"Ұлттық ғылыми кеңестер туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 16 мамырдағы № 519 қаулысына өзгеріс енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 5 сәуірдегі № 171 қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 27 қазандағы № 950 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 27.10.2023 № 950 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. "Ұлттық ғылыми кеңестер туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 16 мамырдағы № 519 қаулысына (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2011 ж., № 38, 468-құжат) мынадай өзгеріс енгізілсін:

көрсетілген қаулымен бекітілген Ұлттық ғылыми кеңестер туралы ереже осы қаулыға қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	Б. Сағынтаев

	Қазақстан Республикасы
	Үкіметінің
	2017 жылғы 5 сәуірдегі № 171 қаулысына
	қосымша
	Қазақстан Республикасы
	Үкіметінің
	2011 жылғы 16 мамырдағы
	№ 519 қаулысымен
	бекітілген

Ұлттық ғылыми кеңестер туралы ереже

1. Жалпы ережелер

1. Осы Ұлттық ғылыми кеңестер туралы ереже (бұдан әрі – Ереже) "Ғылым туралы" 2011 жылғы 18 ақпандағы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленді және ұлттық ғылыми кеңестер (бұдан әрі – кеңестер) қызметінің құқықтық және ұйымдастырушылық негіздерін айқындайды.

2. Кеңестер ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің даму бағыттары бойынша алқалы органдар болып табылады.

3. Кеңестер Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының мемлекеттік басымдықтарына сәйкес ғылым бағыттары бойынша құрылады.

4. Кеңестердің жұмысын ұйымдастыратын Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама ұлттық орталығы (бұдан әрі – сараптама орталығы) кеңестердің жұмыс органы болып табылады.

2. Кеңестердің құрамы

5. Кеңестердің құрамы үш жыл мерзімге бекітіледі және мүшелердің тақ санынан құралуы тиіс.

6. Кеңестердің құрамдарын ғылым саласындағы уәкілетті орган салалық уәкілетті органдардың, ғылыми ұйымдардың, жоғары оқу орындары мен ғылыми-қоғамдық бірлестіктердің ұсыныстары мен ұсынымдары бойынша қазақстандық және шетелдік құзыретті ғалымдар, мемлекеттік органдардың, ұлттық басқарушы холдингтердің, ұлттық даму институттарының, ұлттық холдингтердің, ұлттық компаниялардың, жеке кәсіпкерлік субъектілерінің өкілдері қатарынан қалыптастырады және оларды Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді. Кеңестер құрамына кандидаттар тізімдері ғылым саласындағы уәкілетті органның және сараптама орталығының интернет-ресурстарында жарияланады.

7. Кеңестердің құрамдарына сайланатын қазақстандық ғалымдардың мамандығы бойынша кемінде 5 жыл жұмыс өтілі және соңғы 5 жылда кемінде 2 Хирша индексі бар болуы тиіс.

Гуманитарлық, қоғамдық, саяси және әлеуметтік ғылымдар саласында мамандандырылған ғалымдар үшін Хирша индексінің орнына соңғы 5 жылда халықаралық рецензияланатын журналдарда кемінде 2 жарияланымның болуы талап етіледі.

8. Қазақстандық ғалымдарды кеңестердің құрамдарына іріктеу ғылым саласындағы уәкілетті орган жасаған, соңғы бес жылдағы ғалымдардың Хирша индексі бойынша ранжирленген жарияланымдары тізімінің негізінде жүргізіледі. Бұл ретте кеңестердің құрамдарына осы тізімге сәйкес көбірек Хирша индексі бар ғалымдар іріктеледі. Гуманитарлық, қоғамдық, саяси және әлеуметтік ғылымдар саласында мамандандырылған ғалымдарды іріктеу халықаралық рецензияланатын журналдардағы жарияланымдар негізінде жүргізіледі.

9. Кеңестер құрамының жиырма пайызынан асырылмай, бірақ әрбір кеңесте кемінде бір мүшесі әлемдік жетекші ғылыми немесе ғылыми-білім беру ұйымдарының өкілдері болып табылатын, ағылшын тілін еркін меңгерген және соңғы 5 жылда кемінде 10 Хирша индексі бар шетелдік ғалымдар қатарынан қалыптасады.

10. Әрбір кеңес құрамының кемінде елу пайызы ұлттық басқарушы холдингтердің, ұлттық даму институттарының, ұлттық холдингтердің, ұлттық компаниялардың, Қазақстан Республикасы "Атамекен" ұлттық кәсіпкерлер палатасының ұсынымы бойынша ірі өндірістік компаниялар мен жеке кәсіпкерлік субъектілерінің ғылыми құрылымдық бөлімшелерінің өкілдерінен қалыптасады.

11. Кеңестердің құрамдарына ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің аккредиттелген субъектілерінің басшылары мен олардың орынбасарлары, сондай-ақ бір ұйымнан бір қызметкерден артық кірмейді.

12. Әрбір кеңесте қазақстандық ғалымдар арасынан төраға және төрағаның орынбасары сайланады.

13. Кеңес төрағасы оның қызметін басқарады, кеңестердің отырыстарында төрағалық етеді, кеңестің жұмысын жоспарлайды және өз қызметі шеңберінде мемлекеттік органдармен, сондай-ақ басқа да ұйымдармен өзара іс-қимыл жасау кезінде кеңестің атынан өкілдік етеді.

14. Төраға болмаған жағдайда, оның функцияларын орынбасары атқарады.

15. Төраға кеңес мүшелерінің арасынан хаттаманы ресімдеуге жауап беретін кеңестің хатшысын айқындайды. Кеңес хатшысы кеңес шешімдер қабылдаған кезде дауыс беру құқығына ие.

16. Кеңес мүшелері ғылыми және ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды гранттық немесе бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру конкурстарына жобаның (бағдарламаның) ғылыми жетекшісі ретінде қатыса алады, бірақ өздері қатысатын немесе үлестес адамдар қатысатын жобалар (бағдарламалар) бойынша шешімдер қабылдамайды.

17. Кеңес мүшелері үш реттен артық кеңес отырыстарына дәлелсіз себеппен қатыспаған, құпия ақпаратты жариялаған, шешім қабылдаудан негізсіз бас тартқан, ғылыми этиканы бұзу фактілері (плагиат, бұрмалау, жалған мәліметтерді қосу, жалған қоса авторлық, өтінімдерден бөтен нәтижелерді иемдену, мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама (бұдан әрі – МҒТС) объектісін қайталау) болған, сондай-ақ осы Ереженің 43 және 44-тармақтарында көзделген талаптарды бұзған жағдайларда, оның құрамынан шығарылады.

3. Кеңестердің міндеттері, функциялары және құқықтары

18. Кеңестердің негізгі міндеттері:

1) Қазақстан Республикасының Үкіметі жанындағы Жоғары ғылыми-техникалық комиссия (бұдан әрі – ЖҒТК) айқындаған басымдықтарға сәйкес мамандандырылған ғылыми бағыттарды қалыптастыру;

2) ғылыми зерттеулер жүргізу үшін бөлінетін қаржыландырудың нысандары мен көлемдерін айқындау;

3) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды гранттық қаржыландыру көлемдерін айқындау;

4) ұсынылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалардың ғылыми жаңашылдығын, ғылыми-техникалық деңгейін, перспективалылығын, әзірлену дәрежесін, сұралып отырған қаржыландыру көлемінің экономикалық негізділігін бағалау;

5) Қазақстан Республикасының жаңа ғылыми бағыттарға қажеттіліктерін бағалау;

6) республикалық бюджеттен қаржыландыру ұсынылатын іргелі және қолданбалы зерттеулер бойынша ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларға конкурстық іріктеуді жүзеге асыру;

7) жүргізілетін ғылыми зерттеулердің іске асырылу барысын, оның ішінде жергілікті жерге бара отырып мониторингтеу;

8) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды гранттық қаржыландыру шеңберінде конкурстық өтінімдерді іріктеуге қатысу болып табылады.

19. Кеңестердің негізгі функциялары:

1) гранттық қаржыландыру көлемін айқындау бойынша бағыттың атауын, бағытты таңдаудың негіздемесін, таңдалған бағытты іске асыру көлемін, экономикалық және әлеуметтік әсерін қамтитын ұсынымдар әзірлеу;

2) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды гранттық қаржыландыру көлемін айқындау бойынша ұсынымдар әзірлеу;

3) ғылым саласындағы уәкілетті орган немесе салалық уәкілетті органдар бағдарламалық-нысаналы қаржыландыруға ұсынған нысаналы ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламалар бойынша бағыттың даму стратегиясын және (немесе) бағдарламасын, стратегиялық міндеттерді шешу үшін ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды жүргізу тақырыптарын, ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстардың негізгі нәтижесін, стратегиялық міндеттерді іске асыру үшін ресурстарды, экономикалық және әлеуметтік әсерлер болжамын қамтитын ЖҒТК-ге ұсынымдар әзірлеу;

4) ғылым саласындағы уәкілетті органның немесе салалық уәкілетті органдардың гранттық қаржыландыруға ұсынған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобалары бойынша ЖҒТК-ге ұсынымдар әзірлеу;

5) республикалық бюджет есебінен гранттық және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру (қаржыландыруды тоқтату) туралы шешімдерді қабылдау;

6) ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызметтің тиісті бағыттары бойынша орындалатын ғылыми зерттеулер жөнінде ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет туралы аралық және қорытынды есептерді қабылдау;

7) жүргізілетін ғылыми зерттеулердің, оның ішінде жергілікті жерлерге бара отырып жүргізілетін ғылыми зерттеулердің іске асырылу барысын мониторингтеуді, сондай-ақ ғылым саласындағы уәкілетті орган бекітетін ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалардың іске асырылу барысын және нәтижелілігін мониторингтеу туралы ережеге сәйкес олар қабылдаған шешімдердің орындауын мониторингтеуді (бұдан әрі – ғылыми зерттеулердің мониторингі) жүзеге асыру болып табылады.

20. Кеңестер өз қызметін жүзеге асыру кезінде:

1) өз қызметін Қазақстан Республикасының салалық уәкілетті органдарымен, ғылыми ұйымдарымен және жоғары оқу орындарымен өзара іс-қимылда жүзеге асыруға;

2) мемлекеттік органдардан өз қызметін жүзеге асыру үшін ақпараттық-талдамалық және анықтамалық деректер алуға;

3) кадрларды даярлауды, қаржылық қамтамасыз етуді және ғылымның материалдық-техникалық базасын дамытуды қоса алғанда, ғылыми-техникалық даму жөніндегі ұсыныстарды ғылым саласындағы уәкілетті органға, салалық уәкілетті органдарға, ұлттық және салалық ғылым академияларына енгізуге;

4) ғылыми-техникалық әлеуетті дамыту мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілерді өзгерту және жетілдіру жөнінде ұсыныстарды әзірлеуге және белгіленген тәртіппен енгізуге;

5) гранттық және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыруға жататын ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет туралы қаралып жатқан есептер бойынша отырыстарға қосымша түсініктемелер беру үшін ғылыми жетекшілерді шақыруға;

6) заңды тұлға таратылған/қайта құрылған немесе дара кәсіпкердің қызметі тоқтатылған, сондай-ақ жобаның ғылыми жетекшісі жаңа жұмыс орнына ауысқан жағдайда, гранттық немесе бағдарламалық-нысаналы қаржыландыруға арналған шарт бойынша жұмыстарды орындаушыны ауыстыруға (жобаның немесе бағдарламаның ғылыми жетекшісінің ғылым саласындағы уәкілетті органға өтінішхаты болған жағдайда) рұқсат беруге;

7) ғылыми жетекші жұмыс орнын ауыстырған жағдайда, оны гранттық немесе бағдарламалық-нысаналы қаржыландырудың шарты бойынша ғылыми жетекші ретінде қалдыруға (ғылыми жетекшінің ғылым саласындағы уәкілетті органға өтінішхаты болған жағдайда);

8) ғылым саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша кеңеске ұсынылған материалдарды жан-жақты, толық және объективті қарауды қамтамасыз ету мақсатында консультациялар мен түсініктемелер алу үшін нақты ғылым саласы бойынша сарапшылар мен мамандарды тарту арқылы мамандандырылған секцияларды құруға құқылы.

4. Кеңестер қызметін ұйымдастыру

21. Кеңестер қызметінің негізгі нысаны олар қабылдайтын шешімдердің жариялылығы мен объективтілігін қамтамасыз ететін кеңестің ашық отырысы болып табылады.

22. Кеңестердің отырысы кеңестердің мүшелерін тікелей шақыру не нақты уақыт режимінде интернет-конференция өткізу арқылы өткізіледі.

Отырысқа жеке қатысу мүмкіндігі болмаған жағдайда, кеңес мүшесі кеңес отырысына нақты уақыт режимінде интернет-ресурстарды пайдалану және хатшыға хаттаманы ресімдеу үшін отырыс мәселелері бойынша дауыс беру нәтижелері бар бюллетеньді тапсыру арқылы қатысады.

Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды гранттық қаржыландыру конкурсының жеңімпаздары туралы шешім қабылдау және гранттық қаржыландырудың көлемін айқындау үшін кеңестердің отырыстарына өтінім берілген жобаларды таныстыру үшін грантқа өтінім берушілер міндетті түрде қатысуы тиіс.

23. Кеңестердің отырыстары қажеттілігіне қарай, бірақ жылына кемінде екі рет өткізіледі.

24. Жыл сайын бірінші отырыста кеңестер жылдық жұмыс жоспарын және отырыстарының кестесін ғылым саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша бекітеді.

Кеңестердің жылдық жұмыс жоспарына және отырыстарының кестесіне өзгерістер ғылым саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша жылына екі реттен асырылмай енгізіле алады.

25. Кеңестер отырысының күн тәртібін сараптама орталығы қалыптастырады және ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық жобалармен және бағдарламалармен (бұдан әрі – объектілер), МҒТС және (немесе) мониторинг нәтижелерімен, секцияның ұсынымдарымен (болған жағдайда) бірге отырыстың басталуына дейін жеті жұмыс күнінен кешіктірмей кеңестер мүшелеріне жібереді.

26. Барлық қаралатын мәселелер бойынша кеңестер отырыстары күнтізбелік отыз күннен аспай мерзімде өткізіледі.

27. Егер отырыста кеңес мүшелерінің, оның ішінде интернет-конференция режимінде қатысқан кеңес мүшелерінің кемінде үштен екісі болса, кеңес отырысы заңды болып табылады.

28. Қажет болған жағдайларда, объектілер бойынша толық мәліметтер болмаған кезде кеңестер сараптама орталығынан МҒТС нәтижелері бойынша қосымша түсініктемелер, негіздемелер мен ақпаратты сұратады. Сараптама орталығы жауапты екі жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жібереді.

29. Ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды конкурстық іріктеу мәселесі бойынша отырыс барысында кеңестер объектілерді Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 25 мамырдағы № 575 қаулысымен бекітілген Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті базалық, гранттық, бағдарламалық-нысаналы қаржылан-дыру қағидасында белгіленген тәртіппен қарайды.

30. Кеңестердің шешімі жасырын дауыс беру арқылы қабылданады және оған кеңес мүшелерінің отырысына қатысушылардың жалпы санынан кемінде үштен екісі дауыс берсе, заңды деп саналады және хаттамамен ресімделеді.

31. Кеңес отырыстарының хаттамалары ресімделеді және оған кеңестің отырысына қатысқан барлық мүшелер отырысты өткізу аяқталған күннен бастап жеті жұмыс күнінен аспайтын мерзімде қол қояды және ол мыналарды қамтуы тиіс:

1) кеңестің толық атауы және құрамы;

2) отырысты өткізуді бастау және аяқтау күндері;

3) отырысқа қатысқан тұлғалар туралы мәліметтер;

4) отырыстың күн тәртібі;

5) отырыстың күн тәртібіндегі мәселелер бойынша барлық талқылаулар;

6) дауыс беруге қойылған мәселелер және кеңес отырысының күн тәртібіндегі әрбір мәселе бойынша дауыс беру нәтижелері көрсетілген олар бойынша дауыс беру қорытындылары;

7) қабылдаған шешімдер және олардың бағалау парақтары қоса берілген (бар болғанда) негіздемелері;

8) кеңестер шешімі бойынша өзге де мәліметтер. Дауыс беруге шығарылған мәселе бойынша кеңес мүшесінің ерекше пікірі болса, кеңестердің хатшылары хаттамаға тиісті жазба енгізеді.

32. Кеңес отырыстарын сараптама орталығы аудио және бейнежазбаға түсіруі тиіc. Кеңестердің хаттамалары, дауыс беру бойынша аудио және бейне жазбалары сараптама орталығында сақталады.

33. Кеңес мүшелері, кеңестердің жылдық жұмыс жоспары және жұмыс кестесі туралы ақпарат ғылым саласындағы уәкілетті органның және сараптама орталығының интернет-ресурстарында орналастырылады.

34. Бір жылдық жұмыс нәтижелері бойынша кеңестер өз қызметі туралы есеп береді, ол сараптама орталығының интернет-ресурсында жарияланады.

5. Кеңестердің шешімдері

35. Кеңестер республикалық бюджет қаражаты есебінен:

1) ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-конструкторлық және технологиялық жұмыстардың жобалары мен бағдарламаларын;

2) ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-конструкторлық және технологиялық жұмыстар бөлігіндегі басқа да бағдарламаларды;

3) Қазақстан Республикасы ғылыми мекемелерінің, ұйымдары мен кәсіпорындарының қатысуымен іске асырылатын мемлекетаралық ғылыми-техникалық бағдарламалардың жобаларын;

4) инновациялық жобаларды;

5) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларын гранттық және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру (қаржыландыруды тоқтату) туралы шешімдерді ғана қабылдайды.

36. Кеңестер қабылдаған шешімдерді сараптама орталығы хаттамадан үзінділер түрінде ғылым саласындағы уәкілетті органға және ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға арналған гранттарды ұсыну бойынша мемлекеттік көрсетілетін қызмет бойынша мемлекеттік тапсырманың орындалуына жауапты заңды тұлғаға және қажет болған жағдайда, салалық уәкілетті органға шешім қабылданған күннен бастап он жұмыс күні мерзімінен кешіктірмей береді.

37. Кеңестердің шешімдерін ғылым саласындағы уәкілетті орган және салалық уәкілетті органдар міндетті түрде орындауы тиіс.

38. Кеңестер өздері қабылдаған шешімдердің орындалуына мониторингті жүзеге асырады.

39. Әрбір мақұлданған объектіге бөлінген қаражат көлемі туралы мәліметтер сараптама орталығының интернет-ресурсында жариялануға тиіс.

40. Кеңестер қабылдаған барлық шешімдер шешім қабылданған күннен бастап он жұмыс күні мерзімінен кешіктірілмей ғылым саласындағы уәкілетті органның және сараптама орталығының интернет-ресурстарында орналастырылады.

6. Кеңестер мүшелеріне сыйақылар беру

41. Нақты жобаға, бағдарламаға (олар бойынша есепке) сараптама, ғылыми жұмыстардың орындалуына мониторинг жүргізгені үшін сыйақыны, сондай-ақ қазақстандық және шетелдік ғалымдардың іссапар шығыстарын қоса алғанда, кеңестердің қызметін қамтамасыз етуді сараптама орталығы республикалық бюджет қаражатынан жүргізеді.

7. Кеңестер мүшелерінің жауапкершілігі

42. Кеңестердің мүшелері кеңестерді нақты мәселелерді қарау кезінде өздеріне мәлім болған мүдделер қақтығысы туралы хабардар етеді және кеңестер қабылдайтын әрбір белгіленген бағалау өлшемшарты бойынша шешімдердің объективтілігі мен негізділігіне жауапты болады.

43. Кеңестердің мүшелері:

1) өзінің міндеттерін тиісінше орындайды және ұсынылған материалдарды уақтылы және сапалы қарау үшін барлық қажетті шараларды қолданады;

2) қабылданған шешімге қатысты дәлелді негіздемені ұсынады;

3) өздеріне толық және дәйекті ақпарат беруді талап етеді, өз құзыретіне жататын мәселелерді шешуге қатысты деректерді жасыруға және бұрмалауға жол бермейді;

4) ғылыми этиканың бұзылу фактілеріне әрекет етеді;

5) шешімдер қабылдаған кезде қоғамдық пікірдің ықпалынан, тараптардың біріне немесе үшінші тұлғаға бейілділіктен аулақ болады;

6) мүдделер қақтығысының алдын алу және реттеу бойынша шаралар қабылдайды;

7) қызмет процесінде кеңестің басқа мүшелерінің, өтініш берушілердің, сарапшылардың ар-намысына нұқсан келтіретін дөрекі, ғайбат сөздерді, айыптауларды қолданбайды;

8) басқа тұлғалардың зияткерлік меншік құқығын бұзуға немесе басқа адамдардың ғылыми-зерттеу қызметіне зиян келтіретін іс-әрекеттерді (әрекетсіздікті) жасамайды.

44. Кеңес мүшелері нақты ғылыми жобаны және (немесе) бағдарламаны қараудан мынадай:

1) объектінің мақұлдануы немесе қабылданбауы нәтижесіне жеке немесе қаржылық жағынан мүдделі болған;

2) соңғы үш жылда бірлескен авторлықты қоса алғанда, жоба авторымен бірлескен жарияланымдары бар болған, өтінім дайындауға тікелей қатысқан, зерттеулердің нәтижелері және осы нәтижелерді қолдану бойынша бірлескен жарияланымдарды жоспарлаған;

3) соңғы үш жыл ішінде ғылыми жобаның және (немесе) бағдарлама орындаушысының тікелей жетекшісі болған, оның қарамағында болған немесе оған консультациялық қызмет көрсеткен;

4) ғылыми жобаның және (немесе) бағдарламаның орындаушысы жұмыс істейтін ұйымда жұмыс істеген;

5) ғылыми жобаның және (немесе) бағдарламаның орындаушысымен некеде (ерлі-зайыптылықта) немесе жақын туыстық қатынаста болған;

6) ғылыми жобаның және (немесе) бағдарламаның орындаушысы оның ата-анасымен, жұбайымен (зайыбымен) жақын туыстық қатынаста болған жағдайларда бас тартады.

О внесении изменения в постановление Правительства Республики Казахстан от 16 мая 2011 года № 519 "О национальных научных советах"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 5 апреля 2017 года № 171. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 27 октября 2023 года № 950.

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 27.10.2023 № 950 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Внести в постановление Правительства Республики Казахстан от 16 мая 2011 года № 519 "О национальных научных советах" (САПП Республики Казахстан, 2011 г., № 38, ст. 468) следующее изменение:

Положение о национальных научных советах, утвержденное указанным постановлением, изложить в новой редакции согласно приложению к настоящему постановлению.

2. Настоящее постановление вводится в действие со дня его первого официального опубликования.

Премьер-Министр Республики Казахстан

Б. Сагинтаев

	Приложение к постановлению Правительства Республики Казахстан от 5 апреля 2017 года № 171
	Утверждено постановлением Правительства Республики Казахстан от 16 мая 2011 года № 519

Положение
о национальных научных советах

1. Общие положения

1. Настоящее Положение о национальных научных советах (далее – Положение) разработано в соответствии с Законом Республики Казахстан от 18 февраля 2011 года "О науке" и определяет правовые и организационные основы деятельности национальных научных советов (далее – советы).

2. Советы являются коллегиальными органами по направлениям развития научной и (или) научно-технической деятельности.

3. Советы создаются по направлениям науки в соответствии с государственными приоритетами социально-экономического развития Республики Казахстан.

4. Рабочим органом советов является Национальный центр государственной научно-технической экспертизы (далее – центр экспертизы), который организует работу советов.

2. Составы советов

5. Составы советов утверждаются сроком на три года и должны состоять из нечетного числа членов.

6. Составы советов формируются уполномоченным органом в области науки из числа компетентных казахстанских и зарубежных ученых, представителей государственных органов, национальных управляющих холдингов, национальных институтов развития, национальных холдингов, национальных компаний, субъектов частного предпринимательства по предложениям и рекомендациям отраслевых уполномоченных органов, научных организаций, высших учебных заведений и научных общественных объединений и утверждаются Правительством Республики Казахстан. Списки кандидатов в составы советов публикуются на интернет-ресурсах уполномоченного органа в области науки и центра экспертизы.

7. Казахстанские ученые, избираемые в составы советов, должны иметь стаж работы по специальности не менее 5 лет и индекс Хирша не менее 2 за последние 5 лет.

Для ученых, специализирующихся в области гуманитарных, общественных, политических и социальных наук, вместо индекса Хирша не менее 2 за последние 5 лет требуется наличие публикаций в международных рецензируемых журналах.

8. Отбор казахстанских ученых в составы советов производится на основе списка, ранжированного по индексу Хирша публикаций ученых за последние пять лет, составленного уполномоченным органом в области науки. При этом в составы советов отбираются ученые, имеющие наибольший индекс Хирша, согласно данному списку. Отбор ученых, специализирующихся в области гуманитарных, общественных, политических и социальных наук, производится на основе публикаций в международных рецензируемых журналах.

9. Не более двадцати процентов от состава советов, но не менее одного члена в каждом совете формируется из числа зарубежных ученых, являющихся представителями ведущих мировых научных или научно-образовательных организаций, свободно владеющих английским языком и имеющих индекс Хирша не менее 10 за последние 5 лет.

10. Не менее пятидесяти процентов от состава каждого совета формируется из числа представителей национальных управляющих холдингов, национальных институтов развития, национальных холдингов, национальных компаний, научных подразделений крупных производственных компаний и субъектов частного предпринимательства по рекомендации Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен".

11. В составы советов не входят руководители аккредитованных субъектов научной и/или научно-технической деятельности и их заместители, а также более одного работника из одной организации.

12. В каждом совете из числа казахстанских ученых избираются председатель и заместитель председателя.

13. Председатель совета руководит его деятельностью, председательствует на заседаниях советов, планирует работу и представляет совет при взаимодействии с государственными органами, а также другими организациями в рамках своей деятельности.

14. В случае отсутствия председателя его функции выполняет заместитель.

15. Председатель определяет из числа членов совета секретаря совета, отвечающего за оформление протокола. Секретарь совета имеет право голоса при принятии решений советом.

16. Члены советов могут принимать участие в конкурсе на грантовое или программно-целевое финансирование научных и научно-технических проектов и программ в качестве научного руководителя проекта (программы), но не принимают решения по проектам (программам) с их участием или участием аффилированных лиц.

17. Члены советов исключаются из его состава в случаях пропуска более трех заседаний совета без уважительной причины, разглашения конфиденциальной информации, необоснованного уклонения от принятия решений, наличия фактов нарушения научной этики (плагиат, фальсификация, фабрикация данных, ложное соавторство, присвоение чужих результатов из заявок, дублирование объекта государственной научно-технической экспертизы (далее – ГНТЭ), а также нарушения требований, предусмотренных пунктами 43 и 44 настоящего Положения.

3. Задачи, функции и права советов

18. Основными задачами советов являются:

1) формирование специализированных научных направлений в соответствии с приоритетами, определенными Высшей научно-технической комиссией при Правительстве Республики Казахстан (далее – ВНТК);

2) определение форм и объемов финансирования, выделяемых для проведения научных исследований;

3) определение объемов грантового финансирования коммерциализации результатов научной и (или) научно-технической деятельности;

4) оценка научной новизны, научно-технического уровня, перспективности, степени разработанности предлагаемых научных, научно-технических проектов и программ, экономической обоснованности запрашиваемого объема финансирования;

5) оценка потребностей Республики Казахстан в новых научных направлениях;

6) осуществление конкурсного отбора научных, научно-технических проектов и программ по фундаментальным и прикладным исследованиям, предлагаемым на финансирование из республиканского бюджета;

7) мониторинг хода реализации проводимых научных исследований, в том числе с выездом на место;

8) участие в отборе конкурсных заявок в рамках грантового финансирования коммерциализации результатов научной и (или) научно-технической деятельности.

19. Основными функциями советов являются:

1) разработка рекомендаций по определению объема грантового финансирования, содержащих наименование направления, обоснование выбора направления, объемы для реализации выбранного направления, экономический и социальный эффекты;

2) разработка рекомендаций по определению объемов грантового финансирования коммерциализации результатов научной и (или) научно-технической деятельности;

3) разработка рекомендаций для ВНТК по целевым научным, научно-техническим программам, поданным на программно-целевое финансирование уполномоченным органом в области науки или отраслевыми уполномоченными органами, содержащих стратегию и (или) программу развития направления, тематику проведения научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ для решения стратегических задач, ключевой результат научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ, ресурсы для реализации стратегической задачи, прогноз экономических и социальных эффектов;

4) разработка рекомендаций для ВНТК по проектам коммерциализации результатов научной и (или) научно-технической деятельности, поданным на грантовое финансирование уполномоченным органом в области науки или отраслевыми уполномоченными органами;

5) принятие решения о грантовом и программно-целевом финансировании (прекращении финансирования) за счет республиканского бюджета;

6) принятие промежуточных и итоговых отчетов о научной и (или) научно-технической деятельности по выполняемым научным исследованиям по соответствующим направлениям научной, научно-технической и инновационной деятельности;

7) осуществление мониторинга хода реализации проводимых научных исследований, в том числе с выездом на место, а также мониторинга исполнения принятых ими решений в соответствии с положением о мониторинге хода реализации и результативности научных, научно-технических проектов и программ, утверждаемым уполномоченным органом в области науки (далее – мониторинг научных исследований).

20. При осуществлении своей деятельности советы имеют право:

1) осуществлять свою деятельность во взаимодействии с отраслевыми уполномоченными органами, научными организациями и высшими учебными заведениями Республики Казахстан;

2) получать от государственных органов информационно-аналитические и справочные данные для осуществления своей деятельности;

3) вносить в уполномоченный орган в области науки, отраслевые уполномоченные органы, национальные и отраслевые академии наук предложения по научно-техническому развитию, включая подготовку кадров, финансовое обеспечение и развитие материально-технической базы науки;

4) разрабатывать и вносить в установленном порядке предложения по изменению и совершенствованию нормативных правовых актов по вопросам развития научно-технического потенциала;

5) приглашать на заседания по рассматриваемым отчетам о научной и (или) научно-технической деятельности, подлежащей грантовому и программно-целевому финансированию, научных руководителей для дачи дополнительных пояснений;

6) разрешать смену исполнителя работ по договору на грантовое или программно-целевое финансирование (при наличии ходатайства научного руководителя проекта или программы в уполномоченный орган в области науки) в случаях ликвидации/реорганизации юридического лица или прекращения деятельности индивидуального предпринимателя, а также перехода научного руководителя проекта на новое место работы;

7) в случае изменения места работы научного руководителя, оставить его в качестве научного руководителя по договору на грантовое или программно-целевое финансирование (при наличии ходатайства научного руководителя в уполномоченный орган в области науки);

8) создавать по согласованию с уполномоченным органом в области науки специализированные секции с привлечением экспертов и специалистов по конкретной отрасли науки для получения консультаций и разъяснений в целях обеспечения всестороннего, полного и объективного рассмотрения представленных в совете материалов.

4. Организация деятельности советов

21. Основной формой деятельности советов, обеспечивающих гласность и объективность принимаемых ими решений, является открытое заседание советов.

22. Заседания советов проводятся путем непосредственного созыва членов советов либо проведения интернет-конференции в режиме реального времени.

В случае невозможности личного присутствия на заседании, член совета участвует на заседании совета в режиме реального времени путем использования интернет-ресурсов и представления секретарю бюллетеня с результатами голосования по вопросам заседания для оформления протокола.

Для принятия решения о победителях конкурса и определения объема грантового финансирования коммерциализации результатов научной и (или) научно-технической деятельности на заседаниях советов в обязательном порядке должны присутствовать грантозаявители для презентации заявляемых проектов.

23. Заседания советов проводятся по мере необходимости, но не менее двух раз в год.

24. Ежегодно на первом заседании советы утверждают годовой план работы и график заседаний советов по согласованию с уполномоченным органом в области науки.

Изменения в годовой план работы и график заседаний советов могут вноситься по согласованию с уполномоченным органом в области науки не более двух раз в год.

25. Повестка дня заседания советов формируется центром экспертизы и вместе с научными, научно-техническими и инновационными проектами и программами (далее – объекты), результатами ГНТЭ и (или) мониторинга, рекомендациями секции (при наличии) направляется членам советов не позднее, чем за семь рабочих дней до начала заседания.

26. Заседания советов по всем рассматриваемым вопросам проводятся в срок не более тридцати календарных дней.

27. Заседание совета является правомочным, если на заседании присутствовало не менее двух третей от числа членов совета, в том числе членов совета, участвовавших на заседании в режиме интернет-конференции.

28. В необходимых случаях, при отсутствии полных сведений по объектам советы запрашивают в центре экспертизы дополнительные пояснения, обоснования и информацию по результатам ГНТЭ. Центр экспертизы направляет ответ в срок не более двух рабочих дней.

29. В ходе заседания по вопросу конкурсного отбора научных, научно-технических проектов и программ объекты рассматриваются советами в порядке, установленном Правилами базового, грантового и программно-целевого финансирования научной и (или) научно-технической деятельности, утвержденными постановлением Правительства Республики Казахстан от 25 мая 2011 года № 575.

30. Решения советов принимаются путем тайного голосования и считаются правомочными, если за них проголосовало не менее двух третей голосов от общего числа присутствующих на заседании членов совета и оформляются протоколом.

31. Протоколы заседаний советов оформляются и подписываются всеми членами советов, участвовавшими на заседании, в срок не более семи рабочих дней со дня завершения проведения заседания и должны содержать:

1) полное наименование и состав советов;

2) даты начала и окончания проведения заседания;

3) сведения о лицах, участвовавших на заседании;

4) повестку дня заседания;

5) все обсуждения по вопросам повестки дня заседания;

6) вопросы, поставленные на голосование, и итоги голосования по ним с отражением результата голосования по каждому вопросу повестки дня заседания советов;

7) принятые решения и их обоснования с приложением оценочных листов (при наличии);

8) иные сведения по решению советов. При наличии у членов советов особого мнения по вынесенному на голосование вопросу секретари советов вносят в протокол соответствующую запись.

32. Заседания советов подлежат аудио- и видеофиксации центром экспертизы. Протоколы, аудио- и видеозаписи голосования советов хранятся в центре экспертизы.

33. Информация о членах советов, годовом плане работы и графике работы советов размещается на интернет-ресурсах уполномоченного органа в области науки и центра экспертизы.

34. По результатам работы за год советы представляют отчет о своей деятельности, который публикуется на интернет-ресурсе центра экспертизы.

5. Решения советов

35. Советы принимают решения исключительно о грантовом и программно-целевом финансировании (прекращении финансирования) за счет средств республиканского бюджета:

1) проектов и программ научно-исследовательских, опытно-конструкторских и технологических работ;

2) других программ в части научно-исследовательских, опытно-конструкторских и технологических работ;

3) проектов межгосударственных научно-технических программ, реализуемых с участием научных учреждений, организаций и предприятий Республики Казахстан;

4) инновационных проектов;

5) проектов коммерциализации результатов научной и (или) научно-технической деятельности.

36. Принятые советами решения в виде выписки из протокола передаются центром экспертизы в уполномоченный орган в области науки и юридическому лицу, ответственному за выполнение государственного задания по государственной услуге по представлению грантов на коммерциализацию результатов научной и (или) научно-технической деятельности, и при необходимости в отраслевой уполномоченный орган в срок не позднее десяти рабочих дней со дня принятия решения.

37. Решения советов подлежат обязательному исполнению уполномоченным органом в области науки и отраслевыми уполномоченными органами.

38. Советы осуществляют мониторинг исполнения принятых ими решений.

39. Сведения об объемах средств, выделенных на каждый одобренный объект, подлежат опубликованию на интернет-ресурсе центра экспертизы.

40. Все принятые советами решения размещаются на интернет-ресурсах уполномоченного органа в области науки и центра экспертизы в срок не позднее десяти рабочих дней со дня принятия решения.

6. Вознаграждение членам советов

41. Обеспечение деятельности советов, включая вознаграждение за проведение экспертизы конкретного проекта, программы (отчета по ним), мониторинга выполнения научных работ, а также командировочные расходы казахстанских и зарубежных ученых, производится центром экспертизы из средств республиканского бюджета.

7. Ответственность членов советов

42. Члены советов информируют советы об известном им конфликте интересов при рассмотрении конкретных вопросов и несут ответственность за объективность и обоснованность принимаемых советами решений по каждому установленному критерию оценки.

43. Члены советов:

1) надлежащим образом исполняют свои обязанности и принимают все необходимые меры для своевременного и качественного рассмотрения представленных материалов;

2) представляют аргументированные обоснования относительно принятого решения;

3) требуют представления им полной и достоверной информации, не допускают сокрытия и фальсификации данных, относящихся к решению вопросов, находящихся в их компетенции;

4) реагируют на факты нарушения научной этики;

5) при принятии решений свободны от влияния общественного мнения, приверженности одной из сторон или третьих лиц;

6) принимают меры по предотвращению и урегулированию конфликта интересов;

7) в процессе деятельности не употребляют грубые, оскорбительные выражения, обвинения, наносящие ущерб чести и достоинству других членов совета, заявителей, экспертов;

8) не совершают иных действий (бездействия), влекущих нарушение прав интеллектуальной собственности или наносящих иной ущерб научно-исследовательской деятельности других лиц.

44. Члены советов отказываются от рассмотрения конкретного научного проекта и (или) программы, в случаях:

1) наличия личной или финансовой заинтересованности в результате одобрения или отклонения объекта;

2) наличия совместных публикаций с автором проекта, включая соавторство за последние три года, непосредственного участия при подготовке заявки, планирования совместных публикаций по результатам исследования и применения этих результатов;

3) непосредственного руководства над исполнителем научного проекта и (или) программы, нахождения в его подчинении или оказания ему консультационных услуг в течение последних трех лет;

4) работы в той же организации, что и исполнитель научного проекта и (или) программы;

5) нахождения в браке (супружестве) или близком родстве с исполнителем научного проекта и (или) программы;

6) нахождения в близком родстве с родителями, супругом (супругой) исполнителя научного проекта и (или) программы.