Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2020 – 2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 26 желтоқсандағы № 982 қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 12 қазандағы № 725 қаулысымен

      Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 12.10.2021 № 725 қаулысымен.

      Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

      1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2020 – 2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) бекітілсін.

      2. Бағдарламаның іске асырылуына жауапты орталық және жергілікті атқарушы органдар, өзге де ұйымдар (келісім бойынша):

      1) Бағдарламаны іске асыру бойынша шаралар қабылдасын;

      2) "Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жоспарлау жүйесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 29 қарашадағы № 790 қаулысында белгіленген тәртіппен және мерзімде Қазақстан Республикасының Үкіметіне Бағдарламаның орындалу барысы туралы ақпарат берсін.

      3. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлiгiне жүктелсiн.

      4. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.

      Қазақстан Республикасының Премьер-Министрi А. Мамин

  Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2019 жылғы 26 желтоқсандағы
№ 982 қаулысымен
бекітілген

Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2020 – 2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Мазмұны

      1. Бағдарламаның паспорты

      2. Бағдарламаның паспорты

      3. Ағымдағы жағдайды талдау

      4. Бағдарламаның мақсаты, міндеттері, нысаналы индикаторлары және іске асыру нәтижелерінің көрсеткіштері

      5. Бағдарламаның негізгі бағыттары, қойылған мақсаттарға қол жеткізу жолдары және тиісті шаралар

      6. Қажетті ресурстар

      1. Бағдарламаның паспорты

Бағдарламаның атауы

Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2020 – 2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы

Әзірлеу үшін негіз

Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың 2012 жылғы 14 желтоқсандағы "Қазақстан-2050" стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты" атты Қазақстан халқына Жолдауы;
Қазақстан Республикасы Президентінің 2018 жылғы 15 ақпандағы № 636 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі стратегиялық даму жоспары;
Қазақстан Республикасы Президентінің "Бес институционалдық реформаны іске асыру бойынша 100 нақты қадам" атты ұлт жоспары;
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың 2018 жылғы 10 қаңтардағы "Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері" және 2018 жылғы 5 қазандағы "Қазақстандықтардың әл-ауқатын арттыру: табыстар мен өмір сүру сапасын арттыру" атты Қазақстан халқына Жолдауы;
Қазақстан Республикасының Президенті Қ.К. Тоқаевтың 2019 жылғы 2 қыркүйектегі "Сындарлы қоғамдық диалог – Қазақстанның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі" атты Қазақстан халқына Жолдауы.

Бағдарламаны әзірлеуге жауапты мемлекеттік орган

Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі

Бағдарламаны іске асыруға жауапты мемлекеттік органдар

Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі,
Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі,
Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт министрлігі,
Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігі,
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі,
Қазақстан Республикасының Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі,
Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі,
Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі,
Қазақстан Республикасының Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі,
Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі,
Қазақстан Республикасының Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі,
Қазақстан Республикасының Сауда және интеграция министрлігі,
Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі,
Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі,
облыстардың, Нұр-Сұлтан, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері

Бағдарламаның мақсаты

Сапалы және қолжетімді денсаулық сақтауды қамтамасыз ету

Міндеттер

Халықтың саламатты өмір салтын ұстануын қалыптастыру және қоғамдық денсаулық қызметін дамыту; медициналық көмектің сапасын арттыру; денсаулық сақтау жүйесін орнықты дамыту

Іске асыру мерзімі

2020 – 2025 жылдар

Нысаналы индикаторлар

2025 жылы:
- азаматтардың күтілетін өмір сүру ұзақтығының 75 жасқа дейін өсуі;
- жүрек-тамыр, онкологиялық, созылмалы респираторлық аурулар мен диабеттен 30-70 жас аралығында мезгілсіз қаза болу қаупінің деңгейін 15,43 %-ға дейін төмендету;
- аналар өлімін 100 мың тірі туғанға шаққанда 14,5-ке дейін төмендету (құпия аудит деректері бойынша);
- нәрестелер өлімін 1000 тірі туғандарға шаққанда 8,3-ке дейін төмендету (құпия аудит деректері бойынша).

Қаржыландыру көздері мен көлемдері

2020 – 2025 жылдары Бағдарламаны іске асыруға республикалық және жергілікті бюджеттердің қаражаты, әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының (бұдан әрі – ӘлМСҚ) активтері, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасымен тыйым салынбаған басқа да қаражат жұмсалатын болады. Бағдарламаны іске асыруға арналған жалпы шығын 3,2 трлн. теңгені құрайды.

  мың теңге

Жылдар бойынша

Барлығы

РБ

Басқа қаржыландыру көздері

2020 ж.

101 479 659

79 758 902

21 720 757

2021 ж.

190 302 331

112 473 864

77 828 467

2022 ж.

283 529 037

171 364 273

112 164 764

2023 ж.

712 064 057

483 520 916

228 543 141

2024 ж.

892 247 182

580 797 471

311 449 711

2025 ж.

1 000 696 116

616 975 228

383 720 888

Барлығы:

3 180 318 382

2 044 890 654

1 135 427 728

      Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау саласын дамытудың 2020 – 2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын (бұдан әрі – Бағдарлама) қаржыландыру көлемі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тиісті қаржы жылдарына арналған республикалық және жергілікті бюджеттерді бекіту кезінде және республикалық және жергілікті бюджеттердің кіріс бөлігінің, ӘлМСҚ активтерінің мүмкіндіктеріне байланысты, сондай-ақ заңнамада тыйым салынбаған қаржыландырудың балама көздерін тарта отырып нақтыланатын болады.

      2. Кіріспе

      "Қазақстан-2050" ұзақ мерзімді стратегиясында әлемнің ең дамыған 30 елінің қатарына кіру стратегиялық мақсаты айқындалған болатын, бұл қазақстандықтардың күтілетін өмір сүру ұзақтығын (бұдан әрі – КӨҰ) дамыған мемлекеттердің орташа деңгейіне дейін жеткізуді де көздейді. Әлеуметтік саясаттың жаңа қағидаттарын – азаматтардың әлеуметтік кепілдіктері мен жеке жауапкершілігін іске асыруды қамтамасыз ету ұзақ мерзімді жеті басымдықтың бірі ретінде айқындалған.

      Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымының (бұдан әрі – БҰҰ) орнықты дамудың түйінді элементі – бұл саламатты өмір салтын қамтамасыз ету және кез келген жастағы барлық адамдар үшін қолайлы жағдай жасау деген анықтамасын қолдайды. Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі орта мерзімді стратегиялық даму жоспарында Қазақстан Республикасының Үкіметі БҰҰ-ның Тұрақты даму мақсаттарын (бұдан әрі – ТДМ) маңызды бағдар етіп айқындаған, онда үшінші мақсаты болып халықтың жақсы денсаулығы мен әл-ауқаты көрсетілген.

      Блумберг халықаралық агенттігінің рейтингтік бағалауына сәйкес денсаулық сақтауға жұмсалатын шығыстардың тиімділік көрсеткіші бойынша Қазақстан 2012 жылы рейтингке қатысушы елдер арасында 111-позицияға ие болды, 2018 жылы 44-позицияға дейін көтерілді. Бұл көрсетілген кезеңде Қазақстанның денсаулық сақтау жүйесінің тиімділігі жоғарылағанын айғақтайды.

      Денсаулық сақтау жүйесін жақсарту үшін Қазақстан Үкіметінің бастамасы бойынша Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы (бұдан әрі – ЭЫДҰ) бірқатар ұсыныстар бере отырып, Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау жүйесіне шолу жүргізді, олар осы Бағдарламаны әзірлеу кезінде ескерілген.

      Бұған қоса, бағалау негізінде Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (бұдан әрі – ДДҰ) Қазақстан үшін қоғамдық денсаулық саласында, инфекциялық емес аурулармен күрес бойынша, медициналық-санитариялық алғашқы көмек және басқа да бағыттар бойынша ұсынымдар берген.

      Осы Бағдарлама Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2016 – 2019 жылдарға арналған алдыңғы бағдарламасының негізгі бағыттары мен түйінді жобаларының сабақтастығын қамтамасыз етеді.

      ЮНИСЕФ-тің 2016 – 2030 жылдарға арналған Денсаулық стратегиясының тәсілдеріне сәйкес бағдарламаның басты басымдықтарының бірі үздік халықаралық практиканы ескере отырып, аурулардың алдын алу, уақтылы көмек көрсету және толыққанды оңалту жолымен балалардың, жасөспірімдер мен жастардың денсаулығын нығайту болуы тиіс.

      Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімді және орта мерзімді стратегиялық құжаттарын, БҰҰ ТДМ және халықаралық ұйымдардың ұсынымдарын іске асыру үшін осы Бағдарламада денсаулық сақтау жүйесін дамытудың 2026 жылға дейінгі бағыты айқындалған.

      3. Ағымдағы жағдайды талдау

      2019 жылы ДДҰ бүкіл әлемнің денсаулық сақтау жүйелерінің алдында тұрған негізгі он сын-қатерді белгіледі. Инфекциялардың тез таралу қаупі (тұмау пандемиясы, Эбола эпидемиясы, адамның иммун тапшылығы вирусы – АИТВ) сақталады, ал Қазақстан Республикасы экономикасының сауда-туристік қатынастарға интеграциясы инфекциялардың әкеліну және таралу қаупін арттырады. Вакцинациядан бас тарту антибиотиктерді тиімсіз пайдаланудың салдары ретінде бактерияға қарсы резистенттілік инфекциялық аурулардан болатын өлімнің көбеюіне әкеп соғады. Қанайналым жүйесінің аурулары, ісіктер, қант диабеті аурулары және тыныс алу ағзаларының аурулары сияқты инфекциялық емес аурулардың ауыртпалығы өсуде. Халықтың денсаулығына сыртқы қауіп-қатердің ішінде ауаның техногендік ластануы және климаттың өзгеруі аса өзекті мәселе.

      Инфекциялық емес аурулардың қауіп факторлары

      Қазақстанда инфекциялық емес аурулардың негізгі ауыртпалығы басты 7 қауіп факторына келеді: жоғары қан қысымы, темекі, алкоголь, қанда холестериннің көп болуы, артық салмақ, жемістер мен көкөністерді аз тұтыну, қозғалыссыз өмір салты. Айталық, қазақстандық жасөспірімдер арасында (10-19 жас аралығындағы балалар) 5 %-ы семіздікке шалдыққан және балалардың 20 %-ында артық салмақ бар. Қазақстанда тұзды тұтыну ДДҰ ұсынатын көрсеткіштен, кейбір деректер бойынша, төрт есе артық. Қазақстандықтардың жемістер мен көкөністерді күнделікті тұтынуы орташа еуропалық көрсеткішке қарағанда төмен.

      Бағалау нәтижесі бойынша 2015 жылы 18 жастан асқан ерлердің 28 %-ында және әйелдердің 25 %-ында артериялық қан қысымы жоғары болған. Холестерин деңгейін бағалаудың соңғы деректері 25 жастағы және одан үлкен азаматтардың 46 %-ында жалпы холестериннің деңгейі жоғары екенін көрсетеді.

      Қазақстанда темекі шегудің таралуы ерлер арасында 42,4 %-ды және әйелдер арасында 4,5 %-ды құрайды.

      Алкоголь тұтыну Қазақстандағы аурулардың жалпы ауыртпалығындағы негізгі қауіп факторларының бірі болып қалады. 2016 жылы ерлер өлімінің бауыр циррозынан болған 74 %-ға жуығы және жарақаттанудан болған 34%-ы ішімдік ішумен байланысты болды, әйелдер үшін бұл көрсеткіштер тиісінше 45 %-ды және 31 %-ды құрады.

      Тұтастай алғанда, Қазақстан экономикасына инфекциялық емес аурулардан келтірілетін ағымдағы залал жылына 2,3 трлн. теңгені құрайды, мұның өзі елдің 2017 жылғы жалпы ішкі өнімінің 4,5 %-ына балама. Инфекциялық емес негізгі аурулардан (бұдан әрі – ИЕА) болатын өлімді төмендетудегі прогреске ЭЫДҰ елдерінде ДДҰ ұсынымдары және тамақ өнімдерінің құрамын жақсарту есебінен тұзды тұтынуды қысқарту; бұқаралық ақпарат құралдарындағы ақпараттық науқандар және қаптамаларға ескертулер енгізу; тамақ өнеркәсібінде транс-майларды пайдалануға тыйым салу, темекі бұйымдары мен алкогольге салынатын акциздерді ұлғайту, темекі бұйымдарын шығарып қоюға тыйым салу туралы заңдарды қабылдау және іске асыру, қоғамдық орындарда темекі шегуге тыйым салу, құрамында қант бар сусындарға салық салуды енгізу сияқты жекелеген жобалардың арқасында қол жеткізілді.

      Денсаулықтың медициналық-демографиялық көрсеткіштері

      Он жылдық кезең ішінде елде КӨҰ шамамен 5 жылға өсті (2010 жылы 68,41 жастан бастап 2018 жылы 73,15 жасқа дейін), алайда ЖІӨ деңгейі Қазақстан Республикасындағыдай ЭЫДҰ-ның бірқатар елдерінде (Чили, Түркия және басқалары) КӨҰ шамамен 80 жасты құрайды. 2018 жылы 0-35 жас аралығындағы әрбір үшінші өлім сәби жастағы балаларда болған. 5 жыл ішінде 28 %-ға төмендеу үрдісімен 0-18 жас аралығында бір жасқа толмаған балалардың өлімі бірінші орында, екінші орында – 25 %-ға төмендеумен жасөспірімдер өлімі (15-19 жас), үшінші орында – 24 %-ға төмендеумен 5 жасқа дейінгі балалардың өлімі болған. Ересектер арасында ерлер өлімі басым. Ерлер мен әйелдер арасындағы өлімнің ең көп айырмасы 25-29 жас аралығында, 2,8-ге 1 арақатынасында, бұл жарақаттардың, жол-көлік оқиғаларының және суицидтердің жоғары деңгейіне байланысты.

      Аурулар құрылымында өлім себептерінің арасында қан айналымы жүйесінің аурулары (бұдан әрі – ҚЖА) бірінші орында. 2018 жылы 100 мың адамға шаққанда ҚЖА-дан 167,38 қайтыс болды, бұл 2015 жылмен салыстырғанда 13 %-ға төмен. Стационарларда ҚЖА-дан қайтыс болғандардың арасында 40,4 %-ы еңбекке жарамды жастағы адамдар (15 – 64 жас аралығында) болған. ҚЖА арасында жүректің ишемиялық ауруы (бұдан әрі – ЖИА) көш бастап келеді, одан Қазақстанда жылына 11,3 мың адам қайтыс болады (100 мың адамға шаққанда 71,7); сондай-ақ ми қан айналымының жіті бұзылулары (бұдан әрі – МҚЖБ), жылына 11,1 мың пациент қайтыс болады (100 мың адамға шаққанда 71,8). Жіті миокард инфарктін (бұдан әрі – ЖМИ) өткерген адамдардың ішінен 69 %-ы диспансерлік есепке алынады, МҚЖБ-дан емделіп шыққан пациенттердің ішінен 24 %-ы диспансерлік есепке алынады, бұл жерде мақсат инсульт алған барлық адамдарды бақылау болып табылады.

      ҚЖА-дан кейін 2018 жылы нерв жүйесінің аурулары өлім бойынша екінші орында (15,7 %) болды (егде адамдардың көпшілігінің қайтыс болу себебі ретінде аурудың осы санаты көрсетіледі). Үшінші орында – тыныс алу ағзаларының аурулары (11,6 %). Өлім себептерінің төртінші орнында – ісіктер (8,8 %). Онкологиялық ауруларға қарсы күрес жөніндегі 2018 – 2022 жылдарға арналған кешенді жоспар іске асырылуда, астанада Ұлттық онкология орталығын салу басталды. I-II сатыда обырды ерте анықтау 60,5 %-ды құрайды.

      Жарақаттанудан, жазатайым оқиғалардан және уланудан болатын өлімнің төмендеу үрдісі бар: 100 мың адамға шаққанда 2015 жылы 82,5 мың адамнан бастап 2018 жылы 66,59-ға дейін. Жол-көлік оқиғаларынан қайтыс болғандардың саны жоғары күйінде қалуда (2015 жылы – 2439 адам, 2018 жылы – 2413 адам) – ДДҰ Еуропалық өңіріндегі ең жоғары көрсеткіштердің бірі.

      Балалар денсаулығы

      ДДҰ деректері бойынша баланы күтіп-бағудың жеткіліксіздігі және ата-аналардың балалардағы қауіпті белгілер мен факторларды білмеуі Қазақстандағы 5 жасқа дейінгі балалардың денсаулығы үшін негізгі қауіп болып табылады. Жарақаттар, суға бату және кездейсоқ тұншығу 5 жасқа толмаған балалар өліміндегі ең елеулі сыртқы себептер болып табылады.

      2018 жылы денсаулық жағдайына (туа біткен ауытқулар, жарақаттар және басқа аурулар) байланысты ерекше білім алу қажеттілігі бар 6 жасқа толмаған балалар саны 46 мың адамнан асты. 2015 жылдан бері осы санаттағы балалардың жыл сайынғы өсімі 6 мың баланы құрады. Балалар мүгедектігінің өсу үрдісі бар, мүгедектіктің негізгі себептері: туа біткен ауытқулар (32,5 %), нерв жүйесінің аурулары (22,9 %), психикалық бұзылулар (12,5 %).

      Аз қозғалатын өмір салты мен теңгерімсіз тамақтанудың салдарынан болатын артық дене салмағынан зардап шегетін 6-9 жас аралығындағы балалардың саны өсуде. Мектеп жасындағы балалар арасында асқазан-ішек жолдарының аурулары басым (24 %).

      14 жасқа толмаған мектеп жасындағы балаларды профилактикалық қарап-тексеру нәтижелері бойынша көптеген балалар көру қабілетінің бұзылуынан зардап шегеді, бұл балалардың гаджеттерді бақылаусыз пайдалануына байланысты.

      2017 жылы жастардың прогрессивтілігі индексі бойынша Қазақстан 102 елдің арасында 63-орынды иеленді. "Тамақтану және базалық медициналық қызмет көрсету" көрсеткіші бойынша баға 100-ден 96 балға дейін берілді. "Қазақстан жастары – 2018" ұлттық баяндамасының мәліметтері бойынша жыл сайын жастар көбінесе жазатайым оқиғалардан, уланудан және жарақаттанудан қайтыс болады (62,3 %).

      2015 – 2017 жылдары барлық жас топтары бойынша жастардың өлім деңгейі төмендеді. Ерлер арасында өлім қауіпті мінез-құлық (өзін-өзі өлтіру, жол-көлік оқиғалары, кісі өлтіру, есірткі заттарын қабылдау) есебінен жоғары.

      Суицидтің таралуы Қазақстан жастарының арасындағы анағұрлым маңызды әлеуметтік проблема болып табылады. ДДҰ мәліметтері бойынша тұрғындарының арасында өзіне-өзі қол жұмсау деңгейі бойынша Қазақстан алдыңғы он елдің қатарына кіреді. 2018 жылы тіркелген суицидтер саны 3471 оқиғаны құрады. 15-17 жас аралығындағы жасөспірімдер тобында болған суицид саны 5 жылда 50,9 %-ға және суицидке әрекеттену саны 49,3 %-ға төмендеді.

      2018 жылы Қазақстанда 15-18 жас шамасындағы қыздарда 3,4 мың жүктілік жағдайы және 1237 аборт тіркелген. Еліміздің барлық өңірлерінен 15-19 жас аралығындағы 4,3 мың жасөспірім қатысқан қоғамдық пікірді зерттеу орталығының әлеуметтік сауалнамасының деректері бойынша жастардың үштен бірі сексуалдық тұрғыдан белсенді. Қалалық жасөспірімдер арасында қауіпті мінез-құлық факторлары (жыныстық серіктестердің орташа саны – 4) байқалады. Сауалнамаға қатысқандардың тек 10 %-ы ғана АИТВ-ға қарап-тексерілген. Сауалнама жүргізілгендердің 73,5 %-ы АИТВ-ға жасырын түрде қай жерде қарап-тексерілуге болатынын білмейді және 15 – 24 жас аралығындағы жастардың көпшілігі (91 %) АИТВ-ның негізгі берілу жолдары туралы тиісті дәрежеде хабардар емес.

      Инфекциялық аурулар

      2018 жылы Қазақстан Республикасында инфекциялық аурулар бойынша эпидемиологиялық жағдай орнықты болды. 34 инфекциялық және паразиттік аурулар бойынша сырқатқа шалдығуың төмендеуіне қол жеткізілді. Қызылша, көкжөтел, менингококк инфекциясымен науқастанудың өскені байқалады.

      Қазақстанда АИТВ инфекциясының таралуы шоғырланған сатыда тұр. ДЭФ ЖБИ рейтингінде Қазақстан соңғы үш жыл бойы АИТВ таралуы төмен елдердің тобына кірді. 15-49 жас аралығындағы топта АИТВ инфекциясымен өмір сүретін адамдар саны 22,7 мыңды құрады, 2018 жылдың қорытындысы бойынша АИТВ инфекциясының таралуы – 0,23 %. Елімізде АИТВ-ға қарсы күрес жөніндегі халықаралық ұсынымдарды, оның ішінде ЮНЭЙДС 90-90-90: ЖҚТБ эпедемиясын жеңуге жақындататын амбициялық мақсаттар" стратегиясын тиімді іске асыру үшін жағдайлар жасалған.

      Қазақстанда туберкулезбен күрес жөніндегі қызметті, оның ішінде шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың туберкулезін анықтау және емдеу үшін қаржыландырудың 95 %-ы мемлекет есебінен қамтамасыз етіледі. Жыл сайын 12 мыңға жуық жаңа жағдай мен рецидивтер анықталады. Жаңа жағдайлар мен рецидивтер арасында емдеудің табыстылық көрсеткіші 88 %-ды құрайды.

      Медициналық-санитариялық алғашқы көмек

      Қазақстан ДДҰ-ға қатысушы ел болып табылады, 1978 жылы МСАК бойынша ДДҰ-ның Алматы декларациясы қабылданғаннан кейін әлемде медициналық-санитариялық алғашқы көмектің дамуы соның атына байланыстырылды. 2018 жылы Астанада ДДҰ мен ЮНИСЕФ мерейтойлық конференциясы өткізіліп, МСАК жөніндегі Астана декларациясы қабылданды.

      Тәуелсіздік жылдары МСАК елдің денсаулық сақтау саласын дамытудың басым бағыты болды. Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің 2019 жылғы 10 маусымдағы №103-р өкімімен бекітілген Қазақстан Республикасында медициналық-санитариялық алғашқы көмекті дамыту жөніндегі 2019 – 2020 жылдарға арналған іс-шаралар жоспары іске асырылуда.

      МСАК деңгейінде инфекциялық емес негізгі аурулардың скринингтік бағдарламасы сәтті енгізілді. Жалпы практика дәрігерлерін ынталандыру және бекітілген халықтың санын бір дәрігерге шаққанда 1 700 адамға дейін төмендету бойынша шаралар қабылдануда. МСАК қызметтерін көрсетуге бизнестің қызығушылығы өсіп келеді. 2019 жылы МСАК қызметтерінің жеке жеткізушілерінің үлесі барлық жеткізушілердің 36,2 %-ын құрайды.

      Үш ауру: артериялық гипертензия, жүрек функциясының созылмалы жеткіліксіздігі, қант диабеті бойынша ауруларды басқару бағдарламалары (бұдан әрі – АББ) енгізілуде. АББ адамдардың өз денсаулығына деген ортақ жауапкершілігін қалыптастыруға және асқынулар мен негізсіз емдеуге жатқызудың алдын алу мақсатында ауруды басқаруға мүмкіндік береді. Динамикалық байқаумен бір жарым миллионнан астам адам қамтылды, оның ішінде АББ-ға 462,5 мың адам тартылды (28,4 %).

      МСАК-тың қолжетімділігін арттыру үшін саладағы жалпы практика дәрігерлерінің санын ұлғайтудан басқа, денсаулық сақтау субъектілерін ірілендіру жүргізілуде. Қалаларда МСАК шағын практикаларының қадамдық қолжетімділігін қамтамасыз ету үшін жеке инвесторлар тартылады. Ауылдық жерлерде МСАК қызметтері аудандық ауруханалармен біріктірілген, олардың штатында медициналық пункттерде, фельдшерлік-акушерлік пункттерде және дәрігерлік амбулаторияларда жұмыс істейтін жалпы практика дәрігерлері, фельдшерлер мен мейіргерлер бар.

      Бастапқы буын дәрігерлерін даярлау сапасын жақсарту үшін 2019 жылдан бастап "отбасылық медицина" мамандығы бойынша резидентура енгізілді.

      Денсаулық сақтаудағы кадрлық ресурстар

      Қазақстанда 248 мыңнан астам медицина қызметкері, оның ішінде 72 877 – дәрігер, 175 705 – орта медицина қызметкері жұмыс істейді. Қазақстанда дәрігерлермен қамтамасыз ету 10 мың адамға шаққанда 39,6, ЭЫДҰ–да – 33, Қазақстандағы орта медицина қызметкерлерімен қамтамасыз ету – 95,5, ЭЫДҰ-да 91 құрайды.

      Қалалық және ауылдық денсаулық сақтау салаларының арасында кадрлармен қамтамасыз етуде теңгерімсіздік бар. Қалада 10 мың тұрғынға шаққанда 56,8 дәрігер, ауылдық жерлерде 10 мың тұрғынға шаққанда 16,1 дәрігер жұмыс істейді. Барлық дәрігерлердің 83 %-ы қалалық жерде, 17 %-ы ауылдық жерлерде жұмыс істейді.

      2018 жылы бос штат бірліктері бойынша дәрігерлер тапшылығы 2482 болды. Үлкен тапшылық анестезиология-реаниматология, психиатрия, жалпы дәрігерлік практика, акушерия және гинекология, педиатрия мамандықтары бойынша байқалады. Дәрігер кадрларға қажеттілікті қамтамасыз ету мақсатында мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарында үш жылдық міндетті жұмыспен өтеу енгізілді; республикалық және жергілікті бюджеттер қаражаты есебінен мемлекеттік білім беру тапсырыстары бөлінеді.

      Дәрігердің орташа жалақысының экономикадағы орташа жалақыға арақатынасы 2018 жылы Қазақстанда 0,93:1 болды, ал ЭЫДҰ елдерінде бұл арақатынас – 2,6:1. ҚР дәрігері мен ЭЫДҰ дәрігері жалақыларының құндылығындағы айырма 6,9 есені құрады; 2017 жылы қазақстандық дәрігер өзінің айлық жалақысына 2,4 тұтыну себетін сатып алатын болса, ал ЭЫДҰ елдерінде дәрігер 16,4 тұтыну себетін сатып ала алады. Медицина қызметкерлерінің жалақысын ұлғайту үшін Елбасының "Әлеуметтік қамқорлық" жаңа әлеуметтік шараларын іске асыру шеңберінде 2019 жылғы 1 маусымнан бастап денсаулық сақтау қызметкерлерінің жалақысы 30 %-ға ұлғайды. 2019 жылы мемлекеттік медициналық ұйымдардың 100 %-ы шаруашылық жүргізу құқығындағы кәсіпорын нысанына ауыстырылды, бұл мемлекеттік қызметшілердің жалақысын реттейтін Үкіметтің 2015 жылғы 31 желтоқсандағы № 1193 қаулысындағы жалақы мөлшерлемелерін қолданбай, ұйымның еңбекақы төлеу туралы ережесінің негізінде жалақыны ұйымның мүмкіндіктері шеңберінде қосымша арттыруға мүмкіндік береді.

      Денсаулық сақтау жүйесі үшін кадрлар даярлау 13 ЖОО-да және 83 медициналық колледжде жүргізіледі. ЖОО-ларды жыл сайын 3 мыңнан астам маман бітіріп шығады. Жоғары оқу орындарында шетелдік ірі медициналық университеттерден оқытушылар мен менеджерлерді тарту практикасы енгізілді, олармен бірлесіп стратегиялық әріптестік пен академиялық ұтқырлық іске асырылуда.

      Медициналық ЖОО-лардың білім беру бағдарламаларын Еуропалық жоғары білім сапасының кепілдігі жөніндегі қауымдастықтың (ESG ENQA) мүшесі болып табылатын тәуелсіз аккредиттеу агенттіктері аккредиттейді. Қазақстан Жоғары білім берудің еуропалық кеңістігінің (EHEA) мүшесі болып табылады, бұл Қазақстан Республикасындағы жоғары білім берудің сапасын жақсартуға ықпал етеді.

      Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруды енгізу

      2017 жылдан бері МӘМС-ға қаражат жинақталуда, 2018 жылдан бастап Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі (бұдан әрі – ТМККК) шеңберінде медициналық көмекті стратегиялық сатып алушы рөлін атқаруда. 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап МӘМС реформасын ұлттық деңгейде іске асыру мақсатында облыстардың бірінде МӘМС енгізу пилоты жүргізілуде.

      Денсаулық сақтау желісінің инфрақұрылымы өзгерді. Денсаулық сақтау ұйымдары желісінің мемлекеттік нормативін іске асыру шеңберінде өңірлердің 2025 жылға дейінгі кезеңге арналған перспективалы жоспарлары бекітілді. Республика бойынша орта есеппен медициналық объектілердің жартысынан астамы (59,7%) тозған.

      Мемлекеттік медициналық ұйымдарды басқарудың дербестігін арттыру тетіктері іске асырылды. Мемлекеттік медициналық ұйымдарда корпоративтік басқару элементтері енгізілді: тәуелсіз директорлар қатысатын Байқау кеңестері құрылды, медицина қызметкерлері жалақысының деңгейін дербес айқындау және штат кестесін дербес айқындау практикасы енгізілді. Мемлекеттік медициналық ұйымдардың менеджмент, клиникалық және ғылыми қызмет көрсеткіштері бойынша рейтингі, сондай-ақ корпоративтік басқару деңгейінің рейтингі жүргізілуде.

      МӘМС енгізілген соң медициналық қауымдастықтың медициналық көмек сапасын қамтамасыз етудегі рөлі артады. Консультациялық-кеңесші орган – Көрсетілетін медициналық қызметтердің сапасы жөніндегі біріккен комиссия құру жолымен медициналық қызметтің сапасын арттырудың институционалдық тетігі іске асырылды. Медициналық көмекті ұйымдастырудың 30-дан астам стандарты енгізілді, дәлелді медицинаға негізделген 1300-ден астам клиникалық хаттама бекітілді. Денсаулық сақтау технологияларын бағалау жүргізілуде.

      Сапа менеджментінің үздіксіз жүйесі мақсатында медициналық ұйымдарды аккредиттеудің халықаралық стандарттарға (денсаулық сақтаудағы сапа жөніндегі халықаралық қоғам, ISQua) сәйкес келетін ұлттық жүйесі енгізілді. Бүгінгі күні медициналық ұйымдардың – ӘлМСҚ қызмет берушілерінің 30 %-ында ұлттық аккредитация бар. Елдің жеті озық медициналық ұйымдарының JCI халықаралық аккредитациясы бар.

      Дәрілік заттар бағасын мемлекеттік реттеу заңнамалық деңгейде бекітілген, референттік баға белгілеуге көшу жүзеге асырылды. Дәрілік заттардың қолжетілімдігі мен сапасын арттыру жөніндегі стратегиялық мақсатқа қол жеткізу үшін ТМККК шеңберінде дәрілік заттарды сатып алу рәсімі бірқатар ұйымдастырушылық өзгерістерге ұшырады: сатып алу бүкіл халық үшін ашық қолжетімділікте онлайн-трансляция режимінде жүргізіледі. 30 отандық өндірушімен 1500-ден астам дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарға 49 ұзақ мерзімді шарт жасалды, бұл қымбат тұратын логистикаға жұмсалатын қаражатты үнемдеуге және сатып алу көлемін кеңейтуге мүмкіндік берді. Дәрілік заттарды ұтымды пайдалану мақсатында қазақстандық және халықаралық сарапшылардың қатысуымен әзірленген әрі клиникалық тиімділігі дәлелденген дәрілік заттарды қамтитын Қазақстандық ұлттық формулярға қолдау көрсетіледі.

      МӘМС-ке дайындық барысында медициналық ақпараттық жүйелер енгізілді, медициналық құжаттаманы қағазсыз жүргізу енгізілуде. Ел халқы үшін электрондық денсаулық паспорттары қалыптастырылды. Көрсетілген медициналық көмек туралы дерек алмасу үшін қажетті орталықтандырылған тіркелімдер қалыптастырылды. Цифрлық денсаулық сақтаудың АТ-архитектурасын қалыптастырудың бірыңғай әдістерін қамтамасыз ету үшін стандарттар бекітілді. Денсаулық сақтаудың интеграцияланған платформасын әзірлеу аяқталды. Ақпараттық жүйелерді дамыту автоматтандырылған мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің спектрін кеңейтті, медициналық ұйымдардағы қағаз құжат айналымын төмендетті, медициналық және фармацевтикалық көрсетілетін қызметтер туралы ақпараттың сапасын арттырды.

      2018 жылы жеке шығыстар 679,5 млрд. теңгені немесе ЖІӨ-нің 1,2 %-ын немесе денсаулық сақтауға арналған ағымдағы шығыстардың 38,5 %-ын құрады. ЭЫДҰ елдерімен салыстырғанда денсаулық сақтауға арналған ағымдағы шығыстардан жеке шығыстардың үлесі 26,8%-ды құрайды, бұл жоғары көрсеткіш болып табылады. 2017 жылмен салыстырғанда 2018 жылы жеке шығыстар 8,4 % өсті. Халықтың денсаулық сақтау қызметтері үшін тікелей төлемдері ағымдағы шығыстардың 33 %-ын құрайды (жеке шығыстар құрамында 86 %). Халықтың денсаулық сақтау қызметтері үшін төлемдерінің ауқымды үлесін (60,7 %) дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету шығыстары құрайды – 353 млрд. теңге.

      Денсаулық сақтау саласының инфрақұрылымы

      2018 жылдың қорытындысы бойынша мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарының медициналық техникамен жабдықталуы 72,5 % құрады. 272 денсаулық сақтау ұйымы күрделі жөндеуді қажет етеді. Медициналық техниканың тозуы 37 %-ды құрады, бүкіл медициналық техниканың 55 %-ы ғана 100 % пайдаланылады.

      Денсаулық сақтауды цифрландыру

      2019 жылдың басында денсаулық сақтау ұйымдарының компьютерлермен жабдықталуы 96,8 %-ды құрайды. Қалалар мен аудан орталықтары деңгейінде денсаулық сақтау ұйымдарының 65,8 %-ы интернет желісіне қолжетімділікпен қамтамасыз етілген.

      Республиканың денсаулық сақтау ұйымдарында медициналық ақпараттық жүйелерді (бұдан әрі – МАЖ) енгізу 65,1 %-ды құрады.

      МАЖ-да өңірлік деңгейде 16,3 млн. электрондық денсаулық паспорты жасалып, толтырылды, бұл халықтың жалпы санының 89 %-ын құрайды.

      Денсаулық сақтау жүйесін SWOT-талдау

Күшті жақтары

Әлсіз жақтары

1) халықты денсаулық сақтау қызметтерімен кеңінен қамту;
2) денсаулық сақтау саласындағы шығыстарды тиімді бақылау;
3) клиникалық қызметті стандарттау;
4) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды бірыңғай сатып алу (ТМККК шеңберінде дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың сатып алу құнын төмендету);
5) денсаулық сақтауды цифрландыру;
6) медициналық ЖОО-лардың озық шетелдік университеттермен стратегиялық әріптестігі.

1) халықтың денсаулық сақтау мәселелері бойынша сауаттылығының жеткіліксіз деңгейі (мінез-құлықтық қауіп факторларының денсаулыққа әсер ету дәрежесі);
2) мемлекеттік денсаулық сақтау секторындағы медицина қызметкерлерінің бәсекеге қабілетсіз жалақысы;
3) медициналық ұйымдардың ескірген инфрақұрылымы және медициналық техникамен жеткіліксіз жарықтандырылуы;
4) денсаулық сақтау жүйесіндегі кадрлардың теңгерімсіздігі;
5) сервистің және медициналық көмек сапасының біркелкі емес деңгейі;
6) ақпараттық технологиялардың жетілдірілмеуі.

Мүмкіндіктер

Қауіптер

1) жасанды интеллектті енгізу және толық цифрландыру;
2) халықты хабардар ету және өз денсаулығын сақтауға тарту үшін мобильді және веб-қосымшалар;
3) "Саламатты қалалар" ДДҰ бастамасы;
4) денсаулық сақтау мәселелері бойынша халықтың сауаттылық деңгейін арттыру және мінез-құлықтық қауіп факторларын төмендету;
5) дербестендірілген медицинаны дамыту;
6) емдеудің инновациялық әдістерін және технологияларын, оның ішінде биофармацевтика саласында енгізу;
7) денсаулық сақтаудағы мемлекеттік-жекешелік әріптестік;
8) денсаулық сақтауды қаржыландыруды ұлғайту.

1) елден жоғары білікті кадрлардың кетуі;
2) ауаның, топырақтың және судың ластануы;
3) инфекциялардың пандемиясы және олардың тез таралуы;
4) инфекциялық емес аурулар ауыртпалығының өсуі;
5) дәрілік заттардың тиімсіз пайдаланылуы, микробқа қарсы резистенттілік;
6) халықтың күмәнді дереккөздер арқылы теріс ақпарат алуы, халықтың вакцинациялаудан бас тартуы;
7) пациенттердің комплаенттілігінің төмендеуі (медицина қызметкерлерінің ұсынымдарын сақтамауы).

      4. Бағдарламаның мақсаты, міндеттері, нысаналы индикаторлары мен іске асыру нәтижелерінің көрсеткіштері

      Мақсаты: Сапалы және қолжетімді денсаулық сақтауды қамтамасыз ету.

      Бұл мақсатқа қол жеткізу мынадай нысаналы индикаторлармен өлшенетін болады:

Р/с№

Нысаналы индикатор

Өлшем бірлігі

Ақпарат көздері

Орындау үшін жауаптылар

2018
факт

2019 баға

2020

2021

2022

2023

2024

2025

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

1

Туған кезден бастап өмір сүрудің күтілетін ұзақтығы

жас саны

ҰЭМ Статистика комитетінің ресми статистикалық ақпараты

ДСМ, ІІМ, БҒМ, ҰЭМ, АШМ, МСМ, ЖАО

73,15

73,13

73,21

73,3

73,73

74,15

74,58

75

2

30 жас пен 70 жас аралығындағы жүрек қан тамырлары, онкологиялық, созылмалы респираторлық аурулар мен диабеттен мезгілсіз болатын өлімнің қауіп деңгейі

%

ҰЭМ Статистика комитетінің статистикалық ақпараты

ДСМ, ІІМ, БҒМ, ҰЭМ, АШМ, МСМ, ЖАО

19,28

19,67

18,86

18,1

17,4

16,73

16,06

15,43

3

Ана өлімінің деңгейі*

1000 тірі туғанға шаққанда

ДСМ әкімшілік деректері

ДСМ,
ЖАО

17,5*

17,4*

17,1

16,8

16,3

15,6

15,0

14,5

4

Нәрестелер өлімінің деңгейі*

1000 тірі туғанға шаққанда

ҰЭМ Статистика комитетінің ресми статистикалық ақпараты

ДСМ,
ЖАО

10,3*

10,3*

10,1

9,9

9,6

9,3

8,8

8,3

      *құпия аудит деректері бойынша

      Алға қойылған мақсатты шешу үшін мына міндеттерді шешу көзделеді:

      1-міндет. Халықтың саламатты өмір салтын ұстануын қалыптастыру және қоғамдық денсаулық қызметін дамыту

      Бұл міндетке қол жеткізу мынадай тікелей нәтижелердің көрсеткіштерімен өлшенетін болады:

Р/с №

Нәтижелер көрсеткіштері

Өлшем бірлігі

Ақпарат көздері

Орындау үшін жауаптылар

2018 факт

2019 болжам

2020

2021

2022

2023

2024

2025

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

Адамдардың денсаулықты таңдауы

1.

Халықтың арасында тұзды тұтыну деңгейі

грамм/
күн

Ұлттық зерттеу нәтижелері (STEPS)

ДСМ, БҒМ, ЖАО

16

-

-


-

-

-

11

2.

Қазақстан халқының арасында 15 жастан бастап темекі шегудің таралуы

%

Ұлттық зерттеу нәтижелері (GATS)

ДСМ, Қаржымині, ҰЭМ, ЖАО

22,2

-

-

-

-

-

-

19,0

3.

18 жастан асқан адамдардың таза спирт литрімен тіркелген алкогольді тұтынуы

литр/
жыл

Ұлттық зерттеу нәтижелері (STEPS)

ДСМ, Қаржымині, ҰЭМ, ЖАО

7,7

-

-

-

-

-

-

6,5

4.

Дене шынықтырумен және спортпен айналысатын азаматтардың қамтылуы

%

МСМ әкімшілік деректері

МСМ, ЖАО

29

30

31

32

33

34

35

36

5.

Балалар арасында семіздікке шалдығу (0-14 жас)

100 мың адамға шаққанда

ДСМ әкімшілік деректері

ДСМ, БҒМ, МСМ, ЖАО

97,45

96,5

95,7

94,3

93,2

92,5

91,3

90,0

Қазіргі заманғы қоғамдық денсаулық сақтау қызметі

6.

АИТВ-ға шалдыққан адамдарды ретровирусқа қарсы терапиямен (РВҚ) қамту

%

ДСМ әкімшілік деректері

ДСМ, ЖАО

66

69

71

72

74

76

80

85

7.

Жол-көлік оқиғалары нәтижесіндегі өлім

100 мың адамға шаққанда

ҰЭМ Статистика комитетінің ресми статистикалықақпараты

ІІМ, ДСМ, ЖАО

13,25

12,41

12,01

11,61

11,22

10,85

10,50

10,15

8.

Туберкулезбен сырқаттану

100 мың адамға шаққанда

ДСМ әкімшілік деректері

ДСМ, ЖАО

48,2

48,0

47,2

46,5

45,6

44,7

44,2

43,8

9.

Абайсызда уланудан болатын өлім

100 мың адамға шаққанда

ҰЭМ Статистика комитетінің статистикалық ақпараты

ЖАО,
ДСМ

2,77

2,73

2,69

2,65

2,61

2,57

2,53

2,49

МСАК деңгейінде денсаулықты жан-жақты қолдау

10.

Жылына бір тұрғынға шаққанда МСАК көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарына бару саны

жылына бір тұрғынға шаққанда

ДСМ әкімшілік деректері

ДСМ, ЖАО

4,23

4,23

4,33

4,45

4,57

4,68

4,79

4,9

11.

Жасөспірімдердің өзіне-өзі қол жұмсауынан болатын өлім (15-17 жас)

100 000 адамға шаққанда

ҚР БП Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитетінің ресми деректері

БҒМ,
АҚДМ, ІІМ, ДСМ, ЖАО

15,4

15,4

15,3

15,2

15,1

15,0

14,9

14,8

12.

10-14 жас аралығындағы жасөспірімдер арасында бала туу

100 000 адамға шаққанда

ҰЭМ Статистика комитетінің статистикалық ақпараты

ДСМ, ЖАО

0,028

0,027

0,026

0,025

0,024

0,023

0,022

0,021

13.

15-19 жас аралығындағы жасөспірімдер арасында бала туу

100 000 адамға шаққанда

ҰЭМ Статистика комитетінің статистикалық ақпараты

ДСМ, ЖАО

23,90

23,5

23,0

22,8

22,5

21,7

21,3

20,6

      2-міндет. Медициналық көмектің сапасын арттыру

      Бұл міндетке қол жеткізу мынадай тікелей нәтижелердің көрсеткіштерімен өлшенетін болады:

Р/с

Нәтижелер көрсеткіштері

Өлшем бірлігі

Ақпарат көздері

Орындау үшін жауаптылар

2018 факт

2019 болжам

2020

2021

2022

2023

2024

2025

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

Адами капиталды дамыту

1.

Дәрігердің орташа жалақысының экономикадағы орташа жалақыға арақатынасы

арақатынас

ДСМ әкімшілік деректері

ДСМ,
ЖАО

0,93

1,1

1,3

1,4

1,5

1,8

1,7

1,6

2.

Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау жүйесіндегі мейіргер кадрларының жалпы санындағы МСАК-тың кеңейтілген практикасы мейіргерлерінің (қолданбалы және академиялық бакалавриат бағдарламалары бойынша даярланған) үлесі

%

ДСМ әкімшілік деректері

ДСМ,
ЖАО

1,5

1,7

2

3

4

5

6

7

3.

Өңірлердің медицина қызметкерлерімен қамтамасыз етілуінің ең төмен нормативтеріне сәйкес ауыл халқының медицина қызметкерлерімен қамтамасыз етілу деңгейі

10 000 ауыл тұрғынына шаққанда

ДСМ әкімшілік деректері

ДСМ,
ЖАО

82,1

82,5

84,2

85,9

87,5

90,0

91,5

92,9

4.

ҚР-да жүргізілетін клиникалық зерттеулер саны, миллион тұрғынға шаққандағы есеппен

1 млн. тұрғынға шаққанда

ДСМ әкімшілік деректері

ДСМ

1,8

1,8

1,9

2,0

2,3

2,7

3,0

3,5

Медициналық көмек көрсетуді жетілдіру

5.

Пациенттердің медициналық көмектің сапасына қанағаттануы

%

ДСМ әкімшілік деректері

ДСМ

47,84

48,0

51

54

57

60

63

65

6.

Неонаталдық өлім коэффициенті

1000 тірі туғанға шаққанда

ҰЭМ Статистика комитетінің ресми статистикалық ақпараты

ДСМ, ЖАО

4,58

4,58

4,45

4,37

4,37

4,26

4,20

4,16

7

5 жасқа дейінгі балалар өлімінің коэффициенті

1000 тірі туғанға шаққанда

ҰЭМ Статистика комитетінің ресми статистикалық ақпараты

ДСМ, ЖАО

10,11

10,7

10,6

10,5

10,4

10,3

10,1

10

8.

Мүгедектікке алғашқы шығу деңгейі

10 мың тұрғынға шыққанда

Еңбекминінің әкімшілік деректері

ДСМ, Еңбекмині, ЖАО

29,2

29,1

29,0

28,9

28,8

28,7

28,6

28,5

Денсаулық сақтаудың бірыңғай цифрлық кеңістігін құру

9

Интеграциялық платформасы бар электрондық медициналық құжаттармен алмасуды қамтамасыз ететін енгізілген МАЖ бар медициналық ұйымдардың үлесі

%

ДСМ әкімшілік деректері

ДСМ, ЦДИАӨМ, ЖАО

0

0

30,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

      3-міндет. Денсаулық сақтау жүйесін орнықты дамыту.

      Бұл міндетке қол жеткізу мынадай тікелей нәтижелердің көрсеткіштерімен өлшенетін болады:

Р/с№

Нәтижелер көрсеткіштері

Өлшем бірлігі

Ақпарат көздері

Орындау үшін жауаптылар

2018 факт

2019 болжам

2020

2021

2022

2023

2024

2025

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

Денсаулық сақтау қызметтерімен жаппай қамтуға қол жеткізу үшін МӘМС-ті іске асыру және ерікті медициналық сақтандыруды ілгерілету

1.

ЖІӨ-ден денсаулық сақтауға жұмсалатын жалпы шығыстардың үлесі

%

ҰЭМ Статистика комитетінің статистикалық ақпараты

ДСМ,
ҰЭМ,
Қаржымині,
ЖАО

3,2

3,7

3,9

4,2

4,4

4,9

5,0

5,0

2.

МӘМС есебінен денсаулық сақтауға жұмсалатын шығыстар үлесі

%

ДСМ әкімшілік деректері

ДСМ

-

-

6,2

7,5

9,9

11,1

12,2

13,6

3.

Денсаулық сақтауға жұмсалатын жалпы шығыстардан үй қожалықтарының жеке шығыстарының үлесі

%

ҰЭМ Статистика комитетінің статистикалық ақпараты

ДСМ, ҰЭМ, ЖАО

38,5

36,2

34,0

32,2

30,7

27,1

26,9

26,9

4.

ТМККК және МӘМС шеңберінде АЕК-ке және ДСҰ-ға шығыстардың үлесі

%

ДСМ әкімшілік деректері

ДСМ

-

49,4

58,1

58,9

59,7

59,6

59,8

60,0

Медицина саласындағы инвестициялық ахуалды жақсарту

5.

Медициналық ұйымдардың медициналық техникамен жарақтандырылу деңгейі

%

ДСМ әкімшілік деректері

ДСМ, ЖАО

69,5

73

77

82

86

92

100

100

6.

Медициналық ұйымдар ғимараттарының тозу деңгейі

%

ДСМ әкімшілік деректері

ДСМ, ЖАО

59,7

57

55

52

47

44

41

38

7.

Денсаулық сақтаудағы жеке инвестициялардың үлесі

%

ДСМ әкімшілік деректері

ДСМ, ЖАО

37

36,2

38,9

42,8

44,0

43,5

43,2

41,3

Денсаулық сақтаудағы тиімді басқару

8

Денсаулық сақтау саласында аккредиттелген ӘлМСҚ-ның медициналық қызметтер берушілерінің үлесі

%

ДСМ әкімшілік деректері

ДСМ

30

35

40

45

50

55

60

70

9

Менеджмент бойынша рейтингте кемінде 4 жұлдыз алған медициналық ұйымдардың үлесі

%

ДСМ әкімшілік деректері

ДСМ

37

38

39

40

41

42

43

45

      Мақсаттарға, міндеттерге, индикаторларға және нәтижелер көрсеткіштеріне Бағдарламаға қосымшаға сәйкес іс-шаралар жоспарын іске асыру жолымен қол жеткізілетін болады.

      5. Негізгі бағыттар, мақсаттарға қол жеткізу жолдары және шаралар

      Осы бағдарламаның негізгі бағыттары:

      1) адамдардың денсаулықты таңдауы;

      2) қазіргі заманғы қоғамдық денсаулық сақтау қызметі;

      3) МСАК деңгейінде денсаулықты жан-жақты қолдау;

      4) адами капиталды дамыту;

      5) медициналық көмек көрсетуді жетілдіру;

      6) денсаулық сақтаудың бірыңғай цифрлық кеңістігін құру;

      7) денсаулық сақтау қызметтерімен жаппай қамтуға қол жеткізу үшін МӘМС-ті іске асыру және ерікті медициналық сақтандыруды қолдау;

      8) медицина саласындағы инвестициялық ахуалды жақсарту;

      9) денсаулық сақтаудағы тиімді басқару.

      5.1. Адамдардың денсаулықты таңдауы

      Денсаулықты сақтау мен нығайту адамның өзінің тәни және психикалық саулығы үшін белсенді қамқорлығы мен жауапкершілігін болжайды. Адамдардың денсаулықты таңдап, өз мінез-құлқын өзгертуі үшін халықтың денсаулық мәселелері бойынша сауаттылығын арттыру шаралары қабылданатын болады. Әрбір нысаналы аудитория үшін неғұрлым сұранысқа ие ақпарат алмасу арналары арқылы саламатты өмір мәдениеті қалыптастырылатын болады. Мысалы, бұқаралық ақпарат құралдарында саламатты өмір салтын насихаттау жөніндегі жобалар іске асырылатын болады. Азаматтардың денсаулығын сақтауға және саламатты өмір салтын қалыптастыруға әрі қауіпті жүріс-тұрыс пен зиянды әдеттерден бас тартуға арналған бұқаралық іс-шаралар жоспарланып отыр. Қоғамдық денсаулық мәселелеріне үкіметтік емес ұйымдарды тарту тәжірибесі жалғасатын болады.

      Сектораралық өзара іс-қимыл шеңберінде ДДҰ-ның "Денсаулық барлық саясатта" ұсынымы негізінде ел өңірлерінде "Салауатты қалалар, өңірлер"; "Денсаулықты нығайтуға ықпал ететін мектептер"; "Салауатты университеттер" жобалары іске асырылатын болады.

      "Салауатты қалалар, өңірлер" жобасын енгізу жасыл аймақтар мен белсенді саламатты демалыс орындарының қолжетімділігін жақсартады; қалалар мен жолдар инфрақұрылымының қауіпсіздігін арттырады. Жоба қаланың немесе өңірдің инфрақұрылымы арқылы денсаулықты қолдауға қалалар мен облыстар әкімдерінің саяси ұстанымдарын бекітуге мүмкіндік береді.

      "Салауатты университеттерді" ілгерілету шеңберінде жоғары білім беру, сондай-ақ техникалық және кәсіптік орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарының студенттері үшін саламатты өмір салтын ұстануды қалыптастыру үшін жағдайлар жасалатын болады. Мысалы, дұрыс тамақтануға қол жеткізу, дене шынықтыру сабақтарына жағдай жасау арқылы. Жобаға қатысатын оқу орындары студенттердің ғана емес, оқытушылар құрамының да денсаулығын дамытатын болады.

      ДДҰ-ның "Денсаулықты нығайтуға ықпал ететін мектептер" жобасы шеңберінде оқушылар ерте жастан бастап дұрыс әдеттерді қалыптастыра бастайды. Мектеп басшыларына жоба бойынша ДДҰ ұсынымдары оқытылады.

      Жасөспірімдер мен жастарға басым дәрежеде ықпал ету үшін темекі шегудің таралуын, оның ішінде никотинді, вейпингті жеткізудің электрондық жүйелерін шектеуге және төмендетуге; алкогольді, психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтынудан болатын өлім мен мүгедектіктің профилактикасына және оны төмендетуге бағытталған ДДҰ ұсынатын шаралар қабылданатын болады.

      Жыл сайын халықтың арасында дұрыс тамақтануды дәріптеу бойынша шаралар қабылданатын болады. Құнарлы тамақтануды насихаттау; дұрыс тамақ өнімдерінің қолжетімділігін арттыру, білім беру ұйымдарында тамақ өнімдерін бақылау көзделген.

      ДДҰ әдіснамасы бойынша прогресті және ағымдағы жағдайды бағалау үшін 2021 және 2025 жылдары инфекциялық емес аурулардың қауіп факторларын бағалау бойынша, темекіні тұтыну, алкогольді тұтыну бойынша эпидемиологиялық зерттеулер жүргізілетін болады.

      Балалар арасында ДДҰ бастамасы бойынша балалар семіздігін және қауіп факторларын зерттеу негізінде семіздікпен сырқаттану мониторингі жүргізілетін болады.

      Осылайша, қоғамдық денсаулық саласында жүргізіліп жатқан шаралардың тиімділігі зерттеулер арқылы бағаланатын болады, олар адам денсаулығының объективті жай-күйін бағалауға және әлемдік деректер базасында Қазақстан туралы уақтылы статистикалық деректерге ие болуға мүмкіндік береді.

      5.2. Қазіргі заманғы қоғамдық денсаулық қызметі

      Мемлекет тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің сапасын, қауіпсіздігін бақылау және қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті орган тұлғасында дәрілік заттарды, тамақ қоспаларын, генетикалық түрлендірілген организмдер мен жаңа тамақ өнімдерін тексеру және тіркеу кезінде басты рөл атқаратын болады. Жалған және генетикалық түрлендірілген өнімдерді қоса алғанда, тамақ өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігіне мониторинг және бақылау жүргізу қамтамасыз етілетін болады.

      Халықаралық медициналық-санитариялық қағидаларды (бұдан әрі – ХМСҚ) және 2019 – 2023 жылдарға арналған Жаһандық бағдарламаны іске асыру жөніндегі жол картасының іске асырылу мониторингі жалғастырылады.

      ХМСҚ іске асыру жөніндегі жол картасының шеңберінде ДСҰ-ның, халықаралық ұйымдардың (Алиментариус Кодексі, ХЭБ және т.б.) талаптарын ескере отырып, тамақ өнімдерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар кешені, халықаралық талаптарға сәйкес ұлттық заңнаманы үйлестіру, тамақ өнімдерінің қадағалануын қамтамасыз ету, микробқа қарсы резистенттілік бойынша іс-шаралар, тамақ өнімдерінде ветеринариялық препараттардың, пестицидтердің және басқа да заттардың қалдық мөлшерінің болуын бақылау жөнінде шаралар қабылдау, тез және жедел хабарлау, тамақ өнімдерінің сәйкессіздігін анықтау бойынша мәліметтер алмасу мәселелерін қоса алғанда, тамақ өнімдерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша мүдделі мемлекеттік органдардың, салалық одақтардың (қауымдастықтардың) және кәсіпорындардың өзара іс-қимылын күшейту шаралары, оның ішінде ақпараттық жүйелерді пайдалану арқылы ұйымдастырылатын болады.

      Қоғамдық денсаулық саласындағы төтенше жағдайларға ден қоюға әзірлікті арттыру үшін алғашқы толық қарап-тексеретін көлік хабтарының қызметкерлерін оқыту жүргізілетін болады.

      Тамақ өнімдерін өндірушілер үшін ХАССП (ағылшынша НАССР – Hazard Analysis and Critical Control Points – қауіпті факторларды талдау және бақылаудың сыни нүктелері) қағидаттары негізінде тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі менеджменті жүйесін енгізу бойынша оқыту жүргізілетін болады. Осы қағидаттарды оқыту және енгізу тамақ өнімдерін жасау тізбегіне қатысатын ұйымдар үшін Кеден одағының "Тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі туралы" техникалық регламенті шеңберінде көзделген.

      Су ресурстарының экологиясы мәселелерінде халықаралық тәжірибе ескеріле отырып, 1 және 2-санаттағы су қоймаларының санитариялық-эпидемиологиялық мониторингі жалғасатын болады.

      БҰҰ-ның Климаттың өзгеруі туралы негіздемелік конвенциясын (Париж келісімі, 2015) орындау мақсатында тұрғын үй-жайлардағы ауаның сапасы бойынша ДДҰ нұсқаулығы енгізілетін болады. Атмосфераға шығарындыларды төмендету бойынша жағдайлар жасалады, экологиялық таза отынға және энергия үнемдеу технологияларына жаппай қол жеткізу арттырылады. Қоршаған ортаға зиянды заттар шығарындыларының отандық стандарттарын халықаралық стандарттармен үйлестіру жүргізілетін болады. Ауаның ластану деңгейі туралы (ауа сапасының индексі, air quality index, AQI бойынша) халықты хабардар ету мүмкіндігі бар қалаларда өлшеу, ауа сапасын бақылау, бөлшектерді тұтып қалу жүйелерін енгізу бойынша шаралар қабылдау жоспарлануда. Сонымен қатар балаларға арналған қоғамдық ғимараттар үй-жайларының ішінде қоршаған ортаның жай-күйін мониторингтеу жүйесі әзірленетін және енгізілетін болады.

      Инвесторларды тарта отырып, өнеркәсіптік және қатты тұрмыстық қалдықтарды кәдеге жарату және қайта өңдеу бойынша қазіргі заманғы технологиялар енгізілетін болады. Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган қауіпсіздік стандарттарын сақтау және қоршаған ортаны сақтау мақсатында қалдықтардың мемлекеттік кадастрында медициналық қалдықтар бойынша есептілік мониторингін жүргізетін болады.

      Инфекциялық ауруларды басқару, олардың профилактикасы, диагностикалау және емдеу тиімділігін арттыру бойынша шаралар қабылданатын болады.

      Қазақстанның халықаралық міндеттемелеріне сәйкес микробқа қарсы препараттарға төзімділікті тежеу жөніндегі ведомствоаралық бағдарлама (жол картасы) іске асырылатын болады. ДДҰ-мен және басқа да халықаралық ұйымдармен микробқа қарсы төзімділік проблемалары бойынша өзара іс-қимыл жалғасады.

      Халықты иммундық профилактикамен қамту жұмысы, оның ішінде халықтың профилактикалық егуден бас тартуын азайту үшін ақпараттық-түсіндіру жұмыстары арқылы жалғасады. Профилактикалық егу жүргізілетін инфекциялық аурулар тізбесіне адамның папиллома вирусына (бұдан әрі – АПВ) қарсы вакцинацияны енгізу қарастырылады.

      Халықаралық міндеттемелер шеңберінде АИТВ инфекциясымен өмір сүретін адамдарды ретровирусқа қарсы терапиямен қамту арттырылып, ТМККК шеңберінде оларға қажетті медициналық көмек көрсетілетін болады. АИТВ инфекциясын шоғырланған сатыда ұстау бойынша профилактикалық іс-шаралар жалғасады.

      ДДҰ-ның және ғылыми негізделген басқа да көздердің ұсынымдарына сәйкес қауіп топтарының арасында В және С вирусты гепатиттерін анықтауға скрининг жүргізілетін болады және дәрілік терапиямен қамту артады.

      Сондай-ақ, туберкулезбен және өкпенің басқа да ауруларымен күресті дамыту мәселесі қаралатын болады.

      Медициналық көмек көрсетуге байланысты инфекцияларға қатысты шаралардың тиімділігін арттыру қамтамасыз етіледі. ДДҰ-ның жетекші қағидаттары ұлттық деңгейде де, сондай-ақ медициналық ұйымдарда да инфекциялардың профилактикасы және инфекциялық бақылау бағдарламасында іске асырылатын болады. Сонымен қатар қан орталықтары беретін жаңа мұздатылған плазманы вирустық инактивациялау және карантиндеу технологиясын енгізу жалғасады.

      Халықтың өмір сүру ұзақтығын арттыру үшін ЭЫДҰ мен ДДҰ ұсынымдары бойынша жарақаттану мен жазатайым оқиғалардың профилактикасы және оларды төмендету бойынша шаралар қабылданатын болады. Қазақстанда 14-30 жас аралығындағы балалар мен жастар көбінесе жарақаттану мен жазатайым оқиғалар салдарынан қайтыс болады. Сондықтан, шаралар жол-көлік оқиғалары (бұдан әрі – ЖКО) себебінен болатын өлім деңгейін төмендетуді көздейді.

      Жолдардың авариялық-қауіпті учаскелеріндегі трассалық медициналық-құтқару пункттерінің қызметін одан әрі жетілдіру үшін бұл қызмет денсаулық сақтау жүйесінің қарамағына берілетін болады.

      ЖКО кезінде мерт болуды азайту үшін жергілікті жерлерде алғашқы медициналық көмек көрсетудің тиімділігі маңызды фактор болып табылады. Сыртқы қан кетуді уақтылы тоқтату, қолда бар құралдармен уақтылы иммобилизациялау және келген жол полициясының жұмыскерлері мен басқа адамдар көрсеткен алғашқы медициналық көмектің басқа шаралары зардап шеккендердің аман қалу мүмкіндігін айтарлықтай арттыруы мүмкін.

      5.3. МСАК деңгейінде денсаулықты жан-жақты қолдау

      МСАК деңгейінде денсаулықты жан-жақты қолдау халықты тарта отырып, медициналық ұйым деңгейінде, өңірлер, ел деңгейінде және халықаралық деңгейде жүргізілетін болады.

      МСАК жөніндегі Астана декларациясын халықаралық деңгейде дәріптеу ДДҰ мен басқа да халықаралық ұйымдар тарапынан Қазақстанды техникалық қолдауды күшейтуге және елге инвестициялар тартуға мүмкіндік береді. Атап айтқанда, ДДҰ Еуропалық өңірінің МСАК жөніндегі географиялық жағынан қашық орналасқан офисін МСАК жөніндегі жаһандық офиске айналдыру жоспарланып отыр. Бұл Қазақстанда орналасқан офис арқылы бүкіл әлемде МСАК жөніндегі Астана декларациясының енгізілуіне мониторинг жүргізуге мүмкіндік береді. МСАК жөніндегі жаһандық офиске дамыған елдердің инвестицияларын және халықаралық донорларды тарту оқыту және дамыту арқылы Қазақстандағы кадрлық әлеуетті күшейтеді, сондай-ақ біздің елде үздік тәжірибені кедергісіз және уақтылы енгізуге мүмкіндік ашады.

      Ел деңгейінде Қазақстан Республикасында МСАК дамыту жөніндегі 2019 – 2020 жылдарға арналған іс-шаралар жоспары іске асырылады. МСАК-тың географиялық жағынан қолжетімді желісі инфрақұрылымды және мемлекеттік-жекешелік әріптестікті дамыту шеңберінде қамтамасыз етілетін болады. МСАК-ты жаңғырту негізінде денсаулық сақтау қызметтерін біріктіру жалғасады. Отбасылық дәрігерлерді резидентурада даярлау және учаскелік дәрігерлерді кезең-кезеңмен даярлау негізінде оларға арнайы мамандардың кейбір функцияларын беру есебінен МСАК-тың кадрлық әлеуеті жақсарады.

      МСАК дамытудың негізгі бағыттары 2022 жылға дейін іске асырылып, кейіннен МСАК-ты қолдау басым қаржыландыру арқылы жүргізіледі. Медициналық-санитариялық алғашқы көмекке және қоғамдық денсаулық сақтау қызметіне жұмсалатын шығыстар денсаулық сақтауды қаржыландырудың жалпы көлемінің 60 %-ына дейін ұлғайтылатын болады. ТМККК және МӘМС шеңберінде амбулаториялық-емханалық көмекке (бұдан әрі – АЕК) және қоғамдық денсаулыққа арналған шығыстардың үлесі индикатор болмақ.

      Ауруларды ерте анықтау және бүкіл өмір бойы адамдардың тұрмыс сапасын сақтау үшін ынталандырылатын МСАК ұйымдарын қаржыландыруды жетілдіру жалғасады. Жылына бір тұрғынға шаққанда МСАК ұйымдарына бару саны аурулардың профилактикасына және оларды ерте анықтауға бағытталған қызметтерді халықтың пайдалану индикаторы ретінде қадағаланатын болады.

      Ауруларды басқару бағдарламасын (бұдан әрі – АББ) енгізу халықты қамтуды және АББ-дағы аурулар тізбесін кеңейтумен жалғасатын болады. АББ өз ауруы және денсаулықты сақтау тәсілдері туралы білімін арттыру, пациенттің дәрігердің ұсыныстарын уақтылы орындауы, соның ішінде дәрілік препараттарды уақтылы қабылдауы, диетаны бақылауы және пациенттің басқа да әрекеттері арқылы ауруларды басқаруға пациенттердің қатысуына мүмкіндік береді. АББ іске асыру инфекциялық емес аурулары бар адамдардың тұрмыс сапасын арттырады әрі шығыны көп шұғыл және стационарлық медициналық көмек көрсетуді бақылауға мүмкіндік береді.

      Сондай-ақ БҰҰ Балалар Қоры (ЮНИСЕФ) ұсынған патронаждың әмбебап прогрессивті моделін іске асыру жалғасады. Патронаж әлсіз жағдайдағы баланың өміріне, денсаулығына, дамуына қауіп төндіретін медициналық немесе әлеуметтік сипаттағы қауіпті уақтылы анықтауға және азайтуға көмектеседі.

      Елдің әр өңірінде медициналық ұйымдарды үйлестіру және әдіснамалық сүйемелдеу үшін МСАК-тың үздік практикаларының өңірлік орталықтары (бұдан әрі – ҮПО) дамитын болады. ҮПО МСАК қызметтерін көрсетуде жаңа технологияларды әзірлеп, енгізетін болады. Халықаралық тәжірибе негізінде халықты денсаулық мәселелеріне, оның ішінде үкіметтік емес ұйымдардың қолдауымен тарту үшін "Қоғамдастық деңгейінде денсаулық сақтау" бағдарламасы әзірленеді және енгізіледі. Аталған бағдарлама санитариялық-профилактикалық жұмыстарды тиімді ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Санитариялық ағарту жұмыскерлерін тарту және оқыту жөніндегі мәселе пысықталатын болады. Мысалы, МСАК ұйымдарына ақы төленетін жұмысқа санитариялық ағарту жұмыскерлері ретінде орта білімі бар халықтың өкілдері тартылуы мүмкін. Бұл үшін экономикасы және әлеуметтік-демографиялық бейнесі ұқсас елдердің санитариялық ағарту жұмыскерлерін тартудағы тәжірибесі зерделенетін болады. Мұндай жұмыскерлер әлемнің бірқатар елдерінде денсаулық мәселелері бойынша халықтың сауаттылығын арттыруға белсенді қатысады және адамдардың медициналық қызметтерді уақтылы алуына қатысады.

      Мектеп жасындағы балалардың денсаулығын сақтау МСАК желісінде жұмыс істейтін мектептердегі медицина жұмыскерлері есебінен жақсартылатын болады.

      Жасөспірімдердің арасындағы суицид профилактикасы бойынша шараларды іске асыру жалғасады. Атап айтқанда, жасөспірімдердің арасында суицид қаупін ерте анықтау үшін мектеп психологтары, МСАК медицина жұмыскерлері оқытылады; сондай-ақ ата-аналар хабардар етіледі. Ата-аналар, оның ішінде ата-аналар комитеттері мен мессендждердегі чаттар арқылы, күйзеліс кезінде балаларға қолдау көрсету, қауіпсіз орта және зорлық-зомбылықты болдырмау, психологиялық көмекке жүгінудің көрсеткіштері мен суицидке бейім ой белгілері бойынша оқытылады.

      Жасөспірімдер мен жастардың денсаулығын сақтау және жақсарту үшін МСАК желісінде жастар денсаулық орталықтарының қызметі жетілдірілетін болады. Жастар денсаулық орталықтары ТМККК және МӘМС шеңберінде, оның ішінде репродуктивті және ментальды денсаулықты сақтау бойынша көрсетілетін қызметтердің тізбесі мен қолжетімділігін кеңейтеді. Психикалық денсаулықты сақтау және қалпына келтіру үшін жасөспірімдер мен жастарға депрессия кезінде, суицид туралы ой келген кезде, сондай-ақ зорлық-зомбылықтан, мазақтаудан (буллингтен) жәбір көріп жүрген адамдарға консультациялар беріледі. Қажет болған жағдайда бейінді мамандар мен басқа да қызметтер тартылатын болады.

      Халыққа қызмет көрсетудің отбасылық қағидаты шеңберінде отбасылық дәрігерлер мен жалпы практика дәрігерлері барлық жастағы пациенттерге қызмет көрсететін болады. Учаскелік медицина жұмыскерлерінің жұмысын амбулаториялық-емханалық деңгейде қолдау үшін белсенді ұзақ өмір сүру мектептері дамитын болады.

      Ауруларды ерте диагностикалау үшін мамандандырылған қызметтерді МСАК-пен біріктіру жалғасады. Амбулаториялық-емханалық көмек көрсету деңгейінде ментальдық денсаулық орталықтарын құру және оның жұмыс істеуі жалғасады. Өзіне-өзі қол жұмсаудың жоғары қаупі анықталған адамдарды динамикалық байқау және олармен консультациялар жүргізіледі; қажет болған жағдайда осал топтағы пациенттер мамандандырылған көмекке жіберілетін болады.

      МСАК деңгейінде психоәлеуметтік бейімдеу және оңалту үшін мультидисциплинарлық командалар құрамына психологтар мен әлеуметтік жұмыскерлер енгізіледі. Бұл жұмыскерлер МСАК жағдайында қажетті дағдыларға кезең-кезеңімен оқытылады.

      Халықтың репродуктивтік денсаулық туралы ақпаратқа және МСАК-те отбасын жоспарлау қызметтеріне қол жеткізуі кеңейтілетін болады. Әйелдерді қазіргі заманғы контрацепция құралдарымен қамту жақсарады. Стационарлар базасында қауіп факторлары жоғары жүкті әйелдер үшін қызмет көрсететін консультативтік кабинеттер құрылатын болады. МӘМС шеңберінде қосалқы репродуктивтік технологиялардың қолжетімділігі мен тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жалғасады.

      5.4. Адами капиталды дамыту, білімді, ғылымды жаңғырту

      Халықаралық ұйымдар ұсынымдарының негізінде медициналық персоналды жоспарлау және болжау үшін денсаулық сақтаудың кадрлық ресурстарын есепке алудың ұлттық жүйесі (бұдан әрі – КРЕАҰЖ) құрылады. Бұл жүйе өңірлер, ұйымдар мен мамандықтар бөлінісінде кадрлар дербес есепке алынатын, медицина жұмыскерлерінің тіркеліміне негізделетін болады. Институционалдық әлеуетті нығайту үшін денсаулық сақтаудың кадрлық ресурстары ұлттық обсерваториясының қызметі жетілдіріледі. Денсаулық сақтаудың еңбек ресурстары бойынша ұлттық шоттар енгізілетін болады.

      Медициналық ұйымдар мен медициналық білім беру ұйымдары жұмыскерлерінің мәртебесін арттыруға – жалақыны арттыру, әлеуметтік қолдау шараларын күшейту, кәсіби жауапкершілікті қорғау және басқа да шаралар арқылы қол жеткізілетін болады.

      МӘМС енгізу шеңберінде жыл сайын дәрігерлер мен орта медицина жұмыскерлерінің жалақысы артады. Дәрігердің орташа жалақысының экономикадағы орташа жалақыға арақатынасы 2023 жылы 1,8:1 деңгейге дейін жеткізіледі, ал 2025 жылы ҚР-да дәрігердің бір ставкадағы орташа жалақысы кемінде 550 000 теңге болады. Орта медицина жұмыскерлері үшін бұл арақатынас 2025 жылы 0,8:1-ге дейін ұлғаяды. Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган мен үкіметтік емес сектор (медициналық қауымдастықтар, кәсіптік одақтар) тарапынан мемлекеттік медициналық ұйымдардағы медицина қызметкерлері еңбекақысының нақты деңгейіне мониторинг жүргізілетін болады. Еңбекақы төлеу деңгейі және штат кестесі медициналық ұйым деңгейінде реттелетін болады. Еңбекақы төлеу жүйесінде ашықтықты арттыру үшін медициналық ұйымдар корпоративтік басқару мен қазіргі заманғы менеджмент қағидаттарын енгізуді жалғастырады.

      Денсаулық сақтау жүйесінің жұмыскерлері үшін, әсіресе жас мамандарға, оның ішінде ауылдық жерлерде, шағын қалаларда, өңірлерде әлеуметтік қолдау шараларын күшейту жалғасады.

      Медицина жұмыскерлері мен денсаулық сақтау субъектілерінің кәсіптік жауапкершілігін ауыстырмалы сақтандыруды кезең-кезеңмен енгізу жоспарлануда. Медициналық құқық мәселелеріне академиялық ортаны (университеттерді), сақтандыру бизнесін және үкіметтік емес секторды белсенді тарту күтілуде. Бұл шаралар оның кәсіби қызметіне қатысты сот талқылауы жағдайында, оның ішінде жазатайым инцидент кезінде дәрігердің жеке шығындарының жоғары болу тәуекелін төмендетуге мүмкіндік береді.

      Халықаралық тәжірибе негізінде дәрігерлер мен орта медицина жұмыскерлерін лицензиялауға кезең-кезеңмен көшу мүмкіндігі қаралатын болады.

      Осы мемлекеттік бағдарлама шеңберінде денсаулық сақтау жүйесінде жаңа жұмыс орындары құрылады.

      Медицина кадрларын даярлау сапасын арттыру үшін денсаулық сақтау саласындағы кәсіптік стандарттарды әзірлеу және қайта қарау жолымен салалық біліктілік жүйесі жетілдірілетін болады.

      Сондай-ақ, ұлттық денсаулық сақтау қажеттілігіне бейімделген денсаулық сақтау жұмыскерлерін даярлаудың халықаралық стандарттары енгізіледі. Медициналық білім берудің барлық деңгейлерінде халықаралық стандарттарды енгізу және жетекші шетелдік университеттермен бірлескен білім беру бағдарламалары бәсекеге қабілетті медицина кадрларын даярлауға мүмкіндік береді. Мысалы, интеграцияланған медициналық білім беру бағдарламаларын енгізу; аккредиттелген университеттік клиникалар мен клиникалық базалар базасында іске асырылатын резидентура бағдарламалары шеңберінде дәрігерлерді даярлау жалғасады. Бұл жұмыс медициналық ЖОО-лардың дербестігін кеңейту жағдайында стратегиялық әріптестік шеңберінде жүргізілетін болады.

      Сондай-ақ, медицина жұмыскерлерінің, оның ішінде медициналық және мейіргерлік білім беру ұйымдары түлектерінің білімі мен дағдыларын тәуелсіз бағалау жүйесі жетілдіріледі.

      Сертификатты немесе лицензияны растау жүйесімен үйлестірілген денсаулық сақтау жұмыскерлерінің үздіксіз кәсіби дамуының жаңа моделі енгізілетін болады. Қосымша медициналық білім беру бағдарламалары қажетті құзыреттерді алу үшін кәсіптік стандарттарға сәйкес жетілдіріледі.

      Орта медицина персоналын және денсаулық сақтаудағы қосалқы қызметтер жұмыскерлерінің кадрлық әлеуеті белсенді дамытылады. Медицина жұмыскерлерінің мәртебесін көтеру жөніндегі іс-шаралар мейіргерлердің мәртебесі мен рөлін күшейтуді де қамтиды. Орта медицина персоналына бірқатар функцияларды одан әрі беру және мейіргер ісі мамандарының рөлі мен міндеттерін кеңейту жоспарлануда. Мысалы, клиникалық мейіргерлік нұсқаулықтар мен стандартты операциялық рәсімдер енгізілетін болады, бұл медициналық көрсетілетін қызметтердің сапасын арттырады. Бұл үшін орта медицина жұмыскерлерін басқару және дамыту жөніндегі шаралар кешені қабылданатын болады.

      Ғылымды, биомедициналық зерттеулер нарығын дамытуды, оның ішінде Қазақстан аумағында халықаралық және көп орталықты зерттеулер жүргізуді мемлекеттік қолдау және оларға жеке инвестицияларды тарту шаралары қабылданады. Клиникалық зерттеулер нарығын дамыту үшін фармацевтикалық компанияларды фармацевтикалық өнімді сатудан түскен пайданың 10 %-ға дейінгі бөлігін Қазақстан аумағындағы клиникалық зерттеулерге инвестициялауға міндеттейтін тетіктерді, сондай-ақ инвесторлар мен ғалымдар үшін ынталандыру тетіктерін енгізу; озық терапиядағы дәрілік заттарды қолданудың құқықтық шеңберін құру; клиникалық зерттеулер тіркелімін құру мәселелері пысықталады. Биомедицина ғылымын дамыту үшін зерттеушілердің әлеуеті артады. Медицина жұмыскерлерінің ғылыми, білім беру және клиникалық қызметті үйлестіруі көтермеленетін болады. Биомедициналық зерттеулердің тақырыптары мен мазмұны, оның ішінде магистратура, PhD докторантура және пост-докторантура бағдарламаларын орындау шеңберінде денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган айқындайтын басымдықтарға негізделеді.

      Цифрлық медицина мен жасанды интеллекті жаппай енгізу Қазақстанда дербестендірілген медицинаны іске асыру үшін жағдай жасайды (4П-медицина). Дербестендірілген медицина клиникаға дейінгі кезеңде аурудың барысын анықтауға және болжауға, алдын алу іс-шараларын орындауға, сол арқылы алдын алуға болатын ауруларды емдеу мен оңалтуға жұмсалатын шығындарды азайтуға мүмкіндік береді. Магистратура, докторантура және постдокторантура шеңберінде дербестендірілген медицина (биоинформатика, медициналық генетика, фармакогенетика және т.б.) бойынша білікті ғылыми және медициналық кадрлар даярланатын болады.

      4П-медицинаны іске асыруда генетикалық зертханалар мен биобанктер, медициналық ақпараттық жүйелер мен жасанды интеллект басты рөл атқарады. Қомақты деректер базасы бар дербестендірілген медицина саласында клиникалық зерттеулер жүргізу үшін биобанк құрылатын болады.

      5.5. Медициналық көмек көрсетуді жетілдіру

      Денсаулық сақтау қызметтерімен жаппай қамту шеңберінде медициналық көрсетілетін қызметтердің сапасын және пациенттің қауіпсіздігін арттырудың халықаралық танымал құралдарын енгізу жұмысы жалғасады. Елде медициналық көмектің сапасын басқару моделі жетілдірілетін болады. Сапаны басқаруды іске асыруға Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган, медициналық көрсетілетін қызметтер үшін ақы төлеушілер (МӘСҚ және жеке сақтандыру компаниялары), медициналық ұйымдар үшін денсаулық сақтау саласындағы аккредиттеуші орган, медициналық көрсетілетін қызметтерді жеткізушілер, медициналық қоғамдастық, пациенттер және қызметі сапа мен пациенттің қауіпсіздігін арттыру жағына қарай жетілдірілетін басқа да мүдделі тараптар қатысады. Түпкілікті нәтиже – пациенттің медициналық көмектің сапасына қанағаттануы үкіметтік емес ұйымдарды тарта отырып, танылған әдіснама негізінде бәсекелес ортада бағаланатын болады.

      Медициналық көрсетілетін қызметтердің сапасын мемлекеттік бақылау медициналық көрсетілетін көмекті ұйымдастыру стандарттарының сақталуын бағалай отырып, тәуекелге бағдарланған профилактикалық бақылау негізінде жүргізілетін болады. Барлық деңгейлерде (медициналық ұйым, ӘлМСҚ) цифрландыру негізінде медициналық көмек сапасының мониторингі автоматтандырылады, бұл клиникалық нұсқаулық мен хаттамаларды сақталуды жақсартады.

      Медициналық көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру үшін медициналық көрсетілетін қызметтерді жеткізушілерді ұлттық аккредиттеу біртіндеп медициналық ұйымдардың басым бөлігіне қолданылатын болады. Медициналық ұйымдарды аккредиттеу Денсаулық сақтаудағы сапа жөніндегі халықаралық қоғамның (бұдан әрі – ISQua) стандарттарына сәйкес тәуелсіз ортада жүргізіледі. Медициналық ұйымдардың танылған халықаралық аккредиттеу жүйесін өтуі де ынталандырылатын болады. Медициналық ұйымдарда сервис элементтерін (госпитальдық сервис) және ресурс үнемдеуші технологияларды енгізу жалғасады.

      Медициналық көмекті сыртқы және ішкі клиникалық алқалы бағалауды жүргізуді қоса алғанда, сапа менеджменті жүйесі жақсартылады. Клиникалық практикада медициналық инциденттер мен жағымсыз оқиғаларды талдау үшін тәуелсіз сараптама саласындағы қызметке рұқсат беру рәсімі негізінде сертификатталатын және ұлттық тізілімге кіретін тәуелсіз сарапшылар тартылатын болады. Осылайша, тәуелсіз сарапшылар институты жетілдіріледі, бұл жүргізілетін тәуелсіз сараптаманың сапасын арттыруға мүмкіндік береді. Пациенттердің қауіпсіздігін арттыру үшін инциденттерді есепке алу және оларды жазаламайтын ортада әділ талдау жүйесі де енгізіліп, түзету шаралары қабылданады.

      Өлімге әкеп созатын негізгі аурулармен – қан айналымы жүйесінің аурулары (инсульттер, инфаркттер және басқалары), тыныс алу органдарының аурулары, онкологиялық аурулар, жарақаттар, балалар мен аналардың денсаулығын қорғау, неврологиялық аурулар және басқа да клиникалық қызметтерде күрес жөніндегі шараларға:

      үйлестіру кеңестерінің жұмысына жобалық басқаруды енгізу;

      клиникалық хаттамалар мен нұсқаулықтарды үнемі қайта қарап тұру немесе әзірлеу;

      диагностиканың, емдеудің жаңа әдістерін ТМККК және МӘМС шеңберінде көрсетілетін қызметтер пакеттеріне қосу туралы шешім қабылдау үшін медициналық технологияларды бағалау;

      мемлекеттік және жеке бастамалар шеңберінде ауруларды диагностикалау мен емдеудің жаңа әрі инновациялық технологияларын трансферттеу және енгізу;

      кадрлар даярлау сапасын жақсарту (оның ішінде үздіксіз кәсіптік дамыту);

      кадрлар теңгерімсіздігін төмендету, кадрларды ынталандыру және дамыту;

      медициналық көрсетілетін қызметтерді қаржыландыруды жетілдіру;

      тиімді үкіметтік емес және пациенттік ұйымдармен жұмыс істеу үшін мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты бөлу арқылы медициналық көмектің үйлестірілуін, қолжетімділігін және сапасын жақсарту.

      Бейінді клиникалық қызметтердің үйлестіру кеңестерінің жұмысы қазіргі заманғы медицинаның дәлелдемелеріне және медициналық көмек сапасының нақты қызметке тән объективті индикаторларына негізделген болады.

      Инфрақұрылымды дамытудың өңірлік перспективалы жоспарлары негізінде медициналық ұйымдарды қайта ұйымдастыру және жаңаларын құру медициналық-санитариалық алғашқы қызметті және жалпы амбулаториялық сатыда көрсетілетін қызметтерді басымдықпен дамыта отырып, пациенттердің интеграцияланған, пациентке бағдарланған және сапалы медициналық көмек алу мүдделеріне сай болуға тиіс.

      Бұдан басқа, жекелеген клиникалық қызметтердің даму бағытын нақтылау үшін басым клиникалық бағыттар бойынша жекелеген бағдарламалық құжаттар – кешенді жоспарлар, жол карталары, іс-шаралар жоспарлары, даму тұжырымдамалары әзірленеді және жаңартылады.

      Мысалы, отбасылық медицина, ана мен бала денсаулығы (акушерлік-гинекологиялық, педиатриялық қызметтер), оңалту және паллиативтік көмек, репродуктивтік денсаулық, кардиология және кардиохирургия, неврология және нейрохирургия, психикалық (ментальдық) денсаулық, онкология, фтизиопульмонология, шұғыл медицина саласында және басқа да бағыттарда қызметтің дамуын айқындайтын жүйелі тақырыптық құжаттар арқылы жергілікті, өңірлік және ұлттық деңгейлерде медициналық көмектің сапасы мен қолжетімділігін жақсарту жөніндегі жұмыс жалғасады.

      МӘМС шеңберінде оңалту көмегін көрсету ынталандырылады және оның қолжетімділігі артады. Қазіргі заманғы дәлелді практика негізінде амбулаториялық деңгейге баса назар аудара отырып, оңалтудың жаңа моделі енгізілетін болады. Мысалы, физикалық медицина мен оңалтудың қазіргі заманғы талаптарын ескере отырып, кадрлардың құзыреттерін кеңейту көзделген; мультидисциплинарлық команданың толыққанды оңалту диагнозын қоюы үшін жұмыс істеудің халықаралық жіктемесі енгізілетін болады.

      Паллиативтік көмек пен мейіргер күтімін дамытуға ерекше көңіл бөлінеді. Атап айтқанда, мұндай көмекке мұқтаж адамдар оны көрсетілетін қызметтердің географиялық және қаржылық қолжетімділігін арттыру арқылы алатын болады.

      Нәрестелер өлімі мен мүгедектігін одан әрі төмендету мақсатында жүктіліктің ең бастапқы кезеңінде де, неоналдық кезеңде де генетикалық патологияларды анықтау бойынша диагностикалық рәсімдер кешені кеңейтіледі (айғақтар бойынша неонаталдық диагностикалық скрининг панелі кеңейтін болады). Туа біткен ауытқулары және ауыр патологиясы бар, оның ішінде есту жолының атрезиясы, микротиясы, көмей стенозы, Spina bifida, жүректің және тірек-қимыл аппаратының кемістігі, қан аурулары және т.б. бар балаларға көрсетілетін жоғары технологиялы медициналық қызметтердің тізбесі ұлғаяды. Үздік әлемдік практиканы ескере отырып, неонатология, ортопедия, балалар неврологиясы және психиатрия мен трансплантология қызметтерін дамыту жөніндегі іс-шаралар кешені қабылданатын болады.

      Нәрестелер мен аналар өлімінің көрсеткіштері Қазақстан Республикасында 2014 жылдан бастап енгізілген ДДҰ әдіснамасы бойынша нәресте және ана өлімінің құпия аудиті негізінде анықталатын түбірлік себептерге бағытталған кешенді шаралар негізінде төмендетілетін болады. Осы Бағдарламаның нысаналы көрсеткіштерін мониторингтеу үшін құпия аудит деректері пайдаланылатын болады.

      Аутизмге, церебралды сал ауруына, Даун синдромына, нерв бұлшықет патологиясына, эпилепсияға және т.б. шалдыққан балаларды ерте диагностикалау және психоәлеуметтік бейімдеу хаттамасы енгізіледі және қаржыландырумен қамтамасыз етіледі.

      Сондай-ақ, туған кезде жағдайы қиын болған балаларды катамнестикалық бақылау (катамнез кабинеттері немесе бөлімшелері), жаппай енгізілетін болады. Мұндай көрсетілетін қызметтер ерте араласу және оңалту арқылы дене салмағы өте төмен және төмен, перинаталдық ауыр патологиямен, туа біткен даму кемістігімен туған, оперативтік ем қабылдаған балалардың өмір сүру сапасын сақтауға көмектеседі. Егде жастағы халыққа гериатриялық көмек көрсету жақсарады.

      18 жасқа дейінгі барлық балалар МӘМС шеңберінде тегін дәрі-дәрмекпен, оның ішінде амбулаториялық деңгейде дәрілік заттардың қолжетімділігін арттыру есебінен қамтамасыз етіледі.

      Дәрілік заттарды (бұдан әрі – ДЗ) және медициналық бұйымдарды (бұдан әрі – МБ) қолдану саласында шаралар кешені қабылданады. ДЗ-ға қойылатын техникалық талаптарды үйлестіру жөніндегі халықаралық кеңеске (бұдан әрі – ICH) мүше елдер осыған ұқсас бағалаудан өткен ДЗ мен МБ үшін өнімнің қауіпсіздігі мен сапасын бағалау жүйесі жеңілдетіледі. Қазақстанның ICH-ке және Медициналық бұйымдарды реттегіштердің халықаралық форумына (IMDRF) кіруі бойынша шаралар қабылданатын болады. Яғни, ДДҰ-ның қайта біліктілік беру бағдарламасына қатысатын дәрілік заттарды тіркеу жетілдіріледі және озық терапия препараттарын тіркеу жөніндегі шаралар кешені әзірленеді.

      ДЗ бағасын мемлекеттік реттеу жөніндегі жұмыс жалғасатын болады, сондай-ақ реактивтердің, реагенттердің және медициналық бұйымдардың шекті бағаларын реттеу енгізіледі. Осылайша, баға белгілеу, бағаны реттеу және дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алу жүйесі жетілдірілетін болады.

      Дәрілік қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін әлеуметтік маңызы бар аурулардың терапиясында ДДҰ өмірлік маңыздылар ретінде айқындаған дәрілік заттарды оқшауландыруға өздерінің инвестициялық бағдарламаларын бағыттайтын отандық өндірушілерді қолдаудың тиімді шараларын пайдалану қажет. Дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету саласында импорт алмастыруды жандандыру ұлттық дәрілік қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін түйінді міндетке айналады. Отандық ДЗ ЕАЭО елдерінің нарығына шығару шарттарының бірі өндіріс шарттарының тиісті өндірістік практика – GMP талаптарына сәйкестігі болып табылады. GM, GMP және ISO 13485 сертификаты бар отандық өндірістің ДЗ мен МБ санын ұлғайтуға, оның ішінде ТМККК және МӘМС шеңберінде оларды басымдықпен сатып алу жолымен қол жеткізілетін болады.

      Дәріхана ұйымдарының Good Pharmacy Practice (GPP) халықаралық стандарттарына көшуі халықты сапалы әрі қауіпсіз ДЗ-мен және МБ-мен қамтамасыз ету үшін қажетті шарт болып табылады. Нәтижесінде дәріхана ұйымдарында ДЗ сақтау жағдайларының сапасы артады.

      ДЗ сапасы мен қауіпсіздігін арттырумен қатар, ДЗ фармакологиялық қадағалау және ұтымды пайдалану бойынша жұмыстар жалғасады. Дәлелді медицинаны одан әрі, оның ішінде формулярлық жүйені жетілдіру жолымен дамыту ДЗ ұтымды қолдану үшін негіз болып табылады. Қазақстандық ұлттық дәрілік формулярды жетілдіру, медициналық ұйымдарда формулярлық комиссиялардың сапалы жұмыс істеуі және ақпараттық-түсіндіру жұмысы арқылы медициналық көрсетілетін қызметтерді жеткізушілері мен пациенттер тарапынан ДЗ ұтымды қолдану жөніндегі шаралар жалғасатын болады.

      Тиімділігінің дәлелденуіне байланысты клиникалық практикада қолдануға ұсынылатын ДЗ-ны ұтымды пайдалану мақсатында ТМККК және МӘМС шеңберінде өтелетін ДЗ тізбелерін үнемі жаңарту мен жетілдіру жөніндегі жұмыс жалғасады. Әлемдік практикаға сәйкес белгілі бір ДЗ ақысын бірлесіп төлеуді енгізу мәселесі қаралатын болады. ТМККК және МӘМС шеңберінде тиімді әрі қауіпсіз ДЗ сатып алу бюджет қаражатын ұтымды пайдалануға және халықаралық клиникалық нұсқаулықтарды сақтауға бағытталмақ.

      Қатысушы барлық тараптардың жауапкершілігін арттыру және ДЗ ұтымды пайдалану үшін шынайылық мен адалдық қағидаттарына негізделген ДЗ этикалық ілгерілету іске асырылатын болады. ДЗ мен МБ-ны нарыққа ілгерілету этикалық нормаларды сақтай отырып, объективті болуы және заңнама талаптарына сәйкес жүзеге асырылуы тиіс.

      5.6. Денсаулық сақтаудың бірыңғай цифрлық кеңістігін құру

      Жаңа Бағдарлама үшін цифрлық деректерді жинау үшін құрылған инфрақұрылымды кеңейту және оның негізінде денсаулық сақтау жүйесінің барлық деңгейлері үшін сапалы ақпаратты қалыптастыру мен ұсынуды білдіретін деректер алмасу және деректерді дұрыс пайдалану үшін инфрақұрылым құру қажет. Мұндай инфрақұрылым клиникалық, басқарушылық және саяси шешімдер қабылдауды қолдауды, денсаулық сақтаудың клиникалық және әкімшілік процестерін цифрландыруды қамтамасыз етеді. Осы мақсатта медициналық деректер мен денсаулық сақтау процестерін цифрлық форматқа ауыстыруды қамтамасыз ететін ақпараттық жүйелер мен қосымшаларды енгізу жұмыстары жалғасады, бұл формат медициналық көмек көрсету жүйесінің икемділігін, тиімділігі мен ашықтығын қамтамасыз етеді. Бағдарлама шеңберінде есептік медициналық құжаттама нысандарын қағаз түрінде жүргізуден толық бас тарту қамтамасыз етілетін болады. Барлық медициналық суреттерді цифрлық форматқа көшіру жұмыстары басталады.

      Сондай-ақ, деректерге қол жеткізу, сақтау, құпиялылықты қорғау, қолданылатын технологиялар мен бағдарламалық өнімдердің сапасын қамтамасыз ету мәселелерін қоса алғанда, денсаулық сақтауды цифрландыруды нормативтік реттеу жөніндегі жұмыс жалғасады. Стандарттау жөніндегі жұмыс жіктеудің SNOMED-CT, АХЖ-11 сияқты халықаралық стандарттарына негізделген денсаулық және денсаулық сақтау туралы егжей-тегжейлі деректерді жинау мен алмасу құралдарын енгізуге мүмкіндік береді. Ақпараттық жүйелер мен денсаулық сақтау қосымшаларының сапасын және цифрландыру стандарттарына сәйкестігін бағалау құралдары іске асырылатын болады.

      Денсаулық сақтау ресурстарын: дәрілік заттарды, медициналық бұйымдарды пайдалануды тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу рәсімдерін ұйымдастыруды, денсаулық сақтаудың кадрлық ресурстарын басқаруды, ұйымдар желісін және т.б. жоспарлауды, басқару мен мониторингтеуді қоса алғанда, әкімшілік процестерді цифрландыру бойынша жұмыс жүргізіледі. Сонымен қатар, пациенттерді бейінді мамандардың қабылдауына жіберуді, пациенттерді белсенді, оның ішінде дәрігердің қабылдауы жоспарланғаны туралы ескерте отырып МСАК деңгейінде АББ бойынша қадағалап қарау мен мониторинг жүргізуді қоса алғанда, цифрландыру клиникалық процестерді автоматтандыруға мүмкіндік береді.

      Аурулардың профилактикасы және саламатты өмір салтын қолдау үшін алып жүрілетін құрылғыларды белсенді қолдануды қоса алғанда, мобильді денсаулық сақтауды дамыту жалғасады. Қашықтан көрсетілетін медициналық қызметтер денсаулық сақтау жүйесінің қолжетімділігі мен тиімділігін арттыруды қамтамасыз ете отырып, медициналық көмек көрсетудің әдеттегі процестерін біріктірілетін болады.

      Бірыңғай дистрибьютор мен денсаулық сақтау субъектілерінің ДЗ және МБ электрондық сатып алуға өтуі ДЗ мен МБ сатып алу процесінің ашықтығын арттырады, мемлекеттік ақпараттық жүйелермен интеграцияға, әкімшілік кедергілер мен сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін төмендетуге және қағаз құжат айналымын қысқартуға әкеледі. Бұл ретте, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алудың электрондық көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізудің бірыңғай нүктесін ұсынатын мемлекеттік сатып алу саласындағы мемлекеттік органның ақпараттық жүйесі пайдаланылуы тиіс.

      Алға қойылған міндеттерді іске асыру үшін денсаулық сақтау жүйесінің бірыңғай интеграцияланған цифрлық ақпараттық кеңістігін құруды көздейтін нысаналы АТ-архитектурасына көшу жөніндегі жұмысты жалғастыру қажет. Бұл модель "қағазсыз медициналық ұйымнан" интеграцияланған медициналық көмек көрсетуді қолдау, пациенттің денсаулық сақтау жүйесіндегі маршрутын қадағалау және басқару мүмкіндігімен цифрлық деректер негізінде толассыз цифрлық процестері бар "қағазсыз денсаулық сақтау саласына" көшуді қамтамасыз етеді.

      Барынша сенімді және верификацияланатын ұлттық ДЭБ деректері статистика, талдау, қаржыландыру, стандарттар мен құқықтық актілерді әзірлеу, медициналық көмектің сапасын, тиімділігі мен қолжетімділігін бақылау үшін ақпараттың басым көзіне айналады. Дербестендірілген деректер өңдеуден өтеді және кейіннен талдау мен зерттеулер жүргізу үшін дербестендірілген деректер қоймасына көшіріледі.

      Денсаулық сақтаудың бірыңғай ақпараттық кеңістігі МӘМС енгізу шеңберінде қаржыландыру мен көмек көрсетудің сапасы мен толықтығына мониторинг жүргізудің күрделі әдістерін енгізу үшін қажетті деректер жиынтығын қамтамасыз етуі тиіс.

      Медициналық деректер мен бизнес-процестерді цифрландыру денсаулық сақтау жүйесінің және халық денсаулығының жай-күйі туралы цифрлық деректердің прогрессивті жинақталуына алып келеді. Мемлекеттік бағдарламаны іске асыру шеңберінде ДДҰ, ЭЫДҰ ұсынымдары негізінде деректерді верификациялау тетігін енгізе отырып, денсаулық сақтаудың әкімшілік деректерін жинау әдіснамасының тәсілдері тиісті түрде қайта қаралатын болады. Осылайша, денсаулық сақтау статистикасының әдіснамасы жетілдірілетін болады. Сапалы, сенімді, толық және уақтылы цифрлық деректер денсаулық сақтау жүйесінің маңызды ресурстарының біріне айналады. Бұл жағдайда деректерге қолжетімділік беру және қомақты деректер, жасанды интеллект, Business Intelligence, бизнес-интеллект, машиналық оқыту және т.б. сияқты деректерді өңдеу құралдарын пайдалануды қамтамасыз ету арқылы зерттеу желілері мен ақпараттық порталдарды дамыту үшін инклюзивтік орта құру маңызды болады. Бұл шаралар ғалымдар мен мамандарға денсаулық сақтау саласындағы саясатты әзірлеуге бағытталған бірлескен ұсыныстар әзірлеуге және зерттеулер жүргізуге ықпал ететін зерттеулер идеяларымен және нәтижелерімен алмасуға мүмкіндік береді.

      Жеке адамның, адамдар тобының, тұтастай ел халқының денсаулығына қатысты шешімдер қабылдауға ықпал ететін технологиялар енгізілетін болады. Деректер көлемін өңдеудің инновациялық технологиялары қоғамдық денсаулыққа, дербестендірілген медицинаға, денсаулық сақтау жүйесінің тиімділігіне қатысты заңдылықтарды, корреляцияларды және себеп-салдарлық байланыстарды іздеу үшін қолданылатын болады. Аурулар ауыртпалығының, аурулардың таралуының және қауіп факторларының көрсеткіштерін қалыптастыру мен бағалауды қамтамасыз ететін құралдар енгізілетін болады.

      5.7. Денсаулық сақтаудың көрсетілетін қызметтерімен жаппай қамтуға қол жеткізу үшін МӘМС-ті іске асыру және ерікті медициналық сақтандыруды қолдау

      2020 жылдан бастап міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіне толық көшу жоспарланған, ол ел азаматтарына медициналық көмектің және дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етудің тізбесі мен көлемін кеңейтуді қамтамасыз етеді, азаматтардың анағұрлым осал санаттарына (балалар, егде адамдар және азаматтардың басқа да жеңілдікті санаттары) медициналық көмектің қолжетімділігін арттырады, сондай-ақ халықты қымбат тұратын медициналық көмекті ұсынуға байланысты күтпеген жоғары шығыстардан қорғаудың қаржылық тетіктерін жасайды, медициналық ұйымдарды жаңғырту үшін жағдай жасайды.

      МӘМС-ты ескере отырып, денсаулық сақтау саласын қаржыландырудың жаңа моделі 2024 жылға қарай ЖІӨ-нің 5 %-ына дейін жеткізілетін болады. Бұл ретте мемлекеттік бюджетке қатысты денсаулық сақтауға жұмсалатын мемлекеттік шығыстардың көлемі 2019 жылғы 9,3 %-дан 2024 жылға қарай 13,1 %-ға дейін көтеріледі. Керісінше, денсаулық сақтауға жұмсалатын жалпы шығыстардан денсаулық сақтауға жұмсалатын жеке шығыстардың үлесі 2018 жылғы 36,2 %-дан 2025 жылға қарай 26,9 %-ға дейін қысқарады.

      Денсаулық сақтауға жұмсалатын қосымша шығыстар профилактикалық іс-шараларды кеңейтуге (2024 жылға қарай 4 %-дан 10 %-ға дейін) және амбулаториялық-емханалық көмек пен қоғамдық денсаулық сақтауды дамытуға (жалпы шығыстардың 60 %-ына дейін өсу) бағытталатын болады.

      Бұдан басқа, дәрігерлердің мәртебесі артады, олардың жалақысының арақатынасы экономикадағы орташа жалақыдан 2023 жылы 1,8:1-ге дейін жеткізілетін болады және дәрігердің орташа жалақысының деңгейі 2025 жылы 550 000 теңге деңгейіне дейін жеткізілетін болады.

      Сондай-ақ, денсаулық сақтауды қаржыландырудың басым бағыттарының қатарына педиатриялық көмекті нығайту, ғылым мен медициналық білімді дамыту, инновациялық технологияларды енгізу және медициналық ұйымдарды салуға, оның ішінде МЖӘ тетіктері бойынша инвестициялық шығындарды өтеу кіреді.

      МӘМС жүйесі азаматтардың әлеуметтік қорғалу қағидаттарын сақтауды, халықтың денсаулығын сақтау үшін ортақ жауапкершілікті қамтамасыз етуді және әлеуметтік тәуекелдерді барынша азайтуды ескере отырып, МӘМС жүйесінде азаматтардың жеңілдікті санаттарын өзектілендіру жолымен іске асырылатын болады. ТМККК жаңа моделімен қатар, шеңберінде медициналық көмектің қолжетімділігі мен сапасын қамтамасыз ету үшін жағдайлар қалыптастырылған міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесін енгізу халықты денсаулыққа байланысты күтпеген шығыстардан қаржылай қорғауды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Бұған жұмыскерлер мен жұмыс берушілердің жарналары мен аударымдарының мөлшерлемелерін кезең-кезеңмен ұлғайту жолымен әрі МӘМС жүйесіндегі медициналық көмек көлемін кеңейтуді және жұмыскерлер мен жұмыс берушілердің саламатты өмір салтын ұстану үшін ортақ жауапкершілігін күшейтуді ескере отырып қол жеткізіледі.

      Осы міндеттерге қол жеткізу жеткілікті қаржыландыру көздерін құру, денсаулық үшін ортақ жауапкершілік жағдайында тәуекелдерді әділ және тиімді біріктіру, медициналық көрсетілетін қызметтерді стратегиялық сатып алуды жүзеге асыру және денсаулық сақтау қызметтерін көрсетудің сапасы мен нәтижелерінің мониторингін қамтамасыз ету жолымен қамтамасыз етілетін болады.

      Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінің жұмыс істеу тиімділігі, оның ішінде халықты МӘМС жүйесіне, әсіресе өзін-өзі жұмыспен қамтыған азаматтар санатын тарту жөніндегі жұмысты кеңейту есебінен қамтамасыз етіледі.

      Медициналық көмекті қаржыландыру тетіктерін жетілдіру жөніндегі шаралар кешені халықтың қажеттілігі мен халықаралық тәжірибені ескере отырып, медициналық көмектің көлемін есептеу және болжау процестерінің тиімділігін үнемі арттыруды қамтитын болады.

      ТМККК және МӘМС жүйесі шеңберінде бюджетті жоспарлауды жетілдіру мен автоматтандыру, сондай-ақ медициналық-санитариялық алғашқы көмекті басым дамытуды ескере отырып, қызметтер пакеттерін одан әрі нақтылау денсаулық сақтау жүйесінің шектеулі ресурстарын пайдалану тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді. Амбулаториялық деңгейде дәрілік заттардың қолжетімділігін арттыруға созылмалы аурулар тізбесін ұлғайту және МӘМС жүйесінде халықтың амбулаториялық дәрі-дәрмекпен тегін қамтамасыз етуді алуға құқығы бар санаттарын кеңейту есебінен қол жеткізілетін болады.

      Аурулардың профилактикасын және инфекциялық емес созылмалы ауруларды басқарудың тиімділігін күшейту мақсатында процестер мен түпкілікті нәтижелер индикаторларының МСАК деңгейіндегі ынталандырушы құрамдас бөлігі кеңейтілетін болады. Денсаулық сақтау саласындағы медициналық және басқарушылық технологиялардың серпінді дамуы жеткізушілердің басқарушылық есебінің ақпараты негізінде тарифтерді үнемі қайта қарап тұруды талап етеді. Бұл үшін тариф шеңберінде жеткізушілерге арналған ӘлМСҚ-қа деректерді уақтылы беру үшін басқарушылық есепке алу жүйесін енгізуді және автоматтандыруды ынталандыру көзделетін болады. Медициналық ұйымдарды жеткілікті қаржыландыруды қамтамасыз ету үшін тарифтік саясат емделіп шыққан жағдайдың өзіндік құнына әсер ететін клиникалық күрделілік, медициналық көмек көрсету деңгейі немесе жоғары оқу орнының клиникалық базасының мәртебесі сияқты қосымша өлшемшарттар ескеріліп қалыптастырылады. Негізгі құралдарды жаңартуды қаржыландыру тетіктері пысықталатын болады. Медициналық көмектің сапасын арттыруды ынталандыруды қамтитын клиникалық-шығынды топтар стационарлық көмекті сатып алудың басым тетігіне айналады. Нәтижеге бағдарланған ақы төлеу тәсілдерін енгізу ақпараттық жүйелерге клиникалық деректерді жинау тетіктерін жетілдірумен қатар іске асырылатын болады. Негізгі құралдарды жаңартуға арналған шығыстарды тарифке қосу денсаулық сақтау секторына инвестициялар тарту, жеке жеткізушілерді және дәрігерлік практикаларды дамыту үшін стимул болады.

      Бұдан басқа, медициналық көрсетілетін қызметтерді берушілерден жыл сайын МӘМС шығындарының 1 %-ына дейінгі бөлігін инвестициялау ескеріле отырып, МӘМС шеңберіндегі осындай технологиялардың енгізілуін қамтамасыз ету талап етіледі.

      ТМККК және МӘМС жүйесі шеңберінде денсаулық сақтау жүйесі кепілдіктерінің нақты шекаралары ТМККК пакетінен және МӘМС жүйесінен тыс жайлылықтың жоғары деңгейі жағдайында медициналық көмек алу, қымбат тұратын бірегей дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды қолдану сияқты денсаулық сақтау қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ететін ерікті медициналық сақтандыруды (бұдан әрі – ЕМС) дамытуды ынталандыратын болады.

      Медициналық көмекті қаржыландырудың үш деңгейлі құрылымын енгізуді ескере отырып, ЕМС, оның ішінде еңбекші мигранттар мен ҚР-да оқитын шетелдік студенттерді ЕМС қамту тетіктері пысықталады. Осыған байланысты ерікті медициналық сақтандыру нарығында бәсекелестік ұлғаяды, бұл медициналық көрсетілетін қызметтер спектрін кеңейтуге және медициналық ұйымдарда госпитальдық сервисті енгізуге әкеледі. Бұл ретте, медициналық көрсетілетін қызметтердің қолжетімділігі мен сапасы қағидаттары медициналық көрсетілетін қызметтерге ақы төлеу түріне қарамастан сақталатын болады.

      5.8. Медицина саласындағы инвестициялық ахуалды жақсарту

      Медицина саласындағы инвестициялық ахуалды жақсартудың басты мақсаты халық үшін, оның ішінде шалғай жерлерде орналасқан елді мекендердің тұрғындары үшін медициналық ұйымдардың аумақтық қолжетімділігін қамтамасыз ету болады.

      Ауылдық жерлердегі және шалғайдағы елді мекендердегі тұрғындар үшін медициналық көрсетілетін қызметтердің қолжетімділігі қашық медицина және көліктік медицина ресурстарын (медициналық пойыздар, жылжымалы медициналық кешендер, санитариялық авиация) пайдалануды ескере отырып қамтамасыз етіледі. Науқастарға және зардап шеккендерге дәрігерге дейінгі медициналық көмекті уақтылы көрсету, сондай-ақ мамандандырылған медициналық көмек көрсету үшін пациенттерді аса қысқа мерзімде медициналық ұйымдарға жеткізу үшін жедел медициналық көмектің аудандық кіші станцияларының желісі кеңейтілетін болады.

      Бұған қоса, азаматтардың тұратын жеріне жақын орналасқан жеке және топтық отбасылық дәрігерлік практикаларды (отбасылық дәрігерлік амбулаториялар) ашу үшін жағдай жасалады. Жергілікті атқарушы органдардың қаражаты және жеке инвестицияларды тарту есебінен денсаулық сақтауда медициналық-санитариялық алғашқы көмек көрсетудің кемінде 500 объектісін ашу жоспарлануда.

      Өңірлік жоспарлардың негізінде қалыптастырылған денсаулық сақтау инфрақұрылымын дамытудың бірыңғай перспективалы жоспарын ескере отырып, монобейінді медициналық мекемелерді көп бейінді ауруханалардың құрамына біріктіру жолымен тәулік бойғы стационарлар желісін ұтымды ету бойынша жұмыс жалғасады.

      Бірқатар ескірген ұсақ және тар бейінді аурухана объектілерінің орнына көп бейінді ірі медицина орталықтары салынатын болады, оларды құру инвестициялық шығындарды өтей отырып, әлеуетті жекеше әріптестерді тарту есебінен, оның ішінде МЖӘ, концессия шеңберінде жүзеге асырылатын болады.

      Алдағы алты жылдың ішінде ауруханалық МЖӘ бағдарламасы шеңберінде Ақтөбе, Көкшетау, Өскемен, Атырау, Тараз, Қарағанды, Қостанай, Қызылорда, Ақтау, Павлодар, Петропавл, Алматы, Түркістан, Нұр-Сұлтан қалаларында шеңберінде кемінде 14 МЖӘ концессия ірі жобасын, оның ішінде еліміздің жетекші медицина университеттерінің жанынан төрт университеттік клиниканы іске асыру бойынша шаралар қабылдау жоспарланып отыр. Бұл ғылымның, білімнің және клиникалық қызметтің үш тұғырлығының перспективалы моделін құруға, клиникалық зерттеулердің тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді.

      Денсаулық сақтаудағы МЖӘ-ні, концессияны дамытудың ірі инвестициялық жобаларын тиімді іске асыру үшін денсаулық сақтау инфрақұрылымын дамыту операторы тұлғасында жұмыс органы құрылады. Мұндай жобаларды жоспарлау және іске асыру ашық халықаралық конкурстық рәсімдердің негізінде таңдалған халықаралық қаржыландырушы ұйымдармен және жеке әріптестермен әріптестік арқылы іске асырылатын болады.

      Бұл республика өңірлеріндегі денсаулық сақтау инфрақұрылымын жаңартуға, пациенттерді емдеуде сапалы және мультидисциплинарлық тәсілді қамтамасыз етуге, пациенттердің шетелге кетуін азайтуға және көшпелі медициналық туризмді қамтамасыз етуге, медициналық жоғары оқу орындары үшін клиникалық база құруға, ғылымның, білім берудің және клиникалық қызметтің үш тұғырлылығын құруға мүмкіндік береді.

      Уәкілетті орган өңірлерде кемінде 23 объектіні пайдалануға беру жөнінде, оның ішінде денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органның республикалық ведомстволық бағынысты ұйымдарының инфрақұрылымын одан әрі дамыту жөнінде шаралар қабылдайтын болады.

      Мемлекеттік денсаулық сақтау субъектілерін жаңғырту медициналық ұйымдарды ең төмен техникалық және күрделі жарақтандыру стандарттарының талап етілетін деңгейіне дейін жеткізу қажеттілігі ескеріле отырып жүзеге асырылатын болады. Бұл ретте денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган медициналық ұйымдардың жарақтандырылуының ең төмен стандарттарға сәйкестігін қатаң мониторингтеуді жүзеге асырады. Медициналық бұйымдардың тиімді пайдаланылуын бақылау және денсаулық сақтау ұйымдарын медициналық бұйымдармен (медициналық техникамен) жарақтандыруды үздіксіз мониторингтеу бойынша шаралар қабылданатын болады; тіркелген медициналық бұйымдардың дерекқоры құрылады.

      5.9. Мемлекеттік медицина ұйымдарын тиімді басқару

      Денсаулық сақтау саласындағы жобаларды тиімді, уақтылы және сапалы іске асыру мақсатында корпоративтік басқарудың ең үздік әлемдік практикасын ескере отырып, денсаулық сақтау субъектілерін басқару жүйесін жетілдіру жөніндегі шаралар кешені іске асырылатын болады.

      Бағдарлама шеңберінде корпоративтік басқару жүйесін, оның мониторингтеу құралдарын (рейтингтік бағалау) және денсаулық сақтау саласындағы өзгерістерді басқаруды толыққанды енгізу жоспарланған. Корпоративтік басқаруды енгізудің тиімділігі мемлекеттік денсаулық сақтау субъектілерінде корпоративтік басқару деңгейіне рейтингтік бағалау жүргізу жолымен бағаланатын болады.

      Денсаулық сақтау субъектілерін басқарудың сапасы мен тиімділігін арттыру жөніндегі шаралар кешені нәтижелерге қол жеткізуге бағытталған жобалық менеджментті, тәуекел-менеджментті, менеджментті, қаржылық менеджментті, көшбасшылық дағдыларды және т. б. қоса алғанда, ұйымдарды басқарудың қазіргі заманғы тетіктерін енгізуді қамтиды.

      Жобалық менеджмент құралдары Бағдарламаны іске асырудың барлық деңгейлерінде, оның ішінде Бағдарламаның барлық бағыттары бойынша жобалық офистерді ашу жолымен енгізілетін болады, бұл іске асырылатын жобалардың нәтижелілігін, уақтылылығы мен сапасын арттыруға мүмкіндік береді.

      Бағдарламаны іске асырудың жобалық тәсілі республикалық деңгейдегі Бағдарламаның басқарушы кеңесінен, Бағдарламаның сараптамалық кеңесінен, Бағдарламаны басқару кеңсесінен және ахуалдық орталықтан тұратын жобалық инфрақұрылымды қалыптастыруды көздейді. Жобаларды тиімді іске асыру үшін жарғы мен бағдарламаларды басқару жоспары әзірленетін болады.

      Денсаулық сақтау саласында қабылданған міндеттемелерді ескере отырып, нормативтік құқықтық базаны үйлестіру, Қазақстанның негізгі бастамаларын шетелде ілгерілету (Астана декларациясын ілгерілету), сондай-ақ денсаулық сақтау саласына білім мен жаңа технологиялар трансфертін қамтамасыз ету үшін халықаралық ұйымдармен өзара іс-қимыл жалғасады.

      Атап айтқанда, ЭЫДҰ-мен денсаулық сақтаудың ұлттық шоттарын дамыту, статистикалық деректерді жинау және талдау жүйесін жетілдіру, пациенттің қауіпсіздігі мен медициналық көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру және тұтастай алғанда, денсаулық сақтау жүйесін дамыту мәселелері бойынша ынтымақтастық жалғасады.

      БҰҰ ТДМ алға қойған міндеттерін іске асыру, патронаждық медицина жүйесін енгізу, жасөспірімдер қызметі мен мектеп медицинасын дамыту мәселелері бойынша БҰҰ ұйымдарымен (ЮНФПА, ЮНИСЕФ, БҰҰДБ) ынтымақтастық жалғасады.

      Халықтың денсаулығын сақтауға және нығайтуға бағытталған бағдарламалар бойынша, антибиотикке резистенттілік бағдарламаларын енгізу мәселелері бойынша, денсаулық сақтаудың көрсететін қызметтерімен жаппай қамтуды қамтамасыз ету бойынша ДДҰ-мен ынтымақтастық күшейтіледі.

      АҚШ Азық-түлік өнімдері мен дәрі-дәрмектердің сапасын санитариялық қадағалау басқармасымен (Food Drug Administration USA) тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің сапасын бақылау саласында халықаралық практикаларды енгізу бөлігінде ынтымақтастық перспективалы болады.

      Денсаулық сақтауды тиімді басқару, сондай-ақ азаматтардың мемлекет кепілдік берген құқықтары мен міндеттерін іске асыруын қамтамасыз ету үшін денсаулық сақтау саласындағы құқық нормаларын бірыңғай түсіну, оның ішінде құқық қолдану практикасында түсіну қажет.

      Осы мақсаттар үшін әрбір норманы толық түсіндіре отырып, "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне бірыңғай түсініктемелер әзірленіп, енгізілетін болады.

      6. Қажетті ресурстар

      2020 – 2025 жылдары Бағдарламаны іске асыруға мемлекеттік бюджет қаражаты, Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының қаражаты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған басқа да қаражат жұмсалатын болады.

      Бағдарламаны іске асыруға арналған жалпы шығындар 3,2 трлн. теңгені құрайды. Бағдарламаны қаржыландыру көлемі тиісті қаржы жылдарына арналған республикалық және жергілікті бюджеттерді бекіту кезінде Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес және республикалық және жергілікті бюджеттердің, әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының кіріс бөлігінің мүмкіндігін негізге алып отырып, сондай-ақ басқа да баламалы көздерді тарта отырып нақтыланатын болады.

  Қазақстан Республикасының
  денсаулық сақтау саласын дамытудың 2020 – 2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына
  қосымша

Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2020 – 2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

Р/с №

Іс-шараның атауы

Өлшем бірлігі

Аяқтау нысаны

Орындау мерзімдері

Орындау үшін жауаптылар

Оның ішінде жылдар бойынша

Барлығы

Қаржыландыру көздері

Бюджеттік бағдарламаның коды

2020 жыл

2021 жыл

2022 жыл

2023 жыл

2024 жыл

2025 жыл

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15


Бағдарламалық мақсат: Сапалы және қолжетімді денсаулық сақтауды қамтамасыз ету


Нысаналы индикаторлар














1.

Туған кездегі өмір сүрудің күтілетін ұзақтығы

жас саны

ҰЭМ Статистика комитетінің ресми статистикалық ақпараты


ДСМ,
ІІМ,
БҒМ,
ҰЭМ,
АШМ,
МСМ,
ЖАО

73,21

73,3

73,73

74,15

74,58

75




2.

Жүрек-қан тамырлары, онкологиялық, созылмалы респираторлық аурулар мен диабеттен 30-дан 70 жасқа дейінгі ерте өлім қаупінің деңгейі

%

ҰЭМ Статистика комитетінің ресми статистикалық ақпараты


ДСМ,
ІІМ,
БҒМ,
ҰЭМ,
АШМ,
МСМ,
ЖАО

18,86

18,1

17,4

16,73

16,06

15,43




3.

Ана өлімінің деңгейі

100 мың тірі туғанға

ДСМ әкімшілік деректері


ДСМ,
ЖАО

17,1

16,8

16,3

15,6

15,0

14,5




4.

Нәресте өлімінің деңгейі

1000 тірі туғанға

ҰЭМ Статистика комитетінің ресми статистикалық деректері


ДСМ,
ЖАО

10,1

9,9

9,6

9,3

8,8

8,3





1-міндет. Халықтың саламатты өмір салтын ұстануын қалыптастыру және қоғамдық денсаулық қызметін дамыту















Нәтижелер көрсеткіштері:















Халық арасында тұзды тұтыну деңгейі

грамм/ күн

Ұлттық зерттеу нәтижелері (STEPS)


ДСМ,
БҒМ,
ЖАО

16

-

-

-

-

11





15 жастан бастап Қазақстан халқы арасында темекі шегудің таралуы

%

Ұлттық зерттеу нәтижелері (GATS)


ДСМ, Қаржымині, ҰЭМ,
ЖАО

22,4

-

-

-

-

19





18 жастан асқан адамдардың таза спирт литрімен тіркелген алкоголь тұтынуы

литр/
жыл

Ұлттық зерттеу нәтижелері (STEPS)


ДСМ, Қаржымині, ҰЭМ,
ЖАО

7,7

-

-

-

-

6,5





Дене шынықтырумен және спортпен айналысатын азаматтарды қамту

%

МСМ әкімшілік деректері


МСМ,
ЖАО

31

32

33

34

35

36





АИТВ-ға шалдыққан адамдарды ретровирусқа қарсы терапиямен (РВҚТ) қамту

%

ДСМ әкімшілік деректері


ДСМ,
ЖАО

71

72

74

76

80

85





Жол-көлік оқиғалары нәтижесінде болатын өлім

100 мың халыққа шаққанда

ҰЭМ Статистика комитетінің ресми статистикалық ақпараты


ІІМ,
ДСМ,
ЖАО

12,01

11,61

11,22

10,85

10,5

10,15





Туберкулезбен сырқаттану

100 мың халыққа шаққанда

ДСМ әкімшілік деректері


ДСМ,
ЖАО

47,2

46,5

45,6

44,7

44,2

43,8





Кездейсоқ уланудан болатын өлім

100 мың халыққа шаққанда

ҰЭМ Статистика комитетінің статистикалық ақпараты


ЖАО,
ДСМ

2,69

2,65

2,61

2,57

2,53

2,49





Жылына бір тұрғынға шаққанда МСАК көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарына бару саны

жылына бір тұрғынға шаққанда

ДСМ әкімшілік деректері


ДСМ,
ЖАО

4,33

4,45

4,57

4,68

4,79

4,9





Балалар арасындағы семіздікке шалдығу (0-14 жас)

100 мың халыққа шаққанда

ДСМ әкімшілік деректері


ДСМ,
БҒМ,
МСМ,
ЖАО

95,7

94,3

93,2

92,5

91,3

90,0





Жасөспірімдердің өзіне-өзі қол жұмсауынан болатын өлім (15-17 жас)

100 000 адамға шаққанда

ҚР БП Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитетінің ресми деректері


БҒМ,
АҚДМ,
ІІМ,
ДСМ,
ЖАО

15,3

15,2

15,1

15

14,9

14,8





Жасөспірімдердің арасындағы бала туу (10-14 жас)

100 000 адамға шаққанда

ҰЭМ Статистика комитетінің статистикалық ақпараты


ДСМ, ЖАО

0,
026

0,
025

0,
024

0,
023

0,
022

0,
021





Жасөспірімдердің арасындағы бала туу (15-19 жас)

100 000 адамға шаққанда

ҰЭМ Статистика комитетінің ресми статистикалық ақпараты


ДСМ, ЖАО

23, 0

22, 8

22, 5

21, 7

21, 3

20, 6





5.1-бағыт. Адамдардың денсаулықты таңдауы

мың теңге







51
66
37

49
73
11

48
66
47

15
00
595




Іс-шаралар:














1.

Халықтың денсаулық мәселелері бойынша сауаттылығын арттыру жөнінде шаралар қабылдау, оның ішінде: БАҚ-та, әлеуметтік желілерде саламатты өмір салтын насихаттау және денсаулықты сақтау жөніндегі тележобаларды іске асыру

мың теңге

телевизиялық жобалар

2023 – 2025 жж.

АҚДМ, ДСМ, ЖАО




491
005

36
78
05

36
78
05

1
226
615

РБ

0
70-
10
4

2.

Азаматтардың денсаулығын сақтауға және саламатты әдеттерді қалыптастыруға арналған жаппай іс-шаралар өткізу


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ, ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

0
70-
10
4

3.

Халық қажеттіліктерінің негізінде мына жобаларды іске асыру:

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ,
ИИДМ,
БҒМ, Еңбекмині,
ЖАО




25 632

23
678

23
587

72
897

РБ

070- 104


- "Саламатты қалалар, өңірлер" жобасы

мың теңге

ҰҮК-ке ақпарат

жыл сайын

ЖАО,
ДСМ




12 657

10 431

10 187

33 275

РБ

070-104


- "Денсаулықты нығайтуға ықпал ететін мектептер" жобасы

мың теңге

ҰҮК-ке ақпарат

жыл сайын

ЖАО,
БҒМ,
ДСМ




65
54

67
00

67
00

19
9
54

РБ

070-104


- "Саламатты университеттер" жобасы

мың теңге

ҰҮК-ке ақпарат

жыл сайын

БҒМ,
ДСМ




6 421

6 547

6 700

19668

РБ

070-104

4.

ДДҰ "STEPS" әдістемесі бойынша Инфекциялық емес аурулардың қауіп факторларының таралуын анықтау бойынша эпидемиологиялық зерттеулер жүргізу

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

2024 – 2025 жж.

ДСМ,
ЖАО





88 161

10
830

98
991

РБ

001-103

5.

ДДҰ "GATS" әдістемесі бойынша темекі шегудің таралуын анықтау бойынша эпидемиологиялық зерттеулер жүргізу

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

2024 – 2025 жж.

ДСМ,
ҰЭМ,
ЖАО






84
425

84
425

РБ

001-103

6.

ДДҰ "COSI" бастамасы шеңберінде балалар семіздігін эпидемиологиялық қадағалау бойынша эпидемиологиялық зерттеулер жүргізу

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

2024 жылғы
4-тоқсан

ДСМ





17 667


17
667

РБ

001-103

7.

ДДҰ ұсынған әдістеме бойынша денсаулық мәселелері бойынша халықтың сауаттылық деңгейіне әлеуметтік зерттеу жүргізу


ҰЭМ-ге ақпарат

2020 жылғы
4-тоқсан

ДСМ








ДБ

061


5.2-бағыт. Қазіргі заманғы қоғамдық денсаулық қызметі

мың теңге




4 200 446

9 389 151

9 700 646

9 799 525

9 953 962

10 022 180

53 065 910




Іс-шаралар:














8.

Тамақ өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету, оның ішінде: жалған және генетикалық түрлендірілген өнімдерді қоса алғанда, тамақ өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігіне мониторинг және бақылау жүргізу


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде

001-123

9.

ХАССП қағидаттарының негізінде тамақ өнімдерінің қауіпсіздік менеджменті жүйесін енгізу бойынша тамақ өнімдерін өндірушілерді оқытуды жүргізу


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ,
СИМ,
АШМ,
ЖАО








шығындарды талап етпейді


10.

1 және 2-санаттағы су қоймаларына санитариялық-эпидемиологиялық мониторинг жүргізу


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде

070-100

11.

Тұрғын үй-жайлардағы ауаның сапасы және қоршаған ортаға зиянды заттардың шығарындылары жөніндегі отандық стандарттарды үйлестіруді қамтамасыз ету


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ,
ЭГТРМ,
ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

070

12.

ДДҰ-ның Тұрғын үй-жайлардағы ауаның сапасы жөніндегі нұсқаулығын енгізуді қамтамасыз ету; атмосфераға шығатын шығарындыларды азайту, экологиялық таза отынға және энергия үнемдеу технологияларына жаппай қол жеткізуге жағдай жасау


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ, ЭГТРМ,
ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

070

13.

Балаларға арналған қоғамдық ғимараттар үй-жайларының жай-күйіне мониторинг жүргізу жүйесін әзірлеу


әдістемелік ұсыным

2021 жыл

ДСМ,
БҒМ,
ИИДМ








шығындарды талап етпейді


14.

Инвесторларды тарта отырып, өнеркәсіптік және қатты тұрмыстық қалдықтарды кәдеге жарату және қайта өңдеу бойынша қазіргі заманғы технологияларды енгізуді қарастыру


ҰЭМ-ге ақпарат

2020 жылғы
4-тоқсан

ДСМ, ЭГТРМ, ИИДМ,
ЖАО








шығындарды талап етпейді


15.

Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органның қалдықтардың мемлекеттік кадастрында медициналық қалдықтар бойынша есептілігінің мониторингін жүргізу


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ,
ЭГТРМ








шығындарды талап етпейді


16.

Халықаралық медициналық-санитариялық қағидаларды (бұдан әрі – ХМСҚ) және 2019 – 2023 жылдарға арналған Жаһандық денсаулық бағдарламасын іске асыру жөніндегі жол картасының мониторингін қамтамасыз ету


ҰЭМ-ге ақпарат

2020 – 2023 жж.

ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде

070

17.

Қазақстан Республикасында микробқа қарсы препараттарға төзімділікті тежеу жөніндегі 2019 – 2022 жылдарға арналған ведомствоаралық жол картасының іске асырылуына мониторингті қамтамасыз ету


ҰЭМ-ге ақпарат

2020 – 2022 жж.

ДСМ,
АШМ,
ИИДМ








шығындарды талап етпейді


18.

Ұлттық екпе күнтізбесі шеңберінде профилактикалық екпе жүргізілетін инфекциялық аурулардың тізбесін кеңейту жөнінде шаралар қабылдау

мың теңге

Үкімет қаулысының жобасы, ҰЭМ-ге ақпарат

2021 жыл
жыл сайын

ДСМ


5
058
556

5
249
789

5
318
668

5
468
105

5
536
323

26
631
441

РБ

070- 101 АНТ

19.

Қауіп топтары арасында вирусты гепатиттерді анықтауға скрининг жүргізу

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ,
ЖАО

2
14
12
14

2
141 214

2
141
214

2
141
214

2
141
214

2
141
214

12
847
284

бюджеттен тыс қаражат есебінен

Әл
МСҚ

20.

Қан орталықтары беретін жаңа мұздатылған плазманы вирустық инактивациялау және карантиндеу технологияларын енгізу

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ

1 194 072

1 324 163

1 438 402

1 438 402

1 438 402

1 438 402

8
271
843

РБ

0
67-
100

21.

2021 – 2025 жылдары туберкулезбен және өкпенің басқа да ауруларымен күресуді дамыту жөніндегі мәселені қарау


ҰЭМ-ге ақпарат

2020 жылғы
3-тоқсан

ДСМ








шығындар талап етілмейді


22.

АИТВ инфекциясының таралу профилактикасы бойынша АИТВ инфекциясымен өмір сүретін адамдарды ретровирусқа қарсы терапиямен қамтуды және оларға емдеу-диагностикалық көмек көрсетуді арттыру


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ,
ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

067

23.

Халықтың негізгі топтарына (ЖК-ғы ШЭҚ, ІСА, ЖЖБИ, ақпараттық жүйелер), оның ішінде биологиялық мінез-құлықты зерттеулерді қоса алғанда, профилактикалық қызметтер көрсетуді қамтамасыз ету


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ,
ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

067

24.

Жарақаттану мен жазатайым оқиғалардың (ЖКО, суға бату, терезеден құлау, күйік, улану, зорлық-зомбылық) профилактикасы және оларды төмендету жөніндегі жол картасын әзірлеу


ҰЭМ-ге ақпарат

2021 жылғы
3-тоқсан

ДСМ,
ІІМ,
ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

070

25.

Республика жолдарының авариялық-қауіпті учаскелеріндегі 40 трассалық медициналық құтқару пункттерін одан әрі дамыту және олардың қызметін жетілдіруді қамтамасыз ету

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ІІМ,
ДСМ

865 160

865 218

871 241

901 241

906 241

906 241

5 315 342

РБ

014 (ІІМ)

26.

Трассалық медициналық-құтқару пункттерін ІІМ-нің қарамағынан денсаулық сақтау жүйесіне беру мәселесін қарау


ҰЭМ-ге ақпарат

2020 жылғы
4-тоқсан

ІІМ,
ДСМ,
ЖАО








шығындар талап етілмейді



5.3-бағыт. МСАК деңгейінде денсаулықты жан-жақты қолдау

мың теңге





1 438
855

20 412 621

62 455 681

117 511 008

130 241 291

332 059 456




Іс-шаралар:














27.

МСАК жөніндегі Астана декларациясын халықаралық деңгейде ілгерілету жөніндегі іс-шараларды іске асыру


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ








шығындар талап етілмейді


28.

Халықтың нысаналы топтарын профилактикалық медициналық қарап-тексеруді (скринингтерді) қоса алғанда, МСАК-ты дамытудың негізгі бағыттары бойынша шараларды іске асыру


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде

067-100, ӘлМСҚ

29.

Халықаралық тәжірибені негізге ала отырып, "Денсаулық сақтау жүйесі қоғамдық деңгейде" бағдарламасын әзірлеу және іске асыру

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

2022 жылы әзірлеу, 2023 – 2025 жж.
енгізу

ДСМ, ҮЕҰ (келісу бойынша)




2 162 552

20 544 208

19 692 792

42 399 552

РБ

067-100

30.

Аурулар тізбесін кеңейте отырып, халықты ауруды басқару бағдарламаларымен (АББ) қамтуды кеңейту


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ, ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

067- 100

31.

МСАК-тың үздік практикаларының өңірлік орталықтарын дамыту


ҰЭМ-ге ақпарат

2020 – 2021 жж.

ДСМ








ДБ

061

32.

Балалардың денсаулығын сақтау жөніндегі шаралар кешенін іске асыру

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ, БҒМ, ЖАО


27 569

18 999 384

56 233 701

92 907 372

106 489 071

274 657 097

РБ, бюджеттен тыс қаражат есебінен

053-116, 070-102, ӘлМСҚ,

33.

Мектеп психологтарын, МСАК мектеп медицина қызметкерлерін жасөспірімдер арасында суицид қаупін ерте анықтауға үйрету


сертификаттар

жыл сайын

БҒМ, ЖАО, ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде

222

34.

ҚР-ның 17 өңірінде жасөспірімдер арасында суицидтің алдын алу бойынша ЮНИСЕФ-пен бірлесіп әзірленген жобаны енгізу


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ, БҒМ, ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

ЖБ

35.

Амбулаториялық-емханалық деңгейде менталдық денсаулық орталықтарын құру және оның жұмыс істеуі бойынша жұмысты жалғастыру


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ, ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

067-100

36.

Қауіп факторлары жоғары жүкті әйелдерге арналған стационарлар базасында консультациялық кабинеттер құру және олардың қызметін қамтамасыз ету


ЖАО шешімі

жыл сайын

ЖАО,
ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде

067-100

37.

Көрсетілетін қызметтердің тізбесі мен қолжетімділігін кеңейте отырып, жастар денсаулық орталықтарының қызметін жетілдіру

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ, ЖАО


1 37 512

1 378 148

1 378 148

1 378 148

1 378 148

6 889 104

РБ

067-100

38.

Халықтың репродуктивті денсаулық туралы ақпаратқа қол жеткізуін кеңейту

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ, ЖАО


34 774

35 089

35 089

35 089

35 089

175 130

РБ

070-104

39.

Халықтың отбасын жоспарлау қызметтеріне және контрацепцияның қазіргі заманғы құралдарына қол жеткізуін кеңейту

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ, ЖАО




2 646 191

2 646 191

2 646 191

7 938 573

РБ

067-100


2-міндет. Медициналық көмектің сапасын арттыру















Нәтижелер көрсеткіштері:















Дәрігердің орташа жалақысының экономикадағы орташа жалақыға арақатынасы

арақатынасы

ДСМ әкімшілік деректері


ДСМ, ЖАО

1,3

1,4

1,5

1,8

1,7

1,6





Денсаулық сақтау жүйесіндегі мейіргер кадрларының жалпы санындағы МСАК-тың кеңейтілген практика мейіргерлерінің (қолданбалы және академиялық бакалавриат бағдарламалары бойынша даярланған) үлесі

%

ДСМ әкімшілік деректері


ДСМ, ЖАО

2

3

4

5

6

7





Өңірлердің медицина қызметкерлерімен қамтамасыз етудің ең төменгі нормативтеріне сәйкес ауыл халқын медициналық қызметкерлермен қамтамасыз ету деңгейі

10 000 ауыл тұрғынына шаққанда

ДСМ әкімшілік деректері


ДСМ, ЖАО

84,2

85,9

87,5

90

91,5

92,9





ҚР-да миллион тұрғынға шаққанда жүргізілетін клиникалық зерттеулер саны

1 млн. тұрғынға шаққанда

ДСМ әкімшілік деректері


ДСМ

1,9

2,0

2,3

2,7

3,0

3,5





Пациенттердің медициналық көмектің сапасына қанағаттануы

%

халықтың әлеуметтік сауалнама деректері


ДСМ

51

54

57

60

63

65





Неонаталдық өлім коэффициенті

1000 тірі туғанға

ҰЭМ Статистика комитетінің ресми статистикалық деректері


ДСМ, ЖАО

4,45

4,37

4,37

4,26

4.20

4,16





5 жасқа дейінгі балалар өлімінің коэффициенті

1000 тірі туғанға

ҰЭМ Статистика комитетінің ресми статистикалық деректері


ДСМ, ЖАО

10,6

10,5

10,4

10,3

10,1

10





Мүгедектікке алғашқы шығу деңгейі

10 мың тұрғынға

Еңбекминінің әкімшілік деректері


ДСМ, Еңбекмині, ЖАО

29

28,9

28,8

28,7

28,6

28,5





Интеграциялық платформасы бар электрондық медициналық құжаттармен алмасуды қамтамасыз ететін МАЖ енгізілген медициналық ұйымдардың үлесі

%

ДСМ әкімшілік деректері


ДСМ, ЦДИАӨМ, ЖАО

30

50

60

70

80

90





5.4-бағыт. Адами капиталды дамыту





5 13м9 870

4 796 327

1 155 013

5 386 346

1 779 371

3 067 765

21 324 692




Іс-шаралар:














40.

Денсаулық сақтаудың кадрлық ресурстары (ДКР) бойынша
дербестендірілген есепке ала отырып, медицина қызметкерлері тіркелімінің базасында ДКР есепке алудың ұлттық жүйесін құру


ҰЭМ-ге ақпарат

2021 жылғы
4-тоқсан

ДСМ








шығындар талап етілмейді


41.

Денсаулық сақтаудың еңбек ресурстары бойынша ұлттық шоттар жүргізуді қамтамасыз ету (NHWA)


ҰЭМ-ге ақпарат

2021 жылғы
4-тоқсан

ДСМ








шығындар талап етілмейді


42.

Медицина ұйымдары қызметкерлерінің жалақы мөлшерін арттыру


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ,
ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

0
67-
100,
ӘлМСҚ

43.

Медицина ұйымдары мен медициналық білім беру ұйымдарының қызметкерлеріне әлеуметтік қолдау шараларын көрсету


ДСМ-ге ақпарат

жыл сайын

ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

ЖБ

44.

Медицина қызметкерлері мен денсаулық сақтау субъектілерінің кәсіптік жауапкершілігін міндеттелген сақтандыруды кезең-кезеңмен енгізу үшін жағдай жасау


ҰЭМ-ге ақпарат

2021 жылғы
2-тоқсан

ДСМ








ДБ

061

45.

Дәрігерлер мен орта медицина қызметкерлерін лицензиялауға кезең-кезеңмен көшу мүмкіндігін қарау


ҰЭМ-ге ақпарат

2022 жыл

ДСМ,
БҒМ








шығындар талап етілмейді


46.

МСАК және оңалту қызметін дамыту шеңберінде денсаулық сақтау жүйесінде жаңа жұмыс орындарын құруды қамтамасыз ету


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ,
ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

053-113, 053-114, 067-100

47.

Денсаулық сақтау мамандарын даярлаудың халықаралық стандарттарын енгізу

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ

-

-

-

415 883

1 663 533

2 911 183

4 990 599

РБ

006

48.

Салалық біліктілік шеңберінде жетілдіру және денсаулық сақтау саласында кәсіптік стандарттарды әзірлеу


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ,
БҒМ, Еңбекмині, ҰЭМ,
Қаржымині








ДБ

061

49.

Денсаулық сақтау қызметкерлерінің үздіксіз кәсіптік дамуының жаңа моделін енгізу


ДСМ бұйрығы

2021 жылғы
2-тоқсан

ДСМ,
БҒМ








шығындар талап етілмейді


50.

Қосымша медициналық білім беру, біліктілікті арттыру бағдарламаларын жетілдіру


оқу бағдарламалары

жыл сайын

ДСМ,
БҒМ








шығындар талап етілмейді


51.

Орта медицина қызметкерлерін басқару және дамыту жөніндегі шаралар кешенін қабылдау


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ








шығындар талап етілмейді


52.

Клиникалық зерттеулер нарығын дамыту үшін ынталандыру тетіктерін құру жөніндегі мәселені пысықтау (ҚР-дағы клиникалық зерттеулерге фармкомпаниялардың аударымдары, клиникалық зерттеулер тіркелімі)


ҰЭМ-ге ақпарат

2021 жылғы
1-тоқсан

ДСМ,
ҰЭМ, Қаржымині








шығындар талап етілмейді


53.

Биомедициналық зерттеулер нарығын дамыту, оның ішінде халықаралық және көп орталықты зерттеулер жүргізу

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ

5 139 870

4 796 327

1 155 013


115 838

156 582

11 363 630

РБ

013

54.

Дербестендірілген медицина бойынша (биоинформатика, медициналық генетика, фармакогенетика және т. б.), магистратура, докторантура, постдокторантура бағдарламаларында білікті ғылыми және медициналық кадрларды даярлау


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ,
БҒМ








бөлінген қаражат шеңберінде

006

55.

Қомақты деректер базасы бар дербестендірілген медицина саласында клиникалық зерттеулер жүргізу үшін биобанк құру

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ




4 970 463



4 970 463

РБ

жаңа ББ


5.5-бағыт. Медициналық көмек көрсетуді жетілдіру















Іс-шаралар:














56.

ҮЕҰ тарту арқылы пациенттің медициналық қызмет сапасына қанағаттануын бағалау бойынша әлеуметтік зерттеулер жүргізуді ұйымдастыру


әлеуметтік сауалнама

жыл сайын

ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде

001-103

57.

Тәуелсіз сарапшыларды тарту жолымен медициналық көрсетілетін қызметтердің сапасына мемлекеттік бақылау жүргізу


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде

001-100

58.

ISQua стандарттарының негізінде медициналық ұйымдарды аккредиттеуді жүргізуді қамтамасыз ету


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ








шығындарды талап етпейді


59.

Инциденттерді есепке алу мен талдауды қоса алғанда, медициналық ұйымдарда сапа менеджменті жүйесін жақсарту


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ








шығындарды талап етпейді


60.

Денсаулық сақтау саласында тәуелсіз сарапшылар институтын жетілдіру


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ








шығындарды талап етпейді


61.

Медицина қызметкерлерінің білімі мен дағдыларын тәуелсіз бағалау жүйесін жетілдіру


ДСМ бұйрығы

2020 жылғы
3-тоқсан

ДСМ








шығындарды талап етпейді


62.

Басым клиникалық қызметтер бойынша үйлестіру кеңестерінің жұмысына жобалық тәсілді енгізу


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ,
ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

001-105

63.

Халықаралық қызмет ету сыныптамасын енгізу арқылы оңалту қызметін одан әрі жетілдіру


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ, Еңбекмині, ЖАО








МЖӘ


64.

2025 жылы МСАК ұйымдарының 100% мобильді бригадаларын енгізе отырып, паллиативтік және мейіргерлік көмектің қолжетімділігін арттыру


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

067-100

65.

Геронтологиялық қызметті жетілдіру жөніндегі шаралар кешенін қабылдау


Жол картасы

2020 жылғы
4-тоқсан

ДСМ,
ЖАО








шығындар талап етілмейді


66.

Мемлекеттік және жеке бастамалар шеңберінде ауруларды диагностикалау мен емдеудің жаңа және инновациялық технологияларын енгізу


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде

024

67.

Балаларға жасалатын жоғары технологиялы медициналық көрсетілетін қызметтердің тізбесін ұлғайту жөнінде шаралар қабылдау


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ,
ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

067

68.

Сынақ зертханаларын ұлттық аккредиттеуді ұйымдастыру және өткізу, оның ішінде:


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ








бюджеттен тыс қаражат есебінен



- ДДҰ қайта біліктілік беруі арқылы Нұр-Сұлтан, Алматы және Қарағанды қалаларының дәрілік заттарды сараптау ұлттық орталығын аккредиттеу


куәлік

2021 жылғы
4-тоқсан

ДСМ








бюджеттен тыс қаражат есебінен



- ҚР ДСМ Ұлттық сараптау орталығын (облыстық, қалалық, аудандық зертханалар) аккредиттеу


куәлік

жыл сайын

ДСМ








бюджеттен тыс қаражат есебінен


69.

Дәрілік заттарды тіркеуге қойылатын техникалық талаптарды үйлестіру жөніндегі халықаралық кеңеске (ICH) және Медициналық бұйымдарды реттегіштердің халықаралық форумына (IMDRF) мүшелікке кіру жөнінде шаралар қабылдау


ҰЭМ-ге ақпарат

2023 жылғы 4-тоқсан

ДСМ








бюджеттен тыс қаражат есебінен


70.

ДДҰ терең саралау өткізу бағдарламасына қатысатын ДЗ тіркеу рәсімін жетілдіру және озық терапия препараттарын тіркеу жөніндегі шаралар кешенін әзірлеу


ДСМ бұйрықтары

2020 жылғы 4-тоқсан

ДСМ








шығындар талап етілмейді


71.

Реттеуші органның шетелдік өндірістік учаскелерді инспекциялауды енгізуін қарау


ҰЭМ-ге ақпарат

2021 жылғы 2-тоқсан

ДСМ








шығындар талап етілмейді


72.

Функцияларды қайта қарау және процесті автоматтандыру арқылы баға белгілеу, бағаны реттеу жүйесін жетілдіру


ҰЭМ-ге ақпарат

2021 жылғы 2-тоқсан

ДСМ,
ҰЭМ








шығындар талап етілмейді


73.

Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алу жүйесін жетілдіру


ҰЭМ-ге ақпарат

2021 жылғы 2-тоқсан

ДСМ








шығындар талап етілмейді


74.

ДЗ мен медициналық бұйымдарың айналысы жүйесін жетілдіру, оның ішінде:


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде

001-100


- медициналық бұйымдар жөніндегі инспекторат құру


ереже

2020 жылғы 4-тоқсан

ДСМ








қаржы шығындарын талап етпейді



- тіркелген медициналық бұйымдардың (медициналық техниканың) дерекқорын (анықтамалық жүйесін) құру


дерекқор (енгізу актісі)

2020 жылғы 4-тоқсан

ДСМ








бюджеттен тыс қаражат есебінен



- фармацевтикалық инспекторлар мен медициналық бұйымдар жөніндегі инспекторларды оқытуды жүргізу


сертификаттар

жыл сайын

ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде

001-100


- ҚР фармацевтикалық инспекторатын жетілдіру және Ұлттық фармацевтикалық инспектораттың фармацевтикалық инспекциялардың халықаралық ынтымақтастық жүйесіне (PIC/S) кіруі жөнінде шаралар қабылдау


ҰЭМ-ге ақпарат

2025 жылғы 2-тоқсан

ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде

001-100


- ҚР нарығынан алынған ДЗ және медициналық бұйымдардың сапасына жыл сайын бақылау жүргізу арқылы қауіпке даярланған тәсіл негізінде нарықтан алу жүйесін енгізу


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ








бюджеттен тыс қаражат есебінен



- ақпараттық жүйе негізінде дәрілік заттарды таңбалау және қадағалау жүйесін енгізу


ҰЭМ-ге ақпарат

2023 жылдан бастап жыл сайын

ДСМ, СИМ








шығындар талап етілмейді


75.

Денсаулық сақтау технологияларын фармакологиялық-экономикалық талдау және бағалау әдістерін жетілдіру және клиникалық-экономикалық (фармакоэкономикалық) бағалау жүргізу тәсілдерін стандарттау


ҰЭМ-ге ақпарат

2021 жыл

ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде

001-105

76.

Денсаулық сақтау технологияларын бағалау және фармакологиялық-экономикалық талдау негізінде амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етуге арналған дәрілік заттардың тізбесін қалыптастыру кезінде ТМККК шеңберінде және МӘМС жүйесінде ДЗ сатып алу тізбелерін айқындау кезінде денсаулық сақтау технологияларын бағалау нәтижелерін жүйелі пайдалану жөніндегі іс-шараларды іске асыру


ҰЭМ-ге ақпарат

2024 жылғы 4-тоқсан

ДСМ








шығындар талап етілмейді



5.6-бағыт. Денсаулық сақтаудың бірыңғай цифрлық кеңістігін құру

мың теңге




5 922 121

2 278 615

3 327 283

3 029 843

3 029 939

53 43 44

18 122 145




Іс-шаралар:














77.

Денсаулық сақтауды цифрландыруды нормативтік құқықтық реттеуді қамтамасыз ету


ДСМ бұйрығы

2020 – 2025 жылдар 4-тоқсан

ДСМ








шығындар талап етілмейді


78.

Денсаулық сақтауды цифрландырудың мақсатты АТ-сәулетін дайындау және қолдау

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ

55 180

55 180

55 180

55 180

55 180

55 180

331 080

РБ

001-104

79.

Терминологиялық релиз орталығын қолдауды қамтамасыз ету

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

2023 – 2025 жылдар

ДСМ

-

-

49 769

51 289

51 385

48 617

201 060

РБ

001-105

80.

"Денсаулық сақтаудың ақпараттық жүйелерінің интероперабельдігін қамтамасыз ету және ақпараттандыру платформасы" АЖ-мен медициналық ақпараттық жүйелердің 100% жеткізушілерін кезең-кезеңмен интеграциялау арқылы денсаулық сақтау процестерін цифрландыруды қамтамасыз ету


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ, ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

001-104

81.

Денсаулық сақтау субъектілерінен медициналық деректерді беру арқылы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық электрондық денсаулық паспорттарын толтыруды қамтамасыз ету


қалыптастырылған ЭДП

жыл сайын

ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде

001-105

82.

Республикалық деңгейдегі медициналық бейнелер қоймасын құру


пайдалануға беру актісі

2025 жылғы 1-тоқсан

ДСМ








МЖӘ


83.

Басқарушылық шешімдерді қабылдау үшін BI құралдарын енгізу

мың теңге

ақпараттық шешім

жыл сайын

ДСМ

150 000

150 000

150 000

150 000

150 000

150 000

900 000

РБ

001-104

84.

Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді автоматтандыруды қамтамасыз ету

мың теңге

автоматтандырылған мемлекеттік көрсетілетін қызметтер

жыл сайын

ДСМ

24 400

24 400

24 400

24 400

24 400

24 400

146 400

РБ

001-104

85.

"Денсаулық сақтаудың ақпараттық жүйелерінің интероперабельділігін ақпараттандыру және қамтамасыз ету платформасы" АЖ-ның жұмыс істеуін қамтамасыз ету

мың теңге

АЖ сүйемелдеу

жыл сайын

ДСМ

200 000

200 000

200 000

202 247

202 247

202 247

1 206 741

РБ

001-104

86.

Министрліктің ақпараттық жүйелерінде ақпараттық қауіпсіздікті және пациенттердің дербес деректерін қорғауды қамтамасыз ету

мың теңге

сынақтарды сәтті өткізу және АЖ өнеркәсіптік пайдалануға енгізу туралы акт

2020 жылғы желтоқсан

ДСМ

1 354 000






1 354 000

РБ

001-104

87.

Республикалық деректер қоймасын АТ инфрақұрылымымен жарақтандыру

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ

4 138 541

1 795 135

2 794 034

2 492 827

2 492 827


13 713 364

РБ

001-104

88.

Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы сынақ зертханаларында зертханалық ақпараттық жүйенің техникалық сүйемелдеу және шығыс материалдарын қамтамасыз ету

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

2021 – 2025 жж.

ДСМ

-

53 900

53 900

53 900

53 900

53 900

269 500

РБ

070-100


3-міндет. Денсаулық сақтау жүйесін орнықты дамыту















Нәтижелер көрсеткіштері:















ЖІӨ-ден денсаулық сақтауға жұмсалатын жалпы шығыстардың үлесі

%

ҰЭМ Статистика комитетінің статистикалық деректері


ДСМ,
ҰЭМ, Қаржымині, ЖАО

3,9

4,2

4,4

4,9

5,0

5,0





МӘМС есебінен денсаулық сақтауға жұмсалатын шығыстардың үлесі

%

ДСМ әкімшілік деректері


ДСМ

6,2

7,5

9,9

11,1

12,2

13,6





Денсаулық сақтауға жұмсалатын жалпы шығыстардан үй қожалықтарының жеке шығыстарының үлесі

%

ҰЭМ Статистика комитетінің статистикалық ақпараты


ҰЭМ,
ДСМ,
ЖАО

34,0

32,2

30,7

27,1

26,9

26,9





ТМККК және МӘМС шеңберінде АЕК-ке және ҚД-ға жұмсалатын шығыстардың үлесі

%

ДСМ әкімшілік деректері


ДСМ

58,1

58,9

59,7

59,6

59,8

60,0





Медициналық ұйымдардың медициналық техникамен жарақтандырылу деңгейі

%

ДСМ әкімшілік деректері


ДСМ,
ЖАО

77

82

86

92

100

100





Медициналық ұйымдар ғимараттарының тозу деңгейі

%

ДСМ әкімшілік деректері


ДСМ,
ЖАО

55

52

47

44

41

38





Денсаулық сақтаудағы жеке инвестициялардың үлесі

%

ДСМ әкімшілік деректері


ДСМ, ЖАО

38,9

42,8

44,0

43,5

43,2

41,3





Денсаулық сақтау саласында аккредиттелген ӘлМСҚ-ның медициналық қызметтер берушілерінің үлесі

%

ДСМ әкімшілік деректері


ДСМ

40

45

50

55

60

70





Менеджмент бойынша рейтингте кемінде 4 жұлдыз алған медициналық ұйымдардың үлесі

%

ДСМ әкімшілік деректері


ДСМ

39

40

41

42

43

45





5.7-бағыт. Денсаулық сақтау қызметтерімен жаппай қамтуға қол жеткізу үшін МӘМС-ті іске асыру және ерікті медициналық сақтандыруды қолдау

мың теңге




86 217 222

166 399 383

226 360 424

534
543 757

605 110 121

684 411 051

2 303 041 958




Іс-шаралар:














89.

Әлеуметтік қауіпті төмендетуді ескере отырып, мемлекет олар үшін жарналар төлейтін МӘМС жүйесіндегі азаматтардың жеңілдікті санаттарын жаңартуды жүргізу


ҰЭМ-ге ақпарат

2021 жылғы 4-тоқсан

ДСМ, Еңбекмині, БҒМ, ІІМ, Әділетмині, Қаржымині, ҰЭМ








шығындарды талап етпейді


90.

МӘМС жүйесінде медициналық көмектің көлемдерін кеңейтуді есепке ала отырып, МӘМС жүйесінің қаржылық орнықтылығын қамтамасыз ету үшін жұмыскерлер мен жұмыс берушінің жарналары мен аударымдарының мөлшерлемерін ұлғайту мәселесін қарау


ҰЭМ-ге ақпарат

2021 жылғы 4-тоқсан

ДСМ, ҰЭМ, Қаржымині, Еңбекмині, "Атамекен" ҰКП (келісу бойынша)








шығындарды талап етпейді


91.

МӘМС жүйесіне халықты тарту мақсатында ақпараттық-түсіндіру жұмысын жүргізу жөнінде шаралар қабылдау


ҰЭМ-ге ақпарат

2020 жылғы 4-тоқсан

ДСМ, Еңбекмині ҰЭМ АҚДМ Қаржымині, ЖАО,








ДБ

061

92.

Медициналық-санитариялық алғашқы көмекті басым дамытуды ескере отырып, ТМККК және МӘМС шеңберінде көрсетілетін медициналық көмекті қаржыландыру жүйесін жетілдіру


ҰЭМ-ге ақпарат

2020 – 2025 жж.

ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде


93.

Медициналық көрсетілетін қызметтердің қолжетімділігін қамтамасыз ету және денсаулық сақтаудың басым бағыттарын дамыту үшін ТМККК мен МӘМС шеңберінде медициналық көмек пакеттерін жетілдіру

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

2021 – 2025 жж.

ДСМ


48 312 365

50 000 000

75 000 000

97 500 000

126 800 000

397 612 365

бюджеттен тыс қаражат есебінен

ӘлМСҚ

94.

Негізгі құралды жаңарту бойынша медициналық ұйымдардың шығыстарын өтеуге арналған шығындарды тарифтерге қосу бөлігінде ТМККК және МӘМС шеңберінде медициналық көрсетілетін қызметтерге арналған тариф белгілеу әдістемесін жетілдіру


ДСМ бұйрығы

2022 жылғы
3-тоқсан

ДСМ








шығындарды талап етпейді


95.

Медициналық көрсетілетін қызметтерге арналған тарифтерді жалақыны арттыруға арналған шығыстардың және негізгі құралды жаңарту бойынша медициналық ұйымдардың шығындарын өтеуге арналған шығындардың тарифтерін қосу бөлігінде қайта қарау

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ

86 217 222

118 087 018

176 360 424

459 543 757

507 610 121

557 611 051

1 905 429 593

РБ, бюджеттен тыс қаражат есебінен

0 67- 100. Әл МСҚ

96

МӘМС шығындарының 1 %-ына дейінгі бөлігін инвестициялау ескеріле отырып, МӘМС шеңберіндегі осындай технологиялардың енгізілуін қамтамасыз ету


ҰЭМ-ге ақпарат

2020 жылғы
3-тоқсан

ДСМ








бюджеттен тыс қаражат есебінен

ӘлМСҚ

97

Пациенттердің оңалту әлеуетін ескере отырып, ересектер мен балаларды және МӘМС жүйесінде көрсетілетін медициналық оңалту қызметтермен қамтамасыз ету жөнінде шаралар қабылдау


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ








бюджеттен тыс қаражат есебінен

ӘлМСҚ

98

Еңбекші көшіп-қонушылар мен ҚР-да білім алатын шетелдік студенттерді ЕМС-пен қамту тетіктерін жетілдіру


ҰЭМ-ге ақпарат

2020 жылғы
4-тоқсан

ДСМ, Еңбекмині,
ІІМ,
БҒМ,
ЦДИАӨМ








шығындарды талап етпейді



5.8-бағыт. Медицина саласындағы инвестициялық ахуалды жақсарту

мың теңге





6 000 000

22 573 050

96 332 268

154 365 470

171 932 838

451 203 626




Іс-шаралар:














99

Ірі объектілерді, оның ішінде МЖӘ, концессия тетіктері бойынша салуға инвестициялық шығындарды өтеу

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

2022 – 2025 жж.

ДСМ, ҰЭМ



12 073 050

60 260 831

102 895 069

161 300 027

336 528 977

РБ

053

100

Халық үшін медициналық көрсетілетін қызметтердің қолжетімділігі деңгейін арттыру, оның ішінде:


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ЖАО, ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде

ЖБ


- жергілікті атқарушы органдардың қаражаты және жеке инвестицияларды тарту есебінен кемінде 500 денсаулық сақтау объектілерін ашу арқылы медициналық-санитариялық алғашқы көмектің қолжетімділігін арттыру


пайдалануға беру актісі

жыл сайын

ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

ЖБ


- 10 өңірде балаларды оңалту орталықтарын ашу (Атырау, ШҚО, БҚО, Қостанай, Түркістан, Маңғыстау, Алматы, СҚО, Ақтөбе облыстарында, Нұр-Сұлтан қаласында)


ЖАО шешімі

2020 – 2021 жж.

ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

ЖБ


- Батыс Қазақстан, Алматы, Түркістан облыстарында және Шымкент қаласында қосымша инсульт орталықтарының жұмысын ұйымдастыру


ЖАО шешімі

2020 – 2021 жж.

ЖАО, ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде

ЖБ


- фтизиатриялық және пульмонологиялық бейіндерді біріктіру, сондай-ақ өңірлік торокалды хирургия орталықтарын, муковицидозды емдеу орталықтарын құру арқылы тыныс алу ағзалары ауруларынан зардап шегетін адамдарға медициналық көмек көрсетудің қолжетімділігі мен сапасын арттыру


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ, ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

РБ 067


- аудандық жедел медициналық көмектің кіші станцияларының желісін кеңейту


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ЖАО, ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде

ЖБ


- қашық медицинаны және көлік медицинасын (медициналық пойыздар, жылжымалы медициналық кешендер, санитариялық авиация) дамытуды қамтамасыз ету


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ, ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

067-100

101

Медициналық ұйымдардың құрылысы бойынша ірі инвестициялық жобаларды іске асыру жөнінде шаралар қабылдау, оның ішінде:

мың теңге

ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ


6 000 000

10 500 000

35 613 000

50 990 000

6 477 000

109 580
000

РБ

053-113, 053-114


- өңірлерде кемінде 23 объектіні пайдалануға беру, оның ішінде ҚР ДСМ республикалық ведомстволық бағынысты ұйымдарының инфрақұрылымын одан әрі дамыту жөнінде шаралар қабылдау (оның ішінде ТОҒЗИ, ЖБМҮРПА, ОСМРКГ)

мың теңге

пайдалануға беру актілері

2020 – 2025 жж.

ДСМ, ЖАО


6 000 000

10 500 000

35 613 000

50 990 000

6 477 000

109 580 000

РБ

053-113, 053-114


- мемлекеттік-жекешелік әріптестік шеңберінде кемінде 6 ірі клиниканы, оның ішінде Солтүстік Қазақстан, Түркістан, Қарағанды облыстарында, Нұр-Сұлтан және Алматы қалаларында мемлекеттік-жекешелік әріптестік шеңберінде салу


пайдалануға беру актісі

2024 жылғы 4-тоқсан

ДСМ, ҰЭМ, ЖАО








бюджеттен тыс қаражат щеңберінде



- ірі көп бейінді ауруханаларды, оның ішінде Ақтөбе, Көкшетау, Өскемен, Атырау, Тараз, Қызылорда, Ақтау, Павлодар қалаларында мемлекеттік-жекешелік әріптестік, концессия шеңберінде салу кемінде 8 инвестициялық жобаны іске асыру жөнінде шаралар қабылдау/беру


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ, ҰЭМ, ЖАО








бюджеттен тыс қаражат шеңберінде


102

Денсаулық сақтау объектілері мен санитариялық-эпидемиологиялық сараптама объектілерінің авариялық жағдайын жою және сейсмикалықты күшейтудегі қажеттілік бойынша шаралар қабылдау


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ, ЖАО








бөлінген қаражат щеңберінде

053

103

Тері арқылы коронарлық араласудың қосымша 7 орталығын құру жөнінде шаралар қабылдау


қабылдау/беру актісі

2020 – 2021 жж.

ЖАО, ДСМ








ДБ, МЖӘ, ЖБ

061

104

Тауарлардың қауіпсіздігі мен сапасын айқындау үшін референттік зертханалар желісін құру жөнінде ұсыныстар әзірлеу


ҰЭМ-ге ақпарат

2020 жылғы 4-тоқсан

ДСМ








қаржы шығындарын талап етпейді


105

Санитариялық-эпидемиологиялық сараптама зертханаларының биологиялық қауіпсіздігін арттыру және оларды қазіргі заманғы жабдықпен толық жарықтандыру бойынша шаралар қабылдау

мың теңге

қабылдау/ беру актісі

2023 – 2025 жж.

ДСМ




458 437

480 401

4 155 811

5 094 649

РБ

070-112


5.9-бағыт. Денсаулық сақтаудағы тиімді басқару















Іс-шаралар:














106

Денсаулық сақтау жүйесінде жобалық менеджментті енгізуді қамтамасыз ету


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ








шығындарды талап етпейді


107

Мемлекеттік бағдарламаны тиімді іске асыру мақсатында басқарушылық кеңесті бекіту


шешім жобасы

2020 жылғы 2-тоқсан

ДСМ








шығындарды талап етпейді


108

Денсаулық сақтау саласында корпоративтік басқару жүйесін енгізу жөнінде шаралар қабылдау, оның ішінде:


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ, ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

ЖБ

- корпоративтік ақпаратты ашудың халықаралық танылған стандарттарына сәйкес мемлекеттік медициналық ұйымдардың маңызды қаржылық және қаржылық емес ақпаратты ашуын қамтамасыз ету


ДСМ-ге ақпарат

жыл сайын

ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

ЖБ

- мемлекет қатысатын көп бейінді медициналық ұйымдардың директорлар кеңестері/байқау кеңестері қызметінің нәтижелерін және тиімділігін жыл сайын құрылымдалған бағалауды қамтамасыз ету


ДСМ-ге ақпарат

2021 – 2025 жж.

ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

ЖБ

- директорлар кеңесінің/байқау кеңестерінің немесе тексеру комиссиясының бақылауындағы ішкі аудит қызметтерінің жұмысын қамтамасыз ету


ДСМ-ге ақпарат

2020 – 2022 жж.

ЖАО








бөлінген қаражат шеңберінде

ЖБ

109

Негізгі бастамаларды ілгерілетуді үйлестіру үшін денсаулық сақтау саласындағы халықаралық ұйымдармен өзара іс-қимыл жөніндегі іс-шараларды жалғастыру


ҰЭМ-ге ақпарат

жыл сайын

ДСМ








бөлінген қаражат шеңберінде


110

Онлайн-медициналық ұйымдарды ілгерілету жөнінде ұсыныстарды әзірлеу және енгізу


ҰЭМ-ге ақпарат

2021 жылғы
1-тоқсан

ДСМ








шығындарды талап етпейді


111

"Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне мақалалық түсініктемелер әзірлеу және енгізу


Комментарийлер

2020 жылғы 4-тоқсан.

ДСМ, ҮЕҰ (келісу бойынша)








ДБ

061

      Аббревиатуралардың толық жазылуы:

АИТВ/ЖИТС

адамның иммун тапшылығы вирусы/жұқтырылған иммун тапшылығы синдромы

АҚДМ

Қазақстан Республикасының Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі

АШМ

Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі

ӘлМСҚ

Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры

БАҚ

бұқаралық ақпарат құралдары

БҒМ

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

ДБ

Дүниежүзілік банк

ДДҰ

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы

ДСМ

Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі

Еңбекмині

Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі

ІІМ

Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі

ИИДМ

Қазақстан Республикасының Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі

ЖБ

жергілікті бюджет

ЖКО

жол-көлік оқиғасы

ЖОО

жоғары оқу орны

ЖПД

жалпы практика дәрігері

МӘМС

міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру

МЖӘ

мемлекеттік-жекешелік әріптестік

МСАК

медициналық-санитариялық алғашқы көмек

МСМ

Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт министрлігі

Қаржымині

Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі

ҚМ

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі

ҚР

Қазақстан Республикасы

РБ

республикалық бюджет

СБК

Сапа жөніндегі біріккен комиссия

СИМ

Қазақстан Республикасының Сауда және интеграция министрлігі

ТМККК

тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі

ҰҮК

Ұлттық үйлестіру кеңесі

ҰЭМ

Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігі

ҮЕҰ

үкіметтік емес ұйым

ЦДИАӨМ

Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновация және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі

ЭГТРМ

Қазақстан Республикасының Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі

ЭЫДҰ

Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы

Об утверждении Государственной программы развития здравоохранения Республики Казахстан на 2020 – 2025 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 декабря 2019 года № 982. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 12 октября 2021 года № 725.

      Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 12.10.2021 № 725.

      Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

      1. Утвердить прилагаемую Государственную программу развития здравоохранения Республики Казахстан на 2020 – 2025 годы (далее – Программа).

      2. Центральным и местным исполнительным органам, иным организациям (по согласованию), ответственным за реализацию Программы:

      1) принять меры по реализации Программы;

      2) представлять в Правительство Республики Казахстан информацию о ходе исполнения Программы в порядке и сроки, определенные постановлением Правительства Республики Казахстан от 29 ноября 2017 года № 790 "Об утверждении Системы государственного планирования в Республике Казахстан".

      3. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на Министерство здравоохранения Республики Казахстан.

      4. Настоящее постановление вводится в действие со дня его подписания и подлежит официальному опубликованию.

      Премьер-Министр
Республики Казахстан
А. Мамин

  Утверждена
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 26 декабря 2019 года № 982

Государственная программа развития здравоохранения Республики Казахстан на 2020 – 2025 годы

Содержание

      1. Паспорт Программы

      2. Введение

      3. Анализ текущей ситуации

      4. Цели, задачи, целевые индикаторы и показатели результатов реализации Программы

      5. Основные направления, пути достижения поставленных целей Программы и соответствующие меры

      6. Необходимые ресурсы

      1. Паспорт Программы

Наименование Программы

Государственная программа развития здравоохранения Республики Казахстан на 2020-2025 годы

Основание для разработки

Послание Первого Президента Республики Казахстан – Елбасы Назарбаева Н.А. народу Казахстана от 14 декабря 2012 года "Стратегия "Казахстан-2050": новый политический курс состоявшегося государства";
Стратегический план развития Республики Казахстан до 2025 года, утвержденный Указом Президента Республики Казахстан от 15 февраля 2018 года № 636;
Национальный план Президента Республики Казахстан "100 конкретных шагов по реализации пяти институциональных реформ";
Послания Президента Республики Казахстан Назарбаева Н.А. народу Казахстана от 10 января 2018 года "Новые возможности развития в условиях четвертой промышленной революции" и 5 октября 2018 года "Рост благосостояния казахстанцев: повышение доходов и качества жизни";
Послание Президента Республики Казахстан Токаева К.К. народу Казахстана от 2 сентября 2019 года "Конструктивный общественный диалог – основа стабильности и процветания Казахстана".

Государственный орган, ответственный за разработку Программы

Министерство здравоохранения Республики Казахстан

Государственные органы, ответственные за реализацию Программы

Министерство здравоохранения Республики Казахстан,
Министерство внутренних дел Республики Казахстан,
Министерство культуры и спорта Республики Казахстан,
Министерство национальной экономики Республики Казахстан,
Министерство образования и науки Республики Казахстан,
Министерство индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан,
Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан,
Министерство финансов Республики Казахстан,
Министерство информации и общественного развития Республики Казахстан,
Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан,
Министерство экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан,
Министерство торговли и интеграции Республики Казахстан,
Министерство цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан,
Министерство обороны Республики Казахстан,
акиматы областей, городов Нур-Султан, Алматы и Шымкент

Цель
Программы

Обеспечение качественного и доступного здравоохранения

Задачи

Формирование у населения приверженности к здоровому образу жизни и развитие службы общественного здоровья; повышение качества медицинской помощи; устойчивое развитие системы здравоохранения

Сроки реализации

2020 – 2025 годы

Целевые индикаторы

В 2025 году:
- рост ожидаемой продолжительности жизни граждан до 75 лет;
- снижение уровня риска преждевременной смертности от 30 до 70 лет от сердечно-сосудистых, онкологических, хронических респираторных заболеваний и диабета до 15,43%.
- снижение материнской смертности до 14,5 на 100 тысяч живорожденных (по данным конфиденциального аудита);
- снижение младенческой смертности до 8,3 на 1000 живорожденных (по данным конфиденциального аудита).

Источники и объемы финансирования

На реализацию Программы в 2020-2025 годах будут направлены средства республиканского и местных бюджетов, активы фонда социального медицинского страхования (далее – ФСМС), а также другие средства, не запрещенные законодательством Республики Казахстан. Общие затраты на реализацию Программы составят 3,2 трлн. тенге.

  в тыс. тенге

По годам Всего РБ Другие источники финансирования

2020 г.

101 479 659

79 758 902

21 720 757

2021 г.

190 302 331

112 473 864

77 828 467

2022 г.

283 529 037

171 364 273

112 164 764

2023 г.

712 064 057

483 520 916

228 543 141

2024 г.

892 247 182

580 797 471

311 449 711

2025 г.

1 000 696 116

616 975 228

383 720 888

Итого:

3 180 318 382 2 044 890 654 1 135 427 728

      Объем финансирования Государственной программы развития здравоохранения Республики Казахстан на 2020 – 2025 годы (далее – Программа) будет уточняться при утверждении республиканского и местных бюджетов на соответствующие финансовые годы в соответствии с законодательством Республики Казахстан и исходя из возможностей доходной части республиканского и местных бюджетов, активов ФСМС, а также привлечением альтернативных источников финансирования, не запрещенных законодательством.

      2. Введение

      В долгосрочной Стратегии "Казахстан – 2050" была определена стратегическая цель войти в 30-ку самых развитых стран мира, что также подразумевает доведение ожидаемой продолжительности жизни (далее – ОПЖ) казахстанцев до среднего уровня развитых государств. В качестве одного из семи долгосрочных приоритетов определено обеспечение реализации новых принципов социальной политики – социальные гарантии и личная ответственность граждан.

      Казахстан поддерживает определение Организации Объединенных Наций (далее – ООН) о том, что ключевой элемент устойчивого развития – это обеспечение здорового образа жизни и содействие благополучию для всех людей в любом возрасте. В среднесрочном Стратегическом плане развития Республики Казахстан до 2025 года Правительство Республики Казахстан определило Цели устойчивого развития ООН (далее – ЦУР) важным ориентиром, где третьей целью указаны хорошее здоровье и благополучие населения.

      Согласно рейтинговой оценке международного агентства Блумберг Казахстан по показателю эффективности расходов на здравоохранение в 2012 году занимал 111 позицию среди стран участников рейтинга, в 2018 году поднялся до 44 позиции. Это свидетельствует о повышении эффективности системы здравоохранения Казахстана за указанный период.

      Для улучшения системы здравоохранения, по инициативе Правительства Казахстана Организация экономического сотрудничества и развития (далее – ОЭСР) провела обзор системы здравоохранения Республики Казахстан, представив ряд рекомендаций, которые были учтены при разработке настоящей Программы.

      Дополнительно рекомендации на основе оценки были даны Всемирной организацией здравоохранения (далее – ВОЗ) для Казахстана в области общественного здоровья, по борьбе с неинфекционными заболеваниями, по первичной медико-санитарной помощи и другим направлениям.

      Настоящая Программа обеспечит преемственность основных направлений и ключевых проектов предыдущей программы развития здравоохранения Республики Казахстан на 2016 – 2019 годы.

      Одним из главных акцентов Программы станет укрепление здоровья детей, подростков и молодежи путем предупреждения заболеваний, оказания своевременной помощи и полноценной реабилитации с учетом лучшей международной практики, в соответствии с подходами в Стратегии здоровья на 2016 – 2030 годы ЮНИСЕФ.

      В реализацию долгосрочного и среднесрочных стратегических документов Республики Казахстан, ЦУР ООН и рекомендаций международных организаций в настоящей Программе определен курс развития системы здравоохранения до 2026 года.

      3. Анализ текущей ситуации

      В 2019 году ВОЗ обозначила десять основных вызовов, стоящих перед системами здравоохранения всего мира. Сохраняются угрозы быстрого распространения инфекций (пандемия гриппа, эпидемия Эболы, эпидемия вируса иммунодефицита человека – ВИЧ), а интеграция экономики Республики Казахстан в торгово-туристические отношения повышает риск ввоза и распространения инфекций. Отказ от вакцинации, антибактериальная резистентность как следствие нерационального использования антибиотиков влекут повышение смертности от инфекционных заболеваний. Нарастает бремя таких неинфекционных заболеваний, как болезни системы кровообращения, новообразования, сахарный диабет и болезни органов дыхания. Из внешних угроз здоровья населения наиболее актуальны техногенное загрязнение воздуха и изменение климата.

      Факторы риска неинфекционных заболеваний

      В Казахстане основное бремя неинфекционных заболеваний приходится на 7 ведущих факторов риска: повышенное кровяное давление, табак, алкоголь, повышенное содержание холестерина в крови, избыточная масса тела, недостаточное потребление овощей и фруктов, малоподвижный образ жизни. Так среди казахстанских подростков (дети от 10 до 19 лет) 5% имеют ожирение и 20% детей имеют избыточный вес. Потребление соли в Казахстане превышает рекомендуемый показатель ВОЗ, по некоторым данным в четыре раза. Ежедневное потребление казахстанцами фруктов и овощей ниже, чем среднеевропейский показатель.

      По результатам оценок в 2015 году 28% мужчин и 25% женщин старше 18 лет имели повышенное артериальное давление. Последние данные оценки уровня холестерина показывают, что 46% граждан в возрасте 25 лет и старше имеют повышенный уровень общего холестерина.

      В Казахстане распространенность табакокурения составляет 42,4% среди мужчин и 4,5% среди женщин.

      Употребление алкоголя остается одним из основных факторов риска в общем бремени болезней в Казахстане. В 2016 году почти 74% мужской смертности от цирроза печени и 34% от травматизма было обусловлено употреблением алкоголя, для женщин эти показатели составили 45% и 31% соответственно.

      В целом текущий ущерб, наносимый неинфекционными заболеваниями экономике Казахстана, составляет 2,3 трлн. тенге в год, что эквивалентно 4,5% годового валового внутреннего продукта страны за 2017 год. Прогресса в снижении смертности основными неинфекционными заболеваниями (далее – НИЗ) удалось добиться в странах ОЭСР благодаря рекомендациям ВОЗ и отдельным проектам, таким как сокращение потребления соли за счет улучшения состава пищевых продуктов; проведение информационных кампаний в средствах массовой информации и внедрение упоминаний на упаковках; запрещение использования транс-жиров в пищевой промышленности, повышение акцизов на табачные изделия и алкоголь, принятие и реализация законов о запрете выкладки табачных изделий, запрет курения в общественных местах, введение налогообложения сахаросодержащих напитков.

      Медико-демографические показатели здоровья

      За десятилетний период в стране ОПЖ выросла почти на 5 лет (с 68,41 в 2010 году до 73,15 лет в 2018 году), однако в ряде стран ОЭСР (Чили, Турция и другие) с таким же уровнем ВВП как в Республике Казахстан ОПЖ составляет около 80 лет. В 2018 году в возрасте от 0 до 35 лет каждый третий умерший был младенцем. В возрасте 0-18 лет на первом месте была смертность детей до года с тенденцией снижения на 28% за 5 лет, на втором месте подростковая смертность (15-19 лет) со снижением на 25%, на третьем месте смертность детей до 5 лет со снижением на 24%. Среди взрослых преобладает смертность среди мужчин. Максимальная разница смертности между мужчинами и женщинами наблюдается в возрасте 25-29 лет, в соотношении 1 к 2,8, что связано с высоким уровнем травм, дорожно-транспортных происшествий и суицидов.

      В структуре заболеваний среди причин смертности первое место занимают болезни системы кровообращения (далее – БСК). В 2018 году от БСК умерло 167,38 на 100 тыс. человек, что на 13% ниже, чем в 2015 году. Среди умерших от БСК в стационарах пациентов 40,4% были трудоспособного возраста (от 15 до 64 лет). Среди БСК лидируют ишемическая болезнь сердца (далее – ИБС) от которой в Казахстане в год умирает 11,3 тыс. человек (71,7 на 100 тыс. населения); а также острые нарушения мозгового кровообращения (далее – ОНМК), в год умирает 11,1 тыс. пациентов (71,8 на 100 тыс. населения). Из числа лиц, перенесших острый инфаркт миокарда (далее – ОИМ), на диспансерный учет берется 69%, из числа пролеченных пациентов с ОНМК на диспансерный учет берется 24%, тогда как целью является наблюдение всех лиц, перенесших инсульт.

      После БСК на втором месте по смертности (15,7%) в 2018 году занимают заболевания нервной системы (причиной смерти большинства пожилых лиц указывается данная категория заболеваний). На третьем месте – болезни органов дыхания (11,6%). На четвертом месте причин смертности – новообразования (8,8%). Реализуется Комплексный план по борьбе с онкологическими заболеваниями на 2018 – 2022 годы, начато строительство Национального онкологического центра в столице. Раннее выявление рака на I-II стадиях составляет 60,5%.

      Смертность от травм, несчастных случаев и отравлений имеет тенденцию к снижению: с 82,5 тыс. человек в 2015 году до 66,59 на 100 тыс. человек в 2018 году. Остается высоким количество умерших от дорожно-транспортных происшествий (в 2015 году – 2439 человек, в 2018 году – 2413 человек) – один из самых высоких показателей в Европейском регионе ВОЗ.

      Здоровье детей

      По данным ВОЗ основными рисками для здоровья детей в Казахстане до 5 лет являются недостаточный уход за ребенком и незнание родителями тревожных признаков у детей и факторов риска. Самыми весомыми внешними причинами в смертности детей до 5 лет являются травмы, утопления и случайные удушения.

      В 2018 году количество детей до 6 лет с особыми образовательными потребностями из-за состояния здоровья (врожденные аномалии, травмы и иные заболевания) превысило 46 тыс. человек. С 2015 года ежегодный прирост данной категории детей составил 6 тысяч детей. Имеет тенденцию роста детская инвалидность, основные причины инвалидизации: врожденные аномалии (32,5%), заболевания нервной системы (22,9%), психические расстройства (12,5%).

      Растет количество детей в возрасте 6-9 лет, страдающих избыточной массой тела из-за малоподвижного образа жизни и несбалансированного питания. Среди детей школьного возраста преобладают заболевания желудочно-кишечного тракта (24%).

      По результатам профилактических осмотров детей школьного возраста до 14 лет больше всего дети страдают нарушениями зрения, что связано с бесконтрольным пользованием детьми гаджетов.

      По индексу прогрессивности молодежи Казахстан занял в 2017 году 63 позицию среди 102 стран, по показателю "Питание и базовое медицинское обслуживание" дана оценка 96 баллов из 100. По данным Национального доклада "Молодежь Казахстана – 2018" ежегодно чаще всего молодежь умирает от несчастных случаев, отравлений и травм (62,3%).

      Уровень смертности по всем возрастным группам молодежи за 2015 – 2017 годы снизился. Среди мужского пола смертность выше за счет рискованного поведения (самоубийства, дорожно-транспортные происшествия, убийства, прием наркотических средств).

      Наиболее важной социальной проблемой среди молодежи Казахстана является распространенность суицидов. По данным ВОЗ Казахстан входит в лидирующую десятку стран по уровню самоубийств среди населения. Количество зарегистрированных суицидов в 2018 году составило 3471 случай. В возрастной группе подростков 15-17 лет количество завершенных суицидов снизилось за 5 лет на 50,9% и суицидальных попыток на 49,3%.

      В 2018 году в Казахстане было зарегистрировано 3,4 тыс. случаев беременностей и 1237 абортов у девушек в возрасте 15-18 лет. По данным социологического опроса Центра изучения общественного мнения, в котором участвовали 4,3 тыс. подростков в возрасте 15-19 лет со всех регионов страны, треть молодежи сексуально активна. Среди подростков городского населения больше выражено рискованное поведение (среднее количество половых партнеров – 4). Только 10% опрошенных обследовалось на ВИЧ. 73,5% опрошенных не знают, где можно анонимно обследоваться на ВИЧ и большинство молодых людей в возрасте от 15 до 24 лет (91%) в должной мере не осведомлены об основных путях передачи ВИЧ.

      Инфекционные заболевания

      Эпидемиологическая ситуация по инфекционным заболеваниям в Республике Казахстан за 2018 год стабильная. Достигнуто снижение заболеваемости по 34 инфекционным и паразитарным заболеваниям. Отмечен рост заболеваемости корью, коклюшем, менингококковой инфекцией.

      В Казахстане удерживается распространенность ВИЧ-инфекции в концентрированной стадии. В рейтинге ГИК ВЭФ Казахстан в течение последних трех лет входил группу стран с низкой распространенностью ВИЧ. В возрастной группе 15-49 лет число лиц, живущих с ВИЧ-инфекцией, составило 22,7 тыс., распространенность ВИЧ-инфекции по итогам 2018 года – 0,23%. В стране созданы условия для эффективной реализации международных рекомендаций по борьбе с ВИЧ, в том числе стратегии ЮНЭЙДС "90-90-90: амбициозные цели, приближающие победу над эпидемией СПИДа".

      В Казахстане за счет государства обеспечивается 95% финансирования службы по борьбе с туберкулезом, в том числе для выявления и лечения туберкулеза у иностранцев и лиц без гражданства. Ежегодно выявляется около 12 тыс. новых случаев и рецидивов. Показатель успешности лечения среди новых случаев и рецидивов составляет 88%.

      Первичная медико-санитарная помощь

      Казахстан является страной-участницей ВОЗ, с именем которой связано развитие первичной медико-санитарной помощи в мире, после принятия в 1978 году Алма-Атинской декларации ВОЗ по ПМСП. В 2018 году в Астане проведена юбилейная конференция ВОЗ и ЮНИСЕФ, принята Астанинская декларация по ПМСП.

      В годы независимости ПМСП являлась приоритетом в развитии здравоохранения страны. Реализуется План мероприятий по развитию первичной медико-санитарной помощи в Республике Казахстан на 2019 – 2020 годы, утвержденный распоряжением Премьер-Министра Республики Казахстан от 10 июня 2019 года №103-р.

      Успешно внедрена скрининговая программа ключевых неинфекционных заболеваний на уровне ПМСП. Предпринимаются меры по стимулированию врачей общей практики и снижению количества прикрепленного населения на одного врача до 1 700 человек. Растет заинтересованность бизнеса в оказании услуг ПМСП. Доля частных поставщиков услуг ПМСП в 2019 году составляет 36,2% от всех поставщиков.

      Внедряются программы управления заболеваниями (далее – ПУЗ) по трем заболеваниям: артериальная гипертензия, хроническая сердечная недостаточность, сахарный диабет. ПУЗ позволяет формировать солидарную ответственность людей за свое здоровье и управлять болезнью с целью профилактики осложнений и необоснованных госпитализаций. Динамическим наблюдением охвачено более полутора миллионов человек, из них в ПУЗ вовлечены 462,5 тыс. человек (28,4%).

      Для повышения доступности ПМСП, кроме увеличения числа врачей общей практики в отрасли, проводится разукрупнение субъектов здравоохранения. Привлекаются частные инвесторы для обеспечения шаговой доступности малых практик ПМСП в городах. В сельской местности услуги ПМСП интегрированы с районными больницами, в штате которых состоят врачи общей практики, фельдшера и медицинские сестры, работающие в медицинских пунктах, фельдшерско-акушерских пунктах и врачебных амбулаториях.

      Для улучшения качества подготовки врачей первичного звена с 2019 года введена резидентура по специальности "семейная медицина".

      Кадровые ресурсы в здравоохранении

      В Казахстане работает более 248 тысяч медицинских работников, в том числе врачей – 72 877, средних медицинских работников – 175 705. Обеспеченность врачами в Казахстане составляет 39,6, в ОЭСР – 33, обеспеченность средним медицинским персоналам в Казахстане – 95,5, в ОЭСР – 91 на 10 тысяч населения.

      Имеется дисбаланс в обеспечении кадрами между городским и сельским здравоохранением. В городе работает 56,8 врачей на 10 тыс. населения, в сельской местности – 16,1 на 10 тыс. населения. 83% всех врачей работают в городской местности, 17% – в сельской.

      В 2018 году дефицит врачей составил 2482 по незанятым штатным единицам. Наибольший дефицит отмечается по специальностям анестезиология-реаниматология, психиатрия, общая врачебная практика, акушерство и гинекология, педиатрия. С целью обеспечения потребности во врачебных кадрах введена обязательная трехлетняя отработка в государственных организациях здравоохранения; выделяются государственные образовательные заказы за счет средств республиканского и местного бюджетов.

      Соотношение средней заработной платы врача к средней зарплате в экономике в 2018 году составило 0,93:1 в Казахстане, тогда как в странах ОЭСР это соотношение 2,6:1. Разница в ценности заработных плат врача РК и врача ОЭСР составляла в 6,9 раз: казахстанский врач на свою месячную заработную плату может купить 2,4 потребительские корзины, тогда как врач в странах ОЭСР может купить 16,4 потребительские корзины 2017 году. Для повышения заработной платы медработников в рамках реализации новых социальных мер Елбасы "Әлеуметтік қамқорлық" с 1 июня 2019 года заработная плата работникам здравоохранения повышена на 30%. В 2019 году 100% государственных медицинских организаций переведены в форму предприятия на праве хозяйственного ведения, что позволяет в рамках возможностей организации дополнительно повышать заработную плату на основе положения об оплате труда организации, не применяя ставки заработной платы из постановления Правительства от 31 декабря 2015 года № 1193, регулирующего зарплату государственных служащих.

      Подготовка кадров для системы здравоохранения ведется в 13 ВУЗах и 83 медицинских колледжах. Ежегодный выпуск ВУЗов составляет более 3 тыс. специалистов. В ВУЗах внедрена практика привлечения преподавателей и менеджеров из крупных зарубежных медицинских университетов, совместно с которыми реализуются стратегическое партнерство и академическая мобильность.

      Образовательные программы медицинских ВУЗов аккредитуются независимыми аккредитационными агентствами, которые являются членами Европейской ассоциации по гарантии качества высшего образования (ESG ENQA). Казахстан является членом Европейского пространства высшего образования (EHEA), что способствует улучшению качества высшего образования в Республике Казахстан.

      Внедрение обязательного социального медицинского страхования

      С 2017 года аккумулируются средства на ОСМС, с 2018 года Фонд социального медицинского страхования выступает в роли стратегического закупщика медицинской помощи в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи (далее – ГОБМП). В одной из областей пилотируется внедрение ОСМС с целью реализации реформы ОСМС на национальном уровне с 1 января 2020 года.

      Изменена инфраструктура сети здравоохранения. В рамках реализации государственного норматива сети организаций здравоохранения утверждены перспективные планы регионов на период до 2025 года. В среднем по республике более половины медицинских объектов (59,7%) изношены.

      Реализованы механизмы по повышению самостоятельности управления государственных медицинских организаций. В государственных медицинских организациях внедрены элементы корпоративного управления: созданы наблюдательные советы с участием независимых директоров, внедрены практики самостоятельного определения уровня заработной платы медицинских работников и самостоятельного определения штатного расписания. Ведется рейтинг государственных медицинских организаций по показателям менеджмента, клинической и научной деятельности, а также уровня корпоративного управления.

      С введением ОСМС повышается роль медицинского сообщества в обеспечении качества медицинской помощи. Реализован институциональный механизм повышения качества медицинских услуг путем создания консультативно-совещательного органа – Объединенной комиссии по качеству медицинских услуг. Внедрено более 30 стандартов организации медицинской помощи, утверждено свыше 1300 клинических протоколов, основанных на доказательной медицине. Проводится оценка технологий здравоохранения.

      С целью непрерывной системы менеджмента качества внедрена национальная система аккредитации медицинских организаций, соответствующая международным стандартам (Международное общество по качеству в здравоохранении, ISQua). На сегодня 30% медицинских организаций – поставщиков у ФСМС – имеют национальную аккредитацию. Семь ведущих медицинских организаций страны имеют международную аккредитацию JCI.

      На законодательном уровне закреплено государственное регулирование цен на лекарственные средства, осуществлен переход на референтное ценообразование. Для достижения стратегической цели по повышению доступности и качества лекарственных средств процедура закупа лекарственных средств в рамках ГОБМП претерпела ряд организационных новшеств: закуп проводится в режиме онлайн-трансляции в открытом доступе для всего населения. Заключено 49 долгосрочных договоров с 30 отечественными производителями на более чем 1500 наименований лекарственных средств и медицинских изделий, что позволило сэкономить средства на дорогостоящей логистике и расширить объемы закупа. С целью рационального использования лекарственных средств поддерживается казахстанский национальный формуляр, разработанный при участии казахстанских и международных экспертов и содержащий лекарственные средства с доказанной клинической эффективностью.

      В ходе подготовки к ОСМС внедрены медицинские информационные системы, внедряется безбумажное ведение медицинской документации. Сформированы электронные паспорта здоровья для населения страны. Сформированы централизованные регистры, необходимые для обмена данными об оказанной медицинской помощи. Утверждены стандарты для обеспечения единых подходов к формированию ИТ-архитектуры цифрового здравоохранения. Завершена разработка интеграционной платформы здравоохранения. Развитие информационных систем расширило спектр автоматизированных государственных услуг, снизило бумажный документооборот в медицинских организациях, повысило качество информации о медицинских и фармацевтических услугах.

      Частные расходы в 2018 году составили 679,5 млрд. тенге или 1,2% к ВВП или 38,5% от текущих расходов на здравоохранение. По сравнению со странами ОЭСР, где доля частных расходов от текущих расходов на здравоохранение составляет 26,8%, этот показатель является высоким. По сравнению с 2017 годом частные расходы возросли на 8,4% в 2018 году. Непосредственно платежи населения за услуги здравоохранения составляют 33% от текущих расходов (86% в составе частных расходов). Большую долю платежей населения за услуги здравоохранения составляют расходы на лекарственное обеспечение 353 млрд. тенге (60,7%).

      Инфраструктура сферы здравоохранения

      По итогам 2018 года процент оснащенности государственных организаций здравоохранения медицинской техникой составил 72,5%. 272 организации здравоохранения требуют капитального ремонта. Износ медицинской техники составил 37%, только 55% всей медицинской техники используются на 100%.

      Цифровизация здравоохранения

      На начало 2019 года оснащҰнность компьютерами организаций здравоохранения составляет 94,1%. На уровне городов и районных центров 65,8% организаций здравоохранения обеспечены доступом к сети интернет.

      В организациях здравоохранения республики внедрение медицинских информационных систем (далее – МИС) составило 65,1%.

      На региональном уровне в МИС созданы и заполнены 16,3 млн. электронных паспортов здоровья, что составляет 89% от общего количества населения.

      SWOT-анализ системы здравоохранения

Сильные стороны

Слабые стороны

1) широкий охват населения услугами здравоохранения;
2) эффективный контроль расходов в сфере здравоохранения;
3) стандартизация клинической деятельности;
4) единые закупки лекарственных средств и медицинских изделий (снижение закупочной стоимости лекарственных средств и медицинских изделий в рамках ГОБМП);
5) цифровизация здравоохранения;
6) стратегическое партнерство медицинских ВУЗов с ведущими зарубежными университетами.

1) недостаточный уровень грамотности населения по вопросам здоровья (степень влияния поведенческих факторов риска на здоровье);
2) неконкурентоспособная заработная плата медицинских работников государственного сектора здравоохранения;
3) устаревающая инфраструктура медицинских организаций и недостаточная оснащенность медицинской техникой;
4) дисбаланс кадров в системе здравоохранения;
5) неоднородный уровень сервиса и качества медицинской помощи;
6) несовершенство информационных технологий.

Возможности

Угрозы

1) внедрение искусственного интеллекта и полная цифровизация;
2) мобильные и веб-приложения для информирования и вовлечения населения в охрану собственного здоровья;
3) инициатива ВОЗ "Здоровые города";
4) повышение уровня грамотности населения по вопросам здоровья и снижение поведенческих факторов риска;
5) развитие персонализированной медицины;
6) внедрение инновационных методов лечения и технологий, в том числе в области биофармацевтики;
7) государственно-частное партнерство в здравоохранении;
8) увеличение финансирования здравоохранения.

1) отток высококвалифицированных кадров из страны;
2) загрязнение воздуха, почвы и воды;
3) пандемии инфекций и их быстрое распространение;
4) рост бремени неинфекционных заболеваний;
5) нерациональное использование лекарственных средств, антимикробная резистентность;
6) дезинформация населения через недостоверные источники, отказ населения от вакцинации;
7) снижение комплаентности пациентов (несоблюдение рекомендаций медицинских работников).

      4. Цель, задачи, целевые индикаторы и показатели результатов реализации Государственной программы

      Цель: Обеспечение качественного и доступного здравоохранения.

      Достижение данной цели будет измеряться следующими целевыми индикаторами:

№ п/п

Целевой индикатор

ед. изм.

Источники информации

Ответственные за исполнение

2018
факт

2019 оценка

2020

2021

2022

2023

2024

2025

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

1

Ожидаемая продолжительность жизни при рождении

Количество лет

Официальная статистическая информация Комитета по статистике МНЭ

МЗ, МВД, МОН, МНЭ, МСХ, МКС, МИО

73,15

73,13

73,21

73,3

73,73

74,15

74,58

75

2

Уровень риска преждевременной смертности от 30 до 70 лет от сердечно-сосудистых, онкологических, хронических респираторных заболеваний и диабета

%

Статистическая информация Комитета по статистике МНЭ

МЗ, МВД, МОН, МНЭ, МСХ, МКС, МИО

19,28

19,67

18,86

18,1

17,4

16,73

16,06

15,43

3

Уровень материнской смертности*

на 100 тыс. живорожденных

Административные данные МЗ

МЗ, МИО

17,5*

17,4*

17,1

16,8

16,3

15,6

15,0

14,5

4

Уровень младенческой смертности*

на 1000 живорожденных

Официальная статистическая информация Комитета по статистике МНЭ

МЗ, МИО

10,3*

10,3*

10,1

9,9

9,6

9,3

8,8

8,3

      * по данным конфиденциального аудита

      Для решения поставленной цели предусматривается решение следующих задач:

      Задача 1. Формирование у населения приверженности здоровому образу жизни и развитие службы общественного здоровья

      Достижение данной задачи будет измеряться следующими показателями прямых результатов:

№ п/п

Показатели результатов

Ед. изм.

Источники информации

Ответственные за исполнение

2018 факт

2019 прогноз

2020

2021

2022

2023

2024

2025

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

Выбор людей в пользу здоровья

1.

Уровень потребления соли среди населения

грамм/
день

Результаты Национального исследования (STEPS)

МЗ, МОН, МИО

16

-

-


-

-

-

11

2.

Распространенность табакокурения среди населения Казахстана в возрасте от 15 лет

%

Результаты Национального исследования (GATS)

МЗ, МФ, МНЭ, МИО

22,2

-

-

-

-

-

-

19,0

3.

Зарегистрированное употребление алкоголя лицами старше 18 лет в литрах чистого спирта

литр/
год

Результаты Национального исследования (STEPS)

МЗ, МФ, МНЭ, МИО

7,7

-

-

-

-

-

-

6,5

4.

Охват граждан, занимающихся физической культурой и спортом

%

Административные данные МКС

МКС, МИО

29

30

31

32

33

34

35

36

5.

Заболеваемость ожирением среди детей (0 – 14 лет)

на 100 тыс. населения

Административные данные МЗ

МЗ, МОН, МКС, МИО

97,45

96,5

95,7

94,3

93,2

92,5

91,3

90,0

Современная служба общественного здоровья

6.

Охват антиретровирусной терапией (АРВ) лиц, страдающих ВИЧ

%

Административные данные МЗ

МЗ, МИО

66

69

71

72

74

76

80

85

7.

Смертность в результате дорожно-транспортных происшествий

на 100 тыс. населения

Официальная статистическая информация Комитета по статистике МНЭ

МВД, МЗ, МИО

13,25

12,41

12,01

11,61

11,22

10,85

10,50

10,15

8.

Заболеваемость туберкулезом

на 100 тыс. населения

Адми-нистративные данные МЗ

МЗ, МИО

48,2

48,0

47,2

46,5

45,6

44,7

44,2

43,8

9.

Смертность от неумышленного отравления

на 100 тыс. населения

Статистическая информация Комитета по статистике МНЭ

МИО, МЗ

2,77

2,73

2,69

2,65

2,61

2,57

2,53

2,49

Всестороннее поддержание здоровья на уровне ПМСП

10.

Количество посещений организаций здравоохранения, оказывающих ПМСП, на одного жителя в год

на одного жителя в год

Адми-нистративные данные МЗ

МЗ, МИО

4,23

4,23

4,33

4,45

4,57

4,68

4,79

4,9

11.

Смертность от самоубийств подростков
(15-17 лет)

на
100 000 населения

Официальные данные Комитета по правовой статистике и специальным учетам ГП РК

МОН, МИОР, МВД, МЗ, МИО

15,4

15,4

15,3

15,2

15,1

15,0

14,9

14,8

12.

Рождаемость среди подростков в возрасте 10-14 лет

на 1 000 соответствующего населения

Статистическая информация Комитета по статистике МНЭ

МЗ, МИО

0,028

0,027

0,026

0,025

0,024

0,023

0,022

0,021

13.

Рождаемость среди подростков
в возрасте 15-19 лет

на 1 000 соответствующего населения

Статистическая информация Комитета по статистике МНЭ

МЗ, МИО

23,90

23,5

23,0

22,8

22,5

21,7

21,3

20,6

      Задача 2. Повышение качества медицинской помощи

      Достижение данной задачи будет измеряться следующими показателями прямых результатов:

№ п/п

Показатели результатов

Ед. изм.

Источники информации

Ответственные за исполнение

2018 факт

2019 прогноз

2020

2021

2022

2023

2024

2025

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

Развитие человеческого капитала

1.

Соотношение средней заработной платы врача к средней зарплате в экономике

соотношение

Административные данные МЗ

МЗ,
МИО

0,93

1,1

1,3

1,4

1,5

1,8

1,7

1,6

2.

Доля медицинских сестер расширенной практики ПМСП (подготовленных по программам прикладного и академического бакалавриата) в общем количестве сестринских кадров в системе здравоохранения Республики Казахстан

%

Административные данные МЗ

МЗ, МИО

1,5

1,7

2

3

4

5

6

7

3.

Уровень обеспеченности медицинскими работниками сельского населения в соответствии с минимальным нормативом обеспеченности медицинскими работниками регионов

на 10 000 сельского населения

Административные данные МЗ

МЗ, МИО

82,1

82,5

84,2

85,9

87,5

90,0

91,5

92,9

4.

Количество клинических исследований, проводимых в РК, в расчете на миллион населения

на 1 млн. населения

Административные данные МЗ

МЗ

1,8

1,8

1,9

2,0

2,3

2,7

3,0

3,5

Совершенствование оказания медицинской помощи

5.

Удовлетворенность пациентов качеством медицинской помощи

%

Административные данные МЗ

МЗ

47,84

48,0

51

54

57

60

63

65

6.

Коэффициент неонатальной смертности

на 1000 живорожденных

Официальная статистическая информация Комитета по статистике МНЭ

МЗ, МИО

4,58

4,58

4,45

4,37

4,37

4,26

4.20

4,16

7.

Коэффициент детской смертности в возрасте до 5 лет

на 1000 живорожденных

Официальная статистическая информация Комитета по статистике МНЭ

МЗ, МИО

10,11

10,7

10,6

10,5

10,4

10,3

10,1

10

8.

Уровень первичного выхода на инвалидность

На 10 тыс. населения

Административные данные МТСЗН

МЗ, МТСЗН, МИО

29,2

29,1

29,0

28,9

28,8

28,7

28,6

28,5

Создание единого цифрового пространства здравоохранения

9.

Доля медицинских организаций с внедренными МИС, обеспечивающими обмен электронными медицинскими документами с интеграционной платформой

%

Администра-тивные данные МЗ

МЗ, МЦРИАП, МИО

0

0

30,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

      Задача 3. Устойчивое развитие системы здравоохранения.

      Достижение данной задачи будет измеряться следующими показателями прямых результатов:

№ п/п

Показатели результатов

Ед. изм.

Источники информации

Ответственные за исполнение

2018 факт

2019 прогноз

2020

2021

2022

2023

2024

2025

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

Реализация ОСМС и продвижение добровольного медицинского страхования для достижения всеобщего охвата услугами здравоохранения

1.

Доля общих расходов на здравоохранение от ВВП

%

Статистическая информация Комитета по статистике МНЭ

МЗ,
МНЭ,
МФ,
МИО

3,2

3,7

3,9

4,2

4,4

4,9

5,0

5,0

2.

Доля расходов в здравоохранение за счет ОСМС

%

Администра-тивные данные МЗ

МЗ

-

-

6,2

7,5

9,9

11,1

12,2

13,6

3.

Доля частных расходов домашних хозяйств от общих расходов на здравоохранение

%

Статистическая информация Комитета по статистике МНЭ

МЗ, МНЭ, МИО

38,5

36,2

34,0

32,2

30,7

27,1

26,9

26,9

4.

Доля расходов на АПП и ОЗ в рамках ГОБМП и ОСМС

%

Администра-тивные данные МЗ

МЗ

-

49,4

58,1

58,9

59,7

59,6

59,8

60.0

Улучшение инвестиционного климата в медицинской отрасли

5.

Уровень оснащенности медицинских организаций медицинской техникой

%

Администра-тивные данные МЗ

МЗ, МИО

69,5

73

77

82

86

92

100

100

6.

Уровень износа зданий медицинских организаций

%

Администра-тивные данные МЗ

МЗ, МИО

59,7

57

55

52

47

44

41

38

7.

Доля частных инвестиций в здравоохранении

%

Администра-тивные данные МЗ

МИО, МЗ

37

36,2

38,9

42,8

44,0

43,5

43,2

41,3

Эффективное управление в здравоохранении

8.

Доля аккредитованных в области здравоохранения поставщиков медицинских услуг ФСМС

%

Администра-тивные данные МЗ

МЗ

30

35

40

45

50

55

60

70

9.

Доля медицинских организаций, получивших не менее 4 звезд в рейтинге по менеджменту

%

Администра-тивные данные МЗ

МЗ

37

38

39

40

41

42

43

45

      Цели, задачи, индикаторы и показатели результатов будут достигаться путем реализации Плана мероприятий согласно приложению к Программе.

      5. Основные направления, пути достижения цели и меры

      Основными направлениями данной Программы являются:

      1) выбор людей в пользу здоровья;

      2) современная служба общественного здоровья;

      3) всестороннее поддержание здоровья на уровне ПМСП;

      4) развитие человеческого капитала;

      5) совершенствование оказания медицинской помощи;

      6) создание единого цифрового пространства здравоохранения;

      7) реализация ОСМС и поддержка добровольного медицинского страхования для достижения всеобщего охвата услугами здравоохранения;

      8) улучшение инвестиционного климата в медицинской отрасли;

      9) эффективное управление в здравоохранении.

      5.1. Выбор людей в пользу здоровья

      Сохранение и укрепление здоровья предполагают активную заботу и ответственность человека за свое физическое и психическое благополучие. Для того, чтобы люди изменили поведение в пользу здоровья, будут приняты меры по повышению грамотности населения по вопросам здоровья. Через наиболее востребованные для каждой целевой аудитории каналы информационного обмена будет формироваться культура здоровой жизни. Например, будут реализованы проекты в средствах массовой информации по пропаганде здорового образа жизни. Планируются массовые мероприятия, посвященные охране здоровья граждан и формированию здорового образа жизни, отказу от рискованного поведения и вредных привычек. Будет продолжен опыт привлечения неправительственных организаций в вопросы общественного здоровья.

      В рамках межсекторального взаимодействия, на основе рекомендации ВОЗ "Здоровье во всех политиках" в регионах страны будут реализовываться проекты "Здоровые города, регионы"; "Школы, способствующие укреплению здоровья"; "Здоровые университеты".

      Внедрение проекта "Здоровые города, регионы" улучшит доступность зеленых зон и мест активного здорового отдыха; повысит безопасность инфраструктуры городов и дорог. Проект позволит закрепить политическую приверженность акимов городов и областей к поддержке здоровья через инфраструктуру города или региона.

      В рамках продвижения "Здоровых университетов" для студентов организаций высшего образования, а также технического и профессионального послесреднего образования будут созданы условия для формирования приверженности здоровому образу жизни. Например, через доступность здорового питания, условий для занятий физической культурой. Учебные заведения, участвующие в проекте, будут продвигать здоровье не только для студентов, но и преподавательского состава.

      Для сохранения и улучшения здоровья детей, в рамках проекта ВОЗ "Школы, способствующие укреплению здоровья" школьники начнут формировать здоровые привычки с ранних лет. Руководители школ будут обучены рекомендациям ВОЗ по проекту.

      Для воздействия в большей степени на подростков и молодых людей будут приниматься рекомендуемые ВОЗ меры, направленные на ограничение и снижение распространенности табакокурения, в том числе электронных систем доставки никотина, вейпинга; профилактику и снижение смертности из-за употребления алкоголя, психоактивных веществ.

      Ежегодно будут приниматься меры по продвижению здорового питания среди населения. Предусмотрены пропаганда рационального питания; повышение доступности здоровых продуктов питания, контроль продуктов питания в организациях образования.

      Для оценки прогресса и текущей ситуации по методологии ВОЗ в 2021 и 2025 годах будут проводиться эпидемиологические исследования по оценке факторов риска неинфекционных заболеваний, употреблению табака, употреблению алкоголя.

      Среди детей будет проводиться мониторинг заболеваемости ожирением на основе исследования детского ожирения и факторов риска по инициативе ВОЗ.

      Таким образом, эффективность проводимых мер в области общественного здоровья будет оцениваться через исследования, которые позволят определить объективное состояние здоровья людей и иметь своевременную статистическую информацию о Казахстане в мировых базах данных.

      5.2 Современная служба общественного здоровья

      Государство, в лице уполномоченного органа по контролю и обеспечению качества безопасности товаров и услуг, будет играть ключевую роль при проверке и регистрации лекарственных средств, пищевых добавок, генетически модифицированных организмов и новых пищевых продуктов. Будут обеспечены мониторинг и контроль качества и безопасности пищевой продукции, включая фальсифицированные и генетически модифицированные продукты.

      Продолжится мониторинг дорожной карты по реализации Международных медико-санитарных правил (далее – ММСП) и глобальной программы охраны здоровья на 2019-2023 годы.

      В рамках Дорожной карты по реализации ММСП будет организован комплекс мероприятий по обеспечению безопасности пищевой продукции с учетом требований ВТО, международных организаций (Кодекс Алиментариус, МЭБ и т.д.), гармонизация национального законодательства в соответствие с международными требованиями, принятие мер по обеспечению прослеживаемости пищевой продукции, мероприятия по антимикробной резистентности, контролю за содержанием в пищевой продукции остаточных количеств ветеринарных препаратов, пестицидов и других веществ, усиление взаимодействия заинтересованных государственных органов, Национальной палаты предпринимателей, отраслевых союзов (ассоциаций) и предприятий по вопросам обеспечения безопасности пищевой продукции, включая вопросы быстрого и оперативного оповещения, обмена сведениями по выявлению несоответствующей пищевой продукции, в т.ч. с использованием информационных систем.

      Для повышения готовности к реагированию на чрезвычайные ситуации в области общественного здоровья будет проводится обучение сотрудников транспортных хабов первичного досмотра.

      Для производителей пищевой продукции будет проведено обучение по внедрению системы менеджмента безопасности пищевых продуктов на основе принципов ХАССП (с английского НАССР – Hazard Analysis and Critical Control Points – анализ опасных факторов и критические точки контроля). Обучение и внедрение данных принципов предусмотрено в рамках технического регламента Таможенного союза "О безопасности пищевой продукции" для организаций, участвующих в цепи создания пищевой продукции.

      В вопросах экологии водных ресурсов с учетом международного опыта продолжится санитарно-эпидемиологический мониторинг водоемов 1 и 2 категории.

      С целью выполнения Рамочной конвенции ООН об изменении климата (Парижское соглашение, 2015) будет внедрено Руководство ВОЗ по качеству воздуха в жилых помещениях. Будут созданы условия по снижению выбросов в атмосферу, будет повышатся всеобщий доступ к экологически чистому топливу и технологиям энергосбережения. Будет проведена гармонизация отечественных стандартов выбросов вредных веществ в окружающую среду с международными стандартами. Планируется принять меры по внедрению автоматизированных систем измерения, контроля качества воздуха, систем улавливания частиц в городах с возможностью информировать население об уровне загрязнения воздуха (по индексу качества воздуха, air quality index, AQI). Также будет разработана и внедрена система мониторинга состояния окружающей среды внутри помещений общественных зданий для детей.

      Будут внедрены современные технологии по утилизации и переработке промышленных и твердых бытовых отходов с привлечением инвесторов. Будет проводиться мониторинг отчетности уполномоченным органом в области здравоохранения по медицинским отходам в государственном кадастре отходов с целью соблюдения стандартов безопасности и сохранения окружающей среды.

      Будут приняты меры по повышению эффективности управления, профилактики, диагностики и лечения инфекционных заболеваний.

      Согласно международным обязательствам Казахстана будет реализована межведомственная программа (дорожная карта) по сдерживанию резистентности к противомикробным препаратам. Продолжится взаимодействие с ВОЗ и другими международными организациями по проблемам антимикробной резистентности.

      Продолжится работа по охвату населения иммунопрофилактикой, в том числе через информационно-разъяснительную работу для снижения отказов населения от профилактических прививок. Будет рассмотрено введение вакцинации против вируса папилломы человека (далее – ВПЧ) в Перечень инфекционных заболеваний, против которых проводятся профилактические прививки.

      В рамках международных обязательств, будет повышаться охват антиретровирусной терапией лиц, живущих с ВИЧ-инфекцией, с оказанием им необходимой медицинской помощи в рамках ГОБМП. Будут продолжены профилактические мероприятия по сдерживанию ВИЧ-инфекции в концентрированной стадии.

      Согласно рекомендациям ВОЗ и другим научно-обоснованным источникам, будет проводиться скрининг на выявление вирусных гепатитов В и С среди групп риска и повышаться охват лекарственной терапией.

      Также, будет рассмотрен вопрос по развитию борьбы с туберкулезом и другими заболеваниями легких.

      Будет обеспечено повышение эффективности мер в отношении инфекций, связанных с оказанием медицинской помощи. Будут реализованы руководящие принципы ВОЗ программы профилактики инфекций и инфекционного контроля как на национальном уровне, так и в медицинских организациях. Также продолжится внедрение технологии вирусинактивации и карантинизации свежезамороженной плазмы, выдаваемой центрами крови.

      Для повышения продолжительности жизни населения по рекомендациям ОЭСР и ВОЗ будут приняты меры по профилактике и снижению травматизма и несчастных случаев. Дети и молодые люди от 14 до 30 лет в Казахстане чаще всего умирают по причине травм и несчастных случаев. Поэтому меры предусматривают снижение уровня травматизма и смертности по причине дорожно-транспортных происшествий (далее – ДТП).

      Для дальнейшего совершенствования деятельности трассовых медико-спасательных пунктов на аварийно-опасных участках дорог данная служба будет передана в ведение системы здравоохранения.

      Важным фактором для снижения смертности при ДТП является эффективность оказания первой медицинской помощи на местах. Своевременная остановка наружного кровотечения, своевременная иммобилизация подручными средствами и другие меры первой помощи, оказанные прибывшими работниками дорожной полиции и другими лицами, могут значительно увеличить шансы пострадавших на выживание.

      5.3 Всесторонняя поддержка здоровья на уровне ПМСП

      Всесторонняя поддержка здоровья на уровне ПМСП будет проводится на уровне медицинской организации с вовлечением населения, на уровне регионов, страны и международном уровне.

      Продвижение Астанинской декларации по ПМСП на международном уровне позволит усилить техническую поддержку Казахстана от ВОЗ и других международных организаций и привлечь инвестиции в страну. В частности, планируется трансформация географически удаленного офиса по ПМСП Европейского региона ВОЗ в глобальный офис по ПМСП. Это позволит проводить мониторинг внедрения Астанинской декларации по ПМСП во всем мире через офис, расположенный в Казахстане. Привлечение инвестиций развитых стран и международных доноров в глобальный офис по ПМСП усилит кадровый потенциал в Казахстане через обучение и развитие, а также откроет возможности беспрепятственно и своевременно внедрять лучшие практики в нашей стране.

      На уровне страны будет реализован план мероприятий по развитию ПМСП в Республике Казахстан на 2019 – 2020 годы. Географически доступная сеть ПМСП будет обеспечена в рамках развития инфраструктуры и государственно-частного партнерства. Продолжится интеграция служб здравоохранения на основе модернизации ПМСП. Будет улучшен кадровый потенциал ПМСП за счет подготовки семейных врачей в резидентуре и передачи некоторых функций узких специалистов участковым врачам на основе их поэтапной подготовки.

      Основные направления развития ПМСП будут реализованы до 2022 года с последующим поддержанием ПМСП через приоритетное финансирование. Расходы на первичную медико-санитарную помощь и службу общественного здравоохранения будут увеличены до 60% от общего объема финансирования здравоохранения. Индикатором будет доля расходов на амбулаторно-поликлиническую помощь (далее – АПП) и общественное здоровье в рамках ГОБМП и ОСМС.

      Продолжится совершенствование финансирования организаций ПМСП, которые будут стимулировать раннее выявление заболеваний и сохранение качества жизни людей в течение всей жизни. Количество посещений в организации ПМСП на одного жителя в год будет отслеживаться как индикатор использования населением услуг, направленных на профилактику и раннее выявление болезней.

      Будет продолжено внедрение программ управления заболеваниями (далее – ПУЗ) с расширением охвата населения и перечня заболеваний в ПУЗ. ПУЗ позволит вовлекать пациентов в управление заболеванием через повышение знаний о своей болезни и способах сохранения здоровья, своевременное исполнение пациентом рекомендаций врача, в том числе своевременный прием лекарственных средств, контроль диеты и другие действия пациента. Реализация ПУЗ повысит качество жизни людей с неинфекционными заболеваниями и позволит контролировать оказание высоко затратной неотложной и стационарной медицинской помощи.

      Также продолжится реализация универсальной прогрессивной модели патронажа, рекомендованной Детским фондом ООН (ЮНИСЕФ). Патронаж помогает своевременно выявлять и снижать риски медицинского или социального характера, угрожающие жизни, здоровью, развитию ребенка в уязвимой ситуации.

      Для координации и методологического сопровождения медицинских организаций в каждом регионе страны будут развиваться региональные центры лучших практик ПМСП (далее – ЦЛП). ЦЛП будут разрабатывать и внедрять новые технологии в оказании услуг ПМСП. На основе международного опыта будет разработана и внедрена программа "Здравоохранение на уровне сообщества" для вовлечения населения в вопросы здоровья, в том числе при поддержке неправительственных организаций. Данная программа позволит эффективно организовать санитарно-профилактические работы. Будет проработан вопрос по привлечению и обучению работников санитарного просвещения. Например, на оплачиваемую работу в организации ПМСП могут быть привлечены представители населения со средним образованием в качестве работников санитарного просвещения. Для этого будет изучен опыт стран со схожей экономикой и социо-демографической картиной в привлечении работников санитарного просвещения. Такие работники в ряде стран мира активно участвуют в повышении грамотности населения по вопросам здоровья и вовлекаются в своевременное получение людьми медицинских услуг.

      Охрана здоровья детей школьного возраста будет улучшена за счет медицинских работников в школах, работающих в сети ПМСП.

      Продолжится реализация мер по профилактике суицидов среди подростков. А именно, раннему выявлению риска суицида среди подростков будут обучены школьные психологи, медицинские работники ПМСП; также будут информироваться родители. Родителей будут обучать, в том числе через родительские комитеты и чаты в мессенджерах, оказанию поддержки детям при стрессе, по безопасной среде и предотвращению насилия, по показаниям к обращению за психологической помощью и признакам суицидальных мыслей.

      Для сохранения и улучшения здоровья подростков и молодежи будет совершенствоваться деятельность молодежных центров здоровья в сети ПМСП. Молодежные центры здоровья расширят перечень и доступность услуг в рамках ГОБМП и ОСМС, в том числе по охране репродуктивного и ментального здоровья. Для сохранения и восстановления психического здоровья подросткам и молодым людям, а также жертвам насилия, травли (буллинга) будут предоставляться консультации при депрессии, мыслях о суициде. При необходимости будут привлекаться узкие специалисты и другие службы.

      В рамках семейного принципа обслуживания населения семейные врачи и врачи общей практики будут оказывать услуги пациентам всех возрастов. Для поддержки работы участковых медицинских работников на амбулаторно-поликлиническом уровне будут развиваться школы активного долголетия.

      Продолжится интеграция специализированных служб с ПМСП для ранней диагностики заболеваний. На уровне оказания амбулаторно-поликлинической помощи продолжится создание и функционирование центров ментального здоровья. Будут проводиться динамическое наблюдение и консультации лиц с выявленным высоким риском суицида; при необходимости, уязвимые пациенты будут направляться за специализированой помощью.

      В состав мультидисциплинарных команд для психосоциальной адаптации и реабилитации на уровне ПМСП будут включаться психологи и социальные работники. Данные работники будут поэтапно обучаться навыкам, необходимым в условиях ПМСП.

      Будет расширен доступ населения к информации о репродуктивном здоровье и услугам планирования семьи в ПМСП. Будет улучшен охват женщин современными средствами контрацепции. На базе стационаров будут создаваться консультативные кабинеты, которые будут оказывать услуги для беременных с факторами высокого риска. Продолжатся мероприятия по повышению доступности и эффективности вспомогательных репродуктивных технологий в рамках ОСМС.

      5.4 Развитие человеческого капитала, модернизация образования, науки

      Для планирования и прогнозирования медицинских кадров на основе рекомендаций международных организаций будет создана национальная система учета кадровых ресурсов здравоохранения (далее – НСУКРЗ). Данная система будет основана на регистре медицинских работников с персонифицированным учетом кадров в разрезе регионов, организаций и специальностей. Для укрепления институционального потенциала будет усовершенствована деятельность национальной обсерватории кадровых ресурсов здравоохранения. Будут внедрены национальные счета по трудовым ресурсам здравоохранения.

      Повышение статуса работников медицинских организаций и организаций медицинского образования будет достигнуто комплексом мер – повышением заработной платы, усилением мер социальной поддержки, защитой профессиональной ответственности и другими мерами.

      В рамках внедрения ОСМС ежегодно будет повышаться заработная плата врачам и средним медицинским работникам. Соотношение средней заработной платы врача к средней заработной плате в экономике будет доведено до уровня 1,8:1 в 2023 году, а в 2025 году средняя заработная плата врача на одну ставку в РК составит не менее 550 000 тенге. Для средних медицинских работников это соотношение будет увеличено до 0,8:1 в 2025 году. Со стороны уполномоченного органа в области здравоохранения и неправительственного сектора (медицинские ассоциации, профессиональные союзы) будет проводиться мониторинг фактического уровня заработных плат медицинских работников в государственных медицинских организациях. Уровень оплаты труда и штатное расписание будут регулироваться на уровне медицинской организации. Для повышения прозрачности в системе оплаты труда медицинские организации продолжат внедрение принципов корпоративного управления и и современных принципов менеджмента.

      Будет продолжено усиление мер социальной поддержки для работников системы здравоохранения, особенно молодым специалистам, в том числе в сельской местности, малых городах, регионах.

      Планируется поэтапное внедрение вмененного страхования профессиональной ответственности медицинских работников и субъектов здравоохранения. Ожидается активное вовлечение академической среды (университетов), страхового бизнеса и неправительственного сектора в вопросы медицинского права. Данные меры позволят снизить риск высоких личных затрат врача в случае судебного разбирательства в отношении его профессиональной деятельности, в том числе при непреднамеренном инциденте.

      Будет рассмотрена возможность поэтапного перехода на лицензирование врачей и средних медицинских работников на основе международного опыта.

      В рамках настоящей государственной программы будут созданы новые рабочие места в системе здравоохранения.

      Для повышения качества подготовки медицинских кадров будет усовершенствована отраслевая система квалификаций путем разработки и пересмотра профессиональных стандартов в сфере здравоохранения.

      Также будут внедрены международные стандарты подготовки работников здравоохранения, адаптированные к потребностям национального здравоохранения. Внедрение международных стандартов на всех уровнях медицинского образования и совместные образовательные программы с ведущими зарубежными университетами позволят подготовить конкурентоспособные медицинские кадры. Например, продолжится внедрение программ интегрированного медицинского образования; подготовка врачей в рамках программ резидентуры, реализуемых на базе аккредитованных университетских клиник и клинических баз. Данная работа будет проводиться в рамках стратегического партнерства медицинских ВУЗов в условиях расширения их автономии.

      Также будет усовершенствована система независимой оценки знаний и навыков медицинских работников, в том числе выпускников организаций медицинского и сестринского образования.

      Будет внедрена новая модель непрерывного профессионального развития работников здравоохранения, гармонизированная с системой подтверждения сертификата или лицензии. Программы дополнительного медицинского образования будут усовершенствованы в соответствии с профессиональными стандартами для приобретения необходимых компетенций.

      Будет активно развиваться кадровый потенциал среднего медицинского персонала и работников вспомогательных служб в здравоохранении. Мероприятия по повышению статуса медицинских работников включают также усиление статуса и роли медицинских сестер. Планируются дальнейшее делегирование среднему медицинскому персоналу ряда функций и расширение роли и задач специалистов сестринского дела. Например, будут внедряться клинические сестринские руководства и стандартные операционные процедуры, что повысит качество медицинских услуг. Для этого будет принят комплекс мер по управлению и развитию средних медицинских работников.

      Будут приниматься меры государственной поддержки и привлечения частных инвестиций в развитие науки, рынка биомедицинских исследований, в том числе проведение на территории Казахстана международных и многоцентровых исследований. Для развития рынка клинических исследований будет прорабатываться вопрос внедрения механизмов, обязующих фармацевтические компании инвестировать до 10% прибыли от продаж фармацевтической продукции в клинические исследования на территории Казахстана, а также мотивационных механизмов для инвесторов и ученых; создание правовых рамок применения лекарственных средств передовой терапии; создание регистра клинических исследований. Для развития биомедицинской науки будет повышаться потенциал исследователей. Будет поощряться сочетание медицинскими работниками научной, образовательной и клинической деятельности. Темы и содержание биомедицинских исследований, в том числе в рамках выполнения программ магистратуры, докторантуры PhD и пост-докторантуры, будут исходить из приоритетов, определяемых уполномоченным органом в области здравоохранения.

      Повсеместное внедрение цифровой медицины и искусственного интеллекта создаст условия для реализации персонализированной медицины в Казахстане (4П-медицина). Персонализированная медицина позволит на доклиническом этапе выявлять и прогнозировать ход заболевания, выполнять превентивные мероприятия, тем самым снизить расходы на лечение и реабилитацию предотвратимых заболеваний. Будут подготовлены квалифицированные научные и медицинские кадры по персонализированной медицине (биоинформатика, медицинская генетика, фармакогенетика и т.д.) в рамках магистратуры, докторантуры и постдокторантуры.

      Основную роль в реализации 4П-медицины сыграют генетические лаборатории и биобанки, медицинские информационные системы и искусственный интеллект. Будет создан биобанк для проведения клинических исследований в области персонализированной медицины с базой больших данных.

      5.5 Совершенствование оказания медицинской помощи

      В рамках всеобщего охвата услугами здравоохранения продолжится работа по внедрению международно-признанных инструментов повышения качества медицинских услуг и безопасности пациента. Будет усовершенствована модель управления качеством медицинской помощи в стране. В реализации управления качеством участвуют уполномоченный орган в области здравоохранения, плательщики за медицинские услуги (ФСМС и частные страховые компании), аккредитующий орган в области здравоохранения для медицинских организаций, поставщики медицинских услуг, медицинское сообщество, пациенты и другие заинтересованные стороны, деятельность которых будет усовершенствована в сторону повышения качества и безопасности пациента. Конечный результат – удовлетворенность пациента качеством медицинской помощи – будет оцениваться в конкурентной среде с привлечением неправительственных организаций на основе признанной методологии.

      Государственный контроль качества медицинских услуг будет проводиться на основе риск-ориентированного профилактического контроля с оценкой соблюдения стандартов организации медицинской помощи. На всех уровнях (медицинская организация, ФСМС) будет автоматизирован мониторинг качества медицинской помощи на основе цифровизации, что улучшит соблюдение клинических руководств и протоколов.

      Для повышения качества медицинских услуг национальная аккредитация поставщиков медицинских услуг поэтапно будет распространяться на большее число медицинских организаций. Аккредитация медицинских организаций будет проводиться в независимой среде, согласно стандартам Международного общества по качеству в здравоохранении (далее – ISQua). Будет также стимулироваться прохождение медицинскими организациями признанной системы международной аккредитации. Продолжится внедрение элементов сервиса (госпитальный сервис) и ресурсосберегающих технологий в медицинских организациях.

      Будет улучшена система менеджмента качества, включая проведение внешней и внутренней клинической коллегиальной оценки медицинской помощи. Для анализа медицинских инцидентов и неблагоприятных событий в клинической практике будут привлекаться независимые эксперты, которые будут сертифицироваться и входить в национальный реестр на основе процедуры допуска к деятельности в области независимой экспертизы. Таким образом, будет усовершенствован институт независимых экспертов, что позволит повысить качество проводимой независимой экспертизы. Для повышения безопасности пациентов также будет введена система учета инцидентов и их анализа в справедливой, некарательной обстановке с принятием корректирующих мер.

      Меры по борьбе с основными заболеваниями, приводящими к смертности – это болезни системы кровообращения (инсульты, инфаркты и другие), болезни органов дыхания, онкологические заболевания, травмы, охрана здоровья детей и матерей, неврологические заболевания, и в других клинических службах – включают:

      - внедрение проектного управления в работе координационных советов;

      - регулярный пересмотр или разработку клинических протоколов и руководств;

      - оценку медицинских технологий для принятия решения о включении новых методов диагностики, лечения в пакеты услуг в рамках ГОБМП и ОСМС;

      - трансферт и внедрение новых и инновационных технологий диагностики и лечения заболеваний в рамках государственных и частных инициатив;

      - улучшение качества подготовки кадров (в том числе непрерывное профессиональнее развитие);

      - снижение дисбаланса кадров, мотивацию и развитие кадров;

      - совершенствование финансирования медицинских услуг;

      - улучшение координации, доступности и качества медицинской помощи, в том числе через выделение государственного социального заказа для работы с эффективными неправительственными и пациентскими организациями.

      Работа координационных советов профильных клинических служб будет основана на доказательствах современной медицины и объективных, специфичных для конкретной службы индикаторах качества медицинской помощи.

      На основе региональных перспективных планов развития инфраструктуры реорганизация либо образование новых медицинских организаций должны отвечать интересам пациента в получении интегрированной, пациент-ориентированной и качественной медицинской помощи с приоритетным развитием первичной медико-санитарной службы и в целом услуг на амбулаторном этапе.

      Более того, для детализации курса развития отдельных клинических служб, по приоритетным клиническим направлениям будут разрабатываться и обновляться отдельные программные документы – комплексные планы, дорожные карты, планы мероприятий, концепции развития.

      Например, в области семейной медицины, здоровья матери и ребенка (акушерско-гинекологическая, педиатрическая службы), реабилитации и паллиативной помощи, репродуктивного здоровья, кардиологии и кардиохирургии, неврологии и нейрохирургии, в области психического (ментального) здоровья, онкологии, фтизиопульмонологии, неотложной медицины и в других направлениях продолжится работа по улучшению качества и доступности медицинской помощи на местном, региональном и национальном уровнях через системные документы, определяющие развитие службы.

      В рамках ОСМС будут стимулироваться оказание реабилитационной помощи и повышаться ее доступность. На основе современной доказательной практики будет внедряться новая модель реабилитации с акцентом на амбулаторный уровень. Например, предусмотрено расширение компетенций кадров с учетом современных требований физической медицины и реабилитации; будет внедрена международная классификация функционирования для постановки полноценного реабилитационного диагноза мультидисциплинарной командой и эффективной реабилитации.

      Будет оказано должное внимание развитию паллиативной помощи и сестринского ухода. А именно, нуждающиеся в такой помощи люди будут получать ее, благодаря повышению географической и финансовой доступности услуг.

      С целью дальнейшего снижения младенческой смертности и инвалидизации будет расширен комплекс диагностических процедур по выявлению генетических патологий как на ранних сроках беременности, так и в неональном периоде (по показаниям будет расширена панель неонатального диагностического скрининга). Увеличится перечень выполняемых высокотехнологических медицинских услуг у детей с врожденными аномалиями и тяжелыми патологиями, в том числе с атрезией слухового прохода, микротией, стенозом гортани, Spina bifida, пороками сердца и опорно-двигательного аппарата, болезнями крови и др. Будет принят комплекс мероприятий по развитию служб неонатологии, ортопедии, детской неврологии и психиатрии, и трансплантологии с учетом лучшей мировой практики.

      Показатели младенческой и материнской смертности будут снижаться на основе комплекса мер, направленных на корневые причины, выявляемые на основе внедренного в Республике Казахстан с 2014 года конфиденциального аудита младенческой и материнской смертности по методологии ВОЗ. Для мониторинга целевых показателей настоящей Программы будут использоваться данные конфиденциального аудита.

      Будут внедрены и обеспечены финансированием протокола ранней диагностики и психосоциальной адаптации детей с аутизмом, церебральным параличом, синдромом Дауна, нервно-мышечной патологией, эпилепсией и др.

      Также повсеместно будут внедрено катамнестическое наблюдение детей (кабинеты или отделения катамнеза), перенесших критическое состояние при рождении. Такие услуги через раннее вмешательство и реабилитацию помогут сохранить качество жизни детям, родившимся с экстремально низкой и низкой массой тела, родившимся с тяжелой перинатальной патологией, врожденными пороками развития, перенесшим оперативное лечение. Улучшится оказание медицинской помощи пожилому населению в области гериатрии.

      Все дети в возрасте до 18 лет будут обеспечены бесплатными лекарственным обеспечением в рамках ОСМС, в том числе за счет повышения доступности лекарственных средств на амбулаторном уровне.

      Будет принят комплекс мер в области применения лекарственных средств (далее – ЛС) и медицинских изделий (далее – МИ). Будет упрощена система оценки безопасности и качества продукции для тех ЛС и МИ, которые прошли аналогичную оценку в странах-членах Международного совета по гармонизации технических требований к ЛС (далее – ICH). Будут приняты меры по вступлению Казахстана в членство в ICH и Международный форум регуляторов медицинских изделий (IMDRF). То есть будет усовершенствована регистрация лекарственных средств, участвующих в программе преквалификации ВОЗ, и разработан комплекс мер по регистрации препаратов передовой терапии.

      Будет продолжена работа по государственному регулированию цен на ЛС, а также будет внедрено регулирование предельных цен на реактивы, реагенты и медицинские изделия. Таким образом, будет усовершенствована система ценообразования, регулирования цен и закупа лекарственных средств и медицинских изделий.

      Для обеспечения лекарственной безопасности необходимо использовать эффективные меры поддержки отечественных производителей, направляющих свои инвестиционные программы на локализацию лекарственных средств, определенных ВОЗ как жизненно-важные в терапии социально-значимых заболеваний. Интенсификация импортозамещения в сфере лекарственного обеспечения станет ключевой задачей для обеспечения национальной лекарственной безопасности. Одним из условий выхода отечественных ЛС на рынок стран ЕАЭС является соответствие условий производства требованиям надлежащей производственной практики – GMP. Увеличение количества ЛС и МИ отечественного производства с сертификатом GMP и ISO 13485 будет достигаться, в том числе путем приоритетного их закупа в рамках ГОБМП и ОСМС.

      Переход аптечных организаций на международные стандарты Good Pharmacy Practice (GPP) является необходимым условием для обеспечения населения качественными и безопасными ЛС и МИ. В результате повысится качество условий хранения ЛС в аптечных организациях.

      Наряду с повышением качества и безопасности ЛС, продолжится работа по фармаконадзору и рациональному использованию ЛС. Основой для рационального применения ЛС является дальнейшее развитие доказательной медицины, в том числе путем совершенствования формулярной системы. Будут продолжены меры по рациональному применению ЛС со стороны поставщиков медицинских услуг и пациентов через совершенствование Казахстанского национального лекарственного формуляра, качественное функционирование формулярных комиссий в медицинских организациях и информационно-разъяснительную работу.

      С целью рационального использования ЛС, применение которых рекомендуется в клинической практике в связи с доказанной эффективностью, будет продолжена работа по регулярному обновлению и совершенствованию перечней ЛС, возмещаемых в рамках ГОБМП и ОСМС. Будет рассмотрен вопрос внедрения сооплаты за определенные ЛС, согласно мировой практике. Приобретение эффективных и безопасных ЛС в рамках ГОБМП и ОСМС будет направлено на рациональное использование бюджетных средств и соблюдение международных клинических руководств.

      Для повышения ответственности всех участвующих сторон и рационального использования ЛС будет реализовано этическое продвижение ЛС, основанное на принципах добросовестности и честности. Продвижение ЛС и МИ на рынок должно быть объективным с соблюдением этических норм и осуществляться в соответствии с требованиями законодательства.

      5.6 Создание единого цифрового пространства здравоохранения

      Вызовом для новой Программы будет расширение созданной инфраструктуры для сбора цифровых данных, и построение на ее основе инфраструктуры для обмена данными и продвинутого использования данных, подразумевающих формирование и представление качественной информации для всех уровней системы здравоохранения. Такая инфраструктура обеспечит поддержку принятия клинических, управленческих и политических решений, цифровизацию клинических и административных процессов здравоохранения. С этой целью будет продолжена работа по внедрению информационных систем и приложений, обеспечивающих перевод медицинских данных и процессов здравоохранения в цифровой формат, обеспечивающий гибкость, эффективность и прозрачность функционирования системы предоставления медицинской помощи. В рамках Программы будет обеспечен полный отказ от ведения форм учетной медицинской документации в бумажном виде. Будут начаты работы по переводу всех медицинских изображений в цифровой формат.

      Также, будет продолжена работа по нормативному регулированию цифровизации здравоохранения, включая вопросы доступа к данным, хранения, защиты конфиденциальности, обеспечения качества применяемых технологий и программных продуктов. Работа по стандартизации позволит внедрить инструменты сбора и обмена детализированными данными о здоровье и здравоохранении, основанные на международных стандартах классификации, таких как SNOMED CT, МКБ-11. Будут реализованы инструменты оценки качества и соответствия стандартам цифровизации информационных систем и приложений здравоохранения.

      Будет проведена работа по цифровизации административных процессов, включая планирование, управление и мониторинг использования ресурсов здравоохранения: лекарственных средств, медицинских изделий, организации процедур закупок товаров и услуг, управления кадровыми ресурсами здравоохранения, сети организаций и т.д. Наряду с этим, цифровизация позволит автоматизировать клинические процессы, включая направление пациентов на прием профильных специалистов, проактивное ведение и мониторинг пациентов, в том числе по ПУЗ на уровне ПМСП с напоминанием о запланированном приеме к врачу.

      Продолжится развитие мобильного здравоохранения, включая активное применение носимых устройств, для профилактики заболеваний и поддержания здорового образа жизни. Дистанционные медицинские услуги будут интегрированы в рутинные процессы оказания медицинской помощи, обеспечивая повышение доступности и эффективности системы здравоохранения.

      Переход на электронный закуп ЛС и МИ Единым дистрибьютором и субъектами здравоохранения повысит прозрачность процесса закупа ЛС и МИ, приведет к интеграции с государственными информационными системами, снижению административных барьеров и коррупционных рисков и сокращению бумажного документооборота. При этом, должна быть использована информационная система государственного органа в сфере государственных закупок, предоставляющего единую точку доступа к электронным услугам закупа лекарственных средств и медицинских изделий в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи и в системе обязательного социального медицинского страхования.

      Для реализации поставленных задач необходимо продолжить работу по переходу к целевой ИТ-архитектуре, подразумевающей создание единого интегрированного цифрового информационного пространства системы здравоохранения. Данная модель обеспечит переход от "безбумажной медицинской организации" к "безбумажному здравоохранению" со сквозными цифровыми процессами на основе цифровых данных, с возможностью поддержки интегрированного оказания медицинской помощи, отслеживания и управления маршрута пациента в системе здравоохранения.

      Данные Национального ЭПЗ, обладающие наибольшей достоверностью и верифицируемостью, станут приоритетным источником информации для статистики, аналитики, финансирования, разработки стандартов и правовых актов, контроля качества, эффективности и доступности медицинской помощи. Персонализированные данные будут проходить обработку и переноситься в хранилище деперсонализированных данных для последующего анализа и проведения исследований.

      Единое информационное пространство здравоохранения должно обеспечить необходимые наборы данных для внедрения сложных методов финансирования и мониторинга качества и полноты оказания помощи в рамках внедрения ОСМС.

      Цифровизация медицинских данных и бизнес-процессов приведет к прогрессивному накоплению цифровых данных о состоянии системы здравоохранения и здоровья населения. Соответствующим образом в рамках реализации Госпрограммы будут пересмотрены подходы к методологии сбора административных данных здравоохранения, с включением механизма верификации данных на основе рекомендаций ВОЗ, ОЭСР. Таким образом, будет усовершенствована методология статистики здравоохранения. Качественные, достоверные, полные и своевременные цифровые данные станут одним из важных ресурсов системы здравоохранения. В этих условиях важно создать инклюзивную среду для развития исследовательских сетей и информационных порталов через предоставление доступа к данным и обеспечение использования инструментов обработки данных, таких как: большие данные, искусственный интеллект, Business Intelligence, бизнес-интеллект, машинное обучение и т.д. Эти меры позволят ученым и специалистам обмениваться идеями и результатами исследований, способствующими разработке совместных предложений и проведению исследований, направленных на выработку политики в сфере здравоохранения.

      Будут внедряться технологии, содействующие принятию решений в отношении здоровья отдельного человека, групп людей, населения страны в целом. Инновационные технологии обработки массивов данных будут применяться для поиска закономерностей, корреляций, и причинно-следственных связей в отношении общественного здоровья, персонализированной медицины, эффективности системы здравоохранения. Будут внедрены инструменты, обеспечивающие формирование и оценку показателей бремени болезней, распространенности заболеваний и факторов риска.

      5.7 Реализация ОСМС и поддержка ДМС для достижения всеобщего охвата услугами здравоохранения

      С 2020 года запланирован полноценный переход на систему обязательного социального медицинского страхования, которая обеспечит расширение перечня и объема медицинской помощи и лекарственного обеспечения гражданам страны, повысит доступность медицинской помощи наиболее уязвимым категориям граждан (дети, пожилые люди, и другие льготные категории граждан), а также создаст финансовые механизмы защиты населения от непредвиденно высоких расходов, связанных с предоставлением дорогостоящей медицинской помощи, создаст условия для модернизации медицинских организаций.

      С учетом ОСМС новая модель финансирования отрасли здравоохранения будет доведена до 5% от ВВП к 2024 году. При этом объем государственных расходов на здравоохранение к государственному бюджету поднимется с 9,3% в 2019 году до 13,1% к 2024 году. Доля частных расходов на здравоохранение от общих расходов на здравоохранение, напротив, сократится с 36,2% в до 26,9% к 2025 году.

      Дополнительные расходы на здравоохранение будут направлены на расширение профилактических мероприятий (с 4% до 10% к 2024 году) и развитие амбулаторно-поликлинической помощи и общественного здравоохранения (рост до 60% от общих расходов).

      Кроме того, будет повышен статус врачей, соотношение заработной платы которых будет доведено до 1,8:1 от средней зарплаты в экономике в 2023 году, и уровень средней заработной платы врача будет доведен до уровня 550 000 тенге в 2025 году.

      Также в число приоритетных направлений финансирования здравоохранения войдут укрепление педиатрической помощи, развитие науки и медицинского образования, внедрение инновационных технологий и возмещение инвестиционных затрат на строительство медицинских организаций, в том числе по механизмам ГЧП.

      Система ОСМС будет реализована с учетом соблюдения принципов социальной защищенности граждан, обеспечения солидарной ответственности за охрану здоровья населения и минимизации социальных рисков, путем актуализации льготных категорий граждан в системе ОСМС, взносы за которых производит государство. Внедрение системы обязательного социального медицинского страхования наряду с новой моделью ГОБМП, в рамках которых сформированы условия для обеспечения доступности и качества медицинской помощи, позволит обеспечить финансовую защиту населения от непредвиденно высоких расходов, связанных со здоровьем. Это будет достигнуто путем поэтапного увеличения ставок взносов и отчислений работниками и работодателями и с учетом расширения объемов медицинской помощи в системе ОСМС и усиления солидарной ответственности работников и работодателей за приверженность к здоровому образу жизни.

      Достижение данных задач будет обеспечиваться путем создания источников достаточного финансирования, справедливого и эффективного объединения рисков на условиях солидарной ответственности за здоровье, осуществления стратегического закупа медицинских услуг и обеспечения мониторинга качества оказания услуг здравоохранения и результатов.

      Эффективность функционирования системы обязательного социального медицинского страхования будет обеспечиваться, в том числе за счет расширения работы по вовлечению населения в систему ОСМС, особенно категории самозанятых граждан.

      Комплекс мер по совершенствованию механизмов финансирования медицинской помощи будет включать в себя постоянное повышение эффективности процессов расчета и прогнозирования объемов медицинской помощи с учетом потребностей населения и международного опыта.

      Совершенствование и автоматизация планирования бюджета в рамках ГОБМП и системе ОСМС, а также дальнейшая конкретизация пакетов услуг с учетом приоритетного развития первичной медико-санитарной помощи, позволят повысить эффективность использования ограниченных ресурсов системы здравоохранения. Повышение доступности лекарственных средств на амбулаторном уровне будет достигнуто за счет увеличения перечня хронических заболеваний и расширения категорий населения, имеющих право на получение бесплатного амбулаторного лекарственного обеспечения в системе ОСМС.

      В целях усиления профилактики заболеваний и эффективности управления хроническими неинфекционными заболеваниями будет расширена стимулирующая составляющая индикаторов процессов и конечных результатов на уровне ПМСП. Динамичное развитие медицинских и управленческих технологий в сфере здравоохранения требует регулярного пересмотра тарифов на основе информации управленческого учета поставщиков. Для этого в рамках тарифа будут предусмотрены стимулы внедрять и автоматизировать системы управленческого учета для своевременной передачи данных в ФСМС для поставщиков. Для обеспечения достаточного финансирования медицинских организаций тарифная политика будет формироваться с учетом дополнительных критериев, влияющих на себестоимость пролеченного случая, таких как клиническая сложность, уровень оказания медицинской помощи или статус клинической базы высшего учебного заведения. Будут проработаны механизмы финансирования обновления основных средств. Клинико-затратные группы, включающие стимулы повышения качества медицинской помощи, станут приоритетным механизмом закупа стационарной помощи. Внедрение способов оплаты, ориентированных на результат, будет реализовано наряду с совершенствованием механизмов сбора клинических данных в информационные системы. Включение в тариф расходов на обновление основных средств создаст стимул для привлечения инвестиций в сектор здравоохранения, развития частных поставщиков и врачебных практик.

      Кроме того, от поставщиков медицинских услуг потребуется обеспечение внедрения инновационных технологий в рамках ОСМС с учетом ежегодного инвестирования на данные технологии до 1% от расходов на ОСМС

      Четкие границы гарантий системы здравоохранения в рамках ГОБМП и системы ОСМС будут стимулировать развитие добровольного медицинского страхования (далее – ДМС), обеспечивающего доступ к услугам здравоохранения сверх пакета ГОБМП и системы ОСМС, таким как получение медицинской помощи в условиях повышенного уровня комфорта, применение дорогостоящих оригинальных лекарственных средств и медицинских изделий.

      С учетом внедрения трехуровневой структуры финансирования медицинской помощи ожидается развитие ДМС, в том числе будут проработаны механизмы охвата ДМС трудовых мигрантов и иностранных студентов, обучающихся в Республике Казахстан. В этой связи повысится конкуренция на рынке добровольного медицинского страхования, что повлечет за собой расширение спектра медицинских услуг и внедрение госпитального сервиса в медицинских организациях. При этом, принципы доступности и качества медицинских услуг будут сохранены вне зависимости от вида оплаты медицинских услуг.

      5.8 Улучшение инвестиционного климата в медицинской отрасли

      Главной целью улучшения инвестиционного климата в медицинской отрасли станет обеспечение территориальной доступности медицинских организаций для населения, в том числе для жителей населенных пунктов, расположенных в отдаленных местностях.

      Доступность медицинских услуг для населения сельской местности и в отдаленных населенных пунктах будет обеспечена с учетом использования ресурсов дистанционной медицины и транспортной медицины (медицинских поездов, передвижных медицинских комплексов, санитарной авиации). Будет расширена сеть районных подстанций скорой медицинской помощи для своевременного оказания больным и пострадавшим доврачебной медицинской помощи, а также доставки пациентов в кратчайшие сроки в медицинские организации для оказания специализированной медицинской помощи.

      Дополнительно, создадутся условия для открытия частных индивидуальных и групповых семейных врачебных практик (семейных врачебных амбулаторий), приближенных к местам проживания граждан. За счет средств местных исполнительных органов и привлечения частных инвестиций планируется открыть не менее 500 объектов первичной медико-санитарной помощи здравоохранения.

      Продолжится работа по рационализации сети круглосуточных стационаров путем объединения монопрофильных медицинских учреждений в состав многопрофильных больниц с учетом единого перспективного плана развития инфраструктуры здравоохранения, сформированного на основании региональных планов.

      Взамен ряда устаревших мелких и узкопрофильных больничных объектов будут построены крупные многопрофильные медицинские центры, создание которых будет осуществляться за счет привлечения потенциальных частных партнеров, в том числе в рамках ГЧП, концессии с возмещением инвестиционных затрат.

      В течение последующих шести лет в рамках программы больничного ГЧП планируется принять меры по реализации не менее 14 крупных проектов ГЧП, концессии в городах Актобе, Кокшетау, Усть-Каменогорск, Атырау, Тараз, Караганда, Костанай, Кызылорда, Актау, Павлодар, Петропавловск, Алматы, Туркестан, Нур-Султан, в том числе четырех университетских клиник при ведущих медицинских университетах страны. Это позволит выстроить перспективную модель триединства науки, образования и клинической деятельности, повысить эффективность клинических исследований.

      Для эффективной реализации крупных инвестиционных проектов развития ГЧП, концессии в здравоохранении будет создан рабочий орган, в лице оператора развития инфраструктуры здравоохранения. Планирование и выполнение таких проектов будут реализованы в партнерстве с международными финансирующими организациями и частными партнерами, выбранными на основе прозрачных международных конкурсных процедур.

      Это позволит обновить инфраструктуру здравоохранения в регионах Республики, обеспечить качество и мультидисциплинарный подход в лечении пациентов, снизить отток пациентов зарубеж и обеспечить въездной медицинский туризм, создать клинические базы для медицинских высших учебных заведений, триединство науки, образования и клинической деятельности.

      Уполномоченным органом будут приняты меры по введению в эксплуатацию не менее 23-х объектов в регионах, в том числе по дальнейшему развитию инфраструктуры республиканских подведомственных организаций уполномоченного органа в области здравоохранения.

      Модернизация государственных субъектов здравоохранения будет осуществляться с учетом необходимости доведения до требуемого уровня стандартов минимального технического и капитального оснащения медицинских организаций. При этом уполномоченный орган в области здравоохранения будет осуществлять строгий мониторинг на соответствие оснащенности медицинских организаций минимальным стандартам. Будут приняты меры по контролю за эффективным использованием медицинских изделий и непрерывному мониторингу оснащения организаций здравоохранения медицинскими изделиями (медицинской техникой); будет создана база данных зарегистрированных медицинских изделий.

      5.9 Эффективное управление государственными медицинскими организациями

      C целью эффективной, своевременной и качественной реализации проектов в области здравоохранения будет реализовываться комплекс мер по совершенствованию системы управления субъектами здравоохранения с учетом наилучшей мировой практики корпоративного управления.

      В рамках Программы запланировано полномасштабное внедрение системы корпоративного управления, инструментов ее мониторинга (рейтинговая оценка) и управления изменениями в области здравоохранения. Эффективность внедрения корпоративного управления будет оцениваться путем проведения рейтинговой оценки уровня корпоративного управления в государственных субъектах здравоохранения.

      Комплекс мер по повышению качества и эффективности управления субъектами здравоохранения будет включать в себя внедрение современных механизмов управления организациями, включая проектный менеджмент, риск-менеджмент, менеджмент, направленный на достижение результатов, финансовый менеджмент, развитие лидерских навыков и др.

      Инструменты проектного менеджмента будут внедрены на всех уровнях реализации Программы, в том числе путем открытия проектных офисов по всем направлениям Программы, что позволит повысить результативность, своевременность и качество реализуемых проектов.

      Проектный подход к реализации Программы предусматривает формирование проектной инфраструктуры, состоящей на республиканском уровне из управляющего совета Программы, экспертного совета Программы, офиса управления Программой и ситуационного центра. Для эффективной реализации проектов будут разработаны устав и план управления программами.

      Продолжится взаимодействие с международными организациями для гармонизации нормативно-правовой базы с учетом принятых обязательств в области здравоохранения, продвижения основных инициатив Казахстана за рубежом (продвижение декларации Астаны), а также обеспечения трансферта знаний и новых технологий в сферу здравоохранения.

      В частности, продолжится сотрудничество с ОЭСР по вопросам развития национальных счетов здравоохранения, совершенствования системы сбора и анализа административных данных, безопасности пациента и повышения качества медицинских услуг и, в целом, по развитию системы здравоохранения.

      Продолжится сотрудничество с организациями ООН (ЮНФПА, ЮНИСЕФ, ПРООН) по вопросам реализации поставленных задач ЦУР ООН, внедрению патронажной медицинской системы, развитию подростковой службы и школьной медицины.

      Усилится сотрудничество с ВОЗ по программам, направленным на охрану и укрепление здоровья населения, программам антибиотикорезистентности, профилактики заболеваний, по обеспечению всеобщего охвата услугами здравоохранения.

      Перспективным станет сотрудничество с Управлением по санитарному надзору за качеством пищевых продуктов и медикаментов США (U.S. Food and Drug Administration) в части внедрения международных практик в области контроля качества товаров и услуг.

      Для эффективного управления здравоохранением, а также обеспечения реализации гражданами гарантированных государством прав и обязанностей необходимо единое понимание, в том числе в правоприменительной практике, норм права в области здравоохранения.

      Для этих целей будут разработаны и внедрены единые комментарии к Кодексу Республики Казахстан "О здоровье народа и системе здравоохранения" с исчерпывающим разъяснением каждой нормы.

      6. Необходимые ресурсы

      На реализацию Программы в 2020-2025 годах будут направлены средства государственного бюджета, средства Фонда социального медицинского страхования, а также другие средства, не запрещенные законодательством Республики Казахстан.

      Общие затраты на реализацию Программы составят 3,2 трлн. тенге. Объем финансирования Программы будет уточняться при утверждении республиканского и местных бюджетов на соответствующие финансовые годы в соответствии с законодательством Республики Казахстан и исходя из возможности доходной части республиканского и местных бюджетов, Фонда социального медицинского страхования, а также с привлечением других альтернативных источников.

  Приложение
к Государственной программе
развития здравоохранения
Республики Казахстан
на 2020 – 2025 годы

План мероприятий по реализации Государственной программы развития здравоохранения Республики Казахстан на 2020 – 2025 годы

№ п/п Наименование мероприятия Ед. измерения Форма завершения Сроки исполнения Ответственные за исполнение В том числе, по годам Всего Источники финансирования Код бюджетной программы
2020 год 20 21 год 2022 год 2023 год 2024 год 2025 год
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Программная цель: Обеспечение качественного и доступного здравоохранения


Целевые индикаторы














1.

Ожидаемая продолжительность жизни при рождении

Количество лет

Официальная статистическая информация Комитета по статистике МНЭ


МЗ, МВД, МОН, МНЭ, МСХ, МКС, МИО

73,21

73,3

73,73

74,15

74,58

75




2.

Уровень риска преждевременной смертности от 30 до 70 лет от сердечно-сосудистых, онкологических, хронических респираторных заболеваний и диабета

%

Статистическая информация Комитета по статистике МНЭ


МЗ, МВД, МОН, МНЭ, МСХ, МКС, МИО

18,86

18,1

17,4

16,73

16,06

15,43




3.

Уровень материнской смертности

на 100 тыс. живорожденных

Административные данные МЗ


МЗ, МИО

17,1

16,8

16,3

15,6

15,0

14,5




4.

Уровень младенческой смертности

на 1000 живорожденных

Официальная статистическая информация Комитета по статистике МНЭ


МЗ, МИО

10,1

9,9

9,6

9,3

8,8

8,3





Задача 1. Формирование у населения приверженности к здоровому образу жизни и развитие службы общественного здоровья















Показатели результатов















Уровень потребления соли среди населения

грамм/ день

Результаты Национального исследования (STEPS)


МЗ, МОН, МИО

16

-

-

-

-

11





Распространенность табакокурения среди населения Казахстана в возрасте от 15 лет

%

Результаты Национального исследования (GATS)


МЗ, МФ, МНЭ, МИО

22,4

-

-

-

-

19





Зарегистрированное употребление алкоголя лицами старше 18 лет в литрах чистого спирта

литр/год

Результаты Национального исследования (STEPS)


МЗ, МФ, МНЭ, МИО

7,7

-

-

-

-

6,5





Охват граждан, занимающихся физической культурой и спортом

%

Административные данные МКС


МКС, МИО

31

32

33

34

35

36





Охват антиретровирусной терапией (АРВ) лиц, страдающих ВИЧ

%

Административные данные МЗ


МЗ, МИО

71

72

74

76

80

85





Смертность в результате дорожно-транспортных происшествий

на 100 тыс. населения

Официальная статистическая информация Комитета по статистике МНЭ


МВД, МЗ, МИО

12,01

11,61

11,22

10,85

10,5

10,15





Заболеваемость туберкулезом

на 100 тыс. населения

Административные данные МЗ


МЗ, МИО

47,2

46,5

45,6

44,7

44,2

43,8





Смертность от неумышленного отравления

на 100 тыс. населения

Статистическая информация Комитета по статистике МНЭ


МИО, МЗ

2,69

2,65

2,61

2,57

2,53

2,49





Количество посещений организаций здравоохранения, оказывающих ПМСП, на одного жителя в год

на одного жителя в год

Административные данные МЗ


МЗ, МИО

4,33

4,45

4,57

4,68

4,79

4,9





Заболеваемость ожирением среди детей (0 – 14 лет)

на 100 тыс. населения

Административные данные МЗ


МЗ, МОН, МКС, МИО

95,7

94,3

93,2

92,5

91,3

90,0





Смертность от самоубийств подростков (15 – 17 лет)

на 100 000 населения

Официальные данные Комитета по правовой статистике и специальным учетам ГП РК


МОН, МИОР, МВД, МЗ, МИО

15,3

15,2

15,1

15

14,9

14,8





Рождаемость среди подростков (в возрасте 10-14 лет)

на 100 000 населения

Статистическая информация Комитета по статистике МНЭ


МЗ, МИО

0,026

0,025

0,024

0,023

0,022

0,021





Рождаемость среди подростков (в возрасте 15-19 лет)

на 100 000 населения

Официальная статистическая информация Комитета по статистике МНЭ


МЗ, МИО

23,0

22,8

22,5

21,7

21,3

20,6





Направление 5.1. Выбор людей в пользу здоровья

тыс. тенге







51
66
37

49
73
11

48
66
47

15
00
59
5




Мероприятия:














1.

Принять меры по повышению грамотности населения по вопросам здоровья, в том числе: реализовать телепроекты по пропаганде здорового образа жизни и охране здоровья в СМИ, социальных сетях

тыс. тенге

Телевизионные проекты

2023-2025 г.

МИОР, МЗ, МИО




491 005

367 805

367 805

1 226 615

РБ

0
70-10
4

2.

Проводить массовые мероприятия, посвященные охране здоровья граждан и формированию здоровых привычек


Информация в МНЭ

Ежегодно

МЗ, МИО








В рамках выделенных средств

070-104

3.

На основе потребностей населения реализовать:

тыс. тенге

Информация в МНЭ

2023-2025 гг.

МЗ, МИИР, МОН, МТСЗН, МИО




25 632

23 678

23 587

72 897

РБ

070-104


- проект "Здоровые города, регионы"

тыс. тенге

Информация в НКС

2023-2025 гг.

МИО, МЗ




12 657

10 431

10 187

33 275

РБ

070-104


- проект "Школы, способствующие укреплению здоровья"

тыс. тенге

Информация в НКС

2023-2025 гг.

МИО, МОН, МЗ




6 554

6 700

6 700

19 954

РБ

070-104


- проект "Здоровые университеты"

тыс. тенге

Информация в НКС

2023-2025 гг.

МОН, МЗ




6 421

6 547

6 700

19 668

РБ

070-104

4.

Провести эпидемиологические исследования по определению распространенности факторов риска НИЗ по методике ВОЗ "STEPS"

тыс. тенге

Информация в МНЭ

2024- 2025 гг.

МЗ, МИО





88 161

10 830

98 991

РБ

001-103

5.

Провести эпидемиологические исследования по определению распространенности табакокурения по методике ВОЗ "GATS"

тыс. тенге

Информация в МНЭ

2024- 2025 гг.

МЗ, МНЭ, МИО






84 425

84 425

РБ

001-103

6.

Провести эпидемиологические исследования: по эпиднадзору за детским ожирением в рамках инициативы ВОЗ "COSI"

тыс. тенге

Информация в МНЭ

4 квартал 2024 года

МЗ





17 667


17 667

РБ

001-103

7.

Провести социологическое исследование по уровню грамотности населения по вопросам здоровья по методике, рекомендуемой ВОЗ


Информация в МНЭ

4 квартал 2020 года

МЗ








ВБ

061


Направление 5.2. Современная служба общественного здоровья

тыс. тенге




4 200 446

9 389 151

9 700 646

9 799 525

9 953 962

10 022 180

53 065 910




Мероприятия:














8.

Обеспечить качество и безопасность пищевой продукции, в том числе: проводить мониторинг и контроль качества и безопасности пищевой продукции, включая фальсифицированные и генетически модифицированные продукты


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ








В рамках выделенных средств

001-123

9.

Проводить обучение производителей пищевой продукции по внедрению системы менеджмента безопасности пищевых продуктов на основе принципов ХАССП


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МТИ, МСХ, МИО








Не требует затрат


10.

Проводить санитарно-эпидемиологический мониторинг водоемов 1 и 2 категории


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ








В рамках выделенных средств

070-100

11.

Обеспечить гармонизацию отечественных стандартов по качеству воздуха в жилых помещениях и выбросам вредных веществ в окружающую среду


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МЭГПР, МИО








В рамках выделенных средств

070

12.

Обеспечить внедрение Руководства ВОЗ по качеству воздуха в жилых помещениях; создать условия по снижению выбросов в атмосферу, всеобщего доступа к экологически чистому топливу и технологиям энергосбережения


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МЭГПР, МИО








В рамках выделенных средств

070

13.

Разработать систему мониторинга состояния окружающей среды внутри помещений общественных зданий для детей


Методическая рекомендация

2021 год

МЗ, МОН, МИИР








Не требует затрат


14.

Разработать предложения по внедрению современных технологий по утилизации и переработке промышленных и твердых бытовых отходов с привлечением инвесторов


Информация в МНЭ

4 квартал 2020 года

МЗ, МЭГПР, МИИР, МИО








Не требует затрат


15.

Проводить мониторинг отчетности уполномоченным органом в области здравоохранения по медицинским отходам в государственном кадастре отходов


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МЭГПР








Не требует затрат


16.

Обеспечить мониторинг дорожной карты по реализации Международных медико-санитарных правил и глобальной программы охраны здоровья на 2019-2023 годы.


Информация в МНЭ

2020 -2023 гг.

МЗ








В рамках выделенных средств

070

17.

Обеспечить мониторинг реализации межведомственной Дорожной карты по сдерживанию резистентности к противомикробным препаратам в Республике Казахстан на 2019-2022 годы


Информация в МНЭ

2020 -2022 гг.

МЗ, МСХ, МИИР








Не требует затрат


18.

Принять меры по расширению перечня инфекционных заболеваний, против которых проводятся профилактические прививки в рамках Национального календаря прививок

тыс. тенге

Проект Постановления Правительства, информация в МНЭ

2021 год,
ежегодно

МЗ


5 058 556

5 249 789

5 318 668

5 468 105

5 536 323

26 631 441

РБ

070- 101 ЦТТ

19.

Проводить скрининг на выявление вирусных гепатитов среди групп риска

тыс. тенге

Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МИО

2 141 214

2 141 214

2 141 214

2 141 214

2 141 214

2 141 214

12 847 284

Внебюджетные средства

ФСМС

20.

Внедрить технологии вирусинактивации и карантинизации свежезамороженной плазмы, выдаваемой центрами крови

тыс. тенге

Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ

1 194 072

1 324 163

1 438 402

1 438 402

1 438 402

1 438 402

8 271 843

РБ

0
67-
10
0

21.

Рассмотреть вопрос по развитию борьбы с туберкулезом и другими заболеваниями легких на 2021- 2025 годы


Информация в МНЭ

3 квартал 2020 года

МЗ








Не требует затрат


22.

Обеспечить профилактику распространения ВИЧ-инфекции и повысить охват антиретровирусной терапией лиц, живущих с ВИЧ-инфекцией, и оказание им лечебно-диагностической помощи


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МИО








В рамках выделенных средств

0
6
7

23.

Обеспечить оказание профилактических услуг ключевым группам населения (ДЭН, ГСЗ, ИППП в ДК, информационные системы), включая биоповеденческие исследования


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МИО








В рамках выделенных средств

0
6
7

24.

Разработать дорожную карту по профилактике и снижению травматизма и несчастных случаев (ДТП, утопления, выпадения из окон, ожоги, отравления, насилие)


Информация в МНЭ

3 квартал 2021 года

МЗ, МВД, МИО








В рамках выделенных средств

0
7
0

25.

Обеспечить дальнейшее развитие 40 трассовых медико-спасательных пунктов на аварийно-опасных участках дорог республики и совершенствование их деятельности

тыс. тенге

Информация в МНЭ

ежегодно

МВД, МЗ

865 160

865 218

871 241

901 241

906 241

906 241

5 315 342

РБ

0
1
4

В
Д)

26.

Рассмотреть вопрос передачи трассовых медико-спасательных пунктов из ведения МВД в систему здравоохранения


Информация в МНЭ

4 квартал 2020 года

МВД, МЗ, МИО








Не требует затрат



Направление 5.3. Всестороннее поддержание здоровья на уровне ПМСП

тыс. тенге





1 438 855

20 412 621

62 455 681

117 511 008

130 241 291

332 059 456




Мероприятия:














27.

Реализовать мероприятия по продвижению Астанинской декларации по ПМСП на международном уровне


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ








Не требует затрат


28.

Реализовать меры по основным направлениям развития ПМСП, включая профилактические медицинские осмотры целевых групп населения (скрининги)


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ








В рамках выделенных средств

067-100, ФСМС

29.

Разработать и внедрить программу "Здравоохранение на уровне сообщества" на основе международного опыта

тыс. тенге

Информация в МНЭ

2022 г.- разработка, 2023-2025 гг. – внедрение

МЗ, НПО (по согласованию)




2 162 552

20 544 208

19 692 792

42 399 552

РБ

067-100

30.

Расширить охват населения программами управления заболеванием (ПУЗ) с расширением перечня заболеваний


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МИО








В рамках выделенных средств

067- 100

31.

Развивать региональные центры лучших практик ПМСП


Информация в МНЭ

2020-2021 гг.

МЗ








ВБ

061

32.

Реализовать комплекс мер по охране здоровья детей

тыс. тенге

Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МОН, МИО


27 569

18
999 384

56
233 701

92
907 372

106
489 071

274
657 097

РБ, внебюджетные средства

053-116, 070-102, ФСМС

33.

Обучить школьных психологов, школьных медицинских работников ПМСП раннему выявлению риска суицида среди подростков


Сертификаты

ежегодно

МОН, МИО, МЗ








В рамках выделенных средств

222

34.

Внедрить разработанный совместно с ЮНИСЕФ проект по профилактике суицидов среди подростков в 17 регионах Республики Казахстан


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МИО, МОН,








В рамках выделенных средств

МБ

35.

Продолжить работу по созданию и функционированию центров ментального здоровья на амбулаторно-поликлиническом уровне


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МИО








В рамках выделенных средств

067-100

36.

Создать и обеспечить деятельность консультативных кабинетов на базе стационаров для беременных с факторами высокого риска


Решение МИО

ежегодно

МИО, МЗ








В рамках выделенных средств

067-100

37.

Совершенствовать деятельность молодежных центров здоровья с расширением перечня и доступности услуг

тыс. тенге

Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МИО


1 376 512

1 378 148

1 378 148

1 378 148

1 378 148

6 889 104

РБ

067-100

38.

Расширить доступ населения к информации о репродуктивном здоровье

тыс. тенге

Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МИО


34 774

35 089

35 089

35 089

35 089

175 130

РБ

070-104

39.

Расширить доступ населения к услугам планирования семьи и современным средствам контрацепции

тыс. тенге

Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МИО




2 646 191

2 646 191

2 646 191

7 938 573

РБ

067-100


Задача 2. Повышение качества медицинской помощи















Показатели результатов:















Соотношение средней заработной платы врача к средней зарплате в экономике

соотношение

Административные данные МЗ


МЗ, МИО

1,3

1,4

1,5

1,8

1,7

1,6





Доля медицинских сестер расширенной практики ПМСП (подготовленных по программам прикладного и академического бакалавриата) в общем количестве сестринских кадров в системе здравоохранения

%

Административные данные МЗ


МЗ, МИО

2

3

4

5

6

7





Уровень обеспеченности медицинскими работниками сельского населения в соответствии с минимальным нормативом обеспеченности медицинскими работниками регионов

на
10 000 сельского населения

Административные данные МЗ


МЗ, МИО

84,2

85,9

87,5

90

91,5

92,9





Количество клинических исследований, проводимых в РК, в расчете на миллион населения

на 1 млн. населения

Административные данные МЗ


МЗ

1,9

2,0

2,3

2,7

3,0

3,5





Удовлетворенность пациентов качеством медицинской помощи

%

Данные социологического опроса населения


МЗ

51

54

57

60

63

65





Коэффициент неонатальной смертности

на 1000 живорожденных

Официальная статистическая информация Комитета по статистике МНЭ


МЗ, МИО

4,45

4,37

4,37

4,26

4.20

4,16





Коэффициент детской смертности в возрасте до 5 лет

на 1000 живорожденных

Официальная статистическая информация Комитета по статистике МНЭ


МЗ, МИО

10,6

10,5

10,4

10,3

10,1

10





Уровень первичного выхода на инвалидность

На 10 тыс. населения

Административные данные МТСЗН


МЗ, МТСЗН, МИО

29

28,9

28,8

28,7

28,6

28,5





Доля медицинских организаций с внедренными МИС, обеспечивающими обмен электронными медицинскими документами с интеграционной платформой

%

Административные данные МЗ


МЗ, МЦРИАП, МИО

30

50

60

70

80

90





Направление 5.4.
Развитие человеческого капитала, модернизация образования, науки





5 139 870

4 796 327

1 155 013

5 386 346

1 779 371

3 067 765

21 324 692




Мероприятия:














40.

Создать национальную систему учета кадровых ресурсов здравоохранения (КРЗ) на базе регистра медицинских работников с персонифицированным учетом по КРЗ


Информация в МНЭ

4 квартал 2021 год

МЗ








Не требует средств


41.

Обеспечить ведение национальных счетов по трудовым ресурсам здравоохранения (NHWA)


Информация в МНЭ

4 квартал 2021 год

МЗ








Не требует средств


42.

Повысить размер заработной платы работников медицинских организаций


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МИО








В рамках выделенных средств

0
67-100,
ФС
МС

43.

Оказать меры социальной поддержки работникам медицинских организаций и организаций медицинского образования


Информация в МЗ

ежегодно

МИО








В рамках выделенных средств

МБ

44.

Создать условия для поэтапного внедрения вмененного страхования профессиональной ответственности медицинских работников и субъектов здравоохранения


Информация в МНЭ

2 квартал 2021 года

МЗ








ВБ

061

45.

Рассмотреть возможность поэтапного перехода на лицензирование врачей и средних медицинских работников


Информация в МНЭ

2022 год

МЗ, МОН








Не требует средств


46.

Обеспечить создание новых рабочих мест в системе здравоохранения в рамках развития ПМСП и реабилитационной службы


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МИО








В рамках выделенных средств

053-113, 053-114, 067-100

47.

Внедрить международные стандарты подготовки специалистов здравоохранения

тыс. тенге

Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ




415 883

1 663 533

2 911 183

4 990 599

РБ

006

48.

Совершенствовать отраслевую рамку квалификаций и разработать профессиональные стандарты в сфере здравоохранения


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МОН, МТСЗН, МНЭ, МФ








ВБ

061

49.

Внедрить новую модель непрерывного профессионального развития работников здравоохранения


Приказ МЗ

2 квартал 2021 года

МЗ, МОН








Не требует средств


50.

Совершенствовать программы дополнительного медицинского образования, повышения квалификации


Учебные программы

ежегодно

МЗ, МОН








Не требует средств


51.

Принять комплекс мер по управлению и развитию средних медицинских работников


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ








Не требует средств


52.

Проработать вопрос по созданию мотивационных механизмов для развития рынка клинических исследований (отчисления фармкомпаний на клинические исследования в РК, регистр клинических исследований)


Информация в МНЭ

1 квартал 2021 года

МЗ, МНЭ, МФ








Не требует средств


53.

Развивать рынок биомедицинских исследований, в том числе проводить международные и многоцентровые исследования

тыс. тенге

Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ

5 139 870

4 796 327

1 155 013


115 838

156 582

11
363 630

РБ

013

54.

Подготовить квалифицированные научные и медицинские кадры по персонализированной медицине (биоинформатике, медицинской генетике, фармакогенетике и т.д.), в программах магистратуры, докторантуры, постдокторантуры


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МОН








В рамках выделенных средств

006

55.

Создать биобанк для проведения клинических исследований в области персонализированной медицины с базой больших данных

тыс. тенге

Информация в МНЭ

2023 г.

МЗ




4 970 463



4 970 463

РБ

Новая БП


Направление 5.5.
Совершенствование оказания медицинской помощи















Мероприятия:














56.

Организовать проведение социологических исследований по оценке удовлетворенности пациента качеством медицинских услуг путем привлечения НПО


Социологический опрос

ежегодно

МЗ








В рамках выделенных средств

001-103

57.

Проводить государственный контроль качества медицинских услуг с привлечением независимых экспертов


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ








В рамках выделенных средств

001-100

58.

Обеспечить проведение аккредитации медицинских организаций на основе стандартов ISQua


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ








Не требует затрат


59.

Улучшить систему менеджмента качества в медицинских организациях, включая учет и анализ инцидентов


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ








Не требует затрат


60.

Усовершенствовать институт независимых экспертов в области здравоохранения


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ








Не требует затрат


61.

Усовершенствовать систему независимой оценки знаний и навыков медицинских работников


Приказ МЗ

3 квартал 2020 года

МЗ








Не требует затрат


62.

Внедрить проектный подход в работе координационных советов по приоритетным клиническим службам


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МИО








В рамках выделенных средств

001-105

63.

Обеспечить дальнейшее совершенствование реабилитационной службы через внедрение Международной классификации функционирования


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МТЗСН, МИО








ГЧП


64.

Повысить доступность паллиативной и сестринской помощи с внедрением мобильных бригад в 100% организациях ПМСП в 2025 году


Информация в МНЭ

ежегодно

МИО








В рамках выделенных средств

067-100

65.

Принять комплекс мер по совершенствованию геронтологической службы


Дорожная карта

4 квартал 2020 года

МЗ, МИО








Не требует затрат


66.

Внедрить новые и инновационные технологии диагностики и лечения заболеваний в рамках государственных и частных инициатив


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ








В рамках выделенных средств

024

67.

Принять меры по увеличению перечня выполняемых высокотехнологических медицинских услуг у детей


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МИО








В рамках выделенных средств

067

68.

Организовать и провести национальную аккредитацию испытательных лабораторий, в том числе:


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ








За счет внебюджетных средств



- аккредитацию Национального центра экспертизы лекарственных средств гг. Нур-Султан, Алматы и Караганда путем преквалификации ВОЗ


Свидетельство

4 квартал 2021 г.

МЗ








За счет внебюджетных средств



- аккредитацию Национального центра экспертизы МЗ РК (областных, городских, районных лабораторий)


Свидетельство

ежегодно

МЗ








За счет внебюджетных средств


69.

Принять меры по вступлению в членство в Международный совет по гармонизации технических требований к регистрации лекарственных средств (ICH) и Международный форум регуляторов медицинских изделий (IMDRF)


Информация в МНЭ

4 квартал 2023 года

МЗ








За счет внебюджетных средств


70.

Совершенствовать процедуру регистрации ЛС, участвующих в программе преквалификации ВОЗ, и разработать комплекс мер по регистрации препаратов передовой терапии


Приказы МЗ

4 квартал 2020 г.

МЗ








Не требует затрат


71.

Рассмотреть внедрение инспекции зарубежных производственных участков регуляторным органом


Информация в МНЭ

2 квартал 2021 года

МЗ








Не требует затрат


72.

Совершенствовать систему ценообразования, регулирования цен путем пересмотра функций и автоматизации процесса


Информация в МНЭ

2 квартал 2021 года

МЗ, МНЭ








Не требует затрат


73.

Совершенствовать систему закупа лекарственных средств и медицинских изделий


Информация в МНЭ

2 квартал 2021 года

МЗ








Не требует затрат


74.

Совершенствовать систему обращения ЛС и медицинских изделий, в том числе:


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ








В рамках выделенных средств

001-100


- создать инспекторат по медицинским изделиям


Положение

4 квартал 2020 г.

МЗ








Не требует финансовых затрат



- создать базу данных (справочную систему) зарегистрированных медицинских изделий (медицинской техники)


База данных (акт ввода)

4 квартал 2020 года

МЗ








За счет внебюджетных средств



- провести обучение фармацевтических инспекторов и инспекторов по медицинским изделиям


сертификаты

ежегодно

МЗ








В рамках выделенных средств

001-100


- совершенствовать фармацевтический инспекторат РК и принять меры по вступлению Национального фармацевтического инспектората в систему международного сотрудничества фармацевтических инспекций (PIC/S)


Информация в МНЭ

2 квартал 2025 г.

МЗ








В рамках выделенных средств

001-100


- внедрить систему изъятия из рынка на основе риск-ориентированного подхода путем проведения ежегодного контроля качества изъятых с рынка РК ЛС и медицинских изделий


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ








За счет внебюджетных средств



- внедрить системы маркировки и прослеживаемости лекарственных средств


Информация в МНЭ

с 2023 года ежегодно

МЗ, МТИ








Не требует затрат


75.

Усовершенствовать методы фармакоэкономического анализа и оценки технологий здравоохранения и стандартизовать подходы к проведению клинико-экономической (фармакоэкономической) оценки


Информация в МНЭ

2021 год

МЗ








В рамках выделенных средств

001-105

76.

Реализовать мероприятия по системному использованию результатов оценки технологий здравоохранения при определении перечней закупа ЛС в рамках ГОБМП и системы ОСМС, при формировании перечня лекарственных средств для амбулаторного лекарственного обеспечения на основе оценки технологий здравоохранения и фармакоэкономического анализа


Информация в МНЭ

4 квартал 2024 года

МЗ








Не требует затрат



Направление 5.6.
Создание единого цифрового пространства здравоохранения

тыс. тенге




5 922 121

2 278 615

3 327 283

3 029 843

3 029 939

534 344

18 122 145




Мероприятия:














77.

Обеспечить нормативно-правовое регулирование цифровизации здравоохранения


Приказ МЗ

4 квартал 2020-2025 гг.

МЗ








Не требует затрат


78.

Обеспечить разработку и поддержку целевой ИТ-архитектуры цифровизации здравоохранения

тыс. тенге

Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ

55 180

55 180

55 180

55 180

55 180

55 180

331 080

РБ

001-104

79.

Обеспечить поддержку терминологического релизного центра

тыс. тенге

Информация в МНЭ

2023-2025 гг.

МЗ



49 769

51 289

51 385

48 617

201 060

РБ

001-105

80.

Обеспечить цифровизацию процессов здравоохранения через поэтапную интеграцию медицинских информационных систем 100% поставщиков ФСМС с ИС "Платформа информатизации и обеспечения интероперабельности информационных систем здравоохранения"


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ МИО








В рамках выделенных средств

001-104

81.

Обеспечить наполнение Национальных электронных паспортов здоровья населения Республики Казахстан путем передачи медицинских данных от субъектов здравоохранения


Сформированные ЭПЗ

ежегодно

МЗ








В рамках выделенных средств

001- 105

82.

Создать хранилище медицинских изображений республиканского уровня


Акт ввода в эксплуатацию

1 квартал 2025года

МЗ








ГЧП


83.

Внедрить инструменты BI для принятия управленческих решений

тыс. тенге

Информационное решение

ежегодно

МЗ

150 000

150 000

150 000

150 000

150 000

150 000

900 000

РБ

001-104

84.

Обеспечить автоматизацию государственных услуг в сфере здравоохранения

тыс. тенге

Автоматизированные государственные услуги

ежегодно

МЗ

24 400

24 400

24 400

24 400

24 400

24 400

146 400

РБ

001-104

85.

Обеспечить функционирование ИС "Платформа информатизации и обеспечения интероперабельности информационных систем здравоохранения"

тыс. тенге

Сопровождение ИС

ежегодно

МЗ

200 000

200 000

200 000

202 247

202 247

202 247

1 206 741

РБ

001-104

86.

Обеспечить информационную безопасность и защиту персональных данных пациентов в информационных системах Министерства

тыс. тенге

Акт об успешном проведении испытаний и вводе ИС в промышленную эксплуатацию

декабрь, 2020 года

МЗ

1 354 000






1 354 000

РБ

001-104

87.

Обеспечить оснащение ИТ инфраструктурой республиканского хранилища данных

тыс. тенге

Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ

4 138 541

1 795 135

2 794 034

2 492 827

2 492 827


13 713 364

РБ

001-104

88.

Обеспечить техническое сопровождение и расходные материалы лабораторной информационной системы в испытательных лабораториях в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения

тыс. тенге

Информация в МНЭ

2021-2025 гг.

МЗ


53 900

53 900

53 900

53 900

53 900

269 500

РБ

070-100


Задача 3. Устойчивое развитие системы здравоохранения















Показатели результатов:















Доля общих расходов на здравоохранение от ВВП

%

Статистическая информация Комитета по статистике МНЭ


МЗ, МНЭ, МФ, МИО

3,9

4,2

4,4

4,9

5,0

5,0





Доля расходов в здравоохранение за счет ОСМС

%

Административные данные МЗ


МЗ

6,2

7,5

9,9

11,1

12,2

13,6





Доля частных расходов домашних хозяйств от общих расходов на здравоохранение

%

Статистическая информация Комитета по статистике МНЭ


МНЭ, МЗ, МИО

34,0

32,2

30,7

27,1

26,9

26,9





Доля расходов на АПП и ОЗ в рамках ГОБМП и ОСМС

%

Административные данные МЗ


МЗ

58,1

58,9

59,7

59,6

59,8

60,0





Уровень оснащенности медицинских организаций медицинской техникой

%

Административные данные МЗ


МЗ, МИО

77

82

86

92

100

100





Уровень износа зданий медицинских организаций

%

Административные данные МЗ


МЗ, МИО

55

52

47

44

41

38





Доля частных инвестиций в здравоохранении

%

Административные данные МЗ


МИО, МЗ

38,9

42,8

44,0

43,5

43,2

41,3





Доля аккредитованных в области здравоохранения поставщиков медицинских услуг ФСМС

%

Административные данные МЗ


МЗ

40

45

50

55

60

70





Доля медицинских организаций, получивших не менее 4 звезд в рейтинге по менеджменту

%

Административные данные МЗ


МЗ

39

40

41

42

43

45





Направление 5.7. Реализация ОСМС и поддержка ДМС для достижения всеобщего охвата услугами здравоохранения

тыс. тенге




86 217 222

166 399 383

226 360 424

534 543 757

605 110 121

684 411 051

2 303 041 958




Мероприятия:














89.

Провести с учетом минимизации анализ социальных рисков, актуализацию льготных категорий граждан в системе ОСМС, взносы за которых производит государство


Информация в МНЭ

4 квартал 2021 года

МЗ, МТСЗН, МОН, МВД, МЮ, МФ, МНЭ








Не требует затрат


90.

Рассмотреть вопрос увеличения ставок взносов и отчислений работниками и работодателями для обеспечения финансовой устойчивости системы ОСМС с учетом расширения объемов медицинской помощи в системе ОСМС


Информация в МНЭ

4 квартал 2021 года

МЗ, МНЭ, МФ, МТСЗН, НПП "Атамекен" (по согласованию)








Не требует затрат


91.

Принять меры по информационно-разъяснительной работе с целью вовлечения населения в систему ОСМС


Информация в МНЭ

4 квартал 2020 года

МЗ, МТСЗН,
МНЭ, МИОР, МФ, МИО








ВБ

061

92.

Совершенствовать систему финансирования медицинской помощи, оказываемой в рамках ГОБМП и ОСМС с учетом приоритетного развития первичной медико-санитарной помощи


Информация в МНЭ

2020-2025 гг.

МЗ








В рамках выделенных средств


93.

Совершенствовать пакеты медицинской помощи в рамках ГОБМП и ОСМС для обеспечения доступности медицинских услуг и развития приоритетных направлений здравоохранения

тыс. тенге

Информация в МНЭ

2021-2025 гг.

МЗ


48 312 365

50 000 000

75 000 000

97 500 000

126 800 000

397 612 365

Внебюджетные средства

О
С
М
С

94.

Совершенствовать методику тарифообразования на медицинские услуги в рамках ГОБМП и ОСМС в части включения в тарифы затрат на возмещение расходов медицинских организаций по обновлению основных средств


Приказ МЗ

3 квартал 2022 года

МЗ








Не требует затрат


95.

Обеспечить пересмотр тарифов на медицинские услуги в части включения в тарифы расходов на повышение заработной платы и затрат на возмещение расходов медицинских организаций по обновлению основных средств

тыс. тенге

Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ

86 217 222

118 087 018

176 360 424

459 543 757

507 610 121

557 611 051

1 905 429
593

РБ, внебюджетные средства

067-100, ОСМС

96.

Обеспечить внедрение инновационных технологий в системе ОСМС с учетом ежегодного инвестирования на данные технологии до 1% от расходов на ОСМС


Информация в МНЭ

3 квартал 2020 г.

МЗ








Внебюджетные средства

ОСМС

97.

Принять меры по обеспечению взрослого и детского населения услугами медицинской реабилитации и в системе ОСМС с учетом реабилитационного потенциала пациентов


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ








Внебюджетные средства

ОСМС

98.

Обеспечить совершенствование механизмов охвата ДМС трудовых мигрантов и иностранных студентов, обучающихся в РК


Информация в МНЭ

4 квартал 2020 г.

МЗ, МТСЗН, МВД, МОН, МЦРИАП








Не требует затрат



Направление 5.8 Улучшение инвестиционного климата в медицинской отрасли






6 000 000

22 573 050

96 332 268

154 365 470

171 932 838

451 203 626




Мероприятия:














99.

Обеспечить возмещение инвестиционных затрат на строительство крупных объектов, в том числе по механизмам ГЧП, концессии


Информация в МНЭ

2022-2025 гг.

МЗ, МНЭ



12 073 050

60 260 831

102 895 069

161 300 027

336 528 977

РБ

053

100.

Повысить уровень доступности медицинских услуг для населения, в том числе:


Информация в МНЭ

ежегодно

МИО, МЗ








В рамках выделенных средств

МБ


- повысить доступность первичной медико-санитарной помощи путем открытия не менее 500 объектов здравоохранения за счет средств местных исполнительных органов и привлечения частных инвестиций


Акт ввода в эксплуатацию

ежегодно

МИО








В рамках средств, выделенных

МБ


- открыть детские реабилитационные центры в 10 регионах (в Атырауской, ВКО, ЗКО, Костанайской, Туркестанской, Мангистауской, Алматинской, СКО, Актюбинской областях, в городе Нур-Султан). 


Решение МИО

2020-2021 гг.

МИО








В рамках средств, выделенных

МБ


- организовать работу дополнительных инсультных центров в Западно-Казахстанской, Алматинской, Туркестанской областях и г. Шымкент


Решение МИО

2020-2021 гг.

МИО, МЗ








В рамках средств, выделенных

МБ


- повысить доступность и качество оказания медицинской помощи лицам, страдающим заболеваниями органов дыхания, путем интеграции фтизиатрического и пульмонологического профилей, а также создания региональных центров торокальной хирургии, центров лечения муковицидоза


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ МИО,








В рамках средств, выделенных

РБ 067


- расширить сеть районных подстанций скорой медицинской помощи


Информация в МНЭ

ежегодно

МИО, МЗ








В рамках средств, выделенных

МБ


- обеспечить развитие дистанционной медицины и транспортной медицины (медицинских поездов, передвижных медицинских комплексов, санитарной авиации)


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МИО








В рамках средств, выделенных

067-100

101.

Принять меры по реализации инвестиционных проектов по образованию медицинских организаций, в том числе:

тыс. тенге

Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ


6 000 000

10 500 000

35 613 000

50 990 000

6 477 000

109 580 000

РБ

053-113, 053-114


- ввести в эксплуатацию в регионах не менее 23 объектов, в том числе принять меры по дальнейшему развитию инфраструктуры республиканских подведомственных организаций МЗ РК (в т.ч. НИИТО, РПБСТИН, РКГИОВ)

тыс. тенге

Акты ввода в эксплуатацию

2020-2025 годы

МЗ, МИО


6 000 000

10 500 000

35 613 000

50 990 000

6 477 000

109 580 000

РБ

053-113, 053-114


- построить не менее 6 крупных клиник, в том числе в рамках государственно-частного партнерства, концессии, в Северно-Казахстанской, Туркестанской, Карагандинской областях, гг. Нур-Султан и Алматы


Акт ввода в эксплуатацию

4 кв. 2024 г.

МЗ, МНЭ, МИО








В рамках внебюджетных средств



- принять меры по реализации не менее 8 инвестиционных проектов по строительству крупных многопрофильных больниц, в том числе в рамках государственно-частного партнерства, концессии, в гг. Актобе, Кокшетау, Усть-Каменогорск, Атырау, Тараз, Кызылорда, Актау, Павлодар


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МНЭ, МИО








В рамках внебюджетных средств


102.

Принять меры по устранению аварийности и потребности в сейсмоусилении объектов здравоохранения и объектов санитарно-эпидемиологической экспертизы


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МИО








В рамках выделенных средств

053

103.

Принять меры по созданию дополнительных 7 центров чрезкожнокоронарного вмешательства


Акт приема-передачи

2020-2021 гг.

МИО, МЗ








ВБ, ГЧП, МБ

061

104.

Разработать предложения по созданию сети референтных лабораторий для определения безопасности и качества товаров


Информация в МНЭ

4 квартал 2020 года

МЗ








Не требует затрат


105.

Принять меры по усилению биологической безопасности лабораторий санитарно-эпидемиологической экспертизы и дооснащению современным оборудованием

тыс. тенге

Акт приема-передачи

2023-2025 гг.

МЗ




458 437

480 401

4 155 811

5 094 649

РБ

070-112


Направление 5.9. Эффективное управление в здравоохранении















Мероприятия:














106.

Обеспечить внедрение проектного менеджмента в системе здравоохранения


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ








Не требует затрат


107.

Утвердить управляющий совет с целью эффективной реализации Госпрограммы


Проект решения

2 квартал 2020 г.

МЗ








Не требует затрат


108.

Принять меры по внедрению системы корпоративного управления в здравоохранении, в том числе:


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ, МИО








В рамках выделенных средств

МБ

- обеспечить раскрытие государственными медицинскими организациями существенной финансовой и нефинансовой информации в соответствии с международно признанными стандартами раскрытия корпоративной информации


Информация в МЗ

ежегодно

МИО








В рамках выделенных средств

МБ

- обеспечить ежегодную структурированную оценку результатов деятельности и эффективности советов директоров/наблюдательных советов многопрофильных медицинских организаций с государственным участием


Информация в МЗ

2021-2025 гг.

МИО








В рамках выделенных средств

МБ

- обеспечить деятельность служб внутреннего аудита, подконтрольных советам директоров/наблюдательным советам или ревизионной комиссии в многопрофильных государственных организациях здравоохранения


Информация в МЗ

2020-2022 гг.

МИО








В рамках выделенных средств

МБ

109.

Продолжить мероприятия по взаимодействию с международными организациями в сфере здравоохранения для гармонизации продвижения основных инициатив


Информация в МНЭ

ежегодно

МЗ








В рамках выделенных средств


110.

Разработать и внести предложения по продвижению онлайн-медицинских организаций


Информация в МНЭ

1 квартал 2021 года

МЗ








Не требует затрат


111.

Разработать и внедрить постатейные комментарии к Кодексу Республики Казахстан "О здоровье народа и системе здравоохранения"


Комментарии

4 квартал 2020 года

МЗ,
НПО (по согласованию)








ВБ

061

      Расшифровка аббревиатур:

РК

Республика Казахстан

МЗ

Министерство здравоохранения Республики Казахстан

МИИР

Министерство индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан

МОН

Министерство образования и науки Республики Казахстан

МВД

Министерство внутренних дел Республики Казахстан

МО

Министерство обороны Республики Казахстан

МКС

Министерство культуры и спорта Республики Казахстан

МНЭ

Министерство национальной экономики Республики Казахстан

МФ

Министерство финансов Республики Казахстан

МСХ

Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан

МТИ

Министерство торговли и интеграции Республики Казахстан

МИОР

Министерство информации и общественного развития Республики Казахстан

МЦРИАП

Министерство цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан

МТСЗН

Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан

МЭГПР

Министерство экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан

РБ

республиканский бюджет

МБ

местный бюджет

ВБ

Всемирный банк

ВОП

врач общей практики

ВИЧ/СПИД

вирус иммунодефицита человека/синдром приобретенного иммунодефицита

ГЧП

государственно-частное партнерство

ПМСП

первичная медико-санитарная помощь

ОКК

Объединенная комиссия по качеству

ГОБМП

гарантированный объем бесплатной медицинской помощи

НПО

неправительственная организация

ДТП

дорожно-транспортное происшествие

ВОЗ

Всемирная организация здравоохранения

СМИ

средства массовой информации

ОЭСР

Организация экономического сотрудничества и развития

ФСМС

Фонд социального медицинского страхования

ОСМС

обязательное социальное медицинское страхование

НКС

Национальный координационный совет

ВУЗ

высшее учебное заведение