Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 30 маусымдағы № 520 қаулысы.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы қаулы 2023 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізіледі

Қазақстан Республикасының Әлеуметтік кодексі 11-бабының 13) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын жүзеге асыру қағидалары бекітілсін.

2. Осы қаулы 2023 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.

Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі

Ә. Смайылов

	Қазақстан Республикасы
	Үкіметінің
	2023 жылғы 30 маусымдағы № 520 қаулысымен
	бекітілген

Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын жүзеге асыру қағидалары 1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын жүзеге асыру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасының Әлеуметтік кодексі (бұдан әрі – Әлеуметтік кодекс) 11-бабының 13) тармақшасына сәйкес әзірленді және міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын жүзеге асыру тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясы" (бұдан әрі – Мемлекеттік корпорация) – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік қызметтер көрсету, мемлекеттік қызметтер көрсетуге өтініштерді қабылдау және олардың нәтижелерін көрсетілетін қызметті алушыға беру жөніндегі жұмысты "бір терезе" қағидаты бойынша ұйымдастыру, мемлекеттік қызметтерді электрондық нысанда көрсетуді қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құрылған заңды тұлға;

2) бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры – зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдері жөніндегі қызметті, сондай-ақ Әлеуметтік кодексте айқындалған өзге де функцияларды жүзеге асыратын заңды тұлға;

3) еңбек жағдайлары зиянды жұмыстармен айналысатын жұмыскер (бұдан әрі – жұмыскер) – жұмыс берушімен еңбек қатынастарында тұратын және жұмысты еңбек шарты бойынша тікелей орындайтын, кәсіптері Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 23 мамырдағы № 170 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 32568 болып тіркелген) бекітілген өндірістердің, жұмыстардың, пайдасына міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын төлеу жөніндегі агенттер меншікті қаражаты есебінен міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын жүзеге асыратын, еңбек жағдайлары зиянды жұмыстармен айналысатын қызметкерлер кәсіптерінің тізбесінде (бұдан әрі – тізбе) көзделген жұмыстарда зиянды жұмыстармен айналысатын жеке тұлға;

4) еңбек жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес еңбек қатынастары саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастыруды және іске асыруды жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

5) зиянды еңбек жағдайлары – зиянды өндірістік факторлардың болуымен сипатталатын еңбек жағдайлары;

6) зиянды өндірістік фактор – жұмыскерге әсер етуі ауыруына немесе еңбекке қабілеттілігінің төмендеуіне және (немесе) ұрпағының денсаулығына кері ықпал етуге әкеп соғуы мүмкін өндірістік фактор;

7) міндетті зейнетақы жарналары, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарт – міндетті зейнетақы жарналарының салымшысы, өзі үшін міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары аударылған жеке тұлға (зейнетақы төлемдерін алушы) талаптарын ұсынылған шартқа тұтастай қосылу арқылы ғана қабылдай алатын қосылу шарты;

8) міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары – еңбек жағдайлары зиянды жұмыстармен айналысатын, кәсіптері тізбеде көзделген жұмыскерлердің пайдасына бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына агенттер меншікті қаражатының есебінен аударған ақша;

9) міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын төлеу жөніндегі агент (бұдан әрі – агент) – Қазақстан Республикасындағы қызметін шетелдік заңды тұлғалардың тұрақты мекемесі, филиалдары, өкілдіктері арқылы жүзеге асыратын шетелдік заңды тұлғаны қоса алғанда, Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалатын тәртіппен міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын есептейтін, ұстап қалатын (есепке жазатын) және бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына аударатын жеке немесе заңды тұлға;

10) өндірістік объектілерді еңбек жағдайлары бойынша аттестаттау – өндірістік объектілерді (өндірістік қызметті жүзеге асыратын цехтарды, учаскелерді, жұмыс орындарын, сондай-ақ жұмыс берушілердің бөлек тұрған өзге де бөлімшелерін) оларда орындалатын жұмыстар қауіпсіздігінің жай-күйін, зияндығын, ауырлығын, қауырттығын, еңбек гигиенасын айқындау және өндірістік орта жағдайларының еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы нормативтерге сәйкестігін айқындау мақсатында бағалау жөніндегі қызмет.

Ескерту. 2-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 27.03.2024 № 228 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.08.2024 № 628 қаулыларымен.

2-тарау. Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын жүзеге асыру тәртібі

3. Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын агенттер жұмыскерлердің пайдасына меншікті қаражаты есебінен жүзеге асырады.

4. Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарының мөлшерлемесі Әлеуметтік кодекстің 250-бабының 1-тармағына сәйкес белгіленеді.

5. Агенттер міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын төлеуді ай сайын жүзеге асырады.

6. Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын жүзеге асыру кезінде жұмыскердің "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінде (бұдан әрі – Салық кодексі) көзделген барлық ай сайынғы табыстары ескеріледі.

7. Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын жүзеге асырған кезде:

1) Салық кодексінің 319-бабының 2-тармағында;

2) Салық кодексінің 341-бабының 1-тармағында көрсетілген төлемдердің түрлері ескерілмейді.

Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын төлеуге арналған шығыстар агенттің еңбекақы төлеу қорына жатқызылады.

8. Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын, оның ішінде берешекті аудару "Экономика секторларының және төлемдер белгілеу кодтарын қолдану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 31 тамыздағы № 203 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14365 тіркелген) сәйкес айқындалатын төлемдерді тағайындау кодтары көрсетіліп, Мемлекеттік корпорацияның банк шотына жүргізіледі.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
9-тармақ жаңа редакцияда көзделген - ҚР Үкіметінің 16.09.2024 № 749 қаулысымен (11.11.2024 бастап қолданысқа енгізіледі).

9. Мемлекеттік корпорацияның шотына түскен міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарының сомалары үш жұмыс күні ішінде бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына МТ-100 форматындағы электрондық төлем тапсырмаларымен аударылады.

Мемлекеттік корпорация агенттерден келіп түскен, МТ-100 форматындағы төлем сомасына сәйкес келетін төлем тапсырмалары тобынан тұратын міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары аударылатын жеке тұлғалардың тізімін бір мезгілде электрондық тәсілмен бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына жібереді.

10. Агент:

1) Әлеуметтік кодекстің 207-бабының 1-тармағына сәйкес зейнеткерлік жасқа толған адамдар үшін;

2) әскери қызметшілер (мерзімді қызметтегі әскери қызметшілерден басқа), арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарының, мемлекеттік фельдъегерлік қызметтің қызметкерлері, сондай-ақ арнаулы атақтар, сыныптық шендер алу және нысанды киім киіп жүру құқықтары 2012 жылғы 1 қаңтардан бастап жойылған адамдар үшін;

3) еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін алушылар үшін бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын төлеуді жүзеге асырмайды.

11. Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын төлеуді агент "Төлемдер мен төлем жүйелері туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарын ескере отырып, екінші деңгейдегі банктер және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар арқылы қолма-қол ақшамен немесе қолма-қол ақшасыз тәсілмен Мемлекеттік корпорацияның банк шотына жүзеге асырады.

12. Агенттер төлейтін міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарының сомалары Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес шегерілуге тиіс.

13. Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары тізбеде көзделген еңбек жағдайлары зиянды жұмыстарда уақытша жұмыс істейтін ұйымдардың өндірістік, көмекші және қосалқы цехтары қызметкерлерінің пайдасына да төленеді.

14. Кәсіптері тізбенің "Жалпы кәсіптер" бөлімінде көзделген жұмыскерлердің пайдасына, егер бұл кәсіптер тізбенің тиісті бөлімдерінде немесе кіші бөлімдерінде арнайы көзделмесе, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары олардың қандай өндірістерде немесе цехтарда жұмыс істейтініне қарамастан жүзеге асырылады.

15. Өндірістік объектілерді еңбек жағдайлары бойынша аттестаттау және міндетті мерзімдік медициналық тексеріп-қарау нәтижелері бойынша айына жұмыс уақытының кемінде 80 %-ы зиянды еңбек жағдайларында жұмыс істейтін жұмыскерлердің кәсіптері анықталған жағдайда жұмыс берушілер, жұмыскерлердің өкілдері, мүдделі мемлекеттік органдар еңбек жөніндегі уәкілетті органға оларды тізбеге енгізу бойынша негізделген ұсыныстар енгізеді.

16. Өндірістік объектілерді аттестаттау нәтижелерімен расталған зиянды еңбек жағдайлары жойылған жағдайда агенттер міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын төлеуді зиянды еңбек жағдайлары жойылған кезден бастап тоқтатады.

Об утверждении Правил осуществления обязательных профессиональных пенсионных взносов

Постановление Правительства Республики Казахстан от 30 июня 2023 года № 520.

Примечание ИЗПИ!
Вводится в действие с 01.07.2023.

В соответствии с подпунктом 13) статьи 11 Социального кодекса Республики Казахстан Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемые Правила осуществления обязательных профессиональных пенсионных взносов.

2. Настоящее постановление вводится в действие с 1 июля 2023 года и подлежит официальному опубликованию.

Премьер-Министр Республики Казахстан

А. Смаилов

Утверждены постановлением Правительства Республики Казахстан от 30 июня 2023 года № 520

Правила осуществления обязательных профессиональных пенсионных взносов

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила осуществления обязательных профессиональных пенсионных взносов (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 13) статьи 11 Социального кодекса Республики Казахстан (далее – Социальный кодекс) и определяют порядок осуществления обязательных профессиональных пенсионных взносов.

2. В настоящих Правилах используются следующие понятия:

1) Государственная корпорация "Правительство для граждан" (далее – Государственная корпорация) – юридическое лицо, созданное по решению Правительства Республики Казахстан для оказания государственных услуг в соответствии с законодательством Республики Казахстан, организации работы по приему заявлений на оказание государственных услуг и выдаче их результатов услугополучателю по принципу "одного окна", обеспечения оказания государственных услуг в электронной форме;

2) единый накопительный пенсионный фонд – юридическое лицо, осуществляющее деятельность по привлечению пенсионных взносов и пенсионным выплатам, а также иные функции, определенные Социальным кодексом;

3) работник, занятый на работах с вредными условиями труда (далее –работник), – физическое лицо, состоящее в трудовых отношениях с работодателем и непосредственно выполняющее работу по трудовому договору, занятое на работах с вредными условиями труда, профессии которых предусмотрены перечнем производств, работ, профессий работников, занятых на работах с вредными условиями труда, в пользу которых агентами по уплате обязательных профессиональных пенсионных взносов за счет собственных средств осуществляются обязательные профессиональные пенсионные взносы (далее – перечень), утвержденным приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 23 мая 2023 года № 170 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 32568);

4) уполномоченный государственный орган по труду – центральный исполнительный орган, осуществляющий формирование и реализацию государственной политики в сфере трудовых отношений в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

5) вредные условия труда – условия труда, которые характеризуются наличием вредных производственных факторов;

6) вредный производственный фактор – производственный фактор, воздействие которого на работника может привести к заболеванию или снижению трудоспособности и (или) отрицательному влиянию на здоровье потомства;

7) договор о пенсионном обеспечении за счет обязательных пенсионных взносов, обязательных профессиональных пенсионных взносов – договор присоединения, условия которого принимаются вкладчиком обязательных пенсионных взносов, физическим лицом, за которого перечислены обязательные профессиональные пенсионные взносы (получателем пенсионных выплат), не иначе как путем присоединения к предложенному договору в целом;

8) обязательные профессиональные пенсионные взносы – деньги, перечисленные агентами за счет собственных средств в единый накопительный пенсионный фонд в пользу работников, занятых на работах с вредными условиями труда, профессии которых предусмотрены перечнем;

9) агент по уплате обязательных профессиональных пенсионных взносов (далее – агент) – физическое или юридическое лицо, включая иностранное юридическое лицо, осуществляющее деятельность в Республике Казахстан через постоянное учреждение, филиалы, представительства иностранных юридических лиц, исчисляющие и перечисляющие обязательные профессиональные пенсионные взносы в единый накопительный пенсионный фонд в порядке, определяемом законодательством Республики Казахстан;

10) аттестация производственных объектов по условиям труда – деятельность по оценке производственных объектов (цехов, участков, рабочих мест, а также иных, отдельно стоящих подразделений работодателей, осуществляющих производственную деятельность) в целях определения состояния безопасности, вредности, тяжести, напряженности выполняемых на них работ, гигиены труда и определения соответствия условий производственной среды нормативам в области безопасности и охраны труда.

Сноска. Пункт 2 с изменениями, внесенными постановлениями Правительства РК от 27.03.2024 № 228 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 06.08.2024 № 628.

Глава 2. Порядок осуществления обязательных профессиональных пенсионных взносов

3. Обязательные профессиональные пенсионные взносы осуществляются агентами за счет собственных средств в пользу работников.

4. Ставка обязательных профессиональных пенсионных взносов устанавливается в соответствии с пунктом 1 статьи 250 Социального кодекса.

5. Агенты ежемесячно осуществляют уплату обязательных профессиональных пенсионных взносов.

6. При осуществлении обязательных профессиональных пенсионных взносов учитываются все ежемесячные доходы работника, предусмотренные в Кодексе Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (далее – Налоговый кодекс).

7. При осуществлении обязательных профессиональных пенсионных взносов не учитываются следующие виды выплат, указанных в:

1) пункте 2 статьи 319 Налогового кодекса;

2) пункте 1 статьи 341 Налогового кодекса.

Расходы на уплату обязательных профессиональных пенсионных взносов относятся к фонду оплаты труда агента.

8. Перечисление обязательных профессиональных пенсионных взносов, в том числе задолженности, производится на банковский счет Государственной корпорации с указанием кодов назначения платежей, определяемых в соответствии с постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 августа 2016 года № 203 "Об утверждении Правил применения кодов секторов экономики и назначения платежей" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 14365).

Примечание ИЗПИ!
Пункт 9 предусмотрен в редакции постановления Правительства РК от 16.09.2024 № 749 (вводится в действие с 11.11.2024).

9. Суммы обязательных профессиональных пенсионных взносов, поступившие на счет Государственной корпорации, в течение трех рабочих дней перечисляются в единый накопительный пенсионный фонд электронными платежными поручениями формата МТ-100.

Государственная корпорация одновременно электронным способом направляет в единый накопительный пенсионный фонд список физических лиц, за которых перечисляются обязательные профессиональные пенсионные взносы, состоящий из группы платежных поручений, поступивших от агентов, соответствующих сумме платежа формата МТ-100.

10. Агент не осуществляет уплату обязательных профессиональных пенсионных взносов в единый накопительный пенсионный фонд за:

1) лиц, достигших пенсионного возраста в соответствии с пунктом 1 статьи 207 Социального кодекса;

2) военнослужащих (кроме военнослужащих срочной службы), сотрудников специальных государственных и правоохранительных органов, государственной фельдъегерской службы, а также лиц, права которых иметь специальные звания, классные чины и носить форменную одежду упразднены с 1 января 2012 года;

3) получателей пенсионных выплат за выслугу лет.

11. Уплата обязательных профессиональных пенсионных взносов осуществляется агентом наличными деньгами либо безналичным способом через банки второго уровня и организации, осуществляющие отдельные виды банковских операций, на банковский счет Государственной корпорации с учетом требований Закона Республики Казахстан "О платежах и платежных системах".

12. Суммы обязательных профессиональных пенсионных взносов, уплачиваемые агентами, подлежат вычету в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан.

13. Обязательные профессиональные пенсионные взносы также уплачиваются в пользу работников производственных, вспомогательных и подсобных цехов организации, временно занятых на работах с вредными условиями труда, предусмотренных перечнем.

14. Обязательные профессиональные пенсионные взносы осуществляются в пользу работников, профессии которых предусмотрены в разделе "Общие профессии" перечня, независимо от того, в каких производствах или цехах они работают, если эти профессии специально не предусмотрены в соответствующих разделах или подразделах перечня.

15. В случае выявления по результатам аттестации производственных объектов по условиям труда и периодических обязательных медицинских осмотров профессий работников с вредными условиями труда, занятых не менее 80 % рабочего времени в месяц, работодатели, представители работников, заинтересованные государственные органы вносят в уполномоченный государственный орган по труду обоснованные предложения по их включению в перечень.

16. В случае исключения вредных условий труда, подтвержденных результатами аттестации производственных объектов, уплата обязательных профессиональных пенсионных взносов агентами прекращается с момента исключения вредных условий труда.