и инструкторов;
2) минимальной продолжительности отдыха (если применимо).
23. Руководящие принципы аттестации слушателей, включая:
1) порядок утверждения проведения тестов;
2) порядок дополнительной подготовки перед повторными тестами и порядок пересдачи тестов на проверку знаний;
3) протоколы и регистрация результатов тестов;
4) порядок проверки хода приобретения навыков и тесты на применение навыков;
5) порядок проверки хода теоретической подготовки и тестов на проверку знаний, включая порядок подготовки тестирования на проверку знаний, типы вопросов и оценок, требуемые нормы для получения зачета или экзамена;
6) порядок анализа и рассмотрения вопросов и проведения новых экзаменов (применяется в отношении тестов на проверку знаний).
24. Руководящие принципы эффективности обучения, включая:
1) порядок взаимодействия между учебными подразделениями;
2) требования к отчетности и документации;
3) внутреннюю систему обратной связи для выявления недостатков обучения;
4) нормы выполнения программы обучения на различных стадиях подготовки с целью обеспечения стандартизации;
5) индивидуальные обязанности слушателей;
6) порядок корректировки неудовлетворительного хода обучения;
7) порядок замены инструкторов;
8) максимальное количество замен инструкторов в расчете на одного слушателя;
9) порядок временного отстранения слушателя от занятий.
25. Если АУЦ реализует курсы, результатом которых не является выдача свидетельства авиационного персонала или квалификационная отметка, то учебные учебная программа таких курсов включает:
1) учебный план теоретической и практической подготовки с определением требований и цели подготовки по каждому предмету;
2) изложение порядка распределения курса обучения на этапы с указанием схемы построения этапов в целях реализации программы обучения в наиболее подходящей для обучения последовательности и повторения основных упражнений с соответствующей периодичностью;
3) учебные часы по программе для каждого этапа и для серии занятий в рамках каждого этапа и сроки проведения проверок хода обучения;
4) указание уровня квалификации, требуемого для перехода от одного этапа подготовки к другому (минимальные требования к опыту и удовлетворительное выполнение практических упражнений перед переходом к очередному этапу);
5) требования к методике обучения;
6) проведение и документальное оформление проверок успеваемости;
7) при необходимости инструкции в отношении проведения экзаменов и тестов.

4. Экзамены, тесты и проверки, проводимые в целях выдачи
Свидетельства или квалификационной отметки

26. Настоящий раздел требуется для АУЦ осуществляющие тестирование, связанное с выдачей свидетельства или квалификационной отметкой авиационного персонала в соответствии с разрешением уполномоченного органа в сфере гражданской авиации, либо планирующим такую деятельность.
27. В этом случае детально раскрываются все аспекты, указанные в пункте 84 настоящих требований.

5. Учетная документация

В данном разделе детально раскрываются политика и процедуры, касающиеся:
1) журналов посещения занятий;
2) учета обучения слушателей;
3) учета подготовки и квалификации собственного персонала;
4) лиц, ответственных за проверку учетной документации и журналов слушателей;
5) характера и периодичности проверок учетной документации;
6) стандартизации внесения записей в учетные документы;
7) внесения записей в журналы;
8) сохранности учетных записей и документов.

6. Система обеспечения качества

Данный раздел представляет собой краткое описание практики системы обеспечения качества согласно положениям подраздела 3 раздела 2 настоящих требований.

7. Система управления безопасностью полетов (если применимо)

Данный раздел представляет собой детальное описание системы управления безопасностью полетов согласно положениям подраздела 4 раздела 2 настоящих требований.

8. Добавления

Данный раздел представляет собой перечень и детальное описание необходимых дополнительных документов, не указанных подраздела 1 раздела 2 настоящих требований.

Дополнительное содержание для АУЦ,
осуществляющих первоначальную подготовку
пилотов с использованием воздушных судов

Разделы Руководства по подготовке персонала и процедурам, помимо обозначенных в разделе для всех АУЦ, которые обеспечивают летную подготовку с использованием воздушных судов, должны, как минимум включать все нижеуказанные элементы с учетом применимости.
При формировании содержимого данных разделов требуется учесть, что оно должно полностью охватывать все аспекты летной подготовки и не должно приводить к составлению отдельного руководства по производству учебно-тренировочных полетов.

9. Летная подготовка. Общие положения

28. Квалификация, обязанности и порядок субординации руководящего и основного производственного персонала (в дополнение к пункту 8 настоящего приложения), включая, но не ограничиваясь:
1) главного пилота-инструктора;
2) главного инструктора по наземной подготовке.
29. Политика и процедуры (в дополнение к пункту 9 настоящего приложения), касающиеся:
1) утверждения полетов;
2) обязанностей командира воздушного судна;
3) процедур планирования полета - общие положения;
4) перевозки пассажиров;
5) системы управления полетами;
6) представления донесений об источниках опасности, авиационных инцидентах и происшествиях;
7) рабочее время и ограничения полетного рабочего времени летного состава и слушателей;
8) минимальная продолжительность отдыха летного состава и слушателей.
30. Описание имеющихся средств и оборудования (в дополнение к пункту 10 настоящего приложения), включая:
1) тренажеры, имитирующие условия полета, и учебно-тренировочные воздушные суда;
2) средства технического обслуживания и перронные места стоянки учебно-тренировочных воздушных судов;
3) аудитории, оборудованные компьютерами;
4) диспетчерские и помещения для инструктажа.

10. Информация по эксплуатации воздушных судов

31. Сертификация и эксплуатационные ограничения.
32. Управление воздушным судном, включая:
1) летно-технические ограничения;
2) использование контрольных карт;
3) стандартные правила эксплуатации;
4) правила технического обслуживания воздушного судна.
33. Инструкции по загрузке воздушного судна и креплению груза.
34. Правила заправки топливом.
35. Порядок действий в аварийной обстановке.

11. Маршруты

36. Летно-технические критерии, такие как взлет, полет по маршруту и посадка.
37. Порядок составления плана полета, включая:
1) требования в отношении топлива и масла;
2) минимальные безопасные высоты полета;
3) планирование на случай чрезвычайных ситуаций, такое как порядок действий при нештатной ситуации или отклонении от маршрута;
4) навигационное оборудование.
38. Погодные минимумы для выполнения всех учебно-тренировочных полетов днем, ночью, по ПВП и ППП.
39. Погодные минимумы для выполнения слушателями всех учебно-тренировочных полетов на различных этапах подготовки.
40. Учебные маршруты и зоны практических занятий.

12. План учебных полетов

41. Курс либо раздел курса профессиональной подготовки (в дополнение к положениям раздела 3 настоящего приложения), включая с учетом применимости:
1) курс либо раздел курса летной подготовки (однодвигательное воздушное судно);
2) курс либо раздел курса летной подготовки (многодвигательное воздушное судно);
3) курс либо раздел курса теоретической подготовки;
4) курс либо раздел курса подготовки на тренажерах, имитирующих условия полета.
42. Общая схема ежедневных и еженедельных программ летной подготовки, наземной подготовки и подготовки на тренажерах, имитирующих условия полета.
43. Принципы подготовки в аспекте:
1) ограничений по сложным метеоусловиям;
2) максимального времени обучения слушателей (летная подготовка, теоретическая подготовка и подготовка на пилотажном тренажере) в день/неделю/месяц;
3) ограничений в отношении периодов обучения слушателей;
4) продолжительности учебных полетов на различных стадиях;
5) максимального индивидуального налета часов слушателя днем или ночью за определенный период времени;
6) максимального количества индивидуальных учебных полетов слушателя днем или ночью за определенный период времени;
7) минимальной продолжительности отдыха между учебными периодами.

Приложение 2
к сертификационным требованиям
к авиационным учебным центрам

Структура руководства по качеству

Политика в области качества отражает реализацию и соблюдение на постоянной основе требований соответствующих частей добавления 2
к Приложению 1 и документа 9841 ИКАО, нормативно-правовых актов
в области гражданской авиации Республики Казахстан и возможных дополнительных стандартов АУЦ.

1. Стратегия и политика в области качества

1. Обоснование, процедуры реализации, пересмотра политики и стратегии, планирование мероприятий, применяемых в области качества на всех организационных уровнях АУЦ с указанием обязательств ответственного руководителя АУЦ в плане достижения и обеспечения максимально возможных стандартов качества.
2. Ответственность руководителя АУЦ, включая общую ответственность за систему обеспечения качества, периодичность, форму и структуру мероприятий по пересмотру и анализу методов внутреннего управления.
3. Если предусмотрено структурой АУЦ, то возложение ответственности за выполнение задач по обеспечению качества на специалиста по обеспечению качества АУЦ.
4. Основные функции специалиста по обеспечению качества, включая проверки путем мониторинга всю деятельность АУЦ в области подготовки авиационных специалистов выполнения стандартов, установленных АУЦ и любых дополнительных требований уполномоченного органа в сфере гражданской авиации.
5. Ответственность специалиста по обеспечению качества за надлежащее документальное оформление, внедрение, поддержание, постоянный анализ и совершенствование системы обеспечения качества.
6. Подчиненность, порядок подотчетности, обеспечивающий полную информированность ответственного руководителя АУЦ о проблемах, влияющих на качество профессиональной подготовки, обеспечение беспрепятственного доступа специалиста по обеспечению качества ко всем подразделениям АУЦ.
7. Ответственность специалиста по обеспечению качества за проведение профессиональной подготовки персонала АУЦ, связанной с системой обеспечения качества.

2. Обеспечение качества (ОК)

8. При разработке настоящего раздела следует учитывать, что проверка и контроль предоставляемых услуг – это всего лишь меры «контроля качества», направленные на обнаружение дефектов в продуктах и услугах, но не обеспечивающие предотвращение этих дефектов. ОК имеет целью совершенствовать и обеспечивать стабильность процесса профессиональной подготовки специалистов гражданской авиации, а также выявлять, предотвращать или, по меньшей мере, сводить к минимуму те факторы, которые являются главными причинами возникновения проблем. ОК предполагает постоянное соблюдение стандартов в ходе всего учебного процесса путем установления различных этапов и механизмов контроля. Кроме того, ОК предполагает систему аудита в целях неуклонного соблюдения официально утвержденной политики, процессов, процедур и является той частью управления качеством, которая «обеспечивает» его.
9. С этой целью составляется План ОК содержащий принципы, процессы и процедуры, относящиеся, как минимум, к следующим мероприятиям:
1) мониторинг предоставляемых услуг по профессиональной подготовке и механизмы контроля за учебным процессом;
2) мониторинг методов оценки и проверки;
3) мониторинг уровня квалификации и подготовки персонала АУЦ;
4) мониторинг соответствия, настройки и функциональности учебных тренажеров (если применимо);
5) проведение внутреннего и внешнего аудита;
6) разработка, реализация и мониторинг корректирующих и профилактических мер, а также связанных с ними систем отчетности;
7) применение соответствующего статистического анализа для выявления и соответствующего реагирования на возникающие тенденции.

3. Система обеспечения качества

10. При разработке настоящего раздела следует учитывать, что система обеспечения качества представляет собой совокупность всех мероприятий, планов, политики, процессов, процедур, ресурсов, инициатив и инфраструктуры АУЦ, направленных на то, чтобы посредством согласованных усилий обеспечить комплексный подход к управлению качеством.
11. Для этого в настоящем разделе приводится разработанная организационная структура, включающая в себя полный набор документированной политики, процессов, процедур и ресурсов, которые подкрепляют ответственность всех сотрудников за достижение высокого качества посредством внедрения передовой практики в области управления качеством.
12. Основные элементы эффективной системы обеспечения качества должны включать как минимум:
1) структуру управления, облегчающую и способствующую безусловному и беспрепятственному доступу к лицам, ответственным за принятие решений;
2) комплексное обязательство АУЦ обеспечивать максимальное качество подготовки, а не просто соблюдать минимальные требования;
3) разработанные политику, процессы и процедуры в области качества, а также порядок применения, пересмотра и оптимизации;
4) план профессиональной подготовки персонала АУЦ, обеспечивающий внедрение и распространение передовой практики в управлении качеством;
5) характеристику рисков организации и соответствующий план управления рисками, которые в совокупности формируют исчерпывающий перечень опасностей, связанных с деятельностью АУЦ, и устанавливают компенсационные меры по эффективному управлению рисками, ставящими под угрозу достижение желаемых стандартов эффективности;
6) стратегический пересмотр политики и процедур, который оценивает текущие задачи и планы АУЦ на основе проверки их целесообразности с учетом меняющихся тенденций в отрасли или изменений, происходящих внутри АУЦ.

4. Характеристика рисков

13. При разработке настоящего раздела следует учитывать, что характеристика рисков – это инвентаризация выявленных опасностей и угроз, которые могут воспрепятствовать соблюдению необходимых стандартов эффективности.
14. Формирование перечня «угроз качеству» осуществляется путем первоначального составления мероприятий, характерных при реализации учебных программ, включающих, как минимум, следующие:
1) отбор и обучение персонала АУЦ;
2) разработка, апробирование и пересмотр учебных программ;
3) разработка и актуализация программного обеспечения учебного курса;
4) обязанности административного персонала по обеспечению учебной программы, инструкторов и экзаменаторов, а также слушателей;
5) реализация программ профессиональной подготовки;
6) ведение документации;
7) порядок оценки и экзаменационных проверок;
8) порядок обратной связи с обучаемыми и уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.
15. Сформированный перечень дополняется сведениями об опасностях и угрозах, связанных с каждым из этих мероприятий при реализации учебных программ.
16. Риски, выявленные в результате этого процесса, должны также включать в себя потенциальные риски, которые могут проявиться при изменении существующих обстоятельств или условий.
17. С целью снижения и/или устранения рисков (существующих или потенциальных), а также эффективного управления ими путем принятия соответствующих контролирующих мер, составляется План управления рисками.
18. Персонал АУЦ должен иметь свободный доступ к действующему плану управления рисками в целях его точного выполнения и формированию отзывов по его улучшению.

5. Матрица согласованности требований

19. При разработке настоящего раздела следует учитывать все аспекты, связанные с применением нормативной документации и придерживаться нижеуказанным рекомендациям.
20. В данном разделе раскрывается дополнительный элемент к вышеуказанным мероприятиям, называемый Матрица согласованности требований (матрица соответствия), которая представляет собой оформленный в виде таблицы документ, подробно содержащий все действующие нормативные требования, которые АУЦ обязан соблюдать.
21. Кроме того, матрица согласованности должна содержать, как минимум, два описательных элемента, определяющих:
1) действующие процессы, предназначенные для обеспечения постоянного соответствия конкретному нормативно-правовому акту и/или стандарту;
2) должность руководителя, отвечающего за эффективное осуществление каждого процесса.
22. В матрице согласованности указываются последние проведенные и очередные планируемые аудиты, предназначенные для проверки функциональности каждого из упомянутых процессов.
23. Выводы, сделанные в ходе любого последнего аудита, отражаются в матрице или документально оформляются в отдельном журнале.
24. Матрицу согласованности требований составляет, ведет и контролирует процессы пересмотра специалист по обеспечению качества.
25. Персонал АУЦ должен иметь свободный доступ к текущей матрице согласованности в целях ее точного выполнения и формирования отзывов по ее улучшению.

6. Отчеты о корректирующих и профилактических мерах

26. При разработке настоящего раздела следует учитывать, что любые планы обеспечения качества содержат четко структурированную систему отчетности, обеспечивающую регистрацию и незамедлительное реагирование на предложения персонала АУЦ в отношении корректирующих и профилактических мер как необходимый элемент обеспечения качества.
27. Определение лица и/или круга лиц, кто должен устранять расхождение и/или несоответствие в каждом конкретном случае, а также порядок действий, если корректирующие меры не были приняты
в установленный срок.
28. Определение в системе отчетности ответственного лица, обязанного проводить расследования и реагировать информацию, в которой указаны меры, способные предотвратить нарушение требований нормативов деятельности.
29. В целях создания возможностей для максимально открытой и эффективной отчетности дополнительно определяется политика в отношении анонимного направления информации в части корректирующих и профилактических мер.
30. Определение функций специалиста по качеству при составлении, сопровождении и корректировке системы отчетности.

7. Документация по вопросам качества

31. В настоящем разделе представляется перечень, краткое описание всей документации АУЦ, в которых есть ссылки на обеспечение качества и полное описание документации, применяемой в системе обеспечения качества АУЦ.
32. Как минимум, приводится перечень и краткое описание тех частей руководства по подготовке персонала и процедурам, которые затрагивают вопросы обеспечению качества, а также разрабатываемая, сопровождаемая и пересматриваемая документация в системе обеспечения качества АУЦ, включающая следующее:
1) политику и стратегию в области качества;
2) глоссарий терминов;
3) характеристику рисков организации;
4) план управления рисками;
5) матрицу согласованности требований;
6) порядок и систему отчетности в отношении корректирующих и профилактических мер;
7) конкретные стандарты подготовки;
8) описание организации;
9) распределение функций и обязанностей;
10) учебные процедуры в рамках системы обеспечения качества, направленные на соблюдение установленных нормативных требований.
33. Также детально описывается требуемая для АУЦ документация системы аудита обеспечения качества, отражающая:
1) график и порядок проведения аудиторских проверок;
2) порядок отчетности и отчеты о результатах проверки и аудита качества;
3) порядок принятия последующих контрольных и корректирующих действий;
4) отчеты о корректирующих и профилактических мерах;
5) систему ведения учета;
6) контрольно-аналитические отчеты руководства.
7) контроль за документацией по качеству.

8. Программа аудита обеспечения качества и проверка качества

34. При разработке настоящего раздела следует учитывать, что программа аудита обеспечения качества включает в себя все запланированные и систематические меры, необходимые для создания уверенности в том, что все виды подготовки были проведены в соответствии применимыми требованиями, стандартами, процедурами и нормативами.
35. Также следует учитывать, что основная цель проверки качества состоит в изучении конкретного документа или в наблюдении за конкретным мероприятием, действием и т.д. с целью убедиться в соблюдении установленных стандартов, нормативов, процедур и требований.
36. Детально раскрываются все этапы при проведении проверок качества, которые как минимум включают следующие типичные области деятельности:
1) фактические учебные занятия;
2) техническое обслуживание (если применимо);
3) технические стандарты (если применимо);
4) стандарты профессиональной подготовки.

9. Аудиторы и аудит качества

37. Положения настоящей главы должны определять политику АУЦ в отношении аудиторов, осуществляющих аудит качества, а именно:
1) определение качественного и количественного состава, исключая возможность вхождения в состав группы аудиторов лиц, непосредственно отвечающих за проверяемую деятельность;
2) привлечение сторонних специалистов в области аудита качества;
3) обучение аудиторов;
4) обязанности и инструкции для аудиторов, утвержденные
в соответствии с принятыми в АУЦ правилами и оформлением;
38. Определение ответственных лиц для осуществления деятельности в рамках программы аудита обеспечения качества, обладающие специальной подготовкой в области аудита качества и уполномоченных:
1) проводить проверки и аудит качества в контексте постоянного обеспечения качества;
2) определять и фиксировать любые проблемы или выводы и необходимые доказательства, подтверждающие такие проблемы или выводы;
3) выступать через установленные в АУЦ каналы отчетности с предложениями или рекомендациями в отношении проблем или выводов;
4) проверять выполнение решений в установленные и разумные сроки;
5) отчитываться непосредственно перед специалистом по обеспечению качества.
39. Детальное описание программы аудита обеспечения качества для изучения всех аспектов обучения в 12-ти месячный период.
40. Порядок и процедуры разработки и утверждения графика аудиторских проверок, разрабатываемого в соответствии с программой аудита и отражаемого как в плане управления рисками, так и в документах, содержащих матрицу согласованности.
41. Описание процедур мониторинга, корректирующих мер и контрольных проверок для того, чтобы проверить, были ли приняты корректирующие меры в связи с тем или иным выводом и насколько эффективными они являются.
42. Также следует учитывать, что аудит – это систематическое и независимое сравнение применяемого способа подготовки и того способа, который следует применять согласно опубликованной методике обучения специалистов определенной специализации.
43. В данном аспекте приводится описание проведения аудита, которое должно включать, как минимум, следующие процедуры и процессы, обеспечивающие его качество:
1) описание объема аудита, которое должно быть объяснено персоналу АУЦ, подлежащему аудиту;
2) планирование и подготовку;
3) сбор и протоколирование полученной информации;
4) анализ полученной информации.
44. Для полноценного представления проведения аудита раскрываются процедуры, обеспечивающие эффективность аудита, такие как:
1) обзор опубликованных документов;
2) собеседования или обсуждения с сотрудниками;
3) изучение адекватного образца отчетности;
4) наблюдение за учебными мероприятиями;
5) хранение документов и регистрация результатов наблюдений.
45. Процедуры в аспекте непрерывного усовершенствования процессов с целью установления того, что эти изменения действительно привели к желаемым результатам.